กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... ·...

69
กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า

Transcript of กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... ·...

Page 1: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

กลอนดอกสรอยราพงในปาชา

Page 2: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

พระยาอปกตศลปสาร(น1 ม กาญจนาชวะ)

Ø เกดวนท+ ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๒๒

Ø ศกษาภาษาไทยเบ>องตนท+ วดบางประทนนอกธนบร

และวดประยรวงศาวาส

Ø บวชท+ วดสทศนเทพวราราม ศกษาพระธรรมวนย

จนสอบไดเปรยญ ๖ ประโยคและศกษาวชาครจน

เช+ ยวชาญทางภาษาไทย ภาษาบาล และวรรณคด

โบราณ

Øนามปากกาเชน อ.น.ก. อนกา อนก คาชชพ ม.ห.น.

Ø ถงแกกรรมวนท+ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๔

Page 3: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ผลงานของพระยาอปกตศลปสาร

Ø เปนคนแรกท+ บญญตคาทกทายเม+ อแรกพบกนวา "สวสด" ซ+ งแปลวา สะดวก

สบายด

Øเปนคนแรกท+ แตงตารา "สยามไวยากรณ" หรอตาราไวยากรณไทย ไดสาเรจ

บรบรณคอมท>ง อกขรวธ วจวภาค วากยสมพนธ และฉนทลกษณ

Ø เปนนกประพนธไทยคนแรกท+ อทศโครงกระดกใหแกมหาวทยาลยแพทยศาสตรศรราช โดยกลาววา "ฉนเปนครตายแลวขอเปนครตอไป"

Page 4: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

Ø มาจากบทกวนพนธเร1 อง Elegy

Written in a Country Churchyard ของ

ทอมส เกรย (Thormas Gray)

ØElegy หมายถงโคลงท1 กลาวไวอาลย

หรอคร1 าครวญถงผท1 จากไป แตเร1 องนd

หมายถงการราพงเก1 ยวกบความตายของ

มนษยเพ1 อแสดงสจธรรมของชวต

Ø พระยาอปกตศลปสาร ไดประพนธ

จากตนฉบบแปลของเสฐยรโกเศศ เปน

กลอนดอกสรอยจานวน ๓๓ บท

เพยง 21 บท)

ท1มาของเร1 อง

Page 5: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

จดประสงคในการแตง

ใหแนวคดและคต

ธรรมท+ มงแสดงความ

จรงเก+ ยวกบชวตมนษย

Page 6: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

แผนผงกลอนดอกสรอย

Page 7: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ขอบงคบ๑.กลอนดอกสรอยบทหน+ งม ๔ คากลอน หรอ ๘ วรรค วรรคหน+ งใชคา ๖-๘ คา ๒. วรรคแรกข>นตน๔ คา คาท+ ๑ กบคาท+ ๓ ตองซ>าคาเดยวกน คาท+ ๒ ตองเปน

คาวา " เอย" สวนคาท+ ๔ เปนคาอ+ นท+ รบกน เชน นกเอยนกเรยน เดกเอยเดกนอย ๓.กลอนดอกสรอยจะตอง ลงทายดวยคาวา"เอย"เสมอ แตถาเปนกลอนดอกสรอย

ในบทละครไมตองลงทายดวยคาวาเอย ๔.การสงสมผสเหมอนกลอนสภาพ

Page 8: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

แตงคาประพนธประเภทกลอนดอกสรอย จานวน ๑ บท

โดยใหใชคาขDนตน ดงนD

ความเอยความ…….

Page 9: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

เกณฑการใหคะแนนแตงกลอนดอกสรอย

๑.ฉนทลกษณ ๓ คะแนน

๒.สานวนโวหาร ๓ คะแนน

๓.ความคดสรางสรรค/ ๒ คะแนน

การนาไปใช

๔.ตรงตอเวลา ๒ คะแนน

รวม ๑๐ คะแนน

Page 10: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

วงเอยวงเวง หงางเหงง!ย+ าค+ าระฆงขาน

ฝงววควายผายลาทวากาล คอยคอยผานทองทงมงถ+ นตน

ชาวนาเหน+ อยออนตางจรกลบ ตะวนลบอบแสงทกแหงหน

ท>งทงใหมดมวท+ วมณฑล และท>งตนตเปล+ ยวอยเดยว เอย.

Page 11: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท ๑.ผาย = เคล+ อนจากท+

๒.ทวากาล = เวลากลางวน ถอดคาประพนธ

เสยงระฆงดงหงางเหงงทาใหเกดความวงเวงใจย+ งนก ในขณะท+ ฝงววควายกเคล+ อน

จากทองทงเพ+ อมงกลบถ+ นท+ อยของมน ฝายพวกชาวนาท>งหลายรสกเหน+ อยออนจากการทางาน

ตางพากนกลบถ+ นพานกของตนเม+ อตะวนลบขอบฟากไมมแสงสวาง ทาใหทองทงมดไปท+ วบรเวณและท>งใหขาพเจา(กว)เปลาเปล+ ยวอยเพยงผเดยว

Page 12: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ยามเอยยามน> ปถพมดมวท+ วสถาน

อากาศเยนเยอกหนาวคราววกาล สงดปานปาใหญไรสาเนยง

มกแตเสยงจงหรดกระกรดกร+ ง! เรไรหร+ ง! รองขรมระงมเสยง

คอกควายววรวเกราะเปาะเปาะ ! เพยง รวาเสยงเกราะแววแผวแผว เอย.

Page 13: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท ปถพ แผนดน

คราววกาล เวลากลางคน ถอดคาประพนธ

ยามน>แผนดนมดไปท+ ว อากาศหนาวเยนยะเยอก เพราะเปนเวลากลางคน และปา

ใหญแหงน>เงยบสงด มแตเสยงจ>งหรดและเรไร รองกนเซงแซไปหมด เจาของคอกววควายตางก

รวเกราะเสยงเปาะ ๆทาใหรวาเปนเสยงเกราะดงแววมาแตไกล

Page 14: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 15: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท ๑.นกแสก ช+อนกชนดหน+ งมก

อาศยตามตนไมหรอ

ชายคา๒.แถกขวญ ทาใหตกใจ ทาให

เสยขวญ๓.ซอง ท+ อย

ถอดคาประพนธ นกแสกรองแจกๆ เพ+ อทาใหเสยขวญ มนเกาะอยบนหอระฆงท+ มเถาวลยพนรงรงมาถงหลงคาและ

บดบงแสงจนทรอย เหมอนมนจะฟองดวงจนทรวาใหหนมาดผคนท+ จมสท+อยท+ มนรกษาไว ซ+ งถอเปน

ท+ เฉพาะสวนตวมานาน ทาใหมนไมมความสข

Page 16: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ตนเอยตนไทร สงใหญรากยอยหอยระยา

และตนโพธo พมแจแผฉายา มเนนหญาใตตนเกล+ อนกลนไป

ลวนรางคนในเขตประเทศน> ดษณนอนราย ณ ภายใต

แหงหลมลกลานสลดระทดใจ เราย+ งใกลหลมน>นทกวน เอย.

Page 17: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท แจ ลกษณะของตนไมเต>ยๆท+ มก+ งทอด

แผออกไปโดยรอบ

ฉายา เงา รมไม

ดษณ อาการน+ งซ+ งแสดงถงการยอมรบ

ถอดคาประพนธ ตนไทรใหญท+ มรากหอยยอยและตน

โพธo พมเต>ยๆท+ มก+ งทอดแผออกไปโดยรอบ ม

เนนหญาอยใตตนซ+งเปนท+ ฝงศพของชาวนา

ชาวไรในละแวกน> ซ+ งนอนอยในหลมลก ดแลว

นาสลดใจและตวเราเองกเขาใกลหลมน>นไป

ทกวน

Page 18: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

หมดเอยหมดหวง หมดดวงวญญาณลาญสลาย

ถงลมเชาชวยช+นร+ นสบาย เตอนนกแอนลมผายแผดสาเนยง

อยตามโรงมงฟางขางขางน>น ท>งไกขนแขงดเหวาระเราเสยง

โอเหมอนปลกรางกายนอนรายเรยง พนสาเนยงท+ จะปลกใหลก เอย.

Page 19: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท ลาญ แตกหก ทาลาย

ผาย เคล+ อนจากท+

ถอดคาประพนธ หมดหวงเน+ องจากดวงวญญาณไดสลายไปแลว ถงแมลมยามเชาจะพดใหสดช+ น เตอนใหนก

แอนลมแผดรองไปตามโรงนา ท>งเสยงไกขนและเสยงดเหวารองดงเหมอนจะปลกรางกายท+ นอน

เรยงใหต+ นข>น แตพวกน>นกลบไมไดยน

Page 20: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ทอดเอยทอดท>ง ยามหนาวผงไฟลอมอยพรอมหนา ท>งเพ+ อนยากแมเหยาหาขาวปลา ทกเวลาเชาเยนเปนนรนดร

ท>งท>งหนนอยนอยรอยรอยรบ เหนพอกลบปล>มเปรมเกษมสนต

เขากอดคอฉอเลาะเสนาะกรรณ สารพนทอดท>งทกส+ ง เอย.

Page 21: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ถอดคาประพนธ

ยามหนาวเคยน+ งผงไฟอย

พรอมหนากนแตกลบมาท>งกน

ท>งเพ+ อนยาก แมเรอนท+ เคย

หงขาวปลาอาหารใหทานทกวน

ตองท>งลกท+ เคยกอดพอดวยความ

ดใจเม+ อพอกลบบาน ท>งหมดทก

ส+ งทกอยาง

คาศพท

เกษมสนต ช+ นชมยนด

Page 22: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

กองเอยกองขาว กองสงราวโรงนาย+ งนาใคร

เกดเพราะการเกบเก+ ยวดวยเคยวใคร ใครเลาไถคราดพ>นฟ>นแผนดน

เชากขบโคกระบอถอคนไถ สาราญใจตามเขตประเทศถ+น

ยดหางยามยกไปตามใจจนต หางยามผนตามใจเพราะใคร เอย.

Page 23: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

หางยาม หางไถตอนท+ มอถอ

ถอดคาประพนธ

เหนกองขาวสงราวกบโรงนา ชาง

นายนดย+ งนก กองขาวน>เกดเพราะ

การเกบเก+ ยวดวยเคยวของชาวนา

และเปนผไถคราดพลกฟ> นฝนแผนดน

น>ข>นมา ตอนเชากถอคนไถพรอมกบ

ไลตอนววควายอยางสบายใจอยใน

ทองนา โดยจบหางคนไถไถนาไป

ตามใจของตน

Page 24: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ตวเอยตวทะยาน อยาบนดาลดลใจใหใฝฝน

ดถกกจชาวนาสารพน และความครอบครองกนอนช+นบาน

เขาเปนสขเรยบเรยบเงยบสงด มปวตตo เปนไปไมวตถาร

ขออยาไดเยยเยาะพดเราะราน ดหม+นการเปนอยเพ+ อนต เอย.

Page 25: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

ตวทะยาน อยากมฐานะหรอ

ภาวะสง ดกวาท+ เปนอย

ปวตน ความเปนไป

วตถาร นอกแบบ นอกทาง เกน

วสยปกต

ถอดคาประพนธ

ผท+ มความทะเยอทะยาน ขออยาได

ดถกการกระทาตางๆของชาวนาและความ

เปนอยอนเรยบงายของพวกเขา เขาอยอยาง

มความสขแบบเรยบงาย โดยมความเปนไป

ไมเกนวสยปรกตของมนษย ขอจงอยาไป

พดจาเยาะเยยหรอดหม+ นความเปนอยของ

เขาเลย

Page 26: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 27: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

อนทรย, ขนธ รางกาย

ถอดคาประพนธ

คนท+ มชาตตระกลสง ทาใหจตใจ

ลาพองคดวาตนมศกดo ศรเหนอคนอ+ น คนท+ ม

อานาจนาความสงางามมาใหแกชวต คนท+ ม

หนาตางดงามทาใหคนอ+ นรกใคร คนมฐานะ

ร+ ารวยยอมหาความสขไดทกอยาง แตทกคน

ตางกรอความแตกดบของรางกายดวยกน

ท>งน>น ช+ อเสยงเกยรตยศท>งหมดน>น ลวนจบลง

ดวยความตายกนท>งส>น

Page 28: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ตวเอยตวหย+ ง เจาอยาชงตซากวายากไร เหนจมดนนาสลดระทดใจ ท+ ระลกส+ งไรกไมม

ไมเหมอนอยางบางศพญาตตบแตง เคร+ องแสดงเกยรตยศเลศประเสรฐศร

สรางสานการบญหนนพล เปนอนสาวรยสงา เอย.

Page 29: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

พล (พะ-ล) = การบชาบวงสรวง

ถอดคาประพนธ

ผเยอหย+ งท>งหลายขออยาตาหนซากศพผยากไรเหลาน>เลย แมเหนจมดนนาสลดใจ ไมมของ

ประดบอะไรสกอยางกตามท ไมเหมอนอยางบางศพท+ ญาตตบแตงดวยเคร+ องแสดงเกยรตยศ

อยางด โดยมการสรางอนสาวรยสวยสงาเพ+ อเปนการบวงสรวงบชา

Page 30: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 31: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 32: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

รางเอยรางกาย ยามตายจมพ>นดาษด+นหลาม

อยาดถกถ+นน>วาท+ ทราม อาจข>นช+ อลอนามในกอนไกล

อาจจะเปนเจดยมพระศพ แหงจอมภพจกรพรรดกษตรยใหญ

ประเสรฐดวยสตตรตนจรสชย ณ สมยกอนกาลบราณ เอย.

Page 33: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

สตตรตน แกว ๗ ประการของจกรพรรด มชางแกว นางแกว ขนพลแกว ขนคลงแกว

มาแกว แกวมณ จกรแกว

ถอดคาประพนธ

รางกายของคนท>งหลายเม+ อตายจะจมพ>นดนอยเตมไปหมด ขอจงอยาดถกถ+ นน>วาไม

ด เพราะอาจเปนถ+ นท+ มช+ อเสยงในอดตกเปนได อาจเปนพระเจดยบรรจพระศพของ

พระมหากษตรยผย+ งใหญ อนประกอบดวยแกว ๗ ประการของจกรพรรด ในสมยโบราณนาน

มาแลว

Page 34: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ความเอยความร เปนเคร+ องชช>ทางสวางไสว หมดโอกาสท+ จะช>ตอน>ไป ละหวงใยอยากรลงสดน

อนความยากหากใหไรศกษา ยนปญญาความรอยแคถ+ น

หมดทกขขลกแตกจคดหากน กระแสวญญาณงนเพยงน>น เอย.

Page 35: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ถอดคาประพนธ

ความรเปนเคร+ องช>นาทางไปสความกาวหนาแตตอนน>หมดโอกาสท+ จะช>นาทางตอไป

แลว จาตองละความอยากรท>งหมดลงไปสความตาย ความยากจนทาใหไมไดรบ

การศกษา ไดรบวชาความรอยเฉพาะในทองถ+ นของตน ตอนน>หมดทกขท+ จะขลกอยแตในการ

ทามาหากนเสยท เพราะวญญาณของเราคงจะหยดอยเพยงเทาน>

Page 36: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ดวงเอยดวงมณ

มกจะล>ลบอยในภผา

หรอใตทองหองสมทรสดสายตา

กเส+ อมซาส>นชมนยมชน

บปผชาตชสและมกล+ น

อยในถ+นท+ ไกลเชนไพรสณฑ ไมมใครไดเชยเลยสกคน ยอมบานหลนเปลาดายมากมาย เอย.

Page 37: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ถอดคาประพนธ

ดวงแกวหรอส+ งท+ มคามกจะอยในท+ ล>ลบ

เชนในภเขาหรออยใตทองสมทรซ+ งอยสด

สายตาของมนษย ทาใหกลายเปนส+ งไรคา

ไมมผใดไดช+ นชม เปรยบเสมอนดอกไมท+ สสวยและกล+ นหอมท+ อยหางไกลในปา กไมม

ใครไดเชยชมเลยสกคน ยอมบานหลนไป

เปลาๆ อยางมากมายนาเสยดายเปนอยาง

ย+ ง

คาศพท

เปลาดาย ไรประโยชน

ไพรสณฑ ปา

Page 38: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ซากเอยซากศพ

อาจเปนซากนกรบผกลาหาญ

เชนชาวบานบางระจนขนราบาญ

กบหมมานมาประทษอยธยา

ไมเชนน>นทานกวเชนศรปราชญ

นอนอนาถเลหใบไรภาษา

หรอผกบานเมองเรองปญญา

อาจจะมานอนจมถมดน เอย.

Page 39: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

ราบาญ รบ

มาน ชนชาตพมา

ประทษ ทาราย

ถอดคาประพนธ

ซากศพท>งหลายเหลาน>

อาจจะเปนซากศพของนกรบผ

กลาหาญ เชน ชาวบานบางระจนท+

อาสาสรบกบกองทพพมาท+ มาทาลาย

กรงศรอยธยา หรอศพทานกว

ศรปราชญท+ นอนน+ งไมพดไมจา หรอ

ศพผกบานเมองอ+ น ๆซ+งอาจจะมา

ส>นชวต ณ ท+ น>

Page 40: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 41: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

ฟมฟาย สรยสราย ใชจายเกนฐานะ

ถอดคาประพนธ

พวกมกใหญใฝสงจะทาแตส+ งท+ ตนใฝฝนมง

หมายไวและปดปงความจรงบางอยางโดย

ไมเปดเผยใหใครทราบ แมจะเปนส+ งท+ ไมม

ใครอบอาย มงแตแสดงใหเหนรปลกษณ

ภายนอกมวาด พดจาโออวดเพ+ อแสดง

ความมเกยรตสงสงของตนใหคนอ+ น

เหน เพ+ อเปนการปกปดความเปนจรงของ

ตนเองไว

Page 42: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

หางเอยหางไกล หางจากพวกมกใหญฝกใฝหา แตส+ งซ+ งเหลวไหลใสอาตมา ความมกนอยชาวนาไมนอมไป

เพ+ อนรกษาความสราญฐานวเวก รมช>อเฉกหบเขาลาเนาไศล

สนโดษดบฟงซานทะยานใจ ตามวสยชาวนาเยนกวา เอย.

Page 43: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

ช>อ เยน รม ช>น

สนโดษ ความยนดหรอพอใจเทาท+ ตนมอยหรอเปนอย, มกนอย

วเวก ความเงยบสงด

ถอดคาประพนธ

ขอจงอยหางไหลจากพวกมกใหญใฝสง ซ+งทาแตส+ งเหลวไหลใสตวเอง โดยไมดความมกนอย

ของชาวนาเปนตวอยาง ฉะน>นเพ+ อรกษาความสบายใจและควาสงบรมเยนเฉกเชนอยในหบเขา

ลาเนาไพร ควรถอสนโดษดบความฟงซานใจ ตามแบบของชาวนาไวจะดกวา

Page 44: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ศพเอยศพไพร ไมมใครข>นช+ อระบอขาน

ไมเกรงใครนนทาวาประจาน ไมมการจารกบนทกคณ

ถงบางทมบางเปนอยางเลศ กไมฉดฉาดเชดประเสรฐสนทร

พอเตอนใจไดบางในทางบญ เปนเคร+ องหนนนาเหตสงเวช เอย.

Page 45: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ถอดคาประพนธ

ศพของคนธรรมดาสามญ ไมมใครเขายกยองหรอกลาวถงฉะน>นจงไมตองไปเกรงกลว

วาใครเขาจะนนทา เพราะไมมการเขยนจารกบนทกคณความดไว ถงจะมบางกไมเชดชกน

อยางเตมท+ ทาพอเปนเคร+ องเตอนใจถงคณงามความด หรอเปนเคร+ องหนนนาเพ+ อใหเกดความ

สงเวชใจเทาน>น

Page 46: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ศพเอยศพสง เปนเคร+ องจงจตใหเล+ อมใสศานต จารกคาสานวนชวนสกการ ผดกบฐานชาวนาคนสามญ

ซ+ งอยางดกมกวเถ+ อน จากรกช+ อปเดอนวนดบขนธ

อทศส+ งซ+ งสรางตามทางธรรม ของผน>นผน>แกผ เอย.

Page 47: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาศพท

กวเถ+ อน กวชาวบาน คนท+ มความรระดบชาวบาน

ถอดคาประพนธ

ศพของคนมช+ อเสยงเกยรตยศ มการจารกคาสกการะ ผดกบศพของชาวนาธรรมดา

ซ+งอยางดท+ สดกมแคกวชาวบานซ+งจะจารกเอาไวเพยงแควนเดอนปท+ ลวงลบ เพ+ ออทศสวนกศล

ใหแกผตาย

Page 48: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 49: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 50: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ดวงเอยดวงจต ลมสนทกจการงานท>งหลาย

ยอมละชพเคยสขสนกสบาย เคยเสยดายเคยวตกเคยปกครอง

ละท>งถ+ นท+ สาราญเบกบานจต ซ+ งเคยคดใฝเฝาเปนเจาของ

หมดวตกหมดเสยดายหมดหมายปอง ไมผนหลงเหลยวมองดวยซ >า เอย.

Page 51: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ถอดคาประพนธ

ขอใหดวงจตของเรา จงลมกจการงานท>งหลายท+ เคยสขสนกสบาย เคยเสยดาย เคย

วตกและเคยปกครอง ตองละถ+ นท+ เคยใหความสขสาราญบานใจ และฝนใฝอยากเปนเจาของ

ขอจงหมดความวตก หมดความเสยดายหมดส+ งท+ ปรารถนา โดนไมหนหลงกลบไปมองมนอก

เลย

Page 52: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ
Page 53: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

วงเอยวงเวง หงางเหงง!ย+ าค+ าระฆงขาน

ฝงววควายผายลาทวากาล คอยคอยผานทองทงมงถ+ นตน

ชาวนาเหน+ อยออนตางจรกลบ ตะวนลบอบแสงทกแหงหน

ท>งทงใหมดมวท+ วมณฑล และท>งตนตเปล+ ยวอยเดยว เอย.

สทพจน เลยนเสยงระฆง

Page 54: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ยามเอยยามน> ปถพมดมวท+ วสถาน

อากาศเยนเยอกหนาวคราววกาล สงดปานปาใหญไรสาเนยง

มกแตเสยงจงหรดกระกรดกร+ ง! เรไรหร+ ง! รองขรมระงมเสยง

คอกควายววรวเกราะเปาะเปาะ ! เพยง รวาเสยงเกราะแววแผวแผว เอย.

สทพจน

คาซdา

เลยนเสยงจ>งหรดเรไรและ

การเคาะเกราะของชาวนา

Page 55: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

นกเอยนกแสก จบจองรองแจกเพยงแถกขวญ

อยบนยอดหอระฆงบงแสงจนทร มเถาวลยรงรงถงหลงคา

เหมอนมนฟองดวงจนทรใหผนด คนมาสซองพกมนรกษา

ถอเปนท+ รโหฐานนมนานมา ใหเส+ อมผาสกสนตของมน เอย.

สทพจน

อปมา

เลยนเสยงนกแสกซ+ งเปน

สญลกษณแหงความตาย

เปรยบเสยงรองของนกแสกยามเกาะ

อยบนหอคอยเหมอนเสยงรองฟอง

ดวงจนทรวามคนมาบกรกท+ อย

ของมน

Page 56: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ทอดเอยทอดท>ง ยามหนาวผงไฟลอมอยพรอมหนา

ท>งเพ+ อนยากแมเหยาหาขาวปลา ทกเวลาเชาเยนเปนนรนดร

ท>งท>งหนนอยนอยรอยรอยรบ เหนพอกลบปล>มเปรมเกษมสนต

เขากอดคอฉอเลาะเสนาะกรรณ สารพนทอดท>งทกส+ ง เอย.

คาซdา

Page 57: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คาถามเชงวาทศลป

กองเอยกองขาว กองสงราวโรงนาย+ งนาใครเกดเพราะการเกบเก1 ยวดวยเคยวใคร ใครเลาไถคราดพdนฟd นแผนดน

เชากขบโคกระบอถอคนไถ สาราญใจตามเขตประเทศถ+ น

ยดหางยามยกไปตามใจจนต หางยามผนตามใจเพราะใคร เอย.

คาถามเพ+ อใหเกดความระลกถง

บญคณของชาวนา ไมไดตองการ

คาตอบ

Page 58: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ความเอยความร เปนเคร+ องชช>ทางสวางไสว

หมดโอกาสท+ จะช>ตอน>ไป ละหวงใยอยากรลงสดน

อนความยากหากใหไรศกษา ยนปญญาความรอยแคถ+ น

หมดทกขขลกแตกจคดหากน กระแสวญญาณงนเพยงน>น เอย.

อปลกษณเปรยบความรเปนเคร+ องมอช>นา

ทางไปสอนาคต

Page 59: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

หวงเอยหวงอะไร ไมย+ งใหญเทาหวงดวงชวต

แมคนลมส+ งใดไดสนท กยงคดข>นไดเม+ อใกลตาย

ใครจะยอมละท>งซ+ งส+ งสข เคยเปนทกขหวงใยเสยไดงาย

ใครจะยอมละแดนแสนสบาย โดยไมชายตาใฝอาลย เอย.

คาถามเชงวาทศลป คาถามเพ+ อใหระลกตามถงความหวงของ

มนษยท+ ยอมหวงความสขความสบายของ

ชวต ไมไดตองการคาตอบ

Page 60: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คณคาทางเนDอหา

กลอนดอกสรอยราพงในปาชา

Page 61: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

บทท+ ๔

“แหงหลมลกลานสลดระทดใจ เราย+ งใกลหลมน>นทกวน เอย.”

บทท+ ๙

“วถแหงเกยรตยศท>งหมดน>น แตลวนผนมาประจบหลมศพ เอย.”

๑.แสดงแนวคดหลกเก1 ยวกบสจธรรมของชวตตามกฎไตรลกษณ

ซ1 งแสดงถงความเปนอนจจงของชวตมนษยไมวาใครกหนความตายไมพน จง

ควรดาเนนชวตแบบรจกปลอยวาง ไมยดตดกบส1 งใด เชน

Page 62: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

๒.ผแตงรจกเลอกใชคาใหเกดความรสกและอารมณสะเทอนใจ

เก1 ยวกบชวต ความตาย ความเหงา ความวงเวงใจ สงเวชใจ ทาใหผอาน

มอารมณรวมไปกบกว เชน

วงเอยวงเวง หงางเหงง!ย+ าค+ าระฆงขาน

ฝงววควายผายลาทวากาล คอยคอยผานทองทงมงถ+ นตน

ชาวนาเหน+ อยออนตางจรกลบ ตะวนลบอบแสงทกแหงหน

ท>งทงใหมดมวท+ วมณฑล และท>งตนตเปล+ ยวอยเดยว เอย.

แสดงใหเหนถงความรสกวาเหวของกวท+ ถกทอดท>งใหอยเพยงผเดยว

ทามกลางความมด

Page 63: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

คณคาทางสงคม

กลอนดอกสรอยราพงในปาชา

Page 64: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

น๑.การดดแปลงเนdอหาใหเขากบสงคมไทยเพ1 อใหสามารถส1 อความ

ใหเขาใจไดอยางชดเจน เชน

• เปล+ ยน จอหน แฮมเดน (นกการเมองทองถ+ น) เปน ชาวบานบางระจน

• เปล+ ยน จอหน มลตน (กวเอกขององกฤษ) เปนศรปราชญ

• เปล+ ยน โอลเวอร ครอมเวลล (นกการทหารและนกการเมอง) เปน

ผกบานกเมอง

• เปล+ ยน ตนเอลม เปน ตนโพธo

• เปล+ ยน ตนไอว+ เปน เถาวลย

• เปล+ ยน แมลงบตเทล เปน จงหรดเรไร

Page 65: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

๒.แสดงถงคานยมของคนในสงคมไทยในอดตท1 ชอบความสงบ

เรยบงายจงไมมความทะเยอทะยานอยากไดใครม ชวตมสขเพราะพงพอใจ

ส1 งท1 ตนมโดยยกชวตชาวนามาเปนแบบอยางท1 มชวตเรยบงายเพ1 อใหคน

ไมดถกชาวนา เชน

ตวเอยตวทะยาน อยาบนดาลดลใจใหใฝฝน

ดถกกจชาวนาสารพน และความครอบครองกนอนช+ นบาน

เขาเปนสขเรยบเรยบเงยบสงด มปวตตo เปนไปไมวตถาร

ขออยาไดเยยเยาะพดเราะราน ดหม+ นการเปนอยเพ+ อนต เอย.

Page 66: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

๓.แสดงถงความแตกตางทางฐานะในสงคม โดยคนยากจนเชนชาวนา

เม+ อตายไป ไมมใครสนใจ แตถาเปนคนมเกยรตยศช+ อเสยงเม+ อตายจะมการจดงานท+

ใหญโต มผคนมากราบไหวบชา ดงเชน

“ศพเอยศพไพร ไมมใครข>นช+ อระบอขาน

ไมเกรงใครนนทาวาประจาน ไมมการจารกบนทกคณ”

“ศพเอยศพสง เปนเคร+ องจงจตใหเล+ อมใสศานต

จารกคาสานวนชวนสกการ ผดกบฐานชาวนาคนสามญ”

Page 67: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

สงสมดและหนงสอเรยน

ภายใน ๑๖.๐๐ น. วนศกรทL ๑๙ กมภาพนธ ๒๕๕๙ (วนสดทาย)

โดยหนงสอตองทาเรLองโคลงสภาษตต Rงแต

การเรยนรทL ๑ ๓ ๔ ๖ ๑๑ ๑๒ ๑๓๑๕ ๒๐ ๒๑ ๒๓ ๒๔ ใหครบ

(๑๑๗-๑๓๗ เฉพาะกจกรรมทLกาหนด)

Page 68: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

งานแตงกลอนดอกสรอยใหนกเรยนพมพกลอนดอกสรอยทLครตรวจและปรบแกใหแลวลง

ในกระดาษ A4 แลวหาภาพประกอบตกแตงใหสวยงาม

(ทาคนละ ๑ แผนเยบมาสงพรอมตนฉบบ)

(ทาในคอมพวเตอร)

*สงวนศกรทL ๑๙ กมภาพนธ ๒๕๕๙ กอน ๑๖.๐๐ น*(คะแนนเตม ๑๐ คะแนน)

คนทMครใหปรบแกสามารถแกมาสงใหมไดภายใน

*๑๙ กมภาพนธ ๒๕๕๙***มฉะนRนจะใหคะแนนตามเดม**

Page 69: กลอนดอกสร้อยรําพึงในป่าช้า¸ลอน... · พระยาอุปกิตศิลปสาร(นิ1ม กาญจนาชีวะ

ขอบคณสาหรบความตRงใจณ