กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ...

13
กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะและ การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีกับภารกิจของกรมทางหลวงชนบท จรุรัตน์ วิถีธนพาณิชย์ วิศวกรโยธาปฏิบัติการ กรมทางหลวงชนบท บทนา สิงคโปร์ถือเป็นประเทศที่มีความ เจริญเติบโตทางด้านเศรษฐกิจ และมี ก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีอย่างมาก ตลอด ระยะเวลา 50 ปี นับแต่ก่อตั้งประเทศ จาก ข้อมูล ณ ปี 2017 ประเทศสิงคโปร์ มีประชากรทั้งสิ้น 5.61 ล้านคน มีพื้นที719.9 ตารางกิโลเมตร ความหนาแน่นของ ประชากรโดยเฉลี่ย 7, 796 คนต่อตาราง กิโลเมตร หันกลับมาดูประเทศไทย กรุงเทพมหานครมีประชากรอาศัยอยู่ทั้งสิ้น 9.79 ล้านคน คิดเป็น 1 ใน 6 ของประชากร ทั้งประเทศ กรุงเทพมีพื้นที1, 568 ตาราง กิโลเมตร ความหนาแน่นของประชากร โดยเฉลี่ย 6,243 คนต่อตารางกิโลเมตร โดยภาพรวมจะเห็นว่าประเทศสิงคโปร์มี ขนาดพื้นที่ที่จากัดเพราะลักษณะภูมิประเทศ เป็นเกาะ และมีจานวนประชากรมากขึ้น อย่างต่อเนื่อง และที่สาคัญหากเปรียบเทียบ ขนาดพื้นที่และจานวนประชากรของทั้งสอง แห่ง จะพบว่ามีสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน กล่าวคือ สิงคโปร์มีขนาดพื้นที่และจานวน ประชากรน้อยกว่ากรุงเทพครึ่งหนึ่ง แต่สิงคโปร์ กลับมีระบบขนส่งสาธารณะที่มีประสิทธิภาพ โดยประชากรสิงคโปร์มากถึง 67% ใช้บริการ ระบบขนส่งสาธารณะเป็นหลัก ขณะทีสัดส่วนการเดินทางของคนกรุงเทพจะเป็นไป ในทิศทางตรงกันข้าม คือ ใช้ระบบขนส่ง สาธารณะ (รถเมล์และรถไฟฟ้า) เพียง 10% และใช้การเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนบุคคล และมอเตอร์ไซค์สูงถึง 9 0 % ดังนั้น อาจเป็นไปไดที่ประเทศไทยจะนาตัวอย่างระบบคมนาคม ขนส่งของสิงคโปร์มาประยุกต์ใช้กับระบบ ขนส่งของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบ ขนส่งสาธารณะในเขตเมืองใหญ่ดังเช่น กรุงเทพมหานคร บทเรียนที่ได้จากกรณีศึกษาของ สิงคโปร์ จากการศึกษาดูงานระบบขนส่ง สาธารณะของสิงคโปร์ มีเนื้อหาที่สาคัญ 4 ประเด็นใหญ่ ๆ ดังนี

Transcript of กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ...

Page 1: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

กรณศกษาของสงคโปรสการพฒนาระบบขนสงสาธารณะและ การประยกตใชเทคโนโลยกบภารกจของกรมทางหลวงชนบท

จรรตน วถธนพาณชย วศวกรโยธาปฏบตการ

กรมทางหลวงชนบท

บทน า สงคโปรถอเปนประเทศทมความเจรญ เตบ โตทางด าน เศรษฐกจ และมกาวหนาทางดานเทคโนโลยอยางมาก ตลอดระยะเวลา 50 ป นบแตกอตงประเทศ จากข อม ล ณ ป 2 017 ปร ะ เทศส ง ค โป ร มประชากรทงสน 5.61 ลานคน ม พนท 719.9 ตารางกโลเมตร ความหนาแนนของประชากรโดยเฉลย 7,796 คนตอตารางก โ ล เ ม ต ร ห น ก ล บม า ด ป ร ะ เ ท ศ ไท ย กรงเทพมหานครมประชากรอาศยอยทงสน 9.79 ลานคน คดเปน 1 ใน 6 ของประชากรทงประเทศ กรงเทพมพนท 1,568 ตารางกโลเมตร ความหนาแนนของประชากร โดยเฉลย 6,243 คนตอตารางกโลเมตร โดยภาพรวมจะเหนวาประเทศสงคโปรมขนาดพนททจ ากดเพราะลกษณะภมประเทศเปนเกาะ และมจ านวนประชากรมากขนอยางตอเนอง และทส าคญหากเปรยบเทยบขนาดพนทและจ านวนประชากรของทงสองแห ง จะพบว าม ส ดส วนท ใกล เ ค ย งกน

กลาวคอ สงคโปรมขนาดพนทและจ านวนประชากรนอยกวากรงเทพครงหนง แตสงคโปรกลบมระบบขนสงสาธารณะทมประสทธภาพโดยประชากรสงคโปรมากถง 67% ใชบรการระบบขนสงสาธารณะเปนหลก ขณะทสดสวนการเดนทางของคนกรงเทพจะเปนไปในทศทางตรงกนขาม คอ ใชระบบขนสงสาธารณะ (รถเมลและรถไฟฟา) เพยง 10% และใชการเดนทางดวยรถยนตสวนบคคล และมอเตอรไซคสงถง 90% ดงนน อาจเปนไปได ทประเทศไทยจะน าตวอยางระบบคมนาคมขนสงของสงคโปรมาประยกตใชกบระบบขนสงของไทย โดยเฉพาะอยางย งระบบขนสงสาธารณะในเขตเมองใหญ ดง เชนกรงเทพมหานคร บทเรยนท ไดจากกรณศกษาของสงคโปร จากการศกษาด งานระบบขนส งสาธารณะของสงคโปร มเนอหาทส าคญ 4 ประเดนใหญ ๆ ดงน

Page 2: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

1. การบรณาการแผนโครงสรางคมนาคมขนสงระยะยาว ( Integrated Long Range Planning) สงคโปร เปนประเทศทมนโยบายรฐบาลระดบเดยว (one level of government) มการผสานความรวมมอทกภาคสวนและก าหนดเปนแนวทางของรฐบาลรวมกน (Whole-of-Government Approach) การวางแผน ระบบขนสงจงเปนการวางแผนโดยมกรมขนสงทางบกของสงคโปร (Land Transport Authority : LTA) เป นหน วยงานหล กและ รวมมอกบทกภาคสวนท เกยวของ ไดแก หนวยงานดานการวางผง เมอง (Urban Redevelopment Authority) ก า ร เ คหะแหงชาต (Housing Development Board) หนวยงานดานการพฒนาทดนส าหรบนคมอตสาหกรรม (The Jurong Town Corporation) หนวยงานดานสงแวดลอม พลงงาน และดานอน ๆ เชน ดานการศกษา ดานสาธารณสข เปนตน โดยกรมขนสงทางบกของสงคโปร (LTA) กอตงขนเมอ ป 1995 เปนหนวยงานภายใตกระทรวงคมนาคม (Ministry of Transport) โดยรวม 4 หนวยงานเดมเขาดวยกน มหนาท เกยวกบการจดทะเบยนควบคมพาหนะ การวางแผนระบบคมนาคมขนสง สรางโครงขายการเชอมโยงของถนน รวมทงวางแผนควบคมระบบการขนสงมวลชนทงระบบราง รถโดยสารประจ าทาง

รถรบจางสาธารณะ และการขนสงทางบกทงหมด การบรณาการแผนการใชประโยชนทดนกบการคมนาคมขนสง เรมจากการวางผงแนวคด (Concept Plan) เปนการวางแผนระยะยาวทก าหนดกรอบการพฒนาทางกายภาพและการเตบโตทางเศรษฐกจในอนาคต 40-50 ป โดยจะมการปรบปรงทบทวนทก 10 ป ตอจากนนจะมการจดท าแผนแมบท (Master Plan) ซงเปนแนวทางในการพฒนาและวางผ ง เมองระยะกลาง 10 -15 ป โดยการถายทอดแนวความคดและกลยทธจาก Concept Plan เ พอเปนแผนหลกในการก าหนดเปาหมาย กลยทธในการพฒนาของการวางผงเมองและระบบขนสง โดย Master Plan จะมการปรบปรงทก 5 ป จากนนจะท าการวางแผนโครงขายทางถนน (Road Master Plan) และระบบราง (Rail Master Plan) ตอไป ประโยชนของการวางแผนอยางบรณาการคอมการวางแผนการใชพนทอยางสมดล ไดแก พนทเพอการสรางทอยอาศย อตสาหกรรม การขนสง ตลอดจนถงการอ านวยความสะดวกตอชมชนและพนทโดยรอบ เปาหมายของแผนบรณาการทเหนไดชดเจน คอ การลดความจ าเปนในการเดนทาง โดยมการวางผงเมองและการพยายามสงเสรมใหประชาชนมทอยอาศยทอยใกลแหลงงาน

Page 3: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

แหลงอตสาหกรรม สถานศกษา โรงพยาบาล พรอมทงมระบบโครงขายการขนสงสาธารณะ ทรองรบอยแลว นอกจากน เปาหมายทส าคญอกประการหนงคอ การควบคมและบรหารจดการพนทส าหรบสรางโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงในอนาคต โดยมการเผอพนทไวรองรบโครงขายถนนและราง ปจจบนเปนการวางแผนระบบขนสงตามแผน Land Transport Master Plan ของป 2013 ทมงเนนยทธศาสตร 3 ดาน คอ การเชอมตอโครงขายของทกโหมดการขนสง คณภาพการ ใหบร ก าร การสร า งและด าเนนงานระบบขนสงสาธารณะทค านงถงประชาชน เพอใหเกดสงคมทนาอยและอยรวมกนได ตวอยางของการบรณาการโครงขายรถเมลเชอมตอกบระบบราง เพอทประชาชนจะไดเขาถงการบรการของรถไฟฟาได เชน การสราง Bus Interchange เชอมตอกบสถานรถไฟฟาในพนททมประชากรอาศยอยหนาแนน และการสร าง Air-Condition Integrated Transport Hub ท เ ช อ ม ต อรถไฟฟาใตดน รถไฟฟารางเบา และรถเมล โดยมสงอ านวยความสะดวก ศนยอาหาร หางสรรพสนคารวมไวในทเดยว

รปท 1 บรรยากาศของ Bukit Panjang Integrated Hub

รปท 2 จดพกคอยของผโดยสารรถเมล

รปท 3 และ 4 Bukit Panjang Integrated Hub ทเชอมตอรถไฟฟารางเบา รถไฟใตดน และรถเมล

Page 4: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

1. การสนบสนนการใชบรการระบบขนสงสาธารณะ (Promote Public Transport) รฐบาลจะเปนผสรางและพฒนาระบบโครงสรางพนฐาน เชน ระบบราง สถานรถไฟฟา สถานเปลยนถายผโดยสาร รวมไปถงการจดซอรถเมล ทจอดรถเมล เปนตน สวนการพฒนาพนททงภายในและโดยรอบสถาน เชน หางสรรพสนคา ศนยอาหาร เปนตน จะเปนการเปดประมลเพอใหบรษทเอกชน เขามาประมลและยนแผนการพฒนาพนท เชงพาณชยใหแกรฐบาล นอกจากนรฐบาลไดใหเอกชนทงภายในและตางประเทศเขามายนประมลเพอเปนผด าเนนการใหบรการเดนรถ ทงรถไฟฟาและรถเมล จดประสงคเพอใหเกดการแขงขนดานการใหบรการ โดยทรฐบาลยงเปนผจดเกบ ควบคมและก าหนดคาบรการ ซงอตราคาโดยสารของระบบขนสงสาธารณะจะคดในอตราเดยวกน คอ คดตามระยะทาง (based on total distance travelled) ไมวาจะเปนรถไฟฟาหรอรถเมล ซงผประกอบการ รถเมลจะมระยะเวลาของใบอนญาต 5 ป และ 15 ป ส าหรบรถไฟฟา ตวอยางของการจงใจ สนบสนน ใหประชาชนหนมาใชบรการขนสงสาธารณะ ไดแก การใหบรการรถขนสงสาธารณะทมคณภาพ โดยรถเมลมเครองปรบอากาศทกคน มทางข นส าหรบรถเขนส าหรบผ พการ

มรถบสท ใหบรการชวงกลางคน (night bus) รวมไปถงการใหสทธรถเมลบนถนน เชน มชองจราจรส าหรบรถเมลโดยเฉพาะ (bus lane) ปายรถเมลทตองใหทาง (mandatory give-way at bus bay) และการใหสทธสญญาณไฟส าหรบรถเมลบรเวณทางแยก (signal priority for buses at junctions) เปนตน ในสวนการจายคาโดยสาร สงโปรไดใชระบบตวรวม (EZ-Link) คดคาโดยสารตามระยะทางของการเดนทางจรงจากระบบ GPS ไมมการหกคาธรรมเนยมตอนทเปลยนโหมดการเดนทาง นอกจากน เครองอานบตรบนรถเมลจะรายงานไปยงผใหบรการรถเมลดวยวา มจ านวนคนใชบรการเสนทางนมากนอยแคไหน เพอจะไดปลอยรถเพมในกรณทคนโดยสาร มจ านวนมาก ซ งจะชวยใหผโดยสารรถประจ าทางไมตองรอรถเมลเปนเวลานาน บตร EZ-Link ถกใชโดยผโดยสารมากถง 98 % ตวรวมลกษณะดงกลาวไมเพยงแตเปนการเกบเงนในบตรเทานน แตยงเปนการเกบขอมลการเดนทางของผโดยสารซงเปนขอมลเชงสถตทมประโยชนมาก นอกจากนแลว สงคโปรยงใหความส าคญกบการเดนทาง first mile, last mile ซงกคอการเดนทางจากบาน/ทท างานไปยงระบบขนสงสาธารณะ และจากระบบขนสงสาธารณะ ไปยงบาน/ทท างาน เนองจากประชาชนไม

Page 5: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

สามารถเขาถงระบบขนสงสาธารณะไดอยางสะดวกสบายแลว กคงไมสามารถจงใจใหคนมาใชบรการขนสงมวลชนได ดงนน เพอเปนการแกปญหา first mile, last mile อยางมประสทธภาพ รฐบาลสงคโปรจงสงเสรมการเดนและการปนจกรยานดวย ดงน (1) การเพมความปลอดภยส าหรบการเดนทางโดยทางเทา เชน ทางมาลาย สญญาณไฟจราจร สะพานลอย สะพานลอด เปนตน (2 ) การเขาถงระบบขนสงสาธารณะโดยปราศจากอปสรรค เชน ลฟตโดยสารและทางลาดส าหรบสถานรถไฟฟา รถเมลทมทางขนส าหร บ รถ เ ข นคน พการ ล ฟต ส าห ร บสะพานลอย เปนตน (3) ทางเดนเทาท มหลงคา เชอมตอจากสถานรถไฟฟาและปายรถเมล ไปยงทอยอาศย (4) เพมโครงขายทางจกรยาน และจดจอดรถจกรยาน

รปท 5 รถเมลมทางลาดส าหรบคนพการ

รปท 6 ทางจกรยาน

รปท 7 สะพานลอยทมหลงคาตลอดแนว

รปท 8 Green Man Plus เพมเวลาใหผสงอาย ในการขามถนน

Page 6: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

รปท 9 การใหทางรถเมลทออกจากปายโดยสาร

รปท 10 การใหสทธสญญาณไฟแกรถเมลบรเวณสแยก

รปท 11 ชองจราจรส าหรบรถเมล

รปท 12 ทางเชอมตอรถเมลทมหลงคา

1. ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร จ า น ว นยานพาหนะและการแกไขปญหาจราจรตดขด (Vehicle & Congestion Management) เนองจากสงคโปรมขอจ ากดดานพนท พนทของถนนคดเปน 12% ของพนททงหมด และท อย อาศยคด เปน 14% ของ พนททงหมด ดงนน การทจะสรางถนนเพอรองรบการขนสงสวนบคคล (private transport) จ าเปนตองใชพนทมาก และเปนเรองยากทจะด าเนนการ แตอยางไรกตามรฐบาลสงคโปรกยงวางแผนด าเนนการเพอขยายโครงขายถนน เพอรองรบเขตพนทการพฒนา ใหม ๆ และ เ พ มประส ทธ ภ าพ การขนสงโดยรถเมล ในขณะเดยวกนกตองจ ากดปรมาณการเดนทางโดยรถยนตสวนบคคล เพอใหเกดการจราจรทคลองตวหากไมมการควบคมใหมการใชถนนอย างมประสทธภาพสงสดแลว กจะเกดปญหาการจราจรตามมา

Page 7: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

สงคโปรมการบรหารจดการความตองการในการเดนทาง (Transport Demand Management) ดวยนโยบาย 2 ดาน คอ นโยบายการจ ากดการครอบครองยานพาหนะ (Vehicle Ownership Control แ ล ะนโยบายจ ากดการใชถนน (Road Usage Restraint) โดยมรายละเอยด ดงน 1. นโยบายการจ ากดการครอบครองยานพาหนะ (Vehicle Ownership Control) โดยการก าหนดคาใชจายเรมตนในการครอบครองยานพาหนะในราคาสง ซงไดแก ค า จ ด ท ะ เ บ ย น เ พ ม เ ต ม ( Addition Registration Fee : ARF) คายนขอสทธครอบครองยานพาหนะ (Certificate of Entitlement : COE) ภาษ ศ ลกากร (Custom Duty) และภาษการใชถนน (Road Tax) 2. นโยบายจ ากดการใชถนน (Road Usage Restraint) โดยก าหนดคาใชจ ายประจ า ไดแก คาธรรมเนยมการใชถนน (Road Pricing) คาภาษปโตรเลยม (Petrol Tax) และคาทจอดรถ (Parking Fee) ในบทความนจะกลาวถงรายละเอยดแนวทางการจ ากดการครอบครองยานพาหนะ ดวยระบบการจ ากดจ านวนยานพาหนะแบบโควตา (Vehicle Quota System) และการจดเกบคาธรรมเนยมการใชถนน (Road Pricing) ดวยระบบเกบคาธรรมเนยมแบบ

อเลกทรอนกส (Electronic Road Pricing : ERP) ดงน การจ ากดจ านวนยานพาหนะแบบโควตา เรมด าเนนการตงแตป 1990 ทผานมาสามารถควบคมอตราการเพมขนของปรมาณยานพาหนะบนทองถนนใหนอยกวา 3% ไดในป 2009 และนอยกวา 0.25% ไดในป 2015 ขณะน LTA ตงเปาหมายลดอตราการเพมขนของจ านวนรถยนตและรถจกรยานยนต สวนบคคลเหลอเพยง 0% ซงไดเรมด าเนนการแลวตงแตเดอนกมภาพนธทผานมา สวนรถโดยสารและรถบรรทกประเภทตาง ๆ ยงคงใชอตราเดมท 0.25% กลไกของระบบคอ ผทจะซอรถยนตจะตองเขารวมการประมลเพอใหไดใบ COE มา โดยราคาใบ COE มการเปลยนแปลงตามจ านวนโควตา และความตองการของตลาด การประมลจะจดขน 2 ครงตอเดอน ทงน รฐบาลเปนผก าหนดโควตาจ านวนรถใหมทไดรบอนญาตใหจดทะเบยน โดยการจ ากดโควตาใบ COE ซ งกจะสามารถก าหนดจ านวนรถสงสดทจะเขารบการจดทะเบยนไดในปนน ๆ ประโยชนทไดคอ สามารถลดปรมาณยานพาหนะบนทองถนน และรายไดทไดจากการประมลใบ COE รฐบาลกจะน าไปลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงตอไป

Page 8: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

คาธรรมเนยมการใชถนน (Road Pricing) ตงอยบนแนวคดทวา “จายเมอคณใชถนน, A pay as you use” เพอสนบสนนใหผใชรถเปลยนรปแบบการเดนทาง เสนทางการเดนทาง และระยะเวลาทจะเดนทาง สวนระบบเกบคาธรรมเนยมการใชถนนแบบอเลกทรอนกส (Electronic Road Pricing : ERP ) หร อระบบเก บค าผ านทา งแบบอเลกทรอนกส เรม ใชมาต งแตป 1998 โดยรถทกคนในสงคโปรตองตดตงเครอง In-Vehicle Unit (IU) ซงท างานดวยเทคโนโลยระบบ RFID (Radio Frequency Identification) พรอมกบตดตงทเสยบบตรเตมเงนสด (Cash Card) และเมอรถแลนผานจดทมการเรยกเกบคาธรรมเนยม ERP ระบบกจะท าการตรวจจบยานพาหนะทขบผานเพอจดเกบคาใชถนน โดยระบบจะหกเงนจากบตรเตมเงนทนท โดยทรถสามารถวงดวยความเรวปกต ไมตองชะลอความเรว

รปท 13 หลกการท างานของระบบ Electronic

Road Pricing (ERP)

ผใชรถจะเสยคาธรรมเนยมการใชถนนแตกตางกนขนอยกบหลาย ๆ ปจจย เชน ชนดของรถ สภาพการจราจรในขณะนน

เวลาทใชบรการ และพนททใชบรการ เชน รถยนตสวนบคคล ใชบรการในชวงเวลาชวโมงเรงดวนในยานใจกลางธรกจ (Central Business District : CBD) กจะเสยคาธรรมเนยม ทแพง เปนตน โดยอตราคาบรการจะมการปรบปรงทก 3 เดอน ผลของการน าระบบ ERP มาใชท าใหถนนมการจราจรทคลองตวมากขน โดยทางดวนและถนนสายหลกมากกวา 95% มสภาพการจราจรคลองตวในชวงเวลาเรงดวน และความเรวในชวงเวลาเร งด วนของถนนย าน CBD เปน 28 . 5 กโลเมตรตอชวโมง

รปท 14 ซมปาย ERP (จดเกบคาธรรมเนยมการใชถนน)

รปท 15 หนาจอแสดงคาธรรมเนยมการใชถนน

Page 9: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

ระบบคมนาคมอจฉรยะ (Intelligent Transport Systems) ระบบคมนาคมขนสงในสงคโปรมการน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการ โดยพฒนาเปนระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport Systems : ITS) ข น ม า ซ งประกอบดวยเครองมอตาง ๆ ไดแก 1. GLIDE System (Green Link Determining System) เปนระบบทควบคมสญญาณไฟจราจรทวประเทศสงคโปร ระบบน จะควบคม และจดสรรเวลาของสญญาณไฟเขยวทเหมาะสมเองไดตามปรมาณจราจร 2. EMAS (Expressways Monitoring and Advisory System) เปนระบบบรหารจดการจราจรบนทางดวน โดยจะใชกลองในการตรวจสอบเหตการณและปรมาณความหนาแนนของการจราจรบนทางดวนและ แจงเตอนไปยงศนยควบคมการจราจร 3. J-eyes ( Junction Eyes) เ ป นระบบกลองรโมทแบบ real-time ทตดตงตามสแยกขนาดใหญทส าคญ ๆ บนถนนสายหลก เพอไวส าหรบบนทกภาพและจ าแนกสภาพการจราจร 4. Parking Guidance เปนระบบทแสดงขอมลจ านวนทจอดรถแบบ real-time หนาจอของระบบนจะตดตงรอบใจกลางเมอง เพอลดเวลาและลดการจราจรตดขดอนเนองมาจากการวนหาทจอดรถ

5. ITS Centre ศนยขอมล ITS คอศนยกลางในการควบคมดแลระบบขนสงอจฉรยะทงระบบ ซงท างานตลอด 24 ชวโมงเพอตดตามการจราจรบนถนนและเกบรวบรวมขอมลจากอปกรณทตดตงตามจดตาง ๆ บนทองถนน ขอมลการจราจรจะถกสงผานไปยงผใชรถ โดยผานชองทางตาง ๆ ไดแก ปายสญญาณทตดตงบนถนน และ application บนมอถอ เปนตน 6. Integrated Travel Information (All Modes) คอการบรณาการขอมลการขนสงของทกโหมดการเดนทางไวในทเดยว เพอใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลแบบทนเหตการณได โดยการใชงานผาน application “MyTransport.SG” นอกจากนแลวรฐบาลยงเปดศนยขอมล (Data Mall) ซงเปนการรวบรวมขอมลจากหนวยงานกวา 60 องคกรผานทางเวบไซต เพอใหทกคนสามารถท าการคนหาขอมลและน าไปใชงานไดอยางงายดาย โดยมจดประสงคเพอเผยแพรขอมลจากหนวยงานรฐ ซงจะเปนสวนชวยผลกดนการพฒนา Application ใหสามารถสรางคณคาไดมากขน และสงเสรมงานวจยตาง ๆ ศนยขอมล (Data Mall) ไม เพยงแต เกบรวบรวมขอมลทางดานการคมนาคมขนสงเทานน แตยงมขอมลดานอน ๆ อกมากมาย เชน ขอมลดานเศรษฐกจ การศกษา สงคม

Page 10: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

สขภาพ สงแวดลอม โครงสรางพนฐาน และเทคโนโลย อกดวย

รปท 16 หนาจอของ “MyTransport.SG” Application

จ ด เ ด นขอ ง ระบบกา รคมนาคมอจฉรยะ (ITS) คอการมขอมลการจราจรแบบ real-time โดยม 3 ขนตอน เพอใหไดมาซงขอมลททนตอเหตการณ ดงน (1) การเกบรวบรวมขอมลจากเครองมอทเกบขอมลสภาพการจราจรตาง ๆ(2) การประมวลผลของขอมล โดยศนย ITS และ (3) การเผยแพรขอมลผานชองทางตาง ๆ ใหผใชงานสามารถเขาถงขอมลได ดงทแสดงในแผนผงรปท 17

รปท 17 แผนผงการท างานของระบบการคมนาคมอจฉรยะ (ITS)

การน ามาประยกตใชกบระบบขนสงสาธารณะของไทย ระบบขนส ง ส า ธ า รณะของ ไทยสามารถปรบปรงพฒนาใหมประสทธภาพมากขน โดยอาศยนโยบาย 3 ดาน ดงน

Page 11: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

1. ก า ร ป ร บ ป ร ง ร ะ บ บ ข น ส งสาธารณะใหมสภาพด จงใจใหคนมาใชบรการ การท จะกระตนใหคนขบรถยนตสวนตวเปลยนโหมดการเดนทางมาใชระบบขนสงมวลชนนนจ าเปนตองมการปรบปรงลกษณะทางกายภาพใหมลกษณะทด นาใช เปนมตรตอผใชงาน เชน (1) การปรบปรงรถเมลใหมระบบปรบอากาศ มการแจงเตอนวาถงปายไหนแลวและมแผนทการเดนรถทชดเจน (2) การพฒนาพนทโดยรอบสถาน ทงสถานรถไฟฟาและสถานรถไฟใตดน (3) การเขาถงระบบขนสงสาธารณะ ชวง First Mile และ Last Mile โดยตองมทางเท า และทางจกรยานทเหมาะสม (4) การคดคาธรรมเนยมโดยสารทอางองตามระยะทาง กลาวคอ รถเมล รถไฟฟามคาโดยสารเทากน เปนตน และสงทส าคญทสดคอการวางแผนโครงขายการคมนาคมขนสงระยะยาวแบบบรณาการ โดยความรวมมอจากทกสวนทเกยวของ 2. การการลดอตราการเตบโตของจ านวนยานพาหนะ ในเขตเมองใหญมขอจ ากดดานพนท ไมสามารถตดถนนเสนใหม หรอขยายจ านวนชองจราจรไดแลว เนองจากมชมชน แหลงทอยอาศย อาคารพาณชยสรางอยหนาแนน การลดอตราการเตบโตของจ านวนยานพาหนะ

โดยการจ ากดปรมาณรถยนต สามารถท าไดดวยจ ากดโควตาการจดทะเบยนรถใหม และจ ากดการใชถนน โดยคดคาธรรมเนยมการใชถนน หรอคาธรรมเนยมในการท าใหสภาพจราจรตดขด ซงหากใชตวอยางของระบบ ERP กจะท าใหสภาพการจราจรของถนนในเขตเมองมความคลองตวมากขน และสงผลให ระบบขนส งสาธารณะอย า งรถ เม ล มประสทธภาพในการใหบรการมากขน อกดวย 3. การน าเทคโนโลยระบบขนสงอจฉรยะ (Intelligent Transport Systems : ITS) มาใช ผใชบรการสามารถเขาถงขอมลแบบ Real Time และวางแผนการเดนทางไดอยางแมนย า โดยผานระบบแจงเตอนผาน Application ว า ร ถ เ ม ล โ ด ย ส า ร ท ท า นตองการจะมาถงปายในอกกนาท และรถเมลทก าลงจะมานนมทนงวางหรอไม หรอแมกระทงการแจงเตอนกอนถงจดหมายปลายทาง เชนเดยวกน หากเดนทางโดยรถยนตสวนตว เพยงใสพกดจดเรมตน จดสนสด Application กจะแสดงใหทราบวาเสนทางทจะเดนทางนนมสภาพการจราจรเปนอยางไร มการปดถนนเพอซอมบ ารง หรอมอบตเหตหรอไม เปนตน

Page 12: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

การน ามาประยกตใชกบภารกจของกรมทางหลวงชนบท กรมทางหลวงชนบท มภารกจในการวางโครงขาย ออกแบบ กอสราง บรณะ และบ ารงรกษาทางหลวงชนบท จากการศกษาดงานระบบขนส งสาธารณะของสงคโปร สามารถน าเทคโนโลยระบบ RFID (Radio Frequency Identification) มาปรบใชกบภารกจของกรมทางหลวงชนบทได ซงตองอาศยความรวมมอแบบบรณาการกบกรมขนสงทางบก และกรมทางหลวง โดยมรายละเอยดดงแสดงในแผนผงรปท 18

รปท 18 ความรวมมอแบบบรณาการกบกรมขนสง

ทางบก และกรมทางหลวง

ซงการน าขอมล Big Data ดานการขนสงทางถนนมาใชในภารกจของกรมทางหลวงชนบทนนจะจ าแนกตามลกษณะของขอมล โดยมรายละเอยดดงน

1. ขอมลปรมาณการจราจร และประเภทของยานพาหนะทผานสายทาง สามารถน ามาใชประโยชนไดมากมาย เชน วเคราะหและคาดการณปรมาณจราจรในอนาคต เพอการวางผงโครงขายทางถนนทมประสทธภาพ อกทงยงสามารถใชประกอบ การตดสนใจส าหรบการวางแผนขยายไหลทาง และ/หรอ เพมจ านวนชองจราจร รวมไปถงการออกแบบชนโครงสรางทางและชนผวทาง ใหสอดคลองกบปรมาณจราจรในอนาคต นอกจากนแลว ยงสามารถใชรวมกบขอมลของระบบทกรมทางหลวงชนบทมอยแลว ไดแก ระบบบรหารจดการโครงขายทางหลวงชนบท (Rural Road Network Management System : RM) ระบบบร หารงานบ าร งทาง ( Pavement Maintenance Management System : PMMS) เพอวเคราะหหาวธการซอมบ ารงถนนทเหมาะสมกบสภาพความเสยหาย และปรมาณการจราจร 2. ขอมลความตองการในการเดนทาง ส าม า รถ น า ม า ใ ช ใ น ก า ร ว า งผ งโครงขายถนนตดใหม เพอแกไขปญหาจราจร เชน ทางตอเชอม (Missing Link) ทางเลยง (By pass) และทางลด (Shortcut) เปนตน

Page 13: กรณีศึกษาของสิงคโปร์สู่การ ...wiki.ocsc.go.th/_media/จรุรัตน์...กรณ ศ กษาของส งคโปร

3. ขอมลความเรวในการขบข และพฤตกรรมการขบข สามารถน ามาใชในดานอ านวยความ ปลอดภยและตรวจสอบความปลอดภยทางถนน โดยใชงานรวมกบขอมลทไดจากระบบรายงาน อบ ต เ หต บนทางหลว งชนบท (Accident Report Management System : ARMS) ระบบสารสนเทศเพอการตรวจสอบความปลอดภ ยงานทาง (Road Safety Audit System : RSAS) และระบบ RM ทกรมทางหลวงชนบทมอยแลว เพอวเคราะหหาจดเสยง และออกแบบ ปรบปรงแกไขจดเสยงทเกดจากการใชความเรว ใหมความปลอดภยมากยงขน 4. ขอมลการบรรทกน าหนก ในอนาคตอาจสามารถใชงานรวมกบการตดตงระบบบนทกน าหนกทฝงอยใตผวถนนเพอควบคมการบรรทกน าหนกเกน ตลอดจนสามารถเกบคาธรรมเนยมในการท าใหถนนเสยหายไดโดยอตโนมต เมอรถบรรทก วงผานจดอานสญญาณ เชนเดยวกบระบบ ERP โดยอาจคดคาธรรมเนยมตามอตราขนบนไดของการบรรทกน าหนกเกน และน าเงนทไดดงกลาวมาซอมบ ารงถนน 5. Big Data ทครอบคลมทกมต สามารถน าขอมลมาพฒนาและตอยอดเปน Application ส าหรบการขนสงทางบกแบบเบด เสรจ ในแอปพล เคชน เดยว

เหมอนตวอยางของสงคโปร นอกจากนแลวยงตองเปดเผยขอมล Big Data ใหประชาชนสามารถเขาถง โดยมจดประสงคเพอกระตนใหผประกอบการ startup นกเรยน นกศกษา ประชาชนทวไปสามารถน าขอมลไปพฒนา Application ใ ห ม ๆ ต ล อ ด จ น พ ฒ น าเทคโนโลย ด านการคมนาคมขนส งต าง ๆ ซงจะเกดประสทธภาพมากยงขน เพราะเกดจากความตองการของผใชงานระบบขนสงโดยแทจรง