42

การจดการความรของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

บรบทขององคกร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

เปนโรงพยาบาลและโรงเรยนแพทยแหงแรกทใหญ และเกาแกท ส ด ของประ เทศ ไทย ได ร บพระมหากรณาธ คณจากพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว สถาปนาขนเมอวนท 26 เมษายน พ.ศ. 2431 พระราชทานนามวา “โรงศรราชพยาบาล” ตอมาไดโปรดเกลาใหจดตงโรงเรยนแพทยแหงแรกของไทย “โรงเรยนศรราชแพทยากร” และเรมเปดสอนตงแตวนท 5 กนยายน พ.ศ. 2433 นกศกษาแพทยรนแรกไดส าเรจการศกษาและไดรบประกาศนยบตรแพทย พ.ศ. 2436 และตอมาเมอ พ.ศ. 2443 โรงเรยนแพทยนไดรบพระราชทานนามจากรชการท 5 วา “ราชแพทยาลย” จากโรงเรยนแพทย ตอมาไดพฒนาขนเปนคณะแพทยศาสตร จดการเรยนการสอนระดบปรญญาตรแหงแรกในประเทศไทย จากนนไดจดตง “มหาวทยาลยแพทยศาสตร” ใน พ.ศ. 2485 ครนถง พ.ศ. 2512 ไดสถาปนา มหาวทยาลยมหดล เปลยนนามจากคณะแพทยศาสตรและศรราชพยาบาลเปน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ดวยพระมหากรณาธคณของสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ไดทรงพฒนายกระดบมาตรฐานทางวชาการแพทยและคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเขาสมาตรฐานสากล

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ตงอย เลขท 2 ถนนพรานนก แขวงศรราช เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร 10700 ใหบรการทางการแพทยและเปดสอนหลกสตรระดบปรญญาตร 6 หลกสตร ไดแก แพทยศาสตรบณฑต เทคโนโลยบณฑต กายอปกรณศาสตรบณฑต แพทยแผนไทยประยกตบณฑต วทยาศาสตรบณฑต และหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาล หลกสตรหลงระดบปรญญาตร 8 หลกสตร ไดแก แพทยประจ าบาน แพทยประจ าบานตอยอด ผเชยวชาญเฉพาะทาง (แพทยเฟลโลว) บณฑตขนสง มหาบณฑต ปรชญาดษฎบณฑต ประกาศนยบตรวสญญพยาบาล และหลกสตรฝกอบรมระยะสน ในดานการบรหาร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลประกอบดวยหนวยงานหลก 3 หนวยงาน ไดแก ส านกงานคณบด ภาควชา และโรงพยาบาลศรราช ส านกงานคณบดแบงออกเปน 6 ฝาย และงานอนๆ รวมทง “งานจดการความร” ภาควชาแบงออกเปน 29 ภาควชา และโรงพยาบาลศรราช ประกอบดวย 3 ฝาย ไดแก ฝายการพยาบาล ฝายเภสชกรรม และฝายโภชนาการ

ปรชญา “ความส าเรจของการศกษาทแทจรงอยทการน าวทยาการทางการแพทยไปใชใหเกดประโยชนสขแก

ประชาชนทกระดบ”

43

วสยทศน “คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเปนสถาบนทาง

การแพทยของแผนดน มงสความเปนเลศระดบสากล” พนธกจ

1. จดการการศกษาเพอผลตบณฑต บคลากรทางการแพทยทกระดบ และแพทยผเชยวชาญเฉพาะทาง

2. ท าการวจย สรางบรรยากาศทางวชาการ 3. ใหบรการทางการแพทยทมคณภาพ คณธรรม ทนสมย ไดมาตรฐานสากล สอดคลองกบความตองการ

ของประเทศ และนามาซงศรทธาและความนยมสงสดจากประชาชน รวมทงชนาสงคมไทยในดานสขภาพอนามยและคณภาพชวต

วฒนธรรมองคกร S Seniority รกกนดจพนอง I Integrity ซอสตย ถกตอง เชอถอได R Responsibility รบผดชอบ มประสทธภาพ ตรงเวลา I Innovation คดสรางสรรค R Respect ใหเกยรต เอาใจเขามาใสใจเรา A Altruism ค านงถงประโยชนของผอนและสวนรวมเปนทตง J Journey to excellence มงมนพฒนาสความเปนเลศอยางยงยน and sustainability

แนวคดในการจดการความร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเขารวมเปน 1 ใน 4 หนวยงานน ารองในโครงการ “การจดการ

ความรในองคกร” ของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต ระยะเวลาด าเนนงาน กมภาพนธ 2546 – สงหาคม 2547 ดวยเหตผลส าคญคอ ตองการเรยนรวธการจดการความร เพอน าไปพฒนาการจดการความรในองคกรใหเหมาะสมกบการบรหารจดการและวฒนธรรมองคกรของคณะฯ สามารถใชความรในองคกรของตนไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนน ามาใชเปนประโยชนในการเพมศกยภาพในการแขงขนและพฒนาองคกรไปสความเปนเลศ หลงจากสนสดโครงการน ารอง คณะฯ กไดด าเนนการจดการความรตลอดมาจนถงปจจบน ในฐานะเครองมอส าคญในการขบเคลอนการพฒนาคณะฯ ไปสองคกรแหงการเรยนร มงความเปนเลศอยางยงยน การพฒนาการจดการความรของคณะฯ แบงเปนระยะตางๆ ได ดงน

ระยะโครงการน ารอง (พ.ศ. 2546-2547) น ากระบวนการจดการความรเพอจดการความรดานการพฒนาคณภาพการดแลผปวย โดยเลอกหวขอขององคความร “การท า CQI (Continuous Quality

44

Improvement) ทางคลนก” ระยะท 1 สรางโครงสรางและทม (พ.ศ. 2548-2549) ประกอบดวย 1) ดานนโยบาย-ผบรหารเปนแบบอยาง (Role model) ในการใช KM เปนเครองมอในการพฒนา

คณภาพของคณะฯ 2) ดานโครงสราง-จดตง “งานจดการความร” อยภายใตการก ากบดแลของรองคณบดฝายพฒนา

คณภาพ ท าหนาทสงเสรม และพฒนาระบบการจดการความรของคณะฯ 3) ดานเทคโนโลย-พฒนาโครงสราง Siriraj KM Website และออกแบบพนทในการแลกเปลยนเรยนร

ส าหรบชมชนนกปฏบต (CoP) ระยะท 2 พฒนาระบบส าคญ เสรมพลงขบเคลอนดวย KMA (Knowledge Management

Assessment) (พ.ศ. 2550-2551) ไดเขารวมโครงการ Performance Excellence through Knowledge Management Assessment (KMA) กบสถาบนเพมผลผลตแหงชาต เพอพฒนาเครองมอตรวจประเมนการจดการความร ตามกรอบรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) และประเมนดชนชวดองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization Index)

ระยะท 3 เชอมเครอขาย สรางนวตกรรม (พ.ศ. 2552-2554) ประกอบดวย 1) ก าหนด Siriraj KM Strategy : Link – Share – Learn เพอใชในการสอสารใหเกดความเขาใจ

กระบวนการจดการความร 2) ขยายใหการจดการความรครอบคลมบคลากรทกพนธกจ 3) เกดเครอขายการจดการความรในดานความปลอดภยในการใชยาในผปวย 4) เกดนวตกรรมดาน Safety Goals และเผยแพรในระดบชาต (Sepsis) ระยะท 4 สรางวฒนธรรมความปลอดภย วฒนธรรมคณภาพ และการเรยนร (พ.ศ. 2555-2558)

ก าหนดใชการจดการความรเปนกลไกส าคญทจะผลกดนคณะฯ ไปสองคกรแหงการเรยนร และสรางวฒนธรรมความปลอดภย วฒนธรรมคณภาพ วฒนธรรมการเรยนร และความเปนเลศอยางยงยน และใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงกลยทธของคณะฯ “Enhance Learning Organization” และก าหนดตวชวด คอดชนการเปนองคกรแหงการเรยนร

คณะฯ ใชการจดการความร เปนเครองมอส าคญในการพฒนาองคกรสความเปนเลศอยางยงยน มการเชอมโยงการพฒนาการจดการความรระยะตางๆ กบการพฒนาคณภาพของคณะฯ โดยตลอด ดงภาพท 1

45

ภาพท 4.1 Siriraj KM Roadmap สความเปนเลศอยางยงยน

การด าเนนการจดการความร ในระยะโครงการน ารอง (พ.ศ. 2546-2547) คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเลอกหวขอ “การท า

CQI (Continuous Quality Improvement) ทางคลนก” มาด าเนนการจดการความรตามแนวทางโครงการ “การจดการความรในองคกร” ของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต (ดงภาพท 4.2) เพราะเหนวาทผานมาแมวาทมดแลผปวยจะมโครงการพฒนาคณภาพมากมาย แตความรเหลานนจะอยเฉพาะในกลมผปฏบตงานกลมเลกๆ เทานน ถามชองทางหรอเวทใหกลมตางๆ น าองคความรมาแลกเปลยนกน กจะท าใหการดแลผปวยมการพฒนาอยางรวดเรวกวางขวางขน โดยตงเปาหมาย (Desired state) วา “มระบบเครอขายของการถายโอนความรดาน CQI ทางคลนก เพอใหม best practice ในการดแลผปวยของโรงพยาบาลศรราช”

ภาพท 4.2 รปแบบการจดการความรในองคกร

46

การจดการความรตามโครงการ “การจดการความรในองคกร” ของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต ประกอบดวย 1. การจดการการเปลยนแปลงและพฤตกรรม วเคราะหวฒนธรรมองคกรเปรยบเทยบกบวฒนธรรมการ

จดการความร วางแผนและจดกจกรรมเพอใหผบรหารและผเกยวของใหการสนบสนน 2. การสอสาร ท าการสอสารเกยวกบการจดการความรในองคกร เชน ความส าคญ ประโยชนตอองคกร

ตอบคลากร การมสวนรวม โดยกระท าอยางทวถง ตอเนอง ผานชองทางหลากหลาย เชน สารศรราช เสยงตามสาย บอรดประชาสมพนธ การประชม กจกรรมประชาสมพนธ KM website, KM Call Center

3. กระบวนการและเครองมอ จดท าฐานขอมล CQI และฐานขอมลผเชยวชาญ CQI สรางเครอขายแลกเปลยนความร สรางชมชนนกปฏบต (Community of Practice – CoP) ปรบระบบสารสนเทศใหเออตอการแลกเปลยนความร

4. การเรยนร จดอบรมทกษะพนฐานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ใหความรผานสอตางๆ เชน วารสาร บอรดนทรรศการ KM website

5. การวดผล วดและประเมนการด าเนนงานโดยก าหนดตวชวดเปนจ านวนผชม KM website จ านวนผเขาเสวนาใน KM web board จ านวนผขอค าปรกษาท KM Call Center จ านวนขอมลการท า CQI ในเวบไซต

6. การยกยองชมเชยและใหรางวล มการยกยองชมเชยและใหรางวลแกบคลากรทมการแลกเปลยนความร เขารวมกจกรรมการจดการความร เชน โลประกาศเกยรตคณ เผยแพรภาพ ชอ ผลงานผานสอ

ผลทไดจากโครงการน ารอง คอ 1. เขาใจเปาหมายและกระบวนการในการท า KM เกดประสบการณจรงในองคกร 2. ผบรหารเหนความส าคญ มนโยบายสนบสนนทชดเจน บคลากรมความตระหนกและมสวนรวมเพมขน 3. มการพฒนาระบบสารสนเทศของคณะฯ ใหเออตอการจดการความร 4. มยทธศาสตรและแนวทางด าเนนการ KM อยางเปนระบบตอไป 5. มฐานขอมลดาน CQI ฐานขอมลผเชยวชาญดาน CQI 6. สามารถพฒนาระบบในการกระตนใหเกดการรวมกลมผปฏบตงานเปน CoP ไดเรวขน ชวยให CoP

สามารถด าเนนงานของกลมตอไปไดโดยมการสนบสนนจากคณะฯ และผบงคบบญชาอยางเหมาะสม

ตงแตการพฒนาการจดการความรระยะท 1 เปนตนมา (พ.ศ. 2548 – ปจจบน) การจดการความรมฐานะเปนเครองมอส าคญในการขบเคลอนการพฒนาคณะฯ สองคกรแหงการเรยนร มงสความเปนเลศอยางยงยน ท าใหการด าเนนการจดการความรตองสอดคลองกบกลยทธการพฒนาคณะฯ กลาวคอตองตอบสนองความทาทายภายในและภายนอกตอไปน

47

ความทาทายภายใน ไดแก การเปนสถาบนการแพทยทเกาแกทสด (126 ป) มขนาดใหญ (บคลากรกวา 15,000 คน โรงพยาบาลขนาด 2,221 เตยง บรการผปวยนอกมากกวา 2.5 ลานคน/ป บรการผปวยใน 8 หมนคน/ป นกศกษา-ผฝกอบรมมากกวา 3,600 คน/ป) มการประสาน บรณาการความเชยวชาญทหลากหลายตามพนธกจ 3 ดาน การยอมรบของสงคมในการเปนสถาบนทางการแพทยของแผนดน มงสความเปนเลศระดบสากล การบรหารจดการทรพยากรบคคลอยางเหมาะสม คมคา

ความทาทายภายนอก ไดแก ปรมาณผปวยทซบซอนเพมขน ความคาดหวง-ความตองการของสงคมสงขน กฏหมาย-กฏระเบยบเปลยนแปลงอยางรวดเรว ศกยภาพ-ความสามารถของสถาบนอนๆ สงขน ความร-เทคโนโลยเปลยนแปลงอยางรวดเรว ความพรอมตอการตรวจประเมนจากองคกรภายนอก

การด าเนนการจดการความรเปนไปตาม ภาพท 4.3 ซงประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน

ภาพท 4.3 กระบวนการจดการความรของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

1. ก าหนดทศทาง ก าหนดทศทางการจดการความร โดยพจารณาจากวสยทศน สมรรถนะหลก รวมทงวฒนธรรมองคกรของคณะ ความทาทายภายในและภายนอก ขนตอนการพฒนาคณะฯ กลมบคลากร น ามาพจารณาก าหนดเปาหมายของการจดการความรในแตละระยะ เชน เปาหมาย พ.ศ. 2552 ด าเนนการตามประเดนของ KMA ตามหมวดตางๆ เปาหมาย พ.ศ. 2554 เกดนวตกรรมดาน Safety Goals และเผยแพรในระดบชาต (Sepsis)

2. สอสาร เสรมทกษะ สอสารจดเรมตนของการพฒนาคณภาพ โดยพจารณาจากสถานการณปจจบน เปรยบเทยบกบเปาหมาย ชองวางหรอ Gap คอโอกาสในการพฒนา ตองระบความรส าคญทจะเตมเตม Gap น โดยใชชองทางสอสารทงดานเครอขายและเทคโนโลยสารสนเทศ นอกจากนนตองเสรมทกษะเกยวกบเครองมอจดการความร เชน เทคนคการเลาเรอง สนทรยสนทนา การทบทวนหลงการปฏบต ฯลฯ เพอน าไปส Intellectual capital

3. บรหารจดการดวย Link-Share-Learn Link หมายถง การสงเสรมใหบคลากรในหนวยงานคนหาความรทส าคญและจ าเปนตอการท างาน

48

จากคลงความร ทงทเปนผเชยวชาญภายใน/นอกคณะฯ หรอทมสหสาขา หรอคลงความรทเปนลายลกษณอกษร เชน หนงสอ เอกสาร ต ารา ระบบเอกสารคณภาพ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (Intranet/ internet) เปนตน เพอน าความรไปใชใหเกดประสทธภาพในการท างานของหนวยงาน และคณะฯShare หมายถง การรวมแลกเปลยนเรยนร ถายโอน ตอยอดความร ทงภายใน/ภายนอกหนวยงาน เพอใหเกดการสรางความรทด และ/หรอนวตกรรม สงผลตอการเพมประสทธภาพในการท างาน ผานกจกรรมตางๆ เชน Content conference, CoP, Quality conference การประชม/อบรม/สมมนา เปนตน Learn หมายถง การทบทวนและวเคราะหผลลพธการด าเนนการ (KPI) ขอมลรายงานอบตการณความเสยง การวเคราะหตนเอง (เยยมส ารวจ/ตรวจประเมน) การเทยบเคยง ทงในระดบหนวยงานและคณะฯ รวมทงในกระบวนการวางแผนกลยทธ (SiSPP) เพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง โดยใชเครองมอคณภาพตางๆ สรางนวตกรรม (โครงการตดดาว) องคความร และงานวจยจากงานประจ า (R2R) กจกรรมการจดการความร ไดแก

4. การแลกเปลยนเรยนรในรปแบบชมชนนกปฏบต (CoP) ในระหวางวชาชพสายอาชพเดยวกน 5. การจดท ากจกรรม/โครงการปรบปรงและพฒนางาน 6. กจกรรมทบทวนคณภาพ เชน management review, AAR, BAR 7. Clinic Tracer 8. R2R ตอยอดสองคความร/นวตกรรม 9. Small group discussion, conference 10. Self help group, สอนทกษะการดแลตวเอง (ผปวย) 11. ถายทอดสสงคมผาน CSR Siriraj, KM website

4. แลกเปลยนเรยนร + จดเกบเปนคลงความร จด Quality conference ทกเดอน เพอแลกเปลยนเรยนรกบทมตางๆ เกดการเชดช ตอยอด คดสรางสรรค Quality fair ประจ าป ชมชนนกปฏบต (CoP) สนบสนนการเขารวมประชมระดบชาต/นานาชาต เชน HA National Forum 150 คน/ป สงเสรมการ

1. การประชมวชาการ เชน Grand round, Morning conference

2. การถอดความร เรองเลา (Story telling, Success story telling) จากผเชยวชาญ

3. การจดท าเปนเอกสาร เชน เอกสารคณภาพ เอกสารการสอน e-learning แนวปฏบต คมอ ต ารา หนงสอ ผลงานวจย

ภาพท 4.4 การจดกจกรรมการจดการ

ความร

49

แลกเปลยนเรยนรผาน QD, KM, UM, R2R websites จดท าจลสาร QD รายเดอน จดท าระบบเอกสารคณภาพทรองรบทกมาตรฐาน (HA, JCIA, ISO, GMP) สอสารอางองไดทนเวลา ทบทวนทก 3 ป จดระบบขนทะเบยนและเผยแพรแบบ Online สนบสนนการฝกอบรมภายใน/ภายนอก จดกจกรรมเผยแพรผลงาน

5. ประเมนผล การเยยมส ารวจภายในประจ าป โดยเรยนรจากมาตรฐาน เกณฑประเมนภายนอก ก าหนดนโยบาย เกณฑการประเมน วธการ/รปแบบ คณสมบตผเยยมส ารวจ ตอจากนนเตรยมการดวยการแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงานกบกรรมการ ศกษารายงานการประเมนตนเอง ระหวางเยยมมการแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงานกบกรรมการ ตอยอดพฒนา กระตนการสรางนวตกรรม R2R ปรบทศนคตในการท างานประจ า ส ารวจความพงพอใจ จดท า Executive summary จดเนนการพฒนา น าไปสการเชดชยกยองหนวยงาน คณะฯ การเยยมส ารวจภายในประจ าปมประโยชนมาก ดงน 1) หนวยงาน/ภาควชา/คณะกรรมการครอมสายงานมการทบทวน ประเมนตนเอง บรณาการ มาตรฐานและระบบงานส าคญ อยางนอยปละ 1 ครง 2) เปนการยนยน ชนชม ใหโอกาสพฒนา แกหนวยงานทไดรบการเยยมส ารวจ ท าใหเกดการตอยอด/ สรางคณคาในการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง 3) สงเสรมการพฒนาความร ทกษะดานการพฒนาคณภาพ บรณาการมาตรฐานส าคญทคณะฯ ก าหนดแกหนวยงานผรบเยยม/ผเยยมส ารวจภายใน เพอประยกตใชในการพฒนาหนวยงานของ ตนเอง และคณะฯ 4) เปนการเตรยมความพรอมสาหรบการเยยมประเมนจากองคกร ภายนอก

6. ยกยองเชดช ดวยการจดกจกรรมโครงการตดดาว เพอ 1) เปนการยกยอง และสรางขวญก าลงใจ แกผปฏบตงานทกระดบของคณะฯ 2) เสรมสรางบรรยากาศของการคดรเรมสรางสรรคและการ สรางนวตกรรม 3) สงเสรมกระบวนการเรยนรรวมกน เพอเพมศกยภาพของทมในการพฒนาคณภาพงานอยางเปนระบบ โดยใช KM Tools ในการขบเคลอนตลอดกระบวนการ ซงประกอบดวยการก าหนดเกณฑ (มการทบทวนและแจงเกณฑลวงหนา) การประเมน การตดสน และมอบรางวล รางวลโครงการตดดาวม 2 ประเภทใหญๆ คอ

ภาพท 4.5 รางวลทไดรบ

ภาพท 4.6 บรรยากาศการประชม

50

ประเภทหนวยงาน และประเภทนวตกรรม รางวลประเภทหนวยงาน ประกอบดวย 1) โลประกาศเกยรตคณ 2) เงนรางวล 3) ประกาศเกยรตคณในงานมหกรรมคณภาพ (Quality Fair) ประจ าป 4) แจงประกาศใหเปนหนวยงานดเดนทางสอตางๆ เชน QD, KM website

รางวลประเภทนวตกรรม ประกอบดวย 1) โลประกาศเกยรตคณ 2) เงนรางวล 3) ประกาศเกยรตคณ โดยแสดงผลงานในรปแบบโปสเตอรในงานมหกรรมคณภาพ (Quality Fair) ประจ าป ทาง QD, KM website ขาวสารคณภาพและหนงสอรวบรวมผลงานของคณะ 4) สนบสนนในการสงผลงานประกวดหรอน าเสนอในทประชมระดบประเทศ เชน HA National Forum 5) หากตองการจดทรพยสนทางปญญา กมหนวยงานใหการสนบสนน

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลใชการจดการความรเปนเครองมอหนงในกระบวนการพฒนาคณภาพ เปนสวนหนงของการพฒนางานประจ า ไมไดด าเนนการเปนโครงการทเปนเอกเทศ แยกจากงานประจ า ท าใหไมมเรองราวของการจดการความรโดยเฉพาะ แตจะมแทรกอยในกระบวนการท างานและการพฒนาคณภาพตลอด เวลา ซงท าใหมนใจวาการจดการความรจะมความยงยน กลาวคอตราบใดทยงมการด าเนนงานประจ า ตราบนนกจะมกระบวนการจดการความรในฐานะเครองมอในการพฒนาตลอดไป

ผลผลตและผลลพธ

การด าเนนการจดการความรของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมผลเชงคณภาพทไมไดท าการประเมนเปนตวเลข แตกเปนทประจกษชดโดยทวกนวา ท าใหเกดบรรยากาศการท างานเปนทม เกดเครอขายภายใน มความพงพอใจในการท างาน เกดความผกพนกบองคกร รสกวามคณคา มความภาคภมใจ มการพฒนาระบบงานทบรณาการและสรางนวตกรรม งานวจย ยกระดบความรของบคลากร หนวยงาน มคลงความรขององคกร ยกระดบความรขององคกร เผยแพรความรสสงคม ท าใหองคกรเปนทยอมรบขององคกรภายนอก

ผลผลตของการจดการความร ผลด าเนนการจดการความรในชวง พ.ศ. 2551-2556 ทมการประเมนเปนคาตวชวดตางๆ แสดงในตารางท 1

ตารางท 1 คาตวชวดคณภาพการจดการความร

ตวชวด 2551 2552 2553 2554 2555 2556 จ านวนเครอขายชมชนนกปฏบต (CoP) ทเพมขน

2 2 6 13 6 13

จ านวนสาระความรใหมของ CoP (เรอง/ป/CoP)

48 (เรอง)

66 (เรอง)

19 (เรอง)

1.79 34 CoP

2.26 39 CoP

1.33 39 CoP

จ านวนสาระความรทจดเกบใน NA NA NA 39 34 64

51

ตวชวด 2551 2552 2553 2554 2555 2556 คลงความรของคณะฯ ความพงพอใจเฉลยตอการใชกระบวนการ KM ของ CoP

3.58 3.65 3.51 3.69 3.56 ก าลงด าเนนการ

ความพงพอใจของสมาชกตอ Siriraj KM Website

3.66 3.70 3.76 3.75 3.76 3.81

รอยละของการเขาใชงาน Siriraj KM Website (Hit rate)

33429 (ครง)

28486 (ครง)

27905 (ครง)

58688 (ครง)

25.19 29.31

จ านวนองคกรภายนอกเขาศกษาดงาน

15 11 4 12 8 7

จ านวนคนเขาศกษาดงาน 524 334 98 275 127 224 เปนวทยากรใหองคกรภายนอก (จ านวนครง)

3 6 8 13 4 5

ดชนวดความเปนองคกรแหงการเรยนร (ประเมนทก 2 ป)

3.50 NA 3.57 NA 3.41 NA

การจดการความรเรองยา (รอยละภาควชาทางคลนกทท า)

NA NA NA 15.38 76.92 92.31

ดดแปลงจาก : รายงานประจ าป คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล พ.ศ. 2554, 2555, 2556

ผลลพธของการจดการความร ผลการด าเนนการจดการความรในฐานะเครองมอในการพฒนาองคกรสความเปนเลศอยางยงยน ท าใหคณะฯ มผลงานคณภาพ/ไดรบรางวลดานตางๆ มากมายอยางสม าเสมอและตอเนอง ดงน

พ.ศ. 2550 หนงสอ เสนทางส CoP สไตลศรราช รวมกบสถาบนเพมผลผลตแหงชาต รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) การใหบรการผปวยนอก (กระบวนงาน-ชมเชย)

พ.ศ. 2552 รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) โครงการคลนกดแลสขภาพเลบส าหรบผปวยเบาหวาน (กระบวนงาน-ชมเชย) อปกรณวางรองรบขาและเทา Foot’s sofa (นวตกรรม-ชมเชย)

พ.ศ. 2553 รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) การรบผปวยเขารบยาเคมบ าบด (กระบวนงาน -ดเดน) การรบสงสงตรวจ ณ ตกอษฎางค (กระบวนงาน-ชมเชย) Thailand ICT Excellence Awards 2009 ประเภท Project of the Year สาขา Knowledge Management

พ.ศ. 2554 รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) สรางสรรคนวตกรรมจากงานประจ าสการบรการทเปนเลศอยางยงยน (กระบวนงาน-ดเดน) การปองกน ดแล แกไขปญหาเดกตดเกมแบบครบวงจร ผานระบบอนเตอรเนต (กระบวนงาน-ดเดน) บานหลงทสอง...เลขท 11 (กระบวนงาน-ชมเชย) 2010

52

Asian Most Admired Knowledge Enterprises (MAKE) Finalists เปนองคกรดาน Healthcare Provider องคกรเดยวทไดรบการเสนอชอเปน 1 ใน 34 Finalists (รอบแรก 78 องคกร)

พ.ศ. 2555 รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) ชดวนจฉยโรคเทาชางส าเรจรป Filaria DIAG เพอควบคมการเกดโรค (บรณาการ-ดเดน) หนฝกฝนการผาตดทารกในครรภผานกลองศรราช (นวตกรรม-ดเดน) พฒนารปแบบการเปดเผยภาวะการตดเชอเอชไอวแกเดกทตดเชอมาแตก าเนด (นวตกรรม -ดเดน) หนงสอ ตรวจสขภาพองคกรดวย KM Assessment (KMA) รวมกบสถาบนเพมผลผลตแหงชาต Thailand Trusted Brand Award : Gold/Platinum Award 6 ปตดตอกน (พ.ศ. 2550-2555)

พ.ศ. 2556 รางวลบรการภาครฐแหงชาต (ก.พ.ร.) การผาตดเปลยนทางเดนโลหตของเทาขาดเลอดขนวกฤตในผปวยโรคเบาหวาน (พฒนาบรการ -ดเดน) อปกรณส าหรบดดเขมลางทอน าตา (นวตกรรม-ดเดน) รางวลดเดน Patient Safety Goals Award ใน HA National Forum

พ.ศ. 2557 ไดรบการรบรองมาตรฐาน Advance HA (แหงแรกของประเทศไทย) โรงพยาบาลศรราช ปยมหาราชการณย ซงเปนหนวยงานในสงกดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดรบการรบรองมาตรฐาน JCI เปนแหงแรกของรพ. ของรฐ

ภาพท 4.7 ผลงานทไดรบการเผยแพร

ปจจยส าเรจ ความส าเรจในการจดการความรของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมาจากปจจยส าคญๆ ดงน 1. ไดรบการสนบสนน จากผน า/ผบรหาร อยางตอเนอง 2. มการก าหนดกลยทธ & ผรบผดชอบ ทชดเจน และ มการบรณาการของทม QD, UM, KM, R2R

มงเนนการพฒนาคน 3. สรางความมสวนรวมของทกระดบ สามารถสรางคณคาแกทกฝาย มการบรหารจดการอยางเปนระบบ

เชอมโยงผเชยวชาญ และระบบสนบสนนทครบถวน สอดคลองกบทศทางขององคกรและสงคมอยางสมดล

53

4. มการประเมนผล (ภายใน - ภายนอก) เพอพฒนาตอเนอง และตอยอดสความเปนเลศ 5. ใช Siriraj KM strategy (Link – Share – Learn) & Siriraj culture ขบเคลอน 6. ทส าคญคอ ชาวศรราชมความมงมนในการท าดเพอสวนรวม

บทสรป

บรบทองคกร : เปนโรงพยาบาลและโรงเรยนแพทยแหงแรกทใหญและเกาแกทสดของประเทศไทย ปจจบนประกอบดวยหนวยงานหลก 3 หนวยงาน ไดแก ส านกงานคณบด ภาควชา และโรงพยาบาลศรราช ส านกงานคณบดแบงออกเปน 6 ฝาย และงานอนๆ รวมทง “งานจดการความร” ภาควชาแบงออกเปน 29 ภาควชา และโรงพยาบาลศรราช ประกอบดวย 3 ฝาย ไดแก ฝายการพยาบาล ฝายเภสชกรรม และฝายโภชนาการ จดมงหมายการใชกระบวนการจดการความร : ใชเปนเครองมอส าคญในการขบเคลอนการพฒนาคณะฯ ไปส

องคกรแหงการเรยนร มงความเปนเลศอยางยงยน

แนวคด/โมเดลทน ามาใช : เรมตนใชโมเดลการจดการความรของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต /ก.พ.ร และ

พฒนาเปน Siriraj Model เนน Link-Share - Learn

แนวทาง/ขอบเขตการด าเนนการ : มคณะกรรมการจดการความรภายใตการก ากบดแลของรองคณบดฝายพฒนาคณภาพ ด าเนนการเปน4 ระยะ ประกอบดวย ระยะท 1 สรางโครงสรางและทม (พ.ศ. 2548-2549) ระยะท 2 พฒนาระบบส าคญ เสรมพลงขบเคลอนดวย KMA (Knowledge Management Assessment) (พ.ศ. 2550-2551) ระยะท 3 เชอมเครอขาย สรางนวตกรรม (พ.ศ. 2552-2554) ระยะท 4 สรางวฒนธรรมความปลอดภย วฒนธรรมคณภาพ และการเรยนร (พ.ศ. 2555-2558)

วธการและเครองมอทน ามาใช : การจดการความรควบคกบการบรหารการเปลยนแปลง ประกอบดวย 1) ก าหนดทศทาง 2) สอสารเสรมทกษะ 3) บรหารจดการดวย Link-Share –Learn (ไดแก ชมชนนกปฏบต Story telling กจกรรมทบทวนคณภาพ เชน management review, AAR, BAR การถอดบทเรยนจดท าเปนเอกสาร คมอปฏบต) 4) การแลกเปลยนเรยนรและจดเกบคลงความร 5) การประเมนผล และ 6) ยกยองเชดช ผลลพธ : ท าใหเกดบรรยากาศการท างานเปนทม เกดเครอขายภายใน มความพงพอใจในการท างาน เกดความผกพนกบองคกร รสกวามคณคา มความภาคภมใจ มการพฒนาระบบงานทบรณาการและสรางนวตกรรม งานวจย ยกระดบความรของบคลากร หนวยงาน มคลงความรขององคกร ยกระดบความรขององคกร เผยแพรความรสสงคม ท าใหองคกรเปนทยอมรบขององคกรภายนอกไดรบรางวลมากมาย

54

แหลงขอมล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล. (Online). Available : http://www.si.mahidol.ac.th/th/thai_version.asp การจดการความร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล. (Online). Available : http://www1.si.mahidol.ac.th/km/ บญด บญญากจ และ คณะ. การจดการความร จากทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ : จรวฒน เอกเพรส จ ากด, 2549. การจดการความรในโรงพยาบาลศรราช ตนแบบการจดการความรในวงราชการ. ใน “นานาเรองราวการ จดการความร”. (Online). Available : http://resource.thaihealth.or.th/system/files/documents/ เรองการจดการความร1.pdf อภชาต ศวยาธร. “การจดการความรในคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล”. ใน รายงานประจ าป สคส. 2548 ฉบบ KM ประเทศไทย. กรงเทพ : อษาการพมพ. 2548 เสนทางการพฒนาคณภาพ งานจดการความร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. (Online). Available : http://www1.si.mahidol.ac.th/km/sites/default/files/u7057/Poster_QF_KM_2014_1.pdf รายงานประจ าป คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. พ.ศ. 2554. (Online). Available : http://www1.si.mahidol.ac.th/km/sites/default/files/KM_anual_report_0.pdf รายงานประจ าป คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. พ.ศ. 2555. (Online). Available : http://www1.si.mahidol.ac.th/km/sites/default/files/u11/Annualreport2012_0.pdf รายงานประจ าป คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. พ.ศ. 2556. (Online). Available : http://www1.si.mahidol.ac.th/km/sites/default/files/u11/Annual2013.pdf กรณศกษา : การจดการความรในโรงพยาบาลศรราช. ใน เทคโนโลยและการจดการความร. (Online). Available : https://mahara.org/artefact/file/download.php?file=92095&view=20102 ดวงมณ เลาหประสทธพร (รองคณบดฝายพฒนาคณภาพ). สมภาษณ. ณ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล วนท 20 พฤศจกายน 2557