สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สงพมพ สกศ. อนดบท ๑๙/๒๕๖๐ ISBN 978-616-270-140-5

“การทมหาวทยาลยมอสระในการบรหารจดการ เหมอนการใหอำนาจและสทธในการจดการตนเอง

ซงหากการบรหารมหาวทยาลยอยภายใตหลกธรรมภบาล และมระบบการตรวจสอบทด กจะทำใหมหาวทยาลย

สามารถบรรลวตถประสงคของการดำเนนงานไดดยงขน”

รายงานการวจย ประสทธภาพและการบรหารจดการ ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๓๗๘.๑๐๑ สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ส ๖๙๑ ร รายงานการวจย “ประสทธภาพและการบรหารจดการ ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” กรงเทพฯ : สกศ., ๒๕๖๐. ๑๘๓ หนา ISBN 978-616-270-140-5 ๑. ประสทธภาพ ๒. การบรหารจดการ ๓. มหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ๔. นโยบายการศกษา ๕. ชอเรอง

รายงานการวจย “ประสทธภาพและการบรหารจดการ ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ”

สงพมพ สกศ. อนดบท ๑๙/๒๕๖๐ พมพครงท ๑ สงหาคม ๒๕๖๐ จำนวน ๑,๐๐๐ เลม ผจดพมพเผยแพร สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ โทร. ๐ ๒๖๖๘ ๗๑๒๓ ตอ ๒๔๒๙ โทรสาร ๐ ๒๒๔๓ ๒๗๘๗ Web site : http://www.onec.go.th ผพมพ บรษท พรกหวานกราฟฟค จำกด ๙๐/๖ ซอยจรญสนทวงศ ๓๔/๒ ถนนจรญสนทวงศ แขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทรศพท ๐ ๒๔๒๔ ๓๒๔๙, ๐ ๔๒๔ ๓๒๕๒ โทรสาร ๐ ๒๔๒๔ ๓๒๔๙, ๐ ๔๒๔ ๓๒๕๒

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

คำนำ จดเรมตนแนวความคดทจะปรบเปลยนมหาวทยาลยของรฐ ในระบบราชการไปสการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ไดดำเนนการ มาอยางตอเนองนบตงแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ เปนตนมา เพอผลกดนมหาวทยาลยของรฐใหปรบเปลยนมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จนกระทงวนท ๙ กมภาพนธ ๒๕๑๔ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบในหลกการ มอบหมายใหสภาการศกษาแหงชาต (ปจจบนคอ สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา) ยกรางพระราชบญญตและจดทำรายละเอยดมหาวทยาลยในกำกบของรฐ แตการดำเนนงานตองยตลงเนองจากกระแสความคดเหนจากมหาวทยาลยสวนใหญยงไมเหนดวยกบแนวคดดงกลาว ตอมาในชวงของนโยบายการพฒนาความเปนอสระใหแกสถาบนอดมศกษา โดยไดรเรมจดทำโครงการแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ – ๒๕๔๗) ขนเปนฉบบแรก ซงไดเสนอแนะตอรฐบาลใหพฒนาสถาบนอดมศกษาของรฐทมอยแลวใหมความเปนอสระ คลองตว มประสทธภาพ และสามารถบรรลความเปนเลศทางวชาการ โดย ปรบเปลยนไปเปนมหาวทยาลยทไมเปนสวนราชการ สวนสถาบนอดมศกษาของรฐทจะจดตงใหมใหมฐานะและรปแบบเปนมหาวทยาลยของรฐท ไมเปนสวนราชการตงแตแรกตง ซงเปนจดเรมตนของการเกดมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และในปจจบนมมหาวทยาลยทมสถานะเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทงสน ๒๔ แหง (นบถงสนสดป พ.ศ. ๒๕๕๙)

ก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา จงดำเนนโครงการศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐ” เพอศกษาการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ซงนำไปสขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทสอดคลองกบเปาหมายของแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ทใหสถาบนการศกษาสามารถบรหารและจดการศกษาอยางมประสทธภาพ ดวยคณภาพและมาตรฐานระดบสากล สนองตอบและกาวทนการเปลยนแปลงของโลกศตวรรษท ๒๑ สามารถพฒนาทกษะ คณลกษณะและสมรรถนะในการทำงานของกำลงคนในประเทศใหสอดคลองกบ ความตองการของตลาดงาน สงคมและประเทศทจะนำประเทศไทย กาวขามกบดกประเทศทมรายไดปานกลางสการเปนประเทศทพฒนาแลว โดยไดรบความรวมมอจากมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ซงมผชวยศาสตราจารยสนต เจรญพรพฒนา และคณะ เปนผดำเนนการวจย สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา พจารณาเหนวารายงาน การวจยฉบบนจะเปนประโยชนตอผบรหาร นกวชาการ ผทสนใจ และ ผทเกยวของไดนำไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนการปฏรป การอดมศกษาของประเทศเพอใหสามารถรวมขบเคลอนระบบการศกษาของประเทศใหมคณภาพ ประสทธภาพและมความยงยน ตอไป (นายกมล รอดคลาย) เลขาธการสภาการศกษา

ข

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

บทสรปสำหรบผบรหาร หลกการและเหตผล แนวคดและความพยายามทจะทำใหมหาวทยาลยของรฐในระบบราชการปรบไปสการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ไดดำเนนการมาอยางตอเนองในลกษณะการจดการสมมนาเพอพจารณาและสรปแนวทางการพฒนาระบบบรหารมหาวทยาลยของรฐ นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๑๐ และ พ.ศ. ๒๕๑๓ ตามลำดบ เพอผลกดนใหมหาวทยาลยของรฐปรบเปลยนมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จนกระทงวนท ๙ กมภาพนธ ๒๕๑๔ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ ในหลกการมอบหมายใหสภาการศกษาแหงชาต (ปจจบนคอ สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา : สกศ.) ยกรางพระราชบญญตและจดทำ รายละเอยด อยางไรกตาม ในชวงเวลาดงกลาว กระแสความคดเหนจากมหาวทยาลยสวนใหญยงไมเหนดวย จงทำใหเรองนชะงกไป ตอมาในชวงของนโยบายการพฒนาความเปนอสระใหแกสถาบนอดมศกษา ซงไดรเรมการจดทำโครงการแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ - ๒๕๔๗ ซงเปนแผนอดมศกษาระยะยาวฉบบแรก) ในป พ.ศ. ๒๕๓๐ ไดเสนอแนะตอรฐบาลวา “รฐบาลพงใหการสนบสนน การปฏรปความสมพนธระหวางสถาบนอดมศกษาระดบปรญญากบรฐ โดยพฒนาสถาบนอดมศกษาของรฐในสงกดทบวงมหาวทยาลย (ตอมา คอ สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา : สกอ.) ทมอยแลวใหมความเปนอสระ คลองตว มประสทธภาพและสามารถบรรลความเปนเลศทางวชาการ

ค

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

โดยปรบเปลยนไปเปนมหาวทยาลยทไมเปนสวนราชการ สวนสถาบนอดมศกษาของรฐทจะจดตงใหมใหมฐานะและรปแบบเปนมหาวทยาลยของรฐทไมเปนสวนราชการตงแตแรกตง” ซงเปนจดเรมตนของการเกดมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และในปจจบนมมหาวทยาลยทมสถานะเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทงสน ๒๔ แหง (นบถงสนสดป พ.ศ. ๒๕๕๙) สำนกงานเลขาธการสภาการศกษาจงไดดำเนนโครงการศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” เพอศกษาการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงนำไปสขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหสามารถรวมขบเคลอนระบบการศกษาของประเทศใหมคณภาพ ประสทธภาพ และมความยงยน ตอไป

วตถประสงค วตถประสงคของการศกษาวจยมดงตอไปน ๑. เพอศกษาการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหทราบถงความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒. เพอวเคราะหขอด และอปสรรคของการทมหาวทยาลย ของรฐเดมแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓. เพอจดทำขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐและบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

พฒนาการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยในกำกบของรฐมการร เรมแนวคดมาต งแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ โดยในแตละชวงเวลามเหตการณสำคญทสงผลตอพฒนาการของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดงตอไปน

ชวงป พ.ศ. ๒๕๐๗ – ๒๕๑๔ เปนชวงเรมตนกอความคดเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยเรมจากการสมมนาเรอง ปญหาและบทบาทของมหาวทยาลยในประเทศไทย เมอป พ.ศ. ๒๕๐๗ ทคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงสงผลใหสภาการศกษาแหงชาต (ชอในขณะนน) จดสมมนาตอเนองอก ๓ ครง ทสวางคนวาสในป พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๑๐ และ พ.ศ. ๒๕๑๓ ซงเปนการสมมนาเกยวกบการกำหนดโครงสรางองคกรและรปแบบการบรหารมหาวทยาลยไทยในรปแบบใหม โดยใชชอวา “มหาวทยาลยในกำกบ ของรฐบาล” ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๑๔ สภาการศกษาแหงชาต ไดสรปขอคดเหนเสนอตอคณะรฐมนตร เมอวนท ๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๑๔ ซงคณะรฐมนตรได เหนชอบในหลกการและมอบใหสภาการศกษาแหงชาตจดทำ รายละเอยด แตปรากฏวามหาวทยาลยไทยยงไมพรอมทจะปรบเปลยน ใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ชวงป พ.ศ. ๒๕๓๓ – ๒๕๔๒ เปนชวงทเรมขบเคลอนการจดตงมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยในป พ.ศ. ๒๕๓๓ ไดมการจดทำแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ - ๒๕๔๗) ซงในแผนฯ ฉบบนกำหนดหลกการพนฐานในเรองความสมพนธระหวางสถาบนอดมศกษากบภาครฐทเกยวของ เนนความเปนอสระทางวชาการ และการบรรลความเปนเลศทางวชาการ

จ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

นอกจากนในป พ.ศ. ๒๕๓๓ ไดจดตงมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงถอเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรกของประเทศ ทจงหวดนครราชสมา และในป พ.ศ. ๒๕๓๕ กไดจดตงมหาวทยาลยวลยลกษณ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ แหงท ๒ ทจงหวดนครศรธรรมราช ในป พ.ศ. ๒๕๔๐ ไดจดตงมหาวทยาลยแมฟาหลวง ทจงหวดเชยงราย และไดมการยกฐานะของสถาบนการศกษาของสงฆสองแหงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ คอ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย ในป พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ไดแปรสภาพจากมหาวทยาลยของรฐทมฐานะเปนสวนราชการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยถอวาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรกทมาจากการแปรสภาพ ในป พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดมการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ขนเปนกฎหมายแมบทสำหรบการจดการศกษาของประเทศ โดยในมาตรา ๓๖ และมาตรา ๖๐ ไดบญญตสาระสำคญเกยวกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ถอเปนการบญญตเรองเกยวกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ครงแรกในกฎหมายหลกของประเทศ

ชวงป พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๕ ในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๑ ถอเปนยคแหงการแปรสภาพมหาวทยาลยของรฐทเปนสวนราชการ ใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยมมหาวทยาลยทงสน ๗ แหง แปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ไดแก มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ และ มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยทกษณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ในป พ.ศ. ๒๕๕๒

ฉ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๓ มหนวยงานทยกระดบขนเปนมหาวทยาลย และเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอก ๓ แหง ไดแก มหาวทยาลยพะเยา มหาวทยาลยนวมนทราธราช ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ และ สถาบนดนตร กลยาณวฒนา (พ.ศ. ๒๕๕๕)

ชวงป พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙ ในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙ เปนชวงสำคญอกชวงหนงทม การแปรสภาพของมหาวทยาลยรฐทเปนสวนราชการเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ จำนวน ๘ แหง ไดแก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยสวนดสต มหาวทยาลยธรรมศาสตร ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ และมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยศลปากร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ราชวทยาลยจฬาภรณ ในป พ.ศ. ๒๕๕๙

กรอบแนวคดการวจย การศกษาในครงนไดกำหนดกรอบการดำเนนการวจย โดยมโจทยคำถามการวจย จำนวน ๓ ขอ ไดแก ๑. การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มความสำคญตอ การพฒนาระบบอดมศกษาของประเทศไทยหรอไม มากนอยเพยงใด ๒. สภาพการดำเนนงานจรงทเกดขนในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบหลกการ แนวคด และเจตนารมณทถกตองของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓. รฐบาลควรมแนวทางในการผลกดนการพฒนา “ระบบ” มหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางไร จากโจทยการวจยสำคญทง ๓ ขอดงกลาวขางตน คณะผวจยไดกำหนดกรอบแนวคดการวจย ซงประกอบไปดวย ๔ องคประกอบ ไดแก

ช

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

องคประกอบท ๑: หลกการ/แนวคด/เจตนารมณของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ องคประกอบท ๑ เปนการศกษาเพอใหทราบถงหลกการ แนวคด และเจตนารมณดงเดมของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทงนเพอใชเปนหลกอางองในการวเคราะหในองคประกอบถดไป

องคประกอบท ๒: สภาพการดำเนนงานและการบรหารจดการจรงในปจจบนของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ องคประกอบท ๒ เปนสภาพความเปนจรงของการดำเนนงานและการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหทราบปญหา อปสรรค และประเดนทเกยวของ ทงนเพอเปนขอมลนำไปวเคราะหเปรยบเทยบวา สงทเกดขนจรง ๆ นนเปนไปตามหลกการ แนวคด และเจตนารมณของ การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐหรอไม มากนอยเพยงใด

องคประกอบท ๓: การวเคราะหความแตกตางระหวางหลกการและสภาพการดำเนนงานจรง องคประกอบท ๓ เปนการวเคราะหเปรยบเทยบวาสภาพ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กบหลกการ แนวคดและเจตนารมณของการเกดมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มความแตกตางกนมากนอยเพยงใด และทำอยางไรจงจะลดความแตกตาง ดงกลาวได

องคประกอบท ๔: ขอเสนอแนวทางการปรบปรง องคประกอบท ๔ เปนการใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐเพอใหบรรลหลกการ แนวคดและเจตนารมณดงเดมของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ซ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ผลการศกษา ● ขอดขอเสยของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในมมมองของมหาวทยาลย การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมทงขอดและอปสรรค ขอด หมายถง สงททำใหการบรหารจดการมหาวทยาลยมประสทธภาพและประสทธผลสงขน ชวยใหมหาวทยาลยสามารถดำเนนการตอบสนองตอความตองการในการพฒนาประเทศ สวนอปสรรค หมายถง สงทอาจจะเปนปญหาหรอเปนอปสรรคตอการดำเนนงานทถกตอง เกดประสทธภาพและประสทธผลของการดำเนนงาน ในสวนของขอด การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะทำใหมอสระในการบรหารจดการองคกรมากขน ทงน คำวาอสระ หมายถง การมสทธตดสนใจในการบรหารจดการองคกรของตนเองได หรอตรงกบคำในภาษาองกฤษวา Autonomy การมอสระในการบรหารจดการเพอใหเกดลกษณะสำคญของสถาบนอดมศกษา ไดแก ๑) การมเสรภาพทางวชาการ ๒) การมความเปนเลศทางวชาการ และ ๓) การมประสทธภาพและประสทธผลในการใชทรพยากร ซงจะทำใหมหาวทยาลยทำหนาทของตนในฐานะมหาวทยาลยไดอยางเตมท อยางไรกตาม ความมอสระ (Autonomy) จะตองตงอยบนฐานสำคญ คอ การบรหารจดการโดยใชหลกการบรหารจดการทด (Good governance) มฉะนนกจะกลายเปนความมอสระทถกนำไปใชในทางท ไมกอใหเกดประโยชนตอภารกจของมหาวทยาลย การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปดโอกาสใหมหาวทยาลยสามารถปรบตวและปรบการบรหารจดการใหการดำเนนงานของมหาวทยาลยมความคลองตว โดยมกลไกของสภามหาวทยาลยเปน ผรบผดชอบ ควบคม ดแล การดำเนนกจการของมหาวทยาลย โดยสภามหาวทยาลยจะสามารถกำหนดระเบยบขอบงคบในการบรหารจดการ

ฌ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ในเรองตาง ๆ ไดเอง ภายใตกรอบแหงพระราชบญญตของมหาวทยาลยแตละแหง การบรหารจดการจะสนสดทสภามหาวทยาลยเปนสวนใหญ ยกเวนเรองทจะเสนอคณะรฐมนตร ทจะตองเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการใหความเหนชอบและนำเสนอคณะรฐมนตรตอไป มหาวทยาลยในกำกบของรฐยงคงมสถานภาพเปนหนวยงานของรฐ เปนนตบคคล และอยภายใตการกำกบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ยงคงไดรบการจดสรรงบประมาณแผนดนตาม พระราชบญญตวธการงบประมาณอยางเพยงพอ ก า ร เป นมหาว ทยาล ย ในกำก บของร ฐ จะทำ ให เ ก ด การเปลยนแปลงสำคญ ๓ ประการ เมอเปรยบเทยบกบมหาวทยาลย ของรฐทเปนสวนราชการ ไดแก ๑) การจดการบคคล ๒) การจดการ งบประมาณและทรพยสน และ ๓) การจดการโครงสรางองคกรและ การแบงสวนงานภายใน โดยมรายละเอยด ดงตอไปน ๑. การบรหารงานบคคล ระบบบรหารงานบคคลใหตราเปนขอบงคบ โดยใหมองคกรบรหารงานบคคลทบคลากรมสวนรวม ยดหลกการบรหารในระบบคณธรรม (Merit system) มระบบการประเมนผลการทำงานของบคลากรทโปรงใส เปนระบบใหคณสำหรบผทำดมคณประโยชนทชดเจน ขณะเดยวกนตองจดใหมกลไกใหความเปนธรรมตาง ๆ ไดแก ระบบการอทธรณรองทกข ทขนตรงตอสภามหาวทยาลย ทงนมหาวทยาลยสามารถกำหนดกรอบอตรากำลงของตนเอง กำหนดอตราเงนเดอนและคาตอบแทนอน ๆ ทเหมาะสมกบบรบทการดำเนนงานของตนได ๒. การบรหารงบประมาณและทรพยสน รฐบาลจดสรรเงนอดหนนทวไป (Block grant) ใหแกมหาวทยาลย เพอดำเนนการตามนโยบายของรฐบาล และเพอประกน

ญ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

คณภาพการศกษา เงนอดหนนดงกลาวถอเปนรายไดของมหาวทยาลย กรณรายไดไมพอกบรายจายในการดำเนนงานของมหาวทยาลย และมหาวทยาลยไมสามารถหาเงนสนบสนนจากแหลงอนได รฐพงจดสรร งบประมาณใหแกมหาวทยาลยเทาทจำเปน ซงรายไดของมหาวทยาลย ไมตองนำสงกระทรวงการคลง ตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลง และกฎหมายวาดวยวธงบประมาณ โดยอยภายใตการควบคมดแลของสภามหาวทยาลย นอกจากน มหาวทยาลยสามารถทำการกยมเงน และ/หรอลงทนในสนทรพยตาง ๆ ไดเพอประโยชนของการดำเนนกจการตามพนธกจของมหาวทยาลย อยางไรกตาม มหาวทยาลยตองมระบบบรหารการเงน และระบบบญชทมประสทธภาพโดยไมขดแยงกบมาตรฐานและนโยบายการบญชทรฐกำหนด การใชจายเงนรายไดของมหาวทยาลย จะตองกำหนดเปนงบประมาณรายจายประจำป โดยการอนมตของสภามหาวทยาลย นอกจากน ใหมกลไกตรวจสอบการใชจายเงนของ มหาวทยาลยทงท เปนกลไลภายในมหาวทยาลย และภายนอกโดยสำนกงานตรวจเงนแผนดน หรอผทสำนกงานตรวจเงนแผนดนเหนชอบและมกลไกผตรวจสอบภายในขนตรงตอสภามหาวทยาลย ๓. การปรบโครงสรางองคกรให เหมาะสมกบบรบท การดำเนนงาน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ สามารถปรบโครงสรางองคกรภายในของตนใหเหมาะสมกบความตองการในการบรหารจดการมหาวทยาลย เพอใหมหาวทยาลยสามารถดำเนนการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด ตามพนธกจพนฐานของมหาวทยาลย ซงสวนราชการทวไป การปรบโครงสรางจำเปนทจะตองผานการพจารณาจาก

ฎ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

หนวยงานภายนอกทเปนผกำกบดแล และตองออกเปนกฎกระทรวง การแบงสวนราชการ ซงทำใหเกดความไมคลองตวในการบรหารจดการ นอกจากการกำหนดโครงสรางองคกรและปรบปรงโครงสรางองคกรไดเองแลว กยงสามารถมระบบตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการดำเนนงานของตนเองใหเหมาะสมกบบรบทการดำเนนงานของมหาวทยาลยของตน สำหรบอปสรรคของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มดงตอไปน ๑. ความไมเขาใจของสงคมตอการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ สงคมยงมความเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐไมถกตอง มจำนวนมากทยงคดวาการแปรสภาพของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปนลกษณะเดยวกบการแปรรปรฐวสาหกจ (Privatization) จะทำใหมหาวทยาลยเปนเอกชน และรฐจะไมอดหนนทำใหมหาวทยาลยตองเกบคาเลาเรยน และคาบรการอน ๆ แพงขน ซงอาจจะสงผลเสยตอผรบบรการ หรอนกเรยนนกศกษา ซงในความเปนจรงแลวตรรกดงกลาวไมถกตอง การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมใช การแปรรปแบบ Privatization ทงน รฐยงคงสนบสนนทรพยากรใหแกมหาวทยาลยในกำกบของรฐในระดบเดมหรอใกลเคยงระดบเดม เพยงแตใหอสระกบมหาวทยาลยในการบรหารจดการมากขน ๒. การปรบเปลยนตนเองของบคลากร บคลากรของมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะมสถานะเปน “พนกงาน” มไดเปนขาราชการ ดงนนสงทเกดขนตอบคลากรม ๒ ประการ คอ ๑) สวสดการทพนกงานไดรบอาจแตกตางจากสวสดการของขาราชการในเชงความครอบคลม เชน ไมครอบคลมตอครอบครวของพนกงาน ทงน

ฏ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขนอยกบนโยบายและแนวทางการบรหารจดการของแตละมหาวทยาลย และ ๒) บคลากรจะตองไดรบการประเมนผลงานอยางเขมขนขน และ ตอเนองไปถงเรองการมสญญาจางทจำกดระยะเวลา โดยเฉพาะในระยะแรกของการเปนพนกงาน ทงนมหาวทยาลยในกำกบของรฐหลายแหงยงคงมระบบการบรหารงานบคคล ๒ ระบบในมหาวทยาลยเดยวกน กลาวคอ มระบบพนกงานและระบบขาราชการ ซงการบรหารงานในลกษณะนจะมความยงยากและเกดอปสรรคในการพฒนามหาวทยาลยไปสความมประสทธภาพ และความเปนเลศ ๓. ปญหาธรรมาภบาล การทมหาวทยาลยมอสระ (Autonomy) ในการบรหารจดการ เหมอนการใหอำนาจและสทธในการจดการตนเอง ซงหาก การบรหารมหาวทยาลยอยภายใตหลกธรรมภบาลและมระบบการตรวจสอบทด กจะทำใหมหาวทยาลยสามารถบรรลวตถประสงคของการดำเนนงานไดดยงขน แตหากมหาวทยาลยมไดบรหารจดการอยางมหลกธรรมภบาลแลว การใหอสระในการบรหารจดการ การตดสนใจกเสมอนการใหอำนาจและสทธไปใชในทางทไมถกตอง ซงจะทำใหเกดปญหาภายในองคกรและปญหาตอผทมสวนไดสวนเสย รวมทงตวผเรยนในมหาวทยาลยเองดวย ซงสะทอนไดจากในชวงระยะเวลา ๕ ปทผานมา เกดกรณปญหาเรองธรรมาภบาลของการบรหารจดการและการดำเนนงานในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนจำนวนมาก กลาวโดยสรป การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ “ทำใหมหาวทยาลยมโอกาสบรรลเปาหมายของการดำเนนงานไดรวดเรวและมประสทธภาพมากขน” หรอกลาวอกนยหนงคอ การเปนมหาวทยาลย

ฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ในกำกบของรฐเปนเงอนไขทจำเปน แตการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแตเพยงอยางเดยวไมเพยงพอ (Necessary but not Sufficient) มหาวทยาลยในกำกบของรฐจะตองใชโอกาสทมปรบเงอนไขการดำเนนงานใหสะดวกและคลองตวมากขนทำใหการบรหารจดการทงสวนของวชาการและสวนของการดำเนนงานอนเพอมงสรางความเปนเลศทางวชาการ และใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสดไดอยางยงยน

● การตอบโจทยการศกษาวจย โจทยของการศกษาซงประกอบไปดวยโจทยทงสน ๓ ขอ มขอสรปดงตอไปน ๑. การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มความสำคญตอการพฒนาระบบอดมศกษาของประเทศไทยหรอไม มากนอยเพยงใด ขอสรปจากการศกษา ๑. ในระดบนโยบาย พบวา การผลกดนใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ยงคงมความสำคญและเกดประโยชนอยางมากตอการพฒนาระบบอดมศกษาของไทย ๒. ในระดบสถาบน พบวา การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปนสงเกอหนนประโยชน (Enabler) ตอการบรหารจดการทดของมหาวทยาลยอยางชดเจน อยางนอยในเรองการบรหารงานบคคล ๓. แมวารฐบาลพยายามผอนปรนและออกกฎหมายเพอใหอสระในการดำเนนงานแกมหาวทยาลยรฐมาตลอดตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๐ เชน เรองการจดการเงนรายได การบรหารงานบคคล การปรบปรงโครงสรางองคกร ฯลฯ แตการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยาง เตมตวนนยงมความจำเปนทงเหตผลในเชงกฎหมาย ในเชงการปฏบตการ และการเปนหลกคำประกนความเปนอสระอยางแทจรงในระยะยาว

ฑ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๔. สภามหาวทยาลยและผบรหารตองเขาใจและสามารถใชประโยชนจากสถานะการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในการพฒนาองคกรจงจะทำใหเกดผลสมฤทธอยางแทจรง ๕. รฐบาลควรผลกดนนโยบายมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอไป เพอใหมหาวทยาลยทมความพรอมมโอกาสไดใชศกยภาพ ของตนไดอยางเตมท ๒. สภาพการดำเนนงานจรงทเกดขนในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบหลกการ แนวคด และเจตนารมณทถกตองของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ขอสรปจากการศกษา ๑. มมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (ทงทแปรสภาพ และทเกดขนเปน มหาวทยาลยในกำกบฯ) ทประสบความสำเรจ และไมประสบความสำเรจจากสถานะการเปน มหาวทยาลยในกำกบฯ ๒. ปจจยพนฐานท สำคญท สดท จะทำใหการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐเกดผลสมฤทธตามทคาดหวงไวคอ “การมธรรมาภบาล” ในการจดการองคกร ๓. “การเปน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ” เปรยบเสมอนเปนการปลดปลอยมหาวทยาลยใหมอสระ (การตดสนใจ การกำหนดระเบยบการดำเนนการของตนเอง) “การมธรรมาภบาล” เปรยบเสมอนกรอบทประคองใหมหาวทยาลยพฒนาอยางมวนย ไมออกนอกเสนทาง ทตงไว ๓. รฐบาลควรมแนวทางในการผลกดนการพฒนา “ระบบ” มหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางไร รฐบาลควรสนบสนนนโยบาย มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตอไปอยางเตมท บนฐานคดตอไปน

ฒ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๑. การ เปนมหาวทยาลย ในกำกบของร ฐจะ เกดประโยชนสงสดกตอเมอมหาวทยาลยมความพรอมทจะเปลยนแปลง และมทศทางการพฒนาทถกตองและชดเจน ๒. ธรรมาภบาลเปนปจจยพนฐานทมหาวทยาลยในกำกบของรฐตองม (สำคญมากกวาธรรมาภบาลในมหาวทยาลยรฐเดม) จากขอสรปดงกลาวทมตอโจทยการศกษาทง ๓ ขอ คณะผวจย นำขอสรปและบทวเคราะหทไดนำเสนอขางตนไปใชเปนฐานในการให ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอเปนแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอไป ขอเสนอแนะ ● ขอเสนอในเชงนโยบายสำหรบระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๑: กำหนดหลกเกณฑกลางสำหรบการกำกบดแลการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รฐบาลควรกำหนดหลกเกณฑกลางสำหรบการกำกบดแล การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงมงเนนหลกเกณฑ การกำกบดแลในเรอง “ธรรมาภบาล” ในการบรหารจดการองคกร ซงเปน หลกเกณฑทมหาวทยาลยในกำกบของรฐทกแหงจะตองดำเนนการตาม โดยอาจกำหนดเปนสวนหนงของกฎหมายทเกยวของ ประเดนนความสำคญอยทสภามหาวทยาลยซงมบทบาทสำคญในการกำกบดแลการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดงนน หลกเกณฑ องคประกอบของกรรมการสภาฯ ทมาจากคนนอกมากกวาคนใน การไดมาของนายกสภาฯ กรรมการสภาฯ ผทรงคณวฒ รวมทง

ณ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

การกำหนดบทบาท หนาทของสภามหาวทยาลย ซงควรมการกำหนด หลกเกณฑกลางเพอเปนแนวทางในการนำไปปฏบตของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๒: เรงปรบกลไกการกำกบดแลจากภายนอก รฐบาลควรเร งปรบกลไกการกำกบดแลจากภายนอก (External governance) ซงประกอบดวยหนวยงานกลางสำคญของประเทศ เชน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สำนกงบประมาณ สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สำนกงานตรวจเงนแผนดน กรมบญชกลาง เปนตน

ขอเสนอท ๓: ปรบรปแบบการจดสรรงบประมาณแผนดน รฐบาลควรพจารณาปรบรปแบบการจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (รวมถงสถาบนอดมศกษาของรฐอนดวย) เนองจากการจดสรรงบประมาณแผนดนในปจจบนผทมอำนาจหนาทหลกคอ สำนกงานงบประมาณ ซงยงคงใหวธการแบบเดม มหาวทยาลยในกำกบของรฐยงคงจดทำคำของบประมาณเปนรายการตามหมวดรายจาย งบประมาณ เชน เงนเดอน คาจางชวคราว คาจางประจำ คาตอบแทน ใชสอย และวสด ถงแมวาในปจจบนมการจำแนกคำของบประมาณเปน คาใชจายบคลากร คาใชจายงบประมาณประจำ (Function based) และ คาใชจายงบบรณาการ หรอคาใชจายเชงพนท (Agenda based หรอ Area based) ในการจดสรรใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐจดสรรในรปแบบหมวดเงนอดหนนทวไป (Block grant) สวนงบลงทนซงสวนใหญเปนครภณฑ (การศกษา) และสงกอสราง จะจดสรรใหเปนรายการ ซงวธการจดสรรใหกบมหาวทยาลยแตละแหงขนอยกบงบประมาณในปทผานมา สวนใหญทไดรบการจดสรรเพมจะเปนคาใชจายเรองบคลากร สวนอน ๆ

ด

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

เพองานประจำ เชน การเรยนการสอน การวจย และอน ๆ เพมขนนอยมาก หรอบางแหงอาจลดลง อยางไรกตามการจดสรรงบประมาณแผนดนควรตองมการปรบเปลยน มหลายประเทศทมการกำหนดการจดสรรงบประมาณใหภาคอดมศกษาทมหลากหลายรปแบบ เชน หลายประเทศใหการจดตงเปนคณะบคคล เชน University Grant Committee (UGC) หรอเปนหนวยงานกลาง เชน Higher Education Funding Council (HEFC) ขนเพอทำหนาท ในการจดสรรงบประมาณแผนดนซ งหนวยงานหรอ คณะบคคลเหลานทำหนาทในการกำหนดรปแบบและวธการจดสรร งบประมาณเพอการเรยนการสอน การวจย และอน ๆ

ขอเสนอท ๔: ปรบการจดสรรงบประมาณอดมศกษาเปนการจดสรรงบประมาณผานดานอปสงค ในขอเสนอท ๓ อาจจะใชเวลาในการจดตง ในชวงเวลานจงเสนอใหรฐบาลควรพจารณา (สามารถดำเนนการไดทนท) ผลกดน การจดสรรงบประมาณสอดมศกษาใหเปนการจดสรรผานดานอปสงค (Demand-side Financing) อยางเตมทเพอกระตนใหมหาวทยาลย ยกระดบคณภาพและประสทธภาพการดำเนนงาน และประสทธภาพ การบรหารจดการกลาวคอ การทมหาวทยาลยไดรบเงนผานดานอปสงค จะทำใหมหาวทยาลยตองปรบรปแบบการบรหารจดการของตนใหดและมประสทธภาพ มฉะนนมหาวทยาลยจะมความเสยงในเรองตนทนและรายได เนองจากภายใตการทำงานของกลไกการจดสรรงบประมาณผานดาน อปสงคนน ผเรยนจะเปนผเลอกเขาเรยนในมหาวทยาลยทดทสดทตนเองจะมศกยภาพเรยนได ดวยสภาพนสภามหาวทยาลย ผบรหาร และประชาคม กจะมความตนตวในการรวมดำเนนการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอไปได กจะเกดประโยชนตอการบรหารจดการของมหาวทยาลยของรฐทกแหง ไมเฉพาะแตมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ต

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๕: การสอสารและสรางความเขาใจเรองหลกการ บทบาทหนาทของมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอสาธารณะ กลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐควรสอสาร สรางความเขาใจตอสงคม เพอใหสาธารณชน และผมสวนไดสวนเสยไดรจกมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางถกตอง โดยตองถอวา เปนวาระสำคญ ตองมการวางกลยทธการสอสารในเรองดงกลาวนอยางจรงจงและหวงผล ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.)* จะตองมบทบาทเปนแกนกลางนำในการสอสาร ประชาสมพนธ สรางความเขาใจเกยวกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอสาธารณชน ตลอดจนนำเสนอความกาวหนาผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐใหสาธารณชนรบทราบ (* ปจจบน มการควบรวมทประชมอธการบดมหาวทยาลยในกำกบของรฐกบทประชมอธการบดแหงประเทศไทย)

ขอเสนอท ๖: การรายงานผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยตอผมสวนไดสวนเสย ควรกำหนดใหมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตองรายงานผลการดำเนนงานใหผมสวนไดสวนเสยทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยทราบ เพอมงหวงใหเกดการรบรและรวมตดตามตรวจสอบการดำเนนงานของมหาวทยาลย ทงนแมมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะไดอสระและความคลองตวในการบรหารจดการตนเอง แตกยงจำเปนตองยดโยงและตอบสนองตอความตองการของผมสวนไดสวนเสย และสงคมในวงกวาง ทงนวธการรายงานนนอาจทำไดหลากหลายรปแบบ เชน การเผยแพรรายงานประจำปดวยขอมลทกำหนดให การรายงานทางการเงนตอสาธารณะ การเปดเวทประจำปใหประชาคมซกถามและแลกเปลยนความคดเหนและขอมลกบผบรหารและสภามหาวทยาลยในลกษณะ

ถ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

คลายกบทบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยจดการประชมสามญประจำปสำหรบผถอหนของบรษท (Shareholder General Meeting) ซงในกรณของมหาวทยาลยในกำกบของรฐกคอการประชมประจำปของ ผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder General Meeting)

ขอเสนอท ๗: หนวยงานกำกบดแลธรรมาภบาลของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รฐบาลควรกำหนดใหมหนวยงานทำหนาทกำกบดแล ธรรมาภบาลของมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางจรงจงในลกษณะทเปน Regulator ในลกษณะคลายกบสำนกงานคณะกรรมการกำกบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (กลต.) ทกำกบดแลเรองธรรมาภบาลของบรษท จดทะเบยนในตลาดหลกทรพย หนวยงานดงกลาวนอาจทำหนาทกำหนดหลกเกณฑและแนวปฏบตทเกยวของกบธรรมาภบาลของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ทงนอาจกำหนดใหสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษาทำหนาทกำกบดแลธรรมาภบาลดงกลาวได อยางไรกตาม จะตองมนใจวาหนวยงานดงกลาวจะดำเนนการอยางสมดล กลาวคอจะตองไมกำหนด หลกเกณฑและแนวปฏบตทไมจำเปนหรอมากจนเกนไปซงจะทำใหมหาวทยาลยขาดความคลองตวในการจดการตนเองอยางมประสทธภาพ

ขอเสนอท ๘: ระบบมหาวทยาลยพเลยง ควรพฒนาระบบมหาวทยาลยพเลยง เพอใหมหาวทยาลยทผานประสบการณการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลว และสามารถดำเนนการไดอยางประสบสำเรจ มารวมใหแนวทาง แบงปนประสบการณ ใหขอเสนอแนะ/ชแนะตอมหาวทยาลยของรฐทประสงคจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ท

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

● ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยรฐทประสงคหรอมแผนจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๑: ควรมหลกเกณฑในการตรวจสอบความพรอมของมหาวทยาลยรฐทประสงคจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐ โดยคณะผวจยเสนอวา ควรมหลกเกณฑในการตรวจสอบ ความพรอมอยางนอย ๓ ดาน ไดแก ๑. ความพรอมในดานความเขาใจของประชาคมภายในมหาวทยาลย กลาวคอ ประชาคมภายในมหาวทยาลยจะตองเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และประชาคมสวนใหญจะตองเหนดวยและสนบสนนการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางแทจรง ๒. ความพรอมในดานจดยนและทศทางการพฒนามหาวทยาลย (Re-profiling) กลาวคอมหาวทยาลยจะตองแสดงใหเหนอยางชดเจนวา จะพฒนาความเปนเลศทางดานวชาการไปในทศทางใด พสจนศกยภาพ โอกาส และขอจำกดตาง ๆ อยางรอบคอบ ถถวน รวมถงเรองความพรอมของบคลากร ความมนคงและยงยนทางการเงน และอน ๆ ทจำเปน ๓. ความพรอมของบคลากรสายสนบสนน กลาวคอ บคลากรสายสนบสนนจะตองมความเขาใจ มความรความสามารถ มความพรอม ทจะทำงานภายใตเงอนไขใหมของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ การเตรยมความพรอมของบคลากรสายสนบสนนเปนหวใจสำคญส ความสำเรจของการแปรสภาพ เพราะหากแปรสภาพแลว แตบคลากร สายสนบสนนซงเปนกลไกขบเคลอนดานการบรหารจดการ ยงทำงาน เชนเดม ภายใตกฎกตกาและเงอนไขเดม กจะไมเกดการปรบปรงเปลยนแปลงดงทตงใจ

ธ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๒: การเตรยมการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๑. การแลกเปลยนเรยนรจากมหาวทยาลยในกำกบของรฐทดำเนนการในปจจบน เพอรบทราบประสบการณ แนวทางการดำเนนงานดานตาง ๆ ตลอดจนประเดนทพงใหความสำคญ เพอใหการดำเนนการชวงเปลยนผานเปนไปดวยด ๒. การเตรยมผนำในการขบเคลอนการเปลยนสถานภาพไปเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยอาจจะใหบคลากรทมศกยภาพ และมความเขาใจในการเปนมหาวทยาลยไปเรยนร หรอไป Shadowing กบมหาวทยาลยในกำกบของรฐทไดรบการยอมรบจากแวดวงวชาการและสงคมวาเปนแบบอยางทด ๓. การปรบโครงสรางการดำเนนงานของหนวยงานในมหาวทยาลย วเคราะหกลมงาน จดภาระงานใหมทงงานวชาการ และงานบรหารจดการเพอลดความซำซอนของงานและคน จะเปนการบรหารจดการทมประสทธภาพมากขน ๔. การจดเตรยมรางกฎ ระเบยบทเกยวของในการเปลยนแปลงในดานตางๆ เชน การบรหารงานบคคล การเงนและงบประมาณ การจดซอจดจาง และวชาการ ๕. การเตรยมความพรอมใหบคคลทกฝายเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนการสรางความเปนเลศทางวชาการ เปนกลไกสำคญในการพฒนาอดมศกษาและพฒนาประเทศมใชคำนงถงแต ผลประโยชนสวนตนเปนสำคญ

น

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

● ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐในปจจบน ๑. การวเคราะหชวงหางระหวางผลลพททคาดหวงจากการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (Expected Performance) กบผลการดำเนนงานจรงในปจจบน (Actual Performance) ทงทางดานวชาการ ดานการเงน ดานบคคล เพอหากลยทธ แนวทางการลดชวงหางดงกลาว ๒. การปรบเปลยนกรอบวธคดการทำงานของบคลากร ทกระดบ ใหสอดรบเปนไปในทศทางทรวมกนพฒนามหาวทยาลยใหบรรลเปาหมายรวมกนอยางมประสทธภาพ

บ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สารบญ

เรอง หนา

คำนำ ก บทสรปสำหรบผบรหาร ค สารบญ ป สารบญรป ฟ สารบญตาราง ม ๑ บทนำ ๑ ๑.๑ หลกการและเหตผล ๑ ๑.๒ วตถประสงค ๕ ๑.๓ ขอบเขตของการดำเนนงาน ๕ ๑.๔ ผลผลตของโครงการ ๖ ๑.๕ ผลการดำเนนงาน ๖ ๒ บรบทเชงนโยบายและขอมลเบองตน ๙ ๒.๑ นโยบาย ยทธศาสตรและแผนสำคญทเกยวของกบ ๙ ทศทางการพฒนาประเทศ ๒.๑.๑ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๙ ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ๒.๑.๒ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๓ ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ๒.๑.๓ กรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป ๑๗ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

ป

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๒.๑.๔ แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ๒๐ ๒.๑.๕ กรอบการปฏรปการศกษาในทศวรรษท ๒ ๒๕ (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๖๑) ๒.๒ กฎหมายทเกยวของกบการบรหารจดการ ๒๘ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒.๒.๑ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ๒๘ ๒.๒.๒ พระราชบญญตการบรหารสวนงานภายใน ๓๐ ของสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ ๒.๒.๓ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน ๓๑ ในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ ๒.๒.๔ พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ ๓๖ ๒.๓ แนวคดมหาวทยาลยในกำกบของรฐของประเทศไทย ๓๘ ๒.๔ หลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๔๑ ๒.๕ การวเคราะหรปแบบหนวยงานของมหาวทยาลย ๔๕ ในกำกบของรฐ ๒.๖ งานวจยและเอกสารทางวชาการทเกยวของกบรปแบบ ๕๒ การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒.๗ กรอบแนวคดงานวจย ๕๙ ๓ การวเคราะหประสทธภาพและการบรหารจดการ ๖๒ ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓.๑ กระบวนการดำเนนงานวจย ๖๒ ๓.๒ ผลการศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของ ๖๕ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

ผ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๓.๒.๑ สถานะปจจบนของระบบมหาวทยาลย ๖๕ ในกำกบของรฐ ๓.๒.๒ กรณศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมาย ๗๐ ของการดำเนนงานและบรหารจดการ ๓.๒.๓ บทวเคราะหผลการดำเนนงานของมหาวทยาลย ๙๓ ในกำกบของรฐทเปนกรณตวอยาง ๓.๓ สรปผลขอด และอปสรรคของการเปนมหาวทยาลย ๙๗ ในกำกบของรฐ ๔ ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ ๑๐๓ การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๔.๑ บทวเคราะห ๑๐๓ ๔.๑.๑ การกำกบดแลการบรหารจดการ (Governance) ๑๐๓ ๔.๑.๒ ความเปนผนำ (Leadership) ๑๐๕ ๔.๑.๓ ระบบบรหารจดการ ๑๐๖ ๔.๑.๔ การบรหารวชาการ ๑๐๙ ๔.๑.๕ การบรหารงานบคคล ๑๑๑ ๔.๑.๖ การบรหารงบประมาณ ๑๑๓ ๔.๑.๗ หนวยงานภายนอกทกำกบดแล ๑๑๖ ๔.๑.๘ ความเขาใจของสาธารณชนและผมสวนไดสวนเสย ๑๑๘ ๔.๑.๙ การเตรยมความพรอมกอนการเปนมหาวทยาลย ๑๑๘ ในกำกบของรฐ ๔.๒ ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ ๑๒๒ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ และบทบาทของรฐ ในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ฝ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๔.๒.๑ ขอเสนอในเชงนโยบายสำหรบระบบมหาวทยาลย ๑๒๒ ในกำกบของรฐ ๔.๒.๒ ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยรฐทประสงค ๑๓๖ หรอมแผนจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ๔.๒.๓ ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๑๓๘ ในปจจบน บรรณานกรม ๑๓๙ ภาคผนวก ๑๔๗ ภาคผนวก ๑: คำอกษรยอ ๑๔๘ ภาคผนวก ๒: รายชอผทรงคณวฒทรวมแสดงความคดเหน ๑๕๐ (การสมภาษณ) คณะผจดทำ ๑๕๓

พ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สารบญรป รป หนา

รปท ๒.๑ กรอบแนวคดการวจย ๕๙ รปท ๓.๑ พฒนาการของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๖๘ รปท ๓.๒ กลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๖๙ รปท ๓.๓ รายรบรายจายจรง มจธ. ๗๒ รปท ๓.๔ จำนวนบคลากรสายวชาการจำแนกตาม ๗๓ คณวฒการศกษา มจธ. รปท ๓.๕ ผลงานบทความวชาการในวารสารวชาการ ๗๔ ระดบนานาชาต มจธ. รปท ๓.๖ ผลงานวจยและงานสรางสรรค มจธ. ๗๕ รปท ๓.๗ จำนวนนกศกษาจำแนกตามระดบการศกษา มจธ. ๗๖ รปท ๓.๘ จำนวนผสำเรจการศกษาจำแนกตามระดบการศกษา ๗๖ มจธ. รปท ๓.๙ มลคางบประมาณรายจายทไดรบจากรฐ จำแนกตาม ๗๘ ประเภทงบประมาณ มหาวทยาลยเชยงใหม รปท ๓.๑๐ มลคางบประมาณรายจายทมาจากเงนรายได ๗๙ จำแนกตามประเภทงบประมาณ มหาวทยาลยเชยงใหม รปท ๓.๑๑ มลคางบประมาณวจยจำแนกตามแหลงงบประมาณ ๗๙ มหาวทยาลยเชยงใหม รปท ๓.๑๒ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามตำแหนงวชาการ ๘๑ มหาวทยาลยเชยงใหม รปท ๓.๑๓ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามคณวฒการศกษา ๘๒ มหาวทยาลยเชยงใหม

ฟ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

รปท ๓.๑๔ จำนวนนกศกษารบเขา ผสำเรจการศกษา และ ๘๓ นกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเชยงใหม รปท ๓.๑๕ ภาวะการมงานทำของบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม ๘๔ รปท ๓.๑๖ ความพงพอใจของผใชบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม ๘๕ รปท ๓.๑๗ ผลการประเมนตนเองของมหาวทยาลยเชยงใหม ๘๖ รปท ๓.๑๘ จำนวนอาจารยจำแนกตามตำแหนงวชาการ ๙๐ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร รปท ๓.๑๙ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามคณวฒการศกษา ๙๐ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร รปท ๓.๒๐ จำนวนบทความวจยทตพมพ มหาวทยาลยเทคโนโลย ๙๑ สรนาร รปท ๓.๒๑ จำนวนนกศกษารบเขา ผสำเรจการศกษา และ ๙๒ นกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร รปท ๓.๒๒ ภาวะการมงานทำของบณฑต ๙๓ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร รปท ๓.๒๓ ขอดของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๙๘

ภ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สารบญตาราง

ตาราง หนา

ตารางท ๒.๑ การวเคราะหเปรยบเทยบหนวยงานรฐประเภทตาง ๆ ๔๙ ตารางท ๒.๒ การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง ๕๖ มหาวทยาลยทเปนสวนราชการและมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ตารางท ๓.๑ กระบวนการดำเนนงานวจย ๖๔

ม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 1

๑.๑ หลกการและเหตผล

แนวคดเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐเพอเพมความคลองตวในการบรหารจดการและประสทธภาพนนเรมมขนตงแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ ซง ผบรหารและคณาจารยของมหาวทยาลยไดยนหลกการตอจอมพลถนอม กตตขจร นายกรฐมนตร แตกมไดเกดการเปลยนแปลงทเปนรปธรรม๑ ตอมาในชวงป พ.ศ. ๒๕๓๓ – ๒๕๔๑ ไดมมหาวทยาลยกอตงใหมจำนวน ๓ แหง ซงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมกอตง ไดแก ๑) มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส. ป พ.ศ. ๒๕๓๓) ๒) มหาวทยาลยวลยลกษณ (มวล. ป พ.ศ. ๒๕๓๕) และ ๓) มหาวทยาลยแมฟาหลวง (มฟล. ป พ.ศ. ๒๕๔๑) ซงถอเปนรนแรกของมหาวทยาลยทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตกอตง ในป พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) ซงเปนมหาวทยาลยของรฐ (เดม) ไดแปรสภาพเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐดวยผลของกฎหมาย (พระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร พ.ศ. ๒๕๔๑) จงถอเปนมหาวทยาลย

๑ บทนำ

๑ มหาวทยาลยออกนอกระบบคออะไร โดย ศาสตราจารย ดร.เกษม สวรรณกล

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 2

แหงแรกซงเปนมหาวทยาลยของรฐเดมทแปรสภาพเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ (ไมนบรวมมหาวทยาลยของคณะสงฆ ๒ แหง) และตอมาตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดมมหาวทยาลยของรฐเดมทเหลออกจำนวน ๑๔ แหง ไดแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐในลกษณะเดยวกน ในปจจบนมมหาวทยาลยในกำกบของรฐจำนวนทงสน ๒๔ แหง โดยสามารถแบงออกไดเปน ๓ กลม ดงน ๑) มหาวทยาลยทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรม กอตง จำนวน ๗ แหง ไดแก – มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.) ออกนอกระบบ ตงแตแรกเรมกอตงมหาวทยาลย มผลวนท ๓๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๓ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรก – มหาวทยาลยวลยลกษณ (มวล.) ออกนอกระบบตงแต แรกเรมกอตงมหาวทยาลย มผลวนท ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๕ – มหาวทยาลยแมฟาหลวง (มฟล.) ออกนอกระบบตงแตแรกเรมกอตงมหาวทยาลย มผลวนท ๒๖ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๑ – มหาวทยาลยพะเยา (มพ.) ออกนอกระบบตงแตแรกเรมกอตงมหาวทยาลย มผลวนท ๑๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ – มหาวทยาลยนวมนทราธราช (นมร.) ออกนอกระบบตงแตแรกเรมกอตงมหาวทยาลย มผลวนท ๑๓ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ – สถาบนดนตรกลยาณวฒนา (สกว.) ออกนอกระบบตงแตแรกเรมกอตงสถาบน มผลวนท ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ – ราชวทยาลยจฬาภรณ ออกนอกระบบตงแตแรกเรมกอตงราชวทยาลย มผลวนท ๑๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๙ ๒) มหาวทยาลยทแปรสภาพจากมหาวทยาลยของรฐเดมเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จำนวน ๑๕ แหง ไดแก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 3

– มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) มผลวนท ๗ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ – มหาวทยาลยมหดล (มม.) มผลวนท ๑๗ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ – มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ (มจพ.) มผลวนท ๒๗ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ – มหาวทยาลยบรพา (มบ.) มผลวนท ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑ – มหาวทยาลยทกษณ (มทษ.) มผลวนท ๖ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๑ – จฬาลงกรณมหาวทยาลย (จฬาฯ) มผลวนท ๗ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๑ – มหาวทยาลยเชยงใหม (มช.) มผลวนท ๗ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ – สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง (สจล.) มผลวนท ๘ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ – มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (มก.) มผลวนท ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ – มหาวทยาลยขอนแกน (มข.) มผลวนท ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ – มหาวทยาลยสวนดสต (มสด.) มผลวนท ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ – มหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.) มผลวนท ๑๖ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ – มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (มศว.) มผลวนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ – มหาวทยาลยศลปากร (มศก.) มผลวนท ๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 4

– มหาวทยาลยสงขลานครนทร (มอ.) มผลวนท ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ ๓) มหาวทยาลยสงฆทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ – มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (มจร.) มผล วนท ๒ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ – มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย (มมร.) มผลวนท ๒ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๐

หลกการและสาระสำคญของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปนไปตามมาตรา ๓๖ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ทบญญตใหสถานศกษาทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคล และอาจจดเปนสวนราชการหรอหนวยงานในกำกบของรฐ โดยนยดงกลาวจงเกดมหาวทยาลยในกำกบของรฐเพอทำใหมหาวทยาลยมการบรหารจดการทดตามหลกธรรมาภบาล มความคลองตวในการดำเนนงาน ควบคกบความ รบผดชอบทจะดำเนนภารกจอยางมคณภาพ ประสทธภาพ สอดคลองกบความตองการในการพฒนาประเทศ มความเชอมโยงกบนโยบายของรฐบาล โดยรฐสามารถกำกบ ดแลและตรวจสอบไดโดยกลไกของรฐ สำนกงานเลขาธการสภาการศกษาเหนควรใหจดทำโครงการศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” เพอศกษาการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอวเคราะหขอด ขอจำกดและอปสรรค รวมทงจดทำ ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหสามารถรวมขบเคลอนระบบการศกษาของประเทศใหมคณภาพ ประสทธภาพ และมความยงยนตอไป

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 5

๑.๒ วตถประสงค

การศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” มวตถประสงค ๓ ประการ ไดแก ๑) เพอศกษาการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหทราบถงความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒) เพอวเคราะหขอด และอปสรรคของการทมหาวทยาลย ของรฐเดมแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓) เพอจดทำขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐและบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๑.๓ ขอบเขตของการดำเนนงาน

การศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” มขอบเขตการดำเนนงานดงตอไปน ๑) ผลกระทบจากการเปลยนสถานะของมหาวทยาลยของรฐเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอประสทธภาพการบรหารจดการของมหาวทยาลย (Autonomy, Accountability & Good governance) คณภาพและมาตรฐานการศกษาทผเรยนไดรบ ๒) ความรบผดชอบและระบบธรรมาภบาลในการบรหารจดการของมหาวทยาลยของรฐทเปลยนสถานะเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓) ขอด – อปสรรคของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเมอเปรยบกบมหาวทยาลยของรฐเดม และแนวทางการขจดขอจำกดและผลเสย ทเกดขน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 6

๔) แนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐใหบรรล เปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๕) แนวทางทรฐจะกำกบการดำเนนงานของมหาวทยาลยใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ ๖) ศกษาขอมลจากมหาวทยาลยทเปนแบบอยางทด

๑.๔ ผลผลตของโครงการ

การศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” มผลผลตของโครงการดงตอไปน ๑) ผลการศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในแตละกลม ๒) สรปผลขอด อปสรรคของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓) ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐและบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๑.๕ ผลการดำเนนงาน

คณะผวจยไดดำเนนการโครงการ โดยมผลการดำเนนงานดงตอไปน ๑) ศกษา วเคราะห สงเคราะห เอกสาร งานวจย นโยบาย แผนการพฒนาอดมศกษา และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณแนวโนม โอกาสและผลกระทบของการเปลยนสถานะของมหาวทยาลยของรฐเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 7

๒) ศกษา วเคราะห สงเคราะห แผนการพฒนาอดมศกษา เอกสาร งานวจย นโยบาย และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของ เกยวกบการดำเนนงานและบรหารจดการททำใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓) ศกษา วเคราะห ขอด อปสรรคของการทมหาวทยาลยของรฐเดมแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๔) สมภาษณเชงลกผเชยวชาญ ผทรงคณวฒเกยวกบแนวทาง การปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทงนคณะผวจยไดรบความอนเคราะหจากผทรงคณวฒ ๑๓ ทาน ซงมความร ความเชยวชาญและประสบการณทเกยวของกบการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๕) ประชมสนทนากลม (Focused group discussion) กบผทรงคณวฒ เกยวกบแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

คณะผวจยไดจดการประชมสนทนากลมขนในวนจนทรท ๙ มกราคม ๒๕๖๐ เวลา ๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ซงเปนการประชมระหวางผทรงคณวฒและคณะ ผวจย มผเขารวมการประชม ๒๐ ทาน โดยมวตถประสงคของการประชมสนทนากลม ดงน ๑. ระดมและแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบผลการดำเนนงานและบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒. ระดมและแลกเปล ยนความคด เหน เก ยวกบแนวทาง การปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของ การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 8

๓. ระดมและแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบบทบาทของภาครฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ คณะผวจยไดนำผลการระดมความคดเหนจากการสนทนากลม ไปใชประกอบการวเคราะหและยกรางขอเสนอแนะแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนรายงานฉบบสมบรณ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 9

เพอใหการศกษาของโครงการนเปนไปอยางถกตองตามหลกการ วชาการ และอยบนพนฐานขอมลสำคญตาง ๆ คณะผวจยจงไดทบทวนบรบทเชงนโยบาย ขอมลตาง ๆ ในเบองตน เพอทจะสามารถใชเปนฐานในการศกษางานตอไป ๒.๑ นโยบาย ยทธศาสตรและแผนสำคญทเกยวของกบทศทาง การพฒนาประเทศ

๒.๑.๑ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ระบถงทศทางในสวนทเกยวของกบการพฒนา การศกษาของประเทศไวใน ๓ ยทธศาสตร ไดแก ๑) ยทธศาสตรท ๒ ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ซงมกรอบการพฒนาเพอยกระดบ การพฒนาคณภาพการศกษาไทยใหไดมาตรฐานสากล เพมโอกาสทาง

๒ บรบทเชงนโยบายและขอมลเบองตน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 10

การศกษาและการเรยนรในรปแบบทหลากหลาย รวมไปถงการเสรมสรางสภาพแวดลอมทางครอบครว ชมชน และสงคมใหมนคงและเออตอ การพฒนาคน โดยมสาระสำคญของการพฒนาทเกยวของ ไดแก - พฒนาหลกสตร และปรบกระบวนการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาผเรยนอยางรอบดานใหเชอมโยงกบภมสงคม โดย บรณาการการเรยนรใหหลากหลายทงดานวชาการ ทกษะชวต และนนทนาการทครอบคลมทงศลปะ ดนตร กฬา วฒนธรรม ศาสนา ประชาธปไตย ความเปนไทย และเรองอาเซยนศกษา ใหความสำคญกบการเรยนรในหองเรยนและการเรยนรนอกหองเรยน และสรางนสยใฝร มทกษะในการคด วเคราะห แกปญหาเฉพาะหนาและรบฟงความเหนของ ผอน และการตอยอดสความคดสรางสรรค ตลอดทงการจดกจกรรม อาสาสมครเพอสาธารณะประโยชน โดยเฉพาะกจกรรมลกเสอ เนตรนารและอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน เปนตน - คนหาเดกทมอจฉรยภาพและผมความสามารถพเศษดานตาง ๆ เชน วทยาศาสตร คณตศาสตร ศลปกรรม หตถกรรม การกฬา ดนตร เปนตน ใหไดรบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาศกยภาพใหมความเปนเลศ สามารถแสดงศกยภาพในเชงสรางสรรคไดอยางเตมทและตอเนอง - สงเสรมการใชและการอนรกษภาษาทองถน การใชภาษาไทยอยางถกตอง ควบคกบการเรยนรภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศหลก รวมทงการเรยนรภาษาสากลอนทเหมาะสม และภาษาประเทศเพอนบาน ตลอดจนการเรยนรวฒนธรรม และสรางความเขาใจในวถชวตของคนในกลมประเทศอาเซยน เพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 11

- เสรมสรางทกษะชวต และพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและถกตองใหแกเดก โดยเฉพาะการสรางสมพนธภาพทดกบผอน สามารถจดการ ควบคม ดแลอารมณไดอยางเหมาะสม มความร ความเขาใจในหลกโภชนาการ การออกกำลงกาย และการใชเวลาอยางสรางสรรคและมคณภาพ ตลอดจนมการพฒนาสขาภบาลโรงเรยน โดยจดโรงเรยนใหถกสขลกษณะเออตอการมสขภาวะ มการควบคมดแลและปรบปรงสงแวดลอมตาง ๆ ในโรงเรยนใหอยในสภาพทดปลอดภยจากโรค การเจบปวย หรออบตเหตตาง ๆ - ผลตและพฒนาครทมคณภาพ สามารถดงดดคนเกงและด มจตวญญาณความเปนคร โดยใหทกภาคสวนมสวนรวมในการสนบสนน และยกยองครเพอศษยและหรอครสอนด เพอเปนตนแบบใหแกครอน ๆ จดใหมระบบจงใจใหครพฒนาตนเองอยางตอเนอง ควบคกบการปรบวธประเมนสมรรถนะทสะทอนประสทธภาพในการจดการเรยนการสอน และการพฒนาคณภาพผเรยนเปนสำคญ รวมทงปรบระบบการสงเสรมบทบาทภาคเอกชนในการจดการศกษาทเนนคณภาพมาตรฐานอยางจรงจง - สนบสนนการสรางสงคมแหงการเรยนร และปจจยสนบสนนการเรยนรตลอดชวต เสรมสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาในระดบทองถน ชมชน และประเทศ โดยพฒนาโครงขายโทรคมนาคม และบรการอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมพนท ทวประเทศ พฒนาแหลงเรยนรของชมชนในรปแบบทหลากหลาย สอดคลองกบภมสงคม และพฒนายกระดบศนยความเปนเลศดานตาง ๆ สภมภาคและชมชน รวมทงการใชประโยชนจากแหลงเรยนรทวไป อาท สถานศกษา หองสมด พพธภณฑ ศนยการเรยนร ศนยกฬาและนนทนาการ รวมทงเปดพนท/เวทสาธารณะใหเปนศนยรวมการแลกเปลยนใหกบนกคด และนำเสนอผลงานเชงสรางสรรค

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 12

๒) ยทธศาสตรท ๔ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน มจดมงหมายเพอพฒนากำลงแรงงาน และตลาดแรงงานใหสมดลกบภาคการผลตและบรการ ซงมสาระสำคญการพฒนาทเกยวของ ไดแก - สงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน รวมทงเพมขดความสามารถของผจบการศกษาในทกระดบ โดยเฉพาะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหมมาตรฐานสอดคลองกบความตองการของสาขาเกษตรอตสาหกรรมและบรการ เพอรองรบ การเปลยนแปลงของตลาดแรงงานและความกาวหนาของเทคโนโลย ๓) ยทธศาสตรท ๕ ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาค เพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม อนเปน การสรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยผลกดนใหไทย มบทบาทนำทสรางสรรคในเวทระหวางประเทศในประชาคมอาเซยน ซงมสาระสำคญการพฒนาทเกยวของ ไดแก - เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษาทงของรฐและเอกชน ใหมมาตรฐานในระดบสากล ตลอดจนการยกระดบทกษะฝมอแรงงาน ทกษะดานภาษา และความรอบรดานภาษาขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม เพอเตรยมความพรอมของแรงงานไทยเขาส ตลาดแรงงานในภมภาคอาเซยน โดยไทยมบทบาทนำในอาเซยนรวมกบ ประเทศอนทมศกยภาพ แมแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ จะไมมการระบถงเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐโดยเฉพาะ แตกมงเนนใหภาคการศกษาผลตและพฒนาคน ใหสอดคลองกบความตองการกำลงคนของประเทศ ซงการผลตและ พฒนาคน หากมหาวทยาลยมระบบการบรหารจดการทเหมาะสม กจะ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 13

ชวยใหสามารถผลตและพฒนากำลงคนตอบสนองตอความตองการ ของประเทศดวย ซงนโยบายเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐนนกจะ มสวนเกยวของกบการผลตและพฒนากำลงคนอยางยง

๒.๑.๒ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ยงคงตอเนองจากวสยทศนของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ โดยยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนพนฐาน ยดคนเปนศนยกลางของการพฒนาแบบมสวนรวม ยดหลกสมดล ยงยน ใหความสำคญกบการเปลยนผานประเทศไทยไปสประเทศทมรายไดสง มความมนคงและยงยน สงคมอยรวมกนไดอยางมความสข ทงน ไดกำหนดตำแหนงทางยทธศาสตรของประเทศ (Country strategic positioning) ไววา

“ประเทศไทยเปนประเทศรายไดสงทมการกระจายรายไดอยางเปนธรรม เปนศนยกลางดานการขนสงและโลจสตกสของภมภาค สความเปนชาตการคาและบรการ(TradingandServiceNation)เปนแหลงผลตสนคาเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย แหลงอตสาหกรรมสรางสรรคและมนวตกรรมสงทเปนมตรตอสงแวดลอม”

โดยในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ มการกำหนดเปาหมายการพฒนาประเทศไวทงหมด ๕ ดาน ดงตอไปน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 14

ดานท ๑ การหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลางส รายไดสง (๑) เศรษฐกจขยายตวเฉลยไมตำกวารอยละ ๕.๐ (๒) ผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอหว (GDP per capita) และรายไดประชาชาตตอหว (GNP per capita) ณ สนแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ในป พ.ศ. ๒๕๖๔ เพมขนเปน ๓๑๗,๐๕๑ บาท (๙,๓๒๕ ดอลลาร สรอ.) และ ๓๐๑,๑๙๙ บาท (๘,๘๕๙ ดอลลาร สรอ.) ตอคนตอป (๓) ผลตภาพการผลตเพมขนไมตำกวาเฉลยรอยละ ๒.๕ ตอป (๔) การลงทนรวมขยายตวไมตำกวาเฉลยรอยละ ๘.๐ (การขยายตวของการลงทนภาครฐไมตำกวารอยละ ๑๐.๐ และการลงทนของภาคเอกชนขยายตวไมตำกวาเฉลยรอยละ ๗.๕ ในขณะทปรมาณการสงออกขยายตวเฉลยไมตำกวารอยละ ๔.๐ ตอป) ดานท ๒ การพฒนาศกยภาพคนใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศและการสรางสงคมสงวยอยางมคณภาพ (๑) ประชาชนทกชวงวยมความมนคงทางดานเศรษฐกจและสงคม (Socio-economic security) และมคณภาพชวตทดขน (๒) การศกษาและการเรยนรไดรบการพฒนาคณภาพ (๓) สถาบนทางสงคมมความเขมแขงเปนฐานรากทเออตอการพฒนาคน ดานท ๓ การลดความเหลอมลำในสงคม (๑) การกระจายรายไดมความเทาเทยมกนมากขน (๒) บรการทางสงคมมคณภาพและมการกระจายอยางทวถง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 15

ดานท ๔ การสรางการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม (๑) รกษาความมนคงของฐานทรพยากร สรางสมดลระหวางการอนรกษและการใชประโยชนอยางยงยนและเปนธรรม (๒) ขบเคลอนประเทศสเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรตอสงแวดลอม (๓) เพมขดความสามารถในการรบมอภยพบตและ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (๔) เพมประสทธภาพและเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม (๕) มการบรหารจดการนำใหสมดลระหวางการอปสงคและอปทานของนำ ดานท ๕ การบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ (๑) การบรหารงานภาครฐท โปรงใส เปนธรรม มประสทธภาพ และมสวนรวม (๒) ขจดการทจรตคอรรปชน (๓) มการกระจายอำนาจทเหมาะสม ในสวนของแนวทางการพฒนาตามแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ไดกำหนดวธการพฒนาทเกยวของกบเรองการพฒนาฝมอแรงงานไวดงตอไปน “แนวทางการพฒนา… ๕.๑ การยกระดบศกยภาพการแขงขนและการหลดพนกบดกรายไดปานกลางสรายไดสง... ๕.๑.๒ การพฒนาผลตภาพแรงงานสรางความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนในการพฒนากำลงคนและแรงงาน ใหมทกษะความรและสมรรถนะทสอดคลองกบความตองการของตลาดและรองรบการเปดเสรของประชาคมอาเซยนโดยยกระดบและพฒนาสมรรถนะแรงงานไทยดวยเทคโนโลย เรงรดให

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 16

แรงงานท ง ระบบมการ เร ยนร ข นพ นฐานเพ อสามารถแข งขน ในตลาดแรงงานได สนบสนนใหแรงงานและปจจยการผลตมความยดหยนในการเคลอนยายระหวางสาขาการผลตและระหวางพนทการผลต เพอใหแรงงานสามารถเคลอนยายไปสสาขาการผลตทมผลตภาพการผลตสงสดและสนบสนนใหผประกอบการในภาคอตสาหกรรมและบรการจดทำกรอบคณวฒวชาชพและมาตรฐานฝมอแรงงานใหเปนมาตรฐานทเชอมโยงกนเพอยกระดบทกษะของแรงงานไทย …. ๕.๒ การพฒนาศกยภาพคนตามชวงวยและการปฏรประบบเพอสรางสงคมสงวยอยางมคณภาพ….๕.๒.๑การพฒนาศกยภาพคนในทกชวงวย ใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศโดยชวงวยเดกตงแตแรกเกดใหมพฒนาการทสมวยในทกดานวยเรยน วยรนใหมทกษะ การเรยนร ทกษะชวต สามารถอยรวมกบผอนภายใตบรบทสงคมทเปนพหวฒนธรรม วยแรงงานใหมการพฒนายกระดบสมรรถนะฝมอแรงงานเพอสรางผลตภาพเพมใหกบประเทศ วยผสงอายใหมการทำงานทเหมาะสมตามศกยภาพและประสบการณ มรายไดในการดำรงชวต มการสรางเสรมและฟนฟสขภาพเพอปองกนหรอชะลอความทพพลภาพและโรคเรอรงตางๆทจะกอใหเกดภาระแกปจเจกบคคลครอบครวและระบบบรการสขภาพ” แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ กมไดระบถงทศทางการพฒนาของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนการเฉพาะ เพยงแตไดกำหนดทศทางการพฒนากำลงคน พฒนาศกยภาพของคนในทกชวงวย ซงมหาวทยาลยกเปนสวนหนงของกลไกการผลตและพฒนากำลงคนใหกบประเทศ ดงนนโจทยของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ คอ การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะชวยสงเสรมใหอดมศกษาทำงานตอบสนองทศทางทกำหนดไวเหลานไดหรอไม ทงในทางหลกการและในทางปฏบตทเปนจรง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 17

๒.๑.๓ กรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) คณะกรรมการจดทำยทธศาสตรชาตไดยกรางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) โดยกำหนดวสยทศนในกรอบยทธศาสตรชาตไววา “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอเปนคตพจนประจำชาตวา “มนคง มงคง ยงยน” ประกอบดวย ๖ ยทธศาสตร คอ ๑) ยทธศาสตรดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน ๓) ยทธศาสตรการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน ๔) ยทธศาสตรดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม ๕) ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม ๖) ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบ การบรหารจดการภาครฐ มหาวทยาลยจะเปนกลไกทจะชวยสนบสนนการขบเคลอนการผลต และพฒนาทรพยากรมนษยใหตอบสนองทศทางยทธศาสตร ดงกลาว การผลกดนนโยบายเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จะตองตอบโจทยของยทธศาสตร กลาวคอมหาวทยาลยจะตองชวยสนบสนน การพฒนาคนเพอรองรบการพฒนาตามยทธศาสตรชาตดงกลาวดวย โดยสาระสำคญของยทธศาสตรทง ๖ ดาน มดงตอไปน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 18

ยทธศาสตร เปาหมาย

๑) ยทธศาสตรดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรดานการสราง ความสามารถในการแขงขน ๓) ยทธศาสตรการพฒนาและ เสรมสรางศกยภาพคน

− เกษตรกรสามารถพงพาตนเองทางดานอาหาร มหลกประกนความมนคงดานอาชพ และมคณภาพชวตทด

− ผลตภาพการผลตเพมขนไมตำกวาเฉลยรอยละ ๒.๕ ตอป

(ในชวงแผนฯ ๑๒ และไมตำกวาเฉลยรอยละ ๓.๕ ตอป ในชวงแผนฯ ๑๓)

− การลงทนรวมขยายตวไมตำกวาเฉลยรอยละ ๘.๐ (การขยายตวของการลงทนภาครฐไมตำกวารอยละ ๑๐.๐ และการลงทนของภาคเอกชนขยายตวไมตำกวาเฉลย รอยละ ๗.๕)

− สดสวนคาใชจายการลงทนเพอการวจยและพฒนาเพมสรอยละ ๒.๐ ของ GDP และมสดสวนการลงทน วจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐเปน ๗๐ : ๓๐

− สดสวนบคลากรดานการวจยและพฒนาเพมขนเปน ๒๕ คนตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน

− สดสวนผลตภณฑมวลรวมวสาหกจขนาดกลางและ ขนาดยอม (SMEs) ตอ GDP เพมขนเปนรอยละ ๔๐

− เมองศนยกลางความเจรญในภมภาคไดรบการพฒนาใหเปนเมองนาอยและปลอดภยทสามารถตอบสนองตอ การดำรงชวตของคนในพนท มการจดการสงแวดลอมเมองตามมาตรฐาน และมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ในเขตเมองอยางทวถง ควบคกบการรวมองคกรปกครองสวนทองถนเพอประสทธภาพในการทำงานและการกำกบดแล

− คนไทยทกชวงวยมคณภาพชวตทดขน ทงการมสขภาวะ

มความร และมมาตรฐานการครองชพทด − การศกษาและการเรยนรมคณภาพไดมาตรฐานสากล

สามารถพฒนาคนไทยใหมทกษะการเรยนร ในเชงคดสงเคราะห สรางสรรค ตอยอดไปสการสรางนวตกรรมความร มทกษะชวตและอาชพ

− มระบบสารสนเทศ สอ และเทคโนโลยททนสมย ตลอดจนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต

− ครอบครวมความอบอน เขมแขง และมความมนคงทางดานเศรษฐกจ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 19

ยทธศาสตร เปาหมาย

๔) ยทธศาสตรดานการสราง โอกาสความเสมอภาคและ เทาเทยมกนทางสงคม ๕) ยทธศาสตรดานการสราง การเตบโตบนคณภาพชวต ทเปนมตรตอสงแวดลอม ๖) ยทธศาสตรดานการปรบ สมดลและพฒนาระบบ การบรหารจดการภาครฐ

− ลดความแตกตางทางรายไดและกระจายการถอครอง ทรพยสนระหวางกลมคนและพนท

− ประชาชนเขาถงระบบการคมครองทางสงคมทมคณภาพอยางครอบคลม และทวถง

− สถาบนทางสงคมและชมชนมความเขมแขง พงตนเองได และเปนกลไกหลกในการขบเคลอนและพฒนาประเทศ

− พนทปาไมเพมขนจากรอยละ ๓๑.๒ ในป พ.ศ. ๒๕๕๖ เปน

รอยละ ๓๖ ในป พ.ศ. ๒๕๖๔ − การบรหารจดการนำมความสมดลระหวางอปสงคและ

อปทาน และเนนการจดหานำสะอาดเพอการอปโภคและบรโภคใหเพยงพอเปนลำดบแรก

− การปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศลดลงไมนอยกวารอยละ ๗ จากกรณปกต (Business-As-Usual:BAU) เพอนำไปสสงคมคารบอนตำ

− ความสามารถในการรบมอภยพบตและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเพมขนทงในระดบประเทศและระดบพนท

− การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมประสทธภาพและมธรรมาภบาล

− พนทฐานเศรษฐกจหลกมการปรบระบบการผลตใหเปนมตรตอสงแวดลอม โดยมคณภาพสงแวดลอมตามมาตรฐานสากลและไดรบการยอมรบจากชมชน ควบคกบการพฒนาโครงสรางพนฐานทมประสทธภาพและเพยงพอ

− การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมม

ประสทธภาพและมธรรมาภบาล − พนทเศรษฐกจชายแดนไดรบการพฒนาทางดานเศรษฐกจ

สงคม สงแวดลอม และความมนคงอยางมสมดล เพอเปนฐานการผลตใหมของประเทศและชมชนทองถน

− เมองศนยกลางความเจรญในภมภาคไดรบการพฒนาใหเปนเมองนาอยและปลอดภยทสามารถตอบสนองตอการดำรงชวตของคนในพนท มการจดการสงแวดลอมเมองตามมาตรฐาน และมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเมองอยางทวถง ควบคกบการรวมองคกรปกครองสวนทองถนเพอประสทธภาพในการทำงานและการกำกบดแล

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 20

๒.๑.๔ แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ๒.๑.๔.๑ ทมาและหลกการพนฐาน แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ เปนแผนระยะยาว ๒๐ ป เพอเปนแผนแมบทสำหรบหนวยงานทเกยวของนำไปใชเปนกรอบแนวทางในการพฒนาการศกษาในชวงระยะเวลาดงกลาว ทงนเปนการจดทาขนมาเพอทดแทนแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. ๒๕๕๒ – ๒๕๕๙) ซงสนสดในป ๒๕๕๙ แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ มสาระครอบคลมทกมต อาท การปฏรปการเรยนร การกระจายอานาจไปสสถานศกษาตามแนวทางการบรหารจดการทใชโรงเรยนเปนฐาน การปฏรประบบการผลตและพฒนาคร การปฏรประบบทรพยากรและการเงนเพอการศกษา แนวคดการจดการศกษาตามแผนการศกษาแหงชาต ยดหลกสำคญในการจดการศกษา ประกอบดวย หลกการจดการศกษาเพอปวงชน หลกการจดการศกษาเพอความเทาเทยมและทวถง หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและหลกการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคม อกทงยดตามเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs ๒๐๓๐) ประเดนสำคญ เชน คณภาพของคนทกชวงวย การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของประเทศ ความเหลอมลำของ การกระจายรายได และวกฤตดานสงแวดลอม นอกจากนยงยดตามแนวทางของยทธศาสตรชาต (National Strategy) เปนหลกและกรอบความคดสำคญในการจดทำแผนฉบบน ๒.๑.๔.๒ วสยทศนของแผนการศกษาแหงชาต (Vision) วสยทศนของแผนการศกษาแหงชาต มดงน “คนไทยทกคนไดรบการศกษาและเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ดำรงชวตอยางเปนสข

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 21

สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และการเปลยนแปลงของโลกศตวรรษท ๒๑” ๒.๑.๔.๓ เปาหมายของการจดการศกษา (Aspirations) ของแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ มเปาหมายสำคญทงสน ๕ ประการ ดงน ๑. ประชากรทกคนเขาถงการศกษาทมคณภาพและมาตรฐานอยางทวถง (Access) ๒. ผเรยนทกคน ทกกลมเปาหมายไดรบบรการการศกษาทมคณภาพตามมาตรฐานอยางเทาเทยม (Equity) ๓. ระบบการศกษาทมคณภาพ สามารถพฒนาผเรยนใหบรรลขดความสามารถเตมตามศกยภาพ (Quality) ๔. ระบบการบรหารจดการศกษาทมประสทธภาพ เพอการลงทนทางการศกษาทคมคาและบรรลเปาหมาย (Efficiency) ๕. ระบบการศกษาทสนองตอบและกาวทนการเปลยนแปลงของโลกทเปนพลวตและบรบททเปลยนแปลง (Relevancy) ๒.๑.๔.๔ ยทธศาสตร เปาหมายและตวชวด แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ กำหนดใหมยทธศาสตร ๖ ยทธศาสตร ไดแก ยทธศาสตรท ๑: การจดการศกษาเพอความมนคงของสงคมและประเทศชาต โดยมเปาหมายดงน − คนทกชวงวยมความรกสถาบนหลกของชาตและยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 22

− คนทกชวงวยในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ ไดรบการศกษาและเรยนรอยางมคณภาพ − คนทกชวงวยไดรบการศกษาการดแลและปองกนจากภยคกคามในชวตรปแบบใหม ยทธศาสตรท ๒: การผลตและพฒนากำลงคน การวจย และนวตกรรม เพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยมเปาหมายดงน − กำลงคนมทกษะทสำคญจำเปนและมสมรรถนะตรงตามความตองการของตลาดงานและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ − สถาบนการศกษาและหนวยงานทจดการศกษาผลตบณฑตทมความเชยวชาญและเปนเลศเฉพาะดาน − การวจยและพฒนาเพอสรางองคความร และนวตกรรมทสรางผลผลตและมลคาเพมทางเศรษฐกจ ยทธศาสตรท ๓: การพฒนาศกยภาพคนทกชวงวย และการสรางสงคมแหงการเรยนร โดยมเปาหมายดงน − ผเรยนมทกษะและคณลกษณะพนฐานของพลเมองไทยมทกษะและคณลกษณะทจำเปนในศตวรรษท ๒๑ − คนทกชวงวยมทกษะความรความสามารถ และสมรรถนะตามมาตรฐานการศกษา และมาตรฐานวชาชพ และพฒนาคณภาพชวตไดตามศกยภาพ − สถานศกษาทกระดบการศกษาสามารถจดกจกรรม/กระบวนการเรยนรตามหลกสตรอยางมคณภาพและมาตรฐาน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 23

− แหลงเรยนร สอ ตำราเรยน นวตกรรม และสอการเรยนรมคณภาพและมาตรฐาน และประชาชนสามารถเขาถงไดโดยไมจำกดเวลาและสถานท − ระบบและกลไกการวด การตดตามและประเมนผล มประสทธภาพ − ระบบการผลตคร อาจารย และบคลากรทางการศกษาไดมาตรฐานระดบสากล − คร อาจารย และบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนาสมรรถนะตามมาตรฐาน ยทธศาสตรท ๔: การสรางโอกาส ความเสมอภาค และความเทาเทยมทางการศกษา โดยมเปาหมายดงน − ผเรยนทกคนไดรบโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาทมคณภาพ − การเพมโอกาสทางการศกษา ผานเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา สำหรบคนทกชวงวย − ระบบขอมลรายบคคลและสารสนเทศทางการศกษาทครอบคลม ถกตองเปนปจจบน เพอการวางแผนการบรหารจดการศกษา การตดตามประเมน และรายงานผล ยทธศาสตรท ๕: การจดการศกษาเพอสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยมเปาหมายดงน − คนทกชวงวย มจตสำนกรกษสงแวดลอม มคณธรรม จรยธรรม และนำแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส การปฏบต

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 24

− หลกสตร แหลงเรยนร และสอการเรยนรทสงเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม คณธรรม จรยธรรม และการนำแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต − การวจยเพอพฒนาองคความรและนวตกรรมดาน การสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม ยทธศาสตรท ๖: การพฒนาประสทธภาพของระบบบรหารจดการศกษา โดยมเปาหมายดงน − โครงสรางบทบาทและระบบการบรหารจดการการศกษามความคลองตวชดเจนและสามารถตรวจสอบได − ระบบการบรหารจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผลสงผลตอคณภาพและมาตรฐานการศกษา − ทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาทตอบสนองความตองการของประชาชนและพนท − กฎหมายและรปแบบการบรหารจดการทรพยากรทางการศกษารองรบลกษณะทแตกตางกนของผเรยน สถานศกษา และความตองการกำลงแรงงานของประเทศ − ระบบบรหารงานบคคลของคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา มความเปนธรรม สรางขวญกำลงใจ และสงเสรมใหปฏบตงานไดอยางเตมตามศกยภาพ โดยแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ไดกำหนดแนวทางการขบเคลอนแผนการศกษาแหงชาตไปสการปฏบตและ การตดตามประเมนผลแผนการศกษาแหงชาต เพอใหสามารถดำเนนการพฒนาการศกษาตามทกำหนดไวในแผนฯ ไดอยางมประสทธภาพตอไป

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 25

๒.๑.๕ กรอบการปฏรปการศกษาในทศวรรษท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๖๑) การปฏรปการศกษาในทศวรรษท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๖๑) มเปาหมายเพอใหภายในป พ.ศ. ๒๕๖๑ ประเทศไทยมการปฏรปการศกษาและการเรยนรอยางเปนระบบ โดยเนนประเดนหลก ๓ ประการ คอ ๑) พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและเรยนรของคนไทย ๒) เพมโอกาสการศกษาและเรยนรอยางทวถงและมคณภาพ และ ๓) สงเสรม การมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคมในการบรหารและจดการศกษา กรอบแนวทางการปฏรปการศกษาไดถกกำหนดขนใหสอดคลองกบเปาหมายขางตน โดยใหความสำคญกบการปฏรปการศกษาและเรยนรอยางเปนระบบใน ๔ ดาน ไดแก ● พฒนาคณภาพคนไทยยคใหม ทมนสยใฝ เรยนร สามารถเรยนรดวยตนเองและแสวงหาความรอยางตอเนองตลอดชวต มความสามารถในการสอสาร สามารถคดวเคราะห แกปญหา คดรเรมสรางสรรค มจตสาธารณะ มระเบยบวนย คำนงถงประโยชนสวนรวม สามารถทำงานเปนกลมไดอยางเปนกลยาณมตร มศลธรรม คณธรรม จรยธรรม คานยม มจตสำนกและความภมใจในไทย ยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รงเกยจการทจรตและตอตานการซอสทธ ขายเสยง สามารถกาวทนโลก มสขภาพกาย สขภาพใจทสมบรณ แขงแรง เปนกำลงคนทมคณภาพ มทกษะความร พนฐานทจำเปน มสมรรถนะ ความร ความสามารถ สามารถทำงานไดอยางมประสทธภาพ รวมทงมโอกาสเรยนรอยางเทาเทยม เสมอภาค โดยมแนวทางการปฏรป ดงน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 26

◆ พฒนาคณภาพการศกษาและเรยนร เพอใหม การพฒนาคณภาพการศกษาและเรยนร ในทกระดบ/ประเภทการศกษา ทไดมาตรฐานตามเกณฑ ◆ ผลตและพฒนากำลงคนทมคณภาพ มสมรรถนะ และความรความสามารถ ● พฒนาคณภาพครยคใหม ทเปนผเอออำนวยใหผเรยนเกดการเรยนร เปนวชาชพทมคณคา มระบบ กระบวนการผลต และพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาทมคณภาพมาตรฐาน เหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง สามารถดงดดคนเกง คนด มใจรกในวชาชพครมาเปนคร คณาจารย มปรมาณคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอตามเกณฑ และสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพ มาตรฐาน ขณะเดยวกนสามารถพฒนาตนเองและแสวงหาความรอยางตอเนอง มสภาวชาชพทเขมแขง บรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล เพอพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพชวตทด มความมนคงในอาชพ มขวญกำลงใจ อยไดอยางยงยน โดยมแนวทาง การปฏรป ดงน ◆ พฒนาระบบผลตคร คณาจารย และบคลากรทาง การศกษา ◆ การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา ◆ การใชคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา ● พฒนาคณภาพสถานศกษาและแหลงเรยนรยคใหม เพอพฒนาคณภาพสถานศกษาทกระดบ/ประเภทใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพ และพฒนาแหลงเรยนรอน ๆ สำหรบการศกษาและเรยนรทงในระบบ นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เชน หองสมด

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 27

ประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และศนยการกฬาและนนทนาการ เปนตน เพอสงเสรมการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวตและมคณภาพ ● พฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม ทม งเนน การกระจายอำนาจสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน รวมทงการมสวนรวมของผปกครอง ชมชน ภาคเอกชน และทกภาคสวน มระบบการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล มความโปรงใส เปนธรรม ตรวจสอบได ตลอดจนมการนำระบบและวธการบรหารจดการแนวใหมมาใช ควบคกบการสรางผนำการเปลยนแปลง มการบรหารจดการการเงนและงบประมาณทเนนผเรยนเปนสำคญ (Demand side) ซงให ผเรยนเลอกรบบรการ โดยมแนวทางการปฏรป ดงน ◆ กระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษาใหกบสถานศกษาและเขตพนทการศกษา ◆ พฒนาระบบการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลใหมความโปรงใส เปนธรรม มระบบการตรวจสอบทมประสทธภาพ ◆ พฒนาการบรหารจดการเพอเพมโอกาสทางการศกษาอยางมคณภาพ ◆ พฒนาระบบบรหารจดการเพอสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของประชาชน ภาคเอกชน และทกภาคสวนในการจด การศกษาและสนบสนนการศกษาและเรยนรใหมากขน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 28

๒.๒ กฎหมายทเกยวของกบการบรหารจดการมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

กฎหมายทเกยวของกบการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐทสำคญม ๔ ฉบบ ไดแก ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตการบรหารสวนงานภายในของสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ ๓) พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ และ ๔) พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ ซงมสาระสำคญ ดงตอไปน

๒.๒.๑ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดระบเนอหาทเกยวของกบ การอดมศกษาดงตอไปน มาตรา ๑๙ การจดการศกษาระดบอดมศกษาใหจดในมหาวทยาลย สถาบน วทยาลย หรอหนวยงานทเรยกชออยางอน ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบสถานศกษาระดบอดมศกษา กฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ และกฎหมายทเกยวของ… มาตรา ๓๖ ใหสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคล และอาจจดเปนสวนราชการหรอเปนหนวยงานในกำกบของรฐ ยกเวนสถานศกษาเฉพาะทางตามมาตรา ๒๑ ใหสถานศกษาดงกลาวดำเนนกจการไดโดยอสระ สามารถพฒนาระบบบรหาร และการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการกำกบดแลของสภาสถานศกษา ตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ…

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 29

มาตรา ๖๐ ใหรฐจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบ การศกษาในฐานะทมความสำคญสงสดตอการพฒนาทยงยนของประเทศ โดยจดสรรเปนเงนงบประมาณเพอการศกษา ดงน (๑) จดสรรเงนอดหนนทวไป เปนคาใชจายรายบคคลทเหมาะสมแกผเรยนการศกษาภาคบงคบและการศกษาขนพนฐานทจดโดยรฐและเอกชนใหเทาเทยมกน (๒) จดสรรทนการศกษา ในรปของกองทนกยมใหแกผเรยนทมาจากครอบครวทมรายไดนอยตามความเหมาะสมและความจำเปน (๓) จดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาอนเปนพเศษ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบความจำเปนในการจดการศกษา สำหรบผเรยนทมความตองการเปนพเศษแตละกลมตามมาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส โดยคำนงถงความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษาและความเปนธรรม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำหนด ในกฎกระทรวง (๔) จดสรรงบประมาณเปนคาใชจายดำเนนการ และงบลงทนใหสถานศกษาของรฐตามนโยบาย แผนพฒนาการศกษาแหงชาตและภารกจของสถานศกษา โดยใหมอสระในการบรหารงบประมาณและทรพยากรทางการศกษา ทงน ใหคำนงถงคณภาพและความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษา (๕) จดสรรงบประมาณในลกษณะเงนอดหนนทวไปใหสถานศกษาระดบอดมศกษาของรฐทเปนนตบคคล และเปนสถานศกษาในกำกบของรฐหรอองคการมหาชน (๖) จดสรรกองทนกยมดอกเบยตำใหสถานศกษาเอกชน เพอใหพงตนเองได

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 30

(๗) จดตงกองทนเพอพฒนาการศกษาของรฐและเอกชน… พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดบญญตเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐไวอยางชดเจน ๒ แหง ไดแก มาตรา ๓๖ และมาตรา ๖๐ ซงบญญตไวเกยวกบสถานะของสถาบนอดมศกษา ซงอาจจะเปนองคกรในกำกบของรฐ และการจดสรรงบประมาณใหเปนเงนอดหนนทวไปใหสถานศกษาระดบอดมศกษาของรฐทเปนนตบคคล และเปนสถานศกษาในกำกบของรฐ หรอองคการมหาชน

๒.๒.๒ พระราชบญญตการบรหารสวนงานภายในของสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชบญญตการบรหารสวนงานภายในของสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดบญญตใหสถาบนอดมศกษาของรฐทเปน สวนราชการ จดตงสวนงานภายในทมฐานะเทยบเทาคณะเพมขนได หากมความพรอมดานบคลากรและสามารถดำเนนงานจากรายไดของสถาบนอดมศกษานนเอง โดยมรายละเอยดดงตอไปน มาตรา ๔ นอกจากการตงสวนราชการตามกฎหมาย วาดวยการจดตงสถาบนอดมศกษาแลว เมอมความจำเปนเพอประโยชนในการดำเนนภารกจตามวตถประสงคของสถาบนอดมศกษา สภาสถาบนอดมศกษาอาจมมตใหจดตงสวนงานภายในทดำเนนงานจากรายไดของสถาบนอดมศกษาได โดยทำเปนประกาศของสถาบนอดมศกษา ... เพอประโยชนในการรกษามาตรฐานและคณภาพในการจดตงสวนงานภายในคณะกรรมการการอดมศกษา ตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการจะกำหนดหลกเกณฑหรอเงอนไขใหสภาสถาบนอดมศกษาตองปฏบตกได มาตรา ๕ การบรหารและการดำเนนงานของสวนงานภายในทจดตงตามมาตรา ๔ ใหเปนไปตามขอบงคบของสถาบนอดมศกษา

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 31

มาตรา ๖ ในกรณทกฎหมายวาดวยการจดตงสถาบนอดมศกษากำหนดใหหวหนาสวนราชการมสทธหรอหนาทอยางใด ใหหวหนาสวนงานภายในมสทธและหนาทเชนเดยวกน เวนแตขอบงคบของสถาบนอดมศกษาทออกตามมาตรา ๕ จะกำหนดไวเปนอยางอน มาตรา ๗ ใหบรรดาคณะ สถาบน สำนก ศนย หรอ สวนงานภายในทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทาคณะทสภาสถาบนอดมศกษาไดอนมตใหจดตงขน เปนสวนงานภายในหรอเปนสวนงานในกำกบของสถาบนอดมศกษาอยแลวกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ เปนสวนงานภายในของสถาบนอดมศกษาตามพระราชบญญตน…

๒.๒.๓ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ ไดบญญตใหมองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการในสถาบนอดมศกษาขนเปนการเฉพาะ โดยใหคณาจารยและบคลากรทเปนขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษามาสงกดองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา เพอให การบรหารงานบคคลของขาราชการในสถาบนอดมศกษาของรฐม ความเสมอภาค เปนเอกเทศ และสอดคลองกบภารกจโดยคำนงถง ความเปนอสระและความเปนเลศทางวชาการและวชาชพ นอกจากน ยงบญญตใหม “พนกงานในสถาบนอดมศกษา” ซงการบรหารงานบคคลสำหรบพนกงานในสถาบนอดมศกษาดงกลาว เชน การกำหนดตำแหนง ระบบการจาง การบรรจและการแตงตง อตราคาจาง และคาตอบแทน เงนเพมและสวสดการ การเลอนตำแหนง การเปลยน และการโอนยายตำแหนง การลา จรรยาบรรณ วนยและการรกษาวนย การดำเนนการทางวนย การออกจากงาน การอทธรณและการรองทกข

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 32

และการอนทเกยวกบการบรหารงานบคคลของพนกงานในสถาบนอดมศกษา ใหเปนไปตามขอบงคบของสภาสถาบนอดมศกษา ทงนกฎหมายฉบบน มสาระสำคญในรายละเอยด ดงตอไปน มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน ขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา หมายความวา บคคลซงไดรบบรรจและแตงตงใหรบราชการตามพระราชบญญตน โดยไดรบเงนเดอนจากเงนงบประมาณประเภทเงนเดอนในสถาบนอดมศกษา พนกงานในสถาบนอดมศกษา หมายความวา บคคลซงไดรบการจางตามสญญาจางใหทำงานในสถาบนอดมศกษา โดยไดรบคาจางหรอคาตอบแทนจากเงนงบประมาณแผนดนหรอเงนรายไดของสถาบนอดมศกษา… มาตรา ๑๑ ใหมคณะกรรมการขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาคณะหนง เรยกโดยยอวา “ก.พ.อ.” ประกอบดวย (๑) รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ เปนประธาน (๒) ปลดกระทรวงศกษาธการ และเลขาธการ ก.พ. เปนกรรมการโดยตำแหนง (๓) กรรมการซงจะไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงจากผทรงคณวฒไมนอยกวาแปดคนแตไมเกนสบคน (๔) กรรมการซงแตงตงจากนายกสภาสถาบนอดมศกษาสองคน อธการบดสถาบนอดมศกษาสองคน และผแทนขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาสองคน เปนกรรมการ (๕) เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา เปนกรรมการและเลขานการ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 33

… มาตรา ๑๔ ก.พ.อ. มอำนาจหนาท ดงตอไปน (๑) เสนอแนะและใหคำปรกษาแกคณะร ฐมนตร เกยวกบนโยบายการบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา (๒) ประสานกบหนวยงานทเกยวของเพอดำเนนการใหขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาไดรบคาตอบแทน สวสดการ และประโยชนเกอกลอนใหอยในสภาพทเหมาะสม (๓) กำหนดมาตรฐานการบรหารงานบคคล วนยและ การรกษาวนย การดำเนนการทางวนย การออกจากราชการ และ การพจารณาตำแหนงวชาการ เพอใหสถาบนอดมศกษาใชเปนแนวทาง ในการดำเนนการเกยวกบเรองดงกลาว (๔) ออกกฎ ก.พ.อ. ระเบยบ หรอขอบงคบตาม พระราชบญญตน (๕) กำหนดกรอบอตรากำลง และอตราสวนสงสดของวงเงนทจะพงใชเพอการบรหารงานบคคลของสถาบนอดมศกษาแตละสถาบน (๖) กำกบ ดแล ตดตามและประเมนผลการบรหารงานบคคลของขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา ในการนใหมอำนาจเรยกเอกสารและหลกฐานจากสถาบนอดมศกษา ใหผแทนของสถาบนอดมศกษา ขาราชการหรอบคคลใดมาชแจงขอเทจจรง (๗) กำหนดอตราคาตอบแทนใหกบนายกสภาสถาบนอดมศกษา และกรรมการสภาสถาบนอดมศกษา โดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง (๘) พ จ า รณาร บ รอ งคณวฒ ข อ งผ ไ ด ร บปรญญา ประกาศนยบตรวชาชพ หรอคณวฒอยางอน เพอประโยชนในการบรรจ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 34

และแตงตงเปนขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา และกำหนดอตราเงนเดอนคาตอบแทนทควรไดรบ และตำแหนงทควรแตงตง (๙) กำหนดมาตรฐานของจรรยาบรรณทพงมในสถาบนอดมศกษา (๑๐) ปฏบตการอนตามพระราชบญญตน ตามกฎหมายอน หรอตามทคณะรฐมนตรมอบหมาย… ...มาตรา ๑๘ ตำแหนงขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา มดงตอไปน (ก) ตำแหนงวชาการ ซงทำหนาทสอนและวจย ไดแก (๑) ศาสตราจารย (๒) รองศาสตราจารย (๓) ผชวยศาสตราจารย (๔) อาจารย (๕) ตำแหนงอนตามท ก.พ.อ. กำหนด (ข) ตำแหนงประเภทผบรหาร ไดแก (๑) อธการบด (๒) รองอธการบด (๓) คณบด (๔) หวหนาหนวยงานทเรยกชออยางอนทมฐานะ เทยบเทาคณะ (๕) ผชวยอธการบด (๖) รองคณบดหรอรองหวหนาหนวยงานทเรยกชอ อยางอนทมฐานะเทยบเทาคณะ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 35

(๗) ผอำนวยการสำนกงานอธการบด ผอำนวยการ สำนกงานวทยาเขต ผอำนวยการกอง หรอ หวหนาหนวยงานทเรยกชออยางอนทมฐานะ เทยบเทากองตามท ก.พ.อ. กำหนด (๘) ตำแหนงอนตามท ก.พ.อ. กำหนด (ค) ตำแหนงประเภททวไป วชาชพเฉพาะ หรอเชยวชาญเฉพาะ ไดแก (๑) ระดบเชยวชาญพเศษ (๒) ระดบเชยวชาญ (๓) ระดบชำนาญการ (๔) ระดบปฏบตการ (๕) ระดบอนตามท ก.พ.อ. กำหนด การแตงตงบคคลใหดำรงตำแหนงวชาการตาม (ก) (๑) (๒) หรอ (๓) ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขท ก.พ.อ. กำหนด การแตงตงบคคลใหดำรงตำแหนงประเภทผบรหารตาม (ข) (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) หรอ (๖) ใหเปนไปตามพระราชบญญตจดตงมหาวทยาลยหรอสถาบนอดมศกษานน ในกรณทสถาบนอดมศกษาใดมวทยาเขตนอกทตงของสถาบนอดมศกษา และมรองอธการบดเปนผดแลรบผดชอบวทยาเขต จะกำหนดใหมตำแหนงผชวยอธการบดสำหรบวทยาเขตนนดวยกได ใหผดำรงตำแหนงวชาการตาม (ก) มสทธใชตำแหนง วชาการเปนคำนำหนานามเพอแสดงวทยฐานะไดตลอดไป ...มาตรา ๖๕/๑ การกำหนดตำแหนง ระบบการจาง การบรรจและการแตงตง อตราคาจางและคาตอบแทน เงนเพมและสวสดการ การเลอนตำแหนง การเปลยนและการโอนยายตำแหนง การลา

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 36

จรรยาบรรณ วนยและการรกษาวนย การดำเนนการทางวนย การออกจากงาน การอทธรณและการรองทกข และการอนทเกยวกบการบรหารงานบคคลของพนกงานในสถาบนอดมศกษา ใหเปนไปตามขอบงคบของสภาสถาบนอดมศกษา ...มาตรา ๖๕/๒ พนกงานในสถาบนอดมศกษามสทธ ทจะไดรบการแตงตงใหดำรงตำแหนงตามมาตรา ๑๘ หรอตำแหนงอนใดตามทกำหนดไวในขอบงคบของสภาสถาบนอดมศกษา ทออกตามมาตรา ๖๕/๑ ได ในกรณทมการแตงตงพนกงานในสถาบนอดมศกษาใหดำรงตำแหนงประเภทผบรหารตามมาตรา ๑๘ (ข) ใหพนกงานในสถาบนอดมศกษาผนนมอำนาจและหนาทในตำแหนงทไดรบการแตงตง และมอำนาจบงคบบญชาขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษาและพนกงานในสถาบนอดมศกษาทสงกดหนวยงานนน ตำแหนงพนกงานในสถาบนอดมศกษาตำแหนงใดบงคบบญชาขาราชการและพนกงานในสวนราชการหรอสวนงานใด ในฐานะใด ใหเปนไปตามขอบงคบทสภาสถาบนอดมศกษากำหนด…”

๒.๒.๔ พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ และ ทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตวธการงบประมาณ (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๑๗ ไดบญญตถงการใหสวนราชการประเภทสถานศกษา (ซงในทนหมายรวมถงมหาวทยาลยของรฐ) ทไดรบเงนรายรบ ใหสามารถนำเงนรายรบนนไปใชจายไดโดยไมตองนำสงคลง (มาตรา ๒๔) โดยมสาระสำคญดงตอไปน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 37

...มาตรา ๒๔ บรรดาเงนทสวนราชการไดรบเปนกรรมสทธไมวาจะไดรบตามกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ หรอไดรบชำระตามอำนาจหนาทหรอสญญา หรอไดรบจากการใหใชทรพยสน หรอเกบดอกผลจากทรพยสนของราชการ ใหสวนราชการทไดรบเงนนน นำสงคลงตามระเบยบหรอขอบงคบทรฐมนตรกำหนด เวนแตจะมกฎหมายกำหนดเปนอยางอน… … รฐมนตรจะอนญาตใหสวนราชการทไดรบเงนในกรณตอไปน นำเงนนนไปใชจายโดยไมตองนำสงคลงกได คอ (๑) เงนทไดรบในลกษณะคาชดใชความเสยหายหรอ สนเปลองแหงทรพยสน และจำเปนตองจายเพอบรณะทรพยสนหรอ จดใหไดทรพยสนคนมา (๒) เงนรายรบของสวนราชการทเปนสถานพยาบาล สถานศกษา หรอสถานอนใดทอำนวยบรการอนเปนสาธารณประโยชนหรอประชาสงเคราะห (๓) เงนทไดรบในลกษณะผลพลอยไดจากการปฏบตงานตามอำนาจหนาท (๔) เงนทไดรบจากการจำหนายหนในนตบคคลเพอนำไปซอหนในนตบคคลอน การจายเงนตาม (๒) และ (๓) ตองเปนไปตามระเบยบ ทไดรบอนมตจากรฐมนตรและผอำนวยการ สวนการจำหนายหนและ การซอหนตาม (๔) ตองเปนไปตามระเบยบของกระทรวงการคลง ทไดรบอนมตจากคณะรฐมนตร...

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 38

๒.๓ แนวคดมหาวทยาลยในกำกบของรฐของประเทศไทย

แนวคดและความพยายามทจะทำใหมหาวทยาลยของรฐในระบบราชการปรบไปสการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ไดดำเนนการมาอยางตอเนองในลกษณะการจดการสมมนาเพอพจารณาและสรปแนวทางการพฒนาระบบบรหารมหาวทยาลยของรฐ นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ และตอมาอกในป พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๑๐ และ พ.ศ. ๒๕๑๓ ตามลำดบ เพอผลกดนมหาวทยาลยของรฐปรบมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จนกระทงวนท ๙ กมภาพนธ ๒๕๑๔ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ ในหลกการ มอบหมายใหสภาการศกษาแหงชาต (ปจจบนคอ สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา : สกศ.) ยกรางพระราชบญญตและจดทำ รายละเอยด อยางไรกตาม ในชวงเวลาดงกลาว กระแสความคดเหนจากมหาวทยาลยสวนใหญยงไมเหนดวย จงทำใหเรองนชะงกไป ตอมาในชวงของนโยบายการพฒนาความเปนอสระใหแกสถาบนอดมศกษา (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. เอกสารอดสำเนา) ซงไดรเรมการจดทำโครงการแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ - ๒๕๔๗ ซงเปนแผนอดมศกษาระยะยาวฉบบแรก) ในป พ.ศ. ๒๕๓๐ ไดเสนอแนะตอรฐบาลวา “รฐบาลพงใหการสนบสนนการปฏรปความสมพนธระหวางสถาบนอดมศกษาระดบปรญญากบรฐ โดยพฒนาสถาบนอดมศกษาของรฐในสงกดทบวงมหาวทยาลย (ตอมา คอ สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา: สกอ.) ทมอยแลวใหมความเปนอสระ คลองตว มประสทธภาพและสามารถบรรลความเปนเลศทางวชาการ โดยปรบเปลยนไปเปนมหาวทยาลยทไมเปนสวนราชการ สวนสถาบนอดมศกษาของรฐทจะจดตงใหมใหมฐานะและรปแบบเปนมหาวทยาลยของรฐทไมเปน สวนราชการตงแตแรกตง”

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 39

นโยบายการพฒนาระบบบรหารสถาบนอดมศกษาของรฐใหมความเปนอสระ คลองตว มประสทธภาพ และประสทธผลมากขนไดรบ การสนบสนนตอมาในสมยรฐบาล นายอานนท ปนยารชน เปนนายกรฐมนตร ในป พ.ศ. ๒๕๓๔ มมหาวทยาลยทตองการออกนอกระบบราชการและเสนอรางพระราชบญญตตอคณะรฐมนตรในสมยนนจำนวน ๑๖ แหง จากทงหมด ๒๐ แหง แตรางพระราชบญญตดงกลาวยงไมไดรบการพจารณา เนองจากประสบปญหาสภานตบญญตแหงชาตในขณะนนหมดอายลง ประกอบกบถกกระแสตอตานและคดคานจากกลมบคคลทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย ประเดนหนงทเปนขอกงวลกคอ ประเดนเรอง ความไมมนใจในระบบบรหารงานบคคลทเขายากออกงาย เพราะคดวา ไมมนคงเหมอนระบบราชการ เงนเดอนและผลประโยชนเกอกลยงไมม รายละเอยดชดเจน การมระบบคขนานในหนวยงานเดยวกน เปนตน อยางไรกตาม ผลจากโครงการแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ - ๒๕๔๗) ทระบไวในขอกำหนดสวนหนงวา สถาบนอดมศกษาทจะจดตงขนใหมนนใหมการบรหารในรปแบบทไมใชสวนราชการ จงไดกอใหเกดมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรกของประเทศ คอ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงจดตงขนในป พ.ศ. ๒๕๓๓ ตามมาดวยมหาวทยาลยวลยลกษณในป พ.ศ. ๒๕๓๕ และมหาวทยาลยแมฟาหลวงป พ.ศ. ๒๕๔๑ เมอวนท ๒๗ มกราคม ๒๕๔๑ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบเงอนไขในการกเงนจากธนาคารพฒนาแหงเอเชย (ADB) เพอแกไขปญหาวกฤตเศรษฐกจในยคนน ซงมมาตรการใหสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหงไดรบการพฒนาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (Autonomous university) ภายในปพ.ศ. ๒๕๔๕ และภายในเดอนธนวาคม ๒๕๔๑ จะตองมมหาวทยาลยของรฐอยางนอย ๑ แหง ปรบสถานภาพไปเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงกคอ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 40

ตอมามการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ในมาตรา ๓๖ กำหนดใหสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคลมทางเลอกระบบบรหารได ๒ ทาง คอ ใหเปนสวนราชการหรอเปนหนวยงานในกำกบของรฐกได และใหสถานศกษาดงกลาวดำเนนการโดยอสระสามารถพฒนาระบบบรหารและการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการกำกบดแลของสภาสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ การเคลอนไหวดงกลาวเพอใหมหาวทยาลยออกนอกระบบ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในชวงเวลานนไดมการวพากษวจารณไมเหนดวยกบแนวทางและแนวคดดงกลาวในหลากหลายประเดน ตงแตความไมเชอมนในรปแบบ การสนบสนนงบประมาณจากรฐทหวนเกรงวารฐจะให การสนบสนนนอยลงหรออาจไมใหการสนบสนน เนนการพงพาตนเอง อกทงยงสงผลตอภาระคาใชจายทสงขนเนองจากการจายคาตอบแทนตอบคลากร มแนวโนมใหนกศกษาและผปกครองตองแบกภาระในการจาย คาเลาเรยนในอตราทสงขน รวมทงประเดนทเกยวของกบงานดานบรหารทรพยากรบคคลโดยตรงกคอ สถานภาพความมนคงในการทำงาน เนองจากระบบการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จะตองมการประเมนผลงาน ซงเปนขอกงวลถงความยตธรรมของการประเมน ทจะมผลกระทบตอสภาพงานและการทำงานของพนกงาน อกประเดนกคอ เรองสวสดการและสทธประโยชน หากมฐานะเปน “พนกงานมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” จะไดรบสทธประโยชนเทากบการเปน “ขาราชการ” หรอไม ไมวาจะเปนดานความมนคงในอาชพ คารกษาพยาบาล และอนๆ (ทพวรรณ หลอสวรรณรตน และคณะ, ๒๕๔๖)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 41

๒.๔ หลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

สำนกงานปลดทบวงมหาวทยาลยไดจดทำสมดปกขาวเรอง “หลกการและแนวปฏบตมหาวทยาลยในกำกบของรฐบาล” (อางแลวใน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เอกสารอดสำเนา) เพอเปนแนวทางและสรางความเขาใจตอประชาคมภายในมหาวทยาลย โดย หลกการสำคญของมหาวทยาลยในกำกบของรฐวา ยงคงมสถานภาพเปนหนวยงานของรฐแตไมเปนสวนราชการและไมเปนรฐวสาหกจ เปนนตบคคลอยภายใตการกำกบของรฐโดยทบวงมหาวทยาลย และเปน หนวยงานของรฐทยงคงไดรบการจดสรรงบประมาณจากงบประมาณแผนดนตามพระราชบญญตวธการงบประมาณอยางเพยงพอ ทจะประกนคณภาพการศกษาไวได การบรหารงานตาง ๆ จะสนสดทสภามหาวทยาลยเปน สวนใหญ และมความเปนอสระในการบรหารงานดานตาง ๆ ๓ ดาน ไดแก ดานงบประมาณและทรพยสน ดานวชาการ และดานบรหารงานบคคล สรปไดดงน การบรหารงานบคคล สภามหาวทยาลยมอำนาจในการกำหนดระบบบรหารงานบคคลซงรวมถงการสรรหา การบรรจแตงตง การพนจากตำแหนง การไดรบสวสดการและสทธประโยชนเงนเดอนและคาตอบแทน การวางแผนกำลงคน การพฒนาบคลากร และอน ๆ ทเกยวของกบระบบการบรหารงานบคคล การบรหารงบประมาณและทรพยสน สภามหาวทยาลยมอำนาจในการกำหนดระบบบรหารการเงน การงบประมาณ และทรพยสน ซงรวมถงการวางแผน การจดหา การจดสรร และการใชทรพยากร กำหนดระเบยบวธและกฎเกณฑตาง ๆ เกยวกบการจดหา จดสรร และการใชทรพยากร ทงจากงบประมาณแผนดน และเงนไดจากแหลงตาง ๆ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 42

การบรหารวชาการ สภามหาวทยาลยมอำนาจในการอนมตหลกสตร การเปดสอนหลกสตร การจดตง ยบ เลก หนวยงานตาง ๆ ของมหาวทยาลย การพฒนากระบวนการประกนคณภาพการศกษา และ การดำเนนการทางวชาการอน ๆ ทงน ตองเปนไปตามหลกเสรภาพทางวชาการ และตองสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานวชาการของหนวยงานกลาง นอกจากน ยงมหลกการกลางมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงมรายละเอยดสำคญดงน ๑) มหาวทยาลยในกำกบของรฐมสถานภาพเปนหนวยงานของรฐและเปนนตบคคลทไมเปนสวนราชการและไมเปนรฐวสาหกจ อยภายใตการกำกบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ และยงคงไดรบ การจดสรรงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณในจำนวนท เพยงพอทจำเปนตอการประกนคณภาพการศกษา ๒) การดำเนนงานของมหาวทยาลย ทงการผลตบณฑต การวจย การบรการวชาการ และการทำนบำรงศลปะและวฒนธรรม ตองมประสทธภาพสอดคลองกบความตองการของสงคม นโยบายของรฐบาล และแผนการพฒนาประเทศ ทงน การผลตบณฑตตองใหโอกาสทาง การศกษาแกประชาชนโดยไมเลอกปฏบต ๓) ความคลองตวของมหาวทยาลย ใหเปนไปตามกลไกของสภามหาวทยาลยทจะกำหนดระเบยบ ขอบงคบในการบรหารจดการในเรองตาง ๆ ไดเองภายใตกรอบแหงพระราชบญญตของมหาวทยาลยแตละแหง ๔) สภามหาวทยาลยและผบรหารมหาวทยาลย กำหนดให องคประกอบของสภามหาวทยาลยจะตองมาจากบคคลภายนอกมากกวาบคคลภายใน และกรรมการสภามหาวทยาลยทมาจากบคคลภายนอก ๑ คน ซงจะตองสรรหาจากรายชอทคณะกรรมการการอดมศกษาเสนอ โดย

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 43

การบรหารมหาวทยาลยใหอธการบดเปนผบรหารสงสด มหนาทบรหารมหาวทยาลยภายใตการกำกบดแลของสภามหาวทยาลย การไดมาซงนายกสภามหาวทยาลย กรรมการสภามหาวทยาลยและอธการบดตองเปนกระบวนการทโปรงใส ไมใชวธการเลอกตง แตใหใชวธการสรรหาตามขอบงคบของมหาวทยาลย ๕) การบรหารมหาวทยาลยใหใชหลกบรหารจดการทด (Good governance) ในการออกระเบยบ ขอบงคบและแนวทางในการดำเนนกจการทวไปของมหาวทยาลย ๖) การบรหารงานบคคล เมอเปลยนสถานภาพไปเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลว ขาราชการและลกจางประจำของมหาวทยาลยสามารถเลอกสถานภาพไดตามความสมครใจ หากสมครใจเปลยนสถานภาพภายหลงกฎหมายใชบงคบกจะมสถานภาพเปนพนกงานมหาวทยาลย และให คงสทธการเปนสมาชกกองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ และสทธประโยชนอนตามทรฐกำหนด ซงการบรหารงานบคคลใหตราเปนขอบงคบ โดยมองคกรบรหารงานบคคลทบคลากรมสวนรวมยดหลกการบรหารในระบบคณธรรม (Merit system) มระบบการประเมนผลการทำงานของบคลากรทโปรงใส ๗) งบประมาณและทรพยสน ใหรฐบาลจดสรรเงนอดหนนทวไปใหแกมหาวทยาลยเปนจำนวนทเพยงพอ เพอดำเนนการตามนโยบายของรฐบาลและการประกนคณภาพการศกษา โดยใหถอวาเปนเงนรายไดของมหาวทยาลย กรณรายไดไมเพยงพอกบรายจายและมหาวทยาลยไมสามารถหาเงนสนบสนนจากแหลงอนได รฐพงจดสรรงบประมาณใหแกมหาวทยาลยเทาทจำเปน ทงน รายไดของมหาวทยาลยไมตองนำสงกระทรวงการคลง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 44

มหาวทยาลยสามารถถอกรรมสทธในอสงหารมทรพยได รวมทง อสงหารมทรพยทมผอทศใหหรอไดมาโดยการซอดวยเงนรายไดของมหาวทยาลยไมถอเปนทราชพสด และใหเปนกรรมสทธของมหาวทยาลย โดยใหมหาวทยาลยมอำนาจปกครอง ดแล บำรงรกษา ใช จดหาประโยชนจากทราชพสดได และรายไดทเกดขนใหถอเปนรายไดของมหาวทยาลย มหาวทยาลยตองมระบบบรหารการเงนและระบบบญชทมประสทธภาพ โดยไมขดแยงกบมาตรฐานและนโยบายการบญชทรฐกำหนด การจายเงนตองทำเปนงบประมาณรายจายประจำปโดยการอนมตของสภามหาวทยาลย และมกลไกตรวจสอบการใชจายเงนภายในและภายนอกมหาวทยาลย ๘) การใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด ใหสภามหาวทยาลยมหนาทสงเสรมและสนบสนนใหมการใชทรพยากรรวมกนระหวางสวนงานภายในมหาวทยาลย และระหวางสถาบนการศกษา ชมชน สถานประกอบการ และหนวยงานทงภาครฐและเอกชน ๙) การบรหารงานวชาการของมหาวทยาลย ใหเปนไปตามหลกเสรภาพทางวชาการ โดยใหการดำเนนการเสรจสนทสภามหาวทยาลย มากทสด ทงน จะตองสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานทางวชาการทรฐกำหนด โดยใหสภามหาวทยาลยและผบรหารมหาวทยาลยมหนาทสงเสรมและสนบสนนใหมการทำวจย และนำผลงานวจยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคม ชมชน และประเทศชาต ๑๐) การกำกบ ตรวจสอบ ใหมการกำกบ ตรวจสอบโดยกลไกภายในและภายนอกมหาวทยาลย - การกำกบ ตรวจสอบภายใน ใหสภามหาวทยาลยวางระเบยบและกลไกเพอควบคม ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผล การดำเนนงานของมหาวทยาลย โดยใหประชาคมในมหาวทยาลยมสวนรวม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 45

- การกำกบ ตรวจสอบภายนอก ใหกระทำโดยสำนกงานการตรวจเงนแผนดน กลไกงบประมาณ นโยบายของรฐบาล และระบบการรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา รฐมนตรมอำนาจและหนาทกำกบดแลโดยทวไปซงกจการของมหาวทยาลย ใหเปนไปตามวตถประสงคสอดคลองกบนโยบายรฐบาลหรอมตคณะรฐมนตรทเกยวกบมหาวทยาลย ในกรณทการดำเนนงานของมหาวทยาลยขดตอความสงบเรยบรอย ศลธรรมอนด หรอมความขดแยงเกดขนภายในมหาวทยาลย หากปลอยทงไวจะเกดความเสยหายตอสงคมและประเทศชาตโดยรวม ใหรฐมนตรทกำกบดแล นำเสนอตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาสงการ ๒.๕ การวเคราะหรปแบบหนวยงานของมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐ

การวเคราะหรปแบบโครงสรางหนวยงานของรฐ ในสวนทเปนหนวยงานภายใตการบรหารงานของรฐบาลซงถอเปนฝายบรหารของประเทศ ซงมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนหนวยงานของรฐประเภทหนง การวเคราะหในสวนนจะทำใหไดทราบวา หนวยงานของรฐนนสามารถจำแนกเปนหนวยงานประเภทใดไดบาง หนวยงานแตละประเภทมลกษณะโครงสรางอยางไร มจดประสงคของการจดตงอยางไร มการใชอำนาจรฐ รปแบบใดไดบาง มลกษณะการบรหารจดการอยางไร และรปแบบโครงสรางลกษณะนมความเหมาะสมกบธรรมชาตของการเปนสถาบนอดมศกษา หรอไม มากนอยเพยงใด

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 46

การวเคราะหเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางขององคกรรฐประเภทตาง ๆ จากการศกษาวจยพบวา หนวยงานของรฐทอยภายใตการบรหารงานของรฐบาลนนสามารถแบงออกไดเปน ๗ ประเภท ทงน หนวยงาน แตละประเภทนนมโครงสราง วธการบรหารจดการ ลกษณะการใชอำนาจ แหลงเงนงบประมาณ ประเภทของบคลากร ความเปนเจาของ ความเปนอสระในการดำเนนงาน และลกษณะอน ๆ ดานการบรหารจดการของหนวยงานในแตละประเภทกมความแตกตางกน โดยหลกการสำคญ หนวยงานแตละประเภทมวตถประสงคของการจดตงทแตกตางกน ดงน ๑. สวนราชการ มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานทเนนใหบรการสาธารณะทางปกครอง (Administrative public services) เชน การรกษาความสงบเรยบรอย การปองกนประเทศ การออกกฎระเบยบ การอนญาต ฯลฯ และแมในการบรการสาธารณะทางปกครองบางประเภทกมการเกบ คาธรรมเนยมเปนเงนรายไดและนำมาใชประโยชนในการใหบรการ แตกมไดมงหวงใหไดผลกำไรจากการเกบเงนรายไดเหลานน ๒. รฐวสาหกจ มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานทเนนใหบรการสาธารณะทางอตสาหกรรม และพาณชยกรรม (Industrial & Commercial public services) เชน การผลตและจำหนายสนคาและบรการ งานบรการสาธารณปโภคขนาดใหญ กจการทตองแทรกแซงตลาดใหเกดความเปนธรรม ฯลฯ โดยรฐวสาหกจยงสามารถแบงออกไดเปนอก ๒ ประเภท ไดแก ก. รฐวสาหกจแบบดงเดม มกจะเปนองคกรทยงคงตองการใชอำนาจรฐในการบงคบใหเกดการดำเนนงาน เชน การเวนคน การรอนสทธ ฯลฯ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 47

ข. รฐวสาหกจแบบบรษท มกจะเปนองคกรทไมตองใชอำนาจรฐในการดำเนนงาน และมการดำเนนงานทเหมอนบรษทเอกชนเตมรปแบบ ๓. องคการมหาชน มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานทเนนใหบรการสาธารณะทางสงคมและวฒนธรรม (Social & Cultural public services) เชน การศกษา การวจย การทำนบำรงศลปะ วฒนธรรม การพฒนาและ สงเสรมการกฬา การพฒนาและถายทอดวทยาศาสตรและเทคโนโลย การสงคมสงเคราะห การบรการทางสาธารณสขและการแพทย และ งานบรการอน ๆ ทไมเหมาะจะใชสวนราชการ ซงองคการมหาชนยงสามารถแบงออกไดเปนอก ๒ ประเภทยอย ไดแก ก. องคการมหาชน แบบจดตงโดยพระราชบญญตเฉพาะของตน ข. องคการมหาชน แบบจดตงภายใต พ.ร.บ. องคการมหาชน พ.ศ. ๒๕๔๒ ทงน มหาวทยาลยในกำกบของรฐถกจดใหเปนหนวยงานในกลมองคการมหาชนประเภท ก. ตามการจำแนกขางตน มพระราชบญญตจดตงสถาบนเปนการเฉพาะ ๔. องคกรรฐทเปนอสระ มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานทดำเนนงานทตองใชอำนาจรฐตามกฎหมายในการบงคบ และตองการความเปนกลาง อสระ ปราศจากการแทรกแซงทางการเมอง ๕. กองทนรฐทเปนนตบคคล มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานทเปนเครองมอทางเศรษฐกจของรฐ และมการใชอำนาจรฐในการบงคบประชาชน เอกชน เชน การบงคบสบทบเงนเขากองทน และนำเอาเงนทไดมาใชจายในภารกจเฉพาะทระบไวในขอบงคบกองทนหรอกฎหมายทเกยวของ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 48

๖. สถาบนภายใตมลนธ มวตถประสงค เพอ เปนหนวยงานท เปนกลไกพ เศษใน การปฏบตภารกจเฉพาะ ตองการใหมความคลองตวในการบรหารงาน ตองการภาพลกษณทมใชหนวยงานของรฐ หรอตองการใหมสวนรวมจากภาคเอกชนหรอภาคประชาชนในการดำเนนงาน แตยงตองการไดรบ การอดหนนจากงบประมาณแผนดนในการดำเนนภารกจเหลานน เชน สงเสรมความเขมแขงของอตสาหกรรม การทตวฒนธรรม ฯลฯ ๗. นตบคคลเฉพาะกจ มวตถประสงคเพอเปนหนวยงานททำหนาทระดมทนจาก ภาคเอกชนในโครงการลงทนสำคญของรฐ และเนนการไมใหเกด หนสาธารณะ โดยนตบคคลเฉพาะกจจะมภารกจเฉพาะโครงการและ จะไมขยายขอบเขตภารกจ รายละเอยดเชงเปรยบเทยบของหนวยงานประเภทตาง ๆ ดงปรากฏในตารางท ๒.๑

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 49

ตารา

งท ๒

.๑ ก

ารวเคร

าะหเ

ปรยบ

เทยบ

หนวย

งานร

ฐประ

เภทต

าง ๆ

ปร

ะเภท

ของ

หนวย

งานร

ฐ

วตถป

ระสง

ค อง

คกร

(จดเ

นน)

ผลตอ

บแทน

ทม

งหวง

กฎหม

ายจด

ตง

บรกา

รสาธ

ารณะท

างปก

ครอง

(A

dminist

rativ

e

publ

ic se

rvice

s) เช

น กา

รรกษ

าควา

มสงบ

เรยบร

อย ก

ารปอ

งกน

ประเทศ

การ

ออก

กฎระ

เบยบ

การ

อนญา

ต ฯล

ฯ

ไมมง

หวงก

ำไร

โดย

พ.ร.บ

.ปรบ

ปรง

กระท

รวง ท

บวง ก

รม

และก

ฎกระ

ทรวง

แบ

งสวน

ราชก

าร

ของห

นวยง

าน

งานท

ตองใช

อำ

นาจร

ฐตาม

กฎหม

ายใน

กา

รบงค

บ แล

ะ ตอ

งการ

ความ

เป

นกลา

ง อสร

ะ ปร

าศจา

ก กา

รแทร

กแซง

ทา

งการ

เมอง

ไมมง

หวงผ

ลกำไร

จดตง

โดย

พระร

าชบญ

ญต

เฉพา

ะของ

ตน

จดตง

โดย

กฎหม

าย (พ

.ร.บ.

/พ.

ร.ก./พ

.ร.ฎ.

/ กฎ

ระเบ

ยบรฐ

/ปร

ะกาศ

คณะ

ปฏวต

)

จดตง

โดย

พระร

าชบญ

ญต

เฉพา

ะของ

ตน

ตองใช

อำนา

จรฐ

ในกา

รบงค

บ เชน

เวนคน

รอน

สทธ

ไมตอ

งใช

อำนา

จรฐ

ในกา

รทำง

าน

เปนเ

ครอง

มอทา

งเศ

รษฐก

จของ

รฐ

โดยใ

ชอำน

าจรฐ

ใน

การบ

งคบ

ประช

าชน

เอกช

น เชน

การบ

งคบ

สมทบ

เงนเขา

กองท

น

ไมมง

หวงผ

ลกำไร

จดตง

ภายใ

ต พร

ะราช

บญญต

เฉ

พาะท

กำ

หนดใ

หม

กองท

น

จดตง

เปนบ

รษท

ภายใ

ตประ

มวล

กฎหม

ายแพ

งและ

พาณขย

และ

กฎหม

ายบร

ษทมห

าชนจ

ำกด

จดตง

โดย

พระร

าชกฤ

ษฎกา

ภา

ยใต

พ.ร.บ

.องค

การ

มหาช

น ๒๕

๔๒

เปนก

ลไกพ

เศษ

ในกา

รปฏบ

ตภา

รกจเ

ฉพาะ

เชน

สงเส

รม

ความ

เขมแ

ขงขอ

งอต

สาหก

รรม

กา

รทตว

ฒนธ

รรม

ฯลฯ

ไมมง

หวงผ

ลกำไร

จดตง

โดยม

ต คณ

ะรฐม

นตร

และอ

ยภาย

ใต

มลนธ

ท จด

ทะเบ

ยน เพ

อ ให

เปนน

ตบคค

ล

เพอเ

ปนเค

รองม

อใน

การร

ะดมท

นจา

กภาค

เอกช

น ใน

โครง

การล

งทน

สำคญ

ของร

ฐ

และเนน

การไมใ

ห เก

ดหนส

าธาร

ณะ

มงหว

งผลก

ำไร

โดยล

งทนท

ไมเก

ดหน

สาธา

รณะ

จดตง

ภายใ

ต พร

ก.นต

บคคล

เฉพา

ะกจเ

พอกา

รแป

ลงสน

ทรพย

เป

นหลก

ทรพย

๒๕

๔๐

บรกา

รสาธ

ารณะท

างอต

สาหก

รรม

และพ

าณชย

กรรม

(Ind

ustri

al &

Co

mm

ercia

l pub

lic se

rvice

s)

เชน

การผ

ลตแล

ะจำห

นายส

นคาแ

ละบร

การ งา

นบรก

ารสา

ธารณ

ปโภค

ขน

าดให

ญ กจ

การท

ตองแ

ทรกแ

ซงตล

าดให

เกดค

วามเ

ปนธร

รม ฯ

ลฯ

มงหว

งผลก

ำไร กา

รลงท

นตอง

ขอ

อนมต

จากร

ฐ แล

ะผลก

ำไร/

รายไ

ดตอ

งสงค

นรฐ

บรกา

รสาธ

าณะท

างสง

คมแล

ะวฒ

นธรร

ม (Soc

ial &

Cul

tural

publ

ic se

rvice

s) เชน

การศ

กษา

การว

จย ก

ารทำ

นบำร

งศลป

ะ วฒ

นธรร

ม กา

รพฒนา

และส

งเสรม

กา

รกฬา

การ

พฒนา

และถ

ายทอ

ดวท

ยาศา

สตรแ

ละเท

คโนโ

ลย

การส

งคมส

งเครา

ะห ก

ารบร

การท

างสา

ธารณ

สขแล

ะการ

แพทย

งานบ

รการ

อน

ๆ ท

ไมเห

มาะจ

ะใชส

วนรา

ชการ

ไมมว

ตถปร

ะสงค

ในกา

รแสว

งหา

ผลกำ

ไร

สวนร

าชกา

ร

รฐวส

าหกจ

รฐวส

าหกจ

แบ

บดงเด

ม

ภายใ

ต กฎ

หมาย

เฉพา

ะ

รฐวส

าหกจ

แบ

บบรษ

ทจำก

ด บร

หารม

หาชน

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.บ

. เฉพ

าะ

ของต

น

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.ฎ

. ภาย

ใต

พ.ร.บ

. องค

การ

มหาช

น ๒๕

๔๒

องคก

รรฐ

ทเปน

อสระ

กอ

งทนร

ฐ ทเ

ปนนต

บคคล

สถ

าบน

ภายใ

ตมลน

ธ นต

บคคล

เฉ

พาะก

จ (S

PV)

องคก

ารมห

าชน

หนวย

งานข

องรฐ

รปแบ

บใหม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 50

ปร

ะเภท

ของ

หนวย

งานร

ฐ

ตวอย

าง

ความ

เปนอ

สระ

ของ

การด

ำเนน

งาน

(บ

คคล

จดซอ

จด

จาง

การเ

งนกา

รคลง

)

การบ

งคบบ

ญชา

แหลง

งบ

ประม

าณ

ความ

เปน

เจาข

อง

หนวย

งานท

เปนก

รมแล

ะเท

ยบเท

ากรม

เชน

กร

มการ

ปกคร

อง

กรมก

ารจด

หางา

น

อยภา

ยใตก

ฎระเบย

บ ขอ

งรฐท

กประ

การ

อยภา

ยใตก

ารบง

คบ

บญชา

ของร

ฐ

งบปร

ะมาณ

แผนด

น

รฐเป

นเจา

ของท

งหมด

มควา

มเปน

อสระ

ในกา

รออก

กฎ

ระเบ

ยบขอ

งตน

สามา

รถออ

กกฎ

ระเบ

ยบเฉ

พาะ

ของต

นเอง

ภา

ยใตก

ารกำ

กบเชงน

โยบา

ย จา

กรฐ

เปนอ

สระ

ภายใ

ตกล

ไกกา

รกำก

บท

เหมา

ะสม

เงนรา

ยได/

เงนก

/ เงน

อดหน

นจาก

งบปร

ะมาณ

แผนด

น (ต

ามกร

ณ)

รฐเป

นเจา

ของ

รฐเป

นเจา

ของ

ทงหม

ด รฐ

เปนเ

จาขอ

ง

• กา

รทาเร

อฯ

• กา

รทาง

พเศษ

ฯ • กา

รรถไ

ฟฯ

• อง

คการ

รถ

ไฟฟา

ขนสง

มว

ลชนฯ

• ธน

าคาร

แหง

ปร

ะเทศ

ไทย

• กส

ทช.

• กล

ต.

• สว

ทช.

• สก

ว. • สว

รส.

• มห

าวทย

าลย

ใน

กำกบ

ขอ

งรฐ

• สถ

าบนเ

พม

ผล

ผลตแ

หงชา

ต • สถ

าบนภ

ายใต

กร

ะทรว

ง อต

สาหก

รรม

• สถ

าบนว

จย

นโยบ

ายเศร

ษฐกจ

กา

รคลง

• บม

จ.การบน

ไทย

• บจ

ก.วท

ย กา

รบน

• บม

จ.ธน

าคาร

กร

งไทย

• ฯล

ฯ

• สส

ส.

• กอ

งทนเ

พอ

กา

รฟนฟ

สถ

าบนก

ารเงน

• กอ

งทนอ

อยแล

ะ นำ

ตาลท

ราย

• รพ

.บาน

แพว

• สถ

าบนพ

ฒนา

อง

คกรช

มชน

• สถ

าบนค

ณวฒ

วช

าชพ

• บร

ษท ด

เอด

เอ

สพว จำ

กด

N/A

สามา

รถออ

กกฎ

ระเบ

ยบขอ

ง ตน

เองภ

ายใต

การ

กำกบ

ของค

ณะ

กรรม

การบ

รษท

รฐมอ

ำนาจ

ผา

นระบ

บคณะ

กรรม

การก

องทน

และผ

บรหา

ร

รฐเป

นเจา

ของ

ทนเก

นครง

เป

นของ

รฐ

มควา

มเปน

อสระ

ใน

การอ

อกกฎ

ระเบ

ยบขอ

งตน

มควา

มเปน

อสระ

ในกา

รออก

กฎ

ระเบ

ยบ

ของต

น

หนวย

งานข

องรฐ

มอ

ำนาจ

ในกา

รกำ

กบดแ

ลเชง

นโยบ

าย

หนวย

งานร

ฐ เป

นเจา

ของ

N/A

มควา

มเปน

อสระ

ในกา

รออก

กฎระ

เบยบ

ขอ

งตน

ภายใ

ตหล

กเกณ

ฑกลา

ง ท

ครม.มม

ต

N/A

รฐเป

นเจา

ของ

รฐมอ

ำนาจ

บรหา

รจดก

ารผา

นระบ

บคณ

ะกรร

มการ

และผ

บรหา

รระด

บสง

เงนรา

ยได/

เงนก

/ เงน

อดหน

นจาก

งบ

ประม

าณแผ

นดน

(ตาม

กรณ)

รฐมอ

ำนาจ

บรหา

รจดก

ารผา

นระบ

บคณ

ะกรร

มการ

และผ

บรหา

รระด

บสง

ไดรบ

เงนอด

หนนจ

ากรฐ

และ

เงน

รายไ

ด

สวนร

าชกา

ร

รฐวส

าหกจ

รฐวส

าหกจ

แบ

บดงเด

ม

ภายใ

ต กฎ

หมาย

เฉพา

ะ

รฐวส

าหกจ

แบ

บบรษ

ทจำก

ด บร

หารม

หาชน

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.บ

. เฉพ

าะ

ของต

น

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.ฎ

. ภาย

ใต

พ.ร.บ

. องค

การ

มหาช

น ๒๕

๔๒

องคก

รรฐ

ทเปน

อสระ

กอ

งทนร

ฐ ทเ

ปนนต

บคคล

สถ

าบน

ภายใ

ตมลน

ธ นต

บคคล

เฉ

พาะก

จ (S

PV)

องคก

ารมห

าชน

หนวย

งานข

องรฐ

รปแบ

บใหม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 51

ทมา:

การจ

ดโคร

งสรา

งหนว

ยงาน

ของร

ฐในก

ำกบข

องฝา

ยบรห

าร โด

ย สำ

นกงา

นคณะก

รรมก

ารพฒ

นาระ

บบรา

ชการ

(สำน

กงาน

ก.พ

.ร.) พ

.ศ. ๒

๕๕๑

ปร

ะเภท

ของ

หนวย

งานร

ฐ

สถาน

ะของ

บคลา

กร

การใ

ชอำน

าจ

ของห

นวยง

าน

ในกา

ร ดำ

เนนง

าน

ขารา

ชการ

ใชอำ

นาจร

ฐ บง

คบฝา

ยเดย

วของ

รฐ

เปนห

ลก

เจาห

นาทข

องรฐ

ใชอำ

นาจร

ฐ บง

คบฝา

ยเดย

ว ขอ

งรฐเปน

หลก

ใชกา

รทำส

ญญา

ระหว

างหน

วยงา

น แล

ะใชอ

ำนาจ

รฐ

ในกา

รบงค

บ เฉ

พาะบ

างกร

ณ

ใชกา

รทำส

ญญา

ระหว

างหน

วยงา

น แล

ะใชอ

ำนาจ

รฐ

ในกา

รบงค

บ เฉ

พาะบ

างกร

ณ

เจาห

นาทข

องรฐ

ใชอำ

นาจร

ฐ บง

คบฝา

ยเดย

ว ขอ

งรฐเปน

หลก

ใชกา

รทำส

ญญา

ระหว

าง

หนวย

งาน

ใชกา

รทำส

ญญา

ระหว

าง

หนวย

งาน

N/A

ใชกา

รทำส

ญญา

ระหว

าง

หนวย

งาน

N/A

N/A

พนกง

านรฐ

วสาห

กจ

เจาห

นาทข

องรฐ

สวนร

าชกา

ร

รฐวส

าหกจ

รฐวส

าหกจ

แบ

บดงเด

ม

ภายใ

ต กฎ

หมาย

เฉพา

ะ

รฐวส

าหกจ

แบ

บบรษ

ทจำก

ด บร

หารม

หาชน

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.บ

. เฉพ

าะ

ของต

น

แบบจ

ดตงโ

ดย

พ.ร.ฎ

. ภาย

ใต

พ.ร.บ

. องค

การ

มหาช

น ๒๕

๔๒

องคก

รรฐ

ทเปน

อสระ

กอ

งทนร

ฐ ทเ

ปนนต

บคคล

สถ

าบน

ภายใ

ตมลน

ธ นต

บคคล

เฉ

พาะก

จ (S

PV)

องคก

ารมห

าชน

หนวย

งานข

องรฐ

รปแบ

บใหม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 52

๒.๖ งานวจยและเอกสารทางวชาการทเกยวของกบรปแบบ การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

มหาวทยาลยในกำกบของรฐนนมใชเปนเรองใหม แตมแนวคดในเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐมานานแลว ทงจากนกวชาการภายในประเทศและตางประเทศ ดงน Anderson and Richard (1998)๒ ใหความหมายของ University Autonomy วา “มหาวทยาลยทมอสระในการดำเนนงานของตนเอง ไมอยภายใตอำนาจ และการชนำโดยรฐบาล ทงดานการกำหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบตามกฎหมาย อำนาจในการจดการบคลากรสายวชาการ อำนาจทเกยวของกบการพฒนาและจดการหลกสตรและการเรยนการสอน อำนาจในการจดการทางการเงน” อทมพร จามรมาน และคณะ (๒๕๔๒)๓ ใหความหมายของมหาวทยาลยในกำกบของรฐวา “มหาวทยาลยของรฐทเปนนตบคคลภายใตการกำกบดแลของรฐมนตรวาการทบวงมหาวทยาลย มการตดสนใจท สนสดทระดบสภามหาวทยาลยมากทสด แยกการตดสนใจ และวนจฉยดานการบรหารและวชาการระดบสงออกจากกน เนนการบรหารในรปแบบคณะบคคลในแตละระดบ ใชระบบรวมบรหารแตแยกภารกจ มระบบการเงนทคลองตว ตรวจสอบไดภายหลง จากรปเงนกอน และมอำนาจการปกครองดแลบำรงรกษา ใชการจดหาประโยชนจากทรพยสนของมหาวทยาลย รายไดของมหาวทยาลยไมตองนำสงกระทรวงการคลง และรฐพงจดสรร งบประมาณใหเทาทจำเปน

๒ Andersen, Don and Richard, John, 1998. University in Twenty Countries ๓ อทมพร จามรมาน และคณะ, ๒๕๔๒. การเตรยมพรอมของมหาวทยาลยของรฐเพอเปน มหาวทยาลยในกำกบรฐบาล. สำนกงานกองทนสนบสนนการวจย

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 53

วจตร ศรสอาน (๒๕๕๘)๔ ไดระบวา ความคดทจะพฒนาระบบบรหารมหาวทยาลยในกำกบของรฐใหมความเปนอสระคลองตวและมเสรภาพทางวชาการ เกดขนตงแตป พ.ศ. ๒๕๐๗ ในการสมมนาเรองปญหาและบทบาทของมหาวทยาลยในประเทศไทย ทคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และมการจดสมมนาตอเนองอก ๓ ครงท สวางคนวาส ในป พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๑๐ และ พ.ศ. ๒๕๑๓ ตามลำดบ โดยตองการมมหาวทยาลยในรปแบบใหม ซงยดหลกความเปนอสระ ความคลองตว ความมเสรภาพทางวชาการ และความรบผดชอบ สนองตอบสงคม เพอใหมหาวทยาลยบรรลความเปนเลศไดเรวขน และใหเรยกมหาวทยาลยประเภทนวา “มหาวทยาลยในกำกบของรฐบาล” โดยยงเปนมหาวทยาลยของรฐทไมเปนสวนราชการ สามารถบรหารสนสดทสภามหาวทยาลยใหมากทสด เรยกมหาวทยาลยรปแบบนวา “Public autonomous university” ธระพร วระถาวร (๒๕๔๙)๕ ระบวา “มหาวทยาลยในกากบของรฐไมใชการโอนกจการเปนของเอกชน แตเปนการปรบเปลยนไปใชระบบ การบรหารจดการทไมใชราชการโดยมพระราชบญญต (พ.ร.บ.) ของแตละมหาวทยาลยรองรบ ซงไมจาเปนตองเหมอนกนเพราะมหาวทยาลย แตละแหงมววฒนาการและวฒนธรรมองคกรทอาจมลกษณะเฉพาะตว อยางไรกตาม การทมหาวทยาลยในกากบของรฐจะมสมฤทธผลทดคงตอง มหลายปจจย โดยเฉพาะมพระราชบญญตท เหมาะสมกบธรรมชาต ของตนเอง และมองคกรสงสดหรอ สภามหาวทยาลยท เขมแขง ซง

๔ วจตร ศรสอาน, ๒๕๕๘. มหาวทยาลยในกำกบของรฐ: นวตกรรมการบรหารมหาวทยาลยใน ประเทศไทย. เอกสารวชาการ ๕ ธระพร วระถาวร กรรมการสภาจฬาฯ หนงสอพมพ.มตชน วนพธท ๒๗ ธนวาคม ๒๕๔๙ หนา ๗

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 54

องคประกอบของสภามหาวทยาลยไทยจาแนกไดเปน ๓ ประเภท คอ ๑) แบบไตรภาค ๒) แบบผบรหาร และ ๓) แบบผทรงคณวฒภายนอก” ศาสตราจารย จรส สวรรณเวลา (๒๕๕๑)๖ ไดวเคราะหวาเพราะเหตใดจงควรใหมหาวทยาลยมอสระ และความอสระเปนอยางไร โดยไดระบวา ๑. เพอเสรภาพทางวชาการ ซงเกดขนทวโลกในประวตศาสตรมหาวทยาลยทวโลก ตองการความเปนอสระ จงจะคดเปน แตสำหรบประเทศไทย ประเดนนไมจำเปน เพราะมหาวทยาลยในประเทศไทยมอสระเตมท รวมทงการมเสรภาพทางวชาการในเชงการใหความเหนดวย ๒. เพอความเปนอสระจากระบบราชการ เหตผลเนองจากมหาวทยาลยอยในระบบราชการ แตเราตองออกจากระบบราชการ เพอประสทธภาพ และเปนประสทธภาพในบรบททมการเปลยนแปลง อยางมากมาย นอกจากนนยงตองการความคลองตวเพอใหเกดประสทธภาพและคณภาพอกดวย ๓. เพอความเปนอสระจากระบบรวมศนย ทผานมามหาวทยาลยเปนแบบรวมศนย โดยบรหารความเหมอนจะมระบบบรหารเหมอนกนทงหมด นคอปญหา ดงนนจะทำอยางไรจงจะแกเรอง การรวมศนยได ๔. เนองจากระบบทนเสร และกลไกทางการตลาด มหาวทยาลยในบางประเทศกำลงปรบสภาพจากมหาวทยาลยของรฐเปน Corporatization และบางแหงเกอบเปน Privatization แตของประเทศไทยเปนเพยงให การจดการบรหารแบบเปนอสระ ซงการบรหารจดการแบบเปนอสระคอ

๖ ศาสตราจารย จรส สวรรณเวลา, ๒๕๕๑. ความเปนอสระของมหาวทยาลยไทย สำนกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 55

Modern management มความจำเปนในเรองการวางแผน เรอง การประเมน เรองการดแลใหมประสทธภาพ และเรองกระบวนการ ซงตองการความเปนอสระ ๕. เพอความเปนอสระจากการเปนอาณานคมทางปญญาขามชาต นอกจากน ศาสตราจารย จรส สวรรณเวลา ยงไดเสนอวา ความเปนอสระของมหาวทยาลยทถกตองนนจะตองมปจจยเกอหนน ๓ ประการไดแก ๑. ความเปนผนำ (Leadership) ของผบรหาร ๒. ก า รจ ดก า รทร พยากรของมหาว ทยาล ยอย า งมประสทธผล ๓. ระบบธรรมาภบาล (Good governance)

สำหรบงานวชาการอน ๆ ท เกยวของกบการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในบรบทของประเทศไทย มดงตอไปน วจตร ศรสอาน ไดวเคราะหความแตกตางระหวางมหาวทยาลยทเปนสวนราชการและมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยมประเดน การวเคราะห ๕ ประเดน ไดแก ๑. ฐานะของมหาวทยาลย ๒. ฐานะของบคลากร ๓. เงนเดอนและสวสดการ ๔. การอดหนนจากรฐ ๕. ความคลองตว ๖. การแบงสวนงาน โดยผลการวเคราะหดงปรากฏรายละเอยดทแสดงในตารางท ๒.๒

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 56

ตารางท ๒.๒ การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางมหาวทยาลย ทเปนสวนราชการและมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประเดน มหาวทยาลยทเปนสวนราชการ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๑) ฐานะของมหาวทยาลย ๒) ฐานะของบคลากร ๓) เงนเดอนและสวสดการ ๔) การอดหนนจากรฐ ๕) ความคลองตว ๖) การแบงสวนงาน

เปนสวนราชการระดบกรมใน สงกดทบวงหรอกระทรวง - เปนขาราชการหรอลกจางของ สวนราชการ - เปนชาราชการพลเรอน ในมหาวทยาลย เทากบขาราชการพลเรอน ไดรบงบประมาณประจำป แบบปกต ขนตอนมาก ใชกฎ ระเบยบของ ราชการทวไป แบงเปนสวนราชการ: กอง แผนก หรอเทยบเทา

เปนหนวยงานของรฐทเปน นตบคคล ในกำกบของรฐมนตร วาการกระทรวง - เปนพนกงานหรอลกจางของรฐ - เปนพนกงานของมหาวทยาลย เงนเดอนสงกวาชาราชการพลเรอนสามญ (๑.๕-๑.๗ เทา) สวสดการไมนอยกวาขาราชการ ไดรบงบประมาณประจำปแบบ เงนอดหนนทวไป เปนเงนรายได ของมหาวทยาลย ขนตอนนอย ใชกฎ ระเบยบของ ตนเอง แบงสวนงานและจดระบบบรหาร ทเปนของตนเอง

จากการทบทวนงานวจยและงานวชาการ พบวา ความมอสระของมหาวทยาลยในกำกบนนจะตองเกดขนคกบระบบธรรมาภบาล กลาวคอ มอสระอยางมธรรมาภบาล ซงสถาบนคลงสมองของชาต (๒๕๕๙)๗ ได

๗ สถาบนคลงสมองของชาต, ๒๕๕๙. ประมวลผลหลกสตรธรรมภบาลเพอการพฒนาอดมศกษา

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 57

เสนอทศทางการปฏรปสภามหาวทยาลย ซงถอเปนองคคณะสงสดทกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยมสาระสำคญ ดงน ๑. สภามหาวทยาลยถอเปนองคกรสงสด ถอเปนผกำกบ (Governing board) ทำหนาทพทกษธรรมาภบาลและอตตาภบาล โดยอาศยมตทประชมเปนกลไกบรหารสถาบนอดมศกษาตามระบบอสระ มคณธรรม โปรงใส และตรวจสอบได ๒. ประเดนปญหาสำคญของสภามหาวทยาลยในฐานะผกำกบพทกษธรรมาภบาล ไดแก - กรรมการสภามหาวทยาลยขาดความเขาใจบทบาทหนาทของตน ขาดความเปนผนำ - กลไกการทำงานของสภามหาวทยาลยยงคงมปญหา ไมเขมแขง ขาดประสทธภาพในการทำงาน - ระบบทควบคมการทำงานสภามหาวทยาลยมปญหา ตงแตกระบวนการสรรหานายกสภามหาวทยาลย กรรมการสภามหาวทยาลย ๓. แนวทางและขอเสนอแนะในการแกไขและปองกนปญหาขางตน ไดแก - การปฏรปสภามหาวทยาลย โดยการจดตงสำนกงานสภามหาวทยาลย เพอเปนกลไกในการทำงาน - การปฏรปการประชมสภาใหมประสทธภาพ กระชบ และมการตดสนใจทถกตอง - การตงคณะกรรมการประจำและเลขานการสภา เพอ การเชอมโยงการทำงานตาง ๆ อยางมประสทธภาพ - ปรบปรงกระบวนการสรรหานายกสภาฯ กรรมการสภาฯ เพอนำไปสการสรางธรรมาภบาล

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 58

- จดทำเกณฑและมาตรฐานเพอใชสำรวจและวดธรรมาภบาลของมหาวทยาลย - สนบสนนใหมหาวทยาลยจดทำฐานขอมลกลางทจำเปนตอสภามหาวทยาลยอยางเปนระบบ เฉลมภทร พงศอาจารย (๒๕๔๖)๘ ไดศกษาการบรหารและ การจดสรรทรพยากรของสถาบนอดมศกษากอนและหลงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กรณศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร โดยศกษาการบรหารใน ๔ มต ไดแก การบรหารงานทวไป การบรหาร ดานวชาการ การบรหารดานการเงนและทรพยสน และการบรหารงานบคคล พบวา การไดรบอสระในการบรหารจดการในมตดงกลาว จากการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทำใหการบรหารจดการทง ๔ มต ทำไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงขน ทงจากมมมองของบคลากรและนกศกษาของมหาวทยาลย นอกจากนพบวา ปญหาสำคญทสดของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทมประสทธภาพคอ การปรบแนวคด พฤตกรรมของบคลากร และการไดรบการสนบสนนเชงนโยบายจากรฐบาลและหนวยงานรฐอน ๆ ททำหนาทกำกบดแล

๘ เฉลมภทร พงศอาจารย, ๒๕๔๖. การศกษาเปรยบเทยบการบรหารและการจดสรรทรพยากรของ สถาบนอดมศกษากอนและหลงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กรณศกษามหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. วทยานพนธ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 59

๒.๗ กรอบแนวคดงานวจย

การดำเนนการศกษาในครงนไดกำหนดกรอบการดำเนนการวจย โดยมโจทยคำถามการวจย จำนวน ๓ ขอ ดงน ๑. การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มความสำคญตอ การพฒนาระบบอดมศกษาของประเทศไทยหรอไม มากนอยเพยงใด ๒. สภาพการดำเนนงานจรงทเกดขนในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบหลกการ แนวคด และเจตนารมณทถกตองของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๓. รฐบาลควรมแนวทางในการผลกดนการพฒนา “ระบบ” มหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางไร จากโจทยการวจยสำคญทง ๓ ขอดงกลาวขางตน คณะผวจยไดกำหนดกรอบแนวคดการวจย ซงประกอบดวย ๔ องคประกอบ ดงน

● การศกษาเอกสาร ● การศกษากฎหมาย นโยบาย และ ยทธศาสตร ● การสมภาษณ ผเชยวชาญ/ ผทรงคณวฒ

● การศกษาเอกสาร ● การวเคราะหขอมล/สถต

● การสมภาษณผมสวนไดสวนเสย

● การสมภาษณผบรหาร มหาวทยาลยในกำกบฯ

● วเคราะหขอดขอเสย

(๓) วเคราะหความแตกตางระหวางหลกการและสภาพการดำเนนงานจรง

(๑) หลกการ/แนวคด/

เจตนารมณ ของการเปน มหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

(๒) สภาพการ ดำเนนงาน และการ

บรหารจดการจรง ในปจจบน

ของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

(๔) ขอเสนอ แนวทาง

การปรบปรง

รปท ๒.๑ กรอบแนวคดการวจย

(ทมา:คณะผวจย)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 60

องคประกอบท ๑: หลกการ/แนวคด/เจตนารมณของการเปน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ องคประกอบท ๑ เปนการศกษาเพอใหทราบถงหลกการ แนวคด และเจตนารมณดงเดมของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทงนเพอใชเปนหลกอางองในการวเคราะหในองคประกอบถดไป ทงนวธการวจยในองคประกอบท ๑ ไดแก - การศกษาเอกสาร - การศกษากฎหมาย นโยบาย และยทธศาสตรทเกยวของ - การสมภาษณผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ

องคประกอบท ๒: สภาพการดำเนนงานและการบรหารจดการจรง ในปจจบนของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ องคประกอบท ๒ เปนสภาพความเปนจรงของการดำเนนงานและการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพอใหทราบปญหา อปสรรค และประเดนทเกยวของ ทงนเพอเปนขอมลนำไปวเคราะห เปรยบเทยบวา สงทเกดขนจรงเปนไปตามหลกการ แนวคด และเจตนารมณของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐหรอไม มากนอยเพยงใด ทงน วธการวจยในองคประกอบท ๒ ไดแก - การศกษาเอกสาร - การวเคราะหขอมล/สถต - การสมภาษณผมสวนไดสวนเสย - การสมภาษณผบรหารมหาวทยาลยในกำกบของรฐ - วเคราะหขอด ขอจำกด และอปสรรค

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 61

องคประกอบท ๓: การวเคราะหความแตกตางระหวางหลกการและ สภาพการดำเนนงานจรง องคประกอบท ๓ เปนการวเคราะหเปรยบเทยบวาสภาพ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กบหลกการ แนวคดและเจตนารมณของการเกดมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐนน มความแตกตางกนมากนอยเพยงใด และทำอยางไรจงจะ ลดความแตกตางดงกลาวได

องคประกอบท ๔: ขอเสนอแนวทางการปรบปรง องคประกอบท ๔ เปนการใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐเพอใหบรรลหลกการ แนวคดและเจตนารมณดงเดมของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กรอบแนวคดการวจยนจะเปนฐานในการกำหนดขนตอน การดำเนนงานวจยซงจะไดนำเสนอในบทตอไป

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 62

๓.๑ กระบวนการดำเนนงานวจย

เพอใหโครงการศกษาวจยเรอง “ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” ดำเนนไปอยางเปนระบบและบรรลวตถประสงค คณะผวจยไดดำเนนการโดยมกระบวนการดำเนนงานวจย ดงตอไปน ๑. ศกษา วเคราะห สงเคราะห เอกสาร งานวจย นโยบาย แผนการพฒนาอดมศกษา และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณแนวโนม โอกาสและผลกระทบของการเปลยนสถานะของมหาวทยาลยของรฐ เปน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒. ศกษา วเคราะห สงเคราะห แผนการพฒนาอดมศกษา เอกสาร งานวจย นโยบาย และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของ เกยวกบ การดำเนนงานและบรหารจดการททำใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๓ การวเคราะหประสทธภาพและการบรหารจดการ

ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 63

๓. ศกษา วเคราะห ขอด ขอดอยของการทมหาวทยาลยของรฐเดมแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๔. สมภาษณเชงลกผเชยวชาญ ผทรงคณวฒเกยวกบแนวทาง การปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๕. ประชมสนทนากลม (Focused group discussion) กบผทรงคณวฒ เกยวกบแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๖. ยกรางรายงานแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๗. ประชมเพอพจารณา (ราง) แนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๘. ปรบแก (ราง) รายงานฉบบสมบรณ ตามขอคดเหน/ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ ๙. จดทำรายงานฉบบสมบรณ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 64

ตารางท ๓.๑ กระบวนการดำเนนงานวจย

๑. ศกษา วเคราะห สงเคราะห เอกสาร งานวจย นโยบาย แผนการพฒนาอดมศกษา และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณแนวโนม โอกาสและผลกระทบของการเปลยนสถานะของมหาวทยาลยของรฐ เปน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๒. ศกษา วเคราะห สงเคราะห แผนการพฒนาอดมศกษา เอกสาร งานวจย นโยบาย และขอเสนอตาง ๆ ทเกยวของ เกยวกบการดำเนนงานและบรหารจดการททำใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๓. ศกษา ว เคราะห ขอด ขอดอยของการทมหาวทยาลย ของรฐเดมแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๔. สมภาษณเชงลกผเชยวชาญ ผทรงคณวฒเกยวกบแนวทาง การปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรล เปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๕. ประชมสนทนากลม (Focused group discussion) กบผทรงคณวฒ เกยวกบแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๖. ยกรางรายงานแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๗. ประชมเพอพจารณา (ราง) แนวทางการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๘. ปรบแก (ราง) รายงานฉบบสมบรณตามขอคดเหน/ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ

๙. จดทำรายงานฉบบสมบรณ

กจกรรมในการดำเนนงาน บทบาทของคณะผวจย

ดำเนนการศกษา วเคราะห สงเคราะห

ดำเนนการศกษา วเคราะห สงเคราะห

ดำเนนการศกษา วเคราะห สงเคราะห

ดำเนนการสมภาษณ

ดำเนนการจดการ ประชมสนทนากลมยอย

ดำเนนการยกราง รายงาน

นำเสนอรางแนวทางฯ ตามผลการศกษา

ดำเนนการปรบแก รายงาน

ดำเนนการจดทำ รปเลมของรายงาน ฉบบสมบรณ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 65

๓.๒ ผลการศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

ผลการศกษาความกาวหนาและการบรรล เป าหมายของ การดำเนนงานและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ แบงออกเปน ๒ สวน คอ ๑) สถานะปจจบนของระบบมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ และ ๒) กรณศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของการดำเนนงานและการบรหารจดการ

๓.๒.๑ สถานะปจจบนของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยในกำกบของรฐมการรเรมแนวคดมาตงแต ป พ.ศ. ๒๕๐๗ โดยในแตละชวงเวลามเหตการณสำคญทสงผลตอพฒนาการของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดงตอไปน ๓.๒.๑.๑ ชวงป พ.ศ. ๒๕๐๗ – ๒๕๑๔ เปนชวงเรมตนกอความคดเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยเรมจากการสมมนาเรอง ปญหาและบทบาทของมหาวทยาลยในประเทศไทย เมอปพ.ศ. ๒๕๐๗๙ ทคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงสงผลใหสภาการศกษาแหงชาต (ชอในขณะนน) จดสมมนาตอเนองอก ๓ ครง ทสวางคนวาสในป พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๑๐ และ พ.ศ. ๒๕๑๓ ตามลำดบ ซงเปนการสมมนาเกยวกบ การกำหนดโครงสรางองคกรและรปแบบการบรหารมหาวทยาลยไทย ในรปแบบใหม โดยใชชอวา “มหาวทยาลยในกำกบของรฐบาล” ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๑๔ สภาการศกษาแหงชาต ไดสรปขอคดเหนเสนอตอคณะรฐมนตร เมอวนท ๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๑๔

๙ ทมา: เอกสาร “มหาวทยาลยในกำกบของรฐ: นวตกรรมการบรหารมหาวทยาลยในประเทศไทย” โดย ศาสตราจารย ดร.วจตร ศรสอาน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 66

ซงคณะรฐมนตรไดเหนชอบในหลกการและมอบใหสภาการศกษาแหงชาตจดทำรายละเอยด แตปรากฏวามหาวทยาลยไทยยงไมพรอมทจะปรบเปลยนใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๓.๒.๑.๒ ชวงป พ.ศ. ๒๕๓๓ – ๒๕๔๒ เปนชวงทเรมขบเคลอนการจดตงมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยในป พ.ศ. ๒๕๓๓ ไดมการจดทำแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป (พ.ศ. ๒๕๓๓ - ๒๕๔๗) ซงในแผนฯ ฉบบนกำหนดหลกการพนฐานในเรองความสมพนธระหวางสถาบนอดมศกษากบภาครฐทเกยวของ เนนความเปนอสระทางวชาการ และการบรรลความเปนเลศทางวชาการ นอกจากน ในป พ.ศ. ๒๕๓๓ ไดจดตงมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงถอเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ แหงแรกของประเทศ ทจงหวดนครราชสมา และในป พ.ศ. ๒๕๓๕ กได จดตงมหาวทยาลยวลยลกษณ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ แหงท ๒ ทจงหวดนครศรธรรมราช ในป พ.ศ. ๒๕๔๐ ไดจดตงมหาวทยาลย แมฟาหลวง ทจงหวดเชยงราย และไดมการยกฐานะของสถาบนการศกษาของสงฆสองแหงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย) ในป พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ไดแปรสภาพจากมหาวทยาลยของรฐทมฐานะเปนสวนราชการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยถอวาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรกทมาจากการแปรสภาพ ในป พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดมการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ขนเปนกฎหมายแมบทสำหรบการจดการศกษาของประเทศ โดยในมาตรา ๓๖ และมาตรา ๖๐ ไดบญญตสาระสำคญเกยวกบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 67

มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ถอเปนการบญญตเรองเกยวกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐครงแรกในกฎหมายหลกดานการศกษาของประเทศ

๓.๒.๑.๓ ชวงป พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๕ ในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๑ ถอเปนยคแหงการแปรสภาพมหาวทยาลยของรฐท เปนสวนราชการ ใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยมมหาวทยาลยทงสน ๗ แหง แปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ไดแก มหาวทยาลยมหดล และมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยทกษณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม และสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ในป พ.ศ. ๒๕๕๒ ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๓ มหนวยงานทยกระดบขนเปนมหาวทยาลย และเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอก ๓ แหง ไดแก มหาวทยาลยพะเยา มหาวทยาลยนวมนทราธราช ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ และ สถาบนดนตรกลยาณวฒนา (พ.ศ. ๒๕๕๕)

๓.๒.๑.๔ ชวงป พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙ ในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙ เปนชวงสำคญอกชวงหนงทมการแปรสภาพของมหาวทยาลยรฐทเปนสวนราชการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ จำนวน ๘ แหง ไดแก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยสวนดสต และมหาวทยาลยธรรมศาสตร ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยศลปากร มหาวทยาลยสงขลานครนทร และราชวทยาลยจฬาภรณ ในป พ.ศ. ๒๕๕๙

ดงปรากฏรายละเอยดทแสดงในรปท ๓.๑ และ ๓.๒ ตามลำดบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 68

รปท

๓.๑

พฒนา

การข

องระ

บบมห

าวทย

าลยใ

นกำก

บของ

รฐ

(ทมา

:คณะผ

วจย)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 69

จากรปภาพขางตน แสดงใหเหนวา มหาวทยาลยทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ สามารถแบงออกไดเปน ๓ กลมใหญ ไดแก ๑) มหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมตนกอตง ๒) มหาวทยาลย ในกำกบของรฐทแปรสภาพมาจากมหาวทยาลยรฐทเปนสวนราชการ และ ๓) มหาวทยาลยในกำกบของรฐทยกระดบมาจากสถาบนการศกษาของรฐทมอยแลว

(ทมา:คณะผวจย)

กลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตงแตเรมตนกอตง

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (๒๕๓๓) มหาวทยาลยวลยลกษณ (๒๕๓๕) มหาวทยาลยแมฟาหลวง (๒๕๔๑)

มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาธนบร (๒๕๔๑)

มหาวทยาลยมหดล (๒๕๕๐) มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ (๒๕๕๐) มหาวทยาลยบรพา (๒๕๕๑) มหาวทยาลยทกษณ (๒๕๕๑) จฬาลงกรณมหาวทยาลย (๒๕๕๑) มหาวทยาลยเชยงใหม (๒๕๕๑) สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง (๒๕๕๑)

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (๒๕๕๘) มหาวทยาลยขอนแกน (๒๕๕๘) มหาวทยาลยสวนดสต (๒๕๕๘) มหาวทยาลยธรรมศาสตร (๒๕๕๘) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (๒๕๕๙) มหาวทยาลยศลปากร (๒๕๕๙) มหาวทยาลยสงขลานครนทร (๒๕๕๙)

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (๒๕๔๐) มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย (๒๕๔๐) มหาวทยาลยพะเยา (๒๕๕๓) มหาวทยาลยนวมนทราธราช (๒๕๕๓) สถาบนดนตรกลยาณวฒนา (๒๕๕๕) ราชวทยาลยจฬาภรณ (๒๕๕๙)

มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทแปรสภาพมาจาก มหาวทยาลยรฐเดม

มหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทยกระดบมาจาก

สถาบนการศกษาทมอยแลว

รนท ๑ พ.ศ. ๒๕๔๑

รนท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๑

รนท ๓ พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๕๙

รปท ๓.๒ กลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 70

นอกจากน ภายในกลมท ๒ (มหาวทยาลยในกำกบของรฐทแปรสภาพมาจากมหาวทยาลยรฐเดม) ยงแบงออกไดเปน ๓ กลมตามชวงระยะเวลาทแปรสภาพ

๓.๒.๒ กรณศกษาความกาวหนาและการบรรลเปาหมายของการดำเนนงานและบรหารจดการ คณะผวจยไดเลอกศกษากรณตวอยาง ๓ สถาบน ไดแก มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มหาวทยาลยเชยงใหม และมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทงน มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เปนตวแทนของมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมตน มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เปนตวแทนของมหาวทยาลยทแปรสภาพจากมหาวทยาลยรฐเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐรนแรก (ป พ.ศ. ๒๕๔๑) ซงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมาแลว ๑๘ ป และมหาวทยาลยเชยงใหมเปนตวแทนของมหาวทยาลยทแปรสภาพจากมหาวทยาลยรฐ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รนท ๒ (ป พ.ศ. ๒๕๕๑) ซงแปรสภาพ มาแลว ๘ ป นบถงปจจบน นอกจากน มหาวทยาลยเชยงใหมยงไดทำการประเมนผลการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เมอป พ.ศ. ๒๕๕๗ ซงผล การประเมนทำใหทราบถงสถานะความกาวหนาของการดำเนนงาน ในมตตาง ๆ ไดอยางด ๓.๒.๒.๑ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เดมชอ วทยาลยเทคนคธนบร โดยไดรบการสถาปนาขนเมอวนท ๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๐๓ ตอมา ยกระดบเปน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา วทยาเขตธนบร และสถาบน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 71

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ตามลำดบ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เปนมหาวทยาลยทมชอเสยงดานวศวกรรมศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย สถาปตยกรรมศาสตร และดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยอน ๆ ทงในระดบปรญญาตร โท และเอก ในป พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร (มจธ.) ซงเปนมหาวทยาลยของรฐ (เดม) ไดแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดวยผลของกฎหมาย (พระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร พ.ศ. ๒๕๔๑) จงถอเปนมหาวทยาลยแหงแรกซงเปนมหาวทยาลยของรฐเดมทแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบ

ขอมลผลการดำเนนงานในดานตาง ๆ ของ มจธ. มดงตอไปน ● การเงนและงบประมาณ รายรบรายจายจรงของ มจธ. ปงบประมาณ ๒๕๓๕ – ๒๕๕๘ มแนวโนมเพมขนทกป และเมอเปลยนเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รายรบรวมเพมจาก ๑,๐๐๐ ลานบาท เปน ๔,๐๐๐ กวาลานบาท (ป พ.ศ. ๒๕๕๘) ซงมากกวาเดมถง ๔ เทา ดงแสดงในรปท ๓.๓

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 72

● บคลากรสายวชาการ บคลากรสายวชาการของ มจธ. พบวา บคลากรสายวชาการจาก ๔๐๐ กวาคน เมอมการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพมเปน ๙๐๐ กวาคน เพมขนเกอบ ๒ เทา และเมอพจารณาในระดบ คณวฒการศกษา คณวฒระดบปรญญาเอก จาก ๑๐๐ กวาคน เพมเปนเกอบ ๖๐๐ คน คณวฒระดบปรญญาโทจาก ๒๐๐ กวาคน เพมเปน ๒๗๐ กวาคน คณวฒระดบปรญญาตร จาก ๑๐๐ กวาคน ลดลงเปนประมาณ ๓๐ คน ดงแสดงในรปท ๓.๔

๔,๕๐๐ ลานบาท

ปทออกเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

๒,๕๐๐

๓,๕๐๐

๑,๕๐๐

๐

๔,๐๐๐

๒,๐๐๐

๕๐๐

๒๕๓๕

๒๕๔๓

๒๕๕๑

๒๕๓๙

๒๕๔๗

๒๕๕๕

๒๕๓๗

๒๕๔๕

๒๕๕๓

๒๕๔๑

๒๕๔๙

๒๕๕๗

๒๕๓๖

๒๕๔๔

๒๕๕๒

๒๕๔๐

๒๕๔๘

๒๕๕๖

๒๕๓๘

๒๕๔๖

๒๕๕๔

๒๕๔๒

๒๕๕๐

๒๕๕๘

๓,๐๐๐

๑,๐๐๐

-๕๐๐

รายรบรวม

รวมรายจาย

เงนเหลอจาย

รปท ๓.๓ รายรบรายจายจรง มจธ.

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 73

● ผลงานวชาการ บทความทางวชาการในวารสารวชาการระดบนานาชาต โดยเฉลยแลวจำนวนบทความวชาการในวารสารวชาการระดบนานาชาตตอบคลากรสายวชาการจากเดม ๐.๑ บทความตอคน เมอมการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เพมเปน ๐.๔ บทความตอคน นอกจากนยงพบวา บทความทางวชาการในวารสารวชาการระดบนานาชาตของบคลากรสายวชาการเพมจาก ๕๐ กวาบทความเปน ๓๕๐ กวาบทความ และจำนวนบคลากรสายวชาการเพมจาก ๔๐๐ กวาคนเปน ๘๐๐ กวาคน ดงแสดงในรปท ๓.๕

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

รปท ๓.๔ จำนวนบคลากรสายวชาการจำแนกตามคณวฒการศกษา มจธ.

ปทออกเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

๐

๒๐๐

๔๐๐

๖๐๐

๙๐๐

๑๐๐

๓๐๐

๕๐๐

๘๐๐

๗๐๐

๑,๐๐๐

๒๕๓๕

๒๕๔๓

๒๕๕๑

๒๕๓๙

๒๕๔๗

๒๕๕๕

๒๕๓๗

๒๕๔๕

๒๕๕๓

๒๕๔๑

๒๕๔๙

๒๕๕๗

๒๕๓๖

๒๕๔๔

๒๕๕๒

๒๕๔๐

๒๕๔๘

๒๕๕๖

๒๕๓๘

๒๕๔๖

๒๕๕๔

๒๕๔๒

๒๕๕๐

๒๕๕๘

จำนว

น (ค

น)

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 74

ผลงาน ทรพยสนทางปญญาทางดานสทธบตรและอนสทธบตรท มจธ. ไดทำการยนขอสะสมและมจำนวนเพมขนมาโดยตลอด ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ เพมขนเปน ๓๗๕ ชน และในจำนวนนจำแนกเปนสทธบตรเทากบ ๒๖๙ ชน และอนสทธบตรเทากบ ๑๐๖ ชน สำหรบสทธบตรและอนสทธบตรทไดรบการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญา ในชวงป พ.ศ. ๒๕๓๘ - ๒๕๔๗ เทากบ ๑๐ ชน จำแนกเปนสทธบตรเทากบ ๓ ชน และอนสทธบตร ๗ ชน มสทธบตรและอนสทธบตรทไดรบการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญาเพมขน (สะสม) เปน ๒๕ ชน และอนสทธบตรเทากบ ๗๐ ชน ดงแสดงในรปท ๓.๖

รปท ๓.๕ ผลงานบทความวชาการในวารสารวชาการระดบนานาชาต มจธ.

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

บทความวชาการในวารสารวชาการระดบนานาชาต ตอบคลากรสายวชาการ ป ๒๕๔๐ - ๒๕๔๘

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

หนวย : บทความ บคลากรสายวชาการ หนวย : บทความ/คน ๑,๐๐๐ ๐.๕๐

๙๐๐ ๐.๔๕

๗๐๐ ๐.๓๕

๔๐๐ ๐.๒๐

๑๐๐

๒๕๔๐

๒๕๔๔

๒๕๔๘

๒๕๕๒

๒๕๕๖

๒๕๔๒

๒๕๔๖

๒๕๕๐

๒๕๕๔

๒๕๕๘

๒๕๔๑

๒๕๔๕

๒๕๔๙

๒๕๕๓

๒๕๕๗

๒๕๔๓

๒๕๔๗

๒๕๕๑

๒๕๕๕

๐.๐๕

๘๐๐ ๐.๔๐

๕๐๐ ๐.๒๕

๒๐๐ ๐.๑๐

๖๐๐ ๐.๓๐

๓๐๐ ๐.๑๕

๐ -

Inter Journal

จำนวนบคลากรสายวชาการ

Inter Journal ตอบคลากรสายวชาการ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 75

● นกศกษาและผสำเรจการศกษา เมอพจารณานกศกษาระดบปรญญาตรในป พ.ศ. ๒๕๔๐ มจำนวน ๕,๓๔๔ คน และบณฑตศกษา จำนวน ๑,๓๑๗ คน เมอม การเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มนกศกษาระดบ ปรญญาตรเพมขนเกอบ ๓ เทา เปนจำนวน ๑๒,๐๓๗ คน และบณฑตศกษาเพมขน ๒ เทา เปนจำนวน ๔,๗๒๗ คน ดงแสดงในรปท ๓.๗ เม อพจารณาผ สำ เรจการศกษาระดบปรญญาตร ในป พ.ศ. ๒๕๔๐ เทากบ ๑,๓๔๔ คน เพมขนเปน ๒ เทา เมอมการเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปน ๒,๗๙๐ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ และ ผสำเรจการศกษาในระดบบณฑตศกษาในป พ.ศ. ๒๕๔๐ เทากบ ๑๔๙ คน เพมขนประมาณ ๑๐ เทา (๑,๐๙๗ คน) ในชวงเวลาเดยวกน ดงแสดง ในรปท ๓.๘

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

หนวย

: จำ

นวน

(ชน)

๔๐๐

๓๐๐

๒๐๐

๑๐๐

๒๕๓๘ -

๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘ ๒๕๔๘

๓๕๐

๒๕๐

๑๕๐

๕๐ ๐

๕๘

๓

๑๖

๗

๗๔

๑๐

สทธบตรทยนขอ

สทธบตรทไดรบ

อนสทธบตรทยนขอ

อนสทธบตรทไดรบ

ยนขอสะสม

ไดรบสะสม

๖

๔

๔

๘๔

๑๔

๑๐

๔

๙

๑

๑๒๗

๒๓

๑๕

๓

๗

๖

๒๖๐

๖๖

๘

๒

๙

๒

๑๗๔

๓๔

๒๘

๓

๕

๗

๓๓๖

๘๗

๑๙

๑

๕

๓

๑๐๘

๑๘

๑๔

๓

๑๑

๑๔

๒๓๘

๕๗

๑๗

๑

๑๓

๖

๑๕๗

๓๐

๓๗

๓

๖

๘

๓๐๓

๗๗

๓๐

๙

๖

๒๑๓

๔๐

๒๗

๕

๑๒

๑๓

๓๗๕

๑๐๕

รปท ๓.๖ ผลงานวจยและงานสรางสรรค มจธ.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 76

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๒๐,๐๐๐

๑๖,๐๐๐

๑๒,๐๐๐

๘,๐๐๐

๒,๐๐๐

๑๘,๐๐๐

๑๔,๐๐๐

๑๐,๐๐๐

๔,๐๐๐

๖,๐๐๐

๐ ๒๕๔๐

๑,๓๑๗ ๒,๑๑๐ ๒,๓๖๓

๒,๖๗๘ ๓,๑๒๙ ๓,๓๓๒ ๓,๕๒๓

๓,๗๓๗

๔,๗๖๑

๕,๑๒๐

๕,๗๐๒

๕,๓๔๔

๖,๑๙๐ ๖,๑๙๖ ๖,๗๐๔ ๖,๖๖๑

๖,๙๕๓

๗,๑๘๒ ๗,๗๘๑

๘,๕๓๖ ๙,๙๗๑ ๑๐,๗๖๕

๑๑,๖๐๒

๑๐,๐๘๒ ๑๐,๕๑๔

๑๑,๓๐๔ ๑๑,๗๙๔

๑๓,๒๙๗

๑๕,๐๙๑ ๑๕,๗๖๑

๑๖,๙๕๕

๑๘,๒๕๒ ๑๘,๕๒๖

๑๗,๘๙๘ ๑๘,๑๗๖

๑๗,๙๑๓ ๑๗,๔๗๗

๑๖,๘๓๖

๑๖,๗๖๔

๑๑,๗๔๙

๑๒,๐๐๕ ๑๑,๘๘๔

๑๑,๘๑๖

๑๑,๕๗๘

๑๑,๖๔๑

๑๒,๐๓๗

๑๐,๐๑๔

๘,๐๕๗ ๘,๕๕๙

๖,๖๕๐

๖,๗๗๗ ๕,๘๙๓

๖,๒๙๒

๖,๐๙๗

๕,๘๙๙ ๕,๑๙๕

๔,๗๒๗

แผนฯ ๘ (๒๕๔๐-๒๕๔๔)

แผนฯ ๙ (๒๕๔๕-๒๕๔๙)

แผนฯ ๑๐ (๒๕๕๐-๒๕๕๔)

แผนฯ ๑๑ (๒๕๕๕-๒๕๕๙)

๒๕๔๒ ๒๕๔๔ ๒๕๔๖ ๒๕๔๘ ๒๕๕๐ ๒๕๕๒ ๒๕๕๔ ๒๕๕๖ ๒๕๕๘ ๒๕๔๑ ๒๕๔๓ ๒๕๔๕ ๒๕๔๗ ๒๕๔๙ ๒๕๕๑ ๒๕๕๓ ๒๕๕๕ ๒๕๕๗ ๒๕๕๙

๕,๗๗๖

๗,๘๘๖

๙,๓๘๒

รปท ๓.๗ จำนวนนกศกษาจำแนกตามระดบการศกษา มจธ.

ป.ตร รวม บณฑตศกษา

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๕,๕๐๐

๔,๕๐๐

๓,๕๐๐

๒,๕๐๐

๑,๕๐๐

๕๐๐

๕,๐๐๐

๔,๐๐๐

๓,๐๐๐

๒,๐๐๐

๑,๐๐๐

๐

๑,๔๙๓ ๑,๖๑๙

๑,๙๐๙

๒,๐๓๙ ๒,๔๔๐

๒,๖๓๓ ๒,๖๙๘

๒,๙๐๘

๓,๓๙๔ ๓,๔๐๑ ๓,๓๖๒ ๓,๑๗๓

๓,๓๙๔

๓,๘๒๓ ๓,๘๐๔ ๓,๘๘๗

๒,๗๙๐

๒,๓๑๕

๒,๕๐๙

๒,๗๗๕ ๒,๘๑๗ ๒,๘๕๗

๒,๕๕๑

๒,๒๕๔ ๒,๐๗๓ ๒,๐๙๔

๒,๒๕๘ ๒,๑๒๐ ๒,๐๑๗

๑,๙๓๔ ๑,๖๙๑

๑,๗๖๐

๑,๒๗๔ ๑,๑๔๓

๑,๒๖๘ ๑,๑๐๐ ๑,๑๔๐

๑,๒๗๒

๑,๒๕๒

๑,๓๐๖ ๑,๕๔๘

๑,๒๙๕

๑,๑๔๘ ๑,๐๙๗ ๑,๗๑๑ ๑,๕๑๔

๑,๓๔๔

๑๔๙ ๒๖๔ ๓๙๕

๕๙๘ ๖๘๐

๙๔๒ ๗๖๔

๘๙๑

๔,๑๐๙ ๔,๑๒๓ ๔,๓๒๓

แผนฯ ๘ (๒๕๔๐-๒๕๔๔)

แผนฯ ๙ (๒๕๔๕-๒๕๔๙)

แผนฯ ๑๐ (๒๕๕๐-๒๕๕๔)

แผนฯ ๑๑ (๒๕๕๕-๒๕๕๙)

๒๕๕๙ ๒๕๕๒ ๒๕๔๕ ๒๕๕๗ ๒๕๕๐ ๒๕๔๓ ๒๕๕๕ ๒๕๔๘ ๒๕๔๑ ๒๕๕๓ ๒๕๔๖ ๒๕๕๘ ๒๕๕๑ ๒๕๔๔ ๒๕๕๖ ๒๕๔๙ ๒๕๔๒ ๒๕๕๔ ๒๕๔๗ ๒๕๔๐

ป.ตร รวม บณฑตศกษา

๑,๓๕๕

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร)

รปท ๓.๘ จำนวนผสำเรจการศกษาจำแนกตามระดบการศกษา มจธ.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 77

๓.๒.๒.๒ มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยเชยงใหม เปนมหาวทยาลยตงขนในสวนภมภาคเปนแหงแรกของประเทศ ตามโครงการพฒนาการศกษา ในสวนภมภาค พ.ศ. ๒๕๐๑ พรอมทงไดมการเรยกรองใหขยายการศกษาระดบอดมศกษาออกสภมภาค โดยไดแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เมอวนท ๗ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ปจจบนเปดการเรยนการสอน ในระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอกใน ๒๐ คณะ ๒ วทยาลย บณฑตวทยาลย และมสถาบนวจย ๔ สถาบน

ขอมลผลการดำเนนงานในมตตาง ๆ ของมหาวทยาลยเชยงใหม มดงตอไปน ● การเงนและงบประมาณ มลคางบประมาณรายจายทไดรบจากรฐ ซงจำแนกตามประเภทงบประมาณ ประกอบดวย ๑) งบบคลากร ๒) งบดำเนนงาน ๓) ครภณฑ ๔) สงกอสราง ๕) เงนอดหนน และเมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลว พบวา งบประมาณรายจาย ทไดรบทกประเภท เพมจากเดม (ป พ.ศ. ๒๕๕๘) เกอบ ๒ เทา เมอพจารณางบประมาณรายจายทมาจากเงนรายได ซงจำแนกตามประเภทงบประมาณประกอบดวย ๑) งบบคลากร ๒) งบดำเนนงาน ๓) ครภณฑ ๔) สงกอสราง ๕) เงนอดหนน ๖) รายจายอน ๆ พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ งบประมาณรายจายทมาจากเงนรายไดทกประเภทเพมจากเดมเปน ๒ เทาเชนเดยวกบงบประมาณรายจายทไดรบจากรฐ มเพยงงบบคลากรทเพมเกอบ ๔ เทา คอ จากกวา ๓๕๐ ลานบาท เปน ๑,๑๐๐ ลานบาท (ป พ.ศ. ๒๕๕๘) ดงแสดงใน รปท ๓.๙ และ รปท ๓.๑๐ ตามลำดบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 78

มลคางบประมาณวจยจำแนกตามแหลงงบประมาณ พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มลคางานวจยงบประมาณแผนดนมแนวโนมลดลง จากจำนวน ๙๕ ลานบาท ในป พ.ศ. ๒๕๕๒ เปนจำนวน ๘๐ ลานบาท ในป พ.ศ. ๒๕๕๗ สำหรบมลคางานวจยเงนนอกงบประมาณ พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มลคางานวจยเงนนอกงบประมาณมแนวโนมเพมขนจากเดม ในป พ.ศ. ๒๕๕๒ จำนวน ๙๗๐ ลานบาท เปนจำนวน ๑,๒๐๐ ลานบาท ในป พ.ศ. ๒๕๕๗ ดงแสดงในรปท ๓.๑๑

ลานบ

าท

๑๐๐

๑,๐๐๐

๒,๐๐๐

๓,๐๐๐

๔,๐๐๐

๕,๐๐๐

๖,๐๐๐

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

งบประมาณรายจายแผนดน

๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๗

งบบคลากร งบดำเนนงาน ครภณฑ สงกอสราง อดหนน

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

รปท ๓.๙ มลคางบประมาณรายจายทไดรบจากรฐ จำแนกตาม ประเภทงบประมาณ มหาวทยาลยเชยงใหม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 79

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

งบประมาณรายจายจากเงนรายได

งบบคลากร งบดำเนนงาน ครภณฑ

สงกอสราง อดหนน รายจายอนๆ

๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ ๐

๒,๐๐๐

๓,๐๐๐

๔,๐๐๐

๕,๐๐๐

๖,๐๐๐

๗,๐๐๐

๘,๐๐๐

๙,๐๐๐

ลานบ

าท

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

รปท ๓.๑๐ มลคางบประมาณรายจายทมาจากเงนรายได จำแนกตามประเภทงบประมาณ มหาวทยาลยเชยงใหม

รปท ๓.๑๑ มลคางบประมาณวจยจำแนกตามแหลงงบประมาณ มหาวทยาลยเชยงใหม

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๐

๒๐๐

๖๐๐

๑,๒๐๐

๔๐๐

๑,๐๐๐

๘๐๐

๑,๔๐๐

ลานบ

าท

๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗

งบประมาณเงนแผนดน เงนนอกงบประมาณ

งบประมาณวจย

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 80

● บคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยเชยงใหมมบคลากรสายวชาการจำแนกตามตำแหนงทางวชาการไดดงน - มอาจารย รอยละ ๔๔.๔๑ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ เมอเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มอาจารยเพมขนรอยละ ๕๖.๓๓ - มผชวยศาสตราจารย รอยละ ๒๙.๖๗ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ เมอเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มผชวยศาสตราจารย รอยละ ๒๕.๒๓ - มรองศาสตราจารย รอยละ ๒๓.๕๙ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ เมอเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มรองศาสตราจารย รอยละ ๑๖.๓๓ - มศาสตราจารย รอยละ ๒.๓๓ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ เมอเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มผชวยศาสตราจารย รอยละ ๒.๑๑ ดงแสดงในตารางท ๓.๑๒

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 81

รปท ๓.๑๒ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามตำแหนงวชาการ มหาวทยาลยเชยงใหม

๖๐

๔๐

๑๐

๕๐

๒๐

๓๐

๐ ๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗

สดสวนอาจารย (ตำแหนงทางวชาการ)

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๑.๕๒ ๑.๕๙ ๑.๗๗ ๒.๑๗ ๒.๓๓ ๒.๒๙ ๒.๓๔ ๒.๓๓ ๒.๓๙ ๒.๒๙ ๒.๑๑

๑๖.๓๓

๒๕.๒๓ ๒๖.๒ ๒๖.๓๙ ๒๖.๙ ๒๗.๑๔ ๒๘.๐๑ ๒๙.๖๗

๒๗.๖๒ ๒๗.๐๘ ๒๕.๓๘ ๒๔.๔๘

๕๔.๗๑ ๕๒.๙๕

๕๐.๕๔ ๔๘.๑๙

๔๔.๔๑ ๔๗.๐๘

๕๐.๗๖ ๕๑.๑ ๕๒.๔๑ ๕๓.๓๖

๕๖.๓๓

๑๘.๑๕ ๑๘.๘๒ ๑๙.๖๗ ๑๙.๗๕ ๒๒.๖๒ ๒๓.๕๙

๒๒.๐๒ ๒๐.๖๑ ๒๐.๐๘ ๑๙.๒๙

สดสวนศาสตราจารย สดสวนรองศาสตราจารย สดสวนผชวยศาสตราจารย สดสวนอาจารย

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

หากพจารณาในมตของคณวฒการศกษาพบวา มหาวทยาลยเชยงใหมมอาจารยทมวฒการศกษาระดบปรญญาเอกเทากบรอยละ ๕๐.๖๓ ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ เพมเปนรอยละ ๖๕.๙๓ ในป พ.ศ. ๒๕๕๗ รอยละของอาจารยทมวฒการศกษาระดบปรญญาโทและตรลดลง เมอม การเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดงแสดงในรปท ๓.๑๓

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 82

● นกศกษาและผสำเรจการศกษา จำนวนนกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเชยงใหมเพมขนอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. ๒๕๕๑ ซงเปนปทมหาวทยาลยเปลยนสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มนกศกษาทงหมดเทากบ ๓๒,๘๘๓ คน เพมเปน จำนวน ๓๖,๓๖๓ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๖ เมอพจารณาผสำเรจการศกษาของมหาวทยาลยเชยงใหมมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. ๒๕๕๑ มจำนวน ๖,๒๐๘ คน เพมขนเทากบ ๗,๔๔๕ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๖ ดงแสดงในรปท ๓.๑๔

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

รปท ๓.๑๓ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามคณวฒการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม

ปรญญาเอก ปรญญาโท ปรญญาตร

๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗

สดสวนวฒการศกษา (อาจารย)

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๐

๒๐

๔๐

๖๐

๙๐

๑๐

๓๐

๕๐

๘๐

๗๐

๑๐๐

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 83

ภาวะการมงานทำของบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลวนน รอยละบณฑตททำงานแลวไมมความแตกตางกนมากนก โดยเฉลยอยทประมาณรอยละ ๖๘ ระหวางป พ.ศ. ๒๕๕๒ (๖๕.๖๒) ถงป พ.ศ. ๒๕๕๗ (๖๙.๙๑) และเมอพจารณาบณฑตทศกษาตอ พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รอยละบณฑตทศกษาตอมแนวโนมลดลงโดยในชวงเวลา ๖ ปตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๗ คดเปนรอยละ ๒๑.๓๓ ๑๖.๑๔ ๑๖.๗๔ ๑๒.๓๕ ๑๑.๒๖ และ ๑๑.๓๙ ตามลำดบ

รปท ๓.๑๔ จำนวนนกศกษารบเขา ผสำเรจการศกษา และนกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเชยงใหม

๒๕๔๗ ๒๕๔๙ ๒๕๕๑ ๒๕๕๓ ๒๕๕๕ ๒๕๔๘ ๒๕๕๐ ๒๕๕๒ ๒๕๕๔ ๒๕๕๖

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

ผลผสำเรจการศกษา ป พ.ศ. ๒๕๔๗ - ๒๕๕๖

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

นกศกษาสำเรจ นกศกษาทงหมด บณฑตศกษา ๔๕,๐๐๐

๒๖,๐๐๗ ๒๗,๓๘๒

๒๘๙๓๐ ๓๑,๐๙๒

๓๒,๘๘๓ ๓๒,๕๒๐

๓๘,๗๔๕ ๓๗,๙๕๒ ๓๘,๐๖๙ ๓๖,๓๖๓

๘,๔๔๖ ๙,๐๔๐ ๙,๑๓๖ ๙,๕๒๕ ๙,๕๕๔ ๘,๙๔๙ ๑๐,๐๙๖

๘,๔๖๒ ๘,๐๗๐ ๗,๒๙๑

๕,๗๕๓ ๕,๑๕๙ ๕,๕๘๗ ๕,๘๒๖ ๖,๒๐๘ ๖,๗๒๐ ๗,๓๗๖ ๗,๔๗๓ ๗,๔๒๖ ๗,๔๔๕

๓๕,๐๐๐

๒๕,๐๐๐

๑๕,๐๐๐

๕,๐๐๐

๔๐,๐๐๐

๓๐,๐๐๐

๒๐,๐๐๐

๑๐,๐๐๐

๐

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 84

สำหรบบณฑตททำงานแลวและศกษาตอ พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ รอยละบณฑตททำงานและศกษาตอมแนวโนมเพมมากขนโดยในชวงเวลา ๖ ป ตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๗ คดเปนรอยละ ๑๐ ๑๖ ๑๐ ๑๖.๗ ๑๖.๗ และ ๑๖.๖ ตามลำดบ ดงแสดงในรปท ๓.๑๕

๒๕๔๗ ๒๕๕๑

๔.๓๙

๑๐.๑

๗๔.๔ ๗๘.๔ ๗๖.๖ ๗๖.๑

๗๐.๘๙

๖๕.๖๒ ๖๔.๙ ๗๐.๑๑ ๖๘.๑๖ ๖๘.๘๖ ๖๙.๙๑

๑๐.๕ ๑๒.๗ ๑๖.๓ ๑๔.๒๒

๒๑.๓๓ ๑๖.๑๔ ๑๖.๗๔

๑๒.๓๕ ๑๑.๒๖ ๑๑.๓๙

๑๖.๖ ๑๖.๗ ๑๖.๗

๑๐ ๑๖ ๑๐ ๑๐

๙.๙

๑๐ ๑๐.๕ ๑๐ ๓.๓๖ ๓.๗๕ ๓.๙๙ ๓.๒ ๓.๐๕ ๓.๐๔

๒๕๕๕ ๒๕๔๙ ๒๕๕๓ ๒๕๕๗ ๒๕๔๘ ๒๕๕๒ ๒๕๕๖ ๒๕๕๐ ๒๕๕๔

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

ภาวะการมงานทำของบณฑต ๙๐

๕๐

๗๐

๓๐

๑๐

๘๐

๔๐

๖๐

๒๐

๐

ทำงานแลวและศกษาตอ

ทำงานแลว ศกษาตอ

ยงไมไดทำงาน

ปทออกเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

รปท ๓.๑๕ ภาวะการมงานทำของบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม

ความพงพอใจของผใชบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม พบวา เมอมหาวทยาลยไดเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ความพงพอใจของผใชบณฑตอยในเกณฑความพงพอใจในระดบมาก โดยในชวง ๖ ป นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๗ มคะแนนคดเปน ๓.๙๘ ๔.๑๑ ๓.๙๙ ๔.๔๔ ๔.๐๐ และ ๔.๒๘ คะแนน ตามลำดบ ดงแสดงใน รปท ๓.๑๖

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 85

ในป พ.ศ. ๒๕๕๗ มหาวทยาลยเชยงใหมไดทำการประเมนผลการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงผลการประเมนแบงออกเปน ๔ กลม ๙ มต๑๐ ดงน

ความพงพอใจผใชบณฑต ๔.๕

๔.๑

๔.๓

๓.๙

๓.๗

๔.๔

๔.๐

๔.๒

๓.๘

๓.๖ ๒๕๔๗ ๒๕๔๘ ๒๕๔๙ ๒๕๕๐ ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗

(ทมา:มหาวทยาลยเชยงใหม)

คะแน

น

รปท ๓.๑๖ ความพงพอใจของผใชบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม

๑๐ ทมา: รายงานการประเมนผลการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยเชยงใหม พ.ศ. ๒๕๕๗ โดย มหาวทยาลยเชยงใหม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 86

สรปป

ระเด

นสำค

ญจา

กการ

ประเ

มนใน

แตละ

มต

#1.

Dire

ctio

ns: มก

ารกำ

หนดว

สยทศ

นและ

เปาห

มาย

แตคว

รปรบ

ใหมจ

ดเนน

ทชดเ

จนขน

แล

ะควร

เพมก

ารสอ

สารส

ประช

าคมใ

นมหา

วทยา

ลยให

มากข

นและ

ทวถง

#2.

Gov

erna

nce:

กรร

มการ

สภาก

ำกบดแ

ลนโย

บายส

ำคญ

คอนข

างคร

บถวน

ไดป

รบ

กฎระ

เบยบ

สำคญ

ใหคล

องตว

และค

วามโ

ปรงใ

สมาก

ขน แ

ตการ

ปฏบต

จรงย

งทำใ

หเกด

ความ

ตดขด

ลาช

า ใน

กระบ

วนกา

รทำง

าน

#3.

Lea

ders

hip:

ผบรห

ารมห

าวทยา

ลยชด

ปจจบ

นมค

วามท

มเทแ

ละมค

วามส

ามาร

ถ อย

างไร

กตาม

ไมได

เกดขน

ในทกส

วนงา

น สว

นหนง

เนองจ

ากขา

ดควา

มคลอ

งตว

ในกา

รสรร

หาแล

ะดงด

ดผนำ

ทเปน

มออา

ชพ รวม

ถงกา

รสรา

งผนำ

รนตอ

รนยง

ไมตอ

เนอง

#4.

Org

aniz

atio

n St

ruct

ure

การจ

ดโคร

งสรา

งองค

กรระ

ดบมห

าวทย

าลยท

คอนข

าง

ยดหย

น สา

มารถ

ปรบโ

ครงส

รางภ

ายใน

ไดดว

ยตนเ

อง แ

ตในท

างปฏ

บตยง

มควา

มยาก

ใน

การย

บ หร

อควบ

รวมห

นวยง

านทซ

ำซอน

ยงไ

มไดใ

ชโอก

าสขอ

งการ

เปน

ม.ใน

กำกบ

ใน

การจ

ดโคร

งสรา

งองค

กรเพ

อตอบ

สนอง

ยทธศ

าสตร

#5. F

inan

ce &

Bud

get/

Reso

urce

Util

izat

ion:

มระ

บบสา

รสนเ

ทศทา

งการ

เงนท

คลอง

ตว

ตรวจ

สอบไ

ด แต

กระบ

วนกา

รเบก

จาย

จดซอ

จดจา

ง ยง

ลาชา

และส

งผลต

อการ

ดำเน

นงาน

คอนข

างมา

ก มแ

นวทา

งการ

หารา

ยไดท

ยดหย

นขน

แตยง

ขาดก

ารบร

หารส

นทรพ

ยทมอ

ยให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด เช

น อส

งหาร

มทรพ

ย อป

กรณ ท

รพยส

นทาง

ปญญา ฯล

ฯ

#6.

Hum

an R

esou

rce

มระบ

บการ

บรหา

รงาน

บคคล

โดย

ผลทเ

กดขน

ยงไม

มประ

สทธผ

ลมา

กนก

ควรม

กระบ

วนกา

รสรา

ง ดง

ดด ร

กษา

คนทม

คณภา

พ เป

นมอ

อาชพ

และ

สร

างแร

งจงใจท

นำไป

ปฏบต

ไดจร

ง

#7.

Perf

orm

ance

& R

esul

t มค

วามก

าวหน

าในผ

ลงาน

ดานก

ารเรยน

การส

อน ง

านวจ

ย รว

มถงก

ารบร

การว

ชากา

รแกส

งคม

ควรเนน

ในบา

งสาข

าทเขมแ

ขงแล

ะมกา

รประ

เมนผ

ลใน

ตวชว

ดสำค

ญ

#8.

Core

Val

ue/C

ultu

re บ

คลาก

รมคว

ามสา

มคคค

อนขา

งด ม

ความ

ภมใจ

ใน ม

ช. ค

วรม

กระบ

วนกา

รในก

ารสร

าง C

ore

Valu

e ขอ

งบณฑต

ใหชด

เจนย

งขน

#9. C

omm

unic

atio

n &

Info

rmat

ion

มการ

สอสา

รเปน

วาระ

เปนค

รงคร

าว ม

บางส

วนทด

แต

ในภา

พรวม

ยงขา

ดการ

สอสา

รทคร

อบคล

มและ

ทวถง

รปท

๓.๑๗

ผลก

ารปร

ะเมน

ตนเอ

งของ

มหาว

ทยาล

ยเชย

งใหม

(ทมา

:มหา

วทยา

ลยเชยง

ใหม)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 87

๑. การกำหนดวสยทศนและเปาหมาย (Directions) ม การกำหนดวสยทศนและเปาหมาย แตควรปรบปรงใหมจดเนนทชดเจนขนและควรเพมการสอสารสประชาคมในมหาวทยาลยใหมากขนและทวถง ทงนไดคะแนน ๓.๕ จากคะแนนเตม ๔ ๒. การกำกบดแล (Governance) กรรมการสภากำกบดแลนโยบายสำคญคอนขางครบถวน ไดปรบกฎระเบยบสำคญใหคลองตวและมความโปรงใสมากขน แตการปฏบตจรงเกดความตดขด และลาชาในกระบวนการทำงาน ทงนไดคะแนน ๓.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๓. ความเปนผนำ (Leadership) ผบรหารมหาวทยาลย ชดปจจบนมความทมเทและมความสามารถ อยางไรกตาม ไมไดเกดขนในทกสวนงาน สวนหนงเนองจากขาดความคลองตวในการสรรหาและดงดดผนำทเปนมออาชพ รวมถงการสรางผนำรนตอรนยงไมตอเนอง ทงนไดคะแนน ๒.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๔. การจดโครงสรางองคกร (Organization structure) การจดโครงสรางองคกรระดบมหาวทยาลยทคอนขางยดหยนสามารถปรบโครงสรางภายในไดดวยตนเอง แตในทางปฏบตยงมความยากในการยบ หรอควบรวมหนวยงานทซำซอน ยงไมไดใชโอกาสของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐในการจดโครงสรางองคกรเพอตอบสนองยทธศาสตร ไดคะแนน ๓.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๕. การจดการงบประมาณและการเงน (Finance & Budget) มระบบสารสนเทศทางการเงนทคลองตว ตรวจสอบได แตกระบวนการ เบกจาย จดซอจดจางยงลาชาและสงผลตอการดำเนนงานคอนขางมาก มแนวทางการหารายไดทยดหยนขน แตยงขาดการบรหารสนทรพยทมอยใหเกดประโยชนสงสด เชน อสงหารมทรพย อปกรณ สนทรพยทางปญญา เปนตน ทงนไดคะแนน ๒.๐ จากคะแนนเตม ๔

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 88

๖. การบรหารงานบคคล (Human resource) มระบบ การบรหารงานบคคล โดยผลทเกดขนยงไมมประสทธผลมากนก โดยควรมกระบวนการสราง ดงดด รกษา คนทมคณภาพ เปนมออาชพ และสราง แรงจงใจทนำไปปฏบตไดจรง ทงนไดคะแนน ๒.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๗. ผลการดำเนนงาน (Performance & Result) ม ความกาวหนาในผลงานดานการเรยนการสอน งานวจย รวมถงการบรการ วชาการแกสงคม ควรเนนในบางสาขาทเขมแขงและมการประเมนผลใน ตวชวดสำคญ ทงนไดคะแนน ๓.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๘. คานยมหลก (Core value/Culture) บคลากรม ความสามคคอยในระดบคอนขางด มความภมใจในมหาวทยาลย และควรมกระบวนการสราง Core value ของบณฑตใหชดเจนยงขน ทงนไดคะแนน ๒.๐ จากคะแนนเตม ๔ ๙. การสอสารและขอมลขาวสาร (Communication & Information) มการสอสารเปนวาระ เปนครงคราว มบางสวนทด แตในภาพรวมยงขาดการสอสารทครอบคลมและทวถง ทงนไดคะแนน ๑.๕ จากคะแนนเตม ๔

๓.๒.๒.๓ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแหงแรกของประเทศไทย ไดรบการสถาปนาขนเปนมหาวทยาลยเมอวนท ๒๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๓ เปนมหาวทยาลยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยสาขาตาง ๆ ตามความตองการของประเทศ มการจดการเรยนการสอนทางดานเทคโนโลยสงคม ปจจบนไดรบการคดเลอกใหเปน ๑ ใน ๙ มหาวทยาลยวจยแหงชาตและมหาวทยาลยอย ในกลมดเลศดานการวจย และกลมดเดนดาน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 89

การเรยนการสอน จากการจดอนดบโดยสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ในป พ.ศ. ๒๕๕๑ นอกจากนยงเปนมหาวทยาลยทมคณาจารยคณวฒปรญญาเอกคดเปนรอยละสงทสดในประเทศไทย (รอยละ ๘๐.๒๑) และเปนมหาวทยาลยทมผลงานวจยตอหวคณาจารยสงทสดในประเทศไทย ขอมลผลการดำเนนงานในมตตาง ๆ ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มดงตอไปน ● บคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารมบคลากรสายวชาการจำแนกตามตำแหนงทางวชาการ ไดดงน - มอาจารย จำนวน ๑๗๖ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และ มจำนวนอาจารยเพมขนเปน ๑๙๖ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ - มผชวยศาสตราจารย จำนวน ๑๑๐ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และมผชวยศาสตราจารยเพมขนเปน ๑๓๔ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ - มรองศาสตราจารย จำนวน ๔๗ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และมรองศาสตราจารยเพมขนเปน ๖๐ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ - มศาสตราจารย จำนวน ๑๐ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และ มศาสตราจารยเพมขนเปน ๑๖ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ ดงแสดงในรปท ๓.๑๘ หากพจารณาในมตของคณวฒการศกษาพบวา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารมอาจารยทมคณวฒการศกษาในระดบปรญญาเอกจำนวน ๒๗๐ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และจำนวน ๓๔๓ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ โดยมจำนวนเพมขนทกป และอาจารยคณวฒการศกษา ในระดบปรญญาโทลดลงทกป ดงแสดงในรปท ๓.๑๙

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 90

รปท ๓.๑๙ สดสวนจำนวนอาจารยจำแนกตามคณวฒการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

๑๐

๕๐

๑๕๐

๑๐๐

๒๐๐

๒๕๐

๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘

๑๐ ๑๐ ๑๒ ๑๕ ๑๖

๔๗ ๔๖ ๕๑ ๕๕ ๖๐

๑๑๐ ๑๑๙

๑๒๗ ๑๓๑ ๑๓๔

๑๗๖

๑๙๑ ๑๘๔ ๑๘๑

๑๙๖

ศาสตราจารย รองศาสตราจารย ผชวยศาสตราจารย อาจารย

อาจารย (ตำแหนงทางวชาการ)

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

รปท ๓.๑๘ จำนวนอาจารยจำแนกตามตำแหนงวชาการ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

๒๗๐ ๒๘๙

๓๐๐ ๓๒๐

๓๔๓

๗๓ ๗๗ ๗๔ ๖๒ ๖๐

ปรญญาเอก ปรญญาโท

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

อาจารย (วฒการศกษา) ๓๕๐

๒๕๐

๑๕๐

๕๐

๓๐๐

๒๐๐

๑๐๐

๐ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 91

● บทความวจย บทความวจยทตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาตของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร พบวามจำนวน ๒๘๖ เรอง ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ และเพมขนเปน ๕๔๖ เรอง ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ โดยมจำนวนบทความวจย ทตพมพเพมขนอยางตอเนอง ดงแสดงในรปท ๓.๒๐

รปท ๓.๒๐ จำนวนบทความวจยทตพมพ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

● นกศกษาและผสำเรจการศกษา จำนวนนกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเพมขนอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. ๒๕๕๔ มจำนวนนกศกษาทงหมดเทากบ ๑๑,๔๐๕ คน เพมเปน จำนวน ๑๖,๖๗๗ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ เมอพจารณาผสำเรจการศกษาของมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนารมแนวโนมเพมขน ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ มจำนวน ๑,๙๓๔ คน เพมขนเทากบ ๒,๐๑๕ คน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ ดงแสดงในรปท ๓.๒๑

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

๒๕๕๘ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘

บทความวจยทตพมพ ๓๕๐

๒๘๖

๓๕๖ ๓๘๘

๓๖๔

๕๔๖

๓๕๐

๓๕๐

๓๕๐

๓๕๐

๓๕๐

๓๕๐

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 92

ภาวะการมงานทำของบณฑตมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร พบวา จำนวนบณฑตทมงานทำไมมความแตกตางกนมากนก โดยตงแตป พ.ศ. ๒๕๕๒ ถง พ.ศ. ๒๕๕๗ มจำนวนบณฑตทมงานทำจำนวน ๙๔๓ คน ๑,๐๐๕ คน ๑,๐๐๗ คน ๑,๐๓๐ คน ๑,๐๖๑ คน และ ๑,๑๙๓ คน ตามลำดบ ดงแสดงในรปท ๓.๒๒

๒๕๕๓ ๒๕๕๕ ๒๕๕๗ ๒๕๕๔ ๒๕๕๖ ๒๕๕๘

ผลผสำเรจการศกษา ป พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๕๗

นกศกษาสำเรจ นกศกษาทงหมด นกศกษารบเขา

๑๑,๔๐๕

๑๒,๘๖๔ ๑๒,๑๐๖

๑๓,๗๒๘

๑๖,๖๗๗

๑,๙๕๗ ๑,๙๓๔ ๒,๐๕๑ ๒,๑๔๒ ๒,๐๑๕

๔,๖๒๔ ๔,๑๐๒ ๓,๖๒๒ ๓,๓๓๒ ๓,๐๐๓

๑๘,๐๐๐

๘,๐๐๐

๑๖,๐๐๐

๖,๐๐๐

๑๔,๐๐๐

๔,๐๐๐

๑๒,๐๐๐

๒,๐๐๐

๑๐,๐๐๐

๐

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

รปท ๓.๒๑ จำนวนนกศกษารบเขา ผสำเรจการศกษา และ นกศกษาทงหมดของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 93

๓.๒.๓ บทวเคราะหผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐทเปนกรณตวอยาง จากขอมลสถตการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐกรณตวอยางทง ๓ แหง ซงอาจมความแตกตางกนในเรองทมาของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กลาวคอ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมตน มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เปนมหาวทยาลยทแปรสภาพจากมหาวทยาลยรฐเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐรนแรก (ปพ.ศ. ๒๕๔๑) ซงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมาแลว ๑๘ ป และมหาวทยาลยเชยงใหมเปนมหาวทยาลยทแปรสภาพจากมหาวทยาลยรฐเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐรนท ๒

(ทมา:มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

๑,๔๐๐

๑,๒๐๐

๑,๐๐๐

๘๐๐

๖๐๐

๔๐๐

๒๐๐

๐

จำนว

นคน

๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗

๙๔๓ ๑,๐๐๕ ๑,๐๐๗ ๑,๐๓๐ ๑,๐๖๑

๑,๑๙๓

ภาวะการมงานทำของบณฑต

รปท ๓.๒๒ ภาวะการมงานทำของบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 94

(ป พ.ศ. ๒๕๕๑) ซงแปรสภาพมาแลว ๘ ป นบถงปจจบน แตขอมล การดำเนนงานพบวามพฒนาการขององคกรทเปนเรองคลายคลงกน ทงสน ๖ ประการ ดงตอไปน ๑. มหาวทยาล ย ในกำกบของร ฐท แปรสภาพมาจากมหาวทยาลยรฐเดมนน หลงการแปรสภาพแลวทำใหมหาวทยาลยมโอกาสตงงบประมาณรายจายประจำปของมหาวทยาลยเพมขน ซงการตง งบประมาณรายจายประจำปเพมขนนนเปนผลจากการหารายไดเพมขน สวนรายไดจากงบประมาณแผนดนนนมไดเพมขนมากนก ซงเหนไดชดเจนจากกรณศกษาตวอยางของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร และมหาวทยาลยเชยงใหม ๒. เมอพจารณารายละเอยดของรายไดกจะพบวา รายไดทเพมขนมากนนเปนสวนของรายไดจากการวจยและการบรการวชาการ และเปนรายไดสวนทมไดมาจากงบประมาณแผนดนผานการอดหนนโดยตรงสมหาวทยาลย แตเปนรายไดจากการวจยและพฒนาทมาจากแหลงทนภายนอกอน ๆ ทงหนวยงานรฐและเอกชน ๓. หลงการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยมการรบบคลากรเพมมากขนอยางเหนไดชด อาจจะเนองมาจากการจางบคลากรของมหาวทยาลยไมตองอยในระบบราชการทำใหสามารถจางบคลากรเพมเตมไดตามทมความจำเปนภายใตกรอบ งบประมาณทตนเองมอย นอกเหนอไปจากกำลงคนทจางดวยเงนทไดรบจากการอดหนนผานงบประมาณแผนดน ซงเดมขณะทเปนมหาวทยาลยรฐนนยงตดอยกบกรอบอตรากำลงในระบบราชการ ทำใหการขยายตวทำไดจำกด ทงนมไดหมายความวามหาวทยาลยในกำกบของรฐจะสามารถรบบคลากรเพมขนไดโดยอสระ แตยงคงตองอยบนเหตผลของความจำเปนเพอใหเกดคณภาพและมาตรฐานของการดำเนนงาน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 95

๔. สดสวนบคลากรสายวชาการทมตำแหนงวชาการในระดบผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย ตลอดจนสดสวนบคลากรทมวฒการศกษาในระดบปรญญาเอก ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐนนสงขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตกอตงนนมสดสวนบคลากรสายวชาการ ทมวฒปรญญาเอกสงถงรอยละ ๘๕ และมสดสวนบคลากรสายวชาการ ทมตำแหนงวชาการระดบศาสตราจารยประมาณรอยละ ๔ ซงสดสวน ทงสองประการของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ถอไดวาสงมาก เมอเปรยบเทยบกบมหาวทยาลยอน ๆ ทอยในบรบทใกลเคยงกน ในขณะทมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรและมหาวทยาลยเชยงใหม ซงแปรสภาพจากมหาวทยาลยรฐเดมกมสดสวนทงสองประการดงกลาวสงขนอยางตอเนองภายหลงการแปรสภาพ ๕. ในดานผลผลต พบวา ภายหลงการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยทเปนกรณศกษาตวอยาง มผลผลตทสงขน ในเชงปรมาณทงในสวนของจำนวนนกศกษา จำนวนผสำเรจการศกษา ผลงานจากการวจยและนวตกรรม โดยเฉพาะอยางยงในกรณของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรซงแปรสภาพมาแลว ๑๘ ป พบวา มผลงานวจยและนวตกรรมสงขนอยางตอเนองมาตลอด ๑๘ ป ทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยเหนไดจากการเพมปรมาณบทความ ทางวชาการทตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาตจากปละประมาณ ๕๐ เรองในป พ.ศ. ๒๕๔๑ (ทนทหลงการแปรสภาพ) มาเปนประมาณ ๓๕๐ เรองในป พ.ศ. ๒๕๕๘ และมสดสวนบทความวชาการทตพมพ ในวารสารวชาการระดบนานาชาตตอหวบคลากรสายวชาการสงขนจาก ๐.๐๕ บทความตอคน เปนประมาณ ๐.๔๐ บทความตอคน ในชวง ระยะเวลาเดยวกน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 96

๖. ในสวนของผลผลตทเปนผสำเรจการศกษา พบวาหลง การแปรสภาพมหาวทยาลยทเปนกรณศกษาตวอยาง มผสำเรจการศกษาเพมสงขนในเชงปรมาณอยางตอเนอง ซงหมายถงความสามารถในการรบ นกศกษาและการจดการเรยนการสอนมการขยายตว แตอยางไรกตามยง ไมปรากฏผลทชดเจนในดานการพฒนาคณภาพ ซงพจารณาไดจากภาวะการมงานทำ หรอความพงพอใจของผใชบณฑตซงบอกไดเพยงวาคณภาพ ของบณฑตอาจไมไดลดลง แตกไมไดมการเพมขนอยางชดเจน เมอเปรยบเทยบ กบพฒนาการเชงคณภาพของผลผลตดานการวจยในชวงเวลาเดยวกน กลาวโดยสรป พบวามหาวทยาลยในกำกบของรฐมการขยายตวและพฒนาความสามารถภายใน (Internal Capacity) มากขนภายหลงจากการแปรสภาพ (ในกรณมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร และมหาวทยาลยเชยงใหม) และตงแตกอตง (มหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร) ทงในดานปรมาณและคณภาพของบคลากร การขยายตวของ งบประมาณจากแหลงงบประมาณทไมใชงบประมาณแผนดน ซงถอเปนสญญาณทดในสวนของการเตรยมความพรอม สวนในดานของผลผลตนนพบวาพฒนาการทเหนไดชดเจนคอปรมาณและคณภาพดานการวจยท เพมขนอยางชดเจนทง ๓ แหงทเปนกรณศกษาตวอยาง สวนพฒนาการของผลผลตดานผสำเรจการศกษามพฒนาการในเชงปรมาณดวยคณภาพ ทไมลดลง แมจะนำไปเปรยบเทยบกบการจดอนดบในระดบโลกยงไมสามารถเทยบได แตเมอพจารณาจากการจดอนดบภายในประเทศ พบวามหาวทยาลยใน ๑๐ ลำดบแรกจะเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทงหมด แสดงใหเหนวา ถามการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางถกตองตามหลกการแนวคดของมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะกอใหเกดประสทธภาพทดมแนวโนมวา มการพฒนาคณภาพสงขน ตามลำดบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 97

๓.๓ สรปขอด และอปสรรคของการเปนมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐ

ในมมมองของมหาวทยาลย การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมทงขอดและอปสรรค ขอด หมายถง สงททำใหการบรหารจดการมหาวทยาลยมประสทธภาพและประสทธผลสงขน ชวยใหมหาวทยาลยสามารถดำเนนการตอบสนองตอความตองการในการพฒนาประเทศ สวนอปสรรค หมายถง สงทอาจจะเปนปญหาหรอเปนอปสรรคตอการดำเนนงานทถกตอง เกดประสทธภาพและประสทธผลของการดำเนนงาน ในสวนของขอด การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะทำใหมอสระในการบรหารจดการองคกรมากขน ทงน คำวาอสระ หมายถง การมสทธตดสนใจในการบรหารจดการองคกรตนเองได หรอตรงกบคำในภาษาองกฤษวา Autonomy การมอสระในการบรหารจดการเพอใหเกดลกษณะสำคญของสถาบนอดมศกษา ไดแก ๑) การมเสรภาพทางวชาการ ๒) การมความเปนเลศทางวชาการ และ ๓) การมประสทธภาพและประสทธผลในการใชทรพยากร ซงจะทำใหมหาวทยาลยทำหนาทของตนในฐานะมหาวทยาลยไดอยางเตมท อยางไรกตาม ความมอสระ (Autonomy) จะตองตงอยบนฐานสำคญ คอ การบรหารจดการโดยใชหลกการบรหารจดการทด (Good governance) มฉะนนกจะกลายเปนความมอสระทถกนำไปใชในทางทไมเกดประโยชนตอภารกจของมหาวทยาลย ดงแสดงในรปท ๓.๒๓

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 98

การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปดโอกาสใหมหาวทยาลยสามารถปรบตวและปรบการบรหารจดการใหการดำเนนงานของมหาวทยาลยมความคลองตว โดยมกลไกของสภามหาวทยาลยเปน ผรบผดชอบ ควบคม ดแล การดำเนนกจการของมหาวทยาลย โดยสภามหาวทยาลยจะสามารถกำหนดระเบยบขอบงคบในการบรหารจดการในเรองตาง ๆ ไดเอง ภายใตกรอบแหงพระราชบญญตของมหาวทยาลยแตละแหง การบรหารจดการจะสนสดทสภามหาวทยาลยเปนสวนใหญ ยกเวนเรองทจะเสนอคณะรฐมนตร ซงจะตองเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการใหความเหนชอบและนำเสนอคณะรฐมนตรตอไป

เสรภาพทางวชาการ ความเปนเลศ ทางวชาการ

(๒) การจดการบคคล

กำหนดตำแหนง/จำนวน อตรากำลงไดเอง

มการประเมนผลงาน ทชดเจน

กำหนดเงนเดอน และผลตอบแทนไดเอง

กำหนดระเบยบ การบรหารงานบคคลไดเอง

กำหนดโครงสรางองคกรและ การแบงสวนงานภายในไดเอง

มระบบการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลทมประสทธภาพ

มวธการตดตามประเมนผล การดำเนนงานขององคกรเอง

ไดรบงบประมาณแบบอดหนน ทวไป (Block grant)

สามารถตดสนใจกยม/ ลงทนไดเอง

บรหารเงนรายไดเอง และไมตองสงคนคลง

กำหนดระเบยบการบรหาร การเงน ทรพยสน และพสดเอง

(๔) การจดโครงสรางองคกร

และการแบงสวนงานภายใน

(๓) การจดการงบประมาณ การเงน และทรพยสน

ประสทธภาพ/ประสทธผล การใชทรพยากร

(๑) การบรหารโดยใชหลกการบรหารจดการทด (Good governance)

โดยมสภามหาวทยาลยเปนองคคณะสงสดในการตดสนใจ

(ทมา:คณะผวจย)

รปท ๓.๒๓ ขอดของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 99

มหาวทยาลยในกำกบของรฐยงคงมสถานภาพเปนหนวยงาน ของรฐ เปนนตบคคล และอยภายใตการกำกบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ และยงคงไดรบการจดสรรงบประมาณแผนดนตามพระราชบญญตวธการงบประมาณอยางเพยงพอ การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะทำใหเกดการเปลยนแปลงสำคญ ๓ ประการ เมอเปรยบเทยบกบมหาวทยาลยของรฐท เปน สวนราชการ ไดแก ๑) การจดการบคคล ๒) การจดการงบประมาณและทรพยสน และ ๓) การจดการโครงสรางองคกรและการแบงสวนงานภายใน โดยมรายละเอยด ดงตอไปน ๑. การบรหารงานบคคล ระบบบรหารงานบคคลใหตราเปนขอบงคบ โดยใหมองคกรบรหารงานบคคลทบคลากรมสวนรวม ยดหลกการบรหารในระบบคณธรรม (Merit system) มระบบการประเมนผลการทำงานของบคลากรทโปรงใส เปนระบบใหคณสำหรบผทำดมคณประโยชนทชดเจน ขณะเดยวกนตองจดใหมกลไกใหความเปนธรรมตาง ๆ ไดแก ระบบการอทธรณรองทกข ทขนตรงตอสภามหาวทยาลย ทงนมหาวทยาลยสามารถกำหนดกรอบอตรากำลงของตนเอง กำหนดอตราเงนเดอนและคาตอบแทนอน ๆ ทเหมาะสมกบบรบทการดำเนนงานของตนได ๒. การบรหารงบประมาณและทรพยสน รฐบาลจดสรรเงนอดหนนทวไป (Block grant) ใหแกมหาวทยาลย เพอดำเนนการตามนโยบายของรฐบาล และเพอประกนคณภาพการศกษา เงนอดหนนดงกลาวถอเปนรายไดของมหาวทยาลย กรณรายไดไมพอกบรายจายในการดำเนนงานของมหาวทยาลย และมหาวทยาลยไมสามารถหาเงนสนบสนนจากแหลงอนได รฐพงจดสรร งบประมาณใหแกมหาวทยาลยเทาทจำเปน ซงรายไดของมหาวทยาลย

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 100

ไมตองนำสงกระทรวงการคลง ตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลง และกฎหมายวาดวยวธงบประมาณ โดยอยภายใตการควบคมดแลของสภามหาวทยาลย นอกจากน มหาวทยาลยสามารถทำการกยมเงน และ/หรอลงทนในสนทรพยตาง ๆ ไดเพอประโยชนของการดำเนนกจการตาม พนธกจของมหาวทยาลย อยางไรกตาม มหาวทยาลยตองมระบบบรหารการเงน และระบบบญชทมประสทธภาพโดยไมขดแยงกบมาตรฐานและนโยบายการบญช ทรฐกำหนด การใชจายเงนรายไดของมหาวทยาลย จะตองกำหนดเปน งบประมาณรายจายประจำป โดยการอนมตของสภามหาวทยาลย นอกจากน ใหมกลไกตรวจสอบการใชจายเงนของมหาวทยาลยทงทเปนกลไกภายในมหาวทยาลย และภายนอกโดยสำนกงานตรวจเงนแผนดน หรอผทสำนกงานตรวจเงนแผนดนเหนชอบและมกลไกผตรวจสอบภายในขนตรงตอสภามหาวทยาลย ๓. การปรบโครงสรางองคกรใหเหมาะสมกบบรบทการดำเนนงาน มหาวทยาลยในกำกบของรฐ สามารถปรบโครงสรางองคกรภายในของตนให เหมาะสมกบความตองการในการบรหารจดการมหาวทยาลย เพอใหมหาวทยาลยสามารถดำเนนการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด ตามพนธกจพนฐานของมหาวทยาลย ซง สวนราชการทวไป การปรบโครงสรางจำเปนทจะตองผานการพจารณาจากหนวยงานภายนอกทเปนผกำกบดแล และตองออกเปนกฎกระทรวง การแบงสวนราชการ ซงทำใหเกดความไมคลองตวในการบรหารจดการ นอกจากการกำหนดโครงสรางองคกรและปรบปรงโครงสรางองคกรไดเองแลว กยงสามารถมระบบตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการดำเนนงานของตนเองใหเหมาะสมกบบรบทการดำเนนงานของมหาวทยาลยของตน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 101

สำหรบอปสรรคของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มดงตอไปน ๑. ความไมเขาใจของสงคมตอการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ สงคมยงมความเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐไมถกตอง มจำนวนมากทยงคดวาการแปรสภาพของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปนลกษณะเดยวกบการแปรรปรฐวสาหกจ (Privatization) จะทำใหมหาวทยาลยเปนเอกชน และรฐจะไมอดหนนทำใหมหาวทยาลยตองเกบคาเลาเรยน และคาบรการอน ๆ แพงขน ซงอาจจะสงผลเสยตอผรบบรการ หรอนกเรยนนกศกษา ซงในความเปนจรงแลวตรรกดงกลาวไมถกตอง การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐมใชการแปรรปแบบ Privatization ทงน รฐยงคงสนบสนนทรพยากรใหแกมหาวทยาลยในกำกบของรฐในระดบเดมหรอใกลเคยงระดบเดม เพยงแตใหอสระกบมหาวทยาลยในการบรหารจดการมากขนเทานน ๒. การปรบเปลยนตนเองของบคลากร บคลากรของมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะมสถานะเปน “พนกงาน” มไดเปนขาราชการ ดงนนสงท เกดขนตอบคลากรม ๒ ประการ คอ ๑) สวสดการทพนกงานไดรบอาจแตกตางจากสวสดการของขาราชการในเชงความครอบคลม เชน ไมครอบคลมตอครอบครวของพนกงาน ทงนขนอยกบนโยบายและแนวทางการบรหารจดการของแตละมหาวทยาลย และ ๒) บคลากรจะตองไดรบการประเมนผลงานอยางเขมขนขน และตอเนองไปถงเรองการมสญญาจางทจำกดระยะเวลา โดยเฉพาะในระยะแรกของการเปนพนกงาน ท งนมหาวทยาลยในกำกบของรฐหลายแหงย งคงมระบบ การบรหารงานบคคล ๒ ระบบในมหาวทยาลยเดยวกน กลาวคอ มระบบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 102

พนกงานและระบบขาราชการ ซงการบรหารงานในลกษณะนจะม ความยงยากและเกดอปสรรคในการพฒนามหาวทยาลยไปสความมประสทธภาพและความเปนเลศ ๓. ปญหาธรรมาภบาล การทมหาวทยาลยมอสระ (Autonomy) ในการบรหารจดการ เหมอนการใหอำนาจและสทธในการจดการตนเอง ซงหากการบรหารมหาวทยาลยอยภายใตหลกธรรมภบาลและมระบบการตรวจสอบทด กจะทำใหมหาวทยาลยสามารถบรรลวตถประสงคของการดำเนนงานไดดยงขน แตหากมหาวทยาลยมไดบรหารจดการอยางมหลกธรรมภบาลแลว การใหอสระในการบรหารจดการ การตดสนใจกเสมอนการใหอำนาจและสทธไปใชในทางทไมถกตอง ซงจะทำใหเกดปญหาภายในองคกรและปญหาตอผทมสวนไดสวนเสย รวมทงตวผเรยนในมหาวทยาลยเองดวย ซงสะทอนไดจากในชวงระยะเวลา ๕ ปทผานมา เกดกรณปญหาเรองธรรมาภบาลของการบรหารจดการและการดำเนนงานในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนจำนวนมาก

กลาวโดยสรป การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ “ทำใหมหาวทยาลยมโอกาสบรรลเปาหมายของการดำเนนงานไดรวดเรวและมประสทธภาพมากขน” หรอกลาวอกนยหนงคอ การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนเงอนไขทจำเปน แตการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแตเพยงอยางเดยวไมเพยงพอ (Necessary but not Sufficient) มหาวทยาลยในกำกบของรฐจะตองใชโอกาสทมปรบเงอนไขการดำเนนงานใหสะดวกและคลองตวมากขนทำใหการบรหารจดการทงสวนของวชาการและสวนของการดำเนนงานอนเพอมงสรางความเปนเลศทางวชาการ และใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสดไดอยางยงยน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 103

๔.๑ บทวเคราะห

จากการศกษาเอกสารทเกยวของ การวเคราะหขอมล การสมภาษณผทรงคณวฒดานการอดมศกษา ผบรหารมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทเกยวของ สามารถวเคราะหและสรปประเดนทเกยวของกบการบรหารจดการ และการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐไดดงน

๔.๑.๑ การกำกบดแลการบรหารจดการ (Governance) ตามหลกการของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงมฐานะเปนนตบคคลอยภายใตการกำกบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ โดยมสภามหาวทยาลยเปนองคกรทกำกบดแลสงสด ซงมอำนาจในการกำหนดนโยบาย ทศทางการดำเนนงาน กำกบการบรหารจดการของมหาวทยาลยใหเปนไปตามแนวทางทกำหนด พจารณาอนมตกฎระเบยบทเกยวของ เพอเออใหการบรหารมหาวทยาลยมความคลองตวในการดำเนนงาน ดงนน กระบวนการไดมาซงผทรงคณวฒทมความร ความสามารถ และเขาใจปรชญาของอดมศกษา รวมทงเขาใจบรบทของสถาบนอดมศกษานน ๆ มาทำหนาทกรรมการสภามหาวทยาลย โดยเฉพาะ

๔ ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ

การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 104

กรรมการผทรงคณวฒ จงมความสำคญอยางยง เนองจากสภามหาวทยาลยทำหนาทกำกบการดำเนนงานและการบรหารจดการของผบรหารมหาวทยาลย ใหเปนไปอยางโปรงใส เปนธรรม ยดหลกธรรมาภบาลใน การบรหารจดการ ดงนน องคประกอบและการไดมาซงกรรมการสภามหาวทยาลยมความสำคญเปนอยางยง กรรมการสภามหาวทยาลยจะตองเปนผทรงคณวฒ มความร ความสามารถ ทไดรบการยอมรบจากสงคม ซงจะมบทบาทอยางยงตอการใหคำแนะนำ ชวยกำหนดแนวทางการดำเนนงานของมหาวทยาลย ตลอดจนตรวจสอบการดำเนนงานของมหาวทยาลย ดานการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐทมาจาก การเปลยนสภาพบางแหงสามารถดำเนนการไดดและทำใหมหาวทยาลย มความกาวหนามากขน ตวอยางทเหนไดอยางชดเจน คอ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ทเปนมหาวทยาลยขนาดกลางและเนน ทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงไดรบการคดเลอกใหเปนหนงในมหาวทยาลยแหงชาตซงมทงหมด ๙ แหง และสวนใหญเปนมหาวทยาลย ทมขนาดใหญทเปน Comprehensive universities เชน มหาวทยาลยมหดล จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม เปนตน อยางไรกตาม มหาวทยาลยบางแหงมปญหาเรองการกำกบดแล ซงปจจบนรฐบาลไดม คำสงตามมาตรา ๔๔ ท ๓๙/๒๕๕๙ เพอใหเกดธรรมาภบาลในมหาวทยาลย นบเปนครงแรกของการศกษาไทยทใหอำนาจรฐมนตรกำกบดแลสถาบนอดมศกษา ซงสวนใหญจะมปญหาเรอง Code of conduct เรองธรรมาภบาล เชน กรรมการสภามหาวทยาลยไมเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง ไมเขาใจหลกการของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ องคประกอบสำคญ คอ สภามหาวทยาลยทด ตองมกรรมการผทรงคณวฒทมประสบการณสงมาดแลและชวยเหลอมหาวทยาลย ควรมกรรมการผทรงคณวฒภายนอกมากกวากรรมการทมาจากภายใน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 105

มหาวทยาลย ซงตองเปนผทไมมสวนไดสวนเสยกบมหาวทยาลย เพราะสภามหาวทยาลยทด ผทรงคณวฒทดกจะทำใหไดผบรหารมหาวทยาลย และทมบรหารทด เหลานถอเปนปจจยหลกทจะทำใหการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐประสบความสำเรจ

๔.๑.๒ ความเปนผนำ (Leadership) การบรหารงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะสามารถดำเนนงานไดสมฤทธผลตามเจตนารมณทตงไวมากนอยแคไหนนน ความเปนผนำของผบรหารสถาบนอดมศกษาถอเปนสงสำคญอยางยง รวมไปถงความตอเนองของการบรหารจดการตามนโยบายและแนวทางทกำหนด ภาวะการนำของสภามหาวทยาลย โดยเฉพาะนายกสภามหาวทยาลยในการนำมหาวทยาลยตองเปนบคคลทมวสยทศน มความเขาใจหลกการการเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ตองเขาใจบรบทของสถาบนอดมศกษานน ๆ เปนอยางดยง และเปนทยอมรบในเชงประจกษระดบสงคม ระดบประเทศหรอตางประเทศ หรอเปนผทมประสบการณในการบรหารองคกรชนนำในระดบประเทศ ภาวะการนำของผบรหารของมหาวทยาลยทกระดบ (ตงแตอธการบดจนถงหวหนาภาควชา) เปนปจจยสำคญในการขบเคลอนองคกรใหประสบความสำเรจ โดยผบรหารควรมคณสมบตคอ เปนผทมคณธรรม จรยธรรม มวสยทศน มความร ความสามารถทงดานวชาการ และ การบรหารจดการ สรางความเชอมนแกบคลากรของมหาวทยาลย และ เปนทยอมรบในแวดวงวชาการและสงคม ดงกรณของมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร (มทส.) ซงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมกอตงพบวา ผบรหารมวสยทศนกวางไกล มประสบการณในการบรหาร ไดรบ การยอมรบจากแวดวงวชาการและสงคม มธรรมาภบาลในการบรหารจดการ มนโยบายชดเจนและตอเนองในการดำเนนงาน จากเหตผลดงกลาว

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 106

ขางตนทำให มทส. สามารถดำเนนงานและนำพาองคกรใหเปนทรจกและยอมรบในภาคอดมศกษาโดยใชเวลาไมนานภายหลงจากการกอตง (ประมาณ ๓๐ ป)

๔.๑.๓ ระบบบรหารจดการ การบรหารงานทวไปของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มสภามหาวทยาลยเปนองคกรสงสด มอำนาจและหนาทควบคมดแลกจการทวไปของมหาวทยาลย โดยเฉพาะใหมอำนาจหนาท เชน วางนโยบาย และอนมตแผนพฒนามหาวทยาลย วางระเบยบ ออกประกาศ ขอกำหนด และขอบงคบของมหาวทยาลย เพอประโยชนในการปฏบตงาน อนมตปรญญา อนมตการจดตง การรวม และการยบเลกหนวยงาน อนมตการเปดสอน การยบเลก หลกสตร พจารณาแตงตง และถอดถอนตำแหนงทางวชาการ อนมตการตงงบประมาณรายรบและรายจาย ออกขอบงคบวาดวย การบรหารงานบคคล เปนตน การบรหารวชาการม “สภาวชาการ” (อำนาจและหนาทในหวขอ ๔.๑.๔) ในการบรหารการเงนและทรพยสนมหาวทยาลยในกำกบของรฐบางแหง มการตงคณะกรรมการบรหารการเงนและทรพยสน ซงมหนาทในการกลนกรองเรองทเกยวของกบงบประมาณและรายได การบรหารทรพยสน และการลงทน เพอเสนอสภามหาวทยาลย ในการบรหารบคคลกเชนเดยวกน มหาวทยาลยในกำกบของรฐจะม คณะกรรมการบรหารบคคล ซงแตละแหงอาจจะใชเรยกชอทแตกตางกนไป สำหรบมหาวทยาลยในกำกบของรฐทมาจากการเปลยนสภาพบางแหง จะใชคณะกรรรมการบรหารงานบคคลทงพนกงานมหาวทยาลยและขาราชการเปนชดเดยวกน มหาวทยาลยทเปนอสระนนพงตงอยบนระบบบรหารงานทเปนอสระดวย กลาวคอการบรหารมหาวทยาลยจะตองมการตดสนใจทสนสดอยภายในมหาวทยาลยเอง กลาวคอ การบรหารดงกลาวสามารถทำไดใน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 107

รปแบบของคณะกรรมการซงมรปแบบการทำงานแบบตดสนใจรวมกน ดงนน การดำเนนงานดานบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐในเรองตาง ๆ ควรจะตองดำเนนการผานคณะกรรมการทเกยวของ ทงดานการบรหารวชาการ การบรหารบคคล การบรหารการเงนและทรพยสน เพอรวมพจารณา ตดสนใจดำเนนการขบเคลอนมหาวทยาลยในกำกบของรฐในดานตาง ๆ เชน การตดสนใจจดตง ยบหนวยงาน การปด เปดสาขาวชาหรอคณะวชาใหม ๆ การยกเลก ขยายพนทบรการทางการศกษาไปยงพนท วทยาเขตใหม ๆ การตดสนใจจดซอทดน อาคารสถานท การกำหนดโครงสรางเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการ เปนตน ระบบการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนระบบบรหารจดการทเปนอสระกำกบตวเอง (Self-governance) ทง การบรหารวชาการ (Academic autonomy) การบรหารบคคล (Human resource autonomy) และระบบบรหารเงน (Financial autonomy) ความเปนอสระหลก ๆ ทงสามดานน กลาวคอ มหาวทยาลยในกำกบของรฐสามารถออกแบบระบบบรหารจดการเองได ภายใตพระราชบญญตการจดตงมหาวทยาลยแตละแหง ซงทำใหเกดความคลองตว มการพฒนากำหนดทศทางและนโยบายการพฒนามหาวทยาลย ตองทำใหการบรหารมประสทธภาพ เพอมงสความเปนเลศทางดานวชาการไดอยางรวดเรว ทงน โครงสรางและระบบบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มรปแบบแตกตางกนขนกบบรบทของมหาวทยาลยแตละแหง จากการศกษาพบวา มทส. มโครงสรางการบรหารจดการเปนแบบรวมศนยทเรยกวา “รวมบรการ ประสานภารกจ” นนคอ งานสนบสนนบรหาร (Back office) เชน งานการเงน งานพสด จดซอจดจาง งานบคคล จะบรหารจดการทสำนกงานกลางของมหาวทยาลย บรการทกหนวยงานในมหาวทยาลย ถอเปนการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพทงทรพยากร

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 108

บคคล ทรพยากรการเงน อปกรณเครองมอเครองใชทงอปกรณสำนกงาน และอปกรณเครองมอเครองใชในหองปฏบตการ ทำใหการบรหารจดการของ มทส. สามารถตอบสนองการดำเนนงานของมหาวทยาลยตามภารกจหลก ๕ ดาน ทงการสอน การวจย การบรการวชาการ การทำนบำรงศลปะ วฒนธรรม และการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดอยางมประสทธภาพ เปนการใชทรพยากรอยางคมคา รปแบบการบรหารทใช โดย มทส. “รวมบรการ ประสานภารกจ” และเมอมการตงมหาวทยาลยวลยลกษณ (มวล.) โดยผกอตงเปนบคคลทานเดยวกน คอ ศาสตราจารย ดร. วจตร ศรสอาน จงไดนำรปแบบ การบรหารนไปใช โดยมงใชทรพยากรและความชำนาญรวมกน ลกษณะของการจดระบบการใหบรการรวม เชน ศนยเครองมอวทยาศาสตรและเทคโนโลย อาคารเรยนรวม ศนยคอมพวเตอร การใชอาคารสถานท เครองมอและอปกรณตาง ๆ ทมอยรวมกน และเพอใหการบรการและ การจดการมประสทธภาพสงสด มหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมกอตง จะมความคลองตวในการพฒนาระบบบรหารมากกวา เพราะไมตองปรบรอหรอยกเลกกตกาเกา สามารถสรางกตกาใหมไดตงแตเรมตน (วจตร ศรสอาน, ๒๕๕๘) มหาวทยาลยในกำกบของรฐบางแหงแมออกนอกระบบแลว กยงคงใชกรอบแนวคดและวธการทำงานตามแบบเดม ๆ ตดอยกบระบบราชการเดม ซงตองหาวธแกไขเพอใหสงคมมนใจ เกดความเชอถอและยอมรบ โดย อาจจะตองสรางระบบสารสนเทศ (Information) ทสงคมสามารถเขาถง (Access) หรอตรวจสอบได ซงสอดคลองกบท ดร.กฤษณพงศ กรตกร อดตอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรไดกลาวไววา “คนจำนวนหนงเคยชนทจะใชกตการะบบราชการเปนแบบอยาง ปฏเสธทจะคดใหมหรออยาออกจากระบบราชการทางประตหนาและแอบเขาทาง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 109

ประตหลง มหาวทยาลยในกำกบของรฐยงตองถกตรวจสอบโดยรฐ และมกลไกการตรวจสอบตนเองในระดบตางๆ”

๔.๑.๔ การบรหารวชาการ การบรหารวชาการในมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (และสถาบนอดมศกษาของรฐ) จะมการจดองคกรทางวชาการ ทมการกำหนดบทบาทหนาทไวในพระราชบญญตการจดตงมหาวทยาลย คอ “สภาวชาการ” หรอบางแหงเรยกวา “คณะกรรมการนโยบายวชาการ” ซงมอำนาจและหนาทสวนใหญแลวจะเหมอนกน กลาวคอ มหนาท พจารณาการกำหนดหลกสตร พจารณาใหความเหนเกยวกบการแตงตงและถอดถอนตำแหนงวชาการ พจาณากำหนดมาตรฐานการศกษา การวดผลการศกษา การเสนอใหปรญญา การพฒนาทศทางการวจย การบรการวชาการแกชมชนสงคม เปนตน และการแบงสวนงาน (การจดตง หรอยบเลกหนวยงาน เชน คณะ ภาควชา เปนตน) เพอเสนอสภามหาวทยาลยพจารณาอนมต ซงทำใหมความคลองตวกวาสถาบนอดมศกษาทเปนสวนราชการ (อยางไรกตามในปจจบน สกอ. มอบอำนาจมาทสภามหาวทยาลยทเปนสวนราชการมากขนแลว) เพราะอยภายใตการกำกบดแลของสภามหาวทยาลยแตละแหงทสามารถอนมตใหยบเลก หรอเปดหลกสตร คณะวชา หรอหนวยงานอนใหม ๆ ไดรวดเรวทำใหทนตอการเปลยนแปลง ซงองคประกอบของสภาวชาการของแตละมหาวทยาลยกแตกตางกน บางแหงมกรรมการทมาจากภายนอกมหาวทยาลย บางแหงกมกรรมการทเปนบคลากรภายในเทานน มหาวทยาลยในกำกบของรฐตงแตเรมตน มการแบงโครงสรางองคกรทคอนขางคลองตวกวา เนองจากมการแบงสวนงานออกเปนสำนกวชาตาง ๆ ไมมการแบงเปนภาควชา โดยสำนกวชารบผดชอบดานบรหารวชาการ สวนงานทเปนงานสนบสนนหรอ Back office ทำโดยสวนกลางของมหาวทยาลย ซงเปนการออกแบบของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 110

ตงแตเรมตน ทสามารถกำหนดกฎ ระเบยบ กตกาใหมทคลองตวกวามหาวทยาลยของรฐ ซงมโครงสรางองคกรทคอนขางแขงตว แบงเปนคณะและภาควชา ซงโดยสวนใหญดแลทงวชาการและงานสนบสนน หรอ มหาวทยาลยในกำกบของรฐทมาจากการแปรสภาพบางแหงกยงใชโครงสรางแบบเดม เพราะฉะนนอาจารยบางสวนจงตองไปทำงานในสวนของงานสนบสนน มผลใหเสยโอกาสในการพฒนางานวชาการใหเขมแขงมากขน การบรหารจดการในระดบคณะ สำนก สถาบน ของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มการกำหนดโครงสรางการบรหารไวในพระราชบญญตการจดตงมหาวทยาลย ทงมหาวทยาลยในกำกบของรฐท เกดเปนมหาวทยาลยในกำกบตงแตเรมตน หรอมหาวทยาลยในกำกบของรฐทมาจากการเปลยนสภาพมหาวทยาลยของรฐเดมบางแหง มการปรบเปลยนการเรยกชอหนวยงานทางดานวชาการใหม เชน มหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร เรยกวา “สำนกวชา” มหาวทยาลยเชยงใหม เรยกวา “สวนงานวชาการ” แตโดยสวนใหญยงคงเรยกวา “คณะ” เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เปนตน สำหรบการบรหารภายในมหาวทยาลยมการจดตงคณะกรรมการซงอาจเรยกชอแตกตางกนในแตละมหาวทยาลย เชน มหาวทยาลยเชยงใหม มคณะกรรมการ อำนวยการประจำสวนงาน และมคณะกรรมการบรหารประจำสวนงาน มหาวทยาลยในกำกบของรฐสวนใหญกำหนดใหเพยงหนงคณะบคคลเทานนแตอาจเรยกชอตางกน เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลยกำหนดใหมคณะกรรมการบรหาร มหาวยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร กำหนดใหมคณะกรรมการประจำคณะ ซงสวนใหญของคณะกรรมการฯ เหลานจะมคณบดเปนประธาน ซงองคประกอบของคณะกรรมการสวนใหญเปนบคคลภายในมากกวาบคคลภายนอก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 111

นอกจากน การบรหารจดการระดบคณะหรอภาควชา ควรมคณะกรรมการทมผทรงคณวฒจากภายนอกเขามารวมเปนกรรมการ ทำหนาทรวมพจารณานโยบาย ทศทางการขบเคลอนคณะ ภาควชา ตลอดจน แลกเปลยนความเหน มมมอง เพอใหการดำเนนงานของคณะ ภาควชาเปนไปอยางโปรงใส ตรวจสอบได และสามารถปรบตวไดทนกบวทยาการใหม ๆ

๔.๑.๕ การบรหารงานบคคล สำหรบการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยในกำกบของรฐทงเปนมหาวทยาลยตงแตเรมตนและมาจากการแปรสภาพ มการกำหนดใหม “คณะกรรมการบรหารงานบคคล” บางแหงกำหนดไวชดในพระราชบญญตการจดตงมหาวทยาลย บางแหงมไดกำหนดเพยงแตระบใหมคณะกรรมการบรหารงานบคคลแลวมาจดทำขอบงคบขนภายหลง ซงคณะกรรมการบรหารงานบคคล จะทำหนาทในการเสนอแนะตอสภามหาวทยาลย เกยวกบหลกเกณฑและวธการเกยวกบการบรหารงานบคคล การกำหนดเงนเดอน คาจาง สทธประโยชน สวสดการ การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานมหาวทยาลย มหาวทยาลยในกำกบของรฐทมาจาก การแปรสภาพบางแหงกำหนดใหมคณะกรรมการบรหารงานบคคลเปนสองคณะแยกระหวางขาราชการและพนกงานมหาวทยาลย บางแหง มเพยงชดเดยว ภายใตโครงสรางการบรหารงานบคคลของระบบราชการ ทมระบบมาตรฐานการจางงานมาตรฐานเดยว เนองจากระบบราชการเนนไปทความเสมอภาคและเทา เทยมกนของขาราชการทมคณวฒและประสบการณอยางเดยวกน จงเปนการยากทจะกำหนดคาตอบแทน โครงสรางเงนเดอนทแตกตางกน เมอนำมาใชกบมหาวทยาลยทำใหไมสามารถรกษาคนเกงใหคงอยกบมหาวทยาลย ไมเออตอการพฒนา ความเปนเลศและสรางงานวชาการทมคณภาพตอบสนองสงคม นอกจากน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 112

ประเดนเชงพนทกมนยสำคญตอการสรรหาคนเกงและดมาเปนอาจารย โดยเฉพาะมหาวทยาลยทตงอยในภมภาค ดงนนการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทสามารถกำหนดระบบบรหารงานบคคลของตนเอง การกำหนดกรอบอตรากำลง คาตอบแทน สวสดการทงในเชงโครงสรางเงนเดอน โครงสรางตำแหนง ความกาวหนาทางวชาชพ จะชวยสรางแรงจงใจ ใหสามารถสรรหาอาจารยทเกง มความร ความสามารถมารวมงานได คลองตวขน ซงสามารถกำหนดใหสอดคลองกบบรบทของมหาวทยาลยแตละแหงไดโดยไมจำเปนตองเหมอนกน เชน กรณศกษา มทส. มระบบการบรหารบคคลท เปนรปธรรมชดเจน สามารถกำหนดโครงสราง คาตอบแทนทจงใจใหสามารถคดเลอก สรรหาบคลากรทมคณภาพมา รวมงาน และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ สรางผลงานวชาการทโดดเดน จนทำใหเปนทประจกษแกสงคมทงในประเทศและตางประเทศ โดย มทส. จายเงนเดอนสง ใชบคลากรนอยในการทำงาน แตไดผลงานทดมประสทธภาพ นอกจากมหาวทยาลยในกำกบของรฐสามารถคดเลอก สรรหาบคลากรทมคณภาพมารวมงานแลว การพฒนาบคลากรอยางตอเนองมความจำเปนอยางยงตอความกาวหนา และมผลการดำเนนงานทดของมหาวทยาลย มทส. มระบบพฒนาบคลากรทเปนรปธรรมโดยจดตงหนวยงาน “สถานพฒนาคณาจารย (Faculty Development Academy)” เพอพฒนาอาจารยดานการเรยนการสอน การออกขอสอบ การวดประเมนผล นอกจากน มทส. ยงมระบบเตรยมผบรหาร มหลกสตรอบรมเพอเตรยมความพรอมใหแกบคลากรรนใหมทมศกยภาพจะเปนผบรหารในอนาคต มหาวทยาลยในกำกบของรฐมอสระในดานบรหารงานบคคล มการกำหนดโครงสรางเงนเดอน ระบบการคดเลอกคนเกงคนด อยางไรกตาม มหาวทยาลยบางแหงกไมประสบความสำเรจในการดงคนเกงคนดเขามา

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 113

รวมงาน ทำใหเกดปญหาการไมไดคนคณภาพระดบสงเขามาเปนอาจารย ทำใหการบรหารดานบคคลยงไมมประสทธภาพพอ ซงสวนหนงมาจาก Incentive ทยงไมเพยงพอ การเกดขอขดแยงระหวางบคคล ๒ ระบบ คอ พนกงานมหาวทยาลยและขาราชการ โดยเฉพาะความเชอมนในระบบ การประเมนผลงานตาง ๆ วามความยตธรรมหรอไม ประเดนสำคญของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลวจะมประสทธภาพ จงขนอยกบการได “คนทเหมาะสม” และ “มความเขาใจ ในเรองมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” โดยเฉพาะผบรหารระดบสง และความตองการขบเคลอนเพอใหเกดความเปลยนแปลงทดขน ซงจะสงผล ตอนโยบายและทศทางในการบรหารจดการมหาวทยาลย รวมทงสภามหาวทยาลย ซงตองมความยดหยนสง มความเขาใจในหลกการ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ มวสยทศน ทำใหการทำงานของมหาวทยาลยเหนผลงานไดเรว แกปญหาตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ ตวอยางท เหน คอ มหาวทยาลยเชยงใหม และ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๔.๑.๖ การบรหารงบประมาณ จากเปาหมายหลกของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐทสำคญในการมระบบบรหารจดการททำใหมหาวทยาลยบรรลความเปนเลศทางวชาการไดเรวขน ระบบการบรหารการเงนและงบประมาณเปนระบบหนงทสำคญมาก การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐยดหลกการเดยวกน คอเปนหนวยงานของรฐท เปนนตบคคล ไมเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจ มความเปนอสระ คลองตว มเสรภาพทางวชาการ อยในกำกบของรฐบาลและดำเนนงานภายใตสภามหาวทยาลย รฐกำกบดานนโยบายและมาตรฐานและใหการอดหนนงบประมาณแบบเงนอดหนนทวไป (Block Grant) โดยถอเปนรายไดหลกของมหาวทยาลย มลกษณะเปน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 114

องคการมหาชนอสระ คมครองโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และพระราชบญญตการจดตงมหาวทยาลยแตละแหง (วจตร ศรสอาน, ๒๕๕๘) การบรหารการเงนและงบประมาณของมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐมการกำหนดใหมคณะกรรมการบรหารการเงนและทรพยสนขนเพอทำหนาทกลนกรองและเสนอแนะสภามหาวทยาลยในเรองทเกยวกบ การเงน งบประมาณและการบรหารทรพยสน การทำงานวชาการในหลายดานของมหาวทยาลย มความแตกตางจากการดำเนนงานของสวนราชการทวไป เนองจากภารกจของมหาวทยาลยในดานการเรยนการสอน การวจย จำเปนตองใชอปกรณเครองมอทแตกตางจากอปกรณเครองมอและเครองใชสำนกงานทวไป ในขณะทระเบยบพสด การจดซอจดจางตามระเบยบราชการ จะไมเออตอการดำเนนงานดานวชาการของมหาวทยาลย การเปลยนสถานภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ทเปดโอกาสใหมหาวทยาลยรางระเบยบเพอบรหารจดการภายในของตนเอง มหาวทยาลยในกำกบของรฐสามารถจดหา ใชจาย และบรหารการเงนของตนเองไดอยางคลองตว โดยไมอยภายใตแบบแผนและระเบยบของราชการ หากแตดำเนนการไปตาม กฎหมายจดตงมหาวทยาลยและกฎเกณฑของมหาวทยาลยในเรองดงกลาวโดยเฉพาะ จะเปนผลใหการดำเนนงานของมหาวทยาลยคลองตวมากขน การบรหารงบประมาณประจำปของสวนราชการทวไป หรอสถาบนอดมศกษาของรฐ จะตองพยายามใชงบประมาณทไดรบจดสรร ใหหมด ถามงบประมาณเหลอตองสงคน การมเงอนไขทตองสงคน งบประมาณทเหลอทก ๆ ป ซงอาจจะเกดการดำเนนงานลาชา หรอเปนเงนเหลอจายจากการดำเนนการจรง ซงในการศกษานไมอาจกลาวไดวาจากการใชงบประมาณของหนวยราชการนน ๆ มหรอไมมประสทธภาพ เนองจากการจดสรรงบประมาณในปจจบนยงไมมการประเมนความม

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 115

ประสทธภาพประสทธผลของการใชงบประมาณและนำผลการประเมนเหลานมาเปนเครองมอในการจดสรรงบประมาณแผนดนในปถดๆ ไป ดวยการบรหารจดการลกษณะนอาจทำใหงบประมาณถกใชอยางไมมประสทธภาพ โดยไมคำนงถงผลผลต ผลลพธจากการดำเนนงาน แตตองการใชงบประมาณใหหมด แตการเปลยนสถานภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยไดรบการจดสรรงบประมาณจากรฐในหมวดอดหนนทวไปและงบประมาณทเหลอในแตละปไมตองสงคน ทำใหมหาวทยาลยกำหนดรปแบบการบรหารงบประมาณภายในมหาวทยาลยไดเอง ซงมหาวทยาลยในกำกบของรฐอาจมรปแบบการบรหารงบประมาณ การเงนและทรพยสนทแตกตางกน ซงอยกบระบบบรหารงบประมาณทมทงแบบรวมศนยและการกระจายอำนาจ มหาวทยาลยในกำกบของรฐบางแหงสามารถแยก การบรหารงบประมาณทเปนงบประมาณแผนดน และงบประมาณเงนรายได (เชน คาเลาเรยน) ออกจากกน มหาวทยาลยบางแหงกบรหารโดยรวม งบประมาณแผนดนและงบประมาณรายไดเปนระบบเดยวกน ทงนขนอยกบการออกแบบการบรหารตงแตตนเมอปรบมาเปนมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐ อยางไรกตาม มหาวทยาลยในกำกบของรฐมความคลองตวและสามารถบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลสมฤทธของการดำเนนงาน เมอไดรบงบประมาณทงกอนจากรฐบาล มหาวทยาลยในกำกบของรฐสามารถบรหารจดการงบประมาณใหบรรลผลตามเปาหมายทวางไวไดอยางมประสทธภาพ เนองจากกรณทมงบประมาณเหลอจาย มหาวทยาลยในกำกบของรฐสามารถเกบสะสมงบประมาณเหลอจาย เกบเปนเงนสะสมของมหาวทยาลยได

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 116

มหาวทยาลยในกำกบของรฐตองตระหนกถงการบรหารงบประมาณ เพอการดำเนนงานของมหาวทยาลยอกประการ คอ งบประมาณจากรฐจะไมใชแหลงรายไดหลกในการบรหารจดการ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ จำเปนตองมกลไกหารายไดจากแหลงตาง ๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน โดยการทำงานทตอบโจทยและสนองความตองการสงคม ซงสามารถทำไดทงจากการเรยนการสอน การวจย และการบรการวชาการ จงถอเปนหนาทของบคลากรทกระดบของมหาวทยาลยในกำกบของรฐทจะตอบสนองความตองการดงกลาว และสงมอบผลงานทมคณภาพ

๔.๑.๗ หนวยงานภายนอกทกำกบดแล มหาวทยาลยในกำกบของรฐ มการกำหนดหมวดเรองการกำกบดแลไววา “รฐมนตรมอำนาจและหนาทกำกบและดแลโดยทวไป ซงกจการมหาวทยาลยใหเปนไปตามวตถประสงคของมหาวทยาลย และใหสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลหรอมตคณะรฐมนตรทเกยวของกบมหาวทยาลยเปนการเฉพาะ ในกรณทมปญหาขอขดแยงในการดำเนนกจการซงอาจจะเกดความเสยหายตอสวนรวม ใหรฐมนตรเสนอคณะรฐมนตรพจารณาเมอคณะรฐมนตรมวนจฉยประการใดแลวใหผทเกยวของมหนาทปฏบตตามคำวนจฉยของคณะรฐมนตร” (ราชกจจานเบกษา, ๒๕๕๘) โดยหลกการการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยภายใต การกำกบของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ลำดบถดขนไปคอ คณะรฐมนตร และสภานตบญญตแหงชาต ตามลำดบ กระทรวงศกษาธการ แบงสวนราชการออกเปน ๕ องคกรหลก และหนงในนนคอ สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ซงทำหนาทเปนผดำเนนการและเปนฝายเลขานการใหกบคณะกรรมการการอดมศกษา (กกอ.) ซงทำหนาท ในการกำกบสถาบนอดมศกษาของรฐท เปนสวนราชการเปนหลก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 117

อยางไรกตาม ในทางปฏบตมหาวทยาลยในกำกบของรฐกยงคงดำเนนการภายใตกรอบของ กกอ. และ สกอ. ซงทำหนาทโดยผานการสงการมาจากรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ องคกรภายนอกทมความสำคญคอ สำนกงบประมาณ กรมบญชกลาง และสำนกงานตรวจเงนแผนดน โดยเฉพาะสำนกงบประมาณ ประเดนสำคญทสงคมและสาธารณชนตองตระหนกและทำความเขาใจ คอ ความเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ยงมความเปนมหาวทยาลยของรฐไมใชเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยเอกชน การเปลยนสถานภาพในทน คอ การออกจากกรอบกฎระเบยบราชการทแขงตว ขาดความยดหยน ในการดำเนนงาน ทำใหภารกจของมหาวทยาลยทมงเนนความเปนเลศ ทางวชาการ ไมสามารถทำไดภายใตกฎระเบยบราชการ ดงนน การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐยงตองไดรบการจดสรรงบประมาณจากรฐ เพอการดำเนนงานอยางเหมาะสม โดยการบรหารงบประมาณของมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะอยภายใตการกำกบดแลของสภามหาวทยาลยทยดหลกธรรมาภบาลในการบรหารจดการ ขณะเดยวกน มหาวทยาลยในกำกบของรฐตองสรางผลงานทเปนเลศเพอสามารถดง งบประมาณจากภาคสวนตาง ๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน และสราง ความเชอถอใหแกสงคม ดงนน หนวยงานทเกยวของจำเปนตองตระหนก และเขาใจถงความแตกตางของการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐกบ สวนราชการอน ๆ การกำกบดแล ตดตามการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ควรจะเปนการตดตามจากผลผลต ผลลพธเปนตวตง มากกวาจะกำกบทกระบวนการทำงาน จากการศกษาครงนพบวา ผทรงคณวฒ ผบรหารมหาวทยาลยในกำกบของรฐสวนใหญมความเหนพองตรงกนวา หนวยงานทเกยวของกบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 118

การดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐยงขาดความเขาใจ และไมมแนวปฏบตทชดเจนในการทำงานรวมกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ นอกจากน ในบางครงหนวยงานเหลาน ยงออกกฎระเบยบหรอแนวปฏบตทเปนอปสรรคตอการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐดวย

๔.๑.๘ ความเขาใจของสาธารณชนและผมสวนไดสวนเสย ความเขาใจของสาธารณชนตอความเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐยงมความเขาใจผด และกอใหเกดความสบสนแกสงคม เชน การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะทำใหคาเลาเรยนสงขน การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนการเพมเงนเดอนของอาจารย เจาหนาท แตยงปฏบตหนาทเหมอนเดม ประเดนเหลานตองทำความเขาใจแกสาธารณะ ตองสอสารใหสาธารณชน ตลอดจนผมสวนไดสวนเสย เขาใจถงเหตผลความจำเปนทแทจรงของการเปลยนสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐและการยงคงสถานภาพเปนสวนราชการอกรปแบบหนง ขณะเดยวกน การสรางความเขาใจทถกตองแกบคลากรในมหาวทยาลยมความสำคญเชนกน บคลากรตองตระหนกถงความคาดหวงของสงคมตอผลการดำเนนงานของมหาวทยาลย ทงในเชงผลผลต ผลลพธจากการเรยนการสอน การวจย การบรการวชาการ ทสรางผลกระทบเชงบวกตอสงคมระดบสง การไดรบผลตอบแทนในระดบทสงตองมาพรอมกบ การผลตผลงานทมคณภาพ และเกดประโยชนตอสงคม

๔.๑.๙ การเตรยมความพรอมกอนการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ สถาบนอดมศกษาแตละแหง มความพรอมในการเปลยนสภาพ เปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐไมเทากน จำเปนตองมการสำรวจ ความพรอมขององคกรทงในเชงระบบ และความเขาใจของบคลากร ตลอดจน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 119

การเตรยมการการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เนองจากตองม การปรบการบรหารจดการ การปรบกฎระเบยบตาง ๆ ทสอดคลองกบ พ.ร.บ. การจดตงฯ ตองมกระบวนการใหการสรางความเขาใจในหลกการการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐในทกระดบ ตงแตสภามหาวทยาลย บคลากรภายใน นสตนกศกษา และผมสวนไดสวนเสย

กลาวโดยสรป เมอยอนกลบไปตอบโจทยของการศกษาทตงไวในหวขอ ๒.๖ ซงประกอบไปดวยโจทยทงสน ๓ ขอ ซงจากการศกษาและวเคราะห มขอสรปดงตอไปน ขอท ๑: การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มความสำคญตอ การพฒนาระบบอดมศกษาของประเทศไทยหรอไม มากนอยเพยงใด

● ขอสรปจากการศกษา ๑. ในระดบนโยบาย พบวาการผลกดนใหเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ยงคงมความสำคญและเกดประโยชนอยางมากตอการพฒนาระบบอดมศกษาของไทย ๒. ในระดบสถาบนพบวา การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ เปนสงเกอหนนประโยชน (Enabler) ตอการบรหารจดการทดของมหาวทยาลยอยางชดเจน อยางนอยในเรองการบรหารงานบคคล ๓. แมวารฐบาลพยายามผอนปรนและออกกฎหมายเพอใหอสระในการดำเนนงานแกมหาวทยาลยรฐมาตลอดตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๐ เชน เรองการจดการเงนรายได การบรหารงานบคคล การปรบปรงโครงสรางองคกร ฯลฯ แตการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางเตมตวนนยงมความจำเปนทงเหตผลในเชงกฎหมาย เชงการปฏบตการ และการเปนหลกคำประกนความเปนอสระอยางแทจรงในระยะยาว

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 120

๔. สภามหาวทยาลยและผบรหารตองเขาใจและสามารถใชประโยชนจากสถานะการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในการพฒนาองคกรจงจะทำใหเกดผลสมฤทธอยางแทจรง ๕. รฐบาลควรผลกดนนโยบายมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตอไปเพอใหมหาวทยาลยทมความพรอมมโอกาสไดใชศกยภาพของตนไดอยางเตมท ขอท ๒: สภาพการดำเนนงานจรงทเกดขนในมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบหลกการ แนวคด และเจตนารมณทถกตองของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

● ขอสรปจากการศกษา ๑. มมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (ทงทแปรสภาพ และทเกดขนเปน ม.ในกำกบฯ) ทประสบความสำเรจ และไมประสบความสำเรจจากสถานะการเปน ม.ในกำกบฯ ๒. ปจจยพนฐานทสำคญทสดทจะทำใหการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐเกดผลสมฤทธตามทคาดหวงไวคอ “การมธรรมาภบาล” ในการจดการองคกร ๓. “การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ” เปรยบเสมอนเปนการปลดปลอยมหาวทยาลยใหมอสระ (ในการตดสนใจ การกำหนดระเบยบการดำเนนการของตนเอง) “การมธรรมาภบาล” เปรยบเสมอนกรอบทประคองใหมหาวทยาลยพฒนาอยางมวนย ไมออกนอกเสนทาง ทตงไว

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 121

ขอท ๓ รฐบาลควรมแนวทางในการผลกดนการพฒนา “ระบบ” มหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางไร

● ขอสรปจากการศกษา รฐบาลควรสนบสนนนโยบายมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตอไปอยางเตมท บนฐานคดตอไปน ๑. การเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะเกดประโยชนสงสดกตอเมอมหาวทยาลยมความพรอมทจะเปลยนแปลง และมทศทางการพฒนาทถกตองและชดเจน ๒. ธรรมาภบาลเปนปจจยพนฐานทมหาวทยาลยในกำกบ ของรฐตองม (สำคญมากกวาธรรมาภบาลในมหาวทยาลยรฐเดม)

จากขอสรปดงกลาวทมตอโจทยการศกษาทง ๓ ขอ คณะผวจยนำขอสรปและบทวเคราะหทไดนำเสนอขางตนไปใชเปนฐานในการให ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอเปนแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอไป

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 122

๔.๒ ขอเสนอแนวทางการปรบระบบและประสทธภาพ การบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ และบทบาทของรฐในการกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

จากการวเคราะหทงหมด คณะผวจยมขอเสนอเพอการปรบระบบและประสทธภาพการบรหารจดการใหบรรลเปาหมายของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยแบงออกเปน ๒ กลมขอเสนอไดแก ๑) ขอเสนอในเชงนโยบายของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๒) ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยรฐทประสงคจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

๔.๒.๑ ขอเสนอในเชงนโยบายสำหรบระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๑: กำหนดหลกเกณฑกลางสำหรบการกำกบดแลการบรหาร จดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

หลกการ รฐบาลควรกำหนดหลกเกณฑกลางสำหรบการกำกบดแล การบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ซงมงเนนหลกเกณฑการกำกบดแลในเรอง “ธรรมาภบาล” ในการบรหารจดการองคกร ซงเปนหลกเกณฑ ทมหาวทยาลยในกำกบของรฐทกแหงจะตองดำเนนการตาม โดยอาจกำหนดเปนสวนหนงของกฎหมายทเกยวของ ประเดนนความสำคญอยทสภามหาวทยาลยซงมบทบาทสำคญ ในการกำกบดแลการบรหารจดการมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ดงนน หลกเกณฑ องคประกอบของกรรมการสภามหาวทยาลย ทมาจาก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 123

คนภายนอกมากกวาคนภายใน การไดมาของนายกสภามหาวทยาลย กรรมการสภาฯ ผทรงคณวฒ รวมทงการกำหนดบทบาท หนาทของสภามหาวทยาลย ซงควรมการกำหนดหลกเกณฑกลางเพอเปนแนวทางในการนำไปปฏบตของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตวอยางของหลกเกณฑกลางทควรกำหนด ไดแก ๑. กำหนดองคประกอบกรรมการสภามหาวทยาลยใหมกรรมการผทรงคณวฒจากภายนอกมากขน โดยควรมกรรมการภายนอกมากกวากรรมการจากภายในมหาวทยาลย ทงนอาจจะมฐานขอมล ผทรงคณวฒในสาขาวชาชพตาง ๆ ทไดรบการยอมรบจากสงคม เพอประกอบในการพจารณาสรรหา ๒. กำหนดหลกเกณฑและกระบวนการคดเลอกและสรรหา นายกสภามหาวทยาลย กรรมการสภามหาวทยาลยและผบรหาร ทตองเกดจากการมสวนรวมของประชาคม และทโปรงใสตรวจสอบได ๓. กำหนดใหสภามหาวทยาลยตองรายงานผลการดำเนนงานของสภามหาวทยาลยใหประชาคมรบทราบ ๔. มการประเมนผลการปฏบตงานของสภามหาวทยาลยโดยองคกรกลางเปนผประเมน มากกวาการประเมนตนเองเหมอนในปจจบน ๕. เสรมสรางความเขมแขงของสภามหาวทยาลย โดยมงปรบบทบาทของกรรมการสภาฯ ใหมหนาทรบผดชอบทชดเจน มใชมบทบาทเพยงการเขาประชมและใหความคดเหนเทานน โดย ๑) มระบบสนบสนนการทำงานของคณะกรรมการสภามหาวทยาลยทมประสทธภาพ ๒) มคาตอบแทนทเหมาะสมกบหนาทและความรบผดชอบ ๓) มเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางคณะกรรมการสภามหาวทยาลยอยางเพยงพอ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 124

๔) การสรางชองทางและเปดโอกาสประชาคมไดรบร รวมแสดงความเหน และตรวจสอบกรรมการสภา ตงแตกระบวนการสรรหา ๕) ควรมโปรแกรมการแนะนำ (Orientation) สำหรบกรรมการสภามหาวทยาลยทเขามารบตำแหนงใหม และมโปรแกรมอบรมใหแกกรรมการสภาฯ เปนประจำ ๖) ควรมการกำหนดสงททำไดและไมควรทำเพอหลกเลยงเรองผลประโยชนทบซอน (Conflict of interest) เมอเขามาเปนกรรมการสภามหาวทยาลย ๖. มการประเมนผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยโดยผม สวนไดสวนเสยภายนอกอยางเทยงตรง

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. คณะกรรมการการอดมศกษา (พจารณากำหนดหลกเกณฑ) ๒. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (รวมยกรางหลกเกณฑกลาง) ๓. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) (รวมยกราง หลกเกณฑกลาง)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 125

ขอเสนอท ๒: เรงปรบกลไกการกำกบดแลจากภายนอก (External governance)

หลกการ รฐบาลควรเรงปรบกลไกการกำกบดแลจากภายนอก (External governance) ซงประกอบดวยหนวยงานกลางทสำคญของประเทศ เชน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สำนกงบประมาณ สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สำนกงานตรวจเงนแผนดน กรมบญชกลาง เปนตน โดยตองมการปรบในหลายระดบ ไดแก ๑. สราง/ปรบความเขาใจใหกบหนวยงานกลางทเกยวของวา มหาวทยาลยในกำกบของรฐคออะไร มหลกการเหตผล และความสำคญตอการพฒนาการอดมศกษาและการพฒนาประเทศอยางไร ๒. ปญหาสวนใหญมไดอยทหลกการ แตอยทการปฏบต โดยเฉพาะความทวถงและความมมาตรฐานของแนวปฏบต ๓. กระทรวงศกษาธการควรมกลไกใหหนวยงานกลางปรบวธการและมความเขาใจมหาวทยาลยในกำกบของรฐซงเปนหนวยงานของรฐแต ไมไดอยในระบบราชการ การผลกดนใหเกดการปรบบทบาทและภารกจของหนวยงานกลางดงกลาว ๔. กระทรวงศกษาธการ (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา) ตองทำหนาทเปนพเลยง สนบสนนมหาวทยาลยใหเขาใจหลกการการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และมภาวะการนำ (Leadership) โดยใหมการถอดบทเรยนทเปน Best practice ๕. บทบาทของสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ตองทำหนาทเปน Promoter สวนมหาวทยาลยตองมการบรหารจดการ ตวเองทโปรงใส มหาวทยาลยตองสรางคณภาพและมาตรฐาน เพอใหสงคมเกดความเชอมน

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 126

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. คณะรฐมนตร (พจารณาเหนชอบในหลกการเรองการปรบบทบาทของหนวยงานกำกบดแลระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ) ๒. คณะกรรมการการอดมศกษา (เสนอแนะการปรบบทบาทกลไกฯ ตอคณะรฐมนตร) ๓. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (เสนอแนะแนวทาง การปรบบทบาท) ๔. สำนกงบประมาณ (ปรบบทบาท) ปรบวธการจดสรรงบประมาณทเปนลกษณะของอดหนนทวไป (Block grant) อยางแทจรง โดยใชกลไกการประเมนผลการดำเนนงาน (Performance) ของมหาวทยาลยเปนกลไกการจดสรรงบประมาณเพอใหเกดประสทธภาพประสทธผลและคมคาตอการลงทน ๕. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (ปรบบทบาท) สกอ. ควรเปนหนวยงานทอำนวยความสะดวก (Facilitate) และบคลากรของ สกอ. ตองเขาใจบรบทของอดมศกษาทเปลยนแปลงไปอยางมากและปรบวธการทำงานใหทนตอการเปลยนแปลง ๖. สำนกงานตรวจเงนแผนดน (ปรบบทบาท) ปรบวธการ ตรวจสอบในรปแบบของ Post-audit

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 127

ขอเสนอท ๓: ปรบรปแบบการจดสรรงบประมาณแผนดน

หลกการ รฐบาลควรพจาณาปรบรปแบบการจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (รวมถงสถาบนอดมศกษาของรฐอนดวย) เนองจากการจดสรรงบประมาณแผนดนในปจจบนผทมอำนาจหนาทหลกคอ สำนกงบประมาณซงยงคงใหวธการแบบเดม มหาวทยาลยในกำกบของรฐยงคงจดทำคำของบประมาณเปนรายการตามหมวดรายจายงบประมาณ เชน เงนเดอน คาจางชวคราว คาจางประจำ คาตอบแทน ใชสอย และวสด ถงแมวาในปจจบนมการจำแนกคำของบประมาณเปน คาใชจายบคลากร คาใชจายงบประมาณประจำ (Function based) และคาใชจายงบบรณาการ หรอคาใชจายเชงพนท (Agenda based หรอ Area based) ในการจดสรรใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐจดสรรมาในรปแบบหมวดเงนอดหนนทวไป (Block grant) สวนงบลงทนซงสวนใหญเปนครภณฑ (การศกษา) และสงกอสราง จะจดสรรใหเปนรายการ ซงวธการจดสรรใหกบมหาวทยาลยแตละแหงขนอยกบงบประมาณในปทผานมา สวนใหญทไดรบการจดสรรเพมจะเปนคาใชจายเรองบคลากรสวนอน ๆ เพองานประจำ เชน การเรยนการสอน การวจย และอน ๆ เพมขนนอยมาก หรอบางแหงอาจลดลง อยางไรกตามการจดสรรงบประมาณแผนดนนาจะตองม การปรบเปลยน มหลายประเทศทมการกำหนดการจดสรรงบประมาณให ภาคอดมศกษาทมหลากหลายรปแบบ เชน หลายประเทศใหการจดตงเปนคณะบคคล เชน University Grant Committee (UGC) หรอเปน หนวยงานกลาง เชน Higher Education Funding Council (HEFC) ขนเพอทำหนาทในการจดสรรงบประมาณแผนดนซงหนวยงานหรอคณะบคคลเหลานทำหนาทในการกำหนดรปแบบและวธการจดสรรงบประมาณ เพอการเรยนการสอน การวจย และอน ๆ (เชน ในขอเสนอท ๔) สวนหนง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 128

เพอใชงบประมาณในการผลกดนนโยบายรฐบาล ผลตกำลงคน และสรางผลงานวจยในการพฒนาประเทศและสรางความเปนเลศทางวชาการใหกบสถาบนอดมศกษา UGC/HEFC นอกจากเสนอเกณฑและวธการจดสรรงบประมาณในรปแบบตาง ๆ ตามความเหมาะสมซงกรอบวงเงนงบประมาณของสถาบนอดมศกษามาจากรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ เพอใหสถาบนอดมศกษาดำเนนงานตามนโยบายและทศทางการพฒนาประเทศของรฐบาล และสอดคลองกบแผนการผลตกำลงคนทตรงตามความตองการของผใชและการพฒนาประเทศ รวมทงการผลตงานวจยในสาขาตาง ๆ เพอการพฒนาความเปนเลศทางวชาการ และการพฒนาอตสาหกรรม ของประเทศ อกบทบาทหนงทสำคญคอการตดตามและประเมนผล การดำเนนงานของสถาบนอดมศกษาและนำผลนนมาใชเปนสวนหนงในการจดสรรงบประมาณใหกบมหาวทยาลย เชน การผลตกำลงคน หรอ การประเมนคณภาพดานงานวจย เปนตน เพอใหมหาวทยาลยมคณภาพและทำงานใหมประสทธภาพมากยงขน

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. คณะรฐมนตรใหความเหนชอบการจดตง UGC หรอ HEFC ๒. รฐมนตร (โดยสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา) พจารณาเพอเสนอจดตงคณะกรรมการดำเนนการจดตง UGC หรอ HEFC โดยใหมการศกษาเพอกำหนดอำนาจหนาทของ UGC หรอ HEFC ในการจดสรร งบประมาณใหกบสถาบนอดมศกษา ๑) สำนกงบประมาณรวมเปนคณะกรรมการ ๒) สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตรวมเปนคณะกรรมการ ๓) สำนกงานเลขาธการสภาการศกษารวมเปนคณะกรรมการ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 129

๓. ผแทนทประชมอธการบดแหงประเทศไทยรวมเปนคณะกรรมการ ขอเสนอท ๔: ปรบการจดสรรงบประมาณอดมศกษาเปนการจดสรร งบประมาณผานดานอปสงค (Demand-side Financing) มากขน

หลกการ อยางไรกตามขอเสนอ ๓ อาจจะใชเวลาในการจดตง ในชวงเวลานจงเสนอใหรฐบาลควรพจารณา (สามารถดำเนนการไดทนท) ผลกดน การจดสรรงบประมาณสอดมศกษาใหเปนการจดสรรผานดานอปสงค (Demand-side Financing) อยางเตมท เพอกระตนใหมหาวทยาลย ยกระดบคณภาพและประสทธภาพการดำเนนงาน และประสทธภาพ การบรหารจดการ กลาวคอ การทมหาวทยาลยไดรบเงนผานดานอปสงค จะทำใหมหาวทยาลยตองปรบรปแบบการบรหารจดการของตนใหดและ มประสทธภาพ มฉะนนมหาวทยาลยจะมความเสยงในเรองตนทนและรายได เนองจากภายใตการทำงานของกลไกการจดสรรงบประมาณผานดาน อปสงคนน ผเรยนจะเปนผเลอกเขาเรยนในมหาวทยาลยทดทสดทตนเองจะมศกยภาพเรยนได ดวยสภาพนสภามหาวทยาลย ผบรหาร และประชาคม กจะมความตนตวในการรวมดำเนนการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอไปได กจะเกดประโยชนตอการบรหารจดการของมหาวทยาลยของรฐทกแหง ไมเฉพาะแตมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ในการดำเนนการดงกลาวขางตนเปนเพยงรปแบบหนงของ การจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (รวมถงสถาบนอดมศกษาของรฐ)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 130

ในหลกการของการจดสรรงบประมาณผานอปสงค หรอผาน ตวผเรยนนนตองมการกำหนดวางบประมาณทผานรายหวนกศกษาในแตละสาขาวชาจะเปนอยางไร ขอมลสวนหนงทสำคญคอ คาใชจายตอหว นกศกษา (Unit cost) ในรายสาขา ซงปจจบนในแตละสาขาของแตละมหาวทยาลยอาจจะไมเทากน และในขณะเดยวกนมหาวทยาลยแตละแหงกเกบคาเลาเรยนไมเทากนและคาเลาเรยนตาง ๆ เหลานนกไมสะทอนตนทนทแทจรง ซงหากดำเนนการใหมการกำหนด Reference Unit Cost ในแตละสาขาและประเภทสถานศกษาได ซงอาจตองทำใหมหาวทยาลยตองปรบคาเลาเรยนทสะทอนตนทนมากขนพรอมกบเพมคณภาพการเรยนการสอน นอกจากน รฐตองพจารณาวาสาขาวชาอะไรบางทรฐตองการให Subsidy มากนอยแคไหน เพอกำหนดและมการประกาศใหชดเจน รฐจะสนบสนนตามจำนวนนกศกษาทเขาศกษาในมหาวทยาลยแตละแหง สวนทรฐไมให Subsidy คอผเรยนตองรบผดชอบทงหมด นอกจากนนหากม การปรบมาใชการจดสรรงบประมาณแบบอปสงค ตองมการปรบเรองกองทนกยมเพอการศกษาใหสอดคลองกบกลไกใหมดวย

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. คณะรฐมนตร (พจารณาเหนชอบเรองการจดสรรงบประมาณอดมศกษาผานดานอปสงค) ๒. คณะกรรมการการอดมศกษา (เสนอแนะจดสรรงบประมาณอดมศกษาผานดานอปสงค) ๓. สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา (รวมยกรางขอเสนอและหลกเกณฑการจดสรรงบประมาณ) ๔. สำนกงบประมาณ (รวมยกรางขอเสนอและหลกเกณฑ การจดสรรงบประมาณ)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 131

๕. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (รวมยกรางขอเสนอและหลกเกณฑการจดสรรงบประมาณ) ขอเสนอท ๕: การสอสารและสรางความเขาใจเรองหลกการ บทบาท หนาทของมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอสาธารณะ

กลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐควรสอสาร สรางความเขาใจตอสงคม เพอใหสาธารณชน และผมสวนไดสวนเสยไดรจกมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางถกตอง โดยตองถอวา เปนวาระสำคญ ตองมการวางกลยทธการสอสารในเรองดงกลาวนอยางจรงจงและหวงผล ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.)* จะตองมบทบาทเปนแกนกลางนำในการสอสาร ประชาสมพนธ สรางความเขาใจเกยวกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐตอสาธารณชน ตลอดจนนำเสนอความกาวหนาผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยในกำกบของรฐใหสาธารณชนรบทราบ (* ปจจบน มการควบรวมทประชมอธการบดมหาวทยาลยในกำกบของรฐกบทประชมอธการบดแหงประเทศไทย) โดยอาจมสาระสำคญทควรสอสารตอสงคม ดงตอไปน ๑. เหตผลความจำเปนของการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยเนนหลกการเพมประสทธภาพ คณภาพของการดำเนนงานดวยการใหอสระในการจดการ (Autonomy) ๒. ตวอยางการบรหารจดการมหาวทยาลยชนนำในตางประเทศ ภายใตรปแบบ Autonomous University ๓. ความแตกตางระหวางการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (Autonomous University) กบการแปรสภาพเปนเอกชน (Privatization) ประเดนเรองธรรมาภบาลและการกำกบดแล (Governance) ในมหาวทยาลยในกำกบ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 132

๔. บทบาทของสงคมทจะชวยสงเสรมและกำกบดแลมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๕. ผลกระทบตอผมสวนไดสวนเสยจากการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ประเดนความเขาใจทออนไหวทสดประการหนงคอการเกบ คาเลาเรยน ควรมการสรางความเขาใจตอสาธารณชนวาการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐไมจำเปนตองขนคาเลาเรยน เพราะการเกบคาเลาเรยน ในระดบอดมศกษามความจำเปนตองใหผเรยนสนบสนนบางสวน โดยคำนงถงประโยชนทผเรยนไดรบเมอสำเรจการศกษาซงมมลคาสงกวา ผทสำเรจการศกษาในระดบทตำกวา

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (กำหนดกลยทธ แผน และสาระทจะสอสาร) ๒. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (รวมสอสารทำ ความเขาใจ) ๓. มหาวทยาลย (รวมสอสารทำความเขาใจ) ขอเสนอท ๖: การรายงานผลการดำเนนงานของมหาวทยาลยตอ ผมสวนไดสวนเสย

หลกการ ควรกำหนดใหมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตองรายงานผล การดำเนนงานใหผมสวนไดสวนเสยทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยทราบ เพอมงหวงใหเกดการรบรและรวมตดตามตรวจสอบการดำเนนงานของมหาวทยาลย ทงนแมมหาวทยาลยในกำกบของรฐจะไดอสระและ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 133

ความคลองตวในการบรหารจดการตนเอง แตกยงจำเปนตองยดโยงและ ตอบสนองตอความตองการของผมสวนไดสวนเสย และสงคมในวงกวาง ทงน วธการรายงานอาจทำไดหลากหลายรปแบบ เชน การเผยแพรรายงานประจำปดวยขอมลทกำหนดให การรายงานทางการเงนตอสาธารณะ การเปดเวทประจำปใหประชาคมซกถามและแลกเปลยนความคดเหน และขอมลกบผบรหารและสภามหาวทยาลยในลกษณะคลายกบทบรษท จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยจดการประชมสามญประจำปสำหรบ ผถอหนของบรษท (Shareholder General Meeting) ซงในกรณของมหาวทยาลยในกำกบของรฐกคอการประชมประจำปของผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder General Meeting)

ตวอยางวธการรายงานผลการดำเนนงาน: ๑. การเผยแพรรายงานประจำปดวยขอมลทกำหนดให ๒. การรายงานทางการเงนตอสาธารณะ ๓. Good University Report ๔. การเปดเวทประจำปใหประชาคมซกถามและแลกเปลยนความคดเหนและขอมลกบผบรหารและสภามหาวทยาลย

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (กำหนดหลกเกณฑและแนวทางในการรายงานผลการดำเนนงาน) ๒. มหาวทยาลยในกำกบของรฐ (รายงานผลการดำเนนงานประจำป)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 134

ขอเสนอท ๗: หนวยงานกำกบดแลธรรมาภบาลของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ

รฐบาลควรกำหนดใหมหนวยงานทำหนาทกำกบดแลธรรมาภบาลของมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางจรงจงในลกษณะทเปน Regulator ในลกษณะคลายกบสำนกงานคณะกรรมการกำกบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (กลต.) ทกำกบดแลเรองธรรมาภบาลของบรษท จดทะเบยนในตลาดหลกทรพย หนวยงานดงกลาวนอาจทำหนาทกำหนดหลกเกณฑและแนวปฏบตทเกยวของกบธรรมาภบาลของมหาวทยาลย ในกำกบของรฐ ทงนอาจกำหนดใหสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษาทำหนาทกำกบดแลธรรมาภบาลดงกลาวได อยางไรกตาม จะตองมนใจวาหนวยงานดงกลาวจะดำเนนการอยางสมดล กลาวคอจะตองไมกำหนด หลกเกณฑและแนวปฏบตทไมจำเปนหรอมากจนเกนไปซงจะทำใหมหาวทยาลยขาดความคลองตวในการจดการตนเองอยางมประสทธภาพ นอกจากน ยงควรมการประเมนผลสมฤทธของกลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยจำแนกเปนกลมตามบรบทและอายของการแปรสภาพ/จดตง เพอนำไปสการพฒนามหาวทยาลยแตละกลมตอไป

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. คณะกรรมการการอดมศกษา (กำหนดหลกเกณฑและ แนวปฏบต) ๒. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (ดำเนนการกำกบดแล)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 135

ขอเสนอท ๘: ระบบมหาวทยาลยพเลยง

ควรพฒนาระบบมหาวทยาลยพเลยง เพอใหมหาวทยาลยทผานประสบการณการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐแลว และสามารถดำเนนการไดอยางประสบผลสำเรจ มารวมใหแนวทาง แบงปนประสบการณ ใหขอเสนอแนะ/ชแนะตอมหาวทยาลยของรฐทประสงคจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ผรบผดชอบดำเนนการ ๑. ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (กำหนดหลกเกณฑและแนวทางในการสรางเครอขายพเลยง) ๒. มหาวทยาลยในกำกบของรฐ (เปนพเลยงใหกบมหาวทยาลยในกำกบของรฐอน ๆ และมหาวทยาลยของรฐทตองการแปรสภาพมาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ)

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 136

๔.๒.๒ ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยรฐทประสงคหรอมแผนจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ

ขอเสนอท ๑: ควรมหลกเกณฑในการตรวจสอบความพรอมของมหาวทยาลยรฐทประสงคจะแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยคณะผวจยเสนอวา ควรมหลกเกณฑในการตรวจสอบความพรอม อยางนอย ๓ ดาน ไดแก ๑. ความพรอมในดานความเขาใจของประชาคมภายในมหาวทยาลย กลาวคอ ประชาคมภายในมหาวทยาลยจะตองเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ และประชาคมสวนใหญจะตองเหนดวยและสนบสนนการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐอยางแทจรง ๒. ความพรอมในดานจดยนและทศทางการพฒนามหาวทยาลย (Re-profiling) กลาวคอ มหาวทยาลยจะตองแสดงใหเหนอยางชดเจนวา จะพฒนาความเปนเลศทางดานวชาการไปในทศทางใด พสจนศกยภาพ โอกาส และขอจำกดตาง ๆ อยางรอบคอบ ถถวน รวมถงเรองความพรอมของบคลากร ความมนคงและยงยนทางการเงน และอน ๆ ทจำเปน ๓. ความพรอมของบคลากรสายสนบสนน กลาวคอ บคลากรสายสนบสนนจะตองมความเขาใจ มความรความสามารถ มความพรอมทจะทำงานภายใตเงอนไขใหมของระบบมหาวทยาลยในกำกบของรฐ การเตรยมความพรอมของบคลากรสายสนบสนนนเปนหวใจสำคญสความสำเรจ ของการแปรสภาพ เพราะหากแปรสภาพแลว แตบคลากรสายสนบสนนซงเปนกลไกขบเคลอนดานการบรหารจดการ ยงทำงานเชนเดม ภายใตกฎกตกาและเงอนไขเดม กจะไมเกดการปรบปรงเปลยนแปลงดงทตงใจ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 137

ขอเสนอท ๒: การเตรยมการแปรสภาพเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ๑. การแลกเปลยนเรยนรจากมหาวทยาลยในกำกบของรฐทดำเนนการในปจจบน เพอรบทราบประสบการณ แนวทางการดำเนนงานดานตาง ๆ ตลอดจนประเดนทพงใหความสำคญ เพอใหการดำเนนการชวงเปลยนผานเปนไปดวยด ๒. การเตรยมผนำในการขบเคลอนการเปลยนสถานภาพไปเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดยอาจจะใหบคลากรทมศกยภาพ และมความเขาใจในการเปนมหาวทยาลยไปเรยนร หรอไป Shadowing กบมหาวทยาลยในกำกบของรฐทไดรบการยอมรบจากแวดวงวชาการ และสงคมวาเปนแบบอยางทด ๓. การปรบโครงสรางการดำเนนงานของหนวยงานในมหาวทยาลย วเคราะหกลมงาน จดภาระงานใหมทงงานวชาการ และงานบรหารจดการเพอลดความซำซอนของงานและคน จะเปนการบรหารจดการทมประสทธภาพมากขน ๔. การจดเตรยมรางกฎ ระเบยบทเกยวของในการเปลยนแปลง ในดานตางๆ เชน การบรหารงานบคคล การเงนและงบประมาณ การจดซอจดจาง และวชาการ ๕. การเตรยมความพรอมใหบคคลทกฝายเขาใจหลกการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐเปนการสรางความเปนเลศทางวชาการ เปนกลไกสำคญในการพฒนาอดมศกษาและพฒนาประเทศมใชคำนงถงแต ผลประโยชนสวนตนเปนสำคญ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 138

๔.๒.๓ ขอเสนอสำหรบกลมมหาวทยาลยในกำกบของรฐในปจจบน ๑. การวเคราะหชวงหางระหวางผลลพททคาดหวงจากการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ (Expected Performance) กบผล การดำเนนงานจรงในปจจบน (Actual Performance) ทงทางดานวชาการ ดานการเงน ดานบคคล เพอหากลยทธ แนวทางการลดชวงหางดงกลาว ๒. การปรบเปลยน กรอบวธคด การทำงานของบคลากรทกระดบ ใหสอดรบเปนไปในทศทางทรวมกนพฒนามหาวทยาลยใหบรรลเปาหมายรวมกนอยางมประสทธภาพ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 139

บรรณานกรม ภาษาไทย

เกษม สวรรณกล. (๒๕๔๐). มหาวทยาลยนอกระบบ คออะไร. วารสารมหาวทยาลย. (๒๓ ตลาคม ๒๕๔๐) : ๑.

คณะกรรมการจดทำยทธศาสตรชาต. (มปพ). รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) สรปยอ. มปท.

จรส สวรรณเวลา. (๒๕๕๑). ความเปนอสระของมหาวทยาลยไทย. กรงเทพฯ : สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เฉลมภทร พงศอาจารย. (๒๕๔๖). การศกษาเปรยบเทยบการบรหารและการจดสรรทรพยากรของสถาบนอดมศกษากอนและหลงเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ กรณศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. วทยานพนธ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน และคณะ. (๒๕๔๖). การประเมนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ. รายงานวจย. ปทม.

ธระพร วระถาวร. (๒๕๔๙). กรรมการสภาจฬาฯ. หนงสอพมพมตชน. วนพธท ๒๗ ธนวาคม ๒๕๔๙, หนา ๗.

มหาวทยาลยเชยงใหม. (๒๕๕๗). รายงานการประเมนผลการเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยเชยงใหม พ.ศ. ๒๕๕๗.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 140

ราชกจจานเบกษา. (๒๕๐๒). พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๗๖ ตอนท ๙๘ : ๒๗ ตลาคม ๒๕๐๒.

______________. (๒๕๓๓). พระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร พ.ศ. ๒๕๓๓. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๐๗ ตอนท ๑๓๑ : ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๓๓.

______________. (๒๕๔๐). พระราชบญญตมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พ.ศ.๒๕๔๐. ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท ๑๑๔ ตอนท ๕๑ ก : ๑ ตลาคม ๒๕๔๐.

______________. (๒๕๔๐). พระราชบญญตมหาวทยาลยมหามกฏ ราชวทยาลย พ.ศ. ๒๕๔๐. ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท ๑๑๔ ตอนท ๕๑ ก : ๑ ตลาคม ๒๕๔๐.

______________. (๒๕๔๑). พระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร พ.ศ. ๒๕๔๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๑๕ ตอนท ๑๑ ก : ๖ มนาคม ๒๕๔๑.

______________. (๒๕๔๑). พระราชบญญตมหาวทยาลยแมฟาหลวง พ.ศ. ๒๕๔๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๑๕ ตอนท ๖๕ ก : ๒๕ กนยายน ๒๕๔๑.

______________. (๒๕๔๗). พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๔๗. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๑ ตอนพเศษ ท ๗๐ ก : ๑๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 141

______________. (๒๕๕๐). พระราชบญญตการบรหารสวนงานภายในของสถาบนอดมศกษา พ.ศ. ๒๕๕๐. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๔ ตอนท ๖๑ ก : ๒๗ กนยายน ๒๕๕๐.

______________. (๒๕๕๐). พระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ พ.ศ. ๒๕๕๐. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๔ ตอนท ๙๘ ก : ๒๖ ธนวาคม ๒๕๕๐.

______________. (๒๕๕๐). พระราชบญญตมหาวทยาลยมหดล พ.ศ. ๒๕๕๐. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๔ ตอนท ๖๘ ก : ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐.

______________. (๒๕๕๑). พระราชบญญตจฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. ๒๕๕๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๕ ตอนท ๒๙ ก : ๖ กมภาพนธ ๒๕๕๑.

______________. (๒๕๕๑). พระราชบญญตมหาวทยาลยเชยงใหม พ.ศ. ๒๕๕๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๕ ตอนท ๔๔ ก : ๖ มนาคม ๒๕๕๑.

______________. (๒๕๕๑). พระราชบญญตมหาวทยาลยทกษณ พ.ศ. ๒๕๕๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๕ ตอนท ๒๘ ก : ๕ กมภาพนธ ๒๕๕๑.

______________. (๒๕๕๑). พระราชบญญตมหาวทยาลยบรพา พ.ศ. ๒๕๕๐. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๕ ตอนท ๕ ก : ๙ มกราคม ๒๕๕๑.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 142

______________. (๒๕๕๑). พระราชบญญตสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง พ.ศ. ๒๕๕๑. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๕ ตอนท ๔๕ ก : ๗ มนาคม ๒๕๕๑.

______________. (๒๕๕๓). พระราชบญญตมหาวทยาลยกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๕๓. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๗ ตอนท ๖๙ ก : ๑๒ พฤศจกายน ๒๕๕๓.

______________. (๒๕๕๓). พระราชบญญตมหาวทยาลยพะเยา พ.ศ. ๒๕๕๓. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๗ ตอนท ๔๔ ก : ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๕๓.

______________. (๒๕๕๕). พระราชบญญตสถาบนดนตรกลยาณวฒนา พ.ศ. ๒๕๕๕. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๒๙ ตอนท ๔๕ ก : ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๕๕.

______________. (๒๕๕๖). พระราชบญญตเปลยนชอมหาวทยาลยกรงเทพมหานครเปนมหาวทยาลยนวมนทราธราช พ.ศ. ๒๕๕๖. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๐ ตอนท ๕๓ ก : ๒๐ มถนายน ๒๕๕๖.

______________. (๒๕๕๘). พระราชบญญตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. ๒๕๕๘. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๒ ตอนท ๖๖ ก : ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘.

______________. (๒๕๕๘). พระราชบญญตมหาวทยาลยขอนแกน พ.ศ. ๒๕๕๘. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๒ ตอนท ๖๖ ก : ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 143

______________. (๒๕๕๘). พระราชบญญตมหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. ๒๕๕๘. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๒ ตอนท ๖๖ ก : ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘.

______________. (๒๕๕๘). พระราชบญญตมหาวทยาลยสวนดสต พ.ศ. ๒๕๕๘. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๒ ตอนท ๖๖ ก : ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘.

______________. (๒๕๕๙). ประกาศเรอง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔). ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๓ ตอนท ๑๑๕ ก : ๓๐ ธนวาคม ๒๕๕๙.

______________. (๒๕๕๙). พระราชบญญตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พ.ศ. ๒๕๕๙. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๓ ตอนท ๓๓ ก : ๒๑ เมษายน ๒๕๕๙.

______________. (๒๕๕๙). พระราชบญญตมหาวทยาลยศลปากร พ.ศ. ๒๕๕๙. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๓ ตอนท ๔๙ ก : ๒ มถนายน ๒๕๕๙.

______________. (๒๕๕๙). พระราชบญญตราชวทยาลยจฬาภรณ พ.ศ. ๒๕๕๙. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๓ ตอนท ๗ ก : ๑๙ มกราคม ๒๕๕๙.

______________. (๒๕๕๙). พระราชบญญตมหาวทยาลยสงขลานครนทร พ.ศ. ๒๕๕๙. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๓๓ ตอนท ๕๓ ก : ๒๑ มถนายน ๒๕๕๙.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 144

______________. (๒๕๓๕). พระราชบญญตมหาวทยาลยวลยลกษณ พ.ศ. ๒๕๓๕. ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท ๑๐๙ ตอนท ๔๐ : ๗ เมษายน ๒๕๓๕.

วจตร ศรสอาน. (๒๕๕๘). มหาวทยาลยในกำกบของรฐ: นวตกรรม การบรหารมหาวทยาลยในประเทศไทย. เอกสารวชาการ.

สถาบนคลงสมองของชาต. (๒๕๕๙). ประมวลผลหลกสตรธรรมภบาลเพอการพฒนาอดมศกษา.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (๒๕๔๕). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕. กรงเทพฯ : บรษท พรกหวานกราฟฟค จำกด.

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (๒๕๕๓). สถาบนอดมศกษาไทย. พมพครงท ๑. กรงเทพฯ : หจก.อรณการพมพ.

______________. (มปท). ความเปนมาของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ : อดตถงปจจบน. (เอกสารอดสำเนา).

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (มปพ). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙.

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา. (๒๕๕๓). การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. ๒๕๕๒–๒๕๖๑). กรงเทพฯ : บรษท พรกหวานกราฟฟค จำกด.

______________. (๒๕๕๓). แผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. ๒๕๕๒–๒๕๕๙). กรงเทพฯ : บรษท พรกหวานกราฟฟค จำกด.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 145

______________. (๒๕๖๐). แผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ. ๒๕๖๐–๒๕๗๙). กรงเทพฯ : บรษท พรกหวานกราฟฟค จำกด.

สรพล นตไกรพจน และกฤตน ดงแกว. (๒๕๕๙). มหาวทยาลยไทย: พฒนาการมหาวทยาลยในกำกบ และกฎหมายท เกยวกบ การบรหารงาน. กรงเทพฯ : บรษทพมพดการพมพ จำกด.

อทมพร จามรมาน และคณะ. (๒๕๔๒). การเตรยมพรอมของมหาวทยาลยของรฐเพอเปนมหาวทยาลยในกำกบรฐบาล. สำนกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 146

ภาษาองกฤษ

Andersen, Don and Richard, John, (1998). University in Twenty Countries.

เวบไซต

http://web.sut.ac.th/2012/index.php, 25 September 2559. http://www.wu.ac.th/th, 25 September 2559. http://www.mcu.ac.th/site/, 25 September 2559. http://www.mbu.ac.th/index.php#.WKynSX8aKUk, 25 September 2559. http://www.mfu.ac.th/index1.php, 25 September 2559. http://www2.kmutt.ac.th/, 25 September 2559. http://www.mahidol.ac.th/, 25 September 2559. http://www.kmutnb.ac.th/, 25 September 2559. http://www.buu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.tsu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.chula.ac.th/, 25 September 2559. http://www.cmu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.kmitl.ac.th/, 25 September 2559. http://www.up.ac.th/, 25 September 2559. http://www.nmu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.pgvim.ac.th/, 25 September 2559. http://www.ku.ac.th/, 25 September 2559. http://www.kku.ac.th/, 25 September 2559. http://www.dusit.ac.th/, 25 September 2559. http://www.tu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.swu.ac.th/, 25 September 2559. http://www.su.ac.th/, 25 September 2559. http://www.psu.ac.th/, 25 September 2559.

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 147

ภาคผนวก

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 148

ภาคผนวก ๑: คำอกษรยอ

ก.พ. สำนกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน ก.พ.ร. สำนกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ก.พ.อ. คณะกรรมการขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา จฬาฯ จฬาลงกรณมหาวทยาลย นมร. มหาวทยาลยนวมนทราธราช ม.กทม. มหาวทยาลยกรงเทพมหานคร มก. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มข. มหาวทยาลยขอนแกน มจธ. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มจพ. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ มจร. มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย มช. มหาวทยาลยเชยงใหม มทษ. มหาวทยาลยทกษณ มทส. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มธ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร มบ. มหาวทยาลยบรพา มพ. มหาวทยาลยพะเยา มฟล. มหาวทยาลยแมฟาหลวง มม. มหาวทยาลยมหดล มมร. มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย มวล. มหาวทยาลยวลยลกษณ มศก. มหาวทยาลยศลปากร มศว. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 149

มสด. มหาวทยาลยสวนดสต มอ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร สกว. สถาบนดนตรกลยาณวฒนา สกศ. สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา สกอ. สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สจล. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สตง. สำนกงานตรวจเงนแผนดน สมศ. สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) สรอ. สหรฐอเมรกา

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 150

ภาคผ

นวก

๒:

รายช

อผทร

งคณวฒ

ทรวม

แสดง

ความ

คดเห

น (ก

ารสม

ภาษณ

)

ท ผท

รงคณ

วฒ

ความ

เกยว

ของก

บระบ

บ ม.

ในกำ

กบฯ

วนทส

มภาษ

ณ

ตำแห

นง

๑ ๒ ๓

๕ ตล

าคม

๒๕๕๙

๒๑ ต

ลาคม

๒๕๕

๙

๒๘ ต

ลาคม

๒๕๕

๙

ดร.สเม

ธ แย

มนน

ดร.กตพ

งค พ

รอมว

งค

ศ.ดร

.วจต

ร ศร

สอาน

อดตเ

ลขาธ

การค

ณะก

รรมก

าร

การอ

ดมศก

ษา/อ

ดตนา

ยกสภ

า

มหาว

ทยาล

ยเทค

โนโล

ยราช

มงคล

ธญ

บร

เลขา

ธการ

สำนก

งาน

คณะก

รรมก

ารนโ

ยบาย

วทยา

ศาสต

ร

เทคโ

นโลย

และน

วตกร

รมแห

งชาต

(ส

วทน.

) นา

ยกสภ

ามหา

วทยา

ลยเท

คโนโ

ลย

สรนา

ร/มห

าวทย

าลยว

ลยลก

ษณ

อดตข

าราช

การแ

ละผบ

รหาร

คณ

ะกรร

มการ

การอ

ดมศก

ษา

กระท

รวงศ

กษาธ

การ/

อดต

นายก

สภาแ

ละผบ

รหาร

มห

าวทย

าลยข

องรฐ

และ

ในกำ

กบขอ

งรฐ

ผใชบ

ณฑต

จากร

ะบบ

อดมศ

กษาไทย

อด

ตรฐม

นตรว

าการ

กร

ะทรว

งศกษ

าธกา

ร/ผก

อตง

อธกา

รบดแ

ละนา

ยกสภ

า มห

าวทย

าลยใ

นกำก

บของ

รฐ

หลาย

แหง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 151

ท ผท

รงคณ

วฒ

ความ

เกยว

ของก

บระบ

บ ม.

ในกำ

กบฯ

วนทส

มภาษ

ณ

ตำแห

นง

ศ.นพ

.วจา

รณ พ

านช

ศ.ดร

.พจน

สะเพย

รชย

ศ.ดร

.ประ

สาท

สบคา

รศ

.คณหญ

ง สม

ณฑา

พร

หมบญ

ศ.ดร

.อมร

วชช

นาคร

ทรรพ

๔ ๕ ๖ ๗ ๘

อดตน

ายกส

ภามห

าวทย

าลยม

หดล

ทปรก

ษาอธ

การบ

ด

มหาว

ทยาล

ยกรง

เทพ

อธกา

รบดม

หาวท

ยาลย

เทคโ

นโลย

สร

นาร

ประธ

านกร

รมกา

รการ

อดมศ

กษา

อาจา

รยคณ

ะครศ

าสตร

จฬ

าลงก

รณมห

าวทย

าลย

อดตน

ายกส

ภามห

าวทย

าลย

ในกำ

กบขอ

งรฐ

ผทรง

คณวฒ

ในวง

การ

อดมศ

กษา นา

ยกสภ

าฯ แ

ละ

กรรม

การส

ภามห

าวทย

าลย

ในกำ

กบขอ

งรฐห

ลายแ

หง

อธกา

รบดม

หาวท

ยาลย

ใน

กำกบ

ของร

ฐ ปร

ะธาน

องคก

รกำก

บดแล

มห

าวทย

าลย/

อดตน

ายกส

ภา

และอ

ธการ

บดมห

าวทย

าลยร

ฐ บค

ลากร

และผ

บรหา

ร มห

าวทย

าลยใ

นกำก

บของ

รฐ/

นกวจ

ยดาน

ระบบ

และน

โยบา

ย อด

มศกษ

าไทย

๑ พฤ

ศจกา

ยน ๒

๕๕๙

๒

พฤศจ

กายน

๒๕๕

๙

๑๒ พ

ฤศจก

ายน

๒๕๕๙

๑๗ พ

ฤศจก

ายน

๒๕๕๙

๒๓ พ

ฤศจก

ายน

๒๕๕๙

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 152

ท ผท

รงคณ

วฒ

ความ

เกยว

ของก

บระบ

บ ม.

ในกำ

กบฯ

วนทส

มภาษ

ณ

ตำแห

นง

๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓

ศ.ดร

.นพ.

พงษร

กษ

ศรบณ

ฑตมง

คล

รศ.ดร.สม

เกยร

ต สา

ยธน

รศ.ดร.สร

นต ศ

ลธรร

ม ผศ

.ชยช

าญ ถ

าวรเวช

รศ

.ดร.ศโ

รจน

ผลพน

ธน

รองอ

ธการ

บดฝา

ยแผน

งาน

บร

หารก

ารเงนแ

ละทร

พยสน

มห

าวทย

าลยเชย

งใหม

อธ

การบ

ดมหา

วทยา

ลยรา

ชภฏล

ำปาง

ปล

ดกระ

ทรวง

วทยา

ศาสต

รและ

เท

คโนโ

ลย

อดตอ

ธการ

บดมห

าวทย

าลยศ

ลปาก

ร อธ

การบ

ดมหา

วทยา

ลยสว

นดสต

ผบรห

ารมห

าวทย

าลยใ

นกำก

บ ขอ

งรฐ

อดตอ

ธการ

บดมห

าวทย

าลย

ในกำ

กบขอ

งรฐ

(มหา

วทยา

ลยทก

ษณ)

อดตผ

บรหา

รมหา

วทยา

ลย

ในกำ

กบขอ

งรฐ

(มหา

วทยา

ลยมห

ดล)

อดตผ

บรหา

รมหา

วทยา

ลย

ในกำ

กบขอ

งรฐ

อธกา

รบดม

หาวท

ยาลย

ใน

กำกบ

ของร

ฐ

๒๓ พ

ฤศจก

ายน

๒๕๕๙

๒๔ พ

ฤศจก

ายน

๒๕๕๙

๑๓ ธนว

าคม

๒๕๕๙

๘ กม

ภาพน

ธ ๒๕

๖๐

๙

กมภา

พนธ ๒๕

๖๐

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 153

คณะผจดทำ

ทปรกษา ดร.กมล รอดคลาย เลขาธการสภาการศกษา ดร.ชยยศ อมสวรรณ รองเลขาธการสภาการศกษา นางเรองรตน วงศปราโมทย ผอำนวยการสำนกนโยบายและแผนการศกษา คณะผพจารณารายงาน ศาสตราจารย ดร.วจตร ศรสอาน ดร.สเมธ แยมนน ดร.อทย ดลยเกษม นายสมนก พมลเสถยร คณะผวจย ดร.กฤษณพงศ กรตกร ทปรกษาโครงการ ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต เจรญพรพฒนา หวหนาโครงการ ดร.วรรณา เตมสรพจน นกวจยอาวโส ผชวยศาสตราจารย ดร.ศศธร สวรรณเทพ นกวจยอาวโส นางสาวชมพนท สวนกระตาย นกวจย บรรณาธการและจดทำรปเลม นางรชน พงพาณชยกล นางสาวสอาดลกษม จงคลายกลาง นางสาวสายรง แสงแจง

ประสทธภาพและการบรหารจดการของมหาวทยาลยในกำกบของรฐ 154

ผรบผดชอบโครงการ นางรชน พงพาณชยกล ผอำนวยการกลมนโยบาย และแผนการศกษามหภาค นางสาวสอาดลกษม จงคลายกลาง นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นางสาวสายรง แสงแจง นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นางสาวชลาลย ทรพยสมพนธ นกวชาการศกษาชำนาญการ นางสาวตวงดาว ศลาอาศน นกวชาการศกษาชำนาญการ นางสาวพรรณงาม ธระพงศ นกวชาการศกษาปฏบตการ นายวทยาศาสตร ดลประสทธ นกวชาการศกษาปฏบตการ นางสาวจอมหทยาสนท พงษเสฐยร นกวชาการศกษาปฏบตการ หนวยงานรบผดชอบ กลมนโยบายและแผนการศกษามหภาค สำนกนโยบายและแผนการศกษา สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา