รายงานวจย เรอง

ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

โดย

ณฐพนธ อนสรณทรางกร

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

ปงบประมาณ 2555

รายงานวจย เรอง

ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

โดย

ณฐพนธ อนสรณทรางกร

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

ปงบประมาณ 2555

I

บทคดยอ ชอรายงานการวจย : ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงาน

ออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ชอผวจย : ณฐพนธ อนสรณทรางกร ปทท าการวจย : 2555

....................................................................................................

งานวจยนศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยมสมมตฐานการวจยคอ พนฐานดานการเรยนทแตกตางกนสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ประชากรและกลมตวอยาง คอผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน 2 กลม ไดแก ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ จ านวน 38 คน ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ จ านวน 43 คน รวมกลมตวอยางทงหมด 81 คน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม เพอใชเปนแบบทดสอบระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงประกอบไปดวยเครองมอ 1) เครองมอแบบสอบถาม และทดสอบ เพอส ารวจขอมลสวนบคคลเพอทราบวามปจจยอะไรบางทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน 2) เครองมอทดสอบระดบการรบรและความเขาใจในการสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยผลการวเคราะหขอมลพบวาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน มดงน 1) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ทศนคตตอการเรยน (X2) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยน ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 16.3 สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบดงน

Y^ = 5.314 + 3.572 X2

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน

Z = .404 X2

2) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยน ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 27.0 สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบ ดงน

Y^ = 6.985 + 4.028 X1

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน

Z = .519 X1

www.ssru.ac.th

II

กตตกรรมประกาศ รายงานการวจยเรองการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เนองจากบคคลหลายทานไดกรณาชวยเหลอใหขอมล ขอเสนอแนะ ค าปรกษาแนะน า ความคดเหน และก าลงใจ ดงน ขอขอบคณมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา ทชวยสงเสรม และสนบสนนทนในการท ารายงานการวจยในครงนใหส าเรจลลวงไปดวยด ขอขอบคณเจาหนาทของสถาบนวจยและพฒนา ทไดใหความชวยเหลอทางดานตางๆ ตลอดทงแนวทาง และรปแบบในการจดท ารายงานการวจย

ขอขอบคณเจาของบทความตางๆ ทปรากฎในรายงานวจยฉบบน ทเออเฝอขอมลทมประโยชนซงมสวนชวยใหรายงานการวจยส าเรจลลวงดวยด ทายสดน ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ทไดชวยสงเสรมสนบสนน และเปนก าลงใจตลอดมาใหผเขยนจดท ารายงานการวจย ผวจย

พฤษภาคม 2555

www.ssru.ac.th

III

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย I กจตกรรมประกาศ II สารบญ III สารบญตาราง V บทท 1. บทน า …………………………………………………………………………………………………………………………...…....1

1.1 ความเปนมาและความส าคญ…………………………………………………………………….…..1 1.2 วตถประสงคการวจย…………………………..……………………………………….………………1 1.3 สมมตฐานการวจย…………..…………………………………………………….…….………………2

1.4 ขอบเขตการศกษา............................................…………………………………………….…2 1.5 ขอบเขตการวจย………..........………………….…………………………………………………….2

1.6 วธด าเนนการวจย.............................................……………………………………………….3 1.7 ค าจ ากดความและนยามศพทเฉพาะ......................................................................4

1.8 ผลทคาดวาจะไดรบ…………………………………………..………………………………………..4 2. การทบทวนวรรณกรรม……………………………………………………………………………………..………...……….5 2.1 แนวคดและทฤษฎดานการเรยนร………………………………………………………………….5

2.1.1 หลกพฤตกรรมนยม (Behaviorism)……………………………………………….6 2.1.2 หลกปญญานยม (Cognitivism)……………………………....…………….…......7

2.1.3 หลกสรางสรรคองคความรดวยปญญา (Constructivism)……………….…7 2.1.4 ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social learning theory)…………………..…8

2.2 ทฤษฎกลมความรความเขาใจ (Cognitive theory or gestalt Psychologists).10 2.3 แนวคดและทฤษฏการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม..........................................…....11 2.3.1 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical Conditioning)..….....11 2.3.2 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระท าของสกนเนอร……………………….13 2.3.3 ทฤษฎสมพนธเชอมโยงของธอรนไดด………..................…….........………15

2.4 ทฤษฎรปแบบการคด (Cognitive Style) และรปแบบการเรยนร (Learning Style) ……………….………….......................................................................…….…...16

2.4.1 ความเกยวของระหวางรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร………….17 2.4.2 ความส าคญของรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร………......…......17 2.4.3 การจ าแนกประเภทของรปแบบการคด (The categorization of cognitive style) ……….......................................................................17 2.4.4 การจ าแนกประเภทของรปแบบการเรยนร (The categorization of

learning style) ……….....................................................................20

www.ssru.ac.th

IV

สารบญ (ตอ)

หนา

2.4.5 ประโยชนของความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร………................................................................................23

2.4.6 แนวทางการใชประโยชนจากรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของตนเอง………...............................................................................24

2.4.7 แนวทางการพฒนารปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของ ตนเอง……….....................................................................................24

3. วธด าเนนการวจย…………………........................................................................................................25 3.1 ขนตอนการวจย......................................................................... ...........................25 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง…………………………………………………………………….…..25 3.3 เครองมอทใชในการวจย………………………………………………………………….….….…26 3.4 การเกบรวบรวมขอมล……………………………………………………………….………...…..26 3.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมล………………………………………………….………...…....27

3.6 การวเคราะหขอมล……………………………………....................................................30 4. ผลของการศกษา............... ………………….......................................................................................31 4.1 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………………………………….….........31 5. สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ……………………………………….…………………………..35

5.1 สรปผลการวจย…………………………….………………………………………………….…………36 5.2 อภปรายผล………………………………………………………………………………………....….37 5.3 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………………………..…….…...38 บรรณานกรม…………………………………………………………………………….…………………………………….….…..40 ภาคผนวก…………………………………………………………………………….……….....…………………………….….…..42 ประวตผวจย…………………………………………………………………………………………………………………….….….53

www.ssru.ac.th

V

สารบญตาราง ตารางท หนา 4.1 แสดงจ านวนและรอยละขอมลทวไปของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน……………31 4.2 แสดงผลการวเคราะหคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ของปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานดานการ ออกแบบ…………………………….........................................................................................………….32 4.3 ปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ……………………………...33 4.4 แสดงผลการวเคราะหปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ……………………………………………….........……….…………………33 4.5 ปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ…………………………..34 4.6 แสดงผลการวเคราะหปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ……………………………………………….........……….………….…34

www.ssru.ac.th

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญ ปจจบนทวโลกใหความส าคญกบการลงทนทางเทคโนโลย เพอใชเปนเครองมอในการพฒนา

ประเทศ ทงดานเศรษฐกจ สงคม และการศกษา จนเกดความแตกตางระหวางประเทศทมความพรอมทางดานเทคโนโลยกบประเทศทขาดแคลน ในยคของการปฏรปการศกษา ตางกเรงพฒนาการศกษาใหการศกษาไปพฒนาคณภาพของคน เพอใหคนไปชวยพฒนาประเทศ เทคโนโลยจงเปนเครองมอทมคณภาพสงในการชวยเพมประสทธภาพของการจดการศกษา เชน ชวยน าการศกษาใหเขาถงประชาชน (Access) สงเสรม การเรยนรตอเนองนอกระบบโรงเรยน และการเรยนรตามอธยาศย ชวยจดท าขอมลสารสนเทศเพอการบรหารและจดการ ชวยเพมความรวดเรวและแมนย าในการจดท าขอมล และการวเคราะหขอมล การเกบรกษา และการเรยกใชในกจกรรมตางๆ ในงานจดการศกษา แตในการเรยนรสาระส าคญตางๆ ของบคคลมปจจยดานความแตกตางของแตละบคคลทสงผลตอการใชเทคโนโลยเพอพฒนากระบวนการทางปญญาอยางแทจรง

ซงความแตกตางระหวางบคคลทเกยวของกบกระบวนการทางความคดของมนษยทส าคญนน นอกจากความเชอ และทศนคตแลว ปจจบนนในบรบทของ การจดการศกษา นกจตวทยา นกการศกษา และนกวจยก าลงใหความสนใจ และใหความส าคญมากขนทกท ตอสงทเรยกวา รปแบบการคด (Cognitive style) และ รปแบบการเรยนร (learning style) ในฐานะทเปนปจจยทางจตวทยาส าคญ ทจะชวยสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพ และเพมสมฤทธผลทางการเรยนของผเรยนได ทงในการจดการศกษาในระดบโรงเรยน ระดบอดมศกษา และในการฝกอบรมเพอพฒนาวชาชพขององคกรตางๆ ดงนนรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร จงเปนลกษณะของการคด และลกษณะของการเรยนทบคคลหนงๆ ใชหรอท าเปนประจ า อยางไรกตามรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรไมไดหมายถงตวความสามารถโดยตรง แตเปนวธการทบคคลใชความสามารถของตนทมอยในการคด และการเรยนร ดวยลกษณะใดลกษณะหนง มากกวาอกลกษณะหนงหรอลกษณะอนๆทตนมอย จงอาจเปนไปไดวา ปญหาการเรยนเหลาน มสาเหตมาจากการทมรปแบบการเรยนรทแตกตางกน

จากเหตผลขางตนนน ท าใหผวจยเลงเหนถงการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอการเขาถงและใชประโยชนจากผลการวจย เพอน าไปพฒนาคณภาพการเรยนรของผเรยนในแตละประเภทอยางเหมาะสม 1.2 วตถประสงคของกำรวจย

เพอศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

www.ssru.ac.th

2

1.3 สมมตฐำนกำรวจย พนฐานดานการเรยนทแตกตางกนสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ 1.4 ขอบเขตของกำรศกษำ

การวจยในครงนมขอบเขตของการวจย ทมงเนนการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐาน

การใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน จากผเรยนทมพนฐานทางดานการออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานทางดานการออกแบบ

ตวแปรทท ำกำรศกษำ ตวแปรตน ไดแก ปจจยตางๆ ของกระบวนการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงาน

ออกแบบ ตวแปรตาม ไดแก การเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทม

พนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ประชากรและกลมตวอยาง คอ ผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยมกลม

ตวอยางประชากร 2 กลม ไดแก ผเรยนททมพนฐานดานออกแบบ ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ 1.5 วธด ำเนนกำรวจย

ในการวจยครงน ผวจยมแผนการด าเนนงานรวบรวมขอมลทงปฐมภมและทตยภม รวมถงการ

ส ารวจภาคสนามเพอการศกษาเปนขอมลประกอบการวจย ส าหรบการด าเนนการวจยแบงเปนขนตอนใหญๆไดดงน

การเกบรวบรวมขอมล เปนการศกษารวบรวมขอมลทจะน ามาใชในการวจยโดยแยกออกเปน 2 ประเภทใหญๆไดแก

1. ขอมลปฐมภม เปนขอมลทไดจากการส ารวจภาคสนาม รวมถงประชากรเปาหมายโดยวธดงตอไปน

1.1 การส ารวจภาคสนาม เปนการศกษาความตองการดานการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร

1.2 การสอบถามและหรอสมภาษณ เพอสอบถามความคดเหนของกลมตวอยาง 2. ขอมลทตยภมเปนขอมลทรวบรวมจากเอกสาร สงพมพ และสออเลคโทรนก จาก

หนวยงานตางทงในและตางประเทศ ประชากรและการสมตวอยาง ในการวจยครงนไดเลอกกลมตวอยางจากผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ออกเปน

2 กลม คอผเรยนทมพนฐานทางดานการออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานทางดานการออกแบบ การสมตวอยางในการวจยครงนไดท าการสมแบบ Simple Random Sampling

www.ssru.ac.th

3

การวเคราะหเปรยบเทยบ และประเมนคณคา

1.การวเคราะหขอมลปฐมภมเปนการวเคราะหขอมลทไดจากการส ารวจภาคสนาม และขอมลจากกลมเปาหมาย เพอจ าแนกระดบชวงอายและขดความสามารถของแตละกลม

2. การวเคราะหผลการทดสอบระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

3.การวเคราะหขอมลทตยภม เปนการวเคราะหขอมลทไดในเชงเอกสารและน ามาเปรยบเทยบและวเคราะหผล

เครองมอทใชในการวจย ลกษณะของเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบการส ารวจ การทดลอง การ

สมภาษณ แบบสอบถาม เพอใชเปนเครองมอทใชในการวจย ซงประกอบไปดวยเครองมอดงตอไปน 1.แบบทดสอบระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอ

สรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ดงน 2.1 เครองมอการสมภาษณแบบสอบถามและทดสอบ เพอส ารวจขอมลสวน

บคคลเพอทราบวามปจจยอะไรบางทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

2.2 เครองมอทดสอบระดบการรบรและความเขาใจ ในการสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

ขนตอนการด าเนนการวจย ดงตอไปน 1. ขนตอนการศกษาเบองตน 2. ขนตอนการศกษาแนวคดและทฤษฏ 3. สรางเครองมอในการวจย 3.1 ออกแบบและจดท าแบบสอบถาม 3.2 ออกแบบเครองมอ หรอแบบทดสอบระดบการรบรและความเขาใจในการสรางงาน

ออกแบบ 4. ขนตอนการเกบขอมล 4.1 สมภาษณขอมลสวนบคคล ภมหลง และประสบการณในอดตของกลมเปาหมาย 4.2 ทดสอบระดบการเรยนรของกลมเปาหมาย 5. ศกษาผลการวจยและวเคราะหขอมล 5.1 การวเคราะหขอมลสวนบคคล 5.2 การวเคราะหขอมลการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถในดานการ

เรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอใชเปนแนวทางการพฒนาการเรยนรและปรบปรงอยางเหมาะสม

6. ขนตอนการสรป และขอเสนอแนะ สรปผลและเสนอแนวทาง น าผลทไดจากการวเคราะหและประเมนผล มาสรปและเสนอแนะตามวตถประสงค

www.ssru.ac.th

4

1.6 ค ำจ ำกดควำมและนยำมศพทเฉพำะ

รปแบบในทางจตวทยา (Style) หมายถง ลกษณะทบคคลมอยหรอเปนอย หรอใชในตอบสนอง

ตอสภาพแวดลอมอยางคอนขางคงท ดงทเรามกจะใชทบศพทวา "สไตล" เชน สไตลการพด สไตลการท างาน และสไตลการแตงตว เปนตน ซงกหมายถง ลกษณะเฉพาะตวของเราเปนอย หรอเราท าอยเปนประจ า หรอคอนขางประจ า

รปแบบการคด (Cognitive style) หมายถง หนทางหรอวธการทบคคลชอบใชในการรบร เกบรวบรวม ประมวล ท าความเขาใจ จดจ าขาวสารขอมลทไดรบ และใชในการแกปญหา โดยรปแบบการคดของแตละบคคลมลกษณะคอนขางคงท

รปแบบการเรยนร (Learning style) หมายถง ลกษณะทางกายภาพ ความคด และความรสก ทบคคลใชในการรบร ตอบสนอง และมปฎสมพนธกบสภาพแวดลอมทางการเรยนอยางคอนขางคงท (Keefe, 1979 อางใน Hong & Suh, 1995)

1.7 ผลทคำดวำจะไดรบ

1.ไดทราบถงคณลกษณะ รปแบบ ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอ

สรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน 2.ไดทราบถงขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงาน

ออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

www.ssru.ac.th

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรม

แนวคดและทฤษฎทไดจากการศกษาขอมลในภาคเอกสารตางๆ เพอเชอมโยงแนวคดทฤษฎ รวมถงกระบวนการด าเนนการวจยทเกยวของเขาดวยกน โดยผวจยมงเนนศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอเปนการสงเสรมการสรางศกยภาพ และความสามารถในการพฒนาทางสงคม และเสรมสรางกระบวนการเรยนการสอนทงในและนอกระบบ โดยทฤษฎพนฐานของการศกษานม 4 แนวคด ไดแก แนวคดและทฤษฎดานการเรยนร ทฤษฎกลมความรความเขาใจ (Cognitive theory or gestalt Psychologists) แนวคดและทฤษฏการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม และทฤษฎรปแบบการคด (Cognitive Style) และรปแบบการเรยนร (Learning Style) จากนนก าหนดเปนกรอบแนวความคดและทฤษฎ รวมถงไดตวแปรเพอเปนแนวทางการสรางเครองมอในการเกบขอมลตอไป 2.1 แนวคดและทฤษฎดานการเรยนร

การเรยนร (Learning) หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากประสบการณหรอ

การฝกหด และพฤตกรรมทเปลยนแปลงนนมลกษณะคอนขางมนคงถาวร (ไพบลย เทวรกษ, 2540, หนา 10) สวน Bower and Hilgard (1981, p. 11) อธบายวา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกระท า หรอการเปลยนแปลงโอกาสในการเกดพฤตกรรม ณ สถานการณหนงๆ อนมเหตผลจากการมประสบการณซ าในสถานการณนนๆ ของผแสดงพฤตกรรม Chance (2003, pp. 41-44) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากประสบการณ และดวยเหตทการเรยนรเปนการเปลยนแปลงของพฤตกรรมดงนน การเรยนรจงวดไดจากการเปลยนแปลงของพฤตกรรม ซงมหลายวธ เชน การวดจากการลดลงของความผดพลาด (reduction in error) การวดจากรปแบบของพฤตกรรมทเกดขน (topography of behavior) การวดจากความเขมขนของพฤตกรรม (intensity ofbehavior) การวดจากความเรวของการเกดพฤตกรรม (speed) การวดจากการเปลยนแปลงทแฝงอยภายใน (latency) และการวดจากความถของการเกดพฤตกรรม (frequency) เปนตน

Kelly (2001, p. 1) ใหค าจ ากดความของการเรยนรไวอยางงายๆ วา เปนการไดมาซงความรและทกษะใหมๆ McShane and Von Glinow (2000, p. 93) สรปความหมายของการเรยนรไววาหมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอแนวโนมของพฤตกรรมทมลกษณะคอนขางถาวร ซงพฤตกรรมดงกลาวเกดขนเนองการการทบคคลมปฏสมพนธกบสภาพแวดลอม และการเรยนรจะเกดขนเมอผทเรยนรแสดงพฤตกรรมออกมาแตกตางกน Quick and Nelson (2009, p. 184) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดขนจากประสบการณ โดยการเรยนรอาจเรมขนจากกระบวนการคด หรอการรบรในสงใดๆ และพฒนามาเปนความร ดงนนจงสามารถกลาวไดวา การเปลยนแปลงพฤตกรรมเปนสงทชใหเหนวา มการเรยนร และการเรยนรทเกดขนนน กคอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมนนเองดงนน การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอแนวโนมของพฤตกรรมทเกดขนจากการทบคคลมปฏสมพนธกบสภาพแวดลอม และการเปลยนแปลงดงกลาวนนมลกษณะเปนการถาวร

www.ssru.ac.th

6

แนวคดทางดานทฤษฎการเรยนร (Learning theory) ทมบทบาทโดดเดนม 3 หลกดวยกน คอ หลกพฤตกรรมนยม (behaviorism) หลกปญญานยม (cognitivism) และหลกสรางสรรคองคความรดวยปญญา (constructivism) (Baruque & Melo, 2004, p. 346) อยางไรกตาม ยงมแนวคดอกแนวคดหนงทนาสนใจ คอ ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (social learning theory) ของ Bandura ซงเปนหนงในแนวคดส าคญของหลกพฤตกรรมนยมสมยใหม (modern behaviorism) ซงมรายละเอยดของแนวคดตางๆ ดงตอไปน (ภภพ ชวงเงน, 2547, หนา 400)

2.1.1 หลกพฤตกรรมนยม (Behaviorism) จดเนนของหลกพฤตกรรมนยม คอ สภาพแวดลอมภายนอกเปนตวก าหนดพฤตกรรมของบคคล

(Baruque & Melo, 2004, p. 346) ซงหมายความวา พฤตกรรมของคนเราจะเกดขนและเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมหรอสงเราทถกสรางขน หรอทเปนอยโดยธรรมชาต (ไพบลย เทวรกษ, 2540, หนา 25) ประกอบดวยทฤษฎส าคญ ๆ เชน

1. แนวคดของ Watson ระหวางป ค.ศ. 1878-1958 เปนผรเรมแนวคดพฤตกรรมนยม โดยหลกเลยงทจะกลาวถงจตใจของคน Watson เสนอวา พฤตกรรมของคนเกดขนและเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมและสงเราทถกสรางขนและทมอยตามธรรมชาตพฤตกรรมจะเปลยนแปลงไปตามปฏกรยาภายในของรางกาย เชน ระบบประสาทและอวยวะสวนตาง ๆ ของรางกาย (ไพบลย เทวรกษ, 2540, หนา 25) แนวคดของ Watsonท าใหเชอวา พฤตกรรม บคลกภาพ และการแสดงออกซงอารมณของคนเราตางกเปนพฤตกรรมทถกเรยนรทงนน (Bolles, 1975, p. 54)

2. ทฤษฎการลองผดลองถก (trial and error learning theory) ของ Thorndikeระหวางป ค.ศ. 1874-1949 นกจตวทยาชาวอเมรกน เปนบคคลแรกทรเรมท าการทดลองในสตวเกยวกบการเรยนร โดยศกษาเกยวกบการเรยนรของแมว ดวยการจดท ากรงทดลองเพอขงแมว ซงกรงดงกลาวจะมประตเปดและปด โดยใชหวงผกตดกบเชอกทเชอมตอไปยงกลอนประต และมการวางอาหารไวทดานนอก หากแมวตะปบทหวงจะท าใหประตเปดและสามารถออกไปกนอาหารทอยดานนอกได ในระยะแรกๆ แมวมพฤตกรรมทคอนขางสะเปะสะปะในการการหาทางออกจากกรง แตเมอแมวดงทหวงโดยบงเอญ จงท าใหสามารถออกจากกรงได และเมอท าการทดลองซ าหลาย ๆ ครง แมวกแสดงพฤตกรรมทฉลาดในลกษณะทเรยกไดวา เปนการเรยนรเพอหาทางออกจากกรง อนเปนผลมาจากประสบการณนนเอง จากการทดลองอยางตอเนองท าให Thorndike คนพบกฎการเรยนรทส าคญ 3 ประการ คอ กฎผลทไดรบ (law of effect) ซงอธบายวา พฤตกรรมการเรยนรจะเกดขนเมอบคคลไดรบผลตอบแทนในสงทตนปรารถนา กฎการฝกหด (law of exercise)อธบายวา พฤตกรรมการเรยนรจะเกดขนเมอมการกระท าซ า และเมอมการปฏบตซ ามากขนกจะเกดความช านาญ และกฎความพรอม (law of readiness) อธบายวา การเรยนรจะเกดขนไดกตอเมอบคคลมความพรอมทจะกระท า (Bolles, 1975, pp. 3-16) นอกจากนน ตามแนวคดนเหนวา การใหรางวลเปนอกปจจยหนงทกอใหเกดการเรยนรได (ภภพ ชวงเงน, 2547, หนา 399)

3. ทฤษฎการเรยนรการวางเงอนไขแบบคลาสสค (classical conditioning theory) ของ Pavlov ระหวางป ค.ศ. 1849-1936 ซงเปนนกวทยาศาสตรทมชอเสยงมากทสดคนหนงของรสเซย ผรเรมศกษาทดลองการวางเงอนไขใหสนขหลงน าลายเมอไดยนเสยงกระดง (ไพบลย เทวรกษ, 2540, หนา 13) อยางไรกตาม ความสนใจเรมแรกของ Pavlov นนไมไดตองการสรางทฤษฎการเรยนร แตตองการพฒนาเทคนคในการศกษาสมอง (Bolles,1975, p. 38) แตผลการศกษาของเขาไดตอบขอสงสยเกยวกบกระบวนการวางเงอนไขทกอใหพฤตกรรมเกดการเรยนรตาง ๆ มากมาย (ไพบลย เทวรกษ, 2540, หนา 20)

www.ssru.ac.th

7

4. ทฤษฎการวางเงอนไขปฏบตการ (operant condition learning) ของ Skinnerระหวางป ค.ศ. 1904-1990 ซงมแนวคดส าคญ คอ พฤตกรรมเปนสมการของผลลพธของการแสดงพฤตกรรมนน (Robbins, 2003, p. 45) ผลจากการแสดงพฤตกรรม เปนสงควบคมโอกาสในการเกดพฤตกรรมนนขนมาอก ถาการแสดงพฤตกรรมนนไดผลจากการกระท าเปนทพอใจ โอกาสทจะเกดพฤตกรรมแบบเดมจะมสงมากเมอสงเราเดมปรากฎขนมา (สทธโชค วรานกลสนต, 2546, หนา 51) ในทางกลบกน หากการแสดงพฤตกรรมนนไมไดรบรางวลตอบแทน แตมการลงโทษ โอกาสทบคคลจะแสดงพฤตกรรมนนซ ากนอยลงดวย (Robbins, 2003, p. 46)

2.1.2 หลกปญญานยม (Cognitivism) หลกปญญานยมเปนแนวคดของนกจตวทยากลม Gestalt ซงเปนค าในภาษาเยอรมน แปลวา จด

รวมเขาดวยกน แนวความคดของส านกนตงอยบนพนฐานความเชอทวา การแสดงพฤตกรรมของบคคลเปนการตอบสนองตอสงเรา แตการทแตละบคคลแสดงพฤตกรรมตอสงเราเดยวกนแตกตางกนนน เนองจากระบบคดและสตปญญาของแตละบคคลในการคด การตความ และการท าความเขาใจกอนแสดงพฤตกรรมออกมานกคดในส านกนมความเหนวา เราสามารถเขาใจถงการเรยนรไดในฐานะทเปนการเปลยนแปลงของความรทถกเกบไวในความทรงจ า (memory) (Baruque & Melo, 2004,p. 346) เปนแนวทางทใหความส าคญกบระบบการคด และกระบวนการภายในดานสตปญญาของแตละบคคลทมผลตอรปแบบของพฤตกรรมทแสดงออกมา (วนชย มชาต,2544, หนา 34) ประกอบดวยนกทฤษฎส าคญ ๆ เชน Kohler, Koffka, Tolman, Honzikและ Wertheimer แตในทนจะกลาวถงเฉพาะแนวคดเกยวกบการเรยนร 3 ลกษณะ ดงน (จราภา เตงไตรรตน และคนอน ๆ, 2550, หนา 133-136)

1. การเรยนรโดยการหยงร (Insight learning) โดย Kohler นกจตวทยากลม Gestaltเปนผท าการทดลองเกยวกบกระบวนการรคดและการคดแกไขปญหาโดยการหยงร โดยแนวคดหลกทไดจากการทดลอง คอ การเรยนรเปนผลจากการทผเรยนรมปฏสมพนธกบสภาพแวดลอม และการรบรเปนสงทส าคญตอการเรยนร โดยทไมตองมการลองผดลองถกผเรยนรสามารถเกดการหยงรในการแกไขปญหา โดยไมจ าเปนตองมการเสรมแรง 2. การเรยนรโดยเครองหมาย (Sign learning) เปนแนวคดของ Tolman ซงการเรยนรตามแนวคดน อธบายวา การเรยนร คอ การทผเรยนรทราบถงเครองหมาย (sign) และสามารถคาดการณวาจะเกดเหตการณใดขน เปนการพฒนาความคาดหวงเกยวกบความสมพนธของสงเราในสงแวดลอมนน ๆ 3. การเรยนรแฝง (Latent learning) เปนแนวคดของ Tolman and Honzik ซงอธบายวา การเรยนรทเกดขนแตยงไมแสดงออกมาใหเหนในระหวางทเกดการเรยนรเกดขนในชวงทรางกายมแรงขบ (drive) ต า หรอไมมรางวลจงใจ แตหากมการเสรมแรงหรอรางกายมแรงขบสง การเรยนรทเกดขนนนกจะแสดงตวออกมาทนท ซง Tolmanเชอวา การใหรางวลและการลงโทษเปนสงทสามารถบอกไดวาจะเกดพฤตกรรมอะไรแตไมไดเปนการคงไว ซงพฤตกรรมนน ๆ โดยไมเกดพฤตกรรมอนขนมา

2.1.3 หลกสรางสรรคองคความรดวยปญญา (Constructivism) นกทฤษฎในกลมนมแนวคดวา การเรยนรเกดจากประสบการณ (Baruque & Melo,2004, p.

346) เปนแนวคดทเนนการสรางความร (knowledge construction) มากกวาการสงผานขอมล (transmission) หรอการบนทกขอมล (recording) ทถกสงมาโดยบคคลอน(Applefield, Huber, & Moallem, 2000, p. 36) ประกอบดวย นกทฤษฎส าคญ ๆ เชน Piagetและ Vygotsky โดย Piaget มแนวคดวา ผเรยนรเปนผสรางความรโดยการลงมอกระท าหากผเรยนรถกกระตนดวยปญหาทกอใหเกดความขดแยงทางปญญา (cognitive conflict)จะสงผลใหเกดการเสยสมดล (disequilibrium) ซงผเรยนร

www.ssru.ac.th

8

ตองปรบโครงสรางทางปญญา(cognitive structuring) ใหเขาสภาวะสมดล โดยวธการตาง ๆ ไดแก การเชอมโยงความรเดมกบขอมลขาวสารใหม จนน ามาสการสรางความรใหมหรอเกดการเรยนรนนเอง สวนVygotsky มแนวคดวา ปจจยทางสงคมเปนศนยกลางในการพฒนาของเดก (De Vries,2008, p. 5) โดยทผเรยนรสามารถสรางความรโดยการมปฏสมพนธกบผอน เชน พอ แมคร และเพอน เปนตน ดงนน กระบวนการเรยนรจงเปนกระบวนการทเกดขนภายในของผเรยน โดยผเรยนรเปนผสรางความรจากความสมพนธระหวางสงทพบเหนกบความรเดมทมอยเพอสรางเปนโครงสรางทางปญญา (cognitive structure) ซงจะมการพฒนาโดยผานกระบวนการซมซบ (assimilation) เอาความรใหมจากสภาพแวดลอมภายนอกเขามาเกบไวและปรบโครงสรางทางปญญาใหเขาสสภาพสมดล หรอการเกดการเรยนรนนเอง

2.1.4 ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social learning theory) ทฤษฎนเสนอวา การเรยนรหรอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลเกดจากการสงเกตและการ

เลยนแบบจากตนแบบ สงแวดลอม เหตการณ และสถานการณทบคคลมความสนใจ โดยกระบวนการเลยนแบบ ประกอบดวย 4 กระบวนการส าคญ คอ (Robbins, 2003, pp. 46-47) 1. กระบวนการความสนใจ (Attentional process) คอ กระบวนการทบคคลรสกสนใจในตวแบบ และสถานการณทเกดขน ทงน เนองจากผเรยนเหนวาตวแบบและสถานการณดงกลาวเปนเรองส าคญ ตลอดจนเหนวาตวแบบนนมความเหมอนกบผเรยน 2. กระบวนการความจ า (Retention process) คอ กระบวนการในการจดจ าพฤตกรรมของตวแบบไดด ซงจะท าใหสามารถเลยนแบบและถายทอดแบบมาไดงาย 3. กระบวนการการแสดงออก (Motor and reproduction process) คอ กระบวนการท าตามพฤตกรรมของตวแบบ ซงหมายความวา ภายหลงจากทผเรยนไดสงเกตพฤตกรรมของตวแบบแลวจะแสดงพฤตกรรมตามอยางตวแบบ 4. กระบวนการเสรมแรง (Reinforcement process) หมายถง หากมการเสรมแรงเชน การใหรางวลตอพฤตกรรมหนง ๆ จะท าใหบคคลใหความสนใจในพฤตกรรมแบบนนเพมขน เรยนรดขน และแสดงพฤตกรรมนนบอยครงขน

ทฤษฎการเรยนร (learning theory) การเรยนรคอกระบวนการทท าใหคนเปลยนแปลงพฤตกรรม ความคด คนสามารถเรยนไดจากการไดยนการสมผส การอาน การใชเทคโนโลย การเรยนรของเดกและผใหญจะตางกน เดกจะเรยนรดวยการเรยนในหอง การซกถาม ผใหญมกเรยนรดวยประสบการณทมอย แตการเรยนรจะเกดขนจากประสบการณทผสอนน าเสนอ โดยการปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน ผสอนจะเปนผทสรางบรรยากาศทางจตวทยาทเอออ านวยตอการเรยนร ทจะใหเกดขนเปนรปแบบใดกไดเชน ความเปนกนเอง ความเขมงวดกวดขน หรอความไมมระเบยบวนย สงเหลานผสอนจะเปนผสรางเงอนไข และสถานการณเรยนรใหกบผเรยน ดงนน ผสอนจะตองพจารณาเลอกรปแบบการสอน รวมทงการสรางปฏสมพนธกบผเรยน ซงทฤษฎการเรยนรสามารถแบงตามผคนพบ ไดดงน

1. การเรยนรตามทฤษฎของ Bloom (Bloom's Taxonomy) Bloom ไดแบงการเรยนรเปน 6 ระดบ

ความรทเกดจากความจ า (Knowledge) ซงเปนระดบลางสด ความเขาใจ (Comprehend) การประยกต (Application) การวเคราะห ( Analysis) สามารถแกปญหา ตรวจสอบได

www.ssru.ac.th

9

การสงเคราะห ( Synthesis) สามารถน าสวนตางๆ มาประกอบเปนรปแบบใหมไดใหแตกตางจากรปเดม เนนโครงสรางใหม

การประเมนคา ( Evaluation) วดได และตดสนไดวาอะไรถกหรอผด ประกอบการตดสนใจบนพนฐานของเหตผลและเกณฑทแนชด

2. การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร (Mayor) ในการออกแบบสอการเรยนการสอน การวเคราะหความจ าเปนเปนสงส าคญ และตามดวยจดประสงคของการเรยน โดยแบงออกเปนยอยๆ 3 สวนดวยกน

พฤตกรรม ควรชชดและสงเกตได เงอนไข พฤตกรรมส าเรจไดควรมเงอนไขในการชวยเหลอ มาตรฐาน พฤตกรรมทไดนนสามารถอยในเกณฑทก าหนด 3. การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner) ความรถกสรางหรอหลอหลอมโดยประสบการณ ผเรยนมบทบาทรบผดชอบในการเรยน ผเรยนเปนผสรางความหมายขนมาจากแงมมตางๆ ผเรยนอยในสภาพแวดลอมทเปนจรง ผเรยนเลอกเนอหาและกจกรรมเอง เนอหาควรถกสรางในภาพรวม 4. การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร (Tylor) ความตอเนอง (Continuity) หมายถง ในวชาทกษะ ตองเปดโอกาสใหมการฝกทกษะในกจกรรม

และประสบการณบอยๆ และตอเนองกน การจดชวงล าดบ (Sequence) หมายถง หรอการจดสงทมความงาย ไปสสงทมความยาก ดงนน

การจดกจกรรมและประสบการณ ใหมการเรยงล าดบกอนหลง เพอใหไดเรยนเนอหาทลกซงยงขน บรณาการ (Integration) หมายถง การจดประสบการณจงควรเปนในลกษณะทชวยใหผเรยน ได

เพมพนความคดเหนและไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกน เนอหาทเรยนเปนการเพมความสามารถทงหมด ของผเรยนทจะไดใชประสบการณไดในสถานการณตางๆ กน ประสบการณการเรยนร จงเปนแบบแผนของปฏสมพนธ (interaction) ระหวางผเรยนกบสถานการณทแวดลอม

5. ทฤษฎการเรยนร 8 ขน ของกาเย (Gagne) การจงใจ (Motivation Phase) การคาดหวงของผเรยนเปนแรงจงใจในการเรยนร การรบรตามเปาหมายทตงไว (Apprehending Phase) ผเรยนจะรบรสงทสอดคลองกบความ

ตงใจ การปรงแตงสงทรบรไวเปนความจ า ( Acquisition Phase) เพอใหเกดความจ าระยะสนและ

ระยะยาว ความสามารถในการจ า (Retention Phase) ความสามารถในการระลกถงสงทไดเรยนรไปแลว (Recall Phase) การน าไปประยกตใชกบสงทเรยนรไปแลว (Generalization Phase) การแสดงออกพฤตกรรมทเรยนร ( Performance Phase) การแสดงผลการเรยนรกลบไปยงผเรยน ( Feedback Phase) ผเรยนไดรบทราบผลเรวจะท าใหม

ผลดและประสทธภาพสง

www.ssru.ac.th

10

6. องคประกอบทส าคญทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดนกการศกษา กาเย (Gagne) ผเรยน (Learner) มระบบสมผสและ ระบบประสาทในการรบร สงเรา ( Stimulus) คอ สถานการณตางๆ ทเปนสงเราใหผเรยนเกดการเรยนร การตอบสนอง (Response) คอ พฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนรการสอนดวยสอตามแนวคด

ของกาเย (Gagne) เราความสนใจ มโปรแกรมทกระตนความสนใจของผเรยน เชน ใช การตน หรอ กราฟกทดงดด

สายตา ความอยากรอยากเหนจะเปนแรงจงใจใหผเรยนสนใจในบทเรยน การตงค าถามกเปนอกสงหนง บอกวตถประสงค ผเรยนควรทราบถงวตถประสงค ใหผเรยนสนใจในบทเรยนเพอใหทราบวา

บทเรยนเกยวกบอะไร กระตนความจ าผเรยน สรางความสมพนธในการโยงขอมลกบความรทมอยกอน เพราะสงน

สามารถท าใหเกดความทรงจ าในระยะยาวไดเมอไดโยงถงประสบการณผเรยน โดยการตงค าถาม เกยวกบแนวคด หรอเนอหานนๆ

เสนอเนอหา ขนตอนนจะเปนการอธบายเนอหาใหกบผเรยน โดยใชสอชนดตางๆ ในรป กราฟก หรอ เสยง วดโอ

การยกตวอยาง การยกตวอยางสามารถท าไดโดยยกกรณศกษา การเปรยบเทยบ เพอใหเขาใจไดซาบซง

การฝกปฏบต เพอใหเกดทกษะหรอพฤตกรรม เปนการวดความเขาใจวาผเรยนไดเรยนถกตอง เพอใหเกดการอธบายซ าเมอรบสงทผด

การใหค าแนะน าเพมเตม เชน การท าแบบฝกหด โดยมค าแนะน า การสอบ เพอวดระดบความเขาใจ การน าไปใชกบงานทท าในการท าสอควรม เนอหาเพมเตม หรอหวขอตางๆ ทควรจะรเพมเตม

2.2 ทฤษฎกลมความรความเขาใจ (Cognitive theory or gestalt Psychologists) กลมเกสตลทไดเหนความส าคญของกรรมพนธมากกวาสงแวดลอม กลมนถอวาความสามารถของอนทรยเปนสงทตดตวมาแตเกด ตรงขามกบกลมพฤตกรรมทมความเหนวาอนทรยมแนวโนมทจะจดหมวดหมของสงของตามประสบการณของเขา ซงไดเหนอทธพลของสงแวดลอมมากกวากรรมพนธ การรบร (Perception) ถอวาเปนพนฐานส าคญในทฤษฎการเรยนรของกลมเกสตลท พนฐานของการน าไปใช เราจะจดระเบยบหมวดหม หรอรปรางของสงทรบรกคอการแยกสนามการเรยนรออกเปนสองสวนคอ สวนทเปนภาพ (Figure) ซงเปนสวนทเดนเปนจดศนยรวมของสงทเราสนใจ และอกสวนหนงคอ พน (Ground) ซงเปนสวนประกอบของภาพเปนสวนทรองรบภาพ นกจตวทยากลมเกสตลทมความสนใจในความสมพนธระหวางภาพและพนและไดตงกฎการจดระเบยบ หมวดหม หรอรปรางของสงทรบรขนมากมาย แตกฎทส าคญซงจะกลาวถงกนอยเสมอมดงตอไปน 1) กฎความใกลชด (Principle of Proximity) กฎนกลาววาสงเราใด ๆ ทอยใกลกนเรามกจะรบรวาเปนพวกเดยวกน

www.ssru.ac.th

11

2) กฎความคลายกน (Principle of Similarity) กฎนมใจความวาสงเราใด ๆ กตามทมลกษณะรปรางขนาดหรอสคลายๆ กนเรามกจะรบรวาเปนพวกเดยวกน 3) กฎความตอเนอง (Principle of Continuity) ใจความส าคญของกฎนคอสงทดเหมอนวาจะมทศทางไปในทางเดยวกน หรอมแบบแผนไปในแนวทางใดแนวทางหนงดวยกน กจะท าใหเรารบรเปนรปราง หรอเปนหมวดหมนน 4) กฎอนคลซฟ (Principle of Inclusiveness) กฎนกลาววาถาหากมภาพเลกประกอบอยในภาพใหญ เรากมแนวโนมทจะรบรภาพใหญมากกวาทจะรบรภาพเลก หรอภาพทเรามองเหนเปน รปรางนน มกจะเปนภาพทประกอบดวยจ านวนของสงเราทมากทสดหรอใหญทสดเสมอ 5) กฎการเคลอนไหวไปในทศทางรวมกน (Principle of Common Fate) ใจความของกฎน มวา สงใดๆ ทเคลอนไหวไปทศทางรวมกนหรอมจดหมายรวมกนเรากมแนวโนมทจะรบรเปนพวกเดยวกน กฎนแตกตางจากความตอเนองตรงทวา กฎความตอเนองนนเปนการรบรภาพสงทไมไดเคลอนไหวแตเรามองคลายกบวามนเคลอนไหว แตกฎขอนสงเราทเรารบรนนมการเคลอนไหวจรง 6) กฎการเคลอนไหวไปในทศทางรวมกน (Principle of Closure) บางครงเรากเรยกกฎนวากฎความสมบรณ เพราะเรามกจะมองภาพทขาดความสมบรณใหเปนภาพทสมบรณหรอมองเสนทขาดตอนไปใหตดหรอตอกนเปนรปรางขนมาได ความแตกตางระหวางบคคลทเกยวของกบกระบวนการทางความคดของมนษยทส าคญนน นอกจากความเชอ และทศนคตแลว ปจจบนนในบรบทของ การจดการศกษา นกจตวทยา นกการศกษา และนกวจยก าลงใหความสนใจ และใหความส าคญมากขนทกท ตอสงทเรยกวา รปแบบการคด (cognitive style) และ รปแบบการเรยนร (learning style) ในฐานะทเปนปจจยทางจตวทยาส าคญ ทจะชวยสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพ และเพมสมฤทธผลทางการเรยนของผเรยนได ทงในการจดการศกษาในระดบโรงเรยน ระดบอดมศกษา และในการฝกอบรมเพอพฒนาวชาชพขององคกรตางๆ 2.3 แนวคดและทฤษฏการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม

ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมเนนการเรยนรทเกดขนโดยอาศยความสมพนธระหวางสงเรา (Stimulas) และ การตอบสนอง (Response) โดยอนทรยจะตองสรางความสมพนธระหวางสงเราและ การตอบสนองอนน าไปส ความสามารถในการแสดงพฤตกรรม คอการเรยนรนนเอง ผน าทส าคญของกลมน คอ พาฟลอฟ (Ivan Pavlov) ธอรนไดร (Edward Thorndike) และสกนเนอร (B.F.Skinner) 2.3.1 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical Conditioning) ผทท าการศกษาทดลองในเรองน คอ พาฟลอฟ ซงเปนนกสรระวทยาชาวรสเซย เขาไดท าการศกษาทดลองกบสนขให ยนนงอยในทตรงในหองทดลอง ทขางแกมของสนขตดเครองมอวดระดบการไหลของน าลาย การทดลองแบงออกเปน 3 ขน คอ กอนการวางเงอนไข (Before Conditioning) ระหวางการวางเงอนไข (During Conditioning) และ หลงการวางเงอนไข (After Conditioning) อาจกลาวไดวา การเรยนรแบบวางเงอนไขแบบคลาสสค คอ การตอบสนอง ทเปนโดยอตโนมตเมอน า สงเราใหมมาควบคมกบสงเราเดม เรยกวา พฤตกรรมเรสปอนเดนท (Respondent Behavior) พฤตกรรมการเรยนรนเกดขนไดทงกบมนษยและสตว ค าทพาฟลอฟใชอธบายการทดลองของเขานน ประกอบดวยค าส าคญ ดงน

www.ssru.ac.th

12

- สงเราทเปนกลาง (Neutral Stimulus) คอ สงเราทไมกอใหเกดการตอบสนอง - สงเราทไมไดวางเงอนไข (Unconditioned Stimulus หรอ US ) คอ สงเราทท าใหเกดการตอบสนองไดตามธรรมชาต - สงเราทวางเงอนไข (Conditioned Stimulus หรอ CS) คอ สงเราทท าใหเกดการตอบสนองไดหลงจากถกวางเงอนไขแลว การตอบสนองทไมไดถกวางเงอนไข (Unconditioned Response หรอ UCR) คอการตอบสนองทเกดขน ตามธรรมชาต การตอบสนองทถกวางเงอนไข (Conditioned Response หรอ CR) คอ การตอบสนองอนเปนผลมาจากการเรยนรทถกวางเงอนไขแลว กระบวนการส าคญอนเกดจากการเรยนรของพาฟลอฟ มอย 3 ประการ อนเกดจากการเรยนรแบบวางเงอนไข คอ - การแผขยาย (Generalization) คอ ความสามารถของอนทรยทจะตอบสนองในลกษณะเดมตอสงเราทมความหมายคลายคลงกนได - การจ าแนก (Discrimination) คอ ความสามารถของอนทรยในการทจะจ าแนกความแตกตางของสงเราได - การลบพฤตกรรมชวคราว (Extinction) คอ การทพฤตกรรมตอบสนองลดนอยลงอนเปนผลเนองมาจากการทไมไดรบสงเราทไมไดถกวางเงอนไข การฟนตวของการตอบสนองทวางเงอนไข (Spontaneous recovery) หลงจากเกดการลบพฤตกรรมชวคราวแลว สกระยะหนงพฤตกรรมทถกลบเงอนไขแลวอาจฟนตวเกดขนมาอก เมอไดรบการกระตนโดยสงเราทวางเงอนไข 2.3.1.1 ประโยชนทไดรบจากทฤษฎน ก. ใชในการคดหาความสามารถในการสมผสและการรบร ข. ใชในการแกพฤตกรรมทเปนปญหา ค. ใชในการวางเงอนไขเกยวกบอารมณ และเจตคต 2.3.1.2 การน าหลกการวางเงอนไขของพาฟลอฟไปใชในการเรยนการสอน ก. ในแงของความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences) ความแตกตางทางดานอารมณผเรยนตอบสนองไดไมเทากน ในแงนจ าเปนมากทครตองค านงถงสภาพทางอารมณของผเรยนวา จะสรางอารมณใหผเรยนตอบสนองดวยการสนใจทจะเรยนไดอยางไร ข. การวางเงอนไข (Conditioning) การวางเงอนไขเปนเรองทเกยวกบพฤตกรรมทางดานอารมณดวย โดยปกตผสอนสามารถท าใหผเรยนชอบหรอไมชอบเนอหาทเรยน หรอสงแวดลอมในการเรยนหรอแมแตตวครได ดวยเหตน เราอาจกลาวไดวาหนาทส าคญประการหนงของครเปนผสรางสภาวะทางอารมณนนเอง ค. การลบพฤตกรรมทวางเงอนไข (Extinction) ผเรยนทถกวางเงอนไขใหกลวคร เราอาจชวยไดโดยปองกนไมใหครท าโทษเขา โดยปกตกมกจะพยายามมใหUCS. เกดขนหรอท าใหหายไป นอกจากนกอาจใชวธลดความแรงของ UCS. ใหนอยลงจนไมอยในระดบนจะท าใหเกดพฤตกรรมทางอารมณนนขนได ง. การสรปความเหมอนและการแยกความแตกตาง (Generalization และ Discrimination) การสรปความเหมอนนนเปนดาบสองคม คอ อาจเปนในดานทเปนโทษและเปนคณ ในดานทเปนโทษกเชน การทนกเรยนเกลยดครสตรคนใดคนหนงแลวกจะเกลยดครสตรหมดทกคน เปนตน ถาหากนกเรยนเกดการสรปความเหมอนในแงลบนแลว ครจะหาทางลดให CR อนเปนการสรป กฎเกณฑ

www.ssru.ac.th

13

ทผด ๆ หายไป สวนในดานทเปนคณนน ครควรสงเสรมใหมาก นกเรยนมโอกาสพบ สงเราใหม ๆ เพอจะไดใชความรและกฎเกณฑตาง ๆ ไดกวางขวางมากขน ตวอยางเกยวกบการสรปความเหมอนทใชในการสอนน คอ การอานและการสะกดค านกเรยนทสามารถสะกดค าวา " round " เขากควรจะเรยนค าทกค าทออกเสยง O - U - N - D ไปในขณะเดยวกนได เชนค าวา around , found , bound , sound , ground , mound , pound แตค าวา wound (ซงหมายถงบาดแผล) นนไมควรเอาเขามารวมกบค าทออกเสยง O - U - N - D และควรฝกใหรจกแยกค านออกจากกลม (Discrimination) 2.3.2 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระท าของสกนเนอร 2.3.2.1 หลกการและแนวคดทส าคญของสกนเนอร ก. เกยวกบการวดพฤตกรรมตอบสนอง สกนเนอร เหนวาการศกษาจตวทยาควรจ ากดอยเฉพาะพฤตกรรมทสามารถสงเกตเหนไดอยางชดเจน และพฤตกรรมทสงเกตไดนนสามารถวดไดโดยพจารณาจากความถของการตอบสนองในชวงเวลาใดเวลาหนง หรอพจารณาจากอตราการ ตอบสนอง (Response rate) นนเอง ข. อตราการตอบสนองและการเสรมแรง สกนเนอร เชอวาโดยปกตการพจารณาวาใครเกดการเรยนรหรอไมเพยงใดนนจะสรปเอาจากการเปลยนแปลงการตอบสนอง (หรอพดกลบกนไดวาการทอตราการตอบสนองไดเปลยนไปนน แสดงวาเกดการเรยนรขนแลว) และการเปลยนแปลงอตราการตอบสนองจะเกดขนไดเมอมการเสรมแรง (Reinforcement) นนเอง สงเรานสามารถท าใหอตราการตอบสนองเปลยนแปลง เราเรยกวาตวเสรมแรง (Reinforcer) สงเราใดทไมมผลตอการเปลยนแปลงอตราการตอบสนองเราเรยกวาไมใชตวเสรมแรง (Nonreinforcer) ค. ประเภทของตวเสรมแรง ตวเสรมแรงนนอาจแบงออกไดเปน ๒ ลกษณะคอ อาจแบงเปนตวเสรมแรงบวกกบตวเสรมแรงลบ หรออาจแบงไดเปนตวเสรมแรงปฐมภมกบตวเสรมแรงทตยภม (1) ตวเสรมแรงทางบวก (Positive Reinforcer) หมายถง สงเราชนดใดชนดหนง ซงเมอไดรบหรอน าเขามาในสถานการณนนแลวจะมผลใหเกดความพงพอใจ และท าใหอตราการตอบสนองเปลยนแปลงไปในลกษณะเขมขนขน เชน อาหาร ค าชมเชย ฯลฯ (2) ตวเสรมแรงลบ (Negative Reinforcer) หมายถง สงเราชนดใดชนดหนง ซงเมอตดออกไปจากสถานการณนนแลว จะมผลใหอตราการตอบสนองเปลยนไปในลกษณะเขมขนขน เชน เสยงดง แสงสวางจา ค าต าหน รอนหรอเยนเกนไป ฯลฯ (3) ตวเสรมแรงปฐมภม (Primary Reinforcer) เปนสงเราทจะสนองความตองการทางอนทรยโดยตรง ซงเปรยบไดกบ UCS. ในทฤษฎของพาฟลอฟ เชน เมอเกดความตองการอาหาร อาหารกจะเปนตวเสรมแรงปฐมภมทจะลดความหวลง เปนตน ล าดบขนของการลดแรงขบของตวเสรมแรงปฐมภม ดงน ก) ความไมสมดลยในอนทรย กอใหเกดความตองการ ข) ความตองการจะท าใหเกดพลงหรอแรงขบ (Drive) ทจะกอใหเกดพฤตกรรม ค) มพฤตกรรมเพอจะมงสเปาหมาย เพอใหความตองการไดรบการตอบสนอง

www.ssru.ac.th

14

ง) ถงเปาหมาย หรอไดรบสงทตองการ สงทไดรบทเปนตวเสรมแรงปฐมภม ตวเสรมแรงทจะเปนรางวลทจะมผลใหอยากท าซ า และมพฤตกรรมทเขมขนในกจกรรมซ าๆ นน (4) ตวเสรมแรงทตยภม โดยปกตแลวตวเสรมแรงประเภทนเปนสงเราทเปนกลาง (Natural Stimulus) สงเราทเปนกลางน เมอน าเขาคกบตวเสรมแรงปฐมภมบอยๆ เขา สงเราซงแตเดมเปนกลางกกลายเปนตวเสรมแรง และจะมคณสมบตเชนเดยวกบตวเสรมแรงปฐมภม เราเรยกตวเสรมแรงชนดนวา ตวเสรมแรงทตยภม ตวอยางเชน การทดลองของสกนเนอร โดยจะปรากฎวา เมอหนกดคานจะมแสงไฟสวางขน และมอาหารตกลงมา แสงไฟซงแตเดมเปนสงเราทเปนกลาง ตอมาเมอน าเขาคกบอาหาร (ตวเสรมแรงปฐมภม) บอยๆ แสงไฟกจะกลายเปนตวเสรมแรงปฐมภมเชนเดยวกบอาหาร แสงไฟจงเปนตวเสรมแรงทตยภม (5) ตารางก าหนดการเสรมแรง (Schedules of Reinfarcement) สภาพการณทสกนเนอรพบวาใชไดผล ในการควบคมอตราการตอบสนองกถงการก าหนดระยะเวลา (Schedules) ของการเสรมแรง การเสรมแรงแบงเปน ๔ แบบดวยกน คอ ก) Fixed Ratio เปนแบบทผทดลองจะก าหนดแนนอนลงไปวาจะใหการ เสรมแรง 1 ครง ตอการตอบสนองกครง หรอตอบสนองกครงจงจะใหรางวล เชน อาจก าหนดวา ถากดคานทกๆ 5 ครง จะใหอาหารหลนลงมา 1 กอน (นนคออาหารจะหลนลงมาเมอหนกดคานครงท 5, 10, 15, 20.....) ข) Variable Ratio เปนแบบทผทดลองไมไดก าหนดแนนอนลงไปวาจะตองตอบสนองเทานนเทานครงจงจะไดรบตวเสรมแรง เชน อาจใหตวเสรมแรงหลงจากทผถกทดลองตอบสนอง ครงท 4, 9, 12, 18, 22..... เปนตน ค) Fixed Interval เปนแบบทผทดลองก าหนดเวลาเปนมาตรฐานวาจะใหตวเสรมแรงเมอไร เชน อาจก าหนดวาจะใหตวเสรมแรงทกๆ 5 นาท (คอใหในนาทท 5, 10, 15, 20.....) ง) Variable Interval เปนแบบทผทดลองไมก าหนดใหแนนอนลงไปวาจะใหตวเสรมแรงเมอใด แตก าหนดไวอยางกวางๆ วาจะใหการเสรมแรงกครง เชน อาจใหตวเสรมแรงในนาทท 4, 7, 12, 14..... เปนตน) 2.3.2.2 ประโยชนทไดรบจากทฤษฎน ก. ใชในการปลกฝงพฤตกรรม (Shaping Behavior) หลกส าคญของทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระท าของสกนเนอร คอ เราสามารถควบคมการตอบสนองไดดวยวธการเสรมแรง กลาวคอ เราจะใหการเสรมแรงเฉพาะเมอมการตอบสนองทตองการ เพอใหกลายเปนนสยตดตวตอไป อาจน าไปใชในการปลกฝงบคลกภาพของบคคลใหมพฤตกรรมตามแบบทตองการได ข. ใชวางเงอนไขเพอปรบปรงพฤตกรรม การเสรมแรงมสวนชวยใหคนเรามพฤตกรรมอยางใดอยางหนงได และขณะเดยวกนการไมใหการเสรมแรงกจะชวยใหลดพฤตกรรมอยางใดอยางหนงไดเชนเดยวกน ค. ใชในการสรางบทเรยนส าเรจรป (Programed Learning) หรอบทเรยนโปรแกรมและเครองสอน (Teaching Machine)

www.ssru.ac.th

15

2.3.2.3 การน าหลกการวางเงอนไขของสกนเนอรไปใชในการเรยนการสอน แนวคดทส าคญประการหนงทไดจากทฤษฎของสกนเนอร คอการตงจดมงหมายเชงพฤตกรรม คอจะตองตง จดมงหมายในรปของพฤตกรรมทสงเกตเหนไดอยางชดเจน เชน ถาตองการฝกใหผเรยนเปนบคคลประเภทสรางสรรคกจะตองระบใหชดเจนวาบคคลประเภทดงกลาวสามารถท าอะไรไดบาง หรอถาจะสอนใหนกเรยนเปนนกประวตศาสตรกบอกไดวาเขาจะท าอะไรไดเมอเขาเรยนผานพนไปแลว ถาครไมสามารถตงจดมงหมายเชงพฤตกรรมได ครกไมอาจบอกไดวาผเรยนประสบผลส าเรจในสงทมงหวงหรอไม และทส าคญกคอครจะไมอาจใหการเสรมแรงไดอยางเหมาะสมเพราะไมทราบวาจะใหการเสรมแรงหลงจากทผเรยนมพฤตกรรมเชนใด 2.3.3 ทฤษฎสมพนธเชอมโยงของธอรนไดด ลกษณะส าคญของทฤษฎสมพนธเชองโยงของ ธอรนไดด มดงน 1) ลกษณะการเรยนรแบบลองผดลองถก (Trial and Eror) 2) กฎการเรยนรของ ธอรนไดด ธอรนไดด ไดเหนกฎการเรยนรทส าคญ 3 กฎดวยกนคอ กฎแหงความพรอม (Low of Readiness) กฎแหงการฝกหด (Low of Exercise) และกฎแหงพอใจ (Low of Effect) ก. กฎแหงความพรอม กฎขอนมใจความสรปวา - เมอบคคลพรอมทจะท าแลวไดท า เขายอมเกดความพอใจ - เมอบคคลพรอมทจะท าแลวไมไดท า เขายอมเกดความไมพอใจ - เมอบคคลไมพรอมทจะท าแตเขาตองท า เขายอมเกดความไมพอใจ ข. กฎแหงการฝกหด แบงเปน 2 กฎยอย คอ - กฎแหงการไดใช (Law of Use) มใจความวาพนธะหรอตวเชอมระหวางสงเราและการตอบสนองจะเขมแขงขนเมอไดท าบอย ๆ - กฎแหงการไมไดใช (Law of Disuse) มใจความวาพนธะหรอตวเชอมระหวางสงเรา และการตอบสนองจะออนก าลงลง เมอไมไดกระท าอยางตอเนองมการขาดตอนหรอไมไดท าบอย ๆ ค. กฎแหงความพอใจ กฎขอนนบวาเปนกฎทส าคญและไดรบความสนใจจาก ธอรนไดด มากทสด กฎนมใจความวา พนธะหรอตวเชอมระหวางสงเราและการตอบสนองจะเขมแขงหรอออนก าลงยอมขนอยกบผลตอเนองหลงจากทไดตอบสนองไปแลวรางวล จะมผลใหพนธะสงเราและการตอบสนองเขมแขงขน สวนการท าโทษนนจะไมมผลใดๆ ตอความเขมแขงหรอการออนก าลงของพนธะระหวางสงเราและการตอบสนอง นอกจากกฎการเรยนรทส าคญๆ ทง 3 กฎ นแลวธอรนไดด ยงไดตงกฎการเรยนรยอย อก 5 กฎ คอ 1. การตอบสนองมากรป (Law of multiple response) 2. การตงจดมงหมาย (Law of Set or Attitude) 3. การเลอกการตอบสนอง (Law of Partial Activity) 4. การน าความรเดมไปใชแกปญหาใหม (Law of Assimilation or Analogy) 5. การยายความสมพนธ (Law of Set or Associative Shifting) 2.3.3.1 การถายโอนการเรยนร (Transfer of Learning) จะเกดขนกตอเมอการเรยนรหรอกจกรรมในสถานการณหนงสงผลตอการเรยนรหรอกจกรรมในอกสถานการณหนง การสงผล

www.ssru.ac.th

16

นนอาจจะอยในรปของการสนบสนนหรอสงเสรมใหสามารถเรยนไดดขน (การถายโอนทางบวก) หรออาจเปนการขดขวางท าใหเรยนรหรอประกอบกจกรรมอกอยางหนงไดยากหรอชาลง (การถายโอนทางลบ) กได การถายโอนการเรยนรนบวาเปนพนฐานของการเรยนการสอน 2.3.3.2 ประโยชนและการน าหลกการทฤษฎสมพนธเชอมโยงของธอรนไดด ไปใชในการเรยนการสอน ธอรนไดดมกเนนอยเสมอวาการสอนในชนเรยนตองก าหนดจดมงหมายใหชดเจน การตงจดมงหมายใหชดเจนกหมายถงการตงจดมงหมายทสงเกตการตอบสนองไดและครจะตอง จดแบงเนอหาออกเปนหนวย ๆ ใหเขาเรยนทละหนวย เพอทผเรยนจะไดเกดความรสกพอใจในผลทเขาเรยนในแตละหนวยนน ธอรนไดด ย าวาการสอนแตละหนวยกตองเรมจากสงทงายไปหาสงทยากเสมอ การสรางแรงจงใจนบวาส าคญมากเพราะจะท าใหผเรยนเกดความพอใจเมอเขาไดรบสงทตองการหรอรางวล รางวลจงเปนสงควบคมพฤตกรรมของผเรยน นนกคอในขนแรกครจงตองสรางแรงจงใจภายนอกใหกบผเรยน ครจะตองใหผเรยนรผลการกระท าหรอผลการเรยน เพราะการรผลจะท าใหผเรยนทราบวาการกระท านนถกตองหรอไมถกตอง ดหรอไมด พอใจหรอไมพอใจ ถาการกระท านนผดหรอไมเปนทพอใจเขากจะไดรบการ แกไขปรบปรงใหถกตอง เพอทจะไดรบสงทเขาพอใจตอไป นอกจากนในการเรยนการสอน ครจะตองสอนในสงทคลายกบโลกแหงความจรงทเขาจะออกไปเผชญใหมากทสด เพอทนกเรยนจะไดเกดการถายโอนการเรยนรจากการเรยนในชนเรยนไปสสงคมภายนอกไดอยางด 2.4 ทฤษฎรปแบบการคด (Cognitive Style) และรปแบบการเรยนร (Learning Style) ความหมายของค าวา "รปแบบ (Style)" ค าวา "รปแบบ (Style)" ในทางจตวทยา หมายถงลกษณะทบคคลมอยหรอเปนอย หรอใชในตอบสนองตอสภาพแวดลอม อยางคอนขาง คงท ดงทเรามกจะใชทบศพทวา "สไตล" เชน สไตลการพด สไตลการท างาน และสไตลการแตงตว เปนตน ซงกหมายถง ลกษณะเฉพาะตวของเราเปนอย หรอเราท าอยเปนประจ า หรอคอนขางประจ า ความหมายของรปแบบการคด (Cognitive style) และรปแบบการเรยนร (learning style) รปแบบการคด (cognitive style) หมายถง หนทางหรอวธการทบคคลชอบใชในการรบร เกบรวบรวม ประมวล ท าความเขาใจ จดจ าขาวสารขอมลทไดรบ และใชในการแกปญหา โดยรปแบบการคดของแตละบคคลมลกษณะคอนขางคงท รปแบบการเรยนร (Learning style) หมายถง ลกษณะทางกายภาพ ความคด และความรสก ทบคคลใชในการรบร ตอบสนอง และมปฎสมพนธกบสภาพแวดลอมทางการเรยนอยางคอนขางคงท (Keefe, 1979 อางใน Hong & Suh, 1995) ดงนนรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร จงเปนลกษณะของการคด และลกษณะของการเรยนทบคคลหนงๆ ใชหรอท าเปนประจ า อยางไรกตามรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรไมไดหมายถง ตวความสามารถโดยตรง แตเปนวธการทบคคลใชความสามารถของตนทมอยในการคด และการเรยนร ดวยลกษณะใดลกษณะหนง มากกวาอกลกษณะหนงหรอลกษณะอนๆ ทตนมอย

www.ssru.ac.th

17

2.4.1 ความเกยวของระหวางรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร แนวคดเกยวกบรปแบบการคด (Cognitive Style) พฒนามาจากความสนใจในความแตกตางระหวางบคคล ซงในชวงแรก ของการ ศกษาเกยวกบรปแบบการคดนกจตวทยาไดเนนศกษาเฉพาะความแตกตางระหวางบคคล ในแงของ การประมวลขาวสารขอมล ยงไมไดประยกตเขามาสการเรยนการสอนในชนเรยน ตอมานกจตวทยากลมทสนใจ การพฒนาประสทธภาพ ของการเรยน การสอนในชนเรยน ไดน าแนวคดของรปแบบการคดมาประยกตใชใหเกดประโยชนโดยเนนส บรบทของการเรยนรในชนเรยน และพฒนาเปนแนวคดใหม เรยกวา รปแบบการเรยนร (learning style) Riding และ Rayner (1998) กลาววา รปแบบการเรยนร ประกอบดวยรปแบบการคด (cognitive style) และกลยทธการเรยนร (learning strategy) ซงหมายถงวธการทผเรยนใชการจดการหรอตอบสนองในการท ากจกรรมการเรยน เพอใหเหมาะสม กบสถานการณ และงานในขณะนนๆ 2.4.2 ความส าคญของรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร การศกษาวจยเกยวกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรไดเปนไปอยางกวางขวาง และตอเนองมาเปนเวลากวา 20 ป ผลการวจยไดชชดวา รปแบบการคด และ รปแบบการเรยนร ของผเรยนมผลตอความส าเรจทางการเรยน โดยผลสมฤทธ ทางการเรยนของผเรยน จะเพมขน และผเรยนจะสามารถจดจ าขอมลทไดเรยนนานขน เมอวธสอน วสด/สอการสอน และ สภาพแวดลอมของการเรยนร มความสอดคลองกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของผเรยน (Davis, 1991; Jonassen & Grabowski, 1993; Caldwell & Ginthier ,1996 ; Dunn, et al.,1995 ) เชน ผเรยนทมรปแบบการคดเปนรปภาพ จะเรยนรไดด เมอผสอนใชสอการสอนทมภาพประกอบ หรอผเรยนทมรปแบบการคดแบบอสระ จะเรยนรไดด ในกจกรรม การเรยนทมการคนควาดวยตนเอง หรอผเรยนทมรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ กจะเรยนรไดดในกจกรรมการเรยนทมสวนรวม มการรวมมอกนท างานเปนกลม เปนตน นอกจากนการวจยยงพบประเดนทนาสนใจอกวา นกเรยนระดบมธยมศกษาทตองออกจากโรงเรยนกลางคน จากผลการเรยน ไมถงเกณฑจ านวนมาก มรปแบบการเรยนรทไมสอดคลองกบรปแบบการสอน ทครสวนใหญใชสอนกน (Caldwell & Gintheir, 1996; Rayner & Riding,1996) อกทงยงพบวานกเรยนทมปญหาการเรยนสวนใหญ มรปแบบการเรยนร ทแตกตางไปจาก นกเรยนผสนใจเรยน และเรยนด (Shaughnessy, 1998) จงอาจเปนไปไดวา ปญหาการเรยนของนกเรยนเหลาน มสาเหตมาจากการทมรปแบบการเรยนรทแตกตางกบนกเรยนทวไป และไมสอดคลองกบรปแบบการสอนทวไปของคร จงกลาวไดวาความรความเขาใจในเรองรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร มความส าคญ ตอการสงเสรม ประสทธภาพ ของ การเรยนการสอน และพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรไดเตมศกยภาพ และอาจชวยลดปญหาผลการเรยนต า ปญหาการหนเรยน และไมสนใจเรยนของผเรยนไดดวย 2.4.3 การจ าแนกประเภทของรปแบบการคด (The categorization of cognitive style) ไดมการเสนอแนวคดเกยวกบรปแบบการคด (cognitive style) อยางหลากหลาย ซง ไรดงก และชมา (Riding & Cheema, 1991) ไดจดกลมแนวคดรปแบบการคดตางๆเหลานน เพองายแกการเขาใจ และเหนภาพชดขน โดยจ าแนกเปน 2 กลมใหญๆ คอ 2.4.3.1. กลมรปแบบการคดแบบภาพรวม-วเคราะห (wholist – analytic dimension) 2.4.3.2 กลมรปแบบการคดแบบถอยค า-ภาพ (verbal – imagery dimension)

www.ssru.ac.th

18

2.4.3.1. รปแบบการคดในกลมการคดแบบภาพรวม และแบบวเคราะห (wholist – analytic dimension) ในกลมของแนวคดทจ าแนกรปแบบการคดในลกษณะของการคดภาพรวม และการคดวเคราะห ไดแก 1.1 รปแบบการคดแบบพงพา และแบบอสระ (Field-dependent / field-independent cognitive style) ของ วทคน และคณะ (Witkin, et al., 1971) รปแบบการคด แบบพงพา และ แบบอสระ เปน รปแบบการคด 2 ขว ซงแตละขวตางมประโยชน มคณคา และมความเหมาะสม กบ สภาพการณทแตกตางกน ดงนนแตละรปแบบการคดจะมคณคาตอเมอ รปแบบการคด ถกใชไดเหมาะสม กบสภาพการณนนๆ (Witkin et al., 1977; Witkin and Goodenough, 1981) 1.1.1 บคคลทมรปแบบการคดแบบพงพา (Field Dependence) ลกษณะเดนของบคคลทมรปแบบการคดแบบพงพา คอ มการรบร และจดจ าขอมลขาวสาร ในลกษณะภาพรวม และคงสภาพ ของ ขอมล ไวเหมอนเดมตามทขอมลปรากฏ โดยไมมการปรบเปลยนหรอจดระบบขอมลใหม มความสามารถ และทกษะทางสงคมด เปนบคคล ทชอบท างานรวมกบผอน มความสามารถในการอยรวมกบผอนไดด มความเขาใจผอน ตองการมตรภาพ ตองการ ความคดเหน ของผอนรวมใน การตดสนใจ และแกปญหา ชอบทจะเรยนเปนกลม และชอบการเรยนทมปฏสมพนธกบเพอนในชนเรยน รวมทงกบผสอนดวย ตองการการเสรมแรงภายนอก (extrinsic Reinforcement) เชน ค าชมเชยของผอน มากกวา การเสรมแรงภายใน สามารถเรยนรไดดเมอผสอนมการจดล าดบ ระบบระเบยบ และโครงสรางของเนอหาทสอนแลวอยางด เรยนรเนอหาทเกยวของกบสงคมไดด 1.1.2 บคคลทมรปแบบการคดแบบอสระ (Field Independence) ลกษณะเดนของบคคลทมรปแบบการคดแบบน คอ มการรบรขอมลขาวสาร และจดจ าในลกษณะวเคราะหแยกแยะขอมล และมการเปรยบเทยบความแตกตาง และ ความเหมอน ระหวางขอมลทไดรบมาใหม กบขอมลเกาทมอยเดม มการปรบเปลยนโครงสราง และจดระเบยบขาวสารขอมล ทไดรบใหมตาม ความเขาใจของตนเอง มกจะมความสามารถ และทกษะทางสงคมนอย มความเปนตวของตวเองสง มการตดสนใจ โดยอาศย ความคดของตนเอง เปนหลก สามารถเรยนรไดดในสภาพการเรยนรทมลกษณะเปนรายบคคล และใหอสระแกผเรยน ชอบการเรยนทใหผเรยนตงเปาหมายของงานดวยตนเอง และตอบสนองตอการเสรมแรงภายใน (เชน ความตองการ มาตรฐาน และคานยมของตนเอง) มากกวาการเสรมแรงภายนอก ชอบทจะ พฒนากลวธการเรยนดวยตนเอง ชอบทจะจดระบบโครงสราง ของเนอหาท เรยนดวยตวเอง จงไมมปญหาแมเอกสาร/วสดประกอบการเรยนจะอยในรปแบบทขาดการจดระบบโครงสรางของเนอหา 1.2 รปแบบการคดแบบปรบใหเรยบ และแบบลบใหคม (levelling/ sharpening) ของ การดเนอร และคณะ (Gardner et al., 1959) การดเนอร และคณะ อธบายความแตกตางของบคคลในแงของการรบร และการเกบจ าขาวสารขอมล โดยจ าแนกออกเปน 2 ลกษณะ คอ 1.2.1 รปแบบการคดแบบปรบใหเรยบ (levelling) หมายถง การทบคคลมแนวโนมทจะรบรสงเรา หรอเหตการณใหมใน ลกษณะเดมๆ เหมอนทเคยเกบจ าไวแลว จงมกจะรบรวาสงใหมเหมอน/คลายของเดม ชอบการใชเหตผลเชงนามธรรม ภาพในความจ ามกไมคงท พรามว และ ไมแมนย า

www.ssru.ac.th

19

1.2.2 รปแบบการคดแบบลบใหคม (sharpening) หมายถง ลกษณะทบคคลมแนวโนมทจะรบรสงเรา /เหตการณใหม ในลกษณะ ทแยกแยะ เพงความสนใจเพอพจารณา ใหเหนชดเจนใน ความแตกตางระหวางสงใหม กบกบสงทเคยเกบจ าไวแลว ชอบการใช เหตผลเชงรปธรรม มการรบรเกยวกบเวลาทชดเจน ภาพในความจ าจะคงอยนาน ความทรงจ าหลกจะอยในลกษณะของภาพ 1.3 รปแบบการคดแบบหนหน และแบบไตรตรอง (impulsive / reflectiveness) ของ คาแกน และคณะ (Kagan et al., 1964) คาแกน และคณะ แบงรปแบบการคดเปน 4 ลกษณะ คอ 1.3.1 คดแบบหนหน (cognitively impulsive) มการตดสนใจอยางรวดเรวหลงจากไดขอมลทางเลอกเพยงยอๆ และ มกเปนการตดสนใจทมความผดพลาดบอยๆ 1.3.2 คดแบบไตรตรอง (cognitively reflective) มการใครครวญ พจารณาอยางรอบคอบระมดระวง เกยวกบ ทางเลอกทกทาง กอนทจะตดสนใจ และมกมความผดพลาดในการตดสนใจเพยงเลกนอย 1.3.3 คดเรว (quick) มการโตตอบตอสงทเราหรอสงทรบรไดอยางรวดเรวแตผดพลาดนอย 1.3.4 คดชา (slow) มการตอบสนองตอสงทไดรบรชา และผดพลาดมาก 1.4 รปแบบการคดแบบดดแปลง และแบบสรางใหม (adaption/innovation) ของ เคอรตน (Kirton, 1987) เคอรตน แบงลกษณะรปแบบการคดตามลกษณะการแกปญหาเปน 2 ลกษณะ คอ 1.4.1 นกดดแปลง (adaptor) เปนผทชอบ "ท าสงทดกวา/ดขนกวาเดม" โดยมแนวทางในการท างานทมระเบยบ และแมนย า เปนนกคดหาค าตอบสรป (convergence) แสวงหามตเอกฉนทโดยองวธการทก าหนดขน สามารถจดการบรหารไดดในขอบเขตของระบบทวางไวแลว 1.4.2 นกสรางใหม (innovator) เปนผทชอบ "ท าสงทแตกตาง" มแนวทาง การท างานในลกษณะทไมมล าดบขนตอน ตดสนใจโดยอสระ เปนผทเปลยนแปลงความคดไดตลอดเวลา มอดมการณ และสามารถบรหารจดการในภาวะวกฤตไดด 2.4.3.2. รปแบบการคดในกลมมตของถอยค า-ภาพ (verbal – imagery dimension) แนวคดนแบงบคคลออกเปนประเภท ตาม กระบวนการ ประมวลสารสนเทศ และการเกบจ า ซงใน กระบวนการ ของ การประมวล ขาวสารขอมล นน เมอบคคลรบขาวสารขอมลมาแลว จะมการแปลงรปขาวสาร และเกบจ าไวใน 2 ลกษณะ คอ เปนรปภาพ และเปน ค าพด และจะดงสงทเกบจ านออกมาใชในการคดตามลกษณะทเกบจ าไว เชน ถาเราเกบจ าขอมลนนไวในลกษณะทเปนรปภาพ เมอเวลาทเราคดถงสงนน หรอเรยกขอมลนนออกมาใชงาน ขอมลนนกจะออกมาในลกษณะของรปภาพ แตถาเราเกบจ าไวใน ลกษณะของถอยค า เวลาทเราเรยกขอมลออกมาใชในการคด ขอมลทเรานกกจะออกมาเปนถอยค า โดยปรกตบคคล จะมการแปลงรป ขอมลขาวสาร ไดในทงสองลกษณะ แตอยางไรกตามการวจยพบวา บคคลหนงๆ มแนวโนมทจะใชการแปลงขาวสารขอมล ในรปแบบหนง มากกวา อกรปแบบหนง ซงเรยกวา เปนสไตลของผนน (Riding & Rayner, 1998) และกมเพยงบางคนเทานน ทสามารถ

www.ssru.ac.th

20

ปรบเปลยนรปแบบการคด ใหมทงการคดทเปนค าพด และการคดทเปนภาพไดเทาๆกน โดยยดหยนไปตาม สภาพการณทเหมาะสม แนวคดนจงแบงบคคลตามรปแบบการคด ไดเปน 2 ประเภท คอ ผทคดเปนค ำพด (Verbaliser) หมายถงผทเมอรบรขาวสารขอมลแลว มแนวโนมทจะการแปลงรปขาวสารขอมลนน แลวเกบจ า และดงออกมาใชในการคดในรปของค าพดมากกวาในลกษณะของรปภาพ ผทคดเปนภำพ (Visualiser) หมายถงผทเมอรบรขาวสารขอมลแลว มแนวโนมทจะการแปลงรป และเกบจ า และดงออกมาใชใน การคดในลกษณะของรปภาพมากกวาในลกษณะของค าพด 2.4.4 การจ าแนกประเภทของรปแบบการเรยนร (The categorization of learning style) ไดมการเสนอแนวคดเกยวกบรปแบบการเรยนร ไมต ากวา 21 แนวคด (Moran, 1991) ซงในทนจะกลาวถงเพยง 4 แนวคดซงเปนแนวคดทเปนทรจกกนโดยทวไป 2.4.4.1 รปแบบการเรยนรตามแนวคดของโคลบ (Kolb's Learning Style Model, 1976) แนวคดนไดจ าแนกผเรยนออกเปน 4 ประเภท ตามความชอบในการรบร และประมวลขาวสารขอมล ดงน 1) นกคดหลายหลากมมมอง (Diverger) เปนผทสามารถเรยนรไดดในงานทใชการจนตนาการ การหยงร การมองหลากหลายแงมม สามารถสรางความคดในแงมมตางๆกน และรวบรวมขาวสารขอมลจากแหลงตางๆหรอทตางแงมมเขาดวยกนไดด และมความเขาใจผอน แตมจดออนทตดสนใจยาก ไมคอยใชหลกทฤษฎ และระบบทางวทยาศาสตรในการคด และตดสนใจ มความสามารถในการประยกตนอย 2) นกคดสรปรวม (Converger) เปนผทมความสามารถในการใชเหตผลแบบสรปเลอกค าตอบทดทสดเพยงหนงค าตอบ มความสามารถในการแกปญหา และการตดสนใจ ไมใชอารมณ ประยกตแนวความคดไปสการปฏบตไดด และมความสามารถในการสรางแนวคดใหม และท าในเชงการทดลอง แตมจดออนทมขอบเขตความสนใจแคบ และขาดการจนตนาการ 3) นกซมซบ (Assimilator) เปนนกจดระบบขาวสารขอมล มความสามารถในการใชหลกเหตผล วเคราะหขาวสารขอมล ชอบท างานทมลกษณะเปนนามธรรม และเชงปรมาณ งานทมลกษณะเปนระบบ และเชงวทยาศาสตร และการออกแบบการทดลอง มการวางแผนอยางมระบบ มจดออนท ไมคอยสนใจทจะเกยวของกบผคน และความรสกของผอน 4) นกปรบตว (Accomodator) เปนผทสามารถเรยนรไดดทสดโดยผานประสบการณจรง มการปรบตวใหเขากบสถานการณใหมๆไดด มการหยงร (intuition) ชอบแสวงหาประสบการณใหมๆ ชอบงานศลปะ ชอบงานทเกยวของกบผคน มความสามารถในการปฏบตงานใหบรรลผลตามแผน ชอบการเสยง ใชขอเทจจรงตามสภาพการณปจจบน จดออนของผทมรปแบบการเรยนแบบนคอ วางใจในขอมลจากผอน ไมใชความสามารถในเชงวเคราะหของตนเอง ไมคอยมระบบ และชอบแกปญหาโดยวธการลองผดลองถก 2.4.4.2 รปแบบการเรยนรตามแนวคดของ Myers-Briggs (Myers, 1978) แนวคดนแบงผเรยนตามความชอบของการเรยนรโดยมพนฐานความคดมาจากทฤษฎบคลกภาพของคารล ยง (Carl Jung) โดยแบงผเรยนออกเปนประเภทดงน (Felder, 1996; Griggs, 1991) 1) ผสนใจสงนอกตว และผสนใจสงในตว (Extroversion / introversion)

www.ssru.ac.th

21

- ผสนใจสงนอกตว (Extroversion) หมายถงผเรยนทมงเนนขาวสารขอมลทเกยวของกบโลกภายนอกของตน และชอบการเรยนการสอนทใหผเรยนมสวนรวม และมการปฏสมพนธกน - ผสนใจสงในตว (Introversion) หรอผเรยนทมงเนนความคดเกยวกบโลกภายใน ของตน และชอบงานรายบคคลทเนนการใชการคดแบบไตรตรอง 2) การสมผส และ การหยงร (Sensing / intuition) เปนการจ าแนกผเรยนตามวธการใหไดมาซงความร - การสมผส (Sensing) หมายถงผเรยนทมงเนนความรทเปนขอเทจจรง กฎ และกระบวนการ โดยผานการปฏบตดวยประสาทสมผส 5 - การหยงร (Intuition) ผเรยนทมงเนนความรทมลกษณะของความเปนไปไดใหมๆ ปญหาทไมมรปแบบทแนนอน และอาศยการจนตนาการในการใหไดมาซงความรเหลาน 3) การคด และการรสก (Thinking / feeling) เปนการจ าแนกผเรยนตามลกษณะของกระบวนหาทางเลอกในการตดสนใจ - การคด (Thinking) หมายถงผเรยนทรบขอมลแลวคดตดสนใจบนฐานของการใชกฏเกณฑ และหลกเหตผล สามารถท างานไดดในงานทเกยวของกบการตดสน และแกปญหาทมค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว - การรสก (Feeling) เปนผทตดสนใจบนฐานของความความรสก คานยมสวนตว คานยมของกลม และสนใจในประเดนปญหาทเกยวของกบผคน เปนผทมความสามารถในการสอสารระหวางบคคล และมกประสบความส าเรจในการท างานเปนทม 4) การตดสน และ การรบร (Judging VS perception) เปนการจ าแนกผเรยนตามกระบวนการประมวลขาวสารขอมล - การตดสน (Judging) หมายถง ผเรยนทเมอไดรบขาวสารขอมลใดๆแลว มกจะประมวลขาวสารดวยการตดสน และสรปลงความเหนเกยวกบขอมลนนๆ - การรบร (Perception) หมายถงผเรยนทมแนวโนมทจะพยายามรวบรวมขอมลใหมากกวาทมอย และมกจะยดเวลาการตดสนใจออกไปเรอยๆ 2.4.4.3 รปแบบการเรยนรตามแนวคดของ Dunn และ Dunn และ Price (1991) Dunn และคณะ (Dunn et al., 1995) ไดเสนอแนวคดรปแบบการเรยนรวา ตวแปรทมผลท าใหความสามารถในการรบร และการตอบสนอง ในการเรยนรของแตละบคคลแตกตางกนนน มทงตวแปรทเปนสภาพแวดลอมภายนอกของบคคล และสภาพภายในตวบคคล ซงม 5 ดาน ไดแก 1) ตวแปรสภาพแวดลอมภายนอก (Environmental variable) แตละบคคลมความชอบ และสามารถเรยนรไดดในสภาพแวดลอมทางการเรยนทแตกตางกน ดงน - ระดบเสยง บางคนเรยนรไดดในทเงยบๆ แตบางคนเรยนรไดดในททมเสยงอนประกอบบาง เชน เสยงดนตร หรอเสยงสนทนา - แสง บางคนเรยนรไดดในทมแสงสวางมากๆ แตบางคนเรยนรไดดในทมแสงสลว - อณหภม บางคนเรยนชอบ และเรยนรไดดกวาในสภาพแวดลอมทม อณหภมอน ในขณะทบางคนชอบเรยนในทมอากาศคอนขางเยน

www.ssru.ac.th

22

ทนง บางคนเรยนรไดดในสถานทมการจดทนงไวอยางเปนระเบยบ แตบางคนชอบเรยนในทจดทนงตามสบาย 2) สภาพทางอารมณ (Emotional variable) เปนคณลกษณะของบคคลทมมากนอย ตางกนไปในแตละบคคล ซงมผลตอความสามารถในการเรยนร ไดแก - แรงจงใจในการเรยนใหส าเรจ - ความเพยร/ความมงมนท างานทไดรบมอบหมายในการเรยนใหเสรจ - ความรบผดชอบในตนเองเกยวกบการเรยน - ความตองการการบงคบจากสงภายนอก หรอมการก าหนดทศทางทแนนอน เชน เวลาทผสอนก าหนดใหสงงาน การหกคะแนนถาสงงานลาชา หรอ การท าสญญา เปนตน 3) ความตองการทางสงคม (Sociological variable) แตละบคคลมความตองการทางสงคมในสภาพของการเรยนรแตกตางกนไดแก - ขนาดกลมเรยน บางคนชอบเรยนคนเดยว จบคกบเพอน เรยนเปนกลมเลก หรอเรยนกลมใหญ - ลกษณะผรวมงาน บางคนชอบท างานรวมกบผทมลกษณะมอ านาจ ในขณะทบางคนชอบท างานรวมกบผทมลกษณะเปนเพอนรวมคด รวมท า - ลกษณะกลมเรยน บางคนชอบเรยนรจากกลมทแตกตางหลายๆกลม และมกจกรรมทหลากหลาย แตบางคนชอบเรยนกบกลมประจ า และมลกษณะกจกรรมทแนนอน 4) ความตองการทางกายภาพ (Physical variable) ไดแก - ชองทางการรบร แตละบคคลชอบ และสามารถเรยนรไดดโดยผานประสาทสมผสตางชองทางกน เชน ผานทางการไดยน/ฟง การเหน การสมผส และการเคลอนไหว (Kinesthetic) - ชวงเวลาของวน บางคนเรยนรไดดในชวงเชาหรอสาย แตบางคนเรยนรไดดในชวงบายหรอเยน - การกนระหวางเรยนหรออานหนงสอ บางคนเรยนรไดดเมอมการกน การเคยว ระหวางทมสมาธ แตบางคนจะเรยนรไดดตองหยดกจกรรมการกนทกชนด 5) กระบวนการทางจตวทยา (Psychological processing) บคคลมความแตกตางกนกระบวนการทใชในการประมวลขาวสารขอมล ไดแก - การคดเชงวเคราะหหรอแบบภาพรวม(analytic/global) บางคนเมอรบรขาวสารขอมลแลว มกจะใชกระบวนการวเคราะหในการแยกแยะ เพอท าความเขาใจ ในขณะทบางคนใชกระบวนการคดแบบภาพรวม - ความเดนของซกสมอง (Hemisphericity) บคคลมแนวโนมทจะใชสมองซกใดซกหนง ในการประมวลขาวสารมากกวาอกซกหนง โดยบางคนมแนวโนมทจะใชสมองซกซายมากวาซกขวา ในขณะทบางคนมแนวโนมทจะใชสมองซกขวามากวาซกซาย - การคดแบบหนหนหรอแบบไตรตรอง (impulsivity/reflectivity) บางคนมการตดสนใจอยางรวดเรวหลงจากไดขอมลเพยงยอๆ แตบางคนจะมการใครครวญ พจารณาอยางรอบคอบกอนทจะตดสนใจ 2.4.4.4 รปแบบการเรยนรตามแนวคดของ กราชา และรเอชแมนน (Grasha & Riechmann, 1974) กราชา และรเอชแมนน (Grasha & Riechmann, 1974) ไดเสนอรปแบบของการ

www.ssru.ac.th

23

เรยนรในลกษณะของความชอบ และทศนคตของบคคล ในการมปฏสมพนธกบผสอน และเพอนในการเรยนทางวชาการ เปน 6 แบบ ดงน 1) แบบมสวนรวม (Participant) เปนผเรยนทสนใจอยากจะรเกยวกบเนอหาของรายวชาทเรยน อยากเรยน สนกกบการเรยนในชนเรยน และคลอยตาม และตดตามทศทางของการเรยนการสอน 2) แบบหลกหน (Avoidant) เปนผเรยนทไมมความตองการทจะรเกยวเนอหารายวชาทเรยน ไมชอบเขาชนเรยน ไมสนใจทจะเรยนร รสกตอตานทศทางของการเรยนการสอน 3) แบบรวมมอ (Collaborative) เปนผเรยนทชอบกจกรรมการเรยนทผเรยนมสวนรวม และการรวมมอกน ชอบการมปฏสมพนธกน รสกสนกในการท างานกลม 4) แบบแขงขน (Competitive) เปนผเรยนทมลกษณะของการแขงขน และยดตนเองเปนศนยกลาง สนใจแตตนเอง และมแรงจงใจในการเรยนจากการไดชนะผอน สนกกบเกม/กฬาการตอส ชอบกจกรรมทมการแพ-ชนะ สนกในเกมทเลนเปนกลม 5) แบบอสระ (Independent) เปนผทท างานดวยตนเอง สามารถท างานใหเสรจสมบรณ ไวตอการตอบสนอง/โตตอบไดรวดเรว และมความคดอสระ เปนตวของตวเอง 6) แบบพงพา (Dependent) เปนผทตองอาศยครใหค าแนะน า ตองการการชวยเหลอ และแรงจงใจภายนอก (เชน ค าชม รางวล) ในการจงใจใหการเรยน ไมคอยไวในการตอบสนอง/โตตอบ มความกระตอรอรนในการเรยนไมมาก และมกจะท าตามความคดของผน า 2.4.5 ประโยชนของความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร ความรความเขาใจเกยวกบความแตกตางระหวางบคคลใน รปแบบการคด และรปแบบการเรยนรมประโยชนตอทงผเรยน และผสอน ในแงการสงเสรมการเรยนร การพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรไดเตมศกยภาพ และมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และการจดการศกษาไดอยางประสทธภาพยงขน ก. ประโยชนของความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรตอผเรยน ความรความเขาใจเกยวกบความแตกตางระหวางบคคลในรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร จะชวยใหนกศกษาเขาใจตนเอง และเขาใจในความแตกตางระหวางตนเอง และผอน และใชประโยชนจาก ความรความเขาใจใน จดเดนของรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของตน ไปใหเกดประโยชนทงตอการเรยนทางวชาการ การเรยนรในสภาพการณทวไป และการท างานในอนาคตตอไป พรอมทงปรบปรงแกไขจดออนของตนในรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรทไมเคยใชหรอไมคอยไดใชใหแขงแกรงขน เพอจะไดเปนผมรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรหลายรปแบบ ซงจะท าใหสามารถเลอกน าออกมาใชใหเหมาะสมกบสถานการณตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลยงขน ทงนเพราะถาผเรยนทยดมนในการใชรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรแบบใดแบบหนงเพยงรปแบบเดยว กจะสามารถเรยนรไดดเฉพาะในบางรายวชาหรอบางสถานการณ ทสอดคลองกบการจดการสอนเทานน แตในบางรายวชาหรอบางสถานการณ ทตองการรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรทแตกตางออกไป กจะเกดความรสกยงยากหรออาจเปนปญหาการเรยนได ข. ประโยชนของความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรตอผสอน ความรความเขาใจเกยวกบความแตกตางระหวางบคคลในรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร ท าใหนกจตวทยา และนกการศกษาเหนถงความจ าเปน ทผสอนจะตองปรบสภาพการเรยนการสอน และกลวธการสอนใหเขากบลกษณะของผเรยน เพอเพมประสทธภาพของการเรยนการสอน และชวยใหผเรยน

www.ssru.ac.th

24

บรรลถงจดมงหมายของการเรยน (Saracho, 1997; Morgan, 1997) โดยผสอนควรจะสรางความสมดลในการจดการเรยนการสอนใหแกผเรยนทกคน ดวยการจดรปแบบการเรยนการสอนใหมความหลากหลาย และยดหยน เพอสอดรบกบรปแบบการเรยนของผเรยนทแตกตางกน และชวยใหนกศกษามทกษะในการใชรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรทตนชอบมากกวา และอกทงจดรปแบบการเรยนการสอน ทชวยใหผเรยนไดเพมทกษะการใชรปการเรยนทตนชอบนอยกวาใหสงขนดวย ดงท Robotham (1995) เสนอแนะวา ในชวงแรกของการเรยน ผสอนควรจดรปแบบการสอนใหสอดคลองกบรปแบบการเรยน เพราะจะชวยใหผเรยนสามารถเรยนรสงใหมไดดกวา และเมอผเรยนมความสามารถเพมขนแลว ผสอนควรใชรปแบบการสอนทไมสอดคลองกบรปแบบการเรยนของผเรยน เพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนารปแบบการเรยนของตนใหกวางขน และจะไดสามารถใชเลอกรปแบบการเรยนใหเหมาะสมกบงานทแตกตางไดตอไป โดยไมตดยดกบรปแบบการเรยนแบบใดแบบหนงเพยงแบบเดยว นอกจากนผสอนยงสามารถน าความรความเขาใจเกยวกบความแตกตางระหวางบคคล ในรปแบบการคด และรปแบบการเรยนร ไปใชในการออกแบบหลกสตร การเขยนต ารา การพฒนาชดการสอนดวยคอมพวเตอร และออกแบบวธสอน เพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางเตมศกยภาพไดอกดวย (Felder,1996 ; Saracho, 1997) 2.4.6 แนวทางการใชประโยชนจากรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของตนเอง 2.4.6.1 เลอกกจกรรมการเรยนทตรงกบรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของตนเอง เพอจะไดใชความสามารถของตนไดอยางเตมท เชน งานเดยว/งานกลม งานทผสอนก าหนดให/งานอสระทผเรยนก าหนดเอง งานทเปดโอกาสใหคดไดหลากหลาย/ ตองการค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว 2.4.6.2 เลอกแหลงความรทมการน าเสนอในรปแบบทสอดคลองกบรปแบบการคดของตนเอง เชน หนงสอ/ต าราทมการเรยบเรยงจดระบบเนอหาอยางด และมภาพประกอบ หรอวดทศน 2.4.6.3 จดสภาพการณการเรยนใหกบตนเองใหสอดคลองกบรปแบบการเรยนรของตน เชน อานหนงสอในทสงบเงยบ/มดนตรเบาๆ มแสงสวางมาก/สลว เลอกสงจงใจภายใน/แรงจงใจภายนอกเพอกระตนใหเกดแรงจงใจในการเรยน 2.4.7 แนวทางการพฒนารปแบบการคด และรปแบบการเรยนรของตนเอง 2.4.7.1 ส ารวจรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรทตนเองชอบใช และสอดคลองกบสงทเรยน (ซงถอวาเปนจดแขง) และพจารณาวารปแบบการคด และรปแบบการเรยนรใดทจ าเปนตอการเรยนของตน แตตนเองยงขาดทกษะในการใชหรอไมคอยไดน ามาใช (ซงถอวาเปนจดออน) 2.4.7.2 พฒนา และปรบปรงตนเองจดออนของตนเองจากทไดจากการส ารวจในขอท 1 โดยฝกฝนตนเองในการใชรปแบบการคด และรปแบบการเรยนทจ าเปน โดยเรยนรจากเพอนทมรปแบบการคด และรปแบบการเรยนรทเราตองการฝก ดวยการเลอกท างานกลมหรอท างานคกบเพอนทมรปแบบการคดตางไปจากตนเพอเรยนรซงกน และกน และฝกตนเองในลกษณะทตางไปจากเดม เชน เรยนรทกษะทางสงคม ทกษะการสอสาร การท างานรวมกน การเลอก/ก าหนดเปาหมายของงานดวยตนเอง การวเคราะห และประเมนขอมลขาวสารทไดรบ เปนตน จากเนอหาโดยรวมและขอสรปจากแนวความคดทสามารถบอกถงตวแปรทไดในบทน เพอเปนโครงรางก าหนดวธ ขนตอนในการศกษาวจย และสรางเครองมอในการเกบขอมลในบทตอไป

www.ssru.ac.th

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

วธการด าเนนการวจยเพอใหไดขอมลทตองการศกษา สอดคลองกบวตถประสงค คอ เพอศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยการวจยครงน ผวจยมแผนการด าเนนงานรวบรวมขอมลทงปฐมภมและทตยภม รวมถงการส ารวจภาคสนามเพอการศกษาเปนขอมลประกอบการวจย ส าหรบการด าเนนการวจยแบงเปนขนตอนใหญๆ ไดดงน

3.1 ขนตอนกำรวจย

การศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของ

ผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกนครงนไดเลอกการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เปนวธการศกษา เพอสนบสนนขอคนพบสมมตฐานและขอสรปตางๆ ในการศกษา ดงนนเพอใหไดขอมลครอบคลมทกสวนทงหมด จงมขนตอนในการด าเนนงานวจยตามวตถประสงคดงน

ขนตอนท 1 ขนตอนการศกษาเบองตน ขนตอนท 2 ขนตอนการศกษาแนวคดและทฤษฏ ขนตอนท 3 สรางเครองมอในการวจย 3.1 ออกแบบและจดท าแบบสอบถาม 3.2 ออกแบบเครองมอ หรอแบบทดสอบระดบการรบรและความเขาใจในการ

สรางงานออกแบบ ขนตอนท 4 ขนตอนการเกบขอมล 4.1 สมภาษณขอมลสวนบคคล ภมหลง และประสบการณในอดตของ

กลมเปาหมาย 4.2 ทดสอบระดบการเรยนรของกลมเปาหมาย

ขนตอนท 5 ศกษาผลการวจยและวเคราะหขอมล 5.1 การวเคราะหขอมลสวนบคคล 5.2 การวเคราะหขอมลการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถใน

ดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอใชเปนแนวทางการพฒนาการเรยนรและปรบปรงอยางเหมาะสม

ขนตอนท 6 ขนตอนการสรป และขอเสนอแนะ 3.2 ประชำกรและกลมตวอยำง

การวจยในครงนมขอบเขตของการวจย ทมงเนนการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการ

ใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ของผเรยนทม

www.ssru.ac.th

26

พนฐานทางดานการออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานทางดานการออกแบบ จากผลการศกษาของ Robert Gifford, Donald W. Hine, Werner Muller-Clemm, D’Arcy J. Reynolds, JR. และ Kelly T. Shaw พบวาการรบรระหวางสถาปนกกบบคคลทวไป มการรบรทางการมองเหนแตกตางกนอยางสนเชง ดงนนจะเหนไดวาพนฐานศลปะหรอการออกแบบกเปนสวนหนงทท าใหเกดความคดเหนทแตกตางเชนกน ดงนนจากแนวคดและขอสมมตฐานดงกลาว ผวจยจงใชวธการแบงกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจงโดยแยกกลมจากลกษณะบคคลทมคณสมบตทท าใหเกดความแตกตางกนทางดานพนฐานการเรยน

ประชากรและกลมตวอยาง คอ ผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยมกลมตวอยางประชากร 2 กลม ไดแก ผเรยนททมพนฐานดานออกแบบ ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ โดยท าการเลอกกลมตวอยางเพอหาตวแทนจากการแยกกลมตวอยางแบบสะดวก คอ

ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ จ านวน 38 คน ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ จ านวน 43 คน

โดยมตวแปรทท าการศกษา ดงน ตวแปรตน ไดแก ปจจยกระบวนการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ตวแปรตาม ไดแก การเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทม

พนฐานดานการเรยนทแตกตางกน 3.3 เครองมอทใชในกำรวจย

ลกษณะของเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม เพอใชเปนแบบทดสอบ

ระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงประกอบไปดวยเครองมอดงตอไปน

3.3.1 เครองมอแบบสอบถาม และทดสอบ เพอส ารวจขอมลสวนบคคลเพอทราบวามปจจยอะไรบางทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

3.3.2 เครองมอทดสอบระดบการรบรและความเขาใจ ในการสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

3.4 กำรเกบรวบรวมขอมล

ผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามการรบรและความเขาใจ ในระดบขด

ความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงแบงสวนในการเกบรวบรวมขอมลออกเปน 2 ประเดนดงน

3.4.1 ขอมลสวนบคคล ภมหลง และประสบการณในอดตของกลมเปาหมาย 3.4.2 ทดสอบการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการ

ใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

www.ssru.ac.th

27

3.5 สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล ผวจยน าเสนอขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามแลวน ามาวเคราะหขอมลดวยสถต ดงน 3.5.1 สถตพนฐำน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน (Standard – Deviation) 3.5.2 สถตทใชในกำรหำคณภำพเครองมอ ไดแก

1) การหาคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอของแบบสอบถาม โดยใชเทคนค 27% กลมสง - กลมต า โดยใชตารางวเคราะหของจง เตห ฟาน

2) การหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยใชสตร KR-20 ของคเคอร รชารดสน

3.5.3 สถตทใชทดสอบสมมตฐำน ไดแก 1) วเคราะหปจจยสวนตว ปจจยดานครอบครว และปจจยดานสภาพแวดลอม ทสงผล

ตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ โดยใชการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบสมมตฐาน

2) วเคราะหปจจยดานสวนตว ปจจยดานครอบครว และปจจยดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ โดยใชการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบสมมตฐาน

ในสวนของเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม เพอใชเปนแบบทดสอบระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงแบบสอบถามแบงออกเปนเปน 5 ตอน

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว ตอนท 2 แบบสอบถามทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ใช

เกณฑการประเมนคาความหมายแบบสอบถามทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ โดยการใหคาระดบคะแนนของแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert Scale Type) ม 5 ระดบ ดงน

มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมากทสด มาก หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมาก ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงบาง ไมตรงบาง นอย หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอย นอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอยทสด

ในการวจยครงนมเกณฑการใหคะแนน ตามแนวคดของวเชยร เกตสงห ( 2538: 9 ) ดงน 1. ขอความทมความหมายทางบวกใหคะแนน ดงน

มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

www.ssru.ac.th

28

2. ขอความทมความหมายทางลบใหคะแนน ดงน มากทสด ใหคะแนน 1 คะแนน มาก ใหคะแนน 2 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 4 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 5 คะแนน

เกณฑในการแปลผล ดงน คะแนนเฉลย 3.67 - 5.00 หมายถง มทศนคตทางบวกตอการเรยน คะแนนเฉลย 2.34 - 3.66 หมายถง มทศคตปานกลางตอการเรยน คะแนนเฉลย 1.00 - 2.33 หมายถง มทศนคตทางลบตอการเรยน

ตอนท 3 แบบสอบถามการสนบสนนของผปกครอง เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert Scale Type) ม 5 ระดบ ดงน

มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมากทสด มาก หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมาก ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงบาง ไมตรงบาง นอย หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอย นอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอยทสด

ตอนท 4 แบบสอบถามลกษณะทางกายภาพ ในการวจยครงนมเกณฑการใหคะแนน ดงน 1. ขอความทมความหมายทางบวกใหคะแนน ดงน

มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

2. ขอความทมความหมายทางลบใหคะแนน ดงน มากทสด ใหคะแนน 1 คะแนน มาก ใหคะแนน 2 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 4 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 5 คะแนน

ใชเกณฑการประเมนคาความหมายแบบสอบถามการสนบสนนดานของผปกครองตามแนวคดของวเชยร เกตสงห ( 2538: 9 ) ในการวจยครงนแปลผลไดดงน

คะแนนเฉลย 3.67 - 5.00 หมายถง มการสนบสนนของผปกครองมาก คะแนนเฉลย 2.34 - 3.66 หมายถง มการสนบสนนของผปกครองเหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลย 1.00 - 2.33 หมายถง มการสนบสนนนของผปกครองไมเหมาะสม

ตอนท 5 แบบสอบถามทกษะของผเรยน โดยทดสอบการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนจากเนอหาของผลงานทไดรบมอบหมายตามระยะเวลาก าหนด ซงเกณฑการใหคะแนน ถาผเรยนปฏบตถกได 1

www.ssru.ac.th

29

คะแนน ปฏบตผดได 0 คะแนน สวนเกณฑการแปลผลใชเกณฑการแปลความหมายของคะแนนความรตามแนวคดของ ประคอง กรรณสตร (2525 : 77)

คะแนนรอยละ 80.00 - 100.00 หมายถง มทกษะด คะแนนรอยละ 50.00 - 79.99 หมายถง มทกษะดพอใช คะแนนรอยละ 0.00 - 49.99 หมายถง มทกษะไมด

3.5.4 สญลกษณทใชในกำรวเครำะหและแปลผลขอมล ในการวเคราะหและแปลผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดก าหนดสญลกษณทใชในการ

แปลความหมายดงน N แทน จ านวนกลมตวอยาง x แทน คาเฉลยกลมตวอยาง S.D. แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) Df แทน ระดบชน ของความเปนอสระ (Degree of Freedom) SS แทน ผลรวมของคะแนนเบยงเบนยกก าลงสอง (Sum of Squares) MS แทน คาเฉลยก าลงสองของคะแนนแตละคา (Mean Squares) F แทน คาใชพจารณาใน F-Distribution r แทน คาอ านาจจ าแนกทค านวณโดยใชเทคนค 27 % กลมสง-กลมต า โดยใช

ตารางวเคราะหของจง เตห ฟาน rtt แทน คาความเชอมน ของแบบทดสอบ Y^ แทน คาสมการพยากรณทกษะของผเรยน ซงพยากรณในรปคะแนนดบ Z แทน คาสมการพยากรณทกษะของผเรยน ซงพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน R แทน คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ R2 แทน ก าลงสองของคาสมประสทธส หสมพนธพหคณ B แทน คาสมประสทธการถดถอยของพยากรณซงพยากรณในรปคะแนนดบ β แทน คาสมประสทธก ารถดถอยของพยากรณซงพยากรณในรปคะแนน

มาตรฐาน A แทน คาคงทของสมการพยากรณในรปของคะแนนดบ SEb แทน ความคลาดเคลอนมาตรฐานของสมประสทธตวพยากรณ SEest แทน ความคลาดเคลอนมาตรฐานการพยากรณ X1 แทน ผลสมฤทธทางการเรยน X2 แทน ทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ X3 แทน การสนบสนนของผปกครอง X4 แทน ลกษณะทางกายภาพของผเรยน Y แทน ทกษะกของผเรยนดานพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

www.ssru.ac.th

30

3.6 กำรวเครำะหขอมล วจยครงนมงเนนศกษาเกยวกบปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสราง

งานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอเปนแนวทางการพฒนาการเรยนรและปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนอยางเหมาะสมมากขน โดยการน าขอมลทไดจากแบบสอบถามมาวเคราะหผลการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน เพอสรปเปนปจจยเสนอแนะ ทสามารถใชเปนแนวทางการพฒนาการเรยนรและปรบปรงอยางเหมาะสม

ซงในการวเคราะหและแปลผลการวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลไปวเคราะห โดยใชเครองคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป SPSS (Statistical Package for Social Science) ดงน

1. วเคราะหขอมลพนฐาน โดยการค านวณหาคารอยละ คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. วเคราะหปจจยดานสวนตว ดานครอบครว ดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานทแตกตางกน โดยหาคาสมประสทธส หสมพนธของเพยรสน (The Pearson Product Moment Correlation Coefficient) โดยใชวธการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Multiple Regression Analysis)

www.ssru.ac.th

บทท 4

ผลของการศกษา

การศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยการวจยครงน ผวจยมแผนการด าเนนงานรวบรวมขอมลทงปฐมภมและทตยภม รวมถงการส ารวจภาคสนามเพอการศกษาเปนขอมลประกอบการวจย ในการศกษาคนควาครงน ผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบดงน

ตอนท 1 เสนอผลการวเคราะหคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ของปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน ทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ การสนบสนนของผปกครอง ลกษณะทางกายภาพและทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ

ตอนท 2 เสนอผลการวเคราะหปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนร พนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Multiple Regression Analysis) 4.1 ผลการวเคราะหขอมล

ประชากรในการวจยครงน เปนผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ผวจยใชวธการสมกลมตวอยาง เพอหาตวแทนจากการแยกกลมตวอยางแบบสะดวก สามารถสรปไดดงน

ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ จ านวน 38 คน เปนนกเรยนชาย 17 คน นกเรยนหญง 21 คน ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ จ านวน 43 คน เปนนกเรยนชาย 25 คน นกเรยนหญง 18

คน ดงแสดงในตาราง ตารางท 4.1 แสดงจ านวนและรอยละขอมลทวไปของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

เพศ รวม กลมตวอยาง หญง ชาย

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

21 56 17 44 38 47

ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ

25 58 18 42 43 53

รวม 46 57 35 43 81 100

จากตารางท 4.1 พบวา ผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ทเปนกลมตวอยาง จ านวน 81 คน พบวา สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 57 และเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 43

www.ssru.ac.th

32

ตอนท 1 เสนอผลการวเคราะหคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ของปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน ทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ การสนบสนนของผปกครอง ลกษณะทางกายภาพ และทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ ดงแสดงในตารางท 4.2 ตารางท 4.2 แสดงผลการวเคราะหคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ของปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ และผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ

ปจจยทศกษา ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ

x S.D> การแปลผล x S.D. การแปลผล ผลสมฤทธทางการเรยน (X1)

3.5 .39 ดมาก 3.33 .43 ด

ทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ (X2)

3.98 .45 ทศนคตทางบวก

3.77 .42 ทศนคตทางบวก

การสนบสนนของผปกครอง (X3)

3.08 .97 ปานกลาง 3.17 .89 ปานกลาง

ลกษณะทางกายภาพของผเรยน (X4)

3.69 .58 มาก 3.33 .57 ปานกลาง

ทกษะของผเรยน (Y) 19.55 4.05 ด 15.50 3.36 ไมด

จากตาราง 4.2 พบวา ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ มผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบดมาก มทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบอยในทางบวก มการสนบสนนของผปกครองอยในระดบปานกลาง มลกษณะทางกายภาพของผเรยนอยในระดบมาก และมทกษะอยในระดบด สวนผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ มผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบด มทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบอยในทางบวก มการสนบสนนของผปกครองอยในระดบปานกลาง มลกษณะทางกายภาพของผเรยนอยในระดบปานกลาง และมทกษะอยในระดบไมด

ตอนท 2 เสนอผลการวเคราะหปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน โดยการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Multiple Regression Analysis)

www.ssru.ac.th

33

ตารางท 4.3 ปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

แหลงแปรปรวน df SS MS F Regression 1 99.386 99.38 7.015** Residual 36 510.009 14.167 Total 37 609.395 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตาราง 4.3 พบวา ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ม 1 ปจจย โดยมความสมพนธเชงเสนตรงกบตวแปรอสระ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.4 ตารางท 4.4 แสดงผลการวเคราะหปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

ตวแปร b SEest β R R2 F X1 3.572 1.349 .404 .404 .163 7.015**

a = 5.314 R = .404 R2 = .163

SEest = 3.764 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางพบวา ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ทศนคตตอการเรยน (X2) สามารถอธบายความแปรปรวนทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ซงจากผลในตารางสามารถเขยนสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ไดดงน

สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบ ดงน Y^ = 5.314 + 3.572 X2

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน Z = .404 X2

www.ssru.ac.th

34

ตารางท 4.5 ปจจยสวนตว ดานครอบครว และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ

แหลงแปรปรวน df SS MS F Regression 1 127.983 127.983 15.145** Residual 41 346.482 8.451 Total 42 474.465 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางพบวา ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ โดยมความสมพนธเชงเสนตรงกบตวแปรอสระ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 4.6 ตารางท 4.6 แสดงผลการวเคราะหปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ

ตวแปร b SEest β R R2 F X1 4.028 1.035 .519 .519 .270 15.145**

a = 6.985 R = .519 R2 = .270

SEest = 2.907 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางพบวา ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สามารถอธบายความแปรปรวนทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ซงจากผลในตารางสามารถเขยนสมการพยากรณทกษะของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ ไดดงน

สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบ ดงน Y^ = 6.985 + 4.028 X1

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน Z = .519 X1

www.ssru.ac.th

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงมสมมตฐานการวจย คอ พนฐานดานการเรยนทแตกตางกนสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ โดยมประชากรและกลมตวอยาง คอ ผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน แบงกลมตวอยางประชากร 2 กลม ไดแก ผเรยนททมพนฐานดานออกแบบ ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ โดยท าการเลอกกลมตวอยางเพอหาตวแทนจากการแยกกลมตวอยางแบบสะดวก คอ ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ จ านวน 38 คน ผเรยนทไมมพนฐานดานการออกแบบ จ านวน 43 คน รวมกลมตวอยางทงหมด 81 คน

เครองมอทใชในการวจยเปนลกษณะของเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม เพอใชเปนแบบทดสอบระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงประกอบไปดวยเครองมอ 1) เครองมอแบบสอบถาม และทดสอบ เพอส ารวจขอมลสวนบคคลเพอทราบวามปจจยอะไรบางทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน 2) เครองมอทดสอบระดบการรบรและความเขาใจในการสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ซงแบบสอบถามแบงออกเปนเปน 5 ตอน

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน ตอนท 2 แบบสอบถามทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ใช

เกณฑการประเมนคาความหมายแบบสอบถามทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ โดยการใหคาระดบคะแนนของแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert Scale Type) ม 5 ระดบ จ านวน 18 ขอ มคา t อยระหวาง 2.169 - 5.541 มคาความเชอมน เทากบ .879

ตอนท 3 แบบสอบถามการสนบสนนของผปกครอง เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert Scale Type) ม 5 ระดบ จ านวน 16 ขอ มคา t อยระหวาง 2.308 - 7.201 มคาความเชอมน เทากบ .899

ตอนท 4 แบบสอบถามลกษณะทางกายภาพของผเรยน เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert Scale Type) ม 5 ระดบ จ านวน 13 ขอ มคา t อยระหวาง 2.366 - 6.481 มคาความเชอมน เทากบ .861

ตอนท 5 แบบสอบถามทกษะของผเรยน โดยทดสอบการรบรและความเขาใจ ในระดบขดความสามารถในดานการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนจากเนอหาของผลงานทไดรบมอบหมายตามระยะเวลาก าหนด ซงเกณฑการใหคะแนน ถาผเรยนปฏบตถกได 1 คะแนน ปฏบตผดได 0 คะแนน สวนเกณฑการแปลผลใชเกณฑการแปลความหมายของคะแนนความรตามแนวคดของ ประคอง กรรณสตร (2525 : 77)

ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ มคา r อยระหวาง .250 - 1.00 ไดคาความเชอมนเทากบ .946

www.ssru.ac.th

36

ผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ มคา r อยระหวาง .250 - .625 ไดคาความเชอมนเทากบ .788

จากการศกษาตามขนตอนในการด าเนนการวจยทสอดคลองกบวตถประสงค สามารถสรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน

5.1 สรปผลการวจย 5.2 อภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลพบวาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน มดงน 5.1.1 ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

1) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ทศนคตตอการเรยน (X2) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยน ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 16.3

2) สมการพยากรณของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ มดงน สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบดงน

Y^ = 5.314 + 3.572 X2

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน

Z = .404 X2

5.1.2 ผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ 1) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของ

ผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยน ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 27.0

2) สมการพยากรณของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ มดงน สมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนดบ ดงน

Y^ = 6.985 + 4.028 X1

และสมการพยากรณทกษะของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน

Z = .519 X1

www.ssru.ac.th

37

5.2 อภปรายผล

ผลการศกษาปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอร เพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกนครงน สามารถอภปรายผลไดดงน

5.2.1 ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ทศนคตตอการเรยน (X2) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยนของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 16.3

ทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ (X2) สงผลตอทกษะดานการเรยนของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา ผเรยนทมทศนคตทางบวกตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ท าใหมทกษะดานการเรยนด ทงนเพราะเมอผเรยนมทศนคตทางบวก จะเหนคณคาและประโยชนของการเรยน มความพอใจและสนกสนานกบการเรยน ตลอดจนการฝกปฏบตงานพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบอยเสมอ ดงทเชดศกด โฆวาสนธ (2520 :38) กลาววา ทศนคต หมายถง ความรสกของบคคลทมตอสงตางๆ อนเปนผลมาจากการเรยนร ประสบการณและเปนตวกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมหรอแนวโนมทจะตอบสนองตอสงเรานนๆ ไปในทศทางใดทศทางหนง อาจเปนไปในทางสนบสนนหรอคดคานกได ทงนขนอยกบขบวนการอบรมใหเรยนร ระเบยบวธของสงคม

สรปไดวา ทศนคตตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ (X2) สงผลตอทกษะดานการเรยนของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ

5.2.2 ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ

ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ม 1 ปจจย คอ ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สามารถอธบายความแปรปรวนของทกษะดานการเรยนของผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ไดรอยละ 27.0

ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สงผลตอทกษะดานการเรยนของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา ผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนด ท าใหมทกษะการเรยนด ทงนเพราะคนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง ท าใหมคะแนนในสวนตางๆ ด รวมทงการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ซงตองประกอบดวยระเบยบวธการสอน(Methodology) แบบทกษะการเรยนการสอนปฏบตของวดรฟฟ (Woodruff. 1961) และจอยส และวล (Joyce; & Weil. 1972) ไดกลาวถง องคประกอบทควรมในกระบวนการเรยนการสอนทกษะปฏบต ดงน

1. มชนงานตนแบบ 2. อธบายขนตอนการปฏบตอยางละเอยดและชดเจน 3. การสาธต การปฏบตงานอยางละเอยดและชดเจน 4. การสาธต การท างานซ าอกครงตงแตตนจนจบ

www.ssru.ac.th

38

5. การแสดงการปฏบตแตละขนตอนอยางงาย ๆ และท าใหดอยางชา ๆ 6. การเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอท าเองตงแตตนจนจบในสายตาผสอนและผสอนเปน

พเลยง 7. การเปดโอกาสใหผเรยนท างานเองตามล าพง แลวน าผลงานทท าไดมาตรวจสอบกบ

ชนงานตนแบบ ดงนนคนทมผลสมฤทธทางการเรยนด จะท าใหนกเรยนมทกษะในการเรยนมากตามไป

ดวย ดงท อจฉรา สขารมณและอรพนท ชชม (2530: 10) กลาววาผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ขนาดของความส าเรจทไดจากการท างานทตองอาศยความพยายามจ านวนหนง ซงอาจเปนผลมาจากการกระท าทอาศยความสามารถทางรางกายหรอสมอง ดงนนผลสมฤทธทางการเรยนจงเปนขนาดของความส าเรจทไดจากการเรยน โดยอาศยความสามารถเฉพาะตวของแตละบคคลทบงชถงผลสมฤทธทางการเรยนอาจไดมาจากกระบวนการทไมตองอาศยการทดสอบ (Nontesting Procedures) เชน จากการสงเกต หรอการตรวจการบาน หรออาจอยในรปของเกรดทไดทโรงเรยน ซงตองอาศยกรรมวธทซบซอนและชวงเวลาในการประเมนอนยาวนาน หรออกวธหนงอาจวดผลสมฤทธทางการเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป (Published Achievement Tests) จะพบวาการวดผลสมฤทธทางการเรยนทนยมใชกนทวไป มกอยในรปของเกรดทไดจากโรงเรยน เนองจากใหผลทเชอถอไดมากกวา อยางนอยกอนการประเมนผลการเรยนของผเรยน ผสอนตองพจารณาองคประกอบอนๆ อกหลายๆ ดานจงยอมดกวาการแสดงขนาดความลมเหลว หรอความส าเรจทางการเรยนจากการทดสอบผเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวๆ ไปเพยงคครงเดยว

สรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) สงผลตอทกษะดานการเรยนของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ 5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของ

ผเรยนทมพนฐานดานออกแบบ ม 1 ปจจย คอ ทศนคตตอการเรยน (X2) แสดงวาเมอผเรยนมทศนคตทางบวกตอการเรยน จะสงผลใหทกษะดานการเรยนทดตามไปดวย ผสอนกควรทจะดแลและเอาใจใสผเรยนใหมาก และแสดงความเปนกนเองกบผเรยน โดยการพดคยและซกถามเรองราวตางๆ ของผเรยน และคอยใหความชวยเหลอในดานตางๆ กบผเรยน มเทคนควธการสอนทหลากหลาย กระตนตอความสนใจของผเรยน สรางความสมพนธทดกบผเรยน เมอผเรยนเกดทศนคตทดตอการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ท าใหทกษะดานการเรยนดตามไปดวย

2) ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทไมมพนฐานดานออกแบบ ม 1 ปจจย คอ ผลสมฤทธทางการเรยน (X1) แสดงวา ผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง จะท าใหทกษะดานการเรยนสงตามไปดวย ผสอนในกลมวชาทเกยวของกบการใชคอมพวเตอรตางๆ และผบรหารควรสงเสรมกระบวนการเรยนร สนบสนนวสดอปกรณในการเรยน ซงเออตอการเรยนรของผเรยน เมอเกดองคความรทด พฒนาทกษะไดอยางเตมประสทธภาพ สงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนในทกวชา และสงผลตอทกษะการเรยนทดขน

www.ssru.ac.th

39

5.3.2 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1) ควรมการศกษาปจจยอนๆ เพมเตม ทมผลตอทกษะการเรยนของผเรยนทพนฐาน

ทางดานการเรยนทแตกตางกน เชน ชวงระยะเวลาในการเรยนร ระดบขนของการเรยนร เปนตน 2) ควรศกษาปจจยทเกยวของกบทกษะการเรยนของกลมตวอยางอน เชน ผเรยนทม

ภมล าเนาทแตกตางกน เปนตน 3) ควรมการน าเทคนคทางจตวทยามาพฒนา ปจจยทสงผลตอทกษะการเรยน เชน กลม

สมพนธ การใชเทคนคแมแบบ เปนตน

www.ssru.ac.th

40

บรรณานกรม

กรมวชาการ. (2539). วารสารวชาการ.กรงเทพฯ: โรงพมพลาดพราว. กมลรตน หลาสวงศ. (2527). จตวทยาสงคม. ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา.

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. จราภรณ เมองพรวน. (2538). ผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอรายวชาวรรณคดชาดกของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายทเรยนโดยใชบทเพลงและไมใชบทเพลง.วทยานพนธ ศษ. ม.เชยงใหม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

จราภา เตงไตรรตน, นพมาศ องพระ, รจร นพเกต, รตนา ศรพานช, วารณ ภวสรกล, ศรเรอน แกวกงวาล และคนอน ๆ. (2550). จตวทยาทวไป .(พมพครงท 5)กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ชวนชย บญสทธ. (2541). ตวแปรทเกยวของกบสมพนธภาพกบเพอนองนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลายโรงเรยนกนนทรทธารามวทยาคม กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เตมศกด คทวณช. (2546). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ซเอมยเคชน . ปนตา นตยาพร.(2542). “การบาน : วธการเรยนรทส าคญ,” วารสารวชาการ 2(5) หนา 31-36. พจนานกรมไทย ฉบบทนสมย. (2543). กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน . พทกษ นลนพคณ. (2539). รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของตวแปรกลวธการเรยนและ

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 5 กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ม.(หลกสตรและการสอน) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เพราพรรณ เปลยนภ. (2542). จตวทยาการศกษา . พมพครงท 5 กรงเทพฯ: งานเอกสารและการ พมพมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ไพบลย เทวรกษ. (2540). จตวทยาการเรยนร . (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: โรงพมพ เอส ด เพรส การพมพ.

ภภพ ชวงเงน. (2547). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพอกษรพทยา. วลวรรณ ศรเดชะววฒน.(2536). ปญหาของนกศกษาวทยาลยอาชวศกษา สงกดกรมอาชวศกษา

กลมภาคเหนอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วเชยร เกตสง.(2537). คมอการวจย: การวจยเชงปฏบต.พมพครงท 2 กรงเทพฯ: ไทยวฒนา พาณช.

วนชย มชาต. (2544). พฤตกรรมการบรหารองคการสาธารณะ. กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณ มหาวทยาลย, คณะรฐศาสตร, โครงการผลตต าราและเอกสารการสอน.

ไวพจน กลาชย (2552). การเมองในองคการและทศนคตของขาราชการต ารวจเกยวกบประสทธผล ขององคการ,ปรชญาดษฎบณฑต (รฐประศาสนศาสตร) มหาวทยาลยรามค าแหง.

สทธโชค วรานกลสนต. (2546). จตวทยาสงคม: ทฤษฎและการประยกต. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพเมดทรายพรนตง.

www.ssru.ac.th

41

สมณฑา พรหมบญ และคณะ. (2541). โครงการพฒนาคณภาพการเรยนการสอน: การปฏรปการเรยนร สรางค โควตระกล. (2539). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรางค โควตระกล. (2545). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ.

ตามแนวคด 5 ทฤษฎ. กรงเทพฯ: ไอเดย สแควร สวมล วองวานช.(2523). สหสมพนธพหคณระหวางองคประกอบดานเชาวนปญญา ปญหาสวนตว

นสย และทศนคตทางการเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1.วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Applefield, J. M., Huber, R. L., & Moallem, M. (2000). Constructivism intheory and practice: Toward a better understanding. High School Journal, 48(2), 35-51.

Bandura, Albert. 1986. Social Foundation of Thought and Action. New Jerse: Prentice-Hall. Baruque, L. B., & Melo, R. N. (2004). Learning theory and instructionaldesign using

learning objects. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(4), 343-370.

Bolles, R. C. (1975). Learning Theory. New York: Holt Rinehart and Winston. Bower, G. H., & Hilgard, E. R. (1981). Theories of learning (5th ed.). Englewood Cliffs,

NJ: Prentice-Hall. Chance, P. (2003). Learning & Behavior (5th ed.). Belmont, CA:Wadsworth/Thomson

Learning. De Vries, R. (2008). Vygotsky, Piaget, and education: A reciprocal assimilation of

theories and education practices. Retrieved April 18, 2008, from http://www.uni.edu/freeburg/publication/Vykotsky%20Piaget%20and%20Edu. Pdf.

Kelly, K. T. (2001). Learning theory and epistemology. Retrieved March 31, 2008, from http://www.hss.cmu.edu/philosophy/Kelly/papers/learnreview. Pdf.

McClelland, David C. 1961. The Achievement Society. New York: Prentice-Hall. Nisbet, John; & Shucksmith, Janet. 1986. Learning Strategies. New York: Chapman

and Hall. Ringness, Thomas A. (1968). Mental Health in the School. New York: Random

House. Robbins, S. P. (2003). Organizational behavior (10th ed.). Englewood Cliffs, NJ:

Prentice-Hall.

www.ssru.ac.th

42

ภาคผนวก

www.ssru.ac.th

43

การหาคณภาพเครองมอ ตารางท 1 แสดงคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t) ของแบบสอบถามทศนคตตอการเรยน

ขอท คาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

2.645 2.824 2.335 3.004 4.686 4.211 2.169 2.570 2.403 3.874 5.541 5.050 3.307 3.641 3.745 4.961 4.333 3.682

**คาความเชอมนเทากบ .879

www.ssru.ac.th

44

ตารางท 2 แสดงคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t) ของแบบสอบถามการสนบสนนดานการเรยนของ ผปกครอง

ขอท คาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t) 1 2 3 4 5 6 7 8 9

5.00 .704 7.00 5.060 3.701 2.662 3.130 4.036 3.326

**คาความเชอมนเทากบ .899 ตารางท 3 แสดงคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t) ของแบบสอบถามลกษณะทางกายภาพของผเรยน

ขอท คาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (t) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6.481 4.202 3.550 2.758 3.424 4.202 4.449 3.688 2.366 3.100

**คาความเชอมนเทากบ .861

www.ssru.ac.th

45

ตารางท 4 แสดงคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (r) ของแบบทดสอบทกษะดานการเรยน ของผเรยนทมพนฐานทางดานการออกแบบ

ขอท คาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (r) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

.62

.25

.5

.37

.25

.5

.375

.625

.25

.25

.5

.625

.25

.375

.375

.5

.375

.5

.5

.5

.5

.875

.25

.375

**คาความเชอมนเทากบ .838

www.ssru.ac.th

46

ตารางท 5 แสดงคาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (r) ของแบบทดสอบทกษะดานการเรยน ของผเรยนทไมมพนฐานทางดานการออกแบบ

ขอท คาอ านาจจ าแนกเปนรายขอ (r) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

.5

.375

.375

.25

.375

.25

.375

.625

.25

.375

.625

.25

.25

.25

.5

.25

.625

.375

.5

.5

**คาความเชอมนเทากบ .788

www.ssru.ac.th

47

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน

แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอศกษา ปจจยทสงผลตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ ของผเรยนทมพนฐานดานการเรยนทแตกตางกน ค าชแจง แบบสอบถามประกอบดวย 5 ตอน

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว ตอนท 2 แบบสอบถามทศนคตตอการเรยน ตอนท 3 แบบสอบถามการสนบสนนของผปกครอง ตอนท 4 แบบสอบถามลกษณะกายภาพ ตอนท 5 แบบทดสอบทกษะการทางเรยน ขอความกรณาใหนกเรยนตอบใหตรงกบความรสก และความคดเหนของผเรยนมากทสด

โปรดตอบใหครบทกขอ

ขอขอบคณทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามในครงน

www.ssru.ac.th

48

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว ค าชแจง แบบสอบถามนเปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยดานสวนตว เมอผเรยนอานขอความแลวโปรดเตมขอความลงในชองวางทตรงกบขอเทจจรงของผเรยน

1. คะแนนเฉลยสะสม ....................................

ตอนท 2 แบบสอบถามทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ 2.1 ดานความร

ค าชแจง แบบสอบถามนประกอบดวยขอความเกยวของกบทศนคตตอการเรยนรพนฐานการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ เมอผเรยนอานขอความในแบบสอบถามแลวโปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทางขวามอชองใดชองหนงใน 5 ชอง ทตรงกบขอเทจจรงของผเรยนมากทสด ดงน

มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมากทสด มาก หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมาก ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงบาง ไมตรงบาง นอย หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอย นอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอยทสด

ขอท

ขอความ จรงทสด

จรง

จรงบาง จรงนอย

จรงนอยทสด

1 ขาพเจาไมเขาใจทเรยน 2

ขาพเจาเขาใจวาการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบมความส าคญตอการเรยนทกวชา

3

ขาพเจารวาพนฐานการใชคอมพวเตอรมประโยชน

2.2 ดานความรสก

ค าชแจง แบบสอบถามนประกอบดวยขอความเกยวของกบความรสกตอการเรยนรพนฐานการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ เมอผเรยนอานขอความในแบบสอบถามแลวโปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทางขวามอชองใดชองหนงใน 5 ชอง ทตรงกบความรสกของผเรยนมากทสด ดงน

มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกมากทสด มาก หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกมาก ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกบาง ไมตรงบาง นอย หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกนอย นอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบความรสกนอยทสด

www.ssru.ac.th

49

ขอท ขอความ มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

4 ขาพเจามความสขทกครงทเรยนพนฐานคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

5

ขาพเจามความสขทไดเรยนพนฐาน คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

6 ขาพเจารสกสนกทกครงทไดเรยน 7 ขาพเจารสกชอบทกครงทผสอน

สอดแทรกทกษะหรอครลด

2.3 แนวโนมในการแสดงพฤตกรรม

ค าชแจง แบบสอบถามนประกอบดวยขอความเกยวของกบพฤตกรรมตอการเรยนรพนฐานการใช คอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ เมอผเรยนอานขอความในแบบสอบถามแลวโปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทางขวามอชองใดชองหนงใน 5 ชอง ทตรงกบความรสกของผเรยนมากทสด ดงน

เปนประจ า หมายถง ขอความนนตรงกบพฤตกรรมทเคยเกดขนหรออาจเกดขน ในอนาคต

บอยครง หมายถง ขอความนนตรงกบพฤตกรรมทเคยเกดขนหรออาจเกดขน ในอนาคตของผเรยนบอยมากแตไมทกครง

บางครง หมายถง ขอความนนตรงกบพฤตกรรมทเคยเกดขนหรออาจเกดขน ในอนาคตบาง

นานๆ ครง หมายถง ขอความนนตรงกบพฤตกรรมทเคยเกดขนหรออาจ เกดขนในอนาคตของผเรยนนอยครง

นอยคครงทสด หมายถง ขอความนนตรงกบพฤตกรรมทเคยเกดขนหรออาจเกดขน ในอนาคตของผเรยนนอยทสดจนเกอบไมเคยเกดขนเลย

www.ssru.ac.th

50

ขอท ขอความ เปนประจ า

บอยครง บางครง นานๆ ครง

นอยครงทสด

8

ขาพเจาเขาใจเนอหาพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบและน าไปใชประโยชนได

9

ขาพเจาตงใจฟง ขณะผสอนบรรยาย

10 ขาพเจาปฏบตไดอยางคลองแคลว

11 ขาพเจาปฏบตไดถกตอง 12 ขาพเจามความกระตอรอรน

ในการเรยน

13 ขาพเจาเหมอลอยขณะผสอนบรรยาย

14 ขาพเจาตงใจเรยนในการเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

15 ขาพเจาน าความรทไดเรยนพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบไปประยกตใชกบชวตประจ าวน

16 ขาพเจาท าแบบทดสอบพนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบเตมความสามารถ

17 ขาพเจาฝกปฏบตเพมเตม 18 ขาพเจาทบทวนบทเรยน

พนฐานการใชคอมพวเตอรเพอสรางงานออกแบบ

www.ssru.ac.th

51

ตอนท 3 แบบสอบถามการสนบสนนของผปกครอง ค าชแจง แบบสอบถามนประกอบดวยขอความเกยวของกบการสนบสนนดานการเรยนของผปกครอง

เมอผเรยนอานขอความในแบบสอบถามแลวโปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทางขวามอ

ชองใดชองหนงใน 5 ชอง ทตรงกบขอเทจจรงของผเรยนมากทสด ดงน มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมากทสด มาก หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมาก ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงบาง ไมตรงบาง นอย หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอย นอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอยทสด

ขอท ขอความ จรง

มากทสด

จรงมาก

จรงบาง

จรงนอย

จรงนอยทสด

1 ผปกครองมกพาขาพเจาไปซอหนงสอเกยวกบการออกแบบบอย ๆ

2 ผปกครองจดหนงสอเกยวกบการออกแบบมาใหขาพเจา

3 ผปกครองใหขาพเจาอานหนงสอเกยวกบพนฐานการใชคอมพวเตอร

4 ผปกครองใหขาพเจาอานหนงสอทกวน 5 ผปกครองพาขาพเจาไปชมนทรรศการ

เกยวกบการออกแบบ

6 ผปกครองอปกรณคอมพวเตอรให ขาพเจาทบาน

7 ผปกครองกวดขนใหฝกปฏบตเพมเตมนอกจากการเรยน

8 ผปกครองสงเสรมใหฝกปฏบต

9 ผปกครองก าหนดใหขาพเจาฝกปฏบตทบานทกวน

www.ssru.ac.th

52

ตอนท 4 แบบสอบถามลกษณะทางกายภาพ ค าชแจง แบบสอบถามนประกอบดวยขอความเกยวของกบลกษณะทางกายภาพดานการเรยน เมอ

ผเรยนอานขอความในแบบสอบถามแลวโปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทางขวามอชองใดชองหนงใน 5 ชอง ทตรงกบขอเทจจรงของผเรยนมากทสด ดงน

จรงทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมากทสด จรง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงมาก จรงบาง หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงบาง ไมตรงบาง จรงนอย หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอย จรงนอยทสด หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงนอยทสด

ขอท ขอความ จรงทสด จรง จรงบาง จรงนอย จรงนอยทสด

1

สถานทเรยน หองเรยนมความเปนระเบยบเรยบรอย

2 หองเรยนอากาศถายเทไดด 3 หองเรยนมความสะอาด 4 พนหองเรยนสะอาดสวยงาม 5

สอและอปกรณการเรยนการสอน อปกรณการเรยนการสอนมความเหมาะสม

6 ในหองเรยนมบอรดใหความร 7 สถานทเรยนจดสอโทรทศนชวย

การสอน

8 อปกรณการสอนทผสอนใชมสภาพการใชงานทด

9 โตะ เกาอ มจ านวนไมพอกบผเรยน

10 อปกรณการเรยนการสอนมความหลากหลาย

www.ssru.ac.th