: ไกรณศกษา: การรวไหลของ

นามนดบ (oil spill) โนามนดบ (oil spill) ทอาวเมกซโก

วชา 01999213: Environment Technology and Life

โดย ดร.วระพนธ สรดอกจนทร

รายละเอยดการนาเสนอ

ระดบความรนแรงของการรวไหลของนามน

สาเหตการรวไหล

กรณศกษา

เหตการณการรวไหลของนามนในอาวเมกซโก เหตการณการรวไหลของนามนในอาวเมกซโก

เหตการณรวไหลของนามนจากแทนขดเจาะของ ปตท. สผ.

การประเมนและตรวจสอบการรวไหลการประเมนและตรวจสอบการรวไหล

การปองกนการเกดเหตการณ

ไการตอบสนองตอการรวไหล

ผลกระทบจากการรวไหล

2

ไ ระดบการรวไหลของนามน

การแบงระดบการรวไหลของนามนลงสทะเล สอดคลองกบแผนปองกนและขจดมลพษทางนาเนองจากนามน แหงชาต พ.ศ. 2545

ไ ไ ไ เหตการณรวไหลของนามนระดบท 1 หมายถง นามนรวไหลขนาดเลก ไมเกน 150 บารเรล ซงคาดวาจะไมทาใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและอยในระดบทสามารถควบคมได ณ บรเวณทเกดเหต

เหตการณรวไหลของนามนระดบท 2 หมายถง นามนรวไหลขนาดกลาง ระหวาง 150 - 7,400 บารเรล การรบมอเหตการณระดบน ตองอาศยความรวมมอระหวางผประกอบ ใ ไ กจการกาซและนามนในอาวไทย และสมาคมอนรกษสภาพแวดลอมของกลมอตสาหกรรม

นามน เหตการณรวไหลของนามนระดบท 3 หมายถง การรวไหลของนามนขนาดใหญ ปรมาณเหตการณรวไหลของนามนระดบท 3 หมายถง การรวไหลของนามนขนาดใหญ ปรมาณเกนกวา 7,400 บารเรล การรบมอเหตการณระดบน ตองอาศยความชวยเหลอจากองคกรในตางประเทศ (กรณอาวไทยตองขอความชวยเหลอไปยงบรษท East Asia Response

ใ ป โป ป ใ 3

Limited (EARL) ในประเทศสงคโปร ซงเปนหนวยงานหลกในการตอบสนองตอเหตการณรวไหลของนามนระดบท 3)

ไสาเหตของการหกรวไหล

การเกดนามนรวไหลลงสทะเล (Oil Spill) นนเกดขนไดหลาย

ส ไ สาเหต ไดแก

อบตเหตทอสงนามนกลางทะเลรว

อบตเหตเรอขนสงนามนอบปางหรอชนกน

การพลงของปโตรเลยมจากหลมขดเจาะทไมสามารถควบคมได

4

ไ ใ โเหตการณการรวไหลของนามนในอาวเมกซโก

การรวไหลของนามนเกดจากการทนามนพลงขนจากใตทะเล

(Wellhead Blowout) ซงเปนผลจากการระเบดของแทนขดเจาะ

นามน Deep Water Horizon เมอวนท 20 เมษายน พ.ศ. 2553

แทนขดเจาะแหงนเปนสมปทานของบรตชปโตรเลยม (BP) แทนขดเจาะแหงนเปนสมปทานของบรตชปโตรเลยม (BP)

เปนแทนเจาะแบบเคลอนท ขณะเกดเหตระเบด กาลงขดเจาะ

นามนดบทระดบความลก 1 500 เมตร และแทนขดเจาะจมลงเมอนามนดบทระดบความลก 1,500 เมตร และแทนขดเจาะจมลงเมอ

วนท 22 เมษายน พ.ศ. 2553 (36 ชวโมงหลงการระเบด)

การระเบดครงนทาใหคนงานเสยชวต 11 คน และบาดเจบ 17 คน

5

ไ ใ โ เหตการณการรวไหลของนามนในอาวเมกซโก (ตอ)

การรวไหลเกดขนตงแตวนท 20 เมษายน ถง 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2553

การรวไหลครงนมปรมาณนามนดบทรวไหลสงถง 100,000 บารเรลตอวน กอใหเกดภาวะปนเปอนครอบคลมพนททงหมดประมาณ 6,500 – 24,000 ตร.กม.

6

เหตนามนรวไหลจากแทนขดเจาะนามน ปตท สผเหตนามนรวไหลจากแทนขดเจาะนามน ปตท.สผ. การรวไหลของนามนและกาซธรรมชาตเกดขนเมอวนท 21 สงหาคม การรวไหลของนามนและกาซธรรมชาตเกดขนเมอวนท 21 สงหาคม พ.ศ. 2552 ในระหวางการขดเจาะปโตรเลยมในแหลงมอนทารา ตงอยในทะเลตมอร หางจากชายฝงเมองดารวน (ทางตะวนตกเฉยงเหนอ ของทะเลตมอร หางจากชายฝงเมองดารวน (ทางตะวนตกเฉยงเหนอ ของประเทศออสเตรเลย)ประมาณ 690 กโลเมตร

การรวไหลเกดขนตงแตวนท 21 สงหาคม ถง 3 พฤศจกายน พ ศ 2552การรวไหลเกดขนตงแตวนท 21 สงหาคม ถง 3 พฤศจกายน พ.ศ. 2552

การรวไหลครงนมปรมาณนามนดบทรวไหลประมาณ 2,000 บารเรลตอวน กอใหเกดภาวะปนเปอนครอบคลมพนททงหมดประมาณ 6 000 ตร กม กอใหเกดภาวะปนเปอนครอบคลมพนททงหมดประมาณ 6,000 ตร.กม.

นอกเหนอจากการรวไหลแลว ยงพบเหตเพลงไหมบรเวณแทนเจาะ West Atlas และแทนหลมผลต

ไมมผใดไดรบบาดเจบหรอเสยชวต 8

ป ไการปองกนการรวไหล

ป การปองกนดานวศวกรรม

การออกแบบเครองจกรและอปกรณตามมาตรฐานอตสาหกรรมทเกยวของ เกยวของ

การตดตงอปกรณปองกนเหตฉกเฉน อาท วาลวนรภย ระบบระบายความดนสวนเกน ระบบปองกนอคคภย ระบบตรวจจบการรวไหลของความดนสวนเกน ระบบปองกนอคคภย ระบบตรวจจบการรวไหลของกาซ อปกรณปองกนการพลง และการปดระบบฉกเฉน

การควบคมและตรวจสอบระบบปฏบตการตางๆ กอนเรมปฏบตงาน ฏ ๆ ฏ

การตรวจสอบสภาพและซอมบารงอยางสมาเสมอ ตามระยะเวลาทกาหนดโดยผออกแบบ

9

ป ไการปองกนการรวไหล

การบงชและการวเคราะหอนตราย (Hazard Identification and Analysis) พรอมกาหนดมาตรการปองกน

การควบคมการปฏบตงาน (Operational Control) ใหเปนไปตามมาตรฐานและขนตอนการปฏบตงานทกาหนด

การกาหนดแผนตอบสนองตอเหตการณ

จดใหมอปกรณเพอรองรบกรณเกดการรวไหลของนามน

ใ ไ ป ป ปจดใหมการซอมแผนฉกเฉนกรณเกดเหตนามนรวไหลเปนประจาทกป

10

ป ไการประเมนการรวไหล

การใชแบบจาลองทาง

คณตศาสตรคณตศาสตร

ขอมลทใชในการ

ประเมน ไดแก ทศทางประเมน ไดแก ทศทาง

และความเรวลม

กระแสนา และปรมาณกระแสนา และปรมาณ

การรวไหล

11

ไการตรวจสอบการรวไหล

สามารถทาการตรวจสอบไดทงทางอากาศและทางเรอ ซงการตรวจสอบทางอากาศจะสามารถเหนแนวการแพรกระจายของนามน (Plume) ไดชดเจนกวาทางเรอ

การตรวจสอบการรวไหลควรพจารณารายละเอยดดงตอไปน

ตาแหนงพกดของคราบนามน

ขนาดของคราบนามนและพนทโดยประมาณ

ทศทางการเคลอนท

ตาแหนงของพนทออนไหวบรเวณใกลเคยงหรอพนทบรเวณชายฝง

สภาพอากาศซงมผลตออตราการระเหย อตราการกระจายตวตามธรรมชาต และอมลชนจากการรวมตวของนามนกบนาทะเล

การดาเนนการตามแผนการตอบสนองการรวไหลทมประสทธภาพ

12

ไ การตอบสนองตอเหตการณการรวไหลของนามน

การกกและเกบกลบคน (Containment)

ใ ป ไ ใ ใ ใชทนกกคราบนามน (Boom) เพอปดลอมไมใหคราบนามนแผกระจาย และใช

เครองดดคราบนามน (Skimmer) ทลอยอยบนผวนา และรวบรวมนามนทเกบ

ไดไวในเรอ กอนสงไปกาจดตอไปไดไวในเรอ กอนสงไปกาจดตอไป

ทนกกคราบนามนแบบยางอดลมสามารถกกเกบนามนหนก เชน นามนดบ ซง

เมอรวไหลลงสทะเลจะทาใหเกดคราบนามนหนาประมาณ 6 50 มลลเมตรไวไดเมอรวไหลลงสทะเลจะทาใหเกดคราบนามนหนาประมาณ 6-50 มลลเมตรไวได

ประมาณ 4.6 - 57 ตน

ความสามารถในการกกเกบคราบนามนจ ขนอยกบหลายปจจย เชน สภาพความสามารถในการกกเกบคราบนามนจะขนอยกบหลายปจจย เชน สภาพ

อากาศ ความเรวของเรอทใชในการลากทน ความหนดของนามน ชนดของ

นามนทรวไหล

13

นามนทรวไหล

ส ไ การตอบสนองตอเหตการณการรวไหลของนามน (ตอ)

14

พนททมการวางทน

ป เพอปองกนคราบนามน

ส ไ การตอบสนองตอเหตการณการรวไหลของนามน (ตอ)

การเรงปฏกรยาการแพรกร จายตามธรรมชาตการเรงปฏกรยาการแพรกระจายตามธรรมชาต

กรณทมคลนลมแรงไมสามารถใชทนลอมเกบ

ไ ใ คราบนามนไดจะใชสารเคมขจดคราบนามนฉด

บนคราบนามนเพอเรงใหเกดการกระจายตวไป

ในมวลนาในมวลนา

สารเคมขจดคราบนามนจะชวยใหน ามนแตก

ตวออกเปนหยดเลกๆ เพอชวยเพมผวหนาของตวออกเปนหยดเลกๆ เพอชวยเพมผวหนาของ

นามน ซงหยดนามนจะถายเทเขาสมวลนาทะเล

ทาใหน ามนเกดการเจอจางอยางรวดเรวจนถงทาใหนามนเกดการเจอจางอยางรวดเรวจนถง

ระดบทมความเขมขนทไมเปนอนตราย

หลงจากนนนามนกจะถกยอยสลายดวย

17

กระบวนการทางชวภาพได

ส ไ การตอบสนองตอเหตการณการรวไหลของนามน (ตอ)

ป การเรงปฏกรยาการแพรกระจายตามธรรมชาต

ปรมาณของสารเคมขจดคราบนามนจะใชเปน

ป ไ โ สดสวนกบปรมาณนามนทรวไหล โดยมอตราสวน

โดยทวไปของสารเคมขจดคราบนามนตอนามน คอ

ป 1 10 1 20 ปประมาณ 1:10 ถง 1:20 ซงขนอยกบประเภทของ

นามนและสภาพอากาศในขณะทมการรวไหลดวย

18

ส ไ การตอบสนองตอเหตการณการรวไหลของนามน (ตอ)

การเผากาจดคราบนามน

กอนทจะจดไฟทนามน จะมการตรวจสอบ

สภาพพนท และการตาแหนงทปลอดภยของ

อปกรณ และจะมการเฝาระวงอยตลอดเวลา

การเผา

สามารถดาเนนการไดในนานนาเปดนอก

ชายฝง แตไมควรใชวธนในการปฏบตการใน

บรเวณใกลพนทชายฝง เนองจากสงผลใหเกด

มลพษทางอากาศ

ปจจยพจารณา เชน สภาพอากาศ ชนดของ

นามนทรวไหล ความหนาของชนนามนบน

ป 19

ผวนา (หากมการกระจายเปนชนบาง ๆ

โอกาสทนามนจะตดไฟกมนอย)

ส BPการตอบสนองตอเหตการณของ BP

การควบคมจดทมการรวไหลเพอหยดการรวไหลการควบคมจดทมการรวไหลเพอหยดการรวไหล

การกาจดคราบนามนในทะเล

มการใชทนกกนามนยาวกวา 3.21 ลานฟต เพอกกบรเวณนามนทรวไหล ออกมา

มการกของผสมทเปนนาและนามนขนมาไดแลวประมาณ 31.8 ลาน

แกลลอน (ประมาณ 120.4 ลานลตร)

มการใชสารขจดคราบนามนไปแลวทงหมดประมาณ 1.82 ลานแกลลอน โดย 1 07 ลานแกลลอน ใชไปบนผวทะเล และ 749 000 แกลลอน โดย 1.07 ลานแกลลอน ใชไปบนผวทะเล และ 749,000 แกลลอน ใชไปใตทะเล

ไดมการเผาแบบควบคม 348 ครง โดยสามารถกาจดนามนทงสนกวา 10.3

20

ลานแกลลอน (ประมาณ 39 ลานลตร)

ไ ผลกระทบจากการรวไหลของนามน

ระบบนเวศน

ใสงมชวตในทะเล

นกทะเลและนกชายฝง

วาฬ และโลมา

เตาทะเล

ปลาและสตวทะเลทมคาทางเศรษฐกจ

การทาประมง

การทองเทยว

21

ผลกระทบตอระบบนเวศน

ป คราบนามนบนผวนาปดกนแสงสวางทสองลงมาสพนทะเล

จงสงผลกระทบดงน

กระบวนการสงเคราะหแสงของพชนาลดลง

(พชนาเปนผผลตสาคญในระบบหวงโซอาหารในทะเล)

ประสทธภาพในการหาอาหารของสตวผลาลดลง

คราบนามนสงผลกระทบตอแหลงวางไข และเจรญวยของสตวน า

ไดแก ปาชายเลน แนวปะการง เปนตน (นามนทเคลอบอยบน

รากอากาศของตนไมในปาชายเลน หรอบนแนวปะการง ทาให

สงมชวตดงกลาวขาดออกซเจน และตายลง)

22

ใผลกระทบตอสงมชวตในทะเล

ปจจยพจารณาเกยวกบระดบความรนแรงของผลกระทบ ไดแก

การแพรกร จายของคราบนามนการแพรกระจายของคราบนามน

ชนดของนามนทรวไหล (คณสมบต ความเปนพษ ความคงตว)

ไสภาพพนททเกดการรวไหล

ระยะหางจากพนทออนไหวทางสงแวดลอม เชน แนวปะการง ปา ชายเลน พนทชมนา พนททมความหลากหลายทางชวภาพ

เปนตน

ไ ไ ป /ชวงเวลาทเกดเหตการณการรวไหล เชน ชวงวางไขของปลา/เตาทะเล ชวงอพยพของนกทะเล

23

ฝผลกระทบตอนกทะเลและนกชายฝง

ขนนกซงปกตจะกนนา เมอถกคราบนามนขนจะจบตวเปนกอน ขนนกซงปกตจะกนนา เมอถกคราบนามนขนจะจบตวเปนกอน ทาใหนาซมเขาถงผวหนงได สงผลใหนกไมสามารถรกษาอณหภมของ

รางกายได และอาจทาใหจมนาตายได

นามนทถกดดซมเขาทางรางกายผานผวหนง หรอบางสวนจะถกกลนเขา

ไปกบการกนอาหาร (จากการปนเปอนในอาหาร และจากพฤตกรรมการไซรขน) จะมความเปนพษตอระบบทางเดนอาหาร ระบบประสาทสวนกลาง และมผลระยะยาวตอระบบสบพนธ

ไ ไ ใ ป ไ ไขนกจะมความไวตอผลกระทบจากคราบนามน เพราะทาใหเปลอกไขออน

ตว และไมสามารถฟกเปนตวได

คราบนามนยงอาจอดตนจมก ปาก หรอระคายเคองตาได และในภาวะคราบนามนยงอาจอดตนจมก ปาก หรอระคายเคองตาได และในภาวะ

ดงกลาว สตวผลากจะลานกไดโดยงาย

24

นกทะเลทปนเปอนนกทะเลทปนเปอน

คราบนามน

ขนตอนการปฏบตในการชวยเหลอนกทะเลและ

นกชายฝง

1. เมอจบสตวได ทาการตรวจรางกายและประเมนสภาพสตว

2. ใชผาเชดคราบนามนออกจากตาและภายในชองปาก ลางดวยนาสะอาด

3. นาสตวไปไวในสถานททอบอนและเงยบเปนเวลา 8 – 24 ช.ม. กอนทาการลางตว

ใ ป โ 4. นาสตวมาจมนาใหเปยกชม ชโลมสบบนตวสตว ทงไวสกครจงเรมเชดลางขนตามแนวขน แลวจงลางตวสตวใหสะอาดดวยนา ขน แลวจงลางตวสตวใหสะอาดดวยนา

5. สามารถปลอยสตวกลบสธรรมชาตไดใน 4 – 5 วนหลงการทาความสะอาด

26

4 5 วนหลงการทาความสะอาด

ผลกระทบตอวาฬ โลมา และสตวเลยงลก

ดวยนมทอาศยในทะเล

วาฬกลมทกนอาหารดวยการกรอง (Baleen Whale) เมอไดรบนามน

เขาไปในสวนกรองของอวยวะภายในปาก จะสงผลใหวาฬไมเขาไปในสวนกรองของอวยวะภายในปาก จะสงผลใหวาฬไม

สามารถกนอาหารและเสยชวตได

ใ ใ สตวเลยงลกดวยนมทอาศยในทะเลขนมาหายใจบนพนผวทะเล ก

อาจจะหายใจเอาไอระเหยไฮโดรคารบอนเขาไป ซงสงผลใหปอด

เสยหาย

นามนทสมผสโดยตรงกบดวงตาและเนอเยอบทมความออนไหวอาจ

ทาใหเกดการระคายเคองได

27

ผลกระทบตอเตาทะเล

เตาทะเลอาจไดรบนามนเขาสรางกายผานทางผวหนง

(การสมผสกบคราบนามนโดยตรง) หรอกนอาหารทปนเปอน

นามน ซงสงผลกระทบตอตา ปอด และระบบทางเดนอาหาร

คราบนามนบนชายหาดทเปนแหลงวางไขของเตาทะเล สงผล

ใหเกดการปนเปอนของไขเตาและแมเตาทะเล ในชวงเวลาท

ขนมาวางไข และการปนเปอนของลกเตาทออกจากไขและ

เดนทางลงสทะเล

ขนตอนการปฏบตในการชวยเหลอฏ

การยายไขเตาทะเลออกจากแหลงวางไขทมคราบนามนปนเปอน ไปยงชายหาดอน

28 การลางคราบนามนออกจากเตาทะเล

ผลกระทบตอปลาและสตวทะเลทมคาทาง

เศรษฐกจ

นามนสามารถปนเปอนเหงอกปลา ซงนาไปสการขาดอากาศหายใจ

ไข และลกปลาลกปลาวยออน จะมความออนไหวตอนามนมากกวา

ปลาโตเตมวย

29

ป ผลกระทบตอการทาประมงและการทองเทยว

การหามทาประมงในพนททมการรวไหลของนามน ป ปเพอปองกนอบตเหตทอาจเกดขนตอเรองประมงและ

เครองมอประมง

ป ป ป ( )การปนเปอนของทรพยากรประมง (สตวนา)

การปนเปอนของคราบนามนบรเวณแหลงเพาะเลยงสตวนาตามแนวชายฝงสตวนาตามแนวชายฝง

การปนเปอนของคราบนามนบนชายหาด และแนวประการง สงผลกระทบตอการทองเทยวในพนทประการง สงผลกระทบตอการทองเทยวในพนท

30

ผลกระทบตอสขภาพของคน

ผลกระทบจากกลนนามนและสารประกอบอนทรยระเหย

(V l il O i C d VOC) ใ (Volatile Organic Compound หรอ VOC) ซงอาจกอใหเกด

อาการตาง ๆ เชน ปวดหวหรอคลนไสได

ผลกระทบจากมลสาร (ฝ น, SOx, NOx) ทอาจเกดจากการเผา

นามนแบบควบคม

31