1 

 

หนวยท 15 ปญหาในสถานศกษาและวชาชพคร

อาจารย ดร.องอาจ ซมรมย ผเรยบเรยง รองศาสตราจารย ดร.ทวศกด จนดานรกษ ผเขยนเดม

ชอ อาจารย ดร.องอาจ ซมรมย วฒ ค.บ. (คณตศาสตร) มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ศศ.ม. (การสอนคณตศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร Po.D. (คณตศาสตรประยกต) มหาวทยาลเทคโนโลยสรนาร ตาแหนง อาจารยประจาสาขาวชาศกษาศาสตร หนวยทเขยน หนวยท 15

2 

 

หนวยท 15 ปญหาในสถานศกษาและวชาชพคร เคาโครงเนอหา ตอนท 15.1 ปญหาดานการจดการการเรยนการสอน 15.1.1 ปญหาเกยวกบหลกสตร 15.1.2 ปญหาเกยวกบการเรยนการสอน 15.1.3 ปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอน ตอนท 15.2 ปญหาดานคร 15.2.1 ปญหาการขาดคร 15.2.2 ปญหาหนสนคร 15.2.3 ปญหาการพฒนาคร 15.2.4 ปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของคร ตอนท 15.3 ปญหาดานนกเรยน 15.3.1 ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน 15.3.2 ปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยน 15.3.3 ปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน แนวคด 1. ปญหาการศกษาในสถานศกษามหลายดาน ปญหาทสาคญในสถานศกษาทมผลตอภาระกจของสถานศกษาโดยตรงเปนปญหาเกยวกบหลกสตร ปญหาเกยวกบการเรยนการสอน และปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอน 2. ปญหาดานครเปนปญหาทเกยวของและมผลกระทบตอวชาชพคร ปญหาทสาคญเปนปญหาการขาดคร ปญหาหนสนคร ปญหาการพฒนาคร และปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของคร 3. ปญหาดานนกเรยนเปนปญหาทเกดขนกบผลผลตเปาหมายของโรงเรยน ปญหาทสาคญเปนปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ปญหาพฤตกรรมของนกเรยน และปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 15 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. วเคราะหปญหาดานหลกสตรและการเรยนการสอนได 2. วเคราะหปญหาดานครได 3. วเคราะหปญหาดานนกเรยนได

3 

 

ตอนท 15.1 ปญหาดานการจดการและการเรยนการสอน โปรดอานแผนการสอนประจาตอนท 15.1 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละตอน หวเรอง เรองท 15.1.1 ปญหาเกยวกบหลกสตร เรองท 15.1.2 ปญหาเกยวกบการเรยนการสอน เรองท 15.1.3 ปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอน แนวคด 1. ปญหาเกยวกบหลกสตรมทง ครขาดความรและประสบการณเกยวกบการพฒนาหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช โดยปญหาอยทการไดรบความรในการพฒนาหลกสตรของผทเกยวของยงไมเพยงพอ ขาดปจจยหลกและปจจยสนบสนนทสงผลตอคณภาพของงานพฒนาหลกสตรได 2. ปญหาสาคญเกยวกบการเรยนการสอนเปนปญหาทเกยวของกบครโดยตรง คอ ครยงไมสามารถจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญได นอกจากนนยงมปญหาการจดทาสาระการเรยนรใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง การจดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร การทาวจยในชนเรยน การวดและประเมนตามสภาพจรง การใหผเรยนคนควาดวยตนเองและใชแหลงเรยนร 3. ปญหาทสาคญทเปนอปสรรคตอการเรยนการสอนอยางหนง คอ ปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอน เปนปญหาทเกยวกบทกคนทมสวนรวมในการจดการศกษาไมวาจะผบรหาร คร ผปกครอง ควรมสวนรวมในการจดการบรหารจดการการเรยนการสอน วตถประสงค เมอศกษาตอนท 15.1 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. วเคราะหปญหาเกยวกบหลกสตรได 2. วเคราะหปญหาเกยวกบการเรยนการสอนได 3. วเคราะหปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอนได

4 

 

เรองท 15.1.1 ปญหาเกยวกบหลกสตร สภาพและปญหาเกยวกบหลกสตร ในดานการพฒนาหลกสตร พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ไดกาหนดสวนทเกยวของกบหลกสตรไวใน หมวด 4 มาตรา 27 กาหนดใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนดหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การดารงชวตและการประกอบอาชพ ตลอดจนเพอการศกษาตอ ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดทาสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนงในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต มาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตาง ๆ รวมทงหลกสตรการศกษาสาหรบบคคล ตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ สาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดลทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงามและความรบผดชอบตอสงคม สาหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษา นอกจากคณลกษณะในวรรคหนงและวรรคสองแลว ยงมความมงหมายเฉพาะทจะพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควาวจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม มาตรา 23 ในหมวดเดยวกน กาหนดใหการจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ นอกระบบและ การศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสาคญทง ความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษาในเรองตอไปน 1. ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครว ชมชน ชาต และสงคมโลก รวมถงความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทย และระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 2. ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมอยางสมดลยงยน 3. ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทยและการประยกตใชภมปญญา 4. ความรและทกษะดานคณตศาสตรและดานภาษาเนนการใชภาษาไทยอยางถกตอง 5. ความร และทกษะในการประกอบอาชพและการดารงชวตอยางมความสข

กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ใหเปนหลกสตรแกนกลางของประเทศแลวไดทาการวจย และตดตามประเมนผลการใชหลกสตร (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2546 ก., 2546 ข., 2548 ก., 2548 ข.; สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2547; สานกผตรวจ

5 

 

ราชการและตดตามประเมนผล, 2548; สวมล วองวาณช และนงลกษณ วรชชย, 2547; Nutravong, 2002; Kittisunthorn, 2003 ) พบวา หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มจดดหลายประการ ไดแก

1. ชวยสงเสรมการกระจายอานาจทางการศกษาทาใหทองถนและสถานศกษามสวนรวมและมบทบาทสาคญในการพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถน

2. มแนวคดและหลกการในการสงเสรมการพฒนาผเรยนแบบองครวมอยางชดเจน จากผลการศกษายงไดสะทอนใหเหนถงประเดนทเปนปญหาและความไมชดเจนของหลกสตรหลาย

ประการ ดงน 1. เอกสารหลกสตรมความไมชดเจน 2. กระบวนการนาหลกสตรสการปฏบตยงมปญหาในทางปฏบต 3. ผลผลตทเกดจากการใชหลกสตร ไดแก

3.1 ปญหาความสบสนของผปฏบตในระดบสถานศกษาในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สถานศกษาสวนใหญกาหนดสาระและผลการเรยนรทคาดหวงไวมาก ทาใหเกดปญหาหลกสตรแนน

3.2 การวดและประเมนผลไมสะทอนมาตรฐาน สงผลตอปญหาการจดทาเอกสารหลกฐานทางการศกษาและการเทยบโอนผลการเรยน

3.3 ปญหาคณภาพของผเรยนในดานความร ทกษะ ความสามารถและคณลกษณะทพงประสงคอนยงไมเปนทนาพอใจ จากขอคนพบในการศกษาวจยและตดตามผลการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 ประกอบกบขอมลจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 ( พ.ศ. 2550 – 2554 )เกยวกบแนวทางการพฒนาคนในสงคมไทย และจดเนนของกระทรวงศกษาธการในการพฒนาเยาวชนสศตวรรษท 21 จงเกดการทบทวนหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เพอนาไปสการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมความเหมาะสม ชดเจนในเรอง

1. เปาหมายของหลกสตรในการพฒนาคณภาพผเรยน 2. กระบวนการนาหลกสตรไปสการปฏบตในระดบเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ไดมการ

กาหนดหลกสตรใหชดเจนดงน 2.1 วสยทศน จดหมาย สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐาน

การเรยนรและตวชวดทชดเจน เพอใชเปนทศทางในการจดทาหลกสตรการเรยนการสอนในแตละระดบ

2.2 กาหนดโครงสรางเวลาเรยนขนตาของแตละกลมสาระการเรยนรในแตละชนปไวในหลกสตรแกนกลาง และเปดโอกาสใหสถานศกษาเพมเตมเวลาเรยนไดตามความพรอมและจดเนน

2.3 กระบวนการวดและประเมนผลผเรยน เกณฑการจบการศกษาแตละระดบ และเอกสารแสดงหลกฐานทางการศกษาใหมความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และมความชดเจนตอการนาไปปฏบต

6 

 

มาเรยม นลพนธ และคณะ (2558) ไดกลาวถง การใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในโรงเรยนตนแบบการใชหลกสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มหลกการ จดหมายของหลกสตร สมรรถนะสาคญของผเรยน วสยทศนและคณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานและตวชวดของหลกสตรไมสะทอนคณภาพผเรยนดานคนด ผบรหารและครขาดความรความเขาใจดานการบรหารจดการหลกสตร การออกแบบการเรยนรองมาตรฐาน เทคนคและวธการวดและประเมนผลตามสภาพจรง รวมทงการประเมนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน และพบวาแนวทางการพฒนาความเขมแขงทางวชาการของโรงเรยนตนแบบ และบคลากรทางการศกษา มรปแบบการพฒนา 9 ขน ไดแก 1) ประชาสมพนธหลกสตร 2) สรางเครอขาย 3) พฒนาเอกสารและสอ 4) ใหความชวยเหลอเปนพเลยงและนเทศ 5) วจยตดตามสภาพปญหาการใชหลกสตร 6) เสรมสรางใหสถานศกษาและเขตพนทตดตามประเมนผล 7) จดเวทแลกเปลยนเรยนร 8) เผยแพรผานเวทและสอตาง ๆ และ 9) พฒนาและปรบปรงหลกสตรอยางตอเนองและเปนระบบ

รงนภา นตราวงศ และคณะ (2553) ไดกลาวถง สภาพและปญหาในการนาหลกสตรแกนกลางสการปฏบต ไววาการขบเคลอนการใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ในระดบเขตพนทการศกษาและสถานศกษานน พบขอมลสาคญทสะทอนใหเหนถงสภาพ ตลอดจนปญหาอปสรรคทเกดขนในระดบปฏบต ในประเดนสาคญ คอ ปญหาอปสรรคในการจดทาหลกสตรสถานศกษาผลการวจยทไดจากขอมลการสารวจความคดเหนของบคลากรระดบสถานศกษาซงมประสบการณตรงในการจดทาหลกสตรสถานศกษา และขอมลจากความคดเหนของศกษานเทศกทตดตามดแลการจดทาหลกสตรสถานศกษา ใหผลทสอดคลองสมพนธกนถงปญหาอปสรรคสาคญในการจดทาหลกสตรสถานศกษา ไดแก การขาดความรความเขาใจของบคลากร ซงพบวาบคลากรทงในระดบเขตพนทการศกษาและระดบสถานศกษายงขาดความรความเขาใจเกยวกบหลกสตรใหมทเพยงพอทจะทาใหการขบเคลอนการใชหลกสตรจากสวนกลางสระดบเขตพนทการศกษา และสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธภาพ นอกจากนนยงพบปญหาครมภาระงานอน ๆ มาก นอกเหนอจากการสอน ทาใหไมสามารถทมเทในการจดทาหลกสตรสถานศกษาไดอยางเตมท อกทงพบวาระยะเวลาในการดาเนนงานขบเคลอนการใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตงแตการอบรมสรางความเขาใจจนกระทงการจดทาหลกสตรสถานศกษามระยะเวลาทสนมาก สงผลใหขาดเวลาทเพยงพอในการจดทากรอบหลกสตรระดบทองถน และหลกสตรสถานศกษา ระยะเวลาทเรงรดกระชนชดเปนสวนสาคญอกประการหนงททาใหโรงเรยนตนแบบถงรอยละ 56.41 จดทาหลกสตรสถานศกษาไมเสรจทนใชเมอเปดภาคเรยน สาหรบการจดทาหนวยการเรยนรพบวา โรงเรยนตนแบบทนารองการใชหลกสตรเพยงรอยละ 38.97 จดทาหนวยการเรยนรเพอใชในการเรยนการสอนเสรจครบทกหนวย โรงเรยนทเหลอมากกวาครงหนงยงจดทาหนวยการเรยนรไมเสรจ กลมตวอยางสวนใหญระบวาสาเหตสาคญทสดททาใหการจดทาหนวยการเรยนรเสรจไมทนใชในการจดการเรยนการสอนเมอเปดภาคเรยนเปนเพราะครผสอนขาดความรความเขาใจทชดเจนในการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน รองลงมาคอครมภาระงานมาก และไมมเวลาเพยงพอตามลาดบ

7 

 

กมล รอดคลาย เลขาธการสภาการศกษา (สกศ.) เปดเผยวา ตามทองคการการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (ยเนสโก) และองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (โออซด) ไดวเคราะหสภาพปญหาการศกษาของประเทศไทย โดยดาเนนการตงแตป 2557-2558 นน มผลการวเคราะหไดดาเนนการเสรจสนและรายงานผลมายง สกศ. แลว โดยภาพรวมพบวา ระบบการศกษาของไทยยงพฒนาไมถงขดทจะสรางคนไทยใหมความสามารถและทกษะการดารงชวตในศตวรรษท 21 ซงเมอพจารณาดานหลกสตร พบวา ประเทศไทยมหลกสตรทไมสอดคลองกบเปาประสงคทางการศกษา โดยหลกสตรในอนาคตตองกาหนดใหชดเจนวาตองการสรางคนเปนแบบใด และวางหลกสตรใหเปนไปตามแบบจะสราง รวมทงตองสอดคลองกบมาตรฐานสากล และตองมขอเสนอแนะใหแกคร เขยนแผนการสอนทครนาไปปฏบตจรงได (http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/672071)

จากการศกษางานวจยทผานมาของการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สามารถสรปขอมลทสะทอนใหเหนถงสภาพ ตลอดจนปญหาอปสรรคทเกดขนในระดบปฏบต ในประเดนสาคญ ดงน

1. การขาดความรความเขาใจของบคลากรในการจดทาหลกสตร 2. การขาดความรความเขาใจการบรหารจดการหลกสตร 3. ปญหาครมภาระงานมาก ทาใหไมสามารถทมเทในการจดทาหลกสตรไดอยางเตมท 4. ระยะเวลาในการขบเคลอนการใชหลกสตร การอบรมทาความเขาใจสนเกนไป 5. ครขาดความรความเขาใจทชดเจนในการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 6. ขาดความรความเขาใจทชดเจนในวธการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยเฉพาะการประเมนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน 7. หลกสตรทไมสอดคลองกบเปาประสงคทางการศกษา การจดหลกสตรการศกษาขนพนฐานจะประสบความสาเรจตามเปาหมายทคาดหวงได ทกฝายท

เกยวของทงระดบชาต ชมชน ครอบครว และบคคลตองรวมรบผดชอบ โดยรวมกนทางานอยางเปนระบบ และตอเนอง ในการวางแผน ดาเนนการ สงเสรมสนบสนน ตรวจสอบ ตลอดจนปรบปรงแกไขเพอพฒนาเยาวชนของชาตไปสคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว สาเหตของปญหาเกยวกบหลกสตร จากการศกษาสภาพและปญหาการใชหลกสตรของครตงแตหลกสตรการศกษา พทธศกราช 2544- 2551 สามารถประมวลสาเหตของปญหาการพฒนาหลกสตรและการใชหลกสตร สรปไดดงน (หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา, 2545; ชยวฒน สทธรตน, 2545 อางถงใน ทวศกด จนดานรกษ, 2557: 7-8)

1. การขาดความรวมมอกนในการปฏบตงานสรางหลกสตรสถานศกษาของบคลากรทเกยวของในการสรางหลกสตรสถานศกษา

8 

 

1.1 ครบางสวนของสถานศกษายงขาดความสนใจ และไมใหความรวมมอในการจดทาหลกสตรสถานศกษาเทาทควร ทาใหเกดความลาชาในการดาเนนการพฒนาหลกสตรและไดหลกสตรทไมมคณภาพ 1.2 สถานศกษาจานวนนอยทดาเนนการตามขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาอยางถกตอง

2. การขาดความรความเขาใจทถกตองในการสรางหลกสตรสถานศกษา 2.1 คณะกรรมการสถานศกษาและคณะผจดทาหลกสตรมความรความเขาใจในการจดทาหลกสตรสถานศกษาไมชดเจน 2.2 โรงเรยนจดเวลาเรยนใหกบสาระเพมเตมตาง ๆ นอย ทาใหไมสามารถตอบสนองความตองการหรอความสนใจของผเรยนไดอยางเพยงพอ 2.3 โรงเรยนสวนใหญยงขาดการสารวจความตองการของชมชน และการเชญผมสวนเกยวของมารวมพฒนาหลกสตรดวย ชยวฒน สทธรตน (2545) สรปปญหาอปสรรคของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาในตางประเทศ ไวดงน 1. ครมความรและความสามารถดานการพฒนาหลกสตรไมเพยงพอในดานการวางแผน ออกแบบ การนาหลกสตรไปใช และการประเมนผลหลกสตร ครขาดความมนใจ และวตกกงวลในการดาเนนการพฒนาหลกสตร 2. ครขาดแรงจงใจและมเจตคตทางลบตอการพฒนาหลกสตร โรงเรยนทลมเหลวเกยวกบโครงการการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เนองมาจากการทครมเจตคตทางลบและเกดการตอตานจากคร 3. โครงสรางการบรหารงานของโรงเรยนไมเออตอการพฒนาหลกสตร โดยโครงสรางของโรงเรยนและการบรหารจดการเปนสายงานบงคบบญชาแบบดงเดม 4. ขาดการวางแผนดานเวลา การทไมมการวางแผนเรองเวลาในการทางานพฒนาหลกสตร ไมลดคาบสอน เพอวางแผนการทางานรวมกน การสะทอนความคดและการพฒนาหลกสตร ซงเวลานเกยวพนไปถงเจตคต และระดบแรงจงใจของคร ครและผมสวนรวมบางสวนจงอาจมปฏกรยาตอตานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาได 5. ขาดผเชยวชาญสนบสนน โดยขาดผเชยวชาญทมความร ความเขาใจ และทกษะในการใหขอเสนอแนะในการพฒนาหลกสตร 6. ขาดงบประมาณสนบสนนในการเตรยมวสดอปกรณ และเงนสนบสนนชวยเหลอครแตละวนในการพฒนาหลกสตร 7. บรรยากาศของโรงเรยนทไมสงเสรมการทางาน เนองจากขาดผนาทมประสทธภาพและเกดจากมผตอตานในการพฒนาหลกสตร ปญหาของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาทเกดขนในตางประเทศนมความคลายคลงกบปญหาทเกดในประเทศไทยมาก แตตางกนทชวงเวลาทเกดขนเทานน คอ เกดหางกนประมาณ 40 ป โดย มารช และคณะ

9 

 

(Marsh et al., 1990, pp. 175-194 อางถงใน ชยวฒน สทธรตน, 2545, น. 14-17) ไดใหขอเสนอแนะไวเปนขอเตอนใจสามารถสรปไดดงน 1. การขาดแรงจงใจของผมสวนเกยวของ 2. การขาดความสนใจในแนวคดใหมของนวตกรรม

3. การควบคมการทางาน ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษามากเกนไป 4. รปแบบของกจกรรมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาไมสามารถจดไดหลายรปแบบ 5. บรรยากาศของโรงเรยนไมเออตอการพฒนาหลกสตร 6. บคคลผมสวนเกยวของไมใหความสาคญ 7. เวลาของการพฒนาหลกสตรสถานศกษานอย 8. การจดการทรพยากรไมเหมาะสม

9. ขาดการสนบสนนจากภายนอก สนต บญภรมย (2552, น. 19-20) ไดกลาวถงปญหาการบรหารงานวชาการยงมจดออนและ

ขอบกพรองในดานหลกสตร คอ 1. ขาดการพฒนาหลกสตรหรอปรบปรงหลกสตรแกนกลางใหสอดคลองกบหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษา 2. การสงเสรมสนบสนนจากผบรหารโรงเรยนระดบสงไมเพยงพอและทสาคญผบรหารใหความสนใจกบงานอน ๆ ของสถานศกษามากกวางานวชาการ 3. สถานศกษาใหความรวมมอกบบคคล ครอบครว ชมชมและองคกรสงคมอน ๆ ในการมสวนรวมในการพฒนางานวชาการนอย

จากการศกษาปญหาตาง ๆ ทกลาวมาไดนาไปสการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบปญหาทเกยวกบการใชหลกสตรและการพฒนาหลกสตรซงสามารถแยกเปนปญหาหลกได ดงน

1. การขาดความรวมมอกนในการปฏบตงาน ไดแก การสรางแรงจงใน การควบคมการทางาน 2. การขาดความรความเขาใจทถกตองเกยวกบหลกสตร ไดแก ความสนใจในแนวคดของนวตกรรมท

เกยวกบหลกสตร แนวทางแกไขปญหาดานหลกสตร ปญหาของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาทเกดขนมทางออกโดย มารช และคณะ (Marsh et al., 1990, pp. 175-194 อางถงใน ชยวฒน สทธรตน, 2545, น. 14-17) ไดใหขอเสนอแนะไวเปนขอเตอนใจสาหรบนกพฒนาหลกสตรสถานศกษาวามปจจยสาคญทควรคานงถงอยางมากในการพฒนาหลกสตรใหมคณภาพ โดยแบงเปนปจจยหลก 3 ประการ ซงสรปไดดงน

10 

 

1. แรงจงใจของผมสวนเกยวของ การสรางแรงจงใจใหแกครในโรงเรยนเปนจดเรมตนในความพอใจทจะเขารวมในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาชวยกระตนคณะทางานของสถานศกษาใหทางานนอยางตอเนอง โดยใชการจงใจดวยวธการทหลากหลาย ซงตองใชเวลาระยะยาวในการพฒนาทมงานทงหมดของโรงเรยน

2. ความสนใจในแนวคดของนวตกรรม แนวคดของนวตกรรมเปนปจจยทสมพนธอยางใกลชดกบแรงจงใจของผมสวนเกยวของ ถาครหรอผบรหารไมสามารถนาเสนอแนวคดใหมทนาสนใจ ครจะไมเขารวมในกระบวนการพฒนาหลกสตร

3. การควบคมการทางาน การพฒนาหลกสตรสถานศกษาควรทาใหผมสวนรวมในคณะทางานพฒนาหลกสตรรสกวามอสระไมถกควบคม แตสรางใหมความรบผดชอบตองานและไดแสดงความเปนเจาของในงาน หากมการควบคมมากจากสวนกลางทมาจากนกพฒนาหลกสตร จะเปนการเสยงอยางมากตอความลมเหลวในการทางาน

นอกจากนนยงมปจจยสนบสนนในการพฒนาหลกสตรอก 6 ประการ คอ รปแบบของกจกรรม บรรยากาศของโรงเรยน บคคลผมสวนเกยวของ เวลา ทรพยากร รวมทงการสนบสนนจากภายนอก ซงแตละปจจยมประเดนดงน 1. รปแบบของกจกรรม คอ ลกษณะของกจกรรมของการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สามารถจดไดหลายรปแบบขนอยกบปจจยดานเวลา งบประมาณ และวตถประสงค กจกรรมควรเนนทกระบวนการมากกวาผลผลต เชน เนนทการจดระบบองคการทด การสอสารทเหมาะสม ความสามารถของทมงานทจะรวมกนแกปญหา 2. บรรยากาศของโรงเรยน คอ สภาพความเปนไปของโรงเรยนหรอขององคกรเปนปจจยหลกทสาคญในการเปลยนแปลงโรงเรยน โดยดทการใหการสนบสนนของผบรหาร การจงใจคร ความสมพนธของสงคม 3. บคคลผมสวนเกยวของ คอ จานวนของบคคลทมสวนเกยวของและรปแบบการมสวนรวมมความสาคญยงตอกจกรรมของการพฒนาหลกสตรสถานศกษา โดยเฉพาะบทบาทของผบรหารสถานศกษาเปนกญแจสาคญในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4. เวลา คอ ชวงเวลาในการทากจกรรมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาในแตละแหงทจะสามารถขบเคลอนการทางานของคณะทางานและมการเปลยนแปลงตองใชระยะเวลานาน เพราะตองมการสะทอนความคด และมชวงการอภปรายของสมาชกตลอดเวลา เชน ใชเวลาในการดาเนนการพฒนาหลกสตร 2 ป กอนตดสนใจนาหลกสตรใหมไปใชในโรงเรยน 5. ทรพยากร คอ ทรพยากรของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาประกอบดวย เงนบรจาค วสด อปกรณ เชน เอกสารในการทากจกรรม เครองมอตาง ๆ หลกสตร ผเชยวชาญจากภายนอก การสาธตและการเยยมเยยนเสนอแนะในการประชมปฏบตการ การชวยเหลอดานเวลา เชน การลดเวลาการสอน จดระบบชนเรยนใหม การใหเงนชวยเหลอคร และการชวยเหลอดานขอมลตาง ๆ

11 

 

6. การสนบสนนจากภายนอก คอ แหลงขอมลจากภายนอกทจะชวยเปลยนแปลงโรงเรยน ชวยเพมแรงผลกดนใหโรงเรยน โดยกาหนดนโยบายและสนบสนนงบประมาณไปใหโรงเรยนและมการจดสรรทมงานใหคาปรกษา อานวยความสะดวก ใหคณะทางานของโรงเรยนมบทบาทในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ปจจยทสงผลการพฒนาหลกสตรสถานศกษาสรปไดวา การพฒนาหลกสตรสถานศกษานนตองคานงถง 3 ปจจยหลก คอ การสรางแรงจงใจใหผมสวนรวม การเสนอนวตกรรมทนาสนใจและทาใหผมสวนรวมมอสระไมรสกถกควบคมมากเกนไป ซงจะมปจจยสนบสนนจากการใชรปแบบกจกรรมตาง ๆ การสรางบรรยากาศของโรงเรยนทเอออานวย มบคคลทมสวนเกยวของทงภายในและนอกโรงเรยนสนบสนน มทรพยากร ตลอดจนขอมลทเพยงพอ มเวลาทเหมาะสมในการปฏบตงานรวมกน รวมทงมการวางแผนทจะพฒนาความร ความสามารถของผมสวนรวมเกยวกบ ทกษะการพฒนาหลกสตรและทกษะความสมพนธระหวางบคคล ซงปจจยทงหมดนจะสงผลใหการพฒนาหลกสตรสถานศกษาประสบผลสาเรจอยางมคณภาพ

12 

 

เรองท 15.1.2 ปญหาดานการเรยนการสอน สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน จากการศกษาสภาพการจดการเรยนการสอนหลงการปฏรปการศกษา พทธศกราช 2542 ไดมงานวจยดานการจดการเรยนการสอนหลายงาน เชน นพนธ นอยจนดา (2548) ไดศกษาสภาพและปญหาการปฏรปกระบวนการเรยนรของครผสอน ระดบการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา ฉะเชงเทรา เขต 1 ไดสรปปญหาดานการจดการเรยนการสอน พบวามปญหาอยในระดบปานกลาง และระดบนอย รวม 9 ดาน ดงน ดานทมปญหาโดยรวมอยในระดบปานกลาง ไดแก 1. ดานการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ 2. ดานการใหบคลากรและทองถนมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนร 3. ดานการทาวจยในชนเรยน 4. ดานการใหผเรยนศกษาคนควาไดดวยตนเองจากแหลงการเรยนร

ดานทมปญหาโดยรวมอยในระดบนอย ไดแก 5. ดานการจดทาสาระการเรยนรใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง 6. ดานการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทสงเสรมการเรยนร 7. ดานการวดผลและประเมนผลตามสภาพทแทจรง 8. ดานการนเทศการเรยนการสอน 9. ดานการประชาสมพนธรปแบบการเรยนร

ผลสารวจความคดเหนของครในวนครแหงชาต โดยสานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและ

คณภาพเยาวชน (2556) ไดสารวจความเหนของครสอนด จานวน 210 คน กลมตวอยางกระจายใน 4 ภมภาคของประเทศ เพอสอบถามถงปจจยทเปนอปสรรคของการทาหนาทคร พบวา ปจจยทเปนอปสรรคของการทาหนาทจดการเรยนการสอนของครประกอบดวย

1. ภาระหนกนอกเหนอการสอน การทาหนาทอนนอกเหนอจากการจดการเรยนการสอน ทาใหครมเวลาเตรยมการสอนนอยลงและขาดสมาธในการสอน ซงโรงเรยนในประเทศไทยจดใหครผสอนปฏบตหนาทอน ๆ เชน งานพสด งานบคคล และงานธรการ

2. จานวนครไมเพยงพอ สอนไมตรงกบวฒ และมการกาหนดอตรากาลงทไมเหมาะสม โดยใชอตราสวนของจานวนนกเรยนตอจานวนครเปนเกณฑ โดยไมคานงถงสภาพความเปนจรงในโรงเรยน สงผลกระทบตอประสทธภาพการสอนของคร

13 

 

3. ขาดทกษะทางดานไอซท โดยครจานวนหนงยงขาดทกษะดานน จงทาใหการรบรขอมล หรอมแหลงคนควาขอมลไมทนกบการเปลยนแปลงทาใหไมทนกบการเรยนรของนกเรยน สอการสอนทมในตาราอาจตอบสนองการรบรและความตองการของนกเรยนในศตวรรษท 21 ไดไมเตมท

4. ครรนใหมขาดจตวญญาณความเปนครในขณะทครรนเกาไมปรบตว โดยครรนใหมขาดความเชยวชาญในการสอนทงทางวชาการและคณลกษณะความเปนคร ความเอาใจใสตอนกเรยนลดลง ขาดวจารณญาณ ขณะทครรนเกาไมปรบตวใหเขากบลกษณะของผเรยนทเปลยนไป ไมปรบวธการสอน ไมใชเทคโนโลยใหม ๆ เพอเสรมการจดการเรยนร ใหมประสทธภาพ

5. ครสอนหนกสงผลใหนกเรยนตองเรยนมากขน เนองจากการตดสนคณภาพของการเรยนมาจากผลสอบททางรฐบาลจด ครผสอนจงตองพยายามสอนเนอหาใหเขมขน เพอใหนกเรยนสามารถนาความรทไดไปใชในการสอบ ทาใหนกเรยนตองใชเวลาเรยนในหองเรยนมาก ซงจะเหนไดจากผลการสารวจของ UNESCO ทนกเรยนไทยใชเวลาเรยนในหองเรยนเฉลย มากกวาประเทศเพอนบาน

6. ขาดอสระในการจดการเรยนการสอน เนองจากระบบโรงเรยนเปนระบบราชการครตองปฏบตตามนโยบายของหนวยงานราชการตนสงกด ซงนโยบายบางอยางอาจจะไมดเสมอไป เชน การเรยนการสอนภาษาองกฤษทเนนไวยากรณ ซงผลลพธทไดคอ นกศกษาทเรยนจบในระดบปรญญาตรแตไมสามารถสอสารภาษาองกฤษได (http://www.qlf.or.th/Mobile/Details?contentId=571) สาเหตของปญหาการจดการเรยนการสอน ทวศกด จนดานรกษ (2557) กลาววา จากสภาพปญหาการจดกาเรยนการสอนและขอเสนอแนะของนกวชาการดานการศกษา สามารถสรปสาเหตของปญหาการจดการเรยนการสอนได ดงน

1. บคลากรขาดการมสวนรวมทจะชวยใหโรงเรยนจดการเรยนการสอนตามแนวปฏบตการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 2. การทครมภาระงานเพมทนอกเหนอจาการจดการเรยนการสอน เชน งานธรการ งานการทาเอกสารตาง ๆ ทไมเกยวกบการสอน 3. การตดตามและประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนรไมตอเนอง ทาใหครขาดความรในเรองเทคนคและวธการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ และมสอเทคโนโลยไมเพยงพอกบความตองการ 4. การตดตามผลการปฏบตงานของครระดบโรงเรยนยงไมเจาะลกถงปญหา จงทาใหไมรถงปญหาของครและผบรหารวามความเขาใจทคลาดเคลอนในประเดนใดทเกยวกบแนวทางในการทางานจากการปฏรปการศกษา 5. การสงเสรมใหมการประสานงานความชวยเหลอระหวางบคลากรมหาวทยาลยกบโรงเรยนและโครงการฝกอบรมเพอพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐานจากการสนบสนนใหนกวชาการในสถาบนอดมศกษาของทองถนเปนพเลยงใหกบครทาไดจากด

14 

 

6. การสนบสนนดานงบประมาณแกโรงเรยนมไมเพยงพอ โดยเฉพาะเรองสอการเรยนการสอนทจะชวยปฏรปการเรยนร เนองจากมโรงเรยนจานวนมากไมสามารถพงพาการสนบสนนดานทรพยากรจากชมชนของตนเองได

7. การพฒนาครดานการประกนคณภาพการศกษา การวจยในชนเรยน รวมทงการวดและประเมนผลการเรยนแบบใหม ยงไมสอดคลองกบแนวการจดการเรยนการสอนทเปลยนแปลงไป 8. บคคลากรบางสวนยงไมเขาใจการศกษาแบบใหมทาใหการถายทอดไมประสบผลสาเรจ เกยวกบการพฒนาระบบการบรหารและระบบศกษานเทศระดบเขตพนท สงผลใหขดความสามารถในการสงเสรมและพฒนาโรงเรยนใหจดการศกษาไดตามแนวการปฏรปการเรยนรไมประสบความสาเรจเทาทควร 9. การสนบสนนการดาเนนงานดานปฏรปการศกษาของรฐแกโรงเรยนขนาดเลกยงไมเพยงพอ ทาใหโรงเรยนเหลานมโอกาสในการเรยนรแนวคดและหลกการเกยวกบการปฏรปการศกษานอย 10. การพฒนาคร อาจารย การเรงสงเสรมการวจย และเผยแพรเทคนคการจดการเรยนการสอนทสงเสรมผเรยนดานทกษะการคดและความสามารถทางวชาการของรฐยงไมเพยงพอ 11. การระดมผมความร ความสามารถ คมอคร แผนการสอน สอการเรยนรตาง ๆ เครองมอประเมนผลแบบใหมยงไมเพยงพอ จากสาเหตปญหาการจดการเรยนการสอนสามารถนามาหาแนวทางในการแกไขปญหาการจดการเรยนการสอนททกภาคสวนทเกยวของในสงคมตองชวยกนหาทางออกใหกบปญหาเหลานตอไป แนวทางแกไขปญหาการจดการเรยนการสอน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 มนกการศกษาไดใหแนวทางในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญไวหลายทาน ในการจดการเรยนรไดเกดปญหาบางประการทตองมการปรบปรงแกไข ซงไดนาเสนอแนวทางแกปญหาทนาสนใจ ดงน

รชน อมาตยกล (2556) เสนอแนวทางการแกไขปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอน โดย 1. การสราง Thailand model ตามแบบจากประเทศสงคโปร ใหกบทกวชา ทกบท ทกระดบชน

โดยวธสอนใหงาย สน ประสทธภาพสง ใชภาษาวชาการใหนอย เนนใหไปรวบรวมจากครทสอนดทวประเทศทใชไดผลมาแลว ไมสรางกรอบหรอเกณฑในการคดเลอกใหยงยาก มงเนนไปทวธการทสอนแลวเดกเขาใจ

2. เมอได Thailand model แลวใหจดอบรมวธสอนแตละบทใหกบครทวประเทศ เนนการอบรมแบบประหยดเวลา ตรงเปาหมาย และตดตามผล

3. ใหรฐจดหาสถานททาศนยสาหรบคร 1 จงหวด 1 ศนย ทครสามารถมาพบปะแลกเปลยนวธการสอน แลกเปลยนความคดกนได รฐสนบสนนสถานทและหนงสอ สอตาง ๆ

4. จดใหมระบบ call center สายตรงการเรยนการสอนของกระทรวงศกษาธการ เพอชวยครในเรองตาง ๆ เชน ชวยแนะนาวธการสอน ชวยแนะนาวธแกปญหาดานแหลงรวมขอมล

15 

 

5. ปฏรปสถาบนทสอนคร ใหครทสาเรจการศกษาสอนได พด คด เปน รอบร ใหสอนทกบทแบบ Thailand Model ในขอ 1 ใหครบกอนจบ และควรนาThailand Model เขาไปเปนสวนหนงของหลกสตรการฝกหดคร

6. เปดชองทางอนญาตใหผเชยวชาญทจบสาขาอน มาเปนครไดงายกวาปจจบน เชน จดอบรมวธสอนตามขอ 1 ทดสอบผทสอนตาม Thailand model ได จงจะไดใบประกอบวชาชพ

7. วธการสอนไดรบการปรบปรงตาม Thailand model แลว วธการประเมน ตองเปลยนแปลงเชนกน เปลยนขอสอบใหเหมาะสม

8. สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ใหลดตวชวดของ สมศ.ลง ใหเหลอ 4 ตวชวด ควรประเมนโรงเรยนตามสภาพจรงตามตวชวดงาย ๆ 4 ตว ไดแก ครตงใจและสอนด นกเรยนด อาคารสถานทด การบรหารงานด ไมควรใหโรงเรยนมภาระเพมจากการตรวจ

9. รฐควรชวยลดภาระงานของครลงโดยจายเงนในโครงการตาง ๆ ใหกบผปกครองโดยตรงตามโครงการเรยนฟร เพอลดภาระในการจายเงนและเรยกเกบหลกฐานการใชเงนจากนกเรยน

10. การปฏรปการศกษาควรใหครไดมสวนรวมและมสวนรเรมวางแผนทจะปฏบตงานในโรงเรยนจรงเปนแกนนา ไมควรใหครเปนผปฏบตตามเทานน เพราะผนาในการปฏรปควรสมผสปญหาทงหมด เพอทจะรวาควรจะปฏรปอะไรการปฏรปจะไดตรงเปาและประสบผลสาเรจ ทวศกด จนดานรกษ (2557) ไดสรปขอเสนอแนะของนกวชาการดานการศกษาและผลวจย เกยวกบแนวทางแกไขปญหาการจดการเรยนการสอน ดงน 1. สงเสรมความรความเขาใจใหบคลากรทางการศกษาเกยวกบการเรยนรและปฏรปการบรหารจดการทใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management) เชน การระดมบคลากรเขามามสวนรวมทจะชวยใหโรงเรยนจดการเรยนการสอนตามแนวปฏบตการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ควรจะลดภาระงานดานธรการ ดานการทาเอกสารตาง ๆ การประเมนครควรประเมนตามสภาพความเปนจรง 2. การอบรมครผสอน การตดตามและประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนรอยางตอเนอง เพอใหครมความรในเรองเทคนคและวธการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ สานกงานเขตพนทการศกษาควรใหการสนบสนนสอเทคโนโลย การนเทศตดตาม ชวยเหลอ แนะนา และทาการประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนรของครผสอนอยางตอเนอง 3. ควรมการตดตามผลการปฏบตงานของครระดบโรงเรยนโดยใชวธการศกษาแบบเจาะลก เพอตรวจสอบใหชดเจนวา ครและผบรหารมความเขาใจทคลาดเคลอนในประเดนใดเกยวกบแนวทางในการทางานของครจากการปฏรปการศกษา รวมทงแสวงหาแนวทางแกไขตามหลกวชาการ 4. สงเสรมใหมการประสานงานความชวยเหลอระหวางบคลากรมหาวทยาลยกบโรงเรยนใหเขมแขงมากยงขน และควรใหความรแกครเกยวกบแนวปฏบตภายใตหลกการเดยวกน เพอมใหครเกดความสบสน หรอไมมนใจในการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแนวปฏรป

16 

 

5. รฐควรสงเสรมโครงการฝกอบรมเพอพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน เนองจากการสนบสนนใหนกวชาการในสถาบนอดมศกษาในทองถนเปนพเลยงใหกบครทาไดจากด 6. รฐควรใหการสนบสนนดานงบประมาณแกโรงเรยนอยางเพยงพอ โดยเฉพาะเรองสอการเรยนการสอนทจะชวยปฏรปการเรยนร เพอใหสามารถจดการศกษาแกผเรยนไดอยางเตมท เนองจากมโรงเรยนจานวนมากไมสามารถพงพาการสนบสนนดานทรพยากรจากชมชนของตนเองได 7. พฒนาครดานการประกนคณภาพการศกษา การวจยในชนเรยน รวมทงการวดและประเมนผลการเรยนแบบใหม เพอใหสอดคลองกบแนวการจดการเรยนการสอนทเปลยนแปลงไป 8. พฒนาระบบการบรหารและระบบศกษานเทศระดบเขตพนท ใหมขดความสามารถทจะสงเสรมและพฒนาโรงเรยนใหจดการศกษาไดตามแนวการปฏรปการเรยนร เนองจากอาจมผบรหารและครบางสวนทยงไมเขาใจการศกษาแบบใหมทาใหการถายทอดไมประสบผลสาเรจ 9. รฐควรสนบสนนการดาเนนงานดานปฏรปการศกษาแกโรงเรยนขนาดเลกเพมขน เนองจากโรงเรยนเหลานมโอกาสในการเรยนรแนวคดและหลกการเกยวกบการปฏรปการศกษานอย ทาใหการดาเนนงานดานปฏรปการศกษานอยกวาโรงเรยนขนาดกลางและขนาดใหญ 10. รฐควรพฒนาคร อาจารย และเรงสงเสรมการวจย และเผยแพรเทคนคการจดการเรยนการสอนทสงเสรมผเรยนดานทกษะการคดและความสามารถทางวชาการใหมากขน 11. รฐควรจดใหมการระดมผมความร ความสามารถมาพฒนาตารา คมอคร แผนการสอน สอการเรยนรตาง ๆ เครองมอประเมนผลแบบใหม และกระจายใหครทวประเทศใชเปนแนวทางการพฒนาการจดการเรยนการสอนของตนใหดขน

17 

 

เรองท 15.1.3 ปญหาเกยวกบการบรหารจดการการเรยนการสอน

การบรหารจดการการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหทกคนทมสวนเกยวของในกระบวนการตดสนใจ ใชความคดสรางสรรค และความเชยวชาญในการบรหารจดการโดยตงอยบนพนฐานของแนวคดการแบงอานาจหนาทการบรหารจดการใหทกคนทเกยวของไดมสวนรวม และการเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในกระบวนการบรหารจดการ เพอกอใหเกดความรวมมอ รวมแรง รวมใจ และรวมดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาใหบรรลตามเปาประสงคทกาหนดอาจจะเปนแนวทางหนงทจะทาใหปญหาทกาลงเผชญอยถกแกไขไดงายขน สวนสภาพปญหาและสาเหตทเกยวกบการบรหารจดการการศกษาทจะนามาเสนอ (สานกงานคณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2553) คอ

1. ปญหาระดบนโยบายของประเทศ ในระดบนโยบายระดบประเทศจะเหนวารฐบาลหลายยคยงคงใหความสาคญกบเรองการศกษาในระดบรองเมอเทยบกบปญหาดานอน ๆ ซงความจรงแลวเรองการศกษาถอวาเปนปญหาทสาคญและเรงดวนระดบประเทศ เมอพจารณาผทไดรบผดชอบดานการศกษาของชาตจะเปนผทไมไดเปนบคคลทมความร ความเขาใจงานดานการศกษา หรอมความรและประสบการณทางดานการศกษาไมมากนก กลาวคออาจมความรและประสบการณในวชาชพอน แตเมอมารบผดชอบงานทางดานการศกษากลบไมสามารถกากบดแล และกาหนดนโยบายดานการศกษาใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย และนโยบายการศกษาของชาตได ดงนน จงสงผลกระทบตอการปฏรปการศกษาและแนวทางการปฏบตกบบคลากรทางการศกษา ซงในวงการการศกษามบคลากรทมความรความสามารถทางการศกษาจานวนมาก

2. ปญหาระดบโรงเรยน ผบรหารสถานศกษาเปนตวแปรทสาคญในการปฏรปการเรยนรในสถานศกษา เพราะผบรหารสถานศกษา คอ ผนาการเปลยนแปลง ทจะตองเปนตวอยางของการปฏรปปรบเปลยนกระบวนการเรยนรและการบรหารใหกบคร นกเรยน พอแม ผปกครอง และชมชน ถาผบรหารไมเอาจรง ไมตงใจบรหาร ไมมทกษะการบรหาร ทางานไมมระบบ ขาดศลธรรม การปฏรปสถานศกษากจะไมประสบผลสาเรจ

3. ปญหาระบบบรหารจดการ ในเรองการกระจายอานาจ สภาพทเปนอยครสวนใหญอยในระบบราชการแบบรวมศนยอานาจ ทาใหขาดอสระทางความคด ระบบการบรหารจดการเรองการใชหลกสตรยงมปญหา การปรบหลกสตรการเรยนการสอนแตละครงครไมสามารถปรบเปลยนและพฒนาตนเองใหทนกบการเปลยนแปลงได การสงเสรมและสนบสนนใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมยงขาดการประชาสมพนธ ทกภาคสวนยงไมมความตระหนกในการเขามามสวนรบผดชอบในการจดการศกษา

4. ปญหาประสทธภาพการใชครและศกยภาพคร ครทบรรจใหม และครประจาการบางสวนขาดเทคนคการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนรจกคด วเคราะหใชเหตผล ขาดประสบการณในการปฏบตงาน การคดเลอกคนเขาสอาชพครไมไดพจารณาคดเลอกอยางพถพถน ทาใหไดคนไมมคณภาพมาเปนคร โรงเรยนประสบปญหาไดครบรรจใหมไมตรงตามวฒการศกษาทตองการใชคร ครยงขาดความเปนนกวชาการ ทจะทาใหตนเองเปนผมความร ความเขาใจในหลกสตรการเรยนการสอนทาใหมศกยภาพไมเพยงพอตอการ

18 

 

จดการเรยนการสอน โดยเฉพาะเรองหลกสตร ครขาดความสามารถและทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ขาดครทมความสามารถในการสอนในกลมสาระหลกทสาคญ เชน ภาษาตางประเทศ คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาไทย สาเหตของปญหาการบรหารจดการการเรยนการสอน

การดาเนนงานแกปญหาคณภาพการศกษาใหบรรลตามเปาประสงคทกาหนดตองทราบถงสาเหตของปญหาเพอกาหนดเปนแนวทางในการแกปญหาทกาลงเผชญอยใหถกแกไขไดงายขน สาเหตทเกยวกบการบรหารจดการการศกษาทจะนามาเสนอ คอ

1. ระบบบรหารจดการของหนวยงาน และกฏระเบยบทเกยวของยงมปญหา เชน สถาบนพฒนาครมบทบาทนอย กฎ ระเบยบ ขอบงคบบางอยางยงไมเออตอการพฒนาคร ระบบบรหารจดการดานการวางแผนผลตครมประสทธภาพนอย เปนตน 2. การขาดเอกภาพและบรณาการของเครอขายความรวมมอระหวางหนวยงานในภาพรวม เชน ความรวมมอของสถาบนอดมศกษากบโรงเรยน ความสมพนธของกลมเพอนรวมวชาชพ ความรวมมอของผปกครอง เปนตน 3. การพฒนาผบรหารยงไมทวถงทาใหการบรหารสงผลตอการปฏบตงานในสถานศกษาไมประสบความสาเรจ เชน ผบรหารบางสวนไมเขาในหลกการทาและใชหลกสตร การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การครองตนเปนแบบอยางของผบรหาร เปนตน

แนวทางการพฒนาระบบการบรหารจดการการเรยนการสอน สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน (2557) สานกงานเลขาธการสภา

การศกษา (2556) และสานกงานคณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา (2553) ไดกลาวถง แนวทางการพฒนาระบบการบรหารจดการการเรยนการสอน ไวโดยรวมดงน 1. การปรบปรงระบบบรหารจดการของหนวยงาน และกฎระเบยบทเกยวของ ไดแก 1.1 การยกระดบสถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา (สคบศ.) ใหเปนองคกรกลางระดบชาตทมขดความสามารถและบทบาทในการพฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษา

1.2 การทบทวนและปรบปรง กฎ ระเบยบ ขอบงคบและแนวปฏบตใหเออตอการพฒนาคร ระบบการยกยองเชดชเกรยรตคร

1.3 การเรงรดใหมการจดตงกองทนพฒนาและกองทนสงเสรมคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา และนาผลประโยชนจากกองทนมาใชในการพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหเกดผลอยางเปนรปธรรม

1.4 การปรบระบบการบรหารจดการดานการวางแผนการผลตคร การใชครและพฒนาคร ทชดเจนทงเรองปรมาณและคณภาพ

19 

 

2. การสรางกลไกล และเครอขายความรวมมอระหวางหนวยงาน โดยทกหนวยงานรวมกนทบทวนการจดทาแผนพฒนาครในภาพรวมใหมเอกภาพและบรณาการอยางแทจรง ดงน

2.1 สถาบนอดมศกษาและหนวยงานตาง ๆ รวมกนสงเสรมสนบสนนใหมการพฒนาเครอขายความรวมมอในการพฒนาคร

2.2 การจดตงศนยพฒนาการเรยนการสอน โดยสงเสรมสนบสนนใหมการตงศนยพฒนาการเรยนการสอนตามกลมสาระการเรยนรของครในระดบจงหวดและระดบเขตพนทการศกษา

2.3 การจดเวทแลกเปลยนเรยนรในโรงเรยนและสรางสมพนธภาพในกลมเพอนรวมวชาชพ 2.4 การผลกดนใหมการจดตงคลงสมองครแหงชาต เปนศนยรวมประสบการณและผลงานของครด

ครเกง ครเชยวชาญ ครภมปญญา 2.5 การสงเสรมสนบสนนใหพอ แม ผปกครอง ชมชน และสงคมใหเหนความสาคญในการพฒนา

คณภาพผเรยนและเขารวมกนสรางเครอขายแหลงการเรยนรทหลากหลาย 3. การพฒนาผบรหารใหเปนผบรหารมออาชพ ผบรหารสถานศกษาหรอผบรหารโรงเรยนรวมถงรองหรอผชวยผบรหารโรงเรยนตองเปนผบรหารมออาชพและมความสาคญในระดบผปฏบต ความสามารถของผนาในสถานศกษาจะเปนตวชนาครอาจารยหรอบคคลากรอน ๆ ในโรงเรยนใหรวมแรงรวมใจกนพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน โดยเฉพาะวฒนธรรมไทยจะมองทตวผบรหารหรอผนากอนเปนอนดบแรกวาเปนทยอมรบศรทธาเพยงใดทงในเชงการบรหารและเชงวชาการ ซงปจจยสาคญในการบรหารทสงผลตอการปฏบตงานในสถานศกษาใหประสบความสาเรจ คอ

3.1 ผบรหารจะตองรและเขาใจในหลกการการจดทาและใชหลกสตรของสถานศกษา นาไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม

3.2 ผบรหารจะตองใชเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางเหมาะสมกบบทบาทหนาท 3.3 การครองตนของผบรหารเปนตวอยางคนอนได ดงนนทกคนทมสวนเกยวของกบการบรหารจดการเรยนการเรยนการสอนจะตองเขาใจวา ตนมสวน

รวมรบผดชอบตอการสรางผลงานหรอความสาเรจของการเรยนการสอนโดยรวม ทกคนจะตองตระหนกวา ตนตองปฏบตงานในฐานะผทมสวนบรหารจดการการเรยนการสอนรวมกนและยกระดบผลสมฤทธของนกเรยน ตลอดจนความสาเรจของผปกครองและของชมชนใหสงขน เพอรวมใจกนยกระดบคณภาพการเรยนการสอนของนกเรยนใหดทสด

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 15.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 15.1 ในแนวการศกษาหนวยท 15 ตอนท 15.1

20 

 

ตอนท 15.2 ปญหาดานคร โปรดอานแผนการสอนประจาตอนท 15.2 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละตอน หวเรอง เรองท 15.2.1 ปญหาการขาดคร เรองท 15.2.2 ปญหาหนสนคร เรองท 15.2.3 ปญหาการพฒนาคร เรองท 15.2.4 ปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของคร แนวคด 1. ปญหาการขาดครเปนการขาดทงเชงปรมาณและคณภาพ สาขาวชาทขาดครมาก คอ วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ ทาใหมผลตอคณภาพการสอนของคร ครบางคนสอนไมตรงวฒ และมผลตอภาระงานของครมากดวย 2. ปญหาหนสนคร ครมหนสนมากทงดานจานวนเงนทเปนหนและจานวนครทเปนหน ปญหาหนสนของครมผลกระทบตอสภาวะทางจตใจของคร ครควรมสขภาพดทงใจและกาย มชวตและจตใจทมนคงเพอใหสามารถสอนลกศษยและเปนแบบอยางทดแกลกศษยได 3. การพฒนาครมผลตอคณภาพครซงตองตดตามความกาวหนาทงในศาสตรดานการสอนและศาสตรทเปนเนอหาทใชสอน ปญหาในดานการพฒนาครมาจากการขาดปจจยและระบบสนบสนนจงใจ ขาดวธการพฒนาทมคณภาพและขาดการตดตามผลทสงผลตอการพฒนาอยางตอเนอง 4. การไมไดสอนในชนเรยนของคร ทาใหครไมสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนไดตามทไดวางแผนไวสงผลใหนกเรยนขาดโอกาสพฒนาความร ปญหานมสวนเกยวของกบการพฒนากระบวนการเรยนการสอนทขาดประสทธภาพ ขาดวธการทเหมาะสม ซงเปนปญหาสาคญอยางหนงทผเกยวของทางการศกษาควรใหความสาคญ วตถประสงค เมอศกษาตอนท 15.2 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. วเคราะหปญหาการขาดครได 2. วเคราะหปญหาหนสนครได 3. วเคราะหปญหาการพฒนาครได 4. วเคราะหปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของครได

21 

 

เรองท 15.2.1 ปญหาการขาดคร 1. สภาพและปญหาการขาดคร

ทวศกด จนดานรกษ (2557) กลาววา ปญหาการขาดครเปนปญหาการขาดทงเชงปรมาณและ

คณภาพ ในเชงปรมาณ พบวาสวนใหญขาดแคลนครผสอนทงโรงเรยนมธยมศกษา และประถมศกษา ทเปนโรงเรยนขนาดเลกและโรงเรยนทตงในเขตชนบท โรงเรยนขนาดเลกทตงในพนทหางไกล ในเชงคณภาพ พบวา สาขาวชาทขาดครมากทสด ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย และภาษาตางประเทศ (ภาษาทสอง) แนวทางแกไขการขาดครของบางโรงเรยนอาจจะไมเหมาะสมดวยเหตผลและจากดบางอยาง คอ จางครทมวฒไมตรงวชาทสอน รวมทงประสบปญหาการทครขาดศรทธาวชาชพ ขาดความเขาใจพหวฒนธรรม ดอยประสบการณในการทางาน ขาดความรดานเทคโนโลย และความรเนอหาวชาททนสมย ปญหาทเกดขนนสวนหนงเปนผลจากการบรรจครใหมไมเพยงพอกบความตองการ อนเนองมาจากการขาดแคลนตาแหนงครทดแทนอตราเกษยณ ลาออก หรอโอนยาย 2. สภาวะการขาดครเชงปรมาณและคณภาพ 2.1 สภาวะการขาดครเชงปรมาณ ชนตา รกษพลเมอง และคณะ (2547) ไดศกษาวจยเรอง สภาวะการขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐานซงผลการวจยสรปไดวาการขาดแคลนครเปนสภาวะวกฤต ไมเฉพาะในประเทศไทยแตเกดขนกบทวโลก ยงครในสาขาวทยาศาสตร คณตศาสตร ในโรงเรยนปญหาการขาดแคลนครมทงในเชงปรมาณและคณภาพ เกยวโยงกบคณภาพการจดการเรยนการสอน จากการวจยไดนาไปเปรยบเทยบกบประสบการณแกไขปญหาอก 5 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย แคนาดา มาเลเซย จากขอมลเอกสาร พบวา ประเทศไทยมขาราชการครในสายงานสอน 396,507 คน แตมความตองการครมากถง 478,186 คน จงจะสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ โครงการวจยดงกลาวไดสารวจขอมลเกยวกบครตามสภาพทเกดขนจรง โดยไดมการสารวจครในโรงเรยนของรฐทงระดบประถมและมธยมศกษา จานวน 29,503 แหง โดยใชเกณฑไมแยกขนาดของโรงเรยนจะพบวาโรงเรยนระดบประถมศกษาขาดแคลนครถง 30,000 คน ในขณะทโรงเรยนระดบมธยมศกษาจะขาดแคลนคร 32,000 คน ขณะเดยวกนหากใชเกณฑของธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) พบวา การขาดแคลนครในโรงเรยนประถมศกษาและมธยมศกษาจะลดลง ในภาพรวมพบวา ในกรงเทพมหานครและปรมณฑลประสบกบปญหาขาดแคลนครมากกวาภมภาคอน เนองจากมโรงเรยนขนาดใหญเปนจานวนมาก จากผลการวจยพบวาโรงเรยนทขาดแคลนครสวนใหญเปนโรงเรยนระดบมธยมศกษา โรงเรยนขนาดเลก และโรงเรยนทอยในชนบท สาขาวชาทขาดแคลนครมากทสด ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย และภาษาตางประเทศ

22 

 

สาหรบครในสถานศกษาถอวาเปนครกลมหลกทยงคงมบทบาทสาคญตอการเรยนรและคณภาพของผเรยน จากสถตการศกษาของประเทศไทย ป 2555-2556 (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2557 อางถงใน สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน, 2557, น. 7-8) มครและคณาจารย ปการศกษา 2555 รวม 740,199 คน ซงรบผดชอบผเรยนในระบบแตละระดบ ทงสน 14,079,980 คน จาแนกไดดงน

1. ครระดบการศกษาขนพนฐานและปฐมวย จานวน 673,639 คน รบผดชอบผเรยน จานวน 12,322,197 คน คดเปนอตราสวน 1:18.30

2. คณาจารยระดบอดมศกษา จานวน 66,650 คน รบผดชอบผเรยนจานวน 1,757,783 คน คดเปนอตราสวน 1:26.41

อตราสวนครตอนกเรยน โดยเฉพาะระดบการศกษาขนพนฐานและปฐมวยโดยภาพรวมยงคงตากวาเกณฑมาตรฐานของ ก.ค.ศ. ทกาหนดไวคอ 1:25 ทเพยงพอตอความตองการของนกเรยน ซงอตราสวนครตอนกเรยนดงกลาวไมสามารถสะทอนความหลากหลายของการจดการศกษาขนพนฐานทมพนทแตกตางกนทงในเมอง ชนบท และชายแดน ทยงคงมครเกนเกณฑในบางพนท แตไมครบตามเกณฑในหลายพนท รวมทง การขาดแคลนครเชงคณภาพตามสาระวชา เชน ภาษาวทยาศาสตร คณตศาสตร บางแหงไมมครสอนเฉพาะวชา (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2551; สานกงานเลขาธการวฒสภา, 2552; สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), 2554 อางถงใน สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน, 2557, น. 7-8) ขณะเดยวกน การขาดแคลนครเชงปรมาณในอนาคตจะทวความรนแรงยงขน เมอครจะเกษยณในชวงป 2556-2560 จานวน 97,254 คน มจานวนอยระหวางปละ 10,932 - 25,431 คน (สานกงาน ก.ค.ศ., 2556) หากไมเตรยมการผลตทสอดคลองกบความตองการทงเชงปรมาณและคณภาพกจะสงผลตอคณภาพการศกษาของผเรยนอยางหลกเลยงไมได อกทงคณะกรรมการกาหนดเปาหมายและนโยบายกาลงคนภาครฐ (คปร.) ไดกาหนดใหมการคนอตราเกษยณใหกระทรวงศกษาธการไวเพยงป 2556 หลงจากนน จะคนใหเพยงรอยละ 20 ซงจะไดคนเพยง 20,000 อตราเทานน จงนบเปนวกฤตการณและความทาทายตอระบบการจดการศกษา

การณ สกลประดษฐ (2559) เปดเผยวา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ไดใหขอมลสภาพปจจบนของปญหาอตรากาลงครเพอเปนขอมลในการแกปญหาการบรหารจดการบคลากรในภมภาค เนองจากทผานมาไมสามารถเกลยคนขามเขตพนทได ทาใหมปญหาการบรหารงานบคคลมาโดยตลอด ไมวาจะเปนการสอนไมตรงสาขา ครไมครบชน ซงสวนหนงเปนเพราะมโรงเรยนขนาดเลกจานวนมาก ขณะทครกกระจกตวอยในโรงเรยนขนาดกลางและใหญ ทงทจานวนครไมไดขาดมากเหมอนในอดต โดยมนกเรยนทงระบบประมาณ 7 ลานคน มครประมาณ 4 แสนคน คดเปนอตราสวนคร 1 คนตอเดก 18 คน สาหรบตวเลขภาพรวมครทงอตรากาลงทมอยกบการบรรจจรง พบวา

1. สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) มอตรากาลง 293,045 อตรา บรรจจรง 302,008 อตรา เกนอย 8,963 อตรา

23 

 

2. สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) มอตรากาลง 128,357 อตรา บรรจจรง 119,693 อตรา ขาด 8,644 อตรา

3. สานกบรหารงานการศกษาพเศษ (สศศ.) มอตรากาลง 9,717 อตรา บรรจจรง 4,428 อตรา ขาด 5,529 อตรา

เมอมาพจารณาตวเลขโรงเรยนทมครขาด-ครเกน พบวา 1. สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ขาด 6,570 โรงเรยน เกน 12,409 โรงเรยน พอด

9,009 โรงเรยน 2. สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ขาด 1,188 โรงเรยน เกน 955 โรงเรยน พอด 217

โรงเรยน 3. สานกบรหารงานการศกษาพเศษ ขาด 162 โรงเรยน เกน 10 โรงเรยน พอด 2 โรงเรยน โดยโรงเรยนขนาดเลกทมนกเรยน 120 คนลงมา มคร 84,941 คน มหองเรยน 120,632 หอง ยง

ขาดครอก 35,691 หอง แตโรงเรยนขาดกลางและโรงเรยนขนาดใหญทมนกเรยนตงแต 121 คนขนไป มคร 314,858 คน 224,067 หองเรยน เทากบวามครเกนหองเรยนถง 90,790 คน จากตวเลขนจะเหนวา ครของ สพฐ.ไมไดขาด แตมปญหาเรองการบรหารงานบคคล (http://www.dailynews.co.th/education/390191)

จากการศกษาสภาวะการจากรายงานตาง ๆ สรปไดวา โดยภาพรวมแลวการขาดครในอดตเปนการขาดอตรากาลงครในทกสวนของประเทศแตในระยะหลงครระดบการศกษาขนพนฐานและปฐมวยไมขาดในเชงปรมาณ พจารณาจากอตราสวนครตอนกเรยนโดยประมาณ 1: 18 ซงยงตากวาเกณฑ แตอตราการกระจายของครในบางพนทมครเกน สวนอกบางพนทมครขาด ซงเปนปญหาเรองการบรหารงานบคคล

2.2 สภาวะการขาดครเชงคณภาพ ปญหาการขาดแคลนครในประเทศไทย นอกจากจะขาดแคลนในเชงปรมาณแลว ประเดนทใหญกวา

นนคอการขาดแคลนในเชงคณภาพ ในการศกษาวจยเรองการขาดแคลนครในเชงคณภาพเพอศกษาวาครทสอนในกลมสาระวชาตาง ๆ มคณวฒตรงตามวชาเอกทเรยนมาหรอไม คณะวจยโดย พฤทธ ศรบรรณพทกษ และคณะ (2548) ไดทาการเกบขอมลครจานวน 84,206 คน ในสงกดสานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐานทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษาใน 115 เขตพนทการศกษา รวมทงไดรบความอนเคราะหจากสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน วชากลมสาระการเรยนรททาการศกษาเปนวชากลมสาระตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานจานวน 8 กลม ผลการวจยพอสรปวา

1. โรงเรยนรฐบาล ครทสอนตรงกบคณวฒวชาเอกทจบ โดยเฉลยแลวมจานวนทงสนรอยละ 74 ตรงกบวชาโทรอยละ 2 ครทสอนไมตรงกบคณวฒวชาเอกทจบมรอยละ 24

2. โรงเรยนเอกชน ครทสอนตรงกบคณวฒวชาเอกทจบ โดยเฉลยแลวมจานวนทงสนรอยละ 78 ตรงกบวชาโทรอยละ 2 ครทสอนไมตรงกบคณวฒวชาเอกทจบมรอยละ 19

24 

 

เมอแยกเปนรายวชากลมสาระการเรยนร ครโรงเรยนของรฐทสอนในกลมสาระการเรยนรทตรงกบวชาเอกทเรยนมามากทสดคอวทยาศาสตร (รอยละ 85) รองลงมาคอภาษาองกฤษ (รอยละ 80) ภาษาไทย (รอยละ76) สาหรบครทสอนกลมสาระการเรยนรทไมตรงกบวชาเอกทเรยนมามากทสดคอ วชาศลปศกษา (รอยละ39) รองลงมาคอ การงานอาชพและเทคโนโลย (รอยละ 28) สขศกษา (รอยละ 27) ในขณะทโรงเรยนเอกชน ครทสอนตรงวฒ วชาเอกมากทสดคอวทยาศาสตร (รอยละ 90) อนดบสองคอสขศกษาและภาษาองกฤษ (รอยละ83) สวนครทสอนไมตรงกบวฒวชาเอกมากทสดอนดบ 1 และ 2 คอวชาศลปศกษา การงานอาชพและเทคโนโลยเชนเดยวกบโรงเรยนรฐบาล ในขณะทครโรงเรยนเอกชนทสอนไมตรงวฒมากทสดเปนอนดบ 3 คอวชาภาษาองกฤษ จากปรากฏการณทเกดขนจะเหนไดวา โรงเรยนเอกชนมการจดสรรครสอนในวชาตาง ๆ ทตรงกบวฒการศกษามากกวาโรงเรยนของรฐ ปจจยหนงเปนผลมาจากทผานมาโรงเรยนเอกชนมระบบการสอบบรรจครเอง โดยใหความสาคญกบเรองการบรรจครทสอนตรงตามวฒการศกษาทจบมา สวนโรงเรยนของรฐบาลนน ระบบการสรรหาคดเลอกครแตเดมจะมการรวมศนยอยทกรงเทพมหานคร ครทผานการสอบคดเลอกจะถกสงไปยงโรงเรยนตาง ๆ การมระบบกระจายอานาจไปยงเขตพนทการศกษาและโรงเรยนตามการปฏรปการบรหารงานบคคลของครนาจะชวยใหการบรรจครตรงกบวฒการศกษา มากยงขน นอกจากนยงมปจจยอน ๆ ททาใหไดครทสอนไมตรงวฒการศกษา ไดแก ระบบการจดการศกษาเพอผลตครผสอนในบางรายวชา ยงมไมเพยงพอ การทขาราชการครขอยายไปชวยราชการในโรงเรยนอนหรอในพนททอยหางไกลดวยเหตผลตาง ๆ ซงอาจไปสอนในวชาทไมตรงกบสาขาทจบมา (http: //www.research.chula.ac.th/ cu_online/2548/septembert37_2.htm)

ปการศกษา 2555 สานกงานการศกษาขนพนฐาน ไดสารวจขอมลความตองการครตามกลมสาระการเรยนร (เฉพาะสถานศกษาทมความขาดแคลนคร) โดยเรยงลาดบตามความตองการ ดงน ภาษาตางประเทศ จานวน 7,444 อตรา คณตศาสตร จานวน 7,248 อตรา ภาษาไทย จานวน 6,324 อตรา วทยาศาสตร จานวน 6,039 อตรา สงคมศกษา จานวน 4,563 อตรา คอมพวเตอร (การงานอาชพ) จานวน 4,273 อตรา ศลปศกษา จานวน 4,192 อตรา ปฐมวย/ประถมศกษา จานวน 3,496 อตรา สขศกษา/พลศกษา จานวน 3,267 อตรา กจกรรมพฒนาผเรยน จานวน 1,996 อตรา การศกษาพเศษ ฯลฯ จานวน 1,715 อตรา และขาดแคลนผบรหารสถานศกษา จานวน 905 อตรา รวมอตราขาดแคลนทงหมด 51,462 อตรา การณ สกลประดษฐ (2559) เปดเผยตวเลขครสอนไมตรงสาขา สาขาปฐมวย 9,750 คน ภาษาไทย 8,643 คน คณตศาสตร 8,377 คน วทยาศาสตร 2,437 คน ศลปศกษา 1,149 คน (http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9560000100501 และhttp://www.dailynews.co.th/education/390191)

จากการศกษางานวจยและเวบไซตทเกยวของสรปไดวา การจดการเรยนการสอนระดบการศกษาขนพนฐานมปญหาการกระจายครไมทวถง มครสอนไมตรงตามวฒการศกษา และสาขาทขาดแคลน ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษาองกฤษ โดยปญหาโรงเรยนของรฐ คอ ระบบการสรรหาคดเลอกครยงเปนปญหา ผทผานการสอบคดเลอกจะถกสงไปยงโรงเรยนตาง ๆ โรงเรยนไมสามารถคดเลอกครไดตรงกบวฒท

25 

 

ตองการ ซงตางจากโรงเรยนเอกชนมระบบการสอบครเองโดยใหความสาคญกบเรองการบรรจครทสอนตรงตามวฒการศกษาทจบ จงทาใหครทสอนในโรงเรยนของรฐจานวนหนงสอนไมตรงวฒนาไปสปญหาการจดการเรยนการสอนทครไมสามารถใชความรความสามารถไดอยางเตมศกยภาพ

3. สาเหตของปญหาและปจจยทสงผลตอการขาดคร ชนตา รกษพลเมอง และคณะ (2547) ไดเสนอรายงานการวจยเอกสารเรอง สภาวะการขาดแคลนครระดบการศกษาขนพนฐาน สรปสาเหตของปญหาการขาดแคลนครมปจจยทสาคญ 2 ประการ คอ

1. ปจจยทสงผลกระทบตออปสงคหรอความตองการคร ทสาคญ ไดแก 1.1 ปจจยดานกฎหมายและนโยบาย การเปนภาคสมาชกขององคการสหประชาชาต และ

นโยบายปฏรปการศกษาเนนคณภาพการศกษา ทาใหมพนธกจตามนโยบายการศกษาเพอปวงชน (Education for All) ทไดวางเปาหมายจดการศกษาขนพนฐานทมคณภาพใหทวถงภายในป 2015 ไดสงผลใหเกดปญหาขาดครทงในเชงปรมาณและคณภาพ

1.2 ปจจยดานประชากรในวยเรยน ประเทศสวนใหญตองการครผสอนในชนเรยนมากขน เมอพจารณาอตราการเพมจานวนประชากรวยเรยนในโรงเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน อตราสวนครตอนกเรยน และการเปลยนแปลงโครงสรางดานเชอชาตของประชากรในวยเรยนททาใหหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และออสเตรเลย มนกเรยนทใชภาษาองกฤษเปนภาษาทสองจานวนมากขน

1.3 ปจจยดานการสญเสยครประจาการ (Teacher Turnover) ครประจาการเกษยณอายผนวกกบการทรฐบาลมนโยบายลดอตรากาลงขาราชการโดยใชมาตรการจงใจใหครออกกอนเกษยณ (early retirement) ขณะเดยวกนครบรรจใหมจานวนหนงลาออกหลงทางานไมนานนก ทาใหโรงเรยนสญเสยครทมประสบการณไปจานวนมาก ทาใหปญหาการขาดครในระดบการศกษาขนพนฐานมความรนแรงมากขน

1.4 ปจจยดานสถานภาพและความศรทธาในวชาชพคร เหตผลสาคญทวชาชพครไมเปนทนาสนใจ ไมดงดดคนรนใหม และไมสามารถรกษาครประจาการไวได คอ ปจจยทเกยวกบสถานภาพคร เชน เงนเดอนและรายไดทตากวาอาชพอน ความกาวหนาในวชาชพ สภาพแวดลอมในการทางาน ตลอดจนภาพลกษณของวชาชพครทสอตอสาธารณชน

2. ปจจยทสงผลกระทบตออปทานหรอกาลงครในโรงเรยน 2.1 ปจจยดานบณฑตดานการศกษา/ครศาสตร/ศกษาศาสตร นกศกษาและบณฑต

สาขาวชาทขาดแคลนและสาขาวชาทจาเปนในการพฒนาคณภาพการศกษามจานวนไมเพยงพอกบความตองการ และบณฑตใหมจานวนหนงไมตองการประกอบวชาชพครหลงสาเรจการศกษา

2.2 ปจจยดานครประจาการ ตาแหนงครทวางบางตาแหนงไมมผทคณสมบตตรงหรอครบถวนตามตองการแตดวยปญหาขาดครอยางหนกทาใหโรงเรยนจาเปนตองรบผสมครทมคณสมบตไมตรง สาหรบประเทศไทยมสาเหตทแตกตางไปประการหนง คอ การไปชวยราชการทอน และไมมอตราบรรจเพมหรอทดแทนครเกษยณจากการลาออกเนองจากโรงเรยนไมไดรบอตราคน

26 

 

ทวศกด จนดานรกษ (2557) กลาววา จากการศกษาขอมลเกยวกบปญหาและปจจยทสงผลตอการขาดคร จากการประมวลรายงานการวจย ปญหาการขาดแคลนครมสาเหตหลกดงน

1. การผลตและการบรรจครไมสมพนธกน สถาบนทผลตครไดผลตครออกมาเปนจานวนมากในแตละป แตครทผลตออกมาในบางสาขาทไมขาดแคลนผลตมามากเกนความตองการ สวนสาขาทขาดแคลน เชน สาขาทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และดานภาษา กลบผลตไดนอยไมเพยงพอตอความตองการ เมอมการบรรจเขาทางาน กลบไมไดเขาสอนตามสาขาวชาทเรยนมา ซงทาใหเกดปญหาการผลตและการบรรจไมสมพนธกน

2. นโยบายของรฐบาลในการจากดกาลงคนหรอการคนอตรากาลงทดแทนเกษยณอายทาใหไมสามารถบรรจครไดตามทตองการ ปญหานเกดขนตอเนองมาจากโครงการ เปลยนเสนทางชวต ทาใหมครลาออกกอนเกษยณอายกอนกาหนดเปนจานวนมาก กลายเปนปญหาสบเนองถงปจจบน เพราะสงผลใหเกดปญหาการขาดแคลนคร เนองจากในปจจบนรฐไดมการจดกาลงคนและคนอตราทดแทนเกษยณอายทาใหไมสามารถบรรจครไดตามความตองการ โดยในปจจบนครทเพงเรยนจบใหมเปนครอตราจาง ทาใหคนทตองการมาเปนครนนมเงนเดอนนอย สงผลใหครนยมทจะไปสอนโรงเรยนเอกชนมากกกวาโรงเรยนรฐบาลหรอผนตวเองไปประกอบอาชพอน ๆ ทมรายไดสงกวา

3. โรงเรยนมครทไมครบอตราและครทไมตรงวฒปฏบตการสอน เชน วชาเคม ชววทยา ฟสกส คณตศาสตร การเรยนในสาขาวชาทเรยนยาก ไมมคนอยากเรยน เมอเขาเรยนมจานวนจบออกไปนอย ทาใหครไมเพยงพอตองหาอาจารยในสาขาวชาอน ๆ ทไมตรงวฒการศกษามาสอน สาเหตดงกลาวสามารถเชอมโยงไปถงคณภาพของผเรยน เนองจากผสอนไมมความรและความถนดในวชาทจะสอนทาใหผเรยนไมไดรบความรตามมาตรฐาน เพราะผสอนไมไดสอนตามสาขาทเรยนมา

4. ปญหาวกฤตศรทธาวชพคร และภาพลกษณของอาชพครซงมคาตอบแทนนอย มสวสดการไมเพยงพอ ทาใหครขาดขวญกาลงใจ ในสมยกอนอาชพครเปนอาชพทมคนใหความเคารพนบถอ ใหการยกยองเชดช เพราะคนทเรยนครเปนทคนเกงฉลาดและมความสามารถ อบรมสงสอนลกศษยดวยความเขมงวดและมวธตกเตอนลกศษยใหเชอฟงเปนอยางดเยยม แตในปจจบนความนบถอของครกบลกศษยมนอยลง และขาวเกยวกบครทนาเสนอออกมาในแงลบ ทาใหภาพลกษณของครเสมอนคนทหวงผลประโยชนกบลกศษยมากกวา อกทง การลงโทษกบนกเรยนถอวาผดกฎหมายเกดเปนคดขนได และเงนเดอนของครในปจจบนกมคาตอบแทนคาเหนอยทนอย สวสดการจากภาครฐกไมมากเทาทควร จงทาใหคนทเกงและมความรความสามารถ หนไปประกอบอาชพอนทไดเงนเดอนมากกวา ทาใหคนทมาเรยนครมความรความแมนยาในเนอหานอย ทาใหลกศษยไมเคารพเทาทควร ครจงขาดขวญกาลงใจในการสอน

27 

 

4. แนวทางการแกปญหาการขาดคร

ครเปนบคลากรทางการศกษาทสาคญยง เปนผใหการอบรมสงสอนและใหความรแกเยาวชนของชาต เพอชแนะแนวทางใหเยาวชนเปนคนด มความร เปนกาลงในการพฒนาประเทศชาตตอไป ซงถอวาเปนอาชพทความสาคญเปนอยางยง แตในปจจบนพบวาโรงเรยนในหลายแหงทวประเทศขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐาน ซงเปนผลกระทบตอคณภาพดานการจดการเรยนการสอน สาหรบแนวทางการแกปญหาการขาดครมนกการศกษาไดใหแนวทางไวในระดบนานาชาต และในประเทศไทยไวดงน 4.1 แนวทางการแกปญหาการขาดครสาหรบนานาชาต

ชนตา รกษพลเมอง และคณะ (2547) ไดสรปและเสนอแนวทางการแกปญหาการขาดคร โดยแยกเปนการสรปแนวทางสาหรบนานาชาต ซงแนวทางทกลาวถงเปนประโยชนตอการนามาประยกตใชเปนแนวทางการแกปญหาสาหรบประเทศไทย ขอสรปและเสนอแนวทางการแกปญหาการขาดครดงกลาวมดงน 4.1.1 การกาหนดยทธศาสตรแกปญหาขาดครเปนวาระแหงชาต ประเทศทใหความสาคญกบการแกปญหาขาดครไดประกาศกฎหมายและนโยบายเปนวาระแหงชาตเพอสรางความตระหนกในภาวะวกฤตการขาดครทงเชงปรมาณและคณภาพ เพอใหทกฝายรวมกนแกไขปญหาอยางจรงจง โดยมการตงองคกร วางระบบ สรางภาค 4.1.2 มาตรการดานระบบการผลตคร 1) การแกปญหาดานคณภาพการผลตคร มการใชมาตรการดานกฎหมาย มาตรการดานหลกสตรและการเรยนการสอน ปรบหลกสตรฝกหดครกอนประจาการภาคปกตทงระดบปรญญาตรและบณฑตศกษา เพมระยะเวลาทกาหนดใหศกษา หรอปรบวธการเรยนการสอนใหนกศกษาสามารถคนควาดวยตนเอง นอกจากนยงเปดหลกสตรพเศษเพอระดมผมความสามารถ รบสมครผมความสามารถทกสาขาวชาเขามาฝกหดเปนคร มระยะเวลาการศกษาสนกวาหลกสตรปกตแตตองไดมาตรฐาน บางประเทศเรมมาตรการเพมคณภาพตงแตการกาหนดหลกเกณฑและวธรบสมคร ตลอดจนมมาตรการใหแรงจงใจดานการเงนดวยการใหเงนรางวลสถาบนผลตครทยกระดบมาตรฐานหลกสตร เปนตน 2) การแกปญหาผลตบณฑตไมเพยงพอกบความตองการ บางประเทศจดสรรงบประมาณลงทนสรางสถาบนผลตครเพมมากขน มมาตรการดานโอกาสการศกษา เพมชองทางใหผสนใจไดเขารบการศกษาจากสถาบนผลตครมากขน การใหเทยบโอนประสบการณเปนหนวยกตการเรยน หรอลดหยอนเกณฑคณสมบตการรบเขาศกษาสาหรบผเรยนบางกลม นอกจากนยงมการปรบระยะเวลาศกษาในหลกสตร วางแผนเพมจานวนรบนกศกษาในสาขาวชาทขาดแคลนหรอผลตครไปทางานในพนททขาดแคลนคร มมาตรการรบผเรยนเชงรกโดยมนกเรยนมธยมศกษาเปนกลมเปาหมาย (Early Outreach Program) สาหรบหลกสตรภาคปกต และเปดหลกสตรภาคพเศษ เชน หลกสตร “ครฉกเฉน” (Emergency Teachers) หรอหลกสตรเรงรดประเภทตาง ๆ เพอเพมจานวนบณฑต แกปญหาขาดแคลนครในพนทและสาขาวชาทมสภาวะวกฤต โดยเฉพาะกลมมคณวฒ ม

28 

 

วฒภาวะและเปนแบบอยางทด เชน ทหารประจาการและนอกประจาการ ผตองการเปลยนอาชพ บณฑตปรญญาตรสาขาอน ผชวยครหรอบคลากรสายสนบสนน และอดตครทตองการกลบมาสอน หลกสตรภาคพเศษสาหรบกลมเปาหมายใหมสวนใหญมระยะเวลาสนกวาปกต เชน หลกสตรประกาศนยบตร ผสาเรจการศกษาไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพประเภททตางไปจากหลกสตรปกต 3) การแกปญหาผลตบณฑตไมตรงความตองการของพนท มมาตรการใหองคกรรฐและทองถนรวมกนวางยทธศาสตรผลตครเฉพาะพนทตามความตองการ และสรางภาคพฒนาหลกสตรฝกหดครระหวางวทยาลยหรอมหาวทยาลยซงเปนสถาบนผลตคร กบโรงเรยนหรอเขตการศกษาซงเปนหนวยงานใชคร 4) การแกปญหาคนเกงไมสนใจเปนคร นอกจากการสรางความสนใจและศรทธาวชาชพครผานสอหรอการเยยมชมโรงเรยนแลว ยงมมาตรการระดมผมความสามารถมาเรยนครโดยการขยายฐานไปยงกลมเปาหมายผเรยนกลมใหมทมความสามารถ/มผลการเรยนด อาท นกเรยนมธยม นกศกษาสาขาวชาทขาดแคลนในคณะอน บณฑตใหมทกสาขา หรอมออาชพจากสาขาวชาอน สรางมาตรการจงใจดานการเงนโดยเฉพาะการใหเงนกยมเพอการศกษา หรอเงนสนบสนนในรปแบบใหเปลา มเงอนไขใหใชคน หรอมเงอนไขกาหนดใหไปทางานในโรงเรยนทมปญหาบรรจครหรอใหเรยนสาขาวชาทขาดแคลน ตลอดจนมมาตรการใหรฐจายคนเงนกยมเพอการศกษา และสรางฐานเงนเดอนใหมใหผเขารบการฝกหดครดวย 5) การแกปญหามนกศกษาไมเพยงพอในสาขาวชาทขาดแคลน ทกประเทศมมาตรการใหแรงจงใจดานการเงนและมาตรการดานหลกสตร ดงน

ดานการเงน รฐใหเงนสนบสนนโครงการฝกหดครสาขาวชาทขาดแคลนกบสถาบนผลตคร และการใหทนการศกษหรอเงนกยมแกนกศกษาทเรยนวชาเอกสาขาวชาขาดแคลนแบบมเงอนไขโดยเฉพาะการกาหนดระยะเวลาใหทางานในโรงเรยนทมปญหาขาดแคลนคร

ดานหลกสตรมมาตรการดานการรบนกศกษาและปรบหลกสตรทงภาคปกตและภาคพเศษ มมาตรการเพมจานวนรบนกศกษาสาขาวชาทขาดแคลนในหลกสตรภาคปกตทงปรญญาตรและบณฑตศกษา ปรบวธการรบสมครใหสามารถรบนกศกษาวชาเอกทขาดแคลนในคณะอนมาเขาโปรแกรมฝกหดครไดตลอดปการศกษา บางมหาวทยาลยปรบหลกสตรทเปดสอนใหหลากหลายมากขน 6) การแกปญหานกศกษาไมสนใจไปทางานโรงเรยนในพนทบรรจครยาก นอกจากมาตรการใหแรงจงใจดานการเงนสง โดยการใหทนการศกษา ทนฝกสอน ทมเงอนไขใหไปสอนในโรงเรยนทบรรจครยากตามระยะเวลาทกาหนด หรอใหทนนกศกษาชนบทโดยมเงอนไขใหกลบไปสอนโรงเรยนในภมลาเนาเดมแลว สวนมากมมาตรการผลตครจากคนในพนทโดยเฉพาะชนบทและพนทหางไกล เปนโครงการภาคทเขตการศกษาหรอโรงเรยนใชวธ “ตอสายตรง” กบสถาบนฝกหดครเพอสรางครของตนเอง และบางแหงมมาตรการรบผเรยนเชงรกตงแตชนมธยมศกษาหรอประถมศกษา สวนมาตรการอน ๆ ม เชน - สรางแรงบนดาลใจใหนกศกษาครไปทางานในโรงเรยนชนบทหรอพนททมความตองการสง - เปดหลกสตรโครงการพเศษสาหรบนกศกษาครในพนท - เปดหลกสตรฝกหดครภาคพเศษสาหรบผเรยนกลมใหมทตองการเปลยน

29 

 

7) การแกปญหาขาดแคลนนกศกษาทมคณลกษณะเฉพาะ มาตรการทใชแกปญหาขาดนกศกษาทเปนชนตางวฒนธรรม ชนกลมนอย และนกศกษาชายทจะเปนครโดยเฉพาะระดบกอนประถมศกษามมาตรการเพมจานวนการผลตควบคกบหลกการรกษาคณภาพการผลตคร ทสาคญ ไดแก - มาตรการกอนเขาศกษาในสถาบนผลตคร (Pre-Collegiate Program) เชน จดชมรมนกเรยนทากจกรรมหลงการเรยน จดชนเรยนสารวจอาชพ ประชาสมพนธผานสอตาง ๆ - มาตรการดานการรบนกศกษา เชน เพมจานวนรบนกศกษา ลดเกณฑการรบสมครสาหรบผสมครทเปนชนกลมนอย ชนตางวฒนธรรม - มาตรการดานหลกสตร ปรบหลกสตรทงภาคปกตและภาคพเศษโดยเพมรายวชาดานความรและทกษะสาหรบชนกลมนอย ชนตางวฒนธรรม เชน ภาษา และปรบเกณฑการสอบใบรบรอง ใบอนญาตวชาชพคร - มาตรการดานการเรยนการสอน เปดสอนฝกหดครทางไกลสาหรบชนกลมนอย ชนตางวฒนธรรม ทอยพนทหางไกลทรกนดาร 4.1.3 มาตรการดานระบบการจางงาน 1) การเพมประสทธภาพระบบการจางงาน มการวางยทธศาสตรการจางงานอยางเปนระบบ เรมดวยการวางแผนจางงานแบบเบดเสรจ (Comprehensive Recruitment Plan) โดยตงกลมภาคทางานประกอบดวยผบรหาร ครโรงเรยน ผนาชมชน และกลมตาง ๆ ทเกยวของ เพอใหทาหนาทรวบรวมขอมลทแมนยา ประเมนความตองการทแทจรงของเขตการศกษา กาหนดกลมเปาหมายและจานวนทจะระดมเปนครทงภาคปกตและหลกสตรทางเลอก สารวจแหลงทรพยากร เสนอแนะนโยบายแนวปฏบต 2) มาตรการจงใจดานการเงน มมาตรการเพมเงนเดอนและสทธประโยชน เชน เงนโบนส สวสดการ สวสดการทพก ทนการศกษาเพอเพมวฒหลงทางานตามระยะเวลาทกาหนด เงนกประเภท ซงหกเงนทตองจายจากจานวนปททางาน สรางฐานเงนเดอนครมากกวาฐานเงนเดอนเดยวโดยใหเงนเดอนเปนพเศษแกครสอนสาขาวชาขาดแคลน ครสอนเขตพนททรกนดารหรอพนทขาดแคลนคร ทงนตองมจานวนเงนมากพอทจะดงดดผมความสามารถมาทางานเปนคร 3) การแกปญหาจางครสอนวชาขาดแคลน นอกจากใหแรงจงใจดานการเงนแลว ยงมมาตรการจางงานแบบเจาะกลม เชน คดเลอกนกศกษาปสดทายหรอจางบณฑตใหมทสาเรจการศกษาสาขาวชาขาดแคลนแตยงวางงานโดยจดหลกสตรระยะสนอบรมใหกอนเรมงาน นาครประจาการทสอนวชาอนมารบการอบรมใหสอนวชาขาดแคลน จางครทเกษยณอายอดตครทสอนวชาขาดแคลนโดยยงคงใหไดรบบานาญและสทธประโยชนอนของผเกษยณอาย รวมทงจางครตางชาตทมคณวฒในสาขาวชาขาดแคลน 4) การแกปญหาจางครสอนโรงเรยนบรรจครยาก มการใชมาตรการจงใจเปนชดโครงการวาจางเชงรกทงเงนและสวสดการ (Aggressive Recruitment Package) สวนใหญเปนการเพมเงนเดอนซงบางแหงใหเงนเดอนเพมถง 135% ใหเงนโบนส เบยกนดาร และสวสดการอน เชน ใหสทธไดรบพจารณาใหยายกอนหลงทางานครบกาหนดเวลาตามเงอนไข สทธไดรบการวาจางเปนครประจาการเตมเวลา หรอเปนโครงการทใหแรงจงใจเฉพาะอยาง เชน การใหเงนชดเชยในรปเงนเดอนหรอเงนกอน การใหเงนโบนสทนททตกลงไปทางานใน

30 

 

โรงเรยนทบรรจครยากซงสวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลก โรงเรยนทตงในชนบท พนทหางไกล ทรกนดาร เมองใหญทมคาครองชพสง เขตรายไดตาในเมอง และโรงเรยนทมนกเรยนตางวฒนธรรมจานวนมาก นอกจากนยงมมาตรการสรางแรงบนดาลใจตงแตกอนเปนครประจาการ เชน ใหทนฝกสอนในโรงเรยนชนบทและพนทโดดเดยว การสรางแรงบนดาลใจสาหรบครประจาการทสอนทองทอนโดยจดทศนศกษาโรงเรยนทบรรจครยาก รวมทงใชมาตรการจางครฉกเฉน ครชวคราว และมาตรการเกลยคร เชน ใหครประจาการทดลองสอนชวคราวในโรงเรยนทองถนทรฐกาหนดให หรอใหกลมครชวคราวทขนบญชเปนครอตราจางไปสอนโรงเรยนทอยในพนทหางไกลโดยใหผลตอบแทนสง 4.1.4 มาตรการดานระบบการรกษาคร 1) การแกปญหาครลาออกกอนเกษยณ ลาออก หรอยายโรงเรยน มมาตรการจงใจทงในรปเงนและไมใชตวเงนโดยเฉพาะการปรบปรงสภาพแวดลอมในการทางาน (working conditions) เชน เพมเงนเดอนคร เพมเงนทรฐสมทบในกองทนคร ปรบระบบความกาวหนาในอาชพ (career path) ทพจารณาตามความสามารถดานงานสอน ลดภาระงานทงงานบรหาร งานธรการ หรองานการสอน ใหครมเวลาศกษาคนควาเตรยมการสอน ไดพฒนาตนเองและมเวลาไปศกษาตอในระดบทสงขน นอกจากนยงมการปรบปรงโรงเรยนใหเปนสถานทนาสอนนาเรยน จดโครงการสวสดการทพกใหแกคร รวมทงมมาตรการยกระดบสถานภาพวชาชพคร 2) การแกปญหาครเขาใหมลาออกหลงเรมทางาน มมาตรการพฒนาครใหมใหเปนครมออาชพ จดโครงการครพเลยงหรอ Induction Program มครพเลยงดแลใหคาปรกษาแนะนาการทางาน ครพเลยงในโครงการสวนมากเปนครทมประสบการณในโรงเรยน ครทเกษยณอาย และเครอขายครใหมชวยเหลอระหวางเพอนคร เปนตน 4.1.5 มาตรการดานระบบการพฒนา 1) มาตรการดานการเงนและการยกยองเชดชเกยรต โดยทวไปการรกษาครดมคณภาพและใหกาลงใจครพฒนาตน มมาตรการจงใจดานการเงน เชน ใหเงนโบนสครทสามารถเพมวฒการศกษาหรอพฒนาตนจนไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพระดบชาต และใหรางวลคร ผบรหารโรงเรยน เชน รางวลครตนแบบ ครแหงป (Teacher of the Year) ผบรหารดเดน เปนตน 2) การแกปญหาครไมพฒนาวชาชพอยางตอเนอง มมาตรการตงแตออกกฎหมายกาหนดใหโรงเรยนจดกจกรรมพฒนาวชาชพรวมกบสถาบนผลตครหรอสถาบนดแลมาตรฐานวชาชพ ควบคกบกาหนดใหการพฒนาวชาชพเปนเกณฑสาคญของการประเมนผลงาน (Competency-Based) การเลอนระดบ การตอสญญาจาง และการออกใบอนญาตประกอบวชาชพคร นอกจากนยงมมาตรการสรางภาครวมพฒนาครระหวางหนวยงาน เชน โครงการโรงเรยนพ โรงเรยนนอง การจดโครงการพฒนาวชาชพผานสอทางไกลโครงการจดครพเลยง (Mentor) หรอครชนนา (Master Teacher) ไปใหการปรกษาแนะนาในโรงเรยนทปฏบตงานเพอจะไดไมตองหยดงานมาเขารบการอบรม โดยครทสละเวลาไปชวยเปนครพเลยงใหครใหมไดเงนโบนส ไดรบการขอยมตวเตมเวลา หรอลดภาระงานในโรงเรยนให เปนตน

31 

 

3) การแกปญหาครไมสามารถตดตามการเปลยนแปลง มาตรการทใชคอจดโครงการฝกอบรมดานวชาการเมอมการปรบหลกสตรใหม (in-service training) และการใหทนหรอใหครลาไปศกษาเพมเตม 4) การแกปญหาขาดแคลนผบรหารมออาชพ มมาตรการพฒนาครหรอนกการศกษาทมความสามารถมารบการฝกอบรมเปนผบรหาร มาตรการพฒนาผบรหารโรงเรยนทเพงเรมงานโดยจดผบรหารโรงเรยนทมประสบการณสงมาเปนผฝกใหแบบตวตอตวในโรงเรยนทผบรหารทางานอย 5) การแกปญหาครดอยคณภาพ โดยทวไปมโครงการอาลาชวตราชการ และใหโอกาสครทไมผานการประเมนผลงานพฒนาตนระยะหนง แตบางแหงมการประเมนทเขมงวดและใหครหรอผบรหารทถอวาดอยคณภาพลาออกจากโรงเรยนเพอเปนการรกษาคณภาพมาตรฐานการศกษา 4.2 ขอเสนอมาตรการและแนวทางแกปญหาการขาดแคลนครสาหรบประเทศไทย ชนตา รกษพลเมอง และคณะ (2547) ไดมการกลาวถงปญหาการขาดแคลนครเปนสภาวะวกฤต ไมเฉพาะในประเทศไทยแตเกดขนกบทวโลก โดยเฉพาะครในสาขาวทยาศาสตรและสาขาคณตศาสตรในโรงเรยน แนวทางการแกไขปญหาการขาดแคลนคร คอ 1) โครงการครทายาท คดเลอกคนเกง คนด เขาเรยนคร โดยกระทรวงศกษาธการไดดาเนนการโครงการครทายาทมาตงแตป 2530 เพอแกปญหาการขาดแคลนครทงในระดบการศกษาเฉพาะพนท และเฉพาะสาขาวชา 2) โครงการพเศษเพอบรหารจดการการปฏรปการฝกหดคร พฒนาคร และบคลากรทางการศกษา (สปค.) เชนโครงการสาหรบครประจาการ การผลตครใหม และโครงการสาหรบผใชคร โดยจดคณภาพการเรยนการสอนของโรงเรยนมธยมศกษาของภาครฐและเอกชน ใน 4 สาขาวชาหลก คอ วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาไทยและภาษาองกฤษ 3) นโยบายและมาตรฐานการผลตและพฒนาครไทยในศตวรรษท 21 โดยการสรางความเชอมนในวชาชพคร ประกนคณภาพคร และมาตรฐานการสรางความยงยนในการปฏรปวชาชพคร 4) แผนยทธศาสตรการปฏรปครและบคลาการทางการศกษา (2547-2556) ของ ศธ. ครอบคลมตงแตการฟนฟศรทธาตอวชาชพคร พฒนาศกยภาพคร และการผลตครแนวใหม 5) การแกไขปญหาการขาดแคลนครของ สพฐ. โดยเรยกบรรจครจากบญชการสอบทมอย บรรจครอตราจางททางานตงแต 3 ปขนไปและบรรจครทมคณวฒขน และใหเรยนวชาทางการศกษาเพมเตม ศรชย กาญจนวาส (2549) ไดเสนอแผนผลตครในทองถนไปยงองคการปกครองสวนทองถน (อปท.) โดยแผนดงกลาวเรมจากการสารวจความตองการครสาขาตาง ๆ ของแตละพนท และใหเดกทมผลการเรยนด มความภาคภมใจอยากเปนคร ใหทนเพอเรยนตอในสาขาทขาดแคลน โดยมขอกาหนดเมอเรยนจบตองเปนครในภมลาเนาของตนเอง และหากเรมดาเนนการตามแผนน ในสวนของสถาบนอดมศกษาทตองทาหนาทผลตคร ควรทาหนาทเปนแกนนาเครอขายภมภาคในการอบรมคร จดหลกสตรในการผลตคร รปแบบการเรยนการสอน การจดทาสอ เปนตน เพอพฒนาครในทก ๆ ดาน โดยการอบรมครทมอยไปพรอมกบการผลตครทม

32 

 

คณภาพเพมขนกจะสามารถแกไขปญหาทางดานคณภาพการศกษาได และไดมการวางแผนผลตและพฒนาครและบคลากรทางการศกษา โดยมแผนการผลตครพนธใหม ใน 3 รปแบบ คอ 1. หลกสตรคร 5 ป 2. หลกสตร 4+1 หรอใหผเรยนในสาขาวชาขาดแคลนมาเรยนวชาชพคร 1 ป 3. บรรจผทเรยนอยในคณะครศาสตร ศกษาศาสตรอยแลว เปนครในพนทขาดแคลนคร

โดยคาดวาจะเรมบรรจครพนธใหมเปนขาราชการครไดตงแตป 2554-2562 ซงครพนธใหมนจะเขาไปชดเชยครทจะเกษยณอายราชการไดประมาณ 50 % โดยคดเลอกนสต นกศกษาในคณะครศาสตร และศกษาศาสตรทกาลงศกษาอยและมคณสมบตครบเขาโครงการ จาแนกเปน นกศกษาชนป 1 จานวน 10,000 คน เรมตนตงแตปการศกษา 2552 รบ 1,000 คน ปการศกษา 2553-2554 รบปละ 1,200 คน และปการศกษา 2555-2557 รบปละ 2,200 คน สวนทเหลออก 6,000 คน จะรบนกศกษาชนปท 4 เขาโครงการในปการศกษา 2552 จานวน 2,000 คน และตงแตปการศกษา 2553-2556 ปละ 1,000 คน ทงนจะมคณะกรรมการคดเลอกทงหลกสตรทนกศกษากาลงศกษาอย ประกอบกบคะแนนเฉลยสะสม ประวต ความตงใจเปนคร และความรกถนฐาน โดยโครงการนไมตองใชงบประมาณ เพยงแคหาอตรารองรบ เปนการแกไขจดออนของโครงการครทายาททเมอจบการศกษาแลวไมมอตราบรรจ จากผลการวจยสรปไดวา สภาวะการขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐานเกดจากหลายสาเหต เชน การปฏรปหลกสตรทาใหเกดรายวชาใหม สงผลใหขาดแคลนครผสอน ประกอบกบนโยบายจากดกาลงคนภาครฐ และคนอตราทดแทนผเกษยณอายตามโครงการเปลยนเสนทางชวต ทาใหครลาออกเปนจานวนมาก รวมถงสาเหตความไมสมพนธกนระหวางการผลตและการใชคร ปญหาวกฤตศรทธาวชาชพคร และภาพลกษณของอาชพครซงมคาตอบแทนนอย มสวสดการไมเพยงพอ ทาใหครขาดขวญกาลงใจในการประกอบอาชพ สวนแนวทางการแกปญหานนไดมการจดตงโครงการตาง ๆ เชน โครงการครทายาท โครงการพเศษเพอบรหารจดการการปฏรปการฝกหดคร พฒนาคร และบคลากรทางการศกษา (สปค.) เพอแกปญหาการขาดแคลนครทงในระดบการศกษาเฉพาะพนท และเฉพาะสาขาวชา มการเสนอ นโยบายและมาตรฐานการผลตและพฒนาครไทยในศตวรรษท 21 โดยการสรางความเชอมนในวชาชพคร การประกนคณภาพคร การฟนฟศรทธาตอวชาชพคร พฒนาศกยภาพคร และการผลตครแนวใหมหลกสตรคร 5 ป ซงแสดงใหเหนวามการเหนถงความสาคญในปญหานและมการดาเนนการแกไขปญหานอยางจรงจง

33 

 

เรองท 15.2.2 ปญหาหนสนคร สภาพปญหาหนสนคร กระทรวงศกษาธการ (2558) ไดเสนอบทความทระบวา ครและบคลากรทางการศกษามหนทงในระบบประมาณ 1.2 ลานลานบาท แบงเปนหนทกกบสหกรณออมทรพยครและแหลงกอน 7 แสนกวาลานบาท และหนทกกบธนาคารออมสนผานทางโครงการสวสดการเงนกกองทนการฌาปนกจสงเคราะหชวยเพอนครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) จานวน 4.7 แสนลานบาท จานวนกวา 6.5 หมนคน ซงยงไมนบถงหนนอกระบบซงเปนตวเลขทยงไมมหนวยงานไหนรวบรวมจากครประมาณ 4.5 แสนคน ไดอยางเปนรปธรรม ยงไมมการจาแนกวามครผสอนจรง ๆ เปนหนจานวนเทาไรและเปนบคลากรทางการศกษาเทาไร แตมการคาดการณกนวา ทงหมดรวมกนจะเปนตวเลขทสงกวาครงหนงของงบประมาณแผนดนทงหมด หรอสงกวา 2 ลานลานบาท ทกครงทมการพดถงปญหาหนคร สงทจะไดยนตามมากคอแนวทางในการแกไข แตแนวคดมากมายไมสามารถแกไขปญหาไดอยางยงยน เชน

1. ความพยายามจดตง “ธนาคารคร” ซงเคยมการมอบหมายให สกสค.รวบรวมขอมลเขาหารอกบกระทรวงการคลง แตกยงตงไมได เพราะไมสามารถแกโจทยหลกเรองแหลงเงนทจะนามาจดตงใหเพยงพอทจะใหสหกรณออมทรพยครกไดในอตราดอกเบยทตากวาแหลงเงนอน ๆ

2. การนาหนสนครทงหมดไปรวมไวทสหกรณออมทรพยครแหงเดยว กาหนดอตราดอกเบยเงนกตากวาธนาคาร และใหรฐบาลชวยอม โดยงดดอกเบยเงนกครอยางนอย 3-5 ป โดยมรฐบาลคาประกน แตกไมสามารถกาหนดเพดานดอกเบยตามเปาทตงไวไดเพราะอานาจการบรหารภายในกลมสหกรณออมทรพยครทง 76 จงหวดทมสถานะเปนนตบคคลตาม พ.ร.บ.สหกรณ พ.ศ. 2542 จงไมสามารถบงคบได

3. ปญหาการลดอตราดอกเบยจากรอยละ 6-7 ตอป ใหเหลอรอยละ 1-2 ตอป หรอรอยละ 4-5 ตอป 4. ปญหาการเรยกรองเงนเบยประกนคนจากสญญาเงนกระหวางธนาคารออมสนกบสมาชกโครงการ

สวสดการเงนก ช.พ.ค. 5. แนวคดอนทยงไมประสบผล เชน ใหพกหนทงเงนตนและดอกเบย เปนเวลา 10 ป โดยไมตองหก

ผานเงนเดอน และใหรฐบาลออกตราสารหนรบซอไว (http://www.posttoday.com/analysis/report/401921) สาเหตของปญหาหนสนคร ในการวเคราะหถงสาเหตทครเปนหนนน จากแนวคดของ ไพบลย วฒนศรธรรม (2548) และนกการศกษาคนอน ๆ มความเหนโดยสรปเกยวกบสาเหตของปญหาหนสนคร ดงน 1. ครจานวนมากมาจากครอบครวทอตคด ฐานะพนฐานไมด เมอเกดปญหาหรออบตเหตในชวต เชน เจบไขไดปวย ประสบปญหาเรองทอยอาศย หรอบางครงตองจาเปนใชรถ กจะทาใหตกอยในบวงของหนสนได

34 

 

งาย สวนอกประเภทหนงคอผทไมระมดระวงเรองการใชจาย ใชจายเกนความสามารถในการหารายได ทาใหเกดปญหาหนสน เมอพอกพนขนกหยบตรงนไปใหตรงโนน ยมทนนมาใชตรงนไปคนทนน หนสนจงพอกพนมากขน ๆ 2. ครเปนอาชพทมรายไดไมสงอยแลว ถาจะอยไดตองประหยดมธยสถใชจายอยางพอประมาณ ขยนหมนเพยร แลวตองมอาชพเสรมบาง ซงแลวแตสถานการณและโอกาสทเหมาะสมของแตละคน โดยทวไปตองยอมรบวาอาชพครเปนอาชพทรายไดไมสงเลย ทาใหครสามารถตกหลมวงวนของหนสนไดงาย เปนภาวะทนาเหนใจ 3. ในสงคมตางจงหวด ครจะเปนทรจกของชาวบาน ทาใหเสยภาษสงคมมาก เชน ถกเชญไปงานบวช งานแตงงาน และยงไมรวมไปถงการใชจายเงนสวนตวในการชวยเหลอนกเรยน ทงในเรองคาอาหารกลางวน อปกรณการเรยนการสอน และยอมรบวาในจานวนนกมครบางคนทใชจายเกนตว ทาใหเกดหนไดเชนกน 4. คานยมของครเองทใชเงนมากกวารายได แขงขนกนม มากกวาแขงขนกนหา เพราะครยงไมยอมรบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 5. ครเขาถงแหลงเงนงายเกนไป เนองจากสหกรณออมทรพยครมกปลอยเงนกไรหลกทรพยคาประกน (Clean loan) ในอตราทสงมาก (บางแหง 1 ลาน 6 แสนบาท) และผอนชาระถง 10 ป 6. ครไมเคยมความรในดานการบรหารจดการการเงนสวนบคคล (Personal Finance Management) จงถอหลกแตเพยงกเงนทกครงทเงนไมพอใชจาย แตไมเคยวเคราะหความจาเปนของการใชจายเลยกอนทจะกอหน

กนต อนทวงศ (2552) ไดกลาวถงมลเหตและสภาวะหนสน พบวาขาราชการครเรมมหนสนหลงจากเขารบราชการ และมสาเหตการเกดหนสน เนองมาจากสาเหต 3 ขอตามลาดบดงน คอ

(1) ซอหรอผอนรถยนตหรอจกรยานยนต (2) การนาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน (3) ซอหรอสรางทอยอาศย โดยมแหลงหนสนมาก 3 อนดบแรก คอ (1) สหกรณออมทรพยคร (2) ธนาคารของรฐ (3) สวสดการครสภา โดยมภาระหนสนรวมจากทกแหลงทนสวนใหญอยระหวาง 100,000 – 1,000,000 บาท ระยะเวลา

การผอนชาระหน 16-20 ปขนไป และกรณมหนสนคางชาระคดเปนรอยละ 31 มสาเหต 3 ขอ ดงน คอ มหนสนอนหลายทาง คาใชจายในครวเรอนสงเกนไป รายไดตอเดอนลดลง มระยะเวลาการมภาระหนคางชาระสวนใหญ 1-10 ป

35 

 

ปรชา เมองพรหม (2558) นายกสมาคมพฒนาครไทย กลาววา ปญหาหนครเกดจากวนยทางการเงนของครทเรมเสยมาตงแตการเปดโอกาสใหครหลาย ๆ คนทกเงนในโครงการสวสดการเงนก ช.พ.ค. โครงการนกไดโดยไมมการตรวจขอมลเครดตเหมอนสหกรณ ทาใหไมสามารถทราบไดวาครเปนหนเสยหรอไมสามารถเหนภาระหนกอนก แมแตเงนเดอนคงเหลอของผกเหลอเพยง 15% ของเงนเดอน กสามารถกได ซงโดยทวไปตอง 30% ขนไป หรอมากกวานน ใชคนคากไดถง 3 ลานบาท และบางครงอาจมการเรยกเกบเงนจากการเดนเรองใหครกไดงาย มการประชาสมพนธใหครกหรอกระทงสรางความเชอผด ๆ ใหครวา โครงการนรบประกนโดยกระทรวงศกษาธการแมไมชาระหนเงนก ธนาคารออมสนกสามารถหกเงนจากกองทนเงนสนบสนนพเศษและสงเสรมความมนคงได ทาใหครสวนหนงไมใชหนและมกจะแนะนาครรนนองใหกในโครงการน เพราะคดวาไมตองจายหนจนกลายเปนการใหคาแนะนาแบบผด ๆ ทถกบอกตอ ๆ กนมาทาใหปญหาหนสนลกลามจนแกปญหาไดลาบาก (http://www.posttoday.com/analysis/report/401921)

จากการศกษาเอกสารและเวปไซตทเกยวของสามารถสรปถงสาเหตทครจานวนมากตองเปนหนมสาเหตหลก 3 อยางคอ

1. สภาพครอบครว เนองจากครสวนใหญมาจากพนฐานครอบครวทมฐานะไมดและรายไดจากอาชพครเปนอาชพทรายไดไมสงเมอเกดปญหาทตองใชเงนทาใหครตองกหนซงเปนชองทางทสามารถหาเงนไดงาย 2. คานยม เนองจากอาชพครในตางจงหวดถอเปนอาชพมเกยรตททกคนใหความเคารพทาใหตองเสยภาษสงคมมาก และมคานยมสวนตวทตองสรางฐานะใหเหมาะแกการเคารพครจงตองกหนมาสรางบาน ซอรถ 3. ปญหาหนเกา เนองจากครเปนอาชพทมนคงทาใหสถาบนทางการเงนหลายแหงเปดโอกาสใหครกไดงายจงสงผลใหขาดวนยทางการเงน เมอมปญหาทางการเงนครสวนใหญจะใชวธกเงนทาใหหนสนเพมพนขน หนทมอยเดมกจะรวมกบหนใหมไปเรอย ๆ

แนวทางการแกไขปญหาหนสนคร ปญหาหนสนครเปนปญหาใหญทมสาเหตมาจากหลายปจจย ซงแนวทางในการแกปญหาหนสนครมผไดใหแนวทางไวหลายแนวทาง แตสามารถแยกการแกปญหาไดเปน 2 ระยะ คอ ระยะสน กบระยะยาว ดงทไดนาเสนอ

วรากรณ สามโกเศศ (2558) อธการบดมหาวทยาลยธรกจบณฑตยไดใหแนวคดในการแกปญหาหนครในระยะสน คอ

1. ควรมหนวยงานใหคาปรกษาดานการเงน โดยขอความรวมมอใหคาปรกษากบครทมปญหาดานการเงน

2. นาหนจากแหลงตาง ๆ ทครมอยมาเปรยบเทยบดวา สวนไหนทมดอกเบยสงกใชวธการร-ไฟแนนซควรมการแกปญหาระยะ (http://www.posttoday.com/analysis/report/401921)

36 

 

แนวทางการแกไขปญหาระยะยาวของกระทรวงศกษาธการเกยวกบปญหาหนสนครม 2 วธ คอ โครงการพฒนาชวตคร และการแกไขปญหาหนสนครดวยหลกเศรษฐกจพอเพยง (ทมการศกษา ไทยรฐ 16 มกราคม 2549, กระทรวงศกษาธการ สบคนวนท 13 กมภาพนธ 2550) 1. โครงการพฒนาชวตคร แนวทางในการแกไขปญหาหนสนคร ดาเนนงานตาม โครงการพฒนาชวตคร เปนโครงการทกระทรวงศกษาธการ ไดรวมมอกบธนาคารออมสน จดตงโครงการพฒนาชวตคร ขนเมอป พ.ศ. 2542 โดยโครงการดงกลาวนเปนความรวมมอสามฝาย ระหวางกลมขาราชการคร กระทรวงศกษาธการ และธนาคารออมสน เพอรวมกนดาเนนการแกไขปญหาและพฒนาชวตครใหดขนอยางบรณาการเบดเสรจและถาวร โดยในระยะแรกกระทรวงศกษาธการไดมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ดาเนนการและหลงจากมสานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ทตงขนตามพระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 กระทรวงศกษาธการจงมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการ สกสค. เปนผรบผดชอบดาเนนการ “โครงการพฒนาชวตคร” เปนโครงการททงสามฝายเปนพนธมตรกนในแนวราบอยางทดเทยมกน เพอรวมกนพฒนาชวตครใหดขน ทงดานสวนตวและการงานอยางบรณาการเบดเสรจตอเนองและยงยนโดยทครจะตองมจตใจเขมแขง อดทน รจกประหยด อดออมและสรางวนยทางการเงนใหแกตนเอง มการรวมกลมเพอนชวยเหลอเกอกล เอออาทรซงกนและกน มกระบวนการจดการในกลมอยางเปนระบบ กลาวโดยสรป “โครงการพฒนาชวตคร” มวตถประสงค 5 ประการ คอ 1) สงเสรมใหมการพฒนาวชาชพครดวยการพฒนาตนเอง กลมยอย กลมใหญ และเครอขาย ใหมการประพฤตปฏบตเปนแบบอยางทด 2) สงเสรมใหมการพฒนาชวตของสมาชก และครอบครว ใหมฐานะความเปนอยทพอเพยงเหมาะสม 3) เสรมสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงานของคร 4) แกไขปญหาหนสนครอยางเปนระบบ โดยการสรางการดารงตนอยางมศกดศรของคร 5) สงเสรมความมนคงของผประกอบวชาชพคร เพอใหครมการจดกระบวนการเรยนรเพอนาไปสผเรยน ดาวพงษ รตนสวรรณ (2559) รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ เปดเผยผลการประชมคณะรฐมนตร ในสวนทเกยวของกบกระทรวงศกษาธการ คอ โครงการลดภาระหนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และเหนชอบกรอบการดาเนนงานระยะ 3 ป (พ.ศ.2559-2561) ของ สสค. โดยธนาคารออมสน ไดอนมตวงเงนสนเชอใหมใหกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทสมครใจเขารวมโครงการ โดยใชเงนทายาทจะไดรบในอนาคตเมอผกเสยชวตเพอใชคาประกน อาท เงนฌาปนกจสงเคราะหครอบครว (ช.พ.ค.) หรอเงนบาเหนจตกทอด เพอนามาขอเงนสนเชอใหมเพอลดภาระหนหรอปดบญชหนทมอยในปจจบน ซงธนาคารจะคดอตราดอกเบยตากวาปกต ในขณะทกระทรวงการคลงรายงานผลทจะไดรบวาจะชวยแกปญหาหนสนใหกบครและบคลากรทางการศกษาไดประมาณ 283,000 ราย ชวยลดภาระหนไดเฉลยรายละ 300,000-600,000 บาท ทาใหลดภาระการผอนชาระหนเดมลงเดอนละ 2,000-4,000 บาท หรอบางรายกสามารถชาระ

37 

 

หนปดบญชได พรอมทงจะไดรบประโยชนจากอตราดอกเบยทลดลงจากเดมปละ 5.85-6.70% เหลอปละ 4% ทาใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงหมดจะมขวญกาลงใจในการทางาน ชวยใหเกดการพฒนาวชาชพครในภาพรวมและคณภาพการศกษาของประเทศ ขอสงเกตจากโครงการ คอ เมอธนาคารออมสนปลอยสนเชอใหมแลว ควรใชวงเงนนใหตรงตามวตถประสงค คอ ตองใชหนเดมกอน ไมใชไปสรางหนใหม และควรมการพจารณาหาแนวทางการปองกนปญหาน โดยการดาเนนโครงการจะตองมการตรวจสอบสถานะของผกทเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษากอนทจะอนมตวงเงนสนเชอใหมให โดยธนาคารออมสนตองมหลกเกณฑการปลอยกทเขมงวด พรอมทงการตรวจสอบบญชของผก จากนนเมอเหนวามความเหมาะสมทตองเขาใหความชวยเหลอรายทมความเดอดรอนจรงจงจะพจารณาปลอยสนเชอ(http://www.moe.go.th/websm/2016/feb/067.html) 2. การแกไขปญหาหนสนครดวยหลกเศรษฐกจพอเพยง (ทมการศกษา ไทยรฐ 16 มกราคม 2549, กระทรวงศกษาธการ สบคนวนท 13 กมภาพนธ 2550) สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ไดจดอบรมหลกสตรการพฒนาชวตดวยเศรษฐกจพอเพยงใหแกผแทนเครอขายพฒนาชวตคร โดยเชญผแทนเครอขายพฒนาชวตครทมความรความสามารถเปนวทยากรเพอสรางตนแบบการพฒนาคณภาพชวต สนบสนนการพฒนาวชาชพครดวยการพฒนาตนเอง ใหครทเปนหนมความมงมนทจะแกไขปญหาหนสน พรอมทงปรบเปลยนพฤตกรรมทจะนาไปสการวางแผนการเงนทด ลดรายจายทไมจาเปน สรางรายได และมการออมดวยการสรางความสมพนธกลมทเขมแขง มการแลกเปลยนเรยนรและพฒนารวมกนอยางตอเนอง โดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยง อนจะนาไปสการมฐานะทางเศรษฐกจทมนคง และยกยองเชดชเกยรตครและบคลากรทางการศกษาทประสบความสาเรจในการพฒนาชวต

38 

 

เรองท 15.2.3 ปญหาการพฒนาคร สภาพและปญหาการพฒนาคร พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดใหความสาคญของการพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา โดยไดระบไวใน หมวด 1 บททวไป ความมงหมายและหลกการ มาตร 9 (4) วา “มหลกการสงเสรมมาตรฐานวชาชพคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา และการพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง” และไดกาหนดหลกการดาเนนการไวในหมวด 7 คร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา มาตร 52 วา “ใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบ กระบวนการผลต การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการกากบและประสานใหสถาบนททาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากรทางการศกษาใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหมและพฒนาบคลากรประจาการอยางตอเนอง รฐพงจดสรรงบประมาณและจดตงกองทนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอ” แตจากการศกษาผลการดาเนนงานในการพฒนาครประจาการในปจจบนนน พบวา มยงไมประสบความสาเรจจากการดาเนนงาน โดยจะเหนไดจากการเสนอสภาพปญหาดานการผลตและปญหาคร ในขอเสนอการพฒนาศกยภาพครและบคลากรทางการศกษา ของสถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา (2548, น. 2) สรปไดวา ครสวนใหญมความกระตอรอรนทจะพฒนา แตขาดปจจยและระบบสงเสรมสนบสนนจงใจ ระบบประเมนสมรรถนะครยงไมชดเจน รปแบบและวธการพฒนาครหลายแหลงยงใชวธเดม ซงสอดคลองกบสานกงานเลขาธการการศกษา (2551) ทไดกลาวถงปญหาจากการดาเนนงานพฒนาครของหนวยงานตาง ๆ คอ ขาดระบบการพฒนาครประจาการทมประสทธภาพ ทาใหพฒนาครไดไมชดเจนขาดคณภาพ ขาดงบประมาณในการพฒนาครทาใหการดาเนนงานทาไดไมทวถง การอบรมสวนใหญมกมเวลานอยขาดการตดตามผลไมเหมาะสมกบเนอหาไมเนนการปฏบตทาใหประยกตความรไดลาบาก การพฒนาครทผานมากอใหเกดผลกระทบตอการเรยนของนกเรยนเนองจากครตองทงการสอน หลกสตรการพฒนาครไมสอดคลองกบความตองการ ไมมนวฒกรรมใหม ๆ ในการพฒนาคร การอบรมไมเชอมโยงกบกจกรรมการเรยนการสอน ไมมการจดตงกองทนเพอพฒนาครและไมไดรบการจดสรรคงบประมาณอยางตอเนอง

สาเหตปญหาการพฒนาคร ทวศกด จนดานรกษ (2557) ไดสรปประเดนปญหาการพฒนาครประจาการทนาสนใจไว ดงน

1. ขาดปจจยและระบบสงเสรมสนบสนนจงใจ 2. รปแบบและวธการพฒนาครหลายแหงยงใชวธเดม 3. ขาดระบบการพฒนาครประจาการทด 4. ครประจาการยงไมมโอกาสไดรบการพฒนาอยางเพยงพอ 5. การพฒนาไมเปนเอกภาพดานนโยบาย แผน และมาตรฐานทชดเจน 6. การพฒนาเกดความซาซอนไมเปนระบบ ไมตอเนอง และขาดประสทธภาพ

39 

 

7. การพฒนาครประจาการไมตรงกบความตองการ 8. ไมสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนการสอนของครตามแนวปฏรปได 9. ขาดการตดตามผล และการนเทศเพอใหคาปรกษา แนะนาเมอครมปญหาภายหลงการพฒนา 10. ขาดนวฒกรรมใหม ๆ ในการพฒนาคร 11. ไมมการจดตงกองทนเพอพฒนาคร 13. ไมไดรบการจดสรรคงบประมาณอยางตอเนอง

แนวทางการพฒนาคร เนองจากรปแบบการเรยนรในปจจบนมลกษณะทเปนการเรยนรรวมกนระหวางครกบนกเรยน และ

นกเรยนกบนกเรยนดวยกน โดยประยกตใชเทคโนโลยทมเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนและสอการเรยนร จดการทรพยากรและแหลงเรยนรใหกบผเรยน นอกจากนครควรประยกตใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการจดการสงแวดลอมทเออตอการเรยนรในยคสมยใหม เพอพฒนาทกษะทจาเปนใหกบนกเรยน เพอใหสอดคลองกบสงทเปลยนแปลงไป การจดการศกษาตองมการพฒนาเพอใหทนตอการเปลยนแปลง ครเปนอาชพทตองพฒนาคน ดงนนจงควรมแนวทางในการพฒนาคร ซงมแนวทางทควรสงเสรมและเปดมมมองของการพฒนาครดงน จไรรตน แสงบญนา (2556) ไดนาเสนอประเดนการปฏรประบบการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา โดยสรปสาระสาคญของการพฒนาครของประเทศตาง ๆ เชน

1. รบสมครผมคณภาพสง โดยจะตองมหลกประกนเงนเดอนสง มเงนอดหนนสาหรบฝกอบรม รวมทงมการออกแบบหลกสตรและเตรยมความพรอมเพอพฒนาคณภาพครสามญในรปแบบเดยวกน 2. ผสานภาคทฤษฎกบภาคปฏบต โดยการกาหนดงานประจาหลกสตรและบรณาการแบบคลนก คอ วนจฉยและแกไขขอผดพลาด รวมทงมการสรางแบบจาลองใหม ๆ 3. ใชมาตรฐานวชาชพครทมงเนนการเรยนร มการประเมนความรและทกษะทสาคญ รวมทงการควบคมอารมณ 4. สรางแบบประเมนการปฏบตงานของครตามมาตรฐานวชาชพ เชอมโยงกบการเรยนรของนกเรยนและการสอนในหองเรยน สงผลตอการพฒนาดานสมรรถนะของตวบคคลและพฒนาหลกสตร 5. สรางแบบจาลองจากสภาพการณทเกดขนจรง สงเสรมและใหคาปรกษาดานทกษะแกครทเพงสอน มการวางแผนรวมกน รวมทงลดภาระดานการสอนดวยการจดสมมนาครประจาการ และมการจดทารายการขอปฏบต 6. สนบสนนขอคดการพฒนาวชาชพคร ทจะชวยสงเสรมใหครเรยนรซงกนและกนอยางสมาเสมอ ทงภายในและระหวางโรงเรยนและมหาวทยาลย

40 

 

7. สงเสรมความกาวหนาทางวชาชพ ทจะชวยใหครไดรบการพฒนา แบงปนความชานาญการในการสอน ใหคาปรกษา หลกสตร การพฒนาและภาวะผนารวมกน 8. การสรางศกยภาพรอบดาน โดยสรางยทธศาสตรเพอแบงปนผลวจยและขอปฏบตทด ขอปฏบตทประสบความสาเรจในหองเรยนและโรงเรยน รวมทงการใหครชานาญการและผอานวยการโรงเรยนไดเสนอภาวะผนาไวในระบบ

(http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=34920&Key=news_act) การประชมเชงปฏบตการปฏรประบบการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา(2556) เรอง "ปฏรป

ระบบพฒนาครและบคลากรทางการศกษา" ไดนาเสนอประเดนสาคญของการปฏรประบบพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ดงน

1. ระบบการสรรหาและการคดเลอก สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (สานกงาน ก.ค.ศ.) ไดเสนอการสรรหาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ก.ค.ศ.กาหนดหลกเกณฑและวธการสรรหา 2 รปแบบ ไดแก การสอบแขงขน และการคดเลอกบคคลในพนท

2. การพฒนาและโอกาสความกาวหนา สานกงาน ก.ค.ศ.ไดนาเสนอประเดนการเตรยมความพรอมกอนเขาสตาแหนง/วทยฐานะ ดงน

2.1 การเตรยมความพรอมใหครผชวย มความรความเขาใจในหนาท บรบทสถานศกษาและผเรยน สามารถประยกตความร ปฏบตงานดและประพฤตตนเหมาะสมกบความเปนคร

2.2 กาหนดใหมการพฒนากอนแตงตงใหดารงตาแหนงผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และศกษานเทศก เพอเพมพนความร ทกษะ เจตคตทด คณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพทเหมาะส

2.3 กาหนดใหมการพฒนากอนแตงตงเพอใหมและเลอนวทยฐานะ ก.ค.ศ. ไดปรบปรงหลกเกณฑและวธการประเมน ตามหลกเกณฑและวธการใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามวทยฐานะและเลอนวทยฐานะ โดยปรบปรงตวบงชและเกณฑการใหคะแนนในดานผลการปฏบตงาน ผลพฒนาคณภาพการปฏบตงาน 4 สายงาน ไดแก สายงานการสอน สายงานบรหารสถานศกษา สายงานบรหารการศกษา และสายงานนเทศการศกษา

3. การพฒนาระบบสวสดการ สวสดภาพ และขวญกาลงใจ สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) และสานกงาน ก.ค.ศ. ไดนาเสนอระบบสวสดการ สวสดภาพ สทธประโยชน และแกไขปญหาหนสนคร ดงน

3.1 ระบบสวสดการ จดบรการสวสดการในหลายดาน ไดแก ทพก สขภาพ โครงการสงเสรมสขภาพคร 4 ภมภาค โครงการใหทนการศกษาบตรครและบคลากรทางการศกษา โครงการราลก ครวรชน กองทนสวสดการครและบคลากรทางการศกษา มลนธชวยครและบคลากรทางการศกษาผประสบอคคภย ภยธรรมชาต และการกอเหตราย เปนตน

3.2 จดระบบสวสดภาพ ไดแก กจการ ช.พ.ค. และ ช.พ.ส.

41 

 

3.3 การจดสทธประโยชนเกอกลอน ไดแก โครงการเผยแพรความรทางกฎหมาย โครงการยกยองเชดชเกยรตครและบคลากรทางการศกษา ศนยดแลครอบครวครชายแดนใต เพอแกไขปญหาครไทยมสลมทเสยชวต และการแกไขปญหาหนสน โดยจะดาเนนการแกไขปญหาหนสนทอยในขนวกฤต งานคลนกการเงน และโครงการพฒนาคณภาพชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและสรางวนยทางการเงน

3.4 การจดเงนวทยพฒน โดย ก.ค.ศ. ไดจดทาระเบยบวาดวยการใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบเงนวทยพฒน สาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทผลงานดเดน หรอมผลปฏบตงานดเดน หรอไดรบการยกยองเชดชเกยรต

3.5 กองทนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา โดยไดจดทา พ.ร.บ.กองทนพฒนาครฯ จดกจกรรมระดมทน เพอสงเสรมและสนบสนนใหครพฒนาองคความร นวตกรรมทางการศกษา เจตคต คณธรรมจรยธรรม และทกษะในการปฏบตงาน จดสรรเงนอดหนนงานรเรมสรางสรรค ผลงานดเดนคร จดทนในการอบรม ศกษา คนควาและวจย รวมทงยกยองเชดชเกยรตคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาทมความสามารถ ครสอนด มงมน อทศตน เสยสละและเปนแบบอยางทดแกศษย (http://www.moe.go.th/websm/2013/nov/409.html)

ปจจยความสาเรจของการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ในดานความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาครทงระบบ ควรมการผลกดนกลไกการขบเคลอนการพฒนาคร ไดแก งบประมาณ การใชเทคโนโลยเพอรองรบการพฒนาคร และระบบการตดตามผลการพฒนาคร เพอใหมเอกภาพและความคลองตวในการบรหารจดการและดาเนนงานพฒนาคร 

42 

 

เรองท 15.2.4 ปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของคร

รชนย อมาตยกล (2556) กลาววา ครมหนาทหลก คอ การสอนแตสภาพปจจบนครตองมภาระงานทตองทานอกเหนอจากการจดการเรยนการสอน คอ การทาเอกสารรองรอยเพอรบการประเมนจาก สมศ. การทาเอกสารปรบการสอนเพอรบกบหลกสตรใหมอยเสมอ เมอมการเปลยนหลกสตรตองเปลยนสมดพก เปลยนใบรบรอง จดเรองราวทจะสอนใหม และมการอบรมทไมเกดประโยชนโดยตรงกบคร เพอใหไดเอกสารมาเกบไวยนตอใบประกอบวชาชพ การเอาเวลาไปแจกเงนและตามทวงใบเสรจจากนกเรยนในโครงการเรยนฟร 15 ปใหครบทกคน การวางแผนซอหนงสอตามโครงการเรยนฟรใหถกระเบยบ การเกบหนงสอในโครงการคนใหครบทกเลมเพอไมใหมความผด และมงานทครตองทาประจา ไดแก คดกรองนกเรยนปวย เกบโทรศพทมอถอ ดแลใหนกเรยนปลอดภยในภาวะทปจจบนมปญหาสงคม เชน ปญหานกเรยนตกน ยาเสพตด รานเนต รานเกม รานรบพนนบอล เทาทผานมาครตองทาหนาทหลายอยางในโรงเรยนซงเปนเรองทเหนอย มงานใหทามากมายเกนความจาเปน ครถกดงเวลาออกไปจากนกเรยนมากจนเกลอบจะไมไดสอน เมอครมภาระงานมากขนจงทาใหเปนปญหากบการจดการเรยนการสอน ปญหาสงคมเยาวชนและผลสมฤทธทางการศกษาทวประเทศตกตา

สาเหตปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของคร จากการศกษาเอกสารและเวปไซตทเกยวของสามารถสรป สาเหตปญหาการไมไดสอนในชนเรยนของ

ครไดดงน (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550 โครงการสมนาทางวชาการ, 2553 และ รชนย อมาตยกล , 2556 )

1. ปญหาจตวญญาณวามเปนคร สาหรบประเทศไทยจะเหนไดวาในอดตนนอาชพครเปนอาชพทมความสาคญมเกยรต ซงแตกตางจากปจจบนมากโดยเฉพาะอยางยงเหนไดจากการสอบเขามหาวทยาลยคณะทจบออกมาเปนครนน นกเรยนจะใหความสาคญนอย เลอกเปนอนดบทาย ๆ หรอสอบเขาอะไรไมไดจงตองไปเรยนคร ทาใหผทตองการเขามาเพอเปนครจรง ๆ มนอย เมอไมมจตวญญาณในการเปนครแลว การจะสอนใหไดประสทธภาพดกนอยลงตามความสาคญ

2. ปญหาทครทาอาชพเสรม เนองจากครจานวนไมนอยเปนผมหนสนมาก เนองมาจากคาตอบแทนจากอาชพการเปนครนอย ไมเพยงพอตอการครองชพกบสงคมปจจบน ทาใหครสวนหนงสนใจทจะหารายไดเลยงครอบครวมากกวาการสอนในโรงเรยน เชน การสอนพเศษ การทาอาชพเสรม ซงครทเปนครดวยวญญาณทเหลออยมนอยลง

3. ปญหาการประเมนผลความกาวหนาในอาชพ โดยเฉพาะการเลอนวทยฐานะ ไมไดวดจากความสาเรจของนกเรยน แตวดจากผลงานทางวชาการ ดงนนครบางสวนจงสนใจทจะทาผลงานวชาการมากกกวาการสอนเพอใหนกเรยนไดรบความร ครจงเปนปจจยททาใหการศกษาไทยพฒนาไดชา

4. ปญหาภาระงานเพม ความจรงอยางหนงซงสะทอนจากครในโรงเรยนคอ ทกเรองในโรงเรยนสาคญหมดไมนอยไปกวาเรองการสอน แปลวาทกกจกรรมเรงดวนและสามารถแทรกแทนการสอนหนงสอได

43 

 

เสมอ โดยเฉพาะงานธรการตาง ๆ ทครมกจะถกเรยกไปทาหรอกระทงประชมตาง ๆ ททาใหการสอนตองงดไปกอน

5. ปญหาการพจารณาความดความชอบ การพจารณาจะพจารณาจากงานสอนเปนลาดบสดทายครทสอนเกงตงใจสอนจะไมไดรบการสงเสรมเทาทควร เพราะเมอครเนนเรองสอนงานอนกจะดอยลง ครทอยากกาวหนาจงเนนทางานอยางอนมากกวางานสอน สภาพเหลานไดกลายเปนความเคยชนและชวตประจาวนของคนในระบบการศกษาไทย

6. ปญหาจากการพฒนาครสานกงานเลขาสภาการศกษา ไดสรปเหตผลทครตองทงชนเรยนสวนหนงเปนผลมาจากการพฒนาครทผานมากอใหเกดผลกระทบตอการจดการเรยนการสอน เพราะครตองไปอบรมนอกสถานศกษา ทาใหครตองทงการสอน โดยเฉพาะจะมปญหามากในโรงเรยนทมครไมครบชน แนวทางการแกปญหาครไมไดสอนในชนเรยน

จากโครงการสมนาทางวชาการ(สานกงานคณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2553) และบทความของ รชนย อมาตยกล (2556 ) พอจะสรป แนวทางการแกปญหาครไมไดสอนในชนเรยนไดดงน

1. ตองใหครสอนนกเรยนอยางเตมเวลาเตมหลกสตร เตมความสามารถตามความถนดศกยภาพของผเรยน ตองคนครใหนกเรยน

2. ครทสอนด ตงใจสอน สอนแลวเดกมคณภาพ ตองพจารณาความดความชอบใหกอน หรอมแนวทางสงเสรมและใหการยอมรบ ถามความสมาเสมอตอเนองกนาไปสการผกโยงกบการเลอนวทยฐานะ เพราะความกาวหนาของครควรผกอยกบการเรยนรของเดกนกเรยน

3. การปฏรปครอาจารยควรเพมแรงจงใจใหครด ครเกง อยตอและทางานไดอยางมประสทธภาพ 4. โครงสรางเงนเดอนควรปรบโครงสรางใหม โดยเพมเงนเดอนเมอแรกเขาใหสงขนเพอชวยลดความ

กดดนในการดารงชพของคร และจงใจใหคนเกงคนดอยากเขามาเปนครมากขน รวมถงทาหนาทครไดอยางสมศกดศร โดยไมตองกงวลเรองคาครองชพภายใตระบบเศรษฐกจทผนผวนมากนก

5. จดใหมการสอบเพอรบและตอใบอนญาตประกอบวชาชพแทนการไดรบแบบอตโนมต 6. กาหนดใหครทกคนตองพฒนาตนเองทกปผลการพฒนาครเชอมโยงกบผลงาน วทยฐานะและการ

ตอใบอนญาตประกอบวชาชพคร 7. พฒนาระบบเงนเดอน การตอบแทนครทเหมาะสมยดโยงกบผลงานและผลสมฤทธทางการเรยน

ของผเรยน ตามสภาพจรง 8. ประเมนผลการทางานของครดวยวธการประเมนแบบคาสมพทธ (relative) ทคานงถงความตาง

ระหวางผลผลตกบปจจย (net gain) 9. พฒนาระบบการจงใจใหคนเกงมาเรยนครและจดสรรตาแหนงทเหมาะสมรองรบเมอจบการศกษา

โดยคดสรรจากผมผลการเรยนระดบสงสดเขาเรยนคร

44 

 

10. ปรบระบบการยกยองและเชดชเกยรตครทมผลงานดเดนดวยระบบแมวมอง แทนการเสนอตนเองของครและมสวสดการตอบแทนตอเนอง

11. การสงเสรมและพฒนาสทธครควรมการจดตงองคกรเพอรกษา สนบสนนและปกปองสทธครเมอเผชญกบสภาวการณเปลยนแปลงสถานภาพภาวะวกฤต ทมผลกระทบตอการปฏบตงานขวญกาลงใจของคร

ปญหาการศกษาเปนเรองททกภาคสวนในสงคมตองชวยกนแกไข มากกวาจะปลอยใหใครคนใดคนหนงเปนคนแบกรบ เราตองคดเรองการศกษาในวงทกวางกวาทเคยทาและเคยเปนอยคอ ตองคดรวมถงการพฒนาเครอขายพอแม ผปกครอง ชมชน สถาบนการศกษา ประชาชนในทกภาคสวน หวใจของคณภาพการศกษาอยทโรงเรยน การปฏรปการศกษาจะไมเกดผลอะไรเลย ถาไมสามารถเปลยนแปลงใหโรงเรยนสรางการเรยนรทมคณภาพได เพราะเมอโรงเรยนและครไมมคณภาพ เราจะคาดหวงใหนกเรยนมคณภาพไดอยางไร หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 15.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 15.2 ในแนวการศกษาหนวยท 15 ตอนท 15.2

45 

 

ตอนท 15.3 ปญหาดานนกเรยน โปรดอานแผนการสอนประจาตอนท 15.3 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมทงปฏบตกจกรรมในแตละตอน หวเรอง เรองท 15.3.1 ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน เรองท 15.3.2 ปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยน เรองท 15.3.3 ปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน แนวคด 1. ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน จากผลการประเมนคณภาพการศกษารอบแรก พบวา มผลสมฤทธทางการเรยนระดบตามากในทกกลมสาระการเรยน ปจจยทมผลตอผลสมฤทธม 4 ปจจย คอ ปจจยเกยวกบตวผเรยน ปจจยเกยวกบตวผสอน ปจจยเกยวกบหลกสตรและเนอหาวชา และปจจยเกยวกบสงแวดลอม 2. ปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยนทพบเสมอ ๆ และไมรนแรงแตเปนอปสรรคตอการเรยนการสอน ปญหาลกษณะนตองไดรบแกไข ปญหาทพบมกเกยวการไมตงใจเรยน ความเครยดหรอความกดดน การโกหกและคยโออวด การถกกดกนออกจากกลมเพอน แนวทางการแกไขใชการเสรมการรคณคาตนเองในชนเรยน โดยยดหลกการ การยอมรบ ความจรงใจ และความรวมรสก 3. ปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน ประกอบไปดวยปญหาตาง ๆ ทอยในสภาพแวดลอมรอบ ๆ ตวนกเรยน เปนปญหาทสาคญอยางหนงทสงผลตอตวนกเรยนโดยตรง ปญหานจะกระทบไปถงสภาพจตใจของนกเรยนโดยตรงทาใหไมพรอมทจะเรยน ขาดความตงใจเรยนทาใหเรยนไมเขาใจ วตถประสงค เมอศกษาตอนท 15.3 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. วเคราะหปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนได 2. วเคราะหปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยนได 3. วเคราะหปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยนได

46 

 

เรองท 15.3.1 ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน หมายถง ความรหรอทกษะทไดจากการเรยนรในรายวชาตาง ๆ ทกาหนดไวในหลกสตร หลกสตรในแตละระดบไดกาหนดหลกการไวแตกตางกน แตหลกสาคญทมงเนน คอ เพอใหผเรยนมความร ความสามรถและนาความรไปใชประโยชนได ดงนน การทจะพจารณาวาผเรยนสมฤทธผลตามหลกสตรหรอไม ตองใชเครองมอวด ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ซงเปนแบบทดสอบมาตรฐานทโรงเรยนสรางขน หรอเปนแบบทดสอบมาตรฐานของชาต ขอคาถามในแบบทดสอบสอดคลองกบความร ทกษะและคณลกษณะทกาหนดไวในหลกสตรของแตละรายวชา

เออมพร หลนเจรญ และคณะ (2552) ไดทาการศกษาคะแนนผลการสอบ O-NET ในระหวางป 2548-2552 พบวา คะแนนผลการสอบในระยะ 2 ปแรก นกเรยนไดคะแนนไมถงครงของคะแนนเตม โดยเฉพาะวชาคณตศาสตรและภาษาองกฤษ ซงมคะแนนตากวาครงมากและมผสอบบางคนสอบได 0 คะแนน ซงสะทอนใหเหนวาคณภาพของนกเรยนทจบชน ม. 6 ยงไมมคณภาพอยในระดบทนาพอใจ และปญหาคะแนนผลการสอบ O-NET ตาไดเกดขนอยางตอเนอง ซงขอยกตวอยางผลการสอบในปการศกษา 2558 ดงน

คะแนนเฉลยผลการทดสอบ O-NET ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2558 เมอพจารณาจาแนกตามรายสาระ พบวา วชาภาษาไทย มคะแนนเฉลย 49.33 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระการอาน (60.82) รองลงมา คอ สาระการเขยน (55.06) วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คะแนนเฉลย 49.18 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระหนาทพลเมอง วฒนธรรมและการดาเนนชวตในสงคม (60.52) รองลงมา คอ เศรษฐศาสตร (55.47) วชาภาษาองกฤษ คะแนนเฉลย 40.31 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระภาษาและวฒนธรรม (50.33) รองลงมา คอ สาระภาษากบความสมพนธกบชมชนและโลก (39.49) วชาคณตศาสตร คะแนนเฉลย 43.47 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระจานวนและการดาเนนการ (50.74) รองลงมา คอ สาระเรขาคณต (47.53) และวชาวทยาศาสตร คะแนนเฉลย 42.59 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระสงมชวตกบกระบวนการดารงชวต(47.39) รองลงมา คอ ชวตกบสงแวดลอม (44.12)

คะแนนเฉลยผลการทดสอบ O-NET ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2558 เมอพจารณาจาแนกตามรายสาระ พบวา วชาภาษาไทย คะแนนเฉลย 42.64 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระการเขยน (45.82) รองลงมา คอ สาระการอาน (45.40) วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คะแนนเฉลย 46.24 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระหนาทพลเมอง วฒนธรรมและการดาเนนชวตในสงคม (64.60) รองลงมา คอ ประวตศาสตร (44.37) วชาภาษาองกฤษ คะแนนเฉลย 30.62 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระภาษาเพอการสอสาร (30.90) รองลงมา คอ สาระภาษาและวฒนธรรม (29.15) วชาคณตศาสตร คะแนนเฉลย 32.40 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระพชคณต (50.40) รองลงมา คอ สาระเรขาคณต (39.85) และวชาวทยาศาสตร คะแนนเฉลย 37.63 คะแนน สาระทมคะแนนเฉลยสงสด คอ สาระสงมชวตกบกระบวนการดารงชวต (38.76) รองลงมา คอ สาระสารและสมบตของสาร (38.11)

47 

 

(http://chaisri-nites.hi-supervisory5.net/o-net และ http://www.dailynews.co.th/education/388424)

ทงน ในภาพรวมผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) มคาคะแนนเฉลยเกอบทกวชาสงกวาปการศกษา 2557 แตยงอยในระดบทไมนาพอใจโดยเฉพาะจากคะแนนเฉลยของชนมธยมมคะแนนเฉลยนอยกวาประถมศกษา ซงบงบอกถงความสาเรจของการจดการศกษาทลดลงในระดบมธยมศกษา และจากทสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาไดดาเนนการประเมนคณภาพภายนอก รอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) เพอยกระดบมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษาทกแหง เมอพจารณาผลการประเมนคณภาพของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานทมผลการประเมน “ไมรบรองมาตรฐาน” พบวา สถานศกษาสวนใหญไมผานเกณฑมาตรฐานในตวบงชท 5 วาดวยผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ทมเกณฑการพจารณาจากรอยละของผเรยนทไดคะแนนผลการทดสอบของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาตมากกวาขดจากดลางของคาเฉลยผลการทดสอบแตละกลมสาระการเรยนรในชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 ปจจยทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน ทวศกด จนดานรกษ (2557) ไดกลาวถง ปจจยทผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบใดขนอยกบหลายอยาง และปจจยตาง ๆ จะมนมอทธพลรวมกนและสงผลตอผลสมฤทธทางการศกษาของผเรยน ผเขยนขอนาปจจยมาจาแนกเปน 4 ปจจย คอ ปจจยเกยวกบตวผเรยน ปจจยเกยวกบตวผสอน ปจจยเกยวกบหลกสตรและเนอหาวชา ปจจยเกยวกบสงแวดลอม

1. ปจจยเกยวกบตวผเรยน ประกอบดวย 1.1 ลกษณะของผเรยน เกยวของกบอาย เพศ เชาวนปญญาของผเรยน พนฐานทางวฒนธรรมและครอบครว ความสามารถของผเรยนจะขนอยกบลกษณะทกลาวมา 1.2 พฒนาการของผเรยน ความสามารถของผเรยนเกยวของกบพฒนาการดานความรความคดและพฒนาการดานรางกาย 1.3 ทกษะของผเรยน เกยวของกบพนฐานดานทกษะทจาเปน เชน ทกษะการเรยนร ทกษะการจดการความรในเนอหาจาเปนตองมกอนการเรยนรเนอหาเพมเตม

1.4 พนฐานทางประสบการณ เปนพนฐานทแตละคนมมาตงแตวยเดกจนเตบโตถงวยเขาสระบบการศกษา เชน การอบรมเลยงดทางครอบครว การใชเวลาวาง อาชพและการศกษาของพอแมผปกครอง สงคมของครอบครว 1.5 เจตคตตอการเรยนของผเรยน เกยวของกบการเรยนอยางมเปาหมายในชวต มความสนใจ มความพากเพยรพยายาม เพอใหประสบความสาเรจ

48 

 

1.6 การเหนคณคาในตนเองและผอนของผเรยนจะทาใหเหนคณคาของการเรยน การเหนคณคาในตวเองเรองวชาการ วชาชพ และลกษณะสวนตน และการเหนคณคาของผอน สงอน เชน เหนคณคาของความงาม ศลปะ วฒนธรรม เหนคณคาของศาสนา เหนคณคาของการมสมพนธภาพกบโรงเรยน ชมชน และเพอน เปนตน 2. ปจจยเกยวกบตวผสอน เกยวของกบวธสอน ปฏสมพนธระหวางผสอนกบผเรยน ทกษะการจดการชนเรยนและการสรางปฏสมพนธระหวางผเรยน เจตคตของผสอนทมตอผเรยนและมตอวชาทสอน ตลอดจนบคลกภาพของผสอน 3. ปจจยเกยวกบหลกสตรและเนอหาวชา เกยวของกบธรรมชาตของวชา การกาหนดขอบเขตเนอหาสาระ การจดระบบและจดลาดบเนอหาสอดคลองกบความตองการของผเรยนทาใหผเรยนมความสนใจหรอไมสนใจรยนทาใหสงผลถงผลสมฤทธทางการเรยน 4. ปจจยเกยวกบสงแวดลอม เกยวของกบการมสวนรวมของผปกครองและชมชนในการจดการศกษารวมกบโรงเรยน ตลอดจนวถชวตความเปนอยของชมชนรอบ ๆ โรงเรยน นอกจากนยงหมายรวมถงนโยบายของการจดการศกษาของชาตทเนนความสาคญกบผลสมฤทธทางการเรยน เชน การคดเลอกนกเรยนเขาเรยนตอ ในระดบตาง ๆ และการเรยนตอระดบอดมศกษา ปญหาผลสมฤทธทางการศกษาของนกเรยนอยในระดบตา เปนปญหาระดบชาตสาหรบประเทศไทย ถาเทยบกบประเทศเพอนบานเราแลวยงตามหลงหลายประเทศ ปญหานตองดาเนนการแกไขหลาย ๆ ดานพรอมกนไป และดวยความรวมมอทกฝายทงระดบนโยบายจากภาครฐ การมงมนและหาวธการแกไขจากฝายสถาบนการศกษา และความรวมมอจากผปกครองตลอดจนชมชน การพฒนาผลสมฤทธของนกเรยน

การพฒนาคณภาพการศกษาเปนแนวทางเพอยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน ใหนกเรยนมพฒนาการทางการเรยนรใหอยในระดบทดขนมแนวทางทพอสรปไดดงน

1. ปรบปรงพฒนากระบวนการจดการเรยนร โดยจดกจกรรมการเรยนรทเนนใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง การใชสอของจรงประกอบการจดการเรยนร การศกษาจากแหลงเรยนรทงในและนอกสถานศกษา การเชญวทยากรภายนอกทมความรความสามารถเขามาสนบสนนการจดการเรยนรในกลมสาระการเรยนรทตองการคนทมความสามารถพเศษดานตาง ๆ เชน ชางตดผม ชางเสรมสวย ชางเยบผา เปนตน

2. พฒนาครผสอน โดยการสงเสรมใหครผสอนมความพรอมในการจดการเรยนการสอน สนบสนนใหครเขารบการประชม อบรมเพอพฒนาความรความสามารถและทกษะ การศกษาดงานตามสถานททประสบผลสาเรจในดานตาง ๆ เชน สถานศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนสง ตลอดจนการสนบสนนดานเอกสาร และการนเทศภายในโรงเรยน

49 

 

3. จดใหมการสอนซอมเสรมและสงเสรมใหผเรยนทมความสามารถดานตาง ๆ เขารวมการแขงขนความสามารถอยางตอเนอง โดยจดกจกรรมการสอนซอมเสรมแกผเรยนทเรยนรชา ในชวงนอกเวลาเรยน และการสนบสนนสงเสรมใหผเรยนทมความสามารถพเศษดานตาง ๆ เชน วชาการ ศลปะ ดนตร กฬา

4. สงเสรมการทางานเปนกลมและแสวงหาความรวมมอ โดยการสรางบรรยากาศการทางานแบบกลยาณมตร การใชปฏสมพนธทางบวก ความอดทนอดกลน ความมงมนตงใจ ความเขาใจเหนใจ ความยตธรรม การยดหยนในการปฏบต การสนบสนนชวยเหลอ และการใหเกยรตซงกนและกน

5. จดใหมการพฒนาหลกสตรและเนอหาวชาอยางตอเนอง เพอกาหนดขอบเขตเนอหาสาระ การจดระบบและจดลาดบเนอหาสอดคลองกบความตองการของผเรยนทาใหผเรยนมความสนใจ 6. สงเสรมการมสวนรวมของผปกครองและชมชนในการจดการศกษารวมกบโรงเรยน รวมถงนโยบายของการจดการศกษาของชาตทเนนใหความสาคญกบผลสมฤทธทางการเรยน

50 

 

เรองท 15.3.2 ปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยน ครนอกจากจะตองทาหนาทจดการเรยนรใหนกเรยนแลวยงตองคมชนเรยนเพอนาใหนกเรยนไดพฒนาความรไปสปาหมายทกาหนดไว สาเหตสวนหนงททาใหครเครยดขณะดาเนนการจดการเรยนการสอนเนองมาจากปญหาพฤตกรรมของผเรยนททาใหการสอนไมราบรน วธการคมชนเรยนของครมเปาหมายใหนกเรยนรบผดชอบตอพฤตกรรมการเรยนและพฤตกรรมทวไปของตนเอง ภาวะเชนนจะเกดเรวหรอชาขนอยกบอาย และวฒภาวะของนกเรยนแตละคน สงสาคญประการแรกครควรคมชนเรยนโดยไมทาใหนกเรยนสญเสยการเหนคณคาตนเอง อกประการหนงครควรแยกแยะถงความพอดทจะปฏบตตอนกเรยนทมปญหาพฤตกรรมในชนเรยนโดยตงใจทาพฤตกรรมนน กบนกเรยนทไมไดตงใจใหเกดพฤตกรรมนนขนเนองจากมความแตกตางระหวางสองพฤตกรรมนอยจงเปนหนาททครตองมความรอบคอบในการแยกพฤตกรรมใหออกเพอใหเกดผลกระทบกบนกเรยนนอยทสด

ปญหาพฤตกรรมนกเรยนทไมรนแรง ทวศกด จนดานรกษ (2557) ไดกลาวถง ปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชนเรยนหรอในโรงเรยนทพบเสมอ ๆ และไมรนแรงแตเปนอปสรรคตอการเรยนการสอน ปญหาลกษณะนตองแกไขทชนเรยนหรอในโรงเรยน ไดแก 1. การไมตงใจเรยน นกเรยนทไมตงใจเรยน เชน สงเสยงดง คยกน เลนกน การใชโทรศพทในหองเรยน การนาหนงสอทไมเหมาะสมมาอานขณะทครสอน หรอไมทาการบานหรองานทครมอบหมาย 2. การกาวราว นกเรยนทมพฤตกรรมกาวราว มกจะแสดงการตอตานกบกฎระเบยบในโรงเรยนหรอแมแตมพฤตกรรมทกาวราวกบครในขณะมการเรยนการสอน หรอกอเหตทะเลาะววาทกบนกเรยนคนอน ถาพฤตกรรมกาวราวอยในระดบรนแรงมาก ๆ อาจถงกบใชอาวธทารายเพอนนกเรยนหรอแมแตตวครเองกอาจถกทาราย 3. ความเครยดหรอความกดดน นกเรยนบางคนอาจมความเครยดหรอความกดดน สาเหตอาจจะมาจากทางบาน หรอสาเหตทเกดจากทางโรงเรยน เชน ถกเพอนรงแก คดวาเพอนดหมนเหยยดหยาม หรอความวตกกงวลเกยวกบการเรยน เกยวกบสขภาพ เกยวกบเพศตรงขาม 4. การโกหกและคยโออวด นกเรยนบางคนอาจเรยกรองความสนใจโดยการเลาเรองโกหก หรอตลกขาขนหรอคยโออวด นกเรยนบางคนไมเปนทยอมรบของเพอน จงแสดงพฤตกรรมดวยการโกหกและคยโออวด 5. การถกกดกนออกจากกลมเพอน นกเรยนทมพฤตกรรมทเปนปญหา เชน เหนแกตว ชอบดถกคนอน ชางฟองในเรองทไมเปนจรง รษยา พดจาหยาบคาย หรอชอบรงแกเพอน อาจกลายเปนบคคลทเพอนไมยอมรบ นกเรยนทเรยนชา หรอมความบกพรองทางรางกาย

51 

 

การแกปญหาพฤตกรรมนกเรยนทไมรนแรง ปญหาพฤตกรรมนกเรยนทไมรนแรงมกเกดในชนเรยนหรอในโรงเรยน ดงนนการแกปญหาจงตองหาแนวทางแกไขทชนเรยนหรอในโรงเรยนทนท ในทนขอเสนอแนวทางแกไขเปน 2 แนวคด คอ การเสรมสรางใหผเรยนรคณคาของตนเองในชนเรยน และการทาหองเรยนใหเปนหองเรยนสรางสรรค 1. การเสรมสรางใหผเรยนรคณคาของตน ผเรยนทรคณคาของตนจะมความเชอมนในตนเองในดานการเรยน การมปฏสมพนธกบคนอน สามารถแกปญหาทางการเรยนของตนเองได มนสยใฝรใฝเรยน กระตอรอรนทจะรบการเปลยนแปลงหรอสงทาทายใหม ๆ นอกจากนเขาจะรจกตนเองจงตงเปาหมายของการเรยนและอาชพในอนาคตไดสอดคลองกบความสามารถ และความสนใจของตนเอง พจารณาการรคาของตนเกดขนแบบเปนลาดบขนแสดงดงภาพ

การรคาของตนโดยรวม 

ดานวชาการ 

คณตศาสตร

วทยาศาสตร

ภาษา

อน ๆ

ดานทไมไชวชาการ 

ดานสงคม 

ดานกายภาพ 

ความสมพนธในครอบครว 

ดานความสมพนธในสงคม 

บคลกภาพ 

ทกษะตาง ๆ 

ภาพแสดงลาดบขนการรคณคาของตนเอง ทมา: ทวศกด จนดานรกษ ประมวลสาระชดวชาประสบการณวชาชพประกาศนยบตรบณฑตหลกสตรและการสอน เรองท 15.3.2

52 

 

จากภาพอธบายไดวา พฒนาการรคณคาของตนเองโดยรวมเปนผลของความสมพนธระหวางบคคลภายในครอบครว พฒนาและสรางสมขนทละนอยกอนมารบอทธพลจากทางโรงเรยนและสงคม ซงผเรยนจะใชชวตและทางานในอนาคต อทธพลภายนอกครอบครวเหลานจะลดความสาคญลงไปจนผเรยนกลายเปนผกาหนดตนเอง นาตนเองได กลาวไดวา ผเรยนในโรงเรยนจะไดรบการสงเสรมการรคณคาของตนเองจากบคคลทแวดลอมผเรยน คอ คร พอ แม และเพอน ๆ จะเหนไดวาลาดบขนการรคาของตนเองจะถกแบงออกเปนสองดาน คอ ดานวชาการ กบดานทไมใชวชาการ บคคลทรคณคาของตนเองดานวชาการจะมองเหนคาของตนทมความสาคญกบศาสตรตาง ๆ สวนบคคลทรคณคาตนเองทไมใชวชาการกจะมองเหนความสาคญในตนวามความสาคญกบสงคมไมวาจะเปนในครอบครวตนเองหรอความสมพนธในสงคม ในสวนทเปนกายภาพกจะมองเหนความสาคญของตนในสวนบคคลก ทกษะตาง ๆ

การเสรมการรคณคาตนเองในชนเรยน (ทวศกด จนดานรกษ, 2557) ยดหลกการตอไปน 1. ครตองสรางสมพนธภาพทเปนมตรและอบอนกบผเรยน พฤตกรรมของครทสนบสนนสมพนธภาพทเปนมตรและอบอน ไดแก การยอมรบ ความจรงใจ และความรวมรสก การยอมรบ หมายถง การไมวพากษวจารณบคลกภาพและการกระทาของผเรยน ยอมรบบคลกภาพตามความเปนจรง ความจรงใจ หมายถง การแสดงตวตนทแทจรง ไมเสแสรง การปกปดตวตนทแทจรงจะเปนอปสรรคตอการสอสารและไวเนอเชอใจกน และทาใหเกดความเครยด ความรวมรสก หมายถง ความพยายามทาความเขาใจความรสกทแฝงอยภายใตการกระทาหรอคาพดของคน ๆ นน อปมาเหมอนคากลาววา “เอาใจเขามาใสใจเรา”

การแกปญหาพฤตกรรมนกเรยนในชน ครจงตองหลกเลยงการเปรยบเทยบนกเรยนทมปญหาพฤตกรรมกบนกเรยนคนอน ครตองไตรตรองวาเพราะเหตใดผเรยนจงทาพฤตกรรมเชนนน แลวตดสนใจลงมอแกปญหาใหตรงจด 2. ครจดกจกรรมในหองเรยนเพอปลกฝงพฤตกรรมการยอมรบ ความจรงใจ และความรวมรสกระหวางผเรยน เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกทเขาไมกลาแสดงออก และเปนการใหประสบการณแกผเรยนไดคดไตรตรองยอนทวนตนเอง รปแบบของกจกรรมอาจทาในลกษณะ - กจกรรมนาเขาสบทเรยน หรอกจกรรมสอดแทรกในการสอนตามปกต เชน ใหนกเรยนเขยนคาแสดงอารมณตาง ๆ ใสเศษกระดาษแลวใสไวในกลอง ผเรยนผลดกนเขามาหยบกระดาษและแสดงอาการตามทเขยนไวโดยไมตองพด นกเรยนคนอนเดาวาอารมณใด หรอกจกรรมใหนกเรยนเขยนสวนดของเพอนแตละคนในหองเรยน แตละคนรวบรวมกลบไปอานทบาน

- การใชรปแบบการเรยนแบบรวมมอ บรณาการกบการสอนทกวชา - การจดกจกรรมเสรม เพอสงเสรมใหผเรยนมโอกาสแสดงความสามารถของตนเอง

53 

 

2. การทาหองเรยนใหเปนหองเรยนสรางสรรค มจดมงหมายใหนกเรยนแสดงพฤตกรรมทอานวยประโยชนทงตอตนเอง ตอผอน และตอสงคมทวไปเพอลดพฤตกรรมทเปนปญหา โดยหลกเลยงการจดชนเรยนดวยวธ ขมข ตาหนตเตยน ลงโทษหรอใหรางวล แตใชหลกการตอไปน 2.1 การสอนใหผเรยนสรางขอตกลงเกยวกบวนยและมารยาทในชนเรยน เชน

- การชวยเหลอกนเปนเรองปกต - แตละคนมความเกงดานใดดานหนง - เราเหนคณคาของความเกงทกประเภท - ทกคนเปนสวนหนงของหองน

2.2 การจดสงแวดลอมเพอสงเสรมการเรยนร สงแวดลอมม 3 ประเภท คอ 2.2.1.สงแวดลอมทางกายภาพ เชน โตะเรยน ชนวางหนงสอ อปกรณการเรยน ทวาง

ระหวางโตะเรยน แสงสวางและการตกแตงใหนามอง 2.2.2 สงแวดลอมดานการเรยนการสอน คอ การสอนทใหนกเรยนเปนศนยกลางการ

เรยนร ไดแก ความซบซอนของเนอหาเหมาะสมกบผเรยน นกเรยนมโอกาสประสบผลสาเรจ บทเรยนมความสมพนธเชอมโยงกน ครตรวจสอบตดตามการทางานของนกเรยนอยางตอเนอง ครใหเวลาแกนกเรยนอยางเพยงพอ ความสาเรจหมายรวมทงบรรลเปาหมายและไดผลงาน ครเขาใจนกเรยนของตนเองเปนรายบคคล ครสอนใหนกเรยนรบผดชอบการเรยนดวยตนเอง นกเรยนมความสนใจ ความมงมน ประเมนผลอยางจรงจงและใหผลปอนกลบแกผเรยน ครสอนใหนกเรยนเรยนรทจะถามและฝกตงคาถามทด การดาเนนการสอนนาสนใจและตอเนอง

2.2.3 สงแวดลอมดานการจดการชนเรยน หวใจสาคญของการจดการชนเรยน ยดแนวทาง 3 ประการคอ ปองกนกอนเกดปญหาพฤตกรรม สงเสรมและสนบสนนพฤตกรรมพงประสงค และแกไขพฤตกรรมทไมพงประสงคทเกดขนแลว

54 

 

เรองท 15.3.3 ปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน

เดกและเยาวชนทจะมพฒนาการครบถวนทกดานทงรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา และจตวญญาณ ขนอยกบการอบรมเลยงดของครอบครว กลมเพอนเปนกลมทมอทธพลตอเดกและเยาวชน โดยเฉพาะอยางยงในชวงวยรนตอนตน เนองจากเปนชวงวยทเดกแสวงหาความเปนอตลกษณแหงตน ชมชนและสงแวดลอมถกมองวาเปนปจจยแวดลอมทอยหางจากเดกและเยาวชนออกไปอกขนหนง ซงหมายความวา หากเดกไมไดรบการดแลทดจากครอบครว และเตบโตขนในสภาพทถกละเลยใหอยกบกลมเพอนซงมความเสยง ชมชนทอยรอบตวเดกมหนาททจะตอง “รบผดชอบ” ในการดแลใหเดกและเยาวชนนนไดรบการชวยเหลอและเขาถงระบบการดแลใหเตบโตขนอยางเหมาะสม หากเดกยงถกละเลย หรอถกละเมดสทธจะนามาซงปญหาทหนวยงาน ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ตองเขามามสวนแกไข กอนทภาวะไมพงประสงคทเกดขนกบเดกและเยาวชนจะกลายเปนปญหาของสงคมสถานการณปญหา โอกาสและความเสยงตาง ๆ ในชวตของเดกและเยาวชนจงไมไดเกดขนโดยปราศจากทมาทไป แตเกยวของกบสถานการณในดานสงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง ในเรองนผเขยนจะกลาวถงปญหาและแนวทางแกไขไวดงน

สาเหตของปญหาสภาพแวดลอมทางสงคมของนกเรยน

สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2556) ไดกลาวถง สงแวดลอมทอยรอบตวของนกเรยนเปนสงทสงผลตอการเรยนรของนกเรยนทกคนมทงสงทดและสงทไมด ซงผรบผดชอบวางแผนดานการศกษาของเดกและเยาวชนตองพจารณาถงสาเหตตาง ๆ เพอหาแนวทางในการแกไขปญหา ดงตอไปน 1. ความยากจน ภาวะวกฤตเศรษฐกจ ทาใหครอบครวจานวนมากประสบปญหาความ เดอดรอนดานเศรษฐกจ สงผลกระทบตออาชพและรายไดโดยตรง หวหนาครอบครวตกงาน ทาใหขาดรายไดจนเจอครอบครว 2. การแพรระบาดของสารเสพตดพบมากในกลมวยรนทงหญงและชาย สาเหตของปญหาสวนใหญมาจากครอบครวเปนปจจยสาคญ บดามารดาหยาราง เดกขาดความอบอน ไดรบการเลยงดแบบอสระปลอยตามสบาย ทาใหขาดทพง หรอการชแนะใหคาปรกษา ทาใหขาดการควบคมตนเอง พกอาศยอยในบรเวณทซอขายสารเสพตด และเพอนมสวนสาคญทชกจงใหเรมเสพสารเสพตด

3. พฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรนและผใชแรงงาน นาไปสการตตเชอทางเพศสมพนธทรายแรงและเสยชวตจากโรคเอดส ทาใหแพรเชอไปยงสมาชกในครอบครว เมอพอแมตดเชอและเสยชวตลง ลกทยงไมสามารถพงพาตนเองไดกลายเปนเดกกาพราไรทพง

4. ปญหาความรนแรงในครอบครว การขาดความรกความอบอน ขาดแบบอยางทด การกระทารนแรงตอเดกและสตรในครอบครวมแนวโนมเพมขน สาเหตสวนใหญเกดจากความไมรบผดชอบตอครอบครว

55 

 

ของผปกครอง อานาจหรออารมณในการตดสนปญหาและมพฤตกรรมมวเมาในสงเสพตด ทาใหเกดการทะเลาะววาท และทารายกนทงทางรางกาย และจตใจ

5. สมพนธภาพภายในครอบครวเสอมถอยลง พอ-แม-ลก ไมไดทาบทบาทหนาทของตนเตมท ละเลยการอบรมปลกฝงจรยธรรม คณธรรม คานยม รวมทง การหลอหลอมบคลกภาพและพฤตกรรมทพงประสงค ผลกภาระโดยใหเปนหนาทของสถาบนอนในสงคมมากขน เชน สถาบนการศกษา สอมวลชน ฯลฯ

6. เดกถกทอดทง ไมไดรบการอบรมเลยงดเพอใหมพฒนาการเหมาะสมตามวย ขาดความรกความเอาใจใสจากพอแม ผเลยงด มทงเดกถกทอดทงปลอยปละละเลย เดกกาพรา เดกพการ เดกดอยโอกาสทางสงคม ซงจาเปนตองไดรบการพฒนาตามศกยภาพ 7. ผสงอายถกปลอยใหอยตามลาพง ไมไดรบความสนใจดแลเทาทควร โดยเฉพาะผสงอาย ในชนบทเปนจานวนมากถกทอดทงใหรบภาระเลยงดหลาน เนองจากพอแมไปประกอบอาชพตางถน ทาใหผสงอายทอยในวยควรจะไดพกผอน ตองรบผดชอบดแลเดกทยงชวยตนเองไมได ในภาวะทผสงอายเองกตองการใหดแลเกอหนน และทาใหเกดชองวางระหวางวย 8. ปฏสมพนธของครอบครวทมตอชมชนและสงคมมแนวโนมลดลง โดยเฉพาะในเขต เมองใหญมลกษณะตางคนตางอยมากขน จงเปนแนวโนมทนาเปนหวง เพราะการทสมาชกในสงคมไมไดสงสรรครวมมอกน โอกาสทจะสรางพลงในการพฒนาสงคมและประเทศชาตจะเปนไปดวยความยากลาบากมากขน

จากสภาวการณปญหาตาง ๆ ของเดกและเยาวชนทไดกลาวมาในตอนตนไดสงผลถงตวเดกและเยาวชนแลวสงผลไปยงการจดกาเรยนการสอนแกนกเรยนโดยตรง และสงผลกระทบตอไปถงปญหาสงคมททกคนในสงคมตองตระหนกถงปญหาและหาแนวทางในการแกปญหาทจะเกดขนพอจะสรปสาเหตได ดงน

สาเหตททาใหเกดปญหาในครอบครว ไดแก การขาดความรบความอบอนทาใหเกดความรนแรงในครอบครว สมพนธภาพในครอบครวทนอยลง

สาเหตททาใหเกดพฤตกรรมไมเหมาะสมของเดกและเยาวชน ไดแก ความรนแรงในครอบครว ผปกครองละเลยการอบรม ปฏสมพนธของครอบครวตอสงคมลดลง

สาเหตททาใหเกดภาวะเสยงตอเดกและเยาวชน ไดแก การแพรระบาดของสารเสพตด พฤตกรรมเสยงทางเพศ

สาเหตททาใหเกดการสญเสยทเกดขนกบเดกและเยาวชน ไดแก ภาวะทางเศรษฐกจ เดกถกทอดทง ผสงอายถกปลอยใหอยดแลเดกตามลาพง แนวทางในการแกไขนนจะมแนวทางในการแกปญหา 4 แนวทาง แนวทางในการแกปญหาอาจจะมแนวทางตาง ๆ ทแตกตางกนหลายแนวทาง ซงผเขยนขอนาเสนอเปนแนวทางหลกทเกดจากปญหาตาง ๆ ดงน

56 

 

1. การแกปญหาในครอบครว ปญหาในครอบครวเปนปญหาทเกดจากความขดแยงของคนในครอบครว เมอเกดความขดแยงขนในครอบครว พอแม ผปกครองควรหลกเลยงการใชความรนแรงตอกน ซงจะกอใหเกดผลกระทบตออารมณและความรสกของเดก ผปกครองจะตองทาความเขาใจกบปญหาเสมอวาปญหาทเกดขนทกคนในครอบครวมสวนเกยวของกบปญหาไมใชเดกและเยาวชนเปนผสรางฝายเดยว ผปกครองควรทาหนาทเปนผปกครองทดของเดกและเยาวชน ไมควรโทษเดกและเยาวชนวาเปนคนทคอยสรางปญหา ฉะนนหนาททสาคญของผปกครอง คอ การมอบความรกความอบอน การสรางความเขาใจซงกนและกนของสมาชกในครอบครว มอบโอกาสทเหมาะสมแกเดกและเยาวชน ปญหาทเกดขนกบเดกและเยาวชนกจะคอย ๆ หมดไปจากสงคมไทย

2. การแกปญหาพฤตกรรมไมเหมาะสมของเดกและเยาวชน เมอเดกและเยาวชนมพฤตกรรมทไมเหมาะสม เปนการอยากทจะใหเดกและเยาวชนไดหนกลบมามองอนาคตตวเองใหม เพราะเมอเขาไดเขาไปอยในวงจรอบาท และถาพอแมผปกครองยงไมใหความสาคญกบปญหาเดกและเยาวชนกเปนเรองยากเขาไปอก ซงอาจเปนการสงเสรมในทางออมอกทางหนงทจะทาใหเดกและเยาวชนมคณภาพชวตทตาลง ฉะนนวธทดทสด คอ การหนหนาคยกนระหวางผปกครองและตวของเดกและเยาวชนเอง สงทควรทาเปนอนดบแรกสาหรบผปกครอง คอ ตองมเวลาใหคาปรกษาอยางสมาเสมอใหเดกเหมอนกบทใหเวลากบงาน หลงจากนนจงสรางความผกพนใหกบเดก โดยใหความเปนกนเองมากทสดเปนพอแมทดและเปนมตรทดตอลก เปนแบบอยางทดใหแกลก ตอมาคอการพดคยกนระหวางสมาชกในครอบครวใหมากทสด นามาซงความเขาใจและรบรปญหาของกนและกน ควรชแนะแนวทางแตไมควรไปสงสอน เพราะจะทาใหเกดการตอตานขน ปญหาทกอยางกจะคอย ๆ คลคลายลงในทสด

3. การแกปญหาเรองภาวะเสยงตอเดกและเยาวชน เมอเดกและเยาวชนตกอยในภาวะเสยง การแกปญหาตองเรมทพอแมผปกครองตองซอสตยตอตวเองตอลกกอนเปนอนดบแรกและยอมรบกบปญหาทเกดขนจรง สงคมกเชนกนควรเนนการปองกนปญหาเดกทอยในภาวะเสยในเชงรกมากกวาเชงตงรบ เพราะปจจบนนสงคมเนนการตงรบเปนสวนใหญ จงทาใหไมรวาตนตอของปญหาทแทจรงนนอยตรงไหน ซงการแกปญหาดงกลาวแกไขไดไมยาก ถาทกคนรวมมอกนลดทฐสวนตวของแตละคนออกจากจตใจและยอมรบความจรงใหไดวาทกคนในสงคมมสวนทาใหเกดปญหา แลวหนมาสรางจดสมดลใหกบสงคม สรางภมคมกนใหกบเดกและเยาวชนทกาลงจะเปนอนาคตของชาต ไมควรมความคดวาปญหาดงกลาวไมเกยวของกบตวเรา ใหคดใหมวาปญหาทเกดขนสงผลกระทบตอตวเราไมดานใดกดานหนง จงตองชวยกนแกไขโดยดวนเพออนาคตทดของสงคมไทย

4. การแกปญหาเรองของการสญเสย เมอเดกและเยาวชนไดรบความสญเสยจากปญหา คนทวไปจะคดถงสถานททเดกและเยาวชนจะตองไปอย คอ จะจดสงใหเดกและเยาวชนมาอยตามสถานสงเคราะหตามแตสภาพของปญหาของแตละคน ซงการแกปญหาในขนแรกผปกครองควรประเมนสภาพปญหาในตวของเดกและเยาวชนกอน ถาผปกครองถามเดกวาบานกบสถานสงเคราะหทแหงใดนาอยกวากนคาตอบทไดนาจะเปนบานทมความรกความอบอน ครอบครวควรทจะขอคาปรกษาจากผทสามารถแกไขปญหากอน ครอบครว

57 

 

ควรใชวธการหนงทเรยกวา ครอบครวบาบด เพอชวยบาบด ฟนฟสภาพจตใจ อารมณ และสงคมของเดกและเยาวชนใหกลบมาอยางปกต เมอเดกสญเสยอะไรครอบครวควรมอบสงนนใหกบเดก เชน ทกษะในการจดการกบปญหา แรงจงใจ และโอกาส แตไมไดหมายความวาจะมอบใหเขาเพยงอยางเดยว ควรทจะสงเสรมใหเขาไดมสวนรวมในการแกไขปญหาของตวเขาเองดวยและครอบครวเปนผชแนะแนะนาแนวทาง หลกเลยงการสงสอนโดยตรง เพราะจะทาใหเดกและเยาวชนเกดอาการตอตานและจะไมสามารถแกไขปญหาไดอกตอไป

จากปญหาสภาพแวดลอมตวเดกและเยาวชน ทไดกลาวมาเปนการนาเสนอปญหาและแนวทางแกไขปญหา ททกคนในสงคมตองเขาใจ ตระหนกถงปญหาทเกดขนกบตวเดกและเยาวชน ซงสงตาง ๆ เหลาน จะสงผลถงสภาพแวดลอมตาง ๆ ทางสงคมตามทไดเหนตามขาว เชน เดกคายาเสพตด เดกขรถมอเตอรไซแขงกนบนทองถนนสาธารณะ เดกฆาคนตาย แมวยใส ฯลฯ สงตาง ๆ เหลานลวนแลวแตเปนผลกระทบกนเปนวงจร รวมถงกระทบกบวงการการศกษาทาใหมเดกจานวนมากตองออกจากโรงเรยนไมไดเรยนหนงสอ เมอไมไดเรยนหนงสอจงทาใหขาดโอกาสทจะไดพฒนาแนวคด ความรความสามารถ ทาใหขาดโอกาสในการประกอบอาชพทมรายไดพอเลยงครอบครว จงทาใหเดกทเคยมปญหากลายเปนพอแมทมปญหา ซงจะสงผลไปถงลกทเกดจากพอแมทมปญหา ทาใหกลายเปนเดกทมปญหาอกตอไป ทาใหการแกปญหาไมจบสน ดงนนทกคนในสงคมตองชวยกนแกปญหาไมโยนหนาทใหใครคนใดคนหนงหรอหนวยงานใดหนวยงานหนง ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมทอยรวมกนตองชวยกนแกไขปญหา สรางสภาพแวดลอมทนาอยเหมาะสมกบการพฒนาเดกใหมคณภาพชวตทดตอไป

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 15.3 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 15.3 ในแนวการศกษาหนวยท 15 ตอนท 15.3

58 

 

บรรณานกรรม

กมล รอดคลาย. (2558). ชปญหาการศกษาไทย หลกสตรยงไมสอดคลอง. สบคนวนท 8 มถนายน 2559. จาก http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/672071

กระทรวงศกษาธการ. (2556). บทวเคราะหสถานภาพการพฒนาครทงระบบและขอเสนอแนะแนวทางการ พฒนาครเพอคณภาพผเรยน. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟกจากด.

. (2551). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. กระทรวงศกษาธการ. (2558). อภปญหาหนครปมทแกไมตก 11 ปลกลาม 1.2 ลานลาน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.posttoday.com/analysis/report/401921 กนต อนทวงศ. (2552). แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.otep.go.th/?p=otep- การประชมเชงปฏบตการปฏรประบบการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา. (2556). เรอง ปฏรประบบ

พฒนาครและบคลากรทางการศกษา. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก  http://www.moe.go.th/websm/2013/nov/409.html

การณ สกลประดษฐ. (2559). สพฐ.เปดตวเลขอตรากาลง ครขาด-ครเกน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.dailynews.co.th/education/390191

จไรรตน แสงบญนา. (2556). แนวทางพฒนาคร. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=34920&Key=news_act

จฬาสมพนธ ปท 48 ฉบบท 37 วนจนทรท 19 กนยายน 2548 การขาดแคลนครในระดบการศกษาขน พนฐานตามกลมสาระการเรยนร. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http: //www.research.chula.ac.th/ cu_online/2548/septembert37_2.htm

ชนตา รกษพลเมอง และคณะ. (2547). รายงานการวจยเอกสารสภาวะการขาดแคลนครในระดบการศกษา ขนพนฐานของประเทศไทย. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.

ชยวฒน สทธรตน. (2545). การพฒนากระบวนการการเตรยมความพรอมในการพฒนาหลกสตร สาหรบ คณะกรรมการหลกสตรของสถานศกษา. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลยจฬาลงกรณมหาวทยาลย. . การพฒนาหลกสตรสถานศกษา: ฝนทยงไปไมถง. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://ci.psru.ac.th/article/04-09-2548_21-46-28.doc

ดาวพงษ รตนสวรรณ. (2559). ครม.รบทราบโครงการลดภาระหนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ของธนาคารออมสน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.moe.go.th/websm/2016/feb/067.html

59 

 

ทวศกด จนดานรกษ. (2557). ปญหารวมสมยในสถานศกษาและวชาชพคร. ใน ประมวลสาระชดวชา ประสบการณวชาชพประกาศนยบตรบณฑตหลกสตรและการสอน (หนวยท 15 พมพครงท 5). นนทบร: สาขาวชาศกษาศาสตร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นพนธ นอยจนดา. (2548). การศกษาสภาพและปญหาการปฏรปกระบวนการเรยนร ของครผสอน ระดบ การศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา ฉะเชงเทรา เขต 1 วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร.

ปรชา เมองพรหม. (2558). อภปญหาหนครปมทแกไมตก 11 ปลกลาม 1.2 ลานลาน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.posttoday.com/analysis/report/401921 พฤทธ ศรบรรณพทกษ และคณะ. (2548). การขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐานตามกลมสาระ

การเรยนร. สบคนวนท 27 พฤษภาคม 2559 จาก  http://www.research.chula.ac.th/web/cu_online /2548/septembert37_2.htm

ไพบลย วฒนศรธรรม. (2548). วารสาร NewSchool (สานปฏรป) ฉบบ ธนวาคม 2548 คอลมน “ชวตกบ การเรยนร 091” เรอง ทางออกของปญหาหนสนคร “เงนไมใชปญหา หากเปนสนเชอทมคณภาพ ปลอยแลวไดคน”

มาเรยม นลพนธ และคณะ. (2558). วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจยปท 7 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน 2558)เรอง การประเมนผลการใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ใน โรงเรยนตนแบบการใชหลกสตร

รชนย อมาตยกล. (2556). บทความปญหาของคร คณภาพของคร. สบคนวนท 7 ม.ย. 2559 จากwww.amatyakulschool.com/บทความรชน.doc รงนภา นตราวงศ และคณะ. (2553). สรปผลการวจยนารองการใชหลกสตร หลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน 2551. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สพฐ. กระทรวงศกษาธการ. วรากรณ สามโกเศศ. (2558). อภปญหาหนครปมทแกไมตก 11 ปลกลาม 1.2 ลานลาน. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.posttoday.com/analysis/report/401921

ศรชย กาญจนวาส. (2549). สภาวะการขาดแคลนครสาเหตและแนวทางแกไขปญหา. สบคนวนท 27 พฤษภาคม 2559 จาก http://www.research.chula.ac.th/cu_online/2550/vol_16_1.htm สนต บญภรมย. (2552). การบรหารงานวชาการ. กรงเทพฯ: บคพอยท. สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2556).

นโยบายและยทธศาสตรการพฒนาสถาบนครอบครว พ.ศ. 2547-2556. ใน เอกสารประกอบการประชมนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาครอบครว. ม.ป.ท.

60 

 

สานกงานคณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา. (2553). โครงการสมมนา ทางวชาการเรองบทบาทผบรหารกบการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2. ใน เอกสารประกอบการ สมนา โครงการพฒนาวชาชพผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษาประจาการ 28 พฤศจกายน 2553. ม.ป.ท.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2547). ขอเสนอยทธศาสตรการปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ: โรง พมพเซนจร.

. (2551). สภาวการณการศกษาไทย ป 2550/2551 ปญหาความเสมอภาคแลคณภาพการศกษาไทย กรงเทพฯ: สานกพมพ ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน. . (2556). รายงานการวจยและพฒนารปแบบการพฒนาครและผบรหารสถานศกษาแบบใชโรงเรยนเปนฐานในโรงเรยนขนาดเลกระยะท 2 (ฉบบสรป) กรงเทพฯ: สานกพมพพรกหวานกราฟฟคจากด. สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน. (2556). เปด 6 อปสรรคการทางานคร

ไทย เมอการเรยนรของเดกในศตวรรษท 21 ไมเหมอนเดม. สบคนวนท 8 มถนายน 2559 จาก http://www.qlf.or.th/Mobile/Details?contentId=571 คน

. (2557). การยกระดบคณภาพครไทยในศตวรรษท 21. ใน เอกสารประกอบการประชมวชาการ อภวฒนการเรยนรสจดเปลยนประเทศไทย. ม.ป.ท. สานกผตรวจราชการและตดตามประเมนผล. (2548). การตดตามปญหาอปสรรคการใชหลกสตร

การศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 บนทก ท ศธ 0207/ 2692 ลงวนท 19 กนยายน 2548. ม.ป.ท. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2546ก.). สรปผลการประชมวเคราะหหลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน 27-28 ตลาคม 2546 โรงแรมตรง กรงเทพฯ: (เอกสารอดสาเนา). . (2546ข.). สรปความเหนจากการประชมเสวนาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 5 จด พฤศจกายน 2546 (เอกสารอดสาเนา) . (2548ก.). รายงานการวจยการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานตามทศนะของผสอน กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. . (2548ข.). รายงานการวจยโครงการวจยเชงทดลองกระบวนการสรางหลกสตรสถานศกษาแบบองมาตรฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. สวมล วองวาณช และ นงลกษณ วรชชย. (2547). การประเมนผลการปฎรปการเรยนรตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 พหกรณศกษา. ใน เอกสารการประชมทางวชาการการวจยเกยวกบการปฏรปการเรยนร โดยสานกงานเลขาธการสภาการศกษากระทรวงศกษาธการ วนท 19-20 กรกฎาคม 2547. ม.ป.ท.

เออมพร หลนเจรญ และคณะ. (2552). รายงานการวจยเรองปจจยเชงสาเหตททาใหคะแนนการทดสอบ O-NET ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 และชนมธยมศกษาปท 6 ตา. สถาบนการทดสอบ ทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน).

61 

 

Kittisunthorn, C., (2003). Standards-based curriculum The first experience of Thai teachers. Doctoral Dissertation, Jamia Islamia University, Delhi, India.

Nutravong, R., (2002). School-based curriculum decision-making A study of the Thailand reform experiment. Doctoral Dissertation, Indiana University, Bloomington. U.S.A.