หน่วยที่ 12 กลุ่มประเทศทางเศรษฐกิจ ·...

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

หนวยท 12

กลมประเทศทางเศรษฐกจ

อาจารยวชดา สาธตพร

อาจารย ดร.สตธร ธนานธโชต

ชอ อาจารยวชดาสาธตพรวฒ ร.บ.(การปกครอง)จฬาลงกรณมหาวทยาลย รอ.ม.(การจดการภาครฐและภาคเอกชน)สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรต�าแหนง อาจารยประจ�าส�านกนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒหนวยทเขยน หนวยท12

ชอ อาจารยดร.สตธรธนานธโชตวฒ ร.บ.(การปกครอง)จฬาลงกรณมหาวทยาลย ร.ม.(การปกครอง)มหาวทยาลยธรรมศาสตร Ph.D.inPoliticalScience(ComparativePoliticsandAmerican Government)UniversityofUtahต�าแหนง อาจารยประจ�าส�านกวจยและพฒนา สถาบนพระปกเกลาหนวยทเขยน หนวยท12

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

12-2 ความคดทางการเมองและสงคม

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา ความคดทางการเมองและสงคม

หนวยท 12 กลมประเทศทางเศรษฐกจ

ตอนท12.1 ความหมายประเภทและแนวคดวาดวยกลมประเทศทางเศรษฐกจ12.2 กลมประเทศทางเศรษฐกจแบบภมภาค12.3 ผลกระทบและความทาทายของกลมประเทศทางเศรษฐกจ

แนวคด1.กลมประเทศทางเศรษฐกจคอกลมของประเทศทรวมตวกนในรปแบบการจดท�าขอตกลงเขต

การคาเสรหรอจดตงองคกรเพอเขาไปด�าเนนกจกรรมในระบบการคาระหวางประเทศรวมกน2. ประเทศตางๆไดมการรวมตวกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจเพอสรางความรวมมอระหวาง

กนในทวทกภมภาคของโลกทงในยโรปอเมรกา เอเชยและแอฟรกา โดยมขยายขอบขายกจกรรมทางการคาระหวางประเทศอยางตอเนอง โดยเฉพาะการเปลยนแปลงจากการคาระหวางประเทศคคาเปลยนเปนการคาระหวางกลมประเทศตางๆ

3. ผลของการรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจทมตอระบบเศรษฐกจของโลกในปจจบนมทงในดานบวกและลบในดานบวกกลมประเทศทางเศรษฐกจมสวนส�าคญในการท�าใหการคาระหวางประเทศในภาพรวมและการคาระหวางประเทศสมาชกทอยในกลมขยายตวมากขนในดานลบ การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจท�าใหเกดการเบยงเบนทางการคาท�าใหรายไดของรฐจากภาษน�าเขาลดต�าลง ซงอาจสงผลใหรฐบาลไมสามารถดแลสวสดการของประชาชนไดอยางเพยงพอ

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท12จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายความหมายประเภทและแนวคดวาดวยกลมประเทศทางเศรษฐกจได2.อธบายเกยวกบกลมประเทศทางเศรษฐกจแบบภมภาคได3.อธบายผลกระทบและความทาทายของกลมประเทศทางเศรษฐกจได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

12-3กลมประเทศทางเศรษฐกจ

กจกรรมระหวางเรยน1.ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท122.ศกษาเอกสารการสอนตอนท12.1-12.33.ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4.ฟงรายการวทยกระจายเสยง(ถาม)5.ชมรายการวทยโทรทศน(ถาม)6.เขารบการสอนเสรม(ถาม)7. ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท12

สอการสอน1.เอกสารการสอน2.แบบฝกปฏบต3.รายการสอนทางวทยกระจายเสยง(ถาม)4.รายการสอนทางวทยโทรทศน(ถาม)5.การสอนเสรม(ถาม)

การประเมนผล1.ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2.ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3.ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 12 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 12.1

ความหมาย ประเภท และแนวคดวาดวยกลมประเทศทางเศรษฐกจ

โปรดอานหวเรองแนวคดและวตถประสงคของตอนท12.1แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง12.1.1 ความหมายและประเภทของกลมประเทศทางเศรษฐกจ12.1.2ความคดในการรวมกลมประเทศทางเศรษฐกจ

แนวคด1.กลมประเทศทางเศรษฐกจคอกลมของประเทศทรวมตวกนในรปแบบการจดท�าขอตกลง

เขตการคาเสรหรอจดตงองคกรเพอเขาไปด�าเนนกจกรรมในระบบการคาระหวางประเทศรวมกน

2.รปแบบในการสรางความรวมมอระหวางกนของกลมประเทศทางเศรษฐกจม4รปแบบประกอบดวย 1)ความรวมมอระดบพหภาค 2)ความรวมมอระดบภมภาค3)ความรวมมอระดบทวภาคและ4)ความรวมมอในลกษณะฝายเดยว

3. ความคดในการรวมตวเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจเกดขนจากการทประเทศตางๆตองการสรางความรวมมอระหวางกนเพอการบรรลเปาหมายทางดานเศรษฐกจ โดยเฉพาะการเสรมสรางและรกษาผลประโยชนในดานเศรษฐกจการขยายขอบเขตทางการคาและการลดหรอยกเลกอปสรรคทางการคาตางๆตลอดจนเพอขจดการเลอกปฏบตและการมขอตกลงในเรองการเคลอนยายสนคา บรการ ทน และปจจยการผลตระหวางประเทศโดยค�านงถงผลประโยชนทางเศรษฐกจของกลมเปนหลก

วตถประสงคเมอศกษาตอนท12.1จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายความหมายของกลมประเทศทางเศรษฐกจได2.อธบายประเภทของกลมประเทศทางเศรษฐกจได3.อธบายความคดในการรวมกลมประเทศทางเศรษฐกจได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เรองท 12.1.1

ความหมายและประเภทของกลมประเทศทางเศรษฐกจ

กลมประเทศทางเศรษฐกจ(economicbloc)คอกลมของประเทศทรวมตวกนในรปแบบการจดท�าขอตกลงเขตการคาเสรหรอจดตงองคกรเพอเขาไปด�าเนนกจกรรมในระบบการคาระหวางประเทศรวมกนโดยกลมประเทศทางเศรษฐกจสามารถจดแบงตามจ�านวนประเทศและรปแบบในการสรางความรวมมอระหวางกนไดเปน4ประเภท1คอ

1.ความรวมมอระดบพหภาค(multilateralcooperation)2.ความรวมมอระดบภมภาค(reginalcooperation)3.ความรวมมอระดบทวภาค(bilateralcooperation)4.ความรวมมอในลกษณะฝายเดยว(unilateralcooperation)

1. ความรวมมอระดบพหภาค (multilateral cooperation)2

ความรวมมอระดบพหภาคเปนความรวมมอระหวางประเทศซงมจ�านวนสมาชกจ�านวนมากมาท�าสนธสญญาหรอขอตกลงรวมกนเชนการท�าขอตกลงทางการคาภายใตกฎระเบยบขององคการการคาโลก(World TradeOrganization:WTO) การท�าขอตกลงความรวมมอทางดานการเงนภายใตกฎเกณฑของธนาคารโลก(WorldBank)และกองทนการเงนระหวางประเทศ(InternationalMonetaryFund:IMF)การท�าขอตกลงดานความรวมมอดานทรพยสนภายใตองคการทรพยสนทางปญญาโลกและความรวมมอทางเศรษฐกจอนๆเชนองคการแรงงานระหวางประเทศองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชา-ชาตและองคการศลการกรโลก

2. ความรวมมอระดบภมภาค (reginal cooperation)3

ความรวมมอระดบภมภาคเปนการรวมกลมเศรษฐกจทมภมภาคเดยวกน หรอประเทศทมพนทตดตอกน เชนสหภาพยโรป (EuropeanUnion:EU)สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต(AssociationofSouthEastAsianNations:ASEAN)เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ(NorthAmericaFreeTradeArea:NAFTA) วตถประสงคในการจดท�าสนธสญญาหรอขอตกลงทางการคารวมกนในกลมประเทศสมาชกในภมภาคเดยวกนหรอพนทใกลกน (reginal cooperation)คอความมงหวงใหเกด

1LisaL.Martin.(2015).“Introduction.”inThe Oxford Handbook of the Political Economy of Interna-tional Trade.editedbyLisaL.Martin.NewYork:OxfordUniversityPress,pp.5-11.

2 Ibid.,p.3.3 Ibid.,p.4.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การลดอปสรรคทางการคาทงในรปแบบภาษและมใชภาษการแลกเปลยนขอมลทางการคาระหวางประเทศสมาชกเพอเปนการเพมโอกาสทางการคาการลดตนทนทางการผลตภายในกลมประเทศสมาชก4

ในบางต�าราความรวมมอระดบภมภาค(reginalcooperation)จะใชค�าวา“การรวมกลมประเทศสมาชกเพอจดท�าขอตกลงทางการคารวมกน(economic/tradebloc)”ตวอยางทประสบความส�าเรจและมอทธพลตอเศรษฐกจโลก เชน เขตการคาเสรระหวางประเทศแคนนาดา-สหรฐอเมรกา (Canada-U.SFreeTradeArea)ซงมขอตกลงรวมกนในอตสาหกรรมยานยนต(ค.ศ.1965)สหภาพยโรป(ค.ศ.1993)เขตการคาเสรระหวางสหรฐอเมรกา แคนนาดา และเมกซโก (NAFTA) (ค.ศ. 1994) เปนตน อยางไรกตาม การรวมกลมประเทศสมาชกในลกษณะมขอตกลงทางการคารวมกนประสบปญหาความลมเหลวหลายตอหลายครงเนองจากการขาดความมงมนของประเทศสมาชกในการด�าเนนการตามพนธสญญาการเปดเสรการคาและการไมสามารถหาแหลงทรพยากรการผลตไดตามหลกการประหยดตอขนาด(economiesofscale)หรอการไดเปรยบการผลตสนคาจ�านวนมากเทยบกบตนทนการผลตเฉลยตอหนวยทต�าลง

นอกจากนถาความรวมมอระดบภมภาค(regionalcooperation)มวตถประสงคในทางตรงกนขามกบการสงเสรมการคาเสรคอมงใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจแกอกประเทศหนงโดยใชมาตรการบบบงคบผานนโยบายเศรษฐกจ และนโยบายการคา ซงสวนมากจะมเรองการเมองเขามาเกยวของดวยลกษณะความรวมมอระดบภมภาคนจะถกเรยกวา“การรวมกลมประเทศสมาชกเพอปดกนการคา(tradeblocks)”และมผลกระทบทางเศรษฐกจอยางรนแรงถาเกดการปดกนการคากบประเทศทมขนาดเศรษฐกจเลก

ประเภทของการรวมกลมประเทศสมาชกเพอปดกนการคามดงตอไปน1) การหามสงสนคาออกไปยงประเทศทไมเปนมตร (embargoes)เชนองกฤษด�าเนนการหาม

สงสนคาออกไปยงจนในประเภทสนคาอาวธรายแรงอาวธยทธภณฑเรอบรรทกเครองบน5

2) การคว�าบาตรสนคาโดยไมซอสนคาจากประเทศใดประเทศหนงทไมเปนมตร (boycott) เชน สหภาพยโรปด�าเนนมาตรการคว�าบาตรซอสนคาประเภทอตสาหกรรมสงออกอาหารทะเลจากประเทศไทยเมอพบวาไทยมปญหาเรองการคามนษยและการใชแรงงานเดก6

4 ดเพมเตมใน JohnWhalley. (1998). “WhyDoCountries SeekRegional TradeAgreements?.” in TheRegionalization of the World Economy edited by JeffreyA. Frankel. Chicago: University of Chicago Press, pp.63-64.

5 Government of the UnitedKingdom. (2012).Embargoes and sanctions on China. Retrieved from<https://www.gov.uk/guidance/arms-embargo-on-china>Accessedon1October2017.

6 “Thailand arrests 100 in seafood industry trafficking crackdown.” (2016).Telegraph, 2 February. Retrieved from <http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/12135732/Thailand-arrests-100-in-seafood-industry-trafficking-crackdown.html>Accessedon1October2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) มาตรการลงโทษ (sanctions) เพอกดดนใหบางประเทศยอมปฏบตตามขอเรยกรอง เชนสหรฐอเมรกามมาตรการลงโทษซดานเพราะซดานใหการสนบสนนการกอการราย(terrorism)7

ตวอยางการใชมาตรการปดกนการคา เชน ค.ศ. 1970 สหรฐอเมรกาปฏเสธการซอสนคาจากองกฤษเพอแสดงอออกซงการคดคานพระราชบญญต (STAMPACT) หรออกหลายกรณทการปดกนการคาในรปแบบของการปฏเสธการซอขายสนคาถกน�ามาใชดวยเหตผลเรองอดมการณทางการเมองท ไมตรงกนเชนสหรฐอเมรกาปฏเสธการซอและขายสนคาในหลายๆประเทศเชนควบานการากวเซอรเบยแอฟรกาใตและเกาหลเหนอเปนตน

ปจจบนความรวมมอระดบภมภาคมการกระจายตวอยในภมภาคตางๆ เชน สหภาพแอฟรกา(AfricanUnion: AU) ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใต (CommonMarket for Eastern andSouthernAfrica:COMESA)กลมประชาคมแอนเดยน(ANDEAN)กลมตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง(SouthernConeCommonMarketหรอMercadoComúndelSur:MERCOSUR)ประชาคมและตลาดรวมแครบเบยน(CaribbeanCommunityandCommonMarket:CARICOM)ประชาคมเศรษฐกจแหงรฐแอฟรกาตะวนตก(EconomicCommunityofWestAfricanStates:ECOWAS)เปนตน

นอกจากนความรวมมอระดบภมภาคไดขยายความรวมมอออกเปนความรวมมอทางเศรษฐกจระดบอนภมภาค (sub-regional cooperation) เชน โครงการความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน�าโขง(GreaterMekongSub-regionalEconomicCooperation:GMS-EC)โครงการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย(Indonesia-Malaysia-ThailandGrowthTriangle:IMT-GT) โครงการความรเรมแหงอาวเบงกอลส�าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ(BayofBengalInitiativeforMulti-sectoralTechnicalandEconomicCooperation:BIMSTEC) โครงการยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจอสระวด-เจาพระยา-แมน�าโขง (Ayey-awady-ChaoPhraya-MekongEconomicCooperationStrategy:ACMECS)เปนตน

3. ความรวมมอระดบทวภาค (bilateral cooperation)8

ความรวมมอระดบทวภาคเปนความรวมมอทางเศรษฐกจโดยการจดท�าขอตกลงสองฝายในลกษณะตางๆ เพอก�าหนดเปาหมายทางการคา การขยายการคา และการลงทนระหวางกน โดยอาจมลกษณะเปนการจดท�าขอตกลงสองฝายในลกษณะกลมประเทศตอประเทศ (หรอกลมประเทศ) เชน เขตการคาเสรระหวางกลมประเทศอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free TradeAgreement) หรออาจเปนการจดท�าขอตกลงสองฝายในลกษณะประเทศตอประเทศ เชน การจดท�าความตกลงเขตการคาเสรระหวางประเทศไทยกบออสเตรเลย(Thailand-AustraliaFreeTradeAgreement:TAFTA)การจด

7 US eases economic sanctions on Sudan. (2017). Retrieved from <https://www.theguardian.com/world/2017/oct/ 06/us-eases-sanctions-against-sudan-citing-improvements-on-human-rights> Accessed on 1October2017.

8Martin.op. cit.,p.3.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ท�าขอตกลงเพอจดตงคณะกรรมการรวมทางการคา(JointTradeCommittee:JTC)หรอคณะกรรมการรวมทางเศรษฐกจ (Joint Economic Committee: JEC) เชน คณะกรรมการรวมการคา ระหวางประเทศไทยและกมพชาคณะกรรมการรวมทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยและเยอรมนเปนตน

4. ความรวมมอในลกษณะฝายเดยว (unilateral cooperation)9

ความรวมมอในลกษณะฝายเดยวเปนความรวมมอในลกษณะทประเทศหนงมลกษณะของความเปนผใหกบอกประเทศหนง เชน ประเทศพฒนาแลวใหสทธพเศษทางภาษศลกากร (Generalized System of Preferences: GSP) แกประเทศก�าลงพฒนา โดยมจดประสงคเพอใหประเทศก�าลงพฒนาสามารถเพมรายไดจากการสงออกสงเสรมการพฒนาระบบอตสาหกรรมและการเพมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนา

การใหสทธพเศษทางภาษศลกากร(GSP)เชนสหภาพยโรปใหสทธพเศษทางภาษศลกากรแกสนคาอตสาหกรรมเกอบทกรายการแตไมใหสทธพเศษดงกลาวแกสนคาผลตภณฑทางเกษตรในขณะทสหรฐอเมรกาใหสทธพเศษทางภาษศลกากรแกสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรมประมาณ4,400รายการยกเวนสงทอและผลตภณฑสงทอรองเทาเครองแกวเหลกและผลตภณฑเหลกและผลตภณฑปโตรเลยมรวมถงสนคาเกษตรตางๆสวนญปนใหสทธพเศษทางภาษศลกากรแกสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรมแตจะยกเวนไมใหสทธพเศษทางภาษศลกากรแกสนคาทเปนผลตภณฑทางการเกษตรเปนตน

ตารางท 12.1 การใหสทธพเศษทางภาษศลกากรของสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา และญปน

กลมประเทศ/ประเทศใหสทธพเศษทางภาษศลกากร

(GSP)

ไมใหสทธพเศษทางภาษศลกากร

(NO GSP)

สหภาพยโรป(EU) สนคาอตสาหกรรมเกอบทกรายการ สนคาผลตภณฑทางเกษตร

สหรฐอเมรกา สนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรมประมาณ4,400รายการ

สงทอและผลตภณฑสงทอรองเทาเครองแกวเหลกและผลตภณฑเหลกผลตภณฑปโตรเลยมสนคาเกษตร

ญปน สนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรม สนคาผลตภณฑทางเกษตร

ทมา:สรปโดยผแตงจากAmyM.Mason.(2004).“TheDegeneralizationoftheGeneralizedSystemofPreferences(GSP):QuestioningtheLegitimacyoftheUSGSP.”Duke Law Journal 54(2),pp.513–547.

9 Ibid.,p.12.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


กจกรรม 12.1.1

กลมประเทศทางเศรษฐกจคออะไรมกประเภทอะไรบาง

แนวตอบกจกรรม 12.1.1

กลมประเทศทางเศรษฐกจคอกลมของประเทศทรวมตวกนในรปแบบการจดท�าขอตกลงเขต การคาเสรหรอจดตงองคกรเพอเขาไปด�าเนนกจกรรมในระบบการคาระหวางประเทศรวมกน

กลมประเทศทางเศรษฐกจสามารถจดแบงตามจ�านวนประเทศและรปแบบในการสรางความรวมมอระหวางกนไดเปน4ประเภทดงน

1.กลมประเทศทางเศรษฐกจทเปนความรวมมอระดบพหภาค2.กลมประเทศทางเศรษฐกจทเปนความรวมมอระดบภมภาค3.กลมประเทศทางเศรษฐกจทเปนความรวมมอระดบทวภาค4.กลมประเทศทางเศรษฐกจทเปนความรวมมอในลกษณะฝายเดยว


ความคดในการรวมกลมทางเศรษฐกจ

ความคดในการรวมตวเปนกลมทางเศรษฐกจเกดจากการทประเทศตางๆตองการสรางความรวมมอระหวางกนเพอการบรรลเปาหมายทางดานเศรษฐกจ โดยเฉพาะการเสรมสรางและรกษาผลประโยชนในดานเศรษฐกจ การขยายขอบเขตทางการคา และการลดหรอยกเลกอปสรรคทางการคาตางๆ ทงในรปมาตรการทางภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากร (Tariff andNon-TariffBarriers) เชนอตราภาษศลกากร โควตา เปนตน ตลอดจนเพอขจดการเลอกปฏบต (discrimination) รวมทงการม ขอตกลงทส�าคญเชนการเคลอนยายสนคาบรการทนและปจจยการผลตระหวางประเทศโดยค�านงถงผลประโยชนทางเศรษฐกจของกลมเดยวกนเสมอ10

แนวความคดเกยวกบการรวมกลมทางเศรษฐกจทมการน�ามาใชนนสามารถจ�าแนกตามระดบของความรวมมอไดเปน6แนวทางคอ1)เขตสทธพเศษทางการคา(PreferentialTradeAreas:PTAs)2) เขตการคาเสร (FreeTradeArea:FTA)3)สหภาพศลกากร(CustomsUnions)4)ตลาดรวม(CommonMarket)5)สหภาพเศรษฐกจ(EconomicUnions)และ6)สหภาพเหนอชาต(Supra-nationalUnion)

10 YotamMargalit. (2012).“Lost inGlobalization: InternationalEconomic Integrationand theSourcesofPopularDiscontent.”International Studies Quarterly 56(3),pp.484–500.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1. เขตสทธพเศษทางการคา (Preferential Trade Areas: PTAs)11

เขตสทธพเศษทางการคาเกดจากแนวคดในการรวมกลมทางเศรษฐกจในลกษณะทประเทศสมาชกท�าความตกลงในการลดภาษศลกากรหรอการยกเลกอปสรรคทางการคาระหวางกนซงเปนไปตามหลกการความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (General Agreement on Tariffs and Trade:GATT) โดยความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาไดก�าหนดขอก�าหนดทส�าคญแกประเทศสมาชกคอการปฏบตแกสนคาน�าเขาจากทกประเทศเทาเทยมกน(MostFavoredNationTreatment:MFN)12

2. เขตการคาเสร (Free Trade Area: FTA)13

วตถประสงคในการจดท�าเขตการคาเสร (Free Trade Area: FTA) คอการลดอปสรรคทาง การคาระหวางกนใหเหลอนอยทสด เพอใหเกดการคาเสรระหวางประเทศคสญญา (free trade) เชน การยกเลกอปสรรคทางการคาทงทเปนภาษศลกากรและไมใชภาษศลกากรขอจ�ากดการคาในสนคาตางๆอยางไรกตาม ประเทศสมาชกยงคงจดเกบภาษน�าเขากบประเทศนอกกลมในระดบทแตกตางกน การจดท�าเขตการคาเสรนน สามารถจดท�าขอตกลงทางการคาระหวางประเทศสมาชก หรอระหวางภมภาค ซงสามารถจดท�าได4ระดบคอ1)แบบพหภาคในประเทศสมาชกองคการการคาโลก(WTO)2)แบบรวมกลมทางภมภาค(RegionalIntegration)เชนNAFTA3)แบบทวภาค(BilateralAgreement)เชนไทย-ออสเตรเลยสหรฐอเมรกา-สงคโปรและ4)แบบความรวมมอในลกษณะฝายเดยว (unilateralcooperation) เชน โครงการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรเปนการทวไป (GSP) ทประเทศพฒนา บางประเทศลดภาษศลกากรน�าเขาสนคาบางชนดทน�าเขาจากประเทศก�าลงพฒนา

เขตการคาเสรทส�าคญ เชน สมาคมการคาเสรยโรป (European Free TradeAssociation:EFTA)สมาคมการคาเสรลาตนอเมรกา(LatinAmericanFreeTradeAssociation:LAFTA)สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต(AssociationofSouthEastAsianNations:ASEAN)ความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ(NorthAmericanFreeTradeAgreement:NAFTA)เปนตน

11 E.Mansfield and R. Bronson. (1997). “Alliances, Preferential TradingArrangements, and Interna-tionalTrade.”American Political Science Review 91(1),pp.94–107.

12การปฏบตแกสนคาน�าเขาจากทกประเทศเทาเทยมกนหมายถงการเรยกเกบภาษศลกากรและเกบคาธรรมเนยมในการน�าเขาใดๆจากประเทศสมาชกทกประเทศในอตราเดยวกนหรอการปฏบตแกสนคาน�าเขาจากทกประเทศเทาเทยมกนซงเปนการสงเสรมการใชมาตรการการคาระหวางประเทศโดยไมเลอกปฏบต (Nondiscrimination) เชน การทประเทศทเปนคสญญาเมอไดใหสทธประโยชนอยางดทสดแกประเทศหนงประเทศใดกตองใหสทธประโยชนเชนนนแกประเทศทเปนคสญญาอนดวย(ดเพมเตมใน Joanne Gowa and Raymond Hicks. (2012). “The most-favored nation rule in principle and practice: DiscriminationintheGATT.”Review of International Organization 7,pp.247-266.

13DanielYuichiKono. (2002). “AreFreeTradeAreasGood forMultilateralism?Evidence from theEuropeanFreeTradeAssociation.”International Studies Quarterly 46,pp.507–527.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางท 12.2 ตวอยางเขตการคาเสร (FTA) ทนาสนใจ

ปทกอตง เขตการคาเสร (FTA) สมาชก วตถประสงค

1960 สมาคมการคาเสรยโรป(EuropeanFreeTradeAssociation:EFTA)

ไอซแลนดสวตเซอรแลนดนอรเวยลกเตนสไตน

เปนการรวมกลมเพอขยายพนธมตรทางการคาและแหลงทรพยากรการผลตโดยทวไปEFTAคอกลมประเทศทมศกยภาพทางการแขงขนทางเศรษฐกจสง โดยเฉพาะภาคบรการ เชนภาคการเงนภาคประกนภยและภาคโทรคมนาคมรวมทงเปนกลมประเทศทมความช�านาญในการผลตอตสาหกรรมหนก และอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยชนสงเชนอตสาหกรรมเครองจกรกล

1960 สมาคมการคาเสรลาตนอเมรกา(LatinAmericanFreeTradeAssociation:LAFTA)

อารเจนตนาบราซลชลเมกซโกปารากวยเปรอรกวยโคลมเบยเอกวาดอรโบลเวยเวเนซเอลาปานามาและควบา

เปนการรวมกลมเพอการคาเสรขจดปญหาทางการคาสนบสนนการคาระหวางประเทศสมาชก และการดงดดการลงทนอยางไรกตามปญหาทLAFTAเผชญคอขนาดของเศรษฐกจในประเทศสมาชกทแตกตางกน

1976 สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต(AssociationofSouthEastAsianNations:ASEAN)

กมพชาไทยบรไนพมาฟลปปนสมาเลเซยลาวเวยดนามสงคโปรและอนโดนเซย

เปนการรวมกลมเพอรวมมอพฒนาเศรษฐกจสงคม และวฒนธรรมในกลมประเทศสมาชกอยางไรกตาม ปญหาของASEANคอ การก�าหนดยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจและภาวะผน�า

1994 ความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ(NorthAmericanFreeTradeAgreement:NAFTA)

สหรฐอเมรกาแคนาดาและเมกซโก

เปนการรวมกลมเพอรวมมอกนแสวงหาตลาดสงออกและลดตนทนการผลตสนคา

ทมา:สรปโดยผแตงจากGordonM.GoughandSivakumarVenkataramany.(2006).“RegionalEconomicCoopera-tion.”International Business & Economics Research Journal 5(2)pp.49-60.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. สหภาพศลกากร (Customs Unions)14

สหภาพศลกากรเปนการรวมกลมทางเศรษฐกจทมรปแบบการคาเสรโดยประเทศสมาชกจะท�าการยกเลกการจดเกบภาษศลกากรระหวางกน และก�าหนดอตราภาษน�าเขาจากประเทศนอกกลมสมาชกในอตราเดยวกน(commonexternaltariff)เชนประชาคมเศรษฐกจยโรป(EuropeanEconomicCom-munity:EEC)จนกระทงยบไปในค.ศ.1992

4. ตลาดรวม (Common Market)15

เปนการรวมกลมทางเศรษฐกจทสามารถเคลอนยายปจจยการผลตทงหมดไดอยางเสร รวมทงมการยกเลกอปสรรคทงดานภาษศลกากรและทไมใชภาษศลกากรเชนหลงค.ศ.1992ประชาคมเศรษฐกจยโรป(EEC)ไดรวมเปนยโรปตลาดเดยว(SingleMarket)ใหความส�าคญกบนโยบายการคาและใหมการเคลอนยายการผลต(factorofproduction)4ประการอยางเสรไดแก1)บคคล2)สนคา3)การบรการและ4)ทน

5. สหภาพเศรษฐกจ (Economic Unions)16

สหภาพเศรษฐกจเปนแนวคดในการรวมกลมทางเศรษฐกจทประเทศสมาชกจะมนโยบายทางเศรษฐกจ นโยบายการเงน และนโยบายการคลง รวมถงนโยบายการแขงขน และนโยบายอตสาหกรรมเดยวกนเชนการรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศเบลเยยมและลกเซมเบรกในค.ศ.1921(Belgium-LuxembourgEconomicUnion:BLEU)ซงมหลกการใชระบบการเงนและการคารวมกน

6. สหภาพเหนอชาต (Supranational Union)17

สหภาพเหนอชาตเปนเปาหมายสงสดของการรวมกลมทางเศรษฐกจ เนองจากเปนแนวคดใน การรวมกลมทางเศรษฐกจทมงหวงใหเกดการรวมกลมในทกๆดานเชนการเงนการคาการทหารและการอยภายใตรฐบาลรวมเดยวกนซงขณะนยงไมมการรวมกลมของประเทศใดๆกลาวไปถงเปาหมายของการรวมกลมเชนนอยางสมบรณ

14ArvindPanagariyaandRonaldFindlay.(1996).“APoliticalEconomyAnalysisofFreeTradeAreasandCustomsUnions.”inThe Political Economy of Trade Policy: Papers in Honor of Jagdish Bhagwati.editedbyRobertFeenstra,GeneGrossman,andDouglasIrwin,Cambridge,MA:MITPress.pp.265–288.

15Manfred Elsig and Cedric Dupont. (2012). “European UnionMeets South Korea: Bureaucratic Interests, Exporter Discrimination and the Negotiations of Trade Agreements.” Journal of Common Market Studies 50 (3),pp.492-507.

16Mansfield, EdwardD., andHelenV.Milner. (2012).Votes, Vetoes, and the Political Economy of International Trade Agreements. Princeton,NJ:PrincetonUniversityPress.

17 Sandholz,Wayne, and Alec Stone Sweet, eds. (1998).European Integration and Supranational Governance.Oxford:OxfordUniversityPress.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ความคดเกยวกบการรวมกลมทางเศรษฐกจมกแนวทางอะไรบาง


ความคดเกยวกบการรวมกลมทางเศรษฐกจแบงตามระดบของความรวมมอไดเปน 6 แนวทางดงน

1)เขตสทธพเศษทางการคา2)เขตการคาเสร3)สหภาพศลกากร4)ตลาดรวม5)สหภาพ-เศรษฐกจและ6)สหภาพเหนอชาต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 12.2

กลมประเทศทางเศรษฐกจแบบภมภาค


หวเรอง12.2.1 กลมประเทศทางเศรษฐกจในยโรป12.2.2กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปอเมรกา12.2.3กลมประเทศทางเศรษฐกจในแอฟรกา12.2.4กลมประเทศทางเศรษฐกจในเอเชย

แนวคด1.กลมประเทศทางเศรษฐกจทส�าคญในยโรปไดแกสหภาพยโรปสมาคมการคาเสรยโรป

เขตเศรษฐกจยโรปเขตการคาเสรยโรปกลางและกลมประเทศเครอรฐเอกราช2.กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปอเมรกามตวอยางทนาสนใจไดแกเขตการคาเสรแหง

ทวปอเมรกาเขตการคาเสรอเมรกาเหนอสมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกาตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง ประชาคมแอนดน ประชาคมแครบเบยน กลมตลาดรวมอเมรกากลางและกลมสามประเทศ

3. กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปแอฟรกาทมบทบาทส�าคญ ไดแก สหภาพแอฟรกาภมภาคแอฟรกาใตซาฮารา สหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใต ประชาคมเพอการพฒนาแอฟรกาตอนใตประชาคมเศรษฐกจแอฟรกาประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกประชาคมเศรษฐกจประเทศทะเลสาบใหญและตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใต

4. กลมประเทศทางเศรษฐกจทส�าคญในเอเชยประกอบดวยความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟก สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต สหรฐอาหรบมาเกรบคณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบและสมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใต

วตถประสงคเมอศกษาตอนท12.2จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายเกยวกบกลมประเทศทางเศรษฐกจในยโรปได2.อธบายเกยวกบกลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปอเมรกาได3.อธบายเกยวกบกลมประเทศทางเศรษฐกจในแอฟรกาได4.อธบายเกยวกบกลมประเทศทางเศรษฐกจในเอเชยได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



กลมประเทศทางเศรษฐกจในยโรป

ยโรปเปนภมภาคทมขนาดพนทไมใหญแตมประชากรหนาแนนเปนอนดบท3(รองจากเอเชยและแอฟรกา)18และเปนภมภาคทเคยมรายไดประชาชาตตอหวประชากรสงทสดในโลกในชวงค.ศ.1990-ค.ศ.2010กอนทจะตกลงมาอยในอนดบท3ในชวงหลงจากนน19นอกจากนยโรปนบเปนตนแบบของการรวมกลมทางเศรษฐกจแบบภมภาคส�าหรบประเทศในภมภาคอนๆ ในเรองท 12.2.1 นจะไดน�าเสนอตวอยางกลมประเทศทางเศรษฐกจทส�าคญในยโรป5กลม20ไดแกสหภาพยโรปสมาคมการคาเสรยโรปเขตเศรษฐกจยโรปเขตการคาเสรยโรปกลางและกลมประเทศเครอรฐเอกราชกลมประเทศทางเศรษฐกจเหลานมประวตความเปนมา พฒนาการ ความสมพนธระหวางกน และมบทบาทส�าคญทงตอภายในภมภาคของตนเองและตอเศรษฐกจและการเมองโลก

1. สหภาพยโรป (European Union: EU)สหภาพยโรปเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจทส�าคญมากทสดในยโรปมบทบาทส�าคญตอทศทาง

การเมอง เศรษฐกจ และสงคมระดบโลก และเปนกลมความรวมมอทางเศรษฐกจทประสบความส�าเรจในการพฒนาการรวมกลมประเทศทงแนวกวางคอการขยายประเทศสมาชกจาก6ประเทศในยโรปตะวนตกมาเปน28ประเทศทงยโรปตะวนตกและตะวนออกในปจจบน21และการพฒนาในแนวลกโดยยกระดบการรวมกลมจากขนตอนสหภาพศลกากรจนถงระดบสหภาพเศรษฐกจ

ในดานเศรษฐกจสหภาพยโรปมรายไดประชาชาต(GDP)สงทสดในโลกเปนตลาดสนคาและบรการ เปนตลาดการเงน และเปนผลงทนในตางประเทศทส�าคญ รวมทงมบรรษทขามชาตระดบโลก(MNCs) อยในสหภาพยโรปเปนจ�านวนมากทสด นอกจากน สหภาพยโรปมสถานะทางกฎหมายอยาง

18UnitedNations. (2017).World Population Prospects 2017. Retrieved from <https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/>accessedon1October2017.

19 InternationalMonetaryFund. (2017).World Economic Outlook Database.Retrieved from<https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/index.aspx>accessedon1October2017.

20สรปและเรยบเรยงจากCarolineFreund,EmanuelOrnelas.(2010).“Regionaltradeagreements.”Policy Research working paper; no. WPS 5314.Washington, DC:World Bank; JeffreyA. Frankel. (1997).Regional Trading Blocs in the World Economic System.NewYork.ColumbiaUniversityPress,pp.250-252;WorldBank.(2000).Trade Blocs.Oxford:OxfordUniversityPress.

21EuropeanUnion. (2017)a.The 28 Member Countries of the EU.Retrieved from<https://europa.eu/european-union/about-eu/countries_en#28members>Accessedon1October2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สมบรณสามารถจดท�าความตกลงกบตางประเทศเขาเปนภาคอนสญญาระหวางประเทศและเปนสมาชกองคการระหวางประเทศได22

สหภาพยโรปมววฒนาการอยางยาวนาน เรมตนจากประเดนขอขดแยงทางการเมองและการแกงแยงทรพยากรธรรมชาตในกลมประเทศยโรปเชนเหลกและถานหนการหลกเลยงความขดแยงน�าไปสความรวมมอระหวางฝรงเศสและองกฤษทไดจดท�าขอเสนอสทธพเศษทางการคา และความพยายามในการจ�ากดอปสรรคทางภาษกอนสงครามโลกครงท123ตอมาประเทศตางๆไดแกเบลเยยมเนเธอรแลนดลกเซมเบรกฝรงเศสเยอรมนและอตาลจงมแนวคดในการรวมกนกอตง“ประชาคมถานหนและเหลกกลายโรป (European Coal and Steel Community: ECSC )” ขนในชวง ค.ศ. 1950-195224 โดยมวตถประสงคในการจดสรรทรพยากรถานหนและเหลกกลาเทานน ตอมาใน ค.ศ. 1957 มการพฒนา ขอตกลงใน “สนธสญญากรงโรม” (Treaty ofRome)มาเปน “ประชาคมเศรษฐกจยโรป (EuropeanEconomicCommunity:EEC)”25วตถประสงคคอเพอพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศในยโรปลดอปสรรคทางการคาการเคลอนยายปจจยทางการผลต เชน แรงงานทนสนคาการบรการอยางเสร26 จนกระทงใน ค.ศ. 1960 ไดมการจดตงสมาคมการคาเสรยโรป (European Free Trade Association: EFTA) ขน โดยเปนการรวมกลมประเทศสมาชกในยโรป เชน ไอซแลนด ลกเตนสไตนนอรเวยและสวตเซอรแลนดเพอจดท�าสนธสญญาหรอขอตกลงทางการคารวมกน(TradeBloc)รวมทงการก�าหนดเปาหมายเพอเปนสหภาพศลกากร(CustomsUnions)และในค.ศ.1969ไดมจ�านวนสมาชกเพมขนจากการเขารวมของสหราชอาณาจกรไอรแลนดเดนมารกกรซสเปนและโปตเกส27

ตงแต ค.ศ. 1970 เปนตนมาประชาคมเศรษฐกจยโรปไดปรบปรงขอตกลงทางการคาและลดอปสรรคทกดกนทางการคา28ค.ศ.1973เดนมารกไอรแลนดและองกฤษไดเขารวมกลม29จนเมอค.ศ.1978ประชาคมเศรษฐกจยโรปไดพฒนามาเปน“ประชาคมยโรป(EuropeanCommunity:EC)”30จากนน กรซเขารวมเปนสมาชกประชาคมยโรปในค.ศ. 1981ตามมาดวยโปรตเกสและสเปนในค.ศ. 198631 ในค.ศ.1987มการจดท�าพระราชบญญตยโรปเดยว(SingleEuropeanAct)ซงเปนสนธสญญาในการขจดอปสรรคทกดขวางกจกรรมคาทงทเปนภาษศลกากรและทไมใชภาษศลกากรทงหมดเชนการเคลอนยาย

22EuropeanUnion.(2017)b.The Economy.Retrievedfrom<https://europa.eu/european-union/about-eu/figures/economy_en>Accessedon1October2017.

23 EuropeanUnion. (2017)d.The History of the European Union. Retrieved from <https://europa.eu/european-union/about-eu/history_en>Accessedon1October2017.

24 Ibid. 25 Ibid. 26 Ibid. 27 Ibid. 28 Ibid. 29 Ibid. 30 Ibid. 31 Ibid.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สนคาแรงงานและทนโดยมการจดท�า (Singlepassport)ส�าหรบแรงงานและทนใหเสรจสนกอนค.ศ.199232

ค.ศ. 1992 ประเทศสมาชกไดรวมกนลงนามในสนธสญญาวาดวยการรวมตวเปนสหภาพยโรป(Treaty of the EuropeanUnion) หรอสนธสญญามาสทรชท (Maastricht Treaty)ณ ประเทศเนเธอรแลนด33 ซงเปนสนธสญญาทก�าหนดแนวทางการรวมตวใหยโรปเปนตลาดหนงเดยว (SingleEuropeanMarket:SEM)หรอเรยกวาเปนพระราชบญญตยโรปเดยว(SingleEuropeanAct)34ค.ศ.1993ไดมการพฒนาการรวมกลมเศรษฐกจเปนสหภาพยโรป(EuropeanUnion:EU)ครอบคลมความรวมมอทงทางดานการเงนการเมองและการทหารตอมาค.ศ.1995ออสเตรยสวเดนและฟนแลนด35

ไดเขาเปนสมาชกสหภาพยโรปค.ศ.2004ไดรบประเทศไดรบสมาชกเพมอก 10ประเทศคอสาธารณรฐเชกเอสโตเนยฮงการลตเวยลธวเนยโปแลนดสโลวาเนยสโลวาเกยไซปรสและมอลตา36ในค.ศ.2007มสมาชกเพมอก2ประเทศคอโรมาเนยและบลแกเรย37ค.ศ.2013มสมาชกเพมเตมคอโครเอเชยท�าใหสมาชกสหภาพยโรปมทงหมด28ประเทศ38

วตถประสงคในการรวมตวของสหภาพยโรปคอการเปนหนงเดยวมนโยบายเดยวกนทงนโยบายการเมอง การตางประเทศ เศรษฐกจ การเงน และสงคม นอกจากนการเปนหนงเดยวของยโรปตามกฎหมายยโรปเดยวท�าใหสามารถเคลอนยายประชากรแรงงานสนคาบรการและเงนทนไดอยางเสรโดยไมมอปสรรคในเรองตางๆ39

32 Ibid. 33 Ibid.34ดรายละเอยดเพมเตมในCIVITAS. (2015).Single European Act. Retrieved from<http://civitas.org.uk/

content/files/TR.2.SEA_.pdf>Accessedon1October2017.35EdwardWhitfield. (2015).The 1995 enlargement of the European Union: The accession of Finland

and Sweden.Retrievedfrom<http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/563509/EPRS_STU(2015)563509_EN.pdf>Accessedon1October2017.

36EuropeanUnion.(2017)d.op. cit. 37 Ibid. 38 Ibid. 39EuropeanUnion.(2017)c.The EU in brief.Retrievedfrom<https://europa.eu/european-union/about-

eu/eu-in-brief_en>Accessedon1October2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางท 12.3 สาระส�าคญสนธสญญาวาดวยการรวมตวเปนสหภาพยโรป (EU)

รปแบบการรวมตว สาระส�าคญ

1. สหภาพทางเศรษฐกจ (EconomicUnion)

การเปนสหภาพทางเศรษฐกจโดยประเทศสมาชกมการปรบประสานนโยบายทางเศรษฐกจลดความแตกตางในดานคาเงนของแตละประเทศสรางเสถยรภาพดานราคา ด�าเนนนโยบายการเงนการคลงอยางมประสทธภาพ และรกษาระดบดลการช�าระเงนใหเหมาะสม

2.สหภาพทางการเงน (MonetaryUnion)

การเปนสหภาพทางการเงนโดยมการจดตงเงนสกลเดยว(singlecurrency)โดยใชเงนสกลยโร(Eurozone)ขนมาใชในประเทศสมาชกภายในค.ศ.1999ยกเวนประเทศทไมพรอมเขาสการใชเงนสกลเดยวปจจบนม 17 ประเทศทใชเงนสกลยโร ไดแก ออสเตรย เบลเยยม ฟนแลนดฝรงเศส เยอรมน กรซ ไอรแลนด อตาลลกเซมเบรก เนเธอรแลนด โปรตเกสสเปนสโลวเนยไซปรสมอลตาสโลวาเกยและเอสโตเนย

3.สหภาพทางการเมอง (PoliticalUnion)

การเปนสหภาพทางการเมองมสวนประกอบส�าคญ3ประการคอ1.การประสานนโยบายตางประเทศของประเทศสมาชก2.การประสานนโยบายดานความมนคงและการทหารและ3.การขยายขอบเขตอ�านาจของสหภาพฯออกไปในดานกจการภายใน

ทมา:สรปโดยผแตงจากWhitfield.(2015).op. cit.,pp.22-23.

2. สมาคมการคาเสรยโรป (European Free Trade Association: EFTA)สมาคมการคาเสรยโรปกอตงเมอค.ศ.1960ปจจบนมสมาชกทงหมด4ประเทศคอไอซแลนด

ลกเตนสไตนนอรเวยและสวตเซอรแลนดเปนกลมประเทศทมศกยภาพทางการแขงขนทางเศรษฐกจสง40 จดประสงคหลกของสมาคมการคาเสรยโรปคอการเปดเสรทางการคาการเคลอนยายสนคาโดยเสรมภาคบรการเปนสวนส�าคญของเศรษฐกจเชนการเงนสาขาประกนภยและโทรคมนาคม41

สมาคมการคาเสรยโรปมความสมพนธทางเศรษฐกจอยางใกลชดกบสหภาพยโรป42 มงเนนการเสรมสรางและขยายเครอขายพนธมตรทางเศรษฐกจในทกภมภาคอาทค.ศ.2003ขยายพนธมตรไปยงภมภาคอนๆโดยการจดตงเขตการคาเสรกบประเทศแคนาดาชลโคลมเบยโครเอเชยอยปตอสราเอลจอรแดนเลบานอนมาเซโดเนยเมกซโกโมรอกโกปาเลสไตนบอตสวานาเลโซโทนามเบยแอฟรกาใตสวาซแลนดเกาหลใตตนเซยตรกและสงคโปร43

40 กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. ม.ป.ป. “ความตกลงการคาเสรไทย-สมาคมการคาเสรแหงยโรป.” น. 3. สบคนจาก<http://www.thaifta.com/ThaiFTA/Portals/0/FACTBOOK_EFTA.pdf>เขาถงเมอ1ตลาคม2560.

41 เพงอาง,น.3-4.42 เพงอาง,น.4-5.43 เพงอาง,น.5-6.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. เขตเศรษฐกจยโรป (European Economic Area: EEA)44

เขตเศรษฐกจยโรปเรมมการด�าเนนการเมอค.ศ.1994โดยสมาชกของเขตเศรษฐกจยโรปสามารถเขารวมเปนตลาดรวม(CommonMarket)กบสมาชกสหภาพยโรปไดเขตเศรษฐกจยโรปใหความส�าคญกบเสรภาพของตลาดภายในโดยมงเนนไปท 4 ประเดน (เสาหลก) ไดแก เสรภาพในเคลอนยายสนคาเสรภาพในการเคลอนยายผคนเสรภาพในการเคลอนยายบรการและเสรภาพในการเคลอนยายทน

4. เขตการคาเสรยโรปกลาง (Central European Free Trade Area: CEFTA)เขตการคาเสรยโรปกลางเปนขอตกลงเพอสงเสรมการคาเสรระหวางประเทศสมาชกในยโรปกลาง

กอตงโดยกลมประเทศVisegrad 4คอสาธารณรฐเชก สาธารณรฐสโลวก ฮงการ โปเเลนด45 และเมอกลมประเทศVisegrad4เปนสมาชกสหภาพยโรปในปลายค.ศ.1992กไดบรณาการเศรษฐกจของกลมประเทศตนเพอใหสอดคลองกบประเทศสมาชกสหภาพยโรปอนๆ46และมการเพมเตมขอก�าหนดวาประเทศสมาชกใหมของเขตการคาเสรยโรปกลางจะตองเปนสมาชกสหภาพยโรป47

เขตการคาเสรยโรปกลาง มการขยายความรวมมอโดยรบประเทศสมาชกใหมเพมเตม ไดแก ประเทศสโลวเนย(ค.ศ.1995)ประเทศบลแกเรยและโรมาเนย(ค.ศ.1996)รวมทงมการขยายเปาหมายทางเศรษฐกจใหกวางขวางขน อยางไรกตาม เขตการคาเสรยโรปกลางจะครอบคลมการท�าสนธสญญาความรวมมอเฉพาะในเรองวตถดบส�าหรบการผลตและการผลตสนคายกเวนสนคาประเภทเกษตรกรรมซงเปนสนคาทมปรมาณการซอขายกวาหนงในสามของภมภาคน48

5. กลมประเทศเครอรฐเอกราช (Commonwealth of Independent States: CIS)การลมสลายของสหภาพโซเวยตใน ค.ศ. 1991 สงผลใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจ เกดภาวะ

เศรษฐกจชะงกในประเทศทเปนสหพนธรฐดงนนค.ศ.1993จงมความพยายามในการรวมกลมเศรษฐกจการจดเขตการคาเสร และการใชเงนสกลเดยวกน อยางไรกตาม ความพยายามนไมประสบความส�าเรจบางประเทศเชนคาซคสถานและเตอรกสถานยงคงใชเงนสกลของตนเอง49ค.ศ.1995มความพยายามในความรวมมอทางเศรษฐกจอกครง เมอรสเซย เบลารส และคาซคสถาน ตกลงรวมกนจดตงสหภาพ-

44 EuropeUnion. (2016).European Economic Area (EEA). Retrieved from < https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage_th/348/European%20Economic%20Area%20(EEA)>Accessedon1October2017.

45VisegradGroup.(2017)a.About the Visegrad Group. Retrievedfrom<http://www.visegradgroup.eu/about>Accessedon1October2017.

46VisegradGroup.(2017)b.History of the Visegrad Group.Retrievedfrom<http://www.visegradgroup.eu/about/history>Accessedon1October2017.

47 Ibid. 48VisegradGroup.(2017)b.Cooperation.Retrievedfrom<visegradgroup.eu/about/cooperation>Accessed

on1October2017.49Frankel,op. cit.,p.255.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ศลกากร(CustomsUnions)รวมทงประเทศอนๆเชนอารเมเนยอาเซอรไบจานครกซสถานมอลโดวาทาจกสถานยเครนและอซเบกสถาน50ซงเรยกวากลมประเทศเครอรฐเอกราช51ซงถอวาเปนตลาดเกดใหมในเวทการคาโลกทมความอดมสมบรณของทรพยากรทางธรรมชาตเชนน�ามนดบกาซธรรมชาตถานหนปาไมเหลกและแรโลหะเปนตน


วตถประสงคในการรวมตวของสหภาพยโรปคออะไร


วตถประสงคในการรวมตวของสหภาพยโรปคอการเปนหนงเดยวมนโยบายเดยวกนทงนโยบายการเมอง การตางประเทศ เศรษฐกจ การเงน และสงคม นอกจากน การเปนหนงเดยวของยโรปตามกฎหมายยโรปเดยวยงมงท�าใหสามารถเคลอนยายประชากรแรงงานสนคาบรการและเงนทนไดอยางเสรในกลมประเทศโดยไมมอปสรรคใดๆ

50กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ.(2554).ประสทธภาพและเสนทางการขนสงของกลมประเทศเครอรฐเอกราช. สบคนจาก<http://www.thaifta.com/ThaiFTA/Portals/0/cis_feb54.pdf>เขาถงเมอ1ตลาคม2560.

51Frankel,op. cit.,p.256.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปอเมรกา

ทวปอเมรกาหากนบรวมทงดนแดนทเปนอเมรกาเหนอ อเมรกากลาง และอเมรกาใตนบเปนภมภาคทกวางใหญไพศาลมประชากรหนาแนนและมความส�าคญตอระบบเศรษฐกจโลกอยางไรกตามการรวมตวกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจของประเทศตางๆในทวปอเมรกาปรากฏผลลพธทงทอาจกลาวไดวาประสบความส�าเรจและทยงเผชญกบปญหาในการพทกษผลประโยชนของสมาชกและท�าใหการรวมกลมบรรลตามเปาหมาย กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปอเมรกาทส�าคญประกอบดวย เขตการคาเสรแหงทวปอเมรกา เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกา ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางประชาคมแอนดนประชาคมแครบเบยนกลมตลาดรวมอเมรกากลางกลมสามประเทศและกลมพนธมตรแปซฟก

1. เขตการคาเสรแหงทวปอเมรกา (Free Trade Area of the Americas: FTAA)เขตการคาเสรแหงทวปอเมรกาประกอบไปดวยประเทศในอเมรกาเหนออเมรกากลางอเมรกาใต

และประเทศในหมเกาะแครบเบยน(ยกเวนประเทศควบาดวยเหตผลทางการเมองการปกครอง)ถอไดวาเปนการรวมกลมประเทศสมาชกเพอจดท�าสนธสญญาหรอขอตกลงทางการคารวมกน(tradebloc)ทมพนทกวา 1ใน3ของโลกและจ�านวนประชากรกวารอยละ13ของประชากรโลกทงหมดอยางไรกตามเมอเทยบกบการรวมกลมเศรษฐกจของประเทศอนๆพบวาเขตการคาเสรแหงทวปอเมรกายงมขนาดเลกกวาความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก(Asia-PacificEconomicCooperation:APEC)52

วตถประสงคของเขตการคาเสรแหงทวปอเมรกาคอเพอรวมมอในดานการพฒนาการเตบโตทางเศรษฐกจสงเสรมการคาเสรเปดตลาดทางการคาการลงทนและบรการการระงบขอพพาททางทรพยสนทางปญญาและขอพพาทในการคาสนคาเกษตร53

2. เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ (North America Free Trade Area: NAFTA)54

เขตการคาเสรอเมรกาเหนอประกอบดวยสหรฐอเมรกาแคนนาดาและเมกซโกวตถประสงคคอการเปดเสรทางการลงทนและภาคบรการการเงนการคมครองทรพยสนทางปญญาการเปดตลาดเสรทางสนคาเกษตร ขจดอปสรรคทางการคา และบรการระหวางประเทศสมาชก โดยการยกเลกภาษศลกากร

52KimberlyAmadeo.(2016).“FTAA: Agreement, Members, Pros and Cons.”Retrievedfrom<https://www.thebalance.com/ftaa-agreement-member-countries-pros-and-cons-3305577>Accessedon31October2017.

53 Ibid. 54สรปและเรยบเรยงจากDavidA.Lynch. (2010).Trade and Globalization: An Introduction to Regional

Trade Agreements.Lanham,Maryland:Rowman&LittlefieldPublishers,Chapter3.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


และมาตรการทมใชภาษศลกากรสงเสรมการแขงขนทเปนธรรมและขยายโอกาสการลงทนในดนแดนของประเทศสมาชกรวมทงเพมพนผลประโยชนของเขตการคาเสรทงสามประเทศ

พฒนาการของเขตการคาเสรอเมรกาเหนอเรมจากเขตการคาเสรสหรฐอเมรกา-แคนาดา(U.S.-Canada Free TradeArea) ซงกอตงเมอ ค.ศ. 1965 ในขอตกลงการคากลมยานยนต และขยายการเจรจาทางการคากบประเทศเมกซโกจนในค.ศ.1992ทง3ประเทศไดรวมลงนามสนธสญญาเขตการคาเสรอเมรกาเหนอและเปนหนงในขอตกลงทางการคารวมกนทส�าคญอยางมากตอเศรษฐกจโลกเนองดวยมเศรษฐกจขนาดใหญ และมอทธพลตอการด�าเนนนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศตางๆ เชน มตทประชมของเขตการคาเสรอเมรกาเหนอครงท3ค.ศ.2001ณประเทศแคนาดาไดสงอทธพลใหประเทศก�าลงพฒนาในแถบลาตนอเมรกาเชนบราซลอารเจนตนาปารากวยและอรกวยตองปรบเปลยนนโยบายการคาระหวางประเทศ

มขอวพากษวจารณถงเรองเขตการคาเสรอเมรกาเหนอในนโยบายการคาเสร (liberalization)วาการคาเสรไมไดเกดในทกหมวดอตสาหกรรม เชน การคาน�ามนจะไมอยในขอตกลงของเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ เนองจากผผลตภาคน�ามนเมกซโกไมเหนดวยใหเกดการคาเสร ขณะทสหรฐอเมรกาและแคนาดามการด�าเนนการคาเสรระหวางกนและครอบคลมในเรองการคาน�ามนอยางไรกตามเมอพจารณานโยบายอนๆ เชน มาตรการการใชวตถดบ และสวนประกอบในการผลตตามแหลงก�าเนดสนคาในอตสาหกรรมสงทอและยานยนตพบวาเปนมาตรการทเออตอประเทศสมาชกคอ เมกซโกและแคนาดาทจะไดรบประโยชนมาก สามารถสงออกสนคาราคาถกไดจ�านวนมาก เพราะไมมอปสรรคทางภาษ การจ�าแนกแจกจายสนคาและตนทนแรงงานต�า55นอกจากนเมอเทยบกบประเทศทไมไดเปนสมาชกเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ พบวาประเทศนอกกลมสมาชกจะเสยผลประโยชนอยางมากจากมาตรการยกเวนภาษและการไมควบคมโควตา(quota-freeduty-free)เชนการผลตเสอผาส�าเรจรปสงออกระหวางไทยและเมกซโกพบวาประเทศสมาชกจะไดรบการยกเวนภาษและการไมควบคมโควตาหากใชวตถดบตามแหลงก�าเนดสนคา ดงนนการผลตเสอผาส�าเรจรปในเมกซโกซงใชเสนดายของสหรฐอเมรกา สามารถสงออกสนคาไปขายในสหรฐอเมรกาและแคนาดาไดโดยไมมการควบคมการน�าเขา(importedcontrol)และยงคงไดรบสทธพเศษลดหยอนภาษน�าเขาราคาเสอผาจากเมกซโกจงมราคาถกมากในทางตรงขามผประกอบการไทยทท�าการผลตเสอผาส�าเรจรปสงออก จะมตนทนทางการผลตทสง เนองจากตองจายภาษและถกจ�ากดโควตา ดงนนเมกซโกจงไดเปรยบไทยและประเทศอนๆ นอกเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ ในเรองตนทนการผลตทต�ากวา56

55ดเพมเตมในGaryClydeHufbauer,JeffreySchott,andPaulL.E.Grieco.(2005).NAFTA Revisited: Achievements and Challenges.Washinton,D.C.:InstituteforInternationalEconomics.

56 กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2560).การเจรจาทบทวนความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ NAFTA. สบคนจาก < http://www.dtn.go.th/index.php/services/ขอมล-บทความทเกยวของ/item/การเจรจาทบทวนความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ-nafta.html>เขาถงเมอ31ตลาคม2560.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกา (Latin America Free Trade Association: LAFTA)สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกากอตงเมอ ค.ศ. 1960 เปนการรวมกลมเศรษฐกจในประเทศ

ขนาดใหญและกลางในแถบลาตนอเมรกาวตถประสงคคอการเปนตลาดรวม(CommonMarket)โดยประกอบดวยเมกซโกอารเจนตนาบราซลชลปารากวยเปรอรกวยโคลอมเบยเอกวาดอรเวเนซเอลาและโบลเวยตอมาค.ศ.1976ชลขอถอนตวจากกลมทางเศรษฐกจนอยางไรกตามสมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกาถอวาเปนการรวมกลมทางเศรษฐกจทไมประสบความส�าเรจ เนองจากมปญหาทส�าคญคอการไมมความมงมนในการรวมกลมทางเศรษฐกจอยางแทจรงในขณะทระดบการพฒนาทางเศรษฐกจของประเทศสมาชกแตละประเทศไมเทากน ใน ค.ศ. 1980 สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกาไดมการจดองคกรใหมและใชชอเปนสมาคมบรณภาพแหงลาตนอเมรกา(LatinAmericanIntegrationAssociationหรอทใชชอยอตามภาษาสเปนวาALADI)57

4. ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง (Mercado Común del Sur: Mercosur)ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางกอตงเมอค.ศ.1991ในสนธสญญาอาซนซออน(TreatyofAsunción)

มประเทศสมาชกรวม4ประเทศคอบราซลอารเจนตนาอรกวยและปารากวย เปาหมายของกลมคอการจดตงตลาดรวม (CommonMarket) การเคลอนยายสนคา แรงงาน การบรการ และทนอยางเสรก�าหนดนโยบายการคาและอตราภาษศลกากรตอประเทศนอกกลมในลกษณะเดยวกน (Common ExternalTariff)58ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางมการด�าเนนอยางตอเนองเพอใหสอดคลองกบเศรษฐกจโลกเชนค.ศ.1994มการก�าหนดใหมการจดตงอตราภาษรวมกนกวารอยละ85ของสนคาทงหมดค.ศ.1995 มการยกเวนภาษศลกากรภายในประเทศสมาชก59 รวมถงขยายความรวมมอและขอตกลงการคา บางสวนกบบางประเทศเชนความรวมมอทางเศรษฐกจตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางสหภาพยโรปสหภาพ-ศลกากรของแอฟรกาใตและอนเดย (Mercosur-SACU-India) ความรวมมอทางเศรษฐกจตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางกบสหภาพแอฟรกา (Mercosur-SouthAfrica Framework agreement) รวมถงขยายความรวมมอกบสหภาพยโรป60

57AshishK.Vaidya.(2006).Globalization: Encyclopedia of Trade, Labor, and Politics.SantaBarbara,CA:ABC-CLIO; Rivera, Salvador. (2014).Latin American Unification: A History of Political and Economic Integration Efforts.NorthCarolina:McFarlandPublishers.

58 ส�านกอาเซยน. (2555).ASEAN-MERCOSUR Economic Relations. สบคนจาก <http://cks.ditp.go.th/KM_Document/8da70978-8702-43de-87d1-85fbe45098a5_asean-mer.pdf>เขาถงเมอ31ตลาคม2560.

59ClaireFelterandDanielleRenwick.(2017).Mercosur: South America’s Fractious Trade Bloc. Retrievedfrom<https://www.cfr.org/backgrounder/mercosur-south-americas-fractious-trade-bloc>Accessedon31October2017.

60 Inter-AmericanDevelopment Bank. (2009).MERCOSUR Report No. 13. Retrieved from <http:// idbdocs.iadb.org/WSDocs/getDocument.aspx?DOCNUM=1983949>Accessedon31October2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5. ประชาคมแอนดน (Andean Community)ประชาคมแอนดนหรอเดมคอกตกาสญญาแอนดน(AndeanPact)กอตงเมอค.ศ.1969เปน

ความรวมมอทางเศรษฐกจทส�าคญในภมภาคอเมรกาใต ถอไดวาเปนกลมยอยของกลมเศรษฐกจสมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกา(LatinAmericaFreeTradeAssociation:LAFTA)ประกอบดวยสมาชกหลกทส�าคญเชนโบลเวยโคลอมเบยเอกวาดอรและเปรการด�าเนนการของกลมทางเศรษฐกจนมอยางตอเนอง เชนค.ศ. 1989 ไดมการทบทวนกฎเกณฑ เพอจดตงเขตการคาเสร ตอมาในค.ศ. 1992 ไดมการก�าหนดอตราภาษรวมกนระหวางประเทศสมาชก61

6. ประชาคมแครบเบยน (Caribbean Community: CARICOM)ประชาคมแครบเบยนประกอบดวย 14 ประเทศแถบทะเลแครบเบยน เรมกอตงใน ค.ศ. 1968

วตถประสงคเบองตนในการรวมกลมเศรษฐกจคอการจดตงสหภาพศลกากร(CustomsUnions)ค.ศ.1973ตอมาค.ศ.1995มประเทศสมาชกเพมเตมเชนเบลซกายอานาและซรนาม62ประชาคมแครบเบยนมความพยายามในการด�าเนนการจดตงเขตเสรการคากบประเทศตางๆ เชน ค.ศ. 1995 เขตการคาเสรประชาคมแครบเบยนและโคลมเบย (CARICOM-Colombia Free TradeAgreement) ค.ศ. 1997 มการเจรจาการคาเพอจดตงเขตการคาเสรประชาคมแครบเบยนและกลมตลาดรวมอเมรกากลาง(CAR-ICOM-CACMFreeTradeAgreement)เปนตน63

7. กลมตลาดรวมอเมรกากลาง (Central American Common Market: CACM)กลมตลาดรวมอเมรกากลางกอตงเมอ ค.ศ. 1959 โดยการลงนามในสนธสญญามานากว (Ma-

naguaTreaty)ประกอบดวยคอสตารกากวเตมาลาฮอนดรสนการากวและเอลซลวาดอรวตถประสงคคอความพยายามในการรวมกลมเศรษฐกจเพอขยายโอกาสทางการคาและการลงทน รวมทงสรางความ แขงแกรงทางเศรษฐกจของประเทศสมาชก โดยค.ศ. 1966 มการตกลงรวมกนในการขจดอปสรรคทางการคาทางภาษ64 กลมตลาดรวมอเมรกากลางประสบปญหาความยงยากในการสรางความรวมมอในการรวมกลมเศรษฐกจเชนการจดท�าขนตอนการลดภาษและระดบเศรษฐกจของประเทศสมาชกทไมเทากนเชนค.ศ.1969เกดความขดแยงในฮอนดรสและเอลซาวาดอรปลายค.ศ.1980ความไมสงบทางการเมองของ

61 Internationaldemocracywatch. (2012).Andean Community of Nations.Retrieved from<http://www.internationaldemocracywatch.org/index.php/andean-community-of-nations>Accessedon31October2017.

62 CaribbeanCommunity. (2017).Who We Are. Retrieved from < http://caricom.org/about-caricom/who-we-are>Accessedon31October2017.

63NormanGirvan.(2008).“LearningtoIntegrate:TheExperienceofMonitoringtheCARICOMSingleMarketandEconomy.inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects, edited by De Lombaerde, Estevadeordal and Suominen.Burlington,VT:Ashgate,p.31.

64 Kati Suominen. (2008). “Monitoring Regional Integration: The Case of Central America.” in Governing Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects. edited by DeLombaerde,EstevadeordalandSuominen.op.cit.,p.58.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แตละประเทศมผลกระทบตอการด�าเนนความรวมมอและค.ศ.1990มความพยายามทจะสรางความเขมแขงและฟนฟแนวคดในการรวมกลมทางเศรษฐกจขนใหม เชน ขยายเขตการคาเสร ยกเวนสนคาประเภทเกษตรกรรม อยางไรกตามขอขดแยงระหวางประเทศสมาชกยงคงเกดขน65 กลมตลาดรวมอเมรกากลางมความพยายามเจรจาทางการคาและการลงทนโดยรวมมอกบประเทศตางๆเพอจดตงเขตการคาเสร เชนกลมตลาดรวมอเมรกากลางและโคลอมเบย(CACM-Columbiafreetradeagreement)และกลมตลาดรวมอเมรกากลางและเวเนซเอลา(CACM-Venezuelafreetradeagreement)66

8. กลมสามประเทศ (Group of Three)กลมสามประเทศประกอบดวยโคลอมเบย เมกซโกและเวเนซเอลากอตงเมอค.ศ. 1994และ

มผลบงคบใชค.ศ.1995ซงขอตกลงคอการจดตงเขตการคาเสรระหวางประเทศในทกประเภทสนคาสนคาทมการจดลขสทธทางปญญาการบรการการลงทนและการจดซอจดจางภาครฐยกเวนสนคาเกษตรกรรมกลมตลาดรวมอเมรกากลางและเอกวาดอรชลโคลอมเบยเวเนซเอลาใหความสนใจในการเจรจาการคากบกลมสามประเทศ67

9. กลมพนธมตรแปซฟก (The Pacific Alliance)กลมพนธมตรแปซฟกกอตงขนเมอเดอนเมษายน2554ประกอบดวยสมาชก4ประเทศไดแก

โคลอมเบยเมกซโกเปรและชลโดยมวตถประสงคเพอการสงเสรมผลประโยชนดานเศรษฐกจทครอบคลมถงการจดตงเขตการคาเสร การสงเสรมเศรษฐกจตลาดเพอสงคม (socialmarket economy) และการพฒนาทางเศรษฐกจโดยการรวมลงทนระหวางภาครฐกบเอกชน68กลมพนธมตรแปซฟกเปนการรวมกลมทางเศรษฐกจททวโลกใหความสนใจเนองจากประเทศสมาชกทงสประเทศมผลตภณฑมวลรวมประชาชาตรวมกนมากกวาหนงในสามของอเมรกาใตทงทวป และหากน�าไปเปรยบเทยบกบกลมทางเศรษฐกจอนๆขนาดทางเศรษฐกจดงกลาวจดอยในอนดบท6ของโลก69

65 Ibid.,p.59.66Beteta,Hugo.(2012).Central American Development: Two Decades of Progress and Challenges for

the Future.Washington,DC:MigrationPolicyInstitute,p.5.67FernandoPradaandAlvaroEspinoza.(2008).“MonitoringRegionalIntegrationandCooperationin

theAndeanRegion.”inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects.editedbyDeLombaerde,EstevadeordalandSuominen.op.cit.,p.15.

68 กรมอเมรกาและแปซฟก. (2557).พฒนาการของกลมพนธมตรแปซฟก (Pacific Alliance). สบคนจาก <http://aspa.mfa.go.th/aspa/th/news/latin-america/detail.php?ID=1890>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

69WorldBank.(2017).Gross Domestic Product 2016, PPP.Retrievedfrom<http://databank.worldbank.org/data/download/GDP_PPP.pdf>Accessedon1November2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



เขตการคาเสรอเมรกาเหนอประกอบดวยสมาชกกประเทศอะไรบางและกอตงขนดวยวตถประสงคอะไร


เขตการคาเสรอเมรกาเหนอประกอบดวยสมาชก3ประเทศไดแกสหรฐอเมรกาแคนาดาและเมกซโก วตถประสงคคอ การเปดเสรทางการลงทน และภาคบรการการเงน การคมครองทรพยสนทางปญญา การเปดตลาดเสรทางสนคาเกษตร ขจดอปสรรคทางการคา และบรการระหวางประเทศสมาชกโดยการยกเลกภาษศลกากร และมาตรการทมใชภาษศลกากร สงเสรมการแขงขนทเปนธรรม และขยายโอกาสการลงทนในดนแดนของประเทศสมาชก รวมทงเพมพนผลประโยชนของเขตการคาเสรทงสามประเทศ


กลมประเทศทางเศรษฐกจในแอฟรกา

แอฟรกาเปนทวปทมขนาดใหญทสดเปนอนดบ 2 ของโลกรองจากทวปเอเชยทงในแงของพนทและจ�านวนประชากร แตแอฟรกาถอเปนทวปทยากจนและดอยพฒนาทสดถงแมวาจะมทรพยากรทางเศรษฐกจจ�านวนมหาศาลกตาม70 กลมประเทศทางเศรษฐกจในทวปแอฟรกาทมบทบาทส�าคญ ไดแกสหภาพแอฟรกาสหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใตประชาคมเพอการพฒนาแอฟรกาตอนใตประชาคมเศรษฐกจแอฟรกาประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกประชาคมเศรษฐกจประเทศทะเลสาบใหญตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตและสหรฐอาหรบมาเกรบ

1. สหภาพแอฟรกา (African Union: AU)71

ประเทศในทวปแอฟรกาไดมการรวมกลมประเทศทางเศรษฐกจใน ค.ศ. 2002 เปน สหภาพ-แอฟรกา(AfricanUnionหรอAU)ซงเปนความรวมมอระดบภมภาคทกอก�าเนดมาจากองคการเอกภาพ

70Heshmati A. (2017). “Introduction to Studies on EconomicDevelopment andGrowth in SelectedAfricanCountries.” in:HeshmatiA. (eds).Studies on Economic Development and Growth in Selected African Countries.FrontiersinAfricanBusinessResearch.Singapore:Springer.

71สรปและเรยบเรยงจากLynch. op. cit.,Chapter2.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แอฟรกา (Organization ofAfricanUnity:OAU)ประกอบดวยประเทศสมาชก 54ประเทศซงมประเทศซดานใตเปนสมาชกลาสดเมอ ค.ศ. 201172 โดยมการปรบปรงกฎบตรเดมขององคการเอกภาพแอฟรกาใหมความเขมแขงและมประสทธภาพทงในดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองระหวางประเทศวตถประสงคของสหภาพแอฟรกาคอ การสรางความเปนเอกภาพ และภราดรภาพระหวางประเทศ และประชาชนในแอฟรกาปกปองและสงเสรมผลประโยชนรวมกนของทวปและชาวแอฟรกาสงเสรมบทบาทของแอฟรกาทเหมาะสมในระบอบเศรษฐกจโลก73

ถงแมวาแอฟรกาเปนภมภาคทเตมไปดวยทรพยากรแรธาต และพลงงาน เชน น�ามน กาซ-ธรรมชาตดบกเงนทองแดงโคบอลตตะกวสงกะสและยเรเนยมเปนรายไดจากการสงออกแตสหภาพ-แอฟรกายงคงขาดความรความช�านาญและเทคโนโลยในการใชประโยชนจากทรพยากรดงกลาวจ�าเปนตองใชระยะเวลาในการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ โครงสรางขนพนฐานโดยไดรบความชวยเหลอทางเศรษฐกจและเงนกจากประเทศพฒนาแลวโดยสหภาพแอฟรกามแผนแมบทในการพฒนาเศรษฐกจของภมภาคแอฟรกา คอNew Partnership forAfrica’sDevelopment (NEPAD) ซงเปนแผนแมบท ในการพฒนาเศรษฐกจดานการเกษตรกรรม การพฒนาทรพยากรมนษย เศรษฐกจ และบรรษทภบาล การบรณาการระดบภมภาคและงานโครงสรางขนพนฐานรวมทงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ74

การคาระหวางไทยกบทวปแอฟรกามการขยายตวอยางตอเนอง จากขอมลของธนาคารแหงประเทศไทย ในระหวาง ค.ศ. 2005-2009 พบวาประเทศสมาชกในสหภาพแอฟรกา เชน มอรเชยสแอฟรกาใต ไลบเรย เคนยา ไนเจอร และอยปต มาลงทนในไทยมลคารวม 1,219.34 ลานดอลลารสหรฐในกจการผลตผลตภณฑสงทอหรอชนสวนกจการผลตเคมภณฑขณะเดยวกนไทยไดเขาลงทนในแอฟรกาทงธรกจขนาดใหญกลางและเลกเชนบรษทซพอนเตอรเทรดจ�ากด(อาหารแปรรป)และบรษทในเครออตล-ไทย(ธรกจโรงแรมและสนามกอลฟ)และธรกจอาหารและสปาบรษทขนาดใหญเปนตน75

2. สหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใต (Union Southern African Customs Union: SACU)สหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใตเปนสหภาพศลกากรทเกาแกทสดในโลกประกอบดวยสมาชก

5 ประเทศคอ เลโซโธ สวาซแลนด นามเบย บอตสวานา และแอฟรกาใต กอตงเมอ ค.ศ. 1910 ตงแตองกฤษครอบครองดนแดนในแอฟรกาจนกระทงค.ศ.1990ประเทศตางๆในแอฟรกาไดรบเอกราชเชนนามเบย76สหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใตมการแบงปนรายไดดงกลาวตามสดสวนการน�าเขาส�าหรบประเทศสมาชก สนคาเขา ณ ดานศลกากรประเทศหนง สามารถสงไปยงประเทศผสงซอโดยตรง โดย

72กรมเอเชยใตตะวนออกกลางและแอฟรกา.(2556)ข.สหภาพแอฟรกา (African Union-AU).สบคนจาก<http://sameaf.mfa.go.th/th/organization/detail.php?ID=259>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

73 เพงอาง. 74 เรองเดยวกน. 75สรปและเรยบเรยงจากLynch.op. cit.,Chapter2.76DirkHansohmandJonathanAdongo.(2008).“MonitoringRegionalIntegrationinEasternandSouthern

Africa.” inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects. editedbyDeLombaerde,EstevadeordalandSuominen.op.cit.,p.204.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ไมตองตรวจโดยดานศลกากรอนๆ อก นอกจากนไมมกฎขอบงคบเกยวกบการเคลอนยายสนคา และแรงงานจากประเทศสมาชก77

3. ประชาคมเพอการพฒนาแอฟรกาตอนใต (Southern Africa Development Community:

SADC)ประชาคมเพอการพฒนาแอฟรกาตอนใตกอตงเมอค.ศ.1980ประกอบดวยสมาชก13ประเทศ

คอองโกลาบอตสวานาเลโซโธมาลาวมอรเซยสโมซมบกนามเบยแอฟรกาใตสวาซแลนดแทนซาเนยแซมเบยซมบบเว78เปาหมายของประชาคมเพอการพฒนาแอฟรกาตอนใตคอการสรางความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชกภายใตเปาหมายนจงมความรวมมอในการพฒนาโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคตางๆ รวมถงการขจดอปสรรคทางภาษในกลมประเทศสมาชกใน ค.ศ. 2000 โดยมแผนพฒนาเขตการคาเสร (FreeTradeArea)ในค.ศ.2008และเปนตลาดรวม(CommonMarket)ในค.ศ.201279

4. ประชาคมเศรษฐกจแอฟรกา (African Economic Community: AEC)ประชาคมเศรษฐกจแอฟรกากอตงเมอ ค.ศ. 1991 ตามสนธสญญากอตงประชาคมเศรษฐกจ

แอฟรกา(TreatyEstablishingtheAfricanEconomicCommunity)80เปนเขตการคาเสรทมสมาชก51ประเทศวตถประสงคคอการใหความรวมมอดานเศรษฐกจการสรางกรอบการท�างานในระดบทวปรวมทงความรวมมอทางการเมองทเชอมไปยงความรวมมอองคการเอกภาพแอฟรกา (Organization ofAfricanUnity:OAU)81โดยก�าหนดแผนการพฒนาเปน6ขนในระยะเวลา34ปเชนการสรางความเขมแขงใหกบการรวมกลมระดบภมภาคการขจดอปสรรคทางการคาของภมภาคการพฒนาสเขตการคาเสรและสหภาพศลกากรการพฒนาสตลาดรวมแอฟรกา(AfricanCommonMarket)รวมถงมสกลเงนแอฟรกาสกลเดยว(SingleAfricanCurrency)82ประชาคมเศรษฐกจแอฟรกามเปาหมายในการพฒนาความรวมมอใหคลายคลงกบสหภาพยโรปแตไมประสบความส�าเรจเทาใดนก83

77กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ.2550.ศพททเกยวของกบการเจรจา (ส�านก ยโรป เอเชยใต ตะวนออกกลาง และแอฟรกา). สบคนจาก < http://thaifta.com/ThaiFTA/Home/บทความตาม/tabid/62/ctl/Details/mid/433/ItemID/3004/Default.aspx>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

78HansohmandAdongo,op. cit.,p.194. 79 Ibid.,p.194.80AfricanUnion.(2013).Treaty Establishing the African Economic Community. Retrievedfrom<https://

au.int/en/treaties/treaty-establishing-african-economic-community>Accessedon2November2017.81 Ibid. 82 กรมเอเชยใตตะวนออกกลางและแอฟรกา.(2556)ข,อางแลว. 83 เพงอาง.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5. ประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตก (Economic Community of West African States:

ECOWAS)ประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกกอตงขนในค.ศ.197584มสมาชกทงหมด15ประเทศเชน

เบนนบรกนาฟาโซ ไนจเรย กน บสเซามาล ไนเจอร เซเนกล เคปเวรด โกตดววร แกมเบย ไลบเรยมาล เซยรราลโอน และโตโก85 วตถประสงคหลกของประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกคอการจดตงสหภาพศลกากร การวางเครอขายการขนสงทางถนน และการสอสาร การเคลอนยายเสรดานคน สนคาและบรการ และมเปาหมายการใชเงนตราสกลเดยวกนใน ค.ศ. 200486 โดยกลมประเทศในประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกทพดภาษาฝรงเศสไดใชเงนสกลฟรงกเซฟาเปนเงนสกลเดยวกน87และเปนเหตใหประเทศมอรตาเนยนประกาศถอนตวจากสมาชกภาพ ปจจบนประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกเปน กลมทมการรวมตวทเขมแขงและมความกาวหนาอยางมากโดยมมาตรการตางๆเพอสนบสนนการคาเสรเชน การลดมาตรการกดกนทางการคาโดยมอตราภาษสนคารอยละ 0 ระหวางประเทศสมาชกภายใตเงอนไขการใชวตถดบ88 ค.ศ. 2014 ประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกประสบความส�าเรจในการเจรจากบสหภาพยโรปเพอเปนพนธมตรทางเศรษฐกจ(ECOWAS-EUEconomicPartnershipAgreement:EPA) อยางไรกตามสมาชกในกลมประชาคมเศรษฐกจแหงรฐตะวนตกเขารวมเปนพนธมตรกบสหภาพ-ยโรปเพยง 13 ประเทศเทานน ค.ศ. 2015 มการประกาศใชอตราภาษน�าเขาสนคาจากภายนอกประเทศสมาชกเทากนกบประเทศสมาชก(CommonExternalTariff:CET)89

84สรปและเรยบเรยงจากLynch.op. cit.,Chapter2. 85TheEconomicCommunityofWestAfricanStates.(2016)b.Member States.Retrievedfrom<http://

www.ecowas.int/member-states/>Accessedon2November2017.86Saka, J.O.,Onafowokan, I.A.,&Adebayo,A.A. (2015). “AnalysisofConvergenceCriteria in a

ProposedMonetaryUnion:AStudyoftheEconomicCommunityofWestAfricanStates.”International Journal of Economic and Financial Issues, 5(1),pp.230-239.

87 AfricanDevelopment Bank, Organisation for Economic Co-operation andDevelopment, United NationsDevelopmentProgramme.(2017).African Economic Outlook.Paris:OECD,p.88.

88TheEconomicCommunityofWestAfricanStates.(2016)a.Fundamental Principles.Retrievedfrom<http://www.ecowas.int/about-ecowas/fundamental-principles/>Accessedon2November2017.

89 The EconomicCommunity ofWestAfrican States. (2016)c.The Common External Tariff (CET): Structure, Benefits, Challenges and the Way Forward of the CET. Retrieved from <http://www.ecowas.int/ wp-content/uploads/2016/06/CET_Factsheet_EN.pdf>Accessedon2November2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


6. ประชาคมเศรษฐกจประเทศทะเลสาบใหญ (Economic Community of the Great Lakes

Countries: CEPGL)ประชาคมเศรษฐกจประเทศทะเลสาบใหญกอตงในค.ศ.1976ประกอบดวยบรนดรวนดาและ

ซาอร จดประสงคคอ การเปดเสรการคา การเคลอนยายการผลตเสร อยางไรกตามการกลมเศรษฐกจนถอวาเปนการรวมกลมทไมประสบความส�าเรจเนองจากใชเวลามากกวา20ปในการเจรจาเรองอตราภาษศลกากร(PreferentialTariff)ไดและยงคงลมเหลว90

7. ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใต (Common Market for Eastern and Southern

Africa: COMESA)ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตกอตงขนในค.ศ. 199491 โดยเปนการพฒนาตอเนองมาจาก

ความรวมมอทางเศรษฐกจในรปแบบสทธพเศษทางการคา (Preferential trade area: PTA) ใน ค.ศ.198192 วตถประสงคของตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตคอการสงเสรมการคาและความรวมมอดานเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชก ปจจบนตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตมประเทศสมาชกรวม 18ประเทศ ไดแก รฐเอรเทรย ลเบย บรนด คองโก จบต อยปต เอธโอเปย เคนยามาดากสการ มาลาวมอรเชยสรวนดาเซเชลสซดานสวาซแลนดแซมเบยซมบบเวและยกนดา93

ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตมความพยายามในการจดตงสหภาพศลกากร การยกเลกมาตรการทางภาษและทไมใชภาษ รวมทงการจดท�าเขตการคาเสรโดยตงแต ค.ศ. 2000 มสมาชก 9ประเทศเชนจบตเคนยามาดากสการมาลาวมอรเชยสซดานแซมเบยและซมบบเวไดเรมจดท�าเขตการคาเสรระหวางกนและตอมาค.ศ.2004รวนดาและบรนดไดเขารวมเขตการคาเสร94ปจจบนปรมาณการลงทนระหวางไทยกบตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตยงมปรมาณไมมากสวนมากเปนกจการขนาดกลาง

90 IFDC. (2010).The Economic Community of the Great Lakes Countries (CEPGL) and IFDC’s CATALIST Project Sign MOU to. Retrieved from <https://ifdc.org/2010/02/03/the-economic-community-of- the-great-lakes-countries-cepgl-and-ifdcs-catalist-project-sign-mou-to/>Accessedon2November2017.

91CommonMarketforEasternandSouthernAfrica.(2017)d.Overview of COMESA.Retrievedfrom<http://www.comesa.int/overview-of-comesa/>Accessedon2November2017.

92 CommonMarket for Eastern and Southern Africa. (2017)b.Common Market for Eastern & Southern Africa (COMESA).Retrieved from<http://www.crwflags.com/fotw/flags/int-coms.html>Accessed on 2November2017.

93CommonMarketforEasternandSouthernAfrica.(2017)a.COMESA Members States.Retrievedfrom<http://www.comesa.int/comesa-members-states/>Accessedon2November2017.

94CommonMarket forEastern andSouthernAfrica. (2017)c.Our Activities.Retrieved from<http://www.comesa.int/what-we-do/#trade-customs-monetary-affairs>Accessedon2November2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


และเลกทเขาไปลงทน เชน ภาคธรกจการทองเทยว อยางไรกตามธรกจของไทยขนาดใหญ เชน ธรกจเหมองถานหนธรกจกอสรางธรกจคาเมดพลาสตก95

8. สหรฐอาหรบมาเกรบ (Arab Magherb Union: AMU)สหรฐอาหรบมาเกรบประกอบดวยสมาชก5ประเทศในตอนเหนอของแอฟรกาไดแกอลจเรย

ลเบย มอรเตเนย โมรอกโก และตนเซย วตถประสงคเพอสนบสนนการรวมลงทน และการรวมตวเปน ตลาดเดยวระหวางประเทศสมาชกกอตงในยคค.ศ.1960แตยงไมด�าเนนการ96จนค.ศ.1989จงมทศทางการเคลอนไหวในการผลกดนการเคลอนยายเสรทงแรงงาน สนคา บรการ และทน97 ค.ศ. 1991 สหรฐ-อาหรบมาเกรบมนโยบายในการจดตงเขตการคาเสร (free trade agreement) ใน ค.ศ. 1992 และเปนตลาดรวมในค.ศ.2000อยางไรกตามค.ศ.1993ผน�าสมาชกของสหรฐอาหรบมาเกรบ(ArabMagherbUnion:AMU)ทงหาประเทศตดสนใจใหเลอนการพฒนาการรวมกลมเศรษฐกจน98


ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตกอตงขนเมอใดดวยวตถประสงคอะไรประกอบดวยสมาชกกประเทศอะไรบาง


ตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตกอตงเมอ ค.ศ. 1994 โดยพฒนามาจากความรวมมอทางเศรษฐกจในรปแบบสทธพเศษทางการคาเมอ ค.ศ. 1981 วตถประสงคของตลาดรวมแอฟรกาตะวนออกและใตคอการสงเสรมการคาและความรวมมอดานเศรษฐกจระหวางประเทศสมาชก ปจจบนมสมาชกรวม18ประเทศไดแกรฐเอรเทรยลเบยบรนดคองโกจบตอยปตเอธโอเปยเคนยามาดากสการมาลาวมอรเชยสรวนดาเซเชลสซดานสวาซแลนดแซมเบยซมบบเวและยกนดา

95ส�านกพฒนาตลาดใหม.(2556). ขอมลพนฐานความสมพนธทางเศรษฐกจไทย-แอฟรกา.สบคนจาก<http://www.ditp.go.th/contents_attach/77900/77900.pdf>เขาถงเมอ2พฤศจกายน2560.

96AugustodelaTorreandMargaretR.Kelly.(1992).Regional Trade Arrangements. Washington,D.C.:InternationalMonetaryFund,p.28.

97EconomicCommissionofAfrica.(2016).AMU-Arab Maghreb Union. Retrievedfrom<https://www.uneca.org/oria/pages/amu-arab-maghreb-union>Accessedon2November2017.

98 Ibid.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



กลมประเทศทางเศรษฐกจในเอเชย

เอเชยเปนภมภาคทมขนาดใหญทสดทงในแงขนาดพนทและจ�านวนประชากรเอเชยจงเปนภมภาคทมก�าลงซอสงทสดและในชวงหลง ค.ศ. 2010 เปนตนมาเอเชยไดกาวขนมาเปนภมภาคทมผลตภณฑ มวลรวมประชาชาตสงทสดในโลกแทนทยโรป99กลมประเทศทางเศรษฐกจทส�าคญในเอเชยประกอบดวยความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตสหรฐอาหรบ-มาเกรบคณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบสมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใต

1. ความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟก (Asia-Pacific Economic Cooperation:

APEC)100

ความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกกอตงขนเมอค.ศ.1989เปนการรวมตวระหวางเขตเศรษฐกจในภมภาคเอเชยแปซฟกเพอสงเสรมความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศในภมภาคและพฒนาจนกลายมาเปนเวทในระดบภมภาคทมความส�าคญซงมสมาชก21เขตเศรษฐกจเชนสหรฐอเมรการสเซยจนญปนออสเตรเลยแคนาดาเปรและอาเซยน101วตถประสงคของความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกคอมการสงเสรมการขยายตวทางเศรษฐกจสงเสรมระบบการคาหลายฝายลดอปสรรคและอ�านวยความสะดวกทางดานการคา การคาบรการ และการลงทน และสงเสรมความรวมมอทางดานการเงนการคลงในการแกไขวกฤตเศรษฐกจ102

เปาหมายทโดดเดนทสดอนหนงของความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกคอ เปาหมายโบกอร(BogorDeclarationofCommonResolve)ซงมงสงเสรมการเปดเสรดานการคาและการลงทนในภมภาคเอเชย-แปซฟก โดยเรมจากสมาชกทพฒนาแลวภายใน ค.ศ. 2010 และส�าหรบสมาชกก�าลง

99InternationalMonetaryFund.(2017). op. cit. 100 หากพจารณาหลกการจดแบงทวปในทางภมศาสตร ความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกไมสามารถจดวา

เปนกลมทางเศรษฐกจในทวปเอเชยไดโดยตรงเนองจากประเทศสมาชกมไดอยในทวปเอเชยทงหมดอยางไรกตามการรวมกลมเปนความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกอาศยฐานคดแบบภมภาคคอการใชมหาสมทรแปซฟกเปนจดเกาะเกยวเชอมโยงประเทศตางๆเขาสกลมในหนวยนจงจดความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกไวในกลมทางเศรษฐกจแบบภมภาคและน�ามารวมไวในกลมประเทศทางเศรษฐกจในเอเชยเนองจากประเทศสมาชกสวนใหญอยในภมภาคน

101ธนาคารแหงประเทศไทย.(2558).Asia-Pacific Economic Cooperation. สบคนจาก<https://www.bot.or.th/Thai/AboutBOT/RolesAndHistory/Pages/Apec.aspx>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

102 Ibid.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


พฒนาทเหลอภายในค.ศ.2020103เพอการเปดเสรทางการคาและการลงทนการอ�านวยความสะดวกดานการคาและการลงทน และความรวมมอทางดานเศรษฐกจและวชาการ และพฒนาเปน “แผนปฏบตการ โอซากา” (OsakaActionAgenda)มงเนนการด�าเนนกจกรรมในเรองการเปดเสรทางการคาและการลงทนการอ�านวยความสะดวกทางธรกจการใหความรวมมอทางดานเศรษฐกจและวชาการในค.ศ.1995104

ความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-แปซฟกไดมความรวมมอในดานอนๆ นอกเหนอจากดานเศรษฐกจการคา และการลงทน เชน ความรวมมอเพอตอตานการกอการราย (Counter-Terrorism ActionPlan)การปองกนการกอการรายทางอเลกทรอนกส(Cybersecurity)การแกไขปญหาการแพรระบาดของโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง(SARS)105

2. สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of South East Asian

Nations: ASEAN)สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต(อาเซยน)กอตงครงแรกในค.ศ.1967มการท�า

ปฏญญากรงเทพฯ (BangkokDeclaration) โดยผน�าประเทศ 5 ประเทศคอ อนโดนเซย มาเลเซยฟลปปนสสงคโปรและไทย106จดประสงคเพอสงเสรมและรวมมอในเรองสนตภาพความมนคงเศรษฐกจและผลประโยชนรวมกน หลงจากนนประเทศตางๆเขารวมเปนสมาชกเพมเตมรวม 10 ประเทศใน ค.ศ.1999107ถอวาเปนกลมเศรษฐกจภมภาคขนาดใหญมประชากรรวมกนเกอบ500ลานคนนโยบายและการด�าเนนงานของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะเปนผลจากการหารอประชมสดยอดผน�าอาเซยน (ASEAN Summit) ซงในดานเศรษฐกจไดมการหารอเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน(ASEANFreeTradeArea:AFTA)”ในค.ศ.1992108

เขตการคาเสรอาเซยนมวตถประสงคเพอการสงเสรมการคาเสร การลดตนทนการผลต และการดงดดการลงทนจากตางประเทศ รวมทงมการลดภาษศลกากรระหวางกนในประเทศสมาชก ตอมา ค.ศ.2012นกลงทนในอาเซยนสามารถมหนสวนของผถอหนตางชาตไดไมเกนรอยละ70ในสาขาบรการอาทบรการดานวชาชพบรการดานคอมพวเตอรบรการดานโทรคมนาคมบรการดานการวจยและการพฒนาบรการดานอสงหารมทรพยบรการดานการกอสรางบรการดานการจดจ�าหนาย109

103สถาบนอาณาบรเวณศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตร.(2559).APEC: ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเซย-แปซฟก. สบคนจาก<http://www.apecthai.org/index.php/คลงความร/องคการความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศทส�าคญ/401-องคการความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศทส�าคญ/813-apec-ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเซย-แปซฟก.html>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

104 เพงอาง. 105 เรองเดยวกน. 106AssociationofSouthEastAsianNations.(2017)d.The Founding of ASEAN.Retrievedfrom<http://

asean.org/asean/about-asean/history/>Accessedon5November2017.107AssociationofSouthEastAsianNations.(2017)c.Overview.Retrievedfrom<http://asean.org/asean/

about-asean/overview/>Accessedon5November2017.108 Ibid. 109Lynch.op. cit.,Chapter4.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ในค.ศ.1995มการตงเขตลงทนอาเซยน(ASEANInvestmentArea:AIA)110เพอเปนแหลงดงดดการลงทนทงภายในและภายนอกอาเซยนโดยเฉพาะอตสาหกรรม5สาขาคอสาขาอตสาหกรรม-การผลตเกษตรประมงปาไมและเหมองแรและภาคบรการรวมถงการลงทนภายในเขตการลงทนอาเซยนจะตองไดรบการปฏบตเยยงคนในชาต111 ตอมาใน ค.ศ. 1996 มการตงความรวมมอดานอตสาหกรรมอาเซยน (ASEAN Industrial Cooperation: AICO) เพอสงเสรมอตสาหกรรมรวมกนระหวางภาคเอกชนในภมภาคอาเซยน มงสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยเปนฐานการผลต โดยยดหลกของการใชทรพยากรรวมกน112

ค.ศ.2008ไดมการประกาศใช “กฎบตรอาเซยน” (ASEANCharter) เพอใหการด�าเนนงานของประเทศสมาชกอยในทศทางเดยวกนมกฎหมายเดยวกนและมการสรางตลาดเดยวในภมภาค113และมผลใหสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตมสถานะเปนนตบคคล114โดยสาระส�าคญของกฎบตรอาเซยนมดงตอไปน

1.ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน(ASEANPolitical-SecurityCommunity)2.ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน(ASEANSocio-CulturalCommunity)3.ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(ASEANEconomicCommunityหรอAEC)ค.ศ.2015มการจดตงเปน“ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”(ASEANEconomicsCommunity:

AEC)115ซงถอวาเปนการรวมกลมเศรษฐกจภมภาคขนาดใหญมความแขงแกรงมอ�านาจตอรองทางเศรษฐกจ และมพนธกรณในการเปดเสรการคาบรการตามกรอบASEANFrameworkAgreementonServices:AFASครอบคลมสาขาบรการหลกเชนบรการธรกจ(อาทวชาชพวศวกรรมสถาปตยกรรมและบญชเปนตน)คอมพวเตอรและการสอสารการกอสรางการจดจ�าหนาย (อาทบรการคาสงเครองกฬาและบรการแฟรนไชสเปนตน)การศกษาในทกระดบบรการดานสขภาพบรการสงแวดลอมและบรการทองเทยวเปนตน116

110 กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2558)ก.AIA ยอมาจาก ASEAN Investment Area. สบคนจาก <http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=3688&filename=index>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

111กองอาเซย3.(2555).ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน.สบคนจาก<<http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/asean-media-center-20121204-123208-703246.pdf>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

112กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ.(2558)ข.AICO ยอมาจาก ASEAN Industrial Cooperation Scheme.สบคนจาก<http://www.aseanthai.net/mobile_detail.php?cid=10&nid=3689>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

113กองอาเซย3.อางแลว. 114กรมอาเซยน.(2555). กฎบตรอาเซยน.สบคนจาก<http://www.aseancorner.com/กฎบตรอาเซยน>เขาถงเมอ

5พฤศจกายน2560.115AssociationofSouthEastAsianNations. (2017)b.ASEAN Economic Community.Retrieved from

<http://asean.org/asean-economic-community/>Accessedon5November2017.116 สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. (2556).การเปดเสรการภาคบรการตามกรอบ “AFAS.” สบคนจาก <http://

www.aecconsultandconnect.co.th/th/aec-knowledge-2/opportunities/233-afas.html>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. คณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบ (Gulf Cooperation Council: GCC)คณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบกอตงขน ค.ศ. 1981 และจดตงเขตสทธพเศษทางการคา

(Preferential TradeAreas: PTAs) ใน ค.ศ. 1993 ซงน�าไปสการจดตงเขตการคาเสร ส�าหรบสนคาเกษตรกรรมและอตสาหกรรมยกเวนสนคาประเภทปโตรเลยมการเคลอนยายปจจยการผลตอยางไรกตาม

คณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบใหความสนใจในความรวมมอทางทหารมากกวาทางเศรษฐกจ117

4. สมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใต (South Asian Association for Regional

Cooperation: SAARC)สมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใตเปนองคการความรวมมอหลากสาขาระหวางประเทศใน

ภมภาคเอเชยใต เชน ความรวมมอดานการเกษตรและชมชนชนบท เทคโนโลยชวภาพ วฒนธรรมเศรษฐกจและการคาการศกษาพลงงาน118 เปนตนสมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใตกอตงเมอค.ศ.1985ซงมการพฒนาความรวมมอในการด�าเนนการเพอเสรมสรางความแขงแกรงของกลมอยางตอเนองปจจบนมสมาชก 8 ประเทศ ไดแก บงกลาเทศ ภฏาน อนเดย มลดฟส เนปาล ปากสถาน ศรลงกาอฟกานสถานและผสงเกตการณ8ประเทศและ1องคการระหวางประเทศคอจนสหรฐอเมรกาญปนออสเตรเลยมอรเชยสเมยนมารเกาหลใตอหรานและสหภาพยโรป119การด�าเนนการทส�าคญของสมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใตทส�าคญ อาท ค.ศ. 1995 มการตงเปาหมายจดตงเขตปลอดอากรหรอเขตประกอบการเสรภายในค.ศ.2005ตอมาในค.ศ.1997ประเทศสมาชก7ประเทศตกลงเลอนการจดตงเขตปลอดอากรหรอเขตประกอบการเสรภายในเปนค.ศ.2001120และค.ศ.2010ไดมการประชมสดยอดSAARCครงท 16ผลกดนความตกลงการคาเสรเอเชยใต (SAFTA)และการคาการบรการ(SAARCAgreementonTradeinService)121


สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตกอตงครงแรกเมอใดมจดประสงคอะไร


สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต กอตงครงแรกเมอ ค.ศ. 1967 โดยมจดประสงคเพอสงเสรมและรวมมอในเรองสนตภาพความมนคงเศรษฐกจและผลประโยชนรวมกน

117GulfCooperationCouncil.(2017).Objectives.Retrievedfrom<http://www.gcc-sg.org/en-us/About-GCC/Pages/StartingPointsAndGoals.aspx>Accessedon5November2017.

118 กรมเอเชยใต ตะวนออกกลางและแอฟรกา. (2556)ก. สมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใต (South Asian Association for Regional Cooperation-SAARC). สบคนจาก <http://sameaf.mfa.go.th/th/organization/detail.php?ID=483>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

119 เพงอาง. 120 เพงอาง. 121 เรองเดยวกน.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 12.3

ผลกระทบและความทาทายของกลมประเทศทางเศรษฐกจ


หวเรอง12.3.1 ผลกระทบของกลมประเทศทางเศรษฐกจตอระบบเศรษฐกจโลกปจจบน12.3.2ความทาทายตอกลมประเทศทางเศรษฐกจ

แนวคด1.การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจสงผลในแงบวกตอระบบเศรษฐกจของโลกใน

ปจจบน โดยเฉพาะการเปนปจจยส�าคญทท�าใหคาระหวางประเทศในภาพรวมและการคาระหวางประเทศสมาชกทอยในกลมขยายตวมากขน

2. ผลกระทบดานลบของการรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจตอระบบเศรษฐกจของโลกในปจจบนมหลายประการ เชน ท�าใหเกดการเบยงเบนทางการคา รายไดของรฐจากภาษน�าเขาลดต�าลง รฐบาลดแลสวสดการของประชาชนไดนอยลง และการลงทนโดยตรงจากตางประเทศไมไหลเขาสประเทศตามทคาดหวงเปนตน

3. กลมประเทศทางเศรษฐกจบางกลมประสบความส�าเรจตามเปาหมายของการรวมกลมเชน สหภาพยโรป สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในขณะทบางกลมประสบความลมเหลวในการรวมกนเปนกลมทางเศรษฐกจแบบภมภาคเชนสมาคมการคาเสรลาตนอเมรกา

4. ปจจบนเกดการขยายตวของการรวมกลมระหวางภมภาคเชนความรวมมอของสหภาพ-ยโรปกบMercosur ในลาตนอเมรกา ความรวมมอของสหภาพยโรปกบคณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบ รวมถงการรวมกลมของประเทศทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจ การเมองและการทหารเตบโตและเขมแขงขนมาอยางรวดเรวในระยะหลงประกอบดวยบราซลรสเซยอนเดยจนและแอฟรกาใตหรอทเรยกกนวากลมเศรษฐกจบรกส(BRICS)

วตถประสงคเมอศกษาตอนท12.3จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายผลกระทบของกลมประเทศทางเศรษฐกจตอระบบเศรษฐกจโลกปจจบนได2.อธบายเกยวกบความทาทายตอกลมประเทศทางเศรษฐกจได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ผลกระทบของกลมประเทศทางเศรษฐกจตอระบบเศรษฐกจโลก

ปจจบน

ววฒนาการของรปแบบการคาระหวางประเทศ มการเปลยนแปลงอยางตอเนอง มการขยายขอบขายกจกรรมทางการคาระหวางประเทศ จากการคาระหวางประเทศคคาเปลยนเปนการคาระหวางกลมประเทศตางๆ โดยเฉพาะภายใตทนนยมโลกาภวตน ประเทศตางๆไดมการรวมกลมกน เพอสรางความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางกนในทวทกภมภาคของโลกทงในยโรปอเมรกาเอเชยและแอฟรกากลมทางเศรษฐกจตามภมภาคตางๆมแนวโนมทจะเพมสมาชกหรอขยายสมาชกของกลมเศรษฐกจเพอแสวงหาตลาดใหม และแหลงทรพยากรทางการผลต122 อยางไรกตาม ผลกระทบของกลมประเทศทางเศรษฐกจ ดงกลาวตอระบบเศรษฐกจของโลกในปจจบนนบวามทงผลกระทบในดานบวกและผลกระทบในดานลบ

ในดานบวก การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจท�าใหการคาระหวางประเทศในภาพรวมและการคา

ระหวางประเทศสมาชกทอยในกลมขยายตวมากขน123ดงตอไปน1. การขยายตวดานการคาการรวมกลมเปนผลดตอการขยายการคาระหวางประเทศน�าไปสการ

สรางการคา (tradecreation) เกดขน124นนคอเมอมการผลตสนคาประเภทหนงในประเทศสมาชกซงมตนทนการผลตสงจะมการโยกยายฐานการผลตไปยงแหลงทมตนทนการผลตทต�า ดงนนผลของการสรางการคาคอผผลตสามารถน�าสนคาไปขายไดปรมาณมาก เพราะราคาสนคาทลดต�าลง เนองจากอตราภาษลดลงหรอการไมมอปสรรคทางดานภาษ125หรอการทสนคาจากประเทศสมาชกเขามาทดแทนสนคาภายในประเทศทมราคาสงขณะทประชาชนสามารถอปโภคบรโภคสนคาทมคณภาพสงและราคาไมสงมากอนเนองจากการแขงขนการผลตของผผลตในประเทศและตางประเทศทงทเปนผผลตในประเทศสมาชกกลมเศรษฐกจและนอกกลมเศรษฐกจซงถอไดวาเปนการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ126

122Martin,op. cit.,pp.4-5.123SooYeonKim.(2015).“DeepIntegrationandRegionalTradeAgreements.”inThe Oxford Handbook

of the Political Economy of International Trade,editedbyLisaL.Martin.NewYork:OxfordUniversityPress,pp.362-363.

124RamondHicks.(2015).“MethodologicalIssues.”inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade, op.cit.,p.81.

125Magee, Christopher. (2008). “NewMeasures of TradeCreation and TradeDiversion.” Journal of International Economics, 75(2),pp.349–362.

126MiroslavN.Jovanovic.(2014).The Economics of European Integration.2ndReviseded.,Northamp-ton,MA:EdwardElgar,Chapter8.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2. การประหยดขนาด (economics of scale)การประหยดขนาดคอผผลตสามารถผลตสนคาไดปรมาณมาก และมโอกาสขายสนคาไดมาก เนองจากการรวมกลมเศรษฐกจซงมประเทศสมาชกหลายประเทศ ซงท�าใหตลาดมขนาดใหญขน ดงนนเมอผผลตสนคาสามารถผลตสนคาจ�านวนมากจะมผลใหตนทนในการผลตเฉลยตอหนวยต�าลงน�าไปสราคาสนคาตอหนวยลดต�าลง

โดยทวไปการประหยดขนาดสามารถเกดขนไดหลายสาเหต127ดงน2.1 การประหยดจากแรงงาน (labor)คอแรงงานแบงงานกนท�าตามความเชยวชาญซง

น�าไปสการผลตทมประสทธภาพและมคณภาพ2.2 การประหยดจากการลงทน (investment) เชน เสยดอกเบยใหกบคาใชจายเพอการ

ลงทนไดลดลงตอหนวยการผลต2.3 การประหยดในการจดซอจดจาง (procurement) คอธรกจสามารถประหยดตนทน

จากการลงทน เนองจากมการสงซอวตถดบจ�านวนมาก และการวาจางผผลตชนสวนปรมาณมาก ซงไดสวนลดเพมมากขน

2.4 การประหยดดานการใชทน (capital)คอธรกจใชเครองมอเครองจกรทมประสทธภาพสงผลตสนคาปรมาณมากและลดการสญเสยในกระบวนการผลต

2.5 การประหยดดานสงเสรมการขาย (product promotion) คอการผลตครงละมากๆ สงผลใหตนทนในการโฆษณาประชาสมพนธและสงเสรมการขายตอหนวยการผลตลดลง

2.6 การประหยดดานการขนสงและการกระจายสนคา (transport and distribution)คอธรกจด�าเนนการขนสงและกระจายสนคาเองสงผลใหตนทนดานขนสงลดลง

3. สวสดการของประเทศ (national welfare) การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจสงผลดตอสวสดการของประเทศเนองจากประชาชนสามารถบรโภคอปโภคสนคาในราคาถกลงสามารถบรโภค ไดมากขน ขณะเดยวกนการแบงงานกนท�าตามความเชยวชาญ สงผลใหแรงงานของประเทศนนๆ มรายได ทสงขนน�าไปสการบรโภคอปโภคทสงขนยอมถอไดวาสวสดการของประเทศดขน128

4. การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (foreign direct investment: FDI) นกลงทนจาก ตางประเทศ ใหความสนใจขนาดตลาดทใหญขนจากการรวมกลมเศรษฐกจ รวมถงการขจดอปสรรคทาง การคาทงทเปนภาษและไมใชภาษ การกดกนทางการคาในรปแบบตางๆ ตามนโยบายของการรวมกลมเศรษฐกจนนๆ จะดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศเขามาลงทนทางการผลตมากขน และเกดการถายทอดเทคโนโลยสผประกอบการทองถน129

127Hicks,op. cit.,p.93.128 Snorrason, Snorri Thomas. (2012).Asymmetric Economic Integration Size Characteristics of

Economies, Trade Costs and Welfare.Berlin:Springer-Verlag,p.14.129 Chad P. Bown. (2015). “Trade Policy Instruments over Time.” inThe Oxford Handbook of the

Political Economy of International Trade, op.cit.,p.71.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5. การสรางอ�านาจการตอรองการคา การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจเปนประโยชนอยางมากส�าหรบประเทศก�าลงพฒนาเชนสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตสรางโอกาสในการเจรจาทางการคาหรอการสรางอ�านาจการตอรองการคาของกลมกบประเทศพฒนาแลว130

6. การเคลอนยายแรงงานเสร การเคลอนยายแรงงานเสรในกลมประเทศสมาชกไดสรางโอกาสการจางงานและชวยการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนเชนในสหภาพยโรปชาวยโรปตะวนออกเดนทางไปท�างานในฝรงเศสและเยอรมน131 หรอแรงงานจากลาวและกมพชาไหลเขามาท�างานทประเทศไทย ตามพนธสญญาความรวมมอของโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน�าโขง(GreaterMekongSub-region:GMS)สงผลใหแรงงานจากประเทศดงกลาวมรายไดสงขนและมคณภาพชวตทด132

ในดานลบ การรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจสงผลใหเกดปญหาหลายประการ1. การเบยงเบนทางการคา (trade diversion)เปนผลดานลบของการรวมเปนกลมทางเศรษฐกจ

เนองจากผบรโภคอปโภคสามารถซอสนคาไดในราคาถกแตสนคาเหลานนอาจไมไดมาจากแหลงการผลตสนคาทต�าทสดในโลกแตเกดจากขอตกลงทางภาษสทธประโยชนภาษทต�าท�าใหผผลตสามารถขายสนคาในราคาทถกลงซงถอไดวาเปนการจดสรรทรพยากรทไมมประสทธภาพหรอสนคาน�าเขาทมตนทนต�าจากประเทศนอกกลมสมาชกถกทดแทนโดยสนคาน�าเขาจากประเทศสมาชกทอยในกลมทมตนทนสงกวา133

2. รายไดของรฐลดลง การรวมเปนกลมทางเศรษฐกจท�าใหรายไดของรฐจากภาษน�าเขาลดต�าลง เนองจากภาษทลดต�าตามหลกการขจดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศ ดงนน การรวมกลมเศรษฐกจจงไมเกดประโยชนทแทจรงตอประเทศสมาชก134

3. สวสดการของประเทศ (national welfare)การรวมเปนกลมทางเศรษฐกจท�าใหรฐบาลของแตละประเทศจดสรรสวสดการแกประชาชนไดนอยลงเนองจากการแขงขนการผลตและมาตรการสงเสรมการคาเสรท�าใหผผลตไดรบผลก�าไรลดลง สงผลใหรายไดของภาครฐลดลง การรวมกลมเศรษฐกจจงอาจไมสงผลดตอสวสดการโดยภาพรวมของประเทศและประโยชนของประชาชน135

130 Jason Kuo andMegumi Naoi. (2015). “Individual Attitudes.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade, op.cit.,pp.103-104.

131Carbaugh,Robert.(2013).International Economics.14thed.,Mason,OH:South-Western,p.51.132AssociationofSouthEastAsianNations.(2017)a.A Journey Towards Regional Economic Integration:

1967-2017. Retrieved from <http://asean.org/storage/2017/09/ASEAN-50-Final.pdf> Accessed on 10November2017.

133Kim,op. cit.,p.375. 134Carbaugh, op. cit.,p.71.135Martin,op. cit.,p.9.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4. การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (foreign direct investment: FDI) ความคาดหวงในการจงในการลงทนโดยตรงจากตางประเทศอาจไมเกดขนจรงกไดเนองจากประเทศสมาชกในกลมสามารถสงสนคาขามพรมแดนมาจากประเทศสมาชกทมฐานการผลตและมตนทนทางการผลตทต�าเชนเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ (NAFTA) การลงทนจากอเมรกาไปยงแคนนาดา และจากแคนนาดาไปยงอเมรกากลบลดลง เพราะระดบการพฒนาใกลเคยงกน ความคาดหวงจะใหมการลงทนระหวางกนจงนอยลง ขณะทการลงทนจากอเมรกาไปยงเมกซโกสงขน136นอกจากนการลงทนโดยตรงจากตางประเทศมกมแนวโนมทจะไหลไปลงทนในแตละประเทศไมเทากน บางประเทศในกลมเศรษฐกจอาจนาลงทนมากกวาอกประเทศเชน มการปดโรงงานในประเทศA เพอไปลงทนในประเทศเปน B ซงเปนประเทศในกลมเดยวกนทมแหลงตนทนทางการผลตทต�ากวาหรอมความไดเปรยบในการลงทนมากกวาน�าไปสการวางงานจ�านวนมากของแรงงานภาคอตสาหกรรม ขณะทการเคลอนยายคนอยางเสรในประเทศสมาชก อาจน�าไปสการเคลอนยายแรงงานและการยายถนฐานซงอาจน�าไปสประเดนปญหาการกอการราย137

5. ปจจยทางการเมอง ปจจยทางการเมองกลายมาเปนปจจยหนงในการรวมกลมทางเศรษฐกจและการกดกนทางการคาตอประเทศทมอดมการณทางการเมองทแตกตางเชนค.ศ.1992สหรฐอเมรกาออกกฎหมายหามไมใหบรษทลกของบรษทสญชาตสหรฐอเมรกาท�าการคาในควบาโดยเฉพาะสนคาออกประเภทยา(CubanDemocracyAct)เปนตน138


ท�าไมการเบยงเบนทางการคาคอผลดานลบของการรวมเปนกลมทางเศรษฐกจ


การเบยงเบนทางการคาเปนผลดานลบของการรวมเปนกลมทางเศรษฐกจเนองจากผบรโภคอปโภคสามารถซอสนคาไดในราคาถกแตสนคาเหลานนอาจไมไดมาจากแหลงการผลตสนคาทต�าทสดในโลก แตเกดจากขอตกลงทางภาษ สทธประโยชนภาษทต�าท�าใหผผลตสามารถขายสนคาในราคาทถกลงซงถอไดวาเปนการจดสรรทรพยากรทไมมประสทธภาพหรอสนคาน�าเขาทมตนทนต�าจากประเทศนอกกลมสมาชกถกทดแทนโดยสนคาน�าเขาจากประเทศสมาชกทอยในกลมทมตนทนสงกวา

136Kim,op. cit.,p.368.137 ErikGartzke and Jiakun Jack Zhang. (2015). “Trade andWar.” inThe Oxford Handbook of the

Political Economy of International Trade, op.cit.,p.435.138MarkS.Copelovitch and JonC.W.Pevehouse. (2015). “Bridging theSilos:Trade andExchange

Rates in InternationalPoliticalEconomy.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade, op.cit.,p.464.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ความทาทายตอกลมประเทศทางเศรษฐกจ

ทผานมาการรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจประสบผลทแตกตางกนไปกลมประเทศทางเศรษฐกจบางกลมประสบความส�าเรจเชนสหภาพยโรป(EU)139สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต(ASEAN)140อกหลายกลมยงคงตองพฒนาอยางตอเนองและบางกลมประสบความลมเหลวในการรวมกลมทางเศรษฐกจแบบภมภาค เชนสมาคมการคาเสรลาตนอเมรกา (LAFTA)141แสดงใหเหนวามประเดนทาทายทกลมประเทศทางเศรษฐกจทมการรวมตวกนอยแลวตองใหความสนใจ และมปจจยเงอนไขส�าหรบการรวมกนเปนกลมประเทศทางเศรษฐกจในอนาคตจะตองพจารณาหลายประการ

ประการแรก ความสมพนธของประเทศตางๆ จะมความซบซอนมากขน

โดยทวไป ทกประเทศตางมอตราภาษศลกากร แตอตราภาษศลกากรจะมหลายแบบทใชในประเทศสมาชกและนอกสมาชกความสมพนธระหวางประเทศจงซบซอนยงเหยงเหมอนเสนสปาเกตตในจาน(spaghettibowl)ทไมสามารถหาความสอดคลองได142เชนไทยมอตราภาษส�าหรบประเทศทเปนสมาชกในกลมประเทศทไดรบความอนเคราะหยง (most favored nation:MFN) กบประเทศทเปนสมาชกองคการการคาโลก ขณะทมระดบอตราภาษต�ากวาส�าหรบประเทศในกลมเขตการคาเสรอาเซยน(AFTA)และกจะมอตราภาษพเศษส�าหรบประเทศจนและญปนเมอมการตกลงการคา143

ประการทสอง การเปลยนแปลงทางดานภมรฐศาสตร (geopolitics)

การขยายตวขององคการทางเศรษฐกจใหม เชน องคการเพอความรวมมอและการพฒนาทางเศรษฐกจ(OrganizationforEconomicCo-operationandDevelopment:OECD)การปรบเปลยนขวอ�านาจทางการเมองและเศรษฐกจเชนการผงาดขนมาของประเทศจนการออกจากสหภาพยโรปของสหราชอาณาจกร(Brexit)144

139Lynch.(2010).op. cit.,p.157.140 Ibid., pp.136-137.141 Ibid.,pp.98-100.142ดBhagwati,Jagdish.(1988).Protectionism.Cambridge,MA:MITPress;Odell,J.,andJ.Eichengreen.

(1998).“TheUnitedStates,theITO,andtheWTO:ExitOptions,AgentSlack,andPresidentialLeadership.”inThe WTO as an International Organization,editedbyA.Kruger,181-209.Chicago:UniversityofChicagoPress.

143 Gordon Bannerman. (2015). “The Free Trade Idea.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade, op.cit.,p.47.

144fDiIntelligence.(2017).The fDi Report 2017: Global Greenfield Investment Trends.Retrievedfrom<http://forms.fdiintelligence.com/report2017/files/The_fDi_Report_2017.pdf>Accessedon10November2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประการทสาม การใชมาตรการกดกนทางการคา

การใชมาตรการกดกนทางการคามากขนเชนมาตรการการอดหนนการสงออกโดยเฉพาะสนคาการเกษตร ในบางประเทศมนโยบายโควตา เพอปกปองสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรมในประเทศของตนมาตรการตอบโตการทมตลาดขณะทเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนาทขยายตวขนอยางรวดเรวอาจเกดการแขงขนเขมขนมากขน หรอมการใหความชวยเหลอโดยรฐตอภาคเศรษฐกจในประเทศของตนเอง

ประการทส ปญหาการกอการราย (terrorism)

ปญหาการกอการรายท�าใหประเทศตางๆมความตองการทจะเพมระดบความรวมมอ และความสมพนธระหวางประเทศมากขนมการพงพง และรวมมอมากขนซงอาจอยในรปแบบทหลากหลายทงในระดบทวภาค(bi-lateral)และระดบภมภาค(regional)ทมอยเดมและทเกดขนใหม

ประการทหา ความหลากหลายของกฎระเบยบ และมาตรฐาน

ความหลากหลายของกฎระเบยบและมาตรฐานทก�าหนดขนโดยกลมเศรษฐกจตางๆการพฒนามาตรฐานของภาคการผลตทตองค�านงถงมาตรฐานทแตกตางกนของประเทศทเปนคคา การสงเสรม การสงออกสนคาไปยงตลาดตางๆทมมาตรฐานและกฎระเบยบทแตกตางกนจงเปนความทาทายตอภาครฐและเอกชนทตองด�าเนนการใหเปนไปตามขอตกลงหรอสนธสญญาทเกดขน

ประการทหก แนวโนมการเปลยนแปลงของโลก

แนวโนมการเปลยนแปลงของโลกมผลตอการพฒนาเศรษฐกจ145ดงตอไปน1. การเปลยนแปลงลกษณะประชากร (the new demographics) การเปลยนแปลงลกษณะ

ประชากรทกประเทศจะเขาสสงคมผสงอายโครงสรางการผลตเปลยนจากการใชแรงงานเขมขนเปนการใชองคความรและเทคโนโลยมากขนเพอใชทดแทนก�าลงแรงงานทขาดแคลน

2. กฎกตกาใหมของโลก กฎกตกาใหมของโลกหลายดานสงผลใหเกดความเหลอมล�าของความร(knowledgedivide)ระหวางประเทศและในประเทศประเทศทมการพฒนาความรอยางตอเนองจะเกดความไดเปรยบทางการแขงขน(competitiveadvantage)สามารถปรบตวเขาสระบบเศรษฐกจฐานความร(knowledge economy)การใชวทยาศาสตร และเทคโนโลยในทกสวนของภาคการผลต เพอลดตนทนเพอเพมผลตภาพ

3. ความกาวหนาทางเทคโนโลย ความกาวหนาทางเทคโนโลยมบทบาทส�าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมซงเปนทงโอกาสหรอภยคกคามเชนการเพมขนของการพฒนาความรความสามารถและทกษะฝมอแรงงานท�าใหเกดการเพมขนของผลตภาพ(productivity)สงผลใหราคาสนคาสวนใหญมราคาถกลงแตกมความเสยงตอการเกดภาวะก�าลงการผลตสวนเกน(overcapacity)ในสนคาและบรการไดในอนาคตได146

145ดแมนเฟรดสเตเกอร.(2553).โลกาภวตน: ความรฉบบพกพา (Globalization: A Very Short Introduction). วรพจนวงศกจรงเรอง.แปล.กรงเทพฯ:โอเพนเวลดส.

146MatthieuBussi?reandArnaudMehl.(2008).China’s and India’s roles in global trade and finance: Twin titans for the New Millenium?FrankfurtamMain,Germany:EuropeanCentralBank,pp.12-13.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประการทเจด ความเขมแขงและการขยายตวของการรวมกลมทางเศรษฐกจ

กลมประเทศทางเศรษฐกจมความเขมแขงและมการขยายตวในการรวมกลมทางเศรษฐกจในระดบภมภาคมากขนเชนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC)ความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาค(RegionalComprehensiveEconomicPartnership:RCEP)กลมพนธมตรแปซฟก (ThePacificAlliance)ฯลฯเกดการขยายตวของความรวมมอระหวางภมภาคเชนความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบกลมตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง(Mercosur)ความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบคณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบ(GulfCooperation)ความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบอาเซยนความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบแคนาดา (CETA) การขยายตวของความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก(APEC) และความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาค ภายใตแรงกระตนของจน ตลอดจนการ รวมกลมของประเทศทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจ การเมองและการทหารเตบโตและเขมแขงขนมาอยางรวดเรว ประกอบดวย บราซล รสเซย อนเดย จน และแอฟรกาใตหรอทเรยกกนวากลม BRICSแนวโนมความเขมแขงและทศทางการขยายตวของการรวมกลมทางเศรษฐกจดงกลาวน�าไปสบรบทการแขงขนของระบบเศรษฐกจการเมองระหวางประเทศรปแบบใหม ในทศทางทชาตมหาอ�านาจทงเกาและใหมพยายามปรบเปลยนนโยบายไปสการขยายบทบาทและอทธพลไปยงภมภาคตางๆโดยเฉพาะภมภาคอาเซยนและเอเชยตะวนออกมากขน ทงในรปแบบการใชพลงอ�านาจทางการทหารและพลงอ�านาจทางเศรษฐกจรวมทงการเขามาแทรกแซงกจการภายในของประเทศตางๆ147


กลมประเทศทางเศรษฐกจมแนวโนมทจะเขมแขงขยายตวและพฒนาไปในทศทางใด


กลมประเทศทางเศรษฐกจมความเขมแขงและมการขยายตวในการรวมกลมทางเศรษฐกจในระดบภมภาคมากขน เชน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาค กลมพนธมตรแปซฟกฯลฯเกดการขยายตวของความรวมมอระหวางภมภาคเชนความรวมมอระหวางสหภาพ-ยโรปกบกลมตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง ความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบคณะมนตรความรวมมอรฐอาวอาหรบความรวมมอระหวางสหภาพยโรปกบอาเซยนการขยายตวของความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก และความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาคภายใตแรงกระตนของจน ตลอดจนการรวมกลมของประเทศทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจ การเมองและการทหารเตบโตและเขมแขงขนมาอยางรวดเรวประกอบดวยบราซลรสเซยอนเดยจนและแอฟรกาใตหรอทเรยกกนวากลมBRICS

147ดM.A.Kose,E.S.Prasad&M.E.Terrones.(2006).“Howdotradeandfinancialintegrationaffecttherelationshipbetweengrowthandvolatility?.” Journal of International Economics,69,pp.176–202.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บรรณานกรม

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ.(2550).ศพททเกยวของกบการเจรจา (ส�านกยโรป เอเชยใต ตะวนออกกลาง และแอฟรกา).สบคนจาก<http://thaifta.com/ThaiFTA/Home/บทความตาง/tabid/62/ctl/Details/mid/433/ItemID/3004/Default.aspx>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

.(2554).ประสทธภาพและเสนทางการขนสงของกลมประเทศเครอรฐเอกราช.สบคนจาก<http://www.thaifta.com/ThaiFTA/Portals/0/cis_feb54.pdf>เขาถงเมอ1ตลาคม2560.

. (2558)ก.AIA ยอมาจาก ASEAN Investment Area. สบคนจาก <http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=3688&filename=index>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

.(2558)ข.AICO ยอมาจาก ASEAN Industrial Cooperation Scheme. สบคนจาก<http://www.aseanthai.net/mobile_detail.php?cid=10&nid=3689>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

. (2560).การเจรจาทบทวนความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ NAFTA.สบคนจาก<http://www.dtn.go.th/index.php/services/ขอมล-บทความทเกยวของ/item/การเจรจาทบทวนความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ-nafta.html>เขาถงเมอ31ตลาคม2560.

.(ม.ป.ป.)ความตกลงการคาเสรไทย-สมาคมการคาเสรแหงยโรป. สบคนจาก<http://www.thaifta.com/ ThaiFTA/Portals/0/FACTBOOK_EFTA.pdf>เขาถงเมอ1ตลาคม2560.

กรมเอเชยใตตะวนออกกลางและแอฟรกา.(2556)ก.สมาคมความรวมมอแหงภมภาคเอเชยใต (South Asian Association for Regional Cooperation-SAARC). สบคนจาก <http://sameaf.mfa.go.th/th/organization/detail.php?ID=483>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

.(2556)ข.สหภาพแอฟรกา (African Union-AU).สบคนจาก<http://sameaf.mfa.go.th/th/organi-zation/detail.php?ID=259>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

กรมอเมรกาและแปซฟก.(2557).พฒนาการของกลมพนธมตรแปซฟก (Pacific Alliance).สบคนจาก<http://aspa.mfa.go.th/aspa/th/news/latin-america/detail.php?ID=1890>เขาถงเมอ1พฤศจกายน2560.

กรมอาเซยน.(2555).กฎบตรอาเซยน. สบคนจาก<http://www.aseancorner.com/กฎบตรอาเซยน>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

กองอาเซย 3. (2555).ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. สบคนจาก <<http://www.mfa.go.th/asean/contents/files/asean-media-center-20121204-123208-703246.pdf>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2558).Asia-Pacific Economic Cooperation. สบคนจาก <https://www.bot.or.th/Thai/AboutBOT/RolesAndHistory/Pages/Apec.aspx>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

สเตเกอร,แมนเฟรด.(2553).โลกาภวตน: ความรฉบบพกพา (Globalization: A Very Short Introduction). วรพจนวงศกจรงเรอง,แปล.กรงเทพฯ:โอเพนเวลดส.

สถาบนอาณาบรเวณศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตร.(2559). APEC: ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเซย-แปซฟก. สบคนจาก <http://www.apecthai.org/index.php/คลงความร/องคการความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศทส�าคญ/401-องคการความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศทส�าคญ/813-apec-ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเซย-แปซฟก.html>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย.(2556).การเปดเสรการภาคบรการตามกรอบ “AFAS.”สบคนจาก<http://www.aecconsultandconnect.co.th/th/aec-knowledge-2/opportunities/233-afas.html>เขาถงเมอ5พฤศจกายน2560.

ส�านกพฒนาตลาดใหม. (2556). ขอมลพนฐานความสมพนธทางเศรษฐกจไทย-แอฟรกา. สบคนจาก <http://www.ditp.go.th/contents_attach/77900/77900.pdf>เขาถงเมอ2พฤศจกายน2560.

ส�านกอาเซยน.(2555).ASEAN-MERCOSUR Economic Relations.สบคนจาก<http://cks.ditp.go.th/KM_Document/8da70978-8702-43de-87d1-85fbe45098a5_asean-mer.pdf> เขาถงเมอ 31ตลาคม2560.

AfricanDevelopmentBank,OrganisationforEconomicCo-operationandDevelopment,UnitedNationsDevelopmentProgramme.(2017).African Economic Outlook.Paris:OECD.

AfricanUnion. (2013).Treaty Establishing the African Economic Community. Retrieved from<https://au.int/en/treaties/treaty-establishing-african-economic-community>Accessedon2November2017.

Amadeo,Kimberly.(2016).FTAA: Agreement, Members, Pros and Cons.Retrievedfrom<https://www.thebalance.com/ftaa-agreement-member-countries-pros-and-cons-3305577>Accessedon31October2017

AssociationofSouthEastAsianNations.(2017)a.A Journey Towards Regional EconomicIntegra-tion: 1967-2017.Retrievedfrom<http://asean.org/storage/2017/09/ASEAN-50-Final.pdf>Accessedon10November2017.

.(2017)b.ASEAN Economic Community.Retrievedfrom<http://asean.org/asean-econom-ic-community/>Accessedon5November2017.

.(2017)c.Overview. Retrievedfrom<http://asean.org/asean/about-asean/overview/>Accessedon5November2017.

. (2017)d.The Founding of ASEAN. Retrievedfrom<http://asean.org/asean/about-asean/history/>Accessedon5November2017.

Bannerman,Gordon. (2015). “TheFreeTrade Idea.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade. editedbyLisaL.Martin.NewYork:OxfordUniversityPress.

Beteta,Hugo.(2012).Central American Development: Two Decades of Progress and Challenges for the Future. Washington,DC:MigrationPolicyInstitute.

Bhagwati,Jagdish.(1988).Protectionism. Cambridge,MA:MITPress.Bown,ChadP.(2015).“TradePolicyInstrumentsoverTime.”inThe Oxford Handbook of the

Political Economy of International Trade.editedbyLisaL.Martin.NewYork:OxfordUniversityPress.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Bussière,Matthieu,andArnaudMehl.(2008).China’s and India’s roles in global trade and finance: Twin titans for the New Millenium?. Frankfurt amMain,Germany: EuropeanCentralBank.

Carbaugh,Robert.(2013).International Economics.(14thed.).Mason,OH:South-Western.CaribbeanCommunity.(2017).Who We Are.Retrievedfrom<http://caricom.org/about-caricom/

who-we-are>Accessedon31October2017.CIVITAS. (2015). Single European Act. Retrieved from <http://civitas.org.uk/content/files/

TR.2.SEA_pdf>Accessedon1October2017.Common Market for Eastern and Southern Africa.(2017)a.COMESA Members States. Retrieved

from<http://www.comesa.int/comesa-members-states/>Accessedon2November2017.. (2017)b.Common Market for Eastern & Southern Africa (COMESA). Retrieved from<http://www.crwflags.com/fotw/flags/int-coms.html>Accessedon2November2017.

. (2017)c.Our Activities. Retrieved from <http://www.comesa.int/what-we-do/#trade-customs-monetary-affairs>Accessedon2November2017.

. (2017)d.Overview of COMESA. Retrieved from <http://www.comesa.int/overview-of-comesa/>Accessedon2November2017.

Copelovitch,MarkS.andJonC.W.Pevehouse.(2015).“BridgingtheSilos:TradeandExchangeRates in International Political Economy.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade.editedbyLisaL.Martin.NewYork:OxfordUniversityPress.

delaTorre,Augusto,and.Kelly,MargaretR.(1992). Regional Trade Arrangements.Washington,D.C.:InternationalMonetaryFund.

EconomicCommissionofAfrica. (2016).AMU-Arab Maghreb Union.Retrievedfrom<https://www.uneca.org/oria/pages/amu-arab-maghreb-union>Accessedon2November2017.

Elsig,Manfred,andCedricDupont. (2012).“EuropeanUnionMeetsSouthKorea:BureaucraticInterests,ExporterDiscriminationandtheNegotiationsofTradeAgreements.” Journal of Common Market Studies 50(3),pp.492-507.

EuropeUnion.(2016).European Economic Area (EEA).Retrievedfrom<https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage_th/348/European%20Economic%20Area%20(EEA)>Accessedon1October2017.

.(2017)a.The 28 Member Countries of the EU.Retrievedfrom<https://europa.eu/europe-an-union/about-eu/countries_en#28members>Accessedon1October2017.

.(2017)b.The Economy. Retrievedfrom<https://europa.eu/european-union/about-eu/figures/economy_en>Accessedon1October2017.

. (2017)c.The EU in brief. Retrieved from <https://europa.eu/european-union/about-eu/eu-in-brief_en>Accessedon1October2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


EuropeUnion. (2017)d.The History of the European Union. Retrievedfrom<https://europa.eu/european-union/about-eu/history_en>Accessedon1October2017.

fDi Intelligence. (2017).The fDi Report 2017: Global Greenfield Investment Trends. Retrievedfrom<http://forms.fdiintelligence.com/report2017/files/The_fDi_Report_2017.pdf>Accessedon10November2017.

Felter,Claire,andRenwick,Danielle. (2017).Mercosur: South America’s Fractious Trade Bloc. Retrieved from <https://www.cfr.org/backgrounder/mercosur-south-americas-fractious-trade-bloc>Accessedon31October2017.

Frankel,JeffreyA. (1997).Regional Trading Blocs in the World Economic System.NewYork.ColumbiaUniversityPress.

Freund,Caroline;Ornelas,Emanuel.(2010).Regional trade agreements. Policy Research working paper; no. WPS 5314.Washington,DC:WorldBank.

Gartzke,Erik,andZhang,JiakunJack.(2015).“TradeandWar.”inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade.editedbyMartin,LisaL.NewYork:OxfordUniversityPress.

Girvan,Norman. (2008). “Learning to Integrate:TheExperienceofMonitoring theCARICOMSingleMarket and Economy.” inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects. edited byDe Lombaerde, Philippe,Estevadeordal,AntoniandSuominen,Kati.Burlington,VT:Ashgate.

GovernmentoftheUnitedKingdom.(2012).Embargoes and sanctions on China.Retrievedfrom<https://www.gov.uk/guidance/arms-embargo-on-china>Accessedon1October2017.

Gowa,Joanne,andRaymondHicks.(2012).“Themost-favorednationruleinprincipleandpractice:DiscriminationintheGATT.”Review of International Organization 7,pp.247-266.

Gulf Cooperation Council. (2017). Objectives. Retrieved from <http://www.gcc-sg.org/en-us/AboutGCC/Pages/StartingPointsAndGoals.aspx>Accessedon5November2017.

Hansohm,Dirk,andAdongo,Jonathan.(2008).“MonitoringRegionalIntegrationinEasternandSouthern Africa.” inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects.editedbyDeLombaerde,Philippe,Estevadeordal,AntoniandSuominen,Kati.Burlington,VT:Ashgate.

HeshmatiA.(2017).“IntroductiontoStudiesonEconomicDevelopmentandGrowthinSelectedAfricanCountries.”in:HeshmatiA.(eds).Studies on Economic Development and Growth in Selected African Countries.FrontiersinAfricanBusinessResearch.Singapore:Springer.

Hicks, Ramond. (2015). “Methodological Issues.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade.editedbyMartin,LisaL.NewYork:OxfordUniversityPress.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Hufbauer,GaryClyde,Schott,JeffreyandGrieco,PaulL.E.(2005).NAFTA Revisited: Achieve-ments and Challenges.Washinton,D.C.:InstituteforInternationalEconomics.

IFDC. (2010).The Economic Community of the Great Lakes Countries (CEPGL) and IFDC’s CATALIST Project Sign MOU to. Retrieved from <https://ifdc.org/2010/02/03/the- economic-community-of-the-great-lakes-countries-cepgl-and-ifdcs-catalist-project- sign-mou-to/>Accessedon2November2017.

Inter-AmericanDevelopmentBank.(2009).MERCOSUR Report No. 13. Retrievedfrom<http://idbdocs.iadb.org/WSDocs/getDocument.aspx?DOCNUM=1983949> Accessed on 31 October2017.

InternationalMonetaryFund.(2017).World Economic Outlook Database.Retrievedfrom<https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/index.aspx> accessed on 1 October2017.

Internationaldemocracywatch.(2012).Andean Community of Nations. Retrievedfrom<http://www.internationaldemocracywatch.org/index.php/andean-community-of-nations>Accessedon31October2017.

Jovanovic,MiroslavN.(2014).The Economics of European Integration.(2ndReviseded.).Northamp-ton,MA:EdwardElgar.

Kim, SooYeon. (2015). “Deep Integration and Regional TradeAgreements.” in The Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade. edited byMartin, Lisa L. NewYork:OxfordUniversityPress.

Kono,DanielYuichi. (2002).“AreFreeTradeAreasGoodforMultilateralism?Evidence fromtheEuropeanFreeTradeAssociation.” International Studies Quarterly 46,pp.507–527.

Kose,M.A.,Prasad,E.S.,&Terrones,M.E. (2006). “Howdo tradeandfinancial integrationaffect therelationshipbetweengrowthandvolatility?”, Journal of International Econo-mics, 69, pp.176–202.

Kuo,JasonandNaoi,Megumi. (2015).“IndividualAttitudes.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade.editedbyMartin,LisaL.NewYork:OxfordUniversityPress.

Lynch,DavidA.(2010).Trade and Globalization: An Introduction to Regional Trade Agreements. Lanham,Maryland:Rowman&LittlefieldPublishers.

Magee,Christopher.(2008).“NewMeasuresofTradeCreationandTradeDiversion.”Journal of International Economics, 75(2),pp.349–362.

Mansfield, E., and R. Bronson. (1997). “Alliances, Preferential Trading Arrangements, and InternationalTrade.”American Political Science Review, 91(1),pp.94–107.

Mansfield,EdwardD.,andMilner,HelenV.(2012).Votes, Vetoes, and the Political Economy of International Trade Agreements.Princeton,NJ:PrincetonUniversityPress.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


Margalit, Yotam. (2012). “Lost in Globalization: International Economic Integration and theSourcesofPopularDiscontent.”International Studies Quarterly, 56(3),pp.484–500.

Martin, Lisa L. (2015). “Introduction.” inThe Oxford Handbook of the Political Economy of International Trade.editedbyMartin,LisaL.NewYork:OxfordUniversityPress.

Odell,J.,andEichengreen,J.(1998).“TheUnitedStates,theITO,andtheWTO:ExitOptions,AgentSlack,andPresidentialLeadership.”inThe WTO as an International Organization. editedbyKruger,A.Chicago:UniversityofChicagoPress.pp.181-209.

Panagariya,Arvind, andRonaldFindlay. (1996). “APoliticalEconomyAnalysisofFreeTradeAreas and Customs Unions.” in The Political Economy of Trade Policy: Papers in Honor of Jagdish Bhagwati. edited by Feenstra,Robert,Grossman,Gene and Irwin,Douglas.Cambridge,MA:MITPress.pp.265–288.

Prada,Fernando,andEspinoza,Alvaro.(2008).“MonitoringRegionalIntegrationandCooperationintheAndeanRegion.”inGoverning Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects.editedbyDeLombaerde,Philippe,Estevadeordal,AntoniandSuominen,Kati.Burlington,VT:Ashgate.

Saka,J.O.,Onafowokan,I.A.,&Adebayo,A.A.,(2015).“AnalysisofConvergenceCriteriaina ProposedMonetaryUnion: A Study of the Economic Community ofWest AfricanStates.”International Journal of Economic and Financial Issues, 5(1),pp.230-239.

Sandholz,Wayne, andAlec Stone Sweet, eds. (1998).European Integration and Supranational Governance.Oxford:OxfordUniversityPress.

Snorrason, Snorri Thomas. (2012).Asymmetric Economic Integration Size Characteristics of Economies, Trade Costs and Welfare.Berlin:Springer-Verlag.

Suominen, Kati. 2008. “Monitoring Regional Integration: The Case of Central America.” in Governing Regional Integration for Development: Monitoring Experiences, Methods and Prospects. editedbyDeLombaerde,Philippe,Estevadeordal,AntoniandSuominen,Kati.Burlington,VT:Ashgate.

“Thailandarrests 100 inseafoodindustry traffickingcrackdown.”(2016).Telegraph, 2 February. Retrieved from <http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/12135732/Thailand-arrests-100-in-seafood-industry-trafficking-crackdown.html> Accessed on 1October2017.

TheEconomicCommunity ofWestAfrican States. (2016)a.Fundamental Principles.Retrievedfrom <http://www.ecowas.int/about-ecowas/fundamental-principles/> Accessed on 2November2017.

.(2016)b.Member States. Retrievedfrom<http://www.ecowas.int/member-states/>Accessedon2November2017.

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


.(2016)c.The Common External Tariff (CET): Structure, Benefits, Challenges and the Way Forward of the CET. Retrievedfrom<http://www.ecowas.int/wp-content/uploads/2016/06/CET_Factsheet_EN.pdf>Accessedon2November2017.

UnitedNations.(2017).World Population Prospects 2017. Retrievedfrom<https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/>accessedon1October2017.

USeases economic sanctionsonSudan. (2017).Retrieved from<https://www.theguardian.com/world/2017/oct/06/us-eases-sanctions-against-sudan-citing-improvements-on-human-rights>Accessedon1October2017.

Vaidya, Ashish K. (2006).Globalization: Encyclopedia of Trade, Labor, and Politics. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO; Rivera, Salvador. 2014. Latin American Unification: A History of Political and Economic Integration Efforts. North Carolina:McFarland Publishers.

VisegradGroup.(2017)a.About the Visegrad Group.Retrievedfrom<http://www.visegradgroup.eu/about>Accessedon1October2017.

. (2017)b.History of the Visegrad Group.Retrieved from<http://www.visegradgroup.eu/about/history>Accessedon1October2017.

.(2017)b. Cooperation.Retrievedfrom<visegradgroup.eu/about/cooperation>Accessedon1October2017.

Whalley,John. (1998).“WhyDoCountriesSeekRegionalTradeAgreements?”, inThe Regio-nalization of the World Economy. edited byFrankel,JeffreyA.Chicago:University ofChicagoPress.pp.63–90.

Whitfield,Edward.(2015).The 1995 enlargement of the European Union: The accession of Finland and Sweden.Retrievedfrom<http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/563509/EPRS_STU(2015)563509_EN.pdf>Accessedon1October2017.

WorldBank.(2000). Trade Blocs.Oxford:OxfordUniversityPress.. (2017).Gross Domestic Product 2016, PPP.Retrieved from<http://databank.worldbank.org/data/download/GDP_PPP.pdf>Accessedon1November2017.

หน่วยที่ 12 กลุ่มประเทศทางเศรษฐกิจ ·...

Documents

Transcript of หน่วยที่ 12 กลุ่มประเทศทางเศรษฐกิจ ·...