นักวิทย ศ สตร์ชำ น ญก รพิเศษ โครงก...
Transcript of นักวิทย ศ สตร์ชำ น ญก รพิเศษ โครงก...
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ6
บทความพเศษวรรณา ต.แสงจนทรนกวทย�ศ�สตรชำ�น�ญก�รพเศษสำ�นกเทคโนโลยชมชนสจนต พราวพนธนกวทย�ศ�สตรชำ�น�ญก�รพเศษโครงก�รเคม
ตส�หกรรมเซร�มก เปนอตส�หกรรมทมคว�มสำ�คญตอเศรษฐกจไทย เปนแหลงสร�งอ�ชพ จ�งง�น
ของคนในทองถนและสร�งร�ยไดใหกบประเทศจ�กก�รสงออกอตส�หกรรมเซร�มกมก�รผลตทงแบบอตส�หกรรม
ขน�ดใหญทผประกอบก�รมศกยภ�พในก�รผลตสงเชนกระเบองเครองใชบนโตะอ�ห�รและสขภณฑซงใชเครองจกร
และเทคโนโลยนำ�เข�จ�กต�งประเทศและก�รผลตแบบวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม(SMEs)และวส�หกจชมชน
เชนของชำ�รวยและเครองประดบผประกอบก�รSMEsและวส�หกจชมชนม�กกว�รอยละ90มกใชประสบก�รณ
ในก�รผลตและแกปญห�อนเนองม�จ�กก�รข�ดคว�มเข�ใจด�นเทคโนโลยก�รผลตและก�รควบคมคณภ�พสงผลให
เกดก�รสญเสยของผลตภณฑเปนจำ�นวนม�กสนค�ทผลตไดมคณภ�พตำ�และไมผ�นก�รรบรองม�ตรฐ�นนอกจ�ก
นนแลวยงพบปญห�อนๆททำ�ใหสนค�เซร�มกจ�กผประกอบก�รSMEsและวส�หกจชมชนข�ดโอก�สท�งก�รตล�ด
เชนก�รพฒน�ผลตภณฑนวตกรรมเพอสร�งมลค�เพมและก�รพฒน�รปแบบผลตภณฑใหมคว�มหล�กหล�ยเพอ
สร�งตล�ดใหมเปนตน
การพฒนาศกยภาพผประกอบการเซรามก
อ
กรมวทย�ศ�สตรบรก�รมนโยบ�ยในก�รนำ�องคคว�มร
ท�งวทย�ศ�สตรและเทคโนโลยไปสนบสนนใหผประกอบ
ก�รเซร�มกนำ�ไปพฒน�ผลตภณฑใหมคณภ�พไดม�ตรฐ�น
สร�งผลตภณฑใหมทมมลค�เพม และเตรยมคว�มพรอม
ใหผประกอบก�รในก�รเข�สประช�คมอ�เซยนโดยมกลมง�น
ทรบผดชอบง�นด�นวจยพฒน� ทดสอบ และออกแบบ
ผลตภณฑเซร�มกนอกจ�กนนยงมโรงบมเพ�ะ(pilotplant)
สำ�หรบนำ�ผลง�นวจยพฒน�ทไดผลดในระดบหองปฏบตก�ร
ม�ขย�ยผลใหมกำ�ลงก�รผลตม�กขนเพอสร�งคว�มมนใจให
แกผประกอบก�รในก�รนำ�ผลง�นวจยไปใชประโยชนในเชง
พ�ณชยอกทงมคว�มพรอมในด�นเครองมออปกรณทใช
ในก�รวจยและทดสอบทงระดบหองปฏบตก�รและระดบ
โรงบมเพ�ะ ไดแก X-rayDiffractometer (XRD),Atomic
AbsorptionSpectrometer(AAS),Dilatometer,Universaltesting
machine,X-raysedigraph,DifferentialThermalAnalysis(DTA)
เครองขนรปประเภทต�งๆเครองบดผสมเต�เผ�เปนตน
ดานวจยพฒนา
กรมวทย�ศ�สตรบรก�รไดดำ�เนนง�นวจยพฒน�ท�งด�น
เทคโนโลยเซร�มกเพอเพมขดคว�มส�ม�รถของผประกอบก�ร
ใหมศกยภ�พส�ม�รถรองรบก�รเปลยนแปลงของอตส�หกรรม
ไดอย�งมนคงและยงยนตวอย�งผลง�นวจยทดำ�เนนก�รเสรจ
สนแลวและไดมก�รถ�ยทอดเทคโนโลยใหแกผประกอบก�ร
ซงผประกอบส�ม�รถนำ�องคคว�มรไปพฒน�ผลตภณฑใหม
ทมมลค�เพมทำ�ใหร�ยไดเพมขนเพมศกยภ�พในก�รผลต
และคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนไดแก
งานวจยและพฒนาเทคโนโลยเซรามกดงเดมเชน
เนอดนและเคลอบสำ�หรบง�นศลปะสเซร�มกเทคนคก�ร
ตกแตงผลตภณฑเพอเพมมลค�ต�งๆ
งานวจยวสดรกษสงแวดลอมเชนเซร�มกเนอพรนชนดเมด
เพอเกบคว�มชนผลตภณฑจ�กวสดเหลอทงทเปนเซร�มกแตก
เศษแกวและแบบพมพปล�สเตอรใชแลวและจโอโพลเมอรจ�ก
วสดเหลอทงท�งก�รเกษตรสำ�หรบนำ�ม�ใชเปนวสดกอสร�ง
บทความพเศษ
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ 7
งานวจยและพฒนาการผลตทประหยดพลงงาน
และเปนมตรตอสงแวดลอมเชนเนอดนและเคลอบไฟตำ�
อปกรณวดอณหภมสำ�หรบเต�เผ�อณหภมสงก�รวดปรม�ณ
แกสค�รบอนไดออกไซดทเกดจ�กกระบวนก�รผลตเซร�มก
และก�รพฒน�ผลตภณฑเซร�มกโดยใชวตถดบในทองถน
งานวจยและพฒนาผลตภณฑนวตกรรมเพอสราง
มลคาเพมและลดการนำาเขาเชนอปกรณนำ�รองเสนด�ย
เบ�เผ�พลอยเนออะลมน�ภ�ชนะเซร�มกหงตมทส�ม�รถ
ตงบนเต�โดยตรง เคลอบทมสมบตยบยงเชอแบคทเรย
และส�ม�รถทนไฟไดถง 1200 องศ�เซลเซยส อฐฉนวน
มวลเบ�จ�กวสดเหลอทงเคลอบผวเซร�มกททำ�ใหไมเปยก
เซร�มกเนออะลมน�ทใชในง�นวสดขดสและอปกรณไฟฟ�
เซร�มกหอมและลกไมเซร�มก
งานพฒนาเพอสนบสนนการวเคราะหทดสอบใหได
มาตรฐานสากลเชนก�รศกษ�โครงสร�งของเนอดนทใชใน
ก�รผลตเซร�มกดวยX-rayDiffractometer(XRD)เพอเพม
คว�มแมนยำ�ในก�รตรวจสอบวตถดบก�รพฒน�ภ�ชนะบรรจ
อ�ห�รเซร�มกเพอใชเปนวสดอ�งองร�ยก�รทดสอบตะกว
และแคดเมยม
ดานการทดสอบ
ก�รเปดเสรท�งก�รค�ผประกอบก�รมโอก�สในก�รผลต
สนค�นำ�เข�และสงออกม�กขนทำ�ใหสนค�ทว�งจำ�หน�ย
ในตล�ดอ�จมทงทมคณภ�พและไมมคณภ�พอย�งไรกต�ม
ผบรโภคยอมตองก�รสนค�ดมคณภ�พ ดงนนก�รทดสอบ
คณภ�พสนค�ส�ม�รถชวยสร�งคว�มมนใจใหแกผบรโภคท
ใชสนค�ทผลตในประเทศหรอมก�รนำ�เข�จ�กต�งประเทศ
ไดอย�งปลอดภยรวมทงยงเปนขอมลประกอบก�รสงออก
เพอสนบสนนผประกอบก�รใหผลตสนค�ทมคณภ�พได
ม�ตรฐ�น ส�ม�รถสงไปจำ�หน�ยในตล�ดต�งประเทศได
ใหบรก�รทดสอบผลตภณฑต�งๆดงน
ก�รทดสอบภ�ชนะเซร�มกทใชสมผสอ�ห�รใหบรก�ร
ทดสอบสมบตต�งๆของภ�ชนะเซร�มกทใชสมผสอ�ห�รทง
ท�งก�ยภ�พเชนก�รดดซมนำ�คว�มทนตอก�รร�นคว�มทน
ก�รกระแทก คว�มทนตอก�รเปลยนแปลงอณหภมโดย
ฉบพลนฯลฯและสมบตท�งเคมเชนโลหะหนกทละล�ยจ�ก
ภ�ชนะเมอสมผสอ�ห�รเพอใชเปนขอมลประกอบก�รนำ�เข�
ต�มประก�ศกระทรวงพ�ณชยรวมถงก�รออกใบรบรองสนค�
(CertificateofAnalysis) เพอใชประกอบก�รสงออก โดย
กรมวทย�ศ�สตรบรก�รไดรบก�รรบรองคว�มส�ม�รถหอง
ปฏบตก�รต�มISO/IEC17025ในร�ยก�รห�ปรม�ณตะกว
และแคดเมยมทละล�ยออกม�จ�กภ�ชนะเซร�มกทใชสมผส
อ�ห�รต�มม�ตรฐ�นISO6486,ISO7086,Commission
Directive2005/31/EC,มอก.32และมอก.603นอกจ�กน
ยงส�ม�รถใหบรก�รต�มม�ตรฐ�นอนๆ เชน ISO8391,
ASTMC738,ASTMC927,ASTMC1034,AOAC973.82,
AOAC984.19,AS/NZS4371,BS6748,DIN51031ฯลฯ
ก�รทดสอบกระเบองเซร�มก ใหบรก�รทดสอบ
ต�มม�ตรฐ�นบงคบมอก.2508-2555ในร�ยก�รมตและ
คณภ�พผวหน�ก�รดดซมนำ�คว�มพรนปร�กฏคว�มหน�
แนนสมพทธปร�กฏและคว�มหน�แนนมอดลสแตกร�วและ
คว�มต�นแรงกดคว�มทนก�รขดถลกสำ�หรบกระเบองชนดไม
เคลอบคว�มทนก�รขดถผวหน�สำ�หรบกระเบองชนดเคลอบ
คว�มทนก�รร�นของกระเบองชนดเคลอบคว�มทนส�รเคม
คว�มทนก�รเปรอะเปอนต�มวธทดสอบมอก.2398เลม2
3,4,6,7,11,13,14-2553นอกจ�กนนยงบรก�รทดสอบ
สมบตอนๆเพอประโยชนแกผประกอบก�รในก�รผลตสนค�
ใหมคณภ�พเชนก�รขย�ยตวท�งคว�มรอนเชงเสนปรม�ณ
ตะกวแคดเมยมทออกม�จ�กกระเบองเคลอบก�รเปลยนแปลง
อณหภมอย�งฉบพลนคว�มต�นท�นตอแรงกระแทกค�
สมประสทธแรงเสยดท�นหรอร�ยก�รอนๆต�มม�ตรฐ�น
ISO10545Part2-16และมอก.2398เลม2-16
ก�รทดสอบเครองสขภณฑวเทรยสไชน� ใหบรก�ร
ทดสอบต�มมอก.791–2544มอก.792-2544มอก.794-
2544มอก.795-2544และมอก.797-2544ไดแกคว�ม
กว�งคว�มย�วและคว�มสงคว�มหน�ระดบนำ�ดบกลน
สมรรถนะก�รใชง�น:คว�มส�ม�รถในก�รชะล�งก�รรวของ
อ�ก�ศคอห�นก�รขงนำ�ก�รชกโครกอตร�ก�รไหลของนำ�
ชกโครกก�รร�นก�รดดซมนำ�และคว�มทนส�รเคม
อปกรณวดอณหภมสำาหรบเตาเผาอณหภมสง
ภาชนะเซรามกหงตมทสามารถใชปรงอาหารบนเตาแกสไดโดยตรง และเกบความรอนไดนาน
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ8
บทความพเศษ
อบรมเชงปฏบตการ เรอง การตกแตงและการทำาสเพอเพมมลคาผลตภณฑ ใหแกสมาชกกลมเครองปนดนเผาบานกลาง ต.โนนตาล อ.ทาอเทน จ.นครพนม
อบรมเชงปฏบตการ เรอง การตกแตงสและการเพมประสทธภาพการเผา ใหแกสมาชกกลมปนซะปะดงหลวง ต.วงผาง อ.เวยงหนองลอง จ.ลำาพน
ตารางท 1ร�ยก�รทดสอบวตถดบและผลตภณฑเซร�มก
ชอผลตภณฑ รายการทดสอบ เครองมอ/วธทดสอบ/มาตรฐาน
เต�เผ� อณหภมของเต�เผ� Digitalthermocouple
เคลอบ มมสมผส Contactangle
ส UV-VISSpectrophotometer
อณหภมก�รหลอม Heatingstagemicroscope,
Contactanglewithafurnace/ASTMC326-09
ดน/เนอดน ก�รดดซมนำ�/คว�มหน�แนน
คว�มพรนตว/คว�มถวงจำ�เพ�ะ
ASTMC373-88
ก�รหดตวกอนและหลงเผ� ASTMC326-09
คว�มแขงแรงกอนเผ� Universaltestingmachine/ASTMC689-09
คว�มแขงแรงหลงเผ� Universaltestingmachine/ASTMC674-88
คว�มชน ASTMC324-01
ผลตภณฑเซร�มก ก�รขย�ยตวเมอรอน Dilatometer
ก�รร�นตวของเคลอบ ASTMC424-93
คว�มแขง Vickershardness
ส�เหตของตำ�หน Scanningelectronmicroscope,lightmicroscope
วตถดบเซร�มกดนหนแร ขน�ดอนภ�ค X-raysedigraph/ASTMC325-07
สวนประกอบท�งแรวทย� PowderX-raydiffractometer(XRD)
นอกจ�กนนยงใหบรก�รทดสอบวตถดบและผลตภณฑเซร�มกเพอสนบสนนสงเสรมผผลตผนำ�เข�ผสงออกสนค�
ใชเปนขอมลประกอบก�รนำ�เข�สงออกและวจยพฒน�รวมทงผบรโภคไดใชผลตภณฑเซร�มกทไดม�ตรฐ�นและปลอดภย
วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ 9
บทความพเศษ
ดานออกแบบ
ก�รออกแบบผลตภณฑนบเปนกลยทธสำ�คญใน
ก�รสร�งคว�มโดดเดนใหสนค�มคว�มแตกต�งจ�กสนค�
ประเภทเดยวกน ก�รออกแบบผลตภณฑโดยเนนก�รใช
เนอดนในแตละทองถนใหมรปแบบทมคว�มแตกต�งและ
มเอกลกษณเฉพ�ะตวรวมถงก�รออกแบบผลตภณฑใหเปน
มตรตอสงแวดลอม เพอเปนผลตภณฑสเขยว จะเปนก�ร
สร�งมลค�เพมแกผลตภณฑและเปนทตองก�รของผบรโภค
ในปงบประม�ณ2557กรมวทย�ศ�สตรบรก�รยงไดรวมมอ
กบสภ�อตส�หกรรมจงหวดลำ�ป�งดำ�เนนโครงก�รพฒน�
รปแบบผลตภณฑเซร�มกต�มวถล�นน�เพอสร�งตล�ดใหม
เพอพฒน�ศกยภ�พผประกอบก�รSMEsในจงหวดลำ�ป�ง
ใหส�ม�รถมแนวคดในก�รพฒน�รปแบบทมเอกลกษณของ
ทองถนหลงจ�กสนสดโครงก�รผประกอบก�รทเข�รวมโครงก�ร
ส�ม�รถนำ�คว�มรก�รออกแบบไปตอยอดพฒน�สนค�ใหเกด
คว�มโดดเดนสร�งตล�ดใหมและสร�งมลค�เพมใหกบสนค�
นอกจ�กนกรมวทย�ศ�สตรบรก�รไดใหก�รสงเสรม
สนบสนนและพฒน�ผประกอบก�รวส�หกจชมชนทผลต
เซร�มก เพอยกระดบคณภ�พสนค� โดยลงพนทสำ�รวจ
ผประกอบก�รทงสน17กลมอยในภ�คเหนอ6กลมไดแก
จงหวดพษณโลกลำ�พนและเชยงใหมภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ
7กลมไดแกจงหวดนครร�ชสม�มห�ส�รค�มอดรธ�น
สกลนครและนครพนมภ�คกล�ง3กลมไดแกจงหวดชยน�ท
อ�งทองและนครสวรรคและภ�คใต1กลมไดแกจงหวด
ระนองเพอเกบขอมลกระบวนก�รผลตและปญห�ทเกดขน
ส�ม�รถสรปประเดนปญห�หลกๆไดดงนคอข�ดคว�มร
ในก�รออกแบบผลตภณฑ ทำ�ใหข�ดโอก�สในก�รขย�ย
ตล�ดและไมส�ม�รถสร�งอตลกษณใหแกสนค�ทกลมผลตได
ข�ดเทคนคก�รตกแตงผลตภณฑใหมมลค�เพม ทำ�ให
ผลตภณฑไมส�ม�รถจำ�หน�ยในร�ค�สงได ข�ดคว�มร
ในก�รสร�งเต�ทำ�ใหเต�แกสทสร�งขนใชง�นทดแทนเต�ฟน
มประสทธภ�พในก�รใชง�นไมด ทำ�ใหสนเปลองพลงง�น
ตนทนก�รผลตสงข�ดเทคนคในก�รขนรปก�รตกแตงก�ร
เคลอบและก�รเผ�ทำ�ใหมปรม�ณของสญเสยสงสนค�ข�ด
คว�มสวยง�มและไมส�ม�รถผลตสนค�ไดหล�กหล�ย
จ�กประเดนปญห�กรมวทย�ศ�สตรบรก�รไดนำ�ม�
วเคร�ะหเพอว�งแผนในก�รพฒน�สนค�ใหแกผประกอบ
ก�รโดยก�รจดหลกสตรฝกอบรมเชงปฏบตก�รเพอพฒน�
ศกยภ�พผประกอบก�รใหส�ม�รถผลตสนค�ทมคณภ�พและ
มมลค�เพมรวม13หลกสตรไดแก1.ก�รตกแตงและก�ร
ทำ�สเพอเพมมลค�ผลตภณฑ2.ก�รตกแตงสผลตภณฑตกต�
เซร�มก3.ก�รพฒน�ผลตภณฑของทระลกขน�ดเลกอตลกษณ
บ�นหมอ4.ก�รขนรปโดยก�รหลอแบบและก�รปนตนแบบ
5.ก�รตกแตงสและก�รเพมประสทธภ�พก�รเผ�6.เทคนค
ก�รผลตผลตภณฑของทระลกใหไดคณภ�พ7.ก�รขนรป
และก�รตกแตงส8.ก�รทำ�ผลตภณฑเซร�มก9.ก�รพฒน�
ผลตภณฑตกต�ช�ววง10.ก�รออกแบบควบคมคณภ�พ
และสงเสรมก�รตล�ดง�นปน 11. ก�รพฒน�ผลตภณฑ
ขนรปโดยก�รหลอนำ�ดนและควบคมคณภ�พวตถดบ12.ก�ร
ออกแบบและพฒน�กระบวนก�รผลต13.ก�รออกแบบก�ร
จดก�รกระบวนก�รผลตเซร�มกและสงเสรมก�รตล�ดและ
ทดลองตล�ด
ผลจ�กก�รไปถ�ยทอดเทคโนโลยก�รผลตเซร�มก
ทำ�ใหผประกอบก�รส�ม�รถนำ�องคคว�มร ไปพฒน�
กระบวนก�รผลตใหมประสทธภ�พเพมขนชวยทำ�ใหสนค�
มคณภ�พไดม�ตรฐ�น นอกจ�กนนแลวยงไดผลกดนให
ผประกอบก�รนำ�สนค�เข�สกระบวนก�รรบรองม�ตรฐ�น
ผลตภณฑชมชน(มผช.)ตลอดจนพฒน�รปแบบสนค�ใหม
ทมมลค�เพมเพอขย�ยโอก�สท�งก�รตล�ดและเตรยมคว�ม
พรอมใหส�ม�รถแขงขนในตล�ดอ�เซยนและตล�ดโลกตอไป
เคลอบทมสมบตยบยงเชอแบคทเรยและสามารถทนไฟไดถง 1200 องศาเซลเซยส
เซรามกเนอพรนชนดเมดเพอเกบความชน