สารบาญ · 2016-02-10 · สารบาญ 1. บทนำ 15 2. คำ...

สารบาญ

1. บทนำ� 15

2. คำ�นำยาม “การทรมานำ” และ “การปฏบตหรอการลงโทษอนำ ทโหดราย ไรมนำษยธรรม หรอย�ายศกดศร” 9

3. สถานำการณการทรมานำและการปฏบตทโหดราย ไรมนำษยธรรม หรอย�ายศกดศรในำจงหวดชายแดนำใต 11

3.1 ขอมลเบองตน 133.2. ลกษณะของการกระทำ�ทำรมาน 15

4. วธการกระท�ทรมานำ 30

4.1 การกระทำ�ทำรมานทำางจตใจ 304.2 การกระทำ�ทำรมานทำางรางกาย 404.3 การปฏบตทำโหดรายไรมนษยธรรมตางๆ 69

5. ผลกระทบจากการทรมานำ 72

5.1 ผลกระทำบทำางดานรางกาย 725.2 ผลกระทำบทำางดานจตใจ 735.3 ผลกระทำบตอบคคล 745.4 ผลกระทำบตอครอบครว 755.5 ผลกระทำบทำางดานสงคมและความมนคง 76

6. การด�เนำนำการตอผทกระท�ทรมานำ 79

7. การเยยวยาเหยอทถกทรมานำ 80

7.1 วธการเยยวยา 817.2 ความทำาทำายการเยยวยาเหยอทำถกทำรมาน ในประเทำศไทำย 87

8. การชดเชยคำาเสยหาย 88

9. แนำวทางในำการปองกนำการทรมานำ 90

12 ป การท�งานำ เรองการยตการทรมานำ และการปฏบต อยางไรมนำษยธรรมในำปตตานำ 93

พรเพญ คงขจรเกยรต

5

1. บทนำ�

ประเดนเชอชาตและศาสนาเปนปญหารากเหงาของความขดแยงในจงหวดชายแดนใตทมประวตศาสตรของความขดแยงตงแตเมอครงอาณาจกรสยามมาท�าสงครามกบอาณาจกรปตตานโดยอาณาจกรสยามไดเอาอาณาจกรปตตานและอาณาจกรมสลมมลายในภาคใตเปนประเทศราชโดยเฉพาะในสมยรชกาลท 1 แหงกรงรตนโกสนทร และตอมาไดผนวกดนแดนดงกลาวเปน สวนหนงของราชอาณาจกรสยาม ในป พ.ศ. 2445 ในสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ในขณะทดนแดนอนๆ ในแหลมมลายทางใต ตกเปนอาณานคมขององกฤษตาม เหตการณดงกลาว ไดเกดกลมเคลอนไหวตอส รฐไทยเพอเอกราชหรอสทธในการปกครองตนเองเพอสถาปนา “รฐปตตาน” ตลอด มาจนถงปจจบน การตอตานขดขนการปกครองของ รฐไทยโดยกลมขบวนการเอกราช และการควบคมปราบปรามโดยรฐไทย ไดกอใหเกดเหตการณความรนแรงอยเปนระยะๆ โดยเฉพาะเมอการปกครองของรฐไทย หรอเจาหนาทขาดความรความเขาใจในความออนไหวทางดาน เชอชาต ศาสนาในพนทดงกลาว

หากมองวาสถานการณความรนแรงระลอกใหมในปจจบน มจดเรมตนจากเหตการณปลนปน คายปเหลง จงหวดนราธวาส เมอวนท 4 มกราคม 2547 จนถงปจจจจบน เวลาไดกลวงเลยมากวา 11 ปแลว กยงไมมททา วาความรนแรงในพนทดงกลาวจะลดลงในระยะเวลาอนใกลนแตอยางใด จากรายงานของศนยเฝาระวงสถานการณภาคใตพบวามเหตการณความรนแรงทเกดขนตงแตป 2547 จนถงป 2557 จ�านวน 14,688 ครง สงผลใหม ผเสยชวตทงสนถง 6,286 ราย เฉลยแลวมผเสยชวตจากเหตการณความรนแรง

6

ปละ 571 รายและมผไดรบบาดเจบทงสน 11,366 ราย เฉลยปละ 1,033 ราย1

จากความรนแรงทเกดขนท�าใหรฐบาลไทยพยายามด�าเนนมาตรการตางๆ รวมทงการใชและการออกกฎหมายพเศษหลายฉบบ คอ การประกาศใชมาตรการในการตรวจคน หาม ยด จบกม กกหรอควบคมตวบคคล โดยไมตองมหมายของศาล ตามพระราชบญญตกฎอยการศก พ.ศ. 2457 (กฎอยการศก) การตราพระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 (พ.ร.ก.ฉกเฉน) และประกาศสถานการณฉกเฉนทมความรายแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โดยในกรณทมเหตการณเกดขน เจาหนาทสามารถปดลอม ตรวจคน จบกมและกกตวผตองสงสยโดยใชอ�านาจตามกฎอยการศกไวในคายทหารไดเปนเวลาไมเกน 7 วน และควบคมตวในสถานทพเศษ ตาม พ.ร.ก.ฉกเฉนไดอกไมเกน 7 วน และขยายการควบคมตวไดคราวละไมเกน 7 วน รวมทงหมดไมเกน 30 วนโดยไดรบอนญาตจากศาล ทงนโดยไมตองมขอกลาวหาวาไดกระท�าผดอาญาแตอยางใด

แมจะยอมรบกนในทางกฎหมายวา บคคลทถกจบกมและควบคมตวตามกฎหมายพเศษ เปนเพยงผตองสงสยไมใชผกระท�าความผดหรอผตองหาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา แตสทธของบคคลเหลานน กลบถกจ�ากดเสยยงกวาผตองหาในคดอาญาเสยอก

กลาวคอ ไมสามารถพบญาตหรอทนายความได ไมมการประกนตวหรอปลอยตวชวคราว ถกจ�ากดเวลาในการเยยม บางกรณมการปกปด หรอยายสถานทควบคมตวโดยเจาหนาทเพอไมใหญาตทราบ บคคลทถกจบกมหรอควบคมตวตามกฎหมายพเศษ จะตองเขาสกรรมวธในการซกถามขอมลโดยเจาหนาททเกยวของ ซงกระบวนการซกถามดงกลาวเปนการแสวงหาขอมล

1 http://www.deepsouthwatch.org/node/6596

7

เอาจากตวผตองสงสยเองวามสวนเกยวของกบการกอความไมสงบหรอกลมกอความไมสงบหรอไม อนเปนวธการรวบรวมพยานหลกฐานทนอกเหนอไปจากประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ทงน พ.ร.ก.ฉกเฉน มาตรา 11 (1) ใหอ�านาจแกเจาหนาทในการทจะจบกมและควบคมตวบคคลทสงสยวาจะเปนผ ร วมกระท�าการใหเกดสถานการณฉกเฉน หรอเปนผใช ผโฆษณา ผสนบสนนการกระท�าเชนวานน หรอปกปดขอมลเกยวกบการกระท�าใหเกดสถานการณฉกเฉน ทงน เทาทมเหตจ�าเปนเพอปองกนมใหบคคลนนกระท�าการหรอรวมมอกระท�าการใดๆ อนจะท�าใหเกดเหตการณรายแรง หรอเพอใหเกดความรวมมอในการระงบเหตการณรายแรง2

อยางไรกตาม ถงแมวาในสถานการณพเศษ ตามกฎหมายพเศษจะใหอ�านาจเจาหนาทในการจ�ากดสทธเสรภาพของประชาชนไดมากกวาในภาวะปกตกตาม แตกไมมกฎหมายใด ทงกฎหมายในประเทศ และกฎหมายระหวางประเทศ ทไดใหอ�านาจเจาหนาทกระท�าทรมาน หรอปฏบตตอบคคลใด อยางโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร (ตอไปนจะเรยกรวมกนวา” ทรมานฯ”) ได

ยงไปกวานน ยงถอวาการกระท�าทรมานเปนความผดทางอาญาท เจาหนาทจะตองรบโทษอกดวย ส�าหรบการกระท�าทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศรนน เจาหนาททกระท�าผด อาจถกลงโทษในทางวนย หรอในทางอาญาแลวแตกรณ ทงหนวยงานรฐตนสงกด กตองรบผดทางละเมดตอ ผทตกเปนเหยอของการทรมานฯ ดวย ยงไปกวานน เพอปองกนไมใหเจาหนาท

2 http://www.deepsouthwatch.org/node/349 ปญหาการใชกฎหมายพเศษในชายแดนใต, อนกล อาแวปเตะ

8

กระท�าทรมานหรอกระท�าการอนไมชอบดวยกฎหมายดวยวธการตางๆ พ.ร.ก.ฉกเฉนเอง ในมาตรา 12 วรรคแรก ก�าหนดวา “......โดยจะปฏบตตอบคคลนนในลกษณะเปนผกระท�าผดมได....” ทงในวรรคสองยงก�าหนดวา ในการจบกมและควบคมตว “ใหพนกงานเจาหนาทจดท�ารายงานเกยวกบ การจบกมและควบคมตวบคคลนนเสนอตอศาลทมค�าสงอนญาตตามวรรคหนง และจดท�าส�าเนารายงานนนไว ณ สถานทท�าการของพนกงานเจาหนาท เพอใหญาตของบคคลนนสามารถขอดรายงานดงกลาวไดตลอดระยะเวลาทควบคมตวบคคลนนไว”

การปฏบตของเจาหนาท โดยอางการใชอ�านาจตามกฎหมายพเศษ ทงกฎอยการศกและ พ.ร.ก.ฉกเฉน ดงกลาวทสามารถควบคมตวผตองสงสยไดเปนเวลา 37 วน ในสถานทพเศษ โดยก�าหนดขอหามและสรางอปสรรค และการกดกนนานบประการ เพอไมใหมการตรวจสอบจากกลมองคกรตางๆ และ การเยยมของญาตและทนายความโดยอสระ เปนเงอนไขส�าคญทท�าใหผถกจบกม กก หรอควบคมตว ถกทรมานฯ โดยเจาหนาทฝายความมนคง บางคน หรอโดยการรเหนเปนใจของเจาหนาท ผบงคบบญชาบางคน และหนวยงานของรฐบางแหง

มลนธผสานวฒนธรรม และองคกรเครอขาย ไดรบขอรองเรยนจาก ผทเคยถกจบกมและควบคมตว วาถกกระท�าทรมาน หรอถกปฏบตอยาง โหดรายไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร หลายกรณดวยกน ดวยเหตน มลนธผสานวฒนธรรม รวมกบกลมดวยใจ องคกรเครอขายสทธมนษยชนปาตาน ภายใตการสนบสนนของกองทนเพอเหยอการทรมานแหงสหประชาชาต (United Nations Fund for Victims of Torture) จงไดเกบรวบรวมขอมล และใหความชวยเหลอเหยอจากการทรมานฯ เพอบรรเทาความเจบปวดเสยหาย ทงทางกายและจตใจ ฟนฟและสนบสนนใหกลบมาใชชวตไดปกตเหมอนเดม และไดใหความชวยเหลอดานกฎหมายเพอใหบคคลเหลานนสามารถเขาถง

9

ความยตธรรมและการเยยวยาจากรฐ และเพอเสนอแนะตอเจาหนาทและหนวยงานของรฐ ใหด�าเนนการทงในทางนโยบาย กฎหมาย และการปฏบต เพอปองกนและขจดการทรมาน และการปฏบตทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร ซงยงด�ารงอยอยางกวางขวางในจงหวดชายแดนภาคใต

2. คำ�นำยาม

2.1 “การทรมาน”

ตามขอบทท 1 (1) แหงอนสญญาตอตานการทรมานและการประตบต หรอการลงโทษทโหดราย ไดมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร ค.ศ. 1984 (อนสญญาตอตานการทรมานฯ) ซงประเทศไทยไดเขาเปนภาคสมาชกโดยการภาคยานวต เมอวนท 1 พฤศจกายน 2550 “การทรมาน” หมายถง

การกระท�าใดกตาม โดยเจตนาทท�าใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางสาหส ไมวาทางกายหรอทางจตใจตอบคคลใดบคคลหนง โดยมเจตนาพเศษเพอความมงประสงคทจะใหไดมาซง

(1) ขอสนเทศหรอค�าสารภาพจากบคคลทถกทรมานหรอจากบคคลอน

(2) การลงโทษบคคลทถกทรมาน ส�าหรบการกระท�าทบคคลนน หรอบคคลทสามกระท�าหรอถกสงสยวาไดกระท�า

(3) เปนการขมขใหกลว หรอบงคบขเขนผถกทรมาน หรอบคคลทสาม หรอ

(4) เพราะเหตใดๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาจะเปนในรปใด

โดยการกระท�านนเปนการกระท�า (หรองดเวนการทจกตองกระท�า) โดยเจาหนาทรฐ หรอบคคลอนโดยการยยง หรอโดยความยนยอม หรอรเหนเปนใจของเจาหนาทรฐ หรอบคคลใดทใชอ�านาจรฐ

10

ตามพนธกรณภายใตอนสญญาตอตานการทรมานฯ ขอบทท 4 (1) ประเทศภาค รวมทงประเทศไทย จะตองประกนวาการกระท�าทรมานทงปวงเปนความผดตามกฎหมายอาญาของประเทศตน ปจจบนประเทศไทยยงไมมขอหาความผดฐานกระท�าทรมาน โดยในการเขาเปนภาคอนสญญาตอตานการทรมานฯ ประเทศไทยเขาเปนสมาชกโดยมถอยแถลง (Declaration) ขอสงวนในการตความ (Reservation) ค�านยามของค�าวา “การทรมาน” ใหการกระท�าทรมานสามารถลงโทษไดตามกฎหมายอาญาของไทยทมอยเทานน อยางไรกตาม ประเทศทเขาเปนภาคอนสญญารวมทงประเทศไทยโดยมขอสงวนนน ในทสดกจะตองยกเลกขอสงวนดงกลาว โดยการแกไขหรอ ตรากฎหมาย ก�าหนดใหการกระท�าทรมานเปนความผดอาญา โดยมองคประกอบ ความผด ตามค�านยามทก�าหนดไวในอนสญญาตอตานการทรมานฯ ซงในเรองน ส�านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย และกรมคมครองสทธเสรภาพ กระทรวงยตธรรม ก�าลงด�าเนนการอย

2.2 “การประตบต หรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร”

อนสญญาตอต านการทรมานไมได ก�าหนดค�านยามของค�าว า “การประตบต หรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร” (ซงตอไปนค�าวา “การประตบต” จะใชเปน “การปฏบต”) ไว เนองจากการละเมดสทธมนษยชนในลกษณะดงกลาว มความสมพนธกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมของแตละสงคม การก�าหนดนยามไว อาจท�าใหเกดขอจ�ากดในการคมครองสทธมนษยชนยงกวา และอนสญญาตอตานการทรมานฯ กไมไดก�าหนดวารฐภาคจะตองด�าเนนการให “การปฏบตหรอการลงโทษ ทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร” เปนความผดทางอาญา

11

ถงกระนนกตาม แมรฐภาคบางรฐแหงอนสญญาตอตานการทรมานฯ มไดก�าหนดใหการปฏบต หรอการลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร เปนความผดอาญา แตเมอมการละเมดในลกษณะดงกลาว รฐภาคยงมความรบผดชอบตามพนธกรณดานตางๆ ทก�าหนดไวในอนสญญา ดงทระบไวในขอบทท 16 ของอนสญญา

กลาวส�าหรบประเทศไทย แมขณะทประเทศไทยจะไมไดก�าหนดให “การประตบต หรอการลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร” เปนความผดทางอาญา แตเมอมการกระท�าโดยเจาหนาทรฐ หรอบคคลอนโดยการยยง หรอโดยความยนยอม หรอรเหนเปนใจของเจาหนาทรฐ หรอบคคลทใชอ�านาจรฐในลกษณะดงกลาว ผกระท�ายงอาจตองรบผดชอบในทางอาญาและทางปกครอง หรอทงทางวนยแลวแตกรณ

3. สถานำการณการทรมานำและการปฏบตทโหดราย ไรมนำษยธรรม หรอย�ายศกดศรในำจงหวดชายแดนำใต

มลนธผสานวฒนธรรม กลมดวยใจ และองคกรเครอขายสทธมนษยชนปาตาน ไดรบเรองรองเรยนจากผทถกทรมานฯ ญาต และบคคลทเกยวของ และจากการลงพนทเพอไปตรวจสอบขอเทจจรง และเกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบประเมนผลกระทบจากการทรมานฯ เพอประกอบการวนจฉยของแพทย ซงด�าเนนการออกแบบโดย Physicians for Human Rights (PHR) และ American Bar Association Rule of Law Initiative (ABAROLI) โดยแบบสอบถามดงกลาวไดน�าหลกการสากลทชอวา “พธสารอสตนบล” มาเปนแนวทางในการตงกรอบค�าถามและแนวทางการบนทกผลกระทบจาก การทรมาน

12

พธสารอสตนบล เปนคมอสบสวนสอบสวนและบนทกขอมลหลกฐานอยางมประสทธภาพ กรณการทรมาน และ การปฏบตหรอการลงโทษอน ทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร (Istanbul Protocol: Manual on the Effective Investigation and Documentation of Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment) นนเกดจากความรวมมอของนกนตวทยาศาสตร แพทย นกจตวทยา ผรายงานพเศษดานสทธมนษยชนและนกกฎหมายในประเทศตางๆ ทวโลก เพอวางหลกเกณฑมาตรฐานในการบนทกรวบรวมพยานหลกฐานกรณการทรมานฯใหเปนไปอยางมประสทธภาพ และเปนแนวทางใหความชวยเหลอเหยอ ผเสยหายจากการถกทรมานฯ เพอการคมครองและเยยวยา และสามารถน�าเสนอพยานหลกฐานอนเกดจากการไดรบบาดเจบไมวาจะเปนทางรางกายหรอจตใจตอศาลอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

การน�านตวทยาศาสตร (Forensic science) และนตจตเวชศาสตร (Forensic psychiatry) เปนเครองมอและกลไกหนงทเขามาสนบสนนใหกระบวนการยตธรรมตอเหยอผรอดพนจากการทรมานฯจะเกดประสทธผล อนท�าใหเหยอผเสยหายไดรบความคมครองทางกฎหมายและไดรบการเยยวยาไดดวยความรวมมอจากหนวยงานในกระบวนการยตธรรมทกฝาย

ส�าหรบนตจตเวชศาสตรเปนองคความรใหมในสงคมไทยทจะน�ามาใชกบเหยอผเสยหายจากการถกทรมานฯ ไมวาจะเกดจากการกระท�าของ ผกอความไมสงบและจากฝายเจาหนาทรฐ นตวทยาศาสตรและนตจตเวชศาสตร เปนสวนหนงของกระบวนการยตธรรมทจะสามารถคมครองเหยอผถกละเมดสทธมนษยชน โดยเฉพาะเหยอผเสยหายจากการทรมานและการปฏบต อยางไรมนษยธรรมควรไดรบความร ความชวยเหลอทางดานกฎหมายและการเยยวยาความเสยหายอยางมประสทธภาพ รวมไปถงมสทธไดรบคาชดเชยเยยวยาทเหมาะสมดวย

13

3.1 ขอมลเบองตน

จากการเกบรวบรวมขอมลเบองตนทด�าเนนการในป 2557-2558 มผรองเรยนและไดมการตรวจสอบเบองตน เกยวกบผถกกระท�าทรมานและการปฏบตทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร (ตอไปจะเรยกรวมกนวา “ผถกทรมาน”) โดยมผรองเรยนทถกทรมานฯ ระหวางป 2547 จนถงปจจบน รวมทงสน 54 ราย แยกเปนรายป ดงน

ป จ�านวน

2547 ไมรองเรยน


2549 1

2550 4


2552 2

2553 3

2554 2


2556 7

2557 17

2558 15

ไมระบ 2

รวม 54

14

เกยวกบผถกทรมานฯ

จากการประมวลขอมลทไดจากการรองเรยนและการตรวจสอบเบองตน โดยมลนธผสานวฒนธรรมและองคกรเครอขาย พบขอเทจจรงเกยวกบ การกระท�าทรมานและการปฎบตทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร ดงน

อายผถกทรมาน

ผถกทรมานฯ ทงหมด หรอรอยละ 100 เปนผทมเชอชาต มลายและนบถอศาสนาอสลาม มอายสวนใหญอยในวยฉกรรจ โดยจ�านวนมากทสด เปนผมอายอยในชวง 29-38 ป มจ�านวนถง 28 คน คดเปนรอยละ 51.85 รองลงมาคอชวงอาย 19-28 ป จ�านวน 21 คน คดเปนรอยละ 38.89

ชวงอาย (ป) จ�านวน (คน) รอยละ

19-28 ป 21 38.89

29-38 ป 28 51.85

39-48 ป 5 9.26

รวมทงสน 54 100.0

ภมล�าเนา

ผทถกทรมานฯ มภมล�าเนาอยในจงหวดปตตานมากทสด คอจ�านวน 31 คน คดเปนรอยละ 57.41 รองลงมาคอจงหวดนราธวาสจ�านวน 13 คน คดเปนรอยละ 24.07 และจงหวดยะลา 10 คน คดเปน 18.52 %

15

จงหวด จ�านวน (คน) รอยละ

ปตตาน 31 57.41

ยะลา 10 18.52

นราธวาส 13 24.07

รวมทงสน 54 100.0

เชอชาต

ผทรองเรยนเรองการถกทรมานรอยละ 100 คอผทนบถอศาสนาอสลาม และมเชอชาตมลาย ซงประเดนเชอชาตศาสนาเปนรากเหงาของความขดแยงในจงหวดชายแดนใตทมประวตศาสตรตงแตครงราชอาณาจกรสยามมาท�าสงครามกบอาณาจกรปตตาน ยดครองเปนประเทศราชและผนวกเปน สวนหนงของรฐสยามในยคสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และจากการปกครองทขาดความรความเขาใจทางดาน เชอชาต ศาสนา ท�าใหเกดกลมเคลอนไหวเพอเอกราชของรฐปาตานตอสกบรฐบาลไทยจนถงปจจบน และ ดวยประวตศาสตรดงกลาวผทถกกลาวหาในคดความมนคงตอรฐไทย กคอชาวมลายมสลม

3.2 ลกษณะของการกระท�าทรมานฯ

(1) การกระท�าทรมานอยางเปนระบบ

การกระท�าทรมานฯ ทเกดขนในจงหวดชายแดนใตเปนการกระท�าอยางเปนระบบ จากค�านยาม3 หมายถงการกระท�าทรมานทกระท�าเปนประจ�า แพร

3 https://books.google.co.th/books?id=c3RQURYh1bMC&pg=PA89&lpg=PA89& dq=systematic+torture+definiti on&source=bl&ots=NLinZW1Tvx&sig=kqT3h_I4HJ qoM0MNk0IR80SOhM4&hl=th&sa=X&ved=0ahUKEwjb443Y mt7JAhUJBI4KHfrpDaY4

16

หลาย และ ตงใจ ซงจากการเกบรวบรวมขอมลพบวา เรองการทรมานในจงหวดชายแดนใตเปนกรณทเกดขนมาอยางยาวนานตงแตป 2547 จนถงปจจบนในสถานทเดม และมวตถประสงคเพอใหไดมาซงขอมลหรอค�ารบสารภาพจากผถกทรมานฯ โดยเจาหนาทรฐ ทงต�ารวจและทหาร ทงๆ ทมการโตแยง รองเรยน รองทกข และรณรงคตอตานการทรมานฯ โดยผถกทรมานฯ ญาต และกลมองคกรตางๆ ทงในทองถน ระดบชาต และองคกรระหวางประเทศ แตรฐยงไมไดด�าเนนการอยางมนยส�าคญในการปองกนและแกไขปญหาการกระท�าทรมานฯ และในการลงโทษเจาหนาททเกยวของกบ การกระท�าผด

(2) เงอนไขทเปดโอกาสใหเกดการกระท�าทรมานฯ

สถานททเปนโอกาสใหเกดการกระท�าทรมานฯ มจดเรมตนตงแต จดทการควบคมตว ระหวางการเดนทางขณะอยบนรถ หองสอบสวนหรอ ซกถาม หรอสถานทควบคมตว รวมทงระหวางการปดลอม ตรวจคนและจบกม

(2.1) ระหวางการจบกม

ในระหวางการจบกมไดมการท�ารายรางกายเกดขน และมภาพอาการบาดเจบจากการจบกมใหเหนได โดยเจาหนาทมกอางวา รองรอยบาดแผลตางๆ หรอการใชก�าลง เกดจากการชลมนหรอผตองสงสยขดขนการจบกมจงเกดบาดแผลตางๆ ตามรางกายของเหยอ แตจากการบนทกขอมล มทงกรณทก�าลงจะหลบหนการจบกมหรอมการยนยอมใหจบกมแลว แตเจาหนาทกยงท�ารายรางกายผทถกจบกม ซงมทงขมข ท�ารายรางกาย จ�าลองการประหารชวตเปนตน โดยมตวอยางจากการบนทกการสมภาษณผทถกกระท�าทรมานฯ เชน

ChDoAQhLMAg#v=onepage&q=systematic%20torture%20definition&f=false

17

DJ.04.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 30ป เหตการณเกดขนเมอวนท 30 พฤศจกายน 2556

“ทหารพราน หนวยสลาตนไดน�าก�าลงประมาณ 13 คนรถ ประมาณ 50-60 คน มาปดลอมทและ ไดมการจบกมวยรน 6 คน จากนนเขาไปคนทกบานในละแวกนน แลวไปคนทบานทผมอย ชวงนนผมก�าลงท�ากบขาวอยกบเพอน 5 คน พรอมเจาของบาน แลวเจาหนาทกจบผม 2 คน คอเพอนกบผมทเปนคนนอกพนท แลวกท�าการคนบาน จากนนกจบผม มดมอ ไขวหลง มดดวยสายรดสขาว แลวเจาหนาท 4-5 คนรวมกนกระทบขางหลง สขาง หลายครง แลวลากออกมาขางนอกบาน(มการมอบตวแลว โดยยกมอทงสองขาง) อยนอกบานโดยใหยนขาออกใหตรง เจาหนาทยนเหยยบบนขา นอง โดยทคว�าหนาลงพน มการต ทบ บนหลง หลายครง บนศรษะ เจาหนาท คนในบานเจอปน ซงเปนของเพอน เจาหนาทถามผม แลวมการตบหว แลวเจาหนาทกจบผมเขาไปในบานคนเดยว เจาหนาทประมาณ 13 คน รวมกระทบ แลวถามวาปนอยไหนอก ผมตอบวาไมม ไมร เจาหนาทขวาถาไมบอกจะยงทง ผมตอบวาถาเจอปนยงไดเลย เจาหนาทกเลย ทบ ตบ ต ตามตว ดาน ดานหลง หลายครง จนมน รสกตวบาง ไมรสกตวบาง”

DJ.05.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 34 ป ถกควบคมตวในป 2556 ในการจบกมเปนเวลาประมาณเทยงคน

“หนวยสลาตน มาทบานทท�างาน ซงอยในหมบาน ปลกใหเจาของบานตน ใหเจาของบานลงจากบาน และแยกผมออกจากคนในบาน ถามชอวาเขาชอนหรอเปลา ตอบวาใช มอไขวหลง

18

และใสกญแจมอ พาไปทรถ ถามวาปนอยทไหน ผมตอบวาไมม เจาหนาทหนวยสลาตน เตะดวยเทาทสวมใสรองคอมแบท ดานหนา และถายภาพ และตรวจดวามบาดแผลหรอไม เตะ ถาม เหยยบทขอมอ เอาปากปนแหยใสในปาก 3-4 ครง รสกเจบ เหนอยจนชา ถอดรองเทาและเอาเทามารดหนา 1 ครง ประมาณ อยทดานนอกรถประมาณ 2 ชม. แลวพาขนรถ ใสกญแจมอพลาสตก”

DJ.07.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป

“เวลา 22.30 น. เมอวนท13 กมภาพนธ 2557 ผมอยทรานน�าชากลางหมบาน สกพกประมาณ 5 นาท ทหาร/ต�ารวจเขาลอมมสยด ซงทมสยดไมมคน เจาหนาทกเลยไปทรานน�าชา เจาหนาทยงปนแถวรานน�าชา ผมหนออกไป เจาหนาทกเลยไลจบ พอเจาหนาทจบไดกลากผมไปบนถนนคอนกรตเขาไปทมสยด เจาหนาทไมใหใสผาโสรง เขาจบผมคว�าหนากบพนโดยท ใสกญแจมอและถกมดมอดวยเชอกขาว ถกซอม แตะ ตอย ตบ บรเวณหลง ไหล ล�าตว เหยยบหว และทงตว เจาหนาท พาไปทบานโดยใสเพยงเสอตวเดยว มการคนบานชวงทบานผมไดรบอนญาตใหใสผาโสรง”

H.05.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป

“เมอวนท 10 เมษายน 2557 หลงละหมาดเสรจกอนออกไปกรดยางผมก�าลงนอนเลนและดทวในบาน ก�าลงผสม 3 ฝายพรอมอาวธครบมอกวารอยนายมทง ทหาร ต�ารวจ ฝายปกครอง ไดกระจายก�าลงกนปดลอมในหมบานของผม ทนใดนนเจาหนาท

19

กเขาชารตตวผมขณะนนผมเสยหลกลมลงในโคลนทเปนทางระบายน�าประกอบกบแขนขนออนแรงเพราะตกใจกลวเจาหนาท จากนนเจาหนาทจ�านวน 4 คน ใชเทาเหยยบทหลง ทคอ ทศรษะ ถดมาเจาหนาทไดลากตวของผมขนไปบนเนนดนหลงบาน เจาหนาททง 4 นายมกลนเหลาคละคลงสหนาอยในอาการเมาอยางเหนไดชด ลงมอรมเตะทล�าตวผมอยางนบไมถวน จากนนมญาตผใหญทอยขางบานพยายามเขามาหามไมใหเจาทท�ารายผม แตญาตคนนนกถกไลกลบใหเขาไปในบาน จากนนเจาหนาทจงลากตวผมเขาไปหลงบานลกเขาไปอก เจาหนาท ทง 4 คนชดเดม กลงมอเตะทล�าตวทศรษะอกหลายครง จากนนเจาหนาทจงลมตวผมลงในทานอนหงายและใชเทากระทบอยางแรงหลายครงตดตอกนพรอมทงใชมอบบทคอหอยดงเขาดงออกจนกวาผมใกลจะหมดลมหายใจเขาท�าอยางนน 2 ครงตดตอกน ผมออนเพลยและหมดแรงอยางเหนไดชดแตพวกเขากยงเตะผมอยางตอเนอง เจาหนาทไดใชสายรดขอมอพลาสตกรดขอมอทงสองขางไขวหลงจดผมใหนอนหงายพรอมใชเทาเหยยบล�าตวผมแชไวจากนนจงใชปลายปากกระบอกปนเอม 16 ยดเขาไปในปากและกระแทกอยางแรงจนฟนกรามดานลางของผมแตก ปลายกระบอกปนถกยดเขาไปจนเลยลนไกจนท�าให ล�าคออกเสบจนผมไมสามารถกลนน�าลายไดเพราะเจบปวดมาก”

H.06.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 44 ป เหตเกดเมอวนท 13 พ.ค. 2558 เวลา 18:00

“เจาหนาททหาร ต�ารวจและก�าลง 3 ฝายประมาณกวา 100 นายไดเขาลอมบานของผม ซงขณะนนผมก�าลงจะออกจากบาน

20

ไปละหมาดมฆรบ และเจาหนาทกจบตวไมใหเขาบาน และ ขณะนนในบานมภรรยาและลก 2 คน (ลกชายทโดนตบ) ลกชายอาย 17 ป และลกสาวอาย 15 ป และมแขก 2 คนทเปนผตาย 1 คน และโดนจบ 1 คน วนนนทบานมเพอนอย 2 คน จากนนเจาหนาทลอมและจบกมคนในบานดวย 1 คน และมการปะทะกน ระหวางเจาหนาทกบคนทอยในบานขณะนน ท�าใหมคนเสยชวต 1 คนและถกจบกม 1 คนและตนกถกจบกมดวย ในขณะทเหตการณก�าลงชลมนทางเจาหนาทไดลากตวลกชายของผม ออกมานอกบาน (ขณะนนลกชายอยในบาน)และทางเจาหนาทกตบหว เตะ และถบลกชายของผมหลายครงดวยกน ซงผม กเหนเหตการณทกอยางทเกดขนกบลกชาย ระหวางอยบนรถผมและเพอนอกคนหนงกถกซอมดวยการ เตะ ตบหนา ตบหวหลายครงและกขมขวาจะฆาทงซะ ขณะนนผมเจบตามตวและเสยใจมากทถกกระท�าอยางโหดราย”

(2.2) ระหวางการเดนทางขณะอยบนรถ

หลงการจบกมเจาหนาทจะน�าผตองสงสยไปยงสถานททไดก�าหนดใหเปนสถานทควบคมตวหรอซกถามซงอาจจะมการเคลอนยายหลายครง เชนการสงตอ หรอการน�าตวไปชทเกดเหต ซงขณะทอยบนรถเจาหนาทกมโอกาสทจะท�ารายผตองสงสยซงอาจใชการบดขยบนตว ศรษะ หรอใชดามปนทบต


“ผมถกควบคมตวในป 2549 ประมาณ เวลา 02.00 น. เจาหนาททหาร 2 คน ต�ารวจ 2 คน อาสาสมครรกษาดนแดน 1 คน เจาหนาท นอกเครองแบบ 5 คน ต�ารวจมสลมใหสลาม แลวถามหาผมวาอยไหม พอบอกวาอย เรยกใหออกมา และเอา

21

มอไขวหลง ใสกญแจมอ บอกวาเปนผตองสงสยคดวางระเบดทยะลา พาขนรถต ในรถตม จนท.นอกเครองแบบ 7 คน เรยกผมวา “ไอเหย” ขมขใหรบสารภาพ ผม ตอบวา ผมไมทราบ วนเกดเหตผมไมไดอยทยะลา ปฏเสธ “มงอยากเจอของดไหม” และเอาถงพลาสตกสด�า มาคลมหว 2-3 นาท จนหายใจไมออก ถาไมสารภาพ “มงตาย” ผมปฎเสธตลอด เจาหนาทดานหนา 2 คน เอาไมยาว 3 ศอก พนดวยผา ตดานหลง และตดานหนา 10 กวาครง หายใจไมทน เจบปวดขางใน ทนไมไหว จงยกมอ 2 ขาง ขอใหเจาหนาทหยดต จนท.บอกวา” หยดไดไง มงตองสารภาพกอน กจะหยด” ถามงไมสารภาพกจะท�าอยางน ขจะเอาชวตคนในครอบครว รสกกงวล และหวาดกลวมาก กลววาจะเกดอะไรกบครอบครว”


“ผมถกควบคมตวในป 2556 เจาหนาทไดพาผมขนรถ โดยท ผมนอนตะแคงขาง เจาหนาทลอม คนขางบนเหยยบศรษะ ดานขางทงสองเหยยบไหล เจาหนาทใหผมรบสารภาพ แตผม ไมยอมรบ เจาหนาททเหยยบศรษะนนเหยยบหลายครงจนศรษะแตก ดานขางทอยหนาเหยยบดวยรองเทาคอมแบท ขางหลงเหยยบหลง เจาหนาทไมท�าอะไรมากเพราะบาดเจบหนกแลว กลววาจะเจบมากกวาน (มรปแผลทหลง 1 อาทตย) เจาหนาทท�าจนผมยอมรบ พอไดถงทวดศรสาคร เจาหนาทใหสารภาพ ในคด ผมยอมรบสารภาพ จากนนเจาหนาทกพาไปทวงพญา ชวงระหวางทางโดนเจาหนาททบตรงหนาอก ซงเจาหนาทม การใสแหวนแหลม ท�าการทบเรอยๆ และขวาจะท�ารายคนในครอบครว (พอ แม ภรรยา) เพอใหรบสารภาพ”

22


“เมอวนท 19 มนาคม 2557 เวลา 06.00 น. มาทบานผม รถประมาณ 29 คน ขณะนนแมของภรรยาเปดประตก�าลงจะลงไปจดของหนาบานเพอขาย อส.ถามวาคนในครอบครวมชออะไรบาง หลงจากนนจบผมลงจากบานไปไวดานหลงรถกระบะอซซของเจาหนาทขางนอกบาน มดมอไขวหลงดวยกญแจมอเหลก เจาหนาทต�ารวจถามวารจก 4 คน ไหม ผมตอบวา ไมรจก รจกแตคนน สวนคนอนไม คนในบานสกพกไมเจออะไร สวนผม เจาหนาทลากใหไปอยทหลงรถ เตะทตา ทปาก 2-3 ครง ปากแตก เตะทอก 7-8 ครง พอปากแตกมเลอดไหล เจาหนาทอกคนบอกวาหยด มคนอนดอย ขดวยปน เวลา 07.00 น. พาไปขนรถ และเวยนรอบในตลาดนด ซงมคนเยอะมาก และ หยดรถใหประชาชนดผม และไปทเกดเหตททหารพรานถกยง กหยดรถ เจาหนาทต�ารวจบอกวาใหหน ถามงหนรอด มงกรอด กจะนบ 1-10 ตอนนนผมคดวาท�าไมตองหน เพราะเราไมไดท�าอะไรผด ผมเงยบ เจาหนาทโกรธ เอาปนยาวจทสะโพก กดทสะโพกอยางแรง รสกเจบ บวม เดนไมได และถามอกวา ท�าไมมงไมหน ผมบอกวาหนท�าไม ไมไดท�าอะไรผด เจาหนาทต�ารวจพดตอวา เสยดายไมหน ถางนกจะสงมงไปอยกบพอมง ตอนนนผมรสกเจบใจและแคนเจาหนาทมาก แตเงยบไว”

(2.3) ระหวางการซกถาม

ในระหวางการซกถามทตองใชเวลานาน บางคนถกซกถามเปนเวลา 20 กวาวน หรอบางคนอาจถกซกถามเพยง 3-4 วน ซงเปนชวงเวลาทม การกระท�าทรมานหรอการปฏบตทโหดรายไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร

23

ดวยหลากหลายวธการและไมไดแตกตางจากสถานการณการทรมานฯ ทเกดขนทวโลกเลย


“เมอวนท17 ธนวาคม 2556 เจาหนาทพาผมมาท ศปก.ตร.สน. คนแรก เมอเวลา 02.30 น. เจาหนาทขางนอก แตงกายนอกเครองแบบ สด�าทงชด สวมรองเทาคอมแบท เปนเจาหนาท ทไดไปจบกมทหองพก บางสวน มทงเปนมสลมและพทธ มาเบกตวเพอซกถาม และพาไปทสนามยงปน ในพนท ศปก.ตร.สน. จนท. ทงหมด 10 คน ตอนนนผมนงยองๆ เจาหนาทสอบถามค�าถามเดมๆ และหาวาเราพดโกหก จากนนกกระทบแตะบรเวณ ตอยทปากจนฟนแตกดานในและเอาดามทายปนทบทตา ท�าใหตาพรามว บวม ช�าเขยว รสกเจบมาก ตามองไมชด มเลอดออกทางจมก โดนท�ารายจนสลบ เจบทตา และปาก เจบทชองทองและบรเวณหนาอก คนทสาม ละเมอรสกตวบาง เจาหนาทกไดเบกตวเพอซกถามขอมลตอ ขณะซกถาม ผมนงอยบนเกาอ ในหอง มเจาหนาทซกถามเอาเทาเตะไปมาทขาทอนลาง หลายครง เจบมาก จนซกถามเสรจ การซกถามจะมทกคน ทกวน เปนเวลา เชา เทยง เยน กลางคนตงแตเวลา สองทม ถงหาทม สอบถามตงแตวนท 24 ธ.ค. 2556-8 ม.ค. 2557 เมอวนท 7 ม.ค. 2557 และวนท 8 ม.ค. 2557 เจาหนาทมาเบกตวซกถามและไดขภรรยา วา “ถามงไมยอมพด กจะเอาภรรยามงไปขมขนและพดขจะท�ารายและไมยอมใหครอบครวมชวต ตอไป” นอกจากนนเจาหนาทยงบอกวา เขามวธทจะท�าใหเราตายได ถาไมบอกขอมลมา สถานทควบคมตวท ศปก ตร สน ไมมการปดไฟทงกลางวนและกลางคน”

24

DJ.07.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป “เมอวนท 13 กมภาพนธ 2557

“เจาหนาทพาไปทคายองคยทธ โดยพาไปทโกดงคอนเทนเนอร คนแรกเจาหนาททหารพรานซอมใหรบสารภาพ โดยมเจาหนาท 10 คน ตบหนา แตะทอง ถบ ตอยหลง จากนนกปดตาสองขางทหารพรานเอาปนจอในปาก แลวกทบ ตบ เอาสายไฟรดคอ พอหายใจไมออกกปลอยประมาณ 5 ครง น�าถงด�าคลมศรษะ 3-4 ครง แลวเอาน�าสาดบนหวจนถงเชา พอเชากพาไปตรวจรางกายในคาย แตหมอไมไดตรวจแคใหใบรบรองแพทยวาไมม ไมไดโดนท�ารายรางกาย ถกซอมในลกษณะเดม 3 วน อยทคาย 7 วน มการเซนเอกสาร มการขวาจะเผาบาน ท�ารายคน ในครอบครว ไปทคายองคยทธ 28 วน อยในหองเยน แชแอร ตงแต 11 โมงเชาจนถงเทยงคน กสงตวไปทนอน ไมมน�าละหมาด ละหมาดไมได หองกแคบ ถกแชเยน 5 วน ไมไดละหมาด 5 วน มการใหเซนเอกสารอกครง ผมไมเซน เจาหนาทกกกขงไมใหเจอกบครอบครว/ญาต ในทสดผมกเซนเอกสาร เพราะเจาหนาทท�ารายรางกายเจบหมดทงตว มการขจะท�ารายภรรยา เผาบาน ท�ารายพอ แม มการขมขวา ถาไมยอมรบ กท�าไดใหตดคก”

DJ.10.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 30 ป

“เมอวนท 13 เมษายน 2557 ตอนทอยคายองคยทธ เจาหนาทมการบบทไหล ขมขไวกอน มงตองบอกขอมลใหหมด วนท 2 ผมบอกวาไมร เจาหนาทกเลยโกรธ มการท�ารายรางกาย ตบหนา ปากแตก ถบขาออน 2 ครง ใหซทอพแลวแต 50-100 ครง ลกนง 200-300 ครง เดน วงบนถนนคอนกรตตอนเทยงดวย

25

เทาเปลาตอนกลางวน จนฝาเทาพองเพราะโดนความรอนของพนอฐ สถานททสอบสวนเปลยนแปลงตลอดเวลา บางครงในหอง บางครงกทศนย บางครงกใตตนไม มการสอบสวนชวงเวลากลางคนตงแต เวลา 20.30 น.-22.30 น. ถกท�ารายรางกาย ตอเนองกนเปนเวลา 1 อาทตย เจาหนาทใหผมไดทานยา เปนยาคลายกลามเนอเพราะรางกายเจดปวดจากการทเจาหนาท ใหท�าลกนง ซทอพ และใหทายาน�ามนคลายกลามเนอ”

H.02.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29ป

“เมอ14 ตลาคม 2557 ในระหวางการสอบสวน ผมถก ชกตอย เตะ ตบ หนาอก ทอง บนหว 15 ครง ภายในหนงชวโมงขณะทก�าลงอยในทานอนจนมรอยฟกช�า และท�าใหหมดสต ชา ออนแรง มการบงคบใหอยในทานงอยในเกาอหรอนงอยใตเกาอ 2-3 ครง เปนเวลา 2-3 นาท ท�าใหเหมอยแขนขาและชาอยตลอด อยในทอากาศหนาว 1 ครงเปนเวลา 4 ชวโมงจนมอาการเจบหนาอก และใชปนสอดเขาปาก 1-2 ครงเปนเวลา 2-3 นาทตอนทนงอยบนเกาอ ท�าใหเปนแผลในปากและปากจะกนอะไรไมได ตอนแรกจบกม ถก ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย 1 ครง เปนเวลา 4 ชวโมง ขณะยนและนงบนเกาอ การสอบสวนเพอใหรบสารภาพเรองการเผาโรงเรยน”


“เมอ20 ตลาคม 2557 เจาหนาทไดพาผมไปยงคายองคยธบรหาร อ.บอทอง จ.ปตตาน ในชวงเวลาประมาณ 04.30 น. ทางเจาหนาทถามวาตนเกบปนสองกระบอกนนไวทไหน ซงตน

26

กปฎเสธและบอกวาไมรเรองเกยวกบปนดงกลาวนน เมอตน ไดตอบไปอยางนนทางเจาหนาทกได เหยยบบนหนาอก ตบและตไปทหนาของตนหลายครง และทางเจาทไดถบทไหลของตนอยางแรง ทางเจาหนาทจะถามเกยวกบประเดนปนทหายไปนนทกวนทตนอยทนซงในระยะเวลาประมาณ 5 วนทผมอยทน ผมจะถกตบตทใบหนาเกอบทกวนเมอตอบปฎเสธเกยวกบ เรองนน บางวนทางเจาหนาททหารทนกจะใหแกผาและใหอยในหองขงน และใหลกนงจนกวาจะหมดแรง ถกควบคมตวทงหมด 26 วน ถกตบใบหนา ทจมกและหนาอก อยในหองอณหภมต�า ระยะเวลา 23 วนจนรสก เนาทงตว สนทงตว ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย บบอวยวะเพศ อยางแรง 5 นาทและถกใชค�าพดวาพวกมงโง, โดนหลอก ขวาจะฆาทง”


“เมอวนท 22 มนาคม 2558 เจาหนาทกควบคมตวขาพเจาไปทคายทหาร ฉก.41 (ฉก.วงพญา) จ.ยะลา เมอเวลา 20:00 ทางเจาหนาทท�าการสอบสวนและขมขขาพเจาสารพดจนถงตอนเชา แตขาพเจากยงปฎเสธ หลงจากนนเวลา 22:00 น. และท�าการซอมเลยโดยไมไดซกถามอะไรเลย และโดยทางเจาหนาทซอมโดยวธการใหขาพเจานอนหงายและใชมอมาตทคออยางแรง จากนนกกรอกน�าเขาปากและจบตวของขาพเจาหมนอยหลายรอบ จนถงเวลาต 02:30 น. ขาพเจากสลบและดงมานงทเกาอและขวาจะท�าอกหลาย 10 เทาหากยงปฎเสธ ขาพเจากยง ปฎเสธวาไมร”

27

(3) การกระท�าทรมานฯ เกดขนอยางไร

(3.1) ผทถกกลาวหาวาเปนผกระท�าทรมานฯ

ปญหาความรนแรงทเกดขนและขยายอยางรวดเรวในป 2547 จนมการประกาศใชกฎอยการศกและตอมาในป 2548 รฐบาลในขณะนนไดออกกฎหมายพเศษอกฉบบหนงเพอควบคมสถานการณคอ พ.ร.ก.ฉกเฉน และ ไดมการก�าหนดสถานททใชในการควบคมตวบคคลตามกฎหมายดงกลาว การใชบงคบกฎหมายทงสองฉบบ ท�าใหผตองสงสยวาเกยวของกบความ ไมสงบในจงหวดชายแดนใต หลงจากถกจบกม สวนใหญจะถกควบคมตวดวยกฎอยการศกทหนวยทหารในพนทเปนเวลา 3-7 วน หลงจากนนจะถกสงไปควบคมตว ตาม พ.ร.ก.ฉกเฉน ทศนยเสรมสรางความสมานฉนท คายองคยทธบรหาร จงหวดปตตาน ศนยพทกษสนต ศนยปฏบตการต�ารวจจงหวดชายแดนภาคใต จงหวดยะลา หรอหนวยเฉพาะกจทหารพรานท 41 อ�าเภอรามน จงหวดยะลา เปนเวลาอกไมเกน 30 วน กอนทจะไดรบการปลอยตว หรอ ถกอายดตวเพอด�าเนนคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ดงนนผ ทถกกลาวหาวากระท�าทรมาน หรอปฏบตอยางโหดราย ไรมนษยธรรมหรอย�ายศกดศร ในเบองตนคอเจาหนาททเขาปดลอม จบกม ซงประกอบไปดวยเจาหนาท 3 ฝายคอ ทหาร ต�ารวจ และ พลเรอน แตกเกดขอกลาวหาในขนตอนการจบกมและในระหวางการควบคมตวเพอซกถาม โดยเจาหนาททหาร โดยมการรองเรยนถงจ�านวน 48 ราย และโดยเจาหนาทต�ารวจจ�านวน 13 ราย คอผทถกสงตวไปควบคมท ศนยพทกษสนต ศนยปฏบตการต�ารวจจงหวดชายแดนภาคใต จงหวดยะลา

H.03.2015 ผใหสมภาษณ ชายอาย 39 ป

“เมอวนจนทรท 20 เดอนตลาคม 2557 เวลาประมาณ 00.24 น. เหตเกดท อ.ทงยางแดง จ.ปตตาน ไดมเจาหนาทจากหลาย

28

หนวยงาน (ทหารพราน, ทหารเกณฑ, ต�ารวจนอกเครองแบบ) มาทบานดงกลาวและไดน�าตวผมไปยงหนวยเฉพาะกจ ท 25 อ�าเภอทงยางแดง เปนเวลานานประมาณ 1 ชวโมง หลงจากนนทางเจาทไดพาผมไปยงโรงพก (อ.ทงยางแดง จ.ปตตาน) ทางเจาหนาทไดท�าการบนทกประจ�าวน. และเวลาประมาณชวโมงครงทางเจาหนาทไดพาผมไปยงคายองคยทธบรหาร จ.ปตตานในชวงเวลาประมาณ 04.30 น. ทางเจาหนาทไดท�าการ ซกประวตสวนตว หลงจากนนไดซกถามเกยวกบเรองของปน ทถกปลนทอ�าเภอมายอ จ.ปตตาน 2 กระบอกทหายไป ทาง เจาหนาทถามวาผมเกบปนสองกระบอกนนไวทไหน (ซงผม กปฏเสธและบอกวาไมรเรองเกยวกบปนดงกลาวนน) เมอผม ไดตอบไปอยางนนทางเจาหนาทกได เรมท�ารายรางกายผม”

(1.2) การกระท�าทรมาน เกดทไหน และเมอไร

การกระท�าทรมานฯ โดยสวนใหญเกดขนในขนตอนกระบวนการซกถาม รองลงมาคอระหวางการจบกมและระหวางการเดนทางจากบานไปยงสถานท ควบคมตว หรอระหวางยายจากสถานทควบคมตวทหนงไปยงอกทหนง สถานทถกกลาวหาวามการกระท�าทรมานฯ มากทสดในชวงการเกบบนทกขอมลคอศนยเสรมสรางความสมานฉนท คายองคยทธบรหาร จงหวดปตตาน รองลงมาคอหนวยเฉพาะกจทหารพรานท 41 อ�าเภอรามน จงหวดยะลา นอกจากนกมขอรองเรยนการกระท�าทรมานฯในหนวยเฉพาะกจในพนท เชน หนวยเฉพาะกจท 41, 43, 46, 47 หนวยเฉพาะกจในวดชางไห วดเลยบ อ�าเภอสายบร จงหวดปตตาน และวดสทธกาวาส(วดสกข) ต�าบลละหาร อ�าเภอสายบร จงหวดปตตาน ซงเปนสถานทตงของหนวยเฉพาะกจของทหาร ซงเปนชวงเวลาในการควบคมตวดวยกฎอยการศกทมอ�านาจควบคมตวได 7 วน

29

(1.3) ผทมความเสยงทจะเปนเหยอของการกระท�าทรมาน

สาเหตหนงของความขดแยงคอประวตศาสตรในอดตกอนทอาณาจกรสยามจะมาปกครองและดวยเชอชาตและศาสนาของประชากรในพนทจงหวดชายแดนใตโดยสวนใหญเปนชนเชอสายมลายทนบถอศาสนาอสลาม ซงมความแตกตางจากประชากรสวนใหญของประเทศ ผทมโอกาสทจะถกควบคมตวและน�าไปสการกระท�าทรมานฯ คอ ชาวมลาย-มสลม ทงทเปนเดกหรอผใหญโดยเฉพาะผชายทอยในวยฉกรรจ และผทปฏบตตามหลกศาสนาอยางเครงครด เพราะมมายาคตทวา ผทปฏบตตามหลกศานาอยางเครงครด มกเปนสมาชกกลมเคลอนไหวเพอเอกราชปาตาน

กรณเดกอายต�ากวา 18 ป ในป 2558 พบวามเดกอายต�ากวา 18 ป จ�านวน 3 คน ทถกควบคมตวดวยกฎหมายพเศษเปนเวลา 3 วน และ 1 คนถกควบคมตว 7 วน ภายในหองทเปดไฟสวางตลอดเวลา ทงในเวลากลางวนและกลางคน นอกจากนในระหวางการจบกมกมการท�ารายโดยเจาหนาท ซงไดกระท�าตอหนาพอและแมของเดก


“เมอวนท 13 พ.ค. 2558 เวลา 18:00 เจาหนาททหาร ต�ารวจและก�าลง 3 ฝายประมาณกวา 100 นายไดเขาลอมบานของผม ซงขณะนนผมก�าลงจะออกจากบานไปละหมาดมฆรบ และ เจาหนาทกจบตวไมใหเขาบาน และขณะนนในบานมภรรยาและลก 2 คน (ลกชายทโดนตบ) ลกชายอาย 17 ป และลกสาวอาย 15 ป และมเพอน 2 คนท วนนนทบานของขาพเจามเพอนอย 2 คน. จากนนเจาหนาทลอมและจบกมคนในบานดวย 1 คนและมการปะทะกนระหวางเจาหนาทกบคนทอยในบานขณะนน ท�าใหมคนเสยชวต 1 คนและถกจบกม 1 คนและผมกถกจบกม

30

ดวย ในขณะทเหตการณก�าลงชลมนทางเจาหนาทไดลากตวลกชายอาย 17 ปของผมออกมานอกบาน (ขณะนนลกชายอยในบาน) และทางเจาหนาทก ตบหว เตะ และถบลกชายของขาพเจาหลายครงดวยกน ซงขาพเจากเหนเหตการณทกอยางทเกดขนกบลกชาย ระหวางอยบนรถผมและเพอนอกคนหนง กถกซอมดวยการ เตะ ตบหนา ตบหวหลายครงและกขมขวาจะฆาทงซะ ขณะนนผมเจบตวและเจบใจมากทถกกระท�าอยางโหดราย”

4. วธการกระท�ทรมานำ

การกระท�าทรมานฯ ทท�าใหเจบปวดอยางแสนสาหสตามนยามของอนสญญาตอตานการทรมานฯ ไมเพยงเฉพาะความเจบปวดทางรางกายเพยงอยางเดยวแตยงรวมถงความเจบปวดทางดานจตใจดวย วธการกระท�าทรมานฯ ทไดจากการเกบรวบรวมขอมลพบวาประกอบไปดวยวธการดงตอไปน

4.1 การกระท�าทรมานทางจตใจ (Psychological torture methods)

• การขมข Blackmailing

การขมขเปนการกระท�าทงายทสดทสามารถกระท�าไดและมผลเมอ มการควบคมตวเปนเวลานานและท�าใหผทถกซกถามตอบรบหรอยอมรบหรอใหขอมลตามทผซกถามตองการ โดยสวนใหญเจาหนาทจะขมขวาจะท�ารายบคคลอนเปนทรกเชน พอ แม ภรรยา หรอ ลก ดงตวอยางตอไปน

DJ.06.2014 ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป

“ถามงไมยอมพด กจะเอาเมยมงไปขมขน” และพดขจะท�ารายและไมยอมใหครอบครวมชวตตอไป (ขณะทเลาเขามการรองไห

31

ออกมา เพราะรสกเจบใจ กงวล กลวกบค�าขทเจาหนาทขไว) นอกจากนนเจาหนาทยงบอกวา เขามวธทจะท�าใหเราตายได ถาไมบอกขอมลมา

DJ.15.2015 ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป

“เจาหนาทขมขตงแตตอนจบกมวา บอกวาเดยวมงโดนหนกแน เจาหนาทพยายามซกถามและใหขาพเจารบสารภาพ โดยบอกวาถาขาพเจาปกปดขอมลหรอไมใหความรวมมอกบเจาหนาท ภรรยาและครอบครว ขาพเจาจะไดรบความเดอดรอน เจาหนาทจะท�ารายภรรยาของขาพเจา ตอนนนภรรยาของขาพเจาก�าลงตงทองอย ขาพเจาเปนหวงภรรยามาก จงยอมรบสารภาพ”

นอกจากนผทถกควบคมตวสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม การใหสนขมาใกลๆ ผถกควบคมตวกเปนเรองของการขมขไดเชนกน

• การใชประโยชนจากความหวาดกลว เชนจ�าลองวธการประหารชวต

วธการจ�าลองการประหารชวตเปนการกระท�าทท�าใหเหยอการทรมานฯ เกดความหวาดกลว ซงมการจ�าลองหลายวธดวยกน คอ การใชปนจอทศรษะ หรอการยงในระยะใกล การท�ารายคนอนใหเหนหรอท�าใหไดยนเสยง การท�ารายบคคลใกลชด การเอาพลาสตกด�ามาคลมศรษะแลวบบคอ การกระท�า เหลานท�าใหเหยอรสกวาอยใกลความตายแคเออม หรอมคนก�าลงจะตาย ซงผลของการกระท�านจะสงผลตอสภาพจตใจอยางรนแรงเพราะไมมรองรอยบาดแผล อาการบาดเจบทางจตใจหลงเหตการณจ�าลองการประหารชวตนนสงผลตอความเจบปวยทางดานจตใจ เกดอาการภาวะวตกกงวล ซมเศรา และความเครยด ตวอยางของอาการภาวะวตกกงวลคอ เหยอมความกลว รองไห

32

ไมสามารถควบคมการเคลอนไหวของรางกายได และการรองขอชวต การใชวธนไมท�าใหเหยอเสยชวตแตท�าใหเหยอใชชวตกบความทรงจ�าทเลวรายนน

DJ.03.2014, ผใหสมภาษณ ชาย อาย 33 ป

“เมอวนท 30 มนาคม 2550 ตอนเบกตวเจาหนาทใหผมลง ขางลางเปนเวลามดค�า เจาหนาทใหใสชดทหารลงขางลาง พอลงขางลางเจาหนาทกจบมอผมไขวหลงใสกญแจมอ ปดตาทงสองขางแลว พาไปขนรถ เจาหนาทบอกวาจะพาผมไปหาอลลอฮ ไมมใครชวยผมได ลมหายใจผมอยทเขา ผมไมรวาเขาพาไปทไหน ชวงลงจากรถเจาหนาททลงไป มเจาหนาทรบอกทหนง ผมกเดนลงไป เจาหนาทถามวาจะฝากอะไรถงครอบครว (ผมมนอย) ผมบอกวาจะใหท�าอะไรกบอก ยอมแลวแคอยาพาไปฆา ผมรสกวาเจาหนาทกดหวบนโตะปน แลวเอาปนกดทศรษะ แลวมเสยงปนดงหลายนด เจาหนาทกหวเราะกน ผมไดแคนกถงพระเจา”

DJ.15.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 27ป

“เมอ 10 เมษายน 2557 เจาหนาทใชปนจหลง แลวพาไปขนรถ และเวยนรอบในตลาดนด ซงมคนเยอะมาก และหยดรถใหประชาชนดผม และไปทเกดเหตททหารพรานถกยง กหยดรถ เจาหนาทต�ารวจบอกวาใหหน ถามงหนรอด มงกรอด กจะนบ 1-10 ปนยาวจทสะโพก กดทสะโพกอยางแรง รสกเจบ บวม เดนไมได เจาหนาทเอาสนขเหาหนาหองทกคน”

33


“เมอวนท 10 เมษายน 2557 เจาหนาทใชปลายปากกระบอกปนเอม 16 ยดเขาไปในปากและกระแทกอยางแรงจนฟนกรามดานลางของผมแตก ปลายกระบอกปนถกยดเขาไปจนเลยลนไกจนท�าใหล�าคออกเสบจนผมไมสามารถกลนน�าลายไดเพราะเจบปวดมาก”

• การซกถามทใชเวลานาน

จากการบนทกขอมลเวลาในการซกถามไมสามารถระบไดและไมมก�าหนดเวลาทแนนอนโดยสวนใหญการซกถามจะใชเวลาไมต�ากวา 2 ชวโมง บางครงเปนชวงเชาคอ 9:00-12:00 น และในชวงบายขนอยกบวาในชวงบายพวกเขาจะมญาตมาเยยมหรอไม หลงจากนนจงเปนการสวบสวนในเวลา กลางคนเรมตงแต 20:00 เปนตนไป บางคนกสนสดในตอนเชาเลยทเดยว

H.07.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกด

“เมอวนท 17 มนาคม 2558 ท�าประวตพรอมซกถาม ตรวจรางกาย ตรวจ DNA ถงเวลาเทยงคน (โดยทผมไมสามารถทจะไดนอนตงแตโดนจบตววนแรก) ประมาณบายโมง เรมซกถาม ถามวาเปนแนวรวมไหม เคยสะสมอาวธไหม ในชวงแรกไดถามเรองราวทเกยวของกบพชาย (เพราะพชายมคดอยแลว) ในตลอดระยะเวลา 7 วนแรกโดนบงคบใหยนนานๆ ตงแตเวลา 23:00 จนถง เวลา 07:00 น. ”

34


“เมอวนท 21 พฤศจกายน 2556 เจาหนาทมาเคาะประตแลวใหผมเปดประต เปดไฟ ใหออกมาหนาบานตอนต 2 เจาหนาทจบเราใหนอนคว�าหนาไปทพน วนท 2 ของการควบคมตว เจาหนาท เขามาเรยกตอน 9 โมงเชา ไปทสอบสวน มถบ ตบต จนถงเทยง กนขาวแลวละหมาด บายโมงกเรยกไปสอบ ไปจนถง 17:00 น ใหเรากางแขนนาน จนเมอย วนท 3-4 กโดนตบต แตไมมาก ขมข ถาไมบอกกเจบตวอกนะ ใชค�าไมสภาพ มง ก ไอเหย ใหอลลอฮมาชวยส จนครบ 7 วน”


“เมอวนท 27 กมภาพนธ 2557 ตอมาเวลาประมาณ 19.00 นาฬกา เจาหนาทเรยกผมมาดวย เจาหนาทซกถามพาไปทบานพกของผการ ท�ารายรางกายโดยการเตะบรเวณล�าตว เมอใกลสวางจงพาผมไปสงทหองพก มเจาหนาทประมาณ 4-5 คน มลกษณะอาการมนเมา เอาน�าดมขวดมาไวตรงหนา จบใหนงบนเกาอ ใสกญแจมอไขวหลง นงแชน�าแขง 2 กระสอบถงประมาณเขา เปดพดลม เอาเสอคลมปดหนาจบผมกรอกน�าใสปากรสกวารสชาตของน�าแปลกๆ แตไมแนใจวาเปนน�าอะไร จบผมนอนคว�าหนา เหยยบบรเวณหนาอก เหยยบอวยวะเพศ” (กรณนอธบายในเรองการทรมานดวยการละเมดทางเพศ)

การกระท�าทรมานทางดานจตใจเปนการท�าลายระบบประสาท และ บคลกภาพของแตละบคคล แตหลายๆ วธทใชในการซกถาม อาจไมใช การทรมานทางดานจตใจ แตเปนการกระท�าทอนตรายมากขน เมอใชระยะ

35

เวลาทยาวนานในการกระท�า และวธการพเศษเหลานสามารถท�าใหสถานการณ ของการขมขเปนรปแบบของการกระท�าทโหดราย ไรมนษยธรรม

• การรบกวนการนอน Sleep Deprivation

การรบกวนการนอน ในความเปนจรงการอดนอนเปนเวลานานเปน รปแบบหนงของการกระท�าทรมานเพราะการอดนอนเปนเวลานานเปน การไปท�าลายลกของการท�างานทางชวภาพทเปนใจกลางสขภาพจตและ กายของบคคล มนเปนความรนแรงนอย แตกสามารถสรางความเสยหาย มากขนและเจบปวดถามการท�าใหไมไดนอนเปนระยะเวลานาน

การนอนหลบเปนความจ�าเปนทางชวภาพขนพนฐานส�าหรบมนษยทกคน โดยธรรมชาตรางกายจะสามารถปรบตวและมความยดหยนในการนอนหลบ ดวยเหตนผคนสามารถไป 24 ชวโมงหรอมากกวาโดยไมตองนอนในสถานการณ ทเหมาะสมโดยไมเปนอนตรายใดๆ เปนเวลานานและสามารถท�าใหรางกายฟนกลบคนมาได การ นอนหลบไดในครงตอไปพวกเขาจะสามารถทจะนอนหลบไดตามปกต แตถาเปนคนทถกลดรอนของการนอนหลบนานกวา 24 ชวโมง กจะเกดปญหาทางดานจตใจและรางกายขน สญญาณแรกของการอดนอนจะเกดความรสกทไมพงประสงค มความเหนอยลาหงดหงดและไมมสมาธ จากนนจะมปญหากบการอานและการพดอยางชดเจน การตดสนทไมด อณหภมของรางกายลดลงและการเพมขนอยางมากในความอยากอาหาร หากการไมไดนอนเพมขน จะสงผลกระทบตอการรบร การก�าหนดการรบรทผดไป ขาดความกระตอรอรน ซมรนแรงและการแยกตวออกจากสงคม4

4 https://www.psychologytoday.com/blog/dreaming-in-the-digital-age/201412/why-sleep-deprivation-is- torture

36


“เมอวนท 17 ธนวาคม 2556 เจาหนาทมาจบกมเมอเวลาประมาณ 17.00 น. และถามผมวา “เปนคนวางระเบดหรอเปลา เคยกอระเบดหรอเปลา” เจาหนาทหาวาผมโกหก เลยเตะหวเขาใหลมนงลงงอเขา การสอบสวนเรม ตงแตเวลา 5 โมงเยนจนถงเวลา 6 โมงเยน ผมรสกตวอกครงเมอตอนทอยท กรมทหารพรานท 41 คายวงพญา อ.รามน จ.ยะลา เมอเวลา 20.00 น. และมาเบกตวเมอเวลา 21.00 น. และเรมมการซกถาม เจาหนาททหารพรานทซกถามตบหวททายทอยอยางแรง รสกเจบ ตอมา ไดสงตวจากกรมทหารพรานท 41 คายวงพญา อ.รามน จ.ยะลา แลว ไปท ศปก.ตร.สน. และพาไปอยท ฉก.32 จ�านวน 1 คน หลงจากนนกไดพาไปท ศปก.ตร.สน. คนแรก เมอเวลา 02.30 น. เจาหนาทขางนอก แตงกายนอกเครองแบบ สด�า ทงชด สวมรองเทาคอมแบค คนทสอง ผม มอาการชก เจาหนาทพาไปทโรงพยาบาลยะลา ใหยา 2 เมด เปนยาเฉพาะของคน มอาการโรคชก และกลบมานอนพกท ศปก.ตร.สน. คนทสาม ละเมอรสกตวบาง เจาหนาทกไดเบกตวเพอซกถามขอมลตอ ขณะซกถาม ผมนงอยบนเกาอในหอง มเจาหนาทซกถามเอาเทาเตะไปมาทขาทอนลางหลายครง เจบมาก จนซกถามเสรจ การซกถามจะมทกคน ทกวน เปนเวลา เชา เทยง เยน กลางคนตงแตเวลา สองทมถงหาทม สอบสวนแบบนเปนเวลา 21 วน นอกจากนสถานทควบคมตวท ศปก ตร สน เปดไฟทงกลางวนและกลางคน”

37


“เมอวนท 7 กมภาพนธ 2555 เวลาประมาณ 13.00 น. เจาหนาทมา เมอเวลา 15.00 น. แลวยกปนจทตวของผม เปนลกษณะปนเลเซอรเพราะมแสงเลกๆ อยทตว และอก เพราะเจาหนาทไดขอมลวา ผมพกอาวธปนสน ปนยาว 357 และ M 16 ตอมาเวลา 16.00 น. ไดพาครอบครวภรรยา ประกอบดวย แมยาย พอตา เพอนทมาเลย ภรรยา พเขย ใหไปรอท ฉก.16 และพาไปท สภอ. ธารโต น�าตวพอตา พสาว พเขยขนไปสอบสวน เจาหนาทเรมการสอบสวนเมอเวลา 15.00-19.30 น. ขอละหมาดไมใหละหมาด มการตบหนาดวยมอ เคาะหว ดดห 10 กวาครง รสกรางกายเหนอย เมอย ออนลาไปหมด เจาหนาทพดวา ถาสารภาพงายกไมตองมคด จะกนไวเปนพยาน ขวาถาไมสารภาพ ขวาคนในครอบครวไมสามารถออกได ขวา “มงตายแนนอน” ถาไมท�าตาม เจาหนาทจดวยปนทศรษะ เปนปนสน ตบหนา 2-3 ครง ตงแตเวลา 17.30-03.00 น. เจาหนาทคมปนทจทศรษะตลอดเวลา และถามงสารภาพ กจะใหเงน 5,000 บาท จากนนกใหกลบไปทพก ระหวางเดนทางไปทพก เจาหนาท ทเดนมาดวย บอกวา “มงตายแนนอน” โดยท�ามอเปนสญลกษณปนชไปทางตวผม พอถงทพกกละหมาดอซา นอนพกผอน 5 นาท แลวเจาหนาทพาไปบานภรรยา กลบออกมาจากบานภรรยาเวลา 05.30 น. พกทฉก.16 ใหทานขาว พากลบไปท ฉก.41 พาไปสอบสวนตอ สอบสวนทง 7 วน เชา กลางวน เยน กลางดก”

38


“เมอวนท 19 มนาคม 2557 ถกจบเปนผตองสงสย ในตอนเชาเวลา 06.00 น. และไดถกสงมาท กรมทหารพรานท 47 เวลา 09.00 และเรมซกถามเวลา 13.00 น. พอเวลา เวลา 22.00 น. กพกนอน วนท 2 เรมน�าตวมาสอบสวนตงแตเวลา 08.00 น.- 13.00 น. ทกคนทอย พกทพก จะมเสยงรบกวนตลอดคน เอาไมขดตรงบรเวณผนงหอง เอาสนขเหาหนาหองทกคน เปดไฟตลอด 24 ชม. อยท ฉก.4 7เปนเวลา 6 วน”

• ขงเดยว Solitary confinement

ในการควบคมตวดวยกฎหมายพเศษ ในทกสถานทผทถกควบคมตว จะถกขงเดยวในหองทมขนาดเลกประมาณ 2x3 เมตร และมบรเวณส�าหรบขบถายทมเพยงผนงกน ไมไดแยกสวนชดเจนกบทนอน และ มแสงสวางตลอดเวลาทงกลางวนและกลางคน ซงการควบคมตวดวยกฎหมายพเศษมอ�านาจควบคมตวไดถง 37 วน โดยไมมขอกลาวหา

• การท�าใหสญเสยประสาทสมผส Sensory deprivation

การกดกนทางประสาทสมผส (Sendep) หรอแยกการรบร คอการลดลงโดยเจตนาหรอการก�าจดของสงเราจากหนงหรอมากกวาของความรสก อปกรณงายๆ เชนผาปดตาสามารถตดสายตาการการท�าใหสญเสยประสาทสมผสระยะสนจะมผลตอการผอนคลายและการท�าสมาธ แตหากถกบงคบกดกนทางประสาทสมผสมากขนสามารถท�าใหเกดความวตกกงวลมากขนภาพหลอน ความคดทแปลกประหลาดและภาวะซมเศรา วธการทใชบอยในการท�าใหสญเสยประสาทสมผสคอการใชถงพลาสตกคลมศรษะ การใชผาพนคอปดตาแลวพาไปยงสถานทอนๆ การตบทหทงสองขางท�าใหสญเสยการไดยน

39

บางคนอาจเกดขนระยะสน บางคนอาจสญเสยการไดยนตลอดชวต


“เมอวนท 24 กรกฎาคม 2558 ในชวงเวลา 21.00–23.00 น. เจาหนาทไดสอบสวนผม และผมกปฎเสธทกขอกลาวหาวา ไมไดกระท�าในทกขอกลาวหา แตเมอผมปฏเสธทางเจาหนาท กตบไปทใบหของผมรสกหออ และเจบมาก”


“เมอวนท 27 กมภาพนธ 2558 เจาหนาททหารเขามาเตะบรเวณซโครง ตอยบรเวณใบหนา ถบบรเวณหนาอก เจาหนาทจบผมมดมอผกตดกบเกาอ จบถอดเสอคลมใบหนาแลวเอาน�ากรอกปาก เปดพดลมใหเยน ถอดเสอออกทางศรษะ แลวคลมถงพลาสตกครอบศรษะจนสลบ พอผมฟนจากการสลบ ตอมาเวลาประมาณ 14.00 นาฬกา เจาหนาทใหผมไปยนตากแดด ถอดรองเทายกแขนขนทงสองขาง และยนเทาขางเดยว หลงจากนนเจาหนาทเขามาบดแขนใหผมรสกเจบปวด ประมาณ 2-3 ชวโมง ตอมาไดมเจาหนาทซกถามเบกตวตอ พรอมไดม เจาหนาททหารเขามาท�ารายรางกาย เตะบรเวณล�าตว ตบบรเวณใบหนา ใชผาพนคอปดตา มเจาหนาทประมาณ 4-5 คน มลกษณะอาการมนเมา เอาน�าดมขวดมาไวตรงหนาผม จบใหนงบนเกาอ ใสกญแจมอไขวหลง นงแชน�าแขง 2 กระสอบถงประมาณเขา เปดพดลม เอาเสอคลมปดหนากรอกน�าใสปาก รสกวารสชาตของน�าแปลกๆ แตไมแนใจวาเปนน�าอะไร จบผมนอนคว�าหนา เหยยบบรเวณหนาอก เหยยบอวยวะเพศ” (กรณน บรรยายในรปแบบการบงคบใหดมน�าในปรมาณทมากดวย)

40

4.2 การกระท�าทรมานทางรางกาย (Physical torture methods)

การกระท�าทรมานมหลายวธดวยกนทงทสามารถพบเหนรองรอยหรอไมสามารถมองเหนรองรอยไดโดยสวนใหญทพบมดงน

• การทบต และการท�ารายรางกาย Beatings and physical violence

จากการสมภาษณเหยอจ�านวน 54 คน พบวาโดยสวนใหญมการทบตและท�ารายรางกาย ไมวาจะใชมอ เทาทสวมรองเทาคอมแบท ดามปน ไมทหมดวยผา เหยอสวนใหญไดรบความเจบปวดทางรางกายและไดพบแพทย ทโรงพยาบาลในคายทหาร แตไมไดรบการบนทกสาเหตของอาการเจบปวย หรอรองรอยตามรางกายของเหยอ


“เมอวนท 11 มกราคม 2558 พอผมเดนออกไปทถนนกโดนเจาหนาทเตะจนลมแลวเหยยบทหลง และโดนเตะ ตบหว เจาหนาทกจบผมเหวยงขนรถแลวเจาหนาทเอาเทายนทกญแจมอแลวขวามงตาย อยบนรถเจาหนาทเหยยบทหลง และเอาเทาไปเหยยบทกญแจมอ พอขยบตวกจะเพมน�าหนกเทา ขวามงตายแน ตอนนนกใสกญแจมอนงบนเกาอ เจาหนาทเตะเกาอลม มการตบ เตะ ชก ตอย บรเวณทอง ขา นอง ถกท�าอย 4 วน กมเตะบรเวณหวเขาหลายครง ชก ตอยบรเวณทองและหลงนบไมถวน ตบหวทคอทายทอยหลายครง ใสกญแจมอไขวหลงตลอด โดนซอมมาหลายวนกเลยอาเจยน ฉ อจจาระเปนเลอด อกช�า บวมและแดง เจาหนาทพาไปโรงพยาบาล ทโรงพยาบาลพอผมจะใหหมอดแผล เจาหนาทกใหออกลงไป หมอใหยาพาราฯ และฉดยา 1 เขม สลบไป 1 วน ไมรสกตว มเอกสารททหารใหเซน

41

เสรจกมต�ารวจมาใหเซน ผมจะอานกไมใหอาน กเลยไมเซน จงโดนเตะอก ตอยหลง ตบหวแลวกดลง ถบหลง หลายครงสดทายผมกเลยเซน

H.07.2014 ผใหสมภาษณ ชายอาย 27 ป

“เมอวนท 22 ธนวาคม 2555 ตอนทผมอยบนรถกบเจาหนาททหารผมไดถกท�ารายรางกายเชน ตบทใบหนา ตอยทหนาทอง และเตะทล�าตวหลายๆ ครงท�าใหผม ไมมแรง เจาหนาทไดพาไปทหอพกขางในคาย ฉก 47 (หองสเหลยมเหมอนตคอนเทนเนอร) อยทสกพกเจาหนาทไดมาเรยกตวอกไปสอบสวน ตอนทสอบสวน มเจาหนาทประมาณเกอบสบกวาคนอย ในหองสอบสวน สองคนท�าหนาทสอบสวนและคนทเหลอไดท�ารายรางกาย เชน เตะ ตบ ตอย ทบรเวณใบหนาและล�าตวอยางรนแรง ท�าใหผมหายใจไมออก เจาหนาทไดสอบสวนจนถงเวลา 20.30 น. จากนนปลอยตวอยในหองสอบสวนคนเดยวจนถงเทยงคน จากนนเจาหนาทคนอนประมาณ 5-7 คน มาสอบสวนตอในเรองเดม และไดท�ารายรางกายเชน เตะ ตบ ตอย และเอามอบบทคอท�าใหผมหายใจไมออกอกครง เจาหนาทใหผมยอมรบสารภาพในเรองนน เจาหนาทไดสอบสวนและท�ารายรายกายเรอยๆ จนถงเวลาตสกวาๆ จากนนเจาหนาทไดปลอยตวไปทเดมตอ ในวนถดมาเมอเวลา 09.00 เจาหนาทไดมาเรยกตวไปสอบสวนตอกรณเดมๆ กบเจาหนาทสอบสวนจนถงเทยง จากนนเมอเวลา 16.30 น. มเจาหนาทมาเรยกตวเพอมาสอบสวนตอในกรณเดยว จากนนเจาหนาทกได เตะ ตบ ตอย และเอามอทงสองขางมาตบทหทงสองขางหลายๆ ครงท�าใหรสกมนมากๆ และเวยนหวผดปกตท�าใหผมหกลม”

42

• นกโทษจะถกมด และใชน�าเยน/อนหยดลงตรงจดๆ หนงในรางกาย อยางชาๆ ทละหยด สวนมากเปนหนาผาก Chinese water torture

วธการนเปนวธการทท�าใหเหยอรสกกดดนอยางมาก บางคนถกราดดวยน�าทงตวในขณะทมเสอผาหรอเปลอยกาย หรอราดเฉพาะทบรเวณใบหนา และยงเพมความเจบปวดมากขนเมอการกระท�านนกระท�าในหองทมอณหภมต�า และเปนวธการทกระท�าตอรางกายทไมสามารถพบเหนรองรอยได


“เมอวนท 13 กมภาพนธ 2557 ในระหวางการซกถาม มเจาหนาท 10 คน ตบหนา แตะทอง ถบ ตอยหลง จากนนกปดตาสองขางทหารพรานเอาปนจอในปาก แลวกทบ ตบ เอาสายไฟรดคอ พอหายใจไมออกกปลอยประมาณ 5 ครง น�าถงด�ามาคลมศรษะ 3-4 ครง แลวเอาน�าสาดบนหวจนถงเชา ถกซอมในลกษณะเดม 3 วน อยทคาย 7 วน มการขวาจะเผาบาน ท�ารายคนในครอบครว ไปทคายองคยทธ 28 วน อยในหองเยน แชแอร ตงแต 11 โมงเชาจนถงเทยงคน”

H.07.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกด เมอวนท 17 มนาคม 2558

“ตลอดระยะเวลา 7 วนแรกโดนบงคบใหยนนานๆ ตงแตเวลา 23:00-07:00 เชา. และใหเราถอดเสอ และใหอยในหองแอร แลวราดน�าเยน ตบใบหนา 4-5 ครง ในระยะเวลา 7 วนทอยทคายองคยทธบรหาร หลงจากครบ 7 วนตามกฎอยการศก (พ.รก.ฉกเฉน) ในวนท 3 ทอย ทในตอนกลางคน เวลาประมาณ 00:00น.เจาหนาทสงใหถอดเสอและมดมอทเอวหลง ปดตา

43

ถบลงจากเกาอ มเจาหนาทประมาณ 5 คน และจบหว 1 คน จบตว 1 คน จบขา 1 คน หลงจากนนใชผาขนหนปดใบหนาและราดน�า บบจมก 4-5 ครงหลงจากนนจบผมคว�าหนาและไดเอาน�าทใสภาชนะกดหวลงในน�า และไดชกทอง เตะหลายครง และดงขนชนบนและเปดตาแกะเชอกมอและเปดแอรราดน�า โดนเตะ ถบ ชก เตะ ตบและไดคลมหวดวยพลาสตกด�า อยสกพก กสวาง ซงเจาหนาทไดทรมานผมเปนเวลา 3-4 วน หลงจากนนกซกถาม ขมขเปนปกต. ซงผมอยทคายองคยทธบรหารเปนเวลา 28 วน” (กรณนอธบายในเรองการทรมานแบบ water bording ในหนาท 49)

§ท�าใหส�าลกหรอบบคอ Choking/Strangling Choking/Strangling

H.07.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกดเมอวนท 17 มนาคม 2558

“หลงจากนนใชผาขนหนปดใบหนาและราดน�า บบจมก 4-5 ครงหลงจากนนไดจบผมคว�าหนาและไดเอาน�าทใสภาชนะกดหวผมลงในน�า และไดชกทอง เตะหลายครง และดงขนชนบนและเปดตาแกะเชอกมอและเปดแอรราดน�า โดนเตะ ถบ ชก เตะ ตบและไดคลมหวดวยพลาสตกด�า อยสกพกกสวาง ซงเจาหนาทไดทรมานผมเปนเวลา 3-4 วน หลงจากนนกซกถาม ขมข เปนปกต ซงผมอยทคายองคยทธบรหารเปนเวลา 28 วน”


“เมอวนท 19 สงหาคม 2558 เจาหนาททหารพรานหลายคนเขามาซกถามและท�ารายรางกายผม อกคนหนงถาม ผมไมทน

44

ไดตอบกถกท�ารายรางกาย และอกคนกถามตอ ไมทนไดพดอะไร กถกเจาหนาท เตะบรเวณล�าตว ตอยบรเวณใบหนา ตเขาททอง และเขามาบบคอ ตบบรเวณใบหนา และการซ�าๆ อยางน สามวน จะท�ารายในเวลากลางคน โดยการเตะบรเวณล�าตว ตอยบรเวณใบหนา เหยยบหนาอก ใหนอนลงแลวขนไปเหยยบ ใชไมหมผาตบรเวณหนาอก บบคอ จ�าไมไดวาเจาหนาทท�ากครง จนรสกวาทนไมไหวแลว”

• บด ขย Crushing

การบดขย ในการบนทกพบวาการบดขยสามารถกระท�าไดทงในระหวางการจบกม ในระหวางการเดนทาง และในระหวางการสอบสวน ซกถาม การบดขยเจาหนาทสวนใหญจะสวมใสรองเทาคอมแบทท�าใหเมอเหยยบ หรอบดขยไปในสวนไหนของรางกายกจะเพมความเจบปวดมากขน บางคนถกบดขยทศรษะ บรเวณหลง หรอทอวยวะเพศ


“เมอวนท 30 พฤศจกายน 2556เจาหนาทจบผม มดมอไขวหลงมดดวยสายรดสขาว แลวเจาหนาท 4-5 คนรวมกนกระทบขางหลง สขาง หลายครง อยนอกบานโดยใหยนขาออกใหตรง เจาหนาทยนเหยยบบนขา นอง โดยทผมนอนคว�าหนาลงพน มการต ทบ บนหลง หลายครง บนศรษะ แลวมการตบ เจาหนาท พาผมขนรถ และมเจาหนาท 3 คนดานหลงรถ โดยทผมนอนตะแคงขาง เจาหนาทลอม คนขางบนเหยยบศรษะ ดานขางทงสองเหยยบไหล เจาหนาทใหผมรบสารภาพ เจาหนาททเหยยบศรษะนนเหยยบหลายครงจนศรษะแตก ดานขางทอยหนาเหยยบดวยคอมแบท”

45

H.08.2014 ผใหสมภาษณ ชายอาย 28ป

“ปลายเดอนกนยายน 2553 ตรงกบเดอนรอมฎอนหรอเดอนถอศลอด ขณะผมนอนพกผอนในบานญาตทสายบร ไดมเจาหนาท 3 ฝาย ทหาร ต�ารวจ ฝายปกครอง เดนทางดวยรถยนต จ�านวนกวา 7 คน ขณะนนผมอยในบานเพยงคนเดยวจงเดนออกมาเปดประต เจาทจงลอคตวผมและใชกญแจมลอคทขอมอทงสองไพลหลง จากนนเจาหนาทจงใหผมเดนน�าหนาเจาหนาทนายหนง ใชปนจทแผนหลงและเจาหนาทอก 5 นายถอโลปองกนพรอมมออกขางหนงถออาวธปนพรอมยง เจาหนาทจงพาผมไปท สวนยางหลงบานโดยเมอไปถงทนนเขาใหผมนงคกเขาลงจากนน เจาหนาททยนรอบๆ ตวผมกวาสบนายไดหนปากกระบอกปนมารอบๆ ตวผมตอนนนผมกลวมากเพราะคงคดวาเจาทนาจะยงผมทง จากนนเจาหนาทสองถงสามนายไดรมเตะเขาทสขางทหนาทองและแผนหลงพรอมๆ กบการกนดาไมหยด จากนนบางนายไดใชหมดตอยเขาทหนาทองและทบเขาทแผนหลงพรอมๆ กบการดาทอวาเปนโจรใต จากนนเจาหนาทนายหนงไดผลกตวผมจนลมหนาคว�ากบพนดนเจาหนาทไดใชเทาเหยยบและขยทหวจ�านวน 3 ครง”


“เมอวนท 27 กมภาพนธ 2558 มเจาหนาทประมาณ 4-5 คน จบผมนอนคว�าหนา เหยยบบรเวณหนาอก เหยยบอวยวะเพศ เมอผมทนไมไหว จงบอกเจาหนาทวาจะยอมพดคยแลว ขณะนน เวลาประมาณตสาม เจาหนาทเอากาแฟมาใหผมดม และพาผมไปทหองพก ผมเดนไมไหวหกลม หายใจไมออก เจาหนาทพยายาม

46

นวดหนาอกของผม พาไปตรวจรางกายทโรงพยาบาลคาย องคยทธบรหาร ผมแจงกบหมอทโรงพยาบาลวาผมถกซอมทรมาน เพราะมบาดแผลดวย แตผมไมแนใจวาเจาหนาทจะ บนทกขอมลหรอไมอยางไร”

• การท�าใหจมน�า Drowning, การจมน�า Dunking, Water boarding

Water boarding เปนรปแบบของการทรมานทใชน�าเทราดลงบนผาทครอบคลมใบหนาและทางเดนหายใจของเหยอและจบตวไวท�าใหเหยอ ไดสมผสกบความรสกของการจมน�า water boarding ท�าใหเกดอาการปวดทรนแรงทเหมอนจมน�า ท�าใหเกดความเสยหายใหกบปอดสมองได อาจเกดการขาดออกซเจน บาดเจบทางรางกายอนๆ รวมทงกระดกหกเนองจาก การดนรนตอสกบพนธนาการ และความเสยหายทางดานจตใจ หรอแมกระทงถงแกความตาย ผลกระทบทางกายภาพจะพบไดในเวลา 1 เดอน หลงจาก ทเผชญ เหตการณในขณะทผลกระทบทางจตวทยาจะเกดขนเปนเวลายาวนานกวา 1 ป

ในวธการทพบมากทสดของ water boarding คอใบหนาเหยอจะถกปกคลมดวยผาหรอวสดบางอนๆ และถกตรงและเทน�าบนใบหนา ท�าให ทางเดนหายใจท�าใหเกดการสะทอนปดปากเกอบจะทนทและการสราง ความรสกทจมน�าส�าหรบเหยอ จนอาเจยนออกมาทางหลอดอาหารซงอาจจะสดดม ผประสบภยจาก water boarding มความเสยงมากในการเสยชวตอยางกะทนหนเนองจากการอาเจยนออกมา

47

H.03.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 35 ป เหตเกดเมอเมอวนท 29 กมภาพนธ 2550

“ในการซกถามเจาหนาทอกคนหนงท�ารายรางกาย เชน เตะ ตอย ตบ และ ขดวยปน ถาผม ไมยอมรบผดจะฆาทง เจาหนาทสอบสวนและท�ารายรางกายจนถงเวลา 18.30 น. มเจาหนาท 7 คนมาสอบสวนครงนน เจาหนาทสอบสวนพลางๆ และไดท�ารายรางรายอกดวย เชน ตบ เตะ ตอย และมเจาหนาท 3 ใน 7 คนนน ไดพาผมไปทบอปลาแหงหนงในบรเวณหนวยเฉพาะกจ เจาหนาทไดเอาหวผม ถวงน�าในบอปลา ท�าใหผม จมน�าและน�าเขาจมกและในห เจาหนาทท�าอยางนนหลายๆ ครงท�าใหผม ไมมแรงออนเพลย จากนนเจาหนาทไดสอบสวนตอและท�ารายรางกายพลางๆ ผมกไดปฎเสธทกๆ ขอกลาวหาทเจาหนาทกลาวหา เจาหนาทสอบสวนถงเวลา 04. 00 น. ในคนนน จากนนเจาหนาทปลอยตวใหไปพกผอนในเตนทเหมอนเดม”

DJ.03.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 33 ป เหตเกดเมอวนท 30 มนาคม 2550

“เจาหนาทพาไปทศนยซกถาม มเจาหนาทพาไป 3 คน เจาหนาทมการเตะตามตว ใหผมยอมรบ ผมนงรอในหองเปนเวลานาน อากาศเยน ผมกเลยนอน เจาหนาทเขามากตบโตะดงปง ผมกเลยตน เจาหนาทกเตะตรงหนาอกจนผมลมพรอมกบเกาอ เจาหนาทกเตะตามตว เจาหนาทกมการเตะตลอด แลวใหผมเปลอยกาย แลวมเจาหนาทอกชดเขามาอก เอาเอกสารเปลา มวงเลบเซนชอ ผมกไมเซนเพราะเหนวาแปลก เจาหนาทกเลย

48

โกรธ กเลยตกบฆอนหวยางตามขอตางๆ ชวงล�าตว จมศรษะในถงน�าหลายครง คลมถงด�าเปยก เปลอยกายคลานพรอมสงเสยงเหมอนวว ดดยางทอวยวะเพศ ตบบองหจนหออ”


“เขาบงคบใหผมถอดเสอ และใหอยในหองแอร แลวราดน�าเยน ตบใบหนา 4-5 ครง ในระยะเวลา 7วนทอยทคายองคยทธบรหารแหงน หลงจากครบ 7 วนตามหมายอยการศกกมการตอเปน (พ.รก.ฉกเฉน) ในวนท 3 ทอยทในตอนกลางคน เวลาประมาณ 00:00 น. เจาหนาทสงใหถอดเสอและมดมอทเอวหลง ปดตา ถบลงจากเกาอ มเจาหนาทประมาณ 5 คน และจบหว 1 คน จบตว 1 คน จบขา 1 คน. หลงจากนนใชผาขนหนปดใบหนาและราดน�า บบจมก 4-5ครงหลงจากนนคว�าหนาและไดเอาน�าทใสภาชนะกดหวลงในน�า และไดชกทอง เตะหลายครง และ ดงขนชนบนและเปดตาแกะเชอกมอและเปดแอรราดน�า โดนเตะ ถบ ชก เตะ ตบและไดคลมหวดวยพลาสตกด�า อยสกพก กสวาง ซงเจาหนาทไดทรมานเปนเวลา 3-4 วน หลงจากนน กซกถาม ขมขเปนปกต ซงผมอยทคายองคยทธบรหารเปนเวลา 28 วน”

DJ.07.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกดเมอวนท 13 กมภาพนธ 2557

“เจาหนาท น�าถงด�าคลมศรษะ 3-4 ครง แลวเอาน�าสาดบนหวจนถงเชา ถกซอมในลกษณะเดม 3 วน อยทคาย 7 วน มการข

49

วาจะเผาบาน ท�ารายคนในครอบครว ไปทคายองคยทธ 28 วน อยในหองเยน แชแอร ตงแต 11 โมงเชาจนถงเทยงคน กน�าไมมละหมาดไมได หองกแคบ ถกแชเยน 5 วน”

• การใหอยในอณหภมสดขว (Temperature extreme)

การใชอณหภมสดขวเปนรปแบบหนงของการทรมานไดถกน�ามาใชเปนเวลาหลายปทประเทศบราซล โดยเปลยนจากการหองทมความรอนไปยงหองทมความเยน ในประเทศเวยดนาม การขนสงตคอนเทนเนอรทเหลอโดย กองก�าลงอเมรกนถกน�ามาใชในการทรมานคนในความรอนทรนแรงของสภาพภมอากาศเขตรอน เทคนคเดยวกนไดถกน�ามาใชในกวนตานาโม การสบสวนสอบสวน การสมผสความรอนหรอเยนอาจท�าอนตรายตอกาย และจตใจ ดงนน การ สมผสกบความรอนเปนเวลานานท�าใหรางกายขาดน�า จะท�าใหมอาการสบสน งวง เชองซม สญเสยสต บคคลจรง หากสมผสความรอนนานเกนไปอาจสงผลในภาวะไขสง ทอณหภมรางกายหลกสามารถรบไดและอาจเปนอนตรายถงชวต ในท�านองเดยวกนการสมผสกบสดขวของความหนาวเยนจะสงผลอนตรายตอรางกายและจตใจ เชนทรางกายมอณหภมสง นอกจากนจะใหรสกไมสบายตวสงผลในการลดลงของอณหภมของรางกายซงจะสงผลในภาวะการเตนของหวใจผดจงหวะหรอแมกระทงอาจท�าใหตายได ส�าหรบ ผทไดสมผสกบขวของความรอนหรอสมผสกบสดขวของความหนาวเยนไมวาจะกเดอนหรอปตอมา เมอพวกเขาก�าลงนกถงสงเหลานมความทรงจ�าทนากลว ดงนนผลกระทบของความเสยงตอความรอนและเยนเปนทงทางรางกายและจตใจ5

5 http://nsarchive.gwu.edu/torturingdemocracy/interviews/allen_keller.html

50

DJ.12.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 30 ป เหตเกดเมอวนท 26 ธนวาคม 2556

“จากนนลากไปทมด และเตะดวยเทาคอมแบค 4-5 ครง จะเขาหองน�ายงมเจาหนาทคมอก ไมใหเปลยนผาโสรงใหใสตวทใสมาตงแตวนแรกจนถง วนทเจด และไมใหละหมาด และไดตอย ตบบนศรษะ และบนทายทอย จนอยากโตตอบ และไปเอา สายรดมอแบบพลาสตก มดมอไหวหลง ใหนงบนเกาอ และถบลงจากเกาอ ไมใหอาบน�า พาไปตากแดด นอนคว�าในสนาม ตงแตเวลา 10.00-14.00 น. ถกท�ารายรางกายแบบเดมๆ ตงแตหวค�าจนถงตอนเชารง ทกวนเปนเวลา 7 วน

H.10.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 27 ป เหตเกดเมอวนท 19 สงหาคม 2556

“เจาหนาทได มาเรยกตวมาสอบสวนเจาหนาทได พาไป หองสอบสวนในหองนนเจาหนาทไดเปดแอรอณหภมต�ามากโดยท�าใหผมหนาวจด เจาหนาทไดสอบสวนเรองเดมๆ โดยบบ ใหรบสารภาพ เจาหนาทไดสอบสวนใชเวลาเกอบ 4 ชวโมง อยในหองนน ท�าใหผมเจบบาดแผลทกระดกสนหลง เจาหนาทไดสอบสวนทงหมด3 คนตดตอกนเวลาเหมอนเดมและได เปดแอรเชนกน”

H.12.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 41 ป เหตเกดเมอป 2550

“เจาหนาทเรมสอบสวนตงแตเวลา 21.00น.–ถงเวลา 05.00 น. ในการท�าการสอบสวนมเจาหนาท 3 คนซงไดผลดกนถาม การสอบสวนนนเจาหนาทไดน�าตวไปสอบสวนในหองทม

51

อณหภมต�าโดยสงใหผม เปลอยกายและใหยนขาเดยว และใชค�าพดทไมเหมาะสมกระทบจตใจและดหมนศาสนา ไดใชนว จมตรงทหนาอกและไดเอาทเขยบหรท�าทาจะปาใสหนา การสอบสวนในลกษณะแบบนเปนเวลา 7 วน” (กรณนบรรยายในเรองการทรมานโดยการใหอยในอณภมสดขว การลวงละเมดทางเพศ และการบงคบใหท�าทาทางตางๆ)

H.03.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 39 ป เหตเกด เมอเดอนตลาคม 2557

“ตลอดระยะเวลาทผมถกควบคมตวทคายองธยทธบรหาร ผมจะโดนท�ารายรางการสารพดเชน บางวนทางเจาหนาททหารทนกจะใหผมแกผาและใหอยในหองขงน และใหผมลกนงจนกวาผมจะหมดแรง ถกควบคมตวทงหมด 26 วน ถกตบใบหนา ทจมกและหนาอก อยในหองแอรระยะเวลา 23 วน จนรสก เนาทงตว สนทงตว ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย บบอวยวะเพศ อยางแรง 5 นาทและถกใชค�าพดวาพวกมงโง โดนหลอก ขวาจะฆาทง” (กรณนบรรยายในรปแบบการทรมานโดยการลวงละเมดทางเพศดวย)

§การเฆยน การต การลงแส Flagellation

วธการตเกดขนในระหวางการจบกม การเดนทาง และกระบวนการ ซกถาม วสดทใชในการตมทงปน ไมโดยเฉพาะไมนนจะหมดวยผาเพอไมใหปรากฏรองรอยหลงการต เหยอจะถกตตงแตศรษะ ล�าตว ไปจนถงขาทงสองขาง โดยสวนใหญเหยอทไดบนทกพบวามการทบต

52

DJ.02.2014, ผใหสมภาษณ เปนชาย อาย 30 ป

“หลงจากถกสงตวไปทเรอนจ�า เจาหนาทเรอนจ�าก ดวาคดผมเปนคดเกยวกบอะไร เมอรวาเปน คดกบฏ คดความมนคง เจาหนาทเรอนจ�า กพาไปทไมมคน ตดวยกระบองดานหลง 2 ครง ดานหนา 2 ครง ตอนนนไมไดใสเสอ ใสเฉพาะผาโสรง พาไปทหองพยาบาล พกฟนทหองพยาบาลในเรอนจ�าประมาณ 2 ชวโมง ใหยาช�าใน ตอนนมอาการหออ เจบอก นานๆ ครง”


“เจาหนาทไดเตะบรเวณล�าตว ตอยบรเวณใบหนา เหยยบหนาอก ใหผมนอนลงแลวขนไปเหยยบ ใชไมหมผาตบรเวณหนาอก บบคอ ผมจ�าไมไดวาเจาหนาทท�ากครง จนรสกวา ทนไมไหวแลว”

§การเอาแผนรอนมาจทเทา Foot roasting ตวอยางเชน

DJ.10.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 30 ป เหตเกดเมอวนท 13 เมษายน 2557 มการซกถามและสอบสวน เวลาประมาณ 24.00 น. และ พาไปทพก วนท 2 กลางคนสอบสวนตอเวลา 20.30 น.-22.30 น. อยในกฏอยการศกครบ 7 วน หลงจากนนพาไปทอกทหนงในศนยของคายองคยทธ เปนชวงของ พรก.ฉกเฉน

“เจาหนาทมการบบทไหล ขมขไวกอน มงตองบอกขอมลใหหมด มการท�ารายรางกาย ตบหนา ปากแตก ถบขาออน 2 ครง ให ซทอพแลวแต 50-100 ลกนง 200-300 เดน วงบนถนนคอนกรตตอนเทยงดวยเทาเปลาตอนกลางวนจนฝาเทาพองเพราะ โดนความรอนของพนอฐ มการสอบสวนชวงเวลากลางคนตงแต

53

เวลา 20.30 น.-22.30 น. ถกท�ารายรางกายตอเนองกนเปนเวลา 1 อาทตย” (กรณนบรรยายในรปแบบการทรมานโดย การบงคบใหท�าทาทางตางๆ ดวย)

§การใชไฟฟาชอต (Electric shock)

การชอตดวยไฟฟา เปนท�าใหกระแสไฟฟาผานรางกาย (มนษย) จะเกดขน เมอมการตดตอของสวนรางกาย (มนษย) กบทกแหลงทมาของกระแสไฟฟาผานผวหนง กลามเนอ หรอผม กระแสไฟต�ามากจะไมสามารถสมผสได กระแสไฟสงผานรางกายอาจไมท�าใหเหยอเกดชอต แตการใชกระแสไฟสงผานรางกายเปนระยะเวลาหนงอาจท�าใหเกดภาวะของหวใจและความเสยหาย ใหกบเนอเยอ ความตายทเกดจากไฟฟาชอตเรยกวา การตายดวยไฟฟา ซงเหยอจะมอาการแปลกๆ และมอาการเจบปวดทางรางกาย

DJ.07.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 28 ป เหตเกดเมอวนท 11 มกราคม 2558

“เจาหนาทใสกญแจมอใหเขานงบนเกาอ เจาหนาทเตะเกาอลม มการตบ เตะ ชก ตอย บรเวณทอง ขา นอง ถกท�าอย 4 วน กมเตะบรเวณหวเขาหลายครง ชก ตอยบรเวณทองและหลง นบไมถวน ตบหวทคอทายทอยหลายครง ใสกญแจมอไขวหลงตลอด วนท 2-3 โดนจเหลกรอน 1 ครง ปดตากบผาคลองคอ สแดงแลวซอม มขเอาปนออกมาแลวชกปนตรยมยงมาทางเราใหรบสารภาพ วนท 4 โดนชอตไฟ 1 ครง ปดตาอยกรสกเจบ ทลกอณฑะไมรเขาท�ายงไงเพราะมองไมเหน จบ ดง บบ อวยวะเพศ ไมมความรสกทางเพศ (ตอนนกยงหดตวอย) โดนใหเปลอยกายในหองเยน ตอหนาเจาหนาททหารหญง และโดนเจาหนาททหารหญงเอาหนาอกมาแนบทหนา โดนซอมมาหลายวนกเลย

54

อาเจยน ฉ อจจาระเปนเลอด อกช�า บวมและแดงเมอเจาหนาทพาไปหาหมอ หมอกไดใหยาพาราเซตามอล และฉดยา 1 เขม สลบไป 1 วน ไมรสกตว ยอมรบสารภาพในวนท 4 เพราะไมไหว โดนชอตไฟ”

§การบงคบใหกน/ดม Force-feeding

การบงคบใหกน/ดม เกดขนนอยครงในการกระท�าทรมานตอผทถกควบคมตวดวยกฎหมายพเศษในจงหวดชายแดนใต แตกมเกดขนในกรณ ทบงคบใหกนดมสงของตองหามตามหลกศาสนาอสลาม หรอผทถกควบคมตวไมตองการกนขาวทจดโดยเจาหนาท แตทางเจาหนาทไมยอมจงเกดการบงคบใหกน ซงเปนวธทแตกตางจากการบงคบใหกน ดม ในประเทศอสราเอล หรอ ทกวนตานาโมซงใชวธการใสอาหารเขาไปในทอและสอดใสไปทางจมก

DJ.02.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 30 ป เหตเกด เมอวนท 13 กนยายน 2549

“ผมขอเจาหนาททานขาว เจาหนาทพาไปทรานคนไทยพทธ ทพรบาโก ถามวาจะทานอะไร แลวเจาหนาทกสงเหลาให และบงคบใหดมเหลา บอกวาถามงไมดม กกไมร ใหกนกไมกน (กรณเหยอนบถอศาสนาอสลามซงขอหามหนงของศาสนาคอการหามดมเหลาหรอทมสวนผสมของแอลกอฮอล)”


“ในระหวางทผมอย ในทควบคมตวทคายองคยทธบรหาร ผมโดนบงคบใหสบบหรและกนขาว”

55

• การท�าใหบาดเจบทเขา Kneecapping

DJ.03.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 33 ป เหตเกดเมอวนท 30 มนาคม 2550

“เจาหนาทพาไปทศนยซกถาม มเจาหนาทพาไป 3 คน เจาหนาท มการเตะตามตว เจาหนาทกเตะตรงหนาอกจนมะสอดลมพรอมกบเกาอ บอกใหยอมรบความผด พอเจาหนาทหยดกใหผมยนใหผมยอมรบวาท�าอะไรผด ผมไมไดบอกเพราะไมร เจาหนาทกมการเตะตลอด ผมไมมการยอมรบเพราะไมรวาใหยอมรบเรองอะไร สดทายเจาหนาทบอกวามการซกทอดมาวาผมท�าความผด แลวใหผมเปลอยกาย เมอผมไมเซนเอกสารเจาหนาทกเลยโกรธ กเลยตกบฆอนหวยางตามขอตางๆ ชวงล�าตว”

§เสยงดง Noise (see Sound entry)

การทรมานดวยเสยงในจงหวดชายแดนใตคอการท�าเสยงดงในเวลากลางคนทเหยอตองการพกผอนแตกจะมผทสรางหรอท�าใหเกดเสยงและท�าใหเหยอไมสามารถนอนหลบไดสนท และเมอถกควบคมตวเปนเวลานานกจะท�าใหเกดผลกระทบทงทางรางกายและจตใจ โดยเฉพาะการไมไดนอนหลบสนท เปนเวลา 7 วนตดตอกนผลจากการไมไดนอนอาจท�าใหเกดอาการมากมายทงมอาการปวดกลามเนอ, สายตาพรามว, ซมเศรา, ตาบอดส, ขาดสมาธ ภมคมกนรางกายบกพรอง เวยนศรษะ หนามอ,, เวยนหว, ความหมองคล�าของดวงตา, เปนลม สบสน มอาการหลอน อาการมนเมา อาการสน, ปวดหว ไสเลอน, อยไมสข ใจรอน, หงดหงดงาย, สญเสยความจ�า, คลนไส, โรคจต ปฏกรยาชา พดเลาะเลอน, น�าหนกเพมหรอลด มอาการงวงนอนตลอดเวลา

56


“ทกคนทอยพกทพก จะมเสยงรบกวนตลอดคน เอาไมขดตรงบรเวณผนงหอง เอาสนขเหาหนาหองทกคน เปดไฟตลอด 24 ชม. อยท ฉก.47 เปนเวลา 6 วน คนวนสดทาย ลากผมออกจากหองไปทสนามหญามด ชก ตอย จ�านวน 10 กวาครง รสกเจบอกมาก ทบดวยสนปนบนหนาขางขวา เลอดไหล ทบทสะโพกโดยสนปน”


“ผมไดยนหองขางหนงๆ เจาหนาทไดสอบสวน พเขยกบ นองชาย แตนองชายหองขางๆ ไดยนทเจาหนาทซอมและท�ารายรางกายพชาย นองชายไดยนวา ชวยดวยและไดยนเสยงตะโกนและตบ เตะ ตอย ในหองขางๆ เจาหนาทสอบสวนในคนนนและไดท�ารายรางกายพลางๆ จนถง เวลา 04.00 น. เชา หลงจากนน เจาหนาทปลอยตวใหไปพกผอนทหอพกชวคราว จากนนเวลา 20.30 น. เจาหนาทมาเรยกตวมาสอบสวนตอ ในคนนน เจาหนาทไดสอบสวนเรองเดมๆ นายสกรกไดปฎเสธเชนเดยวกน อยทคายองคยทธ 7 คน คนเดยวเจาหนาทไมไดสอบสวนเลยอก 6 คนสอบสวนทกๆ คน และไดท�ารายพลางๆ จนถงเวลา เกอบตส ทกคน อยทคายองคยทธฯ ครบ 7 วน”

§การท�าใหขาดอากาศ Oxygen deprivation

อาการบาดเจบทเกดจากระบบควบคมจตใจเกดจากการกระท�าทรมานทท�าใหความสามารถในการกระบวนการควบคมสตถกท�าใหหยดท�างานโดยหลากหลายวธหนงในนนคอการท�าใหขาดออกซเจนวตถประสงคเพอใหเหยอ

57

ตามค�าสง ไมมสตรบร รวมถงการกระท�าในการละเมดทชดเจนของเหยอ คอ จรยธรรม หลกการ ความเชอมนทางจตวญญาณและความปรารถนา

DJ.03.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 33ป เหตเกดเมอวนท 30 มนาคม 2558

“หลงจากทผมไมยอมเซนเอกสารเจาหนาทกโกรธ กเลยตกบฆอนหวยางตามขอตางๆ ชวงล�าตว จมศรษะในคลเลอรน�า หลายครง คลมถงด�าเปยก เปลอยกายคลานพรอมสงเสยงเหมอนวว ดดยางทอวยวะเพศ ตบบองหจนออ ผมกเลยเซน”

DJ.05.2014, ผใหสมภาษณ เปนชายอาย 34 ป เหตเกดเมอวนท 30 พฤศจกายน 2556

“เจาหนาทไดเอามอผมไปไวขางหลงและใสกญแจมอ เตะดวยเทาทสวนใสรองคอมแบค ดานหนา เตะ ถาม เหยยบทขอมอ เอาปากปนแหยใสในปาก 3-4 ครง รสกเจบ เหนอยจนชา ถอดรองเทาและเอาเทามารดหนา 1 ครง ใหถอดเสอ เปลอย มอมดดวยเชอกใหลก นง 40-50 ครง เอาพลาสตกสด�าคลมศรษะ 4-6 ครง จนหายใจไมออก ตงแตเวลา 24.00 น.-01.00 น.”


“เจาหนาท 10 คน ตบหนา แตะทอง ถบ ตอยหลง จากนนกปดตาสองขางทหารพรานเอาปนจอในปาก แลวกทบ ตบ เอาสายไฟรดคอ พอหายใจไมออกกปลอยประมาณ 5 ครง น�าถงด�าคลมศรษะ 3-4 ครง แลวเอาน�าสาดบนหวจนถงเชา ถกซอมในลกษณะเดม 3 วน อยทคาย 7 วน มการขวาจะเผาบาน

58

ท�ารายคนในครอบครว ไปทคายองคยทธ 28 วน อยในหองเยน แชแอร ตงแต 11 โมงเชาจนถงเทยงคน น�าไมมละหมาดไมได หองกแคบ ถกแชเยน 5 วน ไมไดละหมาด 5 วน ผมไมเซน เจาหนาทกกกขงไมใหเจอกบครอบครว/ญาต มการขจะท�ารายภรรยา เผาบาน ท�ารายพอแม”

DJ.11.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 25ป เหตเกดเมอวนท 29 พฤษภาคม 2552

“เจาหนาทเอาขาวมาให แตไมไดใหทาน เทขาวลงในโถสวม มเจาหนาทมาสอบสวน 4 คน วนท 2 ถามค�าถามเดม เมอไมไดค�าตอบทตองการ ทบททอง ตทศรษะ และตอยทหนาอก เอาถงด�ามาคลอบหว ขชอตไฟ รสกเจบขางใน”

H.01.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 33 ป เหตเกดเมอวนท 21 มถนายน 2553

“เจาหนาทใสกญแจมอไพลหลงบนเกาอจากนนจงใชการ ชก ตอย ตบ เตะ สลบกบการสอบสวนและบงคบใหรบสารภาพ เจาหนาทท�าอยางนนตอเนองประมาณ 4 ชม. หลงจากนนเจาหนาทไดเอาถงด�าครอบหวถงล�าตวและท�าการบบถงตรงล�าคอเพอไมใหอากาศเขาเปนเวลาหลายวนาทจนกวาจะถงทสดของลมหายใจ ท�าใหตนขาดอากาศหายใจเปนพกๆ หลายครงจนเกอบสลบหมดสตเจาหนาทท�าอยางนนตอเนองประมาณ 1 ชม. เจาหนาทใชเวลาสอบสวนและบงคบใหรบสารภาพสลบกบ ซอมทรมานประมาณครงวน”

59


“เจาหนาทซกถามตงแตเวลา 20.00 นาฬกา ถงเวลา 03.00 นาฬกา วธการทรมาน เจาหนาทจะตบโตะกบแฟมใหมเสยงดง ตบเกาอ ใหนอนในหองทเปดพดลม 24 ชวโมง มเจาหนาท 4 คนเขามาซกถาม ใชผาพนคอรดคอ ระยะเวลาไมถง 1 ชวโมง ขมขวา ถามหลกฐานจะด�าเนนคด ขมข จะท�ารายชวตของสมาชกภายในครอบครวดวย เจาหนาททหารเขยว ตบบรเวณทายทอย 2-3 ครง”


“เจาหนาทจบผมมดมอผกตดกบเกาอ จบถอดเสอคลมใบหนาแลวเอาน�ากรอกปาก เปดพดลมใหเยน ถอดเสอออกทางศรษะ แลวคลมถงพลาสตกครอบศรษะจนสลบ พอผมฟนจากการสลบ ผมดนรนจนกญแจมอขาด เจาหนาทใสกญแจมอใหม ผมหายไมใจไมออก เจาหนาทกรอกน�าใสปากจนส�าลก สกพกผมบอกกบเจาหนาทวาจะยอมใหขอมลแลว เจาหนาทใหผมดมน�า 2 ขวด เวลาประมาณ 05.00 นาฬกา ผมไดนอนประมาณ 2-3 ชวโมง” (กรณนบรรยายในเรองการลวงละเมดทางเพศดวย)


“ในตอนกลางคน เวลาประมาณ 00:00 น. เจาหนาทสงใหถอดเสอและมดมอทเอวหลง ปดตา ถบลงจากเกาอ มเจาหนาท

60

ประมาณ 5 คน และจบหว 1 คน จบตว 1 คน จบขา 1 คน หลงจากนนใชผาขนหนปดใบหนาและราดน�า บบจมก 4-5 ครงหลงจากนนคว�าหนาและไดเอาน�าทใสภาชนะกดหวลงในน�า และไดชกทอง เตะหลายครง และดงขนชนบนและเปดตาแกะเชอกมอและเปดแอรราดน�า โดนเตะ ถบ ชก เตะ ตบและ ไดคลมหวดวยพลาสตกด�า อยสกพกกสวาง ซงเจาหนาทไดทรมานเปนเวลา 3-4วน หลงจากนนกซกถาม ขมขเปนปกต ซงผมอยทคายองคยทธบรหารเปนเวลา 28 วน”

จากการเกบขอมลจะเหนไดวาการท�าใหขาดอากาศหายใจเปนวธการทมการใชในการกระท�าทรมานบอยครงมากเกอบทกคนทถกควบคมตวจะ ถกท�าใหขาดอากาศหายใจซงแลวแตวาผกระท�าจะใชวธการไหน

§การลวงละเมดทางเพศ Sexual assault

การกระท�าทรมานทางเพศเรมตนดวยการบงคบใหเปลอยกาย บคคลทไมเคยมความเสยงเมอถกบงคบใหเปลอยกายกจะท�าอะไรไมถกและไมมความหวง การเปลอยกายไดเพมความหวาดกลวทางจตวทยาเพราะท�าใหรสกวาอาจถกขมขนหรอลวงละเมดทางเพศได นอกจากนภยคกคามทางเพศ การละเมดทางวาจาและเยาะเยยยงเปนสวนหนงของการทรมานทางเพศดวย เชนทพวกเขาสรางความอปยศอดสใหกบเหยอ การละเมดทางเพศไมเพยงแตเปนการท�ารายรางกาย แตในหลายกรณกเปนการคกคามทางจตวทยาทเปนอนตรายมากทสด ส�าหรบผชายนอกจากกอใหเกดความเจบปวดแลว ยงอาจคกคาม เหยอจนกลายเปนหมน ซงการละเมดทางเพศในจงหวดชายแดนใตมการกระท�า เชนการเปลอยกาย การกระท�ารนแรงกบอวยวะเพศ การใชไฟฟาชอตทอวยวะเพศ เปนตน

61

DJ.03.2014, ผใหสมภาณ ชายอาย 33ป เหตเกดเมอวนท 30 มนาคม 2550

“เจาหนาทบอกวามการซกทอดมาวาผมท�าความผด แลวใหผมเปลอยกาย แลวมเจาหนาทอกชดเขามาอก เอาเอกสารเปลา มวงเลบเซนชอ ผมกไมเซนเพราะเหนวาแปลก เจาหนาทกเลยโกรธ กเลยตกบฆอนหวยางตามขอตางๆ ชวงล�าตว จมศรษะในคลเลอรน�าหลายครง คลมถงด�าทศรษะ ให เปลอยกายแลวคลานพรอมใหสงเสยงเหมอนเสยงรองชองวว ดดยางทอวยวะเพศ ตบบองหจนออ ผมกเลยเซน”

DJ.05.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 34 ป เหตเกดเมอวนท 30 พฤศจกายน 2556

“เจาหนาทจบมอผมมอไวขางหลงหลงและใสกญแจมอ เตะดวยเทาทสวมใสรองเทาคอมแบคทดานหนา เตะ ถาม เหยยบทขอมอ เอาปากปนแหยใสในปาก 3-4 ครง จนผมรสกเจบ เหนอยจนชา ถอดรองเทาและเอาเทา มารดหนา 1 ครง ใหถอดเสอ เปลอย มอมดดวยเชอกใหลก-นง 40-50 ครง เอาพลาสตกสด�าคลมศรษะ 4-6 ครง จนหายใจไมออกตงแตเวลา 24.00 น.-01.00 น. ขใหรบสารภาพ เมอไมสารภาพ เตะดวยรองเทาบท “มงบอกมา” ถามงไมพดกจะโดนอก เจาหนาทซกถาม 1 คน และมเจาหนาทลอมรอบตวผมอก 4 คน”

DJ.11.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 25ป เหตเกดเมอวนท 29 พฤษภาคม 2552

“เจาหนาท เอาขาวมาให ไมใหทานแต เทขาวลงในโถสวม มเจาหนาทสอบสวน 4 คน ไมไดใหอาหาร ดมน�าในหองน�า

62

ไมไดใหขาวใหโรต กบน�า ไมใหเจอคนอน เปดไฟตลอดเวลา นอนไมหลบถกรบกวนตลอดเวลา ถานอนหลบกจะปลกใหตน ไมรเวลา วาสวางหรอมด ไมรเวลาจะละหมาด ใหอยในหองแอร และเจาหนาทเอาเสอผาไปหมด ไมมเหลอ ละหมาดโดยไมใสเสอผา และหนาวมาก มอชา ไมรสกตวหลายครง เพราะอากาศหนาวมาก หองทบ ไมมชองวาง หายใจไมออก ขาดอากาศหายใจ หนาอกหายใจไมออก จกทลนป”

H.12.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 41 ป เหตเกดเมอป 2550

“เจาหนาทพาผมไปยงหองสอบสวนและไดท�าการเรมสอบสวนตงแตเวลา 21.00 น.–ถงเวลา 05.00 น. ในการท�าการสอบสวนมเจาหนาท 3 คนซงไดผลดกนถาม การสอบสวนนนเจาหนาทไดน�าตวไปสอบสวนในหองทมอณหภมต�าโดยสงใหผมปลอยกายและใหยนขาเดยว และใชค�าพดทไมเหมาะสมกระทบจตใจและดหมนศาสนา ไดใชนวจมตรงทหนาอกและไดเอาทเขยบหร ท�าทาจะปาใสหนา การสอบสวนในลกษณะแบบนเปนเวลา 7 วน”


“วนท 4 ของการควบคมตวผมโดนชอตไฟ 1 ครง ปดตาอย กรสกเจบทลกอณฑะไมรเขาท�ายงไงเพราะมองไมเหน จบ ดง บบ อวยวะเพศ ไมมความรสกทางเพศ (ตอนนกยงหดตวอย) โดนใหเปลอยกายในหองเยน ตอหนาเจาหนาททหารหญง และโดนเจาหนาททหารหญงเอาหนาอกมาแนบทหนา โดนซอมมาหลายวนกเลยอาเจยน ฉ อจจาระเปนเลอด อกช�า บวมและแดง

63

เจาหนาทพาไปโรงพยาบาล ทโรงพยาบาลพอผมจะใหหมอดแผล เจาหนาทกใหออกลงไป หมอใหยาพาราเซตามอล และฉดยา 1 เขม สลบไป 1 วน ไมรสกตว ยอมรบสารภาพในวนท 4 เพราะไมไหวโดนชอตไฟ” (กรณนอธบายในเรองการทรมานโดยการชอตไฟฟาดวย)

DJ.11.2015 ผใหสมภาษณ ชายอาย 26 ป เหตเกดเมอวนท 27 กมภาพนธ 2558

“ระหวางการซกถามเจาหนาทไดท�ารายรางกาย โดยใชมอตบศรษะ ใชฝามอฟนลกกระเดอกทล�าคอ จบถอดเสอผา ประมาณ 4-5 ชวโมง ใชเสนยางดดลกอณฑะ ใชมอเคาะปากบน เจาหนาททหารเขามาเตะบรเวณซโครง ตอยบรเวณใบหนา ถบบรเวณหนาอก เจาหนาทจบมอผมมดผกตดกบเกาอ จบถอดเสอคลมใบหนาแลวเอาน�ากรอกปาก เปดพดลมใหเยน ถอดเสอออกทางศรษะ แลวคลมถงพลาสตกครอบศรษะจนสลบ พอฟนจากการสลบ ผมดนจนกญแจมอขาด เจาหนาทใสกญแจมอใหม ผมหายไมใจไมออก” (กรณนอธบายในรปแบบการทรมานทมการท�าใหขาดอากาศหายใจ)


“เดอนเมษายน 2558 ผมถกเชญตวไปท ฉก. 22 ซงไปกบนองสาว เวลา 09.00 น. ไปถงใหกรอกประวตทงครอบครว จนถงเวลา 18.00 น. พาไปทองคยทธบรหารเวลา 19.00 น วนท 4 ของการซกถาม มเจาหนาทจ�านวน 6 คน มาลอม ขใหรบสารภาพ รจกเพอนทกอเหต เพราะเขาถกเพอนซดทอดวาเปนคนใหปน

64

กบเขา ไมสารภาพ ใหถอดเสอ พอไมตอบใหถอดกางเกง พอ ไมตอบใหลกนง 10 ครง สกพกใหใสเสอ ใหใสกางเกง ใหนง บนเกาอ”

H.02.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกดเมอวนท 14 ตลาคม 2557

“ผมถก ชกตอย เตะ ตบ หนาอก ทอง บนหว 15 ครง ภายในหนงชวโมงขณะทก�าลงอยในทานอนจนมรอยฟกช�า และท�าใหหมดสต ชา ออนแรง มการบงคบใหอยในทานงอยในเกาอหรอนงอยใตเกาอ 2-3 ครงเปนเวลา 2-3 นาท ท�าใหเหมอยแขนขาและชาอยตลอด อยในทอากาศหนาว 1 ครงเปนเวลา 4 ชวโมงจนมอาการเจบหนาอก และใชใชปนสอดเขาปาก 1-2 ครง เปนเวลา 2-3 นาท ตอนทนงอยบนเกาอท�าใหเปนแผลในปากและปากจะกนอะไรไมไดตอนแรกจบกม ถก ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย 1 ครงเปนเวลา 4 ชวโมง ขณะยนและนงบนเกาอ การสอบสวนเพอใหรบสารภาพเรองการเผาโรงเรยน” (กรณนอธบายในรปแบบการทรมานแบบการบงคบใหท�าทาทางตางๆดวย)


“ในระยะเวลาประมาณ 5 วนทผมอยทนผมจะถกตบตทใบหนาเกอบทกวนเมอผมตอบปฎเสธเกยวกบเรองนน. ซงตลอดระยะเวลาทผมถกควบคมตวทคายองธยทธบรหาร (บอทอง) แหงนผมจะโดนท�ารายรางการสารพด เชน บางวนทางเจาหนาททหาร

65

ทนกจะใหผมแกผาและใหอยในหองขงน และใหผมลกนงจนกวาผมจะหมดแรง ถกควบคมตวทงหมด 26 วน และไดถกตบใบหนา ทจมกและหนาอก ในหองแอรระยะเวลา 23 วนจนรสก เนาทงตว สนทงตว ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย บบอวยวะเพศ อยางแรง 5 นาทและถกใชค�าพดวาพวกมงโง โดนหลอก ขวาจะ ฆาทง” (กรณนอธบายในรปแบบการทรมานแบบการบงคบ ใหท�าทาทางตางๆดวย)


“เจาหนาทไมใหเยยม ไมใหพบตว เจาหนาทอางวา นายไมใหพบ “เพราะเจาหนาทก�าลงสอบสวนอย” วนแรกทถกควบคมตว ทางครอบครวไดไปเยยม กไดเจอกนแค 2 นาท ซงชวง ทไดพบลกชายนน เจาหนาทไดประชดตว โดยเจาหนาทไดตงเครองอดเสยง ผมถกควบคมตว เปนเวลา 35 วน ในระหวางการซกถาม ไดถกตดวยเกาอ ท�าใหเกาอหกเปนเวลา 1 วน 1 คน ใหนงบนเกาอ ยนนานๆ ถกมดมอไวทบรเวณดานหลงของรางกายถกบงคบให ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย 1 วนเอาหวกมพน รสกเจบทอวยวะเพศ”

• การบงคบใหท�าทาตางๆ Stress positions

การบงคบใหท�าทาทางตางๆ เปนการบงคบใหผทถกควบคมตวไดรบความเจบปวดทางรางกายในต�าแหนงตางๆ เชนการบงคบใหยน ใหนงในทาทางทไมสะดวกหรอรางกายถกแขวนเปนเวลานาน การถกบงคบใหท�าทาทางตางๆ สงผลระยะยาวหรอความเสยหายรนแรงรวมไปถงเสนประสาท

66

ขอตอ ระบบไหลเวยนเสยหาย และ กลามเนอและขอตอและความรสกอปยศอดสมพลงมากพอทจะท�าใหเกดความรสกอยากออกจากการควบคม การบงคบ ใหท�าทาทางตางๆ หมายถงการท�าใหเกดความรสกเจบปวดหรอถกลงโทษ เชนการใหเขยามอเหนอศรษะซงจะท�าใหจตใจของเหยอเกดความรสกตอตาน ต�าหนตวเอง ในการไมปฏบตตามค�าสงนนๆ

DJ.10.2014, ผถกสมภาษณ เปนชายอาย 30 ป เหตเกดเมอวนท 13 เมษายน 2557 มการซกถามและสอบสวน เวลาประมาณ 24.00 น. และ พาไปทพก วนท 2 กลางคนสอบสวนตอเวลา20.30 น.-22.30 น. อยในกฏอยการศกครบ 7 วน หลงจากนนพาไปทอกทหนงในศนยของคายองคยทธ เปนชวงของพรก.ฉกเฉน เจาหนาทมการบบทไหล ขมขไวกอน มงตองบอกขอมลใหหมด มการท�ารายรางกาย ตบหนา ปากแตก ถบขาออน 2 ครง ใหซทอพ 50-100 ครง ลกนง 200-300 ครง เดน วงบนถนนคอนกรตตอนเทยงดวยเทาเปลาตอนกลางวนจนฝาเทาพองเพราะโดนความรอนของพนอฐ มการสอบสวนชวงเวลากลางคนตงแต เวลา 20.30 น.-22.30 น. ถกท�ารายรางกายตอเนองกนเปนเวลา 1 อาทตย

H.12.2014, ผถกสมภาษณ ชายอาย 41ป เหตเกดเมอป 2550

“การสอบสวนนนเจาหนาทไดน�าตวไปสอบสวนในหองทมอณหภมต�าโดยสงใหผม เปลอยกายและใหยนขาเดยว และใชค�าพดทไมเหมาะสมกระทบจตใจและดหมนศาสนา ไดใชนว จมตรงทหนาอกและไดเอาทเขยบหรท�าทาจะปาใสหนา การสอบสวนในลกษณะแบบนเปนเวลา 7 วน”

H.02.2015 ผถกสมภาษณ ชายอาย 29 ป เหตเกด เมอวนท 14 ตลาคม 2557 ถกชกตอย เตะ ตบ หนาอก ทอง บนหว 15 ครงภายในหนงชวโมง ขณะทก�าลงอยในทานอนจนมรอยฟกช�า และท�าใหหมดสต ชา ออนแรง

67

มการบงคบใหอยในทานงอยในเกาอหรอนงอยใตเกาอ 2-3 ครง เปนเวลา 2-3 นาท ท�าใหเหมอยแขนขาและชาอยตลอด อยในทอากาศหนาว 1 ครง เปนเวลา 4 ชวโมง จนมอาการเจบหนาอก และใชใชปนสอดเขาปาก 1-2 ครงเปนเวลา 2-3 นาท ตอนทนงอยบนเกาอ ท�าใหเปนแผลในปากและปาก จะกนอะไรไมไดตอนแรกจบกม ถก ถอดเสอผา บงคบใหเปลอย 1 ครง เปนเวลา 4 ชวโมง ขณะยนและนงบนเกาอ การสอบสวนเพอใหรบสารภาพเรองการเผาโรงเรยน

H.03.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 39 ป เหตเกด เมอเดอนตลาคม 2557

“บางวนทางเจาหนาททหารทนกจะใหผมแกผาและใหอยในหองขงน และใหผมลกนงจนกวาผมจะหมดแรง ถกควบคมตวทงหมด 26 วน”

H.04.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 42 ป เหตเกด เมอวนท 17 เดอนตลาคม 2557

“ในระหวางการซกถาม ผมไดถกตดวยเกาอ ท�าใหเกาอหก เปนเวลา 1 วน 1 คน และนงบนเกาอ ยนนานๆ ถกมดมอไว ทบรเวณดานหลงของรางกายถกบงคบใหถอดเสอผา บงคบ ใหเปลอย 1 วน เอาหวกมไปทพนรสกเจบทอวยวะเพศ”

• การบงคบใหดมน�าในปรมาณทมาก

เปนรปแบบหนงของการทรมานโดยการบงคบใหเหยอดมน�าในปรมาณทมากในระยะเวลาอนสน เปนผลใหเกดแกสในกระเพาะอาหารหรอทองเกดอาการปองพอง ภาวะน�าในรางกายมากผดปกตจนเกดเปนพษและอาจท�าใหเสยชวตได

68

DJ.11.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 26 ป เหตเกด เมอวนท 27 กมภาพนธ 2558

“เจาหนาทจบผมมดมอผกตดกบเกาอ จบถอดเสอคลมใบหนาแลวเอาน�ากรอกปาก เปดพดลมใหเยน ถอดเสอออกทางศรษะ แลวคลมถงพลาสตกครอบศรษะจนสลบ พอผมฟนจากการสลบ ผมดนจนกญแจมอขาด เจาหนาทใสกญแจมอใหม ผมหายใจไมออก เจาหนาทกรอกน�าใสปากขาพเจาจนส�าลก สกพก ผมบอกกบเจาหนาทวาจะยอมใหขอมลแลว เจาหนาทใหผม ดมน�า 2 ขวด เวลาประมาณ 05.00 นาฬกา ผมไดนอนประมาณ 2-3 ชวโมง วนตอมามเจาหนาทประมาณ 4-5 คน มลกษณะอาการมนเมา เอาน�าดมขวดมาไวตรงหนาขาพเจา จบใหผมนงบนเกาอ ใสกญแจมอไขวหลง นงแชน�าแขง 2 กระสอบ ถงประมาณเขา เปดพดลม เอาเสอคลมปดหนาผมแลวกรอกน�าใสปาก ผมรสกวารสชาตของน�าแปลกๆ แตไมแนใจวาเปน น�าอะไร” (กรณนบรรยายในเรองการท�าใหสญเสยประสาทสมผสดวย)


“หลงจากเวลา 22.00 น. เจาหนาทกท�าการซอมผมเลยโดย ไมไดซกถามอะไรเลย และโดยทางเจาหนาทซอมโดยวธการ ใหนอนหงายและใชมอมาตทคออยางแรง. จากนนกครอบน�าเขาปากและจบตวหมนอยหลายรอบ จนถงเวลาต 02.30 น. ขาพเจากสลบและดงมานงทเกาอและขวาจะท�าอกหลาย 10 เทาหากยงปฎเสธ”

69

4.3 การปฏบตทโหดรายไรมนษยธรรมตางๆ

วธการการปฏบตทโหดรายไรมนษยธรรมหรอย�ายศกดศร บางวธการอาจดเปนเรองปกต ธรรมดา แตเมอประกอบกบการถกบงคบ การควบคมตว สถานท จ�านวนครง และ ประกอบกบการถกกระท�าหลายๆ ครงเปนเวลานานการปฏบตนนไดกอใหเกดความเจบปวดทางจตใจอยางรายแรงหรอลดทอนคณคา ศกดศรความเปนมนษย จงเปนกระบวนการทรมานอยางหนงและอาจมผลรายแรงกวาการทรมานทกอใหเกดความเจบปวดทางรางกาย ซงมหลากหลายวธทงการใหสงเสยงรองเหมอนสตว ดดห เคาะหว ดถกศาสนา ใหดมน�าสกปรก การกระท�าดหมนตางๆ การเอาปลายปนเขาไปในปาก การประจาน และการท�ารายบคคลในครอบครวตอหนาเหยอ ดงกรณทเกดขนกบเหยอ

§DJ.03.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 33 ป “เปลอยกายคลานพรอมสงเสยงเหมอนวว ดดยางทอวยวะเพศ “

§DJ.05.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 34 ป “เจาหนาท ถอดรองเทาและเอาเทามารดหนา 1 ครง ใหลก-นง 40-50 ครง”

§DJ.07.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป “ผมถกปดตาสองขางทหารพราน เอาปนจอในปาก อยในหองเยน แชแอร ตงแต 11 โมงเชาจนถงเทยงคน น�าไมมละหมาดไมได หองกแคบ ถกแชเยน 5 วน ไมไดละหมาด 5 เวลา ตามหลกปฏบตทางศาสนา”

§DJ.09.2014,ผใหสมภาษณ ชายอาย 32 ป “เมอขอละหมาดกไมใหละหมาด มการตบหนาดวยมอ เคาะทศรษะ ดดห 10 กวาครง รสกรางกายเหนอย เมอย ออนลาไปหมด ขวาถาไมสารภาพ ขวาคนในครอบครวไมสามารถออกได ขวา “มงตายแนนอน”

70

§DJ.11.2014,ผใหสมภาษณ ชายอาย 25 ป “เมอเจาหนาทเอาขาวมาให แตไมใหทาน เทขาวลงในโถสวม กดดวยเลบทบรเวณล�าตว ห ลายครง มรอยนว 2 นว”

§DJ.15.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 27 ป “เจาหนาทพาไปขนรถ และเวยนรอบในตลาดนด ซงมคนเยอะมาก และหยดรถใหประชาชนดผม ทกคนทอยพกทพก จะมเสยงรบกวนตลอดคน เอาไมขดตรงบรเวณผนงหอง เอาสนขเหาหนาหองทกคน”

§H.05.2014, ผใหสมภาษณ ชายอาย 29 ป “เจาหนาทไดใชสายรดขอมอพลาสตกรดขอมอทงสองขางไขวหลงจดผมใหนอนหงายพรอม ใชเทาเหยยบล�าตวผมแชไวจากนนจงใชปลายปากกระบอกปนเอม 16 ยดเขาไปในปากและกระแทกอยางแรงจนฟนกรามดานลางของผมแตก ปลายกระบอกปนถกยดเขาไปจนเลยลนไกจนท�าใหล�าคออกเสบจนผมไมสามารถกลนน�าลายไดเพราะเจบปวดมาก”

§DJ.10.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 26 ป “พอถง ฉก.30 เจาหนาทกตดสายรดขอมอเปลยนมาใสกญแจมอแทน แลวกเชครางกายกบหมอ ตอนนนกบอกวามอาการหออ เจบ ปวดตามตว คอและแกมบวมทง 2 ขาง และมรอยช�า จ�า จากสายรดขอมอ หมอเหนรอยช�ากบอกวาไมมอะไร ลงบนทกทเคยมมากอน (แผลเปนทขอศอกขวาจากการลมรถจกรยานยนต) ไมไดใหยาอะไร ใหกนน�าบนโตะกกน เวลากนน�าคมตวเองไมได เพราะเราโดนซอมจนถงเทยงคนไมไดกนอะไรจนหวกตองดมน�าทใหอยได พอหลงจากกนน�ากเซน อยทคายครบ 7 วน ก มการเปดไฟทงคน อยคนเดยว อย ศชต. 28 วน”

71

§DJ.11.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 26 ป “ระหวางการซกถามเจาหนาทไดท�ารายรางกายของขาพเจา โดยใชมอตบศรษะ ใชฝามอฟนลกกระเดอกทล�าคอ จบถอดเสอผา ประมาณ 4-5 ชวโมง ใชเสนยางดดลกอณฑะ ใชมอเคาะปากบน ตอมาเวลาประมาณ 14.00 นาฬกา เจาหนาทใหขาพเจาไป ยนตากแดด ถอดรองเทายกแขนขนทงสองขาง และยนเทาขางเดยว หลงจากนนเจาหนาทเขามาบดแขนใหขาพเจารสกเจบปวด ประมาณ 2-3 ชวโมง เจาหนาทจบใหขาพเจานงบนเกาอ ใสกญแจมอไขวหลง นงแชน�าแขง 2 กระสอบถงประมาณเขา เปดพดลม เอาเสอคลมปดหนาขาพเจากรอกน�าใสปาก จบขาพเจานอนคว�าหนา เหยยบบรเวณหนาอก เหยยบอวยวะเพศ”

§DJ.12.2015,ผใหสมภาษณ ชายอาย 23 ป “ชวงสอบถามมตบหว ตหลงดวยมอ ดดห ท�าหลายครง และเอาผาพนคอทใสรดคอจนหายใจไมออก 1 ครง”

§DJ.13.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 26 ป “ตอนทอยบนรถกถกตกบหมวกเหลก ททายทอย หนงครง และแยกทกคน และเอาหมวกทเขาตมาครอบทศรษะเรา และเอามอมาเคาะทศรษะเหมอนตกลอง ใชค�าไมสภาพ มง ก ไอเหย ใหอลเลาะหมาชวยส”

§H.06.2015, ผใหสมภาษณ ชายอาย 44 ป “ในขณะทเหตการณก�าลงชลมนทางเจาหนาทไดลากตวลกชายของขาพเจาออกมานอกบาน (ขณะนนลกชายอยในบาน) และทางเจาหนาทก ตบหว เตะ และถบลกชายของขาพเจาหลายครงดวยกน ซงขาพเจากเหนเหตการณทกอยางทเกดขนกบลกชาย ระหวางอยบนรถขาพเจาและเพอนอกคนหนงกถกซอมดวยการ เตะ ตบหนา ตบหวหลายครงและกขมขวาจะฆาทงซะ ขณะสอบสวนกไดบบแขนของตนและใชไมจมไปททองของตน ไมไมแหลมคม แตเจบมาก”

72

5. ผลกระทบจากการทรมานำฯ

5.1 ผลกระทบทางดานรางกาย

ผลกระทบทางดานรางกายมกจะไมปรากฏหลงจากทไดรบการปลอยตวเมอครบก�าหนดการควบคมตวครบก�าหนดทมระยะเวลา 35 วน ท�าใหบาดแผล รองรอย ทเกดจากขนจากการกระท�าทรมานดวยการทบต ตอย แตะ ลม หรอหวแตก ไมปรากฏ ใหเหน จงไมสามารถน�าไปเปนหลกฐาน ในการรองเรยนหรอด�าเนนคดทางกฎหมายไดอกทงการกระท�าทรมานเปน การกระท�าทพยายามไมใหปรากฏรองรอยบาดแผลเกดขนตามรางกาย แตกระนนกตามเหยอบางคนกปรากฏอาการใหเหนดงน

DJ.02.2014 “ผมมอาการไอเลอดออกรสกเจบ และช�าเลอด ทขอมอเปนรอยกญแจมอ”

DJ.06.2014 “รสกวาตาพรามว บวม โรคลมชกก�าเรบถง 4 ครง ตอยทปากจนฟนแตกดานในและเอาดามทายปนทบทตา ท�าใหตาพรามว บวม ช�าเขยว รสกเจบมาก ตามองไมชด มเลอดออกทางจมก โดนท�าราย จนสลบ”

DJ.08.2014 “อาการยงมอยเรอยๆ คอเปนเมดใหญ”

DJ.10.2014 “ปากแตก ฝาเทาพองเพราะโดนความรอนของ พนอฐทสถานททสอบสวนเปลยนแปลงตลอดเวลา ตองรบประทานยายาคลายกลามเนอเพราะรางกายเจดปวดจากการทเจาหนาทใหท�าลกนง ซทอพ”

73

DJ.11.2014 “มบาดแผลทสะโพก ทตา เลอดไหล รสกเจบปวดทนอง กดดวยเลบทบรเวณล�าตว หลายครง มรอยนว 2 นว มอชา ไมรสกตวหลายครง เพราะอากาศหนาวมาก หองทบ ไมมชองวาง หายใจไมออก ขาดอากาศหายใจ หนาอกหายใจไมออก จกทลนป”

DJ.14.2014 “มอท�างานหนกไมได เพราะรสกเจบ ปวดตลอดเวลา มอาการเจบหนาอก และไดเขารกษาท โรงพยาบาลในเรอนจ�า”

DJ.15.2014 “ปากแตก รสกเจบอกมาก ทบดวยสนปนบนหนาขางขวา เลอดไหล”

H.05.2014 “ล�าคออกเสบจนผมไมสามารถกลนน�าลายไดเพราะเจบปวดมาก”

DJ.07.2015 “ไมมความรสกทางเพศ (ตอนนอวยวะเพศกยง หดตวอย)”

H.04.2015 “เจบทอวยวะเพศ”

5.2 ผลกระทบทางดานจตใจ

ผลกระทบทางดานจตใจจากการศกษาของ Daniel Kramer เรอง THE EFFECTS OF PSYCHOLOGICAL TORTURE 2010 ศาสตราจารย Almerindo Ojeda อธบายวา ผลกระทบทางดานจตใจจากการถกทรมานทงทางรางกายและจตใจสงผลตออาการบาดเจบทางดานจตใจ คอ โรคภาวะวตกกงวล (Anxiety) โรคซมเศรา (Depression) และอาการบาดเจบอยางรายแรงหลงประสบเหตการณหรอ PTSD (Post traumatic stress disorder)

74

และทส�าคญคอ สมองไมสามารถมภาวะเหมอนเดมไดอกแลว ทงนการเยยวยา รกษา ทางดานจตใจ Dr. LAIFUNGBAM DEBRBA ROY, ประธานองคกร CORE และผอ�านวยการ H2H สมาชกองคกร International Rehabilitation Council for Torture Victims ไดกลาวในการอบรมการดแลเยยวยาเหยอจากการถกทรมานเมอวนท 16-19 พฤศจกายน 2558 วา การเยยวยารกษาทางดานจตใจไมสามารถท�าใหเหยอมความรสกกลบคนมาเหมอนเดมไดแตท�าใหเขามความสขและใชชวตในปจจบนและอนาคตกบครอบครวและสงคมไดอยางไร เหยอจาการถกทรมานฯ ในจงหวดชายแดนใตกไมแตกตางไปจากเหยอทถกทรมานทวโลก จากรายงานพบวาอาการทพบโดยสวนใหญมอาการดงน

5.3 ผลกระทบตอบคคล

เหยอมอาการฝนราย หลอน นกถงเหตการณทเคยเกดขน เครยด กงวลตลอดเวลา เจบใจ ซมเศรา อยากอยคนเดยวไมอยากพบใคร ทอแท ไมมความหวงในอนาคต มความกงวลตลอดเวลาวาจะเกดเหตการณซ�าอก สมาธสน หรอไมมสมาธ

DJ.01.2014 “เครยด กงวล ท�าไมถงจบซ�าๆ ในขณะทเราไมไดท�า รสกเจบใจ รสกแคน ทไมไดรบความเปนธรรมจากรฐ ความคด ความรสก ยากทจะท�าใหหาย แตกตองอดทนเทาทท�าได

DJ.04.2014 “รสกเครยด มอาการซม ไมอยากพดคยกบใคร นงคด เหมอคนเดยว ไมอยากเจอใคร อยากอย คนเดยว”

H.01.2014 “ในตอนแรกๆ ทถกจบตวมความกงวลเปนอยางมากโดยเฉพาะเปนหวงลกเมยและคนอนๆ ใน

75

ครอบครวทบานลกเมยจะกนจะอยอยางไรในเมอเราทเปนเสาหลกของครอบครวถกจบไมสามารถปกปองคมครองพวกเขาไดในระหวางทถกซอมทรมานตนมความท อแท หมดก� าล ง ใจ กบกระบวนการสอบสวนทใชความรนแรงท�าเหมอนกบตนไมใชคนเขาท�ารายยงกวาสตวบางครงกคดอยากแกแคนอยากท�าเขากลบเหมอนกบทเขาท�ากบตนแตกเปนความคดชววบเทานนในบางทมอาการใจสนนอนไมหลบแตพอนานๆ ไปกเรมปลงในเรองทเขาท�ารายเราแตกไมไดหมายความวาสมควรปลอยละเลยใหเจาหนาทท�าแบบนตอไปควรมการเอาผดกบเจาหนาททมการซอมทรมาน”

DJ.10.2015 “ขณะถกจบกมรสกโกรธ เจบใจ หากวามอปกรณหรอสามารถท�าอะไรไดกท�าไปแลว เพราะเจบไปหมด เหมอนวาเราไมใชคน มนรสกสดทายของชวต คดวาสเพอใหรอด แตกท�าไมได พอถกปลอยตวออกมากรสกระแวง ตองระมดระวงตวเองตลอด กงวล พะวงหนาหลงตลอด ถาขบรถเหนเจาหนาทกจะรสกกลว เจบใจ พยายามหลกเลยงไมเจอ เจาหนาทใหไดมากทสด

5.4 ผลกระทบตอครอบครว

อยากอยคนเดยว รสกโดดเดยวไมอยากพบใคร กลว และกลววาครอบครวจะไมปลอดภย หรอจะท�าใหครอบครวตองล�าบากอก ผลกระทบทางดานจตใจจะสงผลตอการใชชวตในครอบครวทงตอภรรยา และลก เพราะ

76

เหยอมอาการหงดหงดงาย โกรธงายเมอมสงเราหรอสงกระตน และอาจน�าไปสการใชความรนแรงภายในครอบครว และหากภรรยาไมเขาใจอาการของสาม กอาจท�าใหเกดปญหาหยารางไดในทสดกจะเกดผลกระทบตอเดก

DJ.07.2014 “ความรสกตอนนนโกรธ แคน รอน เพราะเรา ไมไดท�า เหมอนเปนแพะ กงวลกบครอบครว พอ แม ลก เมย จะอยยงไงเพราะไมมเราอยดวย รสกแคนเพราะไมไดท�า หากท�าจะไมโกรธเลย ญาตกรสกเหมอนกน “

DJ.13.2015 “เจบใจเพราะเราไมไดท�าอะไร ไมมความยตธรรม ถามความยตธรรมหายไปไหน เอาเรายดคก เมอเราตดคกสงคมกมองวาเราเปนขคกมากอนถกตตราวาเปนคนไมด อยางไรซะเจาหนาท/คนทวไปกมองเราไมด เรากตองท�างานของเราไป กพยายามไมใหเขาดเราผดๆ โดยการท�างานใชชวตปกต เราไมเคยโดนใครถบ วนหนงเรามาโดนแบบนกเจบใจ”

5.5 ผลกระทบทางดานสงคมและความมนคง

หลายคนอาจจะไมเขาใจวาผลกระทบจากการทรมานจะสงผลตอโครงสรางของประเทศไดอยางไร และหลายคนอาจจะคาดไมถง แตการทเหยอถกกระท�าทรมานโดยเจาหนาทรฐซงในความหมายของประชาชนทวไป เจาหนาทรฐคอตวแทนของรฐบาลและประเทศ เพราะเมอเหยอถกกระท�าและเกดความรสกโกรธ ตองการแกแคนการกระท�าของเจาหนาท อกทงสงผลใหเกดความรสกเปนลบตอเจาหนาท และเปนการท�าลายความเชอมนโครงสรางของรฐทงความรสกการยอมรบการปกครอง ความไมเชอมนในระบบ

77

กฎหมาย กระบวนการยตธรรม ทายทสดอาจถกชกจงใหเขารวมในการตอสหรอใชความรนแรง

DJ.08.2014 “กลวสงคมไมยอมรบและไมเขาใจ”

H.04.2014 “รสกเจบปวดมากการของเจาหนาทครงน รสกอยากแกแคนกบเจาหนาทกระท�ามารสกไมไววางใจ กบเจาหนาททมาปฏบตงานในพนท รสกไมปลอดภย กบชวตและทรพยสน ร สกไมมความหมายท เจาหนาทมาดแลประชาชนในพนท”

DJ.05.2014 “ตอนนยงมความรสกเจบใจ แคน ท�าไมถงท�ากบเราอยางน”

H.02.2014 “รสกโกรธแคนเจาหนาททท�ากบตนอยางเจบปวดท�าใหเสยความรสก เจาหนาทท�าเหมอนกบตนเปนแคเพยงสงของทไมมความรสกทงๆ ทตนไมเคยท�ารายผอน รสกเสยเปรยบในการเกดเปนคนมลายปตตานทถกย�ายศกดศรมาโดยตลอด แมแตตอนนความแคนกยงคงฝงแนนในใจ ตนจดจ�าการกระท�าทเจ าหนาทกระท�าเกอบทกขนตอนและภาพ เหลานนยงหลอนตนเองมาโดยตลอด”

H.06.2014 “รสกแคนกบเจาหนาทเราไมไดท�าอะไรผดเปนแคผตองสงสย และรสกมความหวาดระแวงและหวาดกลวตอเจาหนาท รสกไมไววางใจตอเจาหนาท รสกวาถาเปนไปไดอยากฟองกลบตอกบเจาหนาท ทท�ารายรางกายเรา เราไมไดท�าผดอะไรเลย ถาเรา

78

ผดจรงเราไมไดอยทบานแลวหนออกจากบานเลยหรอหนไปขนภเขาจบอาวธสงครามตอบโตกบ เจาหนาทใหชดเจนไปเลย”

H.11.2014 “รสกโกรธแคนมากๆ รสกหวาดระแวงตอเจาหนาท รสกไมไววางใจตอเจาหนาทอกเลย”

H.13.2014 “ในสายตาสงคมหนงมองเราวาเปนโจรกอความ ไมสงบสามจงหวดชายแดนใต ดงนนเราจะอยในสงคมไดอยางไร ความรสกเจบแคนกบการกระท�าของเจาหนาท ทโหดรายขาดมนษยธรรมกบเรา ตอนนกมหวาดระแวงบางในบางครง กคดถงเรองราวทเกดขนในครงนนกบตวเองและเพอนๆ”

H.14.2014 “แคนตอเจาหนาทของรฐ เสยใจในสงทเกดขน ไมคดวาจะโดนเหมอนกบคนอนทงๆ ทไมไดกระท�าความผด”

DJ.01.2015 “รสกโกรธแคน อยากตอส แกแคน ผดหวงกบเจาหนาททไมชวยหามปรามตอนทมการซอมทรมาน”

DJ.15.2015 “รสกเสยใจตอเหตการณทเกดขน กอนหนาทจะถกจบกมตนเองใหความรวมมอกบเจาหนาทมาโดยตลอดขาดความเชอมนตอเจาหนาทในกระบวนการยตธรรม ในอนาคตอาจไมใหความรวมมอกบ เจาหนาทอก”

โดยสรปผลกระทบทเกดขนจากการทรมานไมเพยงแตจะเกดขนตอทางรางกาย จตใจของเหยอทถกทรมานแตยงสงผลไปยงหนวยตางๆ ของสงคม

79

ตงแตครอบครว ญาต สงคม จนกระทงความมนคงของรฐ เพยงแตเรา มองขามเพราะเขาใจไปเองวาการทรมานกระท�าตอบคคลเพยงคนเดยว และ กระท�ากบบคคลทถกกลาวหาวาเปนภยตอความมนคงของประเทศ ซงเปนเรองทควรเปลยนแปลงความคดนเพอสรางรากฐานของความมนคงปลอดภยของประเทศผานความมนคงปลอดภยของประชาชน

6. การด�เนำนำการตอผทกระท�ทรมานำฯ

6.1 กระบวนการยตธรรม: กรณการทรมาน

ตงแตมขอรองเรยนเรองการทรมานในกรณเหตความไมสงบในจงหวดชายแดนใตไมปรากฏมผทกระท�าทรมานไดรบโทษถงขนตองถกคมขงในเรอนจ�า แมแตกรณเดยว มเพยงกรณ ของเดกชายอาดล สาแม ซงเมอวนท 26 เมษายน 2553 ศาลทหารจงหวดปตตาน มค�าพพากษาในคดหมายเลขด�าท 11 ก./2553 โดยพนกงานอยการศาลจงหวดทหารบกปตตานเปนโจทกฟองสบเอก ขวญชย สนล ในขอหาท�ารายรางกายเดกชาย อาดล สาแม อาย 14 ป และนายมะเซาฟ แขวงบ อาย 20 ป ซ โดยจ�าเลยใหการรบสารภาพวาไดกระท�าผดจรง ศาลจงพพากษาลงโทษกงหนง จากจ�าคกจ�าเลย 1 ป เหลอ 6 เดอน และปรบ 4,000 บาท เหลอ 2,000 บาท และเนองจาก จ�าเลยไมเคยกระท�าความผดมากอน และมความประพฤตด โทษจ�าคกจงใหรอการลงโทษ (ลงอาญา) 2 ป แตบงคบโทษปรบ

ในกรณรายอนๆ เมอการตอสด�าเนนไปในระยะเวลาหนงครอบครว ผทถกทรมานจนเสยชวตกยอมรบในการเยยวยาหรอการจายเงนคาเสยหายจากฝายจ�าเลยหลงผานกระบวนการในศาลปกครองเชนกรณของอหมาม ยะผา กาเซงซงไดรบคาเสยหายททางละเมดเปนเงนจ�านวนหนงและไดยต การตอสในการน�าคนผดมาลงโทษ ในขณะทกรณของนายฮสอาร วนนท 21

80

สงหาคม 2558 ศาลปกครองสงขลา ไดพพากษาคดด�า ท นางแบเดาะ สะมาแอ ผฟองคด ไดยนฟองเรยกคาเสยหายทางละเมดจากกระทรวงกลาโหม เปนจ�าเลยท 1 กองทพบก จ�าเลยท 2 ส�านกงานต�ารวจแหงชาต จ�าเลยท 3 และส�านกนายกรฐมนตร จ�าเลยท 4 เปนผถกฟองคด เนองจากเจาหนาท ในสงกดของผถกฟองคดทงส ไดกระท�าละเมดในระหวางปฏบตหนาท โดย ใชอ�านาจตามกฎอยการศก ควบคมตวนายอสฮาร สะมาแอ บตรชายของ ผฟองคดกบพวก และไดซอมทรมานท�ารายรางกายในระหวางการควบคมตว จนเปนเหตให นายอสฮาร สะมาแอ เสยชวตในเวลาตอมา จากการอา นค�าพพากษาศาลปกครองสงสดไดตดสน ใหผถกฟองคด ส�านกนายกรฐมนตร จ�าเลยท 4 จายคาสนไหมทดแทน เปนจ�านวนเงน 534,301 บาท พรอมดอกเบย 7.5 % นบจากวนท 17 ก.ค. 2551 และยกฟองผถกฟองจ�าเลยท 1, 2 และ 3 ทงนไมนบรวมกบเงนจ�านวน 7.5 ลานบาท ทรฐบาลเคยจายเปนเงนเยยวยา ใหกบผทไดรบผลกระทบ แตเปนเงนคาสนไหม ทส�านกนายกรฐมนตร ตองจายเพมเตมใหกบครอบครวของนาย อสอาร6

7. การเยยวยาเหยอทถกทรมานำ

การเยยวยาเหยอทถกทรมานฯในประเทศไทยยงไมมความพรอมในหลายดาน ทงนทางมลนธผสานวฒนธรรม กลมดวยใจ และองคกรเครอขายสทธมนษยชนปาตาน ไดพยายามในการด�าเนนโครงการการจดตงศนยใหความชวยเหลอเหยอทไดรบผลกระทบจากการทรมานฯ โดยการเชญผเชยวชาญจากตางประเทศทงนกจตวทยา และ จตแพทยทมความเชยวชาญในการรกษา

6 http://www.benarnews.org/thai/news/TH-court-deepsouth-08212015144859.html ศาลปกครองสงสดพพากษาใหส�านกนายกรฐมนตรจายสนไหมทดแทนแกครอบครวผเสยชวตจากการซอมทรมาน

81

อาการบาดเจบทางดานจตใจอยางรายแรงจากการถกทรมานฯ ซงไดเสนอเกยวกบการเยยวยาดงน

7.1 วธการเยยวยา

(1) การเยยวยาแบบ Group therapy

ผทถกทรมานฯ จะมความคดหนงตลอดเวลาหลงจากผานประสบการณการถกทรมานฯ คอไมมใครเขาใจฉนนอกจากตวฉนเอง โดยเฉพาะผทถกกระท�าทรมานเปนเวลานานและเหตการณเพงผานพนไป พวกเขาตองการหลกเลยงการพบปะผคน เพราะไมไวใจผคนและท�าใหนกถงเหตการณทผานมา และเกดสงเรากระตนความทรงจ�าทเลวราย ความกลวความทรงจ�านนสงผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของเหยอและน�าไปสปญหาในการเขาสงคม

จตบ�าบดกลม (Group Psychotherapy) เปนการบ�าบดทางจตชนดหนงในผทมปญหาทางจตใจ อารมณ และพฤตกรรม ดวยการใชกระบวนการของกลมทมการวางแผน โดยบคลากรวชาชพเฉพาะทาง กระบวนการกลมเนนการสนทนาแลกเปลยนความคดเหน การใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงเปลยนแปลงเจตคต และการแกปญหาทบกพรองของผปวยในกลม หวใจหลกของกลมจตบ�าบดกคอ การใหผปวยชวยกนเองในกลม และสรางความเชอมน ไววางใจซงกนและกน ผอนคลายความเครยด แกไขความคบของใจและอปสรรค ในใจของผปวยในกลม ซงจะมสวนในการรวมความทกขซงกนและกน รจกใชกลไกทางของจตทถกตองและเหมาะสม รจกการควบคมอารมณ การแสดงออกพฤตกรรมทเหมาะสม รจกสรางสมพนธภาพทดตอกนในกลม เพมพน ความภาคภมใจในตนเอง พฒนาความเขาใจตนเองใหถกตอง

การฟนฟจากเหตการณทเจบปวดดวยการท�ากจกรรมกลมบ�าบด ท�าใหเหยอมโอกาสทจะรบรอารมณเขาใจสถานการณบาดแผลและบรณาการ การท�างานใหมทผานประสบการณทางอารมณทถกตอง ซงเนนความส�าคญ

82

ของชวต “ทนและตอนน” เปนสงทจ�าเปนตอสขภาพจต เชนปรชญาการรกษาดวยวธการใชการด�าเนนการในกลมทแสดงถงสภาพแวดลอมทปลอดภยจากสภาพทเคยบอบช�าและเปนโอกาสดทจะกาวออกจากจตใจทตวเองไดปดกนมาโดยตลอด

ในกระบวนการการประเมนอาการทเกดจากผลกระทบการทรมานฯ หรอTrauma และ การบ�าบด นน ผเชยวชาญคอ ดร Hyunjung Choi, clinical psychologist จากประเทศเกาหลใต ไดด�าเนนจดท�ากลมบ�าบด 2 กลมคอ กลมท 1 เหยอทถกทรมานฯ และกลมท 2 คอ ครอบครวของเหยอทถกทรมานฯ โดยใชวธการพดคยซกถามอาการและใชค�าถามเพอใหผเขารวมไดเกดการแลกเปลยนใหมากทสด

กลมท 1 เหยอ ไดสะทอนปญหาดงน1. รสกเหมอนถกสงคมรอบขางรงเกยจ2. กลวการลอบสงหาร 3. ไมสามารถเลยงดครอบครวได 4. เกดอาการงวงนอนงายกวาปกต5. เกดอาการไมสามารถนอนหลบลกได6. หนทกครงเมอเหนทหารมาเยยมทบาน7. ความสามารถในการตดสนใจลดลง ไมสามารถตอบค�าถาม

เฉยบพลนได 8. คดหนก คดไมตก และหงดหงดงายเมอหาค�าตอบไมได9. ไมไววางใจใครงายๆ นอกจากตวเองเพราะคนอนอาจจะเปนสายลบ

เพอหาขอมลใหทางการ10. ไมกลาเขาสงคมกบผอน11. กงวลวาจะถกจบตามองอก ถากลบมามบทบาทในสงคม

83

ผเชยวชาญอธบายวา อาการทพบเปนอาการ Trauma ซงเปนความสมเหตสมผลทเหยออาจจะเกดความกงวล เพราะเหตการณทยงคงรนแรงยงรมเราอยนนยงไมสามารถประเมนไดวาใชอาการของTraumaหรอไม และอาการนแตกตางจากผเหยอโรคประสาท หรอ (Mental disease) เนองจาก Trauma เปนอาการทเกดขนหลงจากการถกทรมานฯ ไมไดเปนมาโดยก�าเนด แตเปนอาการทเกดจากความกระทบกระเทอนของรางกายอนเนองจาก ถกกระท�าอยางรนแรง แลวสงผลตอภาวะจตใจจนเกดความเปลยนแปลง บางอยางตอจตใจและพฤตกรรมของเหยอ ซงอาการเหลานตองรกษาดวยความเขาใจและความอดทนของผอยรอบขางโดยเฉพาะครอบครวเปนอยางสง

กลมท 2 ครอบครว

ฝายภรรยา ถงสงทเกดขนกบสามหลงจากออกมาจากเรอนจ�า• สามอารมณเสยงาย อารมณ ฉนเฉยว • คดชา และหมกมนกบการงานจนไมหวงสขภาพ ท�างานชนหนงๆ

จนเสรจ • สามเรมใชความรนแรงในบาน โดยการตลกเมออารมณฉนเฉยว • ไมคบคาสมาคมกบคนอนๆ

เมอประเมนจากค�าบอกเลาของญาต ผเชยวชาญไดพบวา มอาการทสอวาเกดจากผลกระทบของการทรมานอยฯ เชน การไมสามารถอยในทมดได และไมสามารถเหนสญลกษณทท�าใหนกถงวนทถกทรมานฯได เชน สเขยว ทท�าใหนกถงทหารเปนตน สงเหลานคอตวกระตนทท�าใหอารมณของเหยอพงสงขนรนแรง และสงผลตอพฤตกรรมทเปลยนไป

จากกจกรรมพบวา ภรรยาของเหยอมอาการตงเครยดเนองจากไมทราบจะขจดปญหาทสามารถตนประสบอยอยางไร แตกพอเขาใจบางวา ทสาม ของตนเปนเชนนเพราะอะไร

84

หลงจากการแลกเปลยนทงกบเหยอและครอบครวผเชยวชาญจงเสนอแนวทางในการดแลเหยอดงน

• ทากายบรหารเพอผอนคลายความเครยด และอธบายใหฟงวา • ความเครยดท�าใหรางกายเจบปวดมากขนและมผลกระทบตอ

รางกาย แตการรกษาความเครยดคอการพยายามเขาใจสาเหตของมน นนคอ ปญหาเรอง ’สามทเปลยนไปหลงถกจบกม’ ตองท�าความเขาใจและชวยเหลอ เหยอทเคยถกกระท�าทรมานฯ จะเกดความเปลยนแปลงของนสย พฤตกรรม แตไมไดเกดจากความผดปกตทางจตของเหยอเชน จากผทเคยใจเยนกลบเปนคนอารมณฉนเฉยว หมกมนในเรองใดเรองหนง บางคนรางกายออนลา บางคนนอนหลบลกแลวจะสะดงตน หรออยในภาวะไมสามารถตดสนใจในเรองปจจบนไดในเวลาอนสน ซงพฤตกรรมทเปลยนไปนนจะสงผลกระทบ ตอรางกายและจตใจครอบครวเหยอไปดวย หรอเรยกวา เปน ความรนแรงตอมนษยทเกดจากทเหยอถกกระท�าจนไรศกดศร ความเปนมนษยแลวเหยอจะท�าเชนนนตอผอนดวย

• เขาใจวา ผลจากการถกทรมานฯ คอรางกายสญเสยการควบคม ตวเอง ออนลา ออนแรง ไมขดขนตอส ซงเปนวตถประสงคของ การซอมทรมานอยแลว อาการขางเคยงทสงผลตอรางกายและจตใจ เชน ความเครยดทท�าใหกลามเนอปวด เกรง ความเหนอยลา คดได ชาลง ไมกระปรกระเปรา จตใจฉนเฉยวหรอแมกระทงงวงนอนตลอดเวลา ลวนมผลมาจากการทรางกายถกกระท�าอยางรนแรง ซงขณะทรางกายถกท�าราย จะสงผลตอความคดและจตใจใหเกดแรงขดขน อยากกระท�าสองอยางในเวลาเดยวกนคอ ตอบโต หรอไมกคดหนไปใหไกล เมอรางกายหนจากการกระท�าอนเจบปวดไมได ท�าใหสงผลตอจตใจเหนอยลา และเสยการควบคมตวเองในทสด

85

• อาการทกระทบหนกสวนหนงคอ การทเหยออยในความคดของอดตและอนาคตมากกวาปจจบน ท�าใหเสยความสามารถในการตดสนใจในเรองทก�าลงคดอย ยงคดมากเทาไหรกจะยงไมมทางออกเพราะความสามารถในการตดสนใจของคนทหมกมนในเรองทผานมาแลวและเรองทยงไมเกดขนนน ท�าใหไมมสมาธในการจะคดหรอจะตดสนกบเรองทอยในปจจบน

ยกตวอยางเชน เมอภรรยาพบวา สามก�าลงมอารมณฉนเฉยวเนองจากพบกบแรงกระตนบางอยางทท�าใหยอนความคดไปในอดตอกครง ภรรยาตองพยายามเขาไปชวยท�าใหอารมณของสามผอนคลายลง เนองจากสามก�าลง ตกหลมของความทรงจ�าในอดต ตองชวยคลคลายใหเขากลบมาสความจรง ในปจจบนอกครง โดยการพยายามสมผสรางกาย มอ เพอใหเขารสกวา มคนก�าลงเขาใจและใหก�าลงใจเขาอย อาการเหลานจะรกษาไดในทสด หากครอบครว เขาใจสาเหตทท�าใหเหยอใจรอน หรอเปลยนไป จะสามารถรกษาอาการเหลาน ของเหยอได

ทงนกไดมการแลกเปลยนวธการทจะท�าใหเหยอไดรบการเยยวยาฟนฟจตใจ เชนสถานททด�าเนนกจกรรมมผลตอสภาพจตใจของผทเคยถกทรมาน หรอผใหความชวยเหลอเยยวยาควรมการพบปะหรอตดตามผทถกทรมานฯ เปนประจ�าจะท�าใหเขามความกงวลลดลง รวมทงการเปลยนสถานทชวย ลดความตงเครยดของสภาพจตใจทเขาเผชญอยทกวน

(2) การเยยวยาแบบ Movement therapy

การถกทรมานฯ เกดขนในทวโลกและผกระท�าเปนผทมอ�านาจ เปนเจาหนาท ต�ารวจ ทหาร เพอท�าใหสารภาพ ท�าใหผคนรสกกลว และการกระท�า เหลานเกดขนในทลบ ไมมใครรบร สงนเรมถกตระหนกมากขน การขมขเกดโดยการมาเยยมบานบอยของเจาหนาทรฐ การใชโทรศพทขมข เปนการท�าราย

86

ทางจตใจ สงผลตอรางกาย เชนนอนไมหลบ กนอาหารนอยลงหรอไมอยากอาหาร กระสบกระสาย และไมอยากสงลกใหออกนอกบาน หวาดกลวไปหมด เหยอมปญหาซบซอน มากมาย บางครงชวตเปลยนแปลงอยางมาก เชน สงผลตอรายได สงผลใหเกดความยากจน จงจ�าเปนตองฟนฟผทผานการถกทรมานฯ เพอใหเกดความสมพนธอนดเพอใหเกดความเชอมนทงสองฝาย ตองเรมจากการรบฟงเรองราวทเกดขน เพอท�าความเขาใจและท�างานรวมกนตอไป

การท�างานเพอสรางความปลอดภยใหกบเหยอคนท�างานจะตอง ด�าเนนการดงน

• การท�างานตองเปดเผย• สรางความตระหนกรในสงคม• สรางเครอขายครอบครวเหยอในชมชน

และการรกษาฟนฟเหยอทถกทรมานฯ จะตองด�าเนนการ ทงการรกษาฟนฟทางรางกายและจตใจไปพรอมๆ กน รวมไปถงมสามสวนส�าคญทจ�าเปนตองไดรบการพฒนาไปพรอมๆ กนอาทเชน

• ความตองการทางสงคม • ความตองการดานเศรษฐกจ• ความตองการดานจตใจ

ในการเยยวยาทางดานจตใจทางองคกร H2H ไดน�าเสนอการเยยวยาฟนฟโดยกระบวนการ Movement therapy การบ�าบดดวยการเคลอนไหว ซงประโยชนทางกายภาพของการรกษาดวยการเคลอนไหวคอ การเคลอนไหวมการพฒนาทดขน เพมความสมดล ความแขงแรงและความยดหย น กลามเนอดขนและการมความยดหยนดขน, ขอตอมความยดหยนด เพมการ กระตนการไหลเวยนของโลหต การปองกนการบาดเจบทยนยาวมากขน

87

บรรเทาอาการปวด และบรรเทาโรคไขขอระบบประสาทไขสนหลงความเครยดความผดปกตของระบบทางเดนหายใจและ การรกษาดวยการเคลอนไหวนอกจากนยงสามารถน�ามาใชเปนฝกสมาธเพอสงบจตใจอปถมภความร ดวยตนเองและเพมการรบร นอกจากนการรกษาดวยการเคลอนไหวทเปนประโยชนในการบรรเทาทกข ทางอารมณทแสดงออกผานรางกาย เงอนไขเหลานรวมถงความผดปกต ข องการรบประทานอาหาร, ยดมนกบผอนมากเกนไปและอาการวตกกงวล เ นองจากการเคลอนไหวเกยวของกบความคดและความรสก การรกษาดว ย การเคลอนไหวนอกจากนยงสามารถน�ามา เกยวกบการเปลยนแปลงในทศนคตและอารมณ ยงมรายงานวาการรกษาดวยการเคลอนไหวเปนการเพม ขนของความนบถอตนเองและการรจกตนเอง สามารถเพมทกษะการสอสารและมความอดทนตอคนอนๆ ทเพมขน รกษาดวยการเคลอนไหวทจะน�าไปส การเปดกวางมากขนทางอารมณและความคดสรางสรรค

7.2 ความทาทายการเยยวยาเหยอทถกทรมานฯในประเทศไทย

1. ผทถกทรมานฯขาดความไวเนอเชอใจองคกรทด�าเนนการใหการดแลเยยวยา และปฏเสธวาตนเองมความเปนปกต

2. ขาดผเชยวชาญทางดานการรกษาหรอดแลสภาพจตใจผทถกทรมานฯ และครอบครว

3. ขาดสถานทหรอศนยในการเยยวยารกษาผทถกทรมานฯ

4. ขาดแพทยผเชยวชาญในประเทศท�าใหมคาใชจายในการเยยวยารกษาสง

5. ควรมการประชมรวมระหวางแพทยผเชยวชาญและแพทยในพนทเพอแลกเปลยนการดแลผทถกทรมานฯ

88

8. การชดเชยคำาเสยหาย

การชดเชยคาเสยหายใหกบเหยอทถกทรมานฯเปนไปไดยากนอกจากปรากฏหลกฐานทางรางกายทมการตรวจสอบโดยแพทยผเชยวชาญ หรอเกดการเสยชวตโดยปรากฏรองรอยในระหวางการควบคมตวโดยเจาหนาทรฐ กรณอมาม ยะผา กาเซง นายอสฮาร สะมะแอ หรอ นกศกษามหาวทยาลย กมค�าสงศาลปกครองใหผทเกยวของจายเงนเยยวยากบเหยอการทรมานฯ ซงกระท�าภายใตกฎหมายพเศษทใชในจงหวดชายแดนใต แตในกรณทจะน�าผกระท�าผดมาลงโทษนนสวนใหญมการไตสวนการตายเรยบรอยแลวจงอยในขนตอนของอยการทจะด�าเนนการตอไป นอกจากนยงมการทรมานอกหลายกรณททางศนยอ�านวยการบรหารราชการจงหวดชายแดนใตด�าเนนการ ชวยเหลอเยยวยาดานการเงนในชวงป 2556

กรณตวอยาง

(1) กรณศกษานาย ราย ดอคอ

มลนธผสานวฒนธรรมไดเสนอใบแจงขาวโดยระบ เมอวนท 20 มกราคม 2558 เวลา 10.15 น. ศาลปกครองสงสดออกนงพจารณาคดครงแรก คดหมายเลขด�าท อ. 464/2555 ณ หองพจารณาคดท 12 ชน 3 อาคาร ศาลปกครอง ศนยราชการ ถนนแจงวฒนะ ในคดระหวางนายราย ดอคอ ผฟองคด กบกระทรวงกลาโหม กองทพบก ส�านกงานต�ารวจแหงชาต และส�านกนายกรฐมนตร ในฐานะผถกฟองคดท 1 ถง ท 4 ตามล�าดบ เรอง คดพพาทเกยวกบการกระท�าละเมดของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ อนเกดจากการใชอ�านาจตามกฎหมาย ตลาการผแถลงคดเชอตาม ขอเทจจรงในส�านวนซงผ ถกฟองคดไมมการโตแยงขอเทจจรงดงกลาว โดยเชอวามการควบคมตวผฟองคดไปแถลงขาวทปราศจากความจรง มการท�ารายรางกายและจตใจผฟองคดอยางสาหส ขณะอายเพยง 18 ป ซงยงเปน

89

เยาวชน ทงยงน�าตวไปควบคมรวมกนกบผใหญ มผลการตรวจรางกายปรากฏเปนหลกฐานตามใบรบรองแพทยทงแพทยจากโรงพยาบาลคายองคยทธบรหาร และจากองคกรระหวางประเทศการฟนฟผเสยหายจากการทรมาน (IRCT) จงเหนสมควรใหผถกฟองท 4 คอส�านกนายกรฐมนตรในฐานะหนวยงานทก�ากบดแลกองอ�านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน.) ตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผฟองคด ในความผดตอรางกาย อนามย จตใจ และสทธเสรภาพคาสนไหมทดแทนคาเสยหายอนท�าใหเสยชอเสยง จากการน�าตวไปแถลงขาว เปนคาขาดประโยชน ท�ามาหาได จากการรบจาง กรดยางและรบจางทวไป เปนจ�านวนเงนรวมทงสน 233,036 บาท พรอมดอกเบยอตรารอยละ 7.5 ตอปของตนเงน 202,640 บาท นบถดจากวนฟองเปนตนไปจนกวาจะช�าระเสรจแกโจทก

(2) กรณศกษานายอสมาแอล เตะ

เมอวนท 13 มกราคม 2558 ศาลปกครองสงสดนดนงพจารณาคด ครงแรก ทศาลปกครองสงสด ชน 3 หองพจารณาคดท 12 ในคดระหวางนายอสมาแอ เตะ ผฟองคด ท 1 และนายอามซ มานาก ผฟองคดท 2 กบ กองทพบก ผถกฟองคดท 1 และกระทรวงกลาโหม ผถกฟองคดท 2 กรณการใชอ�านาจตามพระราชบญญตกฎอยการศก พ.ศ. 2457 ของเจาหนาททหาร ในการควบคมตวนกศกษามหาวทยาลยสถาบนราชภฎยะลา ประเดนท 2 คาเสยหายตามรฐธรรมนญมาตรา 32 ทผฟองคดยงไมเหนดวยกบค�าพพากษาของศาลปกครองสงขลา ตลาการวนจฉยใหผถกฟองคดท 1 ชดใชคาเสยหายทเกดจากการซอมทรมานตามมาตรา 32 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ดวย โดยตลาการไดยก พ.ร.บ.คาตอบแทนผเสยหายฯ ประกอบกบกฎกระทรวงก�าหนดหลกเกณฑวธการจายคาตอบแทนผเสยหายฯ มาก�าหนดเพดานการจายคาเสยหายแกผฟองคด ท�าใหผฟองคดจะไดรบคาตอบแทนรายละ 45,400 บาท จากเดมทศาลปกครองสงขลามค�าตดสนให

90

ตองจายคาเสยหายแกผฟองคดทงสองเปนจ�านวนเงน 255,000 บาท และ 250,000 บาทตามล�าดบ ส�าหรบรายละเอยดการจายคาตอบแทนประกอบดวย คารกษาพยาบาล รวมกบคาฟนฟรางกายและจตใจคนละ 30,000 บาท คาเสยหายตามรฐธรรมนญมาตรา 32 คนละ 15,000 บาท คาขดประโยชนในการท�ามาหาได 200 บาท/วน เปนเงนคนละ 400 บาท

จากกรณตวอยางของการน�าคดเรองการทรมานฯ เขาสกระบวนการยตธรรมและการเยยวยาทเหมาะสมนน ผลลพธทเกดขน ไดแสดงใหเหนถงความลมเหลวของกระบวนการยตธรรมและการเยยวยาตอกรณการทรมานฯ ไมวาจะเปนการน�าผกระท�าผดมาลงโทษ การเยยวยาทางการสญเสยโอกาสในการประกอบอาชพ ทเหมาะสม และการเยยวยาทางดานจตใจทยงไมม ใหเหนเปนทประจกษ

9. แนำวทางในำการปองกนำการทรมานำฯ

1.1 กฎหมาย(1) การยกเลกการบงคบใชกฎหมายทเออใหเกดการกระท�าทรมานฯ

เชน กฎอยการศก พระราชบญญตการบรหารราชการในสถานการณ ฉกเฉน

(2) การก�าหนดกฎหมายทสอดคลองกบอนสญญาตอตานการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอย�ายศกดศร ทไดก�าหนดใหรฐภาคแตละรฐประกนวาการกระท�าทรมานทงปวงเปนความผดตามกฎหมายอาญากฎหมายอาญา ในประเทศ

91

(3) ปรบปรงแกไขกฎหมายหรอกฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการปองกน การกระท�าทรมานฯ เชน กฎระเบยบทหามผถกควบคมตวพบญาตและทนายความ กฎหมายหรอกฎระเบยบทตองสงคดทรมานให ปปช. หรอ ปปท. ไตสวน

1.2 ในทางปฏบต(1) เจาหนาทในทกระดบทเกยวของกบการควบคมตว ดแล ผทถก

กลาวหาควรมความเขาใจในหลกสทธมนษยชนโดยเฉพาะอนสญญา ตอตานการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม

(2) ควรมการตรวจสอบอยางรวดเรว โปรงใสในกระบวนการ สถานท ทถกกลาวหาวามการกระท�าทรมานฯ โดยองคกร หนวยงานทไดรบการยอมรบเปนอสระและมประสทธภาพ

(3) ควรมการเปลยนแปลงวธการใหเยยมหรอพบปะญาตของผทถกควบคมตวในสถานทตางๆ เชนควรยกเลกการมเจาหนาทมายนเฝาประจ�าโตะทเปนทพบปะของญาตและผทถกควบคมตว

(4) เมอมการรองเรยนเรองการทรมานฯควรมการใหหนวยงาน องคกรทไดรบการยอมรบจากทกฝายเขาไปตรวจสอบ ตรวจเยยม สถานทควบคมตว และ รบประกนวาเหยอจะไมถกกระท�าซ�า

(5) สงเสรมงานนตวทยาศาสตรและนตเวชศาสตรทเปนอสระ ทประชาชนสามารถเขาถงไดอยางรวดเรวและไมเสยคาใชจาย ในกรณการตรวจรางกาย ศพ หรอวตถพยานเกยวกบการทรมานฯ

93

12 ป การท�งานำ เรองการยตการทรมานำ และการปฏบต

อยางไรมนำษยธรรมในำปตตานำ

มกราคม 2559 พรเพญ คงขจรเกยรต

ผอ�านวยการมลนธผสานวฒนธรรม

12 ปกลบมาวนำอยทเดมเหมอนำไมไดไปไหนำเลย

12 ปทผานมาจากเดกกกลายเปนผใหญ จากตนไมตนเลกกจะเปนตนไมตนใหญ 12 ปนบเปนเวลายาวนานพอทจะเกดการเปลยนแปลงไดแต การท�างานเรองยตการทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมในปตตานพบวากลบมาวนอยทเดมเหมอนไมไดไปไหนเลยเมอมเหตการณการเสยชวตของนายอบดลลายบ ดอเลาะในระหวางการควบคมตวทคายองคยทธบรหาร จงหวดปตตานเมอวนท 4 ธนวาคม 2558

วนทไดรบทราบขาวตอนเชาวนท 4 ธนวาคม 2558 วามผตองสงสยเสยชวตในคายองคยทธบรหาร นบเปนวนทเศราอกวนของการรบรเรองราวตางๆ ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต เศราสรอยไมตางจากวนททนายสมชาย นละไพจตรไดมาหายไปจากการเปดเผยเรองการทรมานตอผตองสงสยคดปลนปนเมอเดอนมกราคม 2547 สบสองปเตมๆ ทเรองราวความรนแรงภายใตเสยงแผวเบาของเหยอถกกระตกเตอนดวยสภาพศพของนายอบดลลายบ ทคายองคยทธ และกระตกตอมการรบรเรองความไมเปนธรรมอกครงใน

94

ค�าพพากษาฎกาของการหายตวไปของทนายสมชาย ทกคนทราบดวาททนายสมชายหายไปเพราะการเรยกรองเรองการทรมานและการปฏบตอยางโหดรายตอลกความทง 5 คน เมอ 12 ปทแลว

ส�าหรบพวกเราคนท�างานในชวงเวลาทผานมาตดตอกนสบสองป เราไดพฒนาการท�างานเพอยตการทรมานมาเปนล�าดบตงแตไมมใครกลาพดกลาเลา จนเมอในป 2549 มอดตนกศกษา มอ.ปตตานทถกจบและถกควบคมตวทคายองคยทธบรหาร จงหวดปตตาน คายเดยวกบทนายอบดลลายบ เสยชวตเมอเดอนธนวาคม 2558 อดตนกศกษาคนนนเปนนกศกษากฎหมายทเปนศษยของทนายความในพนท นบเปนกรณแรกทเราไดรบรโดยญาต ไดน�าเรองทเขาถกท�ารายรางกายในคายทหารมารองเรยน ตอนายวสนต พานช กรรมการสทธมนษยชนแหงชาตในขณะนน จนน�าไปสการขอเขาเยยมเปน การสวนตวพรอมแพทยอสระ

กรณทผเสยหายจากการทรมานำเสยชวต

บนทกเหลานเปนเพยงสวนหนงของกรณส�าคญในจงหวดชายแดนใต เทาทมลนธผสานวฒนธรรมไดเขาไปมสวนรวมในการชวยเหลอคดรวมกบศนยทนายความมสลม หลกฐานของการทรมานเกดขนและปรากฎมากทสดเมอ ผเสยหายจากการทรมานเสยชวตในระหวางการควบคมตว เราไดเรยนรการปฎบตหนาทของเจาหนาทบงคบกฎหมายพเศษ จากคดความทงการไตสวนการตายและการฟองรองเรยกคาเสยหาย หลกฐานตางๆ ทปรากฎในชนศาลเปนขอมลทใชในการพจารณาคด คดเหลานไดแก เหตการณการเสยชวตของนายอสอาร สามะแอ ทจงหวดยะลา เสยชวต 22 กรกฎาคม 2550 การเสยชวตของนายยาการยา ปะโอมาน จงหวดยะลาททงสองรายมลกษณะของ การทรมานกอนการเสยชวต ในป 2551 มเหตการณเสยชวตของอหมาม

95

ยะผา กาเซง เสยชวต 21 มนาคม 2551 ทคายเฉพาะกจ 30 วดสวนธรรม อ�าเภอรอเสาะ จงหวดนราธวาส และตอมากมรายงานการแขวนคอตาย เสยชวต นายสไลมาน แนซา เสยชวตในทศนยเสรมสรางความสมานฉนท (ศสฉ.) คายองคยทธบรหาร จงหวดปตตาน เมอวนท 29 พฤษภาคม 2553 กรณพลทหารวเชยร เผอกสม เสยชวต 5 มถนายน 2554 เสยชวตท โรงพยาบาลแหงหนง ถกสงตวมารกษาจากคายปเหลง จงหวดนราธวาส รวมทงกรณนายอบดลอาซส สาและเสยชวต 15 ตลาคม 2556 ภายหลง การถกจบกมโดยเจาหนาทฝายความมนคงโดยมรองรอยการถกท�ารายรางกายในพนทบานน�าด�า จ.ปตตาน รายละเอยดในคดมมากพอทจะเชอไดวาม การทรมานและปฏบตอยางไรมนษยธรรมเกดขนระหวางการจบกม ควบคมตว การซกถามและการสอบสวนของเจาหนาท

รวมทงกรณนายอบดลลาย ดอเลาะ เสยชวต 4 ธนวาคม 2558 ศนยเสรมสรางความสมานฉนท (ศสฉ.) คายองคยทธบรหาร จงหวดปตตาน ทยงคงอยระหวางการสอบสวนสาเหตการตายและรอขนตอนการพจารณาคดในชนศาลเปนคดไตสวนการตาย

กรณผเสยหายจากการทรมานำไมเสยชวต

กรณทผ เสยหายจากการทรมานไมเสยชวต การท�างานยงมความ ยากล�าบากในการหาพยานหลกฐาน แตตงแตป 2554 โดยการสนบสนนของกองทนเพอชวยเหลอผเสยหายจากการทรมานขององคการสหประชาชาต (UN Voluntary Fund for Torture victims) มลนธผสานวฒนธรรม กลมดวยใจ และเครอขายสทธมนษยชนปตตาน ไดท�างานรวมกนในภาระกจ ทส�าคญคอการจดบนทกการสมภาษณผเสยหายจากการทรมานในพนทจงหวดชายแดนภาคใตอยางเปนระบบมากขน เราไดรบฟงเรองราวผานการเลาเรอง

96

ของผเสยหายจากการทรมานทงสน 146 ราย ทงหมดเปนชายชาวมลายมสลมมภมล�าเนาในจงหวดชายแดนใต

จดตงตนของการจดบนทกอยางละเอยดจากการสมภาษณผเสยหายจากการทรมานโดยตรงกเพอน�าเสนอตอคณะกรรมการตอตานการทรมาน ในวาระททประเทศไทยในฐานะรฐภาคจะพจารณารายงานสถานการณสทธมนษยชนในประเทศไทยเมอเดอนเมษายน 2557

การเกบขอมลโดยการสมภาษณโดยใชแบบฟอรมทมมาตรฐาน ผสมภาษณไดรบการอบรมและท�าความเขาใจกบแบบฟอรม 34 หนา มการจดอบรมท�าความเขาใจในเรองกฎหมายและความเขาใจเรองการทรมานและปฏบตอยางไรมนษยธรรม รวมทงความรเรองนตวทยาศาสตรและสขภาพจตของผเสยหายจากการทรมานตามล�าดบเพอเพมพนทกษะของผท�าการสมภาษณ

การสมภาษณสวนใหญใชภาษามลายเปนภาษาหลกในการสมภาษณรบฟง สวนการจดบนทกเนองจากจะตองมการแปลเปนภาษาองกฤษดงนนจงท�าการจดบนทกเปนภาษาไทย ทงนกเพอประโยชนในการใชเพอการด�าเนนคด การรองเรยนตามกลไกทางกฎหมายของไทย รวมทงการสงตอเพอใหมการเยยวยาบ�าบดรกษาผเสยหายจากการทรมานทงทางดานรางกายและจตใจ

อาสาสมครจากกลมดวยใจและองคกรเครอขายสทธมนษยชนปาตานเปนก�าลงส�าคญในการเขาถงผเสยหายผานการท�างานทางสงคมในดานอนๆ และการสรางความเชอมนเพอใหผเสยหายกลาทจะพดและเลาเรองราวทโหดรายทงในขนตอนการจบกม การควบคมตว การถกซกถาม สอบสวน การถกท�ารายรางกาย การถกปฏบตอยางไรมนษยธรรมในหลายๆ รปแบบ รวมทงการถกคมขงในกรณถกด�าเนนคด ซงหลายกรณกวาทผเสยหายจะกลาทจะเลาและระบายความรสกเหลานนออกมาเปนภาษาพดตอหนาบคคลอนนนอาจใชเวลานานเปนป เชอวามผเสยหายจากการทรมานอกหลายรายทอาจ

97

จะยงไมเคยเลาหรอบอกเรองราวทงหมดหรอเพยงแคบางสวนแมแตตอสมาชกในครอบครวตนเอง แตเรองราวความเลวรายทงหมดกลบวนเวยนอยใน ความคด จตใตส�านก และในฝนรายๆ ของพวกเขาตลอดเวลา

บทเรยนำเรองการชวยเหลอผ เสยหายจากการทรมานำในำประเทศไทยและในำจงหวดชายแดนำใต

อปสรรคในการใหความชวยเหลอยงคงมอยมากมายหลายประการ โดยสรปบทเรยนเรองการชวยเหลอผเสยหายจากการทรมานในประเทศไทยและในจงหวดชายแดนใต อปสรรคส�าคญทางกฎหมายคอการทรมาน ยงไมเปน ความผดทางอาญาในกฎหมายไทย ขนตอนการรองเรยนของผไดรบผลกระทบ จากการทรมานในประเทศไทยยงมขอจ�ากดอยมาก ทงเรองความปลอดภยของผรอง กลไกในการตรวจสอบ และการด�าเนนคด การน�าคนผดมาลงโทษ การสอบสวนและฟองรองคดทางอาญาโดยกรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ) ปปช. ปปท. ส�านกงานต�ารวจแหงชาต กองทพฯ ปรากฎวายงมอปสรรค ในการท�าใหความจรงปรากฎในกรณรองเรยนเรองการทรมาน เมอกลไกกฎหมาย และกลไกการรองเรยนในปจจบนของสทธทจะไดรบการเยยวยาภายใตกลไกทมอยจงมจ�ากด การเยยวยาทมประสทธภาพมดวยกนหารปแบบจงยงไมมประสทธภาพ การเยยวยาทไดผลนนไดแก การท�าใหกลบคนสสภาพเดม การชดใชสนไหมทดแทน การบ�าบดฟนฟสภาพ การท�าใหพอใจ และหลกประกน วาจะไมเกดขนอก

ไมมกฎหมายแลวยงขาดแพทยผเชยวชาญ

ประเทศไทยยงขาดความเขาใจเรองผลกระทบจากการทรมานในหมบคคลากรดานการแพทยและสาธารณสขเปนอยางมาก แพทยทปฎบตหนาท

98

ปกตในสถานพยาบาลมกไมใหความส�าคญกบการตรวจรางกายและการตรวจรกษาอยางละเอยด หรอไมมโอกาสในเขาถงผเสยหายในระยะเวลาแรกๆ หรอกลวหรอเกรงวาจะตองมบทบาทในชนศาลหรอขดแยงกบเจาหนาทฝายความมนคง ทงๆ ทอยากจะปฏบตหนาทบคคลกรทางการแพทยอยางเปน กลางและมจรรยาบรรณ

ประเทศไทยยงไมมความรและการท�างานทเปนลกษณะเปนองครวมและครอบคลมการดแลดานการรกษาและจตใจ รวมทงบรการทางกฎหมายและสงคม การบ�าบดฟนฟสมรรถนะหรอการฝกทกษะใหมๆ เพอใหผเสยหายจากการทรมานหรอการปฏบตทโหดรายสามารถปรบตวเขากบสภาพการณทเปลยนแปลงไปได เนองจากประเทศไทยยงไมมการยอมรบวามการทรมานเกดขนในสงคมไทยอยางเปนทางการจงไมมแผนงานการสนบสนนใหเกดใหมการสรางใหเกดสมรรถนะทางกาย ใจ สงคม และอาชพ และการกลบเขาไปมสวนรวมและเปนสวนหนงของสงคม แมตามหลกการคณะกรรมการตอตานการทรมานจะย�าวา พนธกรณของรฐภาคทจะตองจดใหมชองทางเพอ “การบ�าบดฟนฟสภาพอยางสมบรณทสดเทาทจะเปนไปได” หมายถงความจ�าเปนทจะตองบ�าบดฟนฟและชดเชยตออนตรายทเกดขนกบผเสยหาย

ประเทศไทยควรก�าหนดใหมมาตรการและโครงการอยางเปนรปธรรมเพอการบ�าบดฟนฟสภาพของผเสยหายจากการทรมานหรอการปฏบตทโหดราย ผเสยหายจากการทรมานไมสามารถเขาถงโครงการบ�าบดฟนฟสภาพโดยเรว อกทงหนวยงานทางการแพทยอาจไมมบรการลามแปลภาษา ในการรกษาหรอตรวจรกษาอนเกยวกบการทรมาน การบรการขององคกรพฒนาเอกชนเปนไปเพยงตามก�าลงและศกยภาพ เชนในกรณจงหวดชายแดนใต ซงรฐยงไมใหการสนบสนน แมวาจะยงไมมคกคามตอหนวยงานทใหความชวยเหลอเหลาน

99

การปองกนมใหมการทรมานหรอการปฏบตทโหดรายไรมนษยธรรม และการเยยวยาฟนฟสภาพจตใจของผทถกทรมานถอไดวาลมเหลวเมอพบวาการทรมานยงคงเกดขนอยางตอเนอง เพยงแตไมไดปรากฏในขาวตามชองทางตางๆ ทงขาวกระแสหลก และขาวกระแสรอง อกทงยงไมปรากฏการน�าผกระท�าผดมาลงโทษได จงท�าใหผกระท�าผดไมเกรงกลวใดๆ ดงนนจงควรมการรณรงค และ สอสารเรองปญหาและผลกระทบจากการกระท�าทรมาน และควรสรางแนวคดเรองการทรมานเปนเรองตองหามทงในระดบสงคมและส�าหรบเจาหนาทผบงคบใชกฎหมาย

ในปจจบนองคกรพฒนาเอกชนไดรเรมทจะดแลผทไดรบผลกระทบจากการทรมานอยางเปนระบบมากขน ทงน เราไดศกษาถงกลไกในการดแล ชวยเหลอ เหยอจากการท�างานขององคกร H2H หรอ The Human to Humane Transcultural Centre for Torture Victims (H2H) แบบองครวม ซงมขนตอนดงน การรบเรองรองเรยน/การไปเยยมเพอเกบขอมล และ ขอเทจจรงตางๆ/การประชมทมเพอก�าหนดแนวทางการใหความชวยเหลออยางเหมาะสม/การเยยวยาฟนฟตามความตองการของเหยอซงมหลายประเภทดงนทางดานรางกาย/ทางดานจตใจ/ทางกฎหมาย/ทางสงคม/ การตดตามประเมนผล

พนำธกรณระหวางประเทศเรองการตอตานำการทรมานำ

ประเทศไทยเปนสมาชกขององคการสหประชาชาตและประเทศไทยกไดสมครใจลงนามในอนสญญาตอตานการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย�ายศกดศร (Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment-CAT) มผลบงคบใชเมอเดอนพฤศจกายน 2550 การลงนาม

100

และใหสตยาบนตออนสญญาส�าคญฉบบนเกดขนขณะทรฐบาลเปนรฐบาลทหารภายหลงการรฐประหารเมอป 2549

ตงแตประเทศไทยเปนสมาชกของอนสญญาวาดวยการทรมานฯ หนวยงานทรบผดชอบโดยตรงตอพนธกรณไดแสดงเจตนารมณทจะใหประเทศไทยยตการทรมานทงทางกฎหมายและในทางปฏบตเกดขนมากมาย ไมวาจะเปนการรางกฎหมายแกไขกฎหมายอาญาเพอใหมขอหาการทรมาน การจดการอบรมอนสญญาฉบบนอยางกวางขวางในพนทจงหวดชายแดนใตทเปนพนทเสยงและในบรบททวประเทศโดยทงทางกระทรวงตางประเทศ กระทรวงยตธรรมหรอแมแตทางฝายกองก�าลง ทางกรมทหารพระธรรมนญ รวมทงของส�านกงานต�ารวจแหงชาต

คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตกไดจดตงใหมอนกรรมการ ตอตานการทรมานตงแตป 2549 หนงปกอนทจะมการลงนามในอนสญญาฯ และไดท�างานตอเนองเรองการรบเรองรองเรยนรวมทงตรวจสอบ และม ขอเสนอแนะในประเดนเรองการหามและยตการควบคมตวทจะสงผลใหมความเสยงตอการทรมาน การเนนย�าเรองการปฏบตตามหลกการสทธมนษยชน ตามกฎหมายและรฐธรรมนญของไทยแมจะมการใชกฎหมายพเศษหลายฉบบพรอมๆ กนในการปฏบตการปราบปรามการกอความไมสงบพนทจงหวดชายแดนใต รวมทงการตรวจเยยมสถานทควบคมตวพนทเสยงเปนระยะๆ เพอใหแนใจวาการตรวจเยยมสถานททจ�ากดสทธเสรภาพของบคคลโดยบคคลภายนอก จะเปนแนวทางในการปองกนการทรมานและการปฏบตอยาง ไรมนษยธรรม ซงตอมากพฒนาเปนแนวทางทคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตยนดทจะเปนคณะกรรมการตรวจเยยมสถานทควบคมตว (National Preventive Mechanism) หาประเทศไทยไดลงนามในพธสารเลอกรบ วาดวยการตรวจเยยมสถานทควบคมตว หรอทเรยกกนวา OPCAT

101

เมอเดอนมถนายน พ.ศ. 2558 ในการประชมคณะรฐมนตร คณะรฐมนตรไดรบทราบรายงานของส�านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชน ทเสนอแนะนโยบายหรอขอเสนอในการปรบปรงกฎหมาย เรองสทธในกระบวนการ ยตธรรม กรณค�ารองทมการกลาวอางวามการกระท�าทรมานและการปฏบตหรอการลงโทษอนทไรมนษยธรรมในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ซง กสม. ไดรบการรองเรยนทขอใหตรวจสอบกรณทมการกลาวอางวาเจาหนาทฝายความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตซอมทรมาน ปฏบตหรอใชวธการลงโทษอนทไรมนษยธรรม ซงกสม.เคยพจารณาค�ารองจากประชาชนในพนทจ�านวน 33 ค�ารอง โดยกลาวอางวาเจาหนาทฝายความมนคงในพนทฯ กระท�าทรมาน ปฏบตหรอใชวธลงโทษอยางโหดราย ไรมนษยธรรมตอผทอยในระหวางควบคมตวเพอมงประสงคทจะใหไดมาซงขอมลหรอค�ารบสารภาพจากบคคลนน

กสม. จงเสนอมาตรการการแกไขปญหาตอรฐบาลและหนวยงาน ทเกยวของโดยในดานกลไกการคมครองสทธมนษยชน รฐ ตองสรางระบบและวางมาตรการในการปองกนการทรทานทกขนตอน มการท�าทะเบยนการตรวจบนทกการตรวจรางกายโดยแพทย สรางระบบใหโปรงใสและตรวจสอบซงกนและกนได รวมทงก�าหนดหนวยงานทคมขงใหแยกตางหากจากหนวยงานทท�าการจบกม สอบสวนหรอซกถามตองเปนคนละหนวยงาน และตองก�าหนด ระยะเวลาการควบคมตวของแตละขนตอนใหชดเจน

นอกจากน กสม. ยงเสนอใหจดใหมคณะท�างานอสระใหท�าหนาท ในการตรวจเยยมสถานทและผ ถกควบคมตวเปนประจ�า ตองปรบปรงกระบวนการซกถามผตองสงสยของเจาหนาททงในเชงดานการขาว การแสวงหา ขอมล หรอการปรบทศนคตโดยจะตองกระท�าโดยไมสรางเงอนไขทไมเปนธรรมและไมใชวธการทรนแรง และตองดแลผตองสงสยในระหวางการควบคม

102

ของเจาหนาทเมอมการเชญตวผ ตองสงสยมาซกถามและการควบคมตว โดยก�าหนดแนวปฏบตเพอใหการซกถามผตองสงสยเปนไปตามหลกการสบสวน สอบสวนใหสอดคลองกบหลกสทธในกระบวนการตธรรม และเมอ ผตองสงสยตามหมายเรยกพระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนซงทางราชการแจงวาบคคลดงกลาวเปนผบรสทธแลวส�านกงานต�ารวจแหงชาต ตองลบชอบคคลดงกลาวออกจากระบบฐานขอมลทางระเบยนวาเปนบคคลถกออกหมายเรยกทยงปรากฏอยตามดานตรวจตางๆ ในพนทฯ

สวนขอเสนอดานกระบวนการยตธรรม กสม.ระบวา เมอไดรบเรองรองเรยนตองด�าเนนการสอบสวนขอรองเรยนโดยพลน โดยเทยงธรรมและโปรงใส และตองก�าหนดมาตรการในการคมครองพยานปกปองเหยอหรอญาตท รองเรยนใหพนจากการถกขมขโดยเจาหนาทรฐ รวมทงควรมการประกนสทธขนพนฐานของผถกจบ กก หรอควบคมตวทไมต�ากวาตรฐานสทธของผตองหาในคดอาญาและมาตรฐานระหวางประเทศ และใหกองอ�านวยการรกษาความมนคงภายในภาค 4 สวนหนา เสนอตอส�านกงานศาลยตธรรมใหน�าตวผตองสงสยตามหมายแหงพระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนฯมารายงานตวตอศาลทกครงทมการขอขยายระยะเวลาการควบคมตวและโดยมตครม. นอกจากมมตรบทราบแลวยงไดมอบหมายใหกระทรวงกลาโหม กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงขอมนษย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยตธรรม กระทรวงสาธารณสข ส�านกงานต�ารวจแหงชาต ศนยอ�านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต กอ.รมน. รบขอเสนอดงกลาวไปพจารณาวาสมควรจะด�าเนนการไดหรอไมประการใดกอน โดยใหกระทรวงกลาโหมเปนหนวยงานกลางในการรวบรวมผลการด�าเนนการแลวแจงตอส�านกเลขาธการคณะรฐมนตรใหทราบตอไป

ขอมลจาก http://breakingnews.nationtv.tv/home/read.php?newsid=761995

103

ความมงมนของบคคลกรระดบนโยบายตอพนธกรณทส�าคญของประเทศไทยตออนสญญาตอตานการทรมานกคอการทกระทรวงยตธรรม ไดรเรมใหมการรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย พ.ศ. .... ทมการน�าหลกการดานสทธมนษยชนสากลตามพนธกรณทประเทศไทยพงน�ามาแกไขกฎหมายในประเทศใหสอดคลอง โดยเฉพาะอยางยงการบญญตใหการละเมดสทธมนษยชนท รายแรงทงสองประการคอการทรมานและการบงคบใหสญหายเปนความผดทางอาญาและมบทลงโทษทเหมาะสมกบความรายแรงของการกระท�าความผด อยางไรกดยงมประเดนทางกฎหมายและทางปฏบตทตวแทนผเสยหายทงกรณทรมานและการบงคบใหสญหาย และองคกรสทธมนษยชนทท�างานใกลขดกบประเดนนยงมขอหวงกงวลและขอเสนอแนะตอกรมคมครองสทธและเสรภาพเพอเปนขอมลไปปรบปรงแกไขรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย พ.ศ. .... ใหสมบรณและสอดคลองกบสภาพปญหาทเกดขนในประเทศไทย

พฒนาการทดในทางนโยบายกลบสวนทางกบสงทเกดขนในพนทจงหวดชายแดนใต มเรองรองเรยนกวา 100 กรณสงถงคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตใหตรวจสอบวามการทรมานเกดขนหรอไมในพนทจงหวดชายแดนใตตงแตป 2552-2557 ส�าหรบศนยทนายความมสลมทมศนยรบเรองรองเรยนใน 4 จงหวดชายแดนใตกรบเรองรองเรยนกวา 300 กรณ บางสวนกไดจดสงตอคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตเพอขอใหตรวจสอบ

สถานำการณการทรมานำหลงรฐประหารป 2557

หลงเหตการณรฐประหารป 2557 เพยงสามวนคณะกรรมการตอตานการทรมาน ทมการประชมทบทวนรายงานดานการทรมานของประเทศไทย

104

หลงจากไดรบบนทกการสมภาษณผเสยหายจ�านวน 92 รายรวมไดจนถงป พ.ศ. 2556 ทงไดสอบถามขอเทจจรงจากทงภาคประชาสงคม ตวแทน คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต และคณะผแทนจากหนวยงานของรฐจากประเทศไทยกไดสรปสถานการณวามความเปนหวงสถานการณเรอง การทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมหลายประการในบรบท ทวประเทศ ส�าหรบในจงหวดชายแดนใต ไดระบวา

สถานการณในจงหวดชายแดนใต ยอหนา 11 คณะกรรมการมความหวงใยทขอกลาวหาจ�านวนมากวามการกระท�าทรมานและการปฏบตท โหดรายในพนททประกาศสถานการณฉกเฉนในจงหวดชายแดนภาคใต และตงขอสงเกตวามการคงสถานการณฉกเฉนเปนเวลานาน และมขอจ�ากดการใชสทธมนษยชนขนพนฐาน รฐภาคควรด�าเนนการใหแนใจวา สทธทบคคลจะไมไดรบการกระท�าทรมานเปนสทธสมบรณและไมสามารถท�าการยกเวนได และรฐพงด�าเนนการใหแนใจวา จะด�าเนนการบงคบใชกฎหมายอยางเขมงวดใหสอดคลองกบอนสญญา ขอ 2 วรรค 2 ซงก�าหนดวา ไมมพฤตการณพเศษใด ไมวาจะเปนภาวะสงคราม การขาดเสถยรภาพทางการเมองภายในประเทศ หรอสภาวะฉกเฉนสาธารณะอนใดทยกขนมาเปนขออางทมเหตผลส�าหรบการทรมานไดนอกจากนรฐควรประเมนความจ�าเปนในการมกฎหมายพเศษทมอย โดยตระหนกวา เงอนไขในการประกาศสถานการณฉกเฉนและการตรากฎหมายฉกเฉนควรเปนไปดวยความอยางเครงครดและตความอยางแคบและควรจะจ�ากดไวส�าหรบสถานการณกรณพเศษเทานน

105

กฎหมายพเศษ ยอหนา 12 ในขณะทคณะผแทนของรฐภาคไดอางถงเหตการณระเบดในภาคใต 2,889 เหตการณ และจ�านวนการบาดเจบลมตายของพลเรอนและบคลากรทหาร คณะกรรมการยงมความกงวลอยางมาก เกยวกบการจ�านวนขอกลาวหาเกยวกบการใชการทรมานและ การปฏบตทโหดรายเปนปกตวสย ทเกดขนอยางมาก ตอเนอง และสม�าเสมอ โดยเจาหนาทรกษาความปลอดภย และเจาหนาททหารในจงหวดชายแดนภาคใตเพอใหไดมาซงค�าสารภาพ สถานการณเชนนถกท�าใหเลวรายขนจากการใชกฎหมายพเศษสามฉบบ คอ พระราชบญญตกฎอยการศก พ.ศ. 2457 พระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 และพระราชบญญตรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 ซงใหอ�านาจฉกเฉนในวงกวางแกทหารและกองก�าลงรกษาความมนคง นอกการควบคมภายใตกระบวนการยตธรรม อกทงยงเปนการเสรมสรางบรรยากาศของการลอยนวลพนผดตอการละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรง คณะกรรมการมความกงวลอยางยง ดงน (ขอ2, 4, 12, 13 และ ขอ 15)

(ก) กฎหมายพเศษใหอ�านาจบรหารขยายการควบคมตวดวยอ�านาจฝายบรหารโดยปราศจากการควบคมจากฝายตลาการอยางเพยงพอ กอใหเกดการลดทอนการปองกนขนพนฐานส�าหรบผถกท�าใหเสยไปซงเสรภาพตาม กฎอยการศกมาตรา 15 และ พระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน มาตรา 12 ซงผตองสงสยสามารถ ถกควบคมตวไดนานถง 37 วน โดยไมมหมาย หรอก�ากบดแลจากกระบวนการยตธรรมกอนทจะถกน�าตวไปทศาล นอกจากนไมระบวาตองน�าตวผคมขงถกมาปรากฏตวตอศาลในการควบคมตวขนตอนใดๆ และมกไมมการเปดเผย ทตงของสถานทควบคมตวเสมอไป

106

(ข) มการกลาวอางวา มกไมมการเคารพสงปองกนการทรมานทมไวในกฎหมายและกฎระเบยบในทางปฏบต โดยเฉพาะอยางยงผถกคมขงมกจะไดรบการปฏเสธสทธทจะตดตอสมาชกครอบครวและใหสมาชกในครอบครวเยยมทนททสญเสยเสรภาพ และขาดการคมครองสทธทจ�าเปนบางอยาง เชน สทธทจะตดตอทนายความและไดรบการตรวจรางกายโดยแพทยทเปนอสระทนททสญเสยเสรภาพ ซงไมปรากฏในกฎหมาย หรอไมมการน�าหลกการนไปปฏบต

(ค) กฎหมายพเศษ โดยเฉพาะอยางยง กฎอยการศก มาตรา 7 และพระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน มาตรา 17 จ�ากดความรบผดของเจาหนาทผบงคบใชสถานการณฉกเฉน โดยใหความคมครองมใหเจาหนาทถกฟองรองในกรณการละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรง รวมทงการกระท�าทรมาน ซงเปนการละเมดบทบญญตของอนสญญา คณะกรรมการมความกงวลกรณผเสยชวตภายใตการควบคมตว เชน อหมาม ยะผา กาเซง และนายสไลมาน แนซา ซงแสดงใหเหนอปสรรคทจะผกระท�าผดเขาสกระบวนการยตธรรม รฐควรตรวจสอบอยางแขงขน โดยมชกชาและพงถอเปนเรองเรงดวน ทจะทบทวนกฎหมายฉกเฉนและแนวปฏบต ทมอย และพงยกเลกสงทไมสอดคลองกบพนธกรณภายใตอนสญญา โดยเฉพาะอยางยงการด�าเนนการเพอใหมนใจไดวา:

(ก) ผ ถกควบคมตวโดยไมมการตงขอกลาวหาภายใตกฎหมาย การรกษาความมนคง จะไดปรากฏตวตอหนาศาล (ข) ผถกคมขงภายใตการควบคมตวของเจาหนาทไดรบอนญาตใหตดตอกบสมาชกครอบครว ทนายความและแพทยทเปนอสระทนทหลงสญเสยเสรภาพ ทงในทางกฎหมายและในทางปฏบต และมการตรวจสอบหลกประกนสทธโดย เจาหนาทเหลานอยางมประสทธภาพ

107

(ง) ไมพงมผใดถกบงคบใหปากค�าปรกปร�าตนเองหรอผอน หรอจะสารภาพผด การสารภาพดงกลาวตองไมไดรบการยอมรบเปนหลกฐานในศาล ยกเวนกรณทใชปรกปร�าผถกกลาววากระท�าการถกทรมานหรอกระท�าการโหดราย เพอเปนหลกฐานวา มการสรางค�าสารภาพ หรอค�าใหการนนขน”

รายงานำสถานำการณการทรมานำป 2557-2558 กบการเจรจาคำรงใหม

นบเปนเวลา 12 ปเตมทประเทศไทยไดใชเวลากบการแกไขปญหาความไมสงบในชายแดนภาคใตมาดวยน�าพกน�าแรงและชวตของประชาชนในพนทและบคคลากรหลายฝายเพอน�าความสขสงบกลบคนสพนทจงหวดชายแดนภาคใต การเจรจาสนตภาพก�าลงจะเกดขนใหมโดยการน�าของฝายทหารทมอ�านาจเบดเสรจเดดขาดในการบรหารจดการประเทศในรอบใหมน เราอยากน�าเสนอยทธศาสตรใหมทพยายามเชอมโยงวาการทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมย�ายศกดศรความเปนมนษยทเกดขนมาตลอด 12 ปนนเปนอปสรรคส�าคญในการน�าพาไปสสนตภาพและตองการใหผรบผดชอบโดยตรงตอเรองการเจรจาแกไขโดยเรงดวน

ในเดอนมกราคม 2559 นจะมการน�าเสนอรายงานฉบบหนงจ�านวน 59 หนา ชอ รายงานสถานการณการทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมจะสงตรงถงพลโท อกษรา เกดผล หวหนาคณะพดคยสนตสขซงไดรบมอบหมายโดยตรงจากนายกรฐมนตรประยทธ จนทรโอชาใหรบผดชอบเพอขอใหตรวจสอบขอเทจจรงทไดรวบรวมมาจากการสมภาษณผเสยหายจากการทรมานจ�านวน 54 ราย พบวาเปนผเสยหายจากการทรมานระหวางการควบคมตวของเจาหนาทฝายความมนคงในปพ.ศ. 2558 จ�านวน 15 รายและในป 2557 จ�านวน 17 ราย และเหตการณระหวางป 2547-2556 จ�านวน 22 ราย

108

ผ รองเรยนทงหมดเปนชายชาวมลายมสลมนบถอศาสนาอสลาม สวนใหญอยในชวงอาย 19-38 ป จ�านวน 49 คน ชวงอาย 39-48 ป จ�านวน 5 คน จากผเสยหายรวม 54 คน การทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมเกดขนอยางเปนระบบตอเนอง และมรายงานวาเกดขนในสถานทเดม และ มวตถประสงคเพอใหไดมาซงขอมลหรอค�ารบสารภาพจากเหยอโดยเจาหนาทรฐทงต�ารวจและทหาร เหตการณการทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรม เกดขนทงในขนตอนการจบกม การเดนทางอยในการควบคมตวบนยานพาหนะ ระหวางการควบคมตวในคายยอยและในคายใหญทถกจดตงขนเปนศนย ซกถาม การทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมเกดขนอยางเปนระบบในระหวางการซกถามและการสอบสวน จากบนทกทไดรบมการกลาวอางวาเปนการกระท�าของเจาหนาททหาร 48 รายและเปนการกระท�าของเจาหนาทต�ารวจ 13 ราย ลกษณะการทรมานและการปฏบตอยางไรมนษยธรรมม รปแบบทงการท�าใหเกดการเจบปวดอยางแสนสาหสทางดานรางกายและจตใจในรปแบบตางๆ จากบนทกของผเสยหายจ�านวน 54 ราย อยางเชน

• การท�ารายรางกายดวยการทบต เตะ ตอย ตบหว ถบหลง บรเวณใบหนา หนาทอง ล�าตว ฯลฯ

• การเอาน�าสาดหวและตว โดยการใชน�าเยน • การบงคบใหถอดเสอผา อยในหองแอร• การท�าใหส�าลกน�า หรอบบคอ • การบดหรอขยตามรางกาย และอวยวะส�าคญบางจด เชน ศรษะ

อวยวะเพศ หนาอก • การท�าใหจมน�า จมน�า และการท�า Water Boarding• การใหอยในหองทมอณหภมต�าหรอรอน• การใชไม หรออปกรณอนในการต เฆยน • การท�าใหวง ออกก�าลงกายโดยเทาเปลา ตอนกลางวนจนไดรบบาด

109

เจบสาหส• การใชไฟฟาซอต • การบงคบใหดมหรอกน• การท�าใหบาดเจบทเขา• การใชเสยงดงรบกวน• การท�าใหขาดอากาศหายใจ เชนการบงคบจมหวในถงน�า การใชถง

ด�าคลอบศรษะ• การลวงละเมดทางเพศ เชนการดงหรอบบอวยวะเพศ• การเปลอยกาย • การกระท�ารนแรงกบอวยวะเพศ• การใชไฟฟาชอตทอวยวะเพศ• การบงคบใหท�าทาตางๆ เชน บงคบใหยน ใหนงในทาทไมสะดวก • การบงคบใหท�าทาทางตางๆ ขณะเปลอยกายเปนเวลานาน เชน

ใหยนขาเดยว ใหลกนงจนกวาจะหมดแรง ใหยนกมหวลง

เรองรองเรยนเหลานไมใชเรองใหม และมลกษณะคลายคลงกบ เรองรองเรยนทไดจดสงใหคณะกรรมการตอตานการทรมานขององคการสหประชาชาตจ�านวน 92 กรณแลวเมอป พ.ศ. 2557 การสบคนและ การด�าเนนการทางกฎหมายทผานมามขอจ�ากดมากมายท�าใหการด�าเนนการไมสามารถระบถงผกระท�าความผดรายบคคลได เปนเหตใหไมมการด�าเนนการทางอาญาตอผกระท�าความผด เรองรองเรยนในชองทางปกต เชน คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต กไมน�าพาไปสการสบสวนสอบสวนทเพยงพอทจะระบตวผกระท�าความผดได อกทงไมมขอมลวามการสอบสวนภายในของทางหนวยงานหรอไมเพอเปนการคนหาความจรงตอขอรองเรยนทเกดขนตลอดระยะเวลา 12 ป ค�ากลาวทวาไมมเจาหนาทคนใดเลยถกลงโทษทงทางวนยและทางอาญาในขอหาเรองการทรมานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

110

ยงคงเปนค�ากลาวทไมมค�าปฏเสธ (เทาทตดตามคงมแตกรณอหมามยะผา กาเซงทมเจาหนาทจ�านวนหนงถกลงโทษทางวนย) ยงคงมแตเพยงค�าปฏเสธวา “เรองรองเรยนเหลานไมเปนจรงและไมมเรองเหลานเกดขนเลย” จาก ผบงคบบญชาทงระดบสงจนถงระดบปฏบต

การยนรายงานตอหนวยงานระดบสงทรบผดชอบโดยตรงเพอขอใหมการตรวจสอบและคนหาความจรงนนยงเปนความหวงของคนท�างานกลมน ทจะยตการทรมานและขอใหการเสยชวตของนายอบดลดายบ ดอเลาะ ในการควบคมตวในจงหวดชายแดนภาคใตเปนกรณสดทาย ถาการยตการทรมานเปนไปไดจรงทางปฏบต มค�าสงหามโดยตรงตอสาธารณะวาไมใชนโยบาย และมการสบสวนสอบสวนอยางเปนธรรมและเอาผดเอาโทษกบ ผกระท�าผดทเปนเพยงเจาหนาทสวนนอย นนเองเปนจดเรมตนของการเจรจาสนตภาพทแทจรงระหวางคขดแยงทแทจรงทงในหองซกถามและบนโตะเจรจาสนตภาพทเราอยากใหเกดขน

111

มลนำธผสานำวฒนำธรรม

เพอความเขาใจระหวางวฒนธรรมและสทธมนษยชนของประชาชน ทกกลมในไทย

เกยวกบมลนำธผสานำวฒนำธรรม

มลนธผสานวฒนธรรมเปนองคกรพฒนาเอกชนทไมแสวงหาก�าไร ท�างานดานความยตธรรมและการคมครอง สงเสรม และเฝาระวงดานสทธมนษยชนในไทย มลนธผสานวฒนธรรมกอตงขนเมอป พ.ศ. 2545 และ มบทบาทปกปองสทธของประชาชนทกกลม โดยไมแยกแยะดวยเหตผลดานเชอชาต สผว เพศ (เพศสภาพ) ภาษา ศาสนา ความเหนทางการเมองหรออนใด ความเปนมาดานชาตก�าเนดหรอสงคม ทรพยสน การเกดหรอสถานภาพอนใด มลนธผสานวฒนธรรมมหลกปรชญาและกจกรรมในการสงเสรมหลกสทธมนษยชนเพอใหเกดการปฏรปกระบวนการยตธรรมอยางยงยนตลอด ทวสงคม ตงแตบนสลาง และลางสบน ใหความส�าคญเปนการเฉพาะกบกลมชายขอบ เชน ชนกลมนอยดานชาตพนธ คนไรรฐ คนงานขามชาต และผเสยหาย จากความขดแยงในไทย

112

มลนธผสานวฒนธรรมปฏบตงานตามหลกการทเนนความเขาใจระหวางวฒนธรรมและดานสทธมนษยชน รวมทงการสรางความเขมแขงและสงเสรมการมสวนรวม

วสยทศนำ

มลนธผสานวฒนธรรมมภาพฝนวาประชาชนทกกลมสามารถเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม และไดรบการคมครองสทธและอยรวมในสงคมประชาธปไตยทมความเปนธรรมและมพนฐานความเขาใจทประสานกนระหวางวฒนธรรมกบสทธมนษยชน

พนำธกจ

มลนธผสานวฒนธรรมมพนธกจในการก�าจดการเลอกปฏบตในระบบยตธรรมไทย และประกนใหประชาชนทกกลมในไทยเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม เราตองการบรรลพนธกจเหลานดวยการสงเสรม คมครองและเฝาระวงสถานการณสทธมนษยชน ประชาธปไตย และหลกนตธรรม ความเขาใจระหวางวฒนธรรมและดานสทธมนษยชน การสรางความเขมแขงและสงเสรมการมสวนรวมเปนหวใจในการท�างานของเรา

ประเดนำการท�งานำ

แมวาตามหลกการประชาชนทวประเทศไทยควรไดรบการปฏบตและคมครองอยางเทาเทยม แตในความจรงไมไดเปนเชนนน โดยเฉพาะอยางยงกลมชายขอบซงถอวาไมไดเปนสวนหนงของกลมชาตพนธหลก ทงนเพราะความแตกตางของพวกเขาในดานสถานภาพทางกฎหมาย ศาสนา วฒนธรรม และ/หรออตลกษณ เปนเหตใหพวกเขามกตองเผชญการเลอกปฏบต และประสบปญหาในการใชสทธของตน ประชาชนจงมเสรภาพจ�ากด และมกเกด

113

เหตการณทควบคมจ�ากดสทธมนษยชนหรอมการละเมดสทธมนษยชน และเปนเหตใหเกดความรนแรงขนโดยเฉพาะในพนทชายขอบ บคคลและหนวยงานตางๆ พยายามท�างานเพอแกไขสถานการณน และมลนธผสานวฒนธรรมมเปาหมายสนบสนนการด�าเนนงานเชนนน โดยเนนการสงเสรม คมครองและเฝาระวงสถานการณสทธมนษยชน ประชาธปไตย และหลกนตธรรม

คำณคำา

ความเขาใจขามวฒนธรรม

ความอดกลนและความเคารพตอกนเปนพนฐานของสงคมทสงบสข ความเขาใจรวมกนระหวางผคน วฒนธรรม และระหวางรฐกบประชาชน เปนปจจยสงเสรมความอดกลนและความเคารพตอกน

การสรางคำวามเขมแขงและการใหคำวามร

เราพยายามสงเสรมศกยภาพของผทเกยวของดวยการจดอบรมเพอเผยแพรทกษะ ความร และประสบการณทชวยใหเกดความมนใจ ศกดศรและการพงตนเองได เราสรางความเขมแขงใหกลมชายขอบใหสามารถใชโอกาสทมและมความเขมแขงดานสงคมยงขน ท�าใหการด�าเนนงานของเรามความยงยนมากขน และท�าใหภาคประชาสงคมเขมแขงยงขน

การมสวนำรวม

สทธมนษยชนเปนขอกงวล และบคคลทกคนสามารถด�าเนนงาน เพอสงเสรมสทธมนษยชนไดในทางใดทางหนง ในการแกปญหาสทธมนษยชน ทกฝายทไดรบผลกระทบตองมสทธมเสยง ดวยเหตดงกลาว ทกคนจงม สวนรวมในการท�างานกบเรา

114

กจกรรมหลก

การฟองคดเชงยทธศาสตรและการใหความชวยเหลอดานกฎหมาย

• การตดตามกระบวนการยตธรรมและการเขาถงกระบวนการยตธรรมของกลมชายขอบ

• การใหความชวยเหลอดานกฎหมายโดยตรงกบผ เสยหายจาก การละเมดสทธมนษยชนโดยผานการฟองคดเชงยทธศาสตร

• การฟองคดเชงยทธศาสตรในคดท เกยวกบสทธทจะมชวต การทรมาน การสญหายของบคคล การควบคมตวโดยพลการ ประเดนเรองทดนและสทธชมชน สทธแรงงาน สทธในการชมนม และการละเมดสทธมนษยชนทเปนผลจากการด�าเนนงานของรฐภายใตกฎหมายพเศษ

การเสรมสรางศกยภาพ

• การสงเสรมและใหความรตอประชาชนกลมเปาหมายเกยวกบสทธของตนเอง และการใชสทธเหลานน และการปกปองมาตรฐานดานสทธมนษยชน

• การสรางเครอขายและอบรมผพทกษสทธมนษยชนและนกกฎหมาย เพอใหชวยแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนและสงเสรมใหมการแลกเปลยนระหวางผปฏบตงานดานสทธมนษยชน

งานำวจยและรณรงคำ

• การสรางจตส�านกเกยวกบประเดนดานวฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง และการสงเสรมหลกนตธรรมและสทธมนษยชน

115

• การสรางจตส�านกตอสาธารณะและจตส�านกทางการเมอง โดยมการรณรงคตอตานการทรมาน การท�าวจยและการจดสมมนาเกยวกบการน�ากฎหมายความมนคงไปปฏบต

เคำรอขาย

เครอขายของเราครอบคลมผท�างานระดบรากหญาไปจนถงองคกรระหวางประเทศ ชวยใหเราสามารถเขาถงผตองการการคมครองโดยตรง และสามารถเปนปากเสยงแสดงความตองการของพวกเขาทงในเวทระดบชาตและระหวางชาต เราท�างานอยางใกลชดกบหนวยงานในทองถน อยางเชน มลนธศนยทนายความมสลม ภาคส�าคญระดบประเทศและระหวางประเทศ อยางเชน คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต (กสม.) คณะกรรมการ นกนตศาสตรสากล (International Commission of Jurists - ICJ) คณะกรรมาธการสทธมนษยชนแหงเอเชย (Asian Human Rights Commission - AHRC), สภาทนายความแหงประเทศไทย และมลนธ อาสาสมครเพอสงคม (มอส.)

ส�านกงาน มลนธผสานวฒนธรรม111 ซอยสทธชน ถ.สทธสารวนจฉย สามเสนนอก หวยขวาง

กรงเทพฯ 10310 โทรศพท +66 2 693 4939 Email:[email protected]

116

กลมดวยใจ

1/3 หม 3 ต�าบลสะบายอย อ�าเภอสะบายอย จงหวดสงขลา 90210 Email: [email protected] และ [email protected] หมายเลขตดตอ +66818098609

วตถประสงคำขององคำกร

1. เพอปกปองและคมครองประชาชนจากการละเมดสทธมนษยชน

2. เพอใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมกบผทไดรบผลกระทบจากสถานการณความขดแยง

3. เพอสรางความเขาใจระหวางกลมคนในสงคมในการสรางสนตภาพทยงยน

แนำวทางการด�เนำนำการ

กลมดวยใจด�าเนนกจกรรมตางๆ โดยค�านงถง ศาสนา อตลกษณ วฒนธรรม ของพนทเปนสงส�าคญ และเคารพในความหลากหลายดานวฒนธรรมและความคดเหนโดยยดหลกสทธมนษยชนและสนตวธ

117

กลมเปาหมาย

เดก และประชาชนทเผชญกบความยากล�าบากในสถานการณความไมสงบ

รายชอเจาหนำาท

นางสาวอญชนา หมมหนะ หวหนากลมดวยใจ

นางสาวซไบดา เดง เจาหนาการเงน

นางสาว ยามละ ดอมอลอ เลขานการและประสานงาน

119

บทบาทการท�งานำ 2015- 2017

1. รบเรองรองเรยนกรณละเมดสทธมนษยชนในพนทและประสานงานเพอใหการชวยเหลอครอบครวไดรบผลกระทบตอหนวยรฐและองคกรเอกชนทเกยวของ

2. ลงพนทเกบรวบรวมขอมลขอเทจกรณ ถกซอมทรมาน ถกยง ถกวสามญ และสญหายทเกยวของกบกอความไมสงบในพนท

3. ลงพนทเยยวยาสภาพจตใจครอบครวผไดรบผลกระทบจากกฎหมายพเศษ

4. สรางเครอขายและสรางอาสาสมครเพอจดตงศนยรองเรยนในพนท

5. จดหองเรยนรเกยวกบกฎหมาสทธมนษยชนและกฎหมายสทธมนษยธรรมระหวางประเทศเพอชมชนทตองการ

6. เปดพนกลางทใหประชาชนกบรเรองราวเกยวกบสนตภาพและสนตสขทยนยน

7. จดท�ารายงานหรอคมอการท�างาน

รายชอเจาหนำาท HAP

1. นายอสมาแอ เตะ ต�าแหนงประธาน

2. นายมฮ�ามดฮาฟส เจะแว ต�าแหนงรองประธานและฝายวชาการ

3. นางสาวนรฮายาต สาเมาะ ต�าแหนงเลขานการและฝายขอมล

4. นายมะเฟาซ เดงมง ต�าแหนงการเงน

5. นายซอบร กาซอ ต�าแหนงผชวยการเงน

120

6. นายอบรอเฮง กาเจ ต�าแหนงดแลอปกรณ

7. นายอมเราะ ดอคอ ต�าแหนงฝายสอมวลชน

8. นายอบดลตอเลบ โตะขน ต�าแหนงฝายบคคล

9. นายซอลาฮดดน กาเตบ ต�าแหนงกจกรรม

10. นายรซามน สาเมาะ ต�าแหนงดแลเครอขาย HAP

11. นายดาโอะ ฮาเกาะ ต�าแหนงผชวยดแลเครอขาย HAP

สารบาญ · 2016-02-10 · สารบาญ 1. บทนำ 15 2. คำ...

Documents

Transcript of สารบาญ · 2016-02-10 · สารบาญ 1. บทนำ 15 2. คำ...