บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย...

26
บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การศึกษาครั ้งนี ้เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต่อองค์การ กับประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงานบริษัท ปตท. จากัด (มหาชน) ดังนั ้นจึงทาการศึกษา รวบรวมแนวคิด ทฤษฎี และงานศึกษาที่เกี่ยวข้อง มาสรุปเป็นหัวข้อ ดังต่อไปนี 2.1 แนวคิด ทฤษฎีหลัก ที่นามาใช้ในการศึกษา 2.1.1 แนวคิด ทฤษฎี พฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต่อองค์การของออร์แกน (Organ) 2.1.2 แนวคิด ทฤษฎี ประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของ อีเมอร์สัน (Emerson) 2.2 แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้อง 2.2.1 แนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต่อองค์กร 2.2.2 แนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของพนักงาน 2.3 งานศึกษาที่เกี่ยวข้อง 2.1 แนวคิด ทฤษฎี ที่นามาใช้ในการศึกษา 2.1.1 แนวคิด ทฤษฎีหลัก พฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต ่อองค์การของออร์แกน (Organ) แนวคิดของออร์แกน (Organ) หรือ Dennis W.Organ ศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยอินเดียน่า (Indiana University) ประเทศสหรัฐอเมริกา ผู้เป็นเจ้าของทฤษฎีพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีของ องค์การ (Organ, 1987 : 8-13) พฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต่อองค์กร (Organizational Citizenship Behavior หรือ OCB) คือ พฤติกรรมที่เกิดขึ ้นจากตัวบุคคลเองที่อยู่นอกเหนือจากบทบาทที่องค์กรได้มีการกาหนดไว้ และเป็น พฤติกรรมที่มีความจาเป็นต่อการพัฒนาประสิทธิผลขององค์กร โดยได้จาแนกพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีต่อองค์กรไว้ 5 ด้าน ดังนี 1. พฤติกรรมการให้ความช่วยเหลือ (Altruism) เป็นการแสดงความช่วยเหลือ ซึ ่งได้แกการให้ ความช่วยเหลือเพื่อนร ่วมงานเมื่อเกิดปัญหาในการปฏิบัติงาน โดยมักจะมีลักษณะในการช่วยเหลือผู้อื่น

Transcript of บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย...

Page 1: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

บทท2 แนวคด ทฤษฎ และ งานวจยทเกยวของ

การศกษาครงนเปนการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ

กบประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ดงนนจงท าการศกษารวบรวมแนวคด ทฤษฎ และงานศกษาทเกยวของ มาสรปเปนหวขอ ดงตอไปน

2.1 แนวคด ทฤษฎหลก ทน ามาใชในการศกษา 2.1.1 แนวคด ทฤษฎ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการของออรแกน

(Organ) 2.1.2 แนวคด ทฤษฎ ประสทธภาพการปฏบตงานของ อเมอรสน (Emerson) 2.2 แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของ

2.2.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร 2.2.2 แนวคด ทฤษฎเกยวกบประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงาน

2.3 งานศกษาทเกยวของ 2.1 แนวคด ทฤษฎ ทน ามาใชในการศกษา

2.1.1 แนวคด ทฤษฎหลก พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการของออรแกน (Organ) แนวคดของออรแกน (Organ) หรอ Dennis W.Organ ศาสตราจารยจากมหาวทยาลยอนเดยนา

(Indiana University) ประเทศสหรฐอเมรกา ผเปนเจาของทฤษฎพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1987 : 8-13)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร (Organizational Citizenship Behavior หรอ OCB) คอ พฤตกรรมทเกดขนจากตวบคคลเองทอยนอกเหนอจากบทบาททองคกรไดมการก าหนดไว และเปนพฤตกรรมทมความจ าเปนตอการพฒนาประสทธผลขององคกร

โดยไดจ าแนกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรไว 5 ดาน ดงน 1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) เปนการแสดงความชวยเหลอ ซงไดแก การให

ความชวยเหลอเพอนรวมงานเมอเกดปญหาในการปฏบตงาน โดยมกจะมลกษณะในการชวยเหลอผอน

Page 2: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ในเรองทมความเกยวของกบงาน หรออาจเปนปญหาทเกยวของกบองคกร รวมถงลกคาขององคกร ทงนจะอทศตนและคอยใหความชวยเหลอตอผรวมงาน รวมถงใหความชวยเหลอทกๆ ดานทเปนประโยชนตอองคกร

2. พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) เปนพฤตกรรมการค านงถงผอนเพอปกปองการกอใหเกดปญหา เนองจากการปฏบตงานภายในองคกรนนอาจกอใหเกดปญหาอนเปนผลมาจากการกระท าของบคคลหนงซงอาจมผลตออกบคคลหนง ดงนนการค านงถงผอนในการชวยคด และหาทางออก รวมถงปองกน และแกไขปญหาทอาจเกดขนถอเปนสวนหนงของพฤตกรรมการค านงผอน โดยมพฤตกรรมในการใสใจและตระหนกถงผรวมงานคนอนอยสม าเสมอเกยวกบผลการกระท าของตนเอง โดยพจารณาจากมมมองในการเอาใจเขามาใสใจเรา

3. พฤตกรรมความอดทนอดกลน (Sportsmanship) เปนความอดทนของบคคลทมตอความคบของใจทเขามารบกวน หรอความเครยด ตลอดจนสามารถทนตอความรสกกดดนตางๆ ดวยความเตมใจ ทงนอาจเปนเพราะไมตองการเพมภาระใหกบผบรหาร หรอหวหนางาน รวมถงไมตองการใหเกดความขดแยงใดๆ เกดขนภายในองคกร

4. พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) เปนพฤตกรรมทแสดงถงความรบผดชอบ และมสวนรวมในการด าเนนงานตางๆ ขององคกร โดยมใชแคการแสดงความคดเหน แตรวมถงการประพฤตปฏบตในสวนอนๆ เชน การมสวนรวม แสดงความคดเหนอยางเหมาะสม ตลอดจนการใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอองคกร ทงยงเปนพฤตกรรมของบคคลทรวมแสดงความรบผดชอบตอกจกรรมทตนไดเขาไปมสวนรวม หรอด าเนนการตางๆ ดวย

5. พฤตกรรมความส านกในหนาท (Conscientiousness) เปนพฤตกรรมทบคคลไดปฏบตตามระเบยบและสนองตอบนโยบายขององคกรไดอยางเครงครดเกนกวาความคาดหมายทเกดขนจากบทบาทหนาททองคกรไดมการก าหนดไวในระดบต าสด เชน มความตรงตอเวลา ไมใชเวลาในการปฏบตงานไปกบเรองสวนตว เปนบคคลทมจตส านกในหนาท และปฏบตตามกฏระเบยบ โดยปฏบตงานสนองตอบตอนโยบายขององคกรไดเปนอยางด รวมถงไมพยายามหลกเลยงการปฏบตงาน

2.1.2 แนวคด ทฤษฎ ประสทธภาพการปฏบตงานของ อเมอรสน (Emerson) แนวคดของ อเมอรสน (Harrington Emerson) (1913) : เอกวนต พรหมรกษา (2555) ไดน า

แนวคดของ Emerson มาเสนอไวภายใตหวขอทฤษฎองคการและการจดการเชงกลยทธชนสง ไวดงน

Page 3: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

การน าเอาวธการจดการแบบวทยาศาสตรมาบรหารงานคอ การบรหารตามหลกวทยาศาสตรนน จะตองมการคนพบ และทดลองเปนอยางดวา วธการนน ไดผลจรง เมอประเมนผล สามารถบอกไดวา อะไรเกดขน เกดขนไดอยางไร เมอไหร จงน าเอาขอมลเหลานน มาก าหนดเปนหลกการบรหาร ใชเพอปรบปรงการจดการกบประสทธภาพของคน โครงสราง และเปาหมายขององคกร เพอผลตอบแทนทสมเหตสมผล

โดยเนนการจดสรรทรพยากรและขจดความสญเปลาโดย ยอมรบการบรการจดการแบบวทยาศาสตร และใหความส าคญทโครงสรางและเปาหมายของ องคการ (organization’s structure and its goals) แสดงหลกประสทธภาพ 12 ประการ ซง สะทอนถงความสมพนธระหวางบคคลและการบรหารจดการทมระบบโดยมงทการทางานให เหมาะสมและงายขน ซงจะลดความสนเปลองในดานตาง ๆ ดงน

1. ก าหนดเปาหมายใหชดเจน (Clearly defined ideals) การท าความเขาใจและก าหนดแนวความคดในการท างานใหกระจาง

2. ใชหลกเหตผลทวไป พจารณาจากความนาจะเปนไปไดของงาน (Common sense) หมายถง การใชหลกสามญส านกในการพจารณาความนาจะเปนไปไดของงาน

3. ใหค าแนะน าทด ทถกตองสมบรณ (Competent counsel) การเปนผใหค าปรกษา ค าแนะน า ตองสมบรณและถกตอง

4. รกษาระเบยบวนยในการท างาน (Discipline) ตองมระเบยบวนยและรกษาระเบยบวนยในการท างาน

5. ปฏบตงานดวยความยตธรรม (Fair deal) ตองปฏบตงานดวยความโปรงใสยตธรรม ตรวจสอบได

6. มขอมลพรอมท างานทเชอถอได (Reliable information) ตองไดรบขอมลทเชอถอไดและมความพรอมในการท างาน

7. มการรายงานผลการด าเนนงานทกระยะ (Dispatching) ตองรายงานผลการด าเนนงานทกระยะและแจงใหทราบถงการด าเนนงานอยางทวถง เพอความสะดวกในการตรวจสอบผลการปฏบตงาน

8. มมาตรฐานงานเสรจตามเวลา (Standard and Schedule) ตองมมาตรฐานในการท างานเพองานทไดนนเสรจตรงตามเวลา

9. ผลงานไดมาตรฐาน (Standardized condition) ตองมผลงานทไดมาตรฐาน

Page 4: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

10. ด าเนนงานถอเปนมาตรฐานได (Standardized operation) มวธการทใชด าเนนงานทสามารถยดเปนมาตรฐานได

11. มาตรฐานทก าหนดสามารถปฏบตได (Standardized directing) การก าหนดมาตรฐานทสามารถเปนเครองมอ ในการฝกสอนงานได

12. ใหบ าเหนจรางวล แกผปฏบตงานด (Efficiency reward การใหรางวลตอบแทนกบผทมผลการปฏบตงานทด เพอเปนขวญและก าลงใจใหปฏบตงานทดตอไป 2.2 แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของ

2.2.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ในการศกษาเรองพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรไดมผศกษา รวมถงมผศกษาหลาย

ทานไดใหค านยามของค าวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรไวหลากหลายแงมม โดยความหมายดงกลาวสามารถอธบายไดดงตอไปน

Katz and Kahn (1978) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรวาเปนพฤตกรรมทไมเปนทางการในการแสดงความรวมมอ หรอใหความชวยเหลอ รวมถงแสดงความเปนมตร ซงอาจปรากฏอยในการปฏบตงานในสถานทตางๆ แตอาจไมเปนทสงเกตหรอถกระบไวในหนาทของบคคลทจะตองปฏบต เพยงแตพฤตกรรมเหลานเปนสงทมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงานภายในองคกร หากขาดซงพฤตกรรมเหลานแลว ระบบการด าเนนงานตางๆ ภายในองคกรกจะไมสามารถด าเนนการตอไปได

War (1996 : 170) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมทเกดจากการตดสนใจท าตามสถานการณโดยเปนอสระจากองคการ เชน การท าสงทชอบใหกบเพอนรวมงานซงเปนพฤตกรรมทนอกเหนอจากงานในหนาท พฤตกรรมเหลานนาจะไดรบการแสดงออกจากพนกงานทรบรวาการจางงานเปนไปอยางเทาเทยม

Spector (1996 : 257) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากงานในหนาท และเปนพฤตกรรมทมประโยชนตอองคการ เชน การท างานตรงเวลา การชวยเหลอคนอนๆ การอาสาสมครท างานโดยไมไดรบการขอรอง ใหค าแนะน าเพอปรบปรงสภาพการท างาน ไมใชเวลาในทท างานไปกบเรองสวนตว

Page 5: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

Newstrom และ Davis (1997 : 265) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของบคคลทปฏบตโดยสมครใจในแตละสถานการณ ซงการ ปฏบตดงกลาวจะชวยสนบสนนใหเกดความส าเรจในองคการ

Greenberg และ Baron (1997 : 370) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง การปฏบตของสมาชกในองคการทนอกเหนอจากความตองการในงานทเปนทางการของพวกเขาหรอเปนการปฏบตทนอกเหนอจากงานในหนาท

Luthans (1998 : 148) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมการท างานของพนกงานทมสวนรวมกบองคการเกนกวาบทบาทหนาทในการท างานผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธกบผลการปฎบตงาน และความมประสทธภาพขององคการ

George และ Jones (1999 : 93) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการหมายถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากงานในหนาท ซงองคการไมไดก าหนดไววาเปนหนาททตองปฏบตแตพนกงานเตมใจปฏบตเพอองคการ เปนพฤตกรรมทจ าเปนตอการอยรอด และประสทธภาพขององคการ เชน การชวยเหลอเพอนรวมงาน การปองกนขโมยในองคการ การปองกนไฟไหมการใหค าแนะน าทางบวกเพอพฒนาทกษะความสามารถ

Maschane และ Gilnow (2000 : 207) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทนอกเหนอจากงานในหนาทประจ า เชน หลกเลยงความขดแยงทไมกอใหเกดประโยชน การชวยเหลอเพอนรวมงาน มความอดทนตอการบบบงคบ การเขารวมกจกรรมขององคการและท างานนอกเหนอจากบทบาทหนาทปกตของตน

Dubin (2000 : 352) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถงพฤตกรรมการท างานดวยความเตมใจของพนกงาน แมปราศจากค าสญญาวาจะใหรางวล ซงจะสงผลดตอองคการ ผลจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ ท าให หนวยงานในองคการมประสทธภาพมากขน สงเสรมปรมาณและคณภาพของผลผลตใหสงขน

Moorhead และ Griffin (2001 : 108) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของบคคลในการสราง สนบสนน สงเสรมใหเกดผลทางบวกตอองคการ

Greenberg (2002 : 128) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการหมาย ถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากพฤตกรรมทเปนทางการในการท างาน และเปนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธทางสงคม ความรวมมอภายในองคการ

Page 6: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

จากความหมายดงกลาว ผศกษาสรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมการใหความรวมมอในดานตางๆ ทพนกงานมใหแกองคการนอกเหนอจากบทบาททองคการคาดหวงไว และเปนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธทางสงคม ความรวมมอภายในองคการ พฤตกรรมเหลานนชวยสนบสนนองคการ สงคม และสภาพแวดลอมทางจตวทยาในทท างาน สนบสนนใหเกดความส าเรจในองคการซงพฤตกรรมเหลานนพนกงานเตมใจปฏบตเพอองคการ โดยองคการไมไดรองขอและไมไดบงคบใหท า รวมทงไมเกยวของกบระบบการใหรางวลทองคการก าหนดไวอยางเปนทางการ Munchinsky (1996 : 280-281) กลาวโดยสรปวาในการศกษาเกยวกบองคการมการคนพบสงทนาสนใจเกยวกบพนกงานอยางหนง นนคอ พนกงานบางคนไดแสดงถงประสทธผลและความผาสกทไดรบจากองคการ โดยการปฏบตหนาทใหเหนอความคาดหมายทองคการไดอธบายไวในตวงาน ปรากฏการณทเกดขนนนเรยกวา “Organizational Citizenship Behavior” หรอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงหมายถง “พฤตกรรมตามความตองการของสงคมภายในองคการ” (Prosocial Organizational Behavior) และ ”พฤตกรรมนอกเหนอบทบาท” (Extra Role Behavior)

ดงนนจากความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทไดกลาวมาอาจน ามาสรปใหเหมาะสมกบการศกษาครงนไดวา คอ พฤตกรรมของบคลากรทเปนพนกงานบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ทไดปฏบตดวยความเตมใจ และเปนพฤตกรรมทเกดขนจากการตดสนใจของสมาชกทเปนบคลากรในบรษทเองไมไดเกยวของกบการใหรางวล หรอการลงโทษโดยตรงจากบรษทแตอยางใด และเปนพฤตกรรมทอยนอกเหนอการก าหนดของบรษท แตเปนพฤตกรรมเชงบวกทเปนประโยชนตอองคกร

ประเภทของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ Williams และ Anderson (1991 อางถงใน James และคณะ, 2002 : 93-108) ไดแบงแนวคด

เกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกเปน 2 รปแบบ คอ 1. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสบคคล (Organizational Citizenship

Behavior Directed Toward Individuals-OCB-I) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนเฉพาะหนาตอบคคล เชนการชวยเหลอผอนในเรองทเกยวกบงานหรอปญหาในงานเปนตน

2. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสองคการ (Organizational -Citizenship Behavior Directed Toward Organization-OCB-O) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการโดยทวไป

Page 7: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ในการศกษาเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทผานมาพบวาม 2 แนวความคดหลกๆ ทเกยวของดงน

แนวคดแรก เปนแนวความคดทแยกโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรออกจากการปฏบตงานตามหนาท (Burn and Collins, 1998; Schnake, Cochran and Dumler, 1995; Becker and Randall, 1994; Organ 1988 อางถงใน วรณธ ธรรมนารถสกล, 2547:35) โดยมขอมลทไดมาจากการขยายความของพฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษ (Katz, 1964) และนยามความหมายของพฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษ (Bateman and Organ, 1982 อางถงใน วรณธ ธรรมนารถสกล, 2547:35) เปนพฤตกรรมทมบทบาทพเศษของบคคลเพยงอยางเดยว โดยนกวชาการกลมนไดมองวา การแสดงพฤตกรรมนอกเหนอจากพฤตกรรมทถกก าหนดไวโดยบทบาทหนาทแลวเปนผลใหมประสทธผลในการปฏบตงานทสงขน หรอเปนพฤตกรรมทสงเสรมหรอสนบสนนการปฏบตงานของผรวมงาน แลวท าใหองคกรมประสทธผลทสงขนแลวนน ถอวาเปนพฤตกรรมตามบทบาทพเศษซงการทบคคลหรอสมาชกไมแสดงพฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษนนจะไมมผลตอการถกลงโทษภายใตระบบการลงโทษขององคกร

แนวคดทสอง เปนแนวความคดทมพนฐานมาจากการศกษาจากทฤษฎในเชงปรชญา (Philosophy) รฐศาสตร (Political Science) และประวตศาสตรทางสงคม (Social History) ซงไดมการพจารณาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรใน 3 ลกษณะ คอ

1) พฤตกรรมทปฏบตตามบทบาทของบคลากรทปฏบตงานตามหนาท (In-Role Job Performance Behavior)

2) พฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษตามหนาท (Functional Extra-Role Behavior) 3) พฤตกรรมดานการปกครอง (Political Behavior) ซงเหลานไดรวบรวมมาจากหลากหลายแนวความคด (Tomson and Werner, 1997; Van Dyne,

Gramham and Dienesch, 1994; Gramham, 1991 อางถงใน วรณธ ธรรมนารถสกล, 2547:35) โดยนกวชาการกลมนไดมองวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมความเกยวของกบลกษณะในการปฏบตงานตามบทบาทหนาทของตนเอง ดงนนการปฏบตงานตามค าสงทแมจะไมใชการปฏบตงานตามหนาท แตเปนพฤตกรรมทเกดขนเองโดยอสระ และไมสามารถตดขาดการแสดงพฤตกรรมตามบทบาทหนาทไดอยางชดเจนแลว ถงแมพฤตกรรมเหลานนจะไมมบทบาททไดถกก าหนดขนมากตาม แตเหลานน ถอวาเปนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทยงมสวนประกอบของการปฏบตงานตามหนาทเขามาเกยวของ และถอเปนพฤตกรรมทกระท าแลวสงเสรมการปฏบตงาน สงผลใหบรรยากาศใน

Page 8: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

การปฏบตงานเปนไปในทางบวก เกดความสามคค แตอยภายใตระบบการปกครองในองคกร เหลานนถอวาเปนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

ซง Katz (1964) ไดน าเสนอแนวคดเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรวา โดยทวไปองคกรจะประเมนผลการปฏบตงานจากพฤตกรรมการปฏบตงานของบคคลทเกดขนจากความรบผดชอบ และหนาทในการปฏบตงาน แตบทบาทการปฏบตงานยงครอบคลมพฤตกรรมทมความหลากหลาย ซงรวมถงพฤตกรรมทไมมความเกยวของโดยตรงกบภาระงานแตมความเกยวของทางออมกบงานของบคคล ซงจากแนวคดเรองพฤตกรรมการปฏบตงานตามหนาทความรบผดชอบ และพฤตกรรมทไมเกยวของกบงานในหนาททจะตองปฏบต Katz (1964) จงไดแบงพฤตกรรมการปฏบตงานของพนกงานในองคกรออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

1. พฤตกรรมตามบทบาทหนาท (In-Role behavior) เปนพฤตกรรมทองคกรไดมการก าหนดหนาทความรบผดชอบตอบคลากรอยางชดเจน และอยภายใตเงอนไขของการใหรางวล ซงเปนพฤตกรรมทองคกรใชในการประเมนผลการปฏบตงาน

2. พฤตกรรมบทบาทพเศษ (Extra-Role Behavior) เปนพฤตกรรมทบคลากรไดปฏบตโดยทองคกรไมไดมการก าหนดไวอยางเปนทางการ และเปนพฤตกรรมทไมไดระบไวในการบรรยายเกยวกบคณลกษณะของงาน ซงเปนพฤตกรรมทมประโยชนตอองคกร สงคมในองคกรใหการยอมรบและใหคณคา

ซงจากแนวความคดของ Katz (1964) ทไดกลาวมาจะเหนไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรเกดขนจากการแสดงพฤตกรรมทอาจไมมความเกยวของโดยตรงกบภาระงาน และอาจมผลตองานทบคคลผนนไดปฏบต ซงอาจไมมการลงโทษ หรอใหรางวลภายใตเงอนไขขององคกรใดๆ เลย แตเหลานนกอาจเปนประโยชนตอการเพมประสทธภาพ และประสทธผลใหกบองคกร

นอกจากนแลวยงมผ ทไดกลาวถงประสทธภาพขององคกร โดยใหความคดเหนวาประสทธภาพทเกดขนนอกจากจะขนอยกบพฤตกรรมตามบทบาทหนาททไดมการก าหนดไวใหกบบคลากรไดปฏบตแลว ความเตมใจของบคลากรในการปฏบตงานตามพฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษยงสงผลตอประสทธภาพในการด าเนนงานขององคกรอกดวย ซงตอมา Organ (1991) จงไดท าการศกษาพฤตกรรมทเปนบทบาทพเศษ และก าหนดขนเปน “พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร” (Organizational Citizenship Behavior : OCB) ตอมา Organ, Podsakoff & MacKenzie (2006 : 43) จงไดใหความเหนวาโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรเปนสวนหนงทอยในบรบท

Page 9: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ของทฤษฎองคกร และเปนสวนหนงของการพฒนาองคกรอยางย งยน (Motowidlo & Others, 1994 : 475-479)

ผลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร การศกษาถงผลลพธของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของนกวชาการทผานมาไดถก

แบงออกเปน 2 ดาน คอ 1. ผลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทมผลตอบคคล จากผลการศกษาศกษาเปน

จ านวนมากพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมความสมพนธทางบวกตอความพงพอใจในการท างาน (Organ, 1988 : 755-802) สงผลใหเกดความเตมใจในการใหความรวมมอกบระบบตางๆ ขององคกร ซงดานของผลการปฏบตงานพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรชวยเสรมสรางประสทธภาพ และประสทธผลในการปฏบตงาน (Podsakoff & MacKenzie, 1994) ทงนยงพบผลการศกษาศกษาของประเทศไทย (ประไพพร สงหเดช, 2539: 89) ไดท าการศกษาพบวา พนกงานทมคณภาพชวตในการท างานอยในระดบสงมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในระดบทดกวาพนกงานทมคณภาพชวตอยในระดบต า ทงนบคลากรทไดรบการยอมรบอยางเปนทางการมกเปนทชอบพอของหวหนางาน และเพอนรวมงาน ซงจะไดรบการประเมนผลทสงกวาบคลากรผอน (Greenberg & Baron, 2000 : 374) ดงนนหากบคลากรไดรบปจจยทเออตอการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร อนไดแก สมพนธภาพทดจากหวหนางาน หรอการไดรบรถงความยตธรรมในเชงกระบวนการ และการไดรบรถงความยตธรรมในเชงผลตอบแทน ซงตวแปรทง 3 ตวแปรสงอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ทงยงเกดผลการปฏบตงานทดตอบคคลซงมความสอดคลองกบงานศกษาในอดตทผานมา (สฎาย ธระวณชกล, 2551)

ดงนนจงสรปไดวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมผลตอบคคล ท าใหบคคลเกดการรบรถงความยตธรรม และสมพนธภาพทเกดขน อนเปนผลใหมแนวโนมในการแสดงพฤตกรรมของการเปนสมาชกทดตอองคกร โดยแนวความคดเหลานไดสอดคลองกบการศกษาทางดานพฤตกรรมองคกรของสหรฐทกลาววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมสวนชวยพฒนาศกยภาพทางดานทรพยากรมนษยทส าคญใหกบองคกรไดเปนอยางด (Organization Behavior Division, 2003)

2. ผลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทมผลตอประสทธผลองคกร (Organizational Performance and Success) โดย Organ และ Podsakoff & MacKenzie (1994 : 263-264) ไดสรปวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมอทธพลทางตรงในการสงเสรมประสทธผลขององคกร ทงนเนองจาก

Page 10: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

1) สงเสรมใหบคลากรสามารถปฏบตงานไดหลายบทบาท 2) ชวยเสรมสรางผลตภาพทางดานการบรหารจดการ 3) มทรพยากรบคคลทเพมขนอยางไมจ ากดโดยมเปาหมายไปในการมงสรางผลงาน 4) มการชวยเหลอเกอกลกนในการปฏบตงานของผรวมงานทงภายใน และภายนอกกลมงาน 5) ชวยเสรมสรางผลตภาพของผรวมงาน เนองจากมการชวยเหลอกนในการปฏบตงานท าให

เกดผลในการเรยนร เปนผลใหบคลากรสามารถสรางผลงานไดอยางรวดเรวมากยงขน 6) สามารถรกษา และดงดดใหบคลากรทดคงอยกบองคกร ทงยงใหการสนบสนน และเพม

เสถยรภาพของการปฏบตงานใหกบองคกร จากผลของพฤตกรรมทง 6 ประการทไดกลาวมา แสดงใหเหนถงผลลพธทดซงสงผลตอ

ประสทธภาพในการท างาน ท าใหบคคลสามารถท างานไดหลากหลายบทบาท รวมถงมความมงมนในการปฏบตงาน ทงยงสามารถสนบสนนการปฏบตงานขององคกรไดเปนอยางด ซงเมอบคลากรมคณลกษณะดงกลาวยอมเกดทกษะในการปฏบตงานไดอยางรวดเรว อนเปนผลมาจากการพฒนาทกษะทเปนผลมาจากการฝกฝน และปฏบตอยางสม าเสมอ ประกอบกบการใฝร และมงมน รวมถงความทมเทของบคลากรอนเปนสวนหนงของการเกดสมรรถนะสวนบคคลทเพมขน และมผลตอการปฏบตงานในทายสด ทงนอาจเปนผลสบเนองมาจากองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร โดยเฉพาะอยางยง องคประกอบดานความส านกในหนาท และการใหความรวมมอ ซงพฤตกรรมทง 2 องคประกอบนมผลโดยตรงตอความรบผดชอบในภาระงานทสามารถสะทอนออกมาเปนผลการปฏบตงาน นอกจากนองคประกอบดานการใหความชวยเหลอ และการค านงถงผอน ทง 2 องคประกอบตางมผลโดยตรงตอการสรางสมพนธภาพทดกบเพอนรวมงาน ท าใหเกดแนวทางในการปฏบตงานแบบถอยทถอยอาศย น าไปสความสามคคอนเปนผลดในการปฏบตงานรวมกน

นอกจากนนกวชาการอนๆ ยงไดใหความคดเหนทเกยวกบผลลพธของบคลากรทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร อนน าไปสผลของการปฏบตงานทด สงผลตอประสทธผลขององคกรโดยรวม ดงจะเหนไดจาก (Organ, 2006) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร คอ การปฏบตดวยความคดเชงสรางสรรค และมการตนตวเกนกวาบทบาททไดมการก าหนด โดยพฤตกรรมเหลานนจะสงผลใหการปฏบตงานตามหนาทของบคลากรมประสทธภาพดยงขน ทงน (Organ & Konovsky, 1989 : 157) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรนอกจากจะเปนพฤตกรรมทสรางสรรคและใหความรวมมออยางดยงแลว ยงสามารถน าไปสการเพมประสทธภาพ และประสทธผลตอองคกรไดเปนอยางดอกดวย ถงแมวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรจะไมไดมการก าหนดอยางเปนทางการตอ

Page 11: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

สมาชก แตพฤตกรรมเหลานนเปนสงทมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงานขององคกร (Katz & Kahn, 1978 : 339) นอกจากนแลวพฤตกรรมดงกลาวยงเปนเครองมอทมความส าคญส าหรบองคกรทมประสทธภาพ เนองจากชวยท าใหการปฏบตงานของบคลากรมประสทธภาพมากยงขน (Moorman, 1991 : 845) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรจงถอเปนพฤตกรรมทมความส าคญตอการพฒนาองคกรใหมความย งยน หากแตผบรหารจ าเปนตองท าความเขาใจถงแนวทางในการสงเสรมใหบคลากรในหนวยงานแสดงออกซงพฤตกรรมทองคกรไดคาดหวงดงกลาว ดวยการสงเสรม และสนบสนนตวแปรทเปนสาเหตอนเปนผลใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ทงนเนองจากพฤตกรรมทกลาวถงนนจะน าไปสการเพมสมรรถนะ (Competency) ใหกบบคลากรแลว ยงเปนปจจยทสงผลใหองคกรมศกยภาพในการแขงขนเพมมากขน ทงน (MaClelland, 1973 : 2-3) สมรรถนะคอคณลกษณะทซอนอยภายในตวบคคล ซงสามารถผลกดนใหบคคลผนนสามารถสรางผลการปฏบตงานทดยงขน หรอตามเกณฑทก าหนดในบทบาททไดรบผดชอบ ดงนนหากผบรหารสามารถพฒนา แกไข รวมถงสรางแรงจงใจดวย ตวแปรทมผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรใหกบบคลากรในหนวยงานไดเกดการรบร และเตมใจทจะแสดงพฤตกรรมดงกลาวทซอนอยในตนเองออกมา ยอมมผลท าใหบคลากรผนนเกดความกระตอรอรนในการปฏบตงาน ทงยงมพฤตกรรมทกอใหเกดผลดตอการปฏบตงานทมคณภาพตามไปดวย

ส าหรบแนวทางการสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร มรายละเอยดดงน (สฎาย ธระวณชตระกล , 2547 : 20-1)

1. แนวคดในการยกยองใหรางวลบคลากรทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ผมผลงานดเดนและผทกระท าความดทสรางสมมาในอดต โดยม 2 แนวคดหลก คอ

1.1 ประกาศยกยองใหรางวลแกบคคลหรอหนวยงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกร มผลงานดเดนและไดกระท าความดใหเปนทประจกษแกบคคลทวไป เพอเปนก าลงใจใหปฏบตงานตอไป ซงแนวคดนเปนทนยมปฏบตมาชานานแลวทงในประเทศ และตางประเทศโดยเฉพาะในสาขาวชาชพคร

1.2 ประกาศยกยองใหรางวลแกบคคลหรอหนวยงานทมพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกร ผลงานดเดนและไดกระท าความดใหเปนทประจกษแกบคคลทวไป และใหการสนบสนนทางดาน “เงนและงาน” เพอเปดโอกาสใหบคคลหรอหนวยงานนนไดท าประโยชนใหแกวชาชพ สงคม และประเทศชาตมากขน

Page 12: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

2. รปแบบและวธการยกยองใหรางวลอยางมระบบ และปฏบตอยางจรงจง โดยใหความส าคญตอการยกยองใหรางวลบคลากรผมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมผลงานดเดน เพอสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงานตอไป อกทงเปนการจงใจใหคนด คนเกง ภมใจในตนเองและมงมนตงใจท างานตอไป

3. รปแบบและวธการยกยองใหรางวลผมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในแตละวงการวชาชพ ใหมววฒนาการทชดเจนสอดคลองกน โดยจะมหนวยงานดแลรบผดชอบเพอสรรหาบคคลผมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรจนเปนทประจกษชดเจน มผลงานดเดน มความด มความเสยสละ ในแตละอาชพและประกาศเกยรตคณใหสงคมไดประจกษอนกอใหเกดความภาคภมใจและมก าลงใจทจะปฏบตงาน

กลาวโดยสรปแนวทางการสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทกลาวมา มงทจะยกยองผมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร มผลงานดเดน มความด เสยสละ และประกาศเกยรตคณใหองคกรไดทราบ ซงแนวทางดงกลาวชวยพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรใหเกดขนกบบคลากรได อนจะเปนปจจยส าคญยงทจะผลกดนใหบคลากรเหลานไดมพฤตกรรมชวยเหลอผอน ส านกในหนาททรบผดชอบ ค านงถงผอน อดทนอดกลน ใหความรวมมอ น าไปสการสรางผลงานทมประสทธภาพตอไป

การประยกตใชพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรเสมอนการน าหลกพฤตกรรมศาสตรมาประยกตใช

อยางเปนรปธรรม (สฎาย ธระวณชตระกล , 2547 : 20-5) โดยองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทตอองคกรของ Organ ทจ าแนกเปนพฤตกรรม 5 ดาน อนไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมความส านกในหนาท พฤตกรรมความอดทนอดกลน พฤตกรรมการค านงถงผอน และพฤตกรรมการใหความรวมมอ ซงพฤตกรรมตาง ๆ เหลาน กคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ซงไมไดเกดจากการใหรางวลอยางเปนทางการจากองคกร แตเปนพฤตกรรมทเกดขนเองของสมาชกทเตมใจทจะปฏบตงานอยางเตมทเกนกวาบทบาททตนรบผดชอบ อนน าไปสการเพมประสทธภาพและประสทธผลขององคกรไดเปนอยางด และชวยปรบปรงความสามารถของตนและองคกรทตนไดสงกดอย ส าหรบพฤตกรรมดงกลาวนนนเปนการผสมผสานระหวางความร ทกษะและความปรารถนาทพงประสงคเขาดวยกน เพราะความรจะท าใหเราทราบวา ตองท าอะไร แลวท าไมตองท าทกษะ จะเปนสวนทบอกวาจะตองท าอยางไร และความปรารถนาทพงประสงคจะท าใหทราบวาเราตองการท าอะไร จากการศกษาพบวาหลกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรจะชวยใหผปฏบต

Page 13: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

สามารถพฒนาการตนเองจากระดบทเคยพงพาผอนไปสระดบพงพาตนเองและสระดบพงพาอาศยซงกนและกน อนเปนระดบทกอใหเกดการพฒนาองคกรในระยะยาวไดในทสด

หลกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรเปนกระบวนการสรางการเปลยนแปลงในองคกรทมาจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของสมาชกในองคกร อนจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของสมาชกในองคกรและจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงวฒนธรรมและระบบการปฏบตตาง ๆ ทมาจากพฤตกรรมเชงบวกทง 5 ประการทจะชวยเพมประสทธภาพของบคลากร ใหเปนผทพฒนาตนใหเกดศกยภาพในการท างานอยางเตมท และทส าคญจะชวยสรางความสามคคและสมพนธภาพทดของบคลากรในองคกรไดเปนอยางด โดยสามารถวเคราะหภาพอนาคตของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทน าไปสการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรไดอยางย งยน การทองคกรสามารถพฒนาหรอสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรใหเกดแกสมาชกของตนเองได จะสงผลใหเกดการรบรและการเปลยนแปลงทศนคตของสมาชกจากการไดรบขอมลสารสนเทศเกยวกบหลกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร หลงจากนนกจะเกดการยอมรบและยอมเปลยนแปลงพฤตกรรมระดบบคคล และเมอเวลาผานไปโดยเกดการประพฤตปฏบตอยางตอเนองแลวกจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงวฒนธรรมระดบองคกร หลงจากนนเมอเกดการยอมรบของสมาชกทวไปแลวกจะเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมระดบองคกร (ซงถอเปนขนการเปลยนแปลงสงสด) โดยเมอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรไดรบการยอมรบและกลายเปนคานยมในทางบวกทจะชวยใหเกดการเปลยนแปลงในระดบองคกรแลว เมอนนกจะเกดคณลกษณะทพงประสงคแกบคลากรทมาจากแรงจงใจภายใน (Internal Motivation) สดทายกจะสงผลใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของการท างานทดยงขน ในทายทสดกจะสงผลใหเกดการพฒนาองคกรอยางย งยนได (Sustainable Organization Development) เพราะเปนการพฒนาทเกดจากปจจยภายในตวของสมาชกเอง (Fombrun, 1984) โดยไมมการบงคบ หรอถกสงการแตอยางใดเมอนนกจะสงผลยอนกลบมาทตนของแผนภาพกคอ ท าใหสมาชกและองคกรเกดการยอมรบในพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมากยง ๆ ขน เพราะสมาชกจะเหนคณคาและยนดทจะประพฤตปฏบตอนจะเปนวฎจกรของการพฒนาองคกรตอเนองขนไปเรอย ๆ และกลายเปนวฒนธรรมองคกรทหลอหลอมใหสมาชกทงใหมและเกาเปนผทมศกยภาพในการท างานเปนอยางด โดยแนวคดทงหมดทไดน าเสนอไป พบวามความสอดคลองกบแนวคดของ Organ (1987 : 8-13) ทไดใหความหมายไววาเปนพฤตกรรมทองคกรไมไดก าหนดไวเปนหนาททบคลากรตองปฏบต โดยเตมใจและยนดทจะปฏบตเพอองคกรอนเปนพฤตกรรมทนอกเหนอจากบทบาททองคกรก าหนด โดยสมาชกกระท าขนดวยตนเองดวยความเตมใจและหรอสรางสรรคพฤตกรรมดงกลาวขนมาเอง โดย

Page 14: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

รปแบบของพฤตกรรมกคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร (Motowidlo & Borman , 1997 อางถงใน วรณธ ธรรมนารถสกล , 2544 : 1) ซงพฤตกรรมดงกลาว เปนพฤตกรรมทสงผลทางบวกตอประสทธผลขององคกร ซงจะชวยพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรได เนองจากเหตผลดงตอไปน

1. สนบสนนการท างานของผรวมงานและเพมผลตภาพในการจดการ 2. มก าลงแรงงานเพมขนโดยไมตองเพมจ านวนบคลากร 3. บคลากรสามารถท างานในหลายบทบาทได 4. มการชวยเหลอการท างานของผรวมงานทงภายในและภายนอกกลมงาน 5. สามารถรกษาและดงดดใหบคลากรทดคงอยกบองคกรตอไป 6. เพมเสถยรภาพการปฏบตงานในองคกร 7. เพมประสทธภาพในการปรบตวขององคกร

2.2.2 แนวคด ทฤษฎเกยวกบประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงาน ประสทธภาพในการปฏบตงานนน มกจะพดถง ผลการปฏบตงานซงถอไดวาเปนเรองเดยวกบ

ประสทธภาพในการปฏบตงาน คอเมอผลการปฏบตงานทดกถอวามประสทธภาพในการท างานสงและถาผลการปฏบตงานไมดกถอไดวามประสทธภาพในการท างานต า ซงไดมหลายทานไดใหความหมายของประสทธภาพในการปฏบตงานไวดงน

ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง ความสามารถทท าใหเกดผลในการท างาน(ราชบณฑตยสถาน. 2546 : 210) ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง ความสมพนธในแงบวกกบสงททมเทใหกบงาน ซงประสทธภาพในการท างานนนมองจากแงมมของการท างานแตละบคคล โดยพจารณาเปรยบเทยบกบสงทใหกบงาน เชนก าลงงานกบผลลพธทไดจากงานนน

ตน ปรชญพฤทธ (2543 : 77) ไดใหแนวคดวา ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง การสรางผลงานหรอผลส าเรจออกมาโดยผลงานทไดมคณคามากกวาทรพยากรทใชไป กลาวคอ สามารถผลตของไดเพมสงขนกวาเดม โดยทตนทนไมเพม หรอสามารถผลตของทกอยางไดมากเหมอนเดม แตมการใชตนทนนอยลงกวาเดม

กชกร เอนดราษฎร (2550 : 13) ไดใหแนวคดวา ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง การมสมรรถนะสง สามารถมระบบการท างานสรางสมทรพยากร และความมงคงเกบไวภายใน เพอขยายตวตอไป และเพอเอาไวส าหรบรองรบสถานการณทอาจเกดวกฤตการณจากภายนอกไดดวย

Page 15: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

วรช สงวนวงศวาน (2547 : 10) ไดใหแนวคดวา ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง ความสามารถในการบรรลจดมงหมาย โดยใชทรพยากรต าสด กลาวคอ ใชวธการใหเกดการจดการทรพยากรทสนเปลองใหนอยทสด โดยมเปาหมายคอประสทธผลหรอใหบรรลเปาหมาย ทก าหนดไวสงสด

สรปไดวา พชย เสงยมจต (2542 : 96) ไดใหแนวคดวา ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถงการผลตสนคาหรอบรการใหไดมากทสด โดยพจารณาถงการใชตนทนหรอปจจยการน าเขาใหนอยทสดประหยดเวลามากทสดใชความพยายาม ความสามารถ ความรวดเรวในการปฏบตงาน มความถกตอง และการท างานใหส าเรจ โดยการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานทได คอ ตรงกบมาตรฐาน การบรรลวตถประสงคและเปาหมายทตงไว

ปจจยทมอทธพลตอประสทธภาพในการปฏบตงาน หรอปจจยส าคญทมผลตอการปฏบตงานนน มนกวชาการหลายทานไดท าการศกษาและสรปเปนปจจยส าคญๆ ไวดงน

ปต วลยะเพชร (2548 : 19 - 20) ไดกลาวถงแนวคดของ แฮมเมอร และแชมพ ทไดเสนอปจจย 8 ประการ ทมอทธพลตอการพฒนาประสทธภาพในการปฏบตงานไวดงนคอ

1. หลกการขนพนฐาน 2. การเปลยนแปลงทถอนรากถอนโคน 3. การเปลยนแปลงในลกษณะทยงใหญ 4. เนนกระบวนการ 5. ใชเทคโนโลยสมยใหม 6. น าตวชวดผลการปฏบตงานมาเปนองคประกอบทส าคญ 7. สายการบงคบบญชาขององคกรส&นลงในรปแบบของการจดองคกรแนวราบ 8. การใหความเชอถอ และใหความส าคญกบเจาหนาทระดบปฏบตการ ธญญา ผลอนนต (2546 : 77) กลาววา ปจจยทสงผลใหผบรหารมประสทธภาพ ไดแก

พฤตกรรมสวนตวของผบรหาร ประสทธภาพขององคการ คณสมบตพเศษเฉพาะของผบรหารและความสามารถพเศษเฉพาะตวผบรหาร นอกจากนปจจยทสงผลตอประสทธภาพการปฏบตงานคอ แรงจงใจ และความพงพอใจในการปฏบตงานเปนองคประกอบทส าคญในการท างานอยางใด อยางหนงใหประสบความส าเรจ การทบคคลในองคการจะเกดความพอใจในการปฏบตงานมากหรอนอยนนขนอยกบผบรหาร และสงจงใจเปนองคประกอบโดยจะสงผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของแตละบคคลดวย

Page 16: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

สมยศ นาวการ (2549 : 5) ไดกลาวถงแนวคดของ แมค คนซย (McKinsey) ซงเสนอปจจย 7 ประการ ทมอทธพลตอประสทธภาพในการปฏบตงานในองคการคอ

1. กลยทธซงเกยวของกบการก าหนดภารกจ การพจารณาจดออนและจดแขงภายในการปฏบตงานในองคการ โอกาส และอปสรรคภายนอก

2. โครงสรางขององคการทเหมาะสมจะชวยในการปฏบตงาน 3. ระบบขององคการทจะบรรลเปาหมาย 4. แบบการบรหารของผบรหารเพอบรรลเปาหมายขององคการ 5. บคลากรผรวมองคการ 6. ความสามารถ 7. คานยมรวมของคนในองคการ ศรวรรณ เสรรตน (2550 : 21-24) ไดเสนอวา การปฏบตงานของแตละคนจะถกก าหนด

โดยปจจย 3 สวน ดงน 1. คณลกษณะเฉพาะสวนบคคล แบงออกเปน 3 กลมดงน

1.1 ลกษณะทเกยวกบ เพศ อาย เชอชาตเผาพนธ 1.2 ลกษณะทเกยวกบความรความสามารถ ความถนดและความช านาญของบคคล

ซงคณลกษณะเหลานจะไดมาจากการศกษาอบรม และสงสมประสบการณ 1.3 ลกษณะทางดานจตวทยา ซงไดแก ทศนะคต คานยม การรบในเรองตางๆ

รวมทงบคลกภาพของแตละบคคลดวย 2. ระดบความพยายามในการท างาน จะเกดขนจากการมแรงจงใจ ในการท างาน ไดแก ความ

ตองการ แรงผลกดนอารมณความรสก ความสนใจ ความตงใจ เพราะวาคนทมแรงจงใจในการท างานสงจะมความพยายามทจะอทศก าลงกายและก าลงใจใหแกการท างาน มากกวาผทแรงจงใจในการท างานต า

3. แรงสนบสนนจากองคการหรอหนวยงาน ซงไดแก คาตอบแทน ความยตธรรม การตดตอสอสาร และวธการทจะมอบหมายงานซงมผลตอก าลงใจผปฏบตงาน

สรปไดวา ปจจยทมอทธพลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของแตละบคคลเกดจากสภาพภมหลงของแตละคนทไมเหมอนกน สภาพรางกายจตใจ การศกษาในดานความรความสามารถ ความถนดตางๆ โดยมปจจยสนบสนนใหเกดความแตกตางจากการประเมนของผบงคบบญชา แลวให

Page 17: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

คะแนนออกมาในระดบต า ปานกลาง และระดบสง ซงมผลตอการปรบเปลยนวธการท างานใหมประสทธภาพในการปฏบตงานทมากขนเรอยๆ หลกการท างานใหมประสทธภาพ Peterson and Plowman (1953) ไดใหแนวคดใกลเคยงกบ Harring Emerson โดยไดตดทอนบางขอลง และสรปองคประกอบของประสทธภาพ ไว 4 ขอดวยกนคอ

1. คณภาพของงาน (Quality) จะตองมคณภาพสง คอผผลตและผใชไดประโยชนคมคาและมความพงพอใจ ผลการท างานมความถกตองไดมาตรฐาน รวดเรว นอกจากนผลงานทมคณภาพควรกอเกดประโยชนตอองคกรและสรางความพงพอใจของลกคาหรอผมารบบรการ

2. ปรมาณงาน (Quantity) งานทเกดขนจะตองเปนไปตามความคาดหวงของหนวยงานโดยผลงานทปฏบตไดมปรมาณทเหมาะสมตามทก าหนดในแผนงานหรอเปาหมายทบรษทวางไวและควรมการวางแผน บรหารเวลา เพอใหไดปรมาณงานตามเปาหมายทก าหนดไว

3. เวลา (Time) คอ เวลาทใชในการด าเนนงานจะตองอยในลกษณะทถกตองตามหลกการเหมาะสมกบงานและทนสมย มการพฒนาเทคนคการท างานใหสะดวกรวดเรวขน

4. คาใชจาย (Costs) ในการด าเนนการทงหมดจะตองเหมาะสมกบงาน และวธการคอจะตองลงทนนอยและไดผลก าไรมากทสด ประสทธภาพในมตของคาใชจาย หรอ ตนทนการผลตไดแก การใชทรพยากรดานการเงน คน วสด เทคโนโลย ทมอยอยางประหยดคมคา และเกดการสญเสยนอยทสด

Woodcock (1989) ไดกลาววาลกษณะของทมการท างานทมประสทธภาพไว 11 ดาน ดงน 1. ความสมดลในบทบาท (Balanced Roles) คอ ในทมการท างานจะผสมผสานทกษะความร

ความสามารถ ทแตกตางกนของบคคล และใชความแตกตางด าเนนบทบาทของแตละงานไดอยางเหมาะสม ตามสถานการณทแตกตางกนไป

2. เปาหมายทชดเจนและสอดคลองกบวตถประสงค (Clear Objectives and Agreed Goals) คอ ทมการท างานมเปาหมายและวตถประสงคทชดเจน สอดคลองกน สมาชกทกคนในทมรบรและยอมรบเปาหมายและวตถประสงคนน

3. การเปดเผยและเผชญ (Openness and Confrontation) คอบรรยากาศในการท างานเปนทม เปนไปอยางเปดเผย สมาชกสามารถทจะแสดงความรสกความคดเหนของตนตอการท างานไดมการสอสารโดยตรง หนหนามารวมกนแกไขปญหา สรางความเขาใจกน

Page 18: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

4. การสนบสนนและการไววางใจ (Support and Trust) คอ สมาชกทกคนไดรบการชวยเหลอ สนบสนนซงกนและกน มความจรงใจตอกน สามารถพดไดอยางตรงไปตรงมาเกยวกบปญหาทเกดขนในการท างาน พรอมทจะรบมอในการแกไขปญหา

5. ความรวมมอและขดแยง (Co-operation and Conflict) คอ สมาชกในทมใหความรวมมอกนท างาน พรอมทจะชวยเหลอสนบสนน ชวยเสรมสรางทกษะ ความรความสามารถใหแกกน รวมทงการสนบสนนแลกเปลยนขอมล ขาวสารทเออประโยชนตอการท างาน มการใชความขดแยงในทางสรางสรรคเพอรวมมอกนแกไขปญหา

6. วธการปฏบตงานชดเจน (Sound Procedures) คอ การท างานของทมมการประชมปรกษาหารอและหาแนวทางปฏบตรวมกนการตดสนใจจะใชขอมลและความเหนของสมาชกทมทกคน

7. ภาวะผน าทเหมาะสม (Appropriate Leadership) การท างานในทม จะตองมผน าทมความสามารถและความเหมาะสมในสถานการณนน ๆ โดยสมาชกทกคนสามารถทจะเปนผน าทมได ขนอยกบสถานการณนน

8. ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (Regular Review) คอ การตดตามผลการปฏบตงานของทมอยางสม าเสมอ วามปญหาใดทจะตองรวมกนปรบปรงแกไข

9. การพฒนาบคลากร (Individual Development) คอ การพฒนาทกษะ ความรความสามารถของสมาชกทม ใหโอกาสสมาชกไดใชทกษะ ความร ความสามารถทมในการท างานอยางเตมท

10. สมพนธภาพระหวางกลมทด (Sound Inter-group Relations) คอ การท างานทมสมพนธภาพทด มการรวมมอใหความชว ยเหลอซงกนและกน

11. การตดตอสอสารทด (Good Communications) คอ การตดตอสอสารในทมเปนไปอยางถกตองชดเจน เหมาะสม สอสารกนทางตรง สมาชกในทมมการสอสารเพอแลกเปลยนขอมลขาวสาร ความคดเหน

Dalton et al. (2000 อางถงใน รตตกรณ จงวศาล, 2543) ไดเสนอแนวคดในการสรางทมทมประสทธผล (Characteristics of Effective Team) วาปจจยทส าคญ คอ ผน าทมจะตองมความรบผดชอบ และมลกษณะดงตอไปน

1. มอบหมายงานใหถกคนหรอจดคนใหเหมาะสมกบงาน 2. ท าใหความคาดหวงชดเจน 3. กระตนผรวมทมโดยผลกดน มอบหมาย สอน ชวยเหลอ และตอบค าถาม 4. มองใหเหนภาพใหม หรอมวสยทศนทใหมและชดเจน

Page 19: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

5. มการวางแผนทด 6. น าพนกงานใหมเขาไปในทม เพอท าใหเกดวธการหรอภาพใหม ๆ ทสดชน 7. ใหการกระตน จงใจ และมงมน 8. ใหรางวลส าหรบผลการปฏบตงาน ใหแรงเสรมทางบวก และเหนคณคาของการใหการ

สนบสนน 9. เคลอนยายอปสรรคทท าใหทมไมบรรลเปาหมาย 10. มงมนกบสงซงเปนวถทางทจะน าทมไปสความกาวหนา นอกจากตวผน าทมแลวสมาชกในทมทดยงควรมลกษณะดงตอไปน 1. คดถงค าวา “เราหรอพวกเรา“ แทนทจะเปน “ฉน“ 2. ยดหยน 3. พอใจทจะแบงปนขอมล ความคด และการยอดรบ เหนคณคา 4. ประสบความส าเรจรวมกบคนอน 5. แสดงความสนใจ และความกระตอรอรน 6. รกษาความจงรกภกดตอเปาหมายของทม และสมาชกในทม นอกจากน สมาชกในทมทมประสทธภาพ จ าเปนตองมทกษะมนษยสมพนธ

ดงตอไปน 1. รบทบาทของตนเอง และเปาหมายของกลม 2. พอใจทจะเปนสมาชกทม 3. ท างานรวมกน และประสานกบสมาชกในทม 4. สนบสนนสมาชกในทม โดยการกระตน และสนบสนน 5. แบงปน ยกยอง ชมเชย 6. เมอความขดแยงเกดขน ยอมรบและเปลยนใหเปนประสบการณทางบวก การสรางทมงานทมประสทธผลจงจ าตองอาศยความรวมมอในการท างานของทงสองฝาย คอ

ผน าทมทตองมภาวะผน าทด และสมาชกในทมทจะตองมคณลกษณะทส าคญ เชน ทกษะดานมนษยสมพนธ และความรบผดชอบ เปนตน

ประสทธภาพการท างาน วดจากความรสกพงพอใจ ดงท วชย แหวนเพชร (2534) กลาววา ปจจยทท าใหยอดการผลตตกต าในองคกรธรกจ ทง ๆ ทคนท างานเทาเดมคนงานขาดงานเปลยนงาน

Page 20: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

บอยหรอมาท างานแตท าไมด ไมเตมความสามารถสงเหลานลวนมสาเหตมาจากความพงพอใจหรอไมพอใจในการท างานทงสน ดงนนความพงพอใจจงมความส าคญตอองคกรธรกจในเรองตอไปน

1. กอใหเกดประสทธภาพในการท างาน 2. ท าใหเกดการปรบปรงแกไข นโยบายการบรหาร เมอพบวาพนกงานไมพงพอใจในการ

ท างาน 3. เปนยทธวธในการเพมผลผลตใหหนวยงานวธหนง 4. กอใหเกดความรบผดชอบตองานมากขน 5. กอใหเกดขวญและก าลงใจในการท างาน ความพงพอใจในงานมอทธพลตอการปฏบตงานเปนอยางมาก กลาวคอ ถาบคคลมความพง

พอใจในงานระดบสง ยอมน าไปสการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ โดยจดหาองคประกอบตาง ๆ สภาพแวดลอมทเหมาะสม ผลประโยชนตอบแทนทยตธรรม เพอใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงาน และเปนแรงกระตนใหเกดผลการปฏบตงานทด และความส าคญของความพงพอใจของพนกงานทมตอการปฏบตงานและองคกรม ดงน

1. ท าใหเกดความรวมมอรวมใจในงานเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร 2. สรางความซอสตย และความสามคคใหมตอองคกร 3. เสรมสรางวนยทด อนจะท าใหมการปฏบตตามขอบงคบ 4. ท าใหองคกรแขงแกรง สามารถฟนฝาอปสรรคในยามขบขน 5. ท าใหผปฏบตงานมความเขาใจดตอองคกรมากขน 6. ท าใหผปฏบตงานมความคดรเรมในกจกรรมตาง ๆ 7. ท าใหผปฏบตงานมความเชอมนตอองคกรของตนเอง จากขอมลทไดกลาวมาทงหมดจะพบวาบคลากรในองคกรมสวนส าคญอยางสงในการบรหาร

จดการ ปจจยน าเขาของการผลตในขนตอนตาง ๆ เพอใหไดผลผลตหรอผลของการปฏบตงานทด อยางไรกตาม ถงแมวาบคลากรจะเปนปจจยพเศษทมความส าคญในการจดการและด าเนนการเพอใหเกดสภาพทางการบรหารทมประสทธภาพในการท างานใหสงทสด ยอมจะสงผลใหงานของหนวยงานนนมทงปรมาณและคณภาพตามไปดวย ซงความรความสามารถของบคลากรเพยงอยางเดยวไมสามารถท าใหหนวยงานประสบความส าเรจได หากบคลากรขององคกรนนปราศจากความตงใจและเตมใจทจะปฏบตงานอยางเตมความสามารถ ฉะนนการทบคลากรจะปฏบตงานใหเกดประสทธภาพสงสดนนยอมขนอยกบความพงพอใจในการท างานซงความพงพอใจเปนกระบวนการหนงของการสราง

Page 21: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

แรงจงใจ จงสามารถกลาวไดวา การสรางแรงจงใจในการท างานเปนการสราง การผลกดน ชกน า หรอโนมนาวใหบคลากรไดปฏบตงานและสามารถตอบสนองตอวตถประสงคขององคกรไดอยางมประสทธภาพ ดงนน จากความส าคญของบคลากรทองคกรตองใหความส าคญและมนโยบายทสอดคลองกบความตองการของพนกงาน ซงจะท าใหการพฒนาประสทธภาพการท างานของพนกงานไมลดต าลงหรออาจจะปฏบตงานไดดยงขน

ปจจยทมผลตอการปฏบตงาน ส าหรบแนวคดปจจยทมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานนน มนกทฤษฎหลายทานได

ท าการศกษาและสรปเปนปจจยตาง ๆ ทนาสนใจ ประกอบดวย 1. ลกษณะงานทรบผดชอบ ไดมผใหความหมายและนยามไวดงตอไปน เสนาะ ตเยาว (2534, หนา 251) กลาววา ลกษณะงานทท ามความหมายท าใหผปฏบตงานเกด

ความพงพอใจ ภาคภมใจ ซงตางกบแนวคดของ ธวชชย เมฆกระจาย (2547) ซงไดกลาววา ลกษณะงานทรบผดชอบเปนหนาทความรบผดชอบ สภาพการท างาน และความรบผดชอบในการบงคบบญชาของงานใดงานหนง หรอไดรบมอบหมายงานวามหนาทความรบผดชอบอะไรบางหนาทหลก หนาทรอง และความสมพนธกบสายงานอน ๆ ภายใตมาตรฐานการปฏบตงานทพนกงานจะตองปฏบตใหประสบความส าเรจตามหนาทและความรบผดชอบ โดยการประเมนคณลกษณะ การปฏบตงาน แบงเปน 6 ประการ ไดแก

1.1 การวางแผนและการจดระบบงาน (ความมวสยทศน ความสามารถในการคาดการณก า หนดเปาหมายและวธปฏบตงานใหเหมาะสม)

1.2 ความรบผดชอบ (การปฏบตงานในหนาททไดรบมอบหมายโดยเตมใจมงมนท างานใหส าเรจลลวง และยอมรบผลทเกดจากการท างาน)

1.3 ความสามารถในการปฏบตงาน (ความรอบรในงาน เขาใจเกยวกบงานในหนาทและงานทเกยวของ สามารถคด วเคราะห เชอมโยงความสมพนธระหวางสงตาง ๆ ทเกยวของกบงาน)

1.4 ความอตสาหะ (ความขยนหมนเพยร ตงใจทจะท างานใหส าเรจโดยไมยอทอตออปสรรคและปญหา)

1.5 การรกษาวนย (การปฏบตตนตามระเบยบแบบแผนและประพฤตตนเปนตวอยางทด เคารพกฎระเบยบตาง ๆ)

1.6 การปฏบตตนเหมาะสมกบหนาท (การปฏบตตนอยในกรอบจรรยาบรรณและคานยมของหนวยงาน)

Page 22: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ปจจยดานลกษณะงานทรบผดชอบ คอ การทบคลากรไดรบมอบหมายใหปฏบตงานโดยลกษณะของงานเปนงานทมนโยบาย เปาหมายและขอบเขตงานทชดเจน เปนแนวทางในการปฏบตงาน เพอใหการปฏบตงานด าเนนไปอยางมเสถยรภาพ มความสอดคลอง มความตอเนองและมมาตรฐานเดยวกน สงผลใหบคลากรมความรสกวาไดปฏบตงานทเหมาะสมคมคากบเวลาทไดทมเท เกดความพงพอใจและภาคภมใจในการมสวนรวม สงผลใหมก าลงใจและตงใจปฏบตงาน

สรปไดวานกวชาการหลายทานไดกลาวถงแนวคดของประสทธภาพในการท างานไวหลายประการโดยเนนเรองการปฏบตงาน คอ เมอผลการปฏบตงานด แสดงวามประสทธภาพในการปฏบตงานสง และถาผลการปฏบตงานไมด ประสทธภาพในการปฏบตงานกต า 2.3 งานวจยทเกยวของ

การศกษาของ สายฝน กลาเดนดง (2552) เรองการสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการเพอการพฒนาไปสประสทธภาพในการท างานทย งยนของบคลากรเจเนอรเรชนวายในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษา พบวา บคลากรเจเนอรเรชนวาย ในเขตกรงเทพมหานคร มพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ และประสทธภาพในการท างานระดบมาก ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชดทดตอองคการซงประกอบดวย (1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (2) พฤตกรรมความส านกในหนาท (3) พฤตกรรมความอดทนอดกลน (4) พฤตกรรมการค านงถงผ อน และ (5) พฤตกรรมการใหความรวมมอ มความสมพนธกบประสทธภาพในการท างานของบคลากรเจเนอรเรชนวายในเขตกรงเทพมหานคร

การศกษาของ ทพยสคนธ จงรกษ กลาหาญ ณ นาน และเนตรพณณา ยาวราช (2557) เรองอทธพลของคณลกษณะงาน ทมผลตอความผกพนตอองคกร ความพงพอใจในงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร

ผลการศกษา พบวา ระดบความคดเหนของปจจยดานคณลกษณะงาน ดานความผกพนตอองคกร ดานความพงพอใจในงาน และดานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรอยในระดบมาก สวนความสมพนธของปจจย พบวา ตวแปรทงหมดมความสมพนธมคาอยระหวาง 0.233 ถง 0.698 สวนแบบจาลองโครงสรางของปจจยอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดย df=67, p-value=0.121, GFI=0.962, RMSEA=0.027 นอกจากนยงพบวา

Page 23: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ปจจยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรไดรบอทธพลจากปจจยความผกพนตอองคกรมากทสด รองลงมา คอ ปจจยคณลกษณะงาน โดยมคาสมประสทธเทากบ 0.69, 0.31 ตามลาดบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

การศกษาของ บบผา รกษานาม (2552) เรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคกรทด ของขาราชการในวทยาลยการสาธารณสขสรนธร

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางม OCB โดยรวม และพฤตกรรมการยนยอมปฏบตตามในระดบสง (3.93+0.46 และ 4.09+0.53 ตามล าดบ; พสยคะแนนคอ 1-5) พฤตกรรมการชวยเหลอตอบคคลมระดบคอนขางสง (3.76+0.53) ตวแปรอสระทศกษาประกอบดวยความผกพนตอองคกร 3 ดาน และคณภาพชวตการท างาน 8 ดาน ตวแปรอสระทงหมดอธบายความแปรปรวนของพฤตกรรมการชวยเหลอตอบคคล การยนยอมปฏบตตาม และ OCB โดยรวมไดรอยละ 37.60, 20.40 และ 35.70 ตามล าดบ ตวแปรทมอทธพลตอพฤตกรรมการชวยเหลอตอบคคลเรยงตามล าดบความส าคญไดแก ความผกพนดานบรรทดฐาน ความผกพนดานจตใจ การบรหารทเปนธรรมและเสมอภาค และความส าคญของงานตอสงคม ตวแปรทมอทธพลตอการยนยอมปฏบตตามคอ ความผกพนดานจตใจ และความส าคญของงานตอสงคม สวนตวแปรทมอทธพลตอ OCB โดยรวมไดแก ความผกพนดานจตใจ ความผกพนดานบรรทดฐาน และความส าคญของงานตอสงคม สรป : ในการพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกองคกร ผบรหารควรมงใหความสนใจความผกพนตอองคกรและคณภาพชวตการท างานบางดานทพบวามอทธพลในการศกษา

การศกษาของ ธนาสทธ เพมเพยร (2553) เรองความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการ การสนบสนนทางสงคม และพฤกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในกลมอตสาหกรรมชนสวนอเลกทรอนอกสในสวนอตสาหกรรมโรจนะ จงหวดพระนครศรอยธยา

ผลการศกษาพบวา 1) การรบรวฒนธรรมองคการ การสนบสนนทางสมคม อยในระดบปานกลาง และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ อยในระดบสง 2) ปจจยสวนบคคลดานอาย เพศ ทแตกตางกน มพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไมแตกตางกน สวนดานอายงาน สถานภาพสมรส รายได และระดบการศกษาทแตกตางกน พนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต 3) การรบรวฒนธรรมองคการ การสนบสนนทางสงคม มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ อยางมนยส าคญทางสถต

Page 24: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

การศกษาของ เมธ (2542) เรองความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความพงพอใจในงานและผลการปฎบตงานของพนกงานองคการธรกจขนาดใหญแหงหนง

ผลการศกษาพบวา พนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทกรปแบบอยในระดบสง นอกจากนยงพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในงาน และผลการปฎบตงานและพบวาความพงพอใจในงาน ไมมความสมพนธกบผลการปฎบตงาน

การศกษาของ ลาวล (2544) เรองความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบความพงพอใจในงาน และผลการปฎบตงานงานของพนกงานกลมบรษทมนแบ (ประเทศไทย)

ผลการศกษาพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในงาน และผลการปฎบตงาน แตไมพบวาการพงพอใจในงานมความสมพนธทางบวกกบผลการปฎบตงาน พนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยในระดบสง และความพงพอใจในงานอยในระดบปานกลาง และพบวาความพงพอใจในงานดานผบ งคบบญชาสามารถท านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไดรอยละ 4.9 พฤตกรรมความมน าใจเปนนกกฬาสามารถท านายความพงพอใจในงานไดรอยละ 2.7 พฤตกรรมความสภาพออนนอม สามารถท านายผลการปฎบตงานไดรอยละ 30.5 เมอเพมพฤตกรรมการใหความชวยเหลอและพฤตกรรมความส านกในหนาทประสทธภาพในการท านายผลการปฎบตงานเพมขนเปนรอยละ 39.6 และ 40.2 ตามล าดบ และความพงพอใจในดานรายไดสามารถท านายผลการ)ฎบตงานไดรอยละ 4.2

การศกษาของ อาณต สงขมณ (2555) เรองประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานคลงสนคา

แผนกแพคกง บรษท ทเอสท ซนไรซ เซอรวส จ ากด ผลการศกษาพบวา ประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานคลงสนคาแผนกแพคกง

บรษท ทเอสท ซนไรซเซอรวส จ ากด โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ไดแก สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน รองลงมา คอ การตดตอสอสาร และกระบวนการในการปฏบตงาน ตามล าดบ สวนผลการเปรยบเทยบระดบประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานคลงสนคาแผนกแพคกง บรษท ทเอสท ซนไรซ เซอรวส จ ากด โดยจ าแนกตาม

Page 25: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

ปจจยพนฐานสวนบคคล พบวา พนกงานทม เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และอายการท างาน แตกตางกน ประสทธภาพในการปฏบตงานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

การศกษาของ กสตา งามวงศวาน (2553) เรองประสทธภาพในการปฏบตงานของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จงหวดชลบร

ผลการศกษาพบวา ประสทธภาพในการปฏบตงานของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร จ าแนกตามอาย แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ประสทธภาพในการปฏบตงาน ของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร จ าแนกตาม ระดบต าแหนง แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ประสทธภาพในการปฏบตงาน ของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร จ าแนกตาม อายงาน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ประสทธภาพในการปฏบตงานของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร จ าแนกตามหนวยงาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ ประสทธภาพในการปฏบตงาน ของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร จ าแนกตามระดบการบงคบบญชา แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอทดสอบความสมพนธระหวางความรความสามารถในการปฏบตงานกบประสทธภาพในการปฏบตงาน ของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร พบวา ความรความสามารถในการปฏบตงาน มความสมพนธในทางลบกบประสทธภาพในการปฏบตงานดานการบรหารจดการและดานภาวะผน า แตมความสมพนธในทางบวกกบประสทธภาพในการปฏบตงานดานผลการปฏบตงาน ความกาวหนาในการปฏบตงานมความสมพนธในทางบวกกบประสทธภาพในการปฏบตงานดานการบรหารจดการ แตมความสมพนธในทางลบกบประสทธภาพในการปฏบตงานดานผลการปฏบตงาน และความมนคงในการปฏบตงาน สมพนธกบประสทธภาพในการปฏบตงานดานการบรหารจดการ ดานผลการปฏบตงานและดานภาวะผน าของพยาบาล โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร อยางไมมนยส าคญทางสถต

การศกษาของ กตตยา ฐตคณรตน (2556) เรองประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานบรษท ซนไชนอนเตอรเนชนแนล จ ากด

ผลการศกษาพบวา 1) ระดบความคดเหนทมตอประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานบรษทซนไชนอนเตอรเนชนแนล จ ากด ตอการปฏบตงานของพนกงานแผนกวางแผนผลตบรษทซนไชนอนเตอรเนชนแนล จ ากด โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาดานลกษณะงาน ดานความรวดเรวการปฏบตงาน ดานความถกตองของการปฏบตงาน ดานความสามารถในการปฏบตงาน ดานความมมนษยสมพนธอยในระดบมาก สวนดานความส าเรจตรงเวลาในการปฏบตงาน

Page 26: บทที่2 แนวคิด ทฤษฎี และ งานวิจัย ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5188/8/บท...2.1.2 แนวค ด ทฤษฎ ประส

อยในระดบปานกลาง 2) ผลการเปรยบเทยบพบวา พนกงานทมเพศและอายงานแตกตางกน มความคดเหนตอประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานแผนกวางแผนผลตโดยรวมไมแตกตางกน พนกงานทมอาย การศกษา หนวยงานและต าแหนงงาน ตางกน มความคดเหนตอประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานแผนกวางแผนผลตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

การศกษาของ ชาครต ศรขาว (2551) เรองความคดเหนตอประสทธภาพในดานการปฏบตงานของพนกงานบรษทมสกน (ไทยแลนด)

ผลการศกษาพบวา พนกงานทม เพศ ระดบการศกษา ประเภทของพนกงาน รายไดตอเดอน และประสบการณในการท างานมความตางกน มระดบความคดเหนตอประสทธภาพในการปฏบตงานไม แตกตางกน สวนพนกงานทมอายตางกน มระดบความคดเหนตอประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกนอยางมระดบนยส าคญทางสถตท .05 พนกงานมความคดเหนตอประสทธภาพในการปฏบตงานโดยรวมเหนดวยในระดบมาก ในดานความรวดเรวในการปฏบตงาน ดานความถกตองในการปฏบตงาน ดานความสามารถในการปฏบตงาน ดานความส าเรจตรงเวลาในการปฏบตงาน และดานการบรรลวตถประสงคในการปฏบตงาน