บทที่ 7...
Transcript of บทที่ 7...
![Page 1: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/1.jpg)
บทท 7 โปรโตซว
(Protozoa)
![Page 2: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/2.jpg)
โปรโตซว • เปนยคารโอตเซลล มลกษณะเปนเซลลเดยวเปนสวนใหญ และอาจมการรวมกน
เปนกลมกอนเรยกวาโคโลน (Colony) มสายไซโทพลาสซมทเชอมกน ไมมผนงเซลลเคลอนทไดในบางระยะของสงมชวต สามารถพบไดทวไปในทะเล น าจด และทนตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมดวยการสรางซสต (Cyst) การศกษาวชาเกยวกบโปรโตซวเรยกวา วทยาของสตวเซลลเดยว (Protozoology) ค าวาโปรโตซวมาจากค าวา Protos แปลวา แรกเรม และ Zoon แปลวา สตว ซงเปนภาษากรก โดยพวกทมหลายเซลลจะอยรวมกนเปนกลม เซลลเดยวตาง ๆ จะเชอมตอดวยเสนใยไซโตพลาสซมหรอฝงอยในโครงสรางอยางหนงรวมกน เซลลเดยวตาง ๆ เหลานมกมโครงสรางและหนาทคลายกน หรออาจกลาวไดวา โปรโตซวทมลกษณะเปนกลม เปนการอยรวมกนของเซลลเดยวอสระตาง ๆ
![Page 3: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/3.jpg)
ความส าคญของโปรโตซว • โปรโตซวแบงออกเปน 2 กลมคอ
• 1. โปรโตซวทด ารงชวตเปนอสระ พบไดทวไปในแหลงน า เชนน าเคม น าจด ซากอนทรยเนาเปอยผพง ปจจยทมอทธพลตอการกระจายของโปรโตซวคอ ความชน แสงสวาง สารอาหารทเพยงพอ อณหภม และสภาพแวดลอมทางกายภาพและชวภาพ
![Page 4: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/5.jpg)
2. โปรโตซวทอาศยอยกบสงมชวต มดงนคอ
2.1 คอมเมนซาลซม (Commensalism) เปนการอยรวมกนทไมไดไมเสยประโยชน เชน Entamoeba gingivalis อาศยทฟนเพอคอยกนเศษอาหาร
• 2.2 ภาวะพงพากน (Mutualism) เปนการอยรวมกนโดยตางฝายตางไดประโยชนรวมกน เชน Trichonympha อยในล าไสของปลวก จะชวยยอยไมทเปนอาหารของปลวก
• 2.3 ภาวะปรสต (Parasitism) เปนการทปรสตเขาไปอาศยอยกบโฮสตอน เชน สปอโรซวเปนปรสตทส าคญทสดทท าใหเกดโรค
![Page 6: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/9.jpg)
• ลกษณะสณฐานวทยาและสรรวทยาของโปรโตซว • • โปรโตซวเปนกลมยคารโอต ประกอบดวยโครงสรางตอไปน • ไซโทพลาสซม (Cytoplasm) โปรโตซวบางชนดมรงควตถกระจายทวไปในไซโตพ
ลาสซม ท าใหโปรโตซวมสตาง ๆ แบงเปน
• เอกโทพลาสซม (Ectoplasm) มลกษณะขนเปนเนอเดยวกนอยดานนอกสด มหนาทคอปองกนอวยวะภายใน ตอบสนองตอสงเรา เคลอนทหาอาหารโดยใชเทาเทยม (Pseudopodium) สวนตาง ๆ ของรางกายจะไหลไปตามการเคลอนทของรางกาย นอกจากนจะสามารถเคลอนทโดยใช
• ซเลย (Cilia) เปนขนสน ๆ หรอใชแฟลกเจลลา (Flagella) ซงเปนเสนยาว ๆ มกอยดานหนาและ
• อนดแลตงเมมเบรน (Undulating Membrane) ซงเปนเยอบาง ๆ เกดจากการตดกนของขน
![Page 10: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/10.jpg)
• เอนโดพลาสซม (Endoplasm) มลกษณะใสเปนเนอเดยว ประกอบดวยโครงสรางอน ๆ เชน ฟดสแวคควโอ (Food Vacuole) ท าหนาทเกบอาหารทโปรโตซวกนเขาไป เรยกวา คอนแทรกไทแวคควโอ (Contractile Vacuole) ควบคมปรมาณน าภายในเซลล และไกลโคเจนแมส (Glycogen Mass) ท าหนาทในการเกบสะสมแปง
• 4. นวเคลยส (Nucleus) มนวเคลยสมากกวา 1 อน เชน แมคโครนวเคลยส (Macronucleus) ท าหนาทควบคมเมตาบอลซมของเซลล และขบวนการรเจนเนอเรชน (Regeneration) สวนไมโครนวเคลยส (Micronucleus) ท าหนาทเกยวกบกระบวนการสบพนธ สวนใหญพบในพวกซลเอต
![Page 11: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/12.jpg)
• 5. เยอหมเซลล (Cell Envelope) ผวชนนอกสดเรยกวาเพลลเคล (Pellicle) มความหนาและยดหยนปองกนความแหงแลงและสารเคม เยอหมเซลลท าหนาทดงน คอ
• 5.1 ควบคมการแลกเปลยนสาร
• 5.2 ปองกนอนตรายใหแกเซลล
• 5.3 รบการกระตนทางเคมและกายภาพ
• 5.4 มการสรางซสตเมอสภาพแวดลอมไมเหมาะสม
![Page 13: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/14.jpg)
• 6. อวยวะทใชในการเคลอนทของโปรโตซว แบงเปน
• 6.1 ซโดโพเดย (Pseudopodia) เกดจากการไหลเวยนของไซโตพลาสซมกลายเปนเทาเทยม พบในอมบา
• 6.2 แฟลกเจลลา (Flagella) เปนสวนทยนยาวออกมาจากไซโตพลาสซม สวนใหญมมากกวา 1 เสน มการเคลอนไหวในลกษณะทเปนคลน พบในพวกทรปพาโนโซมา (trypanosoma)
• 6.3 ซเลย (Cilia) เปนเสนสน ๆ สวนใหญมมากกวา 1 เสน ชวยในการเคลอนท การกนอาหาร การรบสมผส พบในพวกพารามเซยม (Paramecium)
![Page 15: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/15.jpg)
โปรโตซวอมบา (Amoeba proteus) ประกอบดวยซโดโปเดยมขนาดใหญ 3 อนและขนาดเลกหลายอน
![Page 16: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/16.jpg)
2 แฟลกเจลลาเสนเดยวของทรปาโนโซมา (Trypanosoma)
![Page 17: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/17.jpg)
ซเลยของโปรโตซว Stenlor roeselie
![Page 18: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/18.jpg)
การสบพนธในโปรโตซว มการสบพนธ 2 แบบ
• 1. การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual Reproduction) เกดขนโดยวธงาย ๆ โดยการแบงเซลลจากหนงเปนสอง โดยเซลลลกทไดอาจมขนาดเทากนหรอไมเทากน หรอถาแบงแลวอาจไดหลาย ๆ เซลลเรยกวา มลตเปล ฟชชน (Multiple Fission) หรออาจใชวธการแตกหนอ
• 1.1 การแบงตวจากหนงเปนสอง (Binary Fission) เปนวธทพบมากทสดซงมทงวธการแบงตวตามยาว เชนพวกแฟลกเจลเลตและการแบงตวตามขวาง เชน พวกซลเอต ในพวกแฟลกเจลเลตยกเวนไดโนแฟลกเจลเลตการแบงตวตองเกดขนตามยาว เพราะแฟลกเจลลาไมสามารถแบงตวไดตองสรางจากเบซลบอด แตพวกไดโนแฟลกเจลเลต การแบงตวจะตงฉากกบแกนของเซลลเพราะแฟลกเจลลาอยทางดานขางของเซลล การแบงตวตามขวางพบในพวกซลเอตเปนสวนใหญ
![Page 19: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/19.jpg)
• การแบงตวจะตงฉากกบแกนความยาวของเซลล การแบงตวเรมดวยการคอดตรงสวนกลางของเซลลจนเกดเปนรองแยกสวนบนและลางของเซลลออกจากกน และไดเซลลใหม 2 เซลล
![Page 20: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/20.jpg)
การแบงตวแบบ Binary Fission ของโปรโตซว
![Page 21: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/21.jpg)
• 1.2 การแบงตวแบบทวคณ (Multiple Fission) • เกดภายในเซลลแมเกดการแบงนวเคลยส
มากมาย จากนนไซโตพลาสซมจะเขาไปลอมรอบแตละนวเคลยสกลายเปนเซลลลกจ านวนมาก การแบงตวแบบนพบไดบอยใน
• สปอโรซว (Sporozoa) ไมคอยพบในพวกแฟลกเจลเลตและซลเอต
• 1.3 การแตกหนอ (Budding) • เปนกระบวนการสรางเซลลใหมทเลกกวาเซลล
เดม โดยทเซลลแมอยกบทปลอยใหเซลลลกเคลอนทออกไป เซลลทเคลอนทไดตางจากเซลลแมทมความสามารถในการเปลยนแปลงไดต ากวา มอวยวะในการเคลอนททพเศษกวา พบในพวกซลเอตทอยกบทเปนสวนใหญ
![Page 22: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/24.jpg)
• การแตกหนออาจมการยนออกดานนอกเซลลมซเลยและวายน าออกไป (Exogenous Budding) เซลลลกเคลอนทไดและมการแตกหนอภายในเซลลแม (Endogenous Budding)
• 1.4 การสรางซสต • เปนกระบวนการทสตวเซลลเดยวบางชนด
โดยเฉพาะพวกทอาศยอยในน าจดและพวกทเปนปรสต โดยสกดสารบางอยางเพอมาหอหมตวเองเมออยในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม โดยเรมตนดวยเซลลจะสลดโครงสรางทใชในการเคลอนททงไป พรอมกบเปลยนแปลงโครงสรางเปนกอนกลมและลดขนาดลง สารทขบมาหอหมเซลลจะกลายเปนผนงหนาและแขงแรง เรยกสภาพของเซลลในลกษณะนวาซสต ซงพบวาซสตของสตวเซลลเดยวสามารถทนตอสภาวะทไมเหมาะสมเปนเวลาหลายเดอนถงหลายป
![Page 25: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/25.jpg)
วงจรการสรางซสตของโปรโตซว
![Page 26: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/26.jpg)
• 2. การสบพนธแบบอาศยเพศ (Sexual Reproduction) • มการผสมกนของเซลลสบพนธทง 2 ชนดเรยกวาซ
นแกมม (Syngamy) หรอแกมโทแกม (Gamytogamy) พบในโปรโตซวหลายชนด กระบวนการคอนจเกชน (Conjugation) เปนการรวมตวกนชวคราวของเซลล เพอแลกเปลยนนวเคลยสซงกนและกน พบในพวกซลเอต
การสบพนธทมรปรางเหมอนกนเรยกวาไอโซแกมต (Isogamete) แตถารปรางไมเหมอนกนเรยกวาแอนนโซแกมต (Anisogamete) เซลลสบพนธทมขนาดเลกกวาและเคลอนทไดเรยกวาไมโครแกมต (Microgamete) เซลลสบพนธทมขนาดใหญกวาและเคลอนทไดเรยกวา แมคโครแกมต (Macrogamete)
![Page 27: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/28.jpg)
กระบวนการคอนจเกชน (conjugation) ของพารามเซยม
![Page 29: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/29.jpg)
การจ าแนกประเภทของโปรโตซว • โปรโตซวมทงหมดประมาณ 30,000 ชนด แบงออกเปน 4 ไฟลม
โดยแบงตามโครงสรางทใชในการเคลอนท ดงน • 1. ไฟลมมาสตโกฟอรา หรอแฟลกเจลลาตา (Phylum
Mastigophora or Flagellata) เปนสตวเซลลเดยวทเคลอนทโดยใชแสเซลล ซงอาจมเพยงเสนเดยวหรอมากกวา พบในน าจดและน าเคม สวนใหญอยเปนอสระ เชน นอคตลกา (Noctiluca) ซงท าใหน าทะเลเรองแสง บางชนดเปนปรสตเชนทรพาโนโซม ซงเปนปรสตในเลอดของคนและสตว บางชนดด ารงชวตแบบพงพากน เชน ไตรโคนมฟา ทอาศยอยในล าไสของปลวก เปนตน
![Page 30: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/30.jpg)
• 2. ไฟลมซารโคดนา หรอ ไรโซโปดา (Phylum Sarcodina or Rhizopoda) เปนพวกเคลอนทดวยการไหลเวยนของไซโตพลาสซมภายในเซลลโดยใชไซโตพลาสซมยนออกไปเปนเทาเทยม (Pseudopodium) คบคลานไปตามพนหรอใชโอบลอมอาหาร สวนใหญพบในน าจด บางชนดอยเปนอสระ เชน Amoeba บางชนดเปนปรสตในล าไสคนเชน Entamoeba histolytica ท าใหเกดโรคบด ล าไสอกเสบและทองรวง บางพวกมเปลอกหรอสารพวกหนปนเปนซลกาหอหม เชนพวกแรดโอลาเรย (Radiolaria) เปนตน
![Page 31: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/31.jpg)
ปรโตซวในไฟลมมาสตโกฟอรา
![Page 32: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/32.jpg)
โครงสรางของโปรโตซว Amoeba ในไฟลมซารโคดนา
![Page 33: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/33.jpg)
• 3. ไฟลมซลเอตา (Phylum Ciliata) เปนพวกเคลอนทโดยใชขนเซลล (Cilia) พดโบก ท าใหเคลอนทไดวองไวมาก สวนใหญอยเปนอสระในน าจด มขนาดใหญ รปรางมหลายแบบ ตวอยางเชน พารามเซยม (Paramecium) วอรตเซลลา (Vorticella) เปนตน
![Page 34: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/34.jpg)
โครงสรางของโปรโตซว Paramecium ในไฟลมซลเอตา
![Page 35: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/35.jpg)
• 4. ไฟลมสปอโรซว (Phylum Sporozoa) เปนพวกทไมมโครงสรางในการเคลอนท เพราะด ารงชวตเปนปรสตทงหมด มการสบพนธแบบไมอาศยเพศดวยการสรางสปอรเลก ๆ จ านวนมาก และมการสบพนธแบบอาศยเพศ ตวอยางเชน พลาสโมเดยม (Plasmodium sp.) ทท าใหเกดไขจบสนเปนตน
![Page 36: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/36.jpg)
โครงสรางของโปรโตซว Plasmodiun sp.
![Page 37: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/37.jpg)
ตวอยางโปรโตซว • พารามเซยม (Paramecium sp.) เปนโปรโตซวทเคลอนทดวยการใช
ขนเซลล จงมกเรยกสตวกลมนวาซลเอต มลกษณะทส าคญคอ มนวเคลยส 2 ชนดคอแมคโครนวเคลยสและไมโครนวเคลยส ชนดทรจกกนมากทสดคอ Paramecium caudatum ซงเปนชนดเดยวทพบไดทวไปและมขนาดใหญเหมาะแกการศกษา โดยลกษณะของ P. caudatum
![Page 38: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/39.jpg)
• เปนสตวเซลลเดยวทมขนาดยาว 100-200 ไมครอน เยอทหอหมเซลลเปนเพลลเคล เซลลมสมมาตรดานขาง โดยขางหนากลม ดานทายเรยวแหลม สวนดานขางของเซลลดานหนงเปนรองปาก (Oral Groove) ภายในรองปากมขนเซลลซงยาวกวาขนเซลลของตวเซลลทปลายของรองปากมชองเปดเลก ๆ เรยกวา ไซโทสโตม (Cytostome) เปดตดตอเขาสไซโทฟารงซ (Cytopharynx) ซงเปนทเกดของฟดแวคควโอ
![Page 40: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/40.jpg)
• ฟ ดแวคควโอทหลดออกจากไซโทฟารงซจะมลกษณะเปนกอนถงกลมเคลอนทไปตามการไหลเวยนของโปรโตพลาสซม ซงมทศทางการไหลวนไปขางหนาและวนกลบลงมา กากอาหารทถกยอยจะถกก าจดออกจากชองทวารหนกชวคราว (Temporary Anus) ทอยถดลงมาจากไซโทฟารงค
• ภายในเอกโทพลาสซมจะมลกษณะบางใส จะพบไตรโคซสต (Trichocyst) มากมายเรยงตวตงฉากกบเพลลเคล ไตรโคซสตเปนถงรปกระสวย ภายในมสารพษท าใหเซลลของเหยอหรอศตรเกดการบวมได เมอไตรโคซสตถกปลอยออกมาจะมลกษณะเปนเสนยาว ๆ และจะถกสรางขนมาใหมได ส าหรบภายในเอนโดพลาสซม จะมออรแกนเนลลตาง ๆ มากมาย แตทเหนไดชดภายใตกลองจลทรรศนคอ
![Page 41: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/41.jpg)
• 1.1 นวเคลยส มอย 2 ชนด คอแมคโครนวเคลยส ของ P.caudatum มลกษณะคลายเมดถวอยตรงกลางเซลล ท าหนาทควบคมการท างานของเซลล ในเวลาสบพนธ แมคโครนวเคลยสจะมการแบงตวแบบอะไมโทซส (Amitosis) สวนไมโครนวเคลยสมกมรปรางเปนรปทรงกลมอยใกลแมคโครนวเคลยสทางดานสวนเวาของแมคโครนวเคลยส ไมโครนวเคลยสท าหนาทเกยวกบการสบพนธ อยางไรกดขณะมชวตอยนวเคลยสทงสองจะสงเกตเหนคอนขางยากเพราะเปนกอนทคอนขางใส
• 1.2 ฟ ดแวคควโอ เปนถงทภายในบรรจอาหารทเซลลกนเขาไป โดยทวไป • ฟ ดแวคควโอมกมสตามชนดของอาหารทเซลลกน ซงสวนใหญจะเปนเศษพชเนาเปอย
หรอแบคทเรย • 1.3 คอนแทรกไทลแวคควโอ (Contractile Vacuole) ใน
P.caudatum มอย 2 อน คอขางหนา 1 อนและทางดานทาย 1 อน แตละคอนแทรกไทลแวคควโอจะมแขนงโดยรอบ ออกไปในแนวรศมเรยกแขนงในแนวรศมนวา ทอน ารศม (radiating canal) ท าหนาทในการรวบรวมน าทมากเกนพอและของเสยสคอนแทรกไทลแวคควโอเพอก าจดทง ดงนนคอนแทรกไทลแวคควโอจงเปรยบเสมอนไตของสตวชนสง
![Page 42: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/42.jpg)
• 1.3 คอนแทรกไทลแวคควโอ (Contractile Vacuole) ใน P.caudatum มอย 2 อน คอขางหนา 1 อนและทางดานทาย 1 อน แตละคอนแทรกไทลแวคควโอจะมแขนงโดยรอบ ออกไปในแนวรศมเรยกแขนงในแนวรศมนวา ทอน ารศม (radiating canal) ท าหนาทในการรวบรวมน าทมากเกนพอและของเสยสคอนแทรกไทลแวคควโอเพอก าจดทง ดงนนคอนแทรกไทลแวคควโอจงเปรยบเสมอนไตของสตวชนสง
![Page 43: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/43.jpg)
• 1.4 แกรนล (Granules) ภายในเซลลของพารามเซยมจะพบกอนเลก ๆ กระจายอยทวไป กอนเหลานอาจเปนโครงสรางตาง ๆ ของเซลลเชนไมดตคอนเดรยหรอเมดสารตาง ๆ
• พารามเซยมแลกเปลยนกาซโดยการแพรเขาออกผานเพลลเคล มการสบพนธแบบไมอาศยเพศโดยการแบงแยกตวตามขวาง ซงจะพบเมออาหารสมบรณ สวนการสบพนธแบบอาศยเพศพบการสบพนธแบบคอนจเกต
![Page 44: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/44.jpg)
ภาพวาดโครงสรางของ Paramecium
![Page 45: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/45.jpg)
• อมบา (Amoeba proteus)
• เปนโปรโตซวทพบในน าจดทวไป มขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 250 ไมครอน รปราง
ของเซลลไมคงทเนองจากเยอหมเซลลเปน พลาสมาเลมมา สวนของเซลลทยนออกมาเมอมการเคลอนท คอ เทาเทยมตวเซลลไมมสและโปรงแสง เวลาดจากกลองจลทรรศนจะเหนเปนกอนคลายเยลลซงมการเปลยนแปลงรปรางตลอดเวลา กอนเซลลนจะเคลอนทไปตามเทาเทยมทยนออกไปขางหนา ภายในเยอหมเซลลคอ โปรโตพลาสซม ซงอาจจะเหนนวเคลยสเปนกอนร ชองใสทเหนบรเวณตอนทายเซลล คอ คอนแทรกไทลแวคควโอ (Contractile Vacuole) นอกจากน อาจสงเกตเหนฟ ดแวคควโอ (Food Vacuole) ซงมสารอาหารภายใน สารอาหารภายในฟ ดแวคควโอเปนสาหรายและพชทเนาเปอย ฟ ดแวคควโอจงมกมสตามอาหารทกนเขาไปและกอนสารเลก ๆ ทเหนในเซลล หรอถายอมตดสจะตดสเขม คอเมดสารทเปนของเสย
• ไซโตพลาสซมของอมบาจะแยกเปน 2 ชน เหนไดอยางชดเจน โดยชนนอกคอเอกโซพลาสซม ซงอยตดกบเยอหมเซลลโดยจะมลกษณะขาวใสและเปนชนบาง ๆ สวนชนในทบกวาและมออรแกเนลอย เปนชนเอนโดพลาสซม อมบาบางชนดมขนาดใหญมาก เชน Giant Amoeba (Pelomyxa sp.) เซลลจะมขนาดถง 5 มลลเมตร และมนวเคลยสจ านวนมากกระจายอยทวเซลล
![Page 46: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/48.jpg)
ภาพวาดโครงสรางของ Amoeba spp.
![Page 49: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/49.jpg)
สรปทายบท
• โปรโตซวสามารถพบไดทงในน าจด และน าทะเล มทงกลมทด ารงชวตแบบอสระและอาศยอยกบสงมชวตอน โครงสรางประกอบไปดวยเยอหมเซลล ไซโทพลาสซม ซงมออรแกนเนลลตาง ๆ นวเคลยสและอวยวะทใชในการเคลอนท ลกษณะการเคลอนทน ามาใชในการจ าแนกโปรโตซวแบงเปนกลมทเคลอนทโดยเทาเทยม ซเลย และกลมทไมสามารถเคลอนทได สวนการสบพนธแบงออกเปน 2 แบบคอ แบบอาศยเพศโดยเปนการรวมของเซลลสบพนธ และแบบไมอาศยเพศ เชน การแตกหนอ การแบงตวจากหนงเปนสอง และการแบงแบบทวคณ
![Page 50: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/50.jpg)
แบบฝกหดทายบท
• 1. จงอธบายความแตกตางระหวางโปรโตซวกบแบคทเรยและสาหราย • 2. เกณฑส าคญทใชในการจดจ าแนกโปรโตซวเปนไฟลมตาง ๆ คออะไร • 3. จงยกตวอยางสงมชวตทเปนโปรโตซวมา 2 ชนด • 4. พลาสโมเดยม (Plasmodium sp.) ทท าใหเกดไขจบสนนนเปนโปรโตซวทอยในไฟลมใด • 5. การสบพนธของโปรโตซวมกแบบ อยางไรบาง จงอธบาย • 6. พารามเซยมมการสบพนธแบบใด • 7. โปรโตซวชอ Entamoeba histolytica ทท าใหเกดโรคบดในคน อยในไฟลมใด • 8. การสบพนธแบบอาศยเพศ (Sexual Reproduction) ของโปรโตซวมลกษณะอยางไร • 9. แมคโครนวเคลยสของพารามเซยมท าหนาทอะไร • 10. จงยกตวอยางโปรโตซวทเปนปรสตในรางกายคนหรอสตวมา 3 ชนด
• •
![Page 51: บทที่ 7 โปรโตซัวblog.bru.ac.th/wp-content/uploads/bp-attachments/21285... · 2020. 3. 19. · ความส าคัญของโปรโตซัว](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6111f9676aa32c5cfe3bf7ca/html5/thumbnails/51.jpg)
THE END