บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval)...
Transcript of บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval)...
![Page 1: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/1.jpg)
แผนการสอนบทท8 (3 คาบ)
ความคดรวบยอด
ความจำาหมายถง การเกบรกษาขอมลไวในระยะเวลาหนง อาจจะเกบไวในชวงเวลาสนๆ ประมาณ 1-2 วนาทหรอยาวนานตลอดชวตกได ความจำามหลายประเภทเชน ความจำาความรสกสมผส ความจำาระยะสน
ความจำาระยะยาว การลมคอการทเราไมสามารถจำาขอมลทเคยเกบไวกอนหนานได การลมอาจเกดจากการ เสอมลงไปตามระยะเวลา การรบกวนกนของขอมล ความลมเหลวในการกกลบคนมาและแรงจงใจทจะลม
จดประสงคการเรยนร
1. อธบายความหมายและบอกความสำาคญของความจำาได
2. อธบายไดวาขนตอนทสำาคญของการจำามอะไรบาง
3. อธบายไดวาความจำาความรสกสมผสมกชนดและแตละชนดมประโยชนอยางไร4. อธบายไดวารปแบบของการเกบรกษาขอมลมกรปแบบอะไรบาง5. อธบายไดวาการลมเกดจากอะไร โดยสามารถอางทฤษฎประกอบการอธบายได
6. แนะนำาผอนเกยวกบการสงเสรมความจำาไดวามวธใดบางเนอหาวชา
เอกสารประกอบการสอนบทท 8 ความจำากจกรรมการเรยนการสอน
1. ถามนกศกษาเกยวกบสงทเรยนเมอสปดาหทแลวและถามยอนไปเรอยๆจนนก ศกษาจำาไมได เพอใหนกศกษาตระหนกวาความจำามความสำาคญอยางไร
2. ถามนกศกษาวาความจำาคออะไร และทำาไมเราจงลมและเรามเทคนคในการสงเสรมความจำาไดอยางไร
3. ทำาการทดลองเกยวกบความจำาระยะสน(Short-term Memory)4. บรรยายในหวขอความจำา5. ใหนกศกษาทดลองฝกการสงเสรมความจำาโดยวธของแฮร โลเรน
6. ใหนกศกษาทำาแบบฝกหดทายบท
177
ความจำา (Memory)
![Page 2: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/2.jpg)
สอและอปกรณการสอน
1. แผนใสประกอบการสอน2. เอกสารประกอบการสอนบทท 8 ความจำา3. แบบฝกหด
การวดและประเมนผล
1. สงเกตความสนใจในการเรยนและการรวมการทดลอง2. การอภปรายแสดงความคดเหน3. ตรวจแบบฝกหดทายบท
บทท8 ความจำา (MEMORY)
ลองจนตนาการวาอะไรจะเกดขน ถาเราไมสามารถจำาสงทพงเกดขนได เชน คณไมสามารถจำาชอ ของคณได คณมองภาพของคณในกระจกแตคณรสกวาเปนภาพคนแปลกหนาทคณไมคนเคย นอกจากน
คณยงไมสามารถอานขอความในยอหนาตอไปได เพราะวาคณจำาตวอกษรไมไดหรอไมเขาใจความหมายของคำา ถาคณสญเสยความจำาไปทกสงทกอยางจะเปนสงทแปลกและใหมสำาหรบคณและจะทำาใหคณมความยากลำาบาก
ในการดำาเนนชวตเปนอยางมากเนองจากคณไมสามารถเรยนรสงตาง ๆ ไดถาคณขาดความจำา
178
![Page 3: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/3.jpg)
ความจำา (MEMORY) หมายถง การเกบรกษาขอมลไวระยะเวลาหนง (Matlin. 1995 : 206) ความจำาเกยวของกบการเกบรกษาขอมลในชวงเวลาทผานมา อาจจะเกบไวในชวง
เวลานอยกวา 1 วนาทหรอยาวนานตลอดชวตเชน คณอาจจะจำาภาพพลทจดในวนสำาคญไดภายในเวลาไมก วนาท หรอคณอาจจำาของเลนทคณชอบเลนเมอตอนเปนเดกได เชน ตกตา หนยนต เปนตน การจำานนมขน
ตอนทสำาคญ 3 ขนคอ 1. การแปลงรหส(encoding) 2. การเกบรกษา(storage) 3. การกกลบคนมา(retrieval)
การแปลงรหส (encoding) เปนการแปลงสงเราความรสกใหอยในรปของขอมลท สามารถนำาไปเกบไวในบรเวณทเกบความจำา การเกบรกษา (storage) เปนขนท 2 เราเกบขอมลท
เราจำาเพอทจะนำามาใชในภายหลง บางทอาจจะเกบไวแตนอยกวา 1 วนาท หรอบางทอาจเกบไวนานถง 50 ป การกกลบคนมา (retrieval) เปนขนท 3 เปนการดงขอมลทเกบไวออกมาใชได
Atkinson and Shiffrin ไดเสนอรปแบบของการจำาวาม3 ลกษณะ และแตละลกษณะมความสมพนธกนดงน
information from sensory short-ter long-term the environment memory memory memory ขอมลจะหายไปภายใน ขอมลจะหายไปภายใน
เวลาประมาณ 2 วนาท เวลาประมาณ 30 วนาท
รปท 8-1 โมเดลความจำาของ Atkinson and Shiffrin ทมา : Matlin. 1995 : 206
จากรปท 8-1 จะเหนวาขอมลเรมแรกจะตองผานเขาไปในระบบความจำาทเรยกวา ความจำาการ
รสกสมผส (Sensory memory) เปนระบบการเกบบนทกขอมลจากอวยวะรบความรสก เชน ตา ห กายสมผส เปนตน การจำาความรสกสมผสสามารถจำาขอมลไดจำานวนมากแตขอมลเหลานจะหาย
ไปอยางรวดเรวภายในเวลาไมถง 2 วนาท บางสวนของขอมลจากระบบความจำาแบบการจำาความรสก
สมผสจะผานไปสการจำาในลกษณะทเรยกวา ความจำาระยะสน (Short-Term Memory, STM) ซงบางทกรจกในชอWorking memory ความจำาในลกษณะนกยงเปนความจำา
ทมลกษณะออนแอหรอบอบบางยงไมมนคง สามารถหายไปไดภายในเวลาประมาณ 30 วนาท เวนแตมการ
ทำาซำาหรอทองจำาจากmodel จะเหนวามขอมลบางสวนจากความจำาระยะสนทจะผานไปสความจำาใน ลกษณะความจำาระยะยาว (Long-Term Memory, LTM) เปนความจำาทไมมจำากด
อาจจะจำาเหตการณทผานมาแลวเมอ 10 ปกอนไดเหมอนกบเหตการณนนเพงผานไปไมกนาททแลว ความ
จำาในลกษณะLTM นมลกษณะมนคงถาวรมากกวาความจำาแบบระยะสนและความจำาการรสกสมผส
179
ความจำาการรสกสมผส (Sensory Memory)
![Page 4: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/4.jpg)
ความจำาการรสกสมผสเปนการรกษาขอมลไวในชวงสน ๆ หลงจากสงเราทางกายภาพเลอนหายไปจากการสมผส
ทำาไมเราจงจำาเปนตองมความจำาการรสกสมผส มวตถประสงคอย2 ขอคอ1. เราจำาเปนทจะตองรกษาสงเราตรงตามทประสาทสมผสรบรในชวงเวลาสน ๆ เพอ
ชวยในการเปรยบเทยบสงทเราสนใจ นนคอถาไมมการคงอยของสงเราในชวงเวลาหนงการเปรยบเทยบสงทสนใจจะไมสามารถทำาได
2. เราจำาเปนตองมความจำาการรสกสมผสเพราะการจำาความรสกสมผสชวยใหเราเขา ใจถงสงทผานไปกอนหนาน เชน อาจารยถามวา ทำาไมเราจงจำาเปนตองมความจำาการรสกสมผส เสยงของ
คำาวาทำาไมอาจจะเลอนหายไปในเวลาทเราไดยนคำาวาสมผส เราจำาเปนตองรกษาขอมลเกยวกบเสยงในตอนเรม ตนของประโยคไวเพอทจะเปรยบเทยบกบระดบเสยงในตอนจบของประโยค ระดบเสยงสงทอาจารยใชในตอน
เรมตนของประโยคทำาใหคณสรปไดวาเปนประโยคคำาถาม การจำาความรสกสมผสนนมทงการจำาความรสก
สมผสทางการมองเหน การไดยน การดมกลน การลมรส และทางผวหนง แตนกวจยไดใหความสนใจ 2 ชนดคอ การจำาความรสกสมผสทางการมองเหน (iconic memory) และทางการไดยน
(echoic memory)
การจำาภาพตดตาเปนการจำาความรสกสมผสทางการมองเหน ทำาใหเราจำาภาพทเหนไดในชวงระยะ
เวลาครงวนาท การทดลองทกยวกบความจำาภาพตดตาไดแกการทดลองใหนกศกษาดภาพทมอกษร 12 ตวในเวลาดเพยง1/20 วนาท แลวใหนกศกษาบอกตวอกษรทจำาได โดยเฉลยนกศกษาจะจำาไดประมาณ
4-5 ตวอกษร แตเมอใชเทคนคทเรยกวา partial-report technique คอการ ใหนกศกษารายงานเฉพาะบางสวนทแสดงโดยใชระดบเสยงทตางกน 3 ระดบคอ สง กลาง ตำา เปน
สญญาณบอกใหทราบวาตองรายงานตวอกษรในแถวไหน ปรากฏวานกศกษารายงานตวอกษรได 9-10 ตวอกษรเมอภาพนนหายไปทนทและรายงานไดลดลงตามระยะเวลาทลาชาไปเรอย ๆ จนถง 1 วนาทจะ
รายงานตวอกษรไดพอๆกบนกศกษาทไดรบการทดลองในตอนตนทกลาวมา นกจตวทยาทางการรคด
(Cognitive Psychology) ไดอธบายวาเปนเพราะผเขารบการทดลองไมรวาจะตอง ถกถามถงตวอกษรในแถวไหน ทำาใหเขาพยายามจำาตวอกษรในทก ๆ แถว ทำาใหเขาจำาตวอกษรไดดกวากลม
นกศกษาทไดรบการทดลองแบบ whole-report technique ซงจะพยายามจำา เฉพาะสงทตวเองสนใจตองการจะจำาเทานนจงจำาไดนอยกวากลมทไดรบการทดลองแบบ partial-
report technique (Matlin. 1995 : 208)
180
การจำาภาพตดตา (Iconic Memory)
S Q H M B R L C
![Page 5: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/5.jpg)
รปท8-2 การทดลองเกยวกบการจำาภาพตดตา
รปท 8-3 ประสทธภาพในการจำาคำาดวยเทคนค Partial Report และWhole Report
เมอเวลาผานไป
Iconic Memory ชวยใหเรายงคงรกษาสภาพของสงทผานพนไปใหยาวนานเพยง พอทจะเปรยบเทยบกบภาพทเรากำาลงเหนหลงจากทตาของเราไดเคลอนไปขางหนาในลกษณะทเรยกวา
Saccadic movement ดงนนถาขาด Iconic Memory เรากจะไม สามารถอานประโยคนได นอกจากน Iconic Memory ยงชวยใหเราเหนภาพทฉายบนจอ เชน
ภาพยนตไดอยางเปนภาพทตอเนองกนไปขณะฉายภาพยนต เครองฉายกระพรบดบสลบฉายแสงสวางเมอ ฉายภาพจบไปภาพหนง แตเราไมไดสงเกตเหนการกระพรบของแสง ความคงอยของภาพในความจำาการรสก
ทางการมองเหนชวยทำาใหเราเหนภาพตอเนองกนไปเรอย ๆ
Echoic Memory คอความจำาการรสกทางการไดยน (Bernstein. 1988 : 289) ชอนเปนชอทเหมาะสมเนองจากเสยงจะกองอยในหในชวงสน ๆ คณเคยสงเกตไหม
วาเสยงอาจารยทสอนอยหนาชนจะกองอยในหของคณในระยะเวลาสน ๆ หลงจากทพดจบลงแลว บบเปนโชค
ดของการทเสยงยงคงกองอยในหทำาใหเรารบความรสกจากเสยงและจดบนทกสงทไดยนในเวลา1-2 วนาทตอมา Darwin และคณะ (1972) ไดนำาการทดลองลกษณะpartial-report
technique และwhole-report technique มาใชในการทดลองเกยวกบ Echoic Memory พบผลเชนเดยวกบ Iconic Memory คอกลมทไดรบการ
ทดลองแบบ partial-report technique จะจำาเสยงไดมากกวากลมทไดรบการ ทดลองแบบ whole-report technique เมอเทยบกบการจำาแบบ Iconic
Memory แลว การทดลองเกยวกบ Echoic Memory ในกลมpartial-report technique จะรายงานไดประมาณ 5 ชนด ซงนอยกวา Iconic
181
ความจำาเสยงกองห (Echoic Memory)
![Page 6: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/6.jpg)
Memory เมอใชเทคนคนรายงานได 9-10 ตวอกษร แตจากการวจยผวจยพบวา
Echoic Memory จะมระยะเวลาในการจำาไดนานกวา Iconic Memory ถง
4 เทา คอEchoic Memory จะจำาไดนานถง 2 วนาท ขณะท Iconic Memory จะจำาไดนานเพยง ครงวนาท
ดงนนเราจงสามารถจำาเสยงทจบลงไดงายกวาการจำารายละเอยดของภาพทจบลงเนองจากเสยงมความคงทนในการจำามากกวาภาพ
คณคงเคยมประสบการณเชนนกนมาแลวบางคอ เมอคณตองการใชโทรศพท คณเปดหาหมายเลข ทตองการในสมดโทรศพท เมอพบแลวคณทองหมายเลขนนซำาปดสมดโทรศพท หยบเหรยญออกมา ยกห
โทรศพท หยอดเหรยญลงในชอง เตรยมนวมอกดเลขหมาย แตเกดลมหมายเลขไปเสยแลว จำาไดแต
หมายเลขขางหนา 3 ตว 243 สวนอก 5 ตวจำาไมไดวาคอหมายเลขอะไร ความจำาระยะสนจะหมดลงในชวงเวลาประมาณครงนาท
ความจำาระยะสนหมายถง ขอมลจำานวนเลกนอยทเราเกบไวในลกษณะเตรยมพรอมทจะใชในระยะเวลา
สน ๆ ชวงหนงประมาณ 30 วนาท ขอมลในความจำาระยะสนเปนขอมลทเรากำาลงใชอยในปจจบน บางครง
จงเรยกความจำาระยะสนวา Working memory เปนขอมลทเรากำาลงใชความตงใจจดจอ อย เรากำาลงแปรเปลยนขอมลนนและเรากำาลงทบทวนซำาใหแกตวเราเอง ดงเชนตวอยางการจำาหมายเลข
โทรศพทดงทกลาวถงในตอนตน เรายงใชความจำาในระยะสนในชวตประจำาวนอกมากมายเชน เวลาเราอาน บทความหรอหนงสอภาษาองกฤษเมอเจอศพททเราไมรความหมาย เรามกจะตองเปดดความหมายของศพท
จากพจนานกรมองกฤษเปนไทยแลวทองจำาความหมายของคำา ๆ นน2-3 ครง เมอเราอานประโยคตอ ๆ ไป เจอศพทคำาเดมบอยครงทเราจำาความหมายไมไดเพราะความจำาระยะสนไดเลอนหายไปจากความจำาของเราแลว
รปท8-4 ความจำาระยะสนทเราใชงานในชวตประจำาวน ทมา : Bernstein.1988 : 290
ประโยชนของความจำาระยะสนคอ การชวยทำาใหขอมลทเรารบเขามาเดมยงคงอยตอไปไดระยะหนง จนกระทงเราสามารถรบรขอมลทเขามาใหมไดโดยตลอด และตความหมายได เชน เมอเราฟงคำาตน ๆ ของ
ประโยค เรายงจบใจความและตความหมายไมได ตอมาเมอเราฟงคำาตอ ๆ ไปจนกระทงถงจบประโยคจงจะ เขาใจใจความได การทขอมลเกบไวไดในความจำาระยะสนเพยงชวเวลาสนมากนนเปนสงทด ซงทำาใหเรา
สามารถรบขอมลใหมเขามาแทนทได หากขอมลเกายงคงคางอยนานเกนควรอาจเปนการรบกวนการเรยนร และการตงใจรบรในขณะปจจบน เพราะเรายอมตองการทจะเอาใจใสตองานในขณะปจจบนมากกวาทจะให
ขอมลเดมซงไมมประโยชนมากดขวางอย
182
ความจำาระยะสน (Short-Term Memory—STM)
![Page 7: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/7.jpg)
1. การแปลงรหสในความจำาระยะสน (Encoding in Short-Term Memory) ในการแปลงสงเราจากการจำาความรสกสมผสไปอยในรปของความจำาระยะสนมขนตอนในการ
ดำาเนนการอย2 ขนตอน ไดแก การทำาการเปลยนแปลงและการเกบรกษาขอมล
ประเภทของการทำาการเปลยนแปลง (Type of Processing) เราสามารถ ทำาการเปลยนแปลงสงเราการรสกสมผสได 2 วธทเรยกวา effortful processing
และautomatic processing effortful processing คอการทเราใชความพยายามทจะจดจำาสงใดสงหนงทเรา
ตองการจดจำา เชน เราตองการจำาชอคนทเราพงรจก เราไดพยายามทองชอเขาซำา ๆ ในใจหลาย ๆครง หรอ ตองการจำาความหมายของศพทภาษาองกฤษ เรากตองพยายามทองความหมายของศพทนนในใจหลาย ๆ
ครง กจะชวยทำาใหเราจำาไดดขน สวนautomatic processing มลกษณะตรงกน
ขามกบeffortful processing คอไมตองใชความพยายามโดยตรงในการทจะเกบสงทเรา ตองการจำาไปไวในหนวยความจำา เชน คณสามารถจำาไดวารปท
8-1 เปนภาพทแสดงโมเดลของ Atkinson and Shiffrin โดยทคณไมตอง พยายามใชการจดจำาเลย นอกจากนในเรองเกยวกบสถานท เวลาและจำานวนของสงทเกดขนกเปนสงทเรา
สามารถจดจำาไดโดยอตโนมต
2. รปแบบของการเกบรกษาขอมล (Storage Form) การเกบรกษาขอมลหลงจากการแปลงสงเราการรสกสมผสไมวาจะโดยวธeffortful
processing หรอautomatic processing มวธการเกบขอมลหลายรป แบบ เชน คณตองการทจะดคำาวา memory ปรากฏอยตรงหนาใดบางคณกไปเปดดทดชนคำาทาย
ตำาราทคณอาน สมมตวาอยหนา 20,42,68 เลขหนาดงกลาวจะถกเกบไวในความจำาระยะสนในขณะท คณกำาลงเปดหาหนาทคณตองการ รปแบบของการเกบขอมลในชวงทคณใชความจำาระยะสนอาจจะเปนการ
เกบในรปแบบทเปนเสยง เปนภาพทมองเหน หรออยในรปของความหมายของสงนน มงานวจยพบวาคนสวนใหญจะเกบขอมลทเปนเลขหนาใหอยในรปของเสยง เชนการทองในใจซำาวา
ยสบ, สสบสอง, หกสบแปด มากกวาในรปของภาพหรอความหมาย หรอในกรณทจะจำาคำา8 คำา ทประกอบ
ดวยตวอกษร4 ตวและตวเลข4 ตว เชนคำา4NF92GV8 ผวจยตองการจะดวาผเขาทดลองจะใชคำาใดมาแทนคำาวา V ในกรณของผทจำาคำานผดผวจยพบวาเขาจะใชคำาทมเสยง “ee” คลายกนเชน
B,C,D,E,G,P, หรอ T ซงมเสยง “ee” เหมอน V มาแทนคำาวาV ซงแสดงใหเหนวาเขา ใชรปแบบของการเกบรกษาขอมลในรปของเสยง (acoustic code)
อยางไรกตามสำาหรบสงบางอยางเรากเกบขอมลอยในรปของภาพทมองเหน เชน เราแปลงขอมล
ของกรอบสเหลยมและรปลกศรทอยในโมเดลของ Atkinson and Shiffrin ใหอยใน รปของภาพทเรามองเหน (Visual code) มากกวาทจะเกบไวในลกษณะของเสยง นอกจากนน
เรายงเกบขอมลอยในรปของความหมาย (Sematic code) ทเราเขาใจอกดวย ตวอยางเชน เวลาคณชำาเลองมองปกหนงสอในหองสมดจะมการแปลงรหสความจำาการรสกไปเปนความจำาระยะสน
(STM) ในรปของเสยงทคณออกในใจเกยวกบหนงสอทคณเหนบนปก ในรปของภาพปกทคณเหนและ ในรปของความหมายของคำาทคณออกเสยง เปนตน
183
![Page 8: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/8.jpg)
สงทเกบอยในความจำาระยะสนจะคงอยนานเทาไรกอนทเราจะลม งานวจยทชวยในการตอบคำาถามน
คองานวจยของ Peterson&Peterson ไดลองใหนกศกษานกถงตวอกษรทไมมความ สมพนธกน3 ตว โดยตองเรยงลำาดบกนอยางถกตอง เขาพบวาประมาณ 80 % สามารถบอกตว
อกษรไดถกตองหลงจากเวลาผานไปไมเกน 3 วนาท หลงจากนนจะบอกตวอกษรไดถกตองลดลงจนเกอบจะ
เปนศนยเมอเวลาผานไปประมาณ 18 วนาท รปท 8-5 รปท8-5 แสดงความคงทนของความจำาระยะสน
แสดงใหเหนวาความจำาระยะสนมความคงทนอยไดในเวลาไมเกน 20 วนาทกอนทจะหายไป
(Matlin. 1995 : 212)
นกศกษาเคยสงสยบางไหมวา ทำาไมหมายเลขโทรศพทจงม7 ตว เคยสงสยบางไหมวาทำาไมบาง ครงขณะทเรากำาลงจะโทรศพทแลวจำาเบอรโทรศพทไมได เราถามเพอนทอยใกลๆ หรอถามจากบรการพเศษท ชวยคนหาหมายเลขโทรศพททนททไดรบการบอกใหทราบ เราสามารถทจะจำาหมายเลขนนและกดหมายเลขโทร
ไปยงบคคลทเราตองการได โดยไมตองจดหมายเลขลงกอนในกระดาษ
George Miller ไดเขยนบทความเกยวกบความมหศจรรยของจำานวนเจดอาจจะเปนเลข 7 ตว หรอตวอกษร7 ตวกได หรออาจจะเปนตวเลขปนกบตวอกษรแตรวมกนแลวม 7 ตว วาเปน
จำานวนทอยในขดจำากดทมนษยสามารถจำาไดในชวงความจำาระยะสน
184
ความคงทนของความจำาระยะสน ( The Duration of Short-Term memory)
ขนาดของความจำาระยะสน (The Size of Short-Term Memory)
![Page 9: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/9.jpg)
Miller ใชคำาวาChunk ในการอธบายเกยวกนหนวยพนฐานในการเกบขอมลของ ความจำาระยะสน หนวยพนฐานในการเกบขอมลของความจำาระยะสนประกอบดวย Chunk 7
Chunk ในหนงChunk จะสามารถบรรจตวเลขได 1 ตว หรอตวอกษร1 ตว ดงนน
หมายเลขโทรศพทจงนยมกำาหนดใหม7 ตวเทากบขนาดของความจำาระยะสนซงประกอบดวย Chunk 7 Chunk เชน3681402 เปนตน
อยางไรกตามตวเลขและตวอกษรสามารถนำามารวมกนเขาเปนหนวยขนาดใหญได รหสทางไกล
กรงเทพ 02-3681402 02 คอตวเลขทถกรวมเขาดวยกนเปน 1 Chunk สวน หมายเลขโทรศพทเดมม7 Chunk เรากยงสามารถจำาตวเลขตางๆไดงาย ความจรงแลวขนาดของ
ความจำาระยะสนจะอยในขนาด 5-9 Chunk นอกจากนนการนำาตวเลขจำานวนมากๆ มารวมกนยง
ชวยใหเราจำาตวเลขเหลานนไดงายขน เชน 038-368-1402 ประกอบดวยตวเลขถง10 ตวแต ม6 Chunk จงทำาใหเราสามารถบรรจตวเลขเหลานอยในขนาดของความจำาระยะสนได
ความจำาระยะยาวเปนความจำาทบคคลจำาไดหรอระลกไดวามเหตการณอะไรทผานเขามาในชวตของ
ตนเองบาง อาจจะเปนเหตการณทพงเกดขนมาไมนานเชน 2-3 วนหรอ1-2 ป หรอ10 ปหรอนาน กวานน แตเรายงสามารถจำาเหตการณทผานมาไดอยางชดเจน เชน คณอาจจะจำาเหตการณในวยเดกทเคยได
รบอบตเหตบางอยาง จำาเหตการณในชวงทเรยนม. ปลายไดทไปเทยวกบเพอนตางจงหวด ไปเรยนกวดวชา เหตการณตางๆทนำาความดใจเสยใจหรอความทกขมาใหชวตเรามกจะจำาเหตการณดงกลาวไดเปนอยางด ใน
หวขอตอไปนจะกลาวถงกระบวนการทเกยวของกบความจำาระยะยาวไดแก การแปลงรหส การเกบรกษาขอมล การกขอมลกลบคนมาและการลม
1. การแปลงขอมลในความจำาระยะยาว (Encoding in Long-Term Memory)
ใน24 ชวโมงขางหนาคณจะไดเหนและไดยนสงตางๆมากมายทงทเปนภาพและเปนขอมลขาวสาร ในรปเสยง ทำาอยางไรเราจงจะสามารถจดจำาขอมลเหลานไดอยางถกตองหลงจากเหตการณเหลานนผานไป
แลว ม3 องคประกอบทเกยวของกบการแปลงรหสทชวยใหเราสามารถจำาขอมลทตองการจะจำาไดอยางดคอ ความสนใจ(attention) ความลมลกของการปฏบตการ(deep of processing) และลกษณะเฉพาะของบรบทททำาการแปลงรหส(Encoding Specificity)
1.1 ความสนใจ(attention) ถาเราใหความสำาคญกบสงใด เรามกจะใหความสนใจเปนพเศษกบสงนน การทเราใหความ สนใจเปนพเศษตอสงใดสงหนงนนจะชวยใหเราสามารถจำาขอมลเกยวกบสงนนไดดและไดนาน เนองจากความ
สนใจจะทำาใหเราใสใจตอรายละเอยดตางๆ ของสงทเราสนใจไดเปนอยางดในขณะทเรากำาลงใสใจตอรายละเอยด
ตางๆ รายละเอยดตางๆทเราใสใจกจะถกแปลงรหสไปเกบไวใน Cerebral cortex ไดอยาง สมบรณไมวาจะเกบไวในรปภาพทมองเหนหรอสงทเหน ดงนนเมอเรายอนกลบไปนกถงสงทเราสนใจเราจง
185
ความจำาระยะยาว( Long-Term Memory)
![Page 10: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/10.jpg)
จดจำารายละเอยดตางๆ ไดด ตวอยางเชน คนทสนใจในการเกบสะสมเหรยญจะจดจำารายละเอยดตางๆ ของ เหรยญไดและสามารถนกถงรายละเอยดตางๆ เหลานนไดดกวาคนทไมสนใจ
1.2 ความลมลกของการปฏบตการ (deep of processing) ในการแปลงขอมลเพอเขาไปเกบไวในหนวยความจำานนมวธการในการแปลงขอมลหลาย วธ แตละวธกจะมความซบซอนแตกตางกนไป เชนการแปลงขอมลใหอยในลกษณะ physical
appearance ลกษณะ sound ลกษณะmeaning ลกษณะ self-reference effect
การแปลงขอมลใหอยในลกษณะ physical appearance เปนกระ บวนการแปลงขอมลทถอวามความซบซอนนอยไมมความลมลกเชน การแปลงรหสตวอกษรในลกษณะของ
ภาพตวอกษรทเราเหนเปนตน สวนการแปลงขอมลใหอยในลกษณะ sound จดวาเปนการแปลงขอมล ทมความลมลกและซบซอนนอยเชนกนแตเมอเทยบกบการแปลงขอมลในลกษณะ physical
appearance แลวถอวามความซบซอนมากกวาเชน การแปลงรหสตวอกษรโดยการออกเสยงตว อกษรหรอการนกถงหมายเลขโทรศพทเราจะนกออกมาในลกษณะทเปนเสยงตวเลขทเราเกบเอาไว สวนการ
แปลงขอมลใหอยในลกษณะ meaning จดวาเปนการแปลงขอมลทมความลมลกและซบซอน มากกวาการแปลงรหสขอมลใน 2 แบบแรกตวอยางเชน คำาวา “ก” เราจะสรางใหมนมความหมายหมายถง
ไกซงเปนสตวปก รองเสยงดงเอก อ เอก เอก คำาวา “ข” เราจะสรางใหมความหมายหมายถงไข ทมลกษณะ กลมๆ มเปลอกแขงหม
Craik and Lockhart ไดศกษาถงประสทธภาพของการแปลงรหส ขอมลทมความซบซอนและความลมลกตางกนในการจำาคำาทใชทดสอบ (Matlin. 1995 :
217)
รปท 8-6 แสดงประสทธภาพของการแปลงรหสประเภทตางๆ
ผลการทดลองจากรปท8-6 แสดงใหเหนวาการใชกระบวนการแปลงรหสขอมลทมความลมลก และซบซอนทำาใหสามารถนกถงคำาตางๆ ไดอยางถกตองมากกวาการแปลงรหสขอมลในรปของเสยงและการ
แปลงรหสขอมลในรปของภาพทปรากฎประมาณถง 4 เทา
Craik ไดอธบายวาทเปนเชนนเพราะเหตผล 2 ประการคอ ประการแรกการแปลรหสโดยวธท ลมลกและซบซอนเปนการแบงแยกสงทมความแตกตางมากออกจากขอมลอนๆ ในระบบความจำา ประการท
สองการแปลงขอมลทลมลกซบซอนนนเปนกระบวนการทตองอาศยความประณตละเอยดละออซงเปนสงทม
ความสำาคญมากในการกระบวนการแปลงรหสในลกษณะ Meaning เชนคำาวา เปด ถาใชวธการนเรา
186
![Page 11: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/11.jpg)
จะโยงคำาๆ นไปเกยวของกบสตวทมลกษณะคลายนกชนดหนงซงเรามกจะพบเหนไดในบอนำา เวลารองเสย งดงกาบๆ
นอกจากวธทง3 ดงกลาวมาแลวยงมวธการแปลงรหสอกวธหนงซงถอวามความลมลกและซบ ซอนมากทสดคอวธทเรยกวา self-reference effect วธการแปลงรหสวธนเปนการ
แปลงรหสขอมลทเราตองการใหอยในรปของขอมลทเราจำาไดอยแลว Reeder และคณะ ทดลองให
นกศกษา2 กลมอานเรองทเลาเกยวกบนกเรยนในระดบมธยมปลาย นกศกษากลมท 1 ใชวธself-reference effect โดยใชประสบการณของตนเองในระดบมธยมปลายในการพจารณาวา
เรองทเลาเกยวกบนกเรยนในระดบมธยมปลายคลายคลงหรอแตกตางจากประสบการณของตนหรอไม สวน อกกลมหนง ใหใชวธจดจำาความคดทสำาคญของเรองผลการทดลองแสดงใหเหนวานกศกษากลมทใชวธ
self-reference effect สามารถนกถงเรองทอานไดมากกวานกศกษาอกกลมหนงอยางม นยสำาคญ (Matlin. 1995 : 216)
1.3 บรบทททำาการแปลงรหส (Encoding Specificity) คณคงเคยมประสบการณเชนน คณกำาลงอยในหองนอนคดขนไดวาตองการของบาง
อยางทอยในครว คณจงเดนไปในครวแตเมอเขาไปในครวกบคดไมออกวาจะเขามาเอาอะไร ถาไมมบรบททคณแปลงรหสสงทคณตองการ คณอาจจะไมสามารถเรยกความจำากอนหนา
นกลบคนมาได เมอคณกลบเขาไปในหองนอน คณไดกลบเขาไปในบรบทเดมทคณทำาการแปลงรหสขอมลความจำาคณจะจำาขนมาไดทนทวาคณตองการอะไรในครว
หลงการเบองตนของบรบทททำาการแปลงขอมลกคอ เราจะสามารถระลกถงสงตางๆไดดขนถาการ ระลกนนเกดขนในบรบทเดยวกบทๆ เราแปลงรหสขอมล ในทางตรงกนขาม การลมนาทจะเกดขนไดถาบรบท
ทงสองคอ บรบททเราใชระหวางแปลงรหสกบบรบททเราใชในการระลกถงขอมลไมสอดคลองกนเชน ในหองนอนกบในหองครว
Smith และคณะ ไดทำาการทดลองทแสดงใหเหนวาสภาพแวดลอมเปนองคประกอบทสำาคญท จะทำาใหสามารถจำาสงทเรยนไปได โดยเฉพาะสภาวะททำาการทดสอบการเรยนร เขาไดใหนกศกษากลมหนง
เรยนรคำาศพทในสภาพแวดลอมทตางกน วนทหนงใหนกศกษาเรยนเกยวกบคำาศพทในหองทไมมหนาตาง ม
กระดานดำาอนใหญหนาชน วนตอมาใหเรยนคำาศพทอกชดหนงในหองทเลกกวาและมหนาตาง 2 บาน สถาน
ทตงของหองอยในอกสวนหนงของมหาวทยาลยในวนทสามเขาไดทำาการทดสอบคำาศพททง 2 ชด ครงหนง ของผเขาทดลองไดรบการทดสอบในหองซงไมมหนาตาง อกครงหนงไดรบการทดสอบในหองทมหนาตาง
ผลการทดสอบแสดงใหเหนวา ผเขารบการทดลองจะนกถงคำาศพทตางๆ ทเขาไดเรยนไปไดมากขนเมอการ ทดลองทำาในหองทเขาเกดการเรยนรคำาศพทนน คนทถกทดสอบในหองเดยวกบทเขาไดเรยนรคำาศพทคำานน
จะสามารถนกถงคำาศพททเรยนไปไดประมาณ 14 คำาโดยเฉลย ในขณะทนกถงคำาศพททเรยนในหองทแตก
ตางจากหองททดสอบไดเพยง 9 คำาโดยเฉลย ดงนนถาเรยนคำาวา swan ในหองทไมมหนาตางจะ นกถงคำานไดดในหองทไมมหนาตางมากกวาหองทมหนาตาง ดงนนถาคณไมสามารถนกถงสงทคณเรยนไป
แลวได ลองพยายามนกถงสถานทเดมทคณเคยเรยนรสงนนเชน ถาคำาถามๆ ถงสงทอยในตำาราใหพยายาม นกภาพสถานทๆ คณใชอานหนงสอเลมนน
ในสวนนไดกลาวถงความสำาคญของการแปลงรหส จะเหนวาเราไมสามารถนกถงสงตางๆ ไดถาสง นนไมเคยไดรบการแปลงรหสมากอนและเราจะสามารถนกถงสงตางๆ ไดอยางถกตองมากขนถาเราใหความ
สนใจตอสงนน ใชกระบวนการทซบซอนและลมลกในการทำาความเขาใจตอสงนน และทำาใหสงทเรากำาลงนกถง
นนอยในบรบทเดยวกน (Matlin. 1995 : 217-218)
187
![Page 12: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/12.jpg)
รปท8-7 โครงสรางบางสวนของสมองทเกยวกบการจำา ทมา : Bernstein.1988 : 315
1. การเสอมลงไป (Decay) นกจตวทยาทสนบสนนแนวคดนเชอวา ขอมลทเกบไวในหนวยความจำาจะเสอมลง
ไปในทนททเวลาผานไปเชน คณอาจจะจำาชอนกจตวทยาเจาของทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขไมไดทงท เพงเรยนผานมาเมอไมนาน โดยปกตสงทเราจดจำามกจะเลอนหายไปตามเวลาทผานไป เวนแตจะมการนกถง
สงนนบอยๆ กจะทำาใหสงนนคงอยไดนานขน แนวคดนถกโตแยงวามบางอยางไมไดเลอนหายไปตามกาลเวลา ดงททฤษฎนคดวามนควรจะเปนเชนนน เชน คณยงจำาวธขจกรยานไดแมวาคณจะไมไดขจกยานมาตงแตอาย
12 ขวบ เชนเดยวกบการวายนำา การขบรถยนตหรอการเลนฟตบอล
2. การรบกวนกนของขอมล (Interference)ทฤษฎนกลาววาการลมเกดขนเพราะวามขอมลอนสอดแทรกเขามาในระหวางทเรา
กำาลงจดจำา ขอมลทสอดแทรกเขามาจงเปนตนเหตของการรบกวนกนของขอมล การรบกวนกนของขอมลม
2 ประเภทคอ proactive interference และ retroactive interference (Bernstein. 1999 : 206)
proactive interference คอการทขอมลเกาทเคยเรยนรมากอนหนา น เขามารบ
188
ทฤษฎเกยวกบการลม (Theories of Forgetting)
![Page 13: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/13.jpg)
กวนการเรยนรขอมลใหมทกำาลงเรยนรทำาใหเกดความยากลำาบากในการจดจำาคำาใหม เพราะวาคำาเกาทเคยเรยน
รมากอนมารบกวน สวน retroactive interference มลกษณะตรงขามกบ
proactive interference คอการทขอมลใหมยอนกลบไปรบกวนขอมลเกาทเคยเรยนร มากอน ทำาใหมความยากลำาบากในการทจะยอนกลบไปนกถงขอมลเกา
ลองนกถงตวอยางของการรบกวนแบบ proactive interference และ retroactive interference ดงตอไปนเมอคณคนเคยกบรถยนตทคณขบเปน
ประจำาแตคณตองไปขบรถยนตคนอนทแตกตางกบรถยนตทคณคนเคย ประสบการณเกยวกบรถยนตคนเกา ทคณเคยขบจะเขาไปรบกวนการเรยนรรายละเอยดเกยวกบรถยนตคนใหมทคณกำาลงขบ คณตองใชความ
พยายามเปนอยางมากในการทจะจำารายละเอยดตางๆ เชน สวทชไฟอยตรงไหน สวทชทปดนำาฝนอยตรงไหน ขอมลเกยวกบรถยนตคนเกาทคณคนเคยจะเขามารบกวนการจำาการเรยนรขอมลใหม ลกษณะการรบกวนของ
ขอมลนเปนแบบคอ proactive interference ในทำานองตรงกนขามเมอคณคนเคยกบรถยนตคนใหมทคณขบขอมลเกยวกบรายละเอยดตางๆของรถยนตคนใหมจะยอนกลบไปรบกวนความ
จำารายละเอยดตางๆ ของขอมลเกยวกบรถยนตคนเกาทเคยขบมากอนทำาใหยากลำาบากในการทจะนกถงขอมล
เกาๆ เหลานน การรบกวนของขอมลในลกษณะนเปนแบบ retroactive interference นอกจากนบางคนคงจะเคยมประสบการณในการขบรถยนตทตองขบทางชองขวาซงตรงขามกบใน
ประเทศไทยทขบทางชองซาย ครงแรกเลยทขบจะรสกวาถกรบกวนอยางมากจากขอมลเกาทำาใหตองขบรถดวยความยากลำาบากและตองมสตอยตลอดเวลาบางครงอาจจะตองทองเตอนตวเองอยตลอดเวลาวาใหขบชองขวามฉะนนอาจเกดอบตเหตได
รปท 8-8 การสญเสยความจำาชวขณะเนองจากสมองไดรบความกระทบกระเทอน
ทมา : Bernstein.1988 : 299
3. ความลมเหลวในการกกลบคน (Retrieval Failure) ความลมเหลวในการกกลบคน เกดขนเนองจากไมมสงกระตนทเหมาะสมทจะทำา
ใหเราสามารถกขอมลทเคยบนทกไวกลบคนมาไดเชน เราจำาไมไดวานกจตวทยาคนไหนททำาการทดลองเกยว กบการวางเงอนไขสงเรา แตเมอมคนพดขนวาเขาทำาการทดลองกบสนข เรานกออกไดทนทวาเปนพา
ฟลอฟ(Palav) ในการบนทกขอมลทเราจดจำานน จะมการบนทกสงกระตนความจำาทชวยกระตนใหเราระลก ถงขอมลทเราบนทกเขาไปดวย ความลมเหลวเกยวกบการกกบคนของขอมลทเราบนทกไว เมอสงกระตนท
เหมาะสมไมสามารถกคนกลบมาได แตเมอกคนกลบมาไดแลวเรากสามารถจำาสงทบนทกไวไดทนท
4. แรงจงใจทจะลม (Motivated Forgetting) เปนแรงกระตนจากภายในทผลกดนใหเกดการลมสงทเราไมพงปรารถนาเชน เรา
189
![Page 14: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/14.jpg)
มกจะจำาหมายเลขโทรศพทของคนทเรารสกไมพอใจไมได คนเรามกจะลมความทรงจำาทไมดเชน คะแนนสอบท
ตำา หรอคำาพดหยาบคายทเราพดกบเพอน นกวจยททำาการศกษาเกยวกบความจำาตงแตป ค.ศ. 1900s เปนตนมาแสดงใหเหนวาความจรงแลวเราจะจดจำาเหตการณทพงปรารถนาไดดกวาเหตการณ
ทไมนาพงปรารถนา แตอยางไรกตาม การอธบายสงทคนพบนกยงไมชดเจน ฟอรยด เจาของทฤษฎจต วเคราะหเสนอแนะวา ทเราลมเหตการณทไมพงปรารถนาเปนเพราะวามการเกบกดประสบการณและความ
นกคดทไมพงปรารถนาใหอยในระดบจตไรสำานก สรปทกลาวมาการทเราลมเปนเพราะวามการเสอมลงไปขอความจำา มการรบกวนกนของ ขอมล ความลมเหลวในการกกลบคนมาและมแรงจงใจทจะลม นกศกษาคดวายงมสาเหตอนอกหรอไมททำาให
เราลม
การศกษาเกยวกบความจำาดงกลาวมาจะเหนวาความจำาแตละประเภทมขอจำากดและมลกษณะแตก ตางกนเชน การจำาความรสกสมผสเปนการจำาทเปราะบางทสด เกดขนในเวลา
1-2 วนาทเทานน สวนความจำาระยะสนหรอความจำาในระหวางการทำางานเปนความจำาทมความคงทนมาก
ขนมชวงระยะเวลาในการจำาประมาณ30 วนาท ถาไมมการทวนซำาบอยๆกจะเลอนหายไป สวนความจำาระยะ ยาวเปนความจำาทยาวนานบางอยางคงอยไดตลอดชวต เปนความจำาทไมมขดจำากดและมความซบซอน
ดงทเคยกลาวมาแลววาเราไมสามารถจำาสงใดไดถาสงนนไมเคยผานเขามาในระบบความจำาของเรา
เลย ดงนนถาเราตองการจำาบางสงบางอยาง เราควรทจะตองใหความสนใจ(attention) เปนพเศษ ตอรายละเอยดของสงนน ใชกระบวนการทลมลกและซบซอนในการเรยนรเกยวกบสงนนเชน การเขาใจความ
หมายทชดเจนของสงนน หรอใชตวเราเองเปนเกณฑในการอางอง (self-reference) เชอมโยงสงทเราตองการจดจำากบประสบการณเดมของเราหรอลองนกถงบรบท (context) เดมทเคย
เรยนรสงนน กจะชวยใหเราจำาสงทเราตองการไดดขน วธการสงเสรมความจำามหลายวธไดแก ( โยธน ศนสน
ยทธ. 2533 : 102-104)1. การจดหนวยยอยๆ ใหเปนหนวยทใหญขน(Chunking) เชนตวหนงสออยแยก
กระจายกน “ ร อ บ ค อ บ” เมอเรานำาเอาหนวยยอยๆ คอ อกษรแตละตวเขามาอยดวยกนใหเปนหนวยใหญ ขนเปน รอบคอบ กจะชวยใหเราเกบขอมลไวในความจำาไดดขน โดยเฉพาะอยางยงขอมลประเภทบญชรายการ
คำา หมายเลขโทรศพท รหสไปรษณยเปนตน ซงขอมลเหลานจะตองเรยงลำาดบใหถกตอง
2. การจดระเบยบแบบแผน (Organization) เปนการนำาเอาขอมลทเราไดเรยนร แลว
มาจดใหเขาระบบระเบยบแบบแผน การจดระเบยบแบบแผนจะใชในกรณทตองมการสรางความเชอมโยงของ ขอมลจำานวนมากๆ การจดขอมลนจะเปนการประหยดเนอทการเกบขอมลในสมองเปรยบเสมอนการจด
เอกสารใสแฟมใหเปนหมวดหม เมอตองการใชขอมลจะเลอกหยบสวนใดขนมาใชกได ปญหาของการเกบ ขอมลไวในความจำาระยะยาวคอ การรอฟ นรอยความจำาขนมาไดยาก แตการจดระเบยบแบบแผนจะชวยทำาให
การคนหาขอมลขนมาจากรอยความจำางายขน การจดระเบยบแบบแผนอาจจะทำาไดโดยการจดตามหวขอเรอง
และการจดตามลำาดบอนกรมประเภทความยากงายเปนตน การจด diagram ระบบประสาททผานมา ในบทท 2 เปนตวอยางหนงของการจดระเบยบแบบแผน
3. การสรางตวกลาง(Mediation) คอการสรางรหสเพมเตมเขาไปทขอมลเพอใหขอมล
190
การสงเสรมความจำา(Memory Improvement)
![Page 15: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/15.jpg)
นนจำาไดงายขน ตวกลางนจะชวยเชอมระหวางสงเรากบการสงการตอบสนอง การสรางตวกลางหรอรหสท เราพบบอยๆ ไดแก
3.1 เทคนคการใชอกษรตวตน คอนำาตวอกษรตวตนของคำาแตละคำาทเราตองการ
จำามาผสมกนเขาเปนคำาใหมเชน Library, Intelligence, Our Nation’s Safety เมอรวมตวอกษรกนเขาจะเปนLIONS เปนตน เทคนคนมประโยชนในการจำาคำาศพททม
ความเกยวของกนเชนคำาศพทวชากายวภาคและวชาอนๆ
3.2 เทคนคการเลาเรอง คอการนำาคำาตางๆ มาผกกนเขาเปนเรองราวหรอเปน ประโยคทมคำาสมผสกน หรอเปนคำากลอนเปนตนเชน การนำาหลกการใชคำาทสะกดดวยไมมวนมาแตงเปนเรอง
ทใชคำาสมผสกน “ ผใหญหาผาใหมใหสะใภใชคลองคอ ใสใจเอาใสหอมหลงใหลใครขอด จะใครลงเรอใบดนำาใส และปลาป สงใดอยในตมใชอยใตตงเตยง”
4. การใชเทคนคการจำา(Mnemonics Techniques)4.1 การฝกฝน (Practice) เปนเทคนคทจะชวยสงเสรมความจำา การเพม
เวลาใน การฝกฝนจะทำาใหเวลาในการเรยนรสงทเราตองการจดจำายาวนานขน หลกการนมแนวคดวาจำานวนของการ
เรยนรขนกบจำานวนของเวลาทงหมดทฝกฝน นอกจากนในการฝกฝนยงมกฎทสำาคญอกขอหนงคอ
Spacing effect กลาวคอเราจะจำาสงตางๆ จากการเรยนรไดดถาเราแบงสงทเราตองการศกษา ออกเปนสวนๆ ตามความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในการเรยนรเชน ในบทนไดแบงการเรยนรออก
เปน4 สวนใหญๆ คอ 1 การจำาความรสกสมผส 2 การจำาระยะสน 3 การจำาระยะยาว 4 การสงเสรม ความจำา ในการศกษาควรจะศกษาทละสวนใหจบกอนอาจจะมการหยดเปนชวงๆ กอนทจะมการศกษาในสวน
ตอไป การฝกฝนในลกษณะนจะทำาใหเกดการเรยนรไดดขนและสามารถจดจำาสงทเรยนรไดดขนดวยนอกจากนการฝกฝนการเพมหรอขยายการกกลบมากเปนเทคนคการฝกฝนท
สำาคญทชวยใหเราจำาสงตางๆ ไดดขนเชน ถาเราตองการจำาชอคนทเราตองการรจก กอาจทำาไดโดยการพด
ซำาๆ หรอทองในใจทก2 นาท5 นาท10 นาท เชนในระหวางการสนทนากบคนทเราตองการจำาชอ2 นาทแรกเราอาจถามวา คณสมชายมาถงนานหรอยงครบ 5 นาทตอมาเราอาจถามวา คณสมชายทานขาว
มาหรอยงครบ 10 นาทตอมาอาจทำาวา คณสมชายจะรบกลบหรอเปลาครบ การเอยชอคนทเราตองการจะ จำาบอยๆ เหลานจะทำาใหเราสามารถจดจำาไดดขน นอกจากนนกศกษาคงจะจำาไดเวลาเราทองบทสวนมนต บท
อาขยานบอยๆจะทำาใหเราจำาสงเหลานนไดด
4.2 การสรางภาพในใจ (Mental Imagery) เปนการสรางภาพของสงใดสงหนงขน
ในใจซงเปนตวแทนของสงทเราเหนไดทางกายภาพ ไดมการทดลองใหนกศกษากลมหนงทองคำาทใหเปนคๆ ซำาในใจ สวนอกกลมหนงใหสรางภาพขนในใจเปนภาพทสามารถเชอมแทนความสมพนธของคำาทจบคกนได
ในแตละกลมจะใหดคำา 15 ค ผลการทดลองพบวาในกลมแรกทใหทองคำาซำาในใจ สามารถจำาคำาเหลานนได
ถกตองประมาณ5.2 ค ในขณะทกลมสองทใหสรางภาพความสมพนธในใจสามารถจำาคำาเหลานนไดถง
12.7 คมากกวากลมแรกถง 2 เทา ตวอยางการสรางภาพในใจทใชเชอมความสมพนธของคำา2 คำาท เราตองการจำาเชน คำาวา roccia=cliff roccia เปนภาษาอตาเลยนซงแปลวาหนาผา การ
สรางภาพในใจทำาไดโดยการสรางภาพแมลงสาบโดดลงมาจากหนาผาเปนภาพแสดงความสมพนธระหวาง
roccia กบ cliff cliff จะสรางภาพเปนหนาผา สวน roccia จะสรางภาพเปนแมลงสาบ ซงตรงกบคำาภาษาองกฤษวา cockroach คำาวา cockroach เปนคำาพองเสยงกบ
roccia เปนตน
191
![Page 16: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/16.jpg)
นอกจากนนยงมการสรางภาพความสมพนธตามลำาดบรายการของสงทตองการจะ ใหเกดตามลำาดบกอนหลง วธการนเรยกวา method of loci (loci ออกเสยง
low-sigh) วธการนมกจะนำาสงทเราตองการจะจดจำาไปสมพนธกบสงทเกดขนจรงหรอเปนอยจรง ตามลกษณะทางกายภาพ เชน เราตนขนมาเรามกจะเขาหองนำา เขาหองแตงตวและเขาหองครวเปนประจำาทก
วนกอนออกจากบาน ดงนนถาเราตองการจำารายการของสงของทเราตองการไปซอทหางสรรพสนคา ซง ประกอบดวยยาสฟน สบ ยาสระผม แปง ผก ผลไม เนอสตว เครองปรงตาง ๆ เปนตน วธการจำางาย ๆ ก
คอการสรางภาพของตวเองในใจ นกถงตวเองตงแตตนนอนจนกระทงออกจากบานวาเราตองใชอะไรบางใน แตละวนจะทำาใหเรานกออกทนทวาเราตองการซออะไรบาง หลายคนคงใชวธนโดยบงเอญโดยไมทราบวาเปน
วธหนงทชวยใหเราจดจำาสงตาง ๆเปนลำาดบไดดขน
4.3 การชวยความจำาดวยการใชวธภายนอก (External mnemonics) ถาคณจำา
เปนทจำาตองจำาสงของเปนจำานวนมากในเวลาทจำากดและไมตองการใหเกดความผดพลาดเชน คณจะตองจด ของใชทจำาเปนเพอเตรยมตวไปตางจงหวด เพอปฏบตงานบางอยางในลกษณะนคณจำาเปนจะตองมเครองจำา
ภายนอกชวยในการจำาสงทคณตองการ เชน สมดโนต รายการสงของทคณจะตองจดเตรยม หรอกรณท คณไดนดหมายกบใครไวลวงหนานาน ๆ คณกควรมปฏทนเลก ๆ ตดกระเปาและทำาเครองหมายทวน เวลา ท
คณนดหมายลงไปในปฏทน เพอเตอนความจำาใหคณรวาคณจะมนดในวน เวลาดงกลาว การใชเครองชวย ภายนอกไมวาจะเปนปฏทน สมดบนทกหรอรายการสงของทจะซอ จะชวยสงเสรมใหเราจำาสงตาง ๆ ไดเปน
อยางด
4.4 เทคนคการสรางภาพประหลาดพศดาร ผเชยวชาญดานการพฒนาความทรง
จำาแหงสหรฐอเมรกาทานหนงคอ นายแฮร โลเรน (Harry Lorayne) ไดแนะนำาวธนกสรางภาพ ใหประหลาดพสดารไวในหนงสอของเขา ชอวา “How to Develop a Super
Powder Memory” พอสรปออกมาเปนหลกปฏบตไดดงน ( ชนโอสถ หศบำาเรอ. 2538 :44)
1. จงนกสรางภาพใหมขนาดผดสดสวนไปจากเดม เชนใหญโตมโหฬาร หรอมขนาด ยกษ เปนตน
2. จงนกสรางภาพใหเปนการกระทำา ทเกยวของกบตวทานเองใหมากทสด และถา เปนไปไดควรเปนภาพของการกระทำาทรนแรงและเกดความอบอายขายหนา แกตวทานเองเพราะมนจะชวยให
จำาไดดกวาเนองจากเกดทกขเวทนา
3. จงนกสรางภาพใหมจำานวนมากเกนจรง เชนมจำานวนเปนลานๆชน
4. จงนกสรางภาพสงของสองสงใหหนาททดแทนกนหรอสลบทกน เชนถาจะนก สรางภาพเชอมโยง บหรกบตะป กใหนกสรางภาพวาทานกำาลงสบ ตะป แทนทจะสบบหร เปนตน
การนกสรางภาพเชนทกลาวมาน หากทานนกภาพใหเหนชดเจนอยในมโนภาพสก 2-3 วนาทสมองกจะบนทกเกบไวนานประหนงเปนภาพเหตการณจรง
ตวอยางการนกสรางภาพเชอมโยงสงของหลายๆอยางโดยถอวาถอยคำาทใชแทนแตละสงเปน ตว
กระตนเตอน ของกนและกนเปนคๆกนไปเหมอนเปนหวงโซ สมมตวาทานมขอมลเปนสงของจำานวน20 อยางทจะตองนำาเขาไปไวในหนวยความจำาของสมอง ดงตอไปน
192
![Page 17: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/17.jpg)
พรม แผนกระดาษ ขวด เตยงนอน ปลา เกาอ หนาตาง โทรศพท บหร ตะป พมพดด รองเทา ไมโครโฟน ปากกา โทรทศน จาน ขนมโดนท
รถยนต หมอกาแฟ ควาย
4.5 การกำาหนดตวอกษรใชแทนตวเลขเปนหลกการหนงทนำามาชวยในการจำาตวเลขมหลกการดงน
ตาราง 1 การกำาหนดตวอกษรใชแทนตวเลข
ตวเลข คำาอาน ตวอกษรทใชแทน
1 หนง น (ณ) 2 สอง ง
3 สาม ม
4 ส ส ( ศ ษ) 5 หา ห (ฮ) 6 หก ก ( ข ค ฆ) 7 เจด จ
8 แปด ป (บ) 9 เกา= กาว= นว ว ( พภ) 0 ศนย ย (ญ)
6 1 3 4 4 3 4 0 5 9 1 3 1กนกคมคาย
ทมา : ชนโอสถ หศบำาเรอ. 2538 : 63
193
![Page 18: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/18.jpg)
คำาถามทายบท
1. ความจำา (Memory) หมายถง2. ความจำามกประเภท อะไรบาง
3. ขนตอนทสำาคญของการจำามอะไรบาง
4. การจำาความรสกสมผสมประโยชนอยางไร5. ทำาไมPartial-report technique จำาทำาใหผเขารบการทดลองจำาตวอกษรไดด
กวาWhole-report technique 6. Chunk คออะไร7. วธการแปลงรหสทมความลมลกและซบซอนมากทสดคอวธใด8. ใหยกตวอยางเทคนคในการสงเสรมความจำามาสก 3 วธ9. จงอธบายพรอมยกตวอยางการลมแบบ proactive interference10. การแปลงรหสแบบใดททำาใหการจำามประสทธภาพมากทสด
194
![Page 19: บทที่ 6arts.kmutt.ac.th/ssc231/document/เอกสาร... · Web view(retrieval) เป นข นท 3 เป นการด งข อม ลท เก บไว](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022070700/5e5490fb56269b7ba1763477/html5/thumbnails/19.jpg)
เอกสารอางอง
1. ชนโอสถ หศบำาเรอ. (2538) วธการใชสมองอยางคอมพวเตอร. กรงเทพฯ : สำานกพมพดวงกมล.
2. โยธน ศนสนยทธ. (2533) จตวทยา. กรงเทพฯ : ศนยสงเสรมวชาการ. 3. Bernstein. D. A. (1988) Psychology. Boston : Houghton Mifflin Company.4. Bernstein. D. A. (1999) Essentials of Psychology. Boston : Houghton Mifflin Company.5. Matlin. M. W. (1995) Psychology. (2nded.) : Holt Rinehart and Winston, Inc.
195