บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

กอนทจะไปถงการวเคราะหวธการด าเนนงานของระบบจดการสหกรณโรงเรยนเขวาไรศกษา อ าเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม ผจดท าไดศกษา คนควา ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ โดยจะอธบายถงรายละเอยดความส าคญและอธบายถงหลกการทส าคญตาง ๆ ทผานมาจากอดตถงปจจบน ดงน ประวตความเปนมาของสหกรณโลก ความหมายของสหกรณ อดมการณและหลกการสหกรณ ประวตความเปนมาของสหกรณโรงเรยนเขวาไรศกษา อ าเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม สหกรณกบธรกจรปอน ๆ ความหมายของค าตาง ๆ ทเกยวของ โปรแกรมทใชในการพฒนาระบบ โปรแกรมทใชในการออกแบบระบบ ความรเรองฐานขอมล วธการสรางรายงานดวย Crystal Report ความรเรองระบบปฏบตการ (Microsoft Windows XP) ค าศพทจาก E-R Model สญลกษณทใชในภาพกระแสขอมล และวรรณกรรมทเกยวของ คอ 2.1 ทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 ประวตความเปนมาของสหกรณโลก นกสหกรณทวโลกถอกนวาจดก าเนดของกระบวนการสหกรณนน เรมขนเมอปลายศตวรรษท 18 โดยแนวความคดของนกอตสาหกรรมชาวองกฤษชอ โรเบรต โอเวน ซงแมกาลเวลาจะลวงเลยมาจนถงปจจบน แนวความคดนยงคงเปนทยอมรบและมการน ามาปรบใชในการแกไขปญหาทางเศรษฐกจและสงคมในทวทกภมภาคของโลก ไมวาจะเปนประเทศทพฒนาแลวหรอประเทศทก าลงพฒนา ทงในประเทศทมระบบเศรษฐกจ การปกครอง สงคมและวฒนธรรมทแตกตางหลากหลาย ปจจบนองคการสหกรณไดกลายเปนองคการสากลกระจายอยทวทกหนทกแหงของโลก (สวรรณา ธวโชต.2541: 1) รานสหกรณแหงแรกเกดขนทเมองรอชเดล ประเทศองกฤษ เมอป พ.ศ. 2387 (ค.ศ. 1844) มลเหตทเกดรานสหกรณแหงนขน เนองจากสมยนนคาจางแรงงานต า เพราะโรงงานตางๆ ไดน าเครองจกรมาใชแทนแรงงานคนมากขนคนงานไดรบความล าบากยากจน จงมคนงานโรงงานทอผากลมหนง จ านวน 28 คน ประชมปรกษาหารอกนและไดตกลงกนใหทกคนเกบออมเงนจากคาจางไวสปดาหละ 2 เพนน ซงตองใชเวลาเกอบ 1 ป จงรวบรวมเงนได 28 ปอนด หลงจากนนไดไปเชาหองแถวเลกๆ ทตรอกคางคกเปดรานขายของช าขนเมอวนท 21 ธนวาคม พ.ศ. 2387 รานสหกรณแหงน

8

มชอเสยงมากเพราะเปนรานแรกทจดตงส าเรจ และไดวางหลกการของรานสหกรณขนถอปฏบตครงแรก ซงตอมาไดแพรหลายไปในประเทศตางๆ ทวโลกทงสหกรณรานคาและสหกรณประเภทอนๆ ในการจดตงสหกรณแหงนตงเปนสมาคมมชอวา "สมาคมผน าอนเทยงธรรมแหงรอชเดล" แตความจรงกคอรานสหกรณนนเองและสมาคมดงกลาวไดมการปรบปรงแกไขระเบยบปฏบตรานสหกรณปรากฏหลกฐานในป พ.ศ. 1403 คอ

1. เงนทนมาจากผถอหนและจ ากดอตราเงนปนผล 2. การจดหาสนคาคณภาพใหแกสมาชก 3. ความเทยงตรงในการชง ตวง วด 4. ขายสนคาเงนสดตามราคาตลาด 5. ความเสมอภาคในการเปนสมาชกและการออกเสยง 6. การจดการโดยพนกงานและกรรมการทไดรบการเลอกตงตามระยะเวลา 7. ก าไรจ านวนแนนอนควรจดสรรเพอการศกษา 8. รายงานและงบดลควรน ามาเสนอสมาชกใหสมาชกบอยครง

รานสหกรณของผน ารอชเดลนไดผานพนอปสรรคในระยะเรมตนไปไดดวยด รวมทงในชวงทสภาวะเศรษฐกจตกต าเมอป พ.ศ. 2390 ดวย ซงถอกนวาเปนแบบอยางของรานสหกรณอนๆ ทวโลก ความส าเรจนมกจะกลาวกนวาเปนเพราะการแบงเงนก าไรเฉลยคนใหแกสมาชกและอดมการณแหงความจงรกภกดตอรานสหกรณ ทงนโดยผลแหงการสงเสรมการศกษาในหมสมาชกพรอมทจะยดมนในหลกการของรานสหกรณ

2.1.2 ประวตความเปนมาของสหกรณประเทศไทย ประเทศไทยเรมจดตงรานสหกรณเมอป พ.ศ. 2480 โดยตงขนในหมชาวชนบทของอ าเภอ

เสนา จงหวดพระนครศรอยธยา แตรานสหกรณแหงนตองเลกลม ตอมาไดมการจดตงรานสหกรณเพมขนอกหลายแหง

กรมสงเสรมสหกรณมโครงการสงเสรมใหประชาชนจดตงรานสหกรณทกจงหวดทวประเทศและแนะน าสงเสรมใหรานสหกรณทกจงหวดขยายสาขาไปยงอ าเภอตาง ๆ อยางทวถง โดยใหความชวยเหลอแกรานสหกรณทมอยแลวใหสามารถด าเนนงานใหบรการสมาชกไดอยางมประสทธภาพ มปรมาณธรกจเพยงพอและมฐานะมนคงพรอมกนนนกจะชวยใหมการประสานงานกนอยางใกลชดระหวางสหกรณทกประเภทและหนวยงานทเกยวของในอนทจะด าเนนธรกจเกอกลซงกนและกน

9

อนง รานสหกรณทด าเนนงานประสบความส าเรจมกเปนรานสหกรณทจดตงขนในตวเมองซงประชาชนอาศยอยหนาแนน ส าหรบรานสหกรณในชนบทนนมกด าเนนงานไมประสบความส าเรจเทาทควร วตถประสงคในการจดตง วตถประสงคในการจดตง

2.1.3 วตถประสงคในการจดตง รานสหกรณโดยทวไปมกก าหนดวตถประสงคของการด าเนนงานไวดงตอไปน

2.1.3.1 จดหาสงของและบรการทสมาชกมความตองการมาจ าหนาย 2.1.3.2 รวบรวมผลตผล ผลตภณฑของสมาชกมาจ าหนาย 2.1.3.3 สงเสรมและเผยแพรความรทางสหกรณแกสมาชก 2.1.3.4 สงเสรมสมาชกใหรจกประหยด การชวยเหลอตนเองและชวยเหลอซงกน

และกน 2.1.3.5 รวมมอกบสหกรณและสถาบนอนทงภายในและภายนอกประเทศในอนท

จะเกอกลชวยเหลอซงกนและกน 2.1.3.6 ด าเนนธรกจอยางอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคขางตน

2.1.4 วธการด าเนนงาน รานสหกรณควรด าเนนการคากบลกคาทงทเปนสมาชกและมใชสมาชกโดยยดกฎของผน า

แหง รอชเดล ดงตอไปน 2.1.4.1 ขายสนคาตามราคาตลาดหรอถกกวาบางเลกนอย เพอไมใหเปนศตรกบ

รานใกล 2.1.4.2 จดหาสนคาทมคณภาพตรงตามความตองการของสมาชกสวนใหญมา

จ าหนายและไมปลอมปนสนคา 2.1.4.3 เทยงตรงในการชง ตวง วด 2.1.4.4 จดซอสนคาทจ าเปนแกการครองชพประจ าวนมาจ าหนายใหมากชนด

เพอใหสมาชกเลอกซอไดตามความตองการ 2.1.5 ความหมาย ถาจะพจารณาตามทมาของค าศพท ค าวา “สหกรณ” กจะหมายถง “การท างานรวมกน” ตรงกบค าภาษาองกฤษวา “Co-operative” แตตามค านยามสากลทก าหนดขนโดยองคการสมพนธภาพสหกรณระหวางประเทศ หรอ ICA ก าหนดไววา “สหกรณ คอ สมาคมอสระของบคคลหมหนงซงรวมกนดวยความสมครใจ เพอบรรลความตองการรวมกนทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ดวยการเปนเจาของกจการรวมกนและควบคมกจการนนดวยวถทางประชาธปไตย”

10

ส าหรบประเทศไทยนน เนองจากภาครฐไดมบทบาทตอการสหกรณในประเทศไทยตงแตเรมดงนน นยาม “สหกรณ” ตามกฎหมายไทยจงถกก าหนดขนโดยกรมสงเสรมสหกรณ ดงน “สหกรณ คอ หนวยธรกจซงบคคลผมอาชพอยางเดยวกน หรออาศยอยในทองถนทใกลเคยงกน รวมกนเปนสมาชกและจดทะเบยนเปนนตบคคลตอนายทะเบยนสหกรณตามกฎหมายวาดวยการสหกรณ เพอรวมมอกนด าเนนธรกจอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง อนจะเปนการปรบปรงอาชพและความเปนอย ซงแตละคนประสบปญหารวมกนนนใหดขน โดยยดหลกการชวยเหลอตนเองและชวยเหลอซงกนและกนเปนแนวด าเนนงาน” (สวรรณา ธวโชต.2541: 3-4) พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 ไดใหความหมายของสหกรณไววา “งานรวมมอกน เชนทางธรกจหรออตสาหกรรม เพอหาก าไรหรอเพอประโยชนอน ๆ ในงานนน ๆ รวมกน, (กฎ) คณะบคคลซงรวมกนด าเนนกจการ โดยมวตถประสงค เพอชวยเหลอซงกนและกนและไดจดทะเบยนเปนสหกรณตามกฎหมายวาดวยสหกรณ เชน สหกรณออมทรพย” จากนยามหรอค าจ ากดความของค าวา “สหกรณ” ทกลาวขางตนพอสรปอยางกวาง ๆ ไดวา สหกรณเปนองคกรทกลมบคคลมารวมตวกน เพอด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและรวมกนแกไขปญหาทเกดขน โดยมความสมครใจตากหลกประชาธปไตย และมจดหมายทมไดมงการแสวงหาก าไร แตเพอใหเกดการอยด กนดในหมสมาชก 2.1.6 ประวตความเปนมาของโรงเรยนเขวาไรศกษา อ าเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

กจกรรมสหกรณโรงเรยนเขวาไรศกษา จดตงขนตามกระทรวงศกษาธการ เพอใหสถานศกษาไดใชเปนกจกรรมสงเสรมสนบสนนตอหลกสตรการเรยนการสอน เรองการสหกรณ สหกรณโรงเรยนเขวาไรศกษา ตงอยเลขท 96 บานหนองเขอน หมท12 ต าบลเขาไร อ าเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม สถานทกอตงนนเปนทสาธารณประโยชนของหมบาน ซงกอนทจะกอตงสหกรณโรงเรยนนน คณะกรรมการภายในโรงเรยนไดประชม ปรกษา หารอกนและเขยนโครงการเพอขออนมตตอผอ านวยการโรงเรยน เมอไดรบการอนมตแลวเมอ พ .ศ. 2530 กไดมการแตงตงคณะกรรมการท างานและดแลรบผดชอบสหกรณ รวมทงจดกลมใหนกเรยนทมความสมครใจทจะชวยดแลสหกรณวนละ 3 คน จากนนคณะกรรมการกรวมกนวางแผนการด าเนนงานของสหกรณ และไดระดมทนกน โดยททนเรมแรกไดมาจากการทใหอาจารยสมครเปนสมาชกแลวใหสมาชกเรมตนซอหนคนละ 50 หน ๆ ละ 10 บาท เมอไดทนมาจ านวนหนงแลว กไดจดหาสถานทและท าเลทตงทเหมาะสม จดตกแตงสถานท จดซอสนคาและเครองอปโภคบรโภค และเปดด าเนนการเมอวนท 16 พฤษภาคม 2530 สหกรณเปนตนมาจนถงปจจบน

11

2.1.6.1 วตถประสงค 2.1.6.1.1 เพอเปดโอกาสใหสมาชกไดเรยนรหลกการและวธการของกร

สหกรณ โดยวธปฏบตจรง 2.1.6.1.2 เพอฝกฝนใหมเจตคตทดตอกจกรรมสหกรณ อนจะกอใหเกด

ความมน าใจ เสยสละ สามคค ซอสตย และชวยเหลอเกอกลซงกนและกน 2.1.6.1.3 เพอบรการสนคาอปโภค บรโภค อปกรณการเรยนแกคร

นกเรยน 2.1.6.1.4 เพอสงเสรมสนบสนนการปกครองระบบประชาธปไตยตาม

หลกการและวธการของการสหกรณ 2.1.6.2 การด าเนนงาน 2.1.6.2.1 การเปนสมาชก นกเรยนทสนใจสมครเขาเปนสมาชกสหกรณได

โดยตองจายคาหน ๆ ละ 10 บาท และคาสมคร 5 บาท นกเรยนจะถอหนกหนกได 2.1.6.2.2 ในการด าเนนงานจะมการเลอกคณะบคคลเขาท างานเปน

คณะกรรมการทกป ซงคณะกรรมการจะประกอบดวย คร-อาจารย และนกเรยน 2.1.6.2.3 ทนในการด าเนนงาน สหกรณใชทนจากการถอหนของสมาชก

ทกคน เปนเพราะสหกรณมนโยบายมงเนนการบรการเพอประโยชนของสมาชกมากกวาการแสวงหาก าไร

2.1.6.2.4 จดหา และคดเลอกสนคา ทจ าเปนมาจ าหนายใหแกสมาชก 2.1.6.2.5 เวลาเปดบรการ สหกรณเปดบรการทกวน เวนวนหยดราชการ

ตามเวลา ดงน เชา 07.40 – 08.00 น. กลางวน 12.00 – 12.50 น. เยน 15.30 – 16.00 น. 2.1.6.2.6 จดท าบญชรบ-รายจายประจ าวน ประจ าเดอน ท างบดลประจ าป

ท าบญชสะสมการซอสนคาของสมาชกแตละคน เพอเฉลยคนแกสมาชก เมอสนป 2.1.6.2.7 มการประชมสามญประจ าป เพอแสดงงบก าไร-ขาดทน จายเงน

ปนผลแกสมาชก 2.1.6.2.8 ปฏบตงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย

12

2.1.7 สหกรณกบธรกจรปแบบอน สหกรณกบองคกรธรกจรปแบบอน มลกษณะคลายกนในขอทมการรวมทนและมการ

ประกอบธรกจซอ – ขาย แตมหลกการทแตกตางกนหลายประการ ดงตอไปน 2.1.7.1 สหกรณกบหางหนสวน บรษทจ ากด ตารางท 2-1 เปรยบเทยบความแตกตางระหวางสหกรณกบหางหนสวนและบรษทจ ากด ได

ดงน ลกษณะ สหกรณ หางหนสวน/บรษท จ ากด

1. วตถประสงค ด าเนนธรกจและบรการเพอชวยเหลอสมาชก ในการแกไขปญหาตางๆ

ด าเนนธรกจเพอการคา ท าธรกจกบบคคลภายนอกเพอแสวงหาก าไรใหมากทสด

2. ลกษณะการรวมกน

มงดานการรวบรวมคนมากกวาทน มงดานการรวบรวมทนตองการทนในการด าเนนงานมาก

3. หนและมลคาหน ราคาหนคงทและมอตราต าเพอใหทกคนสามารถเขาถอหนได หนมจ านวนไมจ ากด

ราคาหนเปลยนแปลงตามฐานะของกจการ จ านวนหนมจ ากด

4. การควบคม และการออกเสยง

ควบคมตามแบบประชาธปไตย สมาชกออกเสยงไดคนละหนงเสยง (ยกเวนระดบชมนมสหกรณ) และออกเสยงแทนกนไมได

ออกเสยงไดตามจ านวนหนทถอและออกเสยงแทนกนได

5. การแบงก าไร การแบงก าไรจะแบงตามความมากนอยของการท าธรกจกบสหกรณ และจ านวนหนทถอ

การแบงก าไร แบงตามจ านวนหนทถอ ถอหนมากไดเงนปนผลคนมาก

2.1.7.2. สหกรณกบรฐวสาหกจ

การด าเนนงานของรฐวสาหกจ จะด าเนนการโดยรฐบาลหรอในนามของรฐบาลไมใชกจกรรมของเอกชน งานของรฐวสาหกจสวนใหญจะเกยวกบเรองสาธารณปโภค เชน การรถไฟ การสอสารไปรษณยโทรเลข โทรศพท เปนตน กจการเหลานมงในดานใหสวสดการแกประชาชน สวนสหกรณนนเปนของสมาชกด าเนนธรกจ เพอตองการจะชวยแกปญหาทเกดขนแกสมาชก

13

2.1.7.3. สหกรณกบองคกรการกศล องคกรการกศลมจดมงหมายเพอสงเคราะหผยากจนหรอทพพลภาพใหพนจากความยากล าบาก เปนการชวยเหลอจากภายนอก ไมใชเปนการสงเสรมใหชวยตนเอง จงอาจจะท าใหผไดรบการสงเคราะหมลกษณะนสยออนแอลงไปอก สวนสหกรณนนสงเสรมใหสมาชกมลกษณะนสยเขมแขงนอกจากนประโยชนทไดรบจากสหกรณยอมถาวรกวาการชวยเหลอขององคกรการกศล

2.1.7.4. สหกรณกบสหภาพแรงงาน ในสภาพแรงงานบรรดาลกจางจะรวมกนโดยมจดมงหมายทจะใหเกดก าลงเปนปกแผน เพอตอรองกบนายจางในเรองผลประโยชนของการท างานหรอสวสดการของลกจาง บางครงอาจใชวธการรนแรงเพอบงคบใหนายจางปฏบตตามทลกจางเรยกรอง ส าหรบการรวมมอกนแบบสหกรณนนสมาชกจะรวมมอกนจดการประกอบการขน แลวสมาชกกอาศยบรการนนใหเปนประโยชนแกอาชพหรอการครองชพของสมาชกรวมกน การท างานของสหกรณเปนวธการทไมกอความเดอดรอนหรอเรยกรองใหใครชวยแตจะตดตอกบบคคลภายนอกเกยวกบธรกจซอขายตามปกต ทมา: (http://www.activeboard.com) 2.1.8 ความหมายค าตาง ๆ ทเกยวของ Cooperative = สหกรณ Retail store = รานคาปลก Investment Capital = เงนลงทน Investors = นกลงทน Financial Market = ตลาดการเงน Capital Market = ตลาดทน Risks = ความเสยง Expected Return = ผลตอบแทนทคาดหวง Economic Value = มลคาทางเศรษฐกจ Capital Market Investment = ปรมาณเงน Competitiveness = การลงทนโดยตรง Depend = เงนปนผล Share = หน

14

The Participation of student = การมสวนรวมของนกเรยน School = โรงเรยน Shareholder = ผถอหน Partner = ผรวมหน Member = สมาชก Increase = ผลก าไร Output = ผลผลต

Pricing = การก าหนดราคา Valuation = การค านวณมลคา Trading Procedures = ขนตอนการซอขาย Settlement = ช าระราคาสนคา Process = กระบวนการ Analysis = การวเคราะห

Entity = วตถ หรอวงของทราสนใจ Attribute = คณสมบตของวตถทเราสนใจ Relationship = ความสมพนธระหวาง เอนทต Simple Attribute = Attribute ทไมสามารถแยกออกเปนสวนยอย Composite Attribute = Attribute ทสามารถแยกออกเปนสวนยอย Single-valued = คาของเอนทตทสามารถมไดแคคาเดยว Multi-valued = คาทเปนไดมากกวา 1 คา Stored Attribute = Attribute ทเกบอยในฐานขอมล Derived Attribute = Attribute ทเกดจากการค านวณ Relationships Degree = ระดบชนของความสมพนธ Unary Relationships = ความสมพนธเอนทตเดยว Binary Relationships = ความสมพนธสองเอนทต Ternary Relationships = ความสมพนธสามเอนทต Connectivity = การระบความสมพนธระหวางเอนทต One to One Relationships = ความสมพนธแบบหนงตอหนง One to Many Relationships = ความสมพนธแบบหนงตอกลม Many to Many Relationships = ความสมพนธแบบกลมตอกลม

15

Super Key = กลมของ Attribute ซงมคาแตกตางกน Candidate Key = Subset ทเลกทสดของ Super Key Primary Key = Candidate Key ทถกเลอกใหเปนตวระบ Composite Entity = เอนทตกลาง Weak Entity = เอนทตทไมม Primary Key เปนของตนเอง Strong Entity = เอนทตทม Primary Key เปนของตนเอง

2.1.9 โปรแกรมทใชในการพฒนาระบบ 2.1.9.1 ความรพนฐานเรอง Visual Basic.Net

โปรแกรม Visual Basic (VB) เปนโปรแกรมส าหรบพฒนาโปรแกรมประยกตทก าลงเปนท นยมใชอยในปจจบน เปนโปรแกรมทไดเปลยนรปแบบการเขยนโปรแกรมใหม โดยมชดค าสงมาสนบสนนการท างาน มเครองมอตาง ๆ ไวส าหรบชวยในการออกแบบโปรแกรม โดยเนนการออกแบบหนาจอแบบกราฟฟก ท าใหการจดรปแบบหนาจอเปนไปไดงาย และในการเขยนโปรแกรมนนจะเขยนแบบ Event - Driven Programming คอ โปรแกรมจะท างานกตอเมอเหตการณ (Event) ในการพฒนาโปรแกรมประยกตดวย Visual Basic การเขยนโคดจะถกแบงออกเปนสวนๆ เรยกวา โพรซเดอร (procedure) แตละโพรซเดอรจะประกอบไปดวย ชดค าสงทพมพเขาไปแลว ท าใหคอนโทรลหรอออบเจกตนน ๆ ตอบสนองการกระท าของผใช ซงเรยกวาการเขยนโปรแกรมเชงวตถ (Object Oriented Programming-OOP) แตตวภาษา Visual Basic ยงไมถอวาเปนการเขยนโปรแกรมแบบ OOP อยางแทจรง เนองจากขอจ ากดหลายๆ อยางท Visual Basic ไมสามารถท าได Visual Basic.Net หรอ VB.NET เปนเครองมอทใชพฒนาโปรแกรมบน Visual Programming คอเปนวธการเขยนโปรแกรมทมเครองมอชวยพฒนาโปรแกรมอยางงาย โดยโปรแกรมทสรางนนจะมลกษณะเหมอนตอนออกแบบหนาจอ บนระบบปฏบตการ Windows ซงไดรบการพฒนามาจากภาษา BASIC (Beginners All Purpose Symbolic Instruction Code) ซงเปนภาษาโปรแกรมทไดรบความนยมกนอยางแพรหลายส าหรบผเรมตนหดเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร เนองจาก BASIC เปนภาษาโปรแกรมทสามารถท าความเขาใจไดงาย VB.NET เปนเวอรชนลาสดของ Visual Basic ทบรษทไมโครซอฟตไดพฒนามาอยางตอเนอง บรษทไมโครซอฟตไดเพมขดความสามารถมากมายใน VB.NET สงทโดดเดน คอการปรบเปลยนภาษาเปนลกษณะ OOP (Object-Oriented Programming) เตมตวเหมอนกบภาษาโปรแกรมสมยใหม เชน C++, C#, Delphi และ Java เปนตน และดวยความท VB.NET อยในตระกล .NET ซงซมซบเอาความสามารถอน ๆ ใน .NET เขามาดวยเชนกน นอกจากนแลว VB ยงเปนภาษาทถกผนวกเขากบโปรแกรมอน ๆ ของ

16

ไมโครซอฟตได เชน Microsoft Access, Microsoft Word, Microsoft Excel เปนตน เพอใชในการเขยนโปรแกรม

2.1.9.2 ขอดของการใชภาษา Visual Basic 2.1.9.2.1 เขยนท างานไดจรง (Practical) เนนเรอง Output ทจะได 2.1.9.2.2 เขยน Syntax ไดงายและคลอง เพราะม Intelligence และ

AutoCorrect 2.1.9.2.3 หนาจกตดตอกบผใชงาน (User Interface) งายตอการเรยนร และ

เปนธรรมชาต (User Friendly) ม IDE ทด 2.1.9.2.4 เขยนโปรแกรมไดครบทกรปแบบทง Windows Application

และ Web Application และอน ๆ 2.1.9.2.5 เขยนเพอควบคม (เรยกใชงาน) โปรแกรมในกลม Microsoft

Office ไดงาย 2.1.9.2.6 เขยนเพอตดตอกบฐานขอมลไดหลายชนด 2.1.9.2.7 ม Help (MSDN) ทหาค าตอบไดงายและเรว 2.1.9.2.8 มแหลงความรใหใชคนหาไดมากมาย เมอตดปญหา สามารถ

คนหาค าตอบจาก Internet ได 2.1.9.2.9 ใชไดหลาย Syntax 2.1.9.2.10 เปน Microsoft 2.1.9.3 ขอเสย 2.1.9.3.1 โปรแกรมมลขสทธ ตองซอ ไมใชของฟร 2.1.9.3.2 ใชกบ Windows Platform เทานน 2.1.9.3.3 .NET ยงท างานชา แตเมอเทยบกบ Java Visual ยงเรวกวา

เลกนอย 2.1.9.3.4 เปนภาษาทใช Tool ดงนนทกอยางตองขนกบ Microsoft

ทมา : (http://theera.exteen.com/20060916/visual-basic)

2.1.10 โปรแกรมทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ 2.1.10.1 ความรพนฐานเรอง Visual Paradigm

2.1.10.1.1 เปน Tool ทออกแบบมาเพอผใชหลายประเภท อาทเชน Software Engineers, System Analysts, Business Analysts, System Architects

17

2.1.10.1.2 สนบสนนการออกแบบระบบ Software ขนาดใหญ 2.1.10.1.3 สนบสนน the latest standards of Java and UML notations 2.1.10.1.4 สนบสนน UML Diagrams ทงหมด 2.1.10.1.5 สามารถสราง report Documentation ใน format ทง PDF และ

HTML ไดโดยงาย 2.1.10.1.6 ม layout ในการออกแบบ diagram หลายรปแบบ ตามขนาด

model 2.1.10.1.7 สามารถ import และ export ไดโดยงาย 2.1.10.1.8 สามารถ Export ออกมาเปน image ไดใน format ของ JPG,

PNG และ SVG งายตอการน าไปเสนอผอนหรอน าไปอธบายตอผอน 2.1.10.1.9. สนบสนน การสราง sequence diagram จาก Flow of Event

และการสราง Collaboration จาก sequence Diagram 2.1.10.1.10. สนบสนนรปแบบภาทใชใน function ตางๆ เชน สามารถ

เปลยนจากภาษาองกฤษเปนภาษาจนได 2.1.10.1.11. ม interface ทงายตอการเขาใจของผใช 2.1.10.1.12. Visual Paradigm สามารถถกผสมผสานดวยการน า

IDEs(Eclipse, JBuilder, NetBeans, IntelliJ IDEA, JDeveloper and WebLogic Workshop) เพอทจะแสดง code ตางๆ มระบบ reverse engineering ซงสามารทจะ เพมบางสงบางอยางเขาไปใน model ไดอยางทนท และ เพมขนของ code และ UML model โดยเกดขนพรอมกน ทมา : (http://www.visual-paradigm.com/product/vpuml/) 2.1.11 ความรเรองฐานขอมล

2.1.11.1 ความรพนฐานเกยวกบระบบฐานขอมล ฐานขอมลในลกษณะทคลายกบฐานขอมลสมยใหม ถกพฒนาเปนครงแรกใน

ทศวรรษ 1960 ซงผบกเบกในสาขานคอ ชาลส บากแมน แบบจ าลองขอมลส าคญสองแบบเกดขนในชวงเวลาน ซงเรมตนดวยแบบจ าลองขายงาน (พฒนาโดย CODASYL) และตามดวยแบบจ าลองเชงล าดบชน (น าไปปฏบตใน IMS) แบบจ าลองทงสองแบบน ในภายหลงถกแทนทดวยแบบจ าลองเชงสมพนธ ซงอยรวมสมยกบแบบจ าลองอกสองแบบ แบบจ าลองแบบแรกเรยกกนวาแบบจ าลองแบนราบ ซงออกแบบส าหรบงานทมขนาดเลกมาก ๆ แบบจ าลองรวมสมยกบแบบจ าลองเชงสมพนธอกแบบ คอ ฐานขอมลเชงวตถ หรอ โอโอดบ3 (OODB)

18

ในขณะทแบบจ าลองเชงสมพนธ มพนฐานมาจากทฤษฎเซต ไดมการเสนอแบบจ าลองดดแปลงซงใชทฤษฎเซตคลมเครอ (ซงมพนฐานมาจากตรรกะคลมเครอ) ขนเปนอกทางเลอกหนง

ปจจบนมการกลาวถงมาตรฐานโครงสรางฐานขอมล เพอใหสามารถเชอมโยงฐานขอมลตางระบบ ใหสบคนรวมกนเสมอนเปนฐานขอมลเดยวกน และการสบคนตองแสดงผลตรงตามค าถาม มาตรฐานดงกลาวไดแก XML RDF Dublin Core Metadata เปนตน และสงส าคญอกประการหนงทจะชวยใหการแลกเปลยนขอมลระหวางตางหนวยงานไดด คอการใช Taxonomy และ อภธาน ซงเปนเครองมอส าหรบจดการความรในลกษณะศพทควบคม เพอจ ากดความหมายของค าทใชไดหลายค าในความหมายเดยวกน

ระบบฐานขอมล (Database System) หมายถง โครงสรางสารสนเทศทประกอบดวยรายละเอยดของขอมลทเกยวของกนทจะน ามาใชในระบบตาง ๆ รวมกน

ระบบฐานขอมล จงนบวาเปนการจดเกบขอมลอยางเปนระบบ ซงผใชสามารถจดการกบขอมลไดในลกษณะตาง ๆ ทงการเพม การแกไข การลบ ตลอดจนการเรยกดขอมล ซงสวนใหญจะเปนการประยกตน าเอาระบบคอมพวเตอรเขามาชวยในการจดการฐานขอมล

2.1.11.2 รปแบบของระบบฐานขอมล รปแบบของระบบฐานขอมล มอยดวยกน 3 ประเภท คอ

2.1.11.2.1. ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database) เปนการเกบขอมลในรปแบบทเปนตาราง (Table) หรอเรยกวา รเลชน (Relation) มลกษณะเปน 2 มต คอเปนแถว (row) และเปนคอลมน (column) การเชอมโยงขอมลระหวางตาราง จะเชอมโยงโดยใชแอททรบวต (attribute) หรอคอลมนทเหมอนกนทงสองตารางเปนตวเชอมโยงขอมล ฐานขอมลเชงสมพนธนจะเปนรปแบบของฐานขอมลทนยมใชในปจจบน

2.1.11.2.2. ฐานขอมลแบบเครอขาย (Network Database) ฐานขอมลแบบเครอขายจะเปนการรวมระเบยนตาง ๆ และความสมพนธระหวางระเบยนแตจะตางกบฐานขอมลเชงสมพนธ คอ ในฐานขอมลเชงสมพนธจะแฝงความสมพนธเอาไว โดยระเบยนทมความสมพนธกนจะตองมคาของขอมลในแอททรบวตใดแอททรบวตหนงเหมอนกน แตฐานขอมลแบบเครอขาย จะแสดงความสมพนธอยางชดเจน

2.1.11.2.3. ฐานขอมลแบบล าดบชน (Hierarchical Database) ฐานขอมลแบบล าดบชน เปนโครงสรางทจดเกบขอมลในลกษณะความสมพนธแบบพอ-ลก (Parent-Child Relationship Type : PCR Type) หรอเปนโครงสรางรปแบบตนไม (Tree) ขอมลทจดเกบในทน คอ

19

ระเบยน (Record) ซงประกอบดวยคาของเขตขอมล (Field) ของเอนทตหนง ๆ ฐานขอมลแบบล าดบชนนคลายคลงกบฐานขอมลแบบเครอขาย แตตางกนทฐานขอมลแบบล าดบชน มกฎเพมขนมาอกหนงประการ คอ ในแตละกรอบจะมลกศรวงเขาหาไดไมเกน 1 หวลกศร ทมา : (http://www.chandra.ac.th/office/ict/document/it/it04/page01.html) 2.1.12 วธการสรางรายงานดวย Crystal Report การสรางรายงานดวย Crystal Report สามารถท าได 2 วธ คอ 2.1.12.1 สรางโดยใชผชวยเหลอ หรอ Report Expert เปนการสรางรายงานโดยท าตามขนตอนทก าหนดไวแลว ผใชเพยงเลอกขอมลและสวนประกอบตาง ๆ ทตองการไปทละขน หลงจากนน Expert จะน าขอมลทงหมดไปสรางรายงานใหอยางรวดเรว 2.1.12.2 สรางรายงานดวยตนเองในมมมอง Design วธนจะตองออกแบบโครงสราง ก าหนดรายละเอยดของขอมลและองคประกอบในรายงานเองทงหมด ตงแตการเลอกฟลดขอมล ก าหนดรปแบบและคณสมบตของขอมลทจะน ามาแสดงบนรายงาน การสรางรายงานดวยวธแรกแมจะประหยดเวลา แตอาจใหรปแบบทไมตรงตามกบความตองการมากนก ในขณะทวธทสองนนจะไดรปแบบทตรงกบความตองการมากทสด แตกตองใชเวลามากกวาวธแรก เราอาจจะผสมผสานขอดของทงสองวธ เพอใหเกดประสทธภาพสงสด เชน ถารายงานซบซอนหรอมรปแบบทเจาะจงมากอาจใช Report Expert ชวยสรางรายงานคราว ๆ ในเบองตนกอน จากนนจงคอยปรบแตงใหตรงกบความตองการในภายหลง จะชวยใหประหยดเวลากวาการทจะสรางดวยตวเองทงหมด ทมา : (http://www2.cs.science.cmu.ac.th/useminar/2543/crystal/Seminar.html) 2.1.13 ค าศพทจาก E-R Model 2.1.13.1. ความรเกยวกบ E-R Model

E-R Model คอ แบบจ าลองทใชอธบายโครงสรางของฐานขอมลซงเขยนออกมาในลกษณะของรปภาพ เปนโมเดลทใชในการออกแบบฐานขอมล ในระดบ conceptual ประกอบดวยชดของ object (Entity) และความสมพนธ (relationship) ระหวาง object E-R diagram สรางขนเพอสอความหมายของขอมลในระบบและแสดงใหเหนความสมพนธกนของขอมล จดเดนคอ ชวยใหการอกแบบไดงายขนดวยการจดระเบยบความคดของคนทท าการออกแบบ และลดความซบซอนของระบบไดเปนอยางด

20

2.1.13.2. องคประกอบของ E-R Diagram 2.1.13.2.1. เอนทต (Entity)หมายถง สงของหรอวตถทเราสนใจ ซงอาจ

จบตองไดและเปนไดทงนามธรรม โดยทวไป เอนทตจะมลกษณะทแยกออกจากกนไป เชน เอนทตพนกงาน จะแยกออกเปนของพนกงานเลย เอนทตเงนเดอนของพนกงานคนหนงกอาจเปนเอนทตหนงในระบบของโรงงาน โดยทวไปแลว เอนทตจะมกลมทบอกคณสมบตทบอกลกษณะของเอนทต เชน พนกงานมรหส ชอ นามสกล และแผนก โดยจะมคาของคณสมบตบางกลมทท าใหสามารถแยกเอนทตออกจากเอนทตอนได เชน รหสพนกงานทจะไมมพนกงานคนไหนใชซ ากนเลย เราเรยกคาวของคณสมบตกลมนวาเปนคยของเอนทต 2.1.13.2.2. แอททรบวท (Attribute) คอ คณสมบตของวตถหรอสงของทเราสนใจ โดยอธบายรายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของกบลกษณะของเอนทต โดยคณสมบตนมอยในทกเอนทต เชน ชอ นามสกล ทอย แผนก เปน Attribute ของเอนทตพนกงาน โดยทวไปแลวโมเดลขอมล เรามกจะพบวา Attribute มลกษณะขอมลพนฐานอยโดยทไมตองมค าอธบายมากมาย และ Attribute กไมสามารถอยแบบโดด ๆ ไดโดยทไมมเอนทตหรอความสมพนธรปสญลกษณของ Attribute คอ รปวงรโดยทจะมเสนเชอมตอกบเอนทต ชนดของ Attribute สามารถแบงออกไดหลายลกษณะดงน

- Simple Attribute คอ Attribute ทไมสามารถแยกออกเปนสวนยอยไดเชน รหส - Composite Attribute คอ Attribute ทสามารถแยกออกเปนสวนยอยไดเชน ชอ อาจจะ

ประกอบดวยชอตน และชอสกล เปนตน 2.1.13.2.3. ความสมพนธระหวาง Entity (Relationship) Relationship คอ

ความสมพนธระหวาง Entity 2 Entity ทมการเชอมโยงขอมลซงกนและกน สมาชกของ Relationship จงเกดการจบคกนระหวางสมาชกของ Entity ทมการรวมกนของ Relationship นน ส าหรบสญลกษณจะใชรปสเหลยมขาวหลามตดทมชอของ Relationship นนอยภายในสญลกษณจะตองเชอมระหวาง Entity เสมอ

2.1.13.3. ประเภทความสมพนธระหวาง Entity ความสมพนธระหวาง Entity เปนความสมพนธทสมาชก Entity หนงสมพนธกบสมาชกของ Entity หนง ซงสามารถแบงประเภทความสมพนธออกเปน 3 ประเภท ไดแก 2.1.13.3.1. ความสมพนธแบบหนงตอหนง (one-to-one) จะใชสญลกษณ 1:1 แทนความสมพนธ ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของ Entity มความสมพนธกบสมาชกหนงรายการของอก Entity หนง แตละ Entity มความสมพนธตอ

21

กน โดยมค ากรยาเชอมระหวางแตละ Entity เชน พนกงานกบแผนก หรอ มหาวทยาลยกบคณะ เปนตน

ภาพท 2-1 แสดงความสมพนธระหวาง Entity แบบความสมพนธแบบหนงตอหนง

2.1 .13.3 .2 . ความสมพนธแบบหน งตอกลม (one-to-many) จะใชสญลกษณ 1:N แทนความสมพนธ ซงความสมพนธนเปนการแสดงความสมพนธของขอมลของ Entity หนงวามความสมพนธกบหลายขอมลอก Entity หนง เชน อาจารยทปรกษากบนสต หรอ ลกคากบหมายเลขโทนศพท เปนตน

ภาพท 2-2 แสดงความสมพนธระหวาง Entity แบบความสมพนธแบบหนงตอกลม

2.1.13.3.3. ความสมพนธแบบกลมตอกลม (many-to-many) จะใชสญลกษณ M:N ความสมพนธแบบนเปนเรองทคอนขางยากในการออกแบบฐานขอมล เชน อาจจะมปญหาในดานของการปรบปรง แกไข ขอมล โดยทวไปแลวจะสราง Entity ใหมขนมา เพอเปน Entity ทเชอมความสมพนธกบสอง Entity เดม โดยมวตถประสงคเพอปรบความสมพนธใหอยในรปแบบของหนงตอกลม (1:N) เชน นกเรยนกบวชาทลงทะเบยน หรอ พนกงานกบต าแหนง เปนตน

ภาพท 2-3 แสดงความสมพนธระหวาง Entity แบบความสมพนธแบบกลมตอกลม

2.1.13.3.4. โมเดลเชงสมพนธและการนอรมลไลซ ลกษณะของโมเดลเชงสมพนธและกระบวนการทเรยกวา การนอรมลไลซ (Normalization) อนน าไปสการออกแบบฐานขอมลทมประสทธภาพ โดยมความซ าซอนของขอมลนอยทสด ในป พ.ศ. 2513 E.F.Codd ไดเปนผน าใหผคนในวงการคอมพวเตอรไดรจกรปแบบของฐานขอมลแบบใหม ซงมโมเดลเปนแบบเชงสมพนธ (Relation Model) ทแตกตางจากโมเดลเดมทมอยแลว คอ โมเดลเชงล าดบชน (Heretical Model) และโมเดลเชงเครอขาย (Network Model) โดยโมเดลสองแบบหลงนการแสดงความสมพนธระหวางระเบยนใด ๆ ของแฟมขอมลสองแฟมแตละระเบยนจะตองมการใชเขตขอมล

22

ทเปน พอยเตอร (Pointer) ทบอกต าแหนงทอยจรง ๆ ในจานแมเหลกของอกระเบยนหนงทมความสมพนธกน ซง E.F.Codd กลาววารปแบบของฐานขอมลแบบนจะท าใหเกดขอจ ากดในการจดการขอมลภายใน เนองจากถามการเพมเขตขอมลเขาไปในระเบยนของแฟมขอมล จะตองมการจดการต าแหนงทอยใหมของระเบยนตาง ๆ ทงหมดในจานแมเหลก ซงตองมการเขยนโปรแกรมจดการในเรองนโดยเฉพาะ นนยอมแสดงใหเหนวาผทจะจดการกบฐานขอมลแบบนไดนนจะตองมความรเชยวชาญเกยวกบคอมพวเตอรเปนอยางด ผใชธรรมดาในระดบ End-User จะไมสามารถจดการหรอใชงานฐานขอมลแบบนไดเลย จากขอจ ากดของโมเดลแบบล าดบชนและแบบเครอขายตามทไดกลาวมาขางตนจงน าไปสการปฏรประบบฐานขอมลแบบใหมขนมา ไดแกฐานขอมลทมโมเดลแบบเชงสมพนธเปนโมเดลทมความงายตอการใชงาน ผใชธรรมดาจดเกบขอมลในระดบกายภาพ เชน ไมตองทราบวาขอมลถกจดเกบอย ณ ต าแหนงใดในดสกหรอวธการเขาถงขอมลเปนแบบใด นอกจากนการแสดงความสมพนธของขอมลระหวางแฟมขอมล จะมองเหนไดจากตวขอมลท เกบอย ในแฟมขอมล โมเดลแบบนจง เปนโมเดลทได รบเรยกวา รเลชนไมได หมายถงความสมพนธ แตศพททถกน ามาจากวชาคณตศาสตรทแสดงถงรปแบบของตาราง 2 มต ทประกอบดวยแถวและคอลมนของขอมล แถวในแตละตารางจะมความหมายเหมอนกบระเบยนและคอลมนของตารางกจะมความหมายเหมอนกบเขตขอมลในระบบการประมวลผลแฟมขอมล คอลมนในรเลชนสามารถเรยกไดอกอยางวา Attribute ของรเลชน ส าหรบแถวของรเลชนจะเรยกไดอกอยางวา Topple ค าวารเลชนของ Attribute และ Topple จะเปนค าศพททางการทนยมใชในการอธบายเกยวกบทฤษฎของโมเดลเชงสมพนธ ซงเปนค าทมใช ส าหรบแฟมขอมล เขตขอมลและระเบยน ถาเปนค าศพททนยมใชในหมผทเกยวของกบการเขยนโปรแกรมทางคอมพวเตอรหรอผออกแบบระบบ สวนตารางคอลมนและแถวจะเปนค าศพททรจกในหมผใชงานคอมพวเตอรทวไป ทมา : (http://itd.htc.ac.th/st_it50/it5016/nidz/Web_Analyse/unit10.html)

ตารางท 2-2 สญลกษณและความหมายของผงงาน สญลกษณ ชอสญลกษณและค าอธบาย

การรบขอมลหรอแสดงขอมล ผลลพธโดยไมระบสอ (Input/output Media)

การแสดงขอมล หรอผลลพธพมพทางเครองพมพลงบนกระดาษ (Continuous Paper)

23

การแสดงผลลพธทางจอภาพ (Display)

แสดงการประมวลผล (Process) เชนการค านวณหรอการก าหนดคา

แสดงการเปรยบเทยบหรอตดสนใจ

แสดงจดตอเนอง จากทหนงไปยงอกทหนงของผงงานหนง ๆ ทไมสะดวกจะใชโดย หมายถงจดตอเนองทอยในหนาเดยวกน

บนทกขอมลหรอค าสง เขาประมวลผลโดยตรงทางแปนพมพ

จดเรมตนและจดสนสด

2.1.14 เสนเชอมความสมพนธ 2.1.14.1 เสนเชอมความสมพนธของ Use Case Diagram เปนเสนตรงทใชอธบายความสมพนธระหวาง Actor และ Use Case ม 5 แบบ คอ 1. Association เปนเสนตรงแสดงความสมพนธแบบเกยวของกนหรอมปฏกรยาระหวาง

กนของ Actor และ Use Case สญลกษณแทนความสมพนธแบบ Association คอ เสนตรงแบบมหวลกศร และไมมหวลกศร เชน

ภาพท 2-4 แสดงความสมพนธของ Use Case และ Actor แบบมหวลกศร

24

2. Include เปนรปแบบความสมพนธระหวาง Use Case 2 Use Case โดย Use Case ทท าหนาทเปนกจกรรมหลกของระบบ เรยกวา Base Use Case และ Use Case ทท าหนาทเปนกจกรรมเสรม ทนอกเหนอจากสงทกจกรรมหลกตองท า เรยกวา Include Use Case เชน

ภาพท 2-5 แสดงความสมพนธของ Use Case และ Actor แบบมกจกรรมเสรม

3. Extend เปนรปแบบความสมพนธ กรณทบาง Use Case ด าเนนกจกรรมของตนเองไปตามปกต แตอาจจะมเงอนไขหรอสงกระตนบางอยาง ทสงผลใหกจกรรมตามปกตของ Use Case นนถกรบกวนจนเบยงเบนไป โดยท Use Case ทถกรบกวนหรอกระตน เรยกวา Base Use Case สวน Use Case ทเปนตวรบกวนเรยกวา Extending Use Case เชน

ภาพท 2-6 แสดงความสมพนธของ Use Case และ Actor แบบมกจกรรมเสรมทเกดขนเปนบางครง

4. Realization เปนความสมพนธระหวาง Use Case กบ Collaboration ซงจดประสงคของ Realization คอแสดงความจ าเพาะเจาะจง หรออธบายรายละเอยด โดยสญลกษณทใชแทน Realization คอเสนตรงทมหวลกศรและม Stereotype เปน <<realize>> ลากจาก Collaboration ไปยง Class ซง Collaboration แทนดวยวงร เสนขอบเปนเสนประ

25

5. Generalization เปนการถายทอดคณสมบตหรอพฤตกรรมบางอยางจาก Use Case หนงไปยงอก Use Case หนง ซง Use Case ทไดรบการถายถอดจะมการเพมเตมพฤตกรรมบางอยางของตนเองเขาไปดวย

2.1.14.2 เสนเชอมความสมพนธของ Class Diagram 1. Association คอความสมพนธระหวางคลาส ตงแต 2 คลาสขนไป โดยคลาสทมา

สมพนธกนนน อาจจะม attribute หรอ function ทเหมอนกน หรอไมเหมอนกนกได

ภาพท 2-7 แสดงความสมพนธของ Class แบบ Association 2. Aggregation เปนความสมพนธระหวาง Object หรอ Class แบบ “Whole-Part”

หรอ “is part of” โดยจะม Class ทใหญทสดทเปน Object หลก และม Class อนเปนสวนประกอบ

ภาพท 2-8 แสดงความสมพนธของ Class แบบ Aggregation

3. Composition เปนความสมพนธระหวาง Object หรอ Class แบบขนตอกนและมความเกยวของกนเสมอ โดยจะม Class ซงเปนองคประกอบของ Class อนทใหญกวา เมอ Class ทใหญกวาถกท าลาย Class ทเปนองคประกอบกจะถกท าลายไปดวย

26

ภาพท 2-9 แสดงความสมพนธของ Class แบบ Composition 4. Generalization คอการน าคณสมบตทคลายกน ของ object หลาย ๆ object หรอ

ของ class หลาย ๆ class มาสรางใหม concept ใหม ท าใหเกด class ใหมทมคณสมบตตางไปจากเดม เราเรยกวธสราง class แบบใหมนวา Generalization Abstraction

ภาพท 2-10 แสดงความสมพนธของ Class แบบ Generalization

27

2.1.14.3 องคประกอบของ Sequence Diagram 1. Actor หรอ Object ทมปฏสมพนธกบวตถอน ๆ 2. เสนชวต (Lifeline) ตวแสดงระยะเวลาในการด ารงอยไดของ Object นน ๆ 3. Activation คอแทงเวลาในการท ากจกรรม 4. Message ทสงผานระหวาง Object

4.1 Call-Message คอเสนทรองขอขอมลไปยง Object 4.2 Return-Message คอเสนทสงขอมลกลบไปยงผรองขอ 4.3 Send คอการสงสญญาณเพอบอกหรอกระตน Object อน แตไมใชการ

เรยกใช 4.4 Create คอ การสราง Object ของคลาสขนใหมในโพรเซสนน ๆ 4.5 Destroy-Message คอ การท าให Object นน ถกท าลาย 4.6 Self-Message คอ เปนขอความทท างานในการประมวลผลโดยตวของ

Object เอง

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ กรกาญจน รตนประเสรฐ และ ศรวฒนา ทองนช (2552) วจยเรอง “ระบบสหกรณรานบานหนองหวา ต าบลบอใหญ อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม” วตถประสงคของโครงงานเทคโนโลยสารสนเทศธรกจน เพอศกษาเกยวกบการวเคราะหและออกแบบระบบซอ - ขายของระบบสหกรณรานบานหนองหวา ต าบลบอใหญ อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ซงเปนระบบทเกยวกบการซอ - ขายสนคาอปโภคบรโภค โดยระบบเปนการซอ – ขายสนคาทเปนเงนสด มระบบสมครสมาชก ระบบขายสนคา ระบบสงซอสนคา ระบบรบสนคา ระบบการจายช าระเงน ระบบทพฒนาขนใชโปรแกรม Microsoft Visual 2005 รวมกบฐานขอมล Microsoft SQL Server 2005 ซงโปรแกรมสามารถจดการกบขอมลการซอ - ขายสนคาชมชนบานหนองหวา ต าบลบอใหญ อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ มความรวดเรวและถกตองกวาเดม ภาพรวมของระบบสามารถท าการเพมขอมล แกไขขอมล ลบขอมล และสามารถท าการคนหาขอมลได ซงในการท างานของระบบงาน ท าใหระบบซอ - ขายสนคาของระบบสหกรณรานบานหนองหวา ต าบลบอใหญ อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคามใชงานไดจรง พมลภา บรรทอน (2550) วจยเรอง “ระบบงานสหกรณรานคาหมบาน ต าบลเจยด อ าเภอเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน” วตถประสงคของการศกษาโครงงานเทคโนโลยสารสนเทศน เพอการศกษาเกยวกบระบบการจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบานบานดอนตว อ าเภอ

28

เขมราฐ จงหวดอบลราชธานจากระบบงานเดมมาพฒนาเปนระบบงานใหมโดยผจดท าไดจดท าระบบจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบานขนมาเพอเปนการอ านวยความสะดวกในการจดการระบบการจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบาน ใหมประสทธภาพทดขน โดยไดจดท าระบบจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบานบานดอนตว อ าเภอเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน ขนมาเพอเปนการอ านวยความสะดวกสบายในการจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบาน ใหมประสทธภาพทดขน และเปนแนวทางส าหรบผทจะท าการพฒนาระบบตอไป ตวโปรแกรมทจดท าระบบงานนนไดใชโปรแกรม Visual Basic 6.0 ซงถอวาเปนโปรแกรมทสามารถชวยสรางโปรแกรมทเกยวของกบระบบงานไดเปนอยางด โดยตวระบบนนเหมาะส าหรบการน าไปใชกบระบบการจดการฐานขอมลระบบสหกรณรานคาหมบาน ทมการเกบขอมลสมาชก ขอมลการขายสนคา ขอมลตวแทนจ าหนาย ขอมลการเพม – ถอนหน ขอมลการปนผล การเกบบนทกขอมลดานตาง ๆ ของทางรานคา การบนทกขอมลการสงซอ การรบสนคา การช าระเงนในการสงซอสนคา ซงสามารถเกบขอมลไดจ านวนมาก และนอกจากนยงสามารถพฒนาโปรแกรมทตองการสรางระบบใหดขนไดอก และใชโปรแกรม Microsoft SQL Server 2000 เปนฐานขอมล เพอใชในการจดการดานฐานขอมล เพอใหเกดความสะดวกในการใชของผใช และออกรายงานไดดวย เตอนใจ ทองยศ (2548) วจยเรอง “ระบบขายสนคาเอออาทรรานมตรเจรญ” วตถประสงคของการศกษาเฉพาะกรณน เพอท าการศกษาและออกแบบระบบขายสนคาเอออาทร โดยจดเกบในรปแบบของฐานขอมล Microsoft SQL Server เพอใหผใชงานสามารถตรวจสอบขอมลและรายละเอยดของสนคาทท าการ ซอ – ขายเครองใชไปปาได เพอใหสามารถตรวจสอบขอมลลกคาทซอสนคาทงเงนสดและเงนผอน นอกจากนยงสามารถตรวจสอบขอมลการผอนช าระของลกคาไดอกดวย เพอชวยลดความผดพลาดทางดานการค านวณตาง ๆ และเพอลดการสญหายของขอมลทท าการบนทกลงกระดาษ การศกษาเฉพาะกรณนเปนการศกษาการใชงานของโปรแกรม Microsoft Visual Basic 6.0 ในการจดท าโปรแกรม ระบบขายสนคาเอออาทร เพอน าผลการศกษาไปใชประโยชนในการด าเนนงาน ซงขอบเขตในการท างานของโปรแกรม คอ สามารถเพม ลบ แกไข คนหา ขอมลของผมาใชบรการได ท าการค านวณคาใชจายและการน าโปรแกรม Crystal Report มาใชในการจดพมพรายงานตาง ๆ ออกมาได เชน ใบสงซอ ใบเสรจรบเงน ใบช าระคางวด รายงานสนคาทงหมด รายงานการขายสนคา และรายงานการรบซอมสนคา