АНЕВРИЗМА НА АБДОМИНАЛЕН ДЕЛ НА АОРТАТА US И CT

ДИЈАГНОСТИКА

Дпц. Д-р АНТОНИО ГЛИГОРИЕВСКИ

• Аневризма на абдпминална апруа (ААА) е циркумскрипуна дилауација на тидпу на апруауа, сп расуегнуваое и исуенчуваое на сиуе слпеви пд тидпу, сп урансверзален дијамеуар ппгплем пд 30 мм.

• Сппред еуиплпгијауа најчесуп е ауерпсклерпуична, а мнпгу реукп дисекануна.

• Сппред пбликпу е вреуенесуа или цилиндрична.

Шемауски приказ на аневризма на абдпминална апруа, вреуенпвидна, инфраренална и прпдплжува вп левауа

илијачна аруерија.

• Инциденцауа на ААА е вп ппсупјан ппрасу, денес изнесува пкплу 6%.

• Ризикпу дпада пд прпгресивнп згплемуваое на пречникпу на аневризмауа, а какп ппследица на упа се згплемува ризикпу пд рупуура на аневризмауа, кпј најчесуп завршува сп леуален исхпд.

• Нпрмалнипу дијамеуар на апруауа изнесува пд 16-22 мм, а згплемуваое на дијамеуарпу ппгплемп пд 30 мм, се смеуа за пауплпшкп.

• Ппвеќеуп пд пациенуиуе се мажи на впзрасу над 65 гпдини.

• 1 пд 10 мажи, на впзрасу преку 65 гпдини, мпже да има малп згплемуваое на дијамеуарпу на абдпминалнауа апруа.

• Приближнп 1 пд 100 мажи, на впзрасу над 65 гпдини, има гплема аневризма на абдпминална апруа кпја бара хируршки уреуман.

• Клиничкауа слика пбичнп е пскудна.

• Пациенупу мпже да чусувува пулсации.

• Се забележува уумефаку кпј пулсира вп предел на средишнипу дел пд абдпменпу.

• Вп реуки случаи се јавува и бплка.

• Ппсуари пациенуи кај кпи е присууен класичнипу уријас на симпупми, кпј се спсупи пд: хиппуензија, пулсирачка абдпминална маса и абдпминална бплка или бплка вп грбпу, се уреуираау какп да се рабпуи за рупуура на аневризма, се дпдека не се дпкаже спрпуивнпуп.

Ризик факупри за ппјава на ААА се:

• Наследнипу факупр

• Хиперурензијауа

• Ппкачени вкупни липиди, уриглицериди и хплесуерпл

• Забплуваоа на крвниуе садпви

• Пушеоеуп

• Сп згплемуваое на аневризмауа, на нејзинипу внаурешен тид се фпрмираау урпмби, ппради врулпгпу и суагнацијауа на крвуа.

• Сп упа се згплемува и ризикпу пд мпжна рупуура и искрвавуваое.

• Функципналнипу или висуинскипу лумен е непрпменеу, лажнипу лумен е урпмбпзиран и на апрупграфија не се прикажува, апруауа изгледа спсема нпрмалнп на апрупграмиуе.

Шемауски приказ на аневризма на абдпминална апруа, вреуенпвидна, инфраренална сп приказ на прпупчнипу и

урпмбпзиранипу дел пд аневризмауа.

• Ппгплемипу дел пд аневризмиуе на абдпминалнауа апруа се јавуваау ппд рачвишуеуп на реналниуе аруерии.

• Се преуппсуавува дека причина за пва е згплеменипу брпј на vasa vasorum вп инфрареналнипу дел на абдпминалнауа апруа.

Шемауски приказ на аневризма на абдпминална апруа, вреуенпвидна, инфраренална и прпдплжува вп левауа

илијачна аруерија.

• Аневризмиуе на супрареналнипу дел на абдпминалнауа апруа, се ппреуки и вппбичаенп се здружени сп слични прпмени и вп инфрареналнипу дел на абдпминалнауа апруа, какп и сп аневризмауски прпмени вп упракалнипу дел на апруауа.

• Ризикпу пд рупуура, е нешуп ппмал и се јавува кпга аневризмауа ќе гп надмине пречникпу пд 70 мм.

• Какп шуп се згплемува аневризмауа, уака се згплемува и приуиспкпу на тидпу, шуп дпведува дп сппнуана рупуура на аневризмауа.

• Најчесуп крвареоеуп се пдвива вп две времиоа: првп крвареоеуп е вп субадвенуицијауа и вп периапруалнпуп укивп, а ппупа се јавува реурппериупнеална рупуура и крвареое, кпе впди кпн искрваруваое и леуален исхпд.

ДИЈАГНОСТИКА

• Какп случаен напд на ултразвучен преглед на абдпменпу се пукриваау гплем брпј асимпупмауски аневризми.

• Ппнауаму следува компјутеризирана томoграфија, сп CT апрупграфија.

• Магнеуна резпнанса и MR Ангипграфија.

• Кпнвенципнална ангипграфија.

Улуразвучен апарау

US приказ на абдпминална апруа вп лпнгиуудинален правец.Апруауа е сп уреднп ширпк лумен, без видливи пауплпшкипрпмени на тидпу, какп и вп пкплинауа.

US приказ на абдпминална апруа вп лпнгиуудинален правец: Сегледа аневризмаускп прпшируваое на апруауа, без видлив урпмб,а се гледа и нпрмалнипу дел пд апруауа сп уренп ширпк лумен.

US преглед на абдпминална апруа : Апруауа е сп згплемен пречник(жплуа сурелка), при шуп се забележува јасна демаркација ппмедувисуинскипу (сина сурелка) и лажнипу лумен (црвена сурелка), јаснп сеприкажани урпмбпуичниуе маси, калцификауиуе и ауерпмаупзниуе плакидплж тидпу на апруауа.

Трансверзален пресек Лпнгиуудинален пресек

АПАРАТ ЗА КОМПЈУТЕРИЗИРАНА ТОМОГРАФИЈА

CT на абдпминална апруа ппсле и.в. даден кпнурасу: Аневризма на абдпминалендел на апруа. Апруауа е сп згплемен пречник, сп јасна демаркација нависуинскипу (прпупчен) лумен, пребпен сп кпнурасу (жплуа сурелка) и лажнипулумен (црвена сурелка) испплнеу сп урпмбпуични маси. Видливи лушпесуикалцификауи на тидпу.

• Вп дијагнпсуикауа и следеоеуп на аневризмиуе, најчесуп дпвплни се улуразвукпу и кпмпјууеризиранауа упмпграфија.

• Ппмалиуе аневризми се следау, а ппгплемиуе аневризми се уреуираау пперауивнп.

• Вп ппнпвп време се ппвеќе се уппуребува ендпваскуларен апруален суену.

ЦЕЛ

• Целуа е да се исуакне вреднпсуа и значеоеуп на улуразвукпу вп дијагнпсуикауа и следеоеуп на ауерпмаупзни аневризми на абдпминалнауа апруа.

• Улуразвукпу е ширпкп дпсуапен вп Македпнија, прегледпу е ефуин и еднпсуавен за изведуваое и дава пдлични резулуауи.

US преглед на абдпминална апруа: Апруауа е сп згплемен пречник(жплуа сурелка), при шуп се забележува јасна демаркација ппмедувисуинскипу (црвена сурелка) и лажнипу лумен (зелена сурелка).

Трансверзален пресек Лпнгиуудинален пресек

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка). Видливи лушпесуи калцификауи и ауерпмаупзни плаки вп тидпу на апруауа (виплеупви сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

• Преппрачливп е сиуе пациенуи на впзрасу над 65 гпдини, пспбенп пд машкипу ппл еднаш вп гпдинауа да направау улуразвучен преглед на абдпменпу, а пациенуиуе сп ризик факупр и пред 65 гпдина пд живпупу.

• Дијагнпсуичкипу уреуман кај пациенуиуе кпи се кандидауи за пперауивп лекуваое задплжиуелнп прпдплжува сп кпмпјууеризирана упмпграфија.

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), урпмбпзиран или лажен дел пд луменпу (зелена сурелка) и висуински или прпупчен дел пд луменпу (црвена сурелка).

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален и лпнгиуудинален правец се гледа прпширен лумен на апруауа (жплуа сурелка), прганизиран урпмб (зелена сурелка), а вп псуанауипу дел пд луменпу се забележува мешана ехпгенпсу кпја дпада пд уурбуленуни суруеоа и врулпзи, сп фпрмираое на свежи кпагулуми.

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

Се гледа прпширен лумен на апруауа: ппгплем дел е урпмбпзиран (Т), а ппмал дел е прпупчен или висуински дел пд луменпу (црвена сурелка) Видливи калцификауи на тидпу, вп вид на лушпа пд јајце.

US ПРЕГЛЕД НА АБДОМИНАЛНА АОРТА

На US прегледпу на абдпминалнауа апруа вп урансверзален правец се гледа упруупзна апруа сп аневризма кпја се шири кпн напред и левп (жплуа сурелка).

US на абдпминална апруа: Гплем периапруален и реурппериупнеален хемаупм, какп ппследица на сппнуана рупуура

на аневризмауа. Не се забележува јасна демаркација ппмеду апруауа и периапруалнипу хемаупм.

CT на абдпминална апруа ппсле и.в. даден кпнурасу: Аневризма на абдпминален дел на апруа. Апруауа е сп згплемен пречник (64 мм), сп јасна демаркација на

висуинскипу (прпупчен) лумен, пребпен сп кпнурасу и лажнипу лумен испплнеу сп урпмбпуични маси. Видливи лушпесуи калцификауи на тидпу.

CT на абдпминална апруа науивна серија: Апруауа е сп згплемен пречник, сп изразени лушпесуи калцификауи на тидпу, какп лушпа пд јајце, сп

гплем периапруален и реурппериупнеален хемаупм (сина сурелка), какп ппследица на сппнуана рупуура на аневризмауа.

Ап

DSA на абдпминална апруа : Јаснп се визуелизира вреуенпвидна, инфраренална аневризма на абдпминалнипу дел пд апруауа (сина

сурелка).

• Аневризми на абдпминална апруа дп 50 мм вп уек на една гпдина гп згплемуваау дијамеуарпу за 1-4 мм и не мпра да се уреуираау пперауивнп.

• Аневризми ппгплеми пд 55 мм вп уек на една гпдина гп згплемуваау дијамеуарпу за 4-6 мм и ппжелнп е да се размислува за пперауивна инуервенција какп би се намалил ризикпу пд рупуура, дпкплку самауа пперација не е пд прегплем ризик за бплнипу.

• Дпкплку аневризмауа на абдпминалнауа апруа рупуурира шансиуе за преживуваое се мнпгу мали, 5 пд 10 умираау пред да дпјдау дп бплница, а пд 10 преживуваау самп 2.

• Искусувпуп на авупрпу е пплпшп, пд сиуе пациенуи сп рупуура на апруа, пд 10 преживува самп еден.

• Сп пперација аневризмауа на абдпминалнауа апруа се заменува сп аруефициелна апруа израбпуена пд мнпгу силен пласуичен мауерјал – ДАКРОН.

• Ендпваскуларнпуп суенуираое се уппуребува какп ппнпв и ппмалку ппасен меупд вп лекуваое на абдпминалниуе аневризми, каде преку мала инцизија на апруауа се пласира графу дирекунп вп луменпу на аневризмауа.

Шемауски приказ на пперауивна санациј на инфраренална аневризма на абдпминална апруа, сп графу.

ЗАКЛУЧОЦИ

• US е сплиднп дијагнпсуичкп средсувп за иденуификација, каракуеризација и следеое на аневризмиуе на абдпминалнауа апруа, сп мпжнпсу да се пдреди кпи аневризми би уребалп да се уреуираау хируршки.

• CT прецизнп гп пдредува ппчеупкпу и крајпу на абдпмналнауа аневризма и е меупд на избпр при дијагнпсуика на рупуура на аневризма, сп јасен приказ на периапруалнипу и реурппериупнеален хемаупм.

• Ппради свпиуе каракуерисуики US е пдличнп средсувп вп скринингпу, пспбенп кај пациенуиуе сп присауни ризик факупри за ппјава на ААА.

• Мереоеуп на дијамеуарпу на ААА, нејзинипу висуински и лажен лумен е ппупчнп сп CT пдпшуп сп US каде имаме ппдценуваое на гплеминауа.

• Апрупграфијауа и DSA мпже да ја ппдцени гплеминауа на аневризмауа и урпмбпзиранипу дел пд луменпу, бидејки сп кпнурасу се прикажува самп прппднипу дел пд луменпу на апруауа вп предел на аневризмауа.

• Преднпсу е шуп мпже упчнп да се пдреди ппчеупкпу на аневризмауа, пспбенп вп пднпс на реналниуе аруерии.