Tribuna Sindikale1 MARS 2009

Mars 2009

DheDheDheDheDhe d d d d drit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisërit’ e diturisëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerëpërpara do na shpjerë

TRIBUNA SINDIKALE

A

BC

Tribuna Sindikale MARS 2009 2

cmyz

FSASH:TE PEZULLOHET DHE TE SHFUQIZOHET

UDHEZIMI NR. 4 DATE 05.02.2009 “ PER PAGESENE PUNONJESVE MESIMORE NE DISPOZICION”.

Z. Minister,Seksionet Sindikale te FSASH ne

Qarkun e Fierit, Vlores,Elbasanit,Durresit, Dibres,etj., kane ngritur praneFederates shqetsimin e madh qe kangjallur ne radhet e mesuesve sindikalisteUdhezimi nr. 4 date 05.02.2009 “ Perpagesen e punonjesve mesimore nedispozicion”. Mbasi Kryesia e FSASHu njoh me permbajtjen e ketij Udhezimi,ju bejme me dije sa vijon:

1. Udhezimi nr. 4 date 05.02.2009 “Per pagesen e punonjesve mesimore nedispozicion” eshte ne kundershtim tehapur me Kontraten Kolektive te Punesdate 4 Korrik 2006, (neni 4, pika 9),nenshkruar nga Ministri i Arsimit dheShkences dhe titullaret e FSASH eSPASH. Ky udhezim eshte nekundershtim edhe me Udhezimin emeparshem te Ministrit te Arsimit dheShkences nr. 29 date 18.09.2006 “ Peremrimet dhe levizjet e personelitmesimor dhe drejtues ne arsimin parauniversitar”, i cili i eshte referuar pothuajne cdo pike Kontrates Kolektive te Punesdhe zbatimit te saj me korrektesi. Pokeshtu, Udhezimi nr. 4 date 05.02.2009vjen ne kundershtim flagrant edhe meLigjin per Kodin e Punes, neni 171 e nevijim.

2. Punonjesit mesimor me kontratete perkoheshme ( shih piken 4 teUdhezimit nr. 29 date 18.09.2006) nukmund te konsiderohen si mesues nedispozicion. Koncepti “ kontrate pune eperkohesshme” nuk parashikohet as neligj as ne KK te Punes. Kontrata

Editorial

njevjecare e Punes qe kane lidhur DAR/ZA me kete kategori mesuesish kakuptimin e nje kontrate me afat. Nerastin konkret ky afat eshte njevjecar.Si i tille ai nuk mund te nderpritet nemes te vitit ne menyre te njeanshme pau perballur me pasojat. Aq me shumeUdhezimi nuk mund te kete fuqiprapavepruese, (Udhezimi del me 5shkurt dhe i shtrine efektet me 1 janar).

3. Nga ky Udhezim praktikishtlargohen nga puna rreth 3.000 mesues,te cilet kane deri ne 35 vjet pune simesues dhe aktualisht jane te punesuarme kontrata pune me afat, kontrateqe, sipas nenit 171 te Ligjit nr. 7961date 12.7.1995 “ Kodi i Punes i Repu-blikes se Shqiperise” mbrohet ngadispozitat e Kontrates Kolektive tePunes.

4. FSASH eshte befasuar nga faktise nje udhezim qe sjell si pasoje largiminnga puna te mijera mesuesve, nekundershtim me Kontraten Kolektive tePunes, eshte bere pa asnje dijeni teSindikatave nenshkruese te kesajKontrate.

Ne keto kushte, kerkojmepezullimin e menjehershem teUdhezimit nr.4 date 05.02.2009 dhefillimin e negocimeve midis dypartnereve per zgjidhjen ligjore ekontraktuale te ceshtjes.

KRYESIA E FSASHTirane, 25.02.2009

PERMBAJTJA

Kopertina e pare:Nga punimet e Tryezes me sindikaliste eaktore te tjere per eliminimin e punes se

femijeveKopertina e fundit:

Nga seminari mbi pjesemarjen dhe rritjen erolit te grave mesuese ne sindikate

TRIBUNA SINDIKALENr. 40

Mars 2009Botim i FSASH dhe SPASH

Me mbeshtetjen financiare teKonfederates se Sindikatave

te Holandes, FNVADRESA :

Rruga “Dora D’Istria”, Pallati PerballeFakultetit Juridik,Kati i 3-te, Tirane

Tel & Fax + 355 4 225 65 32Celular: + 355 68 20 34 674,

+ 355 69 22 69 795, + 355 68 21 52 891E-mail: fsash@abcom-al.comInternet: www.fsash-spash.com

Keshilli Botues:Xhafer Dobrushi,

Bajram Kruja,Lumturi Mataj,Defrim Spahiu,Petref Çelaj,Aleks Dushi,

Stavri Liko, Kryeredaktor

2

5

3

8

12

Editorial: FSASH kerkonpezullimin e Udhezimit teMinistrit te Arsimit dhe Shkences,Nr. 4 date 05.02.2009Eliminimi i punes se femijevekerkon angazhimin e sindikatavedhe aktoreve te tjereMe shume angazhim per te rriturme tej rolin e grave mesuese nesindikate2009-viti i Kongresit te FSASH-itdhe negocimeve per kontraten e rekolektive te punesNga mbledhja e KD te FSASHProgrami i fushates se zgjedhjevene strukturat e FSASHArritjet e seksionit sindikal teFSASH-it Durres, rezultat i puneskonkrete ne shkollaNormalja e Elbasanit,“Universiteti i pare shqiptar”Te reja shkencore dhe keshillapraktike

10

13

15

Kryesia e Federates se Sindikatave te Arsimit dhe Shkences i kaderguar nje Leter Ministrit te Arsimit dhe Shkences, z. Fatos Beja, lidhurme shqetesimin e madh qe ka ngjallur ne radhet e mesuesve sindikalistedhe te strukturave sindikale ne baze Udhezimi nr. 4 date 05.02.2009 “Per pagesen e punonjesve mesimore ne dispozicion”.

Permbajtja e Letres eshte si vijon:

MINISTRIT TE ARSIMIT DHE SHKENCESZ. FATOS BEJA

Tribuna Sindikale3 MARS 2009

Vijon në faqen 4

Sipas programit, ne zbatim teprojektit me FNV/AOb, dysindikatat tona te arsimit, FSASH eSPASH, organizuan ne Tirane,Tryezen e Rrumbullakte, mbiangazhimin e sindikatave dhe teaktoreve te tjere per parandalimindhe eliminimin e punes se femijeve.

Mbi 45 perfaqesues tesindikatave te arsimit, sindikatave te

degeve te tjera ne perberje te KSSHe BSPSH, ILO-IPEC, InspektoriatitShteteror te Punes dhe Njesise perEliminimin e Punes se Femijeve qevepron prane Ministrise se Punes,Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve teBarabarta, moren pjese gjate dyditeve te Tryezes, ku u be bilanci ipunes se deritanishme dhe udiskutuan probleme te rendesishmeqe lidhen me angazhimin e secilit prejketyre subjekteve ne luften kunderpunes se femijeve.

NeTryeze moren pjese,gjithashtu, Kryetari i FSASH-it,

Eliminimi i punes se femijeve kerkon angazhimin e sindikatavedhe aktoreve te tjere qe kane lidhje me problemin

Tryeze e organizuar nga FSASH e SPASH mbi eliminimin e punes se femijeve

Xhafer Dobrushi, Zv/Kryetari iSPASH-it, Defrim Spahiu, Drejtorii Mardhenieve te Punes praneMinistrise se Punes, Bujar Cani dheperfaqesuesi i sindikates holandezete arsimit, Marten Kircz.

Ne Fjalen Hyrese te Tryezes, zotiXhafer Dobrushi theksoi:

Prej me shume se 6-7 vjetesh,parandalimi dhe eliminimi i punes se

femijeve perben nje nga drejtimetkryesore te punes se FSASH eSPASH. Sidomos ne kuadrin ezbatimit te projektit te funditdyvjecar me FNV/AOb, prioriteti iveprimtarise se sindikatave tona tearsimit ne drejtim te parandalimit dheeleminimit te punes se femijeve eshtebere me i theksuar dhe me rezultativ.

Gjate kesaj periudhe perparandalimin dhe eliminimin e punesse femijeve, FSASH e SPASH uperqendruam ne pese rrethe:Tirane,Fier, Korce, Durres dhe Elbasan.

Ne keto rrethe jane te punesuar

rreth 10 000 mesues ose rreth 33perqind e mesuesve te arsimitparauniversitar ne shkalle vendi, dhemesojne mbi 120 000 nxenes tearsimit te detyruar. Nga keta nxenesbraktisin cdo vit shkollen rreth 1800prej tyre, ose rreth 40 perqind enumrit te nxenesve braktises neshkalle vendi. Afer kesajperqindjeje eshte edhe numri inxenesve qe frekuentojne menderprerje, qe punojne ne rruge dheperbejne rrezik per braktisje.

Synimi kryesor ka qene dhembetet anagzhimi i sa me shumemesuesve, nxenesve e prinderve qemerren me kete ceshtje, sidomosnepermjet aktivizimit te grupeve tepunes ne rreth 20 shkolla pilot,nderkohe qe sindikatat kaneorganizuar aktivitete te shumta perkualifikimin e antereve te grupeve tepunes, te drejtuesve lokale, si edhete vete nxenesve e prinderve,sidomos ne rrethet Tirane, Fier,Durres dhe Korce.

Nder aktivitetet kryesore qe janeorganizuar ne kete kuader mund tepermendim:

Takime te herepashereshme tegrupeve te punes ne shkalle rrethidhe ne shkollat pilot, duke perdorurforma te ndryshme, si takime vecasne shkolla, duke perfshire edhedrejtuesit e shkollave dhe mesues tetjere, si edhe takime te perbashketane nivel rrethi me pjesemarrjen eanetareve te grupeve ne shkallerrethi dhe atyre te shkollave, per tenjohur arritjet dhe pervojen enjeritjetrit, ku kane marre pjese me

Tribuna Sindikale MARS 2009 4

shume se 120 mesues nga 21 shkollatpilot.

Kater seminare te organizuar meanetaret e grupeve te punes neshkalle rrethi e shkolle, ne secilin prejte kater rretheve, ku kane marrepjese mbi 95 drejtues lokale, anetarete grupeve te punes, mesues esindikaliste.

Dy seminare edhe mepjesemarrjen e perfaqesuesve tenxenesve e te prinderve, ne Tirane,me pjesemarrjen edhe te Korcesdhe ne Durres, me pjesemarrjenedhe te Fierit, ku kane marre pjesembi 20 mesues sindikaliste, mbi 20perfaqesues te nxenesve dhe mbi 15perfaqesues te prinderve.

Rreth 1 600 mesues ne shkallevendi, prej te cileve vetem neshkollat pilot jane 570 mesues, janete angazhuar ne punen per uljen enumrit te nxenesve qe braktisinshkollen dhe per terheqjen e tyre neshkolle, kryesisht ne shkollat pilot.

Rreth 120 mesues jane teaktivizuar ne grupet e punes dhe meshume se 350 te tjere jane teangazhuar ne keto shkolla, nembeshtetje te tyre, sidomos ne punen

individuale dhe ne aktivitetet qe janeorganizuar ne keto shkolla.

Me shume se 2 400 nexenes, prejte cileve rreth 1 255 vetem neshkollat pilot, jane subjekt i punesindividuale te ketyre mesuesve permbajtjen e tyre ne shkolle ose kthimine asaj pjese qe e kane braktisurtashme shkollen.

E gjithe kjo pune eshte shoqeruar

me disa rezultate te rendesishme, nenivel kombetar, nder te cilat mundte permendim:

Me shume se 462 nxenes, vetemnga shkollat pilot, jane kthyer neshkolle, prej te cileve me shume janenga shkollat e Durresit, Tiranes,Fierit, Korces dhe Elbasanit.

Mbi 1 800 nxenes, prej te cileve568 ne shkollat pilot, llogariten tejene tani jasht rrezikut te braktisjesse shkolles, si rezultat i kesaj punete vecante te bere nga keta mesues.

Rreth 17 perqind eshte ulur numrii nxenesve qe braktisinin shkollen oseishin ne rrezik per ta braktisur ate,qe llogaritet te jene rreth 6 400nxenes ne nivel kombetar.

Sidomos mesuesit e shkollave“Naim Frasheri” e “Asdreni” neKorce, Levan e Roskovec ne Fier,

Bathore e Kamez ne Tirane, PtolemeXhuvani e De Rada ne Elbasan, 14Nentori, “Qemal Mici” e“Demokracia” ne Durres, kane berenje pune konkrete rezultative, dukekthyer ne shkolle nje numer tekonsiderueshem nxenesish qe kishinbraktisur shkollen dhe duke mbajturne shkolle disa nxenes te tjere qekishin prirje per ta braktisur ate pershkak te rezultateve te ulta ne mesimedhe veshtiresive ekonomike tefamiljeve te tyre.

Drejtuesit e seksioneve e tegrupeve te punes, te cilet morenpjese gjallerisht edhe ne diskutimegjate kesaj Tryeze: BukurosheShabani, Derall Tota, Albina Pepo,Hektor Fejzulla, Lavdosh Llanaj,Shpetim Sino, Bashkim Shyle, FrediDoraci,

Dilaver Lena, Marie Frroku,Bjeshke Alia ne Bathore, MersinTerpo, Tafil Ibro, Arqile Bitri,Martha Xharo, Zhaneta Papa,Arjana Plaku, Festim Meta, MaliqShehaj etj, sollen pervojen e punesse vete, ngriten probleme per njepune me rezultative ne te ardhmendhe bene thirrje per nje bashkepunimme te mire edhe me aktore te tjerebrenda dhe jashte shkolles.

Perfaqesuesi i sindikates e arsimitte Holandes, Marten Kircz, vleresoipunen e bere nga dy sindikatat tonate arsimit, nga mesuesit ne shkolladhe drejtuersit sindikaliste ne rrethe,nderkohe qe kerkoi nje angazhim temetejshem, me synimin qe problemii eliminimit te punes se femijeve dhembajtjes se nxenesve ne shkolle tebehet ceshtje te gjithe mesuesve,nxenesve, prinderve dhe komunitetit,mbasi vetem keshtu rezultatet eprojektit do te jene te qendrueshmedhe do te vijne duke u thelluar ezgjeruar me tej.

Ne Tryeze u theksuan edhe disa

Vijon nga faqja 3

Tribuna Sindikale5 MARS 2009

veshtiresi qe hasen gjate punes perrealizimin e objektivave te caktuarane kete drejtim, midis te cilave dhebashkeveprimi me punedhenesin nenivel shkolle, DAR/ZA dhe ne nivelMinistrie, i cili nuk eshte ivazhdueshem dhe nuk ka vleresiminqe meriton, bashkepunimi ipamjaftueshem me organet epushtetit vendor. Po keshtu, shkollatne pergjithesi, por edhe ato pilot nevecanti, nuk kane arritur akoma tevleresojne sakte ndikimin e cilesisese sherbimeve qe ofron shkolla,cilesine e punes se cdo mesuesi, neshkaqet qe ndikojne ne braktisje.Ne mjafte shkolla vazhdon temungoje baza materiale per disalende si muzika, fiskultura, artet, qendikojne fuqishem ne edukimin

qytetar ne pergjithesi dhe neterheqjen ne shkolle te kategorise senxenesve braktises vecanrisht. Neshkolle ka akoma pak veprimtarikulturore, edukative, sportive menxenesit, gje qe tregon nivelin e ulette zhvillimit dhe mungesen eefektivitetit te oreve ekstrakurrikulare.

Dita e dyte e Tryezes filloi me njeprezantim te Kordinatores

Kombetare te Zyres se ILO-IPECne Tirane, Zj. Etleva Vertopi, e cilau ndale gjeresisht tek standardetnderkombetare te punes se femijevedhe nenvizoi domosdoshmerine ebashkepunimit me sindikatat dheaktoret e tjere te perfshire neparandalimin dhe eliminimin e punesse femijeve ne vendin tone. Ne vijim,perfaqesuesja e InspektoriatitShteteror te Punes, Zj.Evis Qaja, foline emer te ketij institucioni, ne lidhjeme disa konkluzione qe kane tebejne me angazhimet per kontrolline sektorit informal dhebashkerendimin e forcave per te moslejuar punesimin e te miturve ngapunedhenes te pandergjegjshem, qeshkelin ligjet dhe shfrytezojnefemijet.

Perfaqesuesja e Njesise seEliminimit te Punes se Femijeve qevepron ne kuadrin e Ministrise sePunes, Zj. Shkelqesa Manaj, folimbi rolin e kesaj Njesie dhe nevojene kordinimit te veprimeve me aktorete tjere e sidomos me sindikatat, permonitorimin e punes se femijeve dheeliminimin progresiv te saj. Pokeshtu, drejtuesit e sindikatave tendertimit, Sherif Bulku e Riza

Bengasi, te Shendetesise, MinellaMano, te Bujqesise, Nebi Sulejmanie Liri Shehu, te Tekstil-Artizanatit,Hajdar Kanani etj, folen perangazhimin e sindikatave perkatesedhe kerkuan me shume ngainstitucionet e tjera pjesemarrese,sidomos nga Inspektoriat Shteterori Punes per kontrollin e sektoritinformal dhe marrjen e masaveshtrenguese per mospunesimin efemijeve, duke kerkuar penalizimine atyre punedhenesve qe veprojnene kundesrshtim me legjislacionin nefuqi.

Duke e marre fjalen ne keteseance, perfaqesuesi i sindikatesholandeze te arsimit, Aob, MartenKircz, vleresoi angazhimin esindikatave te degeve te tjera dheaktoreve te tjere per eliminimin epunes se femijeve, solli pervojenholandeze ne kordinimin e veprimevemidis aktoreve te ndryshem ne ketefushe dhe kerkoi aktivizimin me temire te medias ne problemet qelidhen me eliminimin e punes sefemijeve.

Nje konkluzion i rendesishem qedoli nga punimet e dites e dyte teTryezes ishte domosdoshmeria ebashkeveprimit e bashkepunimit mepunedhenesit dhe me aktoret e tjere,per ta bere efektiv frontin kunderpunes se femijeve, perfshiresindikatat e profesioneve te tjera,komunitetin e prinderve e nxenesve,punedhenesit, organet shteterore atote pushtetit vendor etj.

Ne Tryeze u paraqit edhe njedraft propozimi per vazhdimin ekesaj pune ne vijim, per nje periudhe2-3 vjecare, gje qe do te diskutohetne strukturat e te dyja sindikatavene qender e ne rrethe dhe do tebehet objekt diskutimi edhe neKonferencen qe pritet te organizohetne muajin maj te ketij viti.

Stavri Liko

Tribuna Sindikale MARS 2009 6

Sic ishte planifikuar, seminari mbipjesemarrjen dhe rolin e grave nesindikate u zhvillua ne Tirane, me 29,30 dhe 31 janar 2009.

Grate drejtuese lokale te seksionevete FSASH dhe SPASH nga 18 rrethemoren pjese ne Seminar dhe ishinshume aktive gjate zhvillimit te tij. Tedy kryetaret e organizatave, XhaferDobrushi e Bajram Kruja, moren pjese

gjate seances se hapjes dhe ishin aktivegjate diskutimit te ceshtjeve te vecantane disa seanca te tjera.

Perfaqesuesja e sindikates searsimit te Holandes, ClaireOostvriesland, u bashkua mepjesemarreset ne Seminar diten e dytee te trete te tij, duke dhene nje kontributte rendesishem, nepermjet sqarimevedhe ballafaqimit te pervojave ne lidhjeme temat e diskutuara ne Seminar.

Duke qene afer fundit te zbatimitte projektit me sindikatat holandezeFNV /AOb, ky Seminar ishte njegershetim i vleresimit te asaj qe eshtebere, rezultatave qe jane arritur neshtimin e anetaresise se te dyjasindikatave me gra mesuese etj, metrajnimin e pjesemarreseve ne seminar,vecanerisht ne lidhje me legjislacioninshqiptar mbi barazine gjinore, rolin ekomiteteve te grave ne mbeshtetjen eprogresit te grave mesuese neprofesion, rolin e vecante te grave

mesuese per parandalimin dheeliminimin e punes se femijeve etj.

Ne fjalen e hapjes, ne mer te te dysindikatave, kryetari i FSASH-it, Z.Xhafer Dobrushi vleresoi punen qeeshte bere deri tani, ne kuadrin eplotesimit te objektivave te Projektit, dheshtroi detyra te reja per forcimin dhekonsolidimin e komiteteve te grave perte realizuar objektivat per te ardhmen,

te caktuara nga vete ato, per njohjen eproblemeve specifike te grave mesuesedhe mobilizimin e sindikatave te arsimitper trajtimin dhe zgjidhjen e tyre, si dheper t’i bere objekt te negociatave perKontraten e re Kolektive te Punes.

Prezantimet dhe tere organizimi iseminarit u realizuan nga vete gratedrejtuese ne nivel organizatash neqender e ne rrethe. Rol te vecante perpergatitjen dhe zhvillimin e ketijSeminari luajten grate drejtuese lokale,Bukuroshe Shabani, Fatbardha KeçoReihan Shkreta, Lumturi Mataj,Elizabeta Myftari, Zela Koka etj.

Nje prezantim interesant ne lidhjeme kuadrin ligjor per kete ceshtje u benga Drejtoresha e Drejtorise seMundesive dhe Politikave te Barabarta,Zj. Anna Xheka, e cila trajtoi gjeresishtprobleme te rendesishme te shoqerisesone e ne vecanti te grave,karakteristikat kryesore te ligjit te ri dhete legjislacionit shqiptar ne pergjithesi,

si edhe rolin e organeve shteterore,bashkepunimin me sindikatat dheinstitucionet dhe organizatat e tjera teinteresuara per kete ceshtje.

Nepermjet pyetjeve qe bene gratemesuese dhen diskutimeve ne lidhjeme kete ceshtje, u sqaruan mjaftprobleme dhe u percaktuan disa ngasynimet kryesore te bashkepunimit nete ardhmen.

Duke analizuar gjendjen aktuale, neseminar, si nepermjet prezantimeve,ashtu edhe ne diskutime, u evidentuase rrethe si Tirana, Elbasani, Korca,Durresi, Vlora, Fieri, Shkodra,Librazhdi, Skrapari, Kucova etj, kanearritur rezulate te mira ne punen megrate meusese, duke rritur numrin e tyrene sindikata dhe duke konsoliduarkomitetet e grave prane seksionevesindikale perkatese. 16 rrethe te tjerakane bere progres te dukshem ne ketodrejtime, nderkohe qe 8 rrethe jane neproces riorganizimi dhe konsolidimi.

Puna konkrete qe eshte bere,sidomos gjate vitit te fundit, reflektohetedhe ne rritjen e numrit te gravemesuese ne sindikata prej 2 075 granga te dyja sindikatat, FSASH eSPASH. Eshte rritur, gjithashtu, edhepjesemarrja e grave mesuese neaktivitetet sindikale, sidomos neaktivitetet e organizuara ne kuadrin ezbatimit te Projektit me FNV/AOb. Meshume se 120 gra mesuese janeangazhuar ne aktivitetet konkrete qejane organizuar per kete qellim, si grupepune, anketime, tryeza e seminare, etj.Po keshtu, nga 120 pjesemarres neseminaret dhe grupet e punes qe janeorganizuar ne lidhje me parandalimindhe eliminimin e punes se femijeve, 68kane qene gra, nderkohe qe nga 202pjesemarres ne takimet, tryezat dheaktivitetet e tjera qe jane organizuar nekete kuader, ne lidhje me dialogunsocial ne sektorin e arsimit dhe sigurimine me shume sherbimeve per mesuesit

Me shume angazhim per te rritur me tej roline grave mesuese ne sindikate

(Nga seminari treditor me grate drejtuese lokale ne sindikata)

Tribuna Sindikale7 MARS 2009

anetare te sindikatave, 102 kane qenegra, ndersa nga 71 pjesemarres negrupet e punes, takimet dhe aktivitetete tjera te organizuara per konsolidimine seksioneve sindikale, 43 kane qenegra.

Me shume interes u ndoq seancambi angazhimin e grave mesuese dherolin e vecante te tyre per parandalimindhe eliminimin e punes se femijeve, kumesueset qe jane marre direkt me keteproblem dhane eksperiencen e tyre dheu shkembyen mendime perpermiresimin e metejshem te kesajpune, jo vetem ne rrethet ku ne jeminagazghuar ne kuadrin e Projektit, poredhe me gjere.

Me shume efektivitet ishte puna negrupe, ku secila prej tyre demonstroinje plan konkret te aktiviteteve tezhvilluara ne zbatim te detyrave qedolen nga Tryeza e zhvilluar nepranveren e vitit te kaluar dhe u be njeshkembim experience mjaft e bukur, kudolen mendime te vlefshme pervazhdimesine e punes se komitetevedhe grupeve te grave mesuese. Negrupe u bene diskutime konkrete dhe utrajtuan probleme te ndryshme, siorganizimi i trajnimeve per te rriturnumrin e grave te pergatitura e te aftaper te perballuar punet e sindikates, sidhe per t’iu pergjigjur kerkesave dhestadit aktual te zhvillimit te arsimit. Gjatepunes ne grupe dolen, gjithashtu, detyrakonkrete per rritjen e rolit te gravesindikaliste ne zhvillimin e reformes neprocesin arsimor ne vendin tone, permenazhimin dhe drejtimin e arsimit, perrritjen e aktivizimit te grave mesueseper te dhene mendime e propozimekonkrete per permiresimin elegjislacionit ne lidhje me statusin egrave ne pergjithesi dhe te gravemesuese ne vecanti, per miratimin eStatusit te Mesuesit etj. Gjate punes negrupe, u dalluan sidomos mesuesetAlbina Pepo, Valbona Mino, AdelinaShperdheja, Elisabeta Myftari, EnriketaZeqo, Qazime Dardha, Najada Hasani,etj, te cilat transmetuan, jo vetemmendimet e veta, por edhe ato te

pjesetareve te tjera te grupit, gjateraportimeve qe u bene ne seancatplenare.

Nepermjet nderhyrjeve dheshpjegimeve ne Seminar, ekspertja eAOb, Claire Oostvriesland, vuri nedukje punen e mire qe eshte bere, portheksoi se mbetet akoma me shumeper te bere. Ajo theksoi se duhet tepunohet ne te tre nivelet nga qendra nebaze, me plane konkrete. Ajo insistoiper ndermarrjen e veprimeve konkretenga ana e te dyja sindikatave me gratemesuese, jo vetem duke organizuartrajnime sindikale, por edheprofesionale, duke synuar permiresimine metejshem te kushteve te punes pergrate mesuese, si edhe per mesuesitne teresi, nepermjet nje dialogu socialefektiv dhe rritjes se rolit te seksionevesindikale ne rrethe per punen me gratemesuese.

Rezultatet, nenvizoi kolegia Claire,arrihen kur analizojme konkretishtcfare eshte bere, si eshte bere dhe kushe ka bere. Ne kete menyre, puna ecenperpara dhe, kur qellimi arrihet, ju duhette festoni suksesin. Keto fjale tekoleges sone holandeze bene shumepershtypje ne radhet e grave mesuesepjesemarrese ne seminar dhe do te jenelajtmotivi yne per ta cuar punen toneakoma me perpara

Pas diskutimeve konkrete, u miratuanje Plan Veprimi, ku u percaktuandetyra konktrete, sidomos ne lidhje mepunen qe pritet te behet kete vit, dukesynuar te terhiqen me shume gra ne

sindikate, te mbeshteten kandidaturate grave per ne organet drejtuese tesindikatave nga qendra ne baze, tekonsolidohen me tej komitetet e grave,si edhe te perdoren efektivisht zgjedhjete reja ne sindikata, kontrata e rekolektive e punes, Statusi i Mesuesitetj, per te permiresuar gjendjen e gravemesuese ne sindikate dhe ne profesion.

Per rritjen e numrit te anetareve tereja, u percaktuan detyra per shtimin esherbimeve, duke patur nje vizion teqarte, duke bere analiza konkrete dheduke percaktuar detyra konkrete,sidomos ne drejtim te zgjerimit dhekonsolidimit te komiteteve te grave,rritjes se numrit dhe te rolit te gravedrejtuese ne struktuart e sindikatave,forcimit te bashkepunimit meadministratat e shkollave, si edheorganet e nxenesve e prinderve.

Konkluzionet qe dolen nga ky

Seminar dhe detyrat konkrete qe upercaktuan ne Planin e Veprimit do teperpunohen me tej, do te ndiqen perzbatim nga kryesite e te dyjasindikatave, nga seksionet sindikale nerrethe, si edhe nga vete komitetet egrave ne qarqe e rrethe, dhe do teshqyrtohen me tej edhe neKonferencen Vleresuese qe do tezhvillohet ne maj te ketij viti.

Me nje aktivitet argetues, gratemesuese, drejtuese te grupeve ekomiteteve te grave, e perfunduanSeminarin per te filluar nje pune mekonkrete per vitin 2009 e ne vijim.

Fatbardha Keço

Tribuna Sindikale MARS 2009 8

Analiza vjetore e punes seFederates se Sindikatave te Arsimitdhe Shkences, FSASH, per vitin2008 dhe programi e detyratkryesore per vitin 2009, u bene nembledhjen e posacme te KeshillitDrejtues te kesaj Federate, e cila uzhvillua ne Tirane, me pjesemarrjene drejtuesve te seksioneve sindikaledhe anetareve te tjere te ketij keshillinga me shume se 30 rrethe te vendit.

Ne Fjalen Hyrese qe mbajtiKryetari i kesaj Federate, z. XhaferDobrushi, ne emer te Kryesise, berivleresimin per punen e bere dherezultatet e arritura gjate vitit 2008,dhe paraqiti drejtimet kryesore tepunes dhe sfidat me te cilat do teperballen strukturat e kesaj Federatenga qendra ne baze gjate vitit 2009.

Qe ne fillim, ai theksoi se viti2009 eshte nje vit shume irendesishem per levizjen sindikale teFederates sone, mbasi ky eshte edheviti i zgjedhjeve per organet

drejtuese te saj, ne te gjitha nivelet,deri tek Kongresi i 4-t i saj, i cili dote mbahet ne datat 6 dhe 7 nentor2009, si dhe viti i negocimeve perkontraten e re kolektive te punes,mbasi kontrata ekzistuese e mbaronafatin ne fund te dhjetorit.

Ne mund te pohojme mekenaqesi, theksoi me tej ai, seobjektivat kryesore, persa i perketlevizjes sone sindikale per vitin 2008

jane realizuar me sukses. Krahaskonsolidimit te metejshem teseksioneve sindikale qe tani kane njepervopje pozitive disavjecare siTirana, Vlora, Fieri, Skrapari,Mallakastra, Devolli, jane rioganizuardhe tani funksionojne normalishtseksionet sindikale ne Gramsh,Berat, ku ne krye te seksioneve janezgjedhur dy djem te rinj, te cilet janeshume aktive, jo vetem ne rrethetperkatese, por edhe ne aktivitetetkualifikuese qe zhvillohen ne kuadrine Konfederates.

Ne kete rruge po ecin edheseksionet sindikale te Durresit,Mirdites, Kuksit, Elbasanit,Tropojes, Matit, Tiranes Rreth etj, kujane bere permiresime te ndjeshmedhe ne presim rezultate konkrete nepermbushjen e objektivave te levizjessindikale ne keto rrethe per vitin2009.

Ne kete analize u theksua se meshume pune kerkohet nga drejtuesit

e seksioneve sindikale te Shkodres,Lezhes, Korces, Kavajes, etj., tecilat duhet ta masin punen e tyre mearritjet konkrete ne plotesimin eobjektivave dhe synimeve qe te gjithese bashku i vendosim ne kete forumte larte te sindikates sone.

Nderkohe, objektiv i rendesishemi strukturave te Federates mbetetriorganizimi i seksioneve sindikale neLushnje, Kruje, Malesi e Madhe,Peqin, dhe Delvine

Detyrat e tjera qe dalin nga zbatimii Kontrates Kolektive, sic jane

2009-viti i Kongresit te FSASH-it dhe negocimeve perkontraten e re kolektive te punes

Nga mbledhja e KD te FSASH

Tribuna Sindikale9 MARS 2009

Statusi i mesuesit, pagesa eshpenzimeve per viziten edetyrueshme mjekesore, rritja eperqindjes per pagesen e vjetersisene pune, etj, do te ndiqen dukedialoguar me MASH.

Ne lidhje me Fushaten ezgjedhjeve, zoti Xhafer Dobrushiparaqiti per diskutim e miratimProgramin perkates, ku nenvizohenobjektivat qe do te arrihen, si edhefazat e zhvillimit te saj deri neKongres.

Ne vijim, Sekretari i Pergjithshemi Federates, Stavri Liko, paraqitiRaportin mbi veprimtarineekonomiko-financiare te Federatesper vitin 2008 dhe projekt buxhetinper vitin 2009.

Ne raport theksohet se bilancifinanciar i FSASH edhe per vitin2008 ka pothuajse te njejtatkarakteristika si ai i ketyre tre-katerviteve te fundit, megjithe pengesat nerritje, sidomos per shkak te disaveshtiresive sociale dhe ekonomikeme te cilat perballen shumica emesuesve dhe familjeve te tyre.

Pasi paraqiti shifrat konkrete perte ardhurat e shpenzimet, raportithekson se ka akoma shume rezervaper rritjen e te ardhurave ngakuotizacioni, nderkohe qe shpenzimetkonsiderohen normale per njeaktivitet kaq te gjere sic eshte ai iFSASH-it.

Ne raport u theksua se peshenkryesore ne realizimin e te ardhuravenga kuotizacioni vazhdojne ta mbajnerrethet qe kane krijuar nje traditetashme ne kete drejtim si: TiranaQytet, Fieri, Vlora, Skrapari,Mallakastra, Permeti, Tepelena,Kucova, etj.

Disa rrethe si Dibra, Mati, Bulqizadhe Durresi, kane bere permiresimete dukeshme gjate vitit 2008,krahasuar me 2007, gje qe perbennje baze te mire per ta vazhduar kete

pune edhe gjate ketij viti e ne vijim.Rrethe me peshe si Shkodra,

Korca, Kuksi nuk mund tejustifikohen me gjendjen e teardhurave nga kuotat per vitin 2008.Po keshtu nuk mund te justifikohenedhe Gjirokastra e Kolonja, kuakoma nuk ka ndonje rezultatkonkret per kete vit.

Nderkohe u terhoq vemendja perdisa rrethe si Tirana Rreth, Kavaja,Kurbini, Pogradeci, Librazhdi, te ciletkane renie gjate vitit 2008, krahasuarme 2007-en, gje qe duhet analizuar,ne radhe te pare, nga vete drejtuesite ketyre seksioneve, per te berepermiresimet e nevojeshme sa mepare gjate ketij viti.

Me riorganizimiet qe u bene neBerat e Gramsh, dhe me ato qe janene proces ne Elbasan e Mirdite, pritetqe te kemi prej tyre kontribute te reja.

Detyra konkrete u percaktuan perrrethet Delvine, Has, Kruje, Lushnje,Malesi e Madhe, Peqin, kuvazhdojme te kemi probleme temedha edhe organizimi e funksionimi,prandaj na duhet te perqendrohemiper riorganizime konkrete gjate ketijviti.

Me propozim te Kryesise, Keshillidiskutoi, gjithashtu, edhe permundesine e rritjes se mases sekuotes mujore nga 50 ne 100 leke,duke synuar qe t’i afrohemi mases qekemi percaktuar ne Statut dhe te kemimundesi qe te realizojme me shumesherbime per ata anetare qe paguajnekuoten e anetaresise.

Bazuar ne kete perspektive,projektbuxheti i vitit 2009, i paraqiturper miratim ne kete mbledhje kishtetregues me te larte, krahasuar me vitin2008, si persa u perket te ardhurave,ashtu edhe shpenzimeve, gje qe umireprit dhe u miratua nga ngaanetaret e Keshillit.

Te gjithe diskutantet qe folen nembledhje analizuan situaten ne rrethet

perkatese dhe shprehenvendosmerine per te berepermiresimet e nevojeshme perrealizimin e objektivave te vitit 2009.

Nderkohe drejtuesit e seksioneveqe e moren fjalen, si Istref Haxhillari,Pogradec, Mehmet Cane, Kolonje,Petref Celaj, Vlore, Neim Hajderaj,Mallakaster, Filip Rajta, Kurbin,Perparim Musabelliu, Skrapar, HysenGaçi, Sarande, Dilaver Dika, Mat,Bashkim Shyle, Durres, ngriten edhemjaft probleme qe kane te bejne,sidomos me shtimin e sherbimeve peranetaret, zgjidhjen e problemit tedhenies se deri dy pagave permesuesit qe dalin ne pension, dukekundershtuar reduktimin e saj vetemne nje page, pagesen nga shteti teshpenzimit te vizites mjekesore tedetyrueshme per mesuesit pervertetimin per shkak te profesionit,per mbrojtjen me te mire te anetareve,kur ata ndeshen me qendrime tepadrejta ne mardheniet e punes, perforcimin e bashkepunimit medrejtorite dhe zyrat arsimore dhe medrejtorite e shkollave, si edhe perinsistimin ne realizimin e motivimit mete mire te mesuesve qe kane rezultatete mira ose qe aktivizohen neveprimtari jasht kohes normale tepunes, per vleresimin e negocimeveper kontraten e re kolektive te punes,me qellim qe ajo te nenshkruhetbrenda afatit te mbarimit te kontratesekzistuese etj.

Pas diskutimeve, Keshilli Drejtuesmiratoi programin e punes dheobjektivat e FSASH per vitin 2009,si edhe buxhetin perkates, dukenenvizuar domosdoshmerine epermiresimit te metodes se punes nete gjitha nivelet nga qendra ne baze,si kusht i domosdoshem per t’iupergjigjur detyrave ne rritje gjate ketijviti.

Korresp. “TribunaSindikale”

Tribuna Sindikale MARS 2009 10

OBJEKTIVAT KRYESORE TEFSASH NE KUADER TE

FUSHATES JANE:1. Per funksionimin statutor

i te gjithe strukturave teFederates:

a- Duke u mbeshtetur nepervojen e Seksioneve Sindikale teperparuara, te punohet perkonsolidimin e seksioneve sindikaleekzistuese dhe te behet riorganizimie freskimi i seksioneve ne ato rretheku veprimtaria e tyre eshte akoma edobet ose inekzistente.

b- Te organizohen seksionetsindikale ne rrethet Kruje, Lushnje,Has, Malesi e Madhe, Peqin dheDelvine.

c- Te punohet per rritjen eperfaqesueshmerise, nepermjetpermiresimit dhe shtimit tesherbimeve qe FSASH u ofronanetareve, duke synuar per rritjen eanetaresise nga radhet e grave dhete rinjve.

d- Te mbeshtetemi ne njestandard ne shtimin e anetaresise:vetem anetare me kuote.

e- Te krijohen, gjallerohen ekonsolidohen sindikatat ne arsimin elarte publik, ne administraten arsimoredhe ne arsimin jopublik.

2. Per rritjen e rolit dhepergjegjesise se sindikates perzbatimin e reformes ne arsim dhemodernizimin e arsimit.

a. Te perfshihen te gjithestrukturat e zgjedhura dhe sindikalistetmesues ne procesin e reformes dhemodernizimin e arsimit, per ta venemesuesin dhe figuren e tij ne qenderte ketij procesi dhe per te ushtruarndikim ne njohjen dhe zbatimin eStrategjise se Arsimit Parauniversitaredhe ne nivel shkolle.

b. Te sigurojme ndjekjen neproces dhe ne vazhdimesi te zbatimitte dispozitave te Kontrates Kolektivete Punes te nivelit te pare, dhe teKontratave te nivelit te dyte.

c. Te kembengulim me meforce per zbatimin me pergjegjesi tedetyrimeve qe ka punedhenesi perkualifikimin e mesuesve, perfshire dheata pa arsim perkates, me qellim qemesuesit e punesuar ne sistem t’u

pergjigjen kerkesave bashkekohoreper rritjen e aftesive profesionale nesherbim te arsimimit cilesor.

d. Te kerkojme ngapunedhenesi dhe nga pushteti vendor,qe sidomos ne Tirane dhe ne disaqytete te tjera, te rriten investimet perndertimin e shkollave, me qellim qe tepermiresohen kushtet e punes dhe te

mesimdhenies dhe te normalizohetgradualisht numri i nxenesve ne klase.

3. Per te rritur forcen esindikates per mbrojtjen socialete sindikalisteve dhe punonjesvete arsimit dhe shkences.

a. Rritja efektive dhe permire-simi i sistemit te pagave do te mbetetedhe ne te ardhmen objektiv kryesori FSASH. Ne kete kuader, Federatado te negocoje intensivisht me MASH

PROGRAMI I FSASHPER ZHVILLIMIN E FUSHATES SE ZGJEDHJEVE

NE TE GJITHA STRUKTURAT E SAJ Periudha 15 mars- 15 nentor 2009

Keshilli Drejtues i FSASH, i mbledhur me 13 shkurt 2009, mbeshtetur ne Statutin e Federates, miratoiprogramin e fushates se zgjedhjeve ne te gjithe strukturat e FSASH, qe do te zhvillohen nga 15 marsi derime 15 nentor 2009.

Fushata do te sherbeje per te ndermarre nje veprimtarie sindikale me te ngjeshur, me intensive dhe mecilesore, per te plotesuar me mire kerkesat dhe interesat e anetareve dhe te te gjithe punonjesve te arsimit eshkences, nga njera ane, dhe per te rritur rolin dhe angazhimin e FSASH, si partner social, ne procesin ereformimit dhe modernizimit te sistemit arsimor ne vendin tone.

Tribuna Sindikale11 MARS 2009

per te perpunuar e perfshire ne KK tePunes te nivelit te pare norma ligjoreqe inkurajojne e shperblejne me mirecilesine e mesimdhenies ne arsim, perte shperblyer mesuesit qe angazhohendhe arrijne rezultate ne uljen e numritte nxenesve qe braktisin shkollen dhete atyre qe frekuentojne me nderprerjedhe punojne ne rruge, per te mbeshteturperpjekjet dhe rezultatet e mesuesvene rritjen e aftesive profesionale dhete punes kerkimore shkencore.

b. FSASH do t’i vazhdojeperpjekjet per permiresimin e aktevenenligjore qe trajtojne dhe disiplinojneFondin e Vecante dhe harmonizimine ketyre dispozitave me KontratenKolektive te Punes.

c. Ne muajt e pare te ketij vitido te fillojne diskutimet meperfaqesuesit e MASH perpermiresimin e Kontrates Kolektive tePunes te nivelit te pare dhe perhartimin e draftit per Statusin eMesuesit.

FAZAT E ZHVLLIMIT TEFUSHATES:

Sipas vendimit te KD te FSASHperiudha zgjedhore ndahet ne dy faza:

Faza e pare, fillon me 15 marsdhe perfundon me 15 maj 2009.

Ne kete faze behen analizat eveprimtarise sindikale dhe zgjedhjetne organizatat sindikale ne baze,perfshire shkollat, kopshtet, fakultetetdhe administraten arsimore arsimore.

Kjo faze eshte shume erendesishme, per aresye se ne te duhette perfshihet e gjithe masa esindikalisteve, qe eshte forca kryesoreper analizen e drejte dhe zbatimin eobjektivave qe ka shpallur Federata perkete fushate.

Prandaj fushata nuk duhet tethjeshtohet e identifikohet vetem mediten e caktuar per zgjedhjet. Ajo duhette perfshije nje periudhe pergatitoredisajavore me masa konkrete, metakime e biseda me anetaret, meveprimtari sindikale, ku te synohet

vecanerisht terheqja e mendimit teanterave per problemet qepreokupojne sindikaten dhe anetaret esaj.

Sindikatat ne baze duhet te bejnekujdes per zbatimin e normavedemokratike qe permban Statuti iFSASH per zhvillimin e gjitheprocedurave te analizes dhe zgjedhjevedhe finalizimin e ketij procesi me detyrakonkrete per permiresimin e punes nete ardhmen.

Seksionet sindikale duhet te hartojnegrafikun e zhvillimit te zgjedhjeve nesecilen organizate, te caktojne tedeleguar te tyre ne keto mbledhje dhete ndjekin me pergjegjesi gjithe ecurinefushates deri ne mbledhjen per dheniellogari e zgjedhje.

Faza e dyte, fillon me 1 shtatordhe perfundon me 31 tetor 2009.

Ne kete faze do te behen analizat epunes dhe zgjedhjet ne SeksionetSindikale ne baze rrethi dhe qarku.Nderprerja per shkak te provimeve dhepushimeve verore nuk duhet te ndikojene zbehjen e fushates. Perkundrazi, ajoduhet te konsiderohet si vazhdim logjiki gjithe fazes se pare dhe te perbejeanalizen dhe pergjithesimin eproblemeve, shqetesimeve dhesynimeve qe do te dalin nga organizatatsindikale.

Mbeshtetur ne analizat dheproblemet qe do te evidentohen ne fazene pare, Seksionet Sindikale duhet tebejne pergjithesime per veprimtarine etyre ne shkalle rrethi ose qarku, teevidentojne kerkesat, shqetsimet dheproblemet me te cilat jane ballafaquardhe te vleresojne menyren dhe niveline zgjidhjes se tyre, te analizojne nemenyre kritike nivelin e dialogut socialme punedhenesin dhe bashkevepriminme shoqerine civile, te bejne nje analizete shendoshe te funksionimit testrukturave sindikale ne baze dhe nenivel rrethi e qarku, perfshire shtimin eradheve te sindikates, punen meseksionet e grave dhe te rinise,angazhimin dhe arrijet ne programin

per eliminimin e punes se femijeve dheuljen e numrit te nxenesve qe braktisinshkollen ose frekuentojne menderprerje.

Procedura e zhvillimit te mbledhjesse Seksionit te mbeshtetet ne Statutine FSASH, duke perfshire zgjedhjene organeve drejtuese, te delegateveper ne Keshillin Sindikal te rrethit, teperfaqesuesve per ne KeshillinSindikal Rajonal, si edhe zgjedhjen edelegateve te Kongresit te Katert teFSASH.

Seksioni sindikal duhet te informojene menyre te vazhdueshme Kryesinee FSASH per gjithe procesin ezhvillimit te zgjedhjeve ne organizatatsindikale dhe ne Seksion.

Mbas perfundimit te fazes se dytete zgjedhjeve, ne Seksionet Sindikaledo te zhvillohet Kongresi i FSASH-it.

Sipas Vendimit te KeshillitDrejtues, Kongresi i Katert iFSASH do te mbahet ne Tirane, me6 -7 Nentor 2009.

Norma e perfaqesimit per neKongres do te jete: 1 delegate per 100anetare.

Kongresi i Katert i FSASH:a) do te degjoje dhe diskutoje

raportet llogaridhenese te KeshillitDrejtues dhe te Komisionit teFinances si dhe do te percaktojeobjektivat e FSASH per kater vitet eardhshme.

b) do te miratoje ndryshimet dhepermiresimet qe i behen Statutit teFSASH.

c) do te zgjedhe organet drejtuese,perfshire Kryetarin e FSASH-it,Keshillin Drejtues, Komisionin eFinances dhe delegatet per Kongresine KSSH-se.

Per zbatimin e ketij Programi,Keshilli Drejtues i FSASH- it ngarkonKryesine e Federates dhe Kryetarete Seksioneve sindikale te rretheve.

Tirane, 13.02.2009KESHILLI DREJTUES I

FEDERATES SE SINDIKATAVETE ARSIMIT DHE SHKENCES

Tribuna Sindikale MARS 2009 12

Pas nje pune intensive prej meshume se gjashte muajesh, u mblodhseksioni sindikal i FSASH per rrethine Durresit, ku merrnin pjese kryetarete keshillave sindikale te 19 shkollavete ketij rrethi.

Ndodheshin edhe Kryetari iFSASH-it, Xhafer Dobrushi dhekryetari i KS te Konfederates perrrethin e Durresit, Luan Zaza.

Ne raportin qe mbajti i ngarkuari iFederates ne krye te grupit te punesper riorganizimin e ketij seksioni,

mesuesi Bashkim Shyle, u vu ne dukjese puna u organizua duke shkuarshkolle me shkolle, duke folur memesuesit, sidomos per rolin eFederates per mbrojjen e te drejtavesocial - onomike te tyre, perpermiresimin e kushteve te punes dheshperblimit per punonjesit e sistemitarsimore, por edhe per kontributin nedrejtim te reformes arsimore, kushtevete punesimit etj.

Si rrjedhoje e kesaj pune, theksoiai, ne rrethin e Durresit jane ngriturkeshillat sindikale ne 32 shkolla, merreth 590 anetare, realitet ky qe eshtenje arritje e madhe per FSASH-in nekete rreth.

Ne takim u vleresuan per nje punerezultative sidomos mesuesit : MajlindaSpahiu, Diana Gjika, Vasil Nisi, Rebeka

Verdha, Aferdita Kaci, Rajmonda Aliu,Safet Dollani, Redi Demiri, MentorOnuzi, Violeta Hoxha, Petrit Gjoka,Dhimiter Mele, Emin Bala, DianaHalucaj, Fiqiri Metaliu, MirelaMehmetaj, Qerim Bala, Qemal Lika,Bardha Stavre e mjaft te tjere, te cilet,gjithashtu, moren pjese ne takim dhengriten probleme te rendesishme qekishin te benin sidomos me sigurimin evendit te punes, miratimin e Statusit teMesuesit, shmangien e levizjes pakritere te mesuesve, zbatimin e

Kontrates Kolektive per marrjen e deridy pagave per mesuesit qe dalin nepension, motivimin e mesuseve qepunojne jashte kohes normale dhe kanerezultate te mira ne mesimdhenie dhene shmangien e braktisjes se shkollesdhe eliminimin e punes se femijeve etj.

Nepermjet nderhyrjeve gjatetakimit, kryetari i FSASH-it, XhaferDobrushi theksoi se Federata do tembeshtese nga afer seksionin sindikalte rrethit te Durresit, nderkohe qe nejemi duke punuar per pergatitjen edraftit te Statusit te Mesuesit, te cilinsynojme qe te miratohet brenda ketijviti. Ofrimi i sa me shume sherbimeveper anetaret eshte, gjithashtu, nje synimtjeter i Federates, per te cilen ne do teshfrytezojme takimet qe do te bejmese shpejti me drejtuesit kryesore te

Ministrise se Arsimit dhe Shkences, siedhe bisedimet per kontraten e rekolektive te punes, e cila do tenenshkruhet nga fundi i ketij viti, kur imbaron afati kontrates aktualisht nefuqi. Me tej, ai theksoi angazhimet eFederates per mbrojtjen e mesuesvenga veprimet antiligjore te segmentevete caktuara, sidomos ne lidhje mepunesimin, duke permendur rastin efundit qe ka te beje me Udhezimin Nr.4, dt 5 shkurt 2009, i cili, nekundershtim me Kodin e Punes,Kontraten Kolektive te Punes dheUdhezimet e mepareshme te veteMinistrise, synon te ndryshoje statusine mbi 3 000 mmesuesve dhe t’i kalojeata ne mesues qe do te paguhen meore, duke i sjelle nje dem te madh, jovetem ketyre mesuesve, por, ne radhete pare, vete nivelit te mesimdheniesne vendin tone. Federata do teangazhohet per mbrojtjen e ketyremesuesve, nepermjet bisedimeve neMinistri dhe, nese do te jete enevojshme, edhe me veprime sindikale.

Mbeshtetje per kete seksionpremtoi edhe kryetari i KeshillitSindikal te rrethit, Luan Zaza, gjatenderhyrjeve te tij ne takim.

Mbledhja miratoi nje programkonkret pune ne lidhje me organizimine sindikatave ne shkollat e tjera tesistemit parauniversitar dhe neUniversitetin e Durresit, ndjekjen perzgjidhje te disa problemeve qe janengritur gjate takimeve me mesuesit neshkollat ku eshte organizuar tashmesindikata, si edhe me zbatimin ekontrates kolektive te punes,angazhimin per uljen e numrit tenxenesve qe braktisin shkollen dheeliminimin e punes se femijeve etj.

Seksioni beri edhe zgjedhjet, ku meunanimitet kryetar u zgjodh zoti BshkimShyle.

Arritjet e seksionit sindikal te FSASH-it Durres,rezultat i punes konkrete ne shkolla

Tribuna Sindikale13 MARS 2009

Siç dihet, nga data 2-9 shtator1909 u mblodh Kongresi i njohur iElbasanit. Në vendimin e tij, ndërtë tjera, thuhej:

“Të fillohet edhe të niset këtëvjeshtë n’ Elbasan një mëso-njëtore për mësonjës, shkollëNormale, me gjashtë rreshta. Përpërmbajtjen e saj janë tëdetyruara të gjitha klubet edheshoqëritë, mbrenda dhe jashtëShqipërisë, sikundër gjithënjerëzit, që dëshirojnë përparimine Kombit shqiptar”. Kjo detyrë elartë atdhetare u përmbush nëfillimin e dhjetorit të atij viti dhekështu nisi jetën kjo shkollë meemër të ndritur në historinë e arsimittonë kombëtar.

Në vazhdimësi, më 10 tetor1909, komisioni i ngriturposaçërisht publikoi një“Zëdhënje”, ku njoftonte hapjen ekësaj shkolle dhe disa nga synimete saj, kërkesat për nxënësit eprindërit etj:

“Shkolla do të ketë 6 klasë,prej të cilave 3 do të jenë për tëpërgatitur (premtare) dhe 3thjesht normale; po sivjet do tëketë vetëm 3 premtare dhe njënormale. Në klasën e parë do tëhyjnë nxënësit që kanë mbaruarnjë shkollë të parë në cilëndogjuhë dhe në klasët e tjera ata,që kanë mbaruar klasa më tëlarta”. Më tej tregoheshin disa ngalëndët, që do të zhvilloheshin, se dotë hapej dhe një konvikt përnxënësit etj

Për këtë ngjarje të gëzueshme,pra çeljen e Normales të Elbasanit,

ka shkruar edhe prof. dr.Aleksandër Xhuvani, “Mësues iPopullit”. Ai pohonte:

“Në Normalen e Elbasanit umblodhën atëhere nxënës ngagjithë viset e Shqipërisë e në mestyre edhe shumë nxënës ngaKosova, të mbledhur e të dërguarme përpjekjet e patriotit kosovar

Hasan Prishtina. L. Gurakuqi uzgjodh drejtor i shkollës. Ndërprofesorët e asaj shkolle janë përt’u përmendur, veç meje dheGurakuqit: Sotir Peci, PetërDodbiba, Simon Shuteriqi, HasanMezja dhe Hafiz Ibrahim Dalliunga Tirana. Normalja punoi përnjë vit plot. Në mbarim të vitit ubënë edhe provimet e fundit menjë solemnitet të madh. L.Gurakuqi mbajti një ligjëratë tëbukur, që u botua pastaj nëpërgazetat”.

Siç pritej, hapja e shkollësNormale u pa me sy të keq ngapushtuesit osmanë dhe armiqtë etjerë të popullit e të shkollës shqipe.Ndërsa u mbështet fuqimisht ngaatdhetarët shqiptarë, brenda e jashtëvendit. Ajo u mbajt nga fondet e

shoqërisë “Përparimi” të Korçës (mekryetar Orhan Pojanin), uadministrua dhe u udhëhoq ngapersonel pedagogjik shqiptar laik, upërshkua nga fryma e edukimitatdhetar, larg ndikimeve të huaja.Për të, dhanë ndihmesën e tyre tëçmuar edhe disa klube shqiptare, qëvepronin jashtë Shqipërisë.

Një punë të madhe përpërballimin e nevojave tëNormales, sidomos metekste, dha vetë prof.Xhuvani. Ai hartoi e botoimanualet dhe tekstet e paraorigjinale të pedagogjisë përnxënësit normalistë dhemësuesit e shkollave fillore.Këto ishin: “Fillimet edidaktikës e të edu-katës”(1926), “Psikologjia”

(1933), “Didaktika” (1937) etj. Tëgjitha ato kishin karakter të theksuarkombëtar e frymë popullore, me njënivel të lartë shkencor. Synimi ishteqë të përgatiteshin e të aftësoheshinsa më mirë për jetën mësimdhënësite ardhshëm për shkollat shqipe, derinë krahinat më të thella të vendit.

Për mbarëvajtjen e kësaj vatre tëshquar të përgatitjes dhe aftësimit tëmësimdhënësve shqiptarë, nukkursyen energjitë e tyre mendore asdituritë e tyre të shumta, disa drejtuestë saj.

Ndër ta, përmendim LuigjGurakuqin (drejtor i parë), Alek-sandër Xhuvanin, Sali Çekën, AhmetGashin e të tjerë. Ndërsa mësuesishin atdhetarë e personalitete të

Me rastin e 7 Marsit, ditës së Arsimit tonë Kombëtar:

NORMALJA E ELBASANIT, “UNIVERSITETI I PARËSHQIPTAR”

Nga: Prof.as.Dr. MURAT GECAJ

Vijon në faqen 14

Tribuna Sindikale MARS 2009 14

Vijon nga faqja 13

njohura, si Sotir Peci (më vonëministër i Arsimit), Simon Shuteriqi,Kostaq Cipo, Peter Dodbiba,Ibrahim Dalliu, Hajdar Blloshmi,Hasan Mazja, Dhimitër Kristo, VasilAndoni, Dhimitër Paparisto, QemalPërmeti, Kostaq Cipo, Luigj Filaj,Sulë Harri, Fadil Gumani, KarlLjarja, Selim Alliu, Gani Daiu,Skënder Sejdini, Shaban Arra,Kasem Bajrami (Malasi), EqremÇabej, Kolë Popa, Kolë Paparisto,Mahir Domi, Veniamin Dashi, AhmetDuhanxhiu, Kahreman Ylli, QamilGuranjaku e të tjerë.

Matura e parë e Normales sëElbasanit (me tri klasë dhe njëgatimore) doli në vitin 1924 dhe atau shpërndanë kudo në shkollat eShqipërisë, por dhe të Kosovës. Merastin e përfundimit të provimeve, uorganizua një ceremoni e bukur, kufoli drejtori i saj, Luigj Gurakuqi.Duke përshkruar jehonën e çeljes sëkësaj shkolle, ai theksoi:

“Shqipëria u lëkund e tëra ngazëri i shkollës Normale; atdhetarëtshqiptarë, që prej sa kohe kishinnjë etje të madhe për mësim e përdituri, nuk i kursyen ndihmat eveta të begata, e djemtë tanërodhën nga të gjitha viset eShqipërisë e u dërdhën këtu nëElbasan.

Kështu që sot mund të themime një pëlqim të parrëfyeshëm sekjo shkollë, e cila u hap e u nisnga vetëm 50 nxënës, sot ka tëshkruar më tepër se 150, të ndarënë katër rende, një të shkollësfillore e tri të Premtares. E jovetëm nga Toskëria, që ka qenëgjithmonë e para ndër tregimetkombëtare e ndër luftërat egjuhës, po më fort nga Gegëria esipërme, nga ajo Kosova fisnikee trimoshe, me të përpjekurit e të

ndershmit Hasan be Prishtina, icili na rroftë për jetë, na erdhënmjaft nxënës, sa që mund tëthuhet, pa frikë lajthimi, se nukka kënd të Shqipërisë, që mos tëketë këtu mbrenda përfaqësuesine tij”..

Por kjo shkollë Normale nuk epati jetën të gjatë dhe nuk u lejua tëvazhdonte rregullisht. Kështu, pasnjë viti veprimtarie frytdhënëse, atëe mbyllën pushtuesit osmanë. Mepërpjekjet e mësuesve dhe kërkesatkëmbëngulëse të popullit, u riçel ngamesi i vitit arsimor 1911-1912.Megjithatë, u mbyll përsëri, kurShqipëria e Mesme u pushtua ngaushtria shoviniste serbe dhe u rihappas shpalljes së Pavarësisë sëShqipërisë, në vitin arsimor 1913-1914. Deri në Kongresin e Lushnjës(1920), ajo u mbyll e u rihap pesëherë.

Shkolla Normale e Elbasanit lagjurmë të pashlyera në jetën e arsimitdhe të kulturës tonë kombëtare e tëmbarë vendit, në përgjithësi. Ajoluajti rol të madh në disa drejtimekryesore: në përgatitjen e mësuesvetë rinj dhe aftësimin e mëtejshëm tëatyre ekzistues, mësimdhënien egjuhës amtare, organizimin epraktikave pedagogjike, hartimindhe botimin e teksteve mësimore,të shtypit pedagogjik etj. Në vitinarsimor 1923-1924, pranë saj u çelshkolla ushtrimore, e cila solli njëndihmesë të vyer në përgatitjenpedagogjike të mësuesve tëardhshëm. Është për t’u shënuar dhebotimi i revistës mujore“Normalisti”, e cila doli aty në vitet1929-1937.

Roli i mësuesve dhe i nxënësvetë shkollës Normale të Elbasanitishte i madh, si gjatë lëvizjesdemokratike në vitet ’30, në

qendresën antifashiste dhe në vitete Luftës II Botërore. Me dhjetëraprej tyre morën pjesë me armë nëdorë e rreth 70 nga ata dhanë jetënpër çlirimin e Atdheut

Pas çlirimit të Shqipërisë, ajo uquajt shkollë pedagogjike dhe iu vuemri i drejtorit të parë të saj, “Heroittë Popullit” e “Mësuesit të Popullit”,Luigj Gurakuqi. Ndër drejtorët e sajtë nderuar të atyre viteve ishte dhe“Mësuesi i Popullit” Vasil Kamami.Me mijëra mësues kanë dalë ngadyert e kësaj shkolle dhe qindra tëtjerë janë kualifikuar aty. Dijet dhepërvojën e tyre ata i kanë vënë dhei venë në shërbim të zhvillimit tëarsimit tonë kombëtar, tëmbarëvajtjes së shkollës sonëshqipe, për të cilën kanë punuar esakrifikuar breza të tërë. Me rastine festimeve të 25-vjetorit të kësajshkolle, në mes të tjerave, prof.dr.A.Xhuvani nënvizoi: “Mësuesit edalë prej Normales nuk u kanëdhënë bijve të popullit vetëmdituri fillestare, por kanë vepruarmbi zemrat e tyre, kanë zgjuarndjenjat kombëtare dhe kanëpredikuar vllazërimin dhebashkimin e Kombit”.

Janë këto arsye dhe shumë tëtjera, që kanë çuar në vlerësimin elartë, që është bërë për këtë vatërtë zjarrtë diturie e atdhetarizmi, dukee quajtur në mënyrë simbolike“Universiteti i parë shqiptar”.

Në çdo festë të 7 Marsit, pra dhesivjet, kur ajo mbush 100-vjetorine themelimit, brezat e panumërt tëpedagogëve të Normales sëElbasanit, por dhe mijëra ish-nxënëse prindërit e tyre, kujtojnë me nderime respekt udhën e ndritur, që kapërshkuar dhe sjellin ndërmend roline madh në ndriçimin e mendjeve tërinisë e mbarë popullit tonë.

Tribuna Sindikale15 MARS 2009

Përgatiti faqen Eriona Vangjeli

1. Pini ujë me çdo ushqimUji parandalon që qelizat të ngjiten me njëra tjetrën

dhe luan rol të rëndësishëm në pothuajse çdo funksionjetësor të trupit. Etja lidhet me ndjesitë e konfuzionitdhe ngathtësisë.Hidratimi i përshtatshmë mund tëjetë kura për të gjithë lodhjen e trurit, meqënëseoksigjeni, si përbërës i ujit, jep një rritje natyrale tëenergjive, pa shtuar kalori ose kimikate. Sasia e ujitqë duhet pirë për të patur një hidratim të përshtatshmëvarion në varësi të nivelit, sasisë, aktivititetit tuaj,djersitjes dhe klimës në të cilën jetoni. Në përgjithësi,8 deri në 12 gota unë në ditë do të ishin të mjaftueshme.

2. Krijoni një regjim në mëngjes që tëpërmbajë edhe fibra edhe proteina

Një tost me bukë gruri do të ishte i përshtatshëm.Provoni të bardhat e vezëve. Një vezë e plotë

përmban afërsisht 80 kalori, ndërkohë që vetëm ebardha 20. Përgatisni një vezë të tërë dhe shtonivetëm të bardhat e nja dy vezëve të tjera. Po t’ishoqëroni me domate, kripë dhe piper, do të shihni

Të reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencoreTë reja shkencore

Unë parashikoj që së shpejtiinterneti do të shkatërrohet nëmënyrë katastrofike, tamam sifenomeni supernova (shpërthimi fuqishëm yjesh).Robert Metcalfe, krijuesi i

3Com, 1995

Metcalfe njihet përlargpamësi në lidhje meteknologjinë. Ai është edhekrijuesi i Ethernet. ky pohimpër internetin ka qenë komentipër të cilën është penduar mëshumë gjatë të gjithë jetës. Porkishte premtuar që të bëntepublik përgënjeshtrimin ekëtyre fjalëve nëse do të ishintë gabuara dhe e ka mbajturkëtë premtim në 1999, gjatëInternational World Wide WebConference.

Ndër personat madhorë, 97million përdorues të internetitkanë kërkuar lajme online nëvitin 2005, 92 million kanëblerë të paktën një produkt dhe91 million kanë bërë njërezervim bilete avionic.Tre të

katërtat e amerikanëve kanëakses në internet, duke kaluarafërsisht dymbëdhetë orë egjysëm në javë online.Përdorimi i e-mailit mbetet nëvend të parë.

“Apple” ka vdekur tashmëNathan Myhrvold, ish

drejtor i teknologjisë tekMicrosoft, 1997

Për të qenë të drejtë, duhet tëpranojnë që pothuajse të gjithënë biznesin e kompjuterave ekanë menduar këtë.

Kush do të kishte parashikuarqë pak më shumë se një dhjetëvjet më vonë Apple do të kishtekëtë sukses duke fituar tëgjithë tregun e telefonisë meiPhone?

Në një studim të vitit 1999,77% e firmave pranuan se poplanifikonin të blenin njëkompjuter Macintosh.

sa të shijshme janë.3. Flini shtatë deri në nëntë orë gjumë në

natëGjumi i mjaftueshëm është thelbësor për rënien në

peshë. Është bërë një studim për zakonet e gjumit të238.000 infermiereve gjatë 16 viteve. Rezultati ishte:Gratë që flinin më pak se 7 orë në natë peshonin mëshumë se ato që flinin shtatë ose më shumë orë.

Mund edhe të zëvendësoni orët e munguara tëgjumit thjesht duke dremitur pak gjatë ditës, 20 deri në30 minuta. Kjo do t’ju bëj të ndjeni të mirat rigjernuesetë gjumit pa patur lodhjen që ndjehet zakonisht kur fleshumë dhe bën gjumë të rëndë.

4. Ecni për të paktën 30 minuta pothuajse çdoditë dhe bëni gjimnastikë katër deri në pesëhere në javë me intesitet më të lartë për të paktën20 minuta

Të ecurit i bën shumë mirë zemrës dhe ndihmonnë pastrimin e mendimeve. Merrni iPod-in me veteqë të mos mërziteni shpejt.

GJASHTË KËRKESA PËR TË PATUR NJË JETË MË TË SHËNDETSHMEKëshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktikeKëshilla praktike

Të bërit gjimnastikë për katër ose pesë herë në javëdo t’ju tonifikojë trupin dhe do të largojë streset e ditës

5. Krjoni një vakt të ndermjetëm në mëngjesdhe mbasdite

Natën, para se të shkoni në punë, planifikoni që mëparë diçka të vogël, (jo më shumë se 100 kalori), përta ngrënë rreth orës 11 dhe një më të bollshëm, (100-200 kalori), për mbasditë. Mos u justifikoni duke thënëqë nuk keni kohë, kur shpenzoni aq shumë dukemenduar për rrobat që ju shkojnë më shumë ose përato që ju tregojnë më të hollë.

6. Pini jo më shumë se një pije alkolike në ditëDuke ditur të mirat dhe rreziqet e alkolit, është e

rëndësishmë të bësh disa zgjedhje në të mirë tëshëndetit. Çdo pijeje alkolike shtojini pak ujë. Hollojeniverën e bardhe duke përdorur pak ujë të gazuar.Porosisni verë të bardhë të thatë dhe jo të ëmbël. Piniujë tonik me pak vodkë.

Parashikime qesharake në lidhje me teknologjinëPas dy vjetësh problemi i

“Spam”-eve do të jetë zgjidhurBill Gates, krijuesi i

Microsoft, 2004

Nga shifrat e kohëve tëfundit, sasia e “Spam”-eve qëjanë të pranishëm në rrjet shkonnë 92% e të gjithë mesazhevee-mail në të gjithë botën.

Televisorët nuk do të jenë tëgjendje të mbijetojnë më shumëse gjashtë muaj. Shumë shpejtnjerëzit do të lodhen duke parëçdo natë një kuti me kompesatëdruri

Darryl Zanuck, drejtori ipërgjithshëm i “20thCentury Fox”, 1946

Ja disa statistika të Shtetevetë Bashkuara:

Përqindja e shtëpive që kanëtë paktën një televizor: 99

Përqindja e shtëpive me mëshumë se tre televizorë: 66

Numri i orëve që televizori

qëndron hapur (në ditë): 6 orë,47 minuta

Përqindja e Amerikanëve qëshohin TV rregullisht gjatë

vaktit të darkës:66Numri i videove që merren me

qera përditë në USA: 6 millionPërqindja e Amerikanëve që

pranojnë se shohin shumë TV:49

Nuk mendoj se ka arsye se pseçdokush do të dojë të ketë njëkompjuter në shtëpiKen Olsen, krijuesi i Digital

Equipment Corp., 1977

Sipas statistikave nëMbretërinë e Bashkuar, numri ishtëpive që kishin njëkompjuter në shtëpi u rrit nga67 në 70 % midis viteve 2006dhe 2007.

Tribuna sindikale