สำ�นกง�นกองบรรณ�ธก�ร กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ตำาบลขามเรยงอำาเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม44150

โทรศพท0-4375-4321ตอ1754หรอ0-4375-4416

ราคาปก60บาท ราคาสมาชกราย1ป240บาท ราย2ป480บาท

กำาหนดเผยแพรปละ6ฉบบ

ฉบบท1มกราคม-กมภาพนธ ฉบบท2มนาคม-เมษายน ฉบบท3พฤษภาคม-มถนายน

ฉบบท4กรกฎาคม-สงหาคม ฉบบท5กนยายน-ตลาคม ฉบบท6พฤศจกายน-ธนวาคม

ว�รส�รมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตรมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม

ปท35ฉบบท6เดอนพฤศจกายน-ธนวาคมพ.ศ.2559

พมพเผยแพรเมอวนท30ธนวาคม2559

เจ�ของ มหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงค

เพอสงเสรมสงเผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการและเปนสอกลางแลกเปลยน

ความคดเหนเชงวชาการโดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรการศกษาศลปกรรมดนตรสถาปตยกรรมภาษาวรรณกรรม

กำาหนดการตพมพปละ6ฉบบออกราย2เดอนคอเลม1มกราคม–กมภาพนธ/เลม2มนาคม–เมษายน/เลม3พฤษภาคม–มถนายน/

เลม4กรกฎาคม–สงหาคม/เลม5กนยายน–ตลาคมและเลม6พฤศจกายน–ธนวาคม

บทความวชาการและบทความวจยทจะนำามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทางวชาการ

(Peerreview)ซงปกตจะมDoubleBlind(ผพจารณา2คน)หรอTripleBlind(ผพจารณา3คน)ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

ทปรกษ� อธการบด มหาวทยาลยมหาสารคาม

บรรณ�ธก�ร รองศาสตราจารยดร.ปพฤกษบารมอตสาหะวาณชกจ มหาวทยาลยมหาสารคาม

กองบรรณ�ธก�ร

ศาสตราจารยดร.อรรถจกรสตยานรกษ มหาวทยาลยเชยงใหม

ศาสตราจารยดร.ณรงคปนนม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.เฉลมศกดพกลศร มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ณรงคชยปฎกรชต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.ดารารตนเมตตารกานนท มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ทวศลปสบวฒนะ มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.บญชมศรสะอาด มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.มนวกาผดงสทธ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

รองศาสตราจารยดร.ศภชยสงหยะบศย มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.สจนดาเจยมศรพงษ มหาวทยาลยนเรศวร

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณตนตรจนาวงศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณพรศกดโสภณ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.สมบตทายเรอคำา มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.วณชนรนตรานนท สถาบนการพลศกษาวทยาเขตอดรธาน

รองศาสตราจารยพทกษนอยวงคลง มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยยงยทธชแวน มหาวทยาลยศลปากร

รองศาสตราจารยสทธพรภรมยรน มหาวทยาลยศลปากร

ผชวยศาสตราจารยดร.กมลพรสอนศร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.ธญญาสงขพนธานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.พชรวทยจนทรศรสร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.ภเบศรสมทรจกร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.สมชยภทรธนานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.สรศกดคำาคง มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.เออมพรหลนเจรญ มหาวทยาลยนเรศวร

ผชวยศาสตราจารยดร.สมนทรเบาธรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสานวทยาเขตสกลนคร

ผชวยศาสตราจารยดร.ฉตรศรปยะพมลสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.นคมนาคอาย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

อาจารยดร.พมพยพาประพนธ มหาวทยาลยมหาสารคาม

Mr.PaulDulfer มหาวทยาลยมหาสารคาม

นางฉววรรณอรรคะเศรษฐง มหาวทยาลยมหาสารคาม

เลข�นก�ร

จรารตนภสฤทธ

บทบรรณาธการ

สวสดครบวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคามฉบบท6ประจำาป

2559ฉบบนยงเขมขนดวยเนอหาและสาระทางวชาการทกบทความวจยและบทความวชาการไดผานการ

กลนกรองจากกองบรรณาธการและผทรงคณวฒตรวจสอบทางวชาการ เพอใหวารสารเปนทยอมรบและ

เกดความเชอมนในวงการวชาการ

ในการจดทำาวารสารทางวชาการ กองบรรณาธการไดใหความสำาคญกบคณภาพของบทความ

วจยและบทความทางวชาการทคดเลอกนำามาลงตพมพในแตละฉบบ โดยบทความวจยและบทความทาง

วชาการทถกคดเลอกตพมพจะตองผานการตรวจสอบทางวชาการจากผทรงคณวฒ (Peer Reviewers)

ซงผทรงคณวฒทกทานเปนผทมคณสมบตสอดคลองกบสาขาวชาทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทานเหลานไดสละเวลาอนมคาในการชวยอานและพจารณาตนฉบบพรอมทงใหคำาแนะนำาทมประโยชน

ตอการดำาเนนการจดทำาวารสารเปนอยางดกองบรรณาธการขอกราบขอบพระคณมาณโอกาสน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคามฉบบนประกอบดวยบทความ

จำานวน20เรองไดแก(1)บดขาวยำาบานดนลาน(2)แนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยวแหลง

ทองเทยวทางประวตศาสตร (3) การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

กบการเรยนตามคมอคร (4)การดำารงอยของการทอผาตนจก (5)การศกษาภมปญญาทองถนในการทำา

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ(6)การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย(7)ความยดหยนสมพนธภาพ

ในครอบครว การเขารวมกจกรรมทางสงคม และความพงพอใจในชวต (8) รปแบบการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถในการจดการเรยนรของครคณตศาสตร (9) การเปรยบเทยบ

ผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจในการสอสาร แรงจงใจ และผลการดำาเนนงานขององคกร

(10) การบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏ (11) การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะ

หาความร ตามสภาพทคาดหวงและสภาพทเปนจรง และความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอน (12) ปจจย

ทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป(13)พฒนา

สวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน(14)ผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต

มวลรวมภายในประเทศ (15) ลกษณะบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณารถยนต (16) การ

รบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ ความเกยวพนในการทำางานและพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคการ(17)ความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

(18)การดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน(19)นโยบายการวางแผนครอบครวและ

(20)ประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกลำาไย

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ยนดตอนรบสำาหรบบรรดา

นกวชาการและนสตนกศกษาทตองการนำาเสนอผลงานวชาการ ไมวาจะเปนบทความวจย บทความ

วชาการบทความทวไปหรอบทวจารณหนงสอทงจากภายในและภายนอกมหาวทยาลยมหาสารคามกอง

บรรณาธการยนดตอนรบเปดกวางและพรอมรบตนฉบบของทานตลอดเวลาขอใหศกษารปแบบการเขยน

จากทายวารสารแตละฉบบสงมาใหยงกองบรรณาธการโดยไวหวขอเรองและประเดนนำาเสนอทเกยวของ

กบมนษยศาสตรสงคมศาสตรศกษาศาสตรบรหารธรกจเศรษฐศาสตรและอนๆกองบรรณาธการยนด

และพรอมรบตนฉบบเปนอยางมากเพอใหเกดการเปดกวางดานเนอหาและสาระทจะบรรจในวารสารและ

เพอใหครอบคลมทกสาขาและวทยาการทเกยวของกบทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ในสดทายน กองบรรณาธการขอขอบพระคณทานผอานทกทานทไดใหคำาตชมและใหคำาแนะนำา

เพอการปรบปรงการดำาเนนการจดทำาวารสารมาโดยตลอด โดยกองบรรณาธการไดใหความสำาคญและมง

เนนกบการพฒนาและปรบปรงคณภาพของวารสารใหเปนทนาเชอถอและยอมรบในวงการวชาการอยเสมอ

และตอเนอง

รองศาสตราจารยดร.ปพฤกษบารมอตสาหะวาณชกจ

บรรณาธการ

บดขาวยำาบานดนลาน:การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบมลคาของสนคา

หนงตำาบลหนงผลตภณฑ

กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนท .......................................1

แนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

กาญจนา คงภรมย ...........................................................................................................13

การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทกบการเรยน

ตามคมอครเรองเทคโนโลยสารสนเทศของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1

กานตธรา แจมใส, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒ...................................................26

ประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกลำาไยในจงหวดเชยงใหม

สมเกยรต ชยพบลย ..........................................................................................................35

การดำารงอยของการทอผาตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำา

อำาเภอดานชางจงหวดสพรรณบร

โกศล นวมบาง, พทกษ ศรวงศ.........................................................................................50

การศกษาภมปญญาทองถนในการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณกรณศกษา

ตำาบลปงยางคกอำาเภอหางฉตรจงหวดลำาปาง

ขตตยา ขตยวรา..............................................................................................................60

การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทยสำาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท6

จรยาวด ชองฉมพล, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒ.............................................67

ความยดหยนสมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคมและความพงพอใจ

ในชวตของผสงอายตำาบลบางรกพฒนาอำาเภอบางบวทองจงหวดนนทบร

ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากล...............................................................75

รปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถในการ

จดการเรยนรของครคณตศาสตรโรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

เขตภาคเหนอตอนบน

เดช สาระจนทร, สนย เงนยวง, สมศกด ภวภาดาวรรธน, ฤตนนท สมทรทย......................87

การเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาตทมตอความพงพอใจในการสอสารแรงจงใจในการทำางาน

และผลการดำาเนนงานขององคกรในองคกรทมพนกงานหลากหลายเชอชาต

นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยร..................................................................100

การบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

นภาพรรณ เจนสนตกล...................................................................................................116

สารบญ

การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวงและสภาพทเปนจรง

และความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตครวทยาศาสตร

ประสาท เนองเฉลม.......................................................................................................127

ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ปลมจตร บญพง..............................................................................................................135

ผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลตมวลรวมภายในประเทศของประเทศไทย

พระศกด จวตน..............................................................................................................148

พฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวนกรณศกษาจงหวดสงขลา

มณรตน รตนพนธ ..........................................................................................................161

ลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณารถยนต

รวตา สสด......................................................................................................................177

การรบรการสนบสนนจากองคการความผกพนตอองคการความเกยวพนในการทำางาน

และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบตการบรษทผลต

และจำาหนายนำาดมแหงหนง

สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพย.........................................................................191

ความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงาน

สรรพากรพนทสราษฎรธาน2

ฬลยา ธระธญศรกล สพรรณ พทธรตน............................................................................204

การดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานชนดท2ในชมชน

อมากร ใจยงยน, ณฎฐวรรณ คำาแสน, เพญรง วรรณด, สาวตร แกวนาน.........................214

นโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

ธญธช วภตภมประเทศ..................................................................................................223

BanDinLanKhaoYamBudu:ManagementCommunityEnterpriseUpgradingthe

ValueofaOneTambonOneProduct(OTOP)Products

Kanokkarn Muangkaew, Kasidit Mungjan, Utai Parinyasutinun.......................................1

Guidelinesfordevelopinglocaladministrationrolesintourismpromotionofhistorical

siteNakhonRatchasimaprovince

Kanjana Kongpirom........................................................................................................13

AComparisonoflearningproficienciesofMattayomsuksa1Studentsthroughthe

WebQuestComputerCoursewareProgramandtheTeacher’sManualofInformation

Technology

Kantheera Jamsai, Prayook Srivilai, Panida Loutchanwoot.......................................26

EconomicEfficiencyandPaybacksPeriodofLonganGrowinginChiangMaiProvince

Somkiat Chaipiboon ........................................................................................................35

Theexistenceof“Tinjok”weaverwisdomofLaotianlineageThai(LaoKhrang)

BanSaBuaKamAmphoeDanChangChangwatSuphanburi

Koson Numbang, Phitak Siriwong..................................................................................50

TheStudyofLocalWisdomintheMakingofTraditionalVegetable-Oil-Lantern,

PongyangkhokDistrict,Hangchat,Lampang

Kattiya Kattiyawara........................................................................................................60

TheDevelopmentofComputerMultimediaInstructionsonThaiClassical

MusicEnsembleforPrathomSuksa6Students.

Jariyavadee Chongchimplee, Prayook Sriwilai, Panida Loutchanwoot....................67

Resilience,FamilyRelationships,SocialParticipationActivities,LifeSatisfaction

ofElderly,TambonBangRakPhatthana,AmphoeBangBuaThong,NonthaburiProvince

Thanundha Musiksirijirakun, Buathong Sawangsopakul.............................................75

Empowerment-BasedSupervisionModelforLearningManagementCapacity

DevelopmentofaMathematicsTeacher,atSchoolsunderOfficeofPrimaryEducation

ServiceAreainUpperNorthernRegion.

Detch Sarachan, Sunee Nguenyuang, Somsak Phuvipadawat, Ruetinan Samuttai....... 87

CompariingtheImpactofNationalCultureonCommunicationSatisfaction,Work

MotivationandFirmPerformanceinMultinationalWorkplaces

Napanporn Vallapa, Tipparat Laohavichien.................................................................100

HumanResourceManagementinNakhonPathomRajabhatUniversity

Nipapan Jensantikul......................................................................................................116

Contents

PreferredandActualOpinionsaboutInquiry-basedInstructionandUnderstanding

inPedagogicalContentKnowledgeofPreserviceScienceTeachers

Prasart Nuangchalerm.................................................................................................127

FactorsAffectingTeamworkBehaviorofSuranareeUniversityofTechnology’sStaff

Pluemjit Boonpueng.....................................................................................................135

TheEffectofTransportationInfrastructureonGrossDomesticProductinThailand

Peerasak Jiwtan............................................................................................................148

MarketingmixdevelopmentforTongMuan,CaseStudySongkhlaProvince.

Maneerat Rattanaphan.................................................................................................161

SongsandImagesinCarAdvertisingFilms

Ravita Seesod...............................................................................................................177

PerceivedOrganizationalSupport,OrganizationalCommitment,JobInvolvement,

andOrganizationalCitizenshipBehaviorofOperationalOfficersataDrinkingWater

ManufacturerandDistributorCompany.

Suchao Kruakaew, Thawan Nieamsup.....................................................................191

KnowledgeandAttitudeofthePersonalIncomeTaxfortheTaxpayers

inSuratThani2AreaRevenueOffice

Luliya Teeratansirikool, Supannee Phutharat............................................................204

HealthCareamongAgingPopulationwithtype2DiabetesMellitusinCommunity.

Umakorn Jaiyungyuen, Natawan Khumsaen, Penrung Vandee,

Sawitree Kaewnan........................................................................................................214

FamilyPlanningPolicyofIndia

Thuntuch Viphatphumiprathes.....................................................................................223

บดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบมลคา

ของสนคาหนงต�าบลหนงผลตภณฑ

Ban Din Lan Khao Yam Budu: Management Community Enterprise

Upgrading the Value of a One Tambon One Product (OTOP) Products

กนกกาญจนเมองแกว1*,กษดศมวงจนทร1,อทยปรญญาสทธนนท2

KanokkarnMuangkaew1*,KasiditMungjan1,UtaiParinyasutinun2

บทคดยอ

งานวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ มวตถประสงคเพอศกษาการจดการและแนวทางการพฒนา

ผลตภณฑชมชนโดยไดรบมาตรฐานสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑ ใชการสมภาษณแบบเจาะลก การ

สนทนากลม และการสงเกตแบบมสวนรวม เปนเครองมอรวบรวมขอมลภาคสนาม โดยมผใหขอมลหลก

คอประธานและสมาชกกลมวสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานจำานวน10คนและผใหขอมลรองคอ

พฒนากรอำาเภอบางกลำาและเกษตรอำาเภอบางกลำาจำานวน4คนรวมกบการศกษาเอกสารและงานวจย

ทเกยวของโดยเรมตนศกษาและรวบรวมขอมลตงแตเดอนสงหาคม2557-กมภาพนธ2559จากนนนำา

ขอมลทไดมาวเคราะหเชงเนอหาและเขยนรายงานผลโดยการพรรณนาวเคราะห

ผลการศกษาพบวา วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลาน เปนกลมทสมาชกรจกพงพาตนเองซง

นำาไปสการลดรายจายและเพมรายไดภายในครวเรอนทงยงใชการวเคราะหSWOTเพอนำาไปสการจดการ

ทงดานการบรหารกลมดานการวางแผนการธรกจดานการผลตดานการพฒนาผลตภณฑดานการตลาด

ดานการประชาสมพนธดานการเงนและดานการบญชโดยการวเคราะหและการจดการเหลานนำาไปสการ

พฒนาศกยภาพของกลมเพอยกระดบมลคาสนคาใหพรอมกบการเขารบการคดสรรสดยอดสนคาหนงตำาบล

หนงผลตภณฑระดบ4-5ดาวตอไป

ค�าส�าคญ : การจดการ,วสาหกจชมชน,การยกระดบมลคาสนคา,บดขาวยำาบานดนลาน

Abstract

Thepurposeofthisqualitativestudywastoexplorethemanagementanddevelopmentof

acommunityproducttoattainaOneTambonOneProduct(OTOP)standardscertification.In-depth

interviews,groupdiscussions,andparticipantobservationswereemployedasfielddatacollecting

1 นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรบณฑตสาขาวชาชมชนศกษาคณะศลปศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร2 อ.ดร.,ภาควชาสารตถศกษาคณะศลปศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร1 BachelordegreeStudent,CommunityStudies,FaculfyofLiberalArts,PrinceofSongklaUniversity.2 Ph.D.,LectureratDepartmentofEducationalFoundation,FacultyofLiberalArts,PrinceofSongklaUniversity.

*Correspondingauthor:e-mail:kanokkarn325@hotmail.comTel.084-3254374

2 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

instruments.TenprimarykeyinformantswerechairmanandmembersofBanDinLanKhaoYam

BuduCommunityEnterprise,andfoursecondarykeyinformantswhowereBangKlamDistrict

DevelopmentAdministrativeOfficers,andBangKlamDistrictAgricultureExtensionOfficers.The

initialstudyandcollectdatafromAugust.2557-February2559.Datawerealsocollectedfrom

relateddocumentsandresearchreports.Thedatawereanalyzedusingcontentanalysisbefore

aresearchreportwaswrittenusinganalyticaldescription.

ThestudyfoundthatBanDinLanKhaoYamBuduCommunityEnterprisemembersknow

howtobeself-reliantwhichhadledthemtohavelesshouseholdexpensesbutmorehousehold

income.TheyuseSWOTanalysisinthemanagementofthegroupadministration,businessplan,

production,productdevelopment,marketing,publicrelations,andfinanceandaccounting.These

analysisandmanagementhaveledtodevelopmentofthepotentialofthegrouptoupgradethe

valueoftheproductaspreparationforselectionoftop4to5starOTOPproducts.

Keywords : Management,CommunityEnterprise,Upgradingthevalue,BanDinLanKhaoYamBudu

บทน�า

“นำาบด” เปนอาหารพนเมองของชาวทะเล

ปกษใตและเปนภมปญญาทองถนทมมาแตดงเดม

และใชเปนวธการแปรรปอาหารโดยการทนำาปลา

ทะเลทเหลอจากการจำาหนายหรอการบรโภคให

สามารถเกบไวบรโภคไดเปนเวลานานนำาบดนนม

ลกษณะคลายนำาปลาแตนำาขนกวา คณสมบตท

แตกตางจากนำาปลานนคอนำาบดบางชนดจะมเนอ

ของปลาทยงยอยสลายไมหมดผสมอยดวยแตนำา

บดบางชนดกจะนำาไปผานความรอนและกรองสวน

ทเปนเนอปลาออกทำาใหผลตภณฑมลกษณะเปน

นำาสนำาตาลเขมและขนเลกนอยทงนนำาบดจงยงม

คณคาและสำาคญตอการดำารงอยของชาวปกษใต

มาจวบจนปจจบนนำาบดมคณคาทางอาหารทม

ประโยชนตอรางกายไดแกโปรตนไขมนคารโบ

โฮเดรต และวตามน รวมทงแรธาตอน ๆ เชน

แคลเซยมฟอสฟอรส และเหลก นำาบด เปน

ผลตภณฑปลาหมกของคนใตคลายกบ “ปลารา”

ของคนอสานซงตางกนตรงวตถดบทใชแตเหมอน

กนทคณคาของภมปญญาทองถนทถายทอดจากรน

สรนจากอดตถงปจจบน(ปตกาลธยานนท,2552)

ซงชาวบานในชมชนชนบทยงคงบรโภคกนอยาง

แพรหลาย ถอไดวาเปนการแปรรปอาหารทเปน

เอกลกษณของชาวปกษใตประเภทหนงจนเกดเปน

ผลตภณฑประจำาชมชนทกอใหเกดการรวมกลม

เปนวสาหกจชมชนสามารถดงดดผทสนใจจาก

หลากหลายพนทจนกลายเปนเศรษฐกจของชมชน

โดยการพงพาตนเอง

การพงพาตนเองทางเศรษฐกจระดบชมชน

ทมงแกไขปญหาเศรษฐกจในระดบฐานรากทงระดบ

ตำาบลและหมบาน โดยสงเสรมใหชมชนทำาธรกจท

สอดคลองกบเงอนไขของตนเองโดยการพฒนา

ความสามารถของชมชนในการผลตการแปรรปการ

บรการ รวมทงโอกาสและกจกรรมทางเศรษฐกจ

อยางครบวงจร การสงเสรมใหเกษตรกรแปรรป

ผลผลตเพอเพมมลคาซงเปนการแกปญหาราคา

ผลผลตตกตำาอกทงยงเปนการสรางงานใหเกดขน

ภายในชมชนอกดวยทำาใหเกดการพงพาตนเองใน

ชนบทไดสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบท10(พ.ศ.2550-2554)ทเนน

สรางความเขมแขงของชมชนตอเนองมาถงแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

(พ.ศ. 2555-2559) ซงเนนการพฒนาคนสสงคม

แหงการเรยนร ตลอดชวตอยางยงยน (สำานก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 3 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

คณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต,2559)

วสาหกจชมชนเป นกจการของชมชน

เกยวกบการผลตสนคาการใหบรการหรอการอนๆ

ทดำาเนนการโดยคณะบคคลทมความผกพน มวถ

ชวตรวมกนและรวมตวกนประกอบกจการดงกลาว

ไมวาจะเปนนตบคคลในรปแบบใด หรอไมเปน

นตบคคลเพอสรางรายไดและเพอการพงพาตนเอง

ของครอบครวชมชนและระหวางชมชน(สำานกงาน

เลขานการสงเสรมวสาหกจชมชม,2558)วสาหกจ

ชมชนจงเปนทหนวยททำาใหเกดความรวมแรง

รวมใจไมแตกแยกแบงพรรคแบงพวกและไมตอส

เพอผลประโยชนของตนเองและพวกพองเนองจาก

วสาหกจชมชนเปนการทำางานทเนนการชวยเหลอ

กน(เสรพงศพศ,2552)ทงนวสาหกจชมชนเปน

กจการทเรมตนจากชมชน มการดำาเนนการโดย

ชมชนเปนสวนใหญในการผลตสนคาและบรการ

โดยการรวมกลมเพอนำาไปสการแปรรปการพฒนา

ผลตภณฑการพฒนาระบบตลาดดวยผลผลตและ

ภมปญญาของชมชนเพอตอบสนองความตองการ

ของคนในชมชนและพงพาตนเองของกลมหรอ

องคกรไดโดยมเปาหมายสนบสนนการเรยนรสราง

กระบวนการเรยนร และพฒนาระบบเศรษฐกจ

ชมชน แนวคดทสำาคญประการหนงของวสาหกจ

ชมชนนนคอ เนนใหชมชนสามารถชวยตนเองได

ซงลกษณะของวสาหกจชมชนทพงตนเองไดนน

ชมชนควรเป นเจ าของและดำาเนนกจกรรม

ดวยตนเองเปนสวนใหญ ผลผลตทไดมาจาก

กระบวนการในชมชน โดยใชนวตกรรมของชมชน

และภมปญญาทองถนทผสมผสานกบภมปญญา

สากลบรณาการเชอมโยงกจกรรมอยางเปนระบบ

โดยใชการเรยนรเปนหวใจในการพฒนาวสาหกจ

ชมชนและสามารถพงพาตนเองไดเชนเดยวกบท

กลมวสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานไดม

การนำาวตถดบทมอย แลวในชมชนมาชวยเหลอ

ตนเองจนเกดเปนวสาหกจชนชนขน

นอกจากนนสงสำาคญอยางยงในการดำาเนน

กจการวสาหกจชมชนนนคอ การวเคราะหจดแขง

จดออนโอกาสและขอจำากดภายในกลมทเรยกวา

การวเคราะหSWOTซงเปนการวเคราะหโดยการ

สำารวจจากสภาพการณ 2 ดานทงสภาพการณ

ภายในและสภาพการณภายนอก ดงนนการ

วเคราะห SWOT จงเปนการวเคราะหจดแขงและ

จดออนเพอใหร ตนเอง และวเคราะหโอกาสและ

อปสรรคเพอวเคราะหปจจยตางๆ ทงภายนอกและ

ภายในองคกร(เยาวลกษณแกวยอด,2555)

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลาน เปน

วสาหกจชมชนของชมชนบานดนลานทมชาวบาน

บานดนลานเปนสมาชก โดยรวมกลมกนแปรรป

อาหารจากปลาจากคลองบางกลำาตามภมปญญา

ของชมชนเปนบดขาวยำา ซงสวนผสมของบด

ขาวยำาทบานดนลานนมเอกลกษณเฉพาะตวกอปร

กบในปพ.ศ.2555วสาหกจชมชนบานดนลานได

รบรางวลวสาหกจชมชนดเดนประจำาปดวยเหตผล

ทกลาวมาขางตน ผวจยจงสนใจศกษาการจดการ

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลาน ทามกลาง

กระแสโลกาภวตนและการแขงขนกนในปจจบนของ

กลมวสาหกจชมชนดวยกนเองพรอมทงวเคราะห

สถานการณปจจบนโดยใชการวเคราะห SWOT

ตลอดจนแนวทางการพฒนาผลตภณฑชมชนโดย

ไดรบมาตรฐานสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑเพอ

ใหขอคนพบทไดนนเปนประโยชนตอชาวบาน

ชมชนบานดนลานในการพฒนาศกยภาพของ

ชมชนใหสามารถจดการตนเองไดอยางยงยน

ตลอดจนเปนแนวทางการพฒนาการจดการ

กลมวสาหกจอนตอไป

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาการจดการและแนวทางการ

พฒนาผลตภณฑชมชนบดขาวยำาบานดนลาน

4 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

วธการศกษา

งานวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ ใชการ

สมภาษณแบบเจาะลก การสนทนากลม และการ

สงเกตแบบมสวนรวมเปนเครองมอรวบรวมขอมล

ภาคสนาม โดยมผ ใหขอมลหลก คอ นางแจว

คำาสวรรณประธานกลมวสาหกจชมชนบดขาวยำา

บานดนลาน และสมาชกกลมวสาหกจชมชนบด

ขาวยำา จำานวน 10 คน และผใหขอมลรอง คอ

พฒนากรอำาเภอบางกลำาและเกษตรอำาเภอบางกลำา

จำานวน4คนรวมกบการศกษาเอกสารและงานวจย

ทเกยวของ จากนนนำาขอมลทไดมาวเคราะหเชง

เนอหาและเขยนรายงานผลโดยการพรรณนา

วเคราะหโดยเรมตนศกษาและรวบรวมขอมลตงแต

เดอนสงหาคม2557-กมภาพนธ2559

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

ความเขาใจวาดวยการจดการวสาหกจ

ชมชน ดงน ดานการวางแผน เปนกจกรรมท

เกยวกบอนาคตประกอบดวยหลายขนตอนดานการ

บรหารกลม ในการจดการกลมวสาหกจชมชนจะ

ตองเนนการมสวนรวมของสมาชก ดานการตลาด

การตลาดจะตองมการจดการการผลตใหเหมาะสม

กบศกยภาพของชมชนและของตลาดดานการผลต

วสาหกจชมชนตองทราบวาตนเองมทกษะและ

ความสามารถในการผลตอะไร ดานการพฒนา

ผลตภณฑ เปนดานทชวยพฒนาผลตภณฑใหม

คณภาพและดานการเงนและบญชองคกรการเงน

ในชมชน เปนเครองมอหนงทชาวบานใชเปน

เครองมอในการพฒนา(เสรพงศพศ,2552)

บททบทวนวาดวยการวเคราะหปจจย

ภายในและภายนอก (SWOT)

(SWOT analysis) เปนการวเคราะห

สถานการณของวสาหกจชมชนเองเพอใหสามารถ

นำามาวเคราะหศกยภาพการทำางานของวสาหกจ

ชมชนเองเพอการพฒนาและแกไขปญหาใหตรงจด

โดยจดแขงคอจดเดนหรอจดแขงซงเปนผลมา

จากปจจยภายใน โดยเปนขอดทเกดจากสภาพ

แวดลอมภายในวสาหกจชมชนเองจดออนคอจด

ดอยหรอจดออนซงเปนผลมาจากปจจยภายในซง

เป นป ญหาหรอข อบกพรองท เกดจากสภาพ

แวดลอมภายในตาง ๆ ของวสาหกจชมชนเอง

โอกาส คอ โอกาสซงเกดจากปจจยภายนอก

(ศรวรรณเสรรตนและคณะ,2550)

ความเขาใจวาดวยหลก POSDCORB

Planningการวางแผนเปนการวางเคาโครง

กจกรรมซงเปนการเตรยมการกอนลงมอปฏบต

Organizing การจดองคการเปนการกำาหนด

โครงสรางขององคการ โดยพจารณาใหเหมาะสม

กบงาน Staffing การจดบคลากรปฏบตงานเปน

เรองทเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยใน

องคการนนเองDirectingการอำานวยการเปนภาระ

กจในการใชศลปะในการบรหารงานเชนภาวะผนำา

Coordinatingการประสานงานเปนการประสานให

สวนตางๆของกระบวนการทำางานมความตอเนอง

กน Reporting การรายงานเปนกระบวนการและ

เทคนคของการแจงใหผบงคบบญชาตามชน และ

Budgeting การงบประมาณเปนภารกจทเกยวกบ

การวางแผนการทำาบญชการควบคมเกยวกบ

การเงนและการคลง(วรรณพรรณรกษชน,2555)

ผลการศกษา

รจกวสาหกจชมชนบดขาวย�าบานดน

ลาน

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานตงอย

ทบานเลขท5หมท 15ตำาบลทาชางอำาเภอบาง

กลำาจงหวดสงขลาบดขาวยำาเปนสนคาทเกดจาก

ความรวมมอรวมใจกนของคนในชมชน โดยม

นางแจวคำาสวรรณประธานกลมชาวบาน ในนาม

วสาหกจชมชนบดขาวยำาจงหวดสงขลาไดรวบรวม

สมาชกในชมชนมาสรางรายไดเสรมจากการทำานำา

บดขาวยำาซงไดรบการสบทอดภมปญญาตอเนอง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 5 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กวาสบปดวยเหตทชมชนบานดนลานเปนชมชนท

อย ตดกบคลองบางกลำา โดยชาวบานสวนใหญ

ประกอบอาชพหลกทำาประมง ดงนนชาวบานเลย

นำาปลาซงเปนทรพยากรของชมชนทเหลอจากการ

บรโภคและจำาหนายมาแปรรปเปนปลาหมกเพอทำา

เป นนำาบดข าวยำา ทงยงเป นภมป ญญาของ

บรรพบรษทสบทอดกนมา นอกจากทำานำาบด

ขาวยำาบรโภคกนในชวตประจำาวนแลวยงทำาใหเกด

เปนกลมอาชพเสรมสรางรายไดใหครอบครวตอมา

หลงจากนนกมหนวยงานภาครฐเขามาชวยเหลอใน

ดานของทนทรพยและดานวชาการทำาใหทางกลม

มการพฒนาผลตภณฑบดขาวยำาใหมความหลากหลาย

และเปนทต องการของตลาดมากขน ปจจบน

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานสามารถขยาย

ชองทางการตลาดและเปนทรจกอยางกวางขวาง

การจดการวสาหกจชมชนบดขาวย�า

บานดนลาน

การจดการวสาหกจชมชนบดขาวยำาบาน

ดนลาน ครอบคลมเนอหาทงดานการบรหารกลม

ดานการวางแผนงานธรกจดานการผลตดานการ

พฒนาผลตภณฑ ด านการตลาด ด านการ

ประชาสมพนธ ดานการเงน และดานการบญช

(ตารางท1)

ตารางท 1การจดการวสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลาน

ประเดนการจดการ ผลการวเคราะห

ดานการบรหารกลม ไมมการเลอกตงคณะกรรมการบรหารกลมเหมอนกบกลมวสาหกจ

ชมชนอนแตอาศยความผกพนของคนในชมชน

ดานการวางแผนงานธรกจ มแผนพฒนาการผลตใหไดมาตรฐาน เพอการพฒนาผลตภณฑสระดบ

5ดาวและแผนการตอบสนองความพงพอใจสงสดของลกคา

ดานการผลต ใชวตถดบทมอยแลวในทองถนจงไมเสยคาใชจายมากนก

ดานการพฒนาผลตภณฑ ไดรบงบประมาณจากหลายหนวยงานในการพฒนาผลตภณฑโดยเปลยน

บรรจภณฑและฉลากใหม

ดานการตลาด วางตำาแหนงผลตภณฑใหมโดยกระจายสนคาใหครอบคลมทกพนทใน

อำาเภอหาดใหญและใกลเคยง

ดานการเงน แหลงเงนทนมาจากทนสวนตวของสมาชกกลมและเงนสนบสนนจาก

หนวยงานภาครฐโดยมเงนปนผลใหกบสมาชกอกดวย

ดานการบญช จดทำาบญชรายรบและรายจายอยางชดเจนทำาใหทราบถงผลการดำาเนนงาน

ฐานะทางการเงนและความมนคงของกลม

ทมา:วเคราะหขอมลโดยผวจย(2559)

6 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

ทงนยงใชการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยใชหลก POSDCORB เปนเครองมอในการ

วเคราะห(แผนภาพท1)

POSDCORB

P = การวางแผน

O = การจดองคกร

S = การจดคนเขาทำงาน

D = การสงการ

Co = การประสานงาน

R = การรายงาน

B = การงบประมาณ

แผนภาพท 1 POSDCORBเครองมอวเคราะหการจดการ

ทมา:วรรณพรรณรกษชน(2555)

P=Planningการวางแผนมการวางแผนงานในการปฏบตงานของกลมทกครงโดยการวางแผน

งานนเปนการวางแผนรวมกนของสมาชกทกคน

O=Organizingการจดองคกรมการจดโครงสรางองคกรโดยเลอกประธานรองประธานเลขานการ

ประชาสมพนธการตลาดและเหรญญกของกลม

S=Staffingการจดคนเขาทำางานมการคดเลอกสมาชกทมความถนดในแตละดานมาทำางานโดย

จะเลอกคนใหตรงกบงานมากทสด

D=Directingการสงการมการตดสนใจอยตลอดเวลาโดยนำาการตดสนใจนนมาเปลยนเปนคำาสง

และคำาแนะนำาทงยงตองเปนผนำาทดดวย

Co=Co-ordinatingการประสานงานมการประสานงานของฝายตางๆไดเปนอยางดโดยสอสารกน

อยางสมำาเสมอ

R = Reporting การรายงาน มการประชมในทกเดอน โดยเปนการรายงานผลการดำาเนนงาน

ทผานมาในแตละฝาย

B=Budgetingการงบประมาณมการจดทำาบญชรายรบ-รายจายอยเปนประจำา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 7 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

นอกจากจะใชหลกPOSDCORBในการวเคราะหแลวกลมยงใชการวเคราะหSWOTเพอประเมน

สถานการณอกดวย(ตารางท2)

ตารางท 2 สถานการณของกลมโดยใชการวเคราะหSWOT

จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

1.ผลตภณฑไดรบการรบรองมาตรฐานผลตภณฑ

อย.มผช.และฮาลาล

2. ผลตภณฑเนนใชวตถดบจากภายในทองถนท

ปลอดภยและไมใสวตถกนเสย

3.ผลตภณฑสามารถเกบไวไดนาน

1. บรรจภณฑเปนขวดแกว หากเกดการกระแทก

ระหวางการขนสงจะทำาใหแตกเสยหายไดงาย

2.ผลตภณฑเปนทรจกเพยงภายในทองถน

3. เครองมอในการผลตเปนเพยงอปกรณภายใน

ครวเรอน

4. แรงงานทใชในการผลตมจำานวนไมแนนอน

ขนอยกบเวลาวางของสมาชกซงมกไมตรงกน

โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)

1.องคกรปกครองสวนทองถนใหการสนบสนนงบ

ปร ะมาณและ ให คำ า ป ร กษา ในกา รพฒนา

กระบวนการผลตใหมคณภาพดยงขน

2. หนวยงานราชการใหการสนบสนนในการหา

ตลาด

1.คแขงขนมจำานวนมาก

2. การเขามาของผประกอบการรายใหมสามารถ

ทำาไดงาย

ทมา:วเคราะหขอมลโดยผวจย(2559)

จะเหนไดวาการวเคราะหสถานการณของ

กลมโดยการใชการวเคราะหSWOTนนทำาใหทาง

กลมไดทราบถงปจจยภายในและปจจยภายนอกท

สงผลกระทบตอกลมและการวเคราะหดงกลาวนยง

สงผลใหทางกลมพจารณาแกไขจดออนและเพม

มาตรการปองกนแกไขอปสรรคภายในกลมไดเปน

อยางด ดงนนทางกล มจงใชหลกการวเคราะห

SWOT และ หลกการ POSDCORB ในการ

วเคราะหสถานการณของกลมอกดวย

แนวทางการพฒนาผลตภณฑชมชนเพอ

ยกระดบมลคาสนคา

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานยงม

แนวทางการพฒนาผลตภณฑชมชนเพอยกระดบ

มลคาสนคาโดยไดรบมาตรฐานสนคาหนงตำาบล

หนงผลตภณฑโดยเรมจากการเตรยมความพรอม

ในการเขารบการคดสรร และการขอเครองหมาย

รบรองมาตรฐานสนคาทงนกเพอนำาไปสการยก

ระดบมลคาของสนคา(แผนภาพท2)

8 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

1. การเตรยมความพรอม

เขารบการคดสรรสนคา

หนงต�าบล หนงผลตภณฑ

2. การขอ

เครองหมายรบรอง

มาตรฐานสนคา

3. การยกระดบ

มลคาสนคา

กรอบในการคดสรรสนคา

หนงต�าบลหนงผลตภณฑ

-สามารถสงออกโดยมความ

แขงแกรงของตราผลตภณฑ

- ผลตอย างต อเนองและ

คณภาพคงเดม

- ความมมาตรฐานโดยม

คณภาพและสรางความพง

พอใจแดลกคา

- มประวตความเปนมาของ

ผลตภณฑ

คณสมบตของผผลตผประกอบการ

และผลตภณฑทสามารถสมครเขา

รบการคดสรร

- เปนผผลตผประกอบการOTOPท

มชออยในการสำารวจและลงทะเบยน

เปนผผลตผประกอบการ OTOP ป

พ.ศ. 2557-2558 ของจงหวดหรอ

กรงเทพมหานคร

- เปนผลตภณฑทไดแจงไวในการ

สำารวจและลงทะเบยนผผลตผประกอบ

การปพ.ศ.2557-2558

- ผลตภณฑตามขอ 2 ตองผานการ

รบรองมาตรฐานตามทกฎหมาย

กำาหนดหากผลตภณฑใดไม มข อ

กำาหนด

การขอเครองหมายรบรองมาตรฐาน

สนคา

- เครองหมายรบรองมาตรฐานสนคา เปน

เคร อ งหมายท บ งบอกถ ง คณภาพของ

ผลตภณฑว าผลตภณฑนนมคณภาพได

มาตรฐานและปลอดภยตอผบรโภค ทำาใหผ

บรโภคมนใจในคณภาพของผลตภณฑมากยง

ขนทงนผผลตผประกอบการOTOPทจะเขา

สการคดสรรสดยอดหนงตำาบลหนงผลตภณฑ

เพอจดระดบผลตภณฑ 1-5 ดาว ไดนน

ผลตภณฑนน ๆ จะตองไดรบการรบรอง

มาตรฐานอยางใดอยางหนง อยางนอย 1

มาตรฐาน และกลมวสาหกจชมชนบดขาวยา

กได รบการรบรองมาตรฐานสนคาหลาย

มาตรฐานทางกลมจงพรอมทจะเขารบการคด

สรรสดยอดสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑใน

ไตรมาสน

แผนภาพท 2 แนวทางการพฒนาผลตภณฑชมชนเพอยกระดบมลคาสนคา

ทมา:วเคราะหขอมลโดยผวจย(2559)

สรปและอภปรายผล

ในสมยกอนชาวบานไดมการใชประโยชน

จากการนำาทรพยากรในทองถนมาแปรรปเพอให

เกดการสบทอดภมปญญาทเปนองคความรของ

ชาวบานและเกดการพฒนาททำาใหเกดความยงยน

อยางตอเนองของ“นำาบดขาวยำา”เพอสรางรายได

ใหกบชาวบานในทองถนและนำาไปสการรวมตวกน

ของชาวบานเพอจดตงวสาหกจชมชน สอดคลอง

กบขอคนพบของศภธณศรเตมสงวนวงศ(2556)

ทศกษาในประเดนความสำาเรจทางธรกจของผ

ประกอบการทไดรบการคดสรรสดยอดสนคาหนง

ตำาบลหนงผลตภณฑในระดบ4-5ดาวพบวาการ

ทผลตภณฑแตละผลตภณฑจะประสบความสำาเรจ

ไดนนจะตองมาจากความสามคครวมมอรวมใจกน

ของสมาชกภายในกล ม และการทจะใหกล ม

วสาหกจชมชนอยรอดไดนนนอกจากสนคาดงกลาว

จะชวยสรางรายได ลดรายจายของสมาชกภายใน

กล มแลว ยงเปนตวกลางในการทจะเชอมโยง

สมาชกกลมไวดวยกนอกจงจะนำามาซงความสำาเรจ

ของกลมไดในอนาคต

นอกจากวสาหกจชมชนจะชวยสรางรายได

ลดรายจายใหกบสมาชกกลมแลว ในการกอตง

วสาหกจชมชนขนมาถอเปนธรกจชมชนอยางหนง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 9 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ทมชาวบานในขมชนรวมกนเปนเจาของและ

วสาหกจชมชนเหลานคงหลกไมพนธรรมาภบาล

เพอการจดการและการพฒนาวสาหกจชมชนไปส

การพฒนาอยางยงยนซงเปนไปในทศทางเดยวกบ

สดเฉลม ศสตราพฤกษ และไพศาลบรรจสวรรณ

(2558) ซงศกษาวสาหกจชมชนสนธวฒน โดย

อธบายวาเปนไปตามองคประกอบทสำาคญของการ

เปนวสาหกจชมชนนนคอ ชมชนเปนเจาของและ

ผดำาเนนการ ผลผลตมาจากกระบวนการในชมชน

ทรพยากรหรอวตถดบมาจากภายในชมชนหรอ

ภายนอกกรณทจำาเปน การรเรมสรางสรรคเปน

นวตกรรมของชมชน มฐานภมปญญาทองถน

ผสมผสานภมปญญาสากล มกระบวนการเรยนร

เปนหวใจมการพงตนเองของครอบครวและชมชน

เปนเปาหมายและเมอพจารณาในกรอบหลก

ธรรมาภบาลในสวนการบรหารจดการ4ดานไดแก

ดานการบรหารจดการคนดานการจดการผลตดาน

การจดการตลาด และดานการเงน เมอวสาหกจ

ชมชนตองควบคไปกบการจดการกยอมตองควบค

ไปกบธรรมาภบาลดวยเชนกน

อกทงในสวนของการพฒนาวสาหกจชมชน

ใหสความยงยนโดยแตละกลมสามารถพฒนากลม

ตนเองไดหลากหลายวธแตวธการทจะพฒนา

ศกยภาพของกลมไดอยางเหนชดนนกคอ การ

วเคราะหสถานการณของกลมโดยการใช การ

วเคราะห SWOT ซงการวเคราะหนเปนการ

วเคราะหทมความสำาคญอยางมากในการดำาเนน

กจการภายในกลมเชนเดยวกบสกญญาดวงอปมา

(2557)ทยำาวาวสาหกจชมชนประสบผลสำาเรจและ

สามารถยนหยดตอไปไดจำาเปนจะตองศกษาบรบท

และสภาวการณของวสาหกจชมชนจดออนจดแขง

โอกาสอปสรรคทเกดขนตลอดจนการศกษาสภาพ

ปญหาและศกยภาพทแทจรงของวสาหกจชมชน

โดยใหทกคนมสวนรวมในการกำาหนดนโยบาย

สงเสรมใหมการรวมกลมวสาหกจชมชนเครอขาย

อยางเปนรปธรรมเพอสรางความเขมแขงตลอดจน

การพฒนาภาวะผนำาและการมสวนรวมของของใน

ชมชนทองถน เพอใหเกดการพฒนาอยางยงยน

และยงเชอมโยงกบ ขตตยา ขตยวรา (2558) ท

กลาววา การพฒนากลมวสาหกจชมชนใหมความ

เขมแขงและสามารถพงตนเองไดจงจำาเปนตอง

ศกษาบรบทและสภาวการณของวสาหกจชมชนใน

เรองจดแขงจดออนโอกาสอปสรรคทเกดขนของ

วสาหกจชมชน ตลอดจนสงเสรมใหเกดการรวม

กลม แลกเปลยนเปนเครอขายเพอเพมศกยภาพ

ดวยการพฒนาจากการวจยเชงปฏบตการแบบม

สวนรวมทงนผลการวจยยงสอดคลองกบสกญญา

อธปอนนต(2550)ทศกษาบรบทและสถานการณ

ของวสาหกจชมชนโดยการสงเกตการประชมการ

จดเวทเรยนรและนำาขอมลมาวเคราะหเชงคณภาพ

เพอทจะไปสการวเคราะหSWOTวสาหกจนนตอ

ไป ดงนนวสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานก

เชนกนนนคอ จะพฒนาไดตองเรมจากการศกษา

บรบทภายในกลมวาสถานการณปจจบนนนเปน

อยางไร ซงผวจยกไดศกษาสถานการณปจจบน

ดงกลาวแลวใหกลมนำาไปพฒนาศกยภาพของตน

ตอไป

นอกจากนในสวนของตวผลตภณฑตองม

การพฒนาอยตลอดเวลาเพอใหตอบสนองตอความ

ตองการของผบรโภค สอดคลองกบ จฑามาศ

นวฒน และคณะ (2558) ทศกษาในประเดนการ

พฒนาผลตภณฑแยมผลไมเพอสขภาพของกลม

วสาหกจชมชนบานหวยนำากน พบวา การพฒนา

ผลตภณฑอยเสมอนนเปนจดเดนอยางหนงของ

กลม โดยผลตภณฑของกลมมกแปลกใหมและ

ตอบสนองตอความตองการของผบรโภคอยเสมอ

ทำาใหกลมวสาหกจชมชนบานหวยนำากนเปนทรจก

ในนามของแยมผลไมเพอสขภาพ ซงปจจบนน

สภาพตลาดมการแขงขนสงและความกาวหนาของ

เทคโนโลยเปนไปอยางรวดเรว ทำาใหมผลตภณฑ

ใหมในตลาดจำานวนมาก สงผลใหวงจรชวตของ

ผลตภณฑสนลง ผลตภณฑใหมทจะอยรอดไดใน

ตลาดจงจำาเปนตองมการพฒนาผลตภณฑใหม

ความใหม แตกตาง และเพอใหเปนผลตภณฑท

10 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

สอดคลองตรงกบลกษณะความตองการของ

ผบรโภคอยเสมอ

เชนเดยวกบ วลย หตะโกวท และคณะ

(2550)ทศกษาในประเดนของการพฒนาผลตภณฑ

พรกแกงสำาเรจรปเพอการสงออกพบวาการพฒนา

ผลตภณฑพรกแกงโดยการทำาในรปแบบผงนน

สามารถยดอายการเกบไวไดนาน แตง ายตอ

การขนสงทำาใหตอบโจทยผบรโภคยคใหมไดอยาง

ลงตว จากทกลาวมาขางตนในสวนของบดขาวยำา

บานดนลานกไดมการพฒนาผลตภณฑอยเสมอ

ทงนกเพอตอบสนองตอความตองการของผบรโภค

โดยจะมเจาหนาทจากภาครฐเปนคนใหความรและ

ควบคมดแลตลอดการผลต เพอใหการผลตได

มาตรฐานมคณภาพและปลอดภยตอผบรโภค

ทงนวสาหกจชมชนตองประกอบดวยองค

ประกอบหลายอยางหลายกระบวนการหลายขนตอน

นอกจากจะร จกวสาหกจชมชนวากอตงขนมา

ไดอยางไรจะอยรอดตอไปในอนาคตไดอยางไรโดย

การพฒนาวสาหกจชมชนนน ตวผลตภณฑตอง

ตอบสนองตอผบรโภคสงสด ในลำาดบตอมาการ

เตรยมความพรอมสำาหรบกลมเพอรบมอกบปจจย

ภายนอกทอาจจะกระทบกบกลมทามกลางกระแส

โลกาภวตนโดยกลมวสาหกจชมชนบดขาวยำาบาน

ดนลานไดมการจดการในดานตางๆ เปนระบบมาก

ขนซงมความสมพนธโดยตรงกบการใชทรพยากร

ของกลมเพอนำาทรพยากรไปใชใหเกดประโยชน

ดวยจดมงหมายสำาคญในการบรรลเปาหมายของ

กลมอยางมประสทธภาพมากทสด ดงท อนรกษ

อาทตยกวน และขจรศกด วงศวราช (2557) ได

กลาวถงการจดการวสาหกจชมชนไววาหมายถง

การจดการสงเหลาน ดานการบรหารกลม อาศย

ความสมพนธและความสนใจของคนในชมชนโดย

เน นการพ งพาซ ง ก นและกน เพ อ ให บรร ล

วตถประสงครวมกนในการสรางอาชพลดรายจาย

เพมรายไดใหแกสมาชกกลมดานการวางแผนงาน

ธรกจมการจดทำาแผนธรกจเพอเปนแนวทางในการ

ดำาเนนธรกจในระยะยาวและเปนตวชวดความ

สำาเรจของการดำาเนนธรกจดานการผลตคำานงถง

การใชวตถดบทมอย แลวในทองถนโดยมงเนน

คณภาพและมาตรฐานในการผลตเปนสวนสำาคญ

อกทงยงมสวนผสมซงเปนเอกลกษณเฉพาะตว

ดานการพฒนาผลตภณฑมการพฒนาตอยอดและ

สรางมลคาเพมใหกบตวผลตภณฑ โดยเนนความ

โดดเดนทางดานความคดเชงสรางสรรค. ดานการ

ตลาดมการใชกลยทธทางการตลาดและคำานงกลม

เปาหมายในการขยายฐานผบรโภคเปนหลก ดาน

การประชาสมพนธเนนการประชาสมพนธผานสอ

Socialmedianetworkและการประชาสมพนธแบบ

ปากตอปาก และดานการเงนและการบญช โดย

แหลงเงนทนในการจดตงกลมมาจากสองแหลงดวย

กนนนคอ ทนสวนตวของสมาชกภายในกลมท

ลงหนกนและเงนสนบสนนจากหนวยงานอกทงยง

มการจดทำาบญชรายรบรายจายของกลมอยาง

ชดเจนซงจะทำาใหเปนประโยชนตอการวางแผนใน

การดำาเนนธรกจในแตละปของกลมในอนาคตได

สอดคลองกบขอคนพบของพทธมนสวรรณอาสน

(2556)ทศกษาในประเดนการพฒนาศกยภาพดาน

บญช การเงนของวสาหกจชมชนกลมตดเยบบาน

ดอกแดงอำาเภอดอยสะเกดจงหวดเชยงใหมพบวา

กลมวสาหกจชมชนนนไดใชประโยชนจากขอมล

ทางบญชการเงน เชน ในการกำาหนดราคาขายได

อยางสมเหตสมผล สามารถจดทำาผลการดำาเนน

งาน สามารถเปนระบบโปรงใส ตรวจสอบจาก

สมาชกได และกลมมความเขมแขงทางดานบญช

การเงนโดยมปจจยเสรมมาจากสมาชกกลมมความ

รความเขาใจในการจดทำาบญชครวเรอน สมาชก

กลมจงสามารถประยกตความรของตนเองเขาส

ระบบบญชการเงนกลมไดซงสงผลทำาใหระบบบญช

กลมมความแขงแรงมากขนจงเปนขอดอยางหนงใน

การทำาบญชขนภายในกลม

การจดการวสาหกจชมชนดงกลาวขางตน

ดำาเนนไปเพอยกระดบมลค าสนค าให ได รบ

มาตรฐานสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑ ทงน

วสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนลานปจจบนไดรบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 11 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

มาตรฐานสนคาอยในระดบ3ดาวและกำาลงจะเขา

รบการคดสรรสดยอดสนค าหน งตำาบลหนง

ผลตภณฑในระดบ 4-5 ดาว กลมจงตองเตรยม

พรอมตอการเขารบการคดสรร โดยการไดรบ

มาตรฐานสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑนน

ประกอบดวย 2ขนตอน ไดแก ขนตอนแรกการ

เตรยมความพรอมกอนเขารบการคดสรรสดยอด

สนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑและขนตอนทสอง

การขอเครองรบรองมาตรฐานสนคา ซงขนตอนน

ถอวาสำาคญอยางยงในการเขารบการคดสรร

เนองจากหากผลตภณฑไมมเครองหมายรบรอง

มาตรฐานสนคากจะเขารบการคดสรรไมไดหรอถา

มแลวอยางนอยผลตภณฑละหนงมาตรฐานเพยง

เทานกสามารถเขารบการคดสรรสดยอดสนคาหนง

ตำาบลหนงผลตภณฑไดแลวสอดคลองกบขอคนพบ

ของโชตกาปงแปงและคณะ(2557)ทอธบายวา

การเขาสมาตรฐานสนคาจะชวยสรางความมนใจให

กบผ บรโภคตอการบรโภคผลตภณฑวามความ

ปลอดภยไดรบการรบรองทมมาตรฐานและไดการ

รบรองจากองคกรตางๆทมความนาเชอถอทวา

หากผลตภณฑใดไมมเครองหมายมาตรฐานสนคา

จะทำาใหผ บรโภคขาดความมนใจในการบรโภค

จนถงขนไมเลอกบรโภคผลตภณฑนนไปเลยกลม

วสาหกจชมชนทก ๆ กล มจงจำาเปนจะตองม

เครองหมายรบรองมาตรฐานสนคาอยางนอย 1

มาตรฐาน เพอการนตถงคณภาพของผลตภณฑ

กลาวโดยสรปไดวาบดขาวยำาเปรยบเสมอนมรดก

ทางภมปญญาอนทรงคณคาของทองถนจงจำาเปน

ตองยกระดบมลคาผลตภณฑชมชนนโดยผลกดน

ใหกลมวสาหกจชมชนบดขาวยำาบานดนผานการ

คดสรรสดยอดสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑใน

ระดบ3ดาวซงเปนการสรางคณคาเพอทจะพฒนา

ไปสการสรางมลคาไดอยางยงยน อยางไรกตาม

ผลตภณฑบดขาวยำาจะดำารงอยตอไปไดหรอไมนน

ยอมขนอยกบคนรนใหม หากคนรนใหมรวมคด

รวมพฒนาบดขาวยำากจะยงคงอยคกบทองถนใน

ทางตรงขามหากไมคดจะสานตอยอมเปนการทอด

ทงอนาคตและภมปญญาทบรรพบรษไดสงสมมา

อยางนาเสยดาย

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะการน�าผลการวจยไปใช

โดยทระบบการตลาดของกลมยงมปญหา

และอปสรรคอยบาง ดงนนกลมจงใชการวเคราะห

SWOT และ POSDCORB ในการสงเสรมการ

จดการในดานการขายและออกแบบการตลาด

รปแบบใหม ๆ รวมทงการวเคราะหการจดการทง

7ดานโดยใหสมาชกในกลมไดเขามามสวนรวมใน

การดำาเนนการเพอทจะสามารถพฒนาตอยอดการ

ตลาดไดตอไป

ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป

ควรศกษาการทำางานของหนวยงานภาครฐ

จากการเขามามสวนรวมในการสนบสนนและ

สงเสรมวสาหกจชมชนตลอดจนการวเคราะหปจจย

ดานตางๆเพอนำาไปสการประเมนผลและกำาหนด

นโยบายในการปฏบตงานของทางภาครฐตอไป

12 กนกกาญจน เมองแกว, กษดศ มวงจนทร, อทย ปรญญาสทธนนทบดขาวย�าบานดนลาน : การจดการวสาหกจชมชนเพอการยกระดบ...

เอกสารอางอง

ขตตยา ขตยวรา. (2558). การถายทอดความรเรองแผนธรกจเพอพฒนาวสาหกจชมชนของกลมอาชพหตถกรรม

ชมชนปงยางคกอำาเภอหางฉตรจงหวดลำาปาง.วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต,3(3),261-269.

จฑามาศ นวฒน และคณะ. (2558). การพฒนาผลตภณฑแยมผลไมเพอสขภาพของกลมวสาหกจชมชนบาน

หวยนำากนอำาเภอเวยงปาเปาจงหวดเชยงราย.วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต,3(2),151-159.

โชตกาปงแปงและคณะ.(2557).กระบวนการพฒนาวสาหกจชมชนผลตภณฑแคบหมบานหมอตำาบล

ปงยางคกอำาเภอหางฉตรจงหวดลำาปาง.วารสารการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย

ราชภฏลำาปาง,7(1),106-116.

ปตกาลธยานนท.(2552).การพฒนากระบวนการผลตนำาบดสตลาดโลก.วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ,

57(179),18-20.

พทธมน สวรรณอาสน. (2556). การพฒนาศกยภาพดานบญชการเงนของวสาหกจชมชนกลมตดเยบบาน

ดอกแดงอำาเภอดอยสะเกดจงหวดเชยงใหม.วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต,1(1),43-52.

เยาวลกษณแกวยอด.(2555).การวเคราะหปจจยในการพฒนาวสาหกจชมชนโดย SWOT.ในรายงาน

การวจยการศกษาการบรหารจดการกลมวสาหกจชมชนแปรรปไมไผในเขตปฏรปทดน ตำาบล

ถำาฉลองอำาเภอเมองจงหวดอตรดตถ.หนา21.

วรรณพรรณรกษชน.(2555).ทฤษฎ POSDCORB. สบคนจากhttp://applerakchon.blogspot.com

วลย หตะโกวท และคณะ. (2550).การพฒนาผลตภณฑพรกแกงสำาเรจรปเพออตสาหกรรมการสงออก.

วารสารวชาการและวจยมทร.พระนคร,1(1),9-20.

ศรวรรณเสรรตน.(2550).การบรหารการตลาดยคใหม.กรงเทพฯ:ธระฟลมและไซเทกซ.

ศภธณศร เตมสงวนวงศ. (2556). ปจจยสความสำาเรจทางธรกจของผประกอบการทไดรบการคดสรร

สดยอดสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑระดบ5ดาวอำาเภอสนทรายจงหวดเชยงใหม.วารสาร

การพฒนาชมชนและคณภาพชวต,1(1),31-41.

สกญญา ดวงอปมา. (2557). แนวทางการพฒนาศกยภาพการจดการทดของวสาหกจชมชนในจงหวด

กาฬสนธ.วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต,2(2),133-139.

สกญญา อธปอนนต. (2550). รายงานการวจยเรองกลยทธการพฒนาวสาหกจชมชนเพอการพงตนเอง

ป2550.กรงเทพฯ:กรมสงเสรมการเกษตร.

สดเฉลม ศสตราพฤกษ และไพศาล บรรจสวรรณ. (2558). ธรรมาภบาลเพอการจดการและการพฒนา

วสาหกจชมชน.วารสารการพฒนาชมชนและคณชวต,3(3),271-281.

เสรพงศพศ.(2552).คมอการทำาวสาหกจชมชน.กรงเทพฯ:พลงปญญา.

สำานกคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.(2559).แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท10-11.สบคนจากhttp://www.nesdb.go.th/

สำานกงานเลขานการสงเสรมวสาหกจชมชม.(2558).วสาหกจชมชนนาร.สบคนจากhttp://www.sceb.doae.go.th

อนรกษ อาทตยกวน และขจรศกด วงศวราช. (2557). การจดการสนคา OTOP แบบมสวนรวมเชงบรณาการ

ใหเขาสระดบ4ถง5ดาว:กรณศกษาผลตภณฑทองถนกนเชยงเลาฮวก.วารสารการจดการ

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏลำาปาง,7(2),26-37.

แนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว แหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา*

Guidelines for developing local administration roles in tourism

promotion of historical site Nakhon Ratchasima province*

กาญจนาคงภรมย1

KanjanaKongpirom1

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพการดำาเนนงานและปญหาการสงเสรมการทองเทยว

แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมาและหาแนวทางการ

พฒนาการสงเสรมการทองเทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวด

นครราชสมา โดยใชวธวจยเชงปรมาณจากแบบสอบถามในการสรปสภาพการดำาเนนงานและปญหาการ

สงเสรมการทองเทยวมกลมตวอยางคอองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมาจำานวน52แหง

ทมพนทรบผดชอบดแลแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรฯ โดยกำาหนดกลมตวอยางแบบจำาเพาะเจาะจง

จำานวน156คนเมอไดผลการวเคราะหเชงปรมาณนำามาจดเปนขอคำาถามในการสมภาษณแบบมโครงสราง

โดยวธวจยเชงคณภาพซงมผใหขอมลจำานวน10คนคอหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนและนกวชาการ

ทเกยวของกบการสงเสรมทองเทยวผลการวจยพบวาควรมการประสานความรวมมอระหวางหนวยงาน

ในพนทในการบรณาการบคลากรงบประมาณและแหลงขอมลเพอเพมประสทธภาพในการสำารวจจดทำา

ขอมลแหลงทองเทยวตลอดจนควรใหหนวยงานทเกยวของกบแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรเขามาม

สวนรวมในการเสนอแนะและพจารณาแนวทาง วางแผนงานรวมกนในการพฒนาแหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตรอกทงตองเปดโอกาสใหประชาชนในพนทตลอดจนภาคเอกชนมสวนรวมในการเสนอแนะแนว

ทางการจดกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวควรใหหนวยงานภาคเอกชนหรอสถาบนการศกษาทมความ

เชยวชาญ มาเปนทปรกษาดานการสงเสรมการตลาดแหลงทองเทยว และใหมตวแทนของหนวยงานท

เกยวของมสวนในการเปนคณะกรรมการทปรกษาสงเสรมใหเกดภาคเครอขายของภาคประชาชนในการ

พฒนาแหลงทองเทยวอยางตอเนองในทกระดบและทกมต นอกจากนตองจดทำาแผนการพฒนาลวงหนา

โดยกำาหนดระยะเวลาการใชแผนงานควรมกลไกปองกนความไมตอเนองอนเนองมาจากการเปลยนนโยบาย

*งานวจยนไดรบทนอดหนนจากบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏนครราชสมาปการศกษา3/25571 นกศกษาปรญญาโท, หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏ

นครราชสมา

* This research was supported by Graduate school of Nakhon Ratchasima Rajabath University, budget

academicyear3/20141 Master’sStudentofMasterdegreeofpublicadministrationinpublicadministration,NakhonRatchasimaRajabath

University

14 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

ควรมความรวมมอในการใชแผนเพอพฒนาในระยะยาวและกำาหนดเปนนโยบายแผนยทธศาสตรการพฒนา

ทชดเจน

ค�าส�าคญ : การพฒนาการสงเสรมการทองเทยว, แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร, องคกรปกครอง

สวนทองถน

Abstract

Thisresearchaimedtostudytheoperationandproblemsofhistoricalsitedevelopmentand

promotion in the local administration, and explore guidelines for developing and promoting a

historicalsite inNakhonRatchasimaprovince.Quantitativequestionnaireswereused fordata

collectiontoassumetheoverallofoperationandproblemsabouttourismpromotion.Thesubjects

were156respondentswhohadtheresponsibilityofhistoricalsitesfrom52localadministrations

inNakhonRatchasimaprovincewithpurposivesampling.Afterthesamplingastructured-interview

was defined by questionnaire data analysis. The structured interview was used to ask 10

respondentswhoworksasgovernmentagencies,privatesector,andtourismpromotionexperts.

The finding showed that it should collaborate with local agencies to integrate human

resources, budgets, and information resources to increase the effectiveness of a tourism

information survey. All stakeholders should also participate for giving ideas or guidelines on

planningabout localhistoricalsitedevelopment.Toallowpeople inthe localareaandprivate

sector to collaborate about tourism promotion guidelines and suggestions was also needed.

Public sectors or education institutes and experts on tourismmarketing promotion should be

consultedfortourismdevelopment.TheAdvisoryBoardshouldhavestakeholders’representatives

ontheteam.Peoplenetworkswerealsoimportantfordevelopingtourismcontinuouslyatalllevels

andalldimensions.Moreover,advanceddevelopmentplansshouldprovideaworkschedule..

Stakeholdersshouldcollaborateonplanusagetodeveloptourisminthelongtermandsetclear

policyandstrategiesfortourismdevelopment.

Keywords : tourismdevelopmentandpromotion,historicalsite,localadministration

บทน�า

การทองเทยว เปนปจจยทางเศรษฐกจท

สำาคญของไทย เพราะสามารถสรางรายไดใหแก

ประเทศไทยเปนจำานวนมาก จากขอมลของกรม

การทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา

พบวา ในเดอนมกราคม – ธนวาคม 2557 มนก

ทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศ

จำานวนทงสน24,779,768คนทำาใหประเทศไทยม

ร าย ได จ ากการท อ ง เท ย วม ม ลค า ส งกว า

1,147,653.49 ลานบาท (กระทรวงการทองเทยว

และกฬา,กรมการทองเทยว,2557)ขณะทรายได

จากการท องเทยว ในภาครวมของจงหวด

นครราชสมาณเดอนมกราคม2558มรายไดจาก

การทองเทยวมมลคาสงถง1,780.41ลานบาทจาก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 15 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

นกทองเทยวทเขามาทองเทยวจำานวน848,331คน

(รายงานสถานการณทองเทยวเทยวในประเทศไทย,

ออนไลน,2558)แสดงใหเหนวาแมในภาวะปจจบน

ททวโลกตองเผชญกบปญหาเศรษฐกจทซบเซาแต

แหลงทองเทยวของไทยกยงไดรบความนยมเปนอน

ดบตนๆ ของโลก จากรายงานดานการทองเทยว

ฉบบป 2014 ขององคการการทองเทยวแหง

สหประชาชาตหรอUNWTOระบวาไทยเปนอนดบ

10 ของประเทศทมผ นยมมาทองเทยวทวโลก

(UNWTOTourismHighlights,2014:6)รฐบาล

จงใหความสำาคญกบการทองเทยวเปนอนดบตนๆ

โดยการพฒนาและสงเสรมการทองเทยวในรปแบบ

ของการทองเทยวหลากหลายรปแบบเพอสนบสนน

และดงดดใหนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยว

และจายซอของในประเทศมากขน (ฉลองศร

พมลสมพงศ, 2554) โดยเฉพาะการกำาหนดเปน

นโยบายและยทธศาสตรทสำาคญของประเทศ ซง

ทำาใหอตสาหกรรมการทองเทยวมความสำาคญ

นอกจากเปนแหลงรายไดทสำาคญแลว โครงสราง

รายไดของการทองเทยวไทยจากอดตจนถงปจจบน

มการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขน รายไดจาก

การทองเทยวทเคยกระจกตวอยในสวนกลาง ได

ขยายออกไปสภมภาคตางๆ ซงไดชวยสรางความ

เจรญและสรางรายไดรวมถงทำาใหแหลงทองเทยว

ในทองถนไดรบการรจกมากขน

ความนยมในการทองเทยวของนกทองเทยว

ทเพมมากขน จงทำาใหกจกรรมการทองเทยวม

หลากหลายแตกตางกนไปตามแตวตถประสงคและ

รปแบบนน ๆ ซงรปแบบของการทองเทยว ตาม

มาตรฐานแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยวม

ทงสน12แหลง(กรมการทองเทยว,สำานกพฒนา

แหลงทองเทยว, 2548) โดยแหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตร ถอวาเปนแหลงทองเทยวทมความ

สำาคญ ซงเปนแหลงทองเทยวประเภททมนษย

สรางขน มคณคาทางประวตศาสตร โบราณคด

ศาสนา วฒนธรรม และสงคมรวมถงความผกพน

ทางจตใจตอชนร นหลง ประเทศไทยมแหลง

โบราณคดและประวตศาสตรจำานวนมาก กระจาย

อยตามภาคตางๆ ทวประเทศไทย มความเปน

เอกลกษณทางสถาปตยกรรมและศลปกรรมเฉพาะ

ในแตละทองถน จงเปนจดดงดดทสำาคญดานการ

ทองเทยวสรางรายไดใหกบทองถนตลอดจนสราง

ความเพลดเพลนและการไดเขาใจตอประวตศาสตร

และโบราณคดในทองถนนนๆ บนพนฐานของความ

รบผดชอบและมจตสำานกตอการรกษามรดกทาง

วฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอมโดยทชมชน

ในทองถนมสวนรวมตอการบรหารจดการทองเทยว

ซงแหลงทองเทยวดงกลาวมกจะไดรบการขน

ทะเบยนเปนโบราณสถาน–โบราณวตถหรอชมชน

และแหลงโบราณคดเมองโบราณจากกรมศลปากร

แตกมบางแหงทยงไมไดรบการขนทะเบยนเปน

โบราณสถานของชาตแตจะไดรบการสำารวจและระบ

ในฐานขอมลภมสารสนเทศของกรมศลปากร

จากการสำารวจของกรมศลปากรเพอจดทำา

ฐานขอมลระบบภมสารสนเทศ โครงการสำารวจ

แหลงมรดกทางศลปวฒนธรรม กรมศลปากร ใน

จงหวดนครราชสมา พบวาแหลงโบราณคดทาง

ประวตศาสตรมจำานวน442แหงและไดรบการขน

ทะเบยนเปนโบราณสถานของกรมศลปากรซงเปน

แหลงทองเทยวตามมาตรฐานคณภาพแหลง

ทองเทยว ทางประวตศาสตร ของสำานกพฒนา

แหลงทองเทยว กรมการทองเทยว กระทรวงการ

ทองเทยวและกฬาจำานวน101แหงกระจายอยใน

องคกรปกครองสวนทองถนแตละอำาเภอ (กรม

ศลปากร,ฐานขอมลระบบภมสารสนเทศโครงการ

สำารวจแหลงมรดกทางศลปวฒนธรรม, ออนไลน,

2557) ซงบางแหงไดรบการดแลและพฒนาเปน

แหลงทองเทยวของทองถนทมชอเสยง ในขณะท

บางแหงไมไดรบการดแลเทาทควรตามสภาพของ

ภารกจหนวยงานทเปลยนแปลงไปตามแตละทองท

ซ งการจะทำ า ให แหล งท อง เท ยวทาง

ประวตศาสตรมความสำาคญและไดรบการดแลนน

องคกรปกครองสวนทองถนจงเปนสวนสำาคญ ใน

การพฒนาแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร

16 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

เนองจากเปนองคกรภาครฐทใกลชดชมชนและ

แหลงทองเทยวมากทสด รจกและเขาใจพนทเปน

อยางดสามารถกำาหนดทศทางและแนวทางในการ

พฒนาการทองเทยวในพนทใหสอดคลองกบบรบท

ของพนทได สอดคลองกบการทองคกรปกครอง

สวนทองถนไดรบการถายโอนภารกจ“การสงเสรม

การทองเทยว” ในระดบทองถน โดยใหองคกร

ปกครองสวนทองถนวางแผนการทองเทยวการ

ปรบปรงดแลบำารงรกษาสถานททองเทยวจดทำา

สอประชาสมพนธตามมาตรา16 (8)มาตรา16

(13)มาตรา17(ภ)มาตรา23(19)และพระราช

บญญตนโยบายการทองเทยวแหงชาตพทธศกราช

2551 กำาหนดใหมผ แทนองคกรปกครองสวน

ทองถนเขารวมเปนคณะกรรมการในทกระดบโดย

กำาหนดใหตวแทนจากองคกรปกครองสวนทองถน

รวมเปนคณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหง

ชาต (ท.ท.ช.) จะเหนไดวาองคกรปกครองสวน

ทองถนเปนกลไกสำาคญในการประสานงานกบ

องคกรหรอหนวยงานอนๆ ในระดบตางๆ เพอ

สงเสรมการทองเทยวโดยเฉพาะการทองเทยวทาง

ประวตศาสตร เนองจากเปนผดแลฐานทรพยากร

การทองเทยวรวมถงการพฒนาโครงสรางพนฐาน

เพอรองรบการทองเทยวในทองถนซงองคกร

ปกครองสวนทองถนในจงหวดนครราชสมา ม

จำานวนทงสน334แหง(สำานกงานคณะกรรมการ

การเลอกตงประจำาจงหวดนครราชสมา, ออนไลน,

2558) ในจำานวนนมองคกรปกครองสวนทองถน

จำานวน52อปท.ทมพนทรบผดชอบดแลแหลงทอง

เทยวทางประวตศาสตรในจงหวดนครราชสมาและ

ไดขนทะเบยนกบกรมศลปากร จำานวน 101 แหง

(กรมสงเสรมการปกครองทองถน,ออนไลน,2557)

เปนผดแลรบผดชอบตามอำานาจหนาทขององคกร

ปกครองสวนทองถนนน ๆ ตามพระราชบญญต

กำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแก

องคกรปกครองสวนทองถนพ.ศ.2542(2542:1)

องคกรปกครองสวนทองถนจงเปนกลไกสำาคญใน

การประสานงานกบองคกรหรอหนวยงานอนๆ ใน

ระดบตางๆเพอสงเสรมการทองเทยวเนองจากเปน

ผ ดแลฐานทรพยากร การทองเทยวและพฒนา

โครงสร างพนฐานเพอรองรบการท องเทยว

(เทดชายชวยบำารง,2552:76)ซงการสงเสรมการ

ทองเทยวควรม 6 ดาน คอ 1) ดานการสำารวจ

จดทำาขอมลแหลงทองเทยว 2) ดานการปรบปรง

วางแผน ดแลรกษาและพฒนาแหลงทองเทยว

3) ดานการสงเสรมการตลาดแหลงทองเทยว

4) ดานการพฒนาสงอำานวยความสะดวกและ

บรการแหลงทองเทยว 5) ดานการมสวนรวมของ

ชมชนและหนวยงานทองถนในการพฒนาแหลง

ทองเทยว 6) ดานการกำาหนดนโยบายและแผน

ยทธศาสตรในการพฒนาแหลงทองเทยว

ผวจยไดตระหนกถงความสำาคญดงกลาว จง

ทำาใหผวจยศกษาแนวทางการพฒนาการสงเสรมการ

ทองเทยว แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา โดย

ศกษาสภาพการดำาเนนงานและปญหาดานการสงเสรม

การทองเทยวในปจจบนตลอดจนศกษาความเหนของ

ประชาชนตอบทบาทดานการสงเสรมการทองเทยว

เพอหาแนวทางในการพฒนาบทบาทดานการสงเสรม

การทองเทยว แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถน จงหวดนครราชสมา อน

จะเปนประโยชนตอทองถนในการบรหารและพฒนา

พนฟแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรใหเกดความ

ยงยนในกบทองถนในภาครวมตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพการดำาเนนงานและ

ปญหาการสงเสรมการทองเทยว แหลงทองเทยว

ทางประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดนครราชสมา

2. เพอศกษาแนวทางการพฒนาการ

ส งเสรมการท องเทยว แหล งท องเทยวทาง

ประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดนครราชสมา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 17 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

วธการศกษา

การวจยในครงนเปนการนำาวธวจยเชง

ปรมาณ(QuantitativeResearch)และวธวจยเชง

คณภาพ(QualitativeResearch)มาศกษาแนวทาง

การพฒนาการสงเสรมการทองเทยวแหลงทองเทยว

ทางประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดนครราชสมา โดยผวจยไดกำาหนดแนวทาง

และรปแบบวธการดำาเนนการวจยดงน

ระเบยบวธวจยเพอตอบวตถประสงค

ขอท 1

การศกษาสภาพการดำาเนนงานและปญหา

การสงเสรมการทองเทยว แหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตร ขององคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดนครราชสมา

ประชากร กลมตวอยาง และผใหขอมล

1. ประชากร ได แก องค กรปกครอง

สวนทองถนจงหวดนครราชสมาจำานวน52อปท.

ทมพนทรบผดชอบดแลแหลงท องเทยวทาง

ประวตศาสตร ในจงหวดนครราชสมา ซงขน

ทะเบยนกบกรมศลปากร จำานวน 101 แหง ตาม

ขอมลจากสวนวจยและพฒนาระบบ รปแบบและ

โครงสรางสำานกพฒนาระบบรปแบบและโครงสราง

กรมสงเสรมการปกครองทองถนเปนขอมลทศกษา

ป พ.ศ. 2558 (สำานกพฒนาระบบรปแบบและ

โครงสราง,กรมสงเสรมการปกครองทองถน,2558)

2. กลมตวอยาง ไดแก องคกรปกครอง

สวนทองถนจงหวดนครราชสมาจำานวน52อปท.

ทมพนทรบผดชอบดแลแหลงทองเทยวทางประวต

ศาสตรฯ ซงขนทะเบยนกบกรมศลปากร จำานวน

101 แหง โดยกำาหนดกลมตวอยางแบบจำาเพาะ

เจาะจง(PurposiveSampling)จำานวน156คน

3. ผใหขอมล ไดแก ผใหขอมลในองคกร

ปกครองสวนทองถนทเปนกลมตวอยาง ทง 52

อปท. กำาหนดผใหขอมลขององคกรปกครองสวน

ทองถน แหงละ 3 คนตอ อปท. ประกอบดวย

สมาชกฝายบรหารจำานวน1คนสมาชกฝายสภา

จำานวน1คนหวหนาฝายงานทมหนาทรบผดชอบ

ดานการทองเทยวหรอเจาหนาททไดรบมอบหมาย

ใหดแลเรองการทองเทยวจำานวน1คน(โดยอาศย

คำาสงหรอหนาทได รบจากผ บงคบบญชาของ

หนวยงานเปนสำาคญ)รวมผใหขอมลทงสน156คน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

แบบสอบถาม (Questionnaire) โดยเปน

แบบสอบถาม2ชดสำาหรบถามสภาพการดำาเนน

งานและปญหาการสงเสรมการทองเทยว แหลง

ทองเทยวทางประวตศาสตร ขององคกรปกครอง

สวนทองถนจงหวดนครราชสมา

การวเคราะหขอมล

ผวจยไดใชเกณฑสรางแบบสอบถามแบบ

มาตราสวนประมาณคา(Ratingscale)5ระดบ

เมอรวบรวมขอมลและแจกแจงความถแลว จะใช

คะแนนเฉลยของกลมตวอยางแบงระดบซงแบง

ออกเปน5ระดบคอมากทสดมากปานกลางนอย

นอยทสด โดยใชสถตพนฐานในการวจยในการหา

คาเฉลย และคาS.D.

ระเบยบวธวจยเพอตอบวตถประสงค

ขอท 2

การศกษาแนวทางในการพฒนาการสงเสรม

การทองเทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

ผใหขอมล

ผวจยไดนำาขอมลเกยวกบสภาพและปญหา

ทไดเกบขอมลเชงปรมาณ ซงไดนำามาจดเปน

ขอคำาถามในการสมภาษณโดยมผใหขอมลจำานวน

10คนโดยใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบจำาเพาะ

เจาะจง(PurposiveSampling)โดยมเกณฑในการ

เลอกคอ ตองเปนนกวชาการดานการทองเทยว

เจาหนาทกรมศลปากร เจาหนาทประจำาอทยาน

หรอแหลงประวตศาสตร เจาหนาทสำานกงานการ

ทองเทยวแหงประเทศไทยเจาหนาทสำานกงานการ

ทองเทยวและกฬา และหนวยงานภาคเอกชน

สมาคมกลมธรกจผประกอบการดานการทองเทยว

ในพนทซงเปนทงหนวยงานภาครฐและเอกชนรวม

18 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

ถงนกวชาการทเกยวของ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Struc-

tured Interview) โดยมขอคำาถามทไดจากการ

ว เคราะห ข อ มลในระเบยบว ธวจยเพ อตอบ

วตถประสงคขอท1ซงเปนขอมลสภาพการดำาเนน

งานและปญหาการสงเสรมการทองเทยว แหลง

ทองเทยวทางประวตศาสตร ขององคกรปกครอง

สวนทองถน 6 ดาน มาใชประกอบในการชนำาใน

กระบวนการสมภาษณแลวจงถอดบทสมภาษณ

เพอใชในการวเคราะหตอไป

การวเคราะหขอมล

ใชรปแบบการวเคราะหเนอหา (Content

Analysis)วเคราะหเนอหาจากการจดกลมของผให

ขอมลแลวนำามาเรยบเรยงเนอหาเชงพรรณนาเปน

แนวทางในการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว

ขององค กรปกครองส วนทองถน ในจงหวด

นครราชสมา

ตวแปรทศกษา

แนวทางการพฒนาการส ง เสรมการ

ทองเทยว แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

ซงผวจยไดกำาหนดตวแปรทศกษาดงน

2.1สภาพการดำาเนนงานและปญหาการ

ส งเสรมการท องเทยว แหล งท องเทยวทาง

ประวตศาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน

2.1.1ดานการสำารวจจดทำาขอมลแหลง

ทองเทยว

2.1.2ดานการปรบปรงวางแผนดแล

รกษาและพฒนาแหลงทองเทยว

2.1.3ดานการสงเสรมการตลาดแหลง

ทองเทยว

2.1.4ดานการพฒนาสงอำานวยความ

สะดวกและบรการแหลงทองเทยว

2.1.5ดานการมสวนรวมของชมชนและ

หนวยงานทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยว

2.1.6ดานการกำาหนดนโยบายและแผน

ยทธศาสตรในการพฒนาแหลงทองเทยว

2.2แนวทางการพฒนาการสงเสรมการ

ทองเทยว แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

กรอบแนวคดการวจย

ผวจยไดศกษาและทบทวนวรรณกรรมตลอด

จนเอกสารงานวจยทเกยวของกบการสงเสรมการ

ทองเทยวบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน

ทมตอการทองเทยวตลอดจนงานวจยดานการทอง

เทยว แลววเคราะหเปนตวแปรทศกษา ซงศกษา

จากแผนพฒนาการทองเทยวแหงชาตพทธศกราช

2555 – 2559 (กระทรวงการทองเทยวและกฬา,

2554 : 22) ศกษาจากมาตรฐานการสงเสรมการ

ทองเทยว (กระทรวงมหาดไทย, กรมสงเสรมการ

ปกครองทองถน,2549.:16)และสงเคราะหจาก

งานวจยทเกยวของ โดยสรปได 6 ดาน ไดแก

1) ดานการสำารวจ จดทำาขอมลแหลงทองเทยว

2)ดานการปรบปรงวางแผนดแลรกษาและพฒนา

แหลงทองเทยว3)ดานการสงเสรมการตลาดแหลง

ทองเทยว4)ดานการพฒนาสงอำานวยความสะดวก

และบรการแหลงทองเทยว 5) ดานการมสวนรวม

ของชมชนในการพฒนาแหลงทองเทยว 6) การม

สวนรวมของชมชนและหนวยงานทองถนในการ

พฒนาแหลงทองเทยว ซงผวจยไดนำามาสรปเปน

กรอบแนวคดเพอใชในการวจยภาพประกอบ1

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 19 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สภาพการด�าเนนงานและปญหาการสงเสรมการ

ทองเทยว แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร ของ

องคกรปกครองสวนทองถน

1. ดานการสำารวจจดทำาขอมลแหลงทองเทยว

2. ดานการปรบปรง วางแผน ดแลรกษาและ

พฒนาแหลงทองเทยว

3. ดานการสงเสรมการตลาดแหลงทองเทยว

4. ดานการพฒนาสงอำานวยความสะดวกและ

บรการแหลงทองเทยว

5. ดานการมสวนรวมของชมชนและหนวยงาน

ทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยว

6. ดานการกำาหนดนโยบายและแผนยทธศาสตร

ในการพฒนาแหลงทองเทยว

แนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว

แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรขององคกร

ปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

ภาพประกอบ 1กรอบแนวคดในการวจย

ผลการศกษา

จากการวเคราะหขอมลสามารถสรปผลการ

ศกษาดงน

ผลการศกษาจากระเบยบวธวจยเพอ

ตอบวตถประสงคขอท 1

1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดย

การคดเลอกจากองคกรปกครองสวนทองถน

จงหวดนครราชสมาจำานวน52อปท.กำาหนดกลม

ตวอยางแบบจำาเพาะเจาะจง (Purposive Sam-

pling)จำานวน156คนเปนเพศชายรอยละ46.20

เพศหญง รอยละ 53.80 มวฒการศกษาระดบ

มธยมศกษารอยละ9.62อนปรญญาหรอเทยบเทา

รอยละ36.54ระดบปรญญาตรรอยละ50.00และ

ระดบสงกวาปรญญาตร รอยละ 3.85 สำาหรบ

ประเภทหนาทในหนวยงานซงไดแก ฝายบรหาร

เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตำาบล ฝายสภา

เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตำาบลขาราชการ/

บคลากร/เจาหนาท ประจำาเทศบาลหรอองคการ

บรหารสวนตำาบล มจำานวนผตอบแบบสอบถาม

เทากนคดเปนรอยละ33.33

2. สภาพการดำาเนนงานการสงเสรมการ

ทองเทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร ของ

องคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมาทง

6ดานโดยภาพรวมอยในระดบทมการดำาเนนงาน

มาก เมอพจารณารายดานพบวา ทกดานมการ

ดำาเนนงานอยในระดบมาก แตคาเฉลยและสวน

เบยงเบนมาตรฐานมจำานวนคานอยทสด 3 ดาน

ไดแก ดานการพฒนาสงอำานวยความสะดวกและ

บรการแหลงทองเทยว ดานการสงเสรมการตลาด

แหลงทองเทยว และดานการสำารวจ จดทำาขอมล

แหลงทองเทยว

3. ปญหาการสงเสรมการทองเทยว แหลง

ทองเทยวทางประวตศาสตร ขององคกรปกครอง

สวนทองถนจงหวดนครราชสมา ทง 6 ดาน โดย

ภาพรวม อยในระดบทมปญหามาก เมอพจารณา

รายดานพบวามปญหาระดบมาก4ดานมคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐานทจำานวนคานอยทสด

ไดแก ปญหาดานการสงเสรมการตลาดแหลง

ทองเทยวและปญหาระดบปานกลาง2ดานซงคา

เฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานมจำานวนคานอย

ทสด ไดแก ปญหาดานการสำารวจ จดทำาขอมล

แหล งท องเทยว และป ญหาด านการพฒนา

สงอำานวยความสะดวกและบรการแหลงทองเทยว

20 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

ผลการศกษาจากระเบยบวธวจยเพอ

ตอบวตถประสงคขอท 2

จากการสรปผลการศกษาในระเบยบวธวจย

เพอตอบวตถประสงคขอท 1 ไดนำาไปสมภาษณผ

ใหขอมลซงเปนกลมผทเกยวของกบการสงเสรม

การทองเทยวสรปแนวทางการพฒนาการสงเสรม

การทองเทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร

ขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา

แยกรายดานดงน

1. ดานการส�ารวจ จดท�าขอมลแหลง

ทองเทยว ควรมการประสานงานกนระหวาง

หนวยงานทเกยวของในการวางแผนงาน ขนตอน

รปแบบการสำารวจและรวบรวมปรบปรงขอมลแหลง

ทองเทยวใหมความเปนปจจบน ซงตองมการตง

คณะกรรมการรวมกนในระดบจงหวดโดยมผวา

ราชการจงหวดเปนประธานเพอใหการประสาน

ความรวมมอในการสำารวจจดทำาขอมลแหลงทองเทยว

ใหเปนไปดวยความเรยบรอยและควรมการบรณา

การขอมลตลอดจนการแลกเปลยนและพฒนา

บคลากรรวมกนขององคกรปกครองสวนทองถน

และหนวยงานทเกยวของเชนกรมศลปากร,ททท.

เปนตนในการสำารวจจดทำาขอมลแหลงทองเทยว

2. ดานการปรบปรง วางแผน ดแลรกษา

และพฒนาแหลงทองเทยวควรมการฝกอบรมให

อาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอนซงอยในความ

ดแลขององคกรปกครองสวนทองถนเขามาชวย

ดแลความปลอดภยในพนทแหลงทองเทยวโดย

ประสานความรวมมอจากตำารวจในการสนบสนน

การฝกอบรมนอกจากนควรสงเสรมการสราง

จตสำานกความรกความหวงแหนและตระหนกใน

ความสำาคญของการดแลรกษาแหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตรรวมกนระหวางประชาชนสำาหรบการ

จะดำาเนนการพฒนาพนทโดยรอบแหลงทองเทยว

ทางประวตศาสตร ควรตงคณะกรรมการทปรกษา

โดยมตวแทนจากหนวยงานทเกยวของเปนผให

คำาแนะนำาในการพฒนาเชนกรมศลปากร,ททท.,

กกท. เปนตน และควรประสานความรวมมอจาก

หนวยงานตางๆ ในการวางแผนพฒนาพนทแหลง

ทองเทยวโดยสนบสนนการจดกจกรรมเพอพฒนา

แหลงทองเทยว เชน การจดการแสดงแสงสเสยง

เปนตนทงนควรมการจดตงอาสาสมครดแลนกทอง

เทยวในการเปนผใหขอมลและอำานวยความสะดวก

3. ดานการสงเสรมการตลาดแหลงทอง

เทยว ควรสงเสรมและสนบสนนกจกรรมเชง

วฒนธรรมของทองถนนำามาเชอมโยงกบแหลงทอง

เทยวทางประวตศาสตรตลอดจนจดโปรแกรม

กจกรรมการทองเทยวทเหมาะสมมการพฒนารป

แบบการทองเทยวใหมความหลากหลายเชอมโยง

กบแหล งท องเทยวประเภทอนและสามารถ

ทองเทยวไดตลอดทกชวงเวลาพรอมกบตองมการ

จดสงอำานวยความสะดวกในการรองรบนกทอง

เทยวและตองมการปรบปรงขอมลสภาพแวดลอม

ของแหลงทองเทยวอยางสมำาเสมอเพอขอความ

รวมมอใหหนวยงานทเกยวของชวยประชาสมพนธ

เผยแพรแหลงทองเทยวตลอดจนตองสรางชองทาง

ในการประชาสมพนธทหลากหลายเชนสอโซเชย

ลมเดยตางๆและควรมการออกRoadShowนำา

เสนอขอมลผลตภณฑการทองเทยว สนคาชมชน

ตามกจกรรมตางๆ ระดบชาต และควรมการตง

คณะทำางานเพอศกษาวางแผนการตลาดใหกบ

แหลงทองเทยวโดยการขอความรวมมอกบสถาบน

การศกษาและหนวยงานทเกยวของตางๆ

4. ด านการพฒนาส งอ�านวยความ

สะดวกและบรการแหลงทองเทยว ควรสงเสรม

กจกรรมมคคเทศกใหกบเยาวชนในทองถนผานการ

สนบสนนการฝกอบรมและงบประมาณใหสถาน

ศกษาในพนท ซงเปนการพฒนาการใหบรการใน

แหลงทองเทยว ซงการจะดำาเนนการพฒนาสง

อำานวยความสะดวกในพนทแหลงทองเทยวควรได

รบคำาแนะนำาจากหนวยงานทเกยวของโดยการเชญ

หนวยงานนนมาเปนคณะกรรมการทปรกษารวม

โดยมการทำาแผนงานในการพฒนาพนทแหลงทอง

เทยวใหครบองคประกอบการเปนแหลงทองเทยว

ซงประกอบดวย ทพก อาหาร บรการสาธารณะ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 21 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กจกรรมในแหลงทองเทยวเปนตนตลอดจนควรม

การจดตงศนยบรการนกทองเทยวแบบครบวงจรใน

บรเวณพนทแหลงทองเทยวเพออำานวยความ

สะดวกแกนกทองเทยวโดยอาจใหประชาชนนกเรยน

นกศกษาในทองถนเขามามสวนรวมควรปรบปรง

ปายประชาสมพนธปายขอมลสถานททองเทยวให

มความนาสนใจ ประยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสม

โดยการขอความแนะนำาปรกษาจากหนวยงาน

ตางๆ และตองสงเสรมใหชมชนในทองถนผลต

สนคาของทระลกทสอถงสถานททองเทยวอยาง

ชดเจนเหมาะสมและสามารถผลตเองไดโดยงาย

โดยการขอคำาแนะนำาจากหนวยงานใหคำาปรกษา

และพฒนาฝมอเชนกรมพฒนาฝมอแรงงาน

5. ดานการมสวนรวมของชมชนและ

หนวยงานทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยว

องคกรปกครองสวนทองถนควรสรางจตสำานก

ความเขาใจถงความสำาคญและการเปนเจาของรวม

กนในแหลงทองเทยวสงเสรมใหมคณะทำางานเพอ

ตดตามผลการปฏบตงานในการพฒนาแหลง

ทองเทยวกบประชาชนในพนทควรมการบรณาการ

การทำางานร วมกนกบหนวยงานทองถนกบ

หนวยงานทเกยวของในการพฒนาการสงเสรมการ

ทองเทยวโดยมคณะทำางานรวมระหวางหนวยงาน

ทองถนกบภาคประชาชนทงนตองมความจรงใจ

และใหความสำาคญกบภาคเอกชนในการเขาไปม

สวนรวมในการวางแผนงานโครงการ กจกรรมทง

ในระดบนโยบายหรอยทธศาสตรการพฒนาท

สงเสรมการทองเทยวซงตองตอบโจทยความ

ตองการของประชาชนทแทจรงควรเปดพนทรบฟง

ความตองการของประชาชนโดยเปดโอกาสใหชมชน

สถาบนการศกษาและภาคเอกชนในพนทเขามาม

ส วนร วมเปนกรรมการเพอเสนอแนะปรกษา

กจกรรมหรอโครงการททองถนไมสามารถดำาเนน

การไดตามเปาหมายโดยตองจดสรรงบประมาณให

ตามความเหมาะสม องคกรปกครองสวนทองถน

ควรส งเสรมให ประชาชนในพนทจดต งกล ม

เครอขายของชมชนและสงตวแทนเขารวมประชา

พจารณแผนพฒนาแหลงทองเทยวการจดกจกรรม

สงเสรมการทองเทยว ตลอดจนควรมการแลก

เปลยนขอมลดานการพฒนา รปแบบ การบรหาร

จดการกจกรรมสงเสรมการทองเทยวกบหนวยงาน

ทประสบความสำาเรจ

6. ดานการก�าหนดนโยบายและแผน

ยทธศาสตรในการพฒนาแหลงทองเทยว ควร

มการปรบปรงระเบยบการถายโอนภารกจการดแล

รกษาแหลงทองเทยวใหครอบคลมทงงบประมาณ

ในการดแลรกษาฯ ทสอดคลองกน และรวมกบ

หนวยงานตางๆ ในการกำาหนดทศทางแผนการ

พฒนาและแผนการแกไขปญหา เชน ความเดอน

รอนของประชาชนตอการพฒนาเสนทางคมนาคม

ทซอนทบพนทแหลงโบราณคด ควรมการกำาหนด

แผนยทธศาสตรการพฒนาการสงเสรมการทอง

เทยวในระยะยาว เสนอใหหนวยงานทดแลเพอ

พจารณาเสนอแนะซงจะทำาใหเกดความถกตอง

รวดเรวในการขออนญาตจดกจกรรมกระบวนการ

ศกษาหรอจดทำาโครงการสงเสรมการทองเทยว

ขนาดใหญควรใหภาคเอกชนหรอสถาบนทปรกษา

ทมประสบการณเปนผจดทำาโดยการบรณาการ

นโยบายและยทธศาสตรชาตนำามาปรบปรงและจด

ทำาแผนพฒนาทเกยวกบการสงเสรมการทองเทยว

ทางประวตศาสตรใหมความเปนปจจบนและตองม

กลไกในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรไปสการ

ปฏบต และควรจดทำาบนพนฐานทประชาชนใน

พนทตองไดรบประโยชนสงสดและภาคประชาชน

ควรมสวนรวมในการประเมนผลและสะทอนปญหา

ทเกดขนจากแผนยทธศาสตรดงกลาวเพอนำาไปส

การปรบปรงใหมความเหมาะสมตอไป

อภปรายผล

1. สภาพการดำาเนนงานในปจจบนมการ

ดำาเนนงานมากในทกด าน ซงสอดคล องกบ

นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ(2545)ไดสรปถง

ภารกจและอำานาจหนาทตามกฎหมายเฉพาะเปน

22 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

ไปตามบทบาทหนาทตามกฎหมายท มอย คอ

พระราชบญญตกำาหนดแผนและขนตอนการ

กระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

พทธศกราช2542ซงใหองคกรปกครองสวนทองถน

วางแผนการทองเทยวการปรบปรงดแลบำารงรกษา

สถานททองเทยว จดทำาสอประชาสมพนธ ตาม

มาตรา16(8)มาตรา16(13)มาตรา17(14)มาตรา

23 (19) และมาตรา 24 (12) ประกอบกบอำานาจ

หนาทตามกฎหมายจดตงของแตละประเภทของ

องคกรปกครองสวนทองถน การดำาเนนการเหลาน

จงมกอยในรปแบบของการพฒนาเชงกายภาพโดย

รอบแหลงทองเทยวการจดกจกรรมเพอสงเสรมการ

ทองเทยวและการทำาประชาสมพนธแหลงทองเทยว

2. ปญหาการสงเสรมการทองเทยวทง6ดาน

พบวา ดานการปรบปรง วางแผน ดแลรกษาและ

พฒนาแหลงทองเทยว,ดานการสงเสรมการตลาด

แหลงทองเทยว, ดานการมสวนรวมของชมชน

และหนวยงานทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยว

และดานการกำาหนดนโยบายและแผนยทธศาสตร

ในการพฒนาแหลงทองเทยวมปญหาอยในระดบมาก

เปนผลเนองมาจากปญหาในการประสานงานกน

ระหวางหนวยงานทองถนและหนวยงานหลกทดแล

แหลงทองเทยวสอดคลองกบศตพงษสนทรารกษ

(2546)ไดสรปวาบทบาทหนาทขององคกรปกครอง

สวนทองถนในการดแลและจดการการทองเทยวจะ

ตองอาศยการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ

จงจะทำาใหกำาดำาเนนงานเกดความรวดเรวอกทงขอ

จำากดทางดานกฎหมายทไมให อำานาจหนาท

โดยตรงในการจดการแหลงทองเทยว ทำาใหเกด

ความลาชาและไมตอเนองเมอจะดำาเนนการพฒนา

แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร

ปญหาอกประการคอการทประชาชนไมไดม

สวนรวมในการวางแผนและนโยบายสงเสรมการ

ทองเทยวอยางสงผลใหการดำาเนนการพฒนาสงเสรม

การทองเทยวทงการจดกจกรรมตางๆในระยะยาว

ไมประสบความสำาเรจสอดคลองกบวชพลอนนนท

(2553) ทสรปปญหาอนเกดจากการทประชาชน

ไมมสวนรวมในการกำาหนดนโยบายการกำาหนด

นโยบายในระยะยาวทกมต ทำาใหการวางแผนใน

การพฒนาแหลงทองเทยวไมตอเนองสงผลกระทบ

ตอการบรหารจดการแหลงทองเทยวทำาใหไมเกด

ประสทธภาพในการจดการระยะยาว

3. แนวทางการพฒนาการสงเสรมการทอง

เทยวแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรขององคกร

ปกครองสวนทองถนจงหวดนครราชสมา พบวา

แนวทางการดำาเนนงานในการสำารวจ จดทำาขอมล

แหลงทองเทยว ตองอาศยการประสานความรวม

มอโดยใชแนวทางการบรณาการระดบจงหวดโดย

ใชขอไดเปรยบจากอำานาจหนาททมอยในการดงให

หนวยงานและภาคทเกยวของเขามารวมทำางาน

หรอแกไขปญหาดวยกน(ชายนำาภาววมล,2547)

ซงจะชวยใหเกดความรวดเรวในการดำาเนนงาน

ทงการสำารวจจดทำาขอมลแหลงทองเทยวและชวย

ขบเคลอนการประสานงานในดานอนๆทเกยวของ

กบการสงเสรมการทองเทยวทำาใหเกดประสทธภาพ

ในการดำาเนนงานทด

สวนทสำาคญในการสงเสรมการทองเทยวคอ

การใหประชาชนในพนทไดเขามามสวนในการดแล

รกษาแหลงทองเทยวโดยการสรางสำานกในการรก

หวงแหน เปนเจาของรวมกนกบภาคสวนตางๆ

ผ านกลไกทมฐานมาจากการมส วนร วมของ

ประชาชนและการสรางจตสำานกรวมกนในพฒนา

และปรบปรงแหลงทองเทยวใหสอดคลองกบแผน

พฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน (เทดชาย

ชวยบำารง. 2552) และสอดคลองกบ Jerusha

BloyerGreenwood(2006)ซงไดสรปการอาศยกา

รบรณากบชมชนผานการสงเสรมจตสำานกทดใน

การอนรกษหวงแหนแหลงทองเทยวของหนวยงาน

รฐในพนททตองสรางใหเกดกระบวนการรวมกน

ของชมชนไมใชเฉพาะกลมใดกลมหนงหนงอนจะ

ส งผลให เกดความย งยนในระยะยาวต อไป

สอดคลองกบแนวคดของ เทดชาย ชวยบำารง

(2552) ทสรปวาการพฒนาแหลงทองเทยวหรอ

กจกรรมการทองเทยวให เกดความยงยนใน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 23 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ระยะยาวควรสราง “กลไก” การจดการทมฐานมา

จากการมสวนรวมของชมชน หากการจดการม

ความเขมแขงกจะสามารถบรหารจดการการทอง

เทยวอยางถกทศทางและกอใหเกดผลกระทบในเชง

ลบนอยทสดตลอดจนเกดความยงยนในการพฒนา

แหลงทองเทยวตลอดไปซงการจดทำาแผนงานใน

การพฒนาดงกลาวตองมความสอดคลองครอบคลม

มาตรฐานการเปนแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร

(สำานกพฒนาแหลงทองเทยว.2550:3)เชนเดยว

กบการสงเสรมการตลาดแหลงทองเทยวทดคอ

การนำาเสนอแหลงทองเทยวและกจกรรมทมผานชอง

ทางใหมๆเชนการออกRoadShowเสนอผลตภณฑ

การทองเทยวโปรโมชนทางการทองเทยวทนาสนใจ

การเลอกใชชองทางในการประชาสมพนธทเขาถง

กลมเปาหมายไดงาย สอดคลองกบขนตอนการ

พฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคในบรบทการทอง

เทยวไทย(ภรวจนเดชอม.2556)และสอดคลอง

กบมาฆะขตตะสงคะและคณะ(2549)ทสรปวาใน

ระยะยาวการสงเสรมการทองเทยวควรมกระบวนการ

จดทำาแผนยทธศาสตรระยะยาวในการพฒนาแหลง

ทองเทยวใหไดประสทธภาพ โดยมการทำาประชา

พจารณใหประชาชนในพนทไดรบทราบและเสนอ

แนะแนวทางเพอปรบปรงแผนยทธศาสตรเหมาะสม

โดยอาศยการมสวนรวมของประชาชนในการรวม

กำาหนดแนวทาง การปรบปรงและทบทวนแผน

ยทธศาสตรน

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในเชงนโยบาย

รฐบาลควรมการปรบปรงพระราชบญญต

กำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแก

องคกรปกครองสวนทองถนพ.ศ.2542หรอออก

ระเบยบเพมเตมทเกยวกบการสงเสรมการทอง

เทยวโดยใหครอบคลมการถายโอนทงภารกจและ

งบประมาณปรบปรงโครงสรางภารกจบคลากร

ของกรมศลปากร โดยถายโอนคณะกรรมการ

พจารณาการขอใชพนทในแหลงทองเทยวทาง

ประวตศาสตรของกรมศลปากรไปประจำาในแตละ

ภมภาคเพอความสะดวกรวดเรว ไมตองนำาเขา

สวนกลางเพอพจารณา กระทรวงมหาดไทยควร

ออกระเบยบทเปนกลไกสรางความตอเนองในการ

ดำาเนนงานทเกดขนจากการเปลยนผบรหารทองถน

และควรมการจดตงคณะกรรมการรวมระหวาง

ภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานท

เกยวกบการสงเสรมการทองเทยวหนวยงานทดแล

แหลงทองเทยว และภาคประชาชนในการกำากบ

ดแลวางแผนการพฒนาแหลงทองเทยงเทยวทาง

ประวตศาสตรใหเกดความยงยนและตองใหอำานาจ

แกคณะกรรมการในการแกไขปญหาทเกยวกบการ

พฒนาการสงเสรมการทองเทยวในการดำาเนนงาน

ทมขอจำากดดานบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะ

ทางดานการทองเทยวของตองพฒนาทกษะใหกบ

บคลากรทมอยหรอเพมบคลากรทมความรเฉพาะ

ทางในรปแบบอาสาสมครหรอใชวธการบรณาการ

บคลากรจากหนวยงานททำาหนาทเกยวกบการ

สงเสรมการทองเทยว

2. ขอเสนอแนะในเชงปฏบต

2.1 ดานการสำารวจ จดทำาขอมลแหลง

ทองเทยวองคกรปกครองสวนทองถนควรมการพด

คยกบกรมศลปากรพนทเพอรวมวางแนวทางทจะ

ดำาเนนการทไมใหเกดการซำาซอนในการดำาเนนการ

และควรเสนอเรองใหผวาราชการจงหวดเพอใหม

การประชมจดตงคณะกรรมการบรณาการการ

ทำางานรวมกนของสองหนวยงานตอไป

2.2 ดานการปรบปรง วางแผน ดแล

รกษาและพฒนาแหลงทองเทยว ควรสรางรความ

เขาใจทถกตองในการดแลรกษาแหลงทองเทยว

โดยอาศยความรวมมอจากกรมศลปากรในการเผย

แพรขอมลความรซงเปนการสรางจตสำานกในการ

รกษหวงแหนและแสดงความเปนเจาของรวมกนใน

การดแลรกษาแหลงทองเทยว

2.3ดานการสงเสรมการตลาดแหลง

ทองเทยว ควรเพมชองทางในการประชาสมพนธ

24 กาญจนา คงภรมยแนวทางการพฒนาการสงเสรมการทองเทยว...

แหลงทองเทยว สนคาและบรการการทองเทยว

ดวยสอโซเชยลมเดยพรอมทงประสานตดตามขอมล

ขาวสารการออกRoadShowเพอแสดงศกยภาพ

ของแหลงทองเทยวในพนทตลอดจนโปรโมชนและ

ผลตภณฑชมชนทสงเสรมและดงดดนกทองเทยว

2.4 ดานการพฒนาสงอำานวยความ

สะดวกและบรการแหลงทองเทยวควรเนนไปทการ

พฒนาและสงเสรมดานการบรการในแหลงทองเทยว

โดยประสานใหสถานศกษาตลอดจนประชาชน

ในพนทเขามาเปนอาสาสมครการทองเทยวเพอ

คอยใหขอมลเกยวกบแหลงทองเทยวและอำานวย

ความสะดวกตางๆใหกบนกทองเทยวและองคกร

ปกครองสวนทองถนควรปรบปรงสำานกงานให

สามารถรองรบการเปนศนยบรการนกทองเทยว

กอนทำาแผนงานโครงการเพอจดตงศนยบรการ

นกทองเทยวแบบถาวรตอไป

2.5 ดานการมสวนรวมของชมชนและ

หนวยงานทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยวควร

สงเสรมใหประชาชนและหนวยงานตางๆ เขามาม

สวนรวมในการพฒนาแหลงทองเทยวตงแตเรม

กระบวนการวางแผนจนกระทงการประเมนผลท

เกดขนจากโครงการนนๆซงควรเรมตนจากการจด

ทำาแบบสอบถามความคดเหนตลอดจนการ

สมภาษณเชงลกจากกลมประชาชน ภาคธรกจ

เอกชน ภาครฐไดแกหนวยงานตางๆ แลวนำามา

ปรบปรงแกไขดำาเนนการตอไปทงนควรแจงความ

คบหนาของโครงการหรอกจกรรมอนๆ ใหกบ

ประชาชนไดรบทราบขอมลขาวสารอยางตอเนอง

2.6 ดานการกำาหนดนโยบายและแผน

ยทธศาสตรในการพฒนาแหลงทองเทยว องคกร

ปกครองสวนทองถนควรเปดโอกาสใหประชาชนใน

พนไดมสวนในการกำาหนดแนวทางในการพฒนา

แหลงทองเทยว โดยอาจเปนรปแบบของการจด

ประชาคมหมบานและเมอไดแผนยทธศาสตรระยะ

ยาวแล วควรจดให มการลงนามรบรองแผน

ยทธศาสตรทประชาชนมสวนในการจดทำาเพอให

เปนกลไกใหเกดความตอเนองในการพฒนาแหลง

ทองเทยวทางประวตศาสตร

3. ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยครง

ตอไป

ควรมการศกษาเปรยบเทยบกบแหลง

ทองเทยวในรปแบบอนๆ เพอใหเหนถงสภาพการ

ดำาเนนงานและปญหาการสงเสรมการทองเทยวท

หลากหลาย อนจะนำาไปสแนวทางการพฒนาการ

สงเสรมการทองเทยวทครอบคลม นอกจากนควร

ศกษาประเดนการสรางกลไกในการพฒนาการ

สงเสรมการทองเทยวขององคกรปกครองสวน

ทองถนกบภาคประชาสงคม และควรมการศกษา

ประเดนการหาแนวทางการพฒนาการสงเสรมการ

ทองเทยวดานการมสวนรวมของชมชนและหนวย

งานทองถนในการพฒนาแหลงทองเทยว เพอให

เกดความชดเจนกบองคกรปกครองสวนทองถนใน

การพฒนาสงเสรมการทองเทยวใหเกดความยงยน

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจยจาก

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา โดยบณฑต

วทยาลย ประจำาปการศกษา 3/2557 และสำาเรจ

เรยบรอยเปนไปตามความมงหมายในการศกษา

ผวจยขอขอบพระคณดร.ณฏฐนทองดทไดกรณา

ชแนะแนวทาง ในการแกไขปรบปรงใหงานวจยน

จนประสบผลสำาเรจและอ.จระศกดถนดคาซงชวย

เหลอแนะนำาการศกษาคนควางานวจยอกทงยงได

รบความกรณาจากผทรงคณวฒผเชยวชาญทได

กรณาตรวจสอบเครองมอและใหคำาแนะนำาในการ

ปรบปรงเครองมอใหมคณภาพ และสามารถนำาไป

เกบรวบรวมขอมลไดจนเปนผลสำาเรจ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 25 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

กรมการทองเทยว. สำานกพฒนาแหลงทองเทยว. (2550).คมอการประเมนมาตรฐานการทองเทยวทาง

ประวตศาสตร.พมพครงท2.กรงเทพฯ:กรมการทองเทยว.

กรมการปกครอง. (2542).พระราชกำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแก องคกรปกครอง

สวนทองถน พทธศกราช 2542 และแกไขเพมเตมพทธศกราช 2542.กรงเทพฯ:สวนทองถน.

กรมศลปากร. (2557). ระบบภมสารสนเทศ โครงการสำารวจแหลงมรดกทางศลปวฒนธรรม. [2 ตลาคม

2557]:www.gis.finearts.go.th/gisweb

กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2549).มาตรฐานการสงเสรมการทองเทยว. กรงเทพฯ : กระทรวง

มหาดไทย.

การทองเทยวแหงประเทศไทย.(2539).ความสำาคญของอตสาหกรรมการทองเทยว.กรงเทพฯ:การทอง

เทยวแหงประเทศไทย.

การทองเทยวแหงประเทศไทย. ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว. รายงานสถานการณทองเทยวภายใน

ประเทศไทย. [2กมภาพนธ2558] :http://intelligencecenter.tat.or.th/ewtadmin/ewt/admin/

ewt_news.php?nid=1761

เทดชาย ชวยบำารง. (2552). “บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนกบการพฒนา การทองเทยว

อยางยงยน บนฐานแนวคดเศรษฐกจพอเพยง”. กรงเทพฯ : วทยาลยปกครองทองถน สถาบน

พระปกเกลา.

นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. (2545).ทศทางการปกครองสวนทองถนของไทยและตางประเทศ

เปรยบเทยบ. กรงเทพฯ:สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา.

บญเลศ จตตงวฒนา. (2550).การพฒนาการทองเทยวอยางยงยน.พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร :

เพรสแอนดดไซน.

พนเอกภาณรตน ดเสมอ. (2552).การศกษาบทบาทดานการพฒนาการทองเทยวขององคการบรหาร

สวนตำาบลในจงหวดนครราชสมา. (วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสงคมศาสตร

เพอการพฒนา)นครราชสมา:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.

ภรวจน เดชอม. “การพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค : กรอบแนวคดสแนวทางปฏบตสำาหรบ

ประเทศไทย”.วารสารมหาวทยาลยศลปากร ฉบบภาษาไทย.33(2):354.

มาฆะขตตะสงคะและคณะ(2549).บทเรยนจากกระบวนการวางแผนและพฒนาการทองเทยว โดยภาค

รฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนเพอการจดการเชงพนทอยางยงยนจงหวดเชยงราย.

กรงเทพฯ:สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

วชพลอนนนท.(2553).บทบาทขององคการบรหารสวนตำาบลแมเวน อำาเภอพราว จงหวดเชยงใหมตอ

การพฒนาแหลงทองเทยวเชงนเวศน.สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย

Greenwood,JerushaBloyer.(2006).Sustainabledevelopmentinatourismdestinationcontext:A

PlimsollmodelofsustainabilityforTyrrellCounty,NorthCarolina.Master’sThesis.North

CarolinaStateUniversity. Dissertation Abstract International.[2015,February2].http://www.

openthesis.org/documents/Sustainable-development-in-tourism-destination-240257.html

WorldTourismOrganization.(2013).UNWTO Annual Report 2013.UNWTO,Madrid.

การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทกบ

การเรยนตามค มอคร เรอง เทคโนโลยสารสนเทศของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1

A Comparison of learning proficiencies of Mattayomsuksa 1 Students

through the Web Quest Computer Courseware Program and the

Teacher’s Manual of Information Technology

กานตธราแจมใส1,ประยกตศรวไล2,พนดาเลาชาญวฒ3

KantheeraJamsai1,PrayookSrivilai2,PanidaLoutchanwoot3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

กบการเรยนตามคมอคร เรองเทคโนโลยสารสนเทศของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1กลมตวอยางทใช

ในการวจยคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท1ภาคเรยนท2ปการศกษา2557โรงเรยนสมเดจพระธรญาณ

มนจงหวดนครราชสมาซงไดมาโดยการสมแบบกลม(ClusterRandomSampling)แลวนำามาแบงกลม

เปน2กลมไดแกนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทจำานวน30คนและนกเรยน

ทเรยนตามคมอคร จำานวน30คน เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก 1)บทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทเรองเทคโนโลยสารสนเทศ2)แผนการจดการเรยนร3)แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

แบบปรนย4ตวเลอกจำานวน40ขอ4)แบบทดสอบวดการคดวจารณญาณจำานวน60ขอ5)แบบวด

ความพงพอใจในการเรยนเปนแบบมาตรสวนประมาณคา5ระดบสถตทใชคอรอยละคาเฉลยสวน

เบยงเบนมาตรฐานการทดสอบสมมตฐานใชt-test(Dependent)และHotellingT2ผลการวจยบทเรยน

เครอขายแบบเวบเคสวทเรองเทคโนโลยสารสนเทศชนมธยมศกษาปท1มคาประสทธภาพ83.25/81.50

ซงเปนไปตามเกณฑ80/80ทกำาหนดไวผลดชนประสทธผลของบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทม

คาดชนประสทธผลเทากบ0.673แสดงวานกเรยนมความกาวหนาในการเรยน67.30ผลสมฤทธทางการ

เรยน( =32.62;S.D.=2.09)หลงเรยนสงกวากอนเรยน( =28.69;S.D.=2.52)อยางมนยสำาคญ

1 นสตปรญญาโท,สาขาเทคโนโลยและสอสารการศกษาคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม2 รองศาสตราจารย,คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม3 ผชวยศาสตราจารย,คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม1 M.Ed.CandidateinEducationalTechnologyandCommunications,FacultyofEducation,MahasarakhamUniversity2 AssociateProfessorFacultyofScience,MahasarakhamUniversity3 AssistanceProfessorFacultyofScience,MahasarakhamUniversity

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 27 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ทางสถตทระดบ .05 นกเรยน มผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดวจารณญาณสงกวา

นกเรยนทเรยนตามคมอครอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05และนกเรยนมความพงพอใจตอการเรยน

ดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทโดยรวมอยในระดบมาก

ค�าส�าคญ:บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท,ผลสมฤทธทางการเรยน,การคดวจารณญาณ

Abstract

The purposes of this research were to compare learning proficiencies through the

WebQuestComputerCoursewareProgramandTeacher’sManualInformationTechnologyof

Mattayomsuksa1students.ThesamplesusedinthisresearchwereMattayomsuksa1studentsin

the second semester of the academic year 2014 at Somdetpratheerayarnmunee school,

Nakhonratchasima province, Thailand. They were selected by the cluster random sampling

techniqueandrandomlyassignedintoanexperimentalgroupof30students,andacontrol

group of 30 students. The instruments used in the researchwere theWebQuest Computer

CoursewareProgram,lessonplans,a4-multiplechoicewith40itemsachievementtest,a60-item

critical thinking test, and a five - rating scale questionnaires on learning satisfaction. The

statistics used for analysis were percentage, mean, standard deviation, t-test (dependent

samples),andHotelling‘sT2.

TheresultsofthecomparisonoflearningproficienciesthroughtheWebQuestComputer

CoursewareProgramandTeacher’sManualInformationTechnologyofMattayomsuksa1Students:

TheWebQuest Computer Courseware Program for Mattayomsuksa 1 Students had an

efficiency of 83.25/81.50 revealed thatWebQuest Computer Courseware Program had an

effectivenessindexof0.673showingthatthestudentsprogressedtheirlearningat67.30percent,

thelearningachievementofstudentsafterlearningthroughtheWebQuestComputerCourseware

Programwashigherthanlearningthroughteacher’smanualatthe.05levelofthesignificance

( =32.62,S.D.=2.09),thelearningachievementandcriticalthinkingofstudentsafterlearning

theWebQuest Computer Courseware Programwas higher than learning through teacher’s

manualatthe.05levelofsignificance,andthestudentssatisfactionaboutlearningthroughthe

WebQuestComputerCoursewareProgramwasatahighlevel.

Keywords:WebQuest,learningAchievement,criticalthinking

28 กานตธรา แจมใส, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท...

บทน�า

บทเรยนผานเวบ(web-basedinstruction:

WBI) เปนการนำาเทคโนโลยเวบ และรปแบบการ

เ ร ยนการสอนมาผสมผสานก น เพ อ เพ ม

ประสทธภาพทางการเรยนร แกปญหาในเรองขอ

จำากดทางดานสถานทและเวลา โดยบทเรยนผาน

เวบ จะประยกตใชคณสมบตและทรพยากรของ

เวลดไวดเวบ ในการจดสภาพแวดลอมทสงเสรม

และสนบสนนการเรยนการสอน (ไชยยศ เรอง

สวรรณ,2554)

บทเรยนแบบเวบเควสท(Webquest)เปน

กจกรรมการเรยนการสอนทเนนการแสวงหาความ

รโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนฐาน ครผสอน

หรอผออกแบบบทเรยนไมไดทำาหนาทถายทอด

ความรแกนกเรยนแตฝายเดยว แตเปนผจดกลม

เรยบเรยงและลำาดบความรตางๆใหอำานวยความ

สะดวกใหนกเรยนไดเขาถงความรนนๆ อยางเปน

ระบบเปนขนเปนตอนโดยมงการแกปญหาเปน

สำาคญลกษณะของเวบเควสททสำาคญคอแสดง

เพยงโครงรางเนอหาเปนกรอบของความร ท

นกเรยนตองศกษาหรอควรจะศกษาไมไดมงแสดง

เนอหารายละเอยดของความรนน ๆ ทชชดลงไป

โดยตรงดงเชนบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทวๆ

ไป ทผออกแบบไดระบเนอหาเฉพาะเพยงกรอบ

ของวตถประสงคเชงพฤตกรรมทตองการเทานน

วธการของเวบเควสทเขาสเนอหาความรตางๆ ได

โดยใชตวเชอมโยงบนหนาเวบเพจหลกของกรอบ

โครงสรางเนอหาหลกทผ ออกแบบจดกลมเรยบ

เรยงและลำาดบดงทกลาวไวแลวนนเชอมโยงไปยง

แหลงความร อนๆ ในเวบไซตอนทผ สอนหรอ

ผออกแบบพจารณาเหนวามเนอหาสอดคลองกบ

วตถประสงคทตองการใหเกดแกนกเรยนซงในเวบ

เควสทมองคประกอบ6อยางดงนคอ1)สวน

นำา(Introduction)เปนขนเตรยมตวนกเรยนในการ

เขาสกจกรรมการเรยนการสอน เชนสถานการณ

หรอปญหาซงเปนกรอบกวางๆ 2) สวนภารกจ

(Task)เปนขอปญหาหรอประเดนทนกเรยนตองหา

คำาตอบ 3) สวนการชแหลงความร (Resources)

เปนการใหแหลงสารสนเทศทม บนWorldWide

Web เพอผเรยนสามารถนำาสาระความรนนมาแก

ปญหาได 4) สวนกระบวนการ (Process) เปน

กจกรรมทนกเรยนตองทำาซงกจกรรมนนควรเนน

การสรางองคความรดวยตนเองและกระบวนการ

เรยนแบบรวมมอ5)สวนประเมนผล(Evaluation)

เปนขนตดตามวานกเรยนไดบรรลวตถประสงค

เพยงไรควรเนนการวดผลในสภาพทเปนจรงซงอาจ

มการจดทำาแฟมขอมล 6) สวนสรป (Conclusion)

เปนขนสรปความคดรวบยอดทนกเรยนชวยกน

แสวงหาและสรางขนมาเองเปนการฝกใหนกเรยนม

การคดวเคราะหฝกการคดขนสงทกษะการสบเสาะ

ในการเรยนร(วสนตอตศพท.2546:52)

จากการจดกจกรรมการเรยนการสอนใน

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

รายวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท1โรงเรยนสมเดจพระธรญาณมน

พบวาการสอนรายวชาเทคโนโลยสารสนเทศสอท

ครนำามาประกอบการสอนไมชดเจน นกเรยนบาง

สวนมความเบอหนายและเครยดเนองจากเรยนร

ไดไมทนเพอนสงผลใหไมสนใจเรยนและขาดความ

กระตอรอรนในการเรยนและนกเรยนมเวลาในการ

ฝกปฏบตนอย ซงรายวชาเทคโนโลยสารสนเทศ

เปนวชาทนกเรยนควรไดปฏบตกจกรรมกบเครอง

คอมพวเตอรมากกวาการฟงครบรรยายฝายเดยว

ในการวจยครงน ผวจยจงสนใจทจะเสนอ

แนวทางในการใชสอเทคโนโลยสารสนเทศและการ

ตดตอสอสารมาพฒนาการจดการเรยนการสอนโดย

การสรางบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

เรอง เทคโนโลยสารสนเทศ สำาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 เพอใหนกเรยนเกดความเขาใจ

ในเนอหาวชาไดดขน สามารถเรยนรและใชแหลง

เรยนร คนควาเพมเตมดวยตนเองไดตามความ

สามารถของตนเอง เปนการสรางบรรยากาศการ

เรยนใหมความนาสนใจทำาใหนกเรยนมเจตคตทด

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 29 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตอการเรยน เรอง เทคโนโลยสารสนเทศ และ

พฒนาการคดอยางมวจารณญาณซงเปนความคด

ในระดบสงทสามารถนำาไปประยกตใชในชวตประจำา

วนได ผ วจยเชอวาบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทสามารถสงเสรมประสทธภาพการเรยน

การสอนและเปนแนวทางในการพฒนาสอการเรยน

การสอนตอไป

ความมงหมายของงานวจย

1. เพอศกษาประสทธภาพของบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสท ใหมประสทธภาพตาม

เกณฑ80/80

2. เพอหาดชนประสทธผลของการพฒนา

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

กอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบท

เรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทเรองเทคโนโลย

สารสนเทศ

4. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

และการคดวจารณญาณทางการเรยน ระหวาง

นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบ

เควสทกบการเรยนตามคมอคร

5. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยน

ทมตอการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทเรองเทคโนโลยสารสนเทศ

สมมตฐานของการวจย

1. นก เ ร ยนท เ ร ยนด วยบทเร ยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทมผลสมฤทธทางการเรยน

และความสามารถในการคดวจารญาณหลงเรยนสง

กวากอนเรยน

2. นก เ ร ยนท เ ร ยนด วยบทเร ยนบน

เครอข ายแบบเวบเควสท เรอง เทคโนโลย

สารสนเทศ มผลสมฤทธทางการเรยนและการคด

วจารณญาณตางจากนกเรยนทเรยนตามคมอคร

วธด�าเนนการการวจย

ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยน

ทกำาลงศกษาอย ในระดบชนมธยมศกษาปท 1

โรงเรยนสมเดจพระธรญาณมน และโรงเรยน

ปกธงชยประชานรมต อำาเภอปกธงชย จงหวด

นครราชสมา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

จำานวนนกเรยน148คนกลมตวอยางทใชในการ

วจยครงนเปนนกเรยนทกำาลงศกษาอยในระดบชน

มธยมศกษาปท1โรงเรยนสมเดจพระธรญาณมน

อำาเภอปกธงชยจงหวดนครราชสมาภาคเรยนท2

ปการศกษา 2557 จำานวน 60 คน จำานวน 2

หองเรยน ไดมาโดยวธการสมแบบกลม (Cluster

RandomSampling)ดงนกลมทดลองคอนกเรยน

ทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

กลมควบคมคอนกเรยนทเรยนตามคมอคร

เครองมอทใชในการวจย

1. บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

เรอง เทคโนโลยสารสนเทศชนมธยมศกษาปท 1

จำานวน4หนวยการเรยน

2. แผนการจดการเรยนร เรองเทคโนโลย

สารสนเทศชนมธยมศกษาปท1จำานวน5แผน

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

จำานวน40ขอมคาความยากงาย(P)0.65ถง0.80

และมคาอำานาจจำาแนก(B)0.20ถง0.70มคาความ

เชอมนเทากบ0.81

4. แบบทดสอบวดการคดวจารณญาณ

จำานวน60ขอ

5. แบบสอบถามความพงพอใจตอการจด

กจกรรมการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทแบบมาตราสวนประมาณ

คา (RatingScale)แบงความพอใจเปน5 ระดบ

จำานวน20ขอ

30 กานตธรา แจมใส, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท...

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยดำาเนนการทดลองโดยมขนตอนดงน

1. ทดสอบกอนเรยน (pre-test) ทงกลม

ทดลองและกลมควบคมโดยใชแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคด

วจารณญาณเรองเทคโนโลยสารสนเทศ ชน

มธยมศกษาปท1

2. จดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเวควสทและ

จดกจกรรมการเรยนร ตามคมอคร ใชเวลา 16

ชวโมงดำาเนนการทดสอบยอยระหวางเรยนเมอจบ

กจกรรมการเรยนรทง2กลม

3. ทดสอบหลงเรยน (post-test) ใชแบบ

ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบ

ทดสอบวดความสามารถในการ คดวจารณญาณ

ฉบบเดยวกบทใชทดสอบกอนเรยน

4. วดความพงพอใจต อการเรยนด วย

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

5. วเคราะหความแตกตางของขอมลทาง

สถตเพอสรปผลการทดลองตามความมงหมายการ

วจยตอไป

การจดกระท�าและการวเคราะหขอมล

1. วเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยน

บนเครอขายแบบเวบเควสทตามเกณฑมาตรฐาน

80/80โดยใชสตรE1/E

2

2. ว เคราะห ค าดชนประสทธผลของ

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท โดยการใช

สตรคำานวณหาคาดชนประสทธผล(Effectiveness

Index:E.I.)

3. วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทเรยน

ดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท โดยใช

สถตt-test(IndependentSample)

4. วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนและความสามารถในการคดวจารณญาณของ

นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบ

เควสทกบการเรยนตามคมอครโดยใชt-test(Inde-

pendentSamples)

5. วเคราะหความพงพอใจของนกเรยนท

เรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทโดย

ใชคาเฉลย( )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.)

ผลการวจย

1. ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของ

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทระหวางกอน

และหลงเรยนบทเรยนน พบว าบทเรยนบน

เครอขายเวบเควสทมประสทธภาพ(E1/E

2)เทากบ

83.25/81.50ดงตารางท1

ตารางท 1ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

จำานวนนกเรยน ระหวางเรยน(E1) หลงเรยน(E2)

E1/E2คะแนนเตม คะแนนทได คะแนนเตม คะแนนทได

30 80 1998 40 978 83.25/81.50

2. ผลการวเคราะหคาดชนประสทธผลของ

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทพบวาผลการ

เรยนคะแนนรวมกอนเรยน520และหลงเรยน978

จากนกเรยนทงหมด30คนคะแนนเตม40คะแนน

ดชนประสทธผลของบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทมคาเทากบ0.673ดงตาราง2

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 31 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 2คาดชนประสทธผล(E.I)ของบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

จ�านวนนกเรยน

(N)คะแนนเตม

คะแนนรวม คาดชนประสทธผล

(E.I.)กอนเรยน หลงเรยน

30 40 520 978 0.673

3. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขาย

แบบเวบเควสทพบวาผลสมฤทธกอนเรยนคาเฉลย

17.53±3.0หลงเรยนท32.60±2.09และพบวามผล

สมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยาง

มนยสำาคญทางสถตทระดบ.05ดงตารางท3

ตารางท 3เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยน

บนเครอขายแบบเวบเควสท

ผลสมฤทธทางการเรยน N S.D df t p

กอนการเรยน 30 17.53 3.0029 23.17* 0.000

หลงการเรยน 30 32.60 2.09

*มนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

4. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนและความสามารถในการคดวจารณญาณของ

นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทกบการเรยนตามคมอพบวานกเรยนท

เรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท ม

คะแนนเฉลยและความสามารถในการคดวจารณญาณ

มากกวานกเรยนทเรยนตามค มอคร อยางมนย

สำาคญทางสถตทระดบ.05ดงตาราง4-5

ตารางท 4การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสทกบการเรยนตามคมอคร

วธการเรยน N S.D df t Sig.

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท 30 32.60 2.094 58 10.97 00

เรยนตามคมอคร 30 28.69 2.520

*มนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

ตารางท 5 การเปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณ ของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทกบการเรยนตามคมอคร

วธการเรยน N S.D df t Sig.

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท 30 44.73 2.490 58 3.957 00

เรยนตามคมอคร 30 43.27 2.273

*มนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

32 กานตธรา แจมใส, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท...

5.นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนดวย

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควทสโดยรวมอยใน

ระดบมาก( =4.22,S.D.=0.86)

อภปรายผล

1. จากการศกษาพบวาบทเรยนบนเครอ

ขายแบบเวบเควสทมประสทธภาพ 83.25/81.50

เนองจากบทเรยนแบบเวบเควสททผวจยพฒนาขน

มประสทธภาพ 83.25/81.50 หมายความวา บท

เรยนทผวจยพฒนาขนทำาใหนกเรยนเกดการเรยน

รระหวางเรยนรอยละ83.25และทำาใหนกเรยนมผล

สมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเฉลยรอยละ81.50

แสดงวาบทเรยนแบบเวบเควสท ทพฒนาขนม

ประสทธภาพตามเกณฑทกำาหนดไวคอ80/80ซง

สอดคลองกบผลการวจยของ สรนดา โคตรชมภ

(2556 : 125) ไดศกษาผลการเรยนดวยบทเรยน

แบบเวบควสทกบการเรยนแบบสบเสาะ เรอง

อาณาจกรสโขทย ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

การคดวจารณญาณและความคงทนในการเรยนร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1ทมเจตคตตอการ

เรยนตางกนพบวาบทเรยนแบบเวบเควสทเรอง

อาณาจกรส โขทย ชนมธยมศกษาป ท 1 ม

ประสทธภาพเทากบ 83.92/83.19หมายความวา

บทเรยนทผวจยพฒนาขนทำาใหนกเรยนเกดการ

เรยนร ระหวางเรยนรอยละ 83.92 และทำาให

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเฉลย

รอยละ83.19แสดงวาบทเรยนแบบเวบเควสท ท

พฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑทกำาหนดไว

2. ดชนประสทธผล(TheEffectiveIndex:

E.I.) เปนคาทแสดงความกาวหนาของนกเรยนท

เรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

เรองเทคโนโลยสารสนเทศชนมธยมศกษาปท1ท

พฒนาขนพบวามคาดชนประสทธผลเทากบ0.673

ซงหมายความวานกเรยนชนมธยมศกษาปท1ท

เรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

เรองเทคโนโลยสารสนเทศมความกาวหนาในการ

เรยนเพมขนรอยละ67.30สอดคลองกบผลการวจย

ของดรณเสถยรพกตร(2557:76)ไดศกษาเรอง

การเปรยบเทยบผลการเรยนวชาภาษาไทยเพอการ

อาชพ ระหวางการเรยนดวยบทเรยนแบบเวบ

เควสทกบการเรยนแบบปกตเพอสงเสรมทกษะ

ดานการเขยน สำาหรบนกเรยนประกาศนยบตร

วชาชพชนปท 1 พบวาบทเรยนแบบเวบเควสท

วชาภาษาไทยเพอการอาชพระดบประกาศนยบตร

วชาชพชน ปท 1 มคาดชนประสทธผลเทากบ

0.7688 แสดงวาการเรยนดวยบทเรยนแบบเวบ

เควสททผ วจยพฒนาขนทำาใหนกเรยนมความ

กาวหนาทางการเรยนรอยละ76.88

3. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนเครอขาย

แบบเวบเควสทมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน

สงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ

0.5 สอดคลองกบผลการวจยของ นงนช อนทร

กำาแหง (2557 : 118) ไดศกษาผลการเรยนตาม

แนวคดการออกแบบยอนกลบผานเวบเควสททม

ตอความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธ

ทางการเรยนในรายวชาเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

พบวานกเรยนทเรยนดวยการเรยนตามแนวคดการ

ออกแบบยอนกลบผานเวบเควสทในรายวชา

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท4มผลสมฤทธทางการเรยนหลง

เรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถตท

ระดบ.05

4. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอ

ขายแบบเวบเควสทเรองเทคโนโลยสารสนเทศม

ผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวจารณญาณ

สงกวานกเรยนทเรยนตามคมอครอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ.05เปนไปตามสมมตฐานทตงไว

การทผลการวจยออกมาเปนเชนนกเพราะวาเนอง

มาจากบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท เรอง

เทคโนโลยสารสนเทศทผวจยสรางขนเปนสอการ

เรยนการสอนทผ านการหาประสทธภาพและ

ปรบปรงจนมประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 33 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เปนสอททนสมยนาสนใจนกเรยนไดศกษาเรยนร

ดวยตนเอง ประกอบกบกจกรรมการเรยนรชวย

สงเสรมใหนกเรยนใชแหลงขอมลมาใชในการเรยนร

สอดคลองกบผลการวจยของ อจฉรา อมะรกษ

(2555:96)ไดศกษาเรองการเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยนและการคดวจารณญาณเรองเทคโนโลย

เครอขายและอนเทอรเนตของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 4 พบวานกเรยนทเรยนดวยบทเรยนแบบ

เวบเควสท มผลสมฤทธทางการเรยนและความ

สามารถในการคดวจารณญาณสงกวานกเรยนทเรยน

แบบปกตอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

5. ผลการวดความพงพอใจของนกเรยนทม

ตอบทเรยนบนเครอขายแบบ เวบเควสท เรอง

เทคโนโลยสารสนเทศชนมธยมศกษาปท1จำานวน

20ขอพจารณาโดยรวมทง4ดานอยในระดบมาก

( =4.22)โดยแยกออกเปน4ดานคอดานเนอหา

มความพงพอใจอยในระดบมาก( =4.08)ดานการ

จดกจกรรมการเรยนการสอนมความพงพอใจอย

ในระดบมาก( =4.36)ดานสอการเรยนการสอนม

ความพงพอใจอยในระดบมาก( =4.35)ดานวด

และประเมนผลมความพงพอใจอยในระดบมาก

( = 4.12) สอดคลองกบผลการวจยของจระวฒน

ตงเกษมสข(2554:130)ไดศกษาการเปรยบเทยบ

ผลการเรยน เรอง การเขยนภาพ 2 มต ดวย

โปรแกรม AutoCAD 2007 ของนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชน ปท 2 ทเรยนดวย

โปรแกรมบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทกบ

การเรยนการสอนตามคมอครพบวานกเรยนมความ

พงพอใจ ตอการเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทเรองการเขยนภาพ2มต

ดวยโปรแกรมAutoCADโดยรวมอยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน�าผลการวจยไปใช

1.1 การพฒนาบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสท สามารถนำาไปใชเปนสอการเรยนการ

สอนเพอพฒนาการเรยนรใหกบผเรยนได โดยคร

ผสอนสามารถนำาการพฒนาบทเรยนบนเครอขาย

แบบเวบเควสทไประยกตใชในรายวชาอนทสนใจได

โดยการปรบเนอหาและการออกแบบการพฒนา

บทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท ใหเหมาะสม

กบวยของผเรยนในแตละระดบชนและแตละรายวชา

1.2 การพฒนาบทเรยนบนเครอขาย

แบบเวบเควสทสามารถทำาใหนกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงขน โรงเรยนควรใหความสำาคญ

สงเสรมใหนกเรยนไดมโอกาสศกษาดวยตนเองเพอ

ใหเกดทกษะในดานตางๆและประสบการณในการ

เรยนดวยการพฒนาบทเรยนบนเครอขายแบบเวบ

เควสทเปนการนำาเอาเทคโนโลยมาใชในการศกษา

ซงจะสงผลใหการเรยนของนกเรยนมประสทธภาพ

มากยงขนและครผสอนในกลมสาระการเรยนรการ

งานอาชพและเทคโนโลยควรพฒนาการพฒนาบท

เรยนบนเครอขายแบบเวบเควสทใหมประสทธภาพ

เพอนำาไปใชเปนสอการเรยนการสอนกระตนให

ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และสงผล

ใหผเรยนมความสขดวยการศกษาดวยตนเอง

1.3 นกเรยนสามารถเรยนรดวยบทเรยน

บนเครอข ายแบบเวบเควสท เรอง เทคโนโลย

สารสนเทศไปใชในการเรยนดวยตนเองอยางอสระทง

ในและนอกเวลาเรยนตามความพรอมและความสนใจ

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการวจยลกษณะของรปแบบ

การเรยนการสอนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

เวบเควสททหลากหลายศกษาทกษะหลายๆ ดาน

ของนกเรยนเชนทกษะการคดวเคราะหทกษะการ

สบเสาะหาความรดวยตนเองการสรางความรดวย

ตนเองซงจะสงผลใหนกเรยนเปนผทรจกคดทำา

งานอยางเปนระบบและเปนขนตอน

2.2 ควรทำาการพฒนาดวยบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทในรายวชาอนๆ เพอ

เปรยบเทยบความแตกตางระหวางรายวชา

2.3 ควรศกษาถงขอจำากดและผลกระทบ

ของการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท

34 กานตธรา แจมใส, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการเปรยบเทยบผลการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท...

2.4 ควรศกษาเกยวกบการออกแบบบท

เรยนบนเครอขายแบบเวบเควสท เพอสงเสรมให

ผเรยนรจกใชจนตนาการและทกษะในการแกปญหา

ซงจะสงผลใหผเรยนเปนผรจกคดทำางานอยางเปน

ระบบและเปนขนตอน

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ.(2551).หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

จรวฒนตงเกษมสข.(2554).การเปรยบเทยบผลการเรยน เรอง การเขยนภาพ 2 มตดวยโปรแกรม Auto-

CAD 2007 ของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 ทเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนบน

เครอขายแบบเวบเควสทกบการเรยนการสอนตามคมอคร. วทยานพนธ กศ.ม.,มหาวทยาลย

มหาสารคาม,มหาสารคาม.

ไชยยศเรองสวรรณ.(2554).การออกแบบพฒนาโปรแกรมบทเรยนและบทเรยนบนเวบ(พมพครงท15)

ขอนแกน:ขอนแกนการพมพ.

ดรณเสถยรพกตร.(2557).การเปรยบเทยบผลการเรยนวชาภาษาไทยเพอการอาชพ ระหวางการเรยน

ดวยบทเรยนแบบเวบเควสทกบการเรยนแบบปกตเพอสงเสรมทกษะดานการเขยน สำาหรบ

นกเรยนประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1. วทยานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลยมหาสารคาม,

มหาสารคาม.

นงนชอนทรกำาแหง.(2557).ผลการเรยนตามแนวคดการออกแบบยอนกลบผานเวบเควสททมตอความ

สามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยน ในรายวชา เทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ กศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,

มหาสารคาม.

วสนตอตศพท.(2546).WebQuestการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางบนWorldWideWeb.วารสาร

วทยบรการวทยาลยสงขลานครนทร,14(2),52-61.

สรนดา โคตรชมภ. (2556).ผลการเรยนดวยบทเรยนแบบเวบเควสทกบการเรยนแบบสบเสาะ เรอง

อาณาจกรสโขทย ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนการคดวจารณญาณ และความคงทนในการเรยน

รของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมเจตคตตอการเรยนตางกน. วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลย

มหาสารคาม,มหาสารคาม.

อจฉรา อมะรกษ. (2555). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และการคดวจารณญาณ เรอง

เทคโนโลยเครอขายและอนเทอรเนต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ กศ.ม.,

มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

ประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไยในจงหวดเชยงใหม

Economic Efficiency and Paybacks Period of Longan Growing in Chiang

Mai Province

สมเกยรตชยพบลย1

SomkiatChaipiboon1

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพเศรษฐกจทวไป ประสทธภาพการผลต และระยะ

เวลาการคนทนการปลกลำาไยรวมถงปญหาและอปสรรคของเกษตรผปลกลำาไยในจงหวดเชยงใหม โดยใช

การสมตวอยางเกษตรกรแบบแบงชนภมจำานวน400ครวเรอนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลใน

การวจยคอแบบสอบถาม การวเคราะหประสทธภาพการผลตลำาไยในจะทำาการวเคราะหโดยใชวธ

เสนพรมแดนการผลตเชงเฟนสม (StochasticProductionFrontier Analysis)ดวยการประมาณคาแบบ

MaximumLikelihoodโดยรปแบบสมการจากฟงกชนการผลตแบบCobb–douglasสวนระยะเวลาการ

คนทนการปลกลำาไยใชวธการหามลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราผลตอบแทนภายใน (IRR) อตราสวน

ผลตอบแทนตอตนทน(B/CRatio)และระยะเวลาคนทน(PaybackPeriod)

ผลการศกษาประสทธภาพการผลตพบวาอายของตนลำาไยขนาดของพนทปลกลำาไยความพอเพยง

ของนำาทใชในการผลตและแรงงานทใชในการผลตมความสมพนธในทศทางเดยวกบปรมาณผลผลตลำาไย

ทระดบนยสำาคญทางสถต 0.01 สวนระดบประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยของเกษตรกรกลม

ตวอยางเฉลยมคาเทากบ0.6956ซงมคาสงสดและคาตำาสดเทากบ0.9645และ0.0465ตามลำาดบโดย

กลมตวอยางสวนใหญ(60.50%)มประสทธภาพทางเทคนคการผลตอยในระดบปานกลางซงมประสทธภาพ

ทางเทคนคอยระหวาง0.50-0.80สวนผลการศกษาปจจยทมอทธพลตอระดบความไมมประสทธภาพทาง

เทคนคในการผลตลำาไยพบวา ปจจยการไดรบมาตรฐานการผลต (GAP) และการเขาฝกอบรมเกยวกบ

การผลตลำาไยไมมผลตอประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมอยางมนยสำาคญทาง

สถตทระดบ0.01

ผลการศกษาระยะเวลาในการคนทนพบวา อตราผลตอบแทนภายใน (IRR) มคาเทากบรอยละ

10.43อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน(BCR)มคาเทากบ1.11และระยะเวลาคนทน(PaybackPeriod)

มคาเทากบ 7.31 ป ซงจากการวเคราะหทางการเงนดงกลาวสามารถสรปไดวาการผลตลำาไยในจงหวด

เชยงใหมมความคมคาในการลงทนสวนปญหาและอปสรรคในผลตลำาไยพบวาเกษตรกรประสบกบปญหา

1อาจารย,คณะเศรษฐศาสตร,มหาวทยาลยแมโจ.E-mail:Chaipiboon@yahoo.com1Lecturer,FacultyofEconomics,MaejoUniversity.E-mail:Chaipiboon@yahoo.com

36 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

โรคและแมลงทเปนศตรลำาไย (56.00%) ปยเคมมราคาสง (72.50%) สารเคมกำาจดศตรลำาไยมราคาสง

(69.25%)ราคาผลผลตลำาไยตำา(65.00%)และการเอารดเอาเปรยบของพอคาคนกลาง(57.50%)

ค�าส�าคญ : ประสทธภาพ,ระยะเวลาการคนทน,ลำาไย

Abstract

ThisResearchaimedtostudythegeneraleconomicprofile,theproductionefficiencyand

the payback period of longan growing including challenges and obstacles of longan orchard

farmersinChiangMaiprovince.Stratifiedrandomsamplingwasmadeusing400householdsas

the subject population.Survey formswereusedas themean for datagathering, and longan

productionefficiencywasanalyzedbythestochasticproductionfrontieranalysisusingmaximum

likelihoodforvalueestimationbyequationformofCobb-Douglasproductionfunction.Payback

periodoflonganwasestimatedbasedonnetpresentvalue(NPV),internalrateofreturn(IRR),

benefit-costratio(B/Cratio),andpaybackperiod.

Studiesonproductionefficiencyshowedtherelationsbetweentheagesoflongantrees,

growingarea,andproductionlaborusedtobeinthesamedirectionwithanamountoflongan

produceatstatisticalsignificant level0.01.As for technicalefficiencyon longanproductivityof

samplepopulationwas0.6956,withthemaximumvalueandtheminimumvalueof0.9645and

0.0465,respectively.

Themajority 60.50 percent of the sample group expressedmedium level of technical

productionefficiency,withvaluesbetween0.50–0.80.Thestudyresultonfactorsaffectingthe

technicalproductioninefficiencyoflongansuggestedthatGAPcertificateacquisitionandlongan

productiontrainingenrollmenthaveanimpactonthetechnicalproductioninefficiencyoflonganin

ChiangMaiwiththestatisticalsignificantlevel0.01.

TheResearchresultonthepaybackperiodhasshown10.43percentontheinternalrate

onreturn(IRR),withbenefit-costratio1.11,andpaybackperiodat7.31yearsonapproximate.

Accordingtothefinancialanalysismade,itisreasonablytoconcludethatthelonganproduction

inChiangMaiisworthyforinvestments.Onchallengesandobstaclesinlonganproductionwere

foundtobelongan’spestinsectsandplantpathogens(56.00%),highpriceonchemicalnutrients

(72.50%)andinsecticides(69.25%),lowpriceonlonganproduce(65.00%),andmiddleman’s

hardbargain(57.50%).

Keywords : Efficiency,PaybacksPeriod,Longan

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 37 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

บทน�า

ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมรากฐานใน

การพฒนาเศรษฐกจมาจากภาคการเกษตรเปน

สวนใหญในอดตทผานมาประชากรในประเทศมวถ

การดำาเนนชวตจากการประกอบอาชพเกษตรกรรม

และมชวตความเปนอยโดยการพงพงธรรมชาตเมอ

เวลาผานไปถงแมการดำาเนนชวตของประชากรจะ

เปลยนแปลงไปตามยคสมยแหงการพฒนา โดยม

การพฒนาประเทศเขาสระบบอตสาหกรรมตาง ๆ

มากขน ทำาใหแรงงานในภาคเกษตรมการเคลอน

ยายแรงงานเขามาสการทำางานในภาคอตสาหกรรม

อยางตอเนองแตอยางไรกตามประชากรสวนใหญ

ของประเทศกยงคงประกอบอาชพเกษตรกรรมโดย

เฉพาะอยางยงในตางจงหวด จากการสำารวจ

แรงงานในประเทศไทยของสำานกงานสถตแหงชาต

ป 2556พบวาประชากรทมงานทำาสวนใหญรอย

ละ35.00ประกอบอาชพเกษตรกรรมสวนทเหลอ

ประกอบอาชพอนๆ เชนภาคอตสาหกรรมการคา

การบรการและการผลตเปนตนจากทกลาวมาจะ

เหนไดวาอาชพเกษตรกรรมเปนยงอาชพหลกของ

คนไทย ปจจบนไดมการพฒนารปแบบการทำา

เกษตรกรรมมากขนจนสามารถแบงโครงสรางการ

ผลตทางการเกษตรออกเปนสาขาตางๆ โดยสาขา

พชมความสำาคญเป นอย างมากซ ง ม มลค า

ผลตภณฑถงรอยละ60–65(สำานกงานเศรษฐกจ

การเกษตร, 2556) ของผลผลตทางการเกษตร

ผลผลตสาขาพชไดแก ผลไม ข าว ขาวโพด

ยางพาราปาลมนำามนผกเปนตนจะเหนไดวาผล

ไมเปนผลผลตของภาคการเกษตรทมความสำาคญ

ชนดหนงทมความสำาคญตอระบบเศรษฐกจของ

ประเทศเปนอยางมาก เนองจากประชาชนนยม

ปลกและบรโภคกนทวประเทศอนงการปลกไมผล

บางชนดสามารถปลกไดในเฉพาะบางพนทของ

ประเทศเทานน ทงนขนอยกบลกษณะเฉพาะของ

พชและสภาพดนฟาอากาศทเอออำานวย

ลำาไยเปนไมผลเศรษฐกจทมความสำาคญ

อยางยงชนดหนงของประเทศ ทมพนทการ

เพาะปลกในปพ.ศ.2556จำานวน1,092,793ไร

หรอถอไดวาเปน1ใน4สนคาทมปรมาณการผลต

เปนจำานวนมากของไทยททกฝายตางใหความสนใจ

เปนอยางยง (สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร,

2557)ทงทางดานการผลตการแปรรปการตลาด

ภายในประเทศและตางประเทศ จากรายงานของ

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตรกลาววาลำาไยมแหลง

เพาะปลกสำาคญทางภาคเหนอของประเทศจำานวน

892,005ไรหรอรอยละ85ไดแกเชยงใหมลำาพน

เชยงราย ตาก นาน และแพร สวนทเหลออยอก

รอยละ15เพาะปลกในจงหวดจนทบรสมทรสาคร

อดรธานและเลยเปนตนเนองจากลำาไยเปนไมผล

เฉพาะฤดกาลและเฉพาะถนจงมมากในแถบทมภม

อากาศหนาวเยนยาวนาน และใหผลผลตออกส

ตลาดมากประมาณกลางเดอนกรกฎาคมถงเดอน

สงหาคมสวนผลผลตลำาไยของประเทศไทยในแตละ

ปมการสงออกในลกษณะตาง ๆ ไดแก ลำาไยสด

ลำาไยอบแหงลำาไยกระปองและลำาไยแชแขงสวน

ทเหลอจากการสงออกจะใชเพอการบรโภคภายใน

ประเทศโดยในป2551–2556ผลผลตลำาไยของ

ไทยสวนใหญจะสงออกไปยงตลาดตางประเทศเปน

สำาคญซงมปรมาณการสงออกในระหวางป 2551

–2556ในรปลำาไยสดจำานวน168,286-455,663

ตนลำาไยอบแหงจำานวน91,567-150,000ตนและ

ลำาไยกระปองจำานวน 26,130 - 11,472 ตน โดย

ประเทศทเปนตลาดสงออกทสำาคญของไทยไดแก

ฮองกง จน อนโดนเชย แคนนาดา สงคโปร

สหรฐอเมรกาฟลปปนสและเนเธอรแลนดเปนตน

(สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2557) สำาหรบ

จงหวดเชยงใหมเปนจงหวดหนงของประเทศไทย

ทมประชากรประกอบอาชพการทำาสวนลำาไยเปน

อาชพหลกและมจำานวนพนทยนตนมากทสดทงใน

ระดบประเทศและระดบภาคเหนอจำานวน316,143

ไรพนทใหผลผลตจำานวน300,716ไรผลผลตลำาไย

จำานวน 266,937 ตน (สำานกงานเกษตรจงหวด

38 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

เชยงใหม,2557)จากสถานการณและการขยายตว

ของการสงออกลำาไยทกลาวมาขางตนสงผลใหม

การขยายพนทการเพาะปลกลำาไยของเกษตรกร

อยางกวางขวางทวทกจงหวดในเขตภาคเหนอโดย

เฉพาะในจงหวดเชยงใหม ทมสภาพดนฟาอากาศ

ทเอออำานวยตอการเพาะปลกและมแนวโนมการ

ขยายพนทการเพาะปลกเพมมากขนซงในอนาคต

หากมศกษาเกยวกบประสทธภาพการผลตของการ

ปลกลำ า ไยจะส งผลดต อการผลตลำ า ไยของ

ประเทศไทยตอไป

จากเหตผลทกลาวมาขางตน ผวจยไดเลง

เหนถงความสำาคญทจะศกษาถงสภาพทวไป

ประสทธภาพการผลต ระยะเวลาคนทน รวมถง

ปญหาและอปสรรคในการปลกลำาไยในจงหวด

เชยงใหม เพอเปนแนวทางใหกบเกษตรกรหรอใช

เปนขอมลเพอการตดสนใจในการลงทนการปลก

ลำาไยในอนาคต และสำาหรบหนวยงานทเกยวของ

ในการนำาขอมลทไดไปวางแผนพฒนาหรอสงเสรม

เกษตรกรไดอยางมประสทธภาพ สามารถสราง

ความเขมแขงและยงยนในการประกอบอาชพของ

เกษตรกร

วธการศกษา

1. ก ร ะ บ ว น ก า ร แ ล ะ ว ธ ก า ร เ ล อ ก

ประชากรกลมตวอยางประชากรกลมตวอยางท

ใช ในงานวจยครงนเปนเกษตรกรผ ปลกลำาไย

จำานวน33,577รายใน7อำาเภอทมพนทเพาะปลก

และพนทใหผลผลตมากทสดของจงหวดเชยงใหม

(สำานกงานเกษตรจงหวดเชยงใหม จงหวด

เชยงใหม,2557)โดยผวจยไดทำาการสมตวอยาง2

ขนตอนคอการคำานวณขนาดตวอยางทเหมาะสม

จากประชากร โดยใชสตรของ Taro Yamane

(1973) ไดกลมตวอยางจำานวน 400 ตวอยาง ท

ความคลาดเคลอนรอยละ 5 และการสมตวอยาง

แบบแบงชนภม (StratifiedSampling)ซงจำาแนก

สดสวนกลมตวอยางตามจำานวนประชากรกลม

ตวอยางทง7อำาเภอ

2. การวดคณสมบตของตวแปร การวจย

ครงนจะใชการสมภาษณตามแบบสอบถามทผวจย

กำาหนดขนตามวตถประสงค ซงสามารถจำาแนก

ออกเปน 4 ดาน ดงน 1) ดานสภาพทวไปของ

เกษตรกร คำาถามครอบคลมเกยวกบ อาย เพศ

สถานภาพระดบการศกษา จำานวนสมาชกในครว

เรอน ประสบการณในการปลกลำาไย และเนอทใน

การปลกลำาไย 2) ดานประสทธการปลกลำาไยและ

ผลผลต ไดแก ปรมาณผลผลตลำาไย อายของตน

ลำาไยขนาดของพนทปลกแรงงานทใชในการผลต

การใชปยเคม3)ดานปญหาและอปสรรคซงแบง

ออกเปน ดานตนทนการผลต ดานการผลต ดาน

การตลาดและความตองการ4)ดานขอเสนอแนะ

3. ขอมลทใชในการวจยการเกบรวบรวม

ขอมลทใชในการศกษาครงนแบงเปนลกษณะขอมล

ดงน1)ขอมลปฐมภม(PrimaryData)ซงเปนการ

เกบรวบรวมขอมลภาคสนามโดยใชแบบสอบถาม

ทผวจยสรางขนมาเพอนำาไปสมภาษณกลมตวอยาง

จำานวน 400 ตวอยางตามขอคำาถามทระบไวใน

หวขอเครองมอทใชในการศกษา2)ขอมลทตยภม

(Secondary Data) เปนขอมลทไดจากเอกสาร

วชาการหนงสออนเตอรเนตของหนวยงานตางๆ

ข อมลจากสำานกงานเกษตรจงหวดเชยงใหม

สำานกงานเกษตรอำาเภอ รวมถงเอกสารงานวจย

วทยานพนธ การคนควาอสระ เอกสารจากหนวย

ราชการและเอกชนอนๆทเกยวของ

4. สถตทใชในการวจยสำาหรบการวจย

ครงน ผวจยไดแบงการวเคราะหขอมลออกเปน 2

สวนดงน1)การวเคราะหเชงพรรณนา(Descrip-

tiveAnalysis)ซงนำาขอมลทเกยวของกบเกษตรกร

ผปลกลำาไยในจงหวดเชยงใหม มาวเคราะหโดย

อาศยสถตแบบงายในรปของคาเฉลย คารอยละ

และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพอใหทราบถง

สภาพทางเศรษฐกจทวไปตลอดจนปญหาอปสรรค

และความตองการของเกษตรกรในการปลกลำาไย2)

การวเคราะหเชงปรมาณ (QuantitativeMethod)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 39 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ซงทำาการวเคราะหขอมลเกยวกบประสทธภาพการ

ผลตโดยแบงการวเคราะหดงน

(1)การวเคราะหฟงกชนการผลตลำาไยใน

จงหวดเชยงใหมจากรปแบบฟงกชนการผลตดงน

Y= a0ATa1FAa2LAa3NPa4INa5NAa6KCa7ea8DSev-u

โดยท Y=ปรมาณผลผลตลำาไย(กโลกรมตอพนท

ปลกทงหมด)

AT=อายของตนลำาไย(ป)

FA=ขนาดพนทปลกลำาไยทงหมด(ไร)

LA = แรงงงานทใชในการผลต (Manday

หรอวนทำางาน)

NP=การใชปยเคม(กโลกรมตอพนทปลก

ทงหมด)

IN = การใชสารเคมกำาจดโรคและแมลง

(ลตรตอพนทปลกทงหมด)

NA=การใชปยอนทรย (กโลกรมตอพนท

ปลกทงหมด)

KC = การใชสารโพแทสเซยมครอเรต

(กโลกรมตอพนทปลกทงหมด)

DS=ความพอเพยงของนำาทใชในการผลต

DS=1พอเพยง DS=0ไมพอเพยง

ai=ตวพารามเตอร(I=0,1,2,…,8)

V=ความคลาดเคลอนทไมสามารถควบคม

ไดโดยสมมตให[v~N(0,σ2v)]

u=ความคลาดเคลอนทสามารถควบคมได

โดยสมมตให[u~N(0,σ2u)]

(2)การวเคราะหประสทธภาพทางเทคนค

เขยนเปนสมการไดดงน

คา TE เปนสวนตางระหวางผลผลตทเกด

ขนจรงกบผลผลตทอยบนเสนพรมแดนการผลตจะ

มคาความคลานเคลอน ui และ v

i ซงการแยกคา

ความคลาดเคลอนuiออกจาก v

iทำาโดยการคำานวณ

จากคาคาดหวง(ExpectedValue)ของuiภายใต

เงอนไขeiหรอE[u

i/e

i] โดยทe

i= v

i–uiเมอไดคา

uiแลวนำาไปคำานวณหาคาความไมมประสทธภาพ

ทางเทคนคโดยการหาexp(-u)ดงนนประสทธภาพ

ทางเทคนคของหนวยการผลตทiสามารถหาไดจะ

มคาอยระหวาง0–1

(3)การวเคราะหความไมมประสทธภาพทาง

เทคนคเขยนเปนสมการไดดงน

TIi=β

0 + β

1lnEx

i + β

2Ad

i + β

3GAP

i + β

4Tr

i+e

โดยท TI=ความไมมประสทธภาพทางเทคนคของ

การผลตลำาไย(กโลกรมตอพนทเพาะปลกทงหมด)

Ex = ประสบการณการปลกลำาไยของ

เกษตรกร(ป)

Ad=ระดบการศกษาของเกษตรกร

Ad=1ระดบประถมศกษา

Ad=0อนๆ

GAP=การไดรบมาตรฐานการผลต

GAP=1เกษตรกรไดรบมาตรฐานการ

ผลต

GAP = 0 เกษตรกรไมไดรบมาตรฐาน

การผลต

Tr=การเขารบการฝกอบรมเกยวการผลต

ลำาไย

Tr=1เกษตรกรเขารบการฝกอบรม

Tr=0อนๆ

βi=ตวพารามเตอร(เมอi=1,2,…,4)

e=คาความคลาดเคลอน

(4)การวเคราะหระยะเวลาการคนทนของ

การผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหม ใช ว ธการ

วเคราะหดงตอไปน

-มลคาปจจบนสทธ(NetPresentValue)

NPV=

โดยท Bt=ผลประโยชนของโครงการในปทt

Ct=ตนทนของโครงการในปทt

r=อตราคดลดหรออตราดอกเบยทเหมาะสม

t=ระยะเวลาของโครงการ(1,2,3,...,n)

n=อายของโครงการ

- อตราผลตอบแทนภายใน(InternalRate

ofReturn)IRR,

40 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

โดยท Rt=มลคาผลตอบแทนในปทt

Ct=มลคาของตนทนในปทt

t=ปของโครงการคอปท0,1,2,3,...,n

n=อายของโครงการ

- อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน

(BenefitsCostRatio)BCR=

โดยท Bt=มลคาผลตอบแทนในปทt

Ct=มลคาของตนทนในปทt

r=อตราคดลด(discountrate)หรออตรา

ดอกเบย

t=ปของโครงการคอปท0,1,2,3,...,n

n=อายของโครงการ

- ระยะเวลาคนทน(PaybackPeriod) =

หรอn=

โดยท C=เงนลงทนเรมแรก

B=ผลตอบแทนสทธเฉลยตอป

ผลการศกษา

1. ผลการศกษาสภาพเศรษฐกจทวไป

ปญหาและอปสรรคของเกษตรกรทปลกล�าไย

ในจงหวดเชยงใหม

ดานสภาพเศรษฐกจทวไป

สภาพเศรษฐกจทวไป พบวารอยละ72.00

เปนเพศชายรอยละ42.75มอายระหวาง51–60

ปรอยละ92.75มสถานภาพสมรสรอยละ65.75

มการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 86.75 ม

จำานวนสมาชกในครวเรอน 3 คนขนไป รอยละ

61.50ทำาสวนลำาไยเปนอาชพหลก รอยละ42.50

มประสบการณในการปลกลำาไยระหวาง11–20ป

(คาเฉลย17.92ป)รอยละ71.50ทำาการผลตลำาไย

ในฤดรอยละ72.75เกษตรกรมพนทเพาะปลกไม

เกน10ไร(คาเฉลย9.88ไร/ราย)รอยละ87.75

เปนเจาของทดนรอยละ55.75พนทสวนลำาไยเปน

พนทลมรอยละ44.25เปนพนทดอนรอยละ68.00

มปรมาณนำาในพนทเพยงพอตอการทำาสวนลำาไย

รอยละ43.50ปลกลำาไยระหวาง21–25ตนตอไร

(คาเฉลย24.25ตนตอไร)รอยละ93.25ปลกลำาไย

พนธอดอ สวนการเขารบการฝกอบรมความรและ

เทคนคการปลกลำาไยพบวารอยละ63.50เขารบ

การฝกอบรมเกยวกบวธการใหปยและนำา รอยละ

63.00 เขารบการฝกอบรมเกยวกบการตดแตงกง

ลำาไยรอยละ50.00 เขารบการฝกอบรมเกยวกบ

การใชสารเคมเพอเพมผลผลตรอยละ66.00ไดรบ

การรบรองมาตรฐานการจดการทางการเกษตรทด

(GAP)รอยละ50.75มการตดแตงกงลำาไยรปทรง

เปดกลางพม รอยละ 26.00 การตดแตงกงลำาไย

รปทรงฝาชหงายรอยละ16.50การตดแตงกงลำาไย

รปทรงครงวงกลมรอยละ63.50มการเขารวมกลม

เกษตรกรผ ปลกลำาไยในพนท ร อยละ 47.75

เกษตรกรอาศยเงนทนของตวเองในการผลตลำาไย

รอยละ52.25มการกยมโดยสวนใหญเปนการกยม

มาจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ

การเกษตร

ดานปญหา และอปสรรคในการปลก

ล�าไย พบวา

- ดานการผลตพบวา เกษตรกรรอยละ

56.00 ประสบกบปญหาโรคและแมลงทเปนศตร

ลำาไยรองลงมารอยละ40.75ปรมาณผลผลตลำาไย

ทไดตำา รอยละ 36.75 ขาดแคลนแหลงนำาในชวง

นำาแลง รอยละ 33.50 ขาดแคลนแรงงานทใชใน

กจกรรมสวนลำาไย(เชนแรงงานเกบผลผลตดแล

รกษาสวนลำาไย)รอยละ32.50ขาดการสงเสรมและ

สนบสนนการผลตลำาไยอยางตอเนองจากภาครฐ

รอยละ 17.25 ขาดความรความเขาใจในการปลก

ลำาไย และรอยละ 4.50 ไมมกรรมสทธในการ

ถอครองพนทปลกลำาไย

- ดานตนทนการผลตพบวา เกษตรกร

รอยละ 72.50 ประสบกบปญหาปยเคมมราคาสง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 41 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

รองลงมารอยละ69.25สารเคมกำาจดศตรลำาไยม

ราคาสง รอยละ 46.25 คาจางแรงงานสง รอยละ

29.00 วสดและอปกรณทใชในการทำาสวนลำาไยม

ราคาสง รอยละ 25.50 คาใชจายในการซอมแซม

อปกรณสง และรอยละ 16.50 ตนทนคาขนสง

ผลผลตลำาไยสง

- ดานการตลาดพบวา เกษตรกรรอยละ

65.00ประสบกบปญหาราคาผลผลตลำาไยตำารอง

ลงมารอยละ57.50การเอารดเอาเปรยบของพอคา

คนกลาง รอยละ 38.00 ผลผลตลนตลาด รอยละ

20.50คณภาพลำาไยตำาไมเปนทตองการของตลาด

และรอยละ8.50จดรบซอผลผลตลำาไยอยหางไกล

2. ผลการศกษาวเคราะหฟงกชนการ

ผลต

ผลการว เคราะห ฟ งก ชนการผลตและ

ประสทธภาพการผลตของเกษตรกรปรากฏวาม

ปจจยการผลต4ชนดคออายของตนลำาไยขนาด

ของพนทปลกลำาไยและความพอเพยงของนำาทใช

ในการผลต มระดบนยสำาคญทางสถต 0.01 สวน

แรงงานทใชในการผลต มระดบนยสำาคญทางสถต

0.05 หมายความวา อายของตนลำาไย (AT) ม

อทธพลตอปรมาณผลผลตลำาไยในทศทางเดยวกน

นนคอ ถาอายของตนลำาไยเพมขนรอยละ1จะม

ผลทำาใหปรมาณผลผลตลำาไยเพมขน ร อยละ

0.0889สาเหตเนองจาก ตนลำาไยทมอายของการ

เจรญเตบโตเตมทจะใหผลผลตทสงกวาตนลำาไยท

มอายนอยดงนนเมออายของตนลำาไยมากขนกจะ

สงผลใหปรมาณผลผลตเพมสงขนดวย

ขนาดของพนทปลกลำาไยมเครองหมายเปน

บวกทระดบนยสำาคญทางสถต0.01หมายความ

วาขนาดของพนทปลกลำาไยมอทธพลตอปรมาณ

ผลผลตลำาไยในทศทางเดยวกน นนคอ ถาเพม

ขนาดของพนทปลกลำาไย รอยละ 1 จะมผลทำาให

ปรมาณผลผลตลำาไยเพมขนรอยละ0.1551สาเหต

เนองจากขนาดของพนทปลกเปนปจจยทสำาคญตอ

การเกษตร ในการศกษาและงานวจยทางการ

เกษตรตางๆ พบวาการขยายขนาดของพนทปลก

จะทำาใหประสทธภาพทางเทคนคสงขนตามไปดวย

ซงมผลเกดจากการประหยดตอขนาดการผลต

ความพอเพยงของนำาทใชในการผลต ม

เครองหมายเปนบวก ทระดบนยสำาคญทางสถต

0.01 นนคอ เกษตรกรทมนำาเพยงพอตอการผลต

ลำาไยจะมผลทำาใหปรมาณผลผลตลำาไยสงกวา

เกษตรกรทมนำาไมเพยงพอตอการผลตลำาไย รอย

ละ0.5681ทงนอาจเนองจากนำาเปนปจจยการผลต

ลำาไยทสำาคญ เมอเกษตรกรมนำาทเพยงพอตอการ

เจรญเตบโตของตนลำาไยจะมผลทำาใหปรมาณ

ผลผลตลำาไยเพมขน

แรงงานทใชในการผลตมเครองหมายเปน

บวกทระดบนยสำาคญทางสถต0.05หมายความ

วา แรงงานทใชในการผลตมอทธพลตอปรมาณ

ผลผลตลำาไยในทศทางเดยวกน นนคอ ถาเพม

แรงงานทใชในการผลตรอยละ 1 จะมผลทำาให

ปรมาณผลผลตลำาไยเพมขนรอยละ0.1217สาเหต

เนองจาก แรงงานเปนปจจยทสำาคญในการผลต

ลำาไย ถามแรงงานทใชในการผลตเพมขนจะสงผล

ใหมความสามารถในการจดการการผลตและมการ

แบงหนาทกนทำางานไดดยงขน การทำางานม

ประสทธภาพสงผลใหปรมาณผลผลตลำาไยเพมขน

ตามไปดวย

สำาหรบคาสมประสทธความแปรปรวน

(Variance Parameter) ทใชพจารณาและหา

ประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไยนน

ประกอบดวยคาLambda(λ)และคาSigma(σ)

ซงผลจากการประมาณคาสมการพรมแดนการผลต

ดวยวธประมาณคาแบบMaximumLikelihoodพบ

วา ภายใตสมมตฐาน H0:λ≠0 ไมมขอบเขต

พรมแดนเชงเฟนสม และ H0: λ≠0 มขอบเขต

พรมแดนเชงเฟนสม คา t-ratio ของคา Lambda

(λ)สามารถยอมรบไดณระดบนยสำาคญทางสถต

ท0.01ซงแสดงใหเหนวาสมการการผลตดงกลาว

มขอบเขตพรมแดนเชงเฟนสมจรง และเกดความ

ไมมประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยขน

จรง หมายความวา ปรมาณผลผลตลำาไยของ

42 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

เกษตรกรกลมตวอยาง ยงตำากวาระดบปรมาณ

ผลผลตลำาไยของเกษตรกรกลมตวอยางทมความ

เปนไปไดสงสดทอยบนเสนพรมแดนการผลตสวน

คาSigma(σ)ทคำานวณไดนนพบวามคาt-ratio

สามารถยอมรบได ณ ระดบนยสำาคญทางสถตท

0.01 ซงหมายความวา สามารถทำาการประมาณ

สมการพรมแดนการผลตดวยวธประมาณคาแบบ

Maximum Likelihood ได ซงผลของคาความ

แปรปรวนของพารามเตอร(VarianceParameter)

ทไดมาจากผลการประมาณสมการพรมแดนการ

ผลตดวยการวเคราะหเสนพรมแดนการผลตแบบ

เฟนสม(StochasticFrontierAnalysis)ผานสมการ

การผลตแบบCobb-Douglasดวยวธประมาณคา

แบบMaximumLikelihoodดงตารางท1

ตารางท 1ผลการวเคราะหเสนพรมแดนการผลตแบบเฟนสม (Stochastic Frontier Analysis) ดวยวธ

MaximumLikelihoodเฉพาะตวแปรทมนยสำาคญทางสถต

ตวแปร

(Variable)

สมประสทธ

(Coefficient)

คา t-statistic ระดบนยส�าคญ

(Significant)

คาคงท 5.3382 21.700 0.0000***

อายของตนลำาไย 0.0889 3.261 0.0011***

ขนาดของพนทปลกลำาไย 0.1551 9.645 0.0000***

แรงงานทใชในการผลต 0.1217 2.455 0.0141**

ความพอเพยงของนำาทใชในการผลต 0.5681 15.042 0.0000***

Lambda: 3.6968 9.054 0.0000***

Sigma: 0.5641 515.975 0.0000***

Sigma-squared 0.0217

Sigma-squared 0.2965

Sigma(v): 0.1473

Sigma(u): 0.5445

LogLikelihoodFunction -133.2414

หมายเหต:**,***คอการมนยสำาคญทางสถตทระดบ0.05และ0.01ตามลำาดบ

3. ผลการวเคราะหประสทธภาพทาง

เทคนค

ผลการคำานวณระดบประสทธภาพทาง

เทคนคการผลตลำาไย พบวา ระดบประสทธภาพ

ทางเทคนคการผลตลำาไยของเกษตรกรกล ม

ตวอยางเฉลยมคา เทากบ 0.6956 โดยระดบ

ประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไย มคา

สงสด และคาตำาสดเทากบ 0.9645 และ 0.0465

ตามลำาดบ ดงตารางท 2 และเมอพจารณาระดบ

ประสทธภาพทางเทคนคการผลตลำาไยของ

เกษตรกรกลมตวอยาง ตามระดบตำา ระดบปาน

กลางและระดบสงพบวาเกษตรกรกลมตวอยางท

ผลตลำาไยสวนใหญมประสทธภาพทางเทคนคการ

ผลตอยในระดบปานกลาง ซงมประสทธภาพทาง

เทคนคอยระหวาง0.50-0.80จำานวน242ราย

หรอคดเปนรอยละ60.50รองลงมาไดแกเกษตรกร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 43 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 2ระดบประสทธภาพทางเทคนคของเกษตรกรกลมตวอยาง จำาแนกตามคาสงสด คาตำาสด

คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบประสทธภาพทางเทคนคกลมตวอยางเกษตรกรผผลตล�าไย

ในจงหวดเชยงใหม

คาสงสด 0.9645

คาตำาสด 0.0465

คาเฉลย 0.6956

S.D. 0.1648

ตารางท 3ระดบประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมจำาแนกตามระดบประสทธ

ภาพตำาปานกลางและสง

ระดบประสทธภาพ

การผลตประสทธภาพการผลต จ�านวนเกษตรกร (ราย) รอยละ

ระดบตำา นอยกวา0.50 46 11.50

ระดบปานกลาง 0.50-0.80 242 60.50

ระดบสง มากกวา0.80 112 28.00

รวม 400 100.00

4. ผลการศกษาปจจยทมอทธพลตอ

ความไมมประสทธภาพทางเทคนค

การวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความไมม

ประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยใน

จงหวดเชยงใหม เปนการหาปจจยทคาดวาจะสง

ผลกระทบตอประสทธภาพการผลตลำาไยทำาไดโดย

การนำามลคาของความไมมประสทธภาพทาง

เทคนคการผลตลำาไยของเกษตรกรแตละรายไป

หาความสมพนธกบปจจยทคาดวาจะสงผลกระทบ

ตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคการผลต

ลำาไยซงมผลการศกษาดงรายละเอยดตอไปน

ผลการคำานวณระดบความไมมประสทธภาพ

ทางเทคนคการผลตลำาไยพบวา ระดบความไมม

ประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยของ

เกษตรกรกลมตวอยางเฉลยมคาเทากบ 0.3044

โดยระดบความไมมประสทธภาพทางเทคนคของ

การผลตลำาไย มคาสงสดและคาตำาสด เทากบ

0.9534และ0.354ตามลำาดบดงตารางท4สวน

ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอระดบความ

ไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไยของ

เกษตรกรกลมตวอยางปรากฏวามปจจยการผลต2

ชนดคอการไดรบมาตรฐานการผลต(GAP)และ

การเขาฝกอบรมเกยวกบการผลตลำาไย มอทธพล

กลมตวอยางทผลตลำาไย ทมระดบประสทธภาพ

ทางเทคนคอยในระดบสง ซงมคาประสทธภาพ

มากกวา 0.80 จำานวน 112 ราย คดเปนรอยละ

28.00 สวนเกษตรกรกลมตวอยางทผลตลำาไยทม

ระดบประสทธภาพทางเทคนคอยในระดบตำาซงม

คาประสทธภาพนอยกวา 0.50มจำานวน46 ราย

หรอคดเปนรอยละ11.50ดงตารางท3

44 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

ตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลต

ลำาไยอยางมนยสำาคญทางสถตดงน

การไดรบมาตรฐานการผลตมอทธพลตอ

ความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไย

อยางมนยสำาคญทางสถตทa = 0.01 มคา

สมประสทธเทากบ0.1505และมเครองหมายเปน

ลบ หมายความวา เกษตรกรกลมตวอยางทผลต

ลำาไยทไดรบมาตรฐานการผลตจะสงผลใหความ

ไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไยลดลง

เทากบ 0.1505 มากกวาเกษตรกรกลมตวอยางท

ไมไดรบมาตรฐานการผลต สาเหตเนองจากการท

เกษตรกรกลมตวอยางทปลกลำาไยไดรบการรบรอง

ตามมาตรฐานของ GAP ซงไดรบการตรวจสอบ

รบรองโดยหนวยรบรองทมอำานาจหนาทเกยวของ

และจะรบรองไดกตอเมอเกษตรกรมการปฏบตตาม

มาตรฐานการผลตตามระบบการจดการคณภาพ

GAPเทานนจงสงผลใหเกษตรกรมระบบการผลต

ลำาไยทดขน

การเขาฝกอบรมเกยวกบการผลตลำาไย ม

อทธพลตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคใน

การผลตลำาไยอยางมนยสำาคญทางสถตทa=0.01

มคาสมประสทธเทากบ0.1427และมเครองหมาย

เปนลบ หมายความวา เกษตรกรกลมตวอยางท

ผลตลำาไยทไดเขารบการฝกอบรมเกยวกบการผลต

ลำาไย จะสงผลใหความไมมประสทธภาพทาง

เทคนคในการผลตลำาไยลดลง เทากบ 0.1427

มากกวาเกษตรกรกลมตวอยางทไมไดรบการฝก

อบรม สาเหตเนองจากเกษตรกรทเขารบการฝก

อบรมเกยวกบการผลตลำาไยจะมความรและความ

เขาใจในการผลตลำาไยเพอใหเกดความมประสทธภาพ

ในการผลตมากทสดและสามารถพฒนาความรทม

อยปรบใชกบการผลตลำาไยใหมประสทธภาพได

นอกจากนเมอพจารณาคาสถตทไดจากการ

ประมาณคาของแบบจำาลองพบวาคาสมประสทธ

ในการตดสนใจ (R 2) มค าเท ากบ 0.1639

หมายความวา ตวแปรอสระในแบบจำาลอง ไดแก

การไดรบมาตรฐานการผลต และการเขาฝกอบรม

เกยวกบการผลตลำาไย มอทธพลตอความไมม

ประสทธภาพทางเทคนคในการผลตลำาไยในจงหวด

เชยงใหมเพยงรอยละ 16.39 เทานน สวนทเหลอ

อกรอยละ83.61เกดจากอทธพลของตวแปรอนๆ

ทไมไดนำามาอธบายในแบบจำาลองนดงตารางท5

ตารางท 4 ระดบความไมมประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหม จำาแนกตาม

คาสงสดคาตำาสดคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความไมมประสทธภาพกลมตวอยางเกษตรกรผผลตล�าไยใน

จงหวดเชยงใหม

คาสงสด 0.9534

คาตำาสด 0.0354

คาเฉลย 0.3044

S.D. 0.1648

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 45 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 5 ปจจยทมอทธพลตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคของการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหม

ตวแปร

(Variable)

สมประสทธ

(Coefficient)

คา

t-statistic

ระดบนยส�าคญ

(Significant)

คาคงท 0.7099 10.931 0.0000

การไดรบมาตรฐานการผลต -0.1505 -3.406 0.0007***

การเขาฝกอบรมเกยวกบการผลตลำาไย -0.1427 -3.051 0.0024***

F-test 19.362R 0.1639

2R 0.1554

หมายเหต:***คอการมนยสำาคญทางสถตทระดบ0.01

5. ผลการวเคราะหระยะเวลาการคนทน

ของการผลตล�าไย

ผลการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการ

ผลตลำาไยของเกษตรกรกลมตวอยางในชวงเวลา10

ป พบวา มตนทนรวมเฉลยเทากบ 118,899.57

บาท แบงเปนตนทนคงทเฉลยเทากบ 41,001.79

บาท/ไร และตนทนแปรผนเฉลยในชวงปท 1–10

เทากบ 77,897.78 บาทสวนรายไดเฉลยในชวงป

ท 1–10 เทากบ 172,078.95 บาท และมผล

ตอบแทนการผลตลำาไยเฉลยในชวงปท 1–10

เทากบ53,179.38บาทดงตารางท6

ผลการวเคราะหหามลคาปจจบนสทธ(NPV)

อตราผลตอบแทนภายใน (IRR) อตราสวนผล

ตอบแทนตอตนทน (BCR) และการหาระยะเวลา

คนทน(PaybackPeriod)โดยกำาหนดอตราคดลด

เทากบ 7.50%ซงอางองจากอตราดอกเบยเงนก

ของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

(ธกส.)ไดผลการศกษาดงตอไปน

1) มลค าป จจบนของการผลตลำาไยใน

จงหวดเชยงใหม มคาเทากบ 10,574.36 บาท/ไร

ซงมคามลคาปจจบนสทธเปนบวกหรอมากกวา

ศนย แสดงวาการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมม

ความคมคาทจะลงทน สามารถคำานวณไดดงน

(ขอมลจากตารางท6)

NPV =

=10,574.36บาท/ไร

2) อตราผลตอบแทนภายใน มคาเทากบ

รอยละ 10.43 ซงมคาอตราคดลดทมากกวาอตรา

คดลดจากอตราดอกเบยเงนก ของธนาคารเพอ

การเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) แสดง

วาการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมมความคมคาท

จะลงทนสามารถคำานวณไดดงน(ขอมลจากตาราง

ท7)

IRR =

=0.1043

46 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

3) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนมคา

เทากบ 1.11 ซงมคาอตราสวนผลตอบแทนตอ

ตนทนทมากกวา1แสดงวาการผลตลำาไยในจงหวด

เชยงใหมมความคมคาทจะลงทนสามารถคำานวณ

ไดดงน(ขอมลจากตารางท6)

BCR =

4) ระยะเวลาคนทน(n)ของการผลตลำาไย

ในจงหวดเชยงใหมมคาเทากบ3+4.31=7.31ป

หรอประมาณ8ปสามารถคำานวณไดดงน(ขอมล

จากตารางท6)

หมายเหต: เงนลงทนเรมแรก มคาเทากบ

ตนทนคงทหรอคาใชจายในการลงทนรวมกบตนทน

ผนแปรหรอคาใชจายในการดำาเนนการการผลตใน

ปท1ถงปท3ซงเปนเงนลงทนในชวงทตนลำาไย

ยงไมใหผลผลต

ตารางท 6 ตนทนการผลตรายไดเฉลยและผลตอบแทนเฉลยของการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมตงแต

ปท1ถงปท10

ปท

ตนทนการผลต (บาท/ไร) รายไดเฉลยจากผลผลต (บาท/ไร)

รวมเฉลย

(บาท/ไร)ตนทน

คงทเฉลย

ตนทน

แปรผน

เฉลย

รวมเฉลย ขนาด AA ขนาดA ขนาด Bขนาด

C

0 41,001.79 - 41,001.79 -

1 - 6,379.34 6,379.34 -

2 - 6,012.05 6,012.05 -

3 - 6,312.65 6,312.65 -

4 - 7,270.16 7,270.16 12,546.56 6,274.56 2,195.39 118.19 21,134.71

5 - 7,633.67 7,633.67 13,173.89 6,588.29 2,305.16 124.10 22,191.44

6 - 8,015.36 8,015.36 13,832.58 6,917.70 2,420.42 130.31 23,301.01

7 - 8,416.12 8,416.12 14,524.21 7,263.59 2,541.44 136.82 24,466.06

8 - 8,836.93 8,836.93 15,250.42 7,626.77 2,668.51 143.66 25,689.37

9 - 9,278.78 9,278.78 16,012.94 8,008.11 2,801.94 150.85 26,973.83

10 - 9,742.72 9,742.72 16,813.59 8,408.51 2,942.04 158.39 28,322.53

ตนทนเฉลยในชวงเวลา 10 ป = 118,899.57 รายไดเฉลยรวมในชวงเวลา 10 ป = 172,078.95

ผลตอบแทนเฉลยในชวงเวลา 10 ป 172,078.95 - 118,899.57 = 53,179.38 บาท

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 47 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 7คาIRRกรณอตราคดลดเทากบ10.43%

ป

(Year)ni)1(

1+

เมอ i = 0.1043

ตนทนรวม

(Total cost)

มลคาปจจบน

ของตนทน

รวม (PV cost)

รายได

รวม

(Total

benefit)

มลคาปจจบน

ของรายไดรวม

(PV benefit)

มลคาปจจบน

ของรายไดรวม

สทธ (Net PV

benefit)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

0.9056

0.8201

0.7426

0.6725

0.6090

0.5515

0.4994

0.4523

0.4096

0.3709

41,001.79

6,379.34

6,012.05

6,312.65

7,270.16

7,633.67

8,015.36

8,416.12

8,836.93

9,278.78

9,742.72

41,001.79

5,776.99

4,930.32

4,688.03

4,889.32

4,649.05

4,420.58

4,203.34

3,996.78

3,800.37

3,613.61

0

0

0

0

21,134.71

22,191.44

23,301.01

24,466.06

25,689.37

26,973.83

28,322.53

0

0

0

0

14,213.49

13,514.99

12,850.84

12,219.31

11,618.83

11,047.84

10,504.93

-41,001.79

-5,776.99

-4,930.32

-4,688.03

9,324.17

8,865.94

8,430.25

8,015.97

7,622.05

7,247.47

6,891.32

0.04

วจารณและสรปผล

ผลการประมาณสมการการผลตลำาไยใน

จงหวดเชยงใหมโดยการวเคราะหเสนพรมแดนการ

ผลตแบบเฟนสม(StochasticFrontierAnalysis)

ผานสมการการผลตแบบCobb–Douglasดวยวธ

ประมาณคาแบบMaximumLikelihoodพบวาอาย

ของตนลำาไยขนาดของพนทปลกลำาไยแรงงานท

ใชในการผลตและความพอเพยงของนำาทใชในการ

ผลต มความสมพนธในทศทางเดยวกบปรมาณ

ผลผลตลำาไย ทระดบนยสำาคญทางสถต 0.05

สอดคลองกบการศกษาของKalirajan(1981)ทศกษา

พบวาการเพมจำานวนคนงานเปนปจจยทมอทธพล

ตอการผลตขาวและยงสอดคลองกบการศกษาของ

จฑารตนพมมวง(2545)ทพบวาการเพมขนของ

แรงงานจะทำาใหผลผลตถวเหลองเพมขนแตผล

การศกษาไมสอดคลองกบผลการศกษาของHuang

andBagi(1984)ทพบวาขนาดของฟารมไมมนย

สำาคญตอประสทธภาพทางการผลตในประเทศ

อนเดยนอกจากนผลการศกษาในครงนยงมความ

แตกตางกบ การศกษาของ Huang and Bagi

(1984) ทพบวาสารเคมกำาจดศตรพช มนยสำาคญ

ตอประสทธภาพการผลต แตในการศกษาครงน

กลบพบวาการใชปยเคมการใชสารเคมกำาจดโรค

และแมลง การใชป ยอนทรย และการใชสาร

โพแทสเซยมครอเรตซงถงแมจะมความสมพนธใน

ทศทางเดยวกบปรมาณการผลตลำาไยเชนเดยวกน

แตไมมนยสำาคญทางสถต ตอระดบประสทธภาพ

ทางการผลตของการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหม

ของเกษตรกรกลมตวอยาง ทงนเนองจากอทธพล

ทสำาคญในการผลตลำาไยทางภาคเหนอนน ขนอย

กบการดแลสวนซงอยในรปของจำานวนแรงงานท

ใช มากกวาทจะขนอยกบการใชปยและสารเคม

กำาจดศตรพช ซงในปจจบนมกพบวาเกษตรกรม

การใชปยและสารเคมกำาจดศตรพชในปรมาณท

มากเกนกวาความตองการของพช จากความ

เคยชนและจากคำาโฆษณาชวนเชอของบรษทขาย

ผลตภณฑปย และสารเคม ซงจากผลการศกษา

สอดคลองกบแนวคดดงกลาว ทแสดงใหเหนวา

ปจจยจากปยและสารเคมไมมผลตอประสทธภาพ

48 สมเกยรต ชยพบลยประสทธภาพการผลตและระยะเวลาคนทนการปลกล�าไย...

การผลตทงนปจจยสำาคญคอการหมนดแลตนลำาไย

จะทำาใหผลผลตลำาไยมขนาดทใหญขนซงจะสงผล

ใหผลผลตโดยรวมมปรมาณมากขน

ในสวนของผลการศกษาปจจยทมอทธพล

ตอระดบความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการ

ผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหม พบวา ปจจยการได

รบมาตรฐานการผลต(GAP)และการเขาฝกอบรม

เกยวกบการผลตลำาไยไมมผลตอประสทธภาพทาง

เทคนคในการผลตลำาไยในจงหวดเชยงใหมอยางม

นยสำาคญทางสถต ทระดบ 0.01 ซงผลการศกษา

สอดคลองกบการศกษาของChiangSunและYu

(2004) ทพบวาความรเกยวกบระบบการจดการ

ภายในฟารม เปนปจจยทมอทธพลเชงบวกตอ

ระดบประสทธภาพในการทำาฟารมเพาะเลยงปลา

สวนปจจยอนๆ เชน ประสบการณการปลกลำาไย

และระดบการศกษาของผผลตลำาไย นนมอทธพล

ตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลต

ลำาไยในจงหวดเชยงใหมอยางไมมนยสำาคญทาง

สถต ซงผลการศกษาไมสอดคลองกบการศกษา

ของHasnah;FlemingและCoelli(2004)ทศกษา

พบวา ระดบการศกษามความสมพนธเชงลบกบ

ระดบประสทธภาพในการผลตนำามนปาลมของ

เกษตรกรทงนผวจยสามารถอธบายไดวาการไมม

ประสทธภาพในการผลตนนจะถกกระทบโดยการ

ขาดความรมากกวาการขาดประสบการณเนองจาก

ประสบการณนนตองใชระยะเวลาในการสะสมเพอ

กอใหเกดความรแตการอบรมความรนนสามารถท

จะเพมพนความรโดยเฉพาะอยางยงความรดานการ

บรการจดการฟารม ทจำาเปนในการผลตทางการ

เกษตรไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพกวาการ

ใชประสบการณนนเอง

ผลการศกษาความคมคาในการลงทนจาก

การลงทนผลตลำาไยของจงหวดเชยงใหม จากผล

การวจยพบวาระยะเวลาคนทน(PaybackPeriod)

ของการลงทนเทากบ7.31ปหรอ8ปซงผลการ

ศกษามความสอดคลองกบงานวจยของ มลลกา

ไพรศร (2554) และ มนสชา ไชยมณ (2548) ท

ศกษาพบวาผลตอบแทนจากการลงทนในการผลต

ลำาไยมระยะเวลาคนทนอยระหวาง8–12ปในขณะ

ท มลคาปจจบนสทธของการลงทนในลำาไย และ

อตราผลตอบแทนจากการลงทนทไดจากงานวจยพบ

วาอยท10,574.36บาท/ไรและรอยละ10.34แตก

ตางจากผลการศกษาของมลลกาไพรศร(2554)ท

พบวามลคาปจจบนสทธของการลงทนในลำาไยและ

อตราผลตอบแทนจากการลงทน อยท 51,217.02

บาทและรอยละ28ทงนผวจยวเคราะหไดวาการ

ผลตลำาไยในพนทภาคเหนอ โดยเฉพาะจงหวด

เชยงใหมนน เปนการผลตลำาไยทมรปแบบและ

เทคนคการผลตลำาไยทไมแตกตางกน เนองจาก

เปนการอาศยความรทถายทอดระหวางเกษตรกร

ภายในทองถนดวยกนจงทำาใหระยะเวลาคนทนของ

งานวจยทศกษาในพนทเดยวกนไมแตกตางกน

ขอเสนอแนะ

1) หากเกษตรกรมการเพมปจจยแรงงานท

ใชในการผลตและดแลปรมาณนำาใหมความเพยงพอ

ตอการผลตจะสงผลใหปรมาณผลผลตลำาไยเพมขน

ซงการเพมปจจยการผลตดงกลาวเกษตรกรควรม

การเพมปรมาณปจจยการผลตในปรมาณทเหมาะสม

เนองจากถามการเพมปจจย การผลตเขาไปมาก

เกนไปจะสงผลใหผลผลตลำาไยทไดเพมขนในอตรา

ทลดลงตามกฎแหงการลดนอยถอยลงของผลได

(LawofDiminishingReturn)

2) การทเกษตรกรไดเขารบการฝกอบรม

เกยวกบการผลตลำาไย เกยวกบการบรหารจดการ

ฟารม จะสงผลใหเกษตรกรมความรเกยวกบการ

ผลตลำาไยมากขนทงในดานการคดเลอกพนธลำาไย

การตดแตงกงลำาไยลำาไย การใหปยและนำา การ

แปรรปผลผลตลำาไยการตลาดลำาไยรวมถงการใช

สารเคมเพอเพมผลผลตลำาไยทถกตองเหมาะสม

ซงจะสงผลใหเกษตรกรมระบบการผลตลำาไยทม

ประสทธภาพมากยงขน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 49 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

3) การใชปยเคมและสารเคมกำาจดโรคและ

แมลงเปนปจจยสำาคญในการผลตลำาไยซงจะสงผล

ตอปรมาณผลผลต แตหากมการใชปจจยการผลต

ดงกลาวมากเกนไปจะทำาใหเกษตรกรสนเปลอง

คาใชจายซงจากผลการศกษาเกษตรกรมตนทนใน

การผลตลำาไยคอนขางสงดงนนในระยะยาวเกษตร

ควรหาวธการลดตนทนโดยการใชปยอนทรยและ

สารกำาจดโรคและแมลงทมาจากธรรมชาต ซงจาก

การศกษาการใชปยอนทรยของเกษตรกรจะสงผล

ใหปรมาณผลผลตลำาไยเพมขนไดเชนกน

เอกสารอางอง

จฑารตน พมมวง. 2545.ประสทธภาพทางเทคนคของการผลตถวเหลองในเขตนำาฝนในภาคเหนอตอน

ลางของประเทศไทย. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (เกษตรศาสตร) สาขาวชา

เศรษฐศาสตรเกษตรมหาวทยาลยเชยงใหม.

มลลกาไพรศร.2554.การเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทนการปลกลำาไยอบแหงดวยเตาอบลำาไยแบบ

กะบะเปดและแบบลมรอนในจงหวดลำาพน. เชยงใหม : การคนควาแบบอสระบรหารธรกจ

มหาบณฑตสาขาบญชมหาวทยาลยวทยาลยเชยงใหม.

มนสชา ไชยมณ. 2548.ตนทนและผลตอบแทนของการปลกลำาไยในอำาเภอแมวาง จงหวดเชยงใหม.

เชยงใหม:การคนควาแบบอสระบรหารธรกจมหาบณฑตมหาวทยาลยวทยาลยเชยงใหม.

สำานกงานสถตแหงชาต. 2556.สถตประชากรของประเทศไทยป 2556.กรงเทพฯ:กระทรวงเทคโนโลย

สารสนเทศ.

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร.2556.สถตการเกษตรของประเทศไทยป 2556.กรงเทพฯ:กระทรวงเกษตร

และสหกรณ.

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร.2557.สถตการเกษตรของประเทศไทยป 2557.กรงเทพฯ:กระทรวงเกษตร

และสหกรณ.

สำานกงานเกษตรจงหวดเชยงใหม.2557.สถตการปลกลำาไยในพนทจงหวดเชยงใหม.เชยงใหม:สำานกงาน

เกษตรจงหวดเชยงใหม.

Chiang,S.F;Sun,H.C.andYu,M.J.2004.“Technical Efficiency Analysis of milkfish (Chanos

Chanos) Production in Taiwan-An Application of the Stochastic Frontier Production Func-

tion.” Aquaculture230:99-116.

Hasnah;Fleming,E.AndCoelli,T.2004.“Assessing The Performance of A Nucleus Estate and

Smallholder Scheme for Oil palm Production in West Sumatra : A Stochastic Frontier

Analysis.” AgriculturalSystems79:17-30.

Huang,C.J.andF.S.Bagi.1984.“Technical Efficiency on individual farms in northwest India.”

SouthernEconomicJournal51:108-115.

TaroYamane.1973.Statistic:IntroductionAnalysisanded.,Harper International Edition, Tokyo.

การด�ารงอยของการทอผาตนจก ของชาวไทยเชอสายลาวครง บานสระบวก�า

อ�าเภอดานชาง จงหวดสพรรณบร

The existence of “Tinjok” weaver wisdom of Laotian lineage Thai (Lao

Khrang) Ban Sa Bua Kam Amphoe Dan Chang Changwat Suphanburi

โกศลนวมบาง1,พทกษศรวงศ2

KosonNumbang1,PhitakSiriwong2

บทคดยอ

การวจยครงน เปนงานวจยเชงคณภาพ ดวยวธปรากฎการณวทยา มงศกษาเกยวกบการทอผา

ตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำาอำาเภอดานชางจงหวดสพรรณบรทงลวดลายโบราณ

และลวดลายปจจบน มวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาการดำารงอยการทอผาตนจกของชาวไทยเชอสาย

ลาวครงอำาเภอดานชางจงหวดสพรรณบร2) เพอศกษาและเกบขอมลของลวดลายผาทอตนจกอำาเภอ

ดานชางผใหขอมลหลกไดแกผทอผาตนจกจำานวน5คนผนำากลมสตรผาทอจำานวน1คนผดำาเนน

กจกรรมการตลาดและการขายจำานวน1คนผใชผาตนจกลาวครงจำานวน5คนใชวธการศกษาวเคราะห

เอกสารงานวจยทเกยวของใชการสมภาษณแบบกงโครงสรางการสงเกตแบบไมมสวนรวมถอดเทปจาก

การสมภาษณการวเคราะหขอมลใชวธวเคราะหการพรรณาเพอสรปความเชงพรรณนา

ผลการวจยพบวาการดำารงอยของทอผาตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำามความ

สามารถในการจำาหนายผลตภณฑ แตมปญหาขาดคนทมความรและฝมอในการทอผาตนจกลายโบราณ

การเกบขอมลของลวดลายทอผาตนจกและพบวามการรกษาลวดลายผาทอลายโบราณม3รปแบบการ

เกบลายผาเกาการขนกทอผาและใชไมขดลายเกบไวและการบนทกลงในกระดาษลายเสนกราฟ

ค�าส�าคญ :ภมปญญา,ผาตนจก,ผาทอลายโบราณ

Abstract

Thisresearch isaqualitativeresearchwithphenomenologymethodologyusedtostudy

“Tinjok”weaverwisdomOfLaotianlineageThai(LaoKhrang)BanSaBuaKamAmphoeDan

ChangChangwatSuphanBuri.Theoffenseancientlypatternedandcurrentpatterns.Theresearch

aimed1)tostudytheexistenceof“Tinjok”weaverwisdomofLaotianlineage,Thai(LaoKhrang)

BanSaBuaKamAmphoeDanChangChangwatSuphanBuri,and2)tostudyanddocumentthe1 นกศกษาปรชญาดษฎบญฑต,คณะวชาการจดการมหาวทยาลยศลปากร,Email:gosilpakorn@gmail.com2 รองศาสตราจารย,ประจำาคณะวทยาการจดการมหาวทยาลยศลปากร,Email:innjun@yahoo.com1 Ph.D.StudentFacultyofManagementScience,SilpakornUniversity.2 AssociatedProfessor,FacultyofManagementScience,SilpatornUniversity.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 51 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

pattern of “Tinjok” weaver wisdom in AmphoeDanChangChangwat Suphan Buri. The key

informantsconsistedoffive“Tinjok”womenweaverofficersandmarketingandsalesactivitiesof

of the five “Tinjok” weavers Users. The researchmethod included a study and analysis of

documents, related researches, interviews and a focus group action research process. The

qualitativedatawasanalyzedwithcontextualanalysis.

Theresultshowedthattheexistenceof“Tinjok”weaverwisdomofLaotianlineageThai

(LaoKhrang)BanSaBuaKamhastheabilitytogenerateproductsthatcanbesold;however,

therearealackofpeoplewiththeknowledgeandskilltoweaveTinjok.Inadditiontheresearch

identifiedthreeoriginsof“Tinjok”weaverwisdom:Collectionofoldfabric,Collectedonloomand

recordedintolinegraph.

Keywords: Wisdom,Tinjokweaver,Ancientweaver

บทน�า

ผาทอพนบานคอผาททอขนดวยกหรอหก

ทมอยในแตละบานตามกรรมวธทสบทอดกนมาแต

โบราณ จากรนสรน ผาทอพนบานหรอผาทอมอ

จะมความแตกตางกนอยางไรนน ขนอยกบกรรม

วธการทอทแตกตางกนออกไปเชนการทอเรยบๆ

ไมมลาย เรยกวา “ผาพน” การทอเปนลวดลาย

เรยกวา“ผายก”การทอเปนลวดลายดวยวธการ“จก”

เรยกวา“ผาจก”การทอเปนลวดลายดวยวธการ“ขด”

เรยก “ผาขด” การทอเปนลวดลายดวยวธการ

“มดยอม”เรยก“ผามดหม”(สยามภษา,2555)

กรรมวธการทอผามการถายทอดมรดกทาง

วฒนธรรมทนาสงเกตคอกลมชนทมความสามารถ

พเศษในการทอผามกเปนกลมชนทมเชอสายลาว

ซงอพยพเขามาในประเทศไทยซงบดนไดกลมกลน

เปนคนไทย (ชนดา ตงถาวรสรกล, 2541) ผาทอ

ของกลมชนชาตลาวครงมความนาสนใจในดานของ

ความสวยงานประณต รวมถงกรรมวธในการผลต

ทมทกกรรมวธการทอนในผาซนหนงผน กลาวคอ

จะมทงผาจก ผามดหม และการยอมทไดจาก

ธรรมชาตคอตวครงทใหสแดง จงเปนทมาของชอ

กลมชนสงเหลานเปนอตลกษณทเดนชด(เสาวนย

อารจงเจรญและมธรสเวยงสมา,2556)

ลวดลายผาตนจกชาวไทยเชอสายลาวครง

มโครงสรางสองลกษณะคอ

1. ลวดลายจกทมโครงสรางเปนรปสเหลยม

ขนมเปยกปน

2. ลวดลายจกทมโครงสรางเปนรปหยก

ฟนปลาหรอภาษาถนเรยกวาเอย

กลมสตรผาทอพนเมองลายโบราณบานสระ

บวกำาตำาบลหนองมะคาโมงอำาเภอดานชางจงหวด

สพรรณบร เปนชมชนชาวไทยเชอสายลาวครง ซง

เดมเปนชาวลาวภฆงจากเวยงจนทนทถกกวาดตอน

มาราชอาณาจกรสยาม และไดยายมาประจำาถนใน

พนทอาทจงหวดสพรรณบรจงหวดอทยธานและ

ชยนาทเปนตน(คนงนช,2537)การทอผาของลาว

ครงมความสำาคญตงแตอดตจนถงปจจบนทอในครว

เรอนเพอเปนเครองน งหมใชภายในบาน ใชใน

พธกรรมเชนพธไหวผบรรพบรษและยงใชเพอการ

ศาสนานอกจากนยงทอผาเพอเปนอาชพหตถกรรม

ในการคาอกดวย(บษบาหนเธาว,2557:132)การ

ทอผาเปลยนแปลงจากในอดตจากการทอผาเพอ

นงหมและใชในครวเรอนเพยงอยางเดยวสการทอผา

เพอคาขายและแลกเปลยนผนผาทอกนอยกอนแลว

แตเปนการคาขายแลกเปลยนกนอยางเรยบงายตาม

วถชวตทเปนอย (ลดดาวลย ตนาลม และปนวด

ศรสพรรณ,2558:209)

52 โกศล นวมบาง, พทกษ ศรวงศ การด�ารงอยของการทอผาตนจก ของชาวไทยเชอสายลาวครง...

กลมทอผาบานสระบวกำาไดรบการสบทอด

ภมปญญาการทอผามาจากบรรพบรษทเปนกลม

ชาตพนธลาวครงโดยนำาฝายทปลกมาปนเสนดาย

พรอมกบยอมสธรรมชาต แลวจงนำาไปทอตาม

กระบวนการขนตอนจนเปนผนผาแลวนำาไปตดเยบ

เปนเครองนงหมตอมาไดมการจดตงกลมทอผาขน

มการพฒนารปแบบของลายผาสามารถนำามา

ประยกตใชประโยชนอยางหลากหลายความหมาย

ของลายผาททางกลมผลตมดงนลายขอขอหมายถง

ลายบานทมขอมแปลายขดรอดหมายถงลายทใส

แลวเปนสรมงคลลายขอดอกรกหมายถงลายทใส

ไปไหนคนกรกลายนอยหมายถงลายขอเลกๆและ

ลายขอกระบวยหมายถงลายทแสดงถงความอดม

สมบรณของนำาทา

วตถประสงคของโครงการวจย

1. เพอศกษาการดำารงอยของการทอผา

ตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำา

อำาเภอดานชางจงหวดสพรรณบร

2. เพอศกษาและเกบขอมลของลวดลายผา

ทอตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำา

อำาเภอดานชางจงหวดสพรรณบร

วธการด�าเนนการวจย

การดำาเนนการวจยใชวธวจยเชงคณภาพ

บนรากฐานของกระบวนแสวงหาความรความจรง

ตามแนวฐานคดแบบหลงปฏฐานนยม (Post -

positivism)เพอศกษาปรากฏการณทางสงคมและ

เขาถงของประสบการณชวต(livedexperience)ท

เกยวกบองคความรในการดำารงอยพนทศกษาคอ

กลมสตรผาทอพนเมองลายโบราณบานสระบวกำา

ตำาบลหนองมะคาโมง อำาเภอดานชาง จงหวด

สพรรณบร เกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณ

(interview)กบผใหขอมลสำาคญ(keyinformants)

คอ ผทอผาในกลมสตรผาทอพนเมองลายโบราณ

บานสระบวกำา จำานวน5คนผนำากลมสตรผาทอ

พนเมองลายโบราณบานสระบวกำาจำานวน1คน

ผ ดำาเนนกจกรรมการตลาดและการขายผาทอ

พนเมองลายโบราณบานสระบวกำาจำานวน1คน

และผใชผาตนจกลาวครงจำานวน5คน

การรวบรวมขอมลจะประกอบดวย2สวนดงน

1) สวนแรกศกษาเอกสารทเกยวกบความเปนมา

ของผาทอในประเทศไทย 2) การสมภาษณผทอผา

โดยวธประวตศาสตรจากการสมภาษณ (interview)

โดยใชการสมภาษณแบบกงโครงสรางการสงเกตแบบ

ไมมส วนรวมสำารวจสภาพพนท อปกรณสงของ

เครองใชทปรากฏอยจรงถอดเทปจากการสมภาษณ

มการตรวจสอบคณภาพของขอมลแบบสามเสา

(triangulation) โดยตรวจสอบความเชอถอไดของ

ขอมลเชงประจกษวเคราะหขอมลจากผใหขอมลและ

ผเชยวชาญดานผาทอครบทกประเดนแบบองครวม

การหาคำาตอบปญหาการวจยจงมสอง

ประเดน ประเดนแรกคอองคความรการดำารงอย

ของการทอผาตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครง

ของกลมสตรผาทอพนเมองลายโบราณประเดนท

สองกระบวนการสอสารเพอการเรยนร และการ

ถายทอดมรดกในวถการทอเพอการดำารงอยเพอ

การยงชพของสงคมเกษตรกรรมโดยผ รบการ

ถายทอดมความสนใจขยน และอดทน (สญญา

สญญาววฒน, 2550: 63) ศกษารปแบบการ

ถายทอดความรในชมชนชนบทไทย โดยเรมจาก

ความชำานาญเฉพาะสมาชกในครอบครว (ปฐม

นคมานนท2535:279-281)เพอตอบคำาถามการวจย

ผลการศกษา

การด�ารงอยของการทอผาตนจกของ

ชาวไทยเชอสายลาวครง บานสระบวก�า

การดำารงอยของการทอผาตนจกของชาวไทย

เชอสายลาวครง บานสระบวกำา อำาเภอดานชาง

จงหวดสพรรณบร พบวา จากเดมการประกอบ

อาชพหลกดวยการทำาไรขาวคอการทำาการเกษตร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 53 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

แบบพชไร เหมอนกบการทำาไรขาวโพด เมอเสรจ

จากฤดทำานาไร จะมชวงเวลาทรอฤดการทำานาไร

รอบตอไป จงมาทำาการทอผาในครวเรอนเพอใช

สวมใสในพธกรรมตางๆ จนมภาคอตสาหกรรมได

ขยายฐานมาในพนทชาวบานเรมลดการทำาไรขาว

และเขาสภาคอตสาหกรรมทำาใหการทอผาในครว

เรอนเรมลดลง อกทงชาวบานสวนใหญเหนวา

เปนการยงยากในการทำาผาทอมกรรมวธทมหลาย

ขนตอน และตองใหความสำาคญในการเรยนร

ประกอบกบเสอผาสำาเรจรปมราคาทถกกวา (สวด

ธนประสทธพฒนา, 2542) แตขณะนไดมการรวม

กลมและฟนฟการทอผาโดยมหนวยงานภาครฐ

องคการบรหารสวนตำาบลหนองมะคาโมงใหการ

สนบสนนและไดผลกดนผาตนจกใหเปนหนงใน

ผลตภณฑโอทอป(OTOP)ของจงหวดสพรรณบร

ปจจบนเสนดายฝายและเสนไหมทใชในการทอ

ไมนยมทจะปนดายทงททำาจากฝาย และจากเสน

ไหมดวยทางกลมเอง เนองจากเปนงานทตองใช

เวลา และขาดแหลงทไดมาซงผลตภณฑขนตน

กลมทอผาจงรวมตวเพอสงดายดบจากกลมทอ

อนๆ เชนจงหวดอทยธานชยภมเปนตนโดยทาง

กลมทอผาจะนำามายอมสเองเพอทำาการทอเปนตว

ซนและมการสงดายฝายมดยอมจากจงหวดชยภม

มาทอเปนผามดหมมาทำาเปนตวซนเหมอนกน

ภาพประกอบ 1ดายฝายดบและสยอมผาธรรมชาต

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

การทอผาของกล มทอผาม 2 ประเภท

ประเภทแรกเปนการทอผาซนซงประกอบดวยสอง

แบบคอการทอผาลายเรยกวาผามดหมเพอการใช

นงทงผนไมมการตอตนจกกบการทอเปนผามดหม

ทมหนาผาสนลงเพอนำาไปตอดวยผาตนจกโดยจะ

ทอเปนสตางๆ เชน สเขยวฟา นำาเงน และแดง

เปนตน แตโดยสวนมากจะทอเปนสแดงเปนหลก

เพราะเปนสทเปนอตลกษณของชาวลาวครงผาทอ

มดหมหนาผาสนจะนำามาตอดวยตนจกและตอ

หวซนอนเปนเอกลกษณของผาซนตนจก

ประเภททสองเปนการทอผาตนจกเปนการทอ

มวธและขนตอนทละเอยดและปราณตโดยลวดลวย

ของผาตนจก จะใชลวดลายจากลายผาดงเดมมา

เปนตนแบบ เรยกวา ลวดลายโบราณ และมการ

พฒนาดดแปลงมาเปนลวดลายในปจจบนอกดวย

ผาตนจกลวดลายโบราณเปนการนำาผาลาย

โบราณทคณยายบญ กาฬภกด ไดเกบไวเปน

ตนแบบจากภาพท2มอายกวารอยปเปนผาทเกบ

สะสมมาจากรนคณแมของคณยายบญมอยสามผน

โดยการขนลายในแตละครงจะสามารถทำาไดเพยง

สองผนการจกจะไมใชอปกรณแตจะใชนวมอในการ

จก การทอผาจกจะเปนการจกจากดานหลงคอ

ลวดลวยจะอยดานลางโดยการขนจกรอบแรกจะใช

ไมเสนขดเปนการเดนเสนไวเพอเกบลาย และนำา

เสนไหมผกเพอจกตามลวดลายเมอทำาเสรจรอบแรก

จะใชไมเสนขดทคนไวเดมทำาไดอกหนงรอบซงการ

ทำาดงกลาวจะไมสามารถเกบตนแบบไวไดเปนการ

ทำาโดยใชประสบการณของคณยายทำาใหลวดลาย

โบราณสญหายไดสทใชในการจกจะมสดำาเหลอง

เขยวขาวและแดงเปนสวนใหญ

ผาซนตนจกของชาวลาวครงมความเปน

อตลกษณเฉพาะ ประกอบกบความเชอเพอความ

เปนมงคลในการสวมใสคอมสวนหวซนเปนผาเยบ

ตอเพอพบรดบรเวณเอว สวนทสองเรยกวาตวซน

สวนใหญเปนผามดยอมทอเปนผามดหมสวนสดทาย

คอตนซนเปนผาตนจกทเปนลวดลายทสวยงดงาม

ทสดเปรยบเสมอนกบคนทมหวตวและตนเวลา

54 โกศล นวมบาง, พทกษ ศรวงศ การด�ารงอยของการทอผาตนจก ของชาวไทยเชอสายลาวครง...

สวมใสไปไหนมาไหนแลวหวไมขาดตนไมขาด(นาง

ขนวชย,สมภาษณ.2559)

ภาพประกอบ 2 ผาตนจกลายโบราณและวธการจก

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

อยางไรกตามการถายทอดลวดลายในการ

ทอ รวมถงขนตอนวธการจกเพอการดำารงอยของ

ผาซนตนจกถอวาเปนเรองยาก แตยงคงเปนเรอง

ทมความจำาเปนอยางยงการเกบเพยงแตลวดลาย

บนผนผาคงจะทำาใหการดำารงอยไมสามารถเปน

ไปได การบนทกลวดลายจงเปนสวนหนงของการ

อนรกษและการดำารงอยของศลปะผาซนตนจกของ

ชาวลาวครง

ภาพประกอบ 3แสดงสวนของหวตวและตนซน

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

คณยายนาง(กาฬภกด)ขนวชยไดรวบรวม

ลวดลายของผาทจกลงบนแผนกระดาษกราฟท

สามารถบนทกรายละเอยดของการจก โดยใชเสน

กราฟเปนเสนยน(แนวดง)และเสนพง(แนวนอน)

โดยแตละชองใชแทนเสนฝายสองเสนทงนจากการ

บนทกลวดลายจะสามารถสรางลวดลายใหมๆ ลง

บนแผนกราฟไดเช นกน ตามแนวความคดท

สรางสรรคขนมา เปนการพฒนาลวดลายใหม

เอกลกษณเฉพาะถนได นอกจากการบนทก

ลวดลายแลวการถายทอดวธการทอและการจกถอ

เปนสงทสำาคญทสด อกทงเปนสวนทยากทสด

เชนกนเพราะตองอาศยใจรกในการทอและความ

อดทนในการฝกฝนอยางยง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 55 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ภาพประกอบ 4ลวดลายจกทบนทกลงใน

กระดาษกราฟ

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

กลมผาทอลายโบราณบานสระบวกำา ได

รวบรวมกทอผาไวในกลมโดยใหเปนกทอผาเฉพาะ

คนของแตละคนเนองการการทอผาใชเวลาในการ

ทอบางครงสามถงสเดอนคณกฐนพานจนไดเขา

มาเรยนการทอผาและการทอตนจกโดยปกตจะทำา

ไรออย เนองจากมโรงงานนำาตาลเขามาดำาเนน

กจการ ดวยใจรกทเหนแมทอผา(ปจจบนเลกทอ)

และมผาซนตนจกทบานลายเกาๆ ทเคยมกขาย

หมดจงใชเวลาวางจากการทำาไรออยมาเรยนรใช

เวลาหลายเดอน แตยงเรยกวาพงเปนขนตนได

ลวดลายทงายๆ แตกสามารถสรางลวดลายเองได

ซงตอนนเรยนทำาตนจกโดยเฉพาะเพอนำาไปตอตว

ซน โดยเรมจากการขนเครอเดนเสนและเกบลาย

ถงจะเรมการจกได (กฐน พานจน, สมภาษณ.

2559)

ภาพประกอบ 5 การศกษาการทอผาตนจก

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

ผาทอตนจากเดมใชเสนดายฝายมาทำาการ

จกแตกมชวงหนงทใชดายไหมเทยมประดษฐทให

สทสดกวา สเขมกวา ซงขายดอยชวงหนง แตใน

ปจจบนกลบมานยมการจกทใชเสนดายฝายเหมอน

เดมทใหความเปนพนบานมากกวากลมผาทอลาย

โบราณ บานสระบวกำา ไดเนนใชการจกดวยเสน

ดายฝายเปนหลกเพอไปตอกบตวซน

การทอตวซนของกล มผาทอลายโบราณ

บานสระบวกำา จะซอเสนดายฝายมดหมทยอม

สำาเรจมาทำาการทอโดยใชกทอผาเฉพาะการทอตว

ซนมดหมทำาไดเรวกวาการทอตนจกมากเพราะไม

ตองเกบลาย จะใชเวลาในการขนเครอเพอทำาเสน

ยนทละเอยดมากการเดนเสนพงตองมการจบลาย

ใหด แตกเปนลวดลายทเกดขนเฉพาะผนทงทมด

ยอมมาเปนลายเดยวกนแตการทอขนลายจะมการ

เหลอมกนตามเอกลกษณของผ ทอ อกทงผทอ

สามารถสรางลายพนโดยใชเสนยนสตางๆเชนเสน

ยนสแดง เสนพงสนำาเงน จะไดพนสมวงเหลอบๆ

สวยงามมาก (ประมวล กาฬภกด, สมภาษณ.

2559)ตามภาพท6เปนภมปญญาในการใชสผสม

และสรางจดเดนในผาทอซนมดหมเมอนำามาตอกบ

56 โกศล นวมบาง, พทกษ ศรวงศ การด�ารงอยของการทอผาตนจก ของชาวไทยเชอสายลาวครง...

ตนจกจะสรางจดขายและสามารถทำาการตลาดได

ซงเปนประเดนสำาคญของการใหผาทอลายโบราณ

บานสระบวกำาสามารถดำารงอยได

ภาพประกอบ 6 การทอผาซนมดหม

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

เพอเปนการขยายการตลาด คณชวรตน

เชาวรตนทายาทรนท3ของคณยายบญกาฬภกด

จงตดสนใจลาออกจากงาน เพอมาพฒนากลมผา

ทอลายโบราณบานสระบวกำา โดยการรวบรวมก

ทอผามาไวทกลม เพอใหคนทอผามารวมกลมกน

แตไมสามารถรวมไดทงหมด เนองจากพนทจำากด

จงมกบางสวนทอย ในแตละบาน จงปรบเปน

ศนยกลางในการรวมผาทอทงหมดททางกลมทอได

และประสานกบองคการภาครฐและเอกชน

ปจจบนผาทอลายโบราณบานสระบวกำาได

รบเปนสนคาโอทอประดบสดาว(ระดบหาดาวคอ

สงออกขายในตางประเทศ)ของจงหวดสพรรณบร

และในอนาคตจะเรมใชเสนไหมในการจกผาตนจก

เพอเขาเปนสนคาทไดรบตรากรมหมอนไหมอนจะ

เปนการจะชวยยกระดบสนคา คณชวรตนได

พฒนาการประชาสมพนธผานเฟซบค(Facebook)

และงานแสดงสนคาตางๆ ทมโอกาสไดไป ทงน

นอกจากมผซอทงสองชองทาง จากเฟซบค และ

งานแสดงสนคายงมผซอมาเลอกชมและซอสนคา

ทกลมผาทอลายโบราณบานสระบวกำาคณชวรตน

ยงใชกลมทอผาทนเปนศนยการเรยนร และการ

เยยมชมการรวมกลมทอผาตนจกลายโบราณของ

ลาวครง

ภาพประกอบ 7คณชวรตนเชาวรตนทายาท

รนท3กบลายผาทออกแบบ

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

การพฒนารปแบบของผาทอกเปนหนงใน

วธการเพอการดำารงอยของทอตนจกของลาวครง

โดยการขยายลายและทบลายจกเพอใหลายตนจก

มาขนาดใหญขน บางผนทำาการจกเปนซนทงผน

เปนงานละเอยดและใชเวลาทอมากกวา 7 เดอน

ตามภาพท8ทจะเหนความสวยสดงดงามของลาย

ซนจก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 57 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ภาพประกอบ 8ผาทอซนจกทงผน

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

นอกจากนทางกลมยงมการพฒนาบรรจ

ภณฑเพอสรางคณคาของงานผาทอตนจกอกทง

ยงชวยสงเสรมการทอผาขาวมาซงเปนอกหนงใน

ผาทอของกลมผาทอลายโบราณ บานสระบวกำา

โดยจะทำาเปนซองถงซบสามารถเกบรกษาผาทอ

ไดเปนอยางดอกดวย

ภาพประกอบ 9บรรจภณฑผาทอของกลม

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

ดวยลวดลายผาททอและจกมความงดงาม

และปราณตมความสดใสของสทใชในการจกผนวก

กบจนตนาการขอผทอ ทำาใหสวมใสไดทกโอกาส

(ณฏฐาณชา เจรญสข, สมภาษณ. 2559) ซง

นอกจากใสสวมใสแลว ยงเปนของทสะสมเพราะ

ผาทอตกจกมคณคาดวยตวของผนผาเอง

ทางวดบานพนำารอน หนองมะคาโมง โดย

พระครวสฐสวรรณคณ(พระอาจารยเสนห)รวมกบ

ชาวบานเชอสายลาวครง ไดมการเปดศนยการ

สาธตการทอผา โดยใหนกเรยนวดหนองมะคาโมง

ทสนใจมาเรยนการทอผาดวยวธ“นำาลายเกามาทำา

ขนใหม) ซงในปจจบนกลมเดกและเยาวชนได

เรยนรและไดรบการถายทอดการทอผาตนจกทาง

ภมปญญาในลกษณะ“ยายสอนหลาน”นำาไปสการ

อนรกษวฒนธรรมการทอผา และการดำารงอยของ

การทอผาตนจกของชาวไทยเชอสายลาวครง

การเกบขอมลของลวดลายผาทอตนจก

ของชาวไทยเชอสายลาวครง บานสระบวก�า

การเกบขอมลของลวดลายผาทอตนจก

เรมจากวฒนธรรมการถายทอดในครวเรอนจากยา

หรอยายสแม และถายทอดสลกหลานตามลำาดบ

เปนการเรยนรแบบตวตอตวใหดตวอยางทำาใหด

และใหลองทำา(ณฐกฤตยดฐวรฬ,2558)เปนการ

เกบลายละเอยดของงานศลปะผาทอจากรนสร น

การดำารงอยจงอยทตวบคคล หากขาดผรบการ

ถายทอดลวดลายผาทอตนจกมโอกาสทจะสญหาย

ผาตนจกลายโบราณ เปนรปแบบของการ

เกบขอมลของลวดลวยซงในปจจบนหาไดยากและ

มเพยงผสงอายในกลมเกบรกษาไว ถอไดวาเปน

มรดกทางวฒนธรรมทมคายงตามภาพท2จะเหน

ลวดลายผาทอโบราณทแสดงใหเหนถงดานหนา

และดานหลงของการจก ซงคงความละเอยดและ

ปราณต

58 โกศล นวมบาง, พทกษ ศรวงศ การด�ารงอยของการทอผาตนจก ของชาวไทยเชอสายลาวครง...

ภาพประกอบ 10 การเกบลายแลวใชไมเสนขด

ทมา:โกศลนวมบางบนทกภาพ

รปแบบของการเกบลวดลาย เปนการเกบ

ลายแลวใชไมเสนขดไวและเกบรกษาไวทงเสนดาย

ขนรป และไมเสนขดไว การเกบรปแบบนจำาเปน

ตองมการรกษาอยางด ตองระวงไมใหเสนดายพน

กน และไมใหสตวหรอตวแมลงมาทำาลายเสนดาย

อกทงยงตองคอยบำารงรกษา และเปลยนเสนดาย

หากมการชำารด (สายชล เชาวรตน, สมภาษณ.

2559) โดยทางกลมไดมการเกบแบบรกษาไมขด

เส นไว และนำามาขนกทอผาเพอใหผ รบการ

ถายทอดไดมาฝกฝนการจกผา

รปแบบของการเกบแบบทสาม เปนการลง

ลวดลายบนแผนกราฟ ตามภาพประกอบ 4 เปน

รปแบบการเกบลายทสามารถอนลกษณไวไดอยาง

ยงยน อกทงผทมความสนใจในการทำาผาตนจก

กไดเรมการเรยนรจากลายในเสนกราฟนอกทงยง

สามารถสรางลวดลายใหมๆ ทออกแบบดวยผทอ

เองอยางไรกตามการเกบขอมลของลวดลายผาทอ

ตนจกเปนเพยงสวนหนงของการอนรกษความเปน

ผาทอตนจกลายโบราณ สวนทสำาคญคอการ

ถายทอดจากรนสรน ทจะตองอาศยลกหลานทม

ความสนใจในหารทอผาตนจกของกลมทผาลาย

โบราณบานสระบวกำา

สรปผลการวจย

การดำารงอยของการทอผาตนจกของชาวไทย

เชอสายลาวครงบานสระบวกำาพบวามความสามารถ

ในการจำาหนายผลตภณฑ เปนผลตภณฑ โอทอป

ระดบสดาวจงหวดสพรรณบรและในอนาคตจะเขา

เปนสนคาทไดรบตรากรมหมอนไหม แตมปญหา

ขาดคนทมความรและฝมอในการทอผาตนจกลาย

โบราณผทอสวนใหญเปนผสงอายการสบทอดจาก

แมสลกกำาลงขาดหายไปสวนใหญออกไปทำางานท

มรายไดแนนอนตามโรงงานอตสาหกรรมตางๆแต

อยางไรกตามทางวดบานพนำารอนหนองมะคาโมง

ไดมการเปดโรงเรยนการทอผา โดยใหนกเรยนวด

หนองมะคาโมงทสนใจมาเรยนการทอผา และ

สามารถมาบรณาการ การเรยนร การทำาทอผา

ตนจกเพมเตม

การเกบขอมลของลวดลายทอผาตนจกของ

ชาวไทยเชอสายลาวครง บานสระบวกำา พบวาม

การรกษาลวดลายผาทอลายโบราณม3รปแบบใน

การเกบรกษา รปแบบแรกเปนการเกบลายผาเกา

ไวเปนตนแบบ และอนรกษไว ซงแตเดมชาวบาน

ขายผาทอโบราณเกอบทงหมดโดยไมรคณคาของ

ลวดลายรปแบบทสองโดยการขนกทอผาและใช

ไมขดลายเกบไว ทำาใหสามารถนำามาจกไดงายขน

รปแบบสดทายเปนการบนทกลงในกระดาษลาย

เสนกราฟสามารถบนทกไดมากและทำาสำาเนาได

เปนจำานวนมากเปนการเกบขอมลของลวดลายทอ

ผาตนจกไดอยางดกระบวนการการรกษาลวดลาย

ผาทอลายโบราณทง3รปแบบเปนประโยชนอยางยง

ในการอนรกษลวดลายทอผาตนจกของชาวไทยเชอ

สายลาวครงบานสระบวกาอำาเภอดานชางจงหวด

สพรรณบร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 59 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ขอเสนอแนะในการวจย

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. กลมผาทอลายโบราณ บานสระบวกำา

ควรนำานกเรยนวดหนองมะคาโมงทมาเรยนการ

ทอผา มาบรณาการการเรยนรการทำาทอผาตนจก

และสงเสรมใหเกดรายได เพอเพมคนทอผาตนจก

ใหมากขน

2. หนวยงานราชการในทองถนควรสงเสรม

และผลกดนใหออกงานแสดงสนคาใหมากขน

เพราะในปจจบนเปนการทำางานของกลมเปน

สวนใหญ

3. ทำาการรวมกลมชาวบานอนๆสรางบาน

สระบวกำา เปนแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรมอยาง

จรงจงและตอเนองเพราะมกลมชาวบานในทองถน

หลายกลม เชนกลมทอผาขาวมารานกาแฟบาน

สระบวกำาเปนตน

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

เนองจากการวจยครงนมงเนนศกษาเฉพาะ

ปรากฏการณการดำารงอยของการทอผาตนจกของ

ชาวไทยเชอสายลาวครงบานสระบวกำาควรมการ

ดำาเนนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอ

พฒนาภมปญญา และศกษาเกยวกบวฒนธรรม

ประเพณความเชอและพธกรรมตางๆ

เอกสารอางอง

คนงนชมยะบญ. (2537).การปรบตวตอสภาพเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงของลาวครงทบานโคก

จงหวดสพรรณบร.วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑตสาขาวชามานษยวทยาภาควชา

มานษยวทยาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร

ชนดาตงถาวรสรกล.(2541).สอสญลกษณผาลาวเวยงจนทน. กรงเทพฯ:สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ณฐกฤตย ดฐวรฬ. (2558). การสอสารเพอการเรยนรและถายทอดมรดกภมปญญา. : วารสารวชาการ

นวตกรรมสอสารสงคม ปท3ฉบบท2(6)ก.ค.-ธ.ค.58น.39-48

บษบา หนเธาว. (2557). การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมของชมชนเพอหาแนวทางอนรกษฟนฟ

ภมปญญาผาทอลาวครง.วารสารปารชาต มหาวทยาลยทกษณ ปท27ฉบบท3(ฉบบพเศษ)

2557.น.132-144

ปฐมนคมานนท. (2535).การคนหาความรและระบบการถายทอดความรในชมชนชนบทไทย (รายงาน

ผลการวจย).กรงเทพฯ:สานกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต.

ลดดาวลยตนาลมและปนวดศรสพรรณ.(2558).ยทธศาสตรการดำารงชพของผหญงไทดำากลมหตถกรรม

ตำาผาไหมเมองคำาแขวงเชยงขวางสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว.วารสารศลปศาสตร

มหาวทยาลยอบลราชธานปท11เลม2(2558)น.209-241

สยามภษา.(2555).“อตลกษณแหงผาไทย”สบคนวนจนทรท30มกราคมพ.ศ.2555จาก:http://siam-

poosa.blogspot.com/2012_01_01_archive.html

สญญาสญญาววฒน.(2550).ทฤษฎสงคมวทยา:เนอหาและแนวทางการใชประโยชนเบองตน. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.น.63

สวดธนประสทธพฒนา.(2542).การแตงกายสตรกบหตถกรรมทอผาในสงคมไทย สมยรตนโกสนทร. กรงเทพฯ

:เงนทนจฬาลงกรณมหาวทยาลยเฉลมฉลองสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร.

เสาวนยอารจงเจรญและมธรสเวยงสมา.(2556).การศกษาลวดลายผาทอโบราณของชนชาตลาวครง บานหมอ

จงหวดอทยธาน.คณะอตสาหกรรมสงทอและออกแบบแฟชนมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร.

การศกษาภมป ญญาทองถนในการท�าตะเกยงน�ามนพชแบบโบราณ

กรณศกษา ต�าบลปงยางคก อ�าเภอหางฉตร จงหวดล�าปาง

The Study of Local Wisdom in the Making of Traditional Vegetable-

Oil-Lantern, Pongyangkhok District, Hangchat, Lampang

ขตตยาขตยวรา1

KattiyaKattiyawara1

บทคดยอ

การศกษาภมปญญาทองถนในการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณของชมชนปงยางคก เปนการ

วจยเชงคณภาพทใหความสำาคญกบรปแบบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเพอรวบรวมและจดเกบ

องคความรภมปญญาอนทรงคณคาและสรางอาชพใหแกคนในชมชนตลอดจนการเผยแพรและถายทอด

ความรในการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ เพอเปนขอมลแกผสนใจใหสามารถเขาถงไดงายและเปน

ประโยชนแกคนในชมชนทจะอนรกษสบทอดตอไปในอนาคต

ผลการวจยสรปวาองคความรในการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณในดานวตถดบการเลอกใช

ไมสกเปนวตถดบหลกถอเปนเอกลกษณของชมชนทสรางความแตกตางจากชมชนอนในดานกระบวนการ

ผลตรปแบบของตะเกยงทถกนำามาปรบใชกบอปกรณในครวเรอนทสามารถหาไดงายไดแกนำามนพชนน

นอกจากสะทอนความเรยบงายในการดำารงชวตแลว ยงสะทอนใหเหนความหวงใยและตระหนกถงความ

รบผดชอบตอสภาพแวดลอมของชมชนดวยในดานการตลาดการจำาหนายสนคาในพนทชมชนชวยสราง

งานสรางรายไดและชาวบานยงคงใชชวตอยในชมชนตามปกตสอดรบกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใน

ดานการรวมกลม กลมตะเกยงนำามนพชแบบโบราณไมไดรอคอยรบการชวยเหลอจากหนวยงานของรฐ

เพยงฝายเดยวแตพงตนเองดวยการรวมกลมสรางเครอขายอาชพและในดานการสบทอด เผยแพรนน

ขอมลจากการจดเกบองคความรอยางจรงจงและเปนรปธรรมไดถกขยายผลตอดวยการเผยแพรความรผาน

สอออนไลนอนเปนการเปดโอกาสใหคนภายนอกชมชนไดเรยนรแบงปนกนในวงกวาง

ค�าส�าคญ: ภมปญญาทองถน,ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ,ปงยางคก

1 อาจารยประจำา,คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรสาขาวชาการพฒนาชมชนมหาวทยาลยราชภฏลำาปาง1 Lecturer,FacultyofHumanitesandSocialScience,MajorofCommunityDevelopment,LampangRajabhat

University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 61 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

Abstract

TheStudyontheApplicationofLocalWisdomintheMakingofTraditionalVegetable-oil

Lantern of Pongyangkhok Community is a qualitative research project using mainly the

participatoryactionresearchapproach.Theaim is togatherandcapturevaluableknowledge,

wisdomandjobcreationfor thepeople inthe localcommunityandtodisseminateknowledge

relatedthemakingsoftraditionalvegetable-oillanterntothepublicandthelocalcommunityso

astokeeptheknowledgewiththemforthefuture.

Thefindingsrevealedthattheknowledgeofthemakingofvegetable-oillanternsfromteak

wood is unique to the community. This makes the product different from those of other

communities.Intheaspectofthemanufacturingprocess,thelanternsaremadefromindigenous

rawmaterialseasily found in thecommunity suchas vegetableoil.This reflectsnotonly the

simple lifestyle in the community but also their concern for the environment. In terms of the

marketingoftheproduct,whilesellingtheproductshelpcreatejobsandincome,thepeoplecan

stillmaintaintheirnormalcommunitylifeinaccordancewiththeSufficientEconomyphilosophy.

Intheaspectofcommunityorganization,thegroupdidnotjustsimplywaitforassistancesfrom

thegovernment; they indigenously initiated theiroccupationalnetworkorganization.Theyalso

vigorouslydisseminateandensurethecontinuationoftheirknowledgethroughvariouschannels,

includingonlinemediatosharetheirknowledgetobroadertargetgroups.

Keywords: localwisdom,traditionalvegetable-oil-lantern,Pongyangkhok

บทน�า

ชมชนปงยางคกจงหวดลำาปางเปนชมชน

ทมวถชวตความเปนอยและมภมปญญาทองถนท

มคณคาของตนเองอยหลายอยางโดยเฉพาะอยางยง

ภมปญญาในสาขาศลปหตถกรรมซงเปนสวนหนง

ของการสรางอาชพสรางงานใหแกคนในชมชน

การทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณเปน

องคความรทมเอกลกษณและมชอเสยงมานานถอ

เปนสนคาทางวฒนธรรมของชมชนอยางหนงท

สรางรายไดและชอเสยงใหกบกลมผ ผลต แต

ปจจบนจำานวนผผลตตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ

ลดลงเพราะมอายอยระหวาง50-60ปและเรมแก

ชรามากขน ประกอบกบคนรนหลงขาดความร

ความเขาใจทจะสบทอดภมปญญาดงกลาว ดวย

เหตน หากคาดการณในอนาคตภมปญญานอาจ

สญหายไดซงจะเปนสงทนาเสยดายยง

ดงนน ผ วจยจงมความเหนวา ประเดน

ปญหานควรไดรบการศกษาในฐานะงานวจยเพอ

การพฒนาเชงพนทและหวงวา ภายหลงจากการ

วจยแลว คนในชมชนจะมองคความรเกยวกบการ

ทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณทถกรวบรวม

จดเกบอยางเปนระบบและมการบนทกเปนลาย

ลกษณอกษรเปนขอมลของชมชนแลวสามารถนำา

ความร เหลานนมาใชประโยชนในการปรบปรง

กระบวนการพฒนายกระดบผลตภณฑ อกทงยง

สามารถรกษาภมปญญาอนมคานไวไดซงจะสงผล

ตอการพฒนาคณภาพชวตของคนในชมชนใหม

ความเปนอยทดขน พงตนเองได เกดความภาค

ภมใจและทำาใหชมชนมความเขมแขงตอไปมปญญา

ดงกลาว ดวยเหตน หากคาดการณในอนาคต

62 ขตตยา ขตยวราการศกษาภมปญญาทองถนในการท�าตะเกยงน�ามนพชแบบโบราณ...

ภมปญญานอาจสญหายไดซงจะเปนสคนรนหลง

ขาดความรความสามารถ

วตถประสงคการวจย

เพอรวบรวมและจดเกบองคความรเกยวกบ

การทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ ตลอดจน

ถายทอดและเผยแพรความร ในการทำาตะเกยง

นำามนพชแบบโบราณ

วธการศกษา

1. การก�าหนดกลมตวอยางในการวจย

กลมวสาหกจชมชนตำาบลปงยางคกอำาเภอ

หางฉตร จงหวดลำาปาง โดยพจารณาจากความ

สนใจและความพรอมทจะเขารวมเปนสวนหนงของ

กระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(ParticipatoryActionResearch:PAR)ในทนคอ

กลมตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ

พนทในการศกษาวจย ไดแก หม 5 บาน

ตนคามวงชม ตำาบลปงยางคก อำาเภอ หางฉตร

จงหวดลำาปาง

2. เครองมอทใชในการวจย

1. การสมภาษณเชงลก (Indepth

interview) เปนการสมภาษณทผ วจยไดเตรยม

คำาถามไวลวงหนา มแนวหวขอการสมภาษณ ซง

ประกอบดวยคำาถามปลายเปด ผวจย จะปรบและ

ดดแปลงคำาถามใหมความสอดคลองกบสถานการณ

ไดการสมภาษณประเภทนมรายละเอยดทลกซง

มาก จงใชเวลาสมภาษณมาก ซงทำาใหตองมการ

นดสมภาษณหลายครง

2. การสนทนากลม (Focus group

discussion) ผวจยเกบรวบรวมขอมลจาก การ

สนทนากบกลมผ ใหขอมลในประเดนปญหาท

เฉพาะจำานวน5-7คนโดยเฉพาะกลมตวอยางคอ

สมาชกกลมตะเกยงนำามนพชแบบโบราณและกลม

เยาวชนในชมชน

3. การว จ ย เช งปฏบตการแบบม

สวนรวมเปนเครองมอในการรวบรวมและประมวล

ขอมลภาคสนามผานการจดเวทแลกเปลยนเรยนร

ภมปญญาทองถน

4. บนทกภาคสนาม ผ วจยได ใช

เครองมอและอปกรณเชนกลองถายรปเทปบนทก

เสยง เพอบนทกภาพและเสยง ในการทำาความ

เขาใจและวเคราะหขอมล

3. การเกบรวบรวมขอมล

1.ขอมลปฐมภมคอกลมขอมลทผวจย

เปนผเกบรวบรวมโดยตรงจากสงเกตการณ การ

สมภาษณ เชน ขอมล การสมภาษณเชงลกจาก

ประธานกลมตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ ขอมล

ทไดจากการสนทนากลมเกยวกบความเปนมาของ

ภมปญญาทองถน ขอมลจากการสงเกตแบบ

มสวนรวมเกยวกบขนตอนการผลตเปนตน

2.ขอมลทตยภมคอกลมขอมลทไดจาก

เอกสารทางวชาการ ตำารา หนงสอทม ผ เกบ

รวบรวมไวแลว เปนขอมลในอดต เชน แนวคด

ทฤษฎภมปญญาทองถน แนวคดกลมวสาหกจ

ชมชน แนวคดการวจยเชงปฏบตการเอกสารการ

กอตงกลมวสาหกจชมชน เวบไซตขององคการ

บรหารสวนตำาบลปงยางคก เปนตน เพอใชเปน

ขอมลประกอบการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล นอกจาก

การสงเกตแลวจะใชการสมภาษณเชงลกเปนหลก

โดยเตรยมประเดนตางๆ ในเรองทจะศกษา การ

สมภาษณแตละรายจะใชคำาถามทแตกตางกนใน

บางเรองเพอเปรยบเทยบขอมลใหไดความชดเจน

และสมบรณยงขน

4. การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลโดยการนำาขอมล ทได

ของกลมตวอยางมาวเคราะหตความหมายอธบาย

ตามลกษณะความสมพนธทเชอมโยงในประเดน

ตางๆและหาขอสรปของภาพรวมและขอแตกตาง

โดยการบรรยายเชงพรรณนาวเคราะห

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 63 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ผลการศกษา

การศกษาภมป ญญาทองถนในการทำา

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณของชมชนปงยางคก

เปนการวจยเชงคณภาพทใหความสำาคญรปแบบ

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเปนเครองมอ

ในการรวบรวมขอมลผานการดำาเนนกจกรรมดงน

กจกรรมท 1 เวทการแลกเปลยนเรยนร

ภมปญญาทองถน

การแลกเปลยนเรยนรภมปญญา การทำา

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณเรมตนจากการศกษา

เอกสารเบองตนเกยวกบการทำาตะเกยงนำามนพช

แบบโบราณ สำารวจสถานทผลตตะเกยงในชมชน

เพอศกษากระบวนการและขนตอนการผลตตะเกยง

ตงแตอดตจนถงปจจบน และจดเวทชมชนโดย

หวหนากลมตะเกยงและสมาชกกลมตะเกยงนำามนพช

แบบโบราณในชมชนซงถอเปนปราชญชาวบานทม

ความร ประสบการณของภมปญญาทองถนสาขา

หตถกรรม มารวมถายทอดพดคย แลกเปลยน

เลาประวตความเปนมาขนตอนการผลตตลอดจน

เอกลกษณของตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ โดย

สมาชกกลมผลตตะเกยงนำามนพชแบบโบราณเปน

ผสาธตและถายทอดวธการผลตใหแกกลมเยาวชน

ในชมชนไดลงมอทดลองทำา กระบวนการดงกลาว

เปนการรวบรวมและวเคราะหความรเดมรวมกบ

การถายทอดความรใหม ทงในดานกระบวนการ

ผลตและดานการแปรรปผลตภณฑ

ผวจยไดวเคราะหองคความรจากการจดเวท

ชมชน มการบนทกขอมล การสนทนากลม การ

สมภาษณเชงลกจนไดผลสรปองคความรในการทำา

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ

ภาพประกอบ 1 แสดงเวทการแลกเปลยนเรยนร

ภมปญญาการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณของ

เยาวชนและปราชญชาวบานกลมตะเกยงฯ

กจกรรมท 2 การรวบรวมและจดเกบ

ภมปญญา

ผวจยรวบรวมและจดเกบองคความรในการ

ทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณโดยไดจดทำา

เอกสารเกยวกบภมปญญาการทำาตะเกยง ซงม

เนอหาตงแตประวตความเปนมา โครงสรางกลม

กระบวนการผลตรปแบบขนาดราคาสถานทผลต

และจดจำาหนาย รวมถงชองทางการตดตอมอบให

แกกลมผลตตะเกยงนำามนพชแบบโบราณและเผย

แพรผานสอออนไลนเพอใหบคคลทวไปสามารถเขา

ถงได

องคความรของกลมตะเกยงนำามนพชแบบ

โบราณมดงตอไปน

ดานวตถดบเศษไมสกถอเปนวตถดบหลก

ในการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณการคดเลอก

ไมสกมาทำาโครงของตวตะเกยงผทำาจะตองอาศย

ความละเอยดออน ประณต ในการเลอกลวดลาย

64 ขตตยา ขตยวราการศกษาภมปญญาทองถนในการท�าตะเกยงน�ามนพชแบบโบราณ...

ของเนอไมสก เนนการโชวลายเสนตามธรรมชาต

ของไม ความตอเนองของลายไมจะยงเพมความ

สวยงามใหแกตะเกยง สของไมสก ถอเปนองค

ประกอบทสำาคญถดมาททำาใหตะเกยงมความโดด

เดนโดยเฉพาะในยามทตะเกยงถกจดไฟ

ไมสก เปนไมทนอกจากจะมคณคาทาง

เศรษฐกจแลวยงมคณคาทางจตวญญาณทแฝงถง

คณคาของความมศกดศร เปนไมมงคล ผ ทำา

ตะเกยงจงเปรยบไดกบคนทคอยสองทางสองแสง

สวางใหกบผอนดวย

นำามนพช เปนวตถดบทหาไดงายจากทก

ครวเรอนและถอเปนจดเดนอกประการหนงของ

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณเพราะไมกอใหเกด

ควนไมมกลนเหมนและราคาประหยด

ดานกระบวนการผลต การทำาตะเกยง

นำามนพชแบบโบราณตองอาศยความละเอยด

อดทน และสมาธเปนพเศษ ดงภาพประกอบ 2

เนองจากไมสกทตดมาทำาเปนโครงของตวตะเกยง

นนหากตอกตะปหรอเจาะรเพอใสกระจกดานขาง

แรงเกนไป จะทำาใหเนอไมแตกได ซงจะตองนำา

ไมสกอนใหมมาเปลยนแทนทนท

ภาพประกอบ 2 แสดงขนตอนหนงของกระบวน

การผลตตะเกยงนำามนพชแบบโบราณ

ดานการตลาด ตะเกยงนำามนพชแบบ

โบราณจะถกผลตและจำาหนายทบานของหวหนา

กลมเปนหลกดงรปท3ผลตภณฑบางสวนจะถก

นำาสงตามรานคาบางสวนผลตแลวนำาออกจำาหนาย

ตามงานOTOPหรอออกรานตามตางจงหวดแต

ยอดสนคาจะลดลงเมอไดรบผลกระทบจากภาวะ

เศรษฐกจตกตำาทไมอาจควบคมได อยางไรกตาม

กลมตะเกยงไดใชกลยทธของการเปนฝายรกนำา

เสนอขายตามสถานททองเทยวตางๆ การไมตง

หนารอคอยรบการชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐ

เพยงฝายเดยวสะทอนใหเหนความพยายามในการ

พฒนาศกยภาพของกลมและการพงตนเอง

ภาพประกอบ 3แสดงผลตภณฑตะเกยงนำามนพช

แบบโบราณทพรอมออกจำาหนาย

ดานการรวมกลม กลมตะเกยงนำามนพช

แบบโบราณมสมาชกทสนใจเขารวมจำานวน10คน

ปจจบนเหลอ7คน(ตงแตปพ.ศ.2546-2552)โดย

ม นางพมพร เปงยางคำา เปนหวหนากลม การ

บรหารงานภายในกลมเปนการแบงปนความร

เกยวกบการทำาตะเกยงนำามนพชแบบโบราณทเนน

การถายทอดเปนรายบคคลหรอตวตอตว และ

เปนการสอนสาธตใหดเปนตวอยางพรอมๆกบการ

บอกเลาซกถามไดเมอไมเขาใจเนอหาความรเปน

ไปตามประสบการณของผทำา การขยายเครอขาย

ของกลมตะเกยงใหเกดการเผยแพรในวงกวางเปน

ไปคอนขางยาก เนองจากไมสามารถศกษาไดจาก

ทอน นอกจากในชมชนโดยผเชยวชาญการทำา

ตะเกยงเทานน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 65 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ดานการถายทอดและเผยแพร การ

ถายทอดและเผยแพรองคความรการทำาตะเกยง

นำามนพชแบบโบราณเปนการถายทอดความรระดบ

วงในคอสมาชกในครอบครวเปนอนดบแรกจากนน

จะขยายไปสเครอญาตและเพอนบานกนแตปญหา

ทพบคอ การสบทอดของเยาวชนปจจบนยงไมได

รบความสนใจมากนกเนองจากระบบการศกษาสมย

ใหมททำาใหตองแยกตวไปศกษาตอและหางานทำา

ภายนอกชมชน อยางไรกตาม เมอไดทำาการ

วเคราะหปญหาการถายทอดและเผยแพรรวมกน

แลวขอสรปทไดคอการเลอกใชสอออนไลนในรป

แบบเฟสบค(Facebook)มาใชใหเกดประโยชนใน

การถายทอดและเผยแพรภมปญญาอยางเปนรป

ธรรมซงกระทำาโดยเยาวชนทเปนทายาทนนเอง

ภาพประกอบ 4แสดงการเผยแพรภมปญญาผาน

สอออนไลนโดยเยาวชนทเปนทายาท

อภปรายผล

การวจยครงน พบวา วธการถายทอด

ความร การทำาตะเกยงของเจาของภมปญญารน

หนงถกถายทอดผานไปสเยาวชนซงเปนทายาท

ดวยวธการทสอดคลองกบแนวคดของ วรวทย

(2537) ทวา กระบวนการสบทอด การปกผาของ

ชาวเยา บานแมซาย จงหวดเชยงราย ทำาโดย

มารดาสอนใหแกบตรสาว โดยใชวธการสอนแบบ

ปากเปลาและการสาธตผเรยนใชวธการสงเกตและ

ฝกฝนดวยตนเองจนเกดความชำานาญการถายทอด

จงขนอยกบประสบการณของผสอนและผเรยนใน

การถายทอดความรและประสบการณจากคนรน

หนงสคนอกรนหนง

นอกจากน การเผยแพรภมปญญาตะเกยง

นำามนพชแบบโบราณผานสอออนไลนยงสนบสนน

งานของมงคล(2547)ทศกษากระบวนการถายทอด

ภมปญญาทองถนการปนหมอและเผยแพรภมปญญา

การปนหมอโดยผานอนเทอรเนตตำาบล พบวา

กระบวนการในการถายทอดคอจะถายทอดใหผท

มความสนใจซงสวนใหญเปนเพศหญงโดยใหเรยน

รจากการสงเกตการณทำางานในแตละขนตอนของ

การปนหมอแตละรปแบบวามหลกและวธการปน

อยางไรจากนนกใหปฏบตจากการปนระดบพนฐาน

ส การป นในรปแบบทยากขน โดยผ ถ ายทอด

ความรคอยใหคำาชแนะและแนะนำาถงสงตองคอย

ปรบปรงแกไขตามลำาดบของกระบวนการสวนการ

เผยแพรภมปญญาการปนหมอ ผลการประเมน

พบวาดานเนอหาสาระดานทกษะดานความรและ

ประโยชนทไดรบดานการถายทอดความรดานการ

ออกแบบเวบไซตและดานเจตคตในภาพรวมอยใน

ระดบมากสวนดานการใชงานเวบไซตในภาพรวม

อยในระดบมากทสด

งานศกษาของผวจยในครงนไมไดกำาหนด

ขอบเขตเพอประเมนผลดานการเผยแพรภมปญญา

เพราะตองการนำาเสนอสอออนไลนรปแบบอนนอก

เหนอไปจากอนเทอรเนตตำาบล แตสามารถนำาผล

66 ขตตยา ขตยวราการศกษาภมปญญาทองถนในการท�าตะเกยงน�ามนพชแบบโบราณ...

การศกษานไปเปนขอเสนอแนะงานวจยเพอตอยอด

ครงตอไปได

สรป

การศกษาภมป ญญาทองถนในการทำา

ตะเกยงนำามนพชแบบโบราณของชมชนปงยางคก

อำาเภอหางฉตรจงหวดลำาปางเปนการรวบรวมและ

จดเกบองคความรภมปญญาการทำาตะเกยงนำามนพช

แบบโบราณทมอยในตวบคคลผานกระบวนการวจย

แบบมส วนร วมททำาให คนในชมชนเกดการ

แลกเปลยนเรยนรมากขนนำาไปสการถายทอดและ

เผยแพรสเยาวชนสมยใหม

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาการคมครองภมปญญา

ทองถนเพอสงวนรกษาไวซงภมปญญาทองถนใน

ภาคเหนอ

2. ควรมการศกษาภมป ญญาท องถน

ประเภทตางๆ เพมเตมในอกหลายๆ พนทเพอ

รวบรวมเปนคลงภมปญญาของชาต

3. ควรมการศกษาเกยวกบบทบาทของ

หนวยงานราชการในการสงเสรมภมปญญาทองถน

และการสงเสรมการตลาดทเกยวของใหกบชมชน

กตตกรรมประกาศ

ผ วจยขอขอบคณโครงการวจยร วมมอ

ระหวางมหาวทยาลยราชภฎลำาปางและสำานกงาน

กองทนสนบสนนการวจยภายใตโครงการวจยรวม

กบการเรยนการสอนแบบบรณาการศาสตรเพอ

เรยนร การพฒนาพนท สำาหรบนกศกษาระดบ

ปรญญาตรและปรญญาโท (ABC-PUS/MAG) ท

ใหการสนบสนนทนการวจยในครงน งานวจยจง

สามารถดำาเนนการลลวงไปไดตามวตถประสงค

ทวางไว

เอกสารอางอง

มงคลลายคำา.(2547).การถายทอดภมปญญาทองถนการปนหมอผานอนเทอรเนตตำาบล ตำาบลหวยทราย

อำาเภอสนกำาแพง จงหวดเชยงใหม.วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาวชาอาชวศกษาบณฑต

วทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.

ยศสนตสมบต.(2544).ความหลากหลายทางชวภาพและภมปญญาทองถนเพอการพฒนาอยางยงยน.

เชยงใหม:นพบรการพมพ.

วรวทยองคครฑรกษา.(2537).กระบวนการถายทอดศลปะการปกผาของชาวเขาเผาเยา บานหวยแมซาย

จงหวดเชยงราย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาศลปศกษา บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อานนทกาญจนพนธ.(2542). การวจยในมตวฒนธรรม.เชยงใหม:โรงพมพมงเมอง.

เอกวทยณถลางนธเอยวศรวงศวจารณพานชรสนาโตสตระกลและม.ร.ว.นางคราญชมพนท.

(2546).ภมปญญาทองถนกบการจดการความร.กรงเทพฯ:อมรนทร.

การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง วงดนตรไทย ส�าหรบ

นกเรยน ชนประถมศกษาปท 6

The Development of Computer Multimedia Instructions on Thai Classical

Music Ensemble for Prathom Suksa 6 Students.

จรยาวดชองฉมพล1,ประยกตศรวไล2,พนดาเลาชาญวฒ3

JariyavadeeChongchimplee1,PrayookSriwilai2,PanidaLoutchanwoot3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบผลการเรยนรและความสามารถดานการคด

สรางสรรคของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยและการสอนปกต เรอง วงดนตรไทย

ชนประถมศกษาปท 6 กลมตวอยางทใชในการวจยไดมาจากชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนวชาดนตร-

นาฏศลป ในภาคเรยนท 2ปการศกษา 2557 โรงเรยนเจยรวนนทอทศ 2 และโรงเรยนบานคลองใบพด

รวมนกเรยน38คนโดยวธการสมแบบกลม(ClusterRandomSampling)แลวกำาหนดกลมตวอยางแยก

ออกเปน2กลมไดดงนกลมทดลองคอกลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง

วงดนตรไทยเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท6โรงเรยนเจยรวนนทอทศ2จำานวน19คนกลม

ควบคมคอกลมทไดรบการสอนแบบปกตเรองวงดนตรไทยเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท6

โรงเรยนบานคลองใบพดจำานวน19คนเครองมอทใชในการวจยครงนไดแก1)บทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดย2)แผนการจดการเรยนร3)แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบปรนยชนดเลอก

ตอบ4ตวเลอกจำานวน30ขอ4)แบบทดสอบวดความสามารถดานการคดสรางสรรคเปนแบบอตนย

จำานวน4ขอ5)แบบวดความพงพอใจตอการเรยนวชาดนตรเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณ

คา(RatingScale)แบงความพอใจเปน5ระดบจำานวน15ขอสถตทใชในการวเคราะหขอมลคอรอย

ละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและt–test(IndependentSamples)ผลการศกษาดงน

1) บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง ดนตร

ไทยสำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท6ทผวจยพฒนาขนมประสทธภาพเทากบ83.95/81.582)ดชน

ประสทธผลของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เทากบ 0.6500 แสดงวา ผเรยนมความกาวหนาในการ

เรยนคดเปนรอยละ653)นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมผลสมฤทธทางการเรยน

สงกวานกเรยนทเรยนแบบการสอนปกตอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.014)นกเรยนทเรยนดวยบท

1 นสตระดบปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษาคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม2 รองศาสตราจารย.,คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม3 ผชวยศาสตราจารย.,คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม1 M.Ed.CandidateinEducationalTechnologyandCommunications,FacultyofEducation,MahasarakhamUniversity2 AssociateProfessor.,FacultyofScience,MahasarakhamUniversity3 AssistantProfessor.,FacultyofScience,MahasarakhamUniversity

68 จรยาวด ชองฉมพล, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย...

เรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมความสามารถดานการคดสรางสรรคสงกวานกเรยนทเรยนแบบการสอนปกต

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 5) นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย มความ

พงพอใจตอการเรยนวชาดนตรไทยโดยรวมอยในระดบมาก

ค�าส�าคญ: บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย, การเรยนแบบการสอนปกต, ผลสมฤทธทางการเรยน,

ความสามารถในการคดสรางสรรค

Abstract

The purposes of this researchwere 1) to developmultimedia courseware for a Thai

ClassicalMusic Ensemble forPrathomSuksa 6 studentswitha requiredefficiencyof80/80,

2)todetermineaneffectivenessindexofthedevelopedcourseware,3)tocompareachievement

on Thai ClassicalEnsemblebetweenthestudentswhousedthecomputermultimediaandthose

wholearnedwiththeteacher4)tocomparecreativethinkingbetweenthestudentswhousedthe

computermultimediaandthoselearningwiththeteacher,and5)tostudytheattitudestowards

Thai ClassicalMusicEnsemblelearningbetweenthestudentsusingthecomputermultimediaand

thoselearningfromtheteacher.Theexperimentalgroupconsistedof19studentsfromPrathom

Suksa6atChearavanontuthit2School,TambonWangMi,AmphoeWangNamKhieo,Nakhon

Ratchasima.Theywereobtainedbyusingtheclusterrandomsamplingtechnique.Acontrolgroup

of19studentsfromPrathomSuksa6atBanKhlongBaiPhatSchool,WangMi,AmphoeWang

NamKhieo,NakhonRatchasimalearnedwiththeteacher.Theinstrumentsusedinthisstudywere

1) thecomputermultimedia instructiononThai ClassicalMusicEnsemble forPrathomSuksa

6Studentswhichconsistedof5 learningunits for18hours,2)5 lessonplan for learning in

ThaiClassicalMusicEnsemble of Prathom Suksa 6 students for 18 hours, 3) 30-item

multiple-choice achievement test on Thai Classical MusicEnsemble for Prathom Suksa 6

Students,4)4-itemcreativethinkingtest,and5)15-itemratingscalequestionnaireofattitudes

towards learning Thai Classical MusicEnsemble. The statistics used in the study included

percentage,mean,standarddeviation,andt-test(independentsamples).

Theresearchresultsrevealedthatthedevelopmentofcomputermultimediainstructionfor

Thai ClassicalMusicEnsemblehadanefficiencyof83.95/81.58.Aneffectivenessindexof0.6500

showedthatthestudents’learningprogressed65%andshowedahigherlearningachievement

meanscore,thanthosewholearnedwiththeteacher,ata.01levelofsignificance.Theresults

alsoshowedthattheexperimentalgrouphadahighercreativethinkingmeanscoreafterlearning

thanthecontrolgroupata.01levelofsignificance.Thestudentsintheexperimentalgroupshowed

theirsatisfactiontowardslearningwiththecomputermultimediaatahighlevel.

Keywords:computermultimedia,learningTeacher,createthinking

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 69 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

บทน�า

ดนตรไทย เปนหนงในศาสตรแหงสนทรยะ

ทอย ค กบประเทศไทย มาตงแตสมยบรรพกาล

ดนตรไทยเปนวฒนธรรมทมความแนบแนนและ

ผกพนกบคนไทยมาทกยคทกสมยดวยเอกลกษณ

อนโดดเดนบงบอกถงความเปนไทยควรคาแกการ

อนรกษและถายทอดสเยาวชนไทยใหเกดความรก

และความภาคภมใจในมรดกของชาต

ปจจบนวชาดนตรไทยเปนหนงในเนอหา

วชาของกลมสาระการเรยนรศลปะสาระท2เรอง

ดนตร นกเรยนจงไดรบการศกษาและปลกฝงวชา

ดนตรไทย ตงแตระดบชนประถมศกษา สำาหรบ

หลกสตรการจดการศกษาขนพนฐานตามมาตรฐาน

การศกษา ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตร

อยางสรางสรรค วเคราะหวพากษ วจารณคณคา

ดนตรถายทอดความรสกความคดตอดนตรอยาง

อสระชนชมและประยกตใชในชวตประจำาวน(กรม

วชาการกระทรวงศกษาธการ.2551:17)ฉะนน

เรอง วงดนตรไทย จงเปนความรพนฐานสำาคญ

สำาหรบนกเรยนประถมศกษาชนปท6ทตองเรยน

รทกษะในการบรรเลงดนตรดวยตนเองรจกการนำา

เครองดนตรไทยมาประสมเปนวงดนตรไทย และ

โอกาสทใชในการแสดงวงดนตรไทยแตละประเภท

การเรยนเรองวงดนตรไทย จะสามารถชวยให

นกเรยนไดฝกทกษะการพฒนาทางดานความคด

(IQ) และการพฒนาทางดานความฉลาดทาง

อารมณ(EQ)ควบคกนไป

จากสภาพการจดการเรยนการสอนเรองวง

ดนตรไทยทผานมายงไมบรรลตามวตถประสงค

ตามเปาหมายผเรยนไมสามารถเขาใจเรองบทบาท

หนาทในการบรรเลงดนตรไทย และลกษณะเสยง

ของวงดนตรไทยแตละประเภท ไดอยางชดเจน

หากมเพยงการสอนแบบบรรยายตามหนงสอเพยง

อยางเดยวกจะสงผลใหนกเรยนเกดความเบอหนาย

ไมอยากเรยน สงผลใหนกเรยนมเจตคตทไมดตอ

การเรยนวชาดนตรไทยดวยเหตผลดงกลาวจงถอ

เปนอปสรรคทสำาคญตอการเรยนการสอนอยางมาก

ปจจบนจะเหนไดว ามการนำาเอาคอมพวเตอร

มลตมเดยมาใชผลตบทเรยนกนมากขน เพราะ

คอมพวเตอรมลตมเดยสามารถเลยนแบบการสอน

ของครไดเปนอยางด คอมพวเตอรมลตมเดยเปน

สอทสมพนธกบประสาทสมผสไดมากทสดซงใน

การเรยนรใดๆ หากใชประสาทหลายสวนในการ

เรยนรไปพรอมๆ กน จะชวยใหผเรยนเรยนได

รวดเรวผ เรยนเกดความกระตอรอร นมากขน

(ปตมนสบนลอ.2544 :3)ซง เผชญกจระการ

(2551:36)ไดกลาวไววามลตมเดยจะกลายมาเปน

เครองมอทสำาคญทางการศกษาในอนาคตทงน

เพราะวามลตมเดยสามารถทจะนำาเสนอไดทงเสยง

ขอความภาพเคลอนไหวดนตรกราฟกภาพถาย

วสดตพมพภาพยนตรและวดทศนประกอบกบ

สามารถทจะจำาลองภาพของการเรยนการสอนท

ผเรยนสามารถเรยนร ไดดวยตนเองแบบเชงรก

(ActiveLearning)

จากงานวจยเกยวกบการพฒนาบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยในสาขาวชาตางๆแสดงให

เหนวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเปนสอทใช

สำาหรบการเ รยนการสอนทมคณภาพและม

ประสทธภาพ ชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรไดใน

เนอหาวชาทเปนหลกการทฤษฎและการฝกทกษะ

ดงนนผวจยจงสนใจศกษาวจยเกยวกบการพฒนา

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทย

สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท6เพอเปนการ

นำาบทเรยนคอมพวเตอรไปใชจดการเรยนการสอน

รายวชาดนตรไทย เปนแหลงความรทนกเรยน

สามารถใชเพอศกษาหรอทบทวนไดดวยตนเอง

โดยทครผ สอนไมตองผลตสอซำาซอน และยง

เปนการนำาเทคโนโลยมาใช เพอเผยแพรและ

ถายทอดความรทางดานศลปวฒนธรรมไทย โดย

ใหผเรยนสามารถศกษาไดตามศกยภาพและความ

สามารถของตนเองเพอใหเกดประโยชนตอการ

เรยนรของผเรยนใหมประสทธภาพมากขน

70 จรยาวด ชองฉมพล, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย...

ความมงหมายของงานวจย

1. เพอศกษาประสทธภาพการพฒนา

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทย

ใหมประสทธภาพตามเกณฑ80/80

2. เพอศกษาประสทธผลของการพฒนา

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทย

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

รเรองวงดนตรไทยระหวางการเรยนดวยบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยกบการสอนแบบปกต

4. เพอเปรยบเทยบความสามารถดานการ

คดสรางสรรคเรองวงดนตรไทยระหวางการเรยน

ดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกบการสอน

แบบปกต

5. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจตอการ

เรยนเรอง วงดนตรไทย ทเรยนดวยบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท6

สมมตฐานของการวจย

1. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยเรองวงดนตรไทยมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงกวานกเรยนทเรยนแบบการสอนปกต

2. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยเรองวงดนตรไทยมความสามารถดาน

การคดสรางสรรคสงกวานกเรยนทเรยนแบบการ

สอนปกต

วธด�าเนนการวจยครงน

ประชากรทใชในการวจย ไดแก นกเรยน

ชนประถมศกษาปท6จำานวน6โรงเรยนในตำาบล

วงหม อำาเภอวงนำาเขยว จงหวดนครราชสมา ท

เรยนวชาดนตร-นาฏศลป ภาคเรยนท 2 ปการ

ศกษา2557จำานวน182คน

กลมตวอยางทใชในการวจย ไดมาจากชน

ประถมศกษาปท6ทเรยนวชาดนตร-นาฏศลปใน

ภาคเรยนท2ปการศกษา2557โรงเรยนเจยรวนนท

อทศ2จำานวน19คนและโรงเรยนบานคลองใบพด

จำานวน19ไดมาโดยวธการสมแบบกลม(Cluster

Random Sampling) แลวกำาหนดกลมตวอยาง

แยกออกเปน2กลมไดดงนกลมทดลองคอกลม

ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

กลมควบคมคอกลมทไดรบการสอนแบบปกต

เครองมอทใชในการวจย

1. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง

วงดนตรไทยนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท6

จำานวน5หนวยการเรยน

2. แผนการจดการเรยนรเรองวงดนตรไทย

ชนประถมศกษาปท6จำานวน5แผน

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

เรองวงดนตรไทยเปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ

4ตวเลอกจำานวน30ขอ

4. แบบทดสอบวดความสามารถดานการ

คดสรางสรรคเปนแบบทดสอบแบบอตนยจำานวน

4ขอ

5. แบบวดความพงพอใจทมตอการเรยน

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทย

ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท6มลกษณะ

เปนมาตราสวนประมาณคา (RatingScale) แบง

ความพอใจเปน5ระดบจำานวน15ขอ

การเกบรวบรวมขอมล

1. ทดสอบกอนเรยน (pre-test) เรอง

วงดนตรไทยนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท6

ทงกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถใน

การคดสรางสรรค

2. จดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และจด

กจกรรมการเรยนรแบบการสอนปกตใชเวลา 18

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 71 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ชวโมงดำาเนนการทดสอบยอยระหวางเรยนเมอจบ

กจกรรมการเรยนรทง2กลม

3. ทดสอบหลงเรยน (post-test) ใชแบบ

ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และความ

สามารถดานการคดสรางสรรค ฉบบเดยวกบทใช

ทดสอบกอนเรยน

4. วดความพงพอใจต อการเรยนด วย

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

5. วเคราะหความแตกตางของขอมลทาง

สถตเพอสรปผลการทดลอง

การจดกระท�าและการวเคราะหขอมล

ผวจยวเคราะหขอมลตามขนตอนดงตอไป

นคอ

1. วเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยตามเกณฑมาตรฐาน80/80

โดยหาคาจากสตรE1/E

2

2. วเคราะหหาประสทธผลของบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดย(EffectivenessIndex:E.I.)

3. วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนร ระหว างนกเรยนท เรยนด วยบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดย กบการสอนปกตโดยใช

t–test(IndependentSamples)

4. วเคราะหเปรยบเทยบความสามารถดาน

การคดสรางสรรคระหวางนกเรยนทเรยนดวยบท

เรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกบการสอนปกตโดย

ใชt–test(IndependentSamples)

5. วเคราะหหาความพงพอใจตอการเรยนโดย

ใชคาเฉลย( )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.)

ผลการวจย

1. บทเรยนคอมพวเตอร มล ต ม เ ดยม

ประสทธภาพ (E1/E

2) เทากบ 83.95/81.58

ดงตารางท1

ตารางท 1ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทย

จำานวนนกเรยน ระหวางเรยน(E1) หลงเรยน(E2)

E1/E2คะแนนเตม คะแนนทได คะแนนเตม คะแนนทได

19 100 1595 20 465 83.95/81.58

2. ผลการวเคราะหดชนประสทธผลของบท

เรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง วงดนตรไทย

มคาเทากบ0.6500ดงตารางท2

ตารางท 2คาดชนประสทธผล(E.I)ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

จำานวนนกเรยน

(N)คะแนนเตม

คะแนนรวม คาดชนประสทธผล

(E.I.)กอนเรยน หลงเรยน

19 30 270 465 0.6500

3. น ก เ ร ย น ท เ ร ย น ด ว ย บ ท เ ร ย น

คอมพวเตอรมลตมเดยมผลสมฤทธทางการเรยน

สงกวานกเรยนทเรยนแบบปกตอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ.01ดงตารางท3

72 จรยาวด ชองฉมพล, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย...

4. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยมความสามารถในการคดสรางสรรค

สงกวานกเรยนทเรยนแบบปกตอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ.01ดงตารางท4

ตารางท 3เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางนกเรยนทเรยนดวยบทเรยน คอมพวเตอร

มลตมเดยกบการสอนปกต

กลม Nผลสมฤทธทางการเรยน

df t pS.D.

ทดลอง

ควบคม

19

19

24.47

19.84

2.20

3.3536 5.04** 0.00

**มนยสำาคญทางสถตทระดบ.01

ตารางท 4เปรยบเทยบความสามารถในการคดสรางสรรคระหวางนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยกบการสอนปกต

กลม Nความสามารถในการคดสรางสรรค

df t pS.D.

ทดลอง

ควบคม

19

19

16.05

13.89

1.47

1.7936 4.06** 0.00

**มนยสำาคญทางสถตทระดบ.01

5. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพว

เตอรมลตมเดยมความพงพอใจตอการเรยนวชา

ดนตรไทยโดยรวมอยในระดบมาก( =4.27)

อภปรายผลการวจย

ผลการวจยมประเดนสำาคญนำามาอภปราย

ผลดงน

1. ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยเรองวงดนตรไทยสำาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท6คะแนนเฉลยของนกเรยนจาก

การเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยม

คะแนนพฒนาการระหวางเรยนเทากบ83.95และ

คะแนนจากการทดสอบหลงเรยนเทากบ 81.58

แสดงวา การเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร

มลตมเดยเรองวงดนตรไทยมประสทธภาพเทากบ

83.95/81.58 เปนไปตามเกณฑทกำาหนดไว

สอดคลองกบผลการศกษาของสทธศกดแสนทวสข

(2551 : 67) ไดพฒนาบทเรยนบนเครอขายเรอง

เครองดนตรไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ผลการ

ศกษาพบวามประสทธภาพเทากบ83.2/80.24

2. จากผลการวจยพบวา ดชนประสทธผล

ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตร

ไทย มคาดชนประสทธผลเทากบ 0.6500 ซง

หมายความวา บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

เรอง วงดนตรไทยทำาใหนกเรยนมความกาวหนา

ในการเรยน เทากบ 0.6500 คดเปนรอยละ 65

สอดคลองกบผลการศกษาของ ภมนทร วงพรหม

(2549:75)ไดพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

วชาดนตรชนมธยมศกษาปท1ผลการวจยพบวา

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมดชนประสทธผล

เทากบ0.8894

3. จากผลการวจยพบวาผลการเปรยบเทยบ

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบท

เรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองวงดนตรไทยม

ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวานกเรยนท

เรยนแบบการสอนปกต อยางมนยสำาคญทางสถต

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 73 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ทระดบ.01ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวการท

ผลการวจยเปนเชนนอาจเนองมาจากการเรยนดวย

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสามารถตอบสนอง

ความตองการในการเรยนรในทกเวลาตามความ

ตองการของผเรยนทำาใหเกดการเรยนรอยางเหมาะ

สมอกทงบทเรยนทพฒนาขนสามารถแสดงผล

ขอมลไดทงภาพนง ภาพเคลอนไหว และเสยง

สามารถเชอมโยงกบเนอหาทเกยวของไดทำาให

ผเรยนมความสนกสนาน สอดคลองกบผลการ

ศกษาของ วไลรตน แตมทอง (2554 : 166) ได

ศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความคดสรางสรรคสาระทศนศลปของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ระหวางการเรยนเปนคดวย

โปรแกรมบทเรยนแบบไฮเปอรมเดยกบการเรยน

แบบปกตผลการศกษาพบวานกเรยนทเรยนเปน

คดวยโปรแกรมบทเรยนแบบไฮเปอรมเดยมผล

สมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวานกเรยนท

เรยนแบบการสอนปกต อยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ.05

4. จากผลการวจยพบวาผลการเปรยบเทยบ

ความสามารถดานการคดสรางสรรค ของนกเรยน

ทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกบการ

เรยนแบบปกตเรองวงดนตรไทยของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 มความสามารถดานการคด

สรางสรรคแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตท

ระดบ .01 สอดคลองกบผลการศกษาของ วาร

รกหะบตร (2552 : 105) ไดเปรยบเทยบผลการ

เรยนรเรองนาฏศลปของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท5ทเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนแบบฝกปฏบต

กบการเรยนปกต ผลการศกษาพบวานกเรยนท

เรยนดวยโปรแกรมแบบฝกปฏบต มความคด

สรางสรรคหลงเรยนเพมขนจากกอนเรยนอยางม

นยสำาคญทระดบ.01

5. จากผลการวจยพบวา นกเรยนมความ

พงพอใจตอการเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

เรองวงดนตรไทยสำาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท6ทผศกษาคนควาไดสรางขนโดยรวมอยใน

ระดบมาก( =4.27)เมอพจารณาเปนรายขอม

ระดบความพงพอใจอยในระดบมากทสด2ขอและ

มระดบความพงพอใจอย ในระดบมาก 13 ขอ

หมายความวาผเรยนมความพงพอใจทดตอการ

เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน

ซงสอดคลองกบผลการศกษาของสทธศกดแสน

ทวสข(2551:68)ไดศกษาการพฒนาบทเรยนบน

เครอขายกลมสาระการเรยนรศลปะ (สาระดนตร)

เรองเครองดนตรไทยระดบชนมธยมศกษาปท1

ผลการศกษาพบวานกเรยนมความพงพอใจตอการ

เรยนดวยบทเรยนบนเครอขายโดยรวมอยในระดบ

มาก( =3.77)สอดคลองกบผลการศกษาของของ

วารรกหะบตร(2552:105)ไดเปรยบเทยบผล

การเรยนร เรองนาฏศลปของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท5ทเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนแบบฝก

ปฏบตกบการเรยนปกต ผลการศกษาพบวา

นกเรยนทเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนมความ

พงพอใจอยในระดบดมาก สอดคลองกบผลการ

ศกษาของ วไลรตน แตมทอง (2554 : 166) ได

ศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความคดสรางสรรคสาระทศนศลปของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ระหวางการเรยนเปนคดวย

โปรแกรมบทเรยนแบบไฮเปอรมเดยกบการเรยน

แบบปกตผลการศกษาพบวานกเรยนทเรยนดวย

โปรแกรมบทเรยนมความพงพอใจอยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการนำาผลวจยไปใช

1.1 ควรเพมแบบฝกทกษะในบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยใหมหลากหลายรปแบบเพอ

ชวยพฒนาในดานการเรยนร และพฒนาความ

สามารถดานการคดสรางสรรค ซงจะนำาไปสการ

พฒนาทกษะทางดานอนๆ และสามารถนำาไป

ประยกตใชในชวตประจำาวนได

1.2 ควรให ความสำาคญในหลกการ

ออกแบบของ รปภาพ ส ขนาดและรปรางของตว

74 จรยาวด ชองฉมพล, ประยกต ศรวไล, พนดา เลาชาญวฒการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย...

อกษร ใหมความสวยงามเหมาะสมกบวยของ

ผเรยนในการสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

เพอใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน อยากรวม

กจกรรมและเกดความผลสมฤทธทางการเรยนร

และความสามารถดานการคดสรางสรรคสงขน

2. ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

2.1 ควรศกษาวจยเกยวกบการสราง

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในรปแบบตางๆ

เชนแบบเกมหรอแบบนทาน

2.2 ควรมการเปรยบเทยบผลการ

เรยนรของนกเรยน จากการเรยนดวยบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยกบการเรยนโดยใชสออนๆ

เพอนำามาปรบปรงพฒนาการจดการเรยนการสอน

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2251).หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ครสภาลาดพราว.

เผชญกจระการ.(2551).เอกสารประกอบรายวชา 503715 ทฤษฎและการวจยเทคโนโลยการศกษา (พมพ

ครงท 2). ภาควชาเทคโนโลยและการศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม,

มหาสารคาม.

ปตมนสบนลอ. (2544).การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยใชการตนดำาเนนเรองวชาภาษา

องกฤษ เรอง “English is fun” สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. วทยานพนธ กศ.ม.,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร,กรงเทพฯ.

ภมนทรวงศพรหม.(2549).การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย วชาดนตร ชนมธยมศกษาปท 1.

วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

วารรกหะบตร.(2552).เปรยบเทยบผลการเรยนร เรองนาฏศลปของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ท

เรยนดวยโปรแกรมบทเรยนแบบฝกปฏบตกบการเรยนปกต.วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลย

มหาสารคาม,มหาสารคาม.

วไลรตน แตมทอง. (2554). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความคดสรางสรรค สาระ

ทศนศลป ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ระหวางการเรยนเปนคดวยโปรแกรมบทเรยนแบบ

ไฮเปอรมเดยกบการเรยนแบบปกต. วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

สทธศกด แสนทวสข. (2551).การพฒนาบทเรยนบนเครอขายกลมสาระการเรยนรศลปะ (สาระดนตร)

เรองเครองดนตรไทยระดบชนมธยมศกษาปท 3. การศกษาคนควาอสระกศ.ม., มหาวทยาลย

มหาสารคาม,มหาสารคาม.

ความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม และ

ความพงพอใจในชวตของผสงอาย ต�าบลบางรกพฒนา อ�าเภอบางบวทอง

จงหวดนนทบร

Resilience, Family Relationships, Social Participation Activities, Life

Satisfaction of Elderly, Tambon Bang Rak Phatthana, Amphoe Bang Bua

Thong, Nonthaburi Province

ฐานนทดามสกสรจรกล1,บวทองสวางโสภากล2

ThanundhaMusiksirijirakun1,BuathongSawangsopakul2

บทคดยอ

การวจยในครงนมวตถประสงคเพอ 1)ศกษาระดบความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการ

เขารวมกจกรรมทางสงคมและความพงพอใจในชวตของผสงอาย2)เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจ

ในชวตของผสงอายตามปจจยสวนบคคลทแตกตางกน3)เพอศกษาความสมพนธระหวางความยดหยน

สมพนธภาพในครอบครวและการเขารวมกจกรรมทางสงคมทมกบความพงพอใจในชวตของผสงอายกลม

ตวอยางคอผสงอายทเปนสมาชกชมรมผสงอายในตำาบลบางรกพฒนาอำาเภอบางบวทองจงหวดนนทบร

จำานวน 329 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

คารอยละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการเปรยบเทยบคาเฉลย(t-test)การวเคราะหความแปรปรวน

ทางเดยวการเปรยบเทยบคาเฉลยรายค(LSD)และคาสมประสทธสหสมพนธ

ผลการวจยพบวา 1) ความยดหยน สมพนธภาพในครอบครว การเขารวมกจกรรมทางสงคม

และความพงพอใจในชวตของผสงอายอยในระดบสง2)ผสงอายทมอายและรายไดตอเดอนตางกนมความ

พงพอในชวตแตกตางกนทระดบนยสำาคญทางสถต.053)ความยดหยนสมพนธภาพในครอบครวและการ

เขารวมกจกรรมทางสงคมมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในชวตของผสงอายอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ.05

ค�าส�าคญ : ความยดหยน,สมพนธภาพในครอบครว,การเขารวมกจกรรมทางสงคม,ความพงพอใจในชวต

1 นสตระดบปรญญาโทจตวทยาชมชนคณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตรE-mail:Thanundha.ku@gmail.com2 รองศาสตราจารย,ภาควชาจตวทยามหาวทยาลยเกษตรศาสตรอาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก1 MasterofPublicAdministration,CommunityPsychology,FacultyofSocialSciences,KasetsartUniversity2 AssociateProfessor,DepartmentofPsychology,ThesisAdvisor

76 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

Abstract

Theobjectivesofthisresearchwere:1)tostudythelevelofresilience,familyrelationship,

socialparticipationactivities,andlifesatisfactionoftheelderly.2)tocomparelifesatisfactionof

theelderlybypersonalfactors,and3)tostudytherelationshipbetweenresilience,relationship

inthefamily,socialparticipationactivitiesandlifesatisfactionoftheelderly.Thesampleswere

329membersintheelderlyclub,atTambonBangRakPhatthana,AmphoeBangBuaThong,

NonthaburiProvince.Thedatawerecollectedbyusingquestionnaires.Thestatisticalmethods

fordataanalysiswerepercentage,mean,standarddeviation,t-test,onewayANOVA,multiple

comparison(LSD),andPearson’sCorrelationCoefficient.

Theresultsofthestudywereasfollows:-1)thelevelofresilience,familyrelationship,

socialparticipationactivities,andlifesatisfactionofelderlywereathighlevel;2)theelderlywho

haddifferencesinageandincomewerefoundtohaveadifferenceintheirlifesatisfactionat.05

levelofsignificance;3)resilience,familyrelationship,andsocialactivityparticipationwerefound

tocorrelatepositivelywithlifesatisfactionat.001levelofsignificance.

Keywords: resilience,familyrelationship,socialactivityparticipation,lifesatisfaction

บทน�า

ประเทศไทยไดกาวเขาส “สงคมสงวย”

ตงแตป 2548 และจากขอมลผสงอายของสถาบน

วจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดลในป

พ.ศ.2557พบวาประชากรวยสงอาย(60ปขนไป)

มจำานวน 9,928,000 คน จากจำานวนประชากร

ทงหมด 64,871,000 คน มการคาดการณวา

ประชากรวยสงอายจะมจำานวนเพมขนโดยคาดวา

อก 20 ปขางหนาใน พ.ศ. 2577 ประชากรอาย

60ปขนไปจะเพมสงขนถง19ลานคนหรอคดเปน

รอยละ29ของประชากรทงหมดทงนเพราะความ

เจรญกาวหนาในวทยาการทางการแพทยและ

สาธารณสข การสงเสรมสขภาพและการรกษา

พยาบาลทชวยใหผสงอายมสขภาพทดขนรวมทง

การใสใจดแลรกษาสขภาพอนามยของตนจงสงผล

ใหประชากรมอายทยนยาวขน(เสนออนทรสขศร,

2552) ดวยสถานการณทประชากรมอายสงขน

อยางรวดเรวนสงผลใหรฐบาลตองกำาหนดใหการ

เตรยมความพรอมสงคมไทยสสงคมผสงอาย เปน

ยทธศาสตรหนงในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต และมการจดทำาแผนผสงอายแหงชาต

ฉบบท2(พ.ศ.2545-2564)ไวเพอใหทกภาคสวน

ในสงคมตองรวมมอในกำาหนดแนวทางการพฒนา

ใหสงคมไทยเปนสงคมผสงอายทมคณภาพ(คณะ

กรรมการสงเสรมและประสานงานผสงอายแหง

ชาต, 2545) เมอบคคลเขาสวยสงอายแลวยอมม

ปญหาเกยวกบสขภาพอนามยโรคภยไขเจบปญหา

ทางดานจตใจ ความจำา การเรยนร บคลกภาพ

สงตางๆ เหลานจะมการเปลยนแปลงไปในทาง

เสอมทงสน การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนใน

ผสงอาย และสภาพแวดลอมภายนอกนนลวนม

ผลกระทบตอความพงพอใจในชวตทงสน

ความพงพอใจในชวตเปนสงทสะทอนใหเหน

ถงคณภาพชวตของบคคลเปนความรสกทเกดขน

ภายในตวบคคลและเปนสงทบคคลพงปรารถนา

จงถอเปนองคประกอบสำาคญยงในการดำารงชวต

อยางมความสขทงยงนนNeugarten,etal.(1961)

ไดกลาววาความพงพอใจในชวตเปนเรองของจตใจ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 77 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ทบคคลจะเกดความรสกทด และแสดงใหเหนถง

การมสขภาพจตทด มความสขสมบรณทางจตใจ

ซงในการศกษาทางดานวทยาการผสงอายไดใช

ความพงพอใจในชวตเปนตวชวดถงคณภาพชวต

ของผสงอาย(สรกลเจนอบรม,2541)

การเผชญกบการเปลยนแปลงภายหลงการ

ปลดเกษยณอายของผสงอายเปนเหตการณหนงท

สงผลกระทบทางจตใจเปนความรสกของการสญเสย

อยางหนงของชวต ตองขาดอำานาจหนาท ขาด

ความหมายในสงคม อยในภาวะทตองพงพาผอน

การตายของคสมรสญาตและเพอนลวนแตสราง

ความรสกในทางลบไดผสงอายคนใดมลกษณะเปน

คนทมความยดหยน มการรบร ปญหาและความ

เขมแขงของสภาพจตใจกจะสามารถปรบตวยอมรบ

การใชชวตตามวยไดอยางเหมาะสมและมความสข

(กลยา ตนตผลาชวะ, 2551) ทำาใหสามารถจดการ

กบปญหาไดอยางมประสทธภาพเกดความพงพอใจ

ในชวตมากยงขน(WagnildandTorma,2013)

ครอบครวเปนสถาบนทมอทธพลตอจตใจ

ของบคคลตงแตแรกเกดไปจนถงวาระสดทายของ

ชวตสำาหรบผสงอายนนมสมาชกในครอบครวเปน

ทพงพงทสำาคญและเปนเครอขายการดแลทสำาคญ

ในผสงอาย(ศศพฒนยอดเพชร,2552)เพราะเมอ

เกดปญหาผสงอายจะหนหนาเขาหาครอบครวของ

ตนเองเปนลำาดบแรก ครอบครวจงมอทธพลตอ

ผ สงอายเปนอยางมาก บคคลในครอบครวพง

ตระหนกทจะชวยใหผสงอายไดมความสขทงทาง

กายและจตใจในบนปลายของชวตภายหลงการทำา

หนาทและรบผดชอบอยางหนกมาตลอดชวต

(Black,1976)ผสงอายควรไดอยรวมกบครอบครว

โดยไดรบความเคารพรกความเขาใจความเอออาทร

การไดรบการดแลเอาใจใสสมพนธภาพในครอบครว

ทดจะนำามาซงความสขและความพงพอในชวตของ

ผสงอาย(Malathum,2003).

ผสงอายเปนทรพยากรบคคลททรงคณคา

และเปนกำาลงสำาคญหนงในการพฒนาทองถน

ชมชนสงคมการสงเสรมใหผสงอายในชมชนไดเขา

มามสวนรวมในทำากจกรรมทางสงคมกยอมเกดผล

ดกบทกฝายการเขารวมกจกรรมจงเปนสงทจำาเปน

และสำาคญสำาหรบมนษยทกเพศทกวย โดยเฉพาะ

อยางยงในผสงอายเพราะไมวาจะเขารวมกจกรรม

ใดๆ กตาม กเปนการตอบสนองความตองการ

ขนพนฐานของบคคลนนทำาใหผสงอายมสขภาพด

ทงทางรางกายและจตใจ ทำาใหผสงอายนนไดคง

บทบาทและสถานภาพของตนเองไวรสกกวาตนม

คณคาและเปนทยอมรบของสงคม (สรกล เจน

อบรม, 2534) ผสงอายทยงคงดำารงกจกรรมทาง

สงคมไดยอมทำาใหผ สงอายมภาพลกษณทด ม

ปฏสมพนธทางสงคมทดมความพงพอใจในชวตสง

(BarrowandSmith,1979)

ดงนนในการศกษาครงนผวจยจงสนใจทจะ

ศกษาวจยเกยวกบความยดหยน สมพนธภาพใน

ครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคมและความ

พงพอใจในชวตของผสงอายทงเพศชายและเพศ

หญงทเปนสมาชกในชมรมผสงอายตำาบลบางรก

พฒนา อำาเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร ซงม

จำานวนผ สงอายในพนทมากท สดของอำาเภอ

บางบวทองผวจยเลงเหนวาผลทไดจากการวจยใน

ครงนจะไดเปนประโยชนตอการสรางขอมลพนฐาน

ในการพฒนาเกยวกบผสงอายนอกจากสามารถนำา

ไปใชในการจดงานบรการและกจกรรมตางๆ ท

เกดขนภายในชมรมผสงอายใหความสอดคลองกบ

ความตองการของผสงอาย และชวยสรางความ

พงพอใจในชวตบนปลายของผสงอายไดอกดวย

วธการศกษา

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบความยดหยนสมพนธภาพ

ในครอบครว การเขารวมกจกรรมทางสงคม และ

ความพงพอใจในชวตของผสงอาย

2. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจใน

ชวตของผ สงอายจำาแนกตามปจจยสวนบคคล

ไดแกเพศ,อาย,สถานภาพสมรส,ระดบการศกษา,

78 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

อาชพ,รายไดตอเดอน,ความสมดลระหวางรายได

กบรายจาย, บคคลทอาศยอยดวย, และภาวะ

สขภาพ(โรคประจำาตว)

3. เพอศกษาความสมพนธของตวแปรทง3

ตวไดแกความยดหยนสมพนธภาพในครอบครว

และการเขารวมกจกรรมทางสงคมทมตอความ

พงพอใจในชวตของผสงอาย

สมมตฐานการวจย

สมมตฐานท1ผสงอายทมปจจยสวนบคคล

ทแตกตางกนมความพงพอใจในชวตแตกตางกน

สมมตฐานท2ความยดหยนสมพนธภาพ

ในครอบครว และการเขารวมกจกรรมทางสงคมม

ความสมพนธกบความพงพอใจในชวตของผสงอาย

วธด�าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจยครงนคอผสงอาย

ทเปนสมาชกชมรมผสงอายในตำาบลบางรกพฒนา

อำาเภอบางบวทองจงหวดนนทบรทงเพศหญงและ

เพศชายจาก18ชมรมซงมจำานวนทงสน1,853คน

(ขอมลเมอเดอนตลาคมพ.ศ.2557ชมรมผสงอาย

เขตอำาเภอบางบวทองจงหวดนนทบร,2557)

กำาหนดขนาดกลมตวอยางตามสตรของ

Yamane ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ระดบ

ความคลาดเคลอนรอยละ5ไดกลมตวอยางจำานวน

329คนจากนนทำาการสมแบบชนภมโดยใชสดสวน

ตามจำานวนชมรมผสงอาย18ชมรม

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลการ

วจยครงนเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนมาจาก

การศกษาคนควาทบทวนแนวคดและทฤษฎ

ตลอดจนงานวจยทเกยวของ โดยครบครอบคลม

เนอหาตามวตถประสงคของการวจย ซงแบงออก

เปน5สวนดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวน

บคคล โดยผวจยไดสรางแบบสอบถามทใหเลอก

ตอบ (Check List)ประกอบไปดวยขอมลเกยวกบ

เพศอายสถานภาพสมรสระดบการศกษาอาชพ

รายไดตอเดอน ความสมดลระหวางรายไดกบ

รายจายบคคลทอาศยอยดวยและภาวะสขภาพ

(โรคประจำาตว)

ส วนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความ

ยดหยนตามแนวคดของWagnild (2010) โดยม

ทงหมด5องคประกอบคอ1.ชวตทมความหมาย

2.ความอตสาหะ3.ความสมดลทางใจ4.ความ

มนใจในตนเอง 5. ความสามารถในการอยตาม

ลำาพงไดโดยมขอคำาถามจำานวน25ขอการแปลผล

มดงน

คะแนนเฉลย ระดบความยดหยน

25.00–50.00 ตำา

50.01–75.00 ปานกลาง

75.01–100.00 สง

สวนท3 แบบสอบถามเกยวกบสมพนธภาพ

ในครอบครวตามแนวคดของจราพรชมพกลและ

คณะ (2552) โดยมทงหมด 4 องคประกอบคอ

1.การใชเวลาในการทำากจกรรมรวมกน2.การพด

คยปรกษาหารอและตดสนใจในเรองสำาคญตางๆ

3.การแสดงออกซงความรกและความเอออาทรกน

ทงทางกายวาจาและใจ4.การปฏบตตามบทบาท

หนาททเหมาะสมมจำานวนขอคำาถาม20ขอการ

แปลผลมดงน

คะแนนเฉลย ระดบสมพนธภาพในครอบครว

20.00–40.00 ตำา

40.01–60.00 ปานกลาง

60.01–80.00 สง

สวนท4แบบสอบถามเกยวกบการเขารวม

กจกรรมทางสงคมทผวจยสรางขนจากการทบทวน

เอกสารและงานวจยท เ กยวของทได กลาวไว

หลากหลายผวจยจงไดรวบรวมในประเดนตางๆท

ซำาๆกนไวในองคประกอบเดยวกนไดอยางเหมาะสม

และครอบคลม โดยมทงหมด 4 องคประกอบคอ

1. กจกรรมนนทนาการ 2. กจกรรมทางศาสนา

3. กจกรรมทางการศกษา 4. กจกรรมเพอชมชน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 79 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

โดยมจำานวนขอคำาถาม20ขอการแปลผลมดงน

คะแนนเฉลย ระดบการเขารวม

กจกรรมทางสงคม

20.00–40.00 ตำา

40.01–60.00 ปานกลาง

60.01–80.00 สง

ส วนท 5 แบบสอบถามเกยวกบความ

พงพอใจในชวตตามแนวคดของNeugartenet al.

(1961) โดยมทงหมด4องคประกอบคอ1.ดาน

การมความสขในการดำาเนนชวต2.ดานมความตงใจ

และอดทนตอชวต3.ดานความสอดคลองระหวาง

เปาหมายกบสงทเกดขนจรง 4. ดานอตมโนทศน

ทด5.ดานอารมณทดโดยมขอคำาถามจำานวน25ขอ

การแปลผลมดงน

คะแนนเฉลย ระดบความพงพอใจในชวต

25.00–50.00 ตำา

50.01–75.00 ปานกลาง

75.01–100.00 สง

ในการจดทำาแบบสอบถามเปนแบบมาตรา

สวนประมาณคา4ระดบแบบRatingscaleให

ผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหน โดยในขอ

คำาถามกำาหนดเกณฑการใหคะแนน1-4โดยเรยง

จากเหนดวยนอยทสดไปจนถงเหนดวยมากทสด

การวเคราะหขอมล

ผ วจยวเคราะหข อมลโดยใชโปรแกรม

สำาเรจรปทางคอมพวเตอร สถตเชงพรรณนา

(Descriptivestatistics)ไดแกคาความถคารอยละ

คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สำาหรบการ

วเคราะหขอมลเบองตนสำาหรบสถตอนมานไดแก

t-test,onewayANOVAและทดสอบความแตกตาง

ระหวางคาเฉลยเปนรายคดวยวธ LSD (Least

Significant Difference) และหาคาสมประสทธสห

สมพนธของเพยรสน เพอหาคาความสมพนธ

ระหวางความยดหยน สมพนธภาพในครอบครว

การเขารวมกจกรรมทางสงคม และความพงพอใจ

ในชวต โดยกำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตไวท

ระดบ.05

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ผวจยไดนำาแบบทดสอบทสรางขน สำาหรบ

การวจยไปทดสอบความเทยงตรงเชงเนอหา

(ContentValidity)โดยการนำาแบบสอบถามทผวจย

สรางขนเสนอตอผเชยวชาญจำานวน3ทานจากนน

ผวจยไดทำาการหาความเชอมน (Reliability)โดย

การนำาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try out) กบ

สมาชกชมรมผสงอายตำาบลบางรกพฒนาอำาเภอ

บางบวทอง จงหวดนนทบร ทไมใชกลมตวอยาง

จำานวน 30 คน แลวนำาขอมลมาวเคราะหหา

ความเชอมน โดยวธหาคาสมประสทธอลฟาของ

ครอนบารคดงนแบบสอบถามความยดหยน.944

แบบสอบถามสมพนธภาพในครอบครว .947

แบบสอบถามการเขารวมกจกรรมทางสงคม.919

และแบบสอบถามความพงพอใจในชวต.934

ผลการศกษา

1. ขอมลปจจยสวนบคคลพบวาผสงอาย

ทเปนกลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง คดเปน

รอยละ 66.9 สวนใหญมอายอยระหวาง 60-70ป

คดเปนรอยละ 69.9 สวนใหญ มสถานภาพสมรส

เปนคแลวคดเปนรอยละ54.4มระดบการศกษาใน

ระดบประถมศกษาหรอตำากวาคดเปนรอยละ48.6

รองลงมาคอมวฒการศกษาในระดบมธยมศกษา

หรอเทยบเทาคดเปนรอยละ37.7สวนใหญไมได

ทำางาน(พอบาน/แมบาน)คดเปนรอยละ59รายได

ตอเดอนอยระหวาง 1,001-5,000 บาท คดเปน

รอยละ39.5สวนใหญมรายไดพอดกบรายจายคด

เปนรอยละ45.3สวนใหญอาศยอยกบคสมรส/บตร/

หลาน คดเปนรอยละ 81.8 และสวนใหญมโรค

ประจำาตวคดเปนรอยละ61.4

80 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

2. ผ สงอายตำาบลบางรกพฒนาอำาเภอ

บางบวทอง จงหวดนนทบร มความยดหย น

สมพนธภาพในครอบครวและความพงพอใจในชวต

อยในระดบสงสวนการเขารวมกจกรรมทางสงคม

อยในระดบปานกลางดงทแสดงในตารางท1

ตารางท 1 คาเฉลยคาเบยงเบนมาตรฐานและระดบความยดหยนสมพนธภาพในครอบครวการเขารวม

กจกรรมทางสงคมและความพงพอใจในชวตของผสงอายทเปนกลมตวอยาง

ตวแปร S.D. ระดบ

1.ความยดหยน 79.78 10.71 สง

ดานชวตทมความหมาย 15.81 2.41 สง

ดานความอตสาหะ 15.84 2.63 สง

ดานความสมดลทางใจ 16.26 2.54 สง

ดานความมนใจในตนเอง 15.74 2.59 สง

ดานความสามารถในการอยตามลำาพงได 16.15 2.75 สง

2.สมพนธภาพในครอบครว 79.79 10.71 สง

ดานการใชเวลาในการทำากจกรรมรวมกน 13.97 3.43 ปานกลาง

ดานการพดคยปรกษาหารอและตดสนใจในเรองสำาคญตางๆ 15.02 3.09 สง

ดานการแสดงออกซงความรกและความเอออาทรกน 19.40 3.58 สง

ดานการปฏบตตามบทบาทหนาททเหมาะสม 16.31 2.76 สง

3.การเขารวมกจกรรมทางสงคม 57.64 9.96 ปานกลาง

ดานการเขารวมกจกรรมทางการศกษา 14.24 2.76 ปานกลาง

ดานการเขารวมกจกรรมนนทนาการ 13.78 3.20 ปานกลาง

ดานการเขารวมกจกรรมทางศาสนา 16.39 3.02 สง

ดานการเขารวมกจกรรมเพอชมชน 16.31 2.76 สง

4.ความพงพอใจในชวต 78.76 10.85 สง

ดานการมความสขในการดำาเนนชวต 16.21 2.57 สง

ดานมความตงใจและอดทนตอชวต 15.91 2.40 สง

ดานความสอดคลองระหวางเปาหมายกบสงทเกดขนจรง 15.09 2.76 สง

ดานอตมโนทศนทด 15.74 2.59 สง

ดานอารมณทด 15.80 3.43 สง

3. ปจจยสวนบคคลไดแกเพศสถานภาพ

สมรสระดบการศกษาอาชพความสมดลระหวาง

รายไดกบรายจายบคคลทอาศยอยดวยและภาวะ

สขภาพ (โรคประจำาตว) ทแตกตางกน มความ

พงพอใจในชวตไมแตกตางกนแตมอายและราย

ไดตอเดอนทแตกตางกน มความพงพอในชวต

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

ดงทแสดงในตารางท2

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 81 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตของผสงอาย

จำาแนกตามปจจยสวนบคคลโดยวเคราะหความแปรปรวนของt-test,F-test

ปจจยสวนบคคล t F p-value สรปผลการทดลอง

เพศ -.386 - .700 ไมแตกตางกน

อาย - 4.078 .018 แตกตางกน

สถานภาพสมรส - .018 .138 ไมแตกตางกน

อาชพ - .436 .728 ไมแตกตางกน

ระดบการศกษา - .290 .749 ไมแตกตางกน

รายไดตอเดอน - 3.020 .030 แตกตางกน

ความสมดลระหวางรายไดกบรายจาย - .145 .865 ไมแตกตางกน

บคคลทอาศยอยดวย .999 - .319 ไมแตกตางกน

ภาวะสขภาพ(โรคประจำาตว) .756 - .450 ไมแตกตางกน

4. ความยดหยนสมพนธภาพในครอบครว

และการเขารวมกจกรรมทางสงคมของผสงอาย

นนมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจใน

ชวตอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05ซงเปน

ไปตามสมมตฐานทตงไวดงทแสดงในตารางท3

ตารางท 3 ความสมพนธระหวางความยดหยน

สมพนธภาพในครอบครวการเขารวม

กจกรรมทางสงคมและความพงพอใจ

ในชวตของผสงอาย

ตวแปร ความพงพอใจ

ในชวต

r p

ความยดหยน .744 .000

สมพนธภาพในครอบครว .591 .000

การเขารวมกจกรรมทางสงคม .581 .000

อภปรายผล

ความยดหย นของผ สงอายท เป นกล ม

ตวอยางอยในระดบสง (คาเฉลย 79.78)ซงแสดง

ใหเหนวาผสงอายทเปนกลมตวอยางสามารถทจะ

ปรบตวไดดเมอเขาสวยเกษยณอายผสงอายรสกวา

ชวตทผานมานนมความหมายตอตวผ สงอาย

เนองจากผสงอายไดตระหนกถงคณคาแหงตนจาก

สงทตนไดอทศใหแกครอบครวและผอน เหนถง

ความสำาคญของการมชวตอยไดทำาประโยชนในสง

ทตนเองรก และเปนแบบอยางทดกบลกหลาน

ผสงอายทมความยดหยนจะสามารถปรบตวไดเปน

อยางดเมอตองเผชญกบเหตการณวกฤตตางทเกด

ขนในชวตอาทเชนภาวการณเจบปวยสญเสยคน

รกคนใกลชดเปนตนหากผสงอายขาดการปรบตว

ทดยอมเกดปญหาสขภาพจตในระยะยาวไดความ

ยดหยนจงเปนองคประกอบทสำาคญยงทจะชวยเออ

ต อการปรบตวและการเปลยนแปลงท เกดใน

ผสงอาย และการปรบตวดงกลาวนจะทำาใหความ

ซมเศราและความวตกกงวลลดลง มการจดการ

กบปญหาไดอยางมประสทธภาพและเกดความ

พงพอใจในชวตมากยงขน(WagnildandTorma,

2013)

สมพนธภาพในครอบครวอยในระดบสง(คา

เฉลย79.79)และดานการใชเวลาในการทำากจกรรม

รวมกนของสมาชกในครอบครวนนอย ในระดบ

ปานกลาง ทงนอาจะเปนเพราะดวยสภาพของ

82 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

สงคมเมองทมแตความเรงรบตอนเชาบตรตองออก

ไปทำางานนอกบานสวนหลานตองไปเรยนหนงสอ

การไดทำากจกรรมรวมกนทงครอบครวมกจะอยใน

ชวงตอนเยนหลงเลกงาน หรอในชวงวนหยด จง

ทำาใหเวลาสำาหรบการทำากจกรรมรวมกนนอยลง

แมวาเวลาจะไมเออตอการทำากจกรรมรวมกนกตาม

แตผสงอายกไดรบการดแลเอาใจใสไดรบความรก

ความอบอนเกดความรสกปลอดภยจากสมาชกใน

ครอบครวรวมมอกนแกปญหาในทกเรองทเกดขน

ภายในครอบครวดวยความเขาใจกนสมพนธภาพ

ในครอบครวจงเปนเสมอนสายสมพนธทสมาชกใน

ครอบครวมตอกน มความเอออาทรพงพาถอยท

ถอยอาศยกนผสงอายทไดรบการดแลเอาใจใสจาก

สมาชกในครอบครวกยอมทำาใหผสงอายใชชวตใน

ครอบครวไดอยางมความสข(เลกสมบต,2549)

การเขารวมกจกรรมทางสงคมอยในระดบปานกลาง

(คาเฉลย 54.64) โดยพบวา ผ สงอายเขารวม

กจกรรมทางศาสนา อยในระดบสงทสด เพราะใน

สงคมไทยมศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจแก

ผสงอายมหลกธรรมคำาสอนเปนแนวทางปฏบตใน

การดำาเนนชวตสำาหรบในสวนการเขารวมกจกรรม

ทางสงคมดานการศกษา และดานนนทนาการนน

เขารวมนอยกวา ทงนอาจเปนเพราะกลมตวอยาง

ผสงอายทไดศกษาประมาณรอยละ48.6มวฒการ

ศกษาในระดบประถมศกษาหรอตำากวา ผสงอาย

บางคนไมไดเรยนหนงสอขาดทกษะในการอานและ

เขยน รวมไปถงปญหาจากความเสอมถอยของ

รางกายตามธรรมชาตของวยทเพมขน ผสงอาย

สวนหนงมภาระหนาททตองปฏบตในการประกอบ

อาชพ และตองเลยงหลานดแลครอบครว สภาพ

รางกายทไมเอออำานวยความไมสะดวกในการเดน

ทางรวมไปถงงบประมาณทมาสนบสนนในการทำา

กจกรรมสำาหรบกลมผสงอายทไมเพยงพอจงทำาให

ผสงอายไมสามารถปฏบตกจกรรมไดอยางเตมท

ซงสอดคลองกบ อจฉร หงสสต (2549) กลาววา

ผสงอายเปนวยทพนวยแหงความสนกสนานมาแลว

เปนวยทตองแสวงหาความสงบสขทางศาสนา

มากกวาถงอยางไรกตามการเขารวมกจกรรมทาง

สงคมกยอมชวยสงเสรมสขภาพทางกายและจตใจ

LonginoandKart(1982,อางในMaierAndKlumb,

2005)ทำาใหรสกผอนคลาย เกดสมพนธภาพอนด

กบผอน เสรมสรางความสามคคในสงคม ทำาให

สามารถปรบตวอยรวมกนไดดและดำาเนนชวตรวม

กนอยางมความสข(สจตราสมพงษ,2557)

ความพงพอใจในชวตในระดบสง (คาเฉลย

78.76) ทงนอาจเนองมาจากผสงอายกลมนเปน

สมาชกชมรมผสงอาย ไดทำากจกรรมตางๆตาม

ความสนใจของตนเองมปฏสมพนธทดกบผอนรจก

ใชเวลาวางใหเกดประโยชน ทำาใหผอายเกดการ

ยอมรบภายในกลมและยงเปนการพฒนาตนเองทง

ทางรางกายจตใจอารมณและสงคมการทำากจร

รมรวมกบคนวยเดยวกนทเขาใจความรสกของกน

และกนจะเปนสงทชวยใหผสงอายรสกสบายใจม

ความสขในการดำาเนนชวตชวยลดความเหงาและ

ความวตกกงวลตางๆ มองโลกในทางบวก เหน

คณคาในชวตของตน จนทำาใหผ สงอายมความ

พงพอใจในชวตในทสด ดงทฤษฎของอรกสน

(Erikson’sTheory)ทกลาววาเมอผสงอายรสกวา

ชวตมคณคามความมนคง กจะมความพงพอใจใน

ชวตทผานมาเกดความรสกสขสงบทางใจ(สมศกด

ศรสนตสข,2539)

อายและรายไดตอเดอนแตกตางกนมความ

พงพอใจในชวตแตกตางกน อยางมนยสำาคญทาง

สถตท.05ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวโดยพบ

วาผสงอายกลมตวอยางทมอาย 60-70 ป นนม

ความพงพอใจในชวตสงทสดเนองมาจากชวงอาย

นอยในชวงผสงอายตอนตน จงยงไมเหนถงการ

เปลยนแปลงมากนก ยงคงแขงแรงกระฉบกระเฉง

สามารถชวยเหลอตนเองไดเปนสวนใหญจงอาจสง

ผลใหมความพงพอใจในชวตสงกวาชวงอายอนใน

ขณะทผสงอายทมอาย71-80ปและอายมากกวา

80 ปขนไปนนจดอยในชวงผสงอายตอนกลางและ

ตอนปลาย เปนชวงวยทอาจตองการพกผอน

ตองการแหลงพงพงจากผอน ผสงอายบางคนอาจ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 83 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

มการสญเสยความคลองตว ความสามารถในการ

มองเหนและไดยนลดลงฯลฯจงมความพงพอใจใน

ชวตตำากวาผสงอายทมอาย60-70ปสอดคลองกบ

Hanlon and Pickett (1984 อางถงในรตนพรรษ

โชตวนช,2540)กลาววาผสงอายเมอมอายมากขน

จะมการพงพาผอนสงขน ทำาใหรสกวาตนเองเปน

ภาระกบครอบครวหรอสงคมยอมสงผลใหคณภาพ

ชวตของผสงอายตำาได และในสวนของรายได

ตอเดอนนนผอายกลมตวอยางทมรายไดตอเดอน

ตอเดอนมากกวาจะมความพงพอใจในชวตทสงกวา

ทงนอาจเนองดวยสภาพรางกายของผสงอายท

เสอมโทรมลง และมปญหาทางดานสขภาพจง

จำาเปนตองมคาใชจายในการรกษาพยาบาลพอถง

วยเกษยณบางคนกไมไดทำางาน ทำาใหมรายไดท

นอยลง การเงนจงเปนสงทสำาคญยงเมอเขาสวย

สงอายหรอไวใชในชวงบนปลายชวตการมรายได

ของผสงอายจะเปนสงทชวยประกนถงความมนคง

ในเรองความเปนอยและการดำารงชวตประจำาวน

ผสงอายบางคนจงยงคงทำางานตอไปเพอหารายได

เขามาชวยแบงเบาภาระคาใชจายตางๆ ภายใน

ครอบครว ดงท Chatfield (1977 อางใน สรกล

เจนอบรม,2541)กลาววาปจจยทางดานเศรษฐกจ

มความสำาคญตอการดำารงชวตของผสงอายเพอใช

ในการดอบสนองในดานตางๆ อกทงผสงอายมขอ

จำากดในการประกอบอาชพทำาใหมรายไดลดลงการ

มรายไดจงเปนสงททชวยลดปญหาสขภาพและชวย

ใหผสงอายมความพงพอใจในชวตทมากขนดวยจง

เปนผลทำาใหผสงอายทมอายและรายไดตอเดอน

แตกตางกนมความพงพอใจในชวตแตกตางกน

การวเคราะหความสมพนธ

ผลการวจยพบวา ความยดหยนมความ

สมพนธทางบวกกบความพงพอใจในชวตของ

ผสงอาย ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อธบาย

ไดวาผสงอายกลมตวอยางสามารถปรบตวใหเขา

กบกระแสการเปลยนแปลงตางๆในการการใชชวต

ได ไมวาจะเปนเรองภาวะเศรษฐกจ บทบาททาง

สงคมทเปลยนแปลงไปการสญเสยคนรกปวยเปน

โรครายแรงเปนตนรจกจดการชวตและมความเชอ

มนในศกยภาพของตนเอง เมอผสงอายมความ

ยดหยน หรอกลาวไดวามความเขมแขงทางจตใจ

มากขนยอมทำาใหเกดเปนความรสกทดตอตนเอง

จนเกดเปนความพงพอใจในชวต สามารถดำาเนน

ชวตดวยความเขมแขง และเอาชนะตออปสรรคท

ผานเขามาไดเปนอยางด สอดคลองกบWagnild

(2009) ไดกลาววา ความยดหยนมความสมพนธ

ทางบวกกบความพงพอใจในชวต และมความ

สมพนธทางลบกบความเครยด และยงสอดคลอง

กบHardyet al.(2004)ทกลาววาเมอบคคลตอง

เผชญกบความทกข ความยดหยนทมภายในตว

บคคลจะชวยใหสามารถกาวผานไปได และเปน

ปจจยสำาคญททำาใหเกดความผาสกและความพง

พอใจในผสงอาย

สมพนธภาพในครอบครวมความสมพนธ

ทางบวกกบความพงพอใจในชวตของผสงอาย ซง

เปนไปตามสมมตฐานทตงไวอธบายไดวาครอบครว

เปนสถาบนทมความเกยวของกบผสงอายมากทสด

บทบาทครอบครวเขามามสวนใหผสงอายมความ

สขในชวงบนปลายชวต ความใกลชดผกพนกน

ระหวางสมาชกภายในครอบครวการแสดงออกซง

ความรกความหวงใยและการปฏบตดแลดวยความ

เขาใจ มลกหลานญาต พนองคอย ปรนนบตชวย

เหลอในยามเจบปวย หรออำานวยความสะดวกใน

การเดนทาง มการสอสารในทางบวก ตลอดจนม

การทำากจกรรมตางๆรวมกนภายในครอบครวจะ

เปนสงทชวยใหผสงอายรสกอบอนใจและรสกถง

ความมนคงปลอดภย เมอผสงอายไดรบการตอบ

สนองทงทางรางกายและจตใจ เกดสมพนธภาพท

ดในครอบครวแลว กยอมสงผลดในบนปลายชวต

ทำาใหสามารถดำารงชวตไดอยางมความสข เกด

ความพงพอใจในชวตในทสด ดงท Clark and

Anderson, 1967 กลาววา ผสงอายทมครอบครว

ลกหลานคอยดแลอยางใกลชด มสมพนธภาพใน

84 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

ครอบครวทดยอมเปนสงทชวยใหผสงอายมความสข

การเขาร วมกจกรรมทางสงคมมความ

สมพนธทางบวกกบความพงพอใจในชวตของผสง

อายซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวอธบายไดวา

การทผสงอายมโอกาสตดตอกบสงคมภายนอกก

เปนประเดนทสำาคญอยางหนง โดยผสงอายไดม

สวนในการเขารวมกจกรรมทางสงคมกบชมรม

ผสงอายไดพบปะพดคยกบสมาชกภายในชมรม

ผสงอายมการแลกเปลยนความคดเหนตางๆและ

ทำากจกรรมสรางสรรคตางๆรวมกนทำาใหผสงอาย

ไดแสดงความสามารถไดอยางเตมท เกดความ

สนกสนานเพลดเพลนซงเมอผสงอายไดสวนรวม

ในกจกรรมทางสงคม ดงทฤษฎกจกรรม (Activity

Theory)ทกลาววาผสงอายทไดทำากจกรรมและม

การเคลอนไหวอยตลอดเวลา จะทำาใหสามารถ

ดำาเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสขทงทาง

รางกายและจตใจ และมความรสกวาตนยงคงเปน

ประโยชนตอสงคม (สมศกด ศรสนตสข, 2539)

ทงนเนองจากการเขารวมกจกรรมทางสงคมเปน

การไดพบปะสงสรรค ปรกษาหารอกบบคคลอน

ชวยใหมองโลกไดกวางขน ทำาใหความเหงาลดลง

จากการไดเขารวมกจกรรมดงกลาว ดงนนเมอ

ผสงอายสามารถเขารวมกจกรรมทางสงคมไดมาก

เทาใด ความคงอยของสถานภาพกจะมมากขน

สงผลทำาให ผ สงอายมอตมโนทศน เป นไปใน

ทางบวกและนำาไปสความพงพอใจในชวตมากยงขน

(สรกลเจนอบรม,2541)

ขอเสนอแนะจากผลการวจย

1. สมพนธภาพในครอบครวของกล ม

ตวอยางผสงอายอยในระดบสงและมความสมพนธ

ทางบวกกบความพงพอใจในชวตจงควรหาวธ

สนบสนนใหครอบครวของผสงอายมสมพนธภาพท

ดระหวางกน เพอใหเกดความพงพอใจในชวตแก

ผสงอาย ควรมการจดสงเจาหนาททมศกยภาพใน

การทำางานออกไปเยยมเยยนครอบครวทมผสงอาย

เพอใหคำาปรกษาแนะนำาแกครอบครวในการปฏบต

ตนใหเหมาะสมกบการดแลผสงอาย และชวยให

สมาชกในครอบครวไดมความร ความเขาใจท

ถกตองเกยวกบผสงอาย อาจมการจดกจกรรมใน

โอกาสสำาคญตางๆภายในชมชน เพอสงเสรมให

ผสงอายและสมาชกในครอบครวไดใชเวลาในทำา

กจกรรมตางๆรวมกนเพอเสรมสรางความรกความ

เขาใจ เกดความผกพน ซงจะเปนสงทชวยใหเกด

สมพนธภาพทดขนภายในครอบครวทำาใหสมาชก

ในครอบครวเหนคณคาของผสงอายมากขนเขาใจ

ในความแตกตางระหวางวยไดด ผสงอายสามารถ

ใชชวตในวยชราไดอยางมความสขมากขนและนำา

ไปสความพงพอใจในชวตทดตอไป

2. การเขารวมกจกรรมทางสงคมของกลม

ตวอยางผสงอายอยในระดบปานกลางและมความ

สมพนธทางบวกกบความพงพอใจในชวตหนวยงาน

ในชมชนจงควรมการสนบสนนงบประมาณสำาหรบ

การจดกจกรรมทมประโยชนภายในชมรมตางๆ

และควรจดใหมบคลากรทมความเชยวชาญสำาหรบ

การจดกจกรรมในกลมผสงอายเขามาใหความร

สรางความสนกสนานใหกบผสงอาย และเปนการ

ใหผ สงอายไดมโอกาสไดเลอกเขารวมกจกรรม

ตางๆไดอยางเหมาะสม นอกจากนในการประชม

ในแตละครงของทางชมรมผ สงอายควรมการ

สงเสรมใหผ สงอายแตละคนไดมส วนในการ

แลกเปลยนความคด วทยาการสมยใหมทเปน

ประโยชนกบผสงอาย โดยอาจมการนำาความรหรอ

ขาวสารใหมๆมาเลาสกนฟงอนจะเปนผลทชวย

ใหผสงอายสามารถปรบตวใหเหมาะสมกบสภาพ

สงคมทมเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม

ขอเสนอแนะส�าหรบการศกษาครงตอไป

1. ควรศกษาตวแปรอน และปจจยอนท

สงผลตอความพงพอใจในชวตของผสงอายตอไป

เชน ความคาดหวงในชวต พฤตกรรมการดแล

ตนเองบคลกภาพการจดการความเครยด

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 85 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

2. ควรมการศกษาความยดหยนสมพนธภาพ

ในครอบครว การเขารวมกจกรรมทางสงคม และ

ความพงพอใจในชวต กบกลมตวอยางผสงอายใน

พนทอนๆทมความหลากหลายกนไปเพราะผสงอาย

ในชมรมผสงอายตำาบลบางรกพฒนายอมมวถชวต

สภาพเศรษฐกจและสงคมแตกตางไปจากผสงอาย

ในเขตกรงเทพและในตางจงหวดเพอเปนแนวทาง

ในพฒนาสงคมผสงอายตอไป

3. ควรมการศกษาวจยเชงคณภาพกบกลม

ตวอยางทมขนาดใหญขนเพอใหไดขอมลทละเอยด

ในลกษณะเจาะลกครอบคลมในทกดาน

กตตกรรมประกาศ

การศกษาวจยในครงนประสบความสำาเรจไป

ไดดวยด เพราะไดรบคำาปรกษา และคำาแนะนำาทด

จากคณาจารยทกทานทำาใหการวจยครงนมความ

ถกตองและสมบรณ ขอขอบพระคณผทรงคณวฒ

และผเชยวชาญทกทานทสละเวลาในการตรวจสอบ

คณภาพเครองมอและใหคำาแนะนำาในการปรบปรง

เครองมอทนำาไปใชในการวจยใหถกตองสมบรณ

ยงขน ขอขอบพระคณสมาชกชมรมผสงอายทงสน

18ชมรมในตำาบลบางรกพฒนาอำาเภอบางบวทอง

จงหวดนนทบรทกทานทใหความรวมมอในการตอบ

แบบสอบถามทำาใหการวจยครงนสำาเรจลงดวยด

เอกสารอางอง

กลยาตนตผลาชวะ.(2551).สขภาพกายกบวยสงอาย.กรงเทพมหานคร:เรอนปญญา.

จราพรชมพกล,ปราณสทธสคนธ,เกรยงศกดซอเลอม,และดษณดำาม.(2552). สมพนธภาพในครอบครว

ไทย. สถาบนพฒนาสาธารณะสขอาเซยน:มหาวทยาลยมหดล.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานผสงอายแหงชาต. (2545). แผนผสงอายแหงชาตฉบบท 2

(พ.ศ. 2545-2564). กรงเทพมหานคร:โรงพมพครสภาลาดพราว.

เลกสมบต.(2549).รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการภาวการณดแลผสงอายของครอบครวในปจจบน.

กรงเทพมหานคร:มสเตอรกอปป(ประเทศไทย).

ศศพฒนยอดเพชร.(2552).ระบบการดแลระยะยาวและกำาลงคนในการดแลผสงอาย ทศทางประเทศไทย.

กรงเทพมหานคร: แผนงานวจยเพอพฒนาคณภาพชวตทดของผสงอาย มลนธสถาบนวจยและ

พฒนาผสงอายไทย

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. (2557).การสงวยของประชากรไทย พ.ศ. 2557.

นครปฐม:มหาวทยาลยมหดล

สมศกด ศรสนตสข. (2539). สงคมวทยาภาวะสงอาย: ความเปนจรงและการคาดการณในสงคมไทย.

กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สจตรา สมพงษ. (2557). ความสขของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา ในจงหวดนครปฐม. วารสาร

พยาบาลตำารวจ.204-218.

สรกลเจนอบรม.(2534).วทยาการผสงอาย.กรงเทพมหานคร:คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรกลเจนอบรม.(2541). วสยทศนผสงอาย และการศกษานอกระบบสำาหรบผสงอายไทย.กรงเทพมหานคร:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสนออนทรสขศร.(2552).สขอนามยผสงวย กบการดำารงชวพอยางมความสข.พมพครงท6นนทบร:

พมพทอง.

86 ฐานนทดา มสกสรจรกล, บวทอง สวางโสภากลความยดหยน สมพนธภาพในครอบครวการเขารวมกจกรรมทางสงคม...

อจฉร หงสสต. (2549). การเขารวมกจกรรมทางสงคมของผสงอาย : กรณศกษาผสงอายเขตดสต

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธคหรรมศาสตรมหาบณฑตสาขาการพฒนาครอบครวและสงคม,

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Black,D.(1976).TheOlderpersoninthefamily.InZarit,S.H.(Ed.).Reading in aging and death:

Contemporary Perspective.NewYork:HarperandRow.

Barrow,G.M.andP.A.Smith.(1979).Aging,ageismandsociety.Minnesota:WestPublishing

Company.

Chatfield,W.F.(1977).Economicandsociologicalfactorinfluencinglifesatisfactionoftheage.

Journal of Gerontology, 5,593-599.

Clark,M. andB.G., Anderson. (1967).Culture and aging: An anthropological study of older

americans.Springfield,IL:CharlesC.Thomas.

Hanlon,J.J.,&Pickett,G.E.(1984).Publichealthadministrationandpractice.NewYork:Times

Mirror/Mosby.

Hardy,S.E.,Concato,J.,&Gill,T.M.(2004).Resilienceofcommunity-dwellingolderpersons.

Journal American Geriatrics Society,52,257-262.

Longino,C.F.,&Kart,C.S. (1982).Explicatingactivity theory:A formal replication.Journal of

Gerontology,37,731-722.

Malathum, P. (2003). Predictors of life satisfaction of older adults in rural areas. [Abstract].

Ramathibodi Medical Journal,26,106.

Neugarten,B.L.,Havighurst,R.J.,&Tobin,S.S. (1961).TheMeasurementof lifesatisfaction.

Journal of Gerontology, 16,134-143.

Wagnild,G.M. (2009).AReviewof theResilienceScale.Journal of Nursing Measuremen,17,

105-113.

Wagnild,G.M.(2010).Discoveringyourresiliencecore,RetrievedNovember3,2015,fromhttps://

www.pobal.ie/Publications/Documents/Discovering_Your_Resilience_Core.pdf

Wagnild,G.M.andL.M.Torma.(2013).Chapter6Assessingresilienceinolerfrontierwomen.In

A.Charlene.(Ed.),Rural Nursing : Concepts, Theory and Practice, Fourth Edition (pp.79-

94).NewYork:LLCPublications.

รปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน เพอพฒนาความสามารถใน

การจดการเรยนรของครคณตศาสตร โรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา เขตภาคเหนอตอนบน

Empowerment - Based Supervision Model for Learning Management

Capacity Development of a Mathematics Teacher, at Schools under

Office of Primary Education Service Area in Upper Northern Region.

เดชสาระจนทร1,สนยเงนยวง2,สมศกดภวภาดาวรรธน2,ฤตนนทสมทรทย2

DetchSarachan2,SuneeNguenyuang2,SomsakPhuvipadawat2,RuetinanSamuttai2

บทคดยอ

การวจยครงนใชกระบวนการวจยและพฒนาโดยมวตถประสงค1)เพอสงเคราะหองคประกอบและ

ตวบงชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน2) เพอสรางรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปน

ฐานและ3)เพอศกษาผลการใชรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถ

ในการจดการเรยนรของครคณตศาสตรโรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเขตภาค

เหนอตอนบนวธดำาเนนการวจยแบงเปน3ระยะไดแกระยะท1ศกษาองคประกอบและตวบงชของการ

นเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานระยะท2ศกษาการสรางรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน

และระยะท3ศกษาผลการใชรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานกลมตวอยางในการวจยไดแก

(1) กลมตวอยางในการศกษาองคประกอบและตวบงชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน คอ คร

คณตศาสตร จำานวน 1,152 คน โดยการสมแบบแบงชนภม (2) กลมเปาหมายในการศกษาการสราง

รปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน ประกอบดวย ผเชยวชาญดานการนเทศการจดการเรยนร

คณตศาสตรจำานวน4คนผเชยวชาญดานการสรางรปแบบจำานวน3คนและศกษานเทศกทรบผดชอบ

ในการนเทศการจดการเรยนรคณตศาสตรจำานวน23คนโดยการเลอกแบบเจาะจง(3)กลมเปาหมายใน

การศกษาผลการใชรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานคอครคณตศาสตรจำานวน8คนโดย

การเลอกแบบเจาะจงเครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแบบสอบถามการปฏบตงานของศกษานเทศก

แบบบนทกการสนทนากลมแบบสอบถามเกยวกบความถกตอง ความเหมาะสม ความเปนประโยชนและ

ความเปนไปไดของรปแบบ แบบประเมนความสามารถในการจดการเรยนร และ แบบบนทกการนเทศ การ

วเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหาและวเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยการวเคราะหปจจย

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

1นกศกษาปรญญาเอกศกษาศาสตรดษฎบณฑตสาขาการวจยและพฒนาการศกษามหาวทยาลยเชยงใหม2อาจารยประจำาสาขาวชาการวจยและพฒนาการศกษาคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม1DoctoralStudent,DoctorofPhilosophyPrograminResearchandDevelopmentinEducation,ChiangMaiUniversity.2TeachersofPrograminResearchandDevelopmentinEducation,FacultyofEducation,ChiangMaiUniversity

88 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

ผลการวจยปรากฏดงน

ผลการวเคราะหองคประกอบและตวบงชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานมองคประกอบ

8องคประกอบไดแก1)การสรางความชดเจนรวมกนเพอการยอมรบและมองเหนคณคาของผลงาน2)การ

สนบสนนปจจยสำาหรบการจดการเรยนร3)การสนบสนนใหกำาหนดงานดวยตนเอง4)การสรางความสามารถ

ในการจดการเรยนร 5) การสงเสรมความรวมมอในการจดการเรยนร 6) การรบรขอมลการจดการเรยนร

7)การรบรคณคาในตนเองและ8)การสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรมตวบงชทเปนการปฏบตงานของ

ศกษานเทศกโดยใชการเสรมพลงเปนฐานทงหมด77ขอทสามารถอธบายลกษณะขององคประกอบทงหมด

โดยตวบงชทมความสอดคลองกบองคประกอบมจำานวน75ตวบงชไมสอดคลองจำานวน2ตวบงช

ผลการสรางรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน พบวา รปแบบมองคประกอบ ไดแก

หลกการแนวคดวตถประสงคเงอนไขความสำาเรจกระบวนการและประสทธผลของรปแบบและผลการ

ประเมนคณภาพรปแบบทสรางขนพบวา ดานความถกตอง ดานความเหมาะสมดานความมประโยชน

และดานความเปนไปไดในการนำาไปใชในภาพรวมมคณภาพอยในระดบมากทสด

ผลการใชรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานพบวาหลงการนเทศดวยรปแบบการนเทศ

โดยใชการเสรมพลงเปนฐานครคณตศาสตรมความสามารถในการจดการเรยนรในระดบมาก

ค�าส�าคญ :การนเทศ,การเสรมพลง,ความสามารถในการจดการเรยนร

Abstract

This researchprojectused theresearch&developmentprocess.Theobjectivesof this

researchwere1)afactorandindicatoranalysisofEmpowerment-BasedSupervision,2)Create

amodelofEmpowerment-BasedSupervision.And3)Studytheresultofimplementationofthe

modelEmpowerment-BasedSupervisionforLearningManagementCapacityDevelopmentof

MathematicsTeacher,SchoolunderOfficeofPrimaryEducationServiceAreainUpperNorthern

Region. The research was divided into 3 phases: Phase 1 was a study of the factors and

indicatorsofEmpowerment-BasedSupervision.Phase2createdamodelEmpowerment-Based

Supervision.Andphase3studiedtheresultofimplementationofthemodelEmpowerment-

BasedSupervision.Thesamplesofthisresearchwere,1)Thesampleforstudyingofthefactors

and indicators on Empowerment - Based Supervision was 1,152 mathematics teachers

selectedbystratifyrandomsampling.2)Atargetgroupforstudyingthecreationofamodelof

Empowerment -BasedSupervisionwere4expertsof mathematicssupervisionand3model

creatingexperts,23mathematicssupervisorsselectedbypurposivesampling.3)The target

groupforstudyingtheresultofimplementationofthemodelEmpowerment-BasedSupervision

was8mathematicsteachersselectedbypurposivesampling.Theresearchinstrumentswere

1)Aquestionnaireformathematicsteachersontheperformanceofsupervisors.2)Focusgroup

recording form. 3)A questionnaire opinion on accuracy, propriety, utility, and feasibility. 4)A

capacity evaluation form of learningmanagement, and 5) A supervision recording form. The

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 89 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

qualitative data were analyzed by content analysis; Factors Analysis, mean and standard

deviationforquantitativedata.

Theresultsoftheresearchwereshownasthefollowing,

For the factors in empowerment - based supervision, there were 8 factors : 1) Clear

common understanding of working acceptance 2) Learning management factors supporting

3)Encouraged toself–determination4)Learningmanagementcapacitybuilding5)Learning

managementcooperationpromoting6)Performancedatarecognition7)Selfesteemrecognition

and8)Learningnetwork.Therewere77supervisorperformancestoexplainthecharacterofall

factors.75Indicatorsconsistentwithfactors,but2Indicatorswerenot.

TheModelFactorswere1)Concept2)Objectives3)Conditions4)Process5)Effectiveness

and the quality of the model was tested by experts at most grade levels for accuracy,

propriety,utilityandfeasibility.

3. Thestudyofimplementationoftheempowerment-basedsupervisionmodelrevealed

thatpost–implementationwasatahighlevel.

Keywords: Supervision,empowerment,learningmanagementcapacity

บทน�า

การพฒนาการศกษาใหประสบผลสำาเรจได

นนสำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหง

ชาต (2545, หนา 3) ไดเสนอแนะวาจำาเปนตอง

อาศยกระบวนการบรหาร กระบวนการนเทศและ

กระบวนการเรยนการสอนทสอดคลองกนมความ

ร อย รดส ม พนธ ก นอย า งด ย ง โดย เฉพาะ

กระบวนการนเทศการศกษา ซงมเปาหมายเพอ

พฒนาหรอแกป ญหาคณภาพการศกษาดวย

กระบวนการพฒนาครใหสามารถพฒนาตนเองเพอ

การพฒนางานทมประสทธภาพรจกการแกปญหา

ดำาเนนการจดการเรยนรอยางเปนระบบในอนทจะ

สามารถพฒนาศกยภาพการเรยนรของผเรยนได

สงสดสอดคลองกบแนวคดของมณนภาชตบตร

(2553,หนา1-2)และสำานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน(2554,หนา26)เสนอแนวคด

ทตรงกนวา ปจจยหลกในการพฒนาผเรยนใหม

คณภาพตามทตองการ คอ ตวคร โดยครตองม

ความร และความสามารถในการจดการเรยนร

เพราะคณภาพการเรยนรขนอยกบประสทธภาพใน

การจดการเรยนการสอนของครเปนสำาคญการทผ

เรยนจะมคณภาพไดนนครเปนผทมบทบาทสำาคญ

ครจงควรไดรบการพฒนาใหมคณภาพโดยเฉพาะ

อยางยงเรองความร ความเขาใจเกยวกบหลกสตร

และการจดการเรยนร แมวาในปจจบนนครจะม

ภาระงานมาก ทงดานการจดการเรยนร การทำา

โครงการตางๆ ทหนวยงานทงภายนอกและภายใน

มอบใหสถานศกษาดำาเนนการ สงผลใหคณภาพ

ดานการจดการเรยนรของครลดนอยลงไปถงแมวา

ในดานความร จะไดรบการอบรมอยเปนประจำา

กตามนอกจากนนครสวนหนงขาดขวญและกำาลงใจ

ในการปฏบตงาน ดงนนวธการทจะชวยพฒนา

คณภาพครคอการทำาใหครมความรความสามารถ

(ปฏบตได) และในขณะเดยวกนกมกำาลงใจทจะ

พฒนาคณภาพผเรยน

การพฒนาครดวยกระบวนการนเทศอยางม

ประสทธภาพนนจากการศกษาของเสนหกรแกว

(2542), สมคด ไชยยา (2545), วเชษฐ ชนะแกว

(2545), นำาเยน เหลองประเสรฐ (2546), ทศนย

90 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

ใจหาว(2548)และภาคนสมทธวานช(2549)พบ

ขอสรปรวมกนคอการนเทศทอยภายใตบรรยากาศ

ของกลยาณมตร ทกฝายไดเรยนรในภารกจตาม

บทบาทอยางเขาใจมการประสานความรวมมอใน

การปฏบตงานอยางสมำาเสมอมการกำาหนดเปาหมาย

ของการทำางานรวมกน รวมมอกนคดวางแผน

ดำาเนนงานมการวดประเมนผลรวมกนและตองอาศย

ทกษะการสอสารทำาความเขาใจกน ฝกการคด

รวมกนชวยกนแสวงหาขอมลขาวสารแลกเปลยน

ความคดเหนเพอจดลำาดบของปญหาวธการและจด

หมายของการแกปญหา ซงจะทำาใหผอนคลาย

ความหวาดกลวและลดอตตาของแตละคนโดย

อตโนมต ลกษณะการปฏบตงานดงกลาว Kinlaw

(1995),Robert(2001)และนตยาสงาวงศ(2545)

กลาววาเปนการปฏบตงานทมการเสรมพลงซงกน

และกน เพราะการเสรมพลง หมายถง การเพม

ความรทกษะความเชอมนในตนเองสามารถรบร

ในความสามารถแหงตน มการสรางสรรคสภาพ

แวดลอมทเออใหทกฝายมสวนรวมในการตดสนใจ

รวมกำาหนดเปาหมายการสรางวสยทศนกำาหนด

พนธกจกำาหนดแผนงานโครงการและมความรสก

เปนเจาของรวมกน เพอพฒนาองคกรใหประสบ

ความสำาเรจเกดประโยชนตอบคคลและองคกร

ความสำาคญดงกลาวผวจยซงปฏบตหนาท

ในการนเทศตดตามผลและพฒนาการจดการเรยน

รคณตศาสตรของครคณตศาสตรสามารถนำาไปใช

เปนแนวทางการนเทศเพอพฒนาความร ความ

สามารถในการจดการเรยนรของครคณตศาสตร

อนจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน

ตามมาตรฐานของหลกสตรทไดกำาหนดคณภาพผ

เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช2551ใหผเรยนมความรความเขาใจใน

คณตศาสตรพนฐานพรอมทงสามารถนำาความรนน

ไปประย กต ได ม ท กษะกระบวนการทาง

คณตศาสตรทจำาเปน การเชอมโยงความรตาง ๆ

ทางคณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบ

ศาสตรอน ๆ มความสามารถในการทำางานอยาง

เปนระบบมระเบยบวนยมความรอบคอบมความ

รบผดชอบมวจารณญาณมความเชอมนในตนเอง

พรอมทงตระหนกในคณคาและมเจตคตทดตอ

คณตศาสตรตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพอสงเคราะหองคประกอบและตวบงช

ของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน

2. เพอสรางรปแบบการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐาน

3. เพอศกษาผลการใชรปแบบการนเทศ

โดยใชการเสรมพลงเปนฐาน เพอพฒนาความ

สามารถในการจดการเรยนรของครคณตศาสตร

โรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถม

ศกษาเขตภาคเหนอตอนบน

การด�าเนนการวจย

การวจยในครงน ดำาเนนการเปน 3 ระยะ

ดงน

ระยะท 1 การศกษาองคประกอบและตว

บงชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน

กลมตวอยางคอครคณตศาสตรในโรงเรยนสงกด

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เขต

ภาคเหนอตอนบนจำานวน1,152คนโดยการสม

แบบแบงชนภมกำาหนดใหสำานกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษาเขตภาคเหนอตอนบนจำานวน

23 เขต เปน 23 ชนภม สมอยางงายโรงเรยนใน

แตละเขตพนทรอยละ50ของจำานวนโรงเรยนใน

แตละเขตพนทแลวศกษาขอมลจากครคณตศาสตร

โรงเรยนละ1คนเครองมอทใชในการศกษาไดแก

แบบสอบถามความคดเหนของครคณตศาสตรทม

ตอการปฏบตงานของศกษานเทศก มคาดชนความ

สอดคลอง เทากบ 1 และมคาความเชอมนเทากบ

.96 การวเคราะหข อมลเชงคณภาพโดยการ

วเคราะหเนอหาและวเคราะหขอมลเชงปรมาณเพอ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 91 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

หาจำานวนองคประกอบโดยการวเคราะหปจจยเชง

สำารวจ

ระยะท 2 การสรางรปแบบการนเทศโดย

ใชการเสรมพลงเปนฐาน กลมเปาหมาย ไดแก

ผ เชยวชาญดานการนเทศการจดการเรยนร

คณตศาสตร จำานวน 4 คน ผเชยวชาญดานการ

สรางรปแบบจำานวน3คนและศกษานเทศกผรบ

ผดชอบการนเทศการจดการเรยนรคณตศาสตร ใน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา เขตภาคเหนอ

ตอนบน 23 เขต รวมทงหมด 52 คน พจารณา

คดเลอกศกษานเทศกทรบผดชอบดานการนเทศ

การจดการเรยนรคณตศาสตรในระดบประถมศกษา

จ�านวน 23 คน เครองมอทใชในการศกษา ไดแก

แบบบนทกการสนทนากลมเรองการพจารณาให

ขอเสนอแนะเกยวกบการปรบปรงรปแบบและ

การนำารปแบบไปใช และแบบสอบถามเกยวกบ

ความถกตอง ความเหมาะสม ความเปนประโยชน

และความเปนไปไดของรปแบบ การวเคราะหขอมล

เชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหาและวเคราะห

ขอมลเชงปรมาณโดยการหาคาเฉลยและสวนเบยง

เบนมาตรฐาน

ระยะท 3 การศกษาผลการใชรปแบบการ

นเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความ

สามารถในการจดการเรยนรของครคณตศาสตร

โรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถม

ศกษาเขตภาคเหนอตอนบนกลมเปาหมาย คอ คร

คณตศาสตรในโรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา เขตภาคเหนอตอนบน

จ�านวน 8 คน ไดมาโดยการคดเลอกจากผสนใจเขา

รวมการวจย เครองมอทใชในการศกษาไดแกแบบ

ประเมนความสามารถในการจดการเรยนร เปน

แบบสำารวจรายการแบบมาตราสวนประมาณคา 3

ระดบและแบบบนทกการนเทศ การวเคราะหขอมล

เชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหาและวเคราะห

ขอมลเชงปรมาณโดยการหาคาเฉลย และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย

1. ผลการวเคราะหองคประกอบและตวบง

ชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานดงน

1.1 ผลการสกดองคประกอบดงน

ตาราง 1 แสดงผลการสกดองคประกอบ

องค

ประกอบ

คาไอเกน รอยละ

ของ

ความ

แปรปรวน

รอยละ

ของความ

แปรปรวน

สะสม

1

2

3

4

5

6

7

8

35.982

6.313

5.097

4.303

3.608

3.079

2.789

2.336

43.352

7.606

6.141

5.185

4.347

3.709

3.360

2.815

43.352

50.958

57.099

62.284

66.631

70.340

73.700

76.515

จากตาราง 1 พบวา องคประกอบทมคา

ไอเกนซงเปนผลรวมกำาลงสองของสมประสทธของ

องคประกอบรวมในแตละองคประกอบมคาเกน 1

มทงหมด8องคประกอบโดยมคารอยละของความ

แปรปรวนสะสมเทากบ76.515

1.2 ผลการหมนแกนปจจยและการ

ตงชอองคประกอบดงน

92 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

ตาราง 2 แสดงผลการหมนแกนปจจย

องค

ประกอบ

ท

จำานวนตวบงช

ทแสดงการ

ปฏบตงานของ

ศกษานเทศก

โดยใชการเสรม

พลง

เปนฐาน

คานำาหนก

องคประกอบ

1

2

3

4

5

6

7

8

26

9

11

9

5

6

6

5

.321-.872

.612-.916

.303-.867

.691-.829

.329-.621

.652-.868

.523-.952

.368-.750

จากตาราง2พบวาองคประกอบการนเทศ

โดยใชการเสรมพลงเปนฐานทง8องคประกอบม

ตวบงชทแสดงการปฏบตงานของศกษานเทศก

จำานวน 77 ขอ และมคานำาหนกองคประกอบอย

ระหวาง.303-.952

เมอพจารณาตวบงชทแสดงการปฏบตงาน

ของศกษานเทศกโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน ใน

แตละองคประกอบ ผวจยจงตงชอองคประกอบ

ไดแกองคประกอบท1การสรางความชดเจนรวมกน

เพอการยอมรบและมองเหนคณคาของผลงาน

องคประกอบท 2 การสนบสนนปจจยสำาหรบการ

จดการเรยนร องคประกอบท 3 การสนบสนนให

กำาหนดงานดวยตนเององคประกอบท4การสราง

ความสามารถในการจดการเรยนร องคประกอบท

5 การสงเสรมความรวมมอในการจดการเรยนร

องคประกอบท 6 การรบรขอมลการจดการเรยนร

องคประกอบท 7 การรบร คณคาในตนเองและ

องคประกอบท 8 การสรางเครอขายแลกเปลยน

เรยนร โดยมตวบงชทแสดงการปฏบตงานของ

ศกษานเทศกทใชการเสรมพลงเปนฐาน ทงหมด

77ขอทสามารถอธบายลกษณะขององคประกอบ

ทงหมด เมอพจารณาความสอดคลองของตวบงช

กบองคประกอบโดยผเชยวชาญพบวามตวบงช

จำานวน 75 ตวบงชทมความสอดคลองกบองค

ประกอบ และตวบงชท ไม สอดคลองกบองค

ประกอบจำานวน2ตวบงชไดแกประกวดสอการ

เรยนรคณตศาสตรและประกวดเครองมอวดผลการ

เรยนรทางคณตศาสตร

2. ผลการการสรางรปแบบการนเทศโดยใช

การเสรมพลงเปนฐานพบวารปแบบทสรางขนม

องคประกอบไดแกหลกการแนวคดวตถประสงค

เงอนไขความสำาเรจกระบวนการและประสทธผล

ของรปแบบ และผลการประเมนคณภาพของ

รปแบบในภาพรวมมคณภาพอยในระดบมากทสด

(คาเฉลยเทากบ 4.79, สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เทากบ0.43)เมอพจารณาเรยงลำาดบรายดานจาก

มากไปหานอยพบวาดานความเหมาะสม(คาเฉลย

เทากบ4.91,สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ0.28)

ดานความเปนประโยชน (คาเฉลยเทากบ 4.83,

สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.38) ดานความ

ถกตอง (คาเฉลยเทากบ 4.81, สวนเบยงเบน

มาตรฐานเทากบ 0.39) และ ดานความเปนไปได

(คาเฉลยเทากบ 4.66, สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เทากบ0.53)

3. ผลการใชรปแบบการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถในการ

จดการเรยนรของครคณตศาสตร โรงเรยนสงกด

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เขต

ภาคเหนอตอนบนพบวาหลงการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐาน ครคณตศาสตรมความสามารถ

ในการจดการเรยนรคณตศาสตร อยในระดบมาก

(คาเฉลยเทากบ 1.58, สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เทากบ0.18)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 93 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

อภปรายผล

1. ผลการวเคราะหองคประกอบและตวบง

ชของการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานพบวา

องค ประกอบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปน

ฐาน มองคประกอบ 8 องคประกอบ ไดแก องค

ประกอบท1การสรางความชดเจนรวมกนเพอการ

ยอมรบและมองเหนคณคาของผลงานองคประกอบ

ท 2 การสนบสนนปจจยสำาหรบการจดการเรยนร

องคประกอบท3การสนบสนนใหกำาหนดงานดวย

ตนเององคประกอบท4การสรางความสามารถใน

การจดการเรยนร องคประกอบท 5 การสงเสรม

ความรวมมอในการจดการเรยนรองคประกอบท6

การรบรขอมลการจดการเรยนร องคประกอบท 7

การรบรคณคาในตนเองและองคประกอบท8การ

สรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรโดยมตวบงชท

แสดงการปฏบต งานของศกษานเทศกโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐานทงหมด77ขอทสามารถอธบาย

ลกษณะขององคประกอบทงหมดเมอพจารณา

เปรยบ เทยบกบปจจยสำาคญทไดจากการศกษา

แนวคด ทฤษฎ เกยวกบการเสรมพลง ทพบวา

ปจจยสำาคญในการเสรมพลงครม4ปจจยไดแก

1)การรบรขอมลสำาหรบการจดการเรยนร2)ความ

รความสามารถในการจดการเรยนร3)แรงจงใจใน

การจดการเรยนร4)ความรสกมคณคาและมความ

สามารถในการจดการเรยนรทงนอาจเนองมาจาก

วธการเกบรวบรวมขอมลทแตกตางกน กลาวคอ

การศกษาแนวคดทฤษฎเกยวกบการเสรมพลงผ

วจยไดสรปจากการศกษาเอกสารโดยผวจยแตการ

วเคราะหองคประกอบและตวบงชของการนเทศโดย

ใชการเสรมพลงเปนฐาน ผวจยไดดำาเนนการเกบ

ขอมลเชงประจกษจากครคณตศาสตร จำานวน

1,152คนและนำามาวเคราะหองคประกอบแตเมอ

นำามาพจารณาความสอดคลองกนระหวางปจจย

สำาคญและองคประกอบทไดจากขอมลเชงประจกษ

พบวาปจจยท 1การรบรขอมลจากการเรยนร ม

ความสอดคลองกบองคประกอบท1การสรางความ

ชดเจนรวมกนเพอการยอมรบและมองเหนคณคา

ของผลงานและองคประกอบท 6การรบรขอมล

การจดการเรยนร 2) ปจจยท 2 ความรความ

สามารถในการจดการเรยนรมความสอดคลองกบ

องคประกอบท 4 การสรางความ สามารถในการ

จดการเรยนรและองคประกอบท8การสรางเครอขาย

แลกเปลยนเรยนร 3) ปจจยท 3 แรงจงใจในการ

จดการเรยนร มความสอดคลองกบองคประกอบท

2การสนบสนนปจจยสำาหรบการจดการเรยนรและ

4)ปจจยท4ความรสกมคณคาและมความสามารถ

ในการจดการเรยนร มความสอดคลองกบองค

ประกอบท 3 การสนบสนนใหกำาหนดงานดวย

ตนเององคประกอบท5การสงเสรมความรวมมอ

ในการจดการเรยนรและองคประกอบท7การรบร

คณคาในตนเอง สำาหรบการพจารณาในแตละ

องคประกอบเปรยบเทยบกบแนวคดทฤษฎการ

เสรมพลงพบวา

องคประกอบท1การสรางความชดเจนรวมกน

เพอการยอมรบและมองเหนคณคาของผลงาน

มความสอดคลองกบ ทฤษฎความเทาเทยมกน

(EquityTheory)ของJ.StacyAdamsทพฒนา

ขนในป ค.ศ. 1965 นำาเสนอโดยHoy &Miskel

(2001,p.143-157)ทฤษฎความเทาเทยมกนม

ความเชอวาการไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน

ไดรบผลตอบแทนและสทธประโยชนทเหมาะสมกบ

ผลงานการปฏบตหรอตามสถานภาพของบคคลท

ทกฝายยอมรบและไดรบการยอมรบในคณคาของ

ความเปนสมาชก เปนปจจยหนงทสำาคญในการ

เสรมพลงการทำางาน และสอดคลองกบ แนวคด

เกยวกบการเสรมพลงการทำางานของคร ของ

Blasé&Blasé(1994,p.1)ทกลาววาการเสรม

พลงการทำางานใหกบครสามารถกระทำาไดดวยการ

ใหความเชอถอในความรความสามารถความเปน

มออาชพของครการสรางกำาลงใจใหครและการ

ยอมรบในคณคาผลการทำางานของคร

องคประกอบท2การสนบสนนปจจยสำาหรบ

การจดการเรยนร มความสอดคลองกบทฤษฎการ

94 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

กำาหนดเปาหมาย(GoalSettingTheory)ของHoy

&Miskel(2001,p.126-137)ทเชอวาการไดรบ

การสนบสนนปจจยตางๆ ในการปฏบต จะชวย

เสรมพลงการทำางานใหบรรลเปาหมายไดสมบรณ

ยงขน และสอดคลองกบแนวคดเกยวกบการเสรม

พลงการทำางานของครของBlasé&Blasé(1994,

p.1)ดวยการสนบสนนทรพยากรทใชในการทำางาน

ของครใหเพยงพอ

องคประกอบท 3 การสนบสนนใหกำาหนด

งานดวยตนเอง มความสอดคลองกบทฤษฎการ

กำาหนดตนเอง(Self-DeterminationTheory)ของ

Borich&Tobari(1995,p.242)ซงใหความสำาคญ

และกลาวถงบคคลวา มความสามารถในการคด

ตดสนใจกำาหนดแบบแผนการกระทำาของตนเอง

สามารถเหนแจ งเข าใจสภาพการณทตนจะ

สรางสรรคและใชทรพยากรทมใหเกดประโยชน

สงสดตอการทำางานขณะเดยวกนกพรอมจะรบผล

ทเกดขนไมวาในลกษณะใด แนวทางปฏบตของ

ทฤษฎ เนนใหบคลากรมอสระในการแสดงออกซง

ศกยภาพ ความสามารถ สามารถสรางทางเลอก

และมสทธในการเลอกปฏบตของตนเองดวยความ

ตระหนกในภาระหนาทและสภาวการณแวดลอม

และสอดคลองกบแนวคดการเสรมพลงในการ

ทำางานของ Kanpol (1999, p. 52) ทเสนอแนะ

วาการใหครมอำานาจหนาทมอำานาจในการตดสนใจ

การใหครมอสระ ควบคมการทำางานในฐานะ

ผเชยวชาญเปนการเสรมพลงการทำางานใหคร

องคประกอบท4การสรางความสามารถใน

การจดการเรยนรมความสอดคลองกบทฤษฎการ

กำาหนดตนเอง(Self-DeterminationTheory)ของ

Borich&Tobari(1995,p.242)ทเชอวาบคคล

ตองการมความสามารถ(CompetenceNeeds)จง

มการเรยนรฝกฝนทกษะทจะนำาไปสจดหมายและ

สอดคลองกบแนวคดเกยวกบพลงการทำางานของ

ครของKlecker&Loadman(1996,p.10)ซงได

เสนอแนะเกยวกบการศกษาพลงในการทำางานของ

ครโดยการสงเกตจากพฤตกรรมความรในเนอหา

วชาและการปฏบตงานตามวชาชพคร

องคประกอบท5การสงเสรมความรวมมอ

ในการจดการเรยนร มความสอดคลองกบทฤษฎ

ควบคมตนเอง (Self – Control Theory) ของ

Kouzes&Posner(1995,p.184)ทมความเชอ

วาคณลกษณะทปรากฏเนองมาจากพลงภายในทม

อทธพลตอการตดสนใจ กำาหนดการกระทำาทมผล

ตอการทำางาน และการใชเหตผลเพอปฏบตงาน

การกระทำาทแสดงวาบคคลสามารถควบคมตนเอง

ได เชน กำาหนดวถชวตและพฤตกรรมของตนเอง

ตดสนใจกระทำาการใดๆ อยางมเหตผลทำางานรวมกบ

ผอนไดและพรอมยอมรบการเปลยนแปลง ความ

สามารถในการควบคมตนเองจงเปนคณสมบต

พนฐานของการเสรมพลงในการทำางานและสอดคลอง

กบทฤษฎการกำาหนดตนเอง(Self-Determination

Theory)ของBorich&Tobari (1995,p.242)ท

เชอวาบคคลตองการมสมพนธไมตร(Relationship

Needs) ทนำาไปสความมนคงปลอดภยในการ

ทำางาน ความเปนมตรทดในหมผ ร วมงานและ

ผเกยวของ

องคประกอบท6การรบรขอมลการจดการ

เรยนร มความสอดคลองกบทฤษฎการกำาหนด

เปาหมาย(GoalSettingTheory)ของHoy&Miskel

(2001,p.126-137)ทมความเชอเกยวกบเปาหมาย

ของบคคลวาเปนสงสำาคญสงหนงทตองคำานงถง

ก อนทจะใช ว ธการใดๆ ในการพฒนาครและ

บคลากรการไดรบขอมลปอนกลบในเรองการบรรล

เปาหมายการทำางานทกำาหนดจะมผลดตอการ

ปฏบตงานของผรวมงานและเปนการเสรมพลงการ

ทำางาน

องคประกอบท 7 การรบรคณคาในตนเอง

มความสอดคลองกบทฤษฎความเทาเทยมกน

(EquityTheory)ของJ.StacyAdamsทพฒนา

ขนในป ค.ศ. 1965 นำาเสนอโดยHoy &Miskel

(2001,p.143-157)ซงมความเชอวาบคลากรควร

ไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน และไดรบการ

ยอมรบในคณคาของความเปนสมาชก การให

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 95 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เกยรตซงกนและกนเปนอกปจจยหนงทสำาคญใน

การเส รมพลงการทำางานของบคลากรและ

สอดคลองกบแนวคดเกยวกบการเสรมพลงการ

ทำางานของครของBlasé&Blasé(1994,p.1)ท

กลาววา การยอมรบและการใหความเชอถอใน

ความร ความสามารถ ความเปนมออาชพของคร

เปนการเสรมพลงการทำางานของคร

องคประกอบท 8 การสร างเครอข าย

แลกเปลยนเรยนร สอดคลองกบ แนวคดเกยวกบ

การปฏบตทเปนการเสรมพลงการทำางานของคร

ของTerry(1999,p.5–6)ทเสนอแนะวาการ

เสรมพลงการทำางานใหกบคร สามารถกระทำาโดย

การสรางการยอมรบในความร ความสามารถและ

ผลการทำางานของผรวมงานและพรอมจะรวมกน

พฒนาใหดยงขน

จากผลการตรวจสอบความสอดคลองของตว

บงชในแตละองคประกอบของการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเป นฐาน พบว า ตวบ งชทมความ

สอดคลองกบองคประกอบจำานวน75ตวบงชและ

ตวบงชทไมสอดคลองกบองคประกอบ จำานวน 2

ตวบงชแสดงวาการพจารณาความสอดคลองของ

ตวบงชกบองคประกอบของการนเทศโดยใชการ

เสรมพลงเปนฐาน ของผเชยวชาญในการประชม

สนทนากลมผเชยวชาญสวนใหญมความสอดคลอง

กบการเกบรวบรวมขอมลเชงประจกษจากการ

สอบถามความคดเหนของครคณตศาสตร สำาหรบ

ตวบงชทผ เชยวชาญ พจารณาแลวเหนวาไม

สอดคลองกบองคประกอบไดแกประกวดสอการ

เรยนรคณตศาสตรและประกวดเครองมอวดผลการ

เรยนรทางคณตศาสตรโดยผเชยวชาญไดรวมกน

พจารณาในการประชมสนทนากลมผเชยวชาญวา

การปฏบตงานทง2รายการไมใชการสรางเครอขาย

การแลกเปลยนเรยนร แตเปนการประกวดหรอ

แขงขนผเชยวชาญจงเสนอใหตดออกไปเพราะไม

สามารถนำาไปจดเข ากบองค ประกอบอนได

เนองจาก คาน�าหนกองคประกอบมคานอยกวา

0.30ซงไมเปนไปตามหลกการสรางองคประกอบ

ทจะต องประกอบดวยตวแปรทมค าน� าหนก

(Factor Loading) ตงแต .30 ขนไป (เพชรนอย สงห

ชางชย, 2546,หนา 176 - 178) ผวจยจงไดตด

ตวแปรทง 2 ตวออกไป การด�าเนนการดงกลาว

สอดคลองกบขอเสนอแนะของ Johnst one(1981,

p.5 – 8) และ วาโรเพงสวสด(2553,หนา10)ท

กลาววา ตวบงชหรอตวแปรเปนสงทชสภาพการณ

ของสถานการณตางๆ ในชวงเวลาใดเวลาหนง

การคดเลอกตองคดเลอกตวบงชหรอตวแปรทม

ความส�าคญสามารถอธบายสภาพการณตาม

วตถประสงคของการน�าไปใชงานและตองเปนไป

ตามเกณฑการก�าหนดคาน�าหนกตามล�าดบความ

ส�าคญของตวบ งชหรอตวแปรผ วจยสามารถ

ปรบปรงหรอตดตวบงชหรอตวแปรทไมมความ

ส�าคญออกไปได การพจารณาไตรตรองอยาง

รอบคอบจะชวยใหตวบงชหรอตวแปรทสรางขนม

คณประโยชนในการน�าไปใชไดจรง

2. ผลการการสรางรปแบบการนเทศโดยใช

การเสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถใน

การจดการเรยนร ของครคณตศาสตร โรงเรยน

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

เขตภาคเหนอตอนบนพบวา รปแบบทสรางขนม

องคประกอบไดแกหลกการแนวคดวตถประสงค

เงอนไขความสำาเรจกระบวนการและประสทธผล

ของรปแบบสอดคลองกบผลการศกษาของBrown

andMoberg(1980,p.16-17)สมบรณศรสรร

หรญ(2547,หนา354–355)ชนกนารถชนเชย

(2550,หนา179–180)และธระรญเจรญ(2550,

หนา 32) พบขอสรปรวมกนวา รปแบบมองค

ประกอบหลกไดแกหลกการแนวคดของรปแบบท

ศกษา วตถประสงคของรปแบบ เงอนไขของ

รปแบบกระบวนการกลไกวธการสอของรปแบบ

และการประเมนผลของรปแบบ สำาหรบการตรวจ

สอบคณภาพของรปแบบการนเทศโดยใชการเสรม

พลงเปนฐาน เพอพฒนาความสามารถในการ

จดการเรยนรของครคณตศาสตร จากผเชยวชาญ

ในประเดนเกยวกบมาตรฐานดาน1)ความถกตอง

96 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

2) ความเหมาะสม 3) ความเปนประโยชน และ

5)ความเปนไปไดพบวารปแบบทสรางขนในภาพ

รวมมคณภาพอยในระดบมากทสดนาจะเปนเพราะ

รปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐานเพอ

พฒนาความสามารถในการจดการเรยนรของคร

คณตศาสตรดำาเนนการสรางอยางเปนขนตอนตาม

กระบวนการสรางและพฒนารปแบบการนเทศ 8

ขนตอน ไดแก 1) ทบทวนเอกสารและงานวจยท

เกยวของเพอกำาหนดกรอบแนวคด2)ศกษาขอมล

จากผ เชยวชาญทเกยวของโดยการสมภาษณ

3)การสงเคราะหรปแบบและวธการนเทศ4)การ

สรางรปแบบ5)การตรวจสอบคณภาพของรปแบบ

โดยผเชยวชาญ6)การทดลองใชและการปรบปรง

รปแบบ 7) การประเมนรปแบบ 8) การนำาเสนอ

รปแบบ(บญชมศรสะอาด2535,หนา104–106

อางในทวารกษเสรภาพ,2548,หนา62และวชรา

เลาเรยนด2554,หนา,223–226)

3. ผลการประเมนความสามารถในการ

จดการเรยนรของครคณตศาสตร พบวา หลงการ

นเทศครคณตศาสตรมความสามารถในการจดการ

เรยนรอยในระดบมากทกคน เมอพจารณาตาม

เกณฑทกำาหนดไวคอระดบมาก(คาเฉลยตงแต

1.34ขนไป)ครคณตศาสตรมความสามารถในการ

จดการเรยนรภายหลงไดรบการนเทศ ผานเกณฑ

การประเมนทกคน เนองมาจาก การปฏบตการ

นเทศของศกษานเทศกโดยใชการเสรมพลงเปน

ฐานไดยดเอาผรบการนเทศเปนศนยกลางของการ

นเทศและดำาเนนการอยางเปนขนตอนไดแก1.ขน

การเตรยมการนเทศ โดยไดดำาเนนการประเมน

ความตองการจำาเปนการประเมนความสามารถใน

การจดการเรยนร กอนการนเทศ เพอใหครและ

ศกษานเทศกมขอมลเกยวกบความตองการไดรบ

การนเทศและความสามารถในการจดการเรยนร

ของครคณตศาสตรกอนการนเทศ2.ขนการปฏบต

การนเทศ ไดดำาเนนการนเทศตามความตองการ

จำาเปนของครคณตศาสตรรายบคคล โดยเลอก

ดำาเนนการเฉพาะกจกรรมทมความตองการจำาเปน

ในระดบมากขนไปโดยไดดำาเนนการในรปแบบการ

นเทศเปนกลมในกรณทมความตองการจำาเปนตรง

กนและรายบคคล ทำาใหการนเทศสามารถดำาเนน

การไดตามเปาหมายทแทจรง จงสงผลใหสามารถ

ทจะพฒนาการจดการเรยนรของครในแตละคนได

อยางมประสทธภาพและ3.ขนสะทอนผลการนเทศ

โดยการประเมนความสามารถในการจดการเรยนร

หลงการนเทศ และสอบถามความคดเหนของคร

คณตศาสตร การดำาเนนการนเทศในรปแบบน

สอดคลองกบแนวคดของการนเทศทมประสทธภาพ

คอมการดำาเนนการอยางเปนขนตอนมเปาหมาย

เพอปรบปรงหรอพฒนาการจดการเรยนรของครม

การศกษาสภาพปจจบนปญหาและความตองการ

จำาเปนในการจดการเรยนร มการกำาหนดวธการ

ปฏบตงานและเปาหมายของงานรวมกน การ

ดำาเนนการนเทศทงรายกลมและรายบคคล มการ

สงเสรมใหครแกปญหาดวยตนเองเพอใหเหนความ

สำาคญของตนเองและเหนวาตนเองมคณคาและม

ความสามารถมการสนบสนนปจจยและใหกำาลงใจ

แกกนและกน มการปรกษาหารอและประเมนผล

การปฏบตงานอยางตอเนอง (Sergiovanni and

Starratt,1988,p.8–10วไลรตนบญสวสด,2538,

หนา30–32GaruboandRothstein,1998,p.

1 – 8 และสำานกงานคณะกรรมการการประถม

ศกษาแหงชาต,2545,หนา8–10)

จากการสอบถามเพมเตมพบวาการนเทศ

สามารถทจะทำาใหเกดการเรยนรเกยวกบวธการ

จดการเรยนรการวดผลประเมนผลการไดรบการ

สนบสนนสอและวสดในการดำาเนนงาน การไดรบ

การเชดชเกยรตจากหนวยงานทเกยวของทำาใหม

กำาลงใจในการปฏบตงานมากขน สอดคลองกบ

แนวคดของWeightman(1999,p.137)ทกลาว

วาครทไดรบการเสรมพลงจะมความรสกพงพอใจ

ทไดพฒนาสตปญญาทกษะความสามารถความ

เจรญกาวหนามความอดทนตอความผดพลาดและ

เพยรพยายามในการทำางานและGoens&Clover

(1991,p.228)ทกลาววาบคลากรทมพลงในการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 97 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ทำางานจะรสกวาวถชวตขนอยกบสงทตนกระทำา

เพราะเปนผ ทรบผลท เกดขนจากการกระทำา

ของตนเอง บคลากรทมพลงการทำางานจะรบร

ความหมาย ความสำาคญของงาน ทำางานเพอผล

งานการกาวไปใหถงจดหมายถอเปนพนธะสญญา

ทใหไวกบตนเอง และร ตนเองวาตองทำาอะไร

อยางไร

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะส�าหรบการน�ารปแบบ

การนเทศไปใช

1.1 ควรดำาเนนการนเทศตามสภาพ

ความตองการจำาเปนของครผรบการนเทศแตละคน

หากมความตองการจำาเปนทตรงกนหลายอยาง

ควรพจารณาจดลำาดบความสำาคญของการ

ดำาเนนการรวมกบครผรบการนเทศ

1.2 ควรชแจงทำาความเขาใจแกผบรหาร

โรงเรยน เพอใหรบทราบความจำาเปนในการนเทศ

และใหการสนบสนนการปฏบตงาน

1.3 ควรดำาเนนการกบกลมเปาหมายท

มจำานวนนอยกอน แลวขยายกลมเปาหมายใหม

ปรมาณมากตอไป

2. ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยครง

ตอไป

ควรดำาเนนการศกษารปแบบการนเทศโดย

ใชการเสรมพลงเปนฐานเพอพฒนาความสามารถ

ในการ จดการเรยนรของครกลมสาระอนหรอใน

พนทอนๆตอไป

กตตกรรมประกาศ

การวจยฉบบนสำาเรจดวยดดวยความกรณา

และความเอาใจใสในการใหคำาปรกษาแนะนำาทเปน

ประโยชนอยางยงของคณะอาจารยทปรกษา

วทยานพนธประกอบดวยอาจารยดร.สนยเงนยวง

รองศาสตราจารย ดร.สมศกด ภ วภาดาวรรธน

ผชวยศาสตราจารย ดร.ฤตนนท สมทรทย ผวจย

ขอขอบพระคณ มา ณ โอกาสน ขอกราบ

ขอบพระคณรองศาสตราจารยดร.เสรมศรไชยศร

และรองศาสตราจารยดร.เกยรตสดาศรสขทให

คำาแนะนำา และตรวจแกไข จนวทยานพนธเสรจ

สมบรณ ขอขอบพระคณผ เชยวชาญทกทานท

กรณาใหความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอ

สำาหรบงานวจย การวพากษและประเมนรปแบบ

การนเทศ ขอขอบคณผอำานวยการสำานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษา ศกษานเทศก ผ

บรหารโรงเรยนครวชาการและครคณตศาสตรใน

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาใน

เขตภาคเหนอตอนบนทกทานทไดกรณาใหความ

อนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลการวจยและ

การทดลองใชรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลง

เปนฐาน เพอพฒนาความสามารถในการจดการ

เรยนรของครคณตศาสตรโรงเรยนสงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา เขตภาคเหนอ

ตอนบน

98 เดช สาระจนทรรปแบบการนเทศโดยใชการเสรมพลงเปนฐาน...

เอกสารอางอง

ทศนยใจหาว.(2548).การพฒนาแนวทางการปฏบตการนเทศการศกษาสถานศกษาขนพนฐาน สงกด

สำานกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยา. พระนครศรอยธยา : มหาวทยาราชภฏ

พระนครศรอยธยา.

ทวารกษ เสรภาพ. (2548). การพฒนารปแบบการประเมนภายในของโรงเรยนอาชวศกษาเอกชน.

วทยานพนธกศ.ดวจยและประเมนผการศกษา:มหาวทยาลยนเรศวร.

นตยาสงาวงษ.(2545).ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอำานาจดานโครงสรางการเสรมสราง

พลงอำานาจดานจตใจการแลกเปลยนระหวางหวหนาหอผปวยและพยาบาลประจำาการกบความ

พงพอใจในงานของพยาบาลประจำาการโรงพยาบาลสงกดกระทรวงกลาโหม.วทยานพนธ ปรญญา

มหาบณฑต.ภาควชาการบรหารการพยาบาลคณะพยาบาลศาสตร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นำาเยนเหลองประเสรฐ.(2546).การนเทศแบบคลนกเพอพฒนาสมรรถภาพการจดการเรยนการสอนแบบ

โครงงานของครประถมศกษา.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยศลปากร.

ภาคนสมทรวานช.(2549).การนเทศแบบเพอนรวมพฒนาวชาชพ เพอพฒนาสมรรถภาพการจดการ

เรยนรแบบสรางองคความรของครประถมศกษา.กรงเทพฯ:มหาวทยาศลปากร.

มณนภาชตบตร.(2553).การพฒนาคณภาพครดวยวธเสรมพลง. กลมนเทศตดตามและประเมนผลการ

จดการศกษาสำานกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขต3:กรงเทพฯ.

วชราเลาเรยนด.(2554).นเทศการสอน.พมพครงท8.นครปฐม:มหาวทยาลยศลปากรวทยาเขต

พระราชวงสนามจนทร.

วเชษฐชนะแกว.(2545).การนเทศการศกษาแบบความรวมมอเพอพฒนาโรงเรยนทงระบบของผบรหาร

โรงเรยนประถมศกษา สงกดสำานกงานการประถมศกษาจงหวดสราษฎรธาน. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เสนหกรแกว.(2542).การนเทศแบบมสวนรวมในกลมโรงเรยนไมตะเคยน สงกดสำานกงานการประถม

ศกษาอำาเภอทงหวชาง จงหวดลำาพน.เชยงใหม:มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมคดไชยยา.(2545).แนวทางการนเทศการศกษาแบบมสวนรวมในโรงเรยนเทคโนโลยเอเชย อำาเภอ

เมอง จงหวดเชยงใหม.เชยงใหม:มหาวทยาลยเชยงใหม.

สำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต.(2545).การนเทศเพอพฒนาการวจยในสถานศกษา.

กรงเทพฯ:โรงพมพการศาสนา.

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2554). แนวทางการบรหารจดการเรยนรสประชาคม

อาเซยน.กรงเทพฯ.

Blasé,J.;&Blasé,J.R.(1994).Empowering Teachers What Successful Principals Do.USA

:CorwinPress,Inc.

Borich,GaryD.&Tobari,MartinL.(1995).Educational Psycology : A Contemporary Ap-

proach. NewYork:HarperCollinsCollege.

Hoy,WayneK.&Miskel,CecilG.(2001).Educational Administration : Theory, Research,

and Practice. 6th ed.Boston:McGraw–Hill.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 99 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

Kanpol,Barry.(1999).Critical Pedagogy an Introduction.2nded.Westport,Connecticut:

Bergin&Garvey.

Kinlaw,D.C.(1995).The Practice of Empowerment. Hamphire:Gowerpublishing.

Klecker,BeverlyM.&Loadman,WilliamE.(1996).Dimension of Teacher Empowerment

: Indentifying New Roles for Classroom Teacher In Restructuring Schools. (on-line)

:1-24.Available:http://ehostvgw16.epnet.com

Kouzes,JamesM.&Posner,BarryZ.(1995).The Leadership Challenge : How to Keep

Getting Extraordinary Things Done in Organizations. Sanfrancisco:Jossey–Bass.

Robert,E.H.etal.(2001). Empowerment effects of teaching leadership skill to adults with a

severe mental illness and their families.PsychiatricRehabilitationJournal.

Short,PaulaM.&Greer,JohnT.(1997). Leadership in Empowered School : Themes

from Innovative Efforts. NewJersey:PrenticeHall.

Terry,PaulM.(1999).Empowering Teacher As Readers. NationalFORUMJournals.(on

–line):4–6.Available:htt://www.nationalforum.com/TERRYte8e3.html

การเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจในการสอสาร

แรงจงใจในการท�างาน และผลการด�าเนนงานขององคกร ในองคกรทม

พนกงานหลากหลายเชอชาต

Compariing the Impact of National Culture on Communication

Satisfaction, Work Motivation and Firm Performance in Multinational

Workplaces

นพรรณภรณวลลภา1* ทพยรตนเลาหวเชยร2

NapanpornVallapa1* , TipparatLaohavichien2

สาระสงเขป

บทความนนำาเสนอกรอบแนวคดการวจยซงมวตถประสงคเพอศกษา 1. เปรยบเทยบผลของ

วฒนธรรมชาตระหวางไทยญปนและอเมรกาทมตอความพงพอใจในการสอสารแรงจงใจในการทำางาน

และผลการดำาเนนงานขององคกร2.ความสมพนธระหวางความพงพอใจในการสอสารกบผลการดำาเนนงาน

ขององคกร 3. ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการทำางานกบผลการดำาเนนงานขององคกร โดยทำาการ

ศกษาวฒนธรรมชาต5มต (ความเหลอมลำาของอำานาจการหลกเลยงความไมแนนอนความเปนปจเจก

นยมความแขงแกรงและการมมเนนเปาหมายระยะยาว)ความพงพอใจในการสอสาร8มต(บรรยากาศ

ของการตดตอสอสารความสมพนธกบผบงคบบญชาความเปนอนหนงอนเดยวกนในองคกรคณภาพของ

การสอสาร การตดตอสอสารตามแนวนอนระหวางบคคล ภาพรวมขององคกรโดยทวไป ขอมลปอนกลบ

สวนตวและความสมพนธกบผใตบงคบบญชา)แรงจงใจในการทำางาน4มต(ดานความตองการพนฐาน

ความตองการอำานาจ ความตองการความสำาเรจ ความตองการความผกพน) และผลการดำาเนนงานของ

องคกรทงมมมองดานการเงนและมมมองทไมใชการเงนเนองจากบทความนเปนการนำาเสนอกรอบแนวคด

เทานน จำาเปนตองมการยนยนโดยการเกบขอมล ซงผลการดำาเนนการศกษาครงน สามารถนำาไปใชเพอ

ใหเกดประโยชนกบองคกรทมพนกงานหลากหลายเชอชาตเพอทจะไดเกดความรความเขาใจเชงลกในผล

ของวฒนธรรมชาตทมตอการบรหารงานขององคกร

ค�าส�าคญ: วฒนธรรมชาต,ความพงพอใจในการสอสาร,องคกรทมพนกงานหลากหลายเชอชาต

1 นสตโครงการดษฎบณฑตสาขาบรหารธรกจมหาวทยาลยเกษตรศาสตร2 ภาควชาการจดการการผลตคณะบรหารธรกจมหาวทยาลยเกษตรศาสตร1 Student, Doctor of Philosophy Program in Business Administration, Faculty of Business Administration,

KasetsartUniversity,Bangkok.2 DepartmentofOperationsManagement,FacultyofBusinessAdministration,KasetsartUniversity,Bangkok.

* Correspondingauthor,E-mail:mednun_vic@hotmail.com

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 101 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

Abstract

Thisarticleproposesaconceptualframeworkthataimstostudythefollowingobjectives:

1)tocomparetheimpactofnationalcultureoncommunicationsatisfaction,workmotivationand

firmperformanceofthreenations:Thailand,JapanandAmerica;2)toexaminetherelationship

betweencommunicationsatisfactionandfirmperformance;and3)toinvestigatetherelationship

betweenworkmotivation and firmperformance. The framework incorporates 5 dimensions of

national culture (i.e., Power Distance, Uncertainty Avoidance, Individualism,Masculinity and

Long-termOrientation),8dimensionsofcommunicationsatisfaction(i.e.,Communicationclimate,

Relation with supervisor, Organizational integration,Media quality, Horizontal communication,

Organizationalperspective,PersonalfeedbackandRelationswithsubordinates)and4dimensions

ofmotivationwhichareBasicneed,Needforpower,NeedforachievementandNeedforaffiliation.

Firmperformanceinthisframeworkincludesbothfinancialandnon-financialperformances.Due

tothefactthatthisarticlepresentsonlyaconceptualframework,collectingdatawillbethenext

stepofthestudy.Theresultofthisstudycanbeusedasaguidelinetohelporganizationsto

understandtheeffectofnationalcultureonthemanagementofmultinationalorganizations.

Keywords: NationalCultureCommunicationSatisfactionMultinationalWorkplace

บทน�า

ในปจจบนซงเปนยคโลกาภวตนยคของการ

เปดเสรทางธรกจการคาและการลงทน ทเกดมา

ควบคกบการพฒนาเทคโนโลยในการสอสารและ

การคมนาคมสงผลใหการขยายตวทางธรกจทำาได

งายและสะดวกขนเมอเทยบกบอดต เนองจาก

อปสรรคทางการคาและการลงทนระหวางประเทศ

เรมหมดไปแตอยางไรกตามการแขงขนทางธรกจ

กมแนวโนมรนแรงขน การเตบโตและความสำาเรจ

ของการดำาเนนธรกจภายใตกระแสโลกาภวตนนน

พบวาสงทสำาคญคอความสามารถในการเรยนรและ

เขาใจการทำางานในระดบนานาชาตของทงผบรหาร

และบคลากรในองคกรและสงทองคกรทางธรกจ

จำาเปนตองใหความสำาคญเปนอนดบแรกคอความ

แตกตางทางวฒนธรรมของแตละชาตการใหความ

สำาคญเฉพาะวฒนธรรมองคกรไมเพยงพออกตอไป

องคกรจะตองตระหนกและมการปรบกลยทธเพอ

เรยนรถงจตใจของเพอนรวมงานชาวตางชาตมาก

ยงขน เนองจากวฒนธรรมทแตกตางกนอาจนำาไป

สความไมเขาใจกนของพนกงานในองคกรเดยวกน

(Nardon et al., 2011) เพราะตางมาจากพนฐาน

คานยมและความเชอทตางกน

Ganceletal.(2002)กลาววาการบรหาร

ความแตกตางทางวฒนธรรมทมประสทธภาพเปน

จดเรมตนทสำาคญ ทเพมศกยภาพในการแขงขน

ทางธรกจ ทงนขนอยกบองคกรจะใหความสำาคญ

กบการเผชญตอความแตกตางทางวฒนธรรม

ภายในสถานททำางานมากนอยระดบไหน หลาย

องคกรทมพนกงานหลากหลายเชอชาตไมประสบ

ความสำาเรจเนองจากเพกเฉยกบการทพนกงานม

วฒนธรรมตางกน โดยอาจไมไดคำานงวา ในแตละ

ประเทศลวนมวฒนธรรมของตนเอง(Mazur,2010)

ดงนนการทคนจากหลายประเทศมาทำางานรวมกน

ในสถานทเดยวกนแตละคนยอมเอาความเปนตวตน

และวฒนธรรมของตนมาใชหรอปฏบตในสถานท

ทำางานนน การจดการทดจงเปนสงจำาเปน การ

จดการในทน มไดหมายถงการเขาไปเปลยน

102 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

วฒนธรรมของแตละคน แตเพอใหคนในองคกร

เดยวกนเขาใจความแตกตางของเพอนรวมงานหรอ

เขาใจวฒนธรรมชาตของเพอนรวมงานโดยHofstede

(2001) ไดกลาวไววา ถามการจดการทด ความ

หลากหลายภายในองคกรจะกลายเปนคณคาของ

องคกร เพราะจะชวยเพมความเขาใจในทางการ

ตลาดทตางกน เพมความคดรเรมสรางสรรค และ

นำาไปสการตดสนใจทดขนในทางกลบกนถามการ

จดการทไมดอาจนำาไปสความเขาใจผดในเรองทไม

ควรจะเปนเกดความขดแยงในองคกรความสบสน

และความไมมประสทธภาพ

อาจกลาวไดวาวฒนธรรมมบทบาทเสมอน

เปนตวเชอมตอเพอใชในการสอสารระหวางกน

วฒนธรรมเป นต วแปรท ม ผลต อการแสดง

ปฏสมพนธกบบคคลอน ๆ ทงนการศกษาความ

สมพนธหรอความเชอมโยงระหวางวฒนธรรมกบ

การสอสารนนHall (1990)เสนอวาวฒนธรรมคอ

การสอสารและการสอสารคอวฒนธรรมโดยความ

สมพนธระหวางวฒนธรรมกบการสอสารมผลตอกน

และความสมพนธนยงชใหเหนวาบคคลทมาจาก

ประเทศตางกนมรปแบบการใชวธสอสารทตางกน

ดวย องคกรจงตองตระหนกถงความแตกตางทาง

ภาษาในสถานททำางานซงเกดจากความแตกตาง

ทางสถานะสงคมเศรษฐกจเพศเชอชาตศาสนา

และพนฐานทางวฒนธรรมแนวทางทบคคลตอบสนอง

ตอการสอสารลวนขนกบลกษณะเหลาน โดย

เฉพาะอยางยงทศนคตเกยวกบวฒนธรรมนนม

อทธพลตอการสอสารโดยตรง บคลากรทกคนจง

ตองใหความสำาคญและละเอยดออนกบพนฐานทาง

วฒนธรรมทแตกตางกนของเพอนรวมงาน ซงจะ

ทำาใหทกคนเขาใจและยอมรบซงกนและกนใน

สถานททำางาน

ยงไปกวานนมนษยทกคนตองมแรงจงใจใน

การทำางานบคลากรในองคกรตางๆ กเชนกนดงนน

การทบคคลมาจากสถานททต างกน มาดวย

วฒนธรรมทแตกตางกน การเสนอแรงจงใจทจะ

ทำาใหทกคนพงพอใจจงไมใชเรองงายยงองคกรทก

แหงจะตองจงใจพนกงานของตนเพอทำาใหพนกงาน

ปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพสงสดเทาทจะเปน

ไปไดแลว การศกษาทใหความสำาคญถงความ

แตกตางทางวฒนธรรมจงจำาเปนมาก เพราะจะ

ทำาใหองคกรเขาใจความตองการทแทจรงซง

สามารถจงใจคนในแตละวฒนธรรมได

องคกรทมความแตกตางทางวฒนธรรมมก

จะแสดงผลลพธคลายๆ กน(Richardetal.,2004)

ในองคกรทเปนแบบวฒนธรรมเดยวกนมความ

กลมกลนซงกนและกนบคลากรในองคกรจะมการ

สอสารระหวางกนมาก ในวธการทหลากหลาย

เนองจากพวกเขาเหลานนลวนมมมมองทคลายคลง

กน ดงนนพนกงานในองคกรเหลานจะมความ

พงพอใจทเพมมากขนและมความขดแยงในองคกร

นอยเนองจากไมมอปสรรคทางดานวฒนธรรมใน

องคกร แตในทางกลบกนเมอมความแตกตางของ

วฒนธรรมเกดขนในองคกร กจะมสงทเรยกวา

พฤตกรรมเฉพาะตวเกดขนความขดแยงในองคกร

กเพมมากขนการสอสารจะถกจำากดซงอาจสงผล

ตอการดำาเนนการขององคกรในทางลบดงนนการ

ใหความสำาคญและเขาใจถงวฒนธรรมทแตกตางน

ทำาใหสามารถแกไขจดออนใหเปนจดแขงและนำาพา

องคกรไปสความสำาเรจไดนนเอง

โดยบทความนมงเนนทการเปรยบเทยบผล

ของวฒนธรรมชาตทมตอความพงพอใจในการ

สอสาร แรงจงใจในการทำางาน และผลการดำาเนน

การขององคกรโดยจำาแนกตามเชอชาตไทยญปน

และอเมรกาผวจยเลอกเปรยบเทยบ3เชอชาตดง

กลาวเนองจาก การศกษาขอมลของกรมพฒนา

ธรกจการคาพบวา ประเทศสหรฐอเมรกาเปน

ประเทศทางตะวนตกทลงทนในประเทศไทยมาก

ทสด สวนประเทศญปนคอประเทศทางเอเชยทม

การลงทนในประเทศไทยมากทสดเชนกนนอกจาก

นแลวบทความนยงศกษา ความสมพนธระหวาง

ความพงพอใจในการสอสารกบผลการดำาเนนงาน

ขององคกร และความสมพนธระหวางแรงจงใจใน

การทำางานกบผลการดำาเนนงานขององคกร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 103 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

วฒนธรรม

Bennett (1996) ไดกลาววา วฒนธรรมคอ

ผลรวมของความเชอทศนคตแรงบนดาลใจคานยม

และ บรรทดฐาน ทใชรวมกนโดยคนทอาศยใน

ประเทศเดยวกนอกทงLindseyandBeach(2002)

อธบายไววามนษยมพฤตกรรมทแตกตางกนความ

ตางนเกดจากการมพนฐานของวฒนธรรมตางกน

วฒนธรรมในทนคอแบบแผนชวตทงหมดของสงคม

มนษยผานการเรยนร การมสวนรวม รวมไปถง

คานยมในสงคม การแตงกาย และการแสดง

สญลกษณตางๆ ทงนHofstede(1985)ไดกลาวไววา

วฒนธรรมไมเพยงเปนแนวทางทนำามาใชเฉพาะกบ

บคคลเทานนแตยงสามารถนำามาใชกบองคกรทาง

ธรกจไดเชนกน กลาวโดยสรปไดวาวฒนธรรมคอ

พฤตกรรมของมนษยหรอแนวทางในการดำาเนนชวต

ทสรางขนมาจากการเรยนรและปฏบตตามกนมา

ของคนหรอกลมคนทอยบนสงแวดลอมเดยวกนซง

สามารถนำามาอธบายไดทงบคคลและองคกร

วฒนธรรมแบงออกไดหลายรปแบบแตละรป

แบบหรอแตละระดบมความเกยวของระหวางกน

วฒนธรรมสากล (Universal culture) คอรปแบบ

วฒนธรรมทกวางทสดในขณะทวฒนธรรมภายใน

บคคล(Individualculture)เปนรปแบบทางวฒนธรรม

ทมลกษณะเฉพาะทสดดงแสดงในภาพประกอบ1

ภาพประกอบ 1ระดบวฒนธรรม

ทมา:Reisinger(2009)

จากภาพท1กลาวไดวาทกคนเปนสวนหนง

ของวฒนธรรมสากล (Universal culture) มนษย

ทกคนและทกเชอชาตแมมความแตกตางกนทาง

ความเชอ มมมอง ศลธรรม หรอคานยมกตาม

ลวนเปนสวนหนงของวฒนธรรมสากล

วฒนธรรมเชงอารยะธรรม (Civilization

culture) อางถงลกษณะของเชอชาตทแตกตางกน

แตอยบนจรยธรรมและศาสนาเดยวกน สำาหรบ

วฒนธรรมชาต (National culture) เกยวของกบ

ประเทศท เกดหรอประเทศทพำานกอาศย ซง

พฤตกรรมและการรบรของคนถกสรางขนจากหลาย

ดานเชนจรยธรรมครอบครวเพอนสงแวดลอม

สากล ศาสนา และระบบคานยม ในสวนของ

วฒนธรรมอตสาหกรรม (Industry culture)

วฒนธรรมองคกร (Organizational culture) และ

วฒนธรรมสวนบคคล (Individual culture) พบวา

วฒนธรรมทง3ระดบนมลกษณะเฉพาะเจาะจงโดย

วฒนธรรมอตสาหกรรมมองวฒนธรรมเปนสวนหนง

ของอตสาหกรรมและวถการผลตของสงตางๆตงแต

สนคาไปจนถงความเคยชนในการใชชวตประจำาวน

ซงมความสมพนธระหวางผลตภณฑตางๆและการ

ลอลวงมวลชนททำาใหเปนลกษณะทางวฒนธรรม

วฒนธรรมองคกร(Organizationalculture)

หมายถงแนวทางทใชปฏบตในองคกรซงมลกษณะ

เฉพาะโดยขนกบพนฐานธรกจขององคกรนนสวน

วฒนธรรมภายในบคคล (Individual culture) ถก

สรางขนโดยผลของวฒนธรรมระดบอน ๆ ซงม

ผลตอความเชอความคดและคานยมสวนบคคล

(Reisinger,2009)

ความแตกตางทางวฒนธรรม

ความแตกตางทางวฒนธรรมนนอาจแสดง

ผานคำาพดกรยาทาทางหรอบคลกสวนตวซงลวน

มผลตอพฤตกรรมและการจดการกบปญหาของ

บคคลเหลานน สำาหรบองคกรทางธรกจแลว

วฒนธรรมทตางกนของพนกงานอาจนำามาซงความ

104 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

สำาเรจขององคกรกเปนไดAdler(2008)ไดกลาวไววา

ความแตกตางทางวฒนธรรม(Culturaldifferences)

นนสำาคญมากในการทำาธรกจระหวางประเทศ

การเรยนรเกยวกบความแตกตางทางวฒนธรรมโดย

ซมซบจากการทำางานรวมกนเปนจดสำาคญอยางยง

ของความสำาเรจทางธรกจยงไปกวานนผบรหารท

เขาใจถงพฤตกรรมความแตกตางทางวฒนธรรมวา

มคณคาและมประโยชนตอองคกร จะนำามาซงการ

ดงสวนทดของพนกงานออกมาและขบเคลอน

องคกรไปสความสำาเรจได อยางไรกตามทกคนจะ

ตองตระหนกถงความแตกตางของวฒนธรรมเพราะ

มนคอสงรบกวนทอาจกลายเปนหายนะไดเชนกน

(Hofstede,2001)ดงนนถาทำาธรกจโดยไมตระหนก

ถงวฒนธรรมของประเทศอนๆหรอเพกเฉยกบคำา

วาความแตกตางทางวฒนธรรม สงเหลานจะนำาไป

สการเขาใจผด การตความหมายผด ระหวางกลม

คนหรอตวบคคลทมาจากคนละวฒนธรรม และจะ

นำาไปสปญหา รวมทงจะเกดความขดแยงภายใน

องคกร ซงสงผลตอศกยภาพของการดำาเนนธรกจ

ความแตกตางทางวฒนธรรมจงเปนเรองททงองคกร

และพนกงานขององคกรตองใหความสำาคญเพราะ

วฒนธรรมทแตกตางกนของพนกงานอาจนำาไปส

ปญหาในการขบเคลอนองคกรไดการเขาใจพนฐาน

ของวฒนธรรมทตางกนจงเปนเรองสำาคญ การ

จดการความหลากหลายทางวฒนธรรมจงเปรยบ

เสมอนการเปลยนความหลากหลายทอาจเปนจด

ดอยใหกลายเปนคณคาตอองคกร เพราะในความ

เปนจรงแลวหากองคกรไมมความหลากหลายอย

บางการเสนอความคดการระดมความคดหรอมม

มองตางๆอาจถกจำากดจากความเหมอนกนกเปน

ไดเชนมความคดไปในแบบเดยวกนหรอเหนดวย

ในทกสงทเสนอ ดงนนการมความหลากหลายใน

องคกรควบค กบการจดการทด นำาไปสการจด

บคลากรใหทำางานในทๆ เหมาะสมซงเปนผลดตอ

ทงองคกรและพนกงานซง Lauring and Selmer

(2010)กลาววาศกยภาพในการแขงขนและความ

สำาเรจขององคกรขนอย กบประสทธภาพในการ

จดการความแตกตางทางวฒนธรรมและการสอสาร

ขามวฒนธรรมในองคกร

งานวจยทเกยวของกบวฒนธรรมชาต

ในการศกษาเกยวกบวฒนธรรมชาต ไดมผ

ใหความสนใจและมการศกษาวจยเปนจำานวนมาก

การศกษาทสำาคญอนเปนทยอมรบและสามารถนำา

มาประยกตใชกบธรกจไดประกอบดวยแนวคดของ

Hall(1990)แนวคดของHofstede(1985)แนวคด

ของSchwartz(1992,1999)แนวคดของTrompe-

naars (1997) และแนวคดตามโครงการวจย

GLOBE(2004)

บทความนเนนตามแนวคดของ Hofstede

(1985) ซงเปนทฤษฏเกยวกบการศกษาทาง

วฒนธรรมทเปนทเดนทสดและรจกอยางแพรหลาย

เรมตนโดยHofstedeทำาการศกษาพฤตกรรมของ

พนกงานในองคกรธรกจทมสาขาทวโลกโดยทำาการ

สำารวจองคกรขามชาตใน64ประเทศการศกษาทำา

โดยใชแบบสำารวจโดยผลการศกษาสามารถนำามา

จดแบงเปนกลมและแสดงถงลกษณะวฒนธรรม

พนฐานทบคคลสะทอนความคดเหนในการทำางาน

ในองคกรได5มตไดแกความเหลอมลำาทางอำานาจ

(Power distance) การหลกเลยงความเสยงหรอ

ความไมแนนอน(Uncertaintyavoidance)ความ

เปนปจเจกบคคลและการรวมตวเปนกลม (Indi-

vidualism & Collectivism) ความแขงแกรงและ

ความออนโยน(Masculinity&Femininity)มมมอง

เปาหมายระยะยาวและระยะสน(LongandShort-

termorientation)โดยมตท1ความเหลอมลำาทาง

อำานาจ หมายถง รปแบบวฒนธรรมทยอมรบการ

กระจายอำานาจทไมเทาเทยมกน ซงผทมอำานาจ

นอยกวากยอมรบถงความเหลอมลำาน ทงนระดบ

ความไมเทาเทยมกนในสงคมขนอยกบแตละสงคม

ทแตกตางกนออกไปมตท 2 การหลกเลยงความ

ไมแนนอนคอรปแบบของวฒนธรรมและคานยมท

ชนชอบความชดเจนแนนอน โดยจะพยายาม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 105 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

หลกเลยงความคลมเครอไมชดเจนและไมแนนอน

มการกำาหนดการทำางานทเปนขนตอนชดเจนมกฎ

และระเบยบในการดำาเนนงาน การทำางานจงม

ลกษณะเปนแบบกลมหรอเปนทมเพอชวยในการ

ตดสนใจ มตท 3 ความเปนปจเจกบคคลและการ

รวมตวเปนกล ม โดยความเปนปจเจกบคคล

หมายถงรปแบบวฒนธรรมทคนในสงคมนนมงให

ความสนใจเฉพาะครอบครวของตนเองมความเปน

ตวของตวเองสงและมลกษณะเปนคนทตองการยน

บนความสามารถของตวเองไมชอบพงพงผอนใน

ขณะท การรวมตวเปนกลม หมายถง รปแบบ

วฒนธรรมทคนในสงคมนนใหความสำาคญกบกลม

และตองการการยอมรบจากสงคมรอบขาง พอใจ

กบการพงพาระหวางกนทงทางจตใจและทางวตถ

มตท 4 ความแขงแกรงและความออนโยน ความ

แขงแกรง คอ รปแบบวฒนธรรมทคนในสงคมนน

ใหความสำาคญกบความสำาเรจความรำารวยความ

มงคงการแขงขนความทาทายสวนความออนโยน

หมายถง รปแบบวฒนธรรมทคนในสงคมนนให

ความสำาคญกบความเปนอยและชวตทมคณภาพ

ใหความสำาคญกบสงแวดลอมมความโอบออมอาร

ความเกอกลซงกนและกนมตท5มมมองเปาหมาย

ระยะยาวและระยะสนเปนมตทHofstede(2005)

ไดศกษาเพมขนมาภายหลงอกทงยงเกยวของกบ

แนวคดของชาวเอเชยซงเชอมโยงในประเดนของ

การใหความสำาคญหรอมองผลลพธระยะยาวเปน

หลกยด ใหความสำาคญกบอนาคต ซงทำาใหมคา

นยมบางประการในการดำาเนนชวตดวยความ

ระมดระวงซงตรงขามกบมมมองเปาหมายระยะสน

ทจะใหความสำาคญกบปจจบน จะเนนคานยมท

ปกปองตนเองในปจจบน สรปไดวา แนวคดของ

Hofstedeตองการแสดงใหเหนวาวฒนธรรมนนม

5มตทงนมนษยทกคนลวนมวฒนธรรมของตนเอง

ซงเกดขนจากความเคยชนในการปฏบตในสง

แวดลอมทคนเคย ดงนนมนษยทกคนจงมวธแก

ปญหาวธการดำาเนนชวตและการตอบสนองตอสง

ตางๆแตกตางกนออกไป

การศกษาในเรองวฒนธรรมชาต Smith

(1994)และOudenhoven(1998)ทำาการศกษามต

ความเหลอมลำาทางอำานาจในประเทศทมความ

เหลอมลำาทางอำานาจสงและประเทศทมความ

เหลอมลำาทางอำานาจตำา ทมตอการตดสนใจ และ

การจดการความขดแยงตามลำาดบพบวามตความ

เหลอมลำาทางอำานาจทสงและตำาตางกนมผลตอวธ

หรอกระบวนการการตดสนใจทแตกตางกนกนอก

ทงการเลอกใชวธจดการกบความขดแยงกแตกตาง

กนดวยยงไปกวานนZhang(2004)ยงไดทำาการ

ศกษาเปรยบเทยบผจดการในประเทศทมมตการ

รวมกลมทมากนอยแตกตางกนตอการจดการความ

ขดแยงในองคกร ซงผลการศกษาพบวาผจดการ

ทมาจากประเทศจน ซงมมตการรวมกลมสง จะ

เลอกจดการกบความขดแยงในทางออมเชนใชการ

ตอรองหรอการประนประนอม ซงแตกตางจาก

ผจดการทมาจากประเทศอเมรกาซงมมตการรวม

กลมตำาทจะเลอกจดการกบความขดแยงโดยตรง

และนำาขนมาแกไขอยางเปดเผย ในสวนมตการ

หลกเลยงความเสยงสงและตำา มตทางวฒนธรรม

ดานดงกลาวถกนำามาศกษาโดย Chang (2009)

เปรยบเทยบกบการตอรองเชงธรกจระหวางประเทศ

มาเลเซยซงมการหลกเลยงความเสยงตำาเทยบกบ

ประเทศไตหวนทมการหลกเลยงความเสยงสงกวา

พบวาคนมาเลเซยพรอมทจะเผชญกบความเสยง

มากกวาคนจากประเทศไตหวน เพราะถาการ

ตอรองทกล าวข างต นไม เป นผลตามท ตงไว

คนมาเลเซยพรอมจะไปหาผรวมธรกจใหมทนท

ในขณะทคนไตหวนจะพยายามตอรองตอไป

เนองจากไมพรอมทจะรบความเสยงใหม

งานวจยทเกยวของกบความพงพอใจใน

การสอสาร

ในสถานททำางานซงมคนอยรวมกนจำานวน

มากจำาเปนตองใชการสอสารเพอสรางความเขาใจ

รวมกน ซงการสอสารในสถานททำางานเกดขนได

106 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

หลายรปแบบทงการเขยนการพดและภาษากาย

เพอทจะทำาใหการสอสารมประสทธภาพ ผบรหาร

ตองใหความสำาคญกบการแลกเปลยนขอมล

ระหวางกน เพอมนใจวาพนกงานเขาถงและเขาใจ

ขอมลทไดรบอยางถกตองและตรงประเดนLarsen

(2009) กลาวไววาการสอสารทมประสทธภาพขน

อยกบมนษยสมพนธของแตละบคคลการใสใจรบ

ฟงผอน และการแสดงออกภายใตสถานการณท

เหมาะสมนอกจากนEphraimandMelvin(2012)

ไดรวบรวมงานวจยทเกยวกบอทธพลของความ

หลากหลายในสถานททำางานและผลกระทบของ

การสอสารในสถานททำางาน พบวาในความ

แตกตางกนนยอมมความขดแยงกนเกดขนแตกยงม

ความสอดคลองกนทวาการสอสารทมประสทธภาพ

นนจะนำาไปสการเพมผลผลตและเพมประสทธภาพ

ภายในองคกรกลาวโดยสรปแลวการสอสารคอการ

สงผานขอมลหรอสารจากฝายหนงไปสฝายหนง

อาจอยในรปแบบทาทางหรอสญลกษณ ซงการ

สอสารเกดขนอย ตลอดเวลาเนองจากเปนการ

แลกเปลยนและถายโอนขอมลเพอใหเกดการรบร

และเขาใจทงผทตองการสอและผทรบสารดงนนใน

องคกรธรกจทผ คนมากมายทำางานรวมกน การ

สอสารจงจำาเปนจะตองมประสทธภาพมากดวย

เพราะขอมลตาง ๆ ลวนมผลตอความเปนไปของ

องคกร

การวดความพงพอใจในการสอสารของ

บคลากรเปนสวนประกอบสำาคญในการตรวจสอบ

ประสทธภาพของการสอสารในองคกร(Grayand

Laidlaw, 2004) เครองมอทถกสรางขนสำาหรบวด

ห ร อ ต ร ว จ ส อบก า ร ส อ ส า ร ใ น อ ง ค ก ร ค อ

แบบสอบถามDownsandHazen(1977)ไดสราง

แบบสอบถามเพอวดความพงพอใจทเกดขน ซง

ประกอบไปดวย8มต ไดแก 1.สภาวการณของ

การสอสาร(CommunicationClimate)ซงสะทอน

ถงการสอสารระดบองคกรและระดบบคคลเชนการ

ตดตอสอสารเพอจงใจขององคกร และแรงกระตน

พนกงานใหประสบผลสำาเรจในเปาหมาย2.ความ

สมพนธกบหวหนางาน(RelationwithSupervisor)

เปนภาพรวมของผบรหารถงการรบฟงและใหความ

สนใจกบปญหาทมการนำาเสนอ3.การรวมเขาดวย

กนขององคกร(OrganizationalIntegration)เปน

มตทวดระดบความพงพอใจเกยวกบการวางแผน

ขององคกรในการทำางาน ขอมล และขาวสารสวน

บคคล4.คณภาพสอ (MediaQuality) เปนมตท

มองถงการประชมในแตละครงมการจดรปแบบเปน

ระเบยบ ภาษาเขยนเขาใจงาย คำาพดทใชกระชบ

และเขาใจ 5. การสอสารในแนวนอน (Horizontal

Communication) เปนการสอสารระหวางบคคลท

มตำาแหนงระดบเดยวกนในองคกร พนกงานใน

หนวยงานเดยวกนในทนมงไปทระดบความถกตอง

แมนยำาและความพอใจในแงของการสงถงตวผรบ

6.ภาพรวมขององคกร(OrganizationalPerspec-

tive) พจารณาทผลการปฏบตงานและเปาหมาย

ขององคกรซงวดจากความคาดหวงในวตถประสงค

ขององคกร 7. การตอบรบสวนบคคล (Personal

Feedback) เปนการวดความเขาใจของผบรหาร

เกยวกบปญหาทเกดจากงานและการตดสนใจทผ

บรหารเลอกใชนนพนกงานรสกวายตธรรมหรอไม

และ 8. ความสมพนธกบผปฏบตงาน (Relations

withSubordinates)เปนการวดมมมองการรบรวา

พนกงานมความเตมใจใหความรวมมอมากนอยแค

ไหน ในการใหขอมล ทงน Clampitt andGirard

(1993) ไดทำาการสำารวจเครองมอทใชในการวด

ความพงพอใจในการสอสารและพบวา 8 มต ท

Down andHazen (1977) เสนอคอเครองมอทด

ครอบคลมในทกมตและใชอยางแพรหลาย

การศกษาในเรองความพงพอใจในการ

สอสารทผเขยนไดยกมานำาเสนอจดทำาโดยBaric

(2013)ซงไดทำาการศกษาการสอสารในองคกรทม

พนกงานหลากหลายเชอชาตทำางานรวมกนใน

ประเทศBosniaและSloveniaพบวาประเทศทม

มตความเหลอมลำาทางอำานาจสง (High power

distance) มตการหลกเลยงความไมแนนอนสง

(Highuncertaintyavoidance)และมตเนนเรอง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 107 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ความสำาเรจสง (High masculinity) เหนวาการ

สอสารเปนหวใจสำาคญในองคกรธรกจทมคนหลาย

วฒนธรรมทำางานรวมกน อกทงความสมพนธ

ระหวางความพงพอใจในการสอสารและวฒนธรรม

ชาตไดถกทำาการศกษาโดยAl-Nashmi(2011)และ

พบวาความพงพอใจในการสอสารมความสมพนธ

อยางมนยยะสำาคญกบวฒนธรรมชาต บคลากร

ทมาจากวฒนธรรมแบบปจเจกนยมมความพงพอใจ

ในการสอสารมากกวาบคลากรทมาจากวฒนธรรม

แบบรวมกล ม กล าวได ว าการศกษาผลของ

วฒนธรรมชาตตอความพงพอใจในการสอสารเปน

สงจำาเปนในองคกรเพราะทำาใหคนในองคกรเขาใจ

กน สงผลตอความพอใจในการสอสารทด ซงมผล

โดยกบประสทธภาพขององคกรยงไปกวานนPin-

cus (1986) และ Azhar (2006) ไดทำาการศกษา

ความพงพอใจในการสอสารของกล มตวอยาง

พยาบาลและบคคลในมหาวทยาลยตามลำาดบการ

ศกษาพบวา ความพงพอใจในการสอสารมความ

สมพนธกบความพงพอใจในการทำางานโดยมตท

มความสมพนธมากไดแกการตดตอสอสารระหวาง

ผบงคบบญชา บรรยากาศของการตดตอสอสาร

ขอมลปอนกลบสวนตว การศกษาตวอยางเปน

บคลากรในมหาวทยาลย พบวา บคลากรมความ

พงพอใจตำาในบรรยากาศการตดตอสอสารใน

องคกรความเปนอนหนงอนเดยวกนในองคกรและ

ขอมลปอนกลบในทางตรงกนขามมความพงพอใจ

สงในคณภาพของสอและการตดตอสอสารระหวาง

ผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา

ทงนขอดของการศกษาความพงพอใจในการ

สอสารสำาหรบองคกรทางธรกจคอสามารถนำาผลท

ไดมากำาหนดกลยทธการสอสารทดภายในองคกร

งานวจยทเกยวของกบแรงจงใจ

Schermerhorn, et al., (1959) กลาวถง

แรงจงใจในการทำางานวาเปนพลงภายในตวบคคล

ซงหมายถงความพยายามทจะทำางานใหเปนไป

ตามเปาหมายอกทงDomlan(2011)อธบายวา

แรงจงใจจะชวยเพมพฤตกรรมการกระทำากจกรรม

ของบคคลโดยบคคลจงใจกระทำาพฤตกรรมนนเพอ

บรรลเปาหมายทตองการ กลาวโดยสรปไดวาแรง

จงใจคอการทบคคลถกกระตนจากสงใดสงหนงเพอ

ใหแสดงพฤตกรรมซงนำาไปสจดหมายทตงไว ซง

บคคลแตละคนกจะถกกระตนดวยสงทแตกตางกน

เพอใหเกดแรงจงใจโดยขนกบพนฐานทางวฒนธรรม

ความเชอและคานยมของบคคลนนๆ

ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจทฤษฎหนงซง

มชอเสยงทสดคอทฤษฎความตองการตามลำาดบ

ชนของมาสโลว (Maslow’sHierarchyofNeeds

Theory) โดยอบราฮบ มาสโลว (Abraham H.

Maslow) ไดพฒนาทฤษฎนจากการสงเกตและ

ประสบการณของเขาในฐานะนกจตวทยาและท

ปรกษาทฤษฎของมาสโลวมสาระสำาคญคอการเนน

ยำาในเรองความตองการของมนษย โดยมพนฐาน

ทฤษฎจากแนวคดหลก3ประการคอมนษยเปน

สตวสงคมทมความตองการตลอดเวลาและมากขน

เรอย ๆ อยางไมมทสนสด สงซงมนษยแตละคน

ตองการนนขนอยกบสงทเขามอยแลวหรอไดรบมา

เมอความตองการอยางหนงไดรบการตอบสนอง

แลวความตองการดานอนกจะเกดแทนทความ

ตองการเดมและตอไปไมมท สนสด เมอความ

ตองการใดไดรบการตอบสนองแลว จะไมเปนสง

จงใจใหเกดพฤตกรรมตอไปแตความตองการทยง

ไมไดรบการตอบสนองจะยงคงเปนสงจงใจใหเกด

พฤตกรรมตอไปจนกวาความตองการนนจะไดรบ

การตอบสนอง ความตองการของมนษยสามารถ

จดไดเปนลำาดบชนเมอความตองการในระดบทตำา

กวาไดรบการตอบสนองแลวความตองการในลำาดบ

สงขนถดไปกจะเกดขนตามมา และมนษยกจะ

แสวงหาสงทจะตอบสนองตอความตองการนนตอ

ไป(Maslow,1965)ทฤษฎความตองการตามลำาดบ

ชนของมาสโลวไดนำามาใชในการเพมประสทธภาพ

ของการทำางาน ดวยการจงใจพนกงานในสงทเปน

ความตองการของเขา ซงมาสโลวไดแบงความ

108 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

ตองการของมนษยออกเปน 5 ระดบ โดยเรมจาก

ตำาไปสงดงน ความตองการทางรางกาย (Physio-

logical needs) ความตองการความปลอดภยและ

มนคง(Safeandsecurityneeds)ความตองการ

การยอมรบ (Belongingness and love needs)

ความตองการการนบถอตน (Esteem needs)

ความตองการการคนพบสจจะแหงตน(Needsfor

self-actualization)

กลาวโดยสรปแลวความตองการทบคคลม

เปนสงกระตนใหเกดแรงจงใจทพยายามจะแสดง

พฤตกรรมออกมาซงบคคลลวนมความตองการอย

ตลอดเวลาไมมทสนสดเมอไดรบการตอบสนองขน

ตำาแลวบคคลจะเกดความตองการในระดบทสงขน

มงานวจยททำาการสำารวจเปรยบเทยบ ความ

ตองการการนบถอตน (Esteem needs) ระหวาง

ประเทศทมมตทางวฒนธรรมแบบรวมกล มสง

(เอเชย) และประเทศทมมตทางวฒนธรรมแบบ

ปจเจกบคคลสง (ประเทศทางตะวนตก) พบวา

ประเทศทมมตทางวฒนธรรมแบบการรวมกลมสง

มความตองการในการนบถอตนตำากวาประเทศทม

มตทางวฒนธรรมแบบการรวมกลมตำาอยางมนยยะ

สำาคญ(Spencer-Rodgersetal.,2004)อยางไร

กตามมการแนะนำาวาอาจเนองจากคนในชาตตะวนตก

มวฒนธรรมแบบปจเจกบคคลในขณะทคนในชาต

เอเชยมมตทางวฒนธรรมแบบรวมกลมจงนาจะม

ความตองการแรงจงใจแบบเปนกลมคออยากให

เสมอภาคระหวางกนซง Spencer-Rodgers,etal.,

(2004) ไดเสนอแนะวาควรเปรยบเทยบระหวาง

ประเทศเอเชยดวยกนหรอชาตตะวนตกดวยกน

ผลการเปรยบเทยบจะชดเจน

ในเรองทฤษฎแรงจงใจมทฤษฎแรงจงใจใฝ

สมฤทธของMcClelland(1962)ทหลกเลยงไมไดท

จะพดถงเปนทฤษฎแรงจงใจทไดรบความนยมมาก

เนนสาระสำาคญดานแรงจงใจ ผ ทจะทำางานได

ประสบผลสำาเรจตองมแรงจงใจตอการไดมาซง

ความสำาเรจเปนสำาคญและเมอทำาอะไรสำาเรจไดก

จะเปนแรงกระตนใหทำางานอนสำาเรจตอไป หาก

องคกรใดทมพนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธจำานวน

มากกจะรงเรองและเตบโตเรว จากการศกษาวจย

ของแมคคลแลนดไดสรปคณลกษณะของคนทมแรง

จงใจใฝสมฤทธสงนนจะมความตองการ3ประการ

ซ ง เขาเชอว า เป นส งสำาคญในการเข าใจถง

พฤตกรรมของบคคลไดดงน ประการท 1 ความ

ตองการความสำาเรจ(NeedforAchievement)เปน

ความตองการทจะทำาสงตางๆใหเตมทและดทสด

เพอความสำาเรจประการท2ความตองการความ

ผกพน(NeedforAffiliation)เปนความตองการการ

ยอมรบจากบคคลอน ตองการเปนสวนหนงของ

กล ม ต องการมสมพนธภาพทดต อบคคลอน

ประการท 3 ความตองการอำานาจ (Need for

power) เปนความตองการมอำานาจเพอมอทธพล

เหนอผอน จากทฤษฎของแมคคลแลนดสามารถ

สรปไดวาบคคลมความตองการทแตกตางกนซง

ตรงจดนจะบอกถงความแตกตางของบคคล ทงน

ทฤษฎของMcClelland(1962)ชใหเหนวาบคคล

จะมความตองการความสำาเรจทางการงานเพอจะ

ไดนำาไปสสงตอบแทนบางอยางในขณะกมอกกลม

บคคลทเหนอำานาจเปนเรองสำาคญทสด

การศกษาในเรองแรงจงใจทยกมาเสนอ

ศกษาโดย Tripathi and Cerrone (2008) และ

Moberg and Leasher (2011) ทำาการศกษาแรง

จงใจของคนจาก2วฒนธรรม(ประเทศทางตะวน

ตก และประเทศทางตะวนออก) พบวาคนแตละ

วฒนธรรมมการพจารณาแรงจงใจทแตกตางกน

สำาหรบคนจากประเทศทางตะวนออกจะใหความ

สำาคญกบความมนคงทางการเงน ความตองการ

ความผกพนอารมณของเพอนรวมงานและการเขา

สงคมมากกวาจากประเทศทางตะวนตกทมงเนน

แรงจงใจดานความสำาเรจ ผลทตางกนนเกดจาก

วฒนธรรมตางกน จงมกมความเชอ ความรสกถง

การไดรบความสำาเรจตางกนและในความแตกตาง

นยงแสดงใหเหนถงความเปนตวตนทแทจรง เมอ

ม งหมายหรอพจารณาสภาพแวดลอมออกมา

แตกตางกน ทงนมการศกษาทนาสนใจเกยวกบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 109 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

แรงจงใจททำาโดยMirabela (2014) ซงศกษาตว

แบบแรงจงใจสำาหรบนำามาใชในประเทศEUโดยใช

แนวคดทางวฒนธรรมของ Hofstede และแนวคด

เกยวกบแรงจงใจของMaslow (1965) การศกษา

ทำาโดยแบงประเทศสมาชกสหภาพยโรปออกเปน4

กลม โดยอาศยมตทางวฒนธรรมดานความเปน

ปจเจกบคคล(Individualism)และมตทมงเนนความ

สำาเรจของงาน(Masculinity)พบวากลมทมมตดาน

ความเปนปจเจกบคคลสงและมมตทมงเนนความ

สำาเรจสงควรใชแรงจงใจดงน อสระในการทำางาน

เวลาสวนตวงานททาทายไดรบความเคารพจากผอน

และความมงคงในขณะทกลมทมความเปนปจเจก

บคคลตำาและมมตมงเนนดานความสมพนธมากกวา

ความสำาเรจของงานนนแรงจงใจทเสนอคอโอกาส

ในการพฒนา ตองการการยอมรบ สงแวดลอมทด

เวลาพกผอนอยางไรกตามMirabelaไดเนนยำาวา

ตวแบบแรงจงใจนนตองขนกบสงแวดลอมดวย ซง

แตละทมไมเหมอนกนดงนนการศกษาในทตางกนก

จะไดตวแบบของแรงจงใจทตางกน

งานวจยทเกยวของกบผลการด�าเนนงาน

ขององคกร

ผลการดำาเนนงานขององคกรนบวาเปนสงท

มความสำาคญอยางยงตอการนำามาใชจดการองคกร

ในปจจบนผบรหารทมความพรอมในขอมลจะเปน

ผ ทมความไดเปรยบในการแขงขน เพราะชวย

ใหการตดสนใจเปนไปไดอยางถกตองและฉบไว

และยงเปนเครองทำานายอนาคตไดเปนอยางด

(นภดลรมโพธ,2554)ทงนKotze(2006)ไดกลาว

วาผลการดำาเนนงานคอการทำาสงทถกตองในเวลา

ทเหมาะสมและขนอยกบพฤตกรรมทแสดงเปน

สำาคญอกทงSeidu(2011)กลาววาผลการดำาเนน

งานขององคกรประกอบดวยหลายมต หลาย

แนวคดกลาวโดยสรปไดวาผลการดำาเนนงานของ

องคกรคอการบรรลเปาหมายโดยประกอบดวยการ

ชวดในมตตางๆทงนบางมตอาจสำาคญกบองคกร

หนงในขณะทอาจไมมความสำาคญกบอกองคกรก

เปนไปได(SingerandEdmuondson,2008)

ผลการดำาเนนงานขององคกรสามารถ

ประเมนจากการวดประสทธภาพขององคกรซงมอย

หลายวธองคกรจงมกพบเจอกบหลายตวเลอกเมอ

ตองการวดผลการดำาเนนงานซงความสำาเรจในการ

เลอกวาจะใชวธไหนขนกบ3ปจจยดงน1.วธท

เลอกใชแสดงคาทถกตองไดดกวาวธอน 2. วธท

เลอกใชสามารถขบเคลอนพฤตกรรมทคาดไวได

เปนอยางด3.วธทเลอกเปนไปตามหลกการความ

เปนไปไดขององคกร เชน กลยทธ วฒนธรรม

ระดบความเสยง และอน ๆ ทงนกระบวนการ

ในการวดผลการดำาเนนงานขององคกรจำาเปนตอง

มการพจารณาชนดของขอมล ซงตองตรงกบ

วตถประสงคขององคกร แบงได 2 ทางเลอก คอ

มมมองทางดานการเงน(Financial)และมมมองท

ไมใชการเงน(Non-financial)(Norreklit,2000and

Gomez-Mejiaetal.,2010)โดยมมมองทางดาน

การเงนเปนมมมองเกยวกบผลตอบแทนทเปนเมด

เงนเชนรายไดมลคาสนทรพยผลตอบแทนจาก

การลงทน อยางไรกตามการวดผลการดำาเนนงาน

จากมมมองทางดานการเงนเปนเพยงการวดผลการ

ดำาเนนงานระยะสนและผลลพธไมไดสะทองใหเหน

ถงการเงนในอนาคต ดงนนควรประเมนโดยดจาก

ทงมมมองดานการเงนและมมมองทไมใชการเงน

ควบคกน เพราะจะไดผลการประเมนทครอบคลม

ในหลายมต

สำาหรบมมมองทไมใชการเงนเปนมมมองท

เนนไปทผลระยะยาวของการดำาเนนงานทไมไดเปน

ตวเลขเชนสวนแบงทางการตลาดความพงพอใจ

ของลกคา การเรยนร และการเตบโตขององคกร

ทศนคตและผลลพธของกระบวนการทำางานภายใน

องคกรซงพบวามประโยชนตอการทำานายอนาคต

ขององคกร

Sink andTuttle (1989)กลาววาผลการ

ดำาเนนงานขององคกรเปนความสมพนธของ 6

เกณฑหลก ทนำาใชในการพจารณา ไดแก 1.

110 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

ประสทธผล (Effectiveness) 2. ประสทธภาพ

(Efficiency) 3. คณภาพ (Quality) 4. ผลผลต

(Productivity) 5. นวตกรรม (Innovation) และ

6.ผลกำาไร(Profitability)โดยประสทธผลหมายถง

ผลผลตทไดจรงตอผลผลตทคาดไววาจะได หรอ

การทำาสงทถกตอง ในเวลาทถกตอง และได

คณภาพตามทตงไวประสทธภาพหมายถงความ

ค มคาในแงของทรพยากรทถกใชและใชจรงใน

กระบวนการคณภาพหมายถงการปฏบตในทก

ขนตอนใหไดดผลผลตหมายถงอตราสวนสงทใส

เขาไปตอสงทไดรบนวตกรรมหมายถงการพฒนา

ปรบปรงและคดคนสงใหมๆและผลกำาไรแสดง

ถง จดหมายปลายทางสงสดขององคกร (Rolsta-

das,1998)

ทงนDyerandReeves(1995)ไดเสนอวา

วธการวดผลการดำาเนนงานแบงออกเปน4วธคอ

1.วดจากความสำาเรจดานคนเชนอตราการลาออก

การขาดงาน ผลการปฏบตงานระดบบคคล และ

ระดบกลม2.วดจากความสำาเรจดานองคกร เชน

ผลผลตทเพมขนคณภาพและการบรการ3.วดจาก

ความสำาเรจของมมมองดานการเงน เชนผลกำาไร

ยอดขาย อตราผลตอบแทนผ ถอห น อตราผล

ตอบแทนจากการลงทน และ 4. วดจากผลการ

ดำาเนนงานในตลาดหลกทรพยอยางไรกตามจาก

การศกษาทผานมาพบวา การจะไดขอมลผลการ

ดำาเนนงานเปนตวเลขนนเปนเรองยากเนองจาก

องคกรสวนใหญมกไมพรอมทจะใหขอมลในสวน

ตวเลขทางการเงนดงนนจงมการศกษาทพบวาการ

วดผลการดำาเนนงานจากการรบรใหผลทใกลเคยง

หรอเหมอนกบคาจรงและสามารถนำามาใชแทนคา

ผลการดำาเนนงานขององคกรทแทจรงได (Allen,

2006) แตอยางไรกตามการมขอมลผลการดำาเนน

งานทเปนตวเลขทางดานการเงนนนจะชวยใหการ

วเคราะหนาเชอถอขนเปนอยางมากและสมบรณ

แบบดงทVenkatramanandRamanujam(1986)

ไดอธบายวาการวดผลการดำาเนนงานขององคกรท

สมบรณแบบตองประกอบดวย 1. ผลการดำาเนน

งานทางดานการเงนซงคอตวชวดพนฐานวดระดบ

ของเปาหมายทางเศรษฐกจขององคกร2.ผลการ

ดำาเนนงานดานการปฏบตงาน คอ ตวชวดทใช

สำาหรบพจารณาสวนแบงทางการตลาด และ

3. ประสทธผลขององคกร คอ ตวชวดทใชใน

การจดการกลยทธและทฤษฎองคกร เชน ความ

พงพอใจของลกคา

สรปไดวา การวดผลการดำาเนนงานของ

องคกรทมประสทธภาพนนควรเลอกวดทงจาก

มมมองดานการเงนและมมมองดานทไมใชการเงน

เพอใหไดขอมลการรบร ผลการดำาเนนงานของ

องคกรทชดเจนจงจำาเปนตองพจารณาในหลายมต

ทแสดงถงผลการดำาเนนงาน

บทความน การวดผลการดำาเนนงานของ

องคกร ผวจยใชการวดผลโดยประเมนทงมมมอง

ทางด านการเงนและมมมองท ไม ใช การเงน

เนองจากอยางทไดกลาวไปแลววา การวดผลการ

ดำาเนนงานขององคกร โดยประเมนทง 2 มมมอง

ควบค กนจะทำาใหไดผลทถกตองมากขน และ

ครอบคลมในหลายๆ มต ของผลการดำาเนนงาน

ในงานวจยนจงทำาการวดผลการดำาเนนงานโดยด

จากการรบรเนองจากเปนททราบกนวาการจะได

ขอมลตวเลขทแทจรงจากผลการดำาเนนงานนน

ไมใชเรองงายและองคกรมกไมพรอมจะใหขอมลใน

สวนน

การศกษาในเรองผลการดำาเนนงานของ

องคกรโดย Cimerova et al. (2014) ไดทำาการ

ศกษาผลของความหลากหลายทางวฒนธรรมของ

ผบรหารในองคกรตอผลการดำาเนนงานขององคกร

โดยศกษาจาก 244 องคกร และพบวา การทผ

บรหารมความหลากหลายทางวฒนธรรมในระดบ

สงจะสงผลในทางลบตอองคกรอยางไรกตามเขา

พบวาผลในทางลบทเกดขนกบองคกรไมไดเกดจาก

ทกมตของวฒนธรรมแตจะเนนไปทมตความเปน

ปจเจกบคคลสง และ มตความแขงแกร งสง

หมายความวา เมอความหลากหลายของผบรหาร

ใน2มตทกลาวไปขางตนสงจะสงผลในทางลบตอ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 111 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ผลการดำาเนนงานขององคกรอกทงยงมการศกษา

ของHammou,etal.,(2014)ททำาการศกษาความ

สมพนธระหวางคณสมบตของวฒนธรรมชาตกบ

พฤตกรรมกลยทธ(StrategicBehavior)และผลการ

ดำาเ นนงานขององค กร พจารณาจากอตรา

ผลตอบแทนผถอหน โดยทำาการศกษาองคกรใน

อตสาหกรรมซเมนตของประเทศสหรฐอเมรกา

จำานวน39องคกรและประเทศโมรอกโกจำานวน

5องคกรโดยใชแบบสอบถามผลการศกษาพบวา

วฒนธรรมชาตมบทบาทสำาคญในการตความและ

วเคราะหกลยทธนอกจากนมตทางวฒนธรรมยงม

อทธพลตอพฤตกรรมกลยทธของผจดการและผล

การดำาเนนงานขององคกร โดยผ จดการจาก

ประเทศโมรอกโก ซงมมตทางวฒนธรรมมงเนน

เปาหมายระยะยาวสงมตความเปนกลมสงและมต

การหลกเลยงความเสยงสงมความสามารถในการ

ควบคมกลยทธและเขาใจสงแวดลอมไดดกวา

ผจดการจากประเทศอเมรกาซงมมตทางวฒนธรรม

ในดานทกลาวมาตำากวาทำาใหผลการดำาเนนงาน

ขององคกรในประเทศโมรอกโกสงกวาผลการ

ดำาเนนงานขององคกรในประเทศอเมรกาทงนการ

ศกษายงพบวามตทางดานความเหลอมลำาทาง

อำานาจไมมความสมพนธกบพฤตกรรมกลยทธจง

ไมสามารถอธบายความแตกตางของผจดการจาก

ทง 2 ประเทศ ในมตนได ดงนนผ จดการควร

ตระหนกถงพนฐานทางวฒนธรรมของพนกงานและ

เขาใจวาการพฒนาโดยมงเนนผลในระยะยาวและ

การสงเสรมใหพนกงานมความเปนกลมนน สงผล

ตอผลการดำาเนนงานขององคกรในทางทดขน

อยางไรกดการศกษาทเกยวของระหวางวฒนธรรม

ชาตทตางกนของบคลากรกบผลการดำาเนนงาน

ขององคกรมไมมากนกเนองจากงานวจยสวนใหญ

จะเนนไปทวฒนธรรมองคกรกบผลการดำาเนนงาน

ขององคกร หรอจะเปนการเปรยบเทยบผลการ

ดำาเนนงานขององคกรทมบรษทแมอยในประเทศ

หนงและมบรษทยอยอยในอกหนงประเทศ(Mul-

tinationalCompanies)มากกวา

จากการทบทวนวรรณกรรมทกลาวมาขาง

ตนสามารถนำามาสรางเปนกรอบแนวคดเพอศกษา

เกยวกบผลของวฒนธรรมชาตทมตอความพงพอใจ

ในการสอสารแรงจงใจและผลการดำาเนนงานของ

องคกรดงภาพประกอบ1

112 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

กรอบแนวคดงานวจย

ตวแปรอสระ

วฒนธรรมชาต

-ความเหลอมลำาของอำานาจ

-การหลกเลยงความไมแนนอน

-ความเปนปจเจกนยม

-ความแขงแกรง

-มมเนนเปาหมายระยะยาว

ผลการดำาเนนงานขององคกร

-คณภาพสนคาและบรการ

-การพฒนาสนคาและบรการ

-ความพงพอใจของลกคา

-ผลกำาไร

-ยอดขาย

-สวนแบงทางการตลาดแรงจงใจในการทำางาน

-ความตองการพนฐาน

-ความตองการอำานาจ

-ความตองการความสำาเรจ

-ความตองการความผกพน

เชอชาต

-ไทย

-ญปน

-อเมรกา

ความพงพอใจในการสอสาร

-บรรยากาศของการตดตอสอสาร

-ความสมพนธกบผบงคบบญชา

-ความเปนอนหนงอนเดยวกนใน

องคกร

-คณภาพของการสอสาร

- การตดตอสอสารตามแนวนอน

ระหวางบคคล

-ภาพรวมขององคกรโดยทวไป

-ขอมลปอนกลบสวนตว

- ความสมพนธกบผ ใต บงคบ

บญชา

ภาพประกอบ 2แสดงกรอบแนวคดเชงความสมพนธระหวางตวแปร

สรป บทความนนำาเสนอกรอบแนวคดการศกษา

ผลของวฒนธรรมชาตทมตอความพงพอใจในการ

สอสารแรงจงใจและผลการดำาเนนงานขององคกร

โดยทำาการศกษาเปรยบเทยบระหวางเชอชาตไทย

ญปนและอเมรกาทงนผเขยนหวงเปนอยางยงวา

แนวคดในการศกษาครงนจะนำามาซงประโยชนตอ

องคกรธรกจในประเทศไทย ทตองมการตดตอ

สอสารหรอรวมงานกบบคลากรจากหลากหลาย

เชอชาตในการเขาใจวฒนธรรมของเพอนรวมงาน

หรอเขาใจความตองการทแตกตางกนทเกดจาก

วฒนธรรมชาตทแตกตางกน รวมถงนำาผลทไดมา

ใชในการจดการองคกรซงสงผลโดยตรงตอผลการ

ดำาเนนงานขององคกร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 113 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

นภดลรมโพธ.(2554). การวดผลการปฏบตงานองคกร.กรงเทพ:สำานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Adler,N.J.(2008). International dimensions of organization behavior. 5thed.Ohio:South-Western

Publishing.

Ai-Nashmi,M.M.(2011).Variationincommunicationsatisfactionofacademicstaffinuniversities

inYemendependingonnationalculture.Communication satisfaction.18(1):87-104.

Allen,M.R.(2006).Strategichumanresourcemanagementandfirmperformance:whatcanwe

learnfromsmallbusinesses?. A Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy.

CornellUniversity.

Azhar,A.(2006).AuditingCommunicationSatisfactionamongAcademicStaff:AnApproachto

ManagingAcademicExcellence.The Business Review.5:330-333.

Baric,A.,Jelovic,D.andFain,N.(2013).Barriersinmulticulturalbusinesscommunication:An

empirical study of Slovenia and Bosnia and Herzegovina. Innovative Issues and

Approaches in Social Sciences. 6(3):18-38.

Bennett,R.(1996).International Business.London:M&EPublishing.

Chang,L.(2009).AcomparisonofTaiwanandMalaysiainNegotiationStyles.Journal of Interna-

tional Management Studies. 4:n.d.

Cimerova,H,Dodd,O.andFrijns,B.(2014).Theimpactofculturaldiversityincorporateboards

onfirmperformance.Auckland Finance Meeting 2014heldatFacultyofBusinessand

Law,AucklandUniversityofTechnology,Auckland,NewZealand.

Clampitt,P.G.andGirard,D.(1993).CommunicationSatisfaction:AUsefulConstruct?.The New

Jersey Journal of Communication.1(2):84-102.

Downs, C.W. andHazen,M. (1977). A factor analytic study of communication satisfaction.

Journal of Business Communication. 14:63-73.

Dyer,L.andReeves,T.(1995).Humanresourcestrategiesandfirmperformance.Whatdowe

knowandwheredoweneedtogo?.International Journal of Human research Manage-

ment:656-670.

Ephraim, A. andMelvin, C. (2012).Workforce Diversity andOrganizational Communication:

AnalysisofHumanCapitalPerformanceandProductivity.Journal of Diversity Manage-

ment.7(1):57-62.

Gancel,C.(2002).Successful mergers, acquisitions and strategic alliances: how to bridge corpo-

rate cultures.London:McGraw-Hill.

Gomez-Mejia,L.R.,Berrone,P.andFranco-Santos,M. (2010).Compensation and Organiza-

tional Performance: Theory, Research, and Practice. NewYork:Routledge.

Gray, J and Laidlaw, H. (2004). Improving themeasurement of communication satisfaction.

Management Communication Quarterly.17:425-448.

114 นพรรณภรณ วลลภา, ทพยรตน เลาหวเชยรการเปรยบเทยบผลของวฒนธรรมชาต ทมตอความพงพอใจ...

Hall,E.T.(1990).The Silent Language. 29thed.NewYORK:Anchorbook.

Hammou,K.A.,Galib,M.H.,Steiger,J.andMellou,J.(2014).Theeffectofnationalcultureon

strategicbehaviorandfinancialperformance:evidencefromtheCementindustryinMo-

roccoandtheUnitedStatesofAmerica.Journal of Management Research.6(1):70-90.

Hofstede,G.(1984).CulturalDimensionsinManagementandPlanning.Asia Pacific Journal of

Management .25(5):89-99.

Hofstede,G.(1985).Theinteractionbetweennationalandorganizationalvaluesystem.Journal

of Management Studies.22(4):347-357.

Hofstede, G. (2001).Culture’s Consquences, comparing values, behaviours, institution, and

organizations across nations. 2nded.ThousandOaksCA:Sagepublication.

Hofstede,G.andHofstede,G.J.(2005).Cultures and organizations: Software of the mind. Revised

and expanded. 2nded.NewYork:McGraw-Hill.

Jensen,I.,Papastefanou,N.andConradie,P.(2013).CulturaldimensuinsofSouthAfricanemploy-

eesandinternalorganizationcommunicationsatisfaction.Communication. 39(1):144-163.

Laesen,K.H.(2009).Communication-The Key to Successful Mergers & Acquisitions?.Denmark:

AarhusUniversity.

Lauring,J.andSelmer,J.(2010).Multiculturalorganization:commonlanguage,knowledgeshar-

ingandperformance.Multicultural organizations. 40(3):324-343.

Lindsey,L.L.andBeach,S.(2002).Economic socialization. NewJersey:Prentice-HallInc.

Maslow,A.H.(1965). Eupsychian Management A journal.Illinois:TheDorseyPress.

Mazur,B.(2010).CulturalDiversityinOrganizationTheoryandPractice.Journal of Intercultural

Management.2(2):5-15.

McClelland,D.(1962).BusinessDriveandNationalAchievement.Harward Business Review.99-122.

Mirabela,M.andMadela,A.(2014).CulturaldimensionsandworkmotivationintheEUROPEAN

UNION. Interdisciplinary Economic Research at the European Standards.1511-1518.

Moberg,C.R.andLeasher,M.(2011).Examiningthedifferencesinsalespersonmotivationamong

differentcultures.American Journal of Business. 26(2):145-160.

Nardon,L.,Steers,R.M.andSanchez-Runde,C.J.(2011).Seekingcommonground:Strategies

forenhancingmulticulturalcommunication. Organization Dynamics.48:85-95.

Nazir,A.,Raza,A.,Gupta,D.,Cuhuah,C.N.andKrishnamurthy,B.(2009).Networklevelfootprints

ofFacebookapplications. In Proceedings of 9th ACM SIGCOMM conference on Internet

Measurement Conference (IMC’09).Chicago:Illinois

Norreklit,H.(2000).TheBalanceontheBalancedScorecard-aCriticalAnalysisof

someofItsAssumptions.Management Accounting Research.11:65-88.

Oudenhoven,J.P.,Mechelse,LandDreu,C.K.W.(1998).ManagerialConflictManagementin

FiveEuropeanCountries:The ImportanceofPowerDistance,UncertaintyAvoidance,

andMasculinity.Applied Psychology: AN International review.47(3):439-455.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 115 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

Pincus,J.D.(1986).CommunicationSatisfaction,JobSatisfactionandJobPerformance.Human

Communication Research.12(3):395-419.

Reisinger,Y.(2009).Cross-culturaldifferencesintouristbehavior. Handbook of Tourist Behavior.

NewYork:OxonRoutledge.

Richard,O.C.,Barnett,T.,Dwyer,S.,andChadwick,K.(2004).Culturaldiversityinmanagement,

firm performance, and themoderating role of entrepreneurial orientation dimensions.

Academy of Management Journal.47:255-266.

Rolstadas,A.(1998).EnterprisePerformanceMeasurement.International Journal of Operations

& Production Management. 18(9/10):989-999.

Schermerhorn,J.R.(1959).Managing Organizational-Behaviour.NewYork:JohnWileyandSonsInc.

Smith,P.B.,Peterson,M.F.,Akande,D.,Callan,V.,Cho,N.G.andJesuino,J.(1994).Organi-

zationalEventManagementinFourteenCountries:AComparisonwithHofstede’sDimen-

sions.Journeys into Cross-cultural Psychology .364-373.

Seidu,Y.(2011).Human resource management and organizational performance Evidence from

the retail banking sector.DoctorofPhilosophyThesis,AstonUniversity.

Singer,S.J.andEdmuondson,A.C.(2008).Whenlearningandperformanceareatodds:Con-

frontingthetension.In Learning and performance Matter.Singapore:WorldScientific.

Sink,S.andTuttle,T.(1989).Planning and Measurement in Your Organization of the Future.

Norcross,GA:IndustrialEngineeringandManagementPress.

Spencer-Rodgers,J.,Peng,K.,Wang,L.andHou,Y.(2004).Dialecticalself-esteemandeast

westdifferencesinpsychologicalwell-being.30:1416-1432.

Tripathi,RandCerrone,D.(2008).Culturalvariationsinachievementmotivationdespiteequiva-

lentmotivationalstrength:MotivationalconcernsamongIndianandAmericancorporate

professionals.Journal of Research in Personality.24:456-464.

Venkatraman,N.andRamanujam,V.(1986).MeasurementofBusinessPerformanceinStrategy

Research:AComparisonofApproaches.The Academy of Management Review.11(4):

801-814.

Zhang,Z.(2004).Cross-culturalchallengeswhendoingbusinessinChina.SingaporeManagement

Review. 26(1):81-90.

การบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

Human Resource Management in Nakhon Pathom Rajabhat University

นภาพรรณเจนสนตกล1

NipapanJensantikul1

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอทบทวนกระบวนการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐมโดยใหความสำาคญกบกระบวนการสรรหาการคดเลอกและการพฒนาทรพยากรมนษยเปนการ

วจยเชงคณภาพ ศกษาขอมลจากเอกสารและการวเคราะหขอมลดวยการตความแบบอปนยและการ

วเคราะหSWOT

ผลการวจยพบวา

1. ดานการสรรหาและคดเลอก พบวา การสรรหาและการคดเลอกเปนระบบเปด มหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐมมการดำาเนนการสำารวจ/วเคราะหอตรากำาลงในชวงระยะเวลา5ปและวางแผนเพอรองรบ

อตรากำาลงแทนอาจารยทเกษยณอายลาศกษาตอหรอลาออก

2. ดานการพฒนาทรพยากรมนษยพบวาม3กระบวนการไดแกดำาเนนการฝกอบรมการใหการ

ศกษาและการพฒนาทงในระดบปจเจกบคคลและระดบกลมขององคการมการกำาหนดกลยทธทชดเจน

ค�าส�าคญ : การสรรหา,การคดเลอก,การพฒนาทรพยากรมนษย

Abstract

ThisarticleaimedtoreviewthehumanresourcemanagementprocessinNakhonPathom

RajabhatUniversitybyfocusingontherecruitmentprocess,selectionprocessandhumanresource

developmentprocess. Itwasaqualitative researchbystudyingdocumentsandusinganalytic

inductionandSWOTanalysis.

Theresultsshowed;

1. Therecruitmentprocessandselectionprocesswasanopensystem.NakhonRajabhat

Universityconductedasurvey/analysisofmanpowerduringthefive-yearplanforstaffing.

2. Human resource development had three processes: training, education and the

developmentofboththeindividualandorganizationallevel,whichisdefinedinaclearstrategy.

Keywords: Recruitment,Selection,HumanResourceDevelopment1 อาจารยประจำาสาขาวชารฐประศาสนศาสตรคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม1 Lecture,DepartmentofPublicAdministration,FacultyHumanitiesandSocialScience,NakhonPathom

RajabhatUniversity

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 117 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ความเปนมาและความส�าคญของปญหา

ในสภาวะทมการแขงขนสงและมขอจำากด

ดานทรพยากรองคการตองการผลลพธการบรหาร

ทมคณภาพ ซงเปนแรงกดดนใหองคการตอง

ขบเคลอนอยางมประสทธภาพโดยหลกการบรหารท

ทำาใหองคการไดรบการปรบปรงขนอยกบแนวทาง

การจดการหลายแนวทางซงสงสำาคญคอองคการ

ตองสามารถวดผลหรอการมผลผลตเทยบเคยงได

กบองคการอนการมภาวะผนำาการทำาใหพนกงาน

เขามามสวนรวมการปรบปรงกระบวนการและการ

ใหความสำาคญกบลกคา ซงเปนปจจยสำาคญ

(Potocki & Brocato, 1995: 402) ในงานของ

Vinitwantanakhun (1998) ไดทำาการวจยเรอง

Factors affecting organizational effectiveness

ofnursinginThailandผลการวจยไดชใหเหนวา

ประสทธผลขององคการควรใหความสำาคญกบ

ทรพยากรมนษยและการทำาใหบคลากรมความ

สามารถและความสำาเรจในชวตของตนเอง

สำาหรบการปฏบตงานของบคลากรใน

องคการ เปนอกหนงปจจยทองคการควรใหความ

สำาคญ วเคราะหและพฒนาศกยภาพของบคลากร

อยางสมำาเสมอเพอใหบคลากรสามารถแขงขนในเวท

โลกได (เฉลม สขเจรญ, 2557: 1) ไมเพยงแต

กระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยเท านนท

องคการควรใหความสำาคญแตควรคำานงถงการสราง

ขวญกำาลงใจในการทำางานและการรกษาไวซง

บคลากรทมสมรรถนะสงดวยซงจากการศกษางาน

วจยของSanjo&Adeniyi (2012: 68) ไดทำาการ

วจยเรอง Determinants of organizational

effectiveness in the Nigerian communication

sectorผลการวจยไดสะทอนใหเหนวาปจจยทมผล

ตอประสทธผลขององคการไดแกผลการปฏบตงาน

แรงจงใจ สภาพแวดลอมขององคการ การแขงขน

ขององคการและปจจยทางสงคมและวฒนธรรม

นอกจากนหากองคการสามารถตอบสนองความ

ตองการของพนกงานไดไมวาจะเปนความมนคงใน

การทำางาน สภาพการทำางาน ผลประโยชน และ

สถานภาพเปนตนจะนำาไปสการสรางความพงพอใจ

ในงานของพนกงานนอกจากนกระบวนการสรรหา

และคดเลอกยงเปนกระบวนการทองคการควรให

ความสำาคญอยางยงเพราะองคการจะอยรอดไดเมอ

สามารถสรรหาและคดเลอกบคลากรทเหมาะสมเขา

มาทำางานในองคการได(กตตมลำาเอยง,2559:133)

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมเปนสถาบน

อดมศกษาทมนโยบายในการพฒนาทองถนมงเนน

ใหโอกาสทางการศกษาเพอใหสามารถตอบสนอง

ภารกจมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม จงมความ

จำาเปนในการพฒนาคณภาพบคลากรเพอใหมความ

สามารถในการปฏบตงานสงเสรมนกศกษาใหม

ความรเปนทตองการของตลาดแรงงานมงานทำาท

ตรงกบสาขาวชา และมคาตอบแทนทเหมาะสม

(เพญศรจนทรอนทรปาจรยผลประเสรฐและยภาด

ปณราช, 2555: 15) ดงนนมหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐมควรมการวางแผนในการบรหาร และการ

พฒนาทรพยากรมนษยเพอรองรบกบการเปลยน

สถานภาพของมหาวทยาลยใหมประสทธภาพและ

ประสทธผลในการปฏบตงานเปนหลกเปนทยอมรบ

ในระดบสากล และมความพรอมในการเข าส

ประชาคมอาเซยน (สำานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2554:15)

และควรกำาหนดกลยทธทเหมาะสมในการพฒนา

บคลากรสายวชาการ/สายสนบสนนใหมคณภาพ

ครอบคลม3ดานไดแกดานการจดการทกษะดาน

การจดการความร และดานการจดการทศนคต

(อรพรรณมาตชวงการณยประทมและพลาญ

จนทรจตรภทร,2558:215)สอดคลองกบสถานการณ

ปจจบนทสถาบนอดมศกษาของรฐบางแหงไดมการ

ปรบเปลยนสถานภาพเปนมหาวทยาลยในกำากบ

ของรฐบาลตามนโยบายของรฐบาล เพอใหการ

บรหารงานมความคลองตวและมประสทธภาพยงขน

บทความนมวตถประสงค เพอทบทวน

กร ะบวนกา รบ ร ห า รท ร พย าก รม นษย ใ น

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม โดยใหความสำาคญ

118 นภาพรรณ เจนสนตกลการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

กบกระบวนการสรรหาการคดเลอกและการพฒนา

ทรพยากรมนษย เนองจากเปนกระบวนการไดมา

ซงบคลากรทมศกยภาพมความเหมาะสมทงความ

ร ความสามารถ มทศนคตและบคลกภาพท

สอดคลองกบวฒนธรรมองคการและทำาใหองคการ

สามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนได

วตถประสงค

เพอทบทวนกระบวนการบรหารทรพยากร

มนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม และ

วเคราะหผลการดำาเนนงานทผานมา เพอนำาไปส

การกำาหนดแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยให

เหมาะสมตอไปในอนาคต

การทบทวนวรรณกรรม

1. ความหมายและกระบวนการสรรหา

นกวชาการตางใหความหมายของการ

สรรหาไวดงน

ยวดศรธรรมรฐ(2541:159)กลาววาการ

สรรหา หมายถง วธดำาเนนการเพอเสาะแสวงหา

และชกจงใหบคคลเกดความสนใจในงานของ

องคการ และมาสมครเพอเขารบการคดเลอกเขา

ทำางานในตำาแหนงตางๆภายในหนวยงานตอไป

กฤตน กลเพง (2555: 10) กลาววา การ

สรรหาหมายถงกระบวนการแสวงหากลมบคลากร

ทมความรความสามารถและทกษะทเหมาะสมกบ

องคการใหเขามารวมงาน โดยองคการจะตอง

ประชาสมพนธตำาแหนงทตองการใหตลาดแรงงาน

ทราบเพอจงใจใหผทมความรความสามารถเขามา

สมคร อาจเปนการแสวงหาจากแหลงภายในหรอ

ภายนอกองคการกได

Kumari (2012: 34) กลาววา การสรรหา

หมายถงกระบวนการกระตนและดงดดบคลากรเขา

มาสมครงานในองคการโดยมวธการสองวธคอการ

สรรหาภายในและการสรรหาภายนอก

กตตมลำาเอยง(2559:138)กลาววาการ

สรรหาหมายถงกระบวนการแสวงหากลมคนทม

ความรความสามารถ และทกษะทเหมาะสมกบ

องคการใหเขามารวมงาน โดยเรมตงแตการกอให

เกดความสนใจในงาน การประกาศใหทราบถง

ตำาแหนงลกษณะงานและขอมลอนๆ เพอชกจงให

บคคลเกดความสนใจในงานขององคการ และมา

สมครเพอเขารบการคดเลอกเขาทำางานในตำาแหนง

ตางๆภายในหนวยงานตอไป

สรปไดว า การสรรหาทรพยากรมนษย

หมายถง กระบวนการคนหาทรพยากรมนษยทม

ความร ความสามารถ และทกษะทเหมาะสมกบ

ตำาแหนงเขามาปฏบตงานในองคการโดยกระบวนการ

สรรหาสามารถพจารณาไดดงภาพประกอบ1

การวางแผนสรรหา

วธการทใชในการสรรหา

สรรหาจากภายนอกองคกร สรรหาจากภายในองคกร

วธการทใชในการสรรหา

กลมผสมครงานทม

คณสมบตเพอทำการคดเลอกตอไป

วธการสรรหา

ภาพประกอบ 1กระบวนการสรรหา

ทมา:ธงชยสนตวงษ,2539.

2. ความหมายและกระบวนการคดเลอก

นกวชาการตางใหความหมายของการ

คดเลอกไวดงน

นงนชวงษสวรรค(2552:151)กลาววาการ

คดเลอก หมายถง กระบวนการทองคการจะใช

วธการและเครองมอในการคดเลอกผสมคร โดย

กำาหนดเกณฑในการคดเลอกและดำาเนนการ

คดเลอกเพอใหไดพนกงานทมคณสมบตมความร

ความสามารถหรอทกษะตรงกบลกษณะของงานท

วางอยและตองการพนกงานไปปฏบตงานใหไดคน

ทมคณภาพเหมาะสมและดทสดโดยกระบวนการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 119 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

คดเลอกเปนกระบวนการตอเนองจากการสรรหา

Kumari (2012:35)กลาววาการคดเลอก

หมายถงการเลอกบคลากรทมคณสมบตเหมาะสม

กบตำาแหนง

สรปไดวา การคดเลอกหมายถง การเลอก

บคลากรทมความรความสามารถตรงกบตำาแหนง

เขาปฏบตงาน โดยมขนตอนการคดเลอกทชดเจน

ตามนโยบายขององคการ

3. ความหมายและกระบวนการพฒนา

ทรพยากรมนษย

นกวชาการตางใหความหมายของการ

พฒนาทรพยากรมนษยไวดงน

Harrison&Kessels(2004)กลาววาการ

พฒนาทรพยากรมนษย หมายถง กระบวนการ

อยางหนงในองคการประกอบดวยการวางแผนและ

การสนบสนน เพอจดใหมการเรยนรทงรปแบบท

เปนทางการและไมเปนทางการกระบวนการสราง

ความรและจดประสบการณใหมๆ ทงในสถานท

ปฏบตงานและทอนๆเพอความเตบโตกาวหนาของ

องคการ และเพมศกยภาพของบคลากรโดยผาน

การนำาเอาความสามารถการปรบตวการรวมแรง

รวมใจ และกจกรรมทกอใหเกดความรใหมของ

ทกคนททำางานเพอองคการ

Yorks(2005)กลาววาการพฒนาทรพยากร

มนษยหมายถงความคดรวบยอดตอบทบาทของ

องคการ และนกพฒนาทรพยากรมนษยทรวมกน

ผลกดนและสรางความมประสทธภาพในงานโดยม

บคลากรและองคการตางกบรรลยทธศาสตรและ

พนธกจไปพรอมๆกน

Swanson&Holton(2009)กลาววาพฒนา

ทรพยากรมนษย หมายถง กระบวนการของการ

พฒนาและปลดปลอยพลงความรความสามารถ

เพอสรางระบบการทำางานและกระบวนการภายใน

เชน กระบวนการกลม ระบบงาน และการทำางาน

ของบคลากรแตละคนอยางมประสทธภาพ

สรปไดว า การพฒนาทรพยากรมนษย

หมายถงการจดกระบวนการเรยนรใหกบบคลากร

ในรปแบบตางๆเพอสงเสรมทกษะความสามารถ

ในการปฏบ ตงานโดยมวงจรของการพฒนา

ทรพยากรมนษยดงภาพประกอบ2

องคการและบทบาท

การจางและการคดเลอก

การปฐมนเท

ศ

การประเมนผลง

าน

องคการแหงการเรยนร

การวางแผนอาชพ

แผนสบทอดตำแหนง

การใหรางวลและการใหความ

สำคญ การพฒนาทรพยากรมน

ษย

ภาพประกอบ 2 วงจรการพฒนาทรพยากรมนษย

ทมา: GlobalEdg, 2007:2.

4. กระบวนการบรหารทรพยากรมนษย

นกวชาการตางอธบายถงกระบวนการ

บรหารทรพยากรมนษยไวดงน

ศนารถ ศรจนทพนธ (2546: 23) ไดสรป

กระบวนการบรหารทรพยากรมนษยดงน

1. การออกแบบการวเคราะหและการ

วเคราะหเพอจดแบงตำาแหนงงาน(taskspecializa-

tionprocess)

2. การวางแผนทรพยากรมนษย (human

resourceplanning)

3. การสรรหาและการคดเลอกพนกงาน

(recruitmentandselectionprocess)

4. การปฐมนเทศบรรจพนกงานและการ

ประเมนผลการปฏบตงาน(inductionororienta-

tionandappraisalprocess)

5. การฝกอบรมและการพฒนา (training

anddevelopmentprocess)

6. กระบวนการทางดานสขภาพ ความ

ปลอดภย และแรงงานสมพนธ (health, safety

maintenanceprocessandlaborrelation)

120 นภาพรรณ เจนสนตกลการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

7. การใชวนยควบคมตลอดจนการประเมน

ผล(disciplinecontrolandevaluationprocess)

นอกจากน นพคณ ชวะธนรกษ และวไล

พงผล (2556: 66-67) ไดอธบายถงกระบวนการ

บรหารทรพยากรมนษยไวดงน

1.กระบวนการสรรหาและจดคนเขาทำางาน

2.กระบวนการรกษาคนเกง

3.การพฒนาบคลากร

4.การบรหารการเปลยนแปลง

สรปไดวา กระบวนการบรหารทรพยากร

มนษย ประกอบดวย กระบวนการออกแบบ

วเคราะหงาน การสรรหาและการคดเลอก การ

ปฐมนเทศและการประเมนผลการปฏบตงาน

แรงงานสมพนธเปนตน

ระเบยบวธวจย

1. วธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพโดย

การวเคราะหขอมลจากเอกสารดงน

1.1 รายงานประจำาป2556

1.2 สารสนเทศปงบประมาณ2557

1.3 แผน พฒนาทร พย าก รบ คคล

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมพ.ศ.2557-2561

1.4 พระราชบญญตมหาวทยาลย

ราชภฏพ.ศ.2547

1.5 ข อบงคบมหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐม วาดวยการบรหารงานบคคลพนกงาน

มหาวทยาลยพ.ศ.2555

1.6 ประกาศมหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐม เรองหลกเกณฑมาตรฐานความสามารถ

ภาษาองกฤษสาหรบการคดเลอกอาจารย พ.ศ.

2559

2. การรวบรวมขอมล

2.1 ดำาเนนการรวบรวมขอมล เอกสาร

รายงานประจำ าป กฎหมายท เก ยวข อง ใน

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

2.2 ดำาเนนการจำาแนกขอมล จดระบบ

ขอมลและตความ

3. เครองมอส�าหรบการวเคราะหขอมล

ไดแกแบบวเคราะหขอมลจากเอกสาร

4. การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลดวยการตความแบบ

อปนย(AnalyticInduction)เพอจำาแนกหรอจดกลม

ขอมลอยางละเอยด และทำาการวเคราะห SWOT

เพอวเคราะหจดแขงจดออนโอกาสและภยคกคาม

5. การตรวจสอบความนาเชอถอของ

ขอมล

ผวจยดำาเนนการคดเลอกขอมลเอกสารโดย

พจารณาจากแหลงทมาชวงระยะเวลาปพมพแหลง

เผยแพรและลกษณะการเผยแพรของเอกสารท

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมดำาเนนการรวบรวม

ไวและทำาการเปรยบเทยบความแตกตางของขอมล

ผลการวจย

1. การสรรหาและการคดเลอก

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมมการดำาเนน

การสำารวจ/วเคราะหอตรากำาลงในชวงระยะเวลา5

ป และวางแผนเพอรองรบอตรากำาลงแทนอาจารย

ทเกษยณอายอาจารยลาศกษาตอหรอลาออกซง

คณสมบตของอาจารยเปนไปตามประกาศกระทรวง

ศกษาธการ เรอง เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบ

ปรญญาตร พ.ศ. 2548 ขอท 9 และประกาศ

กระทรวงศกษาธการ เรอง เกณฑมาตรฐาน

หลกสตรระดบปรญญาตรพ.ศ.2558การสรรหา

เปนระบบเปดและการคดเลอกพจารณาจาก

ความรความสามารถและคณสมบตเฉพาะตำาแหนง

อาท ประกาศมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม เรอง

รบสมครบคคลเพอคดเลอกเขาปฏบตงานเปน

พนกงานมหาวทยาลย ตำาแหนง อาจารย สงกด

คณะวทยาการจดการ ลงวนท 25 เมษายนพ.ศ.

2559 ซงในประกาศจะระบคณสมบตทวไปและ

คณสมบตเฉพาะตำาแหนง และวธการคดเลอกซง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 121 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ผสมครจะตองสอบวชาความรความสามารถทวไป

ความรความสามารถเฉพาะตำาแหนงการใชเครองมอ

ทดลองสอน เปนตน และประกาศนนมความ

สอดคลองกบพระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ

พ.ศ. 2547 ประกอบกบขอบงคบมหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐม วาดวยการบรหารงานบคคล

พนกงานมหาวทยาลย พ.ศ. 2555 และประกาศ

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม เรอง หลกเกณฑ

มาตรฐานความสามารถภาษาองกฤษสำาหรบการ

คดเลอกอาจารย พ.ศ. 2559 เมอเปรยบเทยบกบ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน

พบวา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต

กำาแพงแสนมการกำาหนดกระบวนการและกลไกใน

การบรหารทรพยากรบคคลอยางเปนรปธรรม

ภายใตการวเคราะหขอมลเชงประจกษมระบบการ

ตดตามประเมนผลการพฒนาตนเองหลงเสรจสน

การพฒนา 3-6 เดอน (สำานกงานวทยาเขต

กำาแพงแสน, 2559: 24-25) ซงแตกตางจาก

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม จากขอมลดงกลา

วผวจยทำาการวเคราะหจดแขงจดออนโอกาสและ

ภยคมคามในสวนของการสรรหาและการคดเลอก

ของมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมดงน

จดแขง(Strength)

1. ไดบคลากรทตรงกบตำาแหนงงานมความ

ร ความสามารถตามทไดมการระบและกำาหนด

คณสมบตไวตามประกาศ

2. สงเสรมระบบการสรรหาและการคดเลอก

บคลากรดวยระบบคณธรรม

3. กระบวนการสรรหามชองทางการรบ

สมครชดเจนและเกณฑการคดเลอกเปนไปตามท

ระบไว

จดออน(Weakness)

1. วธการสรรหาขาดความหลากหลาย

2. กระบวนการสรรหาและการคดเลอกเปน

แบบดงเดมขาดความยดหยนและการปรบเปลยน

ตามสถานการณ

3. ตนทนคาใชจายเกยวกบการสมครงานสง

โอกาส(Opportunity)

ลดการต อต าน/ความไม เหนด วยใน

กระบวนการสรรหาและคดเลอกเนองจากมระบบ

การประเมนคณสมบตและมการแจงผลการสรรหา

และคดเลอกเปนลายลกษณอกษรชดเจน

ภยคกคาม(Threat)

1. ภาวะเศรษฐกจทไม แน นอน ทำาให

มหาวทยาลยตองวางแผนเรองรายรบรายจายและ

การจดสรรอตรากำาลง

2. ความกาวหนาทางเทคโนโลย ทำาให

วธการสรรหาสะดวกรวดเรวมากขน

3. การแขงขนจากภายนอกเพมสงขน

เนองจากสถาบนการศกษาหลายแหงตองการ

บคลากรทมความรความสามารถสงมาปฏบตงาน

2. การพฒนาทรพยากรมนษย

ในสวนของการพฒนาทรพยากรมนษย

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมไดกำาหนดกลยทธ

การพฒนาเปน2กลมไดแก

2.1 กลยทธการพฒนาบคลากรสาย

วชาการมรายละเอยดดงน

1. สนบสนนการเพมอาจารยตางชาต

และอาจารยทมคณวฒปรญญาเอกแตละสาขาวชา

ทสามารถจดการเรยนการสอนเปนภาษาองกฤษ

2. สนบสนนคนรนใหมพฒนาหลกสตร

เตรยมผบรหารในอนาคต

3. พฒนาศกยภาพอาจารย โดยการ

สนบสนนใหมเวทแลกเปลยนเรยนร ระหวาง

คณาจารยเกยวกบนวตกรรมในการจดการเรยน

การสอน เทคนคและแนวปฏบตทดและประสบ

ความสำาเรจในการสอนเพอใหเกดการเรยนรท

พงประสงคทง5ดาน(FiveDomainsofLearning)

4. สนบสนนใหอาจารยพฒนาสอ/

บทเรยนออนไลน

5. พฒนาวธการจดการเรยนการสอน

ทเนนกจกรรมใหเกดกระบวนการเรยนร

6. สนบสนนสรางเครอขายความรวมมอ

กบสถาบนอดมศกษาในกลมประชาคมอาเซยน

122 นภาพรรณ เจนสนตกลการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

7. เรงพฒนาและสนบสนนการเขาส

ตำาแหนงทางวชาการของคณาจารย

8. พฒนาระบบบรหารจดการทนำาไปส

องคกรแหงการเรยนร

9. สนบสนนการพฒนาทกษะทางดาน

ภาษาองกฤษของคณาจารย

10. พฒนาระบบอาจารยทปรกษาท

เขมแขง

11. บรณาการงานดานวจยกบการเรยน

การสอน

2.2 กลยทธการพฒนาบคลากรสาย

สนบสนน มรายละเอยดดงน

1. สรางสงคมแหงการเรยนรภายใน

องคกรมมงสการบรหารจดการแบบมสวนรวม

2. เสรมสรางคานยมสำานกรกองคกร

3. พฒนาศกยภาพบคลากรสาย

สนบสนนการเรยนการสอนให พร อมรบการ

เปลยนแปลง

4. พฒนาใหมการสรางสรรคงานม

คณภาพและมาตรฐานการบรการ

5. ล ด ข น ต อ น ก า ร ทำ า ง า น เ พ ม

ประสทธภาพการทำางานใหบรการทสะดวกรวดเรว

ดวยE-officeมงสE-University

6. สนบสนน Routine to Research

เปนฐานในการปฏบตงาน

7. สรางระบบและสวสดการทจงใจเพอ

ดงดดคนดคนเกง

8. สนบสนนคนรนใหมพฒนาหลกสตร

เตรยมผบรหารในอนาคต

9. พฒนาทกษะทางดานภาษา

รปแบบการพฒนาทรพยากรมนษยสวนใหญ

เปนการจดฝกอบรมเชญวทยากรบรรยายระยะสน

การศกษาดงาน การสมมนา การประชมวชาการ

เปนตนนอกจากนแตละคณะไดมการจดอบรมเพม

เตมใหกบบคลากรสายวชาการและสายสนบสนน

อาท การอบรมการเขยนบทความวจยเปนภาษา

องกฤษการจดการความรดานการประกนคณภาพ

การบรหารความเสยง การพฒนากระบวนการ

จดการเรยนการสอนการพฒนาดานภาษาองกฤษ

บคลากรสายวชาการและสายสนบสนนเปนตนเมอ

เปรยบเทยบกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตกำาแพงแสน พบวา มการกำาหนดแผน

กลยทธการพฒนาบคลากร และกำาหนดเปาหมาย

ชดเจนอาทสงเสรมและสนบสนนบคลากรใหดำารง

ตำาแหนงทางวชาการกลมขาราชการไมตำากวารอย

ละ20กลมพนกงานมหาวทยาลยไมตำากวารอยละ

80 สนบสนนใหมการศกษาตอในระดบทสงขนไม

ตำากวารอยละ80และทำาการจำาแนกกลมตางๆเพอ

เตรยมความพรอมในการพฒนาโดยพจารณาอาย

งานเชนตนกลานนทรอายงาน0-2ปนนทรเขยว

ขจอายงาน2-5ป เปนตน (สำานกงานวทยาเขต

กำาแพงแสน, 2559: 24-25) จากขอมลดงกลาว

ผวจยทำาการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและ

ภยคมคามในสวนของการพฒนาทรพยากรมนษย

ของมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมดงน

จดแขง(Strength)

1. มกระบวนการพฒนา และกจกรรม

สงเสรมความรอยางสมำาเสมอ

2. สงเสรมและพฒนาบคลากรใหเกดการ

เปลยนแปลงทางดานความรทกษะและพฤตกรรม

และเตรยมความพรอมสตำาแหนงทสงขน

จดออน(Weakness)

1. ภาระงานสอนในบางหลกสตรบคลากร

สายวชาการมภาระการสอนจำานวนมากทำาใหเขา

รวมการพฒนาไดไมเตมศกยภาพ

2. หลกสตรทจดอบรมไมมการจำาแนก

ศกยภาพของบคลากรสายวชาการ/สายสนบสนน

ทำาใหการจดการเรยนรการพฒนาฝกอบรมตางๆ

นำาไปใชอยางไมมประสทธภาพ เนองจากขาดการ

ประเมนความตองการการฝกอบรม และการ

วเคราะหความแตกตางของบคลากรสายวชาการ/

สายสนบสนน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 123 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

โอกาส(Opportunity)

ม รปแบบและวธการพฒนาบคลากรท

หลากหลายมากขนทงภายในมหาวทยาลยและนอก

มหาวทยาลย ทำาใหมทางเลอกในการจดการฝก

อบรมและพฒนาบคลากรใหสอดคลองกบความ

ตองการของบคลากรได

ภยคกคาม(Threat)

1. การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมและ

ความสามารถในการใชภาษาทสาม

2. ความหลากหลายของบคลากรทางดาน

เชอชาตภาษาอายและวฒนธรรม

3. การแขงขนจากภายนอกทต องการ

บคลากรทมผลการปฏบตงานสงไปทำางาน

อภปรายผล

1. การสรรหาและการคดเลอกเปนระบบ

เปดมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมมการดำาเนนการ

สำารวจ/วเคราะหอตรากำาลงในชวงระยะเวลา 5 ป

และวางแผนเพอรองรบอตรากำาลงแทนอาจารยท

เกษยณอาย อาจารยลาศกษาตอหรอลาออก

มความสอดคลองกบธงชยสนตวงษ(2539)ทสรป

ใหเหนถงขนตอนการสรรหาบคลากรจะเรมตงแต

การวางแผนการสรรหา (Human Resource

Planning)โดยผสรรหาจะดำาเนนการตามแผนอตรา

กำาลงทวางไว และความตองการพเศษของทาง

หนวยงานหลกเกยวกบตำาแหนงงานวางทจะเปด

รบสมคร โดยอาศยขอมลเกยวกบคณสมบตของ

พนกงานและจากการวเคราะหงานคณสมบตของ

พนกงาน และจำานวนตำาแหนงทจะเปดรบจะเปน

ตวกำาหนดวธการทจะสรรหาพนกงาน ซงมความ

สอดคลองกบกระบวนการสรรหาและการคดเลอก

ของมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมทมกระบวนการ

สรรหาและการคดเลอก โดยจากเอกสารคมอการ

บรหารงานบคคลของมหาวทยาลย ไดกำาหนด

เงอนไข และหลกเกณฑเกยวกบการคดเลอก คอ

1. พจารณาความรความสามารถเฉพาะตำาแหนง

2. ความเหมาะสมกบตำาแหนง โดยการพจารณา

จากการสมภาษณและการทดลองสอนซงจะแสดง

ถงคณลกษณะของบคลากรและแนวคดในการ

ปฏบตงานแนวทางการพฒนางานในหนาทหากได

รบการคดเลอกจะสอดคล องกบค านยมของ

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม ดงน 1. การสราง

เครอขายการทำางานและการสอสารหลายรปแบบ

หมายถง การทำางานแบบประสานความรวมมอ

แลกเปลยนเรยนรและมงพฒนาไปสองคกรแหงการ

เรยนรเตมรปแบบ 2. การทำางานแบบมออาชพ

หมายถงการปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพและ

ปร ะส ทธ ผ ลดำ า เ น น ง าน ให แ ล ว เ ส ร จ ต าม

วตถประสงคโดยใชทรพยากรอยางคมคา3.การ

ทำางานดวยความรบผดชอบหมายถงการยดมนใน

คณธรรม จรยธรรมรกษาคณภาพและมาตรฐาน

โปรงใสและตรวจสอบได 4. การประสานสามคค

หมายถง การทำางานดวยความเคารพในความคด

เหนของเพอนรวมงานชวยเหลอเกอกลกนโดยไม

แบงฝกฝายและเสยสละเพอประโยชนสขสวนรวม

นอกจากนกระบวนการสรรหาและการคดเลอกทม

ประสทธภาพจะชวยใหไดบคลากรทมศกยภาพเพม

ประสทธภาพการทำางานขององคการ (Kumari,

2012:34-35)อยางไรกตามกระบวนการสรรหาและ

การคดเลอกในรปแบบเดมทมการประกาศเปน

ลายลกษณอกษรมคาใชจายคอนขางสง เพอลด

คาใชจายและไดบคลากรทมความหลากหลายควร

มการพจารณาการนำาระบบสรรหาออนไลนมาใชใน

การสรรหาคดเลอกมากขนเพอใหสอดคลองกบการ

เปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยและเพมโอกาสให

กบบคลากรทมาจากสถานทหลากหลายเพมขนลด

ระยะเวลาในการเดนทางและเพมทางเลอกใหทง

ผสรรหาและผสมครดวย ซงเรยกวา การสรรหา

บคลากรผานเทคโนโลยอนเทอรเนตหรอทเรยกวา

“E-recruitment” หรอ “Online Recruitment”

(ภานวฒนกลบสออน,2558:115-116)

2. การพฒนาทรพยากรมนษยของบคลากร

ในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมจำาแนกเปนการ

124 นภาพรรณ เจนสนตกลการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

ฝกอบรมการใหการศกษาและการพฒนาเพอเพม

ประสทธภาพทงในระดบปจเจกบคคลและระดบ

กลมขององคการโดยการฝกอบรมของมหาวทยาลย

จะเปนการฝกอบรมระยะสนอาทการพฒนาระบบ

อาจารยทปรกษาการพฒนาการเขยนและทบทวน

ตวชวดของสกอ.และเกณฑหลกสตรใหมเปนตน

ใหความสำาคญกบสภาพแวดลอมการทำางาน ใน

ขณะทการใหการศกษาเปนการพฒนาในระยะยาว

และมงไปทการพฒนางานทรบผดชอบในอนาคต

อาทการศกษาตอในระดบตางๆเปนตนการพฒนา

เปนการเพมทกษะและความสามารถของบคลากร

ซงการกำาหนดกลยทธการพฒนาของมหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐมไดกำาหนดกลยทธในการพฒนา

บคลากรสายวชาการและสายสนบสนนโดยกำาหนด

ขนตามนโยบายและยทธศาสตรของมหาวทยาลย

สอดคลองกบNadler&Nadler(1989)และAgwu

& Ogiriki (2014: 136) ทกลาวถงการพฒนา

ทรพยากรมนษยนนเปนการเพมความเชยวชาญผาน

กระบวนการ3กจกรรมประกอบดวยการฝกอบรม

การศกษาการพฒนาการฝกอบรมเปนกจกรรมทจด

ขนจากนายจางสลกจางเพอเพมประสทธภาพในการ

ทำางาน การศกษาเนนไปทการเรยนรเพอเตรยม

ความพรอมปจเจกบคคลทมงานแตกตางกน การ

พฒนาเนนไปทการจดเตรยมความร หรอทกษะ

ภายในเฉพาะสาขาทไมจำาเปนตองเชอมโยงกบงาน

(Agwu&Ogiriki, 2014: 137) ดงนนกระบวนการ

พฒนาทรพยากรมนษยทดควรมการพจารณาความ

เชอมโยงระหวางตวชวดทมการกำาหนดขนและควร

เกดขนจากการมส วนรวมของบคลากรทกฝาย

(นภาพรรณเจนสนตกล,2559:201)

ขอเสนอแนะจากการวจย

1. ควรมการทบทวนจำานวนภาระงานสอน

ของบคลากรสายวชาการใหมความเหมาะสมมาก

ขนเพอใหบคลากรสายวชาการสามารถดำาเนนการ

จดการวางแผนการพฒนาฝกอบรมใหเหมาะสมกบ

วนและเวลาในการพฒนาหรอการฝกอบรมได

2. ควรจดกจกรรมการพฒนาบคลากรให

สอดคลองกบชวงอาย ความตองการเรยนรใน

ศาสตรเฉพาะ และความตองการในการพฒนา

ตนเองเพอใหบคลากรสามารถเสนอหลกสตรท

ตองการฝกอบรมไดอยางเหมาะสม

3. ควรเพมชองทางหรอกระบวนการในการ

สรรหาและการคดเลอกใหมความหลากหลายและ

ยดหยนมากขน อาท การสรรหาบคลากรผาน

เทคโนโลยอนเทอรเนตเปนตน

ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป

ควรศกษาแนวโนมการพฒนาทรพยากร

มนษยในสถาบนการศกษาและนำาระเบยบวธวจยท

หลากหลายมาใชในการศกษา

กตตกรรมประกาศ

บทความวจยนเปนสวนหนงของโครงการ

วจยเรองอนาคตภาพของการบรหารและการพฒนา

ทนมนษยตามนโยบายรฐ ในทศวรรษหนา (พ.ศ.

2559-2568):กรณศกษาสถาบนอดมศกษาของ

รฐในภมภาคตะวนตก โดยไดรบการสนบสนน

งบประมาณป2558และไดรบความอนเคราะหจาก

คณะกรรมการกองทนวจยสถาบนวจยและพฒนา

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม และคณะผบรหาร

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐมทกทาน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 125 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

กฤตนกลเพง.(2555).กลยทธการสรรหาบคลากร.กรงเทพฯ:เอชอารเซนเตอร.

กตต มลำาเอยง. (2559). การสรรหาและคดเลอกทรพยากรมนษยในองคการภาครฐยคใหม. วารสาร

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร.8(1):131-152.

เฉลมสขเจรญ.(2557).แรงจงใจในการทำางานกบประสทธผลในการปฏบตงานของบคลากรองคการบรหาร

สวนจงหวดชลบร.สารนพนธสาขารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตคณะศลปศาสตรมหาวทยาลย

เกรก.

ธงชยสนตวงษ.(2539).การบรหารคาจางและเงนเดอน.(พมพครงท4).กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.

นงนชวงษสวรรณ.(2552).การบรหารทรพยากรมนษย.กรงเทพฯ:จามจรโปรดกท.

นพคณ ชวะธนรกษ และวไล พงผล. (2556). ภารกจและวกฤตททรพยากรมนษยตองทบทวนกอนถง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนป2558.วารสารนกบรหาร.33(4):64-71.

นภาพรรณเจนสนตกล.(2559).กลไกการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมศกยภาพในการแขงขนและการ

เขาสประชาคมอาเซยนในมหาวทยาลยราชภฏ.วารสารวชาการมหาวทยาลยหอการคาไทย

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร.36(1):196-208.

เพญศรจนทรอนทรปาจรยผลประเสรฐและยภาดปณราช.(2555).กลยทธการพฒนาทรพยากรมนษย

สายวชาการมหาวทยาลยราชภฏในกลมภาคเหนอตอนลาง. วารสารวชาการบณฑตศกษา

มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.7(20):13-22.

ภานวฒน กลบศรออน. (2558). ปจจยความสำาเรจของการสรรหาบคลากรผานระบบออนไลน. วารสาร

นกบรหาร.35(1):114-125.

ยวดศรธรรมรฐ.(2541).การบรหารงานบคคลในภาครฐกจ.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศนารถศรจนทพนธ.(2546).กลยทธการพฒนาทรพยากรมนษย.ม.ป.ท.

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.(2554).แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตฉบบทสบเอด (พ.ศ. 2555-2559). กรงเทพฯ: สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตสำานกนายกรฐมนตร.

สำานกงานวทยาเขตกำาแพงแสน.(2559).แผนบรหารและพฒนาบคลากรสำานกงานวทยาเขตกำาแพงแสน

ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2559-2563 (ฉบบราง).นครปฐม:มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขต

กำาแพงแสน.

อรพรรณมาตชวงการณยประทมและพลาญจนทรจตรภทร.(2558).ความสมพนธระหวางการจดการทน

มนษยกบความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจขนาดกลางและขนาดยอมในเขตภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ.วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.34(4):214-222.

Agwu,M. O. &Ogiriki,T. (2014). HumanResource Development andOrganizational Perfor-

mance intheNigeriaLiquefiedNaturalGasCompanyLimited,Bonny.Journal of Man-

agement and Sustainability.4(4):134-146.

GlobalEdgLLC.(2007).Insights for Action: The Human Resource Development Value Proposition:

A Comprehensive and Integrated Approach to Talent Management for Leaders.n.p.

126 นภาพรรณ เจนสนตกลการบรหารทรพยากรมนษยในมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

Harrison, R. & Kessels, J.W. M. (2004).Human Resource Development in a Knowledge

Economy: An Organisational View.NewYork:PalgraveMacmillan.

Kumari,N.(2012).AStudyoftheRecruitmentandSelectionProcess:SMCGlobal.Industrial

Engineering Letters.2(1):34-43.

Nadler,L.&Nadler,Z.(1989).Developing Human Resource. (1sted.).SanFrancisco:Jossey-

BassPress.

Potocki,K.A.&Brocato,R.C.(1995).ASystemofManagementforOrganizationalImprovement.

Johns hopkins apl technical digest.16(4):402-412.

Sanjo.O.M.&Adeniyi,W.A.(2012).DeterminantsOFOrganizationalEffectivenessintheNige-

rianCommunicationSector. European Journal of Business and Management. 4 (13):

68-77.

Swanson,R.A.&Holton,E.F.III.(2009).Foundations of Human Resource Development.(2nd

ed.).SanFrancisco:Berrett-Koehler.

Vinitwatanakhun,W.(1998).Factors affecting Organizational Effectiveness of Nursing Institutes

in Thailand.DoctoralDissertation.TheNationalInstituteofDevelopmentAdministration.

Yorks,L.(2005).Strategic Human Resource Development. Mason.OH:Thompson.

การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวงและ

สภาพทเปนจรง และความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตคร

วทยาศาสตร

Preferred and Actual Opinions about Inquiry-based Instruction and

Understanding in Pedagogical Content Knowledge of Preservice Science

Teachers

ประสาทเนองเฉลม

PrasartNuangchalerm

บทคดยอ

การวจยครงนศกษาความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพท

คาดหวงและสภาพทเปนจรงและความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตครวทยาศาสตรระดบบณฑต

ศกษาจำานวน3รายทปฏบตหนาทจดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายเปนระยะเวลา1ป

การศกษาเครองมอทใชในการวจยไดแกแบบบนทกแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรแบบ

บนทกพฤตกรรมการสอน แบบสอบถามความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร

ตามสภาพทคาดหวงและสภาพทเปนจรงและแบบสอบถามความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตคร

วทยาศาสตร สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะห

เนอหา ผลการวจยพบวา นสตครวทยาศาสตรมความคาดหวงตอการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะ

หาความรในระดบมากทสดแตในสภาพความเปนจรงอยในระดบมากความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอน

อยในระดบมากทสด แตการเขยนแผนการจดการเรยนรยงมความเขาใจคลาดเคลอนและขาดความมนใจ

ในการจดการเรยนร

ค�าส�าคญ: การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร,นสตครวทยาศาสตร

Abstract

Thestudyaimstoexplorepreferredandactualopinionsaboutinquiry-basedinstruction,

and understanding in pedagogical content knowledge of preservice science teachers. Three

preservice science teachers were studied during 1-year school practicum. Research tools

included inquiry-based lessonplansanecdotal, teachingbehavior anecdotal, questionnaire on

รองศาสตราจารย,ภาควชาหลกสตรและการสอน,คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม

AssociateProfessor,DepartmentofCurriculumandInstruction,FacultyofEducation,MahasarakhamUniversity

128 ประสาท เนองเฉลมการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวง...

preferredandactualopinionsaboutinquiry-basedinstruction,andquestionnairesonpedagogical

contentknowledgeofpreservicescienceteachers.Meanandstandarddeviationwereemployed

toexplainwithdescriptiveanalysis.Thefindingsrevealedthattheyhadhighestlevelofpreferred

opinionaboutinquiry-basedinstruction,butactualopinionwashigh.Understandinginpedagogical

contentknowledgewasatthehighestlevel,butlessonplanpreparationwasatmisconceptionand

self-confidencewastoimprove.

ค�าส�าคญ :Inquiry-basedinstruction,preservicescienceteacher

บทน�า

การจดการเรยนการสอนในหองเรยนแหง

ศตวรรษท 21 มความทาทายตอนกการศกษา

ความเปลยนแปลงทางสงคมและสภาพแวดลอมสง

ผลใหผเรยนปรบตวสหองเรยนในรปแบบทแตกตาง

และหลากหลายการศกษาทมงเนนถายทอดเนอหา

วชาอาจไมเหมาะกบสงคมยคใหม(วจารณพานช.

2555) การใหเครองมอและวธการในการเรยนท

เหมาะสมจะชวยใหผเรยนสามารถตอความรและ

พฒนาตนเองไดอยางเทาทนกบกระแสโลกาภวตน

(ประสาทเนองเฉลม.2558ก)การเรยนการสอนจง

มบทบาทสำาคญในการพฒนาผเรยนทงดานความร

ทกษะ และคณลกษณะอนพงประสงค ผสอนจงม

บทบาทสำาคญในการสงเสรมบทบาททางการ

เรยนรดงกลาวแกผเรยน

ความคาดหวงเปนสงผลกดนใหเกดการ

กำาหนดเปาหมาย การใหคณคากบสงทตองการจะ

กระทำา ความคาดหวงตอการเรยนการสอนจงเปน

สงทควรบมเพาะใหเกดแกครโดยเฉพาะอยางยงความ

คาดหวงตอการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร

ของครวทยาศาสตร ซงเปนการพฒนาวชาชพคร

ของครทงกอนประจำาการและครประจำาการใหม

ความคดความเขาใจและสามารถจดการเรยนการ

สอนไดตรงตามจดมงหมายและปรชญาของการเรยน

การสอนวทยาศาสตร(ประสาทเนองเฉลม.2558ข)

หร อ ใกล เค ยง กบสภาพท ควรจะ เป นอย า ง

วทยาศาสตรระบบการผลตครวทยาศาสตรมกเนน

แนวคดดวยทฤษฎการเขยนแผนการจดการเรยนร

การจดกจกรรมการเรยนการสอน และการประเมน

การเรยนรซงบางครงการปฏบตอาจทำาใหเกดความ

รสกขดแยงกบทฤษฎกไดถาหากเกดความแตกตาง

ระหวางความคดเหนของสภาพทพงประสงคกบ

สภาพทเปนจรงมาก นนยอมหมายความวาทฤษฎ

ทเรยนมากบสงทปฏบตมความขดแยงซงผลกระทบ

นจะชวยใหระบบการผลตครไดหนกลบมาทบทวน

วาจดการเรยนการสอนสอดคลองตามบรบท

หองเรยนวทยาศาสตรทควรจะเปนอยางไร แตถา

เกดความแตกตางนอยนนกยอมคาดเดาไดวาการ

หลกสตรการผลตครวทยาศาสตรนนสอดคลองกบ

ปรชญาการเรยนการสอนวทยาศาสตร

หลกสตรผลตครวทยาศาสตรจะตองผลตผ

สอนทมความพรอมและเจตจำานงทดในการพฒนา

คณภาพผ เ ร ยน คอ เป นคนเก งแล วย งสอน

วทยาศาสตรไดดมความรในเนอหาผนวกกบวธสอน

ทมประสทธภาพโดยเฉพาะอยางยงการจดการเรยน

รวทยาศาสตรมงเนนกระบวนการสบเสาะหาความร

ซงนกวทยาศาสตรศกษามความเชอพนฐานวาการ

สบเสาะหาความรคอคณลกษณะของนกวทยาศาสตร

ทควรบมเพาะใหเกดแกผเรยนการทำาความเขาใจใน

ประเดนนควรเรมต งแต กระบวนการผลตคร

วทยาศาสตร(ชาตรฝายคำาตา.2555)เนองดวยคร

วทยาศาสตรทพงประสงคตองรจกนำากระบวนการ

สบเสาะมาใชในการจดการเรยนการสอน มเจตคต

ทดตอการเรยนการสอนวทยาศาสตรและจตวทยา

ศาสตร(ศศเทพปตพรเทพนทร.2558)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 129 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ถ าหากการจดการเรยนการสอนทขาด

กระบวนการสบเสาะหาความรจะทำาใหผเรยนขาด

คณลกษณะการศกษาคนควาและสรางความรเฉก

เชนนกวทยาศาสตร ผเรยนกจะกลายเปนเพยงผ

เสพความรของนกวทยาศาสตรหรอการโคลนนง

ความรจากเนอหาในตำาราเรยนเทานนในขณะทการ

เรยนร วทยาศาสตรกบสงคมในศตวรรษท 21

เปลยนแปลงอยางรวดเรวการเขาใจและนำาเนอหา

ผนวกวธสอนมาชวยสงเสรมการเรยนรวทยาศาสตร

ผเรยนตองรจกการคดวเคราะหคดแกปญหาและ

ลงมอคนควาหาความรดวยตนเองอยางสรางสรรค

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรผสอนตองม

ความรความเขาใจทงเนอหา ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร ธรรมชาตของวทยาศาสตร

หลกสตรและการเรยนการสอนวทยาศาสตรรวมไป

ถงการวดและประเมนผลซงเรยกรวมกนวาความ

เขาใจในเนอหาผนวกวธสอน (Shulman. 1986;

Shulman.1987;Magnussonandothers.1999)

การวจยครงนจงสนใจทจะศกษาสภาพความ

คาดหวงและสภาพความเปนจรงตอการจดการ

เรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร และความ

เขาใจในเนอหาผนวกวธสอนผลการวจยจะทำาให

ทราบความเชอมโยงการผลตครวทยาศาสตรทเนน

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทงในเชง

ทฤษฎและทางปฏบตใหเปนไปตามทสถานศกษา

กำาหนด เจตคตต อการจดการเรยนการสอน

วทยาศาสตรทจะชวยใหนำาไปสการพฒนาหลกสตร

การผลตครวทยาศาสตรและเปนแนวทางปรบการ

เ รยน เปล ยนการสอนในระบบการผ ลตคร

วทยาศาสตรทสอดคลองตามทศทางและความ

ตองการของประเทศ

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาความคดเหนตอการจดการ

เรยนการสอนตามสภาพทคาดหวงและสภาพท

เปนจรง

2. เพอศกษาความเขาใจในเนอหาผนวก

วธสอนของนสตครวทยาศาสตร

วธด�าเนนการวจย

การวจยครงนเกบรวบรวมขอมลทงเชง

คณภาพและเชงปรมาณโดยดำาเนนการดงน

1. กลมเปาหมาย ไดนสตครวทยาศาสตร

ระดบบณฑตศกษาทสอนระดบมธยมศกษาแหง

หนงในจงหวดรอยเอด ประกอบดวยกรณศกษา

3รายทผานการเรยนรายวชาตางๆตามทหลกสตร

กำาหนดในระดบปรญญาโท และปฏบตการหนาท

จดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ในสถานศกษาเปนระยะเวลา1ปการศกษา

2. เครองมอทใชในการวจย

๏ แบบบนทกแผนการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร

๏ แบบบนทกพฤตกรรมการสอน

๏ แบบสอบถามความคดเหนตอการ

จดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตาม

สภาพทคาดหวงและสภาพทเปนจรง เปนแบบ

มาตราสวนประมาณคา5ระดบจำานวน32ขอ

๏ แบบสอบถามความเขาใจในเนอหา

ผนวกวธสอนของนสตครวทยาศาสตร เปนแบบ

มาตราสวนประมาณคา5ระดบจำานวน30ขอ

3. การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยเกบรวบรวมขอมลโดยมวธการดงน

1. การสงเกตพฤตกรรมการสอนของคร

โดยผ ว จยไดขออนญาตครพเ ลยงและนสตคร

วทยาศาสตรระหวางปฏบตการเรยนการสอนเพอ

ทำาการสงเกตกจกรรมการเรยนการสอนแบบม

สวนรวมในชนเรยน ขอมลตางๆ ไดรบบนทก

กจกรรมการเรยนการสอนแลวนำากลบมาวเคราะห

เพอบรรยายปรากฏการณดวยการวเคราะหเนอหา

2. การวเคราะหแผนการจดการเรยนรโดย

ผวจยไดทำาการศกษาแผนการจดการเรยนรขณะท

จดกจกรรมการเรยนการสอนในชนเรยนตามสภาพ

130 ประสาท เนองเฉลมการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวง...

จรงและนสตครตองนำาแผนการจดการเรยนรมาสง

เมอสนภาคเรยน วเคราะหแผนการจดการเรยนร

ดวยการวเคราะหเนอหา

3. การสอบถามความคดเหนตอการจดการ

เรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพท

คาดหวงและสภาพทเปนจรง โดยผ วจยไดสง

แบบสอบถามความคดเหนตอการจดการเรยนการ

สอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวง

และสภาพทเปนจรงหลงจากปฏบตหนาทในสถาน

ศกษา แลวนำาขอมลทไดมาวเคราะหดวยคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

4. การสอบถามความเขาใจในเนอหาผนวก

วธสอนโดยผวจยไดสงแบบสอบถามความเขาใจใน

เนอหาผนวกวธสอนของนสตครวทยาศาสตร

หลงจากปฏบตหนาทในสถานศกษาแลวนำาขอมล

ทไดมาวเคราะหดวยคาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ผลการวจย

1. นสตครวทยาศาสตรมความคาดหวงตอ

การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรทง

โดยรวมและรายขนการสอนอยในระดบมากทสด

แตความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบ

สบเสาะหาความรสภาพเปนจรงทงโดยรวมและราย

ขนการสอนอยในระดบมากดงแสดงในตารางท1

ตารางท 1ความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวงและ

สภาพทเปนจรง

การจดการเรยนการสอน Mean SD ระดบความคดเหน

สภาพทคาดหวง

ขนท1เราความสนใจ 4.71 0.46 มากทสด

ขนท2สำารวจคนหา 4.92 0.28 มากทสด

ขนท3อธบาย 5.00 0.00 มากทสด

ขนท4ขยายความร 5.00 0.00 มากทสด

ขนท5ประเมนผล 5.00 0.00 มากทสด

เฉลยรวม 4.92 0.28 มากทสด

สภาพทเปนจรง

ขนท1เราความสนใจ 3.86 0.57 มาก

ขนท2สำารวจคนหา 4.17 0.70 มาก

ขนท3อธบาย 4.11 0.76 มาก

ขนท4ขยายความร 4.20 0.68 มาก

ขนท5ประเมนผล 4.00 0.59 มาก

เฉลยรวม 4.06 0.66 มาก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 131 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท1แสดงใหเหนวาการจดการเรยน

รแบบสบเสาะหาความรของนสตครวทยาศาสตรม

ความคาดหวงตอการจดการเรยนการสอนแบบ

สบเสาะหาความรอยในระดบมากทสดในทกขนการ

สอนแตความคดเหนตอสภาพจรงของการจดการ

เรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรอยในระดบ

มากทกขนการสอน โดยทขนเราความสนใจม

คาเฉลยนอยทสด

2. นสตครวทยาศาสตรมระดบความเขาใจ

ในเนอหาผนวกวธสอนทงโดยรวมและรายดานอย

ในระดบมากทสดดงแสดงในตารางท2

ตารางท 2ความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตครวทยาศาสตร

ความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอน Mean SD ระดบความเขาใจ

ดานศาสตรการสอน 4.77 0.43 มากทสด

ดานบรบท 4.63 0.56 มากทสด

ดานความร 4.70 0.53 มากทสด

เฉลยรวม 4.70 0.51 มากทสด

เมอสงเกตการสอนกมความสอดคลองกบ

การสอบถามทงความคดเหนและความเขาใจใน

เนอหาผนวกวธสอนพบวา การจดการเรยนการ

สอนเนนการเขยนแผนการจดการเรยนร แบบ

สบเสาะหาความร5ขนตามทไดศกษาเทคนคและ

วธการเขยนแผนการจดการเรยนรจากการเรยน

ตามหลกสตรผานรายวชาทเปนทฤษฎเมอปฏบต

การสอนในสถานศกษากไดรบการปรบแผนและ

ปรบเปลยนวธการเขยนใหสอดคลองกบธรรมชาต

ของผเรยนและบรบทการจดการเรยนรตามทสถาน

ศกษากำาหนด โดยมครพเลยงคอยดแลและให

คำาแนะนำาตามความเหมาะสมดงบทสมภาษณ

“ผมซเรยสมากครบ เพราะผมเปนคนเปะ แต

ครพเลยงเปนคนงายๆ ครพเลยงนนการสอนตาม

แผนครบ”(กรณศกษา 1; สมภาษณเมอ 24

ธนวาคม2558)

“การจดการหองเรยนปกตใชได จดการงาย

กวาหอง Gifted แมแตครพเลยงเขาไปสอน บาง

ครงเดกยงไมสนใจเลย”(กรณศกษา2;สมภาษณ

เมอ24ธนวาคม2558)

เมอวเคราะหแผนการจดการเรยนรพบวา

การเขยนจดประสงคการเรยนรในแผนยงไมชดเจน

การเขยนสาระสำาคญยงไมกระชบการจดกจกรรม

การเรยนรคอนขางจำากดการสรางเครองมอวดและ

ประเมนผลไมชดเจนตามหลกการประเมนการเรยน

รและไมสอดคลองเชงสภาพจรงกบการจดการเรยน

การสอน แมวานสตครมความแมนยำาในเนอหา

สาระแตยงขาดความมนใจในการสอน และยงม

ความกงวลเกยวกบการจดการเรยนการสอน ซง

การร ทฤษฎทางการศกษาและความแมนยำาใน

เนอหาสาระกอาจจะชวยไดแตในเชงปฏบตนนผล

การศกษาสะทอนใหเหนวามปญหาดานการนำา

เนอหาผนวกวธสอนไปปรบใชในการจดการเรยน

การสอนดงบทสมภาษณ

“ทเรยนคณะวทยาศาสตร 4 ป เพอสราง

concept ใหตวเองเขาใจ แตไมสามารถสอนใหเรา

ถายทอดใหคนอนเขาใจได” (กรณศกษา 1;

สมภาษณเมอ24ธนวาคม2558)

“กลวสอนไมทนมากเลยคะ กจกรรมเยอะ

มาก กงวลเกยวกบการสอน” (กรณศกษา 2;

สมภาษณเมอ24ธนวาคม2558)

“หนยงเปนกงวลคะ เดกบางคนเขากเรยน

พเศษมาจากขางนอกแล ว” (กรณศกษา 3;

สมภาษณเมอ24ธนวาคม2558)

132 ประสาท เนองเฉลมการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวง...

สรปและอภปรายผล

1. นสตครวทยาศาสตรมความคาดหวงตอ

การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรทง

โดยรวมและรายขนการสอนอยในระดบมากทสด

แตความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบ

สบเสาะหาความรสภาพเปนจรงทงโดยรวมและ

รายขนการสอนอยในระดบมาก ทเปนเชนนอาจ

เนองมาจากกระบวนการบมเพาะทางการศกษา

ตองการใหผเรยนรจกการตงเปาหมายซงจะทำาให

ผเรยนคดหาแนวทางเพอนำาไปสการปฏบตทบรรล

เปาหมายไดเปนไปตามธรรมชาตของการเรยนการ

สอนวทยาศาสตรทเนนการสบเสาะหาความรโดย

อาศยปรชญาการศกษากลมConstructivismทงน

มความเชอเปนพนฐานวาผ เรยนสามารถสราง

ความร ไดดวยตนเอง เมอครจดสถานการณท

กระต นให ผ เรยนเกดความสนใจตามวยและ

ธรรมชาต(วณาประชากลและประสาทเนองเฉลม.

2559) ความคาดหวงจงเปนแรงผลกดนใหนำาการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน ตาม

ทฤษฎมาปรบใชใหสอดรบเนอและกจกรรมการ

เ รยนการสอน เน อ งจาก เป นว ธ ก ารท น ก

วทยาศาสตรนำามาใชคนควาและหาความรตางๆ

การตงความคาดหวงไวสงเปนสงดเมอมการ

วางแผนกอนทำาสงใด และเมอไดลงมอกระทำาอาจ

ไมเปนตามทพงประสงคการจดการเรยนการสอน

กเชนกนอาจพบอปสรรค ปญหา และความกงวล

เกยวกบสภาพทเปนจรง ความคาดหวงตอการ

จดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรทงโดย

รวมและรายขนการสอนอยในระดบมากทสด แต

ความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบสบ

เสาะหาความรสภาพเปนจรงทงโดยรวมและรายขน

การสอนอยในระดบมาก ซงเปนสงทยอมรบได

วาการเรยนการสอนวทยาศาสตรแบบสบเสาะ

หาความรเหมาะกบหองเรยนวทยาศาสตรหากแต

สภาพการจดการชนเรยนนนอาจไมเปนไปตามท

ตงเปาหมาย อยางไรกตามผลของความคดเหน

เปนเชนนกยอมสงผลดในดานการพฒนาตนเอง

ยอมรบสภาพและมงมนใหการจดการเรยนการสอน

บรรลหรอใกลเคยงกบความคาดหวงตามทประสงค

ผลของการพฒนาจะทำาใหเกดการปฏรปตนเอง

จนนำาไปสความเปนครมออาชพในทสด

2. นสตครวทยาศาสตรมระดบความเขาใจ

ในเนอหาผนวกวธสอนทงโดยรวมและรายดานอย

ในระดบมากทสด ทงน เนองจากการจดการเรยน

การสอนเนนการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร5ขนตามทไดศกษาทางทฤษฎ

มากอนหนานโดยมครพเลยงคอยดแลและใหคำา

แนะนำาในการปฏบตการสอนในสถานศกษา การม

ระบบพเลยงคอยชวยเหลอแนะนำาอยางใกลชด

ทำาใหเกดการแลกเปลยนเรยนรทงความคดทกษะ

และประสบการณทจำาเปน(Buaraphan.2007)เมอ

สงเกตการเรยนการสอนในชนเรยนของนสตครม

ความแมนยำาในเนอหาสาระทงนอาจเนองมาจาก

การเรยนรายวชาทางวทยาศาสตรไดรบถายทอด

และบมเพาะผานรายวชาทลงทะเบยนในระดบ

ปรญญาตรตามสาขาวชาทถนดแตการเรยนรแบบ

แยกยอยและลงลกในรายละเอยดจะทำาใหนสตคร

ขาดการมองแบบเชอมโยงและบรณาการสการ

จดการเรยนการสอนไดคอนขางยาก จนบางครง

อาจละเลยธรรมชาตของวทยาศาสตร (พฤฒพร

ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายคำาตา. 2554) ทำาให

ขาดความมนใจในการสอนแตไมใชในเนอหาทสอน

เสยทเดยวหากแตเปนการนำาจตวทยาในชนเรยน

และศาสตรการสอนในทางทฤษฎทไดรบการพฒนา

ภายในชวงระยะเวลาเพยง1ปการศกษามาปรบ

ใชยงไมสมบรณนก

เมอวเคราะหแผนการจดการเรยนรพบวา

การเขยนจดประสงคการเรยนรในแผนยงไมชดเจน

การเขยนสาระสำาคญยงไมกระชบการจดกจกรรม

การเรยนรคอนขางจำากดการสรางเครองมอวดและ

ประเมนผลไมชดเจนตามหลกการประเมนการเรยน

รและไมสอดคลองเชงสภาพจรงกบการจดการเรยน

การสอนทเปนเชนนอาจเนองมาจากการเรยนใน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 133 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ระดบปรญญาตรทำาใหนสตครมความแมนยำาและ

มนใจในเนอหาทสอนหากแตขาดทกษะในทางการ

ศกษา เนองดวยระยะเวลาเรยนในภาคทฤษฎท

คอนขางจำากดและการเรงรดเขยนแผนการจดการ

เรยนรและนำาวธการสภาคปฏบตในสถานศกษา

ตามระยะเวลาทหลกสตรกำาหนด สงผลใหนสตคร

เกดความกงวลตอการฝกประสบการณวชาชพคร

ดงงานวจยของกมลวรรณคลายวงษ(2554)ทได

ศกษาผลของโปรแกรมการสอนแบบสบเสาะ

หาความรผานกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบ

เนอหาและการออกแบบการเรยนร ทเนนความ

เขาใจของนสตวชาชพครชววทยาจำานวน11คน

ซงพบวา นสตครมความรในการวางแผนการสอน

ปฏบตการคอนขางนอย สวนใหญเนนดานเนอหา

สาระ เป นหล ก ขาดการบ รณาการท กษะ

กระบวนการผเรยนมสวนรวมกบการเรยนการสอน

ระดบตำาเนนการบรรยายตามสภาพแตเมอไดรบ

การพฒนาตนเองตามโปรแกรมการพฒนาแลวเกด

การเปลยนแปลงทงความร และทกษะทมตอการ

สอนแบบสบเสาะหาความรแตงานวจยนกลบไมได

ศกษาความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสต

คร ซงมความสำาคญตอความคด ความเชอ และ

แสดงออกเปนพฤตกรรมการสอนวทยาศาสตร

โดยทการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรนน

เปนทงการพฒนาความคดและการทกษะการเรยน

การสอนทจำาเปนตอผสอนและผเรยน (ประสาท

เนองเฉลม. 2558ก) สงเหลานอาจตองทำางาน

ประสานประโยชนรวมกนระหวางมหาวทยาลยและ

สถานศกษาในการเสรมภาคทฤษฎอยางเขมขน

และฝกปฏบตการเรยนการสอนอยางเขมแขงหาก

นสตครเกดความคลาดเคลอนในเรองการเขยน

แผนการจดการเรยนรและการจดการเรยนรเนอหา

ผนวกวธสอนกจะสงผลตอคณภาพครวทยาศาสตร

ในอนาคต(Tamir.1988)

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการน�าผลการวจยไปใช

1. การวเคราะหแผนการจดการเรยนรรวม

กบการสงเกตกจกรรมการเรยนการสอนจะชวย

สะท อนความ เข า ใ จ ในการจ ดการ เ ร ยนร

วทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร แตนสตครยง

ขาดความเขาใจในการนำาแผนการจดการเรยนรไป

สการปฏบตไดจรง เชน การเขยนแผนการจดการ

เรยนรทไมสอดคลองกนการสรางเครองมอประเมน

การเรยนร การนำาเทคนคและนวตกรรมการเรยน

การสอนสหองเรยน การปรบใชจตวทยาการเรยน

การสอนดงนนควรเพมเตมทกษะทจำาเปนดงกลาว

ผานรายวชาเรยนและใหฝกปฏบตมากขนกอนฝก

ปฏบตการเรยนการสอนในสถานศกษา

2. การลงทะเบยนเรยนรายวชาตางๆ ใน

มหาวทยาลยมกมงเนนทฤษฎเปนสวนใหญดงนน

ควรมการกำาหนดกจกรรมระหวางเรยนใหนสตคร

ได ไปสงเกตการสอนและทดลองสอนบางใน

โรงเรยนทนสตจะไปปฏบตการสอนจรง เพอจะ

สมผสปญหาวางแผนแกไขปญหาและหาแนวทาง

การปฏบตงานในสถานศกษาลวงหนา

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาความสมพนธระหวาง

ความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนแบบสบ

เสาะหาความรกบเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตร

ของผเรยน

2. ควรมการศกษาและพฒนารปแบบ

ความเขาใจในเนอหาผนวกวธสอนของนสตคร

วทยาศาสตร

134 ประสาท เนองเฉลมการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรตามสภาพทคาดหวง...

เอกสารอางอง

กมลวรรณคลายวงษ. (2554).การพฒนาโปรแกรมการสอนแบบสบเสาะหาความรผานกระบวนการเรยนร

ทเหมาะสมกบเนอหาและการออกแบบการเรยนรทเนนความเขาใจ: การพฒนาวชาชพสำาหรบ

นสตวชาชพครชววทยา.ปรญญานพนธกศ.ด.(วทยาศาสตรศกษา).กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชาตรฝายคำาตา.(2555).ความรในเนอหาผนวกวธสอนเพอสอนครวทยาศาสตร:ประเดนปจจบนทครของ

ครวทยาศาสตรควรทราบ.วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

23(2):1-19.

ประสาท เนองเฉลม. (2558ก).การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: สำานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประสาท เนองเฉลม. (2558ข). จดมงหมายของการเรยนการสอนวทยาศาสตรในศตวรรษท21.วารสาร

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.9(4):7-14.

พฤฒพร ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายคำาตา. (2554). ทรรศนะเกยวกบธรรมชาตของวทยาศาสตรของ

นกศกษาฝกประสบการณวชาชพในโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทาง

วทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.). วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและ

มนษยศาสตร.17(5):223-254.

วจารณพานช.(2555).วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21.กรงเทพฯ:มลนธสดศร-สฤษดวงศ.

วณาประชากลและประสาทเนองเฉลม.(2559).รปแบบการเรยนการสอน.พมพครงท3.ขอนแกน:

คลงนานาวทยา.

ศศเทพปตพรเทพนทร. (2558).การจดการเรยนรวทยาศาสตรกบสงคมแหงศตวรรษท 21. กรงเทพฯ:

เนวาเอดดเคชน.

Buaraphan,K.(2007).Relationshipsbetweenfourth-yearpreservicephysicsteachers’conceptions

of teachingand learningphysicsand their classroompracticesduringstudent teach-

ing.Songklanakarin Journal of Social Science and Humanities.13(4):595-620.

Magnusson,S.,Krajcik,J.andBorko,H.(1999).Nature,sourcesanddevelopmentofpedagogical

contentknowledgeforscienceteaching.InGess-Newsome,J.andLederman,N.G.(eds).

Examining pedagogical content knowledge: the construct and its implication for science

education.Boston:Kluwer.

Shulman, L.S. (1986). Those who understand: knowledge growth in teaching.Educational

Researcher.15(2):4-14.

Shulman, L.S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform.Harvard

Educational Review.4(2):1-22.

Tamir,P.(1988).Subjectmatterandrelatedpedagogicalcontentknowledgeinteachereducation.

Teaching and Teacher Education.4(2):99-110.

ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

Factors Affecting Teamwork Behavior of Suranaree University of

Technology’s Staff

ปลมจตรบญพง1

PluemjitBoonpueng1

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงาน

สายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร กลมตวอยางเปนพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารจำานวน267คนเครองมอทใชในการ

รวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามชนดตอบเองในการเกบรวบรวมขอมลและไดรบตอบกลบจำานวน267ชด

คดเปนรอยละ100สถตทใชในการวเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน

และวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน ผลการวจยพบวา 1) พฤตกรรมการทำางานเปนทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารภาพรวมอยในระดบมาก

( = 2.98 ,S.D. = .36) 2)ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารไดแก โครงสรางของทมพฤตกรรมของหวหนา

ทมกระบวนการทำางานเปนทมและการสนบสนนทางสงคมอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05โดยภาพ

รวมสามารถเขยนเปนรปสมการวเคราะหการถดถอยไดดงน

(Ytot=35.843+.382(โครงสรางของทม)–.377(พฤตกรรมของหวหนาทม)+.618(กระบวนการ

ทำางานเปนทม)+.582(การสนบสนนทางสงคม))

ค�าส�าคญ: การทำางานเปนทม,มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

Abstract

The purpose of this researchwas to study factors affecting the behavior of teamwork

performances of supporting staff at Suranaree University of Technology. The samples were

collectedfrom267supportingstaffofSuranareeUniversityofTechnology.Thetoolsforcollecting

datawerequestionnairesand267questionnaires,andtherewasa100%responserate..Data

wereanalyzedbyusingpercentage,mean,standarddeviation,andstepwisemultipleregression

1 พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป,สำานกวชาวทยาศาสตรมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารโทร.044-2246331 Staff,InstituteofScience,SuranareeUniversityofTechnology.Tel.044-224633

136 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

analysis.The resultsshowed that1)Teamworkbehaviorof thesupportingstaff inSuranaree

UniversityofTechnologyhadahighoveralllevel( =2.98,SD=.36)and2)Factorsaffecting

teamwork behavior of the supporting staff in Suranaree University of Technology, were the

teamworkstructure,thebehavioroftheteamcaptain,theteamworkprocess,andsocialsupport

withthelevelofstatisticalsignificanceat.05.Theequationcanbewrittenasregressionanalysis

asfollows.

(Ytot=35.843+.382(a)–.377(b)+.618(c)+.582(f))

Keywords : Teamwork,SuranareeUniversityofTechnology

บทน�า

การเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบนทำาให

หนวยงานองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชนตาง

กตระหนกถงการปรบเปลยนกระบวนการทำางานให

แขงแกรงขน ความซบซอนและความหลากหลาย

ของงาน ทำาใหหนวยงานจะตองรจกการจดแบง

งานมอบอำานาจและกระจายความรบผดชอบเพอ

ใหการทำางานมประสทธภาพและประสทธผล

(สรสวด ราชกลชย, 2546: 2)การทหนวยงานจะ

ดำาเนนภารกจให บรรลเป าหมายได อย างม

ประสทธภาพนนหนวยงานจำาเปนตองมบคลากรท

มคณภาพในปรมาณทเหมาะสมกบงานดงนนการ

พฒนาบคลากรใหมศกยภาพและคณภาพดาน

วชาการและวชาชพเปนปจจยทสำาคญมากทสดใน

การทำางาน เพราะบคลากรเปนหวใจของความ

สำาเรจของงานหนวยงานจงตองเรยนรทจะพฒนา

บคลากรของตนเองใหพรอมสำาหรบการทำางานเปน

ทมโดยการแลกเปลยนประสบการณและการเรยน

รซงกนและกน(ธระเดชรวมงคล,2555:1)เพอให

บคลากรในหนวยงานมสวนรวมในการทำางานถอ

เปนเรองสำาคญและเปนเอกลกษณของทมงาน

มหาวทยาลย เทคโนโลยส รนาร เป น

มหาวทยาล ย ในกำ ากบของร ฐแห งแรกของ

ประเทศไทย เปนมหาวทยาลยเฉพาะทางดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย มพนกงานจำานวน

1,173 คนมการแบงระดบชนของการทำางาน เชน

บรหารวชาการ วชาการปฏบตการ ลกจางประจำา

โดยมโครงสรางการจดองคกรและระบบทยดหลก

การกระจายอำานาจ ทมลกษณะของการปกครอง

ตนเองโดยใหการตดสนใจวนจฉยสงการสนสดใน

ระดบสภามหาวทยาลยซงเปนองคกรบรหารสงสด

ของมหาวทยาลยทงนเพอใหมความคลองตวและ

มประสทธภาพในการดำาเนนงานสง มหาวทยาลย

ประกอบดวยองคกรสำาคญจำานวน2องคกรไดแก

1) สภามหาวทยาลย เปนองคกรสงสดทำาหนาท

ควบคมดแลกจการทวไป โดยเฉพาะดานนโยบาย

และแผนงบประมาณการเงนและทรพยสนการแบง

สวนงาน การออกระเบยบขอบงคบเกยวกบการ

บรหารงานบคคล การแตงตงผบรหารระดบสงและ

การอนมตปรญญา2)สภาวชาการเปนองคกรรอง

ลงมาจากสภามหาวทยาลย ทำาหนาทควบคมดแล

กจการทางวชาการอนไดแกการสอนการวจยและ

บรการทางวชาการโดยเฉพาะการกำากบดแลดาน

มาตรฐานและคณภาพทางวชาการของมหาวทยาลย

และมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนารมภารกจหลกท

สำาคญ6ดานคองานบรหารและธรการงานสอน

งานวจยและพฒนา งานบรการวชาการ งานปรบ

แปลงถายทอดและพฒนาเทคโนโลยและงานทำาน

บำารงศลปะและวฒนธรรม การจดองคกรของ

มหาวทยาลยจงองตามลกษณะงานทง 6ประการ

ดงน1)สำานกงานอธการบด2)สำานกวชา3)ศนย

4)สถาบน5)หนวยวสาหกจ6)โครงการ/อนๆ โดย

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร มระบบการบรหาร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 137 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

แบบ “รวมบรการ ประสานภารกจ” เปนแนวคดใน

การมงใชทรพยากรทกประเภทและความชำานาญ

การรวมกน ซงกำาหนดใหหนวยงานทมภารกจ

เหมอนกนมเพยงหนวยงานเดยวใหบรการแบบรวม

ศนยเพอลดขนตอนการทำางานหรอลดระยะเวลาใน

การทำางาน ดงนน การทำางานเปนทมจงเปนสวน

สำาคญในการทจะหลอหลอมใหพนกงานมสวนรวม

ในการทำางานอยางมระบบและประสานสมพนธกน

เพอใหงานบรรลเปาหมายทวางไวและตองรกษาไว

ใหยงยนตลอดไป เพอเตรยมความพรอมสำาหรบ

ปญหาและอปสรรคทรออยขางหนา

การทำางานเปนทมมความสำาคญอยางมาก

ในระบบบรหารแบบ“รวมบรการประสานภารกจ”

และในฐานะทผวจยเปนพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไปไดเลงเหนความสำาคญใน

การปฏบตงาน รวมถงการมสวนในการเสรมสราง

ประสทธภาพในการทำางานเปนทม จงสนใจทจะ

ศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปน

ทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหาร

ทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเพอนำาผลท

ไดจากการศกษาครงนไปเปนแนวทางในการ

พฒนาการทำางานเปนทมของพนกงานและปรบปรง

การดำาเนนงานใหกบองคกรบรรลเปาหมายใหม

ประสทธภาพมากยงขนตอไป

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนมขอบเขตของการวจยดงน

1. ประชากร

ประชากรทศกษาครงนเปนพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป ในทนรวมถง

ลกจางประจำา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

จำานวน797คน(ขอมลณวนท 1มกราคม2557,

ทมา: สวนการเจาหนาท) ซงผวจยเกบขอมลชวง

เดอนกมภาพนธ-พฤษภาคม2558

2.กลมตวอยาง

กลมตวอยางในการวจยเลอกโดยวธการสม

แบบแบงชนจำานวน267คนซงไดจากการคำานวณ

หาขนาดของกลมตวอยางจากสตรของยามาเน

(สมบรณตนยะ2550:99)ดงน

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง

N = จำานวนประชากร

e = ความคลาดเคลอนทยอมรบได

กำาหนดใหมคาเทากบ.05

ประชากรและกลมตวอยางสามารถสรปได

ดงตารางท1

ตารางท 1จำานวนประชากรและกลมตวอยาง

หนวยงาน ประชากร กลม

ตวอยาง

สภามหาวทยาลย 10 3

สำานกงานอธการบด 341 114

สำานกวชา 94 32

ศนย/สถาบน 315 106

หนวยวสาหกจ 37 12

รวม 797 267

3. ตวแปรทศกษา

ขอบเขตของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมเปนการศกษาปจจยตางๆทสงผล

138 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

ตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมในทนศกษาใน6

ปจจยประกอบดวยโครงสรางของทมพฤตกรรม

ของหวหนาทม กระบวนการทำางานเป นทม

บรรยากาศในองคกรการมสวนรวมในงานและการ

สนบสนนทางสงคม

กรอบแนวคดการวจย

การศกษาวจยครงน เพอศกษาปจจยทสง

ผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงาน

สายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยา

ลยเทคโนโลยสรนาร ซงจากการทบทวนเอกสาร

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของพบวา ม

ปจจยหลายประการทเกยวของกบการทำางานเปน

ทมของหนวยงานตางๆ โดยทวไป ตวอยางเชน

วราภรณ ตระกลสฤษด (2549) ไดกลาวถงความ

สำาคญของการทำางานเปนทมไววาเปนความสำาคญ

ของการรวมตวเพอทำางานเปนทมดวยกนนนเปน

เพราะความเชอทวามนษยแตละคนมความรความ

สามารถแตกตางกน อกทงความรความสามารถ

และศกยภาพในตวบคคลมขอบเขตทจำากด จงจำา

ตองมารวมกลมกน เพอนำาจดดจดเดนความรและ

ความสามารถทแตกตางกน ในสวนทดทสดของ

แตละคนมารวมกนทำางาน ใหบรรลตามเปาหมาย

ของทมและธระเดชรวมงคล(2556)ไดสรปไววา

ปจจยสำาคญทมผลกระทบตอการทำางานเปนทม

ประกอบดวยงานหรอลกษณะความยากงายความ

เสยงความซบซอนของงานทรพยากรทใชในการ

ทำางาน รวมทงงบประมาณทใชในการทำางาน

กระบวนการหรอวธการปฏบตงานของทม ขนาด

และองคประกอบของทมงาน และรางวล สง

ตอบแทนหรอขวญกำาลงใจในการทำางาน

จากการทบทวนเอกสารยงพบวามผสนใจ

ศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอการทำางานเปนทมไว

อยางหลากหลายอาทกรกนกบญชจรส (2552)

ไดศกษาปจจยทมความสมพนธตอการทำางานเปน

ทมของพฒนากรในพนทความรบผดชอบของศนย

ศกษาและพฒนาชมชน จงหวดเพชรบร พบวา

ปจจยทมความสมพนธตอการทำางานเปนทมของ

พฒนากรในพนทความรบผดชอบของศนยและ

พฒนาชมชนจงหวดเพชรบรไดแกการคดเชงบวก

การรวมทมการจดการความรสภาพแวดลอมและ

บรรยากาศในการทำางาน ความสมดลของชวตกบ

การทำางาน โครงสรางของทม และการกำาหนด

ภารกจของหนวยงานและกลยทธในการบรหารงาน

และศรมณเทพแกว(2552)ไดศกษาปจจยทสงผล

ตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานระดบ

ปฏบตการในบรษทเอกชนแหงหนงพบวาสมาชก

ในทมงานทงหวหนางานและพนกงานในระดบ

ตางๆ มพฤตกรรมการทำางานเปนทมในระดบท

แตกตางกนการปฏบตงานมการสนบสนนทางสงคม

จากฝายตางๆทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปน

ทมในระดบทแตกตางกน โดยตวแปรทสามารถ

ทำานายพฤตกรรมการทำางานเปนทมโดยรวมของ

พนกงานระดบปฏบตการไดแกการสนบสนนทาง

สงคมจากหวหนาทมดานอารมณการสนบสนนทาง

สงคมจากหวหนาทมดานวตถ การสนบสนนทาง

สงคมจากหวหนาทมดานขาวสาร การสนบสนน

ทางสงคมจากเพอนรวมทมดานอารมณ การ

สนบสนนทางสงคมจากเพอนรวมทมดานวตถการ

สนบสนนทางสงคมจากครอบครวดานอารมณการ

สนบสนนทางสงคมจากครอบครวดานขอมล

ขาวสารพฤตกรรมของหวหนาทมและอายงานใน

ตำาแหนงปจจบน ซงรวมกนทำานายพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมไดถงรอยละ 91.70 นอกจากการ

ศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอการทำางานเปนทม

แลวกาญจนามงคละคร(2552)ยงไดศกษาเกยว

กบองคประกอบของการทำางานเปนทมทสงผลตอ

ประสทธผลของโรงเรยนสงกดเทศบาลเมอง

นครพนม พบวา สงทสงผลตอประสทธผลการ

ทำางานเปนทมของโรงเรยนสงกดเทศบาลเมอง

นครพนม ไดแก โครงสรางของทม ผ นำาทม

กระบวนการทำางานเปนทม สมาชกของทม และ

องคประกอบการทำางานเปนทม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 139 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวา มปจจย

หลายประการทสงผลตอการทำางานเปนทมใน

หนวยงานตางๆ ซงปจจยท เ กยวของอาจจะ

แตกตางกนออกไปในการวจยครงนผวจยไดพจารณา

ถงปจจยทสอดคลองกบลกษณะขององคกรใน

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารซงเปนหนวยงานท

มลกษณะเฉพาะ มวฒนธรรมองคกรและขนตอน

การปฏบตงานการใหบรการทางการศกษาท

แตกตางจากองคกรการศกษาอนๆนนคอมระบบ

การบรหารแบบ“รวมบรการประสานภารกจ”จาก

แนวคดดงกลาวทำาใหประสทธภาพของการทำางาน

เปนทมมความสำาคญมากตอความสำาเรจของการ

ทำางานทงนเมอวเคราะหจากความหมายของการ

ทำางานเปนทม ผวจยสรปไดวา เปนลกษณะการ

ทำางานของพนกงานในมหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร โดยยดหลกการทำางานใหสมาชกในทมม

สวนรวมในการทำางานอยางมระบบและประสาน

สมพนธทดตอกน เพอใหการปฏบตงานททำารวม

กนบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ

ประกอบกบการพจารณาถงลกษณะของทมทจะ

ประสบความสำาเรจในการทำางานซงธระเดช

รวมงคล(2556)ไดกลาวไววาลกษณะของทมทม

ประสทธภาพจะตองประกอบดวยเปาหมายชดเจน

มทกษะสมพนธกน สมาชกไวใจซงกนและกน

มความม งมนในสงเดยวกน มการสอสารท ด

มทกษะการเจรจา หวหนาทมมภาวะผนำาทเหมาะ

สมมงเนนการมสวนรวม และการรบฟง มการโต

แยงอยางสภาพ การตดสนใจเปนเอกฉนท มการ

กำาหนดบทบาทและมอบหมายงานชดเจน มการ

ประเมนตนเองอยางตอเนอง และมการสนบสนน

จากภายในและภายนอกผวจยจงสรปไดวาปจจย

ทส งผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทม นน

ประกอบดวย โครงสรางของทม พฤตกรรมของ

หวหนาทมกระบวนการทำางานเปนทมบรรยากาศ

ในองคกร การมสวนรวมในงาน รวมถงการ

สนบสนนทางสงคม เมอนำาปจจยแตละดานมา

พจารณาแลวสามารถสรปเปนกรอบแนวคดการ

วจยไดดงแผนภาพตอไปน

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ปจจยทสงผลตอพฤตกรรม

การท�างานเปนทม

-โครงสรางของทม

-พฤตกรรมของหวหนาทม

-กระบวนการทำางานเปนทม

-บรรยากาศในองคกร

-การมสวนรวมในงาน

-การสนบสนนทางสงคม

พฤตกรรมการท�างานเปน

ทม

-พฤตกรรมดานการสงเสรม

การทำางาน

- พฤตกรรมดานการรกษา

ความสมพนธ

วธด�าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยายโดย

เครองมอท ใช ในการเกบรวบรวมขอมลเป น

แบบสอบถามเรองปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

โดยแบงออกเปน3ตอนดงน

ตอนท 1 เปนคำาถามเกยวกบขอมลของ

ผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ ระดบการศกษา

ระยะเวลาทปฏบตงานในมหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนารหนวยงานทสงกดและประเภทพนกงาน

ตอนท 2เปนคำาถามเกยวกบปจจยทสงผล

พฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร ได แก โครงสร างของทม

พฤตกรรมของหวหนาทมกระบวนการทำางานเปน

ทมบรรยากาศในองคกรการมสวนรวมในงานและ

การสนบสนนทางสงคม

ตอนท 3เปนคำาถามเกยวกบพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ประกอบดวย พฤตกรรมดานการสงเสรมการ

ทำางานและพฤตกรรมดานการรกษาความสมพนธ

แบบสอบถามในตอนท2และ3มลกษณะ

ของคำาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5

ระดบซงมระดบความจรงในแตละขอคำาถามดงน

140 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

คำาตอบ ขอคำาถาม+ขอคำาถาม–

ไมจรงเลย 0คะแนน 4คะแนน

จรงนอย 1คะแนน 3คะแนน

ไมแนใจ 2คะแนน 2คะแนน

จรงมาก 3คะแนน 1คะแนน

จรงมากทสด 4คะแนน 0คะแนน

การแปลผลคะแนนของแบบสอบถามในตอน

ท2และ3ผวจยไดแบงเกณฑการแปลผลคะแนน

โดยคำานวณจากความกวางของอนตรภาคชน(ชศร

วงศรตนะ2550:29)ดงน

ความกวางของอนตราภาคชน =4–0

5

=.80

นนหมายถงจะมความกวางของอนตรภาค

ชนเทากบ.80และไดใหความหมายเปนดงน

.00–.80คะแนนหมายถงนอยทสด

.81–1.60คะแนนหมายถงนอย

1.61–2.40คะแนนหมายถงปานกลาง

2.41–3.20คะแนนหมายถงมาก

3.21–4.00คะแนนหมายถงมากทสด

แบบสอบถามไดผ านการพจารณาจาก

ผ เชยวชาญทมความร ความสามารถในดานท

เกยวกบหวขอการวจยจำานวน3ทานเพอตรวจสอบ

ความเหมาะสมทงดานเนอหาและภาษาทใช โดย

หาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคำาถามกบ

วตถประสงคซงไดคาความสอดคลองตงแต.67ถง

1.00 และนำาแบบสอบถามทปรบปรงจากผ

เชยวชาญไปทดลองใชกบพนกงานจำานวน30 ราย

เพอหาความเชอมนของแบบสอบถาม เฉพาะใน

สวนทเปนแบบมาตราสวนประมาณคาซงเปนการ

วดความสอดคลองภายใน โดยจะพจารณาวาขอ

คำาถามทงหมดในเครองมอนนวดในเรองเดยวกน

หรอไมดวยวธหาคาสมประสทธอลฟาของครอนบค

(บญชมศรสะอาด2538:174)ทงนผลทไดจาก

การทดสอบแบบสอบถามตองมคาสมประสทธ

แอลฟาของครอนบคไมตำากวา .70ซงไดคาความ

เชอมนของแบบสอบถามดงตารางท2 และ3

ตารางท 2คาความเชอมนของปจจยทสงผลตอ

พฤตกรรมการทำางานเปนทม

แบบสอบถาม คาความชอมน

โครงสรางของทม

พฤตกรรมของหวหนาทม

กระบวนการทำางานเปนทม

บรรยากาศในองคกร

การมสวนรวมในงาน

การสนบสนนทางสงคม

.809

.939

.923

.850

.892

.908

ตารางท 3คาความเชอมนของพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทม

แบบสอบถาม คาความชอ

มน

พฤตกรรมดานการสงเสรมการ

ทำางาน

พฤตกรรมดานการรกษาความ

สมพนธ

.887

.853

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดำาเนนการ

เกบรวบรวมขอมลดงน

1. ทำาหนงสอถงหนวยงานตาง ๆ เพอขอ

ความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล

2. นำาแบบสอบถามไปเกบรวบรวมขอมล

โดยผวจยแจกแบบสอบถามใหกบพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนารจำานวน267คนจำานวน2รอบ

รอบท1ไดแบบสอบถามคน236ฉบบรอบท2ได

แบบสอบถามคน31ฉบบรวมเปน267ฉบบคด

เปน 100% ของแบบสอบถามทงหมด จากนนนำา

แบบสอบถามมาใหคะแนนตามเกณฑทกำาหนดไว

3. นำาขอมลมาลงรหสแลวนำาไปวเคราะห

ดวยวธการทางสถตตอไป

การวเคราะหขอมลในการศกษาครงนใช

สถตทเกยวของเพอวเคราะหขอมลดงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 141 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

1. ขอมลลกษณะสวนบคคล วเคราะหโดย

การหาคารอยละ

2. ตวแปรอสระของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร วเคราะหโดยใชคาเฉลยและสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

3. พฤตกรรมการทำางานเป นทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร วเคราะหโดยใช

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

4. วเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบ

เพยรสนระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม

การนำาคาสมประสทธสหสมพนธทคำานวณไดมา

ตรวจสอบในรปของความสมพนธ

5. วเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน

เพอหาตวพยากรณรวมในการทำานายพฤตกรรม

การทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร

ผลการวจย

จากผลวเคราะหขอมลสามารถสรปผลได

ดงน

1. ขอมลลกษณะสวนบคคลของพนกงาน

ส ายป ฏบ ต ก า ร ว ช า ช พ แล ะบ ร ห า รท ว ไ ป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร สามารถอธบายได

วาเปนกลมตวอยางในการศกษาจำานวน267คน

ไดดงนพนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหาร

ทวไปเปนเพศชายจำานวน78คนคดเปนรอยละ

29.21เปนเพศหญงจำานวน189คนคดเปนรอยละ

70.79( =1.71,S.D.=.46)สวนใหญมระดบ

การศกษาปรญญาตรจำานวน177คนคดเปนรอยละ

66.29 ( = 2.41 , S.D. = 2.26) มระยะเวลาท

ปฏบตงานในมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเฉลย

14 ป ( = 13.90, S.D. = 7.12) พนกงาน

สวนใหญสงกดสำานกงานอธการบดจำานวน114คน

คดเปนรอยละ42.70 ( =2.96 ,S.D.=1.02)

และเปนพนกงานสายปฏบตงานวชาชพและบรหาร

ทวไป237คนคดเปนรอยละ88.76( =1.89,

S.D.=.32)

2. การวเคราะหตวแปรอสระทมความ

สมพนธต อพฤตกรรมการทำางานเปนทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยมรายละเอยด

ดงตารางท4

ตารางท 4ค าเฉลย ส วนเบยงเบนมาตรฐาน

ตวแปรอสระของพนกงานสายปฏบต

ก า ร ว ช า ช พ แ ล ะ บ ร ห า ร ท ว ไ ป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดย

ภาพรวม

ตวแปรอสระ S.D. ระดบ

โครงสรางของทม 2.80 .29 มาก

พฤตกรรมของหวหนาทม 2.79 .12 มาก

กระบวนการทำางานเปนทม 2.92 .16 มาก

บรรยากาศในองคกร 2.81 .16 มาก

การมสวนรวมในงาน 2.71 .02 มาก

การสนบสนนทางสงคม 2.90 .27 มาก

รวม 2.82 .17 มาก

จากตารางท 4 พบวา ปจจยทสงผลตอ

พฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก

( =2.82,S.D.=0.17)

3. การวเคราะหพฤตกรรมการทำางานเปน

ทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหาร

ทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยการ

วเคราะหการทำางานเปนทม ทง 2 ดาน โดย

วเคราะหคาเฉลย ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)โดยมรายละเอยดดงตารางท5

142 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

ตารางท 5 คาเฉลย ส วนเบยงเบนมาตรฐาน

พฤตกรรมการทำางานเป นทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและ

บรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนารโดยภาพรวม

พฤตกรรมการท�างานเปนทม S.D. ระดบ

พฤตกรรมดานการสงเสรมการ

ทำางาน

2.93 .43 มาก

พฤตกรรมดานการรกษาความ

สมพนธ

3.02 .28 มาก

รวม 2.98 .36 มาก

จากตารางท5พบวาพฤตกรรมการทำางาน

เปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและ

บรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดย

ภาพรวมอยในระดบมาก( =2.98,S.D.=.36)

เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมาก

ทกขอ โดยเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน

พฤตกรรมดานการรกษาความสมพนธ( =3.02,

S.D. = 0.28)และพฤตกรรมดานการสงเสรมการ

ทำางาน( =2.93,S.D.=.43)

4. การวเคราะหปจจยทสงผลตอพฤตกรรม

การทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร เปนการวเคราะหโดยการหาความสมพนธ

โดยวธสหสมพนธของเพยรสน และการถดถอย

พหคณแบบขนตอน โดยพจารณาความสมพนธ

ระหวางตวแปรทมความสมพนธตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

โดยภาพรวมโดยมรายละเอยดดงตารางท6และ7

ตารางท 6การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงาน

สายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ตวแปร a b c d e f

Y1 .482** .490** .573** .554** .543** .619**

Y2 .501** .471** .567** .529** .547** .589**

Ytot

.519** .505** .598** .569** .572** .634**

**มนยทางสถตทระดบ.01

จากตารางท6พบวาพฤตกรรมการทำางาน

เปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและ

บรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทง2

ดาน (Ytot) มความสมพนธอยางมนยสำาคญทาง

สถตทระดบ.01กบโครงสรางของทม(a)(r=.519)

พฤตกรรมของหวหน าทม (b) ( r = .505)

กระบวนการทำางานเปนทม (c) (r = .598)

บรรยากาศในองคกร(d)(r=.569)การมสวนรวม

ในงาน(e)(r=.572)การสนบสนนทางสงคม(f)

(r=.634)ตามลำาดบ

ตารางท 7 การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนปจจยทสงตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารโดยภาพรวม

แหลงความแปรปรวน SS DF Ms F Sig

Regression 21018.699 6 3503.116 36.508 .000

Residual 24948.567 260 95.956

Total 45967.266 266

**มนยทางสถตทระดบ.01

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 143 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สมประสทธสหสมพนธพหคณ(R) .676

ประสทธภาพในการพยากรณ(R2) .457

ประสทธภาพในการทำางานทปรบแลว(R2adj .445

ความคลาดเคลอนมาตรฐานในการทำานาย(Std.Error) 9.796

ตวแปรทไดรบคดเลอกเขาสมการ

ตวแปรพยากรณ Unstandardized

Coefficients

Standardized

Coefficients

T Sig. Collinearity

Statistics

β Std. Error Beta Tolerance VIF

คาคงท(Constant) 35.843 3.292 10.888 .000

โครงสรางของทม(a) .382 .151 .195 2.537 .012 .351 2.845

พฤตกรรมของหวหนาทม(b) -.377 .149 -.231 -2.521 .012 .248 4.032

กระบวนการทำางานเปนทม(c) .618 .189 .311 3.275 .001 .232 4.306

การสนบสนนทางสงคม(f) .582 .106 .456 5.516 .000 .306 3.269

จากตารางท 7 พบวา ตวแปรทไดรบการ

คดเลอกเขาสมการ คอ โครงสรางของทม (a)

พฤตกรรมของหวหนาทม(b)กระบวนการทำางาน

เปนทม(c)และการสนบสนนทางสงคม(f)โดยคา

สมประสทธสหสมพนธพหคณ (R) เทากบ .676

ประสทธภาพในการพยากรณ (R2) เทากบ .457

ประสทธภาพในการทำางานทปรบแลว (R2 adj)

เทากบ .445 ความคลาดเคลอนมาตรฐานในการ

ทำานาย(Std.Error)เทากบ9.796

สรปผลการวจย

จากการวจยเพอศกษาปจจยทส งผลตอ

พฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสาย

ปฏบตการวชาการชพและบรหารทวไปมหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนารสามารถสรปผลไดดงน

ปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ผตอบ

แบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง การศกษา

ระดบปรญญาตร ระยะเวลาทปฏบตงานใน

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยเฉลย 14 ป

สวนใหญสงกดสำานกงานอธการบด และเปน

พนกงานสายปฏบตงานวชาชพและบรหารทวไป

คาเฉลยตวแปรอสระทมความสมพนธตอ

การทำางานเปนทมภาพรวมอยในระดบมาก( =

2.82,S.D.=.17)

คาเฉลยของพฤตกรรมการทำางานเปนทม

ของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหาร

ทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารภาพรวมอย

ในระดบมาก( =2.98,S.D.=.36)

การวเคราะหปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

เปนการวเคราะหโดยการหาความสมพนธ โดยวธ

สหสมพนธของเพยรสน พบวา พฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ทง 2ดาน (Ytot) มความสมพนธอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ .01 กบโครงสรางของทม (a)

(r=.519)พฤตกรรมของหวหนาทม(b)(r=.505)

กระบวนการทำางานเปนทม (c) (r = .598)

บรรยากาศในองคกร(d)(r=.569)การมสวนรวม

ในงาน(e)(r=.572)การสนบสนนทางสงคม(f)

(r=.634)ตามลำาดบ

การว เคราะห การถดถอยพหคณแบบ

ขนตอน ซงปจจยดานโครงสรางของทม (a)

144 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

พฤตกรรมของหวหนาทม(b)กระบวนการทำางาน

เปนทม(c)และการสนบสนนทางสงคม(f)มความ

สมพนธต อพฤตกรรมการทำางานเปนทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารโดยภาพรวม(Ytot)

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05(Ytot=35.843

+.382(โครงสรางของทม)–.377(พฤตกรรมของ

หวหนาทม)+ .618 (กระบวนการทำางานเปนทม)

+ .582 (การสนบสนนทางสงคม)) โดยปจจยทสง

ผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงาน

สายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปมหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนารโดยสรปผลเปนรายดานไดดงน

5.1 ป จจยด านกระบวนการทำางาน

เปนทม และการสนบสนนทางสงคม มความ

สมพนธตอพฤตกรรมดานการสงเสรมการทำางาน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

5.2 โครงสรางของทม พฤตกรรมของ

หวหนาทม กระบวนการทำางานเปนทม และการ

สนบสนนทางสงคม มความสมพนธตอพฤตกรรม

การรกษาความสมพนธ อยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ.05

5.3 โครงสรางของทม พฤตกรรมของ

หวหนาทม กระบวนการทำางานเปนทม และการ

สนบสนนทางสงคม มความสมพนธตอแนวทาง

พฤตกรรมการทำางานเปนทมโดยภาพรวมอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ.05

อภปรายผล

การวจยนเปนการศกษาปจจยทสงผลตอ

พฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนารสามารถอธปรายผลไดดงน

1.ผลการวเคราะหขอมลของพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 2.98) ทงน

เนองจากพฤตกรรมการทำางานเป นทมของ

พนกงานสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารดานพฤตกรรมการ

รกษาความสมพนธ ( = 3.02) นน พนกงาน

สวนใหญปฏบตตามการตดสนใจของทมดวยความ

เตมใจ รบฟงความคดเหนของเพอนรวมทมอยาง

ตงใจและเตมใจทดลองแนวปฏบตใหมๆ ททมเสนอ

แนะแนวทางการแกไขปญหาอกทงสามารถสงเสรม

การมสวนรวมของสมาชกทมเปนอยางดกอใหเกด

ความผกพนในหมสมาชกของทมสอดคลองกบงาน

วจยของธนกร กรวชรเจรญ (2555) ทไดศกษา

ปจจยทสงผลตอประสทธภาพการทำางานเปนทม

ของพนกงานบรษทควอลตเฮาสจำากด(มหาชน)

พบวา พนกงานมความคดเหนเกยวกบการม

ประสทธภาพการทำางานเปนทมโดยรวม ดาน

สมาชกในทมมความพงพอใจในการทำางาน ดาน

การสอสารทด ดานการแกไขปญหาอปสรรคได

อยางมประสทธภาพและประสทธผลของการบรหาร

งานทำาใหภารกจของหนวยงานบรรลผลสำาเรจได

อยางรวดเรว และอกทงยงสอดคลองกบธระเดช

รวมงคล(2556)กลาวถงลกษณะของการทำางาน

เปนทมมลกษณะทสำาคญ คอ มเปาหมายรวมกน

โดยสมาชกทกคนจะตองมเปาหมายและวตถประสงค

ทตองการรวมกนไมวาจะเปนเปาหมายสวนบคคล

หรอเปาหมายของทมจะตองเปนเปาหมายทไปใน

ทางเดยวกน มหลกและวธการทำางานรวมกน

ลกษณะการทำางานเปนทมสมาชกทกคนจะตองม

หลกในการทำางานทไมแตกตางกนและมวธในการ

ทำางานทสามารถทำางานรวมกบสมาชกอน ๆ ได

เปนอยางดโดยสมาชกทกคนจะตองใหความรวมมอ

ในการทำางาน อาจจะเปนการใหการสนบสนน

และสงเสรมการทำางานเปนทมใหดำาเนนไปไดอยาง

ราบรน มจตสำานกของการทำางานรวมกน โดย

สมาชกทกคนจะตองมจตสำานกทดในการทำางาน

รวมกบผอน รจกการเออเฟอเผอแผ การใหความ

ชวยเหลอซงกนและกน รจกการใหโอกาสและการ

ใหอภยมการตดตอสอสารกนโดยสมาชกทกคนจะ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 145 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตองมการตดตอสอสารกน ไมวาจะเปนรปแบบใน

การตดตอสอสาร วธการในการตดตอสอสาร การ

ตความและการแปลความหมายซงเปนทเขาใจกน

ของสมาชกทกคน มการสรางความผกพนรวมกน

โดยสมาชกทกคนจะตองมความรกและความผกพน

รวมกน ทงความรกและความผกพนทมตอเพอน

รวมงานรวมทงความรกและความผกพนทมตอทม

งาน กลมงานและองคกร มผลประโยชนรวมกน

ลกษณะการทำางานเปนทมสมาชกทกคนจะตองม

ผลประโยชนรวมกนกลาวคอเมอบคคลมารวมกน

ทำางานตางกมความตองการและผลประโยชนทอาจ

จะแตกตางกนไป โดยเฉพาะผลประโยชนสวน

บคคลจะต องเป นไปในแนวทางเดยวกนกบ

ผลประโยชนของสวนรวม มการสรางศกยภาพม

การตดสนใจรวมกนโดยสมาชกทกคนจะตองมสวน

รวมในการทำางานรวมกนโดยเฉพาะอยางยงเมอจะ

ตองมการตดสนใจเกดขนสมาชกทกคนควรทจะได

มสวนรวมในการตดสนใจดวยวธการปฏบตงานดง

ทกลาวมาน สามารถปฏบตกบหนวยงานของ

ตนเองและหนวยงานอนๆ จงทำาใหระดบพฤตกรรม

การทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการ

วชาชพและบรหารทวไปอยในระดบมาก

2. ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางาน

เปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและ

บรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดย

ภาพรวม ไดแก โครงสรางของทมพฤตกรรมของ

หวหนาทม กระบวนการทำางานเปนทม การ

สนบสนนทางสงคมซงปจจยดานตางๆ เหลานรวม

กนจงกอใหเกดพฤตกรรมการทำางานเปนทมทม

ประสทธภาพเนองจากหนวยงานมการแบงขอบเขต

อำานาจหนาทความรบผดชอบโดยหวหนางานเปด

โอกาสใหพนกงานใชความสามารถในการทำางาน

อยางเตมทเปนขนตอนทสำาคญตอการปฏบตงาน

รวมกน และหวหนางานมสวนทำาใหการปฏบตงาน

รวมกนของพนกงานประสบความสำาเรจ นอกจากน

จะตองมกระบวนการทำางานเปนทมทดกลาวคอ

สมาชกในทมมบทบาทในการสรางสมพนธใหเกดขน

ในทมงานซงเปนการลดปญหาและอปสรรคในการ

ปฏบตงานได สอดคลองกบแนวคดของธระเดช

รวมงคล (2556) กลาวไววา กระบวนการในการ

ทำางานเปนทมควรพจารณา2ประการคอ1)การ

จดทมงานในการจดทมงานจะตองมลกษณะทสำาคญ

คอ จะตองกำาหนดเปาหมายและวตถประสงคท

ตองการ จะตองกำาหนดหนาทและความรบผดชอบ

ไวอยางชดเจนมระบบการสอสารทดรวดเรวและ

ถกตองการทำางานเปนระบบมระเบยบตามกตกาท

กำาหนดมความจรงใจเปดเผยตอกนมบรรยากาศ

ของการทำางานทด มการประสานสมพนธแสวงหา

แนวทางทเหมาะสม 2) ขนตอนในการทำางาน ม

ลกษณะสำาคญคอกำาหนดวตถประสงคเพอใชเปน

แนวทางในการปฏบตงานเปนเครองมอในการรวม

พลงในการทำางานและวดความสำาเรจในการทำางาน

มการวางแผนงานเพอทำาความเขาใจในวตถประสงค

ของการทำางานเปนทม มการปฏบตงานตามแผน

นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของธนวฒนภมร

พรอนนต (2552) ไดศกษาการทำางานเปนทมและ

การสรางโมเดลการฝกอบรมเพอพฒนาการทำางาน

เปนของพนกงาน พบวา โมเดลการวเคราะหองค

ประกอบเชงยนยนของการทำางานเปนทมประกอบ

ดวย 2 องคประกอบ ไดแก การสรางทมงานและ

กระบวนการทำางานเปนทมมคาความเหมาะสมพอด

กบขอมลเชงประจกษ มนำาหนกองคประกอบ

มาตรฐานอยในเกณฑสง อยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ.05และสามารถวดองคประกอบการทำางาน

เปนทมได

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาวจยทไดในครงนสามารถ

นำาขอมลไปใชประกอบการพฒนาประสทธภาพการ

ทำางานเปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพ

และบรหารทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ซงผวจยมขอเสนอแนะความคดเหนทไดจากผลการ

วจยดงน

146 ปลมจตร บญพงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการท�างานเปนทมของพนกงาน...

1. ขอเสนอแนะในการนำาผลการวจยไปใช

1.1 ปจจยทส งผลตอพฤตกรรมการ

ทำางานเปนทมในดานการแสดงความคดเหน

เกยวกบโครงสรางของทม ในการปฏบตงานสวน

การเจาหนาทหรอหนวยงานทเกยวของ ควรแบง

ภาระงานของพนกงานใหเท าเทยมกน และ

กระบวนการทำางานควรปฏบตงานไปในทศทาง

เดยวกน เพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการ

ทำางานและเปนการพฒนาบคลากร

1.2 ปจจยดานโครงสรางของทม โดย

หนวยงานควรมจำานวนพนกงานใหเหมาะสมกบ

งานทไดรบมอบหมายใหปฏบตและจดหาพนกงาน

ทเหมาะสมกบงานทไดรบมอบหมาย

2. ขอเสนอแนะในการทำาวจยครงตอไป

2.1 ควรวเคราะหองคประกอบทมความ

สมพนธตอการทำางานเปนทมของพนกงานสาย

ปฏบตการวชาชพและบรหารทวไป มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร

2.2 ควรศกษาสมรรถนะของการทำางาน

เปนทมของพนกงานสายปฏบตการวชาชพและ

บรหารทวไปมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

กตตกรรมประกาศ

ผ วจยขอขอบคณคณะอนกรรมการวจย

สถาบน มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทไดให

ความอนเคราะหสนบสนนทนวจยในการทำาวจย

สถาบนครงนใหสำาเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

กรกนก บญชจรส. (2552).ปจจยทมความสมพนธตอการทำางานเปนทมของพฒนากรในพนทความ

รบผดชอบของศนยศกษาและพฒนาชมชน จงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร

มหาบณฑตสาขาวชาการศกษาตลอดชวตและการพฒนามนษยบณฑตวทยาลยมหาวทยาลย

ศลปากร.

กาญจนามงคละคร.(2552).องคประกอบของการทำางานเปนทมทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนสงกด

เทศบาลเมองนครพนม. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ

ศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยนครพนม.

ชศรวงศรตนะ.(2550).เทคนคการใชสถตเพอการวจย.พมพครงท10.นนทบร :บรษทไทเนรมตกจ

อนเตอรโปรเกรสซฟ.

ธนกร กรวชรเจรญ. (2555).ปจจยทสงผลตอประสทธภาพการทำางานเปนทมของพนกงาน บรษท

ควอลตเฮาส จำากด (มหาชน).ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑตวชาเอกการจดการทวไปคณะ

บรหารธรกจมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ธนวฒน ภมรพรอนนต. (2552). การศกษาการทำางานเปนทม และการสรางโมเดลการฝกอบรมเพอ

พฒนาการทำางานเปนทมของพนกงาน.วารสารวจยของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม,5(9),

1-21.

ธระเดช รวมงคล. (2555).การทำางานเปนทม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สำานกพมพมหาวทยาลย

รามคำาแหง.

บญชมศรสะอาด.(2538).วธการทางสถตสำาหรบการวจย.กรงเทพฯ:สวรยาสาสน.

วราภรณตระกลสฤษด.(2549).การทำางานเปนทม.กรงเทพฯ:สำานกพมพศนยสงเสรมวชาการ.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 147 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ศรมณ เทพแกว. (2552).ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการทำางานเปนทมของพนกงานระดบปฏบตการใน

บรษทเอกชนแหงหนง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยา

อตสาหกรรมบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สมบรณ ตนยะ. (2550).การวจยทางการศกษา. นครราชสมา : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

นครราชสมา

สรสวดราชกลชย.(2546).การบรหารสำานกงาน.พมพครงท4.กรงเทพฯ:สำานกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศของประเทศไทย

The Effect of Transportation Infrastructure on Gross Domestic Product

in Thailand

พระศกดจวตน1

PeerasakJiwtan1

บทคดยอ

งานศกษาฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอ

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศของประเทศไทย โดยแบงโครงสรางพนฐานการขนสงเปน 4 รปแบบคอ

ทางถนนทางรางทางนำาและทางอากาศระยะเวลาศกษาตงแตพ.ศ.2525-พ.ศ.2555โดยใชขอมลราย

ปในการวเคราะหความสมพนธใชเทคนควธกำาลงสองนอยทสด(OrdinaryLeastSquares:OLS)และการ

วเคราะหความเปนเหตเปนผลดวยวธของGranger Causality ผลการศกษาพบวา ความยาวทางรถไฟ

ความยาวของถนนลกรง มความสมพนธกบผลผลตมวลรวมภายในประเทศในทศทางเดยวกนอยางมนย

สำาคญและความยาวทางรถไฟทำาใหผลผลตมวลรวมภายในประเทศเพมขนมากทสดในทางกลบกนความ

ยาวของถนนลาดยางและการขนสงทางชายฝงทะเลมความสมพนธกบผลผลตมวลรวมภายในประเทศใน

ทศทางตรงกนขามอยางมนยสำาคญการขนสงทางนำาภายในประเทศและการขนสงทางอากาศไมมนยสำาคญ

ตอผลผลตมวลรวมภายในประเทศ เมอทำาการทดสอบความเปนเหตเปนผลดวยวธ Granger Causality

ระหวางโครงสรางพนฐานดานการขนสงประเภทตางๆและผลผลตมวลรวมภายในประเทศพบความสมพนธ

ในเชงเหตผลกนทงแบบสองทศทางและในทศทางเดยวกน

ค�าส�าคญ : โครงสรางพนฐานดานการขนสง,ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ

Abstract

The purposes of this research were to study the relationship between transportation

infrastructureandgrossdomesticproductinThailandthroughatime-seriesdatasetfrom1983to

2013.TransportationInfrastructureofthisresearchwasclassifiedunderfourspecifictypes:(i.)

road;(ii.)railway;(iii.)waterway;(iv.)airway.OrdinaryLeastSquares(OLS)methodwasusedto

estimatethesizesofthisrelationship.Inaddition,italsoanalyzedcausalityoftherelationship

betweentransportationInfrastructurevariablesandgrossdomesticproduct,usingtheGranger

1 สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร1 ResearchCenter,NationalInstituteofDevelopmentAdministration

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 149 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

2 โครงสรางพนฐานทางดานการคมนาคมและขนสงหมายถง โครงสรางทางกายภาพ สงอำานวยความสะดวก (Facilities)

ซงพฒนาและถอครองโดยหนวยงานของรฐและเอกชน เพอตอบสนองและอำานวยความสะดวกตอสงคมทวไปและเพอ

วตถประสงคทางดานเศรษฐกจซงสามารถจำาแนกโครงสรางพนฐานทางดานการขนสงได4รปแบบ(Modes)คอ(กรม

การขนสงทางบก,2553)

1.การขนสงทางบกไดแกถนนสะพานทางรถไฟสถานผโดยสารและขนถายสนคา

2.การขนสงทางอากาศไดแกสนามบนระบบควบคมการบน

3.การขนสงทางนำาไดแกแมนำา/คลองทาเทยบเรอ

4.การขนสงทางทอไดแกทอขนสงและระบบควบคมการขนสงทางทอ

CausalityTest.Theresultsofthisresearchwereasfollows;Lengthofunpavedroadandraillineshad

relationinthesamedirectionwithgrossdomesticproduct,impliedthattheimportanceofroadand

railwayInfrastructuretodevelopmentofThailand’seconomy.Ontheotherhand,lengthofpaved

roadandcoastalshippinghadtherelevanceof inversedirectionwithgrossdomesticproduct.

Finally,itfoundthatcausalityofeachtransportationinfrastructurevariablesandgrossdomestic

producthadbothunidirectionalcausalityandbidirectionalcausality.

Keywords :TransportationInfrastructure, GrossDomesticProduct

บทน�า

โครงสรางพนฐานดานการคมนาคมและ

ขนสง2 มบทบาทสำาคญตอการพฒนาเศรษฐกจจาก

งานศกษาทผานมาหลายชนพบวา โครงสราง

พนฐานดานการขนสงทำาใหผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศเพมขนและกอใหเกดการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจในระยะยาวเกอบทกประเทศทวโลก

(Profillidis & Botzoris, 2013) หลายประเทศ

เรมตนการพฒนาเศรษฐกจดวยการดำาเนนนโยบาย

ในการกอสรางโครงสรางพนฐานดานการขนสงเพอ

อำานวยความสะดวกและสรางแรงจงใจใหนกลงทน

เขามาลงทนจากทงในประเทศและตางประเทศซง

กอใหเกดการจางงาน เกดการขยายตวใหของ

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศและสงผลตอชวต

ความเปนอยของคนในประเทศดขนตามลำาดบ

การขยายตวของระบบการขนสงทำาให

ศกยภาพในการผลตของประเทศเพมขน เพราะ

ระบบการขนสงทำาใหการเคลอนยายทรพยากรจาก

แหลงตางๆมายงแหลงการผลตไดงายขนและทำาให

การนำาทรพยากรเหลานนไปใชประโยชนไดอยางม

ประสทธภาพมากยงขนเนองจาก1)โครงสรางพนฐาน

ดานการขนสงเปนสวนหนงของกระบวนการผลต

ในลกษณะของการเปนปจจยการผลตโดยตรง

และในกรณอนๆอกมากมายโดยไมมการใชจาย2)

โครงสรางพนฐานดานการขนสงทำาใหปจจยการ

ผลตทมอยมประสทธภาพมากขนเชนถนนทำาให

การขนสงสนคาไปสตลาดใชเวลานอยลง และลด

ตนทนการขนสงในกระบวนการผลต3)โครงสราง

พนฐานดานการขนสงทำาใหภมภาคตางๆมการ

ขยายตวทางเศรษฐกจ โดยการดงดดและเคลอน

ยายทรพยากรทงวตถดบ แรงงาน และสนคาได

สะดวกมากขน4)โครงสรางพนฐานดานการขนสง

มผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจโดย

การเปลยนแปลงอปสงคในภาพรวมเชนโครงสราง

พนฐานดานการขนสงสามารถสรางและเพมความ

ตองการปจจยการผลตขนกลางจากภาคการผลต

อนๆ และกระตนเศรษฐกจผานการทำางานของตว

ทวคณ (Bagchi&Pradhan, 2012)ดวยเหตผล

ดงกลาวทำาใหโครงสรางพนฐานดานการขนสงเปน

ปจจยสำาคญททำาใหผลผลตมวลรวมภายในประเทศ

เกดการขยายตว

150 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

การลงทนในโครงสรางพนฐานดานการ

ขนสงเปนหนงในนโยบายทภาครฐใหความสำาคญ

มาก ดงทกลาวมาขางตน จงมการจดสรรงบ

ประมาณจำานวนมากเปนลำาดบแรกๆกบการลงทน

โครงสรางพนฐานดานการขนสงทงทางถนนทาง

รางทางนำาและทางอากาศแตเนองจากงบประมาณ

มจำากด ภาครฐจงจำาเปนตองเลอกประเภทการ

ลงทนโครงสรางพนฐานดานการขนสงเพอใหเกด

ความคมคาหรอมประสทธภาพมากทสดจงเกด

คำาถามวารฐบาลควรจะลงทนโครงสรางดานการ

ขนสงรปแบบใดเพอทำาใหผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศเกดการขยายตวมากทสด

วตถประสงคของการวจย

ประมาณการผลกระทบของโครงสร าง

พนฐานดานการขนสงทางกายภาพตอผลผลตมวล

รวมภายในประเทศของประเทศไทยในเชงปรมาณ

เปนรายรปแบบไดแกทางถนนทางรางทางนำาและ

ทางอากาศ

วธการวจย

1. แบบจ�าลอง

การศกษาความสมพนธระหวางโครงสราง

พนฐานดานการขนสงกบผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศไดนำาทฤษฎการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

ของ Robert Solow ทอยในสำานกนโอคลาสสก

(Neo-Classical) มาประยกตใชซงเปนทฤษฎการ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจทไดรบความนยมอยาง

แพรหลายในการนำามาใชในการสรางทฤษฏใหมๆ

และไดรบการยอมรบในการนำาไปใชทำางานวจยมา

กกวาทฤษฏการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอนๆ

โดยRobertSolowไดปรบปรงแบบจำาลองจากของ

Harrod-Domar จากการใชผลผลตรวม (Total

Output) เปนตวชให เหนถงระดบการพฒนา

เศรษฐกจ (Prusty, 2009) ซงเขยนอยในรปของ

ฟงกชนการผลตแบบCobb-Douglasคอ

Y=AKa Lβ-------(1)

โดยท K คอปจจยทน และ L คอปจจย

แรงงาน และA คอความกาวหนาทางเทคโนโลย

ดงนนผลผลตมวลรวมภายในประเทศเพมขน

ไดขนอย กบการเพมของปจจยทนและปจจย

แรงงานและความกาวหนาทางเทคโนโลย

จะเหนไดวาฟงกชนการผลตเปนฟงกชน

สำาคญทแสดงถงความสมพนธระหวางผลผลตรวม

ของระบบเศรษฐกจกบปจจยการผลตตางๆ งาน

ศกษานศกษาบทบาทของโครงสรางพนฐานดาน

การขนสงตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ จงได

กำาหนดตวแปรโครงสรางดานการขนสงเขาไปใน

ฟงกชนการผลตขางตนโดยมฟงกชนดงน

GDP=f(Capital,Labor,Roadp,Roadun,

Railkm,Airt,Airp,Water,Ship) ------- (2)

โดยทGDP คอ ผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศ Capital คอการสะสมทนรวมภายใน

ประเทศ (Fixed Capital Formation) ทประกอบ

ดวยการสะสมทนของภาคเอกชนการสะสมทนภาค

รฐและทนของโครงสรางพนฐาน Labor คอกำาลง

แรงงานในประเทศ(LaborForce)ซงตวแปรการ

สะสมทนรวมภายในประเทศและกำาลงแรงงานใน

ประเทศเปนตวแปรควบคม (Control Variable)

ตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสง ไดแก

RoadpคอความยาวของถนนลาดยางRoadunคอ

ความยาวของถนนลกรง Railkmคอความยาวของ

ทางรถไฟAirtคอนำาหนกสนคาทขนสงทางอากาศ

Airpคอจำานวนคนทเดนทางดวยเครองบน Water

คอนำาหนกสนคาทขนสงทางนำาในประเทศShip คอ

นำาหนกสนคาทขนสงทางนำาระหวางประเทศ

ตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสงแตละตวนำา

มาจากงานศกษาอนๆ ทมการศกษาแลวในบรบท

ของตางประเทศ ซงสะทอนความมนยสำาคญได

อยางด สำาหรบตวแปรการขนสงทางอากาศใช

เปนการขนสงสนคาและการขนสงคน ซงแตกตาง

จากตวแปรทางถนนและทางรางทใชระยะทางใน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 151 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

การทำาการศกษาเนองจากสะทอนความเปนจรง

มากกวาระยะทางททำาการบน

โดยกำาหนดใหสมการอย ในรปแบบของ

Cobb-DouglasFunctionดงน

GDP=CapitalaLaborβ RoadpγRoadupρ

RailkmσAirtφAirpϑWaterτShipω--------(3)

จากนนทำาใหอย ในรปฟงก ชนลอการทมฐาน

ธรรมชาต(NaturalLogarithm)ไดดงน

lnGDPt=θ+alnCapital

t+βlnLabor

t+γlnRoadp

t+

ρlnRoadupt+σlnRailkm

t+φlnAirt

t+ϑlnAirp

t+τlnW

atert+ωlnShip

t+e

t--------(4)

จากสมการขางตน θ=ln∅ คาสมประสทธa,β,

γ,ρ,σ,φ,ϑ,τและωขางหนาแตละตวแปรคอ

คาความยดหยนหรอรอยละการเปลยนแปลงของ

ตวแปรตนแตละตวตอผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศ

เนองจากแบบจำาลองนกำาหนดเงอนไขใหอย

รปแบบผลตอบแทนตอขนาดคงท (Constant

Return to Scale) เพอกำาจดตวแปรอนๆ ทม

อทธพลตอผลผลตออกไปเชนเทคโนโลยเปนตน

ทำาใหผลผลตทไดเพมขนเทากบสดสวนของการ

เพมปจจยการผลตทำาใหผลตสวนเพมเทากบศนย

(MP=0) ซงทำาใหการพยากรณแบบจำาลองมความ

นาเชอถอและเทยงตรงมากขนแบบจำาลองจงอยใน

รปแบบ

l n (GDPt/ L abo r

t=θ+ a l n (Cap i t a l

t/

Labort)+γln(Roadp

t/Labor

t)+ρln(Roadun

t/

Labort)+σ l n (Ra i l km

t/Labor

t)+φ l n (A i r t

t/

Labort)+ϑln(Airp

t/Labor

t)+τln(Water

t/Labor

t)

+ωln(Shipt/Labor

t)+e

t--------(5)

สมการท 5 คอสมการทตวแปรตางๆอยใน

รปตอแรงงาน เพอใหงายตอการอธบายและการ

ตความจงเลอกใหตวแปรอย ในรปตอแรงงาน

มากกวาอยในรปตอทน และยงเปนทนยมในการ

สรางสมการทางคณตศาสตรเพอพสจนความจรง

และทำาความเขาใจทฤษฎทางเศรษฐศาสตรและยง

เปนทนยมในการนำามาทำางานวจยอกดวย เมอได

สมการขางตนแลวกนำาสมการดงกลาวไปประมาณ

การดวยวธOrdinaryLeastSquares(OLS)เพอ

หาขนาดและทศทางของความสมพนธตอไป

2. การทดสอบความสมพนธเชงเหตผล

(Causality)

งานศกษานยงมการศกษาความเปนเหต

เปนผลกน (Causality) ระหวางโครงสรางพนฐาน

ดานการขนสงในรปแบบตอผลผลตมวลรวมใน

ประเทศดวยเพอมาสนบสนนความสมพนธอกทาง

หนงโดยมสมมตฐานวาโครงสรางพนฐานดานการ

ขนสงนำาไปสการเปลยนแปลงผลผลตมวลรวมใน

ประเทศและผลผลตมวลรวมในประเทศนำาไปสการ

ลงทนโครงสรางพนฐานดานการขนสง วธการ

ทดสอบเรยกวาGrangerCausalityTestซงนำามา

จากงานศกษาของBeyzatlaret.al(2012)โดยอย

บนพนฐานของAutoRegressionModel

GrangerCausalityTest เปนการทดสอบ

ทางสถตในเรองของความเปนเหตเปนผลระหวาง

ขอมลอนกรมเวลา 2 ชดกลาวคอ ความสมพนธ

ระหวางตวแปร2ชดXและYถาXเปนตนเหต

ของการ เป ลยนแปลงใน Y จะพบว าการ

เปลยนแปลงใน X ชนำาการเปลยนแปลงใน Y ใน

ทางสถตจะทดสอบสาเหตดงกลาวโดยใชสมการ

ถดถอยของYทมตวแปรอธบายเปนคาในอดตของ

YเองและทดสอบดวาคาในอดตของตวแปรXจะ

สามารถอธบายความแปรปรวนในY ไดดขนหรอ

ไมแตในขณะเดยวกนYกไมควรจะอธบายXได

ในลกษณะเดยวกนมเชนนนแลวจะเกดกรณท X

สามารถอธบายYไดและYสามารถอธบายXได

ซงเทากบวาทง2ฝายตางเปนเหตผลของกนและ

กน(สำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม,2557)

วธศกษางานนไดนำา Granger Causality

Testมาประยกตระหวางตวแปรผลผลตมวลรวมใน

ประเทศและตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสง

ตางๆโดยมแบบจำาลองดงน

-----(6)

------(7)

152 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

โดยท คอตวแปรผลผลตมวลรวมใน

ประเทศ และ คอ ตวแปรโครงสรางพนฐาน

ประเภทตางๆ

แตอยางไรกตาม การทดสอบ Granger

Causality ตองเปนขอมลแบบอนกรมเวลาเขามา

เกยวของ และขอมลตองมความนง (Stationary)

ดวย ถาปราศจากเงอนไขนการทดสอบGranger

Causalityกไมสามารถใชได

3. ตวแปรและแหลงขอมล

ทผานมามงานศกษาททำาการศกษาบทบาท

ของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลตมวล

รวมในประเทศมากมายโดยใชตวแปรทแตกตางกน

ออกไปทงตวแปรทเปนโครงสรางพนฐานดานการ

ขนสงและตวแปรผลผลตมวลรวมในประเทศ

นอกจากนยงมความแตกตางทางดานวธการ

ประมาณการอกดวย

งานศกษาของBagchiet.al(2012)ทำาการ

ศกษาบทบาทของโครงสรางพนฐานดานการขนสง

ตอผลผลตมวลรวมในประเทศของประเทศอนเดย

โดยใชความยาวของถนน และความยาวของ

ทางรถไฟ เปนตวแปรโครงสรางพนฐานดาน

การขนสงโดยการสรางดชนขนมาจากวธPrincipal

ComponentAnalysis(PCA)แตงานศกษานใชวธ

การแยกตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสง

ออกเปนรปแบบตางๆทงทางถนนทางรางทางนำา

และทางอากาศ โดยมรายละเอยดของแตตวแปร

ดงในตารางท1

ตารางท 1ตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสงทใชประมาณการในแบบจำาลอง

สาขา

การขนสง

ตวแปร (Variables)

ชอ รายละเอยด

ทางถนน ความยาวถนนลาดยาง(LengthofRoad:Specialand

NationalHighway:Paved):กโลเมตร(ROADP)

ถนนทปพนดวยหนบด(ยางมะตอย)และประสาน

ดวยไฮโดรคารบอนหรอBituminizedหรอปพนดวย

คอนกรตหรอกอนหน

ความยาวถนนลกรง(LengthofRoad:Specialand

NationalHighway:Unpaved):กโลเมตร(ROADUN)

ถนนทเปนผวพนดนทำาดวยวสดทองถนหรอวสดท

ไมไดมาตรฐาน

ทางราง ความยาวของรางรถไฟ(RailLines:TotalRoute-Km):

กโลเมตร(RAILKM)

ความยาวของเสนทางรถไฟทสามารถบรการได

โดยไมคำานงถงวาเปนรางคหรอไม

ทางอากาศ จำานวนคนเดนทางทางอากาศ (Air Transport:

PassengersCarried(Person)):คน(AIRP)

ผโดยสารทเดนทางโดยเครองบนทงในประเทศและ

ระหวางประเทศทจดทะเบยนในประเทศ

นำาหนกสนคาทขนสงทางอากาศ (Air Transport:

Freight):ลานตนตอกโลเมตร(AIRT)

ปรมาณการขนสงสนคา และกระเปาเดนทางท

ขนสงทางอากาศในแตละเทยวบนโดยวดในหนวย

เมตรกตนตอกโลเมตรใน1ครงในการเดนทาง

ทางนำา นำาหนกสนคาทขนสงทางนำาภายในประเทศ (Inland

WaterwaysFreightTransport):ตน(WATER)

ปรมาณการขนสงสนคาทขนสงทางนำาภายใน

ประเทศ โดยวดในหนวยเมตรกตนตอกโลเมตร

ใน1ครงในการขนสง

นำาหนกสนคาทขนสงทางนำาระหวางประเทศ(Coastal

ShippingTransport):ตน(SHIP)

ปรมาณการขนสงสนคาจากทาเรอชายฝงทะเลโดย

วดในหนวยเมตรกตนใน1ครงในการขนสง

ทมา:TheWorldBank(2015)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 153 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

4. การทดสอบคณสมบตความนงของ

ตวแปร

เนองจากตวแปรในแบบจำาลองนเปนขอมล

อนกรมเวลา(TimeSeries)ทำาใหขอมลมลกษณะ

ไมนง(Non-Stationary)กลาวคอขอมลมคาเฉลย

ความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมแตกตาง

กนเมอเวลาเปลยนไปซงการใชขอมลทมลกษณะดง

กลาวไปประมาณการดวยวธ Ordinary Least

Squares(OLS)ผลการประมาณการทออกมาอาจ

จะนำาไปสปญหาผลการบดเบอนจากขอเทจจรงได

(SpuriousRelationship)

การทดสอบUnitRootTestงานศกษานทำา

ดวยวธ Augmented Dickey-Fuller Test เพอด

ความนงของตวแปรทนำามาศกษาเรมตนดวยการ

ทดสอบขอมลท Order of Integration เทากบ 0

หรอI(0)โดยจะมการทดสอบใน3รปแบบคอแบบ

จำาลองทปราศจากจดตดและแนวโนมของเวลา

(LevelWithoutTrendandIntercept)แบบจำาลอง

ทมจดตดแตปราศจากแนวโนมของเวลา (Level

with Intercept)และแบบจำาลองทมจดตดและม

แนวโนมของเวลา(LevelwithTrendandIntercept)

ในการทดสอบสมมตฐานนนจะใชคาAkaike

InformationCriterion(AIC)ในการเลอกคาความ

ลาชาทเหมาะสม(OptimalLag)แลวเปรยบเทยบ

คา ADF Statistic ทไดจากการทดสอบกบคา

McKinnonCriticalValues ในระดบความเชอมน

ตางๆถาสามารถปฏเสธสมมตฐานหลกไดแสดงวา

ตวแปรทนำามาทดสอบนนเปนIntegratedofOrder

0หรอI(0)แตในกรณทไมสามารถปฏเสธสมมตฐาน

หลกไดจะตองทำาการDifferenceขอมลไปเรอยๆจะ

กวาจะสามารถปฏเสธสมมตฐานหลกได

ผลการศกษาวจย

1. การทดสอบ Unit root

ในการศกษาทตองใชขอมลอนกรมเวลานน

มขอสมมตฐานทวาขอมลอนกรมเวลานนจะตองม

คณสมบตนง(Stationary)โดยตวแปรทมคณสมบต

นง (Stationary) สมมตฐานอย 3 ประการคอคา

เฉลย(Mean)คาความแปรปรวน(Variance)คา

ความแปรปรวนรวม (Covariance) คงทไม

เปลยนแปลงตามกาลเวลาการทดสอบความนงดวย

UnitRootใชวธAugmentedDickey-FullerTest

(ADFtest)ซงใชคาAkaikeInformationCriterion

(AIC) ในการเลอกคาความลาชาทเหมาะสม

(OptimalLag)แลวเปรยบเทยบคาADFStatistic

ทไดจากการทดสอบกบคา McKinnon Critical

Valuesในระดบความเชอมน95%

ผลการทดสอบความนงดวยUnitRootTest

ปรากฏในตารางท2พบวาตวแปรทกตวในระดบ

Levelมลกษณะไมนง(Non-Stationary)ในระดบ

ความเชอมนท95%

ตารางท 2ผลการทดสอบUnitRoot

ตวแปร

(Variables)

level 1st difference

สรป สรป

GDP Non-stationary Stationary

CAPITAL Non-stationary Stationary

LABOR Non-stationary Stationary

ROADP Non-stationary Stationary

ROADUP Non-stationary Stationary

RAIL Non-stationary Stationary

AIRP Non-stationary Stationary

AIRT Non-stationary Stationary

WATER Non-stationary Stationary

SHIP Non-stationary Stationary

ทมา:คำานวนโดยนกวจย

ดงนนจงทดสอบอนกรมเวลาของตวแปรใน

ระดบ First Difference ทำาการทดสอบดวย

วธเดยวกนคอADFtestพบวาตวแปรทกตวปฎ

เสธNullHypothesisคอตวแปรอนกรมเวลามUnit

Root ทระดบนยสำาคญรอยละ 5 หรอ กลาวคอ

154 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

ตวแปรอนกรมเวลาทกตวมคณสมบตเปนStationary

ในระดบผลตาง [I(1)] ดงนนสามารถทนำาไป

หาความสมพนธตอไปได

2. ผลการทดสอบความสมพนธเชง

เหตผล (Granger Causality)

การทดสอบGrangerCausalityมเปาหมาย

เพอหาตวแปรทเปนตนเหตและตวแปรทเปนผล

ระหวางผลผลตมวลรวมในประเทศ (GDP) กบ

ตวแปรโครงสรางพนฐานดานการขนสงตางๆ แต

อยางไรกตาม กอนการทดสอบเราตองทดสอบ

ลกษณะขอมลของแตละตวแปรวามคณสมบต

StationaryหรอไมถาไมเปนStationaryกใหปรบ

ขอมลกอนทจะทำาการตรวจสอบความสมพนธเชง

เหตผล ซงไดทำาการทดสอบไปแลวขางตนแบบ

จำาลองทใชในการทดสอบGrangerCausalityคอ

แบบจำาลองท(6)และ(7)

ตารางท 3ผลการทดสอบGrangerCausalityTest

Null Hypothesis Obs F-Statistic Prob. Result

DLOG(RAILKM)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 30 0.3091 0.7368 RAILKM>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(RAILKM) 4.2086 0.0266

DLOG(ROADP)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 27 0.5909 0.5623 ROADP>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(ROADP) 1.0540 0.3655 GDP>>ROADP

DLOG(ROADUN)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 27 1.2923 0.2947 ROADUN>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(ROADUN) 0.5038 0.6110 GDP>>ROADUN

DLOG(SHIP)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 18 0.7105 0.5095 SHIP>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(SHIP) 0.7753 0.4807 GDP>>SHIP

DLOG(WATER)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 21 2.0173 0.1655 WATER>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(WATER) 1.4472 0.2644 GDP>>WATER

DLOG(AIRP)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 40 0.7862 0.4634 AIRP>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(AIRP) 1.5782 0.2207 GDP>>AIRP

DLOG(AIRT)doesnotGrangerCauseLOG(GDP) 40 2.7524 0.0776 AIRT>>GDP

LOG(GDP)doesnotGrangerCauseDLOG(AIRT) 12.010 0.0001

ทมา:คำานวนโดยนกวจย

ตารางท 3 แสดงผลการทดสอบความเปน

เหตเปนผลดวยวธGrangerCausalityTestจาก

ผลการทดสอบพบวา ROADP, ROADUN,

RAILKM, AIRT, AIRP, WATERและSHIP กอให

เกดการเปลยนแปลงของGDP ในขณะทGDPก

กอใหเกดการเปลยนแปลงของ ROADP, ROAD-

UN, AIRT, WATER และSHIP แตไมกอใหเกด

RAILKMและAIRPทระดบความเชอมน95%GDP

และRAILKMมผลในทศทางเดยว(Unidirectional

Causality)คอ RAILKMเปนสาเหตของGDPท

เป นเช นนอาจเป นเพราะว าการรถไฟแห ง

ประเทศไทย(รฟท.)ไมไดใหสำาคญในการลงทนหรอ

พฒนาระบบรถไฟอยางตอเนอง เนองจากเกด

ปญหาภายในองคกรมาอยางยาวนานจวบจนถง

ปจจบนเชนเดยวกบAIRTทGDP ไมมผลตอการ

ขนสงทางอากาศเพมขน เนองจากการขนสงทาง

อากาศมขอจำากดหลายอยางเชนคาโดยสารสงเมอ

เปรยบเทยบรปแบบอนๆ คนทมฐานะดเทานนจง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 155 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สามารถเดนทางรปแบบนได และยงขาดการ

สนบสนนจากภาครฐ แตแตกตางจาก GDP และ

AIRP ทมความสมพนธในเชงเหตผลกนซงทงสอง

ตวแปรมผลกระทบแบบสองทศทาง เนองจากการ

ขนสงสนคาทางอากาศไดรบความนยมมากในการ

ขนสงสนคาระหวางประเทศ เพราะสามารถขนสง

สนคาไดอยางรวดเรวและมความแนนอน (ศพฤฒ

ถาวรยตการต,2553)จงทำาใหเกดกระตนการผลต

สนคาและบรการบางชนดทตองใชความรวดและม

ความแนนอนมากขนในขณะเดยวกนการขยายตว

ของการขนสงสนคาทางอากาศกทำาใหเกดการ

ขยายตวของการผลตสนคาและบรการเหลานเชน

กนเพราะเปนชองทางททำาใหการขยายตวเกยวกบ

ธรกจทใชบรการเหลานมากขนสงผลใหผลผลตมวล

รวมในประเทศเพมขน

GDPและ ROADPตางมความสมพนธใน

เชงเหตผลกนซงทงสองตวแปรมผลกระทบแบบ

สองทศทาง (Bidirectional Causality) กลาวได

วาการขยายตวถนนลาดยางทำาใหความสามารถใน

การเคลอนยายทรพยากรจากแหลงๆ อนมายง

แหลงทมการผลตมประสทธภาพมากขนทำาใหเกด

การพฒนาในระดบภมภาคสงผลใหเศรษฐกจ

ภมภาคกเจรญเตบโตตามมาจงเกดความตองการ

ในการลงทนถนนลาดยางเพมขนและไดตอบสนอง

ความตองการดงกลาว (D´emurger, 2001)

สอดคลองกบ GDP และROADUN ตางมความ

สมพนธ ในเชงเหตผลกนซง ทงสองตวแปรม

ผลกระทบแบบสองทศทางเชนกนเหตผลกคลาย

กบถนนลาดยางแตถนนลกรงอาจจะอยในระดบ

ชมชนหรอหม บานททำาใหเกดการเคลอนยาย

ทรพยากรจากตางทได

ในดานการขนสงทางนำาGDP และ SHIP

ตางมความสมพนธในเชงเหตผลกนซงทงสอง

ตวแปรมผลกระทบแบบสองทศทางเชนเดยวกบ

GDPและWATERกลาวไดวาการขนสงทางนำาม

บทบาทในการขนสนคาทมนำาหนกมากหรอม

ขนาดใหญ ภาคการสงออกและนำาเขามกจะเลอก

การขนสงรปแบบนเพราะตนทนในการขนสงตำาเมอ

เปรยบเทยบกบรปแบบอนๆ (Meng, 2012) เมอ

ภาคการสงออกและนำาเขาขยายตวความตองการ

ในการขนสงทางนำาเพมขน เศรษฐกจกขยายตว

ตามมา เมอเศรษฐกจขยายตวความตองการผลต

และบรโภคของคนเพมขน ทำาใหการขนสงทางนำา

ทงภาคการสงออกและนำาเขาขยายตวตาม

สรปภาพรวมจากการทดสอบความเปนเหต

เปนผล คอ การลงทนโครงสรางพนฐานดานการ

ขนสงมสวนชวยใหผลผลตมวลรวมภายในประเทศ

เปลยนแปลงตามมาเสมอ ไมวาจะเปนรปแบบใด

กตามซงสอดคลองกบโลกความเปนจรงแตผลผลต

มวลรวมภายในประเทศกทำาใหเกดการลงทนใน

โครงสรางพนฐานดานการขนสงเชนกนแตอาจจะ

เปนในบางรปแบบเทานน ทงนขนอย กบความ

เหมาะสมและความคมคาตอการลงทนในโครงสราง

พนฐานดานการขนสงแตละรปแบบ และนโยบาย

ภาครฐดวย

3. ผลการทดสอบความสมพนธดวยวธ

OLS

สำาหรบงานศกษาชนนใชวธกำาลงสองนอย

ทสด (Ordinary Least Squares: OLS) ในการ

ประมาณการคาสมประสทธ เพอตองการทราบ

ขนาดและทศทางของผลกระทบความสมพนธ

ระหวางตวแปรโครงสรางพนฐานการขนสงแตละตว

ทมตอผลผลตมวลรวมในประเทศโดยอยในรปแบบ

ของฟงกชนลอการทมซงทำาใหคาสมประสทธทได

จะถกตความเปนคาความยดหยน และการแปลง

คาตวแปรเปนลอการทมสามารถแกปญหาตวแปร

แตละตวมหนวยทแตกตางกน ทำาใหงายตอการ

ตความและสมการยงอยในรปของสมการเสนตรง

อกดวยนอกจากนแบบจำาลองยงกำาหนดเงอนไขให

อยรปแบบผลตอบแทนตอขนาดคงท (Constant

Return to Scale) จงทำาใหตวแปรแตละตวอยใน

สดสวนของแรงงานดงนนการตความตวแปรแตละ

ตวจงอยในรปตอแรงงาน

156 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

หลงจากไดผ านการทดสอบความเปน

Stationary แลว ลำาดบถดไปจงเปนการประมาณ

คาสมประสทธจากแบบจำาลองท5

เนองจากตวแปรอสระมปญหาขอมลไมนง

(Non-Stationary) และเกดปญหาทางเศรษฐมต

เรยกวา Multicollinearity จงแกปญหาดวยการ

ทำาใหตวแปรอสระแตละตวอยในรปของผลตาง

(Difference) เนองจากตวแปรการขนสงทางนำาม

ตวอยางขอมลจำากดจงไดแบงแบบจำาลองออกเปน

2แบบจำาลองดวยกนโดยแบบจำาลองท1ใสตวแปร

การขนสงทางนำา มจำานวน 20 ตวอยางและแบบ

จำาลองท2ไมใสตวแปรการขนสงทางนำามจำานวน

30 ตวอยางเพอตองการใหผลการประมาณเอน

เอยงลดลงและต องการเปรยบเทยบผลการ

ประมาณการวามความแตกตางกนหรอไมซงคา

สมประสทธทไดจากการประมาณการแสดงดง

ตารางท4

ตารางท 4ผลการประมาณการแบบจำาลองท1และแบบจำาลองท2

แบบจำาลองท1 แบบจำาลองท2

DependentVariable:LOG(GDP) DependentVariable:LOG(GDP)

IndependentVariable CoefficientStd.

Errort-Statistic Prob. IndependentVariable Coefficient

Std.

Errort-Statistic Prob.

C 21.75076* 2.5995 8.3672 0.0000 C 15.26182* 0.1658 92.0398 0.0000

DLOG(CAPITALFIX/LABOR) 0.175110 0.2756 0.6351 0.5383 DLOG(CAPITALFIX/LABOR) 0.075049 0.4858 0.1544 0.8786

DLOG(RAILKM/LABOR) 2.898560* 1.2195 2.3768 0.0367 DLOG(RAILKM/LABOR) 5.983202* 2.2696 2.6362 0.0151

DLOG(ROADP/LABOR) -7.166762* 2.5217 -2.8419 0.0160 DLOG(ROADP/LABOR) 0.727682 3.5637 0.2041 0.8401

DLOG(ROADUN/LABOR) 0.798841* 0.3387 2.3578 0.0380 DLOG(ROADUN/LABOR) 0.399712 0.6349 0.6294 0.5355

DLOG(SHIP/LABOR) -0.915076* 0.3918 -2.3354 0.0395 DLOG(AIRP/LABOR) 0.021513 1.1328 0.0189 0.9850

DLOG(WATER/LABOR) 0.394605 0.3899 1.0118 0.3333 DLOG(AIRT/LABOR) -0.485454 1.0647 -0.4559 0.6529

DLOG(AIRP/LABOR) 0.130061 0.7399 0.1757 0.8637

DLOG(AIRT/LABOR) 0.505235 0.8191 0.6167 0.5499

*มนยสำาคญ95%

ทมา:คำานวนโดยนกวจย

*มนยสำาคญ95%

ทมา:คำานวนโดยนกวจย

ผลจากการทดสอบพบวาแบบจำาลองท1ม

ตวแปรทผานระดบนยสำาคญ5%อย5ตวแปรใน

สมการคอRAILKM/LABOR, ROADP/LABOR,

ROADUN/LABOR และSHIP/LABOR สวนแบบ

จำาลองท2มตวแปรทผานระดบนยสำาคญ5%อย

2ตวแปรในสมการคอCและRAILKM/LABOR สวน

ตวแปรทไมมนยสำาคญทง2แบบจำาลองคอ CAPI-

TALFIX/LABOR, WATER/LABOR, AIRT/LABOR

และAIRP/LABORนอกจากนROADP/LABORและ

ROADUN/LABORไมมนยสำาคญในแบบจำาลองท2

สามารถอธบายผลการประมาณการไดดงน

ความแตกตางของการสะสมทนในประเทศ

(Gross Capital Formation) ตอแรงงานมคา

สมประสทธ 0.17511 (มนยสำาคญแบบจำาลองท 1)

หมายความวา ความแตกตางของการสะสมทนตอ

แรงงานทเพมขนรอยละ1จะทำาใหผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศเพมขนรอยละ 0.17511 เปนเพราะ

การเพมปรมาณสนคาทน เชน อาคารโรงงาน

เครองจกรเครองมออปกรณตางๆเปนตนซงเทากบ

การลงทนมวลรวมในสนทรพยประเภททนการสะสม

ทนทเพมขนสะทอนถงความสามารถทหนวยผลต

หรอประเทศนนจะผลตสนคาและบรการไดมากขน

สงผลทำาใหผลผลตมวลรวมภายในประเทศเพมขน

ตามมา(Faridi,Malik,&Bashir,2011)

ความแตกตางของความยาวถนนลาดยาง

(Length of Paved Road) ตอแรงงานมคา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 157 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สมประสทธ 7.166762 (มนยสำาคญแบบจำาลองท

1)หมายความวาความแตกตางของความยาวถนน

ลาดยางตอแรงงานทเพมขนรอยละ 1 จะทำาให

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศลดลงร อยละ

7.166762ซงอธบายไดวาตงแตแผนพฒนาเศรษฐ

กจฯฉบบท1ประเทศไทยมนโยบายในการพฒนา

โครงสรางพนฐานทางถนนเพอผลกดนใหเกดการ

กระจายความเจรญไปยงภมภาคตางๆทวประเทศ

ผลทตามมาคอการขนสงทางถนนจงเปนรปแบบ

การขนสงหลกของประเทศโดยมสดสวนมากกวา

รอยละ80แตการขนสงทางถนนใชพลงงานจำานวน

มากเมอเปรยบเทยบกบการขนสงในรปแบบอนจง

สงผลตอประสทธภาพการใชพลงงานในภาพรวม

ของประเทศทตองพงพาการนำาเขาพลงงานจาก

ตางประเทศจำานวนมากในแตละป ส งผลให

เศรษฐกจของประเทศมความออนไหวตอราคา

พลงงานสง ประกอบกบความตองการใชพลงงาน

ของประเทศในการเปนเชอเพลงของยานพาหนะ

เพมขนตามถนนลาดยางทเพมขนเพราะเกดความ

สะดวกสบายในการขบข(กรมขนสงทางบก,2553)

หรออาจจะเปนไปไดวาถนนลาดยางไมมผลตอการ

เคลอนยายทรพยากรเพมขนจากเดมทมอยแลว

ผนวกกบการพงพาพลงงานนำาเขาจากตางประเทศ

จงทำาใหถนนลาดยางไมไดทำาใหผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศเพมขนซงแตกตางจากความ

แตกตางของความยาวของถนนทไมใชลาดยาง

(Length of Unpaved Road) ตอแรงงานมคา

สมประสทธประมาณ0.798841 (มนยสำาคญแบบ

จำาลองท 1) หมายความวา ความยาวของถนนท

ไมใชลาดยางเพมขนรอยละ1จะทำาใหผลผลตมวล

รวมภายในประเทศเพมขนรอยละ0.798841เหตผล

เพราะวาเมอมการตดถนนลกรงเพมขนโดยสวน

มากมกจะเกดขนในชนบท ทำาใหเกดการขนสง

สนคาทางการเกษตรไดสะดวกมากขน การตดตอ

ของผคนการยายถนฐานการขยายพนททางการ

เกษตรเพมขน สงผลใหเศรษฐกจในบรเวณชมชน

ทถนนตดผานเจรญเตบโตตามมา (Ighodaro,

2009) จงเหนไดวาความยาวของถนนทไมใช

ลาดยางทำาใหเกดผลผลตมวลรวมภายในประเทศ

เพมขนอยางมนยสำาคญ

ความแตกตางของความยาวทางรถไฟ

(LengthofRaillines)ตอแรงงานมคาสมประสทธ

ประมาณ2.898560และ 5.983202 (มนยสำาคญ

ทง 2 แบบจำาลอง)หมายความวาความแตกตาง

ของความยาวทางรถไฟตอแรงงานทเพมขนรอยละ

1 จะทำาใหผลผลตมวลรวมภายในประเทศเพมขน

รอยละ 2.898560 และรอยละ 5.983202ซงมคา

สมประสทธมากทสดจากตวแปรโครงสรางพนฐาน

ทงหมด เหตผลเพราะวาความยาวทางรถไฟเพม

ขดความสามารถภาคการผลตและบรการของ

ประเทศซงทำาหน าท ในการขนส งสนค าและ

ผโดยสารนอกจากนทางรถไฟยงสนบสนนนโยบาย

การพฒนาพนทเขตเศรษฐกจระดบภมภาคทาง

ดานการคาการลงทนและการทองเทยวอกดวย

(Prusty,2009)นนคอเมอความยาวของทางรถไฟ

เพมขนทำาใหการขนสงทงผ โดยสารและสนคา

เพมขนไปดวย ทำาใหเกดการคาการลงทนเพมขน

สงผลใหเศรษฐกจเตบโตตามมา

ความแตกตางของปรมาณการขนสงสนคา

ทางอากาศตอแรงงานมคาสมประสทธประมาณ

0.505235และ-0.485454หมายความวาความ

แตกตางของปรมาณการขนสงสนคาทางอากาศตอ

แรงงานทเพมขนรอยละ1จะทำาใหผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศเพมขนรอยละ0.505235และลดลง

รอยละ 0.485454 เหตผลเพราะวาการขนสงทาง

อากาศตนทนสงเมอเปรยบเทยบกบการขนสงใน

รปแบบอนๆ จงไมนยมขนสงสนคาทางอากาศกน

มากนกการลงทนขนสงสนคาทางอากาศจงไมคมคา

(ศพฤฒถาวรยตการต,2553)สอดคลองกบความ

แตกตางของปรมาณการขนสงผโดยสารทางอากาศ

ตอแรงงานมค าสมประสทธ 0.130061 และ

0.021513 หมายความวา ความแตกตางของ

ปรมาณการขนสงคนทางอากาศตอแรงงานท

เพมขนรอยละ 1 จะทำาใหผลผลตมวลรวมภายใน

158 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

ประเทศเพมขนรอยละ 0.130061 และรอยละ

0.021513 เหตผลเพราะประเทศไทยไดเปรยบใน

ดานภมศาสตรการเปนศนยกลางของภมภาคและ

มการผลกดนใหสนามบนนานาชาตสวรรณภมเปน

ศนยกลางขนสงผโดยสารทชดเจนกอใหเกดผลดตอ

การลงทนในดานตางๆเชนธรกจการโรงแรมการ

บรการทองเทยวและศนยกลางการถายโอนสนคา

ฯลฯ (กรมการขนสงทางบก, 2559) สงผลใหเกด

การเจรญเตบโตขยายตวทางเศรษฐกจแตอยางไร

กตามการขนสงผโดยสารและสนคาทางอากาศไมม

นยสำาคญตอผลผลตมวลรวมภายในประเทศในแบบ

จำาลองน

ความแตกตางของปรมาณการขนสงทางนำา

ในประเทศตอแรงงานมคาสมประสทธประมาณ

0.394605 หมายความวา ความแตกตางของ

ปรมาณการขนสงทางนำาในประเทศตอแรงงานท

เพมขนรอยละ 1 จะทำาใหผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศเพมขนรอยละ0.394605แตการขนสงทาง

นำาในประเทศไมมนยสำาคญตอผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศเหตผลเพราะวา การขนสงทางนำา

ของไทยไมมประสทธภาพเนองจากมขอจำากดทาง

ดานภมศาสตร คอแมนำาสวนใหญในประเทศม

ขนาดแคบตนเขนและระยะสนขาดความตอเนองจง

ไมสามารถรองรบการขนสงสนคาทมนำาหนกมาก

ได และขาดการเชอมโยงกบการขนสงในรปแบ

บอนๆ (กรมการขนสงทางบก, 2559) ทำาใหการ

ขนสงทางนำาในประเทศไมมผลตอผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศมากนกจงไมมนยสำาคญ

ความแตกตางของปรมาณการขนสงทางเรอ

ชายฝงระหวางประเทศตอแรงงานมคาสมประสทธ

ประมาณ-0.915076หมายความวาความแตกตาง

ของปรมาณการขนสงระหวางประเทศตอแรงงานท

เพมขนรอยละ 1 จะทำาใหผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศลดลงรอยละ 0.915076 เหตผลเพราะวา

ทาเรอหลกของไทยไมไดเชอมโยงกบเครอขายเสน

ทางเดนเรอหลกของโลกเปนเพยงทาเรอปลายทาง

ทเรอวงเขามาเพอรบสนคาแลวไปเปลยนถายท

ทาเรอสงคโปรซงอยบนเสนทางหลกของการเดน

เรอหากแวะเขาเทยบทาเรอของไทยจะเปนการเพม

ภาระตนทนการขนสงสนคานานาประเทศบวกกบ

ปรมาณสนคาทผานทาเรอของไทยยงนอยเมอ

เปรยบเทยบกบศกยภาพความสามารถในการ

รองรบสนคาทำาใหการใชทาเรอของไทยไมคมคา

แกการลงทน และนอกจากนยงเปนผลมาจากการ

ขาดการบรณาการอยางตอเนองในการเชอมโยง

ภาคการขนสงทางเรอกบการขนสงทางราง ทาง

ถนนและทางอากาศเขาดวยกน(กรมการขนสงทาง

บก,2559)ทำาใหการขนสงทางเรอชายฝงของไทย

ไมสงตอผลผลตมวลรวมภายในประเทศ

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

จากการศกษาความสมพนธ ระหว าง

โครงสรางพนฐานดานการขนสงกบผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศโดยใชแบบจำาลองทางเศรษฐมตท

ใชการประมาณการดวยวธกำาลงสองนอยทสด

(OLS)พบวาการลงทนโครงสรางพนฐานดานการ

ขนสงทางรถไฟเปนปจจยสงเสรมใหผลผลตมวล

รวมภายในประเทศเพมขนมากทสดสอดคลองกบ

ผลการศกษาของ Prusty (2009) ททำาการศกษา

ความยาวทางรถไฟตอผลผลตมวลรวมภายใน

ประเทศของประเทศอนเดยรองลงมาคอการลงทน

ถนนลกรงทมความสมพนธไปในทศทางเดยวกบ

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศในทางกลบกน

ความยาวของถนนลาดยางและการขนสงสนคา

ชายฝงทะเลมความสมพนธกบผลผลตมวลรวมใน

ประเทศในทศทางตรงกนขามสวนการขนสงสนคา

ทางนำาในประเทศและการขนสงทางอากาศไมมนย

สำาคญตอผลผลตมวลรวมภายในประเทศ ดงนน

หากรฐบาลมงบประมาณจำากดและตองการลงทน

โครงสรางพนฐานดานการขนสงใหเกดความคมคา

มากทสด ควรเลอกการลงทนทางรถไฟมาเปน

ลำาดบแรก เพราะจะกอใหเกดผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศเพมขนมากทสดเชนกน อยางไร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 159 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กตามงานศกษาเกยวกบเรองนยงมขอเสยหลาย

ประการดวยกนอาทเชนการกำาหนดใหปจจยอนๆ

ทมผลตอผลตมวลรวมภายในประเทศคงทจำานวน

ตวอยางของขอมลนอยเกนไปซงอาจจะมผลตอการ

ประมาณการและผลการประมาณการไมไดคำานงถง

ประเดนทางดานสงแวดลอมรวมทงปจจยอนๆทม

ผลตอการลงทนในโครงสรางพนฐานดานการขนสง

หากนำาผลการศกษานไปอางองควรคำานงถง

ประเดนดานอนๆดวยความรอบคอบ

ผ ทสนใจผลการศกษานและประสงคจะ

ศกษาในมตทหลากหลายตอจากกรณนควรศกษา

ขยายขอบเขตในระดบภมภาคอาเซยน ดวยใน

ปพ.ศ. 2558 ประเทศไทยมการรวมกล มทาง

เศรษฐกจกบประเทศอนๆในภมภาคเปลยนแปลง

เปนกลมฐานเศรษฐกจเดยวกน การขนสงระหวาง

ประเทศในภมภาคนกจะเกดมากขนตามลำาดบหรอ

ควรศกษาในระดบภมภาคและจ งหวดของ

ประเทศไทยซงจะไดขอมลและตลอดจนเขาใจ

ผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอ

ผลผลตมวลรวมภายในจงหวดในเชงลกมากขนแต

ผลทออกมาอาจมความแตกตางกนได เนองจาก

แตละภมภาคและจงหวดของประเทศไทยมความ

แตกตางกนหลายดาน รปแบบโครงสรางพนฐาน

การขนสงอาจจะใหความค มคาในการลงทนท

แตกตางกนในแตละภมภาคและจงหวดนอกจากน

รปแบบขอมลท ใช ควรใช ข อมลแบบชวงยาว

(PanelData)เพราะมความสามารถในการอธบาย

ผลไดดกวาขอมลแบบอนกรมเวลา

กตตกรรมประกาศ

งานศกษานไดรบการสนบสนนจากคณะ

พฒนาการเศรษฐกจสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

เอกสารอางอง

กรมการขนสงทางบก.(2553).แผนยทธศาสตรกรมการขนสงทางบก(พ.ศ. 2554-2558).<http://www.dlt.

go.th/th/attachments/plan4851/2223_%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8

%B5%E0%B9%88%201.doc.>.28มนาคม.

กรมการขนสงทางบก. (2559). การศกษาวเคราะหเรองการใชประโยชนและดลยภาพโครงสราง

พนฐาน.<www.otp.go.th/th/pdf/Plan.../7_บทท%204.doc>.10กมภาพนธ.

ศพฤฒถาวรยตการต.(2553).การขนสงทางอากาศและมาตรการทเกยวของ.<www.econ.tu.ac.th/econ-

tuarchive/index.php/download-economic-ebook/ntms-มาตรการทมใชอากรศลกากร/ntms-in-

focus-volume1/354การขนสงทางอากาศ-(air-transport-industry-and-regulations)/download.>.

5กรกฎาคม.

สำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. (2557).การทดสอบความสมพนธดชนภาคอตสาหกรรม. <www.oie.

go.th>.13กรกฎาคม.

Prusty.(2009).Railroad Transportation, Domestic Investment and Economic Growth: A Cointegra-

tion Analysis for India.Goa:GoaInstituteofManagement,India.

Bagchi&Pradhan.(2012).Effect of transportation infrastructure on economic growth in India: The

VECM Approach.ResearchinTransportationEconomics,139-148.

Beyzatlaret.al.(2012).The Granger-Causality between Transportation and GDP: a Panel Data

Approach.BalçovaIzmir:DepartmentofEconomics,IzmirUniversityofEconomics.

160 พระศกด จวตนผลกระทบของโครงสรางพนฐานดานการขนสงตอผลผลต...

D´emurger. (2001). Infrastructure Development and Economic Growth: An Explanation for

RegionalDisparitiesinChina?JournalofComparativeEconomics29.:95–117.

Faridi,Malik&Bashir.(2011).Transportation,TelecommunicationandEconomicDevelopmentin

Pakistan.InterdisciplinaryJournalofResearchinBusiness.;Vol.1,Issue.7:45-52.

Ighodaro.(2009).TransportInfrastructureandEconomicGrowthinNigeria.JounalofResearch

inNationalDevelopment.;Volume7No2:75-82.

Meng.(2012).AnEmpiricalAnalysisontheRelationshipbetweenTransportInfrastructureand

EconomicGrowthinTianjin.AppliedMechanicsandMaterials.:278-281.

Profillidis & Botzoris. (2013). Impact of Transport Infrastructure Investment on Economic

Development and Employment.InternationalJournalofEnhancedResearchinScience

Technology&EngineeringVol.2Issue3,1-9.

TheWorldBank.(2015).World Development Indicators.<http://data.worldbank.org/country/thailand>.

March1

พฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน กรณศกษาจงหวดสงขลา

Marketing mix development for Tong Muan, Case Study Songkhla

Province.

มณรตนรตนพนธ

ManeeratRattanaphan

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาแนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนม

ทองมวนของกลมวสาหกจชมชนจงหวดสงขลางานวจยนเปนการวจยเชงปรมาณสำารวจขอมลจากกลม

ตวอยางผทเคยซอขนมทองมวนในจงหวดสงขลา โดยใชแบบสอบถามจำานวน 400 ชด และการวจยเชง

คณภาพใชกลมตวอยางแบบเจาะจงไดแกผประกอบการกลมวสาหกจชมชนทผลตขนมทองมวนในจงหวด

สงขลา ผทรงคณวฒ และรานคาทจำาหนายขนมทองมวน ผลการวจยพบวา ระดบความเรงดวนในการ

พฒนาขนมทองมวนคอดานผลตภณฑ ( =4.03)ดานบรรจภณฑ ( =3.49)ดานการจดจำาหนาย

( =2.58)ดานราคา( =2.55)และดานการสงเสรมการตลาด( =2.36)ตามลำาดบ

ค�าส�าคญ : สวนประสมทางการตลาด,ขนมทองมวน

Abstract

ThepurposeofthisresearchwastostudythedevelopmentofTongMuanmarketingmix

inSongkhlaProvince.Thisresearchwasaquantitativeresearch.Thedatawascollectedusing

questionnaire,from400TongMuancustomersinSongkhlaProvince,andaqualitativeresearch

thatcollectedthespecificsample,consistedofTongMuanentrepreneur,marketingexpertsand

groceryshops.TheresultsshowedthattheTongMuanentrepreneurinSongkhlawasinstantly

prioritizedinordertodeveloptheproductineachaspectasfollows,product( =4.03)package

( =3.49)place( =2.58)price( =2.55)andpromotion( =2.36).

Keywords: Marketingmix,TongMuan

ผชวยคณบดคณะบรหารธรกจและอาจารยประจำาสาขาวชาการตลาดมหาวทยาลยหาดใหญ

AssistantDeanofBusinessAdministrationandLecturerofmarketing,HatyaiUniversity

maneeratjum@hotmail.com,maneerat@hu.ac.th

162 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

ความส�าคญและทมาของปญหา

ผลตภณฑชมชนซงเปนความรวมมอกนของ

คนในชมชนเพอผลตสนคาอนเกดจากภมปญญา

ทองถนทไดรบการถายทอดจากบรรพบรษเพอเพม

รายไดใหแกคนในครอบครวตลอดจนคนในชมชนท

มมาตงแตปพ.ศ.2544จนถงปจจบนรฐบาลไดมน

โยบายดานการบรหารจดการประเทศภายใตหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนการสงเสรม

สนบสนนใหผลตภณฑชมชนไดมมาตรฐานคณภาพ

สอดคลองกบความตองการของตลาดทงในและตาง

ประเทศการดำาเนนการดานการตลาดเปนสงทสำาคญ

ทจะทำาใหผลตภณฑของกลมวสาหกจชมชนไดมการ

ขบเคลอนพฒนาเพอความยงยนซงการพฒนาดาน

การตลาดตองสามารถกำาหนดกลยทธการตลาดท

ตอบสนองความพงพอใจของผ บรโภคไดอยาง

เหมาะสม (Solomon, 2012) การพฒนาดานการ

ตลาดจำาเปนตองมงเนนแนวความคดทางการตลาด

สมยใหมทใหความสำาคญตอผบรโภคซงหมายความ

วากลมวสาหกจชมชนไมสามารถผลตหรอจำาหนาย

ผลตภณฑดวยกลวธเดมทกลมวสาหกจชมชนใชอย

เพราะตนเองมความถนดไดอกตอไป แตกล ม

วสาหกจชมชนตองเขาใจถงความตองการของ

ผบรโภคและดำาเนนการตลาดเพอตอบสนองความ

ตองการของผบรโภคทอาจเปลยนแปลงไดและดวย

สภาพการดำาเนนการในปจจบนทเหนไดอยางชดเจน

วาผลตภณฑชมชนมเปนจำานวนมากและมการผลต

ผลตภณฑทเหมอนๆ กน และยงประสบกบปญหา

ทางการตลาด ซงจะเหนไดจากการศกษาเกยวกบ

กลมวสาหกจชมชนผลตภณฑชมชนจากนกวชาการ

หลายทานไมวาจะเปนการศกษาของมณรตน รตน

พนธ และคณะ (2553) ซงไดศกษาการพฒนา

ศกยภาพดานการบรหารจดการและการตลาดของ

วสาหกจชมชนในเขตพนทจงหวดสงขลา ผลการ

ศกษาศกยภาพการบรหารจดการและการตลาดพบ

วา ดานจดแขง คอ มสนคาทมความโดดเดนม

คณภาพ ใชวตถดบในพนท ผนำากลมมความรและ

ประสบการณ ผลตภณฑมการปรบปรงพฒนาใหได

ตามความตองการของตลาดสนคาไดรบรองมาตรฐาน

ตางๆ ดานจดออน คอ มตนทนในการผลตสง

ผลตภณฑมอายการเกบรกษาสน (อาหาร) ขาด

แรงงานทมฝมอ ราคาสงกวาคแขงขน คณภาพ

ผลตภณฑไมสมำาเสมอ ดานโอกาส คอ วตถดบใน

ทองถนมเพยงพอจงหวดสงขลาเปนแหลงเศรษฐกจ

โครงการของ ศ.อ.บ.ต.(เทศกาลของดชายแดนใต)

นโยบายลดภาษใหกบกลมวสาหกจชมชนมศนยการ

ถายทอดเทคโนโลย และมแหลงเรยนรมาก ดาน

อปสรรค คอ ราคาตนทนวตถดบไมคงท สภาพดน

ฟาอากาศสงผลตอการผลต สถานการณทางการ

เมองทไมหยดนงและคแขงขนเพมขนการศกษาของ

อารย เดว (2548) ไดศกษาการพฒนากลยทธดาน

การตลาดของกล มผ ผลตสนคาหนงตำาบลหนง

ผลตภณฑในจงหวดตากพบวาสภาพดานการตลาด

อยในระดบปานกลางปญหาดานการตลาดของกลม

อยในระดบปานกลาง จดแขง ไดแก สนคาเกดจาก

ภมปญญาในทองถน วตถดบหางาย ราคาไมแพง

กระบวนการผลตไม ย งยากซบซ อน รปแบบ

ผลตภณฑมความเหมาะสมและทนสมยมตวแทนทง

ในจงหวดและตางจงหวดเขามารบสนคาไปจำาหนาย

มการเผยแพรทางเวบไซตจงหวดจดออนไดแกขาด

เงนทนในการดำาเนนการสนคาลอกเลยนแบบไดงาย

ไมมเอกลกษณเฉพาะตว สนคาไมผานการรบรอง

คณภาพผลตตามคำาสงซอไมได ชอตราสญลกษณ

ไมโดดเดนการตลาดไมตอเนองและการศกษาของ

วรรณนา กลยาสาย และคณะ (2552) ไดศกษา

แนวทางการพฒนาบรรจภณฑและเพมชองทางการ

จดจำาหนายขนมของกลมพฒนาอาชพ บานคำาแสน

ราชเหนอตำาบลแสนสขอำาเภอวารนชำาราบจงหวด

อบลราชธานพบวาปญหาการดำาเนนงานของกลม

คอปญหาบรรจภณฑยงไมมชอตราผลตภณฑแหลง

ทมาวนเดอนปทผลตหมดอายและสวนประกอบท

สำาคญ และปญหาดานการจดจำาหนายยงเปนการ

จำาหนายแบบชองทางเดยวคอจะผลตขนมตามคำาสง

ของลกคาจากพนทใกลเคยง นอกจากนยงมการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 163 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ศกษาเกยวกบความตองการของผ บรโภคจาก

นกวชาการอกหลายทานซงเหนไดจากผลการศกษา

ของกฤษณา สกมาน (2551) เกยวกบการพฒนา

บรรจภณฑกลวยตากบางกระทมพบวาผบรโภคให

ความสำาคญตอปจจยในการออกแบบบรรจภณฑ

ตองการบรรจภณฑทสามารถปกปองอนตรายจาก

สงแวดลอมและรกษาคณภาพสนคา มฉลากแสดง

ขอมลอาหารครบถวนถกตองชดเจนจากการศกษา

ของจากการศกษาของเจดจนทนมณบงเกด(2551)

ไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคขนมไทยของผบรโภค

ในเขตเทศบาลนครหาดใหญ จงหวดสงขลาพบวา

ปจจยการตลาดทมผลตอการตดสนใจในการบรโภค

ขนมไทยมากถงมากทสด ไดแก รสชาต สสนจาก

ธรรมชาตความสดใหมและจากการศกษาของชลธร

สงหเดช (2552) ไดศกษาปจจยสวนประสมทาง

การตลาดทมความสำาคญตอการเลอกซอขนมไทย

ของผบรโภคในเขตบางศรเมองจงหวดนนทบรพบวา

ผบรโภคสวนใหญมเหตผลการซอเพราะวาขนมไทย

มรสชาตทหวานมนอยในตวขนมซงผบรโภคคดวา

ขนมไทยควรคาแกการอนรกษไวเพราะความเปน

เอกลกษณของไทยอกทงขนมไทยยงมความตองการ

อยโดยขนมไทยควรทำาการปรบปรงในเรองของการ

ทำาการสงเสรมการตลาดใหมากขนและผวจยเหนวา

ผลตภณฑขนมทองมวนถอเปนผลตภณฑชมชนทม

มาชานานปจจบนกลมวสาหกจชมชนทดำาเนนการ

ผลตขนมทองมวนเพอจำาหนายในจงหวดสงขลาม

เปนจำานวนมาก เพอเปนสวนหนงในการมสวนรวม

พฒนาผลตภณฑขนมทองมวนของจงหวดสงขลา

ผวจยจงสนใจศกษาเพอหาแนวทางการพฒนาสวน

ประสมทางการตลาดของขนมทองมวนของจงหวด

สงขลา

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาแนวทางการพฒนาสวนประสม

ทางการตลาดของขนมทองมวนของกลมวสาหกจ

ชมชนจงหวดสงขลา

ประโยชนของการวจย

1. สามารถนำาเสนอแนวทางการพฒนาสวน

ประสมทางการตลาดของขนมทองมวนใหแกกลม

วสาหกจชมชนโดยกลมวสาหกจชมชนทผลตและ

จำาหนายขนมทองมวนสามารถนำาไปปรบใชไดจรง

2. เพอนำาผลการวจยทไดรบไปเผยแพรตอ

สาธารณะ สำาหรบเป นแนวทางในการพฒนา

ผลตภณฑใหแกกลมวสาหกจชมชนตางๆทงทผลต

ขนมทองมวนและผลตภณฑชมชนอนๆทใกลเคยง

การทบทวนวรรณกรรม

แนวคดและทฤษฎเกยวกบสวนประสม

ทางการตลาด

ศรวรรณเสรรตนและคณะ(2552:80-81)

ไดกลาวไววา สวนประสมการตลาด หมายถง

ตวแปรทางการตลาดทควบคมไดซงบรษทใช

รวมกนเพอสนองความพงพอใจแกกลมเปาหมาย

สวนประสมทางการตลาด ประกอบดวย

ผลตภณฑราคาสถานทจำาหนายและการสงเสรม

การตลาดมรายละเอยดดงน

1. ผลตภณฑ(Product)

อภสทธ ฉตรทนานนท และจระเสกข

ตรเมธสนทร (2551:59) ไดกลาวไววาผลตภณฑ

หมายถงสงตางๆทผผลตเสนอขายใหกบผบรโภค

เพอตอบสนองความตองการของผบรโภคซงรวมทง

สงทจบตองไดเปนรปราง งานบรการ ลกษณะ

การจดจำาหนายองคการและความคด

การพฒนาผลตภณฑใหม มลกษณะตงแต

การเปลยนแปลงเพยงเลกนอยไปจนถงการนำา

เทคโนโลยมาทำาเปนผลตภณฑใหมทไมเคยมมา

กอนไดแกการปรบปรงรปรางผลตภณฑรสชาต

ผลตภณฑ การพฒนาหบหอหรอบรรจภณฑ เชน

การเปลยนแปลงการบรรจนำายาซกผาจากขวดเปน

ถงการเพมแบบหรอรปรางใหลกคาไดเลอกมากขน

พฒนาตราสนคาใหจดจำางาย ผลตภณฑไดรบรอง

มาตรฐานเปนตน

164 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

2. บรรจภณฑ(Package)

บรรจภณฑเปนสวนหนงของผลตภณฑในท

นขอนำาเสนอแยกจากผลตภณฑเนองจากการศกษา

ผลการวจยทเกยวของกบผลตภณฑชมชนมกจะม

การศกษาบรรจภณฑแยกออกมาจากผลตภณฑและ

พบวาผลตภณฑชมชนมปญหาดานบรรจภณฑ

คอนขางมาก ซงเหนไดจากการศกษาของวรรณนา

กลยาสาย และคณะ (2552) ไดศกษาแนวทางการ

พฒนาบรรจภณฑและเพมชองทางการจดจำาหนาย

ขนมของกลมพฒนาอาชพ บานคำาแสนราชเหนอ

ตำาบลแสนสขอำาเภอวารนชำาราบจงหวดอบลราชธาน

พบวาปญหาการดำาเนนงานของกลมคอปญหาบรรจ

ภณฑยงไมมชอตราผลตภณฑแหลงทมาวนเดอน

ปทผลตหมดอายและสวนประกอบทสำาคญและการ

ศกษาของมณรตนรตนพนธและมณฑราเอยดเสน

(2555)เกยวกบปจจยดานผลตภณฑทมผลตอการ

ตดสนใจซอขนมลากรอบทพบว าป จจยด าน

ผลตภณฑมผลตอการตดสนใจซอขนมลากรอบมาก

ทสด8อนดบแรกคอขนมมรสชาตกลมกลอม(หวาน

มน)ขนมสะอาดปลอดภยขนมกรอบนารบประทาน

ขนมมปรมาณทเหมาะสมกบราคา บรรจภณฑ

สะดวกตอการบรโภค บรรจภณฑแสดงรายละเอยด

วนทผลต และวนหมดอาย บรรจภณฑแสดงราคา

อยางชดเจน และบรรจภณฑมการออกแบบทำาให

มองเหนผลตภณฑทอยภายในบรรจภณฑหมายถง

สงหอหมผลตภณฑ ทจะชวยรกษาคณภาพของ

ผลตภณฑไมใหไดรบความเสยหายสะดวกในการใช

งานชวยปกปองสนคาสรางภาพลกษณแรกจากมอง

เหนของผบรโภค ตลอดจนมบทบาทสำาคญตอการ

จงใจใหผบรโภคตดสนใจซอผลตภณฑไดงายขน

3. ราคา(Price)

ราคา(Price)หมายถงจำานวนเงนทบคคล

ยอมจายเพอตอบแทนกบการไดรบกรรมสทธใน

ตวสนคาหรอบรการ

การตงราคาโดยทวไปตองคำานงถงตนทนและ

ราคาขายจะถกกำาหนดโดยสตรการคำานวณแบบ

งายๆ คอตนทนบวกกำาไรทตองการนนเองนอกจาก

นแลวเพอใหไดกำาไรเพมขนตองพจารณาการตงราคา

ใหเหมาะสมกบคณคาทลกคาไดรบเพมขนดงน

1. การตงราคาตามความตองการพเศษของ

แตละกลมลกคา ซงเปนการตงราคาสนคาและ

บรการจากราคาสง ราคาปานกลาง ไปสราคาถก

ตามระยะเวลาออกสตลาด

2. การตงราคาตามภาพพจนของสนคาเชน

สนคาทเนนภาพพจน ความหรหรา จะถกกำาหนด

ราคาใหสง สำาหรบสนคาบางอยางธรกจเนนขาย

ราคาถกเปนตน

3. การตงราคาตามบรรจภณฑ ราคาของ

สนคาจะแปรผนตามมลคาของการออกแบบบรรจ

ภณฑใหมรปแบบเดนสะดดตาแตกตางจากสนคา

ทวางขายทวไป เหตทเปนเชนนสวนหนงเกดจาก

ตนทนของบรรจภณฑและภาพพจนของสนคา

4. การตงราคาตามทำาเลการคา ทำาเลท

สำาคญยานชมชนการเดนทางสะดวกสบายทำาให

ตงราคาสนคาไดงาย

5. การตงราคาตามปรมาณความตองการเชน

ราคาหองพกของโรงแรมในวนธรรมดาจะถกกวา

วนหยดหรอชวงเทศกาลทมความตองการมากเปนตน

4. ชองทางการจดจำาหนาย(Place)

การกระจายผลตภณฑไปสลกคาเปาหมาย

โดยปกตการจดจำาหนายผลตภณฑชมชนมชอง

ทางการจดจำาหนายดงน

1)การขายเองสำาหรบผลตภณฑทมลกคา

จำากดเฉพาะในพนทหรอตองการควบคมคณภาพ

อยางเขมงวด

2) การขายส งผ านคนกลาง สำ าหรบ

ผลตภณฑทมลกคาจำานวนมาก หลายพนท ซง

คนกลางมหลายประเภท ไดแก รานคาสง รานคา

ปลกสมยเกาและรานคาปลกสมยใหมอยางหางสรรพ

สนคาและการจำาหนายในรานขายของฝากเปนตน

3) การขายผานออนไลนปจจบนนผลตภณฑ

ชมชนมการพฒนาตนเองดวยการใหสอสงคม

ออนไลนเปนเครองมอในการชวยขาย ไดแก

เวปไซดเฟสบคไลนเปนตน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 165 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

5. การสงเสรมการตลาด(Promotion)

การสงเสรมการตลาด เปนการแจงขาวสาร

ผลตภณฑองคกรใหลกคาไดรจกผลตภณฑตลอดจน

ทราบความเคลอนไหวขององคกร สามารถจงใจ

ลกคาตดสนใจซอผลตภณฑไดงาย รวดเรวมากขน

อกทงชวยเตอนความทรงจำาไมใหลกคาลมผลตภณฑ

สวนประสมการสงเสรมการตลาดประกอบดวยการ

โฆษณาการประชาสมพนธการใชพนกงานขายการ

สงเสรมการขายและการตลาดทางตรง

กลยทธการสงเสรมการตลาด (Promotion

mix)ประกอบดวย

5.1 การโฆษณา (Advertising) เปน

กจกรรมในการเสนอขาวสารเกยวกบองคกร และ

สงเสรมการตลาดเกยวกบผลตภณฑบรการหรอ

ความคดทตองมการจายเงนโดยผอปถมภรายการ

(KotlerandArmstrong.2009:33)การโฆษณา

เปนการเสนอการขายแบบไมเปนสวนตว และ

เปนการสงเสรมความคด เสนอสนคาหรอบรการ

โดยใชสอตางๆเชนวารสารโทรทศนหนงสอพมพ

วทย ปายหลงรถประจำาทาง ฯลฯ ซงการโฆษณา

อาจมหลายรปแบบไดแกโฆษณาสถาบนโฆษณา

ตราสนคาโฆษณาเกยวกบการขายเปนตน

5.2 การขายโดยใช พนกงานขาย

(Personal Selling) เปนการสอสารระหวางบคคล

กบบคคลในรปแบบการเผชญหนาโดยตรงหรอใช

โทรศพทโดยปกตแลวพนกงานขายจะหวงผลลพธ

เพอเพมยอดขาย และสรางสมพนธภาพอนดกบ

ลกคาในระยะยาว

5.3 การให ข าวและประชาสมพนธ

(PublicityandPublicRelations)รปแบบหนงของ

การตดตอสอสารทผขายไมจำาเปนตองเสยเงนใหกบ

ขาวสารสำาหรบการสรางทศนคตทเปนบวกตอสนคา

และบรษท โดยกจการพยายามทำาใหกจการและตว

สนคานนเปนขาวทนาสนใจสำาหรบนกขาวซงนกขาว

จะนำาไปเผยแพรโดยธรกจไมตองเสยคาใชจายกได

5.4 การสงเสรมการขาย(Salespromo-

tion)เปนการใชเครองมอวธการตางๆ ในการเชญชวน

ใหลกคาซอสนคาและบรการสามารถกระตนความ

สนใจการทดลองใชหรอการตดสนใจซอของลกคา

ไดงายและรวดเรวขนการสงเสรมการขายเปนสง

จงใจระยะสนทกระต นใหเกดการซอหรอขาย

ผลตภณฑหรอบรการ การสงเสรมการขายม 3

รปแบบคอ

(1) การสงเสรมการขายทมงสผบรโภค

(ConsumerPromotion)ไดแกการลดราคาการ

แจกตวอยาง การคนเงน การแขงขน การใหของ

แถมการใหแสตมปการสาธตการชงโชคเปนตน

(2) การสงเสรมการขายทมงสคนกลาง

(Tradepromotion)ไดแกการใหสวนลดหรอสวน

ยอมใหการใหสนคาฟรการชวยเหลอดานโฆษณา

การจดการแขงขนการขายระหวางตวแทนเปนตน

(3) การสงเสรมการขายทมงสพนกงาน

ขาย(SalesforcePromotion)ไดแกการใหโบนส

การแขงขนทางการขายระหวางพนกงานเปนตน

5.5 การตลาดทางตรง(DirectMarketing

หรอ Direct responsemarketing) เปนการตดตอ

สอสารกบกลมเปาหมายเฉพาะรายหรอเฉพาะกลม

หวงผลใหเกดการตอบสนองโดยตรง เครองมอท

สำาคญไดแก(1)การขายทางโทรศพท(2)การขาย

โดยใชจดหมายตรง (3) การขายโดยใชแคตตาลอค

(4) การขายทางโทรศพท วทย หรอหนงสอพมพ

(5)การขายโดยใชจดหมายอเลกทรอนกส

ประเภทของการตลาดทางตรงหรอชองทาง

หลกของการตลาดทางตรงสามารถใชชองทางการ

ขายเพอเขาถงลกคากลมเปาหมายหรอผคาดหวงได

ประกอบดวย(ศรวรรณเสรรตน,2543:190)การ

ใชจดหมายตรง (Directmailmarketing) เปนการ

ขายทไมมรานคาและไมใชพนกงานขายแตหาคำาสง

ซอจากการสงจดหมายตรงไปยงผรบขาวสารทเปน

เปาหมายทางไปรษณยการใชจดหมายตรงเปนการ

สอการตลาดทางตรงทใชมากทสด เชน โบรชวร

โปสการด แคตตาลอก หรอสงตพมพตาง ๆ การ

ตลาดโดยใชเครองโทรสาร(Faxmail)การตลาดโดย

ใชไปรษณยอเลกทรอนกส(E–mailหรอElectronic

166 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

mail)การตลาดโดยใชสอสงพมพ(Printmediadi-

rect–responsemarketing)การตลาดโดยใชแคต

ตาลอก(catalogmarketing)การตลาดโดยใชเครอง

คอมพวเตอรเชอมตรงและอนเตอรเนต (Online

marketingandinternetmarketing)

การพฒนาภมปญญาพนบานทยงยน(ชศกด

เดชเกรยงไกรกลและนทศนคณะวรรณ.2545)

วสาหกจชมชนสามารถพฒนา สรางมลคาเพมให

แกผลตภณฑใหไดราคาทสงขนหรอขายใหไดมากขน

ดวยแนวทางในการพฒนาสนคาใหมมลคาเพมดงน

1. เตมความสรางสรรคแปลกๆ ใหมๆ และ

ความเปนไทยเชนวฒนธรรมศลปหตถกรรมสนคา

บางตวมความแตกตางสงมากแตไมสามารถผลตได

จำานวนมากเพราะตองใชฝมอแรงงานวสาหกจชมชน

สามารถพฒนาดวยการถายทอดประสบการณและ

ใชเครองทนแรงเขามาชวยในการขยายการผลต

2. เนนการออกแบบ ดไซน รปลกษณ

รปแบบสมยนยมเพมความสวยงามเชนภาชนะ

บรรจและหบหอทจะทำาใหสนคาดมราคามากขน

3. เนนการนำาเทคโนโลยมาชวยใหผลตได

มากและมมาตรฐานเหมอนกนในทกหนวยผลตซง

จะเปนการลดตนทนลงดวยเชนการใชเครองจกร

อปกรณผลตททนสมย

4. การสรางแบรนด ดวยตรายหอใหลกคา

รจก คนเคย การสรางมาตรฐานตาม มอก. อ.ย.

สมอ.ฮาลาลGMPISOตราสญลกษณโลโกหบหอ

บรรจภณฑทสวยงาม ดงดด การสอสารโฆษณา

ประชาสมพนธเปนตน

5. ชองทางการจดจำาหนาย สรางยอดขาย

ดวยการหาชองทางการจดจำาหนายเพม เชน ราน

สหกรณศนยแสดงสนคาโมเดรนเทรดสนามบนราน

อาหาร โรงแรม แหลงทองเทยว ศนยคาสงคาปลก

งานเทศกาลทกรมสงออกจดทงในและนอกประเทศ

6. สรางสมพนธกบลกคาขาประจำาดวยการ

เกบรายชอลกคาไวและตดตอลกคาเปนประจำาเพอ

หาโอกาสการขายใหมๆบอยๆ

7. บรณาการ การเชอมโยงอตสาหกรรม

ตนนำา กลางนำา ปลายนำา และการรวมกล ม

อตสาหกรรมใหเกยวเนองกน จากการออกแบบ

การใชวตถดบการผลตการขนสงชองทางการขาย

และการทำาตลาดการรวมกล มธรกจทเรยกวา

คลสเตอร(Cluster)

8. การพฒนาใหมไดแก

8.1 การพฒนาสนคาใหม สตรใหม

รสชาต และบรการใหมๆ ในการพฒนาสนคาใหม

ตองใหลกคาไดทดลองใช ชม เพอใหเราสามารถ

วดผลไดวาแบบไหนหรอตวไหนด

8.2 หากมสตรใหม สนคาใหม ควรจด

ลขสทธรบรอง

8.3 นำาเทคโนโลยใหมๆมาใชในการผลต

ตรวจสอบวเคราะหชงตวงบรรจและถนอมอาหาร

8.4 การพฒนาสรางแบรนดมหลกเกณฑ

ดงน

- พฒนาชอสนคาและชอแบรนด

- ออกแบบตราผลตภณฑยหอทจะใช

เครองหมายการคา

- ออกแบบหบหอ บรรจภณฑ และ

ขออนญาตใชเครองหมายของทางราชการ

-ออกแบบการจดกวางสนคาในพนท

ขายใหสะดดตา

- การสอสารการตลาดไดแกการใชสอ

ทองถนตางๆ เชน ใบปลว โปสเตอร ปายแขวน

รถแหออกงานแสดงสนคาของจงหวดรายการวทย

สอวงกวางเชนโฆษณาประชาสมพนธหนงสอพมพ

โทรทศน อนเทอรเนต และการสรางระบบสมาชก

ตลาดจากหนารานคาเพอมดใจลกคาขาประจำาและ

สมาชกคนขายผลตภณฑใหกบเรา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 167 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กรอบแนวความคด

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ปจจยสวนประสมทางการ

ตลาด

-ผลตภณฑ(product)

-บรรจภณฑ(Package)

-ราคา(Price)

-ชองทางการจดจำาหนาย(Place)

-การสงเสรมการตลาด(Pro-

motion)

แนวทางการพฒนาสวน

ประสมทางการตลาดของ

ขนมทองมวนของกลม

วสาหกจชมชนจงหวด

สงขลา

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการวจย

ระเบยบวธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณและ

การวจยเชงคณภาพโดยกำาหนดประชากรและกลม

ตวอยางไวดงน

ประชากรและกลมตวอยาง

- การวจยเชงปรมาณ คอ ผ ท เคยซอ

ขนมทองมวนในจงหวดสงขลา ซงไมทราบจำานวน

ประชากรทแนนอนกลมตวอยางใชสตรของCochran

(Cochran,1977.อางถงในธรวฒเอกะกล,2543)ณ

ระดบความเชอมน 95% ความคลาดเคลอนไมเกน

5%ไดขนาดกลมตวอยางจำานวน400ตวอยาง

- การวจยเชงคณภาพ ใชกลมตวอยาง

แบบเจาะจง ไดแก ผประกอบการกลมวสาหกจ

ชมชนทผลตขนมทองมวนในจงหวดสงขลา ผทรง

คณวฒและรานคาทจำาหนายขนมทองมวน

วธการสมตวอยาง

- การวจยเชงปรมาณ สมตวอยางแบบ

บงเอญ (Accidental Random Sampling) เกบ

ขอมลโดยใชแบบสอบถามกบกลมตวอยางทกำาหนด

ไว โดยเกบตามสถานททำางาน หางสรรพสนคา

สถาบนการศกษา ตลาดสด ทอยอาศย รานคา

รานขายของฝาก

- การวจยเชงคณภาพใชกลมตวอยางแบบ

เจาะจง ไดแก ผประกอบการกลมวสาหกจชมชนท

ผลตขนมทองมวนในจงหวดสงขลาจำานวน5 ราย

ผทรงคณวฒจำานวน5รายและรานคาทจำาหนาย

ขนมทองมวนจำานวน5รายโดยผวจยเปนผกำาหนด

เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย

แบบสอบถามและแบบสมภาษณแบบมโครงสราง

1) แบบสอบถามแบงออกเปน3ตอนคอ

ตอนท1ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

มจำานวน5ขอคำาถามไดแก เพศอาย ระดบการ

ศกษาอาชพและรายไดตอเดอน

ตอนท 2 คำาถามเกยวกบขอเสนอแนะในการ

พฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน

เปนขอคำาถามชนดเลอกตอบ มจำานวน 5 ขอคำาถาม

ไดแกดานผลตภณฑดานบรรจภณฑดานราคาดาน

ชองทางการจดจำาหนายและดานการสงเสรมการตลาด

ตอนท 3 ขอคำาถามสำาหรบจดลำาดบความ

เรงดวนในการพฒนาขนมทองมวน 5 ดาน ไดแก

ดานผลตภณฑดานบรรจภณฑดานราคาดานชอง

ทางการจดจำาหนายและดานการสงเสรมการตลาด

และตรวจสอบคณภาพดานความเทยงตรงเชง

เนอหา(ContentValidity)จากการรวบรวมคะแนน

ของผเชยวชาญทง 3 คน มาหาคาดชนความ

สอดคลองระหวางขอคำาถามกบประเดนหลกของ

เนอหา (Indexof ItemObjectiveCongruence:

IOC)โดยใชเกณฑการพจารณาเลอกขอคำาถามทม

ดชนความสอดคลองตงแต0.60ขนไป

2) แบบสมภาษณแบบมโครงสราง ซง

ประกอบดวย5ดานคอดานผลตภณฑ(Product)

ปจจยดานบรรจภณฑ(Package)ปจจยดานราคา

(Price) ปจจยดานชองทางการจำาหนาย (Place)

และปจจยดานการสงเสรมการตลาด (Promotion)

มลกษณะคำาถามปลายเปด

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล

ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรปในงานสถตเพอ

การวจย หาคาสถตเชงพรรณนา (Descriptive

Statistics)ดวยคารอยละ (Percentage)คาเฉลย

เลขคณต (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(StandardDeviation:SD)

168 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

ผลการวจย

จากการศกษาเพอพฒนาส วนประสม

ทางการตลาดของขนมทองมวนกรณศกษาจงหวด

สงขลาสรปผลการศกษาไดดงน

ขอมลปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง

(รอยละ62.00)เพศชาย(รอยละ38.00)ชวงอาย26-

36ป(รอยละ36.75)15-25ป(รอยละ33.25)ระดบ

การศกษา ระดบปรญญาตร (รอยละ 58.25) อาชพ

พนกงานบรษทเอกชน (รอยละ 45.00) และมรายได

เฉลยตอเดอน10,001-15,000บาท(รอยละ31.00)

แนวทางการพฒนาสวนประสมทางการ

ตลาดของขนมทองมวนของกลมวสาหกจ

ชมชน อ�าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา กลม

ตวอยางสวนใหญเสนอแนะแนวทางการพฒนาสวน

ประสมทางการตลาดของขนมทองมวน ในแตละ

ดานตามตารางท1-6

ตาราง 1: แสดงค าเฉลย ค าส วนเบยงเบน

มาตรฐาน และระดบความเรงดวนใน

การพฒนาขนมทองมวน

ปจจยสวนประสมทางการ

ตลาดS.D.

แปลผลระดบ

ความเรงดวน

ล�าดบ

ดานผลตภณฑ 4.03 1.25 มาก 1

ดานบรรจภณฑ 3.49 1.15 ปานกลาง 2

ดานราคา 2.55 1.34 ปานกลาง 4

ดานการจดจำาหนาย 2.58 1.22 ปานกลาง 3

ดานการสงเสรมการตลาด

2.36 1.33 นอย 5

จากตารางท 1 กลมตวอยางสวนใหญให

ความเรงดวนในการพฒนาขนมทองมวนดาน

ผลตภณฑเปนอนดบ1อยในระดบมาก( =4.03)

รองลงมาคอดานบรรจภณฑดานการจดจำาหนาย

ดานราคาเปนอนดบ2,3,4ตามลำาดบอยในระดบ

ปานกลาง( =3.49,2.58,2.55)ตามลำาดบและ

ความเรงดวนในการพฒนาขนมทองมวนลำาดบ

สดทายคอดานการสงเสรมการตลาดอยในระดบ

นอย( =2.36)

ตาราง 2:แสดงจำานวนและรอยละของกลมตวอยางจำาแนกตามขอเสนอแนะดานผลตภณฑ

ขอเสนอแนะสวนประสมทางการตลาด จ�านวน (n = 400) รอยละ

ดานผลตภณฑ 1305 100.00

รสชาตทหลากหลาย 203 15.56

ใหความสำาคญกบสขภาพ 147 11.26

รปแบบหลากหลาย 122 9.35

ไดรบการรบรองคณภาพ 152 11.65

ความสะอาด 161 12.34

ความสดใหม 197 15.10

อายการเกบรกษา 163 12.49

พฒนาตรายหอใหเปนทรจก 160 12.26

หมายเหตเลอกตอบไดมากกวา1ขอ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 169 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

จากตารางท2พบวาขอเสนอแนะเรยงลำาดบ

3 อนดบแรก ด านผลตภณฑ คอ รสชาตท

หลากหลายจำานวน203คน(รอยละ15.56)ความ

สดใหมจำานวน197คน(รอยละ15.10)และอาย

การเกบรกษาจำานวน163คน(รอยละ12.49)

ตาราง 3: แสดงจำานวนและรอยละของกลมตวอยางจำาแนกตามขอเสนอแนะดานบรรจภณฑ

ขอเสนอแนะสวนประสมทางการตลาด จ�านวน (n = 400) รอยละ

ดานบรรจภณฑ 824 100.00

บรรจภณฑทสวยงามทนสมยหรหรา 170 20.63

บรรจภณฑทแสดงเอกลกษณของผผลต 202 24.51

บรรจภณฑทสะดวกในการบรโภค 205 24.88

บรรจภณฑทแสดงรายละเอยดไดครบถวน 247 29.98

หมายเหตเลอกตอบไดมากกวา1ขอ

จากตารางท3พบวาขอเสนอแนะเรยงลำาดบ

3 อนดบแรก ดานบรรจภณฑ คอ บรรจภณฑท

แสดงรายละเอยดไดครบถวน จำานวน 247 คน

(รอยละ29.98)บรรจภณฑทสะดวกในการบรโภค

จำานวน205คน(รอยละ24.88)และบรรจภณฑท

แสดงเอกลกษณของผ ผลต จำานวน 202 คน

(รอยละ24.51)

ตาราง 4: แสดงจำานวนและรอยละของกลมตวอยางจำาแนกตามขอเสนอแนะดานราคา

ขอเสนอแนะสวนประสมทางการตลาด จ�านวน (n = 400) รอยละ

ดานราคา 559 100.00

ราคาไมแพงเกนไป 205 36.67

ราคาเหมาะสมกบปรมาณ 314 56.17

ราคาทตอรองได 40 7.16

หมายเหตเลอกตอบไดมากกวา1ขอ

จากตารางท4พบวาขอเสนอแนะเรยงลำาดบ

3 อนดบแรก ดานราคา คอ ราคาเหมาะสมกบ

ปรมาณ จำานวน 314 คน (รอยละ 56.17) ราคา

ไมแพงเกนไป จำานวน 205 คน (รอยละ 36.67)

และราคาทตอรองไดจำานวน40คน(รอยละ7.16)

170 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

ตาราง 5: แสดงจำานวนและรอยละของกลมตวอยางจำาแนกตามขอเสนอแนะดานการจดจำาหนาย

ขอเสนอแนะสวนประสมทางการตลาด จ�านวน (n = 400) รอยละ

ดานการจดจำาหนาย 779 100.00

เพมสถานทจดจำาหนายใหมากขน 261 33.50

เพมการจำาหนายรานคาปลกสมยใหม 269 34.53

เพมชองทางขายผานออนไลน 132 16.94

มบรการจดสงกรณสงซอจำานวนมาก 117 15.02

หมายเหตเลอกตอบไดมากกวา1ขอ

จากตารางท5พบวาขอเสนอแนะเรยงลำาดบ

3 อนดบแรก ดานการจดจำาหนาย คอ เพมการ

จำาหนายรานคาปลกสมยใหม จำานวน 269 คน

(รอยละ34.53)เพมสถานทจดจำาหนายใหมากขน

จำานวน261คน(รอยละ33.50)และเพมชองทาง

ขายผานออนไลนจำานวน132คน(รอยละ16.94)

ตาราง 6 : แสดงจำานวนและรอยละของกลมตวอยางจำาแนกตามขอเสนอแนะดานการสงเสรมการตลาด

ขอเสนอแนะสวนประสมทางการตลาด จ�านวน (n = 400) รอยละ

ดานการสงเสรมการตลาด 784 100.00

สงเสรมการขายหลากหลายมากขน 196 25.00

ประชาสมพนธผานสอตางๆมากขน 201 25.64

การจดแสดงสนคาเพมขน 247 31.51

การโฆษณาผานสอออนไลนมากขน 140 17.86

หมายเหตเลอกตอบไดมากกวา1ขอ

จากตารางท6พบวาขอเสนอแนะเรยงลำาดบ

3อนดบแรกดานการสงเสรมการตลาดคอการจด

แสดงสนคาเพมขนจำานวน247คน(รอยละ31.51)

ประชาสมพนธผานสอตางๆมากขนจำานวน201

คน(รอยละ25.64)และสงเสรมการขายหลากหลาย

มากขนจำานวน196คน(รอยละ25.00)

ผลจากการสมภาษณแนวทางการพฒนา

ขนมทองมวนจากกลมวสาหกจชมชนผทรงคณวฒ

และผประกอบการแสดงผลดงตารางท7

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 171 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตาราง 7: แสดงความคดเหนเกยวกบแนวทางการพฒนาขนมทองมวนจากกลมวสาหกจชมชน ผทรง

คณวฒและผประกอบการ

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจากผ

ประกอบการกลมวสาหกจชมชนท

ผลตขนมทองมวน

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจาก

ผทรงคณวฒ

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจาก

รานคาทจ�าหนายขนมทองมวน

1. ดานผลตภณฑ

-เพมรสชาตใหมความหลากหลาย

-เนนเรองสขภาพ

-เพมรปแบบเปนทองมวนสด

1. ดานผลตภณฑ

-พฒนารสชาตใหมความอรอยเหมอน

กบขนมขบเคยวมนฝรงเชนทองมวน

รสนมรสชอกโกแลตทองมวนแบบมไส

ตางๆเชนไกหยองสบปะรดหรอเนน

เคยวเพลน

-การสรางคณคาในสายตาของลกคา

- ผลตภณฑควรมมาตรฐานคณภาพ

ไดแกอ.ย.สนคาโอทอปเปนตน

- กรณเปลยนลกคา ตองพฒนาสนคา

เชน พฒนาใหขนมทองมวนมขนาด

พอดคำา เนนรปแบบและจำาเปนตองม

อ.ย.

-กรณไมเปลยนลกคาพฒนาโดยการ

ปรบปรงรสชาตเพมรสชาต

1. ดานผลตภณฑ

พฒนารสชาตขนมทองมวนใหมความ

หลากหลายมากขนเชนมไสหมหยอง

2. ดานบรรจภณฑ-

ปรบเปลยนบรรจภณฑใหมความโดด

เดนมากขน

- สำาหรบขนมทองมวนทใสถงใสขาย

ตองทำาปายฉลาก

2. ดานบรรจภณฑ

-พฒนาบรรจภณฑใหมความโดดเดน

-บรรจภณฑเหมาะสมกบราคาเชนถา

ขาย3ถง100บาทกมความเหมาะสม

แลวแตหากบรรจภณฑแบบกลองซง

มตนทนสงกตองตงราคาใหสงขน

2. ดานบรรจภณฑ

ควรมปายฉลากเพอบงบอกถงกลมท

ผลตขนมเพอสรางความนาเชอถอและ

การจดจำาสำาหรบลกคา

3. ดานราคา

ตงราคาขายเทากบกลมวสาหกจชมชน

อน

3. ดานราคา

- ปญหาดานราคาคอการไมสามารถ

เพมราคาสนคาได และแนวทางการ

เพมราคาขนมทองมวนได ตองมการ

พฒนาทงกระบวนการทางการตลาด

ไดแก การเลอกตลาดเปาหมาย การ

กำาหนดตำาแหนงผลตภณฑทชดเจน

และความสอดคลองของสวนประสม

ทางการตลาด

3. ดานราคา

จำาเปนตองตดปายราคาทชดเจนไวบน

ปายฉลาก

172 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจากผ

ประกอบการกลมวสาหกจชมชนท

ผลตขนมทองมวน

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจาก

ผทรงคณวฒ

แนวทางพฒนาขนมทองมวนจาก

รานคาทจ�าหนายขนมทองมวน

4. ดานชองทางการจดจ�าหนาย เพม

ขายขนมในรานขายของฝากมากขน

4. ดานชองทางการจดจ�าหนาย

-การเพมชองทางการจดจำาหนายจะไม

จำ า เป น เลย หากไม มการพฒนา

ผลตภณฑและจำาเปนตองกำาหนดกลม

เปาหมายทชดเจนเพอกำาหนดการขาย

ไดดขน

-เพมชองทางการจดจำาหนายผานราน

คาปลกสมยใหมมากขน

4. ดานชองทางการจดจ�าหนาย

รานคาปลกเนนจดวางสนคาใหมองเหน

ไดงายและชดเจน บางครงขนมทวาง

จำาหนายมจำานวนมากหากจดวางไมด

ลกคาไมเหนกทำาใหลกคาไมซอได

5. ดานการสงเสรมการตลาด

จดใหมสงเสรมการตลาดเฉพาะชวง

เทศกาลเทานน

5. ดานการสงเสรมการตลาด

ไมเหนดวยกบการจดโปรโมชน 3 ถง

100บาท เพราะทำาใหขาดความมนใจ

เรองคณภาพ

5. ดานการสงเสรมการตลาด

จดใหมสวนลดใหกบรานคาปลก เพอ

กระตนใหรานคาปลกแนะนำาลกคา

6. ดานขอเสนอแนะอนๆ

ไมม

6. ดานขอเสนอแนะอนๆ

- การพฒนากลมวสาหกจชมชนในรป

แบบสหกรณ หรอ บรษท จะทำาให

สามารถพฒนากลมวสาหกจชมชนได

เรวขน

- การปรบทศนคตของสมาชกกล ม

วสาหกจชมชน ในเรองงบประมาณ

และการเขาใจในการชวยเหลอตวเอง

มากขน เน องจากทผ านมากล ม

วสาหกจชมชนมความเคยชนกบการ

สนบสนนงบประมาณจากภาครฐ เมอ

ภาครฐใหการสนบสนนนอยลงจงเกด

ผลกระทบตอการดำาเนนงาน

- พฒนาคณภาพการผลต เนองจาก

กระบวนการผลตทมคณภาพจะทำาให

สามารถขอการรบรองคณภาพไดงาย

ขน

- การพฒนาใดๆ จำาเปนตองพจารณา

ความพรอมของกลมวสาหกจชมชน

6. ดานขอเสนอแนะอนๆ

ไมม

สรปผลการวจย

ผลการวจยสามารถสรปแนวทางการพฒนา

สวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน ของ

กลมวสาหกจชมชนจงหวดสงขลาไดดงน

1. สวนประสมทางการตลาดทผ บรโภค

เหนวาควรพฒนาอยางเรงดวนเปนอนดบแรกและ

อยในระดบมาก คอ ดานผลตภณฑ และรายการ

ดานผลตภณฑทต องพฒนาได แก รสชาตท

หลากหลาย ความสดใหม และอายการเกบรกษา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 173 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ดงนนกลมวสาหกจชมชนตองพฒนารสชาตขนม

ทองมวนทหลากหลายมากขนเชนสอดไสไกหยอง

ทองมวนรสชอกโกแลต หรอเนนสวนผสมทดแล

สขภาพเชนทองมวนกลวยหอมทองมวนสปปะรด

ทองมวนนมสด หรอเปลยนจากทองมวนทเนน

ความกรอบเปนทองมวนสดโดยหากเปนทองมวน

กรอบตองทำาใหกรอบแบบเคยวเพลนและการปรบ

ขนาดทองมวนใหเลกแบบทานพอดคำาทสำาคญขนม

ทองมวนทวางจำาหนายตองสดใหมไมมกลนหน

2. สวนประสมทางการตลาดทควรพฒนา

เปนอนดบ2คอบรรจภณฑแมวามคาเฉลยอยใน

ระดบปานกลาง แตบรรจภณฑเปนสงทหอหม

ผลตภณฑและสงผลตอการเกบรกษาคณภาพของ

ขนมใหมความสดใหมและอยไดนานดวยโดยกลม

วสาหกจชมชนอาจไมจำาเปนตองปรบเปลยนให

บรรจภณฑหรหรา หรอตนทนทสงมาก เพยงแต

พฒนาบรรจภณฑใหมรายละเอยดแสดงไวอยาง

ครบถวน เชน วนผลตวนหมดอาย เครองหมาย

คณภาพ สวนผสมปายบอกราคา เปนตน บรรจ

ภณฑทสะดวกในการบรโภคและแสดงเอกลกษณ

ของผผลต

3. สวนประสมทางการตลาดดานราคากลม

วสาหกจชมชนพจารณาตงราคาใหเหมาะสมกบ

ปรมาณขนม ราคาทไมแตกตางกบคแขงขน โดย

คำานวณตนทนอยางถกตอง

4. ส วนประสมทางการตลาดดานชอง

ทางการจดจำาหนายกลมวสาหกจชมชนตองพฒนา

ชองทางการจดจำาหนายอยางตอเนอง ถงแมวาผ

บรโภคสวนใหญแสดงความคดเหนวาควรพฒนาใน

ระดบปานกลางทงนเพราะการพฒนาชองทางการ

จดจำาหนาย จะทำาใหเกดความไดเปรยบทางการ

ขายและปจจบนผบรโภคเนนความสะดวกสบายใน

การซอสนคา โดยชองทางการจดจำาหนายทกลม

วสาหกจชมชนสามารถขยายการจำาหนายได เชน

รานขายของฝากขายออนไลนแบบตนทนตำาอยาง

เฟสบค ไลน หรอชองทางออนไลนทไดรบการ

สนบสนนจากภาครฐเปนตน

5. สวนประสมทางการตลาดดานการสง

เสรมการตลาดจะเหนไดวาผบรโภคสวนใหญแสดง

ความคดเหนวาควรพฒนาในระดบนอยดงนนกลม

วสาหกจชมชนไมจำาเปนตองลงทนกบการสงเสรม

การตลาดหรอการลดราคาผลตภณฑ แตเนนการ

สงเสรมการตลาดดวยรปแบบการประชาสมพนธ

และการจดแสดงสนคาตางๆเพมมากขน

อภปรายผลการวจย

แนวทางในการพฒนาสวนประสมทางการ

ตลาดของขนมทองมวนในเขตจงหวดสงขลากลม

ตวอยางสวนใหญใหความเรงดวนในการพฒนา

ขนมทองมวนดานผลตภณฑดานบรรจภณฑดาน

การจดจำาหนาย ดานราคา ดานการสงเสรมการ

ตลาดตามลำาดบกลมตวอยางใหขอเสนอแนะการ

พฒนาขนมทองมวนรายดานดงน ดานผลตภณฑ

คอ รสชาตทหลากหลาย อกทงผลการวจยทชให

เหนวารสชาตขนมทองมวนทผบรโภคนยมซอคอน

ขางจะมแนวโนมการใหความสำาคญในเรองสขภาพ

การเพมความทนสมยใหเหมอนกบขนมขบเคยว

มนฝรงเชนทองมวนรสนมรสชอกโกแลตทองมวน

แบบมไสตางๆเชนไกหยองสบปะรดมะมวงหรอ

เนนเคยวเพลนการสรางคณคาในสายตาของลกคา

เนนเรองสขภาพ ความสดใหม และอายการเกบ

รกษาเพมรปแบบเปนทองมวนสดผลตภณฑควร

มมาตรฐานคณภาพไดแกอ.ย.สนคาโอทอปและ

ใหตรงกบพฤตกรรมเหตผลในการซอขนมทองมวน

คอรสชาตอรอยหวานมนทงนสอดคลองกบการ

ศกษาของสมาลรามนฎ(2557)ทพบวาผประกอบ

การมความคดเหนเกยวกบกลยทธนานนำาสคราม

(BlueOceanStrategy)อนดบ1คอเรองของการ

ทผลตภณฑมความแปลกใหมและแตกตางจาก

คแขงขนอนดบท2คอเรองผลตภณฑมคณสมบต

ใหมทเหนอวาคแขงขนในทองตลอดอนดบท3คอ

เรองผลตภณฑมคณคาเพมขนกวาผลตภณฑใน

ทองตลาดอนดบท4ผลตภณฑมเฉพาะคณสมบต

174 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

ทจำาเปนตามทลกคาตองการ สอดคลองกบการ

ศกษาของทศนาวลยพรหมเสน (2547) ไดเสนอ

แนวทางการพฒนากลยทธการตลาดหนงตำาบล

หนงผลตภณฑ ของกลมผผลตผลตภณฑผาไหม

แพรวาในจงหวดกาฬสนธดานผลตภณฑตองสราง

ความแตกตางของผลตภณฑดานบรรจภณฑคอ

บรรจภณฑทแสดงรายละเอยดไดครบถวน บรรจ

ภณฑทสะดวกในการบรโภค และบรรจภณฑท

แสดงเอกลกษณของผผลต การปรบเปลยนบรรจ

ภณฑใหมความโดดเดนมากขนสอดคลองกบการ

ศกษาของวรรณนา กลยาสาย และคณะ (2552)

ไดศกษาแนวทางการพฒนาบรรจภณฑและเพม

ชองทางการจดจำาหนายขนมของกลมพฒนาอาชพ

บานคำาแสนราชเหนอ ตำาบลแสนสข อำาเภอ

วารนชำาราบจงหวดอบลราชธานไดเสนอแนวทาง

การพฒนาบรรจภณฑขนมเพอใหไดรปแบบทเปน

มาตรฐานมองคประกอบคอ ชอตราผลตภณฑ

สญลกษณกลมแหลงทมาของผลตภณฑวนเดอน

ปทผลตและวนหมดอายสวนประกอบทสำาคญตอง

สรางความโดดเดนชดเจนใหกบตวผลตภณฑ

สามารถจดจำาไดงายเปนทตดตาตรงใจของลกคา

รวมทงเพอบงชเอกลกษณเฉพาะของผลตภณฑใน

การเพมชองทางการจดจำาหนายขนมเพมขนโดย

ขยายตลาดไปยงรานคาตางๆเพมมากขนทงนเพอ

ใหสอดคลองกบผลการศกษาพฤตกรรมผบรโภค

เกยวกบวตถประสงคการซอขนมทองมวนทพบวา

ผบรโภคซอขนมทองมวนเพอรบประทานเอง และ

เปนของฝากและสถานทซอขนมทองมวนทซอตาม

รานขายของฝากเปนจำานวนมาก กลมวสาหกจ

ชมชนจงสามารถพฒนาบรรจภณฑใหสวยงามเพอ

เพมกลมลกคาเปาหมายทซอขนมทองมวนเพอเปน

ของฝากไดดวย ดานราคาคอ ราคาเหมาะสมกบ

ปรมาณ หรอตงราคาขายเทากบกล มวสาหกจ

ชมชนอนราคาไมแพงเกนไปและราคาทตอรองได

และเพอใหสอดคลองกบผลการศกษาปจจยดาน

ราคาทสงผลตอการตดสนใจซอขนมทองมวนจง

ควรตดปายราคาทชดเจนดวยดานการจดจำาหนาย

คอเพมสถานทจดจำาหนายใหมากขนเชนรานคา

ปลกสมยใหม รานขายของฝาก และเพมชองทาง

ขายผานออนไลน เนนจดวางสนคาใหมองเหนได

งายและชดเจนดานการสงเสรมการตลาดคอการ

จดแสดงสนคาเพมขนประชาสมพนธผานสอตางๆ

มากขนและสงเสรมการขายหลากหลายมากจดให

มส งเสรมการตลาดกบกล มลกคาเฉพาะชวง

เทศกาลเทานนและสวนลดใหกบรานคาปลกเพอ

กระตนใหรานคาปลกแนะนำาลกคา ดานขอเสนอ

แนะอนๆ ไดแกการพฒนากลมวสาหกจชมชนใน

รปแบบสหกรณหรอบรษทจะทำาใหสามารถพฒนา

กลมวสาหกจชมชนไดเรวขนการปรบทศนคตของ

สมาชกกลมวสาหกจชมชน ในเรองงบประมาณ

และการเขาใจในการชวยเหลอตวเองมากขน

เนองจากทผ านมากลมวสาหกจชมชนมความ

เคยชนกบการสนบสนนงบประมาณจากภาครฐ

เมอภาครฐใหการสนบสนนนอยลงจงเกดผลกระทบ

ตอการดำาเนนงาน พฒนาคณภาพการผลต

เนองจากกระบวนการผลตทมคณภาพจะทำาให

สามารถขอการรบรองคณภาพไดงายขน และการ

พฒนาใดๆ จำาเปนตองพจารณาความพรอมของ

กลมวสาหกจชมชนซงสอดคลองกบการศกษาของ

มณรตนรตนพนธและคณะ(2553)ไดศกษาการ

พฒนาศกยภาพดานการบรหารจดการและการ

ตลาดของวสาหกจชมชนในเขตพนทจงหวดสงขลา

ไดเสนอแนวทางการพฒนาผลตภณฑใหมความ

เฉพาะเจาะจงตรงกบความตองการของลกคา

เปาหมายเพมชองทางการจดจำาหนายหลากหลาย

มากขนและมการจดกจกรรมการสงเสรมการตลาด

อยางตอเนองไดแกการโฆษณาควรมการโฆษณา

ผานสอทหลากหลายการประชาสมพนธใหลกคา

รจกกลมวสาหกจชมชนผานสอตางๆการใชบคคล

ตองมการฝกฝนทกษะการขายการสงเสรมการขาย

สามารถทำาในชวงเทศกาลตางๆ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 175 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ขอเสนอแนะส�าหรบการน�าผลการวจยไป

ใชประโยชน

- กลมวสาหกจชมชนทผลตขนมทองมวน

ในจงหวดสงขลา ควรเนนความหลากหลายของ

รสชาตขนมทองมวนเพมเตม โดยสามารถพฒนา

รสชาตผลไม เพอใหสอดคลองกบพฤตกรรม

ผบรโภคทมงเนนเรองสขภาพและผลไมในจงหวด

สงขลาหรอพนทใกลเคยงมเปนจำานวนมาก

- การพฒนาดานการตลาด จำาเปนตอง

ดำาเนนการครอบคลมทกมต โดยเรมจากการ

กำาหนดกลมเปาหมาย ศกษาพฤตกรรมผบรโภค

วางตำาแหนงผลตภณฑใหชดเจนกอนและกำาหนด

กลยทธการตลาดทเหมาะสมกบกลมเปาหมายทงน

จำาเปนตองพจารณาความพรอมของกลมวสาหกจ

ชมชนดวย

เอกสารอางอง

กฤษณาสกมาน.(2551).การพฒนาบรรจภณฑกลวยตากบางกระทม.ศรปทมปรทศน.8(1),103-110.

เจดจนทนมณบงเกด.(2551).พฤตกรรมการบรโภคขนมไทยของผบรโภคในเขตเทศบาลนครหาดใหญ

จงหวดสงขลา.สารนพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ชลธร สงหเดช. (2552).ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมความสำาคญตอการเลอกซอขนมไทยของ

ผบรโภคในเขตบางศรเมอง จงหวดนนทบร.วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑตมหาวทยาลย

กรงเทพ.

ชศกดเดชเกรยงไกรกลและนทศนคณะวรรณ.(2545).การตลาด 1 ตำาบล 1 ผลตภณฑ และธรกจ SMEs.

กรงเทพฯ:ซเอดยเคชน.

ทศนาวลยพรหมเสน. (2547).แนวทางการพฒนากลยทธการตลาดหนงตำาบลหนงผลตภณฑ (OTOP)

ของกลมผผลตผลตภณฑผาไหมแพรวา ในจงหวดกาฬสนธ.วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต

มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ธรวฒ เอกะกล. (2543). ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. อบลราชธาน: สถาบน

ราชภฏอบลราชธาน.

มณรตนรตนพนธและคณะ.(2553).การพฒนาศกยภาพดานการบรหารจดการและการตลาดของวสาหกจ

ชมชนในเขตพนทจงหวดสงขลา.สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

มณรตนรตนพนธและมณฑราเอยดเสนอ.(2555).การพฒนาผลตภณฑขนมลากรอบ กรณศกษากลม

สตร บานชะแม อ.สทงพระ.สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

วรรณนา กลยาสาย และคณะ. (2552).แนวทางการพฒนาบรรจภณฑและเพมชองทางการจดจำาหนาย

ขนมของกลมพฒนาอาชพ บานคำาแสนราชเหนอ ตำาบลแสนสข อำาเภอวารนชำาราบ จงหวดอบล

ราชาน.สำานกงานกองทนสนบสนนงานวจย.

ศรวรรณเสรรตนและคณะ.(2543).หลกการตลาด.กรงเทพฯ:ไดมอนอนบสสเนตเวรล.

ศรวรรณเสรรตนและคณะ.(2552).การบรหารการตลาดยคใหม.กรงเทพฯ:ไดมอนอนบสสเนตเวรล.

สมาล รามนฎ. (2557). การศกษาความมงคงของการประกอบการธรกจแบบหนงตำาบลหนงผลตภณฑ.

วารสารวชาการมหาวทยาลยธนบร.8(15):68-69.

176 มณรตน รตนพนธพฒนาสวนประสมทางการตลาดของขนมทองมวน...

อภสทธฉตรทนานนทและจระเสกขตรเมธสนทร.(2551).หลกการตลาดเพอธรกจ.กรงเทพฯ:โรงพมพ

เสรมมตร.

อารย เดว. (2548).การพฒนากลยทธดานการตลาดของกลมผผลตสนคาหนงตำาบลหนงผลตภณฑ ใน

จงหวดตาก.วทยานพนธศลปศาสตรบณฑตมหาวทยาลยราชภฎกำาแพงเพชร.

Kotler,PhilipandArmstrong,Gary.(2009).Principles of Marketing.15thed.NewJersey.Prentice-

Hall.

Solomon,MichaelR.(2012).Consumer Behavior.10thed.NewJersey.Prentice-Hall.

ลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนต

Songs and Images in Car Advertising Films

รวตาสสด1

RavitaSeesod1

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะการใชถอยคำาและความหมายสอเจตนาของถอยคำา

ในบทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต รวมทงศกษาการใชภาพและการสอความหมายของภาพ

และศกษาความสมพนธระหวางเนอหาในบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณารถยนต

โดยเกบขอมลตามขอบเขตของการวจยจากภาพยนตรโฆษณารถยนตยหอโตโยตา(Toyota)ทออก

อากาศทางโทรทศนในประเทศไทยตงแตป พ.ศ.2551-2558 โดยรวบรวมขอมลจากจากเวบไซต www.

toyota.co.th และ www.youtube.com ซงเปนเวบไซตทสามารถดขอมลยอนหลงไดและครอบคลมระยะ

เวลาในการเกบขอมลตงแตปพ.ศ.2551-2558ในสวนการวเคราะหขอมลผวจยถอดเสยงบทเพลงประกอบ

ภาพยนตรโฆษณาเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษจากนนวเคราะหลกษณะการใชถอยคำาและความหมาย

ของถอยคำาแบงประเภทตามกลมวจนกรรมผวจยใชหลกการวเคราะหสญญะเพอศกษาการใชภาพและ

ความหมายของภาพและศกษาความสมพนธระหวางเนอหาบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตรวมดวย

ผลการศกษาลกษณะการใชถอยคำาและความหมายสอเจตนาของถอยคำาในบทเพลงประกอบ

ภาพยนตรโฆษณารถยนตมดงนลกษณะการใชถอยคำาพบ3ประเภทคอการใชคำาสมผสการใชคำาซำาและ

การใชภาพพจนโดยพบการใชคำาสมผสมากทสดรองลงมาเปนการใชคำาซำาและการใชภาพพจนตามลำาดบ

ความหมายของถอยคำาแบงตามเจตนาของถอยคำาหรอวจนกรรมพบ4กลมวจนกรรมคอกลมบอกกลาว

กลมชนำากลมผกมดและกลมแสดงความรสกโดยพบวจนกรรมกลมบอกกลาวมากทสดรองลงมาคอกลม

แสดงความรสกกลมชนำาและกลมผกมดตามลำาดบสวนผลการศกษาการใชภาพและการสอความหมาย

ของภาพในภาพยนตรโฆษณารถยนตพบวามการใชภาพในลกษณะ4รปแบบคอฉาก/สถานทบทบาท

ตวละครภาพลกษณและเหตการณดำาเนนเรองโดยพบการใชฉากถนนมากทสดสวนภาพบทบาทตวละคร

แบงเปน2สวนคอสวนทเปนตวละครหลกพบการใชตวละครทเปนมนษยมากทสดอกสวนหนงคอความ

สมพนธของตวละครพบความสมพนธแบบเพอนมากทสดในสวนภาพลกษณพบการนำาเสนอภาพลกษณ

แบบทนสมยมากทสด การใชภาพเหตการณดำาเนนเรอง พบการใชภาพแสดงรปลกษณภายใน/ภายนอก

รถยนตและภาพแสดงภาพรวมของถนนมากทสดในจำานวนเทากนสวนความหมายของภาพพบ2ประเภท

คอความหมายตรงและความหมายแฝงโดยพบความหมายของภาพทเปนความหมายแฝงมากกวาความ

1 นสตระดบปรญญาโท,สาขาวชาภาษาศาสตรเพอการสอสาร,คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร1 Master’sStudentofLinguisticsforCommunicationProgram,FacultyofLiberalArts,ThammasatUniversity

178 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

หมายตรงและผลการศกษาความสมพนธระหวางเนอหาในบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตพบความสมพนธกนโดยตรงมากกวาสมพนธกนโดยออม

ค�าส�าคญ: บทเพลง,วจนกรรม,สญญะ

Abstract

Thepurposesofthisresearchweretodetermineformsandmeaningsofthewordsincar

advertising film’s songs and to determine forms andmeanings of image and the relationship

betweenthesongsandimagesincaradvertisingfilmsalso.

Thedatawascollectedfrom2websites:(1)www.toyota.co.thand(2)www.youtube.com

overtheperiodfrom2008to2015.AllthedataisfromacaradvertisingfilmfromToyotathatwas

ontheairinThailandonly.ThedatawastranslatedintoThaiandEnglish.Speechacttheoryand

semioticanalysisprovideabasisofdataanalysis.Thefindingswerethatmostofthewordforms

werealliterationsandthemeaningsof thewordsweremostly foundtoberepresentativeor

assertive.Findingsfromformsofimagecanbecategorizedintofourcategories:setting,characters,

iconographyandnarrativeevents.Themeaningsofimagesweremostlyfoundinconnotationand

therelationshipbetweensongsandimageswasmostlydirect.

Keywords: song,speechact,semiotic

บทน�า

การโฆษณาเปนสงทเราพบเหนไดรอบตวผ

ประกอบการหรอหนวยงานตางๆ ใชเงนจำานวน

มากในการโฆษณา ไมวาจะเปนการโฆษณาใน

หนงสอพมพ นตยสาร การตดปายตามตวอาคาร

หรอบานเรอนวทยอนเทอรเนตและโทรทศนซง

โทรทศนเปนจำานวนหนงในสอทเขาถงผบรโภคได

อยางกวางขวางอกทงยงสามารถดงดดความสนใจ

จากผรบสารไดอยางด ทงนเนองจากการโฆษณา

ผานทางโทรทศนมทงภาพทเสมอนจรงรวมทงม

เสยงบรรยายและเสยงดนตรประกอบทกลมกลนกน

ซงชวยใหผรบสารสามารถสรางความหมายดวย

การเชอมโยงเหตการณทเกดขนทละสวนใหเปน

เรองเดยวกนและจากความตอเนองของภาพยนตร

โฆษณาผรบสารจงสามารถรบรหรอเขาใจความ

หมายทผสงสารตองการได

สวนประกอบของโฆษณามทงสวนทเปน

วจนภาษาซงมลกษณะเปนภาษาถอยคำาโดยอาจอย

ในรปแบบของภาษาพดหรอขอความกไดเชนชอ

สนคาคำาขวญคำาบรรยายและในสวนทเปนอวจน

ภาษาซงไมอยในรปของภาษาพดหรอภาษาเขยน

แตจะปรากฏในรปแบบของการใชสญลกษณบคลก

ทาทางนำาเสยงหรอการแสดงออกในรปแบบตางๆ

ของผสงสารเชนการใชภาพประกอบภาพผเสนอ

สนคาสสนฉากเสยงหรอเพลงประกอบโฆษณา

ซงทงสวนทเปนวจนภาษาและอวจนภาษามกเกยว

เนองกน ในโฆษณาจงมกมการใชภาษาพดหรอ

ภาษาเขยนประกอบกบรปภาพไมวาจะเปนภาพนง

หรอภาพเคลอนไหวอกทงเพลงและภาพประกอบ

โฆษณาเปนสวนหนงในขอความโฆษณาทมความ

สำาคญ โฆษณาบางเรองจงเลอกใชเพยงเพลงและ

ภาพเปนหลกโดยไมมองคประกอบอนรวมดวย

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 179 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เพลงประกอบภาพยนตรโฆษณาสวนใหญเปนการ

นำาขอความโฆษณาซงเปนวจนภาษามาผสมผสาน

กบดนตรเพอเนนหรอสรางเอกลกษณเกยวกบ

สนคาและเพอใหผบรโภคจดจำาสนคาไดงายขน

ปยกล เลาวณยศร (2529) กลาวถงเพลง

โฆษณาวาเปนสวนสำาคญของภาพยนตรโฆษณา

เพราะทำาใหผฟงเกดความรสกคลอยตามเรองราว

ของภาพยนตรโฆษณาไดงาย ทงนเนองจากเพลง

สามารถกระตนใหเกดอารมณตางๆ เชน อารมณ

รกเศราสนกสนานรนเรงใจหรอหวาดกลวมนษย

สามารถจนตนาการไปตามเสยงเพลง เกดความ

รสกเคลบเคลมหรอคกคะนองไปตามทวงทำานอง

และลลาของเพลง ตลอดจนสามารถจดจำาเนอหา

และทวงทำานองของเพลงไดอยางงายดายนอกจาก

น เพลงยงสามารถสรางสภาวะทางอารมณใหตรง

กบภาพยนตรโฆษณาทำาใหเกดการโยงและกระตน

อารมณของมนษยใหมการแสดงออกมาไดเพลงใน

ภาพยนตรโฆษณาจงมสวนชวยดงดดความสนใจ

ของผรบสารใหตดตามชมโฆษณา

การศกษาความสมพนธระหวางเพลงและ

ภาพประกอบภาพยนตรโฆษณาอาจไมใชเรองงาย

เนองจากภาพในภาพยนตรโฆษณาเปนภาพ

เคลอนไหวซงไมเหมอนกบภาพโฆษณาทเปนภาพ

นงในหนงสอพมพหรอนตยสารตางๆ ทำาใหการ

วเคราะหหรอวจยเกยวกบโฆษณาโดยเฉพาะใน

ภาพยนตรโฆษณามกไมวเคราะหเพลงและภาพ

โฆษณารวมกนกลาวคอมกเลอกศกษาเฉพาะสวน

ทเปนภาษาเขยนเทานนการศกษาโฆษณาโดยไม

ศกษาเพลงและภาพโฆษณารวมดวยหรอศกษา

แบบแยกสวนถอเป นการศกษาทไม สมบรณ

ครบถวน เนองจากแทจรงแลว ภาษา ภาพ และ

บทเพลงถอเปนขอความเดยวกนในโฆษณาหนงๆ

ซงมความสมพนธกนและเกดรวมกนอยางผสม

ผสาน จงควรศกษาสงเหลานไปพรอมกน (Cook,

2001;Stokes,2003)

เนองจากงานวจยทศกษาความสมพนธ

ระหวางเพลงโฆษณาและภาพโฆษณาโดยตรงยง

ไมม โดยงานวจยสวนใหญมกศกษางานโฆษณา

เฉพาะตวภาษาในรปภาษาเขยนกบรปภาพ หรอ

อาจศกษารปภาพหรอสญญะทปรากฏในโฆษณา

เพยงอยางเดยวและหากมการศกษาเพลงโฆษณา

และภาพโฆษณาในสอเดยวกนกมกจะศกษาแบบ

แยกสวนโดยไมพจารณาความสมพนธระหวาง

บทเพลงและภาพโฆษณา งานวจยของกรตกานต

วนถนอม (2539) เรอง “การวเคราะหรปแบบ

เนอหา และปจจยทมบทบาทตอการสรางสรรค

เพลงโฆษณา” แมจะศกษาลกษณะรปแบบของ

เนอหาเพลงโฆษณาทางสอโทรทศนโดยวเคราะห

ปจจยทมบทบาทตอการสรางสรรคเพลงโฆษณา

รวมทงศกษาเนอหาภาพยนตรโฆษณาทใชเพลง

โฆษณาแตเปนการศกษาแยกกนระหวางเพลงและ

เนอหาของภาพยนตรโฆษณา

ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาลกษณะ

ความสมพนธระหวางบทเพลงและภาพประกอบ

ภาพยนตรโฆษณา เนองจากเชอวาโฆษณาทม

เพลงประกอบนาจะมเนอหาของเพลงและภาพ

โฆษณาทเกยวของสมพนธกนดงทคก(Cook,อาง

แลว)เสนอไวและนอกจากการศกษาความสมพนธ

ระหวางบทเพลงและภาพประกอบภาพยนตร

โฆษณาแลวผวจยยงสนใจทจะศกษาการใชถอยคำา

และความหมายสอเจตนาของถอยคำาในบทเพลง

รวมทงศกษาการใชภาพและการสอความหมายของ

ภาพในภาพยนตรโฆษณารถยนต โดยเลอกเกบ

ขอมลจากภาพยนตรโฆษณารถยนต เนองจากผ

วจยสงเกตวาภาพยนตรโฆษณาสวนใหญมกไมใช

เพลงประกอบโฆษณาทมคำารองโดยมกจะใชเพยง

ดนตรบรรเลงหรอการใชคำาบรรยายประกอบกบ

ดนตรบรรเลงซงตางจากภาพยนตรโฆษณารถยนต

ทมกจะใชเพลงทมคำารองในการโฆษณาหรอใช

เพลงท มคำาร องประกอบกบคำาบรรยายเพยง

เลกนอยเทานนทงนผวจยเลอกภาพยนตรโฆษณา

รถโตโยตา (Toyota)ทออกอากาศในประเทศไทย

เนองจากรถยนตยหอนไดรบความนยมอยางมาก

ในประเทศไทยโดยพจารณาจากยอดขายรวมใน

180 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

แตละเดอนรวมถงการโฆษณาประชาสมพนธตางๆ

เกยวกบสนคาของรถยนตยหอนสามารถพบเหนได

งายโดยเฉพาะทางสอโทรทศน

ในการศกษาลกษณะการใช ภาษาใน

บทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตครงน ผวจยศกษาลกษณะการใชคำาและ

ความหมายสอเจตนาของถอยคำาในบทเพลง

ประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต รวมทงศกษา

การใชภาพและการสอความหมายของภาพใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตวาภาพทปรากฏใน

ภาพยนตรโฆษณาใชการสอความหมายตรง

(denotation)หรอโดยนย(connotation)มการเลอก

ใชภาพหรอสญญะแบบใดและศกษาความสมพนธ

ระหว างเ นอหาในบทเพลงกบภาพประกอบ

ภาพยนตรโฆษณา โดยเลอกศกษาเฉพาะสวนท

เปนเนอเพลงและภาพประกอบภาพยนตรโฆษณา

เทานน ในสวนทเปนขอความประกอบในภาพ

โฆษณาและสวนประกอบอนๆ เชน ขอความ

อธบายคณสมบตของรถยนตสสนของภาพผวจย

จะไมศกษาในรายละเอยดแตจะนำามาประกอบการ

อภปรายผลการศกษาดวย

วตถประสงคการวจย

1. ศกษาลกษณะการใชถอยคำาและความ

หมายแสดงเจตนาของถอยคำาในบทเพลงประกอบ

ภาพยนตรโฆษณารถยนต

2. ศกษาการใชภาพและการสอความหมาย

ของภาพในภาพยนตรโฆษณารถยนต

3. ศกษาความสมพนธระหวางเนอหาใน

บทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนต

แนวคดทใชในงานวจย

แนวคดหลกทใชในการวเคราะหขอมลมดงน

1. แนวคดเรองการวเคราะหคำา

การศกษากลวธการใชเสยงของคำา (device of

sound)เชน1.การสมผสพยญชนะ(alliteration)

จะปรากฏเมอเสยงแรกของคำาหรอพยางคใน

ขอความชดเดยวกนเปนเสยงเดยวกนหรอซำากน

เชน “Nate never knows.” ตวอยางนคอการซำา

เสยง /n/ ทเสยงแรกของคำา 2. การสมผสสระ

(assonance) หมายถง การซำาเสยงสระของคำาใน

ขอความชดเดยวกนเชน“Hearthemellowwed-

dingbells.”เปนการซำาเสยงสระเสยง/e/3.การซำาคำา

(reduplication) คอการใชคำาทมรปหรอเสยงเหมอน

กบคำาทมอยแลวเชน“ทำาๆเขา”(Tanskul,2008)

สวนการนำาความหมายของคำามาใชในเชง

เปรยบเทยบในทางวรรณคดถอวาเปนการใชภาษา

เพอทำาใหเกดภาพพจน (figure of speech) โดย

จำาแนกความหมายเชงเปรยบเทยบตามรปแบบของ

การใชภาษา 3 ลกษณะ ไดแก 1. อปลกษณ

(metaphor) หมายถง คำาพดทเปรยบสงหนงเปน

อกสงหนงโดยตรงเพอทำาใหความหมายชดเจนขน

หรอทำาใหเหนภาพชดเจนยงขน เชน “พอแมเปน

พระทบาน”หรอ“Yourcheeksareredcherries.”

2.อปมา (simile)หมายถงการเปรยบเทยบสงท

ตางกนสองสงซงมความเหมอนหรอคลายคลงกน

และมกมคำาแสดงการเปรยบอยในขอความเปรยบ

นนดวย เชนคำาวา เหมอน,ดจ, ดง, เทา, คลาย,

ราวกบ, like, as ดงตวอยาง “บานหลงนเหมอน

สวรรค”หรอ“Myheartislikeasingingbird.”3.

บคลาธษฐาน (personification) หมายถง การใช

ภาษาในเชงเปรยบเทยบทเปนการสมมตใหสงท

ไมมชวตความคดนามธรรมหรอสตวใหมอาการ

มความคด สตปญญาเหมอนเปนมนษย เชน

“หนอนสเขยวออนคลานไปทตนไมตนเลกชาๆแลว

พดปลอบใจดวยเสยงนมนวล” หรอ “Themoon

smiles.” (ราชบณฑตยสถาน, 2553 และ ชชวด

ศรลมพ,2553)

ผวจยไดนำาแนวคดเรองการวเคราะหคำามา

ใชวเคราะหการใชคำาในบทเพลงประกอบภาพยนตร

โฆษณารถยนตในงานวจยครงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 181 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

2. แนวคดเรองวจนกรรม(speechact)

การว เคราะห ความหมายของคำาอาจ

วเคราะหไดตามเจตนาของถอยคำา โดยในทาง

วจนปฏบตศาสตรจะเรยกถอยคำาทสอการกระทำา

ทางเจตนาวา “วจนกรรม” (speech act) เซรล

(Searle,1976และทรงธรรมอนทจกร,2550:44)

ไดจำาแนกประเภทวจนกรรมออกเปน5กลมโดย

ปรบปรงจากแนวคดดงเดมของจอหน ออสตน

(JohnL.Austin)ดงน1.กลมบอกกลาว(repre-

sentative หรอ assertive) เปนการเนนใหเหนวา

ผพดเชอในความเปนจรงเกยวกบสงตางๆ และ

ความเปนไปทเกดขนรอบๆตว2.กลมชนำา(directive)

ถอยคำาในกลมชนำาจะแสดงถงความพยายามของ

ผพดทตองการใหผฟงกระทำาการบางอยาง3.กลม

ผกมด (commissive) มคณสมบตพนฐานรวมกบ

ถอยคำาในกลมชนำา กลาวคอ ทงสองเกยวของกบ

การพดทสงผลใหเกดการกระทำาสงใดสงหนง ขอ

แตกตางคอถอยคำากลมชนำากำาหนดใหผฟงเปน

ผกระทำา แตถอยคำากลมผกมดกำาหนดใหตวผพด

เปนผกระทำา4.กลมแสดงความรสก(expressive)

บงบอกถงอารมณความรสกและทศนคตของผพด

ทมตอผฟงหรอสงทอยในบรบทรอบขาง 5. กลม

แถลงการณ(declaration)วจนกรรมในกลมนสวน

ใหญจะเกดขนในบรบททมความเปนทางการสงและ

มความสมพนธกบวจนกรรมกลมบอกกลาว

จากแนวคดเรองวจนกรรมดงกลาวขางตน

ผวจยจะนำามาใชศกษาความหมายแสดงเจตนาของ

ถอยคำาในบทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณา

รถยนต

3. การวเคราะหสญญะ(semioticanalysis)

(Bignell, 1997; Stokes, 2003; Berger, 2012)

“สญศาสตร”(semiotics)ถอเปนศาสตรทมประโยชน

ตอการนำามาวเคราะหความหมายของตวบท (text)

ซงเสนอโดยนกภาษาศาสตรชาวสวสเซอรแลนดชอ

เฟอรดนานดเดอโซซร(FerdinanddeSaussure)

สญศาสตรประกอบดวยสงทเรยกวา “สญญะ”

(sign) ทประกอบดวย “ตวกำาหนดความหมาย”

(signifier)และ”ความหมายทถกกำาหนด”(signified)

ตวกำาหนดความหมาย หมายถง ลกษณะหรอ

รปแบบในเชงรปธรรมทสมผสไดดวยอวยวะรบ

สมผสทง5เชนเสยงของคำาภาพถายสวนความ

หมายทถกกำาหนดคอความคดในเชงนามธรรม

ซงใหความหมายในเชงอางอง ความหมายทถก

กำาหนดจะมความสมพนธทไมตายตวกบตวกำาหนด

หมายฉะนนการตความหรอการเขาใจความหมาย

จงจำาเปนตองมความรประกอบดวย ยกตวอยาง

อกษรคำาวา “แมว” ถอเปนตวกำาหนดความหมาย

สวนตวแมวทมชวตจรงๆ เปนความหมายทถก

กำาหนด(Bignell,1997;Berger,2012)

ตอมาไดมผนำาแนวคดของโซซรมาพฒนา

ไดแก โรแลนด บารธส (Roland Barthes, 1967

อางในStokes,2003:71)บารธสไดนำาแนวคดเรอง

สญญะศาสตรมาใชวเคราะหสออยางกวางขวาง

เชน การวเคราะหแฟชน รปถาย วรรณกรรม

นตยสาร บทเพลง และเรองอนๆ อกมากมาย

ตวอยางการประยกตแนวคดเรองสญญะศาสตรมา

ใชในการวเคราะหสอโฆษณาของบารธสเชนการ

ศกษาความหมายตรง (denotation) และความ

หมายแฝง (connotation) จากโฆษณา อาหาร

อตาเลยนยหอ“Panzani”ในนตยสารฝรงเศสซง

ภาพโฆษณาแสดงรปตะกราทบรรจเสนพาสตาซอส

พารเมซานชสรวมทงผกสดตางๆเชนมะเขอเทศ

พรกเขยวหอมหวใหญและเหดบารธสศกษาความ

หมายตรงของภาพโฆษณากอนแลวจงศกษาความ

หมายแฝง โดยพบวา ภาพทใชโฆษณาอาหาร

อตาเลยน “Panzani” ทงหมดลวนสอความหมาย

ของความเปนอตาล ไมว าจะเปนเสนพาสตา

วตถดบทใชทำาซอส ชอสนคา ตลอดทงสแดง

สเหลอง สเขยวของผกทสอถงธงชาตของประเทศ

อตาล บารธสอธบายความสมพนธระหวางการใช

ถอยคำากบการใชภาพในโฆษณาวา ถอยคำาหรอ

ภาษาจะชวยจำากดความหมายของภาพใหแคบลง

เพราะภาพนนอาจตความไดหลายความหมาย

(Stokes,อางแลว)

182 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

ผวจยจะใชแนวคดของการวเคราะหสญญะ

ในการวเคราะหการใชภาพและการสอความหมาย

ของภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณารถยนต

รวมทงใชในการวเคราะหความสมพนธระหวาง

ถอยคำาในบทเพลงกบภาพทประกอบในภาพยนตร

โฆษณารถยนตดวย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ชวยใหทราบลกษณะถอยคำาทใช ใน

บทเพลงและลกษณะการใช ภาพประกอบใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนต

2. ชวยใหทราบความสมพนธระหวางการ

เลอกใชบทเพลงและการนำาเสนอภาพในภาพยนตร

โฆษณารถยนต

3. เปนแนวทางในการศกษาเกยวกบเพลง

และภาพในสอโฆษณา รวมทงเรองทเกยวของ

ตอไป

วธด�าเนนการวจย

ในการดำาเนนการวจยเรอง ลกษณะการใช

ภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร

โฆษณารถยนต ผวจยแบงขนตอนการวจยเปน

3ขนตอนดงตอไปน

1. การคดเลอกขอมล

ขอมลทผวจยนำามาวเคราะหเปนภาพยนตร

โฆษณารถยนต ยห อโตโยตาทออกอากาศใน

ประเทศไทยเทานน เนองจากเพลงประกอบ

ภาพยนตรโฆษณารถยนตยหอนมลกษณะตรงตาม

ขอบเขตของการวจยทไดกำาหนดไวดงน

1.1 ผวจยคดเลอกภาพยนตรโฆษณา

รถยนตโตโยตาทเผยแพรทางสอโทรทศนภายใน

ประเทศไทยเทานน

1.2 ภาพยนตรโฆษณารถยนตตองผลต

ขนมาเพอการคาหรอโฆษณารถยนตเฉพาะร น

ไมใชภาพยนตรโฆษณาทผลตขนเพอวตถประสงค

อนๆเชนการรณรงคเพอสงคมหรอการขอบคณ

ลกคา

1.3 เพลงประกอบภาพยนตรโฆษณาท

นำามาวเคราะหตองมคำารองเปนภาษาไทยและ

ภาษาองกฤษเทานน

1.4 ถ อ ยคำ า ในบท เพลงปร ะกอบ

ภาพยนตรโฆษณาจะตองมความชดเจนและม

จำานวนถ อยคำาเหมาะสมเพยงพอทจะนำามา

วเคราะหซงอยในรปแบบของคำาวลและประโยค

2. การรวบรวมขอมล

การวจยครงนเกบรวบรวมขอมลภาพยนตร

โฆษณารถยนตโตโยตาจากเวบไซตwww.youtube.

com และ www.toyota.co.th ซงเปนเวบไซตท

สามารถดขอมลยอนหลงไดและครอบคลมระยะ

เวลาในการเกบขอมลตงแตป พ.ศ.2551 - 2558

โดยผวจยรวบรวมขอมลภาพยนตรโฆษณารถยนต

ไดจำานวน20ภาพยนตรโฆษณาจากนนนำาขอมล

ทไดมาถายถอดเปนตวอกษรเพอนำามาวเคราะหใน

ลำาดบตอไป

3. การวเคราะหขอมล

ผวจยวเคราะหขอมลเปนไปตามลำาดบขน

ดงน

3.1 นำาคลปวด โอโฆษณามาศกษา

บทเพลงและภาพทนำาเสนอในภาพยนตรโฆษณา

รถยนต โดยเรมจากการถอดเสยงบทเพลงเปน

อกษรไทยและอกษรภาษาองกฤษจากนนวเคราะห

ลกษณะการใชถอยคำาในบทเพลง ไดแก การใช

คำาสมผสการใชคำาซำาและการใชภาพพจน

3.2 วเคราะหความหมายแสดงเจตนา

ของถอยคำาในบทเพลงโดยแบงประเภทความหมาย

ตามหลกวจนกรรม(speechact)ไดแกวจนกรรม

บอกเลา(representative)วจนกรรมสง(directive)

วจนกรรมสญญา (commissive) วจนกรรมแสดง

ความรสก(expressive)และวจนกรรมแถลงการณ

(declaration)

3.3 หลงจากนนผ ว จยใช หลกการ

วเคราะหสญญะในการศกษาวเคราะหการใชภาพ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 183 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เชนฉากสถานทผนำาเสนอสนคาภาพลกษณของ

โฆษณา เหตการณดำาเนนเรองในโฆษณาเปนตน

และศกษาการสอความหมายของภาพทปรากฏใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตวาสอความหมายตรง

หรอความหมายแฝง

3.4 ศกษาความสมพนธระหวางความ

หมายของเนอหาในบทเพลงกบภาพทใชประกอบ

ในภาพยนตรโฆษณารถยนตวามความสมพนธกน

โดยตรงหรอโดยนย

3.5 อภปรายและสรปผลการวจย

ผลการศกษา

1. ลกษณะการใชถอยค�าในบทเพลง

ประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต

จากการศกษาลกษณะการใชถอยคำาใน

บทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนตพบการ

ใชคำาสมผส การใชคำาซำา และการใชภาพพจน

ดงตารางตอไปน

ตารางท 1 ลกษณะการใชถอยคำาในบทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต

ลกษณะการใชค�า จ�านวนขอมล รอยละ

1. การใชค�าสมผส 373 68.82

- สมผสพยญชนะ 208 55.76

- สมผสสระ 165 44.24

2. การใชค�าซ�า 131 24.17

- คำา 71 54.20

- วล 38 29.01

- ประโยค 22 16.79

3. การใชภาพพจน 38 7.01

- การใชอปลกษณ 30 78.95

- การใชอปมา 3 7.89

- การใชบคลาธษฐาน 5 13.16

รวม 542 100

จากตารางขางตนจะเหนวาลกษณะการใช

คำาในเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนตพบ

การใชคำาสมผสมากทสดรองลงมาเปนการใชคำาซำา

และการใชภาพพจนตามลำาดบ

1.1ผ วจยพบการใชคำาสมผสทงการ

สมผสพยญชนะ (alliteration) และการสมผสสระ

(assonance)โดยการสมผสพยญชนะพบมากทสด

ตวอยางการสมผสพยญชนะเชน“เธอเพยงแคเดน

ผานพนฉนเพยงแควนผานไปแตทำาไมหวใจเราจง

ผกพน”จากตวอยางเปนการสมผสเสยงพยญชนะ

เสยง พ หรอ /p/ สวนการสมผสสระพบจำานวน

ขอมลรองลงมาจากสมผสพยญชนะตวอยางขอมล

เชน“I’mabettermannowthanIwasthatday.”

จากขอมลตวอยางเปนการใชสมผสสระเสยง/æ/

1.2 ในเรองการใชคำาซำา(reduplication)

นนผวจยพบการใชคำาซำาในรปแบบการซำาในระดบ

คำามากทสด รองลงมาเปนการซำาในระดบวล และ

ประโยคตามลำาดบตวอยางการใชคำาซำาในระดบคำา

184 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

เชน“It’sgonnabeabrightbrightbrightbright

sun-shinyday.”จากตวอยางขางตนจะเหนไดวาม

การซำาคำาวา“bright”ตวอยางขอมลการใชคำาซำาใน

ระดบวลเชน“ฉนอยากจะรกอยากจะทกอยากจะ

ตามอยากจะถามอยากจะไปอยากจะเหนอยาก

จะหาเธอ”จากขอมลดงกลาวเปนการซำาวล“อยาก

จะ”และตวอยางการใชคำาซำาในระดบประโยคเชน

“Thisishowwedo,chilling,laid-back,straight

stunting,wedoitlikethat,thisishowwedo,

thisishowwedo.”ตวอยางขางตนนเหนไดอยาง

ชดเจนวามการใช คำาซำาในระดบประโยคตรง

ประโยคทวา“thisishowwedo”ทงนการใชคำาซำา

ทงในระดบคำา วล และประโยค เพอเปนการเนน

ความหมายของคำาใหมนำาหนกมากขน

1.3 สวนการใชภาพพจน (figure of

speech)พบการใชอปลกษณ(metaphor)มากทสด

รองลงมาคอการใชบคลาธษฐาน(personification)

และการใชอปมา(simile)ตวอยางขอมลการใชอป

ลกษณหรอการใหความหมายเปรยบเทยบสงๆ

หนงกบอกสงหนงเชน“Wakingup,besideyou

I’maloadedgun,Ican’tcontainthisanymore.”

จากตวอยางขอมลเปนการใชอปลกษณเปรยบเทยบ

บคคลกบปนทบรรจกระสนอยอยางเตมท ซง

หมายถงบคคลนเตรยมพรอมสำาหรบการทำาบางสง

บางอยางเตมทไมสามารถอดทนรอไดอกตอไปถด

มาเปนตวอยางขอมลการใชบคลาธษฐานหรอการ

ทำาใหวตถทไมมชวตสามารถกระทำาบางอยาง

เหมอนสงมชวตได เชน “Sunshine are brightly

painted theworldwithallof thiscommonso

joyfully.” ขอมลตวอยางกลาวถงแสงอาทตยท

แตงแตมสสนใหกบโลกของเรา โดยการใชคำาวา

“sunshine”ซงเปนคำานามแปลวาแสงอาทตยคกบ

คำาวา“paint”ซงเปนคำากรยาแปลวาทาสหรอวาด

รปจงทำาใหแสงอาทตยทเปนสงไมมชวตกลายเปน

สงมชวตทสามารถวาดรปทาสไดและลำาดบสดทาย

คอตวอยางขอมลการใชอปมาหรอการเปรยบเทยบ

สงสองสงเขาดวยกนโดยใชคำาวา“เหมอน,like,as”

เชน“Herlaughisasloudasmanyambulances.”

ขอมลตวอยางเปนการเปรยบเทยบเสยงหวเราะ

ของ ผ หญ งคนหน งว าม เ สยงด ง เหมอนกบ

รถพยาบาลหลายๆคน โดยใชคำาวา “as” ในการ

เปรยบเทยบ

เมอพจารณาลกษณะการใช ถ อยคำาใน

บทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนตจะพบวา

ลกษณะการใชถอยคำาทพบมากทสดคอ การใชคำา

สมผส ไมวาจะเปนการใชคำาสมผสพยญชนะหรอ

การสมผสสระ เนองจากการใชคำาสมผสถอวาเปน

ลกษณะเดนของบทเพลง ซงจะชวยใหบทเพลงม

ความไพเราะ สละสลวย คลองจอง และยงทำาให

ผฟงจดจำาบทเพลงไดงายขน

2. ความหมายแสดงเจตนาของถอยค�า

ในบทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต

ในสวนของการศกษาความหมายของถอยคำาใน

บทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนตผวจย

ไดแบงความหมายของถอยคำาตามเจตนาของ

ถอยคำาหรอทเรยกวา วจนกรรม (speech act)

อางองแนวความคดของเซรล (Searle, อางแลว)

โดยสามารถแบงความหมายของถอยคำาออกเปน

4กลมวจนกรรมดงน

ตารางท 2 ความหมายของถอยคำาในบทเพลง

ประกอบภาพยนตรโฆษณารถยนต

ความหมายของถอยค�าแบง

ตามกลมวจนกรรม

จ�านวน

ขอมลรอยละ

1.กลมบอกกลาว 50 47.61

2.กลมชนำา 19 18.10

3.กลมผกมด 15 14.29

4.กลมแสดงความรสก 21 20.00

รวม 105 100

จากตารางท2ผวจยแบงกลมวจนกรรมตาม

เจตนาของถอยคำาได 4 กลม คอ กลมบอกกลาว

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 185 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กลมชนำากลมผกมดและกลมแสดงความรสกโดย

พบความหมายของถอยคำาในกลมบอกกลาวมาก

ทสด รองลงมาคอ กลมแสดงความรสก กลมชนำา

และกลมผกมดตามลำาดบตวอยางขอมลถอยคำาใน

กลมบอกกลาวเชน“Springisintheair,smelling

of fresh pine trees.” ถอยคำานเปนการบอกเลา

บรรยากาศทเกดขนทผพดอยากใหผฟงรบรขอมล

ตวอยางของถอยคำากลมแสดงความรสกเชน“I’m

hurting baby, I’m broken down.” จากตวอยาง

ผพดตองการแสดงความรสกเจบปวดใหผฟงไดรบ

รตวอยางขอมลของกลมวจนกรรมทพบเปนลำาดบ

ถดมาคอกลมชนำาเชน“Comealongandtalkit’s

up to you tomake it stop.” ถอยคำาตวอยางน

เปนการเชญชวนใหผฟงทำาตามทผพดเสนอแนะ

กลมวจนกรรมกลมสดทายทผวจยพบขอมลนอย

ทสดคอ กลมผกมด ซงเปนถอยคำาทเนนใหผพด

เปนผกระทำาเชน“Iwon’trun,Iwon’tfly,Iwill

nevermakeitby,withoutyou.”ถอยคำานเปนการ

แสดงความตงใจของผพดทจะไมสามารถทำาอะไร

ไดเลยหากปราศจากใครคนหนง

จากการวเคราะหความหมายแสดงเจตนา

ของถอยคำาในบทเพลงประกอบภาพยนตรโฆษณา

รถยนตพบการใชวจนกรรมบอกเลามากทสดรอง

ลงมาคอ วจนกรรมแสดงความรสก ซงสอดคลอง

กบงานวจยของชยวฒนหอวรรณภากร(2544)ท

พบวจนกรรมในบทเพลงมหาวทยาลยประเภทการ

บอกเลาและการแสดงความร สกมากทสด โดย

ผลการวเคราะหขอมลไมพบการใชวจน กรรม

แถลงการณซงมกจะพบในบรบททเปนทางการสง

ทงน ถอยคำาทใชในบทเพลงโดยสวนใหญเปนการ

ใหขอมลหรอกลาวถงเรองราวตางๆเพอใหผฟงรบ

ทราบเทานน

3. การใชภาพและการสอความหมาย

ของภาพในภาพยนตรโฆษณารถยนต

ผลการวเคราะหการใชภาพประกอบใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตจากภาพยนตรโฆษณา

โฆษณาจำานวน20โฆษณาสามารถจำาแนกไดเปน

4 หวขอหลก (Stokes, อางแลว: 88) คอ ฉาก

(setting)บทบาทตวแสดง(characters)ภาพลกษณ

( iconography) และเหตการณดำาเนนเรอง

(narrativeevents)ซงจะแสดงในตารางตอไปน

ตารางท 3 การใชภาพและความหมายของภาพใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนต

หวขอ จ�านวน

ขอมล

รอยละ

1. ฉาก/สถานท 38 100.00

-ถนน 26 68.42

• ในเมอง 18 47.37

• กลางหบเขา 7 18.42

• กลางทะเล 1 2.63

-บาน/หอง 10 26.32

-หางสรรพสนคา 2 5.26

2. บทบาทตวละคร

2.1 ตวละครหลก 24 100.00

-มนษย 18 75.00

• วยรน 12 50.00

• วยทำางาน 5 20.83

• วยสงอาย 1 4.17

-สตว 4 16.67

-ไมมตวละคร 2 8.33

2.2 ความสมพนธของตวละคร 12 100.00

-เพอน 9 75.00

-ครอบครว 1 8.33

-ไมรจกกน 2 16.67

3. ภาพลกษณ 19 100.00

-ลำาลอง 6 31.58

-ทนสมย 10 52.63

-หรหรา 3 15.79

4. เหตการณด�าเนนเรอง 50 100.00

-การแสดงภาพรปลกษณ

ภายใน/ภายนอกของรถยนต

19 38.00

-การแสดงภาพรวมของถนน 19 38.00

-การแสดงภาพการบรรทก

สมภาระ

7 14.00

-การแสดงภาพการเกดปญหา

และการแกไขปญหา

5 10.00

186 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

จากตารางแสดงผลการศกษาการใชภาพ

และความหมายของภาพในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตพบวา

3.1 พบการใชภาพฉากถนนมากทสด

รองลงมาเปนฉากบานหรอหองและฉากหางสรรพ

สนคาตามลำาดบ ภาพบทบาทตวละครแบงเปน 2

สวนคอสวนทเปนตวละครหลกพบการใชตวละคร

ทเปนมนษยมากทสด รองลงมาคอสตวและไมม

ตวละครอกสวนหนงคอความสมพนธของตวละคร

พบความสมพนธแบบเพอนมากทสดรองลงมาคอ

แบบครอบครวและตวละครไมรจกกนในสวนภาพ

ลกษณพบการแสดงภาพลกษณผานการแตงกาย

ซงแสดงภาพลกษณทนสมยมากทสด รองลงมา

เปนการแสดงภาพลกษณแบบลำาลอง และหรหรา

ตามลำาดบ การใชภาพเหตการณดำาเนนเรองพบ

การแสดงภาพแสดงรปลกษณภายใน/ภายนอก

รถยนตและการแสดงภาพรวมของถนนมากทสดใน

จำานวนเทากน รองลงมาคอ การแสดงภาพการ

บรรทกสมภาระและการแสดงภาพการเกดปญหา

และการแกไขปญหาตามลำาดบ

จากการวเคราะหการใชภาพฉากพบการใช

ฉากถนนมากทสดเนองจากขอมลในงานวจยนเปน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตจงตองใชฉากถนนเพอ

แสดงใหเหนถงสมรรถนะของรถยนต

ในสวนบทบาทตวแสดงหลก พบการใชตว

แสดงทเปนวยรนมากทสด ทงน เพอสอถงความ

เหมาะสมของวยผขบขกบรนของรถยนตโดยขอมล

สวนใหญทพบเปนขอมลภาพยนตรโฆษณารถยนต

ทผลตขนมาเพอเจาะตลาดกลมเปาหมายทเปนวย

รนหรอคนรนใหมคอโตโยตาวออส(ToyotaVios)

และโตโยตา ยารส (Toyota Yaris) สำาหรบความ

สมพนธระหวางตวแสดง พบความสมพนธแบบ

เพอนมากทสด สบเนองจากทกลาวขางตนแลววา

ขอมลสวนใหญเปนโฆษณารถยนตทเหมาะกบ

ผขบขวยรน ทำาใหพบการใชความสมพนธของตว

แสดงแบบเพอนในหมวยรนมากทสด

ในเรองของภาพลกษณ พบการแสดงภาพ

ลกษณแบบทนสมยมากทสด เพอสอถงความ

ทนสมยและโฉบเฉยวของรถยนตซงเหมาะสมกบ

วยรนและในสวนเหตการณดำาเนนเรองพบการแสดง

ภาพรปลกษณภายในและภายนอกของรถยนตและ

การแสดงภาพรวมของถนนในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตโตโยตาทกโฆษณา ซงแสดงใหเหนวา

ผผลตโฆษณาตองการใหผรบชมโฆษณาไดเหน

รปลกษณทงภายในและภายนอกของรถยนต

รวมทงรบร สมรรถนะของรถยนตจากการแสดง

ภาพรวมของถนน

3.2 การสอความหมายของภาพสามารถ

จำาแนกได2ประเภทคอภาพทสอความหมายตรง

(denotation) และภาพท สอความหมายแฝง

(connotation)พบขอมลดงตารางตอไปน

ตารางท 4 การสอความหมายของภาพประกอบ

ภาพยนตรโฆษณารถยนต

การสอความหมายของภาพจ�านวน

ขอมล

รอยละ

ภาพสอความหมายตรง 31 22.30

ภาพสอความหมายแฝง 108 77.70

รวม 139 100

จากการวเคราะหขอมลพบความหมายของ

ภาพทมความหมายแฝงหรอการใชภาพสอความ

หมายทเพมขนจากความหมายตรงซงเปนความ

หมายเชงอปลกษณถงรอยละ 77.70 ซงมากกวา

การใชภาพเพอสอความหมายตรงหรอภาพทสอ

ความหมายหลกหรอความหมายพนฐานของ

ภาพนนๆ

3.2.1 ภาพสอความหมายตรง

ผวจยพบภาพทสอความหมายตรง

จากการใชภาพแสดงฉาก/สถานททเปนบานหรอ

หอง และหางสรรพสนคา รวมถงการแสดง

รปลกษณภายใน/ภายนอกรถยนต

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 187 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

3.2.2 ภาพสอความหมายแฝง

การใชฉาก/สถานทถนนในเมองและ

ถนนกลางหบเขานอกจากจะแสดงใหเหนถงความ

เหมาะสมของรถยนตวาสามารถใชงานบนถนน

แบบใดไดบาง ยงแสดงใหเหนถงสมรรถนะของ

รถยนตวาสามารถขบขไดบนถนนหลากหลายแบบ

หรอการใชภาพตวละครวยรนเพอแสดงถงความ

เหมาะสมของวยผใชกบรถยนตทมขนาดกะทดรด

คลองตวราคาไมสงมากผวจยยงพบการใชภาพลกษณ

ผานทางรปลกษณของตวละคร ไมว าจะเปน

เครองแตงกายเครองประดบทรงผมเพอแสดงถง

ระดบของรถยนตเชนตวละครแตงกายหรหราพบ

ในภาพยนตรโฆษณารถยนตรนทมขนาดใหญราคา

สง ในสวนการใชเหตการณดำาเนนเรองการแสดง

ภาพเหตการณเกดปญหาและการแกไขปญหาเชน

สญญาณไฟเปลยนเปนสเขยวเพอใหคนขามถนน

กะทนหนทำาใหรถตองรบหยด หรอการแสดงภาพ

รวมของถนน เชน ถนนทางตรง ทางโคง อโมงค

วงเวยนถนนชำารดสงกดขวางบนถนนรวมทงการ

บรรทกสมภาระจำานวนมาก ไมวาจะเปนคน สตว

หรอสงของขนมาบนรถ ทงหมดนลวนเปนการใช

ภาพเพอสอความหมายแฝงเกยวกบสมรรถนะของ

รถยนตทงสน

ในการสอความหมายของภาพประกอบใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตสวนใหญพบการใชภาพ

เพอสอความหมายแฝงมากกวาความหมายตรงโดย

พบการใชภาพสอความหมายแฝงทแสดงความหมาย

เกยวกบสมรรถนะของรถยนตในดานตางๆ โดยจะ

มงเนนไปทสมรรถนะดานความปลอดภย ซงเปน

คณสมบตสำาคญสำาหรบรถยนตรวมทงพบภาพทสอ

ความหมายแฝงเกยวกบความเหมาะสมของรถยนต

กบวยของผขบขและการใชภาพลกษณของตวแสดง

หลกเพอสอถงภาพลกษณของรถยนตอกดวย

4. ความสมพนธระหวางเนอหาในบทเพลง

กบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณารถยนต

ผลการศกษาความสมพนธระหวางเนอหา

ในบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตพบวาบทเพลงและภาพมความสมพนธกน

2รปแบบคอ1.สมพนธกนโดยตรงและ2.สมพนธ

กนโดยออมดงน

ตารางท 5 ความสมพนธ ระหว าง เน อหาใน

บทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตร

โฆษณารถยนต

ความสมพนธระหวางเนอหา

ในบทเพลงกบภาพประกอบ

ภาพยนตรโฆษณารถยนต

จ�านวน

ขอมล

รอยละ

สมพนธกนโดยตรง 33 58.93

สมพนธกนโดยออม 23 41.07

รวม 56 100

จากตารางท5แสดงใหเหนวาความสมพนธ

ระหวางเนอหาในบทเพลงกบภาพประกอบใน

ภาพยนตรโฆษณารถยนตมความสมพนธกน

โดยตรงมากกวาสมพนธกนโดยออม

4.1 ความสมพนธ ระหว าง เน อหา

บทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตแบบสมพนธกนโดยตรง หมายถงความ

หมายของเนอหาในบทเพลงโฆษณาสอความตรง

กนกบภาพทปรากฏในภาพยนตรโฆษณาในชวง

เวลาเดยวกนหรอใกลเคยงกนตวอยางเชนเนอหา

ในบทเพลงโฆษณาคอ “look all around there’s

nothingbutblueskies”และปรากฏภาพโฆษณา

ในชวงเวลาเดยวกน ดงภาพประกอบท 1 จะเหน

ไดวาในบทเพลงกลาวถงทองฟาทมสฟาคอคำาวา

“blueskies”และภาพทปรากฏคอภาพของทองฟา

ทมสฟาเชนเดยวกน

188 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

ภาพประกอบท 1 ภาพแสดงความสมพนธระหวาง

เนอหาบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตร

โฆษณารถยนตแบบสมพนธกนโดยตรง

4.2 ความสมพนธ ระหว าง เน อหา

บทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนตแบบสมพนธกนโดยออม หมายถงความ

หมายของเนอหาในบทเพลงโฆษณาสอความหมาย

อนๆ ทเพมขนจากความหมายตรงหรอเปนความ

หมายเชงอปลกษณกบภาพทปรากฏในภาพยนตร

โฆษณาในชวงเวลาเดยวกนหรอใกลเคยงกน

ตวอยางเชนเนอหาในบทเพลงโฆษณาคอ“รกของ

ฉนจะตามไปไมไกล” และปรากฏภาพโฆษณาใน

ชวงเวลาเดยวกนดงภาพประกอบท2จะเหนไดวา

ในบทเพลงกลาวถงความรกของผชายคนหนงทจะ

คอยตดตามผหญงไป และภาพทปรากฏคอภาพ

ของรถยนตสองคนทกำาลงขบตามกนอยโดยผหญง

เปนผทขบรถยนตคนขางหนาและมรถยนตของ

ผชายขบตามอยขางหลง ซงเปรยบความรกไดกบ

รถยนตทกำาลงขบตามกนนนเอง

ภาพประกอบท 2 ภาพแสดงความสมพนธระหวาง

เนอหาบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตร

โฆษณารถยนตแบบสมพนธกนโดยออม

หากพจารณาความสมพนธระหวางเนอหา

ในบทเพลงกบภาพประกอบในภาพยนตรโฆษณา

รถยนต จะพบลกษณะความสมพนธโดยตรง

มากกวาความสมพนธโดยนย ทงนผ วจยตงขอ

สงเกตวาเนอหาบทเพลงสวนใหญสมพนธกบภาพ

ทปรากฏในภาพยนตร โฆษณาโดยตรงเพอ

สนบสนนรปภาพสงเสรมความเขาใจในการรบชม

โฆษณาใหแกผรบสารมากยงขน ซงสอดคลองกบ

คกและสโตคส(Cook,อางแลว;Stokes,อางแลว)

ทกลาววาภาษาภาพและบทเพลงถอเปนขอความ

เดยวกนในโฆษณาหนงๆซงมความสมพนธกนและ

เกดรวมกนอยางผสมผสาน รวมทงขอความท

ปรากฏเปนสวนเสรมในภาพยนตรโฆษณาทงหมด

กมความสมพนธโดยตรงกบภาพประกอบโฆษณา

เชนเดยวกนและผวจยยงมขอสงเกตทวาบทเพลง

ทถกแตงขนมาเพอใชสำาหรบการโฆษณาโดย

เฉพาะมความสมพนธของเนอหาในบทเพลงกบ

ภาพโฆษณาโดยตรงมากกวาบทเพลงทนำามาจาก

ศลปนหรอกลมศลปนทมชอเสยง ซงพบวามกม

ความสมพนธกบภาพโฆษณาโดยนย

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 189 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สรปผลการศกษา

การวจยเรอง ลกษณะการใช ภาษาใน

บทเพลงและภาพประกอบภาพยนตรโฆษณา

รถยนตสามารถสรปผลการศกษาไดดงน

ผลการศกษาลกษณะการใชถอยคำาพบการ

ใชคำาสมผสมากทสด(ดตารางท1)รองลงมาตาม

ลำาดบคอ การใชคำาซำา และการใชภาพพจน ทงน

เนองจากคำาสมผสจะชวยใหบทเพลงมความไพเราะ

สละสลวยและงายแกการจดจำา

สำาหรบความหมายแสดงเจตนาของถอยคำา

แบงประเภทตามหลกวจนกรรมได 4 ประเภท

(ดตารางท 2) โดยเรยงตามลำาดบความถในการ

ปรากฏไดแกวจนกรรมบอกเลาวจนกรรมแสดง

ความรสกวจนกรรมสงและวจนกรรมสญญาโดย

พบวจนกรรมบอกเลามากทสดซงบทเพลงโฆษณา

มกเปนการบอกกลาวขอมลใหผฟงรบทราบเทานน

ในสวนการใชภาพประกอบและการสอความหมาย

ของภาพประกอบภาพยนตรโฆษณาสามารถแบง

เปน4หวขอหลก(ดตารางท3)คอฉากบทบาท

ตวแสดง ภาพลกษณ และเหตการณดำาเนนเรอง

โดยพบการใช ฉากถนนมากทสดเพอแสดง

สมรรถนะของรถยนต ในสวนตวแสดงหลกและ

ความสมพนธของตวแสดงพบการใชตวแสดงทอย

ในวยรนและตวแสดงมความสมพนธกนแบบเพอน

มากทสด ทงน เพอสอถงความเหมาะสมของวยผ

ขบขกบรนของรถยนต ในเรองการใชภาพลกษณ

พบภาพลกษณทนสมยมากทสด โดยสอดคลองกบ

ร นของรถยนตทมความทนสมยเหมาะกบวยร น

ยคใหม และพบเหตการณดำาเนนเรองทแสดงภาพ

รปลกษณภายในและภายนอกของรถยนตและการ

แสดงภาพรวมของถนนในทกโฆษณา นอกจากน

การสอความหมายของภาพโฆษณาพบการสอความ

หมายแฝงมากกวาความหมายตรง(ดตารางท4)

การศกษาความสมพนธระหวางเนอหาใน

บทเพลงกบภาพประกอบภาพยนตรโฆษณาพบวา

มความสมพนธกนโดยตรงมากกวาสมพนธกนโดย

นย (ดตารางท 5) เนองจากบทเพลงโฆษณาทำา

หนาทชวยสนบสนนรปภาพ ทำาใหผชมโฆษณาม

ความเขาใจมากยงขน

ขอเสนอแนะ

1. ควรเปรยบเทยบข อมลภาพยนตร

โฆษณารถยนตในชวงเวลาทตางกน ซงอาจทำาให

เหนความแตกตางระหวางภาพยนตรโฆษณา

รถยนตยคกอนกบยคปจจบน

2. ควรเกบขอมลและศกษาภาพยนตร

โฆษณาประเภทอนๆ ทไมใชภาพยนตรโฆษณา

รถยนตเพยงอยางเดยวเทานน เนองจากใน

ภาพยนตรโฆษณาประเภทอนๆ อาจพบการใช

ถอยคำาและภาพประกอบทแตกตางจากภาพยนตร

โฆษณารถยนต โดยอาจศกษาเปรยบเทยบ

รวมดวย

190 รวตา สสดลกษณะการใชภาษาในบทเพลงและภาพประกอบในภาพยนตร...

เอกสารอางอง

กรตกานต วนถนอม. (2539).การวเคราะหรปแบบ เนอหาและปจจยทมบทบาทตอการสรางสรรคเพลง

โฆษณา. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการประชาสมพนธ บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชชวดศรลมพ.(2553).เอกสารคำาสอนวชา ภ.603 ระบบความหมายและวจนปฏบตศาสตร ภาคเรยนท

1/2553 สาขาวชาภาษาศาสตรเพอการสอสาร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ชยวฒน หอวรรณภากร. (2544).การสอความหมายและอดมการณในเพลงมหาวทยาลย. วทยานพนธ

นเทศศาสตรมหาบณฑตภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดงคณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ทรงธรรมอนทจกร.(2550).แนวคดพนฐานดานวจนปฏบตศาสตร.กรงเทพฯ:สำานกพมพมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

ปยกลเลาวณยศร. (2529).ใครเปนใครในกระบวนการผลตภาพยนตร.กรงเทพฯ:บรษทบพธการพมพ

จำากด.

ราชบณฑตยสถาน. (2553).พจนานกรมศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต). พมพครงท 1.

กรงเทพฯ:ราชบณฑตยสถาน.

Barthes,R.(1967).Elements of Semiology: translated from the French by Lavers, A. and Smith,

C.NewYork,NY:HillandWang.

Berger,A.A.(2012).Media Analysis Techniques (4th ed.).ThousandOaks,CA:SagePublications,

Inc.

Bignell,J.(1997).Media Semiotics: An Introduction.Manchester:ManchesterUniversityPress.

Cook,G.(2001).The Discourse of Advertising (2nd ed.). London:Routledge.

Searle,J.(1976).A classification of illocutionary acts.LanguageinSociety5:1-23.

Stokes,J.(2003).How to Do Media & Cultural Studies. London:SagePublications.

Tanskul,K.(2008).222251: English Language and Culture.DepartmentofWesternLanguages,

BuraphaUniversity.

Yule,G.(2006).The Study of Language (3rd ed.).Cambridge:CambridgeUniversityPress.

การรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ ความเกยวพน

ในการท�างานและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน

ระดบปฏบตการบรษทผลตและจ�าหนายน�าดมแหงหนง

Perceived Organizational Support, Organizational Commitment, Job

Involvement, and Organizational Citizenship Behavior of Operational

Officers at a Drinking Water Manufacturer and Distributor Company.

สเชาวนเครอแกว1,ถวลยเนยมทรพย2

SuchaoKruakaew1,ThawanNieamsup2

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบและอทธพลของการรบรการสนบสนนจากองคการความ

ผกพนตอองคการ และความเกยวพนในการทำางานทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการบรษทผลตและจำาหนายนำาดมแหงหนงกลมตวอยางทใชในการวจยคอพนกงาน

ระดบปฏบตการของบรษทผลตและจำาหนายนำาดมแหงหนงจำานวน187คนใชการสมตวอยางแบบแบง

ชนภมและการสมตวอยางอยางงาย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะห

ขอมลไดแกคารอยละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน

ผลการวจยพบวา 1) พนกงานระดบปฏบตการมการรบรการสนบสนนจากองคการโดยรวม การรบรการ

สนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม ดานการสนบสนนจากหวหนางานและดานรางวลและ

เงอนไขการทำางานอยในระดบคอนขางสง 2) พนกงานระดบปฏบตการมความผกพนตอองคการโดยรวม

ความผกพนตอองคการดานจตใจดานความตอเนองและดานบรรทดฐานอยในระดบคอนขางสง3)พนกงาน

ระดบปฏบตการมความเกยวพนในการทำางานอยในระดบคอนขางสง 4) พนกงานระดบปฏบตการม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอยในระดบคอนขางด 5) ความเกยวพนในการทำางาน ความ

ผกพนตอองคการดานความตอเนอง และการรบรการสนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

สามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบตการไดรอยละ

49.4อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.001

ค�าส�าคญ: การรบรการสนบสนนจากองคการ,ความผกพนตอองคการ,ความเกยวพนในการทำางาน

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

1 นสตปรญญาโท,สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการคณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร2 ผชวยศาสตราจารย,คณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตรอาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก1 Graduatestudent,MajorofIndustrialandOrganizationalPsychology,FacultyofSocialSciences,KasetsartUniversity.2 AssistantProfessor,FacultyofSocialSciences,KasetsartUniversity,ThesisMajorAdviser.

192 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

Abstract

The objectives of this research were to study the level and influence of perceived

organizationalsupport,organizationalcommitmentandjobinvolvementtoorganizationalcitizenship

behaviorofoperationalofficersatadrinkingwatermanufactureranddistributorcompany.The

sampleinthisresearchconsistedof187operationalofficersatthedrinkingwatermanufacturer

and distributor company. The sampling used stratified random sampling and simple random

sampling.Theresearchdatawerecollectedbyquestionnaires.Analyticalstatisticsemployedwere

percentage,mean,standarddeviation,andstepwisemultipleregressionanalysis.Theresultsof

thisresearchshowedthat:1)theoperationalofficershaveaquitehighlevelofoverallperceived

organizationalsupport,proceduraljustice,supervisorsupport,andorganizationalrewardsandjob

conditions;2)theoperationalofficershaveaquitehighlevelofoverallorganizationalcommitment,

affectivecommitment,continuancecommitment,andnormativecommitment;3)theoperational

officershaveaquitehighlevelofjobinvolvement;4)theoperationalofficershaveaquitegood

level of organizational citizenshipbehavior; 5) job involvement, continuance commitment, and

proceduraljusticecouldjointlypredictorganizationalcitizenshipbehavioroftheoperationalofficers

around49.4percentat.001levelofsignificance.

Keywords: perceived organizational support, organizational commitment, job involvement,

organizationalcitizenshipbehavior

ความส�าคญของปญหา

ประเทศไทยเปนประเทศแถบเขตรอน ม

อณหภมสงเกอบทงปทำาใหมคนบรโภคนำาดมเปน

จำานวนมาก จงเปนสาเหตใหนกธรกจทงชาวไทย

และชาวตางชาตตางแขงขนกนลงทนทำาธรกจผลต

และจำาหนายนำาดม ประกอบกบการเปลยนแปลง

ของสภาพเศรษฐกจในปจจบนทผนผวนอยตลอด

ทำาใหองคการตองปรบตวเพอใหสามารถจดการ

และรบมอกบผลกระทบทอาจจะเกดขนกบองคการ

ไดทกเมอโดยเฉพาะพนกงานระดบปฏบตการทม

คณลกษณะทแตกตางกน ทำาใหพนกงานระดบ

ปฏบตการมพฤตกรรมในการทำางานทแตกตางกน

ไป องคการจงจำาเปนจะตองหามาตรการทชวยให

พนกงานระดบปฏบตการเหลานมพฤตกรรมการ

ปฏบตงานทดและเปนไปในทศทางทองคการ

ตองการ ซงวธการทหลายองคการมกใช คอ การ

สงเสรมใหพนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการ

พฤตกรรมรปแบบตางๆของพนกงานนนจะ

สงผลใหองคการสามารถด�าเนนการไปสเปาหมาย

โดยองคการจะตองท�าใหพนกงานระดบปฏบตการ

เกดความเชอวาองคการสามารถดแลเอาใจใสเปน

อยางดเพอใหพนกงานระดบปฏบตการมความรสก

วาตองตอบแทนองคการโดยการทมเทใหกบการ

ท�างาน แนวทางทองคการใช คอ ท�าใหพนกงาน

ระดบปฏบตการได รบร ถงการสนบสนนจาก

องคการ(PerceivedOrganizationalSupport)ซง

จากการศกษาของPiercy et al.(2006)พบวาการ

รบรการสนบสนนจากองคการมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เมอ

พนกงานระดบปฏบตการประเมนวาองคการนน

ใหการสนบสนนแลวเหนวาสามารถทำาใหความเปน

อยของพนกงานระดบปฏบตการและครอบครวดขน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 193 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

พนกงานระดบปฏบตการจะรบรวาองคการนนเหน

คณคาและความสำาคญในการปฏบตงานของ

พนกงาน กจะทมเทแรงกายและแรงใจเพอเพม

ประสทธภาพและประสทธผลขององคการ (ศร

วรรณเสรรตนและคณะ,2541)นอกจากนความ

เกยวพนในการทำางาน (Job Involvement) และ

ความผกพนตอองคการ(OrganizationalCommit-

ment) ยงมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการอกดวยจากการศกษาของ

Diefendorffet al.(2002)พบวาความเกยวพนใน

การทำางานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการโดยความเกยวพน

ในการทำางานจะทำาใหพนกงานระดบปฏบตการม

พฤตกรรมการปฏบตงานดวยความเตมใจ ทมเท

เวลา แรงกายแรงใจในการทำางานอยางเตมท ถง

แมวางานททำานนจะอยนอกเหนอจากหนาทกตาม

และจากการศกษาของLambert,HoganandGrif-

fin (2008)พบวา ความผกพนตอองคการมความ

สมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการโดยMcShaneandGlinow(2009)กลาว

วาความผกพนตอองคการสามารถบงชถงความได

เปรยบทางการแขงขน เนองจากพนกงานทจงรก

ภกดมกจะไมละทงงานและขาดงาน อกทงยงเปน

บคคลทมแรงจงใจในการทำางานและมความเปน

สมาชกทดขององคการสงจากปจจยขางตนทพบวา

การทบคคลรบรการสนบสนนจากองคการและการ

ไดเขาไปมสวนเกยวของในงานรวมถงความรสก

อยากทจะอยกบองคการตอไปจะสงผลใหบคคลม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจงทำาให

ผวจยสนใจทจะศกษา การรบรการสนบสนนจาก

องคการความผกพนตอองคการความเกยวพนใน

การทำางานและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการของพนกงานระดบปฏบตการในบรษทผลต

และจำาหนายนำาดมทถอวาเปนบรษททดำาเนนธรกจ

เกยวกบการผลตและจำาหนายนำาดมทมการแขงขน

สงและมการเปลยนแผนกลยทธตางๆไปตามสภาพ

การเปลยนแปลงท เกดขนในปจจบน เพอให

องคการสามารถอยรอดและประสบความสำาเรจได

โดยสงทเปนตวขบเคลอนบรษทแหงนคอพนกงาน

ระดบปฏบตการทมหนาทปฏบตงานในสวนของ

การจำาหนายทจะทำาใหบรษทสรางยอดขายไดเพม

สงขนและดำาเนนการตามเปาหมายหรอกลยทธท

ตงไวได

นอกจากนในการศกษาครงนคาดวานาจะได

ขอมลทเปนประโยชนตอบรษทผลตและจำาหนายนำา

ดมในการเสรมสรางใหพนกงานระดบปฏบตการม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดงนนผ

วจยจงสนใจทจะศกษาอทธพลของปจจยสวนบคคล

การรบรการสนบสนนจากองคการความผกพนตอ

องคการและความเกยวพนในการทำางานทมตอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการบรษทผลตและจำาหนาย

นำาดมแหงหนงและเพอนำาผลจากการวจยไปใช

ประโยชนในการพฒนาพนกงานระดบปฏบตการให

มพฤตกรรมทเปนไปในทศทางทองคการตองการ

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาระดบและอทธพลของการรบรการ

สนบสนนจากองคการความผกพนตอองคการและ

ความเกยวพนในการทำางานทมตอพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบ

ปฏบตการบรษทผลตและจำาหนายนำาดมแหงหนง

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลจากการวจยสามารถนำาไปใชประโยชนใน

การสงเสรมหรอพฒนาพนกงานระดบปฏบตการ

บรษทผลตและจำาหน ายนำา ดมแห งหนงให ม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอนจะสง

ผลตอการดำาเนนงานของบรษท

194 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

ปจจยสวนบคคล

-เพศ

-อาย

-สถานภาพสมรส

-ระดบการศกษา

-อายงาน

-ตำาแหนงงาน

-รายได

การรบรการสนบสนนจากองคการ

-การรบรการสนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

-การรบรการสนบสนนจากองคการดานการสนบสนนจากหวหนางาน

-การรบรการสนบสนนจากองคการดานรางวลและเงอนไขการทำางาน

ความผกพนตอองคการ

-ความผกพนตอองคการดานจตใจ

-ความผกพนตอองคการดานความตอเนอง

-ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

ความเกยวพนในการท�างาน

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ภาพประกอบ 1กรอบแนวคดในการวจย

กรอบแนวคดและสมมตฐานการวจย

ในการวจยครงน ตวแปรอสระไดแกปจจย

สวนบคคล การรบร การสนบสนนจากองคการ

ความผกพนตอองคการและความเกยวพนในการ

ทำางานทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกท

ดขององคการสามารถสรปกรอบแนวคดในการวจย

ไดดงน

ปจจยสวนบคคล หมายถง คณลกษณะ

เฉพาะต างๆ ของพนกงานระดบปฏบตการ

ประกอบดวย

1. เพศหมายถง ลกษณะแสดงความเปน

หญงหรอชาย

2. อาย หมายถง ระยะเวลานบตงแตปท

พนกงานระดบปฏบตการเกดจนถงปปจจบน

3. สถานภาพสมรส หมายถง สถานะการ

ครองคในปจจบนของพนกงานระดบปฏบตการ

4. ระดบการศกษาหมายถงวฒการศกษา

ขนสงสดทพนกงานระดบปฏบตการไดรบใน

ปจจบน

5. อายงาน หมายถง ระยะเวลานบตงแต

พนกงานระดบปฏบตการเรมทำางานในบรษทท

ทำางานอยจนถงปจจบน

6. ตำาแหนงงานหมายถงกลมหนาทความ

รบผดชอบอนคลายคลงกนทมอบหมายใหพนกงาน

ระดบปฏบตการไดปฏบต แบงเปนพนกงานขาย

และเจาหนาทสนบสนนการขาย

7. รายไดหมายถงคาตอบแทนรายเดอน

และรายรบอนๆ ทพนกงานระดบปฏบตการไดรบ

จากการทำางานในแตละเดอน

การรบร การสนบสนนจากองคการ

หมายถงการทพนกงานระดบปฏบตการตความวา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 195 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

บรษทเหนความสำาคญในความเปนอยของพนกงาน

ระดบปฏบตการโดยจดสวสดการและผลตอบแทน

ตางๆ ทควรไดรบ ดแลสภาพการทำางานให

เหมาะสมและสงเสรมใหมความมนคงกาวหนาซง

สามารถแสดงออกและตอบสนองตอการสนบสนน

ดงกลาวโดยผานตวแทนของบรษท เชน ผบงคบ

บญชา(RhoadesandEisenberger,2002)แบง

ออกเปน3องคประกอบคอ

1. การรบรการสนบสนนจากองคการดาน

กระบวนการยตธรรม หมายถง การทพนกงาน

ระดบปฏบตการตความวาบรษทมการจดสรร

ทรพยากรใหกบพนกงานระดบปฏบตการอยาง

ยตธรรม ใหพนกงานระดบปฏบตการไดรบทราบ

ขอมลและเขาไปมสวนรวมในกระบวนการการ

ตดสนใจเกยวกบกฎระเบยบ นโยบายทสงผลตอ

พนกงานระดบปฏบตการ รวมทงมการใหขอมล

เกยวกบกระบวนการกำาหนดคาตอบแทนใหแก

พนกงานระดบปฏบตการอยางถกตองและสามารถ

ตรวจสอบได

2. การรบรการสนบสนนจากองคการดาน

การสนบสนนจากหวหนางาน หมายถง การท

พนกงานระดบปฏบตการตความวาผบงคบบญชา

ทอย ถดขนไปใหความสำาคญ มการชวยเหลอ

สนบสนนและดแลความเปนอยของพนกงานระดบ

ปฏบตการ นอกจากนยงใหพนกงานระดบปฏบต

การประเมน วดและพจารณาการปฏบตงานของ

ผ บงคบบญชาทอย ถดขนไป รวมไปถงมการ

แลกเปลยนขอมลกนระหวางผบงคบบญชาทอยถด

ขนไปกบพนกงานระดบปฏบตการอกดวย

3. การรบรการสนบสนนจากองคการดาน

รางวลและเงอนไขการทำางาน หมายถง การท

พนกงานระดบปฏบตการตความวาบรษทแสดงการ

ยอมรบและเหนความสำาคญในการชวยเหลอ

พนกงาน โดยใหการยอมรบ ใหผลตอบแทนและ

เลอนตำาแหนงหนาทการงานตามกระบวนการอยาง

เหมาะสม สรางความเชอมนในงาน ใหพนกงานม

อสระสามารถควบคมการทำางานของตนเองลดสง

ทกระตนใหเกดความเครยดรวมถงใหโอกาสในการ

ฝกอบรมพฒนาความรความสามารถเพอความ

กาวหนาในหนาทการงาน

ความผกพนตอองคการหมายถงความ

รสกและการแสดงออกของพนกงานระดบปฏบต

การในฐานะทเปนสมาชกคนหนงของบรษทในการ

ทำางานเพอให บรษทประสบความสำาเรจและ

ตองการทจะอยกบบรษทตอไป(AllenandMeyer,

1990)แบงออกเปน3องคประกอบคอ

1. ความผกพนตอองคการจตใจ หมายถง

ความรสกและการแสดงออกของพนกงานระดบ

ปฏบตการทตองการเปนสวนหนงของบรษทเตมใจ

ทจะทมเทและอทศตนใหกบบรษทอยางเตมความ

สามารถ

2. ความผกพนตอองคการดานความตอ

เนอง หมายถง ความรสกและการแสดงออกของ

พนกงานระดบปฏบตการในการตระหนกถงสงทได

ลงทนหรอทมเทใหกบบรษทและผลตอบแทนทจะ

ไดรบจากบรษทจนทำาใหเกดความรสกวาจะทำางาน

กบบรษทตอไปหรอโยกยายไปทำางานทอน

3. ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

หมายถงความรสกและการแสดงออกของพนกงาน

ระดบปฏบตการทมตอการปฏบตหนาทในบรษท

กฎระเบยบและขอบงคบของบรษททจะต อง

รบผดชอบในฐานะทเปนสมาชก ตลอดจนการ

แสดงออกดวยความจงรกภกดตอบรษท

ความเกยวพนในการท�างาน หมายถง

การทพนกงานระดบปฏบตการร สกวางานเปน

สงสำาคญในชวตและสะทอนภาพลกษณของบคคล

จงมความทมเทจรงจงและมสวนรวมกบงานอยาง

เตมทซงผลจากการปฏบตงานทำาใหพนกงานระดบ

ปฏบตการรสกเหนคณคาในตนเอง มความภาค

ภมใจในงานและรสกผกพนในงาน (Lodahl and

Kejner,1965)

พฤตกรรมการเป นสมาชกทดของ

องคการหมายถงการกระทำาของพนกงานระดบ

ปฏบตการทเกดจากความสมครใจทจะปฏบตงาน

196 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

นอกเหนอจากบทบาทหนาทกำาหนดไวในลกษณะ

ทสรางสรรค ซงเปนการกระทำาทสนบสนนหรอ

สงผลตอประสทธผลของบรษท(OrganandBate-

man,1991)

สมมตฐานการวจยปจจยสวนบคคลการ

รบร การสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอ

องคการ และความเกยวพนในการทำางานสามารถ

รวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการของพนกงานระดบปฏบตการบรษทผลต

และจำาหนายนำาดมแหงหนง

วธด�าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรทใชในการวจยครงนเปน

พนกงานระดบปฏบตการของบรษทผลตและ

จำาหนายนำาดมแหงหนงจำานวน361คนแบงเปน

พนกงานฝายสนบสนนการขายและพนกงานฝาย

ขาย

1.2 กล มตวอย างในการวจย เป น

พนกงานระดบปฏบตการของบรษทผลตและ

จำาหนายนำาดมแหงหนงจำานวน 187 คน ไดใชวธ

ประมาณขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางของ

Krejcie and Morgan (1970 อางถง พวงรตน

ทวรตน,2540)จากนนใชการสมตวอยางแบบแบง

ชนภม (Stratified RandomSampling) คำานวณ

หากลมตวอยางตามสดสวนของประชากรแตละ

ฝายและทำาการส มตวอยางอยางงาย (Simple

RandomSampling)โดยใชวธการนำาบญชรายชอ

มาจบสลากแบบไมใสคน

2. เ ค ร อ ง ม อ ท ใ ช ใ น ก า ร ว จ ย ค อ

แบบสอบถามทผวจยสรางขนจากแนวคด ทฤษฎ

เอกสารและผลงานวจยทเกยวของซงประกอบดวย

5สวนดงน

สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคล

จำานวน7ขอซงถามในเรองเพศอายสถานภาพ

สมรส ระดบการศกษาสงสด อายการทำางาน

ตำาแหนงงานและรายไดตอเดอน แบบสอบถามม

ลกษณะเปนแบบสำารวจรายการ(CheckList)และ

เตมขอความลงในชองวาง

ส วนท 2 แบบสอบถามการรบ ร การ

สนบสนนจากองคการจำานวน24ขอผวจยสราง

ขนตามแนวคดของRhoades and Eisenberger

(2002) ลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตร

ประมาณคา(RatingScale)โดยผตอบเลอกตอบ

เพยงระดบเดยวจาก ไมเหนดวยอยางยง ไมเหน

ดวยไมแนใจเหนดวยและเหนดวยอยางยง

สวนท 3 แบบสอบถามความผกพนตอ

องคการจำานวน20ขอผวจยสรางขนตามแนวคด

ของ Allen and Meyer (1990) ลกษณะของ

แบบสอบถามเปนมาตรประมาณคา(RatingScale)

โดยผตอบเลอกตอบเพยงระดบเดยวจาก ไมเหน

ดวยอยางยง ไมเหนดวย ไมแนใจ เหนดวยและ

เหนดวยอยางยง

สวนท 4แบบสอบถามความเกยวพนในการ

ทำางานจำานวน21ขอผวจยสรางขนตามแนวคด

ของ Lodahl and Kejner (1965) ลกษณะของ

แบบสอบถามเปนมาตรประมาณคา(RatingScale)

โดยผตอบเลอกตอบเพยงระดบเดยวจากไมเหนดวย

อยางยงไมเหนดวยไมแนใจเหนดวยและเหนดวย

อยางยง

สวนท 5 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการจำานวน46ขอผวจยสราง

ขนตามแนวคดของOrganandBateman(1991)

ลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตรประมาณคา

(Rating Scale) โดยผตอบเลอกตอบเพยงระดบ

เดยวจาก ไมเคยกระทำาเลย นานๆครง บางครง

บอยครงและเปนประจำา

3. การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ในการวจยครงนมขนตอนการตรวจสอบคณภาพ

ของเครองมอดงน

3.1 การทดสอบความเทยงตรงเชง

เนอหา(ContentValidity)โดยนำาแบบสอบถามท

สรางขนไปใหคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 197 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

เพอตรวจสอบความครอบคลมความชดเจนของ

เนอหาและประเดนสำาคญตางๆ ตลอดจนภาษาท

ใชในแบบสอบถามใหมความเหมาะสมหลงจากนน

นำาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขตามความ

เหมาะสม

3.2 การทดสอบความเชอมน(Reliability)

โดยนำาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try out) กบ

พนกงานระดบปฏบตการของบรษทผลตและ

จำาหนายผลตภณฑอาหารแหงหนงซงพนกงาน

ระดบปฏบตการมลกษณะคลายคลงกบกล ม

ตวอยางทตองการศกษาจำานวน30คนเพอหาคา

ความสมพนธของคะแนนรายขอกบคะแนนรวม

แตละดาน (Item-Total Correlation) และหาคา

ความเชอมนรายดานและคาความเชอมนทงฉบบ

ของแบบสอบถาม โดยใชวธการหาคาสมประสทธ

แอลฟาของครอนบาค(Cronbach’sAlphaCoef-

ficient)ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามดงน

3.2.1 แบบสอบถามการรบร การ

สนบสนนจากองคการมคาความเชอมนทงฉบบ

เทากบ .894 และคาความเชอมนรายดานพบวา

การรบรการสนบสนนจากองคการดานกระบวนการ

ยตธรรม การรบรการสนบสนนจากองคการดาน

การสนบสนนจากหวหนางานและการรบร การ

สนบสนนจากองคการดานรางวลและเงอนไขการ

ทำางานมคาความเชอมนเทากบ .828, .853 และ

.823ตามลำาดบ

3.2.2 แบบสอบถามเกยวกบความ

ผกพนตอองคการมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ

.912 และคาความเชอมนรายดาน พบวา ความ

ผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอ

องคการดานความตอเนอง และความผกพนตอ

องคการดานบรรทดฐานมคาความเชอมนเทากบ

.848,.842และ.782ตามลำาดบ

3.2.3 แบบสอบถามเกยวกบความ

เกยวพนในการทำางานมคาความเชอมนเทากบ

.907

3.2.4 แบบสอบถาม เ ก ย ว ก บ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมคา

ความเชอมนเทากบ.921

4. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดทำาการ

เกบรวบรวมขอมล โดยทำาหนงสอขออนญาตเกบ

รวบรวมขอมลเพอประกอบการทำาวทยานพนธ

เสนอตอบรษทผลตและจำาหนายนำาดมแหงหนงจาก

ภาควชาจตวทยาเมอไดรบอนญาตใหเกบขอมลจง

นำาแบบสอบถามไปดำาเนนการเกบรวบรวมขอมล

จำานวน200ชดเพอนำามาคดเลอกแบบสอบถามท

สมบรณตามจำานวนทตองการกอนหลงจากนนนำา

แบบสอบถามทสมบรณมาตรวจใหคะแนนตาม

เกณฑทกำาหนดไว และทำาการวเคราะหทางสถต

ดวยโปรแกรมสำาเรจรป

5. การวเคราะหขอมลและสถตทใชใน

การวจย ผวจยดำาเนนการวเคราะหขอมลดวย

โปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรปโดยสถตทใชในการ

วเคราะหขอมลคอคารอยละ(Percentage)คาเฉลย

(Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard

Deviation) และการวเคราะหการถดถอยพหคณ

แบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression

Analysis)

ผลการวจย

ผวจยไดดำาเนนการวเคราะหขอมลออกเปน

3ตอนดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบ

ปจจยสวนบคคลของพนกงานระดบปฏบตการ

พบวาพนกงานระดบปฏบตการททำาการศกษาใน

ครงนสวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 82.4

มอายเฉลยเทากบ 27.78 ป มสถานภาพโสด

คดเปนรอยละ86.6เกอบทงหมดมการศกษาระดบ

ปรญญาตร คดเปนรอยละ 98.4 มอายงานเฉลย

เทากบ2.02ปสวนใหญเปนพนกงานขายคดเปน

รอยละ 80.7 และมรายไดเฉลยตอเดอนเทากบ

19,837.54บาท

198 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

ตอนท 2ผลการวเคราะหขอมลการรบรการ

สนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ

ความเกยวพนในการทำางานและพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบต

การเปนดงน

1. พนกงานระดบปฏบตการมการรบรการ

สนบสนนจากองคการโดยรวมอยในระดบคอนขาง

สง (มคาเฉลยเทากบ3.77)และเมอพจารณาราย

ดานพบวาพนกงานระดบปฏบตการมการรบรการ

สนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

การรบร การสนบสนนจากองค การด านการ

สนบสนนจากหวหนางานและการรบรการสนบสนน

จากองคการดานรางวลและเงอนไขการทำางานอย

ในระดบคอนขางสง(มคาเฉลยเทากบ3.79,3.75

และ3.77ตามลำาดบ)

2. พนกงานระดบปฏบตการมความผกพน

ตอองคการโดยรวมอยในระดบคอนขางสง (มคา

เฉลยเทากบ3.82)และเมอพจารณารายดานพบวา

พนกงานระดบปฏบตการมความผกพนตอองคการ

ดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานความ

ต อเ นอง และความผกพนต อองค การด าน

บรรทดฐานอยในระดบคอนขางสง (มคาเฉลย

เทากบ3.81,3.76และ3.90ตามลำาดบ)

3. พนกงานระ ดบปฏบต การมความ

เกยวพนในการทำางานอย ในระดบคอนขางสง

(มคาเฉลยเทากบ3.74)

4. พนกงานระดบปฏบตการมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการอยในระดบคอนขาง

ด(มคาเฉลยเทากบ3.86)

ตอนท 3ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบ

สมมตฐานผลการวจยเปนดงน

1. การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบ

ขนตอนตองใชตวแปรเชงปรมาณเทานน ตวแปร

เชงคณภาพซงไมสามารถวดหรอประเมนออกมาใน

เชงปรมาณไดโดยตรงจงตองเปลยนใหเปนตวแปร

หน(DummyVariable)เสยกอนเปนดงน

1.1 เพศ วดโดยให ค าผ ม เพศชาย

เทากบ0เพศหญงเทากบ1

1.2 สถานภาพสมรส วดโดยใหคาผม

สถานภาพโสดเทากบ0สถานภาพสมรสเทากบ1

1.3 ตำาแหนงงาน วดโดยใหค าผ ม

ตำาแหนงพนกงานขายเทากบ0ตำาแหนงเจาหนาท

สนบสนนการขายเทากบ1

1.4 ระดบการศกษาเมอนำามาวเคราะห

พบวาผมการศกษาระดบปรญญาตรมจำานวน184

คนในขณะทผมการศกษาระดบปรญญาโทมเพยง

จำานวน3คนซงถอวานอยมากเมอเทยบกบจำานวน

ผทมการศกษาระดบปรญญาตร ผ วจยจงไมนำา

ตวแปรระดบการศกษามาใชเปนตวแปรอสระใน

การพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการของพนกงานระดบปฏบตการ

2. การศกษาความสมพนธระหวางปจจย

สวนบคคล การรบร การสนบสนนจากองคการ

ความผกพนตอองคการและความเกยวพนในการ

ทำางานของพนกงานระดบปฏบตการ เนองจากใน

การวเคราะหการถดถอยพหคณตองทำาการตรวจ

สอบขอกำาหนด(Assumption)ของการวเคราะห

การถดถอยพหคณทวาตวแปรอสระทกตวจะตอง

มความสมพนธกนไมสงเกน .80 ถาตวแปรอสระ

ตางๆ ไมเปนอสระตอกนจะทำาใหแยกอทธพลของ

ตวแปรหนงออกจากอกตวแปรหนงไมได เกด

ปญหาทเรยกวา “Multicollinearity Problem” ขน

ได และจะทำาใหไมสามารถใชเทคนควเคราะห

ดงกลาวไดซงถาเกดปญหานจะตองแกไขดวยการ

ตดตวแปรอสระทมความสมพนธกนสงออกไป

(สชาต ประสทธรฐสนธ, 2540) โดยผลการศกษา

ความสมพนธพบวาไมมตวแปรอสระใดทมคาความ

สมพนธกนเกน.80

3.การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบ

ขนตอน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 199 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตารางท 1ผลการวเคราะหตวแปรพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบ

ปฏบตการ

ตวแปร b SE b Beta t p

ความเกยวพนในการทำางาน(mJIt) .435 .052 .499 8.419 .000

ความผกพนตอองคการดานความตอเนอง(mOC2) .205 .055 .235 3.729 .000

การรบร การสนบสนนจากองคการดานกระบวนการ

ยตธรรม(mPOS1)

.150 .056 .152 2.672 .008

คาคงท .911 .240 3.791 .000

R=.709R2=.502R2Adj=.494OverallF=61.536p=.000

จากตารางท1พบวาความเกยวพนในการ

ทำางานความผกพนตอองคการดานความตอเนอง

และการรบร การสนบสนนจากองค การด าน

กระบวนการยตธรรม สามารถรวมกนพยากรณ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการอยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ.001โดยสามารถพยากรณไดรอยละ49.4

(R2Adj = .494) และมคาสมประสทธการถดถอย

พหคณเทากบ.709(R=.709)เมอนำาตวแปรทง

3ตวทสามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบต

การมาเขยนเปนสมการวเคราะหการถดถอย

พหคณในรปคะแนนดบไดสมการดงน

mOCBt=.911+.435(mJIt)+.205(mOC2)

+.150(mPOS1)

สมการวเคราะหการถดถอยพหคณในรป

คะแนนมาตรฐานไดสมการดงน

ZmOCBt

=.499(mJIt)+.235(mOC2)

+.152(mPOS1)

จากสมการวเคราะหการถดถอยพหคณ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการพบวา ตวแปรทมคา

สมประสทธการถดถอยในการพยากรณพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของพนกงานระดบ

ปฏบตการไดดทสดเมอเทยบกบคาคงทคอความ

เกยวพนในการทำางาน รองลงมาคอ ความผกพน

ตอองคการดานความตอเนอง และการรบรการ

สนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

ตามลำาดบ

อภปรายผล

จากสมมตฐานการวจยทระบวา ปจจยสวน

บคคล การรบรการสนบสนนจากองคการ ความ

ผกพนตอองคการและความเกยวพนในการทำางาน

สามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการของพนกงานระดบปฏบตการ

บรษทผลตและจำาหนายนำาดมแหงหนงผลการวจย

พบวาความเกยวพนในการทำางานความผกพนตอ

องคการดานความตอเนอง และการรบร การ

สนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

สามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการของพนกงานระดบปฏบตการทงน

การทความเ กยวพนในการทำางานสามารถ

พยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ของพนกงานระดบปฏบตการ อาจเนองมาจาก

บรษทเปดโอกาสใหพนกงานระดบปฏบตการไดม

สวนรวมในการแสดงความคดเหนและตดสนใจใน

การกำาหนดวธการทำางานเปนของตนเอง ทำาให

พนกงานรสกเปนสวนหนงกบงานและคดวางานท

ทำานนชวยใหตนเองร สกมคณคา จงสงผลให

พนกงานระดบปฏบตการปฏบตงานอยางเตมกำาลง

200 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

ความสามารถและยนดทจะทำางานใหกบบรษท

แมวาบางครงอาจเปนงานทอยนอกเหนอจากหนาท

ความรบผดชอบของตนเองกตามสอดคลองกบงาน

วจยของChiu and Tsai (2006) ทพบวา ความ

เกยวพนในการทำางานสามารถพยากรณพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการและงานวจยของ

Mohsan et al.(2011)ทพบวาความเกยวพนใน

การทำางานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ

สวนการทความผกพนตอองคการดานความ

ตอเนองสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบต

การ อาจเนองมาจากบรษทมการจายคาตอบแทน

เปนทน าพอใจและพนกงานระดบปฏบตการ

ตระหนกถงผลประโยชนทไดรบวามความคมคากบ

ทไดลงแรงทำางานไป เชน มการจายโบนสทกป

ทำาใหพนกงานระดบปฏบตการตองการทจะทำางาน

ทบรษทตอไป เมอพนกงานระดบปฏบตการ

ตองการทจะปฏบตงานใหกบบรษทตอไปสงผลให

พนกงานระดบปฏบตการให ความร วมมอใน

กจกรรมหรอเรองตางๆของบรษท ทงการตดตาม

ขาวสารการเปลยนแปลงนโยบายการเขาประชม

หรอเขารวมกจกรรมตางๆ รวมไปถงการอำานวย

ความสะดวกใหกบบคคลภายนอกในกรณทเขามา

ตดตอประสานงานในบรษท ซงสอดคลองกบงาน

วจยของกษมา ทองขลบ (2550)ทพบวาความ

ผกพนตอองคการดานความตอเนองสามารถ

ทำานายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

และงานวจยของพนดาศรโพธทอง(2550)ทพบวา

ความผกพนตอองคการดานความตอเนองมความ

สมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการ

ทายทสดการทการรบรการสนบสนนจาก

องค การด านกระบวนการยตธรรมสามารถ

พยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ของพนกงานระดบปฏบตการอาจเนองมาจาก

บรษทมนโยบายในการกำาหนดคาตอบแทนและ

สวสดการทพนกงานระดบปฏบตการสามารถตรวจ

สอบและเปดโอกาสใหเสนอความคดเหนไดอกทง

บรษทใหความสำาคญกบพนกงานระดบปฏบตการ

ทกคนอยางเทาเทยมกน ทำาใหพนกงานระดบ

ปฏบตการประเมนวาบรษทมความเสมอภาคกบ

พนกงานระดบปฏบตการทกคน จงส งผลให

พนกงานระดบปฏบตการใสใจและทมเทใหกบการ

ปฏบตงานถงแมในบางงานอาจเปนงานทอยนอก

เหนอขอบเขตการทำางานพนกงานระดบปฏบตการ

กยนดทจะทำาซงสอดคลองกบงานวจยของบดนทร

หาญบญทรง(2555)ทพบวาการรบรการสนบสนน

ขององคการสามารถทำานายพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการและงานวจยของPiercy et

al. (2006) ทพบวา การรบรการสนบสนนจาก

องคการดานกระบวนการยตธรรมมความสมพนธ

ทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการ แตในบางครงการรบรการสนบสนนจาก

องคการดานกระบวนการยตธรรมไมสามารถ

พยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ของพนกงานระดบปฏบตการไดอาจเนองมาจาก

พนกงานระดบปฏบตการบางคนประเมนวาผล

ประโยชนหรอคาตอบแทนทไดรบเปนทนาพงพอใจ

และมความเหมาะสมกบงานททำาดอย แลวหรอ

พนกงานระดบปฏบตการบางคนเตมใจทจะทำางาน

ทอยนอกเหนอจากบทบาทหนาทอยเปนประจำาอาจ

เปนเพราะตองการเรยนรวธการทำางานใหมๆและ

พฒนาทกษะการทำางานใหดยงขน ทำาใหพนกงาน

ระดบปฏบตการบางคนไมสนใจวางานนนๆจะไดรบ

คาตอบแทนทยตธรรมหรอไมเมอเทยบกบพนกงาน

ระดบปฏบตการคนอน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะจากผลการวจย

1. จากผลการวจยพบวาความเกยวพนใน

การทำางานสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบต

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 201 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

การซงแนวทางในการพฒนาความเกยวพนในการ

ทำางานใหเพมขนเพอเสรมสรางใหพนกงานระดบ

ปฏบตการมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการใหเปนไปในทศทางทบรษทตองการอาจทำาได

โดยบรษทตองสรางความไววางใจ เปดโอกาสใน

การเรยนรสรางคานยมในการยอมรบความคดเหน

ทแตกตางและสรางความผกผนรวมกนตอเปาหมาย

โดยอาจต งกล องรบความคดเหนหรอสร าง

บรรยากาศใหมการแลกเปลยนการเรยนรในการ

ทำางานและใชวธการระดมสมองเพอใหพนกงาน

ระดบปฏบตการไดแลกเปลยนความคดเหนซงกน

และกนหรอเสนอความคดเหนในเรองตางๆตอ

บรษทและมการยกยองหรอใหรางวลแกพนกงาน

ทมความเกยวพนในการทำางานดเดนเพอใหมขวญ

กำาลงใจในการปฏบตงานนอกจากนบรษทควรแจง

ผลประกอบการอยางสมำาเสมอใหกบพนกงานระดบ

ปฏบตการทราบ เพอใหพนกงานระดบปฏบตการ

มความรสกเปนสวนหนงในบรษทและตองการทจะ

ทำางานใหประสบผลสำาเรจ

2. จากผลการวจยพบวา ความผกพนตอ

องคการดานความตอเนองสามารถพยากรณ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการ ซงบรษทควรทำาให

พนกงานระดบปฏบตการมความผกพนตอองคการ

ดานความตอเนองเพมขนซงอาจทำาไดโดยบรษท

ควรสรางความเชอมนใหกบพนกงานระดบปฏบต

การวาบรษทเหนความสำาคญของพนกงานระดบ

ปฏบตการและสรางโอกาสในการเลอนตำาแหนงให

กบพนกงานระดบปฏบตการเพอใหพนกงานระดบ

ปฏบตการเลอกทจะปฏบตงานกบบรษทนตอไป

และสมครใจทจะคงอยกบบรษทแหงนแมวาอาจจะ

ไมตรงกบความคาดหวงของพนกงานระดบปฏบต

การทประเมนไว

3. จากผลการวจยพบวา การรบร การ

สนบสนนจากองคการดานกระบวนการยตธรรม

สามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการของพนกงานระดบปฏบตการซงแนวทาง

ในการพฒนาการรบรการสนบสนนจากองคการ

ดานกระบวนการยตธรรมใหเพมขน เพอพฒนา

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานระดบปฏบตการ ทำาไดโดยบรษทควรจด

ระบบสวสดการทมความยตธรรม สามารถตรวจ

สอบหรอเปดโอกาสใหเสนอความคดเหนได และ

บรษทควรมการเปดเผยขอมลของกระบวนการ

ทำางานของบรษทใหพนกงานระดบปฏบตการรบ

ทราบ เพอใหพนกงานระดบปฏบตการร สกวา

บรษทใสใจพนกงานระดบปฏบตการอยางเทาเทยม

กนทกคน

ขอเสนอแนะในการวจยในครงตอไป

1. ทำาการศกษาตวแปรอสระอนๆ ท

อาจสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกท

ดขององคการเพมเตมเชนการรบรความยตธรรม

ในองคการวฒนธรรมองคการคณภาพชวตในการ

ทำางานแรงจงใจในการทำางานเปนตนเพอใหงาน

วจยมความครอบคลมมากยงขน

2.ทำาการศกษาพนกงานระดบปฏบตการ

ในกลมธรกจอนๆ เพอเปรยบเทยบผลการวจยใน

เรองพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวาม

ความแตกตางกนมากนอยเพยงใด

3. ในการวจยครงนไดใหพนกงานระดบ

ปฏบตการประเมนพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการดวยตนเอง ในการวจยครงตอไปอาจ

ใหหวหนางานเปนผประเมนพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานระดบปฏบต

การเพอใหขอมลทไดตรงกบความเปนจรงเพมขน

202 สเชาวน เครอแกว, ถวลย เนยมทรพยการรบรการสนบสนนจากองคการ ความผกพนตอองคการ...

เอกสารอางอง

กษมาทองขลบ.(2550).ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทำางาน ความผกพนตอองคการ กบ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของคร โรงเรยนราชนบน. (วทยานพนธวทยาศาสตร

มหาบณฑต).กรงเทพมหานคร:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

บดนทรหาญบญทรง.(2555).ปจจยสวนบคคล บคลกภาพหาองคประกอบ การรบรการสนบสนนของ

องคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของขาราชการในสำานกงานปลดกระทรวง

มหาดไทย. (วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พนดาศรโพธทอง.(2550).ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ คณภาพชวตในการทำางานกบ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ: กรณศกษาการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย.

(วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร (พมพครงท 7).

กรงเทพมหานคร:สำานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรวรรณเสรรตนและคณะ.(2541).พฤตกรรมองคการ.กรงเทพมหานคร:บรษทธระฟลมและไซเทกซ

จำากด.

สชาตประสทธรฐสนธ.(2540).เทคนคการวเคราะหตวแปรหลายตวสำาหรบการวจยทางสงคมศาสตรและ

พฤตกรรมศาสตร: หลกการ วธการ และวธการประยกต (พมพครงท 4). กรงเทพมหานคร:

โรงพมพเลยงเชยง.

Allen,N.J.andJ.P.Meyer.(1990).“Themeasurementandantecedentofaffective,continuance,

andnormativecommitmenttotheorganization.”Journal of Occupational Psychology63

(1):1-18.

Chiu, S. F. andM. C. Tsai. (2006). “Relationship among burnout, job involvement, and

organizationalcitizenshipbehavior.”The Journal of Psychology140(6):517-530.

Diefendorff,J.M.etal.(2002).“Examiningtheroleofjobinvolvementandworkcentralityin

predicting organizational citizenship behaviors and job performance.” Journal of

Organizational Behavior23:93-108.

Lambert,E.G.,N.L.Hogan,andM.L.Griffin.(2008).“Beingthegoodsoldier:Organizational

citizenship behavior and commitment among correctional staff.”Criminal Justice and

Behavior35(1):56-68.

Lodahl,T.M.andM.Kejner. (1965). “Thedefinitionandmeasurementof job involvement.”

Journal of Psychology49(3):24-33.

McShane,S.andM.V.Glinow.(2009).Organizational Behavior (Essentials)(2nded).NewYork:

McGraw-Hill,Inc.

Mohsan,F.etal.(2011).“Impactofjobinvolvementandorganizationalcitizenshipbehavior(ocb)

andin-rolejobperformance:AstudyonbankingsectorofPakistan.”European Journal

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 203 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

of Social Science24(4):494-502.

Organ,D.W.andT.S.Bateman.(1991).Organizational Behavior (4thed).Boston:Irwin,Inc.

Piercy,N.F.etal.(2006).“Drivingorganizationalcitizenshipbehaviorsandsalespersonin-role

behavior performance:The role ofmanagement control andperceivedorganizational

support.”Journal of the Academy of Marketing Science34(2):244-262.

Rhoades,L.andR.Eisenberger. (2002). “Perceivedorganizationalsupport:Areviewof the

literature.”Journal of Applied Psychology4(87):698–714.

ความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาใน

ทองทส�านกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2

Knowledge and Attitude of the Personal Income Tax for the Taxpayers

in Surat Thani 2 Area Revenue Office

ฬลยาธระธญศรกล1,สพรรณพทธรตน2

LuliyaTeeratansirikool1,SupanneePhutharat2

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ(1)ศกษาระดบความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาและ (2) ศกษาความสมพนธระหวางระดบความรและทศนคตของผยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2กลมตวอยางคอผยน

แบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2จำานวน400

คน เกบขอมลโดยแบบสอบถามและการวเคราะหขอมลโดยใช ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐานและคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนผลการศกษาพบวา1)ผยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดามความรในระดบปานกลางและมทศนคตในระดบด2)ระดบความรในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดามความสมพนธกบทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาอยางมนยสำาคญทางสถต.05(r=0.331)

ค�าส�าคญ: ภาษเงนไดบคคลธรรมดา,ความร,ทศนคต

Abstract

Theobjectivesoftheresearchare(1)tostudythelevelofknowledgeandtheattitudesof

thepersonalIncometaxsubmissionand(2)toexaminetherelationshipbetweentheknowledge

andtheattitudeofthepersonal incometaxsubmissioninSuratThani2AreaRevenueOffice

taxpayers. 400samplesweredrawn frompersonal income taxpayers inSuratThani 2Area

RevenueOffice.Questionnaireswereusedindatacollectionandanalyzedbymultiplestatistical

techniques,suchaspercentage,frequencydistribution,mean,standarddeviationandPearson’s

CorrelationCoefficient.Thestudyshowed1)respondentshadtheknowledgeofsubmittingthe

1 อาจารยประจำา,คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการมหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตสราษฎรธาน2 นกตรวจสอบภาษชำานาญการ,สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน21 Lecturer,FacultyofLiberalArtsandManagementSciences,PrinceofSongklaUniversitySuratthaneCampus2 SupanneePutharat,TaxAuditOfficer,SuratThaniArea2RevenueOfficer

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 205 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

personalincometaxatamediumlevelandattitudesatagoodlevel,2)thereisarelationship

betweenknowledgeandattitudesofpersonalincometaxsubmissiontowardspersonalincome

taxsubmissionatthesignificantlevel.05(r=0.331)

Keywords:personalincometax,knowledge,attitude

บทน�า

กรมสรรพากรมหนาทหลกในการจดเกบ

ภาษอากรทงการจดเกบทางตรงและทางออมเชน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล

ภาษมลคาเพมภาษธรกจเฉพาะและอากรแสตมป

เปนตน กรมสรรพากรเปนหนวยงานราชการทม

สดสวนการจดเกบภาษอากรมากทสดในหนวยงาน

กระทรวงการคลงภาษอากรทจดเกบไดเปนแหลง

รายไดหลกของรฐบาลเพอนำามาใชในการบรหาร

ประเทศและเพอใหบรรลวตถประสงคสำาคญทาง

เศรษฐกจดานตางๆนอกจากนนกรมสรรพากรยง

มสวนสำาคญในการดำาเนนการทางดานภาษอากร

เพอสนบสนนและเพมขดความสามารถในการ

แขงขนของภาคธรกจเอกชน และของประเทศใน

เวทโลกดวย

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาถอเปนแหลงรายได

สำาคญแหลงหนงของประเทศ และขอมลเกยวกบ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนขอมลทมประโยชน

ตอภาครฐในหลายแงมมเชนเปนสงสะทอนถงรายได

ภาคครวเรอนโดยเฉพาะฐานเงนเดอนและฐานเงน

ฝากทขยายตวในแตละป รวมทงเปนสงสะทอนถง

ความร ความเขาใจในการยนภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาอกดวย(สรรพากร,2557)

ในป 2553 ประชากรของประเทศไทยรวม

65.4ลานคนมผมเงนได(อยในระบบประกนสงคม)

38 ลานคน มผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดา(ภ.ง.ด.90,91)จำานวน11.7ลาน

คนมผยนแบบและชำาระภาษเพยง2ลานคนคด

เปนรอยละ31ของผมเงนไดทงหมดผมเงนไดอก

67% ไมไดยนแบบแสดงเงนไดและชำาระภาษ ซง

อาจเกดจากไมมความร ในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดหรอไมมความเขาใจถงหนาทใน

การยนแบบแสดงรายการเงนไดบคคลธรรมดา

(สรรพากร,2557)

ท ผ า น ม า ก ร ม ส ร ร พ า ก ร ไ ด ม ก า ร

ประชาสมพนธเพอสรางความรความเขาใจในการ

ยนแบบฯชำาระภาษใหกบผใชบรการหลายชองทาง

เชนผานทางคำาอธบายการกรอกแบบแสดงรายการ

ในแบบชำาระภาษประจำาป ผานทางเวบไซดของ

กรมสรรพากรผานทางเจาหนาทของกรมสรรพากร

ผานทางโทรศพท(RDCallCentre1161)รวมถง

การสอสารผานสอและกจกรรมตางๆ เพอสราง

ความรและทศนคตทดตอการชำาระภาษใหถกตอง

ตามกฎหมายประมวลรษฎากรเชนกจกรรมการ

สอนภาษ ในมหาวทยาลยต างๆท วประเทศ

กจกรรมคณคอคนดเสยภาษถกตองซงจดใน

โรง เร ยนมธยมศกษาท วประ เทศ เป นต น

(สรรพากร,2557)

จงหวดสราษฎรธานมจำานวนประชาชนเปน

อนดบสองของภาคใตเปนจงหวดทมศกยภาพทาง

เศรษฐกจโดยเฉพาะอำาเภอเกาะสมยและอำาเภอ

เกาะพะงนซงมธรกจทองเทยวและโรงแรมมากมาย

และเปนทนยมของคนไทยและชาวตางชาต ทำาให

มพนกงานและลกจางจำานวนมากตามมานนหมาย

ถงมจำานวนผมหนาทตองยนแบบแสดงรายการ

ภาษ เงนได บคคลธรรมดามากเช น กน ใน

ปงบประมาณ 2556 สำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน 2 มผลการจดเกบภาษอากรในเขต

อำาเภอเกาะสมยและเกาะพงนรวม1,936.601ลาน

บาทคดเปนรอยละ32.65หรอ1ใน3ของการจด

เกบภาษอากรของจงหวดสราษฎรธาน โดยภาษ

206 ฬลยา ธระธญศรกล สพรรณ พทธรตนความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได...

เงนไดบคคลธรรมดาคดเปนรอยละ21.88ของภาษ

ทจดเกบทงหมด มจำานวนผยนภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาจำานวน13,546รายจากการตรวจแบบยน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาพบวามผยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาไมถกตองหรอ

ตองมการแกไขในหลายรปแบบเชนแสดงรายการ

เงนได คาใชจายและคาลดหยอนผดประเภทหรอ

ไมครบถวน, การคำานวณภาษไมถกตองเปนตน

รวม3,730รายคดเปนรอยละ27.54ของผยนแบบ

(รายงานการปฏบตงานสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2,2557)หรอคดเปน1ใน4ของผ

ยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ทงหมดจากการสอบถามเบองตนเกยวกบการยน

แบบแสดงรายการทผดพลาดพบวา ไมมความร

ความเขาใจและสงผลใหมทศนคตทไมตองการยน

แบบแสดงรายการภาษเงนไดฯ ซงสอดคลองกบ

ผลการวจยทผานมาทพบวาความรความเขาใจและ

ทศนคตสงผลตอประสทธภาพการจดเกบภาษอากร

เชนความรเกยวกบระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

มความสมพนธกบเจตคตทมตอระบบภาษเงนได

บคคลธรรมดาโดยเจตคตเกดจากประสบการณและ

การเรยนร (ชนาพรประธานรกษ,2547)พจตรา

อนคาคร(2551) พบวาการขาดความรความเขาใจ

ในกฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดารวมทงความ

ยงยากซบซอนของโครงสรางการจดเกบภาษเงน

ไดบคคลธรรมดามผลทำาใหประชาชนขาดจตสำานก

และมทศนคตทไมดตอการเสยภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาผทผานการอบรมภาษหลายๆครงจะนำามา

จะทำาใหมความรทางภาษมากขนและจะสงผลใหม

ทศนคตทางบวกตอมาตรการภาษอากร (เขมวกา

ตงประกายโรจน,2553)

จากขอมลขางตนผวจยจงตองการศกษา

ระดบความรความเขาใจและทศนคตในการยนแบบ

แสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาของผยน

แบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาใน

ทองทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2รวมทง

ความสมพนธระหวางความร ความเขาใจและ

ทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดา เพอเป นข อมลให สำานกงาน

สรรพากรพนทสราษฎรธาน 2 ใชในการพฒนา

โครงการใหความรความเขาใจและเปนขอมลในการ

สรางทศนคตทดในการยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาตอไป หากการยนแบบภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาถกตองมากขน จะสงผลให

ภาระงานของเจาหนาทสรรพกรนอยลงมเวลาใน

การพฒนางานดานอนๆไดมากขนการใหบรการ

แกผ ยนแบบแสดงรายการภาษเงนได บคคล

ธรรมดามประสทธภาพมากขนและทำาใหภาครฐ

สามารถจดเกบภาษอากรไดอยางมประสทธภาพ

ซงเปนขอมลทสะทอนสภาพเศรษฐกจไดอยาง

แทจรง สามารถนำาเงนไปพฒนาประเทศตาม

วตถประสงคของรฐบาลได

วตถประสงคในการศกษา

1. เพอศกษาระดบความรและทศนคตใน

การยนแบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามประมวล

รษฎากรของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางระดบ

ความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากร

พนทสราษฎรธาน2

วธการศกษา

ประชากร(Population)ในการศกษาคอผ

ยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาใน

ทองทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2

(แบบภ.ง.ด.90และ91)ปภาษ2557กลมตวอยาง

คำานวณตามสตรของทาโรยามาเน(Yanane,1973

อางใน ธรวฒ เอกะกล, 2543) จำานวน 400 คน

คำานวณจากจำานวนผยนแบบแสดงรายการภาษเงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 207 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน 2 จำานวน 13,546 คน ใชวธส ม

ตวอยางแบบชนภมจาก 2 สำานกงานในทองท

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2 ไดแก

สาขาเกาะสมยจำานวน340คนและสาขาเกาะพะงน

60คนจากประชากรจำานวน11,543คนและ2,003

คนตามลำาดบ

การศกษาในครงน ใช ว ธการเชงสำารวจ

(SurveyResearch)โดยการแจกแบบสอบถามให

กบผ ยนแบบแสดงรายการภาษเงนได บคคล

ธรรมดาทมาตดตอณสำานกงานสรรพากรพนททง

2 สาขา ทกวนจนทร วนพธและวนศกร โดยเกบ

จากผมาตดตอทกๆคนท 3 นบจากคนทมาตดตอ

คนแรกของแตละวน ในชวงเดอนมกราคมถง

มนาคม 2558 ซงเปนชวงระยะเวลาการยนภาษ

ประจำาปของบคคลธรรมดา

เครองมอท ใช ในการวจยในครงน เป น

แบบสอบถามแบงออกเปน3สวนคอ

สวนท1ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

จำานวน7ขอไดแกเพศอายสถานภาพระดบการ

ศกษาอาชพรายไดประเภทแบบฯทยน

สวนท 2 ระดบความรของผยนแบบแสดง

รายการภาษเงนบคคลธรรมดา แบบสอบถาม

ปรบปรงจากเครองมอวจยของวจย ตระกลมยผล

(2541) ตามคำาแนะนำาของผเชยวชาญดานภาษ

อากรจากกรมสรรพากรและนกวชาการตาม

กระบวนการตรวจสอบเครองมอวจยโดยแบงความ

รออกเปน7กลมไดแกหนาทของผเสยภาษเงน

ไดพงประเมน การหกคาใชจาย การหกลดหยอน

การคำานวณภาษภาษถกหกณทจายและเครดต

ภาษและการยนแบบแสดงรายการภาษประกอบ

ดวยคำาถาม 20 คำาถาม โดยใหเลอกตอบถก

(1คะแนน)หรอผดหรอไมทราบ(0คะแนน)นำา

คะแนนมารวมและแปลความหมายโดยมเกณฑวา

ตอบถกเกนรอยละ60เปนผมความรในเรองนนๆ

ซงเปนเกณฑทไดรบการยอมรบและไดใชในงาน

วจยของสรศกดพทธบชา(2555)นอกจากนนได

กำาหนดระดบความรในภาพรวมของการยนแบบ

แสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาไว5ระดบ

ดงน

ความรมากทสด หมายถง 16 คะแนน

ขนไปความรมาก หมายถง 14-15 คะแนน

ความรปานกลาง หมายถง 12–13 คะแนน

ความรนอย หมายถง 10–11 คะแนน

ความรนอยทสด หมายถง ตำากวา10คะแนน

สวนท 3 ทศนคตในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา ปรบปรงจาก

เครองมอวจยของวจยตระกลมยผล(2541)โดยใช

มาตรวดแบบลเครท(LikertScale)ในการวดระดบ

ทศนคตดวยคำาถามจำานวน10ขอมเกณฑการให

คะแนนดงน(สรอรวชชาวธ,2544)

5 หมายถง เหนดวยอยางยง

4 หมายถง เหนดวย

3 หมายถง ปานกลาง

2 หมายถง ไมเหนดวย

1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง

การแบงชวงคะแนนจะใชหลกการของ

Miller(1970)(อางถงในเขมวกาตงประกายโรจน,

2553)โดยนำาคะแนนรวมของคำาถามครบทง10ขอ

มาหาคะแนนเฉลยของแตละรายการเพอแปลความ

หมายของทศนคตดงน

4.21 – 5.00 หมายถง มทศนคตในระดบ

ดมาก

3.41–4.20หมายถงมทศนคตในระดบด

2.61 – 3.40 หมายถง มทศนคตในระดบ

ปานกลาง

1.81 – 2.60 หมายถง มทศนคตในระดบ

คอนขางไมด

1.00 – 1.80 หมายถง มทศนคตในระดบ

ไมดอยางยง

แบบสอบถามทงฉบบไดผานกระบวนการ

ทดสอบคณภาพเครองมอทงความเทยงตรงของ

เนอหา(Validity)ผานการพจารณาจากผเชยวชาญ

ดานภาษอากรจากกรมสรรพากรและนกวชาการ

208 ฬลยา ธระธญศรกล สพรรณ พทธรตนความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได...

และนำามาคำานวณค าสมประสทธของความ

สอดคลอง(IndexofConcordance:IOC)หรอดชน

ความตรงตามเนอหา (Content Validity Index:

CVI)ไดคาสมประสทธของความสอดคลองแตละขอ

เทากบ1.00ซงแสดงใหเหนวาคำาถามมความตรง

ตามเนอหาและไดคาความนาเชอถอ(Reliability)

โดยการทดสอบความเชอมนดวยวธของครอนบาช

(Cronbach’sAlpha)(ศรชยพงษวชย,2551)โดย

นำาแบบสอบถามไปทดลองใช (Pretest) กบกลม

ทดลองจำานวน30คนในเขตอำาเภอเมองจงหวด

สราษฎรธาน ในชวงเดอนธนวาคม2557และตน

เดอนมกราคม2558ผลการทดสอบพบวาคาความ

เชอมนของทศนคตเทากบ 0.862 และคาความ

เชอมนของความรเทากบ0.704ซงเปนคาทยอมรบ

ไดตามหลกการของ Hair et. al.(2006) ทระบวา

คาทยอมรบไดคอมากกวา0.7

การวเคราะหขอมลมขนตอนดงน

1. วเคราะหระดบความร ในการยนแบบ

แสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยอาศย

สถตเชงพรรณนาการหาความถ(Frequency)และ

รอยละ(Percentage)

2. วเคราะหทศนคตในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยสถตเชง

พรรณนา ดวยวธการหาความถ (Frequency)

รอยละ (Percentage) คาเฉลยเลขคณต (Mean)

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(StandardDeviation)

การทดสอบความสมพนธระหวางระดบ

ความรและทศนคตในการยนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยการวเคราะหขอมล

เชงอนมานดวยวธการหาคาPearsonCorrelation

(r) โดยกำาหนดนยสำาคญทางสถตท 0.05กำาหนด

ใหระดบนำาหนกความสมพนธ(Determining the

strength of the relationship) ตามหลกการของ

Cohen(1988)ดงน

ระดบนอย r=0.1-0.29

ระดบปานกลาง r=0.3-0.49

ระดบมาก r=0.5-1.0

ผลการศกษา

จากผลวเคราะหขอมลสามารถสรปผลได

ดงน

ผ ยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาในท องท สำ านกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2มความรยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาภาพรวมในระดบปานกลางคอ

มคะแนน 12.335 คะแนน คาเบยงเบนมาตรฐาน

2.3615หากพจารณาถงกลมความร7กลมพบวา

ผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาใน

ทองทสำานกงานสรรพากรพนท สราษฎรธาน 2

สวนใหญรอยละ70มความรดานเงนไดพงประเมน

รองลงมาคอดานการยนแบบแสดงรายการ(รอยละ

64.25)ดานภาษถกหกณทจายและเครดตภาษ,

ดานหนาทของผเสยภาษ, ดานการหกลดหยอน,

ดานการคำานวณภาษ,และดานการหกคาใชจายท

รอยละ63.00,60.50,60.50,60.25,และ54.25

ตามลำาดบ จะเหนไดวาผ มหนาทยนแบบแสดง

รายการภาษเงนได บคคลธรรมดาในท องท

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2เกอบครง

หนงยงไมมความรความเขาใจเรองการหกคาใชจาย

ในการคำานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาในท องท สำ านกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน 2 มทศนคตในภาพรวมอยทระดบด

คอ มคาเฉลย 3.6815 คาเบยงเบนมาตรฐาน

0.54832หากพจารณาทศนคตในแตละดานพบวา

ทศนคตดานหนาทและความสำาคญของการยนภาษ

และดานความสำาคญของความรในการยนแบบฯอย

ในระดบด ในขณะททศนคตดานความยตธรรมใน

การเกบภาษการหกคาใชจายและคาลดหยอนอย

ในระดบปานกลาง(คาเฉลย 3.3338, คาเบยงเบน

มาตรฐาน0.8921)(ตารางท3)จำานวนผยนแบบ

แสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองท

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2มากกวา

ครงมทศนคตทดและดมากคอรอยละ51และ18.5

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 209 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ตามลำาดบ ระดบปานกลางรอยละ 26.5 และม

ทศนคตคอนขางไมดรอยละ4(ตารางท4)แสดง

ใหเหนถงผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคล

ธรรมดาตระหนกถงหนาทและความสำาคญในการ

ยนแบบแสดงรายการภาษวาเปนสงทควรกระทำา

ความสมพนธระหวางระดบความร และ

ทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2มความสมพนธกนในทางบวกอยาง

มนยสำาคญทางสถตทระดบ0.05โดยมคาPearson

Correlation (r) ท 0.3315 ถอเปนความสมพนธ

ระดบปานกลาง

อภปรายผล

ผลการวจยพบวาผยนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงาน

สรรพากรพนทสราษฎรธาน2มความรเกยวกบการ

ยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาในภาพรวมในระดบ

ปานกลาง จงอาจเปนสาเหตททำาใหผมหนาทเสย

ภาษเงนไดบคคลธรรมดายนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเพยง1ใน4เทานนหาก

พจารณาถงความรในแตละดานพบวา ความรทผ

ยนภาษตองไดรบการพฒนาเปนอนดบแรก คอ

ดานการหกคาใชจาย เพราะมผ ยนภาษเงนได

บคคลธรรมดาจำานวนมากทไมมความรความเขาใจ

ในประเดนดงกลาว ทงนอาจจะเกดเงนไดแตละ

ประเภทมจากรายละเอยดในการหกคาใชจายเพอ

ยนภาษทแตกตางกนโดยขนอยกบประเภทเงนได

เชนเงนไดจากคาจางจะหกคาใชจายแบบเหมารอย

ละ40ไมเกน60,000บาทเปนตนความรทผยน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาตองพฒนารองลงมาคอ

การหกลดหยอน ซงรายละเอยดทเฉพาะแตละ

บคคลแตการทราบถงสทธลดหยอนจะมประโยชน

ตอผยนภาษเงนไดบคคลธรรมดามาก เชน สทธ

ลดหยอนจากการซอกรมธรรมประกนชวตทมอาย

กรมธรรมตงแต10ปขนไปมสทธนำามาลดหยอน

ไดเทาทจายจรงไมเกน100,000บาท,คาซอหนวย

ลงทนประเภทกองทนรวมระยะยาว ลดหยอนได

เทาทซอจรงแตไมเกน15%ของรายไดและไมเกน

500,000บาท,คาซอหนวยลงทนประเภทกองทน

รวมเพอการเลยงชพ ลดหยอนไดเทาทซอจรงไม

เกน15%ของรายไดและเมอรวมกบกองทนสำารอง

เลยงชพแลวไมเกน 500,000 บาท, เบยประกน

สขภาพบดามารดา เปนตน ความรทตองพฒนา

อนดบท 3 คอ ความรดานการคำานวณภาษ โดย

แบงเปน2คอ(1)การคำานวณภาษสำาหรบผมเงน

ไดตงแต 60,000 บาท ตองคำานวณภาษในอตรา

รอยละ0.5ของเงนไดพงประเมนกอนหกคาใชจาย

เปรยบเทยบกบการคำานวณภาษตามอตรากาวหนา

โดยตองชำาระภาษในจำานวนทมากกวา (2) อตรา

ภาษบคคลธรรมดาเปนแบบกาวหนา จากผลการ

ศกษาดงกลาว การทผยนแบบภาษเงนไดบคคล

ธรรมดามความร ในระดบปานกลางอาจจะเปน

เพราะกลมตวอยางสวนใหญเปนผยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาดวยแบบภงด.91

หรอมรายไดจากคาจางเพยงแหลงเดยวและจำานวน

รายไดไมสงมาก จงทำาใหไมไดสนใจเรองการหก

คาใชจายการหกคาลดหยอนและการคำานวณภาษ

สำาหรบทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากร

พนทสราษฎรธาน2พบวาผยนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดามทศนคตในภาพรวมอย

ในระดบดและสวนใหญมทศนคตทดตอการยนภาษ

เงนไดบคคลธรรมดา ในขณะทมความรในการยน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาในระดบปานกลางอาจจะ

เกดจากการทกลมตวอยางเปนกลมทมรายไดจาก

คาจางเปนหลกและทราบถงหนาททจะตองยนภาษ

เพอเปนแหลงรายไดของรฐบาล ทำาใหมความ

ตระหนกในการยนภาษ แตยงไมมความรหรอไม

ตองการเรยนรเนองจากมรายไดในระดบไมสงมาก

อาจจะไมจำาเปนตองใชสทธลดหยอยผลการศกษา

ดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของพจตราอนคาคร

(2551) ทพบวาการขาดความร ความเขาใจใน

210 ฬลยา ธระธญศรกล สพรรณ พทธรตนความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได...

กฎหมายภาษเงนไดบคคลธรรมดาสงผลใหม

ทศนคตไมดตอการเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ความสมพนธระหวางความระดบความรกบ

ทศนคตในการยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทอง

ทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2 พบวา

ระดบความรในการยนภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ตามประมวลรษฎากรโดยรวมมความสมพนธใน

ทศทางเดยวกนกบทศนคตในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนได บคคลธรรมดาในท องท

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2อยางมนย

สำาคญทางสถตทระดบ 0.05 กลาวคอหากผ ม

หนาทยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคล

ธรรมดามความรเกยวกบการยนแบบภาษเงนได

บคคลธรรมดาตามประมวลรษฎากรเพมขน จะ

ทำาใหผมหนาทยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดามทศนคตทดตอการยนแบบแสดง

รายการเงนไดบคคลธรรมดา และสงผลใหมอตรา

การยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

เพมขนตามไปดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ

เขมกาตงประกายโรจน(2553)พบวาผทผานการ

อบรมทางภาษทมากครง มความรเพมขนทำาใหม

ทศนคตทดขน สงผลตอความสมครใจในการเสย

ภาษทถกตองครบถวน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการศกษาวจยครงน

1. สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2

ควรจดโปรแกรมใหความรในการยนแบบแสดง

รายการภาษเงนไดใหแกผยนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงาน

สรรพากรพนทสราษฎรธาน2ในรปแบบตางๆเชน

การอบรม การใหคำาปรกษาเชงลกในการยนภาษ

เปนตน เพอใหผยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาใน

ทองทสำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน 2 ม

ความรในการยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาและ

สงผลตอทศนคตทด

2. สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2

ควรใชเทคโนโลยเพออำานวยความสะดวกในการยน

แบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

3. ขอความในแบบแสดงรายการภาษเงน

ไดบคคลธรรมดาควรปรบปรงให ง ายตอการ

ทำาความเขาใจ รวมถงการจดทำาคำาอธบายและวธ

การกรอกแบบแสดงรายการทสามารถศกษาให

เขาใจไดดวยตนเอง

4. รฐบาลควรเหนความสำาคญตอการสราง

ความรเกยวกบภาษอากรแกประชาชนโดยจดใหม

การศกษาอยางตอเนองเกยวกบความรดานภาษ

อากร โดยระบไวในหลกสตรการศกษาของแตละ

ระดบการศกษาเพอสรางความรเกยวกบภาษอากร

ใหกบประชาชนไดอยางยงยน

5. ปรบปรงวธการยนแบบแสดงรายการ

และเสยภาษใหเขาใจไดงายมความสะดวกรวดเรว

และประหยดคาใชจายของผเสยภาษ

6. ประชาสมพนธเชงรกเรองการใหความร

เรองการยนภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ขอแนะน�าในการท�าวจยครงตอไป

1. ศกษาถงป จจยต างๆทจะส งผลต อ

ทศนคตของผเสยภาษทมตอเจาหนาทของรฐเพอ

จะไดนำามาศกษาหาวธการปรบปรงวธการปฏบต

งานของเจาหนาทใหเกดประโยชนตอประเทศ

มากขน

2. ศกษาความสมพนธระหวางความรและ

ทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษอากร

ประเภทอนๆเชนภาษเงนไดนตบคคล

3. ศกษาถงปจจยทสงผลตอระดบความร

และทศนคตในการยนแบบแสดงรายการภาษ

เงนไดบคคลธรรมดา

4. ศกษาความตองการของประชาชนทมตอ

การยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ศกษาเปรยบเทยบความร แตละระดบของการ

เสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 211 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทก

ทานทไดใหขอมลทเปนประโยชนตอการวจยใน

ครงนรวมถงผทมสวนเกยวของทชวยทำาใหงานวจย

สำาเรจลลวงดวยด

ตารางท 1ระดบความรของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากร

พนทสราษฎรธาน2 (n=400)

ระดบความรของผยนแบบแสดงรายการ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ระดบความเหน ระดบความร

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความรรวม 12.335 2.3615 ปานกลาง

ตารางท 2ความรของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2 (n=400)

ความรเกยวกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามประมวล

รษฎากรของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ตอบถก ตอบผด/ไมทราบ

รอยละ รอยละ

ดานหนาทของผเสยภาษ(ขอท1) 60.50 39.50

ดานเงนไดพงประเมน(ขอท2-4) 70.25 29.75

ดานการหกคาใชจาย(ขอท5-7) 54.25 45.75

ดานการหกลดหยอน(ขอท8-14) 60.50 39.5

ดานการคำานวณภาษ(ขอท15-16) 60.25 39.75

ดานภาษถกหกณทจายและเครดตภาษ(ขอท17) 63.00 37.00

ดานการยนแบบแสดงรายการ(ขอท18-20) 64.25 35.75

ตารางท 3 ทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองทสำานกงานสรรพากรพนท

สราษฎรธาน2 (n=400)

ทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได

บคคลธรรมดา

ระดบความเหนระดบ

ทศนคตคาเฉลยสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ทศนคตรวม 3.6815 0.54832 ด

-ทศนคตดานหนาทและความสำาคญของการยนภาษ 3.8180 0.62019 ด

-ทศนคตดานความยตธรรมในการเกบภาษการหก

คาใชจายและคาลดหยอน

3.3338 0.8921 ปานกลาง

-ทศนคตดานความสำาคญของความรในการยนแบบฯ 3.6840 0.57075 ด

212 ฬลยา ธระธญศรกล สพรรณ พทธรตนความรและทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนได...

ตารางท 4 จำานวนและรอยละของทศนคตของผยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในทองท

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2

ระดบทศนคต คะแนนเฉลย จ�านวน รอยละ

ทศนคตไมดอยางยง 1.00–1.80 0 0.00

ทศนคตคอนขางไมด 1.81–2.60 16 4.0

ทศนคตปานกลาง 2.61–3.40 106 26.5

ทศนคตด 3.41–4.20 204 51.0

ทศนคตดมาก 4.21–5.00 74 18.5

รวม 400 100.00

เอกสารอางอง

กลมนกวชาการภาษอากร. (2557). ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2557.กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

เรอนแกวการพมพ.

กตตยาอาภากลอนและคณะ.(2557).ประมวลรษฎากรฉบบสมบรณป 2557. กรงเทพมหานคร:สำานก

พฒนาการบรหารธรรมนตจำากด.

เขมวกาตงประกายโรจน.(2553).คณลกษณะของผเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดากบทศนคตตอความเปน

ธรรมของมาตรการภาษอากรในดานคาใชจายเงนไดพงประเมน คาลดหยอนและอตราภาษ. บญช

มหาบณฑตคณะพาณชยศาสตรและการบญชมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ชนาพร ประธานธรารกษ. (2547). ความรและเจตคตของสมาชกกลมออมทรพยเพอการผลตจงหวด

สมทรสาครทมตอระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนามหาวทยาลยราชภฎนครปฐม.

ธรวฒ เอกะกล. (2543). ระเบยบวธวยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. อบลราชธาน: สถาบน

ราชภฏอบลราชธาน.

บญธรรมกจปรดาบรสทธ.(2540).ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร.(พมพครงท7).กรงเทพมหานคร:

โรงพมพและปกเจรญผล.

พจตราอนคาคร.(2551).มลของการไมเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา กรณศกษาผเสยภาษทอยในทองท

ความรบผดชอบของสำานกงานสรรพากรพนทกรงเทพมหานคร 10. บรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาบรหารธรกจมหาวทยาลยรามคำาแหง.

วจย ตระกลมยผล. (2541).การศกษาความรและเจตคตของผเสยภาษทมตอการเสยภาษเงนไดบคคล

ธรรมดา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการวดและประเมนผลการศกษา

มหาวทยาลยรามคำาแหง.

ศรชยกาญจนวาส,ดเรกศรสโขและทววฒนปตยานนท.(2535).การเลอกใชสถตทเหมาะสมสำาหรบ

การวจยทางสงคมศาสตร.กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรรพากร,กรม.(2557). รายงานประจำาป 2555. กรงเทพมหานคร:

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 213 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

สรรพากร, กรม. (2557). ความร เรองภาษเงนไดบคคลธรรมดา. จาก http://www.rd.go.th/

publish/309.0.html.(สบคนเมอต.ค.57)

สรศกดพทธบชา.(2555).ความร ความเขาใจ ของผเสยภาษอากรทมผลตอทศนคตการเสยภาษ เงนได

บคคลธรรมดาของสำานกงานสรรพากรพนทกรงเทพมหานคร 15 (เขตพระโขนง). วทยานพนธ

ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑตสำาหรบผบรหารมหาวทยาลยบรพา.

สรอร วชชาวธ. (2541). จตวทยาอตสาหกรรมและองคการเบองตน. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สำานกงานสรรพากรพนทสราษฎรธาน2.(2557).รายงานผลการจดเกบภาษอากรปงบประมาณ 2557.

ศรชยพงษวชย.(2551).การวเคราะหขอมลทางสถตดวยคอมพวเตอร.(พมพครงท19ฉบบปรบปรง).

กรงเทพมหานคร:สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Cohen,J.W.(1988).Statistical power analysis for the behavioral sciences.SecondEdition.Hills-

date,NJ:LawrenceErlbaumAssociates

Hair,J.F.Black,W.C.Babin,B.J.andAnderson,R.E.(2010).Multivariate Data Analysis.Seventh

Edition.PrenticeHall,UpperSaddleRiver,NewJersey.

การดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานชนดท 2 ใน

ชมชน

Health Care among Aging Population with type 2 Diabetes Mellitus in

Community.

อมากรใจยงยน1*, ณฎฐวรรณคำาแสน1,เพญรงวรรณด1,สาวตรแกวนาน1

UmakornJaiyungyuen1*,NatawanKhumsaen1,PenrungVandee1,SawitreeKaewnan1

บทคดยอ

วตถประสงคการวจย เพอศกษาการดแลสขภาพแบบองครวม และปจจยทเกยวของกบการดแล

สขภาพ ในผปวยสงอายโรคเบาหวาน การศกษานเปนวจยเชงบรรยายแบบภาคตดขวางระหวาง เดอน

สงหาคม–ตลาคม2558กลมตวอยางคอผสงอายในชมชนทปวยดวยโรคเบาหวานชนดท2ในจงหวด

สพรรณบรจากการสมแบบแบงชนหลายขนตอนจำานวน343คนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามและ

วเคราะหขอมลโดยใชสถตพรรณนาและคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

ผลการวจยพบวา ผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน ชนดท 2 มพฤตกรรมการดแลตนเองในภาพ

รวมอยในระดบด( =2.71,SD=0.22)เมอจำาแนกเปนรายดานพบวาดานการรกษาโรคเบาหวานอยาง

ตอเนองมคะแนนเฉลยสงทสด( =3.18,SD=0.39)รองลงมาคอดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารซง

มระดบพฤตกรรมในระดบดเชนเดยวกน( =2.91,SD=0.28)และพฤตกรรมการออกกำาลงกายมคะแนน

เฉลยนอยทสดและอยในระดบพอใช( =2.05,SD=0.39)สวนปจจยสวนบคคลเพศอายระดบการ

ศกษารายไดและระยะเวลาการเจบปวยไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอายทปวย

ดวยโรคเบาหวาน

ขอเสนอแนะการวจย การสงเสรมใหผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานมพฤตกรรมการดแลตนเอง

ทดขนควรใหความสำาคญกบการสงเสรมพฤตกรรมการออกกำาลงกายในผสงอายเพมมากขน

ค�าส�าคญ: การดแลสขภาพ,ผสงอาย,โรคเบาหวาน

Abstract

This research studied holistic health care among the aging population in Suphanburi

Province with type 2 diabetes mellitus and health related factors. This study was a

cross-sectional-descriptiveresearch. Sampleswereselectedbystratifiedrandomsamplingof343

1 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสพรรณบร

* ผตดตอ (Correspondingauthor) :อมากร ใจยงยน1*วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสพรรณบร เลขท118หมท 1

ตำาบลสนามชยอำาเภอเมองจงหวดสพรรณบรEmail:uma_korn4@hotmail.com

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 215 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

type2diabetesmellituspatients.Questionnaireswereusedfordatacollection.Datawereanalyzed

using descriptive statistics and Pearson’s productmoment correlation coefficient. The results

revealedthatthemeanself-carebehaviorsofagingpopulationwithtype2diabetesmellituswere

at a good level ( =2.71,SD=0.22). Thehighestmean scorewas in thenutrition dimension

( =3.18,SD=0.39)andtheexercisedimensionhadthe lowestmeanscoreandat fair level

( =2.05,SD=0.39).Factorsthathadnoassociationwithdiabetesmellitus agingweresex,age,

educationlevel,familyincome,illnessdurationandself-care.Thefindingssuggestedagingpatients

shouldhavebetterself-carebehaviorandshouldpromotephysicalexercise.

Keywords:selfcare,aging,diabetesmellitus

บทน�า

ประชากรผสงอายเปนประเดนปญหาสำาคญ

ทระบบสขภาพทวโลกใหความสำาคญ โดยเฉพาะ

การเจบปวยดวยโรคเรอรงในกล มประชากร

ผสงอาย เปนปญหาสาธารณสขทกำาลงเปนภาวะ

คกคามกบระบบสขภาพและความมนคงทางดาน

เศรษฐกจของหลายประเทศ โดยเฉพาะอยางยง

ประเทศทพฒนาแลว และในบางประเทศทกำาลง

พฒนา ซงองคการสหประชาชาตไดนยามวา

ประเทศใดมประชากรอาย60ปขนไปเปนสดสวน

รอยละ10หรออาย65ปขนไปเกนรอยละ7ของ

ประชากรทงประเทศถอวาประเทศนนไดกาวเขาส

สงคมผ สงอาย และจะเปนสงคมผ สงอายโดย

สมบรณเมอสดสวนประชากรอาย60ปขนไปเพม

เปนรอยละ20และอาย65ปขนไปเพมรอยละ14

ซงประเทศไทย ไดกาวเขาสสงคมผสงอายแลว

ตงแตพ.ศ.2548และการเพมขนเรอยๆจนปจจบน

ในเดอนมกราคม 2557 ประเทศไทยมจำานวน

ประชากรผสงอายประมาณ 9,928,000 คน หรอ

รอยละ 15.30 (สถาบนวจยประชากรและสงคม

มหาวทยาลยมหดล,2557)

การมประชากรสงอายเพมขนและมอาย

ยนยาวขน สงผลใหโครงการสรางประชากรของ

ประเทศเปลยนแปลงไป ในขณะทอตราสวนและ

จำานวนประชากรวยแรงงานเรมลดลง ซงอาจจะม

ผลกระทบตอเศรษฐกจสวนรวมตอการออมและการ

ลงทนทำาใหผสงอายตองเสยงตอการถกทอดทงให

อยตามลำาพงมากขน เพราะประชากรวยแรงงาน

สวนหนงตองยายถนเพอประกอบอาชพซงอาจจะ

เปนสาเหตหนงททำาใหบตรหลานมเวลาเอาใจใส

ผสงอายนอยลง ผสงอายจงตองรบผดชอบตนเอง

มากขน เพอใหสามารถดำารงชวตอย ไดอยางม

คณภาพนอกจากนการเปลยนแปลงในวยสงอาย

เปนการเปลยนแปลงทงดานรางกาย จตใจ และ

สงคม การเปลยนแปลงดานรางกายอนเปนผลมา

จากความเสอมและความสามารถในการทำาหนาท

ลดลงกอใหเกดปญหาดานตางๆตามมาเชนการ

เปลยนแปลงของระบบกลามเนอ และโครงกระดก

ทำาใหการเคลอนไหวเชองชาไมกระฉบกระเฉงและ

การทรงตวไมดอาจทำาใหเกดอบตเหตไดงายการ

เปลยนแปลงของระบบประสาทสมผสพบวาความ

สามารถในการมองเหน การไดยนลดลง ทำาใหม

ความบกพรองในการตดตอสอสาร การรบรกลน

และรสลดลง การเปลยนแปลงทางดานจตใจ สวน

หนงอาจเปนผลจากการเปลยนแปลงทางดาน

รางกาย ประกอบกบวยสงอายตองเผชญกบการ

เปลยนแปลงหนาทการงานสงผลทำาใหรายไดและ

ความภาคภมใจในตนเองลดลงดวย และเมอมการ

สญเสยคสมรสหรอเพอนฝงทใกลชด จะทำาใหรสก

ทอแทหมดหวงบคลกภาพเปลยนไปรสกนอยใจ

ออนไหวงายวตกกงวลรสกไมมนคงปลอดภยและ

216 อมากร ใจยงยน, ณฎฐวรรณ ค�าแสน, เพญรง วรรณด, สาวตร แกวนานการดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน...

ตองการการพงพามากขนรสกขาดความอบอนกอ

ใหเกดความเครยดสงผลใหพฤตกรรมเปลยนแปลง

ไดเชนซมเศราแยกตวจากสงคม

จากรายงานสถตสขภาพทวโลกป พ.ศ.

2555ขององคการอนามยโลกพบวา1ใน10ของ

ประชากรวยผใหญปวยเปนโรคเบาหวาน ซงเปน

โรคเรอรงทกำาลงคกคามประชากรในทกชวงวยโดย

ประมาณวามประชากรทวโลกป วยด วยโรค

เบาหวาน1.26ลานคนโดย4ใน5คนเปนชาว

เอเชย จำานวนผปวยดวยโรคเบาหวานทเพมขน

อยางพงสงนซงความนากลวของโรคเบาหวานอย

ทอาการของโรคเบาหวานจะคอยๆ คบคลานมา

อยางเงยบๆผปวยทเรมเปนโรคเบาหวานใหมๆจะ

ไมแสดงอาการใดสวนใหญอาการจะปรากฏตอเมอ

มระดบนำาตาลในเลอดสงขนมากแลวซงผปวยมก

ไมรตวหรอชะลาใจรอใหเปนมากกอนแลวคอยมา

ตรวจรกษาทำาใหมอาการภาวะแทรกซอนจากโรค

เบาหวาน เชนตามว มองเหนไมชด เนองจากม

ตอกระจกหรอจอประสาทตาเสอม เทาชา ไมรสก

หรอมอาการปวดแสบรอนทเทา เปนแผลทเทา

เรอรงไมหายหรอนวเทาดำาเนองจากขาดเลอดไป

เลยง หรอมอาการของโรคไตวาย เชน บวม ซด

ปสสาวะเปนฟองเปนตน

จากรายงานของกระทรวงสาธารณสขพบ

วาอตราการรบผปวยในของโรงพยาบาล ดวยโรค

เบาหวานเพมขนสงมาก องคการอนามยโลก ได

คาดการณประมาณจำานวนผปวยโรคเบาหวานใน

ประเทศไทยเดมมเพยง1.5ลานคนในป2000จะ

เพมขนเปน2.7ลานคนในป2030นนยอมหมาย

ถงกลมผปวยโรคเรอรงเพมมากขนและเปนโรค

เรอรงทจะนำาไปสภาวะแทรกซอนทเปนสาเหตของ

การเสยชวตเชนภาวะไตวายการตดเชอในกระแส

เลอดซงโรคเบาหวานเปนโรคทตองใชระยะเวลาใน

การดแลรกษาทยาวนาน สงผลกระทบตอการใช

ทรพยากรและงบประมาณในการใชจายเพอใหการ

ดแลสำาหรบผปวยกลมโรคเรอรงนฉะนนสงทสำาคญ

ในการทจะควบคมและปองกนภาวะแทรกซอนใน

ผปวยโรคเบาหวาน โดยเฉพาะในกลมผสงอายคอ

การควบคมพฤตกรรมใหเหมาะสม พฤตกรรมท

ตองใหความสำาคญและคำานงถงเสมอคอพฤตกรรม

การดแลตนเองดานการรบประทานอาหาร การ

ออกกำาลงกายการพกผอนการรกษาอยางตอเนอง

หากผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานสามารถทจะ

ควบคมระดบนำาตาลในเลอดได ยอมจะสงผลดตอ

สขภาพของผปวย ฉะนนผวจยจงมความสนใจใน

การศกษาพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอายท

ปวยดวยโรคเบาหวาน ในกลมทสามารถควบคม

ระดบนำาตาลได วามรปแบบพฤตกรรมการดแล

ตนเองอยางไร เพอเปนแนวทางในการสงเสรม

สขภาพและวางแผนในการดแลผปวยโรคเบาหวาน

โดยเฉพาะในโรคเบาหวานในระดบชมชนทเหมาะสม

กบบรบทของพนทจงหวดสพรรณบร

วตถประสงค

1. เพอศกษาการดแลสขภาพของผปวย

สงอายโรคเบาหวานชนดท2ในชมชน

2. เพอศกษาปจจยสวนบคคลและปจจยท

เกยวของกบการดแลสขภาพทมผลตอการดแลสขภาพ

ของผปวยสงอายโรคเบาหวานชนดท2ในชมชน

วธการศกษา

การวจยนเปนการวจยเชงบรรยายแบบภาค

ตดขวาง(Cross-sectional-DescriptiveResearch)

เพอหารปแบบการดแลผปวยแบบองครวม โดย

ศกษาพฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอายทปวย

ดวยโรคเบาหวาน ประกอบดวย พฤตกรรมการ

บรโภคอาหาร พฤตกรรมการออกกำาลงกาย

พฤตกรรมการพกผอนพฤตกรรมการคลายเครยด

และพฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนอง

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการศกษาเปนผสงอายทปวย

ดวยโรคเบาหวานในเขตจงหวดสพรรณบรคำานวณ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 217 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ขนาดกลมตวอยาง โดยใชวธการวเคราะหอำานาจ

ทดสอบ(PowerAnalysis)(Cohen,1988;Polit&

Beck,2001)ซงมปจจยกำาหนด(Parameters)ดงน

- ระดบความเชอมน(TypeIError,a)=

0.05

- อำานาจทดสอบ (Power: 1-β) = 0.80

เพอปองกนการเกดความผดพลาดแบบท2(Type

IIError,β)

- ขนาดอทธพลใช(EffectSize(ES),ƒ2)

=0.15(Cohen,1988)

จากการใชโปรแกรมG*Power3.1.9.2โดย

มปจจยกำาหนดดงกลาว พบวาขนาดของกลม

ตวอยางในการศกษานควรมไมนอยกวา343คน

การสมกลมตวอยาง

กลมตวอยางในการวจยนไดจากการสมแบบ

แบงกลมหลายขนตอน (Multi-stage cluster sam-

pling)จากชมชนทง10อำาเภอของจงหวดสพรรณบร

คณสมบตในการเปนผเขารวมโครงการ

วจย

กล มตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ

ผสงอายในชมชนทปวยดวยโรคเบาหวานในจงหวด

สพรรณบรโดยมคณสมบตดงน

1. ผสงอายซงปวยดวยโรคเบาหวาน อาย

60 ปขนไป ทมระดบนำาตาลในเลอดไมเกน 130

mg%หลงจากงดนำางดอาหาร8ชวโมง

2. ไปรบการตรวจ รกษา ทค ลนก โรค

เบาหวานและไมมโรคอนๆรวม

3. อาศยอยกบครอบครวและชวยเหลอ

ตวเองได

4. มความยนดทจะเขาร วมในการวจย

สามารถฟงพดอานเขยนและสอสารภาษาไทย

ได

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ม

ดงน

1. แบบสอบถามขอมลสวนบคคลในสวนน

เปนขอคำาถามเกยวกบขอมลสวนบคคล เชนอาย

ศาสนา สถานภาพสมรส อาชพ การศกษาสงสด

รายไดระยะเวลาทไดรบการวนจฉยวาปวยเปนโรค

เบาหวานผดแล

2. แบบสอบถามเรองการดแลสขภาพแบบ

องครวมในผปวยสงอายโรคเบาหวานฉบบภาษา

ไทย จากแนวคดการดแลสขภาพแบบองครวม

(HHCM)จำานวน57ขอประกอบดวยพฤตกรรม

การดแลตนเองเชนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร,

การออกกำาลงกาย,การพกผอน,การคลายเครยด

และการรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนอง

การวเคราะหขอมล

การวจยครงนคณะผวจยไดดำาเนนการจด

กระทำาขอมล (Data management) และการ

วเคราะหขอมลเบองตน(Preliminarydataanalysis)

และการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ตามขนตอน

ดงน

1. การจดกระท�าขอมลและการวเคราะห

ขอมลเบองตน กระทำาโดยนำาแบบสอบถามทเกบ

ขอมลจรงมาตรวจสอบความสมบรณและคดเลอก

แลวนำาแบบสอบถามทตรวจสอบความสมบรณแลว

มาลงรหสในแบบลงรหสสำาหรบประมวลผลขอมล

ดวยคอมพวเตอร และนำาขอมลทลงรหสแลวไป

บนทกในคอมพวเตอร เพอประมวลผลโดยใช

โปรแกรมสำาเรจรป

2. การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ในการ

วจยครงนดำาเนนการวเคราะหขอมลเชงปรมาณโดย

ใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรปโดยใชสถต

เชงพรรณนาและสถตเชงอางองดงน

2.1 หาความถและรอยละของขอมล

สวนบคคล

2.2 หาคาเฉลยและคาสวนเบยงเบน

มาตรฐานของ การดแลสขภาพแบบองครวมใน

ผปวยสงอายโรคเบาหวาน

2.3 วเคราะหความสมพนธระหวาง

ปจจยคดสรรสวนบคคล (อาย ระดบการศกษา

รายไดและระยะเวลาทไดรบการวนจฉยวาปวยเปน

โรคเบาหวาน) กบการดแลสขภาพแบบองครวม

218 อมากร ใจยงยน, ณฎฐวรรณ ค�าแสน, เพญรง วรรณด, สาวตร แกวนานการดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน...

โดยใชสถตสถตสหสมพนธของเพยรสน(thePear-

son’sProductMomentCorrelation)

ผลการศกษา

การศกษานเปนวจยเชงบรรยายแบบภาค

ตดขวาง ผลการศกษาการดแลสขภาพแบบองค

รวม และปจจยทเกยวของกบการดแลสขภาพ ใน

ผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานชนดท2ในชมชน

จงหวดสพรรณบรจำานวน343คนผลการวเคราะห

ดงน

สวนท1ขอมลทวไป

สวนท 2 พฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน

สวนท 1 ขอมลทวไป

กลมตวอยางเปนเพศหญง รอยละ 65.9

มากกวาเพศชายรอยละ34.1โดยมอายเฉลยอยท

68.91ป (SD=6.41)กลมตวอยางสวนใหญมอาย

ระหวาง65-69ปรอยละ30.32มระดบการศกษา

สวนใหญในระดบประถมศกษา รอยละ 80.5 และ

ผสงอายไมไดประกอบอาชพรอยละ43.1รองลง

มาคอมอาชพเกษตรกรรมรอยละ34.1ในขณะท

รอยละ 54.2 กลมตวอยางมรายไดของครอบครว

เฉลยตอเดอนนอยกวาหาพนบาท

ระยะเวลาเฉลยของการปวยของกล ม

ตวอยาง 8.8 ป (SD=5.67) โดยกลมตวอยาง

สวนใหญมระยะเวลาการเจบปวยอยในชวง1-5ป

รอยละ 35.86 นอกจากนกลมตวอยางมากกวา

รอยละ71.14ยงไมมภาวะแทรกซอนจากการปวย

ดวยโรคเบาหวาน ในขณะทภาวะแทรกซอนทพบ

มากทสด คอ อาการตามว โดยพบรอยละ 16.33

และพบวารอยละ83.4ของผสงอายทปวยดวยโรค

เบาหวาน มสมาชกในครอบครวเปนผดแล และ

ผดแลสวนใหญเปนบตรรอยละ68.53รองลงมาคอ

คสมรสรอยละ 24.83 ในขณะทผใหการดแลอนๆ

ในทนหมายถงผสงอายไดรบการดแลจากบคคลอน

ทครอบครววาจางใหมาดแลรอยละ1.05

สวนท 2 พฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน

จากการศกษาพบวาพฤตกรรมโดยรวมใน

การดแลตนเองของผสงอายโรคเบาหวานทอาศย

อยในชมชนภาพในทกดานมพฤตกรรมอยในระดบ

ด ( =2.67, SD=0.21) โดยเมอจำาแนกเปน

รายดานพบวาพฤตกรรมการดแลตนเองดาน

พฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนองม

คะแนนเฉลยสงทสด( =3.18,SD=0.39)รองลง

มา คอ พฤตกรรมการบรโภคอาหารซงมระดบ

พฤตกรรมในระดบดเชนเดยวกน ( =2.91,

SD=0.28)และพฤตกรรมทมคะแนนเฉลยนอยทสด

คอพฤตกรรมการออกกำาลงกายมระดบพฤตกรรม

ในระดบพอใช( =1.86,SD=0.39)

และจากการศกษา พบวา ปจจยทมความ

สมพนธกบพฤตกรรมดานการบรโภคอาหารไดแก

เพศ โดยพบวาเพศหญงจะมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการดแลตนเองดานการการบรโภค

อาหารอยางมนยสำาคญทางสถต(r=0.106,p<0.05)

และพบวาอายและระดบการศกษามความสมพนธ

ทางลบกบพฤตกรรมการดแลตนเองดานการ

บรโภคอาหาร(r=0.152,0.188,p<0.01)ตามลำาดบ

ดานพฤตกรรมการออกกำาลงกายพบวา

ปจจยสวนบคคลทมความสมพนธไดแกรายไดของ

ครอบครว โดยมความสมพนธ ทางบวกกบ

พฤตกรรมการดแลตนเองดานการออกกำาลงกาย

อยางมนยสำาคญทางสถต (r=0.172, p<0.01) ใน

ขณะทป จจย อาย มความสมพนธทางลบกบ

พฤตกรรมดานการออกกำาลงกายของผสงอายท

ปวยดวยโรคเบาหวาน(r=-0.292,p<0.01)

ดานพฤตกรรมการพกผอน พบวา ปจจย

สวนบคคลประกอบดวยเพศอายระดบการศกษา

รายไดของครอบครวและระยะเวลาทเจบปวยไมม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองดานการ

พกผอน

ดานพฤตกรรมการคลายเครยดพบวาปจจย

รายไดของครอบครว มความสมพนธทางบวกกบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 219 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

พฤตกรรมการคลายเครยดของผสงอายทปวยดวย

โรคเบาหวานอยางมนยสำาคญทางสถต (r=0.108,

p<0.05)

ดานพฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยาง

ตอเนองพบวาอายเปนปจจยทมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนองของ

ผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานอยางมนยสำาคญ

ทางสถต(r=0.156,p<0.01)

ตาราง 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบพฤตกรรมการดแลสขภาพผสงอายโรคเบาหวาน

(n=343)

พฤตกรรม SD ระดบพฤตกรรม

พฤตกรรมภาพรวม 2.67 0.21 ด

การบรโภคอาหาร 2.91 0.28 ด

การออกกำาลงกาย 1.86 0.39 พอใช

การพกผอน 2.88 0.37 ด

การคลายเครยด 2.53 0.39 ด

การรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนอง 3.18 0.39 ด

ตาราง 2 ความสมพนธระหวางอาย ระดบการศกษา รายไดของครอบครว ระยะเวลาการเจบปวยและ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานทกดาน(n=343)

ปจจย 1 2 3 4 5

อาย

เพศ -.006

ระดบการศกษา -0.169** -0.127**

รายไดของครอบครว -0.294** -0.203** 0.589**

ระยะเวลาการเจบปวย 0.184** 0.002 0.035 0.065

การบรโภคอาหาร -0.152** 0.106* 0.014 -0.188** -0.039

การออกกำาลงกาย -0.292** -0.1 -0.057 0.172** -0.021

การพกผอน 0.032 0.005 0.034 0.091 0.046

การคลายเครยด -0.024 -0.05 0.024 0.108* -0.066

การรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนอง 0.156** -0.054 0.063 0.034 -0.077

*p<0.05,**p<0.01

220 อมากร ใจยงยน, ณฎฐวรรณ ค�าแสน, เพญรง วรรณด, สาวตร แกวนานการดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน...

การอภปรายผล

การวจยนเปนการวจยเชงบรรยายแบบภาค

ตดขวาง(Cross-sectional-DescriptiveResearch)

เพอหาพฤตกรรมการดแลผปวยโรคเบาหวานชนด

ท 2 ในผสงอาย โดยศกษาพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ สงอายทป วยดวยโรคเบาหวาน

ประกอบดวยพฤตกรรมการบรโภคอาหารการออก

กำาลงกาย การพกผอน การคลายเครยด และการ

รกษาโรคเบาหวานอยางตอเนองผลการวจยพบวา

การดแลสขภาพของผปวยสงอายโรคเบาหวาน

ชนดท2

จากการศกษาพบวาผสงอายทปวยดวยโรค

เบาหวานในจงหวดสพรรณบร มรปแบบการดแล

สขภาพตนเอง ในภาพรวมมพฤตกรรมการดแล

สขภาพอย ในระดบด ( =2.67, SD=0.21)

สอดคลองกบการศกษาของทศนาชวรรธนะปกรณ

และสายพน สรยวงค (2554) และการศกษาของ

กฤษณาคำาลอยฟา(2554)พบวาผสงอายทปวย

ดวยโรคเบาหวานสวนใหญจะมพฤตกรรมการ

ปฏบตตวอยในระดบดมาก โดยเมอจำาแนกเปน

รายดานพบวาพฤตกรรมการดแลตนเองดานการ

รกษาโรคเบาหวานอยางตอเนองมคะแนนเฉลยสง

ทสด( =3.18,SD=0.39)รองลงมาคอพฤตกรรม

การบรโภคอาหารซงมระดบพฤตกรรมในระดบด

เชนเดยวกน( =2.91,SD=0.28)และพฤตกรรม

ทมคะแนนเฉลยนอยทสด คอพฤตกรรมการออก

กำาล งกายมระดบพฤตกรรมในระดบพอใช

( =1.86,SD=0.39)ซงจากผลการศกษาในดาน

พฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยางตอเนอง

เปนดานทมคะแนนเฉลยสงทสด เนองดวยกลม

ตวอยางเปนกลมผสงอายทสวนใหญไมไดประกอบ

อาชพแลว สงผลใหสามารถมเวลาในการดแล

ตนเองได และชวงเวลาในการเจบปวยของกลม

ตวอยางเฉลยอยท 8.8 ป ซงเปนชวงระยะเวลา

ยาวนานในการดแลตนเอง สอดคลองกบลกษณะ

ทวไปทกลมตวอยางในการศกษาในครงนทไมพบ

ผ ปวยทมภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวานถง

รอยละ71.14

นอกจากนยงพบวาพฤตกรรมการดแล

ตนเองดานการออกกำาลงกายมระดบพฤตกรรมอย

ในระดบพอใช ( =1.86,SD=0.39)เนองมาจาก

กลมตวอยางอยในกลมวยสงอายทมอายเฉลยท

68.91ปความสามารถในการออกกำาลงกายอยาง

มแบบแผนนอยลงจากความเสอมทเกดขนตามวย

โดยขอคำาถามทมระดบคะแนนมากทสดคอมการ

เคลอนไหวในการทำางาน การประกอบอาชพ จน

รสกเหนอยอยางนอยวนละ 30 นาท ซงผสงอาย

สวนมากจะทำางานบานไมมการประกอบอาชพถง

รอยละ 43.15 รองลงมา คอ การประกอบอาชพ

เกษตรกรรมรอยละ34.11ซงทำาใหพฤตกรรมการ

ออกกำาลงกายมนอยลงสอดคลองกบการศกษาของ

เลศมณฑฉตรอครวาทน(2554)ศกษาพฤตกรรม

สขภาพของผปวยโรคเบาหวาน พบวาผปวยโรค

เบาหวานทมอาการไมดขนมกจะละเลยในการดแล

สขภาพและขาดการออกกำาลงกายอยางสมำาเสมอ

ปจจยทเกยวของกบการดแลสขภาพทมผลตอการ

ดแลสขภาพแบบองครวมในผปวยสงอายโรค

เบาหวานชนดท2

ปจจยสวนบคคลเพศอายระดบการศกษา

ระยะเวลาการเจบปวยของผสงอายโรคเบาหวาน

พบวาไมมความสมพนธตอพฤตกรรมการดแล

ตนเองผปวยสงอายโรคเบาหวานสอดคลองกบการ

ศกษาของชตมาลลาอดมลป(2552)ทพบวาปจจย

สวนบคคล อาย เพศ ระดบการศกษาทตางกนม

พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวาน

ไมแตกตางกน

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมดาน

การบรโภคอาหารไดแกเพศโดยพบวาเพศหญงจะ

มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองดาน

การบรโภคอาหารอย างมนยสำาคญทางสถต

(r=0.106, p<0.05) สอดคลองกบการศกษาของ

โศรดา ชมนยและคณะ (2552) พบวาผปวยโรค

เบาหวานเพศหญงจะมพฤตกรรมการดแลตนเองด

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 221 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

กวาเพศชาย และพบวาอายและระดบการศกษาม

ความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการดแลตนเอง

ดานการบรโภคอาหาร(r=-0.152,0.188,p<0.01)

สอดคลองกบการศกษาของ ศรทธา ประกอบชย

และคณะ (2557) ทพบวาระดบการศกษามความ

สมพนธทางลบกบพฤตกรรมการรบประทานยาของ

ผปวยโรคความดนโลหตสงอยางมนยสำาคญทาง

สถต

ดานพฤตกรรมการออกกำาลงกายพบวา

ปจจยสวนบคคลทมความสมพนธไดแกรายไดของ

ครอบครว โดยมความสมพนธ ทางบวกกบ

พฤตกรรมการดแลตนเองดานการออกกำาลงกาย

อยางมนยสำาคญทางสถต (r=0.172, p<0.01) ใน

ขณะทป จจย อาย มความสมพนธทางลบกบ

พฤตกรรมดานการออกกำาลงกายของผสงอายท

ป วยดวยโรคเบาหวาน (r=-0.292, p<0.01)

สอดคลองกบการศกษาของ เลศมณฑฉตร อคร

วาทน (2554)ศกษาพฤตกรรมสขภาพของผปวย

โรคเบาหวานพบวา ผปวยโรคเบาหวานมอาการ

ไมดขนมกจะละเลยในการดแลสขภาพและขาดการ

ออกกำาลงกายอยางสมำาเสมอ

ดานพฤตกรรมการคลายเครยด พบวา

ปจจย รายไดของครอบครว มความสมพนธทาง

บวกกบพฤตกรรมการคลายเครยดของผสงอายท

ปวยดวยโรคเบาหวานอยางมนยสำาคญทางสถต

(r=0.108, p<0.05) สอดคลองกบ การศกษาของ

อมากรใจยงยน(2552)รายไดมความสมพนธกบ

พฤตกรรมสงเสรมสขภาพในผสงอายโรคความดน

โลหตสงอยางมนยสำาคญทางสถต

ดานพฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยาง

ตอเนองพบวาอายเปนปจจยทมความสมพนธทาง

บวกกบพฤตกรรมการรกษาโรคเบาหวานอยางตอ

เนองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวานอยางม

นยสำาคญทางสถต (r=0.156, p<0.01) สอดคลอง

กบการศกษาของกสมากงหล(2557)พบวาอาย

มความสมพนธกบการควบคมระดบนำาตาลในเลอด

อยางมนยสำาคญทางสถต

สรปและขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะเพอการพฒนา

เนองดวยกลมตวอยางเปนวยผสงอายทปวย

ดวยโรคบาหวานและสามารถควบคมระดบนำาตาล

ในเลอดใหอยในระดบไมเกน130mg%ไดแลวและ

มระดบพฤตกรรมการดแลตนเองอยในเพยงระดบ

ดเทานน แตเมอพจารณาเปนรายดานแลวกยง

พบวา พฤตกรรมการออกกำาลงกายของผสงอาย

ทปวยดวยโรคเบาหวานยงอยเพยงระดบพอใช

ฉะนนหากตองการสงเสรมใหผสงอายทปวยดวย

โรคเบาหวานมพฤตกรรมการดแลตนเองทดขน

ควรใหความสำาคญกบการสงเสรมพฤตกรรมการ

ออกกำาลงกายในผสงอาย

โรคเบาหวานเปนโรคเรอรงทผสงอายจะตอง

เผชญเปนระยะเวลาทยาวนานจงจำาเปนอยางยงท

จะตองใหการสงเสรมสขภาพ ตดตามพฤตกรรม

การดแลตนเองของผปวยเบาหวานอยเสมอเพอให

เกดการดแลทตอเนอง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนไดรบงบประมาณสนบสนน

จากสำานกงานสาธารณสขจงหวดสพรรณบร ขอ

ขอบคณนายแพทยสาธารณสขจงหวดสพรรณบร

ผ อำานวยการวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

สพรรณบร ผ อำานวยการโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตำาบลทกแหงทใหความรวมมอในการเกบ

ขอมลรวมทงผใหขอมลทกทานทใหความรวมมอ

ใหขอมลเปนอยางด

222 อมากร ใจยงยน, ณฎฐวรรณ ค�าแสน, เพญรง วรรณด, สาวตร แกวนานการดแลสขภาพตนเองของผสงอายทปวยดวยโรคเบาหวาน...

เอกสารอางอง

กฤษณา คำาลอยฟา. (2554). พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานในคลนกโรคเบาหวาน

โรงพยาบาลแกงสนามนางอำาเภอแกงสนามนางจงหวดนครราชสมา.วารสารวทยาลยพยาบาล

บรมราชชนน นครราชสมา, 17(1),17-30.

กสมา กงหล. (2557). ปจจยทมความสมพนธตอการควบคมระดบนำาตาลในเลอดของผเปนเบาหวาน

ชนดทสองโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา.วารสารพยาบาลทหารบก, 15(3),256–270.

ชตมาลลาอดมลป.(2552).พฤตกรรมการดแลสขภาพของผปวยโรคเบาหวานโรงพยาบาลหวยผงจงหวด

กาฬสนธ.วารสารวจยและพฒนาระบบสขภาพ,2(1),64-75.

ทศนา ชวรรธนะปกรณและสายพน สรยวงค. (2554). มมมองการปวยของผสงอายทเปนโรคเบาหวาน.

วารสารสภาการพยาบาล, 26(4),96-107.

เลศมณฑฉตรอครวาทนและคณะ.(2554).พฤตกรรมสขภาพของผปวยโรคเบาหวาน:กรณศกษาผปวย

ตำาบลมวงงาม อำาเภอเสาไห จงหวดสระบร. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลย

อลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ, 5(1),103-111.

ศรทธาประกอบชย,ศศมากสมาณอยธยา,ดวงรตนวฒนกจไกรเลศ,พระบรณะกจเจรญ. (2557).

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการรบประทานยาของผปวยโรคความดนโลหตสง. วารสารพยาบาล

ศาสตร, 32(4),43-51.

โศรดา ชมนยและคณะ.(2552). ปจจยทมผลตอการควบคมนำาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานชนดท 2

โรงพยาบาลรองคำาอำาเภอรองคำาจงหวดกาฬสนธ.วารสารวจยและพฒนาระบบสขภาพ, 1(3),

60-69.

สมคมโรคเบาหวานแหงประเทศไทย. (2557). แนวทางเวชปฏบตสำาหรบโรคเบาหวาน 2557.

กรงเทพมหานคร:หจก.อรณการพมพ.

สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล.(2557). สารประชากร มหาวทยาลยมหดล.มปท.

อมากรใจยงยน.(2552).ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมสงเสรมสขภาพผปวยโรคความดนโลหตสง.วารสาร

การพยาบาลและการศกษา,2(1),39-42

Cohen,J.(1988).Statistical Power Analysis for the Behavioural Science.Hillsdale,N.Lawrence

ErlbaumAssociates.EdwardL.SchneiderandJackM.Guralnik.TheAgingofAmerica.

1990.JAMA; 263:17.

RichardCrackhell.The Ageing Population. Key Issues for the new Parliament 2010: House of

Commons Library Research.2010.GovernmentActuary’sDepartment.

Mertler,C.A.,&Vannatta,R.A.(2002).Advanced and Multivariate Statistical Methods: Practical

Application and Interpretation (2nded.). Glendale, CA: Pyrczak Publishing.Population

Division,DESA,UnitedNations.World Population Ageing 1950-2050. Pp.5-9.

TheWorldHealthOrganisation(2015).World Health Statistics 2015. Global Health Observatory

Data. TheWorldHealthOrganisation.Geneva.in Education.

นโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

Family Planning Policy of India

ธญธชวภตภมประเทศ1

ThuntuchViphatphumiprathes1

บทคดยอ

ประเทศอนเดยมประชากร1,314ลานคนซงถอวามจำานวนประชากรมากเปนอนดบ2ของโลกรอง

จากประเทศจนแตจากการฉายภาพประชากร(PopulationProjection)พบวาในปค.ศ.2050ประเทศ

อนเดยจะมประชากรมากทสดในโลก กลาวคอ มจำานวน 1,660 ลานคน ดงนน จงไดมการออกนโยบาย

ประชากรโดยเนนทางดานการวางแผนครอบครวเพอจดการกบสภาพปญหาดงกลาวบทความวชาการน

มวตถประสงคเพออธบายนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดยทผานมาและเพอสรปบทเรยน

สำาคญทไดจากการดำาเนนงานตามนโยบายดงกลาวโดยเฉพาะปจจยทสงผลใหประเทศอนเดยยงคงประสบ

กบสถานการณการเพมขนของประชากรอยางตอเนอง

ค�าส�าคญ:นโยบายประชากร,การวางแผนครอบครว

Abstract

With1,314millionpeople,Indiaiscurrentlytheworld’ssecondmostpopulouscountryafter

China.However, India isprojectedtohave1,660millionpeopleby2050andwillbecomethe

world’smost populous country. In order to solve the problem, India has launched a national

population policy in family planning. This academic article aims to describe India’s national

populationpolicywithrespecttofamilyplanningandtosummarizeimportantlessonslearnedfrom

theimplementationofthepolicy.SeveralfactorsrelatedtoIndia’scontinuingpopulationgrowth

willalsobediscussedinthisarticle.

Keywords:PopulationPolicy,FamilyPlanning

1 ผชวยศาสตราจารย,หมวดวชาศกษาทวไปคณะศลปศาสตรมหาวทยาลยธรกจบณฑตย,Email:thuntuch.vip@dpu.

ac.th1 AssistantProfessor,DepartmentofGeneralEducation,FacultyofArts,DhurakijPunditUniversity,Email:thuntuch.

vip@dpu.ac.th

224 ธญธช วภตภมประเทศนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

บทน�า

ปจจบน ประเทศอนเดยมประชากร 1,314

ลานคนซงถอวามจำานวนประชากรมากเปนอนดบ

2ของโลกรองจากประเทศจนมประชากร1,372ลาน

คน(PopulationReferenceBureau,2015:2)และ

แมวาอตราเจรญพนธรวมยอด2(TotalFertilityRate:

TFR) ของประเทศอนเดยมแนวโนมลดลงจากใน

อดต ป ค.ศ. 1951 ซงมคา TFR เทากบ 6 และ

ปจจบนปค.ศ.2015มคาTFRเทากบ2.3แตจาก

การฉายภาพประชากร (Population Projection)

พบวาในปค.ศ.2050ประเทศอนเดยจะมประชากร

มากทสดในโลกกลาวคอมจำานวน1,660ลานคน

(PopulationReferenceBureau,2015:2,14)

ประเทศอนเดยมการประกาศใชนโยบาย

ประชากรโดยเนนเรองการวางแผนครอบครวเพอ

ควบคมจำานวนประชากรมาตงแตปค.ศ.1952และ

ในป ค.ศ. 2000 ไดประกาศใชนโยบายประชากร

แหงชาต (National Population Policy) ดงนน

บทความวชาการนจงมวตถประสงคเพออธบาย

นโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

ทผานมาและเพอสรปบทเรยนสำาคญทไดจากการ

ดำาเนนงานตามนโยบายดงกลาวโดยเฉพาะปจจย

ทส งผลให ประเทศอนเดยย งคงประสบกบ

สถานการณการเพมขนของประชากรอยางตอเนอง

ความเปนมาของนโยบายประชากรของ

ประเทศอนเดย

ประเทศอนเดยประสบกบปญหาการเพม

ประชากรมาโดยตลอดจนทำาใหรฐบาลประกาศใช

นโยบายประชากรแหงชาต โดยเฉพาะในดานการ

วางแผนครอบครวในปค.ศ.1952สำาหรบทมาของ

นโยบายเรมตนจากในปค.ศ.1916PyareKishan

Wattalไดเขยนหนงสอชอ “The Population

ProbleminIndia”ซงไดแสดงใหเหนถงผลกระทบ

ของจำานวนประชากรอนเดยทเพมสงขนตอการ

พฒนาเศรษฐกจและสงคมและปญหาทเกดขน

ตามมา(Banerjee,1979)

ในป ค.ศ. 1925 Professor Raghunath

DhondoKarveไดเปดคลนกคมกำาเนดเปนครงแรก

และในปค.ศ.1930รฐบาลไดเปดคลนกคมกำาเนด

หลายแหง ในขณะเดยวกน รฐสภาไดจดตงคณะ

กรรมการวางแผนแหงชาตในปค.ศ.1938โดยมอบ

หมายใหทำางานเกยวกบปญหาประชากรของ

อนเดยซงเกดจากฐานคดทวาปญหาประชากรมได

แยกอยางโดดเดยว แตเปนปญหาทเชอมโยงกบ

เศรษฐกจและสงคมททำาใหถอยหลง นอกจากนน

ยงเนนเรองการใหคำาแนะนำาเกยวกบการเผยแพร

ความรเรองการคมกำาเนด

ตอมาเมอประเทศอนเดยไดรบเอกราชจาก

ประเทศองกฤษในป ค.ศ. 1947 ปญหาการเพม

จำานวนประชากรยงมตอเนอง ประเทศอนเดยม

จำานวนประชากรมากเปนทสองของโลกรองจาก

ประเทศจน โดยในป ค.ศ. 1951 มอตราการเกด3

(CrudeBirthRate:CBR)สงถง40.8ตอพนคน

ทำาใหประเทศอนเดยประสบปญหาความยากจน

และการเตบโตของประชากรเองทำาใหเกดปญหา

เรองการใชทรพยากร ซงสงผลใหคนอพยพเขา

เมองจนทำาใหเกดปญหาชมชนแออด ตลอดจน

ปญหาสงคมเศรษฐกจสงแวดลอมและสขภาพ

รฐบาลอนเดยไดรเรมโครงการวางแผน

ครอบครวแหงชาตในปค.ศ.1952โดยแผนแรกได

มการใหคำาแนะนำาเรองการวางแผนครอบครวใน

โรงพยาบาลของรฐและศนยการแพทยในชนบท

และในชวงป ค.ศ. 1969–1974 โครงการวางแผน

ครอบครวไดรบการจดอนดบความสำาคญสงสดโดย

ไดรบงบประมาณคาใชจาย3,300ลานรป

ในป ค.ศ. 1976 ซงเปนสมยทนางอนทรา

คานธเปนนายกรฐมนตรนายสญชยคานธบตร2 อตราเจรญพนธรวมยอดคอจำานวนบตรโดยเฉลยทสตรคนหนงจะมตลอดวยเจรญพนธของตน3 อตราการเกดคอจำานวนการเกดทงหมดในปหนงหารดวยจำานวนประชากรทงหมดเมอกลางปนนคณดวย1,000

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 225 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ชายคนเลกของนางอนทราไดรณรงคเพอคมกำาเนด

ทำาใหมการทำาหมนชายเปนจำานวน7ลานคนมทง

ผทสมครใจและไมสมครใจแตจำาตองทำาซงเปนผล

ใหเกดการตอตานจากประชาชนอยางรนแรงตอมา

ในสมยทนายราจฟ คานธ บตรชายคนโตของนาง

อนทราไดเปนนายกรฐมนตร รฐบาลในสมยนนได

เนนการวางแผนครอบครวแบบสมครใจและเนน

การดแลสขภาพแมและเดกโดยถอวางานวางแผน

ครอบครวจะมส วนช วยทำาให สวสดการของ

ครอบครวดขนดวย และไดเนนการบรการดาน

อนามยแมและเดกเพมขนเพอใหประชาชนไดมนใจ

วาการมครอบครวขนาดเลกนนทำาใหครอบครวม

สขภาพดและมความสข

ในปค.ศ. 1997 รฐบาลอนเดยไดเพมเรอง

อนามยเจรญพนธ (ReproductiveHealth) เขาไว

ในโยบายประชากร เพอสงเสรมใหประชากรไดรบ

การดแลอยางมคณภาพและใหขอมลแกประชากร

ในดานตางๆ เชน ทางเลอกในการคมกำาเนด

บทบาทเพศชาย และความตองการของวยร น

เปนตน ในปค.ศ.2000 รฐบาลอนเดยไดจดตง

“NationalCommissiononPopulation”(Department

ofFamilyWelfare,MinistryofHealth&Family

Welfare,Governmentof India,2000) เพอทำา

หนาทในการดำาเนนงานทางประชากรในดานตางๆ

และไดกำาหนดนโยบายทางประชากรทเกยวของกบ

การวางแผนครอบครว สำาหรบวตถประสงคหลก

ของนโยบายนนคอการเนนเรองการคมกำาเนดการ

ใหบรการสขภาพและอนามยเจรญพนธและการลด

อตราเจรญพนธรวมยอด (Total Fertility Rate:

TFR) ใหอย ในระดบทดแทน4 เพอใหจำานวน

ประชากรมความสอดคลองกบการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจ การพฒนาสงคม และการอนรกษ

สงแวดลอม แลวยงกำาหนดเปาหมายทางประชากร

ในป ค.ศ. 2010 ทเกยวของกบจำานวนประชากร

เชน การสงเสรมการเลอนอายแรกสมรสของสตร

ไมใหตำากวา18ปโดยควรอยท20ปขนไป มการ

ใหขอมล คำาปรกษา และบรการทางเลอกทหลาก

หลายสำาหรบการคมกำาเนด และการสงเสรมใหม

ครอบครวขนาดเลกเพอใหคา TFR อยทระดบ

ทดแทน(DepartmentofFamilyWelfare,Minis-

tryofHealth&FamilyWelfare,Governmentof

India, 2000; Government of India, Planning

Commission,2006;Kumar,2003;UNESCAP,

2000)

การด�าเนนงานตามนโยบายการวางแผน

ครอบครวของประเทศอนเดย

รฐบาลอนเดยได ดำาเนนงานด านการ

วางแผนครอบครวเพอทจะควบคมจำานวนประชากร

และการเนนใหมครอบครวขนาดเลกโดยใชรปแบบ

ตางๆซงแบงออกไดเปน3ดาน(Bhagat&Bha-

gat, 2007; Department of Family Welfare,

MinistryofHealth&FamilyWelfare,Govern-

ment of India, 2000; Government of India,

Planning Commission, 2006; Kumar, 2003;

Sharma, 2000; UNESCAP, 2000) ไดแก สอ

มาตรการของรฐบาลและการศกษาดงน

1. สอ

1.1 สอภาพยนตรและวทย

ในชวงแรกของการวางแผนครอบครวใน

ปค.ศ.1952การใหบรการทางคลนกใหคำาปรกษา

และบรการทางการวางแผนครอบครว ซงเปน

โอกาสททำาใหรฐไดเผยแพรความรเกยวกบวธการ

วางแผนครอบครว ทสำาคญ คอ กระทรวง

สารสนเทศและการแพรภาพ/เสยง ไดเลอกสอ

ประเภทภาพยนตรมาใชในการเผยแพรความรเรอง

การวางแผนครอบครว โดยสรางภาพยนตรเรอง

4 อตราภาวะเจรญพนธระดบทดแทนควรมคาอยประมาณ2.1ตอสตรหนงคนทงนเพอใหบตรทงสองคนทำาหนาทเปนพอ

และแมตอไปในอนาคต

226 ธญธช วภตภมประเทศนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

“Planned Parenthood” ซงสอใหเหนวาปญหา

ประชากรเปนปญหาระดบชาตและในภาพยนตรได

เนนประโยควา “the country is overpopulated”

รวมถงเตอนใหพอแมมความรบผดชอบตอประเทศ

และในตอนทายของภาพยนตรจบลงดวยประโยคท

วา“……toovercomemanyofthechronicills

thatplagueourcountry,letthisbeanageof

planned parenthood” และมการสรางภาพยนตร

แอนเมชนอกเรองคอ“MyWiseDaddy”ซงสะทอน

วาครอบครวควรยอมรบเรองการมบตรจำานวนนอย

สอภาพยนตรสวนใหญทเผยแพรสประชาชน

มกมการสอขอความ เชน “A small family is a

happyfamily”“Don’thavethenextchildnow”

และ“NomoreChildrenafterthethird”ทสำาคญ

เนอหาของภาพยนตรสวนใหญไดแสดงใหเหน

ครอบครว2ประเภทคอครอบครวขนาดใหญมก

เปนครอบครวทยากจนไมมความสขอยในชนบท

มความสกปรกมการโตเถยงกน มความหดห ใน

ขณะทอกครอบครวหนงทเปนครอบครวขนาดเลก

มความสข อยในเมอง มความทนสมยตามแบบ

อยางชาวตะวนตกและมความสงบอยางไรกตาม

พบวา เนอหาของภาพยนตรดงกลาวยงไมไดให

ขอมลเกยวกบทางเลอกของการวางแผนครอบครว

อยางเพยงพอรวมถงขอมลเกยวกบผลกระทบหรอ

ผลขางเคยงทจะเกดขนตามมาจากการคมกำาเนด

บางประเภท

ในปค.ศ. 1965 พบวา สอวทยไดเขามาม

บทบาทสำาคญตอการยอมรบการวางแผนครอบครว

ของประชากรในชนบท นอกจากน ยงมการใชสอ

ประเภท“เพลงพนบานและละครพนบาน”ในชนบท

เพอสอสารขอมลเกยวกบการวางแผนครอบครว

ตอมาในยคหลงไดมการนำาดาราภาพยนตรทม

ชอเสยงมาเปนตวแทนชกชวนใหประชาชนม

ครอบครวขนาดเลก

1.2 สอสงพมพและคำาขวญ

ในชวงปค.ศ.1961มการเพมศนยการ

ใหคำาปรกษาและบรการตลอดจนเจาหนาทเกยวกบ

การวางแผนครอบครว สวนสอยงคงเปนวธการ

สำาคญในการเผยแพรขอมลการวางแผนครอบครว

โดยมการเพมสอประเภทสงพมพและคำาขวญ ได

ผลตออกมาหลายภาษาตามกลมภาษาตางๆ ท

ประชากรอนเดยใชและมการเผยแพรสอประเภทน

สชนบทดวย

อยางไรกดในปค.ศ.1965มการศกษาวจย

เกยวกบการเผยแพรขอมลผานสอพบวามปญหา

สำาคญในการเผยแพร คอ ประชาชนชนบทไม

สามารถเขาถงสอสงพมพไดอนเนองมาจากปญหา

เรองการรหนงสอและพบวาสอตางๆนนยงมขอ

จำากดในดานปรมาณซงทำาใหไมสามารถแพรหลาย

ไปสประชาชนไดอยางครอบคลม

จากปญหาทกลาวมาจงไดวางกลยทธใหม

โดยการออกแบบสญลกษณซงเปนสอการวางแผน

ครอบครวเปนรปหนาของครอบครวทมความสขอน

ประกอบดวยบตรเพยง 2 คน ซงสอดงกลาวจะ

สามารถเขาถงประชากรในชนบทไดในชวตประจำา

วน เนองจากมการตดปายสญลกษณไวตามรถ

ประจำาทาง ปายขางถนน และ กลองไมขดไฟ

นอกจากน ยงมการผลตสญลกษณเป นตรา

สามเหลยมสแดงเพอสอเรองจำานวนสมาชกใน

ครอบครวทประกอบดวยสาม ภรรยา ลกชายและ

ลกสาวตอมาการรณรงคการวางแผนครอบครวได

มการใชคำาขวญวา“TwoorThreeChildrenare

Enough!”โดยมรปครอบครวทมความสขประกอบ

ดวยพอแมลกและสญลกษณสามเหลยมสแดง

ตอมาชวงป ค.ศ. 1966-1967 สญลกษณ

รปภาพทใชในการรณรงคไดมการปรบปรงใหมและ

ใชคำาขวญใหมเชน“againsteverhavingafourth

child”นอกจากนยงมการใชสอประเภทรถเคลอนท

โดยนำาเสนอขอมลผานการโฆษณาเพลงละครและ

สอสงพมพตางๆ เพอเขาถงประชาชนในหมบาน

การรณรงคดวยปายสญลกษณเหลานไดใชมาจนถง

ปจจบน ซงสามารถเหนไดจากสอโปสเตอรและ

คำาขวญใหประชากรมบตรจำานวนนอยหรอม

ครอบครวขนาดเลก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 227 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

ภาพประกอบ 1 สญลกษณแหงการวางแผน

ครอบครว

ทมา: Chawla(2012)

ภาพประกอบ 2 การรณรงคการวางแผน

ครอบครวบนแสตมปเปนรปครอบครวทม

ความสขและสญลกษณสามเหลยมทสอถงการลด

ขนาดครอบครว

ทมา:Pradhan(2015)

ภาพประกอบ 3ปายรณรงคการวางแผน

ครอบครวโดยใหคสมรสเวนระยะการมบตร

คนทสองออกไป3ปหลงจากมบตรคนแรก

ทมา:Krock(2004)

ภาพประกอบ 4การรณรงคเรองการมครอบครว

ขนาดเลกโดยอธบายถงขอเสยของการม

ครอบครวขนาดใหญและขอดของการมครอบครว

ขนาดเลกวา“Bigfamily:Problemsalltheway,

Smallfamily:Happinessalltheway”

ทมา:Krock(2004)

1.3 การใหสารสนเทศ การศกษาและ

การสอสาร

สำาหรบนโยบายประชากรป ค.ศ. 2000

ไดมการรณรงคหรอขดเกลาประชากรโดยผาน

วธการใหสารสนเทศการศกษาและการสอสารหรอ

“Information Education and Communication”

(IEC) ซงรฐบาลทองถนไดรณรงคเรองสวสดการ

ครอบครวและการศกษาผานสอทองถนเพอสราง

แรงจงใจทดแกประชากรทองถนดงเหนไดจากใน

รฐทมฬนาฑ ไดใชกลยทธโดยการแพรกระจาย

ขอความผานทางสอประเภทตางๆ เชน ระบบ

การขนสง ถนนทางหลวง และการรณรงคตามรม

ถนนทงในเมองและชนบท ตลอดจนผานทาง

ภาพยนตร ละครโรงเรยน การประชมสาธารณะ

โรงภาพยนตรในทองถนและเพลงพนบาน

ในสวนการขดเกลาดานอนามยเจรญพนธ

และสขภาพเดกซงจะมอทธพลตอพฤตกรรมและ

แบบแผนของแตละคนหรอชมชนนนทำาโดยการให

ผนำาและดาราภาพยนตรออกมาใหขาวสารและ

ชกชวนในประเดนตางๆเชน“DelayedMarriages

for Women” และ “Fewer Babies, Healthier

228 ธญธช วภตภมประเทศนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

Babies”เปนตน

สงสำาคญประการหนงทรฐบาลรณรงค คอ

การสนบสนนใหครอบครวมคานยมยอมรบการม

บตรสาว เพอปองกนปญหาการฆาทารกเพศหญง

และเพอปองกนไมใหค สมรสมบตรตอไปเรอยๆ

จนกวาจะไดบตรชาย

ภาพประกอบ 5 การรณรงคใหครอบครวยอมรบ

การมบตรสาวโดยใชขอความวา“Whyonlya

boy?Arethesenotgirls?”

ทมา:Krock(2004)

นอกจากนยงมการรณรงคผ านการยก

ตวอยางบคคลทสนบสนนเรองการมครอบครว

ขนาดเลกเชนผนำาทางการเมองผนำาชมชนผนำา

ทางธรกจ ผ นำาทางศาสนา ดาราภาพยนตร

นกกฬาซงจะทำาใหเกดการยอมรบมากขนในสงคม

สวนการเผยแพรทางสออยางวทยและโทรทศน

ถอว าเปนสอท มอทธพลมากทสดสำาหรบการ

เผยแพรขอความทางประชากรโดยเฉพาะในชวง

เวลาทมผชมมากทสด

2. มาตรการของรฐบาล

ในปค.ศ.1976นางอนทราคานธซงเปน

นายกรฐมนตรไดประกาศวา ตองทำาใหประเทศ

อนเดยลดอตราการเกดเพอไมใหประชากรเพมเปน

สองเทาในอก28ปขางหนาวธการทสำาคญททำาใน

ยคนนคอการประกาศใหพนกงานของรฐหรยาณา

และปญจาบทมบตรมากกวา2คนจะถกปฏเสธ

ไมใหรบสงอำานวยความสะดวกจากรฐ เชน ทอย

อาศยเงนกยมหรอการอนญาตใหหยดงานในชวง

ลาคลอด(นอกเสยจากมารดาไดทำาหมนแลว)

สำาหรบนโยบายประชากรฉบบปค.ศ.2000

ไดมการเนนรณรงคการวางแผนครอบครวให

ประชากรรบแนวคดเรองการมครอบครวขนาดเลก

(small familynorm)ซงรฐบาลไดใหขอเสนอหรอ

มมาตรการแกประชากรเพอใหเกดการยอมรบเรอง

การมบตรจำานวนนอย(Bhagat&Bhagat,2007;

Department of FamilyWelfare, Ministry of

Health&FamilyWelfare,GovernmentofIndia,

2000;GovernmentofIndia,PlanningCommis-

sion, 2006; Kumar, 2003; Sharma, 2000;

UNESCAP,2000)ดงตอไปน

1) คณะกรรมการบรหารสวนทองถนของ

อนเดยจะไดรบรางวลและประกาศเกยรตคณเมอ

สามารถดำาเนนการใหทองถนยอมรบเรองการม

ครอบครวขนาดเลกและสามารถลดอตราการเกดได

2) กรมพฒนาสตรและเดกจะสนบสนนการ

อย รอดและการเลยงดบตรเพศหญง และจะให

รางวลเปนเงนสดจำานวน500รปแกมารดาทคลอด

บตรเพศหญงคนท1และ2

3) กรมพฒนาชนบทจะใหรางวลเปนเงนสด

500รปแกมารดาทมบตรคนแรกหลงจากทมอาย

19 ปขนไป ซงเปนการใหเงนสำาหรบการมบตร

คนท1หรอ2เทานนและในอนาคตจะมการใหเงน

สำาหรบการไปตรวจรางกายระหวางการตงครรภ

การคลอดโดยผเชยวชาญหรอในสถานพยาบาล

การจดทะเบยนเกดและการฉดวคซนBCG

4) สำาหรบคสมรสทมฐานะยากจนผทผาน

การทำาหมนโดยมบตรไมเกน2คนจะมสทธไดรบ

การประกนสขภาพรวมบตรดวยไมเกน5,000รป

รวมถงจะไดรบการประกนอบตเหตซงคมครองค

สมรสททำาหมนดวย

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 229 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

5) คสมรสทมฐานะยากจนจะไดรบรางวล

เมอมคณสมบตคอ เปนผ ทแตงงานเมอมอาย

มากกวาทกฎหมายกำาหนด(18ป)มบตรคนแรก

ภายหลงจากมารดามอายตงแต21ปขนไปมการ

รบแนวคดเรองการมครอบครวขนาดเลกและมการ

คมกำาเนดภายหลงจากมบตรคนท2

6) การบงคบใชกฎหมายอยางเครงครดใน

เรองการหามไมใหเดกแตงงาน

นอกจากนนรฐบาลยงเพมการใหบรการแก

ประชาชนในดานการคมกำาเนดดวยวธการตางๆ

พรอมกบการใหคำาปรกษาควบคไปดวย

3. การศกษา

ตงแตป ค.ศ. 1980 สภาการวจยและฝก

อบรมทางการศกษาแหงชาต(NCERT)ไดพฒนา

หลกสตรและสอการสอน เพอสอดแทรกเรองการ

วางแผนครอบครวเขาส วชาในกลมสงคมศกษา

เชน วชาเศรษฐศาสตร และ วชาหนาทพลเมอง

และสอดแทรกเนอหาลงในวชาวทยาศาสตรดวย

นอกจากนTheNationalPopulationEducation

Programme(NPEP)(Sharma,R.C.,2000)ได

จดกจกรรมเพอสอดแทรกเนอหาการวางแผน

ครอบครวใหทวประเทศรวมถงมการเตรยมสอและ

การฝกอบรมคน โดยมเปาหมายเพอกำาหนดให

จำ านวนประชากรท งประ เทศอ ย ท จำ านวน

1,200ลานคนในปค.ศ.2050สำาหรบเนอหาหลก

ทสอดแทรกในหลกสตรในขณะนนไดแกเรองภาวะ

การเพมประชากร พฒนาการทางเศรษฐกจและ

ประชากรพฒนาการทางสงคมและประชากร สข

อนามยโภชนาการและประชากรปจจยทางชวภาพ

ชวตครอบครวและประชากร

ในชวงปค.ศ.1998-2000รฐบาลไดจดทำา

โครงการใหมชอ “PopulationandDevelopment

Education in Schools” ซงทำาหนาทหลกโดย

บรณาการประชากรศกษาตามแนวความคดทได

ภายหลงจากInternationalConferenceonPopu-

lationandDevelopment(ICPD)เมอปค.ศ.1994

และใชแนวคดเรอง“อนามยเจรญพนธ”สการศกษา

ของวยรนโดยเนนเรองโรคเอดสและยาเสพตดควบค

ไปดวยและตงแตปค.ศ.2000เปนตนมาไดจดใหม

การใหคำาปรกษาและการรณรงคเกยวกบการคม

กำาเนด รวมถงการสนบสนนใหเดกไดรบการศกษา

จนถงอาย14ปทงนจากมมมองทวาการศกษาจะ

ชวยขดเกลาใหเดกตระหนกเกยวกบการเลอนอาย

แรกสมรส และประโยชนของการมครอบครวขนาด

เลก

สรปบทเรยนทไดจากการด�าเนนงานตาม

นโยบายการวางแผนครอบครวของ

ประเทศอนเดย

จากการดำาเนนงานตามนโยบายประชากร

ของประเทศอนเดยในดานการวางแผนครอบครว

เพอควบคมจำานวนประชากรตงแตอดตจนปจจบน

พบวาทผานมานนมการลดลงของอตราเจรญพนธ

รวมยอด (TFR) มาโดยตลอด อยางไรกตาม

ประเทศอนเดยยงคงประสบกบปญหาการมประชากร

เพมอยางตอเนองและคาดการณวาในปค.ศ.2050

จะมประชากรมากทสดเปนอนดบหนงของโลก

บทเรยนสำาคญทไดจากการดำาเนนงานตาม

นโยบายประชากรดานการวางแผนครอบครว

พบวาปจจยทสงเสรมใหประชากรยอมรบเรองการ

วางแผนครอบครวจนทำาใหคาTFRลดลงคอการ

ใชสอรณรงคหลากหลายประเภท เชน การใช

สญลกษณการใชบคคลทมชอเสยงรวมถงการใช

คำาขวญทเปนภาษาทองถนทหลากหลาย เพอให

เขาถงประชากรกลมตางๆไดนอกจากนคอการ

ใหบรการดานการวางแผนครอบครว การใช

มาตรการทเนนความสมครใจมากกวาการบงคบ

โดยใชสงจงใจ(Incentive)เชนเงนรางวลเพอให

เกดยอมรบเรองการวางแผนครอบครวหรอการม

ครอบครวขนาดเลก

สำาหรบปจจยสำาคญททำาใหจำานวนประชากร

ของอนเดยยงคงเพมขนอยางตอเนองประกอบดวย

ปจจยดานการดำาเนนงานและปจจยดานประชากร

230 ธญธช วภตภมประเทศนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

(Bhagat&Bhagat,2007; DepartmentofFam-

ilyWelfare,MinistryofHealth&FamilyWelfare,

Governmentof India,2000;Dharmalingam&

Morgan, 1996; Iyer, 2002; Sharma, 2000;

UNESCAP,2000)ดงน

1. ปจจยดานการด�าเนนงาน

1.1 การขาดแผนกลยทธสำาหรบสอ

ประเภทการใหสารสนเทศ การศกษาและการ

สอสาร(InformationEducationandCommunica-

tion: IEC) และโครงการรณรงคในระดบรฐ กลาว

คอทผานมานนขาดการทำาPre-testของสอการ

ขาดการตดตามการปฏบตของกจกรรม การขาด

ทกษะของบคลากรและแผนIECมกเปนลกษณะ

top-down ขณะทบางรฐยงไม มงบสนบสนน

กจกรรม IEC รวมถงบางรฐไดนำางบประมาณใน

สวนนไปทำาในกจกรรมอนๆทไมเกยวของ ดงนน

IEC จงไมสามารถเขาถงประชากรไดอยางทวถง

โดยเฉพาะในพนทชนบท

1.2 ด านความสามารถของครหรอ

เจาหนาท พบวา แมวาจะมการฝกอบรมครหรอ

เจาหนาทภาคสนาม แตยงมปญหาคอ ยงไม

สามารถอบรมครและเจาหนาทเกยวของไดอยาง

ครอบคลมและการขาดงบประมาณสนบสนน

1.3 การขาดการเชอมโยงกบองคกรใน

ระดบลางทำาใหนำาIECไปปฏบตไมประสบความ

สำาเรจ

1.4 ดานหลกสตรการศกษาพบวายง

ขาดการนำาเรองการวางแผนครอบครวเขาไวใน

หลกสตรหรอตำาราเรยน ทผานมามเพยงรอยละ

30-40ของหลกสตรและตำาราเรยนทมการนำาเนอหา

เรองการวางแผนครอบครวเขาไปบรณาการ ทงน

เพราะวชาหลกในหลกสตรนนม เนอหามาก

จงทำาใหแนวคดเรองนถกตดออกไป

1.5 การดำา เนนงานให ความร และ

เผยแพรของฝายรฐบาลและองคกรพฒนาเอกชน

นนขาดการมสวนรวมของประชากรกลมเปาหมาย

ทตองการจะสอสารซงอนทจรงแลวประชากรควร

มสวนรวมในการวางแผนหรอแสดงความตองการ

ของตนเอง

1.6 การใหบรการทางดานการวางแผน

ครอบครว/การคมกำาเนดยงไม เพยงพอหรอ

ไมทวถงโดยเฉพาะประชากรทอยในเขตชนบท

2. ปจจยดานประชากร

2.1 ถงแมวามการดำาเนนงานดานการ

วางแผนครอบครวใหมจำานวนบตรนอยลงในหลาย

รฐ จนทำาใหอตราเจรญพนธรวมยอด (TFR) ของ

ประเทศอนเดยไดลดลง แตประชากรอนเดยยงคง

มการเพมขนอยางตอเนองไปอกหลายป ทงนเปน

ผลสบเนองมาจาก “แรงเหวยงทางประชากร

(Population Momentum)” จากประชากรในวย

เจรญพนธทมจำานวนและสดสวนมากซงในอดต

ประชากรกลมนเปนเดกทเกดในชวงทประเทศ

อนเดยมคาTFRหรอภาวะเจรญพนธสงและเมอ

เดกกลมนเขาสวยเจรญพนธในปจจบนแมวาพวก

เขามบตรจำานวนนอยลงกวาคนรนกอน แตกยง

สามารถใหกำาเนดประชากรไดมาก

2.2 ทผานมา การดำาเนนงานดานการ

วางแผนครอบครวของอนเดยนนยงไมประสบผล

สำาเรจเทากบของประเทศสงคโปรหรอประเทศจน

เนองจาก ประชากรสวนใหญของประเทศอนเดย

ยงดอยการศกษามฐานะทยากจนตลอดจนระบบ

ชนชนวรรณะและวฒนธรรมบางอยางยงเปน

อปสรรคอย

2.3 การทประเทศอนเดยมอตราการร

หนงสอตำาโดยเฉพาะในกลมสตร สงผลใหไม

สามารถใชสอสงพมพเพอรณรงคการวางแผน

ครอบครวและใหความรเกยวกบทางเลอกของการ

คมกำาเนดดวยวธตางๆไดและพบวาการรหนงสอ

ของสตรจะมสวนชวยใหใชวธการคมกำาเนดอยางใด

อยางหนงซงจะทำาใหมภาวะเจรญพนธตำาได

2.4 ดานศาสนาจดเปนอปสรรคตอการ

วางแผนครอบครวประการหนงเนองจากศาสนาได

แสดงบทบาททสำาคญตอชวตประชากรอนเดยโดย

เฉพาะชาวมสลมซงทำาใหไมยอมรบโครงการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 231 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

วางแผนครอบครวเพราะมองวาบตรเปนของขวญ

ของพระเจาและจะตองดแลเลยงดใหความรกและ

การศกษา

2.5 การมภาวะเจรญพนธ สงมความ

เกยวของกบอตราการตายของทารก กลาวคอ

อตราการตายของทารกท สงส งผลใหค สมรส

ตองการมบตรหลายคนเพอเปนหลกประกนการ

เสยชวตของบตร

2.6 คานยมการมบตรชายโดยเฉพาะใน

ครอบครวทยากจน เปนสาเหตสวนหนงททำาใหม

ภาวะเจรญพนธ สง เนองจากในสงคมอนเดยม

วฒนธรรม“dowry”กลาวคอเมอบตรสาวแตงงาน

ทางครอบครวของฝายหญงจะตองเสยคาสนสอดให

แกครอบครวของฝายชาย ดงนน ค สมรสจง

พยายามทจะมบตรชายไปเรอยๆหากบตรคนแรก

และคนทสองเปนบตรสาว

2.7 สตรมากกวารอยละ50มอายแรก

สมรสตำากวา18ปหรอตำากวาทกฎหมายกำาหนด

จงสงผลใหแบบแผนการเจรญพนธของประชากร

อนเดยมลกษณะ “too early, too frequent, too

many”

บทสรป

การดำาเนนงานตามนโยบายการวางแผน

ครอบครวของประเทศอนเดยทผานมาไดแสดงให

เหนถงความพยายามทจะขดเกลาใหประชากร

ยอมรบเรองการวางแผนครอบครวใหมบตรจำานวน

นอยโดยใชวธการตางๆไมวาจะเปนดานการใชสอ

รณรงคมาตรการดานสงจงใจ(Incentive)รวมถง

การศกษา อยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบผลการ

ดำาเนนงานกบประเทศอนๆ ในเอเชย พบวา การ

ดำาเนนงานของประเทศอนเดยนนยงไมสามารถ

บรรลเปาหมายไดเพราะปจจยทเกยวของไมไดขน

อยกบการดำาเนนงานของรฐแตเพยงฝายเดยวแต

ยงขนอยกบปจจยทางดานประชากรของประเทศ

อนเดยทมลกษณะเฉพาะดวย เชน อตราการร

หนงสอ อตราการตายของทารก วฒนธรรม

ประเพณคานยมศาสนารวมถงแรงเหวยงทาง

ประชากร ดงนน จำานวนประชากรของประเทศ

อนเดยจงมแนวโนมทจะเพมขนอยางตอเนองไป

จนถงอนาคตแมวาจะมการดำาเนนงานดานการ

วางแผนครอบครวกตาม

232 ธญธช วภตภมประเทศนโยบายการวางแผนครอบครวของประเทศอนเดย

เอกสารอางอง

Banerjee,S.(1979).Family Planning Communication: A Critique of the Indian Programme.New

Delhi:Radiant.

Bhagat,B.&Bhagat,G.(2007). “One Mouth, Two Hands,” India’s Population Paradox.Available

fromhttp://www.ecoworld.com/atmosphere/effects/indias-population.html[2015,December

10].

Chawla,J.(2012).Motherhood and Traditional Resources: Information, Knowledge, and Action.

Availablefromhttp://janetchawla.blogspot.com/2012_05_01_archive.html[2016,June6].

DepartmentofFamilyWelfare,MinistryofHealth&FamilyWelfare,GovernmentofIndia.(2000).

Population Policy.Availablefromhttp://health.nic.in/natpp.pdf[2010,September5].

Dharmalingam,A.&Morgan,S.P.(1996).Women’sWork,Autonomy,andBirthControl:Evidence

fromTwoSouthIndiaVillages.Population Studies, 50(2),187-201.

GovernmentofIndia,PlanningCommission.(2006).Report of the Working Group on Population

Stabilization for the Eleventh Five Year Plan (2007-2012).NewDelhi:Governmentof

India,PlanningCommission.

Iyer,S.(2002).ReligionandtheDecisiontoUseContraceptioninIndia.Journal for the Scientific

Study of Religion, 41(4), 711-722.

Krock,L. (2004).Population Campaigns.Available fromhttp://www.ajusd.org/webpages/jmiller/

articles.cfm?subpage=1058879[2016,June6].

Kumar,R.(2003).India and a One-Child-Policy.Availablefromhttp://india_resource.tripod.com/

one-child-policy.html[2010,September5].

PopulationDivision,UnitedNations. (2009).World Population Prospects: The 2008 Revision,

Population Database.Availablefromhttp://esa.un.org/unpp[2010,September12].

PopulationReferenceBureau.(2015).2015 World Population Data Sheet. DC:PopulationRefer-

enceBureau.

Pradhan,A.(2015).AreThereContraceptivesinHomeopathy?Availablefromhttp://www.drprad-

han.com/home/faqs-top/homeopathy-general/15-are-there-contraceptives-in-homeopathy

[2016,June6].

Sharma,R.C.(2000).Case Study, India: Communication and Advocacy Strategies, Adolescent

Reproductive and Sexual Health.Bangkok:UNESCOPROAP.

StateCouncil of Educational Research and Training, Solan-Himachal Pradesh. (2008).Small

Family Norm.Availablefromhttp://himachal.nic.in/scert/fr_him_chetna124_135.htm[2010,

September5].

TheJohnsHopkinsBloombergSchoolofPublicHealth.(2002). How Programs Can Help Couples

Space Births. Availablefromhttp://info.k4health.org/pr/l13/l13chap5.shtml[2010,Septem-

ber5].

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 233 ปท 35 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2559

UNESCAP.(2000). India: National Population Policy. Availablefromhttp://www.unescap.org/esid/

psis/population/database/poplaws/law_india/indiaindex.htm[2010,September5].

UNESCO,RegionalOfficeforEducationinAsiaandthePacific.(1985).Learning Experiences in

Population Education.Bangkok:PopulationEducationProgrammeService.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

หลกเกณฑและค�าแนะน�าส�าหรบผนพนธ บทความ หรอ บทความวจย

(Instructions for the Authors)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม มนโยบายในการสงเสรม

เผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการ และเปนสอกลาง

แลกเปลยนความคดเหนเชงวชาการโดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรการศกษา

ศลปกรรมดนตรสถาปตยกรรมภาษาวรรณกรรมกำาหนดการตพมพปละ6ฉบบออกราย2เดอนคอ

เลม1มกราคม–กมภาพนธ/เลม2มนาคม–เมษายน/เลม3พฤษภาคม–มถนายน/เลม4กรกฎาคม

–สงหาคม/เลม5กนยายน–ตลาคมและเลม6พฤศจกายน–ธนวาคมโดยรปแบบผลงานทวารสาร

จะรบพจารณาม3ประเภทคอบทความทวไปบทความวจยและบทวจารณหนงสอบทความวชาการ

และบทความวจยทจะนำามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทาง

วชาการ(Peerreview)ซงปกตจะมDoubleBlind(ผพจารณา2คน)หรอTripleBlind(ผพจารณา3คน)

ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยเพอใหวารสารมคณภาพในระดบมาตรฐานสากลและนำาไปอางองได

ผลงานทสงมาตพมพ จะตองมสาระ งานทบทวนความรเดมและเสนอความรใหมททนสมยรวมทงขอคด

เหนทเกดประโยชนตอผอาน ผลงานไมเคยถกนำาไปตพมพเผยแพรในวารสารอนใดมากอนและไมไดอย

ในระหวางการพจารณาลงวารสารใดๆการเตรยมตนฉบบทจะมาลงตพมพควรปฏบตตามคำาแนะนำาดงน

การเตรยมตนฉบบส�าหรบบทความและบทความวจย

1. ภาษา เปนภาษาไทยหรอองกฤษกไดถาเปนภาษาไทยใหยดหลกการใชคำาศพทหรอการ

เขยนทบศพทใหยดหลกของราชบณฑตยสถานพยายามหลกเลยงการใชภาษาองกฤษในขอความยกเวน

กรณจำาเปนศพทภาษาองกฤษทปนไทยใหใชตวเลกทงหมดยกเวนชอเฉพาะซงตองขนตนดวยตวอกษร

ใหญถาเปนภาษาองกฤษควรใหผเชยวชาญในภาษาองกฤษตรวจสอบความถกตองกอนทจะสงตนฉบบ

2. ขนาดของตนฉบบพมพหนาเดยวบนกระดาษสนขนาดเอ4(216x279มม.)ควรเวน

ระยะหางจากขอบกระดาษดานบนและซายมออยางนอย40มม.(1.5นว)ดานลางและขวามออยางนอย

25มม.(1นว)พมพดวยโปรแกรมไมโครซอฟทเวรดดวยรปแบบอกษรbrowalliaNew

3. จ�านวนหนาบทความและบทความวจยไมควรเกน 12 หนา

4. การสงผลงาน online สามารถเขาไปดรายละเอยดทwww.journal.msu.ac.th

การเรยงล�าดบเนอหา

1. บทความวจย

1.1 ชอเรอง (title)ควรสนกะทดรดและสอเปาหมายหลกของการศกษาวจยไมใชคำายอ

ความยาวไมควรเกน100ตวอกษรชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษโดยใหนำาชอเรองภาษา

ไทยขนกอน

1.2 ชอผนพนธและทอย ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ และระบตำาแหนงทาง

วชาการหนวยงานหรอสถาบนทอยและE-mailของผนพนธเพอใชตดตอเกยวกบตนฉบบและบทความ

ทตพมพแลว

1.3 บทคดยอ (abstract)ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษเปนเนอความยอทอานแลว

เขาใจงายโดยเรยงลำาดบความสำาคญของเนอหาเชนวตถประสงควธการศกษาผลงานและการวจารณ

อยางตอเนองกนไมควรเกน250คำาหรอ15บรรทดไมควรมคำายอใหบทคดยอภาษาไทยขนกอนภาษา

องกฤษ

1.4 ค�าส�าคญหรอค�าหลก (keywords) ใหระบทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ ใสไว

ทายบทคดยอของแตละภาษา

1.5 บทน�า (introduction)เปนสวนของเนอหาทบอกความเปนมาและเหตผลนำาไปสการ

ศกษาวจยใหขอมลทางวชาการพรอมทงจดมงหมายทเกยวของอยางคราวๆและมวตถประสงคของการ

ศกษาและการวจยนนดวย

1.6 วธการศกษา ใหระบรายละเอยดวสด อปกรณ สงทนำามาศกษา จำานวนลกษณะ

เฉพาะของตวอยางทศกษาตลอดจนเครองมอและอปกรณตางๆทใชในการศกษา อธบายวธการศกษา

หรอแผนการทดลองทางสถตการสมตวอยางวธการเกบขอมลและวธการวเคราะหขอมล

1.7 ผลการศกษา (results)แจงผลทพบตามลำาดบหวขอของการศกษาวจยอยางชดเจน

ไดใจความถาผลไมซบซอนไมมตวเลขมากควรใชคำาบรรยายแตถามตวเลขมากตวแปรมากควรใชตาราง

แผนภมแทน ไมควรมเกน 5 ตารางหรอแผนภม ควรแปรความหมายและวเคราะหผลทคนพบ และสรป

เปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว

1.8 วจารณและสรปผล ( discussion and conclusion ) ชแจงวาผลการศกษาตรงกบ

วตถประสงคของการวจยหรอแตกตางไปจากผลงานทมผรายงานไวกอนหรอไมอยางไรเหตผลใดจงเปน

เชนนนและมพนฐานอางองทเชอถอไดและใหจบดวยขอเสนอแนะทจะนำาผลการวจยไปใชประโยชนหรอ

ทงประเดนคำาถามการวจยซงเปนแนวทางสำาหรบการวจยตอไป

1.9 ตาราง รป รปภาพ และแผนภมควรคดเลอกเฉพาะทจำาเปนและตองมคำาอธบาย

สนๆแตสอความหมาย ไดสาระครบถวน ในกรณทเปนตารางคำาอธบายตองอยดานบน ในกรณทเปน

รปภาพหรอแผนภมคำาอธบายอยดานลาง

1.10 กตตกรรมประกาศ ระบสนๆวาไดรบการสนบสนนทนวจยและความชวยเหลอจาก

องคกรใดหรอใครบาง

1.11 เอกสารอางอง ( references) สำาหรบการพมพเอกสารอางอง ทงเอกสารอางองท

เปนภาษาไทยและภาษาองกฤษโดยมหลกการทวไปคอเอกสารอางองตองเปนทถกตพมพและไดรบการ

ยอมรบทางวชาการ ไมควรเปนบทคดยอ และไมใชการตดตอสอสารระหวางบคคลถายงไมไดถกตพมพ

ตองระบวารอการตพมพ(inpress)

2. บทความทวไป

2.1 ชอเรอง

2.2 ผแตง

2.3 บทคดยอ

2.4 คำาสำาคญ

2.5 บทนำา

2.6 เนอหา

2.7 บทสรป

2.8 เอกสารอางอง

3. บทวจารณหนงสอ

3.1 ขอมลทางบรรณานกรม

3.2 ชอผวจารณ

3.3 บทวจารณ

เอกสารอางอง

ใชรปแบบการอางอง (APA Style)

การเขยนเอกสารอางอง

ก. กรณทเปนรายงานวจยมรปแบบและการเรยงลำาดบดงน:ชอผเขยน(ในกรณภาษาไทย

ใชชอและนามสกลและในกรณภาษาองกฤษใชนามสกลและชอ).ปทพมพ.ชอเรอง.ชอยอของวารสาร.

เลมทพมพ ฉบบทพมพ: เลขหนาแรกถงหนาสดทายของเรอง. ในกรณทมผเขยนมากกวา 6 คน ใหใส

รายชอผเขยนทง6คนแรกแลวตามดวยคำาวา“และคณะ”หรอ“etal”

ตวอยาง

อมรรตนจงสวสตงสกล,ลดดาเหมาะสวรรณ.(2002).Evidencedbasedmaillardreeaction:focus-

ingonparenteralnutrition.วารสารโภชนบำาบด. 13(1):3-11

VegaKJ,PinaI,KrevakyB.(1996).Hearttransplantationisassociatediswithanincreaserisk

forpancreatobiliarydiseases. Ann Intern Med.124(11):980-3

ข. กรณทเปนหนงสอมรปแบบและการเรยงลำาดบเหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย

(ในขอก.)ยกเวนใชชอหนงสอเมองทพมพ:สำานกพมพแทนชอยอวารสาร

ตวอยาง

วญญมตรานนท.(2538).พยาธกายวภาค.กรงเทพ:โอเอสพรนตงเฮาส.629-78.

RingsvenMK,BondD.(1996).Gerontology and leadership skills for nureses.2nded.Albany(NY)

:DelmarPublishers.100-25.

ค. กรณทเปนรายงานการประชมและสมมนามรปแบบการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปท

พมพ.ชอเอกสารรวมเรองทไดจากรายงานการประชม.วนเดอนปทจด:สถานทจด:สำานกพมพหรอ

ผจดพมพ.เลขหนา.

ตวอยาง

ณฐนนทสนชยพานช,วราภรณจรรยาประเสรฐ,ยพนรงเวชวฒวทยา,มนตชลนตพน,สาธตพทธ

พพฒนขจร.(2542).เภสชกรพฒนาเพอการพงพาตนเอง.รายงานการประชมวชาการเภสชกรรม

ประจำาป 2542 ของเภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย;24-26มนาคม2542.กรงเทพมหานคร

:เภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย.89-105.

KimmuraJ.ShibasakiH,editors.(1996). Proceeding of 10yh International Congress of EMG and/

Clinical Neurophysilogy;15-16Oct1995;KyotoJapan.Amsterdam:

Eelsevier.80-90.

ง. กรณเปนวทยานพนธมรปแบบการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปทพมพ.ชอวทยานพนธ.

สถาบนทพมพ:ชอสถาบนการศกษา

ตวอยาง

อมพร ณรงคสนต.(2541). การใชยาเจนตามยซนวนละครงเปรยบเทยบกบวนละสองครงในทารก

แรกเกดไทย.(วทยานพนธปรญญาเภสชศาสตรมหาบณฑต).กรงเทพมหานคร:บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

KaplanSJ.(1995).Post-hospital home health care: the elderly ,s access and uutilization [disser-

tayion].St.Louis(MO):WashingtonUniv.

ตวอยาง

จ. กรณทเปนบทความในหนงสอพมพ มรปแบบและการเรยงลำาดบเหมอนเอกสารอางอง

ทเปนรายงานวจย(ในขอ11.1.1.ก)

ตวอยาง

LeeG.(1996).Hospitalzationtiedtoozonepollution:studyestimtes50,000admissionsannually.

The Washington Post Jun21.5.

ฉ. กรณทเปนหนงสออเลกทรอนกส มรปแบบและการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปทพมพ

ชอเรอง.ชอวารสาร ( ปเดอนวนทอางองถง)เลมท(ฉบบท):ไดมาจากชอwebsite

ตวอยาง

MorseSS.(1995).Factorsintheemergenceofinfactiousdisease. Emerg Infect Dis [cited1996

Jun5];1(1):Availablefrom:URL//www.Cdc.gov/ncidod/Eid.htm

พมพท : หจก.โรงพมพคลงนานาวทยา โทร.043-328589-91 แฟกซ 043-328592

ใบสมครสมาชกวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยมหาสารคาม

โปรดกรอกรายละเอยดในใบสมครดงตอไปน

วนท............เดอน........................พ.ศ………………

ชอ–นามสกล………………………………………………………………….………………..…

ทอยบานเลขท........หมท........ถนน.............................แขวง/ตำาบล.....……อำาเภอ.…….…..….

จงหวด………………......………รหสไปรษณย……………..……โทรศพท..............................

โทรสาร…………………...………………E–mail…….…………..………………….......……

หนวยงาน………………….....…………สถานททำางาน…………………...…………….………

ถนน……………………..…......แขวง/ตำาบล.………...…………อำาเภอ....................................

จงหวด…………….…รหสไปรษณย………โทรศพท...............................โทรสาร……………..…

มประสงคใหออกใบเสรจในนาม(โปรดระบ)................................................................................

สมครเปนสมาชกรายป6ฉบบคาสมาชก240บาท

สมครเปนสมาชกสองป12ฉบบคาสมาชก480บาท

ทานสามารถสงจายธนาณตหรอตวแลกเงนสงจายปณ.ทาขอนยาง00033ในนาม:

นางฉววรรณอรรคะเศรษฐงงานวารสารกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคามตำาบลขามเรยงอำาเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม44150