รส. 24 - 18

คมอราชการสนามเทคนคการใชวทยสนาม

สารบญ หนา

บทท 1 การสอสารประเภทวทย ………………………………………………………………. 1 - 1 บทท 2 หลกพนฐานการสอสารประเภทวทย………………………………………………….. 2 - 1

ตอนท 1 สวนประกอบในการสงและการรบวทย……………………………………… 2 - 1 ตอนท 2 คลนวทย (RADIO WAVE) …………………………………………………. 2 - 5 ตอนท 3 วธการสง (METHODE OF TRANSMISSION) …………………………… 2 - 8

บทท 3 แหลงก าลงไฟฟา (POWER SOURCE) ……………………………………………. 3 - 1 บทท 4 การแพรกระจายคลนวทย……………………………………………………………. 4 - 1 บทท 5 สายอากาศ……………………………………………………………………………. 5 - 1

ตอนท 1 กลาวน า…………………………………………………………………… 5 - 1 ตอนท 2 สมรรถนะของสายอากาศ…………………………………………………. 5 - 8 ตอนท 3 แบบของสายอากาศ………………………………………………………. 5 - 11 ตอนท 4 สายอากาศแสวงเครอง…………………………………………………….. 5 - 17

บทท 6 ปจจยควบคมความเชอถอไดของการสอสารประเภทวทย…………………………… 6 - 1 ตอนท 1 การเลอกทตง………………………………………………………………. 6 - 1 ตอนท 2 ปจจยทเชอถอไดทางดานเครองสง………………………………………… 6 - 4 ตอนท 3 ปจจยตางๆ ทเกยวกบความเชอถอไดในเสนทางการสงคลน……………… 6 - 4 ตอนท 4 ปจจยทางความเชอถอไดทเครองรบ………………………………………. 6 - 5

บทท 7 เทคนคการปฏบตงานทางวทย……………………………………………………. 7 - 1 ตอนท 1 ค าน า………………………………………………………………………. 7 – 1 ตอนท 2 ค าแนะน าปฏบตงานโดยทวไป……………………………………………. 7 - 2 ตอนท 3 ระเบยบปฏบตวทยโทรเลข………………………………………………… 7 - 4 ตอนท 4 ระเบยบปฏบตวทยโทรศพท……………………………………………….. 7 - 7 ตอนท 5 ระเบยบปฏบตของวทยโทรพมพ………………………………………….. 7 - 12 ตอนท 6 นามเรยกขานทางยทธวธ………………………………………………….. 7 - 15 ตอนท 7 การรบรองฝาย……………………………………………………………... 7 - 16 ตอนท 8 ขายวทย……………………………………………………………………. 7 - 16 ตอนท 9 รปจ.ของสถาน…………………………………………………………….. 7 - 20 ตอนท 10 การรกษาความปลอดภยในการสอสาร…………………………………. 7 - 25 ตอนท 11 การปฏบตการควบคมระยะไกล…………………………………………. 7 - 28

บทท 8 การปฏบตงานของวทยภาใตสภาพผดปกต………………………………………….. 8 - 1

ตอนท 1 กลาวน า…………………………………………………………………….. 8 - 1 ตอนท 2 การสอสารทางวทยในปาทบ………………………………………………. 8 - 1 ตอนท 3 การสอสารทางวทยพนทเปนภเขา…………………………………………. 8 - 3

บทท 9 การแบงมอบและการก าหนดความถวทย…………………………………………….. 9 - 1 ตอนท 1 การควบคมความถปฏบตงานของวทย…………………………………….. 9 - 1 ตอนท 2 การก าหนดความถวทย…………………………………………………….. 9 - 2

บทท 10 การกอกวน…………………………………………………………………………. 10 - 1 ตอนท 1 กลาวน า……………………………………………………………………. 10 - 1 ตอนท 2 มาตรการปองกนการกอกวน………………………………………………. 10 - 5 ตอนท 3 การปฏบตในระหวางถกกอกวน…………………………………………… 10 - 6 ตอนท 4 การรายงานการกอกวน……………………………………………………. 10 - 8 ตอนท 5 รายการตรวจสอบการกอกวน……………………………………………… 10 - 9

บทท 11 การปฏบตการซอมบ ารง……………………………………………………………. 11 - 1 ตอนท 1 กลาวน า……………………………………………………………………. 11 - 1 ตอนท 2 การปรนนบตบ ารง…………………………………………………………. 11 - 3 ตอนท 3 การบ ารงรกษาของพนกงานวทย…………………………………………... 11 - 4 ตอนท 4 การซอมบ ารงระดบหนวย………………………………………………….. 11 - 8

บทท 12 การท าลายอปกรณวทย……………………………………………………………… 12 - 1 อนผนวก 1 ระบบการก าหนดแบบอเลกทรอนกสรวม………………………………………… ก - 1 อนผนวก 2 ขอพจารณาทางเทคนคและทางยทธวธในการสอสารดวยวทยสนาม……………. ข - 1

********************************

บทท 1 การสอสารประเภทวทย

กลาวทวไป

ก.วทยเปนมชฌมหลกของการสอสารในหนวยทางยทธวธสวนมากวทยนนใชเพอการบงคบบญชาควบคมการยง แลกเปลยนขาวสาร งานธรการและการตดตอระหวางหนวยตางๆ นอกจากนนยงใชเพอการสอสารระหวางเครองบนในขณะบนและระหวางเครองบนกบหนวยทางพนดน

ข.การสอสารทางวทยเหมาะทจะใชในสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรวการสอสารกบหนวยเคลอนทเรว เชน เรอ เครองบนและรถถงนนจะมความยงยากอยางมากถาไมมวทยใช

ค.วทยเปนสงส าคญในการสอสารไปเหนอพนน าอนกวางขวาง เหนอแผนดนทขาศกยดอย และเหนอภมประเทศซงไมอาจสรางทางสายไดสะดวกหรอไมเหมาะสมทจะสรางทางสาย ขดความสามารถและขดจ ากด ก.ขดความสามารถ

1. อปกรณสอสารประเภทวทยตามปกตแลวอาจจะตดตงไดรวดเรวกวาอปก รณสอสารทาง สาย ฉะนนวทยจงมทใชอยางกวางขวางเปนมชฌมหลกการสอสาร ในระหวางขนแรกของการรบและในสถานการณทางยทธวธซงเคลอนทเรว

2. เมอตดตงบนรถแลวเครองวทยกพรอมทจะใชงานไดและไมตองมการตดตงใหมอก 3. วทยอาจเคลอนทไดจงอาจจะใชกบหนวยทไปในอากาศ หนวยสะเทนน าสะเทนบก หนวย

ยานยนตและหนวยเดนเทา 4. วทยอาจจะใชปฏบตการไดหลายลกษณะ เชน เปนค าพด ,วทยโทรศพท ,วทยโทรเลข ,วทย

โทรพมพ แสดงใหเหนเปนภาพและการรบสงขอมลตวเลข 5. สงกดขวางตามธรรมชาต ดง ระเบดและภมประเทศทขาศกยดครองอยหรอทถกขาศกยงไม

อาจจ ากดวทยไดเหมอนอยางมชฌมการสอสารอนๆ ในการสอสารทางวทยเวนแตการใชเครองควบคมระยะไกลแลวจะไมตองการใชสายโทรศพทระหวางต าบลซงเปนทเรมตนใหขาวและต าบลทจะตองสงขาวเลย เพราะเหตวาไดใชคลนแมเหลกไฟฟาในอากาศเปนเครองเชอมโยงถงกนอย

6. โดยการใชเครองบงคบระยะไกลพนกงานวทยอาจจะอยไกลออกไปจากเครองทตนใชงานกได เชนนจะท าใหมความปลอดภยแกพนกงาน สถานวทย และทบงคบการทสถานวทยนนประจ าอย ข. ขดจ ากด

1. วทยนนอาจจะช ารดเสยหายไดงาย ถกรบกวนจากสภาพของบรรยากาศ และถกรบกวนจากเครองอเลกทรอนกสอนๆ ได นอกจากนนยงอาจถกกอกวนไดโดยงาย

1-2 2. เพอใหสามารถปฏบตการดวยกนได วทยจะตองมความถรวมกนหรออยางนอยทสดเหลอม

กนบาง ทงจะตองสงและรบสญญาณในแบบเดยวกน และจะตองอยภายในรศมการปฏบตงาน 3.วทยเปนมชฌมการสอสารทปลอดภยนอยทสดและจะตองถอวามการดกรบอยทกครงท

เครองสงท างาน เพยงแตทราบวาวทยท างานอยกถอวาขาศกไดขาวสารไป แลว การทขาศกวเคราะหจ านวนสถานวทยทปฏบตงาน จ านวนขาวทรบสงหรอทตงของสถานวทยกมคาตอการขาวกรอง การใชทางยทธวธ ขอบเขตทจะใชวทยในการรบนนขนอยกบความตองการ การรกษาความลบและการจโจมโดยชงน าหนกเทยบกบความเรงดวนในการสอสารทางวทย เมอการจโจมเปนสงส าคญการปฏบตทางวทยกตองจ ากดในขนตนกบหนวยทไดมการปะทะกบขาศกแลว ในบางกรณอาจใหมการลวง

บทท2 หลกพนฐานการสอสารประเภทวทย

ตอนท 1 สวนประกอบในการสงและการรบวทย 1. เครองวทย

ชดวทยประกอบดวยสวนประกอบทส าคญ คอเครองสงซงเปนสวนทท าใหเกดพลงงานความถวทย แหลงก าลงไฟฟา คนเคาะ ปากพด หรอเครอ งโทรพมพ ซงเปนสวนทควบคมคลนพลงงาน สายอากาศสงเปนสวนทใชแพรรงสคลนวทย สายอากาศรบเปนสวนทดกรบคลนวทยทแพรรงสออกมา แหลงก าเนดไฟฟาเครองรบใชในการเปลยนคลนความถวทยทดกรบใหเปนพลงงานทน าไปใชได ( USABLE ENERGY ) ( ตามปกตแลวไดแกพลงงานความถเสยง ) และล าโพง หฟงหรอเครองโทรพมพจะท าใหพลงงานทไดน ออกมาเปนสงทเขาใจกนไดเมอชดวทยทงสองไมเกนรศมการท างานของเครองแลวสามารถท าการสอสารสองทาง(TWO WAY COMMUNICATION ) ดวยการใชเครองแมเหลกไฟฟาไดเสมอ

รปท 2 - 1 แสดงแผนผงรปสเหลยมของชดวทยหลก 2. เครองสงวทย เครองสงวทยแบบงายๆ ( รปท 2-2 ) ประกอบดวยแหลงจายก าลงและ OSCILLATOR หนงเครองแหลงจายก าลงอาจเปนหมอไฟฟา เครองก าเนดไฟฟา แหลงก าลงไฟฟาสลบ รวมทงเคร องเรยงกระแสและเครองกรองกระแสไฟฟาหรอก าลงทเกดจากมอหมน ( ROTATING POWER SOURCE ) ใหเปนกระแสตรงดวย ภาค OSCILLATOR ซงท าใหเกดกระแสสลบความถวทยนนตองประกอบดวย วงจรปรบตง

2-2 ( TUNED CIRCUIT ) เพอใชปรบตงเครองสงใหไดความถใชงานตามตองการ เครองสงตองมเครองมอส าหรบควบคมพลงงานความถวทยทจะสงออกไป / คนเคาะโทรเลขเปนเครองมอแบบงายๆ ทมลกษณะ เปนไกไฟฟา(SWITCH)แบบหนงใชควบคมการไหลของกระแสไฟฟา เมอใชคนเคาะภาค OSCILLATOR กจะกด-ปลอยปดหรอเปดท าใหเปลยนแปลงชวงเวลาของพลงงานความถวทยใหเปนรปของ จด และ ขด

รปท 2-2 แผนผงสเหลยมของเครองสงวทยแบบงายๆ 3. เครองสงคลนเสมอ

เมอ OSCILLATOR ( OSC ) ท าความถวทยขนมาซงปกตแลวไมวาความถคงทและแรงพอ ทจะใหความเชอถอได ในการสงระยะไกลหรอไมกตามจะมภาคขยายเพอขยายความถวทยตอจากภาค OSC อกภาคหนง ( รปท 2-3 ) เพอท าใหเกดก าลงออกอากาศคงทและแรงขน แตถาตองการเพยงประมวลเลขสญญาณเทานนเครองสงดงทกลาวมาแลวนกใชไดผลอยางสมบรณแลว

รปท 2-3 แผนผงสเหลยมของเครองวทยคลนเสมอมภาคเครองแกวง เครองขยาย

4. เครองสงวทยโทรศพท เมอตองการจะสงขาวเปนค าพด จ าเปนตองใชเครองมออยางใดอยางหนงควบคมใหก าลง

2-3 ออกอากาศของเครองสงวทยเปนไปตามความถของค าพด ( หรอความถเสยง ) ภาคทใชในการควบคมภาคปรงคลน ซงจะท าการเปลยนแปลงก าลงออกอากาศของเครองสงวทยใหเปนไปตามความถของค าพดกรรมวธเชนนเรยกวา การปรงคลน และคลนความถวทยทเกดขนจากกรรมวธน เรยกวา คลนทปรงแลว ( MODULATED WAVE ) เมอสญญาณทปรงคลนท าใหชวงสงของคลนวทยเปลยนแปลง เรยกวธการนวา การปรงคลนทางชวงสง ( AMPLITUDE MODULATION ) และเมอสญญาณทปรงคลนแลวท าใหความถวทยเปลยนแปลงเรยกวธนวา การปรงคลนทางความถ ( FREQUENCY MODULATION ) ตามรปท 2-4 ไดเพมภาคปรงคลน ( MODULATION ) และปากพดเขาไปในเครองสงวทยโทรเลข จงท าใหกลายเปนเครองสงวทยโทรศพทปรงคลนทางชวงสง

รปท 2-4 แผนผงสเหลยมของเครองสงวทยโทรศพท 5. สายอากาศ หลงจากทเครองสงวทยท าสญญาณความถวทยและขยายสญญาณใหแรงขนแลวตองมเครองมอแพรรงสเพอพลงงานความถวทยไปในอากาศ และในขณะเดยวกนกตองมเครองมอดกรบสญญาณทางเครองรบ เครองมอทตองใชท าหนาทนคอ สายอากาศ สายอากาศสงจะสงพลงงานของสญญาณออกไปในอากาศแพรรงสพลงงานออกไปเปนรปคลนแมเหลกไฟฟาและถกดกรบดวย สายอากาศรบ เมอเครองวทยปรบตงความถตรงกบความถเครองสงแลว กจะรบสญญาณและไดขาวสารซงเขาใจกนได 6. เครองรบวทย ก. ภาคเครองตดคลน ( DETECTOR) สญญาณความถวทยซงสามารถรบไดดวยเครองนนโดยทวไปแลวแบงออกเปน 2 ชนด คอสญญาณความถวทยทปรงคลนแลว ( MODULATED RF SIGNAL ) ซงไดน าค าพด เสยงดนตรหรอพลงงานความถเสยงอนๆ ไปดวยและอกชนดหนงคอสญญาณคลนเสมอ ( CW ) ซงพลงงานความถวทยทพงออกมาพรอมน าขาวไปโดยใชประมวลเลขสญญาณ ( จด - DOT ) กรรมวธซง ขาวทสญญาณความถวทยน าไปนนถกลอดออกมาเรยกวา การตดคลน ( DETEDTOR ) วงจรทใชบรรลผลอนนเรยกวา DETECTOR ( รปท 2-5 ) ซงจะตดเอาเฉพาะขาวทเขามา

เทานน เครองรบวทยจะตองมว ธในการปรบตงและการเลอกเฟน (SELECTING ) เฉพาะสญญาณความถวทยทตองการ

2-4 เทานน เหตทจ าเปนตองมการเลอกเฟนกเพอมใหมการตดสญญาณความถวทยหลายๆความถทแตกตางกนในชวงเวลาเดยวกนสวนหนงของเครองดกคลนซงใชปรบตงสญญาณทตองการเรยกวา วงจรปรบตง ( TINED CIRCUIT ) ในเครองรบวทย FM นนเราเรยกเครองตดคลนวา เครองจ าแนกคลน ( DISCRIMINATOR )

รปท 2-5 ข. ภาคเครองขยายความถวทย ( RF AMPLIFIER ) เนองจากความถสญญาณวทยออกมาแรง

( STRENGTH ) หรอชวงสงดวยอตราเรวมาก ภายหลงทออกมาจากสายอากาศสงแลวและเพราะวามความถวทยหลายความถรวมกนอยอยางหนาแนนในความถวทย จงไมอาจจะใชเฉพาะภาคเครองรบคลนเทานน จ าเปนตองเพมภาคเครองขยายความถวทย ( รปท 2 - 6 ) เขาในเครองรบเพอใหมความไว ( SENSITIVITY ความสามารถทจะรบสญญาณออนๆได ) และมการเลอกเฟน ( ความสามารถทจะแยกสญญาณความถวทยและความถเสยงออกจากกนได ) เครองขยายความถวทยจะมวงจรปรบตง หนงวงจรหรอมากกวานน เพอใหสญญาณความถวทย ทตองการนน ( ความถทถกปรบตง ) ไดรบการขยายมากกวาสญญาณความถอน

รปท 2-6 ค. ภาคเครองขยายความถเสยง ( AF AMPLIFIER ) ก าลงออกอากาศของภาคตดเครอง ( DETECTOR ) ทงทมหรอไม ภาคขยายความถวทยนนตามปกตมก าลงออนมากทจะน าไปใชงานได จงตองเพมภาคขยายความถเสยงขนอกหนงภาคหรอหลายภาค ( รปท 2-7 ) เพอท าใหก าลงความถเสยงแรงขนถงระดบทหฟง ล าโพงหรอเครองโทรพมพท างานได

2-5

รปท 2-7 แผนผงสเหลยมของเครองรบวทยทสมบรณ ตอนท 2 คลนวทย ( RADIO WAVE ) 1. กลาวทวไป คลนวทยเคลอนไปมาตามผวโลก และแพรรงสคลนขนไปบนทองฟาท ามมกบผวโลกเปนมมตางๆ กน ( รปท 2-8 ) คลนแมเหลกไฟฟาเหลานผานอากาศไปดวยความเรวเทากบความเรวแสงประมาณ 186,000 ไมล ( 300,000 กโลเมตร ) ตอวนาท

รปท 2-8 การแพรรงสคลนวทยจากสายอากาศแบบตง ( VERTICAL ANTENNA ) 2. ความยาวคลน ( WAVE LENGTH )

ความยาวคลนวทยลกหนง คอ ระยะทางเคลอนทของคลนในชวงระยะเวลาหนงจนกระทง ครบหนงรอบ แตละรอบจะมการสลบคลนกน ( ดรปท 2-9 ) คอหนงความยาวคลนซงวดไดเปนเมตรสองครงความยาวคลนนอาจวดจากจดเรมตนของคลนลกตอไป หรอวดจากยอดคลนลกหนงไปยงยอดคลน ลกตอไปกได ทงสองกรณนจะไดระยะเทากน

2-6

รปท 2-9 ความยาวคลนของคลนวทย 3. ความถ ( FREQUENCY )

ก. ความถของคลนวทย คอ จ านวนของคลนครบรอบทเกดขนในหนงวนาท คลนใดทใช เวลาครบรอบนานกวา คลนนนมความยาวคลนยาวกวาและมความถต ากวา คลนทใชเวลาครบรอบนอยกวาคลนนนมความยาวคลนสนกวาและมความถสงกวา ( รปท 2-10 ) เปรยบเทยบความยาวคลนของคลน 2 MHz. กบคลน 10 MHz.

รปท 2-10 การเปรยบเทยบคลนสองคลนทมความแตกตางกน ข. เนองจากความถของคลนวทยนนมคาสงมาก ดงนนกจะวดเปน KHz. หรอ MHz. ตอ

วนาท 1 KHz. เทากบ 1000 Hz. ตอวนาท 1 MHz. เทากบ 1,000,000 Hz. ตอวนาท ค.เพอใหบงเกดผลในทางปฏบตถอวาความเรวของคลนวทยมคาคงทโดยไมตองค านงถง

ความถจรงชวงสงของคลนทสงออกไป ดงนนสามารถหาความยาวคลนได ถาทราบความถโดยหาความเรวดวยความถ

ความยาวคลน ( เปนเมตร ) = 300,000,000 ( เมตรตอวนาท )

( ในอากาศอสระ ) ความถ ( Hz. ตอวนาท ) = 300,000 ความถ ( KHz. )

2-7 = 300 ความถ ( KHz. ) ง. การหาความถเมอทราบความยาวคลนใหหารความเรวดวยความยาวคลน ความถ ( Hz. ตอวนาท ) = 300,000,000 ความยาวคลน ( เมตร ) ความถ ( KHz. ) = 300,000 ความยาวคลน ( เมตร ) ความถ ( MHz. ) = 300 ความยาวคลน ( เมตร )

4. แถบความถ ( FREQUENCY BAND )

ชดวทยทางยทธวธสวนมากมกใชปฏบตงานในเครอความถ (FREQUENCY SPECTRUM ) ตง แต1.5 MHz. ถง 400 MHz. ความถวทยจะแบงออกเปนกลมหรอแถบความถเพอสะดวกในการศกษาและเปนหลกฐานอางอง ( REFFERENCE ) แถบความถของเครอวทยไดแสดงตามแผนภาพตอไปน

แถบ ความถ

ความถต ามาก ( VLF ) ความถต า (LF) ความถปานกลาง ( MF) ความถสง ( HF) ความถสงมาก ( VHF) ความถสงอลตรา ( UHF) ความถสงซปเปอร ( SHF) ความถสงสด ( EHF)

3 - 30 KHz. 30 - 300 KHz. 300 - 3000 KHz. 3 - 30 MHz. 30 - 300 MHz. 300 - 3000 MHz. 3 - 30 GHz. 30 - 300 GHz.

5. คณลกษณะของแถบความถ ( CHARACTERISTIC OF FREQUENCY BAND )

ขอมลตามตารางขางบนน แสดงถงคณลกษณะการสงแถบความถแตละแถบโดยประมาณใส ภาพการปฏบตงานตามปกต คณลกษณะทแ นนอนนนขนอยกบสภาพของมชฌมในการแพรกระจายคลน ( PROPAGATION MEDIUM ) ก าลงออกอากาศเครองสงและปจจยอนๆอกหลายอยาง

2-8

ระยะ

แถบ คลนพนดน คลนฟา ก าลงทตองการ

ไมล กโลเมตร ไมล กโลเมตร ( ก.ว. )

LF MF HF

VHF UHF

0-1000 0 - 100 0 - 50 0 - 30 0 - 50

0 - 1609 0 - 161 0 - 83 0 - 48 0 - 83

500-8000 100-1500 100-8000 ก.50-150

-

ก.835-12872

161-2415 161-12872 ก.835-241

-

เกนกวา 50 ข. 5 - 50

0.5 - 5 0.5 หรอนอยกวา 0.5 หรอนอยกวา

ก. การสะทอนกระจายชนโทโปหรอการสะทอนกระจายไอโอโนระยะไกลขนาดน ข. การสะทอนกระจายชนโทโปหรอการสะทอนกระจายไอโอโนตองการก าลงขนาดน

ตอนท 3 วธการสง ( METHODS OF TRANSMISSION ) 1. กลาวทวไป

ก. เครองสอสารประเภทวทยในหนวยระดบรองๆนน ตามปกตใชสงขาวดวยค าพดหรอประมวลเลขสญญาณ ( TELEGRAPHIC CODE ) ข. ความรสกทเกดขนตอระบบประสาทของมนษย เมอเยอหไดรบการสนสะเทอนตอความถเสยง ( ค าพดหรอประมวลเลขสญญาณ ) เรยกวาเสยง พลงงานเสยงนเคลอนทไปในอากาศดวยความเรวประมาณ 1,100 ฟตตอวนาท ค. ถงแมวาเราจะเปลยนเสยงใหเปนพลงงานไฟฟาความถเสยง ไดแตในทางปฏบตไมอาจสงผานไปในบรรยากาศรอบโลกไดดวยการแพรรงสแมเหลกไฟฟา ตวอยางเชนสงเสยงสญญาณ 20 ไซเคล ใหไดผลตองใชสายอากาศยาวเกอบ 5,000 ไมล ง.ขอจ ากดขางบนนจะหมดไปไดถาไดใชพลงงานไฟฟาเปนถวทยเปนพาหะของขาวคอจะสามารถครอบคลมระยะทางไดไกลมาก สายอากาศทมประสทธผลส าหรบความถนนกมความยาวทเหมาะ ในทางการปฏบตการสญเสยก าลงของสายอากาศอยในระดบพอควร ทงใชไดหลายชองการสอสารซงแตละชองสญญาณน าสญญาณไปไดและมการเคลอนเฟนสญญาณไปดวย การปรงคลน ( MODULATION )

ก. เนองจากคลนพาห ( ตามรปท 2-11 ) ไมสามารพาเอาขาวไปเองได จงตองท าใหขาวใหมของคลนเสยงสญญาณซอนทบไปกบคลนพาห กรรมวธนเรยกวา การปรงคลน ซงไดรบการดดแปลงและปรบปรงรปคลนพาหทางความถหรอทางชวงสง วธการปรงคลนทางความถและทางชวงสงไดน ามาใชในระบบการสอสารประเภทวทยทางทหาร 2-9 ข.เมอสญญาณความถเสยงซอนทบไปบนความถวทยซงเปนพาหะจะท าใหเกดสญญาณความถวทยความถเพมมากขน ความถทเพ มขนคอ ความถผลบวกและผลตางของความถเสยงกบความถวทย ตวอยางเชน สมมตวา ความถของคลนพาหเทากบ 1000 KHz. ถกปรบปรงเขากบความถ 1 KHz. จะเกดความถวทยเพมขน 2 ความถ คอ ความถ 1001 KHz. ( ผลบวกของ 1000 KHz. กบ 1 KHz. ) และความถ 999 KHz. ( ผลตางของ 1000 KHz. กบ 1 KHz. ) ถาน าความถเสยงเชงซอนมาปรงคลนแทนการใชเสยงอยางเดยวจะเกดความถใหม 2 ความถ ตามความถเสยงแตละความถขนนน ความถทเกดขนใหมทงหมดนเรยกวา แถบขาง ( SIDE BAND ) 2. การปรงคลนทางชวงสง ( AMPLITUDE MODULATION ) การปรงคลนทางชวงสงหมายถง การแปรเปลยนก าลงออกคลนวทยของเครองสงไปตามอตราการแปรเปลยนของความถเสยง ( AUDIO RATE ) หรออกนยหนงหมายถงพลงงานความถของวทยเพมขน และลดลงตามความถเสยง กลาวอยางงายๆ การป รงคลนทางชวงสงกคอกรรมวธในการแปรเปลยนก าลงออกของเครองสง ( รปท 2-11 )

ก. เมอความถวทยทเปนพาหะถกปรงคลนเขากบเสยงเดยวจะเกดความถเพมขน 2 ความถ คอความถ สงกวา ( UPPER FREQ. ) อนเกดจากผลบวกของความถคลนพาหกบเสยง และค วามถต ากวา ( LOWER FREQ.) ซงเกดจากผลตางความถของคลนพาหกบเสยง ความถสงกวาความถคลนพาห คอความถขางสง ( UPPER SIDE FREQ. ) และความถต ากวาความถคลนพาห คอ ความถขางต า ( LOWER SIDE FREQ. )

ข. เมอสญญาณซงจะน าไปปรงคลน ( MODULATION SIGNAL ) เปนเสยงเชงซอนค าพด

สวนประกอบของความถแตละความถของสญญาณปรงคลนท าใหเกดเปนความถขางสง ( UPPER SIDE FREQ. ) และความถขางต า ( LOWER SIDE FREQ. ) ขน ความถขางเหลานคงอยในแถบของความถแถบหนงซงเรยกวา แถบขาง ( SIDE BAND ) แถบขางซงประกอบดวยผลบวกของความถคลนพาหกบความถปรงคลนเรยกวา แถบขางสง ( UPPER SIDE BAND ) และแถบขางทประกอบดวยผลตางของความถคลนพาหกบความถปรงคลนเรยกวา แถบขางต า ( LOWER SIDE BAND ) ค. ชวงความถซงมคลนพาหและแถบขางอยดวยนนเรยกวาชองการสอสาร ( CHANNEL ) ในการปรงคลนทางชวงสง , ความกวางของชองการสอสาร ความกวางแถบ ( BANDWIDT ) มคาเปนสองเทาของคาสงสดของความถปรงคลน เชน ถาปรงคลนพาห 5,000 KHz. เขากบแถบความถมความ

กวางตงแต 200 ถง 5,000 Hz. ( 0.2 ถง 5 KHz. ) จะไดแถบขางสงมคาตงแต 5,002 ถง 5,005 KHz. และแถบความถขางต ามคาตงแต 4,999.8 ถง 4,995 KHz. ฉะนนความกวางแถบกมคาเทากบ 10 KHz. ซงเทากบสองเทาของความถปรงคลนสงสด ( 5 KHz. ) 2-10 ง.ขาวทรวมอยในสญญาณปรงคลนทางชวงสงจะอยทแถบขางทงสองแถบชวงสงของสญญาณ และเปลยนแปลงไปตามความแรงของสญญาณปรงคลน จ.การปรงคลนทางชวงสงตามปกตใชในเครองสงวทยโทรศพทซงใชความถปานกลางและความถสง ภายในเครอความถ 3. การปรงคลนความถ ( FREQUENCY MODULATION ) การปรงคลนทางความถคอการเปลยนแปลงความถ ( รปท 2-11 ) ของคลนพาห ก.ในการปรงคลนทางความถนน ความถคลนพาหจะเปลยนแปลงความถเดมไปชวขณะโดยเปนปฏภาคกบชวงสงของสญญาณซงจะน ามาปรงคลน ( MODILATION SIGNAL ) ในขณะทสญญาณซงจะน ามาปรงคลนสงขน , ความถเปลยนไปชวขณะจะสงขนและขณะทสญญาณซงจะน ามาปรงคลนต าลงความถทเกดขนกจะต าลงดวย ข. คลนวทย FM นน ชวงสงของสญญาณซงน ามาปรงคลนเปนตวก าหนดวาความถชวขณะนนเปลยนแปลงไปจากจดศนยกลางหรอความถเดมมากเพยงใดดงนนจะตองการใหความถชวขณะเบยงเบนไปจากความถคลนพาหมากเพยงใดกไดโดยการเปลยนชวงสงสญญาณทจะน ามาปรงคลน ความถเบยงเบน ( DEVIATION FREQ. ) ไปนนอาจมคาสงเปนรอยๆ KHz. โดยทความถปรงคลนมคาเพยง 2 - 3 KHz. กได คแถบขางทเกดขนจากการปรงคลนทางความถมไดไมจ ากด ตางกบการปรงคลนทางชวงสงมคาเทากบผลบวกและผลตางของความถสงสดซงจะน ามาปรงคลนกบความถคลนพาหเทานน

ค.แถบขางคแรกเกดจากผลบวกและผลตางของคล นพาหกบความถ ซงน ามาปรงคลนคตอๆไปเกดจากผลบวกและผลลบของคลนพาหกบความถซงน ามาปรงคลนทบทว ( MULTIPLE OF MODULATING FREQ. ) ตวอยางเชน ความถคลนพาห 1 MHz. ปรงคลนกบความถเสยง 10 KHz. จะไดคของแถบขางซงมความกวางเทากนหลายค 990 KHz. กบ 1010 KHz. 980 KHZ. กบ 1020 KHz. 970 KHz. กบ 1030 KHz. และตอไปเรอยๆ ดวยเหตนการปรงคลนทางความถจงคลมความกวางของแถบมากกวาการปรงคลนทางชวงสง ง.จากการแสดงขางบนนแสดงวาคลน FM นนประกอบดวยความถกงกลางหรอคลนพาหและแถบขางทงสองขางซงเปนคๆ อกจ านวนหนงขณะทมการปรงคลนเมอชวงสงของสญญาณท จะน ามา

ปรงคลนสงขนก าลงจากความถกงกลาง(CENTER FREQ.)จะถกดงมาเพมเขาไปยงแถบทางขางทงสองมากขน

จ. สญญาณ FM ทออกจากสายอากาศสงจะมชวงสงคงทแตความถเปลยนแปลงไปตามสญญาณทน ามาปรงคลน ในขณะทสญญาณเคลอนทไประหวางสายอากาศสงและสายอากาศรบ จะรบเอาเสยงรบกวนจากธรรมชาตและจากมนษยท าขนเขาไวดวยและท าใหชวงสงของสญญาณเปลยนแปลงไป ชวงสงของสญญาณทเปลยนแปลงไปอยางไมพงปรารถนานจะถกขยายใหสงขนอกเมอผานไปยงภาคตางๆ ของเครองรบจนถงภาคเครองก าจดคลน ( LIMITER STAGE ) 2-11

รปท 2-11 รปคลน ฉ.เครองก าจดคลนจะตดความถสงของสญญาณทเปลยนแปลงไปจากเดมออกและสงสญญาณ FM เขาไปยงเครองจ าแนกคลนซงภาคนมความไวตอการเปลยนแปลงของคลนความถวทย สญญาณปรงคลนซงมชวงสงคงทนผานกรรมวธของวงจรจ าแนกคลนวงจรทเปลยนสญญาณทมความถเปลยนแปลงใหเปนเครอง สญญาณเสยงทมชวงสงของศกยไฟฟาเปลยนแปลง เชน หฟง ล าโพง และ โทรพมพ ช. ตามปกตแลวการปรงคลนทางความถ FM มกใชในเครองสงวทยโทรศพทโดยท างานอยในแถบความถสงมากและแถบความถสงกวาขนไป ( HIGHER FREQ. BANDS ) แถบขางเดยว

ก.สญญาณแถบขางเดยว ( SSB ) จะมแถบขางเพยงหนงในสองของแถบความถของสญญาณทปรงคลนทางชวงสง ตามรปท 2-12 แสดงถงทฤษฎการแจกแจงก าลง ( THEORETICAL DISTRIBUTION OF POWER ) ในสญญาณ AM ตามรปท 2-13 แสดงถงเครองสงแถบขางเดยวทมก าลงเทาเดมแตสามารถกรองแถบความถเพยงขางเดยวก าจดคลนพาห ( SUPPRESS CARRIER ) และน าก าลงของแถบขางทถกกรองกบก าลง ของคลนพาหทก าจดออกไปนนมาเพมก าลงสงใหกบแถบขางทเหลออย

2-12 รปท 2-12 การกระจายก าลงในสญญาณทปรงคลนทางชวงสง

รปท 2-13 การสงแบบแถบขางเดยว ข. เนองจากสญญาณ SSB นนผลตขนโดยการผสมความถ จงท าใหเกดผล บวกและผลตางขน ทงแถบความถขางสงและขางต าประกอบดวย ขาวทไดน ามาปรงคลนเหมอนกน การเลอกสงแถบขางใดขนอยกบลกษณะของเครองกรองแถบขางเดยวทน ามาใช ดงนนการสงแถบขางเดยวจงกนทของเครอความถนอยกวาการปรงคลน AM 4. วทยโทรเลข

ก.ขาววทยโทรเลขสามารถสงไปไดดวยการปรงคลนพาหและหยดสงดวยไกไฟฟาหรอคนเคาะ

ตวเลขและตวอกษรแตละตวในวงถกก าหนดขนโดยการประกอบหวงไฟฟา ( PULSE ) สนและยาวเปนหมๆ ตามประมวลเลขสญญาณ ตวอยาง เชน พนกงานวทยตองการสงตวอกษร A ในรปประมวลเลขสญญาณกจะกดคนเคาะใชเวลาเพยงเศษสวนของวนาทและปลอยคนเคาะในหวงเวลาเทาเดมแลว จงกดคนเคาะอกหวงในเวลานานเปน 3 เทา ของการกดครงแรก วธการสงขาวเชนนเรยกวา การสงวทยโทรเลขหรอคลนเสมอ ( CW ) ซงไดแสดงรปของคลน (WAVE FORM )ไวในรปท 2-14 ข. ขาววทยโทรเลขอาจสงไปไดดวยคลนปรงเสยง ( TONE MODULATED WAVE ) ในการสงวทยดวยคลนปรงเสยงนนคลนพาหจะถกปรงเสยงทความถคงทซงมความถระหวาง 500 ถง 1000 Hz. 2-13 ตอวนาท เนองจากการปลอยคลนปรงเสยง ( TONE EMISSION ) นน ไดยานกวางจงอาจใชตอตานการกอกวน ( ทางอเลกทรอนกส ) บางแบบได แตเนองจากสญญาณมยานกวาง จงท าใหวทยหาทศ ( RADIO DIRECTION FINDER ) หาเปาหมายงาย เครองสงทปรงคลนรศมการท า งานนอยกวาเครองสงคลนเสมอ ( CW ) ในเมอมก าลงออกเทากน ค. การสงวทยโทรเลขดวยมอนนจ ากดดวยความสามารถในการใชมอรบ - สงขาว ตามปกตแลวใชในหนวยระดบต าของกองทพบกซงมปรมาณขาวจ านวนนอย การสงวทยโทรเลขอาจใชส าหรบสถานต าบลทตง ซงอยโดดเดยวหรออยหางไกลได ถามชฌมอนไม ม

1. การสอสารดวยวทยโทรเลขสามารถใชไดเสมอๆ ในขณะทการสอสารดวยแบบอนๆ ใชไมไดผลเนองจากสภาพบรรยากาศหรอการรบกวน 2. เครองสงวทยโทรเลขมรศมการท าการไกลกวาเครองสงวทยโทรศพท ในเมอมก าลงออกอากาศเทากน ทงนเพราะก าลงออกอากาศของสญญาณแรงขนเมอความกวางแถบนอยลง

3. ในแถบความถทก าหนดมาใหนน สามารถสงวทยโทรเลขไดมากกวาสถานวทย โทรศพทโดยไมรบกวนซงกนและกน

รปท 2-14 สญญาณวทยโทรเลข 5. วทยโทรศพท

ก.ปากพดของวทยโทรศพทจะเปลยนแปลงเสยงหรอคลนเสยงใหเปนหวงคลนไฟฟาเบาๆ หวง

คลนไฟฟาเหลานจะถกท าใหแรงขน โดยผานเครองขยายความถเสยงตดตอกนหลายๆภาคแลว ผานเขาไปในเครองปรงคลน เครองปรงคลนจะปลอยใหก าลงงานคลนเสยงเทาทจ าเปนปรงเขากบคลนวทยในวงจรขยายความถวทย ทเครองรบว ทยความถวทยทปรงคลนแลวจะถกแยกคลน โดยยอมให แตเฉพาะองคประกอบความถเสยงของสญญาณทเขามาเทานนทจะเกดเปนเสยงขนในล าโพงหรอชดสวมศรษะ

2-14 ข.วทยโทรศพทใชในการสอสารอยางกวางขวางในหนวยรบทเคลอนทดวยความเรวสง ซ งจ าเปนตองสงขาวดวยความเรววทยโทรศพทในการตดตอระหวางบคคลเมอไมมขอจ ากดเกยวกบการรกษาความปลอดภยในการสอสาร

รปท 2-15 ตวอยางคลนเสยง

6. วทยโทรพมพ ก.การสงวทยโทรพมพนนกระท าไดในระยะทางไกลๆจนถงนบพนไมล,มกใชในหนวยระดบสงๆ ซงมการเปลยนแปลงสถานการณทางยทธวธอยางรวดเรวโดยทเวลาในการตดตงเครองสอสารประเภทสายไมอ านวยใหและในพนทซงมปรมาณขาวสารมากและวงจรวทยกมความเชอถอไดวทยโทรพมพทใชไดประโยชนอยางมากในทซงไมสามารถวางสายไดงายๆเชนพนท ทถกแบงแยกดวยพนน ากวางใหญหรอปาทบ ข. เครองสงวทยโทรพมพประกอบดวยแปนอกษรทใชสง ( TRANSMITTING KEYBOARD ) และกลไกทใชรบและพมพ ( RECEIVING AND PRINTING MACHANISM ) เมอท าการกดแปนตวอกษร KEY จะเปนการปลดกลไกสง โดยสงหวงคลนไฟฟาตดตอกน ( A SERIES OF ELECTRICAL

IMPULSES ) เขาไปในชองสอสารทางวทย ไปยงเครองรบเครองรบจะเปลยนหวงไฟฟาใหเปนการท างานทางกลไกเครองพมพ ( PRINTE ) จะเลอกและพมพเฉพาะตวอกษรตามหวงคลนไฟฟาทรบมาเทานน แปนอกษรแตละตวจะลงเฉพาะห วงไฟฟาซงก าหนดไวตางๆ กน ( รปท 2-15 ) ขาวอาจพมพบนหนากระดาษ ( PAGE FORM ) หรอบนแถบ ( TAPE ) กได แปนตวอกษรจะประกอบดวยตวอกษรพยญชนะและเครองหมายวรรคตอน ( รปท 2-16 ) กลไกตางๆจะท าใหเกดการท างานตางๆ คอ กลบแคร ( CARRIAGE RETURN ) เลอนบรรทด ( LINE SHIFT ) เลอนอกษร ( LETTER SHIFT ) เลอนตวเลข ( FIGURE SHIFT ) และ เวนวรรค ( SPACE )

ค. ประมวลสญญาณพเศษ ( SPECIAL SIGNALING CODE ) ทใชในการสงโทรพมพนน ตว อกษรหรอสญญาณแตละตวนนจะมระยะเวลาสม าเสมอกน ( UNIFORM LENGTH ) และม 5 หวงเวลา 2-15 ( ENTERVALS OF TIME ) หนวยของสญญาณแตละหนวยจะมความยาวเทากนมชอเรยกวาหวงหมาย (ไฟฟา ) ( MARKING IMPULSE ) หรอ หวงวาง (ไฟฟา) ( SPACING IMPULSE ) ในวงจรหวงหมาย( ไฟฟา )จะปรากฏในขณะทมกระแสไหลในวงจรและแมเหลกเลอกอกษร ( SELECTOR MAGNETS ) ซงอยในเครองพมพของเครองรบจะท างาน หวงวาง ( ไฟฟา ) ปรากฏเมอวงจรอยในสภาพวงจรเปดซงแมเหลกเลอกอกษรในเครองพมพของเครองรบจะไมท างาน การเอาหวงหมายและหวงวางมารวมกนโดยไมมแบบตางๆกนนนท าใหเกดเปนตวอกษร , ตวเลข การท างานตามหนาท ( FUNCTIONS ) ตางกน ง. สญญาณโทรพมพซงใชกนโดยทวๆไป นนท าไดโดยการตดตอ KEY เครองสงวทยใหแพรรงส ณ ความถหนงในขณะทเปนหวงหมาย และในขณะทเปนหวงวางความถจะเปลยนแปลงไปจากเดมเลกนอย การท างานเชนนใช การปรงคลนทางความถเรยกวา การตดเลอนความถ ( FREQ. SHIFT KEYING ( FSK ))(M ลด ) เครองรบวทยจะเปลยนความถทงสองซงอยหางกน 850 Hz. กลบเขาเปนหวงไฟฟาของโทรพมพและหวงไฟฟาเหลานจะท าใหเครองรบโทรพมพ ท างาน การกดแปนอกษรทางเคร องสงโทรพมพจะท าใหทางเครองรบตพมพอกษรตวทตรงกนดวย

2-16

รปท 2-16

บทท3

แหลงก ำลงไฟฟำ 1.กลำวทวไป

ก าลงไฟฟาทตองการใชงานในเครองวทย อาจไดมาจากแหลงตางๆ กน เชน จากก าลงไฟฟาพาณชย ( COMMERCIAL POWER ) หมอไฟฟาประเภทท 1 หมอไฟฟาประเภทท2 เครองก าเนดไฟฟาขบดวยเครองยนต ( ENGINE DRIVEN GENERATOR ) และเครองเรยงกระแส ( RECTIFIER ) แหลงก าลงไฟแตละแบบมทงขอดและขอจ ากดโดยเฉพาะของมน แหลงไฟฟาดงทกลาวมาแลวอาจน ามาจ าแนกใชงานแตล าพงหรอน ามาใชงานรวมกนได ทงนขนอยกบงานทท า 2. แหลงก ำลงไฟฟำพำณชย ไฟฟากระแสสลบและกระแสตรงทมศกยคาตางๆกน อาจไดจากแหลงก าลงไฟฟาพาณชยและใชเปนแหลงก าลงไฟฟาหลก แหลงก าลงไฟฟากระแสสลบคามาตรฐาน 220 โวลท ซงมความมงหมายใชงานทางดานอตสาหกรรม แหลงไฟฟากระแสตรงนนมศกยตงแต 12 - 24 โวลท แหลงจายก าลงไฟฟาของเครองวทย ( POWER SUPPLY ) ทไดรบการออกแบบใหใชกบไฟฟากระแสสลบตองไมน าเขาไปตอเขากบแหลงไฟฟากระแสตรง มฉะนนจะท าใหหมอแปลงก าลงไฟฟา ( POWER TRANSFORMER ) ช ารด ในท านองเดยวกนเครองมอทออกแบบส าหรบใชกบแหลงก าเนดไฟฟากระแสตรงโดยเฉพาะกตองไม น าไปใชก าลงไฟฟากระแสสลบดวย 3.เครองเปลยนไฟฟำ-อเลกทรอนกส (Electronic Converter)

เปนเครองมอทใชเปลยนไฟฟา AC ใหเปน DC, ไฟฟากระแสตรง (DC) ใหเปนไฟฟากระแสตรง (DC TO DC) หรอไฟฟากระแสตรง (DC) ใหเปนไฟฟากระแสสลบ (AC) (DC-TO-AC) ไมมสวนประกอบของอปกรณทมการเคลอนท เนองจากเอาอปกรณอเลกทรอนกสแทน เชน ทรานซสเตอร , ไดโอด, หลอดสญญากาศ เปนตน เครองมอนท าหนาทเปลยนไฟฟา AC หรอ DC ใหเปน DC โดยทวไปนยมเรยกวา DC POWER SUPPLY (แหลงจายไฟฟากระแสตรง) สวนเครองมอนท าหนาทเปลยนจากไฟฟา DC ใหเปน AC เรยกวา INVERTERTRANSFOR มแลว

3-2 หมอไฟฟำ (BATTERRY) แบตเตอรในความหมายทางไฟฟากคอน าเอาเซลล (CELL) มาตอกน เซลลทง 4 ขนาดทเราเหนกนทวไป คอ Size AAA, Size AA, Size C, Size D

รปท 1 แสดงถงเซลขนาด AAA ซงมความสงประมาณ 44.5 มม. และมเสนผานศนยกลาง 10.5 มม. รปท 2 เปนเซลขนาด AA มความสงประมาณ 50 มม. และมเสนผานศนยกลาง 14 มม.และเปนเซลทนยมใชกนมากในกระบอกไฟฉาย วทย และ พวกซาวนอะเบาท รปท 3 แสดงถงเซลขนาด C ซงมความสงประมาณ 49 มม. และมเสนผานศนยกลาง 25 มม. รปท 4 แสดงถงเซลขนาด D ซงมความสงประมาณ 60 มม. และมเสนผานศนยกลาง 33.2 มม.ซงเปนทนยมใชกนมากทสดในวทยกระเปาหว รปท 5 แสดงถงแบตเตอรขนาด PP-3 หรอแบตเตอร 9 โวลท ซงเปนทรจกกนด เพราะวาใชในพวกเครองเลนตางๆขนาด PP-3 นนจดวาเปนแบตเตอรอยางแทจรง ซงประกอบดวยเซลมาตอกนเปนชด ซงตางกบ 4 ขนาดแรกทกลาวมา

รป 3 – 1 แสดงแบบตางๆ ของแบตเตอรชนดตางๆทใชงานในปจจบน เซลลแบบอนกรม

แบตเตอรขนาดหนงทนยมใชกนมาก คอ แบตเตอรขนาด DD-3 แสดงดงรปท ?? เรารจกกนในนาม ถาน 9 โวลท ซงประกอบดวยเซลลขนาดเลก 6 เซลลตออนกรมกน (1.5 V x 6) บรรจอยในตวถง มแรงดน 9 โวลท ยงมแบตเตอรชนดอนอก ซงมโครงสรางเชนเดยวกน เชน DD-1, DD-6, DD-9 เปนตน หมอไฟฟาประกอบดวย CELL BATTERRY 2 แบบดวยกน คอ

1. เซลลแบบปฐมภม (PRIMARY CELL) 2. เซลลแบบทตยภม (SECONDARY CELL)

3 - 3 1. เซลลแบบปฐมภม (PRIMARY CELL) เซลลชนดนเมอสรางเสรจแลว กน าไปใชเพอจายกระแสไฟฟาออกมาทนท เมอใชไปแลวสวนประกอบบางสวนจะหมดเปลองไปโดยไมกลบมาเปนสภาพเดมไดอก หลงจากทใชไปชวระยะหนงแลวตองเปลยนสวนประกอบใหมจงจะใชไดดดงเดม เพราะไมสามารถประจไฟเขาไปใหมได หลกกำรท ำงำนของเซลลไฟฟำ

เซลลไฟฟาสรางขนไดโดยการน าแทงตวน าหรอเรยกวา อเลคโทรด (ELECTRODE) 2 แทงมาจมลงไปในสารละลายทเรยกวา อเลคทรอไลท (ELECTROLYTE) ดงแสดงในรป

รปท 3 – 2 แสดงการสรางของเซลลไฟฟา

แทงอเลคโทรดหนง เรยกวา อาโนด (ANODE) สวนใหญจะเปนโลหะ อ กแทงหนงเรยกวา คาโถด (CATHODE) สวนใหญจะท ามาจากออกไซดของโลหะ (OXIDE) (เกดจากการรวมตวระหวางอะตอมของโลหะกบออกซเจน) สวนอเลคทรอไลทท าจากสารตางๆ ไดหลายชนด ซงจะเลอกใชใหเหมาะกบอเลคโทรดแตละชนดเทานน โดยมเซลลตางชนดกน จะใชอเลคโทรดตางกน ท าใหอเลคทรอไลทตางกนดวย อเลคทรอไลทยอมใหการแลกเปลยนของออกซเจนระหวาง ANODE กบ CATHODE (K) เกดขน โลหะทใชเปนอาโนดมความสามารถในการรวมตวกบออกซเจนไดดกวาโลหะทใชเปนคาโถด อาโนดจงดงเอาออกซเจนออกจาก OXIDE ของโลหะ ซงเปนคาโถด และทงแทงคาโถดไวเปนโลหะ ในกรณนเราเรยกวา อาโนดถกออกซไดซ (OXIDIZED) สวนคาโถดนนจะถกรดวซ (REDUCED)

3 - 4

ยง ไมเกด ในกรณทสารอเลคทรอไลทจะเปนตวน า

อนภาคของออกซเจน (ซงมประจลบ) ซงเกดขนนคาโถดเคลอนทขามไปสอาโนด 1.1 เซลลแบบกระดม (BUTTON CELL) เปนเซลลแบบขนาดเลก น าหนกเบา ใชกบเครองมอสอสารขนาดเลก และตองการพลงงานไฟฟา

นอย มรปแบบและชนดมากมาย เชน 1.1.1 เซลลแบบปรอท (MERCURY CELL)

รปท 3 – 4 แสดงถงโครงสรางของเซลปรอทแบบกระดม

อเลคทรอไลทมสวนผสมของโปตสเซยมไฮดรอทไซด ทมน าเปนสวนผสม ผวหนาดานบนภายในเซลลเปนทองแดง ซงเหมาะสมทจะท าปฏกรยาไฟฟา-เคม กบสงกะส ซงจะลดการสกกรอนสนเปลองใหเหลอนอยทสด ตวเซลลภายนอกท ามาจากเหลกชบนเกล ซงจะตานทานตอการกดกรอนของอเลคทรอไลทไดอยางด คาโถดท ามากจาก OXIDE ของปรอท ซงมความจของออกซเจนสง อตราสวนระหวางพลงงานตอน าหนกและปรมาตรสง แรงดนเซลลปกตจะเทากบ 1.35 V.

3 - 5 1.1.2 เซลลแบบซลเวอรออกไซด (SILVER OXIDE CELL)

เปนเซลลกระดมชนดหนงทคาโถดท ามาจากออกไซดของเงน ซงโครงสรางของเซลลชนดนจะเหมอนกบแบบ MERCURY CELL แตสามารถจายแรงดนออกมาไดสงกวา เปน 1.55 V. ความตานทานภายในเซลลต า จงเหมาะกบการใชงานทกระแสสงๆ เชนอปกรณทแสดงผลเปน LED เปนตน

1.1.3 เซลลแบบสงกะส-อากาศ (ZINC-AIR CELL) เซลลแบบสงกะส-อากาศมโครงสรางและรปรางคลายกบเซลลแบบซลเวอรออกไซดและแบบปรอท

ตางกนกเพยงแตมรใหอากาศเขามาดานลาง ออกซเจนจากอากาศรอบๆ เซลลจะใชในการออก ซไดซ ผงสงกะสผสมกบอลคาไลนอเลคทรอไลทซงเปนอาโนดโดยผานเยอสงเคราะห เนองจากอนภาคของออกซเจนถกน ามาจากอากาศไมไดมาจากคาโถดจะท าใหเหลอเนอทภายในเซลลมากขนในการบรรจอาโนด ดงนนเซลลชนดนจงมคาความจไฟฟาสงกวา MERCURY และ SILVER OXIDE ถง 2 เทาตว แตมคาแรงดนปกตเทากบ 1.45 โวลท เซลลแบบสงกะส-อากาศจะมอายในการเกบรกษานานเปนพเศษ ถามนถกผนกกอนการขนสง ซงตวผนกจะปองกนอากาศเขาท าปฏกรยากบภายในเซลล เมอแกะตวผนกออกกพรอมทจะใชงานไดทนท

1.1.4 เซลลแบบลเธยม (LITHIUM CELL) มลกษณะคลายกบเซลลกระดมแบบอนๆ เพยงแตอาโนดเปนลเธยม และคาโถดเปนแมงกานสได

ออกไซด ลเธยมเปนสารทมปฏกรยาเรวมาก แตเปนสารทตองระมดระวงในการจบถอและประดษฐใหเปนรปรางตางๆ ตองท าในทปราศจากอกาศและสภาพแวดลอมทไมมความชน จากปฏกรยานเรวมากจงท าใหเซลลแบบลเธยมมคาแรงดนสงกวาเซลลทวๆ ไป คอสงถง 3.6 โวลท เซลลแบบลเธยมใชอเลคทรอไลทไดหลายแบบ เชน

-แบบของแขง ค.ต.ท.ภายในสง จายแรงดน 1.9 โวลท -แบบซลเฟอรไดออกไซด (ของเหลว) จายแรงดน 3 โวลท -แบบไชโอนลคอลไรด (ของเหลว) จายแรงดน 3.6 โวลท

รปท 3 – 5 โครงสรางของเซลกระดมแบบลเธยม

3 - 6 1.2 เซลลแบบสงกะส-ถาน (ZINC-CARBON CELL)-(DRY-CELL)

เซลลแบบสงกะส-ถานท ามาจากเซลลแบบเลอคลงเช ซงรจกกนในนามของเซลลแบบเปยก (WET CELL) เนองจากลกษณะของสวนผสมของอเลคทรอไลท ตวถงภายนอกของเซลลแหง ท าจาสงกะสท าหนาทเปนอาโนด ภายในตวถงสงกะสจะเปนชนบางๆ ซงแยกอาโนดออกจากคาโถด และบรรจไวดวยอเลคทรอไลทซงเปนสวนผสมของแอมโมเนยมคลอไรด+ซลดคลอไรด ซงมฤทธเปนกรดออนๆ คาโถดประกอบดวยผงแมงกานสไดอกไซด+ผงถาน+อเลคทรอไลท ท าใหมลกษณะเหลวๆ และภายในจะสอดแทงถานไวท าหนาทสะสมกระแส

รปท 3 – 6 แสดงโครงสรางของเซลแบบเลอคงเช ( Lenchanche cell )

1.3 เซลลแบบอลคาไลนแมงกานส (ALKALINE MANGANESE CELL) เซลลแบบอคาไลนแมงกานส สารทใชท าอาโนดและคาโดด ใชสงกะสและแมงกานสไดออกไซด เชนเดยวกบเซลลแบบสงกะส -ถาน (Zine-Carbon) โดยทอาโนดนนประกอบดวยผงสงกะสซงท าใหเพมพนทผวขน จะผสมกบอเลคทรอไลทรวมกนอยในลกษณะเหลว ๆ แมงกานสไดออกไซดซงท าหนาทเปนคาโทดของเซลลแบบอลคาไลดแมงกานสนน ท ามาจากสารทบรสทธกวา รจกในนามของอเลคทรอไลตค แมงกานสไดออกไซดซงผลตขนมาเพอใหมคาความจของออกซเจนเพมขน สวนผสมของโปตสเซยไฮดรอกไซดซงเรยนวา อลคาไลนนน จะมค าความน าไฟฟาสงมาก ท าหนาทเปนอเลคทรอไลทเนองจากสารทใชท าอาโนดและคาโดดทมคณภาพสง ซงท าใหเซลลชนดนเหมาะส าหรบงานหนกทใชกระแสสง มความตานทานภายในต า และมความจพลงงานสง เมอเปรยบเทยบโครงสรางของเซลลแบบ Zine-Cabon เซลลแบบอลคาไลนแมงกานสนนจะกลบกบเซลลแบบ Zine-Cabon กลาวคอสวนนเปนอาโนดจะอยถายใน สวนคาโทดจะอยภายนอกตวถงทใชบรรจนนท าจากเหลกจะไมเหมอนตวถงสงกะสของเซลลแบบ Zine-Cabon เนองจากไมไดเปนสวนหนงของขบวนการเคมในการผลตไฟฟาออกมา จงไมมก ารผผงเมอมการใชงานนนมหนาทในการเพมความแขงแรง และปองกนการรวไหลของสารเคม แทงโลหะตรงกลางซงมรปรางเหมอนตะปท าหนาทเปนตวสะสมกระแสจะตอโดยตรงกบอาโนด

3 - 7 แรงดนไฟฟาภายในเซลลนน เนองจากใชโลหะและออกไซด ชนดเดยวกบในการท าเป นอาโนดและ

คา.โทด เชนเดยวกบเซลลแบบสงกะสถาน จงมคาโดยปกต 1.5 โวลท

รปท 3 – 7 แสดงโครงสรางภายในของเซลแบบสงกะส-ถาน 2. หมอแปลงไฟฟำแบบทตยภม (Secondary Cell) เปนเซลทสามารถทจะประจใหมกลบใหมได โดยทปฏกรยาเคม ซงจายเป นพลงงานไฟฟาออกมานนเปนปฏกรยาทผนกลบได การใชเซลแบบทตภมนท าใหเหมาะสมทจะใชเปนแหลงจายไฟมากเนองจากถาเซลถกใชไฟไปจนหมดแลวสามารถจะประจกลบไปใหมได 2.1 เซลแบบตะกว-กรด (Load-Acid) โครงสรางประกอบดวยแผนคาโทด และแผนอาโนดวางสล บกนอย ในอเลคทรอไลทนท าจากสารละลายกรดก ามะถน แผนเพลทจะวางสลบกนเพอจะไดมพนทผวสมผสกบอเลคทรอไลทไดมาก ในขณะทรกษาปรมาตรใหนอยทสดเทาทจะเปนไปได ถามพนทผวสมผสมากเทาไหร ปฏกรยาเคมทจะเกดขนมากเทานน และความตานทานภายในจะยงนอยลงดวย วธเพมพนทผวสมผสทนยมใชกนกคอใสแผนเพลทบาง ๆ คนตวดวยฉนวนแบบมรพรน

3 - 8

รปท 3 – 8 แสดงถงโครงสรางภายในเซลแบบอลคาไลนแมงกานส

ทคาโทดตะกวเบอรออกไซด จะแตกตวเปนไอออนของตะก วซงมประจบวกสงจะดงเอาอเลคตรอนจากวงจรทตอยภายนอก เพอรวมตวกลายเปนอออนตะกวทมประจบวก ซงเปนชนดเดยวกบท อาโนดท าใหเกดกระแสไหลจากคาโทดผานไปยงวงจรภายนอก ไอออนของตะกวจากแผนแพลททงสองจะท าปฏกรยากบกรดก ามะถนซงเปนอเลคทรอน คก กลายเปนตะกวซลเฟต (ซงจะเหนเปนตะกอนขาวเกาะตวอยทอเลคโทรดทงสอง ) และกาซไฮโดรเจน (ซงจะรวมกบอออนของออกซเจนจากคาโทดกลายเปนน า) สามารถเขยนเปนสตรเคมไดดงน PbO2 + Pb + 2H2SO4 2PBSO4 + 2H2O สตรทางเคมแสดงใหเหนวาสารละลายอเลคทรอไลท จะเจอจางลงโดยโมเลกลของน าทเกดขนขณะเดยวกบทเซลคายประจ ท าใหเราสามารถใชเปนวธการหาสถานะการประจและคายประจของเซลได โดยการวดความถวงจ าเพาะ ของสารละลายอเลคทรอไลท ซงจะบอกวาเซลใกลจะถงสถานะคายประจหมดหรอยง เพอจะได ประจกลบเขาไปใหม โดยคาความถวงจ าเพาะของเซลทประจมาเตมทจะมคาประมาณ 1.25 และคาความถวงจ าเพาะของเซลทคายประจหมด จะมคาระบไวประมาณ 1.2 เราใชไฮโดรมเตอรในการวด แรงดนของเซลโดยปกตจะมคาเทากบ 2 โวลต

3 - 9 เซลแบบ Load Acid นจะมโครงสรางแบบทกลาวมาเปนระยะเวลานานแลว การปรบปรงทเกดขนเรว ๆ น ไดมท าการปรบปรงใหเซลมอายการใชงานนานขน โดยทแบตเตอรมการผนกอยางด และมอเลคทรอไลทเปนแบบของแขงไดถกผลตขนมาแลว ยงไมตองมการบ ารงรกษาเล ย จงสามารถน าไปใชแทนหรอใชอยางปกตแทนเซลแบบปฐมภม หรอเครองมอวดแบบกระเปาหว เนองจากมนสามารถประจไฟใหมได โครงสรางของเซลลแบบนแบตเตอรขนาด 6 โวลท

รปท 3 – 9 เปนกราฟแสดงการเปรยบเทยบความจของเซลแบบตางๆเมอพจารณาถงน าหนกดวย

กระประจกลบเขาไปใหม การประจเซลแบบ Load Acid นนสามารถท าไดงาย ๆ โดยการปอนกระแสกลบทางเขาไปในแบตเตอร เพอบงคบใหปฏกรยาเคมใหเกดขน โดยปอนแรงดนไฟจากแหลงจายภายนอกจะอยในชวง 1.1 – 1.25 เทาของแรงดนของเซลโดยปกต ดงนนเซลแบบนเซลเดยวมแรงดนปกต 2 โวลท สามารถทจะประจเขาไปดวยแรงดนระหวาง 2.2 โวลทถง 2.5 โวลท ตวอยางนเหนงาย ๆ กคอ แบตเตอรรถยนต ซงแรงดนปกตเทากบ 12 โวลตเนองจากประกอบดวยเซล 6 เซลอนกรมกน จะถกประจโดยเครองก าเนดไฟฟาหรอไดนาโม และผานชดรกษาระดบแรงดนใหเปนไฟตรงมคาแรงดนคงท 14 โวลท

2.2 เซลแบบนกเกล-แคดเมยม Nickel – Cadmium เซลลแบบทตยภมชนดทสองทจะกลาวถงกคอ เซลแบบนกเกล -แคดเมยมเรยกกนยอ ๆ วา น -แคด บางครงเซลแบบน - แคดนจะถกเรยกวา เซลแบบ DEAC ซงเปนชอยอ ของบรษทแรกทผลตขนมาคอ Deutsche Edison Akkulumulatoren Company ซงอยในเยอรมน ขวบวกของเซลแบบนแคดนท าจากนกเกลไฮเดรท (nickel hydrate) สวนขวลบนท าจากแคดเมยมไฮดรอกไซด (cadmium hydroxide) ซงกเหมอนกบเซลแบบตะกวกรดคอ ปฏกรยาเคมในการประจและคายประจ เปนดงน

CD + 2NIOOH + 2H2O CD(OH)2 + 2NI(OH)2

3 - 10 โดยสถานะประจเตมทคอทางดานซายมอ และสถานะหมดประจเตมทอยทางดานขวามอ ในซลท

ไดรบการประจจนเตม ขวลบจะเปนแคดเมยมบรสทธซงจะถ กออกซไดซ ในระหวางการคายประจ สวนขวบวกจะคอย ๆ ลดระดบในการเกดออกซเดชน ระหวางการคายประจ ในระหวางการประจ นอกจากปฏกรยาหลกทเกดขนทขวบวกแลวนน จะมปฏกรยาขางเคยงเกดขนดวย ซงจะกอใหเกดออกซเจน แตกไมเปนปญหาเนอง จากกาซออกซเจนสามารถเคลอนทจากขวบวกไปรวมตวกบขวลบ ปฏกรยาขางเคยงทเกดขนทขวลบจะผลตกาซไฮโดรเจนขน โดยจะเกดขนเมอขวลบอยในสถานะประจเตมท โดยเราจะแนใจไดวากาซไฮโดรเจนทเกดขนจะไมรวไหลออกไป ถาท าใหขนาดของขวลบให ญกวาขวบวก

รปท 3 – 10 เปนกราฟแสดงการเปรยบเทยบความจของเซลแตละชนด เมอพจารณาถงปรมาตรของเซล ปญหาทเกดขน ปญหาเกยวกบการระเบดของเซลแบบนสามารถบรรเทาลงได โดยการใชเซลนแคดแบบรปทรงกระบอก ซงมโครงสรางดงแสดงในรปท 6 จะเหนไดวาเราใชแผนเพลททเผามาท าเปนขวบวกและขวลบอก แตเราน ามามวนใหเปนรปทรงกระบอก และมรระบายตดตงอยทฝาบนของเซลซงจะปลอยกาซออกซเจนออกสภายนอกเมอความดนขนสงกวา 90 ปอนด /ตารางนว ดงนนถาเซลถกประจกมากเกนไป ดวยกระแสทสงเกนกาซออกซเจนทเกดขนจะถกระบายออกจากเซล ท าใหเซลไมเกดการระเบดขนอยางไรกตาม กาซออกซเจนทระบายออกไปกไมสามารถหากลบมาทดแทนได เซลทมรปรางเปนทรงกระบอกนสามารถทจะเกบพลงงานไดมากกวาเซลแบบกระดม เมอมขนาดเทา ๆ กน และสามารถจายกระแสได มากกวาดวย (เนองจากมความตานทานภายในต า ) กญแจแหงความส าเรจของเซลแบบทรงกระบอกน คอการใชตาขายนกเกลบรสทธทมรพรนเลก ๆ มาท าเปนตะแกรงเพอใหนกเกลไฮดรอกไซด และแคดเมยมไฮดรอกไซดสามารถกอตวเปนขวบวกและขวลบบนตะแกรงนนไดอยางรวดเรว แผนนกเกลจะถกเชอมกบอเลคโทรด และตอกบตวถงดานบนของตวแบตเตอร

3 - 11 ประโยชนอกขอหนงขอเซลทมโครงสรางแบบทรงกระบอกกคอ สามารถท าเซลใหมขนาดเทากบขนาดของเซลแบบปฐมภมทมใชกนอยได คอขนาด AAA, AA, C, และขนาด DPP-3 และ อน ๆ อก ซงหมายความวาเราสามารถน าเซลแบบนแคดนมาใชเปนแหลงจายไฟในเครองใช ตาง ๆ ภายในบาน เชน วทย เทปคาสเซทท ไฟฉาาย เปนตน แรงดนของเซลแบบนแคดน โดยปกตมคาประมาณ 1.25 โวลท ซงเมอเทยบกบเซลแบบปฐมภมชนดเดยวกนแล ว ซงมแรงดนประมาณ 1.5 โวลทแลวอาจจะท าใหคดวาเครองใชตางๆ จะไมสามารถท างานได ถาเปลยนจากเซลแหงธรรมดาไปเปนเซลแบบนแคดขนาดเดยวกน แตกไมเปนความจรงเนองจาก 1. แรงดนของเซลแหงทกลาวมานนเปนแรงดนตอนทไมมโหลดอย ซงแรงดนนจะ ตกลงเลกนอยเมอโหลดดงกระแสไปใช ทงนเนองมาจากคาความตานทานภายในของเซล ซงเมอตอเซลอนกรมกนหลาย ๆ เซลแลว แรงดนตอนใชงานอาจจะเหลอเซลละ 1 โวลท (หรอนอยกวา ) แตคาความตานทานภายในทต ามาก ๆ ของเซลแบบนแคดน จะท าใหแรงดนตอนใชงานจะยงค งเทากบ 1.25 โวลท ในการใชงานหลายอยางดเหมอนวา แรงดนปกตทต าของเซลนแคดนจะใหคณสมบตทดกวาเซลแหงธรรมดา

รปท 3 – 11 แสดงความสมพนธระหวางราคาของเซลแบบอลคาไลนแมงกานส แบบสงกะส และแบบสงกะส-ถาน ทใชกบงานหนกโดยเทยบกบอตราการใชกระแส

2. แรงดนของเซลแหงนจะแปรเปลยนไปตามเวลา ถาเราเขยนกราฟระหวางแรงดนของเซลแหงกบ

เวลาและเปรยบเทยบกบกราฟของเซลบแบบนแคดในรปท 7 จะเหนวา แรงดนของเซลแหงจะสงกวาแรงดนของเซลแบบนแคดในตอนแรก แตเมอเซลคายประจออกไปแลวจะเหนวาในทส ดแรงดนของเซลแหงนจะเรมต ากวาแรงดนของเซลแบบนแคด ในขณะทแรงดนของเซลแบบนแคดจะคอนขางคงท และจดหมดประ คอเวลาทคดวาเซลคายประจหมดอยางสมยรณแลวจะเกดขนอยางรวดเรว เมอใชเซลแบบนแคดนในเครองใชไฟฟาเมอถงจทเซลหมดประจ เครองใชนกจะหยดท างานทนท

3 - 12 การประจทละนอย (Trickle Recharge) ถากระแสในวงจรถกรกษาไวทอตราเทากบ C/10 (10% ของความจ) แลวเซลทหมดประจอยางสมบรณสามารถจะประจไดภายใน 10 ชวโมง แตความเปนจรงจะใชเวลามากกวา 10 ชวโมงโดยเผอการสญเสยไวบาง จะใชเวลาประจ 12 ถง 14 ชวโมง การประจทละนอยดวยอตราขนาดนสามารถประจทงไวคางคนได ประโยชนอกขอหนงของการประจเซลดวยอตราขนาดนคอ ถงแมวาเซลจะถกประจเตมแลวตาม กไมจ าเปนตองน าเซลออก เนองจากถาเราประจตอไปกจะไมท าความเสยหายใหแกเซล เนองจากกาซออกซเจทเกดขนทงหมดทขวบวกจะรวมตวกบขวลบ การประจแบบโดยวธนเปนวธเดยวทสมารถจะประจโดยไมมขอจ ากด ซงจะไมท าความเสยหายแกเซล ยกตวอยางเชน เซลมขนาดความจ 500มลลแอมป -ชวโมง ถาประจดวยอตรา C/10 กเทากบ 10% ของควมจ คอ 50 มลลแอมป

รปท 3 – 12 แสดงถงแรงดนของเซลนแคดแปรเปลยนไปตามเวลา เมอท าการประจ การประจอยางเรว (Fast Recharge) เซลแบบนแคดนสามารถจะประจดวยอตราทสงขนกวาได เชนดวยอตรา C/ (33%ของความจ) ถง C/5 (20% ของความจ) โดยจะตองเตรยมการตดการประจ เมอเซลไดรบการประจจนเตมทแลว ซงสามารถท าไดอยางอตโนมตโดยใชวงจรตรวจจบแรงดน ซงจะตดกระแสทใชในการประจออก เมอแรงดนของเซลเพมขนเกนกวาคาปจจบน รปท 10 แสดงถงการแปรเปลยนของแรงดนของเซลกบเวลาทอตราการประจเทากบ C/4 (25% ของความจ) จะเหนไดชดวาวธการนสามารถใชไดเฉพาะ ถาสามารถวดคาแรงดนไดอยางเทยงตรงและวองไว สามารถตดกระแสทใชประจออกกอนทจะเกดความเสยหายขน ปญหาในการใชการประจแบบนกคอถากระแสทใชในการประจคาสง ๆ นไมไดถกตดออกอยางงทนทเมอเซลไดรบการประจจนเตมทแลวกาซอกซเจนทเกดขนมากเกนจากขวบวกนจะไมสามารถไปรวมกนทขวลบในปรมาณทเพยงพอ ความดนจะเพมขนอยางรวดเรว และเซลจะระบายกาซออกซเจนออกไปโดยท รระบายทปดไวจะเปดออกและปลอยกาซออกซเจนกบอเลคทรอไลทบางสวนออกมา เนองจากเมออเลคทรอไลทสญเสยออกมาจากเซล

3 - 13 แลวกไมสามารถเตมกลบเขาไปใหมได ดงนนความจของเซลจะลดลงอยางถาวรกคอเซลนนจะมความจนอยลงตลอดไป การประจอยางเรงดวน (Super-Fast Recharging) มบางกรณทผใชตองการทจะประจเซลภายในเวลาเพยง 2-3 นาท ยกตวอยางเชน เครองบนเลกทใชแบตเตอรเปนตวจายก าลงจะตองการการประจเซลทหมดประจเพอทจะน าเครองบนนบนขนสอากาศอกครงโดยเรวทสดเทาทจะท าได มนเปนไปไดทจะประจเซลอยางเรงดวน ดวยอตราการประจสงถง 4C (4เทาของความจ ) หรอมากกวาน โดยวธการตอไปน คอวดแรงดนของเซลและตดกระแสทใชประจออกเมอแรงดนของเซลขนสงถงคาทตงไว อยางไรกตามวธการท งายกวา แลวกเทยงตรงดวยโดยจากหลกความจรงทวาเซลไดหมดประจอยางสมบรณกอนทจะพยายามท าการประจมนใหม ใหประจไฟเขาโดยก าหนดากระแสประจคงทไวใชเวลาในการประจตามทตองการ เชน หลงจากเซลหมดประจแลว กระแสทใชในการประจขนาด 3C (3เทาของความจ) จะถกปอนเปนเวลา 20 นาท หรอจะใชกระแสในการประจเปน 5C (5เทาของความจ ) ปอนเขาไปเปนเวลา 12 นาท เปนตน แมวาวธการนจะเปนวธการทด เชน ส าหรบนกเลนเครองบนจ าลองทมเพยงแหลงจายไฟเปนเพยงแบตเตอรรถยนตกตาม กเปนสงทคว รระวงไวเนองจากการประจมากเกนไปเพยง 2-3 วนาท อาจจะท าใหเกดการรวของเซลได กลาวยอ ๆ กคอ เมอจะใชวธการนเซลจะตองหมดประจอยางเตมท และใชกระแสในการประจคาทแนนอนเปนระยะเวลาทถกตอง

บทท 4

การแพรกระจายคลนวทย 1.บรรยากาศ การแพรกระจายคลนเกยวของกบคณสมบตและธรรมชาตของบรรยากาศในแนวทางทคลนวทยจะเดนทางผานไป เรมตงแตสายอากาศสงไปจนถงสายอากาศรบ บรรยากาศนนไมสม าเสมอแตจะเปลยนแปลงไปตามความสง ต าบลทตงของภ มศาสตรเวลากลางวนหรอกลางคน ฤดกาล และ ป ความรในเรองสวนประกอบและคณสมบตของบรรยากาศชวยในการหาผลลพทจากปญหาทเกดขนในการท าแผนหาเสนทางในการสอสารทางวทย ในการคาดคะเนความเชอถอไดของการสอสารนนๆ ก. บรรยากาศ โทรโป คอ สวนประกอบของบรรย ากาศโลกซงเรมจากผวโลกขนไปจนถงความสงจากพนโลกประมาณ 6 1/2 ไมล ( 10 กโลเมตร ) ภายในบรรยากาศแบบ โทรโป น การโคงของคลนวทยการหกเหจะเปนเหตใหเสนขอบฟาวทย สงกวาเสนขอบฟาสายตา การหกเหในบรรยากาศโทรโป ( การสะทอนกลบเนองจากการเปลยนแปลงอยางฉบพลนของคณลกษณะของอากาศในบรรยากาศชนต าๆ ) เปนผลใหรบสญญาณวทยได ณ ระยะทางซงไกลกวาเสนขอบฟาวทย ข. บรรยากาศสตราโต คอ สวนของบรรยากาศโลกซงอยระหวางบรรยากาศ โตรโป กบ บรรยากาศ ไอโอโน มความสงจากพนโลกตงแต 6 ไมล ถง 30 ไมล ( 10 - 48 กม. ) อณหภมของบรรยากาศชนนเกอบจะคงท ค. บรรยากาศ ไอโอโน คอสวนของบรรยากาศของโลกเหนอระดบต าทสดซงเกดการแตกตวเปนไอออน ( การแตกตวของอณอากาศของโลกเปนประจบวกและประจลบ หรอ ไอออน ) ของกาซซงมความกดต า ซงกระทบกระเทอนตอการส งคลนวทย บรรยากาศไอโอโนน อยระหวางความสงตงแต 30 - 650 ไมล เหนอพนโลก บรรยากาศไอโอโนประกอบดวยชนตางๆหลายชน เนองจากการแตกตวไอออนนน ปรากฏขน ณ ระดบความสงและมความเขมของไอออนตางๆกน

รปท 4-1 องคประกอบของคลนวทย

4-2 2.การแพรกระจายในบรรยากาศ มเสนทางหลกอย 2 เสนทางซงคลนวทยเคลอนทจากเครองสงไปยงเครองรบ เสนทางหนงกคอคลนพนดน (รปท 4-1) ซงคลนเดนทางตรงจากเครองสงไปยงเครองรบ เสนทางหนงคอคลนฟา ( รปท 4-1 ) ซงคลนวทยเดนทางขนไปบรรยากาศไอโอโนแลวโคงลงมา หรอหกเหกลบมายงโลก การสงวทยทางไกลสวนใหญแลวกระท าไดโดยทางคลนฟา การสงวทยระยะใกลสงดวยขนาดคลน UHF ทงหมดและขนาดคลน VHF กระท าไดโดยใชคลนพนดน แบบการสงคลนบางแบบใชสองเสนทางผสมกน ก.การแพรกระจายคลนพนดน ยอมจะไดรบความกระทบกระเทอนจากคณลกษณะทางไฟฟาของพนดน โดยการหกเหกระจาย ( DIFRACTION ) หรอทางโคงของคลนรอบสวนโคงของโลก ลกษณะอยางนเปลยนแปลงไปทตางๆแตมลกษณะทถอวาคงทอยบางตามเวลาและฤดกาล ข.การแพรกระจายคลนฟา เปลยนแปลงเนองจากการเปลยนแปลงของบรรยากาศไอโอโนอยเสมอมผลตอการหกเหของคลนวทยอยางแนนอน 3. การแพรกระจายของคลนพนดน การแพรกระจายของคลนพนดน หมายถง แบบของการสงคลนวทยทมไดใชประโยชนจากการหกเหของคลนทเกดขนในบรรยากาศไอโอโน ความเขมของสนามแมเหลกไฟฟาของคลนพนดนขนอยกบก าลงของเครองสง , คณลกษณะของสายอากาศสง, ความถของคลนวทย และ การหกเหกระจายของคลนตามสวนโคงของโลก คณลกษณะทางไฟฟาของภมประเทศในทองถน ธรรมชาตของเสนทางการสงคลนและสภาพอากาศทองถน องคประกอบตางๆของคลนพนดนมดงน ก. คลนตรง ( DIRECT WAVE ) คอองคประกอบของคลนทงหมดซงเดนทางจากสายอากาศสงตรงไปยงสายอากาศรบ ( รปท 19 ) องคประกอบนจ ากดเพยงระยะเสนสายตาระหวางสายอากาศสงกบสายอากาศรบ บวกกบระยะทเพ มขนเพยงเลกนอยเนองจากการหกเหของบรรยากาศและการหกเหกระจายของคลนตามสวนโคงของโลก ระยะนอาจจะขยายไปไดโดยการเพมความสงของสายอากาศสงหรอสายอากาศรบขน ( หรอทงค ) ข. คลนสะทอนจากดน ( GROUND REFLECTED WAVE ) คอสวนของคลนซงแพรรงสออกไปถงสายอากาศรบอยบนหรอใกลกบพนดนแลวคลนตรงและคลนสะทอนจากพนดนมกจะลบลางซงกนและกน ค. คลนผวดน ( SURFACE WAVE ) คอองคประกอบของคลนพนดนทเปนผลจากความน าไฟฟาของพนโลกซงเคลอนทไปตามสวนโคงของโลก ( รปท 4-2 )

4-3

รปท 4-2 เสนทางทเปนไปไดส าหรบคลนพนดน 4. บรรยากาศไอโอโน มชนบรรยากาศไอโอโนทมองเหนไดชด อย 4 ชน ตามความสงและความเขมทเพมขน ชนเหลานนคอ D , E , F1 และ F2 การแยกชนตางๆ ไดแสดงเปรยบเทยบไวดงรปท 4-3 อาจจะเหนไดตามรปวา ชนบรรยากาศทง 4 นนเกดขนในตอนกลางวน ในเมอรงสของอาทตยสองตรงลงมายงบรรยากาศ สวนในตอนกลางคนชน F1 และ F2 จะรวมกนเปน F สวนชน D และ E จะจางหายไป จ านวนจรงๆของชนความสงของแตละชนเหนอพนโลกและความเขมสมพทธ ( RELATIVE OF INTENSITY ) ของการแตกตวเปนไอออนในแตละชนเหลานนจะเปลยนแปลงไปจากชวโมงถงชวโมง , จากวนถงวน , จากเดอนถงเดอน , จากฤดกาลถงฤดกาล และจากปถงป ก. ชน D ชน D จะปรากฏในเวลากลางวนและมผลเพยงเลกนอยในการท าใหทางเดนของคลนความถสงโคงไป ผลสวนใหญของชน D กคอการลดถอยหรอการลดความเขมของคลนความถสง เมอเสนทางการสงคลนนนอยในบรเวณทไดรบแสงอาทตย ข. ชน E ใชในตอนกลางวนส าหรบสงคลนความถสงไปไดระยะทางไกลปานกลาง ( นอยกวา ) 1,500 ไมล ( 2,400 กม. ) ความเขมของชนนจะลดลงในตอนกลางคน และไมเกดประโยชนในการสงคลนวทย ค. ชน F จะอยในระยะสงถง 240 ไมล ( 380 กม. ) เหนอผวโลกและมการแตกตวเปนไอออนทงกลางวนและกลางคน และกลางคนชนไอโอโนทแบงเขตในเวลากลางคนชน F อยางแนชดอย 2 ชน ในเวลากลางวนจะอย ณ ความสงประมาณ 170 ไมล ( 260 กม. ) และมประโยชนส าหรบการสอสารทางวทยระยะไกลๆ ( เกนกวา 1,500 ไมล ) ( 2,400 กม. ) ง. ชน F1 และ ชน F2 ในระหวางเวลากลางวนชน F จะแตกตวเปน 2 ชน คอ ชน F1 และ ชน F2 จะเกดประโยชนมากทสดกวาชนใดๆในการสอสารทางวทยระยะไกล ถงแมวาความมากนอยของการแตกตวเปนไอออนจะแตกตางกนอยางมากระหวางวนหนงถงอกวนหนง โดยเปรยบเทยบกบชนอนแลวกตาม

4-4

รปท 4-3 การกระจายชนตางๆ โดยประมาณของบรรยากาศไอโอโน 5. คณลกษณะของบรรยากาศไอโอโน ก. ความถวกฤต ระยะของการสงวทยระยะไกลนนก าหนดไดจากความหนาแนนของการ แตกตวเปนไอออนในชนบรรยากาศแตละชนเปนประการแรกความถสงขนกยงท าใหเกดการหกเหกลบมายงโลกได ชนบรรยากาศทสงๆขนไป ( ชน E และ ชน F ) จะหกเหคลนวทยความถสงๆกลบมายงพนโลกเพราะวา ณ ชนบรรยากาศดงกลาวมการแตกตวเปนไอออนสงมากทสด ชนบรรยากาศ D ซงมการแตกตวเปนไอออนนอยทสด จะไมหกเหความถสงเกน 500 KHz. โดยประมาณ ฉะนน ณ เวลาทก าหนดเวลาใดเวลาหนง ณ ชนบรรยากาศชนใดช นหนงจะมขดจ ากดของความถดานสงคาหนง ซงเมอคลนขนไปในแนวดงแลวหกเหกลบลงมายงโลกได ความถจ ากดอนนเรยกวา ความถวกฤต คลนทสงขนไปในแนวดงดวยความถสงกวาความถวกฤตน จะทะลผานบรรยากาศชนนนไปยงอวกาศ คลนทงหลายท สงตรงขนไปยงบรรยากาศไอโอโน โดยมความถต ากวาความถวกฤต แลวจะหกเหกลบมายงโลก ข. มมวกฤต คลนวทยทใชในการสอสารโดยปกตจะพงตรงไปยงบรรยากาศ ไอโอโน เปนมมเอยงบางซงเรยกวาเปนมมตก ( ANGLE OF INCIDENCE ) คลนวทยทมความถสงกวาความถวกฤตจะกลบมายงโลกได ถาแพรกระจายออกไปดวยมมทต ากวา มมวกฤต ณ มมวกฤตและมมซงโตกวามมวกฤตคลนจะทะลผานบรรยากาศ ไอโอโน ถาความถของคลนนนสงกวาความถมมวกฤตเมอมมนนเลกลงจนถงมมหนงทคลนโคงกลบมาสโลกดวยการหกเห ระยะทางระหวางสายอากาศและจดซงคลนตกลงมาสโลกเปนครงแรกเรยกวาระยะกระโดด ( รปท 4-4 )

4-5 6. การเปลยนแปลงของบรรยากาศไอโอโน การเคลอนตวของโลกรอบดวงอาทตย และการเปลยนแปลงตางๆของดวงอาทตย ท าใหเกดการเปลยนแปลงของบรรยากาศ ไอโอโน มการเปลยน แบงออกเปนประเภทใหญๆได 2 ประเภท การเปลยนปกตซงสามารถท านายไดกบการเปลยนแปลงไมปกต ซงเปนผลจากอาการอนผดปกตของดวงอาทตย ก. การเปลยนแปลงปกต อาจแบงออกไดเปน 4 ชนด คอ การเปลยนแปลงประจ าวนหรอรอบวน ซงเกดจากการหมนรอบตวเองของโลก การเปลยนแปลงตามฤดกาล ซงเกดจากการเคลอนตวขนเหนอและลงใตของดวงอาทตย การเปลยนแปลงรอบ 27 วน ซงเกดจากการหมนรอบแกนของดวงอาทตย และการเปลยนแปลงรอบ 11 ป ซงเปนหวงเวลาโดยเฉลยระหวาง ซงปรากฏการณจดดบในดวง อาทตย เปลยนจากมากทสดไปนอยทสด และกลบมามากทสดอก ข. การเปลยนแปลงไมปกต การเปลยนแปลงในชนบรรยากาศไอโอโน ในชวขณะไมอาจท านายได มผลอยางมากตอการแพรกระจายคลนวทย ผลบางประการเหลานไดแก

1.การผดปกตในชน E เปนครงคราว ( SPORADICE ) เมออากาศเกดการแตกตวเปน ไอออนอยางมากมาย บรรยากาศชน E จะปดกลนการหกเหจากบรรยากาศชนเหนอกวาโดยสนเชง และผลอนนเกดขนไดทงเวลากลางวนและกลางคน

2.การรบกวนตอบรรยากาศไอโอโนอยางฉบพลน (SUDDEN IONOSPERIC DISTURBANCE ) การรบกวนตอบรรยากาศไอโอโนอยางฉบพลน ( SID ) จะเกดในขณะเดยวกบทมการพพงขนอยางแรงของดวงอาทตย และกอใหเกดการแตกตวเปนไอออนอยางผดปกตในบรรยากาศชน D ผลอนนจะท าใหเกดการดดซมพลงงานวทยความถสงกวา 1 MHz. ทงหมด ลกษณะอนนจะเกดขนโดยไมมการเตอ นลวงหนา ในระหวางเวลากลางวนและอาจจะคงอยนานตงแต 2 - 3 นาท ถงหลายๆ ชวโมง เมอเกดการรบกวนตอบรรยากาศไอโอโนอยางฉบพลนขนเครองรบทกเครองจะเปนเสมอนเครองเสย

3. การเกดพายบรรยากาศไอโอโน ( IONOSPHERE STROMS ) พายนเกดขนนาน ตงแต หลายชวโมงจนถงหลายวน และโดยปกตแลวจะแผกวางไปทวโลก ในหวงเวลาทเกดพายนการสงคลนฟาซงมความถสงประมาณ 1.5 MHz. ขนไปสญญาณจะมความเขมต าและขนกบอาการชนดหนงคอแรงขนและจางหายอยางรวดเรว ซงมชอเรยกวา การจางหายวบวาบ ( PLUTIER FADING) 7. การแพรกระจายคลนฟา ก. เสนทางการสงคลนฟา การแพรกระจายคลนฟาหมายถง การสงวทยแบบตางๆซงขนกบบรรยากาศไอโอโน เพอท าใหเกดเสนทางของสญญาณระหวางเครองสงและเครองรบ เสนทางคลนวทยทเปนไปไดบางเสนทางจากเครองสงไปยงเครองรบ โดยการใชบรรยากาศไอโอโนนน แสดงไวในรปท 4-4

4-6

รปท 4-4 เสนทางการสงคลนฟา ข. เขตกระโดด ( SKIP ZONE ) มพนทหนงเรยกวาเขตกระโดด ซงจะไมมสญญาณทเปนประโยชนสามารถรบไดจากเครองสงทก าลงท าการสงอยดวยความ ถทก าหนดใหอนหนง พนทนขดขนดวยเสนขอบนอกสดของการแพรกระจายคลนพนดนทเปนประโยชน และจดทใกลสายอากาศรบมากทสดทสามารถรบสญญาณทกลบลงมาโดยคลนฟาไดคอ ระยะกระโดด ( SKIP DICTANCE ) เขตกระโดดและความสมพนธของเขตกระโดดกบคลนดนนน แสดงไวในรปท 4-5 เมอระยะกระโดดอยภายในระยะทคลนพนดนไปถงจะไมมเขตกระโดด ในกรณนทงคลนฟาและคลนดน จะไปถงสายอากาศรบโดยมความเขมของสนามเกอบเทากน แตจะมมมคลนเปะปะ ( RANDOM RELATIVE PHASE ) ในเมอเกดกรณนขน องคประกอบคลนฟาจะเสรมและลบลางองคประกอบคลนดนสลบกนไป และเปนเหตใหเกดสญญาณแรงขนอยางมาก ( ระหวางการเสรม ) และจางหาย ( ระหวางลบลาง ) ส าหรบความถแตละความถ ( ซงสงกวาความถวกฤต ) ทเกดการหกเหจากชนบรรยากาศไอโอโนลงมานน ระยะกระโดดจะขนกบความถและสภาพของการแตกตวเปนไอออนเทานน สวนเขตกระโดดนนจะขนกบการแพรขยายของระยะคลนพนดน และจะไมมเขตกระโดดเลย เมอระยะคลนดนยาวกวาระยะกระโดด ค. เสนทางคลนฟา เมอคลนสงหกเหกลบลงมายงผวโลก พนโลกจะดดซมก าลงงานสวนหน งไว ก าลงงานสวนทเหลอจะสะทอนกลบขนไปในบรรยากาศไอโอโน และจะหกเหกลบมาอกโดยมระยะไกลจากเครองสงมากขน การเดนทางแบบนหมายถงวาเปนการเดนทางเปนทอดๆ ( รปท 4-6 ) โดยมการกลบไปมาระหวางการหกเหจากบรรยากาศไอโอโนกบการสะทอนจากพนดนไปเรอยๆ จะท าใหคลนวทยสามารถกลบไดเปนระยะทางไกลมากจากเครองสง การสงทเกดจากเสนทางทอดเดยว ( SINGLE HOP PATH ) หมายถงเมอคลนวทยไปถงสายอากาศเครองรบ หลงจากหกเหจากบรรยากาศไอโอโนเพยงครงเดยวเทานน สวนการหกเหจากบรรยากาศไอโอโนสองหรอส ามครง กจะท าใหเกดเสนทางสองหรอสามทอด ( DOUBLE-HOP ,OR HOP PATH )

4-7

รปท 4-5 เขตกระโดด

รปท 4-6 เสนทางสงคลนฟา 8. การจางหาย ก. เหตสามญประการแรกทท าใหเกดจากการจางหายนน เกดจากผลของการกระท าซงกนและกนของคลนวทยเดยวกนทเดนคนละเสนทาง ณ ระยะหางจากเครองสงทแนนอนอนหนง อาจรบไดทงคลนฟาและคลนดน แตเนองจากคลนวทยเคลอนทตางเสนทางกน ดงนนจงอาจเปนไปไดทคลนวทยจะไปถงมมไฟฟาตางกน เมอเกดกรณนขนคลนทงสองนนจะหกลาง กนและกน ณ จดทคลนทงสองไปพบกน

4-8

รปท 4-7 การจางหายเนองจากคลนพนดนและคลนฟา ข. เหตสามญทท าใหเกดการจางหายประการตอไปคอ การกระท าซงกนและกนขององคประกอบตางๆ ของคลนฟาเดยว ในกรณนองคประกอบตางๆจะไปถง เครองรบโดยมมมไฟฟาตางกน จงเปนผลใหสญญาณทไดรบเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ค. เกดการเปลยนแปลงอยางรนแรง ในบรรยากาศไอโอโนทเรยกวา พายบรรยากาศไอโอโน ซงอาจท าใหเกดการจางหายอยางมากมายโดยเฉพาะอยางยง ณ ความถทสงกวา 1,500 KHz. การรบกวนเหลาน เกดขนเนองจากมอาการจดดบในดวงอาทตยอยางรนแรง และอาจเปนอยหลายสปดาห ง. วธการสามญทสดทจะแกไขการจางหายอนพอจะแกไดกโดยดารเพมก าลงของเครองสง การใชวงจรควบคมการขยายอตโนมต ในเครองรบ กจะแกไขในการเปลยนแปลงความเข มของสญญาณทเกดเพยงเลกนอยได 9. ผลของความถตอการแพรกระจายคลน ก. ณ ความถต า ( LF ) ( 30 - 300 KHz. ) คลนพนดนจะมประโยชนมากทสดในการสอสารระยะไกลๆ สญญาณจากคลนพนดนคอนขางคงท และมการเปลยนแปลงตามฤดกาลแตเพยงเลกนอย ข. ในแถบความถปานกลาง ( MF ) ( 300 - 3000 MHz. ) คลนพนดนจะมระยะเปลยนแปลงอย 15 ไมล ( 24 กม. ) ณ ความถ 3000 KHz. และประมาณ 400 ไมล ( 640 กม. ) ณ ความถขางต าของหลายความถนน การรบคลนฟาท าไดทงในเวลากลางวนและกลางคน โดยใชความถต าๆ ของแ ถบความถนน ในเวลากลางคนอาจจะรบคลนฟาไดในระยะไกลถง 800 ไมล ( 12,870 กม. ) ค. ในแถบความถสง ( HF ) ( 3-30 MHz. ) ระยะของคลนพนดนลดลงเมอมความถเพมสงขนและขอพจารณาเกยวกบบรรยากาศไอโอโนกจะมอทธพลอยางมากตอคลนฟา ง. ในแถบความถสงมาก ( VHF ) ( 30 - 300 MHz. ) คลนพนดนใชไมได และมการหกเหของคลนฟากลบมาเลกนอยในเมอใชความถต าของแถบความถนน คลนตรงใชเพอการสอสารไดถาสายอากาศสงและสายอากาศรบตงอยเหนอพนผวโลกพอเพยง เพราะวาสภาพทผดปกตเปนครงคร าวใน

4-9 บรรยากาศไอโอโน การสงคลนไปในระยะทางไกลๆ จงไมอาจท านายได และสามารถสอสารไดในชวงเวลาสน จ. ในแถบความถสงอลตรา ( UHF ) ( 300 - 3000 MHz. ) ตองใชคลนตรงท าการสอสารทางวทยโดยตลอด การสอสารจะจ ากดในระยะเลยขอบฟาไ ปเลกนอยเทานน การรบกวนจากไฟฟาสถตยและการจางหายส าหรบความถในแถบนไมม จงท าใหการรบ - สงตามเสนสายตากระท าไดเปนผลด สายอากาศบงทศทางอยางดสรางขนไดโดยมขนาดเลกและสามารถรวมก าลงของคลนวทยใหเปนล าแคบๆ ดงนนจงเพมความเขมของสญญาณไดมาก

บทท 5

สายอากาศ ตอนท 1 กลาวน า 1.กลาวทวไป

ในระบบการสอสารทางวทย( รปท 5-1 )ก าลงงานความถวทยจะก าเนดขนจากเครองสงและปอนไปยงสายอากาศเครองสงดวยสงก าลง สายอากาศจะแผรงสก าลงงานนออกไปในอวกาศดวยความเรวประมาณเทากบความเรวของคลนแสง สายอากาศรบดดก าลงงานนบางสวนไวแลวสงไปยงเครองรบ ผานสายสงก าลงอกเสนหนง 2. หนาทของสายอากาศ

หนาทของสายอากาศสง คอ เปลยนก าลงงานออกซงไดรบจากเครองสงใหเปนสนามแมเหลกไฟฟาซงแผรงสไปในอวกาศ นนกคอสายอากาศเปลยนก าลงงานรปหนงใหเปนก าลงงานอกรปหนงหรอเปนการเปลยนก าลงงานในทศทางตรงกนขามสายอากาศรบนนท าหนาทคอ ท าการเปลยนสนามแมเหลกไฟฟาทเคลอนทผานตวสายอากาศใหเปนก าลงไฟฟา แลวจายใหกบเครองรบวทยตอไป ในการส งตวสายอากาศจะท าหนาทเปนภาระ (LOAD) ของเครองสง ในการรบสายอากาศจะท าหนาทเปนแหลงสญญาณใหเครองรบ 3. ผลเพมของสายอากาศ ( ANTENNA GAIN )

ผลเพมของสายอากาศนน ประการแรกจะขนกบการออกแบบสรางสายอากาศนนๆ สายอากาศสงออกแบบสรางใหมประสทธภาพสงในการแผรงสก าลงงานออกไปและสายอากาศรบออกแบบสรางใหมประสทธภาพในการรบก าลงงาน ในวงจรวทยบางวงจรจะมการสงระหวางเครองสงเครองหนงกบเครองรบอกเครองหนงเทานน ในกรณดงกลาวจงมความตองการทจะแผรงสก าลงงานออกใหมากทสดเทา ทจะท าไดไปในทศทางใดทศทางหนง ทงนเพราะวาก าลงงานทแผออกไปจะเกดประโยชนไดกเฉพาะทศทางนนเทานน คณลกษณะในการบงทศทางของสายอากาศรบจะเพมการรบก าลงงานหรอมผลเพมในทศทางทถกตอง และลดการรบเสยงรบกวนและสญญาณทไมตองการทมาในทศทางอนลง ความตองการโดยทวๆ ไปของสายอากาศสงและสายอากาศรบคอ ใหเสยก าลงงานไปแตนอย และจะเปนตวแผรงสคลนและตวรบคลนทมประสทธผล

5-2

รปท 5-1 ขายงานการสอสารทางวทยแบบงายๆ 4.การแผรงส ก. เมอสงก าลงไปสายอากาศ พลงงานทมลกษณะเปนรปคลน ( FLUCTUATING ENERGY )จะท าให เกดสนามสองสนาม สนามหนงคอสนามเหนยวน า ซงรวมอยกบพลงงานทเกบไว สวนอกสนามหนงนนเปนสนามแผรงสซงคลนทไปในอวกาศ โดยมความเรวเกอบเทาความเรวของแสงทสายอากาศ ความ เขมของสนามทงสองนจะสงและเปนปฏภาคกบปรมาณของก าลงทจายไปยงสายอากาศ ณ ระยะใกลๆ สายอากาศและหางออกไปจะเหลอแตเพยงสนามแผรงสเทานน สนามแผรงสนจะประกอบดวยองคประกอบทางไฟฟากบองคประกอบทางแมเหลก ข.สนามไฟฟาและสนามแมเหลก( องคประกอบ ) ซงแผรงสจากสายอากาศและกอใหเกดสนามแมเหลกไฟฟาและสนามนท าใหเกดการสงและรบก าลงงานแมเหลกไฟฟาในอวกาศอสระได ดงนนวทยจะหมายถงสนามแมเหลกไฟฟาทก าลงเคลอนทกไดซงมความเรวในทศทางทเคลอนทไป และมองคประกอบ สวนความเขมไฟฟาและความเขมแมเหลกทตดท ามมฉากซงกนและกน

5-3

รปท 5-2 องคประกอบของคลนแมเหลกไฟฟา 5.รปแบบการแผรงสของสายอากาศ ก. ก าลงงานของสญญาณวทยซงแผรงสออกจากสายอากาศ จะท าใหเกดสนามแมเหลกไฟฟาซงมรปแบบโดยเฉพาะขน ทงนแลวแตชนดของสายอากาศทใช รปแบบของแผรงสนใชเพอแสดงลกษณะของสายอากาศทงทางระยะและทางทศ สายอากาศดงในทางทฤษฎนนจะแผรงสก าลงงานเทาๆ กนออกรอบทศ แตในทางปฏบตแลวรปแบบมกจะบดเบยวไปตามสงกดขวางหรอลกษณะของพนภ มประเทศทอยใกล

รปท5-3 การแผรงสของกระสวนรปมทรงจากสายอากาศ 1/4ชวงคลนและแบบครงคลน ก. รปแบบการแผรงสชนดเตมทหรอมทรงนน จะมรป 3 มตซงมองดเหมอนรปขนมโดนส โดย

มสายอากาศสงตงอยตรงกลาง( รปท 5-3 ) รปแบบทอยขางบนแสดงรปของสายอากาศดง1/4ชวงคลน วธการโดยทวไปทจะแสดงภาพรปแบบการแผรงส คอ โดยการผาหนาตดรปแบบเตมออกครงหนง แลว

แสดงใหเหนรปรางในพนใดพนหนงโดยเฉพาะ(รปท5-4) รปแบบอนบนเกดจากสายอากาศระดบครงคลนขง 5-4 เหนอพนดน1/4ความยาวคลน รปแบบอนลางเกดจากสายอากาศระดบครงคลนขงเหนอพนดน 1/2ความยาวคลน

รปท 5-4 แสดงรปตดขวางดานหนงในการแผรงสของกระสวน

6. ขวไฟฟา ก.ขวไฟฟาของคลนทแผรงสนน ก าหนดขนจากทศทางของเสนแรงสนามไฟฟา ถาเสนแรงไฟฟาตง ฉากกบพนโลกคลนนนกจะมขวทางดง(รปท5-5) ถาเสนแรงไฟฟาขนานกบผวพนโลก คลนนนจะมขวทางระดบ(รปท5-6)

ข.เมอใชเสนลวดเพยงเสนเดยวขงเพอรบเอาพลงงานจากคลนวทยทผานไปการรบก าลงงานจะไดผลสงสดเมอสายอากาศขงใหมทศทางเชนเดยวกบทศทางขององคประกอบสนามไฟฟา เมอเปนดงนนสายอากาศทางดงกจะรบคลนทมขวทางดงไดอยางมประสทธผลและสายอากาศระดบกใชส าหรบคลนทมขวทางระดบ

ในบางกรณ สนามแมเหลกไฟฟาจะหมนไปขณะเมอคลนเคลอนไปในอากาศและภายใตสภาพดงกลาวนทงองคประกอบทางระดบและทางดงของสนามแมเหลกไฟฟาจะเปลยนขวไปดวย และคลนแบบนกเรยกวา คลนไฟฟาเปนรปวงร

5-5

รปท5-5 สญญาณขวดง

รปท5-6 สญญาณขวไฟฟาระดบ 7. ความตองการขวไฟฟาส าหรบความถตางๆ ก.ณ ความถปานกลางและความถต า(HF) การสงดวยคลนพนดนนนใชมากและจ าเปนตองใชขวไฟ

ฟาทางดง เสนแรงไฟฟาจะตงไดฉากกบพนดนและคลนวทยสามารถเคลอนทไปไดไกลมากตามผวพน

5-6 ดน โดยมปรมาณการลดถอยนอยทสด ทงนเพราะวาพนโลกจะแสดงตวเปนตวน าทคอนขางด ณ ความถต า ส าหรบเสนแรงไฟฟาระดบจะลดวงจรไปหมด ดงนนการเปนขวไฟฟาทางระดบจงมระยะท างานทใชไดผลจ ากด ข. ณ ความถสง(HF) การสงดวยคลนไฟฟาไมวาใชขวทางดงหรอขวทางระดบ กจะมผลแตกตางกน แตเพยงเลกนอย หลงจากคลนฟาสะทอนกลบมาจากบรรยากาศไอโอโนแลวกจะไปถงสายอากาศรบ โดยมขวเปนรปวงร ดงนนสายอากาศสงและสายอากาศรบจะสรางใหเปนสายอากาศระดบหรอสายอากาศตงกได อยางไรกตามมกจะใชสายอากาศระดบเพราะสามารถท าใหมการแพรกระจายคลนท ามมทศกบพนดนไดสงและมคณสมบตบงทศในตวเองอกดวย ค.ณ ความถสงมากหรอความถอลตรา(VHF,UHF) การใชขวไฟฟาทางระดบหรอทางดงกไดผลพอใช ทงนเนองจากคลนวทยเคลอนทจากสายอากาศตรงไปยงสายอากาศรบ และการเปนขวไฟฟ าแตเดมเกดทสายอากาศสง จะคงสภาพไวตลอดระยะทางทเคลอนท ไปจนถงสายอากาศรบ ดงนนถาสงดวยสายอากาศระดบคลนกจะใช 8. ประโยชนของขวไฟฟาทางดง ก. สายอากาศดงครงคลนแบบงายๆ สามารถท าการสอสารรอบตว (ในทกทศทาง ) เชนนจะเปนผล ประโยชนเมอตองการสอสารกบยานพาหนะทก าลงเคลอนท ข. เมอจ ากดความสงของสายอากาศเหนอพนดนเพยง 10 ฟตหรอนอยกวา เชน การตดตงสาย อากาศบนยานยนต ขวไฟฟาทางดงจะท าใหสญญาณทรบไดแรงขน ณ ความถสงถงประมาณ 50 MHz จากความถโดยประมาณ 50 ถง 100 MHz กจะมผลดกวาขวไฟฟาทางระดบเพยงเลกนอย ในเมอสายอากาศเทากน ณ ความถสงกวา 100 MHz ผลตางของความแรง ของสญญาณเมอเปนขวไฟฟาทางดงและทางระดบหลงเกอบจะไมมเลย ค. การแผรงสเมอใชขวไฟฟาทางดงนน จะเกดการกระทบกระเทอนแตนอยจากการสะทอนกลบของ สญญาณจากเครองบนซงก าลงบนอยเหนอทางสงคลน แตถาขวไฟฟาทางระดบแลว การสะทอนนนจะท าใหเกดการเปลยนแปลงของสญญาณทรบไดอยางมาก ปจจยนมความส าคญในพนทซงมการจราจรของอากาศยานหนาแนน ง. เมอใชขวไฟฟาทางดง จะมการรบกวนเกดขนแตนอยเมอจากการรบ -สง การกระจายคลน VHF และ UHF อยางแรงของสถานกระจายคลน(โทรทศนและการปรงคลนหาความถ) ซงสถานเหลานนใชขวไฟฟาทางระดบ ปจจยขอนมความส าคญตอเมอขวสายอากาศอยในบรเวณชานเมองทมสถา นโทรทศนและสถานกระจายเสยง FM อยดวย 9. ประโยชนของขวไฟฟาทางระดบ

ก. สายอากาศระดบครงคลนแบบงายๆ แพรคลนบงทศ 2 ทศทาง คณลกษณะอนนเปนประโยชน ถา ตองการจะลดการรบกวนทมาจากทศทางใดทแนชด 5-7 ข. สายอากาศระดบ รบเอาเสยงรบกวนทเกดจากการกระท าของมนษยไวนอย ซงตามปกตแลวเสยง รบกวนเหลานนจะเปนขวไฟฟาทางดง ค. เมอสายอากาศตงอยใกลปาทบ คลนซงมขวไฟฟาทางระดบจะสญเสยก าลงนอยกวาคลนทมขวไฟ ฟาทางดง โดยเฉพาะอยางยงเมอมความถสงกวา 100 MHz ง. การเปลยนแปลงทตงของสายอากาศไปเลกนอยไมเปนเหตใหเกดการเปลยนแปลงความเขมของ สนามอนเกดจากคลนซงมขวไฟฟาทางระดบ ในเมอสายอากาศนนขงอยระหวางตนไมหรออาคารตางๆ แตถาขวไฟฟาทางดงการเปลยนแปลงทตงของสายอากาศไปเพยงไมกฟตอาจจะท าใหเกดผลอยางมากตอความแรงของสญญาณทรบได จ. เมอใชสายอากาศครงคลนทางระดบแบบงายๆ สายสงก าลงซงจะตองอยในทศทางดงจะไมกระทบ กระเทอนตอตวสายอากาศซงขงอยในทางระดบ โดยการทใหสายอากาศตงฉากกบสายสงก าลงและใชก ารเปนขวไฟฟาทางระดบ สายสงก าลงนนจะแยกออกจากสนามแทจรงของสายอากาศ ผลทเกดขนในทางปฏบตกคอ รปแบบการแผรงสและคณลกษณะทางไฟฟาของสายอากาศกจะไมถกกระทบกระเทอนโดยการสงก าลงทมอยนนเลย 10. สายอากาศรบ ก. สายอากาศตง ซงเปนสายอากาศรบสญญาณวทยไดเทากนโดยรอบตวจากทศทางระดบ ซงเชน เดยวกบสายอากาศสงชนดดง ซงแผรงสออกรอบตวทางระดบเพราะคณลกษณะอนนสถานอนๆ ซงท างาน ณ ความถเดยวกน หรอใกลเคยงกนจงอาจรบกวนกบสญญาณทตองการรบได และท าใหไมสามารถรบสญญาณไดหรอรบไดดวยความล าบาก อยางไรกตามการรบสญญาณทตองการอาจปรบปรงใหดขนไดโดยการใชสายอากาศบงทศ ข. สายอากาศระดบครงคลน รบสญญาณไดรอบทศเวนแตสองทศทอยในแนวเสนตรงของปลายสาย อากาศ ดงนนเมอมสญญาณแตเพยงหนงสญญาณทท าใหเกดการรบกวนขน หรอเมอสญญาณรบกวนหลายๆ สญญาณมาจากทศเดยวกน ฉะนนอาจขจดหรอลดการรบกวนลงไดโดยเปลยนทศของสาย โดยใหปลายสายอากาศหนไปทางสถานรบกวนนน 11. การบงทศ

การสอสารดวยวงจรวทยส าเรจไดกตอเมอสญญาณทรบไดมความแรงมากพอทจะทบสญญาณและเสยงรบกวนทไมตองการ หรออกนยหนงเครองรบจะตองอยในระยะการท างานของเครองสง ประสทธผลของการสอสารระหวางสถานวทยอาจจะเพมขนได โดยการเพมก าลงของเครองสง เปลยนแบบของการปลอยคลน(ตวอยางเชน เปลยนจากวทยไปใชความถทไมถกดดซมไดงาย วทยโทรศพทเปนวทยโทรเลข) เปลยนหรอใชสายอากาศบงทศใหมากขน ในการสอสารจากจดหนงถงจดนนการเพมการบง

ทศของระบบสายอากาศมกจะท าใหประหยดมากยงขน สายอากาศบงทศรวมการแผรงสในทศทางทก าหนดใหและลด 5-8 การแผรงสในทศทางอนลงนอยทสด สายอากาศบงทศอาจใชเพอลดการดกรบของขาศก และลดการรบกวนของสถานฝายเดยวกน

ตอนท 2 สมรรถนะของสายอากาศ 1. กลาวทวไป ก. เนองจากในทางปฏบต สายอากาศตงอยเหนอพนดนและมไดขนไปอยในอากาศอสระ และกา รอย ทใกลพนดนนเองอาจจะเปลยนรปแบบการแผรงสของสายอากาศใหผดไปจากรปแบบในอากาศอสระ และพนดนกยงอาจมผลกระทบกระเทอนตอลกษณะทางไฟฟาของสายอากาศอกดวย ข. โดยทวไปแลวพนดนมผลอยางมากตอสายอากาศ ซงจ าเปนตองตงอยคอนขางใกลพนด น โดยคด ความสงเปนกความยาวคลน ตวอยางเชน สายอากาศส าหรบความถปานกลาง (MF) และความถสง(HF) นน จะตงอยเหนอพนดนเปนเศษสวนของความยาวคลนเทานน กจะมรปแบบการแผรงสซงแตกตางไปจากรปแบบในอวกาศอสระอยางมาก 2. สายอากาศตอดน ก. พนดนเปนตวน าซงคอนขางดส าหรบความถปานกลาง (MF) และความถต า(LF) และจะเปนเสมอน กระจกเงาบานใหญส าหรบก าลงงานทแผรงสออกไป และจากผลอนนเองท าใหพนดนสะทอนก าลงงานจ านวนมากซงแผรงสลงมาจากสายอากาศซงตงอยเหนอพนดนสวนนน ข. การใชประโยชนจากลกษณะของพนดน ท าใหสายอากาศซงยาวเพยง 1/4 ชวงคลนเปนเสมอน สายอากาศครงคลนได ในเมอสายอากาศนนตงดงและปลายลางของสายอากาศท าการตอไฟฟากบพนดน(รปท31) สายอากาศ1/4ชวงคลนกจะท างานเหมอนสายอากาศครงคลน เพราะวาภายในสภาพการณเหลานพนดนกจะท าหนาทแทน1/4ชวงคลนทขาดไป และการสะทอนจะจายก าลงงานแผรงสสวนนน ซงตามปกตแลวจะตองจายโดยสวนครงลางของสายอากาศครงคลนทไมไดตอดน

รปท 5-7 สายอากาศ 1/4 ชวงคลนตอดน 5-9 3. ชนดของพนดน ก. เมอใชสายอากาศตอดนแลวสงส าคญเปนพเศษกคอพนดนจะตองมความน าไฟฟาสงเทาทจะท าได ซงจะท าใหความสญเสยเนองจากดนลดลง และท าใหมพนผวการสะทอนก าลงงานแผรงสลงมาสายอากาศใหดทสดเทาทจะดได ณ ความถต าและปานกลาง พ นดนเปนตวน าทดพอสมควร และการตอดนจะตองท าในลกษณะทเกดความตานทานนอยทสดเทาทจะท าได ณ ความถสงๆ ดนเทยมซงสรางขน จากแผนโลหะขนาดใหญท าหนาทไดเชนเดยวกน ข. การตอดนนนท าไดหลายแบบ ทงนขนอยกบแบบของการตดตงและความสญเสยท จะยอมใหได เพยงใด ในการตดตงงายๆ ในสนามนนการตอดนท าไดโดยการใชแทงโลหะแทงหนงหรอหลายแทงปกลงไป เมอไดด าเนนการหลายอยางแลวกยงไมไดผล สงทอาจจะท าไดกคอตอดนกบสงทเปนสอใดๆ ทมอยซงตอลงดนอยแลว โครงสรางโลหะหรอระบบทอใตดน โดยธรรมดาแลวกใชเปนการตอลงดนได ในภาวะฉกเฉนการตอนท าไดโดยการดาบปลายปนปกลงในพนดน ค. เมอจะตองตงสายอากาศบนดนทมความน าไฟฟาต ามาก ขอแนะน าใหด าเนนการกบพนดนโดย ตรงเพอลดความตานทานของดนลง อาจจะผสมดนนนกบผงถานหนจ านวนหนงเพอความมงหมายนกได หรออาจจะเตมวตถบางอยางทมความน าไฟฟาสง ในลกษณะทเปนน ายาวตถเหลานนเรยงตามล าดบความดเลวของมนคอ โซเดยมคลอไรด(เกลอธรรมดา) แคลเซยมคลอไรด คอปเปอรซลเฟต(จลส) แมกนเซยมซลเฟต(ดเกลอ) และโปแตสเซยมไนเตรท(ดนปะสว) ปรมาณทตองใชนนขนอยกบชนดของดนและความชนของดน

ขอควรระวง เมอใชวสดเหลานหวขอส าคญกคอวาอยาใชวสดเหลานไหลลงไปในบอน าดมทอยใกลเคยงได

ง. การตดตงงายๆ หลกดนเดยวหลกหนงอาจจะท าขนจากทอน าห รอโลหะอน สงทส าคญกคอจะตองตอสายดนกบหลกดนใหมความตานทานแตนอย หลกดนจะตองท าใหสะอาดโดยการเกลาและใชกระดาษทรายขดตรงทๆ จะตอ และตอดวยเหลกหนบทสะอาด แลวบดกรหรอเชอมสายดนเขากบขอตอ และจะตองพนดวยผาพนสายเพอปองกนมใหมความตานทานสงขนเนองจากเปนสนม 4. สายดนเทยม(COUNTERPOISE)

ก. เมอไมสามารถตอดนจรงๆ ได เพราะวาดนมความตานทานสงหรอเพราะวาระบบการฝงสายดนขนาดใหญท าไดไมสะดวก อาจใชสายดนเทยมแทนการตอตามปกตได ซงการตอดนตามปกตมกระแสไฟฟาไหลไปมาระหวางสายอากาศและดนไดจรงๆ สายดนเทยม (รปท 5-8) ประกอบดวย โครงสรางซงท าดวยเสนลวด ซงวางอยเหนอพนดนเลกนอยและหมฉนวนมใหสมผสดนได ขนาดของสายดนเทยมอยางนอยทสดจะตองโตกวาขนาดของทเลอกแลวของสายอากาศ

5-10

ข . เมอตงสายอากาศในทางดง การท าสายดนเทยมใหมรปแบบทางเรขางายๆ เชนตามรปท 5-8 ไมตองการทจะใหมรปสมสวนกนอยางสมบรณแบบ แตสายดนเทยมกจะตองกระจายออกไป โดยมระยะทางเทากนในทกทศทางจากตวสายลากได

ค. การตดตงสายอากาศความถสงมากบางแบบบนยานยนต อาจใชหลงคาโลหะนนเปนสายดนเทยมกได ง. สายดนเทยมขนาดเลกซงท าดวยตาขายโลหะ อาจใชกบสายอากาศ VHF ขนดพเศษ ในบางครงจะตองวางไวใหมระยะหางมากเหนอพนดน สายดนเทยมนจะท าหนาเปนดนเทยมซงจะชวยใหเกดรปแบบการแผรงสตามตองการได

รปท 5-8 5. ฉากดน (GROUND SCREEN) ก. ฉากดน ประกอบดวยตาขายโลหะหรอฉากโลหะ ซงมพนทคอนขางกวางใหญวางอยบนผวพนดน ใตสายอากาศ มงหมายเพอท าพนดนจ าลองขนโดยใหมผลเปนดนทมความน าไฟฟาอยางสมบรณใหสายอากาศนน ข. การใชฉากดนจะเกดขอดโดยเฉพาะสองประการคอ

1) ฉากดนจะลดการสญเสยเนองจากการดดซมของดน ในเมอสายอากาศนนตงอยพนดนทมความน าไฟฟาเลว

2) ความสงของสายอากาศจากพนดนจะท าใหแนนอนขน ยงผลคออาจจะก าหนดความตานทานการแผรงสของสายอากาศได และท านายรปแบบการแผรงสของสายอากาศไดแนนอนยงขน

5-11 ตอนท 3 แบบของสายอากาศ 1. กลาวทวไป ก.สายอากาทใชสงวทยมอยหลายแบบและหลายขนาด และยงมสายอากาศทมแบบทางไฟฟาแตกตางกนอกมากมาย ในการก าหนดวาจะใชสายอากาศใด ขนาดใดและรปรางอยางไรนน มปจจยบางประการดงน 1) ความถใชงานของเครองสง 2) ก าลงทแผรงสออกไป 3) ทศทางโดยทวไปของเครองรบคสถาน 4) ขวไฟฟาทตองการ 5) ประโยชนทตองการใชสายอากาศเพอประโยชนอยางไร

ก.แบบตางๆ ของสายอากาศสง(แสดงไวในรปท 5-9) 1) รป A คอ สายอากาศแบบสาย-ยาง ไมกอง ซงใชในการตดตงสถานประจ าถนขนาดใหญ 2) รป B คอ สายอากาศแบบเฮรซครงคลน ซงสงก าลงดวยสายสงก าลงจากเครองสง 3) รป C คอ สายอากาศมาโคน ดดแปลง ตงดง ปอนก าลงทางปลายหรอเรยกอกอยางหนงวา สายอากาศแบบแส 4) รป D คอ สายอากาศวงรอบ ซงแผรงสโดยมสญญาณแรงในบางทศทาง และเกอบจะไมมสญญาณเลยในทศทางอนๆ 5) รป E คอ สายอากาศแบบมาโคน 6) รป F คอ สายอากาศแบบเฮรซครงคลน ซงปอนก าลงโดยสายสงก าลงจากเครองสง 7) รป G คอ ตวแผรงส ใชส าหรบสถานประจ าท ซงมความสงเปนรอยๆ ฟต

ข. สายอากาศทใชในทางปฏบต จะตองใชอยางใดอยางหนงใน 2 ประเภท คอ สายอากาศแบบ เฮรซหรอสายอากาศแบบมาโคน สายอากาศแบบเฮรซท างานไดโดยขงไวเหนอพนดนสงพอสมควร และอาจเปนทงทางดงและทางระดบ สายอากาศแบบมาโคนท างานไดโดยตอปลายขา งหนงลงดน(ตามปกตแลวงตอลงดนจากทางออกของเครองสง หรอทางขดลวดประกบทปลายขางหนงของสายปอนก าลง ) สายอากาศแบบเฮรซนใชโดยทวไปส าหรบความถสงๆ (มากกวา 2 MHz)สวนสายอากาศแบบมาโคนนนใชโดยทวไป ณ ความถต า สายอากาศมาโคนเมอใชในยานยนต จะกลายเปนดนทดส าหรบสายอากาศไป

5-12

รปท 5-9

2. สายอากาศเฮรซ ก. สายอากาศเฮรซปฏบตงานไดโดยขนกบหลกความจรงทวา สายตวน าใดจะปรบตวใหเหมาะกบ

ขนาดความยาวคลนเทาใดนนขนอยโดยตรงกบความยาวของสายตวน านน สายตวน าซง เปนตวแผรงสจะปรบตงไดในตวเอง ไมจ าเปนตองอาศยพนดนหรอแผนตวน าใดเลย เมอเปนดงนนสายอากาศเฮรซจะตงทใดกได โดยจะมการรบกวนไดนอยจากผลของสงตางๆ บนพนดน เชน อาคารและพมไมเตยๆ 5-13

ข. สายอากาศเฮรซแบบมลฐาน เปนสายตวน าเดยวซงมความยาวเทากบประมาณครงของ ความยาวคลนของสญญาณทจะสงออกไป สายอากาศชนดนมชอเรยกอกอยางหนงวาสายอากาศดบเบลท ไดโพล ไมตอดนหรอสายอากาศแบบครงคลนซงสามารถขงกางในทางดง ในทางระดบหรอในทางเฉยงกได ค. สายอากาศเฮรซปอนตรงกลางแบบครงคลน ซงใชเสมอในทางทหาร ม 2 แบบดงแสดงในรป 34 และ 35 สายอากาศเหลานใชส าหรบการสงและรบสญญาณซงมความถอยระหวาง 1.5 MHz ถง 18 MHz

รปท 5-10

รปท 5-11 3. สายอากาศแบบมาโคน ก. ถาใชพนราบทเปนสอทกวางใหญแทนครงลางของสายอากาศเฮรซแบบดงแลวกไมมการรบกวน

เกดขนในคลนทแพรกระจายออกไปครงบนของสายอากาศ หรอพดอกนยหนงกคอ สายอากาศ 1/4ชวงคลน ทเหลอนนคงแพรคลนไดมากเชนเดยวกบสายอากาศครงคลน ทงนเนองจากทมพนทราบเปนสอกวางใหญมาประกอบเขานนเอง วธการปฏบตทท าใหเกดการแผรงสระบบนกคอ สายอากาศมาโคนซงตว สาย 5-14 อากาศมความยาว1/4ชวงคลนพอด และพนดนจะท าใหมอก1/4ชวงคลน ความยาวทใชงาน(หรอความยาวทางไฟฟา) ทงหมดจะเปนครงชวงคลน

ข. การทจะสรางพนราบทเปนสอนน มใชท าไดงายๆ เ สมอไปทงนเนองจากพนโลกบางแหงกแหงและเตมไปดวยทราย และถาเขาไปในกรณ นแลว กตองใชสายดนเทยม

ค. ประโยชนประการส าคญของสายอากาศมาโคน คอ ไมวาความถใดๆ ของสายอากาศสนกวาสายอากาศเฮรซ เรองนส าคญเฉพาะการตดตงวทยในสนามหรอบนยานยนตสายอากาศมาโคนแบบหลกๆ กคอ แบบแอลกลบ แบบแส แบบพนดนเทยม (GROUND PLANE)และแบบพนดนเทยมดดแปลง 4. แบบแอล-กลบ(INVERTED-L ANTENNA)

ก.สายอากาศแบบแอล-กลบ เปนสายอากาศตอดนสวนหนงของสายอากาศขงในแนวระดบ สวนท ขงทางระดบหรอตามทางราบนคอนขางยาวและมสวนดง สวนนเปนสวนส าคญในการแผรงส ตอกบปลายดานหนงของสวนระดบความยาวของสายอากาศวดจากปลายขางหนงของสวนระดบไปจนถงปลายของสวนดงทตออยกบเครองสง ข.ส าหรบการแพรกระจายคลนพนดน สวนตงแผรงสพนดนเกอบทงหมด แตสวนราบท าหนาทเปน ภาระดานบน(TOPLOADING) ส าหรบการแพรกระจายคลนฟาระยะใกลนน สวนระดบจะแผรงสออกอยางไดผล สวนดงท าหนาทเปนเพยงแตสายตอเทานน ส าหรบการแพรกระจายคลนฟาระยะปานกลางทงสวนจะแผรงสดวยกน ค.ความมงหมายของระบบสายอากาศแบบแอล-กลบ เพอใหสามารถปฏบตงานไดผล ในเมอไม สะดวกในการตงเสาอากาศดงใหสงได เรองนจ าเปนเฉพาะในการปฏบตงานในเมอตองการใชความถต าๆ ง.สายอากาศแบบแอล-กลบ ซงแสดงในรป 5-12 เปนแบบททหารใชอยางแพรหลาย สายอากาศน ประกอบดวยสายอากาศเสนเดยวซงจะใชสายอากาศนเปนสายอากาศครงคลน (4-8 MHz) หรอสายอากาศเสยวคลนกได(2-4 MHz)

รปท 5-12 5-15 5. สายอากาศพนดนเทยม(GROUND PLANE ANTENNA)

แบบหนงของสายอากาศพนดนเทยม(รปท 5-13) ประกอบดวยตวแผรงสทางดง ยาว1/4ชวงคลนและพนดนเทยมตดอยดวย พนดนเทยมนประกอบดวยพนดนเทยม 3 สวนท ามม 142 องศากบสวนทตงดง(ตวสายอากาศ) สวนตางๆ เหลานอาจจะเรยกวา สายดนเทยมกได ก. สายอากาศพนดนเทยมนนใชเพอตองการใหแผรงสหรอรบคลนในทางระดบโดยรอบตว ประโยชนทส าคญของสายอากาศนกคอสามารถขยายระยะของเครองวทยสนามซงมความถอยระหวาง 20–70 MHz ออกไปอก สายอากาศแบบนตองตงใหสงเพอลดความสญเสยเนองจากพนดนใหนอยทสด

รปท 5-13 สายอากาศพนดนเทยม

6. สายอากาศแส ก.สายอากาศแส (รปท 5-14) เปนสายอากาศทแพรหลายทสดซงใชส าหรบการสอสารประเภทวทยทาง

ยทธวธในระยะทางใกลๆ ค าวาสายอากาศแสใชเรยกการแผรงสซงออนตวไดทใชรวมกบเครองวทยชนดหอบหวไปไดหรอเคลอนทได

ข.สายอากาศแส สวนมากท าจากแทงโลหะกลวงเปนทอนๆ สามารถแยกออกไดเมอใช และดวยวธน เองสายอากาศจะมความยาวนอยทสดในขณะเคลอนท และน าไปมาไดสะดวกขน ในเครองวทยชนดหอบ

หว น าหนกเบา บาง ชนดสายอากาศสามารถหดลงไปในเครองวทยไดหมด ดงนนจงมอง ไมเหนสายอากาศเลย

ค.มอยหลายโอกาสทสายอากาศแบบแสจะอยบนยานยนตโดยใหมความยาวเตมท ทงนเพอใหสามารถใชไดทนทในขณะทยานยนตเคลอนท ฉนวนทตดตงสายอากาศแสตดอยกบแนบขดซงประกอบเขา 5-16 กบเหลกฉากรองรบบนยานยนต ฐานแหนบทท าใหสายอากาศแสลไปทางราบได ดงนนจงสามารถขบยานยนตใหลอดสะพานหรอเครองกดขวางต าๆ ได เมอสายอากาศกระทบสงกดขวางสายอากาศแสจะไมหก เพราะวาฐานแหนบจะรบแรงกระแทกไวทงหมด

ค าเตอน เมอปลอยสายอากาศมความยาวเตมทในขณะเคลอนทนนจะตองหลกเลยงมใหกระทบกบสายไฟฟาเปนอนขาด อาจเปนอนตรายหรอบาดเจบสาหส ถาสายอากาศซงตดตงบนยานยนตดดเขากบสายไฟแรงสง

รปท 5-14 สายอากาศแสแบบทวๆไป ง.เมอตงสายอากาศแสบนยานยนต สวนทเปนโลหะของยานยนตนนจะกระทบกระเทอนการ

ปฏบตงานของสายอากาศดวย ผลกคอท าใหทศทางทของยานยนตพนไปนนอาจกระทบกระเทอนการสงและรบสญญาณ โดยเฉพาะอยางยงเมอระยะทางไกลหรอใกลสญญาณออน จ.สายอากาศทตงอยดานหลงขางซายของยานยนตจะสงสญญาณแรงทสดในแนวทางตรงจากสายอากาศผานไปทางดานหนาขางขวา(รปท 5-15) ในท านองเดยวกนสายอากาศทตงอยดานขวาของยานยนตจะแผรงสทมสญญาณแรงทสดในทศทางตรงไปดานหนาทางซาย การรบทดทสดจะไดจากสญญาณทเคลอนไปมาในทศทางทแสดงไวเปนเสนประ

ฉ.ในบางกรณอาจหาทศทางทดทสดไดโดยวงรถเปนวงกลมเลกๆ จนกระทงหาไดวาตรงจดไหนไดรบทดทสด โดยปกตแลวทศทางทรบจากสถานปลายทางไดดทสดกจะเปนทศทางทสงออกไปไดดทสดเชนกน

5-17

รปท 5-15 ทศทางทดทสดของสายอากาศแบบแสตดตงบนยานยนต

7. สายอากาศหน (DUMMY ANTENNA) การใชสายอากาศซงแผรงสไดนน อาจจะเปนการแสดงทตงเครองสงใหขาศกทราบไดโดยการหา

ทศดวยวทย และอาจดกอใหเกดการรบกวนสถานอนซงปฏบตงาน ณ ความถเดยวกน เพอขจดมใหมเสยงสญญาณสงออกซงอาจจะออกอากาศไปไดโดยมไดรบอนญาต ดงนนบางครงตองใชสา ยอากาศหน สายอากาศหนนจะท าหนาทเปนภาระของเครองสงโดยไมมการแผรงสสญญาณออกไป สายอากาศหนนนโดยทวไปจะประกอบดวยตวตานทานทไมมความเหนยวน า ซงมความทางสงพอทจะดดซมก าลงงานจากเครองสงและท าใหเกดความรอนกระจายหายไป สายอากาศหนบางชนดจะมมาตรวดก าลง(WATTMETER) ของเครองวทยอยดวยเพอตรวจสอบก าลงออกอากาศของคลนวทยจากเครองสง ตอนท 4 สายอากาศแสวงเครอง 1. สายอากาศฉกเฉนหรอเรงดวน

บางคราวสายอากาศหกหรอเสยหาย เปนเหตใหขาดการสอสารหรอการสอสารไมด ถามฐานเส าอากาศอะไหลกจะใชทดแทนสายอากาศทเสยหายได เมอไมมอะไหลกจ าเปนตองท าสายอากาศฉกเฉนขน ขอแนะน าตอไปนชวยในการสรางสายอากาศฉกเฉน

ก. ขอแนะน าทวไป 1) สายลวดทดทสดทจะท าสายอากาศนนคอ ทองแดงหรออลมเนยม แตในยามฉกเฉนใชสายลวดชนดใด ทมอยกได

2) ความยาวทถกตองของสายอากาศนนถอวาส าคญ ดงนนความยาวของสายอากาศฉกเฉนทจะน าไปแทนจงควรเทากบความยาวของสายอากาศเดม 3) สายอากาศทยดอยกบตนไม โดยปกตแลวจะทนทานตอพายแรงๆ ได ถาใชตนไมทมล าตนหรอกงไมกงใหญๆ เปนทยดเหนยว เพอรกษามใหสายอากาศตงมากเกนไปและปองกนมใหขาดหรอยด เมอตนไมโอนเอนใหตอสปรงปอกรองในเกาๆ เขากบปลายขางหนงสายอากาศ หรอเอาเชอกรอยเขาในลกลอกหรอหวง 5-18 กลมแลวผกปลายเชอกไวกบสายอากาศ สวนปลายเชอกอกปลายหนงถวง ไวดวยของหนกๆ เพอรกษาใหสายอากาศตงอยเสมอ 4) สายหนวดพราหมณทใชยดเสาอากาศท าดวยเชอกหรอลวดเพอใหแนใจวาลวดหนวดพราหมณจะไมกระทบกระเทอนการปฏบตงานของสายอากาศ ใหตดลวดออกเปนเสนสนๆ หลายๆ เสนแลวน ามาตอกนโดยมฉนวนคน

ข. ประสทธภาพของสายอากาศ สายอากาศเรงดวนอาจเปลยนแปลงสมรรถนะของเครองวทยได มวธงายๆ ทจะใชเพอหาวาสายอากาศเรงดวนท างานไดถกตองกหรอไม 1) ใชเครองรบดานปลายทางทดสอบสายอากาศ ถาสญญาณทไดรบจากสถานแรงแสดงวาสายอากาศท างานไดผลด ถาสญญาณทรบไดออนใหปรบความสงและความยาวของสายอากาศและสายอากาศก าลงจนกระทงไดรบสญญาณแรงทสด โดยตงป มควบคมความดงไวทเดม 2) ชดวทยบางชดใชเครองสงเพอปรบสายอากาศ ขนแรกตงป มควบคมทเครองสงใหอยในต าแหนงทเหมาะสมส าหรบการปฏบตงานปกต แลวปรบตงระบบการสง โดยการปรบความสงของสายอากาศ ความยาวของสายอากาศและความยาวของสายสงก าลง เพอใหไดก าลงออกใหดทสด

ค าเตอน อาจบาดเจบสาหสหรอถงตายเมอสมผสกบสายอากาศของเครองสงทมก าลงปานกลางหรอก าลงสง ใหปดไฟเครองสงขณะทเครองท าการปรบสายอากาศ 2. การซอมสายอากาศแส

เมอสายอากาศหกเปนสองทอน ทอนทหกถอดออกมาอาจตอเขากบทอนทตดตงอยบนฐานโดยการเชอมตอทอนทงสองเขาดวยกนดงรปท 5-16 ใชวธเชอมตอดงแสดงไวในรปท 5-16A เมอสวนทงสองของสายอากาศทหกยงมอยและใชงานไดใชวธเชอมตอดงแสดงไวในรปท 5-16B เมอสวนทหกออกของสายอากาศหลนหายไปหรอเสาอากาศแสนนเสยหายอยางมากจนไมสมควรทจะน าไปใชอก เพอทจะซอมสายอากาศใหมสภาพความยาวตามเดมของมนใหเพมสายลวดทมความยาวเทากบสวนของสายอากาศแสทหายไปแลว ผมดเหลกค าเพอยดสวนทงสองของสายอากาศตอกนไดแนน ท าความสะอาดสวนทงสองของสายอากาศใหทวกอนทจะตอสายอากาศเขากบหลกยด ถาท าไดกใหบดกรรอยตอใหแนน 3. การซอมสายอากาศเสนลวด

การซอมสายอากาศเสนลวดเรงดวน อาจจดไดเปนสองประเภทคอ การซอมเปลยนเสนลวดซงใชเปนตวสายอากาศ หรอสายสงก าลงและการซอมหรอเปลยนอปกรณประกอบชดทใชขงลวดสายอากาศ

ก.เมอเสนลวดหนงหรอหลายเสนทประกอบเปนสายอากาศขาด อาจซอมสายอากาศไดดวยการตอเสนลวดทขาดเหลานน ท าไดโดยลดเสาอากาศลงมายงพ นดน ท าความสะอาดผวเสนลวดแลวบดเกลยวเสนลวดเขาดวยกนและถาท าไดกใหบดกรรอยตอนนดวย

5-19

รปท 5-16 การซอมฉกเฉน ข.ถาสายอากาศเสยหายมากจนซอมไมได กใหใชสายอากาศเสนอนแทน ตองแนใจวาสายอากาศ

ทมาแทนนนมความยาวโดยประมาณเทากบสายอากาศเดม 4. การซอมอปกรณยดสายอากาศ

อปกรณยดสายอากาศ ตองซอมหรอเปลยนในลกษณะเดยวกบสายอากาศ อาจจะใชอปกรณบางรายการเพอแทนอปกรณทเสยหายและจะท าดวยวสดใดๆ กได ทมความแขงแรงพอเพยงและมความเปนฉนวนอยางเหมาะสม

ก.ฉนวน ตามปกตสายอากาศจะขงอยระหวางสายยดสองเสน ซงตออยกบเสา ,ตนไมหรอสงกอสราง โดยธรรมดาสายยดจะเปนเสนลวดหรอเชอกทมฉนวนท าดวยกระเบองหรอแกว เพอแยกสายอากาศกบสายยดไมใหตอกนทางไฟฟา ถาฉนวนแตกและฉนวนอะไหลกไมม อาจใชไมแหงแทนฉนวนนนกเปนผลด รปท 5-17 แสดงวธการท าฉนวนฉกเฉนดวยไมสองวธ ถาใชเชอกเปนเสนสายรงสายอากาศและสายเชอกนนแหงกอาจตอเขาโดยตรงกนกบลวดสายอากาศไดเลย แตถาเชอกนนมลวดโลหะประกอบอยเพอใหเกดความแขงแรงทางกลศาสตรกตองใชฉนวนดวย

รปท 5-17 ฉนวนแสวงเครอง

ขอสงเกต ไมหรอเชอกแหงควรเปนฉนวนในยามฉกเฉนเทานนในเมอไมมฉนวนทดกวาหรอจะหามาไมได 5-20

ข.สายหนวดพราหมณ สายยดทใชเพอใหเสาทขงสายอากาศแนนอยกบทนนเรยกวาสายหนวดพราหมณ สายยดเหลานอาจจะท าดวยเสนลวด ,เชอกหรอเชอกไนลอนกได

ค.ทอนเสาอากาศ สายอากาศบางชนดยดดวยทอนเสาอากาศ ดงนนเมอทอนหนงหกอาจใชเสาทอนอนทมความยาวเทากนเปลยนแทนได ถาไมมเสาอากาศทยาวพอเปลยนแทนกอาจใชเสานนหลายเสามาตอโดยเกยกนแลวผกใหแนนดวยเชอกหรอลวด เมอใหมความยาวตามตองการ 5. สายอากาศดง สายอากาศดงนนปรบใหเหมาะสมได ถาความยาวทางไฟฟาของเสาอากาศนนเทากบความยาวทางไฟฟาของสายอากาศ ซงปกตจายมากบชดวทยอยแลว แตถาไมรวายาวเทาไรกจ าเปนจะตองสรางใหสายอากาศมความยาวมากไวกอนแลวปรบความยาวทางไฟฟาโดยตดออกจนกระทงไดความยาวทางไฟฟาทดทสด กรรมวธการตดความยาวลงนใชไดกบลวดสายอากาศดง แตจะปฏบตไมไดกบสายอากาศทท าดวยทอนโลหะหรอทอน า

ก.สายอากาศดงอาจจะแสวง เครองไดโดยการใชโลหะหรอทอโลหะซงมความยาวถกตอง ตงข นโดยใชสายหนวดพราหมณยดปลายลางของสายอากาศ ควรจะมฉนวนกนมใหถกดนโดยวางไวบนทอนไม หรอวสดทเปนฉนวนอนๆ

ข.สายอากาศดงอาจจะประกอบขนดวยสายลวดทยดไวกบตนไมหรอเสาไม(รปท 5-18A) ส าหรบสายอากาศดงสนๆ เสาอาจไมตองใชสายหนวดพราหมณ (ถาฐานยดแนนดแลว) ถาทอนเสาดงยาวไมพอทจะขงใหสายตงไดอาจจ าเปนตองดดแปลงการตอทปลายสายอากาศ(รปท 5-18B)

รปท 5-18 สายอากาศตงในสนาม

ค.วธขงลวดสายอากาศดงอกวธหนงนน แสดงไวในรปท 5-19A โดยใชสายขงระหวางตนไมใหมความสงตามตองการเพอยดลวดสายอากาศ

ง.สายอากาศดงอาจจะหอยลงมาจากกงไมกได (รปท 5-19B) ในกรณนสายอากาศจะตองไมไปสมผสกบกงไมกงอน อาจจะยดไวดวยเชอกหรอวสดทคลายคลงกน 5-21

รปท 5-19 การขงสายอากาศดงในสนาม

รปท 5-20 สายอากาศครงคลนแสวงเครอง 6. สายอากาศดงครงคลนปอนตรงกลาง(CENTER-FED HALF-WAVE ANTENNA)

สายอากาศฉกเฉนแบบนสามารถท าดวยลวดและเชอก (รปท 5-20) วางฉนวนไวตรงกงกลางสายอากาศพอด สายปอนเสนลวดคหรอสายสงก าลงตอทฉนวน สายสงก าลงเสนหนงตอกบสายอากาศขางหนง และสายสงก าลงอกเสนหนง สวนปลายของสายสงก าลงทจะตอกบอะไรนน ตอเขากบหมดสายอากาศทงสองของเครองวทย

ก.ความยาวของลวดสายอากาศส าคญมาก ตดลวดสายอากาศยาวถกตองทสดเทาทจะท าได ข.ความยาวของสายสงก าลงกส าคญดวยเหมอนกน จะตองปรบสายสงก าลงใหบงเกดผลดทสด การ ทจะท าไดเชนนนตองตดตงสายสงก าลงใหยาวกวาทควรไวกอนแลวคอยตดใหสนเขาจนกวาการท างานจะไดผลดทสด ถาใชสายสงก าลงทเปนสายเคเบลรวมแกน จะตดใหสนทละนอยนนไมเหมาะสม ค.ถาใชสายโถง อาจเพมพนสมรรถนะขนไดโดยตอเสนลวดเสนหนงเขาระหวางปลายสายอากาศ (ชนดขวคพบ)(FOLDED DIPOLE) ซงแสดงไวดวยเสนประในรปท 5-20 เสนลวดเสนทตอเขาไปนจะตองยาวเทากบสายอากาศตวจรง ง.สตรทวไปส าหรบท าความยาวสภาวะของสายอากาศครงคลน และตารางแสดงความยาวของสาย อากาศครงคลน ส าหรบความถตงแต 3 MHz ถง 76 MHz แสดงไวภาคอนผนวก 2

5-22 สายอากาศครงคลนปอนตรงกลางอยางสนๆ อาจยดไวไดทงเสนทอนบนทอนไม ส ายอากาศดงแบบน แสดงไวในรป 5-21A สายอากาศแบบทคลายคลงกนแสดงไวในรป 5-21B สายอากาศเหลานหมนไปไดทกทางเพอใหไดสมรรถนะทดทสด ถาสายอากาศนตงดงสายสงก าลงกควรจะตอไปทางระดบ ใหหางอยางนอยเทากบครงหนงของความยาวสายอากาศ กอนทจะหยอนลงไปยงเครองวทยสายอากาศครงคลนปอนตรงกลางขนาดสนๆ อาจสรางขนดวยคลายๆ กบทกลาวมาแลว แสดงไว ในรปท 5-22 ปลายสายอากาศนจะตอกบทอนไมแหง และดงสายอากาศใหโคงเพอท าใหสายอากาศดง ใชเสาตนเดยวหรอเสาทเปนมดท าหนาทเปนทอนเสาอากาศ

รปท 5-21 สายอากาศครงคลนปอนตรงกลางยกสง

รปท 5-22 วธยดสายอากาศดงครงคลน

5-23

รปท 5-23 สายอากาศแบบขนมเปยกปนครงซก

รปท 5-24 สายอากาศรวมคลน 7. สายอากาศครงคลนปอนตรงปลาย

สายอากาศฉกเฉนแบบนสามารถท าขนเองได ถามวสดเชน สายสนาม , เชอกและฉนวนไม ความยาวทางไฟฟาของสายอากาศนนวดจากปลายสายอากาศทเครองวทยไปจนถงปลายอ กขางหนงของสายอากาศ(รปท 5-19B) จะไดสมรรถนะสงสดเมอวางสายอากาศใหยาวกวาทจ าเปน แลวตดใหสนลงจนกระทงไดสมรรถนะเปนทพอใจ 8. สายอากาศบงทศแสวงเครอง

สายอากาศดงแบบขนมเปยกปนครงซก (รปท 5-23) และสายอากาศรวมคลน (รปท 5-24 ) เปนสายอากาศบงทศแสวงเครองสองแบบซงสามารถใชกบชดวทย FM สายอากาศเหลานบงทศและรบในทศทางดานทตอความตานทาน ถาใสตวตานทานซงเปนภาระ (LOAD) ไมเหมาะสม กใหเพมเตมหรอลดความยาวของสายอากาศได สายอากาศเหลานโดยปกตแลวจะเพมระยะทางท างานตามอตราของเครองวทย FM ออกไป

บทท 6

ปจจยควบคมความเชอถอไดของการสอสารประเภทวทย ตอนท 1 การเลอกทตง 1. ความตองการทางเทคนค

ก. ทตง สถานวทยจะตองตงอยในต าบลทมนใจวาจะสามารถปฏบตการสอสารกบสถานอนๆ ทงหมด ทตนจะปฏบตงานดวย เพอใหมประสทธภาพในการสงและรบควรจะพจารณาปจจยดงตอไปนคอ 1) เนนและภเขาระหวางสถานตามปกตจ ากดระยะในการท างานของวทยในภมประเทศทเปนเนนหรอภเขา ควรจะเลอกทตงใหอยบนลาดเขาทคอนขางสง (รปท 6-1) ควรจะหลกเลยงทตงซงอยทฐานของหนาผา หรอในโกรกเขาหรอหบเขาลก (รปท 6-2) เมอปฏบตงานดวยความถสงมากกวา 30 MHz ควรจะเลอกทตงซงใหการสอสารเปนเสนสายตาเมอกระท าได 2) พนดนแหงจะมความตานทานสง และจ ากดรศมการท างานของคลนวทย ถาหากเปนไปไดควรตงสถานอยใกลพนดนชนๆ ซงมความตานทานนอยโดยเฉพาะอยางยงน าเคมจะเพมระยะการท างานออกไปไดมาก คอคลนวทยออกไปในน าเคมไดด 3) ตนไมทมพมหนาทบ จะดดซมคลนวทยไว ตนไมใบจะใหผลรายแรงกวาตนสน สายอากาศนนควรจะใหพนพมไมใบทหนาๆ ทงหมด ข.สงกดขวางซงมนษยท าขน 1) ไมควรเลอกทตงซงอยในอโมงคหรอใตชองทางผานหรอใตสะพานเหลก การสงและรบสญญาณภายใตสะพาน สงเหลานเกอบจะกระท าไมไดเพราะมการดดซมคลนวทยอยางมาก 2) อาคารซงตงอยระหวางสถานวทย โดยเฉพาะอยางยงทมโครงเปนเหลกหรอคอนกรตเสรมเหลก จะเปนสงกดขวางการสงคลนวทย

รปท 6-1 ทตงทดส าหรบการสอสารทางวทย (GOOD SITES FOR RADIO COMMUNICATION)

6-2 3) บรรดาสายทวางบนเสาทกชนด เชน สายโทรศพท , โทรเลขและสายไฟฟาแรงสง ควรจะหลกเลยงใหพนเมอท าการเลอกทตงสถานวทย เพราะสายเหลานนจะดดซมก าลงจากสายอากาศซงสงคลนทตงอยขางเคยง นอกจากนนยงท าใหมการรบกวนและหงขนในเครองรบได 4) ควรหลกเลยงต าบลทอยใกลถนน และทางหลวงซงมการสญจรมาก นอกจากเสยงรบกวนและความสบสนซงเกดจากรถถงและรถบรรทกแลว การจดหวเทยนของยานพาหนะเหลานอาจจะท าใหเกดการรบกวนทางไฟฟาขนได 5) จะตองไมตงเครองประจหมอไฟฟาและเครองก าเนดไฟฟาไวใกลสถานวทย 6) ไมควรตงสถานวทยใหใกลชดกน 7) ควรจะตงสถานวทยในพนททเงยบสงด พนกงานวทยยอมจะตองมสมาธอยางมากในการรบสญญาณทออน ฉะนนความสนใจของพนกงานวทยจงไมควรจะถกเสยงทไมพงประสงคหนเหไป

รปท 6-2 ทตงทเลวส าหรบการตงสถานวทย

(BAD SITE) 2. ความตองการทางยทธวธ ก.ความตองการของหนวยบงคบบญชา สถานวทยตงหางพอสมควรจากกองบงคบการหรอทบงคบ การของหนวยซงสถานวทยนนประจ าอย เพราะวาการยงระยะไกลของปนใหญขาศก อาวธน าวถหรอ

6-3 ระเบดจากอากาศซงเลงมาทสถานตามผลของการหาทศของวทยของขาศก ยอมจะไมท าใหทบรเวณบงคบการถกโจมตไปดวย ข. การก าบงและการซอนพราง ทตงซงไดเลอกไวนนควรจะมการก าบงและซอนพรางดทสดเทาทจะ ท าได ประกอบทงตองใหท าการรบและสงสญญาณไดดดวย การก าบงและซอนพรางทไมสมบรณอาจท าใหเกดความเสยหายตอการรบและสงสญญาณได ปรมาณความเสยหายทจะยอมใหเกดขนไดนนขนอยกบรศมของการท างานทตองการก าลงของเครองสง ความไวเครองรบประสทธภาพของระบบสาย อากาศและลกษณะของภมประเทศ เมอใชเครองวทยท าการสอสารในระยะใกลเทารศมการท างานไกลสดของเครองนนแลว กอาจยอมเสยประสทธภาพในการสอสารบางเพอใหการซอนพรางเครองวทยจากการสงเกตการณของขาศกไดดขน

ขอพจารณาในทางปฏบต (1) ชดหบหอมสายตอขนาดยาวเพยงพอทจะอ านวยใหปฏบตจากทก าบงได ในขณะทวางเครองวทย ไวใตระดบผวพนของภมประเทศรอบๆ และใหสายอากาศอยในทโลง (2) เครองวทยบางเครองอาจจะควบคมระยะไกลไดถง 100 ฟตหรอมากกวานน เรองแบบนอาจตงไวในทคอนขางโลงแจงได สวนพนกงานนนยงคงอยในทซอนพราง (3) สายอากาศของบรรดาเครองวทยทงหมดจะตองยกใหพนจากผวพนดน เพอใหสามารถสอสารไดตามปกต (4) สายอากาศของเครองวทยทางยทธวธขนาดเลกมกจะเปนแบบแส สายอากาศเหลานยากทจะมองเหนไดในระยะไกล โดยเฉพาะอยางยงถาไมเปนเงาตดกบทองฟา (5) จะตองหลกเลยงเสนเนนและสนเขาทโลงแจง ต าบลทมมลาดก าบงนอยๆ ถดหลงเขาจะใหการซอนพรางทดกวา และบางทกสามารถสงคลนวทยไดดขน (6) ต าบลทตงถาวรและกงถาวร ควรจะซอนพรางใหดเพอปองกนการตรวจการณทางอากาศและทางพนดน อยางไรกตามไมควรใหสายอากาศแตะตนไม พมไมหรอสงทใชพราง การสอสารภายในทตง จะตองใหมการตดตอระหวางเครองวทยและศนยขาวอยตลอดเวลา โดยการ ใชพลน าสารภายในหรอโทรศพทสนาม ควรใหผบงคบหนวยและฝายอ านวยการเขาถงสถานวทยไดสะดวกดวย 2. ขอพจารณาสดทาย

เกอบจะไมอาจเลอกทตงเครองวทยใหบรรลความตองการทางเทคนคและยทธวธไดทกประการ เพราะฉะนนจงมกจ าเปนตองใชวธปรองดองจงจะเลอกต าบลทมทตงทดทสดได ทางทดควรจะเลอกทตงหลกและทตงส ารองไวดวย ถาหากไมอาจวางการสอสารดวยวทยไว ณ ทตงหลกได กอาจจะเลอนเครองวทยอกเลกนอยไปยงทตงส ารอง

6-4 ตอนท 2 ปจจยทเชอถอไดทางดานเครองสง 1. ความถ

การสอสารทางวทยสนามสวนมากใชคลนพนดน รศมการท างานของคลนพนดนจะสนเขาเมอมความถทใชงารของเครองสงเพมขน ตงแตแถบคลนความถปานกลาง (MF) สวนทใชการได(300–3000KHz) จนถงแถบคลนความถสง(HF)(3-30 MHz) เมอเครองสงปฏบตงานเหนอความถ 30 MHz ระยะทางจะจ ากดลง โดยทวไปแลวเกนกวาเสนสายตาเลกนอย ส าหรบวงจรทใชการแพรกระจ ายคลนฟา ความถโดยเฉพาะทจะตองเลอกนนยอมขนอยกบลมฟาอากาศ ฤดกาลและหวงเวลาของวน 2. ก าลง

รศมการท างานของสญญาณทสงออกไปนนจะเปนปฏภาคกบก าลงซงแผออกรอบดานจากสายอากาศ การเพมก าลงนนใหผลตอการเพมรศมการท างานออกไปบาง และเมอก าลงลดลงรศมการท างานกลดลงดวย ภายใตสภาพการปฏบตงานตามปกตเครองสงควรจะปอนก าลงเขาสสายอากาศพอทจะท าใหการสอสารทเชอถอไดใหกบสถานรบเทานน การสงสญญาณทมก าลงมากเกนกวาตองการยอมท าใหเกดการรกษาความปลอดภยทางการสอสารเสยหายได เพราะวาต าบลของเครองสงนนอาจถกขาศกก าหนดไดงายยงขนโดยการหาทศวทย นอกจากนนสญญาณอาจรบกวนสถานของฝายเดยวกนซงปฏบตงาน ณ ความถเดยวกนดวย 3. สายอากาศ

เพอใหการสงพลงงานไดสงสด สายอากาศทใชแผคลนจะตองมความยาวทเหมาะกบความถทใชงาน ภมประเทศในทองถนนนมสวนในการก าหนดแบบในการแผคลนอยดวย ซงมผลตอทศทางของสายอากาศตลอดจนรศมการท างานของเครองในทศทางทตองการ ถาหากเปนไปไดกควรจะทดลองเปลยนทาทางสายอากาศไปหลายอยางเพอใหไดทาทางทปฏบตทดทสด ใหพลงมากทสดแผไปในทศทางทตองการ 4. ขดความสามารถของพนกงาน

ความช านาญและขดความสามารถทางเทคนคของพนกงานประจ าเครองสงและเครองรบ มบทบาทส าคญทจะท าใหไดรศมการท างานของเครองสงสดทจะเปนไปได โดยทวไปแลวเครองสงกด การประกบก าลงออกอากาศ(OUT PUT COUPLING) กคอและวงจรปอนก าลงไปสายอากาศจะตองปรบตง (TUNE) ใหถกตองเพอทจะไดก าลงออกอากาศทสงสดนอกจากนนทงสายอากาศสงและสายอากาศรบ จะตองสรางใหเหมาะ โดยค านงถงลกษณะสมบตทางไฟฟาและสภาพภมประเทศในทองถน ตอนท 3 ปจจยตางๆ ทเกยวกบความเชอถอไดในเสนทางสงคลน 1. ความน าและความสงของภมประเทศทอยระหวางกลาง ก.ความน า (CONDUCTIVITY) ชนดของภมประเทศทอยระหวางเครองวทยสนาม 2 เครอง เปนสง

ก าหนดความน าของพนดนและเปนผลตอคลนพนดน ภมประเทศทเปนทงหญาราบเรยบมความน าสง เพราะวาพนโลกไดดดซมคลนพนดนแตเพยงเลกนอย ผวพนน ากวางใหญกมความน าสงดวยภม 6-5 ประเทศทเปนภเขาพนททเปนภเขาขรขระและผพงมกจะมความน าต า ในพนทเปนแหลงแรอยมาก โกรกเขาลก พนโลกอาจดดซมคลนพนดนไปเสยหมด ข.ความสง ภมประเทศทเปนเครองกดขวางขนาดใหญระหวางสถานสงและสถานรบ จะท าใหความ เชอถอไดในการสงวทยลดนอยลง 2. ระยะทางระหวางสถาน

เครองสงวทยก าลงต าทมรศมท างานจ ากด จะตองปฏบตงานกบเครองรบซงตงอยภายในรศมการท างานนเครองก าลงสงๆ ซงใชคลนพนดนและคลนฟาแรงๆ อาจจะไปถงสถานรบดวยคลนใดคลนหนงหรอทงสองคลนกได ทงนขนอยกบระยะทางระหวางเครองสงและเครองรบ 3. ปจจยระยะกระโดดขาม(SKIP ZONE)

การแพรกระจายคลนฟาถกน ามาใชในการสอสาร จะตองพจารณาถงคณลกษณะของการกระโดดขาม ดวย ในบางขณะระหวางกลางวนหรอกลางคน ณ บางความถอาจจะมสถานรบซงตงอยในยานกระโดดขาม(SKIP ZONE) จงไมอาจรบสญญาณจากเครองสงได ตอนท 4 ปจจยทางความเชอถอไดทเครองรบ 1. ความไวและความเลอกเฟนของเครองรบ

ความไวเปนเครองแสดงการสนองตอบของวงจรวทยทมตอสญญาณ ณ ความถซงถกปรบตงไววามมากนอยเพยงไร ความเลอกเฟนเปนเครองแสดงวาเครองรบสามารถแยกสญญาณทตองการออกจากสญญาณของความถอนๆ ไดมากนอยเพยงใด ถาหากวาตองการความไวและความเลอกเฟนสงสดแลวจะตองปรบแตงเครองรบใหเหมาะและใชงานอยางมประสทธภาพ ระดบการรบกวนทมอยในวงจรเปนปจจยทจ ากดความไวของเครองรบ 2. สายอากาศรบ

ในการสอสารดวยวทยสนาม แบบของการสราง ,ทตงและลกษณะทางไฟฟาไมมปญหาตอการปฏบตงานของสายอากาศรบเหมอนอยางเชนสายอากาศสง สายอากาศรบนนจะตองมความยาวเพยงพอและจะตองประกบ(COUPLING) เขากบวงจรทางเขา(INPUT) ของเครองรบและในบางกรณกตองใหมขวเหมอนกบสายอากาศสง 3. การรบกวนจากแหลงธรรมชาต ก.การรบกวนวทยจากแหลงธรรมชาต อาจแบงไดเปน 4 ประเภท คอ 1) การรบกวนของบรรยากาศจากพายไฟฟา(IONO) 2) การรบกวนของรงสดวงอาทตยและคอสมค อนเนองจากการระเบดในดวงอาทตยและดวงดาวอนๆ

3) การเกดไฟฟาสถตยจากอนภาคทมประจไฟฟาในบรรยากาศ อนภาคเหลานอาจจะเปนฝน,ลกเหบ,หมะ,ทราย,ควนหรอฝ นละออง อนภาคทแหงท าใหเกดประจไฟฟาไดมากกวาอนภาคทเปยกชน 4)การจางหายเนองจากการรบกวนในมชฌม ซงคลนวทยไดแพรกระจายผานไป 6-6 ข.การรบกวนดงกลาวไวขางตนนน จะปรากฎอยในเครองอเลกทรอนกสเปนเสยงรบกวน เสยงรบกวน นแสดงออกมาเปนเสยงในหฟงหรอล าโพง และแสดงออกเปนสงผดปกตในดานทางออกของเครองปลายทางอนๆ มการรบกวนแทบทกความถ แตอาจจะลดนอยลงไดมากเมอคาของความถสงขน การรบความถสงมากกระทบกระเทอนจากการรบกวนเหลานแตนอย 4. การรบกวนจากสงทมนษยท าขน ก.การรบกวนจากสงทมนษยท าขนนน เกดจากเครองไฟฟา เชน ระบบจดเทยนของเครองยนต แปรง ถานในเครองยนตไฟฟาและเครองก าเนดไฟฟา ซงเกดประกายขนและเครองจกรอนๆ ถาหากวาไมมการควบคมการรบกวนนแลว มนกลบการสงสญญาณไปเสยหมด ข.ถงแมวาการรบกวนจากสงทมนษยท าขน อาจจะขจดหรอท าใหลดนอยลงไดมากทสด ณ แหลง ก าเนดของมนกตาม แตกอาจจะปรบปรงสภาพใหดขนไดอกบาง ณ เครองรบ การใชสายอากาศรบชนดบ งทศจะชวยขจดการรบกวนไดบางถาหากวาแหลงรบกวนนนนไมอยในทศทางเดยวกบสถานสง นอกจากน สายทตอออกจากสายอากาศลงเครองซงไดออกแบบสรางเปนพเศษ อาจขจดหรอลดการรบกวนซงมนษยท าขนเพราะตามปกตแลวสายตอลงเครองเปนตวรบการรบกวนไวดวย 5. การรบกวนกนเอง(MULTUAL INTERFERENCE) ก.เมอระบบการสอสารแหงหนงรบกวนกบอกแหงหนง หรอเมอหนวยใดหนวยหนงภายในระบบท ก าหนดให รบกวนกบหนวยอนๆ ในระบบเดยวกน เราเรยกสภาพเชนนวา การรบกวนกนเอง ข.การรบกวนกนเองอาจจะปรากฎเปนหลาบแบบ เชน เสยงรบกวน เสยงแทรกตางวงจร(CROSS TALK) การปฏกรยาระหวางกนของฮาโมนกส สภาพทเปนธรรมดาสะสมบางอยางซงท าใหเกดการรบกวนกนเองมดงตอไปน 1) สญญาณอนไมพงประสงคทแปลกปลอมเขามา 2) การตอบสนองของเครองรบตอสญญาณทแปลกปลอม 3) การเกดประกายความถวทยขนในเครองสง 4) การไมไดสดสวนของความหนวง(IMPEDANCE) ในระบบสายอากาศ 5) การรบกวนของหวงคลนศกดสง 6) การก าหนดความถไมเหมาะสม ค.การรบกวนซงเกดจากแหลงทอยไกลและทอยในบรเวณนนหลายแหลง ความสมพนธเกยวกบ ความถวทย ทตงทางภมศาสตร การปรบเครองผดพลาด เทคนคในการปฏบตงานไมเหมาะสมและสภาพลมฟาอากาศ เหลานเปนปจจยส าคญทกอใหเกดการรบกวนกน เครองมอและระบบซงเปนเครองก าเนดทส าคญในการรบกวนกนเองไดแก เรดาหวทย วทยชวยเดนเรอ (หรอเดนอากาศ) และโทรศพท

6. ขดความสามารถของพนกงานเครองรบ เครองรบในการสอสารสวนมากทป มบงคบทปรบได ซงออกแบบสรางขนเพอผลเสยของการจาง

หาย เสยงรบกวน และการรบกวน ความช านาญในการใชเครองบงคบเหลาน เชน เครองจ ากดเสยงรบ 6-7 กวนและเครองกรองคลนแบบตางๆ มกจะอ านวยใหการรบขาวกระท าไดด มฉะนนแลวไมอาจท าการรบขาวไดในเมอมเสยงรบกวนและการรบกวนมาก ถาหากการปรบเครองบงคบเหลานไมถกตองเนองจากความรเทาไมถงการณ หรอขาดความระมดระวงกอาจท าใหการปฏบตงานไมไดผล เพราะฉะนนความช าชองและความช านาญงานทางเทคนคของพนกงานเครองรบจงมสวนส าคญในการรบสญญาณวทยดวย

บทท 7 เทคนคการปฏบตงานทางวทย

ตอนท 1 ค าน า 1. กลาวทวไป ก.ประสทธผลทางยทธวธของเครองสอสารใดๆ กตามจะไมส าคญมากไปกวาความช าชองของพนกงาน ประสทธภาพสงทสดในขายหรอในหนวยบงคบบญชาจะมขนไดกตอเมอพนกงานเครองสอสารไดใชระเบยบปฏบตการทเหมาะสมในการสงและการรบขาวจนเปนนสย

ข.เรองราวในบททเกยวกบการปฏบตงานวทยโทรเลข (ประมวลเลขสญญาณสากล ) วทยโทรศพท(ค าพด) และวทยโทรพมพ 2. ค าแนะน าในการปฏบตงาน

ค าแนะน าเกยวกบการสอสารท างวทยนนมอยในระเบยบปฏบตประจ า (รปจ .) ค าแนะน าปฏบตการสอสาร (นปส.) และค าแนะน าสอสารประจ า (นสป.) นสป.นนไดใหแนวในการจดสถานในขาย การก าหนดนามเรยกขาน ก าหนดสถานบงคบขาย (สบข .) การก าหนดความถวทยและใหขาวสารเกยวกบการเปลยนความถ ส ารองตลอดจนการรบรองฝาย ระเบยบการรกษาความปลอดภย ซงพนกงานวทยจะน าไปใชในหนวยบงคบบญชานนมอยใน นสป . , รปจ. นนใชบงคบการปฏบตงานตามปกตของหนวย 3. ขอเตอนใจในการปฏบตงานส าหรบพนกงาน

ก.ใหใชชดมอถอ (HANDSET) หรอชดสวมศรษะ (HEADSET) ทสญญาณทรบเขามานนออน ข.ดแลใหแนใจวาปากพดหรอชดมอถออยในสภาพทด ใหพดตรงเขาไปในปากพด พดชาๆ และ

ชดเจน ค.ถาเครองวทยตดตงอยบนยานยนต ใหดแลวาศกยไฟฟาของหมอไฟฟาสงเพยงพอใหเดน

เครองยนตอยเสมอเพอประจหมอไฟฟา ง.ถามความจ าเปนกใหยายเครองวทยหรอยานยนตเพอใหการรบดขน

จ.เมอหวหนาพนกงานวทยอนมตกใหใชวทยโทรเลขชนดคลนเสมอ ดกวาทจะใชวทยโทรศพท หรอวทยโทรพมพ เพอเพมรศมการท างานของเครองออกไป

ฉ.ใหสงเกตไววา การทการสอสารขาดลอยหรอการสอสารไมดนนอาจจะเกดจากสาเหตดงตอไปน

(1) ระยะทางระหวางเครองวทยหางมากเกนไป (2) การเลอกทตงขางใดขางหนงหรอทงสองขางของวงจรวทยไมด (3) ภมประเทศ ไดแก เนนหรอภเขา (4) เสยงรบกวนและการรบกวน

(5) ก าลงเครองสงไมพอ 7-2

(6) เครองเสยง (7) การปรบเครองไมถกตอง (8) สายอากาศไมด (9) การก าหนดความถวทยไมเหมาะ

ช. พงสงเกตวา ยทธโธปกรณทมการบ ารงรกษาไมดและใชงานไมถกตอง จะมผลในการขดขวางการสอสารเชนเดยวกบระยะทไ กลเกนสมควร หรอในภมประเทศทเปนภเขา จงจ าเปนทจะตองปฏบตวาดวยขอควรระวงดงตอไปนตลอดเวลา

(1) ศกษาและท าความเขาใจ คมอทางเทคนคของเครองมอนนๆ โดยตรงซงจะใหค าแนะน าในทางปฏบต และระเบยบการปฏบตในการบ ารงรกษาโดยสมบรณ

(2) รกษาใหชดวทยสะอาดและแหงอยเสมอ (3) หยบยกเครองวทยดวยความระมดระวง

ซ.ก าหนดระเบยบในการตรวจและการบ ารงรกษาไวเปนประจ าดงตอไปน (1) รกษาตวเสยบ (PLUG) และชองเสยบ (JACK) ใหสะอาดอยเสมอ (2) รกษาฉนวนของสายอากาศใหแหงสะอาดและไมมสเปอนเปรอะ (3) ดแลใหขวตอสายอากาศและเครองใหก าลงไฟฟาอยในสภาพแนน (4) ตรวจสอบหมดและป มปรบตางๆ ใหท างานไดคลองและไมฝด (5) ดแลใหเครองยนตไฟฟา และพดลมเดนเรยบ (6)ดแลใหหมอไฟฟาประเภทท 1 อยในสภาพใชงานไดและถอดหมอไฟฟาออกเมอเกบ

เครองเขาคลงหรอไมใชงาน ตอนท 2 ค าแนะน าปฏบตงานโดยทวไป 1. กลาวทวไป

กอนทจะใชเครองวทยใดๆ ใหมคมอประจ าเครองและท าการศกษาค าแนะน าอยางรอบคอบถงเรองการปฏบตงานโดยตลอด ระเบยบปฏบตในการเดนเครองขนตน ใหดหวขอบรรยายถงสวนประกอบตางๆ แผนผงหนาปทม แผนผงการตอ เพอใหแนใจวา เคเบลตางๆ ตอเขากบขอตอของแผงหนาปทมถกตองและใหป มปรบตางๆ อยในต าแหนงทถกตองแมวาพนกงานทมความช านาญอยางมากแลวกควรตรวจสอบระเบยบปฏบตขนตนตามหลก ฐานเหลานบอยๆ เพอใหม นใจวามความแนนอนและเพอปองกนมใหเครองช ารดเสยหายใหดรายการตรวจสอบในการใชเครอง (และใหดรายการตรวจสอบสมรรถนะของเครองถาม )เพอดวาเครองท างาน

ถกตองหรอไมและควรท าอยางไร เพอแกไขสงทเกดขนอยางผดปกตในระหวางการปฏบตในการเดนเครอง 7-3 และการใชงาน รายการตรวจสอบจะใหแนวทางในการปฏบตเกยวกบมาตรการในการแกไขในเมอเครองไมท างานตามปกต 2. ขนตางๆ ในการใชเครองของชดวทย

ชดวทยตางๆ ทแจกจายไปใหหนวยยอมมแบบตางๆ กนตามความตองการทางการสอสา รของแตละหนวย ตวอยางเชน บางชดอาจประกอบกนเขาโดยสมบรณเปนชนเดยวกนในเมอชดอนๆ อาจประกอบขนจากชนสวนทแยกจากกน ซงตองน ามารวมกนใหถกตอง เพอทจะรวมเปนชดวทยทสมบรณ ขนตอนตางๆ ทตองการโดยทวไปในการใชวทยมดงน.-

ก.ตรวจชดวทยเพอความสมบรณ ใหแนใจวาสวนประกอบและอปกรณตางๆ ทจ าเปนมอยครบ และพรอมทจะใชได ใหดคมอทางเทคนคของเครองอปกรณ

ข.ตรวจสภาพของหมด , หนาปทม , สวทซ, และป มตางๆ ดวาหมดหนาปทมสวทซและป มปรบหลอมคลอนหรอเปลาขนเสยใหแนนในขณะใชเครอง ตองใหแนนมฉะนนแลวสวนนนๆ จะไมท างาน หรออาจท าใหเสยหายไปในทางอนได แกไขเสยใหถกตองเมอท าไดหรอรายงานสภาพทบกพรอง ใหแนใจวาหมดตางๆ และสวนตางๆ ภายนอกตดอยกบเครองเรยบรอย ใหรายงานทนทเมอสวนหนงสวนใดหายไป

ค. ตรวจสภาพของตวเสยบ ชองรบและขอตอตาง ๆ สะอาดอยในสภาพทด ตลอดจนชองรบตาง ๆ ทจะในการตอตองสะอาดและอยสภาพทด

ง. ตรวจแผนผงการตอในคมออปกรณเสยกอนทจะท าการตอ แผนผงการตอจะแสดงการตอและจ านวนของเคเบลทตองการในการตอส วนประกอบตาง ๆ ของชดวทยเขาดวยกนส าหรบการปฏบตงานตางแตละแบบ ชดวทยอาจจะเสยหายไดถาตอสายเคเบลเขาชองรบทผด

1) ถาขอตอไมเหมาะอาจจะท าใหขาหรอชองของขอตอเสยหายได 2) ถาตอสายเคเบลเขากบชองรบทเขากนไดแตไมใชชองของมนกอาจจะท าใหเปนผล

เสยหายทางไฟฟาอยางรายแรงตอเครองมอนนหรอในบางกรณอาจจะเปนอนตรายตอพนกงานอกดวย จ. ตรวจการตงหนาปทม สวทชและป มปรบตาง ๆ ชดวทยบางชนดอาจจะเสยหายอยางรายแรง

ได ถาสวทชหนาปทมและป มตาง ๆ มไดตงใหถกตองต ามความตองการในการตงขนตน กอนจายกระแสไฟเขาเครอง หรอท าการปรบตงเบองตนกอนทจะเปดไฟเขาเครองใหตรวจคมอเครองอปกรณเพอใหแนใจวาไดปฏบตตามระเบยบปฏบตในการเดนเครองขนตนอยางสมบรณแลว ฉ. ตรวจระเบยบปฏบตในการเดนเคร องตามคมอเครองอปกรณ คมอเครองอปกรณจะใหรายละเอยดเกยวกบระเบยบปฏบตในการเดนเครองทถกตองของชดวทยถามล าดบโดยเฉพาะในการเดนเครองทจะกลาวไวในคมอนนกใหปฏบตตามล าดบอยางถกตอง

ช. การจายกระแสไฟเขาเครอง หลงจากไดต อสายตาง ๆ ถกตองและตงสวทชหนาปทมกบป มปรบตาง ๆ ถกตองแลวกอาจจายกระแสไฟเขาเครองไดโดยใหดระเบบบปฏบตในการเดนเครองทกลาวไวในคมอเครองอปกรณ 7-4 ซ. การอนเครอง ชดวทยตาง ๆ ทใชหลอดอเลคตรอนตองการระยะเวลาในการอนเครอง เพอใหหลอดตาง ๆ ขนถงสภาพทจะปฏบตงานอยางมประสทธผล ในบางกรณอาจจะท าใหเครองเสยหายโดยการพยายามทจะใชเครองกอนทหลอดจะไดรบการอนเครองอยางถกตอง เครองสวนมากมการปองกนการเสยหายดงกลาวไว แตก เปนการโงเขลาทจะเสยงใหเกดความเสยหายตอชดวทยโดยพยายามออกอากาศกอนทเครองจะพรอม ฌ. สงเกตความผดปกตในระหวางอนเครอง ในระหวางทเปดสวทซายไฟเขาเครองจนกระทง เครองอนเรยบรอยพรอมทจะใชงาน ใหสงเกตเครองชบอก มาตรตาง ๆ และไฟหนาปทม ถาสงใดสงหนงแสดงใหเหนสภาพผดปกตใหตรวจสอบทนท เครองวทยสวนมากจะมเครองตดวงจรอยดวยเพอปองกนเครองไหมเนองจากการท างานเกนก าหนด (OVERLOAD) แตอาจมการท างานทผดปกตอน ๆ เกดขน ซงจะไมท าใหเครองตดวงจรท างา นการท างานทผดปกตเหลานสามารถท าใหเครองช ารดไดดวยเหมอนกน ญ. ปรบตงเครองใหตรงตามความถ (ชอง) ทตองการ ปรบตงเครองสงใหไดความถทถกตองของเครอง (ความถตามชองทตองการ) ตามระเบยบปฏบตทกลาวไวในคมอประจ าเครองใชวธการท า ก าหนดคมอประจ าเครองเพอตรวจสอบการปรบตงใหถกตอง ฎ. ตรวจเพอใหเครองท างานเปนปกต ในขณะทเครองก าลงท างานอยใหตรวจเครองชบอกเสมอ ๆ เพอใหแนใจวาเครองท างานถกตอง ถามสงผดปกตเกดขนในขณะปฏบตงานใหท าการตรวจสอบทนทถาจ าเปนใหปดสวทซไฟเขาเครองและตรวจตามรายการตรวจสอบในการใชเครองและรายการตรวจสอบของเครองตามคมอประจ าเครอง ถาไดแกไขตามรายการตรวจสอบในการใชเครองและรายการตรวจสอบของเครองกยงแกขอขดของไมส าเรจใหรายงานไปยงชางซอมเครองสอสารอเลคทรอนกสของหนวยตองใหตรวจสอบสภาพของเครองและการปฏบตตางๆ ไดมการบนทกไวในแฟมบนทกการซอมบ ารงอยางถกตอง ฏ. ใชระเบยบปฏบตทถกตองในการปดเครอง หลงจากการปฏบตงานไดเสรจสนสมบรณแลว หรอเครองถกปดโดยเหตทท างานไมถกตอง ใ หแนใจวาป มปรบสวทซและหนาปทมอยในต าแหนงทถกตอง (เรองนอาจไมจ าเปนส าหรบบางเครอง) และด าเนนการปดสวนตาง ๆ ของเครองตามล าดบทบงไวในคมอประจ าของเครองแบบงาย ๆ อาจไมตองการอะไรมากไปกวาการปดสวทซไปทต าแหนงปด แตเครองทสลบซบซอนอาจตองปฏบตตามระเบยบการปดเครองอยางประณต 7-5 ตอนท 3 ระเบยบปฏบตวทยโทรเลข 1. กลาวทวไป

วทยโทรเลขเปนระบบโทรคมนาคมอยางหนงในการสงขาวกรอง (หรอขาวสาร ) โดยใชประมวลเลขสญญาณมอรสสากล วทยโทรเลขใหความ เชอถอไดอยางมากทสดในการสงขาวทางวทยทงในระยะไกลและในสภาพทผดปกต แตตองการพนกงานทมความช านาญสงใชตตตอกบหนวยเคลอนทและระหวางหนวยทก าลงเคลอนทและในยามฉกเฉนกอาจใชแทนวทยโทรพมพไดดวย 7-5

ก. ประมวลค ายอทใชในวทยโทรเลข นอกจากระเบยบปฏบตการสอสารตามธรรมดาแลว วทย โทรเลขยงใชค ายอตามระเบยบการ สญญาณปฏบตการ และค ายอพเศษอน ๆ

ข. ขอดของวทยโทรเลข ถงแมวาการสอสารดวยประมวลเลขสญญาณจะชากวาการสอสารดวย ค าพดหรอโทรพมพกตาม แตกมข อดคอ จะอานสญญาณไดชดเจนมากกวาในกรณทมการรบกวนและกอกวนเกดขน สญญาณเปนประมวลเลขไดยนชดกวาสญญาณเปนค าพดหรอโทรพมพในเมอมแรงเทากน ซงสญญาณเปนค าพดหรอโทรพมพอาจจะฟงไดชด เครองสงวทยเปนค าพดชนด AM ทมสภาพบกพรองไมอาจใชสงเปนค าพดได แตบางทกอาจจะใชเปนเครองสงคลนเสมอ (CW) ทไดผล 2. ประมวลเลขสญญาณมอรสสากล ในการผสมจดและขดใหเปนแบบตางๆ เพอใชแทนอกษรของพยญชนะตวเลขจาก 0 ถง 9 และสญญาณตามระเบยบการ จดและขดของประมวลสญญาณมอรสท าไดโดยใชเคาะของเค รองสงและท าใหสงสญญาณสนและยาวออกไป จงหวะขดนานเปน 3 เทาจงหวะจด การผสมจดและขดทใชเปนตวอกษรตวหนงนนจะตองเวนระยะจากกนเปนหวงเวลานานเทากบหนงจด ตวอกษรเวนระยะหางจากกนเปนเวลานานเทากบ 3 จด และแตละค าเวนระยะเวลาเปนเทากบ 7 จด 3. ค ายอตามระเบยบการ ค ายอตามระเบยบการใชในวงจรวทยโทรพมพเพอสงขาวสาร ค าขอค าสงและค าแนะน าเปนมาตรฐานทกระทดรด ค ายอตามระเบยบการใชแทนค าเดยวหรอวล เพอทจะลดระยะเวลาในการสงขาวใหนอยลง พนกงานสงวทยโทรเลขจะสงตวอกษรตาง ๆ ของค ายอตามระเบยบการไปใชดวยกนโดยไมตองมการเวนระยะ ค ายอตามระเบยบการและความหมายตาง ๆ ไดระบตามตารางดงตอไปน

ค ายอตามระเบยบการ ความหมาย AA ทงหมดหลงค าวา………. ก. AA สถานทไมรจก

AB ทงหมดกอนค าวา AR เลก AS คอยกอน B ยงมขาวจะสงอก

BT แยกภาค C ผด - ขอแก

ข.CFN การยนยน "ขอความตอไปนยนยนสวนหนงของขอความของขาว"

DE จาก 7-6

ค ายอตามระเบยบการ ความหมาย EEEEEEEE ยกเลกขาวน

F ไมตองตอบ FM จาก G จงอานทวน

GR(numeral) หมค า GRNC หมค าไมนบ

HM (3 ครง) สญญาณหามใชฉกเฉน II เครองหมายแยกภาค

INI จงสงซ า INFO ผ รบทราบ INT ค าถาม LX เตรยมปฏบต

ค. IX (สญญาณยาว 5 วนาท) สญญาณปฏบต J จงยนยน K เปลยน

NR ขาวท Y ดวนมาก P ดวน R ทราบ T สงตอ (ไปยง)

TO ถง WA ค าหลงค าวา WB ค ากอนค าวา XMT ยกเวน

Z ดวนทสด

ก. ค ายอตามระเบยบการวทยโทรเลข ข. ค ายอตามระเบยบการวทยโทรพมพ ค. ในเมอไมมสญญาณ IX (ขดยาว 5 วนาท) ในวงจรวทยโทรพมพ ใหตพมพ EXECUTE เปน

สญญาณใหปฏบตแทน 7-7

4. สญญาณปฏบตการ สญญาณปฏบตการซงประกอบไปดวยสญญาณ 3 ตว อกษรทขนตนดวยอกษร Q หรออกษร Z พนกงานวทยโทรเลขเปนผใช (รวมทงพนกงานวทยโทรพมพดวย ) เพอใหการสอสารเรวขน สญญาณ Q หรอสญญาณ Z แตละอยางจะสงความหมายของค าตาง ๆ จ านวนหนงและแลวกจะเปน ขอความทสมบรณ ดงตวอยาง เชน ZFG หมายถง "ขาวนเปนคฉบบทแทจรงของขาวทไดสงไปแลว"

ก. บสพ. 131 กลาวถงความหมายของสญญาณ Q และสญญาณ Z ตลอดจนค าแนะน าใน การใชดวย ถาไมอาจจะแจกจาย บสพ .31 ใหแกพนกงานทกคนไดกจะตองท าสญญาณ Q และสญญาณ Z เฉพาะรายการทใชเสมอใหแกพนกงานแตละคนไมจ าเปนทพนกงานจะตองจดจ าสญญาณปฏบตงานเหลานทงหมด ข. สญญาณปฏบตการใหถอวาเปนขอความธรรมดา ซงจะตองเขาอกษรลบเมอใชเปนสวนหนงของขาวอกษรลบ สญญาณปฏบตการใชเปนเครองชวยในการร กษาความปลอดภยในการสอสาร เพราะวาเปนค ายอแตมความหมายเปนทรจกกนทวไปหลายชาต ตอนท 4 ระเบยบปฏบตวทยโทรศพท 1. กลาวทวไป วทยโทรพมพเปนระบบโทรคมนาคมอยางหนงซงตามปกตใชท าการสอสารทางยทธวธในระยะทางใกล ๆ และใชระหวางหนวย เคลอนทและหนวยกลางอากาศเปนสอสารทรวดเรวระหวางบคคลตอบคคล ในสถานการณทมการเคลอนทบอย อยางไรกตาม การสงวทยนนขนอยกบการดกรบของขาศกซงจะท าใหขาวมความปลอดภยนอยหรอไมมเลย เพราะฉะนนกฎเบองตนทส าคญ ในการรกษาความปลอดภยในการสงขาว จะใชบงคบอยางกวดขนตอวงจรวทยโทรศพททางทหารทงหมด ก. ประมวลค ายอทใชในวทยโทรศพท ถามการใชค ายอตามระเบยบการและสญญาณปฏบตการในวทยโทรศพท แลว วทยโทรศพทจะใชค าพดตามระเบยบการและวลตามระเบยบการ ค ายอระเบยบการทไดรบอนมตอยตอนทายของตอนน ข. การเรยกขาน เมอมการสอสารในขายวทยโทรศพทจะใชเรยกขานอยางใดอยางหนงดงตอไปน

1) การเรยกขานเตม DANO จาก BUTTER DIESEL เปลยน 2) การเรยกจานยอจาก BUTTER DIESEL เปลยน

3) การเรยกขานเปนขาย BUTTER DIESEL จาก BUTTER DIESEL 6 เปลยน ค. กฎของการปฏบต ในการใชวทยโทรศพทนน พนกงานจะตอง

1) ฟงกอนสงเพอทจะหลกเลยงการรบกวนขาวอน ๆ 2) พดเปนวลตามธรรมชาต อยาพดเปนค า ๆ 3) พดชา ๆ และชดเจน

7-8

2. การออกเสยงตวอกษรและตวเลข เพอหลกเลยงความสบสนและความผดพลาดในระหวางการสงเปนค าพด จงไดก าหนดระเบยบปฏบตพเศษขนส าหรบการออกเสยงตวอกษรและตวเลข ระเบยบปฏบตพเศษเหลานคอการออกเสยงตวเลขและตวเลขตามเสยงของภาษา (PHONETIC ALPHABET AND PHONETIC NUMERAL) ก. ตวอกษรตามเสยงของภาษานน พนกงานใชเพอสะกดค ายาก ๆ เพอปองกนความเขาใจผดของพนกงานฝายรบ ค าตาง ๆ ทออกเสยงตวอกษร ตามเสยงของภาษาซงเปนค าตวอกษร และไมใชประมวลลบจะออกเสยงทปรากฏในตารางของขอ ค . สวนทขดนนถาแสดงใหเหนการออกเสยงเนนอาจจะเปนหนงหรอหลายพยางค ข. ค าทพดแลวอาจจะเขาใจผดไดใหออกเสยงค านน สะกดตามเสยงของภาษาและแลวพดค านนซ าอกครงหนง เชน PIDCOKE ขาพเจาสะกด PAPA INDLA DELTA CHARLIE OSCAR KILO ECHO-PIDCOKE ค. ตวอกษรตามเสยงของภาษานจะใชส าหรบการส งขาวอกษรลบไดดวย ตวอยาง เชน กลมรหส CMVVX ใหพดวา CHARLIE MEKE VICTOR XRAY

การออกเสยงตวอกษรตามเสยงของภาษา อกษร ค า การออกเสยง อกษร ค า การออกเสยง

A ALFA แอลฟา N NOVEMBER โนเวมเบอร B BRAVO บราโว O OSCAR ออสการ C CHARLIE ชาล P PAPA ปาปา D DELTA เดลตา Q QUEBEC ควเบค E ECHO เอกโค R ROMEO โรมโอ F FOXTROT ฟอกซทรอท S SIERRA เซยรา G GOLE กอลฟ T TANGO แทงโก H HOTIE โฮเตล U UNIFORM ยนฟอรม

การออกเสยงตวอกษรตามเสยงของภาษา

อกษร ค า การออกเสยง อกษร ค า การออกเสยง I INDIA อนเดย V VICTOR วคเตอร J JULIETT จเลยต W WHISKEY วสก K KILO กโบ X X-RAT เอกซ-เรย L LIMA สมา Y YANGKEE แยงก M MIKE ไมค Z ZULU ซล

7-9 ง. ตวเลข ออกเสยงตามทปรากฏตามตารางตอไปน

การออกเสยงตวเลขตามเสยงของภาษา ตวเลข การออกเสยง ตวเลข การออกเสยง

1 หนง 6 หก 2 โท 7 เจด 3 สาหาม 8 แปด 4 ส 9 เกา 5 หา 0 ศนย

จ. จ านวนเลขออกเสยงเปนตว ๆ ไป แตค าวา “รอย” หรอ “พน” ใหใชในเมอเลขจ านวนนนลงดวยรอยและพน ตวอยางเชน 84 ออกเสยงเปน “แปด ส” 2500 เปน “สอง หารอย” และ 16,000 เปน “หนง หก พน”

ฉ. กลมวนเวลาใหออกเสยงเปนตว ๆ ไป ตามดวยเครองหมายแสดงเขตเวลา ตวอยาง เชน 291205Z ออกเสยงเปน “ สอง เกา หนง สอง ศนย หา ซล”

ช. พกดแผนทและตวเลขตอทายสญญาณเรยกขานใหออกเสยงเปนตวไป 3. ค าพดตามระเบยบการ เพอทจะใหการสงเปนค าพดสนและชดเจนเทาทจะกระท าไดพนกงานวทยใชค าพดตามระเบยบแทนประโยคยาว ๆ ค าพดตามระเบยบการและความหมายปรากฏอยในตารางดงตอไปน

ค าพดตามระเบยบการ ความหมาย ทงหมดหลงค าวา (All After) ทงหมดกอนค าวา (All Before) แยกภาค (Break)

ขาวตอนนขาพเจาอางถงคอ ขอความทงหมดท ตามหลงค าวา ………… ขาวตอนทขาพเจาอางถงน คอขอความทงหมดท กอนค าวา………….. บดนขาพเจาจะแยกขอความออกจากภาคอ น ๆ ของขาว หรอขาพเจาไดจบขอความของขาวแลวและตอไปนเปน

ผด – ขอแก (Correction)

ลายเซน ฯลฯ (เมออนญาตใหชะงกขาวได พนกงานรบอาจจะขดจงหวะพนกงานสง เพอขอใหท าการสงขาวบางสวนซ าอก โดยใชค าพดตามระเบยบการนเปนสญญาณขดจงหวะ) สงผดตอไปนจะสงค าทถกต องตวสดทาย สงผด (หรอแสดงขาวทผด ) ขอความทถกตอง คอ …… ขอความตอไปนคอ ขอความทถกตองตามททานสอบถามมา

7-10 ค าพดตามระเบยบการ ความหมาย

ยกเลกขาวน (Disregard this transmission) ไมตองตอบ (Dotno answer) ปฏบต (Execute) เตรยมปฏบต (Execute to follow) ยกเวน (Cxempt) ตวเลข (Figures) ดวนทสด (Flash) จาก (Form) ดวนมาก (Immediate) ผ รบทราบ (Info) จะอานทวน (I read back) จะสงซ า ( I say back) สะกดตว (I spell) ขอยนยน (I verify)

การสงขาวนผด ขอยกเลก ค าพดตามระเบยบการนไมใหใชเพอยกเลกขาวใด ๆ ทไดสงเสรจสนและผสงไดรบการตอบรบหรอการทราบแลว สถานถกเรยกไมตองตอบการเรยก ไมตองตอบรบขาวน หรอ ไมตองสงโตตอบใด ๆ เกยวกบการสงขาวนเมอไดใชค าพดตอบรบนแลว จะตองลงทายการสงขาวดวยค าพดตามระเบยบการวา “เลก” ใหด าเนนการตามขอความของขาวหรอตามสญญาณทใชในการนค านใหใชเฉพาะกบ “วธสงปฏบตพรอมกน ” เทานนการปฏบตตามขาวหรอตามสญญาณตอไปน ใหกระท าเมอไดรบค าพดตามระเบยบการวา “ปฏบต” ค าน ใหใชเฉพาะกบ “วธสงปฏบตพรอมกน” เทานน ชอผ รบซงตอทายค าน เปนผไดรบการยกเวนจากการเรยกขาน ตอไปนเปนเลข หรอจ านวนเลข คอล าดบความเรงดวน “ดวนทสด” ชอจาหนาทตอทายค านจะแสดงวาเปนผ รบขาวฉบบน ความเรงดวน “ดวนมาก” ชอผ รบทตอทายค าน คอผ รบทราบ ตอไปนเปนการอานทวนขาวตามททานขอมา ขาพเจาก าลงสงขาวซ า หรอเฉพาะตอนททานบงมา ขาพเจาจะสะกดตวของค าตอไปนดวยชอเรยกตวอกษร ขอความตอ ไปนเปนรายการยนยนตามค าขอของทานซง

รบขาว ( Message follows) ขาวท (Number) เลก (Out)

จะสงใหใชเฉพาะเมอตอบค า “จงยนยน” เทานน ตอไปนมขาวทจะตองจดบนทกไวใหสงค าตอไปนไปทนทภายหลงการเรยกขานกนไดแลว ล าดบทขาวของสถาน จบการสงขาวของขาพเจาทมถงทานและไมตองการค าตอบ

ค าพดตามระเบยบการ ความหมาย เปลยน (Over) ดวน ( Friority) จงอานทวน (Read back) สงตอ (Relay to) ทราบ (Roger) ปกต (Routine)จงสงซ า (Say again) รบสญญาณ (Signals follow) หามใช (Silence) เรมใช (Silence lifted) พดชา ๆ (Speak slower)

จบการสงขาวของขาพเจาทมถงทานและตองการใหทานโตตอบ ขอใหสงตอไปได คอล าดบความเรงดวน “ดวน” จงทวนขาวฉบบนทงหมดทขาพเจาสงมาและตามททานรบไดจรง จงสงขาวฉบบนไปยงผ รบทงหมดหรอไปยงผ ทมชอจาหนาทงหมด ดงตอไปน ขาพเจาไดรบการสงครงหลงของทานเปนทพอใจแลว คอล าดบความเรงดวน "ปกต" จงทวนการสงครงหลงของทานทงหมด ถาตามดวยขอมลแสดงลกษณะทบงกหมายความวา "ใหทวน …… (คอสวนทบงไว)" หมค าตอบหลงค านมาจากสมดสญญาณ (ค าพดตามระเบยบการนไมจ าเปนตองใชในขายนใชรบ -สงสญญาณกนเปนสวนใหญ แตมงหมายใหใชเพอจะสงสญญาณการยทธวธผานขายทมใชทางยทธวธ) ยตการสงทนท การหามใชนคงจะอยจนกวาจะสงใหใชไดอยางเดม (เมอมระบบการรบรองฝายใชบงคบอย การสงขาวเพอหามใชนจะตองรบรองฝายดวย) การสงเปนไปตามปกตอยางเดม (การสงใหเรมใชน กระท าไดเฉพาะสถานทสงหามใชหรอโดยผ มอ านาจหนาทชนสงกวาเทานน เมอมระบบการรบรองฝายใชบงคบอย การสงขาวเพอเรมใชนจะตองรบรองฝายดวย ) การสงขาวของทานใชความเรวสงเกนไป จงลดความเรว

ถกตอง (That is correct) จาก (This is) เวลา (Time) ถง (To) สถานทไมรจก(Unknow Station) จงยนยน (Verify) คอยกอน (Wait) คอยนาน (Wait out) รบปฏบตตาม (Wilco)

ในการสงขาวลง ถกตองแลวหรอขาวทสงมานนถกตองแลว การสงนกระท าจากสถานทมนามตอทายน ตอทายค านคอเวลาหรอหมวนเวลาของขาวนน ผ รบทมชอตอทายค านเปนผ รบปฏบตตามขาวนน ขาพเจาไมทราบลกษณะเฉพาะของสถานท ขอใหยนยนขาวทงฉบบ (หรอบางตอนทบงไว ) กบผใหขาวและสงขอความ ทถกตอง การใหนอยในดลพนจของ หรอโดยผ รบขาวอนเปนปญหาทสงมาถงตนนน ขาพเจาตองหยดชวขณะ ขาพเจาตองหยดนาน ขาพเจาไดรบขาวของทาน เขาใจความแลวและรบปฏบตได ผ รบเปนผใชค านเทานน เนองมาจากความหมายของค าวา "ทราบ" นนรวมอยในค าวา "รบปฏบตตาม " อยแลวจงไมตองใชค าพดตามระเบยบการทงสองค านไปพรอม ๆ กน

- 71 - ค าพดตามระเบยบการ ความหมาย

ค าหลงค าวา (Word after) ค ากอนค าวา (Word before) ซ าสองครง (Word twice) ผด (Wrong)

ค าทขาพเจาอางถงในขาวนนอยหลงค าวา ….. ค าทขาพเจาอางถงในขาวนนอยกอนค าวา ….. ในเมอการสอสารกระท าไดยากกใหสงแตละวล (หรอแตละหมค าประมวล ) ซ าสองครง ค าพดตามระเบยบการน อาจใชอยางค าสง อยางค าขอหรออยางการแจงใหทราบกได การสงครงหลงของทานไมถ กตอง ขอความทถกตองคอ ……

ตอนท 5 ระเบยบปฏบตของวทยโทรพมพ 1. กลาวทวไป วทยโทรพมพเปนสวนหนงของโทรคมนาคมเพอใชสงขาวกรอง (หรอขาวสาร ) โดยการกระท าโดยตรงตอแปนตวอกษร หรอแถบปรไปทางวงจรวทย (AM) ขาวกรอง(หรอขาวสาร) อนเดยวกนนอาจจะไดรบตามแบบแผนส าเนา (Page Copy) เปนแถบปรหรอทงสองอยาง

ก. ประโยชนของการปฏบตการวทยโทรพมพสนามนนคอ เมอไดใชชดวทยโทรพมพเคลอนทแลว กจะมลกษณะการท างานของระบบโทรคมนาคมไดสามแบบคอ วทยโทรเลข วทยโทรพมพและวทยโทรศพท การสงขาวอาจไปไดไกลในระยะตาง ๆ จนถงหลายพนไมล ข. พนกงานวทยโทรพมพจะตองรบการฝกมาเปนอยางด ใหสามารถปฏบตการตามวธทงสาม พนกงานเหลานจะตองรกษาความช านาญในการปฏบตทางวทยโทรเลข และจะตองใชลกษณะในการปฏบตงานแบบน เพอสงขาวในคณภาพของวงจรลดต ากวา คณภาพทตองการส าหรบการสอสารทางวทยโทรพมพ ค. แบบกระดาษเขยนขาวและระเบยบปฏบตตอขาว ซงจะตองสงโดยโทรพมพนนคงเหมอนกบทใชในการปฏบตทางโทรพมพธรรมดา 2. การท างานของเครอง ก. ยกแคร (Shift) พนกงานจะตองกดแปน "LTRS" เมอจะลดแครจากลงบนมาลางและกดแปน "FIGS"เมอจะยกแคจากลางขนบน ข. กลบแคร (Corriage Return) ตองกดแปน "CR" เพอกลบแครใหเลอนมาอยทางรมซายของกระดาษใหกดแปน "กลบแคร" น 2 ครง เพอใหแนใจวา แครไดกลบมาถกตองแลว ค. เลอนบรรทด (Line Feed) ตองกดแปน "LF" เพอเลอนกระดาษขนไปขางบนทงใชส าหรบเครองโทรพมพทพมพเปนหนากระดาษ

- 72 - ง. เวนระยะ (Space) ใชแปนท าหนาทเวนระยะนเพอเลอนแครพมพไปทางขางเมอไมพมพตวอกษรลงบนหนากระดาษของเครองโทรพมพ จ. สญญาณกระดง (Bell Signal) ใชสญญาณกระดงนเตอนใหพนกงานรบมความสนใจเมอจ าเปน โดยจะสงเปนชดตวอกษร 10 ตว คอ อกษรบนของ "J" และ "S" ดงน " FIGS JJJJJSSSSS LTRS" ฉ. แสงเตอน (Warning Light) ในเครองโทรพมพชนดเปนหน ากระดาษแถบจะมแสงเตอนเพอแสดงวาใกลจะสดบรรทดพมพแลว ช. กระดงสดบรรทด (Margin Bell) ในเครองโทรพมพชนดเปนหนากระดาษ ซงมเปนตวอกษรทสามารถพมพเขาบรรทดของเครองนน ๆ โดย จะมกระดงสญญาณสดบรรทด เพอแสดงวาใกลจะสดบรรทดเขาบรรทดแลว ซ. ลกษณะการท างานของเครองโดยเฉพาะ การท างานของเครองโทรพมพนนจ าเปนจะตองใหสะดวกแกการปฏบตตอขาว และในการจดรปหนากระดาษของเครองโทรพมพฝายรบดง

1) การสงทกครงน าดวยการกดแปนเวนระยะ 5 ครง กลบแคร 2 ครง และเลอนบรรท ด 1 ครง ภายหลงทไดท าการเรยกขานในขนตนแลวและไดรบค าตอบพนกงานสงจะกลบแครสองครงและเลอนบรรทด 8 ครง กอนทจะสงขาว 2) เมอสดบรรทดใหกดแปนกลบแคร 2 ครง และเลอนบรรทด 1 ครง 3) การเวนระหวางหนาส าหรบขาวยาว ๆ ใหกลบแคร 2 ครง และเลอนบรรทด 8 ครง 4) เมอจบขาวฉบบหนงแลว ใหกดแปนกลบแคร 2 ครงเลอนบรรทด 8 ครง กดแปนอกษร N 4 ครง และกดแปน "LTRS" หรอลาง อก 12 ครง หรออาจเปลยนเปนกดแปนกลบแคร 2 ครง และเลอนบรรทด 12 ครงกได ถาหากมค าแนะน าของเหลาทพอนญาตไวเปนสวนหนงตางหาก 5) แตละบรรทดตองมอกษรไมเกน 69 ตว รวมทงการเวนระยะดวย ทงนเวนแตจะมค าแนะน าของเหลาทพอนญาตไวเปนหนงตางหากความมงหมายพเศษ 3. เครองหมายวรรคตอน ก. ไมตองใชเครองหมายวรรคตอน เวนแต จะมความจ าเปนตอใจความของขาว เมอมคามจ าเปนจะตองใชเครองหมายวรรคแทน กอนมตใหค ายอและสญลกษณ ดงตอไปน

เครองหมาย ค ายอ สญลกษณ 1. ปรศน Qeustion mark 2. ยตตภงค Hypnen

ปน. QUES

? -

- 73 - เครองหมาย ค ายอ สญลกษณ

3. ทวอฒภาค COLON 4. นขลขต PARENTHESSES 5. มหพภาค PERIOD/FULL-STOP 6.จลภาค COMMA 7. ขดเศษสวน SLANT/OBLIQUE STROKE

ทภ. CLN นข.

PAREN มภ. PD. จภ.

CMM

:

( ) . , /

8. ยอหนา PARAGRAPH 9. อญญประกาศ QUOTATION MARK

ยน. PARA อป.

QUOTE - UNQUTE

" "

ข. อาจใชอกษร "X" แทนเครองหมายวรรคตอนกได ถาไมถอวาเครองหมายวรรคตอนทแทจรงเปนสงส าคญ แตกมความจ าเปนอยบางทจะตองแยกวรรคตอนในขอความของขาว เพอความชดเจน และการใชอกษร "X" นจะไมท าใหเกดความหมายเปนสองนย เพอความ มงนจะตองไมเปนชอเรยกตวอกษร "X" ลงไป ค. ถาเขยนขาวดวยลายมอ ขอแนะน าใหวงเครองมหพภาคและจลภาคไว เพอใหเดนชดยงขน ตอนท 6 นามเรยกขานทางยทธวธ 1. ความมงหมายของการเรยกขาน นามเรยกขานนนใชเพอการจดตงและด ารงไวซงการส อสารเปนประการส าคญ นามเรยกขานประกอบขนดวยการผสมตวอกษร หรอถอยค าซงอานออกเสยงไดในลกษณะใดกตามซงแสดงใหทราบถงเครองมอสอสารอยางใดอยางหนง หนวยบญชาการ ผ มอ านาจทหนวยราชการทหาร การเปลยนนามเรยกขานเปนครงคราวยอมจะกอใหเกด ความปลอดภย ในการสอสารไดชวระยะเวลาสน ๆ ทงนขนอยกบปรมาณการในการใชคณภาพ ในการวเคราะหขาวของฝายขาศก นามเรยกขานเปนค าพดซงประกอบดวยค าซงอานออกเสยงได เชน ภเรอ หรอ เสอด า นนอนมตใหพนกงานวทยโทรศพทใชได

- 74 - 2. การใชนามเรยกขาน มอยเสมอทกองบญชาไดรบนามเรยกขานเพยงนามเดยวส าหรบใชในขายตาง ๆ ซงกองบญชาการนนจะตองปฏบตนามเรยกขานเพยงนามเดยว จะตองใชปฏบตทงในขายวทยโทรศพท นามเรยกขานทก าหนดให เชน สงหดง กใชไดกบวทยโทรศ พท ในบางสถานการณทตองการใชมความปลอดภยเพมขนกมความตองการมากยงขน ในการใชนามเรยกขานทแตกตางออกไปแตละขายซงสถานนน ๆ ปฏบตงาน 3. นามเรยกขานของขายและการเรยกรวม เมอตองการเรยกขานสถานในขายวทยกใชนามเรยกขานของขาย การใช นามเรยกขานน เพอใหการปฏบตงานของขายและ สบข . มกจะเปนผใชเพอควบคมการปฏบตงานของขาย การเรยกรวมกท านอง

เดยวกบการเรยกขาย แตเปนการใชส าหรบเรยกรวมสองสถานหรอมากกวานนไมใชสถานทงหมดในขาย การเรยกรวมมประโยชนเมอตองการเร ยกหลายสถานบอย ๆ ในเรองซงไมเกยวของกบสถานอน ๆ ในขาย 4. นามเรยกขานส ารอง นามเรยกขานทงหมดจะตองเปลยนเปนครงคราวตามค าแนะน าทไดเตรยมไวลวงหนา ระยะเวลาในการใชนามเรยกขานนนขนอยกบระดบชนของการรกษาความปลอดภยทตองการค าแนะ น าเหลาน พรอมดวยตารางบญชนามเรยกขานและนามเรยกขานส ารองพมพไวใน นปส .ของหนวย การเปลยนเรยกขาน ท าใหตองเปลยนความถในการปฏบตงานดวย ซงเปนการเพมเตมมาตราการตอตานการดกขาว และการวเคราะหขาวของขาศก 5. การก าหนดเรยกนามเรยกขาน การก าหนดเรยกนาม จะตองระมดระวงในการก าหนดเรยกขานใหแกสถานแตละแหงในขายวทยอนเดยวกน การก าหนดนามเรยกขานทไมเหมาะ อาจจะยงผลใหเกดการสบสนและการปฏบตงานของขายไมมประสทธภาพ ตวอกษร ในทนใหหมายถงตวหนงสอและตวเลข ตวอยางเชน นามเรยกขานทคลายคลงกนไดแก 6P7, 6P6X,A67P มความยากทจะก าหนดออกได ในระหวางหวงเวลาทการรบไมด พนกงานวทยทส าคญผด เมอไดยนเฉพาะสวนใดสวนหนงของการเรยกขาน กอาจจะถอเอาวาเปนการเรยกตนและจะเพมความสบสนขนอกดวย การตอบการเร ยกขานแทนสถานทถกเรยก เพอหลกเลยงเรองน จงควรก าหนดนามเรยกขาน (ภายในขาย) ใหมตวอกษรหรอตวเลขซ ากนนอยทสด ตอนท 7 การรบรองฝาย การรบรองผายเปนมาตรการของการรกษาความปลอดภยอยางหนงซงไดสรางขนเพอปองกนระบบการสอสารใหพน จากการสงขาวลวง มหลายโอกาสทจะตองใชการรบรองฝาย ทงนนอยกบความจ าเปนหรอความตองการของแตละหนวยบญชาการ นโยบายของผบงคบบญชาไดพมพประกาศไวใน นสป. สวนตารางการรบรองฝายนนมปรากฏอยใน นปส

- 75 - ตอนท 8 ขายวทย 1. กลาวทวไป สถานวทยสนามตามปกต จะจดรวมเขาเปนขาย ๆ ตามความตองการของสถานการณ ทางยทธวธแตละขายจะไดรบการก าหนดใหใชความถ ในการปฏบตงานหนงความถหรอมากกวา

ก. เพอทจะใหมการควบคมขายวทย สถานวทยตามปกตใชสถานทประจ ากบกองบญชาการสงสดของขายนน โดยก าหนดใหเปนสถานบงคบขาย (สบข.) อ านาจของสบข . นนมเพยงแตการปฏบตงานของขายและวนยในระหวางทท าการออกอากาศและระหวางระยะเวลาทหามสงเทานน ข. เนองจาก สบข . มความรบผดชอบในการด ารงรกษาวนยสอสารภายในขาวพนกงานวทย สบข. จงมอ านาจในการควบคมทางปฏบตอนจ าเปนเพอใหแนใจวาไดใชวงจรทก าหนดขนในขายใหไดประสทธภาพมากทสด อยางไรกตามไมมอ านาจทางธรการภายใน การปฏบตการทางยทธวธหรอการเคลอนยายของสถาน ตวอยางเชน สถาน สบข . ของกรมทหารราบไมอาจจะก าหนด ทตงสถานของกองพนในขายไดทง พนกงาน สบข . กไมอาจก าหนดเวลาในการสบเปลยนพนกงานวทยของสถานได แตละหนวยทเกยวของจะเปนผควบคมสงทกลาวมาแลว ตลอดจนพนธกจทางธรการในท านองเดยวกน รปท 53 และ 54 แสดงถงการจดขายวทยแบบหนง 2. การควบคมขาย สบข. มอ านาจเดดขาดภายในขอบเขตของการควบคมทางเทคนค สบข . เปนผ เปดและปดขาย ควบคมการสงและการจดการไมใหขาวคงคางภายในขาย แกไขขอผดพลาดของระเบยบปฏบต หรออนญาตหรอไมอนญาตใหสถานตาง ๆ เขาหรอออกจากขาย และด ารงรกษาวน ยของขายของเขตในการควบคมของสบข . ยอมแตกตางไปตามสภาพของการปฏบตกลาวคอ ในขายซงพนกงานวทยทช านาญสามารถจะสงขาวไปไดอยางเรยบรอยกมการควบคมแตเพยงเลกนอยเทานน ถาปรมาณของขาวมมากและพนกงานมความช านาญนอย สบข. กอาจมความจ าเปนทจะตองควบคมอยางแนนแฟนเพอใหขายมระเบยบและการรบสงขาวเปนไปอยางเรยบรอย 3. แบบของขายวทย ก. ในขายอสระ การแลกเปลยนขาว กระท าไดโดยมตองไดรบอนมตลวงหนาจาก สบข. ข. ในขายบงคบ สถานจะตองไดรบอนมตจาก สบข . เสยกอนทจะท าการสง ขาว เมอสถานมมากกวาหนงสถานมขาวทจะสงในขายบงคบสบข .เปนผตกลงใจวาสถานไหนจะสงซงเปนไปตามความเรงดวน 4. พนธกจของ สบข. ก. การเปดขาย การเปดขายวทยแหงหนง สบข. จะตองตงความถของเครองสงใหตรงกบความถของขายตามทก าหนดขน สบข. จะใชนามเรยกสถานตาง ๆ ทก าหนดใหอยในขายและพสจนทราบวาเปน สบข. ภายหลงทสถานถกเรยกไดตอบตามล าดบตวอกษรแลว สบข . จะแจงใหทราบวาไดยนการสงของสถานเหลานน ๆ แลวตอจากนน สบข . กจะไดถงสถาพของขาย (ขายอสระ ขายบงคบ การห ามสง ฯลฯ)

- 76 -

ข. การปดขาย ให สบข . แจงลกขายใหทราบวาขายนนปดแลว และก าหนดเปด กจะแจงใหสถานตาง ๆ ในขายใหทราบวาขายจะเปดใหมในเวลาอะไรและดวยความถเทาใด ขาวสารดงกลาวน อาจจะจดขนโดยการประมวลลบขอความนดหมาย (Prearranged Messaga Code) หรอโดยอางถง นปส. ทมขาวเชนนนอย

ค.การอนญาตใหสถานเขาขาย เมอสถานหนงมความปรารถนาจะเขารวมในขายทมแลวขายหนง

กตองขออนญาตจาก สบข . กอนอนสถานนนจะตองสงนามเรยกขานของสถาน สบข . และตอจากนนกสงนามเรยกขานข องตนหลงจากท สบข . ไดตอบรบการเรยกแลว สถานทขอเขาขายกจะแจงเหตผลในการทจะขออนญาตเขาขาย สบข . จะถามการรบรองฝายของสถานนนดวย สวนทดสอบของระบบการรบรอง ฝาย เพอยนยนการพสจนทราบของสถานนน ภายหลงทไดแจงการพสจนทราบของสถาน ของสบข. จะยอมหรอปฏเสธค าขอนนกได การตกลงใจเชนนคงกระท าภายหลง สบข . พจารณาเหนวาเหตผลของสถานทขอเขาขายนนมความเปนจรง

รปท 53 แบบของวทยบงคบบญชากองรอย

ง. การใหสถานออกจากขาย เมอสถานตองการจะออกจากขายกจะเรยก สบข . และขออนญาตออกจากขาย สบข. จะยอมอนญาตใหถาเหตผลในการขอนนเปนจรง

จ. การเฝาฟงขาย (TO MONITOR THE NET) สบข. จะเปดเครองเฝารบฟงขายอยตลอดเวลา ถาสถานใดฝาฝนระเบยบการปฏบตการของขาย สบข . กจะแกไขการกระท าทผด ๆ นน นอกจากนน สบข.

- 77 - กยงจะคอยดการไหลของขาวในขายอยเสมอ ๆ และเตรยมการปฏบตอนจ าเปนเพอเรงรดการรบ - สงขาวในเมอมเรองขดแยงหรอการรบกวนระหวางสถานตาง ๆ

ฉ. การควบคมและการก าหนดเวลาสงขาว เมอมขาวภายในขายจ านวนมาก สบข . อาจจะตองควบคมสงขาวโดยใกลชดและควบคมทางวนยเพอปองกนมใหมการสงขาวประเภทปกตและก ากบขายใหอย ในลกษณะทจะสงขาวส าคญทสดตามล าดบความเรงดวนได ช. การสงหรอการยกเลกการหามสง เมอ สบข . ไดรบอนมตจากหนวนเหนอกจะสงหรอยกเลกการหามสงตามความตองการของสถา นการณทางยทธวธ สบข . จะสงหามสง โดยการเรยกสถานทงหมดในขายและแจงใหทราบวาไดสงใหหามสงแลว ตอจากนนเปนความรบผดชอบของ สบข . ท

จะตองดแลมให มการสงขายตนจนกวาจะไดสงเลกการหามสง การยกเลกการหามสง สบข . จะเรยกสถานหนงหรอหลายสถานทไดรบอนญาตใหสงและแจงสภาพการยกเลกการหามสง

รปท 54 แบบของขายวทยบงคบบญชากองพน

- 78 - ซ. การบงคบขาย เมอมขาวจ านวนมากหรอเมอพนกงานขาดประสบการณในการปฏบตตอขาวในขาย สบข. อาจจะสงใหเปนขายบงคบได ในกรณเชนนจะไมยอมใหสถาน ใดสงขาวโดยไมเรยก สบข . และขออนญาตท าการสงขาวเสยกอน สบข .อาจตองการใหสถานนนแจงลกษณะและประเภทของขาวตลอดจนทหมายปลายทางของขายนน กอนทจะอนญาตใหท าการสงภายใตสภาพของขายบงคบ สบข . กจะวางระเบยบปฏบตของขายขน เพอใหสถานทงหมดในขายปฏบตตาม 5. การปรบตงความถของขาย (การเขาขาย) ในการสอสารจากสถานวทยหนงไปยงอกสถานหนงนนจะตองปรบตงเครองรบวทยใหตรงกบความถซงเครองสงวทยปลายทางก าลงสงอย ส าหรบอปกรณวทยบางแบบนนตามปกตเจ าหนาทซอมบ ารงจะตงความถและชองทางการสอสารไวลวงหนา แตชดวทยบางแบบกอาจมความตองการใหพนกงานตงลวงหนาหรอปรบตงใหตรงกบความถทก าหนดใหเปนการส าคญอยางยงทจะตองปรบตงเครองวทยใหความถตรง สบข . จะใชมาตราฐานเชน มาตรวด ความถหรอเครองบงคบการแกวงทควบคมดวยผลกแร เพอใหแนใจวาความถของขายถกตองจรง ๆ เมอเปนสถานลกขายหรอสถานรองขายใหปรบตงเครองรบใหตรงกบความถของ สบข . และแลวใชเครองรบมาตรฐานในการปรบตงเครองสง สบข. รบผดชอบใหเครองสงของตนมการปรบตงใหตรงกบความถทก าหนด แมวาความถของ สบข . จะเคลอนไปกตามสถานรองกจะตองปรบตงใหตรงกบความถของ สบข . ในกรณเชนน สถานรองจะตองแจงให สบข. ทราบดวย ตอนท 9 รปจ. ของสถาน 1. กลาวทวไป

สถานวทยจะตองวางระเบยบปฏบตในการปฏบตตอขาวและท าบนทกของสถาน ระเบยบปฏบตของสถานเหลานท าขนเพอใหบรรลความตองการของหนวยหรอสวนราชการทสถานนนประจ าอย 2. การเตรยมขาว ก. ขาวทกฉบบจะตองเขยนขนกอนท าการสงเพอทจะใหใชเวลาของวงจรใหเกดประสทธภาพส งและเพอทจะใหไดมการส าเนาขาวไวทกฉบ ขาวราชการทหารจะตองเขยนใหกระทดรด และชดเจนเทาทจะท าได ข. ควรใชกระดาษเขยนขาว ถามกระดาษเขยนขาวจะจายเปนเลมใหหนวยสนามใชในการปฏบตการทางยทธวธ สมดเขยนขาว ทบ.463-007 เรยกวา แบบ สส.6

ง. ขอความในการเขยนขาวมอยวาใน บสร.1 และ รส.24-17 เรองความเรงดวนของขาวบรรจ

อยใน บสพ.121 (บสร.14) 3. หนาทของพนกงาน ก. พนกงานวทยจะตองใชระเบยบปฏบตของวทยตามทก าหนดขนนนอยเสมอ การเปลยนแปลงระเบยบปฏบตทมไดรบอนญาตจะก อใหเกดความสบสนลดความเรวและความเชอถอไดและลดความปลอดภยในการสอสารรองอยางไมตองสงสย

- 79 - ข. กอนทจะเปลยนเวรพนกงานวทยจะตองมอบหมายค าสงพเศษและขาวสารทเกยวกบสถานใหเวรตอไป ขาวสารนหมายถงเรองราวทจ าเปนหรอเปนประโยชนทเก ยวของกบขาวทก าลงรอสงความเปลยนในการจดขาว สมรรถนะของชดวทยในระหวางชวงเวลาทแลวมาอยและขอมลอน ๆ ทเกยวของ ค. กอนทจะรบเวร เวรคนใหมควรจะตองตรวจเครองสงและเครองรบเพอใหแนใจวามประสทธภาพการท างานและไดปรบตงไวถกตองกบความถทก าหนดแลว ง. พนกงานวทยจะปรบปรงการสอสารทางวทยได โดยการปฏบตตามกฎทวไปดงตอไปน

1) ฟงกอนสงเพอหลกเลยงการรบกวนกบการสงของสถานอน ๆ 2) ท าการสงใหสนทสดเทาทจะท าไดเพอทจะใหขายวาง 3) สงนามเรยกขานชดเจนและถกตอง 4) สงดวยความเรวทพนกงานซงมความสามารถต าสดจะรบได 5) ท าการเฝาเตรยมพรอม การเรยกขานของขายและสถาน และตอบการสงทงหมดท

ตองการใหมการตอบโตทนท 6) ปฏบตการดวยก าลงทต าสดตามตองการเพอใหสามารถท าการสอสารกบสถานทงหมด

ในขายได 7) ใหใชระเบยบ ปฏบตทางวทยทก าหนดเทานน และใหปฏบตตามขอบงคบในการรกษา

ความปลอดภยของการสงขาว 4. บญชขาวของพนกงาน (OPERATORS NUMBER SHEET) ก. บญชขาวของพนกงาน (แบบ ทบ.463-035,036,037 ตามรปท 55 และ56) ซงพนกงานวทยใชเพอท าบนทกขาวเขาและขาวออกหมายเลขของบญชขาวเหลานอาจจะเขาเปนล าดบทของสถานไดอยางเหมาะสม เลขล าดบทของสถานนนจะตองไมสงไปพรอมกบขาวดวย แตใชเพอชวยในการปฏบตตอขาว การท าบนทกและการตรวจสอบขาวภายในสถาน

- 80 - ทบ. ๔๖๓ - ๐๓๕ แผนท …… หนา ………. บนทกการรบสงขาวของพนกงานวทย นามสถาน ………………………… นามหนวย……………………………………….. เดอน………………ป…………… นามสถาน นามขาย

นามสถาน นามขาย

สง รบ สง รบ : : : :

นามสถาน นามขาย

นามสถาน นามขาย

สง รบ สง รบ : : : :

รปท 55 บญชขาวของพนกงาน (ทบ.463-035)

ทบ. ๔๖๓ - ๐๓๖ แผนท……… หนาท……… บนทกการเรยกขานของสถานวทย หนวย ………………………………………………….. วนท ……. ….เดอน ………..…………พ.ศ. …………… สถาน ……………………………………………….….. ความถ ………………………………………………….

เวลา

สถาน

ขอความ

เรยก ขาน

: : : :

รปท 56-1 บญชขาวของพนกงาน (ทบ.463-036)

- 81 -

ทบ.๔๖๓ - ๐๓๗ แผนท …… หนา …… บนทกของพนกงาน นามสถาน……………………………….. นามหนวย…………………………….. เดอน ……………… ป………………..

วน/เวลา ลงชอพนกงานวทย หมายเหต

: : :

รปท 56-2 บญชขาวของพนกงาน (ทบ.463-037) ข. สถานวทยแตละแหงควรจะท าเลขล าดบทของสถานเปนชดตางหากเพอใชกบทกสถานทตนท าการสอสารดวย เลขล าดบทชดใหม ควรจะเรมทนในเวลา 0001 ตามเวลาทองถนหรอเวลากรนช ตามค าสงผบงคบบญชา เมอมการเปลยนแปลงนามเรยกขานกใหเรมตนเลขล าดบทชดใหม 5. ประวตสถาน (STATION LOG) ก. ประวตสถานซงพนกงานวทยของทกแหงจะตองเปนผท านนมปรากฎอยบนดานห ลงของบญชขาวของพนกงาน (รปท 56) ประวตสถานนควรจะมบนทกสภาพการปฏบตงานในระหวางหวงเวลาการปฏบตงาน เรองทจะตองลงในประวตสถานมดงตอไปน

1) เวลาเปดและปดสถานหรอวงจร 2) สาเหตของความลาชาในวงจร 3) การปรบและการเปลยนแปลงความถ 4) เหตการณทผดปกต เชนเกยวกบระเบยบปฏบตและการฝาฝนการรกษาความปลอดภย

5) การรบกวนตามธรรมชาตหรอการกอกวน 6) สมรรถนะของเครองโดยยอ ข. เมอท าการเปดวงจรหรอเรมตนวนใหม พนกงานจะเขยนหรอพมพ ยศ ชอ เตมของตนบน

บรรทดแรกของชองนามพนกงานของประวตสถาน เมอมการผลดเปลยนพนกงานหรอปดวงจร พนกงานจะลงชอทนทหลงจากไดลงบนทกครงสดทายในสถานแลว พนกงานทมผลดเปลยนกจะเขยนหรอพมพ ยศ ชอเตมของตนลงบนบรรทดถดไป

- 82 - ค. การลงประวตสถานนนจะตองไมมการลบการเปลยนแปลงตาง ๆ นนใ หกระท าไดโดยการขด

ฆาดวยเสนเดยวทบลงบนทกอนเดมและเพมขอความทเปลยนแปลงแทรกลงไป พนกงานทเปนผ รเรมแกไขนนตองกระท าดวยตนเอง

ง. การท าประวตสถานจะตองไมใหกระทบกระเทอนตอการรบ - สงขาว

ตอนท 10 การรกษาความปลอดภยในการสอสาร 1. กลาวทวไป ก. การรกษาความปลอดภยในการสอสารรวมถงมาตรการทงปวงทกระท าเพอปดปองขาศกหรอบคคลทไมไดรบอนมตอน ๆ มใหไดรบขาวสารจากการสอสารของเรา ข. ค าแนะน าตาง ๆ ทใชบงคบการรกษาความปลอดภยในการสอสาร มไดเปนเครองประกนการรกษาความปลอดภยในการสอสารไดดวยตวเอง หรอบรรลผลตามสถานการณทอาจเปนไปไดทกครงไป เนองจากความตองการในทางยทธการนนอาจจ ากดในมาตรการรกษาความปลอดภย อยางไรกตามค าแนะน าเหลานนกอาจจะใหความปลอดภยทสมควร 2. ความรบผดชอบ ก. การรกษาความปล อดภยในการสอสารเปนการรบผดชอบทางการบงคบบญชา ฉะนนผบงคบบญชาทกคนจะตองก าหนดและก ากบดแลแผนการรกษาความปลอดภยในการสอสารในหนวยของตนอยางจรงจง แผนการนตามปกตแลวขนอยกบนโยบายของผบงคบบญชา ค าสงนโยบายของหนวยเหนอ ความตองการทางการสอสารของหนวยและสถานการณทางยทธวธ ข. นอกจากนนเจาหนาททหารทกคนจะตองรบผดชอบอยางจรงจงตอการรกษาความปลอดภยทางการสอสารดวย ทงนรวมถงการใชมาตรการทงปวงทตองการ เพอการรกษาความปลอดภยในการสอสารใหเปนผลส าเรจ 3. การรกษาความปลอดภยทางวตถ

ก. กลาวทวไป การรกษาความปลอดภยทางวตถเปนการพทกษเครองมอและวสดทางการสอสารใหพนจากผไมไดรบอนมตจะตองมการรกษาความปลอดภยทางวตถใหแกสถานวทยทกสถานเพอใหพนกงานวทยใชและปฏบตตอขาวตลอดจนวสดโดยไมตองกล ววาจะเปนการเปดเผยตอบคคลผไมไดรบอนมต ข. ความตองการตาง ๆเกยวกบทตง ทตงของสถานวทยควรจะมความปลอดภยทางวตถอยางเตมท ดงตอไปน

1) การเลอกทตง สถานวทยนนควรจะใหหนวยบงคบบญชาเขาไปใชไดสะดวก 2) การสรางสถานวทย การสรางสถานวทยควรจะใหความปลอดภยทางวตถอยางสง โดยให

สนเปลองก าลงพล เวลาและวสดแตนอยทสด การสรางสงพเศษ เชน บรเวณทมรวลอมรอบ เครองกดขวางและดงระเบดกอาจจะน ามาใชไดเพอเพมความปลอดภยทางวตถขนอก

- 83 –

รปท 57 การปฎบตงานควบคมระยะไกล

3) การพทกษรกษา สถานวทยควรจะมยามถออาวธและมอาวธตาง ๆ เพอใหสามารถตานทานไดอยางสงสดตอการบกรกดวยก าลงของบคคลผไมไดรบอนมตสถานวทยควรจะมวสดในการท าลายฉกเฉนดวย เชน เชอเพลงและน ามนกาด ความตองกา รทางวสดเหลานจะมมากทสดในเขตหนาหรอในบรเวณทใกลจะปะทะกบขาศก

4) การโจมตทางอากาศ คชร. หรอ อาวธนวเคลยร จะตองจดการปองกนสถานวทยทงเจาหนาทและเครองมอใหพนจากโจมตทางอากาศ คชร. หรออาวธนวเคลยร

- 84 -

ค. วสดทก าหนดขนค วามลบ มาตรการรกษาความปลอดภยตอไปนควรจะใชบงคบเพอใหมความปลอดภยทางวตถอยางเพยงพอตอวสดทก าหนดขนความลบคอ

1) อนญาตใหเขาถงวสดทก าหนดขนความลบไดเฉพาะบคคลซงไดผานการพสจนความไววางใจในการรกษาความปลอดภยทเหมาะสมและตองการความรเกยวกบวสดนนไปใชในหนาทราชการเทานน

2) จะตองขนบญชวสดทก าหนดขนความลบอยางเขมงวดตามขอบงคบ 3) ใหรายงานการรวไหลทอาจจะเปนไปไดของวสดทก าหนดขนความลบ 4) ใหท าการเกบรกษาวสดทก าหนดขนความลบอยางถกตองเมอยงไมใช 5) การรบชวงวสดทก าหนดขนความลบตองกระท าตามขอบงคบ 6) วางแผนการท าลายเครองมอและวสดทก าหนดขนความลบ

4. การรกษาความปลอดภยทางการสงขาว ก. กลาวทวไป การรกษาความปลอดภยทางการสงขาวหมายถงมาตรการในรกษาความปลอดภยทงปวงทใชเพอปองกนการสงขาวให พนจากการดกรบ การวเคราะหขาว การหาทศ และการลวงเนองจากมฌชมการสงขาวทก ๆ อยางยอมอาจจะถกดกรบไดจงจะตองใชมาตรการปองกนเพอใหขาศกไดขาวสารไปแตนอยทสด การรกษาความปลอดภยของมชชมการสงขาวอยางหนงเมอเปรยบเทยบกบอกอยางหน งยอมแตกตางกนไปตามสงแวดลอม การรกษาความปลอดภยทางการสงขาวอาจไดรบการปรบปรงใหดยงขน โดยการใชมาตรการในการรกษาความปลอดภย ดงตอไปน

1) สงขาวใหสนทสดเทาทจะท าได 2) ใหปฏบตตามระเบยบการสงขาวตามทไดรบอนมตแลว การเปลยนระเบ ยบการคงกระท าได

เฉพาะเมอไดรบค าสงจากผ มอ านาจทเหมาะสม 3) ฝกพนกงานใหปฏบตตามวนยของวงจร 4) จดการปองกนการดกฟงและการหาทศ 5) จดการปองกนการวเคราะหขาว

ข. รายการตรวจสอบการรกษาความปลอดภยทางการสงขาวทางวทย รายการตรวจสอบการรกษาความปลอดภยทางการสงขาวส าหรบพนกงานวทยนนควรจะมหวขอดงตอไปน 1) มการฝาฝนการเงยบฟงหรอไม 2) มการสนทนาระหวางพนกงานโดยไมใชราชการหรอไม 3) มการสงขาวในขายบงคบโดยไมไดรบอนญาตหรอไม 4) ไดสงนามยอพนกงาน (Personal sign) ดวยหรอไม 5) นามเรยกขานทก าหนดประเ ภทขนความลบไดรวไหลไปกบชอทก าหนดเปนภาษาธรรมดา

ดวยหรอไม 6) ค ายอตามระเบยบการหรอสญญาณตามระเบยบการไดใชเกนทก าหนดหรอไม

- 85 -

7) ไดใชภาษาธรรมดาแทนค ายอตามระเบยบการและสญญาณปฏบตการทไดรบอนมตแลวหรอไม

8) พนกงานไดใชระเบยบปฏบตการทไมถกตองและไมไดรบอนมตแลวหรอไม 9) มการสงอนไมจ าเปนใด ๆ รวมทงการทดสอบทมากเกนไปหรอไม 10) นามหนวยหรอบคคลถกเปดเผยในการสงขาวหรอไม 11) มการเรยกกนอยางฟ มเฟอยหรอไม 12) พนกงานสงท าการสงเรวเกนไปส าหรบพนกงานรบหรอไม 13) ใชก าลงสงมากเกนไปหรอไม 14) ท าการปรบตงเครองสงดวยสายอากาศจรงหรอไม 15) ใชเวลาในการปรบตง เปลยนความถ หรอการปรบเครองนานเกนไปหรอไม 16) ถาหากค าตอบค าถามขางตนทงหมดมลกษณะปฏเสธแลวกหมายความวาพนกงานวทยได

ปฏบตตามมาตรการรกษาความปลอดภยในการสงขาวแลว

ตอนท 11 การปฏบตการควบคมระยะไกล 1.การใชงาน ก. เครองมอควบคมระยะไกลใชเพออ านวยใหตอวงจรเครองสงวทยในขณะเมอพนกงานอยหางจากตวเครองสง เปนระยะพอสมควร ในพนทการรบพนกงานวทยอาจจะอยในหลมบคคลค หรออยในทอน ๆ ซงใหความ ก าบงจากการยงของขาศก สวนเครองวทยและสายอากาศนนอยในทเปดเผยกวาซงเหมาะในการสงขาวทางวทย ข. เครองมอควบคมระยะไกลมสองสวน สวนหนงอย ณ ทตงเครองวทยและอกสวนหนงอยทต าบลควบคมระยะไกล (รปท 53)

2. การสนธวทย - สาย ระบบการสอสารของกองพล กองทพนอย และกองทพตามปกตแลวจะมอปกรณวทยและโทรศพทสองอยาง เพอทจะใหเหมาะในการสอสารกน หนวยเคลอนท หนวยสงทางอากาศและหนวยอยกบท อปกรณดงกลาวนจะเชอมโยงระหวางเครองวทยซงอยทสถานสนธวทย - สาย กบเครองสลบสายกนดวยสถานสนธวทย (FM / VOICE) สายการเชอมโยงระหวางเครองวทยซงอยทสถานสนธวทย - สายกบเครองสลบสายใชผานชดควบคมวทยแบบ AN/GSA-7 ระยะทางระหวางเครองวทยและเครองโทรศพทจะขยายเพมขนจาก 3.2 กม. เปน 16 กม. นอกจากนนแลว AN/GSA - 7 ยงใชเปนเครองเรยกไดทงสองทาง ดงนนจงไมจ าเปนตองมวงจรเฝาฟงทปลายทงสองขาง

ก. ระดบกองพล สถานสนธวทย -สาย จะมประจ า ณ ศนยการสอสารแตละแหงเวนท กองบญชาการกองพลสวนหลง แตละสถานอาจใชเพอ

- 86 -

1) ใชท าการสอสารฉกเฉนระหวางสถานวทย FM เคลอนทกบสวนตางๆ ทตออยกบระบบโทรศพทพนทของกองพลดวยโทรศพท

2) ใชท าการสอสารระหวางสถานวทย FM ทอยหางไกลเกนกวาระยะทางทชดวทยนน ๆ จะตดตอกนโดยตรงได

3) เพอใหผบญชาการกองพล ฝายอ านวยการของกองพลและเจาหนาททส าคญอน ๆ (รปท 58) ของกองพล เมอปฏบตงานจาก ทก . เคลอนทท าการตดตอกบสวนตาง ๆ ของกองพลซงตออยกบระบบการสอสารพนทของกองพล

รปท 58 แบบการใชระบบสนธวทย – สาย

4) เพอเปนการจดตงบรการโทรศพทขนตนจากระบบการสอสารพนทของกองพลไปยงหนวยใช 5) ใชท าการสอสารเปนค าพดระหวางหนวยรบเคลอนทในพนทสวนหนาของกองพลหนวย

สนบสนนทางการสงก าลงบ ารงของกองพลในพนทสวนหลง 6) ใชท าการสอสารระหวางเครองบนทหารบกทบนต าซงก าลงปฏบตงานอยหางไกลจากพนทกอง

พลกบทางวงส ารอง ของหนวยควบคมการบนซงเชอมโยงอยกบระบบการสอสารพนทของกองพลในเมอไมอาจจะท าการตดตอโดยตรงไดดวยวทย FM

7) ใชท าการสอสารระหวางผควบคมอากาศยานหนาและเครองมอสอสารของนายทหารตดตออากาศเมอเครองสอสารเหลานนเชอมโยงอยกบระบบการสอสารพนทของกองพล

8) เพอใหผบงคบบญชาและฝายอ านวยการท าการตดตอกบหนวยรองและหนวยเหนอไดตามตองการในระหวางทมการเคลอนยาย ทก.

9) ใชเชอมโยงระหวางเครองสลบสายสองเครองและใชเชอมตอทางสายทขาดระหวางหนวย 10) ใชท าการสอสารในระหวางขามล าน า

- 87 - ข. ณ ระดบกองทพนอย สถานวทยเคลอนทจดใหมเครองมอสอสารสนธวทย -สายทศนยการ

สอสารประจ าทบญชาการหลกและส ารองของกองทพนอย วงจรทางสายจากแตละสถานตอตรงกบชมสายกลางโทรศพทของศนยการสญญาณพนทของกองทพซงสถานนน ๆ ตงอย ค. ณ ระดบกองทพจะมอปกรณวทย -สาย ณ ศนยการสอสารหนาของกองทพแตละแหง สถานวทย -สายของกองทพจะใชงานในลกษณะคลายคลงกบสถานสนธวทย - สายของกองพล (ดขอ ก.)

บทท 8

การปฏบตงานทางวทยภายใตสภาพผดปกต ตอนท 1 กลาวน า 1.กลาวทวไป สภาพภมประเทศทผดปกตและลมฟาอากาศทรายแรงมผลอนส าคญตอการสอสารทางวทยสงเหลานเปนเหตใหพนกงานวทยจ าตองหนเหไปจากเทคนคของการท างานปกต 2. เจาหนาทและเครองมอ ก. เจาหนาทวทยซงจะตองใชเครองวทยภายใตสภาพภมประเทศผดปกตและลมฟาอากาศทรายแรงนน ควรจะไดรบการฝกเปนพเศษเพอเตรยมตวใหสามารถใชเครองวทยภายใตสภาพนน ๆ ได นอกจากนนเจาหนาทเหลานนควรจะไดรบการฝกใหทราบถงวธทจะชวยตนเองไดภายใตสภาพลมฟาอากาศทรายแรงอกดวย ข. เครองวทยทจะตองใชในสภาพอนรายแรงนนอาจจะตองดดแปลงและบ ารงรกษาใหมากกวาปกต ความตองการในการดดแปลงและบ ารงรกษาดงกลาวนมปรากฏอยในคมอประจ าเครองแลว ตอนท 2 การสอสารทางวทยในปาทบ 1. กลาวทวไป การสอสารทางวทยมความจ ากดอยางมากดวยตนไมในปาทบ ก. รศมการท างานของเครองวทยยทธวธระยะใกลในปาทบนนยอมเปลยนแปลงจากรอยละ 10 ถงรอยละ 60 ของรศมการท างานในพนโลงหรอทเปนปาโปรง ข. เนองจากการขนสงไมสะดวก ฉะนนจงมกจะใชวทยก าลงสงขนาดใหญเฉพาะในเขตหลงเทานน หรอใช ณ ทตงซงอยใกลชดถนน ทางเกวยน ทางเดนหรอทางน า ทงนขนอยกบความแนนและความชนของปาไม ค. เครองวทยสนามในปาทบจะตองไดรบความระวงรกษาเปนอยางมากเนองจากความรอน ความชน เชอรา หรอตวแมลงท าใหเกดช ารดเสยหายได 2. การสอสารระยะไกล การสอสารทางวทยระยะไกลในปาทบกระท าไดเฉพาะ เมอสายอากาศยกขนเหนอปาทบทอยรอบ ๆ เมอตงสายอากาศในลกษณะดงกลาวแลว การสอสารระยะไกลกคงเหมอนกนกบทใชในการปฏบตทางทหารอน ๆ 3. การสอสารแบบเสนสายตา เมอไมอาจจะสงคลนพนดนความถสงในปาทบไดกใหใชการสอสารแบบเสนสายตา

8 - 2 4. การตดตง ก. จะตองตงสายอากาศวทยใหถกตองเพอใหมประสทธภาพอยางสงสด อยางไรกตาม ขอพจารณาทางทหารอาจตองการใหใชทตงแหงอนมากกวาทตงสายอากาศทดทสดกฏเกณฑดงตอไปน ใชเปนแนวทางทมประโยชนเมอตงสายอากาศวทย เพอปรบปรงการสอสารทางวทยในปาใหดขน (1) ควรตงสายอากาศไวบนเนนเขาทอยเหนอภมประเทศและปาทบโดยรอบ (2) สายอากาศควรตงอยในทโลงแจงชายปาดานไกลจากคสถาน ทโลงแจงนนควรจะหางจากสายอากาศอยางนอยหนงรอยหลาในทศทางทหนไปยงคสถาน (3) สายอากาศบงทศควรจะหนไปในทางสงทเปนเสนตรงเมอมตนไมในปาทบมาขวางหรอ ภมประเทศขวางกนเสนทางสงทเปนเสนตรงกใหหนสายอากาศออกนอกทางเลกนอย เมอหนไปแลวกอยาใหถกขดขวางอก (4) ควรตงสายอากาศใหสงเทาทจะท าไดในเมอทตงสายอากาศนนอยขางหลงภมประเทศทก าบ งโดยตรง เมอกระท าไดใหตรงเครองวทยไวกบยอดไมและท างานดวยการใชเครองควบคมระยะไกล การรงสายอากาศใหเอนมาขางหลงเลกนอยกจะชวยใหหลกเลยงสงขดขวางไดบาง (5) ไมควรตงสายอากาศในหบเขาแคบ ๆ หรอระหวางสนเขา หรอระหวางชองทางของปาสงทบ (6) ควรจะวางสายเคเบลและหวตอสายอากาศใหหางจากพนดนเพอผลเสยจากความชน เชอรา และแมลงตาง ๆ สายเคเบลไฟฟาและสายโทรศพททงปวงกควรจะกระท าเชนเดยวกนดวย (7) ระบบสายอากาศทสมบรณ เชนสายอากาศพนดนเทยมและสายอากาศขวค(GROUND PLANE AND DIPOLESANT) ยอมจะใหผลดมากกวาสายอากาศแบบแส ซงมความยาวไมเตมชวงคลน (8) พนธไมโดยเฉพาะเมอเปยกชนกจะมลกษณะเหมอนสายอากาศทมขวในทางดงและจะดดซมสญญาณวทยทมขวในทางดงไดมาก เพราะฉะนนจงควรเลอกใชสายอากาศทมขวในทางระดบดกวาทจะใชสายอากาศทมขวในทางดง ข. ทตง ควรจะแผวถางปาใหหางจากทตงสายอากาศแตะกบใบไมกงไมกจะท าใหสญญาณวทยลงสพนดนไดโดยเฉพาะอยางยงในระหวางฤดฝน ค. ทพกก าบง เมอไมมตประทนเคลอนทกใหใชกระโจมหรอเพงเพอเปนทพกก าบงของสถานวทย ควรจะยกพนขนในทพกก าบงเหลานดวย เพอยกเครองวทยใหพนหางจากพนดนทชนแฉะและพนจากความชน เชอรา และแมลงตาง ๆ ดวย ทพกก าบงเหลานควรสรางใหมอากาศหมนเ วยนรอบ ๆ เครองวทยทตงอยได 5. การปฏบตงาน ฝน ความรอน เชอราและแมลงในเขตรอนเหลานจะกอใหเกดปญหาใหม ๆ ในการท างานของเครองวทยได เนองจากการท างานของเครองวทยทใหไดผลดในปาทบนนขนอยกบการฝกการพนจพเคราะห และความพากเพยรของพนกงานวทยเปนรายบคคลอยมาก

8 - 3 6. การบ ารงรกษา เนองจากความชนและเชอรา จงท าใหการซอมบ ารงเครองวทยในอากาศเขตรอนมความยากล าบากมากกวาในสภาพอากาศของเขตอบอน ความชนสมพทธสง ๆ ท าใหเกดการกลนตวเปนหยดน าทบนเครองมอ เหตการณเชนนจะเปนจรงโดยเฉพาะอยางยงเมออณหภมของเครองวทยลดต ากวาอณหภมของอากาศทอยรอบ ๆ เพอลดสภาพเชนนใหนอยทสด จงควรจะเปดเครองวทยไวตลอดเวลาหรอวางหลอดไฟฟาเปดทงไวใกล ๆ กบเครองกได ตอนท 3 การสอสารทางวทยในพนทเปนภเขา 1. ขดจ ากด การตดตง การปฏบตงานและการซอมบ ารงเครองวทยในพนทเปนภเขานนมความยากล าบาก ฉากภมประเทศทก าบงและความเปลยนแปลงอยางรวดเรวและรนแรงของดนฟาอากาศ ตลอดจนอณหภมมกจะรบกวนการสอสารทกระท าตอเนองกน มปญหาอกประการหนงในการรกษาเครองวทยและหมอไฟฟาแหงใหท างาน และไมใหมไอน ามาเกาะเครอง 2. การตดตง ก. ควรจะหนสายอากาศบงทศออกนอกทางเพยงเลกนอยเมอมภเขาสงขวางทางสงขาวทเปนเสนตรงอย ข. ควรจะใชหบเขาหรอชองวางเปนทางสงขาวระหวางภเขา ค. เมอตงสถานวทยอยตรงหลงภเขาสงซงขวางกนอยกควรตงสายอากาศไวบนทสงสดเทาทจะกระท าได ง. ควรจะยกเคเบลสายอากาศใหสงเหนอฟนดนเพอใหเปนทแนใจวาจะไมถกหมะกลบหรอแขงตวตดกบพนดน เรองนกใหปฏบตตอเคเบลโทรศพทและเคเบลไฟฟารวมดวย จ. จดตอสายอากาศและขอตอสายเคเบลควรจะวางใหพนหมะและน า ฉ. ในระหวางฤดหนาวจะตองจดทอนเสาอากาศทเปนโลหะและเคเบลสายอากาศอยางระมดระวง เพราะวามนจะเปราะในอณหภมต า ๆ ช. เมอพนดนเยนแขงกควรจะตดตงสายดนเทยมใหแกสายอากาศ ซ. ควรจะตงสายอากาศบนยอดหรอทราบดานหนาของภเขาถาเปนไปไดกควรจะใหมความสงมากพอทจะใหทางสงเปนเสนสายตา ฌ. ระบบสายอากาศทสมบรณ เชน ระบบพนดนเทยมหรอขวค (GROUND PLANES or DIPOLES) ยอมจะใหผลมากกวาสายอากาศแบบแสซงมความยาวไมถงชวงคลน โดยเฉพาะอยางยงเมอปฏบตการอยบนพนดนทมหมะหรอเยอกแขง ญ. การใชสถานวทยถายทอดบนพนทเปนภเขายอมจะใหการสอสารไปไดไกลกวารศมการท างานของคลนพนดน ถส.

8 - 4 (1) เครองปลายทางวทยถายทอดควรจะตงอยบนยอดสงสดเพอใหสงขาวเปนเสนสายตาได (2) ในการแกปญหาการสอสารพเศษนน อาจใชเครองบนเพอถายทอดขาวระหวางสถานวทยตาง ๆ ซงไมอาจสอสารระหวางกนและกนได (3) สถานวทยถายทอดซงตงอย ณ ต าบลส าคญๆ (ทางวทย) จะท าใหสถานปลายทางมการสอสารทางวทยระหวางกนได การกระท าเชนนลดความยาวของชวงตอวทยแตละแหงและลดอตราสวน การรบกวน-ตอ-สญญาณ ลงดวย อยางไรกตามการใชสถานถายทอดหลายสถานยอมจะเพมจ านวนเครองทตองใช ชนเครองวทยทเพมขนนยอมจะท าใหเกดความล าบากในการขนสงและเกดความตองการชางเทคนค เจาหนาทพเศษขนอกมากเพอใชในการตดตง ปฏบตงาน บ ารงรกษาและซอมเครองวทย

บทท 9

การแบงมอบและการก าหนดความถวทย (RADIO FREQUENCY ALLOCATION AND ASSIGNMENT)

ตอนท 1 การควบคมความถปฏบตงานของวทย 1. การรบกวน

ถาหากวาเครองวทยทงหมดในกองพลพยายามปฏบตงานดวยความถขนาดเดยวกนหรอดวย ความถซงเจาหนาทปฏบตงานเลอกตามใจชอบแลว กจะท าใหการสอสารทางวทยนนถงหากกระท าไดกไมเหมาะอยางยง เมอมเครองสงวทยสองหรอหลายเครองปฏบตงานอยในเวลาเดยวกนดวยความถชองเดยวกนแลว สถานรบกจะไดรบสญญาณซงยงเหยงผดเพยนและอานไมไดความ การรบกวนแบบบนอาจจะเกดขนไดงายระหวางสถานในขายทจะตองปฏบตงานดวยความถเดยวกน โดยปกตแลว สบข. อาจจะลดการรบกวนลงใหนอยทสดไดโดยการการระเบยบการสงในฝายขน เนองจากคลนวทยบางคลนไปไดรอบทศไกลหลายไมล ฉะนนการรบกวนโดยไมเจตนาตอขายอนๆ อาจเกดขนไดงาย เวนไวแต การสงขาวของสถานทงหมดมการควบคมอยางเขมงวด และไดเลอกความถทใชงานอยางรอบคอบ 2. การใชเครองความถ

การจดโดยอดมคตเพอใหการสอสารทางวทยปราศจากการรบกวนนน คอ การก าหนดความถทใชงานขนาดตางๆ กนใหแกขายวทยแตละขาย แตทวาจ านวนชองความถทมอยนนจ ากด เพยงแตสวนนอยของเครองความถวทยทเหมาะแกการสอสารดวยวทยทางยทธวธ สวนทใชงานนนกยงจ ากดอกเพราะวาชองความถวทยแตละชองกมแถบความถหลายๆ ความถแทนทจะเปนความถเดยว สญญาณวทยโทรเลขหรอวทยโทรพมพใชเครองความถ 1 KHz. สวนซงวทยเปนค าพด AM นนใช 10 KHz. ชองวทยเปนค าพด FM ใช 50 ถง 100 KHz. และชองวทยโทรทศนตองการถง 6,000 KHz. ในชองวางของเครองความถนนนอกจากจะมสญญาณวทยอย เตมแลว แลวยงตองแยกชองวางชองความถวทยขางเคยงอกดวย ทงนเพอลดการรบกวนระหวางกนอนอาจเกดขนไดใหนอยทสด 3. สภาพทางยทธวธ

นอกจากขอพจารณาในทางเทคนคทใชในการเลอกและควบคมชองความถอนจ าเปนแลว สภาพทางยทธวธยงอาจตองการใหมการควบคมความถวทยอกดวย ดวยเหตนจงตองก าหนดตารางความถทใชงานใหแกแตละสถาน ทงจะตองจดใหมความถส ารองขนบอยๆ เพอใชในเมอความถเดมปฏบตงานไมได เพราะมการรบกวนตามธรรมชาตหรอมการกอกวนจากขาศก เนองดวยเหตผลทางการรกษาความปลอดภย บางครงจ าเปนตองก าหนดความถใหมขนทกๆ วน

9-2 ตอนท 2 การก าหนดความถวทย 1. ระเบยบปฏบตทวไป

เพอลดความสบสน อนเกดจากการไมเขมงวดกวดขนในการควบคมความถ จงใหผบงคบทหารสอสารของกองทพควบคมการก าหนดความถทงสนในยทธบรเวณ ผบงคบทหารสอสารของกองทพจะก าหนดชองความถโดยเฉพาะใหแกขายวทยแตละขายภายใตการควบคมโดยตรงของตนตอจากนนหนวยรองหลกของกองทพแตละหนวยกจะไดรบการแบงมอบความถเปนกลมหรอเปนบญชรายการจากความถเหลานเองหนวยรองกอาจไปก าหนดความถโดยเฉพาะใหแกขายวทย ซงอยในความควบคมโดยตรงของตน กรรมวธการแบงมอบบญชรายการความถจะคงด าเนนเรอยไป ผานกองบญชาการกองทพนอยจนถงกองบญชาการกองพล โดยทวไปแลวผบงคบทหารสอสารของกองพลจะก าหนดความถโดยเฉพาะใหแกหนวยรองหลายหนวยในกองพล อยางไรกตาม ผบ.ส.พล. อาจจะแบงยอยรายการชองความถ FM ใหแกกองพนทหารราบแตละกองพน ซงตอจากนนกองพนกอาจก าหนดชองความถจ านวนหนงส าหรบใชภายในแตละกองรอยเนองจากรศมการท าหงานของเครองวทยรบ (COMBAT RADIO SET ) คอนขางสนมาก ดงนนอาจก าหนดความถซ าๆ กนใหแกกองรอยตางๆ ซงอยหางกนเกนกวา 1 ไมลได การก าหนดความถวทยนนมปรากฏอยใน นปส.ของกองบญชาการซงเปนผก าหนดความถให 2.ขอพจารณาเบองตน

ก. การก าหนดความถโดยอดมคต กคอ การก าหนดซงอ านวยใหขายวทยแตละขายสามารถ ปฏบตการดวยความถซงไดรบมอบโดยไมไปรบกวน หรอถกรบกวนจากขายวทยอกขายหนง เพอใหไดรบผลดงกลาวน ในขนแรกจะตองก าหนดความถตางๆ กนใหแกขายวทยทงสนซงปฏบตการอยในรศมของการรบกวนซงกนและกน เรองนจะสะดวกขนโดยใชระบบการแบงรายการความถซงไดรบเลอกแลวใหแกกองบญชาการซงจะเปนผก าหนดความถซ ากนแตนอยทสด

ข. ข.ความถวทยซงไดก าหนดใหแกขายตางๆ ในกองพลนนไดจากบญชความถซงกองทพให มาบญชเหลานจะมความถและนามเรยกขานซงไดรบอนมตใหกองพลเปนผใช

ค. จากบญชความถซงไดรบแบงมอบมานเอง ความถและนามเรยกขานอนเหมาะสมจะถกก าหนดขนใหแกสถานวทยและขายแตละแหงภายในกองพล การก าหนดเหลานมปรากฏอยใน นปส.ของกองพล

ง. เมอท าการก าหนดความถใหแกขายวทยโดยเฉพาะแหงจะตองพจารณาถงยานความถซงใชรวมกนไดกบเครองวทยตางๆ ทใชในขายเดยวกน เพราะฉะนนจะตองไมก าหนดความถนอกจากความถทใชรวมกนไดนใหแกขาย ถงแมวาความถนนมอยในบญชทไดรบแบงมอบมากตาม 3. การแยกแถบความถ

การก าหนดความถตางๆ ใหแกขายแตละขายนนมไดเปนเครองประกนไดวาการปฏบตงานจะปราศจากการรบกวนโดยสนเชง สญญาณวทยนนอาจจะมยานความถนอยกวา 1 KHz. หรออาจจะม

9-3

มากตงหลายรอยกโลไซเกลบนหนาปทมเครองรบกได เหตนเองจงตองแยกความถว ทยขางเคยงซงก าหนดขนนนใหหางกนเพยงพอ

ก. แบบของการปลอยคลน (EMISSION) (คน ค าพด หรอ ว.โทร พ.)โดยทวไปแลวการแยกแถบความถของโทรเลขและวทยโทรพมพกเกอบใกลเคยงกน แตส าหรบการสอสารเปนค าพดแลวตองแยกกนใหหางมากขน

ข. แบบของการปรงคลน (AM หรอ FM) เครองวทย FM ทางยทธวธตองการแถบความถ 5 KHz. ส าหรบแตละชองสวนเครองวทย AM นน ตองการแถบความถ 10 KHz. ส าหรบแตละชอง การแยกชองความถทใกลเคยงกนของวทย FM จะตองใหมากกวาของวทย AM ตามสวนสมพนธ

ค. เสถยรภาพของความถและความเทยงตรงของเครองสง การปรบเทยบเครองสงวทยสนามสวนมากนนมกจะไมเทยงตรง นอกจากนนความถซงเกดจากเครองแกวงในตวเครองสงกมกจะเปลยนหรเคลอนไป เพอลดความไมมประสทธภาพอนเกดจากการปฏบตงานดวยความถคลาดเคลอนใหเ หลอนอยทสด, สถานวทยสนามสวนมากจงตองรกษาความถทก าหนดใหคลาดเคลอนไดไมเกน 0.01 เปอรเซนต ตวอยางเชน การก าหนดความถ 4 MHz. ทอนญาตใหเคลอนได 0.01 เปอรเซนตจะยอมใหความถของเครองสงเปลยนไปได สงหรอต ากวาความถทก าหนดไดเพยง 400 Hz. ปจจยอนนจะเปนผลกระทบกระเทอนตอการแยกชองความถทปฏบตการใกลเคยงอยางไมตองสงสย

ง. ก าลงทางออกของเครองสง ระยะทางสงและขดความสามารถในการรบกวนของเครองสงมสวนสมพนธโดยตรงกบก าลงทางออกตามอตราของมน เครองสงทมก าลงสงอาจจะกลบเครองรบวทยในบรเวณนนไดอยางสนเชง ถาไมจดใหมการแยกความถทใชงานใหหางกนอยางเพยงพอดวยเหตนการใชก าลงทางออกแตนอยทสดเพยงเทาทใหสามารถสอสารสารกนได ซงมกจะถอใหเปน รปจ .

จ.การแยกขายตางๆ ใหหางกน สญญาณวทยเมอไดรบทสถานไกลๆ อาจจะคลมหนาปทมเครองรบเพยงไมก KHz. แตเมอรบดวยเครองรบซงอยใกลๆ สญญาณอนเดยวกนนนตามปกตแลวจะคลมแถบความถไดกวางขวางมากกวา เนองจากการรบกวนชองความถขางเคยงเกดขนเมอสถานตางๆ ตงอยใกลกนมากจงตองจดแยกความถทใชงานซงก าหนดใหแกสถานของขายตางๆ ซงตงอยในทบญชาการเดยวกนใหอยหางกนมากๆ 4. แนวทางปฏบตโดยทวไปส าหรบการก าหนดความถในขนตน

ก.ปจจยตางๆ ดงทไดวางไวในขอกอนนนแสดงวาอาจจะเปลยนแปลงการแยกความถ ทใชปฏบตงานใหหางกนในลกษณะตางๆ ได เพอสงวนเครองความถทใชงานไวจงเปนสงส าคญทจะตองใหมการแยกความถหางกนแตนอยทสด การก าหนดความถวทยทไดผลนนอาจจะท าไดโดยการอางถงแผนภมการพยากรณคลนพนดนระยะสนและคลนไฟฟาซงไดพมพประกาศใชทก 3 เดอน

ข.การก าหนดความถขนตนอาจจะไมส เปนผล จงตองมการปรบปรงเสยใหม ตวอยางเชนอาจตองการใหเปลยนแผนขนตนเมอความถซงขาศกใช รฐบาลฝายเดยวกนใชหรอองคแทนฝายการพาณชย

9-4

เปนผใชซงกอใหเกดการรบกวนในระบบการสอสารขน นอกจากนนแลวการรบกวนอาจจะเกดขนจากความถคลนทบทว (HARMONIC)ของเครองสงดงกลาวแลวนนรวมทงเครองสงของเราเองดวยคลนทบทว (HARMONIC) นนคอความถซงเปนผลทวคณของความถซงไดก าหนดขนหรอความถซงมลฐาน ตวอยางเชน ความถซงก าหนดขนเปน 4 MHz.อาจจะปลอยสญญาณ HARMONIC ออกรบกวนไดท 8 MHz., 12 MHz., 16 MHz. ฯลฯ ผลทวคณของความถมลฐานเหลานเรยกวา คลนทว (HARMONIC) ท 2,3 และ 4 ตามล าดบ

ค.มหลายโอกาสทไมอาจจะจดความถวทยใหขายวทยทงหมดในกองพลใชไดโดยไมเกดการรบกวน ในกรณเชนนนกจ าเปนตองระงบขายวทยบางสวน เพอใหขายและสถานซงมความเรงดวนสงทสดท างานตอไป

บทท 10

การกอกวน ตอนท 1 กลาวน า 1. กลาวทวไป

ก. การรบสญญาณวทยมกจะกระท าไมไดเนองจากเครองรบถกรบกวนจากสญญาณซงไมตองการ การรบกวนเชนนนอาจจะเกดดวยการเจตนา (จากแหลงซงไมใชฝายเดยวกน) หรอไมเจตนา (จากแหลงฝายเดยวกน) การรบกวนดวยเจตนานนเรยกวาการกอกวน(JAMMING)

ข.การกอกวนทางวทย คอ การสงคลนวทยเพอขดขวางการรบขาวสารซงใชเครองรบวทยรบปกต การกอกวนใชเพอการขดขวางการสอสารทางวทย จโจม ท าใหสบสนและท าใหพนกงานวทยหลงผด

ค. บรรดาความถวทยทงหมดนน อาจจะถกกอกวนไดงายและขาศกกวนการรบวทยเมอมประโยชนเพอใหบรรลผลเชนน ขาศกกจะเลอกความถทจะกอกวนแลวปรบคลนเครองสงใหตรงกบความถนน และสงสญญาณแรงๆ ออกไปเพอขดขวางการบสญญาณทตองการของฝายเรา 2.แบบมลฐานของการกอกวนทางวทย

มแบบมลฐาน 2 แบบของการกวนทางวทย คอ การกอกวนเปนจดและการกอกวนเปนฉาก ก.การกอกวนเปนจด (SPORT JAMMING) คอการสงสญญาณแถบความถแคบเพอรบกวน

ชองหรอความถโดยเฉพาะแหงหนง ข.การกอกวนเปนฉาก (BARRAGE JAMMING) คอการสงสญญาณแถบความถกวางรบกวน

ชองสอสารหลายๆ ชองเทาทกระท าได การกอกวนเปนฉากอาจจะกระท าไดโดยใชเครองสงแถบความถแคบหลายๆ เครองพรอมๆ กน ตอความถหรอชองสอสารทอยใกลเคยง 3.ความแตกตางระหวางสญญาณรบกวนตาง ๆ มแหลงสญญาณรบกวนอย 2 ชนด คอ แหลงจากภายนอก และ แหลงภายในถาหากการรบกวนซงไดยนจากเครองรบ อาจจะขจดเสยไดหรอลดลงไดดวยการตอสายอากาศเครองรบลงดนหรอปลดออก กอาจจะถอวาการรบกวนนนมาจากแหลงภายนอกถาการรบกวนนนยงคงอย ไมเปลยนแปลงเมอปลดสายอากาศหรอตอสายอากาศลงดนแลว กถอไดวาการรบกวนนนเกดจากเครองรบ และเปนเครองบงวาเครองรบท างานไมปกตถาหากการรบกวนเกดจากแหลงภายนอกกจะตองท าการตรวจตอไปอก เพอพจารณาวาเกดจากการกอกวนของขาศก หรอ เกดจากการรบกวนโดยบงเอญ

10-2 4.ความแตกตางระหวางการกอกวน และ การรบกวนโดยบงเอญ

ก. การรบกวนโดยไมเจตนาจากสถานวทย และ เรดารของฝายเดยวกนเรยกวา การรบกวน โดยบงเอญ การรบกวนนอาจจะเกดขนเมอ HAMONIC ของคลนวทยทสงออกไปนนรบกวนกบความถอน ๆ ข. การกอกวนเปนจด อาจจะแยกออกจากการรบกวนโดยบงเอญไดโดยการปรบคลนเครองรบใหสงกวาหรอต ากวาความถทใชงานตามปกต 2 - 3 KHz. ถาความเขมของสญญาณรบกวนลดลงทนท เมอปรบคลนรบออกไปจากความถทปฏบตงานอย กถอวาสญญาณรบกวนนน เกดจากการกอกวนเปนจด ค. เปนการยากทจะแยกการกอกวนเปนฉาก ออกจากการรบกวนโดยบงเอญเนองจากการรบกวนทงสองแบบน อาจจะขยายกลมยานการจดคลนของเครองรบทงหมดหรอเปนสวนมาก อยางไรกดการรบกวนโดยบงเอญนน จะออกจากแหลงไปไดในระยะสนและการคนหาตามบรเวณใกลเคยงกอ าจทราบวาเกดจากการรบกวนของพดลมไฟฟา มดโกนไฟฟา หรอเครองใชไฟฟาในลกษณะเดยวกน การใชเครองรบหวไดขนาดเลกในบรเวณสถานกอาจชวยในการพสจนทราบได ถาสญญาณทไดรบนนแสดงใหเหนการเปลยนแปลงความแรงของสญญาณ เมอน าเครองรบเขาไปบรเวณรอบ ๆ สถาน การรบกวนนนกอาจจะเปนการรบกวนโดยบงเอญของแหลงในบรเวณนนเอง โดยกลบกนถาความแรงของสญญาณเปลยนแปลงแตนอยหรอไมเปลยนแปลงเลย กจะบงวาสญญาณรบกวนนนเปนการกอกวนของขาศก จะตองรายงานการรบกวนโดยบงเอญทนทและขจดใหหมดไป ง. การรบกวนโดยบงเอญอาจจะเกดขนไดจากการกนเครองรบ (RECEIVERBLOCKING ) ความเพยนจากการปรง ( MODULATION SPLATER ) ( คอการปรงคลนเครองสง ปส.แรงไป ) การตดตอ สวทชไฟฟา ( CLICKS ) การปลอยคลนแฝง( SPERIOUS RADIATION ) จากเครองสงของฝายเดยวกนซงอยใกล ๆ พนกงานวทยการรายงานการรบกวนแบบนตอหวหนาของตนเพอท าการแกไขทนท จ. ตองรายงานสญญาณรบกวนซงพสจนทราบไมไดตอกองบงคบการชนเหนอ ทนท ระเบยบปฏบตการรายงานน มกจะชวยใหกองบญชาการตาง ๆ พจารณาไดวามการกอกวนจากฝายขาศกอยหรอไม กองบญชาการตาง ๆ อาจจะพจารณาเรองนไดโดยการเปรยบเทยบรายงานซงสงมาจากหลาย ๆ หนวย ทเปนผใชความถตาง ๆ ทอยในเครอความถสวนใดสวนหนงโดยเฉพาะ 5.การพสจนทราบสญญาณกอกวน การพสจนทราบลกษณะของสญญาณการกอกวนอยางมระบบ ประกอบกบระเบยบการตอสการกอกวนอยางถกตอง ยอมจะสงวนเวลาไวได อาจจะถอไดวาขาศกนนจะพยายามกอกวนใหเปนผลสมบรณและใชแบบสญญาณกอกวนใหม ๆ ทสบสนยงขนพนกงานวทยจะตองคาดคดไววาจะตองประสบกบการผสมของการปรงคลนแบบเบองตนแบบใหมทงหมด และการผสมสญญาณสรรพเสยง

10-3 แบบแปลก ๆ เชน เสยงรองเพลง เสยงดนตร และเสยงหวเราะ สญญาณเหลานจะใหผลเปนสญญาณกอกวนทมประสทธภาพประสทธผล และมกจะใหผลทางจตวทยาอยางมากดวย ก. เปนการยากทพนกงานวทยจะก าหนดการกอกวน ออกจากการรบกวนแบบอน ๆ เพราะฉะนน พนกงานวทยจงควรจะท าความคนเคยกบลกษณะของเสยงสญญาณ กอกวนตาง ๆ ระหวางการฝกอย ข. สญญาณกอกวนแบงประเภทออกไดเปน - สญญาณคลนเสมอ ( CW.) - สญญาณปรงคลน ( VIOSE , PHONE ) 6.สญญาณกอกวนแบบคลนเสมอ( CW.JAMMING SIGNALS ) ก. ชนดเคาะเปะปะ สญญาณนเปนคลนพาหทยงไมไดปรงคลนทเคาะออกไปอยางเปะปะ สวนใหญแลวใชกอกวนวทยโทรพมพและวทยโทรส าเนา แตอาจใชกอกวนวทยโทรเลขกได ข. ชนดเคาะเปนระเบยบ สญญาณคลายกบสญญาณของคลนเสมอ ทกดคนเคาะเปะปะ อยางไรกตามคลนเสมอทกดคนเคาะอยางมระเบยบน ตวประมวลเลขสญญาณจะถกสงออกไปดวยอตราเรวเทากนหรอเรวกวาสญญาณทถกกอกวนเลกนอย สญญาณนใชกอกวนวงจรวทยโทรเลข 7.สญญาณกอกวนประเภทปรงคลน ก. ชนดประกายไฟฟา ( CLICKS ) สญญาณกอกวนทเกดจากประกายไฟฟาเปนสงทงายทสด มประสทธภาพมากทสด และเปนสญญาณการกอกวนทท าไดงายทสดดวยส าหรบตวพนกงานวทยเองแลว สญญาณกอกวนแบบนรสกวาจะเปนเสยงรบกวนทเกดขนโดยฉบพลนในหวงเวลาอนสน และมความแรงมาก สญญาณกอกวนแบบนเกดขนซ า ๆ กนอยางรวดเรวและดงมากกวาสญญาณทตองการรบฟง เวลาทตองการส าหรบเครองรบหฟงและหของมนษยตองฟนตวขนหลงทไดรบสญญาณกอกวนแตละครง จงท าใหสญญาณกอกวนเหลานแมวาเกดขนในเวลาสน แตกเปนผลกระทบกระเทอนตอการสอสารทางวทยทกชนด นอกจากนนสญญาณของประกายไฟฟา มลกษณะเปนแถบความถกวาง ซงชวยใหเครองกอกวนเครองหนงสามารถครอบคลมชองการสอสารไวไดหลายชอง ข. ชนดกวาดตลอด เทคนคการกอกวนชนดน สญญาณคลนพาหถกกวาดไปหรอเคลอนเดนหนาถอยหลงตลอดยานความถดวยอตราเรวสง สญญาณกอกวนชนดกวาดตลอดซงมประสทธผลทวยานอนกวางขวางของความถจะท าใหมเสยงเครองยนตของเครองบนธรรมดา เมอใชกบการกวาดดวยความเรวสงแลวสญญาณนนจะเปนผลกระทบกระเทอนตอการสงขาวดวยวทยโทรพมพและวทยโทรเลขอตโนมต ค. ชนดเสยงดนตรสงต า ( Stepped tone ) สญญาณชนดนโดยทว ๆ ไปเรยกวาเสยงปถงลม ( Bagpipes ) เพราะวาเสยงของสญญาณประกอบดวยเสยงสงต าตาง ๆ ( ประมาณ 3 - 5 เสยง ) เสยงเหลานถกสงออกไปเพอท าใหเกดเสยงสง ๆต า ๆ เมอสงซ าแลวซ าอกกจะเกดผลเปนเสยงทมเสยงอยาง

10-4 ปสกอต เสยงสงต าเหลานมผลกระทบกระเทอนทางใจตอพนกงานวทย สญญาณกอกวนแบบนมกจะใชตอวงจรเปนค าพดชองสอสารเดยว ซงอาจปรงคลนทางชวงสงหรอทางความถกได ( AM.,FM.) ง. ชนดเสยงรบกวนเปะปะ ( Random keyed modulated ) สญญาณชนดนท าใหเกดเสยงรบกวนวทยชนดสงเคราะห คอเสยงรบกวนนเปลยนทงชวงเสยงและความถอยางเปะปะเนองจากมความถซงเกดซ า ๆ นนไมเปนหวงทแนนอน จงไมอาจขจดใหเหลอแตสญญาณทตองการได เสยงรบกวนเปะปะถอวาเปนการกอกวนแบบปรงคลนชนดหนงซงดกวาและมอนตรายมากกว าแบบอน เพราะวาพนกงานวทยอาจจะเขาใจผดวาเปนเสยงรบกวนในเครองรบหรอของบรรยากาศ ซงจะละเลยไมปฏบตตอตานการกอกวน การกอกวนดวยเสยงรบกวนแบบนมประสทธผลตอการสอสารทกชนด

จ. ชนดปรงคลนเสมอเคาะเปะปะ ( RANDOM KEYS MODULATED )สญญาณกอกวนชนดน ท าขนไดดวยการเคาะสญญาณคลนเสมออยางเปะปะและท าการปรงคลนสญญาณทเคาะนดวยเสยงรบกวนชนดประกายไฟฟา การกอกวนแบบนจะมประสทธผลโดยเฉพาะตอชองการสอสารเปนค าพด ฉ. ชนดหมน ( ROTARY ) สญญาณกอกวนชนดหมนท าขนดวยการเปลยนแปลงความถเสยงอยางชา ๆ โดยมระดบเสยงต า สญญาณนมเสยงคลายเสยงค าราม ใชเพอการกอกวนในวงจรทปรงคลนเปนค าพด ช. ชนดนกนางนวล ( GULLS ) สญญาณกอกวนชนดนกนางนวล ท าใหเกดขนไดดวยการเปลยนความถเสยงใหสงขนอยางเรวและใหต าลงอยางชา ๆ เสยงทเกดขนกมลกษณะเหมอนเสยงรองของนกนางนวลทะเล สญญาณการกอกวนชนดนท าใหเกดความร าคาญโดยเฉพาะวงจรการปรงคลนเปนค าพด ซ. ชนดเปนหวง ๆ ( PULSE ) ชนดการกอกวนเปนหวง ๆ คลายเสยงสน( RUMBLE ) เปนเสยงเดยวกบเสยงเครองจกรทหมนอยางเรว สญญาณนกอใหเกดความร าคาญตอวงจรปรงคลนเปนค าพด ฌ. ชนดเสยงดนตร ( TONE ) สญญาณกอกวนชนดเสยงดนตรเปนเสยงดนตรทไมเปลยนแปลงมความถเดยว ซงใหผลโดยจ ากดตอการสอสารประเภทวทย โดยประการส าคญแลวใชเพอการกอกวนวงจรคลนเสมอกดคนเคาะดวยมอ และวงจรปรงคลนเปนค าพดแตกอาจใชกอกวนวงจรคลนพาหทสงทางวทย ญ. ชนดเสยงครวญคราง ( WOBBLER ) สญญาณกอกวนชนดเสยงครวญครางเปนสญญาณความถเดยวปรงคลนดวยเสยงดนตรต า ๆ ทเปลยนแปลงชา ๆ ผลออกมาจะเปนเสยงหอน ทกอใหเกดความร าคาญตอวงจรวทยชนดปรงคลนเปนค าพด

10-5

ตอนท 2 มาตรการปองกนการกอกวน 1.มาตรการทควรระมดระวง ถาหากพจารณาวามความจ าเปนทจะวางมาตรการการระมดระวงการกอกวนขนแลว การปฏบตขนตนอาจจะกระท าดวยการออกแบบสรางวงจรและขายในการฝกพนกงานวทย และพจารณาแหลงของการกอกวน ก. การออกแบบสรางวงจรและขาย ในการตอสการกอกวนนนมความจ าเปนทจะตองปฏบต ดงน (1) จดวงจรทมสญญาณรบไดแรงกวาทตองการตามปกต (2) ลดความยาวของวงจรบางวงจรลง วงจรทมความยาวมากเกนไปนนไมเปนทเชอถอได (3) จดเสนทางส ารองหรอชองการสอสารส ารองขน (4) จดขายเพอใหสถานดาวเทยมสามารถสอสารซงกนและกนได และให สอสารกบสถานควบคไดดวย (5) ดแลใหมนใจวาเครองวทยทงหมดไดรบการรกษาใหอยในสภาพทดและไดรบการจดปรบไวดดวย (6) จดใหมเครองสงก าลงสงเฝาคอยไว เพอใหมเครองขยายความถวทยเพอใหมความสามารถเหนอสญญาณกอกวน

ข. การฝก พนกงานวทยทงหมดควรจะไดรบการฝกใหรบสญญาณทมการกอกวน และใหสามารถรลกษณะของการกอกวนดวย นอกจากนนเพอจะใหเปนไปตามระเบยบปฏบตในการตอสการกอกวน พนกงานควรจะไดรบการฝก ใหยดถอคมอของเครองวทยทใชเปนหลกดวย ค. การก าหนดแหลงการกอกวน ถามหนวยหาทศวทยอยกอาจจะใชเพอก าหนดแหลงกอกวน ฉะนนอาจจะปฏบตการขจดปญหาการกอกวนได ถาหากวาการกอกวนเปนชนดคลนฟา กยอมตองการใชเครองหาทศวทยมมสง 2.มาตรการการแกไข ก. การฝกปฏบต พนกงานวทยควรฝกปฏบตการรบฟงทามกลางการกอกวนเจาหนาทซงไดรบการฝกไวอยางดยอมจะอานสญญาณทตองการทามกลางสญญาณกอกวนได ข. การหมายร การรจกการกอกวนโดยเจตนาในทนทนนเปนสงส าคญมากการรายงานการกอกวนไปยงหนวยหาทศวทยโดยไมชกชา เพอใหหาทตงของแหลงกอกวนและประสานงานเพอตอสแหลงนน อาจท าใหการกอกวนในอนาคตถอยลง ค. การปรบแตงเครองรบ( ALIGNMENT ) เครองวทยทไดรบการปรบแตงโดยเหมาะสมแลวยอมสามารถแยกสญญาณทตองการออกจากสญญาณกอกวนได เจาหนาทซอมบ ารงควรจะปฏบตตาม

คมอของเครองรบวทยโดยเฉพาะทใชอยและปรบแตงเครองเสยใหมเพอใหมการเลอกเฟนทดทสด และใหรบแถบความถใหแคบทสด

10-6 ง. การหนทศสายอากาศ การแยกสญญาณทตองการออกจากสญญาณกอกวนนนอาจกระท าใหเปนผลไดดวยการเปลยนทตง หรอทศทางของสายอากาศ (ถาสายอากาศนนเคลอนทได ) จ. การเพมก าลง ก าลงของเครองสงทมมากขนอาจจะเพมความแรงของสญญาณทเครองรบจนถงจดของสญญาณทตองการนนขมสญญาณกอกวนได ถาวงจรทถกกอกวนนนเปนวงจร ปส. ( AM ) ค าพด การท าใหเครองสงมการปรงคลนเกนขนาดอาจจะอานสญญาณกอกวนแถบความถทแคบ ๆ ได จงท าใหวงจรนนสามารถท างานไดผล ถาพนกงานประจ าเครองสงค าพดอยางชา ๆ และชดเจนดวยแลว พนกงานรบกจะสามารถรบขาวได ฉ. การเปลยนวทยโทรเลข ถามพนกงานวทยโทรเลขอยดวยแลวกอาจใชวทยโทรเลขแทนการสงเปนค าพดหรอเปนวทยโทรพมพได การสงวทยโทรเลขดวยความเรวต าจะท าใหสามารถอานสญญาณผานการกอกวนไดดยงขน ช. การปรบปรงบรการ ในระบบหลายชองการสอสารอาจจะตองการใชชองการสอสารตาง ๆ และตองเพมก าลงของคลนเสยงในแตละชองการสอสารขนเลกนอยถาหากวาไมมชองการสอสารเปนทพอใจ กอาจจะตองใชชองการสอสารใหนอยลง ซงกจะท าใหก าลงของคลนเสยงในแตชองการสอสารเพมขนกวาเดม ซ. การถายทอด อาจจะถายทอดขาวทถกรบกวนไปในชองทางส ารองได ฌ. การเปลยนความถ การเปลยนไปใชความถอนท าใหสามารถปฏบตงานได ตอนท 3 การปฏบตในระหวางถกกอกวน 1. กลาวทวไป เปนการบงคบวาพนกงานวทยตองใชเครองวทยของตนตอไป ในระหวางทขาศกท าการกอกวน ถงแมวาพนกงานวทยจะมไดรบผดชอบมาตรการการตอสการกอกวนเสยทงหมดแตผ เดยวกตาม แตกยงคงมความรบผดชอบโดยตรงตอการปฏบตงานใหตอเนองอยตลอดไป ก. พนกงานวทยทจะท างานใหไดผลทามกลางการกอกวนไดนน อยกบขดความสามารถและความช านาญของตน พนกงานวทยทมความช านาญสามารถอานสญญาณทตองการทามกลางการกอกวนทงหมดได เวนแตกรณทมความรนแรงมากทสด การทจะใหเกดความช านาญไดนน พนกงานวทยจะตองฝกปฏบตการรบสญญาณทามกลางการกอกวนไดทกแบบ ข. การกอกวนแบบตาง ๆ ยอมตองการเทคนคทางการตอสการกอกวนแบบตาง ๆ ดวย ไดมการพฒนาเทคนคตาง ๆ ขน เพอตอสกบการกอกวนแบบตาง ๆ เกอบทกแบบ

10-7 2.ระเบยบปฏบตของสถาน ก. ทตงและการหนทศทางของสายอากาศเปนปจจยทส าคญในการลดผลจากการกอกวน ตวอยาง เชน ในระบบ ถสม.( VHF ) และ ถสอ.( UHF ) นนควรจะตงสายอากาศโดยให เนนเขา อาคาร หรอสงกดขวางอน ๆ อยระหวางสายอากาศ และสถานกอกวน ข. สวนมากแลวการใชสายอากาศบงทศ จะลดผลการกอกวนของขาศกลงได ค. สถานวทยจะตองปฏบตการดวยประสทธภาพสงสด เพอตอสกบการกอกวนของขาศกใหไดผล เครองมอทท างานผดปกตจะตองแกไขทนท ง. พนกงานวทยควรจะไดรบค าสงใหท าการสงเฉพาะเมอมความจ าเปนอนแทจรง จ. ในระหวางทท าการปรบคลนเครองสงนนควรจะใชสายอากาศหน (Dummyantenna ) เพอผลโอกาสทขาศกจะดกรบการสงขาวทางวทยจากฝายเรา ฉ. ในขนตน ควรจะใชเครองสงวทยดวยก าลงออกอากาศแตนอยทสดเทาทจ าเปนเทาทจะท าการสอสารกนได ในภายหลงอาจจะจ าเปนตองเพมก าลงเครองสงเพอใหขมสญญาณกอกวนของขาศกกได ช. ควรจะฝกพนกงานวทยใหสงตวอกษรเปนหมประมวลลบใหแจมแจงชดเจนทงนจะชวยใหพนกงานรบอานสญญาณทตองการในทามกลางการกอกวนของขาศกได 3.ความเรวของการสง การลดความเรวของการสงเปนค าพดและเปนโทรเลขจะเปนการชวยเหลอพนกงานรบในระหวางทถกขาศกกอกวน อยางไรกตามพนกงานวทยไมควรลดความเรวลงโดยทนททนใด เพราะการลดความเรวเชนนนอาจจะสงใหขาศกเหนวาการกอกวนไดผลการลวงขาศกเกยวกบประสทธผลของการกอกวนบางทก ท าใหขาศกทอใจในการกอกวนตอไปอก 4.การคงใชเครองปฏบตงานตอไป สถานวทยควรจะตองปฏบตงานตอไปอกถงแมวาจะถกสญญาณกอกวน การปดสถา นกจะบงใหขาศกทราบวาการกอกวนนนเปนผลส าเรจแลว ถาสถานถกกอกวนยงคงปฏบตงานตอไป การตอสการกอกวนกอาจจะกระท าไดในขณะทขาศกก าลงพะวงอยกบการกอกวน ฉะนนสถานอน ๆ ของฝายเดยวกนซงปฏบตงานดวยความถตางกนกจะพนจากการกอกวนของขาศกได 5.เทคนคของการควบคมเครองรบ

การควบคมเครองรบ อาจจะใชลดผลการกอกวนของขาศกลงได ฉะนนการฝกปฏบตการควบคมเครองรบในสภาพการกอกวนทสมมตขนจะท าใหพนกงานวทยมความช านาญ ซงตองการปรบปรงการรบฟงใหดขนในระหวางถกกอกวนจรง ๆ

10-8

ก. การปรบตง พนกงานวทยควรจะปรบคลนวทยเครองรบใหปราณต ใหตรงกบสญญาณทตองการรบมากกวาตรงตามหนาปทม ข. การควบคมความแรงของสญญาณ ผลของการกอกวนชนดประกายไฟฟาแบบกวาดตลอด และการปรงคลนทางความถ อาจจะท าใหลดลงไดดวยความช านาญในการควบคมความแรงของสญญาณ สญญาณกอกวนชนดปรงคลนทางความถอาจจะลดลงไดอยางไดผลในเครองรบชนดปรงคลนทางชวงสงดวยการควบคมความแรงดวยสญญาณใหมากกวาปกต ผลของเสยงรบกวน ปถงลม หรอสญญาณกอกวนดวยเสยงสงต าทเปลยนแปลงอยางชา ๆ อน ๆ อาจท าใหลดลงไดดวยการปรบการควบคมความแรงของสญญาณใหต ากวาปกต ค. เครองแกวงกล าความถ ( BEAT FREQUENCY OSCILLATOR )ในการ ปฏบตงานเปนโทรเลข การควบคมเครองแกวงผสมความถอาจปรบเพอลดผลของสญญาณกอกวนทางโทรเลข ซงอยสงหรอต ากวาความถทใชงานเลกนอยได โดยการปรบป มควบคมเครองแกวงผสมความถสงหรอต าของสญญาณทตองการ และสญญาณกอกวนกจะถกเปลยนแปลงจนสญญาณทตองการนนเดนกวาสญญาณทกอกวน ง. เครองกรองผลกแร เครองรบวทยบางเครองมเครองกรองผลกแรซงปรบคาได ( หรอเครองกรองชนดอน ๆ ) ซงอาจใชเพอลดผลของสญญาณกอกวน การควบคมชนดนใหผลในการลดสญญาณกอกวนทอยสงหรอต ากวาความถของสญญาณทตองการเลกนอย โดยการปรบป มควบคมเครองกรองความถ กอาจลดหรอขจดสญญาณกอกวนไปได ตอนท 4 การรายงานการกอกวน 1. ความส าคญของการรายงาน การรายงานการกอกวนของขาศกโดยทนท ถกตอง และสมบรณนนเปนสงส าคญ เพราะวาการกอกวนของฝายขาศกนนมกจะเปนสวนหนงของแผนทจดระเบยบเปนอยางด และมกกระท าการกอกวนตอการด าเนนกลยทธทส าคญ การรายงานจากพนกงานวทยเปนบคคลซงมกจะใหขาวกรองเกยวกบขอบเขต และความส าคญของการปฏบตของขาศก ตามปกตเจาหนาทการสงครามอเลกทรอนกสเปนผรวบรวมจดระเบยบขาวกรองเชนน ณ กองบญชาการกองพลหรอกองทพนอย ขาวสารการกอกวนซงได

รวบรวมจดระเบยบไวอยางเหมาะสมอาจใชเปนเครองเตอนใหทราบถงการปฏบตของขาศกซงจะเกดขนในไมชา ในเขตหรอเปนแนวกวาง 2. การรายงานขนตน พนกงานวทยจะตองรายงานการกอกวนทนทตอหวหนาการสอสารของตน ทงควรจะตองรายงานเกยวกบการลวงของขาศกซงไดพยายามกระท าหรอทท าส าเรจดวยตอจากนนหวหนาการสอสารก

10-9 จะสงรายงานนนไปยงกองบญชาการเพอชวยใหการรายงานสะดวกขน ขาวสารเกยวกบการกอกวนนน ควรจะรายงานตามล าดบตอไปน .- ก. ความถหรอชองสอสารทถกกอกวน รวมทงความกวางของสญญาณทกอกวนถาทราบ ข. ชนดของสญญาณกอกวน ค. เวลาและความนานของการกอกวน รวมทงการปฏบตซ า ๆ ดวย ง. ความแรงของสญญาณกอกวน และผลทเกดขนตอการสอสารทางวทย( ความแรงของสญญาณกอกวนนนใหรายงานวา แรง ปานกลาง หรอออน ) จ. หนวย ชอ และยศของพนกงาน 3.การรายงานละเอยด การรายงานการกอกวนโดยละเอยดนน นายทหารผ รบผดชอบสถานวทยเปนผกระท าใหเรวทสดเทาทกระท าไดหลงจากทการกอกวนไดเรมขนแลว นายทหารผ รบผดชอบสถานวทยจะสงรายงานไปยงผบงคบบญชาของตน แลวผบงคบบญชากจะสงรายงานตอไปตามสายงานตามค าสงในทนน ตอนท 5 รายการตรวจสอบการกอกวน 1. ผบงคบบญชาและฝายอ านวยการ ผบงคบหนวยทกคนและฝายอ านวยการ ควรปฏบตดงน .- ก. ลดปรมาณการใชขาวทางวทยใหเหลอนอยทสด ข. ถากระท าได ใหเตรยมแผนการยทธทงหมดไวลวงหนา และใชประมวลค ายอเพอใหแผนและค าสงเปนผลบงคบ ค. ท าขาวใหสนเทาทจะกระท าได ง. กวดขนวนยทางวทยและการรกษาความปลอดภยทางการสอสาร จ. ท าลายสถานกอกวนของขาศกเมอกระท าได ฉ. แจงใหกองบญชาการชนเหนอถดไปทราบถงการกอกวนของขาศกอยเสมอ 2.นายทหารสอสารและฝายการสอสาร นายทหารสอสารและฝายการสอสาร ทกคนควรปฏบตดงน .-

ก. ใชวทยเมอจ าเปนเทานน ข. ฝกพนกงานวทยใหรจกปรบเครองใหม และรบขาวตอไปทามกลางการกอกวน ค. กวดขนวนยทางวทยและการรกษาความปลอดภยทางการสอสาร ง. จะตองใหมการรบรองฝายในการสงขาวทกครง จ. ตงสถานวทยและสายอากาศใหพนจากการกอกวนของขาศก

10-10 ฉ. ใหรวมนามเรยกขานและความถส ารองไวใน นปส.เสมอ และใหมแผนเตรยมจดไวลวงหนาเพอการใชดวย ช. รายงานการกอกวนของขาศกไปยงผบงคบบญชาและฝายอ านวยการเสมอ 3.พนกงานวทย พนกงานวทยทกคนควรปฏบตดงน .- ก. ศกษาใหรจกการกอกวนของขาศก และรายงานรายละเอยดตอนายทหารหรอผ รบผดชอบสถานวทย ข. ศกษาใหรจกการปรบเครองใหมเพอลดผลการกอกวนของขาศกใหนอยทสด ค. ใชก าลงของเครองสงแตนอยทสด จนกวาจะถกกอกวนแลวคอยเพมก าลงสงขน ง.เปลยนไปใชความถและนามเรยกขานส ารองตามทไดรบค าสง จ.รบรองฝายกอนสงขาวทกครง ฉ. ใชสายอากาศหนเมอมการปรบคลนเครองสง ช. ออกอากาศแตนอยทสด สงขาวเฉพาะเทาทจ าเปนจรง ๆ เทานน ซ. ปฏบตตามวนยทางวทยอยตลอดเวลา ด. สงขาวใหสนทสดเทาทจะท าได ต. จงมความสงบ และท างานอยตอไปเมอถกกอกวน

บทท 11

การปฏบตการซอมบ ารง ตอนท 1 กลาวน า 1.กลาวทวไป

ก.การมอบหมายการปฏบตการซอมบ ารงใหแกหนวยบญชาการเฉพาะใดๆ นนใหพจารณาถงภารกจหลก ลกษณะ และความคลองตวของระดบหนวยทเกยวของตลอดจนการกระจายทางเศรษฐกจของแหลงก าลง

ข.ชนสวนอะไหล อตราอนมตชนสวนอะไหลและจ านวนชนสวนอะไหลขนตนจะก าหนดขนและแบงมอบใหหนวย และหนวยสนบสนนโดยตรง หนวยสนบสนนทวไป และหนวยซอมบ ารงระดบคลง การจายชนสวนอะไหลระดบต ากวาสถานทตงคลงสนามของกองทพนน หนวยสนบสนนการซอมบ ารงเปนผกระท า 2.ประเภทการซอมบ ารง

มประเภทการซอมบ ารงอย 4 ประเภท (รปท 11-1) การแบงประเภทเชนนท าใหการมอบหมายภารกจและความรบผดชอบในการซอมบ ารงภายในกองทพบกสะดวกขน

ก.การซอมบ ารงระดบหนวย คอ การซอมบ ารงซงตามปกตแลวอนมตใหหนวยทใชเครอง ซงอยในความครอบครองเปนผด าเนนการและรบผดชอบการซอมบ ารงระดบนประกอบดวยพนธกจและการซอมในขดความสามารถของเจาหนาทซอมและด าเนนการซอมดวยการใชเครองมอและเครองตรวจสอบภายในหนวยผใช การซอมบ ารงทเกนขอบเขตอนมตใหซอมบ ารงระดบเหนอข นไป

ข.การซอมบ ารงสนบสนนโดยตรง คอ การซอมบ ารงซงปกตแลวอนมตใหด าเนนการโดยชดซอมเคลอนทจากหนวยซอมบ ารงสนบสนนโดยตรงตอหนวยใหการซอมบ ารงประเภทนจ ากดใหซอมเฉพาะอปกรณครบชด (END ITEMS) หรออปกรณสวนประกอบ (ASSEMLIES) ทช ารดเพอสนบสนนหนวยใชโดยมลฐานการสวนคอ ผใช

ค.การซอมบ ารงสนบสนนทวไป คอ การซอมบ ารงซงอนมตใหด าเนนการโดยโรงซอมกงประจ าท หรอถาวรโดยหนวยซอมซงก าหนดใหสนบสนนระบบการสงก าลงของกองทพ ตามปกตแลวหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไปจะซอมคนสภาพ (OVERHAUL) โดยขนอยกบความตองการสงก าลงของพนทกองทพซงไดรบการสนบสนนทกระท าได

ง.การซอมบ ารงระดบคลง คอ การซอมคนสภาพตอวสด ทสามารถซอมได คลงสนามของกองทพจะเปนผพจารณาวาจะใหหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไปท าการซอมหรอซอมคนสภาพจะใหสงเครองช ารดนนมายงคลงสนาม ถาความตองการทางการสงก าลงมมากกใหด าเนนการซอม ถามความตองการนอยกใหสงมาเกบไวทคลงของกองทพอยางประหยด , เพอสงเสรมการก าหนดการจดหาใหบรรล

11-2 ความตองการของกองทพเปนสวนและถาจ าเปนกจดการซอมวสดนนๆ ทเกนขดความสามารถหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไป

รปท 11-1

ข.การซอมบ ารงสนบสนนโดยตรง คอ การซอมบ ารงซงปกตแลวอนมตใหด าเนนการโดยชดซอมเคลอนทจากหนวยซอมบ ารงสนบสนนโดยตรงตอหนวยใหการซอมบ ารงประเภทนจ ากดใหซอมเฉพาะอปกรณครบชด (END ITEMS) หรออปกรณสวนประกอบ (ASSEMLIES) ทช ารดเพอสนบสนนหนวยใชโดยมลฐานการสวนคอ ผใช

ค.การซอมบ ารงสนบสนนทวไป คอ การซอมบ ารงซงอนมตใหด าเนนการโดยโรงซอมกงประจ าท หรอถาวรโดยหนวยซอมซงก าหนดใหสนบสนนระบบการสงก าลงของกองทพ ตามปกตแลวหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไปจะซอมคนสภาพ (OVERHAUL) โดยขนอยกบความตองการสงก าลงของพนทกองทพซงไดรบการสนบสนนทกระท าได

11-3 ง.การซอมบ ารงระดบคลง คอ การซอมคนสภาพตอวสด ทสามารถซอมได คลงสนามของ

กองทพจะเปนผพจารณาวาจะใหหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไปท าการซอมหรอซอมคนสภาพจะใหสงเครองช ารดนนมายงคลงสนาม ถาความตองการทางการสงก าลงมมากกใหด าเนนการซอม ถามความตองการนอยกใหสงมาเกบไวทคลงของกองทพอยางประหยด , เพอสงเสรมการก าหนดการจดหาใหบรรลความตองการของกองทพเปนสวนและถาจ าเปนกจดการซอมวสดนนๆ ทเกนขดความสามารถหนวยซอมบ ารงสนบสนนทวไป ตอนท 2 การปรนนบตบ ารง 1.กลาวทวไป

การปรนนบตบ ารง คอ การดแล การตรวจ และการบรการตอเครองมออยางเปนระเบยบ เพอรกษาใหเครองอยในสภาพใชงานไดและปองกนมใหช ารดลงทนททนใดในขณะใชงาน การปรนนบตบ ารงนน พนกงานผใชเครองหรอเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยเปนผกระท า

ก.พนกงานวทยซงไดรบการฝกทางเทคนคมาเปนอยางดแลว ยอมปฏบตการซอมบ ารงอยางงายๆ ซงผ ทมความรทางเทคนคอยางจ ากดสามารถกระท าได คมอทางเทคนคประจ าเครองแตละเลมไดกลาวถงมาตรการการปรนนบตบ ารงเหลานไวในรายการตรวจสอบทางปฏบต

ข.เจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวย จดการซอมบ ารงเพอสนบสนนพนกงานวทยและรบผดชอบตอการซอมบ ารงระดบหนวยซงไมตองการการฝกทางเทคนคมากนก อนงหนงสอคมอทางเทคนคประจ าเครองแตละเลมมรายการตรวจสอบสมรรถนะของเครองอยแลว และยงมเรองเกยวกบการซอมบ ารงระดบหนวยอกดวย 2.ความรบผดชอบ

ผบงคบบญชารบผดชอบดแลใหมนใจวาเจาหนาทซงอยภายใตการบงคบบญชาปฏบตตามระเบยบและค าแนะน าเกยวกบการปรนนบตบ ารงและดแลใหเจาหนาทไดกรอกขอความทตองการลงในบนทกการซอมบ ารงตามทมอยในคมอทางเทคนค 3.การปฏบตการปรนนบตบ ารง

ก.การปฏบตประจ าวน การปรนนบตบ ารงนนพนกงานวทยเปนผกระท าตอเครองวทยทกวนทมการใชเครอง เครองวทยจะไดรบการตรวจและปรนนบตบ ารงใหเปนไปตามระเบยบปฏบตทไดก าหนดไวในคมอทางเทคนคประจ าเครองทใชนน ขอบกพรองตางๆ ซงพนกงานมไดแกไขหรอทไดแกไขโดยการสบเปลยนชนสวนนนจะมการบนทกไวในแบบเอกสารการซอมบ ารงอนเหมาะสม

ข.การปฏบตตามระยะเวลา การตรวจสอบและการปรนนบตบ ารงเหลานไดอธบายไวในคมอทางเทคนคประจ าเครองซงเจาหนาทซอมบ ารงประจ าหนวยเปนผกระท า ในขณะทท าการปรนนบต เจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยจะมพนกงานวทยเปนผชวยท าการตรวจและปรนนบตบ ารงตอเครอง

อยางเปนระเบยบ บรรดาขอบกพรองทงหมดตลอดจนขอแกไขจะถกบนทกไวในแบบเอกสารการซอมบ ารงอน

11-4 เหมาะสม ถาหากการซอมบ ารงนนจะตองกระท าในระดบสงขน กจะตองเตรยมแบบเอกสารการซอมบ ารงและสงไปพรอมกบเครองถงหนวยทท าการซอมบ ารงสนบสนน 4.อนตรายจากการถกกระแสไฟฟาและขอควรระวงเพอความปลอดภย

ก.กลาวทวไป ศกยไฟฟาแรงสงนนอาจจะมอยในเครองวทย เพราะฉะนนพนกงานวทยและเจาหนาทซอมบ ารงจงควรจะท าความรจกและคนเคยกบคมอประจ าเครองกอนทจะใชเครองค าเตอน “ถกถงตาย” ถาพนกงานซอมบ ารงและพนกงานผใชเครองไมปฏบตตามขอควรระวงเพอความปลอดภย

ข.ขอควรระวง เมอเครองวทยใชศกยไฟฟาแรงสง พนกงานวทยควรปฏบตตามขอควรระวงในการปรนนบตบ ารงและการใชงานดงตอไปน

(1)ระวงอยาสมผสขวตอศกยไฟฟาแรงสงหรอขวตอก าลงไฟฟา (2)อยาแตะตองสายสงและสายอากาศซงมศกยไฟฟาความถวทย (3)เมอท างานในเครองวทยดใหแนใจวาไดตดแหลงก าลงไฟฟาแนแลว และหมอตนศกย

ไฟฟาแรงสงไดถกปลอยประจออกแลวดวย (4)ตรวจคมอประจ าเครองเพอดในรายการสวนประกอบวาสวนใดมศกยไฟฟาแรงสงบาง

ตอนท 3 การบ ารงรกษาของพนกงานวทย 1.การฝกซอมบ ารง

การซอมบ ารงเครองวทยและเครองประกอบนนมความส าคญทจะตองท าการฝกพนกงานวทยทกคนในเรองระเบยบการซอมบ ารงบางประการและในเรองการรายการขอบกพรองซงตนไมไดรบอนมตใหท าการแกไข การฝกเชนนจะตองกระท าพรอมๆ กนกบการฝกระเบยบปฏบตการใชเครองและจะตองฝกใหละเอยดละออ ระเบยบปฏบตการซอมบ ารงทอนมตใหพนกงานกระท าไดกควรจะสอนควบคไปกบระเบยบการใชเครอง 2.ขนตอนการบ ารงรกษาของพนกงานวทย

ขนตอนการบ ารงรกษาของพนกงานนนอาจจะแบงไดดงน ก.การบ ารงรกษากอนใชงาน (ตรวจสภาพทางวตถ) ข.การบ ารงรกษาระหวางการใชงาน (ตรวจดและตรวจสอบสมรรถนะเพอใหมนใจวาเครองนน

พรอมทจะใชงานไดเมอตองการ) 3.การบ ารงรกษากอนการใชงาน

กอนใชเครองวทยใดๆ ปฏบตงาน พนกงานวทยควรจะตอง ก.ตรวจสายเคเบลและขอตอตางๆ (1)ใหแนใจวาขอตอตางๆ อยในสภาพทด ตอเขาทถกตองแตนอน

(2)ใหแนใจวาสายเคเบลตางๆ อยในสภาพทด สะอาด แหง และวางไวในทซงไมเปนอนตรายในระหวางปฏบตงานตามปกต

11-5 (3)เชคไขมน น ามน ความชนและสงสกปรกอนๆ ออกจากเคเบลและขอตอใหหมด (4)ใหแนใจวาเคเบลไมถกดงจนเกนไปไมมการขดเปนเกลยวหรอขอด (โดยเฉพาะอยางยงใกล

กบขอตอ) ไมมการดงตรงขอบหรอมมหบเครองมอ ไมมของหนกกดทบหรอพงทบ ไมอยใกลกบความรอนทมากเกนไปหรอถกแสงแดดโดยตรง

ข.ตรวจสวนควบคม ไกไฟฟา และป มตางๆ (1)ใหแนใจวาไกไฟฟาและสวนควบคมตางๆ เคลอนทตามลกษณะทตองการโดยไมตองออก

แรงมาก (2)ใหแนใจป มตางๆ ตดแนนอยกบกานของไกไฟฟาและสวนควบคม (3)ใหแนใจวาป มดรรชน (INDEXED KNOBS) หมนไปบนแกนและแสดงการตงทถกตองของแต

ละต าแหนง (4)ใหแนใจวาไกไฟฟาและสวนควบคมหยดตรงตามต าแหนงทก าหนดเวนไวแตจะตงใจท าไวให

หมนไดรอบตว (5)เปลยนป มทหาย (ถามของใหเปลยน) หรอหามาทดแทนได (6)ใหแนใจวาไกไฟฟาชนดป มจะเขาทเมอกดจะหลดทนทเมอปลอยและยดแนนเมอตองการ (7)ใหแนใจวาเครองหมายหรอปายประจ าเครองวทยอานไดชดเจน (8)เชคไขมน น ามน ความชนและสงสกปรกอนๆ ออกจากสวนบงคบและบรเวณรอบๆ สวน

บงคบ ใหความสนใจเปนพเศษตอไกไฟฟาชนดป มใหอยในต าแหนงวางเมอไมใช ค.ตรวจมาตร เครองชบอก และเครองจ ากดตางๆ (1)ตรวจมาตรตางๆ เพอแนใจวาเขมชบอกอยในสภาพเรยบรอยและตรง และเคลอนทได

ตามปกต ตรวจการเคลอนทของเขมเมอเปดไฟฟาเขาเครองหรอเมอมการเปลยนแปลงระหวางปฏบตงาน

(2)ตรวจกระจกครอบมาตรตางๆ และเครองชบอกตางๆ ใหแนใจวาไมราวหรอหลวมคลอน (3)ตรวจกระจกเจยรนยทครอบ-หลอดน า และหลอดใหแสงสวางเพอใหแนใจวาไมราวหรอ

หลวมคลอน (4)ตรวจความชนทรวมตวภายในกระจกครอบมาตร และกระจกเจยระไน ซงเปนการแสดงให

ทราบถงการผนกของครอบไมแนน การระบายอากาศไมพอดหรอทงสองอยาง (5)ดแลใหแนใจวาแกวฝาครอบมาตรไมเปลยนส เชคไข น ามน ความชนหรอสงสกปรกอนๆ

ออกเสย ถาหากวามหมกหมมอยทผวแกวดานนอก ใหอานคมอประจ าเครองเพอดระเบยบการท าความสะอาด

(6)ดแลใหแนใจวาหนาปทมของมาตรไมเปลยนสหรอเปนฝา (7)ดแลใหแนใจวามาตรทงหมดนนเขมชทศนยกอนทจะปอนก าลงเขาเครอง

11-6 (8)ดแลใหแนใจวาสวนควบคมมาตรและไกไฟฟาส าหรบเลอกทางอยในต าแหนงทก าหนดกอน

การเปดไฟฟาเขาเครอง (9)ดแลใหแนใจวาเกลยวยดมาตร และเครองชบอกตางๆ เขาทและแนน (ถาสามารถใชมอลวง

เขาไปปรบขางในได) ง.ตรวจต ฝากครอบ สายรด และทยดตางๆ (1)ตรวจตและฝาครอบของเครองเพอใหแนใจวาบรรดา กลอน ขาจบ หหวและสายยดตลอดจน

ทยดตางๆ นนอยในสภาพทดและเขาท (2)ตรวจภายนอกของตโลหะและฝาครอบวามรอยบบ รอยเจาะ มของแหลมคม รอยขดขวน

และสถลอกปอกเปด (3)ตรวจผาใบหรอพลาสตกทคลมเครอง หรอถงใสเครองวามรอยฉกขาด เปนฝา เปอน มไขขน

หรอมความชน (4) ตรวจหมนเกลยวยด และหมนเกลยวแผงเครองทยดกนสะเทอนและสายดนเพอใหแนใจวา

หมนเขาท แนน และอยในสภาพทด (5)ในขณะทท าการอนเครองอยนนใหตรวจการระบายอากาศของเครองวาปฏบตงานไดโดยไม

มอปสรรค และมอากาศไหลไดสะดวกในทอลม ดแลใหแนใจวาไมมอปสรรค และมอากาศไหลไดสะดวกในทอลม ดแลใหแนใจวาไมมวตถแปลกปลอมอนๆ วางขวางอย ซงอาจจะเปนการขดขวางตอการระบายอากาศของเครองได ถามสงชบอกใดๆ วาการระบายอากาศของเครองไมเพยงพอกใหปดก าลงไฟฟาเขาเครองจนกวาเหตขดของนนจะไดพจารณาและแกไขเรยบรอยแลว

(6)ตรวจบรรดาเครองประกอบทงหมดใหครบถวนและมความสะอาด (ก)ใหแนใจวาหฟง, ชดมอถอ, ปากพด, ล าโพง และคนเคาะตางๆ อยในสภาพ

ปราศจากสงสกปรก, ความชน แลสงแปลกปลอมอนๆ (ข)ดแลใหแนใจวาสายไฟฟาและขอตอตางๆ นนพรอมทจะใชงานได ปราศจากการ

แตกหก, เปนสนม, ฉนวนช ารด, โคงงอ และมปม, เปนสนม, ฉนวนช ารด, โคงงอ และมปม (ค)ดแลใหแนใจวาสงอปกรณทงหมดซงไมใชงานนนไดเกบไวเรยบรอยแตใหมพรอมเมอ

ตองการใช จ.ใหบนทกสงบกพรองและขาดแคลนทงหมดไวในแบบเอกสารในการซอมบ ารงทเหมาะสม ซง

ไดพบเหนในระหวางการตรวจ เนองจากพนกงานวทยไดรบค าสงใหตรวจรายการสภาพตางๆ ทตนไมไดรบอนมตใหแกไข ตนจงตองลงบนทกสงขาดตกบกพรองเหลานไวในแบบเอกสารการซอมบ ารงท

เหมาะสมเพอใหเจาหนาทซอมบ ารงซงไดรบอนมตด าเนนการตอไป พนกงานวทยควรปฏบตการทนทเพอใหแนใจวาเครองวทยจะไดรบการซอมหรอบ ารงรกษาตามความจ าเปนเพอใหใชงานได

11-7 4.การบ ารงรกษาระหวางปฏบตงาน

พนกงานวทยทกคนจะตองไดรบการฝกใหสงเกตการปฏบตงานของเครองวทยของตนอยางใกลชดตน จะตองเอาใจใสโดยเฉพาะตอลกษณะทผดปกตในการปฏบตงานของเครองและควรส ารวจลกษณะทผดปกตเหลานทเกดขนทนท ในระหวางการใชเครองวทยใดๆ พนกงานวทยควรปฏบตดงน

ก.ใชรายการตรวจสอบทางการปฏบตทมอยในคมอประจ าเครองอนเหมาะสมเพอตรวจเครองใหเรมตรวจสอบในทนทเมออนและพรอมทจะใชงาน

ข.ตรวจสมรรถนะของเครองโดยการตงสวนควบคมตามพกดและบนทกผลไวใหคนดคมอประจ าเครองเพอตงตามพกดใหถกตอง ถาผลผดปกต กใหส ารวจเพอพจารณาหาขอบกพรองถาหากขอบกพรองใดๆ มลกษณะซงพนกงานวทยไมไดรบอนมตใหท าการแกไขแลว กใหบนทกผลไวในเอกสารแยกเรอง และรายงานสภาพไปยงเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวย

ค.ตรวจมาตร (ถาม) เพอดการชบอกทถกตอง ง.ตรวจเครองชบอกความถ (ถาม) เพอใหแนใจวาปฏบตงานอยในความถทถกตอง จ.ตรวจมาตรปรงคลน (ถาม) เพอดการเปลยนแปลงทชบอกปกต ฉ.ตรวจเครองระบายอากาศตามหวงเวลา ช.ตรวจเครองวทยอยวารอนจดหรอไม ถาเหนวารอนจดใหทบทวนตรวจสอบทางปฏบตเสยใ หม

ถาปรากฏวารอนจดกใหปดเครองทนทและจดใหเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยไดท าการตรวจขอขดของเรองนไมอาจใชในสถานการณทางยทธวธไดเพราะวาการใชเครองโดยตอเนองกนนนมความส าคญมาก โดยไมค านงถงการเสยงตออนตรายของเครอง

ซ.บนทกสงขาดตกบกพรองตางๆ ไวในแบบเอกสารการซอมบ ารงทเหมาะสมและรายงานใหเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยทราบ เพอเรงรดการซอมและการบ ารงรกษาใหเรวขน 5.การบ ารงรกษาภายหลงการใชงาน

การบ ารงรกษาภายหลงการใชงานควรจะเรมตนทนททปดวงจร แตกอนทจะปดเค รองในการซอมบ ารงภายหลงการใชงานนน พนกงานควรจะกระท าดงน .-

ก.ใชรายการตรวจสอบทางปฏบตทมอยในคมอประจ าเครองเพอตรวจสอบกอนทจะปดเครอง ใหบนทกผลทเหนวาผดปกต

ข.ปดเครองและท าการตรวจสอบกอนการปฏบตงานทปรากฏอยในขอ 3 และบนทกสงขาดตกบกพรองไวในแบบเอกสารการซอมบ ารงทเหมาะสม

ค.ใหแนใจวาชนสวนทงหมดนนไดรบการหลอลน (เฉพาะชนสวนทจะตองหลอลน)

ง.ท าความสะอาดและปรบปรงสวนประกอบทงหมด จ.ท าความสะอาด ปรบปรงและเกบบรรดาสายเคเบล สายตอทางไฟ สวนประกอบยอยและ

อปกรณเพมเตม ฉ.ครอบฝากนเครอง

11-8 ช.ท าการจ าหนายเครองไปใชในทตางๆ (เครองพรอมรบ, ไวในคลงเกบตาย, สงไปยงหนวยซอม

บ ารงขนเหนอ ฯลฯ) ซ.รายงานเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยใหทราบถงสงขาดตกบกพรองทไดพบเหนแตยงไมได

แกไข ตอนท 4 การซอมบ ารงระดบหนวย 1.กลาวทวไป

การซอมบ ารงระดบหนวยนน จะตองด าเนนการโดยเจาหนาทผซงไดรบการฝกใหมความช านาญในเรองทตองการ และแสดงใหเหนวามความสามารถอยางเพยงพอในเรองเหลาน หลงจากไดรบการฝกมาแลว ทงไดรบอนมตโดยถ กตองใหด าเนนการซอมบ ารงระดบหนวย ควรจะสงเกตไววาการบ ารงรกษาของพนกงานและการซอมบ ารงระดบหนวยนนเปนแตเพยงการแสดงศพทเทานนมไดหมายความวาพนกงานผไดรบการฝกและมความช านาญงานนจะไมไดรบอนมตใหท าหนาทการซอมบ ารงระดบหนวยในบางเร องเสยทเดยว โดยทวไปแลวศพททงสองค านเปนเพยงเครองชบอกทยอมรบกนวาเปนระดบขดความสามารถทแสดงวฒทตองการของเจาหนาททจะใหท าหนาทนนๆ เทานน ขอบเขตอนแทจรงของการซอมบ ารงระดบหนวยตอเครองวทยใดๆ อาจพจารณาก าหนดไดจากหน งสอคมอประจ าเครองนนๆ 2.การตรวจดวยสายตา

กอนทจะตอกระแสไฟฟาเขาเครองวทยซงท างานไมเปนปกต เจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยควรจะไดตรวจขอบกพรองดวยสายตาเสยกอน โดยทวไปแลวการกระท าเชนนจะชวยประหยดเวลาและอาจปองกนความเสยหายทจะเกดข นแกเครองวทยตอไปได ขอขดของของเครองวทยสวนมากอาจจะคนหาไดจากขอบกพรองหนงหรอหลายประการตอไปนคอ

ก.การตอสายเคเบลหรอสายไฟฟาไมถกตอง ข.สายไฟหรอชองเสยบแตกหกหรอไมตอกน ค.สายตอสายอากาศตอกนไมถกตอง ง.สายเคเบลทตอระหวางเครองรบและเครองสงช ารดหรอไมตอกน จ.หลอดหรอผลกแรช ารด ฉ.สายทตอภายในหลวมหรอขาด ช.หนาสมผสของไกไฟฟา (Switch Contacts) สกปรกหรอหก

3.การตรวจสอบสมรรถนะของเครอง คมอประจ าเครองสวนมากมรายการตรวจสอบสมรรถนะของเครองอยดวย เพอใหเทคนคใ นการ

คนหาขอขดของอยางมระเบยบ รายการตรวจสอบสมรรถนะของเครองมรายละเอยดมากกวารายการตรวจสอบทางปฏบต และมาขอบเขตทางเทคนคมากกวาและใชเพอคนหาขอขดของทอยทฐานเครอง

11-9 หรอทสวนประกอบซงสามารถเปลยนไดงาย รายการตรวจสอบสมรรถนะของเครองใชรวมกนกบรายการตรวจสอบทางปฏบตเพอยนยนรายงานของพนกงานในเรองสงทขาดตกบกพรองและเพอคนหาขดขดของของเครองมอดวยรายการตรวจสอบสมรรถนะของเครอง มตวอยางดงแสดงไวในตารางน รายการตรวจสอบสมรรถนะของเครอง (ชดวทย AN/PRC-25) ขน การปฏบต การชบอกปกต มาตรการแกไข

1.

2.

3.

-ตดตงสายอากาศตามก าหนดบนทตดตงสายอากาศ - ตอปากพด-หฟง H-138/U กบหวตอ AUDIO อนใดอนหนง - ตงป มบงคบทเลข 5

4.

5.

-ตงไกไฟฟาบอกการท างานท LITE -ตงไกไฟฟาบอกการท างานทเปด (ON)

-ไฟสองหนาปทมชอง สอสารตด -จะไดยนเสยงซจากปากพด-หฟง H-138/U เมอสญญาณยงไมเขา

-เปลยนแบตเตอร BA-386 เปลยนหลอดไฟสองหนาปทม -ตอปากพด-หฟง H-138/U กบ หวตอ AUDIO อนอน ตรวจปากพด-หฟง โดยการเปลยนใหม ตรวจโมดล A16,A25,A21 และA5

6.

7.

-ตงไกไฟฟาบอกการท างานท SQUELCH -ตงเครอง AN/PRC-25 ทอยใกล (ซงเปนเครองด) ในชองการสอสารซงมแถบความถ 30-52 MHz. และปรบตง RT-505/PRC-25รบสญญาณตามชองสอสารดงกลาว สงสญญาณทดสอบเปนเสยงยาวจากเครองสงวทย AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยง

-จะไมไดยนเสยงซ -สญญาณทดสอบจะดง และชดเจน

-ตรวจโมดล A24 -ถาสญญาณทรบไดออน ตรวจ สายอากาศและการตอสายอากาศ ถารบสญญาณไมได เลย ตรวจโมดล A2 ถง A5,A9 ถง A15 และ A17 และ A18

8.

-ปรบเครอง AN/PRC-25 ซงตงอยใกลเคยง ณ ชองสอสารซงใหมแถบความถ 53-75 MHz.และปรบ RT-505/PRC-25 รบตามชองสอสารดงกลาว สง

-สญญาณทดสอบจะดงชดเจน

-ตองสงซอมขนสง

11-10 ขน การปฏบต การชบอกปกต มาตรการแกไข

9.

10.

สญญาณทดสอบเปนเสยงยาวจากเครอง AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยง -ปรบเครอง AN/PRC-25 ใกลเคยงเพอใหสงชองสอสารตางๆ ดงขางลาง ใชสญญาณทดสอบเปนเสยงยาวทกชอง ปรบตง RT-505/PRC-25 รบตามชองสญญาณแตละชองตามชองความถขางลางน 30.00 MHz. 30.05 MHz. 30.10 MHz. 30.20 MHz. 30.30 MHz.30.40 MHz. 30.50 MHz. 30.60 MHz. 30.70 MHz. 30.80 MHz. 30.90 MHz. -ปรบเครอง AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยง (รแนวาเปนเครองด) เพอรบสญญาณทดสอบ ซงสงไปโดย RT-505/PRC-25 กลไกไฟฟาชนดกดเพอพดของปากพด-หฟง H-138/U ซงตอกบ RT-505/PRC-25 และสงสญญาณทดสอบเปนเสยงยาวๆ

-สญญาณทดสอบจะดง และชดเจนทกๆ ชอง สญญาณ -สญญาณทดสอบจะดง และชดเจนทเครอง AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยง

-ตรวจสอบโมดลท RT-505/PRC-25 ตามชองทรบไมไดตามล าดบA10,A11,A12,A13, A14,A15 และ A17 -ตรวจปากพด-หฟง H138/U

โดยการเปลยนอนใหม ถารบสญญาณไมไดเลย ใหตรวจดโมดล A1,A6,A7,A22 และA23ตรวจหลอด V1 ตรวจ K1 และ K3 โดยการเปลยนใหม ปรบเครอง AN/PRC-25 ซงตงอย

11. -ปรบเครอง AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยง (รแนวาเครองด) เพอรบสญญาณทดสอบซงสงไปโดย RT-505/PRC-25 ตงไกไฟฟาบอกการท างานของเครอง AN/PRC-25 ทตงอยใกลเคยงใหอยท

-สญญาณทดสอบจะดง และชดเจนทเครอง AN/ PRC-25 ทตงอยใกลเคยง

ใกลเคยงทกชองสญญาณ ทงซายขวา และดานซายของชองสญญาณ ถาไดรบสญญาณนอกชองตรวจ A19

11-11 ขน การปฏบต การชบอกปกต มาตรการแกไข

SQUELCH กดไก ไฟฟาชนดกดเพอพดของปากพด-หฟง H- 138/U ซงตอกบ RT-505/PRC-25 และสงสญญาณทดสอบเปนเสยงยาว

ตรวจโมดล A23 และ A24 ตรวจ K2 โดยการเปลยนใหม

12. -ตงไกไฟฟาบอกการท างานท OFF -เลกใชเครอง -สงซอมขนสง 12.เครองมอตรวจวดทางอเลกทรอนกส

เจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยมกจะถกใชใหตงเครองใหมๆ เพอใชงาน ท าการปรนนบตบ ารงตามปกต หรอท าการซอมเครองมอทซบซอน โดยมากแลวงานนนไมอาจจะกระท าไดถาไมใชเครองมอตรวจวด โดยทวไปแลวงานนนอาจจะกระท าไดรวดเรว แนนอนและมประสทธภาพมากขน ถาใชเครองมอตรวจวดทเหมาะสมแลว เครองมอตรวจวดธรรมดาสามญไดแกมาตรวดรวม (MULTIMETERS) เครองก าเนดสญญาณ เครองตรวจวดหลอด มาตรวดความถและเครองแกวง

ก.มาตรวดรวม (MULTIMETERS) มาตรวดรวมดเหมอนจะเปนเครองตรวจวดชนเดยวทสะดวกทสดทเจาหนาทซอมบ ารงมอย เนองจากอาจจะใชท าการตรวจศกยไฟฟา ความ ตานทาน และตามปกตวดกระแสดวยมาตรขนาดใหญๆ ซงตามปกตใชในโรงซอมขนสงๆ นนมกจะมความแนนอนมากและเสยหายงาย สวนมาตรขนาดเลกๆ ไมสจะแนนอนเหมอนเครองขนาดใหญ แตมความแขงแรงเหมาะทจะใชงานในสนาม

ข.เครองก าเนดสญญาณ (SIGNAL GENERATORS) เครองก าเนดสญญาณเปนเครองตรวจวดทใหก าเนดสญญาณกระแสทสามารถปรบตงคลนเครองความถไดเปนสวนใหญ สญญาณทก าเนดขนน อาจจะเปนการปรงคลนหรอไมปรงคลนกได และอาจใหเพอปรบแตง (ALIGNMENT) วงจรทปรบแตงได การคนหาขอขดของของเครองพลวต (การตรวจคนสญญาณ) วงจรทปรบแตงได การวดความไว การวดความเขมของสนามและการวดผลเพมของภาพวงจร และการทดแทนดวยสญญาณ

ค.เครองตรวจวดหลอด (TUBE TESTERS) เพอใหเหมาะทจะใชในสนามเครองตรจวดหลอดจะตองใหการประเมนคาคณภาพของหลอดไดงายและรวดเรวเครองตรวจวดหลอดท าหนาทอยางน าไดโดยการเปรยบเทยบสภาพของหลอดจะตรวจวดกบมาตรฐานทก าหนดไวลวงหนา

ง.มาตรวดความถ (FREQUENCY METER) โดยหลกแลว มาตรวดความวดความถกเปนวงจรทปรบตงคลนได มาหนาปทมซงไดปรบเทยบโดยตรงเปนกโลไซเ กล หรอรบวทยมาตรวดความถ บางแบบอาจจะใชแทนเครองก าเนดสญญาณในการตรวจดวยสญญาณหรอวธการคนหาขอขดของอนๆ ได

จ.เครองดการแกวงไฟฟา (OSCILLOSCOPERS) เปนเครองมออเลกทรอนกสทแสดงภาพของศกยไฟฟาศกยหนงทเกยวกบศกยไฟฟาอกศกยหนงบนจอของหลอดรงสขวไฟฟาลบ (CATHODE-RAY

11-12 TUBE) ลกษณะทส าคญของเครองดการแกวงไฟฟาคอ ล าอเลกตรอนไมมความเฉอย หลอดรงสขวไฟฟาลบจงสามารถตอบสนองตอความถสงๆ มากไดดกวาเครองชบอกทางไฟฟาอนๆ 5.ระเบยบปฏบตในการคนหาขอขดของ

เนองจากมเครองอปกรณแบบตางๆ กนมากมายทใชในสนาม ฉะนนจงไมมกฏตายตวในการคนหาขอขดของ หวขอตอไปนเปนระเบยบปฏบตโดยทวไปทอาจใชเปนแนวทางอนเปนประโยชนส าหรบเจาหนาทซอมบ ารงระดบหนวยทไดเรยนรวธคนหาขอขดของอยางรวดเรวและดท สดมาแลวดวยประสบการณ คอ

ก.การศกษาต ารา ภาพแสดงประกอบ และแผนผงทมาอยในค าแนะน าการซอมบ ารงระดบหนวย

ข.หมนซกซอมการใชเครองมอตรวจสอบอยเสมอ ค.ตรวจสอบเครองตามระเบยบปฏบตในรายการตรวจสอบการใชเครอง ง.ตรวจสอบเครองตามระเบยบในการตรวจสอบสมรรถนะของเครอง จ.ด าเนนการตามการแกไขตามทปรากฏในรายการตรวจสอบ ฉ.บนทกความขาดตกบกพรองทไมสามารถจะแกไขไดในขณะนน ช.ถาตองการท าการซอมบ ารงในประเภททสงกวากใหสงเครองอปกรณพรอมดวยบนทกการ

ซอมบ ารงไปยงโรงซอมขนนน ในบางโอกาสเจาหนาทซอมบ ารงสนบสนนโดยตรง กอาจจะมาเยยมหนวยตามระยะเวลาตอเวลาตอหนวยซงตองการรบบรการ ในกรณนกใหสงบนทกการซอมบ ารง (หรอรายงานอนเหมาะสม) ไปกอน และเกบเครอง (ชะงกใชงาน) ไวจนกวาเจาหนาทซอมบ ารงสนบสนนโดยตรงจะมาถงพนทนน ถาตองการเครองนนเรงดวนกใหสงค าขอรบการซอมหรอบ ารงรกษาโดยทนทตามมลฐานฉกเฉน ถาไมจ าเปนกใหหลกเลยงการขอการซอมบ ารงแบบนเสยเนองจากการขอการซอมบ ารงฉกเฉนบอยๆ จะกระทบกระเทอนตอประสทธผลในการปฏบตงานของโรงซอมบ ารงประเภทสงกวา 6.การวเคราะหเพอการแกไข

ขอขดของอนสบสนเกยวกบเครองอปกรณอเลกทรอนกสเชน เครองวทยจะคนพบไดโดยตองใหหาสวนทขดของเสยกอนแลวจงคนหาขอขดของของสวนนน การคนหาขอขดของทงเครองนนจะตองมความเขาใจความเกยวของระหวางกนของสวนประกอบหลกทประกอบขนเปนชดวทยถาขดของเกดขนทสวนประกอบหลกอนใดอนหนงกจะท าใหเครองไมท างานตามหนาททไดออกแบบสรางมาในเครองวทยบางแบบความบกพรองเพยงสงเดยวเทานนอาจท าใหเครองนท างานไดตามเดม แตวทยบางเครองการช ารดขนตนเพยงสวนหนง เชน หมอตน เปนตน กอาจกอใหเกดความเสยหายแกสวนอนๆ ไดอกหลายสวน ในกรณนสวนทไดรบการกระทบกระเทอนถงทงสวนควรจะไดมการเปลยนเสยกอนทจะใชเครอง

11-13 ก.เพอทจะใหคนหาขอขดของไดงายเขา เครองวทยจงไดแบงสวนประกอบหลกไวเปนสวนโดย

สวนมากแลว แตมากแลวแตละสวนประกอบหลกจะตดตงไวบนฐานเครองซงแยกจากกน ระบบวทยโดยทวไปแลวจะมสวนประกอบหลกๆ ดงตอไปน

(1)สวนเครองสง (2)สวนเครองรบ (3)สวนระบบสายอากาศ (4)สวนเครองควบคม (5)สวนเครองจายก าลง ข.สวนประกอบหลกแตละสวนในบางกรณอาจจะตองพงพาอาศย สวนประกอบอนๆ อกหนง

หรอหลายสวน ตวอยางเชน เครองจะไมท างาน ถาระบบสายอากาศหรอเครองจายก าลงบกพรอง เพราะฉะนน โดยความจรงแลวสวนประกอบใดๆ ทไมท างานกมไดหมายความวาเกดความบกพรอง เพราะฉะนน โดยความจรงแลวสวนประกอบใดๆ ทไมท างานกมไดหมายความวาเกดความบกพรองชนทสวนประกอบนนๆ เสมอไป ขอขดของอาจจะอยทสวนซงท าหนาทปอนสญญาณหรอในสายเคเบลซงตอเชอมระหวางสวนนนกบสวนอนกได ดวยเหตนจงจ าเปนทจะตองวเ คราะหสถานการณแตละครงอยางรอบคอบ เพอทจะคนหาขอขดของของสวนประกอบนนถาไมกระท าเชนนจะตองเสยเวลามากในการตรวจสวนประกอบทท างานไดตามปกตไปเสยเปลาๆ

ค.การวเคราะหขอขดของอยางรอบคอบ ยงจะชวยปองกนการท าใหเครองเสยโดยปรบจดอยางตามบญตามกรรม ซงนอกจากจะไมท าใหเครองดขนแลว ยงอาจจะท าใหการซอมบ ารงเลกๆ นอยๆ กลายเปนการซอมคนสภาพทใหญหลวงไปได เจาหนาทซอมบ ารงจะตองปฏบตตามวธการคนหาขอขดของตามหนงสอคมอประจ าเครองโดยเฉพาะอยางใกลชด

ง.จะตองมการวเคราะหสวนทบกพรอง เพอหาสวนทช ารดโดยทนท หลงจากทไดท าการวเคราะหทงระบบแลวอาจจะใชแผนภมหรอแผนผงวงจร ส าหรบคนหาสวนทขดของอยางมเหตผล

บทท 12

การท าลายอปกรณวทย 1.กลาวทวไป

ในบางสถานการณทางยทธวธ อาจจะไมสามารถเคลอนยายวทยไดทงหมด ฉะนนจงอาจมความจ าเปนอยางหลกเลยงไมไดทจะตองท าลายอปกรณทงหมดทไมสามารถเคลอนยายไปได ทงน เพอใหมนใจวาอปกรณเหลานนจะไมตกไปอยในเงอมมอของขาศก อปกรณทขาศกยดไดนนขาศกอาจจะน าไปใชหรออาจจะน าไปคนหาความรทขาศกไมเคยรมากอนกได 2.ล าดบความเรงดวนในการท าลาย

ก.ค าแนะน าในการท าลายอปกรณในยทธ บรเวณนน ตองเพยงพอ มาแบบฉบบและปฏบตไดงาย

ข.การท าลายอปกรณจะสมบรณไดนนขนอยกบ เวลา เครองมอทใชในการท าลายและเจาหนาททจะอ านวยให แตเนองจากการท าลายอปกรณอยางสมบรณนนมกจะท าไมคอยไดเพราะมเวลาไมพอ ฉะนนจงจ าเปนตองก าหนดความเรงดวนในการท าลายขนเพอใหมนใจวาสงซงมประเภทความลบสงควรจะไดท าลายกอน แลวจงคอยท าลายสงซงมประเภทความลบรองๆ ลงมา สงซงไมมประเภทความลบเลยควรท าลายภายหลงสด ตามความส าคญทจะมตอขาศก สวนประกอบทส าคญๆ ทงหมดของเครองวทยทมลกษณะคลายคลงกนทงหมดน ควรจะท าลายพรอมกน ทง นเพอปองกนมใหขาศกรวบรวมสวนประกอบจากเครองเสยหลายๆ เครองไปประกอบเปนเครองดได 3.แผนการท าลาย

ก.การท าลายอปกรณทมงหมายมใหถกขาศกยดนนจะบงเกดผลส าเรจไดกโดยค าสงของผบงคบบญชาเทานน และแผนการท าลายจะตองเปนแบบฉบบเดยวกนตลอดหนวยบญชาการ

ข.เพอใหการท าลายเปนแบบฉบบเดยวกนกจะตองใหเจาหนาททกๆ คนมความเขาใจในแผนการท าลายอยางแทจรงตลอดจนล าดบความเรงดวนในการท าลาย , นอกจากนนกฝกเจาหนาทใหใชระเบยบปฏบตตามแบบฉบบในการท าลายสงอปกรณดวย 4.วธการท าลาย

วธการท าลายทจะกลาวตอไปน จะเปนการปองกนมใหขาศกน าไปใชงานได กซอมหรอพสจนทราบเครองวทยนนๆ ได

ก.ทบ ใหใชคอนใหญ, ขวานใหญ, ขวานเหลก, พลว, คอน, ชะแลง, เครองมอหนกๆ หรอของหนกอนๆ ทบผลกแร, หลอด, มาตรวด, สวนควบคม, ปากพด-หฟง, เครองจลยนต (DYNAMOTORS)ปากพด, หมอไฟฟา, ไกถายทอด (RELAYS) ไกไฟฟา ตวตานทาน หนาปทม ขดลวด

12 - 2 ข.ตด ใชขวานใหญ ขวานเลก มดใหญๆ หรอสงแหลมคมอนๆ ตดสาย และสายทเดนภายใน

เครองและดงเอาสายทเดนภายในเครองออกจากฐานเครอง ค.เผา ใชน ามนเบนซน น ามนกาด น ามนเครอง เผาหนงสอคมอทางเทคนคประจ าเครอง (หรอ

หนงสอค าแนะน าตางๆ ) แผนผงวงจร สายไฟ สายทเดนภายในเครอง ถงใสเครอง และหมอตน ง. หกงอ หกงอหนาปทม หบบรรจ ทอนสายอากาศและฐานเครอง จ.ระเบด ถาตองการท าลายดวยการระเบดกใหใชอาวธปนเลก ลกระเบด สายชนวน ดนระเบด

ชนดซ หรอดนระเบดท เอน ท ฉ.ท าใหแตก ท าใหสวนใชงานทงหมดแตก เชน ล าโพง ปากพด -หฟง และคนเคาะ

ช. ท าใหอนตรธาน ฝงหรอกระจายสวนทท าลายแลวไปในรองของคตดตอ หลมบคคล หรอโพรงอ นๆ หรอขวางลงในน า

อนผนวกท ก

ระบบการก าหนดแบบอเลกทรอนกสรวม 1.ตวแสดงเครองอปกรณ

การก าหนดแบบส าหรบยทธภณฑหลกจะประกอบดวยตวอกษร AN ขดทบ, ชดอกษร สามตวเครองหมายขดและจ านวนเลขหนงจ านวน ตวอกษร AN แสดงถงอปกรณหลก อกษรตวแรกของชดตวอกษรสามตว แสดงวาเครองนนใชทไหน (หมายถงการตดตง) อกษรตวทสองแสดงวาเปนอะไร (แบบของเครอง) อกษรตวทสามแสดงวาใชท าอะไร (ความมงหมาย) จ านวนเลขแสดงหมายเลขแบบของเครองนนๆ ตวอยางเชน AN/MRC-2 แสดงวาเปนแบบท 2 ของชดวทยสอสารเคลอนท และอกษร AN แสดงวาเครองชดนเปนอปกรณหลก 2.ตวแสดงสวนประกอบ

การก าหนดแบบของสวนประกอบ ประกอบดวยตวอกษรหนงหรอสองตว (ดตารางขางลาง) เครองหมายขด และจ านวนเลขหนงจ านวน ตวอกษรแสดงถงสวนประกอบ สวนตวเลขแสดงหมายเลขแบบ ตวอยางเชน RT-196 แสดงวาเปนแบบท 196 ในจ านวนพวกเครองและเครองสงวทย ถาสวนประกอบเปนสวนหนงหรอใชกบยทธภณฑหลกกจะมการก าหนดแบบทยาวกวานน ตวอยางเชน RT-1962/PRC-6 หมายถงแบบท 196 ของเครองรบและเครองสงวทยซงใชกบหรอเปนสวนหนงของแบบท 6 ของชดวทยสอสารชนดหอบหว ตวแสดง ความหมาย AB เครองยดสายอากาศ AM เครองขยาย AS อปกรณประกอบสายอากาศ AT สายอากาศ BA หมอไฟฟาประเภทท 1 BB หมอไฟฟาประเภทท 2 BZ เครองท าสญญาณทไดยน C สงควบคม CA อปกรณประกอบเครองเปลยนทศทางกระแสไฟฟา เครองคนหาใตน า CB แผงหมอตน CG เคเบลและสายสงก าลงความถวทย CK ชดผลกแร CM เครองเปรยบเทยบ

ก - 2 CN เครองชดเชย CP เครองค านวณ CR ผลกแร CU เครองประกบ CV เครองเปลยน CW ทคลม CX สายไฟ CY หบ DA สายอากาศหน DT หวดกคลน DY เครอง E อปกรณประกอบรอก F เครองกรอง FN ครภณฑส านกงาน FR เครองวดความถ G เครองก าเนดไฟฟา GO มาตรวดมม (เปนระบบสายอากาศหาทศ) GP หลกดน H ชดสวมศรษะ, ชดมอถอ, ชดตดหนาอก HC ทยดผลกแร HD เครองมอเครองใชในการปรบอากาศ ID เครองมอเพอการชบอก IL ฉนวน IM เครองวดความเขม IP เครองแสดง, หลอดรงสขวไฟฟาลบ J เครองชมทาง KY เครองคนเคาะ LC เครองมอ, สรางทางสาย LS ล าโพง M ปากพด MD เครองปรงคลน

ก - 3 ME มาตรวด, ชนดหอบหว MK ชดซอมบ ารงหรอเครองอปกรณ ML เครองมออตนยมวทย MT เครองตดตง MX เครองเบดเตลด O เครองแกวง OA อปกรณประกอบเพอการใชงาน OC เครองมอสมทรศาสตร OH เครองดดการแกวงไฟฟา, เครองตรวจวด PD ตวขบเบองตน PF เครองท าใหแนน, เสา PH เครองใชเกยวกบการถายภาพ PP อปกรณก าลงไฟฟา PT เครองมอก าหนดชด PU อปกรณก าเนดก าลงไฟฟา R เครองรบ RD เครองบนทกและถายทอด RE อปกรณประกอบไกไฟฟาถายทอด RF คลนวทย RG เคเบลและสายสงก าลงจ านวนมาก, ความถวทย RL อปกรณประกอบลอสาย RP เชอก RR เครองสะทอน RT เครองรบและเครองสง S ทพกก าบง SA เครองไกไฟฟา SB เครองสลบสาย SG เครองก าเนดสญญาณ SM เครองจ าลอง SN เครองพรอมจงหวะ ST สายรด

ก - 4 T เครองสง TA เครองมอเครองใชเกยวกบโทรศพท TD เครองจบเวลา TF เครองแปลงไฟฟา TG เครองก าหนดทตง TH เครองมอเครองใชเกยวกบโทรเลข TK อปกรณหรอชดเครองมอ TL เครองมอชาง TN เครองปรบตง TS อปกรณตรวจวด TT เครองมอใชเกยวกบโทรพมพและโทรส าเนา TY เครองตรวจวด, หลอด U ขอตอ, ส าหรบเสยงและก าลงไฟฟา UG ขอตาง, ความถวทย V ยานยนต VS อปกรณทศนสญญาณ WD เคเบล, ตวน า WF เคเบล, ตวน าสตว WM เคเบล, ตวน าหลายตว WS เคเบล, ตวน าเดยว WT เคเบล, ตวน าสามตว ZM เครองวดความตานหนวง

ก - 5 ตวแสดงยทธภณฑหลก

อกษรตวท 1 การตดตง

อกษรตวท 2 ชนดยทธภณฑ

อกษรตวท 3 ความมงหมาย

เบดเตลด การหมายร

A……... ในอากาศ (ตดตงและ ปฏบตงานในเครองบน) B……. เคลอนทใตน า,เรอด าน า C…… ขนสงทางอากาศ (เมอ ยงไมจดเขาประจ า… หนวยกยงไมใช) D……. ยานไรพลขบ F…….. ประจ าท G……. พนดน, โดยทวไปใชบน พนดน (รวมทงแบบของการตดตงบนพนดนสองแบบหรอมากกวา) K……. สะเทนน าสะเทนบก M……. พนดน เคลอนทได (ตดตงเปนชดปฏบตงานในยานยนตซงยานยนตนนมไดมหนาทนอกจากขนสงยทธภณฑนน) P……. ตดหลงหรอหอบหว (สตวหรอคน) S……. ยานผวน า T……. พนดน ขนสงได (หาบหาม, บรรทก) U……. เพอใชงานโดยทวไป (รวมทงชนดของการตดตงทวไปสองหรอหลายประเภท ใน อากาศ, บนเรอและพนดน

A…….แสงทเหนไมได การแผรงสความรอน B…….นกพราบ C…….คลนพาห D…….เครองตรวจกมมนตภาพ พสจนทราบ และค านวณ (ราดแลก) E…….นวแพค F…….การภาพ G…..โทรเลขหรอโทรพมพ I…….เครองพดภายในหรอเครองขยายเสยง J…….ไฟฟา-กล (ถาม ก าหนดเปนอยางอนแลวกใหใชตวอกษรน) K…….โทรมาตร L…….มาตราการตอตาน M…….อตนยมวทยา N…….เสยงในอากาศ P…….วทยส ารวจเปาและหาระยะ (รสลอน) Q…….เครองคนหาใตน า และเสยงใตน า R…….วทย S……แบบพเศษแมเหลก และอนๆ หรอการผสม แบบตางๆ

A…….อปกรณสวนประกอบชวย (ไมครบชดปฏบตการ) B…..ทงระเบด C…..การสอสาร (การรบและการสง) D…..การหาทศและ/หรอลาดตระเวน E…..ขบและ/หรอปลอย G…..ควบคมการยงหรอควบคมไฟฉาย H…..การบนทกและ/หรอการผลตขนใหม(ภารเรขาลกษณะอากาศและเสยง) L…….ควบคมไฟฉาย (เมอยงไมจดเขาประจ าหนวยใช) M…….อปกรณสวนประกอบซอม บ ารงและตรวจสอบ (รวมทง เครองมอดวย) N…….เครองชวยการเดนเรอและอากาศ (รวมทงเครองวดความสงบคอนเขมทศรอคอน การหาความลกดวยเสยง การเขาหาและการขนบก) P…….การผลตขนใหม (เมอยงไมจดเขาประจ าหนวยกยงไมใช) Q…….พเศษหรอความมงหมายผสมกนหลายอยาง

X…..อยในระหวางการปลยนแปลง Y…..ศกยไฟฟา Z…..มมไฟฟาหรอความถ T……การฝก

ก - 6 V……..พนดน ตดรถ (ตดตงบนยานพาหนะทสรางมาท าหนาท อนมใชเพอบรรทกอปกรณ อเลกทรอนกส เชน รถถง) W……. บนผวน าและใตน า

T…….โทรศพท (ทางสาย) V…….ทศนะและแสงทเหนได W…….

R…….การรบและการดกจบเชงรบ S…….การดกจบและ/หรอการหา ระยะและการหาทศ T…….การสง W…….การควบคม X…….การพสจนทราบและการหมายร

อนผนวกท ข

ขอพจารณาทางเทคนคและทางยทธวธในการสอสารดวยวทยสนาม 1.กลาวทวไป

การสอสารดวยวทยสนามนนจะตองพจารณาถงคณลกษณะทงทางเทคนคและทางยทธวธของเครองวทยเปนอนมาก การใชวทยเฉพาะบางชดในการสอสารทางทหารนนจะตองพจารณาถงคณลกษณะบางอยาง ดงตอไปนคอ รศมการท างาน ยานความถ แบบของการปลอยคลน (เปนค าพดหรอคลนเสมอ) การตดตง (การน าไปดวยคนหรอยานพาหนะ) และขดความสามารถในการท าากรสอสารกบชดวทยแบบอนๆ 2.รศมการท างานท างาน

โดยปกตรศมการสงของวทยสนามขนกบระยะของคลนพนดน ไมวาเครองวทยใดๆ ระยะทางน จะเปลยนแปลงตามความถทใชงาน ทตงเครองและสายอากาศของเครองวทย ลกษณะของภมประเทศ วธการปลอยคลน แบบของสายอากาศและก าลงออกอากาศ พนกงานวทยสามารถเพมระยะคลนพนดนของเครองดวยการใชความถต าๆ ซงจะไมลดถอยก าลงเรวเหมอนใชคลนความถสงๆ โดยการเปลยนปฏบตงานใชค าพดเปนแบบคลนเสมอ หรอโดยการใชสายอากาศแบบสายยาวแทนสายอากาศแบบแส ซงใชท าการสอสารระยะใกล เนองจากผลอนเกดจากตวเปลยนเหลานจงท าใหไมสามารถก าหนดรศมท างานของชดวทยใดๆ ไดแนนอน รศมการท างานตามอตรานน ขนอยกบสภาพโดยเฉลยของพนดนของการปฏบตงานเฉพาะแบบ เชน คลนเสมอเมอเปรยบเทยบกบค าพดหรออยกบทเมอเปรยบเทยบกบเคลอนท 3.ยานความถ

ในชดวทยบางชด เชน AN/GRC-87 หรอ AN/VRC-34 ยานความถของเครองรบกจะมความถเชนเดยวกบยานความถของเครองสง สวนในชดวทยอน เชน AN/GRC-19 ยานความถของเครองสงและเครองรบนนแตกตางกน ถาหากชดวทยแบบตางๆ จะตองใชในการสอสารระหวางกนแลวจะตองพจารณายานความถของมนเสยกอน เชนทจะก าหนดความถใชงานขน 4.วธการสอสาร

ชดวทยสนามชนด ปส.ไดจดขนเพอสงและรบสญญาณเปนค าพดหรอเปนสญญาณคลนเสมอและขดความสามารถทางวทยโทรทศนอยบาง นอกจากนวทยบางชดกสามารถสงเปนเสยงสงต า ซงเรยกวาคลนเสมอปรง (MCW) วธการสงโทรเลขวธนบางทกชวยใหการอานสญญาณไดชดดขนภายใตสภาพทมเสยงหรอการรบกวน เมอใชคลนเสมอปรง (MCW) แลว วงจรเครองแกวงกล าความถ (BFO) กไมตองการใชส าหรบการรบสญญาณคลนเสมอ

ข - 2 ก.วทยโทรเลข ซงรวมทงคลนเสมอและคลนเสมอปรง สงดวยความเรวในการสงคอนขางชา

นอกจากนนตองการพนกงานทไดรบการฝกเปนพเศษซงมความช านาญงานหลงจากทไดผานหวงการฝกมานานแลวในขายวทย คลนเสมอความเรวในการสงของพนกงานตามปกตจะตองไมใหเรวกวาความเรวของพนกงานทสงใหชาทสดในขาย อยางไรกตามภายใตสภาพอากาศทรายแรง วทยคลนเสมอนนจะใหรศมการท างานไดไกลกวาและใหการสสารทเชอถอไดมากกวาวธการสอสารทางวทยอยางอน ข.การใชวทยคลนเสมอนนไดถกแทนทโดยวงจรวทยโทรพมพทตดตอเลอนความถ (FREQUENCY-SHIF-KEYED) วงจรเหลานมขดความสามารถทจะรบขาวไดจ านวนมากกวาวทยโทรเลข 5.การตดตง

ชดวทยสนามยงอาจจะแบงประเภทออกไดเปนชนดหอบหวตดรถ ตดรถ บรรทกรถ และเคลอนท ชดวทยหอบหวนมก าลงต าและท างานดวยหมอไฟฟาแหง ซงบรรจอยภายในหบชดวทย หรอท างานดวยก าลงจากเครองก าเนดไฟฟาชนดมอหมน ชดวทยตดรถมกจะอยในประเภททก าลงปานกลางและท าดวยก าลงไฟฟาจลน ซงไดรบก าลงจากหมอไฟฟาสวนวทย AN/GRC-19 นนใชเครองก าเนดไฟฟาสลบ ทงสองนไดรบก าลงจากหมอไฟฟาของรถยนต ชดวทยบรรทกและวทยเคลอนทอาจมก าลงปานกลางหรอก าลงสงกได ตามปกตชดวทยเหลานไดก าลงมาจากเครองก าเนดไฟฟาขบดวยเครองยนต (ENGINE-DRIVEN GENERATOR) ชนดใชน ามนดวยเบนซนซงอาจจะคานหามหรอตดบนรถพวง เพอใหสามารถปฏบตงานไดจากทมการปองกนกมกจะตองใชเครองควบคมระยะไกลประกอบกบเครองวทยสนามดวย 6.ขดความสามารถของการสอสารระหวางกน

ก.โดยทวไป การสอสารระหวางชดวทยแบบตางๆ นนอาจกระท าไดตอเมอชดวทยเหลานนสามารถสงไปไดตามระยะทตองการ และถาชดวทยเหลานนมยานความถเหลอมกน ใชวธการสอสารเหมอนกน (ค าพดหรอคลนเสมอ) และใชการปรงคลนแบบเดยวกน (ปส.หรอ ปถ.) ชดวทยก าลงต าซงมอตราระยะการท างานประมาณ 1.6 กม. ไมสามารถทจะสอสารกบชดวทยทอยหางกนออกไป 8 กม. ได แมวาชดวทยทงสองนจะปฏบตงานดวยความถเดยวกน ดวยแบบของการปรงคลนและแบบของการปลอยคลนเดยวกน

ข.เพราะวาลกษณะการท างานทางเทคนคแตกตางกน เครองวทย ปถ .ซงไมสามารถสอสารกบเครองวทย ปส.ได ถงแมวาระยะทางและความถทใชงานจะเหมอนกนกตาม

ค.ถาชดวทยสองชดใชวธการปลอยคลนตางกน (ชดหนงนนใชค าพด สวนอกชดหนงนนใชคลนเสมอ) เชนนกไมอาจสอสารกนได สญญาณคลนเสมอนนจะไมไดยนในเครองรบซงถกปรบเพอรบเปนค าพด จะตองจดวงจรเครองแกวงกล าความถ (BEAT FREQ OSCILLATOR “BFO”) แบบตางหากใหตดประจ าอยกบเครองรบชนดสอสารสวนมากและจะตองผลกสวทซไปทางการรบคลนเสมอใหหาก

ข - 3 เครองรบนนไมตดวงจรเครองแกวงกล าความถหรอถาไมไดเปดวงจรนนหรอมไดปรบใหถกตองแลว กไมอาจรบวทยคลนเสมอได เวนไวแตเครองสงจะมความสามารถปฏบตงานเปนคลนเสมอปรงได

ง.สรป มปจจยอยหลายประการซงกระทบกระเทอนตอความสามารถของชดวทยทจะสอสารระหวางกน เมอน าเครองวทยทไมคนเคยหรอวทยแบบใหมมาใช นายทหารฝายการสอสารจะตองพจารณาปจจยเหลานดวยการแยกประเภทวทยออกและพจารณาขดจ ากดและขดความสามารถของมน