ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ ∆΄ ΤΕΥΧΟΣ 66Ο ΙΟΥΛΙΟΣ 2017

2

Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ

ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό

τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα

Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός

Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864

Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029

Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο

httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)

Περιεχόmicroενα

Εκ της Φάριδος Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων 3

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας

από τον 17ο αιώνα στο διαχρονικό ερώτηmicroα

laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo 6

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου 9

Γεωργίου Κ Χίου ndash Χαρτουλάρου Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας 10

Τάσου ∆ Βολτή Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία 11

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας 13

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού 15

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς 16

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο 18

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Τοπικό Βιβλιογραφικό 19

Ιωάννη Γ Παρηγόρη 6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo 20

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου 23

Ποταmicroίτη ∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά 24

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια 25

ΗΓΜ Τ∆Β ∆ΘΚ ΓΚΜ ΠΜΙ ΚΜΚ ΑΝΜ Της αγοράς 28

Συνδροmicroές 29

Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30

Εξώφυλλο Η Ιερά Μονή Ζερmicroπίτσας το 1966 (φωτ Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη)

Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981

Περίοδος Γ΄ 1992-2001

Περίοδος ∆΄ 2002-

3

Εκ της Φάριδος

Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων

Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών

οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία

του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες

Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές

στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα

ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την

περιοχή microας

Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη

4

Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της

Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος

Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης

Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016

στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό

ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό

κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην

εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του

Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης

Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης

5

Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το

περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού

Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα

κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16

Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-

14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5

Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -

Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα

λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν

ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα

παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα

πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα

Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη

κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο

Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή

Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου

Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης

Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος

Κουmicroουστιώτης

Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών

του βίου του περιοδικού

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

2

Ι∆ΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΦΑΡΙ∆ΟΣ

ΕΚ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡ∆ΟΣΚΟΠΙΚΗ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΞΗΡΟΚΑΜΠΙΟΥ ∆ΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ microε το διακριτικό

τίτλο laquoΕΡΑΣΙΝΟΣ ΑΜΗΚΕraquo που εδρεύει στο Ξηροκάmicroπι και εκπροσωπείται νόmicroιmicroα

Συντακτική επιτροπή Γεώργ Θ Καλκάνης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Παναγ Η Κοmicroνηνός

Επιmicroελητής έκδοσης Θεόδ Σ Κατσουλάκος Συρακουσών 101 Αθήνα τηλ 210 2515864

Ταmicroίας Ιωάννης Παν Κονίδης Ξηροκάmicroπι τηλ 27310 35029

Όλα τα τεύχη φύλλα έχουν αναρτηθεί ψηφιοποιηmicroένα στον διαδικτυακό τόπο

httpmicro-kosmosuoagr (rarr η Φάρις)

Περιεχόmicroενα

Εκ της Φάριδος Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων 3

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας

από τον 17ο αιώνα στο διαχρονικό ερώτηmicroα

laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo 6

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου 9

Γεωργίου Κ Χίου ndash Χαρτουλάρου Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας 10

Τάσου ∆ Βολτή Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία 11

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας 13

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού 15

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς 16

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο 18

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη Τοπικό Βιβλιογραφικό 19

Ιωάννη Γ Παρηγόρη 6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo 20

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου 23

Ποταmicroίτη ∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά 24

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια 25

ΗΓΜ Τ∆Β ∆ΘΚ ΓΚΜ ΠΜΙ ΚΜΚ ΑΝΜ Της αγοράς 28

Συνδροmicroές 29

Βιβής Ξ Κωτσιοτοπούλου Τα νέα microας 30

Εξώφυλλο Η Ιερά Μονή Ζερmicroπίτσας το 1966 (φωτ Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη)

Το Ξηροκάmicroπι Η ΦΑΡΙΣ Περίοδος Α΄ 1966-1977 Περίοδος Β΄ 1979-1981

Περίοδος Γ΄ 1992-2001

Περίοδος ∆΄ 2002-

3

Εκ της Φάριδος

Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων

Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών

οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία

του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες

Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές

στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα

ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την

περιοχή microας

Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη

4

Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της

Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος

Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης

Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016

στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό

ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό

κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην

εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του

Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης

Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης

5

Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το

περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού

Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα

κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16

Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-

14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5

Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -

Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα

λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν

ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα

παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα

πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα

Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη

κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο

Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή

Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου

Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης

Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος

Κουmicroουστιώτης

Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών

του βίου του περιοδικού

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

3

Εκ της Φάριδος

Ο εορτασmicroός των πενήντα χρόνων

Πέρασαν ήδη πενήντα χρόνια Από τότε που microια παρέα Ξηροκαmicroπιτών

οραmicroατίστηκε την έκδοση ενός περιοδικού το οποίο θα καταπιανόταν microε την ιστορία

του τόπου microας Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1966 microε microόνο έξι σελίδες

Ακολούθησαν σιγά σιγά και άλλα όλο και microεγαλύτερα Κάποτε υπήρξαν και διακοπές

στην έκδοση όχι microεγάλες όmicroως Η έκδοση συνεχίζεται έως σήmicroερα Έχουmicroε φτάσει τα

ενενήντα τέσσερα τεύχη συνολικά Η ύλη ογκώδης και ιδιαίτερα σηmicroαντική για την

περιοχή microας

Το προσχέδιο για το πρώτο εξώφυλλο δια χειρός Γεωργίου Καλκάνη

4

Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της

Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος

Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης

Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016

στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό

ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό

κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην

εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του

Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης

Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης

5

Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το

περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού

Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα

κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16

Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-

14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5

Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -

Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα

λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν

ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα

παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα

πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα

Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη

κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο

Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή

Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου

Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης

Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος

Κουmicroουστιώτης

Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών

του βίου του περιοδικού

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

4

Η φωτογραφία microε την πρώτη οmicroάδα του περιοδικού στα νότια σκαλιά του ιερού της

Αγίας Τριάδας Βασιλική Σολωmicroού Γεωργία Τάρταρη Παναγιώτης Ματθαίος

Ευστράτιος Συκιώτης Θεόδωρος Κατσουλάκος Γεώργιος Καλκάνης

Τα πενηντάχρονα της Φάριδος γιορτάστηκαν την Παρασκευή 30 ∆εκεmicroβρίου 2016

στο Πνευmicroατικό Κέντρο της Αγίας Τριάδας Ξηροκαmicroπίου εκεί από όπου το περιοδικό

ξεκίνησε πριν από πενήντα χρόνια Η ατmicroόσφαιρα συγκινητική Παρά το τσουχτερό

κρύο εκείνης της βραδιάς ο κόσmicroος τίmicroησε microε την παρουσία του την εκδήλωση Στην

εκδήλωση παρουσιάστηκαν το ιστορικό του περιοδικού αλλά και οι προοπτικές του

Η συντακτική οmicroάδα του περιοδικού Γεώργιος Καλκάνης

Θεόδωρος Κατσουλάκος Παναγιώτης Κοmicroνηνός Ιωάννης Κονίδης

5

Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το

περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού

Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα

κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16

Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-

14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5

Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -

Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα

λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν

ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα

παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα

πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα

Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη

κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο

Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή

Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου

Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης

Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος

Κουmicroουστιώτης

Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών

του βίου του περιοδικού

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

5

Συνδιοργανωτής στην εκδήλωση ήταν ο Παιδαγωγικός Φιλότεχνος Όmicroιλος Φάριδος

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ο ηθοποιός Γεώργιος Κούmicroαρης διάβασε κείmicroενα από το

περιοδικό και το Τmicroήmicroα Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής του Παιδαγωγικού

Φιλότεχνου Όmicroιλου Φάριδος έπαιξε και τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια Τα

κείmicroενα που διαβάστηκαν ήταν Μετανάστη Καηmicroοί της ξενιτειάς Η Φάρις 1(1979)16

Χρήστου Λ Καπετανάκου Πάντα σε σκέφτοmicroαι φτωχοχώρι microου Η Φάρις 24(1999)13-

14 Χρήστου Λ Λιντζέρη Μικρά Ασία Ζωντανές microνήmicroες Η Φάρις 3(1992)4-5

Παναγιώτη Χ Στούmicroπου Το σποριό Η Φάρις 4(1981)67-68 Σταυρούλας Κονίδη -

Χριστογάmicroβρου Χριστούγεννα στην Κουmicroουστά Η Φάρις 30(2001)10 Οδυσσέα Τα

λαλάγγια θέλουν δυνατή φωτιά Η Φάρις 22(1999)10 Τα τραγούδια που ακούστηκαν

ήταν Ξενάκι (τραγούδι του Σταύρου Κουγιουmicroτζή σε παραδοσιακή microουσική από τα

παραξυπνήmicroατα της Ρόδου) Ας πανrsquo να ιδούν τα microάτια microου (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Αλέξανδρος και βασιλιάς (ζωναράδικο θρήνος της Αλώσεως) Όσα

πουλάκια (τοπικό παραδοσιακό τραγούδι) Περδικούλα (τοπικό παραδοσιακό

τραγούδι) Μωραΐτικα κάλαντα

Ορχήστρα Κατερίνα Πάτσιου κανονάκι Μίκη Τοντόροβ ούτι Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Γεώργιος Κλάδης κρουστά Παναγιώτης Μανδραπήλιας λαούτο Μαρία Κουmicroουστιώτη

κουτάλια Κυριάκος Κουmicroουστιώτης κλαρίνο

Χορωδία Χοράρχης η Κατερίνα Πάτσιου Τραγουδούν Κυριακή Βασιλείου Ελένη Φραγκή

Γιώτα Ιατρού Τερέζα Καmicroαρινοπούλου Πολυτίmicroη Νικολακάκου Ελένη Χριστοπούλου

Κατερίνα Σπανάκου Κωνσταντίνος Σταρόγιαννης Παναγιώτης Κονίδης ∆ηmicroήτρης

Γραφάκος Γιάννης Παρηγόρης Θανάσης Γρίβας Παναγιώτης Γρίβας Κωνσταντίνος

Κουmicroουστιώτης

Η γιορτή τελείωσε microε την ευχή να γιορτάσουmicroε και τη συmicroπλήρωση των εκατό ετών

του βίου του περιοδικού

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

6

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Μια απάντηση της ΙΜ Γόλας από τον 17ο αιώνα

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo

Οι σκέψεις που διατυπώνονται σε αυτό το σηmicroείωmicroα είναι microια απόπειρα απάντησης

στο διαχρονικό ερώτηmicroα laquoΘρησκεία ήκαι Επιστήmicroηraquo Το ερώτηmicroα αφορά στην υπεροχή

ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των επιστηmicroονικών θεωριών ndashή αντίστροφαndash

για το σύmicroπαν ( τον φυσικό κόσmicroο) και τη ζωή ( τον άνθρωπο) Το σηmicroείωmicroα

απευθύνεται στους ανθρώπους που βρίσκονται σε αmicroφιβολία ndashή και αγωνίαndash

αmicroφιταλαντευόmicroενοι microεταξύ της θρησκευτικής πίστης τους και της εmicroπιστοσύνης τους στην

επιστήmicroη νοmicroίζοντας ότι υπάρχει διάσταση microεταξύ τους Κυρίως όmicroως απευθύνεται στους

νέους ανθρώπους που έχοντας άγνοια αποστασιοποιούνται και microένουν microακριά αφού η

τυπική εκπαίδευση δεν είναι επαρκής και η θρησκεία απλώς απουσιάζειhellip (το σηmicroείωmicroα

αυτό είναι περίληψη άλλου πληρέστερου που ανακοινώθηκε ndashχωρίς να συζητηθεί microε

απόφαση του laquoπροεδρείουraquondash στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στη

Σπάρτη στις 12 Νοεmicroβρίου 2016)

Η Ιερά Μονή Γόλας Η Ιερά Μονή Γόλας (το microοναστήρι της Γόλας ή η Άγια Γόλα για τους κατοίκους της

νοτιοδυτικής Κοίλης Λακεδαίmicroονας) αποτέλεσε ένα σηmicroαντικό θρησκευτικό κέντρο για

πολλούς αιώνες Ήταν όmicroως και ένα σηmicroαντικό για την περιοχή εκ-παιδευτικό κέντρο

Εκπαιδευτικό τόσο για τους microοναχούς της microε τη βιβλιοθήκη της και microε τους

συmicroβολισmicroούς των τοιχογραφιών της όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών microε

τον εγγραmicromicroατισmicroό που τους εξασφάλιζαν οι microοναχοί Παράλληλα παιδευτικό αφού οι

εκατοντάδες τοιχογραφίες της εκκλησίας της λειτουργούσαν εκπαιδευτικά και παιδευτικά

για τους microη εγγράmicromicroατους κατοίκους και επισκέπτες

Ο Αριστοτέλης στις τοιχογραφίες της Σε τοιχογραφίες (που laquoιστορήθηκανraquo το 1673) στον νάρθηκα της εκκλησίας της

Μονής οι microοναχοί περιέλαβαν (και) απεικονίσεις σοφών της αρχαίας Ελλάδας

Απεικονίσεις αρχαιοελλήνων σοφών παρατηρούνται microόνο σε Μονές οι οποίες ήταν

στην εποχή τους κέντρα παιδείας τόσο εκκλησιαστικής όσο και της laquoθύραθενraquo

Κριτήριο επιλογής των σοφών ήταν εκφρασθείσες ή υπονοούmicroενες στα έργα τους

microονοθεϊστικές ιδέες που διαmicroόρφωσαν microια υψηλότερη ιδέα περί πνευmicroατικού Θεού και

προετοίmicroασαν την έλευση της χριστιανικής θρησκείας

Ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (4ος πΧ αι) είναι microεταξύ των σοφών που

απεικονίζονται στο νάρθηκα της εκκλησίας της Γόλας Το κύριο χαρακτηριστικό του

Αριστοτέλη όmicroως είναι όχι οι microονοθεϊστικές του ιδέες αλλά το ότι είναι ο

αντιπροσωπευτικότερος και σηmicroαντικότερος εκπρόσωπος της αρχαιοελληνικής

φυσικής φιλοσοφίας που θεωρείται ότι ήταν microια laquoπρώιmicroη επιστήmicroηraquo Αυτή η

απεικόνιση ήταν όmicroως και η απάντηση της Ι Μ Γόλας στο ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή

επιστήmicroηraquo το οποίο απασχόλησε -από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια- θεολόγους και

επιστήmicroονες

Θρησκεία ή Επιστήmicroη

Το διαχρονικό και συχνά επαναλαmicroβανόmicroενο ndashέως και τον περασmicroένο αιώναndash

ερώτηmicroα laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo τίθεται διαρκώς και σπανιότερα σήmicroερα Το ερώτηmicroα

προκαλούσε ndashήδη από τα πρωτοχριστιανικά χρόνιαndash διαρκείς και συχνά έντονες

συζητήσεις οδηγώντας τες κατά κανόνα σε αντιπαραθέσεις Οι συζητήσεις αφορούσαν

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

7

κυρίως στη δηmicroιουργία (την αρχή) ή τη microοίρα (το τέλος) του σύmicroπαντος και την

εmicroφάνιση της ζωής στον πλανήτη microας Οι αντιπαραθέσεις επικεντρώνονταν στην

υπεροχή ή όχι των θρησκευτικών δογmicroάτων έναντι των απαντήσεων της επιστήmicroης (και

αντίστροφα) στα παραπάνω ερωτήmicroατα

Η Σύγχρονη Επιστήmicroη

Μετά από αιώνες η σύγχρονη επιστήmicroη ndashκαι η επιστηmicroολογία φιλοσοφία της

επιστήmicroηςndash έκλεισαν τον κύκλο των αντιπαραθέσεων αναγνωρίζοντας ως διακριτές τις

γνωσιακές περιοχές ενδιαφέροντος και microελέτης του σύmicroπαντος από την επιστήmicroη σε

σχέση microε τα θρησκευτικά δόγmicroατα για το σύmicroπαν και τη ζωή

Η επιστήmicroη ερευνά microελετά και διατυπώνει ndashόταν microπορείndash απαντήσεις θεωρίες για

τον τρόπο της δηmicroιουργίας και εξέλιξης του σύmicroπαντος αλλά και του τέλους του

Ακόmicroη ταξινοmicroεί τα άβια σώmicroατα και τους έmicroβιους οργανισmicroούς αλλά και ερευνά τις

αρχές και τους νόmicroους (τη νοmicroοτέλεια) που διέπει το σύmicroπαν προβλέποντας τα

φαινόmicroενα που συmicroβαίνουν σε αυτό Στην ουσία η επιστήmicroη αυτοπεριορίζεται στη

microελέτη του σύmicroπαντος από τη στιγmicroή της δηmicroιουργίας αρχής του έως και το πιθανό

τέλος του

Αντίθετα η επιστήmicroη δεν ασχολείται καθόλου ούτε αποφαίνεται για laquoότιraquo (και

laquoγιατίraquo) είναι πιθανόν να έχει υπάρξει ή έχει συmicroβεί πριν από τη δηmicroιουργία του

σύmicroπαντος ή θα συmicroβεί microετά το τέλος του σύmicroπαντος ∆εν ερευνά και δεν αποφαίνεται

για microια laquoάλληraquo άγνωστη νοmicroοτέλεια που ίσως να δηmicroιούργησε το σύmicroπαν ή ακόmicroη

δηmicroιούργησε τη νοmicroοτέλεια που το κυβερνά αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις

θρησκείες

Συνεπώς η σύγχρονη επιστήmicroη απαντά στο laquoπώςraquo αλλά δεν έχει ndashκαι δεν διεκδικεί

να δώσει η ίδιαndash απαντήσεις στο laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε το σύmicroπαν

όπως και laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo δηmicroιουργήθηκε η άγνωστη -προϋπάρχουσα-

νοmicroοτέλεια αφήνοντας αυτές τις απαντήσεις στις θρησκείες (ήκαι στις όποιες

φιλοσοφικές απόψεις)

Η Χριστιανική Θρησκεία

Οι θρησκείες ndashειδικότερα η χριστιανική θρησκείαndash αποδίδουν δογmicroατικά τη

βούληση τη σχεδίαση και τη δηmicroιουργία του σύmicroπαντος αλλά και της νοmicroοτέλειας που

δηmicroιούργησε το σύmicroπαν και τη νοmicroοτέλεια της λειτουργίας του και του τέλους του σε

έναν Νου Λόγο Θεό microε κύριο και τελικό σκοπό τη δηmicroιουργία του ανθρώπου Έχει

την απάντηση για το laquoγιατίraquo και από laquoποιονraquo Παράλληλα η χριστιανική θρησκεία

αποδέχεται το ρόλο της επιστήmicroης στην έρευνα για την laquoαποκάλυψηraquo του τρόπου της

δηmicroιουργίας και της εξέλιξης (ή και του τέλους) του σύmicroπαντος αλλά και τον

laquomicroηχανισmicroόraquo της ζωής και των έmicroβιων οργανισmicroών Επίσης αναγνωρίζει τη συmicroβολή

της στην απόκτηση της γνώσης από τον άνθρωπο και στη δηmicroιουργία της τεχνολογίας

για τον άνθρωπο

Η επικρατούσα σήmicroερα θεολογική άποψη (και) στη χριστιανική θρησκεία είναι ότι

δεν υπάρχει laquoδιαmicroάχηraquo microεταξύ θρησκείας και φυσικής επιστήmicroης Η χριστιανική πίστη

δεν έρχεται σε αντίθεση microε την επιστηmicroονική γνώση αν και η πίστη είναι κάτι πέραν της

επιστήmicroης Εξάλλου πολλοί κορυφαίοι φυσικοί επιστήmicroονες ασκούν προσωπική

θεοσέβεια (ή είναι αγνωστικιστές αλλά όχι άθεοι) ως αποτέλεσmicroα ερευνητικών

ευρηmicroάτων τους για τη νοmicroοτέλεια του σύmicroπαντος και το θαύmicroα της ζωής

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

8

Θρησκεία vs Επιστήmicroη

Υπάρχουν πλέον πολλά σηmicroεία σύγκλισης microεταξύ των δογmicroάτων της χριστιανικής

θρησκείας και υποθέσεων ή θεωριών της σύγχρονης επιστήmicroης που αφορούν στη

δηmicroιουργία και το τέλος του σύmicroπαντος

Συγκεκριmicroένα η θρησκεία και η επιστήmicroη συγκλίνουν στο ότι το σύmicroπαν

δηmicroιουργήθηκε στιγmicroιαία microε εκπληκτική laquoαπλότηταraquo διακρίνουν δε στο σύmicroπαν

(εκτός της απλότητας) αρmicroονία και τελειότητα δοmicroών που παραπέmicroπουν σε προνοούσα

υπέρτατη νοmicroοτέλεια νου Τέλος αναmicroένουν και ένα τέλος για το υλικό σύmicroπαν τη

laquoδευτέρα παρουσίαraquo η χριστιανική θρησκεία ή τη laquoδιάσπαση του πρωτονίουraquo η

σύγχρονη επιστήmicroη

Η θρησκεία και η επιστήmicroη όmicroως έχουν και σηmicroεία διαφοροποίησης κυρίως για τη

δηmicroιουργία και την εξέλιξη της ζωής αφού η χριστιανική θρησκεία τις αποδίδει σε microια

στοχευmicroένη νοmicroοτέλεια ( laquoθεία πρόνοιαraquo που έχει τελικό σκοπό τον άνθρωπο) ενώ η

σύγχρονη επιστήmicroη σε laquomicroηχανισmicroούςraquo και σε συmicroπτώσεις Αυτά εξακολουθούν να

προκαλούν -ήπιες- συζητήσεις αντιπαραθέσεις επηρεάζοντας ακόmicroη και τις

εκπαιδευτικές πολιτικές κρατών ή τmicroηmicroάτων τους όmicroως οι αντιπαραθέσεις αποδίδονται

από πολλούς διαπρεπείς θεολόγους σε παραβολικές διατυπώσεις αλληγορίες και

χρονικά άλmicroατα

Θρησκεία και Επιστήmicroη

Το αρχικό ερώτηmicroα λοιπόν laquoθρησκεία ή επιστήmicroηraquo αντικαθίσταται σήmicroερα από το

ερώτηmicroα ndashκαι απάντησηndash laquoθρησκεία και επιστήmicroηraquo αφού οι θρησκείες (τουλάχιστον η

χριστιανική θρησκεία) και η επιστήmicroη αποδέχονται τους διακριτούς ρόλους τους

Η απάντηση της Ιεράς Μονής Γόλας Η ίδια απάντηση έχει δοθεί ήδη από τον 17

ο αιώνα στην ορθόδοξη χριστιανική

εκκλησία της Ιεράς Μονής Γόλας (και άλλες) αφού εικονογραφήθηκε στον πρόναο ndash

microεταξύ άλλων σοφών της ελληνικής αρχαιότηταςndash (και) ο αντιπροσωπευτικότερος και

κορυφαίος εκπρόσωπος της πρώιmicroης επιστήmicroης ή της αρχαιοελληνικής φυσικής

φιλοσοφίας ο Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης

(βιβλιογραφικές αναφορές υπάρχουν στη σχετική ανακοίνωση στο ∆΄ Τοπικό Συνέδριο

Λακωνικών Σπουδών Σπάρτη 2016 και σε ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του

Πανεπιστηmicroίου Αθηνών httpmicro-kosmosuoagr δηmicroοσιεύσεις)

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

9

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το υδραγωγείο του Παλαιοχωρίου

Το Παλιοχώρι ως γνωστόν είναι από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής microας

Κάποτε και για πολλά χρόνια είχε microεγάλο πρόβληmicroα από νερό Υπήρχαν πριν βρύσες

και πηγές που έτρεχαν άφθονο νερό αλλά λόγω καθιζήσεων και κατολισθήσεων όλες

αυτές οι σπουδαίες πηγές διαδοχικά εχάθησαν Τούτο το αποδεικνύουν υπάρχουσα

πέτρινη σκάφη microεγάλων διαστάσεων καθώς και πέτρινες βρύσες σε σχήmicroα καmicroάρας Οι

κάτοικοι ήταν πλέον υποχρεωmicroένοι να microεταφέρουν το νερό από microακρινές αποστάσεις

microε την βοήθεια ζώων σε ξύλινες βαρέλες και στρατιωτικά microεταλλικά microπιτόνια Η

έλλειψη νερού υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια microε αποτέλεσmicroα να λένε το νερό νεράκι

όπως λέει ο σοφός λαός εσκέπτοντο και την κάθε σταγόνα να microην την χαλάσουν

άσκοπα

Γνωρίζοντας το σοβαρό αυτό πρόβληmicroα ο βουλευτής από την περιοχή microας Ηλίας

Λαγάκος φρόντισε και πέτυχε microε microεγάλες και απαιτητικές του ενέργειες microέσω του

αρmicroόδιου υπουργείου να δώσει λύση στο πρόβληmicroα ώστε να ανασάνουν από την

ταλαιπωρία οι κάτοικοι του χωριού Αρχές του 1955 εστάλησαν από την Αθήνα ένα

φορτηγό αυτοκίνητο microε 1600 microέτρα γαλβανιζέ εξάmicroετρες και δύο ιντσών σωλήνες

Ξεφορτώθηκαν στο Ξηροκάmicroπι στην οικία τότε Ηλία Βλάχου αφού δεν υπήρχε ακόmicroη

αυτοκινητόδροmicroος προς το Παλιοχώρι και από εκεί οι Παλιοχωρίτες microε τα ζώα τους

και σε σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα τις microετέφεραν στον προαύλειο χώρο της εκκλησίας

του χωριού Η πηγή microε το άφθονο και εύγεστο νερό 1500micro microακριά του χωριού είχε

δωρηθεί στους κατοίκους από την ηγουmicroένη της Ι Μ Ζερmicroπίτσας Γερόντισσα

Νυmicroφοδώρα Οι Παλιοχωρίτες όταν εκκλησιάζοντο στο microοναστήρι ή και όπου να

συναντούσαν την Γερόντισσα Νυmicroφοδώρα δεν ξεχνούσαν να την ευχαριστούν και να

ευγνωmicroονούν για το πολύτιmicroο αγαθό που τους χάρισε Το Παλιοχώρι πολύ γρήγορα

πλέον θα αποκτούσε σύγχρονο υδραγωγείο και εκτός από το Ξηροκάmicroπι που διέθετε

τοιούτο θα επροηγείτο όλων των χωριών νοτιοδυτικά του πρώην ∆ήmicroου Φάριδος

Το έργο δεν ανετέθη σε εργολάβο όπως έγινε πολύ αργότερα στα ως άνω χωριά

διότι η χώρα microας ακόmicroη δεν microπορούσε να διαθέσει microεγάλα χρηmicroατικά ποσά Έτσι οι

κάτοικοι του χωριού ανέλαβαν τον microεγάλο άθλο microόνοι τους έγιναν δηλαδή οι ίδιοι

εργολάβοι του έργου ανοίγοντας το βαθύ αυλάκι 1500 microήκους microέτρων microε κασmicroάδες

και φτυάρια και ότι άλλα ατοmicroικά εργαλεία διέθεταν Κάθε πρωί που πήγαιναν να

ξεκινήσουν την εργασία τους microετέφεραν και έναν σωλήνα στον ώmicroο τους γιατί η

σύντοmicroη αυτή διαδροmicroή που χάραξαν δεν ήταν βατή για ζώα Στον microεγάλο αγώνα του

έργου συmicromicroετείχαν ακόmicroη και οι γυναίκες καθώς και τα νεαρά κορίτσια Ενθυmicroούmicroαι

microικρό παιδί που ήmicroουν τότε τις πρώτες microου εξαδέλφες Ποτούλα Τσαρπαλή Ευαγγελία

και Σταυρούλα Βουραζέλη που microετέφεραν κάθε πρωί σωλήνες και τις ακολουθούσα

Το έργο προχωρούσε γρήγορα και ασταmicroάτητα Ο κάθε οικογενειάρχης δούλεψε

σχεδόν πενήντα ηmicroερήσια microεροκάmicroατα χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά τους Είχαν

γίνει microε λίγα λόγια όλοι τους microια οικογένεια Έτσι microε πλήρη οργάνωση και

καταmicroερισmicroό εργασίας το έργο προχωρούσε προς το τέλος του Υδραυλικός που

ανέλαβε να κάνει όλη την σωλήνωση του υδραγωγείου υπήρξε ο Θεοδόσης Γιάννακας

από το Ξηροκάmicroπι Μια ώρα microετά την σύνδεση του τελευταίου σωλήνα εν microέσω

καλοκαιριού και στο microέσον του χωριού το καλλίτερο ανθρώπινο φάρmicroακο που λέγεται

νερό έτρεχε ελεύθερα και ασταmicroάτητα ανακουφίζοντας και δροσίζοντας τους

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

10

κατοίκους του χωριού και ταυτόχρονα αmicroοίβοντάς τους για τον πολύ ιδρώτα που

επότισαν το έργο τους

Μετά από δύο - τρία χρόνια και microε τη βοήθεια της Κοινότητας Καmicroινίων και των

κατοίκων του χωριού φυσικά κατά το ήmicroισυ κατασκευάστηκε και η υδατοδεξαmicroενή στο

άνω microέρος του χωριού microαζί microε το εσωτερικό δίκτυο Είναι από τα πολύ λίγα

υδραγωγεία της περιοχής microας που αποπερατώθησαν την δεκαετία του εξήντα microόνο από

προσωπική εργασία των κατοίκων

Γεωργίου Κ Χίου - Χαρτουλάρου

Οικονοmicroική κρίση και microια πρόταση

από τα παλιά για το χωριό microας

Στο κείmicroενο που ακολουθεί καταγράφεται microία πρόταση που αφορά σε αγροτικές

περιοχές όπως αυτή του χωριού microας σχετικά microε την εξοικονόmicroηση βασικών

καταναλωτικών αγαθών κάθε νοικοκυριού microετά την εφτάχρονη πλέον περίοδο της

οικονοmicroικής κρίσης πρακτική που εφάρmicroοζαν οι νοικοκυρές του χωριού microας στη

περίοδο 1960-1970

Οι νοικοκυρές του χωριού άτυπα συγκέντρωναν (έσmicroιγαν) το γάλα από τις κατσίκες

κάθε πρωί πχ 10 νοικοκυρές microε microέσο όρο 4 κιλά γάλα 40 κιλά κάθε microέρα και

περιοδικά το έδιναν όλες σε microία από τις νοικοκυρές η οποία από τα 40 κιλά γάλα

παρασκεύαζε περίπου 6 κιλά τυρί Σε 15 ηmicroέρες η συγκεκριmicroένη παρασκεύαζε 6 x 15 =

90 κιλά τυρί πλέον microυζήθρες και λοιπά προιόντα γαλακτοκοmicroίας που επαρκούσαν για

τις ετήσιες ανάγκες microίας τετραmicroελούς οικογένειας Στη συνέχεια microε την ίδια πρακτική

εδιναν την ίδια ποσότητα γάλακτος σε microια δεύτερη νοικοκυρά κατόπιν στην τρίτη κλπ

Η ίδια πρακτική microπορεί να εφαρmicroοστεί σε microεγαλύτερη κλίmicroακα σήmicroερα microε τη

συνεργασία πολλών νοικοκυριών ndashή και την ίδρυση microερικών συνεταιριστικών

microονάδωνndash όχι microόνο για την κάλυψη ετησίων οικογενειακών αναγκών κάθε νοικοκυριού

αλλά microε παραγωγή microεγαλυτέρων ποσοτήτων γαλακτοκοmicroικών προϊόντων που microπορούν

να αποτελέσουν και αντικείmicroενο εmicroπορικής δραστηριότητος

Μην ξεχνάmicroε επίσης ότι στην περιοχή microας κάθε νοικοκυριό συνήθως διαθέτει και

εκτάσεις που θα microπορούσαν να χρησιmicroοποιηθούν ως εγκαταστάσεις για εκτροφή

πουλερικών Σε αυτή την περίπτωση microπορεί να υπάρχει παραγωγή κρέατος και αυγών

που όχι microόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες microιας οικογένειας αλλά και microε ένα κατάλληλο

συνεταιριστικό πλαίσιο το περίσσευmicroα της παραγωγής θα ήταν δυνατό να καταστεί

επίσης αντικείmicroενο εmicroπορίας microε ένα ικανοποιητικό εισόδηmicroα microε κατάλληλες

διαδικασίες σε σηmicroεία λιανικής πώλησης

Ακόmicroη η περιοχή microας ndashόπως και όλη η Λακωνίαndash παράγει ελαιόλαδο αρίστης

ποιότητος το οποίο microέχρι τώρα συστηmicroατοποιηmicroένα δεν έχει καταστεί αντικείmicroενο

εξειδικευmicroένης επιλεκτικής εmicroπορίας όπως τυποποίηση διασφάλιση σήmicroατος

προέλευσης πώληση σε microικρές συσκευασίες κλπ microε αποτέλεσmicroα το παραγόmicroενο

ελαιόλαδο της περιοχής microας να πωλείται σε microεγάλες ποσότητες χύmicroα σε εmicroπόρους και

οι τελευταίοι να αποκοmicroίζουν σηmicroαντικά κέρδη από την περαιτέρω επεξεργασία

τυποποίηση και πώληση του

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

11

Επίσης microια συνεταιριστική πρωτοβουλία του τύπου που προαναφέρθηκε θα

επιτύγχανε καλύτερη τιmicroή αγοράς από τους παραγωγούς - αγρότες επίλυση microέρους της

απασχόλησης στην περιοχή microας από την ίδρυση microίας πρότυπης microονάδας συγκέντρωσης

ελαιών διαλογής επεξεργασίας (έκθλιψης) ποιοτικού ελέγχου τυποποίησης σε

συσκευασίες που προϋποθέτει απασχόληση εξειδικευmicroένων εργατών διαλογής ελιών

τεχνολόγων τροφίmicroων τεχνικών στην παραγωγή ελαιολάδου τεχνικών τυποποίησης

και στο εmicroπορικό δίκτυο εξειδικευmicroένων πωλητών ή αντιπροσώπων microέχρι το τελικό

σηmicroείο πώλησης (κατάστηmicroα)

Καταλήγοντας σηmicroειώνω ότι η microαζική συmicromicroετοχή των κατοίκων της περιοχής microας

σε τέτοιες ενέργειες και δράσεις microόνο καλά αποτελέσmicroατα microπορεί να επιφέρει τόσο για

τους ίδιους αλλά και για την οικονοmicroική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του

Ξηροκαmicroπιού και των γύρω χωριών

Όmicroως εκτός της οικονοmicroίας υπάρχουν και άλλες παράmicroετροι ενός τέτοιου

εγχειρήmicroατος η συνεργατικότητα η επιστροφή σε δραστηριότητες που για χρόνια

απαξιώθηκαν και αγνοήθηκαν και η καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής αλλά

κυρίως έλεγχος και εmicroπιστοσύνη στην ποιότητα αυτών που τρώmicroε Αυτού του είδους τα

βασικά προιόντα (γάλα τυρί βούτυρο κρέας αυγά ελαιόλαδο hellip) ο καταναλωτής

προτιmicroά να τα προmicroηθεύεται από microικρές συνεταιριστικές παραγωγικές microονάδες αυτού

του τύπου και όχι από microεγάλες βιοmicroηχανικές microονάδες που ενέχουν και κινδύνους για

την υγεία του από χρήση αντιβιοτικών φαρmicroάκων κακής ποιότητας τροφικών

παρασκευασmicroάτων λιπασmicroάτων (hellip)

Τάσου ∆ Βολτή

Ξηροκαmicroπίου συγκοινωνίες

Μια συmicroπλήρωση ndash microαρτυρία

Στο τεύχος 64 γίνεται microια ενδιαφέρουσα αναδροmicroή στα παλιά microέσα οδικών

συγκοινωνιών Εκεί αναφέρονται microαρτυρίες και microνήmicroες σχετικές microε την εmicroφάνιση των

πρώτων αυτοκινήτων στο χωριό microας το Ξηροκάmicroπι Στην αξιόλογη αυτή microαρτυρία και

παρουσίαση από τον Στράτη Σ Σολωmicroό θα προσθέσω κάποιες αναφορές δικές microου microε

συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία για το ενδιαφέρον αυτό θέmicroα της εποχής εκείνης

Ο αείmicroνηστος Βασίλειος Κουντούρης ένα ξεχωριστό και ανήσυχο άτοmicroο microε

επιχειρηmicroατικό δαιmicroόνιο συγκαταλέγεται microεταξύ των πρώτων αυτοκινητιστών της

τρίτης και τέταρτης δεκαετίας του 1900 Είχε φέρει το πρώτο microικρό επιβατικό

αυτοκίνητο microάρκας FIAT

Θυmicroάmicroαι τον αείmicroνηστο θείο microου Λάmicroπρο Σακελλαριάδη microετέπειτα αρεοπαγίτη

που διηγόταν ένα περιστατικό σχετικό microrsquo εκείνο το αυτοκίνητο Ο Κουντούρης είχε

ανεβάσει το FIAT στη δεξαmicroενή του χωριού για να το πλύνει Μαζί του ήταν κι ο θείος

microου ο Λάmicroπρος -έφηβος τότε- και ο γιος του Κουντούρη ο Κώστας microικρότερος σε

ηλικία Κατά τη διάρκεια του πλυσίmicroατος λύθηκε το χειρόφρενο και το όχηmicroα κύλισε

και γκρεmicroίστηκε από το χείλος του βράχου microε πτώση στον γκρεmicroό πάνω από το

microονοπάτι του γεφυριού της Ρασίνας Έπαθε microεγάλη ζηmicroιά ανεπανόρθωτη Έκτοτε

microετά την δύσκολη ανάσυρση παρέmicroεινε σε microιαν άκρη της microεγάλης laquoΑλάναςraquo στην

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

12

πλατεία του χωριού τα laquoΧορταράκιαraquo λίγο πιο κάτω από το κουρείο του Γιάννη

Συκιώτη Τα περίφηmicroα laquoΧορταράκιαraquo ήταν ο αποκλειστικός χώρος των ποικίλων

παιχνιδιών microας Κι εδώ ισχύει το λεγόmicroενο laquoουδέν microονιmicroότερον του προσωρινούraquo

καθώς το αυτοκίνητο εκείνο όπως πίστευε ο ιδιοκτήτης του θα παρέmicroενε εκεί για το

ενδεχόmicroενο επισκευής του Αλλά άραξε για πάντα αmicroετακίνητο Οι συνεχείς

προσπάθειες εξ εφόδου του Κουντούρη και οι εκτοξευόmicroενες φοβέρες του δεν

κατάφεραν να microας αναχαιτίσουν και να microας αποmicroακρύνουν από το αυτοκίνητο που

αναγάγαmicroε πλέον σε διασκεδαστικό παιχνίδι microας Είδε κι απόειδε ο microπαρmicroπα-Βασίλης

και τελικά παραιτήθηκε από την προσπάθεια να microας αποmicroακρύνει απrsquo αυτό Και τότε οι

καταστροφικές τάσεις microας -που περισσότερο τις ωθούσε η περιέργειά microας- κατάφεραν

νrsquo αφήσουν microε τον καιρό από το FIAT microόνον τον σκελετό του

Ο Κουντούρης αργότερα έφερε ένα άλλο microικρό αυτοκίνητο -είδος τζιπ- που είχε τη

microίζα στο πάτωmicroα Πάντα βρισκόταν παρκαρισmicroένο έξω από την αυλόθυρα του σπιτιού

του παραπλεύρως από το συmicroβολαιογραφείο του παππού microου Κωστή Σακελλαριάδη

Το τζιπ εκείνο κέντριζε την περιέργειά microας και πλησιάζοντας το microε προφύλαξη

πατούσαmicroε microε το χέρι τη microίζα microε αποτέλεσmicroα -προς άφατη δική microας ικανοποίηση- να

κάνει microικρά πηδηmicroατάκια το τζιπ καθώς ο λεβιές των ταχυτήτων βρισκόταν

microπλοκαρισmicroένος Όσο κι αν microας φοβέριζε ο microπαρmicroπα-Βασίλης εmicroείς το χαβά microας

Θυmicroάmicroαι κάποτε που ο microπαρmicroπα-Βασίλης microε σταmicroάτησε στον δρόmicroο -περιέργως δεν

ήταν θυmicroωmicroένος- και microε άπταιστη εκφορά της καθαρευουσιάνικης γλωσσικής του

ευφράδειας microου είπε κάτι που και σήmicroερα ακόmicroη θυmicroάmicroαι laquoΑν και υιός καθηγητού

ουδόλως διαφέρεις των άλλων αλητοπαίδων microε το να συνεργείς σε τοιούτου είδους

ατασθαλίες Κρίmicroαraquo Έχει παραmicroείνι στη microνήmicroη microου λες και τον ακούω τώρα

Ντράπηκα και δεν επιχείρησα ποτέ άλλοτε να πλησιάσω το αυτοκίνητο

Εδώ θα αναφέρω και το microικρό αυτοκίνητο του Κώστα Φεγγαρά το οποίο

πραγmicroατοποιούσε τη συγκοινωνία Ξηροκάmicroπι ndash Καmicroίνια ndash Ποταmicroιά ndash Γοράνοι Οι

παλιότεροι θα θυmicroούνται το ατυχές συmicroβάν όταν ένας microεθυσmicroένος επιβάτης πιασmicroένος

όρθιος στην πόρτα του αυτοκινήτου κατά τη διαδροmicroή προς τα Καmicroίνια έπεσε και

σκοτώθηκε Το περιστατικό αυτό έβαλε σε microεγάλες περιπέτειες τον Κώστα

Στην microνήmicroη microου έχω κρατήσει και το microικρό φορτηγό του Γάββαρη που τόσο το

θαυmicroάζαmicroε εmicroείς τα παιδιά όταν το πρωτόφερε στο χωριό Ο γιος του ο Βασίλης ο

microετέπειτα καθηγητής φιλολογίας -εκ των κορυφαίων του τόπου microας- παρακάλεσε

θυmicroάmicroαι τον πατέρα του και microας επέτρεψε να ανεβούmicroε στην καρότσα για microια βόλτα

microέχρι τον Άγιο Βασίλειο Πιασmicroένοι από το παραπέτι της καρότσας πηδούσαmicroε από τη

χαρά microας Και παραmicroένει στην microνήmicroη microου microια φράση του Βασίλη που ενθουσιασmicroένος

από την ταχύτητα του νέου αποκτήmicroατος του πατέρα του φώναζε laquoΠέταmiddot πετάει Αυτά

τα αmicroαξάκια πετούνraquo

Όσο για το microεγάλο φορτηγό του Γιάννη Κακαγιάννη ήταν τόσος ο θαυmicroασmicroός microας

που ανοίγαmicroε διάπλατα τα microάτια και ακίνητοι παρατηρούσαmicroε τις δέκα ρόδες του

λάστιχα που microας φαίνονταν ως κάτι το πρωτόγνωρο και ασύλληπτο

Ίσως όλα αυτά να φαντάζουν στους σηmicroερινούς νέους αστεία Όmicroως για microας τα

παιδιά εκείνης της εποχής που οι συγκοινωνίες φάνταζαν πρωτόγνωρες όλα ήταν

microαγικά Κι όσο κι αν ήταν οι δυσκολίες αξεπέραστες αγαπήσαmicroε κάθε τι που microας

εντυπωσίαζε κι ας φαίνεται σήmicroερα τόσο απόmicroακρο Ήταν τα πλέον σηmicroαντικά χρόνια

microας κι έτσι παραmicroένουν στην microνήmicroη microας όσο κι αν διάβηκαν οι καιροί

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

13

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Η laquo∆όξαraquo του χωριού microας

∆όξα σηmicroαίνει η microεγάλη και καλή φήmicroη που έχει αποκτηθεί από κάποιον λόγω

σπουδαίων επιτευγmicroάτων που αξίζουν θαυmicroασmicroού Έτσι δεν πήρε τυχαία το όνοmicroά

του ο αθλητικός σύλλογος των Ανωγείων αφού από την ίδρυσή του έχει προσφέρει

πολλά και έχει συνδέσει άρρηκτα το όνοmicroά του microε τα Ανώγεια Μια οmicroάδα που κύριο

microέληmicroά της δεν είναι microονάχα η αθλητική της πορεία στον χώρο του ποδοσφαίρου αλλά

η προσφορά στον συνάνθρωπο και η συνέχιση των παραδόσεων του χωριού Ένας

όmicroιλος που στηρίζεται στην αmicroοιβαία συνεργασία των microελών του και στην στήριξη των

κατοίκων του χωριού

Από το καταστατικό της οmicroάδας πληροφορούmicroαστε πως Ο Αθλητικός Όmicroιλος laquo∆όξα

Ανωγείωνraquo ιδρύθηκε το 1988 και έχει ως έδρα του τα Ανώγεια της Λακωνίας Κύριο

microέληmicroα του σωmicroατείου είναι η ανάπτυξη των σωmicroατικών και ψυχικών δεξιοτήτων των

microελών του microέσω του αθλήmicroατος του ποδοσφαίρου σε συνδυασmicroό προς την εφαρmicroογή

microορφωτικού προγράmicromicroατος επί των αθλουmicroένων Παράλληλα ασχολείται microε πολιτιστικά

και περιβαλλοντικά θέmicroατα που απασχολούν την ευρύτερη κοινωνία του χωριού

Η πρώτη οmicroάδα στα microέσα της δεκαετίας του 1950 Επάνω όρθιοι από αριστερά οι

Κουmicroουτσάκος Ηλίας Τζανετάκος Νικόλαος Πούλιας ∆ηmicroήτριος Γρηγοριάδης

Βασίλειος Παναγάκος Ηλίας Σταθάκος Παναγιώτης Σταθάκος ∆ηmicroήτριος Καθιστοί

από αριστερά Πλάγος Βασίλειος ∆ιακουmicroάκος Παναγιώτης ∆ούκας Γεώργιος

Πρόεδρος της οmicroάδος ήταν ο Χριστοφιλάκος Χαρίλαος ενώ προπονητής ο Γκόγκας

Χαρίλαος Η φωτογραφία βρίσκεται στο microαγαζί του Χριστάκου ∆ηmicroητρίου στα

Ανώγεια

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

14

Πρέπει να διευκρινιστεί πως η ∆όξα είχε συσταθεί ανεπίσηmicroα στις αρχές της

δεκαετίας του 1950 microε στελέχη και παίκτες νέους από το χωριό ενώ έπαιζε αγώνες

ποδοσφαίρου microε οmicroάδες της γύρω περιοχής Στο αθλητικό microέρος η οmicroάδα συmicromicroετέχει

ενεργά στα αθλητικά δρώmicroενα του τόπου ανήκει στη δύναmicroη της Ένωσης

Ποδοσφαιρικών Σωmicroατίων Λακωνίας (ΕΠΣ Λακωνίας) και αγωνίζεται σταθερά και

ικανοποιητικά στην εκάστοτε αθλητική σεζόν του πρωταθλήmicroατος Πολλοί είναι οι

Ανωγειάτες που έχουν παίξει στην οmicroάδα και ο καθένας έχει να θυmicroάται κάτι

ξεχωριστό και ιδιαίτερο που δεν το κρατά για τον εαυτό του αλλά το microοιράζεται και το

microεταδίδει microαζί microε τις αξίες της ευγενούς άmicroιλλας στη νέα γενιά του χωριού ωθώντας τη

να ασχοληθεί microε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισmicroό Είναι ικανοποιητικό και συνάmicroα

ενθαρρυντικό όταν τα νέα παιδιά του χωριού είναι microέλη της οmicroάδας και microάλιστα

επιδεικνύουν ιδιαίτερο ζήλο για την προκοπή της Πάνω σε αυτό το γεγονός ο

σύλλογος είχε δηmicroιουργήσει το 2010 παιδική οmicroάδα η οποία συmicromicroετείχε σε διάφορα

τουρνουά junior δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους microικρούς του χωριού να

ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στο ποδόσφαιρο Ο σύλλογος το 2000 κατασκεύασε

γήπεδο microπάσκετ που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού ενώ microια από τις

προτεραιότητες είναι η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου σε ιδιόκτητο χώρο microια

προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2005 και ευχή όλων είναι τα επόmicroενα χρόνια να

έχει ολοκληρωθεί

Επίσης ο σύλλογος έχει διοργανώσει δύο τουρνουά microπάσκετ στο γήπεδο του

χωριού στα οποία συmicromicroετείχαν οmicroάδες των γύρω χωριών Στο δεύτερο τουρνουά το

οποίο διοργανώθηκε το διήmicroερο 3-4 Αυγούστου του 2002 τίmicroησε την εκδήλωση microε την

παρουσία του ο θρύλος του αθλήmicroατος κ Παναγιώτης Γιαννάκης ο οποίος ήταν

επίτιmicroος καλεσmicroένος και βασικός οmicroιλητής ενώ παραβρέθηκε σύσσωmicroο το χωριό και

οι αρχές του τόπου Ήταν microια αθλητική εκδήλωση που δεν συmicroβαίνει κάθε ηmicroέρα η

οποία έκανε το όνοmicroα του χωριού να ακουστεί σε ολόκληρη τη Λακωνία

Μεγάλη είναι επίσης η συmicroβολή του αθλητικού συλλόγου στην πολιτιστική ζωή του

χωριού microε τη διοργάνωση του ετήσιου παραδοσιακού πανηγυριού στις 15 του

Αυγούστου στον προαύλειο χώρο του Αγροτικού Συνεταιρισmicroού Έτσι τα microέλη της

οmicroάδας microε τη πολύτιmicroη αρωγή των παιδιών του χωριού ενώνονται θυσιάζουν τις

προσωπικές τους υποχρεώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους και ετοιmicroάζονται

πυρετωδώς για τη σωστή διοργάνωση του γλεντιού Όταν άλλωστε όλοι ενωνόmicroαστε

microαζί για έναν κοινό σκοπό το αποτέλεσmicroα πάντα θα είναι θετικό όπως και microε το

πανηγύρι Οι Ανωγειάτες εκείνο το βράδυ είναι όλοι εκεί παρόντες στηρίζοντας την

προσπάθεια της οmicroάδας συνεχίζοντας έτσι την πολύχρονη παράδοση

Πολύ σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός πως ο σύλλογος από το 2000 έχει

πραγmicroατοποιήσει εθελοντικές αναδασώσεις σε αρκετά ορεινά σηmicroεία του δασικού

χώρου του χωριού που είχαν πληγεί από πυρκαγιές ή που χρειαζόταν να γίνει

εmicroπλουτισmicroός του φυσικού περιβάλλοντος Τα παιδιά της οmicroάδας και microε τη σπουδαία

βοήθεια των κατοίκων του χωριού έχουν φυτέψει χιλιάδες δέντρα ως τώρα

προσφέροντας έτσι απλόχερα microια ακόmicroα δόση καθαρού αέρα στα Ανώγεια

Άφησα εσκεmicromicroένα για το τέλος να αναφέρω λόγω της άmicroεσης σύνδεσης microε τον

άνθρωπο πως η ∆όξα από το 1996 διατηρεί δική της τράπεζα αίmicroατος Με τη βοήθεια

και στήριξη του Γενικού Νοσοκοmicroείου Σπάρτης διοργανώνει ανελλιπώς δύο φορές τον

χρόνο εθελοντική αιmicroοδοσία στον χώρο του κοινοτικού διαmicroερίσmicroατος του χωριού microε

ικανοποιητικό αριθmicroό συmicromicroετεχόντων που δυστυχώς δεν είναι αντάξιος της βαρύτητας

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

15

αυτού του κοινωνικού έργου Είναι microία εξαιρετικά σηmicroαντική και αξιόλογη δράση του

συλλόγου που όχι microονάχα αξίζει αλλά και απαιτεί τη στήριξη κυρίως των Ανωγειατών

και όλων όσων θέλουν να προσφέρουν λίγο από το αίmicroα τους για να σώσουν microια ζωή

Και αυτό διότι έχει βοηθήσει πολλούς συνανθρώπους microας που είχαν την ανάγκη για

αίmicroα σε πραγmicroατικά πολύ δύσκολες και κοmicroβικές στιγmicroές της ζωής τους

Είναι πια φανερό και αναmicroφισβήτητο πως η ελληνική κοινωνία βιώνει αρκετά

δύσκολες καταστάσεις όχι microόνο οικονοmicroικές αλλά κυρίως κοινωνικές είτε θέλουmicroε να

το παραδεχθούmicroε είτε όχι Τα θεmicroέλιά της κλονίζονται ενώ οι αξίες τα ιδανικά και οι

διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων δοκιmicroάζονται δια πυρός και σίδηρου

∆υσκολευόmicroαστε αρκετά να κοιτάξουmicroε το συλλογικό εmicroείς αλλά κοιτάmicroε εύκολα το

προσωπικό microας συmicroφέρον Κλεινόmicroαστε στον εαυτό microας και τρέφουmicroε το

laquoθανατηφόροraquo εγώ microας Όmicroως οι Ανωγειάτες αποδεικνύουν πως microονάχα όταν

υπάρχει ενότητα και αγάπη microεταξύ microας microπορούmicroε πάντα να επιτύχουmicroε σπουδαία

πράγmicroατα Ο αθλητικός σύλλογος του χωριού ήταν είναι και θα είναι η λαmicroπρή δόξα

των Ανωγείων όσα χρόνια και αν περάσουν

Ευχαριστώ τη διοίκηση του συλλόγου τους παλαίmicroαχους παίκτες της οmicroάδας και

πολλούς άλλους συγχωριανούς microου για τις πληροφορίες που microου έδωσαν

Ευσταθίου Γ Λαmicroπρινού

Ο Αη-Γιώργης των Γοράνων στην πλατεία του χωριού

Η πλατεία των Γοράνων βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Κάποτε εκεί ήταν ένας

microικρός ναός του Αγίου Γεωργίου και δίπλα το νεκροταφείο σύmicroφωνα microε τα λεγόmicroενα

των microεγαλυτέρων στην ηλικία συγχωριανών όπως η θεια-Γεωργία Κατούνα 93 ετών

σήmicroερα Το νεκροταφείο κάποια στιγmicroή microεταφέρθηκε στον Προφήτη Ηλία Το 1826

αυτός ο microικρός ναός καίγεται από τους Τουρκοαιγυπτίους microαζί microε το χωριό Κατόπιν

ξαναχτίστηκε Σώζεται έξω από τον ναό δίπλα στην πόρτα ένα microάρmicroαρο στο οποίο

αναγράφεται η ηmicroεροmicroηνία 30 Μαρτίου 1853 Μάλλον είναι η ηmicroεροmicroηνία από τα

θυρανοίξια του καινούριου ναού Στα τέλη του 19ου

αι - αρχές του 20ου

αι ο ναός

αυτός γκρεmicroίζεται Το 1923 γίνονται τα εγκαίνια του σηmicroερινού ναού

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

16

Μίmicroη Σ Κουmicroουτσίδη

Οι γυmicroναστικές επιδείξεις

στο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς

Τη δεκαετία στο τριθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο της Παλαιοπαναγιάς οι microαθητές ήταν

πάνω από εξήντα microε φθίνουσα πορεία προς το τέλος της Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες

άλλαζαν και ο καθένας από εmicroάς τους τότε microαθητές θυmicroάται κυρίως τους laquoδικούς

τουraquo

Το laquoγεγονόςraquo λοιπόν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς ήταν οι εξετάσεις που ήταν

συνδυασmicroένες microε τις γυmicroναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του σχολείου γεγονός που

απαιτούσε αρκετές δοκιmicroαστικές πριν από την τελική που γινόταν microπροστά σε όλους

τους γονείς microας και τους υπόλοιπους συγχωριανούς microας Ήταν επίσης απόδειξη της

κοπιαστικής δουλειάς και των δασκάλων microας ενώπιον των γονέων microας αλλά και του

επιθεωρητή της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Για microας ήταν χαρά γιατί θα φορούσαmicroε

αθλητικά παπούτσια τις γνωστές στους παλιούς ΕΛΒΙΕΛΕΣ (Ελληνική Βιοτεχνία

Ελαστικών) κοντά παντελονάκια και αθλητικά φανελάκια Υπήρχε ακόmicroα

προετοιmicroασία για απαγγελία ποιηmicroάτων microικρών διαλόγων (σκετσάκια) και χορών Την

παραmicroονή της εκδήλωσης χαράζαmicroε τις γραmicromicroές και τους κύκλους των χορών microε

ασβέστη Το προαύλιο κλειδωνόταν για να microείνει άθικτο microέχρι την επόmicroενη microέρα

Μαθητές σε γυmicroναστικές επιδείξεις (1967 ή 1968)

Και έφτανε επιτέλους η τελευταία ηmicroέρα της σχολικής χρονιάς περί τα τέλη Ιουνίου

Απόγευmicroα και στον εξωτερικό διάδροmicroο έπαιρναν θέσεις οι θεατές microε καρέκλες που

έφερναν από τα σπίτια τους και όταν δεν έφταναν βγάζαmicroε και τα ξύλινα θρανία microας

Μετά από τον χαιρετισmicroό του διευθυντή άρχιζαν οι ασκήσεις και τα παραγγέλmicroατα

Ανάταση έκταση διάσταση επίκυψη κτλ Στο σκάmicromicroα που ήταν γεmicroάτο microε άmicromicroο

γινόντουσαν τα αθλήmicroατα απλούν τριπλούν και άλmicroα εις ύψος Οι δάσκαλοι

κρατούσαν τις επιδόσεις για την απονοmicroή των επαίνων Το microαγνητόφωνο microε τις

microαγνητοταινίες έπαιζε microουσική για τους χορούς και ακολουθούσαν οι απαγγελίες των

ποιηmicroάτων και τα laquoσκετσάκιαraquo Τα χειροκροτήmicroατα microάς έδιναν θάρρος και

ικανοποίηση ενώ παράλληλα τα γυmicroνασιόπαιδα πάνω στα κάγκελα της περίφραξης microάς

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

17

πείραζαν και γελούσαν Στο τέλος δίνονταν οι έπαινοι στους αθλητές και microε τις ευχές

των δασκάλων microας ξεκίναγε ένα microακρύ και ευχάριστο καλοκαίρι για όλους microας Στις

φωτογραφίες δάσκαλοι είναι ο Ηλίας Χονδρός η Πίτσα Πολυmicroενάκου και η Πόπη

Κουmicroουτσάκου

Οι microαθητές προετοιmicroάζονται (1965) Στα αριστερά της φωτογραφίας

ο δάσκαλος Ηλίας Χονδρός και στα δεξιά η δασκάλα Πίτσα Πολυmicroενάκου

Στιγmicroιότυπο που έχει microείνει φωτογραφικά στη microνήmicroη microου είναι τη χρονιά στη

δεύτερη ή τρίτη τάξη Ήmicroουν ντυmicroένος ναυτάκι microε ναυτικό καπελάκι και πουκαmicroισάκι

microε γαλάζιες ρίγες στον λαιmicroό και έλεγα τους πιο κάτω στίχους (ότι έχω συγκρατήσει)

laquoΤο ναυτάκι του Αιγαίου είmicroαι rsquoγω

microες τις θάλασσες παντού γυρνώ

τρικυmicroίες και φουρτούνες αψηφώraquo

Παρά ταύτα που λέmicroε έγινα βουνήσιος γιατί αγάπησα τον Ταΰγετο

Μαθητές την ώρα των γυmicroναστικών επιδείξεων (1965) Μπροστά τους στέκονται οι δασκάλες

Πίτσα Πολυmicroενάκου (αριστερά) και Πόπη Κουmicroουτσάκου (δεξιά)

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

18

Γεωργίας Αλ Λαmicroπροπούλου

Θαλασσινά Περάσmicroατα στον Ταΰγετο

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου στο πλαίσιο των δώδεκα χρόνων του

φεστιβάλ laquoΚάλεσmicroα στον Ταΰγετοraquo κάτω από ένα ολόγιοmicroο φεγγάρι πραγmicroατοποίησε

στις 10 Ιουλίου microια βραδιά αφιερωmicroένη στην παράδοση και σε εκείνους που microε την

αγάπη και το microεράκι τους την κρατούν ακόmicroη ζωντανή

Τα χορευτικά τmicroήmicroατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου υπό την

καθοδήγηση της χοροδιδασκάλου κυρίας Βασιλικής Βορβή ταξίδεψαν το κατάmicroεστο

από κόσmicroο αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου σrsquo ένα ταξίδι στο Αιγαίο υπό τους ήχους του

δεξιοτέχνη του βιολιού Νίκου Οικονοmicroίδη και της υπέροχης φωνής της Κυριακής

Σπανού Η microουσικοχορευτική αυτή παράσταση είχε συνοδοιπόρο microία από τις πιο

καταξιωmicroένες Ελληνίδες τραγουδίστριες γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και

στιχουργική της δουλειά τη Μαρίζα Κωχ Το microουσικό αυτό ταξίδι είχε αφετηρία την

Χίο πέρασε στην Λήmicroνο και στην Αmicroοργό και κατέληξε στα Κύθηρα

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαmicroπίου ευχαριστεί θερmicroά τον ∆ήmicroο Σπάρτης το

Νοmicroικό Πρόσωπο Πολιτισmicroού και Περιβάλλοντος την Τοπική Κοινότητα

Ξηροκαmicroπίου καθώς και τα microέλη και τους φίλους του Συλλόγου που εργάστηκαν

εθελοντικά για την πραγmicroατοποίηση αυτής της microοναδικής βραδιάς

Εις το επανιδείν hellip

Το χορευτικό τmicroήmicroα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ξηροκαmicroπίου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

19

Γεωργίου Θεοφ Καλκάνη

Τοπικό Βιβλιογραφικό

Παναγιώτη Ηλ Κοmicroνηνού laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash

Επιλογές Κειmicroένωνraquo Βιβλίο Ι∆ΙΟΜΟΡΦή Σπάρτη 2016

Στην εποχή microας την εποχή της ηλεκτρονικής

πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι εύκολη και

άmicroεση η αναζήτηση της όποιας πληροφορίας (και) για

τις απόψεις και το έργο κάποιου που έχει δηmicroόσια

ενεργό συmicromicroετοχή σε επιστηmicroονικές επαγγελmicroατικές

κοινωνικές πολιτικές πολιτισmicroικές ή άλλες δράσεις

Όmicroως η επιλογή και συγκέντρωσή τους σε ένα βιβλίο

από τον ίδιο διευκολύνει τον όποιο σύγχρονο ή

microελλοντικό ενδιαφερόmicroενο microελετητή ή ερευνητή τόσο

για τη γνωριmicroία microε αυτόν όσο και για τη συmicroπλήρωση της τοπικής ιστορίας

Ο Παναγιώτης Τάκης Κοmicroνηνός microε πλούσια και συνεχιζόmicroενη από τις αρχές της

δεκαετίας του rsquo60 έως σήmicroερα δηmicroόσια δράση επέλεξε συγκέντρωσε και δηmicroοσίευσε

στο βιβλίο του laquoΜΙΚΡΟΣ ΑΜΗΤΟΣ ndash Επιλογές Κειmicroένωνraquo σκέψεις κριτικές απόψεις

δηmicroοσιεύσεις αναmicroνήσεις και δηmicroόσιες δραστηριότητές του

Καταξιωmicroένος επιστήmicroονας δικηγόρος και πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου

Σπάρτης άmicroισθο microέλος κοινωφελών ιδρυmicroάτων εκλεγmicroένο microέλος σε κοινωνικές

κοινοτικές και πολιτικές οmicroάδες πρωτοπόρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες για να

microη χαθεί η πολιτιστική microας κληρονοmicroιά και ενεργό microέλος της κοινωνίας microας σε

διεκδικήσεις έργων υποδοmicroής ndashόπως του δρόmicroου της Κουmicroουστάςndash αλλά και ιδρυτικό

microέλος του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολείων Φάριδος (του οποίου η ίδρυση

αποφασίστηκε στο φοιτητικό σπίτι του στην Αθήνα το 1971) και ιστορικό microέλος της

συντακτικής επιτροπής του λαογραφικού περιοδικού laquoτο Ξηροκάmicroπι η Φάριςraquo (από

την πρώτη του έκδοση το 1966) είχε να αποτυπώσει ndashκαι αποτυπώνειndash στο βιβλίο του

ένα πλήθος από οmicroιλίες αναφορές δοκίmicroια άρθρα επιστολές συζητήσεις Έναν

laquoπολύ καλό αmicroητόraquo microια πλούσια και microεγάλη συγκοmicroιδή ιδεών απόψεων προτάσεων

δράσεων και καρπών

Άλλοτε απόλυτος στις απόψεις του microαχητικός και διεκδικητικός στις αναφορές του

στα εξαιρετικής ιστορικής και φυσικής microοναδικότητας laquomicroνηmicroείαraquo του τόπου microας

πάντοτε ανήσυχος και επεmicroβατικός για να microην ξεχαστούν τα τοπικά γεγονότα και οι

άνθρωποι που έζησαν εδώ τις τελευταίες δεκαετίες (hellip) άλλοτε όmicroως και

διαλλακτικός πάντοτε γλαφυρός στις διηγήσεις του ροmicroαντικός στις αναπολήσεις του

νοσταλγικός στις αναmicroνήσεις του ευαίσθητος στα ποιήmicroατά του περήφανος για τις

βαθιές ρίζες της οικογένειάς του (hellip) αποτυπώνει τα πεπραγmicroένα του όπως ακριβώς

έκανε όλα αυτά τα χρόνια και στις παρέες microας στις συζητήσεις microας Στην πλατεία του

χωριού τις ατέλειωτες καλοκαιρινές νύχτες στα παλιά Μυλοβάγενα κάτω από τον

καταρράχτη στο Ανάκωλο ή κολυmicroπώντας στη Γουρνίτσα και την Κοmicroνηνή στην Κρύα

Βρύση και στους Πενταυλούς στην κορυφή του Ταΰγετου hellip

Πιστεύω ότι το βιβλίο του συmicroπληρώνει και θα ολοκληρώσει την ιστορία του τόπου

microας αν και άλλοι ζωντανέψουν ζωντανεύουν αποτυπώνουν τα πεπραγmicroένα και τις

αναmicroνήσεις τους για τους microελλοντικούς ερευνητές και microελετητές όπως ο Τάκης

Σε ευχαριστούmicroε Τάκη και για αυτό το βιβλίο σου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

20

Ιωάννη Γ Παρηγόρη

6ο Μουσικό Χοροστασιό laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo

Για άλλη microια χρονιά πραγmicroατοποιήθηκαν και φέτος στο Ξηροκάmicroπι τα εργαστήρια

ελληνικής παραδοσιακής microουσικής laquoΠέτρος ο Πελοποννήσιοςraquo Από τις 13 έως τις 16

Ιουλίου 2017 microαθητές από όλη την Ελλάδα ήρθαν στο Ξηροκάmicroπι για να

παρακολουθήσουν microαθήmicroατα παραδοσιακών οργάνων τραγουδιού και χορού Ιδιαίτερη

παρουσία και φέτος είχε το Μουσικό Σχολείο της Παλλήνης microε είκοσι έναν microαθητές και

τους καθηγητές τους Από φέτος έγινε πράξη η microελέτη των έργων του microεγάλου

microελωδού microας και τmicroηmicroατικά σε κάθε εργαστήριο αλλά και συνολικά microε το σύνολο των

microαθητών στο τmicroήmicroα ορχήστρας

Την Παρασκευή (1472017) το απόγευmicroα στο πνευmicroατικό κέντρο της Αγίας

Τριάδος στο Ξηροκάmicroπι σε microια συγκινησιακά φορτισmicroένη ατmicroόσφαιρα όλοι οι

microαθητές των εργαστηρίων σε microια κοινή πρόβα έπαιξαν microε τα όργανά τους το nihavent

pesref του Πελοποννησίου Το Σάββατο (1572017) το απόγευmicroα οι microαθητές των

εργαστηρίων ξεναγήθηκαν στο φαράγγι του Ανακώλου από τον ∆ηmicroήτρη Κατσουλάκο

και microετά παρακολούθησαν στο πνευmicroατικό κέντρο της εκκλησίας microας ένα microουσικό έργο

για κιθάρα και ούτι από τους Νικόλα Παλαιολόγο στο ούτι και Αντώνη Κουφουδάκη

στην κιθάρα Την Κυριακή (1672017) είχε προγραmicromicroατιστεί να παρουσιαστεί στο

Αmicroφιθέατρο Ξηροκαmicroπίου η microουσικοχορευτική παράσταση microε τίτλο laquoΣτα βήmicroατα του

Πέτρουraquo Η δυνατή βροχή όmicroως άλλαξε τον αρχικό σχεδιασmicroό Η εκδήλωση

πραγmicroατοποιήθηκε τελικά microέσα στο κτήριο του Γυmicroνασίου όπου microε σεmicroνότητα

παρουσιάστηκε έργα του Πέτρου του Πελοποννησίου Η σεmicroνότητα και η απλότητα

είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του microουσικού έργου του Πέτρου του Πελοποννησίου

ενός microεγάλου βυζαντινού microελωδού από τους Γοράνους τον οποίο τιmicroάmicroε κάθε χρόνο

στα εργαστήρια microας

Από τη συναυλία στον χώρο του σχολείου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

21

Επιmicroέλεια εργαστηρίων Χρίστος Τσιαmicroούλης Χρίστος Τσιαmicroούλης θεωρία τροπικού συστήmicroατος

(ήχος-microακάmicro ορχήστρα)

Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγούδι

Κλεοπάτρα Βάγια ταmicroπουράς (σάζι)

Χρίστος Τσιαmicroούλης Νικόλας Παλαιολόγος ούτι

Βαγγέλης Καρίπης κρουστά

Κυριάκος Γκουβέντας βιολί

Στέφανος ∆ορmicroπαράκης κανονάκι

Θοδωρής Τασούλας κλαρίνο φλογέρα

Στέλιος Κατσιάνης λαούτο

Μαρία Θεοφανίδου πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Στάθης Σαββίδης microπουζούκι

Χρίστος Θεολόγος χοροί των Ελλήνων της Ανατολής

Ο καθηγητής Στέφανος ∆ορmicroπαράκης

microε τις microαθήτριές του στην είσοδο του σχολείου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

22

Τα εργαστήρια παρακολούθησαν

Βιολί Κονίδης Παναγιώτης Μερεκούλιας Ιωάννης Σταθάκου Παναγιώτα Κατσιάνη

Ευαγγελία Κρανιώτη Χριστίνα Κοττάκη Ειρήνη

Κανονάκι Πάτσιου Κατερίνα Παρηγόρη Αναστασία Παπαδοπούλου Μαρία Ζαρανίκας Χρίστος

Παππαγεωργίου Μαρία Χαρλαύτη Βενετία πατήρ Γεώργιος Φωτόπουλος Γρίβας

Παναγιώτης Ρουσέτος Γιάννης Ρουσέτου Θεοδώρα Κουκλάκη Άννα Αντωνάτου

Μαριτζίνα Σαmicroαρά Όλγα Τουτουντζιάν Ειρήνη

Κλαρίνο

Κουmicroουστιώτης Κυριάκος Τσίπας Νικόλαος ∆ηmicroητρόπουλος Κωνσταντίνος

Φλογέρα

Σταρόγιαννης Λεωνίδας

Κρουστά

Κλάδης Γεώργιος Αδαmicroόπουλος Βασίλης Μάντζιου Θεοδώρα Κόκκορης Νίκος

Κοκκορού Ειρήνη Καραθανασόπουλος Σταύρος Παρασκευόπουλος Παναγιώτης

Κρανιώτη Ηλιάννα Καραγιάννης Παναγιώτης

Μακάmicro

Ρουmicroπέκα ∆έσποινα Παρηγόρης Ιωάννης Κατσιάνης Γεώργιος Κουκλάκης Αντώνης

Σταθάκος Γιάννης Φραγκής Κωνσταντίνος

Ούτι Γιανίσης Θεόδωρος

Ταmicroπουράς Κόνιαρη Αθανασία Κόνιαρης Βασίλης Κουδουνέλη Κωνσταντίνα Σιάχος Άγγελος

Γιαννουσόπουλος Στέλιος Καραγιάννης Μιχάλης Βράττη Ελένη

Τραγούδι Πόντικα Στέλλα Σφαέλλου Λυδία Ιατρού Γιώτα Χριστοπούλου Αλεξία Μπαγιαmicroπούς

Μαριάννα Σιάχου Ελπίδα Εφεντάκη Κωνσταντίνα ∆ηmicroητροπούλου Μάρθα

Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Ζερβουδάκη Έλενα Μπούρας Παναγιώτης ∆εληγιάννη

Πόπη Πανταζοπούλου Ελένη Κωνσταντακοπούλου Αγγελική Απέργης Νικόλαος

Λαούτο

Κολοmicroτσάς Λουκάς Φρέσκος Γρηγόρης Βαβουλιώτης ∆ηmicroήτριος

Πολίτικο λαούτο (λάφτα)

Καραγεωργάκη Κατερίνα ∆ανίτσα Βασιλική Κοπανάκη Αγγελική

Χορός Καραχρήστου ∆ήmicroητρα Παρασκευόπουλος Ηλίας Κουτσοβασίλη Χρυσαφία

Κοντζιάς ΝίκοςΤσαρούχας Ευάγγελος Σιάχου Ελπίδα Μαρτσούκου Σωτηρία

Σταρόγιαννη Μαρία Γραmicromicroατικάκη Γεωργία Μανιάτη Πίτσα Λαmicroπρινού Θάλεια

Αριανάς Γεώργιος ∆εληγιάννη Πόπη Χριστοπούλου Αλεξία Καββαδά Εmicromicroανουέλα

Κιντζιρίδου Κρυσταλλία

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

23

Χαρίλαου Ν Σταρόγιαννη

Το ∆ηmicroοτικό Σχολείο του Παλαιοχωρίου

Αρχές της δεκαετίας του εξήντα όταν ήmicroουν microαθητής του ∆ηmicroοτικού Σχολείου

Καmicroινίων από το Παλιοχώρι είmicroαστε τριάντα τρεις microαθητές και microαθήτριες Η χώρα microας

microόλις είχε εξέλθει από έναν πόλεmicroο και εν συνεχεία έναν εmicroφύλιο Τα οικονοmicroικά της

ήταν πολύ ανεπαρκή για να λειτουργήσει σχολεία σε όλα τα χωριά Προς το τέλος της

ίδιας δεκαετίας που τα οικονοmicroικά της είχαν κάπως βελτιωθεί ιδρύεται κατόπιν

υπουργικής αποφάσεως το microονοθέσιο ∆ηmicroοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Χαράς

ευαγγέλια για τους κατοίκους του χωριού Το σχολείο ξεκινώντας από τον Σεπτέmicroβριο

του 1959 ελλείψει αίθουσας λειτούργησε για δύο σχολικές χρονιές στην εκκλησία του

χωριού microε περισσότερους από είκοσι δύο microαθητές και microαθήτριες Στην συνέχεια

microετεφέρθη στην οικία του ∆ηmicroητρίου Ε Ρουσάκου Άρχισε microε πρώτο δάσκαλο τον

Χρίστο Τσιριγώτη από την Ποταmicroιά ο οποίος έφθανε στο σχολείο του χωριού από το

Ξηροκάmicroπι όπου διέmicroενε microε ποδήλατο και ελλείψει δηmicroόσιου δρόmicroου το άφηνε στο

microέσον της διαδροmicroής Την επόmicroενη χρονιά λόγω της λειτουργίας του σχολείου οι

δηmicroόσιες αρχές (Κοινότητα και Νοmicroαρχία) κατασκεύασαν κανονικό αυτοκινητόδροmicroο

και ο δάσκαλος πλέον έκανε χρήση microοτοποδηλάτου Υπηρέτησε δε στο νεοϊδρυθέν

σχολείο για τρία-τέσσερα χρόνια Επόmicroενοι δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Παλαιοχώρι

είναι Πόπη Κουmicroουτσάκου από Ανώγεια Μιχάλης Κατσαφάνας και Σπύρος

∆ιαmicroαντάκος από την Παλαιοπαναγιά και τελευταίος ο Απόστολος Βορβής από τα

Καmicroίνια Το 1970 ελλείψει αρκετών microαθητών το σχολείο έκλεισε οριστικά αφήνοντας

microια ευχάριστη ανάmicroνηση στους κατοίκους του χωριού

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

24

Παραθέτω microια αναmicroνηστική φωτογραφία microε τους microαθητές του σχολείου του τέλους

της σχολικής περιόδου 1962-1963 Τα ονόmicroατα των δέκα έξι microαθητών και microαθητριών

(απουσιάζουν δύο) από την πάνω σειρά και από αριστερά (αναφέρω και το πού

κατοικούν σήmicroερα) είναι τα εξής Νικήτας Η Βλάχος Ξηροκάmicroπι ∆ηmicroήτριος Χρ

Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Σταύρος Λεων Σταρόγιαννης Τορόντο Καναδά Παναγιώτης

Γ Μπιταξής Φιλαδέλφεια ΗΠΑ Αmicroαλία Ν Σταρόγιαννη Νέα Υόρκη ΗΠΑ

Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη Τεργέστη Ιταλία Ευθυmicroία Χρ Σταρόγιαννη Τορόντο

Καναδά Ευγενία Χρ Σταρόγιαννη Ξηροκάmicroπι Μεταξία Γ Μπιταξή Αυστραλία Κάτω

από αριστερά Παναγιώτης Ν ∆ούκας Ξηροκάmicroπι (φαίνεται το microισό του πρόσωπο)

Κωνσταντίνος Χρ Σταρόγιαννης Ξηροκάmicroπι Παναγιώτης Σπ Καπάκος Καmicroίνια ο

ξυπόλυτος πιτσιρίκος δεν είναι microαθητής αλλά ακούγοντας τις φωνές των παιδιών στο

διάλειmicromicroα διέφυγε της προσοχής της microητέρας του στο σπίτι και έτρεξε κρυφά να παίξει

microε τα παιδιά του σχολείου συmicromicroετέχοντας κατά τύχη και στην φωτογράφιση Βάσω Γ

Σταρόγιαννη και Σταυρούλα Γ Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Γιαννούλα Λεων

Σταρόγιαννη Τορόντο Καναδά Αγγελική Γ Μπιταξή Αυστραλία Οι microαθητές και

microαθήτριες της αναmicroνηστικής φωτογραφίας έχουν γεννηθεί από το 1950 έως το 1956

Ευχαριστώ πολύ την πρώτη microου εξαδέλφη Ευαγγελία Γ Σταρόγιαννη που microου έστειλε

την αναmicroνηστική σχολική φωτογραφία από την Τεργέστη Ιταλίας όπου διαmicroένει και

την διατηρεί ως σχολικό ενθύmicroιο

Ποταmicroίτη

∆ιεθνείς ποδηλατικοί αγώνες στην Ποταmicroιά

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Ιουλίου 2017 πραγmicroατοποιήθηκαν στην Ποταmicroιά

διεθνείς αγώνες ορεινής ποδηλασίας στον λόφο Πέτρου και Παύλου εντός του χώρου

ιδιοκτησίας Πέτρου Ηλιόπουλου του Νίκου Ο χώρος αυτός ο οποίος είχε διαmicroορφωθεί

ειδικά για τους συγκεκριmicroένους αγώνες προσφέρεται και για άλλες εκδηλώσεις Παρά

τις υψηλές θερmicroοκρασίες του διηmicroέρου περίπου διακόσιοι αθλητές από την Ελλάδα και

το εξωτερικό έλαβαν microέρος στους αγώνες και προσέφεραν πλούσιο θέαmicroα Τους

αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσmicroου κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αλλά και

πολλοί συνοδοί των αθλητών Το αθλητικό αυτό γεγονός ήταν ιδιαίτερα σηmicroαντικό για

την Ποταmicroιά Ευχή microας είναι να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο χωριό microας

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

25

Παναγιώτη ∆ Χριστοφιλάκου

Εξερευνώντας ξεχασmicroένα microονοπάτια

Ήταν εκείνος ο Ιούλιος του 2013 που ξύπνησε την επιθυmicroία στη νεολαία των

Ανωγείων να γνωρίσουmicroε τις κρυmicromicroένες και λησmicroονηmicroένες οmicroορφιές του χωριού microας

Να ανακαλύψουmicroε το παρελθόν microας και να περπατήσουmicroε σε εκείνα τα microονοπάτια που

έχουν microισοσβήσει στο πέρασmicroα των αιώνων Μας παρακίνησαν οι παππούδες και οι

γιαγιάδες microας microε τις αναφορές τους για τον παλιό δρόmicroο (microονοπάτι) που οδηγούσε

στο microοναστήρι της Παναγίας microας για τους παλαιούς microύλους και για το όmicroορφο

πετρόκτιστο γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας όπως λέγεται το οποίο ενώνει

τα δυο microέρη του microονοπατιού

Έτσι ένα απόγευmicroα παρά τις microικρές ενστάσεις των γονιών microας αποφασισmicroένοι

πως θα microπορούσαmicroε ίσως και να φτάναmicroε microέχρι το microοναστήρι microαζευτήκαmicroε microια παρέα

κολλητών φίλων στο άλλο παλιό γεφύρι του χωριού ή αλλιώς του Κοτταρά (προφανώς

πηρέ το όνοmicroα του διότι πλησίον του βρίσκεται ο microύλος του Κοτταρά) στο δυτικό άκρο

του χωριού Αυτό το γεφύρι ενώνει το χωριό microε το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος το

οποίο βρίσκεται λίγα microετρά πιο πάνω κρυmicromicroένο microέσα στα πεύκα και τις ελιές Από

εκεί άλλωστε αρχίζει το ανηφορικό microονοπάτι για το microοναστήρι

Ο microύλος του Κοτταρά

Αφού κάναmicroε τον σταυρό microας στον Θεό και την Παναγία κινήσαmicroε δειλά δειλά

δίχως να γνωρίζουmicroε αυτό το γνωστό-άγνωστο για εmicroάς microονοπάτι ∆εν αργήσαmicroε πολύ

να microαγευτούmicroε από την άγρια οmicroορφιά του Ταϋγέτου Κάτι ο ήλιος που έλουζε τα

πλατάνια και τα πεύκα κάτι το microελωδικό κελάιδισmicroα των πουλιών που κάθονταν στα

κλαδιά των δέντρων και η σκέψη πως περπατούσαmicroε πάνω σε ένα microονοπάτι που το

περπάτησαν γενεές Ανωγειατών microας έκαναν να περπατούmicroε αmicroίλητοι θαυmicroάζοντας το

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

26

τέλειο δηmicroιούργηmicroα του πλαστουργού του κόσmicroου Όmicroως κάτι microας έκανε να

σταmicroατήσουmicroε την πορεία microας Ήταν το παράπονο πως περπατούσαmicroε σε ένα

λησmicroονηmicroένο microονοπάτι που αφότου ανοίχθηκε ο καινούριος δρόmicroος το 1971 για το

microοναστήρι ξεχάστηκε Αφέθηκε σταδιακά στα χεριά χρόνου και στα ορmicroητικά νερά της

Κάκαρης που αθόρυβα το laquoέτρωγεraquo σε αρκετά του microέρη

Αφού συνεχίσαmicroε λίγο ανηφορικά φτάσαmicroε σε ένα δίστρατο που αριστερά οδηγεί

στα ∆ιπόταmicroα ενώ δεξιά στο microοναστήρι Λίγα microέτρα πιο κάτω βρίσκονται τα ερείπια

των δύο microύλων που ανάγονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας Ο πρώτος του

Γεωργίου Χριστοφιλάκου ενώ πιο πάνω ο microύλος του Λεωνίδα Γκολέmicroη Εκεί

σταθήκαmicroε λίγο Σκεφτήκαmicroε λίγα πράγmicroατα για τους νερόmicroυλους του χωριού

Ασφαλώς δεν υπήρχαν microόνο οι προαναφερόmicroενοι Υπήρχαν δέκα microύλοι σε διαφορές

τοποθεσίες microέσα στο χωριό αλλά και στα Επάνω ∆ιπόταmicroα που πολλών δεν σώζονται

σήmicroερα δυστυχώς ούτε τα ερείπια Οι Ανωγειάτες άλεθαν στους microύλους τα σιτηρά τους

και εξυπηρετούσαν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες Ύστερα ικανοποιήσαmicroε την

περιέργειά microας και microπήκαmicroε microέσα στον ερειπωmicroένο microύλο του Χριστοφιλάκου ενώ δεν

microπορέσαmicroε να ανεβούmicroε στον microύλο του Γκολέmicroη λόγω της άγριας φύσης η οποία

επιδεκτικά microας εmicroπόδιζε να τον επισκεφτούmicroε

Ο microύλος του Χριστοφιλάκου (Καραντάνη)

Όmicroως δεν σταθήκαmicroε εκεί Συνεχίσαmicroε το microονοπάτι και κατεβήκαmicroε microέσα σε λίγα

λεπτά σε έναν άλλο microαγικό κόσmicroο Οι ηλιαχτίδες ίσα που περνούσαν microέσα από τις

πυκνές φυλλωσιές των πλατάνων που σκεπάζουν εδώ και αιώνες το πέτρινο

Ανωγειάτικο γεφύρι του οποίου η χρονολογία κατασκευής του παραmicroένει δυστυχώς

microέχρι σήmicroερα άγνωστη Η αλήθεια ήταν πως περιmicroέναmicroε να αντικρίσουmicroε ένα

ξεχασmicroένο και γκρέmicroιο γεφύρι microα γελαστήκαmicroε Η φθορά του χρόνου ίσα που το είχε

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

27

αγγίξει Ίσως και να λυπήθηκε τη microεγάλη οmicroορφιά του ή πάλι ίσως και να microην το έχει

δει εκεί κρυmicromicroένο που είναι στη microαγευτική χαράδρα της Κάκαρης Καθίσαmicroε λοιπόν

ανέmicroελοι πάνω στο γεφύρι αφήνοντας τον εαυτό microας ελεύθερο στη θέληση της

οmicroορφιάς της φύσης Αmicroέσως ξεχάσαmicroε τα πάντα σκοτούρες προβλήmicroατα και ότι

βάραινε τις παιδικές καρδιές microας Κοιτάζαmicroε microε δέος τον microεγαλοπρεπή βράχο της

Παναγιάς microας και αναλογιστήκαmicroε τον θαυmicroαστό τρόπο microε τον οποίο η Μητέρα microας

θέλησε να κτίσει εκεί στον απόκρηmicroνο και απότοmicroο βράχο το σπηλαιώδες microοναστήρι

της

Το γεφύρι της Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

Μείναmicroε εκεί για ώρα αmicroίλητοι απολαmicroβάνοντας το δροσερό αεράκι microέχρι που ο

ήλιος χαmicroήλωσε και κρύφτηκε γρήγορα πίσω από τον ιερό βράχο του microοναστηριού

δίχως να νοιαστεί για εmicroάς Μας έλεγε microε τον τρόπο του πως έπρεπε να φύγουmicroε διότι

microπορεί η φύση το βράδυ να ηρεmicroεί microα οι αγριόχοιροι δύσκολα συmicroφωνούν Τελικά δεν

προλάβαmicroε να συνεχίσουmicroε το ανηφορικό microονοπατάκι που οδηγεί στο laquoκαταφύγιόraquo

microας Μας πρόλαβε το δειλινό Έτσι αναγκαστήκαmicroε να πάρουmicroε τον δρόmicroο της

επιστροφής για το αγαπηmicroένο microας χωριό αφενός microε απερίγραπτη χαρά γιατί

περπατήσαmicroε εκεί που περπατούσαν για χρόνια οι συγχωριανοί microας αφετέρου όmicroως microε

το παράπονο πώς τέτοια οmicroορφιά είναι αναξιοποίητη και άγνωστη για πολλούς Ίσως

Εκείνος θέλει έτσι να microείνει Εmicroείς ωστόσο δώσαmicroε την υπόσχεση πως θα ξαναπάmicroε

για να συνεχίσουmicroε αυτό το laquoξεχασmicroένοraquo ανηφορικό microονοπάτι για το σπίτι της

Παναγιάς της Καταφυγιώτισσας

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

28

Της αγοράς

Πριν από αρκετές δεκαετίες τότε που οι κυνηγοί έφτιαχναν microόνοι τους τα φυσίγγια

ένας κυνηγός κατά λάθος microούσκεψε το microπαρούτι που είχε Για να το στεγνώσει

γρηγορότερα και να microην χάνει χρόνο σκέφτηκε να το βάλει κοντά στη σόmicroπα Λίγο

αργότερα το microπαρούτι έσκασε σείστηκε το σπίτι και το δωmicroάτιο microαύρισε από τους

καπνούς

ΗΓΜ

Στο 65ο τεύχος της Φάριδος και στη στήλη laquoΤα νέα microαςraquo microε έκπληξη στάθηκα στις

γεννήσεις για το Ξηροκάmicroπι όπου διαπίστωσα την αναγραφή microιας hellip

αποκλειστικότητας Και τα πέντε ζευγάρια των συγχωριανών microας απέκτησαν αγόρια

Το ένα ζευγάρι microάλιστα δίδυmicroα Σύνολο έξι αρσενικά Σύmicroπτωση Πού είναι οι παλαιοί

να αγαλλιάσει η ψυχούλα τους Τους καιρούς εκείνους στην ερώτηση laquoπόσα παιδιά

έχειςraquo απαντούσαν microε σκυφτό το κεφάλι Ένα παιδί (αγόρι) hellip και τρία κορίτσια Να

τους ζήσουν λοιπόν

Τ∆Β

Μια παρέα νεαρών ανδρών από την περιοχή microας πήγε διακοπές σε ένα νησί Για

βραδινό φαγητό πήγαιναν σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι στο οποίο εργαζόταν microια

όmicroορφη σερβιτόρα Αmicroέσως ο ένας από την παρέα θέλησε να την προσεγγίσει Οι

συνθήκες όmicroως δεν το ευνοούσαν Λίγες microέρες αργότερα ένας άλλος από την παρέα

θέλοντας να τον πειράξει προθυmicroοποιήθηκε να microιλήσει ο ίδιος στην κοπέλα για χατίρι

του φίλου του Εκείνος όmicroως ετοιmicroόλογος του απάντησε σε ανάλογο σκωπτικό ύφος

Ανύπαντρος συmicroπέθερος για πάρτη του γυρεύει

∆ΘΚ

Πριν από λίγα χρόνια ένας συγχωριανός microας αντιmicroετώπισε ένα πρόβληmicroα υγείας microε

το microάτι του Επειδή το πρόβληmicroα ήταν κάπως σοβαρό χρειάστηκε να microεταβεί στην

Αθήνα Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέmicroα συζήτησης στην παρέα του Ένας από τους

φίλους του θέλοντας να τονίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης είπε Ευτυχώς που

πήγε στην Αθήνα αλλιώς θα πάθαινε αφισοκόλληση στο microάτι Προφανώς εννοούσε

αποκόλληση

ΓΚΜ

Μέσα ∆εκέmicroβρη Ένας από την περιοχή microας αναζητούσε ένα φίλο του να

συνεννοηθούν για τις ελιές Τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά εκείνος δεν απαντούσε

Κάποια στιγmicroή απάντησε αλλά το έκλεισε αmicroέσως λέγοντας κάπως κοφτά Άσε microε

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

29

τώρα έχω δουλειά Την εποmicroένη microέρα ξανατηλεφωνήθηκαν Γεmicroάτος απορία ο πρώτος

ρώτησε τον δεύτερο Τι δουλειά ήταν αυτή που δεν microπορούσες καθόλου να microιλήσεις

Κι εκείνος του απάντησε Έβγαζα λεντέρες

ΠΜΙ

Συντοπίτης microας φανατικός φίλος της ποδοσφαιρικής οmicroάδας της Σπάρτης πήγαινε

σε όλους τους εντός έδρας αγώνες της οmicroάδας Σε κάποια αγωνιστική η Σπάρτη θα

υποδεχόταν τον Άρη Η οmicroάδα αυτή και οι οπαδοί της φέρουν στη γλώσσα της πιάτσας

του ποδοσφαίρου το προσωνύmicroιο laquoσκουλήκιαraquo Παραmicroονή του αγώνα ο παραπάνω

συντοπίτης microας έγραψε στα microέσα κοινωνικής δικτύωσης Περιmicroένοντας τις λεντέρες

ΚΜΚ

Παρέα Ξηροκαmicroπιτών συζητούσε για την τρέχουσα κατάσταση και την οικονοmicroική

κρίση Η κουβέντα έφτασε και στα καταστήmicroατα Ένας από την παρέα ένθερmicroος

υποστηρικτής της νοmicroιmicroότητας υποστήριζε microε σθένος ότι όλα τα microαγαζιά πρέπει να

κόβουν αποδείξεις από την τmicroηmicroατική microηχανή Την ταmicroειακή microηχανή εννοούσε

ΑΝΜ

Συνδροmicroές

Για τη συνέχιση της έκδοσης της Φάριδος Βούλα Β Ρουσάκου 10euro Παναγιώτης

Ραζέλος 20euro Παναγιώτης Παναρίτης 20euro ∆ηmicroήτρης Μανωλάκος 20euro Χαρίλαος Π

Χριστοφιλάκος 50euro Αγγελική Βρατσίδα 10euro Σταύρος Σαραντάκος 15euro Ελένη

Χρυσικού 10euro Σταύρος Καλκάνης 50euro Παναγιώτης Κονίδης του Μενελάου 50euro

Παναγιώτης Γιαννόπουλος 20euro Ηλίας Μανδραπήλιας του ∆ηmicroητρίου 10euro

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

30

Τα νέα microας

Ξηροκάmicroπι Γεννήσεις

Το ζεύγος Γεωργίου Αργύρη του

Προκοπίου και Παναγιώτας (Τάνιας)

Καλκάνη του Γεωργίου απέκτησε

αγόρι Το ζεύγος David Lawrie του

Richard και Γεωργίας Πατριανάκου

του Κωνσταντίνου απέκτησε κορίτσι

(Toronto) Το ζεύγος Αναστασίου

Καπετανάκου του Σταύρου και

Μαριάννας Μπαγιαmicroπού του

Αναστασίου απέκτησε κορίτσι Το

ζεύγος Νικολάου Λιντζέρη του

Χρήστου και Άννας-Μαρίας Μπρέντα

του Κωνσταντίν απέκτησε κορίτσι

Γάmicroοι Η Κιρίλα Αλεξάνδρα Ιονέλα

του Μαριάν παντρεύτηκε τον

Εmicromicroανουήλ Παινέση του Αναστασίου

Η Καλλιόπη Κακαρά του Ιωάννη

παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο

Παπαδάκο του Παναγιώτη

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Μαρία

Κακαγιάννη χήρα Γεωργίου ετών 80

Μαρία Αποστολάκου του Χρήστου

ετών 85 Βασίλειος Λάσκαρης του

Γεωργίου ετών 91 Παναγιώτα

Γιάννακα χήρα Γεωργίου ετών 90

Μαριγώ Μούση χήρα Παναγιώτη ετών

90 Μαρία Ατσαβέ χήρα ∆ηmicroοσθένη

ετών 82 Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου

χήρα Χρήστου ετών 84 Στρατήγω

Μαρτίνη του Ιωάννη ετών 73

Βασιλική Χριστοπούλου του

Βασιλείου ετών 87 (Καναδάς) Ηλίας

Παναγέας του Ιωάννη ετών 88

(Καναδάς) Σταύρος Παπαδάκος του

Γεωργίου ετών 82 Γεωργία

Καρκαmicroπάση του Γεωργίου ετών 80

(Καναδάς) Σταυρούλα Νικολακάκου

του Γεωργίου ετών 62 (Καναδάς)

Γεωργία Βουράκη χήρα Βασιλείου

ετών 85 Αmicroαλία Σταθάκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 89 Κονδύλω

Αργυροπούλου χήρα Παναγιώτη ετών

87 Κωνσταντίνος Μιχαλάκος του

Χρήστου ετών 77

Παλαιοπαναγιά

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroος

Ηλιόπουλος του Γεωργίου ετών 58

Πέτρος Ναστάκος του Ηλία ετών 82

Μαρία Ξερούλη του Ιωάννη ετών 78

Βασίλειος Τσουmicroπρής του Βασιλείου

ετών 81 Στασινή ∆ογαντζή χήρα

Κυριακούλη ετών 86

Ανώγεια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ελένη Γρίτη

χήρα Κωνσταντίνου ετών 88 Ελένη

∆ιακουmicroάκου χήρα Νικολάου ετών 81

Ηλίας Σταθάκος του Ιωάννη ετών 84

Ηλίας Βαλκανάς του Κωνσταντίνου

ετών 91 Παναγιώτης Θεοφιλάκος του

Γεωργίου ετών 81 ∆ηmicroήτριος Μανού-

σος του Ιωάννη ετών 89 Κατίνα

Στεφανοπούλου χήρα ∆ηmicroητρίου ετών

92 Αντωνία Φόρτσα του Ηλία ετών

87

Τραπεζοντή

Γάmicroος Η Παναγιώτα Βαλκανά του

Νικολάου παντρεύτηκε τον Λάmicroπρο

Ξέπαππα του Νικήτα

Θάνατος Απεβίωσε ο Παναγιώτης

Βαλκανάς του ∆ηmicroητρίου ετών 83

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου

Κυδωνιά

Θάνατος Απεβίωσε η Ελένη

Παπαδάκου χήρα Γεωργίου ετών 90

Ποταmicroιά

Γάmicroος Η Άντζελα-Νικόλ Ηλιοπούλου

του Πέτρου παντρεύτηκε τον Στυλιανό

Γριβογιάννη του Ηλία

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Καπάκος του Παναγιώτη ετών 89

Ευγενία Μακρή χήρα Χρήστου ετών

83 Σταυρούλα Καλογεράκη του

Πέτρου ετών 81 Σταύρος

Νεοφώτιστος του Γεωργίου ετών 77

Στυλιανή Τσαρούχα χήρα ∆ηmicroητρίου

ετών 92

Καmicroίνια

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Γεώργιος

Πολίτης του Ευαγγέλου ετών 91

Παναγιώτα Σαράντου χήρα Μιχαήλ

ετών 95 Ηλίας Αντωνίου του

Αθανασίου ετών 90

Λιαντίνα

Θάνατος Απεβίωσε η Αριστέα

Τζανετάκου χήρα Παναγιώτη ετών 84

Γοράνοι Θάνατοι Απεβίωσαν οι Ευαγγελία

Λαmicroπρινού χήρα ∆ηmicroητρίου ετών 85

Ευάγγελος ∆ούκας του ∆ηmicroητρίου

ετών 87 Αρτεmicroισία Μαρινάκου χήρα

Γεωργίου ετών 93 Μαρία Λαmicroπρινού

του Κυριακούλη ετών 82

Κουρτσούνα

Θάνατος Απεβίωσε ο Ηλίας ∆ικαιάκος

του Μιχαήλ ετών 80

Άρνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι Κωνσταντίνα

Λιούνη του Παναγιώτη ετών 94

Ελισσάβετ Τροχάτου χήρα Χρήστου

ετών 87 Αικατερίνη Γιατράκου χήρα

∆ηmicroητρίου ετών 92 Προκόπιος

Καράmicroπελας του Σπυρίδωνα ετών 88

Κοτσαντίνα

Θάνατοι Απεβίωσαν οι ∆ήmicroητρα

Μητράκου χήρα Ηλία ετών 89

Μαριγούλα Ατσαβέ του Παναγιώτη

ετών 90

Βιβή Ξ Κωτσιοτοπούλου