8334577 Globalizacija Seminarski Rad

7/28/2019 8334577 Globalizacija Seminarski Rad

http://slidepdf.com/reader/full/8334577-globalizacija-seminarski-rad 1/11

SADRŽAJ

UVOD..........................................................................................................................31.DEFINICIJA GLOBALIZACIJE.............................................................................4

1.1. Globalizacija uopše...........................................................................................41.2. Proces globalizacije..........................................................................................5

2. EKONOMSKA GLOBALIZACIJA........................................................................72.1. Ubrzavanje međunarodnih tokova kapitala..................................................82.2. Ubrzavanje međunarodnih tokova roba.........................................................9

3. STAVOVI JAPANA PREMA EKONOMSKOJ GLOBALIZACIJI.....................104.NOSIOCI GLOBALIZACIJE.................................................................................115. GLOBALNE KOMPANIJE..................................................................................12

5.1 „ Coca-cola globalizacija“ .............................................................................126. PROCES GLOBALIZACIJE TRŽIŠTA I EFEKTI NA POSLOVANJEPREDUZEĆA...........................................................................................................14ZAKLJUČAK............................................................................................................16LITERATURA...........................................................................................................17



Uvod:

U ovom radu govori se o razvoju procesa globalizacije, samom značenju pojma kao iutjecajima globalizacije na svjetsko gospodarstvo, politiku i svjetsku zajednicuopćenito.Istaknuto je da globalizacija ima i negativne i pozitivne aspekte, ali da svakakodonosi značajne promjene. Razvijeni svijet nosilac je procesa globalizacije i upravo je onnajbolje iskoristio aktualne globalne okolnosti. Razvojem informatičke i komunikacijsketehnologije svijet je postao jedinstveni sustav, a veza između dva subjekta u različitimdijelovima svijeta nerijetko se ostvaruje u roku od nekoliko minuta. Stvaranje gospodarskih i

političkih integracija u uzročno- posljedičnoj je vezi s procesom globalizacijeSvjedoci smo rastuće međuzavisnosti između država širom svijeta i odvijanja niza nezavisni

procesa koji se događaju i obuhvataju države, regione, čitav svijet. Ovaj splet svih odnosakojima se povezuju brojni sudionici na državnom, regionalnom nivou , pa i civilizacije – u

raznim oblastima, vremenima, pri različitim brzinama odvijanja, s tendencijomsveobuhvatnosti, ali i širenja i kod onih procesa koji su već postali globalni- nazivamoglobalizacijom.¹Mnogi autori globalizaciju svode na procese koji se odvijaju u svijetskoj privredi, a vremenski

je smještaju u razdoblje od sredine sedamdesetih ili čak od sredine osamdesetih godina.Međutim, globalizacija se odvija u mnoštvo oblasti, a prva globalizacija desila se vrlo davno iodvija se vrlo dugo, što znači da globalizacija nije nastala, odnosno nije produkt ovogvremena.Ako je naime, tačna teza da se ljudska vrsta prvo pojavila na jednom mjestu tj. u jednomregionu i da se onda u talasima migracija raširila na još pet kontinenata, onda prvuglobalizaciju u istoriji ljudskog roda predstavljaju upravo te migracije.Prva globalizacija je bila demografska.Druga u istoriji, a prva među novijim bila je saobraćajna globalizacija, a do nje je došlo kada

je pronađeno plovilo koje je moglo ostvariti dugu plovidbu - veliki jedrenjak. Saobraćajnaglobalizacija omogućila je globalizaciju u cijelom nizu drugih obliasti - trgovini, kulturi,tehnologiji, ali i globalizaciju mnogih zaraznih bolesti.

______________________________ ¹Mersud Ferizović, Strateški menadžment, Ekonomski fakultet Univerziteta u Bihaću, Bihać,2005, str. 56

Slijedeći značajan korak predstavljala je globalizacija u komunikacijama koju je omogućio

pronalazak telegrafa, a kasnije: radia, telefona, televizije i kompjutera koji su istovremenoznačili i informatičku globalizaciju. Danas smo blizu mogućnosti da sva znanja tj. sveinformacije postanu dostupne svakom čovjeku .

1. Definicija globalizacije

Globalizacija je jedan relativno novi izraz za neke stare procese koju su se ranije samodrugačije nazivali. Tako npr. kao sinonime za globalizaciji mogli bismo pomenuti''univerzalizaciju'', ''internacionalizaciju''...Globlozacija potiče od francuske riječi ''global'', što

znači cjelovitost, sveukupnost. Pojam globalizacije može se shvatiti i definirati narazličite.Jedno definira globalizaciju kao pozitivan i optimističan proces koji donosi razvitak

2



tehnologije, proširenje tržišta, veći profit, lagodniji život, znanstveni napredak, raspaddiktatorskih režima i užitak potrošnje (dakle, kao nužnost povezivanja svijeta bez nacionalnihgranica). Drugo definira globalizaciju kao nužno zlo, prevlast SAD-a i EU-e u svimaspektima života: ekonomiji, politici, znanosti i kulturi (dakle kao oblik kolonijalizma iimperijalizma nad malim narodima). Klaić o globalizaciji kaže: ''Osnovno obilježje sadašnjeg

društvenog života i stanja zemalja je prisustvo međuzavisnosti. Međuzavisnost i globalnarasprostranjenost na širokom prostoru poznata je kao globalizacija.''²''Globalizacija je naziv za pretvaranje svijeta u jedinstven prostor''³1.1. Globalizacija uopšteIzvorište globalizacije uklapa se u novu filozofiju znanu kao novi svjetski poredak koji jezamišljen u Sjedinjenim Američkim Državama nakon propasti komunističkih poredaka isovjetskog bloka, a čija je najvažnija odrednica stvaranje globalnog tržišta.

_________________________ ² S.Klaić, ''Rječnik stranih riječi'', str. 259³LJ. Berberović,, '' Globalizacija ili diktiranje budućnosti'', Sarajevo, 1996, str.1

Kao dugotrajni povijesni proces u kojemu ljudski rod od samih početaka svojim kretanjem iizumima teži sveobuhvatnosti svijeta, globalizacija je svoje ubrzanje doživjela raspadomrealnog socijalizma i slomom komunističkih jednostranačkih režima u zemljama srednje iistočne Europe i u bivšem Sovjetskom Savezu.

U ujedinjenju Europe mnogi vide prvi korak k stvaranju svjetske države,a ta ideja o jednomsvijetu jednako je stara kao i iluzija o vječnom miru kojeg bi taj svijet trebao

jamčiti.Globalizaciju je kao proces nemoguće izbjeći, s obzirom na razvijenostvisokosofisticirane tehnologije, posebno informatičke što svijet pretvara u globalno selo.Takvo globalno otvoreno tržište nameće visoke kriterije kvalitete, učinkovitosti, te razvojnihsposobnosti i afiniteta poduzeća kao i kompetencije menadžera.Otvorenost prema svjetskomtržištu, duboka međunarodna integracija i revolucija u ekonomiji znanja oblikuju globalizacijukao proces sa sve manjim mogućnostima nacionalnih država da utječu na ekonomske

procese.Vlade pojedinih država raspolažu sa sve manje moći koja prelazi u ruke menadžeramultinacionalnih interesa kojima su podređene i najveće države svijeta, što uzrokuje nestanak državnog kapitalizma i nacionalne države.Na međunarodnom planu vlade djeluju sve višezajedno s međunarodnim organizacijama, "od Ujedinjenih naroda do General Motorsa".a kao

primjer možemo navesti Fiat, simbol talijanskog obiteljskog vlasništva i nacionalneindustrije, koji je napokon popustio globalizaciji udruzivši se s multinacionalnim partneromameričkim General Motorsom"

1.2. Proces globalizacije

Proces globalozacije počinje industijskom revolucijom i kapitalističkim načinom proizvodnje,čiji je cilj sticanje i povećanje profita. Profit se može povećati uz brz rast proizvodnje odtroškova za isti nivo proizvodnje. Industrijska revolucija i tehnološki napredak smanjivali sutroškove proizvodnje i omogućavali stvaranje novih proizvoda, prije potpuno nepoznatih.Proces globalizacije potaknut je osobito tehnološkim napredkom u telekomunikacijama itransportu, a kraj je 20-tog stoljeća donio je informatičku tehnologiju.Ekonoski gledano, može se reći da su uzroci i poticaji globalizacije kapitalistički način

proizvodnje, tehnološki napredak i međunarodna regulacija.

3



U globalnoj se privredi faktori proizvodnje, prirodni resursi, kapital, tehnologija, rad,informacija kao i dobra i usluge slobodno kreću svijetom.Špekulanti zadarđuju prebacujući navedene faktore s mjesta gdje su jefrtinija na mjesta gdjesu skupi, a proizvođači lociraju svoje pogone tamo gdje je to najjeftinije- u nerazvijenezemlje. Domaće tržište više ne postoji, ono je dio jedinstvenog globalnog tržišta.

Globalizaciju karakterise sve veca medjuzavisnost nacionalnih ekonomija sa svjetskom privredom. Zemlje u svijetu su povezane u multidimenzionalnu mrezu ekonomskih,socijalnih, i politickih veza.Osnovni cilj globalizacije je profit, zatim osvajanje novih tržišta, pronalazak novih tržišta,

pronalazak novih i jeftinijih sirovina, smanjenje rizika u poslovanju, uklanjanje iliograničavanje konkurencije i dominacije svjetskom razmjenom od strane nerazvijenihsvijetskih zemalja. Predpostavka svjetske povezanosti se zasnivaju na tezi koju su nametnulerazvijene zemlje da se dalji racionalni razvoj privrede može ostvariti na osnovu oštrijihkriterija poslovanja i gdje su velike multinacionalne kompanije osnova i nosioci povezivanja.Uslov za globalizaciju je internacionalizacija svijetske proizvodnje i trgvine.

Globalizacija uključuje potpunu ekonomsku liberalizaciju, to jest otvaranje vrata krupnom biznisu. Multinacionalne kompanije su na čelu. Vlade stvaraju maksimalno povoljne usloveza porast njihovog biznisa. Regionalne grupacije poput APEC, GATT i WTO su u potpunosti

posvećene istom cilju.

Povezanost velikog biznisa, vlada, regionalnih i međunarodnih institucija u stvaranju povoljnih okolnosti za globalizaciju nije slučajnost. Ono ima historijske korijene ukolonijalizaciji, otuda su dominantne snage bazirane na Zapadu. Ipak, bilo bi pogrešnodanašnju globalizaciju opisati kao repliku zapadnog kolonijalnog iskustva, jer je jedan odcentara moći u Japanu. Izrastaju i drugi centri kontrole u sjeveroistočnoj i jugoistočnoj AzijiGlobalizacija ima pozitivne i negativne uticaje, odnosno aspekte na društvene, privredne,komunikacijske, nacionalne i druge faktore.Pozitivni uticaji globalizacije su: poduzimljivost i kreativnost glavnih nosilaca, dobraorganizacija rada, razvoj novih tehnologija i tehnika proizvodnje, racionalizacija i razvojnovih sirovina, razvoj novih izvora energije pri čemu se nabroani uticaji posmatraju krozintegraciju nauke i proizvodnje.Drugu grupu pozitivnih uticaja čine prestrukturiranje proizvodnje gdje se radno- intenzivna

proizvodnja locira u zemlje u razvoju jer je jeftinija radna snaga, a kapitalno intenzivna proizvodnja se locira u područjima razvijenih zemalja.Treću grupu pozitivnih uticaja čini međuzavisnot koja se odražava kroz regionalnaudruživanja, prenos znanja, prenos tehnologije, educiranje radnika, mogućnost tehničko-

tehnološkog i proizvodnog obrazovanja mladih ljudi, itd. Negativni uticaji globalizacije izražavaju se preko opštih uticaja: nametanje običaja ishvatanja od strane razvijenih i ZUR-u, potiskivanje domaćih tradicionalnih vrujednosti,nesolidarnost,...Globalizacija dovodi do neravnomjerne zaposlenosti u ZUR-u, finansijske dominacijerazvijenih zemalja( jer razvijene zemlje imaju kapital), ograničavanje od razvijenih, itd

2. Ekonomska globalizacija

Pod djelovanjem tržišnih zakona, međunarodnih ekonomskih organizacija i ustanova, temeđunarodnih multinacionalnih kompanija, sa snažnim poticajima kroz razvoj tehnologije u

4



oblesti informatike i komunikacija, provodi se ekonomska globalizacija kao jedan prirodan inužan proces rasta međunarodnih tokova roba i kapitalaAko ekonomsku globalizaciju shvatimo u najužem smislu tj. kao ''rastuću privrednumeđuzavisnost država širom svijeta'' i tada moramo biti svijesni da nije dovoljno da privredneveze prelaze granice država ili regiona, već je potrebno da se uspostavljaju sa velikim brojem

zemalja i da imaju tendenciju da obuhvate cijeli svijet, tj. da postanu globalne i da su tek tadasastavni dio procesa ekonomske globalizacije

__________________________ Mersud Ferizović, Strateški menadžment, Ekonomski fakultet Univerziteta u Bihaću, Bihać,

2005, str.57

Značajan događaj koji je označio ne samo početak već i veliki skok u procesu svestrane a posebno ekonomske globalizacije je pad Berlinskog zida.

Davno smo poučeni da na potrebama i njihovom rast, gledano na razlike domaće potrošnje i

proizvodnje, te investicija i štednje, a prema njihovim ekonomskim politikama, počivajuglavni tokovi ekonomskih integracija: međunarodni tokovi roba, međunarodnih tokovikapitala i njihov rast

Ekonomska globalizacija prirodan je, tj. nužan proces i proizvod je djelovanja tržišnih zakona,međunarodnih ekonomski politika, država i međunarodnih ekonomskih ustanova iorganizacija kao i transnacionalnih i multinacionalnih kompanija. U tom proces posebno

potsticajnu ulogu igra razvoj tehnologije u oblastima informatike i komunikacija.

Oba glavna toka globalne ekonomske integracije: međunarodni tokovi kapitala i međunarodnitokovi roba kreću se ciklično, ali imaju jasnu tendenciju brzog rasta, znatno bržeg nego što jeto rast ukupnog proizvoda.

2.1. Ubrzavanje međunarodnih tokova kapitala

Na globanlom planu, finansije sve više postaju digitalna djelatnost, jer finansijska tržištadanas postaju unutar kompjuterske mreže i više nema potrebe za fizičkimstrukturama.Posljedne dekade XX vijeka obilježila je visoka mobilizacija kapitala,internacionalna mobilnost kapitala i njegova koncentracija, koja zapanjuje sa brzinomintegracija, ekspanzija i obimima.U ukupnim novijim tokovima kapitala odvijale su se dvije

značajne strukture promjena: jedna je značajno preusmjeravanje sa bankarskih kredita na posredna i neposredna ulaganja i ulaganja u državne obveznice, a druga, do azijske finansijskekrize, preusmjeravanje ulaganja sa superindustrijalizovanih na novoindustrijalizovane,uključujući tu i Kinu.Danas su praktično sve zemlje svijeta- i bogate i siromašne- uvoznice i izvoznice kapitala.

2.2. Ubrzavanje međunarodnih tokova roba

Brži rast i neobično velika brzina i obim kretanja nekih oblika kapitala kao i činjenica da je praktično cijeli svijet pokriven mrežom transnacionalnih i međunarodnih finansijskih

ustanova, još uvijek ne znače da su međunarodni tokovi kapitala postali glavni instrmentekonomske globalizacije.

5



Nasuprot, međunarodna trgovina je bla i ostala najglobalizovaniji vid međunarodnihekonomskih odnosa.

Zahvaljujući, s jedne strane, vrlo dinamičnom rastu industrijske i poljoprivredne proizvodnje

u pojedinim regionima i zemljama, a s druge, liberalizacjij svjetske trgovine koja je uslijedilauspješnim završetcima osam rundi globalnih pregovora o trgovini u okvirima GATT-a iWTO-a , kao i liberalizaciji trgovine unutar integracionih cjelina, međunarodna je trgovina

brzo i stalno.

Ključnu ulogu u procesu globalizacije tokova roba( isto kao i globalizacije tokova itehnologije) igraju multinacionalne kompanije. Zahvaljujući dejstvima ''demonstrativnihefekata'' ( ''efekata ugledanja'') one prvo globalizuju ukuse i modele potrošnje( što je nekadadobro, a nekada loše. Loše je na primjer , kada u jednoj zemlji omladina pije isključivovještačke napitke, dok hiljade i milioni tona voća propadaju ), a onda proizvodnja ili samo

potrošnju, dobara i usluga i njihove tokove.

Ekonomska ujedinjenja odnosno stvaranje velikih ekonomski blokova shvaćena kao procesotvaranja i sve intenzivnije međusobne ekonomske saradnje gotovo svih zemalja svijeta

predstavljaju samo jednu etapu na velikom putu globalizacije svijetske privrede

Među mega integracijama, svakako, najkrupniju predstavlja Azijsko-pacifička ekonomskakooperacija (APEC). APEC je postao petokontinentalna integraciona cjelina, jer okupljazemlje Sjeverne i Južne Amerike, Azije; evrope i Australije. A slijede je NAFTA i Evropskaunija.

______________________ Džemal Hatibović', ''Ekonomski razvoj'',Ekonomski fakultet Univerziteta u Bihaću, Bihać,2003, str. 263

Zemlje zapadne Evrope su, gradeći snažne komercijalne veze i potičući međunarodne tokoveroba između zemalja WE, imale uspješno kretanje prema ekonomskoj i monetarnoj uniji.

Međunarodna kretanja roba prate kretanja novca i kapitala. Sistem međunarodnih plaćanjau svom razvoju je doveo do postizanja skupa međunarodnih sporazuma o sistemumeđunarodnih plaćanja i institucija, koji omogućavaju i olakšavaju plaćanja. Stvoren jemeđunarodni monetarni sistem.Tehnološki razvoj, s jedne strane, te liberalizacija tekućih i kapitalnih računa, s druge stranedovela je do jednog strašnog rasta tokova kapitala, tako da je finansijska integracija, zapravo,

''nezavisna'' od drugih aspekata ekonomske integracije, odnosno finansijski tokovi suvišestruko nadmašili ekonomske tokove roba.Finansijska globalizacija mijenja odnos balansa snage vlade- tržišta u korist tržišta itradicionalne solucije, manje snaže, resortira i osnažuje internacionalnim tretiranjem.

3. Stavovi Japana prema ekonomskoj globalizaciji

Prirodno bi bilo da se Japan kao jedna od privredno najrazvijenijih zemalja i druga poekonomskoj snazi među njima, javlja kao jedan od šampiona ekonomske globalizacija.

Međutim, to nije tako.

6



Za današnje stanje duhova u Japanu moglo bi se reći da je ovo možda po prvi put do krajaokupacije da japanski poslovni i politički vrhovi nisu u stanju da kontrolišu ili da iskoriste

brze promjene koje se posljednih godina odvijaju u svijetskoj privredi.Jedni globalizaciju shvataju kao spoljni pritisak na Japan,a ne kao interakciju između Japana isvijeta. Neki japanski autori tvrde da globalni standardi jesu ''američki standard.

Japanski antiglobalisti, suočeni sa činjenicom da stranci mnogoviše nego ranije kupuju japanske kompanije (jer je cijena dionica mnogo niža nego ranije), stalno upućujunacionalistične alarme japanskoj javnosti govoreći da pohlepni stranci gutaju japanske firme,

posebno japanske finansijske ustanove.Dok drugi, pristalice globalizacije, za decenijsku stagnaciju japanske privrede ne optužujuglobalizaciju, već tvrde da su japansko društvo i privreda prožeti neefikasnošću,

protekcionizmom...

4. Nosioci globalizacije

Kako smo ranije naveli, ključnu ulogu u globalizaciji imaju multinacionalne kompanije.Multinacionalne kompanije se opisuju kao kompanije koje posluju širom svijeta. Ovakvekompanije imaju sjedište u jednoj zemlji, a posluju u mnogo zemalja (General Motors, IBM,General Electric, Toyota).

Multinacionalne kompanije mogu koristiti prednosti poslovnih prilika u mnogo različitihzemalja. Mogu širom svijeta prikupljati novac za svoje operacije. Koristi im što su umogućnosti da proizvodne kapacitete uspostave u zemljama u kojima njihovi proizvodi mogu

biti proizvedeni najučinkovitije i najefikasnije. Kompanije s operacijama rasprostranjenimširom svijeta ponekad imaju pristup prirodnim resursima i materijalima koji možda nisuuvijek dostupni domaćim kompanijama. MNC mogu zaposliti menadžere i ostalo osoblje izcijelog svijeta.Prednosti multinacionalnog djelovanja moraju biti odmjerene u odnosu na izazove i rizike

povezane s djelovanjem u stranim okruženjima. Jedan od problema predstavlja porastnacionalizma u mnogim zemljama. MNC moraju održati dobre odnose sa zemljomdomaćinom, što može biti teško, jer dolazi do čestih promjena vlada, a korporacije se morajunositi s tim promjenama i neprestano im se prilagođavati.

Iako mnoge kompanije teže postati globalne, samo ih je nekoliko u tome i uspjelo. To

zahtijeva razvijanje proizvoda imajući na umu cijeli svijet. Pri donošenju strateških odlukatreba voditi računa o cjelokupnom svijetu, dok taktike moraju biti prilagođene nacionalnom ilokalnom okruženju. Sa kompanijama iz zemalja u koje je globalnim kompanijamaonemogućen pristup, potrebno je osnovati strateške alijanse.

5. Globalne kompanije

Globalne korporacije su izrazito velika preduzeća koja svoje djelatnosti obavljaju u novimindustrijama (Microsoft, Apple, IBM, Sony, Compaq...) ili u starim industrijama koje su svojutehnološku potku bazirale na informacijskoj tehnologiji (GM, Ford, ABB, Reebok, Coca-cola,Nike...), gledajući na cijeli svijet kao na jedno tržište. Za globalne korporacije

''nacionalne granice su irelevantne u naporu da se nađe najbolji izvor materijala, proizvode proizvodi po najnižim cijenama''.

7



Globalne korporacije vide cijeli svijet kao jedno tržište. Lociraju svoje operacije i resurserazličitim dijelovima svijeta. Globalne korporacije nude globalne proizvode prilagođenelokalnim potrebama, a teže ostvarenju vodećeg mjesta u prodaji određenih proizvoda nasvjetskom nivou. Razlog zbog kojeg korporacije odlučuju postati globalnim korporacijama, je

težnja da se u uslovima jake konkurencije osigura vodeća pozicija u prodaji određenog proizvoda na svjetskom tržištu.5.1 „ Coca-cola globalizacija“

Svaka priča o sve prisutnijoj globalizaciji bila bi nepotpuna bez pomena njenonog najjačeg„oružja“ – ekonomije. Svaka priča o globalnoj ekonomiji i njenim instrumentima bila bi

prazna bez pomena najsnažnijeg svijetskog brend-a „ Coca-cole“. Coca-cola je je rođenakrajem XIX vijeka, 1895. ili 1896. godine, iste sezone kada i film i strip, a zahvaljujućiizvjesnom Džonu Pambertonu, apotekaru iz Atlante, država Džordžija. Ono što je Pambertonizmislio bio je sirup protiv kašlja kome je dodavana obična voda. Ali jednog dana,najverovatnije početkom 1897. godine, neki Vilis Venderbeli, vlasnik prodavnice soda- vode,

je greškom pomješao sodu sa kokinim koncentratom i izazvao oduševljenje kupaca.

Ime napitku je dao Frenk M. Robinson, Pambertonov knjigovođa i kasnije partner.Tokom prve godine prodato je jedva 25 galona pića. Pamberton ubrzo umire, i sa prvomkrizom patent i firma bivaju prodati Ejsi Dži Kendleru, koji stabilizuje prodaju u zemlji ilansira koku u inostranstvo. Već 1897. godine susrećemo se sa njenim karakterisičnimznakom, ali ne i sa njenom karakterističnom bočicom. Hiljadu devetstote počinje procesdizajniranja originalne ambalaže, koji je dovršen 1916. godine, kada je po tome danasznameniti Aleksandar Samjuelson, oblikovao sadašnji izgled bočice Coca-cola-e.Posle Ejsinove smrti, ne vejrujući u trajnost investicije, njegovi nasljednici se, brže bolje,oslobađaju preduzeća i ono(1923) prelazi u ruke tada trideset trogodišnjeg Roberta V.Vudrafa. Prava istorija tek tada počinje. Vudraf lansira tezu o «tajnoj formuli», te je sve dodanas pravilo firme da recept znaju samo dvije osobe koje nikad ne putuju zajedno avionom.Cijena od pet centi po bočici dugo je bila jedan od važnih elemenata Coca- cola mitologije.

Najveći Vudrafov poduhvat vezan za tu cijenu je i poslednji Svijetski rat, kada je vještim poslovnim manevrom Coca-cola preplavila svijet.Vudraf se, naime, obavezao da će svakomameričkom vojniku, bez obzira na kom se frontu u svijetu nalazio, osigurati Coca-colu potradicionalnih pet centi, nezavisno od toga koliko je to kompaniju zaista stajalo. U toku rata

podignute su u inostranstvu 64 punionice, od kojih većina u neposrednoj blizini velikih bojišta. Kada su topovi utihnuli, postalo je jasno kako je Coca- cola jedan od najvećih ratnihdobitnika. Danas se preko 705 milijuna puta dnevno konzumira neki od Coca-Colinih

proivoda u više od 195 zemalja, u svim klimatskim zonama. Coca-Cola ima oko 5.8 milijardi potrošača, koji govore na 80 različitih jezika. Oko 94% svjetske populacije danas poznaje ime„ Coca –cola“ a dnevna poptrošnja je oko 8 000 000 000 litara. „ Coca- cola“ danas ima svoje

punionie u više od 200 zemalja svijeta, dakle, ako se nekada zateknete na Tibetu i monarh pijeslavnu „ Coca-colu“ ,nemojte biti začuđeni jer sve je to dio globalizacije.(Dio preuzet sa www.coca-cola.ba)

6. Proces globalizacije tržišta i efekti na poslovanje preduzeća

8



U suštini, sve što se dešava vani predstavlja globalizaciju tržišta i ekonomije. Globalizacijasvijetske ekonomije stvara više prilika, ali i više prijetnji kako za postojeće tako i za

potencijalne učesnike u grani.Globalizacija u suštini predstavlja proces koji donosi više prilika i prijetnji u globalnomokruženju na nivou planete i obuhvata sve promjene u odnosima između država, privredni

subjakata, Obuhvata sve odnose vezane za promjene čak i promjene za društva, odeređena ponašanjaDržavne velike kompanije, razne nevladine organizacije provode proces globalizacije iintegracije, nameću odrećene standarde, kodekse kroz razne prakse, politike, zahtjeve...

Posebno značajne promjene desile su se 60-tih godina prošloga vijeka kao što su:- tehnološke promjene: brža i bolja komunikacija, brži i bolji transport, sve više

informacionih mreža koje globalno povezuju ljude- međunaroden ekonomske integracije: manje tarife (GATT), valute povezane

flukruirajućim kursevima, globalni tokovi kapitala- sazrijevanje tržišta u razvijenim zemljama : sporiji domaći rast, agresivniji izvoznici,

manje intervencije države- pad komunističkog i socijalističkog režima: sve više zemalja povezanih sa

kapitalističkim sistemom, više privatizacije

Globalizacija tržišta i konkurencije na takav način dovodi do stvaranja više prilika što ima za posljedicu povećanu brzinu i veću konkurenciju, a s drge strane stvaraju se i veće prijetlje usmislu većeg tržišta i stvaranja manje međudržavnih barijera.

Da bi se izbjegle prijetnje i/ ili iskoristile prilike, preduzeća moraju izabrati transformacijukojom će postati jači konkurenti.

________________________ Dževad Šehić, Strateški menadžment, Slovo, Mostar, 2001, str.

Tipične metode transformacije su:- reinžinjerin- restruktuiranje programi kvaliteta- integracija i akvizicije- promjene kulture i opstale strateške promjene.-

Menadžment svakog preduzeća mora biti svijestan ovih promjena. Čak i komanijae koje prodaju proizvode na manjim geografskim regionima osjetiće posljedice globalizacije.

9



Zaključak:

Proces globalizacije se ne odnosi samo na ekonomsku globalizaciju, on mijenja naše životneokolnosti. To je način na koji danas živimo. Opirati se ekonomskoj globalizaciji bila bi

jednako promašena taktika i za bogate i za siromašne nacije. Pesimistični pogled naglobalizaciju smatra da ona uništava lokalne kulture, širi svjetske nejednakosti i uveliko

pogoršava živote siromašnih. Neki tvrde da globalizacija stvara svjetske pobjednike igubitnike od kojih nekolicina prosperira, a većina biva osuđena na bijedan i očajnički život.Globalizacija je kompleksni set procesa, a ne jedan jedini proces, a oni se odvijajukontradiktornim načinima. Većina ljudi misli o globalizaciji jednostavno kao o odvlačenjumoći ili uticaja iz lokalnih zajednica i nacija prema globalnom tržištu. Ovo stvarno i jeste

jedna od njenih posljedica. Nacije gube dio svoje ekonomske moći koji su nekada posjedovale. Neovisno o svim negativnim aspektima globalizacije, njenu pojavu treba prihvatiti kao izazovza mogućnosti koje ona nudi u ekonomskom razvoju, rastu i blagostanju. Budućnost kako isvjetskih tako i naših preduzeća zavisi od građenja konkurentnosti sa sposobnošćuostvarivanja konkurentskih prednosti na BiH tržištu, kao dijelu globalnog tržišta, i naukupnom globalnom tržištu. Vođene sposobnim i inovativnim menadžmentom, naša

preduzeća će moći ostvarivati rast na takvom tržištu. Neka od njih će se i povezivati sameđunarodnim kompanijama, i na taj način se uspješnije uključivati u globalno tržište.

10



Korištena literatura:

1. Mersud Ferizović, Strateško menadžment, Ekonomski fakultet Univerziteta u Bihaću,Bihać, 2005

2. Dževad Šehić, Strateški menadžment, Slovo, Mostar, 2001

3. Džemal Hatibović, Ekonomski razvoj, Ekonomski fakultet Univerziteta u Bihaću,Bihać, 2003

4. Klaić, Rječnik stranih riječi,

5. Lj.Berberović, Globalizacija ili diktiranje budućnosti, Sarajevo, 1996,

Internet:

1. www.ien.bg.ac.yu/moma.htm

2. www.diskrepancija.org/casopis/2br/radovi/domisljanovic.html#N_1_

3. www.wikipedia.org

11

http://www.ien.bg.ac.yu/moma.htm

http://www.diskrepancija.org/casopis/2br/radovi/domisljanovic.html#N_1_

http://www.ien.bg.ac.yu/moma.htm

http://www.diskrepancija.org/casopis/2br/radovi/domisljanovic.html#N_1_

8334577 Globalizacija Seminarski Rad

Documents

Transcript of 8334577 Globalizacija Seminarski Rad