70 เหลาเส่อ ศิลปินของประชาชน...

84
สถาบันขงจื ่อ 人民艺术家——老舍 白山黑土地的故事 满族服饰小探 เหลาเส่อ ศิลปินของประชาชน เรื่องราวแห่งภูผาขาวและผืนดินดำ ศึกษาเครื่องแต่งกายชาวแมนจู 70 50 20 长白山天池 ทะเลสาบเทียนฉือที่ภูเขาฉางไป๋ซาน

Transcript of 70 เหลาเส่อ ศิลปินของประชาชน...

สถาบนขงจอ

人民艺术家——老舍 白山黑土地的故事 满族服饰小探เหลาเสอ ศลปนของประชาชน เรองราวแหงภผาขาวและผนดนดำ ศกษาเครองแตงกายชาวแมนจ

705020

长白山天池ทะเลสาบเทยนฉอทภเขาฉางไปซาน

1 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

1สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

สถาบนขงจอVOL.31 NO.4 กรกฎาคม 2558总第31期 2015年7月 第4期

50

6 12

10

6

12

总部新闻 / ขาวสารจากส�านกงานให­ 专题报道 / รายงานพเศษ

诗琳通公主诗词译作赏析 / ชนชมบทพระราชนพนธแปลโคลงกลอนจนโบราณในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ขาวสารจากส�านกงานให­

สวนสกลเสน ๒ บท

เสนทางสายไหมมงสอาเซยน จบมอพรอมใจมงสอนาคตü ü งานปาฐกถาทางวชาการในหวขอ: “เสนทางสายไหมทางทะเลกบภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต: ความรวมมอและการพฒนา” จดขนทประเทศไทย

总部新闻 丝路行走东南亚 携手并进谋未来 ——“海上丝绸之路与东南亚:合作与发展”研讨会在泰国召开

沈园二首

74

สารบญ

目录

20

文化名人 / บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

เหลาเสอ ศลปนของประชาชน人民艺术家——老舍

2 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

3สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

สารบญ

目录สถาบนขงจอVOL.31 NO.4 กรกฎาคม 2558

40

40

34

22

64

文化博览 / มหกรรมแหงวฒนธรรม

เรองเลาเกยวกบสามสงล�าคาแหงตงเปย说说东北三宝

30

说古论今 / เลาอดตพดปจจบน

การเดนทางนบพนปของชาผเออร千年行走普洱茶

总第31期 2015年7月 第4期

58华裔乡情 / ลกหลานจนคะนงถงบานเกด

สบสาน สบทอดประเพณโบราณ传统,传承

50

中国好风景 / ชนชมทศนยภาพจน

เรองราวแหงภผาขาวและผนดนด�า白山黑土地的故事

4 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

สถาบนขงจอVOL.31 NO.4 กรกฎาคม 2558

58

68

61

70

60

64艺苑拾掇 / สวนวรรณศลป

教师沙龙 / ชมรมคณคร

学习园地 / มมเรยนร

ศกษาเครองแตงกายชาวแมนจเสนหของภาษาจน

ศกษากลวธการบรหารจดการและการดแลชนเรยนภาษาจน

满族服饰小探

浅谈汉语课堂的管理和掌控技巧

汉语的魅力

总第31期 2015年7月 第4期 สารบญ

目录

68

孔院八方 / ขงจอทวทศ

ขงจอทวทศ孔院八方

5สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

72

74

汉语课堂 / หองเรยนภาษาจน

中国工坊 / หตถศลปจน

ปนทศนยภาพบนเชอกใหหมนไป

เทศกาลตวนอ เวยนมาบรรจบครบอกครา ผานหมนพนกาลเวลาเปน “บะจาง” แหงสายใย

又是一年端午时 万水千山“粽”是情

绳上风景抖起来

7473

66 68

76

78

信息发布 / ประกาศขาวสาร

ก�าหนดการสอบวดระดบภาษาจนประจ�าป พ.ศ.25582015 年汉语考试日期

征求意见函

แบบสอบถามความคดเหน

6 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

总部新闻 / ขาวสารจากส�านกงานใหญ

月18日,孔子学院总部/国家汉办分别与美国南犹他大学、法国尼斯大学签署设立孔子学

院合作协议。孔子学院总部总干事、国家汉办主任许琳与美国南犹他大学校长 Scott L

Wyatt、法国尼斯大学校长Frédérique Vidal在合作协议上签字。两所孔子学院的中方合

作院校分别为湖南师范大学和天津大学。

ท 18 พฤษภาคม สถาบนขงจอส�านกงานใหญ/ส�านกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาต(ฮน-

ปน) แหงสาธารณรฐประชาชนจน ไดลงนามในขอตกลงความรวมมอจดตงสถาบนขงจอกบมหาวทยาลย

เซาเทรน ยทาห (Southern Utah University) สหรฐอเมรกา และมหาวทยาลยนซ โซเฟย แอนทโปลส

(University of Nice Sophia Antipolis) สาธารณรฐฝรงเศส ตามล�าดบ มาดามสว หลน ผอ�านวยการใหญสถาบนขงจอ

ส�านกงานใหญ และผอ�านวยการส�านกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาต (ฮนปน) แหงสาธารณรฐ-

ประชาชนจน ไดลงนามในขอตกลงความรวมมอกบนายสกอต แอล ไวแอท (Scott L Wyatt) อธการบดมหาวทยาลย

เซาเทรน ยทาห และนางเฟรเดรก วดาล (Frédérique Vidal) อธการบดมหาวทยาลยนซ โซเฟย แอนทโปลส

มหาวทยาลยฝายจนทเปนคสญญาของสถาบนขงจอทงสองแหง ไดแก มหาวทยาลยครศาสตรหหนาน (Hunan Normal

University) และมหาวทยาลยเทยนจน (Tianjin University) ตามล�าดบ

วน

5

5 月至6月,国务院副总理刘延东参观考察了孟加拉国南北大学孔子学院、印尼玛拉拿塔

基督教大学孔子学院和美国匹兹堡大学孔子学院,与孔子学院师生亲切交流,赠送汉语

教材,并邀请当地学生访华。

ในชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนมถนายน นางหลว เหยยนตง รองนายกรฐมนตรแหงสาธารณรฐประชาชนจนได

เยยมชมและส�ารวจกจการงานของสถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยนอรธ เซาธ (Confucius Institute at North

South University) ประเทศบงกลาเทศ สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยมารานาธา ครสเตยน (Confucius Institute

at Maranatha Christian University) ประเทศอนโดนเซยและสถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยพตตสเบรก (Con-

fucius Institute at University of Pittsburgh) สหรฐอเมรกาโดยไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบนกศกษา

และอาจารยของสถาบนขงจออยางเปนกนเอง และไดมอบต�าราการเรยนการสอนภาษาจน พรอมทงเชญใหนกศกษา

ในทองถนเหลานนเดนทางไปเยอนประเทศจนดวย

7สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ขาวสารจากส�านกงานใหญ

6 月10日,全国人大常委会委员长张德江访问喀山联邦大学,并询问孔子学院情况,与师生

们亲切交流。

วนท 10 มถนายน นายจาง เตอเจยง ประธานสภาผแทนประชาชนแหงสาธารณรฐประชาชนจนเดน

ทางเยอนมหาวทยาลยคาซาน เฟเดอรล (Kazan Federal University) พรอมสอบถามสภาพการเรยนการ

สอนของสถาบนขงจอ และพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบนกศกษาและอาจารยอยางเปนกนเอง

8 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

总部新闻 / ขาวสารจากส�านกงานใหญ

月24日,由泰国27家教育机构联合申办的“海上丝路孔子学院”揭牌仪式在博仁大学隆重举

行。孔子学院总部总干事、国家汉办主任许琳、泰国隆财基金会理事长赵昆通猜大师、泰国

教育部副部长苏拉且•猜翁上将、中国驻泰大使宁赋魁等各界代表600多人出席。

วนท 24 มถนายน “สถาบนขงจอเสนทางสายไหมทางทะเล” ทยนเรองขอจดตงโดยองคกรการศกษาใน

ประเทศไทยจ�านวน 27 แหง ไดจดพธเปดแผนปายอยางยงใหญ ณ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย มาดามสว หลน

ผอ�านวยการใหญสถาบนขงจอส�านกงานใหญ และผอ�านวยการส�านกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน

นานาชาต (ฮนปน) แหงสาธารณรฐประชาชนจน พระพรหมมงคลาจารย (ธงชย ธมมธโช) ประธานมลนธรมฉตร พล-

เอกสรเชษฐ ชยวงศ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการ นายนง ฟขย เอกอครราชทตสาธารณรฐประชาชนจน

ประจ�าประเทศไทย พรอมดวยผแทนจากวงการตางๆ จ�านวน 600 กวาคนเขารวมพธ

6

วนท 21 มถนายน การประชมรวมสถาบนขงจอในเขตทวปอเมรกาเหนอและโอเชยเนยไดจดขนทเมองโฮโนลล

รฐฮาวาย สหรฐอเมรกา ประเดนหวขอหลกในการประชมคอ “การพฒนาสถาบนขงจออยางตอเนอง” อธการบด

มหาวทยาลย และผอ�านวยการสถาบนขงจอทงฝายจนและฝายตางประเทศจ�านวน 280 กวาคนจากสถาบนขงจอ

130 กวาแหงใน 5 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา แคนาดา ออสเตรเลย นวซแลนด และฟจ เขารวมการประชมครงน

6 月21日,北美、大洋洲孔子学院联席会议在美国夏威夷州檀香山市举行,会议主题为“孔子

学院的可持续发展”。美国、加拿大、澳大利亚、新西兰、斐济等5国130多所孔子学院280

多位中外校长、院长出席大会。

9สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ขาวสารจากส�านกงานใหญ

月29日,在国务院总理李克强和比利时首相米歇尔的共同见证下,中国驻比利时大使曲星代

表孔子学院总部/国家汉办与比利时法语布鲁塞尔自由大学(ULB)校长Didier Viviers、荷

语布鲁塞尔自由大学(ULB)校长Didier Viviers、荷语布鲁塞尔自由大学(VUB)校长Paul

De Knop分别签署设立孔子学院合作协议。

วนท 29 มถนายน นายหล เคอเฉยง นายกรฐมนตรแหงสาธารณรฐประชาชนจน และนายชารลส มเชล (Charles

Michel) นายกรฐมนตรแหงราชอาณาจกรเบลเยยม รวมเปนสกขพยานในการลงนามขอตกลงความรวมมอจดตง

สถาบนขงจอระหวางนายชว ซง เอกอครราชทตสาธารณรฐประชาชนจนประจ�าราชอาณาจกรเบลเยยมในฐานะผ

แทนสถาบนขงจอส�านกงานใหญ/ส�านกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาต (ฮนปน) แหงสาธารณรฐ-

ประชาชนจน กบนายดดเอร ววเอร (Didier Viviers) อธการบด มหาวทยาลยฟร ยนเวอรซต ออฟ บรสเซลสภาษา

ฝรงเศส (Université libre de Bruxelles: ULB) และนายพอล เดอ โน (Paul de Knop) อธการบด มหาวทยาลยฟร-

ยนเวอรซต ออฟ บรสเซลสภาษาดตช (Vrije Universiteit Brussel: VUB) แหงราชอาณาจกรเบลเยยม ตามล�าดบ

6

10 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

诗琳通公主诗词译作赏析 / ชนชมบทพระราชนพนธแปลโคลงกลอนจนโบราณในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

沈园二首

(其一)城上斜阳画角哀,沈园非复旧池台。伤心桥下春波绿,曾是惊鸿照影来。

(其二)梦断香消四十年,沈园柳老不吹绵。此身行作稽山土,犹吊遗踪一泫然。

สวนสกลเสน ๒ บทลโหยว

๑.อาทตยคลอยต�าเหนอก�าแพง เสยงแตรยาวเศราสรอย

ในสวนสกลเสน หอสระไมเหมอนเกา

แสนเศราใจ ใตสะพานคลนชนเทยนสเขยว

ในครงหนง หานปาใจผวาเคยฉายเงา

๒.ฝนสลาย กลนหอมหายไปสสบป

หลวแกในสวนเสนไมออกใยปลวตามลม

รางกายนใกลคนสดนเขาจซาน

คงแตรอยความทรงจ�า น�าตารวงพร

陆游

诗琳通公主译

บทพระราชนพนธแปลใน

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

11สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชนชมบทพระราชนพนธแปลโคลงกลอนจนโบราณในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

เกรดประวตการแตง ลโหยวประพนธซอบทนในฤดใบไมผล ค.ศ. ๑๑๙๙ ขณะอาย ๗๕ ป ลโหยวมาเทยวสวนสกล

เสน กาลเวลาผานไปสสบกวาป สวนยงเหมอนเดม แตถงหวานจากไปอยอกภพหนงแลว ลโหยวโศกเศราถงความหลง

เมอครงพบกบถงหวานทสวนน จงแตงซอร�าลกถงความหลง พรรณนาความรกความอาลยทมตอถงหวาน

หมายเหต:

บาท ๑ hua jiao (ฮวาเจยว) หมายถง แตรยาวชนดหนง บนแตรวาดลวดลายสวยงาม

บาท ๒ “หอสระไมเหมอนเกา” สอความวา ครงกอนเคยนงกบถงหวาน วนนไมไดนง จงมความรสกวา หอสระไม

เหมอนเกา

บาท ๔ กวสอความวา ถงหวานผซงรปโฉมงาม ใจผวาเหมอนหานปาทตกใจ เคยมาทสะพานนแพลบเดยว เหนเงาแวบ

เดยวแลวกหายไป

บาท ๓ และ ๔ กวเศราใจระลกถงความหลง ณ สะพานนในสวนสกลเสน สะพานนมชอวา หลวฮน ทหวสะพานสลกค�า

วา ชนปว แปลวา คลนชนเทยน

บาท ๕ กลนหอมหายไป ๔o ป หมายถง ถงหวางตายไป ๔o ปแลว

บาท ๗ เขาจซานอยทมณฑลเจอเจยง เมอลโหยวตายแลวจะฝงทน รางกายจะกลายเปนดนของเขาจซาน

บาท ๘ ลโหยวมาสวนสกลเสน เหนแตรองรอยความทรงจ�าเกา ๆ จงโศกเศรา น�าตารวงพร

诗歌背景及注释:

这首诗创作于公元1199年的春天,当时诗人七十五岁,在重游沈园的时候写下了这首《沈园二

首》。时间已经过去四十年了,沈园依旧,但作者的结发妻子唐琬已经离开他去了另一个世界了。

每每回忆起他和唐琬在这个园子相处的情景,陆游都会伤心至极。所以他创作了这首诗来纪念那段

回忆,描绘他对唐琬的爱和思念。

“城上斜阳画角哀”中的“画角”是一种号角,在号角上画着美丽的彩绘。

“沈园非复旧池台”中的“非复旧池台”描绘了以前和唐琬一起坐在这一池一台中的情景,但

今天却没有重现,所以感觉到这一池一台已经不是之前的亭台池阁了。

在“曾是惊鸿照影来”中,诗人写到唐琬的美貌,犹如惊鸿一样,曾经在桥上照影,在看到

水中的倒影后,便一去不复返。

“伤心桥下春波绿,曾是惊鸿照影来”描写了诗人在沈园的桥上的伤心回忆,这座桥名叫“罗

汉”,在桥头刻有“春波”字样,意为春水的波浪。

“梦断香消四十年”中的“香消四十年”代指唐琬已经离开人世四十年了。

“此身行作稽山土”中的“稽山”位于浙江,陆游死后将安葬于此,化作稽山的黄土。

“犹吊遗踪一泫然”写到陆游重游沈园,看到的都是遗踪和旧忆,作者不禁泪落潸然。

国领导人,也是访问中国城市最多的外国领导

人。公主一部摄像机、一个笔记本、一支笔的

形象已经深入中泰两国人民的心里。在场的听

众为之动容。

与其他东南亚国家相比,中泰两国有着更

为深入的友好合作。除了近年泰国全国上下掀

起的“汉语热”之外,还有政治、经济等多方

面的合作拉近了两国之间的距离。

北大东南亚研究所副所长、泰语专业主任

金勇副教授向我们介绍了中国四大古典名著

《三国演义》在泰国的译本对于中泰文化交流所

产生的重大意义。他说道:“中国的文学作品

以《三国演义》的影响最大,传播范围最广,

也最受泰国读者欢迎。昭帕耶帕康(洪)主持

7月23—24日,为庆祝泰国诗琳通公主60华

诞及中泰建交40周年,朱拉隆功大学(以下简

称“朱大”)孔子学院、北京大学(以下简

称“北大”)东南亚研究所、朱大亚洲研究

所、泰国国家研究院泰中战略研究中心联合举

办“海上丝绸之路与东南亚:合作与发展”学

术研讨会。

会上,围绕中国与东南亚各国之间的历史

渊源及合作前景,专家们各抒己见。

朱拉隆功大学孔子学院高级顾问傅增有教

授讲述了诗琳通公主学习汉语、走访中国、支

持孔子学院建设的诸多事迹。公主是中华人民

共和国成立以后及中泰正式建交以后,泰国王

室成员访华第一人,是访问中国次数最多的外

12 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

专题报道

丝路行走东南亚 携手并进谋未来 ——“海上丝绸之路与东南亚:合作与发展”学术研讨会在泰国召开

朱拉隆功大学甘拉雅副校长致辞 ผศ.ดร.ม.ร.ว.กลยา ตงศภทย รองอธการบด จฬาลงกรณมหาวทยาลย กลาวค�าปราศรย

/ รายงานพเศษ

本刊记者/马仁凤

翻译的《三国》已经成为泰国本土文学不可分

割的一部分,已经完全融入到泰国的文化传统

之中。”虽然只是一部历史小说,但《三国演

义》中所体现的中国传统价值观和生活方式等

被泰国民众所接受,这种文化的影响也极大地

增进了中泰两国人民之间的认同感和亲切感。

朱大亚洲研究所中国研究中心主任沃拉

萨·玛哈塔诺汶教授(Vorasakdi Mahatdha-

nobol)就泰语中的汉语外来词谈了自己的观

点。他谈到在泰华人中说潮州话的人占的比重

是最大的,因为在泰国的中国人有将近50%是

潮州人。因此,泰语中的汉语外来词大部分为

潮州话。而正是中泰两国人民之间这种亲密关

系,才使得潮州话在泰语中大量存在而没有显

得格格不入。他说:“这是金字塔底层人民互

相接受对方文化的见证。”

泰国国家研究委员会中国战略研究中心主

任阿克绍熙副教授指出,中泰关系的未来,将

与东盟框架有着千丝万缕、无法分割的关系。

她也提出了具体的建议:泰国应当调整向中国

出口商品的结构,减少原材料和半加工品的输

出,转而增加出口高附加值的产品,同时建立

省级市场,以满足中国消费者,特别是收入增

加、购买力提高的中产阶级的需求。最后她指

出,为了使两国关系持续友好发展,对于中国的

投资和旅客应当更强调“质量”高于“数量”。

北大外国语学院印尼语专业主任郄莉莎博

士从印尼现代文学史上最著名的作家普拉姆迪

亚的坎坷经历入手,分析了两次访华对他的影

响。普拉姆迪亚从中国文学泰斗鲁迅先生的作

品以及中国社会现实中感受到了人民的力量,

也感受到了文学在社会变革中所发挥的作

用。1960年3月,普拉姆迪亚出版《印度尼西

亚华侨》一书,书中肯定了华侨在印尼社会发

展中的巨大贡献。在他的影响下,印尼人民文

化协会(Lembaga Kebudayaan Rakyat)里也

曾有作家将中国文学作品翻译介绍到印度尼西

亚文坛。通过这些交流,中国的发展模式对于

当时的印度尼西亚知识分子阶层产生了不可忽

视的影响。

北大外国语学院菲律宾语专业黄轶博士研

究菲律宾华人问题,他向我们介绍,在晚唐时

期,菲律宾就已经与中国开始贸易交往,两地

间的朝贡贸易和商业往来持续了数个世纪,而

且1594年在菲建立了世界上最早的华人聚居区

Binondo。黄轶博士提到了几位在菲律宾社会

享有盛誉,做出了巨大贡献的华人:民族英雄

黎萨尔的高祖南哥经考证是中国福建泉州上郭

村人;菲律宾历史上唯——位签署菲律宾宪法

的华人刘亨赙;以及祖籍在中国福建省漳州角

美镇鸿渐村的阿基诺夫人,她是菲律宾及亚洲

首位女总统。今年6月也是中菲建交40周年,

黄轶博士提出了新形势下的中菲合作虽然面临

诸多困难,但只要双方精诚努力就有希望。

北大东南亚研究所副所长咸蔓雪副教授论

述了新形势下中国和越南的关系,她列举了在

教育和经济各领域中两国的合作交流情况。教

育方面,中越两国签订了教育合作协议,相互

提供政府奖学金名额,两国多所高校间也建立

了合作关系。大批越南学生通过申请奖学金或

自费赴中国留学。2014年12月,在河内大学揭

牌成立了越南第一家孔子学院;经济方面,中

国目前仍是越南最大旅游客源国,并已连续11

年成为越南最大贸易伙伴。咸教授指出,中越

双方需要大力推动人文交流,共同努力以文化

上的“通”淡化政治、经济方面的“异”,提

升人文交流的成效,真正实现两国“民心相

通”,从而推动21世纪海上丝绸之路的建设。

13สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

รายงานพเศษ

傅增有教授向专家提问 ศาสตราจารยฟ เจงโหยว ถามค�าถามกบผเชยวชาญ

对于文化交流在国际交往中的重要性,北

大外国语学院副院长吴杰伟教授说:“由于历

史和地理的原因,中国和东盟在文化渊源、尊

崇权威、中庸协商等方面具有相似的特点。这

些文化特点在20世纪末为双方创造‘亚洲奇

迹’提供了一个文化基础,同时也通过经济的

高速发展强化了合作的文化基础。在新的国际

形势下,中国与东盟的合作还在继续,同时又

面临一些相似的挑战,这就需要充分利用双方

的文化基础,逐渐完成角色的转变,创造一个

美好的合作前景。”

朱大亚洲研究所副所长乌格里·巴玛南教

授则从亚洲全局谈到印度的“亚太战略”、日

本的“2015东京战略”,以及有着快速发展的

经济、先进的科学技术和人口众多的中国第五

代领导人提出的“海上丝绸之路战略”。他指

出,我们必须重视大湄公河次区域的建设。

在研讨会最后的总结发言中,傅增有教授

认为,中泰两国是好朋友、好伙伴,双方的合

作需要继续加深。不论是在投资方面还是在旅

游业方面,都应当“数量”与“质量”并举,

二者是分别不开的。两国需要加深了解,互相

尊重,实现共赢。

不管是“21世纪海上丝绸之路”经济带上

的一个国家、一些国家,还是东亚、东南亚全

局,相信只有通过各方真诚的合作,才有可能

实现历史新时期的新发展。

14 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

专题报道 / รายงานพเศษ

ศาสตราจารยฟ เจงโหยว ทปรกษาอาวโส

สถาบนขงจอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ไดกลาวถงคณปการมากมายของสมเดจพระ-

เทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ใน

ดานการเรยนภาษาจน การเสดจพระราช-

ด�าเนนเยอนประเทศจน และการสนบสนนการ

พฒนากจการงานของสถาบนขงจอ พระองค

ทานทรงเปนพระบรมวงศานวงศพระองคแรก

ทเสดจพระราชด�าเนนเยอนประเทศจน หลง

จากการสถาปนาสาธารณรฐประชาชนจน

และการสถาปนาความสมพนธทางการทต

อยางเปนทางการระหวางประเทศไทยและ

ประเทศจน พระองคทานยงทรงเปนผน�าชาว

ตางชาตทเสดจพระราชด�าเนนเยอนประเทศ

จนมากทสด และเสดจพระราชด�าเนนเยอน

เมองตางๆ ในประเทศจนมากทสด ภาพท

พระองคทานทรงสะพายกลอง 1 ตว ใน

พระหตถทรงถอปากกา 1 ดามและสมดบนทก

1 เลมไดตราตรงอยในใจของพสกนกรทงชาว

ไทยและชาวจน ผเขารวมฟงปาฐกถาตางก

รสกซาบซงใจเปนอยางมาก

เนองในวโรกาสทสมเดจพระเทพรตนราช-

สดาฯ สยามบรมราชกมารทรงเจรญพระ-

ชนมายครบ 60 พรรษา และครบรอบ 40 ป

แห งการสถาปนาความสมพนธ ไทย-จน

สถาบนขงจอจฬาลงกรณมหาวทยาลย (ตอไป

จะเรยกโดยยอวา สถาบนขงจอแหงจฬาฯ)

สถาบนเอเชยตะวนออกเฉยงใตศกษาแหง

มหาวทยาลยปกกง สถาบนเอเชยศกษาแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย และศนยวจย

ยทธศาสตรไทย - จน ส�านกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต จงรวมมอกนจดงานปาฐกถา

ทางวชาการ ในหวขอ “เสนทางสายไหมทาง

ทะเลกบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

:ความรวมมอและการพฒนา” ขนในวนท 23-

24 กรกฎาคม

ในงานปาฐกถา มนกวชาการผเชยวชาญ

หลายทานรวมแสดงความคดเหนเกยวกบ

ความเปนมาทางประวตศาสตรความสมพนธ

ระหวางประเทศจนและประเทศตางๆ ใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมถงความ

รวมมอระหวางกนในอนาคต

หมา เหรนเฟง ผสอขาวประจ�าฉบบ

15สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

รายงานพเศษ

—— งานปาฐกถาทางวชาการในหวขอ:

“เสนทางสายไหมทางทะเลกบภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต : ความรวมมอและการพฒนา” จดขนทประเทศไทย

เสนทางสายไหมมงสอาเซยน จบมอพรอมใจมงสอนาคต

ฉบบทเจาพระยาพระคลง (หน) รบหนาท

อ�านวยการแปลนน ไดกลายเปนสวนหนงของ

วรรณคดประจ�าชาตของไทยทไมสามารถแยก

ออกจากกนได และไดหลอมรวมเขาไปใน

วฒนธรรมประเพณไทยอยางกลมกลน” ถง

แม “สามกก” จะเปนเพยงวรรณคดเชง

ประวตศาสตร แตทศนคตและรปแบบวถ-

ชวตในสมยโบราณของชาวจนทสะท อน

ออกมาในวรรณคดกลบเปนทยอมรบของ

ประชาชนชาวไทย อทธพลทางวฒนธรรม

เช นน ได ส งเสรมให ไทย-จนสองประเทศ

ยอมรบซงกนและกนและสนทสนมกนมาก

ยงขน

ผชวยศาสตราจารยวรศกด มหทธโนบล

ผอ�านวยการศนยจนศกษา สถาบนเอเชย

ศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดกลาวถง

ค�ายมภาษาจนในภาษาไทย ทานกลาววา

ชาวไทยเชอสายจนในประเทศไทยสวนใหญ

เมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ในภม-

ภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตแลว ไทย-จนสอง

ประเทศถอไดว ามความสมพนธฉนมตรท

แนนแฟนมาก หลายปมาน นอกจาก “กระแส

นยมภาษาจน” ทเกดขนในหมประชาชนชาว

ไทยแลว ความรวมมอในดานการเมอง เศรษฐ-

กจ และดานอนๆ กมสวนชวยกระชบความ

สมพนธระหวางสองประเทศใหใกลชดกนยงขน

รองศาสตราจารย ดร.จน หยง รองผ

อ�านวยการสถาบนเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ศกษา มหาวทยาลยปกกงไดกลาวถงนวนยาย

เรอง “สามกก” หนงในสสดยอดวรรณคดจน

ฉบบแปลภาษาไทยวา มความส�าคญตอการ

แลกเปลยนทางวฒนธรรมไทย-จนอยางมาก

ทานกลาววา “ ‘สามกก’ นบเปนวรรณคดจน

ทมอทธพลมากทสด ซงไดรบการเผยแพร

กวางขวางทสด และไดรบความนยมจากผอาน

ชาวไทยมากทสด วรรณคดเรอง ‘สามกก’

与会领导与专家学者们合影 คณะผบรหารถายรปรวมกบนกวชาการผเชยวชาญในงานปาฐกถา

16 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

专题报道

泰文版《三国演义》

“สามกก” ฉบบภาษาไทย

/ รายงานพเศษ

พดภาษาจนแตจว เพราะกวาครงของชาว

ไทยเชอสายจนเปนคนแตจว ดงนน ค�ายม

ภาษาจนในภาษาไทยสวนใหญจงเปนภาษา

จนแตจว และเปนเพราะความสมพนธท

แน นแฟนระหว างประชาชนของทงสอง

ประเทศนเอง จงท�าใหภาษาจนแตจวจ�านวน

มากถ กย มมาใช ในภาษาไทยและผสม

กลมกลนกบภาษาไทยไดเปนอยางด ทาน

กลาววา “นคอหลกฐานทประจกษชดวา

ประชาชนซงเปนฐานของพระมดตางยอมรบ

วฒนธรรมซงกนและกน”

รองศาสตราจารย ดร.อกษรศร พานช-

สาสน ผอ�านวยการศนยวจยยทธศาสตรไทย-

จน ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ได

ชใหเหนวา ส�าหรบอนาคตความสมพนธ

เศรษฐกจไทย-จน คงจะมความเกยวพนโยงใย

และแยกไมออกจากความเกยวของกนใน

บรบทอาเซยน ทานยงไดใหขอเสนอแนะท

เปนรปธรรมวา ประเทศไทยควรปรบโครง

สรางการสงออกสนคาไปยงประเทศจน ลด

การพงการสงออกสนคากลมวตถดบและกง

วตถดบ โดยหนมาเนนผลตสนคาอปโภค

บรโภคขนสดทายใหมากขน พรอมกบการท�า

ตลาดระดบมณฑล และผลตสนคาปอนผ

บรโภคชาวจน โดยเฉพาะชนชนกลางจนทม

รายไดและมอ�านาจซอมากขน ตลอดจนดาน

การลงทนจากจนและนกทองเทยวชาวจนท

ควรเนนดานคณภาพมากกวาดานปรมาณ เพอ

เสรมสรางความสมพนธทดระหวางกนตอไป

ดร.เชย ลซา หวหนาสาขาวชาภาษา

อนโดนเซย คณะภาษาตางประเทศ มหาวทยาลย

ปกกง ไดเรมตนดวยการเลาประสบการณชวตอน

ยากล�าบากของปราโมทยา อนนตา ตร นกเขยน

ทมชอเสยงทสดในประวตศาสตรวรรณกรรมยค

ปจจบนของอนโดนเซย และไดวเคราะหวาเขาได

รบอทธพลจากการเดนทางเยอนประเทศจนสอง

ครง ปราโมทยาสมผสไดถงพลงของประชาชน

และพลงของวรรณกรรมทส งผลต อการ

เปลยนแปลงสงคมจากผลงานของหล ซวน นก

วรรณคดผยงใหญชาวจน และจากสภาพสงคม

จนในขณะนน ในเดอนมนาคม ค.ศ.1960

ปราโมทยาไดตพมพหนงสอชอ “ชาวจน

โพนทะเลในอนโดนเซย” ในหนงสอไดให

การยอมรบวาชาวจนโพนทะเลมคณปการ

อยางยงใหญตอการพฒนาสงคมอนโดนเซย

และดวยอทธพลของเขา ท�าใหมนกเขยนจาก

สมาคมวฒนธรรมประชาชนแหงอนโดนเซย

(Lembaga Kebudayaan Rakyat) น�าผล

งานวรรณกรรมจนมาแปลและเผยแพรสวงการ

วรรณกรรมอนโดนเซย ดวยการแลกเปลยนเชน

น รปแบบการพฒนาของจนจงมอทธพลตอ

กลมชนชนปญญาชนของอนโดนเซยในสมยนน

อยางไมอาจมองขามไปได

ดร.หวง อ จากสาขาวชาภาษาฟลปปนส

คณะภาษาตางประเทศ มหาวทยาลยปกกง

ศกษาเรองราวเกยวกบชาวจนในฟลปปนสวา

ฟลปปนสเรมมการคาขายแลกเปลยนกบ

17สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

รายงานพเศษ

印度尼西亚现代著名作家普拉姆迪亚·阿南达·杜尔ปราโมทยา อนนตา ตร นกประพนธทมชอเสยงในปจจบนของประเทศอนโดนเซย

ประเทศจนมาตงแตชวงสมยปลายราชวงศถง

แลว การคาแบบรฐบรรณาการและการคาขาย

แบบเอกชนของสองชาตด�าเนนตอเนองมา

หลายศตวรรษ และในป ค.ศ.1594 มการสราง

บนอนโด (Binondo) ซงเปนชมชนชาวจนแหง

แรกของโลกขนทฟลปปนส ดร.หวง อไดกลาว

ถงชาวจนโพ นทะเลทมชอเสยงในสงคม

ฟลปปนสและสรางคณปการอยางยงใหญใหแก

สงคมฟลปปนสหลายทาน เชน นายโดมงโก

แลมโค บรรพบรษของ นายโฮเซ รซล วรบรษ

ของประเทศฟลปปนส ซงไดรบการพสจนแลว

วาเปนชาวหมบานซางกว เมองเฉวยนโจว

มณฑลฮกเกยน นายหลว เฮงฟ ชาวจนเพยง

คนเดยวในประวตศาสตรทไดรวมลงนามใน

รฐธรรมนญแหงสาธารณรฐฟลปปนส รวมถง

นางคอราซอน อาควโน ทมบรรพบรษมาจาก

หมบานหงเจยน ต�าบลเจยวเหมย เมองจางโจว

มณฑลฮกเกยน ประเทศจน นางอาควโนนบวา

เปนประธานาธบดหญงคนแรกของฟลปปนส

และทวปเอเชย ในเดอนมถนายนของปนกเปน

ปครบรอบ 40 ปการสถาปนาความสมพนธ

ฟลปปนส-จน ดร.หวงกลาวถงความรวมมอ

ระหวางฟลปปนส-จนภายใตสถานการณ

ใหมวา แมจะตองเผชญกบความยากล�าบาก

หลายประการ แตหากทงสองฝายมความมง

มนพยายามดวยความจรงใจแลว กยอมจะม

ความหวง

รองศาสตราจารย ดร.เสยน มานเสวย รอง

ผอ�านวยการสถาบนเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ศกษา มหาวทยาลยปกกง ไดกลาวถงความ

สมพนธเวยดนาม-จนภายใตสถานการณใหม

โดยยกตวอยางสถานการณความรวมมอแลก

เปลยนของสองประเทศในขอบเขตดานการ

ศกษาและเศรษฐกจ กลาวคอ ในดานการศกษา

เวยดนาม-จนสองประเทศไดรวมลงนามในขอ

ตกลงความรวมมอดานการศกษา โดยมอบทน

การศกษาของรฐบาลใหแกกน และสรางความ

รวมมอระหวางสถาบนการศกษาหลายแหงของ

ทงสองประเทศ มนกเรยนเวยดนามจ�านวนมาก

เดนทางไปศกษาตอทประเทศจนโดยการยนขอ

ทนการศกษาหรอออกคาใชจายเอง ในเดอน

ธนวาคม ค.ศ. 2014 สถาบนขงจอแหงแรกใน

ประเทศเวยดนามกไดกอตงขนทมหาวทยาลย

ฮานอย ในดานเศรษฐกจ ปจจบนประเทศจนยง

18 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

专题报道

丝绸之路上的香料 เครองหอมบนเสนทางสายไหม

/ รายงานพเศษ

มองภาพรวมของทวปเอเชยทงหมด และไดกลาวถง

“ยทธศาสตรภมภาคเอเชยแปซฟก”ของอนเดย

“ยทธศาสตรกรงโตเกยว 2015” ของญปน รวมทง

“ยทธศาสตรเสนทางสายไหมทางทะเล” ทผน�ารนท

5 ของจนเปนผน�าเสนอ ซงตองอาศยการพฒนา

ทางเศรษฐกจอยางรวดเรว เทคโนโลยหลากหลาย

แขนง และประชากรจ�านวนมาก ทานชใหเหนวา

เราจ�าเปนตองใหความส�าคญกบการพฒนาอน-

ภมภาคลมแมน�าโขงไมได สองประเทศจ�าเปนตอง

พฒนาความเขาใจ เคารพซงกนและกน น�าไปสการ

บรรลผลประโยชนรวมกน

ไมวาจะเปนหนงประเทศ หลายประเทศ หรอ

ทวทงเอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยง-

ใตกตามทอยบนแถบเศรษฐกจ “เสนทางสายไหม

ทางทะเลในศตวรรษท 21” เชอ วามเพยงความ

รวมมออยางจรงใจจากทกๆ ประเทศเทานน จงจะ

สามารถท�าใหการพฒนาครงใหมของประวต-

ศาสตรยคใหมเปนจรงขนมาได

ในการสรปการปาฐกถาชวงสดทาย ศาสตรา-

จารยฟ เจงโหยวเหนวา ไทย-จนสองประเทศเปน

มตรและพนธมตรทดตอกน ความรวมมอของทง

สองฝายจ�าเปนตองพฒนาอยางลกซงและตอ-

เนอง ไมวาในดานการลงทนหรอการทองเทยว

กจะตองใหความส�าคญกบการพฒนาทงในแง

ของ “ปรมาณ” และ “คณภาพ” ไปพรอมๆ กน ไม

อาจแยกจากกนได ทงสองประเทศยงตองเรยนรซง

กนและกนใหมากยงขน ตองใหความเคารพซงกน

และกน และบรรลความรวมมอแบบไดรบประโยชน

ทงสองฝาย

ไมวาจะเปนหนงประเทศ หลายประเทศ หรอ

ทวทงภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยตะวน-

ออกทอยในแถบเศรษฐกจ “เสนทางสายไหมทาง

ทะเลแหงศตวรรษท 21” มเพยงความรวมมอกน

ดวยความจรงใจของแตละฝายเทานน จงจะสามารถ

ท�าใหการพฒนาครงใหมในประวตศาสตรยคใหม

เปนจรงขนมาได

คงเปนประเทศทมนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยว

ทประเทศเวยดนามมากทสด และยงเปนประเทศค

คาทใหญทสดของเวยดนามตดตอกนมาเปนระยะ

เวลา 11 ป รองศาสตราจารยเสยนชใหเหนวา ทง

เวยดนามและจนจ�าเปนตองผลกดนการแลกเปลยน

ดานวฒนธรรมระหวางกนใหมากขน โดยพยายามใช

“ความเขาใจ” ทางดานวฒนธรรมมาสลาย “ความ

แตกตาง” ทางดานการเมองและเศรษฐกจ ยกระดบ

การแลกเปลยนทางวฒนธรรมของสงคมมนษยให

เกดประสทธผลมากขน เพอใหค�ากลาวทวา “ประ-

ชาชนสองชาตรวมใจ” เปนจรงขนมา ซงถอเปน

สวนหนงของการผลกดนการสรางเสนทางสายไหม

ทางทะเลแหงศตวรรษท 21

ศาสตราจารยอ เจยเหวย รองคณบด คณะ

ภาษาตางประเทศ มหาวทยาลยปกกง ไดกลาวถง

ความส�าคญของการแลกเปลยนวฒนธรรมทมตอ

ความสมพนธระหวางประเทศวา “เนองดวยเหตผล

ทางประวตศาสตรและภมศาสตร ท�าใหประเทศจน

กบอาเซยนมลกษณะพเศษทคลายคลงกนในหลายๆ

ดาน เชน ตนก�าเนดของ วฒนธรรม การเคารพผทม

อ�านาจ การยดทางสายกลางและการประนประนอม

เปนตน จดเดนทางวฒนธรรมเหลานถอเปนพนฐาน

ทางวฒนธรรมของปรากฏการณ ‘มหศจรรยแหง

เอเชย’ ททงสองฝายรวมกนสรางขนในชวงปลาย

ศตวรรษท 20 ในขณะเดยวกน เศรษฐกจทพฒนา

ไปอยางรวดเรวกชวยสรางความเขมแขงใหแกพน-

ฐานทางวฒนธรรมทรวมกนสรางขน ภายใตสถาน-

การณระหวางประเทศแบบใหม ความรวมมอ

ระหวางจนกบอาเซยนจะยงคงด�าเนนตอไป แตใน

ขณะเดยวกนกต องเผชญกบความท าทายท

คลายคลงกนบางประการ ซงตองอาศยการใชพน-

ฐานทางวฒนธรรมของทงสองฝายอยางเตมท

คอยๆ ปรบเปลยนบทบาทของทงสองฝาย และสราง

ความรวมมออนดงามในอนาคต”

อาจารยอกฤษฏ ปทมานนท รองผอ�านวยการ

สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ได

19สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

รายงานพเศษ

20 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化名人

人民艺术家——老舍เหลา เสอ ศลปนของประชาชน

文/金舒年

จน ซเหนยน เขยน

/ บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

很多来北京的外国人,都喜欢去位

于前门附近的“老舍茶馆”体验一下独

特的老北京文化,也通过这家茶馆知道

了老舍先生的大名。这家茶馆之所以以

老舍先生的名字命名,是因为老舍先生

是京味文化的重要代表人物,在国内外

具有很高的知名度。

老舍先生是著名的中国现代小说家、

剧作家,杰出的语言大师,还是中国第

一位获得“人民艺术家”称号的作家。

他是北京正红旗①的满族人,于1899年2

月3日出生在北京。因为老舍出生那天是

阴历立春,所以父母为他取名“庆春”。

老舍先生字舍予,“老舍”是他的笔名

之一。因为他的许多著名作品都是用这

个笔名发表的,所以后来这个名字就成

了他的标签。

老舍先生一生经历坎坷。他幼年时

家境贫困,1913年考取了公费的北京师

范学校,毕业后历任小学、中学和大学

教师。1921年,他发表了名为《她的失

败》的仅有700字的白话文小小说,署

名“舍予”,这是迄今为止发现的老舍

先生最早的一篇作品。从此,他走上了

文学创作的道路。

1924年,老舍先生来到英国,在伦

敦大学亚非学院教授中国文化和汉语。

在英国期间,老舍创作了《老张的哲

学》等三部著名的长篇小说。1929年

夏,老舍离英回国,先后任齐鲁大学和

山东大学教授,他边写作边教学,陆续

发表了《离婚》、《月牙儿》等在现代

文学史上具有重要地位的作品。他的代

表作《骆驼祥子》也是在这一时期创作

的。抗战期间,他开始创作《四世同

堂》,并出版了第一卷。抗战结束后,

老舍先生受美国国务院邀请赴美讲

学。1949年,他在接到文艺界三十余位

友人的邀请信后决定回国,12月抵达天

津。1951年,他被授予“人民艺术家”

的称号。1953年,当选为全国文联主

席,作协副主席。1957年,剧本《茶

馆》发表。

作为一个作家,老舍先生非常勤奋,

著作颇丰,一生创作了1000多篇(部)

作品。其中最有名的作品,就要数长篇

小说《骆驼祥子》、《四世同堂》和话

剧《茶馆》了。

《骆驼祥子》出版于1939年,作品反

映的是在那个时代背景下北京底层老百

姓的生活。小说的主人公祥子是一个人

力车夫,勤劳朴实,也非常能干。他的

梦想就是拥有一辆属于自己的人力车。

可是在那个兵荒马乱的时代,就是这样

一个简单的愿望也难以实现。祥子经历

了一系列的灾难,也目睹了许多和自己

一样的贫苦百姓的悲惨生活,以至于最

终走向了堕落。作者表达了对下层劳动

者命运的深切同情,揭露了社会的黑

暗,同时也融入了很多对老北京下层文

化的描写。

《四世同堂》创作于上个世纪四十年

代中后期,当时正值抗日战争最艰苦、

最胶着的阶段,中国处于民族存亡的关

键时期。这部作品反映的正是在这样一

个大背景下中国人的命运和国家的危

机。这部长篇巨制有八十多万字,分为

三个部分,气势宏大,作品中有对侵略

者的仇恨,有对民族苦难的焦虑,有对

中国古老文化的反思,也有对北平风情

的描绘,笔墨舒展,结构严谨,堪称巨

作。

21สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

度,并把对他们的表现限制在茶馆这个“小社

会”中。剧中人物悲怆的情绪,对于自身命运

的困惑和绝望,是那个时代社会情况的真实反

映。《茶馆》写成后,由北京人民艺术剧院演

出,经过几代艺术家的倾情演绎,确立了该剧

的经典地位,成为久演不衰的名剧。

老舍的作品大多取材于市民生活。他善于

描绘城市贫民的生活和命运,尤其擅长刻画中

下层市民的形象,表现他们在社会动荡、民族

矛盾和阶级搏斗中的喜怒哀乐。他的作品中有

对民族精神的深入挖掘和对民族命运的深刻思

考,同时也表现出了鲜明的反帝反封建和爱国

主义的主旨。

老舍作品的语言风格独具一格,其中的京

腔京韵雅俗共赏,幽默风趣,同时又经过了千

锤百炼,读来耐人寻味,达到了“清水出芙

蓉,天然去雕饰”的境界,这是老舍对中国现

代文学所作出的特殊贡献,称他为语言艺术大

师是不为过的。

1966年,老舍先生去世。令人惋惜的是,

1968年老舍先生获得诺贝尔文学奖提名,而且

投票时获得第一,但由于老舍先生已不在人

世,所以非常遗憾地失去了这次机会。他的墓

碑上刻着他自己说的一句话:“文艺界尽责的

小卒,睡在这里。”

《茶馆》是老舍先生最有名的一部话剧,创

作于1957年。《茶馆》借北京城里一家名为

“裕泰”的茶馆在清代末年、民国初年和抗战

结束、内战爆发前夕这三个历史时期的变化,

来表现19世纪末期中国半个世纪的历史变迁。

作者以三教九流的小人物的生活变迁为切入角

话剧《茶馆》

ละครพดเรอง “รานน�าชา”

22 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化名人 / บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

老舍茶馆内景

บรรยากาศภายในรานน�าชาเหลาเสอ

《骆驼祥子》插画 ภาพประกอบเรอง “คนลากรถ”

ชาวตางชาตจ�านวนมากมายทเดนทางมา

เยอนกรงปกกงตางนยมแวะเวยนไป “รานน�า

ชาเหลาเสอ”ในยานเฉยนเหมน เพอสมผส

วฒนธรรมโบราณของกรงปกกงทเปนเอกลกษณ

ไมเหมอนใคร ณ รานน�าชาแหงน พวกเขาจะได

รบรถงชอเสยงของ “เหลาเสอ” สาเหตทรานน�า

ชาแหงนใชนามของเหลาเสอเปนชอราน กเพราะ

เหลาเสอเปนบคคลส�าคญทเปนตวแทนของ

วฒนธรรมปกกง มชอเสยงโดงดงทงในและตาง

ประเทศ

เหลาเสอเปนนกประพนธนวนยายและบท

ละครจนสมยใหมทโดงดง และเปนปรมาจารย

ดานภาษาทเกงกาจ อกทงยงเปนนกประพนธ

ทไดรบการยกยองใหเปน “ศลปนของประ-

ชาชน” คนแรกของสาธารณรฐประชาชนจน

เขาเปนชาวแมนจหนวยธงแดง①ในกรงปกกง

เขาเกดเมอวนท 3 กมภาพนธ ป ค.ศ.1899 ท

กรงปกกง เนองจากวนทเขาเกดตรงกบวน “ล-

ชน” (วนเรมตนฤดใบไมผล) ตามปฏทน

จนทรคตของจน พอแมจงตงชอเขาวา “ชงชน”

(ฉลองฤดใบไมผล) เหลาเสอมชอรองวา “เสอ-

อว”สวน“เหลาเสอ”เปนหนงในนามปากกาของ

เขา แตเนองจากผลงานชอดงของเขาสวนใหญ

ใชนามปากกาดงกลาว ภายหลงผคนสวนใหญ

จงรจกเขาในนามวา “เหลาเสอ”

23สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

ใหไปสอนหนงสอทสหรฐอเมรกา แตแลวในป

ค.ศ.1949 หลงจากทเขาไดรบจดหมายเชญ

ชวนจากเพอนในแวดวงศลปะและวฒนธรรม

จ�านวน 30 กวาคน เขากตดสนใจกลบประเทศ

จน โดยในเดอนธนวาคมปเดยวกน เขาเดน

ทางกลบมาถงเมองเทยนจน ในป ค.ศ.1951

เขาไดรบการยกยองใหเปน “ศลปนของ

ประชาชน” ในป ค.ศ.1953 ไดรบคดเลอกให

เปนประธานสมาพนธวรรณกรรมแหงชาต

และรองประธานสมาคมนกประพนธแหงชาต

และในป ค.ศ.1957 บทละครเรอง “รานน�า

ชา” กไดรบการตพมพเผยแพร

ชวชวตของเหลาเสอตองผานอปสรรค

ความยากล�าบากมากมาย ในวยเดกครอบครว

ของเขามฐานะยากจน ป ค.ศ.1913 เขา

สามารถสอบชงทนรฐบาลของโรงเรยน

ครศาสตรปกกงได หลงจากจบการศกษาแลว

เคยด�ารงต�าแหนงเป นครในระดบประถม

ศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา ตอมาในป

ค.ศ.1921 เขาตพมพเผยแพรผลงานทชอวา

“ความพายแพของเธอ”ซงเป นนวนยาย

ภาษาปจจบนขนาดสนทมความยาวเพยง

700 ตวอกษร และใชนามปากกาวา “เสออว”

ในปจจบนพบวา ผลงานชนนเปนผลงานชน

แรกของเหลาเสอ และนบจากนน เขากเรม

เดนบนเสนทางแหงการสรางสรรควรรณกรรม

ป ค.ศ.1924 เหลาเสอเดนทางไปประเทศ

องกฤษ เพอสอนภาษาจนและวฒนธรรมจนท

วทยาลยบ รพศกษาและแอฟรกาศกษา

(School of Oriental and African

Studies: SOAS) มหาวทยาลยลอนดอน

ระหวางอยทประเทศองกฤษ เหลาเสอได

ประพนธนวนยายขนาดยาว 3 เรอง หนงใน

นนคอเรอง “ปรชญาของเหลาจาง” ภายหลง

เหลาเสอเดนทางกลบประเทศจนในชวงฤด

รอนของป ค.ศ.1929 เขาด�ารงต�าแหนง

ศาสตราจารย ในมหาวทยาลยฉหล และ

มหาวทยาลยซานตง ระหวางนนเขาสอนและ

เขยนผลงานไปดวย เขาไดตพมพเผยแพรผล

งานมากมายทมบทบาทส�าคญอยางมากใน

ประวตศาสตรวรรณกรรมสมยใหมของจน

ไดแก เรอง “หยาราง” และ “เดอนเสยว”

เปนตน รวมทง “คนลากรถ” ซงเปนผลงานท

โดดเดนทสดของเขากไดสรางสรรคขนในชวง

เวลาเดยวกนน ในชวงสงครามตอตานญปน

เขาเรมประพนธนวนยายเรอง “สรนรวมเรอน”

และไดตพมพบทท 1 ออกมากอน หลงจาก

สงครามสนสดลง เหลาเสอไดรบเชญจาก

กระทรวงการตางประเทศแหงสหรฐอเมรกา

24 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化名人

电视剧《四世同堂》海报

โปสเตอรละครโทรทศนเรอง “สรนรวมเรอน”

/ บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

เขานก จนสดทายตางกเดนไปสความตกต�า

ของชวต ผประพนธไดแสดงความเหนอก

เหนใจตอชะตากรรมของผใชแรงงานระดบ

ลางอยางสดซง และเปดโปงดานมดของสงคม

ในขณะเดยวกนไดบรรยายวฒนธรรมของชาว

ปกกงระดบลางในยคนนผ านเรองราวใน

นวนยายดวย

นวนยายเรอง “สร นรวมเรอน” ถก

ประพนธขนในชวงกลางถงปลายยคป ค.ศ.

1940 เปนยคทจนท�าสงครามตอตานญปนซง

เปนชวงทสถานการณตดขดและยากล�าบาก

มากทสด เปนชวงเวลาส�าคญทประเทศจนตก

อยในสภาวะทเสยงตอการลมสลาย นวนยาย

เรองนสะทอนใหเหนถงชะตากรรมของชาวจน

และวกฤตของประเทศชาตทามกลางภาวะ

สงคราม นวนยายเรองนแบงออกเปน 3 บท

ความยาว 800,000 กวาตวอกษร ถอเปน

นวนยายยงใหญเรองหนง ผลงานชนนยง

สะทอนใหเหนถงอารมณความโกรธแคนทมตอ

ผรกราน ความกงวลทมตอความทกขยาก

เขานก จนสดทายตางกเดนไปสความตกต�า

ของชวต ผประพนธไดแสดงความเหนอกของชวต ผประพนธไดแสดงความเหนอกของชว

เหนใจตอชะตากรรมของผใชแรงงานระดบ

ลางอยางสดซง และเปดโปงดานมดของสงคม

ในขณะเดยวกนไดบรรยายวฒนธรรมของชาว

ปกกงระดบลางในยคนนผ านเรองราวใน

นวนยายดวย

นวนยายเรอง “สร นรวมเรอน” ถก

ประพนธขนในชวงกลางถงปลายยคป ค.ศ.

1940 เปนยคทจนท�าสงครามตอตานญปนซง

เปนชวงทสถานการณตดขดและยากล�เปนชวงทสถานการณตดขดและยากล�เปนชวงท าบาก

มากทสด เปนชวงเวลาส�าคญทประเทศจนตก

อยในสภาวะทเสยงตอการลมสลาย นวนยาย

เรองนสะทอนใหเหนถงชะตากรรมของชาวจน

และวกฤตของประเทศชาตทามกลางภาวะ

สงคราม นวนยายเรองนแบงออกเปน 3 บท

ความยาว 800,000 กวาตวอกษร ถอเปน

นวนยายยงใหญเรองหนง ผลงานชนนยง

สะทอนใหเหนถงอารมณความโกรธแคนทมตอ

ผรกราน ความกงวลทมตอความทกขยาก

ในฐานะทเปนนกประพนธ เหลาเสอม

ความทมเทและขยนสรางสรรคผลงานออก

สสายตาผอานจ�านวนมาก ชวชวตของเขา

ไดสรางสรรคผลงานมากกวา 1,000 เรอง

ในจ�านวนน ผลงานทสรางชอเสยงทสดกคอ

นวนยายขนาดยาวเรอง “คนลากรถ” “ส

ร นรวมเรอน” และบทละครพดเรอง “ราน

น�าชา”

นวนยายเรอง “คนลากรถ” ตพมพเผย-

แพรในป ค.ศ.1939 เปนงานเขยนทสะทอน

ชวตของประชาชนชาวปกกงระดบลางในสมย

นน “เสยงจอ” ตวละครเอกของเรองประกอบ

อาชพเปนคนลากรถ เขาเปนคนขยนขนแขง

ซอสตย และมความสามารถ ความใฝฝนของ

เขากคอการไดมรถลากหนงคนเปนของตวเอง

แตในยคสมยทบานเมองระส�าระสาย ความ

ใฝฝนทแสนจะงายดายกลบไมสามารถเปน

จรงขนมาได เสยงจอตองประสบกบภยพบต

สารพดในชวต และยงไดเหนชวตอนรนทด

ของชาวบานททกขยากซงไมแตกตางไปจาก

25สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

创作中的老舍先生

เหลาเสอในขณะประพนธผลงาน

26 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化名人 / บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

27สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

位于北京前门西侧的老舍茶馆

รานน�าชาเหลาเสอตงอยทางทศตะวนตกของประตเฉยนเหมนในปกกง

ล�าบากของประเทศชาต การคดทบทวนเรอง

วฒนธรรมโบราณของจน รวมถงการพรรณนา

สภาพของเมองเปยผง (ปกกง) ในสมยนน ดวย

ส�านวนภาษาทสละสลวย ประกอบกบโครงเรอง

ทหนกแนนรดกม ท�าใหนวนยายเรองนไดชอ

วาเปนนวนยายทยงใหญเรองหนงของเหลาเสอ

“รานน�าชา” เปนบทละครพดทมชอเสยง

ทสดเรองหนงของเหลาเสอ ประพนธขนในป

ค.ศ.1957 บทละครเรอง “รานน�าชา” ไดสะทอน

ความเปลยนแปลงทางดานประวตศาสตรใน

ชวงครงหลงของครสตศตวรรษท 19 ของ

จน โดยการเขยนจ�าลองเรองราวของรานน�าชา

แหงหนงในกรงปกกงทชอวา “อวไท” ซงด�า-

เนนกจการตอเนองผานกาลเวลาแหงความ

เปลยนแปลงทางประวตศาสตรของยคสมยใน

3 ชวง ไดแก ชวงปลายราชวงศชง ชวงตนของ

ยคสาธารณรฐจนและชวงสนสดยคสงครามตอ

ตานญปน และคนกอนสงครามกลางเมอง

ภายในประเทศจนจะปะทขน ผประพนธใช

ความพลกผนของชวตตวละครทเปนประชาชน

ระดบลางจากสารพดอาชพเปนแกนเรอง

หลก และสะทอนภาพพฤตกรรมของพวกเขา

โดยจ�ากดใหอยใน “สงคมเลกๆ” อยางรานน�า

ชา อารมณความทกขโศกของตวละคร ความ

สบสนและความสนหวงทมต อชะตากรรม

ของตน คอสงทสะทอนใหเหนถงสภาพสงคม

ทแทจรงในยคนนไดอยางชดเจน หลงจาก

ประพนธเสรจ บทละครเรอง “รานน�าชา” ก

ถกน�าไปถายทอดเปนการแสดงทโรงละคร

ประชาชนแหงปกกง ละครดงกลาวถกตความ

จากศลปนหลายยคหลายสมยและถกก�าหนด

บทบาทใหเปนวรรณกรรมชนเอก จนท�าใหบท

ละครดงกลาวกลายเปนบทละครอมตะทมชอ

เสยงเรองหนงของจน

ผลงานสวนใหญของเหลาเสอจะน�าขอมล

มาจากชวตของประชาชนชาวเมอง เขาเชยว-

ชาญการเขยนพรรณนาถงชวตและโชคชะตา

ของคนยากคนจนทอาศยอยในเมอง โดยเฉพาะ

อยางยงการบรรยายลกษณะของประชาชน

ระดบลางและระดบกลาง แสดงอารมณความ

รสกทกขสขตางๆ ของตวละครทอยในสงคมท

ระส�าระสายเตมไปดวยความขดแยงระหวาง

28 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化名人

老舍先生故居

ทพกอาศยเดมของเหลาเสอ

/ บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

注释: 1.又作“整红旗”,清代八旗之一,在今内蒙古乌兰察布市东部,因旗色为红纯红而得名。八旗是清代满族的社会生活军事组织形式,分为正黄旗、镶黄旗、正白旗、镶白旗、正蓝旗、正红旗、镶红旗、镶蓝旗。

หมายเหต :

1.“หนวยธงแดง” เปนหนงในแปดหนวยธงของ

การแบงสวนบรหารราชการในสมยราชวงศชง

ปจจบนหนวยการปกครองนตงอยทางตะวนออก

ของเมองอหลนฉาป เขตปกครองตนเองมองโกเลย

ใน เนองจากสธงประจ�าหนวยเปนสแดงลวน จงได

เรยกชอหนวยตามสของธง ส�าหรบระบบ “ปาฉ”

หรอหนวยบรหารราชการทงแปด เปนรปแบบการ

จดตงและแบงสวนการบรหารการปกครองของ

ระบบการทหารและพลเรอนของชาวแมนจในสมย

ราชวงศชง โดยแบงเปนหนวยธงเหลอง หนวยธง

ขอบเหลอง หนวยธงขาว หนวยธงขอบขาว หนวย

ธงสน�าเงน หนวยธงแดง หนวยธงขอบแดง และ

หนวยธงขอบน�าเงน

ชนชาต และการตอสระหวางชนชน ผลงานของ

เขาพยายามปลกจตวญญาณของความเปน

ชนชาตและสะทอนชะตากรรมของประเทศชาต

ขณะนน ขณะเดยวกนกแสดงใหเหนถงจดยนของ

ลทธชาตนยมและการตอตานลทธจกรวรรดนยมได

อยางเดนชด

ส�านวนภาษาในผลงานของเหลาเสอยงโดด

เดนเปนเอกลกษณ มการสอดแทรกส�านวนภาษา

ปกกงทสละสลวยแตเขาใจงาย เนอเรองตลกขบขน

ขณะเดยวกนกผานการกลนกรองมาอยางพถพถน

ท�าใหสมผสไดถงความลกซงนาตดตาม จนถงขนท

เรยกวา “ดอกบวในน�าใสทแกะสลกโดยธรรม-

ชาต” สงนเปนคณปการพเศษทเหลาเสอมตอ

วงการวรรณกรรมสมยใหมของจน ดงนน ผคนจง

ยกยองใหเหลาเสอเปนปรมาจารยทางดานศลปะ

การใชภาษา

เหลาเสอถงแกกรรมเมอป ค.ศ.1966 แตสงท

นาเสยดายกคอในป ค.ศ.1968 เหลาเสอไดรบการ

เสนอชอเขาชงรางวลโนเบล สาขาวรรณกรรม

และไดคะแนนเสยงเปนอนดบหนง แตเนองจาก

เหลาเสอไดลาจากโลกนไปแลว ท�าใหเขาพลาด

โอกาสทจะไดรบรางวลโนเบลไปอยางนาเสยดาย

บนแผนปายสสานของเขาไดสลกค�าพดของตวเขา

เองวา “พลงเลกๆ ทไดเพยรพยายามทมเทใหกบ

วงการศลปะวรรณกรรมอยางสดความสามารถ

นอนหลบอย ณ ทแหงน”

注释: 1.又作“整红旗”,清代八旗之一,在今内蒙古乌兰察布市东部,因旗色为红纯红而得名。八旗是清代满族的社会生活军事组织形式,分为正黄旗、镶黄旗、正白旗、镶白旗、正蓝旗、正红旗、镶红旗、镶蓝旗。

หมายเหต :

1.“หนวยธงแดง” เปนหนงในแปดหนวยธงของ

การแบงสวนบรหารราชการในสมยราชวงศชง

ปจจบนหนวยการปกครองนตงอยทางตะวนออก

ของเมองอหลนฉาป เขตปกครองตนเองมองโกเลย

ใน เนองจากสธงประจ�าหนวยเปนสแดงลวน จงไดหนวยเปนสแดงลวน จงไดหนวยเปนส

เรยกชอหนวยตามสของธง ส�าหรบระบบ “ปาฉ” หรบระบบ “ปาฉ” หร

หรอหนวยบรหารราชการทงแปด เปนรปแบบการ

จดตงและแบงสวนการบรหารการปกครองของ

ระบบการทหารและพลเรอนของชาวแมนจในสมย

ราชวงศชง โดยแบงเปนหนวยธงเหลอง หนวยธง

ขอบเหลอง หนวยธงขาว หนวยธงขอบขาว หนวย

ธงสน�าธงสน�าธงสน� เงน หนวยธงแดง หนวยธงขอบแดง และเงน หนวยธงแดง หนวยธงขอบแดง และเง

หนวยธงขอบน�าหนวยธงขอบน�าหนวยธงขอบน� เงนเงนเง

29สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

บคคลทมชอเสยงดานวฒนธรรมจน

老舍先生作品

ผลงานของเหลาเสอ

中国人常说:“开门七件事——

柴、米、油、盐、酱、醋、茶。”

30 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

说古论今 / เลาอดต พดปจจบน

千年行走普洱茶

文/卢泱汝

中国人常说:“开门七件

事——柴、米、油、盐、酱、

醋、茶”,可见茶在中国人的

生活中是不可缺少的一部分。

中国是茶叶种植大国,茶叶历

史悠久并且品种多样。云南是

中国重要的茶叶产地之一,在

云南的一些地区,至今生长着

有千年历史的古老茶树。在中

国的西南地区,有一条传奇的

茶马古道①,与曾经贯通中西

文明的丝绸之路②齐名。而在

这条古道上,马帮运输的主要

物资就是普洱茶。

31สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

เลาอดต พดปจจบน

人?印度一直坚持世界茶树原产地在印度阿萨

姆,因为他们在该地找到了古老的过渡型古茶

树。直到1993年,中国茶叶专家在中国云南澜

沧县邦崴村发现了一棵生长上千年的过渡型古

茶树,争论才终于有了定论:世界茶树原产地

就在中国云南。

会呼吸的古董

20世纪60年代,故宫④管理人员在整理清

朝时期地方进贡给朝廷的茶叶时,发现了一些

已有上百年历史的普洱茶,并且惊奇地发现这

些普洱茶仍然保存完好,表面光滑,条索匀

整,还可以清晰地看到细细的芽尖,而其他茶

叶不论是龙井还是铁观音都已化成粉末。茶叶

专家认为,这些有百年历史的普洱茶至今依然

可以冲泡饮用。堪称“会呼吸的古董”,“可

以喝的文物”。这是为什么呢?

原来,在1000多年前,在澜沧江中下游地

区的村寨中就已经有了种植和制作普洱茶的工

艺。普洱茶的制作有一个独特的方法,就是将

炒茶的温度控制在70摄氏度,这个温度在短时

间内不会对任何生物造成致命威胁,所以经过

70度杀青⑤的茶叶其中的微生物蛋白酶依然可

以以活体的形式存在,也就是说普洱茶在制作

完毕之后依然有生命。

略懂普洱茶的人都知道,茶汤呈浅黄色的

叫普洱生茶,呈殷红色的叫普洱熟茶,二者在

百茶之祖

说到云南的茶叶,人们自然会想到普洱茶。

在云南,普洱茶主要生长在澜沧江③中下游地

区。中国有确凿的史料表明,这一地区的茶叶

种植历史已达千年之久。

以普洱茶为代表的云南茶叶叫大叶种茶。

通过调查发现,大叶种是最原始且最古老的中

国茶树。大叶种茶传播到中原地区就变成中叶

种,传播到沿海地区就是小叶种。中国茶叶在

传播方式上显示出了明确的传承关系,其他品

种的茶叶都是由大叶种演化而来的。

20世纪90年代之前,国际上一直有一个争

论:世界上最早种植茶叶的是中国人还是印度

32 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

说古论今

普洱茶嫩芽

ยอดออนของใบชาผเออร

“马帮”塑像群

กลมรปปน “คาราวานมา”

/ เลาอดต พดปจจบน

注释:

1.“茶马古道”是中国云南、四川与西藏之间的古代贸易

通道,由于是用川、滇的茶叶与西藏的马匹、药材交易,以

马帮运输,故称“茶马古道”。

2.“丝绸之路”是指起始于古代中国,连接亚洲、非洲和

欧洲的古代路上商业贸易路线。

3.澜沧江源出青海省唐古拉山,流经青海、西藏和云南三

省,在云南省西双版纳傣族自治州勐腊县出境成为老挝和缅

甸的界河,后始称湄公河。湄公河流经老挝、缅甸、泰国、

柬埔寨和越南,于越南胡志明市流入中国南海。

4.北京故宫,旧称为紫禁城,位于北京中轴线的中心,是

中国明、清两代24位皇帝的皇家宫殿,是中国古代宫廷建筑

之精华,无与伦比的建筑杰作,也是世界上现存规模最大、

保存最为完整的木质结构的古建筑之一。

5.杀青,是绿茶、黄茶、黑茶、乌龙茶、普龙茶、部分红

茶等的初制工序之一。主要目的是通过高温破坏和钝化鲜叶

中的氧化酶活性,抑制鲜叶中的茶多酚等的酶促氧化,蒸发

鲜叶部分水分,使茶叶变软,便于揉捻成形,同时散发青臭

味,促进良好香气的形成。

6.《本草纲目》,药学著作,五十二卷,明朝李时珍撰。

书中不仅考正了过去本草学中的若干错误,综合了大量科学

资料,提出了较科学的药物分类方法,溶入先进的生物进化

思想,并反映了丰富的临床实践。本书也是一部具有世界性

影响的博物学著作。

7.渥堆,是普洱茶熟茶制作过程中的发酵工艺,也是决定

熟茶品质的关键点,是指将晒青毛茶堆放成一定高度(通常

在70厘米左右)后洒水,上覆麻布,促进茶叶酵素作用的进

行,使之在湿热作用下发酵24小时左右,待茶叶转化到一定

的程度后,再摊开来晾干。

汤色和滋味上截然不同。新鲜的茶叶采摘后以

自然的方式陈放即为生茶,生茶茶性较烈,新

制或陈放不久的生茶有强烈的苦味,汤色较

浅。但随着长年的贮藏,普洱茶内的微生物慢

慢发酵,生茶的香味会越来越醇厚,茶性逐渐

趋于温和。这时生茶则转变为熟茶,口感更加

丝滑柔顺,醇香浓郁,汤色殷红。正因为普洱

茶有这种自然发酵的特点,因此喜好喝普洱的

人都有个浪漫的说法:普洱茶可以陪我们慢慢

变老。普洱茶旺销的一个重要原因就是它可以

被收藏,年代越久越珍贵。

普洱茶的健康功效

近年来,普洱茶的各种功效也逐渐被大众

认识和了解。概括来说,普洱生茶可以清热解

毒、提神降压,熟茶暖胃降脂、消食通便。早

在《本草纲目》⑥中就有“普洱茶味苦性刻,解

油腻牛羊毒,刮肠通泄”的记载。值得一提的

是,过去人们想喝普洱熟茶,需要等待至少10

年以上的时间,等待普洱生茶自然发酵,但是

今天的人们不需要花费那么长的时间了。因为

在1973年一个偶然的机会人们发现了人工发酵

的技术,即人工渥堆⑦发酵,从此大大节约了

时间成本。在生活节奏日益加快的今天,世界

各国茶叶类饮料所占比例快速上升,茶以健康

饮品的形式重新回归,而普洱茶则以其千年不

变的本色,一如既往地陪伴着我们。

后记:

泰国人对中国茶文化知之甚少,甚至有人

认为那一杯杯塞满冰块的所谓“绿茶”就是中

国茶。因此,每次进行茶艺展示时,我都会向

泰国人介绍一下中国茶特别是普洱茶的知识。

让他们懂得,这一杯杯经过复杂冲泡工序送到

他们手上的普洱茶并不只是一种“闻起来很

香”的饮料,它是一片片承载着时间的叶子在

茶壶中与水密切接触后开始苏醒,慢慢舒展经

络,释放出来的古老又鲜活的生命。泰国年轻

人也许不知道,当年一批批普洱茶经由中国的

茶马古道来到泰国是怎样的艰辛。在这个冰块

无处不在的国度,一杯热茶所承载的跨越时

间、空间的情感为何千年不变。如今,马帮的

身影早已远去,但普洱茶千年行走的脚步不会

停歇。

33สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

เลาอดต พดปจจบน

普洱茶团、茶饼

กอนชาและแผนชาผเออร

การเดนทางนบพนปของชาผเออรหล ยงหร เขยนหล ยงหร เขยนหล ยงหร เขยนหล ยงหร เขยน

34 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

说古论今 / เลาอดต พดปจจบน

ชาวจนมค�ากลาวทวา “ปจจย 7 ประการทส�าคญ

ตอการด�ารงชวตประจ�าวนของชาวจน ไดแก ฟน

ขาวสาร น�ามน เกลอ ซอว น�าสมสายช และชา” จะ

เหนไดวา ชาเปนสงทขาดไมไดในชวตประจ�าวนของ

ชาวจน ประเทศจนเปนประเทศทนยมปลกใบชามาแต

โบราณ ใบชามประวตศาสตรมาอยางยาวนาน และม

มากมายหลากหลายชนด มณฑลยนนานเปนหนงใน

แหลงผลตใบชาทส�าคญของประเทศจน ปจจบน ใน

บางพนทของมณฑลยนนานยงคงมตนชาทมอายเกา-

แกนานกวาพนป พนทในแถบตะวนตกเฉยงใตของ

ประเทศจนมเสนทางคาชาบนหลงมา① ในต�านานสาย

หนง เสนทางการคาดงกลาวมชอเสยงโดงดงเทยบ

เทากบ “เสนทางสายไหม”②ซงเคยเปนเสนทางทเชอม

อารยธรรมจนกบตะวนตกเขาไวดวยกน บนเสนทาง

การคาโบราณสายน สนคาหลกทถกล�าเลยงผานคารา-

วานมากคอใบชาผเออร

“ปจจย 7 ประการทส�าคญตอการด�ารงชวตประจ�าวนของชาวจน ไดแก ฟน ขาวสาร น�ามน เกลอ ซอว น�าสมสายช และชา”

ตนก�าเนดแหงชา

ถาเอยถงใบชาของมณฑลยนนาน ผคนมกจะนก

ถงชาผเออรเปนอนดบแรก โดยสวนใหญแลวชาผ-

เออรจะเตบโตในเขตตอนกลางและตอนลางของแมน�า

หลนชง (แมน�าลานชาง)③ มณฑลยนนาน ประเทศจน

มขอมลทางประวตศาสตรทระบอยางชดเจนวา การ

ปลกใบชาของชาวจนในแถบนมประวตศาสตรมา

ยาวนานนบพนปแลว

ชาผเออรทเปนชาพนธใบใหญถอเปนตวแทนของ

ใบชาในมณฑลยนนาน จากการส�ารวจพบวา ชาพนธ

ใบใหญเปนพนธชาทเกาแกทสดของจน ภายหลงจากท

ชาพนธใบใหญถกแพรพนธไปถงพนทตอนกลางของ

จน กกลายเปนชาพนธใบกลาง และเมอแพรพนธตอไป

ถงพนททตดทะเล กกลายเปนชาพนธใบเลก วธการ

แพรพนธของใบชาจนนนแสดงออกถงความสมพนธ

ของการรบและสบทอดตอกนมาอยางชดเจน ใบชา

ชนดอนๆ นนลวนแตมววฒนาการมาจากชาพนธใบ

ใหญทงสน

35สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

เลาอดต พดปจจบน

普洱茶制作过程 普洱生茶与熟茶กรรมวธการผลตใบชาผเออร ชาผเออรดบและชาผเออรสก

36 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

说古论今

茶艺 ศลปะการชงชา

茶具 ชดชงชา

/ เลาอดต พดปจจบน

ผลตแลวจะยงคงอยในสภาพทมชวต

ผทมความรเกยวกบชาผเออรอยบางจะรวา น�า

ชาผเออรทชงจากใบชาผเออรดบจะมสเหลองออน

สวนน�าชาผเออรทชงจากใบชาผเออรสกจะมสแดง

เขม รสชาตของชาทงสองชนดนกแตกตางกนโดยสน

เชง ใบชาผเออรดบคอใบชาสดทหลงจากถกเกบแลว

น�าไปผงดวยวธธรรมชาต จงมรสชาทเขมขน ใบชาผ-

เออรดบทเพงผลตใหมหรอน�าไปผงไดไมนานนนจะ

ขมมาก น�าชาจะมสออน แตเมอบมใบชาไวเปนระยะ

เวลานาน จลนทรยในใบชากจะคอยๆ เจรญเตบโต

ท�าใหชาดบยงมกลนหอมมากขน มรสชาทจางลง

และแปรเปลยนเปนชาสก ซงรสชาตกจะยงนมละมน

ลน กลนหอมอบอวล และมสแดงเขม เนองจากชาผ-

เอ อร มลกษณะพ เศษทสามารถหมกตวได ตาม

ธรรมชาต ดงนน ผทนยมดมชาผเออรจงมค�ากลาวท

แสนจะโรแมนตกวา “ชาผเออรจะอยเปนเพอนกบเรา

ไปจนแกเฒา” อกหนงสาเหตทท�าใหชาผเออรขายด

เพราะชาชนดนสามารถเกบสะสมไวได โดยยงเกบไว

นานยงมมลคา

สรรพคณของชาผเออร

ไมกปทผานมาน สรรพคณตางๆ ของชาผเออร

คอยๆ เปนทรจกในกลมคนจ�านวนมาก ซงสามารถ

สรปไดวา ชาผเออรดบชวยถอนพษแกรอนใน ชวยให

สดชนและลดความดนโลหต สวนชาผเออรสกจะชวย

อนกระเพาะ ลดไขมน ชวยยอยอาหาร และชวยให

ระบบขบถายด ในต�ารา “เปนเฉากงม”⑥ ซงเปน

ต�ารายาสมนไพรโบราณของจนไดบนทกไววา “ชาผ-

เออรมรสขม ชวยขบไขมนสตวตางๆ ในรางกาย และ

ชวยลางล�าไสท�าใหขบถายด” สงทควรจะกลาวถงคอ

ในสมยกอน หากเราตองการดมชาผเออรสก จะตอง

รอใหใบชาดบหมกตวตามธรรมชาตเปนเวลาอยาง

นอย 10 ปขนไป แตคนในปจจบนไมจ�าเปนตอง

รอนานเหมอนเมอกอนแลว เพราะในป ค.ศ.1973

มคนคนพบกรรมวธการหมกใบชาทเรยกวา “การ

หมกกอง”⑦ ซงชวยยนระยะเวลาการบมตามธรรม

ชาตใหสนลงซงไดลดตนทนอยางมาก ในปจจบนท

ในชวงกอนป 1990 มขอถกเถยงกนในระดบ

นานาชาตเกยวกบตนก�าเนดของใบชาวา ประเทศท

ปลกชาเปนชาตแรกในโลกคอจนหรออนเดย อนเดย

ยนกรานมาตลอดวาแหลงก�าเนดตนชาของโลกอยท

รฐอสสม ประเทศอนเดย เนองจากพวกเขาพบตนชา

สายพนธ เก าแก ทมววฒนาการมาจากสายพนธ

โบราณในพนท กระทงในป ค.ศ.1993 นกวชาการ

ดานชาของจนไดพบตนชาสายพนธโบราณทมอาย

กวาพนปทหมบานปงเวย อ�าเภอหลนชง มณฑลยน-

นาน ในทสดจงท�าใหไดขอสรปวา แหลงก�าเนดตนชา

ของโลกนนอยทมณฑลยนนาน ประเทศจน

โบราณวตถทมลมหายใจ

ในชวงป 1960 เจาหนาทผดแลพระราชวงกกง

(พระราชวงตองหาม)④ ในกรงปกกงไดคนพบใบ

ชาผเออรอายกวารอยปจ�านวนหนงในขณะทก�าลงจด

เกบเครองบรรณาการทสวนทองถนสงมาถวายฮองเต

ในสมยราชวงศชง แตทนาอศจรรยกคอ ใบชาผเออร

เหลานยงคงอยในสภาพทสมบรณ ตวใบยงคงมนเงา

สมบรณไมแตกหก และยงคงเหนปลายเลกๆ ของยอด

ใบชาไดอยางชดเจน ในขณะทชาชนดอนไมวาจะเปน

ใบชาหลงจงหรอใบชาเถยกวนอมนน ลวนแตกเปนผง

ไปหมดแลว ผเชยวชาญดานใบชากลาววา ชาผเออร

ทมอายนานกวารอยปเหลานจนถงปจจบนกยงสามารถ

น�ามาชงดมได จนไดรบสมญานามวา “โบราณวตถทม

ลมหายใจ” และ “โบราณวตถทดมได” นเปนเพราะ

เหตใดกนนะใครดวยการน�าใบชาไปผานความรอนดวย

ทแท เมอ 1,000 ปกอน ณ หมบานแหงหนงใน

พนทตอนกลางและตอนลางของแมน�าหลนชง (แมน�า

ลานชาง) กเรมมกรรมวธการปลกตนชาและผลตชาผ-

เออรแลว การผลตชาผเออรตองใชกรรมวธเฉพาะท

ไมเหมอนใคร โดยเรมแรกจะตองน�าใบชาไปผดดวย

อณหภม 70 องศาเซลเซยส ในระยะเวลาอนสน

อณหภมระดบนจะไมท�าลายเซลลใดๆ ในใบชา ดงนน

เอนไซมโปรตเอสในใบชาทน�าไปผานความรอนทเรยก

วา ซาชง⑤ ดวยอณหภม 70 องศาเซลเซยสจะยงคงม

ชวตอย หรอกลาวไดวาชาผเออรทผานกรรมวธการ

37สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

เลาอดต พดปจจบน

จงหวะชวตของผคนเรงรบมากขน ท�าใหเครอง

ดมประเภทชามสดสวนเพมมากขนทกประเทศ

ทวโลก จนเกดกระแสนยมดมชาเพอสขภาพอก

ครง และชาผเออรกยงคงคณลกษณะดงเดม

และอยเคยงขางเรามาตลอดพนป

บนทกทาย:

ปจจบนคนไทยยงมความรเกยวกบวฒน-

ธรรม “ชาจน” นอยมาก บางคนเขาใจวา “ชา

เขยว” ทดมพรอมน�าแขงเตมแกวนนคอชาจน

เพราะฉะนนทกครงทมการจดสาธตวธการ

ชงชา ดฉนจะแนะน�าความรเกยวกบชาจน โดย

เฉพาะชาผเออร เพอใหชาวไทยไดเขาใจวา

ชาผซอนในมอของพวกเขานน ไมเพยงแตเปน

เครองดมท “มกลนหอม” เทานน หากแต

เปนการบนทกเรองราวชวตททงเกาแกและม

ชวตชวาของใบชาซงเรมฟนคนชพหลงจากได

สมผสกบน�ารอน จากนนกคอยๆ แผขยายใบ

อยางชาๆ ในกาน�าชา วยรนชาวไทยอาจจะไมร

วาการขนสงใบชาผเออรผานเสนทางคาชาบน

หลงมาในประเทศจนมาจนถงประเทศไทย

แตละครงนนจะล�าบากแสนเขญเพยงใด ใน

ประเทศทมน�าแขงอยทวทกทอยางประเทศไทย

ชารอนๆ ถวยหนงยงคงบรรจกลนอายของ

ความผกพนทขามผานกาลเวลาและชองวางมา

นบพนปนนจงไมเปลยนแปลงดวยเหตใด ในวน

น แมจะไมมเงารางของกองคาราวานมาอกตอ

ไปแลว แตการเดนทางนบพนปของของชาผ-

เออรจะยงคงด�าเนนตอไป

千年古茶树 ตนชาเกาแกอายพนป

38 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

说古论今 / เลาอดต พดปจจบน

5.“ซาชง” คอกรรมวธขนแรกในการผลตใบชาหลายชนด เชน ชา

เขยว ชาเหลอง ชาด�า ชาอหลง ชาผหลง และชาแดงบางชนด เปนตน

มวตถประสงคเพอใชความรอนท�าลายเอนไซมออกซเดสในใบชาให

หมดไป ซงจะชวยปองกนการเรงการเกดออกซไดซของเอนไซมในใบ

ชาสด เชน ทโพลฟนอล ท�าใหสวนประกอบน�าในใบชาสดระเหยออกมา

ท�าใหใบชาออนตว สะดวกตอการนวดและปนเปนรปทรงตางๆ ขณะ

เดยวกนยงชวยขจดกลนเหมนเขยว และท�าใหใบชามกลนหอมดวย

6.“เปนเฉากงม” คอต�ารายาสมนไพรโบราณของจน เขยนขนในสมย

ราชวงศหมงโดยนายแพทยทชอ หล สอเจน มทงสน 52 เลม ในต�ารา

ไมเพยงแตจะมการศกษาพสจนขอผดพลาดบางประการของวชา

สมนไพรจนในอดต ยงไดรวบรวมขอมลทางวทยาศาสตรจ�านวนมาก

และเสนอวธการจดประเภทของสมนไพรตามหลกวทยาศาสตร โดย

ผสมผสานแนวคดววฒนาการทางชววทยาสมยใหม และสะทอนการ

พยาบาลเวชปฏบตทหลากหลาย ดงนน ต�ารายาสมนไพรโบราณเลมน

จงเปนต�าราพฤกษศาสตรทมบทบาทส�าคญอยางมากตอโลก

7.“การหมกกอง” คอกรรมวธส�าคญทใชในการหมกใบชาผเออรใหสก

และถอเปนสงส�าคญในการวดคณภาพของใบชาสก โดยการน�าเอาใบ

ชาทตากแหงแลวมากองรวมกน (ความสงประมาณ 70 เซนตเมตร)

จากนนฉดน�าใสกองใบชาและน�าผาปานมาคลมไว ซงจะชวยเรง

ปฏกรยาเคมในเอนไซมของใบชา ซงจะใชเวลาหมกประมาณ 24

ชวโมงภายใตความชน รอจนกวาใบชาแปรสภาพแลว จงคอยน�าใบ

ชามาตากแหงอกครง

云南茶园采茶景象 บรรยากาศการเดดใบชาทสวนชา มณฑลยนนาน

ตนชาเกาแกอายพนป หมายเหต

1.“เสนทางคาชาบนหลงมา” เปนเสนทางการคาระหวางมณฑลยนนาน

มณฑลเสฉวน และทเบตในสมยโบราณ เนองจากสนคาทล�าเลยงผาน

เสนทางนสวนใหญคอ ใบชาทผลตจากมณฑลยนนานกบมณฑลเสฉวน

และมากบสมนไพรจากทเบต โดยมกองคาราวานมาท�าหนาทขนสง

สนคา เสนทางสายนจงไดชอวา “เสนทางคาชาบนหลงมา”

2.“เสนทางสายไหม” เปนเสนทางธรกจการคาโบราณทมจดเรมตนท

ประเทศจน ซงเชอมทวปเอเชย ทวปแอฟรกา และทวปยโรปเขาไว

ดวยกน

3.“แมน�าหลนชง (แมน�าลานชาง)” มตนก�าเนดจากเทอกเขาถงกลาใน

มณฑลชงไห ประเทศจน ไหลผาน 3 มณฑล ไดแก มณฑลชงไห เขต

ปกครองตนเองทเบต และมณฑลยนนาน และไหลออกจากเขตประเทศ

จนทอ�าเภอเหมงลา จงหวดปกครองตนเองชนชาตไท สบสองปนนา

เมอออกจากดนแดนประเทศจนแลวกลายเปนแมน�าทกนพรมแดน

ระหวางประเทศลาวกบประเทศพมา โดยภายหลงเปลยนชอเปน

แมน�าโขง แมน�าโขงไหลผานประเทศลาว ประเทศพมา ประเทศไทย

ประเทศกมพชา และประเทศเวยดนาม แลวไหลลงสทะเลจนใตทนคร

โฮจมนห ประเทศเวยดนาม

4.“พระราชวงกกง” มชอเดมวา “เมองตองหามสมวง” ตงอยท

จดศนยกลางของกรงปกกง เปนพระราชวงของจกรพรรด 24 พระองค

ตงแตสมยราชวงศหมงจนถงราชวงศชง พระราชวงกกงเปนผลงาน

สถาปตยกรรมโบราณชนเอกอนโดดเดนของจนทไมอาจหาสงใดมา

เปรยบได และเปนสถาปตยกรรมโบราณทกอสรางจากไมทมขนาด

ใหญทสดและคงสภาพสมบรณทสดในโลกแหงหนง

39สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

เลาอดต พดปจจบน

东北人民生活画ภาพวถชวตของชาวตงเปย

40 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化博览 / มหกรรมแหงวฒนธรรม

“东北有三宝,貂皮、人参、乌拉草”。多

数中国人,特别是黄河以北的中国人,大都听过

这句话。

中国地大物博,物阜民丰,每个地方的名品

特产都种类繁多,而且通常都是组团登场,如

“京城九绝”、“江南四宝”、“云南十八怪”

等等。相比之下,中国东北虽然江山锦绣,沃野

千里,但是正式跻身“中华文化核心地区”,也

不过两百多年。

中国东北地区由于石油铁矿资源丰富,重工

业十分发达:发电厂、钢铁厂、汽车制造厂、飞

行设计院……然而,汽车、火车和战斗机等工业

品不能跻身“特产”之列,这似乎是传统农业社

会的约定俗成。说起东北之“宝”,大家还是习

惯说说那些生长在亚寒带针叶林里独一无二的野

生动植物,或者穿在身上,或者炖在锅里,它们

才是大东北人发自内心觉得自豪的。

从文化心态上讲,这大概是一个高度工业化

的移民地区(东北人大部分是华北地区“闯关

东”的汉族移民)对自己新地域身份认同的一种

集体想象,一如美国人的西部情结,或俄罗斯的

哥萨克文化,在自己先祖所不曾履足的秘境中寻

觅独一无二的象征符号,向全世界,也向自己的

内心标定出东北人独特的存在和生活方式。

“东北三宝”不仅是东北地区的特产,更是

东北地区的文化标志,在东北人民心中具有重要

地位。随着社会的发展,人们对“东北三宝”的

看法也逐渐发生了变化,尤其是关于貂皮。出于

保护动物的需要,越来越多的人开始拒绝皮草,

拒穿貂皮。但是,在社会发展比较落后的时代,

貂皮无疑是东北人民在漫长的冬季有效抵御严寒

的服装,貂皮是时代和自然地理的产物,是不容

忽视的存在。我们不妨回顾“东北三宝”的发展

史,向文化致敬。

41สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มหกรรมแหงวฒนธรรม

说说东北三宝文/岳汉

貂皮:冰天雪地里的一份记忆

貂皮,就是紫貂的皮毛。紫貂是生活在中

国东北及西伯利亚丛林的一种动物,和黄鼠

狼、水獭是近亲。

东北严寒,隆冬时节低温可达零下30℃。

而动物皮毛的保暖性能,远在棉袄和羊毛衫之

上,因此貂皮在东北极具实用价值。在旧中

国,人们只能靠捕猎获得紫貂,所以貂皮十分

昂贵,许多人一辈子的家产大概都买不到一件

貂皮衣,因此貂皮的实用价值逐渐转化成了象

征“富有”的文化符号。

在中华人民共和国建立之前,穿貂皮的不

是地主(封建社会拥有土地的人)就是猎人,

再不然就是军阀(统占一方的军人集团)和土

匪们。《北洋军阀史话》一书记载,尚未称帝

的袁世凯买了一件价值一万大洋(大约200万

人民币左右)的极品貂皮,穿着它去接待东北

军官张作霖。作为东北人,张作霖一看到这件

衣服就两眼发直。善于笼络人心的袁世凯二话

不说,将身上的皮衣披在了张作霖身上。出身

贫寒的张作霖感激涕零,从此开始坚定地支持

袁世凯,使中国东北的“奉系军阀”成为了北

洋政权①最后的血脉。

改革开放以来,随着中国经济的发展,以

及养殖技术的进步,一件上好的貂皮大衣,售

价多在一两万元人民币左右,大多数人都能买

得起。但是“穿貂皮象征富有”的观念仍在东

北人的心中根深蒂固。有趣的是,貂皮逐渐演

变成为了一种男性向女性表达爱意时所必备

的“仪式性消费品”,就像当今男性求婚必备

的钻戒一样。带着女朋友到商场里去买一件貂

皮“大氅”(dàchǎng,对襟大袖款式的衣

服),不知是多少东北男人爱情记忆中最幸福

的时刻。

对东北人而言,貂皮曾经在那些久远的岁

月中,在呵气成冰的北风里包裹着他们炙热的

心灵,让人们有了对于生活的安全感和幸福

感。而如今,出于对动物的保护,越来越多的

人开始对动物皮毛制品说不。这份温暖也将在

回忆中渐行渐远。

人参:活在现实里的“不死神药”

人参,生长于东北亚地区的多年生五加科

草本植物。中医又称“地精”、“神草”,中

国东北地区的原住民满族人称之为“百草之

王”。在民间故事中,人参具有起死回生的奇

特疗效。

中国人把人参当药,至少已有两千年历

史。中国最早的一本药学著作《神农本草经》

当中对其已有提及。到了唐宋时期,人参已经

成为了中国人彼此转送的“高级礼品”。

到了明清时期,由于著名医药学家李时珍

的《本草纲目》问世,人参逐渐成为了中药

之“王”。其根系中的皂甙类物质,对人体神

经活动和代谢机能有着非常强烈的调节作用,

被认为可以“去除寒邪”、“增补元气”、“益

寿延年”。

在明清之前的大部分时间里,东北地区并

不在汉族王朝的有效控制当中,因此汉唐时期

的中国古人,基本上吃的是山西上党一带出产

的人参。到了晚明,党参绝迹,长城以南的汉

族人开始向东北地区的满族(女真)人购买长

白山的人参,以及地理条件相似的朝鲜半岛出

产的“高丽参”。

明清400年间,中国东北各民族留下了无

数关于人参的传说。由于人参根系肥大,很像

人类的四肢,因此山民都将人参视为有生命

的“精灵”。在采挖人参时,为了防止人参“逃

跑”,人们会有一系列的“仪式”:发现名贵

人参,先要大喊一声“棒槌”②;如果手上没

带工具,临走之前还得在人参叶子上系一根红

绳;挖起四品叶③以上的老参,要毕恭毕敬地

念一些“人参娃儿你莫怕,欢欢喜喜到我家”

之类的咒语。

到了清末,东北地区的野生人参已经难得

一见。有一名来华的法国传教士杜德梅,于康

熙年间受命到东北地区绘制地图。他在中朝交

界地区发现人参一般生长于北纬39°至47°之

42 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化博览

人参花

ดอกของตนโสม

/ มหกรรมแหงวฒนธรรม

间的亚寒带高山密林之中。他据此推测:如果

世界上还有另一个地方生长此类植物,那应该

就是加拿大了。5年后,另一名在加拿大魁北

克地区传教的法国耶稣会传教士拉菲托无意中

读到了杜德梅的信札,便把杜神父手绘的人参

素描拿去给当地印第安人辨认。印第安人一眼

就认出这是一种族人使用已久的草药——“葛

兰图根”,也就是如今在中国家喻户晓的“西

洋参”。

如今,野生人参在中国已是一级保护植

物。所幸,人参的人工培植技术业已成熟,而

且根据现代科技的分析结果,4至5年的人工种

植的“青年人参”,其中的有效成分“皂甙”

实际上并不比那些昂贵的百年野山参逊色多

少。

乌拉草:庶民精神的坚持

在东北三宝中,貂皮和人参是公认的宝

物,而乌拉草,就是一种长得比较结实的杂

草,最大的用处据说是塞在鞋子里隔温保暖。

那么,东北人为什么要夸耀一株野草呢?

作为一种旧时穷人的御寒物品,这东西实在再

普通不过了。其实并非因为这草有多么神奇,

而是东北人民在这种常见而强韧的植物身上寄

托了一种达观的生活信仰。

东北无贵族,现代东北人多数是清末民初

从山东、河北等地迁入的“移民”,通常也都

是一些为了躲避饥荒和战乱而背井离乡的“难

民”。身无长物,一穷二白,在广袤的东北平

原安家落户后,这些民众身上的“草根基因”

便想要找寻一种可以传承下去的精神寄托。

20世纪末期的市场经济改革,让东北地区

的国有工业受到巨大冲击。但乐天派的东北人

却选择了用笑声来回应命运。艰难转型的二十

年中,东北成为了中国喜剧演员的主产区,也

成为了中国最重要的重工业基地之一。东北人

就如同那团春风吹又生的“乌拉草”,茂盛繁

荣,自强不息。

中国的发展离不开精英人士,但更离不开

千千万万的人民。三十余年的经济腾飞,一个

封闭落后的古国鲲鹏羽化般的蜕变,又何尝不

是那如野草一般强悍坚韧的民众,在历史航道

中胼手胝足创造的奇迹呢?

辽阔的东北大地之上,那乌拉草,以及如

乌拉草一般蓬勃向上的人民,才是真正的国之

瑰宝。

注释:

1.中华民国建国初期以袁世凯为首的晚清北洋派在政治格局

中占主导地位的中国中央政府;

2.传说有一种“棒槌鸟”以人参果为食;3.生长3年长有4片叶子的人参。

43สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มหกรรมแหงวฒนธรรม

东北农村院落

ลานบานในชนบทของตงเปย

44 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化博览

图右1:貂皮

ภาพขวา 1: ขนพงพอน

图左2:乌拉草

ภาพซาย 2 : หญาอลา

图左1:人参ภาพซาย 1: โสม

/ มหกรรมแหงวฒนธรรม

เยว ฮน ผสอขาวพเศษเยว ฮน ผสอขาวพเศษ

เรองเลาเกยวกบสามสงล�าคาแหงตงเปย

“ขนพงพอน โสม และหญาอลา สามสงล�าคาแหง

ตงเปย (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอของจน)” เปนค�า

กลาวทชาวจนจ�านวนมาก โดยเฉพาะคนทอาศยอย

ทางตอนเหนอของลมแมน�าฮวงโห (แมน�าเหลอง) ลวน

แลวแตเคยไดยนประโยคนทงสน

ประเทศจนมอาณาเขตกวางใหญไพศาล ทรพยากร

อดมสมบรณ ประชาชนอยเยนเปนสข แตละสถาน

ทตางกมผลตภณฑประจ�าทองถนทมชอเสยงมากมาย

หลากหลายรปแบบ ซงสวนใหญมกจะถกน�ามารวม

กนเปนกลมๆ ตามแตละทองถน เชน “เกาสงสดยอด

แหงกรงปกกง” “สสงล�าคาแหงเจยงหนาน (ภาค-

ใต)” “สบแปดสงแปลกแหงยนนาน” เปนตน เมอ

เปรยบเทยบกนแลว แมตงเปยจะมขนเขาและสายน�า

ทงดงาม ผนแผนดนอดมสมบรณ แตเพงจะไดรบการ

ยกฐานะขนเปน “ดนแดนแหงแกนน�าของวฒนธรรม

จน” อยางเปนทางการเมอ 200 กวาปทผานมานเอง

เนองจากเขตตงเปยเปนดนแดนทอดมไปดวย

เหมองน�ามนปโตรเลยมและแรเหลก อตสาหกรรมหนก

จงพฒนากาวหนาอยางมาก มโรงงานไฟฟา โรงงาน

เหลกกลา โรงงานผลตรถยนต และสถาบนวจยการบน

แตนาเสยดายทผลตภณฑอตสาหกรรมอยางรถยนต

รถไฟ และเครองบนรบกลบไมไดรบการยกฐานะขนเปน

“ผลตภณฑประจ�าทองถน” นนาจะเปนสงทผคนยดถอ

ปฏบตกนมาในสงคมเกษตรกรรมโบราณ ดงนน เมอ

เอยถง “สามสงล�าคาแหงตงเปย” ทกคนกยงคงเคยชน

กบการพดถงพชและสตวปาทมเอกลกษณเฉพาะไม

เหมอนใครในเขตปาสนกงอารกตก หรอไมกเสอผา

เครองแตงกาย หรออาหารตนในหมอ มเพยงสงเหลาน

จงจะถอเปนภาคภมใจของชาวตงเปยอยางแทจรง

หากจะกลาวในมมมองแนวคดทางวฒนธรรม

แลว “สามสงล�าคาแหงตงเปย” นาจะเปนมโนคต

รวมอยางหนงของผคนในดนแดนตงเปย (ชาวตงเปย

สวนใหญจะเปนชาวฮนทอพยพยายถนฐานมาจาก

ทางภาคเหนอของจนตงแตสมยทมการเคลอนไหวท

เรยกวา “การฝาดานกวานตง” ซงกคอทางตะวนออก

ของดานซานไหกวาน เขตตงเปย สมยราชวงศชงถง

ยคสาธารณรฐจน) ทมตอการยอมรบในตวตนและ

ดนแดนแหงใหม ซงเปนเขตอพยพทเนนการพฒนา

ทางดานอตสาหกรรม เชนเดยวกบปมในใจของผคน

ในภาคตะวนตกของอเมรกา หรอวฒนธรรมแบบ

คอสแซคของชาวรสเซย ผอพยพเหลานพยายาม

แสวงหาเครองหมายทางสญลกษณทมเอกลกษณ

เฉพาะไมเหมอนใครใหกบกลมของตนเองในดนแดน

อนลลบทแมแตบรรพบรษของพวกเขากยงไมเคยได

ยางกาวเขามา พวกเขาไดบอกกบทวโลก และพร�า

บอกกบตนเองวา ชาวตงเปยด�ารงอยและมวถการ

ด�าเนนชวตทเปนเอกลกษณไมเหมอนใคร

“สามสงล�าคาแหงตงเปย” ไมเพยงแตเปนผลต-

ภณฑประจ�าทองถนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

เทานน หากแตยงเปนสญลกษณทางวฒนธรรมของเขต

ตงเปยอกดวย ซงมบทบาทส�าคญตอจตใจของชาวตง-

เปยเปนอยางยง แตเมอสงคมเกดการพฒนา ความคด

เหนในเรอง “สามสงล�าคาแหงตงเปย” ของผคนก

คอยๆ เปลยนแปลงไปดวย โดยเฉพาะอยางยงในเรอง

มมมองทมตอ “ขนพงพอน” เนองจากการเรยกรอง

เรองการอนรกษสตว ท�าใหนบวนยงมจ�านวนคนมาก

ขนเรมปฏเสธเสอผาขนสตว ตอตานการใสขนพงพอน

แตในยคสมยทสงคมยงไมคอยพฒนานก ขนพงพอน

45สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มหกรรมแหงวฒนธรรม

เปนเครองนงหมของประชาชนชาวตงเปยทสามารถ

ปองกนความเหนบหนาวไดอยางดเยยมตลอดฤด-

หนาวอนยาวนาน ขนพงพอนจงเปนผลตผลทด�ารง

อยตามยคสมยและตามลกษณะทางธรรมชาตและ

ภมศาสตร และเปนเรองทมอาจมองขามการด�ารง

อยของมนไดเลย และเพอแสดงเคารพตอวฒนธรรม

เหลาน พวกเรามาลองยอนมองประวตศาสตรการ

พฒนาของ “สามสงล�าคาแหงตงเปย”

ขนพงพอน: ความทรงจ�าในดนแดนทปกคลมไปดวย

หมะและน�าแขง

ขนพงพอนเปนขนสตวทไดมาจากพงพอนเซเบล

พงพอนเซเบลเปนสตวทอาศยอยในปาแถบภาคตะวน

ออกเฉยงเหนอของจนเและไซบเรย พงพอนเซเบล

เปนสตวในตระกลเดยวกนกบหมาจงจอกและนาก

ภาคคตะวนออกเฉยงเหนอมอากาศหนาวเยนยะ-

เยอก เมอเขาสฤดหนาว อณหภมต�าสดจะอยทตดลบ

30 องศาเซลเซยส เสอขนสตวใหความอบอนไดดกวา

เสอนวมปยฝายหรอเสอขนแกะ ดงนนในภาคตะวน-

ออกเฉยงเหนอของจนขนพงพอนจงมคณคาดานการใช

ประโยชนเปนอยางมาก ในยคโบราณของจน ผคน

ท�าไดเพยงใชวธการลาสตวถงจะไดตวพงพอนเซเบล

ดงนน ขนพงพอนจงมราคาแพงลบลว คนจ�านวนมาก

แมแตทรพยสมบตทงชวต กยงไมมมลคาเพยงพอทจะ

ซอเสอชดขนพงพอนสกตวได ดวยเหตน คณคาดาน

การใชประโยชนของขนพงพอนจงคอยๆ แปรเปลยนไป

เปนสญลกษณทางวฒนธรรมทแสดงถง “ความมงคง

ร�ารวย”

ในสมยกอนการสถาปนาสาธารณรฐประชาชนจน

ผทสวมใสขนพงพอน ถาไมใชเจาของทดน (ผครอบ-

ครองทดนในสงคมศกดนา) กจะตองเปนนายพรานลา-

สตว หรอมฉะนนกจะตองเปนพวกทหารขนศก (กลม

ทหารทเขาปกครองทองถนทหนง) และกลมโจร ตาม

บนทกในหนงสอ “พงศาวดารขนศกภาคเหนอ” ได

บนทกไววา ในชวงทขนศกหยวน ซอขายยงไมได

สถาปนาตนเองขนเปนจกรพรรด เขาไดซอเสอคลมขน

พงพอนชนดมาผนหนงดวยราคาหนงหมนตาหยาง-

เหรยญ (ชอเรยกหนวยเงนสมยราชวงศชงและชวง

สาธารณรฐจน ประมาณสองลานหยวนในปจจบน)

และใสไปในงานตอนรบนายพลจาง จวหลนแหงตงเปย

นายพลจาง จวหลนซงเปนชาวตงเปย เหนเสอผาตวนก

ถงกบตาลกวาว หยวน ซอขายซงถนดในการซอใจคน

ไมพดพร�าท�าเพลง กถอดเอาเสอคลมขนพงพอนตวน

คลมใสใหกบนายพลจาง จวหลนในทนใด นายพลจาง

จวหลนผทเกดในครอบครวยากจน ถงกบตนตนใจจน

กลนน�าตาไวไมอย นบแตนนมา นายพลจาง จวหลน

กใหการสนบสนนหยวน ซอขายอยางแนวแน และ

ท�าให “กองทหารขนศกเฟงซ” กลายเปนเสนเลอด

สดทายทหลอเลยงอ�านาจทางการเมองของรฐบาล

เปยหยาง①

นบตงแตทจนด�าเนนการปฏรปเศรษฐกจเปด

ประเทศมาน ตามการพฒนาทางเศรษฐกจของจน และ

ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยการเพาะเลยง ท�าให

เสอคลมขนพงพอนชนดมราคาอยทประมาณ 1 หมน

ถง 2 หมนหยวน คนสวนใหญตางพอจะซอไหว แต

ทศนคตทวา “การสวมใสขนพงพอนเปนสญลกษณ

ของความมงคงร�ารวย” ยงคงฝงรากลกอยในใจของ

ชาวตงเปยเสมอมา และทนาสนใจกคอ ขนพงพอนได

คอยๆ เปลยนแปลงไปเปนสงของจ�าเปนทเรยกวา

“ของแทนใจ”ส�าหรบฝายชายเมอตองการจะแสดง

ความรกตอฝายหญง เหมอนกบแหวนเพชรทฝายชาย

จะตองน�าไปขอหมนหมายฝายหญงในปจจบน การควง

แฟนสาวไปซอ “เสอคลม” (เสอคลมยาวแขนกวาง)

ขนพงพอนในหางสรรพสนคานน ไมรวาจะเปนชวง

เวลาทมความสขทสดในความทรงจ�าดานความรกของ

หนมชาวตงเปยสกกคน

ส�าหรบชาวตงเปย ในอดตกาลขนพงพอนเคย

เปนอาภรณทหอหมหวใจทเปยมดวยความอบอนของ

พวกเขา ทามกลางความเหนบหนาวของสายลมเหนอ

ซงเมอหายใจกมไออกมาเปนน�าแขง ท�าใหผคนรสก

ปลอดภยและมความสขในชวต แตในปจจบน เนองจาก

46 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化博览 / มหกรรมแหงวฒนธรรม

มการอนรกษสตว ท�าใหนบวนยงมคนจ�านวนมากขน

เรมปฏเสธการใชผลตภณฑทท�าจากขนสตว ความทรง

จ�าอนอบอนเกยวกบขนพงพอนจงคอยๆ เลอนรางจาง

หายไป

โสม: “ยาอายวฒนะ” ทมอยจรง

โสมเปนพชสมนไพรยนตนนานปชนดใบเลยงคท

เจรญเตบโตไดดในพนทแถบเอเชยตะวนออกเฉยง-

เหนอ ทางการแพทยจนเรยก “ตจง” (ของล�าคา

ใตดน) หรอ “เสนเฉา” (หญาเทวดา) สวนชาวแมนจ

ซงเปนคนทองถนดงเดมในเขตตงเปยของจนเรยกโสม

วา “ราชาแหงสมนไพร” ในนทานพนบานของจน

โสมมสรรพคณมหศจรรยในการรกษาโรค ชวยชวต

คนใหพนจากความตายและกลบมามชวตใหมได

ชาวจนใชโสมเปนยารกษาโรคมานานกวา 2,000

ปแลว ต�ารายาจนโบราณเกาแกทสดเลมหนงทชอวา

“ต�ารบยาสมนไพรฉบบเสนหนง” กไดกลาวถงโสม

เมอถงราชวงศถงและราชวงศซง โสมไดกลายเปน

“ของขวญล�าคา” ทชาวจนสงมอบใหแกกน

ในสมยราชวงศหมงและราชวงศชง เนองจาก

ต�าราสมนไพร “เปนเฉากงม” ของหล สอเจน นาย

แพทยทมชอเสยงไดถกเผยแพรออกไป โสมจงคอยๆ

กลายเปน “ราชา”แหงยาสมนไพรจน สารซาโปนน

(Saponins)ทอยในรากโสมมฤทธชวยปรบสมดลของ

กลไกการท�างานของระบบประสาทและการผลด

เปลยนเซลลตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และยงเชอ

กนวาโสมสามารถ “ขบความเยนในรางกาย” “ชวย

เสรมเพมพลง” และ “ท�าใหมอายยนยาว”

ชวงเวลาสวนใหญกอนสมยราชวงศหมงและ

ราชวงศชง เขตตงเปยไมไดอยภายใตการควบคมของ

ราชส�านกฮน ดงนน โสมทชาวจนโบราณในสมย

ราชวงศฮนและราชวงศถงบรโภคโดยทวไปแลวมา

จากพนทบรเวณซงตง มณฑลซานซ และเมอมาถง

ปลายสมยราชวงศหมง โสมชนดนกสญพนธไป ชาว-

ฮนทอาศยอยทางตอนใตของก�าแพงเมองจนเรมสงซอ

โสมทปลกบรเวณเทอนเขาฉางไปซานจากชาวแมนจ

(ชาวหนวเจน) ทอยทางดนแดนตงเปย รวมทง “โสม

เกาหล” ทปลกในคาบสมทรเกาหลซงมเงอนไขทาง

ภมศาสตรใกลเคยงกน

ตลอดชวง 400 ปในสมยราชวงศหมงและราชวงศ-

ชง ชนชาตตางๆ ทอาศยอยทตงเปยของจนไดบอกเลา

นทานเกยวกบโสมไวอยางมากมาย เนองจากรากโสมม

ลกษณะอวบและใหญ คลายแขนขาของมนษย ท�าให

ชาวเขามองวาโสมเปน “เทวทต” ทมชวต ขณะทขด

หาโสมนน พวกเขามกจะมพธการตางๆ เพอปองกนไม

ใหโสม “หลบหน” เชน หากพบโสมชนดดราคาแพง

ล�าดบแรกจะตองรบตะโกนขนวา “ปงฉย”② หากไมได

เตรยมอปกรณตดมอไปดวย กอนจะกลบ จะตองใช

47สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มหกรรมแหงวฒนธรรม

大雪压松枝 หมะตกทบถมบนกงสน

เชอกสแดงผกไวกบใบโสม และหากขดพบรากโสมแกท

มสใบ③ ขนไป จะตองรบรายคาถาขนอยางนอบนอม

วา “ลกโสมจา โปรดอยากลว ขอเชญไปอยบานขา

อยางสขใจ” เปนตน

เมอถงปลายสมยราชวงศชง โสมปาในเขตตงเปย

แทบจะไมมใหพบเหนอกเลย ในยคของจกรพรรดคงซ

ปแอร ชารคต (Pierre Jartoux) มชชนนารชาว

ฝรงเศสทไดเดนทางมายงประเทศจน ไดรบพระบรม-

ราชโองการใหไปวาดแผนทในเขตตงเปย เขาเดนทาง

ไปถงบรเวณของพนทชายแดนจนกบเกาหลเหนอ

และคนพบวาโดยทวไปแลวตนโสมจะเตบโตในเขตปา

ทบบนเทอกเขาสงกงอารกตกทละตจด 39 องศาเหนอ

ถง 47 องศาเหนอ จากหลกการดงกลาวเขาจงอนมาน

ไดวา หากพชชนดนเตบโตไดอกแหงหนงบนโลกใบน

ทแหงนนกนาจะเปนประเทศแคนาดา 5 ปตอมา แล-

ฟต (Lafitau) มชชนนารคณะของพระเยซเจา (Je-

suits) ชาวฝรงเศสซงก�าลงเผยแพรศาสนาอยในรฐคว-

เบค ประเทศแคนาดา ไดอานจดหมายของมชชนนาร

ปแอร ชารคตโดยบงเอญ เขาจงน�าภาพโสมททานป-

แอร ชารคตวาดขนดวยมอไปใหชาวอนเดยนแดงใน

ทองทด เพยงแวบแรกทชาวอนเดยนแดงผนนเหน ก

สามารถบอกได ว านคอยาสมนไพรทมนษย เผ า

อนเดยนแดงใชมาแตสมยโบราณทเรยกวา “อเมรกน

จนเสง (American Ginseng)” หรอทชาวจนใน

ปจจบนรจกกนเปนอยางดในชอวา “โสมอเมรกา”

ปจจบน โสมปาเปนพนธพชคมครองระดบทหนง

ของประเทศจน และทนายนดคอ เทคโนโลยการปลก

โสมเลยงไดพฒนาไปถงระดบของความสมบรณแบบ

แลว ผลจากการวเคราะหทางเทคโนโลยสมยใหมพบ

วา “โสมออน” ทเลยงไวซงมอายระหวาง 4-5 ปนน ม

“ซาโปนน” สวนประกอบทมประสทธผลไมนอยไปกวา

โสมปาอายรอยปทมราคาสงเลย

หญาอลา: ความแนวแนมนคงทางจตวญญาณของ

สามญชน

ในบรรดาสามสงล�าคาแหงตงเปย ขนพงพอนและ

โสมเปนของล�าคาทไดรบการยอมรบโดยทวไป แต

ส�าหรบหญาอลาแลว มนกเปนเพยงตนหญาวชพช

ชนดหนงทเตบโตอยางแขงแรงเทานนเอง ประโยชน

ใชสอยหลกกคอ น�ามาบรองเทาเพอชวยเกบรกษา

อณหภมใหเทาอบอนเมอสวมใส

ถาเชนนน เพราเหตใดชาวตงเปยจงตองยกยอง

ตนหญาวชพชนกนนะ หญาอลาเปนตนหญาธรรม-

ดาๆ ทใชเปนสงปองกนความหนาวเยนส�าหรบคน

ยากจนในสมยกอน แทจรงแลวมใชเพราะวาตนหญา

มความวเศษมหศจรรยมากมายอะไร แตเปนเพราะ

วาชาวตงเปยไดใชความแขงแกรงของตนหญาท

48 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

文化博览 / มหกรรมแหงวฒนธรรม

พบเหนไดทวไปเปนสงทแสดงออกถงความหวงและ

ความเชอในการด�าเนนชวตของพวกเขา

ตงเปยไมมขนนางหรอชนชนสง ชาวตงเปยสวน

ใหญในยคปจจบนคอ “ผอพยพยายถนฐาน” ทมาจาก

มณฑลซานตง และมณฑลเหอเปย ในชวงปลาย

ราชวงศชงถงตอนตนของสาธารณรฐจน พวกเขาเหลา

นสวนใหญคอ “ประชาชนผทกขยาก” ทหนภยสงคราม

และความอดอยากจนตองทงบานเกดเมองนอนของ

ตนเอง พวกเขาเหลานยากจน ไมมสมบตอะไรตดตว

หลงจากทพวกเขาตงรกรากกนในบรเวณทราบกวาง

ใหญในเขตตงเปย “ความเปนประชาชนรากหญา” ทม

อยในตวตนของพวกเขา ท�าใหพวกเขาตองเสาะแสวง

หาจตวญญาณทสามารถสงตอไปยงคนรนตอไปได

การปฏรประบบเศรษฐกจไปสแบบการตลาดในชวง

ปลายศตวรรษท 20 สงผลกระทบอยางรนแรงตอ

อตสาหกรรมของภาครฐในเขตตงเปย แตชาวตงเปยท

มองโลกในแงดกลบรบมอกบชะตากรรมดวยรอยยม

หลงจากทมการปรบเปลยนโครงสรางทางสงคมอยาง

ยากล�าบากตลอดระยะเวลากวา 20 ป เขตตงเปย

กลายเปนแหลงผลตนกแสดงตลกของจน และยงเปน

หนงในฐานอตสาหรรรมหนกทส�าคญของจนอกดวย

ชาวตงเปยกเหมอนกบ “หญาอลา” ทพรอมจะมชวต

ใหมยามเมอตองสายลมในฤดใบไมผล พรอมทจะ

เตบโตงอกงามเขยวชอมไปทวทกหนแหง และยนหยด

อยไดอยางแขงแกรง

การพฒนาของประเทศจนไมอาจขาดผน�าหวกะท

แตกยงจะขาดประชาชนจ�านวนมากไปเสยมได 30

ปทเศรษฐกจจนรดหนาไปอยางรวดเรว ประเทศเกาแก

ลาหลงทปดกนตวเองก�าลงเปลยนแปลงอยางยงใหญ

นไมใชเปนเพราะวาประชาชนทแขงแกรงดจหญาอลา

ทร วมแรงร วมใจกนฟ นฝ าอปสรรคมากมายใน

ประวตศาสตร และเปนผสรางปาฏหารยใหประเทศ

ดวยสองมอเปลาหรอกหรอ

พนทอนกวางใหญไพศาลในเขตตงเปย มเพยงหญา

อลาและประชาชนทเจรญเตบโตงอกงามเฉกเชนหญา

อลา จงจะถอวาเปนสมบตอนล�าคาของชาตอยางแทจรง

หมายเหต:

1.ชวงแรกของยคสาธารณรฐจนมรฐบาลกลางภายใตอ�านาจ

ของกลมเปยหยางซงอยในชวงปลายราชวงศชงถงตอนตนของ

สาธารณรฐจน และมนายหยวน ซอขายเปนแกนน�า

2.ในต�านานเลาวา “นกปงฉย” จะกนผลโสมเปนอาหาร

3.โสม 4 ใบทมอาย 3 ป

49สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มหกรรมแหงวฒนธรรม

滋补人参汤

น�าแกงโสมบ�ารงรางกาย

50 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

中国好风景 / ชนชมทศนยภาพจน

อาณาเขตของประเทศจนมรปรางคลายไกตวผก�าลงโกง

คอขน สวนหวไกกคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอของจน ซง

เปนผนแผนดนอนนามหศจรรยยง ทางตอนเหนอของผน

แผนดนนคอ เขตไซบเรยของประเทศรสเซย สวนทางตะวน-

ออกตดกบประเทศเกาหลเหนอ และหางจากเกาหลใตและ

ญปนเพยงทะเลกน

เรองราวแหงภผาขาวและผนดนด�าหล ไหหยาง เขยน

中国的版图像一只高唱着的雄鸡,而雄鸡的头

部就是中国东北,一片特别神奇的土地。这里北边

是俄罗斯西伯利亚地区,东边紧挨着朝鲜,跟韩

国、日本隔海相望。

白山黑土地的故事

文/李海阳

51สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชนชมทศนยภาพจน

冬季的大兴安岭森林

ปาทบบนเทอกเขาซงอานหลงใหญในฤดหนาว

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอชางเปนดนแดนแหงความ

สขทฟาประทานมาให เทอกเขาซงอานหลงเลกใหญ

ทางดานเหนอและดานตะวนตกเปนดงฝามอกวางหนา

ของผอาวโสทกนขวางมองโกเลยอนแหงแลงกบรสเซย

อนหนาวเหนบ และปกปองทราบผนใหญทอยตรงกลาง

เอาไว บนทราบนนปกคลมไปดวยดนด�าอนอดมสมบรณ

ยง ซงไดรบการขนานนามอยางเปนกนเองวา “ผน

ดนด�า”

ผใชแรงงานธรรมดาคนหนงทเพงเขามาถง “ผน

ดนด�า” แหงน ไมมอะไรตดตวมา มเพยงพละก�าลงเทานน

ถาอยางนนกขยบตนแขนลงแรงไปใหเตมทแลวกน ผน

ดนด�านปลกอะไรกไดอยางนน ทงขาวสาล ถวเหลอง

ขาวโพด และขาวเกาเหลยง ลวนแตกรวง ออกผลดกและ

อวบใหญ เทอกเขารางไรเงาผคนมาหลายรอยป ทกแหง

หนมแตตนไมใหญสงเสยดฟา นบเปนวตถดบชนเลศ

ส�าหรบสรางบานและท�าเครองเรอน หากเดนเขาไปในปา

เพยงเลกนอย จะสามารถพบเหนกวางชะมดและกระ-

ตายปา บางทอาจจะไดมาเปนอาหารชนเลศสกสองสาม

มอกได หากเดนเขาไปในปาลกอกสกหนอย กจะตอง

ระมดระวงแลว เพราะหมควายและเสอโครงไซบเรยท

ดรายนนไมมทางยอมใหพวกมนษยเขาใกลพวกมนไดแม

เพยงครงกาวอยางแนนอน แตทวา สงทอยคกบความ

เสยงนนกคอความมงคง เหดปาในปาทมจ�านวนมากมาย

ทงดตอสขภาพและมรสเลศ หากพบเหดหลนจอหรอโสม

กนบวาเปนสวนประกอบยาชนยอดเลยทเดยว เมอน�า

กลบมาทราบภาคกลาง กสามารถแลกเปนทองค�าทมน�า

หนกเทาๆ กนไดอกดวย

东北简直是天赐的福地!西

面、北面的大小兴安岭犹如长者

宽厚的手掌,隔开了干旱的蒙古

和寒冷的俄罗斯,守护着中间一

大块平原。平原上覆盖着黑色的

土壤,格外肥沃,被人们亲切地

称作“黑土地”。

一个普通的劳动者刚到“黑

土地”,什么也没有,有的只是

一膀子力气,那就甩开膀子干

吧!黑土地里种什么长什么,麦

子、大豆、玉米、高粱……抽

穗、结果都特别丰硕饱满。山岭

里百年来荒无人烟,到处是参天

大树,用来盖房子、做家具是极

好的材料。稍微往林子里一走,

随处可见獐子和野兔,偶尔还能

打上几顿牙祭。再往林子里走深

一点,就得小心了,凶悍的东北

虎、狗熊可不容许人类近它半

步。不过,跟风险并存的是财

富,林子里的许多野生菌类健康

又美味,若是找到了灵芝或者人

参,那可是上等的药材,拿回中

原,甚至可以换到等重的黄金。

52 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

中国好风景 / ชนชมทศนยภาพจน

东北黑土地

ผนดนด�าทตงเปย

53สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชนชมทศนยภาพจน

ระหวางทบกเบกไป กพทกษรกษาปาไปดวย บางคนเดนจากภาคกลางมงไป

ทางเหนอออกไปทางดานซานไหกวาน บางคนออกเดนทางจากทางตะวนออก

ของมณฑลซานตง โดยลองเรอผานอาวโปไห ในจ�านวนน มคนจ�านวนไม

นอยทตงรกรากบรเวณรมชายหาดทเรอเทยบทา บรเวณนนเปนพนทประมง

ธรรมชาตชนเลศ มปลาและหอยชนดตางๆ จ�านวนมากมายนบไมถวน อกทง

ยงอดมสมบรณไปดวยหอยเมนและปลงทะเลอกดวย ดวยเหตนจงคอยๆ เกด

เปนหมบานประมงเลกๆ ขน ปจจบนไดกอตงขนเปน “นครแหงสวนดอกไม

นานาชาต” และ “ประตสภาคอสานของจน” ทมชอวาเมองตาเหลยน

สภาษตกลาวไววา เกบเกยวในฤดใบไมรวง และกกตนในฤดหนาว งานยง

มาตลอดทงป เมอถงฤดหนาว ถงจะเปนเวลาแหงการพกผอนและเสพสข ฤดหนาว

ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของจนนนหนาวเหนบอยางยง มเพยงคนทเปดเผย

ราเรง กระตอรอรน ตรงไปตรงมา และใจกวางเทานน จงจะสามารถเอาชนะ

ความหนาวเหนบได เนอตองหนเปนชนใหญ เหลาตองรนใสชามใบใหญ เมอน�า

เหดทเกบจากภเขามาตนกบไกบานทลอมรวเลยงเอาไวเองกจะไดอาหารจานหลก

บนโตะอาหารแลว ฤดหนาวจะขาดหมะไปไมได ค�าโบราณกลาววา “หมะทตก

ตามฤดกาลเปนสญญาณแหงความอดมสมบรณ” ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอค�า

พดนมความศกดสทธมากกวาทใดๆ เนองจากปาบนยอดเขาจะกกเกบหมะไว

เมอถงฤดใบไมผลในปถดมา กจะมสายน�าไหลเยนหลอเลยงสรรพสตวทงหลาย

一边开垦着,一边坚守着,有人

从中原一路向北走出山海关,有人则

是从山东东部,坐船漂过了渤海湾。

他们中有不少就在轮船停泊的海边住

了下来,那里是绝佳的天然渔场,鱼

类贝类数不胜数,还盛产海胆和海

参。于是慢慢形成了一个个小渔村,

如今建设成了“国际花园城市”和

“东北之窗”——大连。

俗话说,秋收冬藏。忙碌了一整

年,到了冬天,才是休整和享受的时

候。东北的冬天特别寒冷,只有开

朗、热情、豪放、大方的人才能战胜

它。肉切成大块,盛酒用大碗,山里

找到的蘑菇和自家圈养的土鸡炖在一

起,就成了餐桌上的主菜。冬天少不

了下雪,“瑞雪兆丰年”的老话,在

东北比哪儿都灵验,因为山顶上的森

林可以贮存雪,来年开春,就有涓涓

细流滋养万物。

西洋参 โสมอเมรกา

54 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

中国好风景 / ชนชมทศนยภาพจน

หากกลาววาเทอกเขาซงอานหลงเลกใหญทางดานเหนอและดาน

ตะวนตกเปนดงฝามอกวางหนาทคอยโอบอมพนทภาคตะวนออก

เฉยงเหนอเอาไว ถาเชนนน ภเขาฉางไปซาน (ภผาขาว) ทางดาน

ตะวนออกกเปนดงไขมกทถกโอบอมไวกลางฝามอ ภเขาฉางไปซาน

เปนภเขาไฟดบมอดทเคยปะทออกมาหลายครง บนภเขามทวทศนอน

นามหศจรรยดงค�ากลาวทวา “ขนเขาแหงฤดทงส สบลอากาศ

แปรผน” หากเดนจากเนนเขาทางเหนอของภเขาฉางไปซานขนไป

บรเวณเชงเขา มตนหญาพลวราวคลนสเขยวมวนเกลยว เขยวชอม

เจรญงอกงาม แลดมชวตชวา เมอถงยอดเขา กลบหนาวเหนบลกถง

กระดก หมะแขงปกคลมภเขา แทบไมมตนหญาเตบโตได แมวาระยะ

ทางจากเชงเขาถงยอดเขาจะมเพยงไมกสบกโลเมตร แตทวทศนและ

พนธพชทปกคลมตลอดทางใหความรสกราวกบการเดนทางจากแดน

ภาคใตอนแสนอบอนไปสขวโลกเหนออนหนาวเหนบ ขางใตยงเปนตน

สนและตนไซเปรสทเขยวขจตลอดทงป แตเพยงขนไปไมนานนกก

เหลอเพยงไมพม เดนขนไปอก กจะมเพยงหญามอสสประเภททอยบน

ทราบสงเทานน การเปลยนแปลงของฤดทงส รวมถงเขตรอนและเขต

หนาวในลกษณะตางๆ ไดมารวมกนอยบนภเขาลกนลกเดยว ความ

มหศจรรยของเทพเจาผสรางสรรคสรรพสงสรางความประหลาดใจให

กบผคนเปนอยางยง

如果说西北边的大小兴安岭是呵

护东北地区的宽厚的手掌,那东边的

长白山,就是掌中捧起的明珠。长白

山是曾经喷发数次的一座休眠火山,

山上有着“一山分四季,十里不同

天”的奇妙景象。从长白山北坡往山

上走,山底绿浪翻涌,郁郁葱葱,一

派生机盎然,到了山顶,则是寒风凛

冽,冰雪封山,几乎寸草不生。从山

脚到山顶虽然只有几十公里的山路,

一路的风景、植被像是从温暖的南疆

走到寒冷的极地,底下还是苍松翠

柏,没多久就只剩灌木,再往上,只

有高原苔藓了。温带寒带、春夏秋冬

的种种变化集于一山,让人感叹造物

主的神奇。

โสมอเมรกา 雪乡风光 ทวทศนของหมบานหมะ

55สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชนชมทศนยภาพจน

เมอปนขนไปบนยอดเขาฉางไปซาน อณหภมทลดลงอยาง

รวดเรว ราวกบบบรดอวยวะสมผสรบรตางๆ ทงหมดเอาไว รสก

ไดเพยงยอดเขาสงชนตงตระหงาน เมฆทลอยอยไกลโพนโอบ

ลอมยอดเขาไว หากคอยๆ ขยบเทากาวไปทางหนาผาอนสงชน

กมลงไปมองดานลางกจะพบทะเลสาบเทยนฉอ (สระสวรรค) ส-

เขยวใสปรากฏอยตรงหนาในทนท น�าในทะเลสาบเปนสน�าเงน

เขม สะทอนเงาของทองฟา ยอดเขาสงชนรปรางประหลาด 16

ยอดบรเวณนนตงตระหงานอยใกลทะเลสาบ ทงเงาทาบทาไปบน

ผวทะเลสาบ แสงจากทะเลสาบกบสสนของภเขา คลนโตลอเงา

ภาพนไมใชภเขาและแมน�าแหงเมองกยหลนในมณฑลกวางส แต

เปนพนทภเขาทสงจากระดบน�าทะเลเฉลย 2,000 กวาเมตรตาง-

หากเลา ทะเลสาบเทยนฉอ สระสวรรคเอย... ความงดงามของ

เจาชางสมชอทร�าลอเสยจรง

登上长白山山顶,骤然下降的温

度,似乎收紧所有的感官,只觉得奇

峰嶙峋,远处浮云缭绕着山巅。缓缓

移步走向陡峭的崖边,俯身下看便有

清澈碧透的天池突然呈现在眼前。湖

水是深邃的蓝色,倒映着天空,周围

16座奇异峻峭的山峰临池耸立,影子

也落在了湖水里。湖光山色,水波峦

影,这不是广西的山水桂林,而是在

平均海拔两千多米的山区!天池、天

池,实在是名副其实!

长白山天池 ทะเลสาบเทยนฉอทภเขาฉางไปซาน

56 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

中国好风景 / ชนชมทศนยภาพจน

ยงมอกต�านานหนงเกยวกบทะเลสาบเทยนฉอ มเรองเลาตอกนมาวา พระนางหวง

หมแหงเมองสวรรคมลกสาวทงดงามมากอยสองคน ลกสาวทงสองคนนชอบเปรยบเทยบ

ความงาม และมกแอบประชนกนอยเสมอ มอยครงหนง เทวดาอาวโสทานหนงมอบ

กระจกวเศษบานหนงแกพระนางหวงหม ตวกระจกทงอนท�าขนจากทองค�า ดานหลงสลก

หนรปทรงพสดารและดอกไมใบหญาอย บานกระจกเปนหยกสเขยวทงแผน เลากนวา

เพยงสองกระจกวเศษ กจะสามารถตดสนไดวาใครสวยกวากน ผลปรากฏวากระจกวเศษ

บอกวานองสาวสวยกวาพสาว ดวยความโกรธ พสาวจงแยงกระจกวเศษนนมาแลวโยน

จากเมองสวรรคลงมาบนโลกมนษย แลวกตกลงมาบนภเขาฉางไปซานพอด กระจกวเศษ

ตกลงมาบนโลกมนษย และแตกออกเปนรโหว 1 แหง ซงนนกคอสายน�าแหงสวรรคทไหล

ออกมาจากทะเลสาบเทยนฉอ ไหลลงมาจากขางหนาผาทตดขาด กลายเปนทวทศนของ

“น�าตกทโบยบนจากทะเลสาบเทยนฉอ” น�าตกนสงถง 68 เมตร ราวกบผาแพรขาว

แขวนลอยอยกลางนภา ทงยงเหมอนกบทางชางเผอกทไหลลงมาจากเมองสวรรค น�าตกท

โบยบนควบคไปกบเสยงกกกองราวเสยงกลอง ไหลไปเปนพนล ไหลเรอยลงสหบเขาลก

ดานลาง น�าวเศษทฟาประทานกกลายเปนตนน�าของแมน�าซงฮวาเจยง หลอเลยงพนท

ราบภาคอสานทงผนของจน

แถบเทอกเขาสงตระหงาน ปาไมอนกวางใหญไพศาล โอบอมภเขาฉางไปซานและผน

ดนด�าแหงน ปจจบนน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดกลายเปนหนงในฐานอตสาหกรรมและ

แหลงผลตทางการเกษตรทส�าคญทสดของจน

关于天池,还有一个传说。相传,天

宫里的王母娘娘有两个非常漂亮的女儿,

两个女孩爱比美,经常暗中较劲。有一

次,一个老神仙送给王母娘娘一面神奇的

镜子。镜身全部是用黄金做的,背面雕刻

着奇石和花草,镜面是一整片碧玉,据说

只要用这面神镜照一照,就能判断谁更美

丽。结果神镜说妹妹比姐姐更美,姐姐一

怒之下抢过神镜从天宫扔到了人间,正好

落在了长白山上。神镜落在人间,还摔破

了一个缺口。这就是从天池里流出的一条

天河,在断崖边突然跌落,形成了“天池飞

瀑”的盛景。这条瀑布足足有68米,像悬挂

在空中的白练,又像银河跌落了九重天。飞

瀑伴随着鼓点般的轰鸣声,一泻千里,一直

流入山下的深谷。天赐的神水便成了松花江

的源头,滋养着整片东北平原。

巍巍群山,茫茫林海,拱卫着长白山和

黑土地。如今,东北成为了中国最重要的

工业基地和农业产地之一。

东北松花江 แมน�าซงฮวาเจยงทตงเปย

57สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชนชมทศนยภาพจน

传统,传承

端午节又要到了,泰国的大街小巷都挂满了香喷喷的粽

子,我想起小时候从中国来的祖辈们给我讲过:粽子是中国端午节的传统食品,传统的粽

子是用粽叶包裹糯米和馅料而成。

记得有一年端午节前夕,妈妈准备包一些粽子,作为第二天拜神的贡品,我主动要求

做妈妈的助手。在粽子快包完的时候,我们发现提前准备的竹叶中有几片已经破损,但还

剩下一些糯米和馅料。现去唐人街买竹叶又太远,灵机一动,我想起旁边市场卖的芭蕉叶

也可以裹东西。于是,我建议妈妈用芭蕉叶代替竹叶,把剩下的粽子包完。听完我的建

议,妈妈只是笑着点了点头,一句话也没说。

几分钟后,我从市场买了一些芭蕉叶回来给妈妈。妈妈先把一大片的芭蕉叶撕成一些

小片,再把小片芭蕉叶拧转成漏斗形状,然后将一些糯米和馅料放进去,最后用手一压,

就在这时候,芭蕉叶突然破了,糯米和馅料洒了一地。看到这种情况,我尴尬地笑着

说:“用竹叶包的粽子放在高压锅里煮半个小时都不会破,芭蕉叶用手一压就破了,难怪

古人要选择竹叶。”妈妈说:“竹叶比较柔软,芭蕉叶比较硬而且易碎。我早就知道不能

用芭蕉叶包粽子,但是我想让你自己体会一下,这样你才会记得,也才会知道古人在实践

中积累的经验是多么宝贵,是不能轻易改变的。”

我恍然大悟:粽子是中国的传统节日食品,它的制作方法已经流传几千年了,之所以

我们现在依然有端午节包粽子、吃粽子的习俗,就是因为小小的粽子凝聚着祖先们的智慧

和情感。作为中华民族的子孙,我们要体会先辈们的良苦用心,把这些经过无数次实践形

成的优良传统传承下去。

文/王碧珠(泰)

สบสาน สบทอดประเพณโบราณ

สวรรณา แซเฮง เขยน

58 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

华裔乡情 / ลกหลานจนคะนงถงบานเกด

เทศกาลตวนอ (เทศกาลไหวบะจาง) เวยนมาถงอกครง ตามถนนหนทางในประเทศไทยลวนมบะจางกลนหอมกรนแขวนอยเตม

ไปหมด ฉนนกถงตอนเปนเดก บรรพบรษทมาจากประเทศจนเคยเลาใหฉนฟงวา บะจางเปนของกนตามประเพณประจ�าเทศกาลตวน

อของจน บะจางแบบดงเดมเกดจากการใชใบจางหอขาวเหนยวและไสเอาไว

จ�าไดวากอนถงวนเทศกาลตวนอในปหนง แมไดจดเตรยมจะหอบะจางเพอเปนของเซนไหวเทพเจาในวนถดไป ฉนจงอาสาขอ

เปนผชวยแม ในขณะทใกลจะหอบะจางเสรจ เรากพบวาใบไผทเตรยมไวนนมหลายใบทขาดเสยหาย แตวาขาวเหนยวและไสยงม

เหลออย ตอนนนถาจะไปซอใบไผทเยาวราชกไกลเกนไป ฉนฉกคดขนมาไดวาใบตองทมขายอยทตลาดขางๆ กสามารถน�ามาใชหอ

ของได ดงนน ฉนจงเสนอใหแมใชใบตองแทนใบไผ จะไดหอบะจางทเหลอใหเสรจ แมฟงขอเสนอของฉนแลวกเพยงแคยมพยกหนา

แตไมพดอะไรสกค�า

หลงจากนนไมกนาท ฉนไปตลาดซอใบตองมาใหแม แมเอาใบตองใบใหญมาฉกเปนแผนเลกๆ กอน แลวจงน�าใบตองเลกๆ นน

มาบดมวนเปนรปทรงกรวย จากนนใสขาวเหนยวพรอมไสลงไป และสดทายกใชมอกดลงไป ตอนทกดลงไปนน ใบตองกแตกออก

ขาวเหนยวและไสหลนกระจายเตมพน เมอไดเหนสถานการณเชนน ฉนกยมดวยความเขนอายและพดวา “ใชใบไผหอบะจางแลวไป

ตมในหมอตนแรงดนสงนานครงชวโมง บะจางกไมแตก แตใบตองนแคใชมอกดกแตกแลว มนาหละคนโบราณจงเลอกใชใบไผ” แม

พดวา “ใบไผคอนขางออนนม สวนใบตองคอนขางแขงและแตกงาย แมรแตแรกแลววาใชใบตองหอบะจางไมได แตวาแมอยากจะ

ใหลกไดเขาใจดวยตวเอง ท�าแบบนลกจะไดจ�าไว และจะไดรวาประสบการณทเกดจากการลงมอปฏบตทคนโบราณไดสงสมกนมานน

ล�าคาเพยงใด มนไมอาจเปลยนแปลงงายๆ ตามใจได”

ฉนกระจางในทนทวา บะจางเปนอาหารในเทศกาลตามประเพณของจน และวธการท�ากไดสบทอดตอกนมาหลายพนปแลว

ดวยบะจางลกเลกๆ ทไดรอยเรยงภมปญญาและความรสกของบรรพบรษของเราเอาไว ท�าใหพวกเรายงคงมธรรมเนยมการหอบะจาง

และรบประทานบะจางในเทศกาลตวนออย ในฐานะทเปนลกหลานชาวจน พวกเราตองเขาใจและซาบซงถงความตงใจทมเทของ

บรรพบรษ เราตองสบสานประเพณอนดงามทเกดจากการลงมอปฏบตมานบครงไมถวนของบรรพบรษตอไป

59สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ลกหลานจนคะนงถงบานเกด

浅谈汉语课堂的管理和掌控技巧浅谈汉语课堂的管理和掌控技巧

出国之前,我听说菲律宾的学生在课堂上很活泼,甚至有点随性散漫,课

堂很难控制和管理,也就有了一定的心理准备。刚开始,由于学生对新老师比

较好奇,而且我备课比较充分,所以学生表现得还不错。但时间稍一长,他们

就“原形毕露”了:上课大声讲话、随意走动、随时都会有人请示去卫生间、

跑到讲台上问问题、打断老师讲课等。我认为有效的教学离不开良好的课堂秩

序,于是一场与学生“斗智斗勇”的较量拉开了序幕,我采取了几项措施。

文/崔爱辉

第一,制定一系列的课堂规则并坚持执行。我为每个年级准备了一本管理手

册,每个学生在管理手册上都有自己专属的一页,学生需要在自己专属页上把自

己的手画到上面,并且在五个手指上分别用英语写上“有事儿请举手”、“专心

听老师讲课”、“不要在课堂上聊天”、“不能在教室内随意走动”和“不能

在汉语课堂上做其他学科的作业”,然后签上自己的名字。同时也告知学生每

项纪律都有分值,如果违反了就会扣除,每两个星期统计一次,老师会对扣分

较多的学生实行惩罚:背诵汉语对话内容、抄写汉字或搜集中国文化资料图片

等。这一招对高年级学生比较有效,这种类似于签订课堂管理合同的方式让他

们在某种程度上有了自我约束的意识。对于低年级学生,我制作了两个指示

牌,一个上面画的是笑脸,一个上面画的是哭脸。每当老师举起笑脸时,学生

们会一起击掌说:“1、2、3,非常好”,举起哭脸时,学生们会一起击掌

说:“3、2、1,请安静”。同时让学生们和老师一起管理班级纪律,提醒身边

小伙伴坐好、认真听课、保持安静,这样做在某种程度上会提高他们互相帮

助、共同管理班级的意识,非常有效。

第二,制定明确的奖惩标准,要坚持赏罚分明。惩罚是为了让学生遵守规

定,更好地学习汉语;奖励则可以增强他们学习汉语的信心。除了课堂上给予

口头表扬外,可以采用积分换礼物的方式。比如每答对一个问题就可以得到一

颗小星星,作业完成得较好可以得到两颗小星星……,集满十颗星星就可以换

一张漂亮的贴纸。这对低年级的学生很有效,而对高年级学生,我的奖励方式

则比较多样,比如如果学生表现好,就可以满足他们一个愿望:下节课教他们

学习太极拳、唱中国歌或看中国电影等。为了让学生熟知这些课堂规则,养成

良好的课堂习惯,我反反复复地讲解练习了多次,这样做就是想让学生知道我

们的课堂规则不是虚设的,是要为课堂效果服务的,大家都有责任共同遵守。

60 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

教师沙龙 / ชมรมคณคร

丰富多彩的课堂活动

กจกรรมในชนเรยนทมากมายหลากหลาย

总之,制定汉语课堂规则要公平、清晰、简单,同时还要

不断地完善,并要坚持执行!

第三,小组合作竞赛的方式也有助于课堂管理。在进

行课堂活动时,我有意识地将班级里活泼、有威信、汉语

成绩较好的学生分散到各个小组,先让他们帮助小组成员

回顾本节课的重点内容,然后带动小组成员进行语言实践

活动。比如,在教认汉字时,我经常采用“小猫钓鱼”的

游戏:先分好组,将需要识认的生词卡片分到各个小组,

他们会以合作学习的方式在规定时间内完成汉字的认读。

老师同时会将多张带有曲别针的汉字卡片放在讲台上,接

着每个小组会轮流选派成员,拿着自制的带有磁铁的钓鱼

竿,到讲台上听老师的指令快速“钓”到字、词和句子,

用时最短并准确完成任务的小组胜出。小组合作学习的方

式不仅可以让学生快乐地获取知识,还可以培养学生的合

作能力。

除此之外,我还会用心记住每一个学生的名字。教学

应该从了解学生开始。我任教的班级有二十一个,八百多

名学生,因为每个年级每周仅有一节汉语课,和学生见面

的次数很少。为了尽快熟悉这些学生的面孔,记住他们的

名字,我就先给学生起了中文名字,然后对号入座记住他

们的英文名字。我能深切地感觉到,每当我叫出学生的名

字时,他们都很高兴,觉得老师很亲切。记住名字之后,

还要通过课堂观察、自我介绍、谈话等途径多了解学生,

掌握他们的学习程度和个性,以便“因材施教”。我经常

把学生的名字放在一起,抽签让他们回答问题,程度不同

的学生提问难易程度也不同,这种方式对集中学生的注意

力也比较有效。

课堂管理不仅表现在“课上”,还体现在“课外”,

师生之间可以通过电话、短信、电子邮件、聊天工具等方

式进行课外交流。因为学校安排的汉语课较少,我又想让

学生更多地了解汉语和中国文化,所以就利用社交软件和

学校的展板,适时地介绍一些中国文化内容,比如中国功

夫、中国十大魅力城市、中国四大菜系、中国民族服饰、

中国传统节日等。中秋节的时候,我们就会在社交软件上

图文并茂地介绍中秋节的来历、传说和习俗。学生看完都

知道中秋节的传统食品是月饼,是一个家人团聚的节日,

他们也会和我进行交流。他们会问老师会不会做月饼,也

会问老师有没有想念家人……这些课外的沟通和交流有助

于创造和谐融洽的师生关系,让学生无论在课上,还是在

课外,对老师都同样的尊重和信任。

61สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชมรมคณคร

积极参与的学生

นกเรยนทรวมกจกรรมอยางกระตอรอรน

崔爱辉老师

คณครชย อายฮย

ชวงแรกทฉนมารบหนาทสอนหนงสอ นกเรยนตางกตน-

เตนกบการไดเรยนกบครคนใหม กอปรกบฉนเตรยมการสอน

มาอยางเตมท ท�าใหนกเรยนมการแสดงออกทคอนขางด แต

เมอเวลาเนนนานขน นกเรยนกเรม “เผยตวตน” ออกมา เชน

คยเสยงดงในชนเรยน ลกเดนไปมาตามตองการ บอยครงจะม

นกเรยนมาขออนญาตไปเขาหองน�า หรอวงมาถามค�าถามหนา

ชนเรยน ท�าใหการสอนตองสะดดกลางคน เปนตน ฉนเรม

ตระหนกไดวาการสอนทจะสมฤทธผลนนขนอยกบระเบยบท

ดในชนเรยน ดวยเหตน “การประลอง” สตปญญาและ

ความกลาหาญกบนกเรยนจงเปดฉากขน ฉนไดใชมาตรการ

หลายประการ

ประการแรก ก�าหนดกฎระเบยบตางๆ ในชนเรยนและ

มงมนปฏบตอยางตอเนอง ฉนเตรยมสมดคมอการบรหาร

จดการใหแกนกเรยนในแตละระดบชน ในคมอการบรหาร

จดการ นกเรยนทกคนจะมหนากระดาษเฉพาะของตน บน

หนากระดาษดงกลาว นกเรยนจะตองวาดรปฝามอของตนเอง

ลงไป และเขยนขอความภาษาองกฤษก�ากบทนวทงหาตาม

ล�าดบวา “มธระโปรดยกมอ” “ตงใจฟงครสอน” “หามคยกน

เวลาเรยน” “ไมลกเดนไปมาในหองเรยนตามตองการ” และ

“ไมท�าการบานวชาอนในชนเรยนภาษาจน” จากนนนกเรยน

ทกคนลงลายมอชอไว ขณะเดยวกนฉนยงแจงใหนกเรยน

ทราบวา กฎทกขอลวนมคะแนน หากฝาฝนจะถกหกคะแนน

ทกสองสปดาหจะสรปคะแนนหนงครง ครจะลงโทษนกเรยน

ทถกหกคะแนนคอนขางมาก ดวยการใหทองบทสนทนา

ภาษาจน คดตวอกษรจน หรอคนควารวบรวมขอมลและ

รปภาพทเกยวกบวฒนธรรมจน เปนตน การบรหารจดการ

ชนเรยนดวยรปแบบลงนามในสญญาเชนนใชไดผลคอนขาง

ดกบนกเรยนในชนเรยนระดบสงท�าใหนกเรยนคอยๆ มความ

ตระหนกในการรจกบงคบตนเอง ส�าหรบนกเรยนในชนเรยน

ระดบตน ฉนจดท�าปายสญลกษณสองแผน ปายแผนแรก

วาดภาพใบหนายม และปายแผนทสองวาดภาพใบหนา

รองไห ทกครงทครยกปายใบหนายมขน นกเรยนจะปรบมอ

และพดพรอมกนวา “หนง สอง สาม ดมากๆ” เมอครชปาย

ใบหนารองไห นกเรยนทกคนกจะปรบมอและพดพรอมกน

วา “สาม สอง หนง กรณาเงยบ” ในขณะเดยวกนนกให

นกเรยนและครรวมกนบรหารจดการระเบยบวนยในชนเรยน

เตอนเพอนขางๆ นงใหเรยบรอย ตงใจฟงครสอน และไมสง

เสยงดง วธการเชนนจะท�าใหนกเรยนในชนเรยนชวยเหลอ

ซงกนและกนมากยงขน และเกดความตระหนกในการรวม

กนบรหารจดการชนเรยน นบวาเกดผลสมฤทธดยง

ประการทสอง ก�าหนดเกณฑการใหรางวลและการ

ลงโทษทชดเจน โดยยดมนในการแบงแยกระหวางการให

รางวลและการลงโทษใหชดเจน การลงโทษกเพอใหนกเรยน

ปฏบตตามกฎระเบยบ และเพอใหเรยนภาษาจนไดดยงขน

สวนการใหรางวลจะชวยเสรมสรางความมนใจในการเรยน

ภาษาจนของพวกเขา นอกจากการชมเชยดวยวาจาในชน

เรยนแลว ยงใชรปแบบการสะสมคะแนนแลกของรางวล เชน

นกเรยนตอบค�าถามถกหนงขอจะไดรบดาวหนงดวง ท�าการ

บานไดดจะไดรบดาวสองดวง เมอสะสมดาวครบสบดวงจะ

แลกสตกเกอรสวยงามไดหนงแผน รปแบบดงกลาวใชไดผล

ดยงกบนกเรยนในชนเรยนระดบตน แตส�าหรบนกเรยนในชน

เรยนระดบสง รปแบบการใหรางวลจะหลากหลายกวา เชน

หากนกเรยนประพฤตตวด จะใหรางวลตามทนกเรยนเลอก

คอในการเรยนครงตอไปอาจจะสอนร�ามวยไทเกก รองเพลง

จน หรอดภาพยนตรจน เปนตน ฉนจะอธบายและฝกซอม

การปฏบตกฎระเบยบซ�าหลายๆ ครง เพอใหนกเรยนคนเคย

กบกฎระเบยบเหลาน และสรางนสยทดงามในชนเรยน เชนน

นกเรยนจะทราบวากฎระเบยบไมใชก�าหนดขนมาลอยๆ แต

เพอวตถประสงคดานประสทธภาพในชนเรยน ทกคนมหนาท

ตองรวมกนปฏบตตาม กลาวโดยสรปไดวา การก�าหนดกฎ

ระเบยบในชนเรยนภาษาจนจะตองยตธรรม โปรงใส เขาใจ

งาย ขณะเดยวกนตองปรบปรงใหดยงขนอยางสม�าเสมอ

และตองลงมอปฏบตอยางตอเนองอกดวย

ประการทสาม รปแบบการแขงขนในกลมยอยกมสวน

ชวยในการบรหารจดการชนเรยน ขณะทท�ากจกรรมในชน

เรยนนน ฉนตงใจเลอกนกเรยนทราเรง มความเปนผน�า

และมผลการเรยนภาษาจนทคอนขางดกระจายไปอยตาม

กลมยอยทกกลม ล�าดบแรกใหพวกเขาชวยสมาชกในกลม

ทบทวนเนอหาและประเดนส�าคญของบทเรยนทก�าลงเรยน

อย จากนนชวยกระตนใหสมาชกในกลมยอยไดฝกปฏบต

ศกษากลวธการบรหารจดการและการดแลชนเรยนภาษาจน

ชย อายฮย เขยน

62 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

教师沙龙 / ชมรมคณคร

ภาษาจน เชน ในคาบเรยน การจ�าตวอกษรจน ฉนมกจะใชเกม

“แมวนอยตกปลา” โดยเรมจากการแบงกลมยอย แลวแจก

บตรค�าศพททจะตองจ�าใหแตละกลม นกเรยนจะฝกอานค�า

ศพทใหไดภายในระยะเวลาทก�าหนดดวยวธการเรยนรแบบ

รวมมอกน ขณะเดยวกน ครจะน�าเอาบตรค�าอกษรจนหลายๆ

แผนทตดคลปหนบกระดาษไววางบนโตะคร ล�าดบตอมา

แตละกลมจะสงตวแทนหมนเวยนออกมา ทกคนถอเบดตก

ปลาทมแมเหลกตดอยปลายเบด มายนหนาหองรอฟงค�าสงคร

ให “ตก” ตวอกษร ค�าศพท หรอประโยคตามค�าบอก กลมท

ตกเบดบตรค�าไดถกตองและใชเวลานอยทสดจะเปนผชนะ

รปแบบการรวมมอกนเรยนรของสมาชกในกลมยอยเชนน ไม

เพยงแตท�าใหนกเรยนทกคนไดรบความรอยางสนกสนาน ยง

เปนการสรางทกษะความรวมมอในหมนกเรยนอกดวย

นอกจากน ฉนยงตงใจจดจ�าชอของนกเรยนใหไดทกคน

เพราะการเรยนการสอนควรเรมตนจากการเขาใจในตวผเรยน

หองเรยนทฉนสอนม 21 หอง นกเรยนจ�านวน 800 กวาคน

เนองจากแตละหองเรยนจะมคาบวชาภาษาจนเพยงสปดาห

ละ 1 คาบ ท�าใหไดพบกบนกเรยนไมบอยนก เพอใหจดจ�า

ใบหนาและชอของนกเรยน เหลานไดในเวลารวดเรว ฉนใช

วธตงชอภาษาจนใหนกเรยนทกคนกอน หลงจากนนจะ

ก�าหนดใหนกเรยนแตละคนเขานงตามโตะทมหมายเลข

ก�ากบไว และจดจ�าชอภาษาองกฤษ (ชอภาษาไทยทเขยนดวย

ภาษาองกฤษ) ของนกเรยน ฉนรสกไดอยางลกซงวา ทกครงท

ฉนเรยกชอของนกเรยน ทกคนจะดใจมาก และรสกวาครเปน

กนเองกบพวกเขา หลงจากจดจ�าชอนกเรยนไดแลว ยงตอง

ท�าความรจกและจดจ�าระดบความรภาษาจนและอปนสย

ของนกเรยนใหมากยงขนดวยวธการตางๆ เชน การสงเกตใน

ชนเรยน การใหนกเรยนแนะน�าตนเอง และการพดคย ทงน

เพอใหสอดคลองกบทฤษฎ “ปรบการสอนตามลกษณะนสย

ของผเรยน” ฉนมกจะใชวธน�ารายชอนกเรยนมารวมกน แลว

จบฉลากเรยกใหนกเรยนตอบค�าถาม ระดบความรภาษาจน

ของนกเรยนทแตกตางกน กจะตงค�าถามทมระดบความยาก

งายแตกตางกนไปดวย วธการนยงมผลดในการดงความสนใจ

จากนกเรยนไดอกดวย

การบรหารจดการชนเรยนไมเพยงแตจะด�าเนนการ “ใน

ชนเรยน” เทานน ยงด�าเนนการ “นอกชนเรยน” ไดอกดวย คร

และนกเรยนสามารถตดตอสอสารกนนอกชนเรยนโดยวธการ

ตางๆ เชน โทรศพท ขอความทางโทรศพทมอถอ อเมล

โปรแกรมสนทนา เปนตน เนองจากโรงเรยนจดชวโมงเรยน

ภาษาจนคอนขางนอย แตฉนประสงคใหผเรยนเขาใจในภาษา

และวฒนธรรมจนใหมากขน ดงนนจงใชสอสงคมออนไลนกบ

บอรดนทรรศการของโรงเรยนแนะน�าวฒนธรรมจนในโอกาส

ตางๆ เชน ศลปะมวยจน “กงฟ” มนตเสนหของ 10 เมองใหญ

ในประเทศจน สดยอดอาหาร 4 ตระกลของจน อาภรณและ

เครองประดบของชนชาตจน และเทศกาลประเพณของจน

เปนตน ในชวงเทศกาลไหวพระจนทร ฉนจะใชชองทางสอ

สงคมออนไลนจดท�าภาพประกอบการอธบายตางๆ เกยวกบ

ประวตความเปนมา ต�านานและประเพณทเกยวของ เมอ

นกเรยนอานแลวกจะรวาขนมไหวพระจนทรเปนอาหารท

สบทอดกนมาจากเทศกาลไหวพระจนทร ซงเปนเทศกาลท

สมาชกในครอบครวจะอยพรอมหนาพรอมตากน นกเรยนกจะ

พดคยแลกเปลยนกบฉนเกยวกบเทศกาลน พวกเขาจะถาม

คณครวา ท�าขนมไหวพระจนทรเปนไหม หรอถามวา ครคดถง

คนในครอบครวไหม เปนตน การสอสารและแลกเปลยนกน

นอกชนเรยนระหวางครกบนกเรยนเชนน มสวนชวยสราง

ความสมพนธอนกลมเกลยวระหวางครกบนกเรยน ท�าให

นกเรยนเคารพและเชอมนในครผสอนทงในชนเรยนและนอก

ชนเรยน

63สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ชมรมคณคร

编者按:

中泰建交40年来,两国在经济、文化上的交往

越来越深入,来中国留学的泰国留学生数量也逐年

增加。他们怀揣着各自的梦想来到中国的高等学

府,学习汉语、体验中国文化。在北京大学就有这

样两位泰国学生,与别人不同的是,当初是李克强

总理给了她们报考中国最高学府的信心。原来,这

两位清迈崇华新生华立学校的学生在2013年李克强

总理访问该校后给总理写信,并在2014年12月收到

了总理的回信,她们就是白云莹和李慧敏。如今,

这两位同学已经在中国学习了一年,她们有没有想

说的话呢?本刊将连续刊登两位同学在北京大学留

学感想文章,以激励更多的汉语学习者朝着自己的

梦想前进。今天,让我们一起走近李慧敏,倾听她

与汉语的故事!

如果让我回想我是什么时候喜欢上汉语的,我

可能没有办法给出一个确切的答案。我来自华裔家

庭,从我有记忆开始,我的生活就与汉语密不可

分。家人在生活中会使用汉语,所以我耳濡目染地

学习了很多汉语词汇。我从小学开始正规地学习汉

语,一直到现在。我对汉语和汉字有一种天然的亲

切感,每当我看到汉字的时候,我的内心就感到一

种莫名的熟悉、温暖和安心。虽然拥有学习汉语的

得天独厚的家庭环境,但是我学习汉语却并不容

易。汉字对我来说是非常难的,因为汉字是象形文

字,每一个汉字都有自己特定的含义。我需要努力

背诵和抄写,直到记住为止。在汉语学习方面,我

认为每个人都是一样的,学习的效果取决于我们的

努力程度。

在我学习汉语的过程中,我找到了许多好方

法。我非常喜欢读中国的寓言故事,这样不仅有助

汉语的魅力เสนหของภาษาจน

北京大学/李慧敏(泰)

นางสาวมณรตน ทวพศสวสด มหาวทยาลยปกกง

李慧敏(左)与白云莹(右)在北京大学西门前合影 นางสาวมณรตน ทวพศสวสด (ซาย) และ นางสาวพรนภา ศรปญญา (ขวา) ถายรปทหนาประตซเหมน (ประตทางทศตะวนตก) มหาวทยาลยปกกง

64 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

学习园地 / มมเรยนร

于我们学习语言,而且教会我们人生的

哲理,教会我们与人的相处之道。这些

故事大部分都很短,读起来非常容易,

但是蕴含着深刻的道理。我还很喜欢听

中国歌曲,通过三到四分钟的时间,就

能从歌词中学到汉语单词,然后通过歌

声传递的感情来猜测单词的含义。

在我学习汉语的经历中,有一件令

我终生难忘的事。2012年,正在读高二

的我与另外四位泰国同学一起来到中国

福建省厦门市参加中国文化与语言问答

比赛,那是我第一次去中国。那次比赛

是一次国际比赛,有来自世界各地的选

手。虽然我们来自不同的国家,但是神

奇的是,我们可以通过汉语交流沟通,

这帮助我们更好地理解彼此,并且成为

了亲密无间的好朋友。我们用汉语分享

自己的经历,介绍自己国家的生活状

况。我们都由衷地感谢汉语,是汉语把

来自世界各地的我们聚集到了一起。比

赛中,我结识了来自马来西亚的一名选

手。在此之前,我对马来西亚并不了

解。我们使用汉语进行交流,介绍彼此

的情况,这让我们相互了解,成为好朋

友。直到现在,我们还有联系。这段美

好的友谊就源自那次比赛,源自汉语。

汉语学习不仅仅是要学习课本上的知

识,更重要的是把所学的知识应用于生

活中,并且不断学习新的知识。在我们

学习汉语的过程中,常常听到一句

话,“学好中国话,朋友遍天下”,我

觉得这句话说得非常正确。

直到现在为止,我还常常告诉自己,

要努力学习汉语,开阔自己的视野,不

断学习新的东西。从那次比赛之后,我

就下定决心,以后一定要来中国继续学

习汉语。终于,通过努力,我考取了到

北京大学学习的奖学金。我非常开心,

坚信我将会在北京大学提升自己的汉语

水平和学术水平。2014年9月15号,我进

入北京大学学习。经过一个学期的学

习,我的汉语水平得到了很大的提高,

我感到自己非常幸运。在北京大学,我

认识了许多中国同学,而且成为了朋

友。虽然我们的年龄差不多,但是我们

的学习方式和思考方式却并不相同。中

国学生非常努力,不管是在学业上还是

社会实践上,他们都做得很好。北京大

学提倡思想自由,鼓励大家有不同的想

法,这些都对我很有启示意义。如果有

机会成为北京大学的一员,你会发现这

里的学生都很自信,而且确实能做得很

好。这正是北京大学的魅力所在,也是

鼓励我不断学习汉语和中国文化的动

力。在北京大学学习期间,我也获得了

许多非常宝贵的机会,拥有许多值得纪

念的经历。2015年4月4日,在北京大学

举办的“诗琳通公主60懿寿暨中泰建交

40周年”的活动中,我们泰国学生受到

了诗琳通公主的亲切接见。这是令我永

生难忘的经历,也激励着我更加努力地

学习汉语,为中泰两国的交流做贡献。

直至今日,我仍拥有三年前的决心,

我常告诉自己要努力学好汉语,开阔自

己的视野。我一直按照自己的梦想前

进,也拥有许多引以为豪的经历,所有

这一切都要感谢汉语以及来中国学习的

机会。

收到中国总理李克强先生的回信 ไดรบจดหมายตอบกลบจากนายหล เคอเฉยง นายกรฐมนตรแหงสาธารณรฐประชาชนจน

65สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มมเรยนร

ถาใหฉนหวนคดวาชอบภาษาจนตงแตเมอไหร ฉนคงใหค�า-

ตอบทแมนย�าไมได ฉนมาจากครอบครวเชอสายจน ตงแตทจ�า

ความได ภาษาจนกเปนสวนหนงทไมสามารถแยกออกจากการใช

ชวตของฉน ครอบครวของฉนใชภาษาจนในชวตประจ�าวน ดง-

นน ฉนจงไดเรยนรค�าศพทภาษาจนจ�านวนมากจากการซมซบ

ทางโสตประสาทหและตา ตงแตชนประถมศกษา ฉนเรมเรยน

ภาษาจนอยางเปนทางการ จนถงปจจบน ฉนรสกใกลชดกบ

ภาษาจนและตวอกษรจนไปโดยปรยาย ทกครงทฉนเหนตวอกษร

จนกจะรสกคนเคย อบอน และสบายใจอยางบอกไมถก แมวาจะ

มสภาพแวดลอมทางครอบครวทเออประโยชนตอการเรยนภาษา

จนเปนอยางมาก แตการเรยนภาษาจนของฉนนนไมงายเลย

ส�าหรบฉนแลว ตวอกษรจนนนยากมาก เนองจากตวอกษรจน

เปนอกษรภาพ แตละตวอกษรลวนมความหมายเฉพาะ ฉนตอง

ใชความพยายามในการทองและคดจนกวาจะจ�าได ส�าหรบการ

เรยนภาษาจนแลว ฉนคดวาทกคนเหมอนกนหมดคอ ผลสมฤทธ

ทางการศกษาขนอยกบระดบความเพยรพยายามของพวกเรา

ระหวางทฉนเรยนภาษาจน ฉนคนพบวธการเรยนร ทด

มากมาย ฉนชอบอานนทานสภาษตของจนมาก เพราะไมเพยงม

ประโยชนตอการเรยนรภาษา ยงสอนปรชญาชวต และสอนหลก

ในการอยรวมกบผอนใหแกเราอกดวย นทานเหลานสวนมากจะ

สน อานงาย แตแฝงดวยหลกค�าสอนอยางลกซง ฉนยงชอบฟง

เพลงจนมาก ในเวลา 3-4 นาท กสามารถเรยนรค�าศพทจากเนอ

เพลง และเดาความหมายจากอารมณของเพลงทสอออกมา

ตลอดระยะเวลา 40 ปของการสถาปนาความสมพนธระหวาง

ประเทศไทยและสาธารณรฐประชาชนจน ทงสองประเทศมการ

แลกเปลยนทางดานเศรษฐกจและวฒนธรรมทนบวนยงลกซงมาก

ยงขน จ�านวนนกศกษาไทยทเดนทางไปศกษาตอทประเทศจนก

เพมขนทกป พวกเขาตางหอบเอาความฝนของตนไปยงสถาบน

การศกษาของจน เพอศกษาภาษาและสมผสวฒนธรรมจน

มหาวทยาลยปกกงมนกศกษาไทย 2 คนทไมเหมอนกบศกษาคน

อนๆ กลาวคอ ในตอนแรก นายหล เคอเฉยง นายกรฐมนตรจน

สรางความมนใจใหพวกเธอสมครสอบสถาบนอดมศกษาทดทสด

ของจน ทแท นกเรยนโรงเรยนชองฟาซนเซงวาณชบ�ารง จงหวด

เชยงใหม ทงสองคนนเคยเขยนจดหมายถงนายหล เคอเฉยง นายก

รฐมนตร หลงจากททานเดนทางมาเยยมเยยนโรงเรยนดงกลาวใน

ป พ.ศ.2556 และไดรบจดหมายตอบกลบจากนายกรฐมนตรใน

เดอนธนวาคม พ.ศ.2557 พวกเธอกคอนางสาวพรนภา ศรปญญา

และนางสาวมณรตน ทวพศสวสด นนเอง ปจจบน นกศกษาทง

สองไดศกษาอยทประเทศจนเปนเวลา 1 ปแลว พวกเธอมอะไรท

อยากจะเลาหรอไมนะ วารสาร “สถาบนขงจอ” จะลงบทความตอ

เนองเกยวกบความรสกของนกศกษาทงสองทไดไปศกษาตอท

มหาวทยาลยปกกง เพอเปนก�าลงใจใหผทศกษาภาษาจนจ�านวน

มากกาวไปขางหนาตามความฝนของตนเอง ในวนน พวกเราจะ

เขาไปหานางสาวมณรตน ทวพศสวสด เพอไปฟงเรองราวของเธอ

กบภาษาจนกน

参加北京大学运动会

เขารวมการแขงขนกฬามหาวทยาลยปกกง

66 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

学习园地 / มมเรยนร

จากประสบการณการเรยนภาษาจนของฉน มอยเรองหนง

ทตลอดชวตไมมวนลมเลยได กลาวคอ ในป ค.ศ.2012 ขณะทฉน

ก�าลงเรยนอยในระดบชนมธยมปท 5 ฉนและเพอนอก 4 คนเดน

ทางไปรวมการแขงขนตอบปญหาภาษาและวฒนธรรมจน ณ

เมองเซยเหมน มณฑลฮกเกยน สาธารณรฐประชาชนจน ครงนน

เปนครงแรกทฉนไปประเทศจน การแขงขนในครงนนเปนการ

แขงขนในระดบนานาชาต มผเขาแขงขนจากหลายททวโลก แมวา

เราจะมาจากหลากหลายประเทศ แตทนาอศจรรยกคอ พวกเรา

สามารถใชภาษาจนตดตอสอสารได นเปนสงทชวยใหพวกเรา

เขาใจกนและกนไดดยงขน และยงกลายเปนเพอนทสนทสนมกน

มาก พวกเราใชภาษาจนแบงปนประสบการณ และแนะน�าสภาพ

ชวตความเปนอยในประเทศของตนเอง พวกเราตางขอบคณ

ภาษาจน ภาษาจนน�าพาพวกเราจากทกททวโลกใหมารวมอยดวย

กน ระหวางการแขงขน ฉนกบผเขาแขงขนชาวมาเลเซยไดกลาย

เปนเพอนสนทกน กอนทจะไปแขงขน ฉนไมรจกประเทศมาเลเซย

ดนก พวกเราใชภาษาจนตดตอสอสาร และแนะน�าเรองราวของ

ตนเอง จงท�าใหพวกเราเขาใจซงกนและกน จนกลายเปนเพอน

สนทกน จนถงตอนน เรากยงคงตดตอกนอย มตรภาพทงดงามน

เกดขนจากภาษาจน และจากการแขงขนในครงนน การเรยน

ภาษาจนไมใชเพยงแคเรยนในต�าราเทานน ทส�าคญคอการน�า

ความรทเรยนมาใชในชวตประจ�าวน และเรยนรสงใหมๆ อยางตอ-

เนอง ตอนทฉนเรยนภาษาจน ฉนมกไดยนประโยคภาษาจนวา

“เรยนภาษาจนใหด มตรสหายทวหลา” ฉนรสกวาประโยคนเปน

ค�ากลาวทถกตองอยางมาก

จนปจจบน ฉนบอกกบตวเองเสมอวา ตองพยายามเรยนร

ภาษาจน เปดโลกทศนของตนเองใหกวางออกไป และเรยนรสง

ใหมๆ อยางตอเนอง หลงจากการแขงขนในครงนน ฉนไดตดสน

ใจวา ภายหลงจะตองไปศกษา

ภาษาจนตอทประเทศจน ดวย

ความมงมน ฉนจงสอบชงทน

ไปศกษาทมหาวทยาลยปกกง

ไดในทสด ฉนดใจมาก ฉน

ต งใจว าจะไปพฒนาระดบ

ความรภาษาจนและความรทาง

วชาการทมหาวทยาลยปกกง

วนท 15 กนยายน ค.ศ.2014

ฉนเข าศกษาทมหาวทยาลย

ปกกง จากการศกษาหนงเทอมท

ผานมา ภาษาจนของฉนพฒนา

ขนมาก ฉนรสกวาตวเองโชคดมาก

ฉนไดร จกเพอนนกเรยนชาวจนหลายคนทมหาวทยาลยปกกง

และกลายมาเปนเพอนสนทกน แมวาอายของเราจะใกลเคยงกน

แตวธการเรยนและการคดวเคราะหของพวกเรากลบแตกตางกน

นกศกษาจนขยนมาก ไมวาดานวชาการหรอดานการลงมอปฏบต

พวกเขากท�าออกมาไดดมาก มหาวทยาลยปกกงสนบสนนการม

อสระทางความคด สงเสรมใหทกคนมความคดเหนทแตกตางกน

สงเหลานลวนสรางแรงบนดาลใจใหกบฉน หากมโอกาสเขามา

เปนสวนหนงของมหาวทยาลยปกกงแลวจะพบวา นกศกษาท

นมความมนใจมาก และกสามารถท�าไดดจรงๆ สงนเองทเปนเสนห

ของมหาวทยาลยปกกง และเปนแรงผลกดนใหฉนเรยนรภาษาและ

วฒนธรรมจนอยางตอเนอง ในระหวางศกษาอยทมหาวทยาลย

ปกกง ฉนไดรบโอกาสอนล�าคาและประสบการณอนนาจดจ�า

มากมาย เมอวนท 4 เมษายน ค.ศ.2015 ในกจกรรมเนองใน

วโรกาสทสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมารทรง

เจรญพระชนมาย 60 พรรษา และการครบรอบ 40 ป การสถาปนา

ความสมพนธทางการทตไทย-จนทจดขน ณ มหาวทยาลยปกกง

พวกเรานกศกษาไทยมโอกาสเขาเฝาฯ สมเดจพระเทพรตนราช-

สดา ฯ สยามบรมราชกมารอยางใกลชด สงนเปนประสบการณท

ชวตนยากจะลมเลอน และยงเปนแรงบนดาลใจใหฉนเพมความ

มงมนในการศกษาภาษาจน เพอสรางคณปการตอการแลกเปลยน

ระหวางไทย-จนสองประเทศ

จนถงปจจบน ฉนยงคงตงอยในปณธานของเมอ 3 ปทแลว

ฉนบอกกบตวเองเสมอวา จะตองตงใจศกษาภาษาจน และเปด

โลกทศนของตนเองใหกวางออกไป ทผานมา ฉนเดนไปขางหนา

ตามความฝน และมประสบการณทตนเองภาคภมใจมาก ทงหมดน

ตองขอบคณภาษาจนและโอกาสทไดมาศกษาทประเทศจน

参加北京大学联欢活动 เขารวมกจกรรมสงสรรคของมหาวทยาลยปกกง

67สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

มมเรยนร

1 2

3 4

5

6

7 8

109

68 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

孔院八方 / ขงจอทวทศ

6月9日,芭堤雅明满学校孔子课堂第五

期市民汉语培训班开班。图为授课现场。

วนท 9 มถนายน โครงการอบรมภาษาจน

ส�าหรบชาวเมองพทยา ครงท 5 ของหองเรยน

ขงจอแหงโรงเรยนสวางบรบรณวทยา เมองพทยา

ไดเรมการสอน ในภาพคอ บรรยากาศการสอน

6月15日至7月23日,朱拉隆功大学孔子学院开办“2015年中文暑期学

校”。图为结业典礼师生合影。

วนท 15 มถนายน ถง วนท 23 กรกฎาคม สถาบนขงจอแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย จด “โครงการอบรมภาษาจนภาคฤดรอน ประจ�าป พ.ศ.2558” ใน

ภาพ อาจารยและผเรยนการถายรปรวมกนในพธจบการศกษา

6月22日,玛哈沙拉坎大学孔子学院举办端午节文化体验活

动。图为学生合影。

วนท 24 มถนายน สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยขอนแกนจดการ

แขงขน “สะพานสภาษาจน” ครงท 8 ระดบมธยมศกษารอบชงชนะเลศ

ประจ�าภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ในภาพ ผเขาแขงขน

แสดงระบ�าผาแพรหลากส

6月24日,孔敬大学孔子学院举办第八届“汉语

桥”世界中学生中文比赛泰东北赛区决赛。图为选手

表演彩绸舞。

วนท 30 มถนายน สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลย

มหาสารคามจดการแขงขนความรภาษาจนระดบมธยมศกษา

ประจ�าภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ในภาพ ผ

เขาแขงขนแสดงงวปกกง

7月5日,易三仓商业学院孔子课堂举办2015年全泰中小学生

围棋大赛。图为选手合影。

วนท 5 กรกฎาคม หองเรยนขงจอแหงโรงเรยนอสสมชญพาณชยการ

จดการแขงขนหมากลอมระดบประถมศกษาและมธยมศกษาแหง

ประเทศไทย ประจ�าป พ.ศ. 2558 ในภาพ ผเขาแขงขนถายภาพรวมกน

7月11日,川登喜皇家大学素攀孔子学院举办“东

北秧歌”舞蹈教学活动。图为学员练习手绢花动作。

วนท 11 กรกฎาคม สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยราชภฏ

สวนดสต สพรรณบรจดกจกรรมการสอนเตน “ระบ�ายงเกอภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอในจน” ในภาพ ผเรยนฝกซอมทาหมน

ผาเชดหนา

7月23日,泰国宋卡王子大学普吉孔子学院举办泰国西南部

中小学生“快乐东盟,汉语当先”汉语营活动。图为学员展示作

品。

วนท 23 กรกฎาคม สถาบนขงจอภเกต มหาวทยาลยสงขลา

นครนทรจดกจกรรมคายภาษาจน “อาเซยนสขสนต ภาษาจนน�าหนา”

ส�าหรบนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาในภาคตะวนตกเฉยง

ใตของประเทศไทย ในภาพ ผเรยนจดแสดงผลงาน

7月24日,皇太后大学孔子学院成功举办碧瑶大学

中文系文化营。图为学员学习太极功夫扇。

วนท 24 กรกฎาคม สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยแม-

ฟาหลวงประสบความส�าเรจในการจดคายวฒนธรรมของภาค

วชาภาษาจน มหาวทยาลยพะเยา ในภาพ ผเรยนก�าลงเรยน

การร�าพดกงฟ

7月27日,清迈大学孔子学院组织中国文化营。图为学生制

作中文名片。

วนท 27 กรกฎาคม สถาบนขงจอแหงมหาวทยาลยเชยงใหมไดจด

คายวฒนธรรมจนขน ในภาพ นกเรยนท�านามบตรภาษาจน

7月30日,勿洞市孔子学院开设武术三十二式初级

剑班。图为学员学习初级剑术起势。

วนท 30 กรกฎาคม สถาบนขงจอแหงเทศบาลเมองเบตง

เปดคอรสศลปะการตอสฟนดาบระดบตน 32 กระบวนทา ใน

ภาพ ผเรยนฝกยทธลลาดาบเบองตน

1 2

3 4

5

6

78

109

69สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ขงจอทวทศ

满族是中国北方少数民族,由女真族发

展而来,其祖先是肃慎人。满族是中国最古

老的民族之一,也是唯一在中国历史上曾两

度建立过中原王朝的少数民族。

满族的传统服装包括马褂、坎肩、衫、

袍、衬衣、氅衣、套裤等。衫、袍就是现在

所说的旗袍,是满族最具代表性的服装。至

20世纪30年代,满族男女都穿直筒式的宽襟

大袖长袍。女性旗袍下摆至小腿,有绣花卉

纹饰。男性旗袍下摆及踝,无纹饰。40年代

后,受国内外新式服饰新潮的冲击,满族男

性旗袍已废弃,女性旗袍由宽袖变窄袖,直

筒变紧身贴腰,下摆回收,长及脚踝。

满族男子早期多穿双脊脸“大傻鞋”。

鞋面多用青布、青缎布料。鞋尖前凸上翘,

侧视如船型。女子皆穿“平底鞋”、“千层

底鞋”,鞋面皆绣图案。在庆典祭祀时,女

子多穿一种旗鞋,俗称踩“寸子”。这种鞋

两头宽,中间细,俗称“马蹄底”;上宽下

窄呈梯形,又称“花盆底”。

满族人喜欢各种配饰,民间传统配饰主

要有头饰、挂饰等。头饰主要有簪、钗、步

摇、耳挖簪、扁方等,它们均由簪首和挺两

部分组成,在簪首以珠翠、宝石、点翠等工

艺制成华美的花饰。挂饰主要是荷包等,荷

包又称“香囊”、“香袋”等,花色品种多

样。

满族及其先世的服饰元素丰富了中华民

族的服饰文化,众所周知的旗袍、坎肩等在

近现代已被国人普遍接受,并成为中华民族

服饰的典型代表。

注释:

1.肃慎,中国古代东北民族,是现代满族的祖先。

70 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

艺苑拾掇 / สวนวรรณศลป

满族服饰小探ศกษาเครองแตงกายชาวแมนจ

文/马翠华

หมา ชยฮวา เขยน

1940 ดวยอทธพลของกระแสเครองแตงกาย

สมยนยมแบบใหมจากทงในและตางประเทศ ก

เพาของบรษจงถกยกเลกไป สวนกเพาของสตร

ปรบจากแขนกวางเปนแขนแคบ ทรงกระบอก

ปรบเปนทรงเขารป เกบชายเสอ และความยาว

ปรบยาวถงขอเทา

รองเทาทชายชาวแมนจมกสวมใสในยค

แรกเปนรองเทาทมสนสองดาน เรยกวา “รอง

เทาตาสา” มกท�าจากผาหรอตวนสน�าเงนเขม

ปลายรองเทานนกระดกขน หากมองจากดาน

ขางดคลายรปเรอ สวนผหญงนยม “รองเทา

พนเรยบ” หรอ “รองเทาพนพนชน” ทปก

ลวดลายตางๆ เมอมงานบวงสรวงสกการะ

หรองานเฉลมฉลองตางๆ ผหญงมกจะสวม

รองเทาทมชอเรยกดงเดมวา “ชนจอ” เปน

รองเทาหนากวางทงหวและสน บบแคบตอน

กลาง จงเรยกอกชอวา “รองเทาเกอกมา” และ

ดวยเหตทดานบนกวาง ดานลางแคบ เหมอน

ขนบนได จงเรยกอกชอวา “พนทรงกระถาง

ดอกไม”

ชาวแมนจชอบเครองประดบรปแบบตางๆ

ชนชาตแมนจ (ภาษาจนเรยกวาหมานจ)

เปนชนกลมนอยทอยทางเหนอของจน พฒนา

มาจากชาตพนธหนวเจน โดยมบรรพบรษ

ดงเดมคอชาวซเซน① แมนจนบเปนกลมชาต

พนธทเกาแกทสดกลมหนงของจน ทงยงเปน

ชนกล มนอยเพยงกล มเดยวทเคยสถาปนา

ราชวงศจนบนทราบตอนกลางของประเทศถง

สองครงในประวตศาสตร

เครองแตงกายแบบดงเดมของชาวแมนจ

ประกอบดวย หมากวา (เสอกกตวสนทสวมทบ

ชดยาว) ขนเจยน (เสอกกแขนกด) ซน (เสอ)

ผาว (เสอคลมยาว) เชนอ (เสอชนใน) ฉางอ

(เสอยาวผาขาง) ทาวค (กางเกง) เปนตน เสอ

และเสอคลมยาวรจกกนในชอเรยกปจจบนวา

กเพา (ฉผาว) ซงเปนเครองแตงกายทสะทอน

ความเปนชาวแมนจมากทสด ในชวงทศวรรษ

ท 1930 หญงชายชาวแมนจจะสวมเสอคลม

ยาวทรงกระบอกหนากวางแขนกวาง กเพาของ

สตรยาวถงนอง ประดบดวยลวดลายดอกไม

หรอตนหญาอยางงดงาม กเพาของบรษยาวถง

ขอเทา ไมประดบลวดลาย หลงจากทศวรรษท

เครองประดบพนบานแบบดงเดมโดยหลก

แลวประกอบดวยเครองประดบศรษะ และ

เครองประดบประเภทแขวนตามตว เครอง

ประดบศรษะ ไดแก ปนขาเดยว ปนสองขา

ปนดอกไมไหว ปนปลายมน ปนแถบแบน

เปนตน ปนประกอบดวยสวนกานและสวน

ประดบ สวนประดบนยมใชไขมก หยก อญมณ

ท�าเปนรปทรงดอกไมวจตรตระการตา สวน

เครองประดบประเภทแขวนตามตวกมหลาก

สสนหลายรปแบบ โดยทวไปแลวจะเปนถง

เครองราง ซงเรยกอกชอวา “ถงหอม” “ซอง

หอม” เปนตน

เครองแตงกายของชาวแมนจและบรรพ-

บรษของพวกเขาไดเปนสวนหนงทสรางความ

หลากหลายแกวฒนธรรมการแตงกายของ

ชนชาตจน ชดกเพาและเสอกกแขนกดทเปนท

รจกกนอยางดนน ไดรบความนยมแพรหลาย

ในกลมชาวจนในยคใกลและยคใหม ทงยง

กลายเปนตวแทนเครองแตงกายตามแบบ

ฉบบของชาวจนโดยปรยาย

หมายเหต:1.ชาวซเซน ชาตพนธโบราณทางตะวนออกเฉยงเหนอของจน เปนบรรพบรษของชาวแมนจปจจบน

71สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

สวนวรรณศลป

1940 ดวยอทธพลของกระแสเครองแตงกาย

สมยนยมแบบใหมจากทงในและตางประเทศ ก

เพาของบรษจงถกยกเลกไป สวนกเพาของสตร

ปรบจากแขนกวางเปนแขนแคบ ทรงกระบอก

ปรบเปนทรงเขารป เกบชายเสอ และความยาว

ปรบยาวถงขอเทา

รองเทาทชายชาวแมนจมกสวมใสในยค

แรกเปนรองเทาทมสนสองดาน เรยกวา “รอง

จากผาหรอตวนสน�

ชนชาตแมนจ (ภาษาจนเรยกวาหมานจ)

เปนชนกลมนอยทอยทางเหนอของจน พฒนา

มาจากชาตพนธหนวเจน โดยมบรรพบรษ

ดงเดมคอชาวซเซน① แมนจนบเปนกลมชาต

พนธทเกาแกทสดกลมหนงของจน ทงยงเปน

ชนกล มนอยเพยงกล มเดยวทเคยสถาปนา

ราชวงศจนบนทราบตอนกลางของประเทศถง

สองครงในประวตศาสตร

เครองแตงกายแบบดงเดมของชาวแมนจ

เครองประดบพนบานแบบดงเดมโดยหลก

แลวประกอบดวยเครองประดบศรษะ และ

เครองประดบประเภทแขวนตามตว เครอง

ประดบศรษะ ไดแก ปนขาเดยว ปนสองขา

ปนดอกไมไหว ปนปลายมน ปนแถบแบน

เปนตน ปนประกอบดวยสวนกานและสวน

ประดบ สวนประดบนยมใชไขมก หยก อญมณ

ท�าเปนรปทรงดอกไมวจตรตระการตา สวนเปนรปทรงดอกไมวจตรตระการตา สวนเปนร

เครองประดบประเภทแขวนตามตวกมหลาก

สวนวรรณศลป

图4:花盆底

ภาพ 4 : พนรองเทาทรงกระถางดอกไม

图1:满族女子服饰ภาพ 1 : เครองแตงกายสตรชาวแมนจ

图2:荷包ภาพ 2 : ถงเครองราง

图5:头饰

ภาพ 5 : เครองประดบศรษะ

图3:满族男子服饰ภาพ 3 : เครองแตงกายบรษชาวแมนจ

1 2 3

4

5

72 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

汉语课堂

“粽”

万水千山

是情

又是一年端午时

เทศกาลตวนอ เวยนมาบรรจบครบอกครา ผานหมนพนกาลเวลาเปน “บะจาง” แหงสายใย

文/张海娜

จาง ไหนา เขยน

/ หองเรยนภาษาจน

端午节是中国的传统节日,始于春秋战国时期,至今已有2000多年的

历史。关于端午节由来的传说有很多,但流传最广的还数“纪念屈原”之

说。

据《史记•屈原贾生列传》①记载,屈原是春秋时期楚怀王的大臣,遭

谗言陷害被朝廷免职,流放到沅、湘流域。屈原在流放期间,写下了《离

骚》、《天问》、《九歌》等不朽诗篇,影响深远(因此,端午节也称

“诗人节”)。公元前278年,秦军攻破楚国,屈原眼看自己的祖国被敌军

入侵,悲愤交加,在中国农历五月初五抱石投汨罗江而死。

传说屈原死后,沿江百姓纷纷引舟竞渡前去打捞尸体,沿水招魂。有位

渔夫拿出饭团、鸡蛋等食物,“扑通、扑通”地丢进江里,祈求鱼龙虾蟹

吃饱了,就不要去咬屈大夫的身体了。一位老医师则拿来一坛雄黄酒倒进

江里,希望灌醉蛟龙水兽,以免屈大夫受伤害。后来为了避免饭团被蛟龙

吃掉,人们想出用楝树叶包米饭,外面缠上彩丝的办法,这就是后来的

“粽子”。

自此以后,每年的五月初五,就有了赛龙舟、喝雄黄酒、吃粽子的风

俗。

粽子是端午节的节日食品,又叫“角黍”、“筒粽”。唐朝时,粽子用

白米,形状有锥形、菱形。日本文献中就记载有“大唐粽子”。宋朝时,

已有“蜜饯粽”,即果品入粽。元、明时期,粽子的包裹料已从菰叶变为

箬叶,后来又出现用芦苇叶包的粽子,附加料有豆沙、猪肉、松子仁、

枣、胡桃等。一直到今天,每年五月初,中国百姓家家都要浸糯米、洗粽

叶、包粽子,其花色品种更为繁多。从馅料上看,北方多包小枣的北京枣

粽;南方则有豆沙、鲜肉、火腿、蛋黄等多种馅料。吃粽子的风俗,千百

年来,在中国盛行不衰,而且流传到朝鲜、日本及东南亚诸国。

端午节还有很多风俗,民谚说:“清明插柳,端午插艾”。在端午

节,家家都洒扫庭院,以菖蒲、艾条插于门楣,悬于堂中,寓意着清洁。

除此之外,还会给小孩子佩戴香囊、涂雄黄酒等习俗,目的是驱邪避灾。

注释:

1.汉代史学家司马迁所著中国历史上第一部纪传体通史《史记》中的篇章,是屈原、贾谊

的传记。

73สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

หองเรยนภาษาจน

เทศกาลตวนอ (เทศกาลไหวบะจาง) เปนเทศกาลดงเดม

ของประเทศจน เรมขนในสมยชนชวจนกว จวบจนปจจบน

มประวตศาสตรยาวนาน 2,000 กวาป ต�านานเกยวกบความเปนมา

ของเทศกาลตวนอมมากมาย แตทแพรหลายทสดตองยกให

ต�านาน “การร�าลกถงชว หยวน”

ตาม “ประวตศาสตรสอจ• ชวประวตชวหยวนและเจยอ” ①

บนทกไววา ชว หยวน เปนขนนางระดบสงสมยของกษตรยฉฮวาย

หวงในยคชนชว ถกปรกปร�าใหรายและถกราชส�านกถอดออกจาก

ต�าแหนง เนรเทศไปยงบรเวณลมแมน�าหยวนและแมน�าเซยง ชวงท

ถกเนรเทศ ชว หยวนไดประพนธบทกวอมตะและมอทธพลอยางลก

ซงกวางขวาง อาท “หลเซา” “เทยนเวน” “จวเกอ” เปนตน (ดงนน

เทศกาลตวนอจงเรยกอกอยางวา “เทศกาลกวจน”) 278 ปกอน

ครสตศกราช กองทพรฐฉนบกตรฐฉ ชว หยวนเหนบานเกดตนถก

ศตรเขามาบกรก กรสกโศกเศราระคนเจบแคน จงอมหนกระโดด

น�าตาย ณ แมน�ามหลวเจยงในวนขน 5 ค�า เดอน 5 ตามปฏทน

จนทรคตจน

เลากนวา หลงจากชว หยวนเสยชวตแลว ชาวบานรมแมน�า

ตางกน�าเรอแขงกนไปงมศพของทาน และอญเชญดวงวญญาณ

ตามสายน�า มชาวประมงผหนงน�าอาหารตางๆ เชน ขาวปน ไข

ไก โยนลงในแมน�าเสยงดง “จอม จอม” หวงใหกงปปลากนจน

อมแลวกจะไดไมตองไปกดแทะรางของชว หยวน หมอชราทาน

หนงกน�าเหลาสงหวง (สราเหลอง) เทลงแมน�า หวงกลอมมงกร

วารใหเมามาย และกนไมใหขนนางชวไดรบบาดเจบ ตอมาเพอ

ไมใหขาวปนถกมงกรวารกนจนหมด ผคนจงคดวธน�าใบสะเดา

มาหอขาว แลวมดดวยเชอกส ซงเปนตนแบบของบะจางใน

สมยตอมา

จากนนเปนตนมา ในวนท 5 เดอน 5 ของทกป จงเกด

ประเพณแขงเรอมงกร ดมเหลาสงหวง และกนบะจางขน

บะจาง เปนอาหารประจ�าเทศกาลตวนอ มชอเรยกอกวา

“เจยวซ” (แปลวา ขาวฟางรปทรงเขาสตว) “ถงจง” (แปลวา

ขาวหลาม) สมยราชวงศถง บะจางท�าจากขาวขาว รปทรงม

แบบกรวยสามเหลยม และสเหลยมขนมเปยกปน ในเอกสาร

ประวตศาสตรของญปนกไดบนทกเรองราวเกยวกบ “บะจางแหง

ราชวงศถง” ไวเชนกน สมยราชวงศซง ยงม “บะจางผลไมเชอม”

คอใชผลไมสอดไสบะจาง สมยราชวงศหยวนและราชวงศหมง

เปลยนจากการใชใบหนอไมน�ามาเปนการใชใบไผท�าเปนวสดใน

การหอบะจาง ตอมายงพบวามบะจางทหอดวยใบอออกดวย โดย

มสวนผสมหลายอยาง เชน ถวแดงบด เนอหม เมลดสน พทรา

จน เมลดวอลนต เปนตน จนถงปจจบนน วนท 5 เดอน 5 ของ

ทกป ชาวจนทกบานตองแชขาวเหนยว ลางใบจาง และหอบะจาง

กน บะจางมสสนรปแบบหลากหลาย ในเรองวตถดบส�าหรบท�าไส

ทางเหนอมกใชพทราจน ทางใตใชวตถดบท�าไสหลากหลายชนด

เชน ถวแดงบด เนอสด แฮม ไขแดง เปนตน ประเพณการกน

บะจางในประเทศจนยงคงรงเรองไมเสอมคลายมานบรอยนบพนป

ทงยงเผยแพรไปยงเกาหลเหนอ ญปนรวมถงประเทศแถบเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต

เทศกาลตวนอยงมประเพณอกมากมาย สภาษตพนบานจน

กลาวไววา “เชงเมงปกตนหลว ตวนอปกใบอาย” เมอถงเทศกาล

ตวนอ ทกครอบครวจะกวาดลานบาน และน�าตนชงผ ตนอายมา

ปกตรงขอประต หรอแขวนไวกลางหองโถง แฝงความหมายวา

“บรสทธสะอาด” นอกจากนยงมประเพณอนๆ อก เชน ใหเดกเลก

พกถงหอมตดตว ทาเหลาสงหวงเพอขบไลสงชวรายและปองกน

ภยพบต เปนตน

หมายเหต :

1.บทความทซอ หมาเชยน นกประวตศาสตรสมยราชวงศฮนแตงไวใน “สอ

จ” ซงเปนบนทกประวตศาสตรดานชวประวตเลมแรกในประวตศาสตรจน

คอ ชวประวตของชว หยวน และเจย อ

การเลนโยโยจน (คงจ) เปนกจกรรมการละเลนเกาแกของชาวฮน เลากนวา

มประวตยาวนานถง 1,700 กวาป เพลา วงลอ และผวลอของโยโยจนท�าจาก

ไม สวนภายในวงลอท�าจากไมไผ เมอประกบแผนไมแลวตรงกลางจะกลวง ม

ชองลมทท�าใหเกดเสยงเมอหมน แกนกลางเปนไมเรยวคอดตรงกลาง สามารถ

พนเชอกและปนใหหมนได ผเลนจะถอทอนไผขนาดเลกยาวสองฟตสองอนไว

ในมอขางละหนงอน ผกเชอกยาวประมาณหาฟตไวทปลายไมแตละดาน พน

เชอกรอบแกนกลางหนงถงสองรอบ ขยบมอรบสง ขยบมอไมหยด เมอเพม

ความเรวในการปน กจะเกดเสยง โยโยจนแบบดงเดมท�าจากไมไผ (ไมไผใน

ภาษาจนกลาง ออกเสยงวา จ) ตรงกลางกลวง (กลวงในภาษาจนกลาง ออก

เสยงวา คง) จงเรยกวา คงจ วนนเรามาศกษาวธท�าโยโยจนกนเถอะ

绳上风景抖起来ปนทศนยภาพบนเชอกใหหมนไป

文/桃树下(笔名)

ใตตนทอ (นามปากกา) เขยน

74 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

中国工坊 / หตถศลปจน

抖空竹是一种古老的汉族游艺活动,

相传已有1700多年的历史。传统空竹以

竹木为材料,中空,因而得名。传统空

竹制作均为手工,一只需耗时5日,我们

一起学习吧!

l.截板:用圆规在多合板上画圆,锯

出圆板并磨平。

2.粘竹筒:选择大小合适的竹筒,并

将竹筒截成小段,用刀将锯好的竹筒纵

向劈去三分之一,将竹筒粘在圆板上。

3.粘竹片:劈一些高度与竹筒一致的

小竹片,按下图粘在面板和竹筒上。

4.磨口与扣盖:用砂纸把粘好的竹片

及竹筒上口磨平,之后将另一块同样大

小的面板扣上并压实。

5.修口:用刀挑出侧面竹片两边的线

槽。

6.做轴:先用机床做出空竹轴的毛

坯,然后用车刀车出上轴、抖线、轴头

部位,最后用纱布打磨。

7.打孔、插轴:在刚才做好的发声轮

中心按上轴部位大小打孔,然后将轴插

入发声轮,抹胶、磨平。

8.装饰:可根据需要在两个轮面上

刷漆、装饰,一般采用吉祥或历史、文

化类的图案或词句。

另外,一个好的空竹要配一对好的抖

杆,杆的规格由空竹的大小和材质决

定,抖杆可采用竹、木、塑料、玻璃

钢,石灰纤维等不同材质。

1. ตดแผนไม: วาดวงกลมดวยวงเวยนบนแผนไมอด เลอยแผนไมรปทรง

กลมออกมาแลวขดผวใหเรยบ

2. ตดปลองไมไผ: เลอกปลองไมไผทขนาดเหมาะสม ตดเปนทอนสนๆ จาก

นนใชมดตดไมไผทเลอยแลวออกประมาณเศษ 1 สวน 3 ของเสนรอบวง

แลวน�าปลองไมไผนนตดบนแผนไมรปทรงกลม

3. ตดแผนไมไผ: ผาไมไผเปนชนเลกใหความสงเทากบปลองไมไผ และน�า

มาตดลงบนแผนไมและปลองไมไผ ดงรป

4. ขดบรเวณปากปลองไมไผและปดฝา: ใชกระดาษทรายขดแผนไมไผและ

ปากปลองไมไผทตดเสรจแลวใหเรยบ จากนนน�าแผนไมรปทรงกลมขนาด

เทากนมาประกบปดอกดานหนง กดใหแนน

5. ตดแตงขอบ: ใชใบมดเซาะรองระหวางแผนไมไผใหเรยบ

6. ท�าเพลา: ใชแทนกลงท�าเพลากงส�าเรจรปของโยโยจนกอนจากนนจงใช

มดกลงเซาะรองบรเวณสวนบน สวนปลาย และสวนทรองรบเสนเชอก

สดทายขดดวยกระดาษทราย

7. เจาะรและเสยบเพลา: เจาะรกลมขนาดเทาปลายของเพลาลงตรงกลางลอ

สงเสยงทท�าเสรจเมอสกครน จากนน เสยบเพลาเขากบลอสงเสยง ทากาว

ขดใหเรยบ

8. ตกแตง: ลงสหรอประดบลวดลายตามตองการลงบนผวลอทงสองดาน

โดยทวไปแลวลวดลายทนยมไดแก ลวดลายมงคล ลวดลายทางวฒนธรรม

หรอประวตศาสตร หรอขอความค�ากลอนตางๆ

นอกจากน ลกขางไมไผควรเลนคกบไมปนทเหมาะสม โดยขนาดนน

ก�าหนดจากขนาดและวสดของลกขาง ไมปนอาจท�าจากวสดตางๆ กน

เชน ไมไผ ไม พลาสตก ไฟเบอรกลาส เรซน เปนตน

75สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

หตถศลปจน

1

4

7

2

5

8.1 8.2

3

6

76 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

信息发布 / ประกาศขาวสาร

2015年汉语考试日期汉语水平考试(HSK)

汉语水平口语考试(HSKK)

中小学生汉语考试(YCT)

商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试商务汉语考试 (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT) (BCT)

考试日期

考试日期

考试日期

考试日期

考试

报名截止日期

报名截止日期

报名截止日期

报名截止日期

成绩公布日期

成绩公布日期

成绩公布日期

成绩公布日期

纸笔考试

纸笔考试

纸笔考试

网络考试

网络考试

网络考试

1月10日 周六

2月1日 周日

3月28日 周六

4月18日 周六

5月16日 周六

6月14日 周日

7月19日 周日

8月16日 周日

3月28日 周六

10月17日 周六

9月13日 周日

5月16日 周六

12月6日 周日

2月8日 周日

4月12日 周日

6月14日 周日

8月9日 周日

11月15日 周日

备注:1、泰国各考点具体考试安排不一,详情请咨询各相关考点; 2、考试结束30天以后,考生可以登陆http://www.chinesetest.cn,输入准考证号及姓名查询成绩。

4月4日 周六 笔试

5月30日 周六 笔试+口试

8月22日 周六 笔试

11月21日 周六 笔试+口试

10月17日 周六

11月14日 周六

12月6日 周日

※ 因春节假期,成绩公布日期推迟一周HSK笔试分为一到六级;口试采用录音形式,分为初级、中级和高级。

2014年12月14日

1月5日

3月1日

3月22日

4月19日

5月18日

6月22日

7月20日

3月1日

9月20日

8月17日

4月19日

11月9日

1月12日

3月16日

5月18日

7月13日

10月19日

3月8日

5月3日

7月26日

10月25日

9月20日

10月18日

11月9日

2014年12月31日

1月22日

3月18日

4月8日

5月6日

6月4日

7月9日

8月6日

3月18日

10月7日

9月3日

5月6日

11月26日

3月25日

5月20日

8月12日

11月11日

10月7日

11月4日

11月26日

2月10日

*3月8日

4月28日

5月18日

6月16日

7月14日

8月19日

9月16日

4月28日

11月17日

10月13日

6月16日

2016年1月6日

3月10日

5月12日

7月14日

9月9日

12月15日

5月4日

6月30日

9月22日

12月21日

11月17日

12月14日

2016年1月6日

77สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ประกาศขาวสาร

ก�าหนดการสอบวดระดบภาษาจนประจ�าป 25581 การสอบวดระดบความรภาษาจน (HSK)

2 การสอบวดระดบความรภาษาจน ทกษะดานการพด (HSKK)

3 การสอบวดระดบความรภาษาจนของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา (YCT)

4 การสอบวดระดบความรภาษาจนเชงธรกจ (BCT)

วนสอบ

วนสอบ

วนสอบ

วนสอบ การสอบ

วนปดรบสมคร

วนปดรบสมคร

วนปดรบสมคร

วนปดรบสมคร

วนประกาศผลคะแนน

วนประกาศผลคะแนน

วนประกาศผลคะแนน

วนประกาศผลคะแนน

การสอบโดยการเขยนค�าตอบ (Paper Test)

การสอบโดยการเขยนค�าตอบ

การสอบโดยการเขยนค�าตอบ

การสอบผานอนเทอรเนต (Online Test)

การสอบผานอนเทอรเนต

การสอบผานอนเทอรเนต

วนท 10 มกราคม วนเสาร

วนท 28 มนาคม วนเสาร

วนท 4 เมษายน วนเสาร ขอเขยน

วนท 1 กมภาพนธ วนอาทตย

วนท 16 สงหาคม วนอาทตย

วนท 12 เมษายน วนอาทตย

วนท 28 มนาคม วนเสาร

วนท 13 กนยายน วนอาทตย

วนท 14 มถนายน วนอาทตย

วนท 18 เมษายน วนเสาร

วนท 17 ตลาคม วนเสาร

วนท 9 สงหาคม วนอาทตย

วนท 17 ตลาคม วนเสาร

วนท 22 สงหาคม วนเสาร ขอเขยน

วนท 16 พฤษภาคม วนเสาร

วนท 16 พฤษภาคม วนเสาร

วนท 30 พฤษภาคม วนเสาร ขอเขยน+การพด

วนท 14 พฤศจกายน วนเสาร

วนท 15 พฤศจกายน วนอาทตย

วนท 14 มถนายน วนอาทตย

วนท 6 ธนวาคม วนอาทตย

วนท 6 ธนวาคม วนอาทตย

วนท 21 พฤศจกายน วนเสาร ขอเขยน+การพด

วนท 19 กรกฎาคม วนอาทตย

วนท 8 กมภาพนธ วนอาทตย

14 ธนวาคม พ.ศ.2557

1 มนาคม พ.ศ.2558

8 มนาคม พ.ศ.2558

19 เมษายน พ.ศ.2558

19 เมษายน พ.ศ.2558

3 พฤษภาคม พ.ศ.2558

18 ตลาคม พ.ศ.2558

19 ตลาคม พ.ศ.2558

1 มนาคม พ.ศ.2558

17 สงหาคม พ.ศ.2558

18 พฤษภาคม พ.ศ.2558

22 มถนายน พ.ศ.2558

12 มกราคม พ.ศ.2558

5 มกราคม พ.ศ.2558

20 กรกฎาคม พ.ศ.2558

16 มนาคม พ.ศ.2558

18 พฤษภาคม พ.ศ.2558

11 พฤศจกายน พ.ศ.2558

11 พฤศจกายน พ.ศ.2558

25 ตลาคม พ.ศ.2558

22 มนาคม พ.ศ.2558

20 กนยายน พ.ศ.2558

13 กรกฎาคม พ.ศ.2558

20 กนยายน พ.ศ.2558

26 กรกฎาคม พ.ศ.2558

31 ธนวาคม พ.ศ.2557

18 มนาคม พ.ศ.2558

25 มนาคม พ.ศ.2558

6 พฤษภาคม พ.ศ.2558

6 พฤษภาคม พ.ศ.2558

20 พฤษภาคม พ.ศ.2558

4 พฤศจกายน พ.ศ.2558

18 มนาคม พ.ศ.2558

3 กนยายน พ.ศ.2558

9 กรกฎาคม พ.ศ.2558

22 มกราคม พ.ศ. 2558

6 สงหาคม พ.ศ.2558

4 มถนายน พ.ศ.2558

26 พฤศจกายน พ.ศ.2558

26 พฤศจกายน พ.ศ.2558

11 พฤศจกายน พ.ศ.2558

8 เมษายน พ.ศ.2558

7 ตลาคม พ.ศ.2558

7 ตลาคม พ.ศ.2558

12 สงหาคม พ.ศ.2558

10 กมภาพนธ พ.ศ. 2558

28 เมษายน พ.ศ.2558

4 พฤษภาคม พ.ศ.2558

16 มถนายน พ.ศ.2558

16 มถนายน พ.ศ.2558

30 มถนายน พ.ศ.2558

14 ธนวาคม พ.ศ.2558

15 ธนวาคม พ.ศ.2558

28 เมษายน พ.ศ. 2558

13 ตลาคม พ.ศ.2558

14 กรกฎาคม พ.ศ.2558

19 สงหาคม พ.ศ.2558

10 มนาคม พ.ศ.2558

8 กมภาพนธ พ.ศ. 2558

16 กนยายน พ.ศ.2558

12 พฤษภาคม พ.ศ.2558

14 กรกฎาคม พ.ศ.2558

6 มกราคม พ.ศ.2559

6 มกราคม พ.ศ.2559

21 ธนวาคม พ.ศ.2558

18 พฤษภาคม พ.ศ.2558

17 พฤศจกายน พ.ศ.2558

9 กนยายน พ.ศ.2558

17 พฤศจกายน พ.ศ.2558

22 กนยายน พ.ศ.2558

การสอบขอเขยน HSK จะแบงเปนระดบ1-ระดบ 6 การพดจะเปนระบบบนทกเสยงแบงเปนระดบ ตน กลาง สง

หมายเหต: 1. รายละเอยดการจดสอบของสถานทสอบแตละแหงในประเทศไทยแตกตางกน กรณาสอบถามขอมลอยางละเอยดกบสถานทสอบนนๆ 2. ภายหลงการสอบเสรจสนแลว 30 วน ผสมครสอบสามารถตรวจผลการสอบได โดยกรอกหมายเลขในบตรประจ�าตวผสอบและ ชอ-สกลทเวบไซต: http://www.chinesetest.cn

78 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

信息发布 / ประกาศขาวสาร

79สถาบนขงจอ ฉบบท 24 พฤษภาคม 2557

23

陈慧中3099

4 27

《孔子学院》(中泰文对照版)创刊于2010年7月,双月刊,由中国国家汉办暨孔子学院总部主办、泰国朱拉隆功大学孔子学院协办。本刊已经陪伴大家走过了5个春秋,已正式出版发行30期。本刊力求做到:为泰国孔子学院和广大汉语学习者提供信息服务,促进中泰两国人民之间的语言文化交流与合作,增进孔院之间、教师之间、师生之间以及中泰人民之间的相互了解和友谊。为了进一步开展工作、更好地服务于广大读者,《孔子学院》(中泰文对照版)现就原设栏目及内容征求大家的意见,烦请大家拨冗填写下表:

朱拉隆功大学孔子学院微信公共平台,敬请关注!เชญทานตดตามขาวสารผานโปรแกรมวแชท (WeChat Public Platform) ของสถาบนขงจอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

79สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ประกาศขาวสาร

27

วารสาร “สถาบนขงจอ” (ฉบบภาษาจน - ไทย) เปนวารสารรายสองเดอนทเรมจดท�าวารสารขนอยางเปนทางการในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2553 จดท�าโดย ส�านกงานฮนปน สาธารณรฐ

ประชาชนจน และสถาบนขงจอส�านกงานใหญ รวมจดท�าโดย สถาบนขงจอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย มวตถประสงคหลกคอ ใหขอมลขาวสารผเรยนจนในประเทศไทย พฒนาความ

รวมมอและการแลกเปลยนดานภาษาและวฒนธรรมไทย - จน สงเสรมมตรภาพและความเขาใจอนดระหวางสถาบนขงจอ ครอาจารย นกเรยน รวมถงประชาชนของทงสองประเทศ

ปจจบน วารสาร “สถาบนขงจอ” ไดใหบรการผอานทกทานมาเปนเวลากวา 5 ปแลวและตพมพวารสารฉบบท 30 อยางเปนทางการเมอไมนานมาน ทงน เพอพฒนาการท�างานให

กาวหนาและใหบรการผอานในวงกวางมากขน วารสาร “สถาบนขงจอ” จงไดจดท�าแบบสอบถามเพอใหผอานแสดงความคดเหนเกยวกบคอลมนและเนอหาในวารสารเลมกอนหนา ดงน

朱拉隆功大学孔子学院微信公共平台,敬请关注!เชญทานตดตามขาวสารผานโปรแกรมวแชท (WeChat Public Platform) ของสถาบนขงจอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

3099

80 孔子学院 总第31期 2015年7月 第4期

信息发布

78 孔子学院 总第24期 2014年5月 第3期

สพชา ตรสมพนธ

陈慧中3099

3099

/ ประกาศขาวสาร

81สถาบนขงจอ ฉบบท 31 กรกฎาคม 2558

ประกาศขาวสาร

หนงสอแนวข�อสอบวดระดบภาษาจนป� 2014《HSK真题 集(2014版)》รวม 7 เล�มประกอบด�วย แนวข�อสอบ HSK ระดบ 1-6 จำนวน 6 เล�ม แต�ละเล�มประกอบด�วยแนวข�อสอบแต�ละระดบ 5 ชดพร�อมคำตอบ เอกสารประกอบการฟ�งและแผ�นซด MP3 แนวข�อสอบ HSKK ระดบต�น กลาง สงแต�ละระดบ 5 ชด จำนวน 1 เล�ม เอกสารประกอบการฟ�งและแผ�นซด MP3 หนงสอแนวข�อสอบ HSK และ HSKK ประจำป� 2014 ชดนเป�นชดเดยวทได�รบอนญาตให�จดพมพ�จากสถาบนขงจอสำนกงานใหญ�สำนกงานฮนป��น วธการแบ�งแนวข�อสอบตามระดบนจะทำให�ผ�สอบสามารถเลอกได�ตามความต�องการ แนวข�อสอบชดนเป�ดโอกาสให�ผ�เรยนได�สมผสกบข�อสอบจรง และเป�นหนงสอทจำเป�นสำหรบอาจารย�และผ�สอบ ในการทำความเข�าใจกบเนอหาทจะสอบ การคาดเดาข�อสอบและการเตรยมตวสอบ

ข�อมลหนงสอเพมเตม กรณาเข�าไปท www.huatuchinese.com

Confucius Institute Magazine.indd 83 5/19/15 11:45 PM

ประกาศโดยสำนกงานฮนปนแหงสาธารณรฐประชาชนจนมาตรฐานดานอาจารยผสอน ผเรยนและหลกสตรสำหรบการเรยนการสอนภาษาจนเปนภาษาตางประเทศ

สถาบนขงจอ 孔

子学

院(

中泰

文对

照版

ส�ำนกงำนฮนปน/สถำบนขงจอส�ำนกงำนใหญ