พลังเยาวชน...พลังแห่งการสร้างสรรค์และเปลี่ยนแปลง...

พลงเยาวชน

พลงแหงการสรางสรรคและเปลยนแปลง

ดำ เนนการโดย สถาบนการทองเทยวโดยชมชน

สนบสนนโดย สำ นกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

คมอ โครงการสานพลงเยาวชน เสรมสรางสขภาวะชมชน

รวมลดโลกรอน

รปธรรมการมสวนรวมของเยาวชน ในการสรางสรรคและเปลยนแปลงชมชนทองเทยวดวยกจกรรมตาง ๆ เพอการลดโลกรอนและสรางสขภาวะชมชน

| Best Practice 4 กรณศกษาทวประเทศ |

พลงเยาวชน

พลงแหงการสรางสรรคและเปลยนแปลง

คมอ โครงการสานพลงเยาวชน เสรมสรางสขภาวะชมชน รวมลดโลกรอน

รปธรรมการมสวนรวมของเยาวชน ในการสรางสรรคและเปลยนแปลงชมชนทองเทยวดวยกจกรรมตาง ๆ เพอการลดโลกรอนและสรางสขภาวะชมชน

| Best Practice 4 กรณศกษาทวประเทศ |

โดย สถาบนการทองเทยวโดยชมชน

พลงเยาวชน พลงแหงการสรางสรรคและเปลยนแปลง

เขยนและเรยบเรยง ฆนรจ มงเมธาพรจดทำาโดย โครงการสานพลงเยาวชนเสรมสรางสขภาวะชมชนรวมลดโลกรอน สถาบนการทองเทยวโดยชมชน ชน3คณะอตสาหกรรมเกษตรมหาวทยาลยเชยงใหมแมเหยะ ต.แมเหยะอ.เมองจ.เชยงใหม50100 โทรศพท053948286-7โทรสาร053807001 www.cbt-i.org|http://cbtyouth.wordpress.com www.facebook.com/cbticlub|www.facebook.com/cbt.youth.club [email protected]หรอ[email protected]สนบสนนโดย สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.) ปกและรปเลม สมภพยจอหอพสจนอกษร นชนารถสงหภตพมพครงแรก มถนายน2555จำานวน2,000เลมISBN 978-974-672-647-4

พมพท วนดาการพมพ0817838569

คมอ โครงการสานพลงเยาวชน เสรมสรางสขภาวะชมชน รวมลดโลกรอน

เยาวชนไทยกำาลงเจรญเตบโตทามกลางความทาทายจากกระแสการพฒนาและกระแสการเปลยนแปลงดานสงคมเศรษฐกจวฒนธรรมสงแวดลอมและการเมองอยางเชยวกรากหนกหนวงเนองดวยเยาวชนคอวยทกำาลงขวนขวายเรยนรสงสมประสบการณและเตบโตอยในสงคมทกำาลงเปลยนแปลงนเพอเปนผรบชวงในการดแลและพฒนาประเทศตอไปจากผใหญในรนปจจบน จดออนของสงคมไทยทเปนทงขอดและขอเสยประการหนงคอการสอนใหเคารพผใหญและการใหความสำาคญกบผอาวโสหรอผทสงวยกวามประสบการณมากกวาใหเดกหรอเยาวชนรจกการแสดงออกตอผใหญอยางมความเคารพนอบนอมมกรยาวาจามารยาททดทงทางกายและใจซงถอเปนขอดและเปนเอกลกษณของสงคมไทยมาอยางยาวนานแตขอเสยประการหนงกคอการขาดโอกาสในการแสดงออกในการใหความคดเหน

ทามกลางวงสนทนาการไดลงมอทำาหรอรวมรบผดชอบในพนทตางๆทางสงคมตอเยาวชนเพยงเพราะถก มองวายงไมโตพอไมมความรบผดชอบมากพอ โครงการสานพลงเยาวชน เสรมสรางสขภาวะชมชน รวมลดโลกรอนจงเกดขนเพอเปนเครองมอและลดชองวางทางความคดนใหแคบลงผานการพสจนดวยความตงใจกระตอรอรนความรความสามารถและความรบผดชอบตอการทำากจกรรมโครงการของเยาวชนในแตละพนทบนพนฐานความคดความเชอทวาเยาวชนมพลงแหงการสรางสรรคสงคมไมนอยไปกวาผใหญ ในปจจบนเพยงแตขาดโอกาสและพนทในการแสดงออก คำาวาเยาวชนนนเมอพจารณาแลวจะเหนวาเปนวยทอยตรงกลางระหวาง“เดก”และ“ผใหญ”โดยเดกกจะมนสยรกสนกมความตนตวในการแสดงออกและพรอมทจะเรยนรสงใหมๆอยตลอดเวลามความกระตอรอรนสงสำาหรบผใหญกจะมความรบผดชอบตาม

คำานำา

บทบาทหนาททตนเองมอยในสงคมมเหตมผลในการแสดงออกบรหารจดการเวลาไดอยางเหมาะสมและสามารถแกไขปญหาหรอสถานการณเฉพาะหนาไดอยางสขมรอบคอบเยาวชนจงเปนวยทผานชวงความเปนเดกจากอดตและกำาลงจะเจรญเตบโตเปนผใหญในอนาคตเปนวยทอยตรงกลางซงสามารถนำาจดเดนและความ ดงามของคนทง2ชวงวยนมาปรบประยกตใชกบตนเองไดเยาวชนจงเปนวยทมความสนกสนานตนตวพรอมทจะเรยนรสงใหมๆ แตกตองมความรบผดชอบรจกการแบงเวลายามเลนสนกสนานกเลนใหเตมทแตถงเวลาทำางานหรอปฏบตกจกรรมใดๆกตามกตองตงใจและมความรบผดชอบตอการงานนนและตองขยนใฝหาความรอยเสมอเพอการเปนคนมเหตมผลและสามารถวเคราะหสงเคราะหเรองใดเรองหนงไดอยางครบองคประกอบ รอบดานและมสตอยตลอดเวลาเยาวชนจงไมจำาเปนตองทงสงดงามในชวงวนและวยเดกทลวงเลยมาแลว

ใหหายไปและกไมจำาเปนตองรอใหโตเปนผใหญเสยกอนถงจะรจกแบงเวลาหรอมความรบผดชอบไดหากเยาวชนเปนไดดงนแลวกจการงานใดๆ กจะสามารถบรรลลวงผานไปได เชอมนและหวงเปนอยางยงวาเยาวชนทกคน ทมความแตกตางหลากหลายทงทางดานสงคมสงแวดลอมวถชวตและวฒนธรรมความเปนอยจากทกพนททวประเทศทกำาลงเจรญเตบโตและอาศยอยในสงคมทกำาลงมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวนจะใชโอกาสทมในแตละครงฝาฟนอปสรรคสรางความเชอมนและพสจนใหสงคมเหนถงพลงของพวกเราทกคนพลงของเยาวชนพลงแหงการสรางสรรคสงคมอยางเตมทเตมความภาคภม

ดวยความเชอมนและศรทธาฆนรจ มงเมธาพร

ผจดการโครงการสานพลงเยาวชนฯ

เสนทางการเรมตนจนสนสดโครงการ“สานพลงเยาวชนเสรมสรางสขภาวะชมชนรวมลดโลกรอน”ทำาใหคนพบ“ความจรง”ทซกซอนอยเปนปรากฏการณทสงคมสวนรวมควรตองรบรและแสวงหาทางออกรวมกน

ขาดคนรนหลงสานตอ ตอนเรมตนโครงการพบวาสงทผใหญในชมชนรวมกนทำาการพฒนาชมชนโดยใชการทองเทยวเปนเครองมอเพอดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและอนรกษวฒนธรรมไวใหลกหลานไดใชประโยชนและสบทอดแตกลมเยาวชนทรบมรดกตกทอดยงขาดการ

รบรและเขามามสวนรวมในการพฒนา

เยาวชน (สวนใหญ) ไมอยบาน คนทอยในวยเรยนออกไปเรยนนอกหมบานคนทไมเรยนออกไปทำางานนอกหมบานการรวมกลมคนวยเดยวกนหรอใกลเคยงมาทำางานรวมกนเปนไปไดอยางยาก

ลำาบาก

ทศนคตของผใหญผลกใหเยาวชนออกไกลไปจากถน คานยมทตองการใหลกหลานไดเรยนหนงสอมการศกษาสงทำางานนอกบานมากกวากลบมาทำางานทบานยงอยในความคดของผปกครองทำาใหเยาวชนทคนถน

ไมคอยไดรบการยอมรบ

ผใหญทำาแทนเพราะกลวเยาวชนทำาไมสำาเรจ หรอทงเยาวชนใหโดดเดยวผลกดนงานโดยลำาพง เยาวชนตองการพเลยงทเปนผใหญในชมชนทมความเขาใจใหโอกาสและ

รวมคดเปนทปรกษาในจงหวะเวลาทเหมาะสมกระบวนการมความสำาคญมากกวา

สาสนจากผอำานวยการสรางโอกาส...สรางสงคม

จากความหลากหลายของชมชนทแตกตางทงดานภมภาคขนาดชมชนและประสบการณในการทำางานยงมขอคนพบทนาสนใจอาท

เยาวชนกลบบานหรออยบานและมง มนทำางานพฒนาเพอบานเกด

การเปดพนทและสรางโอกาสใหเยาวชนไดแสดงบทบาทเปนเหมอนตวชวยททำาใหเยาวชนไมรสกโดดเดยวทำาใหผใหญในชมชนเหนศกยภาพของพวกเขาและกลายเปนพลงเสรมงานพฒนาชมชนทนทางธรรมชาตสงคมและวฒนธรรมทชมชนรวมกนดแลเปนทนทสำาคญททำาใหเยาวชนสามารถเรมตนและตอยอดไดขอเพยงใหโอกาสเชนถาหากไมมผใหญใหโอกาสหรอมโครงการใหเยาวชนไดคดรเรมสรางสรรคชมชนกอาจเดนลำาพงโดยขาดคนรนใหมมาเสรมแรงกรณทกลาวถงไดแกบานบอเจดลกจ.สตลชมชนสลกเพชรจ.ตราดบานหนองหลมจ.เชยงใหมบานหวยตองกอบานแมละนาจ.แมฮองสอนเปนตน

เครอขายและแรงบนดาลใจ ในเวทนำาเสนอความกาวหนาระดบจงหวดในจงหวดทมชมชนในโครงการจำานวนมากเชนเชยงใหมหรอแมฮองสอนบทเรยนจากการทำางานของชมชนหนงสามารถชวยคลคลายปมปญหาของอกชมชนหนงไดเชนการสรางการรบรใหกบผใหญการทำาใหผใหญในชมชนยอมรบหรอความพยายามในการทำางานรวมกนของเยาวชนทมวนวางตางกนระหวางเยาวชนทเรยนหนงสอกบคนททำางานแลวเวทแลกเปลยนเปนเสมอนกำาลงใจใหกนและกนทงปญหาทคลายกนและแนวทางแกไขปญหาทอาจนำาไปปรบใชได

รวมทงในงานมหกรรม“สานพลงเยาวชนลดโลกรอน”ทเยาวชนในโครงการนำาผลงานมาจดแสดงเปนภาพสะทอนใหเหนพลงและความสามารถของเยาวชนทสรางแรงบนดาลใจใหทงเยาวชนในเครอขายและผใหญ

ตางชมชนมองเหนคณคาและพลงของเยาวชนไดเปนอยางด

จตอาสา จดเรมตนของการเปลยนแปลง แมวาโครงการฯจะเรมตนโดยมกลมเปาหมายคอเยาวชนแตดวยความเสยสละและจตอาสาของผนำาผใหญในชมชนและจตอาสาของเยาวชนผลกขนมาแสดงตนและรวมกลมกนทำากจกรรมหากปราศจากจตอาสาและความรบผดชอบผลงานทไดแสดงตนตอสาธารณะและกรณศกษาในหนงสอเลมนคงไมสามารถเกดขนไดแมวาโครงการฯในระยะท1จะยตบทบาทลงสำานกรกบานเกดการทำางานเพอสงคมการสนบสนนและใหกำาลงใจแกคนทตองการทำาดเพอสงคมลวนเปนพนฐานทดในการสราง“หวใจแหงการแบงปน”และ“การทำางานเพอทองถน”ใหกบคน

ในสงคม

การคดเลอกพนทในหมบานททำาเรองการทองเทยวโดยชมชนและสรางเงอนไขของกจกรรมโครงการใหมการเชอมโยงการทองเทยวโดยชมชนการสรางสขภาวะชมชนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมและโลกรอนแทจรงแลวเปนเพยงกลยทธเพอฝกเยาวชนใหรจกการคด-วเคราะหและอาสาทำางาน

ผานการทำาโครงการเพอทองถน

ในการนทางสถาบนการทองเทยวโดยชมชนใครขอขอบคณสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)ในการใหทนสนบสนนโครงการสานพลงเยาวชนเสรมสรางสขภาวะชมชนรวมลด

โลกรอนเพอสรางโอกาสใหเยาวชนไดแสดงศกยภาพและมบทบาทในการพฒนาทองถนตน

พจนา สวนศรผอำานวยการสถาบนการทองเทยวโดยชมชน

โครงการสานพลงเยาวชนเสรมสรางสขภาวะชมชนรวมลดโลกรอนเกดจากการพดคยอยางเปนกนเองระหวางผแทนจากหมบานการทองเทยวโดยชมชน(Community-BasedTourism:CBT)ในเวท“รมระเบยง”ซงจะจดขนทก6เดอนเพอพบปะแลกเปลยนความคดเหนระหวางชมชนทองเทยวในพนทภาคเหนอถงสถานการณและปญหาในปจจบนของเยาวชนในพนททขาดความรความเขาใจในทองถนของตนเองหากมโอกาสกจะไปทำางานประกอบอาชพหรอดำาเนนชวตนอกหมบานเปลยนแปลงวถชวตวฒนธรรมและความเชอเปนไปตามคนเมองทมวถชวตสมยใหมเทคโนโลยใหมๆ ชมชนจงตองการปลกฝงแนวคดและสรางจตสำานกทดใหกบเยาวชนภายในหมบานไดเรยนรและเขาใจทองถนของตนเอง จนกระทงสามารถเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาบานเกดใหเปนสงคมทเตบโตไปพรอมๆกบเยาวชนได สถาบนการทองเทยวโดยชมชนในฐานะองคกรหลกททำางานสนบสนนความเขมแขงชมชนCBTทวประเทศจงไดบรณาการความคดนรวมกบสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)และกลมเยาวชนใน50ชมชนทองเทยวทวทกภมภาคพฒนาโครงการทมงเนนใหเยาวชนเปนตนคดในการสรางสรรคกจกรรมเพอชมชนผานระบบอาสาสมครทตองการทำาความดเพอหมบานหรอชมชนของตนเองโดยพฒนากจกรรมโครงการทเกยวของ

ความเปนมาโครงการ

01 พลงเยาวชน

กบการอนรกษและจดการทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม การสงเสรมสขภาวะทด และกจกรรมการทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอมโดยโครงการจะเปนผสงเสรมฝกอบรมและพฒนาศกยภาพเยาวชนดานองคความรเกยวกบสภาวะโลกรอนจนกระทงเขาใจและสามารถบรณาการ3ประเดนดงกลาวนำาไปสการแกไขปญหาสภาวะโลกรอนไดอยางมนยสำาคญ ระบบอาสาสมครทตองการหวใจของการเสยสละเพอหมบานและการพฒนากจกรรมโครงการทมาจากความตองการของกลมเยาวชนเองจะเปนเครองมอสำาคญในการสรางความสมพนธระหวางชมชนกบเยาวชนสรางความภาคภมใจใหกบเยาวชนในระหวางการทำางานและปฏบตกจกรรมจนกระทงมองเหนศกยภาพและคณคาของตนเองวาสามารถเปนสวนหนงของการพฒนาสงคมในระดบชมชนไดตลอดจนกจกรรมทเยาวชนไดพฒนาเพอชมชนของตนเองนนยงสามารถสรางการแลกเปลยนเรยนรใหกบบคคลภายนอกเชนกลมนกศกษากลมศกษาดงานโดยเฉพาะอยางยงกลมนกทองเทยวผานการบรณาการหรอผนวกกจกรรมทเยาวชนสรางสรรค รวมกบผใหญใจดทดแลและบรหารจดการการทองเทยวในหมบานใหเปนหนงในกจกรรมทองเทยวทเปดโอกาสใหผมาเยอนไดสมผสและเหนถงพลงของเยาวชนในระดบทองถนทวประเทศ

พลงเยาวชน 02

หากเราใหบคคลทวไปอธบายถงความหมายและ

ความเขาใจของคำาวาสขภาพคนทวไปจะนกถงการมสขภาพ

ทสมบรณไมผอมไมอวนรางกายแขงแรงไมเจบปวยเปน

โรคแตแททจรงแลวองคการอนามยโลกไดนยามไววา

“สขภาพ หมายถง สขภาวะทสมบรณทงทางกาย จตใจ

สงคม และปญญา มใชเพยงการปราศจากโรคหรอความ

พการเทานน”(ตามนยาม“สขภาพ”ขององคการอนามย

โลกและพ.ร.บ.สขภาพแหงชาตพ.ศ.2550)อนไดแก

1.สขภาวะทางกายหมายถงการมรางกายท

สมบรณแขงแรงมเศรษฐกจพอเพยงมสงแวดลอมดไมม

อบตภยเปนตน

2.สขภาวะทางจตหมายถงจตใจทเปนสขผอน

คลายไมเครยดคลองแคลวมความเมตตากรณามสต

มสมาธเปนตน

3.สขภาวะทางสงคมหมายถงการอยรวมกน

ดวยดในครอบครวในชมชนในททำางานในสงคมใน

โลกซงรวมถงการมบรการทางสงคมทดและมสนตภาพ

เปนตน

4.สขภาวะทางปญญา(จตวญญาณ)หมายถง

ความสขอนประเสรฐทเกดจากการมจตใจสงเขาถง

ความจรงทงหมดลดละความเหนแกตวความดสงสด

ซงขนกบความเชอทแตกตางกนของแตละคน

ซงสามารถสรปใหเขาใจงายไดความวาการม

สขภาพหรอสขภาวะทดคอการมรางกายและจตใจ

ทสมบรณอาศยอยทามกลางสงคมและสงแวดลอม

ทดทเออตอการเจรญเตบโตอยางมคณภาพทงทางกาย

และจตใจมสตปญญาในการคดไตรตรองเขาใจเหต

และผลอยางมสตสมปชญญะในการดำารงชวตไดด

โครงการสานพลงเยาวชนฯใหความสำาคญใน

การบรณาการเรองการพฒนาสขภาวะเชงปจเจกและ

สขภาวะชมชนทกลมเยาวชนในพนทเปาหมายไดมโอกาส

ศกษาชมชนของตนเองเกยวกบตนทนดานสขภาวะ

วามหรอขาดดานใดดานหนงหรอไมจนสามารถนำามา

วเคราะหสงเคราะหและปรบประยกตใหเปนกจกรรม

การพฒนาภายใตโครงการของเยาวชนเองไดซงจะ

เปนการสงเสรมใหเยาวชนและชมชนในพนทเปนชมชน

สขภาวะตลอดจนกระบวนการพฒนากจกรรมโครงการ

จะทำาใหเยาวชนมความรความเขาใจถงคำาวา“สขภาวะ

ทด”ไดอยางเตมทจนสามารถเปนแกนนำาเพอการ

เปลยนแปลงดานสขภาวะของชมชนไดในทสด

สขภาวะคออะไร?


หากพจารณาถงวถการดำารงชวตความเปนอยอปกรณขาวของเครองใชตางๆไมวาจะเปนทอยอาศยอาหารยารกษาโรคหรอเครองนงหมกจะพบวาตนทางการผลตทกอยางนนจำาเปนตองใชทรพยากรธรรมชาตเปนตนทนและปจจยในการผลตดวยกนทงหมดทงสนและทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณกจะสงเสรมใหเราม สงแวดลอมทดสะอาดปราศจากสงปฏกลหรอมลพษเจอปนเหมาะสมตอการอยอาศยและการดำารงชวตได แตในปจจบนความรความเขาใจถงความสมพนธและความสำาคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนยงขาดความตระหนกอยางจรงจงเราทงขยะลงแมนำาลำาธารทงทรวาจำาเปนตองมนำาสะอาดไวใชอปโภคบรโภคเราปลอยควนเสยอยตลอดเวลาทงทรวาเราตองการอากาศบรสทธโดยเฉพาะเยาวชนคนรนใหมทเตบโตมาพรอมกบนวตกรรมเทคโนโลยททนสมยตางๆ ใชชวตอยกบความสะดวกสบายจนอาจจะไมสามารถมองเหนหรอเขาใจความสมพนธระหวางคนกบธรรมชาตไดดพอ การบรณาการดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเปนอกประเดนหนงทเยาวชนควรสนใจศกษาเพมเตมองคความรจนเขาใจถงระบบความสมพนธตางๆ ระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมมลเหตและปจจยในความเกยวของเชอมโยงตางๆจะทำาใหเยาวชนเกด

สตปญญาสามารถมองเหนความสมพนธเหลานภายในชมชนของตนเองสามารถวเคราะหถงสาเหตของปญหาดานสงแวดลอมไดเขาใจอยางถองแทเพอนำาไปสการแกไขปญหาหรอสงเสรมใหสงคมชมชนของตนเองใหมสภาพความเปนอยทเออหนนตอการดำารงชวตทดและอาศยอยรวมกนระหวางชมชนคนและธรรมชาตได

ความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม


การทองเทยวโดยชมชนคอการทองเทยวท

บรหารจดการดวยชมชนเปนหลกจดการทองเทยวโดย

คำานงถงความยงยนของสงแวดลอมสงคมและวฒนธรรม

และใชฐานทรพยากรเหลานนอาทธรรมชาตสงแวดลอม

วถชวตประเพณและวฒนธรรมตางๆสรางสรรคเปน

โปรแกรมและกจกรรมทองเทยวโดยมจดมงหมายไปท

การแลกเปลยนเรยนรระหวาง“เจาของบาน”(ชมชน)

และ“แขกผมาเยอน”(นกทองเทยว)เพอใหคนทง

สองฝงทตางวฒนธรรมไดเรยนรเขาใจและเคารพซงกน

และกน

โครงการสานพลงเยาวชนฯทำางานกบ48กลม

เยาวชนใน50หมบานซงเปนหมบานทองเทยวทเนน

การแลกเปลยนเรยนรทงหมดกระจายตวอยตามภมภาค

ตางๆ ของประเทศขอดประการนจะทำาใหเยาวชนมโอกาส

การทองเทยวโดยชมชนตนทนพนทของเยาวชนในโอกาสและการแสดงศกยภาพ

ในการแสดงความสามารถนอกจากกบกลมผใหญใน

หมบานหรอชมชนของตนเองแลวยงสามารถแสดง

ศกยภาพผานกจกรรมตางๆหรอสรางกจกรรม

ทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอมชวยลดโลกรอนให

นกทองเทยวไดสมผสหรอเขารวมกจกรรมอยางเปน

รปธรรมไดอกทางหนงดวย

ชมชนทองเทยวคอสถานททให“โอกาส”

เยาวชนไดแสดงออกถงมมมองความคดอานความร

ความสามารถและศกยภาพตางๆ ผานกจกรรมเยาวชน

และเปดโอกาสใหเยาวชนไดรวมคดรวมทำารวม

รบผดชอบการบรหารจดการทองเทยวผานการยอมรบ

จากกลมผใหญผบรหารจดการทองเทยวดวยผลงาน

ตางๆทเยาวชนไดพฒนาขนอยางคอยเปนคอยไป


ปญหาโลกรอนเกดจากกจกรรมของมนษยท

ปลดปลอยกาซเรอนกระจกออกสชนบรรยากาศอาท

การขนสงการอปโภคบรโภคการใชพลงงานอยาง

ฟมเฟอยเพอตอบสนองความสขการสรางขยะมลฝอย

และนำาเสยเปนตนทำาใหมผลกระทบตอสภาพ

สงแวดลอมโดยรวมของโลกและกระทบตอเนองไปถง

สงมชวตบนโลกดวยเชนกนเชนอณหภมของนำาทะเล

เปลยนไปเพยงเลกนอยกทำาใหปะการงตายไดเมอ

ปะการงซงเปนผผลตลำาดบตนๆของหวงโซอาหาร

ในทะเลตายไปหรอเหลอนอยลงกทำาใหสตวทะเล

ลดลงกระทบเปนหวงโซไปดวย

โครงการสานพลงเยาวชนฯใหความสำาคญถง

การบรณาการการจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมการสงเสรมสขภาวะทดการจดกจกรรม

ทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอมในพนทเปาหมาย

50ชมชนทองเทยวทวประเทศเพราะเหนถงความ

3 ประเดนหลกกบการแกไขปญหา

สภาวะโลกรอน

ทำาไมตองลดโลกรอน? ทำ�ไมตองลดโลกรอน?


เชอมโยงและความสมพนธของ3ประเดนหลก

ดงกลาวตอการชวยบรรเทาหรอแกไขปญหาสภาวะ

โลกรอนไดอยางมนยสำาคญเชนการปลกปาหรอ

ดแลรกษาปาตนนำาของเยาวชนในพนทสงจะชวย

ดดซบกาซคารบอนไดออกไซดทเปนสาเหตหลก

ของปญหาสภาวะโลกรอนไดกจกรรมทสงเสรม

สขภาวะหรอกจกรรมทองเทยวทลดการใชพลงงาน

การแกไขปญหาขยะของชมชนการใชวถชวตทเปน

มตรกบธรรมชาตฯลฯและกจกรรมตางๆอก

มากมายทสามารถสรางสรรคหากเขาใจถงความ

เชอมโยงเกยวเนองแลวกจะสามารถชวยลดปญหา

สภาวะโลกรอนไดซงกจกรรมตางๆเหลาน

นอกจากจะมประโยชนตอชมชนเองแลวกยงกอ

ใหเกดประโยชนกบสงคมรอบขางหรอสงคมโลก

ในภาพรวมไดอกดวย

เยาวชนในชมชนทองเทยวเหลานยงมโอกาส

อนดอกประการหนงคอการใชหมบานทเปนแหลง

ทองเทยวของตนเองเปนเครองมอในการสรางโอกาส

การแลกเปลยนเรยนรรวมกจกรรมลดโลกรอน

ดแลรกษาสงแวดลอมสงเสรมสขภาวะทดระหวาง

เยาวชนผมจตอาสากบนกทองเทยวหรอแขก

ผมาเยอนใหไดมสวนรวมอยางจรงจงตอการแกไข

ปญหาสภาวะโลกรอนผานกจกรรมในรปแบบ

ตางๆทเยาวชนไดพฒนาและสรางสรรคขน


โครงการสานพลงเยาวชนฯทำางานรวมกบ48

กลมเยาวชน50หมบานเปาหมาย(รายละเอยดชมชน

เปาหมายโปรดศกษาจากดานทายเลมหนงสอ)ทมความ

หลากหลายทางชาตพนธถนทอยอาศยความเชอศาสนา

ประเพณวถชวตและวฒนธรรมตางๆ โดยความทาทาย

และเปาหมายรวมของเยาวชนทงหมดคอการใชพลง

เยาวชนสรางสรรคกจกรรมทเหมาะสมกบบรบทชมชน

ตนเองใน3ดานทเกยวของดงไดกลาวไปแลวนนให

สามารถเชอมโยงไปสการบรรเทาปรบตวและแกไข

ปญหาสภาวะการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศหรอ

โลกรอนไดโดยกจกรรมทเยาวชนทวประเทศไดสรางสรรค

นนมความหลากหลายแตกตางกนไปซงสามารถสรป

เปนประเดนทเชอมโยงไปสการชวยลดปญหาโลกรอนได

7ประเดนคอ1)การอนรกษทรพยากรธรรมชาตกบ

การเยยวยาโลก2)ขยะลดโลกรอน3)สมนไพรและ

อาหารตานโลกรอน4)โลกรอนกบวถชวตพอเพยง

5)ทองเทยวลดโลกรอน6)โลกรอนกบพลงงานทาง

เลอกและ7)สอสรางสรรคตอตานโลกรอนโดยม

รายละเอยดดงตอไปน

ผลผลตโครงการOutput Outcome


การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยเฉพาะปาไมยงคงเปนประเดนสำาคญสำาหรบการลดปญหาสภาวะโลกรอนเพราะตนไมเปนหนวยสำาคญในการดดซบกาซคารบอนไดออกไซดและใชในกระบวนการสงเคราะหแสงเพอสรางอาหารและการเจรญเตบโตเปนผผลตทสำาคญทสดในหวงโซอาหารสรปไดความวาตนไมเปนผดดซบกาซและแปรเปลยนเปนกงกานสาขาทำาหนาทกกเกบกาซไวในรปของเนอเยอตางๆ ไมใหถกปลอยออกไปสชนบรรยากาศนนเองโดยนอกจากตนไมแลวยงมปะการงทอยในฐานะดดซบกาซเพอสรางเปนกงกานสาขาเชนกนการอนรกษทรพยากรทางทะเลและทรพยากรปาไมเพมพนทปาและแหลงทอยอาศยของปะการงจงเปนการชวยลดปญหาดานสภาวะโลกรอนทตรงและเหนผลชดเจนทสดประเดนหนงกลมเยาวชนในหลายพนทเหนถงความสำาคญของปาไมและทรพยากรธรรมชาตจงไดพฒนากจกรรมการอนรกษนอยางสรางสรรคอาทบานหวทงรวมกบ

หมบานดแลรกษาและปลกปาเพมเตมในบรเวณปาชมชนบานหวทงบานแมกลางหลวงเชยงใหมทำาฝายนำาลนเพอชะลอการไหลของนำาและกระจายนำาสวนเกนเขาสพนทปาเพมความชมชนใหแกระบบนเวศรวมกบนกศกษาจากสถาบนอดมศกษาปลกพชสมนไพรในบรเวณวดและทสาธารณประโยชนไวใหชมชนใชประโยชนในยามจำาเปนชมชนเวยงบวพะเยาบานหวยขเหลกเชยงรายปลกพชสมนไพรและตนไมเพมเตมเชนตนกลวยในปาตนนำาเพอเพมความชมชนในดนและรกษาปาตนนำาบานหนองแมนาพษณโลกรวมกบอทยานแหงชาตทงแสลงหลวงจดทำาโปงเทยมสำาหรบสตวปาและปลกปาเพมเตมในพนทเสอมโทรมของอทยานทมพนทรอยตอตดกบหมบานชมชนแกงเกาะใหญกำาแพงเพชรทำากจกรรมดแลรกษาและอนรกษพนทปาชมชนใหมความชดเจนขนโดยเยาวชนเขาไปมสวนรวมในการจดการรวมกบกลมผใหญบานแมละนาแมฮองสอนนอกจากจะดแลรกษาปาตนนำาของชมชนแลวยงรณรงคใหชมชนปลกตนไมในพนทวาง

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตกบการเยยวยาโลก

ผลผลตโครงการ


ของหมบานและหนาบานอกทางหนงดวยการเพาะชำา กลาไมแจกจายใหกบสมาชกชมชนสำาหรบเยาวชนทางใตเชนเกาะยาวนอยพงงาทำางานรวมกบโรงเรยนเกาะยาววทยาเพมพนทปาชายเลนโดยการปลกและดแลรกษาปาเดมใหมความอดมสมบรณมากยงขนเยาวชนบาน บอเจดลกทำาโครงการอนรกษปาจากและเพมพนทปลกเพอใหเพยงพอตอการใชประโยชนของชมชนเยาวชนบานลเลดสราษฎรธานรวมกบผใหญดแลรกษาปาชายเลนชมชนมากกวา10,000ไรและใชการทองเทยวเปนเครองมอในการจดการดแลปานอกจากนยงมอกหลายกลมเยาวชนททำากจกรรมดแลรกษาและเพมพนทปาทงปาบกและปาชายเลนในภาคใตอกเปนจำานวนมาก การอนรกษทรพยากรธรรมชาตจากภเขาถงทะเลไมวาจะเปนปาตนนำาปาชมชนปาชายเลนปะการงทรพยากรนำาทะเลและอนๆ นอกจากจะชวยลดสภาวะโลกรอนโดยตรงแลวยงเปนการรกษาสมดลธรรมชาตใหฝนตกตองตามฤดกาลปองกนนำาหลากจากภเขาสง

ดวยการดดซบและชะลอนำาปองกนคลนลมและการ พงทลายของรมตลงเปนแหลงทอยอาศยของสตวปาสตวเลกสตวนอยเพมความอดมสมบรณและความมนคงทางอาหารใหกบมนษยไมวาจะเปนบนบกหรอในนำาอกดวย อยางไรกตามปาไมไมไดดดซบกาซเพยงอยางเดยวแตกยงปลดปลอยกาซมเทนออกสชนบรรยากาศจากการยอยสลายและกจกรรมของสตวตางๆในปา อกดวยการบรหารจดการทดมประสทธภาพจงเปนสวนสำาคญอยางมากตอการอนรกษทรพยากรเหลานกลมเยาวชนทงหมดททำากจกรรมการอนรกษมแผนงานทชดเจนในการบรหารจดการปาทตนเองรบผดชอบผลดเปลยนหมนเวยนกนตดตามตรวจสอบดแลและรกษาทรพยากรทพวกเขาและชมชนมดวยกำาลงกายและ พลงใจของเยาวชนทงหมดทงมวลเพอใหมนใจไดวาปาทกำาลงเจรญเตบโตนจะเจรญเตบโตอยางยงยนไปพรอมกบเยาวชนเพอเปนคณประโยชนใหกบสงคมสวนรวมตอไปในอนาคต


ขยะเปนสาเหตสำาคญสาเหตหนงทมผลตอปญหาสภาวะโลกรอนเพราะปรมาณขยะสะทอนถงปรมาณการบรโภคของชมชนและยงสะทอนถงพลงงานจำานวนมหาศาลทตองใชเพอกำาจดขยะเหลานไมวาจะเปนการเผาการฝงหรอการกำาจดดวยวธการอนกตามอกทงขยะทมการกำาจดไมถกตองยงหมกหมมจนเกดกาซมเทนและกาซอนๆทเปนสาเหตของโลกรอนอกดวย เยาวชนในหลายพนทพฒนาระบบการจดการขยะในชมชนโดยแบงเปน2ประเภทหลกคอการจดการขยะทตนทางดวยการพยายามไมใหขยะเกดขนมาเชนการรณรงคการใชถงผาไมรบถงพลาสตกจากแมคาใชผลตภณฑทใชซำากจกรรมการจดการขยะทตนทางเหลานเกดขนทชมชนบางนำาผงสมทรปราการทรณรงคใหพอคาแมคาในตลาดนำาลดการใชถงพลาสตกหนมาใชบรรจภณฑ

ขยะลดโลกรอน

ทมาจากธรรมชาตและเปนมตรกบสงแวดลอมจดทำาถงผาลายนารกเพอจดจำาหนายระดมทนใหกบกลมและเพอรณรงคใหกบนกทองเทยวไดใชประโยชน การจดการขยะอกประเภทหนงคอการจดการขยะทปลายทางหมายถงการบรหารจดการขยะทเกดขนมาแลววาจะทำาอยางไรกบขยะเหลานนเยาวชนเกาะพทกษชมพรทำาโครงการนำารองการจดการขยะอนทรยกบสมาชกโฮมสเตยดวยการนำาขยะสดและเศษอาหารจากครวเรอนมาหมกจนเกดกาซหงตมและนำากลบไปใชประโยชนไดเยาวชนบานทาตาฝงแมฮองสอนและบานผาหมอน-หนองหลมเชยงใหมคดระบบการจดการขยะใหกบชมชนซงอยหางไกลและไมมหนวยงานทองถนรบผดชอบมการจดทำาถงขยะแยกประเภทจดทำาหลมฝงกลบขยะจดเกบขยะรไซเคลเพอรอสงขายราน



รบซอของเกาเดกๆทกกาสงหรอยเอดทำางานรณรงคการนำาขยะมาใชซำาในรปแบบตางๆเพอลดการทงและ นำากลบไปใชประโยชนใหมเยาวชนบานนำาเชยวตราดเกาะยาวนอยพงงาบานแมละนาแมฮองสอนบาน คลองนอยสราษฎรธานทำางานรณรงคดานการจดการขยะใหชมชนรจกรกษาความสะอาดทงขยะใหเปนท เปนทางและลงถงเพองายตอการเกบขนทำากจกรรมเกบขยะตามลำาคลองรมชายหาดและในบรเวณหมบาน เปนประจำาทกเดอน ปจจบนปญหาการจดการขยะเปนเสมอนระเบดเวลาทรอวนถอดสลกเพราะปรมาณขยะตามสถตทมากขนทกปในทกหนแหงกำาลงสรางปญหาในการจดการเปน อยางมากภาครฐไมสามารถหาทฝงกลบไดเพราะถกชมชนใกลเคยงตอตานดานกลนเหมนและความสะอาดครนจะ

ใชวธการเผากำาจดกมตนทนและคาดำาเนนการสง อกทงยงเปนการสรางมลภาวะตอชนบรรยากาศอยางหลกเลยงไมไดอกดวย การลกขนมาผลกดนหรอพฒนากจกรรมดานการจดการขยะในชมชนของกลมเยาวชนตางๆท กลาวถงถอเปนพลงแหงการเปลยนแปลงทปฏวต ระบบคดทวา“ขยะทเราสรางกตองชวยกนกำาจด”มากกวาทจะรอหนวยงานภาครฐหรอองคกรปกครองสวนทองถนเปนผจดการใหซงมความสำาคญเปนอยางมากตอการปรบแนวคดชมชนในดานการบรหารจดการขยะดวยตนเองคดคนวธการเพอนำาไปสความพยายามในการลดปรมาณขยะลดมลภาวะตางๆ ทมาพรอมกบขยะนำาไปสสขภาวะชมชนทดมคณภาพสบไป


หากเราใชเครองมอการวเคราะหวงจรชวตผลตภณฑ(LifeCycleAssessment,LCA1)เพอวเคราะหขอมลใหทราบถงทมาทไปของผลตภณฑชนใดชนหนงแลวกจะพบวาปจจบนการผลตสนคาหรอผลตภณฑตางๆมความยงยากซบซอนใชวตถดบ ทหลากหลายมขนตอนในการผลตทหลายขนตอน สนเปลองพลงงานเปนอยางมากสำาหรบอาหารและยารกษาโรคซงถอเปน2ใน4ปจจยสำาคญในการดำารงชวตกเชนเดยวกนหากใชLCAวเคราะหดจะพบวาปจจบนอาหารตางๆมขนตอนและกระบวนการผลต ทมากขนใชวตถดบทหลากหลายและขนสงมาจาก

1LCAคอการวเคราะหวงจรชวตผลตภณฑทจะวเคราะหผลตภณฑชนใดชนหนงใหทราบถงทมาวตถดบองคประกอบขนตอนและกระบวนการทใชในการผลตการใชพลงงานในการผลตและขนสงเพอนำาไปสงเคราะหและหาทางลดตนทนและปจจยในการผลตตางๆใหมคาตำาลงมากทสดเทาทจะเปนไปได

สถานทอนไมใชภายในทองถนตนเองวถชวตทเปลยนไปตามวนเวลาและความสะดวกสบายเหลานทำาใหเรามสขภาพทแยลงจากอาหารทไมมคณภาพและปนเปอน ในรปแบบตางๆ ไมวาจะเปนสารปรงแตงสารเคมรกษาความสดใหมและอนๆเปนตน การใชวตถดบในทองถนไมวาจะเปนเนอสตวพชผกสมนไพรตางๆเพอประกอบอาหารนอกจากจะทำาใหสขภาพดมประโยชนตอรางกายแลวยงเปนปจจยสำาคญทชวยลดภาวะโลกรอนใหกบโลกใบนไดอกดวยโดยการปลกพชผกสมนไพรทองถนเพอเปนวตถดบในการอปโภคบรโภคชวยลดสภาวะโลกรอนไดดงน -จะลดการใชสารเคมปยยาฆาแมลงเพราะเปนการปลกเพอพงพาตนเองไมไดทำาในเชงพาณชยและการปลกพชตามฤดกาลยงชวยลดตนทนในการดแลรกษาไปไดอกมาก


สมนไพรและอาหารตานโลกรอน


-ลดการขนสงจากภายนอกลดบรรจภณฑหบหอทไมจำาเปนการรบประทานพชผกสดจะลดการถนอมอาหารซงใชพลงงานสงไดเปนอยางด -การปลกพชผกไวใชในครวเรอนหรอหมบานจะชวยลดการเผาปา -ลดตนทนดานพลงงานในกระบวนการตางๆเชนการปลกการดแลรกษาและการเกบเกยว -ฯลฯ เยาวชนในหลายพนทเขาใจประเดนตางๆเหลานไดดจงไดรเรมสรางสรรคโครงการจนประสบผลสำาเรจเปนตวอยางรปธรรมทดใหกบเพอนเยาวชนพนทอนๆ ไดเชนบานจาโบแมฮองสอนไดจดทำาสวนสมนไพรใน“ปาหลงบาน”โดยการสนบสนนความรภมปญญาในการใชการปลกและดแลรกษาจากผเฒาในหมบานและนำาสมนไพรเหลานนมาเปนสวนผสมในการอบสมนไพรเพอสขภาพใหกบคนในหมบานตลอดจนเพอทำาใหชมชนมสมนไพรไวใชในยามจำาเปนซงแตเดมตองออกไปเกบจากปาทไกลและรกชฏบานผาเจรญแมฮองสอนททงหมบานปลกพชเมองหนาวและทำาเกษตรอนทรยคนทงหมบานไดรบการสนบสนนจากกลมเยาวชนในฐานะผผลตปยอนทรยและชวภาพใหกบชมชนและใชเงนทนหมนเวยนจากกองทนนำามาผลตซำาเพอใหชมชนพงตนเองลดการพงพาจากภายนอกอกทงปยเหลานนยงใชสำาหรบพชผกสวนครวทชมชนปลกอกดวยบานหนองหลมเชยงใหมรอฟนภมปญญาดานการใชสมนไพรและจดทำาสวนสมนไพรในปาชมชนขนเพอกระตนใหชมชนหนกลบมาพงตนเองและใชสมนไพรทเปนประโยชนตอการดำารงชวตเยาวชน

บานซะซอมอบลราชธานจดทำาสวนสมนไพรเพอใชเปนสวนผสมในการอบสมนไพรเพอสขภาพไวคอยบรการและสรางความประทบใจแกนกทองเทยวนอกจากนยงเลยงปลาเพอสงเสรมการบรโภคภายในหมบานและนำาเงนทนเหลานนมาหมนเวยนในการเลยงปลาในบอตอๆไปบานเกาเดอเชยงใหมสงเสรมการปลกสมนไพรและพชผกครวเรอนโดยจดทำาเรอนเพาะชำาและนำากลาไมเหลานนแจกจายใหกบสมาชกในชมชนเพอแบงปนกนในยามทพชผกเจรญเตบโตตลอดจนแปลงเพาะชำาสมนไพรยงเปนแหลงเรยนรศกษาดงานของชมชนตางๆ ทงในและนอกพนทบานหวยตองกอแมฮองสอนรอฟนเมนอาหารทองถนตามฤดกาลตางๆ เพอกระตนใหชมชนเหนถงคณคาและประโยชนของอาหารเหลานผานกระบวนการเกบขอมลดวยการซกถามเรยนรจากกลมเยาวชนตวเลกๆ ในหมบานและบรณาการใหเปนสวนหนงของเมนอาหารทนำาเสนอใหกบนกทองเทยว การรณรงคใหประชาชนหนกลบมาใชชวตทพงพาธรรมชาตไมใชการปฏเสธความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยหรอความสะดวกสบายใดแตอยบน พนฐานองคความรความเขาใจตอการใชชวตทเนนการพงตนเองลดคาใชจายลดการใชสารเคมหรอสงปรงแตงตางๆ ทจะเปนอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอมเพอใหเกดสขภาวะทสมบรณแขงแรงทงกายใจและสงคมไดดวยกำาลงของตนเองและครอบครวอกทงการสงเสรมการใชสมนไพรและบรโภคอาหารทองถนนอกจากเปนการอนรกษวฒนธรรมทองถนผานการกนแลวยงเปนการอนรกษพนธพชทองถนไปในตวอกดวย


วถการดำารงชวตของคนเราลวนตองพงพาปจจย4ในการดำาเนนชวตซงมากนอยแตกตางกนไปขนอยกบ พนฐานสภาพแวดลอมฐานะทศนคตและวถของแตละคนแตละครอบครวแตละชมชนซงเมอรวมตวกนแลวจะสะทอนเปนภาพการดำาเนนชวตของสงคมใดสงคมหนงเชนสงคมชาวเขาสงคมชนบทสงคมเมองเปนตนและวถการดำาเนนชวตของสงคมตางๆ เหลานลวนมผลตอปญหาสภาวะโลกรอนทงสนเพราะการดำาเนนชวตลวนตองใชทรพยากรธรรมชาตเปนฐานในการดำารงชวตโดยการนำาทรพยากรมาผลตสงของเครองใชตางๆเพอ ตอบสนองความตองการในการอปโภคบรโภคทงทจำาเปนและไมจำาเปนมากมายวถการดำาเนนชวตทนอมนำา พระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาดำาเนนชวตแบบเศรษฐกจพอเพยงเปนวถชวตทชวยลดโลกรอนไดมากเพราะเปนการดำาเนนชวตอยบนพนฐานความพอเพยง

โลกรอนกบวถชวตพอเพยง

พอประมาณไมอยากมอยากไดเกนความจำาเปนของชวตนนยอมหมายถงการชวยโลกประหยดทรพยากรเพอการดำาเนนชวตของคนเราซงจะเหนไดจากตวอยางของเยาวชนจากหลากหลายหมบานทจะกลาวถงตอไปนเยาวชนบานแมละนาแมฮองสอนใชกระบวนการฝกอบรมและเขาคายเปนเครองมอถายทอดองคความรภมปญญาไทยใหญในการใชชวตใหกบเยาวชนในระดบประถมศกษาดวยวทยากรภายในหมบานเองซงลวนเปนภมปญญาทองถนโดยมเนอหาเชนการอดนำามนงาจากแรงคนไมใชเครองจกรการหบออยการทำานาทเนนการพงพาธรรมชาตการดแลรกษาปาเปนตนทบานรกไทยแมฮองสอนชมชนชาวจนยนนานเขารวม นำาเสนอในเวทประชาคมหมบานเพอผลกดนใหชมชนเหนถงคณคาและประโยชนของตนไมและรวมกนปลกตนไมและปลกปาเพมเตมทงในและรอบหมบานซงไดรบ



การตอบรบดวยดจากชมชนตลอดจนใชการละเลนของชาวจนสมยกอนคอชงชามาบรการนกทองเทยวและระดมทนจากการบรจาคเพอนำาเงนเหลานนกลบมาพฒนาและดแลรกษาหมบานเชนการทำาความสะอาดการจดการขยะฯลฯบานรวมไทย(ปางอง)ทำาการเกบขอมลภมปญญาชมชนในดานตางๆ เพอเสรมสรางความภาคภมใจใหกบกลมเยาวชนไดเขาใจทมาของตนเองและบรรพบรษกอนทจะถกกระแสจากคนภายนอกและสงคมเมอง มาเปลยนแปลงแนวคดและทศนคตของเดกๆ ในหมบานพรอมทงนำาเสนอขอมลผานศนยการเรยนรชมชนทไดรบความรวมมอจากทหารในการใชสถานทเปนอยางดบานทาตาฝงแมฮองสอนฝกฝนเดกๆ เพออนรกษวฒนธรรมการเตนจกกรจนสามารถนำาไปแสดงในสถานทตางๆดวยความภาคภมใจในวถชวตของตนและใชกจกรรมเปนเครองมอในการสรางความสามคคระหวางกลมเดกๆ ใน

หมบานเชนการสรางสนามกฬาดวยพลงของเดกเลกในระดบประถมทงสนโดยมผใหญเปนเพยงผควบคมการกอสรางและออกแบบตลอดจนขยบไปถงการลกขนมาจดระบบการจดการขยะใหกบชมชนทหางไกลเมองของหมบานตนเองเยาวชนบานผาแตกเชยงใหมรวมกลมกนเพออนรกษภาษาเขยนของชนเผาปกาเกอะญอทนบวนจะสญหายไปเหลอแตภาษาพดตลอดจนการอนรกษและเรยนรทมาของลายผาตางๆในการถกทอของภมปญญาชนเผาเพอนำาเสนอใหคนภายนอกไดเรยนรและเขาใจถงคณคาทางวฒนธรรมเหลานบานหวยตองกอแมฮองสอนนอกจากจะจดกจกรรมการอนรกษภมปญญาดานการรำาดาบและเปาเขาควายแลวยงอนรกษอาหารและเมนทองถนดวยการสรางความภาคภมใจใหกบเดกๆในหมบานผานกระบวนการสมภาษณเกบขอมลและลงมอปฏบตดวยตวเดกๆ


เองเชนการหาวตถดบทประกอบอาหารพชผกพนบานสมนไพรตางๆสงสมองคความรภมปญญาดานอาหารจนกระทงรจกและเขาใจวถการดำาเนนชวตทพงพาธรรมชาตของปยาตายายและพอแมไดอกทงยงจดกจกรรมเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางเยาวชนในหมบานกบเยาวชนทลงไปศกษาเลาเรยนและใชชวตนอกหมบานตามตวเมองตางๆเชนแมฮองสอนและเชยงใหมวาพบเจอปญหาอปสรรคความทาทายอะไรบางตอการดำาเนนชวตเพอความรความเขาใจของคนตางวฒนธรรมสงเสรมความภาคภมใจในวถชวตของชมชนตนเองและใหเยาวชนมภมคมกนตอการเลอกวถการดำาเนนชวตในอนาคตวถการดำาเนนชวตทสงเสรมใหเกดการจดการ ทดตอปญหาสภาวะโลกรอนไมจำาเปนตองหนกลบไปใชชวตแบบโบราณดงเดมหรอปฏเสธเทคโนโลยความทนสมยความสะดวกสบายตางๆและไมจำาเปนตองเปนวถการดำาเนนชวตแบบชนบทกสามารถชวยกนลดโลกรอนได

เพยงแตตองเรยนรและเขาใจถงความเชอมโยงและ ผลกระทบจากการดำาเนนชวตของเราวาสงผลใหโลกรอนในดานใดและอยางไรบาง การแกปญหาลดโลกรอนทดและใหผลเรวทสดกคอการเรมตนปรบเปลยนวถการดำารงชวตของตนเองใหรจกพอประมาณลดการบรโภคอยางฟมเฟอยความอยากมอยากไดและความสะดวกสบายบางสงบางอยางลงเชนลดการใชรถยนตสวนตวไปใชบรการระบบขนสงสาธารณะกถอวาไดชวยลดโลกรอนแลวเปนตนการปรบเปลยนวถชวตในระดบบคคลและปจเจกกเพอสะทอนไปสวถการดำาเนนชวตของสงคมในระดบทใหญขนจนกระทงเปนกระบวนการเปลยนแปลงทางสงคมทเรมตนมาจากจดเลกๆและมาจากความรวมมอของทกคนในสงคมเปนเสมอนกบการจดประกายดาวดวงนอยๆทสองสวางทวทองฟาไดอยางพรอมเพรยงและสวยงามขนเรอยๆตลอดไป


โครงการสานพลงเยาวชนเสรมสรางสขภาวะชมชนรวมลดโลกรอนดำาเนนการรวมกบเยาวชนจาก50ชมชนทวประเทศซงลวนมาจากหมบานทองเทยวทมทรพยากรอยางหลากหลายเรยกไดวาตงแตภเขา จวบจนถงทะเลและมกจกรรมทองเทยวทเนนการแลกเปลยนเรยนรวถชวตชมชนภมปญญาและวฒนธรรมทองถนซงบรณาการมาจากทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมการดำาเนนวถชวตและการประกอบอาชพภายในชมชนเปนสวนใหญซงเปนมตรกบสงแวดลอมอยางไรกตามหากกจกรรมทองเทยวสามารถแสดงใหเหนถงประโยชนและความเชอมโยงวามสวนชวยลดสภาวะโลกรอนไดกจะทำาใหเหนถงคณคาของการทองเทยววาไมไดเปนผสรางแตผลกระทบดานลบตอปญหา

ทองเทยวลดโลกรอน โลกรอนเพยงอยางเดยว2 การทองเทยวโดยชมชนหรอการทองเทยวในหมบานเปนการทองเทยวทคอนขางแตกตางกบการทองเทยวทวไปโดยการทองเทยวรปแบบอนอาจจะเนนการพกผอนการบรการความสนกสนานและความสะดวกสบายแตการทองเทยวโดยชมชนจะเนนไปทการแลกเปลยนเรยนรวถชวตของคนทองถนบนทรพยากรทอดมสมบรณและสวยงามโดยนกทองเทยวจะอยภายใตกฎระเบยบและกตกาทชมชนกำาหนดและออกแบบไวซงอาจทำาใหนกทองเทยวอาจถกลดความสะดวกสบายลงเชนการไมมเครองปรบอากาศไวบรการการทตองใชสงอำานวยความสะดวกรวมกบเจาของบานและชมชนเชนหองนำาและอนๆโดยสรปคอหากนกทองเทยวตองการเขาไปเทยวในชมชนกตองปรบตวเองใหเปนสวนหนงของชมชนเปนสมาชกชมชนไปในตวโดยไมเรยกรองสงอำานวยความสะดวกและการบรการจากชมชนมาก

2องคการทองเทยวโลก(UNWTO)ระบวาอตสาหกรรมทองเทยวมสวนสรางกาซเรอน

กระจกอนเปนสาเหตสำาคญของภาวะโลกรอนรอยละ5จากปรมาณการปลดปลอยกาซ

โดยรวมทงหมดหรอประมาณ1,307ลานตนตอป:ทมาUNWTOandUNEP(2007)



เกนความจำาเปน ชมชนทองเทยวทวประเทศจะมความชำานาญและประสบการณในการจดกจกรรมทคำานงถงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตลอดจนการบรณาการวถชวตและภมปญญาทองถนเขาไปในกจกรรมทองเทยวอยางเชยวชาญอยแลวแตการบรณาการประเดนลดโลกรอนใหเปนสวนหนงของกจกรรมทองเทยวตองอาศยเยาวชนทมองคความรความเขาใจเกยวกบการเชอมโยงเรองโลกรอนเชนวธการบรรเทาการปองกนและแกไขตลอดจนการปรบตวในสภาวะโลกรอนเปนผบรณาการและดำาเนนกจกรรมทองเทยวดงกลาวโดยเยาวชนจากบานรงอรณแมฮองสอนเยาวชนบานถำาเชยงใหมไดจดทำาเสนทางจกรยานเพอเทยวรอบหมบานและปาชมชนตลอดจนจดหาจกรยานเพอรณรงคให นกทองเทยวใชจกรยานทองเทยวในพนทตางๆ ของชมชน

บานนาตนกระบปรบเปลยนวธในการทองเทยวและเรยนรวถชวตชมชนจากเดมทใชรถยนตทสนเปลองพลงงานนำามนเปนการใชจกรยานและปรบปรงเสนทางใหมความสวยงามตอการปนชนชมบรรยากาศรอบหมบานเยาวชนเกาะสกรตรงจดฝกอบรมยวมคคเทศกเพอใหเปนเยาวชนตวนอยๆคอยใหบรการนกทองเทยวในการพาเทยวชมรอบเกาะบนเสนทางจกรยานทรวมกนคดระหวางกลมทองเทยวทเปนผใหญและตวเยาวชนเองบานถำารงคเพชรบรจดปรบโปรแกรมทองเทยวใหม ใหมความสอดคลองกบแนวทางในการลดโลกรอนเชน สงเสรมใหชมชนปลกตนไมรอบหมบานและใหนกทองเทยวรวมกจกรรมปลกตนไมทกครงทมาเทยวถำารงคบานสนตชลแมฮองสอนจดกจกรรมการออกกำาลงกายแบบชาวจนเชนกงฟไทเกกไวใหนกทองเทยวไดออกกำาลงกายในยามเชาและตลอดวนสำาหรบผทตองการแลกเปลยน


เรยนรเพมเตมเปนตน ในความเปนจรงกจกรรมทเยาวชนกำาลงปฏบตอยในหมบานหลายกจกรรมคอการสงเสรมลดสภาวะโลกรอนอยในตวเชนการใหนกทองเทยวรวมปลกปาทงปาบกและปาชายเลนการพกรวมกบชมชนทเนนความเปนอยทเรยบงายไมตองมเครองปรบอากาศการใช ผาขนหนผนเดยวตลอดระยะเวลาทพกในชมชนมากกวาทจะเปลยนและซกทกวนการใชวสดตางๆทมาจากธรรมชาตเพอทำาหบหอบรรจภณฑหรอเพอใชในกจกรรมทองเทยวการใชซำาเชนการใชปนโตใสอาหารให นกทองเทยวเวลาลองเรอการประหยดนำาและไฟในบานพกการจดการขยะทมาจากการทองเทยวฯลฯกจกรรมเหลานถอเปนกจกรรมทมสวนชวยลดปญหาสภาวะโลกรอนดวยกนทงหมดทงสนเพยงแตตองเขาใจและสามารถเชอมโยงไดถงทมา-ทไปของความสมพนธดงกลาวซงชมชนม

ตนทนสงและปฏบตเปนกจวตรประจำาอยแลวในการจดกจกรรมทองเทยวรปแบบนเพยงแตยงไมมความรความเขาใจถงความสมพนธดงกลาวโดยเยาวชนในหมบานเหลานจะเปนกำาลงสำาคญในการสรางความรความเขาใจใหกบสมาชกชมชนและเปนตวอยางทดในวถปฏบต จนผใหญหรอมคคเทศกทองถนสามารถเชอมโยงและ นำาเสนอใหผอนหรอนกทองเทยวเหนถงคณคาของ การเลอกจดหมายปลายทางเปนหมบานทองเทยวใดหมบานทองเทยวหนงวามความหมายและความสำาคญตอตนเองตอชมชนและตอสงคมโลกมากเพยงใด ในสภาวะทเรากำาลงไดรบผลกระทบประสบปญหาทมาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเปนอยทกวนน


การใชพลงงานไมวาจะเปนภาคอตสาหกรรมเกษตรกรรมการคมนาคมขนสงการใชพลงงานใน ครวเรอนลวนเปนสาเหตหลกของการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดออกสชนบรรยากาศและกอใหเกดปญหาสภาวะโลกรอนวถชวตชมชนในปจจบนตางกพงพาพลงงานในการดำารงชวตเปนอยางมากไมวาจะเปนไฟฟานำามนกาซหงตมและพลงงานอนๆภายในครวเรอนการรณรงคใหประชาชนรจกใชพลงงานอยางประหยดคมคาภาครฐไดมการดำาเนนการมาโดยตลอดไมวาจะเปนการรณรงคใหใชเครองใชไฟฟาทมฉลากประหยดไฟเบอร5การปดไฟและเครองใชไฟฟาทกครงทไมไดใชงานการใชรถเมลหรอระบบขนสงมวลชนมากกวาใชรถสวนตวเปนตน

โลกรอนกบพลงงานทางเลอก

พลงงานทางเลอกเปนหนทางหนงทกำาลงไดรบความสนใจเพอใชทดแทนพลงงานจากปโตรเลยมไมวาจะเปนการใชเซลลสรยะเพอผลตไฟฟาพลงงานแสงอาทตยการใชพลงงานหมนเวยนตางๆเชนไบโอดเซลทผลตไดจากพชทใหพลงงานไดเชนสบดำาปาลมนำามนและนำามนพชเหลอใชเปนตนเยาวชนทเหนความสำาคญและเลอกทำากจกรรมดานการอนรกษพลงงานและการใชพลงงานทางเลอกมอยหลายหมบานดวยกนอาทเยาวชนบานแมกำาปองเชยงใหมทจดทำาเสนทางทองเทยวทเนนการศกษาดานการอนรกษพลงงานของชมชนเชนการใชไฮโดรพาวเวอรผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานนำาใหกบประชาชนทงหมบานการผลตนำารอนตอบถนอมอาหารจากพลงงานแสงอาทตยเปนตนบานทาขามจงหวด



ตรงกลมเยาวชนเปนกำาลงสำาคญในการผลตไบโอดเซลจากนำามนมะพราวและนำามนพชเหลอใชใหกบชมชน นำาไปใชในการเกษตรบานนาชมเหดจงหวดตรงกอสรางทพกทเนนการประหยดพลงงานและการใชพลงงานทางเลอกในบรเวณสถานทดงกลาวตลอดจนการใชเปน สถานทเพอศกษาดงานดานการอนรกษพลงงานของชมชนเชนการเผาถานประสทธภาพสงโรงสขาวไบโอดเซลบานพรมโลกนครศรธรรมราชกลมเยาวชนกอสรางขนำาประหยดพลงงานหรอทพกสำาหรบนกทองเทยวทเนนการใชชวตอยางพอเพยงประหยดพลงงานและอยคกบธรรมชาตโดยเนนการเรยนรจากประสบการณตรงของนกทองเทยวทมโอกาสมาใชบรการทพกประหยดพลงงานและเปนมตรกบสงแวดลอมแหงนเปนตน พลงงานทางเลอกถอเปนทางออกของการดำารงชวตในอนาคตทเนนการพงพาธรรมชาตใชตนทนวตถดบจากธรรมชาตและสงแวดลอมใกลตวเนนการหมนเวยนและผลตขนใหมไดเรอยๆ มากกวาใชพลงงานจากนำามนปโตรเลยมทนบวนจะหมดไปและกอปญหาดานมลพษ สงแวดลอมโดยเฉพาะประเดนปญหาสภาวะโลกรอน ไวอยางมากอยางไรกตามการพฒนาพลงงานทางเลอกพลงงานสะอาดพลงงานหมนเวยนยงตองการความรความสามารถในการพฒนาใหมประสทธภาพและสามารถใชงานทดแทนพลงงานจากปโตรเลยมไดมากกวาในปจจบนตลอดจนเทคโนโลยทจะรองรบการใชงานพลงงานเหลานยงมไมมากพอเชนรถยนตหรอเครองจกรทสามารถใชพลงงานทางเลอกเปนพลงงานในการเดนเครองไดและสำาคญทสดคอการปรบเปลยนทศนคตของประชาชน

ทมมาอยางยาวนานถงการเหนความสำาคญคณคาและประโยชนของพลงงานทางเลอกและไมยดตดกบนำามนปโตรเลยมทมมาอยางยาวนานใหหมดไป กลมเยาวชนทกลาวถงขางตนนจะเปนกำาลงสำาคญในการผลกดนครอบครวชมชนและตนเองตอการใชและบรโภคพลงงานอยางประหยดรคณคาเหนถงปญหาและความสำาคญตอการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมตอการบรโภคพลงงานทงจากปโตรเลยมและพลงงานทางเลอกอนๆ ทสามารถเชอมโยงไปสการชวยดแลรกษาสภาวะแวดลอมและปญหาโลกรอนใหบรรเทาเบาบางลงอยางมประสทธภาพและประสทธผลดวยพลงของเยาวชนคนตวนอยๆ จากทวสารทศของประเทศไดอยางเตมภาคภม


การรณรงคสอสารและประชาสมพนธเพอสรางการรบรเพมพนองคความรความเขาใจใหกบสาธารณชนจำานวนมากถอเปนหวใจสำาคญประการหนงของการ เรมตนปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวตใหเปนมตรกบสงแวดลอมและชวยลดโลกรอนของสงคมงานรณรงคจงไมไดมคณคานอยไปกวางานดานอนๆทเยาวชนแตละกลมเลอกทำาหรอปฏบตจดเดนของงานรณรงคคอการใชสอทหลากหลายใหเขาถงกลมเปาหมายไดเปนจำานวนมากมความ นาสนใจไมนาเบอและสนกสนานไปพรอมๆ กบเนอหาและองคความรทผรบสารจะไดรบจดนเองทเปนความทาทายอยางมากตอเยาวชนทเลอกนำาเสนอและใชสอเพอการสอสารสงคมใหมความรความเขาใจตอสถานการณปญหาและแนวทางการปองกนแกไขสภาวะโลกรอน

สอสรางสรรคตอตานโลกรอน

ในปจจบนเยาวชนบานปะอาวอบลราชธานเรยนรภมปญญาหนงประโมทยจากผสงอายในหมบานตงแตประวตศาสตรความเปนมากระบวนการทำาตวหนงตวพระตวนางฯลฯการไหวครการเชดและการแสดงตามบทตางๆ เพอใหกลมเยาวชนสามารถใชหนงประโมทยเปนเครองมอ ในการสอสารกบสาธารณะและบรณาการเรองราวของสภาวะโลกรอนไปสเนอหาของบทไดเยาวชนกลม เดกรกปาสรนทรเลอกใชการผลตภาพยนตรสนเรอง“ดง-หวน”ทสะทอนชวตของเดกยากจนสองคนผดแลยายทชราภาพมากแลวบวกกบการสอดแทรกประเดนโลกรอนเขาไปในภาพยนตรตลอดเรองเยาวชนบาน ทะเลนอกระนองใชละครหนทตนเองถนดออกแสดงตามโรงเรยนตางๆ ในพนทเพอสอสารกบเดกๆ ในโรงเรยน



เรองการจดการขยะอยางถกวธและการทำาความเขาใจเรองปญหาสภาวะโลกรอนอยางงายเพอใหเดกเลกเขาใจ กลมเยาวชนบานปลาคาวอำานาจเจรญไดสบทอดและเรยนรฝกฝนการแสดงหมอลำาจากรนใหญสรนเยาวชนและรนเลกจนฝมออยในระดบแนวหนาสามารถออกแสดงในงานตางๆไดอยางมสสนสนกสนานตลอดจนแตงเพลงหมอลำาเกยวกบโลกรอนและนำาไปบอกเลาสอสารกบสาธารณชนผานการแสดงหมอลำาทกครงทมโอกาส

กลอนลำาเพลน สานพลงเยาวชนฯ (มนสตายนำาโลกฮอน)

( เกรน ) มนสตายนำาโลกฮอน อกยามนอนฮอดยามนง จกหวาเปนนำาหยง หยางขางเหนอและขางใต ปานไฟไหมฮอนจเผา เยาวชนเฮามาแก แลหาทางเขา ซวนสอย สานพลงกนใหญนอย คอยสรรคสรางรวมสงเสรม สขภาวะใหดเพม เรมลดโลกรอนหนอนำากน ทงกลางคนและกลางวน ใหมวนกน อยามฮอน ( เพลง ) โลกมนเปลยนแปรผน ทกคนวนนนนงหลบนอน อยไปไมมความสข อยไปไมมความสข ไฟไหมลกทกทเดอดรอน โลกเราไมเหมอนแตกอน มนแดด ฮอนนำาแหงขอดขง พวกเราเหล าเยาวชน ทกคนรวมสานพลง เสรมสขภาวะ เอาชนะโลกรอนดงหวง ทำากจกรรมตาง ๆ คอยหาทางหางรอนผอนปรน ( เดน ) คนเฮาน มรางกายดจตใจหมนเทยง ฟงแตเสยงหมวนฟอน หนฮอนออนเพลย ผวเมยฮอนยามนอนเปดหนาย เบงนอนหงายเกลอกกลว ผวใกลบอคลำา ลกอาบนำายามคำายามคน ฝนอดนอนแผลงกะหยงฮอน มา

ตอนนหนฮอนบอไหวนอพวกแมใหญ นอพวกพอใหญ เฮาชาวไทยพนอง มาแกสอยกน ทกหมบานปลกปาพาฝน พลงงานทงหลายลดลงแพงไว เฮามาใชมวลภมปญญา ลงปาแตกอน มนสลดโลกรอน นอนสะทานสนหนาว เดยวนกาวยคใหมไทยเฮา เยาวชนโฮมกนสบสานพลงไว กายใจฮอนยามหลบยามนอน แกผาแกผอน วงเขาหลอนตอนซน กนกนกนมน

การเลอกใชสอเพอรณรงคและสอสารกบสงคมใหเกดความรความเขาใจตอปญหาสภาวะแวดลอมและโลกรอนจนนำาไปสแนวทางการปฏบตปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวตใหสอดคลองกบธรรมชาตนน อาจจะเปนเรองทวดผลไดยากแตกใหผลดานการรบรทคอนขางสงตอคนจำานวนมากและประหยดคาใชจายโดยสวนสำาคญทสดกคอการทำาใหเหนเปนตวอยางแกผอนเชนการลดการใชถงพลาสตกในชวตประจำาวนการปฏเสธกลองโฟมหรอการประหยดพลงงานปดนำาปดไฟฟายามทไมไดใชใหเหนเปนประจำาและสมำาเสมอแกผอนหากผรณรงคไมสามารถปฏบตและประพฤตตวใหเปนแมแบบทดไดแลวไซรการรณรงคใดๆกยาก ทจะเหนผลของการเปลยนแปลงไดซงกลมเยาวชนในหลากหลายพนททไดใชสอสรางสรรคในรปแบบตางๆเพอการรณรงคลดโลกรอนกำาลงประพฤตปฏบตตนอยางเขมแขงเพอเปนตวอยางทดใหแกผอนเหนและปฏบตตามอยางสมำาเสมอสมกบคำาวาพลงเยาวชน พลงแหงการสรางสรรคสงคม ตลอดมา


กรณศกษา 4 พนทดเดน

ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม

ดานการสงเสรมและอนรกษวฒนธรรม

ดานสงเสรมการทองเทยว

และสขภาวะชมชน

ดานนวตกรรมและการใชสอ

สรางสรรค


โครงการพลงผงรกษโลกพนทดเดนดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(Bee Power Save the World)

กลมพลงผงรกษโลกเกดขนจากการรวมตว

ของเยาวชนในตำาบลบางนำาผงอำาเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการตำาบลหนงในพนทบางกระเจา

หรอกระเพาะหมพนทสเขยวทเรารจกกนดในฐานะ

ปอดของกรงเทพมหานครนองหญงนราวดนวลสะอาด

ประธานกลมพลงผงรกษโลกไดเลาใหฟงวา“แรกเรม

เดมทงานพฒนาในหมบานจะเปนหนาทของผใหญหรอ

กลมตางๆของชมชนและเยาวชนกมสทธเขารวมใน

กจกรรมตางๆอยางเตมทแตไมไดอยในฐานะผคด

รเรมสรางสรรคกจกรรมจนกระทงเมอโครงการสาน

พลงเยาวชนฯไดชกชวนใหเยาวชนเขามามบทบาทใน

การสรางสรรคและพฒนาชมชนตามความตองการ

และความสนใจของเยาวชนเองเยาวชนในหมบานจง

ไมรอชาทจะรวมตวกนภายใตชอกลมพลงผงรกษโลก

ทจะสรางสรรคกจกรรมตางๆ ใหกบหมบานตามแนวคด

ทเยาวชนมนใจวาจะทำาได”

โดยกำาลงสำาคญผชกชวนและรวบรวมผง

ตวนอยๆทกระจายอยตามมมตางๆของชมชนคอ

ภาหรอสธาสนชยเขอนขนธนกพฒนาชมชนประจำา

ตำาบลโดยภาไดเลาใหทมงานฟงวา“เมอพเลยงโครงการ

เขามาพดคยกบชมชนถงแนวทางในการพฒนาเดกและ

เยาวชนผานโครงการสานพลงเยาวชนฯภาในฐานะ

นกพฒนาชมชนจงออกประสานงานกบกลมกอน

ตางๆ ในชมชนเพราะบางนำาผงมบคลากรทเกงและ

มศกยภาพมากกตดตอผานกลมผใหญเหลานจนกระทง

ตามหาผงตวนอยๆไดเยอะพอสมควรและภาก

เหนดวยกบแนวทางของโครงการทวาตองการเยาวชน

ทมจตสาธารณะอาสาสมครเขามาทำางานการคดเลอก

เชญชวนของภาจงไมมการบงคบเมอรวบรวมเยาวชน

ไดจำานวนหนงแลวจงจดประชมรวมกบทปรกษาเพอ

ระดมสมองถงกจกรรมทเยาวชนตองการทำาใหกบหมบาน

โดยใหเยาวชนเปนหลกในการแสดงความคดเหนเพราะ

เขาตองเปนผลงมอปฏบตเอง”


“สำาหรบกจกรรมการจดการขยะเนองจากชมชนบางนำาผงมตลาดนำาบางนำาผงทโดงดงมากเมอมนกทองเทยวจำานวนมากปญหาขยะกตามมากลมเยาวชนจงไดคดถงแนวทางในการจดการขยะทกำาจดยากเชนขวดพลาสตกนำามาประดษฐเปนแจกนและกระถางตนไมสงทเหนเดนชดของงานประดษฐนคอการใชประโยชนไดจรงไมใช“การยายขยะจากแหลงหนงไปอยในอกแหลงหนง”โดยทำาบานขยะทรบบรจาคเฉพาะขวดพลาสตกซงกยงพบปญหาและอปสรรคอยบางเชนนกทองเทยวไมไดทงแตเฉพาะขวดลงถงแตทงขยะอนๆ มากมายลงไปดวยทำาใหเราตองมาจดการขยะเหลานอกทหนง”นองเนตรสปนนานวลสะอาดหนงในทมเยาวชนเลาใหฟงพลางถอนหายใจ สำาหรบแมคาในตลาดกลมเยาวชนไดทำาการประชาสมพนธและขอความรวมมอผานการประชมประจำาเดอนของกลมแมคาทจดขนโดยอบต.ถงการลดละเลกบรรจภณฑททำาลายสงแวดลอมหรอยอยสลายยากเชนถงพลาสตกโดยรานคาทเขารวมรายการจะทำาการลดราคาสนคาใหกบ นกทองเทยวทมาซอของแลวนำาถงใสของมาเองหรอไมขอรบถงพลาสตกโดยนองๆกลมเยาวชนไดกลาววา“กจกรรมนไดรบความสนใจเปนอยางดจากรานคาในตลาดนำาถงแมจะยงไมทงหมดกตามแตกถอเปนแรงผลกดนใหเยาวชนทำางานตอไปเพราะอยางนอยกแสดงใหเหนวามคนเหนดวยกบสงทพวกเราคนตวเลกๆไดคดและลงมอทำาบาง


รานถงกบเลกใชพลาสตกแตหนมาใชวสดธรรมชาตเชนใบตองแทนเรากแอบปลมใจอยไมนอย”เดกหลายคนแยงกนเลาและกลาวทงทาย กจกรรมสดทายทกลมพลงผงรกษโลกไดสรางสรรคขนคอการตอยอดพฒนายวชนคนรนใหมใหมองคความรเขาใจทองถนรกบานเกดและเหนความสำาคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดวยการจดคายเยาวชนในวนสำาคญตางๆ จดฝกอบรมเชงปฏบตการอยางตอเนองใหเดกไดมโอกาสปลกปาพากลมนกเรยนเขาสวนปาเรยนรเรองราวของธรรมชาตและประโยชนจากปาโดยกจกรรมทงหมดกลมเยาวชนพลงผงรกษโลกเปนผบรหารจดการดวยตนเองแมกระทงการเปนวทยากรตามฐานใหความรตางๆ กลมเยาวชนกดแลกนเอง

เมอเยาวชนตองการสรางเยาวชน

นองฟายงกลาวตอเนองวา“นอกจากกจกรรมหลกๆ ตามแผนงานแลวกลมของพวกตนยงมแนวคดทตองการสรางคนรนใหมเยาวชนรนเลกอกรนหนงใหสามารถตอยอดแนวคดรวมเปนสมาชกพฒนาศกยภาพความรความสามารถจนเปนกำาลงสำาคญใหกบกลมพลงผงรกษโลกได กลยทธทกลมเยาวชนโดยการนำาของนองฟาใชกงายๆ ไมไดยงยากอะไรอยทความเชอมนและศรทธาตอเดกๆเหลานดวยการมอบหมายภารกจทสำาคญตางๆเชนเปนอาสาสมครเกบขยะในตลาดนำาใหกบ

นองๆไดทำา“เพอนๆเหนผมมาลงเรอเกบขยะ ชวงวนเสาร–อาทตยกหวเราะวาไมมอะไรจะทำาแลวหรอผมกนอยใจนะบางทกอายแตกยงอยากจะทำาตอไป”เดกนอยรนเลกคนหนงกลาวใหฟงระหวางสนทนาหรอไมวาจะเปนการวางแผนเกบขยะรไซเคลจากหมบานตางๆในตำาบลบางนำาผงแลวนำาไปขายใหรานรบซอของเกาโดยปลอยใหคดระบบบรหารจดการบญชตางๆดวยตนเองดแลกนเองและสดทายแลวรายไดสวนหนงจะเปนของเยาวชนเหลานการใหโอกาสเยาวชนรนใหมไดเปนวทยากรกลมตามฐานการเรยนรตางๆจากทแรกกดรนพทำาไปกอนหลงๆกมอบหมายใหดแลและสรางทมกนเองเรยกวาคอยๆฝกคอยๆปนจนเขาแขงแรงทางความคดสมบรณทางการปฏบตกใหโอกาสเตมท ปจจบนกลมเยาวชนพลงผงรกษโลกมสมาชกรนใหมไฟแรงเหลานมากกวา20คนและยงคงเปนกำาลงสำาคญใหการทำางานตางๆ ของชมชนมาอยาง

ตอเนอง


เมอผใหญใหโอกาส

กบบทบาทของทปรกษา

แนวคดในการสรางคนรนใหมมาทดแทนเตม

เตมกลมBeePowerSavetheWorldหรอพลง

ผงรกษโลกใหมเยาวชนหลายๆรนนสวนหนงไดรบ

การสงสมทางความคดมาจากทปรกษาของเยาวชนทให

โอกาสในการทำางานวางแผนและไมครอบงำาทางความ

คดแตจะใหเวลาในการใหขอคดเหนเสนอแนะและให

กำาลงใจตอการประชมอยเสมอ“บางครงผมกดาตรงๆ

เพอกระตนเตอนเดกๆเหลานใหมความรบผดชอบ

มากขนปฏบตงานใหเปนไปตามแผนงานเพราะเดกๆ

กจะมทงเรยนและกจกรรมอนๆทอยในวยของพวกเขา

หากไมสามารถจดการเวลาไดกจะทำาใหลำาบากในตอน

ทายจนกระทงไมอยากทำาอะไรตอแตผมจะไมเปนคน

ลงมอทำาแทนเดดขาดเดกๆ เปนผคดเองมาตงแตตน

กตองลงมอพสจนความสามารถดวยตนเอง”นายกสำาเนาว

รศมทตนายกองคการบรหารสวนตำาบลบางนำาผง

ในฐานะทปรกษาคนหนงกลาวไวอยางนาสนใจ

สงสำาคญอกประการหนงของกลมเยาวชนทได

รบความสำาเรจมากมายนคอการมทปรกษาทเขาใจ

บทบาทของการเปนทปรกษาและคอยสนบสนนเยาวชน

เปนอยางดไมวาจะเปนนายกสำาเนาวรศมทตนายก

อบต.บางนำาผงเกรยงศกดวรรณฉวประธานสภาองคการ

บรหารสวนตำาบลบางนำาผงสมศกดสำาลรตนปราชญ

เกษตรของแผนดนจงหวดสมทรปราการกำานนผใหญบาน

ผ.อ.อษณยขำาดวงผอำานวยการโรงเรยนวดบางนำาผงใน

“แรกเรมเดมทเมอเราตองการทปรกษาใหกบเยาวชน

กมการตดตอทำาความเขาใจและเรยนเชญหลายๆ ทาน

ซงกใหความรวมมอเปนอยางดและการแตงตงคณะ

ทปรกษานกไมไดทำากนเลนๆหรอใสใหมจำานวนมาก

ไวกอนแตทกทานทเขามาเปนทปรกษาใหกบเยาวชน

ไดลงแรงลงพลงเตมทในบทบาททแตละคนจะชวยได

เชนนายกฯเปนคนนำาเดกๆ ใหมโอกาสในการแลกเปลยน

ในเวทประชมกลมแมคาในตลาดนำากำานนทานชวยให

แงคดและองคความรตอการอนรกษสวนปาดฉนกสอน

ใหเดกๆเหนถงการจดการโปรแกรมใหนกทองเทยวเวลา

เขามาเทยวชมบานเราเรยกไดวาทปรกษาแตละคนของ

บางนำาผงหากไดรบตำาแหนงทปรกษาแลวกไดเสยสละ

เวลาและชวยกนดแลเดกๆเตมทตามความสามารถ

ของแตละคน”ผใหญอาภรณพานทองอดตผใหญบาน

หมท3คนเกงกลาว


เมอผงแสดงพลง ความฝนกจบตองได

ปจจบนนกลมเยาวชนชมชนบางนำาผงมความภาคภมใจในผลงานทตนเองไดวาดฝนไวตงแตแรกไมวาจะเปนการเพมพนทสวนปาการอนรกษพนธพชการสรางแนวทางในการจดการขยะในตลาดนำาการสรางเยาวชนคนรนใหมเพอสานงานตอไปในอนาคตและทมากกวานนคอการไดรบการยอมรบเปนอนมากจากชมชนในการปฏบตกจกรรมตางๆทเมอกอนจะอยในมอของผใหญไมวาจะเปนการจดงานใหญของชมชนการรวมเปนสวนหนงของการ ผลกดนใหชมชนเปนตำาบลปลอดขยะ ซงกำาลงเปนแผนงานชนใหมททาทายเยาวชนและคนในชมชนเปนอนมากแตกปฏเสธไมไดวาแรงบนดาลใจเหลานสวนหนงมาจากการแสดงพลงทมงมนของเยาวชน จนกระทงผใหญในชมชนมความภาคภมใจวางใจในอนาคตของชมชนใหอยบนบาจากคนรนใหญ ไปสคนรนใหมไดอยางเตมภาคภม กลมเยาวชนพลงผงรกษโลกเหลานไมไดดแลรกษาสงแวดลอมทำานบำารงรกษาตนกลาทลงแรงปลกใหมใหกบสวนปาชมชนเพยงอยางเดยวแตยงเพาะบม“ตนกลาเยาวชน”จากรนสรนใหเจรญเตบโตอยางมคณภาพไปพรอมๆ กบปาทจะงอกงามและสรางคณประโยชนตอสงคมสวนรวมอยางเขมแขงตอไป


โครงการเยาวชนบานหวยตองกอพนทดเดนดานการสงเสรมและอนรกษวฒนธรรม

กลมเยาวชนหวยตองกอ ต.หวยปลง อ.เมอง จ.แมฮองสอน

บานหวยตองกอเปนชมชนชาวปกาเกอะญออยในหบเขาคอนขางหางไกลจาก ตวเมองเขา–ออกชมชนลำาบากตงอยในต.หวยปลงอ.เมองจ.แมฮองสอนทยงคงมวถชวต พงพงธรรมชาตสงใชพลงงานแสงอาทตยเพอผลตไฟฟาใหแสงสวางใชฟนจากปาชมชนในการหงหาอาหารใหพลงงานและความอบอนใชนำาจากลำาธารและผนเขาหมบานเปนระบบประปาภเขาแตชมชนทอยไกลเมองขนาดนกยงหนไมพนกระแสความเปลยนแปลงทโหมพดเขาสหมบานเยาวชนเรมออกจากหมบานหนหนาเขาหาเมองแมฮองสอนหรอเชยงใหมเพอแสวงหาโอกาสในการประกอบอาชพตองการมวถชวตแบบคนเมองละทงรากเหงาและวฒนธรรมของตนเอง


เสรทองศกดครงามประธานกลมเยาวชนบาน

หวยตองกอกเปนหนงในนนเชนกนโดยเสรทองไดเขาไป

ใชชวตและหางานทำาในเมองเมอหลายปกอนจนเรมรสก

วาชวตในเมองมแตความวนวายและไมไดดไปกวาบาน

ของตวเองทอยไกลความเจรญเหลานจงหนหนากลบส

หมบานและประกอบอาชพการเกษตรใชชวตอยาง

พอเพยงอยในชมชน

เสรทองสงเกตเหนความเปลยนแปลงทเกดขน

ในหมบานวาไมไดแตกตางไปจากในวยทเขาตองการ

แสวงหาความสะดวกสบายจากชวตในเมองแตจะม

สกกคนทเรยนรชวตภายนอกแลวหนกลบมาหมบานและ

เปนกำาลงสำาคญในการพฒนาชมชนของพวกเขาใหดขน

เขาจงไดนำาเรองราวและมมมองเหลานแลกเปลยนกบ

ทประชมกลมทองเทยวและผหลกผใหญในชมชนเพอ

กอตงกลมเยาวชนบานหวยตองกอขนและรวมพฒนากจกรรม

ภายใตโครงการสานพลงเยาวชนฯเมอโอกาสมาถง

เวทการพฒนาโครงการประกอบดวยหลายฝาย

คอกลมเยาวชนสมาชกกลมทองเทยวทปรกษาและ


สมาชกชมชนเพอแลกเปลยนพดคยและวเคราะหถงสงท

ชมชนกำาลงประสบปญหาความทาทายตางๆตลอดจน

สงทตองการอนรกษฟนฟโดยขอสรปมงเนนไปทการ

สงเสรมใหเยาวชนในชมชนไดเรยนรและเขาใจในวถชวต

และวฒนธรรมชนเผาทเขาถงเขาใจไดงายซงประกอบ

ไปดวยกจกรรมการจดทำาฐานขอมลดานอาหารตามฤดกาล

การเรยนรศลปะชนเผา(เปาเขาควายและการรำาดาบ)

เพอใหเขาใจถงวถชวตของชาวปกาเกอะญอทพงพงและ

อาศยอยทามกลางธรรมชาตและสงแวดลอมทจะเนน

การลงมอปฏบตจรงดวยกลมเดกๆ และกจกรรมสดทาย

คอเวทแลกเปลยนเรยนรทตองการใหคนตางวยได

ถายทอดประสบการณและองคความรตางๆ ใหเยาวชน

คนรนหลงไดนำาไปสบทอดหรอเขาใจไดและการแลก

เปลยนเรยนรระหวางคนตางวถทไปใชชวตอยในเมอง

เพอแลกเปลยนประสบการณการใชชวตในสงคมเมอง

ใหกบเยาวชนทใชชวตอยในหมบานไดเรยนรและเขาใจ


เมออาหารคอรากฐานสำาคญของการเรยนร

กลมเปาหมายของโครงการทกลมเยาวชนบาน

หวยตองกอตองการพฒนาขนคอเยาวชนในระบบการ

ศกษาระดบชนประถมศกษาตอนปลายมธยมศกษา

ตอนตนและเยาวชนทอยนอกระบบการศกษาใหม

โอกาสไดเรยนรอยางเขาใจถงวถชวตของบรรพชนทพงพา

อาศยอยกบธรรมชาตและสงแวดลอม

กจกรรมแรกคอการเกบขอมลอาหารตาม

ฤดกาลของชมชนโดยการสมภาษณกลมบานตางๆ

ดวยตวของเดกๆ เองทมแกนนำาเยาวชนใหความสำาคญ

กบกระบวนการสมภาษณโดยใหเดกๆ เปนผสมภาษณ

อยางละเอยดทละบานเลาทละอยางอรรถาธบายถง

การปรงและวตถดบกระบวนการเหลานทำาใหเดกๆ

ในหมบานไดเหนถงทมาของวตถดบตางๆซงลวน

แลวแตเปนของทสามารถหาไดจากปาและพนทเกษตรกรรม

รอบหมบานทงสน!!ไมวาจะเปนสมนไพรทปลกในไร

สวนเหดฟกทองขาวโพดผกนานาชนดทสามารถ

หาไดจากปาใกลบานแหลงโปรตนสำาคญกมาจากหม

จากไกทเลยงไวโดยชมชนมกฎระเบยบเครงครดถง

การหามลาสตวปามาเปนอาหารหรอเพอการอนโดย

เดดขาด


“เมนอาหารในทกฤดกาลของชมชนหวยตองกอ ตางใช

วตถดบทมาจากชวตความเปนอยทามกลางธรรมชาตและสงแวดลอม

ทสมบรณ” ขอเทจจรงนถกสงตอผานการเรยนรดวยความเขาใจ

ของเดกๆในหมบานซงเมอเดกๆเขาใจเชนนแลวกไมใชเรอง

ยากในการสงเสรมใหเขาเหลานนเหนคณคาคณประโยชนของ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว


รำาดาบและเปาเขาควาย ความงดงามทแทบจะเลอนหาย

อกกจกรรมหนงทมสสนไมแพกนคอการสบทอด

ภมปญญาการรำาดาบและเปาเขาควายซงมความสมพนธ

ตอวถชวตชนเผาชาวกะเหรยงในอดตเปนอยางมาก

ชาวหวยตองกอจะเปาเขาควายในชวงเรมตนฤด

เกยวขาวเพอแสดงความเคารพตอแมโพสพในพธทำาขวญ

ขาวและเปาเพอไลสตวรายในทองไรทองนายามเชาตร

เพราะสมยกอนมสตวปาชกชมทวไปการเปาจะเปนการ

ไลสตวเหลานใหหนไปไกลจากไรนากอนทชาวบานจะ

เขาไปเกบเกยวขาว

การรำาดาบสำาหรบพวกเขาคอศลปะปองกนตว

เพราะในปารอบหมบานมสตวปาชกชมและมอนตราย

ตางๆ อยรอบดานไมวาจะเปนโจรหรอสตวดรายครน

ยคปจจบนสถานการณและสงแวดลอมเปลยนไปทำาให

วถชวตและวฒนธรรมเหลานเรมเงยบหายไปและไมมความ

จำาเปนเหมอนสมยกอนแตวสยทศนของกลมเยาวชน

โดยเฉพาะเสรทองไดสะทอนไวอยางนาสนใจวา“เราสามารถ

สบทอดและเกบภมปญญาเหลานไวไดถงแมจะไมไดใช

เพอประโยชนเหมอนในอดตแลวกตามแตเปนประเพณ

และวฒนธรรมทเปนเอกลกษณทองถนเปนสงทนา

ภาคภมใจหากสามารถสบทอดและเกบไวใหเรยนรได

กไมใชสงเสยหายอะไรและนาภาคภมใจเสยดวยซำา”

ทมเยาวชนจงเรมกจกรรมนดวยการสบคน

ภมปญญาและองคความรทมอยหาครทมความสามารถ

รบหนาทถายทอดใหกบเยาวชนโดยแบงการเรยนร

ออกเปนชวงเยนในวนปกตและทงวนในชวงวนหยด

เสาร–อาทตยใชอาศรมในหมบานเปนทฝกปรอ

ฝมอการถายทอดใหกบเยาวชนไดผเฒาในหมบาน

มาเปนครการเรยนรจะเรมตนดวยการเลาถงประวต

ความเปนมาของศลปะปองกนตวและการใชดาบให

เดกๆไดฟงและเขาใจกอนทจะเรมตนการฝกดวย

ดาบไมเรยนรการรำาดาบดวยทวงทาตางๆทละทา

จนคลองแคลวจงเรมใชดาบจรงการฝกใชเวลา2-3

เดอนเพอใหมนใจวาเดกๆ มทกษะและความสามารถ

ในระดบหนงแลวกจะทำาพธนำาไปฝกในปาอก7วน

กจะถอวาเสรจสนขนตอนกระบวนการถายทอดโดย

ขนตอนสดทายนจะสงวนไวเฉพาะผชายเทานนแต

การฝกในหมบานจะสามารถฝกไดทงชายและหญง

สำาหรบการเปาเขาควายกเชนเดยวกนครผ

สงสอนจะเรมตนดวยการเปาใหฟงกอนแลวสอบถาม

ถงความรสกทไดยนวาเปนเชนไรจากนนจงใหเดกๆ

ไดฝกทำาตามเพราะการเปาเขาควายไมมตวโนตกำากบ

แตเปนการเปาผานความรสกเปลงออกมาเปนเสยง

สำาเนยงทมเสนหและเอกลกษณเฉพาะตว


คณปการทสำาคญประการหนง

ของการฝกรำาดาบและการเปาเขาควาย

คอการฝกสมาธซงเปนภมปญญาของ

ผฝกสอนโดยไดใหมมมองไวอยางนา

สนใจวา“การฝกรำาดาบตองใชสมาธสง

ตองตงใจจตไมแกวงไมกงวลกบเรอง

อนการเปาเขาควายกเชนกนจะทำาให

เดกๆ มสมาธคอยฟงเสยงทตนเองเปา

วาจะออกมาเปนทำานองใดมคนเขาใจ

หรอสนใจไหมและสมาธทวานเมอฝก

ใหดกจะมประโยชนกบตวของเขาเองทง

ในการเรยนและในชวตประจำาวน”ซง

มมมองจากอาจารยผสอนสงนไดรบการ

ยนยนจากลกศษยผรำาเรยนวชาการฝก

ดาบวา“การฝกรำาดาบทำาใหผมมความ

ตงใจมากขนมสมาธมความมนใจ

มากขนทกครงทไดรำาดาบใจผมจะจดจอ

อยกบมนหลงจากรำาดาบเสรจเวลา

อยบานรสกวาตนเองตงใจทำางานทำา

การบานกจะตงใจมาก”

เมอศลปะ คอการฝกจต


เวทแลกเปลยนเรยนร โอกาสของคนตางวย หวใจตางวถ

กจกรรมทโดดเดนอกกจกรรมหนงคอเวทแลก

เปลยนเรยนรระหวาง“คนตางวยตางวถ”โดยเสรทองให

มมมองไวตงแตตนวา“ตนเคยไปใชชวตในเมองจงเหน

ภาพของความเปนเมองเหนขอดขอเสยแลวจงตดสนใจ

กลบมาอยหมบานเมอกลบมาสหมบานกคดวาจะทำา

อยางไรใหเยาวชนรเทาทนและมความตระหนกถงชวตสงคม

และสงแวดลอมทแตกตางกนของคนตางวฒนธรรมไมตอง

ไปลองผดลองถก”จงเปนทมาของกจกรรมน

เวทแลกเปลยนเรยนรม2เวทหลกดวยกนเวท

แรกจะเปนการถายทอดแลกเปลยนระหวาง“คนตางวย”

ทมภมปญญาในหมบานมาใหความรกบเยาวชนไดเรยนร

และเขาใจเชนเรองโทษของยาเสพตดวถชวตชาวปกา-

เกอะญอในสมยกอนประวตศาสตรหมบานฯลฯเวทท2

จดในชวงปดเทอมเปนเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางเยาวชน

“คนตางวถ”ทไปใชชวตอยในเมองไมวาจะไปเพอการ

ศกษาตอหรอทำางานเยาวชนเหลานจะกลบเขาสหมบานชวง

เดอนตลาคมกลมเยาวชนจงใชโอกาสนในการจดเวท

พดคยแบบเปนกนเองขนเพอสะทอนมมมองของวถชวตท

ดำารงอยในเมองวามความยากลำาบากอยางไรคนภายนอก

มองพนองชนเผาอยางไรเทคโนโลยบานชองรถราเหมอน

หรอแตกตางกบบานบนดอยอยางไรสำาหรบเยาวชนทประกอบ

อาชพอยในชมชนไมไดไปใชชวตในเมองกจะบอกเลา

เรองราวถงเหตผลของการเลอกใชชวตเรยบงายการดำารง

อยทามกลางธรรมชาตการเรมตนชวตครอบครวการ

แบงปนและเกบหอมรอมรบ“วถทแตกตางกนสดขวเชนน

เมอมาพบเจอและไดพดคยกนผานการถายทอดทมากมาย

ดวยอารมณความรสกและความสนกสนานในบางครง

ทำาใหเปนเวททเกดการเรยนรเขาใจซงกนและกนมากกวา

จะโทษวาใครผดหรอมองวาวถชวตแบบไหนดกวากน”

เสรทองประธานกลมเยาวชนใหขอคดไวในตอนทาย


วถชวต วฒนธรรม กบการลดโลกรอน หากพดถงความเกยวเนองเชอมโยงระหวางวถชวตวฒนธรรมกบการลดโลกรอนอาจจะนก ไมออกหรอเชอมโยงลำาบากแตในทศนคตของกลมเยาวชนทนไดใหมมมองไวอยางนาสนใจวา“วถชวตของพวกเราพนองปกาเกอะญอเปนวถทเปนมตรกบธรรมชาตและสงแวดลอมอยแลวแตความสะดวกสบายภายนอกกลบเขามาทำาใหชวตเราเปลยนไปและสงผลใหโลกรอนไดกลมเยาวชนบานหวยตองกอไดใชกจกรรมเปนเครองมอในการปรบเปลยนพฤตกรรมชมชนเชนการจดทำาเมนอาหารตามฤดกาลเพอกระตนใหคนในชมชนรสกภาคภมใจในวถชวตเปนตวอยางใหเยาวชนและใชวตถดบทองถนปรงอาหารมากขนไมตองลงไปซอจากในเมองเมอเราใชของในทองถนจะชวยลดการเดนทางไปซอในเมองไดของทองถนกไมมอะไรทยอยสลายยาก”


เมอเยาวชนรกทจะเรยนร ครกภาคภมใจทจะสงสอน

ความงดงามของการทำางานโครงการผานกจกรรม

ตางๆจนกระทงไดรบรางวลดเดนดานการอนรกษ

วฒนธรรมนเปนทประจกษและปรากฏอยในรองรอย

ความภาคภมใจของคนทกวยในหมบานเยาวชนมความ

ภาคภมใจทไดเรยนรจนกระทงสามารถนำาศลปวฒนธรรม

ทไดฝกฝนไปแสดงในสถานทตางๆ ไดอยางมนใจไมวา

จะเปนทแมฮองสอนเชยงใหมกรงเทพมหานครและ

ในวนงานสำาคญตางๆของชมชนอกหลายครงสำาหรบ

ชมชนจากเดมทไมไดสนใจตอการสบทอดและเกบรกษา

สงดงามเหลานไวกรสกภาคภมใจชวยฝกหดเดกๆ และ

เขารวมงานในทกโอกาสทมดงทอดตผใหญบานทณกร

เลอกาประธานกลมทองเทยวโดยชมชนบานหวยตองกอ

ไดใหความเหนไววา“ศรทธาและความเชอมนเปนสงสำาคญ

ผมในฐานะทปรกษาเมอเหนเดกๆ และเยาวชนสามารถ

ทำากจกรรมใหเกดการอนรกษวฒนธรรมทองถนและ

รกบานเกดของตนเองไดขนาดนกนาภาคภมใจมากแลว

ชาวบานในหมบานกมากลาวชนชมอยตลอดถงความ

สามารถทเดกๆมสำาหรบผมเหนประโยชนทมากกวา

นนคอการรวมตวของเดกๆ และเยาวชนทมาทำากจกรรม

ดๆมประโยชนตอชมชนตอสงคมมากกวาทจะหนไป

หาของมนเมาบหรหรอยาเสพตดแคนกนอนตาย

ตาหลบแลว”

ปจจบนนหากใครไดมโอกาสไปเยยมเยอน

หมบานกจะพบเยาวชนรนนอยคอยใหการตอนรบ

และพาเทยวปาเทยวนำาตกไดอยางนาสนใจเจอยแจว

สนทนาเลาเรองราวความสมพนธระหวางคนกบปาและ

ธรรมชาตเจออะไรกจะสามารถบอกไดวาพชชนดไหน

กนไดทำายาสมนไพรไดเปนผกจมนำาพรกไดกนเปน

ผลไมไดฯลฯ

เดกๆ เหลานจะแขงกนวงนำาหนาผมาเยอน

อยเสมอแตหากหนหลงกลบไปในเสนทางทผานมา

กจะเหนวามผใหญทเดนตดตามเดกๆคอยเปน

กำาลงใจและตดตามดอยหางๆพรอมรอยยมท

รมฝปากอยเสมอ


โครงการพฒนาแหลงเรยนร ฟนฟทรพยากรพนทดเดนดานการทองเทยวและสขภาวะชมชน

กลมเยาวชนคนชายเลน บานบอเจดลก ต.ปากนกลมเยาวชนคนชายเลน บานบอเจดลก ต.ปากนกลมเยาวชนคนชายเลน บานบอเจดลก ต.ปากนำกลมเยาวชนคนชายเลน บานบอเจดลก ต.ปากนำกลมเยาวชนคนชายเลน บานบอเจดลก ต.ปากนา อ.ละง จ.สตล

ใครจะไปคดวาวยรนหวโจกแหงบานบอเจดลก

ต.ปากนำาอ.ละงจ.สตลจะลกขนมาเปลยนแปลงตนเอง

อยางตงมนและฟนฝาปญหาอปสรรคตางๆนานาเพอ

ทำางานและพสจนตนเองใหผใหญในชมชนเหนจน

ปรบเปลยนมมมองตอเดกหวโจกในชมชนมสลมเชนนได

อยางไมนาเชอ

บคหรอบดนทรมฉมหมดสมนประธานกลม

เยาวชนคนชายเลนแหงบานบอเจดลกไดเลาใหเราฟง

ถงทมาทไปของการเรมตนรวมตวทมเยาวชนวา“แตกอน

เวลาชมชนหรอกลมทองเทยวทนมงานอะไรกจะเรยกกลม

เยาวชนไปชวยงานผมกจะหาเพอนรวมทมกนไปชวยงาน

เปนครงๆไปไมไดมการรวมตวกนเปนกลมกอนแต

ถารวมตวเพอเลนพเรนทรตามประสาวยรนกมอยแลวเชน

ขมอเตอรไซคเทยวเลนไปตามสถานทตางๆ ไมไดสนใจ

วาใครจะเดอดรอนบางโครงการหรองานทเขามาในชมชน

สวนใหญผใหญจะเปนผรบผดชอบพวกเราจะเปนเพยง

แคผตามไมเคยรบผดชอบอะไรเปนชนเปนอน”

ตานภยโลกรอน สบทอดภมปญญา พฒนาบอเจดลก


บคยงเลาตออกวาเมอพเลยงโครงการสานพลงเยาวชนฯเขาพบพดคยกบกลมทองเทยวและเยาวชน

เพอชกชวนใหแสดงพลงของเยาวชนและเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาหมบานเมอถกทาทายเชนนบคและ

เพอนๆจงไดตดสนใจทจะพสจนความสามารถและความตงใจใหกบผใหญในชมชนเหนจงไดหาสมาชก

เพมเตมและรวมตวกน“ถาทำาแค1-2คนผมจะรสกอายแตถาทำารวมกนเปนทมมนเหมอนมเพอนมคน

เหนดวยผมจะไมคอยอายเทาไหร”บคใหเหตผลถงการหาสมาชกกลมเพมเตม“พวกเราใหบคเปนประธาน

กลมเพราะบคเปนหวโจกเกอบทกเรองกจะรจกคนเยอะนาจะประสานงานไดด”มมมองของนดหนงใน

สมาชกกลมเยาวชนคนชายเลนทแสดงใหเหนถงวธการในการเลอกประธานของพวกเขา


เรมตนเรยนรตนจากจากรากถงยอด จากตนซอยถงทายซอยหมบาน

กจกรรมทเยาวชนบอเจดลกเลอกทำาคอการรอฟน

การใชประโยชนจากตนจากแรกเรมเดมทมความเหนท

แตกตางหลากหลายโดยบคเลาใหเราฟงวา“เรมตน

พวกเรามความคด3อยางคอการทำาผามดยอมการ

จดการขยะและการอนรกษตนจากเมอมการแลกเปลยน

ความคดเหนกนอยางเตมทสดทายเราจงเลอกกจกรรม

การอนรกษตนจากเปนกจกรรมหลกเพราะผามดยอม

เปนของใหมหากเราจะทำาเรองนกเทากบเรมตนทศนย

สวนการจดการขยะกเปนระบบทใหญเกนไปทพวกเรา

จะเรมตนทำาไดเพราะถาเรมตนทกจกรรมใหญๆแลว

ไมประสบผลสำาเรจทกคนกจะหมดกำาลงใจไดแตตนจาก

เปนพชทองถนทชมชนใชประโยชนมานานจากรากถง

ยอดและปจจบนปาจากกเรมเสอมโทรมทกคนในทม

จงตดสนใจเสนอโครงการพฒนาแหลงเรยนร ฟนฟ

ทรพยากร ตานภยโลกรอน สบทอดภมปญญา พฒนา

บอเจดลกน”

กลมเยาวชนใชวธแบงงานกนทำาแบงกนหาขอมล

วาจากใชทำาอะไรไดบางและหาชาวบานทยงคงประกอบ

อาชพนนๆ อยเชนการนำาใบจากมาทำาจากมงหลงคา

การทำาไมกวาดการใชใบและกานจากทำาเสวยนหมอและ

อปกรณขาวของเครองใชตางๆหลงจากเกบขอมล

ครอบคลมและชดเจนแลวกถงขนลงมอปฏบตดวยการ

เอาตนเอง(กลมเยาวชน)เขาไปเรยนรถงขนตอนและ

วธการตางๆในการทำาผลตภณฑอยางหลากหลาย

จนกระทงมทกษะในการผลตเพอสบทอดและตอยอด

ดวยการผลตเพอจำาหนายจายแจกใหกบชมชน“พวกเรา

เรยนรวธการทำาผลตภณฑจากตนจากหลายอยางอยาง

เสวยนหมอทใชสำาหรบรองหมอตางๆการทำาแจกน

จากกานจากการทำาอปกรณภาชนะบางอนกทำากนได

หมดบางชนกยากมากคอรวธการขนรปแตทำาจนเสรจ

ไมได”บคกลาวใหเราฟงพลางหวเราะ

ขนตอนการเรยนรเหลานทำาใหกลมเยาวชน

เขาใจถงวตถดบทใช(แตละสวนจากตนจาก)กระบวนการ

ผลตการนำาไปใชประโยชนในวถชวตชมชนซงลวนแลว

แตเปนภมปญญาทองถนทมเอกลกษณเฉพาะถนไม

เหมอนใครโดยตลอดระยะเวลาในการเรยนรแบบถงลก

ถงคนนกลมเยาวชนไดรบองคความรจากการถายทอด

ตลอดจนทกษะในการทำาและผลตเปนอยางมาก“ตอนน

มอยางเดยวทเรายงไมสามารถผลตหรอทำาไดคอนำาตาล

จากตนจากเพราะในชมชนไมมใครทำาแลวแตผสงวย

ในชมชนเลาใหฟงวาสามารถผลตนำาตาลจากงวงจากได

แถมยงบอกวธและขนตอนการทำาใหเราทราบดวยแต

พวกเรากยงอยากเหนของจรงอยด”บคกลาวทงทาย


ใชจาก กตองปลกจาก ใชมาก กตองปลกมาก

กจกรรมสำาคญอกกจกรรมหนงของกลมเยาวชนคอการคดรเรมอนรกษและฟนฟปาจากชมชน“จาก

การลงสำารวจและเกบขอมลทำาใหเหนเลยวาชมชนยงคงใชทกสวนของตนจากในการประกอบอาชพและใน

วถชวตอยางเหนยวแนนแตปรมาณปาจากตนจากกลบลดลงบางบานกปลกเองเปนของสวนตวสวนท

เปนสาธารณะขนตามปาชายเลนและรมคลองทง3สายของบานบอเจดลกคลองบอเจดลกคลองขามควาย

คลองทาแคทในพนทบานบอเจดลกมพนทปาจากประมาณ40-50ไรปจจบนเหลอประมาณ20-30ไร

ซงปจจบนแมปาจากจะมปรมาณทลดลงแตกไมมใครดแลอยางจรงจงชมชนมปาชายเลนทพนธไมสวนใหญ

เปนไมโกงกางมการอนรกษและดแลกนเปนระบบอยางดแตสำาหรบปาจากกลบไมมใครนกถงทงทปรมาณ


การใชของชมชนมสงในเมอเราใชจากมากกตองปลก

ใหเยอะๆ”ฮารทหรอนายศราวฒหวงสบกลาวให

เราฟงอยางเขาใจงาย

เยาวชนคนหนมกลมนจงเรมตนดวยการหา

สถานทสำาหรบการปลกปาจากใหเปนหลกแหลงเพอ

งายตอการตดตามตรวจสอบซงไดปรกษาผหลกผใหญ

ในหมบานกลมทองเทยวตลอดจนออกสำารวจดวย

ตนเองจนกระทงไดททเหมาะสมตอการปลกตนจาก

ใหเปนปาจากอยในบรเวณปาชมชนทายหมบาน

จากนนจงเรมดำาเนนงานในขนตอนตางๆ อยางตอเนอง

เชนจดหาและเพาะพนธตนจากประชาสมพนธเชญชวน

เดกนกเรยนเยาวชนและประชาชนในหมบานเขารวม

กจกรรมปลกตนจากแบงหนาทในการตดตามดแล

การเจรญเตบโตของปาจากเปนตน


เมอโอกาสถกสงผาน จากรนสรน

ปจจยความสำาเรจสำาหรบเยาวชนเหลานคอการใหโอกาสจากทมผใหญในหมบาน“สมยผมเปนวยรนผมกเปนหวโจกเหมอนกนไมมใครเชอถอไมมใครพดถงในทางทดแตผมกสามารถพสจนใหชมชนเหนวาผมกเอาดไดผมเขามาบรหารจดการกลมทองเทยวและดแลการทองเทยวเชงอนรกษทบอเจดลกนอยางเอาจรงเอาจงจนมชอเสยงโดงดงแลวทำาไมผมถงจะใหโอกาสเดกๆทถกมองวา ไมเอาไหนเหลานบางไมได”บงยหนาหลงสมนหนงในแกนนำากลมทองเทยวโดยชมชนบานบอเจดลกและในฐานะทปรกษากลมเยาวชนกลาวใหเราฟงอยางภาคภมใจ อกประการหนงททำาใหเยาวชนเหลานมพลงมแรงในการปรบเปลยนตนเองคอการมทปรกษา ทดนอกจากใหโอกาสแลวสงทบงยหนาและทมทปรกษาเยาวชนไมไดกลาวไวแตสามารถเหนไดตลอดระยะเวลาการทำางานคอการสนบสนนอยางตอเนองเตมทคอยดแลเอาใจใสกบงานทเยาวชนทำาและทสำาคญคอการเปนกำาลงใจในยามทกลมเยาวชนมปญหาและอปสรรคในการทำางานจนกลมเยาวชนรสกไดถงการมทพงทางความคดอานและการใหกำาลงใจจนสามารถกาวไปขางหนาฟนฝาอปสรรค

ไดอยางมกำาลงใจเตมรอย


เมอความทาทายคอพลง ใหตงใจไปถงฝงฝน

กลมเยาวชนคนชายเลนบานบอเจดลก

ซงปจจบนมมากกวา30ชวตดวยกนไดพสจน

ใหชมชนเหนแลววาพวกเขามพลงในการ

เปลยนแปลงทงการเปลยนแปลงตนเองท

เมอกอนตด“นำาทอม”ซงเปนยาเสพตดชนดหนง

ใหสามารถเลกไดอยางเดดขาดและสามารถ

เปลยนแปลงสงคมใหดขนไดดวยพลงทพวกเขา

มดวยกจกรรมตางๆดานการอนรกษและ

สงเสรมการทองเทยวเชนการรวมพลงกนเกบ

ขยะรอบชายหาดการเขาชวยเหลอกจกรรม

สาธารณะของชมชน เชนถางหญาใหกบ

โรงพยาบาลชมชนกอสรางสนามกฬาใหกบ

โรงเรยนในหมบานเปนตน

ปจจบนนเมอนกทองเทยวเขามาทองเทยว

ในบานบอเจดลกกจะถกนำาเสนอโปรแกรม

ใหรวมกจกรรมปลกปาจากหรอเยยมชมอาชพ

ชมชนทเกยวของกบการใชผลตภณฑจากตนจาก

มาผลตเพอแสดงใหคนภายนอกไดเหนถง

วถชวตชมชนทเกยวของกบจากไดมโอกาสเรยนร

และเขาใจไดลงมอฝกปฏบตและไดจบจาย

ซอสนคาบางสวนกลบไปเปนของทระลก


เยาวชนทไมเอาไหนในสายตาชาวบานกลมหนง

ลกขนมาเปลยนแปลงตนเองใหมสขภาพทดขนเลก

ของแวะกบยาเสพตดอกตอไปและยงลกขนเปนแกนนำา

ในการเปลยนแปลงใหกลมเยาวชนและคนอนๆใน

ชมชนไดเหนวาชวตทมคณคาคออะไรจนเกดเปน

กระแสการเปลยนแปลงและปรบเปลยนมมมองของชมชน

ตอการใหโอกาสกบคนทมภาพตดลบหรอไมดใหไดม

โอกาสปรบปรงตนเองใหอภยเชอมนและยอมรบ

ความผดพลาดในอดตหากเขาเหลานนตองการ

เปลยนแปลงตนเองใหดขนโอกาสจะถกหยบยนให

จากคนในชมชนเสมอสงทเยาวชนเหลานจดประกาย

ทางความคดใหกบชมชนเปนสงทนาภาคภมใจและ

ประทบใจยงสมกบรางวลดเดนดานการทองเทยว

และสขภาวะชมชนทไดรบอยางแทจรง


โครงการสรางสอสะทอนสงคม รวมลดโลกรอนพนทดเดนดานนวตกรรมและการใชสอสรางสรรค

กลมเยาวชนเดกรกปา ต.สำาโรง อ.เมอง จ.สรนทร

ความทาทายสำาหรบเยาวชนในยคปจจบนประการหนงคอ

การศกษาเรยนรและกาวตามใหทนเทคโนโลยทกำาลงเจรญเตบโต

และพฒนาไปพรอมกบการเปลยนแปลงทางสงคมอยางรวดเรว

และจะตองเปนผใชเทคโนโลยไปในทางทถกทควรเชนการใช

คอมพวเตอรอนเทอรเนตเกมออนไลนและวสดอปกรณอเลคทรอ-

นกสเครองมอตางๆเพอการศกษาเรยนรอยางมประสทธภาพ

ไมหลงมวเมาไปกบเทคโนโลยเหลานนเยาวชนกลมเดกรกปากเปน

หนงในเยาวชนผพสจนใหเหนถงการใชประโยชนจากเทคโนโลยได

อยางมประสทธภาพสงเสรมคณคาตอตนเองและผอนในชมชนสงคม

ไดอยางมความหมาย

กลมเดกรกปาเรมตนจากสองนกพฒนาสงคมพจดเขมทอง

โมราษฎรและพหนอยอารยาโมราษฎรทเคยทำางานตอสกบภาครฐ

และสงคมทไมเปนธรรมในประเดนรอนมาตงแตสมยอดมศกษา

แลวผนตวเองมาทำางานเยนโดยมงพฒนาเยาวชนเกยวกบการศกษา

ทางเลอกมงเนนการใชศลปะสอและเทคโนโลยเปนเครองมอในการ

จงใจและสรางความสนใจใหกบเดกๆโดยพจดใหมมมองไวอยาง

นาสนใจวา“พลงทเขมแขงทสดคอพลงความเขาใจธรรมชาตเขาใจ

และเหนความสวยงามความสมพนธของธรรมชาตแลวใชเครองมอ

ถายทอดความประทบใจเหลานนในรปแบบตางๆ ”อาทการใชศลปะ

การจดคายอนรกษสงแวดลอมการใชละครเปนตน


โดยจดเรมตนของการเลอกใชสอภาพยนตรสน

เพอนำาเสนอประเดนลดโลกรอนมาจากการทกลม

เยาวชนไดเหนตวอยางทดของพๆทปรกษาทงสองคน

ในการใชสอรปแบบตางๆเพอการพฒนาเยาวชนมา

ตลอดระยะเวลาหลายปกอยากจะลองทำาดบางโดยม

จดเรมตนในการเขยนและพฒนาบททเขาใหญใช

ธรรมชาตเปนแรงบนดาลใจและกระตนการเรยนรซงม

ทปรกษาและผใหญใจดเปนผคดทายคอยใหคำาปรกษา

แนะนำาตลอดระยะเวลาการเขาคายของทมเยาวชน

“ไมนาเชอวาบททพวกเราเลอกจะมาจากบทของเดกชาย

ตวเลกๆคนหนงคอหวนซงอาศยอยกบยายทชรา

มากแลวเราจงเรมตนดวยแรงบนดาลใจนและเอาบท

ของหวนมาพฒนากนตอ”นองกกอชรญาเกดบญเพม

ประธานกลมเลาใหฟงถงทมาทไปของบทภาพยนตรสน

สรางสรรคเรอง“ดง-หวน”ทไดรบรางวลดเดนดาน

นวตกรรมและการใชสอสรางสรรค

“กระบวนการทงหมดของการจดทำาหนงสนของ

พวกเรากลมเดกรกปาใชกระบวนการจดคายเพอ

เตมเตมองคความรในดานตางๆ ไมวาจะเปนการสราง

แรงบนดาลใจทเขาใหญการอบรมทำาหนงสนในขนตอน

ตางๆ การถายทำาการตดตอรายละเอยดปลกยอยท

เกยวของกบงานดานเทคนควธการอนๆ อกหลายอยาง

เชนการอดเสยงการเลอกใชมมกลองการใชแสงและ

เงาดนตรประกอบเปนตนโดยเรมตนพวกเราไมมนใจ

วาจะทำาออกมาไดดขนาดไหนเพราะมนมขนตอนและ

รายละเอยดมากเจอปญหาขณะถายทำาตลอดเวลาแต

พวกเรากสเพราะไมอยากโดนพจด(ทปรกษากลม)

ตำาหน”นองกกเลาใหฟงตอ

“พลงของเดกๆ นนมเหลอเฟอเหลอแคความ

รบผดชอบทเขาตองฝกและเขาใจใหไดวาอะไรคอความ

รบผดชอบเราเปนเพยงผโยนอาหารใหเขาไปปรงตามใจ

ชอบโดยขอดของเยาวชนกลมนคอมแรงจงใจในการ

แสดงออกคอกลาและตองการทจะแสดงออกใหเหนถง

พลงของพวกเขามวนยและเคารพตนเองพจะชวยเฉพาะ

ในสงทจำาเปนตองชวยโดยพมวธทำางานกบเดกๆ แบบ

สรปคราวๆกคอ

1.กระตนใหรสกสนกสนานทำาใหเขาสนใจ

อยากรอยากเหน

2.ใหเขาเรยนรดวยตนเองทงในสงคมและ

สงรอบขาง

3.สอนใหเขาคดเสมอวาการทำาเพอคนอน

ตองมากอนเพราะมนจะใหความสข

4.ตองปลอยวางในสงทเขาทำาไมแทรกแซง

ความคดและการลงมอปฏบต

5.คอยอำานวยความสะดวกใหเกดการเรยนร

คอยใหคำาปรกษา

พจะทำางานคอนขางใกลชดกบพวกเขาในฐานะ

ทปรกษาแตไมใชทมทจะตองชวยทำาอะไร”พจดกลาวถง

วธการและมมมองในการทำางานรวมกบเดกๆใหเรา

ไดเหนภาพชดเจนยงขน


เมอหนงสน มาจากพลงของเยาวชน

“หลงจากทเราเรยนรข นตอนเทคนคและ

วธการตางๆจนเขาใจหมดแลวกเรมคนหานกแสดง

และถายทำาตามบททไดชวยกนเขยนไวชวงแรกเรา

ทำาแบบไมมทศทางมากนกแตกไดพเลยงคอยให

คำาแนะนำาอยเสมอเพราะการถายทำาหนงมรายละเอยด

มากไมวาจะเปนชวงเวลาทถายทำาซงจะเกยวของกบ

แสงเงาและสงผลไปถงอารมณของหนงโดยตรง

มมกลองและสงตางๆทเราจะใหปรากฏในจอภาพ

ซงสงเลกๆนอยๆเหลานเราไมมประสบการณ

มากอนแตทำาแลวกเขาใจมากขนรจกมากขนตลอด

ระยะเวลาการถายทำาตงแตวนแรกจนกระทงถงวนสดทาย

ทตดตอเรามปญหาทงการถายทำาและปญหาระหวาง

ทมงานเพอนๆ กนทเหนไมตรงกนบางหรอไมเขาใจ

กนบางนอยใจเพอนทออกไปบางแตสดทายเรากผาน

มนมาไดปญหามเรยกวาเยอะจนไมสามารถจะเลา

หมดแตกภมใจทผลงานของพวกเราไดรบรางวล

ในทสด”นองกกพดถงการทำางานและกลมเยาวชน

ดวยความภาคภมใจ

“อกปญหาหนงของพวกเรากลมเดกรกปาคอ

การจดการเวลาพวกเรามาจากการรวมกนของเยาวชน

หลายหมบานหลายโรงเรยนทำาใหการบรหารจดการ

เวลาเปนเรองลำาบากมากชวงแรกกปลอยปละละเลย

และไมมใครนำาอยางชดเจนในการทำางานรวมกนของ

กลมทำาใหพจดบนพวกเราแตกเปนการกระตนให

พวกเราฮดสกบงานและมความรบผดชอบมากขน”นอง

ปอนดสชานนทคดชนะเลาใหฟงถงปญหา

“เดกๆ เหลานยงแยกไมออกระหวางการผลต

งานกบเรองสวนตวพในฐานะทปรกษาจะชวยในสงท

ชวยไดแตจะไมทำาแทนเดดขาดเยาวชนกลมนมจดเดน

ทมแรงจงใจในการแสดงออกไมขอายมวนยและ

คอนขางเคารพตนเองเพยงแตยงจดสรรเวลาไมเกงแต

กจกรรมนมนตอบโจทยสวนตวของเดกๆทกคนซง

หาไมไดในรอบรวโรงเรยน”พจดชวยเสรมถงเบองหลง


สงทนาสนใจของกลมเยาวชนกบทปรกษา

กลมเดกรกปาแหงบานแสลงพนธและสมควรนำาไป

เปนตวอยางนนไดแกการแบงบทบาทและหนาท

กนอยางชดเจนระหวางกลมเยาวชนกบทปรกษาโดย

เยาวชนจะเปนผบกปาฝาฟนและปฏบตกจกรรมใหสำาเรจ

ลลวงไปตามแผนทวางไวสวนทปรกษาจะอยในฐานะ

ใหกำาลงใจสนบสนนอยขางหลงหางๆ คอยถายทอด

องคความรทจำาเปนตอการผลตสอหนงสนเชนการ

เขยนบทการถายทำาการจดแสงและฉากตลอดจน

การตดตอเปนตนซงกลมเยาวชนจำาเปนตองไดรบ

การสนบสนนองคความรเฉพาะดานเหลานจากทปรกษา

อยางใกลชดและสมำาเสมอจนกระทงสามารถนำาไป

ปรบประยกตใชไดอยางมนใจโดยการสนบสนนน

ไมใชการทำาใหทำาแทนหรอสงใหทำาแตประการใด

แตเปนการประสทธประสาทวชาองคความรตางๆ

อยางถองแทถายทอดไปสเยาวชนทมพลงอยาง

เตมเปยมเหลาน

เมอสอบถามถงความภาคภมใจของกลม

เยาวชนเดกรกปาทมตอการทำางานในครงนจนกระทง

ประสบผลสำาเรจและไดรบรางวลตอบแทนความ

เหนดเหนอยจากการทำางานนองๆเยาวชนทกคน

ทยอยตอบดวยความมนใจวา

“ภมใจททำางานแลวประสบผลสำาเรจเปนผนำา

เพอนไดทางความคดรสกโตเปนผใหญสามารถ

ทำางานกบผใหญไดถาตอนนน(จดเรมเขากลมเดก

รกปา)ไมไดเขามาทนกคงจะไมมโอกาสไมโตขน

เมอแถวหนาบกปาฝาฟน

แถวหลงนนกคอยสนบสนน


รสกภมใจในตวเองทไดเปนไอดอลเปนตวอยางทด

ใหกบนองๆ ไดทำาตาม”นองกกเผยถงความรสกทม

“ไดรบโอกาสทำางานดวยตนเองตามความ

สามารถทมชวยใหจดสรรเวลาและแบงแยกเรองสวนตว

กบเรองงานไดเวลาเขาคายกไดอยรวมกนเสมอน

เปนบานหลงหนงฝกใหเราโตและอยรวมกบคนอนใน

สงคมมคนมองวาเรองสอยากพวกเราเปนเพยงเยาวชน

จะทำาไดหรอสดทายเรากสามารถทำามนออกมาไดแต

คณคาของมนไมไดอยทหนงสนทเราทำาเสรจแตอย

ระหวางการทำางานทไดพฒนาตนเองและประสบการณ

ตางๆมากมายงานชวยขดเกลาตวเราทำาใหเราโต

ขนนสยเปนผใหญขนคะ”นองปอนดพดถงคณคาของ

การทำางานครงน

“ภมใจและรสกผกพนกบเพอนงานนทำาให

ทกคนไดมารจกกนหนดใจมากททกคนรวมกนฝาฟน

มาถงวนน”นองหลงพรพมลชอบทำากจพดเพยง

สนๆแตเตมเปยมไปดวยความรสก

“ภมใจทมโอกาสมากกวาคนอนมโอกาส

รวมกลมกบเพอนๆผลตงานออกมาคนดไมวาเขา

จะหวเราะหรอวารองไหกบผลงานของพวกเราหนก

ภมใจกบผลงานมาก”นองเบนซธญญาพรวรรณทอง

สะทอนความรสกออกมา

นอกจากนยงมเดกๆ ในวงสนทนาอกหลายคน

ทชวยกนแสดงความภาคภมใจผานคำาพดผานสายตา

และรอยยมทเปยมดวยความเชอมนจนสมผสได

ไมยากเยนนก


“ผมมองเหนพฒนาการของเดกๆทกคนเราไมเรงไมรมแกสไดแคไหนกแคนนตองรจก

ปลอยวางไมยนมอไปทำาแทนใหณวนนผมมความสขมากการทไดดแลเดกๆกลมนเหมอนผมได

ดแลพระเจาพวกเขาเปนนกรบแนวหนาเราเปนเพยงแคผอำานวยความสะดวกใหพวกเขาอยางเตมท

เดกๆ เขาตองทำางานดวยหวใจไมใชถกใครสงและเขาตองแกปญหาดวยตนเองใหไดมนษยเราจะเอา

ชวตรอดหรอไมรอดกอยทสมองและไหวพรบนละเรยนหนงสอจะโงหรอฉลาดกไมสำาคญแตทกคนตอง

เรยนรวธการแกปญหาใหเปนคณคาของคนอยตรงน”พจดกลาวใหเราฟงทงทายดวยความภาคภมใจ


ปจจบนกลมเดกรกปาเปนทรจกในสงคมวงกวางถงความสามารถในการใชศลปะแขนงตางๆ มาปรบประยกตใชเพออบรมสงสอนและพฒนาใหเดกและเยาวชนในละแวกหมบานตำาบลและอำาเภอใกลเคยงตลอดจนเยาวชนจากหลากหลายพนททวประเทศทสนใจเขารวมกจกรรมททางกลมเดกรกปาจดขนใหมความรความเขาใจถงความสมพนธของชวตกบธรรมชาตตลอดจนทกษะในการใชศลปะแขนงตางๆ มาเปนสอการเรยนรธรรมชาตไดอยางผสมกลมกลนสำาหรบความประทบใจทมากยงไปกวานนกคอผดำาเนนกระบวนการและรวมถายทอดเรองราวของศลปะกบธรรมชาตในการจดคายแตละครงลวนเปนเยาวชนในกลมเดกรกปาทงหมดโดยพวกเขา จะแบงบทบาทหนาทและความรบผดชอบแตกตางกนไปเปนภาพความงดงามทเยาวชนกลมหนงกำาลงมงมนจดกจกรรมเพอเพอนเยาวชนดวยกนเองโดยมสองนกพฒนาทอาสาคอยดแลพระเจาตวนอยๆแหงบานแสลงพนธเมองสรนทรยนยมและคอยใหกำาลงใจพวกเขาอยหางๆ


อนรกษทรพยากร

งานรณรงค

ปรบเปลยนพฤตกรรม

อนรกษวฒนธรรม

อาหารทองถน

พงพาตวเองใชชวตพอเพยงลดการ

อปโภค/บรโภค

ลดการใชจายทไมจำาเปน

ประหยดนำาประหยดไฟ

หมอลำา

หนงสน

หนงประโมทย

ละครหน

เดนขบวนปายประชาสมพนธ

ทำาใหเหนเปนตวอยาง

ออกบททำากจกรรม

เสยงตามสายในหมบาน

ฝกอบรมรนนองในโรงเรยน

จดการสงแวดลอม

การจดการนำาเสย

พลงงาน

ลดขยะทตนทาง

จดการขยะทเกดขน

ลดการใชถงพลาสตกใชถงผา

ลดการบรโภค

ใชวสดธรรมชาตในชวตประจำาวน

แยกขยะRecycle/Reuse ขยะสด

ทำาปย/EM

ฝงกลบเตาเผา

ประหยดนำา ทำาระบบบำาบดนำาเสยแบบงาย

ใชอปกรณประหยดไฟ

ลดการเดนทางทไมจำาเปน

ลดการใชไฟใชพลงงานทางเลอก

ไบโอดเซล การจดการขยะ

อนรกษพชทองถนและสมนไพร

ลดขยะทตนทาง

ปลกและดแลรกษาปาบวชปา,ทำาแนวกนไฟ

ดแลแหลงตนนำา

วถชวตในชมชน

Mind Mapลดโลกรอน

งานรณรงค

ปรบเปลยนพฤตกรรม

อาหารทองถน

ใชชวตพอเพยงอปโภค/บรโภค

งานรณรงค วถชวตในชมชนงานรณรงค

ปรบเปลยนพฤตกรรมปรบเปลยนพฤตกรรม

อนรกษวฒนธรรมอนรกษวฒนธรรม

อาหารทองถนอาหารทองถน

ใชชวตพอเพยง ลดการอปโภค/บรโภค

วถชวตในชมชนวถชวตในชมชน


เมนทองถน

ใชวตถดบจากธรรมชาต

ผกผลไมเกษตรอนทรย

ทำามอตอมอ

ปลอดสารพษ

อาหาร

วสดอปกรณบรการ

บรรจภณฑวสดหบหอ

ใชอปกรณ/เครองมอทมอายการใชงาน

ยาวนาน

ใชซำา

ใชวสดธรรมชาต

ทพก

เนนความโปรงสบาย

เปดหนาตางกางมง

ใชผาขนหน/ผาหมจนกวาจะสกปรก

ปลกตนไมรอบทพก

ลดความรอน

ตากผากลางแจง

ประหยดนำาประหยดไฟ

บำาบดนำาเสยอยางงาย

ถงดกไขมน

ผลตกาซชวภาพจากเศษอาหาร

ใชผาขนหน/ผาหมจนกวาจะสกปรก

สรางทพกเพอการเรยนร

พลงงานทางเลอก

กจกรรม

ปลกปาบกปลกปาชายเลน

ปลกตนไมรมทาง

ทำาฝายชะลอนำา

เกบขยะชายหาด

เสนทางทองเทยว

เสนทางอนรกษพลงงาน

แหลงเรยนรดานสภาวะโลกรอน

ใชรถ/เรอสาธารณะ/ทองถน

เพมเสนทางทองเทยวจกรยาน

กจกรรมทองเทยว



ใชอปกรณ/เครองมอ

กจกรรมทองเทยวกจกรรมทองเทยวกจกรรมทองเทยวกจกรรมทองเทยวกจกรรมทองเทยว

ภาพจาก www.hks.harvard.edu


คณะทปรกษา / คณะทำางาน โครงการสานพลงเยาวชน เสรมสรางสขภาวะชมชน รวมลดโลกรอน

1.คณหญงชดชอยโสภณพนช สมาคมสรางสรรคไทย2.รศ.ดร.จนทนาอนทปญญา นกวชาการดานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม3.รศ.ดร.สมพงษจตระดบ จฬาลงกรณมหาวทยาลย4.รศ.ดร.อาวรณโอภาสพฒนกจ สกว.ฝายวจยเพอทองถน5.ผศ.จตศกดพฒจร มหาวทยาลยศลปากร6.ดร.ทศนาวลยอฑารสกล มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา7.กลปราโมทยวรรณะเลศ การทองเทยวแหงประเทศไทย8.สาวตรศรสข กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม9.ชตมาพฒราช กรมการทองเทยว10.ระจตตาณพทลง สำานกงานคณะผเชยวชาญดานประชากร11.ศรสวรรณจรรยา สมาคมตอตานสภาวะโลกรอน12.ชศกดจนทยานนท มลนธออทสตกไทย13.นพทธพงษชวนชน TrekkingThai14.นรมลเมธสวกล บรษทปาใหญครเอชนจำากด15.สวฒนหมนมน องคการบรหารสวนตำาบลวดจนทรอำาเภอเมองจงหวดพษณโลก

ผใหญใจด...ทปรกษา ปจจยความสำาเรจของโครงการสานพลงเยาวชนฯสวนหนงมาจากการมคณะทปรกษาและคณะทำางานทมความรความสามารถหลากหลายสาขาความชำานาญและประสบการณมจตใจมงมนเสยสละทงเวลาและความสามารถใหกบเยาวชนดวยการใหขอเสนอแนะในชวงเรมตนพฒนาโครงการลงพนทตดตามเยยมเยยนใหกำาลงใจในชวงปฏบตงานของเยาวชนถงพนทแมจะทรกนดารเดนทางไกลเพยงใดกตามตลอดจนรวมถอด บทเรยนการทำางานในชวงทายโครงการเพอใหขอคดเหนตอการพฒนาเยาวชนอยางตอเนองมทศทางและการเสรมสรางศกยภาพสขภาวะเยาวชนใหมความพรอมทจะเจรญเตบโตและรวมเปนสวนหนงของสงคมอยางรอบดาน


กลมเยาวชน และชมชนในพนทดำาเนนงานโครงการสานพลงเยาวชนฯ

ภาคเหนอตอนบน | เชยงใหม :บานผาหมอน-บานหนองหลมบานแมกลางหลวงบานหวทงบานเกาเดอบานผาแตกบานถำาบานดอยปยบานแมกำาปอง| แมฮองสอน :บานสนตชลบานหวยตองกอบานจาโบ-บานผาเจรญบานแมละนาบานรงอรณบานรกษไทยบานรวมไทยบานทาตาฝง| พะเยา : บานเวยงบว|| เชยงราย:บานหวยขเหลกบานจะบส|

ภาคเหนอตอนลาง| เพชรบรณ :บานหนองแมนาบานมาตล-บานสนสวย| พษณโลก:บานรองกลา| | กำาแพงเพชร :แกงเกาะใหญ| นครสวรรค :บานหนองตายาย|

ภาคอสาน| อบลราชธาน :บานซะซอมบานปะอาว| อำานาจเจรญ :บานปลาคาว|| รอยเอด : บานกกาสงห| สรนทร : กลมเดกรกปา|

ภาคกลางและภาคตะวนออก| สมทรปราการ :ชมชนบางนำาผง| เพชรบร : บานถำารงค| ตราด :ชมชนเกาะชางใตบานนำาเชยว|

ภาคใต| ชมพร :เกาะพทกษ| ระนอง :บานทะเลนอก| สราษฎรธาน :บานลเลดบานคลองนอยบานถำาผง| | นครศรธรรมราช : บานพรหมโลก| ตรง :เกาะสกรบานทาขามบานนาชมเหด| กระบ : บานนาตน| | พงงา :เกาะยาวนอยบานพรในบานทงนางดำา| สตล : บานบอเจดลกชมชนภผาเพชร|


รวมหว...รวมฝน พฒนาโครงการ

ประมวลภาพ


สานงาน...สานพลง


สสน...มหกรรมเยาวชนลดโลกรอน


ถอดบทเรยนการทำางาน


รอยยม และมตรภาพ


....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................


....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................


....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................


....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................


....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

สสส. สำ�นกง�นกองทนสนบสนนก�รสร�งเสรมสขภ�พ

พลังเยาวชน...พลังแห่งการสร้างสรรค์และเปลี่ยนแปลง...

Documents

Transcript of พลังเยาวชน...พลังแห่งการสร้างสรรค์และเปลี่ยนแปลง...