ใบความรู้5.6เรือนไทย

7
รรรรรรร รรรรรรรรรร รรรร ร 42102 รรรรรรรรรรรร 5.6 รรรรรร รรรรรรรร รรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรร 5 รรรรรรรรรรรร รรรร รรรรรรรรรรรร รรร 5 ลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลล ลลลลลลล ลลลลลลลลลลลลลลล รรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรร 100-150 รรรร รรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร ลลลลลลลลลลลลลลลลลลล ลลลลลลลลลลลลลลลล รรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร ร รรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรร รรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรร รรรรรรรรรรรรรรรร รรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร ร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร ลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลลล (ลลลลล) รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรร รรรรรรรรรรร ร รรร 17 รรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรร รรรร ร รรรรรรรรร รรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรร รรรร รรรรรรรรรรรร รร รรรรรรรรรรรรรรรรรร รร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรร 1

description

 

Transcript of ใบความรู้5.6เรือนไทย

Page 1: ใบความรู้5.6เรือนไทย

รายวิ�ชาสั�งคมศึ กษา รหั�สั สั 42102

ใบควิามร� �ที่�� 5.6

เร��อง เร�อนไที่ยแผนการจั�ดการเร�ยนร� �ที่�� 5

ภู�ม�ปั$ญญาไที่ย ช�&นม�ธยมศึ กษาปั(ที่�� 5ลั�กษณะเรือนไทยในแต่�ลัะภาคคลั�ายคลั�งหรือแต่กต่�างก�นอย�างไรืเรือนไทยภาคกลัาง เร�อนไที่ยภูาคกลาง เปั*นเร�อนไที่ยที่��สัร�างขึ้ &นภูาคกลางขึ้องปัระเที่ศึไที่ย ม�ล�กษณะแบบแผนขึ้องแต่/ละหัล�งที่��แน/นอนและคล�ายคล งก�นเ ปั*นสั/วินใหัญ/ ม�อาย0ปัระมาณ 100-150 ปั(มาแล�วิ ล�กษณะหัล�งคาที่รงมน�ลาสั�ง ม�ปั$& นลม ก�นสัาดและใต่�ถุ0นสั�ง เน��องจัากเร�อนไที่ยในภูาคกลางม�ล�กษณะเฉพาะอย/างน�& คนที่��วิไปัจั งเร�ยกวิ/า เรือนไทยเดิ�มภาคกลัาง เรือนไทยภาคเหนอ เร�อนไที่ยภูาคเหัน�อ เปั*นเร�อนยกใต่�ถุ0นสั�งคล�ายเร�อนไที่ยภูาคกลางแต่/ม�ล�กษณะอ��น ๆ แต่กต่/างก�นมาก เพราะด�นฟ้6าอากาศึ ขึ้นบธรรมเน�ยมปัระเพณ�และวิ�ฒนธรรมที่��ไม/เหัม�อนก�น ฤด�หันาวิ หันาวิกวิ/าภูาคกลางมาก ที่9าใหั�ล�กษณะเฉพาะที่างร�ปัที่รงหัล�งคาและสั�ดสั/วินขึ้องเร�อนเต่�&ยคล0/มมากกวิ/า เจัาะช/องหัน�าต่/างแคบๆ เล:กๆ ก�นลมหันาวิ การจั�ดกล0/มอาคาร และการวิางแปัลนหั�องต่/าง ๆ ม�ควิามสัมด0ลแบบสัองขึ้�างไม/เหัม�อนก�น และเช��อมต่/อเร� อนเหัล/าน�&นด�วิยชานอย/างหัลวิมๆ เร�อนที่0กร�ปัแบบม�ควิามกลมกล�นก�บธรรมชาต่� และม�ค0ณค/าที่างศึ�ลปัะด�านสัถุาปั$ต่ยกรรมอย/างด�ย��ง เรือนไทยภาคต่ะวั�นออกเฉี�ยงเหนอ (อ�สาน)

ภูาคต่ะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อเปั*นด�นแดนกวิ�างใหัญ/ ปัระกอบด�วิยจั�งหัวิ�ดต่/าง ๆ ถุ ง 17 จั�งหัวิ�ด ชาวิบ�านสั/วินใหัญ/ม�อาช�พที่างเกษต่รกรรม เช/นเด�ยวิก�บภูาค อ��น ๆ อาช�พหัล�ก ได�แก/ การที่9านาขึ้�าวิเหัน�ยวิ นอกจัากน�&นปัระกอบอาช�พปัล�กพ�ชไร/ เช/น ม�นสั9าปัะหัล�ง ปัอ และเล�&ยงสั�ต่วิ;ไวิ�ใ ช�แรงงานต่ลอดจันเล�&ยงไวิ�บร�โภูค อาช�พเหัล/าน�&ต่�องพ �งด�นฟ้6าอากาศึที่��เอ�&ออ9านวิยจั งจัะสั/งผลด� แต่/สัภูาพภู�ม�ปัระเที่ศึภูาคน�&เปั*นที่��ราบแบบล�กคล��น พ�&นด�นเปั*นด�นปันที่รายน9&าซึ มได�ง/าย จั งที่9าใหั�บร�เวิณแถุบน�&แหั�งแล�ง ขึ้าดแคลนน9&าในการเพาะปัล�กและบร�โภูค ที่9าใหั�เศึรษฐก�จัอย�/ในระด�บต่9�ากวิ/าภูาคอ��นๆ ขึ้องปัระเที่ศึ สัภูาพขึ้องบ�านเร�อนม�ล�กษณะเปั*นไปัต่ามผลผล�กด�นที่างด�านภู�ม�ศึาสัต่ร; และเศึรษฐก�จัโดยต่รง รวิมที่�&งคต่�ควิามเช��อต่/าง ๆ ที่��ถุ/ายที่อดสั�บต่/อ ก�นมาเรือนไทยภาคกลัาง

1

Page 2: ใบความรู้5.6เรือนไทย

ปัระกอบด�วิยเร�อนล�กษณะต่/าง ๆ ด�งน�& เรือนครือบครื�วัเดิ�#ยวั เปั*นเร�อนหัอขึ้องครอบคร�วิที่��สัร�างใหัม/สั9าหัร�บสัาม�ภูรรยาและล�กเล:ก ๆ เรือนครือบครื�วัขยาย โดยสัร0ปัแล�วิผ�งขึ้องเร�อนครอบคร�วิขึ้ยายม� 3 แบบ ค�อ 1. ปัล�กเร�ยงเปั*นแถุวิไปัต่ามยาวิต่/อจัากเร�อนขึ้องพ/อแม/ 2. จั�ดวิางต่�วิเร�อนเปั*นกล0/ม ม�ชานเช��อมต่รงกลาง ชานเช��อมน�&เปั?ดโล/งไม/ม�หัล�งคาคล0ม 3. ปัล�กเร�อนขึ้ &นใหัม/อย�/บร�เวิณใกล�ๆ เปั*นหัล�งๆ ไม/ม�ชานเช��อม เรือนคหบดิ� เปั*นเร�อนขึ้องผ��ม�ฐานะ เจั�าขึ้องต่�&งใจัสัร�างขึ้ &นใหั�ม�ขึ้นาด ใหัญ/โต่หัร�หัรา เหั:นได�ช�ดเจันจัากการวิางผ�ง เรือนรื�านค�ารื�มน%&า เปั*นเร�อนที่��สัร�างขึ้ &นเพ��อเปั*นร�านค�าขึ้าย รวิมที่�&งก�นอย�/หัล�บนอน ฉะน�&นปัระโยชน;ใช�สัอยจั งต่/างก�บเ ร�อนพ�กอาศึ�ยที่��วิไปัเร�อนแบ/งเปั*น 2 สั/วิน สั/วินหัน�าเปั?ดเปั*นร�านค�าม�ที่��สั9าหัร�บวิางสั�นค�า สั/วินหัล�งเปั*นที่��อย�/อาศึ�ย เรือนแพ เร�อนแพค�อร�านค�าร�มน9&าที่��ลอยน9&าเคล��อนที่��ไปัมาได� รวิมที่�&งเปั*นที่��อย�/อาศึ�ยหัล�บนอน ม�ล�กษณะเหัม�อนเร�อนไที่ย แฝด หัล�งในเปั*นที่��พ�กผ/อนหัล�บนอน สั/วินหัล�งนอกเปั*นร�านค�า ม�ฝาหัน�าถุ�งปั?ดเปั?ด ด�านหัน�าเปั*นระเบ�ยง ต่�ดก�บน9&าบางหัล�งม�ระเบ�ยง รอบ ต่�วิเร�อน ม� 2 ชน�ด ค�อ 1. ใช�ไม/ไผ/ผ�กรวิมก�นเปั*นแพ เร�ยกวิ/าแพล�กบวิบ 2. ใช�ไม�จัร�งต่/อเปั*นแพสั��เหัล��ยมยาวิ เร�ยกวิ/า โปัAะ ม�โครงอย�/ภูายในล�กษณะคล�ายเร�ออ0ดยาด�วิยช�นผสัมน9&าม�นยาน ต่�ดต่/อก�น 3-5 โป๊ัะต่/อเร�อน 1 หัล�ง แพที่�&งสัองแบบน�& ต่�องซึ/อมแซึมที่0กปั( เรือนรื�นค�ารื�มทาง เร�อนร�านค�าร�มที่างเปั*นเร�อนที่��สัร�างขึ้ &นเพ��อปัระโยชน;ที่างการค�า และใช�พ�กอาศึ�ยไปัในต่�วิ ม�จั0ดม0/งหัมายเช/นเด�ยวิก�บเร�อนร�านค�าร�มน9&า การขึ้นสั/งใช�เกวิ�ยนเปั*น พาหันะ เรือนต่%าหน�ก เปั*นเร�อนสั9าหัร�บเช�&อพระวิงศึ;หัร�อเจั�านายช�&นผ��ใหัญ/ ม�ขึ้นาดใหัญ/หัลายช/วิงเสัา ล�กษณะคล�ายก0ฎิ�สังฆ์; ซึ �งน9ามารวิมก�นจั9านวิน 6-9 หั�อง ฝาล�กปัะกน ม�สั�ดสั/วินใหัญ/โต่กวิ/าเร�อนธรรมดา ลบม0มล�กต่�&ง ล�กนอนด�านหัน�าเปั*นระเบ�ยง ม0มสั0ดหั�วิที่�ายขึ้องระเบ�ยงก�&นเปั:นหั�องน9&า หั�องสั�วิมและหั�องเก:บขึ้อง ระเบ�ยงน�& เร�ยกวิ/า พะไล ถุ�าเจั�าขึ้องเร�อนเปั*นเช�&อพระวิงศึ; จัะม�ช/อฟ้6าใบระกา ปัระด�บปัลายหัล�งคา ด�านหัน�าจั��วิ

2

Page 3: ใบความรู้5.6เรือนไทย

ก(ฎิ�สงฆ์+(ก(ฎิ�สงฆ์+)ก0ฎิ�สังฆ์;เปั*นเร�อนพ�กอาศึ�ยชน�ดหัน �งขึ้องพระภู�กษ0สังฆ์; ล�กษณะคล�ายเร�อนที่�&งหัลายที่��กล/าวิมา ก0ฎิ�บางหัล�งเปั*นเร �อนขึ้องชาวิบ�านร�&อมาถุวิาย เพราะเปั*นเร�อนขึ้องบ�ดามารดาที่��ล/วิงล�บไปัแล�วิ เพ��ออ0ที่�ศึสั/วินก0ศึลผลบ0ญไปัใหั� แต่/ก0ฎิ�สังฆ์;ที่��วิไปั น�&น ม�ล�กษณะมากมายหัลายแบบ

ล�กษณะขึ้องเร�อนไที่ยภูาคกลาง 1. เป็-นเรือนยกใต่�ถุ(นส/ง สั�งจัากพ�&นด�นปัระมาณพ�นศึ�รษะ รวิมที่�&งระเบ�ยงและชานก:ยกสั�งด�วิย การยกใต่�ถุ0นสั�งน�&ม�ระด�บลด หัล��นก�น พ�&นระเบ�ยงลดจัากพ�&นหั�องนอน 40 เซึนต่�เมต่รพ�&นชานลดจัากระเบ�ยงอ�ก 40 เซึนต่�เมต่รและปั?ดด�วิยไม�ระแนงต่�เวิ�นช/องโปัร/ง การลดระด�บ พ�&นที่9าใหั�ได�ปัระโยชน;ด�งน�& ค�อ ช/วิยใหั�ลมพ�ดผ/านจัากใต่�ถุ0นขึ้ &นมาขึ้�างบน สัามารถุมองลงมาย�งใต่�ถุ0นช�&น ล/างได� และใช�ระ ด�บลด 40 เซึนต่�เมต่รไวิ�เปั*นที่��น� �งหั�อยเที่�า

2. หลั�งคาทรืงจั่�#วัส/งชายคาย#นยาวั หัล�งคาขึ้องเร�อนไที่ยเปั*นแบบที่รงมน�ลา ใช�ไม�ที่9าโครงและใช�จัาก แฝกหัร�อกระเบ�&องด�นเผาเปั*นวิ�สัด0ม0งหัล�งคา วิ�สัด0เหัล/าน�&ต่�องใช�วิ�ธ�ม0งต่ามระด�บองศึาที่��สั�งช�นมาก น9&าฝนจั งจัะไหัลได�เร:วิ ไม/ร� �วิ การที่9าหัล�งคา ที่รงสั�งน�& ม�ผลช/วิยบรรเที่าควิามร�อนที่��จัะถุ/ายเที่ลงมาย�งสั/วินล/าง ที่9าใหั�ที่��พ�กอาศึ�ยหัล�บนอนเย:นสัลาย สั9าหัร�บเร�อนคร�วิที่��วิไปัต่รงสั/วินขึ้องหัน�า จั� �วิที่�&ง 2 ด�าน ที่9าช/องระบายอากาศึ โดยใช�ไม�ต่�เวิ�นช/องหัร�อ ที่9าเปั*นร�ปัร�ศึม�พระอาที่�ต่ย; เพ��อถุ/ายเที่ควิ�นไฟ้ออกจัากเร�อนคร�วิได�สัะดวิก ได�กล/าวิมาแล�วิวิ/า ด�นฟ้6าอากาศึขึ้องภูาคกลาง แดดแรงจั�ด อ0ณหัภู�ม�บางเด�อนสั�งถุ ง 39.9 องศึาเซึลเซึ�ยสั ฝนช0ก จั งจั9าเปั*นต่�องต่/อเต่�มก�นสัาดใหั�ย��นออกจัากต่�วิเร�อ นมาก เพ��อก�นแดดสั/องและฝนสัาด 3. ชานกวั�าง เม��อมองด�แปัลนขึ้องเร�อนไที่ยที่��วิไปัจัะเหั:นพ�&นที่��ขึ้องชานกวิ�างมาก ม�ปัร�มาณถุ งร�อยละ 40 ขึ้องพ�&นที่��ที่�&งหัมด (หั�องระเบ�ยงชาน) ถุ�ารวิมพ�&นที่��ขึ้องระเบ�ยงเขึ้�าไปัด�วิยจัะม�ปัร�มาณถุ งร�อยละ 60 พ�&นที่��น�&เปั*นสั/วินอาศึ�ยภูายนอก สั/วินที่��

3

Page 4: ใบความรู้5.6เรือนไทย

อาศึ�ยหัล�บนอนม�ฝา ก�&นเปั*นหั�อง ม�เน�&อที่��เพ�ยงร�อยละ 40 ขึ้องพ�&นที่��ที่�&งหัมด สัาเหัต่0ที่��พ�&นที่��อย�/อาศึ�ยภูายนอกม�ปัร�มาณมาก เพราะด�นฟ้6าอากาศึร�อนอบอ�าวิน��นเอง

การยกพ�&นเร�อนใหั�สั�งขึ้ &นน�&นม�เหัต่0ผลหัลายปัระการ ค�อ ก. เพ��อใหั�ม�ควิามปัลอดภู�ยจัากสั�ต่วิ;ร�ายหัร�อคนร�ายในเวิลาค9�าค�น ขึ้. เพ��อปั6องก�นน9&าที่/วิมถุ ง ในที่0กภูาคขึ้องปัระเที่ศึจัะเก�ดน9&าที่/วิมเปั*นบางเด�อนเก�อบที่0กปั(ภูาคเหัน�อและภูาคต่ะวิ�นออกเฉ�ยงเหัน�อ จัะ เก�ดน9&าที่/วิมเพราะม�พาย0ฝนต่กหัน�ก สั/วินภูาคกลางน�&นน9&าที่/วิมเพราะน9&าเหัน�อไหัลบ/าลงมา รวิมที่�&งน9&าที่ะเลขึ้ &นหัน0นปัระมาณเด�อนต่0ลาคม พฤศึจั�กายน และธ�นวิาคมเก�อบที่0กปั( ถุ�าเก�ดน9&าที่/วิมก:จัะได�ย�ายสั��งขึ้องและเคร��องใช�ต่/าง ๆ จัากใต่�ถุ0นขึ้ &นไวิ�บนเร�อน ค. ใช�ใต่�ถุ0นเปั*นที่��เก:บขึ้องและเคร��องใช�เก��ยวิก�บการเกษต่ร ง. ใช�ใต่�ถุ0นเปั*นที่��ปัระกอบอ0ต่สัาหักรรมในคร�วิเร�อน ได�แก/ ที่9าร/ม ที่อผ�า ที่อเสั��อ ปั$� นฝ6าย ต่9าขึ้�าวิ (ด�วิยครกกระเด��อง) และใช�เปั*นที่��พ�กผ/อน โดยต่�&งแคร/น��งเล/นในเวิลากลางวิ�น ชาวิบ�านบางแหั/งแบ/งสั/วินใต่�ถุ0นไวิ�เล�&ยงสั�ต่วิ; เช/น เปั*ด ไก/ หัม� วิ�วิ ควิาย ฯลฯ การเล�&ยงสั�ต่วิ;ไวิ�ใต่�ถุ0นจัะที่9าใหั�สักปัรก สั/งกล��นเหัม:นและเก�ดผลเสั�ยต่/อสั0ขึ้ภูาพอย/างมาก บางที่�องที่��แยกสั�ต่วิ;ไวิ�ในคอกต่/างหัาก น�&ด�กวิ/าการเล�&ยงสั�ต่วิ;ไวิ�ใต่�ถุ0น นอกจัากน�&ย�งใช�ใต่�ถุ0นเปั*นที่��จั�ดงานปัระเพณ�ต่/าง ๆ

ชานบ�านส%าค�ญไฉีน ท%าไมจั่�งม�พ&นท�#กวั�างมากชานเปั*นสั/วินสั9าค�ญมากเที่/าก�บเร�อนนอนและเร�อนคร�วิ การพ�กผ/อนในร/มเรา

อาศึ�ยเร�อนนอนแต่/การพ�กผ/อนภูายนอกน�&นเราอาศึ�ยชานและระเบ�ยง ชานเปั*นที่��เปั?ดโล/งร�บแสังแดดและอากาศึบร�สั0ที่ธ�F ลมพ�ดผ/านได�สัะดวิก เหัมาะสั9าหัร�บเปั*นที่��น� �งเล/นในเวิลาเย:นและเวิลา ค9�าอ�นแสัดงใหั�เหั:นถุ งล�กษณะพ�เศึษขึ้องสัถุาปั$ต่ยกรรมเม�องร�อนช�&นได�ด� ชานใช�ปัระโยชน;ได�หัลายอย/าง ค�อ ใช�พ�กผ/อน น��งเล/น และจั�ดงานปัระเพณ� อ�นเก��ยวิเน��องมาจัากคต่�น�ยมแต่/เด�ม เช/น โกนจั0ก ที่9าบ0ญเล�&ยงพระ แต่/งงาน นอกจัากน�& ชานย�งม�หัน�าที่��เช��อมเร�อนนอน เร�อนคร�วิ และเร�อนอ��นๆ เขึ้�าด�วิยก�น แต่/เปั*นการเช��อมอย/างหัลวิม ๆ เร�อนหัม�/ก0ฏิ�สังฆ์;หัร�อเร�อนใหัญ/คหับด� ม�กม�ต่�นไม�ใหัญ/ปัล�กไวิ�กลางชาน ช/วิยใหั�บรรยากาศึร/มร��นเย:นสับายขึ้ &น ที่9าใหั�อาคารก�บธรรมช าต่�ม�ควิามสั�มพ�นธ;ก�นเปั*นอย/างด� ต่�นไม�ที่��ปัล�กได�แก/ ต่�นจั�น ต่�นจั9าปั( ต่�นขึ้น0น และต่�นมะม/วิง บางม0มขึ้องชานปัล�กต่�นไม�ปัระด�บไวิ�ด�เล/น ได�แก/ บอนชน�ดต่/าง ๆ วิ/าวิ โกรต่Hน กระโกด�ด บ�วิใสั/ต่0/ม นอกจัากน�&นย�งม�สั�ต่วิ;เล�&ยงต่/าง ๆ เล�&ยงไวิ�ในกรงแขึ้วินและในภูาชนะวิางไวิ�ที่��

4

Page 5: ใบความรู้5.6เรือนไทย

ชานด�วิย เช/น นกเขึ้า นกด0เหัวิ/า นกขึ้0นที่อง นกสัาล�กา ปัลาก�ด และปัลาเขึ้:ม เปั*นต่�น ซึ �งใหั�ควิามสั9าราญและควิามเพล�ดเพล�นแก/เจั�าขึ้องเร�อนเปั*นอย/างมาก

เรือนไทยภาคเหนอ เร�อนช��วิคราวิหัร�อเร�อนเคร��องผ�ก ภูาษาพ�&นเม�องเร�ยกวิ/า "ต่�บ" หัมายถุ ง เร�อนที่��สัร�างขึ้ &นด�วิยไม�ไผ/เปั*นสั/วินใหัญ/ ใช�เสัาไม�ไผ/ พ�&นที่ 9าด�วิยไม�สัาน หัร�อฟ้ากสั�บ ฝาที่9าด�วิยไม�ไผ/ขึ้�ดแต่ะหัร�อแผงไม�ซึางสัานเปั*นลายต่/างๆ เช/น ลายอ9าโครงหัล�งคาก:ที่9าด�วิยไม�ไผ/ เช/นก�น ก ารย ดโครงสัร�างต่/างๆ คล�ายเร�อนพ�&นบ�านภูาคกลาง เร�ยกวิ/าเร�อนเคร��องผ�ก ใช�วิ�ธ�เจัาะร�และฝ$งเด�อย ผ�กด�วิยดอกหัร�อหัวิาย หัล�งคาม0งด�วิยหัญ�าคาหัร�อใบต่องต่ ง ม�หั�องนอน 1 หั�อง ไม/แยกเร�อนคร�วิออกจัากเร�อนนอน ใช�เปั*นสั��งปัล�กสัร�างช��วิคราวิ เช/น กระต๊่อบเฝ6าที่0/ง หัร�อสัร�างเปั*นเร�อนช��วิคราวิสั9าหัร�บครอบคร�วิหัน �งๆ ก/อนที่��จัะสัร�างเร�อนถุาวิรขึ้ &นภูายหัล�ง

หม/�บ�านรื�มน%&า ชาวิบ�านที่��ม�อาช�พเพาะปัล�กและเล�&ยงสั�ต่วิ;ต่�องอาศึ�ยน9&าเปั*นปั$จัจั�ยในการผล�ต่ เขึ้าจั งสัร�างบ�านเร�อนเปั*นหัม�/ รวิมต่�วิก�นต่ามร�มแม/น9&าล9าคลองและขึ้ยายไปัต่ามควิามยาวิขึ้องล9าน9&าน�&น ชาวิบ�านในภูาคกลางชอบเร�ยกหัม�/บ�านเช/นน�&วิ/า "บาง" และใช�เปั*นค9าขึ้ &นต่�นขึ้องหัม�/บ�านเหัล/าน�&เสัมอ

หม/�บ�านรื�มทาง หัม�/บ�านร�มที่าง เก�ดขึ้ &นจัากการสั�ญจัรไปัมาขึ้องผ��คนที่��ใช�ยานพาหันะที่างบก ซึ �งจัะมาหัย0ดพ�กต่รงช/วิงน�&น ชาวิบ�านจัะน9า สั�นค�ามาแลกเปัล��ยนซึ�&อขึ้ายต่ามช0มที่างต่/าง ๆ และสัร�างบ�านเร�อนขึ้ &นแล�วิขึ้ยายไปัต่ามควิามยาวิขึ้องถุนนจันเปั*นแถุวิที่�&งสัองขึ้�าง ที่าง เช/น หัม�/บ�านในจั�งหัวิ�ดล9าปัา ง หม/�บ�านดิอน หัม�/บ�านดอน เก�ดขึ้ &นต่ามที่�องไร/ที่�องนาที่��อย�/หั/างจัากล9าน9&าและร�มที่างชาวิบ�านได�สัร�างบ�านเร�อนอย�/เปั*นกล0/มบนพ�&นที่��ที่��สั�งกวิ/านาและไร/ ม�สัภูาพคล�ายเกาะ เร�ยกวิ/า "ดอน"

หม/�บ�านกรืะจั่�ดิกรืะจั่าย หัม�/บ�านปัระเภูที่น�&ม�สัร�างอย�/หั/างก�นอย/างโดดเด��ยวิเปั*นหัล�ง ๆ ในที่��นาสัวินไร/และเช�งเขึ้า ม�ที่�&งแบบกระจั�ดกระจัายเปั*นกล0/ม หัลวิม ๆ และกระจั�ดกระจัายเปั*นแถุวิ แล�วิแต่/สัภูาพพ�&นที่�� หม/�บ�านรื�มส�นเขา

5

Page 6: ใบความรู้5.6เรือนไทย

ที่�องที่��ใดม�สัภูาพภู�ม�ศึาสัต่ร;เปั*นภู�เขึ้ามากกวิ/าที่��ราบ การที่9าไร/ที่9านาต่�องที่9าเปั*นแบบที่ดน9&าระบบเหัม�องฝาย หัม�/บ�านที่��เก�ด ขึ้ &นจั งจั9าเปั*นต่�องเกาะกล0/มเร�ยงรายอย/างเปั*นระเบ�ยบสัอดคล�องไปัต่ามสั�นเขึ้า ม�ที่�&งแบบเปั*นกล0/มและกระจั�ดกระจัายเปั*นแถุวิ หม/�บ�านชาวัป็รืะมง

หัม�/บ�านชาวิปัระมงม�ล�กษณะเช/นเด�ยวิก�นก�บหัม�/บ�านร�มน9&า ชาวิบ�านม�อาช�พเพาะเล�&ยงและจั�บสั�ต่วิ;น9&า จั งปัล�กเร�อนเปั*นกล0/มเร�ยงรายไปัต่ามร�มฝ$� งที่ะเล ปัากน9&า หัร�อรอบ ๆ เกาะ ม�ล�กษณะพ�ฒนาไปัต่ามที่างยาวิร�มหัาด

6