โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

6
เมื่อครั งแรกที่ผู ้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง แพทย์จะคุยกับผู ้ป่วยและญาติเพื่อวางแผนให้ การรักษา ซึ ่งอาจจะเป็นการผ่าตัด การให้ยาเคมีบําบัด หรือการฉายรังสี ซึ ่งวิธีการรักษามะเร็งเหล่านี จะฆ่า เซลล์ โดยกระบวนการฆ่าเซลล์มะเร็ง เซลล์ที่ดีจะถูกทําลายด้วย ซึ ่งผลข้างเคียงของการรักษามะเร็งที่เกิดขึ จะมีผลต่อการรับประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของผู ้ป่ วย เช่น ความอยากอาหารลดลง นํ าหนักเปลี่ยนแปลงไป (อาจเพิ มขึ นหรือลดลง) เกิดแผลในช่องปาก ปัญหาเหงือกและฟัน การรับลดและกลิ นเปลี่ยนไป คลื่นไส้ /อาเจียน ท้องเสีย ท้องผูก อาการอ่อนเพลีย อ่อนเปลี หรือซึมเศร้า โภชนาการเป็นส่วนสําคัญในการรักษามะเร็ง การรับประทานอาหารที่ดีและครบถ้วนสารอาหาร อนการรักษา ระหว่างการรักษา และหลังการรักษา จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและดีขึ ภาวะโภชนาการที่ดี ภาวะโภชนาการที่ดีเป็นสิ งที่สําคัญสําหรับผู ้ป่วยมะเร็ง ดีต่อการเจ็บป่วย และดีต่อการ รักษา การได้รับสารอาหารของผู ้ป่วยมะเร็งส่วนมากจะมาจากการบอกกล่าวต่อกัน แต่การได้รับ อาหาร หรือมีภาวะโภชนาการที่ดี แพทย์ พยาบาล และนักกําหนดอาหารจะช่วยการวางแผนในการ รับประทานอาหารได้ดีที่สุด การรับประทานอาหารที่ดีขณะที ่รับการรักษาจะช่วยให้ผู ้ป่ วยรู ้สึกดีขึ ร่างกาย มีพลังงานในการทํากิจกรรมต่างๆ รักษานํ าหนัก ผลข้างเคียงจากการรักษาลดลง ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื และช่วยให้ร่างกายฟื นฟูเร็วขึ การรับประทานที่ดี หมายถึงการรับประทานอาหารที่มีความหลากหลายชนิด เพื่อให้ได้สารอาหาร ที่ครบถ้วน -

description

โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

Transcript of โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

Page 1: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

เมอครงแรกทผปวยไดรบการวนจฉยวาเปนมะเรง แพทยจะคยกบผปวยและญาตเพอวางแผนให

การรกษา ซงอาจจะเปนการผาตด การใหยาเคมบาบด หรอการฉายรงส ซงวธการรกษามะเรงเหลานจะฆา

เซลล โดยกระบวนการฆาเซลลมะเรง เซลลทดจะถกทาลายดวย ซงผลขางเคยงของการรกษามะเรงทเกดขน

จะมผลตอการรบประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของผปวย เชน ความอยากอาหารลดลง

นาหนกเปลยนแปลงไป (อาจเพมขนหรอลดลง) เกดแผลในชองปาก ปญหาเหงอกและฟน การรบลดและกลนเปลยนไป คลนไส/อาเจยน ทองเสย ทองผก

อาการออนเพลย ออนเปลย หรอซมเศรา

โภชนาการเปนสวนสาคญในการรกษามะเรง การรบประทานอาหารทดและครบถวนสารอาหารกอนการรกษา ระหวางการรกษา และหลงการรกษา จะชวยใหรางกายแขงแรงและดขน

ภาวะโภชนาการทด ภาวะโภชนาการทดเปนสงทสาคญสาหรบผปวยมะเรง ดตอการเจบปวย และดตอการ

รกษา การไดรบสารอาหารของผปวยมะเรงสวนมากจะมาจากการบอกกลาวตอกน แตการไดรบอาหาร หรอมภาวะโภชนาการทด แพทย พยาบาล และนกกาหนดอาหารจะชวยการวางแผนในการ

รบประทานอาหารไดดทสด การรบประทานอาหารทดขณะทรบการรกษาจะชวยใหผปวยรสกดขน รางกาย

มพลงงานในการทากจกรรมตางๆ รกษาน าหนก ผลขางเคยงจากการรกษาลดลง ลดความเสยงตอการตดเชอ

และชวยใหรางกายฟนฟเรวขน การรบประทานทด หมายถงการรบประทานอาหารทมความหลากหลายชนด เพอใหไดสารอาหาร

ทครบถวน -

Page 2: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

ผปวยตองมการเตรยมตวในดานโภชนาการกอนเรมการรกษา เมอผปวยมสขภาพทแขงแรง จาก

การรบประทานอาหารพอเพยงและไดรบสารอาหารทครบถวน จะชวยลดปญหาภาวะแทรกซอนทเกดขน

ในระหวางการรกษาได

การเตรยมตวสาหรบการรกษามะเรง ตงแตเรมตนการรกษา ผปวยไมทราบแนนอนวาจะเกดผลขางเคยงอะไรบาง หรอเกดภาวะอะไร

ในชวงระหวางการรกษา แนวทางการเตรยมคอ ในชวงของเวลาทรบการรกษา จะตองหายและดขน โดย

วธดงน การคดแตสงทดในเชงบวก

o จะชวยลดความกงวลเกยวกบผลขางเคยงในการรกษา นอกจากนการวางแผนทดกอนการ

รกษา ชวยใหสามารถเผชญปญหาทจะเกดขนไดดเชนเดยวกน และชวยในเรองของความ

อยากอาหารดวย o ประชาชนสวนมากจะรบรถงผลขางเคยงของการรกษาทจะเกดขน แมวาผลขางเคยงทเกดขน

ทละนอย หรอ เกดมากทสดจนจบสนการรกษาแลว แตในปจจบนการรกษาทางการแพทย

สามารถควบคมผลขางเคยงเหลานไดดวยยาใหมๆ

การรบประทานอาหารเพอสขภาพแขงแรง

o จะชวยปองกนเนอเยอในรางกาย จากการถกทาลายขณะรบการรกษา และชวยปองกนการตด

เชอ o การรกษามะเรงบางชนดจะไดผลดมากถาผปวยไดรบ พลงงาน โปรตนจากอาหารท

รบประทานอยางพอเพยง วางแผนในเรองอาหาร จดเตรยมอาหารทชอบรบประทานไวในตเยน รวมถงอาหารทสามารถรบประทานไดเมอไมสบาย ปรงอาหารในปรมาณทพอเหมาะ ใหญาตชวยในการปรงอาหาร หรอการจดซออาหาร หรอสามารถทจะปรกษาแพทย พยาบาล นกโภชนากร เพอทจะชวยในการวางแผนอาหาร

- อาหารทแนะนาในชวงกอนการรกษา

การรบประทานผกผก ผลไม เพอใหรางกายมพลงงานสะสม ผลตภณฑททาจาก Whole grain เนอสตวหรอนมทมไขมนตา งดอาหารประเภทไขมนสง น าตาล เหลา อาหารเคมจด

o นมไขมนตา

Page 3: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

o ไขดาว ตม ลวก o โจกหมสบ ใสไข o ขาวผดปแครอท o ซป ชนดตางๆ เชน ซปขาวโพด ฟกทอง เหด o ผกผด o ผลไม เชน สม ชมพ แอปเปล ฝรง สปปะรด o ลกเดอย ถวเขยวตม o แซนวช หรอแครกเกอร o ไอศกรมเชอเบท

การรกษาโดยการผาตด

หลงผาตด รางกายจาเปนตองการพลงงานและโปรตน เพอการหายของแผล และการฟนตว

ดงนน อาหารสาหรบผปวยผาตด ในชวง

ระยะแรก อาหารเหลวใส เชน ซปใส น าผลไม อาหารเหลวขน เชน ซปเหด ซปขาวโพด นม

ระยะท

สอง อาหารทยอยงายไดแก อาหารออน เชน โจก ขาวตม กวยเตยวน า

ระยะท

สาม อาหารธรรมดา เชน ขนมปง ขาวผด ขาวสวย+ ผดผก+ แกง

จด ผลไม

การรกษาโดยการฉายแสง

ขอแนะนากอนการฉายแสง

ควรรบประทานอาหารกอนอยางนอย 1 ชวโมง และไมใหทองวาง รบประทานครงละนอยๆ แตบอยครง รบประทานอาหารรสไมจด

การฉายแสงจะเกดผลขางเคยงทสมพนธกบภาวะโภชนาการ ไดแก บรเวณของรางกายทไดรบการ

รกษา ผลขางเคยงทสมพนธกบภาวะโภชนาการ

Page 4: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

- สมอง. ไขสนหลง - คลนไส อาเจยน - ลน กลองเสยง ทอนซล ตอมรบรส ชองจมก คอ

- เกดแผลในปาก กลนลาบาก การรบรส

เปลยน เจบคอ ปากแหง นาลายเหนยว

- ปอด หลอดอาหาร เตานม - กลนลาบาก แสบรอนบรเวณหนาอก - ลาไสเลก ตอมลกหมาก ปากมดลก มดลก ทวารหนก ตบออน

- ความอยากอาหารลดลง คลนไส อาเจยน ทองเสย

อาหารทแนะนาเมอไดรบการรกษาดวยการฉายรงส

รบประทานอาหารครงละนอยๆ แตบอยครง รบประทานอาหารรสไมจด กรณกลนอาหารลาบากรบประทานอาหารออนๆ เชน โจก ขาวตม ซปขน ขนมหวาน เชน กลวยบวดช เผอกตมน าตาล ถวเขยวตมนาตาล แครกเกอร

ผลไม หรอน าผลไม กรณทนาลายเหนยว แนะนาใหบวนปากดวยนาเกลอกอนรบประทานอาหาร จะชวยใหการ

รบประทานอาหารดขน กรณทมอาการปวดแสบ ทองเสย หรอคลนไส อยางมาก ควรแจงใหแพทยทราบ และควรงด

อาหารทมกากใยสงในชวงแรกทมอาการทองเสย

การรกษาดวยยาเคมบาบด

ผลขางเคยงของการใหยาเคมบาบด ทสมพนธกบภาวะโภชนาการ และระบบการยอย ไดแก

ความอยากอาหารลดลง การรบรส และกลนอาหารเปลยนไป เกดแผลในชองปาก คลนไส / อาเจยน นาหนกเปลยนแปลง อาการออนเพลย การตดเชอ จากเมดเลอดขาวตา

Page 5: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

อาหารทแนะนาเมอไดรบการรกษาดวยยาเคมบาบด

อาหารทใหพลงงานและโปรตนสงในชวงระหวางการใหยา เชน ซปใสมนฝรง โจกหมใสไข

นม เนอสตวไขมนตา ธญพชชนดตางๆ เชนขนมปงโอลวท หรอขนมปงโฮลเกรนทาแยมผลไม

ผกลวก ผดผก สลดไก + ไข น าแอปเปล (ผกทนามาปรง ตองลางผานน ากอกนานๆ อยางนอย 2-3 นาท ผลไมสดทผานการลาง อาหารทปรงรอนๆ

อาหารทควรหลกเลยง

เนอยางสกๆดบๆ ปลาทมกลนคาว ไสกรอกชนดตางๆ เบคอน เนอปลารมควน ชส เนย โยเกรต มายองเนส ผก ผลไมสดทไมไดลาง เมลดถวทมเชอรา เชน ถวลสงปนทเกบไวนาน นมทไมไดผานการฆาเชอ

อาหารทมกลนเครองเทศฉนมากๆ

อาหารแนะนาเมอเกดผลขางเคยงจากการใหยา

การรบรสและกลนอาหารเปลยน สามารถทจะใชสมนไพร น ามะนาว มน ชวยในการรบ

รส การรบประทานผลไมแชเยน ดมนาผลไมเชน นามะนาวโซดา น าสตอเบอรมะนาวปน ความอยากอาหารลดลง รบประทานอาหารครงละนอยๆ แตบอยครง และตองใหพลงงานและ

โปรตนสง เชน นมอนๆ ซปเหดขน ขนมปงผสมธญพชทาแยมผลไม หรอเนยถว โจกหมสบใส

ไข มนฝรงอบ ถวเขยว หรอลกเดอยตมนาตาล ไอศกรมเชอเบท ทองผก รบประทานอาหารทมกากใยสง เชน ขาวกลอง ขนมปงผสมธญพช ผลไมสด เชน

กลวยนาวา แอปเปล สม ผลไมแหง เชนลกพรนแหง สลดผลไมน าใส ดมนามากๆ

หรอน าผลไม ทองเสย ตองหลกเลยงอาหารทมกากใยสง และหลกเลยงอาหารทมไขมนสง เชนอาหารทอด

ตางๆ ดมนาหรออาหารทมโซเดยมสง เชน เกลอแร ซปเหดขน แครกเกอร ดมนาหรออาหารทมโปรแตสเซยมสง เชน น าเกลอแร มนฝรงอบ กลวยหอม รบประทานผกทมกากใยอาหารตา เชน หนอไมฝรงผด มนฝรงอบ หรอซปมนฝรง เมออาการดขน คอยๆเรม

รบประทานอาหารทมใยอาหาร

Page 6: โภชนาการผู้ป่วยมะเร็ง

แผลในปาก หลกเลยงอาหารเคมจด เชนปลาเคม เนอเคม หรอน าผลไมทมรสเปรยว เชน นา

มะนาว นาสม อาหารแนะนา อาหารออน เชนโจกหมสบใสไข มกกะโรน นม ซปฟกทอง ซเรยลใสนมเยน ผกตมสก นาผลไมทไมเปรยว เชน นาแอปเปล ชา ไอศกรมเชอเบท

คลนไส อาเจยน แนะนาใหรบประทานอาหารครงละนอยๆ แตบอยครง เชน แบงมออาหาร

เปน 5-6 มอ หลกเลยงอาหารทมกลนฉน อาหารทมรสหวานจด อาหารทอดมนๆ รบประทานอาหารทเยนแทนอาหารรอน หรอเผดจด อาหารแหงๆ เชน แครกเกอร

ขนมปงปง อาหารแนะนา เชน ขาวสวยตม นมไขมนตา โจกหมสบใสไขอนๆ แครกเกอร ขนมปงปง มนฝรงอบ นาผลไมเยนๆ ไอศกรมเชอเบท

เมดเลอดขาวในเลอดตา อาหารแนะนาอาหารทมแบคทเรยตา โดยกอนการเตรยม หรอปรง

อาหาร ตองลางมอใหสะอาดทกครง และภาชนะทใชตองสะอาด อาหารทเตรยม เชน ผกสด

แชนาและลางผานนาอยางนอย 2- 3 นาท การปรงอาหารปรงใหสก

อาหารแนะนา ผปวยสามารถรบประทานอาหารไดทกชนดเทาทสามารถรบประทานได แตควรหลกเลยงอาหารสกๆ ดบๆ อาหารเคมจด เนอสตวปง ยาง