ภู�มิ�ลั�กษณ์ภูาคตะวั�นออกเฉี�ยงเหน�อ

แผ่�นดิ�นห�นทราย เขตโขง-ชี�-มิ�ลัพอกพ�นโคก- โนน แห#งแลั#ง-เต$งร�ง

ข#อมิ�ลัท�%วัไป

• ประกอบดิ#วัย 19 จั�งหวั�ดิ• เน�+อท�% 1 ใน 3 ของประเทศ (169,953.9

6 ตร.กมิ.)

• ประชีากร 1 ใน 3 ของประเทศ (21,438,277 คน: พ.ศ.2551)

เขตภู�มิ�ลั�กษณ์ภูาคตะวั�นออกเฉี�ยงเหน�อ

• ระบบธรรมชาติ ภู�มิ�ธรณ์�เป/นแผ่�นดิ�นห�นทราย ภู�มิ�ประเทศเป/นท�%ราบสู�งอน1ภู�มิ�ประเทศสู�วันใหญ่�เป/นโคกแลัะโนน ภู�มิ�อากาศเป/นเขตแลั#งซ้ำ4+าซ้ำากภู�มิ�พฤกษเป/นป6าเต$งร�ง ภู�มิ�ปฐพ�เป/นเป/นดิ�นทรายธาต1อาหารต4%า ระบายน4+า

เร$วั ระบบมิน1ษยแลัะระบบวั�ฒนธรรมิ เอกลั�กษณ์ของชีาวัอ�สูานในการบร�โภูคบร�โภูคข#าวัเหน�ยวัแลัะปลัาร#า การสู�นทนาการน�ยมิควัามิสูน1กสูนาน หมิอลั4างานบ1ญ่บ�+งไฟ เชี�งสูถาป;ตยเป/นดิ�นแดินปราสูาทห�น เชี�งสู�งคมิเป/นแบบ

ปฐมิภู�มิ� ย<ดิมิ�%นในพ1ทธศาสูนาพ�จัารณ์าจัากหลั�กฮี�ต 12 แลัะคอง 14

• 1. เขตแนวัภู�เขาขอบภู�มิ�ภูาค- เป/นขอบของท�%ราบสู�งโคราชี โดิยขอบตะวั�นตกเป/นเท�อกเขา

เพชีรบ�รณ์ แลัะท�วัเขาพ�งเหย ขอบดิ#านใต#เป/นเท�อกเขาสู�นก4าแพงแลัะเท�อก

เขาพนมิดิง ร�ก ภู�เขาสู�วันใหญ่�มิ�สู�ณ์ฐานเขาอ�โต#ดิ#านผ่าท�%ลัาดิชี�นห�นหาท�%ราบภูาคกลัาง

แลัะท�%ราบก�มิพ�ชีาดิ#านท�%ลัาดิเอ�ยงห�นเข#าหาภูาคอ�สูาน ท4าให#เก�ดิลั�กษณ์ะดิ�งน�+

1. เป/นแหลั�งต#นน4+าของแมิ�น4+าสูายสู4าค�ญ่ ไดิ#แก� แมิ�น4+าชี� แมิ�น4+าเลัยแมิ�น4+า

พอง แมิ�น4+าพรมิ ลั4าน4+าชี� แมิ�น4+ามิ�ลั ห#วัยลั4าปลัายมิาศ ห#วัยท�บท�น ลั4าโดิมิ

ใหญ่� แลัะลั4าน4+าสูายย�อยอ�%นๆ

แมิ�น4+ามิ�ลั

• 2. เป/นพ�+นท�%ป6าไมิ#ท�%สู4าค�ญ่• 3. เป/นแหลั�งธาต1อาหารให#ก�บดิ�นในท�%ราบ• 4. เป/นแหลั�งอ1ทยานแห�งชีาต� แลัะเขตร�กษา

พ�นธ1สู�ตวัป6า

อ1ทยานแห�งชีาต�ภู�เร�อ

ภู�กระดิ<ง

ป6าห�นงามิ

2. เขตแนวัภู�เขาตอนกลัางของภู�มิ�ภูาค

• ไดิ#แก�เขตเท�อกเขาภู�พานท�%วัางต�วัในแนวัตะวั�นออกเฉี�ยงใต#- ตะวั�นตกเฉี�ยงเหน�อ แบ�งแผ่�น

ดิ�นอ�สูานเป/นแอ�งโคราชีแลัะแอ�งสูกลันคร โดิย แอ�งโคราชีมิ�ขนาดิใหญ่�กวั�าประมิาณ์ 3 เท�า แต�

สู�งจัากระดิ�บน4+าทะเลัปานกลัางน#อยกวั�า แลัะเท�อกเขาภู�พานย�งท4าหน#าท�%เป/นแนวัปะทะเมิฆฝนจัากพาย1ดิ�เปรสูชี�%นท4าให#พ�+นท�%หน#าเขาแถบจั�งหวั�ดิบร�เวัณ์แมิ�น4+าโขงมิ�ปร�มิาณ์ฝนมิาก

เท�อกเขาภู�พาน

3. เขตท�%สู�งเขาโดิดิ

• ประกอบดิ#วัยภู�มิ�ประเทศท�%สู�งมิากกวั�า บร�เวัณ์ใกลั#เต�ยง แลัะมิ�ภู�เขาโดิดิแทรก

สูลั�บอย��ดิ#วัย เขตท�%สู�งเขาโดิดิในภูาค อ�สูานไดิ#แก� เขตท�%สู�งเขาโดิดิเลัย-

หนองบ�วัลั4าภู�- หนองคาย แลัะเขตท�%สู�ง เขาโดิดิ ภู�ทอก-ภู�วั�วั-ภู�ลั�งกา

4. เขตท�%ดิอน โคก โนน• โคก โนน เป/นลั�กษณ์ะภู�มิ�ประเทศท�%เก�%ยวัข#องก�บ

ชี�วั�ตคนอ�สูานดิ�งน�+• 1. เป/นท�%ต�+งถ�%นฐานบ#านเร�อน เน�%องจัากป;ญ่หาเร�%อง

อ1ทกภู�ยแลัะหน�จัากคราบเกลั�อ(ข�+เอ�ยดิ)ท�%ถ�กน4+าชีะมิาสูะสูมิในท�%ราบ

• 2. เป/นพ�+นท�%เพาะปลั�กพ�ชีไร� แลัะไมิ#ย�นต#น เชี�น มิ�น สู4าปะหลั�ง อ#อย ปอแก#วั ข#าวัโพดิ มิะมิ�วัง มิะขามิ

หวัาน ซ้ำ<%งเป/นพ�ชีเศรษฐก�จัของอ�สูานนอกจัากข#าวั

5. เขตท�%ราบ• เป/นพ�+นท�%ท�%มิ�ควัามิต�างระดิ�บในพ�+นท�%น#อยมิาก ถ#าเป/นพ�+นท�%ท�%

ดิ�ราบเร�ยบ เร�ยก ท�%ราบเร�ยบ ถ#าเป/นท�%น4+าท�วัมิข�งในบาง” ”ชี�วัง เร�ยก ท�%ราบลั1�มิ ถ#าเป/นท�%ราบใกลั#เชี�งเขา เร�ยก ท�%ราบ” ” ”เชี�งเขา ถ#าเป/นท�%ราบลั�กษณ์ะสู�งชี�นเลั$กน#อยจัากท�%ราบผ่�น”เดิ�ยวัก�นเร�ยกวั�า ท�%ราบดิอน สู�วันใหญ่�ใชี#พ�+นท�%ปลั�กข#าวั ” ”เขตท�%ราบสู4าค�ญ่ ไดิ#แก� เขตท�%ราบ บ1ร�ร�มิย-สู1ร�นทร-ศร�สูะเกษ-อ1บลัราชีธาน� อ1บลัราชีธาน�เขตท�%ราบพ�มิาย-ประทาย-พย�คฆภู�มิ�พ�สู�ย เขตท�%ราบขอนแก�น-มิหาสูารคามิ-ร#อยเอ$ดิ-ยโสูธร- อ1บลัราชีธาน� เขตท�%ราบสูกลันคร-นครพนมิ เขตท�%ราบท1�งก1ลัาร#องไห# เขตท�%ราบลั1�มิน4+าสูงครามิ

2. อ�สูานแผ่�นดิ�นสูมิดิ1ลั ขนาดิ ร�ปร�างแลัะขอบเขต

• ขนาด ภูาคตะวั�นออกเฉี�ยงเหน�อ มิ�น�ยท�%สู4าค�ญ่ต�อประเทศไทยเมิ�%อเปร�ยบเท�ยบก�บภูาคอ�%นๆเพราะ

ใหญ่�เป/น 1 ใน 3 ของประเทศ มิ�สู.สู. ถ<ง 1 ใน 3 เป/นภูาคท�%มิ�น4+าหน�กทางการเมิ�อง

• ร ปร�าง มิ�ควัามิสูมิดิ1ลัท�+งควัามิกวั#างแลัะยาวั ค�อ กวั#างประมิาณ์ 560 ก.มิ. ยาวัประมิาณ์ 560

ก.มิ. ร�ปร�างค�อนข#างเป/นสู�%เหลั�%ยมิจั�ต1ร�สู ท4าให#การ บร�หารแลัะแบ�งขอบเขตการบร�หารสูะดิวัก ท1ก

หน�วัยบร�หารอย��ไมิ�ไกลัจัากศ�นยกลัาง

• ความเป�นขอบเขติ มิ�ลั�กษณ์ะเดิ�นในเร�%อง ขอบเขตภูาคโดิยระบบธรรมิชีาต� โดิยมิ�เท�อก

เขาเป/นขอบเขตทางตะวั�นตกแลัะใต# มิ�แมิ�น4+า โขงเป/นขอบเขตทางเหน�อแลัะตะวั�นออก

ประกอบดิ#วัยระดิ�บพ�+นท�%สู�วันใหญ่�สู�งต�+งแต�200-1,500 เมิตร เป/นภู�มิ�ภูาคซ้ำ<%งเป/นท�%ราบ

แต�มิ�ระดิ�บควัามิสู�งของพ�+นท�%มิากกวั�า 200 “ ”เมิตร จั<งน�ยมิเร�ยกวั�า ท�%ราบสู�งโคราชี

3. อ�สูานก�บภู�มิ�ประเทศโคก โนน แลัะท�%ราบ

• “โคก” เป/นภู�มิ�ประเทศท�%มิ�ลั�กษณ์ะร�ปร�างน�นข<+น หร�อมิ�ระดิ�บสู�งท#องถ�%น(Local Relief )สู�งข<+นมิาจัากพ�+นท�%ต4%าโดิยรอบ ในลั�กษณ์ะท�%มิ�ควัามิลัาดิชี�น(Slope)ไมิ�มิาก น�%นค�อค�อยๆลัาดิข<+นเร�%อยๆ จันท4าให#เมิ�%อมิองโดิยภูาพรวัมิมิ�ลั�กษณ์ะท�%น�นข<+นแยกจัากท�%ต4%าโดิยรอบชี�ดิเจัน เน�%องจัากพ�+นดิ�นสู�วันใหญ่�เป/นดิ�นทรายในชี�วังหน#าแลั#งพ�+นผ่�วัของโคกมิ�กจัะแห#ง