438 low web

Μιλούν οι Νικόλας Σεβαστάκης Nίκος Μαραντζίδης Παναγής Παναγιωτόπουλος Γιώργος Καμίνης Στάθης Καλύβας Γιάννης Κιουρτσάκης Σεραφείμ I. Σεφεριάδης

τχ.4

38/0

2072

015

Η Ελλάδά μπροστά στο φάντάσμά τΗσ διχονοιάσ

ε ι δ ι κ η ε κ δ ο σ η

ολα

για

την

αθ

ην

α! f

ree

pres

s δω

ρεαν

οδη

γοσ

τη

σ πο

λησ

κυκλ

οφ

ορε

ι καθ

ε πε

μπτ

η

2 lifo – 2.7.15

2.7.15 – lifo 3

Free Press. Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

*Στείλτε μας Feedback: [email protected]

☛ Η πολύκροτη συνέντευξη που έδωσε στη LiFO και την Τίνα Μανδηλαρά ο Μιχάλης Ιγνατίου προξένησε ενδιαφέρουσες αντιδράσεις. «Δηλαδή, εσείς, οι δημοσιογράφοι, κ. Ιγνατίου, δεν έχετε καμία ευθύνη;» ρώτησε ο/η Ορί-ων. «Τις αποφάσεις τις λαμβάνουν οι πολιτικοί, θα μου πείτε. Εσείς, όμως, είχατε επαγγελματικό καθήκον να ενημερώνετε τον κόσμο ότι το καράβι πάει στα βράχια, προτού φτάσουμε εκεί. Δεν το κάνατε. Κάποιοι συνάδελ-φοί σας, αντί να ανέβουν στα καμπαναριά και να κρούσουν τον κώδωνα, έπαιρναν τα λιβανιστήρια και θυμιάτιζαν τους εκάστοτε καταλληλότερους. Είναι ώρα για τη δική σας αυτοκριτική!».

Στο σχόλιο, όπως δημοσιεύτηκε στο LIFO.gr, μπήκε και απάντησε ο ίδιος ο Μιχάλης Ιγνατίου: «Δεν λιβάνιζα, αλλά ευθύνη έχουμε οι δημοσι-ογράφοι. Βεβαίως, έχουμε ευθύνη. Προσωπικά αναλαμβάνω τη δική μου». «Αυτό σας τιμά» ανταπάντησε ο Ορίων. «Προσωπικά, με ενόχλησε ο αφο-ρισμός ότι την “αποκλειστική ευθύνη την έχουν οι Έλληνες πολιτικοί”. Και καλά κάνετε και γράφετε ότι έχουμε ευθύνη».

Στο άρθρο σχολίασε και ο Anonymous Liberty, γράφοντας: «Κ. Ιγνα-τίου, σας παρακολουθώ από τις ανταποκρίσεις σας εδώ και καιρό, από το 2010. Δεν υπήρχε τίποτα περισσότερο που θα μπορούσε ένας ανταποκρι-τής σαν εσάς να κάνει τότε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει τώρα, αρκεί να έχει το θάρρος και την ικανότητα. Όπως σωστά γράφετε, υπήρχε ανικανότητα συνδυασμένη με αδιαφορία απ’ όλες τις πλευρές το 2010. Όλοι πίστευαν ότι είναι το πρόβλημα του άλλου που θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να το περιορίσει. Οι μόνοι που δεν έδειξαν ανικανότητα ήταν οι σπεκουλαδόροι που έκαναν δισ. από την κρίση στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της περιφέρειας, με την αρχική βοήθεια, μάλιστα, της Τράπεζας της Ελλάδος! Οι ελληνικές κυβερνήσεις, που με την εκλογή τους είχαν το κακό ελάττωμα να κατηγορούν την προηγούμενη κυβέρνηση ότι “άφησε καμένη γη”. Προσπαθούσαν να αποδείξουν πόσο χειρότερα από την πραγματικότητα ήταν η ελληνική οικονομία που άφησαν οι προηγού-μενοι. Αυτοί, τώρα, με απόλυτη βεβαιότητα θα τη μεταρρυθμίσουν χωρίς καμιά θυσία... γιατί τα “λεφτά υπάρχουν”. Το ΔΝΤ, με ικανότητες στη δι-άγνωση, αλλά με μικρή αποτελεσματικότητα στη θεραπεία. Οι φήμες της επέμβασής του στην Ελλάδα ήταν το πυρηνικό μανιτάρι που άνοιξε τα μά-τια των κερδοσκόπων και εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση στο έπακρο. Όπως με την κτηματομεσιτική φούσκα στις ΗΠΑ, οι κερδοσκόποι έμαθαν το μέγεθος του προβλήματος στην Ευρώπη από τις εκθέσεις του ΔΝΤ και

τις προτροπές του στις οποίες κανείς υπεύθυνος δεν έδωσε προσοχή – μόνο οι κερδοσκόποι του σορταρίσματος των ομολόγων. Το χάος. Ένα ενδοευρωπαϊκό πρόβλημα έγινε μέρος της παγκόσμιας κρίσης και τη φούσκωσε για άλλα πέντε χρόνια ή και περισσότερα».

☛ Για τη χρήση του όρου «αστός» ως μομφή έγρα-ψε ο Δημήτρης Ρηγόπουλος. «Ωραίο άρθρο, κ. Ρηγόπουλε» σχολίασε ο shadow_play. «Όποιος “ζηλεύει” την οργάνωση, τον επαγγελματισμό και την αποτελεσματικότητα των κεντρικών και βόρειων κρατών της Ευρώπης, κινδυνεύει να θεωρηθεί δωσίλογος και “γερμανοτσολιάς”. Από πού κι ως πού η γενιά μας να είναι υποχρεωμένη να θαυμάζει το “μεγαλείο” της Βενεζουέλας και της Κούβας ή να λατρεύει με το ζόρι την αστεία Ρωσία του Πούτιν, ώστε να θεωρηθεί poitically correct; Έχετε απόλυτο δίκιο. Είμαστε η μοναδική χώρα στο Δυ-τικό Κόσμο όπου ο χαρακτηρισμός “αστός” είναι σχεδόν... βρισιά! Γι’ αυ-τόν το λόγο, οι μισοί απ’ όσους σέβονται ακόμα τον εαυτό τους έχουν ήδη φύγει για άλλες πολιτείες, ενώ και οι υπόλοιποι ετοιμάζουν βαλίτσες. Θα μας αναγκάσουν να φύγουμε από τη χώρα μας, λοιπόν, όσοι σεβόμαστε τους κόπους μας και τις σπουδές μας και κουραστήκαμε να περιμένουμε την επόμενη, “καλύτερη” μέρα στην Ελλάδα; Δυστυχώς, ναι. Στο μυαλό μας είμαστε ήδη φευγάτοι από αυτό το κουκλοθέατρο που παίζεται εδώ και χρόνια στην πατρίδα. Φευγάτοι για πάντα».

☛ «Πώς θα λυθεί το πρόβλημα του πρασίνου στην Αθήνα;» αναρωτήθηκε ο Δημήτρης Κυριαζής στο εκτενές ρεπορτάζ του. «Ακριβώς έτσι» συμφώνη-σε μαζί του η AngelDust. «Το κράτος είναι άφαντο και οι πολίτες επίσης άφαντοι! Εμείς μπορεί να μένουμε σε παρακμιακή γειτονιά του Καματε-ρού, τέρμα υποβαθμισμένη, έχουμε φυτέψει πάντως 30 δέντρα γύρω από το σπίτι μας, μόνοι μας. Επίσης, ένα πλατάνι και δύο ευκαλύπτους. Αν το κάναν όλοι αυτό, έστω έξω, στο πεζοδρόμιό τους;».

☛ Για τα juice bars που είναι η νέα υγιεινή τάση της πόλης έγραψε ο Βα-σίλης Καψάσκης, παρουσιάζοντας μερικά από τα πιο δημοφιλή. Ο/η Bιl-Atar σχολίασε: «Μπράβο σε όσους ασχολούνται με τις βιταμίνες, εργάζο-νται, περιεργάζονται και ας στύβουν και το μυαλό τους για κάτι καλύτερο».

feed

back

437

απ

ό τ

ον

αρ

η δ

ημ

οκ

ιδη

postsγράμματα

e-mails

Starbucks Discoveries® Cappuccino: με πλούσια γεύση

espresso και κρεμώδες γάλα

Καταναλώνεται καλύτερα πλάι στο κύμα, παρέα με ένα καλό βιβλίο!

Ο Μιχάλης Ιγνατίου απαντά στις επικρίσειςOι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

4 lifo – 2.7.15

2.7.15 – lifo 5

Μιλούν οι Νικόλας Σεβαστάκης Nίκος Μαραντζίδης Παναγής Παναγιωτόπουλος Γιώργος Καμίνης Στάθης Καλύβας Γιάννης Κιουρτσάκης Σεραφείμ I. Σεφεριάδης

Η Ελλάδά μπροστά στο φάντάσμά τΗσ διχονοιάσ

Τα έργα του Γιάννη Κουνέλλη στο αφιέρωμα αντλήθηκαν από το βιβλίο, KOUNELLIS Stations On An Odyssey (εκδόσεις Prestel).

▼Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1980

Είσοδος γεμισμένη με μαρμάρινα θραύσματα και προτομές από

γύψο και μάρμαρο. Φωτογραφία: Claudio Abate

6 lifo – 2.7.15

νικολασ σεβαστακησ η μεγaλη ελληνο-ευρωπαϊkh αγωνiα

Λέγεται συχνά ότι «αυτή η Ευρώπη» δεν είναι, λοιπόν, η Ευρώπη των ευρωπαϊστών πολιτικών της παλιάς σχο-λής. Δεν είναι μια ενάρετη επικράτεια όπου βασιλεύ-ουν η ελευθερία και η ισότη-τα αλλά το μεγάλο αντιφατι-

κό πεδίο μιας συνύπαρξης που τα έχει όλα: και εθνικούς εγωισμούς και γραφειοκρατικούς πα-ραλογισμούς και αρκετό συντηρητισμό. Όπως φάνηκε σε πολλές περιπτώσεις, δεν αποδέχεται εύκολα αλλαγές στη λειτουργία, στους δημό-σιους στόχους και στις λύσεις που συμφωνού-νται με κόπο και πολλές δυσαρέσκειες μικρών εθνών ή μεγάλων χωρών.

Ο παλιός καλός ευρωπαϊσμός υπέφερε από ένα οξύ φιλολογικό σύνδρομο. Οι κλασικοί φιλοευρωπαίοι διανοούμενοι και πολιτικοί δεν άντεχαν τις τεχνοκρατικές απαιτήσεις, το παζάρι για τις ποσοστώσεις ή την κακόηχη, συ-χνά, γλώσσα των «κοινοτικών οδηγιών». Και όταν ξέσπασε η μεγάλη κρίση και ξεχώρισε το ελληνικό ζήτημα, η ευρωπαϊκή ιδέα ήταν ήδη κουρασμένη και δίχως λάμψη. Είχε ήδη ανατεί-λει η εποχή της καχυποψίας, της αγανάκτησης και του θυμού για το «τέρας των Βρυξελλών». Παρά το ότι ένας φιλοευρωπαϊσμός του συμ-φέροντος ήταν πάντα πλειοψηφικό ρεύμα στην Ελλάδα, εδώ και καιρό βαθαίνει το ρήγμα. Η ταύτιση της Ευρώπης με την «οικονομική τι-μωρία» θα αλλάξει τα συναισθήματα και τις στάσεις πολλών πολιτών. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουμε μια μαζική μετατόπιση προς έναν ξε-κάθαρο αντιευρωπαϊσμό αλλά ξεσπάσματα του θυμικού κατά των άδικων ξένων.

Ο ΣYΡΙΖΑ διαχειρίστηκε αυτή την αμφιθυ-μία μαζί με τη σταδιακή απογοήτευση πρώην οπαδών της «ενωμένης Ευρώπης». Μα, είναι αυτό το πράγμα η Ευρώπη που θέλαμε; Μήπως είναι κάτι σαν τη σοβιετική αυτοκρατορία της παρακμής; Μια ελίτ που οργανώνει τη λιτότη-τα, την πίεση των λίγων στους πολλούς, την αντι-δημοκρατία;

Σε αυτά τα ερωτήματα η εμπειρία της κρίσης πρόσθεσε κάποιες βεβαιότητες. Ότι, ας πού-

με, «δεν μας αγαπούν», ούτε μας σέβονται, ότι συνωμοτούν εναντίον μας και ζητούν να «μας έχουν αποικία». Οι λέξεις των ριζοσπα-στών θεωρητικών συναντήθηκαν με το αιώνιο ελληνικό παράπονο.

Οι βεβαιότητες γύρω από έναν ανάδελφο και ανεπιθύμητο λαό κατοικούν στα βαθιά της ελ-ληνικής ιδεολογίας. Ανέβηκαν όμως αμέσως στην επιφάνεια όταν η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. δεν άλλαζε αισθη-τά τα πράγματα. Η βουτιά σε ταπεινούς όρους και ποσοστώσεις (ΦΠΑ, φορολογικά κ.λπ.) έγινε με βασανιστικό και αργό τρόπο. Από την αρχή η κυβέρνηση δεν ήθελε να διαπραγματευ-τεί με αριθμούς και «τεχνικά δεδομένα». Επιδί-ωκε, όπως έχει ειπωθεί ανοιχτά, να μετατοπίσει τη συζήτηση σε ζητήματα αρχών, σε διαλόγους περί δημοκρατίας και λαϊκής νομιμοποίησης.

Να όμως που αυτή η επιλογή φτάνει τώρα σε μια δραματική κορύφωση. Η κυβέρνηση επαναφέρει το θέμα της δημοκρατίας ή της λαϊκής κυριαρχίας, παρουσιάζοντας όλους τους συνομιλητές της ως ψεύτες πραξικοπηματίες και αντιδημοκράτες. Ξεχνώντας πλήρως τις ρε-αλιστικές υποθήκες του παλιού ευρωπαϊσμού, επενδύει πάλι στο πληγωμένο συναίσθημα των ανθρώπων. Κείμενα και λόγοι κομματικοί ανα-φέρονται πάλι διαρκώς σε περηφάνια και υπο-τέλεια, σε αξιοπρέπεια και υποταγή. Ο κόσμος μας χωρίζεται σε ηθικά στρατόπεδα.

Από διάφορες πλευρές επιβραβεύεται έτσι μια νέα ριζοσπαστική στάση που «δεν έχει πλέ-ον πρόβλημα» να μελετήσει την έξοδο από το ευρώ ή να δοκιμάσει και άλλες ρήξεις.

Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που τα θεωρούν όλα αυτά μια έσχατη κίνηση σε μια σκληρή δι-απραγμάτευση. Αλλά με το κλείσιμο των τρα-πεζών, την ανάφλεξη στο πολιτικό σκηνικό και την ανταλλαγή θερμών πυρών στα κοινωνικά μέσα φτιάχνεται μια νοσηρή ατμόσφαιρα. Τα λόγια του μίσους φέρνουν πιο κοντά τη ρήξη, ακόμα και αν οι κυβερνώντες και ο Αλέξης Τσί-πρας εννοούν το δημοψήφισμα ως πρόκληση για συμφωνία και όχι ως κόψιμο της γέφυρας.

Και εδώ βλέπει κανείς τη μεγάλη και τραγική παγίδευση. Η κυβέρνηση αιχμαλωτίζεται σε

ένα κλίμα εχθροπραξιών. Κινητοποιεί τον λαό του «όχι» εναντίον των «εθελόδουλων» δίχως να υπολογίζει τους κινδύνους για την επόμενη μέρα. Γκρεμίζοντας τις γέφυρες με άλλες κυ-βερνήσεις και την ηγεσία της Ευρώπης, παλι-νορθώνει ουσιαστικά το πνεύμα των πλατειών του 2011, ενώ κυβερνά ήδη πέντε μήνες. Για όσους βέβαια έχουν ταυτίσει την Αριστερά με τη διαρκή εξέγερση και την καταγγελία του άδικου, η σύγκρουση του «ναι» και του «όχι» είναι επιβεβαίωση της αρχικής ιδέας με την οποία προσέγγισαν την πραγματικότητα: ότι η κρίση χωρίζει εν τέλει τους συμβιβασμένους και τους ασυμβίβαστους, τους πλούσιους και τους φτωχούς, τους αστούς ή τους συμμάχους και τον λαό.

Το δημοψήφισμα συνιστά έτσι απότομη βουτιά στην απατηλή διαίρεση του κόσμου ανάμεσα στους «καταστροφείς» και στους «σωτήρες». Και το «όχι» γίνεται για άλλη μια φορά η αγαπημένη λέξη μιας Αριστεράς που αρνείται να σκεφτεί τις συνέπειες και κολα-κεύεται να συνομιλεί με την «ένδοξη Ιστορία του λαού μας».

Είναι όμως αυτή η επίδειξη πυγμής προς τους εταίρους-δανειστές ο δρόμος προς περισ-σότερη δημοκρατία; Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, είναι πιθανή, δυστυχώς, η άλλη έκβαση: να ταυτιστεί η Αριστερά στα μάτια των πολιτών με τη βίαιη αποδιοργάνωση της καθημερινότητας, τις ουρές ή τα μεγάλα λόγια που συνοδεύονται από αλλοπρόσαλλες κι επι-πόλαιες πράξεις.

Η έξοδος από το ενιαίο νόμισμα και πολύ περισσότερο η ρήξη με το «ευρωσύστημα» πα-ραμένουν μια μειοψηφική επιλογή στην ελ-ληνική κοινωνία. Ο κίνδυνος είναι να φανούν πλειοψηφικό ρεύμα την Κυριακή το βράδυ, εάν δώσει τον τόνο της βραδιάς η συνάθροιση των ετερόκλητων «όχι»: αν τα εθνικιστικά, αριστε-ρά, «υπαρξιακά» ή άλλα «όχι» ορθώσουν ένα τείχος ανάμεσα στη χώρα και σε μια ιστορική επιλογή βάθους. Εκτός αν συμβεί το θαύμα και οι εξελίξεις ανοίξουν πάλι ένα περιθώριο ελπίδας πριν φτάσουμε στα παραβάν της Κυ-ριακής. ¶

2.7.15 – lifo 7


Είσοδος γεμισμένη με μαρμάρινα θραύσματα και προτομές από

γύψο και μάρμαρο. Φωτογραφία: Claudio Abate

/ H E λ λ ά δ ά μ π ρ ο σ τ ά σ τ ο φ ά ν τ ά σ μ ά τ η σ δ ι χ ο ν ο ι ά σ /

8 lifo – 2.7.15

Κάθε στιγμή που εισβάλλουν μεγάλα πολιτικά διλήμμα-τα είναι στιγμή διαίρεσης και πυκνής, εσωτερικής διαμάχης. Οι πολίτες ερ-μηνεύουν με διαφορετικό τρόπο τα καλέσματα, τα συνθήματα ή τα όποια

επιχειρήματα. Ιδιαίτερα σε συνθήκες ενός δημοψηφίσματος, ο διχασμός είναι η «φυσι-ολογική» κατάσταση. Το υπέρ και το κατά, το «ναι» και το «όχι» χωρίζουν την ενδοχώρα της κοινωνίας, τις οικογένειες, ακόμα και ζευγάρια ή φίλους. Και, βέβαια, υπάρχει και η ζώνη των αμφίβολων εντάξεων, όπου κυριαρχεί σε πολ-λούς η αγχωτική αναζήτηση στέγης στη μία ή στην άλλη γνώμη.

Αυτό είναι ο κανόνας του παιχνιδιού σε κάθε συγκυρία ισχυρού διλήμματος και «κρίσιμης» επιλογής.

Υπάρχει όμως και ο ελληνικός ιστορικός χρό-νος με τις κομβικές στιγμές της μεγάλης δι-χόνοιας: το «εμφύλιο τραύμα» μας, όπως έχει ονομαστεί και αναλυθεί τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει, δηλαδή, η αναγωγή των συγκρούσεων σε μια μεγάλη και κατά κανόνα ανελέητη Σύ-γκρουση, όπου ένα μέρος της κοινωνίας επιδι-ώκει τη συντριβή των άλλων. Αυτό είναι όμως κάτι άλλο από τη θεμιτή πολιτική ένταση, τη διαμεσολαβημένη από ισχυρούς λειτουργικούς θεσμούς. Η εμφύλια παθολογία είναι ένα εί-

δος υπερθορύβου που σκεπάζει βάναυσα τη συζήτηση των δημόσιων επιλογών μας, όσο έντονη και αν είναι μια τέτοια συζήτηση. Αυ-τός ο θόρυβος γεμίζει το κενό με τη φανατική επίδειξη της μιας ή της άλλης «ταυτότητας». Έτσι, όμως, δεν αφήνει να αναπτυχθούν εκείνα τα ζητήματα που δεν επιδέχονται ένα «ναι» και ένα «όχι», ένα συνοπτικό υπέρ και κατά.

Με αυτή την έννοια, η φανατική διχόνοια γίνεται ένας τρόπος να σταθεί κανείς σε μια χαοτική δημόσια αρένα, να δείξει, δηλαδή, πως διαθέτει βεβαιότητες, πάθος και γνώσεις. Οι βαθύτεροι φόβοι και ανασφάλειες της ύπαρξης –η ευάλωτη οικονομική ζωή αλλά και κάθε λο-γής απώλειες– συγκαλύπτονται πίσω από μια επιθετικότητα που γυρεύει αφορμή.

Νομίζω ότι δεν διδασκόμαστε από την Ιστο-ρία γιατί κινούμαστε σε ένα στείρο δίπολο: ανάμεσα σε μια κατασκευασμένη «αγωνιστι-κή» μνήμη και σε ένα παρόν αφιλόξενο για πολεμικά ανδραγαθήματα και παλιές μορφές βίαιης επικράτησης. Ασκούμαστε καθημερινά σε κάθε λογής διχόνοιες: σε γραφικούς καβγά-δες, κομματικά τελετουργικά απόρριψης του αντιπάλου, αγριότητες στα κοινωνικά μέσα. Πρέπει, όμως, να ξεχωρίσουμε τον χώρο της διαφωνίας από την επιθυμία «εξόντωσης» του άλλου. Είναι πολύ δύσκολο, ακόμα και όταν κάποιος το πιστεύει και το προωθεί ως ιδέα. Γιατί η κρίση έφτιαξε ένα θέατρο αναβίωσης όλων των εμφυλίων της Ιστορίας μας. Έστησε

μια τεράστια σκηνή με ιδανικούς προδότες, συμμάχους, λιποτάκτες, «έμπιστους». Και μοιάζει όλο και πιο δύσκολο να καταλάβουμε στην πράξη ότι η διχόνοια είναι μια στιγμή της πολιτικής, όχι το κέντρο της. Και ότι εκτός απ’ το ακόνισμα των αρνήσεων και των επιθετικών μας «ενστίκτων» χρειαζόμαστε περισσότερους λόγους καταφατικής δράσης.

Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να προσποιη-θούμε ότι δεν μας αφορά η διχόνοια, ότι τα σκληρά διλήμματα μας είναι αδιάφορα. Θα λέγαμε ψέματα στον εαυτό μας αν αρχίζαμε ένα γενικό κήρυγμα κατά των διχασμών και υπέρ της καλής εθνικής ενότητας. Έχουμε όμως τη δυνατότητα να αρνηθούμε τη βαρβα-ρότητα και τη βία στη διχόνοια, να υπερβούμε τις παλιές, πρωτόγονες σκηνές ενός πολέμου συμβολικής εξόντωσης του άλλου. Θα θυμηθώ εδώ έναν όρο της ψυχανάλυσης του Φρόιντ: «επιμελημένη επεξεργασία». Αυτό νομίζω ότι θα ήταν αναγκαίο τις τελευταίες μέρες και ώρες. Μια επιμελημένη επεξεργασία των «ναι» και των «όχι» που μας καλούν να πάρου-με θέση. Δεν μιλώ για κάποια τεχνητή λήθη των διαφορών μας αλλά για την προσπάθεια εκπολιτισμού της κάθε δημόσιας αντιπαρά-θεσης. Και ίσως αυτός ο εκπολιτισμός των συγκρούσεων, η πολιτική και ηθική τους «διασκευή», να είναι ένα ιστορικό μάθημα: το μοναδικό μάθημα που θα ήταν ικανό να επιδράσει κάπως στο παρόν μας. ¶

νικολασ σεβαστακηστο Φαντασμα τησ διχονοιασσυνεντευξη στην αργυρω μποζωνηφωτογραφια: γιωργοσ πΛαναΚησ

Η εμφύλια παθολογία είναι ένα είδος υπερθορύβου που σκεπάζει βάναυσα τη συζήτηση των δημόσιων επιλογών μας, όσο έντονη

και αν είναι μια τέτοια συζήτηση

2.7.15 – lifo 9


Η κυβέρνηση αιχμαλωτίζεται σε ένα κλίμα εχθροπραξιών. Κινη-τοποιεί τον λαό του «όχι» εναντίον των «εθελόδουλων» δίχως

να υπολογίζει τους κινδύνους για την επόμενη μέρα

10 lifo – 2.7.15

Ο Νίκος Μαραντζί-δης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης

στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

☛

αν συγκρίνουμε τη σημερινή κατάσταση με την περίοδο του εθνικού διχασμού ή με την περίοδο του Εμφυλί-ου ή το ’80 –την περίοδο των μπλε και πράσινων καφενείων–, θα έλεγα ότι σε αυτό το επίπεδο η ελλη-

νική κοινωνία δείχνει μια ωριμότητα ως προς τη διαχείριση των θεμάτων που άπτονται του παρόντος και του μέλλοντός της.

Αυτό που βλέπουμε τώρα, μια καταστροφή μεγάλου μεγέθους, σοκαριστική και αυτοεξευ-τελιστική, δεν αποτυπώνεται, παρά το δημο-ψήφισμα, τις αντεγκλήσεις στη Βουλή και τις αντιπαραθέσεις, με την ίδια βιαιότητα όπως παλαιότερα. Οι πολίτες είναι σχετικά ήρεμοι. Αισθάνομαι ότι οι διαφορές δεν είναι τόσο με-γάλες, παρόλο που υπάρχουν διαφωνίες, αντι-παραθέσεις, και μάλιστα τα social media τις ευνοούν, αλλά προς το παρόν δεν μπορούμε να συγκρίνουμε. Αυτό που ζούμε σήμερα, όπως το κλείσιμο τραπεζών, δεν το έχουμε ζήσει, τουλάχιστον στην Ιστορία των τελευταίων 40 ετών. Έτσι, δεν θα μπορούσα να μιλήσω για διχασμό. Ο διχασμός είναι κάτι βαθύ, τραυμα-τικό, ακόμα δεν έχουμε φτάσει εκεί. Δεν το αποκλείω, είμαστε ακόμα στις πρώτες μέρες του και δεν ξέρουμε ούτε πόσο θα κρατήσει ούτε πώς θα εξελιχθεί. Αυτό που λέμε τώρα, σε μερικές εβδομάδες ίσως να μην ισχύει.

Ζούμε μια περίοδο πολύ σημαντική. Προς το παρόν, αυτό που διατυπώνεται είναι μια διαίρε-ση βαθιά, που έχει ιδεολογικά, κοινωνιολογικά και εισοδηματικά χαρακτηριστικά.

Ομολογώ ότι δεν ασπάζομαι θεωρίες ότι υπάρχουν λαοί που ρέπουν στον φανατισμό και άλλοι στη μετριοπάθεια. Σίγουρα, οι κοι-νωνίες που έχουν αναπτύξει θεσμούς διαχεί-ρισης των πολιτικών αντιθέσεων έχουν πολύ πιο ομαλό και μετριοπαθή τρόπο να χειρίζονται τις διαφορές τους. Επίσης, είναι προφανές ότι σε καταστάσεις όπως αυτή που ζει η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια η διχόνοια μπορεί να αποκτά έναν χαρακτήρα έντασης, αλλά δεν βλέπω να είναι τόσο δραματικός. Δηλαδή, μπορούμε, παρά την ένταση, να συνυπάρξου-με. Ακόμα και αποφεύγοντας να μιλάμε πολι-τικά σε μια μικρή κοινότητα, μια αντίδραση που είναι υγιής κατά τη γνώμη μου και εμείς αισθανόμαστε ότι έχουμε υπερευαισθησία ή υπερπροσήλωση στο δίκαιο των απόψεών μας. Αυτό το θεωρώ διαχειρίσιμο. Όσο για τα social media, τα τελευταία χρόνια και η αγένεια και

η λεκτική βιαιότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που αφορά ακόμα και συζητήσεις για συνταγές μαγειρικής. Δεν με ξενίζει η λεκτική βιαιότητα, αντανακλά μια κοινότητα χρηστών εθισμένων σε έναν λεκτικό τραμπουκισμό ανθρώπων.

Οι αντιθέσεις στην κοινωνία υπάρχουν, αλλά αυτό που αποτυπώνεται ως λόγος αντίθεσης είναι πολύ πιο βίαιος στο Κοινοβούλιο παρά στην πραγματική ζωή.

Αυτό που παρατηρούμε στο επίπεδο των πο-λιτικών ελίτ είναι σαφώς μια προσπάθεια που οικοδομήθηκε όλα αυτά τα χρόνια, όπως η διαί-ρεση σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, μία σε μεγάλο βαθμό κατασκευή από τα πάνω.

Οι μεγάλες διαιρέσεις που γίνονται διχα-σμοί χαρακτηρίζονται από ένα κοινό στοιχείο: από την ανικανότητα των αντιπροσωπευτικών θεσμών να απορροφήσουν την αντίθεση, πο-λιτική ή ιδεολογική. Η δημοκρατία είναι ένα εργαλείο απορρόφησης κοινωνικών εντάσεων, αντιθέσεων και κραδασμών. Όταν αυτό επιτυγ-χάνεται, το πρώτο σύμπτωμα που έχουμε είναι η κοινωνική ειρήνη.

Αυτό που βλέπουμε είναι η αποτυχία των ελίτ να διαχειριστούν επιτυχώς μια πολιτική κρίση που συνδέεται με διαφορετικά συμφέροντα. Αυτή η αποτυχία που αποτυπώνεται με πολλή ένταση στο Κοινοβούλιο περνάει αναμφίβολα και στην ελληνική κοινωνία. Είναι στοιχείο της αδυναμίας των θεσμών να απορροφούν τις κοι-νωνικές αντιθέσεις κι έτσι αυτές μετατρέπονται σε εντάσεις. Αυτό αποτυπώνεται στην ευκολία με την οποία οι πολιτικές ελίτ χρησιμοποιούν στη ρητορική τους μανιχαϊστικά σχήματα, το κακό και το καλό, οι πατριώτες και οι γερμα-νοτσολιάδες. Το επίπεδο της συζήτησης στο Κοινοβούλιο είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό μέσα στο οποίο συζητώ εγώ με τους φίλους μου κι εσείς με τους δικούς σας, που, στο κάτω-κάτω, είναι μια ιδιωτική συζήτηση και γίνεται μεταξύ φίλων.

Στο Κοινοβούλιο η χρήση υβριστικών εκ-φράσεων σε επίπεδο καφενείου ή γηπέδου χυδαιότητας ή το τουιτάρισμα από διάφορους που τους περιγράφω ως νούμερα, για να το πω γρήγορα και σύντομα, είναι ένα φαινόμενο που τροφοδοτεί την ένταση.

Δεν βρίσκω στην ελληνική κοινωνία τόσο τραυματικές, βαθιές αντιθέσεις όσο θα μπο-ρούσε αυτό που στην ορολογία της Πολιτικής Κοινωνιολογίας ονομάζεται cleavanges (βαθιές τομές) που θα μπορούσαν να είναι φυλετικές ή εθνικές όπως είναι στις ΗΠΑ, οι λευκοί και οι μαύροι, μια βαθιά διαίρεση που κουβαλάει

τραύματα αιώνων. Αυτό είναι διχασμός, εμείς δεν έχουμε αυτές τις αντιθέσεις. Στη δική μας περίπτωση, πολλές φορές κατασκευάζονται από τη ρητορική των ελίτ εκ του μηδενός.

Όταν ένας πολιτικός αποκαλεί έναν άλλο γερμανοτσολιά, πρόκειται για κατασκευή εχθρού, ουσιαστικά φτιάχνει διαιρέσεις μέσα στην κοινωνία φαντασιακές και όχι πραγματι-κές, που πατάνε στην Ιστορία και στην Κοινω-νιολογία. Αυτές οι αντιθέσεις είναι φανταστικές ιστορίες που εξυπηρετούν θαυμάσια πολιτικές ελίτ, δημαγωγούς, οι οποίοι την ώρα που λένε όλες αυτές τις τρομερές και φοβερές φράσεις δεν συνειδητοποιούν το μέγεθος του κακού που κάνουν στην ελληνική κοινωνία.

Η κοινωνία είναι σε υψηλότερο επίπεδο από τις πολιτικές ελίτ. Αν εξαιρέσει κανείς τη βία των social media, είναι άσχημο το συμπέρα-σμα ότι στον πραγματικό κόσμο οι αντιπρόσω-ποί μας είναι χειρότεροι πια από εμάς. Αυτό είναι ένα απαισιόδοξο συμπέρασμα για τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Αυτό που βλέπουμε συχνά στο Κοινοβούλιο είναι τέτοιο, που οι πο-λίτες θεατές διασκεδάζουν και αντιμετωπίζουν ως γελωτοποιούς τους αντιπροσώπους τους.

Είμαστε μια κοινωνία με αδύναμους θε-σμούς. Η βούληση των υποκειμένων, των ατόμων στην ελληνική κοινωνία, είναι πιο ισχυρή από την ικανότητα των θεσμών να δι-ασφαλίσουν το κράτος δικαίου, την ισονομία, τον σεβασμό των κανόνων, αυτό που πρέπει να κάνουν οι θεσμοί. Αυτή η αδυναμία παρά-γει ένα πολύ ισχυρό δημαγωγικό και λαϊκίστικο πολιτικό σκηνικό. Αυτό δεν είναι δίδαγμα, εί-ναι το συμπέρασμα από την ιστορία της ελλη-νικής κοινωνίας, ότι στην Ελλάδα οι δημαγωγοί υπερτερούν, και υπερτερούν γιατί οι θεσμοί δεν τους εμποδίζουν. Οι κανόνες του παιχνιδιού δεν είναι τόσο ισχυροί ώστε να επιβάλουν στους δημαγωγούς να συμμαζευτούν, οπότε οι άλ-λοι, που βλέπουν τους δημαγωγούς να έχουν το πλεονέκτημα, ανταγωνίζονται τη δημαγωγία, άρα την ένταση, την πόλωση, και αναπαράγουν αυτό το σχήμα, που είναι σε μεγάλο βαθμό φα-ντασιακό, και άλλοι αποσύρονται επειδή δεν το αντέχουν. Οι σοβαροί άνθρωποι δυσκολεύονται να ασχοληθούν με την πολιτική –και εννοώ το επίπεδο της αντιπαράθεσης–, προτιμούν να ιδιωτεύουν ή να περιορίζονται σε έναν μικρό χώρο, ακόμα και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά οι ίδιοι δεν επιθυμούν να μπουν στον δη-μόσιο χώρο, γιατί δεν μπορούν να παίξουν σε ανταγωνισμό με τους δημαγωγούς, και αυτό το ξέρουμε από τον 19ο αιώνα. ¶

νικοσ μαραντζιδησ η κοινωνια είναι σε υψηλοτερο επιπεδο απο τισ πολιτικεσ ελιτσυνεντευξη στην αργυρω μποζωνη

▼

Γιάννης Κουνέλλης Φωτογραφία που κόσμησε

την πρόσκληση έκθεσης στη

Συναγωγή του Στόμμελν, 1991.

Φωτογραφία: Claudio Abate

2.7.15 – lifo 11

Όταν ένας πολιτικός αποκαλεί έναν άλλο γερμανοτσολιά, πρό-κειται για κατασκευή εχθρού, ουσιαστικά φτιάχνει διαιρέσεις

μέσα στην κοινωνία φαντασιακές και όχι πραγματικές, που πατάνε στην Ιστορία και στην Κοινωνιολογία


12 lifo – 2.7.15

παναγησ παναγιωτοπουλοσ μια οικονομια με δραχμη για τουσ Φτωχουσ και ευρω για τουσ πλουσιουσσυνεντευξη στον δημητρη Κυριαζηφωτογραφια: γερασιμοσ δομενιΚοσ (fosphotos)

— Ποιοι ήταν οι μεγάλοι διχασμοί στην πρόσφατη

Ιστορία μας; Οι βενιζελικοί-βασιλικοί και εθνι-κόφρονες-κομμουνιστές ήταν οι δύο πιο πρό-σφατες διχαστικές ρητορικές πραγματικότη-τες. Εγώ, όμως, δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε συνθήκες διχασμού, ότι το υπόστρωμα του επιχειρούμενου από κάποιους διχασμού είναι αβαθές, παρά τον φανατισμό που βιώνουμε.. Αυτό που μέχρι στιγμής εμφανίζεται στην Ελλάδα ως διαίρεση «Ευρώπη-Ελλάδα», μνη-μόνιο-αντιμνημόνιο, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παρεξηγήσεων που απηχούν ασφαλώς διαφορετικές τάσεις αλλά όχι μια βαθιά και καθοριστική διαίρεση εμφυλιοπολεμικού τύ-που. Δεν υπάρχει π.χ. «αστική τάξη» vs «ερ-γατική τάξη» με συμπαγή χαρακτηριστικά και συμφέροντα τα οποία να αντιπαρατίθενται με τρόπο διχαστικό και κάθετο. Δεν υπάρχουν άλλες οριζόντιες διαιρέσεις, όπως γηγενείς και πρόσφυγες στο παρελθόν. Η κοινωνία εί-ναι σύνθετη πλέον, με πολλές διαιρέσεις και ανισότητες μέσα στα ίδια επαγγέλματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, παρά τις διαφορές που υπάρχουν στο εισόδημα –και είναι πολύ σημαντικές–, μοιράζεται έναν κοινό τρόπο ζωής. Αυτό που συμβαίνει τον τελευταίο καιρό είναι κάτι που σχετίζεται πε-ρισσότερο με μια αδυναμία συγχρονισμού της χώρας με την παγκόσμια πραγματικότητα της οικονομίας και των θεσμών. Το επακόλουθο αυτής της αδυναμίας είναι μια σειρά τρομα-κτικών-καταστροφικών παρεξηγήσεων.

— Ποιες είναι αυτές; Η πιο μεγάλη παρεξήγη-ση είναι ότι μπορείς να δανειοδοτείσαι χωρίς ανταλλάγματα. Η έτερη μεγάλη παρεξήγηση

είναι ότι για κάποιον λόγο μας μισούν ή μας ζηλεύουν. Η τρίτη μεγάλη παρεξήγηση είναι ότι η Ελλάδα στο τέλος πάντα τα καταφέρνει. Γι’ αυτό και πρέπει να μετατοπιστεί η αγωνία μας από την έννοια του διχασμού στην έννοια της καταστροφής.

— Δηλαδή, το θέμα δεν είναι ότι θα διχαστούμε

αλλά ότι θα καταστραφούμε; Ακριβώς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια αντιπαράθεση μίσους και διχόνοιας, αλλά αυτό είναι αποτέ-λεσμα των παρεξηγήσεων. Είναι αποτέλεσμα παρεξήγησης, για παράδειγμα, ένας άνθρω-πος που ζει από το ΕΣΠΑ να είναι υπέρμαχος της εξόδου της Ελλάδας από την Ε.Ε. Επίσης, είναι αποτέλεσμα μιας παρεξήγησης ένας κρατικοδίαιτος επιχειρηματίας να ομνύει σε μνημόνια που απελευθερώνουν την οικο-νομία. Και αυτοί οι δύο να μισιούνται. Είναι τραγικά γελοίο. Άρα, το πρόβλημα είναι, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την ιστορική γνώση, ότι οι καταστροφές στην ελληνική Ιστορία του 20ού αιώνα έχουν προκύψει μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες. Και αυτήν τη στιγμή, δυστυχώς, επαναλαμβάνονται αυτές οι διαδικασίες και είμαστε σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Η πρώτη συνθήκη είναι η πλήρης αγνόηση των διεθνών συσχετισμών δυνάμε-ων, όπως το 1922, για παράδειγμα, και το 1974, με το χουντικό πραξικόπημα και την εισβολή στην Κύπρο. Η δεύτερη συνθήκη εί-ναι η άγνοια κινδύνου, ότι δεν υπάρχει πραγ-ματικός κίνδυνος.

— Γιατί όμως δεν έχουμε μάθει από τα λάθη μας;

Υπάρχει ένα εθνικό σύνδρομο, μια τρέλα με-γαλείου στην εθνική ιδεολογία που συνδυά-

ζεται με ένα φτωχοπροδρομικό συναίσθημα. Είναι πολύ βαθιά ριζωμένη η διπλή ταυτό-τητα, ότι είμαστε τεράστιοι και μεγαλειώδεις ως προς την Ιστορία μας και ταυτόχρονα ένας ανομολόγητος πόθος για κακομοιριά και αυ-τολύπηση.

— Εμείς θα ζήσουμε, κι ας είμαστε φτωχοί; Ναι, κα-ταλήγει εκεί. Και ταυτόχρονα: μας χρωστάνε και μας μισούν γιατί είμαστε ωραίοι.

— Ποιος είναι, λοιπόν, ο κίνδυνος που διατρέχουμε τώρα; Η ολοκλήρωση μιας διαδικασίας που έχει ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες με την έξοδο της χώρας από το ευρώ και την κατίσχυση μιας οικονομίας με δραχμή για τους φτωχούς και ευρώ για τους πλούσιους. Αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ, θα πάει σε ένα υποτιμημένο και ανάξιο νόμισμα για τους φτωχούς. Όμως υπάρχουν εκατοντάδες δισ. στα χέρια Ελλήνων σε εσωτερικό και εξωτε-ρικό που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται. Με άλλα λόγια, η αλλαγή νομίσματος δεν θα είναι μια μεταβολή με τεχνικούς όρους. Θα είναι η εγκαθίδρυση μιας νέας κοινωνίας με τεράστιες κοινωνικές αποστάσεις ανάμεσα σε αυτούς που σήμερα έχουν ευρώ (και θα εξακολουθήσουν να έχουν) και αυτούς που θα έχουν για πάντα μια φτωχική δραχμή.

— Οπότε, πιστεύεις ότι το δίλημμα ουσιαστικά εί-ναι ναι ή όχι στην Ευρώπη; Το είπαν αυτό ξένοι αρχηγοί κυβερνήσεων. Και επίσης, κάποιοι υπουργοί της Ελλάδας είπαν ότι το «όχι» δη-λώνει «αποδέσμευση». Το «ναι» θα ζητά από την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενώ το «όχι» θα της δίνει λευκή επιταγή. ¶

Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος

είναι λέκτορας Κοινωνιολογίας στο

τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και

Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου

Αθηνών.

☛

2.7.15 – lifo 13

Είναι πολύ βαθιά ριζωμένη η διπλή ταυτότητα, ότι είμαστε τε-ράστιοι και μεγαλειώδεις ως προς την Ιστορία μας και ταυτό-χρονα ένας ανομολόγητος πόθος για κακομοιριά και αυτολύπηση


14 lifo – 2.7.15

Πολλοί με ρωτούν τι είναι προτιμότερο τελικά: να μη γίνει το δημοψήφισμα ή να υπερισχύσει το «ναι»; Απαντώ ξεκάθαρα: όποιο και αν είναι το αποτέλε-σμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής, ο ελληνικός

λαός θα έχει διχαστεί. Αυτή η πολυτέλεια δεν υπάρχει.

Μετά από πέντε χρόνια απίστευτων θυσι-ών, κάθε κυβέρνηση, στη δύσκολη διαπραγ-μάτευση, θεωρώ ότι θα έπρεπε να προσδοκά

να έχει μαζί της όλο τον ελληνικό λαό. Πολύ περισσότερο μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή, όπως η ελληνική κυβέρνηση. Προτεί-νοντας δημοψήφισμα, η κυβέρνηση διχάζει, δεν ενώνει. Και η μεθόδευση του βιαστικού δημοψηφίσματος βάζει κηλίδες νομιμότητας στη δημοκρατία.

Με τον Γιάννη Μπουτάρη αποφασίσαμε να αναλάβουμε πρωτοβουλία, ώστε να ξεπερα-στεί το διαφαινόμενο αδιέξοδο. Θεωρούμε ότι η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύ-σεων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Το δημοψήφισμα θα είναι διχαστικό και πρέπει

να αποφευχθεί. Αν, ωστόσο, αυτό δεν συμβεί, θα αγωνιστούμε για να κρατήσουμε τον ελ-ληνικό λαό ενωμένο και τη χώρα μέσα στον πυρήνα της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσοι στο παρελθόν συναντηθήκαμε σε αγώνες για τα δικαιώματα, την ελευθερία και την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, πρέπει να συναντηθούμε και πάλι στην κάλ-πη, λέγοντας ΝΑΙ στο ερώτημα για την παρα-μονή της Ελλάδας στην Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει χύσει αίμα για τη δημοκρατία και την Ευρώπη. Θα την κρατήσουμε εκεί που της αξίζει. ¶

ΓιωρΓος ΚαμινηςΤο δημοψηφιςμα θα ειναι διχαςΤιΚο Και πρεπει να αποφευχθειεΠιμελεια: βασιλησ καψασκησ

Θα αγωνιστούμε για να κρατήσουμε τον ελληνικό λαό ενωμένο και τη χώρα μέσα στον πυρήνα της ευρωζώνης

και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

O Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων. Στη

φωτογραφία μαζί με τον Γιάννη Μπουτάρη

στην επίσκεψη στον Πρόεδρο της

Δημοκρατίας. Φωτό: SOOC

☛

2.7.15 – lifo 15

▼Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1980.


16 lifo – 2.7.15

2.7.15 – lifo 17


Πειραιάς

18 lifo – 2.7.15

Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής

Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο

Yale.

☛

— Ποιες είναι, πιστεύετε, οι αιτίες του διχασμού που συχνά-πυκνά μας συντροφεύει από τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους; Κοιτάξτε, παντού στον κόσμο υπάρχουν διαιρέσεις, διχασμοί και εμφύλιοι πόλεμοι, πρόκειται μάλιστα για αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας σχη-ματισμού των σύγχρονων εθνικών κρατών. Σίγουρα η Ελλάδα δεν έχει περισσότερους διχασμούς ή διχόνοιες από άλλες χώρες. Η αντίληψη πως είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς στον διχασμό είναι ένας μύθος που τελικά μας εμποδίζει να αντιμετωπίσουμε νηφάλια, ψύχραιμα και αυτοκριτικά τις πιο σκοτεινές και δύσκολες πλευρές του παρελθόντος μας.

— Έχετε ασχοληθεί συγγραφικά με τον Εμφύλιο του 1944-49 και την κρίση. Θα μπορούσαν αμφότε-ρα να είχαν αποφευχθεί; Τι έφταιξε κυρίως; Αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Πολύ συνοπτικά, έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, ο Εμφύλιος ήταν δύσκολο να αποφευχθεί, καθώς ήδη από την Κατοχή είχαν σχηματιστεί δύο αντίπαλα ένοπλα στρατόπεδα που επιδίωκαν την κα-τάκτηση της εξουσίας. Για να έρθουμε στην τωρινή κρίση, η πόλωση και ο διχασμός είναι φαινόμενα που συναντά κανείς συνήθως σε καταστάσεις βαθιάς οικονομικής ύφεσης. Στην Ελλάδα, όμως, βιώνουμε μια πιο ακραία πόλωση από αυτήν που υπάρχει σε άλλες αντί-στοιχες χώρες (π.χ. Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτο-γαλία) για τρεις κυρίως λόγους: α) Δεν δια-θέτουμε μια πολιτική παράδοση συναίνεσης. Η μεταπολιτευτική δημοκρατία μας, παρότι λειτούργησε υποδειγματικά σε πολλούς το-μείς, βασίστηκε κυρίως σε μονοκομματικές κυβερνήσεις, δεν αναπτύχθηκε δηλαδή μια κουλτούρα διακομματικής συνεργασίας. Σε τρεις πρόσφατες καμπές, για παράδειγμα το ’09, το ’11 και τον περασμένο Δεκέμβριο με την προεδρική εκλογή, μια λογική συναίνε-σης και συνεργασίας θα μπορούσε να μας είχε οδηγήσει στο να αποφύγουμε τρεις πρόωρες εκλογές που προξένησαν τεράστια ζημιά. Επι-κράτησε, όμως, αντίθετα μια λογική πλειοδο-σίας που διέλυσε κυριολεκτικά τα πάντα. β) Η συνεχής αυτή πολιτική αστάθεια επόμενο ήταν να συμβάλει και αυτή στη διάλυση της οικονομίας, υπονομεύοντας την οποιαδήπο-τε ανάκαμψη και οδηγώντας σε φαινόμενα κοινωνικής αναταραχής που ενίσχυσαν την πόλωση. γ) Η κρίση υπήρξε βαθύτερη στην Ελλάδα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και,

βέβαια, αντίστοιχα ήταν και τα πολύ επώ-δυνα μέτρα που αναγκάστηκε να πάρει. Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στο πολιτι-κό κατεστημένο δοκιμάστηκε και στις άλλες χώρες που βρέθηκαν στη δίνη της ύφεσης, πουθενά όμως στον ίδιο βαθμό με την Ελλάδα για λόγους που σχετίζονται με την ιδιότυπη εμπειρία της Μεταπολίτευσης, και ιδιαίτερα τον λαϊκισμό.

Αν υπάρχει μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον Εμφύλιο και τη σημερινή κρίση (πέραν του προφανούς γεγονότος πως τότε είχαμε πραγματικό πόλεμο), είναι πως την εποχή του Εμφυλίου υπήρχαν δύο διεθνείς πόλοι, η Δύση και η Ανατολή, και η Ελλάδα έπρεπε να επιλέξει. Σήμερα η επιλογή είναι αν θα είμα-στε με την Ευρώπη ή αν θα πορευτούμε μόνοι μας, κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο δεδομένης της γεωγραφικής μας θέσης. Βεβαίως, μπο-ρούμε να συζητάμε επί ώρες για προβλήματα του καπιταλισμού, της Ευρώπης ή της Ε.Ε., αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε, η ωμή πραγμα-τικότητα είναι πως δεν υπάρχει εναλλακτική.

— «Το αυτιστικό πολιτικό σύστημα, η βαθμιαία απίσχνανση και η άκρατη κομματικοποίηση των θεσμών, η εκτεταμένη διαφθορά, η ανομία και η ατιμωρησία, η στρέβλωση κινήτρων και η εθνική εσωστρέφεια συνιστούν εδώ και αρκετά χρόνια υπό-γειες διεργασίες που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού» γράφετε στην «Ανατομία της Κρίσης». Αλλά φταίει, άραγε, μόνο το… σαμάρι, δηλαδή εμείς; Προφανώς, όχι. Κρίσεις τέτοιου μεγέθους εί-ναι πολυσύνθετες διαδικασίες. Έγιναν πολλά σφάλματα από πολλές πλευρές και οι ευθύνες δεν μπορούν να αποδοθούν μονομερώς. Τόσο (και μάλιστα, κυρίως, θα έλεγα) το εγχώριο πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο όσο και η Ευρώπη φέρουν τεράστιες ευθύνες. Ευθύνες, βέβαια, φέρουμε κι εμείς ως πολίτες, που είτε ανεχθήκαμε είτε υποστηρίξαμε επιλογές που μας οδηγούσαν στην οικονομική καταστρο-φή. Θα σας θυμίσω μόνο τις αντιδράσεις που ξεσηκώθηκαν στην απόπειρα που έγινε το 2001 να μεταρρυθμιστεί το ασφαλιστικό μας σύστημα και που συνέβαλαν στο σημερινό αδιέξοδο.

— Ακούμε ακόμα και σήμερα καταγγελίες για δωσίλο-γους, προδότες, Γερμανοτσολιάδες κ.λπ. Συμβαίνει, άραγε, αυτό σε κάποια άλλη χώρα; Γιατί, λέτε, έχουν χαραχτεί τόσο βαθιά στο συλλογικό μας υποσυνείδητο τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος; Η εμφυλιοπολε-

μική αυτή φρασεολογία απαντά κυρίως στις πρώην ανατολικές χώρες. Την είδαμε π.χ. στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα αναβίωσε τα χρόνια της κρίσης ως εργαλειακή επιλογή συγκεκριμένων πο-λιτικών ομάδων με στόχο τη δημιουργία πό-λωσης. Ακόμα και τώρα, όμως, δεν πιστεύω ότι συνιστούν γενικότερη άποψη και διάθεση. Πού το βασίζω αυτό; Πρώτον, σε μια μεγάλη δημοσκόπηση που έγινε πριν από λίγα χρόνια κι έδειξε πως η μεγάλη πλειονότητα αντιμε-τώπιζε τα γεγονότα του Εμφυλίου με ανοχή και μετριοπάθεια, όχι με φανατισμό και εκδι-κητικότητα. Δεύτερον, στη δική μου επιτόπια έρευνα, στην οποία διαπίστωσα πως οι περισ-σότεροι άνθρωποι που μου μίλησαν, έχοντας περάσει από το καμίνι του Εμφυλίου (όπου μάλιστα απέκτησαν τραυματικές εμπειρίες), είχαν έναν λόγο πολύ πιο ήπιο, γενναιόδωρο και συχνά αυτοκριτικό. Αντιμετώπιζαν τον Εμφύλιο ως την τεράστια τραγωδία που ήταν και σίγουρα καθόλου με τον ρεβανσιστικό και οπαδικό τρόπο που μετέρχονται όσοι τον χρη-σιμοποιούν για να κερδίσουν πολιτικά. Έχουμε πολλά να μάθουμε για τη γενιά αυτή και είναι πραγματικά κρίμα που δεν το έχουμε κάνει.

— Μήπως, όμως, η ίδια η έννοια της εθνικής ομόνοι-ας και ενότητας είναι ψευδεπίγραφη, με δεδομένες τις πολλές και ποικίλες εισοδηματικές, κοινωνικές, ταξικές κ.λπ. διαφορές μεταξύ των πολιτών ενός κράτους; Παντού υπάρχουν διαφορές και η ύπαρξή τους είναι, βέβαια, απόλυτα φυσιολο-γική. Η δημοκρατία, όμως, επιτρέπει την ει-ρηνική έκφραση και την εποικοδομητική τους σύνθεση. Το σύστημα είναι ατελές, αλλά όλες οι σχετικές έρευνες δείχνουν πως είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και εν τέλει δίκαιο σε σχέση με τα εναλλακτικά, δηλαδή τα αυταρ-χικά καθεστώτα και την ανοιχτή σύγκρουση.

— Τον σύγχρονο διχασμό (μνημόνιο/αντιμνημόνιο, ευρωπαϊστές/αντιΕΕ) πώς τον κρίνετε και πώς θα μπορούσε, λέτε, να ξεπεραστεί; Είναι κατανοη-τός μεν, όπως εξήγησα, όχι όμως απαραίτη-τα παραγωγικός, γιατί μας οδηγεί κυρίως σε αδιέξοδα, όχι σε λύσεις. Βρισκόμαστε στην κρισιμότερη ίσως καμπή, όπου διακυβεύεται το μέλλον της χώρας για τις επόμενες γενιές. Αν ξεπεράσουμε την κρίση με θετικό τρόπο, όλα αυτά θα ξεχαστούν. Αν όχι, πολύ φοβάμαι πως θα στοιχειώσουν τη ζοφερή μας, πλέον, πραγματικότητα. ¶

ΣταθηΣ ΚαλυβαΣ η Ελλaδα δΕν eχΕι πΕριΣΣoτΕρουΣ διχαΣμοyΣ ή διχoνοιΕΣ απο aλλΕΣ χωρΕΣσυνεnτευξη στον θοδωρη αντωνοπουλοφωτογραφια: παρισ ταβιτιαν

2.7.15 – lifo 19

Η αντίληψη πως είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς στον διχασμό είναι ένας μύθος που τελικά μας εμποδίζει να αντιμετωπί-

σουμε νηφάλια, ψύχραιμα και αυτοκριτικά τις πιο σκοτεινές και δύσκολες πλευρές του παρελθόντος μας


20 lifo – 2.7.15

O Γιάννης Κιουρτσάκης είναι

μελετητής, λογοτέχνης και μεταφραστής.

☛

— Ποιες είναι, πιστεύετε, οι ρίζες του διχασμού που μας συντροφεύουν, όπως λέγεται, από καταβολής νεοελληνικού κράτους, αν όχι και παλιότερα; Έχου-με, λέτε, κάποιο «εθνικό ταλέντο» στη διχόνοια ή συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι; Η διχόνοια μας βασανίζει ήδη από την Επανάσταση του ’21 και συνεχίζεται τον 20ό αιώνα: εθνικός διχα-σμός στον Α’ Παγκόσμιο, Εμφύλιος 1946-49. Σκεφτείτε ακόμα τους διάφορους πολέμους ανάμεσα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη. Ωστόσο, το να αποδώσουμε αυτό το διαχρονι-κό δεινό σε κάποιο «εθνικό DNA» μπορεί να είναι επικίνδυνο. Πίσω από κάθε μας διχόνοια υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που συνδέο-νται με τον γεωγραφικό, γεωπολιτικό, κοι-νωνικό και πολιτισμικό κατακερματισμό του ελληνικού κόσμου στη μακρόχρονη ιστορία του, ο οποίος επηρεάζει σημαντικά τον συλ-λογικό μας ψυχισμό. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς θα χρειάζεται πάντα να αγωνιζόμαστε, πριν φτάσουμε στη ρήξη, να κατανοήσουμε αυ-τούς τους λόγους, αναγνωρίζοντας το δίκαιο του αντιπάλου κι επιχειρώντας μια ειλικρινή αυτοκριτική.

— Στο δοκίμιό σας «Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της Τέχνης» (εκδ. Πατάκη) επικεντρώνε-στε πρώτα στην ταινία του Λάκη Παπαστάθη «Στον καιρό των Ελλήνων». Πώς εννοείτε εδώ τον διχασμό; Γράφοντας για τον Καιρό των Ελλήνων, δοκίμασα να δείξω ότι ο πολιτισμικός διχασμός της νεό-τερης Ελλάδας ανάμεσα στη βαθιά λαϊκή κουλ-τούρα της (που ενσαρκώνει ο απαγωγέας λη-στής) και τον ρηχό «εξευρωπαϊσμό» της (που ενσαρκώνει ο όμηρος αστός) διατρέχει, κατά βάθος, τον καθένα μας. Ασφαλώς, το παιχνίδι κερδήθηκε από τον δυτικό πολιτισμό. Όμως μέσα μας ο Βαλκάνιος «Ανατολίτης» συνυπάρ-χει με τον «Ευρωπαίο», ο «αρχαϊκός» με τον «μοντέρνο». Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την αποτυχία του «εκσυγχρονιστικού» πειράματος που, καθώς συνδέθηκε με την αυταπάτη μιας

πλούσιας και ισχυρής Ελλάδας, οδήγησε την κοινωνία μας στο σημερινό ναυάγιο.

— Η έννοια της διχόνοιας, εσωτερικής και εξωτερικής, σας απασχολεί και στο τελευταίο σας βιβλίο «Γυρεύ-οντας την εξορία στην πατρίδα σου» (εκδ. Πατάκη). Αλλά διαβλέπετε κάποιο όραμα, ιδέα, χρεία ή πρόσω-πο που θα μπορούσε να ενώσει ξανά τους Έλληνες, τουλάχιστον την πλειονότητά τους; Εκείνο που ενώ-νει όλους τους Έλληνες ανεξαιρέτως είναι η πανάρχαια γλώσσα που μιλούν. Αυτή η γλώσσα κρύβει ανεκτίμητα κοιτάσματα ανθρωπιάς, χω-ρίς τα οποία δεν θα κατορθώναμε ποτέ ό,τι κα-λύτερο δημιουργήθηκε σε αυτό τον τόπο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Αν λέξεις όπως «Αγορά», «Πόλις», «Εκκλησία» (του Δήμου), «Δημοκρατία» (κράτος του Δήμου), «Οικονο-μία» (νόμος του Οίκου), «διάλογος», «φιλία» κ.λπ. δεν έπαιρναν το συγκλονιστικό, βαθύτα-το νόημα που τους έδωσαν οι Αρχαίοι, δεν θα είχε υπάρξει ούτε ο ελληνικός ούτε ο νεότερος δυτικός πολιτισμός. Αυτή είναι η «ευλογία» μας. Γιατί καθώς τούτες οι λέξεις είναι πάντα ζωντανές στην ομιλία μας, αξίζει, πιστεύω, να σκύψουμε πάνω σ’ αυτό το νόημα που τόσο βάναυσα υπονομεύεται όχι μόνο μέσα από τη συμπεριφορά μας, εμάς των Νεοελλήνων, αλλά και από την πολιτεία όλων των ισχυρών του κόσμου. Μόνο αν ενσαρκώσουμε έμπρακτα αυτό το νόημα στη ζωή μας θα θρέψουμε ένα γόνιμο όραμα για το μέλλον.

— Μήπως, όμως, τελικά η ίδια η έννοια της εθνικής ομόνοιας και ενότητας είναι ψευδεπίγραφη με δεδομέ-νες τις πολλές και ποικίλες εισοδηματικές, κοινωνικές, ταξικές κ.λπ. διαφορές μεταξύ των πολιτών ενός κρά-τους; Αν η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του διαλόγου, τούτο συμβαίνει ακριβώς επειδή το συλλογικό σώμα του «δήμου» δεν είναι ποτέ ενιαίο, καθώς διασχίζεται από βαθιές οικονο-μικές, ταξικές, ιδεολογικές και πολιτισμικές διαφορές – διαφορετικός, άλλωστε, είναι ο κα-θένας μας. Βέβαια, σήμερα και η δημοκρατία

και ο διάλογος φαλκιδεύονται ελεεινά, τόσο, που συχνά καταντούν μια παρωδία. Αυτήν τη νοθεία –ή την απάτη– αρχίζουμε να τη συνει-δητοποιούμε δείχνοντάς την ο ένας στον άλ-λον, ώστε να την πολεμήσουμε όσο μπορούμε. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι η διχόνοια και το μίσος –φυλετικό, θρησκευτικό, ταξικό, ιδεολογικό κ.λπ.– μπορούν να οδηγήσουν τελικά αλλού, αν όχι στην αδιέξοδη βία. Μας το δείχνει όλη η Ιστορία. Χρειάζεται να αναζητούμε τον διάλο-γο, ακόμα κι όταν φαίνεται αδύνατος.

— Τον σύγχρονο διχασμό (μνημόνιο/αντιμνημόνιο, «ευρωπαϊστές»/αντιΕΕ) πώς τον κρίνετε και πώς θα μπορούσε, λέτε, να ξεπεραστεί; Νομίζω ότι είναι εντελώς ψευδεπίγραφες αυτές οι ταμπέλες. Υπάρχουν στην Ελλάδα, καθώς και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, άνθρωποι βαθύτατα φιλο-ευρωπαίοι που απορρίπτουν κατηγορηματικά την κοντόφθαλμη πολιτική της Ε.Ε., η οποία οδήγησε την Ελλάδα στη σημερινή ασφυξία. Όπως υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν καλό-πιστα και με σοβαρά επιχειρήματα ότι εκεί που φτάσαμε, μόνο με τα απάνθρωπα μνημόνια θα συμμαζέψουμε κάπως τα κουρέλια μας. Και είναι, θαρρώ, ανεπίτρεπτο να λοιδορούμε τον άλλον επειδή έχει αντίθετη γνώμη. Δυστυχώς, η λαϊκή ομοψυχία που αναδύθηκε μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ πάει πάλι να βου-λιάξει μέσα στο διχαστικό κλίμα που επικρατεί λίγο πριν από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλί-ου. Στις δύσκολες ώρες που περνάμε ακούω από παντού φωνές που υποθάλπουν, εκούσια ή μη, τον τρόμο, τις έριδες, τη μισαλλοδοξία. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψη-φίσματος, έστω κι αν διεξάγεται σε συνθήκες εκβιασμού, οφείλουμε όλοι να το σεβαστούμε. Γιατί είτε επικρατήσει το «ναι» είτε το «όχι», αύριο θα ξανασυναντήσουμε τους χτεσινούς μας αντιπάλους και θα δουλέψουμε πλάι-πλάι στις δύσκολες δοκιμασίες που έτσι κι αλλιώς μας περιμένουν. ¶

ΓιαννηΣ ΚιουρτΣαΚηΣ oποιο Κι αν Εiναι το αποτeλΕΣμα του δημοψηφiΣματοΣ, οφeiλουμΕ oλοι να το ΣΕβαΣτοyμΕσυνεντευξη στον θοδωρη αντωνοπουλο

▼

Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1993.

Δώδεκα σακιά σε κυκλική

στοίχιση γεμάτα κάρβουνο. Στη

μέση μια σιδερένια επιφάνεια.

Φωτογραφία: Claudio Abate

2.7.15 – lifo 21

Δεν νομίζω ότι η διχόνοια και το μίσος μπορούν να οδηγήσουν τελικά αλλού, αν όχι στην αδιέξοδη βία. Μας το δείχνει όλη η Ιστορία. Χρει-

άζεται να αναζητούμε τον διάλογο, ακόμα κι όταν φαίνεται αδύνατος


22 lifo – 2.7.15

▼

Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1993

(λεπτομέρεια). Τέσσερα μαύρα

παλτά.

2.7.15 – lifo 23

θουκυδιδησ «κι αλλαζαν την καθιερωμενη σημασια των λεξεων ωστε να ταιριαζει με τισ πραξεισ τουσ»

Σε τέτοια ωμότητα έφθασε ο εμφύλιος σπαραγμός, και φάνηκε ακόμη ωμότερος, διότι ήταν ο πρώτος σε τούτο τον πόλεμο, ενώ βέβαια έπειτα έγιναν συνταρακτικά πράγματα σε όλο, θα λέγαμε, τον ελληνικό κόσμο, γιατί τέτοιες διαφορές υπήρχαν παντού και έδιναν αφορμή στους αρχηγούς των δημοκρα-

τικών να καλούν σε βοήθεια τους Αθηναίους και στους ολιγαρχικούς τους Λακεδαιμονίους. Σε καιρό ειρήνης δεν θα είχαν δικαιολογία ούτε διάθεση να ζητήσουν ξένη επέμβαση, αλλά στον πόλεμο, κι όταν βοή-θεια απ’ έξω μπορούσαν να έχουν και οι μεν και οι δε ώστε να κάνουν κακό στους αντιθέτους και να ενισχυθούν οιίδιοι, όσοι επιδίωκαν βίαιη ανατροπή εύκολα έβρισκαν αφορμές να ζητήσουν από την Αθήνα ή τη Σπάρτη να επέμβουν. Κι έτσι έπεσαν πολλές και μεγάλες συμφορές στις πόλεις εξαιτίας των εμφύλιων σπαραγμών, τέτοιες που γίνονται και θα γίνονται πάντα όσο η φύση του ανθρώπου παραμένει ίδια, άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο άγριες και με διαφορές στις εκ-φάνσεις τους ανάλογα με τις μεταβολές των περιστάσεων κάθε φορά. Διότι στην ειρήνη και σε καιρούς ευτυχίας οι πολιτείες και τα άτομα συλλογίζονται καλύτερα επειδή δεν πιέζονται από αναπότρεπτες ανά-γκες. Ο πόλεμος όμως στερώντας σιγά-σιγά από τους ανθρώπους την ευκολία της καθημερινότητας, τους διδάσκει τη βία και εξομοιώνει τις συναισθηματικές διαθέσεις της πλειονότητας των ανθρώπων με τις καταστάσεις της στιγμής. Μαίνονταν έτσι οι εμφύλιοι σπαραγμοί στις πόλεις και όπου τύχαινε να ξεσπάσουν κάπως καθυστερημένα, μόλις έφθαναν πληροφορίες για όσα είχαν ήδη γίνει αλλού, συντε-λούσαν πολύ στο να επινοούνται ακόμη χειρότερα πράγματα ως προς τη δολιότητα των εγχειρημάτων και τον τερατώδη χαρακτήρα των αντεκδικήσεων. Και άλλαζαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων ώστε να ταιριάζει με τις πράξεις τους. Έτσι, η ασυλλόγιστη τόλμη λογιζόταν γενναιότητα και αφοσίωση στην παράταξη, η προνοητική αυτοσυγκράτηση εύσχημο πρόσχημα δειλίας, η σωφροσύνη πρόφαση ανανδρίας και η σφαιρικότερη θεώρηση των πραγμάτων καθολική ανικανότητα για δράση. Η παράφορα ασυγκράτητη ορμή θεωρήθηκε ανδρική αρετή και η προσεκτική εξέταση προκειμένου να σιγουρευτεί ένα εγχείρημα εύσχημη πρόφαση υπεκφυγής. Και όποιος κατέκρινε και κακολογούσε λογιζόταν πάντοτε άξιος εμπιστοσύνης, ενώ εκείνος που του έφερε αντιρρήσεις γινόταν ύποπτος. Ένας ραδιούργος που κατάφερε να στήσει μια παγίδα λογιζόταν έξυπνος, κι ακόμη φο-βερότερος εκείνος που αντιλαμβανόταν την παγίδα, ενώ αυτόν που προνόησε ώστε να μη χρειαστεί τίποτε από αυτά τον θεωρούσαν δια-λυτικό στοιχείο της παράταξης τρομοκρατημένο από τους αντιπάλους. Με δυο λόγια ο έπαινος ήταν για όποιον πρόφθασε να κάνει το κακό πρώτος και για όποιον πιεστικά παρακίνησε στο κακό κάποιον που δεν είχε διανοηθεί να το διαπράξει. Ακόμη και ο συγγενικός δεσμός θεωρή-θηκε λιγότερο δεσμευτικός από τον κομματικό, επειδή τα κομματικά μέλη ήταν πιο έτοιμα να αποτολμήσουν κάτι χωρίς λόγο και αιτία. Διότι οι σύνδεσμοι αυτού του είδους δεν απέβλεπαν σε ωφελήματα βασισμένα στους κείμενους νόμους αλλά στην απόκτηση δύναμης αντίθετα με τους νόμους. Και η εμπιστοσύνη του ενός στον άλλο δεν στηριζόταν σε όρκους στους θεούς όσο στη συνενοχή τους σε άνομες πράξεις. Εύλογες προτάσεις της αντίθετης πλευράς τις αποδέχονταν οι ισχυρότεροι, λαμβάνοντας συγχρόνως προφυλακτικά μέτρα και όχι με πνεύμα γενναιοψυχίας. Προτιμούσαν την αντεκδίκηση για κάτι που έπαθαν παρά να το προλάβουν προτού να το πάθουν. Κι αν καμιά

φορά ανταλλάσσονταν όρκοι συνδιαλλαγής, δίνονταν προσωρινά, από αμηχανία μπροστά στο αδιέξοδο, και ίσχυαν όσο οι αντίπαλοι δεν είχαν πού αλλού να στηριχτούν· με την πρώτη όμως ευκαιρία που κά-ποιος ανακτούσε το θάρρος του, εάν έβλεπε τον αντίπαλο αφύλακτο, χαιρόταν να τον εκδικηθεί με απάτη παρά παλληκαρίσια, διότι εκτός από τη σιγουριά υπολόγιζε και στο βραβείο της πονηριάς που θα έπαιρνε επειδή υπερίσχυε εξαπατώντας. Και γενικά οι περισσότεροι άνθρωποι ευκολότερα ανέχονται να χαρακτηρίζονται «ατσίδες», όταν είναι αχρείοι, παρά «αγαθιάρηδες», όταν είναι τίμιοι, και νιώθουν γι’ αυτό το τελευταίο ντροπή, ενώ για το άλλο υπερηφάνεια. Αιτία για όλα αυτά ήταν η δίψα της εξουσίας που ριζώνει στην πλεονεξία και τη φιλοδοξία· από εκεί επίσης πήγαζε και το πάθος που εκδηλώθηκε μόλις άρχισε ο πόλεμος. Διότι όσοι γίνονταν αρχηγοί των παρατάξεων στις διάφορες πόλεις προβάλλοντας καθένας τους ένα επιφανειακά ωραίο σύνθημα, οι δημοκρατικοί την πολιτική ισότητα απέναντι στον νόμο, οι ολιγαρχικοί τη συνετή διακυβέρνηση από άξιους ηγέτες, μόνο στα λόγια υπηρετούσαν τα κοινά, ενώ στην πραγματικότητα τα χρησι-μοποιούσαν ως έπαθλα των προσπαθειών τους. Και στον αγώνα τους να επιβληθούν με κάθε τρόπο ο ένας επάνω στον άλλο, αποτόλμησαν τις μεγαλύτερες φρικαλεότητες και προχώρησαν σε ακόμη φρικτότερες αντεκδικήσεις, χωρίς να δεσμεύονται από τη δικαιοσύνη και το συμ-φέρον της πολιτείας, αλλά έχοντας κάθε φορά ως όριο των πράξεών τους τις ορέξεις τους· και είτε με άδικες καταδίκες είτε με τη βίαιη αρπαγή της εξουσίας ήσαν όλοι τους το ίδιο έτοιμοι να ικανοποιήσουν το πάθος εκείνης της στιγμής εναντίον των αντιπάλων τους. Έτσι, καμία από τις δύο παρατάξεις δεν έδινε σημασία σε ηθικές αναστολές και όσοι κατάφερναν να διαπράξουν κάτι αχρείο συγκαλύπτοντάς το με ωραία λόγια κέρδιζαν σε εκτίμηση. Οι μετριοπαθείς πολίτες που έμεναν ουδέτεροι εξολοθρεύονταν και από τις δύο παρατάξεις είτε επειδή δεν συντάσσονταν μαζί τους είτε πάλι από φθόνο, επειδή δεν είχαν εκτεθεί σε κινδύνους.

Έτσι απλώθηκε στον ελληνικό κόσμο εξαιτίας των εμφύλιων συ-γκρούσεων κάθε μορφή αχρειότητας, κι αυτή η απλότητα του χαρακτή-ρα, που τόσο πολύ συγγενεύει με την ευγένεια, κατάντησε καταγέλα-στη και χάθηκε, και επικράτησε σχεδόν καθολικά η γεμάτη αμοιβαία δυσπιστία κομματική αντιπαράθεση. Διότι δεν υπήρχε τίποτα που θα μπορούσε να διαλύσει τη δυσπιστία: Ούτε υποσχέσεις ισχυρές ούτε όρκοι φοβεροί· κι όταν ήσαν ισχυρότεροι από τους εχθρούς τους, με τη σκέψη ότι η ασφάλεια είναι κάτι ανέλπιστο, κοιτούσαν πρώτα πώς θα φυλαχτούν από το κακό και αδυνατούσαν να εμπιστευθούν άλλον. Και ως επί το πλείστον υπερίσχυαν οι πνευματικά κατώτεροι· διότι από τον φόβο τους μήπως με τη δική τους ανεπάρκεια και την εξυπνά-δα των αντιπάλων δεν μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα στον διάλογο και πέσουν στις παγίδες που με την πολυμήχανη ευστροφία τους θα προφθάσουν να στήσουν οι άλλοι, αποτολμούσαν να προχωρούν σε κακουργήματα. Απεναντίας, οι άλλοι, επειδή τους υποτιμούσαν και πίστευαν ότι μπορούσαν έγκαιρα να αντιληφθούν τις επιβουλές τους και ότι δεν χρειαζόταν να πάρουν με τη δύναμη όσα μπορούσαν να τα εξασφαλίσουν με την ευφυΐα τους, δεν φυλάγονταν και οι περισ-σότεροι αφανίζονταν.

[…]Τέτοιες λοιπόν αγριότητες διέπραξαν οι πολίτες της Κέρκυρας με-

ταξύ τους, τις πρώτες που γίνονταν στην Ελλάδα […].


▼

Το απόσπασμα αντλήθηκε από την Ιστορία του Θουκυδίδη σε

μετάφραση Ν. Μ. Σκουτερόπουλου. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Πόλις

για την ευγενική παραχώρηση.

24 lifo – 2.7.15

Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης είναι

αναπληρωτής καθηγητής

Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο

Πανεπιστήμιο.

☛

— Από τη δεκαετία του ’90 και εξής φάνηκε πως οι πολώσεις που συχνά δίχασαν τη χώρα κατά τη διάρ-κεια του 20ού αι. (εθνικός διχασμός, δικτατορίες του Μεσοπολέμου, Εμφύλιος, πολώσεις του ’50 και του ’60 έως και τη δικτατορία, ΝΔ-ΠαΣοκ της εποχής των γαλάζιων και πράσινων καφενείων) ανήκαν πια στο παρελθόν. Νέες οξείες αντιπαραθέσεις εκδη-λώθηκαν τα τελευταία χρόνια, που κορυφώνονται αυτές τις μέρες με το ζήτημα του δημοψηφίσματος. Είναι η εν εξελίξει κρίση που προκαλεί «επανάκαμ-ψη» διχαστικών συμπεριφορών; Πρέπει με κάθε τρόπο να αποφύγουμε τη συναισθηματική διολίσθηση σε άτοπα ιστορικά στερεότυπα. Στη συγκυρία που διανύουμε εκείνοι που τα επικαλούνται δεν φοβούνται έναν «νέο διχα-σμό», όπως διατείνονται, αλλά το ακριβώς αντίθετο – τον επιδιώκουν. Στόχος τους δεν είναι παρά να αξιοποιήσουν τους κατά κανόνα αρνητικούς συνειρμούς της φράσης αυτής, προκειμένου να τρομοκρατήσουν τον κόσμο που αντιστέκεται σε ένα καθεστώς παρατετα-μένης φτώχειας, αυταρχισμού, συρρίκνωσης πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Είναι ακριβώς για να πετύχουν αποδοχή αυτής της κατάστασης που οι κύκλοι αυτοί (συστημι-κά ΜΜΕ, τα μνημονιακά πολιτικά κόμματα αλλά και αρκετοί συστημικοί «διανοούμενοι») κραδαίνουν, το φτηνό μοτίβο του «εθνικού διχασμού». Το πραγματικό μήνυμα που θέ-λουν να εκπέμψουν είναι: μη διανοηθείτε να αντιδράσετε στη λιτότητα, μη διανοηθείτε να κινηθείτε προς μιαν άλλη κατεύθυνση, διότι θα σας συντρίψουμε. Σύγκρουση εκ των πραγ-μάτων υπάρχει και είναι τιτάνια. Δεν μιλάμε όμως για «εθνικό διχασμό» αλλά για την προ-σπάθεια να ηττηθεί ένα σκεπτικό υποτέλειας και εφησυχασμού που απειλεί όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Την κρίση που αναφέρετε στο ερώτημά σας τη δημιούργησαν οι κυρίαρχοι και, ως συνήθως, εδώ και καιρό τη φορτώνουν στις πλάτες των απλών ανθρώπων.

— Είναι γνωστό ότι το μεταπολεμικό πολιτικό σύ-στημα κάλυψε τις ευθύνες όσων συνεργάστηκαν με τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής ή εκμεταλλεύτη-καν για ίδιον όφελος τη δεινή κατάσταση στην οποία βρέθηκε το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πλη-θυσμού. Εξού και η αποστροφή «ο Εμφύλιος δεν τε-λείωσε το 1949». Πιστεύετε ότι διατηρούνται ακόμη ζωντανές μνήμες του διχασμού των πρώτων μεταπο-λεμικών δεκαετιών στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία ή έχουμε μεταβεί σε νέα πεδία αντιπαραθέσεων και

είναι διαφορετικές οι ποιότητες των νέων πολώσεων; Η ιστορική μνήμη αποτελεί σημαντική παρα-καταθήκη για κάθε κοινωνία. Εκτός του ότι μας δίνει μια αίσθηση προοπτικής, η «μακρά διάρκεια» στη θέαση των εξελίξεων αποτελεί βασική προϋπόθεση της κοινωνικής αυτογνω-σίας. Για να απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας, δεν πιστεύω ότι σήμερα βιώνουμε μια απλή επανάληψη, μια μηχανιστική αναπαρα-γωγή παρελθουσών αντιπαραθέσεων. Στην Ιστορία, άλλωστε, δεν συμβαίνει ποτέ έτσι. Όμως ο βασικός ποιοτικός διαχωρισμός ανά-μεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους παραμένει. Περίοδοι κρίσης, όπως αυτή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, φέρνουν στην επιφάνεια την απόλυτη αντιδραστικότητα των κυρίαρχων – την αδυναμία τους, δηλα-δή, να νομιμοποιήσουν το καθεστώς επί του οποίου ηγεμονεύουν. Οι 1,5 εκατ. άνεργοι, οι εκατοντάδες χιλιάδες που ζουν –και που, αν δεν επέλθει ριζική αλλαγή πορείας, θα εξακολουθήσουν να ζουν– κάτω από το όριο της φτώχειας, όλοι οι νέοι επιστήμονες που μεταναστεύουν για να βρουν κάποια δουλειά ευκαιρίας στο εξωτερικό, αυτή είναι σήμερα η εικόνα της κυριαρχίας και αυτές είναι οι προ-οπτικές που δίνει. Μπορεί, λοιπόν, σήμερα να μην έχουμε απέναντί μας τους μεταπολεμι-κούς δωσίλογους-μαυραγορίτες που έγιναν κρατικοί αξιωματούχοι, έχουμε όμως όλους αυτούς –στην Ελλάδα και διεθνώς– που ανυ-πομονούν να πάρουν τα φιλέτα του Δημοσίου αντί πινακίου φακής, που οραματίζονται την περαιτέρω κατάλυση κάθε εργασιακού δικαι-ώματος, όλους αυτούς που θέλουν να καρ-πώνονται την απλήρωτη εργασία της κοινω-νίας σε… σκληρό νόμισμα. Οι αποστεωμένες αναλύσεις τους και οι ακροβατικές αναλογίες με το παρελθόν που επινοούν (ακριβώς για να αποτρέψουν τη λαϊκή ενεργοποίηση και να ενσπείρουν φόβο και ηττοπάθεια) δεν αφορούν παρά τους ίδιους και τους χορη-γούς τους, υλικούς ή συμβολικούς. Απέναντι στον χυδαίο επικοινωνιακό ορυμαγδό αυτών των αντιδραστικών στρωμάτων, η κοινωνία ευτυχώς αντιδρά. Είναι καθήκον όσων στοι-χειωδώς σκέφτονται να στηρίξουν αυτή την ιστορική αντίσταση που ήδη –όπως και άλ-λοτε στο παρελθόν– έχει προκαλέσει κύματα διεθνούς αλληλεγγύης, προπαντός στην Ευ-ρώπη των απλών ανθρώπων, την Ευρώπη των

εργαζομένων, την πραγματική Ευρώπη. Δείτε τις τεράστιες διαδηλώσεις υποστήριξης στην Ελλάδα σε τόσες ευρωπαϊκές πόλεις.

— Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να αναρωτηθεί αν ζούμε μια εκ νέου αφύπνιση της παλιάς ιδέας των «Μεγάλων Δυνάμεων» που ανέκαθεν μας πρόδιδαν, μας ήθελαν εξαρτημένους, επενέβαιναν στα εσωτε-ρικά του κράτους. Πώς κρίνετε τη σχέση μας με την Ευρώπη, τι βρίσκεται κατά τη γνώμη σας πίσω από την οξεία αντιπαράθεση αυτών που λένε «Όχι στους εκβιασμούς» και των άλλων που λένε «Μένουμε Ευ-

ρώπη»; Ευχαριστώ για το ερώτημα, διότι μου δίνει την ευκαιρία να επισημάνω ότι αυτό που σήμερα αποκαλείται «Ευρώπη» δεν εί-ναι παρά η επιβολή ενός σκεπτικού καταλή-στευσης της κοινωνίας από την ολιγαρχία του νυν χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού. Το μόρφωμα αυτό δεν έχει καμία σχέση ούτε με την αλληλεγγύη των λαών ούτε με την κοινωνική, την πολιτική και την πολιτισμική πρόοδο. Όσοι τίμια (και αφελώς) διατείνονται «Μένουμε Ευρώπη» δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό που στην πραγματικότητα υποστηρίζουν είναι το «Μένουμε στη φτώχεια και στην εξα-θλίωση». Το όραμα της διεθνικής συνεργασίας δεν πρόκειται ποτέ να υπηρετηθεί από τους υπάρχοντες θεσμούς της Ε.Ε. – άλλωστε και αυτοί ήδη βρίσκονται, την ώρα που μιλάμε, σε βαθιά κρίση. Η εκστρατεία όμως που διεξάγε-ται υπέρ της Ε.Ε. δεν έρχεται «από τα κάτω», δεν είναι, δηλαδή, μια γνήσια κινηματική εκστρατεία: προωθείται από αντιδραστικά κέντρα που τέμνουν έθνη και λαούς με στό-χο την προάσπιση του κυρίαρχου status quo. Τα συνθήματα που αναφέρετε, το «Όχι στους εκβιασμούς» και το «Μένουμε Ευρώπη», δεν έχουν πρόσημο εθνικό αλλά πολιτικό-ταξικό.

— Σε τέτοιες περιόδους έντασης πολλοί τείνουν να μιλούν για τη διχόνοια ως μείζον εθνικό ελάττωμα, για συγκρουσιακή ιδιοσυγκρασία, και με κλίση προς τον φανατισμό, των Ελλήνων. Ανατρέχουν, για να στηρίξουν αυτή την άποψη, έως και στον Θουκυδίδη. Επιστημονικά μπορεί να σταθεί μια τέτοια θεωρία

«γενετικών»/«εθνολογικών» αιτιάσεων; Κατηγο-ρηματικά όχι. Πρόκειται για άθλιο ιδεολογικό φληνάφημα, χωρίς κανενός είδους ιστορική ή άλλη τεκμηρίωση, που έχει έναν και μοναδικό στόχο: να τρομοκρατήσει τους κυριαρχούμε-νους, επιβάλλοντάς τους τη σιωπή και την απραξία, να τους κάνει να παραδεχτούν τις αδιέξοδες επιλογές των κυρίαρχων ως

Σεραφεiμ Ι. ΣεφερΙaδηΣ δεν μΙλaμε γΙα «εθνΙκo δΙχαΣμo» αλλα γΙα την προΣπαθεΙα να ηττηθεi eνα ΣκεπτΙκο υποτελεΙαΣ καΙ εφηΣυχαΣμουσυνεnτευξη στη ΜΑτΙνΑ ΚΑΛτΑΚηφωτογρΑφΙΑ: πΑρΙσ τΑβΙτΙΑν

2.7.15 – lifo 25

Όσοι τίμια (και αφελώς) διατείνονται «Μένουμε Ευρώπη» δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό που στην πραγματικότητα υποστηρί-

ζουν είναι το «Μένουμε στη φτώχεια και στην εξαθλίωση»


26 lifo – 2.7.15

φυσική κατάσταση πραγμάτων, ως «μονόδρο-μο». Είναι, μάλιστα, ενδιαφέρον και απολύτως αποκαλυπτικό ότι τέτοια στερεότυπα έχουν υπάρξει και αδιάλειπτα επανακάμπτουν σε κάθε χώρα και ιστορική περίοδο με στόχο την εκπομπή του ίδιου πάντα μηνύματος: μη δια-νοηθείτε να αντιδράσετε στην κυριαρχία, δι-ότι θα επέλθει καταστρεπτικός «διχασμός»! (Στις ΗΠΑ, επί Ρέιγκαν, π.χ., είχε αναδειχτεί η άποψη ότι, σε αντίθεση με τους Ιάπωνες, οι Αμερικανοί είναι τεμπέληδες κ.λπ., κ.λπ.) Στα καθ’ ημάς, είναι φυσικό να μπαίνει στο στόχαστρο η περίφημη «συγκρουσιακή» ιδι-οσυγκρασία του Έλληνα. Είναι ο τρόπος που έχει το κυρίαρχο αφήγημα για να λοιδορήσει τις αγωνιστικές παραδόσεις του ελληνικού λαού, που όμως εμπνέουν και κινητοποιούν σε διεθνή κλίμακα. Δεν αξίζει τον κόπο να ασχολείται κανείς περισσότερο με αυτά τα έωλα και ισχνά επιχειρήματα ει μη μόνο για να εκθέσει το πραγματικό τους κίνητρο.

— Τελικά, η γνώση της Ιστορίας βοηθάει στο να γι-νόμαστε καλύτεροι (πολίτες, εν προκειμένω) ή στις εξαιρετικές καταστάσεις μηδενίζεται η αξία της εμπειρίας και της γνώσης του παρελθόντος; Με δεδομένο ότι στόχος μας είναι η προώθηση της μακροσκοπικής διαδικασίας του εκδη-μοκρατισμού (σκεφτείτε την πορεία της αν-θρωπότητας από τις δουλοκτητικές κοινωνίες της αρχαιότητας ως τα σήμερα), η Ιστορία μάς παρέχει πλούτο συμπερασμάτων που πρέπει να αξιοποιηθούν. Είναι η ιστορία των κοινω-νικών αγώνων, του γεγονότος ότι όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα δικαιώ-ματα (και τα οποία σήμερα απειλούνται από την επικράτηση του νεοφιλελεύθερου σκε-πτικού) δεν παραχωρήθηκαν από κάποιους φιλεύσπλαχνους ηγεμόνες αλλά κερδήθηκαν

με σύντονους κοινωνικούς αγώνες που τη στιγμή της αρχικής τους ανάληψης ήταν, ως επί το πλείστον, έκνομοι. Αυτό είναι το πρώτο βασικό συμπέρασμα που δεν πρέπει να ξε-χνούμε: χωρίς διαρκή επαγρύπνηση και αγώ-να, ό,τι ως σήμερα κερδήθηκε, μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί – αυτό, άλλωστε, επιδιώκουν όσοι υποστηρίζουν ότι προϋπόθεση για την «ανάπτυξη» είναι η συρρίκνωση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Ένα δεύτερο συμπέρασμα αφορά το γεγονός ότι οι μάχες για τον εκδημοκρατισμό και την κοινωνική δικαιοσύνη δεν κερδίζονται ει μη μόνον όταν εκληφθούν ως αυτό που πραγματικά είναι: μάχες! Δεν ωφελεί, λ.χ., να φαντασιώνεται κανείς ότι οι «ευρωπαϊκοί θεσμοί» μπορούν να μετασχηματιστούν υπό το φως ή το βάρος της λογικής του επιχειρήματος. Η ιστορία των κοινωνικών αγώνων –από τα μεσοπολεμικά λαϊκά μέτωπα στη Γαλλία και στην Ισπανία μέχρι τη Χιλή του Αλιέντε– διδάσκει ότι οι αγώνες κερδίζονται με προετοιμασία, διαύ-γεια και αποφασιστικότητα, όχι με την έωλη προσδοκία ότι ο αντίπαλος κάποια στιγμή θα υποχωρήσει.

— Μπορεί η δημοκρατία να φοβάται τη βούληση του λαού, όπως αυτή εκφράζεται με το δημοψήφισμα; Το επιχείρημα που κάποιοι επικαλούνται περί κινδύνων που επιφυλάσσει μήπως επιβεβαιώνει το έλλειμμα αντιπροσωπευτικότητας και πίστης στις βασικές αρ-χές λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος ή τα πράγματα είναι πιο σύνθετα; Αν είναι κάτι που οι πρόσφατες αντιδράσεις επιβεβαιώνουν, εί-ναι ακριβώς αυτό: το έλλειμμα δημοκρατίας! Το τι ακούστηκε αυτές τις τελευταίες μέρες για το δημοψήφισμα είναι πραγματικά απί-στευτο, είναι όμως και ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται τη «δημοκρα-

τία» οι κατεστημένες συστημικές δυνάμεις: ως πληρεξουσιότητα, ως λευκή επιταγή και –τολμώ να πω– ως αρειμάνια, τριτοκοσμική πλάκα (στις καλύτερες παραδόσεις του οθω-μανικού σουλτανισμού, που κατά τα άλλα καταγγέλλουν). Ερωτηθείς γιατί υποστηρίζει το δημοψήφισμα, ένας διαδηλωτής είπε στις κάμερες: «Πρώτη φορά μάς δόθηκε η ευκαι-ρία αυτή την πενταετία-εξαετία να πούμε κι εμείς κάτι για την κατάσταση που επικρατεί. Ποτέ δεν μας ρωτήσανε» – και το μνημονιακό πολιτικό προσωπικό (μαζί και οι συστημικοί «διανοούμενοι») έπαθε αλλεργία. Το μέτρο της ανυποληψίας των τελευταίων δίνεται από το ότι είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από λίγες εβδομάδες έσκιζαν τα ρούχα τους περί του ότι ο κόσμος είναι συντριπτικά υπέρ της παραμονής στην ευρωζώνη «με κάθε κό-στος». Τι είναι, λοιπόν, αυτό που τόσο τους ενοχλεί σήμερα; Το πράγμα είναι κατά βάση απλό: υπάρχει ένα στρώμα που είτε από ιδιο-τελές συμφέρον, είτε από ανεπαρκή ερμηνεία των δεδομένων, θεωρεί τον νεοφιλελεύθερο Αρμαγεδδώνα μονόδρομο. Όσο αντιδραστικοί (ή ανόητοι) είναι όμως, άλλο τόσο είναι και αδίστακτοι. Στο πλαίσιο αυτής της προσπά-θειάς τους είναι που επιστρατεύουν και τα περί κινδύνου «διχασμού», ώστε να τρομο-κρατήσουν και να παγιδέψουν τον κόσμο σε ακινησία. Πρέπει, λοιπόν, ο Δήμος –η ψυχή της δημοκρατίας– και πάλι να αφυπνιστεί, επαναφέροντας το σύνθημα της πρώτης με-τεκλογικής περιόδου, «Ούτε βήμα πίσω!». Απαιτούνται, όμως, παράλληλα και μέτρα για βαθύ εκδημοκρατισμό της κοινωνίας και της οικονομίας. Αποτελούν αυτά τη μόνη ελπίδα των κυριαρχούμενων και τον μόνιμο εφιάλτη των κυρίαρχων. ¶


▼

Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1995. Τριάντα σκοινιά

κρέμονται από το ταβάνι με τρεις πέτρες δεμένες

στο καθένα.

2.7.15 – lifo 27

εγκαινια πρεμιερεςΤι καινούργιο

ξεκινάει αυτή την εβδομάδα;

Σελ. 28

bιβλιοΗ Τίνα Μανδηλαρά για τα Δοκίμια του Μπόρχες που

μόλις κυκλοφόρησαν στα ελληνικά.

Σελ. 32

γευσηΗ Νίκη Μηταρέα

για τον Μπάρμπα Αλέξη, την Αθερίνα και το

Etnico.

Σελ. 35

νυχτεσΗ Κατερίνα Ηλιάκη

για τα πάρτι και τα live της εβδομάδας.

Σελ. 36

Wee

k

«Textilen»Ο τίτλος του έργου είναι ταυτόχρονα ο τίτλος μιας εταιρείας υφαντουργίας και

παραπέμπει στο ύφασμα και την υφή του. Το έργο της Μαρίας Ευσταθιάδη αφηγείται την ιστορία μιας διεφθαρμένης μεγαλοαστικής

οικογένειας καθώς και τις διαρρηγμένες σχέσεις που αναπτύσσονται στους κόλπους

της. Ο σκηνοθέτης Βίκτωρ Αρδίττης προσεγγίζει τον κόσμο της σύγχρονης

Ελληνίδας δραματουργού, φέρνοντας στη σκηνή ένα μωσαϊκό στιγμών που ταυτόχρονα αποτελεί και μια καταγραφή της εξέλιξης της

νεοελληνικής καπιταλιστικής κοινωνίας.

Πειραιώς 260, Χώρος Η, 6/7. Ώρα έναρξης: 21.00, εισ.: €20, www.greekfestival.gr

Εφήμερες σχέσεις μεταξύ 5 και 7

Η μοναδική νέα ταινία που προβάλλεται αυτή την εβδομάδα στους κινηματογράφους διερευνά την αληθινή αγάπη στο περιθώριο

των σύγχρονων σχέσεων.Κριτική από τον

Θ. Κουτσογιαννόπουλο. σελ. 30

28 lifo – 2.7.15

Πείτε μας λίγα λόγια για την ινδική κουλτούρα και το Bollywood.

Η Ινδία είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που έχει τόσο πολλές θρησκείες και πεποιθήσεις. Ο πολιτισμός

της είναι ένα αμάλγαμα από αυτές τις διαφορετικές κουλτούρες, που έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Οι παραδόσεις αυτές γεννήθηκαν αρκετές χιλιετίες

πριν. Η ινδική κουλτούρα θεωρείται από ορισμένους ιστορικούς ο αρχαιότερος ζωντανός πολιτισμός της Γης. Η ινδική παράδοση χρονολογείται από το 8000 π.Χ., ενώ η ιστορία που έχει καταγραφεί ξεκινά από την εποχή των Βεδών πριν από 5.500 χρόνια. Πολλά

στοιχεία των διαφορετικών ινδικών πολιτιστικών στοιχείων, όπως η ινδική θρησκεία, η γιόγκα, οι

χοροί της αλλά και η ινδική κουζίνα, έχουν τεράστιο αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο. Η λέξη «Bollywood»

δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’70 και χαρακτηρίζει τον ινδικό εμπορικό κινηματογράφο. Το όνομά του

προκύπτει από το παιχνίδι των λέξεων «Bombay» (η πρώτη παραγωγός ταινιών) και «Hollywood».

Είναι μια μεγάλη κινηματογραφική βιομηχανία πού παράγει πάνω από 1.000 ταινίες τον χρόνο. O χορός είναι μια μείξη των κλασικών ινδικών χορών Kathak, Bharata Natyam, Odissi, κινήσεων παραδοσιακών

ανατολίτικων χορών καθώς και στοιχείων salsa, flamenco, jazz, hip-hop και mοdern dance. Ο χορός

είναι άλλοτε κεφάτος και ρυθμικός και άλλοτε νοσταλγικός και ερωτικός. Aφηγείται ιστορίες με

έντονα χορευτικό τρόπο. Eίναι ένας απίστευτα θεατρικός χορός, ενώ παράλληλα είναι δυναμικός,

χαρούμενος και με τεράστια θετική ενέργεια.

Τι θα περιλαμβάνει το 3ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών;

Γενικά, είναι ένα Φεστιβάλ με πολλές δράσεις. Περιλαμβάνει δύο μεγάλες παραστάσεις, το πρώτο

ελληνικής παραγωγής Βοllywood μιούζικαλ India - The Land of Love, τον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Bollywood,

εκπαιδευτικά σεμινάρια χορού και fitness με διεθνείς πιστοποιήσεις, προβολές ντοκιμαντέρ και ταινιών

Bollywood, multi-culti μπαζάρ και έκθεση ζωγραφικής αφηρημένης τέχνης της Ινδής Sageeta Gupta.

Τι είδους χορούς θα δούμε;Όπως σας είπα και προηγουμένως, από μόνο

του το Bollywood Dance εμπεριέχει την πολυπολιτισμικότητα. Στο φεστιβάλ μας, που είναι

και πολυπολιτισμικό, εκτός από Bollywood και ινδικούς χορούς, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει

χορούς από τη Μέση Ανατολή (oriental, tribal fusion), μοντέρνους, κλασικούς ευρωπαϊκούς, αλλά και να

απολαύσει χορούς από διάφορες άλλες χώρες όπως η Αρμενία, η Γεωργία, η Παλαιστίνη κ.λπ.

Προτείνετέ μας τρεις εκδηλώσεις του φεστιβάλ που δεν πρέπει να χάσουμε.

Δεν πρέπει να χάσει κανείς τα σεμινάρια. Το φεστιβάλ αυτό είναι μια μεγάλη συνάντηση μοναδικών

δασκάλων και fitness presenters απ’ όλο τον κόσμο! Με πολύ χαμηλό κόστος, προσαρμοσμένο στην

οικονομική συγκυρία της Ελλάδας, μπορεί ο καθένας να επιλέξει το είδος που του αρέσει. Μοναδικό επίσης,

μια και γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, είναι το μιούζικαλ India the Land of Love που θα κάνει την

επίσημη «πρώτη» την Κυριακή 5 Ιουλίου, στις 21:00. Σε αυτό συμμετέχουν ο Γιώργος Χρανιώτης (στον ρόλο του αφηγητή), η υποφαινόμενη, ο Ινδός χορευτής και δάσκαλος George Jacob και πάνω από 50 χορευτές και

μουσικοί. Πιστεύω ότι το κοινό μας θα απογειωθεί. Επίσης, μη χάσετε –θα παρουσιαστεί και στις δύο παραστάσεις– Σάββατο και Κυριακή το μοναδικό

Kathak group που μας έρχεται από την Ινδία. Η δασκάλα και χορεύτρια Swati Wangnoo Tivari, μαζί με 5 Ινδούς μουσικούς με παραδοσιακά όργανα, θα δώσει

δύο μοναδικές παραστάσεις.

Bollywood Festival 2015, 3/7-5/7, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, www.bollywoodfestival.gr

smal

lα

πο

τh

ν k

at

ερ

ινα

ηλ

ιακ

η the face

Άννα ΔημητράτουΗ ιδρύτρια της 1ης Ακαδημίας Bollywood

στην Ελλάδα μας μιλάει για ένα πολυπολιτισμικό φεστιβάλ.

Wee

k ε

πιμ

ελε

ια:

βασ

ιλη

σ κ

αψασ

κη

σ /

em

ail:

lo

ve

ath

en

s@li

fo.g

r

Schubladen - She She PopΗ βερολινέζικη κολεκτίβα She She Pop ιδρύθηκε τέσ-σερα μόλις χρόνια μετά την πτώση του Τείχους το 1989. Είναι μια γυναικεία θεατρική ομάδα εκτός καλ-λιτεχνικού «κατεστημένου», η οποία προσπαθεί μέσα από το θέατρο να γεφυρώσει το πολιτιστικό, κοινωνι-κό και συναισθηματικό χάσμα μεταξύ των δύο ιστορι-κά πρώην εν διαστάσει πλευρών της πόλης. Στην πα-ράσταση Schubladen (Συρτάρια) δύο ομάδες γυναικών (τρεις από την πρώην Ανατολική Γερμανία και τρεις από την άλλη πλευρά) ανοίγουν τα συρτάρια τους και βγάζουν στη φόρα τις εφηβικές τους επιστολές, τα ημερολόγιά τους, αναφορές από τον Τύπο της επο-χής, πολιτικές δηλώσεις και προπαγανδιστικά άρθρα, αγαπημένα βιβλία, μουσικές και, πάνω απ’ όλα, τις προ-σωπικές τους μαρτυρίες, ώστε να ανιχνεύσουν και να μοιραστούν με το κοινό αυτό που τους συνέβη.

r Πειραιώς 260, Χώρος Δ, 11/7, ώρα έναρξης: 21.00, 12/7. Ώρα έναρξης: 17.00, εισ.: από €20 www.greekfestival.gr

☛

stop the

press!Η προβολή της ταινίας Μετά τα Μεσάνυχτα του Μάρτιν Σκορσέζε στην

Ταινιοθήκη της Ελλάδος την Τετάρτη 8/7, στις

21:00, στο πλαίσιο του 5ου Athens Open Air

Film Festival. Είσοδος ελεύθερη.

Φεστιβάλ ΚηφισιάςΗ παρθενική διοργάνωση του Δήμου Κηφισιάς συνεχί-ζεται με θεατρικές παραστάσεις και μουσικές συναυλί-ες. Αυτή την εβδομάδα το πρόγραμμα διαμορφώνεται ως εξής: στις 3/7 (19:00) η Ανδριάνα Μπάμπαλη και ο Rous θυμούνται τα ακούσματά τους σε μια μουσική περιήγηση από τις Τρύπες και τα Ξύλινα σπαθιά μέχρι τον Νίκο Πορτοκάλογλου και τον Θανάση Παπακων-σταντίνου και στις 4/7 (21:00) θα ανέβει η παράστα-ση Δεν φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι... με αποσπάσματα από τα πιο γνωστά έργα του Νίκου Καζαντζάκη. Στις 10/7 (21:00), ο Γιώργος Ανδρέου διαλέγει τραγούδια και παρουσιάζει μια παράσταση με τρεις αγαπημένες τραγουδίστριες (Τάνια Τσανακλίδου, Ρίτα Αντωνοπού-λου, Κορίνα Λεγάκη) και το πιάνο του.

r Οι συναυλίες θα πραγματοποιηθούν στο Ζηρίνειο Στάδιο, ενώ τα θεατρικά έργα στο Αίθριο του Δημαρ-χείου Κηφισιάς και στη βίλα «Κώστα» της Νέας Ερυ-θραίας.

Το ’21Μετά το Θείο Τραγί, ο Άρης Μπινιάρης μαζί με τους συνεργάτες του ανεβάζουν ένα hardcore punk ορα-τόριο με θέμα την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Πρόκειται για μια μουσικοθεατρική αφήγηση με ζω-ντανή μουσική που πραγματεύεται μία σειρά ιστορι-κών γεγονότων μέσα από αυθεντικά κείμενα (επίσημα έγγραφα των Εθνοσυνελεύσεων, μαρτυρίες κ.ά.) που χρονολογούνται περίπου από το 1817 μέχρι το 1835.

r Πειραιώς 260, Χώρος Ε, 3-4/7. Ώρα έναρξης: 21.00, εισ.: €5-15, www.greekfestival.gr

Έκθεση Τελειοφοίτων της ΑΣΚΤ 2013-2015

Οι τελειόφοιτοι του 10ου κύκλου του μεταπτυχιακού Eικαστικών Tεχνών παρουσιάζουν μια σειρά έργων (σχέδιο, ζωγραφική, γλυπτικές εγκαταστάσεις, εννοι-ολογικά έργα και βίντεο) με θέμα την κρίση αλλά και το πώς η νέα πραγματικότητα εισβάλλει στην τέχνη. Συμμετέχουν οι: Κέλλυ Βαρδάκα, Σοφία Γρηγοριάδου, Αλεξία Καραβέλα, Κατερίνα Κότσαλα, Φωτεινή Παλπά-να, Μαριάννα Παπαγεωργίου, Ιωάννης Παπαϊωάννου, Νίκος Σαρλής, Δέσποινα Φλέσσα.

r ΑΣΚΤ, Πειραιώς 256, Ρέντης, 210 3897155. 9-12/7. Ώρες λειτουργίας: Πέμ.-Σάβ. 12.00-20.00 & Κυρ.16.00-20.00.

2.7.15 – lifo 29

μη χασετε!

n Το Full Buck Moon Party

στην ταράτσα του BIOS την

Πέμπτη 2 Ιουλίου με αφορμή την

πρώτη πανσέληνο του Ιουλίου (θα

ακολουθήσει ακόμη μία

στο τέλος του μήνα, λόγω του

φαινομένου «Blue Moon»). Είσοδος

ελεύθερη.

Μeet Market @ Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων

Το τελευταίο Meet Market της σεζόν θα πραγματοποι-ηθεί στον υπέροχο κήπο του κτιρίου του Συλλόγου Ελ-λήνων Αρχαιολόγων στις 4 και 5/7. Περισσότεροι από 50 πάγκοι με χειροποίητα ρούχα ανεξάρτητων σχεδια-στών, αξεσουάρ, αντικείμενα τέχνης, βιολογικά προ-ϊόντα, είδη σπιτιού, νόστιμες λιχουδιές, συλλεκτικά vintage και ρετρό προϊόντα, βινύλια και άλλα πλαισι-ώνονται από street food, δροσερά κοκτέιλ, ροφήμα-τα, DJ sets και θέα την Ακρόπολη σε έναν ιδανικό κα-λοκαιρινό αποχαιρετισμό.

r Κτίριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, πεζόδρο-μος Ερμού 134-136, πλατεία Ασωμάτων, Σάββατο 4 & 5/7. Ώρες: 13.00-23.00, είσοδος ελεύθερη.

Ο Λένος Χρηστίδης στην Ανάφη με το Μικρό

ΠολυτεχνείοΗ τελευταία δυνατότητα να ενημερωθείτε και να δη-λώσετε συμμετοχή στις καλοκαιρινές αποδράσεις του Μικρού Πολυτεχνείου εν πλω είναι την Τρίτη 7/7, στις 20:00. Παρουσίαση των «Δημιουργικών Διακοπών» σε Νάξο (Σεμινάριο Παραμυθιού), Ανάφη (Σεμινάριο Υποκριτικής, Σεμινάριο Μυθοπλασίας), Δονούσα (Σε-μινάρια Δημιουργικής Γραφής & Στιχουργικής) από τους ίδιους τους εισηγητές (Λένος Χρηστίδης, Γιώρ-γος Φλωράκης, Χρήστος Αγγελάκος κ.ά) των σεμινα-ρίων στην Ταράτσα του Μικρού Πολυτεχνείου.

r Πλατεία Αγίων Ασωμάτων 7, Θησείο, 210 3252998 & 210 3243306

νυχτερινή μουσική

στον κήπο του μεγάρου

Η ορχήστρα Academica Αθηνών

και ο αναγνωρισμένος αρχιμουσικός Νίκος Αθηναίος παρουσι-

άζουν μια βραδιά με κλασικά έργα νυχτε-ρινής μουσικής στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών,

την Τετάρτη 8/7. Στη διάρκεια της βραδιάς

θα ακουστούν τα έργα «Μικρή νυχτερινή

μουσική» (Wolfgang Amadeus Mozart),

«Σερενάτα για έγχορδα σε μι ελάσσονα έργο

20» (Edward Elgar) και «Σερενάτα για έγχορδα

σε ντο μείζονα, έργο 48» (Πιοτρ-Ίλιτς Τσαϊ-

κόφσκι).

8/7, Κήπος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών,

Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, 210 7283333

Starbucks Discoveries® Seattle Latte: με τον αγαπημένο καφέ

Starbucks και γάλα

Η καλύτερη ιδέα μετά από μια ωραία βόλτα με ποδήλατο στο Κέντρο!

30 lifo – 2.7.15

Σχέση 5 με 75 to 7Σκηνοθεσία: Βίκτορ ΛέβινΠρωταγωνιστούν: Άντον Γέλτσιν, Μπερενίς Μαρλό

Κινη

ματο

γράφ

οςαπ

ο τ

ον

θο

δω

ρη κ

ουτ

σογι

ανν

οπ

ουλ

ο

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

p Κακό

Θερινός

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μια τυχαία συνάντηση στους δρόμους του Μανχάταν θα φέρει τον εικοσάρη επίδοξο συγγραφέα Μπράιαν σε μια παθιασμένη ερωτική σχέση με μια εντυπωσιακή Γαλλίδα. Το πρόβλημα; Είναι παντρεμένη και μπορεί να τον συναντά για σύντομα ερωτικά ραντεβού, σε ξενοδοχεία, μόνο μεταξύ 5 και 7. Και ενώ ο Μπράιαν λαχτα-ρά τη γυναίκα των ονείρων του για περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα, αρχίζει να μαθαίνει σημαντικά πράγματα για τη ζωή και τον έρωτα.

Μία από τις πιο ξεχωριστές, ευφάνταστες και σοβαρές ταινίες του πρώτου κύματος της γαλλικής Nouvelle Vague ήταν το Κλεό από τις 5 ως τις 7 (Cleo de 5 à 7) της Ανιές Βαρντά, το ασπρόμαυρα αποτυπωμένο απογευματινό δίωρο μιας Παριζιάνας τραγουδίστριας που περιμέ-νει τα αποτελέσματα κρίσιμων ιατρικών εξετάσεων και στο μεταξύ περιδιαβαίνει, σε πραγματικό χρόνο, την πόλη, με τη λάμψη, τους φευγαλέους πειρασμούς και τους πιθανούς εραστές. Το μόνο κοινό σημείο της γαλλικής ταινίας που καταλήγει σε τραγικούς και υπαρ-ξιακούς τόνους με τη σχεδόν ομότιτλη Σχέση 5 με 7 του Βίκτορ Λέβιν είναι ότι η συμπρωταγωνίστρια του έργου είναι μια Γαλλίδα, αλλά στη Νέα Υόρκη: η Αριέλ, συνονόματη με τη γοργόνα του παραμυ-θιού, κάνει τακτικά το τσιγαράκι της στη γωνία της 5ης Λεωφόρου με την 55η Οδό, έξω από το St Regis Hotel, όταν συναντά έναν επίσης καπνιστή, νέο και επίδοξο συγγραφέα που τη φλερτάρει με αφοπλιστική ντροπαλοσύνη και ειλικρινή πρόθεση. Σύντομα, η 33χρονη, παντρεμένη με Γάλλο διπλωμάτη γυναίκα συναντιέ-ται ερωτικά, κάθε φορά στο ίδιο ξενοδοχείο ακριβώς πάνω από το κλεφτό ραντεβού, αυστηρά από τις 5 μέχρι τις 7, με τον 24χρονο βιοπαλαιστή του πνεύματος, ο οποίος ανακαλύπτει καινούργια αι-σθήματα, την ίδια στιγμή που δέχεται απανωτές απορρίψεις για τα διηγήματα που επιδιώκει να δημοσιεύσει σε λογοτεχνικά περιοδικά της πόλης, και ειδικά στο «New Yorker». Οι κανόνες της κρυφής-γνωστής σχέσης είναι δεδομένοι και οι κουλτούρες σε πλήρη σύ-γκρουση. Η Αριέλ ζει μια παράλληλη και παρενθετική ζωή εν γνώ-σει του συζύγου της, ο οποίος έχει επίσης ερωμένη, και ο Μπράιαν δείχνει να απολαμβάνει, με σχετικό σοκ, ως Αμερικανός, την ένοχη απόλαυση μέχρις ότου η ανάγκη του για κάτι πιο ολοκληρωμένο μπερδέψει το βολικό «συμβόλαιο».

Το θέμα είναι η εξερεύνηση της αληθινής αγάπης στην καρδιά και το περιθώριο μιας σειράς σχέσεων που αποτελούν προτεραιότη-τα γιατί είναι πρότερες και, με τον τρόπο τους, ισχυρές. Στο πλαίσιο του παραδοσιακού γαλλικού κλισέ που δεν ενθαρρύνει ακριβώς αλλά επιτρέπει, χωρίς εκβιαστικά διλήμματα, μια πολιτισμένη πολι-τική επί του σεξ εκτός γάμου, με τις maîtresses και τους εραστές, η Αριέλ δεν επιθυμεί, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, να χαλάσει το σπιτικό που έχει χτίσει και να αποχωρήσει οικειοθελώς από την ομαλή ανατροφή των παιδιών της, τα οποία επίσης γνωρίζουν την ύπαρξη του Μπράιαν και τον καλοδέχονται γι’ αυτό που είναι και όχι ως δεύτερο μπαμπά. Σε αυτή την εξελιγμένη και τακτοποιη-μένη, δυτικών ηθών εμπλοκή, μια σεξουαλική επαφή και μόνο θα έλυνε κάθε πρόβλημα και θα αφαιρούσε το δράμα, και το αίμα, από

την ιστορία. Ο Λέβιν, εντούτοις, ασχολείται με μια αντιστροφή της ευαισθησίας. Ο Μπράιαν, που δεν έχει δέσμευση για να ρισκάρει, πιέζεται να αποφασίσει αν θα πρέπει να δεχτεί τον συμβιβασμό, ενδεχομένως θυσιάζοντας τον μεγάλο έρωτα που ποιος ξέρει αν θα ξαναβρεί ποτέ – ως έντιμος λογοτέχνης, προφανώς και πιστεύει στην υπέρβαση. Αλλά και για την Αριέλ το νόμισμα έχει επίσης δύο όψεις. Όπως του ομολογεί, είχε προετοιμαστεί να ζήσει μια ζωή χωρίς πάθος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα ήταν δυστυχισμένη με την επιλογή που είχε κάνει με τον σύζυγο, την άνετη ζωή και τα μικρά παιδιά, που φυσικά υπεραγαπά. Η Σχέση 5 με 7 εναλλάσσει την κεκλεισμένων των θυρών, σχεδόν εν κενώ, συνεύρεση ενός άνδρα με μια γυναίκα στους πολυτελείς τοίχους του άψογα διακοσμημέ-νου δωματίου του ξενοδοχείου, με τη ρομαντική εκδοχή της Νέας Υόρκης, σαν να ξεχύνεται η συνωμοσία του έρωτα από τα σεντόνια και την post coitus τρυφερότητα στα γουντιαλενικά παγκάκια με θέα το Μανχάταν και τις αλά μπρατσέτα χαλαρές βολτίτσες με κουβεντούλες και βλέμματα με νόημα, πέριξ του Central Park. Η σεναριακή προσθήκη του συζύγου της Αριέλ, τον οποίο υποδύεται ο Λαμπέρ Γουιλσόν, και των γονιών του Μπράιαν (Γκλεν Κλόουζ και Φρανκ Λαντζέλα) προσθέτουν τον απαραίτητο σχολιασμό της εκατέρωθεν οικογένειας σε μια προβληματική που δεν είναι τόσο μονοδιάστατα ελαφριά και διασκεδαστική (στο στυλ του «ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε») όσο φαίνεται στην αρχή. Ωστόσο, οι δύο ηθοποιοί προσεγγίζουν ο ένας τον άλλον από διαφορετικές αφετη-ρίες και δεν ταιριάζουν, χωρίς το πρόβλημα να είναι η διαφορά ηλι-κίας. Η Μπερενίς Μαρλό υποκαθιστά την αυτοπεποίθηση με ένα μόνιμο, αμήχανο, τεράστιο χαμόγελο, και ο Άντον Γέλτσιν, βραχνός και διστακτικός, μεταδίδει μια μόνιμη ηττοπάθεια που δεν δικαιο-λογεί έναν τόσο διεκδικητικό χαρακτήρα, παρά τις επαγγελματικές κρούσεις που δεν έχουν πιάσει τόπο μέχρι τώρα.

Η απόπειρα σύγκρισης της ταινίας της Βαρντά με αυτήν του Λέ-βιν, αν και τελείως αυθαίρετη εκ μέρους μου, συνιστά τη μεγάλη δι-αφορά ανάμεσα στο πορτρέτο μιας γυναίκας των αρχών του ’60 που πλοηγεί δυναμικά την αυτοδιάθεσή της στην ελεύθερη και τυχαία αγορά των σίγουρων και παντρεμένων, ενώ μάλλον αργοπεθαίνει, και μια παντρεμένη, υγιέστατη γυναίκα που, εν έτει 2015, νομίζει πως ορίζει μια ζωή προγραμματισμένη, κόντρα στις πιθανότητες για κάτι καλύτερο – ένας ναι μεν προσγειωμένος και ψύχραιμος, αλ-λά εξόχως αντιφεμινιστικός ρόλος, τελικά...

ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΕΚΡΑΝ - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ - ΑΚΤΗ - ΑΕΛΛΩ 4 - ΦΛΟΙΣ-ΒΟΣ - ΤΡΙΑΝΟΝ - ΑΜΙΚΟ

aiΘoyΣeΣαθήνα - αμπελοκήποι - γκαζι - θήσειο - νεαπολήΑΘΗΝΑΙΑ Χάρητος 50, Κολωνάκι, Tηλ: 2107215717, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:45 Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 23:00

ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ Κήπος Ζαππείου, Tηλ: 2103369300, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00 Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 23:10

AΝΕΣΙΣ Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, Tηλ: 2107788778, Spy Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΑΣΤΥΚοραή 4, Αθήνα, Tηλ: 2103221925, www.amafilms.gr / https://www.facebook.com/astycinema, otica Πεμ 18:00 Family viewing Πεμ 22:00 The adjuster Πεμ 20:00 Ο Γατόπαρδος Παρ 22:00 Senso Παρ 18:00 Μπελίσιμα Παρ 20:00 Η Δίκη της Νυρεμβέργης Σαβ 22:10 Το κύμα Σαβ 18:00 Οι άνδρες με τα όπλα Σαβ 20:00 Η Αφροδίτη με τη γούνα Κυρ 22:00 Μαχαίρι στο νερό Κυρ 18:00 Οι πειρατές Κυρ 20:00 Ασε το κακό να μπει Δευ 22:00 Ομάρ Δευ 20:00 Το διάφανο δέρμα Δευ 18:00 Αστυνόμος Πέπε Τρι 22:00 Διαζύγιο αλά Ιταλικά Τρι 18:00 Ατιμασμένη και εγκαταλε-λειμμένη Τρι 20:00 Η γεύση του κερασιού Τετ 20:00 Το χρώμα του Παραδείσου Τετ 18:00 Το παρελθόν Τετ 22:00

ΒΟΞ Θεμιστοκλέους 82, Εξάρχεια, Αθήνα, Tηλ: 2103301170, Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΔΑΝΑΟΣΛεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, Tηλ: 2106922655, www.danaoscinema.grÜΑίθουσα 1: Το μικρό νησί Πεμ-Σαβ 18:30, 20:30, 22:30 Κλειστό Κυρ-Τετ ÜΑίθουσα 2: Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Σαβ 18:15, 20:15, 22:15 Κλειστό Κυρ-Τετ

ΔΕΞΑΜΕΝΗ Πλατεία Δεξαμενής Κολωνάκι, Αθήνα, Tηλ: 2103623942-2103602363, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΕΚΡΑΝ Ζωοδόχο Πηγής & Αγαθίου, Νεάπολη, Tηλ: 2106461895, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΕΛΛΗΝΙΣ Κηφισίας 29, Αμπελόκηποι, Αθήνα, Tηλ: 2106464009-80111300400, [email protected], www.cinemax.gr, Οσο είμαστε νέοι Πεμ, Παρ, Σαβ, Κυρ, Τρι, Τετ 20:50, 23:00 Κλειστό Δευ

ΖΕΦΥΡΟΣ Τρώων 36, Θησείο, Tηλ: 2103462677, Πιο δυνατός απ’τον διάβολο Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΘΗΣΕΙΟΝ Αποστόλου Παύλου 7, Θησείο, Tηλ: 2103470980-2103420864, www.cine-thisio.gr, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:55, 23:05

ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, Tηλ: 2103609695, [email protected], www.tainiothiki.gr, Μανταρίνια Πεμ-Τρι 22:45 Ξεχασμένες ζωές Πεμ-Τρι 21:00 Μετά τα μεσάνυχτα Τετ 21:00

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ Μαυρομιχάλη 165 πλησίον λεωφόρου Αλεξάνδρας, Tηλ: 2106425714, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ΡΙΒΙΕΡΑ Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, Tηλ: 2103844827, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, Tηλ: 2103248057-2103222071, [email protected], www.cineparis.gr,Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:45, 23:10

αργυρουπολή - αγ. δήμήτριος - δαφνήVILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗ-ΜΗΤΡΙΟΣΛεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, Tηλ: 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή πα-ραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr

2.7.15 – lifo 31

ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:40, 21:10, 23:40 Winx Club: Το μυστήριο του ωκεανού (μεταγλωττισμένο) Σαβ 16:45 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:10, 21:40, 00:10 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ 15:00, 17:00 / Κυρ 17:00 ÜΑίθουσα 3: Επιτέλους φτά-σαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 18:20 / Σαβ 16:20, 18:20 Spy Πεμ-Τετ 20:30, 23:00 ÜΑίθουσα 4: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:45, 22:00, 00:00 Παράξενη μαγεία (μεταγλωτ-τισμένο) Σαβ 15:45, 17:45 / Κυρ 17:45 ÜΑίθουσα 5: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 18:00 / Σαβ 16:00, 18:00

ΝΑΝΑ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), Tηλ: 2109703158-2109706865, [email protected], www.cinemax.grÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:15, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 23:00 Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 18:30, 20:45 ÜΑίθουσα 4: Entourage Πεμ-Τετ 23:40 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:00, 21:20 ÜΑίθουσα 5: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 18:45, 21:00, 23:15 ÜΑίθουσα 6: Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωτ-τισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Spy Πεμ-Τετ 20:00, 22:30

ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ Κύπρου 68 & Δωδεκανήσου, Αργυρούπολη, Tηλ: 2109922098, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

αγια παρασκευήΑΜΑΡΥΛΛΙΣ Αγίου Ιωάννου 2, Tηλ: 2106010561Spy Πεμ-Τετ 23:00 Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 21:00

βαρκιζα - βουλιαγμενήΑΚΤΗ Θησέως και Αιόλου, Βουλιαγμένη, Tηλ: 2108961337, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΒΑΡΚΙΖΑΘάσου 22, Tηλ: 2108973926ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:30 , 22:40 / Σαβ-Κυρ 18:20 , 20:30 , 22:40 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ-Τετ 20:30, 22:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:30 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 22:50

ΡΙΑ Αφροδίτης 8, Βάρκιζα, Tηλ: 2108970844-2108971654, Slow Wt Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00

αχαρνών - πατήσιώνΑΕΛΛΩ Πατησίων 140, Tηλ: 2108259975 - 2108215327, [email protected], www.cinemax.grÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:20 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 23:15 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 21:00 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ-Τετ 22:45 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ, Τετ 20:30 / Παρ-Τρι 18:30 Σχέση 5 με 7 Πεμ, Τετ 18:30 / Παρ-Τρι 20:30

ΑΕΛΛΩ Πατησίων 140, Tηλ: 2108259975 - 2108215327, [email protected], www.cinemax.gr. Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:50. Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 23:00

ΛΙΛΑ CINEMA Νάξου 115, Αγιος Λουκάς, Πατήσια, Tηλ: 2102016849, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00

ΤΡΙΑΝΟΝ Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων

101, Tηλ: 2108222702-2108215469, Κλειστό (εκδήλωση) Πεμ / Κυρ Ραντεβού στο σινεμά Παρ, Σαβ, Δευ, Τρι, Τετ 21:00, 22:45

βουλιαγμενής - δαφνήΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ Ηλία Ηλιού 28-30 & Ηλιουπόλεως 77, Δάφνη, Tηλ: 2109761876, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

βυρώναςΑΡΚΑΔΙΑ Καραολή Δημητρίου 36 & Φορμίωνος 222, Πάρκο Νέας Ελβετίας, Tηλ: 2107661166-2107661226, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:15

γαλατσιΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ Μέσα στο Αττικό Άλσος, Tηλ: 6944542300-2106997755, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:10 Spy Πεμ-Τετ 23:10

ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ Αλσος Βεϊκου, Tηλ: 2102138119, Το μικρό νησί Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τετ 21:00, 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Κυρ 21:00

ζώγραφου - παγκρατιVILLAGE 5 CINEMAS PAGRATIΥμηττού 110 & Χρεμωνίδου,Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, Tηλ: 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή πα-ραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.grÜΑίθουσα 1: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 21:30, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:30 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ-Τετ 20:15, 22:45 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 23:30 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 21:00 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (με-ταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 19:00 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10, 21:45 ÜΑίθουσα 5: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:30

ΛΑΟΥΡΑ Φορμίωνος & Νικηφορίδη 24, Νέο Παγκράτι, Tηλ: 2107662040, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, Tηλ: 2107511868, Ραντεβού στο σινεμά Πεμ-Τετ 23:10 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 21:15

γλυφαδαΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEpOLIsΖησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, Tηλ: 2108983238-2112112222, www.athinaioncinemas.comÜΑίθουσα 1: Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 18:00, 20:00, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:00, 20:30, 23:00 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 17:50, 20:10, 22:30 ÜΑίθουσα 4: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:00, 21:00, 23:00

ΓΛΥΦΑΔΑ ODEONΖέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, Tηλ: 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.grÜΑίθουσα 1: Slow Wt Πεμ-Τετ 20:30, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:30 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:10

ΜΑΡΙΛΕΝΑ Αιγύπτου 123,Ανω Γλυφάδα, Tηλ: 2109634266, Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Κυρ 20:45 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Δευ-Τετ 21:00

ήρακλειο - νεα ιώνιαΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, Tηλ: 2102826873-

2102825607, www.triaasteria.grÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 20:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 3 : Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00, 22:45

δροσια - αγιος στεφανοςΑΛΙΚΗ Πλατεία Δροσιάς, Tηλ: 2106229645, Spy Πεμ-Τετ 21:10

ιλιον - αγιοι αναργυροι - πετρουπολήΑΣΤΕΡΙ ( ΠΡΩΗΝ ΙΛΙΟΝ) Φιλοκτήτου 86 & Νέστορος ,Ιλιον, Tηλ: 2102639030, Non-Stop Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Το μαγικό σπίτι (μεταγλωττι-σμένο) Δευ-Τετ 21:00 ‘71 Δευ-Τετ 23:00

ΣΙΝΕ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΙΣ 25ς Ματρίου 168, Πετρούπολη, Tηλ: 2105012391, [email protected], www.petroupoli.gov.grXenia Πεμ 21:00, 23:15 Jimmy’s Hall Παρ-Κυρ 23:00 Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττι-σμένο) Παρ-Κυρ 21:00 Μεγάλα μάτια Δευ-Τρι 21:00, 23:00 Non Omnis Moriar Τετ 21:00

ήλιουπολήΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ Λεωφόρος Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, Ηλιούπολη, Tηλ: 2109937870, www.politismos-ilioupoli.grΧειμερία νάρκη Πεμ-Παρ 21:00 Η θεωρία των πάντων Σαβ-Κυρ 21:00, 23:00 / Δευ-Τρι 23:00 Τα μυστικά του δάσους Δευ-Τρι 21:00 Τα πουλιά Τετ 21:00, 23:00

ιλιον - αγ.αναργυροι - πετρουπολήSTER CINEMASΛεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορι-κό κέντρο CAPE, Ιλιον, Tηλ: 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.grÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:10, 22:20 ÜΑίθουσα 3: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:40, 21:45, 23:50 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:00, 21:30 / Σαβ 19:00, 21:30, 00:00 ÜΑίθουσα 5: Spy Πεμ-Τετ 21:15, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:20 ÜΑίθουσα 6: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 22:10 Slow Wt Πεμ-Τετ 18:30, 20:20 ÜΑίθουσα 7: Επιτέλους φτά-σαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00 , 22:30 ÜΑίθουσα 8 : Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 21:00, 23:30

καλλιθεαΔΙΟΝΥΣΙΑ Λεωφόρος Συγγρού 286, & Μυκηνών 2, Tηλ: 2109515514, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΦΛΕΡΥ Σκίππη 5-7 & Θησέως, Καλλιθεά, Tηλ: 2109573912, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

κουκακι - νεος κοσμοςΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTERΛεωφόρος Συγγρού 106, Tηλ: 2109230081, [email protected], http://www.mikrokosmos.gr, Mad Max: Ο δρόμος της ορ-γής Πεμ-Τετ 22:15 Η συνταγή της Πωλέτ Πεμ-Τετ 20:45

ODEON sTARCITYΛεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, Tηλ: 14560 (από σταθερό 0,49€ ανά λεπτό και 0,98€ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.grÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής:

Γένεsys Πεμ-Τετ 20:30, 23:10 ÜΑίθουσα 2: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 20:10, 22:40 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:20, 22:00 ÜΑίθουσα 4: Spy Πεμ-Τετ 20:20, 23:00 ÜΑίθουσα 5: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:40, 22:50 ÜΑίθουσα 6: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30 , 22:10 ÜΑίθουσα 7: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:20 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 8: Spy Πεμ-Τετ 22:30 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 19:10 ÜΑίθουσα 9: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:00, 22:20 ÜΑίθουσα 10: Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

λαυριοΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟ-ΤΗΤΑΣ Λεωφόρο Σουνίου, Λαύριο, Tηλ: 2291054097, [email protected], www.cinemax.gr, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

λουτσαΑΣΤΡΟΝ Νηρηίδων 9, Αρτεμις, Tηλ: 22940-82249, Jurassic World Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

κορυδαλλος - κερατσινιΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, Tηλ: 2104960955, http://cine-paradisos.blogspot.gr, Το μικρό νησί Πεμ-Δευ 23:00 Καθηγητής με το ζόρι Πεμ-Κυρ 21:00 Καταδίωξη σε δύο ηπείρους Δευ-Τετ 21:00 Οι άντρες προτιμούν τις ξαν-θιές Τρι-Τετ 23:00

μαρκοπουλο - πορτο ραφτήΑΛΕΞ Λεωφόρος Πόρτο Ράφτη 235, Tηλ: 22990-76034, www.alcinema.gr, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ΜΑΡΙΕΛ Λεωφόρος Μαρκοπούλου 39, Πόρτο Ράφτη, Tηλ: 22990-71335, https://el-gr.facebook.com/pag/CINE-Mariel/790553250984975, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Η συνταγή της Πωλέτ Δευ-Τετ 21:00, 23:00

μαρουσι - κήφισιαVILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALLΑνδρέα Παπανδρέου 35 (πα-ράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Tηλ: 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.grÜΑίθουσα 2: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:20, 21:30, 23:45 / Σαβ-Κυρ 17:10, 19:20, 21:30, 23:45 ÜΑίθουσα 3: San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 22:00 Entourage Πεμ-Τετ 19:45 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:50 / Σαβ 15:50, 17:50 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:30, 22:10 / Σαβ 16:50, 19:30, 22:10 ÜΑίθουσα 5: Jurassic World Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:30, 20:00, 22:30 / Σαβ 15:00, 17:30, 20:00, 22:30 ÜΑίθουσα 6: Χορωδία Πεμ-Τετ 20:15 Slow Wt Πεμ-Τετ 22:45 ÜΑίθουσα 7: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:30, 21:15, 00:00 ÜΑίθουσα 8: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:00 , 23:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:00, 19:00 / Σαβ 15:00, 17:00, 19:00 ÜΑίθουσα 9: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10, 21:45, 00:15 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ 15:10, 17:10 / Κυρ 17:10 ÜΑίθουσα 10: Spy Πεμ-Τετ 17:20, 19:50, 22:20

ÜΑίθουσα 11: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 18:00, 20:40, 23:20 Σον το πρόβατο : Η ταινία Σαβ 16:10 ÜΑίθουσα 12: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 18:15, 20:30 Spy Πεμ-Τετ 23:00 Παράξενη μαγεία (μεταγλωτ-τισμένο) Σαβ 16:00 ÜΑίθουσα 13: Spy Πεμ-Τετ 21:00 ÜΑίθουσα 14: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:45

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟ-ΓΡΑΦΟΣ ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟ-ΠΟΥΛΟΣ Αγίου Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι, Tηλ: 2106198890, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΔΙΑΝΑΠερικλέους 14,Μαρούσι, Tηλ: 2108028587, Το μικρό νησί Πεμ-Κυρ 22:00 Ξεχασμένες ζωές Πεμ-Κυρ 20:15 Κλειστό Δευ-Τετ

ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, Tηλ: 2108019687, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ODEON KΟsMOpOLIs ΜΑΡΟΥΣΙΛεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), Tηλ: 14560 (από σταθερό 0,49€ ανά λεπτό και 0,98€ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.i-ticket.grÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:30, 23:10 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:20 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 22:00 / Σαβ-Κυρ 19:20, 22:00 ÜΑίθουσα 3: Μακριά από το πλήθος Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:50 / Σαβ-Κυρ 18:10, 20:50 ÜΑίθουσα 4: Χορωδία Πεμ-Τετ 21:00 Jurassic World Σαβ-Κυρ 18:10 ÜΑίθουσα 5: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10 , 21:50 ÜΑίθουσα 6: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00 , 22:40 ÜΑίθουσα 7: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:40, 23:00 / Σαβ-Κυρ 18:20, 20:40, 23:00 ÜΑίθουσα 8: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:20, 22:30 ÜΑίθουσα 9: Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωτ-τισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00 ÜΑίθουσα 10: Jurassic World Πεμ-Τετ 20:10, 22:50 ÜΑίθουσα 11: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:10 ÜΑίθουσα 12: Spy Πεμ-Τετ 20:20, 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:00

ΧΛΟΗ Κασαβέτη 17, Κηφισιά, Tηλ: 2108011500, http://chloe-cinema.biz/, Καθηγητής με το ζόρι Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

μοσχατοΚΗΠΟΣ Θερμοπυλών 49 & Κνωσού, Μοσχάτο, Tηλ: 2104810790, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

νεα ελβετια - καισαριανήΑΙΟΛΙΑ Σολωμονιδου και Φιλαδελφείας, Καισαριανή, Tηλ: 2107247600, Μπόνι και Κλάιντ Πεμ 21:30 Enemy:Ο άνθρωπος αντίγρα-φο Παρ-Κυρ 21:00, 23:00 Machuca Δευ-Τρι 21:00, 23:00 Ολα για την Εύα Τετ 21:30

ήρακλειο - νεα ιώνια - μεταμορφώσήΑΝΟΙΞΙΣ Αττική & Ευριπίδου 19, Νέο Ηράκλειο, Tηλ: 2102814071, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΑΝΕΜΩΝΑ Ι. Κόττου 34 (στο προαύλιο του 1ου δημοτικού σχολεί-ου Μεταμόρφωσης ), Tηλ: 2102773731, Η έξοδος: Θεοί και βασιλιά-δες Πεμ 21:15 Θεέ μου, τι σου κάναμε? Παρ-Κυρ 21:15 Rio 2 (μεταγλωττισμένο) Δευ-Τετ 21:15

νεα μακρή - ματι - ζουμπε-ρι - τυμβοςΜΑΙΑΜΙ Κυανής Ακτής 12, Μάτι, Tηλ: 6942961754-6955466939, Καθηγητής με το ζόρι Πεμ 20:50, 23:00 Η οικογένεια Μπελιέ Παρ-Κυρ 20:50, 23:00 Το μυστικό της Ανταλάιν Δευ-Τρι 20:50, 23:00 Το τραγούδι του φοίνικα Τετ 20:50, 23:00

ΡΙΑ Λεωφόρος Ποσειδώνος 20, Μάτι, Tηλ: 22940-34778, Εξωτικό ξενοδοχείο Μάριγκολντ 2 Πεμ-Παρ 21:00, 23:10

Kingsman: Η μυστική υπηρε-σία Σαβ-Κυρ 21:00, 23:15 Μανταρίνια Δευ-Τετ 21:00, 23:00

ΣΙΣΣΥ CINEMA Λεωφόρος Μαραθώνος 36, Νέα Μάκρη, Tηλ: 2294091811-6944141308, Χορωδία Πεμ-Τετ 21:00, 23:05

sTER TYMVOsΔημοσθένους 8, Παραλία Μαραθώνα, Tηλ: 2294055000-2294055566-6977500030ÜΑίθουσα 2 : Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:50, 23:15 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:50

ΦΛΩΡΙΔΑ Λεωφόρος Ποσειδώνος 124, Ζούμπερη, Tηλ: 2294096923, www.cineflorida.gr, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Spy Δευ-Τετ 21:00, 23:00

νεα σμυρνή - παλαιο φαλήροVILLAGE 9 CINEMAS @ FALIROΠαλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Tηλ: 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.grÜΑίθουσα 1: Επιτέλους φτά-σαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:00, 22:10, 00:20 ÜΑίθουσα 2: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:20, 21:00, 23:40 ÜΑίθουσα 3: Entourage Πεμ-Τετ 18:40 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 20:50, 23:10 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:10 , 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:10 ÜΑίθουσα 5: Mad Max: Ο δρό-μος της οργής Πεμ-Τετ 23:40 Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 18:40, 21:10 ÜΑίθουσα 6: Spy Πεμ-Τετ 18:50, 21:20, 00:10 ÜΑίθουσα 7: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:20, 21:10, 00:00 ÜΑίθουσα 8: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:20 ÜΑίθουσα 9: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:20

ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ Πάρκο Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο, Tηλ: 2109821256, [email protected],Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00 Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00

ΣΠΟΡΤΙΓΚ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, Tηλ: 2109313360, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΦΙΛΙΠ Ελευθερίου Βενιζέλου 40, Νέα Σμύρνη, Tηλ: 2109312866, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ν. φιλαδελφειαΑΛΣΟΣ Λεωφόρος Δεκελείας154, Tηλ: 2102532003-2102583133, http://www.cinealsos.gr, Jurassic World Πεμ-Τετ 20:50, 23:05

νικαιαΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ Θηβών 245, Νίκαια, Tηλ: 2104830330, www.cinenikaia.gr, Το τραγούδι του φοίνικα Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Δεσποινίς Τζούλια Δευ-Τετ 21:00, 23:00

παγκρατιΟΑΣΙΣ Πρατίνου 7, Παγκράτι, Tηλ: 2107244015, Τα κόκκινα παπούτσια Πεμ-Τετ 20:45, 23:00

παλλήνή - γερακας - γλυκα νεραΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ Μιλτιάδου & Γαργητού, Γέρακας, Tηλ: 2106612717, Spy Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τρι 21:00, 23:10 / Τετ 21:20, 23:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Κυρ 21:00

ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ Ελευθερίου Βενιζέλου 3 & Λεωφόρος Μαραθώνος, Παλήνη, Tηλ: 2106666815-2106666284, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

πειραιαςCINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ Πλαζ βοτσαλάκια (δίπλα στο Δημοτικό κολυμβητηριο Πειραιώς) Καστέλα, Πειραιάς, Tηλ: 2104227427, www.cinevotsalakia.gr, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ Αγίου Νικολάου 17 & Πανθέας, Σελήνια Σαλαμίνας, Tηλ: 2104670011 - 2104670012, blogspot.cinelini.com, ,

Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 23:15

παπαγουΑΡΤΕΜΙΣ Νευροκοπίου 2-4, Παπάγου, Tηλ: 2106528173, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:45

ρεντήVILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ Θηβών 228 & Παρνασσού, Αγιος Ιωάννης Ρέντης, Tηλ: 2104215100-14848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr, Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 21:20

VILLAGE sHOppING AND MOREΘηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Tηλ: 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή πα-ραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.grÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:40 ÜΑίθουσα 3: Mad Max: Ο δρό-μος της οργής Πεμ-Τετ 23:00 Χορωδία Πεμ-Τετ 18:30 Slow Wt Πεμ-Τετ 20:45 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:00, 20:40 , 23:20 ÜΑίθουσα 5: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 19:15 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 21:45, 00:15 ÜΑίθουσα 6: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 21:10, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 7: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:30 , 22:10 ÜΑίθουσα 8: Spy Πεμ-Τετ 18:45, 21:15 Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 00:00 ÜΑίθουσα 9: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:40, 22:20 ÜΑίθουσα 10: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:50, 22:00, 00:10 ÜΑίθουσα 11: Spy Πεμ-Τετ 20:00, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 ÜΑίθουσα 12: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 18:50, 21:00, 23:10 ÜΑίθουσα 13: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:00, 20:40, 23:30

ΟΝΕΙΡΟ Νάξου 32, Αγιος Ιωάννης, Ρέντη, Tηλ: 2104830330, Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττι-σμένο) Πεμ-Τετ 20:45 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Κυρ 22:00 Ιστορίες για αγρίους Δευ-Τετ 22:00

σαρώνιδαΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Σαρωνίδος 28-30, Σαρωνίδα, Tηλ: 22910/54941-54261, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΚΟΡΑΛΙ Αφροδιτης & Ιθάκης, Σαρωνίδα, Tηλ: 2291054097, [email protected], www.cinemax.gr, Το μικρό νησί Πεμ, Παρ, Σαβ, Κυρ, Τρι, Τετ 20:50, 23:00 / Δευ 23:00 Η Τίνκερμπελ και το τέρας του ποτέ (μεταγλωττισμένο) Δευ 21:00

ΟΡΦΕΑΣ Λεωφόρος Σαρωνίδος 60, Σαρωνίδα, Tηλ: 22910-60077, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΤΡΙΑΝΟΝ Κεφαλληνίας 4, Σαρωνίδα, Tηλ: 2291054931-2291054097, [email protected], www.cinemax.gr, Annie (με υπότιτλους) Πεμ 20:50 Σχέση 5 με 7 Πεμ, Τρι 23:10 / Παρ, Σαβ, Κυρ, Δευ, Τετ 20:50, 23:00

Μαχητές των δρόμων 7 Τρι 20:50

ραφήναΑΕΛΛΩ Ελευθερίου Βενιζέλου 12, Ραφήνα, Tηλ: 2294023420, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

υμήττοςΑΜΥΝΤΑΣ Κωνσταντινουπόλεως 16, Υμηττός, Tηλ: 2107626418, Καθηγητής με το ζόρι Πεμ-Τετ 20:50, 22:50

φιλοθεήΦΙΛΟΘΕΗ Πλατεία Δροσοπούλου, Φιλοθέη, Tηλ: 2106833398,Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Κυρ 20:50, 23:00 Καθηγητής με το ζόρι Δευ-Τετ 20:50, 23:00

χαλανδρι - χολαργος - μελισσιαΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, Tηλ: 2106756546, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 22:45 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Κυρ 20:50 Καθηγητής με το ζόρι Δευ-Τετ 20:50

ΑΘΗΝΑ Σολωμού 18, Χαλάνδρι, Tηλ: 2106855860 - 6976584717, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Τετ 21:00 Mad Max: Ο δρόμος της ορ-γής Πεμ-Τετ 23:00

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Ηρώων Πολυτεχνείου 27, 5η στάση Χολαργού, Tηλ: 2106777708, Jurassic World Πεμ-Τετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:50

ΑΜΙΚΟ Επιδαύρου & Ανδρούτσου 20, Tηλ: 2106815532-2106826372, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ Δουκίσης Πλακεντίας 87, Χαλάνδρι, Tηλ: 2106014284, , Birdman ή (η απρόσμενη αρετή της αφέλειας) Πεμ-Τετ 23:00 Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50

ΧΟΛΑΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Λεωφόρος Περικλέως 53, Χολαργός, Tηλ: 2108222702, http://www.holargoscinema.gr/, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τρι 21:00 Μανταρίνια Πεμ-Κυρ 21:00 / Δευ-Τετ 23:00 Σταχτοπούτα (μεταγλωττισμέ-νο) Τετ 21:00

χαϊδαριΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ Δαβάκη 18, Χαϊδάρι, Tηλ: 2105320003,Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ψυχικοΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ Λεωφόρος Κηφισίας 290 & Παρίτση 2, Ψυχικό (Φάρος), Tηλ: 2106777330-1, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ώρώπος - καλαμοςΜΑΡΙΑΝΑ Παραλία Καλάμου, Αγιοι Απόστολοι, Tηλ: 22950-85126, Σον το πρόβατο : Η ταινία Πεμ, Κυρ 21:00 Jurassic World Πεμ, Κυρ 23:00 / Παρ-Σαβ 21:00, 23:00 Το πνεύμα του κακού Δευ, Τετ 21:00, 23:00 / Τρι 23:00 Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττι-σμένο) Τρι 21:00

210 32 54 290Διαφημιστείτε στη LifO

Be on tHe list

Starbucks Discoveries® Chocolate Mocha: Καβουρδισμένος espresso παρέα με πλούσιο κακάο και γάλα

Νίκησε τον καύσωνα με τον πιο γλυκό τρόπο! Απόλαυσέ το στη δροσιά ενός πάρκου.

32 lifo – 2.7.15

της εντροπίας. Και από εδώ ακριβώς ξεκινά –κάπου στη μέση

του εκφραστικού κόσμου, στο μεταίχμιο του τέλους με την αρχή– η ανάγνωση ή, καλύτερα, το συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Τα Δοκίμιά του –που κυκλοφο-ρούν σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Πατάκη, σε πολύτιμη απόδοση του φίλου του Μπόρχες και μεταφραστή Αχιλλέα Κυριακίδη– ανιχνεύ-ουν τον τρόπο που εξυφαίνει ο λογοτέχνης, δο-κιμιογράφος, φιλόσοφος και ποιητής, σαν μια πολύτιμη δαντέλα, στις ακρώρειες του σύμπα-ντος το ατελείωτο κείμενό του. Ξέρει, άλλωστε, πως ο ίλιγγος που θα νιώσει ο αναγνώστης κα-θώς θα προσπαθήσει να εκμηδενίσει τις αποστά-σεις ανάμεσα στις διαφορετικές παραδόσεις και εκφορές είναι δεδομένος, αλλά όταν θα απαλλα-γεί από τα στεγανά –της μετάφρασης, της απο-κωδικοποίησης, του ορθού και του λάθους– θα γευτεί τη μαγεία. Σπάζοντας τον κώδικα, θα μπει στον καρπό και στην ουσία, θα νιώσει τη γεύση, θα αφεθεί στο σύμπαν. Μόνο τότε, όταν ακραγγίξει τη στιγμή που κλείνει μέσα της όλες τις λεπτομέρειες του σύμπαντος, θα δει την αι-ωνιότητα: γιατί «χωρίς την αιωνιότητα, χωρίς έναν μυστικό και λεπτεπίλεπτο καθρέφτη αυτών που πέρασαν απ’ τις ψυχές, η παγκόσμια ιστορία είναι χαμένος χρόνος – μαζί της, και η προσω-πική μας ιστορία, κάτι που δεν είναι και

νεεσ εκδοσεισ

Βιβλ

ίοαπ

ό τ

ην

τίν

α μ

ανδ

ηλα

ρά

Η γραφή και ο τρόπος του Μπόρχες δεν έχει προηγούμενο: ως Αργεντινός αγάπησε κάθε μικρή λαϊκή ιστορία του τόπου του αλλά γνώρισε σε βάθος

την αγγλοσαξονική θεωρία. Γεύτηκε κάθε γωνιά του κειμένου –κώδικες, παπύρους, επείσακτα παραμύθια–, έγινε ταυτόχρονα φιλόσοφος και ποιητής, ταξίδεψε, κατέγραψε κάθε στοιχείο που μπορούσε να ενώσει τη βιωμένη πραγματικότη-τα με τη σκέψη. Έγινε λυρικός, παράφορος και ακριβής, έβαλε την ποίηση στα μαθηματικά και τη μεταφορά στην κυριολεξία, κατέληγε να είναι πάντα ένας άλλος από αυτό που όλοι περίμεναν και από την ταυτότητα που ο ίδιος προσδοκούσε για τον εαυτό του. Δεν ανήκε ποτέ σε κάποια «σχολή» ούτε αγαπούσε την κλειστή θεωρία ίσως

γιατί το απόλυτο ιδανικό του παρέμενε πάντα αυτό του ανέστιου ιδαλγού που περιφερόταν με άνεση ανάμεσα στα κείμενα και τίναζε στον αέρα προσδοκίες και κατηγοριοποιήσεις. Το θέμα του, άλλωστε, δεν ήταν η μικρή απόστα-ση που χωρίζει τη μορφή από το περιεχόμενο ή η αναζήτηση της ουσίας του κειμένου αλλά η λειτουργία του: το να μπορέσει δηλαδή να απε-λευθερώσει την ενέργεια που απλώνεται στον χώρο και στον χρόνο και το μετασχηματίζει σε ζωτική ορμή –κατά τον αγαπημένο του Μπερ-ξόν– και ορμητική λάβρα. «Τα κλειστά κείμενα έχουν να κάνουν με τη θρησκεία ή την κόπω-ση» γράφει ορθά στα Δοκίμια, καταργώντας τη σημασιολογική ανάλυση και εισάγοντας στην καρδιά της λογοτεχνίας τις μαθηματικές αρχές

Χόρχε Λουίς Μπόρχες: Ο παράφορος ιδαλγός των κειμένωνΤο έργο του μεγάλου Αργεντινού λογοτέχνη, δοκιμιογράφου, φιλοσόφου και ποιητή εκδίδεται στα ελληνικά σε αριστουργηματικές μεταφράσεις.

2.7.15 – lifo 33

34 lifo – 2.7.15

thomas bernhard

ΠρόζαΜτφρ.: Βασίλης

Τσαλής Εκδόσεις Κριτική

Σελίδες: 122

Radio Bookspottingαπό τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

Ολότητα και ΘραύσματαTo διαταραγμένο αλλά αριστουργηματικό σύμπαν του Bernhard.

Δημιουργική Δημοφιλία. Πολλά τα ευπρόσδεκτα παράδοξα στο ελληνικό σύ-

μπαν. Ιδίως στο πώς δεξιωνόμαστε δημιουργούς. Δύσκολοι μουσικοί, δύσκολοι

συγγραφείς, δύσκολοι σκηνοθέτες, δύσκολοι εικαστικοί αγκαλιάζονται εδώ, στο

αθηναϊκό μας κουλουβάχατο, με αναπάντεχη θέρμη. Θυμάμαι, και θυμίζω, πώς

καλοδεχτήκαμε τον Nick Cave και τους Birthday Party όταν ήσαν άγνωστοι παγκο-

σμίως, πώς έπαθε ωραίο σοκ στο Ρόδον η Lyndia Lunch όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με

εκατοντάδες φανατικούς που ήξεραν όλα της τα τραγούδια απέξω, πόσο πείσμον κοινό

έχει ο Béla Tarr, τι ωραίος χαμός έγινε τελευταία με το βιβλίο Πόλεμος και Πόλεμος του

Laszlo Krasznahorkai (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις). Ο Thomas Bernhard

(1931-1989) αποτελεί μια τέτοια περίπτωση δημιουργικής δημοφιλίας. Και λέω

«δημιουργικής», καθότι εμπνέει και επηρεάζει με τα γραπτά του πολλούς δυναμικούς

δημιουργούς που δεν αρκούνται στο να διαβάζουν απλώς τα έργα του αλλά μοχθούν

να τα αναπλάσουν, να τα μελετήσουν ξανά και ξανά, να τα ενσωματώσουν, με τον

έναν ή τον άλλο τρόπο, στο δικό τους δημιουργικό πρόγραμμα. Ο Bernhard συμ-

βαίνει να έχει θαυμάσιους μεταφραστές στα ελληνικά, και να τον έχει εγκολπωθεί

ένα πλούσιο σε ιδέες κοινό. Θυμίζω μεταφραστές: Αλέξανδρος Ίσαρης, Βασίλης

Τομανάς, Σπύρος Μοσκόβου, Δημήτρης Βάρσος, Ιάκωβος Κοπερτί, Ζήσης Σαρίκας,

Γιάννης Περλέγκας, και τώρα Βασίλης Τσαλής.

Δημιουργική Διαταραχή. Όλοι οι ήρωες του Thomas Bernhard είναι διατα-

ραγμένοι. Όχι τρελοί, όχι σαλοί, όχι παράφρονες. Διαταραγμένοι, παράφοροι,

σε αντιμαχία με την κρατούσα κοινωνία, με τη δεσπόζουσα νοοτροπία, με τα

κυρίαρχα έθιμα και ήθη. Συνήθως είναι άνθρωποι εξαιρετικής μορφώσεως,

καλλιέργειας, ευαισθησίας, παλλόμενες μεμβράνες, δέκτες, κεραίες που λαμβάνουν

τους τριγμούς όλων όσα διαδραματίζονται στο κοινωνικό πεδίο. Στα αφηγήματα του

κομψού τομίδιου Πρόζα (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κριτική) έχουμε σε πύκνωση

το σύνολο των θεμάτων που απασχόλησαν έκτοτε τον Αυστριακό μετρ, έχουμε την

ολότητα σε θραύσματα, έχουμε εφτά διηγήματα που, όπως και η γλώσσα, κόκαλα δεν

έχουν και κόκαλα τσακίζουν, έχουμε μια ανηλεή και δεξιοτεχνικά δομημένη κριτική σε

έναν κόσμο σε παράκρουση που προκαλεί και γεννάει διαταραχές. Διηγήματα εριστικά,

αφηγήματα εμπρηστικά, σινιάλα απόγνωσης, σήματα καπνού προς όποιον ξέρει και

νιώθει και καταλαβαίνει, ασκήσεις ήθους, καταγραφές της απελπισίας που επιμένει

να είναι αξιοπρεπής. Αλλά και, μέσα στον ζόφο, αναβοσβήνει μανιακά, καίτοι με ελεγ-

χόμενη μανία, το λαμπάκι του χιούμορ, που γίνεται ενίοτε προβολέας. Διαβάζω ξανά

και ξανά το αριστούργημα του τόμου, την Τραγιάσκα, ένα στροβίλισμα γύρω από την

τυχαία εύρεση ενός καπέλου τύπου τραγιάσκα σ’ ένα δάσος και το πώς κανείς κυριεύ-

εται άξαφνα από έναν καταιγισμό σκέψεων που είναι προορισμένες, καίτοι απολύτως

λογικά συναρθρωμένες, να οδηγήσουν στην παράνοια. Ο Bernhard δεν χάνει ευκαιρία,

και εδώ, να προχωρήσει σε αποφάνσεις για την τρέλα, τη διάνοια, τη γλώσσα, την

επικοινωνία, την απώλεια επικοινωνίας, τον κατατεμαχισμό του κόσμου: ζούμε σε έναν

θρυμματισμένο κόσμο, επισημαίνει εμμονικά ήδη από την αυγή της δεκαετίας του

1960. «Η αλήθεια είναι ότι θέλω να τρελαθώ», λέει ο διαταραγμένος δασολόγος αφη-

γητής, «θέλω να τρελαθώ, τίποτα περισσότερο απ' το να τρελαθώ στ' αλήθεια, όμως

φοβάμαι ότι απέχω πολύ απ' το να καταφέρω να τρελαθώ. Θέλω να τρελαθώ επιτέλους!

Δεν θέλω απλώς να φοβάμαι ότι θα τρελαθώ, θέλω επιτέλους να τρελαθώ». Λίγο μετά,

ο εικοσιπεντάχρονος δασολόγος αφηγητής θα προβεί σε διόλου διαταραγμένες, σε δι-

αυγέσταστες διευκρινίσεις σχετικά με το γλωσσικό οπλοστάσιό μας και σχετικά με την

κοινωνική αλλοτρίωση. Θα πει: «Όλα αυτά θα μπορούσαν να ειπωθούν με μία και μο-

ναδική πρόταση, όπως όλα θα μπορούσαν να λέγονται με μία και μοναδική πρόταση,

όμως κανένας δεν μπορεί να τα πει όλα με μία και μοναδική πρόταση». Και: «Η προσοχή

των ανθρώπων στρέφεται αμέσως στην ενδυμασία, στις τραγιάσκες, στα σακάκια, στα

παλτά, στα παπούτσια, δεν κοιτάζουν καθόλου το πρόσωπο, το βάδισμα, την κίνηση

του κεφαλιού, τίποτε άλλο πέρα απ' την ενδυμασία δεν τραβά την προσοχή τους,

βλέπουν μόνο το σακάκι και το παντελόνι, μέσα στα οποία είναι χωμένος ο άνθρωπος,

τα παπούτσια και προπάντων την τραγιάσκα που φοράει».

Δημιουργική Διάπλαση. Ο μεταφραστής Βασίλης Τσαλής υπογράφει και

το περιεκτικότατο, μεστό επίμετρο. Αντιλαμβάνεται το γερμανικό πρωτότυπο

σαν παρτιτούρα και αναπλάθει, μεταπλάθει, διαπλάθει τις λέξεις, τις φράσεις,

τις παραγράφους του Bern hard. Είναι γνωστό ότι ο Αυστριακός δημιουργός

είχε σπουδάσει μουσικολογία και είχε φροντίσει να έχουν καταλυτική μουσικότητα τα

γραπτά του. Αυτήν τη μουσικότητα τη σεβάστηκε δεόντως, και παιγνιωδώς, ο Τσαλής,

ο οποίος άλλωστε είναι σοβαρός γνώστης όχι μόνο της γερμανόφωνης φιλολογίας

αλλά και της φιλοσοφίας. Κατάφερε συνεπώς να εντοπίσει και να αποδώσει άριστα τις

μουσικολογικές, φιλολογικές και φιλοσοφικές αναφορές του Bernhard στις σελίδες της

Πρόζας. Ο Τσαλής σημειώνει εύστοχα ότι ο Bernhard αγαπά τους σκεπτικιστές φιλο-

σόφους επειδή ακριβώς είναι ατελείς και αδύναμοι, επειδή στέργουν να μιλήσουν για

το ψεγάδι και την ανημπόρια και όχι επειδή διακατέχονται από εμμονή για την αλήθεια

ή επειδή συγκροτούν ένα συμπαγές, αρραγές, άρτιο σύστημα. Αγαπά τον Μονταίνι,

τον Πασκάλ, τον Βολταίρο, τον Νίτσε, τον Σοπενχάουερ και τον Βιτγκενστάιν, αγαπά

τη φιλοσοφία, γράφει ο Τσαλής, «επειδή είναι ανήμπορη, αγαπά τα βιβλία που είναι

αποσπασματικά, χαοτικά, τα βιβλία στα οποία μπορούμε να ανακαλύψουμε το λάθος».

radiobookspotting.blogspot.gr/

πολύ ευχά-ριστο, γιατί μας υποβιβάζει σε φαντάσμα -τα». Για τον ποιητή, φιλό-σοφο-λογοτέ-χνη και, κυρί-ως, δημιουργό, η αιωνιότητα δεν μπορεί να δια-σωθεί αλλά ούτε και να αφεθεί αποκλειστικά στην ποταπή χρονική συνθή-κη. Ενυπάρχει στη λεπτομέρεια κάθε κειμένου και κάθε βιώματος, στην προ-σθήκη που βάζει ο μεταφραστής επηρε-ασμένος από τη δόλια επιθυμία του, στις παρερμηνείες που κάνει και στα λάθη, σε εξωλογικές καταστάσεις όπως ο πόθος που νιώθουν οι πόρνες στα χαμαιτυπεία, στα απόλυτα πάθη που εκφράζει το τα-γκό. «Το στυλ του πόθου είναι η αιωνιό-τητα» γράφει ο Μπόρχες και ο πόθος δεν λαθεύει ποτέ. Αλλά και «η ζωή είναι πολύ φτωχή για να μην είναι αθάνατη» και γι’ αυτό ακριβώς έχει ανάγκη από τις πολύ-τιμες προσθήκες που θέτει η δύναμη της μεταφοράς μέσα από προφορικές αφηγή-σεις και τα κείμενα – όχι από τις θεωρίες. Εξού και το ότι ο ίδιος ποτέ δεν προκρίνει μια θεωρία ως ισχύουσα ή δυνατή, φτά-νοντας να προασπιστεί με κάθε τρόπο τα λάθη συγκεκριμένων αποδόσεων: υπε-ρασπίζεται, για παράδειγμα, τις λάθος αποδόσεις του Μπέρτον, του Λέιν ή του Γκαλλάν στις Χίλιες και μία νύχτες ακριβώς γιατί αποκαλύπτουν τους δι-αφορετικούς κόσμους που τις δημιούργησαν ή αντιλαμ-βάνεται και καταγράφει τις διαφορετικές κοσμοθεωρίες στην απόδοση των ομηρικών έργων. Το μυθιστόρημα, όπως και η μετάφραση, πρέπει να είναι «ένας συγκροτημένος συνδυασμός επαγρυπνήσε-ων, συγγενειών και αντη-χήσεων» και όχι ένα βαρετό οριοθετημένο δίλημμα ανά-μεσα στο σωστό και στο λά-θος. Άλλωστε τίποτα δεν είναι ποτέ αυτό που φαίνεται για τον Μπόρχες και ο κόσμος δεν αρχίζει και δεν τελειώνει εκεί που βλέπουμε. Το παρά-δοξο λειτουργεί εξίσου με το πραγματικό, το αντιληπτό με το μεταφορικό. Το απόλυτο υπάρχει στο λίγο και το λίγο αναπαράγει την αιωνιότητα στις στιγμές του – γι’ αυτό και ο ίδιος δείχνει να αγαπάει τόσο τους Γνωστικούς ταυτό-χρονα με τους μαθηματικούς του Μεσαίωνα. Σημασία δεν έχει να κατακρίνεις ή να επεξηγείς το παράλογο αλλά να βλέπεις τι είναι αυτό που το μετέτρεψε σε θεωρία, ποιο πά-θος το οδήγησε στο να θέλει να ωριμά-σει: «Άλλο πράγμα είναι η αφηρημένη θεωρία της θεϊκής ενότητας και άλλο η ριπή του ανέμου που ξεσήκωσε κάποιους Άραβες βοσκούς από την έρημο και τους έριξε σε μια μάχη που δεν έληξε ακόμα και που έφτανε απ’ την Ακουιτανία ως τον Γάγγη» γράφει χαρακτηριστικά ανα-

φερόμενος στον Ουόλτ Ουίτμαν, «που ήθελε να πλάσει έναν ιδεώδη δημο-κράτη, όχι να διατυπώσει μια θεωρία».

Για τον ίδιο λόγο δείχνει ξεχωρι-

στή αδυναμία στον Φλωμπέρ, ο οποίος, παρότι «σφυρηλάτησε το ρεα-λιστικό μυθιστόρημα με τη Μαντάμ Μπο-βαρί, ήταν ο πρώτος που το διέρρηξε», με ύψιστο παράδειγμα το άκρως γκροτέσκο Μπουβάρ και Πεκυσέ, το οποίο αποκάλυψε την αδυναμία της γνώσης να γραπώσει την πραγματικότητα – πόσο μάλλον το αιώνιο. Ο Μπόρχες προσδίδει στον Φλωμπέρ αρχετυπικά χαρακτηριστικά, παρομοιάζοντάς τον με τον Πίνδαρο: «Με αυτό τον ιερατικό ποιητή που πα-ρομοίασε τις ωδές του με πλακόστρωτους δρόμους, με μια παλίρροια, με χρυσελε-φάντινα γλυπτά και με κτίρια και είχε τη συναίσθηση ότι ενσάρκωνε την αξιότητα της θεραπείας των γραμμάτων». Ίσως αυ-τός τελικά να είναι και ο ρόλος που ανέλα-βε ο Μπόρχες για τον εαυτό του – θερα-πευτικός με την αρχαιοελληνική έννοια της παρηγοριάς απέναντι στην αδυναμία του ανθρώπου να γίνει ένα με το άφατο, το καθολικό και το αιώνιο. Ένας αόρατος ιχνηλάτης που τρύπωσε μέσα στα κείμενα

και μετέφερε σχεδόν διαισθη-τικά –δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε τυφλός– αυτό που θέλουν να συλλάβουν, αλλά ποτέ δεν μπορούν με ακρίβεια οι λέξεις. Στον βαθ-μό που η αλήθεια δεν είναι ποτέ εφικτή και η παγκόσμια ιστορία δεν συνεχίζεται από τα γεγονότα αλλά από τις με-ταφορικές της μετατοπίσεις, ξέρει πως ο ίδιος, ως αναγνώ-στης, είναι καταδικασμένος να περιφέρεται ανάμεσά τους σαν ζαλισμένος Δον Κι-χώτης. Ποτέ δεν θα ξέρει αν κυνηγάει ανεμόμυλους ή αν αυτά που συλλαμβάνει είναι πραγματικά – «Οι προθάλα-μοι συγχέονται με τους κα-θρέφτες, το προσωπείο είναι κάτω από το πρόσωπο, κανείς δεν ξέρει ποιος είναι ο πραγ-ματικός άνθρωπος και ποια τα είδωλά του. Κι ωστόσο, τί-ποτα δεν έχει σημασία. Αυτή η αταξία είναι συνηθισμένη και καλόδεχτη, σαν εκείνα

τα οράματα μεταξύ ύπνου και ξύπνου». Μέσα στην ιλλιγιώδη συνθήκη της ζωής που έζησε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και αυτής που βρήκε μέσα στα κείμενα τα πάντα θα είναι τόσο απτά όσο και μυστη-ριώδη. Πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη, τάφηκε στο Μπουένος Άιρες και δεν τιμήθηκε ποτέ με το βραβείο Νό-μπελ, ίσως γιατί η πραγματικότητα ποτέ δεν τον χώρεσε. Ήταν απλώς σπουδαίος. Ο σπουδαιότερος όλων.

Το παράδοξο λειτουργεί

εξίσου με το πραγματικό,

το αντιλη-πτό με το

μεταφορικό. Το απόλυτο υπάρχει στο λίγο και το

λίγο αναπα-ράγει την

αιωνιότητα στις στιγμές

του.

Starbucks Discoveries® Caramel Macchiato: Espresso Roast,

έντονη γεύση espresso με γάλα και γλυκιά καραμέλα

Το απολαμβάνεις καλύτερα στην παραλία, μετά από μια δροσερή βουτιά!

2.7.15 – lifo 35

r Το Etnico είναι ολόφρεσκος χώρος στο κέντρο της πόλης που

σε ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο μέσα από τις γεύσεις του street food. Η έμπειρη

ομάδα των εστιατορίων Altamira έχει αναλάβει το ταξίδι αυτό της γεύσης με

καλής ποιότητας πρώτες ύλες, προσφέροντας πιάτα από την Ινδία, την Αραβία

και το Μεξικό. Ο χώρος μικρός, καλόγουστα στημένος, με χαρούμενες αποχρώ-

σεις, εξωτικές διακοσμητικές πινελιές και ανοιχτή κουζίνα. Ψηλά ξύλινα τραπέ-

ζια και πάγκοι στο πεζοδρόμιο συγκεντρώνουν τις νεανικές

παρέες. Ένας μαυροπίνακας σε βάζει στο παιχνίδι των

γεύσεων. Δοκιμάσαμε μεξικάνικα nachos sabroso

(€4,50), που είναι καλαμποκένια τσιπς με τσένταρ

σος, κιμά πικάντικο, πατέ ελιάς, γουακαμόλε και

sour cream. Νόστιμο τσιμπολόγημα για αρχή,

που ταιριάζει με μια κλασική δροσερή μαργα-

ρίτα λεμόνι (€3,50). Ακολούθησαν τα γευστικά

ινδικά πιτάκια samosas με γέμιση λαχανικών

και μπαχαρικών (€3,30), που συνοδεύονται με

γλυκόξινο τσάτνεϊ. Ένα πέρασμα από Αραβία επι-

βάλλεται με φαλάφελ, αραβική πίτα που αγκαλιάζει

σφιχτά ρεβιθοκεφτέδες, μαρούλι, αγγούρι, μπαμπαγκα-

νούζ, ταρατόρ και μελιτζάνες με τζίντζερ (€3,50). Για τους

δυνατούς παίχτες, το Burrito Chilli Con Carne (€4) έρχεται

καυτερό και ο πληθωρικός συνδυασμός από φασόλια, κιμά, κρέμα γιαουρτιού,

ρύζι και γουακαμόλε μέσα σε τορτίγια αποδεικνύεται νόστιμος και χορταστι-

κός. Η φιλοσοφία του Etnico είναι να προσφέρει street food με φρεσκοκομμένα

λαχανικά αλλά και φρέσκα κρεατικά. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων και λαχανικών

είναι φρεσκοστυμμένοι για να διατηρούν αναλλοίωτη τη θρεπτική αξία τους.

Προσιτές γεύσεις του κόσμου, απλά και γρήγορα. ☛ Etnico, Κολοκοτρώνη 22 &

Χαβρίου, 211 4113880

r Το εστιατόριο «Μπάρμπα Αλέξης» με την ανατολίτικη κου-

ζίνα άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του στα Β.Π. και είναι το τρίτο στη σειρά της

οικογένειας του Γιώργου Κεσέρογλου. Η ιστορία του ξεκινάει το 1979 στη Φι-

λαδέλφεια, όταν ο πατέρας Αλέξης,

φημισμένος ψήστης από την Αντι-

όχεια, και η γυναίκα του Δέσποινα,

δεινή μαγείρισσα της ανατολίτικης

κουζίνας, ξεκίνησαν να σερβίρουν

τους μεζέδες της πατρίδας τους. Τα

χρόνια κύλησαν και το «μικρόβιο»

της εστίασης πέρασε στον γιο, τον

Γιώργο, που ξεκίνησε το 1996 το

πρώτο μαγαζί «Μπάρμπα Αλέξης».

Η επιτυχία του τον οδήγησε σε ένα

δεύτερο, στου Ρέντη, το 2005, και

πρόσφατα στον νέο χώρο του, στη Νέα Κηφισιά.

Η υπόθεση είναι οικογενειακή, αφού στην κου-

ζίνα μαγειρεύουν τα αδέλφια του Μορφούλα

και Σωτήρης και η νύφη του Ασπασία. Όλα χει-

ροποίητα, με την παράδοση και την τέχνη της

μαμάς να συνεχίζεται επάξια. Η σάλα είναι άνε-

τη και καλόγουστη, με μοντέρνο, οριένταλ στυλ.

Μαρμάρινα τραπέζια, κομψά σεπαρέ με λευκούς

δερμάτινους καναπέδες, μοντέρνα φωτιστικά, κα-

θρέφτες και μπάρα ντυμένη με λευκό μάρμαρο και

διακοσμημένη με ανατολίτικες πινελιές. Η μεγάλη αυλή

μέσα σε μια αγκαλιά πρασίνου είναι ιδανική για το καλοκαί-

ρι. Έμπιστοι φίλοι μου είχαν παινέψει την κουζίνα του, που

τιμούν πυκνά-συχνά. Φυλλομετρώντας τον κατάλογο, ανακαλύπτω ορεκτικές

και ακριβοθώρητες ανατολίτικες νοστιμιές. Και αρχίζει μια παρέλαση από σαγη-

νευτικά πιάτα. Στρογγυλή ζεστή πίτα, αφράτη, χειροποίητη, με σουσάμι αντί για

ψωμί, είναι ό,τι πρέπει για να συνοδέψεις τις αλοιφές. Ακαταμάχητη σε γεύση και

πικάντικη είναι η τζεβιζλέ (€4), φτιαγμένη από λιαστή κόκκινη καυτερή πιπεριά

από την Αντιόχεια, δουλεμένη με καρύδι και λίγο ελαιόλαδο. Το ίδιο νόστιμες είναι

η εζμέ (€4) και η χούμους (€4). Εντυπωσιακή η αλί ναζίκ (€5) από ψητή μελιτζάνα,

γιαούρτι και καβουρντισμένο μοσχαράκι με σάλτσα. Η σαλάτα τσομπάν (€6) είναι

ωραία μαριναρισμένη με ψιλοκομμένα ντομάτα, αγγούρι, κρεμμύδι, δυόσμο

και χυμό λεμονιού. Το λαχματζούν (€8), σε μέγεθος οικογενειακής πίτσας, με

λεπτή, τραγανή ζύμη και ευωδιαστό ψιλοκομμένο κρέας, μπαχαρικά, ντομάτα,

κρεμμύδι και μαϊντανό είναι καταπληκτικό. Υποκύπτεις στη γευστική γοητεία του.

Το παστουρμαλί (€7) είναι κλειστή πίτα γεμιστή με παστουρμά, τυρί και ντομάτα,

φτιαγμένη με καλά υλικά, μέσα σε ωραία ζύμη και γενναία μερίδα. Με πόνο ψυχής

αντιμετώπιζα τις συνεχόμενες προκλήσεις των πιάτων για να αφήσω χώρο για το

κεμπάπ που ζυμώνεται με μοσχαρίσιο και αρνίσιο κιμά και λίγο μοσχοσίταρο, μια

γευστική βόμβα που συνοδεύει γιαούρτι και πίτες (€8). Για δυνατούς παίχτες είναι

το Άδανα κεμπάπ με φρέσκια καυτερή πιπεριά στη γέμιση και κούσμπασι, που

είναι καυτερές μπουκίτσες χοιρινό. Κορωνίδα του δείπνου ήταν το τσοπ κεμπάπ

(€8), κομμάτια ξεκοκαλισμένης προβατίνας, μαριναρισμένα στα κάρβουνα και

ψημένα ιδανικά. Με την πρώτη μπουκιά χαιρόσουν το ζουμερό κρέας που χάριζε

απίστευτη νοστιμιά. Για το τέλος, ένας μπακλαβάς φτιαγμένος με φύλλο γιουφκά

από τα χεράκια της Μορφούλας, που ευωδιάζει φρέσκο βούτυρο. Αέρινο και

συγχρόνως τραγανό το φύλλο, με πλούσια γέμιση και γεύση θεϊκή. Εξαιρετικά

και αυθεντικά φτιαγμένα είναι το κιουνεφέ Αντιοχείας και το δροσερό καζάν ντιπί

που κερνούν στο τέλος. Δεν νομίζω ότι θα περιμένω και πολύ για να επισκεφτώ

πάλι το φιλόξενο αυτό στέκι της Κηφισιάς και να δοκιμάσω κι άλλα πιάτα από το

μενού. ☛ Μπάρμπα Αλέξης, Ιλισίων 13, Ν. Κηφισιά, 211 1831437

r Ποιο είναι, άραγε, το κριτήριο για την επιλογή ενός εστιατορίου;

Το καλής ποιότητας φαγητό, οι τιμές, το φροντισμένο περιβάλλον και η αίσθηση

φιλοξενίας. Στην Αθερίνα, στη Νέα Ερυθραία, θα βρεις όλες αυτές τις προϋποθέ-

σεις και η θερμή υποδοχή θα σε κάνει να νιώσεις καλοδεχούμενος. Η ονομασία

δηλώνει ευθύς εξαρχής τις προθέσεις της κουζίνας και μόλις διαβείς το κατώφλι

του εστιατορίου μπαίνεις σε τροχιά διακοπών. Χαρούμενος χώρος, με το λευκό

χρώμα να κυριαρχεί στο περιβάλλον και στα αναπαυτικά έπιπλα. Η παλιά μονοκα-

τοικία που λειτουργούσε χρόνια ως ταβέρνα έχει γίνει ένα όμορφο ψαροεστιατό-

ριο για φιλικές παρέες, ζευγάρια και οικογένειες. Στην πίσω αυλή σε περιμένει η

έκπληξη, πνιγμένη στο πράσινο, με πεύκα, συκιές κι έναν μπαξέ με λίγα κηπευτικά

και μυριστικά που αξιοποιούνται στην κουζίνα. Τα διακοσμητικά στοιχεία με τις

τροχαλίες, τα σχοινιά και τους νησιώτικους καναπέδες δίνουν τον ναυτικό τόνο.

Την όρεξή σου θα ανοίξουν περισσότερο οι τιμές του μενού, που προσφέρει μια

εξαιρετικά προσιτή ψαροφαγία. Μόλις πάρεις θέση, το ευγενικό προσωπικό θα

έρθει με τον ξύλινο δίσκο, όπου φιγουράρουν τα κρύα ορεκτικά με αλίπαστα,

χταπόδι ξιδάτο και φάβα για

να διαλέξεις ό,τι τραβάει η

όρεξη σου, όπως συνήθιζαν

τα παλιότερα χρόνια στα

μεζεδοπωλεία. Χειροποίητη

ταραμοσαλάτα (€4) σε χορ-

ταστική μερίδα, εξαιρετική

μελιτζανοσαλάτα (€3,50)

που η αληθινή γεύση της

μιλάει στο στόμα. Εκτίμη-

σα την ωραιότατη σαλάτα

αλμύρα (€6), που ήρθε ελά-

χιστα βρασμένη και ζεστή.

Έγινε απολαυστική με μπό-

λικο λεμόνι και ελαιόλαδο,

που στο ζουμάκι της θα βουτήξεις την μπουκιά σου από το ψημένο ψωμί στα

κάρβουνα. Στο μενού υπάρχουν τέσσερις προτάσεις με μύδια και επιλέξαμε αυτά

που γίνονται ψητά στα κάρβουνα (€6,50) – ήταν πρώτης γραμμής. Πληθωρικά και

ζουμερά, σε κερδίζουν με την απλότητα και τη νοστιμιά τους. Τα τηγανητά στικ

κολοκυθιού (€4,50) βγάζουν γλύκα και δύσκολα βάζεις φρένο στο τσιμπολόγημά

τους. Από τα κάρβουνα βγήκαν άψογα ψημένες και ζουμερές οι φιλεταρισμένες

ασημένιες σαρδέλες (€7), που τις συνόδευε κατακόκκινη ψιλοκομμένη ντομάτα.

Η Αθερίνα είναι ένα μαγαζί που γεννά εμπιστοσύνη με τις φροντισμένες φρέσκες

προτάσεις ψαρικών από το τηγάνι ή τα κάρβουνα. Σημειώστε ότι υπάρχουν και

λιγκουίνι με γαρίδες και φρέσκια ντομάτα για τους μη φανατικούς ψαροφάγους.

Η κάρτα των κρασιών και των αποσταγμάτων έχει καλές προτάσεις και σε καλές

τιμές. Η Αθερίνα είναι από τα μαγαζιά που μπαίνουν στην ατζέντα σου. ☛ Αθερίνα,

Χαρ. Τρικούπη 162, Νέα Ερυθραία, 210 6200089

TAsTe of The week

Νέο street food στο κέντροΓεύσεις απ' όλο τον κόσμο στο Etnico, νέος Μπάρμπα Αλέξης στην Κηφισιά, εξαιρετικά προσιτή ψαροφαγία στην Αθερίνα.

Βγες

επιτ

έλου

ςaπ

ο τ

η ν

ικη

μη

ταρε

α

ΜπάρΜπά άλέξης

ΜπάρΜπά άλέξης

Etnico

pink bang Ο οίνος Pink Bang

από το Κτήμα Τέχνη Οίνου με το απαλό ροζέ χρώμα φλοιού litchi και framboise θα σας κλέψει την καρδιά. Το άρωμα του καινούργιου

κρασιού Pink Bang, από το ασυνήθιστο

χαρμάνι των ποικιλι-ών Touriga Nacional

και Syrah, θα σας ταξιδέψει σε κήπους με τριανταφυλλιές, βιολέτες, φράουλες

και κερασιές. Με την πρώτη γουλιά θα απολαύσετε τις φρουτώδεις νότες μικρών κόκκινων

φρούτων, τη δροσι-στική οξύτητα και το κομψό τελείωμα με επίγευση φράουλας

και κερασιού.

disaronno riserva

Τα κεχριμπαρένια χρώματα με τις

ρουμπινί αποχρώσεις του Disaronno

Riserva συνται-ριάζονται με αυτά του καλοκαιρινού

δειλινού. Το κλασικό λικέρ συνδυάστηκε

με σκωτσέζικο ουίσκι από τα Highlands

και το Speyside μέσα σε δρύινα βαρέλια και το blend έμεινε για έξι μήνες στις

κάβες της οινοποιίας Cantine Florio, στη

Μαρσάλα της Σικελίας. Το αισθη-

σιακό άρωμα σε αγκαλιάζει, ενώ στο στόμα ξεδιπλώνεται αμυγδαλένια γλυκύ-τητα, νότες βανίλιας

και αποξηραμένα φρούτα.

άθέρίνά

36 lifo – 2.7.15

ΓΕΥΣΗ news

La TiropiTeriΒουρνόβα 8, Νεάπολη, Νίκαια, 210 4904303Το ταχυφαγείο «La Tiropiteri» προσφέρει μεγά-

λη ποικιλία σε μικρογεύματα που συνοδεύουν

τον καφέ. Στα 8 χρόνια λειτουργίας του το μενού

του περιλαμβάνει πολλά είδη σνακ που, σε συν-

δυασμό με τις γεύσεις καφέ και την ευχάριστη

ατμόσφαιρα, δημιουργούν ένα σταθερό σημείο

αναφοράς στη Νίκαια.

para SieMΡreΧάρητος 43, Κολωνάκι, 210 7210155 Ένα wine restaurant που ειδικεύεται στις ποικι-

λίες κρασιών. Η ατμόσφαιρα που σε ταξιδεύει

στη Βαρκελώνη και το μεγάλο εύρος σε κρασιά

κάθε είδους και για κάθε προτίμηση αποτελούν

βασικό χαρακτηριστικό του μαγαζιού. Από το

μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ μπορεί κανείς να

απολαύσει το κρασί του.

ΒULL HoUSeΑιμ. Βεάκη 11, Περιστέρι, 210 5716706 Το burger house στο Περιστέρι υπόσχεται ποι-

ότητα σε προσιτές τιμές. Τα διαφόρων ειδών

burgers που δημιουργούνται με συνδυασμούς

κρεάτων και ιδιαίτερων ειδών συνοδευτική σος

είναι το κύριο χαρακτηριστικό του καταστήμα-

τος. Ποικιλία από σαλάτες και ορεκτικά μπορεί

να συνοδέψει τα πιάτα.

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣΠλάτωνος 72, Κερατσίνι, 210 4324368Η ψαροταβέρνα στα δυτικά προάστια που προ-

σφέρει κάθε είδους ψάρι. Οι λάτρεις του είδους

σε αυτό το μαγαζί μπορούν να απολαύσουν

ψάρια, θαλασσινά και ποικιλίες σε ένα φιλικό

περιβάλλον. Τα πιάτα μπορούν να συνοδευτούν

και από πολλά προτεινόμενα είδη σαλάτας.

¶ Live: Judas Priest,

Black Rebel Motorcycle

Club, Rotting Christ,

4/7, 15:00, Terra Vibe

Park, Μαλακάσα, €42-45.

Το Rockwave Festival

γιορτάζει τα εικοστά

του γενέθλια με τους

Prodigy και τους Judas

Priest. Στις 4 Ιουλίου

στο Terra Vibe θα έχουν

στηθεί δύο stages για

να φιλοξενήσουν τoυς

headliners αλλά και πολ-

λούς ακόμη καλλιτέχνες, όπως οι Black Rebel Motorcycle Club και οι Rotting

Christ. Ο Liam Howlett, o Keith Flint και ο Μaxim Reality πρόκειται να κα-

ταλάβουν το Τerra Stage με ηλεκτρονικές μουσικές και ένα εντυπωσιακό

σόου. «Firestarter», «Voodoo People», «Breathe» και «Smack My Bitch Up»

είναι τα τραγούδια που τους χάρισαν διεθνή αναγνώριση και είναι ιδιαιτέρως

δημοφιλή στο ελληνικό κοινό. Στη Μαλακάσα θα παρουσιάσουν και μερικά

κομμάτια από τον νέο τους δίσκο με τίτλο «The day is my enemy». Νωρίτερα

στην ίδια σκηνή θα εμφανιστεί ένα συγκρότημα με τελείως διαφορετικό ήχο,

οι Black Rabel Motorcycle Club. Παίζουν garage rock εδώ και 15 χρόνια και

φημίζονται για τη σκοτεινή αισθητική τους και τις ζωντανές τους εμφανίσεις.

Στο Vibe Stage, οι Judas Priest που παίζουν heavy metal μουσική εδώ και 40

χρόνια. Ξεκίνησαν από το Μπέρμιγχαμ το 1969 και μετά από κάποιες αλλαγές

στη σύστασή τους κυκλοφόρησαν πολλούς δίσκους, έπαιξαν στα μεγαλύτε-

ρα φεστιβάλ στον κόσμο και κατάφεραν να συγκαταλέγονται ανάμεσα στα

πιο δημοφιλή metal συγκροτήματα. Το κοινό θα προθερμάνουν οι Rotting

Christ, η γνωστότερη ίσως ελληνική

metal μπάντα που δεν έχει σταματή-

σει να εμφανίζεται ζωντανά εδώ και 27

χρόνια. Τα ονόματα που θα βρεθούν

στην ίδια σκηνή για να ανοίξουν τη συ-

ναυλία είναι οι Maplerun και Exarsis.

¶ Party: Athens is a Beach!: Ramona

Betrayed Us, Τρικάβαλο, Matchin’

Punchies, Fold The Nuts, 3/7, 20:00,

Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, €3. Τέσσερις

αθηναϊκές μπάντες επιχειρούν να φέ-

ρουν το καλοκαίρι στην πόλη, την Πα-

ρασκευή 3 Ιουλίου. Ένα μεγάλο beach-

live πάρτι θα στηθεί στη σκηνή του

Ρομάντσου, γι’ αυτό και οι καλεσμένοι

πρέπει να έχουν μαζί τους ένα από τα

εξής αντικείμενα: μαγιό, πετσέτες,

γυαλιά ηλίου, στρώματα, μπρατσάκια.

Οι Ramona Betrayed Us επιστρέφουν

με το νέο τους single «City Lights» και

παίζουν τα καινούργια τους κομμάτια. Έχουν κυκλοφορήσει το 2012 ένα

EP με τίτλο «Drowning lessons in your neck» κι έχουν εμφανιστεί σε αρκετά

φεστιβάλ της ελληνικής underground σκηνής. Μετά από μια μικρή παύση

έρχονται με νέα μέλη και ήχο. Μαζί τους και το τρίο με το εντυπωσιακό όνομα

«Τρικάβαλο» και σύνθημα «Ride on!». Τη σκυτάλη θα παραλάβει το δίδυμο

των Matchin’ Punchies. Η μπάντα αποτελείται από δύο φίλους, οι οποίοι

χρησιμοποιώντας ένα drumset, μία κιθάρα, πολλά πετάλια και τις φωνές

τους, παίζουν ένα μουσικό είδος που οι ίδιοι αποκαλούν «punch-pop». Μέχρι

στιγμής έχουν κυκλοφορήσει το άλμπουμ «What?». Τέλος, το πάρτι κλείνουν

οι Fold The Nuts, το melodic punk rock γκρουπ. ¶ Festival: Echo Festival,

2/7-3/7, 21:00, Key Bar, Πραξιτέλους 37, Μοναστηράκι, είσοδος ελεύθερη. To

Echo Festival είναι το πιο μικρό φεστιβάλ της πόλης. Για δύο βράδια o πεζό-

δρομος της Πραξιτέλους και το Key Bar αναμένεται να γεμίσουν με κόσμο,

εγχώριες μπάντες και DJs. Οι εμφανίσεις ξεκινούν την Πέμπτη 2 Ιουλίου με

τους Victory Collapse. Ο ήχος της μπάντας συνήθως χαρακτηρίζεται αστι-

κός με ψυχεδελικά στοιχεία και επιρροές από ονόματα όπως οι Pere Ubu,

Cpt Beefheart, Pop Group, 13th Floor Elevators, A Certain Ratio. Έχουν

εμφανιστεί ζωντανά με συγκροτήματα όπως οι Fall, Savage Republic, Liars,

Wire, Momus, Crystal Stilts, ενώ στο Key θα μοιραστούν τη σκηνή με τους

Father Breath. Ιδρύθηκαν πρόσφατα και, όπως ισχυρίζονται, προσπαθούν

να ενσωματώνουν στη μουσική τους ήχους από την καθημερινότητα και

τη μουσική παράδοση. Η βραδιά ολοκληρώνεται με μουσικές επιλογές από

τους Unfamiliar, ενώ την επόμενη μέρα το πάρτι συνεχίζεται με τους My

Drunken Haze. Η μπάντα μετρά ήδη πέντε χρόνια ενεργούς παρουσίας στα

μουσικά δρώμενα. Έχουν κυκλοφορήσει ένα ΕΡ με τίτλο «Pleasing Illusions»,

τον ομώνυμο δίσκο τους «My Drunken

Haze» κι έχουν ανοίξει συναυλίες για

ονόματα όπως οι Still Corners, Allah

Las και Blonde Redhead. Ακολουθούν

οι Mechanimal, που έχουν πλέον νέα

σύνθεση. Η Ελένη Τζαβάρα ή, αλλιώς,

Εtten είναι η καινούργια τραγουδίστρια

του γνωστού συγκροτήματος που αυτή

την περίοδο ολοκληρώνει το επερχόμε-

νο άλμπουμ του. Το διήμερο του Echo

Festival κλείνει με ένα DJ set από τον

Δημήτρη Μπούρα.

Ramona BEtRayEd Us

VictoRy collapsEΝύχτ

εςΑθ

ήνα

aπ

ο τ

hν

κατ

ερι

να

ηλι

ακη

monophonicsΤο συγκρότημα επιστρέφει για

δύο εμφανίσεις στην ταράτσα του

Gazarte.

6/7-7/7, 22:00, Gazarte,

Βουτάδων 32-34, Γκάζι, €18

Black REBEl motoRcyclE clUB

hoT spoT

FooD MaFiaΦιλικής Εταιρείας 10, Γλυφάδα, 6972 882235Στο Food Mafia η ποικιλία των burgers είναι

μεγάλη. Το μαγαζί ειδικεύεται σε διάφορες γεύ-

σεις και πειραματισμούς στις κλασικές συντα-

γές. Οι διάφορες μείξεις κρεάτων αποτελούν το

βασικό χαρακτηριστικό του καταστήματος, ενώ

οι λάτρεις των burgers μπορούν να δοκιμάσουν

κάθε πιθανή γεύση.

eL preSiDenTeΠανόρμου 18, Αιγάλεω, 210 5903545Ένα all day café bar που άνοιξε πρόσφατα στην

περιοχή του Αιγάλεω. Το πρωί ενδείκνυται για

καφέ και το βράδυ μπορεί κανείς να πιει το ποτό

ή το ιδιαίτερο κοκτέιλ του, απολαμβάνοντας

τις μουσικές βραδιές που διοργανώνονται στο

μαγαζί.

Starbucks Doubleshot® Espresso: Aπλά διπλή δόση

Starbucks® espresso και γάλα

Το μόνο που χρειάζεσαι πριν από τη συναυλία!

2.7.15 – lifo 37

ΚΡΙΟΣ Έχετε ορισμένα σχέδια στο μυαλό σας

που δεν σηκώνουν άλλη αναβολή και προσπαθείτε

με κάθε τρόπο να τα υλοποιήσετε, αλλά συναντά-

τε κάποια εμπόδια οικονομικής φύσεως κυρίως,

κάτι που σας βάζει σε σκέψεις, καθώς πιστεύετε

πως ίσως είναι οιωνός για να μην επιμείνετε περισ-

σότερο. Αν σκέφτεστε να φύγετε στο εξωτερικό

για να αναζητήσετε την τύχη σας, προσπαθήστε

να εξασφαλίσετε από πριν εργασία, ώστε να μη

βρεθείτε σε αδιέξοδο. Τα οικονομικά σας, ειδικά

αν είστε ελεύθεροι επαγγελματίες, είναι ζορισμένα

καθώς οι συνθήκες αλλάζουν από στιγμή σε στιγ-

μή και προσπαθείτε να προσαρμοστείτε, αλλά ο

προϋπολογισμός σας παραμένει ελλειμματικός.

Η Πανσέληνος την Πέμπτη εντείνει την ανάγκη

σας για διασκέδαση και ταξίδια και καταφέρνετε

με οικονομικούς τρόπους να έχετε αρκετή ποικιλία

στη ζωή σας και να φορτίζετε τις μπαταρίες σας,

ενώ ταυτόχρονα σας δίνεται η ευκαιρία να κάνε-

τε κάποιες ενδιαφέρουσες γνωριμίες που θα σας

βάλουν σε δίλημμα.

ΤΑΥΡΟΣ Μια τεμπέλικη διάθεση που σας χα-

ρακτηρίζει μπορεί να οφείλεται στην ανάγκη σας

για διακοπές και ξεκούραση, αλλά θα πρέπει να

την ξεπεράσετε καθώς οι επαγγελματικές σας

υποχρεώσεις αυξάνουν και είναι απαραίτητο να

είστε σε εγρήγορση. Αν σκοπεύετε να ξεκινήσε-

τε μια καινούργια επαγγελματική προσπάθεια,

σκεφτείτε το καλύτερα, καθώς οι καταστάσεις

είναι ευμετάβλητες και μπορεί να πέσετε έξω στις

προβλέψεις σας, οπότε ίσως πρέπει να αποφύγετε

για κάποιο διάστημα ριψοκίνδυνες κινήσεις, εκτός

κι αν δεν κρέμεστε από τα χρήματα που θα επεν-

δύσετε. Κατάλληλη εποχή για να ταξιδέψετε σε

μακρινούς προορισμούς και να διευρύνετε τους

ορίζοντές σας μέσα από καινούργιες εμπειρίες

που θα σας μείνουν αξέχαστες. Η Αφροδίτη ευνοεί

νέες γνωριμίες, αλλά φέρνει και στη σχέση σας μια

αρμονία. Την Τετάρτη ενδεχομένως να υπάρξουν

μικροεντάσεις, αλλά θα είναι παροδικές.

ΔΙΔΥΜΟΣ Ο Ερμής επηρεάζει θετικά μέσα στις

επόμενες μέρες επαγγελματικά και οικονομικά ζη-

τήματα κι ενδεχομένως να σας έρθουν χρήματα

(που τα είχατε ξεγραμμένα) από διαφορετικές κα-

τευθύνσεις, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε περιτ-

τά έξοδα, καθώς προβλέπονται αρκετές ανάγκες

που θα προκύψουν μέσα στο επόμενο διάστημα.

Εκτός από τις υποχρεώσεις σας, λοιπόν, φροντί-

στε να εξοικονομήσετε χρήματα για εσάς, ούτως

ώστε να μη βρεθείτε σε δυσμενή θέση και τελικά

αναγκαστείτε να προβείτε στη λύση δανεισμού. Η

κοινωνική σας ζωή ενδεχομένως να έχει μείνει λίγο

πίσω εξαιτίας των πολλών υποχρεώσεων, μέσα

στις επόμενες μέρες όμως σας δίνεται η ευκαιρία

να κάνετε κάποιες εξόδους που θα τονώσουν την

ψυχική σας διάθεση. Εκδρομές και ταξίδια ευνο-

ούνται, αλλά θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή σε

θέματα οδήγησης, ειδικά μέσα στο Σαββατοκύ-

ριακο. Έχετε πολλές πιθανότητες να ερωτευτείτε,

αφού, όπου πάτε, γίνεστε το επίκεντρο του ενδια-

φέροντος, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Η Πανσέληνος την Πέμπτη μπο-

ρεί να φέρει κάποιες εντάσεις στον επαγγελματικό

τομέα που θα οφείλονται κυρίως στη λανθασμένη

διαχείριση των οικονομικών σας και θα πρέπει να

κρατήσετε διαλλακτική στάση για να μη φτάσετε

σε ακραίες ενέργειες που δεν θα σας ωφελήσουν

καθόλου. Τακτοποιήστε εγκαίρως λογαριασμούς

και πάσης φύσεως οφειλές και δώστε έμφαση στις

ανάγκες του σπιτιού και της οικογένειας, τώρα

που μπορεί να έχετε μια σχετική οικονομική άνε-

ση. Έχετε μπλεχτεί σε μια αδιέξοδη αισθηματική

κατάσταση, ενώ βαθιά μέσα σας ξέρετε πως δεν

θα εξελιχθεί σε κάτι ουσιαστικό. Μέσα στις επό-

μενες μέρες σάς δίνεται η ευκαιρία να κάνετε νέες

γνωριμίες που μπορεί να σας ξεμπλοκάρουν, αρκεί

να μην το αποκλείσετε εσείς οι ίδιοι .

ΛΕΩΝ Οι εμπειρίες που είχατε στο παρελθόν

σάς έχουν θωρακίσει με μια ιδιαίτερη ικανότητα

να βρίσκετε λύσεις άμεσα, παρ’ όλες τις αντιξο-

ότητες που μπορεί να αντιμετωπίζετε, οπότε τα

γεγονότα γύρω σας μπορεί μεν να σας προκαλούν

κάποια ανασφάλεια, αλλά δεν είστε εντελώς εκτε-

θειμένοι, καθώς έχετε ήδη κάποια εναλλακτική

στο μυαλό σας. Η Πανσέληνος την Πέμπτη μπορεί

να διογκώσει τις ανησυχίες σας και να επηρεαστεί-

τε αρνητικά από κάποια όνειρά σας, αλλά θα είναι

κάτι παροδικό. Η ανάγκη σας να αποστασιοποι-

ηθείτε από τις καταστάσεις και να αφήσετε το

μυαλό σας να ταξιδέψει σας δίνει έμπνευση και

εκφράζεστε μέσα από δημιουργικές ασχολίες που

ανακουφίζουν τον ψυχισμό και ξεκουράζουν το

πνεύμα σας. Στον αισθηματικό τομέα, υπάρχει η

δυνατότητα να ζήσετε πάθη και έρωτες αν το επι-

διώξετε, αλλά αυτό που αναζητάτε είναι κυρίως η

εγκεφαλική επαφή με κάποιον, παρά η σωματική.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Στον επαγγελματικό τομέα η τύχη

είναι με το μέρος σας και προβλέπεται άμεση

ενίσχυση του εισοδήματός σας, αυτό όμως δεν

σημαίνει πως θα πρέπει να αρχίσετε τις σπατάλες,

καθώς υπάρχουν σημαντικά ζητήματα νομικής

και γραφειοκρατικής φύσεως που θα πρέπει να

τακτοποιηθούν εγκαίρως, ώστε να μη συσσω-

ρευτούν. Μετακινήσεις και ταξίδια είναι μέσα στο

πρόγραμμα, οπότε θα πρέπει να οργανωθείτε από

τώρα, ώστε να εξασφαλίσετε την άνετη διαμονή

σας στον προορισμό που θα επιλέξετε. Στον τομέα

των διαπροσωπικών σας σχέσεων ο Ποσειδώνας

προκαλεί εντάσεις και το χάσμα με τον σύντροφό

σας μέρα με τη μέρα μεγαλώνει. Αφιερώστε τον

ελεύθερο χρόνο σας στη βελτίωση της σχέσης

σας, εκτός κι αν δεν σας ενδιαφέρει πλέον ποια θα

είναι η κατάληξη, οπότε ίσως χρειαστεί να πάρετε

ριζικές αποφάσεις. Φλερτ και καινούργιες γνωριμί-

ες ευνοούνται, οπότε έχετε τα μάτια σας ανοιχτά.

ΖΥΓΟΣ Με τον Κρόνο να επηρεάζει θετικά τα

επαγγελματικά σας, σας δίνονται κάποιες ευκαι-

ρίες που σας βάζουν μάλιστα σε δίλημμα ποια να

επιλέξετε, οπότε θα πρέπει να εξετάσετε πολύ

προσεχτικά τις προοπτικές που υπάρχουν, ώστε

να ακολουθήσετε αυτήν με το λιγότερο ρίσκο και

να διασφαλίσετε τα χρήματα που θα επενδύσετε.

Αν έχετε δική σας επιχείρηση, προσπαθήστε να

τη βελτιώσετε και δώστε έμφαση στην παρουσί-

αση των προϊόντων σας για να προσελκύσετε το

αγοραστικό κοινό. Η οικονομική σας κατάσταση

είναι σε σχετικά καλά επίπεδα και μπορείτε άνετα

να οργανώσετε ένα ρομαντικό ταξίδι για να ξεκου-

ραστείτε και να αναθερμάνετε τη σχέση σας. Προ-

σπαθήστε να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας

και μη χάνετε καμιά ευκαιρία για ψυχαγωγία, ώστε

να γεμίσετε τις μπαταρίες σας και να ενισχύσετε

την ψυχική σας ευεξία. Γενικά, είναι μια θετική

εβδομάδα για εσάς.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Η Πανσέληνος της Πέμπτης σάς

γεμίζει με ζωντάνια και αποφασιστικότητα κι εν-

δεχομένως να σκέφτεστε να ξεκινήσετε μια νέα

επαγγελματική προσπάθεια για να αυξήσετε το

εισόδημά σας, προσέξτε όμως να μην πάρετε

βιαστικές αποφάσεις, καθώς η κατάσταση είναι

ασταθής και τα αποτελέσματα των κόπων σας

αμφίβολα. Καλύτερα να επικεντρωθείτε στη βελ-

τίωση των γνώσεων και της παραγωγικότητάς σας

και να κινηθείτε σε ασφαλές έδαφος, τουλάχιστον

μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Στον τομέα των δι-

απροσωπικών σας σχέσεων, ο Ουρανός μπορεί να

δημιουργήσει ίντριγκες με ορισμένα άτομα από το

φιλικό σας περιβάλλον και θα πρέπει να είστε προ-

ετοιμασμένοι να βάλετε τα πράγματα στη θέση

τους, ακόμη κι αν χρειαστεί να δώσετε μια μικρή

μάχη για να το πετύχετε. Πιθανή σύγκρουση με

τον σύντροφό σας την Πέμπτη θα την αποφύγετε

μόνο αν επιστρατεύσετε το χιούμορ και δεν δώσε-

τε περισσότερη έκταση.

sudoku

Η λύση του προηγούμενου

7 68

1 2

26

7

4

6 37

462 6

837

9

9 1

5 7

7 5893

1 6

5 4 7819

6 3 2

1 8 3426

7 9 5

9 6 2357

1 8 47 2 1

6538 9 4

4 5 8219

3 7 6

6 3 9748

5 2 14 7 3

5812 6 9

8 6 1932

5 4 7

2 9 5674

3 1 8

ΤΟΞΟΤΗΣ Οι επόμενες μέρες θα είναι αρκετά

ευνοϊκές για τα επαγγελματικά σας. Ειδικά αν είστε

ελεύθεροι επαγγελματίες, η αύξηση του εισοδή-

ματός σας είναι δεδομένη. Κατάλληλη στιγμή για

να τακτοποιήσετε τις οφειλές σας, ώστε να ξέρετε

μέχρι πού μπορείτε να φτάσετε με τα σχέδια των

διακοπών σας. Οργανωθείτε εγκαίρως και μην το

αφήνετε για την τελευταία στιγμή. Η σχέση με

τους συνεργάτες σας είναι άψογη και μπορείτε να

μοιραστείτε ορισμένες ευθύνες, καθώς επικρα-

τεί ένα κλίμα ομαδικής προσπάθειας. Η απραξία

σας στον ερωτικό τομέα περνά συγκεχυμένα μη-

νύματα στον σύντροφό σας και θα πρέπει να εν-

δυναμώσετε τη σχέση σας προτού να είναι αργά.

Ασχοληθείτε περισσότερο με τις ανάγκες του και

βάλτε και λίγο ρομαντισμό στη ζωή σας, ειδικά

τώρα που μπορεί να έχετε περισσότερο ελεύθερο

χρόνο. Εκδρομές και μετακινήσεις ευνοούνται,

αρκεί να αποβάλετε το στρες.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Η Πανσέληνος την Πέμπτη στο

ζώδιό σας επηρεάζει θετικά την ψυχολογία σας

και καταφέρνετε με μεγάλη άνεση να βάλετε σε

τάξη μισοτελειωμένες επαγγελματικές υποθέσεις,

ειδικά αν σκοπεύετε να κάνετε διακοπές μέσα στο

προσεχές διάστημα. Γνωριμίες και εποικοδομη-

τικές συζητήσεις σάς γεμίζουν με χαρά και σε

γενικές γραμμές δεν σας λείπει τίποτα. Ιδανικές

στιγμές για να κάνετε αγορές για τη βελτίωση της

εμφάνισής σας. Η αντάμωση με το έτερον ήμισυ

σας δίνει την ευκαιρία να κερδίσετε τον χαμένο

χρόνο και να απολαύσετε στιγμές σε ειδυλλιακά

τοπία που θα ενδυναμώσουν τη σχέση σας. Αν

σκοπεύετε να επισημοποιήσετε τον δεσμό σας και

να έχει διάρκεια ο γάμος σας, είναι αρκετά ευνοϊκό

το κλίμα. Αν έχετε χωρίσει πρόσφατα, ενδεχομέ-

νως να θέλετε να βιώσετε τα συναισθήματά σας

απέχοντας από νέες γνωριμίες και φλερτ.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Συνεργασίες και επαγγελματικά

ζητήματα θα σας απασχολήσουν αρκετά μέσα

στο επόμενο διάστημα και θα πρέπει να βασιστεί-

τε κυρίως στη διαίσθησή σας για τις αποφάσεις

που θα πάρετε, καθώς τα δεδομένα αλλάζουν από

στιγμή σε στιγμή και κανείς δεν μπορεί να σας εγ-

γυηθεί τίποτα με σιγουριά. Αν τα οικονομικά σας

σάς επιτρέπουν να πάρτε κάποιο ρίσκο, κάντε το,

αλλά καλό θα είναι επενδύσετε εκμεταλλευόμε-

νοι μικρές ευκαιρίες για να μη διακινδυνέψετε

μεγάλα ποσά. Η οικογενειακή σας ζωή είναι σε

ομαλά επίπεδα και μπορείτε να ασχοληθείτε με

τις ανάγκες ενός φιλικού σας προσώπου που σας

έχει απασχολήσει το τελευταίο διάστημα με την

αλλαγή της συμπεριφοράς του. Προσπαθήστε να

μην επηρεάζεστε από τη συναισθηματική κατά-

σταση των άλλων που μπορεί να είναι πεσμένη,

ώστε να μεταδώσετε τη θετική σας ενέργεια. Ο

αυθορμητισμός και η ευγένειά σας προκαλούν

τις καλύτερες εντυπώσεις, καθώς σκορπάτε μια

ευχάριστη αύρα γύρω σας.

ΙΧΘΥΣ Αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε μια νέα

επαγγελματική προσπάθεια, ενδεχομένως να

αντιμετωπίσετε γραφειοκρατικά κολλήματα που

θα προκαλέσουν καθυστερήσεις με αποτέλεσμα

να βγείτε εκτός προγράμματο. Αν ψάχνετε εργα-

σία, υπάρχουν ορισμένες επιλογές που θα σας

βγάλουν από το αδιέξοδο, αρκεί να είστε αποφα-

σισμένοι να τις ακολουθήσετε, παραβλέποντας

το γεγονός ότι μπορεί να μην έχουν καμία σχέση

με το αντικείμενό σας. Άρης και Αφροδίτη σας

προκαλούν συναισθηματικές διακυμάνσεις, αλλά

μπορείτε να τις διαχειριστείτε με τέτοιο τρόπο

που δεν θα επηρεάσει αρνητικά και τα υπόλοιπα

μέλη της οικογένειας. Προσπαθήστε να αφιερώ-

νετε περισσότερο χρόνο για ξεκούραση και μην

χάνετε καμία ευκαιρία για αποδράσεις έστω και

σε κοντινούς προορισμούς όποτε μπορείτε. Στον

ερωτικό τομέα, η τύχη είναι με το μέρος σας και

ζείτε στιγμές που θα σας μείνουν αξέχαστες.

☛

Daily starfaxΚαθημερινές αστρολογικές

προβλέψεις στο www.lifo.gr

από τη Μαριβίκυ Καλλέργη.

απ

ό τ

η μ

αρ

ιβίκ

υ κ

αλ

λέ

ργ

η (

sta

rfa

x@

lif

o.g

r)

Star

Fax

38 lifo – 2.7.15

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου

υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης

Νίκος Ζαφείρηςart director

Χρήστος Τζοβάραςυπεύθυνος lifo.gr

Άρης Δημοκίδης αρχισυντακτησ lifo.gr

Θανάσης Χαραμήςπρογραμματισμός lifo.gr

Αγγελική Βαξάλη, Σπύρος Γκατζούνας

συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα

columnists: Νικόλας Σεβαστάκης

Θοδωρής Αντωνόπουλος Δημήτρης Ρηγόπουλος

Θεόφιλος ΔουμάνηςΒιβλίο:

Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Μουσική: M. Hulot

Κινηματογράφος: Θοδωρής

Κουτσογιαννόπουλος Θέατρο:

Ματίνα ΚαλτάκηΓεύση:

Νίκη ΜηταρέαStarFax:

Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη:

Βασίλης Καψάσκης Αλέξανδρος Διακοσάββας

Κατερίνα Ηλιάκη Δημήτρης Κυριαζής

συνεργατεσΑργυρώ Μποζώνη Χρήστος Παρίδης

Μαρία Παππά

Λάμπρος Αραπάκος, Λένα Φουτσιτζή, Θεώνη Σκαλέρη,

Άντα Κολοβού φωτογράφοι

Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Θανάσης

Καρατζάς, Αναστασία Βουτυροπούλου,

Freddie F., Στάθης Μαμαλάκης

creative media Kώστας Στανέλλος

aτελιέ Βανέσσα Φερλέ

internet assistant Νινέττα Γιακιντζή

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου

γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου

senior advertising manager

Ισμήνη Βoυρδαχάsenior direct market

manager Κώστας Μαντάς

direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη,

Γιώργος Λυκουργιώτης, Σπύρος Αποστολόπουλοςυποδοχή διαφήμισης

Ξένια Στασινοπούλουσυντονισμοσ διαφήμισης

Μάγδα Τζακώσταοικονομική διεύθυνση

Δημήτρης Τασιόπουλοςλογιστήριο

Βασίλης Κοτρωνάκης Μαριλένα Παππού Άλκηστις Γκούμα

κωδικος εντυπου 7639

▼Aρχαία Αγορά, 2014. Φωτό:

Πάρις Ταβιτιάν

Στο εξώφυλλο:O Γιάννης Κουνέλλης

φωτογραφίζεται για την πρόσκληση έκθεσής του στο

Μεξικό, 1999-2000. Φωτογραφία: Magdalena

Martinez Franco

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.Boυλής 22, Αθήνα, 105 63,

τηλ.: 210 3254 290, fax: 210 3249 785,

[email protected]

www.lifo.gr

2.7.15 – lifo 39

438 low web

Documents

Transcript of 438 low web