1

:4فصل اطالعاتی در سازمانانواع سیستم هاي

:تهیه و تنظیمدکتر روح اله توالیی

)عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی(

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

1394زمستان / نسخه شماره سهwww.tavallaei.sub.ir

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

Levels in a FirmBusiness organizations are hierarchies consisting of three principal levels: senior management, middle management, and operational management. Information systems serve each of these levels. Scientists and knowledge workers often work with middle management.

:سازمانسطوح مختلف مدیریت در

2

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

پیرامون مدتی بلند و استراتژیک تصمیمات:ارشد مدیران گردند ارائه باید خدماتی و محصوالت چه اساساً اینکه.کنند می اتخاذ

مدیران توسط شده تهیه هاي برنامه :میانی رده مدیران .آورند می در اجرا به را ارشد

سازمان روزانۀ فعالیتهاي بر نظارت مسئول :عملیاتی مدیران .باشند می

:ادامه _سازمانسطوح مختلف مدیریت در

:ادامه _سازمانسطوح مختلف مدیریت در جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

کنترل تصمیم گیري برنامه ریزي سطوح مدیریتی

عملکرد کالن سازمان )اهداف(

ساختارنیافته و غیر تکراري

استراتژیکبلند مدت مدیریت ارشد

عملکرد واحد تحت )فرآیندها(سرپرستی نیمه ساخت یافته تاکتیکی

میان مدت مدیریت میانی

عملیات روتین )ایستگاههاي کاري( ساختاریافته و تکراري کوتاه مدت

روزمره و روتینمدیریت عملیاتی

3

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:انواع سیستم هاي اطالعاتی بر اساس سطوح سازمانی

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _انواع سیستم هاي اطالعاتی بر اساس سطوح سازمانی

:کاربردياطالعاتی سه دسته اصلی سیستمهاي سطح استراتژیک سیستمهاي)Strategic Level Systems( :

سیستمهاي پشتیبانی کننده از مدیران ارشد در برنامه ریزي ها و تصمیمات استراتژیک و بلند مدت

سطح مدیریت سیستمهاي)Managerial Level Systems( :سیستمهایی که مدیران سطوح میانی را جهت نظارت، کنترل و تصمیم گیري

. پشتیبانی می کنند سطح عملیاتی سیستمهاي)Operational Level Systems( :

سیستمهاي اطالعاتی پشتیبانی کننده فعالیتها و عملیات سطوح پایینی سازمان

4

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _انواع سیستم هاي اطالعاتی بر اساس سطوح سازمانی

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _انواع سیستم هاي اطالعاتی بر اساس سطوح سازمانی

5

جزوه آموزشی:کارکردهاي اصلی یک سازمانسیستم هاي اطالعات مدیریت

هدفکارکردبه فروش رساندن کاالها و خدماتفروش و بازاریابی

تولید کاالها و خدماتتولید و ساختامور مالی و

حسابداريمدیریت دارائی هاي مالی و نگهداري

اطالعات مالیجذب، توسعه، و حفظ نیروهاي کاري و منابع انسانی

نگهداري سوابق مربوط به کارکنان

:سیستم هاي اطالعاتی و کارکردهاي سازمانجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

6

:روند بکارگیري سیستمهاي اطالعاتی در سازمانهاجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _روند بکارگیري سیستمهاي اطالعاتیجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

نقش رو به گسترش سیستمهاي اطالعاتی

7

:ادامه _روند بکارگیري سیستمهاي اطالعاتیجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

:انواع اصلی سیستم هاي اطالعاتی در سازمانجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

1 . سیستمهاي پردازش تراکنشTransaction Processing Systems (TPS)

2 .سیستمهاي اداريOffice Automation Systems (OAS)

3 .سیستمهاي مبتنی بر دانشKnowledge Work Systems (KWS)

4 .سیستمهاي اطالعات مدیریتManagement Information Systems (MIS)

5 .سیستمهاي پشتیبان تصمیم گیريDecision-Support Systems (DSS)

6 .سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشدExecutive-Support Systems (ESS)

8

:ادامه _انواع اصلی سیستم هاي اطالعاتی در سازمانجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

م عملیات که است کامپیوتري سیستمیمیکند ثبت و اجرا را سازمان روزانه مه. کنند می پشتیبانی را سازمان عملیاتی سطح که است اي پایه سیستمی.کارایی، افزایش منظور به اند شده می انجام دستی صورت به قبالً که عملیاتی

... و عملیاتی هاي هزینه کاهش عملیات، انجام خطاي کاهش زمان، کاهش.گویندTPS آنها به که شوند می مکانیزه

رویدادها عملیات، :ورودي اطالعاترسانی روز به ادغام، کردن، لیست سازي، مرتب :پردازشها خالصه لیستها، تفصیلی، گزارشات :خروجی اطالعاتسرپرستان عملیاتی، کارکنان :کاربران

:(TPS)سیستمهاي پردازش تراکنش جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

9

:ادامه _(TPS)سیستمهاي پردازش تراکنش جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

نمونه اي از یکTPS حقوق و دستمزد

:ادامه _(TPS)سیستمهاي پردازش تراکنش جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

10

اداري امور که هستند سیستمهایی اداري، سیستمهاي آن کاربران و کنند می پشتیبانی را سازمان روزمره و

.هستند اپراتورها و ها منشی

جزوه آموزشی:(OAS)سیستمهاي اداري سیستم هاي اطالعات مدیریت

سیستمهاي KWS سیستمهاي همان TPSفعالیتهاي که هستند داراي آنها کاربران و کنند می پشتیبانی را تخصصی و مهندسی

.هستند دانشگاهی اغلب و موردنظر دانش و تحصیالتطراحی مشخصات :ورودي اطالعاتمدلسازي :پردازش و گراف و نمودار برنامه، و طرح :خروجی اطالعات ... مشاورین متخصصین، و کارشناسان :کاربرانو پروژه کنترل و ریزي برنامه اتوکد، :مثال ...

جزوه آموزشی:(KWS)سیستمهاي مبتنی بر دانش سیستم هاي اطالعات مدیریت

11

مدیران سطح در گیري تصمیم و کنترل، ریزي، برنامه وظایف گذشته و جاري عملکرد از گزارشات تأمین طریق از را میانی

.کند می پشتیبانی سازمانحجیم، داده عملیات، خالصه هاي داده :ورودي اطالعات

ساده مدلهايساده هاي تحلیل ساده، هاي مدل ثابت، گزارشات :پردازش خاص موارد و خالصه گزارشات :خروجی اطالعات میانی رده مدیران :کاربران

جزوه آموزشی:(MIS)سیستمهاي اطالعات مدیریت سیستم هاي اطالعات مدیریت

مدیریت سطح در کاربردمدیریت براي خالصه گزارشهاي تهیهMIS است سازمان داخل اطالعات بر مبتنی.سیستمهاي از را خود هاي داده معموال TPSکند می دریافت.است ماهانه یا هفتگی صورت به گزارشها معموال.است حال و گذشته زمان هاي داده بر مبتنی.است یافته ساخت نیمه و یافته ساخت تصمیمات با مرتبط.است کنترلی نوع از گزارشها جنس.

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:مدیریتاطالعات ویژگی هاي سیستمهاي

12

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _مدیریتسیستمهاي اطالعات

هاي سازمانTPSاز MISچگونگی دریافت داده هاي

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

هاي سازمانTPSاز MISچگونگی دریافت داده هاي

:ادامه _مدیریتسیستمهاي اطالعات

13

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _مدیریتسیستمهاي اطالعات Sample MIS Report

This report, showing summarized annual sales data, was produced by the MIS

جزوه آموزشیسیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _مدیریتسیستمهاي اطالعات

اختالف با برنامهبرنامه فروشميزان فروشمنطقه فروششرح کاالکد کاال

شوينده فرش4469

جمع کل

شمال شرقجنوب

غرب مرکزيغرب

4,066,7003,778,1124,867,0014,003,440

16,715,253

4,800,0003,750,0004,600,0004,400,000

17,550,000

0.851.011.060.910.95

خوشبو کننده5674

جمع کل

شمال شرقشمال

غرب مرکزيغرب

3,676,7005,608,1124,711,0014,563,440

18,559,253

3,900,0004,700,0004,200,0004,900,000

17,700,000

0.941.191.120.931.05

)گزارش فروش براي یک دوره یکساله(مدیریت فروش MISنمونه گزارشی از یک سیستم

14

مدیران به تحلیلی ابزارهاي و ها داده از استفاده با سیستمها این .کنند می کمک یافته ساخت غیر هاي گیري تصمیم براي

و تفصیلی یا و شده خالصه هاي داده :ورودي اطالعات تحلیلی ابزارهاي

آماري هاي تحلیل و تجزیه سازي، شبیه تعاملی، :پردازشبه پاسخ ،ها تصمیم تحلیل خاص، گزارشات :خروجی اطالعات

جو و پرسمیانی سطوح مدیران متخصصین، :کاربران

جزوه آموزشی:(DSS)سیستمهاي پشتیبان تصمیم سیستم هاي اطالعات مدیریت

داخل اطالعات و ها داده بر عالوه سیستم این MIS و TPS

قرار استفاده مورد را اطالعاتی نیز سازمان خارج از است ممکن.دهد

ی مدلهاي از سیستمها این درتحلیل و گیري تصمیم کیفی و کم .شود می استفاده

که نحوي به است برقرار کاربر با متقابلی ارتباط سیستمها این در دهد، تغییر را گیري تصمیم فرضیات و اطالعات تواند می کاربر

.نماید وارد جدیدي هاي داده یا و بپرسد جدید سواالت

:ادامه _(DSS)سیستمهاي پشتیبان تصمیم جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

15

دریایی سفرهاي تصمیم پشتیبان سیستم :مثال براي کشتی تعدادي که آمریکایی بزرگ شرکت یک در DSS سیستم یک

:دهد پاسخ زیر سواالت به تواند می سیستم این .دارد کاال حملحمل نرخ و کشتی یک محموالت ارسال زمانبندي برنامه کردن وارد با

از کدامیک به ها محموله این تخصیص کند می مشخص سیستم آن، .است بهینه ها کشتی

سوخت هزینه بخواهیم صورتیکه در است بهینه ها کشتی از سرعتی چه .شود محقق نیز محموالت حمل زمانبندي و شده کمینه

است کدام بهینه بصورت ها کشتی توقفات و حرکتی مسیر.

:ادامه _(DSS)سیستمهاي پشتیبان تصمیم جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _(DSS)سیستمهاي پشتیبان تصمیم جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

Voyage-Estimating Decision Support System

This DSS operates on a powerful PC. It is used daily by managers who must develop bids on shipping contracts.

16

ادامه _دریایی سفرهاي تصمیم پشتیبان سیستم :مثال

:ادامه _(DSS)سیستمهاي پشتیبان تصمیم جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

استراتژیک و یافته ساخت غیر هاي گیري تصمیم به کمک براي .رود می بکار ارشد، مدیران

کنند می استفاده ارتباطی و گرافیکی قابلیتهاي از سیستمها این.خارجی و داخلی هاي داده از انبوهی :ورودي اطالعاتتعامل سازي، شبیه ترسیم، :پردازشجو و پرس به پاسخ ها، طرح :خروجی اطالعاتارشد مدیران :کاربران

:(ESS)سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشد جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

17

ESS کند می پشتیبانی را سازمان استراتژیک سطوح.در ESS مورد و شده یکپارچه سازمان خارج و داخل اطالعات

.گیرد می قرار استفادهو شده خالصه خارجی، محیط و سازمان کلی اطالعات آنها در

.شوند می پیگیري بحرانی موارد درتحلیلی و گرافیکی افزارهاي نرم معموالً سیستمها این در

آینده سال چند براي بینی پیش اطالعات و شود می استفاده.شود می تهیه سازمان استراتژیک تصمیمات جهت

جزوه آموزشی:ادامه _(ESS)سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشد سیستم هاي اطالعات مدیریت

یک هاي ویژگی ESS:رود می کار به نیافته ساختار تصمیمات اخذ جهت.است فرد به منحصر سازمان هر براي آن طراحی.سازد می مسلط و مرتبط سازمان سطوح به را ارشد مدیریت. ،است گران بسیار آن نگهداري و سازي پیاده طراحی.دارد کارشناسی و تخصصی گسترده پشتیبانی به نیاز.

:ادامه _(ESS)سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشد جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

18

ESS ًدهد پاسخ زیر سواالت به تواند می معموال:

روند؟ می سمتی چه به رقبا

چیست؟ بازار آینده نیازهاي

چیست؟ صنعت پیشرفته تکنولوژي

جزوه آموزشی:ادامه _(ESS)سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشد سیستم هاي اطالعات مدیریت

:ادامه _(ESS)سیستمهاي پشتیبان مدیران ارشد جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

مدلی از یک سیستم پشتیبان مدیران ارشد

19

جزوه آموزشی:اجزاي اصلی سیستم هاي اطالعاتیسیستم هاي اطالعات مدیریت

جزوه آموزشی:روابط انواع اصلی سیستم هاي اطالعاتیسیستم هاي اطالعات مدیریت

ESS

TPSKWS

OAS

DSSMIS

20

سازمان اصلی کارکردهاي از کننده پشتیبانی سیستمهاي انواع :از عبارتند

فروش و بازاریابی اطالعاتی سیستمهاي1.

تولید و ساخت اطالعاتی سیستمهاي2.

حسابداري و مالی اطالعاتی سیستمهاي3.

انسانی منابع اطالعاتی سیستمهاي4.

:انواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه کارکرديجزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

فروش و بازاریابی اطالعاتی سیستمهاي .1:از عبارتند ها سیستم این کارکردهاي مهمترین

مشتریان شناساییمشتریان خواست و نیاز شناساییتبلیغاتخدمات و کاال فروشسفارش دریافت مشتریان پشتیبانی

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

21

ادامه _فروش و بازاریابی اطالعاتی سیستمهاي .1:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

سطح سازمانیشرحسیستمورود، پردازش، و ردگیري سفارش

سفارشاتعملیاتی

دانش محورشناسایی مشتریان و بازارتحلیل بازارمدیریتیتعیین قیمتها براي کاالها و خدماتتحلیل قیمت

استراتژیکساله فروش 5تعیین پیش بینی پیش بینی روند فروش

تولید و ساخت اطالعاتی سیستمهاي .2:از عبارتند ها سیستم این کارکردهاي مهمترین

خدمات و کاالها تولید و ریزي برنامهتولیدي تجهیزات نگهداري و ریزي برنامهتولیدي اهداف استقرار،لیه مواد گذاشتن اختیار در و سازي، ذخیره تهیهاو لیه مواد تجهیزات، ریزي برنامهکار نیروي و اوتولید فرآیند کنترل

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

22

ادامه _تولید و ساخت اطالعاتی سیستمهاي .2:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

سطح سازمانیشرحسیستمعملیاتیمدیریت موجودي مواد اولیهموجوديکنترل

Computer Aided Design(CAD)دانش محورطراحی محصوالت جدید

تصمیم گیري در مورد تعداد و زمان تولید برنامه ریزي تولیدمدیریتیهر یک از محصوالت

تعیین مکان قرار دادن تجهیزات تولیدي چیدمان تجهیزاتاستراتژیکجدید

ادامه _تولید و ساخت اطالعاتی سیستمهاي .2:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

کلیاتی از یک سیستم کنترل موجودي

23

حسابداري و مالی اطالعاتی سیستمهاي .3:از عبارتند ها سیستم این کارکردهاي مهمترین

اوراق سهام، نقدینگی، :سازمان مالی هاي دارائی مدیریت ها سرمایه دیگر و بهادار،

جدید مالی هاي سرمایه یافتن و سرمایه مدیریتمخارج، رسیدها، :سازمان مالی اسناد نگهداري و مدیریت

دستمزد و حقوق و استهالك،

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

ادامه _حسابداري و مالی اطالعاتی سیستمهاي .3:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

سطح سازمانیشرحسیستمعملیاتیپیگیري پولی که سازمان طلبکار استحسابهاي دریافتنیدانش محورطراحی سرمایه گذاري هاي موسسهتحلیل پورتفولیو

مدیریتیتعیین بودجه هاي کوتاه مدتبودجه بندياستراتژیکبرنامه ریزي سود بلند مدتبرنامه ریزي سود

24

انسانی منابع اطالعاتی سیستمهاي .4:از عبارتند ها سیستم این کارکردهاي مهمترین

بالقوه کارکنان شناساییکارکنان به مربوط سوابق نگهداريکارکنان آموزش و عملکرد مهارتها، گیري پیکارکنان مهارتهاي توسعه براي هایی برنامه ارائهپروري جانشین و استعدادها مدیریت

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

ادامه _انسانی منابع اطالعاتی سیستمهاي .4:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

سطح سازمانیشرحسیستمپیگیري آموزش کارکنان، و ارزیابی آموزش و توسعه

عملکردعملیاتی

دانش محورطراحی مسیر شغلیمسیرهاي شغلی

نظارت بر میزان دستمزد، حقوق و تحلیل پرداختمزایاي کارکنان

مدیریتی

برنامه ریزي بلند مدت نیروي کاري برنامه ریزي منابع انسانیمورد نیاز سازمان

استراتژیک

25

ادامه _انسانی منابع اطالعاتی سیستمهاي .4:مثال

:ادامه _کارکرديانواع سیستمهاي اطالعاتی از نظر حوزه جزوه آموزشی

سیستم هاي اطالعات مدیریت

سیستم نگهداري سوابق کارکنان