378 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

378 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

n?;/ npbk oEfj Xtkt?. ij[ gj[u? sk e" fBqg xkt?.T[vh X{fo brh n;wkBk. nf; uwe? fpi[oh gowkBk. 18.

fsb[ fsb[ N{e J/e efo wko/. J/e pho efN s? efN vko/.d;oE nfXe e'g efo rkfi:'. oB w? okr wko{nk pkfi:'. 19.

d ' j o k

;zy Bchoh ekBQo/ s[ojh G/o ngko.w[uzr ;BkJh v[rv[rh vto{ Y'b jiko. 20.

G[izr Szd

ub/ Gkfi b/Ivh ;[ i'Xk roi?. wjk G/o GkohB ;" Bkd pi?.goh nkfB G{skB eh Gho Gkoh. wzv/ e'g e? e? pv/ Ssq Xkoh.21.

fdg? jkE w? e'fN ekYh feqgkB?. fro? G{fw w? M{fw i'Xk i[nkB?.goh nkfB phokB eh Gho Gkoh. pj? ;;sq n"o n;sq eksh eNkoh. 22.

pi? ;ko Gko' fesè jh gokJ/. fes/ u[`r pkX/ ub/ y/s nkJ/.goh pkB r'bkB eh wkfo n?;h. wB' ePko e/ w/x eh fpq;fN i?;h. 23.

goh wkfo Gkoh wfu:' b'j rkY'. nfjbkd i'XkB e? fus pkY'.ej{` G{s n" gq/s Bku? o[ rkt?. ej{` i'frBh ghs b'j{ ;[jkt?. 24.

ej{` pho p?sbk pKe/ fpjko?. ej{` pho phokB e' wkfo vko?.fes/ pkB b? ;{o ezwkB n?Iu?. fesè x?Ifu i'XkB e/ e/; y?Iu?. 25.

ej{` gkopsh w{v wkbk pBkt?. ej{` okr wko{ wjk o[dq rkt?.ej{` e'g e? vkeBh jke wko?. rJ/ i{fM i'Xk fpBk jh ;zxko?. 26.

ej{` d[zdGh Y'b ;jBkfJ pi?. wjk e'g e? ;{o e/s/ roi?.go/ ezm ck;h fes/ pho w{J/. sB` s¤:kr rkwh ;[ p?e[`m j{J/. 27.

fes/ y/s w? d/t d/tkfo wko/. fes/ gqkB ;[o b'e sfi e? fpjko/.fes/ xkfJ bkr' wjkpho M{w?. wB' gkfB e? Gzr wkbzr x{w?. 28.

ufos q 'gkfynkB 379

e?eJh fJ; soQK oE ubkT[Idh ;h fe fiEè okik ukj[zdk T[Eè (t?oh ~)wko fdzdk. (oDG{wh dh) X{V T[v eè nkekF ~ S'j ojh ;h nsè sbtkoKfpibh tKr uwe ojhnK ;B.18.

fJeBK ~ (okiè Bè) g[o}k g[o}k eo eè wko fdZsk nsè fJeBK ~ be s'AeN eè wko fdZsk. okik dFoE pj[s eq'XtkB j' eè rfink nsè :[ZX-G{wh ftuwko{ okr tfink.19.

d ' j o k

:[ZX-G{wh ftu nDfrDs ;zy, B\hoh, ekBoè, s[ojh, Gèo (ti ojè ;B)nsè j}koK w[uzr, ;BkJh, v[rv[rh, v"o{ nsè Y'b (X[BK eY ojè ;B).20.

G[izr Szd

:'fXnK dh roi ;[D eè p[}fdb Gi ojè jB nsè vokT[Dh nktk} ftutZvhnK GèoK ti ojhnK jB. T[Eè G{sK dh pj[s GhV br rJh j? nsè t^vèSsqXkoh eq'X Bkb Goè vN/ j'J/ jB.21.

jZEK ftu eo'VK feqgkBK eYhnK j'JhnK fd; ojhnK jB nsè t^vè i[nkB;{owè :[ZX-G{wh ftu fvr ojè jB. ;{ofwnK T[sè Gkoh GhV nkD pDh j? nsèn;sq, F;sq, ekshnK nsè eNkohnK ub ojhnK jB.22.

pj[s jh b'jk yVfenk j?, fesBè jh fvr gJè jB (iK Gi rJè jB).fesBè jh :[ZX-G{wh ftu N'bè pDk eè nkJè jB. r'fbnK nsè pkDK dh nfijhwko gJh j? wkB' n;{ dè wjhBè d/ pdbK dh poyk torh j't/.23.

pj[s wko wuh j? nsè ]{p b'jk yVfenk j? (noEks-- F;sqK BkbF;sq tiè jB) fi; eo eè :'fXnK dè wB gq;zB j'Jè jB. fesè G{s nsè gqèsBu nsè rk ojè jB nsè fesè i'rDK bj{ ghIdhnK fd; ojhnK jB.24.

fesè pKeè pho p?skb ftuo ojè jB nsè fesè ;{owè ;{ofwnK ~ wko eè;[N ojè jB. fesè ;{owè ewkBK fyu eè pkD ubk ojè jB nsè fesè :'fXnK ~eè;K s'I geV eè x;hN ojè jB.25.

fesè gkopsh f;oK dh wkbk go' ojh j?, fesè wjk o[dq wko{ okr rkfojk j?. fesè eq'fXs j' eè vkeDhnK veko ojhnK jB. fesè fpBk wkfonK jh:'Xè wkoè rJè jB.26.

fesè d[zdGh, Y'b nsè FfjBkJhnK ti ojhnK jB nsè fesBè jh :'Xèeq'XtkB j' eè ri ojè jB. fesBè jh ;{owè rZb ftu ckjh g?D ekoB wo rJ/jB nsè Foho ~ Sv eè ;tor ~ ubè rJè jB.27.

dètfsnK Bè fesBè jh d?Is :[ZX-G{wh ftu wko fdZsè jB nsè fesBè jhgqkD fsnkr eè ;[o-b'e ftu ftuo oj/ jB. fesBè jh ;{owè xkU brDekoB M{zw ojè jB. (fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' wbzr b'e Gzr gh eè x[zw ojèj ' D.28.

3 8 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

pbh wko jh wkfo e? e? gXko/. jB/ SsqXkoh wjk n?fm:ko/.eJh e'fN gsqh fs;h m"o S{N/. T{v/ fSgq ;" gsq ;/ Ssq N{N/. 29.

wfu:' i[X rkV' wzv" pho Gko/. uj{` Uo e/ e'g e? e? jeko/.j{J/ gke ;kjhd izrkj w¤:kB?. rJ/ i{fM i'Xk xB' ;¤:kw ikB?. 30.

u "gJ h

nfi ;[s ijk fus b? ikt?. sjh e/eJh b? gj[ukt?.nfpqD okfy n?;' oE jke¤:'. fBi[ fg: e/ fJe pko B pke¤:'. 31.

ijk e/eJh b? gj[uk:'. nfi ;[s sk e" wkfo frok:'.n?;' efo:' pho ;zrqkwk. ypo? rJh o{w no[ ;kwk. 32.

n?;h Gkfs d[;N pj[ wko/. pk;t e/ ;G ;'e fBtko/.rfj:' dKs fsqD T[pfo:' ;'T{. Bkso fi:s B pku¤:' e'T{. 33.

d ' j o k

gfs oky¤:' oE jkfe:' ;{oB d:' ygkfJ.ihfs i[X dP? po bJ/ e? e? nfs ;[G ekfJ. 34. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" d'fJ ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 102. 1899.nci{`.

u "gJ h

n;N Bdh fij mk fwfb rJh. pjsh nfXe i'o ;' GJh.mNk ;fjo pf;:' sj Gko'. iB fpfX d{;o ;Por ;[ Xko'. 1.

d ' j o k

sjk Xkw gfs;kj e/ ibB Bkwk g{s.;{ofs ;hofs w? nfXe fpfX B? ;fi:' ;g{s. 2.i' npbk sk e" by? ohM oj? wB wkfj.fro/ w{oSBk jP? XofB sfBe oj? ;[fX Bkfj. 3.;kj ibkb f;eko e" fJe fdB fBef;:' nkfJ.fwqfr:B e" wkos G:' sob s[ozr XtkfJ. 4.

ufos q 'gkfynkB 3 8 1

F{othoK Bè @wko' wko'# g[eko eè eJh nkeVyK SsqXkohnK ~ wko fdZskj?. T[Eè eJh eo'V @gsqh# (yzGK tkbè sho) S[Nè jB nsè ibdh jh gZsoK tKrSsqK dè N'Nè T[vè rJè jB.29.

wjkB :'fXnK Bè pVk seVk :[ZX wfunk j'fJnk j? nsè u"jK gkf;nK s'Ie'qX GohnK tzrkoK g? ojhnK jB. fFnkw eth d;dè jB fe T[Eè pj[s :'Xèi{M w'Jè jB nsè izr ftu bV eè gftsq Fjkds gqkgs eo rJè jB.30.

u "gJ h

fiEè dFoE dk fus ikDk ukj[`dk, T[Eè jh e?eJh (oE ~) b� eè gj[`ukfdzdh. (T[; Bè) fJ; soQK Bkb oE ubkfJnk fe T[; dè gqhsw dk B e'Jh tkbftzrk j'fJnk nsè B jh }]w bfrnk.31.

fiBQK T[sè th e?eJh (T[; ~) b? eè gj[`ukT_Idh, T[BQK ~ dFoE wko;[Ndk. (T[;) :'Xè Bè nfijk :[ZX ehsk fe (T[; dhnK) ]poK o{w nsè fFnkwse gj[ zu rJhnK.32.

fJ; soQK Bkb pj[s d[FN wko fdZsè nsè fJzdo (@pk;t#) dè ;koè d[yd{o eo fdZsè. (fi; Bè) dzdK ftu shbk b? fbnk, T[jh pu ;fenk, BjhI sKe'Jh th ihT_Idk pu B ;fenk.33.

d ' j o k

(e?eJh Bè) gsh dh ofynk ehsh, oE ~ jfenk nsè ;{ofwnK ~ ygkfdZsk. nfs ;[zdo Foho tkbh (e?eJh Bè) :[ZX fis eè d' to gqkgs ehsè.34.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sOh:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" d' ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 102. 1899. ubdk.

u "gJ h

fi; EK sè nZm BdhnK fwbdhnK jB, T[Eè pj[s nfXe }'o Bkb trdhnKjB. T[Eè mZNk BK dk tZvk Bro tf;nk j'fJnk ;h, wkB' ftXksk Bè d{ik;tor pDkfJnk j'tè.1.

d ' j o k

T[E'I dè pkdFkj dè xo ibB BK dk g[Zso ;h fi; ~ Feb ;{os ftuftXksk Bè T[uèuk pDkfJnk ;h.2. i' w[fNnko T[; ~ tèydh, wB ftu gq;zB j'iKdh nsè w{ofSs j' eè Xosh T[sè fvr g?Idh, }ok fizBh ;[ZX p[ZX B ofjzdh.3.fJe fdB Fkj ibkb fFeko bJh T[Xo nk fBefbnk nsè uzub x'Vè ~ Gikeè fjoBK ~ wkodk fojk.4.


u "gJ h

J/e fwor nkr/ fsj nk:". fsj gkS/ fsB s[o? Xtk:'.S'fo ;?B n?;/ tj Xk:'. ;fjo p{pBk e/ wfj nk:'. 5.

nfXe fsqyk ip skfj ;`sk:'. pkr p{pBk e/ wfj nk:'.gkBh T[sfo n;P s/ gh:'. sk e' sp fBzdqfj rfj bh:'. 6.

sp sj ;'fJ ofj:' ;[y gkJh. GJh ;kM npbk sj nkJh.nfws o{g ip skfj fBjkfo:'. jfo nfo ;o sk e/ sB wkfo:'. 7.

sk e" o{g j/fo p; GJh. fpB[ dkwB u/oh jP? rJh.sk eh brB fus w? bkrh. Bhd G{y f;roh fsj Gkrh. 8.

d ' j o k

ik e/ bkrs fus w? brB fg:k eh nkB.bki G{fy Gkrs ;G? fp;os ;eb f;:kB. 9.ik fdB fg: g¤:ko/ fwb? ;[y T[gis wB wkfj.sk fdB ;' ;[y irs w? jo g[o j{` w? Bkfj. 10.ik e/ sB fpojk p;? brs fs;h e' gho.i?;/ uho fjo"b e' gos r'b go Gho. 11.

p{pBk pku

e"B d/; J/;Poi s{ e"B d/; e' okt.e¤:' nk:' fJj m"o s{ w' ej G/d pskt. 12.

ib{ pku

u "gJ h

mNk d/; J/;Po wfj ik:'. fybs ny/Ne fJj mk nk:'.fg:s gkfB jkfo:' ;P? r:'. np s[wo' do;B w[fj G:'. 13.

d ' j o k

j/fo o{g sk e" so[fB pf; jP? rJh gqphB.i?;/ p{zd eh w/x i¤:' j's Bdh w? bhB. 14.gqhfs bkb eh T[o p;h fp;oh ;eb f;:kB.froh w{oSBk jP? XofB fpXh fpoj e/ pkB. 15.

ufos q 'gkfynkB 383

u "gJ h

fJe fjoB T[; dè (x'Vè) nrè nk frnk. T[; Bè T[; fgSè x'Vk;[N fdZsk. ;?Bk ~ Sv eè T[j nfijk Gfink fe p{pBk Ffjo ftu nkgj [ ` funk.5.

id'I fgnk; Bè T[; ~ pj[s ;skfJnk sK p{pBk dè pkra ftu nk frnk.x'Vè s'I T[so eè gkDh ghsk. sd T[; ~ BhIdo Bè xèo fbnk.6.

sd T[j T[Eè ;[y g{ote ;"I fojk. Fkw j'D sè T[Eè (fJe) fJ;sohnkJh. id T[; dk n;hw o{g (T[; fJ;soh Bè) tèfynk, sK ekw dèt Bè T[; dèFoho ftu pkD wkfonk.7.

T[; dk o{g tèy eè (T[; dè) t; ftu j' rJh nsè fpBk dzw dè T[; dhdk;h j' rJh. fus ftu T[; dh brB br rJh nsè T[; dh BhIdo G[y ;G]sw j' rJh.8.

d ' j o k

fi; dè fus ftu gqhsw dh brB nk brdh j?, T[; dh ;koh G[y nsèbki ]sw j' iKdh j? nsè ;koh f;nkDg G[b iKdh j?.9. fi; fdB T[; ~fgnkok gqhsw fwb g?Idk j? sk T[; dè wB ftu ;[y g?dk j' iKdk j?. T[; fdBtork ;[y ;tor ftu th BjhI fwbdk.10. fi; dè sB ftu ft:'r (dhghV) j[`dh j'tè, T[; ~ fJ; dod dk nfj;k; j[zdk j?. fitèI ;?Bk dè ;[nkwh(nEtk M[zv) dè fisè ikD sè ;koè ;?Bk-db T[sè GhV pD iKdh j?.11.

p{pBk Bè fejk--

s{` fejVè dè; dk ;[nkwh j?I nsè fejVè dè; dk okik j?I< nsè s{` fJ;;EkB T[sè feT[I nkfJnk j?I< fJ; dk Gèd w?~ d;.12.

ib{ Bè fejk--u "gJ h

w?I mZNk dè; dè pkdFkj dk g[Zso jK nsè fFeko yèvdk yèvdk fJEè nkfrnk jK. gkDh ghIfdnK jh Efenk j'fJnk j'D eo eè (fJEè) ;"I frnk ;K nsèj[D w?~ sèoè doFB j'Jè jB.13.

d ' j o k

T[; dk o{g tèy eè gqphB fJ;soh T[; dè t; ftu j' rJh, fitèI wèx dhp{zd Bdh ftu bhB j' iKdh j?.14. gqhsw dh gqhs wB ftu t; rJh nsè;koh f;nkDg ft;o rJh. fpoj'I dè pkD dh ftzBQh j'Jh Xosh T[sè w{ofSs j'eè fvr gJh.15.


; ' om k

oes B ofj:' ;oho b'e bki fp;oh ;eb.npbk GJh nXho nfws o{g fg: e' fBofy. 16.

u "gJ h

ik fdB whs fg:ko' g?:?. s"B xoh T[go pfb i?:?.fpoj[ pXh u/oh fsj GJh. fp;fo bki b'rB eh rJh. 17.

d ' j o k

fBofy p{pBk pf; GJh goh fpoj eh ck;.G{fy g¤:k; Gkih ;eb fpB[ dkwB[ eh dk;. 18.

pfs; nGoB fsq: eo? ;'oj ;is f;zrko.Bke fSdkts nkgB' fg: e/ j/s[ fg:ko. 19.

sh: fg:k e/ fus w? n?;' bkfr:' B/j.G{y bki sB eh rJh d[j[nB fp;fo:' rq/j. 20.

;t ? : k

phB ;e? fpr;? Bfj ekj{ ;" b'e eh bki fpdk efo oky/.phoh upks B p?fm ;e? fpb w? Bfj pkb jjk efo Gky?.fJzdq e' oki ;wkiB ;' ;[y Skfv fSB/e fpy? d[y rky?.sho br' sotkfo br' B br' fifB ekj{ ;" ekj{ eh nky?. 21.

d ' j o k

j/fo p{pBk e" XofB b'Ns wks nXho.us[fo j[sh uhBs GJh fg: fpoj eh ghfo. 22.

u "gJ h

:k eh brfB fe;{ ;' bkrh. sk s/ G{fy g¤:k; ;G Gkrh.sk s/ p/fr T[gk:fj efo:?. ik s/ ;ro' ;'e fBtfo:?. 23.

fjqd? wzsq fJj Gkfs fpukfo:'. fBi gfs ;' fJj Gkfs T[ukfo:'.;[sk so[fB s[wo/ frqj GJh. sk eh eoB ;rkJh bJh. 24.

:k e' nfXe ;[:zpo e?j?. pv/ pv/ okikB p[b?j?.d[fjsk fdq;fN ;GB go efo j?. i' fus o[u/ fs;h ej pfo j?. 25.

ufos q 'gkfynkB 385

; ' om k

(T[; dè) Foho ftu bj{ B fojk nsè ;koh b'e-bki G[b rJh. (T[j)fJ;soh gqhsw dk ngko ;[`do o{g tèy eè nXho j' rJh.16.

u "gJ h

fi; fdB (w?I) fgnkoè fwso ~ gqkgs eoKrh, T[; xVh T[sè (w?I) e[opkBiktKrh. fpoj'I dh ftzBQh j'Jh T[; dh dk;h pD rJh nsè b'e-bki ft;orJ h . 17 .d ' j o k

p{pBk (T[; ~) tèy eè t; ftu j' rJh nsè fpoj'I dh ckjh ftu c;rJh. (T[; dh) ;koh G[y sqèj ]sw j' rJh nsè fpBk d`wK dè ra[bkw pDrJ h . 18 .

(T[;) fJ;soh Bè 32 gqeko dè rfjDè gkJè nsè ;'bQK soQK d/ fFzrkoehs/. gqhsw dè gqèw bJh T[; Bè nkgDk Be th ftzBQtk fbnk.19.

gqhsw nsè gqhswk dè fus ftu nfijk Bèj'I bfrnk fe d'jK ~ xo pkoG[b frnk nsè G[y sè Foho dh bki th ]sw j' rJh.20.

;t ? : k

B T[j tèy ;edh j?, B j; eè fe;è Bkb (rZb eo) ;edh j? nsè b'e-bki ~ ftdk eo fdZsk j?. T[j fJ;soh gkB dk phVk BjhI upk ;edh nsèxo ftu p?m BjhI ;edh, p; @jk-jk# T[ukodh j?. fJzdo dè oki-;wki tork;[y Sv eè fSD Go ftu d[y ~ ;jko ;edh j?. sho br ikJè iK sbtkobr ikJè, go fe;è dh fe;è Bkb nZy B brè.21.d ' j o k

p{pBk ~ id'I wK Bè fpjpb j'fJnk Xosh T[sè gb;èNè wkodè tèfynksK T[j ;{MtkB fJ;soh ;wM rJh fe fJ; ~ fpoj'I dh ghV Bè (d[yh ehskj ? ).22.u "gJ h

fJ; dh fe;è Bkb brB br rJh j?. fJ; bJh ;koh G[y sqèj ]sw j'rJh j?. fJ; tk;sè ibdh e'Jh T[gk ehsk ikJè sK i' (fJ; dk) ;kok d[y d{oj' ikJè.23.

T[; Bè wB ftu fJ; soQK ;'funk nsè nkgDè gsh ~ fJzi fejk fe sèoèxo bVeh i[nkB j' rJh j?. fJ; dh wzrDh eo b�Dh ukjhdh j?.24.

fJ; dk (n;hI) tZvk ;[nzpo eohJè nsè t^vè t^vè okfinK ~ p[bk bJhJè.(s[jkvh) g[Zsoh ;kfonK ~ tèy bJèrh nsè i' fus ~ uzrk brèrk, T[; ~ tobt è r h . 25 .


G:' gqks :j p¤:'s pBk:'. g[o pkf;B ;GjhB p[bk:'.d/; d/; pj[ d{s gmkJ/. Bogfs ;G m"oB s/ nkJ/. 26.

d ' j o k

s"B pkr w? p{pBk fBs gqfs eos g:kB.G/Ns ;kj ibkb e' o?fB p;? frqj nkfB. 27.

u "gJ h

n?;h gqhfs d[j® w? GJh. d[j{`nB fp;fo ;eb ;[fX rJh.ewb BkG eh Sfp gfjufB:s. N{e d[ gqhfs sko fJe ifB:s. 28.

d ' j o k

G:' gqks fgs p{pBk okik bJ/ p[bkfJ.nkr¤:k d[fjsk e' dJh o[u? po' fsj ikfJ. 29.

u "gJ h

:j? ;e/s sjk pfd nkJh. ;kfj ibkbfj b:' p[bkJh.ip j" fdq;fN st{ go efoj". c{bB eh wkbk T[o vfo j". 30.

ufV fptkB d/yB fBqg rJh. fdq;fN eos ;GfjB go GJh.ip fsj ;kj ibkb fBjkfo:'. c{b jko sk e/ T[o vkfo:'. 31.

Gkfs Gkfs sp pkiB pki/. ifB:s ;kfj ib{ e/ rki/.;G fBqg peq c{e jP? rJ/. ikBe b{fN fpXk sfj bJ/. 32.

d ' j o k

c{e pesq G/ ;G fBqgfs rJ/ nkgB/ rq/j.ib{ p{pBk e' sp? nfXe pYs G:' B/j. 33.

u "gJ h

fJj Sb ;' npbk efo nkJh. ikBe oze Bt' fBfX gkJh.n?;h pf; so[Bh j?P rJh. wkBj[ ;kj ibkb? GJh. 34.

d ' j o k

no[B p;sq nfs eqKs fsj so[fB so[B e' gkfJ.Gkfs Gkfs G'rB G:' skfj ro/ ;" bkfJ. 35.

ufos q 'gkfynkB 387

;tèo j'D sè (T[; Bè) fJj :'iBk pDkJh nsè ;koè Bro tk;hnK ~ p[bkfbnk. dè; dè;KsoK ~ pj[s d{s Gèiè nsè ;kfonK dè;K dè okiè nk rJè.26.

d ' j o k

T[; pkra ftu p{pBk o'} iKdh ;h nsè Fkj ibkb ~ fwb eè oks ~xo gos nkT[Idh ;h.27.

u "gJ h

d'jK ftu nfijk gqèw j' frnk fe d'jK ~ ;G ;[ZX p[ZX G[b rJh. T[jewb-BkG (ftFD{) tKr ;[zdo brdè ;B. (T_BQK dè) d' Foho }o{o ;B goT[BQK ftu gqèw dh sko fJe jh ;wMh iKdh ;h.28.

d ' j o k

;tèo j'D sè p{pBk dè fgsk Bè (;koè) okiè p[bk bJè nsè g[Zsoh ~nkfrnk fdZsh fe ik eè wB g;zd nB[;ko to u[D bt'.29.

u "gJ h

(T[j gfjbK jh) fJj ;`eès T[; ~ d; nkJh fe id w?I sèoè tb B}oeoKrh sK c[bK dh wkbk (sèoè) rb ftu gk fdnKrh. (fco) Fkj ibkb ~T[Eè p[bk fbnk.30.

T[j ;[ygkb (@fptkB#) ftu uVQ eè okfinK ~ tèyD rJh nsè ;kfonKT[sè B}o wkoh. id T[; Bè Fkj ibkb ~ tèfynk sK c[bK dh wkbk T[; dèrb ftu gk fdZsh.31.

sd GKs GKs dè tkiè tiD brè. (fJzi gqshs j[zdk j? wkB') Fkj ib{dh i? i? eko j' ojh j'tè. ;kfonK okfinK dè w{zj fceè g? rJè, wkB' T_jgowèFPo Bè b[N bJè j'D.32.

d ' j o k

;kfonK okfinK dè w{zj fceè g? rJè nsè nkgDè nkgDè xoK ~ ub/ rJè.sd p{pBk nsè ib{ dk gqèw j'o nfXe tZX frnk.33.

u "gJ h

fJj Sb T[j fJ;soh eo eè nk rJh, wkB' fe;è fBoXB Bè B" fBXhnKgqkgs eo bJhnK j'D. fJ; soQK (T[j) w[fNnko t; ftu j' rJh, wkB' Fkjibkb jh j' rJh j'tè.34.

d ' j o k

T[; fJ;soh Bè bkb ozr dè pj[s uwehbè p;sq nkgDè gqèwh ~ gtkJènsè T_; ~ rbè Bkb bk eè GKs GKs dh osh-eqhVk ehsh.35.


u "gJ h

n?;h gqhfs d[j{ eh bkrh. ik e' ;G rkts nB[okrh.;'s irs v'bs jh wr w?. ikfjo GJh ;rb jh ir w?. 36. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" fszB ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 103. 1935. nci{`.

d ' j o k

fJe npbk Eh ikN eh s;eo ;' fsj B/j.e/b ewkts s"B ;' fBfs p[bkts rq/j. 1.

u "gJ h

J/e fdt; s;eo frqj nk:'. pjf; Bkfo :" puB ;[Bk:'.ejk u'o s[w dop[ u[okts. ;[ s[w fBi[ XB fjfo b? ikts. 2.

d ' j o k

ekgs j' fus w? nfXe B?e[ fBjkos G'o.Gis ;`fX e' sfi ;dB fus u[okt' u'o. 3.

u "gJ h

gqEw ;KfX d? dop[ u[okt?. g[fB ng[B/ gfs e" fdyokt?.ekih w[csh ;eb fBjko?. ;' s;eo fsj okj gXko?. 4.

d ' j o k

XB s;eo e" nfws d/ xo s/ d:' gmkfJ.e'Ntko e' ypfo efo j" fwfbj" s[fj nkfJ. 5.

u "gJ h

nfws dop[ d? u'o fBekfo:'. d? ;KXfj fJj Gkfs g[ekfo:'.gfsfj irkfJ efj:' XB jfo:'. fJj d/;/; B¤:kfJ Bfj efo:'. 6.

fsq:' pku

e'Ntko g? ikfJ g[ekfo:'. feBh u'o XB jfo:' jwkfo:'.;eb b'e fsj mk gr Xfo:?. jwo' eS[e B¤:kfJ fpufo:?. 7.

ekih e'Ntko e" b¤:kJh. ;G b'rB e' ;KfX fdykJh.sk e" j/fo nfXe gfs o':'. u'oB w'o ;eb XB[ y':'. 8.

ufos q 'gkfynkB 389

u "gJ h

T[BQK d'jK dh nfijh gqhs brh ;h fe T_; ~ ;koè gqèw g{ote rkT[Idè;B. T[j (T[; gqèw eEk ~) ;[fsnK, ikrfdnK nsè o;fsnK ftu rkT[Idè ;B.(fJ; soQK fJj eEk) ;koè ;z;ko gqrN j' rJh j?.36.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sOh:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" fszB ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 103. 1935. ubdk.

d ' j o k

fJe iZN dh fJ;soh ;h fi; dk (fJe) u'o Bkb gqèw ;h. (T[j) T[; ~fBZs xo p[bk eè eèb eodh ;h.1.

u "gJ h

fJe fdB (id) u'o xo nkfJnk (sK) fJ;soh Bè j; eè T[; gqfsfejk--jè u'o! s{` eh XB u[okT[Idk j?I, T[j sK s{` nkgDk XB jh b[N eè b?iKdk j?I.2.

d ' j o k

}ok fijh th ;tèo j'Jh tèydk j?I sK fus ftu pj[s ezpdk j?I. fus ~u[ok eè xo dh ;zBQ ~ Sv eè Gi iKdk j?I.3.

u "gJ h

gfjbK (s{`) ;zBQ bk eè XB u[ok b?. fco w?I nkgDè gsh ~ fdyktKrh.ek}h nsè w[\sh ;G tèyDrè fe u'o (;zBQ bk eè) T[; o;sè Gi frnk j?.4.

d ' j o k

(T[; Bè) u'o ~ pj[s XB dè eè xo'I Gik fdZsk (nsè fejk fe) e'stkb~ ]po eo eè w?I th s?~ nk fwbKrh.5.

u "gJ h

(T[; Bè) pj[s XB dè eè u'o ~ Gik fdZsk nsè ;zBQ bk eè fJ; soQK o"bkgkfJnk. (T_; Bè) gsh ~ irk eè fejk fe XB b[fNnk frnk j?. fJ; dè; dè;[nkwh Bè fBnK BjhI ehsk j?.6.

fJ;soh Bè fejk--

e'stkb gk; ik eè g[eko ehsh fe fe;è u'o Bè ;kvk XB b[N fbnk j?.;koè b'e T[Eè gj[`uD nsè ;kvk e[M fBnK ftukoB.7.

(T[j fJ;soh) ek}h nsè e'stkb ~ b? nkJh nsè ;kfonK b'eK ~ ;zBQftykJh. T[; (;zBQ) ~ tèy eè gsh th pj[s o'fJnk fe u'oK Bè wèok ;kok XBb[N fbnk j?.8.


d/ys fsB? w{zd tj bJh. ojB s?f;:? nzso dJh.fdB phs:' oiBh jP? nkJh. fs;h g?Iv jP? nkg[ f;XkJh. 9.

d ' j o k

ekih n" e[Ntko g? fBi[ gfs ;KfX fdykfJ.gqEw? XB[ gj[ukfJ e? pj[fo fwbh fsj ikfJ. 10.

u "gJ h

;G e'T{ n?;h Gkfs pykB?. B¤:kfJ B G:' skfj eo wkB?.XB[ fpB[ Bkfo Mys nfs GJh. jP? i'rB pB wkM f;XJh. 11. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" uko ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 104. 1946. nci{`.

u "gJ h

nfbwodk e" ;[s fJe oj?. sk; p/r Bkwk ir ej?.puk i"joh e' fsB j/fo:'. wjk o[dq fog[ sk e" x/fo:'. 1.

sk e/ dPko/ d/yB ikt?. o{g fBjkfo fjqd? ;[y[ gkt?.e/b eo' :k ;' fus Gk:'. s[os[ d{s frqj skfj gmk:'. 2.

d{s nB/e T[guko pBkt?. w'jB okfJ jkE Bfj nkt?.fsj sk ;' fJj Gkfs T[ukfo:'. sk; p/r sk ;" fyfM wkfo:'. 3.

u'NB br/ d{s fof; Gfo:'. w{oy ikfB isB fsj efo:'.w'jB nki[ efj:' w? n?j'. sk e" sk; p/r s{ g?j'. 4.

:j ;[fB p?B c{fb iV r:'. ;ku pks uhBs fus G:'.b'r T[mkfJ gkB wd efo:'. wkB[y j[s' i'fB g;[ gfo:'. 5.

w' wB w'b w'jBfj b:'. sp s/ w? u/o' jP? r:'.J/e pko i" skfj fBjko'. sB[ wB[ XB sk g? ;G tko'. 6.

fpB[ ;[fX GJ/ d{s fsj uhB'. nzv c'fo nk;B go dhB'.G{yB p;sq gkr fsj joh. w{oy e" ;[fX eS{ B goh. 7.


T[BQK dè tèyfdnK (T[; Bè) T[j (;zBQ) pzd eo fdZsh go nzdo'I T[;è soQKofjD fdZsh. fdB phs frnk nsè oks j' rJh. T[;è (;zBQ dè) o;sè nkg thGi rJh.9.

d ' j o k

ek}h, e'stkb nsè nkgDè gsh ~ ;zBQ ftyk eè nsè gfjbK XB gj[zuk eèfco nkg th T[; (gqèwh) ~ ik fwbh.10.

u "gJ h

;G e'Jh fJjh efjzdè ;B nsè w`Bdè ;B fe T[; ~ fJB;k\ BjhI fwfbnkj?. (T[j) fJ;soh XB s'I fpBk pj[s Mydh ojh nsè i'rD pD eè pB ~ ubhr J h . 1 1 .

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sOh:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" uko ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 104. 1946. ubdk.

u "gJ h

nfbwodk dk fJe g[Zso ;h fi; ~ b'e sk; pèr eo eè ikDdè ;B.(T[; Bè fJe tko) fJe i"joh dk pZuk tèfynk sK wjk o[dq dè t?oh (ekw dèt)Bè T[; ~ xèo fbnk.1.

(T[j) T[; dè xo (T[; ~) tèyD iKdk ;h (nsè T[; dk) o{g tèy eè wBftu gq;zB j[zdk ;h. T[; Bkb @eèb# (ekw-eqhVk) eoB bJh (T[; dk) fuseoB brk. s[os T[; Bè d{s ~ T[; dè xo Gèfink.2.

d{s pj[s soQK dè T[gk eodk ;h go w'jB okfJ jZE ftu BjhI nkT[Idk;h. T[; Bè sk; pèr ~ ik eè fJ; soQK fejk nsè T[; Bè fyM eè T[; ~wkfonk.3.

;ZNK yk eè d{s eq'X Bkb Go frnk nsè T[; (sk; pèr) ~ w{oy ikD eèfJj :sB ehsk (nsè df;nk--) w'jB Bè fejk j? fe ni w?I nktKrk. jè sk;pèr ! s{` ni T[; ~ gqkgs eoèArk.4.

fJj rZb ;[D eè w{oy c[b frnk nsè fJ; rZb ~ wB ftu ;Zuk ;wMfbnk. b'eK ~ T[mk eè (Gkt� Gèi eè) Fokp gh bJh. wB[Zy j[`dè j'fJnk gF{i{B gqkgs eo bJh.5.

(id dk) wèok wB w'jB Bè ]ohd fbnk j?, sd dk w?I T[; dk dk; j'frnk jK. fJe tko iè T[; ~ (w?I) tèy btK sK sB, wB nsè XB T[; T[s'Atko fdnK. 6.

id d{s Bè (Fokp dè BFè ekoB T[; ~) pè;[X tèfynk sK T[; dè r[gsyèso T[sè (fJe) nzvk GzB fdZsk. T[; dh grVh, p;sq nsè }èto u[ok bJè.T[; w{oy ~ e[M th gsk B brk.7.


wdok eh nfs GJh y[wkoh. gqks br/ iV p[fX B ;zGkoh.phsh o?fB G:' T[fi:ko'. sB wB ngB/ nkg ;zGko'. 8.

jkE ikfJ nk;B go gfo:'. u"fe puB sp w{V T[ufo:'.fBeN nkgB' d{s p[bk:'. fsB efj G/d ;eb ;w[Mk:'. 9.

d ' j o k

ws GJ/ s[w wd GJ/ ;fe:' eS{ Bfj gkfJ.ww gq;kd s[wo/ ;dB nk:' w'jB okfJ. 10.

u "gJ h

w'jB s[w e' nfXe foMk:'. Gkfs Gkfs efo Gkt bvk:'.sp s[w eS[ ;zek B fpukoh. G{yB p;sq gkr d? vkoh. 11.

sk ;' nfXe e/b s? ehB'. Gkfs Gkfs sk e" o; bhB'.phsh o?fB gqks ip G:'. sp s[w skfj fpdk efo d:'. 12.

sp s/ nfXe ws jP? ;':'. go/ go/ nkX' fdB y':'.fwfN wd r:' ip? ;[X gkJh. sp w' e" s? b:' p[bkJh. 13.

:j ;[fB pks ohfM iV r:'. S'fo Gzvko nfXe XB[ d:'.G/d nG/d eS[ B?e[ B uhB'. b{N¤:' j[s' b{fN XB[ bhB'. 14.

:j ufosq tj fBfs pBkt?. wdo' g¤:kfJ nfXe fsj ;Pkt?.;[fX fpB[ G:' skfj ip ikB?. b/s T[skfo i[ eS[ wB[ wkB?. 15.

d ' j o k

n?;/ eo? ufosq tj[ ;e? w{V Bfj gkfJ.wdo' nfXe fgtkfJ e? w{zv w{zv b? ikfJ. 16. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ g[oy ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" gku ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 105. 1962. nci{`.

u "gJ h

uko :ko fwfb wsk gek:'. jw e" G{fy nfXe ;zsk:'.sk s/ isB eS{ np efo:?. peok :k w{oy e' jfo:?. 1.

ufos q 'gkfynkB 393

T[; w{oy ~ Fokp dh pj[s ][wkoh uVQ rJh nsè ;tèo se j'F BnkJh. oks phs rJh nsè ;tèo j' rJh. (sd T[; Bè) nkgDk sB wB nsènkgDk nkg ;zGkfbnk.8.

(id) T[; dk jZE nk;B (r[gs yèso) T[sè fgnk sK u"Ie eè w{oyp'fbnk. nkgDè e'b d{s (B"eo) ~ p[bkfJnk. T[; Bè (T[; ~) ;kok Gèd efjeè ;wMk fdZsk.9.d ' j o k

s[;hI Fokp dè BFè ftu pè;[ZX ;", fJ; bJh e[M th ;wM B ;eè. wèohfeqgk eo eè w'jB okfJ s[jkvè xo nkfJnk ;h.10.

u "gJ h

w'jB Bè s[jk~ pj[s gq;zB ehsk nsè GKs GKs dè GktK Goè bkv ehsè.sd s[;hI fpBk fe;è Fzek ~ ftukoB dè (T[; ~) }èto, p;sq nsè egVè dèfd Zs è .11.

s[;hI T[; Bkb pj[s eèb-eqhVk ehsh nsè eJh soQK Bkb T[; dk o;wkfDnk. id oks phs rJh nsè ;tèok j' frnk, sK s[;hI T[; ~ ftdk eofd Zs k .12.

sd s'I (s[;hI) nfXe w;s j' eè ;"I rJè nsè fgnK fgnK nZXk fdBphs frnk. id'I BFk ]sw j' frnk nsè j'F nk rJh, sd s[;hI w?~ p[bkfbn k .13.

fJj rZb ;[D eè (T[j) w{oy pj[s ][F j' frnk nsè ]}kBk y'b eèpj[s XB (d{s ~) fdZsk. (T[; Bè) Gèd nGèd e[M B ikfDnk. (d{s Bè b'eKs'A) b[fNnk j'fJnk XB (T[; s'I ) b[N fbnk.14.

fJ; gqeko dk ufosq T[j fBZs eodk ;h nsè f}nkdk Fokp fgbk eèT[; ~ ;ztk fdzdk ;h. id T[; ~ pè;[ZX tèydk sK i' wB ftu nkT[Idk, (T[;dè Foho s'I) T[sko b?Idk.15.d ' j o k

T[j (d{s) o'} nfijk ufosq eodk nsè w{oy (sk; pèr) T[; ~ B;wMdk. (T[; ~) f}nkdk Fokp fgbk eè (T[; dk ;kok XB) b[N eè b�i K d k . 1 6 .

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè g[oy ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" gzitèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 105. 1962. ubdk.

u "gJ h

uko :koK Bè fwb eè fJe wsk gekfJnk fe ;k~ G[y pj[s szr eo ojhj?. fJ; bJh j[D (ykDè dk) e[M T[gk eoBk ukjhdk j?. (wkor T[sè ik ojè)fJ; w{oy dk peok y'j b?Dk ukjhdk j?.1.


e'; e'; bfr mkY/ GJ/. wB w? fJj? fpukos GJ/.tj ik e/ nkr/ jP? nk:'. fsB sk ;' fJj Gkfs ;[Bk:'. 2.

ejk ;[ J/fj ekX' g? b:'. ek s'oh wfs e' jP? r:'.:k e' gNfe XofB go wko'. ;[y ;/sh fBi Xkw f;Xko'. 3.

d ' j o kGb" wB[y gSkfB e? s" jw Gkys s'fj.e{eo s? ekX? b:' bki brs j? w'fj. 4.

u "gJ h

ukfo e'; w{oy ip nk:'. uj{`nB :" pu Gkfy ;[Bk:'.;ku[ ;w[fM bkis fus G:'. peok ;PkfB ikfB sfi d:'. 5.

d ' j o k

fsB uko" rfj fsj b:' Gfy:' sk ej ikfJ.nfi si Gfi ifV xo r:' Sb Bfj by¤:' pBkfJ. 6. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ g[oy ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" SfN ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 106. 1968. nci{`.

u "gJ hi'XB d/t ikN fJe oj?. w?B e[nfo fsj fsq: ir nj?.i'XB d/t ;'fJ ip ikt?. iko sho sp fsq:k f;Xkt?. 1.

ip ;':' i'XB pvGkrh. sp jh w?B e[nfo ih ikrh.gfs e" S'fo iko g? rJh. bkrh ;KfX fdq;fN go rJh. 2.

sp frqj gbfN pj[fo tj[ nkJh. i'XB d/tfj d:' irkJh.s/oh wfs e"B ej[ joh. bkrh ;`fX fdq;fN Bfj goh. 3.

i'XB irs b'r ;G ikr/. frqj s/ fBef; u'o sp Gkr/.e/s/ jB/ pkfX eJh bJ/. e/s/ sq;s Gkfi e? rJ/. 4.

i'XB d/t c[fbs G:'. w/o" Xkw okfy fJj b:'.fsq: eh nfXe pvkJh eoh. iV e" eS{ ypo Bfj goh. 5.

Xkw T[pkfo:' nkgB' ehB' u'o y[nko.whs irk:' nkfB e? X`fB ;[ w?B e[nko. 6. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" ;ks ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 107. 1974. nci{`.


T[j e'j e'j dè \k;bè T[sè yVè j' rJè nsè wB ftu ;kfonK Bè fJjftuko fbnk fe T[j fi; dè nr'I bzxè, T[j T[; ~ fJ; soQK ejè.2.

fJ; (e[̂sè ~) fe; bJh w'Yè T[sè u[fenk j'fJnk j?. sèoh neb ~ eh j'frnk j?. fJ; ~ gNek eè Xosh T[sè ;[N' nsè ;[y g{ote nkgDè xo ~i kU.3.d ' j o k

s?~ Gbk wB[Zy ;wM eè n;hI fJj efjzdè jK. (s[;hI) e[^sè ~ w'Yè T[sèu[fenk j'fJnk j? nsè w?~ Fow nkT[Idh j?.4.u "gJ h

id T[j w{oy uko e'j ubdk j'fJnk nkfJnk (sK) u"jK Bè (T[; ~)fJj' rZb ejh. (T[j fJ; ~) ;Zu ;wM eè wB ftu pj[s bfis j'fJnk nsèpeoè ~ e[Zsk ;wM eè Sv fdZsk.5.d ' j o k

T[BQK u"jK (:koK Bè) T[; (peoè ~) geV fbnk nsè T_; ~ b? ik eèykfJnk. (T[j) w{oy peok Sv eè Gi eè xo ubk frnk, (go T[BQK dè) Sb~ B ;wM ;fenk.6.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè g[oy ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" SètèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 106. 1968. ubdk.

u "gJ h

fJe i'XB dèt BK dk iZN ofjzdk ;h. T[; dh fJ;soh w?B e[nfo ;h.id i'XB dèt ;"I iKdk sK (T[; dh) fJ;soh :ko e'b ubh iKdh.1.

id tvGkrh i'XB ;"I frnk, sd jh w?B e[nfo ikr gJh. (T[j) gsh~ Sv eè :ko e'b rJh. (T[; dh) B}o brh j'Jh ;zBQ T[sè gJh.2.

sd T[j fco xo ~ gos eè nkJh nsè i'XB dèt ~ nk eè irkfJnk(nsè fejk-) sèoh ws feT[I wkoh rJh j? fe ;zBQ brh j'Jh j? nsè sèoh B}o(T[; T[sè) BjhI gJh j?.3.

i'XB dè ikrD sè ;koè b'e ikr rJè. sd u'o xo ftu'I fBeb eè GirJè. (T[BQK u'oK ftu'I) eJh wko fdZsè, eJh pzBQ bJè nsè eJh vo dè wkfonKGi rJè.4.

i'XB dèt pj[s gq;zB j'fJnk fe fJ; Bè wèok xo puk fbnk j?. (T[;Bè) fJ;soh dh pj[s tfvnkJh ehsh, (go T[;) w{oy ~ (tk;sftesk dh)e[M ]po th B j'Jh.5.

nkgDè xo ~ puk fbnk nsè u'oK ~ y[nko ehsk. fwso ~ nkD eèirkfJnk. (fJj) w?B e[nfo (;uw[u) XzB j?.6.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqh:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" ;stèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 107. 1974. ubdk.


d ' j o kJ/e fdt; ;qh efgb w[fB fJe mk fe:' g:kB.j/fo ng;ok pf; G:' ;' s[w ;[Bj[ ;[ikB. 1.ozGk Bkwk ng;ok sk e' o{g fBjkfo.w[fB e' frfo:' s[os jh phoi G{fw wMko. 2.frfo:' o/fs w[fB e/ ip? ozGk ofj:' nXkB.vkfo f;zX[ ;fosk fs;? ;[o g[o efo:' g:kB. 3.

u "gJ h

pjs pjs e`fB:k sj nkJh. nkr/ ijk f;zX e' okJh.pqjwds ;' B?B fBjkoh. sj s/ ekfY ;[sk efo gkoh. 4.

;f;:k ;zfy:k sk eh Xoh. Gkfs Gkfs ;' ;/tk eoh.ip i'pB sk e/ jP? nk:'. sp oki/ fJj wzsq gek:'. 5.

g[zB{ gkfs;kj e" uhB'. gm? d{s sk e' fJe dhB'.g[zB{ puB ;[Bs sj nk:'. okt p¤:kj e' fpts pBk:'. 6.

d ' j o kfwqrhnfj s/ ik e/ ;o; B?B fpokis ;¤:kw.ihfs bJh ;f; eh ebk :k s/ ;f;:k Bkw. 7.

u "gJ h

g[o e/ b'e ;eb fwfb nkJ/. Gkfs Gkfs pkfdsq pikJ/.fwfb fwb rhs ;G? ;[G rktfj. ;f;:fj j/fo ;G? pfb iktfj. 8.

d ' j o k

Bkd Bchoh ekBQo/ d[zdfG pi/ nB/e.s[ofB fpqfX pkbk fish frqj wfj ojh B J/e. 9.

u "gJ h

npbk ojh Xkw e'T{ Bkjh. j/fo o{g d[j{`nB pfb ikjh.fJj Ghso g[zB{ ej[ e' j?. ;pi XB[y ik e/ eo ;'j?. 10.

;t ? : k

Y'b fwqdzr pi/ ;G jh xo :" g[o nki[ e[bkjb Gkoh.rkts rhs pikts skb fdtkts nktfs Bkrfo rkoh.

ufos q 'gkfynkB 397

d ' j o k

fJe fdB ;qh efgb w[Bh fe;è EK sè rJè. (T[j fJe) ngZSok ~ tèy eèT[; dè t; ftu j' rJè. jè ;[ikB (okiè!) s[;hI T[j (eEk) ;[D'.1. ozGk BK dhngZSok d/ pj[s ;[zdo o{g ~ tèy eè w[Bh dk thoi s[os Xosh T[sè fvrfgnk.2. id'I w[Bh dk thoi fvfrnk sK ozGk ~ roG j' frnk. (T[; roGs'I fJe e`fBnk g?dk j'Jh) T_; ~ (T[j) f;zX Bdh ftu ;[N eè ;tor b'e ~ubh rJh.3.

u "gJ h

(T[j) e`fBnk o[VQfdnK o[VQfdnK T[Eè nk gj[`uh fiEè nrè f;zX (yèso)dk okik (ofjzdk) ;h. pqjwdZs (okiè) Bè T[; (e`fBnk) ~ nZyK Bkb tèfynk.T[; ~ (Bdh ftu'I) eYtk eè Xh pDk eè gkfbnk.4.

T[; dk BK @;f;:k# (;;h) ofynk nsè GKs GKs Bkb T_; dh ;ètk ehsh.id T[j i'pBtsh j' rJh sd okiè Bè fJ; soQK ;'funk.5.

(T[; bJh to ti'I) g[zB{` okiè ~ ;'funk nsè T[; tb fJe d{s ~ GèifdZsk. g[z~ puB ;[D eè T[Eè nkfJnk nsè okiè Bè ftnkj dh ftT[Is pDkJh.6.

d ' j o k

fi; dè ;[`do ekbè B?D fjoBh tKr ;[F'fGs ;B, T[; Bè uzdqwk dh ebk~ fis fbnk ;h, fJ; bJh T[; dk Bkw @;f;:k# ;h.7.

u "gJ h

Bro dè ;koè b'e GKs GKs dè tkiè tikT[Idè j'Jè fwb eè T[Eè nk rJè.;G fwb eè F[G rhs rk ojè ;B nsè ;f;:k ~ tèy eè ;koè fBSkto j[`dè;B.8.

d ' j o k

nBèe Bkd, B\hoh, ekBVè nsè Brkoè tidè ;B. itkB, fpoX, pkfbekfisBhnK th ;B, fJe th xoK ftu B ojh (;G T[; ~ tèyD bJh nkrJhnK).9.

u "gJ h

e'Jh th fJ;soh xo ftu B ojh. d'jK (g[~ nsè ;f;:k) dh ;[zdosk ~tèy eè pfbjkoh ik ojhnK ;B. fJBQK ftu'I g[z~ fejVk j?< (T_¦so) fi; dè jZEftu joè ozr dk XB[F ;'G fojk j?.10.

;t ? : k

Y'b nsè fwqdzr ;kfonK dè xoK ftu ti ojè ;B, fJ; Bro ftu ]{pF'o Fokpk j?. FfjoBK rhs rkT[IdhnK ;B, skVhnK tikT[IdhnK ;B nsèrkbQhnK fdzdhnK nk ojhnK ;B. fJe' tko jh j}koK GèohnK ti T[mhnK ;B


G/o jiko pih fJe pko wjk Sfp:ko j;? fwfb Bkoh.d/fj n;h; ej/ irdh; fJj i'oh fi:' i[r ukfo fsjkoh.11.

o{g ngko by? fBqg e' g[opkf;B e" T[gfi:' ;[y Gko'.Gho GJh Bo BkfoB eh ;Gj{` ;G ;'e fpdk efo vko'.g{oB g[zB¤: gqskg s/ nki[ fwfb:' wB Gkts whs fg:ko'.nkts ikfj ej? wB wkfj ;[ pkb ihU gfs bkb fsjko'. 12.

e/;fo nzr pokfsB e/ fSoe/ fwfb pkb ;[ nkB`d ih e/.S?bfB S?b Se/ uj{` UtB rkts rhs ;[jkts Bhe/.oki e' o{g by/ nfs jh rB okiB e/ ;G bkrs che/.:" w[;ekfj ej? wB wkfj ;G/ pfb ikfj fg:koh e/ gh e/. 13.

;ks ;[jkrfB b? pNB' xf; bkts j? fg: e/ sB w?.w{oSkfJ b[GkfJ ojh npbk bfy bkbuh bkb fs;h fSB w?.fBqg oki ;[ okis j? fsB w' bfy :" T[gwk T[gih wB w?.;fi ;kfi pokis j? ;[ wB' fBf; oki BSsqB e/ rB w?. 14.

f;zX[ e/ ;zy ;[o/; e/ nkti ;{o e/ Bkd ;[B? dotki/.w"iB e/ w[obh wX[oh X[fB d/tB e/ pj[ d[zdfG pki/.ihs e/ i'r wj/;B e/ w[y wzrb e/ frqj wzdb oki/.p¤:kj sjh fBqg oki sp? nfs nkBzd e/ nfs nkBe pki/. 15.

p¤:kj G:' ip jh fJj ;' sp pks ;[Bh fBqg eh po Bkoh.u"fe ojh nfs jh fus w? eS[ n"o j[sh np n"o fpukoh.wzsq eo/ fbfy izsq xB/ no[ szsqB ;' fJj pks ;[Xkoh.bkrh T[ukN oj/ fus w? epj{` B ;[jkfJ fg:k e' fgnkoh. 16.

u "gJ h

:" T[ukN nfs jh fsj bkrh. Bhd G{fy f;roh jh Gkrh.;'s T[m? ufe eS[ B ;[jkt?. frqj e' S'fo pkjo' Xkt?. 17.

d ' j o k

sp ;f;:k nfs uwfe fus sk e" fe:' T[gkfJ.;yh fish ;¤:kBh j[sh s/ ;G bJh p[bkfJ. 18.

ufos q 'gkfynkB 399

nsè ;[zdo SphbhnK fJ;sohnK fwb eè j; ojhnK ;B. (;kohnK) n;h;fdzdhnK ;B nsè efjzdhnK ;B� jè irdhF! sèoh (pDkJh j'Jh) fJj i'Vhu"jK :[rK se ihT[Idh ojè.11.

okiè dè nkgko o{g ~ tèy eè Bro tk;hnK (dè wB ftu) pj[s nfXe;[y g?dk j' frnk. Bo BkohnK dh GhV br rJh nsè ;G Bè nkgDè ;zskg]sw eo fdZsè. (fgSbè iBwK dè) g{oB g[zBK dè gqskg eo eè (T[BQK ~) wBGkT[Idk fwso fgnkok fwfbnk j?. nkT[IfdnK iKfdnK wB ftu (fJjh) efjzdè�jè pkfbek! sèok fgnkok gsh ihT[Idk ojè.12.

wB ftu nkBzd tXk eè e[VhnK Bè pokshnK T[sè eè;o fSVfenk.fJ;sohnK nsè wod pj[s gq;zB ;B nsè u"jK gkf;nK s'I rhs rkT[Idè j'Jèpj[s ;'jDè br ojè ;B. okiè (Gkt� g[z~) dk o{g tèy eè b'eK ~ (pkeh) ;GokfinK dk (o{g) fcek brdk ;h. (T[j) ;koè jZ; eè wB ftu fJzi efjzdè ;Bfe fgnkoh (oki e[wkoh) dè gqhsw s'I tkoè tkoè ikJhJè.13.

(FrB ti'I) ;Zs ;[jkrDK tNDk b? eè fgnkoè dè Foho T[sè wbdhnK;B nsè fJ;sohnK (T[; ~) tèy eè T_;è fSD bkbuk eè pèj'F j' ojhnK ;B.T[BQK ftu okiè ~ F'Gdk tèy eè (eth dè) wB ftu fJ; soQK dh T[gwk g?dkj'Jh wkB' uzdqwk g{oh ;i-Xi Bkb skfonK ftu F'G fojk j'tè.14.

f;zX (gqdèF dè) okiè dè d[nko sè fJzdo nsè ;{oi (dètsk dè) ;zyK nsètkfinK dh nktk} ;[DkJh g?Idh ;h. w[obh dh fwZmh fwZmh nktk} dhnK bfjoKT_m ojhnK ;B nsè dètfsnK dè Brkoè ti ojè ;B. okiè dè xo fis dèBrkoè ti ojè ;B nsè w{zj s'I wzrbwJh X[zBK tkbè tkiè ti ojè ;B. okièdk ftnkj j[zfdnK jh pj[s nkBzd-dkfJe tkiè tZiD brè ;B.15.

id'I fJXo (g[z~ dk) ftnkj (;f;:k Bkb) j' frnk sK (g[̀B{) okiè dhnK(gfjbhnK) gsBhnK Bè rZb ;[Dh. T[j fus ftu j?okB j' rJhnK. gfjbKe[M j'o ;B, j[D j'o j' rJhnK (noEks� BthI ;"IeD ~ ;fjD s'I ;ze'ueoB brhnK). eJh wzsq gVQè, fesBè izsq fbyè nsè szsq eo eè fJj ftukoehsk fe (BthI ftnkjh j'Jh) gqhswk ;dk T[dk; ojè nsè nkgDè gqhsw ~fgnkoh B brè.16.

u "gJ hfJ; soQK T[; (;f;:k) T_sè T_dk;h g;o rJh nsè ;koh BhIdo nsè G[y

]sw j' rJh. ;[sh j'Jh j?okB j' eè T[m yV'Idh nsè e[M th uzrk B brdk.xo ~ Sv eè pkjo ~ Gidh.17.d ' j o k

sd ;f;:k Bè fus ftu fsVe eè fJ; dk T[gk ehsk nsè fisBhnKf;nkDhnK ;yhnK ;B, T[BQK ;kohnK ~ p[bk fbnk.18.


u "gJ h

sp ;fy:B :j fe:" T[gkJh. izsq wzsq efo b:' p[bkJh.;f;:k ;zr gq/w nfs G:'. gfjbh fsq: gojfo efo d:'. 19.Gkfs Gkfs sk ;' ofs wkB?. po; fdt; e' fJe fdB ikB?.sk go ws nfXe fBqg G:'. frqj e' oki fp;fo ;G r:'. 20.

d ' j o k

J/e so[fB d{i/ us[fo so[B sh;o/ gkfJ.ujs brk:' T[oB ;' fSBfe B S'fo:' ikfJ. 21.

u "gJ h

o?fB fdt; sk ;' ofs wkB?. gqkBB s/ g¤:ko' gfjukB?.bkrh ojs stB e/ T[o ;'. i?;' Gkfs wkfyek r[o ;'. 22.

;t ? : k

bkb e' y¤:kb nB{gw j/fo ;[ ohM ojh npbk wB wkjh.S?bfB S?b Se/ o; ;' d'T{ j/fo fsB/ wB w? pfbikjh.ekwe;h ;[ ;;h ;f; ;h Sfp whs ;' B?B fwb/ w[;ekjh.:" vjeh pjeh Sfp :ko gh:k j{` e' gkfJ gshis Bkjh. 23.

efps [i'pB e/ i'o i'oktoh ikrh ikfbw ;' irs/ nB¤:koh:" fp;koh ;[fX uhs eh.fBf; fdB bkfr:' ofjs sk ;' Sfp eh i¤:'J/e? jP? rJh ;[ wkB' n?;h okiBhs eh.ngB/ jh jkEB pBkts f;zrko sk e/gk; eh ;yh B ehB B?ee{ gqshs eh.nzr bgNkfJ w[y[ ukfg pfb ikfJ sk e/n?;' jh fg:koh ikB? gqhsw ;' gqhs eh. 24.

d ' j o k

o{g bbk e' bkbuh b'uB bkb nw'b.pze fpb"efB you XB[ w' wB bhB' w'b. 25.

;t ? : k

ohM ojh npbk wB w? nfs jh bfy o{g ;o{g eh XkBh.;¤:kB S[Nh f;roh ;G eh bfy bkb e' fy:kb GJh nfs :kBh.


u "gJ h

sd ;yhnK Bè fJj T[gk ehsk nsè izsq wzsq eo eè (g[z~ ~) p[bk fbnk.(T[; dk) ;f;:k Bkb pj[s gqèw j' frnk nsè (T[; Bè) gfjbhnK fJ;sohnK~ G[bk fdZsk.19.

(T[j) T[; Bkb GKs GKs dk gqèw eodk nsè fJe ;kb ~ fJe fdBfisBk ;wMdk. T[; ftu okik fJsBk wrB j' frnk fe oki nsè xo dè;koè (e`w) G[b frnk.20.d ' j o k

fJe fJ;soh, d{iè nebwzd nsè shiè itkB ~ gqkgs eo eè (T[j ;dk)ukj[zdk fe Sksh Bkb brh ojè. (T[; ~) fSD Go bJh th Sfvnk BjhI ik;edk ;h.21.u "gJ h

(;f;:k th) oks fdB T[; Bkb gqèw-ehVk eodh ;h nsè gqkDK s'I fgnkok;wMdh ;h. (jo tèbè) T[; dh Sksh Bkb brh ofjzdh fi; soQK wZyh r[VBkb (fugeh) ofjzdh j?.22.;t ? : k

gqhsw dè nB{gw f]nkb dè nkD Bkb jh T[j fJ;soh wB ftu ohMiKdh. T[j d'tèI fJ;soh nsè g[oF gqèw o; ftu bhB ofjzdè (nsè fJe d{iè ~)tèy eè pfbjkoè iKdè. ekw dh fyuh j'Jh T_j ;Z;h, fi; dh u`dOwk torh uwej?, fwso Bkb B�D fwbD sè j; g?Idh. T[j (;f;:k) ewbh j'Jh :ko dh Sph~ gqkgs eo eè fsOgs BjhI j[`dh.23.efp Z s

i'pB dè }'o Bkb }pod;sh gqhs ikr gJh j? (i' T[;) }kbw (g[z~)Bkb irs s'I fBnkoh j?, (fi; eo eè) fus dh ;[ZX p[ZX G[b rJh j?. T[joks fdB T[; dh Sph ftu fJzi bhB ofjzdh fitèI (okik) okiBhsh ftu g{ohsoQK wrB ofj eè fJefwe j' iKdk j?. T[; (g[z~) dk fFzrko nkg jh eodhnsè Bkb dhnK ;yhnK dh }ok b'V B ;wMdh. Foho (@nzr#) Bkb fbgNhofjzdh nsè w[y x[N eè pfbjkoh iKdh. fJ; soQK dh gqhsw Bkb gqhs eoBT[j fgnkoh ikDdh ;h.24.d ' j o k

gqhsw dk o{g pj[s wBw'je j? nsè T[; dè B?D nDw[bè jB. NèYè B?DKdk XB ]ou eè wèoè wB ~ (T[BQK Bè) w[b ]ohd fbnk j?.25.

;t ? : k

T[j fJ;soh (;f;:k) T[; o{g dè ]}kBè ~ tèy eè wB ftu gq;zB j' ojh;h. gqhsw dk f]nkb eofdnK jh ;G (;yhnK) dh ;koh f;nkDg nDikD


bki sih ;fi ;ki ;G? bfy j/fo ojh ;iBh ;G ;¤:kBh.j" wB j'fo ojh B jfN:' fpB[ dkwB whs e/ jkE fpekBh.26.

;f;:k pku

nzr ;G? fpB[ ;zr ;yh f;t e' nfo nkfB nBzr ir¤:'.sp s/ B ;[jks eS{ w[fj e' ;G ykB n" gkB f;:kB Gr¤:'.MNe" gNe" fus s/ MN d? B S{N/ fJj Gkfs ;' B/j br¤:'.pfb j" i[ rJh mr e" mrB? mr w? B mr¤:' mr w'fj mr¤:'. 27.

efps [

d/y/ w[y ihj" fpB[ d/y/ fg: j{` B gkDhsks wks s¤:kr pks fJj/ j? gqshs eh.n?;' gqB b?j" fg: ej? ;'Jh eki e?j'nfs jh foM?j" :j? f;Sk okiBhs eh.i" ej? pe?j" ej? gkBh Gfo nkfB d?j"j/o/ pfb i?j" ;[B ;yh pks uhs eh.brB fBr"vh bkrh ik s? Bhd G{fy Gkrhg¤:ko' whs w/o' j' fg:koh nfs whs eh. 28.

u "gJ h

:j ;G pks stB ;[fB gkJh. gfjb/ p¤:kfj Xkw w? nkJh.:k ;" gqhfs ;[Bs fof; Goh. w;bs i'fo ;{o fBi[ eoh. 29.

iBw/ e[nfo pkg e/ ojh. jP? p/oes w/ybk rjh.xks nkgD/ gs e' efoj'. ;[s e/ Ssq ;h; go Xfoj'. 30.

iB[ frqj S'fo shoEB rJh. wkBj[ ojs uzdq pqs GJh.:k ;[jkr s/ oKv? Bheh. :k eh brs oki/;Pfo cheh. 31.

d ' j o k

fybs ny/Ne i' jB? jwo/ gfs e' e'fJ.s' ;[fB e? ;f;:k woè fi:s B pfu j? ;'fJ. 32.

u "gJ h

p?m wzsq fsB :j? gek:'. nfws dop[ d? d{s gmk:'.fybs ny/Ne okt ip? j?. sp w/o' T[o w? ;o y?j?. 33.


g[Dè ftu pdb rJh. ;G soQK dè ;ki-;ik sè bki ~ fsnkr eè ;kohnKf;nkDhnK ;yhnK tèy ojhnK ;B. T[j wB ~ o'e ojhnK ;B, go fpBk dkwdè fwso dè jZE ftehnK j'JhnK ;B.26.;f;:k Bè fejk--

jè ;yh ! T[; dh ;zrs s'I fpBk ;koè nzrK ftu fFt dk t?oh (ekw dèt)ikr fgnk j?. sd s'I w?~ e[M uzrk BjhI brdk nsè ;kok ykDk ghDk nsèf;nkDg ]sw j' rJh j?. (T[; dè gqèw ~ w?I) fus s'I MNeè dè eè gNeDk ukj[zdhjK, go fJ; soQK dk Bèj[ brk j? fe S[Ndk jh BjhI. pfbjkoh iktK, w?I i' mr~ mrD rJh ;K, w?I mr ~ mr B ;eh, ;r'I mr Bè w?~ mr fbnk.27.efp Z s

(w?I) T[; dk w[y tèy eè ihtKrh nsè tèyè fpBk gkDh th BjhI ghtKrh,wksk fgsk ~ fsnkr fdnKrh, fJjh Go';è dh rZb j?. (w?I sK) nfijk gqDbtKrh fe i' gqhsw ejèrk, T[jh ezw eoKrh, (T[; ~) pj[s gq;zB eoKrh,fJjh okiBhsh dh f;fynk j?. (T[j) i' ejèrk, (T[jh) ejKrh, i' ejèrk sKgkDh Go fbnktKrh, (T[; ~) tèy eè pfbjkoh iktKrh, jè ;yh! (wèoè) fus dhrZb ;[D b?. (T[; Bkb) G?Vh gqhs dè brD Bkb BhIdo nsè G[y ubh rJhj?. (T[j) wèok fgnkok fwso j? nsè (w?I T[;) fwso dh fgnkoh jK.28.

u "gJ hfJj ;koh rZb T[; (okDh) Bè ;[D bJh (nsè ;'uD brh fe) gfjbK

ftnkjh j'Jh w?I fJ; xo ftu nkJh jK. T[; s'I gqhs dh rZb ;[D eè r[^;è BkbGo rJh nsè nkgDè ;{owè fJe^mè eo eè ;bkj ehsh.29.

(w?I ;wMKrh fe) fgsk dè xo e[nkoh jh ojh jK, (iK) p?okrD j' eèr'dVh XkoB eo btKrh. nkgDè gsh dk esb eo fdnKrh nsè g[Zso dèf;o sè oki Ssq XoKrh.30.

iK xo Sv eè shoEK T[sè ubh iktKrh wkB' uzdqpqs XkoB ehsk j'fJnkj'tè. (w?I) fJ; ;[jkr Bkb'A ftXtk uzrh jK. fJ; dk oki-n?Ftoi w?~ fcekbrdk j ?.31.d ' j o k

iè e'Jh wèoè gsh ~ fFeko yèvfdnK wko dètè, sK ;f;:k th ;[D eè woikJèrh nsè T[j ihT[Idh BjhI puèrh.32.

u "gJ h

T[; Bè p?m eè fJj wsk gekfJnk nsè pj[s ;kok XB dè eè d{s ~Gèfink. (T[; d{s Bè ftFtk; fdtkfJnk fe) id'I okik fFeko yèv fojk j'tèrksK wèok pkD T[; dh Sksh ftu y[Gèrk.33.


sk e' ekb[ fBeN ip nk:'. g[zB{ ;kj f;eko f;Xk:'.ip rfjo/ pB phu f;Xkfo:'. sfB XB[ pkB ;sq[ sp wkfo:'. 34.

bkrs sho pho fof; Gfo:'. s[o? XtkfJ xkfJ fsj efo:'.sk e' wkfo nkg[ g[fB wfo:'. ;[o g[o wkfM g:kB' efo:'. 35.

d ' j o k

wkfo stB e' okt ih gfo:' XofB go nkfJ.fGqsB fBeN gj{`fu e? b:' ro/ ;' bkfJ. 36.

u "gJ h

n?;' jkb ukeoB G:'. iB[e XBh fBqXBh jP? r:'.fBqg d? ejk Xkw jw i?j?. ejk okfB:fj pesq fdy? j?. 37.

BG pkBh fsB e' sp GJh. fGqs ;[fX ejk s[wkoh rJh.i'Xk pv' i{fM ij ikt?. oB fSs s/ fsB e"B T[ukt?. 38.

d ' j o k

sk s/ :k eh epo yfB rkvj[ fJjh pBkfJ.n;P p;sq b? ikj[ xo d/j[ ;`d/;' ikfJ. 39.pkBh ;[fB rkfv:' fs;? GJ/ gtB fGqs G/;.n;P p;sq b? bkb e/ pkbfj d:' ;`d/;. 40.

u "gJ h

p?mh pkb ijk pvGkrh. fus u'o eh fustfB bkrh.sp b" ypfo ukeoB dJh. no[B j[sh fg:oh jP? rJh. 41.

d ' j o k

ufV fptkB sj fsq: ubh ijk jB¤:' fBi[ gh:.e? b? n?j? gh: e" e? sj d?j" ih:. 42.

u "gJ h

ubh ubh npbk sj nkJh. dkfp:' ijk whs ;[ydkJh.epfo fBjkfo ufeqs fus GJh. skjh fpy? bhB jP? rJh. 43.


id'I g[z~ dk ekb BèVè nk frnk sK T[j fFeko ~ ubk frnk. id(T[j) ;zxDè pB ftu gj[̀funk sK t?oh Bè XB[F fyu eè sho wkfonk.34.

;{owè (g[z~) ~ sho brfdnK jh (T[j) eq'X Bkb Go frnk nsè x'Vè ~Gik eè T[; ~ wko fdZsk. T[; ~ wko eè fco nkg wo frnk nsè ;torb'e ftu ik gj[`funk.35.

d ' j o k

T[; ~ wko eè okik (g[z~) Xosh T[sè fvr fgnk. B"eoK (;èteK) Bè e'bgj[`u eè T[; ~ rbè Bkb brk fbnk.36.

u "gJ h

B"eoK dk nfijk jkb j' frnk wkB' (nukBe e'Jh) XBtkB fBoXB j'frnk j'tè. okiè ~ dè eè (noEks� wotk eè) n;hI xo eh iktKrè nsè okDh~ eh w{zj ftyktKrè.37.

sK T[BQK ~ nkekFpkDh j'Jh fe jè B"eo'! s[jkvh j'F feEè rJh j?. ièe'Jh tZvk ;{owk wkfonk iktè, sK T[; ~ oD-G{wh ftu'I e"D u[edk j?<.38.

d ' j o k

fJ; bJh fJ; dh epo g[N eè fJEè jh d\Bk fdU nsè fJ; dk x'Vknsè p;sq b? eè xo ikU nsè ik eè ;kok ;[Bèjk fdU.39. nkekF pkDh ;[Deè T[; ~ (T[Eè jh) rv fdZsk nsè B"eo gtB dk o{g j' rJè. (noEks�pj[s ibdh ub gJè). x'Vk nsè p;sq b? eè (T[BQK Bè) pkbk (;f;:k) ~;[Bèjk fdZsk.40.

u "gJ h

T[j tvGkrD pkbk (;f;:k) fiEè gqhsw dh :kd ftu i[Vh p?mh ;hsd (T[Eè T[BQK) B"eoK Bè ]po fdZsh. (fi; ~ ;[D eè pkbk dk) bkb ozrghbk g? frnk.41.

d ' j o k

(sd) T[j fJ;soh ;[ygkb ftu p?m eè T[E'I ~ ub gJh fiEè T[; dkgqhsw wkfonk frnk ;h (nsè wB ftu gqfsfrnk eoB brh fe) iK sK gqhsw~ (w?I) Bkb b? iktKrh iK nkgDè gqkD fsnkr dètKrh.42.

u "gJ h

ubdh ubdh fJ;soh T[Eè nk gj[zuh fiEè (T[; dk) ;[ydkfJe fwsodfpnk j'fJnk ;h. T[; epo ~ tèy eè wB ftu j?okB j' rJh nsè T[;è ftubhB j' rJh.43.


d ' j o k

woB ;GB e/ w{zv g? ;cb woB j? skfj.sBe fpy? sB e" si? fg: ;' gqhfs pBkfJ. 44.sB rkfv:' ij s[w fwb/ nzr fwfb:' ;opzr.;G eS[ sfi frqj e' ufb:' gqkB fg:ko/ ;zr. 45.gtB gtB nkBb nBb BG BG G{ G{ ;zr.ib ib e/ ;zr fwfb ofj:' sB[ fg: e/ ;opzr. 46.

u "gJ h

fg: fjs d/j stB fsq: dJh. d/t b'e Ghso b? rJh.noXk;B pk;t fsj dhB'. Gkfs Gkfs ;" nkdo[ ehB'. 47.

d ' j o k

d/t pX{B ngSoB b:' fptkB uVkfJ.i? i?eko ngko j[n joy/ ;[fB ;[o okfJ. 48.wSoh n" fpojhB e/ pX e' ejk T[gkfJ.ib fg: s/ fpS[okfJ :fj sfBe fpy? wfo ikfJ. 49.gkg Boe s/ B voh eoh ;tfs eh ekfB.nfs fus e'g pYkfJ e? fg: brtk:' pkB. 50.

u "gJ h

;tfs ;kb nfs jh fus Xkfo:'. fBi[ gfs ;' ;k:e ;" wkfo:'.:k ;[jkr s/ oKY/ ofj j". gqG e' Bkw fBfs T[fm efj j". 51. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ sOh:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" nkm ufsoq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 108. 2025. nci{`.

u "gJ h

:j ufb ypo iks Gh sjk. p?mh ;Gk Xow[ eh ijk.;tfs ;kb fsB fsq:fj fBjkfo:'. fBi[ gfs pkB ;kE jfB vkfo:'. 1.

XowokfJ pkud ' j o k

ik d[y s/ fiB fJ;fsq:fj fBi[ gfs jfB:' fo;kfJ.sk d[y s/ fsj wkfo:? efo:? tj? T[gkfJ. 2.


d ' j o k

woBk ;G dè f;o T[sè (fbfynk j?), go ;cb woBk T[; dk j? i' fSDGo ftu gqhsw dh gqhs ftu Foho fsnkr dètè.44. fiEè sB dfpnk j'fJnk;h� jè gqkD! (T[Eè) s[;hI fwb rJè, nzr ;koè nzrK Bkb fwb rJè. ;G e[MSv eè fgnkoè dè Bkb dorkj ~ ubè rJè.45. gtB gtB Bkb, nrBhnrBh Bkb, nkekF nkekF Bkb, fwZNh fwZNh Bkb, ib ib Bkb (Gkt gzisZsP gzi wjk sZsPK Bkb) fwb rJè nsè sB gqhsw dè ;G nzrK Bkb fJefwej' frnk.46.

u "gJ h

T[; fJ;soh Bè gqhsw bJh nkgDk Foho e[opkB eo fdZsk nsè T[; ~dèt-b'e ftu b? rJh. fJzdo (@pk;t#) Bè T[; ~ nZXk f;zxk;B dè fdZsk nsèsoQK soQK Bkb nkdo ehsk.47.

d ' j o k

(T[; ~ ) dètfsnK dhnK fJ;sohnK nsè ngZSoktK Bè fptkB ftu uVQkfbnk nsè pj[s i? i? eko j'Jh. fJzdo (@;[o okfJ#) ;[D eè pj[s gq;zBj'fJnk.48. wZSbh nsè ft:'rD dè wkoB dk eh T[gk j?. fJBQK ~ ib-gqhsws'I ftS'VB Bkb fSD Go ftu wo iKdhnK jB.49. ;"IeD Bkb feV eYDbJh gkg o{g Boe s'I (tZvh okDh) B voh nsè fus ftu pj[s eq'X tXk eègqhsw ~ pkD wotk fdZsk.50.

u "gJ h

(tZvh okDh Bè) fus ftu pj[s ;"IeD - ;kVk Xko eè nkgDè gsh ~ pkDBkb wotk fdZsk. (T[; Bè ;'funk fe) nfijè ;[jkr Bkb'I sK ozvh ojKrh nsèfBZs T[m eè gqG{ dk Bkw igKrh.51.fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sOh:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" nZmtèI ufosq dh ;wkgsh,

;G F[G j?. 108. 2025. ubdk.

u "gJ h

(;f;:k sè T[; dè gsh g[z~ dè woB dh) fJj ]po T[Eè ik gj[zuh fiEèXowoki dh ;Gk p?mh ;h. (;Gk Bè) T[; fJ;soh dk ;"IeD-;kVk tèfynk fi;Bè nkgDè gsh ~ pkD Bkb wotk fdZsk ;h.1.

XowokfJ Bè fejk--d ' j o k

fi; d[y eo eè fi; fJ;soh Bè eq'fXs j' eè nkgDè gsh ~ wkfonk j?,T[;è d[y Bkb T[; ~ wkfonk ikJè, nfijk T[gk jh ehsk ikJè.2.


u "gJ h

T[opf; gqks j[sh ;[ Bro w?. Bkus j[sh ekb e/ xo w?.fsj pho' fsj ;Gk T[uk:'. ;eb g[oy e' G/y pDk:'. 3.

T[op;h pku

w[;feb jBB stB e' r[fB:?. ik e' nfXe ;hb ir[ ;[fB:?.ik e' fus uzub gfjukBj[. sk e' bJh jkE w? wkBj[. 4.

:" efj fBef; w'b j: b:'. ik g? bky Nek d; d:'.uwfe ub? ip s[o/ fpoki?. ik e' fBofy fJzdq j: bki?. 5.

nkg nB{g p;sq sB Xko?. G{yB ;eb iokfJ ;[ Xko?.bKp/ e/; eKX go S'o/. iB[e c[b/bfj iks fBu'o/. 6.

nziB nKfi nkfy:B d:'. iB[ efo b{fN f;zrkofj b:'.i[bc iziho ikbw? ;'j?. ;[o Bo Bkr n;[o wB w'j?. 7.

okis fGqe[fN XB[e ;h Gkoh. w'js b'e u"djfB g¤:koh.ik eh B?e fdq;fN w? go?. sk eh ;eb p[fX gojo/. 8.

d ' j o k

yNw[y w[y yN gzu f;t fpfX ehB/ w[y ukfo.T[opf; e/o/ o{g e' sT{ B gk:' gko. 9.

u "gJ h

nk:[X ;eb nzr eo/. ;'js ;G ;kiB ;" io/.jhoB eh w[esk ir ;'j?. ;f; e' wB' skfoek w'j?. 10.

;t ? : k

nk:[X Xkfo nB{gw ;[`dfo G{yB nzr nikfJp Xko/.bkb e' jko b;? T[o Ghsfo GkB s/ ikB[ pv/ Sfp:ko/.w'fsB eh boe? w[y g? fwqrB?fB cp/ fwqr ;/ eioko/.w'js j? ;G jh e/ fus? fBi jkE wB' fpqiBkE ;[Xko/. 11.

ufos q 'g k fynkB 4 0 9

u "gJ h

T[otFh BK dh fJe Bkuh (iK tè;tk) T[; Bro ftu ofjzdh ;h (i')ekb (:woki) dè xo ftu Budh j[`dh ;h. T[; Bè (fJj ezw eoB dk) phVkT_; ;Gk ftu u[fenk nsè ;kok wodktK Gè; pDk fbnk.3.

T[otFh Bè fejk--

T[; dk wkoBk n"yk j[zdk j? i' irs ftu FhbtkB ti'I ikfDnk iKdkj?. fi; dk fus uzub j[zdk j?, T[; ~ wèoè jZE ftu nkfJnk jh ;wM bt'.4.

(T[j) fJj efj eè (xo'I) fBebh nsè (fJe) x'Vk w[Zb fbnk fi; dhehws d; by NZek fdZsh. id T[j x'Vè sè uVQdh sK T[j GVe eè s[o g?Idkfi; ~ tèy eè fJzdo dk x'Vk th Fow;ko j' iKdk.5.

T[; Bè nkg sB T[sè nB{gw p;sq XkoB ehsè j'Jè ;B i' ;ko/ rfjfDnKBkb ;iè j'Jè ;B. (T[; Bè) b`pè eè; w'fYnK T[sè ;[Nè j'Jè ;B, wkB' T[j ;[rzXhfBu'Vdè iKdè ;B.6.

nZyK ftu ;[owk gk eè (T[; Bè) wkB' fFzrko ~ jh b[N fbnk j'tè. (T[;dhnK) }kbw }[b\K }ziho tKr F'G ojhnK ;B (fiBQK ~ tèy eè) dètsè, wB[Zy,Bkr nsè d?Is w'fjs j' ojè ;B.7.

T[; dhnK GkohnK G"nK ewkB tKr ;i ojhnK ;B. (T[j) fgnkoh u"dKb'eK ~ w'fjs eo ojh ;h. (T[j) fi; dh B}o ftu }ok fizBh th nk iKdh,T[; dh ;koh p[ZXh ]sw eo fdzdh.8.

d ' j o k

ekofseè: (@yNw[y#) Bè Sè w[y, fFt Bè gzi nsè pqjwk Bè uko w[y eobJè, go T[opFh dè o{g dk (T[j) fco th gko B gk ;eè.9.

u "gJ h

(T[; Bè) ;kfonK nzrK T[sè jfEnko ;ikJè j'Jè ;B, i' ;kfonK ;kiKBkb iVQè j'Jè ;B. jhfonK nsè w'shnK (;fjs T_; dk w[y) irs ftu;[F'fGs ;h, wkB' uzdqwk ~ skoè w'j ojè j'D.10.

;t ? : k

(T[;) fJ;soh Bè nB{gw F;sq XkoB ehsè j'Jè ;B nsè nzrK T[sènihp rfjDè gkJè j'Jè ;B. (T[; dè) rbè ftu bkbK dk jko uwe fojk ;hi' wkB' ;{oi Bkb'I th f}nkdk uwe tkbk j'tè. w'shnK dhnK bVhnK T[; dèw[y T[sè (;'G ojhnK ;B) nsè T[; fwqrb'uBh dè B?D fjoB torè eibkyècp ojè ;B. T[j ;G dè fus ~ w'j ojè ;B, wkB' pqiBkE (;qh feqFB) Bè nkg;ztko è j'D.11.


S'fo dJ/ eu eKXB T{go ;[zdo gkr ;" ;h; ;[jkt?.G{yB uko[ b;? ;G nzrB Gkr Gfo:' ;G jh ej Gkt?.pkb by? efj bkb fs;? bNekts nzrB w? ip nkt?.ohMs e'fN ;[oh n;[oh ;[fX j/fo S[N? ;s j{ S[N ikt?. 12.

G{yB Xkfo ufV:' oE T{gfo pkfX feqgkB fByzr pBk:'.yks s`p'b fpokis ;[zdo d/t nd/tB e' fpowk:'.pk; t B?B ;jz;qB ;" Sfp j/fo ofj:' eS[ gko B gk:'.nkg[ pBkfJ nB{gw e' fpfX n?fu ofj:' d[fs nzs B gk:'. 13.

gkB upkfJ Gbh fpfX ;kE iokfJ io? jfE:ko pBkJ/.nziB nKfi nB{gw ;[zdfo d/t nd/t ;G? fpowkJ/.ezm f;ohwfB ezeB e[zvb jko ;[ Bkfo jhJ/ gfjokJ/.fezBo iS G[izr fd;k fpfd;kB e? b'e fpb'feB nkJ/. 14.

fJzdq ;jz;q fpb'uB ;" nftb'e ofj:' Sfp nzs[ B nk:'.;/y n;/yB jh w[y ;" r[B Gkfy oj' go[ gko B gk:'.o[dq fg:koh eh ;koh eh e'o fBjkoB e" w[y gzu pBk:'.g{s fe:/ yN ukfo fpX? us[okBB :kjh s/ Bkw[ ejk:'. 15.

ezuB eho ebkfBfX e/jo e'e eg's eoh e[ookB/.ebgdq[wek nB[ik ewBh fpB[ dkfow dkwfB d/fy fpekB/.ohMs d/t nd/t ;G? Bo d/t GJ/ Sfp j/fo fdtkB/.oki e[wko ;' ikfB go? fsj pkb e/ nzr B iks gSkB/. 16.

d ' j o k

d; ;h;B oktB oo/ fbys ph; G[i ikfJ.so[Bh e/ fsb eh sT{ ;e¤:' B Sfp e' gkfJ. 17.

;t ? : k

bkbB e' ;og/u pX¤:' f;o w'fsB eh T[o wkb fpoki?.G{yB uko[ fdg? nfs jh d[fs d/fy wB'it e' wB[ bki?.w'd pY? fBoy/ fus w? sfBe/e fpy? sB e' d[y Gki?.i'pB i'fs ir? ;[ wB' ;[ooki ;[okB e/ Ghso oki?. 18.


(T[; Bè) w'fYnK T[go ;[zdo tkb ;[N bJè ;B nsè f;o T[sè ;[zdogrVh F'Gk gk ojh ;h. ;kfonK nzrK T[sè ;[zdo rfjDè ;iè j'Jè ;B. (T[j)GkrtkB ;G ~ uzrk br fojk ;h. fJ;sohnK (T[; ~) gqhsw ;wMdhnK ;Bid'I T[j wNedk j'fJnk tèjVè ftu nkT[Idk ;h. (T[; sè) dètfsnK nsè d?IsKdhnK eo'VK fJ;sohnK ohM eè j'F rztk ojhnK ;B (nsè T[; ~) tèy eè T[BQKdk ;s (Gkt-gfspqs Xow) BFN j' iKdk ;h.12.

}èto gk eè oE T[go uVQ rJh nsè feqgkB nsè GZEk pzBQ fbnk. gkByKdè j'fJnK F'GkfJwkB j'Jh (T[; fJ;soh Bè) dètfsnK nsè d?IsK ~ Gow ftugk fdZsk ;h. fJzdo (@pk;t#) j}ko nZyK Bkb T[; dh Sph ~ tèy eè nzs BjhIgk ;fenk. (T[;) nB{gw ~ ftXksk Bè nkg pDk eè (fco B}o) fNek fojk j?,(go T[; dh) F'Gk dk nzs BjhI gk fojk.13.

u`rè Y`r Bkb gkB upk eè nsè iVkT{ jfEnko XkoB ehsè j'Jè jB. (T[;)nB{gw ;[zdoh Bè (nZyK ftu) ;[owk gk eè ;kfonK d?IsK nsè dètfsnK ~ GowkfdZsk j?. T[; fJ;soh Bè rbè ftu wDhnK dk jko, ezrD nsè e[zvb gkJè j'JèjB. fezBo, :eF, G[izr nsè fdFk fdFktK dè b'e tèyD bJh nkJè jB.14.

fJzdo j}ko BèsoK Bkb tèy eè th T[; dh Sph dk nzs BjhI gk fojk.FèFBkr pèF[wko w[yK Bkb r[D rk fojk j? go (T[j th) gko BjhI gk fojk.o[dq Bè (T[;) fgnkoh dh ;kVh dh e'o tèyD bJh gzi w[y pDkJè, (T[; dè)g[Zso (ekofseè:) Bè Sè nsè pqjwk Bè uko w[y pDkJè. fJ;è eo eè T[; ~ ukow[yK tkbk (@us[okBB#) fejk iKdk j?.15.

;'Bk, s'sk, uzdqwk, Fèo, uetk, ep{so nsè jkEh e[obk ojè jB. ebgfpqS dh G?D (bZSwh) nsè nBko T[; dh ;[zdosk ~ tèy eè fpBk dzwK dè fterJè jB. (T[; ~) tèy eè ;koè dètsè nsè d?Is ohM gJè jB nsè wB[Zy nsèdètsè (T[; dh) ;[zdosk ~ tèy eè fdtkBè j' rJè jB. T[; pkfbek dè nzrK s'IT[j oki e[wko brdh ;h, go gSkD ftu BjhI nkT[Idh ;h.16.

d ' j o k

d;K f;oK Bkb (T[; dè r[DK pkoè) oktB p'bdk j? nsè thj G[iktKBkb fbydk j?, (go sK th) T[j T[; fJ;soh dh ;[zdosk ~ }ok fizBk th gkBjhI ;fenk.17.

;t ? : k

(T[; Bè) bkbK Bkb ifVQnk j'fJnk fJe }èto (@;ogèu#) f;o T[sè p`fBQnkj'fJnk j? nsè rbè ftu w'shnK dh wkbk ;'G ojh j?. ;[zdo rfjfDnK dh uwedwe ~ tèy eè ekw dèt th bik fojk j?. (T[; ~) tèyD Bkb fus ftu nkBzdtXdk j? nsè fJe fSD ftu sB d/ d[y Gi iKdè jB. (T[; dè ) i'pB dh i'fsfJ; soQK ir ojh j? wkB' dètfsnK ftu fJzdo F'GkfJwkB j' fojk j'tè.18.


S'o? j? pzd nB{gw ;[zdfo gkB upkfJ f;zrko pBk:'.nziB nKfi d[j{` nfy:kB ;[ Gkb w? e/;fo bkb brk:'.M{we d/s M[e? M[we/ efp okw ;[ Gkt Gb' bfy gk:'.wkBj[ ;"fsB e/ wB e' fJe pkofj pkfX e? i/b ubk:'. 19.

jko f;zrko eo' ;G jh fsB eè; S[N/ f;o ;¤:kw ;[jkt?.i'pB i'fs ir? nfs jh w[fB j/fo fvr? sg s/ gS[skt?.fezBo iS G[izr fd;k fpfd;kB eh pkb fpb'eB nkt?.rzXqp d/t nd/tB eh fsq: j/fo gqGk ;G jh pb ikt?. 20.

d ' j o k

n?;' G/y pBkfJ e? sj s/ efo:' fg:kB.gbe J/e phsh Bjh sjk gj{`uh nkfB. 21.

u "gJ h

J/sh eEk ;[ :k g? GJh. np eE ufb fsj fsq: g? rJh.fBi[ gfs wkfo oki fiB b:'. b? ;[ Ssq[ fBi[ ;[s f;o d:'. 22.

w[y[ che' efo ;GB fdykt?. fus ngB/ w? w'd pYkt?.;' g[zB{ fBi[ f;o s/ Nko'. oki ew?j? g[sq jwko'. 23.

d ' j o k

;tfs ;kb s/ w? ioh fBi[ gfs d:' ;zxko.fpXtk jh jP? ihft j" i" oky/ eosko. 24.

u "gJ h

;tfs ;kb f;o g? sfj ;fj:?. fpXtk jh jP? e? ir ofj:?.XB e' N'fN eS{ w[fj Bkjh. n?;/ ej? npbk wB wkjh. 25.

d ' j o k

wB Gkts e' G'r w[fj eofB B d/s' okfJ.nfp fus w? fij ukfj j' b?j' fBefN p[bkfJ. 26.

u "gJ h

p?fm Mo'y/ w[iok b/t?. fij Gkt? sk e' XB[ d/t?.oki eki eS[ pkb B gkt?. y/b fpy? fdB[ o?fB rtkt?. 27.


T[; nB{gw ;[zdoh Bè (nzroyè dhnK) sDhnK y'bQhnK j'JhnK jB nsègkB upkT[Idè j'fJnK fFzrko ehsk j'fJnk j?. d'jK nZyK ftu ;[owk gkfJnkj'fJnk j? nsè wZEè T[sè eè;o dk bkb fNZek brkfJnk j'fJnk j?. (T[; dè)M[weè (f;o) cèoB tèbè fJ; soQK M[e iKdè jB, eth okw Bè ;fji jh fJj Gkt;'funk j?, wkB' ;"IeDK dè wB ~ fJe' tko pzBQ eè ièb Gèi fdZsk j'tè.19.

T[; Bè jo soQK dè fFzrko eo bJè jB nsè y[bQè ekbè eè; f;o T[sè pj[sF'Gdè jB. (T[; dè) i'pB dh i'fs pj[s nfXe ir ojh j?. (T[; ~) tèy eèw[Bh sg eoB s'I fvr eè (noEks� GqFN j' eè) g;ukskg eo ojè jB.fezBo, :eF, G[izr nsè fdFk-fdFktK dhnK fJ;sohnK (T_; ~) tèyD bJh nkojhnK jB. rzXopK, dètfsnK, d?IsK dhnK fJ;sohnK (T[; dh) gqGk ~ tèy eè;G pfbjkoh iKdhnK jB.20.d ' jo k

fJ; soQK dk Gè; pDk eè (T[; Bè) T[E'I e{u ehsk nsè fJe gbekoè ftuT[Eè nk gj[`uh.21.

u "gJ h

fJzBh eEk sK fJEè j'Jh, j[D eEk T[; fJ;soh tb w[Vdh j? fi; BènkgDk gsh wko eè oki gqkgs ehsk nsè oki-Ssq b? eè nkgDè g[Zso dè f;oT[sè Xo fdZsk.22.

T[j (T[go'I) fcek w{zj eo eè (Gkt� T[dk; j' eè) ;G ~ ftykT[Idh j?(go) nkgDè nzdo'I pj[s ][F j[zdh j?. fJ; soQK (;'udh j? fe) g[z~ ~ f;o'A bkjfdZsk j?, (j[D) wèok g[Zso oki eoèrk.23.d ' jo k

(;'udh ;h fe) ;"IeD-;kVè s'I d[yh j' eè w?I nkgDè gsh ~ wotk fdZsk.(j[D) ftXtk j' eè ihtKrh, fitèI eosko oyèrk (T[;è soQK ojKrh).24.

u "gJ h

T[; B/ ;"IeD ;kVk f;o T[sè ;fjnk j? (nsè j[D) ftXtk j' eè irsftu oj/rh. w?~ XB dh e'Jh xkN BjhI j?-- fJ; soQK fJ;soh nkgDè wB ftuefjzdh j?.25.d ' j o k

w?~ (ihT[Idè ih) okik wB ukjè G'r BjhI eoB fdzdk ;h. j[D w?I fusftu fi; ~ ukjKrh, (T[;è ~) e'b p[bk btKrh.26.

u "gJ h

(T[j) Mo'yè ftu p?m eè (b'eK dh) ;bkwh b?Idh ;h nsè fi; ~ ukj[zdh,T[; ~ XB gqdkB eodh ;h. oki eki dh (T[;) fJ;soh ~ e[M ;wM BjhI ;hnsè yèv swkf;nK ftu jh fdB oks pshs eodh ;h.27.


J/e fdt; fsB fsq: :" eh:'. p?fm Mo'y/ w[iok bh:'.;G ;{oB e' p'fb gmk:'. :j ;[fB G/t T[op;h gk:'. 28.

G{yB tj? nzr fsB Xo/. fBi[ nkb? s? fBe;fB eo/.w[;eh skih uVh fpoki?. fB; e' wB' uzdqwk bki?. 29.

;t ? : k

;¤:kw S[N/ eu eKXB T{gfo ;'fGs j? nfsjh x[zxoko/.jko f;zrko fdg? nfs uko[ ;[ w' gfj s/ Bfj iks T[uko/.ohMs d/t nd/t/ ;G? ;[ ejk pg[o/ Bo d/t fpuko/.pkb e" o'e ;G? sfi ;'e fsqb'e e' b'e fpb'fes ;ko/. 30.

jko f;zrko pBkfJ e? ;[zdfo nziB nkfyB nKfi dh:'.nfsjh sB p;sq nB{g Xo/ iB ezdqg e' fpB[ dqg eh:'.ebrh rirkj pBh x[zxoko uVh j: e? j[b;ks jh:'.fpB[ dkwB jh fJj ekwfB :" ;G GkfwfB e' wB w'b bh:'. 31.

;h; cp? ebrh s[oo' ;[G bkbB e' ;og/u ;[jk:'.jko ngko Xo/ T[o w? wB[ d/fy wB'it e' fpowk:'.phoh upks eS{ w[;eks p`X/ rirkj s[ozr Buk:'.;¤:kw GB? wfj b'e eh wkBj[ wkBfB e' wB[ w'jB[ nk:'. 32.

d ' jo kgqGktsh okBh sp? sk e' o{g fBjkfo.ohfM nfXe fus w? ojh jo nfo ;o r:' wkfo. 33.

efps [e?X' ekj{ fofy fJzdq nk;B s/ Nkfo d:'e?X' fJj ;{oi ;o{g Xfo nk:' j?.e?X' uzdq uzdqb'e S'fo e? f;gkjh pBw/o/ ikB shoE nBQ?p? e' f;Xk:' j?.e?X' j? nBzr no[Xzre e/ nzse s/wkB[y e' o{g e? e? nkg[ e" Sgk:' j?.e?X' :j ;f;:k e/ of;:k B? e'g e? e?w'o/ Sbp/ e" eS{ Sb ;' pBk:' j?. 34.


fJe fdB T[; fJ;soh Bè fJT[I ehsk. Mo'yè ftu p?m eè ;bkwh bJh. ;G;{ofwnK ~ p[bk fbnk. fJj (rZb) ;[D eè T[op;h Bè th Gèd gk fbnk.28.

(T[; Bè) T[jh rfjDè Foho T[sè ;ik bJè nsè nkgDè xo ftu'I fBebgJh. (T[j) ekbè x'Vè T[sè uVQh fJzi F'G ojh ;h wkB' oks ~ uzdqwk th bikfojk j'tè.29.;t ? : k

(T[; dè) w'fYnK T[sè ;[zdo ekbè nsè pj[s x[zxokbè tkb F'G ojè jB.jko fFzrko pj[s ;[zdo fbFedk j?, T[; dk wèoè s'I toDB BjhI ehsk ik;edk. (T[; T[sè) ;G dètsè nsè d?Is ohMè gJè jB, ftukoè okfinK (@Bo-dèt#)dh rZb jh eh j?. fJ;soh ~ o'e eè nsè fszBK b'eK dè d[yK ~ Sv eè ;koèb'e tèy ojè jB.30.

T[; ;[zdoh Bè jko fFzrko pDk eè nZyK ftu ;[owk gkfJnk j'fJnk j?.Foho T[sè nfs ;z[do p;sq XkoB eo eè, wkB' ekw dèt ~ fpBk jzeko dè eofdZsk j'tè. (T[; Bè) ebrh nsè @rirkj# (f;o dk fJe G{FD) ;ik eè x[zxokbètkbK Bkb T[j gq;zBsk g{ote x'Vè T[sè uVQh j?. fpBk dzwK dè fJ; fJ;sohBè ;kohnK fJ;sohnK dk wB w[Zb b� fbnk j?.31.

f;o T[sè ebrh nsè s[Zok cp fojk j? nsè bkbK Bkb ifVQnk j'fJnk@;ogèu# (f;o dk fJe G{FD) F'G fojk j?. rb ftu pj[s jko gkJè j'Jè jB(fiBQK ~) tèy eè ekw dèt dk wB th Gowk iKdk j?. gkB ~ upkT[Idè j'fJnKe[M w[;eok eè @rirkj# Bkb ;iè j'Jè x'Vè ~ BuKdh j?. eth f;nkw efjzdkj? wkB' (fJj) wks b'e dhnK fJ;sohnK dè wB ~ w'jD nkJh j'tè.32.d ' j o k

sd gqGktsh okDh T[; dè o{g ~ tèy eè wB ftu pj[s ][F j' rJh(feT[Ife T[; ~) @jo-nfo# (ekw dèt) sho wko frnk ;h.33.

efp Z s

(T_j ;'udh ;h) fe fe;è foFh Bè fJzdo ~ nk;D s'I jNk fdZsk j'tè, iK;{oi jh fJj ;o{g XkoB eo eè nkfJnk j?. iK uzdqwk uzdqb'e ~ Sv eèf;gkjh pD eè wèoh ikuè shoE T[sè fJFBkB eoB nkfJnk j?. iK fFt(@no[Xzre#) dè vo (@nzse#--@nzse#) s'I ekw dèt Bè wB[Zy dk o{g Xko eènkgDè nkg ~ b[ekfJnk j?. iK ;f;:k dè @of;:k# (gqèwh, g[z~) Bè eq'X eo eèw?~ SbD bJh e'Jh Sb ehsk j?.34.


u "gJ h

ip b" p?B ejB Bfj gkJh. sp b" fBeN r:' tj[ nkJh.o{g fBjkfo ws jP? M{bh. frqj eh ;eb skfj ;[fX G{bh. 35.

; ' om k

gmJ/ d{s nB/e nfws dop[ fsB e" d:'.efj:' wj{os J/e feqgk eo' fJj frqj p;'. 36.

efps [e?X" nfbe/; j' fe ;f; j' fdB/; j'fe o{g j{` fe G/; j' ijkB w? ;[jkJ/ j'.;/; j' ;[o/; j' rB/; j' wj/; j' ihe?X" irs/; s[w p/dB pskJ/ j'.ekfbzdqh e/ J/; j' fe s[w jh ib/; j'pskt" e"B d/; e/ Bo/;[o e/ ikJ/ j'.ej' w/o/ J/; fej eki fBi[ d/; S'foukeoh e' G/; e? jwko/ d/; nkJ/ j'. 37.

j" B nfbe/; j" B ;f; j" fdB/; j"B o{g j{ e/ G/; e? ijkB w? ;[jk:' j".;/; B ;[o/; j" rB/; j" wj/; Bjh j"B irs/; j" i[ p/dB psk:' j".ekfbzdqh e/ J/; nfEs/; w? ib/; BjhdfSB e/ d/; e/ Bo/;[o e' ik:' j".w'jB j? Bkw nkr/ i?j' ;;[oko/ Xkw;'Gk ;[fB s[woh swk;/ eki nk:' j". 38.

;t ? : k

s/oh ;'Gk ;[fB e? ;[fB ;[zdfo nk:' Jhjk ufb e'; jiko".nki[ wj{os j? fss e' eS[ ;kE fwb? Bjh sqk; fpuko".ohs j? Xkw fJj? jwo/ fBi[ Bkfo fpBk Bjh n"o fBjko".y/b' j;" ;[y ;' s[w j{` w[fj d/j[ fpdk ;;[okfo f;Xko". 39.

pks fpdk eh ;[Bh ip jh fpB[ u?B GJh B ;[jkts ih eh.bkb r[bkb ;h pkb j[sh ssekb GJh w[y eh Sfp cheh.jkE T[ukfJ jBh Sfs:k T[o g? b;? ;" w[zdoh nzr[oh eh.d/yB e' fg: e" fs: eh gqrNh nfy:k i[r ikB[e jh eh. 40.


u "gJ h

niè T[j fJj rZb efj jh BjhI ;eh ;h fe T[d'I se T[j T[; dè e'bnk rJh. (T[; dk) o{g tèy eè T[j w;s j' rJh nsè T[; ~ xo dh ;G;[ZX-p[ ZX G[b rJh.35.

; ' om k

(T[; Bè nkgDè) pj[s ;koè d{sK ~ pèF[wko XB dè Gèfink fe (T[; ~ ikeè) ej' fe feqgk eo eè fJe wj{os (d' xVhnK fizBè ;wèI) bJh fJ; xo ftumfjo è .36.

efp Z s

(okDh ;[zdoh ~ ;`p'fXs j' eè efjD brh) eh (s[;hI) @nfbeè;# (e[pèo)j', fe uzdqwk, ;{oi, iK ;[zdosk dk jh Gè; j' eè ;z;ko ftu F'G ojè j'. iK s[;hIFèFBkr j', fJzdo j', rDèF j', wjèF j', iK tèdk ftu d;è irdhF dk o{g j'.iK s[;hI ekfbzdqh (iw[Bk) dè ;[nkwh (;qh feqFB) j' iK s[;hI jh to[D j' iK(s[;hI) d;' fejVè dè; dè okiè dè g[Zso j'. jè wèoè ;[nkwh! fe; ezw bJhnkgDè dèF ~ Sv eè B"eoh eoB bJh fJ; Gè; ftu ;kvè dèF ftu nkJèj ' .37.

(T[op;h Bè T_¦so fdZsk) w?I B nfbeè; jK, B uzdqwk jK< B ;{oi jK<nsè B jh ;[zdosk dk Gè; Xko eè irs ftu F'G fojk jK. B w?I FèFBkr jK,B fJzdo jK, B rDèF jK, B jh wjèF jK nsè B jh tèdK ftu df;nk irdhFjK. B w?I ekfbzdqh dk gsh (feqFB) jK, B fGfynk wzrD tkbk (tkwB ntsko)jK, B to[D jK, p; dZyD dè; dè okiè dk g[Zso jK. wèok Bkw w'jB j? nsènrè ;"joè xo ik fojk jK. s[jkvh F'Gk ;[D eè doFB eoB bJh nkfJnkjK.38.

;t ? : k

jè ;[zdoh! sèoh F'Gk ;[D eè j}koK e'j ub eè fJEè nkfJnk jK. iè ni dèw[j{os ftu e'Jh ;kE fwb ikJè sK vo BjhI wzBkrk. go ;kvè xo fJjh ohsj? fe nkgDh gsBh s'I Sv eè j'o fe;è ~ BjhI tèyDk. s[;hI ;[y g{ote j;',yèv' nsè w?~ ftdk eo' fe ;"joè xo iktK.39.

id'I (T[; Bè) ftdk j'D dh rZb ;[Dh sK T[j wB ftu pèu?B j' rJhnsè wB ~ u`rh B brh. r[bkb torh bkb fJ;soh ;h, go T_; dè w[y dkozr s[os fcek g? frnk. (T[; Bè) jZE u[e eè Sksh T[sè wkoè. Sksh T[sènzr[bhnK ftu gkJhnK w[zdohnK dè fBFkB fJ; soQK br ojè ;B wkB' fgq: ~tèyD bJh fJ;soh dè fjodè (@jh#) dhnK d'tèI nZyK y[bQ rJhnK j'D.40.


d ' j o k

wB[ socs st fwbB e' sB[ G/Ns Bfj ikfJ.ihG io' fsB Bkfo eh d? s[fj fpdk p[bkfJ. 41.

efps [e'T{ fdB oj' jf; p'b' nkSh pks?ej' ejk ;;[okfo eh nB'yh gqhfs gkrh j?.:j? oki bhi? :k e' okik jP?e? oki ehi?jkE[ ukfJ dhi? w'fj :j? fi: ikrh j?.s[w e' fBjkfo fe: wko B? ;[ wko w' e"sk s/ fp;zGko GJh BhId G{fy Gkrh j?.sjk e" B i?:/ w/oh ;/i e' ;[j?:? nkfBbrB fBr"vh BkE s/o/ ;kE bkrh j?. 42.

J/e gkfJ ;/tk eo" u/oh jP? e? Bho Go"s[jh e" po" w'oh fJSk g{oh ehfi:?.:j? oki b/j[ jkE T[mkfJ w' e" N{ek d/j[jw ;" pYkt B/j[ ik s/ bkb ihfi:?.i" ej" fpe?j" ijk Gky' sjk ubh i?j"n?;' jkb j/fo BkE epj{` gq;hfi:?.:kjh m"o oj' jf; p'b' nkSh pks? ej'ikB ;;[okfo e' B Bkw[ c/o bhfi:?. 43.

;t ? : ke¤:' fBi[ fsq: sfi e/ ;[fB ;[zdfo s'fj Gi/ Xqw iks jwko'.oki eo" ngB/ s[wjh ;[y ;' fJB XkwB phu fpjko'.w? gqrfN:' ip s/ sp s/ sfi ekfB fsq:k Bfj nkB fBjko'.e¤:k s[w y¤:kb go' jwo/ wB Xho Xo' ox{BkE T[uko'. 44.

eq'fo T[gkfJ eo' bbBk s[w e/b eo/ fpB[ w? B No'Irh.Gkfi oj'p ejk jw s/ s[w Gkfs Gbh s[fj nki po'Irh.i" B fwb' s[w nki[ jw? npjh sp w? fpy ykfJ wo'Irh.gqhsw e/ do;/ go;/ fpB[ gkte w?B gqt/; eo'Irh. 45.

w'jB pkuu "gJ h

ohfs :j? e[b goh jwko/. ;[ w? ejs j' sho fsjko/.ub fe;j[` e/ Xkw B ikjh. ufb nkt? S'o? fsj Bkjh. 46.

ip :j pks fsq:fj ;[fB gkJh. fBi[ wfs phu :j? mjokJh.j' ufb Xkw whs e/ i?j'. wB Gkts e/ G'r ew?j'. 47.


d ' jo k

(wèok) wB s?~ fwbD bJh sVgdk j?, go Foho wèfbnk BjhI ik ;edk.T[; fJ;soh dh }pkB ;V ikJè i' s?~ ftdk p[bk dètè.41.

efp Z s

(fco okDh efjD brh�) e[M fdB oj', jZ; eè uzrhnK uzrhnK rZbK eo',d;' ;"jfonK dk nfijk nB'yk gèqw feT[I gkb ofynk j?. fJE'I dk oki b? b"nsè okik pDk eè fJEè oki eo'l jZE u[e eè w?~ T_j' e[M dè fdU fi; (dhfJZSk) wèoè wB ftu g?dk j'Jh j?. s[jk~ tèy eè wèoè T[sè ekw dèt Bè jwbkehsk j? fi; eo eè pè;[X j' rJh jK nsè BhIdo nsè G[y ]sw j' rJh j?.(s[;hI) T[Eè B ikU nsè nk eè wèèoh ;èi ~ ;[jktDk pDkUl jè BkE ! G?Vh brBsèoè Bkb br rJh j?.42.

(w?I) fJe g?o (T[sè yVh j' eè) ;ètk eoKrh, dk;h pD eè s[jkvk gkDhGoKrh, s[jk~ jh toKrh, wèoh (fJj) fJZSk g{oh eo fdU. fJj oki b? bt'nsè jZE u[e eè w?~ e[M ykD bJh fdUl wèoè Bkb gqèw tXkU, jè gqhsw! fi;eo eè ih ;eK. iè ej', sK fte iktKrh, fiEè ej', T[Eè ubh iktKrhl jèBkE! (wèok) nfijk jkb tèy eè edè sK so; nkT[Dk ukjhdk j?. fJEè jhoj', jZ; eè p'b' nsè uzrhnK uzrhnK rZbK eo' nsè ;"joè ikD dk fco BKse B bt'.43.

;t ? : k(T[op;h Bè T[&Zso fdZsk--) jè ;[zdoh! ;[D', iè nkgDh fJ;soh Sv eè sèoè

Bkb ;z:'r eodk jK sK wèok Xow BFN j[zdk j?. s{` nkgDk oki nkg jh ;[yg{ote eo nsè fJBQK wjZbK ftu t;. id'I dk w?I gqrN j'fJnk jK, T[d'I s'Iwo:kdk Sv eè fe;è j'o fJ;soh ~ BjhI tèfynk. s{z wèoè f]nkb feT[I g? rJhj?I, wB ftu Xhoi XkoB eo nsè ox{BkE dk GiB eo.44.

jè wèoè fgnkoè! (s[;hI) eo'VK T[gk eo', go w?I s[jkvè Bkb ekw-eèb eoBs'I BjhI NbKrh. s[;hI w?E'I Gi eè feEè oj'rè, (w?I) ni uzrh soQK s[jk~ toKrh.iè s[;hI w?~ ni BjhI fwb'rè, sd w?I j[Dè jh }fjo yk eè wo iktKrh. nkgDègqhsw ~ tèyè nsè wkDè fpBk w?I nrBh ftu gqtèF eo btKrh.45.w'jB Bè fejk--u "gJ h

;kvh e[b dh fJjh ohs j?, i' w?I sèoè e'b efjzdk jK. nkg fe;è dè xoBjhI ikDk nsè i' ub eè nk iktè, T[; ~ SvDk BjhI.46.

id fJj rZb fJ;soh Bè ;[Dh sK nkgDh p[ZXh ftu fJj ;'funk fe w?Iub eè fwso dè xo iktKrh nsè wB GkT[Idè G'r eoKrh.47.


;t ? : k

nki[ g:kB eo'rh sjk ;yh G{yB p;sq nB{g pBkT{.whs e/ Xkw pd¤:' fwfbp' fB; j's Bjh np jh fwb nkT{.;ktB w' wB GktB e/ bhJ/ ;ks ;w[zdqB e/ sfo ikT{.eq'fo T[gkT[ eo" ;iBh fg: e' sB e? sB G/NB gkT{. 48.

u "gJ h

ip s/ w? Gt w' Gt bh:'. nkfB fsq:k ;" G'r B eh:'.i" n?;' fus fofM:' fsjko'. s" ejk pf; ubs jwko'. 49.

B fg:kB Xkw st eo'. Boe goB s/ nfs fus vo'.s[wjh Xkw jwko/ n?:j[. wB Gkts e' G'r ew?:j[. 50.

pks/ eos fB;k gfo rJh. fsq: e" ekw eok nfs GJh.nfXe nB{gw G/; pBk:'. sk e" fsj frqj Uo gmk:'. 51.

sp w'jB fBi[ frqj ufb nk:'. nfXe nB{gw G/; pBk:'.Nfe:B eh ugNh T[op;h. w'w wkfo nk;B ;" e;h. 52.

fpfy e' bèg stB w" eh:'. f;tfj foMkfJ wKr efo bh:'.ik e/ nzr stB ;" bkr?. sk e? b? gqkBB iw Gkr?. 53.

sp b" Bkfo rJh tj[ nkJh. ekwks[o jP? e? bgNkJh.sk e' G/d eS{ Bfj ikB¤:'. T[opf; e" efo g[oy gSkB¤:'. 54.

sk ;' G'r nfXe ip ehB'. wB w? wkfB nfXe ;[y bhB'.fpy[ e/ uV/ ws sp GJh. iw e/ Xkw fpy? ufb rJh. 55.

T[opf; ip sk e' pX eh:'. ;[o g[o e' wkor sp bh:'.ijk ekb ;[G ;Gk pBkJh. T[opf; :" ufb e? sj nkJh. 56.

sk e" nfws dop[ fsB dh:'. w/o' pv' ekw s[w eh:'.fBi[ gfs e" fiB fsq:fj ;zxkfo:'. sk e' s? fJj Gkfs gqjkfo:'. 57.

d ' j o k

ik d[y s/ fifB fJ;fsq:fj fBi[ gfs jB¤:' fo;kfJ.fs;h d'y wkfo:' fs;? XzB¤: XzB¤: iw okfJ. 58. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" B" ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 109. 2083. nci{`.


;t ? : k(fJ;soh efjD brh) jè ;yh! w?I ni rfjDè nsè p;sO XkoB eo eè

nB{gw fFzrko eoKrh nsè (gqhsw dè xo tb) iktKrh. fwso Bè xo fwbDbJh fejk j?, oks BjhI j[zdh, BjhI sK j[Dè fwb nkT[Idh. ;ktD dè wjhBè ftugqhsw ~ fwbD bJh ;Zs ;w[zdo th so ;edh jK. jè ;iBh! eo'VK T[gk eoeè gqhsw dè Foho Bkb ;`:'r gqkgs eoKrh.48.u "gJ h

(T[op;h Bè T[&Zso fdZsk) id dk w?I ;z;ko ftu gqrN j'fJnk jK, fe;èj'o fJ;soh Bkb G'r BjhI ehsk. iè sèoè wB ftu fJj GktBk g?dk j' rJhsK wèok eh t; ub ;edk j?.49.

(w?I) sèoè xo fJ; bJh BjhI nk fojk fe Boe ftu g?D s'I vodk jK. s{`jh wèoè xo nk ik nsè wB GkT[Idè G'r ewk b�.50.

rZbK eofdnK eofdnK oks g? rJh nsè fJ;soh (dè wB ftu) ekwebk pj[s tZX rJh. (T[; Bè) pj[s ;[zdo Gè; pDkfJnk nsè T[; (w'jB) ~nkgDè xo Gèi fdZsk.51.

sd w'jB ub eè nkgDè xo nk frnk nsè ;[zdo Gè; pDk fbnk.T[op;h Bè NfenK dh r[Ebh (dk Bebh fbzr pDk fbnk) nsè w'w brk eèekw nk;D (r[gs nzr) T[sè e; fbnk.52.

T[; T[sè ftF dk bèg eo fdZsk. T[; Bè fFt ~ gq;zB eo eè (to) wzrfbnk fe T[j fi; dè nzr Bkb brè sK iw T[; dè gqkD b? eè Gi ikJè.53.

sd se T[j fJ;soh T[Eè nk rJh nsè ekw Bkb nks[o j' eè (T[;Bkb) fbgN rJh. T[; dk Gèd T[j BjhI ;wMdh ;h nsè T[op;h ~ g[oF eoeè gSkDdh ;h.54.

id T[; Bkb pj[s G'r ehsk nsè wB ftu nfXe ;[y wBk fbnk. sd}fjo dè uVQB Bkb pèj'F j' rJh nsè iw dè xo ~ ubh rJh.55.

id T[op;h Bè T[; dk pX eo fdZsk sd T[; Bè ;tor dk okj gefVnk.fiEè ekb Bè F[G ;Gk brkJh j'Jh ;h, T[op;h ub eè T[Eè nk rJh.56.

(ekb Bè) T[; ~ pj[s XB fdZsk (nsè fejk fe) s{` wèok pj[s tZvk ezwehsk j?. fi; fJ;soh Bè nkgDè gsh ~ wkfonk j?, T[; dk s{z fJ; soQK dkBkF ehsk j?.57.d ' j o k

fi; d[y Bkb fi; fJ;soh Bè nkgDè gsh ~ e'qfXs j' eè wkfonk j?,T[; ~ T[;è d[y Bkb wkfonk j?. iwoki XzB j?.58.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" B"tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 109. 2083. ubdk.


;t ? : k

g{op d/; e' J/; o{g/;Po okis j? nbeè;Po i?;'.o{g ngko efo:' eosko feX" n;[okfo ;[o/;B s?;'.Gko Go/ GN G{Xo eh ;w Gho go/ oB J/eb i?;'.izr ir/ noXzr eo/ nfo ;[zdo j? weoXPi e?;'.1.

u "gJ h

sk e/ g{s j's frqfj Bkjh. fuzs :j? gqik wB wkjh.sp fsj wks nfXe ne[bkJh. J/e fsq:k fsj fBeN p[bkJh. 2.

ezB¤:k J/e okt eh bjh. ;' fBqg e' pop/ ej ejh.okfJ g[ok e/ Ghso nkBh. o'g/FPo e/ wB Bfj wkBh. 3.

iB efj oj/ p¤:kj B eh:'. skfj fp;kfo fus s/ dh:'.stB Bkfo jmfB jfm rjh. sk e/ dPko pfo; pj[s ojh. 4.

;t ? : k

okt o[g/;Po e[nfo E' fBqg ;' e[fg e? fsj T{go nk:'.G/d ;[B¤:' fJB j{` bop? ej ;?B fis' i[ j[s/ ;[ p[bk:'.d[zdfG G/o pikfJ fo;kfJ ufV:' db i'fo s[ozr Buk:'.pqjw e[wko e? Xko jiko wB' ib okf; e? G/NB Xk:'. 5.

u "gJ h

T[wv/ nfws ;{owk d[fj fdf;. Skvs pkB skfB XB[ efo fof;.X[fe X[fe go/ pho oB Gko/. efN efN rJ/ feqgkBB wko/. 6.

Bkus G{s gq/s oB wkjh. izp[e rhX wk;[ b? ikjh.efN efN wo/ fpeN GN bfo e?. ;[o g[o p;/ po`rfBB pfo e?. 7.

d ' j o k

piq pkB pofSB GJ/ bos ;{o ;w[jkfJ.MNgN efN fSs go fro/ p;? d/t g[o ikfJ. 8.

;t ? : k

dko[B b'j gfo:' oB Ghso e"B fp:' i[ sjk mjokt?.pkih gdks oEh oE pko[B i{M? nB/e s/ e"B rBkt?.


;t ? : k

g{op dè; dk fJe o{gè;Po okik e[pèo (@nbeè;Po#) tork brdk ;h.eosko Bè T[; dk o{g pj[s (;[zdo) pDkfJnk ;h fe d?IsK dk t?oh fJzdo thT[; tork BjhI ;h. T[j gops torè t^vè nkeko tkbk ;h, GhV g?D sè T[jfJebk jh oD ftu ekch ;h. :[ZX eoB tkfbnK t?ohnK ~ N'Nè N'Nè eo fdzdk;h nsè ekw dèt (@weoXPi#) tork ;[zdo ;h.1.

u "gJ h

T[; dè xo e'Jh g[Zso BjhI j[zdk ;h. fJjh fuzsk gqik dè wB ftu ;h. sdT[; dh wK Bè pj[s ftnke[b j' eè fJe fJ;soh ~ nkgDè e'b p[bkfJnk.2.

(T[; Bè) fJe oki e[wkoh ~ tèfynk nsè T[; ~ toB bJh okiè ~ fejk.T[; ~ okiè dè Bro ftu fbnkT[Idk, go o'gèFPo dè wB ~ (T[j) uzrh B brh. 3.

b'ehI efj Eeè go (okiè Bè) ftnkj B ehsk nsè T[; ~ fus s'I G[bkfdZsk. T[; jmhbh fJ;soh Bè jm eoh ofynk nsè T[; dè d[nko T[sè pj[stfoQnK se p?mh ojh.4.

;t ? : k

o[gèFPo okiè T[sè oki e[wkoh dè (fgsk) okiè Bè eq'X eo eè jwbk eofdZsk. id (o[gèFPo) Bè fJj rZb ;[Dh sK (T[; Bè) fisBh ;?Bk ;h, T[; ~ p[bkfbnk nsè Brkoè sè X"I;è tik eè nsè eq'X ftu Go eè x'Vè BukT[Idè j'fJnKdb i'V eè (fJT[I) uVQ nkfJnk wkB' pqjw e[wko (pqjw g[Zso) dfonk dhnKj}koK XkoktK ;w[zdo (@ib-okf;#) ~ fwbD bJh ub gJhnK j'D.5.

u "gJ h

d'jK gkf;nK s'I pèF[wko ;{owè T[wv gJè jB nsè eq'X Bkb ewkBK fyu eèsho Svdè jB. oD-G{wh ftu t^vè t^vè ;{owè X[e-X[e eo eè fvrdè jB nsèfeqgkBK Bkb eN eN eè wko fdZsè rJè jB.6.

oD-G{wh ftu G{s gqès BuD brè jB nsè frdV sè froMK wk; (fyufyu eè) b? ik ojhnK jB. eoVè ;{owè bV bV eè eNè ik ojè jB nsèngZSoktK ~ to eè ;tor ftu t; ojè jB.7.

d ' j o k

piq torè pkD nsè poSè b? eè ;{owè nkjw' ;kjwDè bV ojè jB nsèMNgN jh Xosh T[sè fvrdè jB nsè ;tor ftu ik t;dè jB.8.

;t ? : k

:[ZX-G{wh ftu fGnkBe jfEnko ubè jBl e"D d{ik j? i' T[Eè mfjo;eè. nBèe x'Vè, g?db, oEtkB, oE, jkEh (oD-yèso ftu) wkoè rJè jB, T[BQKdh e"D frDsh eoè. feqgkBK, ;?jZEhnK, sq?F{bK, ueqK dk (T[Eè) Yèo br frnk


Gho feqgkBB ;?fEB ;{bB ueqB e" fus Ghsfo b¤:kt?.e'g eo/ efN y/s wo/ GN ;' Gt Ghso G{fb B nkt?. 9.

Ykb rdk gqx gfN; dko[D jkE fsq;{bB e' rfj e?.poSh iwXko S[oh sotkfo fBekfo jiko ub/ yfj e?.ir e' fi:p' fdB ukfo e[ j? efj pkih BukfJ go/ efj e?.B No/ GN o'; Go/ wB w? sB w? fpqD p?foB e/ ;fj e?. 10.

pho d[j{` fd; e/ efp ;¤:kw w[y T{go YkbB e' Xfo i{N/.pkB ewkB Xo/ wm;kB ngqwkB i[nkBB e/ oB S{N/.oki wo/ ej{` ski fro/ ej{` i{M/ nB/e oEh oE N{N/.g"B ;wkB pj/ pbtkB ;G? db pkdb ;/ ufb c{N/. 11.

pkfX eskfoB e" T[wv/ GN ueqB u'N s[czrB eh ;¤:'I.shoB ;" po phoB e/ T[o uho gNho wB' powk s¤:'I.w{zvB s/ gr s/ efN s/ efN e'fN fro/ efo ;kfJb ;/ fJ¤:'I.i'fo pv' db[ s'fo wjk yb ihfs bJ/ nfo GhsB eh i¤:'I. 12.

u "gJ h

n?;h fpfX ihss oB G:'. pj[fo Xkw e' wkor[ b:'.sT[B? Bkfo G/d ;[B? gk:'. oB e" ihfs o[g/FPo nk:'. 13.

nkS/ no[B p;sq sB Xko/. d[j{` jkE BfoJ/o T[Sko/.j[s' dop ;' ;eb b[Nk:'. nkg[ ;sh e" G/y pBk:'. 14.

fij wkor oki jP? nk:'. sjh nkfB fsq: fusfj pBk:'.sp b" okfJ nkfJ jh r:'. j/os stB ;sh e" G:'. 15.

okfJ fpjf; fsj Uo fBjkfo:'. fBeN p'fb fGqs puB T[ukfo:'.ik e' ;'X b/j[ s[w ikJh. e"B ;sh jP?p? ej nkJh. 16.

d ' j o k

;[Bs okt e' d{s pu sjk gj{u¤:' ikfJ.;eb ;sh e' G/d b? fBqg gfs efj:' ;[BkfJ. 17.

u "gJ h

:" ;[B puB ohfM fBqg ofj:'. X`fB X`fB w[y s/ fsj efj:'.jw :k ;' eS[ gqhfs B ikrh. w/o/ j/s d/B fi: bkrh. 18.


j?, T[BQK dh (frDsh) e'Jh wB ftu (fetèI) fbnktè. i' eq'X eo eè oD ftuwkoè rJè, T[j fco ;z;ko ftu BjhI nkT[Idè jB.9.

Ykb, rdk, e[jkVk, gZNk nsè fGnkBe fsqF{bK ~ jZE ftu b? eè nsèpoSh, iwXkV, S[oh, sbtko nkfd eY eè j}koK (;{owè) b? eè yfj`dè j'Jè ubgJè jB. @irs ftu ihT[Dk uko fdB dk j?# fJj efj eè x'Vè BukT[Idè j'Jè(nrè) tXdè jB. wB ftu eq'X Bkb Goè j'Jè ;{owè t?ohnK s'A Foho T[sè }]w;fj eè (fgSè BjhI jNdè jB).10.

eth fFnkw efjzdè jB fe d'jK gkf;nK dè ;{owè w{zj T[go YkbK eo eè(nkg; ftu) i[N rJè jB. i[nkBK tb'I ewkBK ftu wmè ;kD T[sè uVQkJè j'JèpèF[wko pkD Svè rJè jB. fesè okiè woè gJè jB, fesè ski fvrè gJè jB,fesè nBèe oEtkB woè gJè jB nsè fesè oE N[Nè gJè jB. g"D tKr ubdè;{ofwnK dè ;kjwDè (t?oh o{gh) pdb cN ubè jB.11.

;{owè eskoK pzBQ eè T[wvè jB nsè ueqK nsè pzd{eK dhnK u'NK brdhnKjB. seVè ;{ofwnK dhnK SkshnK pkDK Bkb powè d[nkok uzdB dh beVhftu Sèe eoB tKr uhohnK ik ojhnK jB. f;o s'I, g?oK s'I nsè be s'I eNèj'Jè ekbè fjoB (@efo ;kfJb#) tKr fvr ojè jB. (T[; Bè) pj[s db i'V eènsè wjkB d[FNK ~ s'V eè t?oh dhnK dhtkoK ~ s'V fdZsk j?.12.

u "gJ h

fJ; soQK Bkb (okiè Bè) oD fis fbnk nsè fco xo dk okj cfVnk.sd T[; oki e[wkoh Bè th fJj rZb ;[D bJh fe oD ~ fis eè o[gèFPo xonk frnk j?.13.

(T[; Bè) ;[zdo bkb p;sq XkoB ehsè nsè d'jK jZEK ftu Bkohnb geV bJè.(T[;) e'b i' XB ;h, ;kok b[Nk fdZsk nsè nkg ;sh dk Gè; pDk fbnk.14.

fi; wkor sè okiè Bè nkT[Dk ;h, T[;è T[sè fJ;soh Bè nk eè fusk pDkbJh. sd se okik T[Eè nk frnk nsè T[; ;sh ~ tèfynk.15.

okiè Bè j; eè T[; tb tèfynk nsè ;ète ~ e'b p[bk eè fejk fe s{` ikeè gsk eo eè nk fe e"D ;sh j'D bJh nkJh j?.16.

d ' j o k

okiè dè p'b ;[D eè d{s (B"eo) T[Eè ik gj[`funk nsè ;sh (j'D tkbhfJ;soh dk) ;ko Gèd b? eè nkgDè ;[nkwh ~ efj eè ;[Dk fdZsk.17.

u "gJ h

T[; (fJ;soh) dè puB ;[D eè okik gq;zB j' frnk nsè T[; ~ w[y s'IXzB XzB efjD brk. fJ; gqfs wèok e'Jh gqèw BjhI ikfrnk, go wèoè bJh fJjikB dèD ~ fsnko j' rJh.18.


fXqr w' e' w? G/d B uhB'. np b" p¤:kj B :k ;' ehB'.fiB BkfoB ;" gqhfs brkJh. ;' fJj ;w? ekw Bfj nkJh. 19.

sk s/ w? fJj np? fp:kj{`. sB bfr :k ;' B/j fBpkj{`.pofs nrfB s/ skfj T[pko'. w' ;' ioh B sB e' iko'. 20.

fusk nrfB i' ;sh irkJh. fpojkBb ;'Jh mfjokJh.sk e/ sho Gkto? dhBh. oKe j[sh okBh fpfX ehBh. 21.

J/jh ufosq fBqgfs e' gk:'. ;G okfBB fus s/ fp;ok:'.ngBh nkr¤:k e/ pf; ehB'. ikB[e dk; w'b e' bhB'.22.

d ' j o k

sk fdB s? sk ;' xBh gqhfs pYh ;[y gkfJ.;G ofB:B e' okt e/ fus sè fd:' G[bkfJ. 23. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" d; ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 110. 2106. nci{`.

u "gJ h

d[oiB f;zx okt fJe Gkoh. fd;k ukfo fij eos i[jkoh.sk e' o{g j/fo pfb iktfj. gqik nfXe wB w? ;[y[ gktfj. 1.

d ' j o k

skfj d/; nkts i[ iB sk e' o{g fBjkfo.jP? u/o/ fsj g[o p;? ;G XB Xkw fp;kfo. 2.

u "gJ h

ip tj[ fBqgfs ny/Ne nkt?. ;PkBB s/ pj[s fwqrB rjkt?.pkiB ;kE nkfp:B b/jh. nfws dop[ j[;BkeB d/jh. 3.

fBfsgqfs nfXe fwqrB e" wko?. ;dk ;[ pB e/ phu fpjko?.d[j{ jkE ;" sho ubkt?. sk s/ ejk ikB g;[ gkt?. 4.

J/e fdt; fBqg nfyN f;Xk:'. eko' jfoB j/fo bbuk:'.;hIrB s/ ih:s rfj b?j". :k e" xkfJ B bkrB d?j". 5.


w?~ fXZeko j? fe w?I fJ; Gèd ~ BjhI ;wM ;fenk nsè j[D se fJ;Bkb ftnkj BjhI ehsk. fiBQK fJ;sohnK Bkb (w?I) gqhs brkJh ;h, (T[BQK ftu'Ie'Jh th) fJ; ;wèI ezw BjhI nkJh.19.

fJ; bJh w?I fJ; Bkb j[Dè ftnkj eoKrk nsè Foho dè ekfJw ofjDse fJ; Bkb gqèw fBGktKrk. (j[D w?I) nrBh-pqs s'I fJ; ~ T[pkodk jK.(fJj sK) wèoè e'b'I gfjbK jh ;Vh j'Jh j?, (j[D) fJ; ~ Foho s'I BjhI ;kVBku kj hd k .20.

T[; ;sh Bè i' fuyk pkbh j'Jh ;h, T[; ~ ft:'r dh nZr wzB eè T[; dèfJod frod cèoè bJè nsè i' oze ;h, T[; ~ ftXksk Bè okDh pDk fdZsk.21.

fJj ufosq eo eè T[; Bè okiè ~ gqkgs eo fbnk. (okiè Bè) ;kohnKokDhnK ~ fus ftu'I G[bk fdZsk. (T[; Bè okiè ~) nkgDh nkfrnk dè nXhBeo fbnk wkB' e'Jh dk; w[Zb fbnk j'tè.22.

d ' j o k

T[; fdB s'I T[; Bkb gqhs pj[s tX rJh nsè ;[y gqkgs ehsk nsè;kohnK okDhnK ~ okiè dè fus s'I G[btk fdZsk.23.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" d;tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 110. 2106. ubdk.

u "gJ h

d[oiB f;zx BK dk fJe tZvk okik ;h, fi; ~ ukoè fdFktK gqBkw eodhnK;B. T[; dè o{g ~ tèy eè (;koè) pfbjkoè iKdè ;B nsè gqik wB ftu pj[s;[y gkT[Idh ;h.1.

d ' j o k

T[; dè dè; ftu i' th pzdk nkT[Idk, T[; dè o{g ~ tèy eè ;kok xo pkoG[bk fdzdk nsè dk; pD eè T[; dè Bro ftu ofj iKdk.2.

u "gJ h

id T[j okik fFeko uVQdk, sK e[fsnK s'I pj[s fjoB geVtkT[Idk ;h.pk}K s'I w[orakphnK cVtkT[Idk ;h nsè j[;hBK ~ pj[s XB fdzdk ;h.3.

(T[j) jo o'} pj[s fjoBK ~ wkodk ;h nsè ;dk pB ftu jh x[zwdkofjzdk ;h. T[j d'jK jZEK Bkb sho ubkT[Idk ;h. T[; s'I (Gbk) fejVk gF{pu ;edk ;h.4.

fJe fdB okik fFeko yèvD frnk nsè fJe ekbk fjoB tèy eè bbukfrnk. (ukj[zdk ;h fe T[; ~) f;zrK s'I ihT[Idk cV btK nsè T[; ~ }]wh Bj'D fdnK.5.


j/fo jfoB ej s[o? Xtk:'. gkS' ufb:' stB e' nk:'.ip god/; r:' ufb ;'Jh. ukeo sjk B gj®u¤:' e'Jh. 6.

oki gqGk fJe oki d[bkoh. okik e' gqkBB s/ g¤:koh.X"bo T{u stB e" oki?. wB' uzdqwk e'b fpoki?. 7.

sgsh Bdh sho fsj pj?. ;{oi ;[sk skfj ir ej?.gzSh sjk u[rs nfs ;'j?. j/ofBjkoB e' wB[ w'j?. 8.

;[zdo skfj Mo'y/ ijk. ekY¤:' nkfB okfJ fwqr sjk.s[o? XtkfJ ;qfws fsj ehB'. f;qzrB s/ f;qzrh rfj bhB'. 9.

:j e"se fBqg ;[sk fBjkfo:'. :j? nkgB/ fjqd? fpukfo:'.w? np jh fJj fBqg e" po". Bkso wkfo eNkoh wo". 10.

n?;h gqhfs okfJ ;" i'oh. ekj{ gk; iks Bfj s'oh.B?B ;?B d? skfj pbk:'. w?B G'r sfj ;kE ewk:'. 11.

n?;h cps d[j`B eh i'oh. iB[e feq;B fpqyGkB fe;'oh.d[j{` jkE fsj e[uB wo'o?. iB[ y':' fBXBh XB[ N'o?. 12.

pko pko fsj ro/ brkt?. iB[ ezdqg e' dqg[ fwNkt?.G'rs skfj izx b? ekX/. iB[ dP? w?B soe;B pKX/. 13.

Gkfs Gkfs ;" u[zpB ehB/. Gkfs Gkfs nk;B fsq: dhB/.rfj rfj sk ;' ro/ brkJh. wkBj[ oze Bt" fBfX gkJh. 14.

;t ? : k

whs nfbzrB nk;B u[zpB ehB/ nB/e s/ e"B rB?.w[;eks biks eS{ bbsk ;[ fpbk; b;? fg: ;kE sB?.Mwe? io i/p iokfJB eh dwe? wB' dkwfB phu xB?.bfy B?e[ gqGk ;iBh ;G jh fJj Gkfs ojhnfs ohf; wB?. 15.

ezuB ;/ sB j? owBh: fdqr`ub uzub j? nfB:ko/.yziB ;/ wB oziB okis eziB ;/ nfs jh eioko/.ohMs d/t nd/t by/ Sfp w?B wB' d'T{ ;KuB Yko/.i'pB i/p ir/ nfs jh ;[G pkb pB/ fdqr bkb fsjko/. 16.


fjoB ~ tèy eè (T[; Bè) x'Vè ~ GikfJnk nsè T[; dè fgSè ubdknkfJnk. id T[j (fjoB) godè; (ra?o fJbkeè) ftu gj[zu frnk, sK e'JhB"eo T[Eè B gj[`u ;fenk.6.

(T[Eè) oki gqGk BK dh fJe oki e[wkoh ;h i' okiè ~ gqkDK s'I fgnkoh;h. T[; dk T[&Zuk wjZb F'Gdk ;h i' wkB' uzdqwk fizBk T[&Zuk ;h.7.

T[; dè BèVè sgsh Bdh trdh ;h. T[; ~ irs tkbè ;{oi dh g[Zsohefjzdè ;B. T[Eè gzSh u[rdè j'Jè pj[s F'Gdè ;B. tèyD tkfbnK dè wB w'jb�Idè ;B.8.

fiEè (wjZb dè) ;[zdo Mo'yè ;B, okiè Bè fjoB ~ T[Eè ik efYnk. x'VkGik eè okiè Bè T[; ~ Eek fdZsk nsè fjoB ~ f;zrK s'I cV fbnk.9.

fJj e"se oki e[wkoh Bè tèfynk nsè nkgDè fjodè ftu fJj ftuko ehsk.w?I j[D jh fJ; okiè ~ ftnkjKrh, BjhI sK eNko wko eè wo iktKrh.10.

T[; Bè okiè Bkb nfijh gqhs i'V bJh i' fe;è e'b'I s'Vh BjhI ik ;edh.nZy dè fJFkoè Bkb okiè ~ p[bkfJnk nsè T[; Bkb ekw-eqhVk ehsh.11.

(T[BQK) d'jK dh i'Vh fJ; soQK cph, wkB' okXk nsè feqFB (dh i'Vh) j'tè.(T[j) T[; dè d'jK jZEK Bkb e[u wo'V fojk ;h wkB' e'Jh fBoXB rtkuè j'JèXB ~ bG fojk j'tè.12.

(okik) T[; ~ pko pko rbè brkT[Idk ;h wkB' ekwdèt dk jzeko fwNkfojk j'tè. (T[; dhnK) NzrK ~ w'fYnK sè oy eè T[; ~ (fJ; gqeko G'rdk;h) wkB' ekw dèt Bè d' G^Eè p`BQè j'D.13.

eJh soQK dè u[zpB ehsè nsè fJ;soh Bè GKs GKs dè nk;B fdZsè. geVgeV eè T[; ~ rbè brkfJnk wkB' fBoXB Bè B"I fBXhnK gqkgs eo bJhnKj ' D . 14 .

;t ? : k

(nkgDè) fwso dè nBèe soQK dè nkfbzrB, nk;B nsè u[zpB bJè, (fiBQKdh) frDsh e"D eo ;edk j?. (T[j) fJ;soh j;dh nsè e[M w[;eokT[Idhj'Jh gqhsw dè Foho Bkb jh ftbk; eodh ojh. (T[; dè) }ohdko nsè iVkT{egVè fJ; soQK uwe ojè ;B wkB' pdb ftu fpibh uwe ojh j'tè. T[; dhgqGk ~ e[M e[ tèy eè ;kohnK ;yhnK wB ftu fJ; soQK oh; eoB brhnK.15.

T[; dk ;'Bè tork ;[zdo Foho ;h nsè uzub B?DK dhnK gbeK pj[sfsyhnK ;B. (T[j) ww'fbnK (@yziB#) tKr wB ~ gq;zB eodè ;B nsè (T_j)eibkyè e"bK torè pj[s ;[zdo ;B. (T[BQK ~) tèy eè dètsè nsè d?Is gq;zBj[`dè ;B. (fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' ekwdèt Bè d'jK ~ ;Kuè ftu Ykfbnk j'tè.jè fJ;soh! sèoè fJj F[G B?D i'pB dh F'Gk eo eè bkb pDè j'Jè jB.16.


d ' j o k

gqhs d[jkB eh nfs pYh shq: fg:k e/ wkfj.gN S{N¤:' fBogN GJ/ ofj:' egN eS[ Bkfj. 17.Gkfs Gkfs nk;B eo? so[B so[fB bgNkfJ.w'd d[jB e' nfs pY¤:' rBBk rBh B ikfJ. 18.

u "gJ h

fuwfN fuwfN fBqg e/b ewkt?. bgfN bgfN so[Bh ;[y[ gkt?.pjf; pjf; nkfbzrB eojh. Gkfs Gkfs ;" puB T[uoh. 19.

d ' j o k

Gkfs Gkfs nk;B eo? Gkfs Gkfs ;[y gkfJ.bgfN bgfN ;[zdo ow? fuwfN fuwfN fsq: ikfJ. 20.

u "gJ h

Gkfs Gkfs e/ nwb wzrkJ/. fpfpX fpXB getkB gekJ/.dko{ g';s n"o Xs{o'. gkB vokfJ e;[zGV' o{o'. 21.

d ' j o k

nfws nkc{nk eh poh ykfJ uVkJh Gzr.us[o gjo G'fr:' fsq:fj sT[ B w[fu:' nBzr. 22.so[B so[B so[Bh so[fB so[B uzdq eh i"B.e/b eo? fpj;? d'T{ jkfo jN? ;' e"B. 23.us[o g[oy us[ok us[o so[B so[fB e" gkfJ.fpj; fpj; bkt? ro/ fSBfe B S'fo:' ikfJ. 24.

u "gJ h

i' u[sok us[ok e" gkt?. epj{` B fSB fus s/ fp;okt?.iV e[o{g e" fusfj B Xo?. wB eqw pu skjh s" po?. 25.

d ' j o k

uzdB eh u"eh Gbh ek;N d[qw fej eki.us[ok e' Bhe' fus¤:' ejk w{V e' oki. 26.


d ' j o k

fJ;soh nsè gqhsw d'jK dh gqhs pj[s tZX rJh. p;sq T[so rJè nsè(d'tèI) egfVnK s'I fpBk j' rJè. T[BQK ftu e'Jh egN BjhI fojk (noEks--d'tèI Gkt - wrB j' rJè jB).17. GKs GKs dè nk;B eo eè gqèwh-gqèfweknkg; ftu fbgNdè ojè. d'jK dk nkBzd fJsBk tZX frnk fe nzdk}k BjhIbrkfJnk ik ;edk.18.

u "gJ h

fbgN fbgN eè okik osh-eqhVk eodk j? (nsè T[; Bkb) fbgN fbgNeè fJ;soh ;[y gqkgs eodh j?. jZ; jZ; eè nkfbzrB eodh j? nsè GKs GKsBkb rZbK eodh j?.19.

d ' j o k

(T[j d'tèI) GKs GKs dè nk;B eodè jB nsè soQK soQK dk ;[y wkDdèjB. (T[j) ;[zdo fbgN fbgN eè owD eodk j? nsè fJ;soh fuwN fuwN eè(nkBzd wkDdh j?).20.

u "gJ h

(T[BQK Bè) eJh soQK dè BFhbè gdkoE wzrtkJè nsè eJh gqeko dè getkBgetkJè. Fokp, g';s nsè Xs{ok (wzrtkfJnk). ;[zdo e;[zGVè dè c[b gk eègkB fsnko eotkJè.21.

d ' j o k

n\hw dh tZvh r'bh yk eè nsè Gzr uVQk eè uko gfjo se fJ;sohBkb owD ehsk, fco th thoi ]bk; B j'fJnk.22. wod itkB j? nsèfJ;soh th itkB j? nsè uzdqwk dh uKdBh th itkB j?. ekw-eqhVk eodè j'Jèd'tèI j;dè jB nsè (T[BQK ftu'I) fejVk j? i' jko eè jN ikJè.23. us[o g[oFj?, us[o fJ;soh j?, itkB g[oF itkB fJ;soh ~ gqkgs eo eè jZ; jZ; eèrbè brkT[Idk j?l fSD Go bJh th Sfvnk BjhI ik ;edk.24.

u "gJ h

i' us[o ftnesh us[o fJ;soh ~ gqkgs eo b?Idk j?, T[; ~ fSD GobJh th wB s'I ft;kodk BjhI j?. w{oy nsè e[o{g ~ fus ftu BjhI Xodk.wB pu eow eo eè T[;è (us[o) ~ todk j?.25.d ' j o k

uzdB (dh beVh dh pDh fJe) u"eh uzrh j? go beV dk fpqS fe;ezw dk j?. us[o fJ;soh ~ tèyDk iK :kd eoBk uzrk j?, (T[; dè w[ekpbèsè) w{oy dk oki fe; ezw.26.


; ' om k

so[fB gsfo:k Bhe ugb uhfs Ghso u[fG:'.nfXe fg:otk whs epj{` B fp;os fjqd? s/. 27.

;t ? : k

ohM ojh npbk nfs jh fg: o{g nB{g by/ wB wkjh.;'u fpuko si¤:' ;G ;[zdfo B?B ;' B?B fwb/ w[;ekjh.bkb e/ bkbuh b'uB b'b nw'bB eh fBoy/ goSkjh.ws GJh wB wkB' fg:' wd w'fj ojh w[y Gkys Bkjh. 28.

;'Gs ;[X ;[Xko/ ;/ ;[zdo i'pB i'fs ir/ iophb/.yziB ;/ wB'oziB okis Gkoh gqskg Go/ rophb/.pkBB ;/ fwqr pkoB ;/ sotkoB ;/ uwe/ uNehb/.ohfM ojh ;fy j"j{` by/ Sfp bkb e/ B?B fp;kb o;hb/. 29.

Gkfs Gbh fpB ;zr nbh ip s/ wB GktB G/fN rJh j".sk fdB s/ B ;[jks eS{ ;[ wB' fpB[ dkwB w'b bJh j".G"j ewkB e' skfB Gb/ fdqr ;kfJe e/ iB[ xkfJ xJh j".wkfo ;[ wkfo eoh ;iBh ;[fB bkb e' Bkw[ r[bkw GJh j". 30.

pkfoi B?B fish pfBsk ;[ fpb"e e? pkB fpBk pX jP? j?.phoh upks B p?fm ;e? fp;zGko GJh pj[Xk poo? j?.pks ej? fpr;? B ppk eh ;" b/s pbkfJ ;G? pfb i? j?.pkbw j/s fp:'w eh pkw ;[ pko nB/e piko pe? j?. 31.

u "gJ h

J/e ;yh Sfp j/fo fo;kJh. sk e/ efj:' fgsk gqsh ikJh.puB ;[Bs fBqg nfXe fo;k:'. d[fjsk e/ wzfdo ufb nk:'. 32.

oki ;[sk n?;/ ;[fB gk:'. w' fgs[ nfXe e'g efo nk:'.sp fsB fjqd? efj:' ek eo'. T[o wfj wkfo eNkoh wo'. 33.

d ' j o k

fpwB uzubk fus byh whs efj:' w[;ekfJ.s? fus e¤:' p¤:ke[fb GJh w[fj efj G/d ;[BkfJ. 34.


; ' om k

fJ;soh gsbh, ;[zdo nsè uzub ;h i' (fwso dè) fjodè ftu y[G rJh.nfXe fgnkok fwso edè th fjodè s'I ft;odk BjhI.27.

;t ? : k

T[j fJ;soh gqhsw dk nB{gw o{g tèy eè fjodè ftu pj[s gq;zB j' ojhj?. T[; ;[zdoh Bè (wB s'I) ;'u ftuko ;G Sv fdZsh j? nsè B?DK Bkb B?Dfwbk eè jZ; g?Idh j?. gqhsw dè uzub, nDw'b BèsoK dh goSkJh tèyD bJh(i' ;dk) bbukJè ofjzdè jB. wB ukfjnk gqhsw gqkgs eo eè T[j w;s j'rJh j? nsè w'fjs j'Jh dè w{zj'I p'b BjhI fBebdè jB.28.

;[zdo i'pB Bkb :[es T[j gqGktFkbh Yzr Bkb ;[F'fGs jB nsè T_BQKftu GVehbh i'fs ir ojh j?. (T[j) ww'fbnK tKr wB'oziB eoB tkbè nsèGkoh gqskg nsè rop tkbè F[GkfJwkB jB. (T[j) pkDK tKr, fjoB dè pZfunKtKr nsè sbtkoK torè uwedko nsè uNehbè jB. jè ;yh! w?I T[; bkb dèftFkb nsè o;hbè B?D tèy eè ohM rJh jK.29.

jè ;yh! id dh w?I uzrh soQK fB;zr j' eè wB-GktB (gqhsw) ~ fwbh jK,T[; fdB s'I w?~ e[M uzrk BjhI brdk, wkB' w?~ fpBk dzwK dè w[Zb b? fbnkfrnk j?. (T[; dhnK) G"nK o{g ewkBK Bkb B�DK dè pkDK ~ fyu eè wkB'xkfJb eo fdZsh rJh jK. jè ;iBh! ;[D, ekw dèt Bè pj[s nkeqwD ehsk j?nsè w?I gqhsw dè Bkw dh ra[bkw j' rJh jK.30.

ewb torè B?DK tkbhnK fisBhnK fJ;sohnK T[; ~ tèy eè pkD s'IfpBk wkohnK rJhnK jB. T[j B gkB upkT[IdhnK jB, B p?m ;edhnK jBnsè pè;[X j' eè ne;o poVkT[IdhnK jB. T[j B rZb eodhnK jB, Bj;dhnK jB, w?~ pkpè dh ;"Ij, ;G T[; dhnK pbktK b?IdhnK j'JhnK fBSktoj[zdhnK jB. (T[;) pkbw (gqhsw) bJh nkekF dhnK gohnK th nBèe tkopk}ko ftu ftedhnK jB.31.u "gJ h

fJe ;yh (T[; dh) Sph ~ tèy eè pj[s eq'fXs j'Jh. T[; dè fgsk gk;ik eè (;G e[M) d; fdZsk. rZb ;[D eè okik pj[s e'qfXs j'fJnk nsè ub eèg[Zsoh dè wjZb tb nk frnk.32.

id'I oki e[wkoh Bè fJ; soQK ;[fDnk fe wèok fgsk pj[s eq'X eo eènkfJnk j?. sd T[; Bè fjodè ftu ;'funk fe eh eoK, fjodè ftu eNkoh wkoeè wo iktK.33.d ' j o k

fwso Bè id'I fJ;soh ~ pèwBk tèfynk, sK jZ; eè fejk fe s{` fus ftufeT[I ftnke[b j?I, w?~ th Gèd dh rZb d;.34.


u "gJ h

oki ;[sk efj skfj ;[Bk:'. :k s/ w'o fjqd? vo gk:'.okik ;' feBj{` efj dhB'. sk s/ okt e'g nfs ehB'. 35.

sk s/ okt eq'X T[gik:'. d[j{`nB e/ wkofB fjs nk:'.ngB/ ;zr w'fj efo bhi?. pj[fo T[gkfJ GiB e' ehi?. 36.

puB ;[Bs okik jf; gfo:'. sk e' ;'e fBtkoB efo:'.jwo' eS{ ;'e Bfj efo:?. s[woh ikfB ikB s/ vfo:?. 37.

d ' j o k

fXqr npbk s/ irs w? fg: pX B?B fBjkfo.gbe J/e ih:s oj? wofj B iwXo wkfo. 38.

;t ? : k

ezmf;oh wfB ezeB e[zvo G{yB S'fo GG{s Xo"rh.jko fp;kfo jikoB ;[zdo gkte phu gqt/; eo"rh.i{fM wo" fe ro" fjw wkM No' B sT{ jfm s'fj po"rh.oki ;wki B eki fe;{ ;fy gh: wfo:' bfy j"j{ wo"rh. 39.

u "gJ h

fpjf; e[no :" puB T[uko'. ;'e eo' Bfj pkb jwko'.j" np J/e T[gk:fj efoj'. ik s/ s[wo' ;'e fBtfoj'. 40.

jwo' eS{ ;'e Bfj ehi?. sho ewkB nkfB w[fj dhi?.w[jew e? dotki' d¤:ktj[. :k nKrB wfj ;/i fpSktj[. 41.

tj? ekw npbk fsB fe:'. sho ewkfB nkfB fsj fd:'.Gbh Gkfs ;" ;/i fpSkJh. sk go whs b:' p?mkJh. 42.

d ' j o k

sp npbk fuzsk eoh fi: s/ GJh fBok;.ih:' s fg: e/ ;fjs jh wo" s gfs e/ gk;. 43.

u "gJ h

gbek go whsfj p?mk:'. Gkfs Gkfs ;" e/b ewk:'.Gkfs Gkfs e/ G'rB Gojh. fi: ngB/ e' sqk; B eojh. 44.


u "gJ h

oki e[wkoh Bè T[; ~ df;nk fe okiè ~ fe;è Bè (;G e[M) d; fdZsk j?<fJ; eo eè okiè Bè pj[s eq'X ehsk j?. fJ;è bJh wèoè fjodè ftu pj[s vobr fojk j?.35.

fJ; eo eè okik pj[s eq'fXs j' eè d'jK ~ wkoB bJh nk fojk j?. w?~nkgDè Bkb b? eè fco GiD dh e'Jh ftT[Is pDkU.36.

(fJ;soh dh) rZb ;[D eè okik jZ; fgnk nsè T[; dk d[y d{o eofdZsk. (fJ;soh efjD brh--) wèoh e[M th fuzsk B eo'. (w?I sK) s[jkvh ikBikD s'I vodh jK.37.d ' j o k

irs ftu T[; fJ;soh dè ihD ~ fXZeko j? i' nkgDè gqhsw dk pXj[zdk nZyK Bkb tèyè. i' fJe gbekoè fizBh th ihT[Idh ojè nsè eNko wko eèwo B ikJè.38.;t ? : k

rb dk iVQkT{ jko, wDh, ezrD, e[zvb nsè rfjDè fsnkr eè fpG{s(;[nkj) wb btKrh. j}koK ;[zdo jko G[bk eè nrBh ftu gqtèF eoKrh.(:[ZX ftu) bV woKrh, iK po\ ftu rb iktKrh, go sK th BjhI NbKrhnsè sèoè Bkb jh ftnkj eoKrh. jè ;yh! oki ;wki (wèoè) fe;è ezw BjhI,gqhsw ~ wofdnK tèy eè w?I th wo iktKrh.39.u "gJ h

oki e[wkoh Bè jZ; eè fejk fe jè fJ;soh! s{` wèoh fuzsk B eo. w?I j[DfJe T[gk eodk jK fi; eo eè sèok d[y d{o j' ikJèrk.40.

wèoh fuzsk fpbe[b B eo nsè w?~ sho ewkB fbnk dè. w}p{sh Bkbdotk}k pzd eo dè nsè fJ; nKrB ftu ;èi ftSk dè.41.

T[; oki e[wkoh Bè T[jh ezw ehsk nsè sho ewkB fbnk eè T[; ~ fdZsk.(fco) uzrh soQK ;èi ftSk fdZsh nsè T[; T[go fwso ~ fpmk fbnk.42.

d ' j o k

sd fJ;soh Bè wB ftu f\eo ehsk nsè wB ftu T[dk; j' rJh. (fco;'uD brh fe) iè ihtKrh sK gqhsw dè Bkb nsè iè woKrh sK th gqhsw dèe'b (jh woKrh).43.u "gJ h

T[; Bè fwso ~ gbzx (@gbek#) T[sè fpmkfJnk nsè GKs GKs dh ekw-eqhVk ehsh. soQK soQK dè (ih) Go eè G'r ehsè nsè fjodè ftu }ok fizBè thBjhI voè.44.


sp b" ueqtke d' nkJ/. oki e[wko fdqrB bfy gkJ/.J/e XB[ skfB pkB ;" wkfo:'. d[fs:k jkE ;o d[fs: gqjkfo:'. 45.

d[j{` ;oB d[j{`nB pX ehB'. d[j{`nB G{`fB fSfBe wfj bhB'.fszB d[j{`nB d[j{`nB e' yk:'. ;ze S'fo g[B e/b ewk:'. 46.

d ' j o k

fsB e' GSB efo d[jB bhB' uow T[skfo.gfjfo d[j[B f;o g? b:' g?m/ Bdh wMkfo. 47.

u "gJ hueqtko ;G e' fsB ikB?. wkB[y e? B e'T{ gfjukB?.g?os pj[ e';B bfr rJ/. bkrs J/e feBko/ GJ/. 48.

d' j? d'T{ no{fVs GJ/. ufb efo d/; nkgB/ rJ/.sk e" b? gNokBh ehB'. fus e' ;'e d{fo efo dhB'. 49.

d ' j o k

gfS:B e' g';s fgs[ eh fdq;fN pukfJ.gzyh jh ;G e' by? wkB[y by¤:' B ikfJ. 50.d/; nkfB ngB/ p;/ fs: e' ;dB pBkfJ.Gkfs Gkfs sk ;' ow? fB;[ fdB w'd pYkfJ. 51. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" frnkoj ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 111. 2157. nci{`.

d ' j o k

;{o ;?B okik j[s' ;woezd e/ wkfj.sk e/ s[fb Bo/; e' n"o irs w? Bkfj. 1.fusqebk okBh j[sh pvGkrfB fsj m"o.o{g ;hb bik r[BB sk e/ s[fb B n"o. 2.

u "gJ h

sk eh fBqg nkr¤:k wfj ojJh. ;'Jh eo? i[ tj j; ejJh.nkr¤:k d/; ;eb fsj wkB?. okBh e' okik gfjukB?. 3.

d ' j o k

nfws o{g sk e" fBofy wB eqw pf; G:' gh:.fB;[ fdB frqj sk e/ oj? n"o B j/os sqh:. 4.


sd se d' uetè (ueftnK dh i'Vh) nkJè. oki e[wko Bè (T[BQK ~) nZyKBkb tèy fbnk. fJe ~ XB[F fyu eè pkD Bkb wko fdZsk. d{iè jZE Bkb shoubk eè d{iè ~ wko fdZsk.45.

d'jK pkDK Bkb d'jK ~ wko fdZsk. d'jK ~ fSD Go ftu G[zB fbnk.T[BQK d'jK Bè d'jK ~ yk fbnk nsè fB;zr j' eè fco eèb-eqhVk eoB brrJ è . 4 6 .d ' jo k

T[BQK (ueftnK) ~ yk eè T[BQK dh ybVh T[sko bJh nsè nkgDè f;o sègk eè d'tèI Bdh ftu fmbQ gJè.47.

u "gJ h

T[j ;G ~ uetè brD brè, wB[Zy ti'I e'Jh gSkDdk BjhI ;h. (T[j)sodè sodè eJh e'jK se ubè rJè nsè fJe EK e`Yè ik brè.48.

d' x'fVnK T[sè d'tèI ;tko j' rJè nsè ub eè nkgDè dè; ik gj[`uè.T[; ~ (okiè Bè) gNokDh pDk fbnk nsè (T[; dè) fus dk d[y d{o eofd Zs k.49.d ' j o k

gzShnK dh ybVh (gk eè) nsè fgsk dh B}o puk eè (T[j fBeb rJè).(T[j) ;kfonK ~ gzSh jh brè, wB[Zy ti'I B ;wMè rJè.50. nkgDè dè; ftunk eè t; rJè nsè okDh ~ BtK wjZb pDtk fdZsk. oks fdB nkBzd tXk eèsoQK soQK Bkb (T[; Bkb) (okik) owD eodk.51.fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" :koQtèI ufosq dh ;wkgsh,

;G F[G j?. 111. 2157. ubdk.

d ' j o k

;woezd ftu ;{o ;?B BK dk okik ;h. T[; tork irs ftu e'Jh j'ookik BjhI ;h.1. T[; dè xo fusoebk BK dh tvGkrD okDh ;h. T[; dèo{g, Fhb nsè bik dè r[DK dè pokpo j'o e'Jh BjhI ;h.2.

u "gJ h

okik T[; dh nkfrnk ftu ofjzdk ;h. (okik) T[jh eodk i' T[j j; eèefjzdh ;h. (T[; dh) nkfrnk ;kok dè; wzBdk ;h nsè okDh ~ jh okik wzBdk;h.3.

d ' j o k

T[; dè nkgko o{g ~ tèy eè wB nsè eow eo eè fgq: (okik) T[; dèt; ftu ;h. oks fdB T[;è dè xo ofjzdk nsè j'o fe;è fJ;soh ~ B tèydk.4.


u "gJ h

stB fBqgfs fJe fsq:fj fBjkfo:'. G'r eo" fsj ;kE fpukfo:'.o?fB GJh ip jh bfy gk:'. gm? d{s frqj skfj p[bk:'. 5.

sk ;" p'fb nfXe ofs wkBh. go fsq: efo ngBh gfjukBh.sk e" ujs ;dB w? b¤:kt?. fBi[ Bkoh s/ nfs vo gkt?. 6.

:j? pks fus w? wfE okyh. e/b ;w? sk ;" :" Gkyh.sk e" efj:' pesq s/ pfoj'. oKej[ s/ okBh b? efoj'. 7.

ip :" puB fsq:fj ;[fB gk:'. oki j/s fj:o' j[b;k:'.np j" jP? fsq: ojh fsjko/. pfo:" uj' sp po' fg:ko/. 8.

J/e pks w? s[w? pykB'. w/o' puB ;ku i" wkB'.i" ih:s b" B/j fBpkj'. s' s[w nki[ fBqgfs w[fj p¤:kj'. 9.

ik ;' B/j[ B?ej{` ehi?. sk e" ghfm fi:s Bfj dhi?.sk eh pkj fpjf; efo rfj:?. gqkB iks b" gqhfs fBpfj:?. 10.

:j okBh i' Xkw fsjko?. sk e" vo j? fj:? jwko/.s[wj{` nfs sk e/ pf; g¤:ko/. izsq wzsq szsqB e/ wko/. 11.

j" np J/e ufosq pBkT{. ik s/ s[w ;/ fBqg e' gkT{.;eb ;sh e' ;ki ;tfoj". no[B p;sq nzrB w? efoj". 12.

s[w sj fJj okBh ;zr b? e?. n?:j[ nkg[ fuzv'b uV? e?.s[wj{` nkg[ w'fj ;wM?:j[. okBh e" ww sho gm?:j[. 13.

ejp/ j[sh ;eb fsB Gkyh. ;' ;G okfJ fus w? okyh.fB;[gfs Sfg:' fdfBf; ufV nk:'. pkw ;sh e' G/; pBk:'. 14.

fdB G/ ubh ;sh jm e? e?. T{u Bhu ;GfjB ;zr b? e?.fsq: ;fjs oki j{` nk:'. nkfB ;sh e' ;h; M[ek:'. 15.

fBqg fsj efj:' ;sh Bfj j{i?. w' s? nfws dop[ e¤:' B bhi?.j/ okBh s[wj{` ;wMkt'. ios nrB s/ :kfj pukt'. 16.


u "gJ h

(fJe fdB) T[; okiè Bè fJe fJ;soh tèyh (nsè nkgDè wB ftu) T[;Bkb G'r eoB dh ;'u ftukoh. id'I (T_; Bè) tèfynk fe oks j' rJh j? (sK)d{s Gèi eè T[; ~ wjZb ftu p[bk fbnk.5.

T[; ~ p[bk eè pj[s osh-eqhVk ehsh (nsè) gokJh fJ;soh ~ nkgDkeo eè wzB fbnk. T[; ~ (nkgDè) wjZb ftu fbnkT[Dk ukj[zdk ;h, go nkgDhokDh s'I pj[s vodk ;h.6.

T[; Bè fJj rZb nkgDè fus ftu fwE bJh nsè gqèw eqhVk tèbè T[;(fJ;soh) ~ efj fdZsh. T[; ~ w{zj'I fejk fe (sèoè Bkb) ftnkj eoKrk nsèfBoXB s'I okDh pDktKrk.7.

id (T[;) fJ;soh Bè fJj puB ;[Dè sK okiè bJh T[; dk wB T[wrfgnk. (nsè efjD brh) j[D w?I s[jkvh fJ;soh j' eè ojKrh. jè fgnkoè! id'Iih ukjè, w?~ to bt'.8.

fJe rZb w?I s[jk~ efjzdh jK iè wèoh rZb ;u wzB'. iè ihtB Go fgnkofBGkU sK jè okiB! s[;hI ni jh w?~ ftnkj bt'.9.

fi; Bkb E'Vk fijk th fgnko eo bJhJè, T[; ~ (fco) ihtB Go fgmBjhI ftykDh ukjhdh. T[; dh pKj ][Fh Bkb geVBh ukjhdh j? nsè gqkD-nzsj'D se gqhs fBGkT[Dh ukjhdh j?.10.

fJj okDh i' s[jkvè xo j?, T[; dk wèoè fjodè ftu pj[s vo j?. s[;hIizsq, wzsq nsè szsq dè wkoè j'Jè T[; dè pj[s nfXe t; ftu j'.11.

j[D w?I fJe ufosq pDkT[Idh jK fi; eo eè s[jkvè torè okiè ~ gqkgseo ;eK. ;sh dk ;kok Gè; pDktKrh nsè Foho T[sè bkb p;sq gktKrh.12.

s[;hI T[; okDh ~ Bkb b? eè nsè fjzv'bè ftu p?m eè wèoè e'b nkT[Dk.s[;hI nkg w?~ ;wMkT[Dk nsè okDh ~ wèoè e'b GèiDk.13.

T[; Bè i' efjDk ;h, efj fdZsk. T[j ;koh rZb okiè Bè fus ftu oybJh. uzdqwk b[e frnk nsè ;{oi uVQ nkfJnk. (T[;) fJ;soh Bè ;sh dk Gè;pDk fbnk.14.

fdB uVQB sè T[funK BhftnK ;GBK ~ Bkb b? eè jm g{ote ;shub gJh. (nkgDh) fJ;soh ;fjs okik th nkfJnk. nk eè ;sh ~ ;h;M [e k fJnk.15.

okiè Bè T[; ~ fejk fe ;sh B j't'. wèoè s'I pèfj;kpk XB feT_I B b?bt'. jè okDh! s{` th fJ; ~ ;wMk nsè nrBh ftu ;VB s'I fJ; ~ pukb ? . 1 6 .


fBqg okBh sk e" ;wMk:'. fpjf; ;sh :" puB ;[Bk:'.:j XB j? fej eki jwko/. ;[B' okt gqfs ej" fsjko/. 17.

d ' j o k;[B[ okBh s' ;" ej" pks ;[B' wjkoki.fg: ekoB fi: w? si" :j XB j? fej eki. 18.go XB rB" gykB ;' go gfs fgsk ;wkB.fg: ekoB fi: w? si" ;[og[o eo" g:kB. 19.

u "gJ h

g[fB oki? fJj Gkfs T[ukoh. J/s/ jfm fifB eo' fg:koh.gqkB gsB nkgB fifB ehi?. nkX' oki jwko' bhi?. 20.

e"B eki fBqg oki jwko?. ;dk oj' fJj Xkw fsjko?.w? i[r ukfo br? Bfj Ehj". fg: e/ wo/ pj[fo w? ihj". 21.

sp okBh fBqg pj[fo gmkJh. :k e' ej' pj[fo s[w ikJh.i¤:' s¤:' :k s/ :kfj fBtfo:j[. i' tj ej? tj? s[w efo:j[. 22.

sp okBh sk g? ufb rJh. pks eos pj[s? fpfX GJh.efj:' ;sh ;'T| pu w? ej{`. fJB s/ j'fJ B ;' jm rj{`. 23.

ofB:fj efj:' ;sh gfs d? j". w'o/ nrq dkf;Bh jP? j".st d/ys s/o' fBqg okT{. st xN d? f;o Bho GokT{. 24.

okBh efj:' gfsfj s[fj d? j". s'o/ nrq dkf;Bh jP? j".fdqr d/ys fBog s[fj owtkT{. rroh pkfo ;h; Xfo b¤:kT{. 25.

gkte phu ;sh fifB io'. eS{ pesq s/ jw? T[uo'.i" s{ ej? s s' e" pfo j". oKej[ s/ okBh s[fj efo j". 26.

:" efj gefo pkj s/ b:'. v'oh phu vkfo efo d:'.s[w fsq: fifB gkte w' io'. w'j{ e' Gosk b? eo'. 27.

d ' j o k

;GfjB e/ d/ys fs;? b:' fptkB uVkfJ.fJj ufosq sk e' pfo:' okBh fe:' pBkfJ. 28. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsO:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" pkojk ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 112. 2185. nci{`.


okDh nsè okiè Bè T[; ~ ;wMkfJnk, (sd) ;sh Bè jZ; eè fejk--(jèokiB!) w?I s[jkvè gqfs efjzdh jK fe fJj XB wèoè fe; ezw.17.

d ' jo k

jè okDh! ;[D, s?~ efjzdh jK. jè wjkoki! ;[D', w?I nkgDè gqhsw ekoBgqkD Sv ojh jK, fJj XB (wèoè) fe; ezw.18. gokJè XB ~ gZEo tKr nsègokJè gsh ~ fgsk ;wkB ;wM eè w?I nkgDè gqhsw bJh gqkD Sv eè ;tor~ ik ojh jK.19.

u "gJ h

okiè Bè fco fJ; soQK fejk--jè fgnkoh! fJsBk jm B eo. nkgDè gqkDKdk gsB B eo. (fJ; pdbè) wèok nZXk oki b? b?.20.

(fJ;soh Bè T_¦so fdZsk--) jè okiB! fJj oki wèoè fe; ezw dk j?. fJj;dk s[jkvè e'b jh ojè. w?I uko :[rK se ihT[Idh BjhI ojKrh, (go ;sh j'DBkb) w?I gqhsw dè woB T[gozs th ihT[Idh ojKrh.21.

sd okiè Bè fco okDh ~ Gèfink nsè fejk fe T[; ~ ik eè fco ;wMkU.fitèI fetèI T[; ~ ;sh j'D s'I pukU nsè i' T[j ejè, T[jh s[;hI eo'.22.

sd okDh T[; e'b ub eè rJh. eJh soQK Bkb T[; Bkb rZbK eoBbrh. ;sh Bè fejk fe w?I fJe rZb efjzdh jK. (T[j) fJBQK s'I j'Dh BjhI, nsèw?I jm cVh oyDk j?.23.

okDh ~ ;sh Bè fejk (w?~ nkgDk) gsh dè dè nsè wèoè ;kjwDè dk;hpD eè ofj. sèoè dèyfdnK j'fJnK sèoè okiè Bkb owD eoKrh nsè sèoè f;o sèxVk u[ek eè gkDh GotktKrh.24.

okDh Bè fejk fe (w?I) s?~ gsh dè dètKrh nsè sèoè nrè dk;h pD eèojKrh. nZyK Bkb dèydè j'fJnK okiè Bkb sèok owD eotktKrh nsè gkDh dhrkro f;o sè u[e eè fbnktKrh.25.

(okiè Bè ;sh ~ fejk--) jè ;sh! nrBh ftu B ;V, w?~ w[y s'I e[Mefj. iè s{` ejèI sK sèoè Bkb ftnkj eo btKrk. fBoXB s'I s?~ okDh eofdn Kr k .26 .

fJj efj eè (okiè Bè) T[; ~ pKj s'I geV fbnk (nsè T[; ~) v'bh(gkbeh) ftu gk fbnk. jè fJ;soh! s{` nrBh ftu B ;V nsè w?~ jh(nkgDk) gsh pDk b?.27.d ' j o k

;G dè dèydè j'fJnK T[; ~ gkbeh ftu uVQk fbnk. fJ; ufosq BkbT[; ~ ftnkj eè okDh pDk fbnk.28.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" pkoQtèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 112. 2185. ubdk.


d ' j o k

fp;B f;zx okik pv' pzr; w? pvGkr.T{u Bhu sk e? gqik ojh uoB ;" bkr. 1.

u "gJ h

feq;B e[nfo sk e/ gNokBh. ikB[e sho f;zX wfEnkBh.B?B fdg? Bhe/ eioko/. by/ j's bbBk wstko/. 2.

d ' j o k

o{g fdg? sk e' nfws ;'Gk fwbs ngko.j/fo okfJ e' fus pX¤:" ;es B pj[fo T[pko. 3.

u "gJ h

sk ;" B/j okt e' Gkoh. fBqgj{` e' nfs ukjs g¤:koh.d[j{`nB gow gqhs Gh n?;h. ;hsk ;' ox[BkEB t?;h. 4.

J/e jèfo fsq: okt b[GkB'. fBi[ fsq: ;zr B/j xN wkB'.ip fJj feq;B e[nfo ;[fB gkJh. okik g? fus s/ y[B;kJh. 5.

feq;B e[nfo fus nfXe fo;kJh. wB w? xks :j? mjokJh.d[jefo efo w? nki[ ;[ efoj'. fBqgj ;zxkfo nkg[ g[fB wfoj'. 6.

d ' j o k

sp okBh fus s/ ioh wB w? nfXe fo;kfJ.i¤:' ;h;' ;o e/ br/ s{fN soe d? ikfJ. 7.gm? d{s oki? s[os bhBh so[fB p[bkfJ.rop gqjfo My e/s[ e' ;'fJ oj? ;[y[ gkfJ. 8.

u "gJ h

ip n?;/ okBh ;[fB gkJh. iwXo bJ/ jkE w' nkJh.fp;B f;zx gfs gqEw ;zxkfo:'. sk gkS/ fsj fsq: e' wkfo:'. 9.

d ' j o kwkfo wk; fsq: stB e' okfX b:' fsj ekb.;dB J/e T[wokt e/ G/i d:' ssekb. 10.wk; ikfB sk e' s[os ukfp rJ/ ;G ;'fJ.Gb' Gb' ;G e' ej? G/d B gkt? e'fJ. 11.jkE gkt fBqg e/ ;eb ;zr w[sjoh s'fo.;hVB go s/ nkfB e? d:' XofB ej S'fo. 12.


d ' jo k

pzr; dè; ftu fpFB f;zx BK dk fJe tvGkrh okik ;h. T[; dh gqikdè ;koè T_¦uè BhtèI T[; dè uoBK Bkb brè j'Jè ;B.1.

u "gJ h

T[; dh feqFB e[nfo BK dh gNokDh ;h, wkB' Sho ;w[zdo ~ wZE eè eYhj'tè. T[; dè ;[zdo eibè tkbè B?D F'Gdè ;B. (T[; ~) tèy eè fJ;sohnK thwstkbhnK j' iKdhnK ;B.2.

d ' j o k

T[; dk o{g pj[s ;[zdo ;h nsè T[; ~ ngko F'Gk fwbdh ;h. T[; ~tèy eè okiè dk fus ftzfBQnk frnk nsè fco pu B ;fenk.3.

u "gJ h

T[; Bkb okiè dk pj[s gqèw ;h. T[j th okiè ~ pj[s fgnko eodh ;h.T[BQK d'jK dh nfijh gow ghqs ;h, fij' fijh ;hsk nsè okw dh ;h.4.

fJe fJ;soh ~ tèy eè okiè dk wB bbuk frnk nsè nkgDh fJ;sohBkb T[; dk gqèw xN frnk. id fJj rZb feqFB e[nfo Bè ;[Dh sK okiè gqfswB ftu pj[s fyMh.5.

feqFB e[nfo wB ftu pj[s eq'fXs j'Jh nsè wB ftu fJj i[rs pDkJh.ni w?I nfijk n"yk ezw eoKrh nsè okiè ~ wko eè fco nkg woKrh.6.

d ' j o k

sd okDh fus ftu ;V rJh nsè wB ftu pj[s e'qfXs j'Jh fitèI pkDdè brD Bkb FhFk fsVe eè N[N iKdk j?.7. okiè Bè s[os d{s Gèi eè (T[;)fJ;soh ~ p[bk fbnk nsè ekw dèt (@My eès[#) dk rop d{o eo eè (Gkt�;`:'r eo eè) ;[y g{ote ;"I frnk.8.

u "gJ h

id okDh Bè fJ; soQK ;[fDnk sK iwXkV jZE ftu b? eè nk rJh.gfjbK (nkgDè) gsh fpFB f;zx ~ wkfonk nsè T[; fgS'I T[; fJ;soh ~ thwko fdZsk.9.d ' j o k

T[; fJ;soh ~ wko eè T[; dk wk; s[os fo`BQ fbnk nsè fJe ;kwzs dèxo T[;è tèbè Gèi fdZsk.10. T[; ~ wk; ;wM eè ;G T[; ~ yk rJè nsè ;koè@uzrk uzrk# efjD brè, (go fJ; dk) Gèd e'Jh th gk B ;fenk.11. (T[; Bè)okiè dè ;koè nzr ;'Nè Bkb s'V eè nsè g"VhnK T[s'I fbnk eè Xosh T[sè ;[Nfd Zs k .12.


wdok e/ wd ;' Se¤:' T[o iwXo eh ykfJ.;hfVB s/ fy;es fBqgs gfo:' XofB go nkfJ. 13.;q'Bs ;' Ghis GJh ;eb XofB ;opzr.nkfB so/ okik gfo:' br/ eNkoh nzr. 14.

u "gJ h

ip fBqg wfo:' fsq:fj bfy gk:'. Gkfs Gkfs jP? d[fys ;[Bk:'.e"B ekb rfs eoh jwkoh. okik i{ u[fG wo/ eNkoh. 15.

ip okBh jP? dhB T[xk:'. p?m/ ;G b'rB ;[fB gk:'.sk e' ;G g{SfB fwfb nkJ/. e'B? d[;N okt i{ xkJ/. 16.

sp okBh nfs d[fys pykB¤:'. sk e' G/d eS{ B gSkB¤:'.gqEw okt i{ wk;[ wzrk:'. nkg[ Gy¤:' eS[ fGqsB gmk:'. 17.

g[fB okik i{ nwb wzrk:'. nkg[ fg:' eS[ jw? fg:k:'.ghJ/ e?c e? nfs wfs GJ/. ;[fX w? j[s/ fp;[fX jP? rJ/. 18.

wd ;" fBqgfs GJ/ wstko/. y/b ekfi frqj Uo gXko/.pf; jP? nfXe ekw e/ r:'. w/o' jkE jkE rfj b:'. 19.

gkt fy;s g"foB s/ G:'. nfXe ws w?E' frfo r:'.T[o s/ T[rfo eNkoh bkrh. sk s/ d/j okt i{ s¤:krh. 20.

d ' j o k

;hfVB s/ okik frfo:' gfo:' XofB go nkfB.u[ph eNkoh g/N w? sk s/ sfi:' gqkB. 21.

u "gJ h

;GB ;[Bs :" eEk T[ukoh. iwXo tj? pj[fo T[fo wkoh.fBqg fsq: wkfo gqkB fBi[ dhB'. ufos uzubk n?;' ehB'. 22. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" s/oj ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 113. 2207. nci{`.

; t ? : k

J/e wjk pB phu p;? w[fB f;qzr Xo/ foy f;qzr ejk:'.e"Bj{` y¤:kb fpGKvt i{ fwqfr:k j{` eh e'fyj{` s/ T[gik:'.


Fokp dè BFè Bkb wdj'F j' eè Sksh ftu iwXkV wotkJh nsè g"VhnKT[s'I fy;edk okik Xosh T[sè nkD fgnk.13. ;koh Xosh bj{ Bkb ozrhrJh nsè Foho ftu eNko yk eè okik jèmK nk fvfrnk.14.

u "gJ h

id fJ;soh Bè okiè ~ wfonk j'fJnk tèfynk sK eJh soQK Bkb d[ygqrN ehsk. ekb Bè wèoh eh rsh eo fdZsh j? fe okik ih eNko dè u[G ikDBkb wo rJè jB.15.

id okDh Bè d[yh j' eè g[eko ehsh sK ;koè b'eK Bè p?fmnK j'fJnK;[fDnK. ;G fwb eè T[; ~ g[SD nkJè fe fe; d[FN Bè okik ih ~ wkfonkj ? < .16.

sd okDh Bè pj[s d[yh j' eè df;nk fe fJ; dk Gèd ;wfMnk BjhI ik;edk. gfjbK okik ih Bè wk; wzrtkfJnk. e[M nkg ykfJnk (pkeh) B"eoK ~Gèi fdZsk.17.

fco okik ih Bè Fokp (@nwb#) wzrtkJh. nkg ghsh nsè e[M w?~ thfgbkJh. Fokp gh eè pj[s w;s j' rJè. j'F ftu ;B, go pèj'F j' rJè.18.

Fokp Bkb w;s j' eè okik ih ekw-eqhVk bJh wjZb tb ubè. ekw dènfXe t; ftu j' ikD ekoB wèoè jZE ~ nkgDè jZE Bkb geV fbnk.19.

g"VhnK T[s'I g?o fy;e frnk. (Fokp ftu) nfXe w;s j'D ekoB wèoèe'b'A fvr rJè. eNko T[Sb eè (T[BQK dh) Sksh ftu brh fi; eo eè okikih Bè dèj fsnkr fdZsh.20.

d ' j o k

g"VhnK s'I okik fvr eè Xosh T[sè nk fgnk. eNko (T[; dè) gèN ftuy[G rJh, fJ; bJh gqkB Sv fdZsè.21.

u "gJ h

;G ~ ;[DkT[Idè j'fJnK (okDh Bè) fJj fpqZsKs df;nk. fco T[j iwXkVnkgDh Sksh ftu wko bJh. fJ;soh Bè okiè ~ wko eè nkgDè gqkD fsnkrfdZsè. fJ; Yzr Bkb (T[;) uzubk Bè ufosq ehsk.22.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" sèoQtèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 113. 2207. ubdk.

; t ? : k

fJe t^vè izrb ftu (fJe) w[Bh ofjzdk ;h, fi; dè f;o T[sè f;zr ;B.fJ; bJh foFh fFqzr nytkT[Idk ;h. fe;è f]nkb Bkb ftGKvt (foFh f;qzr dèfgsk) Bè (T[; ~) fjoBh dh e[y ftu'I g?dk ehsk. T[d'I s'I jh T[j sg;th j'


j's G:' sg;h sp s/ ip s/ p[fX b? ;[fX e' mjok:'.o?fB fdBk ox[BkE Gi? epj{` g[o Ghso G{b B nk:'. 1.

phu eo? sg;¤:k pB e/ w[fB okw e' Bkw[ ig? ;[y[ gkt?.BQkB eo? fBs X¤:kB Xo? w[y pèd oo? jfo eh fbt bkt?.ohfs ub? yN ;k;sqB eh sB e;¤N ;j? wB e' B v[bkt/.G{fy fgnk; br? ip jh sp ekBB s/ u[fB e? cb ykt?. 2.

ekb fpshs G:' fJj ohfs gfo:' d[ofGS sjk ;[fB gk:'.phi ofj:' Bfj J/e sjk ;G b'e eB/eB e" so;k:'.i/s/ gV/ pj[ fpgq j[s/ fsB e" sp jh fBqg p'fb gmk:'.e"B e[eki fe:' ej' w? fij s/ fGqs b'eB iht B gk:'. 3.

oki ejh ip :" fsB e" sp fpgq ;G? fJj Gkfs T[uko/.ohs ub" oiBhsB eh s[w e'T{ B d/fy:' gkg fsjko/.f;zfwqs w? yN ;k;sq w? ;G j{` fwb eq'fo fpuko fpuko/.f;qzrh foyh;B nkJ/ stkb: :kjh u[G? fus pks jwko/. 4.

i" fus phu o[u? wjkoki p[bkfJ e? wkB; ;'Jh gm?:?.e"B/ T[gkfJ fpGKvt e' ;[s :k g[o phEB w? pfjo?:?.d/; p;? fcfo ekb B;? fus Ghso ;ku fJj? mfjo?:?.i" Bfj nkt? s' g{s fGikfJ fe nkgB ikfJ T[skfJb b¤:?:?. 5.

; ' om k

fGqs fws g{s gmkfJ okik nfs jk:b G:'.nkgBj{` bgNkfJ uoB ofj:' nk:' B w[fB. 6.

;t ? : k

p?fm fpuko eh:' ;G b'rB e"B T[gkfJ ej' np ehi?.nkgfj ikfJ Efe:' jwo' fBqg ;' fofy s" nij{` Bfj Ghi?.i' fsj b¤:kfJ p[bkfJ :jk fsj e" :j d/; d[Xk efo dhi?.:k s/ bikfJ ;p' frqj nkfJ w[Bh ;[y gkfJ ;G? sg[ Shi?. 7.

gksq ;o{g j[sh fsj m"o ;'T{ ufb e? fBqg e/ frqj nkJh.G/d nG/d eh pks ;G? efj e? w[y s/ ;G jh ;w[MkJh.gkB upkfJ ubh fss e' wB d/t nd/tB e' fpowkJh.nBzd b'e GJ/ sfi ;'e ;[ ;'e eh pks ;G? fp;okJh. 8.


frnk id'A s'I T[; Bè p[ZXh Bkb ;[ofs ~ ;fEo ehsk. oks fdB gowkswk dhGrsh eodk nsè edè G[b eè th Bro ftu B nkfJnk.1.

w[Bh pB ftu sgf;nk eodk nsè okw dk Bkw ig eè ;[y gqkgs eodk.fBZs fJFBkB eodk nsè fXnkB Xodk, w[y s'I tèd gkm eodk nsè jfo ftufbt brkT[Idk. Sè Fk;sqK dh ohs nB[;ko ubdk, Foho T[sè eFN ;jkob?Idk go wB ~ B v[bkT[Idk. id'I G[y fgnk; brdh sK pB ftu'I cb u[D eèyk b?Idk.2.

fJ; soQK ;wK phsdk frnk nsè T_Eè (dè; ftu) ekb g? frnk, (;G BèfJj rZb) ;[D bJh. T[Eè fJe phi th B fojk nsè ;koè b'e dkDè dkDè ~so;D brè. fisBè th pj[s gVQè j'Jè pqkjwD ;B, (T[BQK ~) sd jh okiè Bèp[bk fbnk (nsè g[ZSD brk fe) w?I fejVk wkVk ezw ehsk j? fi; eo eè wèohgqik dè b'e ih BjhI ojè (Gkt� wodè ik ojè jB).3.

id okiè Bè T[BQK (pqkjwDK) ~ fJ`i fejk, sd ;kfonK pqkjwDK Bè fJ;soQK fejk fe s[;hI okiBhsh nB[;ko ubdè j', s[jkvk e'Jh gkg BjhI tèfynk.(T[BQK Bè) ;fwqshnK nsè Sè Fk;sqK ~ (tku eè) eJh gqeko dè ftuko ;'uè (nsèfejk--) s[jkvè xo f;qzrh foFh nktè, fJjh rZb ;kvè wB ~ brdh j?.4.

iè (fJj rZb) wB ~ brè sK jè wjkoki! pzdk Gèi eè T[; ~ p[bk bt'.fe;è soQK ftGKvt dk g[Zso fJ; Bro dhnK rbhnK ftu fcoè. fJj wB ftu;Zu ikD' fe id'I T[j dè; ftu nk eè t;èrk sK ekb ]sw j' ikJèrk. iè T[j(pzdk GèiD sè) BjhI nkT[Idk sK g[Zso ~ Gèi eè iK nkg ik eè (T[; ~) ibdhb? nkU.5.

; ' om k

;èteK, fwsoK nsè g[Zso ~ Gèi eè okik pj[s pèjkb j' frnk. nkg th(w[Bh dè) uoBK Bkb fbgN fojk, go w[Bh B nkfJnk.6.

;t ? : k

;kfonK b'eK Bè p?m eè ftuko ehsk fe j[D eh T[gk ehsk ikJè. ;kvkokik nkg th ik nkfJnk j?, go niè se foFh g;hfink BjhI j?. i' e'Jh T[;~ fJEè p[bk fbnkJè sK T[; ~ fJ; dèF dk nZXk (oki) dè fdnK. fJ; eo eè;koè Fofwzdè j' eè xo nk rJè. (;'uD brè fe e'Jh nfijk T[gk ehsk ikJèfe) w[Bh gq;zB j' ikJè (nsè T[; dk ) ;kok sg BFN j' ikJè.7.

fJe BNh torh fJ;soh T[Eè ofjzdh ;h, T[j ub eè okiè dè wjZb ftunkJh. (T[; Bè) Gèd nGèd dh ;koh rZb (okiè ~) w{zj'I p'b eè ;wMkJh. gkBupkT[Idh j'Jh T[E'I ~ ub gJh i' dètfsnK nsè d?IsK dk wB GowkT[D tkbh;h. (T[; ~ iKfdnK tèy eè) ;koè b'e d[y ~ Sv eè gq;zB j' rJè (nsè fJ;soQK) d[y dh ;koh rZb G[bk fdZsh.8.


ek pg[o' w[fB j? ;[fB j/ fBqg B?e i' B?B fBjkoB g?j".o{g fdykfJ fs;? T[oMkfJ ;[ pksB ;" ngB/ pf; e?j".gkr p`XkfJ iNkB w[zvkfJ ;[ sk fBqg ikfJ stkb: b¤:?j".e/fse pks ;[B' fJj BkE stkBB s/ N[e nkfJ;[ g?j". 9.

e/fse pks ;[B' w[fj j/ fBqg skoB s'fo nek; s/ b¤:?j".d/t nd/t ejk Bo j? po d/tB e' fSB w? pf; e?j".d¤:'; e/ phu uV? j" fB;keo o?fB ;w? oft e' gqrN? j".r¤:koj o[dqB e' jfo e" fpfX eh p[fX e' fpfX ;" fp;o?j". 10.

d ' j o k

n?;/ puB T[ukfo fsq: sj s/ fe:' g:kB.gbe J/e phsh Bjh sjk gj{`uh nkfB. 11.

;t ? : k

d/fy sg'XB e" pB wkBfB w'fj ojh wB w? ;[y[ gk:'.yks fpGKvt i{ cb E' fsB vkfoB ;' getkB brk:'.G{y brh ip jh w[fB e" sp jh sj m"o S[Xkso nk:'.s/ cb ykfJ ofj:' fp;wkfJ wjk wB Ghso w'd pYk:'. 12.

;'u fpuko eh:' fus w' w[fB J/ cb d?t ejk T[gik:'.ekBB w? fBoy/ Bfj B/sqB nki[ br/ epj{` B upk:'.e? wxtk pb[ e? Sb[ e? jwo/ sg e' nftb'eB nk:'.e? irdh; feqgk efo w' go w'o/ foMktB eki pBk:'. 13.

nkB`d :" T[gi¤:' wB w? w[fB u"e ofj:' pB e/ cb y?e?.ekoB j? ;[ eS{ fJB w? efj n?;/ ofj:' uj{` Uo fus?e?.jko f;zrko Xo/ fJe ;[`dfo mkYh sjk wB w'd pY?e?.;'fGs j? wfj G{yB g? wfjG{yB e" wB' G{fys e? e?. 14.

i'pB i/p ir/ nfs jh fJe wkBfB ekBB phu fpoki?.Bhb fBu'b ;/ B?B b;? d[fs d/fy wB'it e' wB[ bki?.e'e eg's ebkfBfX e/jfo eho e[ozr ejh fej eki?.;'e fwN? fBoy/ ;G jh Sfp nkB`d e" fj: w? T[goki?. 15.

fus fpuko fe:' ngB/ wB e' w[fB j? :j skfj fBjko".d/t nd/t fe iS G[izr feX" Bo d/t o[ d/t fpuko".


(T[j fJ;soh efjD brh) T[j w[Bh ftukok eh uh} j?< jè okiB! ;[D',iè T[j }ok th wèoè tb nZyK y'bQ eè tèyèrk. (w?I) T[; ~ (nkgDk) o{g ftyk eènsè rZbK ftu T[bMk eè nkgDè t; ftu eo btKrh. (T[; dhnK) iNktKw[Btk eè nsè grVh pzBQtk eè jè okiB! sèoè xo b? nktKrh. jè BkE! (wèoh)}ok fizBh rZb ;[D', (w?I) s[jkvè w{zj s'I p; nkfrnk gqkgs eo btK.9.

jè okiB! wèoh wkVh fizBh rZb ;[D', (w?I) nkekF s'I skoè s'V fbnktKrh.dètsè, d?Is nsè wB[Zy eh jB, (w?I) fSD Go ftu ;qèFm dètfsnK ~ th t;ftu eo btKrh. (w?I) fdB ~ uzdqwk uVQk fdnKrh nsè oks tèbè ;{oi ~gqrN eo fdnKrh. (w?I) frnkoK o[dqK dh, ftFD{ dh, pqjwk dh p[ZXh ~ i[rsBkb wko fdnKrh.10.

d ' j o k

nfijè p'b T[uko eè (T[j) fJ;soh T[E'I bJh ub gJh nsè (niè) fJegbe MgeD dk ;wK th phfsnk BjhI ;h fe T[Eè nk gj[`uh.11.

;t ? : k

(T[j) rophbh fJ;soh @sg'XB# (sg;toh f;qzrh foFh) d/ pB ~ tèy eèw'fjs j' rJh nsè wB ftu pj[s ;[y gqkgs ehsk. ftGKvt ih i' cb yKdè;B, T[BQK vkbhnK Bkb getkB brk fdZsè. id'I w[Bh ~ G[y brh, sK T[; EKsè G[y dk ;skfJnk j'fJnk nkfJnk. (T[j getkB o{g) cb yk eè pj[s j?okBj'fJnk nsè wB ftu nkBzd tXkfJnk.12.

w[Bh Bè wB ftu ftuko ehsk fe fJj cb gowkswk Bè fet/ g?dk ehsèjB< pB ftu nZyK Bkb tèyè BjhI nsè ni se edè ykJè BjhI. iK fJzdo Sbdè pb Bkb wèoè sg ~ tèyD sK BjhI nkfJnk. iK irdhF Bè feqgk eo eèw?`~ gq;zB eoB bJh fJj ekoi sK BjhI ehsk.13.

w[Bh dè wB ftu pj[s ][Fh g?dk j'Jh nsè pB dè cb yk eè u"Ie fgnk.fJ; dk e[M ekoB j?, fJj efj eè u"jK gk;è tèyD brk. (T[; Bè tèfynk fe)jko fFzrko eo eè fJe ;[zdoh T[Eè gq;zB fus yV'sh j?. (T[j) Xosh dhfFzrkfoe ;kwrqh T[sè ;[F'fGs j?, wkB' Xosh dè fFzrko dk fFzrko pDh j'Jhj 't è .14.

(fi; dk) i'pB pj[s F'GkFkbh ;h, T[j fJe fJ;soh izrb ftu yV'sh;h. T[; dè B?D Bhbè ewbK tKr uwe ojè ;B, (T[; dh) ]{p;{osh ~ tèy eèekw dèt dk wB th bbukT[Idk ;h. uetk, ep{so, uzdqwk, Fèo, s'sk nsè fjoB(fJ; fJ;soh dè ;kjwDè d;') fe; ezw dè jB. T[; ~ tèyD Bkb ;G dè d[yd{o j' iKdè jB. (T[; ~ tèy eè) fjodè ftu nkB`d g?dk j' iKdk j?.15.

w[Bh Bè T[; (fJ;soh) ~ tèy eè nkgDè wB ftu fJj ftuko ehsk. ehfJ; ~ dètsk, d?Is, :eF, Bkr, Bo dèt nsè dèt ftukoK. iK (fJj) e'Jh oki


oki e[wkfo fpokis j? e'T{ skgo nki ;G? sB tko".:kjh e' sho oj" fdB o?fB eo" sg;¤:k pB phu fpjko". 16.

ikfJ gqBkw fe:' fsj e' ;[fB pks ej' jw ;" s[w e' j?.d/t nd/tB eh d[fjs feX" okw eh pkw j[sh pB ;'j?.okif;oh feX" oki e[wkfo s{ iS G[izrB e/ wB w'j?.;ku T[uko[ ;uh fe f;tk fe s[jh ofs j? gfs e' wr[ i'j?. 17.

BkE ;uh ofs j" B f;tk Bfj j"rh B oki e[wko eh ikJh.okif;oh Bfj iS G[zirfB d/t nd/t Bjh T[gikJh.okw eh pkw B j' nfEsh; foyh; T[dkbe eh fsq: ikJh.J/e[ i[rh; ;[B/ s[wj{` fsj s/ s[wo/ pop/ ej nkJh. 18.

uzub B?B fe uzubskJh ;' NkwB ;" fsj e' efo dhB'.jkt ;[ Gkt fdykfJ xB/ fSBe/e fpy? w[fB i{ pf; ehB'.gkr pzXkfJ iNkB w[zvkfJ ;[ G{yB nzr pBkfJ BthB'.ihfs r[bkw fe:' ngB" fsj skg; s/ frq;sh efo bhB'. 19.

skg;skJh e' s¤:kr sgh;Po sk fsq: g? fus e? T[oMk:'.gkfJ pqs'sw e" so[Bh sB ;'e fBtkfo n;'e[gik:'.Gkfs nB/e fpjkos ;[zdo ;ks ;[sk yN g{s[gik:'.s¤:kr d:/ pB e' pf;p' g[o Ghso e' pf;:' wB Gk:'. 20.

J/e wjk pB j? ;[fB j' w[fB nki[ ub? sj ikfJ fpjko?.c{b xB/ cb okis ;[zdo cfb oj/ iw[Bk e/ feBko?.s¤:kr fpbzp ub' fss e' s[w ekBB ;' owBh: fBjko?.e/b eo? fwfb nkg; w? d'T{ ezdqg e" ;G dqg fBtko?. 21.

ekBB ièfse E/ fsj d/; ;G? nfEs/; e' pkb fdykJ/.eKy s/ ezeB e[zvb ekfY ioktfe i/p io/ gfjokJ/.w'fj ofj:' fsj e" bfy e? w[fB i'r e? B¤:k; ;G? fp;okJ/.ekj{` gqp'X fe:' Bfj sk ej nkgB jh frqj w? w[fB nkJ/. 22.


e[wkoh fpokidh j? fi; T[sè ni ;kok Foho (Gkt-- ;G e[M) tko fdnK.fdB oks fJ;è dè BèVè ojK, sgf;nk eoK nsè pB ftu ftuoK.16.

(w[Bh Bè T[; fJ;soh ~) ik eè gqBkw ehsk (nsè fejk) wèoh rZb ;[Dnsè d; s{̀ e"D j?I< eh dètfsnK iK d?IsK dh g[Zsoh j?I iK okw dh fJ;soh(;hsk) izrb ftu ;[F'fGs j?I. eh s{̀ okDh iK oki e[wkoh j?I i' :eFK nsèBkrK ~ th w'jD tkbh j?I. ;u d; fe s{̀ ;uh (fJzdqkDh) j?I, fFtk (d[ork) j?,iK (ekw dh gsBh) osh j?I, iK nkgDè gsh dk okj se ojh j?I.17.

(fJ;soh Bè T[&Zso fdZsk--) jè BkE! B w?I ;uh, iK osh iK fFtk jK nsèB jh oki e[wko dh g?dk ehsh j'Jh (Gkt� oki e[wkoh) jK. B w?I okDh jKnsè B jh :eFK, BkrK, dètfsnK iK d?IsK dh g?dk ehsh j'Jh jK. jè :'rh. Bw?I okw dh fJ;soh (;hsk) jKl w?I sK foFh T[dkbe dh fJ;soh dh g?dk ehshj'Jh jK. (w?I) fJe s{̀ jh ;qèFm :'rh ;[fDnk j?, fJ; bJh s?~ ftnkj[D bJhnkJh jK.18.

uzub B?DK dh uzubskJh Bkb (fJ;soh B/) T[; ~ N{Dk fijk eo fdZsk.pj[s jkt Gkt ftyk eè fJe fSD ftu jh w[Bh ~ t; ftu eo fbnk.(T[; dhnK) iNktK w[zB eè, grVh pzBQtk eè nsè Foho T[sè BtèI }èto ;ikfdZsè. T[; ~ fis eè nkgDk ra[bkw pDk fbnk nsè sg;th s'I frqj;Eheo fdZsk.19.

sgf;nk ~ fsnkr eè T[j sg;th T[; fJ;soh ftu nkgDè fus ~ c;kp?mk. T[; T[&Zsw pqsXkoh ~ gqkgs eo eè fJ;soh Bè d[y ~ fsnkr eè nkB`dg?dk eo fbnk. T[j ;[zdo nBèe soQK Bkb (izrb ftu) ftuodh ojh nsè;Zs bVehnK nsè Sè g[ZsoK ~ iBw fdZsk. T[; sg;th Bè izrb dk tk;k Sveè Ffjo ftu t;D dk wB pDkfJnk.20.

(T[; fJ;soh Bè w[Bh ~ fejk--) jè w[Bh! ;[D'! (fJEè BèVè) fJe wjk pBj?, ni ub eè T[Eè ftjko eohJè. T[Eè pj[s c[b nsè ;[zdo cb jB, i' iwBkdè e`Yè T[sè F[GkfJwkB jB. fpBk dèo ehsè s[;hI T[Eè ub', (T[j fJ;) pB s'If}nkdk ;[zdo fd;dk j?. T[Eè n;hI d'tèI fwb eè ekw-eqhVk eoKrè nsè ekwdèt dk xwzv d{o eoKrè.21.

fisBè th T[; dè; ftu pB ;B, T[j ;koè T[; fJ;soh Bè :'rh ~ftykJè. (T[; fJ;soh Bè nkgDh) g'Nbh ftu'I ezrD, e[zvb nsè j'o iVkT{rfjDè eY eè (:'rh ~!) gtkJè. T[BQK ~ tèy eè w[Bh w'fjnk frnk nsè :'rdhnK ;kohnK i[rsK G[b frnk. T[; ~ fe;è Bè frnkB T[gdèF B ehsk, w[BhnkgDè jh xo ftu nk frnk.22.


d ' j o k

;ks ;[sk nkr/ eoh shB[ fsq:fj ;[s bhB.fJe eKX/ fJe eKy w? y;Nw w[fB f;o dhB. 23.

s'Ne Szd

g[o w? fofy nkfJ ;[B/ ip jh. iB g{iB skfj ub/ ;G jh.fus Gksfj Gkfs nB`fds jP?. fpqX pkb B iPkB ofj:' xo e?P. 24.

;G jh eo e[zew c{b bhJ/. w[fB T{go tkfo e? vkfo dhJ/.bfy e? fsB e" fofy :" jofy:'. sp jh xB ;ktB i¤:' pofy:'. 25.

d ' jo k

pofy:' sjk n;/y ib joy/ b'e ngko.G:' ;[ekb d[ekb s/ n?;/ ufos fBjkfo. 26.

s'Ne Szd

xB i¤:' pofy:' ;[ xB' sj nkJh. g[fB b'eB e/ T[gih d[fuskJh.ip b" frqj s/ fofy oki B i?j?. sp b" frfo rkt pokpfo jP?j?. 27.

sp jh fsj gksqfj p'fb fb:'. fBi[ nkfXe d/; pNkfJ fd:'.g[fB skfj efj:' fofy e" s[w Nko'. g[o pkf;B e' ;G ;'e fBtko'. 28.

;t ? : k

p?; fpsh pf; pkwj[ e/ fp;[BkE ej{` fj: w? B ;fo:'.fp;zGko G:' pooks ejk fpB[ p/d e/ pkfd fppkfd pfo:'.pfj e? pb[ e? fpM[ e? T[M e? s[fj ekb e' y¤:kb ejk fp;fo:'.pfB e? sfB e? fpjo" g[o w? iV bkifj bki e[eki efo:'. 29.

d ' jo kpuB ;[Bs n?;' w[fBi wB w? fe:' fpuko.s[os pBfj g[fo S'fo e? T[fm Gkfi:' fp;zGko. 30.fgqEw nkfB ekfY:' foyfj w/x b:' poykfJ.noX oki fsj fBqgfs e' bhB" nkg[ pNkfJ. 31.;s Nkfo:' fsj w[fBi e' noX d/; e" gkfJ.Gkfs Gkfs e/ ;[y eo/ fjqd? joy T[gikfJ. 32. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" u"d; ufsoq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 114. 2239. nci{`.


d ' jo kT[BQK Bè ;Zs XhnK ~ nrè eo fbnk nsè fszB g[ZsoK ~ fJ;soh Bè ;zGkb

fbnk. (pkeh fs`B g[ZsoK ftu'I) fJe w'Yè T[sè, fJe e[SV nsè SètK w[Bh Bè f;oT[sè fpmk fdZsk.23.s'Ne Szd

Bro ftu id b'eK Bè foFh dk nkDk ;[fDnk sK ;G b'e T[; dh g{ikeoB bJh s[o gJè. ;kfonK dè fus GKs GKs Bkb nkB`fds jB nsè fpoX,pkb, itkB e'Jh th xo BjhI fojk.24.

;G Bè jZE ftu eè;o dè c[b bJè j'Jè jB (i' T[BQK Bè) w[Bh T[sè tko ;[NèjB. T[BQK ~ tèy eè foFh fJ; soQK gq;zB j'fJnk nsè sd'I ;ktD torè pdbtoQB br rJè.25.d ' jo k

T[Eè pj[s nfXe whIj fgnk nsè b'ehI pj[s gq;zB j'Jè. nfijk ufosqtèy eè ekb s'I ;[ekb j' frnk.26.

s'Ne Szd(T[Eè) pdb fiT_I jh pj[s nfXe tfoQnk (sK jo gk;è ib jh ib) j'

frnk. fco b'eK dè wB ftu d[fpXk g?dk j' rJh. id se (Bro dè) xo s'IfoFh-oki BjhI iKdè, sd se fgzv fvr eè pokpo j' iktèrk.27.

(okiè Bè) sd T[; fJ;soh ~ p[bk fbnk nsè T[; ~ nZXk oki tzvfdZsk. fco T[; ~ fejk fe foFh ~ (fJE'I) b? ikU nsè Bro tk;hnK dè ;Gd[y d{o eo'.28.;t ? : k

(sd fJ;soh w[Bh ~ ;`p'fXs j'Jh fe) fJ;soh dè t; fgnK ;koh T[wor[}ko fdZsh, go edè gowkswk dè Bkw dk f;woB BjhI ehsk. (s{`) pè;[X j'frnk j?I. tèd dè tkd fttkd ~ Sv eè s{` poVkT[Idk fcodk j?I. (;`;kfoeskftu) tfj eè, (tk;BktK ftu) ;V eè, (gowkswk s'A) ftSV eè nsè (eosZtgE s'A) T_yV eè, s{` ekb dk fynkb feT[I G[bk fdZsk j?. s{` pD mD eè, Broftu x[zw fojk j?I. jè w{oy! bki Sv eè pj[s wkVk ezw ehsk j?.29.d ' jo k

fJ; soQK dè p'b ;[D eè w[Bh Bè wB ftu ftuko ehsk. s[os pè;[X j' eèBro ~ Sv fdZsk nsè pB tb T[m Gfink.30. gfjbK foFh ~ izrb ftu'IeY fbnkT[Idk, (fco) pdbK s'I poyk eotk bJh nsè T[; okiè s'I nXk okitzvtk fbnk.31. T[; w[Bh dk ;Zs Gzr ehsk nsè nZXk dèF gqkgs eo fbnk.(fco) fjodè ftu nkBzd tXk eè GKs GKs dè ;[y wkDè.32.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" u"dtèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 114. 2239. ubdk.


d ' jo k

foyh r"sw pB w? p;? skfj nfjb¤:k sqh:.wB;k pkuk eowBk pf; efo okfy:' gh:. 1.

;[oh nk;[oh fezBqBh sk ;w n"o B e'fJ.o{gtsh sq? b'e w? sk ;h nT[o B j'fJ. 2.

f;tk ;uh ;hsk ;sh sk e' o{g fBjkfo.ojs Bkfo fBj[okfJ efo fBi xfN o{g fpukfo. 3.

r"sw fofy e/ d/t ;G rJ/ e"Bj{` eki.o{g nfjb¤:k e' fBofy ohfM ofj:' ;[o oki. 4.

n f V b

pk;t eh Sfp j/fo fs:k j{ pf; GJh.fpoj ;w[zd e/ phu p{fv ;G jh rJh.shB b'e e' BkE i[ G/NB gkfJ:?.j' i'pB iV w[fB sho B fpqEk rtkfJ:?. 5.

d ' j o k

sp npbk ;[o oki e/ w'jh o{g fBjkfo.jo nfo ;o sk e" jB¤:" xk:fb GJh ;[wko. 6.

u "gJ h

e"B T[gkfJ ;[o/;fj g?:?. gm? ;juoh skfj p[b?:?.J/e o?fB i" G/NB gkT{. sk go ;[B' ;yh pfb ikT{. 7.

d ' j o k

i'rB/;[oh ;juoh ;' fsB bJh p[bkfJ.;eb G/d ;w[MkfJ e? jfo gqfs dJh gmkfJ. 8.ikfJ efj:' ;[o oki ;' G/d ;yh ;wMkfJ.;[Bs nfjb¤:k eh fpqEk ohfM ofj:' ;[o okfJ. 9.

;t ? : k

pkfb froh fp;zGko ;[B' jfo Gkb fpy? fpzfd:' B fd:' j?.NkwB ;' e/j{` skfj efo:' fiB nki[ br/ B f;zrko fe:" j?.phoh upkfJ ;e? B ;yh go gkfJ ojh Bfj gkfB fg:' j?.p/fr ub' pfB p?m/ ejk wB wkBfB e' wB' w'fj fb:' j?. 10.


d ' jo k

r"sw foFh pB ftu ofjzdk ;h. T[; dh nfjfbnk BK dh fJ;soh ;h. wB,puB nsè eow eo eè (T[; Bè nkgDè) gsh ~ t; ftu eo ofynk ;h.1.

dèt-fJ;sohnK, d?Is - fJ;sohnK nsè fezBo-fJ;sohnK ftu'I j'o e'Jh thT[; dè pokpo BjhI ;h. fszBK b'eK ftu T[; torh o{gtkB e'Jh j'o BjhI; h.2.

gkopsh, ;uh (fJzdqkDh), ;hsk nsè ;sh T[; dk o{g tèy eè nsè nkgDèo{g ~ xN ;wM eè rodB M[ek fdzdhnK ;B.3.

fe;è ezw bJh ;koè dètsè r"sw foFh dè (xo) rJè. nfjfbnk dè o{g ~tèy eè fJzdo (@;[o oki#) w'fjs j' frnk.4.

n f V b

fJzdo dh Sph ~ tèy eè fJ;soh (nfjfbnk) th T[; dè t; ftu j'rJh. (T_j) fpoj'I dè ;w[zdo ftu ;koh v[p rJh (nsè ;'uD brh fe) iè w?IfszBK b'eK dè ;[nkwh (fJzdo) ~ gqkgs eo btK, sK (fJ;) w{oy w[Bh e'b ofjeè ftnoE ftu i'pB ~ B rztktK.5.

d ' j o k

sd (T[j) npbk (nfjfbnk) fJzdo dk o{g tèy eè w'fjs j' rJh. fFtdè t?oh (ekw dèt) Bè T[; ~ sho wko eè pj[s xkfJb eo fdZsk.6.u "gJ h

(;'uD brh fe) fejVè T[gk Bkb fJzdo ~ gqkgs ehsk ikJè. ;jèbh Gèieè T[; ~ p[bktK. jè ;yh! ;[D, iè fJe oks T[; Bkb ;`:'r j' ikJè, sK w?I T[;s'I fBSkto j' iktK.7.

d ' jo k

ièrBè;[oh BK dh ;jèbh ~ T[; Bè p[bkfJnk. (T[; ~) ;kok Gèd d; eèfJzdo e'b Gèi fdZsh.8. ;yh Bè ik eè fJzdo ~ ;kok Gèd ;wMk eè efj fdZsk.nfjfbnk dh rZb ;[D eè fJzdo pj[s gq;zB j'fJnk.9.

;t ? : k

jè fJzdo! ;[D', nfjfbnk pè;[X j' eè fvr gJh j? nsè wZEè T[sè fpzdh seBjhI brkJh j?. T[; ~ fe;è Bè N{Dk eo fdZsk j? nsè ni fFzrko se BjhIehsk j?. (T[j) gkB th BjhI upk ;edh, ;yh dè g?ohI g?Idh j?, nsè (T[; Bè)gkDh se BjhI ghsk j?. ibdh ub', (fJEè) pD eè p?mè j', (s[;hI) T[; wkDwsh dk wB w'j fbnk j?.10.


eq'fo eqbkg eo? ewbkSfD d¤:'; fB;k epj{` Bfj ;'t?.;KfgB i¤:' ;;e? fSs T{go b'e eh bki ;G? jfm y't/.jko f;zrko Xo? Bfj ;[zdfo nK;PB ;" ;f; nkBB X't?.p/fr ub' pfB p?m/ ejk st wkofr e' w[fB wkfBB i't?. 11.

pks sgh;PofB eh ;[fB pk;t p/fr ufb:' ijk pkb fpjko?.phoh upkfJ ;[ p/y pBkfJ ;[ pkofj pko f;zrko ;tko?.xks gSkfB ufb:' fss e" w[fB ;qkg e/ skg M[e? fMMeko?.ikfJ ;e? jfNj{` B oj? wstko/ eh Gkfs fvr? vr vko?. 12.

p/fr fwb' wB Gkfts GktfB g¤:ko/ i{ nki[ fsjko/ GJ/ j?I.G/NB e" wfjoki ;w? w[fB oki fX:kB w" nki[ rJ/ j?I.whs nfbzrB u[zpB nk;B Gkfs nB/eB nkfB bJ/ j?I.w'd pfY:' wB GkwfB e/ w[fB ik fus s/ fp;okfJ dJ/ j?I. 13.

d ' j o k

pB¤:' mB¤:' ;[zdo xB' shfB b'e e' okfJ.pk;t ;' gfs gkfJ fsq: w[fBfj d:' fp;okfJ. 14.

;t ? : k;q'BB w' yoe' ;[fB e? sp jh w[fB Bk:e u"fe gfo:' j?.fX:kB fd:' sfi e/ ;G jh sp jh fo; e/ sB ;kE ifo:' j?.Xkw eh Uo ufb:' T[fm e? ;[o oki bfy:' so ykN d[fo:' j?.u"fe ofj:' fus wkM efj:' :j ekj{` fBbki e[eki efo:' j?. 15.

d ' j o k

fofy r'sw fof; e? efj:' e' nk:' fJj Xkw.sp fsj n; T[so fd:' foyfj fpjf; efo pkw. 16.

u "gJ h

wKiko fJj mk fJe nk:'. sw[ e" j/fo nfXe vo gk:'.fus nfs sq;s ykN so d[fo:'. w? w[fB i{ s[fj ;ku[ T[ufo:'. 17.

s'Ne Szd

w[fB oki eS[ Bfj G/d bfj:'. fsq: i' fe: ;' gfs ;kE efj:'.wKiko d[fo:' fJj ykN so?. iB[ pk;t eh ;G ;'G Xo?. 18.


(T[j) ewb B?Dh eo'VK soQK dè ftobkg eodh j?. fdB nsè oks ftuedè th ;"Idh BjhI j?. Xosh T[sè gJh j'Jh ;ZgDh tKr f;;edh j? nsè b'ebki ~ jm g{ote ]sw eo fdZsk j?. T[j ;[zdoh jko fFzrko BjhI eodh nsèjzM{nK Bkb nkgDk uzdqwk tork w[y X'Idh j?. ibdh ub', (fJEè) feT[I pD eèp?mè j', s[jkvè o;sè ~ w[Bh dh fJ;soh tèy ojh j?.11.

T[; sg;th fJ;soh dh rZb ;[D eè fJzdo T[; gk;è tb ub fgnk fiEèfJ;soh ftuo ojh ;h. (fJzdo dh nkwd dh rZb ;[D eè) gkB upk eè nsè;o{g ;ztko eè pko pko fFzrko eodh j?. (fJzdo) w"ek skV eè w[Bh dè ;qkg s'Ivodk, ;ze'udk nsè ;[eVdk j'fJnk T[Xo ~ ub fgnk. T[j B T[Eè ik ;edkj?, B ofj ;edk j?, wstkbè tKr fvrv'bè yKdk s[o fojk j?.12.

(;yh Bè fejk--) jè fgnkoè! wB GkT[Idh gqèfwek ~ ibdh fwb', ni n;hIs[jkvè j' rJè jK. jè wjkoki! fwbD dè ;wèI w[Bh oki fXnkB brkT[D bJhpkjo ubè rJè jB. fwso Bè nk eè nBèe soQK dè u[zpB, nk;B nsè nkfbzrBehsè jB. (fJ; ;z:'r Bkb) gqèfwek (nfjfbnk) dk wB pj[s nkB`fds j'fJnknsè T[; Bè w[Bh ~ wB s'I ft;ko fdZsk.13.

d ' j o k

pj[s pDè mDè ;[zdo fszB b'eK dè ;[nkwh fJzdo (@pk;t#) ~ gsh ti'Igqkgs eo eè fJ;soh Bè w[Bh ~ wB' G[bk fdZsk.14.

;t ? : k

(fXnkB ftu wrB) w[Bh oki ezBK Bkb yVek ;[D eè sd'I u"Ie fgnk.T[; Bè ;kok fXnkB Sv fdZsk nsè eq'X Bkb ;V pb frnk. T[j T[m eè xotb ub fgnk nsè (T[; ~) tèy eè fJzdo wziè jèmK b[e frnk. (w[Bh) Bèj?okB j' eè fus ftu fJj fejk fe fe;è fBobi Bè fJj e[eow ehsk j?.15.

d ' j o k

foFh r'sw Bè eq'fXs j' eè fejk fe fJ; xo ftu e"D nkfJnk j?. sdfJ;soh Bè foFh ~ jZ; eè fJ; soQK T[&Zso fdZsk.16.

u "gJ h

fJe fpZbk fJEè nkfJnk ;h. s[jk~ tèy eè pj[s vo frnk. fus ftupj[s G?-Ghs j' eè wzih jèm b[e frnk j?. jè w[Bh ih! w?I s[jk~ ;u fejkj ? .17.

s'Ne Szd

w[Bh oki Bè e[M Gèd B ;wfMnk. fJ;soh Bè i' e[M ehsk gsh ~(;zeèfse) d; fdZsk. fpZbk fJ; wzih jèmK b[fenk j?, wkB' fJzdo torh F'GkXkoB eodk j'tè. (Gkt-- fJzdo tork jh ;h).18.


fJj nkfi w[Bh fifB e'g eo'. frqjsh i[s ikfB ofj:' s[wo'.s[w ikfJ fsjh frqj j'w eo'. ox[pho fe Bkwfj e' T[uo'. 19.

;[fB p?B sjh w[fB iks G:'. fofy Bkfo ;[o/; fBekfo d:'.eJh d¤:'; fps/ fsj G/d ;[B¤:'. nfs jh fof; e? fBi[ ;h;[ X[B¤:'. 20.

sp jh fof; e? fofy ;qkg fd:'. ;[o Bk:e e" GrtkB fe:'.Gr skfj ;jz;q GJ/ sB w?. fsqd;/; bikfJ ofj:' wB w?. 21.

d ' j o k

;qkg fd:? fsq: e" pj[fo i' s? fe:' ufosq.s? gkjB eh ukfo i[r j'fj f;bk ngftsq. 22. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" gzdqjt' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 115. 2261. nci{`.

G[izr gq:ks Szd

pY? ;[zd ng;[zd dP? d?s Gkoh. eo? shBj{` b'e fiB e" i[jkoh.wjk e? sg;¤:k f;t? ;' foMk:'. wo? Bkfj wko? :j? dkB gk:'. 1.

u "gJ h

ohfM o[dq :" puB T[uko/. s[w Bfj wo' fe;{ s/ wko/.i" nkg; w? okfo pY?j'. s" iw e/ xo e' d'T{ i?j'. 2.

wjk o[dq s/ ip po[ gk:'. ;G b'eB fus s/ fp;ok:'.i' e'T{ dèt fdq;fN w? nkt?. fi: b? e/ fco ikB B gkt?. 3.

n?;h Gkfs pj[s d[y dJ/. d/t ;G? pqjwk g? rJ/.fp;[eowfj fpfX p'fb gmk:'. fJj? wzsq e' ;ko gek:'. 4.

fp;[eowk gqfs fpXfj T[uko'. J/e fsq:fj s[w nki[ ;tko'.o{gtsh ik ;w Bfj e'Jh. n?;h eo' ;[zdoh ;'Jh.5.

d ' j o k

fp;[eowk fJj puB ;[fB Xkw r:' fsj ekb.s[os pBkfJ fsb'swfj nkfB:' sjk T[skb. 6.fp;[eowk npbk eoh nfws[ o{g fBfX ;'fJ.i' j/o? ohM? tj? ish B efj:s e'fJ. 7.


ni fJ; T[sè, jè w[Bh ih! r[Z;k B eo'. (fJj s[jk~) fJ;soh ;fjs(@frqjsh i[s#) ikD eè s[jkvè nk fojk j?. s[;hI xo'I ik eè T[Eè j'w nkfd eo'sè gowkswk dè Bkw dh nkokXBk eo'.19.

fJj rZb ;[D eè w[Bh ubk frnk. foFh dh gsBh (nfjfbnk) Bè fJzdo~ wzih jèm'I eY fdZsk. id'I eJh fdB phsD s'I pkd (w[Bh ~) Gèd dk gskbrk sK pj[s eq'fXs j' eè f;o fgND brk.20.

sd pj[s r[̂;è ftu nk eè foFh Bè ;qkg fdZsk nsè dètfsnK dè BkfJe(fJzdo) ~ @GrtkB# (Gr-:[es) eo fdZsk. (T[; ;okg eo eè fJzdo dè)Foho T[sè j}ko Gr-fuzBQ (fJ;soh :'Bh dè fuzBQ) j' rJè. (T[BQK ~ tèy eè)fJzdo (@fsOd;è;#) wB ftu pj[s bfis j'fJnk.21.d ' j o k

(w[Bh Bè) fco fJ;soh ~ ;okg fdZsk i' T[; Bè ufosq ehsk ;h fe s{`uko :[rK se gZEo dh ngftsq f;b pDh ofj.22.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" gzdotèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 115. 22ÅÀ. ubdk.

G[izr gq:ks Szd

;[zd ng;[zd BK dè d' Gkoh d?Is ftef;s j' rJè. T[BQK ~ fszB' b'e gqBkweodè ;B. T[BQK Bè pj[s sgf;nk eo eè fFt ~ gq;zB eo fbnk nsè fJjtodkB gqkgs ehsk fe wkoB sè th wo B ;eD.1.

u "gJ h

o[dq Bè gq;zB j' eè (T[BQK gqfs) fejk fe s[;hI fe;è dè wkfonK BjhI wo'rè.iè s[;hI nkg; ftu MrVk eo'rè sK d'tèI iw dè xo ~ ikUrè.2.

id'I T[BQK Bè wjk o[dq s'I to gqkgs eo fbnk sK wB ftu'I ;kfonK b'eK~ G[bk fdZsk. (T[BQK dh) B}o ftu i' e'Jh dètsk uVQ iKdk, T[j ikB puk eèB ik ;edk.3.

fJ; soQK (T[BQK Bè dètfsnK ~) pj[s d[y fdZsk nsè ;koè dètsè pqjwk e'brJè. pqjwk Bè ftFPeowk ~ p[bk fbnk nsè uzrh soQK fJj ;bkj ehsh.4.

ftFPeowk gqfs pqjwk Bè fejk fe s[;hI ni fJe nfijh fJ;soh pDkU,fi; torh e'Jh j'o ;[zdo B j'tè. nfijh ;[zdoh fsnko eo'.5.

d ' j o k

ftFPeowk fJj puB ;[D eè s[os xo frnk nsè ibdh jh fsb'swk BKdh fJ;soh pDk eè T[Eè b? nkfJnk.6. ftFPeowk Bè nfws o{g dh fBXhtorh fJe fJ;soh pDkJh. T[; ~ i' tèydk, T[jh ohM g?Idk nsè nkgDkis-;s ekfJw B oy ;edk.7.


nfws o{g sk e' fBofy ;G npbk fof; ykfj.fifB jwo/ gfs j/fo fJj :kjh e/ jP? ikfj. 8.n?;' G/y ;[ Xkfo fsq: sj s/ ehU g:kB.;fjo EB/;o e/ fpy? s[os gj{`uh nkB. 9.ijk pkr fsB e' j[s' sjk gj{`uh nkfJ.d/t d?s sk e" fBofy o{g oj/ T[oMkfJ. 10.

u "gJ h

pkb fpjosh pkr fBjkoh. ;Gk S'fo d'T{ T[m/ jzekoh.sho fsb'sw e/ ufb nkJ/. p¤:kjB e' d'T{ bbukJ/.11.

;[zd efj:' :k e" w? pfo j". efj:' ng;[zd :kfj w? efo j".okfo goh d[j{`nB w? Gkoh. fpuo/ ;{opho jzekoh. 12.

G[izr Szd

gfo:' b'j rkV' wjk pho wKv/. M[e/ nkfB uko' fd;k ekfY yKv/.Se/ S'G Ssqh wjk xkfJ w/b?. fes/ Ykfb fso;{b yrkB y/b?. 13.

; ' om kpkiB pi/ nB/e ;[GN ;G? joys GJ/.ihts pfu:' B J/e ekb pho ukp/ ;eb. 14.

d ' j o k

i[M? i[MT{nk e/ pi/ ;{opho ;w[jkfJ.ri/ ;[zd ng;[zd sp Y'b fwqdzr pikfJ. 15.

u "gJ h

gqEw wkfo pkBB eh goh. d[fs: wkfo ;?fEB ;" Xoh.fsqfs: i[X sotkfoB gfo:'. u"E' G/o eNkfoB efo:'. 16.

d ' j o k

w[;N i[X gzuw G:' pofy:' b'j ngko.T{u Bhu ekso ;[GN ;G ehB/ fJe ;ko. 17.piq pkB poSk fpS{nk poy/ fpf;y nB/e.T{u Bhu ekso ;[GN fi:s B T[pfo:' J/e. 18.


T[; dh ngko ;[zdosk ~ tèy eè ;kohnK fJ;sohnK r[̂;è Bkb Go iKdhnK(nsè ;'udhnK) wsK ;kvè gsh th fJ; ~ tèy eè fJ; dè j' ikD.8. nfijko{g Xko eè T[j fJ;soh T[E'I ub gJh nsè EkBè;o Ffjo ftu s[os nkgj[̀uh.9. fiEè T[BQK (d?IsK) dk pkra ;h, T[Eè nkD gj[zuh. dètsè nsè d?Is T[;dè o{g ~ tèy eè w'fjs j' rJè.10.

u "gJ h

(T[;) fJ;soh ~ pkra ftu xz[wfdnK tèy eè d'tèI jzekoh (d?Is) ;Gk Sveè T[m yV'sè. T[j ub eè fsb'swk e'b nk rJè nsè (T[; Bkb) ftnkjeokT[D bJh d'tè I bbukJè.11.

;[zd (d?Is) Bè fejk fe fJ; Bkb w?I ftnkj eoKrk. T[g;[zd (@ng;[`d#) Bèfejk fe fJ; Bkb w?I (ftnkj) eoKrk. d'jK ftu pj[s MrVk j' frnk nsèd'tèI jzekoh ;{owè (bVkJh bJh) vN rJè.12.G[izr Szd

pj[s seVk :[ZX j'fJnk, t^vè ;{owè (nkg; ftu) i[N rJè. (T[j) yzvèeY eè u"jK gkf;nK s'I nk gJè. r[^;è ftu nk eè ;{ofwnK Bè pj[s xkU brkJènsè fesBè jh YkbK, fsqF{bK nsè sbtkoK Bkb yèvD brè.13.

; ' om k

nBèe wko{ tkiè tiè nsè ;{owè gq;zB j' rJè. e'Jh th ;{owk ihT[Idk Bpfunk, ekb Bè ;G ~ up fbnk.14.

d ' j o k

izrh Brkfonk dè tiD Bkb i[Mko{ (fJe d{iè dè) ;kjwDè nk eè bVBbrè. sd Y'b nsè fwqdzr tik eè ;[zd nsè T[g;[zd rZiD brè.15.

u "gJ h

gfjbh wko shoK dh gJh. d{ih wko poShnK Bkb j'Jh. shik :[ZXsbtkoK dk j'fJnk. u"Ek GèV eNkoK dk j'fJnk.16.

d ' jo k

gzitK :[ZX w[fenK dk j'fJnk nsè pj[s b'jk yVfenk fi; eo eè T[&ZuèBhtèI, pjkdo nsè vog'e ;G fJe ;wkB j' rJè.17. piq-pkD, poSè, fpS{Jènsè nBèe soQK dè sho toQè nsè T[&Zuè BhtèI, vog'e nsè pjkdo e'Jh thihfts B pu ;fenk.18.


;t ? : k

rkV goh fJj Gkfs sjk fJs ;[`d T[s/ ng;[`d jeko'.gfNf; b'jjEh go;/ nfwsk:[X b? eo e'g gqjko/.oki go/ ej{` ski fjo/ soc? ej{` pho feqgkBB wko/.nkg; w? bfo pho d'T{ pf; ekb GJ/ eosko ;zxko/. 19.

u "gJ h

nkg; phu pho bfo wo/. piq pkB fpS{nB fpqB eo/.c{b nB/e w/x i¤:' poy/. d/toki d/tB i[s joy/. 20.

d ' j o k

d[j{` Gqks pfX e? fsq:k rJh pqjw g[o XkfJ.i? i?eko ngko j{n joy/ wB ;[o okfJ. 21. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" ;'jbt' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 116. 2282. nci`{.

u "gJ h

d?sB s[wb i[X[ ip ehB'. d/toki frqj e' wr[ bhB'.ewb Bkfb Ghso Sfg ofj:'. ;fu:fj nkfd fe;{ Bfj bfj:'. 1.

pk;t e" y'iB ;G bkr/. ;uh ;w/s n;zy B[okr/.Y{`fY fco/ ekj{` Bfj gk:'. d/tB nfws ;'e T[gik:'. 2.

d ' j o k

pqj;gfs e" p'fb:' sp? ;GfjB fe:' fpuko.y'fi Ee/ gk:' Bjh ej r:' nfds e[wko. 3.

u "gJ h

e?X" i{fM y/s w? wfo:'. e?X" sq;s doh wfj d[fo:'.Gfi:' i[X s/ nfXe bik:'. nfsE r:' jP? Xkw B nk:'. 4.

;[eqkukoi pkud ' j o k

;[eqkukoi :" efj:' ehi? :j? fpuko.oki i[iksfj dhfi:? :j? wzsq e' ;ko. 5.


;t ? : k

T[Eè fJ; soQK w[mGèV j'Jh, fJXo ;[zd nsè T[Xo T[g;[zd Bè bbekoè wkoè.gNè, b'j-jZEh, co;è nkfd pèF[wko jfEnko b? eè r[^;è Bkb (fJe d{iè sè) tkoehsè. fesè okiè gJè ;B, fesè ski fvrè j'Jè ;B nsè fesè feqgkBK Bkb wkoèj'Jè ;{owè sVg ojè ;B. T[j d'tèI F{otho nkg; ftu bV eè ekb dè t;ftu j' rJè. eosko Bè (T[BQK ~) ;zxko fdZsk.19.

u "gJ h

piq-pkB nsè fpS{nK dè }]w brkT[Idè j'Jè d'tèI ;{owè nkg; ftu bVw'Jè. (fJ; s'I pkd) c[bK dh pdb tKr poyk j'D brh nsè dètfsnK ;fjsfJzdo pj[s gq;zB j'fJnk.20.

d ' j o k

d'jK GoktK ~ fJ;soh wko eè pqjw g[o ~ ubh rJh. (jo gk;è) ngkoi? i?eko j'D brh nsè wB ftu fJzdo pj[s gq;zB j'Jè.21.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè fJe ;" ;'btèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 116. 2282. ubdk.

u "gJ h

d?IsK Bè id xw;kB :[ZX ehsk sK fJzdo Bè nkgDè xo dk okj cfVnk.(T[j) ewb-Bkb ftu b[e frnk nsè ;uh nkfd fe;è ~ B bfGnk.1.

fJzdo (@pk;t#) ~ ;G y'iD brè nsè ;uh ;wès n;zyK (b'r) gqèw Bkb(pèjpb j' rJè). (T[j) ;koè bGdè fcoè, go fes'I B bfGnk. dètfsnK dè (wBftu) pj[s d[y j'D brk.2.

d ' j o k

sd ;G Bè ftuko eo eè pqj;gsh ~ p[bkfJnk (nsè df;nk) fe y'i eèEe rJè jK, (gsk BjhI) nfdsh dk g[Zso (fJzdo) feEè ubk frnk j?.3.

u "gJ h

iK sK T[j :[ZX ftu bV wfonk j?, iK vodk wkfonk r[ck ftu ikb[fenk j?, iK :[ZX ftu'I GiD eo eè pj[s Fofwzdk j?, iK i'rh j' eè xo BjhInkfJnk j?.4.

F[eqkuko: Bè fejk--d ' j o k

F[eqkuko: Bè fJ; soQK fejk fe ;koè fJj ftuko eo'. ;koh ;bj dkfJj ;ko j'fJnk fe (fJzdo dk) oki i[iksh (::ksh) ~ dè fdZsk iktè.5.


u "gJ h

fsqd; fJesq ;eb jP? rJ/. fJzdqs[ d/s i[isfj GJ/.ip fsB oki fJzdq w' gk:'. o{g fBjko ;uh bbuk:'. 6.

efj:' skfj ;[fB ;uh fgnoh. np j'tj[ s[w fsq:k jwkoh.y'is fJzdq jkE Bfj n?j?. sk ej y'fi ej{` ek e?j?. 7.

o'fJ ;uh :" puB T[uko'. r:' J/; god/; jwko'.i/ jwo/ ;s e" s{ Nfo j?. wjk Boe e/ Ghso gfo j?. 8.

:j gkgh sfi j? w[fj Bkjh. pj[ fuzsk jwo' wB wkjh.sk s/ eS{ ufosq fpufo:?. :k e" d{fo oki s/ efo:?. 9.

d ' j o k

J/e gqsr¤:k w? eoh i" s[w eo" pBkfJ.s" jw e" p¤:kj' np? b? xo ikj[ ;[jkfJ. 10.

u "gJ h

;Pkoh nkg[ gkbeh ehi?. fofy:B e" sk e/ so dhi?.nfXe Xtkts fsB j¤:k n?:?. sp w[fj jkE nki[ jh g?:?. 11.

sp? gkbeh skfj wzrk:'. w[fB:B e' sk e/ so bk:'.i¤:' jP? ;qws nf;s wB Xojh. s¤:' s¤:' efmB e'oo/ gojh. 12.

d ' j o k

J/e T[dkbe fofy j[s' fd:' ;qkg fof; mkfB.sp s/ frfo:' fJzdqs[ s/ gfo:' fgqEh go nkB. 13.

u "gJ h

fJ;h ufosq s"B e' Nkfo:'. pj[fo fJzdq e' ikfJ fBjkfo:'.sj s/ nkfB oki[ fsj d:'. ;[o g[o pj[o pXkt' G:'. 14. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" ;soj ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 117. 2296. nci{`.


u "gJ h

;koè dètsè (@fsqd;#) fJe^mè j' rJè nsè fJzdo dh gdth (@fJzdOs[#�fJzdOsP)i[iksh ~ dè fdZsh. id T[; Bè fJzdo dk oki gqkgs eo fbnk sK (T[j) ;uhdk o{g tèy eè bbukfJnk.6.

(i[iksh Bè) T[; ~ fejk--jè fgnkoh ;uh! ;[D, j[D s{` wèoh fJ;soh pDik. y'iD Bkb th (j[D) fJzdo jZE BjhI nkT[Dk nsè T[; ~ bG eè fe;è eheoBk j?.7.

;uh Bè o' eè fJ; soQK fejk fe wèok ;[nkwh godè; frnk j'fJnk j?. iès[;hI wèoè ;Zs ~ G`r eo'rè sK wjk Boe ftu gt'rè.8.

(T[; Bè ;'funk fe) wèoè wB ftu j[D fJjh t^vh fuzsk j? fe fJj gkghw?~ BjhI Svèrk. fJ; bJh w?~ e'Jh ufosq ftukoBk ukjhdk j? sK i' fJ; ~oki s'I jNkfJnk ik ;eè.9.

d ' j o k

(;uh Bè T_; ~ fejk--) w?I fJe gqfsfrnk ehsh j'Jh j?, iè s[;hI T[; ~g{ok eo fdU, sK j[Dè jh w?~ F'GkFkbh Yzr Bkb ftnkj eè xo b? ikU.10.

u "gJ h

s[;hI nkg gkbeh ftu ;tko j' ikU nsè T[; ~ foFhnK s'I u[etkU. T[BQK~ pj[s GiKdè j'fJnK fJEè b? nkU nsè ni jh wèok jZE gqkgs eo'.11.

T[; Bè T[;è tèbè gkbeh wzrtkJh nsè w[BhnK s'I u[etkfJnk. T[j fiT[IfiT_I Ee eè wB ftu j"bh j'D dk Gkt (Xodè), fsT[I fsT[I T[BQK ~ ;]s e'oVèg ? Id è .12.

d ' j o k

(T[BQK ftu) fJe T[dkbe foFh ;h, (T[; Bè) eq'fXs j' eè ;okg fdZsk.T[; tèbè s'I (T[j) fJzdo dh gdth s'I fvr fgnk nsè Xosh T[sè nkfgnk.13.

u "gJ h

fJ; soQK ufosq eo eè (;uh Bè i[iksh ~) rb'I bkj fdZsk. fco ik eèfJzdo ~ tèy (noEks� bG) fbnk. T[; ~ oki dè fdZsk frnk nsè ;torftu fco ][Fh dè pj[s tkiè tiè.14.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè sqhnk ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 117tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 117. 2296. ubdk.


u "gJ h

gfSw d/t okt pvGkrh. wzsq ebk okBh ;" gkrh.i' fsq: ej? tj? iV eoJh. fpB[ g{S? eS[ fsjBB[;oJh. 1.

sk go ojs okt T[oMk:'. d'fJ g[sq sk s/ T[gik:'.ekb gkfJ okik wfo r:'. oki g[sq sk e/ e' G:'. 2.

d ' j o k

J/e g[oy nk:' sjk nfws o{g eh ykfB.bfy okBh fsj pf; GJh pXh fpoj e? pkB. 3.

; ' om k

sk e" b:' p[bkfJ gm? ;juoh J/e fsj.efj:' fpokij[ nkfJ ;ze s¤:kr jw e" np?. 4.

u "gJ h

sp ;[zdo fsB fjqd? fpukfo:'. okBh e/ gqfs gqrN T[ukfo:'.J/e pks s[w eo' sk ejT{. Bkso Xkw B s[wo/ ojT{. 5.

;[ j" ej" i' :j Bfj eo?. w'o fwbB e' y¤:kb B go?.d[jeo eow i[ :j fsq: efo j?. sp :j nki[ ;[ jw e' pfo j?. 6.

d ' j o k

J/ i{ g{s i[r s[w iB/ fsB d[j{nB e' wkfo.r'd vkfo f;o d[j{` e/ wkrj[ Ghy piko. 7.

u "gJ h

sp fsj fsq:k eki ;'T{ fe:'. fBeN p'fb fsB d[j{`nB fb:'.wdok g¤:kfJ ehJ/ wstko/. yVr ekfY d'T{ g{s ;zxko/. 8.

d ' j o k

d[j{` ;[sB e/ ekN f;o bJ/ r'd w? vkfo.nfsE G/y e' Xkfo efo wkrh Ghy piko. 9.

u "gJ h

Ghy wkfr fwstk gfj rJh. g{sB w[zv fdykts GJh.s'o/ bhJ/ d'T{ w? wko/. np G'rj[ w[fj nkfB fg:ko/. 10.


u "gJ h

gZSw ftu dèt BK dk tvGkrh okik ;h. T[j wzsq ebk BK dh okDh ftuwrB ;h. i' fJ;soh efjzdh, T[jh T[j w{oy eodk. T[; ~ g[Sè fpBk (T[;dk) e'Jh ezw ;odk BjhI ;h.1.

okik ;dk T[; ftu jh bhB ofjzdk ;h. T[; s'I T[; ~ d' g[Zso gqkgsj'Jè. ;wK nkT[D sè okik wo frnk nsè T[; dk g[Zso okik j'fJnk.2.

d ' j o k

T[Eè fJe pzdk nk frnk i' ngko ;[`dosk dh ykD ;h. T[; ~ tèy eèokDh w'fjs j' rJh nsè fpoj'I dè pkD Bkb ftzBQh rJh.3.

; ' om k

T_Eè fJe ;yh Gèi eè T[; ~ nkgDè e'b p[bk fbnk nsè fejk fe ;`e'ufsnkr eè j[Dè wèoè Bkb nk eè fpoki'.4.

u "gJ h

sd (T[;) ;[zdo nkdwh Bè wB ftu ftuko ehsk nsè okDh gqfs ;gFNfejk fe iè fJe rZb eoèI sK (w?I) ejK, BjhI sK sèoè xo BjhI ojKrk.5.

i' w?I ejKrk fe fJj BjhI eo ;eèIrh sK w?~ fwbD dè f]nkb BjhIgtèIrh. iè (fJj) efmB ezw fJj fJ;soh eo bJè sd fJj w?~ ni jh GktèIto bJè.6.

d ' jo k

(T[; nkdwh Bè fejk--) fJj i' d' g[Zso s{` g?dk ehsè jB, fJBQK d'jK ~wko dè nsè d'jK dè f;o r'd ftu gk eè pk}ko ftu fGfynk wzr.7.

u "gJ h

sd T[; fJ;soh Bè T[jh ezw ehsk nsè d'jK (g[ZsoK) ~ e'b p[bkfbnk. Fokp fgbk eè T[BQK ~ pè;Z[X eo fdZsk nsè sbtko eY eè d'jK g[ZsoK~ wko fdZsk.8.

d ' jo k

d'jK g[ZsoK dè f;o eN eè r'd ftu gk bJè nsè ;kXth dk o{g Xko eèpk}ko ftu fGy wzrh.9.

u "gJ h

fGy wzr eè (T[j) fwso e'b rJh nsè g[ZsoK dè f;o (T[; ~) ftykJè.(nsè fejk�) w?I sèoè bJh d'jK ~ wko fdZsk j?. jè fgnko/ ! j[D nk eè wèoèBkb G'r eo.10.


d[jeo eow ikfo bfy b:'. gjo J/e fwose ;" G:'.d[fs: gjo nkfB ip bkfr:'. fus¤:' S'fo w{oSBk ikfr:'. 11.

;t ? : k

sfij{` B ;e? ofwj{` B ;e? fJj Gkfs eh nkfB pBh d[fuskJh.p?m ;e? T[fmj{` B ;e? efjj{` B ;e? eS[ pks pBkJh.s¤:kfr ;e? ro bkfr ;e? o; gkfr ;e? B fJj/ mjokJh.M{fb frfo:' fSs G[b rJh ;[fX ek rfs w'o/ fp;Pk; pBkJh. 12.

u "gJ h

gjo J/e phs/ g[B ikfr:'. sq;s fsq:k e/ ro ;' bkfr:'.i' fsq: efj:' tj? fsB ehB'. pj[fo Bkfj e' Bkw[ B bhB'. 13. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" nmkoj ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 118. 2309. nci{`.

u "gJ h

fsoj[s w? fsoj[s g[o Gko'. fsj{` b'e Ghso T[fi:ko'.izsq ebk okBh fJe sk e/. o[dq ebk d[fjsk frqj tk e/. 1.

bfoekgB sk e' ip r:'. i'pB nkfJ dwkw' d:'.fJe fBqg ;[s ;[zdo fsj bfj:'. jo nfo ;o sk e' sB dfj:'. 2.

d ' j o k

fBqg ;[s nfs ;[zdo xB' ;zpokfsq fsj Bkw.szsq ebk sk e" ;dk igs nkmj{` ikw. 3.

n f V b

G/fi ;juoh skfj p[bk:' fBi[ ;dB.ekw G'r fsj ;zr efo:' fsq: S'fo wB.Gkfs Gkfs e? nk;B bJ/ ;[Xkfo e?.j' u[zpB fbzrB fe: ws e'e fpukfo e?. 4.

d ' j o kizsq ebk fsj pkb eh wks rJh sp nkfJ.szsq ebk sk s/ sq;s whsfj b:' d[okfJ. 5.


id :ko Bè fJj efmB eow tèy fbnk sK T[j fJe gfjo se pè;[ZX j'frnk. id d{ik gfjo F[o{ j'fJnk sK pèj'Fh ~ Sv eè ;uès j' eè ikrfgnk.11.

;t ? : k

(fJ; ~) Sv th BjhI ;edk, owD th BjhI eo ;edk, fJ; soQK dh d[fpXknkD pDh j?. p?m BjhI ;edk, T[m BjhI ;edk nsè e[M rZb th ;'u eè efjBjhI ;edk. B fsnkr ;edk j?, B rbè Bkb brk ;edk j?, B o; ftu bhBj' ;edk j?, wB ftu fJjh (d[fpXk) g;oh j'Jh j?. x[wèoh yk eè Xosh T[sè fvrfgnk, j'F G[b rJh, ftFtk; (Go';è) Bè wèoh eh jkbs pDk fdZsh j?.12.

u "gJ h

fJe gfjo phsD sè fco ikfrnk. vodè j'Jè Bè fJ;soh ~ rbè Bkbbrk fbnk. i' fJ;soh Bè fejk T[jh T[; Bè ehsk nsè fco BKj eoB dk BKse B fbnk.13.


u "gJ h

fsoj[s gqdèF ftu fsoj[s BK dk fJe tZvk Bro ;h i' fszBK b'eK ftugqf;ZX ;h. T[Eè fJe izsq ebk BK dh okDh ;h. T[; dè xo o[dq ebk BK dhg[ Zsoh ;h.1.

id T[; dk pugB phs frnk nsè itkBh Bè nk eè Brkok tikfJnk.T[; Bè fJe ;[zdo oki e[wko tèfynk (sK) fFt dè t?oh (ekw dèt)dè sho BèT[; dè Foho ~ ;kV fdZsk.2.

d ' j o k

oki e[wko pj[s ;z[do ;h nsè ;zpokfsq T[; dk Bkw ;h. szsq ebk (o[dqebk) nZmè gfjo T[; dk Bkw igdh ;h.3.

n f V b

(nkgDh fJe) ;yh Gèi eè T[; ~ nkgDè xo p[bkfJnk nsè wB y'bQ eèT[; Bkb ekw-G'r ehsk. GKs GKs dè nk;B uzrh soQK Bkb ehsè nsè e'eFk;sq nB[;ko ftuko eè u[zpB nsè nkfbzrB bJè.4.

d ' j o k

sd T[; dh wK izsq ebk (T[Eè) nk rJh. szsq ebk Bè T[; s'I vo eèfwso ~ b[ek fbnk.5.


u "gJ h

e/;Kse fsB s[os wzrk:'. bhfg ;w; sk eh ;' bk:'.sp ;G e/; d{o jP? rJ/. oki e[wko fsq:k ;/ GJ/. 6.

d ' j o k

;eb p;sq fsq: e/ Xo/ gfjfo ;[ G{yB nzr.fBoys Sfp ;qh o[dq e/ ifo:' irs nBzr. 7.

u " g J h

Bkfo G/fy sk e' gfjokJh. nkgB Nfo wksk gfj nkJh.Xow GrfB fBqg ;[s mjok:'. ikfJ ;GB ;" G/d isk:'. 8.

d ' j o k

Xow GrfB wksk ;[B" w'fo gj{`uh nkfJ.dop[ fpdk d? ehfi:? skfj fBqgfj do;kfJ. 9.;[fD wksk fpjf; puB skfj fBjkfo:' nkfJ.rfj pfj:' sj b? rJh ijk j[s/ Bo okfJ. 10.

okBh pku

;[B' okt st Xowik fJfj j¤:k gj[uh nkfJ.fpdk nfws XB d? eo' :k e" nfXe foMkfJ. 11.

u "gJ hip fJj pks fBqgfs ;[fB gkJh. ikB¤:' w'fo Xowik nkJh.S'fo Gzvko nfws XB fd:'. d[fjsk j/s fpdk fsj fe:'. 12.

wzsq ebk fgs[ sho T[ukoh. Xow pfjB w' e" nfs g¤:koh.w? :j ni[ ;zr b? i?j". pB T[gpB e/ ufosq fdy?j". 13.

:" efj gbfN Xkw fBi[ nkJh. fg: ;" ejh pks w[;ekJh.Xow GrfB w[fj s{ nfs g¤:koh. fJ;h gkbeh uoQ' jwkoh. 14.

pks ejs d'T{ jw i?j?. fus e? ;'e d{fo efo d?j?.skfj gkbeh b:' uoQkJh. pB T[gpB fpjoB e" nkJh. 15.

phu piko gkbeh rJh. godB gKfs S'fo e? dJh.s/ ekj{ e" fdq;fN B nkt?. e/b ewks ub/ d'T{ ikt?. 16.


u "gJ h

(sd) T[; Bè s[os o'wBkFe wzrtkfJnk nsè T[; dk bèg (T[; ftneshdh) dkVh w[ZSK sè brk fdZsk. id T[; dè tkb ;k\ j' rJè, (sd) oki e[wkofJ;soh tork j' frnk.6.d ' jo k

(T[; ~) ;koè p;sq fJ;soh dè gtk fdZsè nsè Foho T_sè ièto ;ikfdZsè. T[; dh Sph ~ tèy eè ;qh o[dq ;V frnk (nsè T[; dk) ekw ikrfgnk.7.u "gJ h

T[; ~ fJ;soh dè p;sq gtk eè (fco) nkgDh wK e'b (b� eè) nkJh.T[; oki e[wko ~ nkgDh Xow-G?D df;nk nsè ;kfonK ~ fJj rZb d;fd Zsh.8.

d ' j o k

jè wksk! ;[D', wèoh Xow G?D (wèoè e'b) nkJh j?. fJ; ~ okiè ~ ftyk eèpj[s ;kok XB dè eè ftdk eo'.9. wksk puB ;[D eè ][F j'Jh nsè T[; ~ nkeè tèfynk. T[; dh pKj geV eè T[Eè b? rJh fiEè okik p?mk ;h.10.

okDh Bè fejk--

jè okiB! ;[D', s[jkvh Xow-g[Zsoh fJEè nkJh j?. T[; ~ ][F eodè j'fJnKpj[s ;kok XB dè eè ftdk eo fdU.11.

u "gJ h

id fJj rZb okiè Bè ;[Dh fe wèoh Xow-g[Zsoh nkJh j? sK ]}kBk y'bQeè pj[s XB fdZsk nsè g[Zsoh dè fjs Bkb T[; ~ ftdk ehsk.12.

wzsq ebk Bè fgsk e'b fejk fe Xow-G?D w?~ pj[s fgnkoh j?. w?I nifJ; ~ Bkb b? iktKrh nsè pBK T[gpBK dè eJh gqeko dè B}koè (@ufosq#)fty kt Kr h .13.

fJj efj eè T[j wjZb ftu gos nkJh nsè gqhsw ~ jZ; eè fejk--jèXow-G?D! s{` w?~ pj[s fgnkoh j?I. (fJ; bJh) fJ;è wèoè tkbh gkbeh ftu p?mi k . 1 4 .

n;hI d'tèI rZbK eodhnK iktKrhnK nsè fus dè d[y d{o eo fdnKrh.T[; ~ gkbeh ftu uVQk fbnk nsè pB T[gpB ftu fcoB bJh nk rJh.15.

(id'I) gkbeh pk}ko ftu'I bzxh sK gofdnK dè gZbè y'bQ fdZsè. fJ; eoeè (T[j) fe;è ~ fd; BjhI ojhnK ;B nsè d'tèI eèb eodhnK j'JhnK ikojhnK ;B.16.


wB Gkts e' G'r ewkJ/. fdB piko wfj feB{` B gkJ/.n;N ejkoB e/ ezX T{go. iKx? bJh whs G[i d{go. 17.

i¤:' i¤:' ubh gkbeh ikt?. s¤:' gqhsw uNe/ uNekt?.bj? ejko gkbeh ufo e?. s¤:' s¤:' rj? ezX fdqV efo e?. 18.

pB w? ikfJ gkbeh Xoh. Gkfs Gkfs ;/sh ofs eoh.nfws dop[ ukfj:' ;' b:'. fsq: efo skfj d/; b? r:'. 19.

fbfy gfs:k v'oh wfj Xoh. wks fgsk sB fJj? T[uoh.Bo ;[zdo w' ej :j Gk:'. sk s/ w? :j ufos pBk:'. 20.

tj Xqwik Bfj j'fJ fsjkoh. i' w? gefo gkbeh vkoh.eunfo bJ/ d{fo eu eJ/. G{yB p;sq pkb e/ dJ/. 21.

i' XB ufj:' ;'T{ ;G bhB'. sks wks e' do;B ehB'.s[w s/ ip b? fpdk f;XkJh. :k e/ ;zx sp? T[fm nkJh. 22.

d ' j o k

d/; ;[yh s[wo' p;' ;[yh ojj[ s[w sks.;[yh d'T{ jwj{` p;? fuo iht' s[w wks. 23. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" T[Bh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 119. 2332. nci{`.

d ' j o k

J/e fdt; ;qh fJzdq i{ jo xo fe:' fg:kB.wjk o[dq eT[ o[dq bfy fuzs pYh ngqwkB. 1.

u "gJ h

d/ts/; ip o[dq fBjkfo:'. wjk e'g efo piq gqjkfo:'.sk s/ nfws e'g sp s:'. Skvs iPkb pesq s/ G:'. 2.

g;fo iPkb ;G ir wfj rJh. dkjs shfB GtB ej GJh.d/t d?s ;G jh vo gkJ/. fwfb efo wjk o[dq gfj nkJ/. 3.

wjk o[dq sp e'g fBtkfo:'. pkfoX w? gkte e' vkfo:'.;eb s/i fJem' jP? r:'. sk s/ d?s ibzXo G:'. 4.


T[j wB GkT[Idè G'r eo ojhnK ;B nsè fdB ftu th pk}ko ftu e'Jhtèy BjhI fojk ;h. nZmK ejkoK d[nkok u[eh j'Jh gkbeh ftu fwso Bè (okie[wkoh dhnK) d'tèI NzrK d'jK pKjtK T[go bJhnK j'JhnK ;B.17.

fiT[I fiT[I gkbeh ubdh ik ojh ;h fstèI gqhsw uNekoè wko fojk ;h.(fiT[I fiT[I) ejko gkbeh ftu'I @uhe{̀ uhe{̀# dh nktk} ;[Ddè, fsT[I fsT[I T[jw'Yè Bkb x[N eè geV b?Idè ;B.18.

(T[BQK Bè) ik eè pB ftu gkbeh Xo fdZsh nsè (T[BQK Bè) GKs GKs dhosh-eqhVk ehsh. (T[; Bè) i' ukfjnk, nfws XB b� fbnk nsè T_; ~ (nkgDh)fJ;soh pDk eè dèF b? frnk.19.

oki e[wkoh Bè fJe gZso fby eè gkbeh ftu oy fdZsk nsè wksk fgskgqfs fJj fejk fe fJj ftnesh w?~ pj[s uzrk bfrnk ;h, fJ; bJh w?I fJjufosq pDkfJnk ;h.20.

T[j s[jkvh Xow-g[Zsoh BjhI ;h fi; ~ geV eè w?I gkbeh ftu fpmkfJnk;h. o'wBk;Bh (@eunfo#) b? eè (w?I T[; d/) tkb d{o eo fdZsè nsè fJ;soh dèp;sq nsè rfjDè dè fdZsè.21.

i' XB ukjhdk ;h, T[j b? fbnk j? nsè wksk fgsk dè doFB eo bJèjB. fi; tèbè s'I s[jkvè s'I ftdk j'Jh jK, sd'I fJ; Bkb T[m eè nk rJhjK.22.d ' jo k

jè fgsk ih! s[;hI ;[yh oj' nsè s[jkvk dèF ;[yh t;è. n;hI th d'tèI ;[yht;hJè nsè jè wksk ih! s[;hI fuoK se ihU. 23.


d ' j o k

fJe fdB ;qh fJzdo ih fFt dè xo rJè. wjk o[dq ~ fGnkBe o{g ftutèy eè pj[s fuzsk j'Jh.1.

u "gJ h

id fJzdo (@dètsè;#) Bè o[dq ~ tèfynk sK pj[s r[^;è j' eè piq dk tkoehsk. (sK o[dq dk) r[Z;k j'o GVe T[fmnk nsè w{zj s'I nrBh eZYD brk.2.

;koè ;z;ko ftu nrBh g;o rJh nsè fszBK b'eK ~ ;kVB brh. dètsènsè d?Is ;koè vo rJè nsè fwb eè wjk o[dq e'b gj[`uè.3.

sd wjk o[dq Bè eq'X ~ Sv fdZsk nsè nrBh ~ ;w[zdo ftu ;[N fdZsk.;kok sèi fJeZmk j' frnk. T[; s'A ibzXo d?Is g?dk j'fJnk.4.


fpzqdk Bkw fsq:kfsB ehBh. nfs gfspqsk irs w? uhBh.fsj gq;kfd gfs oki ewkt?. sk e" d[;N B d/yB gkt?. 5.

d/t nd/t ihfs fsB bJ/. b'e us[o d; pf; wfj GJ/.;/; nfbe/; ;G? fpbykJ/. fp;B nkfd g[o ihfs pskJ/. 6.

d ' j o k

;/; ib/; ;[o/; ;G g[oh p;kJ/ nkfB.wjk o[dq eh pkb bfy ohfM:' n;[o fBdkB. 7.

u "gJ h

fsq: e' o{g fBofy bbuk:'. us[o d{s fsj sho gmk:'.w' ej o[dq gkopsh dhi?. Bkso whu w{zv go bhi?. 8.

wjk o[dq pku

d ' j o k

d[fjsk GrBh dhfi:s p/d fpXkB pBkfJ.np b" fe;{` B fsq: dJh ;[B[ n;[oB e/ okfJ. 9.

u "gJ h

e'g¤:' n;[o/;o jzekoh. ;?Bk i'fo dkBtB Gkoh.;[zG fB;[zG p[bkJ/ sp jh. oew phi iPkbkSB ;G jh. 10.

G[izr Szd

wjk e'g e? e? jmh d?s rki?. T[m/ pkfX pkBkB pKe/ fpoki?.bJ/ ;{b ;?EhB nkS/ ;[jkt?. fp:' e"B i'Xk i' sk e' dpkt?. 11.

fJs? o[dq e'fg:' ;[ v"o{ pik:'. T[s? pkX rkVh nBh fJzdo nk:'.bJ/ ;{o ;kEh xBh uzdq nkS/. ;G? ;{b ;?Eh bJ/ ekS ekS/. 12.

jmh e'g e? e? wjk d?s Y{e/. ub/ Gkfs n?;h ;[ wkB' GG{e/.rq[i? jkE bhB/ rqi/ pho Gko/. No? Bkfj Nko/ Bjh iks wko/. 13.

jm/ d/t pKeh nBh ;kE b? e?. wjk o[dq e' i[X e? nrq e? e?.bJ/ fp;B i'Xk ;[ n?; fpoki?. by/ d/t ezB¤:kB e' dog[ Gki?. 14.


T[; Bè fpqzdk BK dh fJ;soh ~ rqfjD ehsk i' irs ftu nfs gfspqskwzBh iKdh ;h. T[;è dh feqgk eo eè gsh oki ewkT[Idk ;h. T[; ~ e'Jh d[FNtèy th BjhI ;edk ;h.5.

T[; Bè (;koè) dètsè nsè d?Is fis bJè nsè u"dK b'eK ~ t; ftu eofbnk. FèFBkr nsè e[pèo (@nfbeè;#) ;G pj[s d[yh j'Jè nsè ftFD{ nkfd dhg[oh ~ th fis eè d; fdZsk.6.

d ' jo k

FèFBkr, to[D, fJzdo nkfd ;G ~ (nkgDh) g[oh ftu t;k fbnk. T[jw{oy fFt ih dh fJ;soh ~ tèy eè w'fjs j' frnk.7.

u "gJ h

fJ;soh dk o{g tèy eè (ibzXo) bbuk frnk nsè T[; e'b (fJe)ukbke d{s ~ Gèfink (nsè ;[Bèjk xfbnk) � jè o[dq! w?~ gkopsh dè fdU,BjhI sK w"s ~ f;o T[sè nkfJnk ;wM'.8.

wjk o[dq Bè fejk--d ' j o k

Xh nsè G?D tèd dè ftXkB nB[;ko fdZshnK iKdhnK jB. go jè d?IsK dèokiè! ;[D', j[D se fe;è Bè fJ;soh BjhI fdZsh.9.

u "gJ h

T[j jzekoh d?Is-oki eq'fXs j' frnk nsè d?IsK dh pj[s ;koh ;?BkfJeZmh eo bJh. ;[zG, fB;[zG, oesphi, iPkbkS torè ;koè d?IsK ~ T_; tèbèp [bk fbnk.10.G[izr Szd

jmh d?Is pj[s r[Z;k eo eè riè nsè ;[zdo pkDè Xko eè ;i rJè. (T[BQKdè jZEK ftu) fsqF{b nsè poSè F'G ojè ;B. d{ik j'o fejVk :'Xk j? i' T[BQK~ dpktè.11.

fJXo'I o[dq eq'fXs j'fJnk nsè v"o{ tikfJnk. T[Xo'I fJzdo th pj[s tZvh;?Bk b? eè nk frnk. ;{oi nsè uzdqwk Bè th pj[s ;koè ;kEh b? bJè nsè ;GBè fsqF{b nsè poSè u`rh soQK XkoB eo bJè.12.

pj[s eq'X eo eè jmhbè d?Is nkD Y[eè ;B nsè fJ; soQK ubdè ;B wkB'GKpV j'D. (T[BQK Bè) jZE ftu r[oi bJè j'Jè ;B nsè t^vè ;{owè r^i ojè ;B. BT[j (:[ZX-G{wh ftu'I) jNkJè ik ;edè ;B nsè B jh wkoè ik ;edè ;B.13.

jmh dètsè pj[s seVh ;?Bk Bkb b? eè wjk o[dq tb'I :[ZX eoB bJhnr'A nk gj[`uè. ftFD{ th :'fXnK ~ Bkb b? eè fJ; soQK ;i ojè ;B fe T[BQK~ tèy eè dèt-e`fBnktK dk jzeko th ]sw j' fojk ;h.14.


fJs? d?s pKe/ T[s/ d/t ;'j?. fds¤:kfds i{ ikB e' wkB w'j?.pi? ;ko rkV' Bjh Gki ikt?. d[j{` Uo s/ fyzr ysqh Bukt?. 15.

gfo:' b'j rkV' sjk Gkfs n?;h. wB' ePko e/ w/x eh fpq;fN i?;h.jfm:' jkE w? ;{b e' ;{b b? e?. fs;h S/sq SsqhB e' fSgq S? e?. 16.

pfi:' okr wko{ fs;h y/s Gko'. fe;h eki i' E' B ;'T{ gXko'.bo/ pkb n" fpqX i{ nk fo;? e?. rJ/ gke ;kjhd :kehB jP? e?. 17.

fvfw fvfw fvfw vkwo{ vwefjz. nf; nB/e jkEB wfjz dwefjz.efN efN wo/ fpeN GN oB w?. fofM fofM po? pozrBB wB w?. 18.

bj bj e'fN X[ik cjokt?. ;{oi uzdq B d/y/ ikt?.eje eje sj eo? w;kBk. Bku/ pki/ i[MT{nk iPkBk. 19.

d ' j o k

go; gk; nf; piq G/ pfo;/ fpf;y fp;/y.xk:b ;G[ ;{ok GJ/ i{Ms GJ/ n;/y. 20.

G[izr Szd

wjk i[X e? e? ;G? d/t jko/. fsq:k gfspqsk s/ B ikt? ;zxko/.rJ/ i{M i'Xk wjk n?fm:ko/. oj/ s/ uj{` Uo n? e? jeko/. 21.

ejk iks d/t/; ikB/ B d? j?. fJ;h S/sq w? wkfo e? s'fj b? j?.wzv/ pho pkBkB pkikB b? e?. wjk e'g eh fus e' Ug d? e?. 22.

sp? fp;B i{ wzsq n?;/ fpukfo:'. ;G? dkBtkB/; e' G/; Xkfo:'.fi;h pkr w? Bko fpqzdk fpoki?. by/ ikfj ezdqg e' dog[ Gki?. 23.

d ' j o k

ikbzXo e/ G'; Xfo sjk gj{`u¤:' ikfJ.gfs e' o{g gSkfB e? ohMs GJh ;[ GkfJ. 24.

u "gJ h

Gkfs Gkfs fsj ;kE fpjkfo:'. ;G ezdqg e' dog[ fBtkfo:'.T[s? i[X i' G:' ;[BkT{. sk s/ s[wo/ fjqd? f;okT{. 25.


fJXo pKeè d?Is jB nsè T[Xo dètsè F'G ojè jB, wkB' fdsh nsè nfdshdè wB ~ w'j ojè j'D. (d'jK gkf;UI) pj[s b'jk ti fojk j? nsè (e'Jh th)Gi eè BjhI ik fojk. d'jK gkf;nK s'I Ssqh x'Vè Buk ojè jB.15.

T[Eè b'jk pj[s }'o Bkb fJ; soQK ti fojk ;h, wkB' n;{ dè wjhBè dhpoyk tork j'tè. jmh fFt jZE ftu uzrh soQK fsqF{b ~ b? eè T[; yèso ftuibdh Bkb ;{ofwnK ~ wkoB T[sè s[fbnk j'fJnk j?.16.

T[; oD-yèso ftu wko{ okr tfink j?. fijVè fe;è ezw dè BjhI ;B,T[jh (T_E'A) Giè ;B. pkbe nsè fpoX ;koè r[̂;è ftu nk eè bV ojè jB nsèfB;uè jh gftsq Fjhd j' eè rJè jB.17.

vw vw eo eè vwo{ ti fojk j? nsè nBèe jZEK ftu sbtkoK uweojhnK jB. pj[s seVè ;{owè :[ZX ftu eN eN eè wo ojè jB. T[BQK ~ngZSoktK ohM ohM eè to ojhnK jB.18.

bfj bfj eodhnK eo'VK X[iktK cfjok ojhnK jB. (T[j fJsBhnKnfXe jB fe) ;{oi nsè uzdqwk th fd; BjhI g?Idè. T[Eè w;kD (gqès) efjefj eo ojè jB nsè tkfinK dh ;[o Bkb Budè j'Jè ;{owè i{M ojè jB.19.d ' j o k

gof;nK, gk;K, sbtkoK, piq pkDK dh ftFèF poyk j'Jh j?. ;ko/ ;{owèxkfJb j' rJè jB nsè pèfj;kpè Fjhd j' rJè jB.20.

G[izr Szd

wjkB :[ZX eo eè ;koè dètsè jko rJè nsè gfspqsk fJ;soh (tkbk j'Deo eè ibzXo) wkfonk BjhI ik fojk j?. pj[s j?IeV tkbè :'Xè i{M woè jB.i' ofj rJè jB, T[j u"jK gkf;nK s'I nk eè bbekoè wko ojè jB.21.

(d?Is efjD brè�) jè fJzdo! feEè iKdk j?I, (n;hI) ikD BjhI dèDk. fJ;èoDyèso ftu s?~ wko b?Dk j?. ;{owè x'fVnK nsè pkDK ~ b? eè vNè j'Jè jB.wB ftu pj[s r[Z;k eo eè F'Gk tXkJh j'Jh j?.22.

sd'I ftFD{ Bè (wB ftu) fJj ftuko ehsk nsè ibzXo d?Is dk ;kok o{gXkoB eo fbnk. fi; pkra ftu fpqzdk fJ;soh p?mh j'Jh ;h nsè fi; (dè;o{g) ~ tèy eè ekw dèt dk xwzv th BFN j' fojk ;h.23.d ' jo k

(ftFD{) ibzXo dk Gè; Xko eè T[Eè ik gj[`funk. (fpqzdk) gsh dk o{gtèy eè gqèw g{ote T[; T[sè gq;zB j' rJh.24.

u "gJ h

(ftFD{ Bè ibzXo o{g ftu) T[; Bkb GKs GKs dk ftjko ehsk nsèekw dèt dk ;kok jzeko d{o eo fdZsk. T[Eè i' :[ZX j'fJnk , T[; ~ ;[DkT[IdkjK, fi; eo eè s[jkvè fjodè ~ gq;zB eodk jK.25.


G[izr Szd

T[s? d?s pKe? fJs? d/t nkS/. bJ/ ;{b ;?Eh ;G? ekS ekS/.wjk Bkd wko{ fs;h y/s pki/. fds¤:kfds rkV/ d[j{` Uo rki/. 26.

wjk e'g e? e? ej{` pho i{M/. go/ Gkfs n?;h Bjh iks p{M/.ej{` oki pkih fioj pho Gkoh. ej{` s/r n" sho eksh eNkoh. 27.

ej{` N'g N{N/ ej{` okr Gkoh. ej{` iPkB i/p/ ;[ eksh eNkoh.ej{` ;{b ;?Eh froh G{fw n?;h. fdg? uko ;'Gk wjk iPkb i?;h. 28.

u "gJ h

fpzqdk e' gqEw? ;s Nkfo:'. sk gkS? ikbzXo wkfo:'.p[jo' oki nkgB' fb:'. ;[o g[o wkM pXkt' fe:'. 29.

d ' j o k

fJj ufosq ;" fp;B i{ fpqzdk e' ;s Nkfo.nkfB oki ngB' b:' ikbzXo ej wkfo. 30. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ g[oy ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" ph;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 120. 2362. nci{`.

u "gJ h

ijKrho ip sys ;[jkt?. p[oek gfjfo Bkfo fJe nkt?.yh;/ ekfN pj[B e/ b/Jh. fBi w[y fe;{ B d/yB d/Jh. 1.

sk e' G/d J/e Bo gk:'. n"o B ekj{` sho isk:'.gqks GJ/ nkJh fsq: ikBh. fus e/ fpy? fJj? wfs mkBh. 2.

gBjh jkE nkgB/ bJh. nfXe wkfo sk fsq: e" dJh.;so S'fo nkJh e¤:' ukoh. i{fsB ;" ewoh efo vkoh. 3.

d ' j o k

ewoh e? i{fsB dJh G{yB bJ/ T[skfo.fej fBfws nkJh fJjk n?;/ puB T[ukfo. 4.

u "gJ h

;Gj{` fJj? fus w? ikBh. sk eh Bkfo fsq:k gfjukBh.fpB[ g{S/ gfs e/ e¤:' nkJh. ik s/ nki[ wkfo s? ykJh. 5.


G[izr SzdT[Xo pKeè d?Is jB nsè fJXo uzrè dètsè jB. ;kfonK Bè fsqF{b nsè

poSè XkoB ehsè j'Jè jB. T[; :[ZX-G{wh ftu wko{ Bkd ti fojk j?. fdshnsè nfdsh dè g[Zso d'jK gk;è pj[s rZi ojè jB.26.

fesè pj[s eq'X eo eè ;{owè i{M ojè ;B. fJ; soQK fvr ojè jB fegSkDè BjhI iKdè. fesè okiè, x'Vè, ;{owè nsè t^vè etu (fvrè gJè jB) nsèfesè sèr, sho nsè eksh-eNkoh (gJhnK jB).27.

fesè N'g N[ZNè gJè jB, fesè Gkoh tkiè ti ojè jB, fesè itkB ;{owèekshnK eNkohnK Bkb F[GkfJwkB jB. fesè F{b nsè ;?jEhnK fJ; soQK G{whT[sè fvrhnK gJhnK jB fe T[BQK dh ;[`do F'Gk wjkB itkbk torh j?.28.u "gJ h

(ftFD{ Bè) gfjbK fpqzdk dk ;Zs Gzr ehsk. T[; fgS'A ibzXo ~ wkfonk.fco nkgDk oki jk;b ehsk. ;tor ftu ][Fh dè tkiè tikJè.29.

d ' jo k

fJ; ufosq Bkb ftFD{ ih Bè fpqzdk dk ;Zs Gzr ehsk nsè ibzXo ~ wkoeè nkgDk oki nk eè fbnk.30.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè g[oF ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 120tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 120. 2362. ubdk.

u "gJ hid ijKrho pkdFkj s]s T[sè fpokidk ;h sK fJe fJ;soh p[oek gk

eè (dopko ftu) nkT[Idh ;h. (T[j) pj[fsnK dhnK ièpK eN b?Idh ;h, gonkgDk w[y fe;è ~ tèyD BjhI fdzdh ;h.1.

T[; dk Gèd fJe pzdè ~ gsk ub frnk. go fe;è j'o ~ B df;nk.;tèo j'D sè (T_;) fJ;soh ~ nkT[IfdnK tèfynk sK wB ftu fJj rZb gZehe hs h.2.

(T[; Bè) nkgDè jZE ftu i[sh geV bJh nsè T[; fJ;soh ~ pj[swkohnK. (fJjh efjzdk fojk fe s{`) ;so (godk) Sv eè fJEè feT[I nkJh j?Insè i[shnK wko wko eè T[; ~ ewbk eo fdZsk.3.d ' j o k

T[; ~ i[shnK wko wko eè ewbh eo fdZsk nsè rfjDè T[sko bJè.(pko pko) fJjh g[Sdk fojk fe s{` fe; bJh fJEè nkJh j?I.4.

u "gJ h

;G Bè wB ftu fJjh ;wfMnk fe fJj fJ;soh fJ; dh gsBh j?. (fJj)gsh dè g[ZSè fpBk feT[I nkJh j?. fJ; bJh T[; Bè ni wko ykJh j?.5.


ip b" skfj fsq:fj ;[fX nkJh. sp b" r:' tj g[oy b[ekJh.sk s/ sq;s B sj g[fB rJh. u'oh eos j[sh sfi dJh. 6. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ g[oy ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" fJeh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 121. 2368. nci{`.

u "gJ h

nG? ;Kv okik fJe Gko'. ejb{o e/ d/; T[fi:ko'.ykB ssko y/s fsB wkfo:'. BkeB e' e{nk Go vkfo:'. 1.

sk g? uV/ ykB fof; Gko/. Gkfs Gkfs fsB fBqgfs ;zxko/.jko/ ;G? T[gkfJ pBk:'. Si{nfj ri{nfj ykB p[bk:'. 2.

eKy fpy? ep{so fJe okfy:'. fsB ;" puB pesq s/ Gkfy:'.:k fBqg e' i[ p[ok e'T{ efo j?. sk e' gkg w{v fJj gfo j?. 3.

:j ;[fB puB wkfB s/ rJ/. G/d nG/d B uhBs GJ/.ikfJ okt gqfs :j? T[uko'. st d/yB e" fj:' jwko'. 4.

:" ;[fB puB okt fsj nk:'. ukfo ukfo Ghsfo p?mk:'.fsB nk:[X d/yB e" bJ/. jkE' jkE ekfY e? dJ/. 5.

nk:[X[ ekfY n?; fpfX dJ/. i'o/ J/e pBkts GJ/.ik eh pKj ;hft d'T{ bhBh. fpB[ pKX' w[;e? iB dhBh. 6.

J/e GkN e" G/d psk:'. okik e/ w[y g? ejk:'.i' ;G ;;sq d? w[M vko/. s" dksk s{ ikB jwko?. 7.

:j ;[fB fBqgfs ;;sq d? vko/. j'o oj/ wzsqhB fBtko/.ikB¤:' fBqgfs fBok:[X G:'. pkr' nkfB skfj gfjo:'. 8.

d ' j o k

;' pkr' gfjfo:' fBqgfs pkj eYh Bfj ikfj.sho ykB mkY' j[s' w[;e? bJh uokfJ. 9.

u "gJ h

;[zdo oki g[sq sj Gko'. s[os s/r ej skfj ;zGko'.swfe tko sk s[oefj fe:'. pkjB d[j{` d[Xk efo fd:'. 10.


id se T[; fJ;soh ~ j'F nkJh, sd se T[j g[oF b[e frnk. T[; dèvo s'I T[j fco (T[Eè) BjhI rJh. (T_j) u'oh eodh j[zdh ;h, (j[D) Sv fdZsh.6.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè g[oF ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 121tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 121. 2368. ubdk.

u "gJ h

nG? ;Kv BK dk fJe tZvk okik ;h. (T_j) efjb{o dèF ftu pj[s gqf;ZX;h. T[; Bè ssko ]kB ~ :[ZX ftu wkfonk (nsè T[; dè ;?fBeK ~ wko wko eè)y{j ~ Be' Be Go fdZsk.1.

T[; T[sè eq'fXs j' eè ]kB uV nkJè nsè T[BQK ~ okiè Bè eJh Y`rK Bkbwko fdZsk. id'I ;G jko rJè sK fJe T[gk ehsk. Si{ nsè ri{ (BK dè t}hoK~) ]kB Bè p[bktfJnk.2.

eZS ftu fJe ep{so oy fbnk nsè T[BQK Bkb w{j'I p'fbnk. i' fJ; okièdk e'Jh p[ok eoèrk, T[; dè f;o T[sè gkg uVQèrk.3.

fJj rZb ;[D eè ;koè wzB rJè nsè ftubè Gèd ~ e'Jh ;wM B ;fenk.ik eè okiè ~ (;kvè tb'I) fJj ej' fe s[jk~ dèyD sè ;kvk wB eodk j?.4.

fJj p'b ;[D eè okik T[Eè nkfJnk. (T[; ~) uko uko dhnK u"ehnKftu fpmk fdZsk. T[BQK dè jfEnko tèyD bJh bJè. (okiè Bè) j^E'I jZE eY eèdè fdZsè.5.

T[; Bè fJ; soQK F;sq eY eè fdZsè fe (T_BQK dè) i'Vè pDkT[D brrJè. T[; dhnK d'tèI pKjtK fJ; soQK ;h bJhnK wkB' fpBk p`fBQnK jh w[FeKe; fdZshnK j'D.6.

fJe GkN ~ Gèd d; eè okiè dè w[y T[s/ fJj nytkfJnk fe iè s[;hI ;koèF;sq w?~ dè fdU sK s[;hI (nkgDè nkg ~) ;kvk dksk ;wM'.7.

fJj ;[D eè okiè Bè F;sq dè fdZsè. wzsqh j'Vdè ojè, go (T_j dèD') BNfbnk. id'I okik F;sq-jhB j'fJnk ikD fbnk sK T[; ~ p;sq (u'rak) gtkfd Zs è.8.

d ' jo k

T[; u'raè ~ gk eè okiè s'I pKjtK pkjo eZYhnK BjhI ik ojhnK ;B. ]kBe'b yV'sk ;h, T[; Bè w[FeK e; fdZshnK.9.

u "gJ h

(]kB Bè okiè ~ fejk--) s[;hI ;[zdo oki g[Zso j', fJ; bJh s[os sbtkodk tko ;zGkb'. sK T[; s[oe Bè eq'X Bkb tko ehsk nsè (T[; dhnK) d'tèIpKjtK d' d' N'Nè eo fdZshnK.10.

d ' j o k

J/e okt nrfBs s[oe ej bfr bo? o;kfJ.;[zdo e" okik GJ/ wkos GJ/ pikfJ. 11.

u "gJ h

ib e/ n;P n;P fJe ik:'. ;' pkrk oki/ e/ nk:'.uot/dko skfj b? r:'. G/d okfB:B e" b? d:'. 12.

d ' j o k

e[zew d/ xB;ko d/ :" ;qtBB ;[fB gkfJ.ws' p?fm d[j{`nB fe:' i{fM woB e/ GkfJ. 13.i" jwo/ gfs bfo wo/ ;w[j pdB fpqD ykfJ.s" jw j{` ;G bfo wo? Bo e' G/y pBkfJ. 14.

u "gJ h

:j? wzsq ;Gj{`B fpukfo:'. ;G j{` G/y g[oy e' Xkfo:'.J/e fd;k e[zew d/ rJh. d/ xB;ko d{i fdf; GJh. 15.

d ' j o k

e[zew d/ xB;ko d/ d'T{ nBh pBkfJ.d[j{` Uo mkYh GJh i[X eoB e/ GkfJ. 16.

u "gJ h

d[j{` Uo s/ ;;sq ubkJ/. d[j{` Uo pkfdsq pikJ/.n?;h wkfo feqgkBB vkoh. J/e B T[poh ihts Bkoh. 17.

d ' j o k

piq pkB fpS{nk fpf;y pofy:' b'j ngko.;G npbk i{Ms GJh J/e B T[poh Bkfo. 18.

u "gJ h

poSh d[j[` d'cbh bhBh. d[j{`nB tj? T[do w? dhB.fsj e' Mkfr eNkfoB boh. d'T{ i{fM y/s w/? goh. 19.

d ' j o k

;sqB ;" pkbk boh gqhfs fg:k eh wkfB.fBi[ gfs e' gkts GJh ;[og[o fe:' g:kB. 20.gqhfs fg:k eh i/ boh X`fB X`fB s/ Bkfo.g{fo ofj:' i;[ irs w? ;[o g[o p;h ;[Xkfo. 21.


d ' jo k

okik fJe fJeZbk ;h nsè s[oe nDfrDs ;B, (T[j) r[^;è ftu j' eèed se bVdk. ;[zdo okiè ~ bbeko bbeko eè wko fdZsk.11.

u "gJ hdohnkJh x'Vè s'I g?dk j'fJnk fJe x'Vk ;h. T[j okiè dk u'rak b? eè

nkfJnk. uotkjè T[; ~ T[Eè (oki wjZb ftu) b? rJè nsè okDhnK ~ okiè dh;fEsh dk Gèd d; fdZsk.12.d ' jo k

e[zew dèth nsè xB;ko dèth Bè (;koh rZb) ezBK Bkb ;[D bJh. d'jK BèbVkJh ftu i{M woB dk wsk gekfJnk.13. iè ;kvk gsh ;kjwDè }]w ykeè bV wfonk j? sK n;hI th wodktK Gè; pDk eè bV woKrhnK.14.

u "gJ h

fJj ftT[Is ;G Bè ftukoh. ;G Bè wodktK Gè; pDkfJnk. fJe fdFktb e[zew dèJh ubh rJh nsè xB;ko dèJh d{iè gk;è tb ub gJh.15.

d ' jo k

e[zew dèJh nsè xB;ko dèJh Bè nkgDh ;?Bk fsnko eo bJh. :[ZX eoBbJh d'jK gkf;nK sè vN rJhnK.16.

u "gJ h

d'jK gkf;nK s'I F;sq ubè. d'jK gkf;nK s'I tkiè tiè. feqgkBK dh nfijhwko gJh fe fJe fJ;soh th ihT[Idh BjhI puh.17.

d ' jo k

piq pkD, fpS{nk, sho nkfd pèF[wko jfEnko ubè. ;kohnK fJ;sohnKwkohnK rJhnK, fJe th Jh;soh B puh.18.

u "gJ h

T[BQK d'jK Bè d'joè cbK tkbhnK poShnK b? bJhnK nsè d'jK Bè (fJed{iè dè) gèN ftu dè wkohnK. T[BQK ~ ;fj eè fco eNkoK Bkb bVhnK nsèd'tèI :[ZX-G{wh ftu i{M wohnK.19.d ' j o k

nkgDè gqhsw dè gqèw ~ wB ftu oy eè d'tèI fJ;sohnK t?ohnK BkbbVhnK nsè ;tor f;Xko eè nkgDè gsh ~ fwb gJhnK.20. nkgDè gqhswdè gqèw bJh i' bVhnK jB, T[j fJ;sohnK XzB jB. T[BQK dk :F ;z;ko ftug;o frnk j? nsè ;tor ftu ik t;hnK jB.21.


i{fM woh fg: gho fsq: sfBe B w'fo:' nzr.;[ efp ;¤:kw g{oB G:' sp jh eEk gq;zr. 22. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" pkJh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 122. 2390. nci{`

u " gJ h

d/t nd/t fwbs ;G GJ/. Sho ;w[zd wEp/ ej rJ/.u"dj osB fBeko/ ip jh. dkB' T[m/ e'g efo sp jh. 1.

jw jh osB u"dj{` b? j?. Bkso fi:B B d/tB d? j?.T[wvh nfws nfBB e' dfb j?. bj[ G?:B s/ Gkfi B ufb j?. 2.

d ' jo k

oki eki no ;ki ;G nkts eS[ i[ pBkfJ.i/;N Gqks e' dhfi:s bj[o/ bJh B ikfJ. 3.

G[izr Szd

uV/ o'; e? e? sjh d?s Gko/. x[o/ x'o pki/ ;[ wko{ Brko/.T[s? e'g e? e? jmh d/t Y{e/. T[m/ Gkfs n?;h ;[ wkB" GG{e?. 4.

wzv/ e'g e? e? wjk o'; pkY?. fJs/ d/t pKe? T[s? d?s rkY?.Se/ S'G Ssqh wjk n?m n?m/. uV/ i[X e? eki jP? e? fJe?m/. 5.

ej{` Nhe Nke? ej{` N'g N{e/. fe:è Nhg' Nkg? eJh e'fN Y{e/.ej{` Nke N{e? GJ/ pho Gko/. eo/o/ eNhb/ eoh e'fN wko/. 6.

fes/ v{p v'p? fes/ xkw x{w?. fes/ nkfB i'Xk go/ M{fw M{w?.fes/ gkfB wKr/ fes/ wkfo e{e?. fes/ pkYtkohB e' ekY Y{e?. 7.

fes/ u'N UN? fes/ e'fN g?m?. fes/ okr wko{ ;[B/ nkfB n?m?.fes/ Gho Gki/ fes/ ;{o e{N/. fes/ pki wko/ oEh eq'fo b{N/. 8.

ej{` iPkB i/p/ ej{` pki wko/. ej{z G{fw M{w/ fds¤:kfds Gko/.fes/ pho xk:B xkJè gXkoè. fesè yès ;'jè wjkpho vkoè. 9.


gqhsw dh ghV ~ nB[Gt eo eè (T[j) i{M wohnK jB (nsè :[ZX-G{wh s'IT[BQK Bè) gk;k BjhI w'fVnk j?. eth fFnkw efjzdè jB fe sd jh fJj eEkg{oh j' rJh j?.22.


u "gJ h

dètsè nsè d?Is d'tèI fwb eè Sho ;w[zdo foVeD bJh rJè. id'I jh u"dKosB pkjo eYè rJè, T[d'I jh d?Is eq'fXs j' eè T[m yV'sè.1.

(nsè efjD brè) n;hI jh u"dK osB btKrè, BjhI sK dètfsnK ~ ihDBjhI fdnKrè. \"iK dè pèF[wko db T[wv gJè. (d?Is efjD brè fe n;hI) S'NèGoktK s'I Gi eè BjhI iktKrè.2.d ' jo k

oki dk ezw-eko nsè ;koh ;ki-;Zik i' e[M th gqkgs j[zdh j?, T[j t^vèGok ~ fdZsh iKdh j?, S'Nè Gok BjhI b?Idè.3.

G[izr SzdT[; tèbè t^vè t^vè d?Is r[^;è ftu nk eè uVQ gJè nsè wko{ Brkoè nsè

fGnkBe tkiè tiD brè. T[Xo'I dètsè th eq'fXs j' eè nkD Y[eè. (fJzi gqshsj[zdk j?) wkB' nZr dè GKpV T[mè j'D.4.

pj[s eq'fXs j' eè (;{owè) vN rJè jB. fJXo pKeè dètsè jB nsè T[XofGnkBe d?Is jB. r[^;è Bkb Goè j'Jè ;{owè fJeZmè j' eè j?IeV j?IeV eè :[ZX dèekoi bJh uVQ gJè jB.5.

fesè (wZ&Eè T[sè XkoB ehsè ikD tkbè b'jè dè) fNZ&eè gJè jB nsè fesè N'gG`Bè gJè jB. uzrh soQK ;Zi XZi eè eo'VK ;{owè nkD Y[eè jB. fesè t^vè Gkoh;{owè jfEnkoK Bkb N[e fdZsè rJè jB. B eNè ik ;eD tkbè eo'VK jkEh wkoèrJè jB.6.

fesBè jh (bj{ ftu) v[pè gJè jB nsè fesBè jh xkfJb j' eè x[zw ojèjB. fesBè jh :'Xè M{w M{w eè fvr gJè jB. eJh gkDh wzr ojè jB nsèfesBè jh wko' wko' e{edè jB. fesBè jh sbtkoK eY eè nk Y[eè jB.7.

eJh (t?oh dhnK) u'NK ~ (YkbK dh) UN ftu pukT[Idè jB nsè fesBèjh (:[ZX ftu) gqtèF eodè jB. eJh wko{ okr ;[D eè n?Im iKdè jB. eJhvog'e Giè ik ojè jB nsè fesBè ;{opho e[Nè rJè jB. eJh x'Vè wkoè rJèjB nsè eo'VK oEK tkbè b[N bJè rJè jB.8.

feXoè ;{owè esb j'Jè (@ièpè#--@f}pj#)gJè jB nsè fesè x'Vè wkoè rJè jB.fesè fdsh nfdsh dè tZvè Gkoh (;{owè g[Zso) x[wèohnK yk eè Xosh @sè fvrè gJèjB. eJh ;{owè }]w yk eè ub rJè jB nsè eJh wjkpho :[ZX-G{wh ftu F'Gk gkojè jB.9.


fJs? ;{o e'fg:' T[s? uzdq Xk:'. fJs? i'fo rkVh nBh fJzdq nk:'.T[s? p[fX pkXh X[ik pho pke'. fJs' ekb e'fg:' fis? e"B ske'. 10.

fJs? e'fg e? n?; pku/ f;Xk:'. d[fs: Uo s/ ukoi ;[eqk fo;k:'.e'T{ sho S'o? e'T{ wzsq vko?. fby? izsq e/T{ e/T{ szsq ;ko?. 11.

fes/ s/r ;{s/ fes/ pkB wko?. fes/ r'cB? r[oi r'b/ T[Gko?.fes/ w[rdq mkt? fes/ sho S'o?. fes/ pho phokB e' w®v c'o?. 12.

ej{` Ssq i{M/ ej{` Ssq N{N/. ej{` pki skih fioj oki b{N?.fes/ gk; gk;/ fes/ M'e M'o/. fes/ fSgq S/e/ fes/ S?b S'o/. 13.

fes/ ;{o ;q'BkB e/ ozr o`r/. pu/ pho pKekB pkih T[wzr/.wjk G/o Gkoh wjk Bkd pki/. fJs? d/t pKe/ T[s? d?s rki/. 14.

T[fm:' okr wko{ wjk Bkd Gko'. fJs? ;[zG B?;[zG dkB' ;zGko'.fpVkbkS iPkbkS X{wqkS i'X/. jN/ B jmhb/ fe;{ e/ gqp'X/. 15.

gfo:' b'j rkV' wjk y/s Gkoh. fJs? d/t e'g/ T[s? t? jekoh.i[o/ nkfB d'T{ G?:k e"B Gki?. ub/ Gkfi sk eh ;[ wkskB bki?. 16.

i[o/ nkfB GkJh G?:k e"B jko?. wo? ;ku[ g? gkt gkS/ B vko?.Go/ S'G Ssqh wjk o[dq Bkfu:'. gfo:' b'j rkV' wjk b'j wkfu:'. 17.

jm/ n?fm:ko/ jmh n?fm e? e?. wjk i[X ;"vh wjk jh fo;? e?.wjk ;{b ;?EhB e/ tko S`v/. fJs/ d?s pKe/ T[s/ d/t wzv/. 18.

fJs? d/t o'j/ T[s/ d?s e'g/. Gi? Bkfj rkV/ fgqEh gkfJ o'g/.sp? fp;B i{ wzsq n?;/ fpukfo:'. wjk ;[zdoh J/; e' G/; Xkfo:'. 19.

wjk w'jBh G/; Xkfo:' eBQkJh. fiB? B?e j/fo:' ofj:' ;' b[GkJh.fJs? d?s pKe/ T[s? d/t ;'j?. d[j{ S'fo dhB' wjk i[X w'j?. 20.


fJXo'I ;{oi nsè T[Xo'I uzdqwk eq'fXs j'Jè jB. fJXo fJzdo nkgDh seVh;?Bk i'V eè nk rJè jB. T[Xo pKeè ;{owè p[ZX (dètsk) Bè Mzvk p`fBQnk j'fJnknsè fJXo ekb r[̂;è ftu nk frnk j?. T[; ~ Gbk e"D fis ;edk j?.10.

fJXo'I eq'fXs j' eè pqj;gsh ub fgnk j? nsè d{iè gkf;UI F[eqkuko: ~pj[s o'j ufVQnk j?. e'Jh sho Sv fojk j? nsè e'Jh wzsq gVQ fojk j?. e'Jhizsq fby fojk j? nsè e'Jh szsq Bkb ezw ubk fojk j?.11.

fesè sbtkoK ;{shnK ik ojhnK jB nsè feXoè pkD wkoè ik ojè jB.fesè r'cBè, r[oi nsè r'bè T[Gkoè ik ojè jB. fesè w[rdo mfjedè jB nsèfesè sho Svè ik ojè jB. fesè ;{owè ;{ofwnK dk w{zj cèo ojè jB (noEks--w{zj GzB ojè jB).12.

fesè SZsqXkoh (okiè) i{M ojè jB nsè fesè Ssq N[̂Nè gJè jB. fesè u`rèx'Vè nsè okfinK dè etu b[VQeè gJè jB. fesè ckjhnK Bkb c;kJè j'Jè jBnsè fesè u`rh soQK MeM'oè ik ojè jB. fesè ibdh jh (;{owè) Sèe fdZsè rJèjB nsè fesè B"itkB ;?fBe Sv fdZsè rJè jB.13.

fesè ;{owè bj{ dè ozr ftu o`rè j'Jè jB. fesè pu rJè pKeè ;{owèx'fVnK ~ BuKdè fcodè jB. fGnkBe GèohnK nsè t^vè X"I;è ti ojè jB. fJ;gk;è pKeè dètsè jB nsè T[Xo d?Is ri ojè jB.14.

wjkB fGnkBe wko{ okr r{zi fojk j?. fJXo ;[zG nsè fB;[zG d?Is vNèyV'sè jB. fpVkbkS, iPkbkS, X{wqkS torè jmh :'Xè fe;è dè ;wMkfJnK jZNDtkbè BjhI jB.15.

xw;kB :[ZX ftu pj[s jfEnko tiè jB. fJXo dètsè eq'fXs j'Jè jBnsè T[Xo T[j (d?Is) bbeko ojè jB. d'tèI Gok nkD i[Vè jB, (T_BQK ftu'A)e"D Gi ;edk j?. (i') Gi eè ikJèrk, T[; dh wksk bfis j'Jèrh.16.

d'tèI Gok fGV ojè jB, fejVk Gok jkodk j?. ;u[ sè wo ikDrè, gofgSè g?o BjhI XoBrè. Ssqh o'j Bkb Go rJè jB nsè wjk o[dq Bu fojk j?.pj[s fGnkBe :[ZX j'fJnk j? nsè pj[s jfEnko yVeè jB.17.

jmh :'Xè jm eo eè nkeV ojè jB nsè wjkB :[ZX ~ XkoB tkbè(@;"vh#) pj[s r[Z;k eo ojè jB. wjkB fsqF{bK nsè ;?jZEhnK dè tko j' ojèjB. fJXo pKeè d?Is jB nsè T[Xo dètsè vNè j'Jè jB.18.

fJXo dètsè eq'fXs j' ojè jB nsè T[Xo d?Is o'j ftu nk ojè jB. T[jGidè BjhI jB, Xosh T[sè g?o rv eè yV'sè j'Jè jB. sd'I ftFD{ Bè fJ; soQKftuko ehsk nsè fJe ;qèFm ;[zdoh dk o{g XkoB eo fbnk.19.

ftFD{ (@eBQkJh#-ekBQ) Bè wjk w'jBh dk o{g XkoB eo fbnk. fi; Bè }okfizBk th tèfynk, T[jh b[GkfJwkB j' frnk. fJXo pKeè d?Is ;B nsè T[Xo dètsèF'G ojè ;B. (wjk w'jBh ~ tèy eè) w'fjs j'Jè d'jK Bè :[ZX Sv fdZsk.20.


d ' jo k

ekbe{N no[ uzdqwk f;t e/ dJ/ pBkfJ.n?oktfs so[ T[u;qft jofj dJ/ ;[y gkfJ. 21.e";se wfB no[ bfSwh nkg[B bJh wzrkfJ.d/t nzfwqs n;[oB ;[ok pkNs gJ/ pBkfJ. 22.

u "gJ h

ozGk n"o XBzso fb:'. ;G ir e/ ;[y ekoB fd:'.shfB osB fd: n"o[ fBeko/. s[wj{` fsB' bys j' g¤:ko/. 23.

;t ? : k

ohfM oj/ Sfp j/fo ;[ok;o ;'e fBtko n;'e[gik:'.S'fo fptkd e" dhB d'T{ ;[G Gkr Gfo:' ;pj{` jfo Gk:'.e[zio eho ebkfBfX e/jfo wkB wB'it j/fo fjok:'.i' fsB dhB ;[ bhB ;G' jf; ekj{` B jkE jfEnko T[uk:'. 24.

G[izr Szd

fJB? nzfwqs pkN¤:' T[B? wd¤: dhB'. Sb/ fSgq S?bh Sbh G/; ehB'.wjk p;sq Xko/ fJs? nkg[ ;'j?. ;G? d?s d/tkB e/ fus w'j?. 25.

d ' j o k

Xfo:' o{g fsq: e' sjk nkg[B s[ofs w[okfo.Sbh fSfBe w' Sfb r:' fis/ j[s/ n;[okfo. 26. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" s/Jh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 123. 2416. nci{`.

d ' j o k

BkoB"b e/ d/; w?? fpi? f;zx fJe BkE.o?fB fdt; vkfo:' oj? c{b wsh e/ ;kE. 1.fpi? f;zx ik e' ;dk igs nkmj{` ikw.c{bB e/ ;zr s'fb:? c{b wsh fij Bkw. 2.fpi? f;zx fJe fdB rJ/ nky/Ne e/ eki.Gqwo ebk e' o{g bfy ohM oj/ wjkoki. 3.

4 88 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

d ' jo k

(osBK dh tzv eoB tèbè) ekbe{N (ftF) nsè uzdqwk fFt ~ dè fdZsè.n?okts, ebg fpqS, T[&Zu;qt (x'Vk) fJzdo ~ ;[y g{ote dè fdZsè.21. e";s[ewDh nsè bZSwh (ftFD{) Bè nkgDè e'b wzrk bJè. dètfsnK Bè nzfwqs nsèd?IsK ~ Fokp tzv fdZsh.22.

u "gJ h

ozGk (ngZSok) nsè XB`sfo (t?d) ~ b� eè irs dè ;[y tk;sè dè fdZsk.(T[; Bè) fszB osB j'o eY fdZsè. (T[j fe; ~ fdZsè) s[;hI fgnkfoU tèydèi kU.23.

;t ? : k

T[; dh Sph ~ tèy eè dètsè nsè d?Is d[y ~ G[bk eè nkB`fds j' rJè.d'jK Bè MrVè ~ Sv fdZsk nsè F[G GkrK Gfonk ftFD{ (Gkt� wjk w'jBh);G ~ uzrk bfrnk. jkEh, s'sk, uzdqwk, Fèo nsè ekw dèt dk th (T[; ~ tèyeè) jzeko ]sw j' frnk. T[; (wjk w'jBh) Bè i' fdZsk, ;G Bè j; eè b? fbnknsè fe;è Bè th jZE ftu jfEnko B u[fenk.24.

G[izr Szd

fJBQK (dètfsnK) ~ nzfwqs tzv fdZsk nsè T[BQK (d?IsK) ~ Fokp dè fdZsh.(ftFD{ Bè) ibdh Bkb ;[zdoh dk o{g Xko eè (;G ~) Sb fbnk j?. fJXo(T[j) nkg ;[zdo p;sq gk eè F'G fojk ;h nsè (T_Xo) ;kfonK dètfsnK nsèd?IsK dè fus w'jè j'Jè ;B.25.

d ' j o k

ftFD{ Bè s[os nkg fJ;soh dk o{g XkoB ehsk nsè T[j Sbh o{gtkbk (noEks� wjk w'jBh) ibdh jh ;kfonK d?IsK ~ Sb eè ubk frnk.26.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè fsq:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 123tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 123. 2416. ubdk.

d ' j o k

BkoB"b dè; ftu fJe fpi? f;zx BK dk okik ;h. (T[j) oks fdB c{bwsh dè Bkb jh fgnk ofjzdk.1. fpi? f;zx fi; (okDh) ~ ;dk nZmè gfjoigdk ofjzdk ;h, c[bK Bkb s'bD ekoB (T[; dk) Bkw c{b wsh j'fJnk.2.fpi? f;zx fJe fdB fFeko yèvD frnk nsè (T[Eè) Gqwo ebk dk o{g tèy eèokik ohM frnk.3.


u "gJ h

sj jh p¤:kj Xkw fsq: nkBh. okt j/fo ;'T{ bbukBh.c{b wsh ;[fB nfXe fo;kJh. nkdo ;' sk e' frqj b¤:kJh. 4.

sk ;" nfXe B/j T[gik:'. Xow GrfB efo skfj p[bk:'.fus w? nfXe e'g fsq: Xfo:'. sk eh Bk; xks nNefo:'. 5.

ik eh fsq:k T[gkf;e ikBh. tj? xks uhBs Gh okBh.o[dq d/jo' J/e pBk:'. ik go nrfBs dop brk:'. 6.

d'T{ ;tfs sjk ufb ikt?. g{fi o[dq e" g[fB xo nkt?.wN nkS' T{u' X[i ;'j?. ;[o Bo Bkr n;[o wB w'j?. 7.

d ' j o k

g[o pk;fB ;[zdfo ;G? fsj mk eo? g:kB.wjk o[dq e" g{fi e? pj[o p;? frqj nkfB. 8.

n f V bJ/e fdt; okBh b? sk e" sj rJh.fBi[ efo nf; rfj tkfj w{zv ekNs GJh.;h; ekfN f;t T{go d:' uokfJ e?.j' o'ts fBqg gqfs nkg[ T[ukfo:' nkfJ e?. 9.

d ' j o k

Xow GrfB w[fj ;`r b? o[dq d/jo/ ikfJ.w{zv ekfN fBi[ eo n;fj jo go fd:' uokfJ. 10.

u "gJ h

:" ;[fB pks sjk fBqg nk:'. ij fsq: s"B Bkfo e" xk:'.skfj fBjkfo ufeqs fus ofj:'. fsq: e' eS[e p?B B efj:'. 11.

d ' j o k

w{zv ekfN fiB fBi[ eoB jo go fd:' uokfJ.XzB¤:' fsq:k X`fB d/; fsj XzB¤: fgsk X`fB wkfJ. 12.dkj fd:' fsj Bkfo e" fus nfs ;'e pYkfJ.c{b wsh e/ GtB w? pj[fo p;s G:' nkfJ. 13.


u "gJ h

T[Eè jh ftnkj eo eè fJ;soh ~ xo b? nkfJnk. okiè ~ tèy eè T[j thbbuk rJh. c{b wsh (BtèI ftnkj dh rZb) ;[D eè pj[s r[^;è ftu j'Jh.(fco th) nkdo Bkb T[; ~ xo b? nkJh.4.

T[; Bkb (c{b wsh) Bè pj[s ;Bèj gqrN ehsk nsè T[; ~ Xow G?Deo eè p[bkfJnk. go (T[;) fJ;soh (c{b wsh) Bè wB ftu pj[s r[Z;kofynk. (T[; dk wB) GOwo ebk ~ BFN eoB dè w"eè dh Gkb ftu ;h.5.

T[; fJ;soh (Gkt� ;"IeD) ~ fi; dk T[gk;e ikfDnk, T[;è okjhI okDhBè wkoB dk wB ftu ftuko ehsk. (T[; Bè) o[dq dk fJe wzfdo pDtkfJnkfi; T[sè pj[s XB ]ou ehsk.6.

d'tèI ;"IeDK T[Eè ub eè iKdhnK ;B nsè o[dq dh g{ik eo eè xo gosdhnK;B. wzfdo (@wN#-wm) pj[s uzrk ;h nsè T[; T[sè T_¦uk Mzvk F'Gdk ;h (i')dètfsnK, wB[ZyK, BkrK nsè d?IsK dk wB w'j b?Idk ;h.7.d ' j o k

Bro dhnK ofjD tkbhnK ;kohnK ;[zdohnK (fJ;sohnK) T[Eè iKdhnK;B nsè wjk o[dq dh g{ik eo eè fco xo ~ nk iKdhnK ;B.8.

n f V b

fJe fdB okDh T[; (Gqwo ebk) ~ T[Eè b? eè rJh nsè nkgDè jZE ftusbtko b? eè T[; dk f;o eN fdZsk. f;o eN eè fFt (dh w{osh) T[sè uVQkfdZsk nsè o'Idh j'Jh Bè nkg okiè ~ nk eè fejk�.9.

d ' j o k

wèoh Xow G?D w?~ Bkb b? eè o[dq dè wzfdo ftu rJh nsè nkgDè jZEhIsbtko Bkb nkgDk f;o eN eè fFt (dh w{osh) T[sè uVQk fdZsk.10.

u "gJ h

fJj rZb ;[D eè okik T[Eè nkfJnk, fiEè fJ;soh (c{b wsh) Bè T[;(Gqwo ebk) ~ wkfonk ;h. fJj tèy eè (okik) wB ftu j?okB j' frnk.fJ;soh ~ e[M th puB B fejk.11.

d ' j o k

(okiè Bè fejk--) fi; Bè nkgDè jZE Bkb f;o eN eè fFt T[go uVQkfJnkj?, T[j fJ;soh XzB j?, T[j dè; XzB j?, T[; dh wksk XzB j?, T[; dk fgsk XzBj?.12. T[; fJ;soh dk dkj-;z;eko eo eè nsè wB ftu pj[s d[yh j' eè(okik) c{b wsh dè wjZb ftu fco nk eè ofjD bfrnk.13.


;tfs wkfo fBi[ eoB ;" n"o fBqgfj fdyokfJ.okik e" fBi[ p; fe:' n?;' ufos pBkfJ. 14.pqjw fp;B ;o n;[o ;G o?BkfXg fdBokfJ.p/d p¤:k; no[ p/d fsq: G/d ;e/ Bfj gkfJ. 15. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" u"ph;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 124. 2431. nci{`.

; t ? : k

bze w? pze fB;kuo E' ox[BzdB e' ;[fB J/e ejkBh.oktB g[sq ebsq ;w/s jB/ fJj y/s wjk pfbXkBh.o'; Gfo:' ssekb rdk rfj e"ue ;/ wd ws feqgkBh.e'N e" e{fd ;w[zdq e" ckfX fcozr w" nkfB gfo:' nfGwkBh. 1.

nkfme d¤:'; nzX/o ofj:' g[fB ;{o ufV:' ir X[zX fwNkJh.dkBt e" bfy b'eB e? nfs jh fus w? T[gih d[fuskJh.pkfX nBh GN G{fo uV/ fog[ ihsB eh fi: p¤:'s pBkJh.pkB ewkB rdk poShB eh nkfB eoh fsj ;kE bokJh. 2.

J/e go/ GGoks GN[sw J/e br/ GN xk:b x{zw?.J/e ub? Gfi e? oB s/ fJe nkfB go/ wfo e? frfo G{`w?.J/e wo/ bfo e? j: T{go jkfEB g? fJe ;¤:zdB j{` w?.wkB' fsqp/Bh e/ shoE g? w[fB Bk:e X{w nX' w[y X{`w?. 3.

e"u fegkB e;/ eNBh efN nzr T[szr ;[ozr fByzrh.u"fg ub/ uj{` UoB s/ xB ;ktB eh xN ikB T[wzrh.izr fB;zr gfo:' ;zr ;{oB Bkfu:' j? nkg[ sjk noXzrh.o'; Go? B fco/ sqf; e? oB ozr gu/ oft ozr fcozrh. 4.

u "gJ h

G/o gfo:' GkoE s/ Gkoh. Bku/ ;{opho jzekoh.pj[ fpqD ehJ/ B fJe fsj bkfr:'. nfXe e'g dkBt e' ikfr:'. 5.

J/e jkE fsB rdk ;zGkoh. d{i' eo sotkfo fBekoh.ik e" d"fo d?s fpqD wko/. J/e? u'N u"E jh vko?. 6.

i' e'T{ sk ej xkt brkt?. N{fN feqgkB jkE ofj ikt?.dkBt e'g nfXe sp eo?. gqkB fcozrfB pj[ e/ jo?. 7.


(nkgDh) ;"IeD ~ nkgDè jZEK Bkb wko eè nsè okiè ~ ftyk eè fJ;ufosq okjhI okiè ~ nkgDè t; ftu eo fbnk.14. pqjwk, ftFD{, dètsè, d?Is,uzdqwk, ;{oi, tèd ftnk; nsè tèd e'Jh th fJ;soh dè Gèd ~ gkqgs BjhI eo;fenk .15.


; t ? : kbzek ftu fJe ftrVè j'Jè d?Is Bè ox[BzdB (;qh okw) dh ejkDh ;[Dh fe

T[; wjk pbtkB Bè oktD ~ g[Zso nsè fJ;soh ;wès oD-G{wh ftu wkofdZsk. r[^;è Bkb Go eè nsè s[os rdk, feqgkB nsè etu XkoB eo eè FokpBkb w;s j' frnk. febQè s'I e[d eè nsè ;w[zdo ~ Ng eè T[j nfGwkBh gokJèdè; ftu nk frnk.1.

(T[; dè nkT[D Bkb) nZm e[ fdB jBèok fojk. fco ;{oi ufVQnk nsèirs ftu'I X[zX fwNh. (T[;) d?Is ~ tèy eè b'eK dè wB ftu pj[s d[fush (dhGktBk) g?dk j' rJh. pj[s ;koè okfinK Bè db pDk eè t?oh ~ fisD bJhwB ftu ftT[Is pDkJh nsè (t?oh T_sè) uVQ ubè. pkDK, ewkBK, rdktK, poShnKdh T[; Bkb nk eè bVkJh ehsh.2.

eJh fJe ;qèFm ;{owè xpok eè fvrD brè nsè fJe xkfJb j' eè x[zwDbrè. fJe oDG{wh s'I Gi eè ubè rJè nsè eJh fJe wo eè G{wh T[sè nk gJè.fJe x'fVnK T[sè jh bVfdnK wo rJè nsè fJe jkEhnK nsè oEK ftu jh(wo rJè). (fJzi gqshs j' fojk ;h) wkB' fsqpèDh (fJbkjkpkd) dè shoE T[sèw[Bh BkfJe w{Xè w{zj X{wo gkB eo ojè j'D.3.

;{owè etu, feqgkBK, pZEè, nkfd be Bkb pzBQ eè ed ftu pVè T_¦uè F'Gkgk ojè jB. pVè F"e Bkb u"jK gkf;nK s'I uVQ nkJè jB, wkB' ;ktD dè pdbKdh xNk T[wv nkJh j'tè. T[Eè ;{ofwnK ftu pVk fB;zr :[ZX j'fJnk nsè fFt(@noXzrh#) Bè nkg Bku ehsk. (;{owè) o'; Bkb Go rJè nsè vo eè oD s'Iw[Vè BjhI nsè ftdè;h (fcozrh) b'e ;{oi (dè bkb) ozr ftu o`rè rJè.4.u "gJ h

wjkGkos Bkb'A th tZvk :[ZX j'fJnk nsè jzekoh F{opho Bu T[mè. (;{ofwnKBè d?Is T[sè) pj[s tko ehsè, go T[; ~ fJe th B bfrnk. (;r'I) d?Is eq'XBkb j'o GVe fgnk.5.

T[; Bè fJe jZE ftu rdk geV bJh nsè d{iè jZE ftu sbtko fyubJh. d?Is fi; ~ d"V eè ;N wkodk, (T[; ~) fJe' jh ;N Bkb fuE fdzdk.6.

i' e'Jh T[; T[sè ;N wkodk sK T[; dh feqgkB N[N eè jZE ftu jh ofjiKdh. sd d?Is j'o r[Z;k eodk nsè pj[sè ftdè;hnK (@fcozrfB#) dè gqkD job ? Idk.7.


G[ zir Szd

wjk Bkfd e? e? ip? d?s Xkt?. xBh ;?B e' wkfo e? e? ;[ ikt?.fp:' e"B i'Xk bo? o'; e? e?. ub/ pki j/o? wjk skg s? e?. 8.

by/ d?s Gkoh ;G? G{g Gkr?. wjk sqk; e/ skg ;" nB[okr?.ub/ Gkfi e? e? jmh Bkfo B¤:kJ/. eoh pki oki/ fg:kd/ gokJ/. 9.

u "gJ h

;?B Gis bfy GfN fof; Go/. gbfN e'g e? e? fcfo go?.iès/ by/ d?s fcfo nkJ/. xkfJ xkfJ iw b'e gmkJ/. 10.

ph; jiko eoh fsB xk:'. sh; jiko ;[ pki ygk:'.ukfb; ;j; sjk oE ekN/. nGqB i¤:' i'Xk ufb ckN/. 11.

d ' j o k

pj[fo rdk rfj jkE w? gqfsBk gsB ngko.Gkfs Gkfs ;zxqs G:' eS{ B ;ze fpuko. 12.

u "gJ h

sk ;" i[X ;G? efo jko/. fsB s/ rJ/ B n;[o ;zxko/.T[fr:' uzdq ;{o n;skJ/. ;G jh ;[GN frqjB jfN nkJ/. 13.

G:' gqks ip sw fwfN r:'. e'g pj[fo ;{oB e' G:'.c"i? i'fo sjk ufb nkJ/. fij mk d?s xB/ GN xkJ/. 14.

vkfo gkyo? s[o/ Bukt?. e/s/ uzdqjk; uwekt?.sfB sfB e/fse pkBB wko?. nfws xkt dkBt go vko?. 15.

G[ zir Szd

jm¤:' nkg[ dkBt rdk jkE b? e?. bJh ekfY eksh wjk e'g e? e?.fis/ nkfB Y{e/ fss/ y/s wko/. fro/ Gkfs n?;h B ikt? fpuko/. 16.

fes/ jke wko? fes/ x{zw x{zw?. fes/ i[X i['Xk go/ nkfB G{w/.fes/ gkfB wkr? fes/ j{j S'o?. fes/ i[X ;"vhB e/ ;h; s'o?. 17.

ej{` pki i{M? ej{` oki wko/. ej{` S/sq Ssqh eoh ski vko/.ub/ Gkfi i'Xk ;G? jkfo wkBh. eS{ bki eh pks e? Bkfj ikBh. 18.


G[izr Szdid'I wjk Bkd eo e? (T[j) d?Is Xktk eodk sK pj[s ;koh ;?Bk ~ wko

eè iKdk. j'o fejVk ;{owk j? i' T[; Bkb o'j ftu nk eè bVè. (T[; ~) tèyeè (:'Xè) pj[s sè}h Bkb x'fVnK ;fjs Gih iKdè jB.8.

(fJ;) t^vè d?Is ~ tèy eè ;koè okiè Gi rJè jB nsè pj[s vo ekoBd[yh j'Jè jB. jkEhnK, x'fVnK tkbè nsè fgnkdè ;koè jmhbè okiè X"DK BhthnKeo eè Gih ik ojè jB.9.u "gJ h

;?Bk ~ GifdnK tèy eè ;{owè o'j ftu nk rJè jB nsè eq'fXs j' eè fcogbN gJè jB. (d?Is Bè) fisfBnK ~ gosfdnK tèfynk, (T[BQK ~) wko wko eè:wb'e Gèi fdZsk.10.

T[; Bè thj j}ko jkEh wko fdZsè nsè shj j}ko x'Vè BFN eo fdZsè.T[Eè ukbh j}ko oE eNè rJè nsè pdbK tKr ;{ofwnK (dè db) cN rJè.11.

d ' j o k

(d?Is Bè) fco jZE ftu rdk cV eè pj[s ;koh ;?Bk BFN eo fdZsh nsèeJh soQK Bkb fB;zr j' eè (;G ~) ;zxko fdZsk.12.

u "gJ h

T[; Bkb :[ZX eo eè ;koè jko rJè, go fe;è s'I th d?Is wkfonk B ik;fenk. uzdqwk fBeb nkfJnk nsè ;{oi v[p frnk. ;koè :'Xè nkgfDnKfmekfDnK T[sè gos nkJè.13.

id ;tèok j'fJnk nsè jBèok ]sw j' frnk. ;{ofwnK ~ fco o'j uVQfrnk. \"iK i'V eè T[Eè ub eè nkJè fiEè d?Is Bè pj[s ;{owè wkoè ;B.14.

}hBK gk eè x'fVnK ~ BukT[D brè nsè fesBè sbtkoK (@uzdqjk;#) ~uwekT[D brè. eJh sD sD eè pkD ubkD brè nsè pèF[wko ;NK d?Is ~wkoB brè.15.G[izr Szd

jZE ftu rdk b? eè d?Is nkg vN frnk. pj[s nfXe eq'X eo eèsbtko eY bJh. (T[; Bkb) i' th bVkJh bJh nkD Y[eè, T[j ;koè oDG{whftu wkoè rJè. (T[j) fJ; soQK fvrè fe ftukoè th BjhI ik ;edè.16.

fesfBnK ~ bbeko eè wkfonk j? nsè fesBè jh x[zw x[zw eè wkoè jB.fesBè jh :'Xè :[ZX-G{wh ftu nkD fvrè jB. fesBè gkDh wzr ojè jB, fesBèjkb-d[jkJh gk ojè jB nsè fesBè jh ;{ofwnK dè ;h; s'V fdZsè jB.17.

fesè x'Vè, fesè okiè wkoè rJè jB. fesè oD-G{wh ftu ;{ofwnK dè jkEhnsè w[eN gJè jB. ;koè :'Xè jko wzB eè Gih ik ojè jB nsè fe;è Bè th(fJ; ~) bik dh rZb BjhI ;wfMnk.18.


jmh i/ fcozrh wjk e'g tko?. bo/ nkfB sk ;' B B?e? gXko/.Se? S'G Ssqh wjk e'g Y{e/. uj{` Uo s/ wko jh wkfo e{e/. 19.

fes/ nkfB i{M/ ;G? y/s xkJ/. pu/ ihfs s/ Skfv y/s? gokJ/.jm/ i/ jmhb/ jmh yr e{N/. wjkoki pkihB e/ w{zv c{N/. 20.

u "gJ h

ph; jiko eoh e[fg wko/. sh; jiko n;P jfB vko?.ukfb; ;j; ofEB oE N{N?. ;kfm ;j;q oEh j{` e{N/. 21.

d ' j o k

J/sh ;?B ;zxkfo e? g?db jB¤:' ngko.iB[ efo iJ/ B eKfy s/ nkJ/ Bfj ;z;ko. 22.

u "gJ h

;G jh pho i[X efo jko/. fsB s/ rJ/ B dkB" wko?.y/s S'fo ;G jh xo rJ/. ws' eos n?;h fpfX GJ/. 23.

;t ? : k

e?;/ j{` wkfo:' wo? B fB;kuo i[X ;G? efo e? GN jko/.pkB feqgkB rdk poShB e/ Gkfs nB/eB xkfJ gqjko/.;' Bfj Gkis rkis j? oB j's fBtosB e¤:' j{` fBtko/.d/; si? ej{` ikfJ p;? ej nkts j? wB wzsq fsjko/. 24.

u "gJ h

fJzdqwsh p/;Pk sj ojJh. nfXe o{g sk e" ir ejJh.;{oi uzdq i'fs i' Xkoh. iB[ :kjh s/ b? T[fi:koh. 25.

d ' j o k

fsB phok sj s/ b:' ubh sjk ej XkfJ.p;sq gfjfo fss e" ubh fis n;[oB e' okfJ. 26.

u "gJ h

w/tk n"o fwmkJh bJh. wkNB w' Xo go Gfo dJh.ij cb yks n;[o e' okJh. fsB b? pB ;" ;eb brkJh. 27.


i' pj[s eq'Xh nsè jmhbè ftdè;h (fcozrh) ;B, (T[j) T[; Bkb bVBnkJè nsè }ok fizBè th BjhI Nbè. ;koè Ssqh pj[s o'j Bkb Goè j'Jè nkD Y[eèjB nsè u"jK gkf;nK s'I wko'-wko' e{e ojè jB.19.

fesBè jh (;{owè) nk eè bVè jB nsè oD-yèso ftu wkoè rJè jB.fijVè puè ;B T[j ihT[Idè ih oD-yèso ~ Sv eè Gi rJè jB. jmh ;{owèjmhfbnK dhnK sbtkoK Bkb e[Nè ik ojè jB nsè wjkB okfinK dè x'fVnKdè f;o c'Vè ik ojè jB.20.u "gJ h

(d?Is Bè) eq'X eo eè thj j}ko jkEh wkoè jB nsè shj j}ko x'Vè;zxko fdZsè jB. ukbh j}ko oEtkBK dè oE N[N rJè jB nsè ;Zm j}ko oEhth wko fdZsè jB.21.d ' j o k

fJsBh ;?Bk wko eè pèF[wko g?db wko fdZsè, wkB' (fJj wktK dhnK) e[yKs'I iBw b� eè ;z;ko ftu nkJè jh B j'D.22.

u "gJ h

;koè ;{owè :[ZX eo eè jko rJè. T[BQK e'b'I d?Is B wkfonk frnk. oD-G{wh Sv eè ;G xo ubè rJè. fJ; gqeko dk wsk gekT[D brè.23.

;t ? : k;koè jh ;?fBe :[ZX eo e/ Ee rJè jB, go fe;è soQK th d?Is wkfonk

BjhI ik fojk. pkDK, feqgkBK, rdktK, poShnK Bkb nBèe soQK Bkb tko ehsèrJè jB. go T[j Gidk BjhI, oD ftu (vN eè) ridk j?. (T[j) fe;è soQK th(:[ZX-G{wh ftu) jNkfJnK jNdk BjhI. eh dèF Sv eè fesè j'o ik t;hJè, s[jkvèwB ftu eh ;'u nkT[Idh j?.24.u "gJ h

fJzdqwsh BK dh fJe tè;tk T[Eè ofjzdh ;h. ;kok ;z;ko T[; ~ nfs ;[zdoefjzdk ;h. wkB' ;{oi nsè uzdqwk Bè i' i'fs Xkoh j'Jh j?, T[j FkfJd (fJBQK Bè)T[;è s'I jh bJh j'tè.25.d ' jo k

(;kfonK d[nkok B ehsè ik ;eD eo eè) T[; (fJzdqwsh) Bè phVk u[fenk(nsè d?Is ~ BFN eoB bJh) T_E'A bJh ub gJh. (T[j) p;sq gk eè T[; gk;ètb ub gJh fiEè d?IsK dk okik (p?mk j'fJnk) ;h.26.u "gJ h

(tè;tk Bè) wètè nsè wfmnkJh b? eè wNfenK ftu Go eè Xosh T_sè oyfdZsh. fiEè d?Is okik cb yKdk ;h, T[; ;G ~ b? eè (T[; Bè) pB ftu (vèok)brk fd Zsk.27.


ip dkB' e" G{fy ;zsk:'. sp pB e/ GSB cb nk:'.wkN c'fo getkB upkfJ;. wdok fg:s nfXe wB GkfJ;. 28.

gh wdok G:' ws nfGwkBh. :j ip pks p/;[tB ikBh.Gkfs Gkfs pkfdsq pikJ/. rhfs nB/e skB e? rkJ/. 29.

i¤:' i¤:' gksq Bkush nkt?. s¤:' s¤:' dkB' ;h; Y[okt?.e'g eEk fi: s/ ip rJh. eo eh rdk pyf; eo dJh. 30.

nkJh fBeN byh ip g¤:koh. j[sh feqgkB ;'T{ d? vkoh.nk:[X pyf; fBok:[X G:'. :j ;G G/d fsB? bfy b:'. 31.

Bkus fBeN d?s e/ nkJh. ;Keo eo ;" rJh S[nkJh.sk ;' izsq wzsq fJj eh:'. GèN¤:' sfBe e?d efo bh:'. 32.

d ' j o k

sfBe S[ns sk e/ s[os pkfX r:' ssekb.dkBt e' pkXs GJh fJj ufosq efo pkb. 33.

G[izr Szd

Sfb:' S?b dkB' fJ;h Sb? pkbk. bh:' p;¤: e? e? wjk o{g nkbk.pzX¤:' pho wzsqkB e/ i'o nk:'. ;G? rqkw pk;hB e" b? fdyk:'. 34.

gqEw rqkw pk;hB e" b? fdykfo:'. g[fBo y'fd G{w? fs;? rkfv vkfo:'.fiB? b? rdk e' xB' pho wko/. GJ/ s/i wzsqkB e/s/ fpuko/. 35.

d ' j o k

fiB y/uo eo yr b? ysqh jB/ ngko.s/ S?bh fJj Sb Sfb:' n?;' ufosq fpuko. 36. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" guh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 125. 2467. nci{`.

d ' j o k

d/; sgh;k e/ fpy? rVh f;Bf;Bh J/e.ihfs B e'T{ fsj ;fe:' fGfo fGfo rJ/ nB/e. 1.


id'I d?Is ~ G[y brh, sd'I pB ftu cb ykD bJh nkfJnk. wNeè c'Veè getkB ykXè nsè wB Go eè pj[s Fokp ghsh.28.

Fokp gh eè nfGwkBh (d?Is) pè;[ZX j' frnk. id tè;tk ~ fJj rZb:ehBh j' rJh. sK T[; Bè soQK soQK dè tkiè tikJè nsè nBèe skBK tkbè rhsrJ è .29.

fiT[I fiT[I tè;tk Budh nk ojh ;h fsT[I fsT[I d?Is f;o fjbk fojk ;h.id r[̂;è dh eEk (noEks� izr dk iB{̀B) wB s'I ]sw j' frnk, sd jZE dhrdk (tè;tk ~) p]F fdZsh.30.

id T[; Bè fgnkoh ~ BèVè nkfJnk tèfynk sK (T[; gk; i' feqgkB) ;hT[j th dè fdZsh. (T[j) jfEnko p]F eè F;sq-jhB j' frnk nsè fJj ;kohrZb T[; (tè;tk) Bè ikD bJh.31.

(T[j) Budh j'Jh d?Is dè e'b nkJh nsè (T[; dè) jZE Bkb ;zrb S[jkfdZsk (Gkt� pzBQ fbnk). T[; Bkb fJj izsq wzsq ehsk nsè }ok fijk fwbDBkb jh T[; ~ e?d eo fbnk.32.

d ' jo k

T_; dè }ok fizBk S'jD Bkb (T[j) s[os p`fBQnk frnk. fJj ufosq eoeè (T[;) fJ;soh Bè d?Is ~ pzBQ fbnk.33.

G[izr Szd

fJ;soh Bè fJ; Sb Bkb d?Is ~ Sb fbnk. (T[; ~) wjkB o{g dè xotorh (fJ;soh) Bè nkgDè t; ftu eo fbnk. T[j :'Xk wzsoK dè }'o Bkbp`fBQnk j'fJnk nkfJnk nsè ;koè fgzv tk;hnK ~ (tè;tk Bè) fbnk eè ftykfJnk.34.

gfjbK T[; Bè ;koè rqkw-tk;hnK ~ fbnk eè ftykfJnk nsè fco G{wh y'deè T[; ~ rv fdZsk. fi; Bè rdk b? eè pj[s ;koè ;{owè wko fdZsè ;B, T[jwzsoK dè sèi Bkb fesBk ftukok pfDnk fgnk ;h.35.

d ' j o k

fi; d?Is (@yèuo#) Bè jZE ftu sbtko b? eè pèF[wko Ssqh wko fdZsè ;B,T[; ~ fJ; fJ;soh Bè nfijk ufosq eo eè Sb fbnk.36.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè fsq:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 125tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 125. 2467. ubdk.

d ' j o k

sgh;k dè; ftu fJe @f;Bf;Bh# BK dh rVQh ;h. T[; ~ e'Jh th fis B;fenk, (GktèI) nBèeK bV bV eè ubè rJè.1.


u "gJ h

npd[b Bph sjk ej Xk:'. ukfo d¤:'; bfr i[X wuk:'.nfXe wkfo r'fbB eh GJh. fGqsB fp;o ;eb ;[fX rJh. 2.

nkyo rVh stB e" s'fo:'. :k e" feBh B w[jo' w'fo:'.nNes J/e nNkoh GJh. nfXe wkfo r'fbB eh dJh. 3.

Gfo Gfo s[ge stB fsq: b¤:kt?. b? b? eo w? g[oy ubkt?.sfe sfe sB ik e/ w? wko?. j? r? oE phokB fpdko?. 4.

Gfo pzd{e fsq: f;;s pBkJh. ykB Bph e/ fjqd? brkJh.bkrs xkfJ jkfj Bfj Gkfy:'. wkfo gkbeh Ghsfo okfy:'. 5.

d ' j o kBph s[ge e/ ;zr jB¤:' T[s? i[X nfs j'fJ.fJfs fGqs gfs b? xo rJ/ T[s? B ikBs e'fJ. 6.J/e s'guh s[ge b? pkXh f;;s pBkfJ.sk e/ gfs e/ T[o fpy? r'bh jBh fo;kfJ. 7.

u "gJ h

br/ s[ge e/ fpqD GN i{fM:'. mkYh fBeN stB fsq: p{fM:'.uewe Mkfo eYh fuBrkoh. fsB SgoB w' fSgq gqikoh. 8.

w[rb ;/y ;?:d sj nkJ/. sk fsq: e' :" puB ;[BkJ/.np s{` fJ;sqh j'fj jwkoh. fBeN bkfr fJj Gkfs T[ukoh. 9.

d ' j o k

;[s pkbe Gosk wfo:' fJB e' gqEw iokfJ.pj[fo fsjko' Xkw w? nki[ p;"rh nkfJ. 10.

u "gJ h

gqEw fusk w? ;[s e" vkfo:'. fwqse y;w e" pj[fo gqikfo:'.pj[o" eKfy w[rb e' Goh. nkgB b? gkte w' goh. 11.

d ' j o k

;[s iokfJ gfs ikfo e? pj[fo w[rb rfj bhB.sk gkS/ nkgB ioh fsq: ufosq :" ehB. 12. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" Sph;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 126. 2479. nci{`.


u "gJ h

npd[b Bph Bè T[; T[sè jwbk ehsk. uko fdB se xw;kB :[ ZXwukfJnk. r'fbnK dh pj[s wko j'Jh. B"eoK ~ ;G ;[ZX-p[ZX G[b rJh.2.

nzs ftu T[BQK Bè rVQh ~ s'V fdZsk nsè T[BQK ~ nr'I fe;è Bè B w'fVnk.(p;) fJe nNkoh nNe rJh. T[; T[sè th pj[s r'bè ubkJè rJè.3.

T[Eè fJ;sohnK pzd{eK Go Go eè fbnkT[IdhnK ;B nsè wod jZE ftub? b? eè ubKdè ;B. fi; dè Foho ~ tèy tèy eè T[j wkodè ;B, T[j oE, x'Vènsè jkEh BFN j' iKdè ;B.4.

(fJe) fJ;soh Bè pzd{e Go eè fBFkDk ;kfXnk nsè Bph ]kB dè fjodèftu wkoh. r'bh brfdnK T[; Bè jkJè se B ejh nsè gkbeh ftu wko eèoy fdZsk.5.d ' j o k

Bph pzd{e Bkb wkfonk frnk nsè T[Xo pj[s izr j'Jh. fJXo B"eoBph ]kB ~ xo b? rJè nsè T[Xo (fJ; rZb dk) fe;è ~ gsk B bfrnk.6.fJe s'guh Bè s[ge b� eè fBFkDk pzfBQnk. eq'X g{ote T_; dè gsh dh Skshftu r'bh wko fdZsh.7.

u "gJ h

pzd{e dè }]w Bkb ;{owk wkfonk frnk. e'b yV'sh T[; dh fJ;soh ~gsk br frnk. T[; Bè uewe gZEo ~ orV eè fuzrkoh eYh nsè s[osSgoK ~ ;kV fdZsk.8.

w[rab, Fèy, ;Z:d (;G) T[Eè nkJè nsè T[; fJ;soh ~ fJ; soQK fejk--@j[D s{` ;kvh fJ;soh pD#. (fJ;soh Bè T[BQK dè) BèVè j' eè fJ; soQK fejk--.9.

d ' j o k

(wèok) pkbe g[Zso nsè gsh wo rJè jB. gfjbK fJBQK ~ ;kV eè fconi jh s[jkvè xo nk eè t;Krh.10.

u "gJ h

gfjbK T[; Bè g[Zso ~ fuyk ftu gkfJnk, fco fwqs gsh ~ ;kfVnk.fco w[rab ~ rbteVh gk eè, nkgDè Bkb nrBh ftu Skb wko fdZsh.11.

d ' jo k

g[Zso nsè gsh ~ ;kV eè, fco w[rab ~ geV fbnk. T[; fgS'I nkg ;VrJh. (T[;) fJ;soh Bè fJ; soQK dk ufosq ehsk.12.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè fsq:k ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 126tèA ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 126. 2479. ubdk.



u "gJ h

pho ds u`vkfbe oj?. nfs s;eo sk e" ir ej?.ykB ythB sjk i' nkt?. sk e" b{fN e{fN b? ikt/. 1.

i' nkts e'T{ okj fBjko?. ikfJ stB e" s[os jeko?.i' sfB XB[ fog[ sho ubkt?. S[ok GJ/ fsj ekfN frokt?. 2.

d ' j o k

bj? fB;k fJe ip G:' sp tj eos gqjko.ihts fe;{ B S'oJh vkos jh ;zxko. 3.

u "gJ h

osB f;zx fsj wr jP? nk:'. ;' bfy stB u'o B? gk:'.sk ej[ efj:' p;sq s[w vko'. Bkso sho ewkB ;zGko'. 4.

osB f;zx i' sho ubkt?. ;'T{ S[ok s/ ekfN frokt?.T[B;fm sho S'fo fsB efj:'. J/e sho soe; ww ofj:'. 5.

d ' j o k

;[B[ s;eo w? fpf;y e' ik e" eh:' gqjko.nki[ br/ u{fe:' Bjh ;[fB b? puB jwko. 6.

u "gJ h

w? i/s/ s[fj sho ubkJ/. ;' ;G jh s? ekfN frokJ/.np u/o" fus G:' jwko'. ej' ;[ efoj" ekfi fsjko'. 7.

d ' j o k

J/e j"; wB wfj ojh ;' s[fj ej" ;[BkfJ.fij Gky? wko" fs;? dhi? eS{ pskfJ. 8.

u "gJ h

:" ;[fB u'o nfXe ;[y gk:'. J/e gsq efo ;kE psk:'.ip sk eh fsB fdq;fN u[okJh. sfB rk;h fsj wow brkJh. 9.

d ' j o k

osB f;zx fJj Sb GJ/ yb eh fdq;fN pukfJ.wow ;Eb wkfo:' fpf;y dhB' skfj frokfJ. 10. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ g[oy ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" ;ksJh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 127. 2489. nci{`.

u "gJ h

pho dZs BK dk fJe uzvkb ofjzdk ;h. T_; ~ ;kok irs tZvk u'oefjzdk ;h. T[Eè i' ]kB ]thB nkT[Idk, T[; ~ b[N e[N eè b? iKdk.1.

fi; fe;è ~ okj sè nkT[IfdnK tèydk, (sK) T[; ~ s[os ik eètzrkodk. iè e'Jh t?oh XB[F fyu eè sho ubkT[Idk sK T[; ~ S[oè Bkb eNeè ;[N fdzdk.2.d ' j o k

id oks j' rJh ikD b�Idk sd (T[j pkjo fBeb eè) gqjko eodk.fe;è ~ ihT[Idk B Svdk, wko jh fdzdk.3.

u "gJ h

(fJe fdB) osB f;zx T[; o;sè s'I nk b`fxnk. T[; ~ T_; u'o Bè tèyfbnk. T[; ~ fejk--@iK sK nkgDè egVè bkj dè, iK sho ewkB ;zGkb b?#.4.

(osB f;zx Bè sho ewkB ;zGkb fbnk.) osB f;zx i' sho ubkT[Idk,T[; ~ (u'o) S[oè Bkb eN eè ;[N fdzdk. (id'I T[; Bè) 59 sho ubk bJè sKT[; Bè fejk fe wèoè G^Eè ftu j[D eètb fJe sho pfunk j?.5.d ' j o k

jè u'o! ;[D, (j[D se) i' th sho w?I ubkfJnk, ni se (fBFkDè) s'Iu[fenk BjhI, wèoh fJj rZb ;[D b?.6.

u "gJ h

w?I sèoè T[sè fisBè sho ubkJè, T[j ;koè jh s{` eN eè ;[N fdZsè. j[D w?IwB s'I sèok dk; j' frnk jK. d;', w?I s[jkvk eh ezw eo ;edk jK.7.

d ' j o k

wèoè wB ftu fJj jt; ofj rJh j?, T[j w?I s?~ d;dk jK. fi; ~ s[;hIej', wko fdnK, (w?~) e[M d; fdU.8.

u "gJ h

fJj ;[D eè u'o pj[s gq;zB j'fJnk nsè fJe jZE ftu fJe gZso b? eè(T[; dè) ;zeès Bkb df;nk. id'I T[; (u'o) dh B}o jNh, (sK) sho fyu eèT[; dè wow ;Eb (Sksh) ftu wkfonk.9.d ' j o k

osB f;zx Bè fJj Sb eo eè d[FN dh B}o pukJh nsè T[; dè wow;Eb ftu sho wko eè fvrk fdZsk.10.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè g[oy ufosq dè wzsqh G{g ;ztkd dè 127tèA ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 127. 2489. ubdk.



d ' j o k

wkotko e/ d/; w? T[rqds fJe okt.e'g ir/ gkte wB' ;hsb ;fbb ;[Gkt. 1.

u "gJ h

XotkoB sk e' XB wkfo:'. g[oh nkfJ gkbeB g[ekfo:'.nrBs Y'b Brko/ pki/. e"u gfjfo ;{owk fpoki/. 2.

d ' j o k

pfi:' i{MT{nk d[j{` fdf; ;{ok G:' ;[ozr.gyoko/ Bkus GJ/ ekso GJ/ e[ozr. 3.

G[izr Szd

wjkpho rki/ wjk e'g e? e?. fs;h S/sq SsqhB e' fSgq S? e?.pqSh pkB piqkB e/ tko ehB/. fes/ y/s wko/ fes/ Skfv dhB/. 4.

fes/ fyzr yzr/ fes/ y/s wko/. x[o/ x'o pkizsq wko{ Brko/.pfu:' pho J/e? B pkizsq pkih. wjk sqk; e? e? wjk ;?B Gkih. 5.

u "gJ h

ip jh Gkfi ;?B ;G r:'. e'g sp? okik e' G:'.;kw[fj jP? e? i[X wuk:'. d/yB fJzdq d/t oB nk:'. 6.

fp;B[ ds nfs jh ;[G ekoh. T[fj fdf; e' okik jzekoh.;' nkgB bop/ e' Xk:'. T[s s/ T[rq ds fBqg nk:'. 7.

d'T{ ;?B okt d'T{ b? e?. oB e" ub/ e'g nfs e? e?.yVr ;{b ;?Eh uwekts. wko{ okr f;Xko/ rkts. 8.

;t ? : k

ski go/ ej{` ;ki fio/ ej{` pki wo/ rioki ;zxko/.rkts pho fpskb fco? ej{` Bkus G{s G:kBe Gko/.Ghs Gi/ bfy Gho goh nfs sqk; Go/ ;[fB Bkd Brko/.eKgs j? fJj Gkfs wB" rB r'oB e/ iB[ UoB wko/. 9.

J/e wjk GN Gho goh bfy Ghs GJ/ ;[ ub/ Gfi e?.fJe nkfB go? B No/ oB s/ eotko eNkfoB e" ;kfi e?.

d ' j o k

wkotkV dè; ftu T[rqdZs BK dk fJe okik ;h. eq'fXs j'D sè nZr tKrnsè FKs j'D sè gkDh dè ;[Gk (tKr mzvk j' iKdk).1.

u "gJ h

(fJe tko) XkVthnK Bè T[; dk (r') XB b[N fbnk. Bro ftu nk eègkbeK (uotkfjnK) Bè g[eko ehsh. (pdbè bJh Bro ftu) nBèeK Y'b nsèBrkoè tiD brè nsè ;{owè etu gk eè fsnko j' rJè.2.

d ' j o k

d'jK gkf;nK s'I wko{ Brkoè tiè nsè ;{ofwnK dk ozr bkb j' frnk.gkyoK Bkb ;iè j'Jè x'Vè BuD brè nsè vog'eK dè ozr fceè g? rJè.3.

G[izr Szd

wjkB pbh ;{owè eq'fXs j' eè riD brè. T[; yèso ftu SsqhnK dkSèsh Bkb BkF j'fJnk. (T[BQK Bè) poShnK, pkDK nsè piqK dè tko ehsè. eJhnK~ :[ZX ftu wko fdZsk nsè fesBè jh Sv fdZsè.4.

fesBè x'Vè eN fdZsè jB nsè fesBè :[ZX ftu wkoè rJè jB. wko{ Brkoènsè tkiè tidè jB. B e'Jh ;{owk pfunk nsè B jh tkiè tikT[D tkbè puèjB. pj[s vo wzB eè t^vh ;?Bk Gi rJh j?.5.

u "gJ h

id'I ;koh ;?Bk Gi rJh sd okiè ~ r[Z;k nkfJnk. (T[; Bè) ;kjwDè j'eè :[ZX wukfJnk fi; ~ tèyD bJh (][d) fJzdo dèt :[ZX-G{wh ftu nkfJnk.6.

T[; gk;è fp;B[ dZs BK dk fJe uzrk :'Xk nsè jzekoh okik ;h. T[jnkg bVB bJh nkfJnk. T[Xo'I T[rqdZs okik ][d nk frnk.7.

d'tèI okiè ;?Bk b? eè nsè pj[s eq'fXs j' eè oD-G{wh ~ ubè. sbtkoK,fsqF{b nsè poShnK uwekT[Idè ;B nsè wko{ okr nsè ;zX{ohnk okr nbkgdè;B.8.

;t ? : k

fesè (okfinK dè) ski gJè ;B, fesè ;ki ;kiktN dè ;kwkB nsè etugJè ;B fesè x'Vè nsè fesè t^vè jkEh woè gJè ;B. fesè pho p?skb rkT[Idèfco ojè ;B nsè fesè fGnkBe Gkoè G{s Bu ojè ;B. GhVk dh xVh tèy eènsè BrkfonK dk Bkd ;[D eè G? Ghs vog'e Gi rJè ;B. fJ; soQK ezp ojè;B, wkB' r'fbnK dè ;w{j UfbnK tKr dkraè ik ojè j'D.9.

eJh fJe ;{owè fGnkBe GhV g?D sè vodè j'Jè Gi ubè jB. eJheNkoK nsè sbtkoK b? eè :[ZX-G{wh ftu nk gJè jB nsè Nbè BjhI jB. fJe



fJe gkfBfj gkfB oN? w[y s/ fJe wkofj wkfo ej? rqfi e?.fJe i{fM wo? fJe ;Pkf; Go? fJe nkfB no? ofi:k ofi e?. 10.

d ' j o ksocokfj ;{ok XofB pofy:' ;ko ngko.i/ nfpqDh mkY/ j[s/ fpqDh eo/ eosko. 11.

u "gJ h

n?;' pho y/s sj gfo:'. J/e pho ;kps B T[pfo:'.okik i{ y/s frfo rJ/. ihts oj/ fwqse Bfj GJ/. 12.

d ' j o ky/s go/ fBqg e" fBofy Gki/ ;[GN nB/e.;¤:kw GB? oB G{fw w? ofj:' B ;{ok J/e. 13.

efps [Gko/ Gko/ ;{owk g[eko? e? e? wjk BkdokBh jw wko/ okik fi:s/ ;zxko j?.e/s/ oE N{N/ e/s/ ;{oB e/ ;h; c{N/e/s/ j: S{N/ e/s/ j:j{` gqjko/ j?.e/s/ eoh wko/ e/s/ eofj fpdko/e/s/ i[X s/ fBtko/ e/s/ g?db bsko/ j?.b'j e/ eoko/ e/s/ n;P j{` T[sko/e/s/ yzv/ fifB yzv s/ nyzv yzv vko/ j?. 14.

;t ? : k

i'fo ;Gk ;[G p'fb pv/ GN n"o T[gkfJ ej" ;[ eo?.T[B ;{oB s/ Bfj J/e pfu:' d[y j? Sfs:k fej Gkfs Go?.e¤:' B d/j[ pBkfJ pv/ db e" ;zr ikfJ sjh fcfo i{fM wo?.fcfo j? feX" ihfs n:'XB e' Bfj okfJ wo/ sjh ikfJ wo?. 15.

d ' jo k

Gkfs Gkfs wko{ wzv/ ezs i[fM:' oB wkfj.;kfi ;?B us[ozrBh ubj[ sjk ej ikfJ. 16.

;t ? : k

wkfo go/ fp;zGko Xok go ;{o ;G/ ;[y ;[X nBhe/.sk go ezs ;[fB:' i[ i[fM:' fdB o?fB p;? i'T{ nzso ihe/.sk fpB[ jko f;zrko ngko ;G? ;iBh w[fj bkrs che/.e? fog[ wkfo fwb' w? fg:k ;zr Bkso g:kB eo' ;zr ghe?. 17.


w{zj'I gkDh jh gkDh wzr ojè jB nsè fJe ri eè wko'-wko' g[eko ojè jB.eJh bV w'Jè jB, eJh ;kj b? ojè jB nsè fJe okig{s nk eè bVdè j'Jèfsqgs j' ojè jB.10.d ' j o k

pj[s jfEnko ubè jB nsè ;{owè Xosh T[sè sVcVk ojè jB. i' }]wKs'I niè puè j'Jè yV'sè ;B, (T[BQK ~ th) eosko Bè }]wh eo fdZsk j?.11.

u "gJ h

fJ; soQK :[ZX-G{wh ftu ;{owè gJè ;B. fJe th ;{owk ;kps ;p{s BjhIpfunk ;h. okik th :[ZX-G{wh ftu fvr fgnk, go ihT[Idk fojk, wfonk BjhI.12.

d ' jo k

:[ZX-G{wh ftu okiè ~ fvfrnk tèy eè pj[s ;koè ;{owè Gi rJè. fFnkweth efjzdè jB fe oD-G{wh ftu fJe th ;{owk BjhI fojk j?. 13.

efp Z s

tZvè tZvè ;{owè T[&Zuh nktk} ftu g[ekodè j'Jè okDh (~ efjD brè) n;hIwkoè rJè nsè okik th ihT[Idè ;zxkoè rJè. eJh oE N[N rJè jB nsè eJhnK;{ofwnK dè f;o c[N rJè jB. eJh x'Vè Gi rJè jB nsè eJh x'Vè wkoè rJèjB. fesBè jkEh wkoè rJè jB nsè fesBè uho/ rJ/ jB. eJh :[ZX s'I Gi rJèjB nsè eJh g?db f;gkjh fbskVè rJè jB. eJh em'osk Bkb jfEnkoubkT[D tkfbnK ~ x'fVnK s'I T[sko ;[fNnk j?. eJhnK ~ yzfvnK Bkb yzfvseo fdZsk nsè yzvè B ik ;eD tkfbnK ~ yzv yzv eo fdZsk.14.

;t ? : k

(okDh Bè) tfvnK ;{ofwnK dh ;Gk p[bk bJh nsè ftuko ehsk fe j[Dd;', eh T[gk ehsk ikJè. T[BQK ;{ofwnK s'I fJe BjhI pfunk. wèoh Sksh ftud[y Gfonk fgnk j?, fJ; ~ fe; soQK (d{o eoK). feT[I B (;?Bk dk) tZvk dbpDk eè T[; Bkb ik eè :[ZX-G{wh ftu fco i{M wohJè. iK w?I izr ~ fis eègosKrh, BjhI sK fiEè okik wfonk j?, T[Eè ik woKrh.15.d ' j o k

soQK soQK dè wko{ Brkoè tiD brè fe gsh oD ftu i{M wfonk j?.us[ozrBh ;?Bk ;ik eè T[Eè ikDk pDdk j?.16.

;t ? : k

;?Bk dè ;koè ;{owè wkoè ikD sè Xosh T[sè pèZ;[X j' eè ;[y g{ote gJè jB.fJ; s'I pkd ;[fDnk fe ezs (okik) th i{M wfonk j?, i' fdB oks wèoè wB ftut;dk j?. jè ;iBh! T[; s'I fpBk w?~ ;koè jko fFzrko fceè brdè jB. iK sKt?oh ~ wko eè gqhsw ~ ik fwbK BjhI sK gqhsw Bkb jh gq;EkB eoK.17.


i'fo wjk db e'fo eJh GN G{yB nzr ;[ozr ;[jkJ/.pkfX feqgkB gquzv uV oE d/t nd/t ;G? fpowkJ/.phoh upks eS{ w[;eks ;[ w'fsB jko fj:/ T[oMkJ/.nzr d[e{b cp? f;o c{b fpb'fe gqGk fdt BkE bikJ/. 18.

d ' j o k

i'fo nBh rkV/ ;[GN sj s/ fe:' g:kB.gbe J/e bkrh Bjh sjk gj{u? nkfB. 19.

;t ? : k

nkts jh nfs i[X efo:' fsB pki eoh oE eq'foB e{N/.gk;B gkf; bJ/ nfo e/fse ;{oB e/ f;o e/fse N{N/.j/fo No/ e'T{ nkfB no/ fJe i{fM go/ oB gqkB fBy{N/.g"B ;wkB S[N/ fsq: pkB ;G? db pkdb ;/ ufb c{N/. 20.

u "gJ h

wkBtsh fij Uo f;Xko/. J/e sho fJe ;Pko ;zxko/.gyo/ e/s/ gd[w fpdko/. e'fNe eoh y/s w? wko/. 21.

d ' j o k

;G ;fy:k joyfs GJh ekso GJh B e'fJ.i[X eki ;G jh ubh ekb eo? ;' j'fJ. 22.

;t ? : k

ukp[e wkfo s[ozr X;h oB ekfY feqgkB pv/ GN xkJ/.gk;B gkf; bJ/ nfo e/fse ihts jh rfj i/b ubkJ/.u{oB ehB rdk rfj e? fJe pkBB ;" iw b'e gmkJ/.ihfs bJ/ nfo J/e nB/e fBjkfo oj/ oB Skfv gokJ/. 23.

gk;B gkf; bJ/ nfo e/fse ekfY feqgkB eJh fog[ wko/.e/s/ jB/ r[oikB GJ/ GN e/;B s/ rfj J/e gSko/.;{bB ;KrB ;?fEB e/ ;zr pkBB ;" eJh e'fN fpdko/.J/e No/ fJe i{fM wo/ ;[o b'e pozrfB ;kE fpjko/.24.


pj[s tZvk db i'V eè eJh eo'V ;{owè Bkb bJè, (fiBQK dè) FohoK T[sè;[zdo rfjDè ;iè j'Jè ;B. gquzv feqgkB pzBQ eè (okDh) oE T[sè uVQ rJh fi;~ tèy eè dètsè nsè d?Is ;G j?okB j' rJè. (T[j) gkB upk ojh ;h, e[Mw[;eok ojh ;h nsè w'shnK dè jko T[; dh Sksh T[sè bNe ojè ;B. FohoT[sè d[gZNk cp fojk ;h nsè f;o T[sè u"Ie (@c[b#) ~ tèy eè ;{oi dk gqekFth bik fojk ;h.18.

d ' jo k

(T[j) jmh ;?fBeK dh \"i b? eè T[E'I ub gJh. nZy dè gbekoè ftu T[Eè(w?dkBè izr) ftu nkD gj[`uh.19.

;t ? : k

nkT[IfdnK jh T[; Bè pj[s :[ZX ehsk nsè eo'VK x'Vè, jkEh nsè oE e[N;[Nè. fesBè jh t?oh cK;K ftu c;k bJè nsè fesfBnK jh ;{owè dè f;o gkVfdZsè. (T[; fJ;soh ~) tèy eè e'Jh Gi rJè, e'Jh nk eè bV gJè nsè fJeoD ftu i{M woè, fiBQK dè gqkD ]sw j' u[eè ;B. fJ;soh dè pkD g"D torèubdè ;B (fi; dè cb;o{g t?oh dè) ;koè db pdb tKr cN rJè ;B.20.

u "gJ h

wkBtsh (okDh) fi; gk;è tb iKdh ;h, fJe sho Bkb fJe ;tko wkofdzdh ;h. eJh gdw x'Vè (nEtk x'V uVQè ;tko) wko fdZsè nsè eo'VK jkEh:[ZX-G{wh ftu ;zxko fdZsè.21.

d ' j o k

;kohnK ;yhnK gq;zBsk g{ote (:[ZX eo ojhnK ;B), (T[BQK ftu'I) e'Jhth ekfJo BjhI ;h. ;kohnK :[ZX eoB bJh ubhnK ;B, (nr'I i') ekb eoèrk,;'Jh j'Jèrk.22.

;t ? : k

(okDh) x'Vè ~ ukpe wko eè oD-G{wh ftu X; rJh nsè feqgkB eY eèpj[s ;?fBe wko fdZsè. cK;K Bkb fesBè jh t?oh c;k bJè nsè ihT[Idè jhgeV eè ièb Gèi fdZsè. eJhnK ~ rdk wko eè u{o u{o eo fdZsk nsè eJhnK~ pkDK Bkb :w b'e Gèi fdZsk. (T[;) fJe (fJ;soh) Bè nBèeK t?oh fisbJè nsè (i' eètb) tèy ojè ;B, T[j th oD-G{wh ~ Sv eè Gi rJè.23.

eJhnK t?ohnK ~ cK;K ftu c;k fbnk nsè feqgkB eY eè fesBè jht?oh wko fdZsè. eJhnK ~ r[oiK Bkb wko fdZsk nsè eJhnK ~ eè;K s'A geVeè gSkV fdZsk. fsqF{bK, poShnK, ;?jEhnK nsè pkDK Bkb eJh eo'V BFN eofdZsè. fJe Gi rJè, fJe i{M eè wo rJè nsè eJh ngZSoktK Bkb ;torftu ftjko eoB br rJè.24.


u "gJ h

n?;/ ip npbk oB ehB'. mkY/ fJzdq ds ;G uhB'.g[fB ;?Bk e' nk:;[ d:'. sk e" x/fo d;' fdf; b:'. 25.

d ' j o k

uj{` Uo x/os GJ/ ;G ;{ok fof; ykfJ.Gkfs Gkfs i{Ms GJ/ nfXe fjqd? efo ukfJ. 26.

u "gJ h

wkfo wkfo efj pkB ubkJ/. wkBtsh e/ ;kw[fj XkJ/.sp npbk ;G F;sq ;zGko/. pho nB/e wko jh vko/. 27.

br/ d/j s/ pkB fBeko/. sfB sfB tj? p?fo:B wko/.ik e/ nzr xkfJ fdqV bkr/. frfo go/ pj[fo Bfj ikr/. 28.

Gkfs Gkfs ;G ;[GN ;zxko/. fi:s pu/ oB s¤:kr gXko/.fJzdq ds e' fgqEw ;zxkfo:'. T[rq ds e' pj[fo fBjkfo:'. 29.

d ' j o k

T[rq ds e' ihfs oB fi:s fpb'fe:' ikfJ.nfs okBh joyfs GJh okik fb:' T[mkfJ. 30.

n f V bokBh b:' T[mkfJ fBqgfs ;[y gkfJ e?.nfws dJ/ fsB dkB ;dB w? nkfJ e?.xB/ xoB e" xkfJ ;sq[ gfs xkfJ:'.j' oki fe:' g[fB nkfB joy T[gikfJ:'. 31.

okik pkud ' j o k

X`fB okBh s? ihfs oB jw e' b:' T[pkfo.nki br/ u"dj GtB j'fJ B s' ;h Bkfo. 32.XzB okBh s? wkfo nfo wkfo ;sq[ gfs bhB.oB s/ b:' T[ukfJ w[fj B:" iBw iB[ dhB. 33.


u "gJ h

id (T[;) fJ;soh Bè fJ; soQK dk :[ZX wukfJnk, sK fJzdq dZs Bè yV' eè][d ;kok (:[ZX) tèfynk. fco T[; Bè ;?Bk ~ nkfrnk fdZsh nsè T[; (t?oh) ~u"jK gkf;nK s'I xèo fbnk.25.

d ' j o k

;kfonK ;{ofwnK Bè eq'fXs j' eè (t?oh ~) u"jK gkf;nK s'I xèo fbnk.fjodè ftu ukT_ tXk eè eJh soQK Bkb i{MD brè.26.

u "gJ h

@wko'-wko'# efjzdè j'Jè pkD ubkT[Idè ;B nsè wkBtsh dè ;kjwDè nk Y[eè;B. sd fJ;soh Bè ;koè F;sq ;zGkb bJè nsè nBèe ;{ofwnK ~ wko jh; [ fNnk.27.

T[; Bè nkgDè Foho ftu brè pkDK ~ efYnk nsè fco T[jh fyu fyueè t?ohnK ~ wkoè. fi; ~ T[j uzrh soQK brè, T[j fvr gJè nsè w[V eè ;uèsB j'Jè.28.

ty ty YzrK Bkb t?ohnK ~ wko fdZsk. i' ihT[Idè pu rJè, T[j oD-G{wh Sv eè ubè rJè. gfjbK T[; Bè fJzdq dZs ~ wkfonk nsè fco T[rq dZstb tèfynk.29.

d ' j o k

(okDh Bè) izr fis eè fco T[rq dZs ~ ik eè ihT[IfdnK tèfynk. okDhpj[s ][F j'Jh nsè okiè ~ u[e fbnk.30.

n f V b

okDh Bè nkB`fds j' eè okiè ~ u[e fbnk. T[; Bè wjZb ftu nk eèpèfj;kpk dkB fdZsk. (t?oh dè) pj[fsnK xoK ~ BFN eo eè, (fco) t?ohnK dèBkfJe (@Fsq[-gfs#) ~ wkfonk. fco y[Fh y[Fh nk eè oki ehsk.31.

okiè Bè fejk�d ' j o k

jè okBh! s{` XzB j? fi; Bè oD ~ fis eè w?~ puk fbnk j?. ni seu"dK b'eK ftu sèoè torh e'Jh fJ;soh BjhI j'Jh j?.32. jè okDh! s{` XzB j?I,s{` t?oh ~ wko eè (fco) t?oh-BkfJe ~ th wko fdZsk. s{` w?~ oD ftu'I u[e eèwkB' BtK iBw fdZsk j'tè.33.


u "gJ h

;[B[ okBh s? w'fj fi:ko'. np u/o' w? G:' fsjko'.np :" p;h w'o wB wkjh. s' ;w n"o fsq:k ej{` Bkjh. 34. 1.

fJfs ;qh ufosq gy¤:kB/ fsq:k ufosq/ wzsqh G{g ;zpkd/ fJe ;" nmkJh;t' ufosq ;wkgsw;s[ ;[Gw ;s[. 128. 2523. nci{`.

d ' j o k

okth Bfd T{go p;? Bkfo ;kfjpk Bkw.fwoik e/ ;zr d';sh eos nkmj{` ikw. 1.

u "gJ h

sk e' d{bj p¤:kjB nk:'. :j fwoik fus fuzs pYk:'.:k e' isB e"B ;' ehi?. :k s/ :j npbk jfo bhi?. 2.

fsq: j{` e/ fi: w? :' nkJh. g¤:ko' fwsq B S'fo:' ikJh.:k e" p¤:kfj ejk w? efoj". :kjh ;' ihj" e? wfoj". 3.

whs G'r s[wo/ w? o;h. gfs fsq: Gkt ikfB frqj p;h.w/o' fus u'fo s? bhB'. sk s/ iks p¤:kj Bfj ehB'. 4.

d ' jo k

;ku ejs fi: eh s[w? ;[fBj" whs pBkfJ.w[y wKr/ po[ d/s Bfj x'b x[wkJh wkfJ. 5.

u "gJ h

np w[fj whs ej' ek eo". s'fj Skfv tk e" Bfj po".w' ej[ pki fgq;fN go vko'. nkgB b?efo ;zr f;Xko'. 6.

d ' j o k

ip b" jwo/ Xkw Bfj rJ/ poksh nkfJ.sp b" w[fj s? pki g? vkfo fbikfJ s[ ikfJ. 7.

;t ? : k

s/o/ jh ;zr fpoki j' whs w? n"o eo"rh ejk gfs e? e?.s'j{ e" nki[ po" B No" wfoj" Bfj jkb jbkjb y? e?.B/j[ pYkfJ ;[ e/b ewkfJ ;[ d/s fsB? ngBh fsq: e? e?.t? fdB G{fb rJ/ s[w e' fi: j' e?;' bkbB bki bi? e?. 8.


u "gJ hjè okDh! ;[D, s{` w?~ ihtB-dkB fdZsk j?. j[D w?I sèok dk; j' frnk jK.

j[D wèoè wB ftu fJj rZb ;wk rJh j? fe sèoè torh j'o e'Jh fJ;soh BjhIj ? .34.

fJEè ;qh ufosq'gkfynkB dè fsq:k ufosq dè wzsqh G{g dè ;ztkd dè 128tèI ufosq dh ;wkgsh,;G F[G j?. 128. 2523. ubdk.

d ' j o k

okth Bdh dè e`Yè ;kfjpK BK dh fJe fJ;soh t;dh ;h, i' fwo}è BkbnZmè gfjo fgnko gkbdh ;h.1.

u "gJ hT[; (;kfjpK) dk d{bQk T[; ~ ftnkj[D bJh nkfJnk. fJ; Bkb fwo}è dè

fus ftu fuzsk tXD brh. fJ; bJh fejVk :sB ehsk ikJè fi; eo eèfJ; fJ;soh ~ eY eè b? ikfJnk ikJè.2.

fJ;soh dè wB ftu th fJj (rZb) nkJh fe fgnkoè fwso ~ SfvnkBjhI ik ;edk. fJ; (wzrèso) Bkb ftnkj eo eè w?I eh eoKrh, (w?I sK) fwo}èBkb jh ihnKrh nsè woKrh.3.

(;kfjpK fwo}è ~ fuZmh fbydh j?) jè fwso! (w?I) sèoè ;`:'r ftu ou fwuu[eh jK. (w?I) gsh gsBh Gkt Bkb jh xo ftu t;h j'Jh jK. s{` wèok fusu[ok fbnk j?. fJ; bJh (w?I fe;è j'o Bkb) ftnkj BjhI eo ;edh.4.d ' jo k

jè wèoè fwso! (w?I) s?~ nkgDè wB dh ;Zuh rZb efjzdh jK, uzrh soQK ;[Dbt'. w?I nkgDh wK s'I tkoBè iKdh jK, go T[j w?~ wB ukfjnk to BjhIfd zdh.5.u "gJ h

jè fwso! j[D w?~ d;', eh eoK. s?~ Sv eè T[; Bkb ftnkj BjhIeoKrh. w?~ x'Vè dh fgm T[sè uVQkU nsè nkgDè Bkb b? eè Gi ikU.6.

d ' jo k

id se poksh ;kvè xo gj[`u BjhI iKdè, sd se s[;hI w?~ x'Vè sè uVQkeè b? ik ;edè j' sK b� ikU.7.

;t ? : k

jè fwso! (w?I) sèoè Bkb F'Gk gktKrh, j'o gsh eo eè eh eoKrh. (w?I)ni s?~ ftnkjKrh, NbKrh BjhI, BjhI sK }fjo yk eè wo iktKrh. wèoè Bkbfgnko eo eè nsè eèb-eqhVk eo eè (s[;hI w?~) nkgDh fJ;soh eo eè j'oK ~dè ojè j'. s[jk~ T[j fdB fetèI G[b rJè jB. w?I bki dh wkoh fetèI ih;eKr h.8.

378 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

Documents

Transcript of 378 ;qh d;w-rqzE ;kfjp