32

Агуулга

1. Оршил

2. Онолын товч үндэслэл

2.1 Мультимедиа технологи гэж юу вэ?

2.2 Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн

2.3 Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй

2.4 Adobe Flash програмын тухай

2.5 Adobe Flash програмтай ажиллах

3. Дүгнэлт

4. Ашигласан материалын жагсаалт

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Оршил

Бидний амьдарч байгаа энэ цаг үеийг компьютергүйгээр төсөөлөхөд нэгэнт бэрх

болжээ. Мэдээллийн технологи нь хөгжлийнхөө явцад бүх салбарт нэвтэрсээр хүн

бүрийг технологийн чадварлаг хэрэглэгч байхыг шаардах боллоо. Мэдээллийн

технологи нь бидний амьдралыг хөнгөвчлөх, илүү өргөн сонголт, илүү боломжуудыг

бий болгож байгаа. Боловсролын салбарын хувьд сайн багш болохын тулд зөвхөн

мэдлэг, ур чадвар байхын сацуу мэдээлэл харилцааны технологийг сургалтанд

ашиглах нэгэн хэлбэр болох Цахим хэрэглэгдэхүүн бэлтгэж ашиглах шаардлага гарч

байна. Иймээс мэдээлэл зүйн хичээл заахад зөвхөн сурах бичгээс гадна түүнтэй

хослуулан хэрэглэх шинэлэг, сонирхолтой сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх хэрэгтэй

болж байгаа юм. Сүүлийн жилүүдэд хөдөлгөөнт зураг, Animation хэлбэрээр төрөл

бүрийн дизайн зохиох шаардлага урган гарч ирж байгаа нь Flash програмыг эзэмших

хэрэгтэй гэж үзэж байна. Тэр тусмаа багш болох бидний хувьд хичээлийг програм

ашиглан цахим хэлбэрээр бэлтгэх нь хичээлийг үр өгөөжтэй болгоход ихээхэн

нөлөөтнй болов уу гэсэн үүднээс энэхүү сэдвийг сонгон авсан.

Зорилго

Flash програмын талаар судалж сурагчдад мэдлэг чадварыг шинэлэг, оновчтой

аргаар эзэмшүүлэх сурагчдын сурах идэвх чадварыг нэмэгдүүлэх, хичээлийг үр

дүнтэй зохион байгуулахын тулд Adobe Flash програмыг ашиглан сургалтын

хэрэглэгдэхүүн бэлтгэж сурах.

Энэхүү зорилгын хүрээнд дараах зорилтуудыг дэвшүүлж байна.

Цахим сургалтын онол арга зүйг судлах

Adobe Flash програмтай холбоотой материал цуглуулах

Adobe Flash програтыг судлах

Adobe Flash програмыг ашиглан мэдээлэл айн хүрээнд хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх


Онолын хэсэг

Flash програм ашиглан сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах

Мэдээлэл харилцааны технологи хурдацтай хөгжиж байгаа өнөө үед багш бүхэн

сургалтын технологио шинэчлэх, сургалтын үйл ажиллагаа нь сурагчдын сурах үйл

ажиллагааг дээд зэргээр дэмжих шаардлага зүй ѐсоор тавигдаж байна. Үүнийг

хэрэгжүүлэх нэг гол боломж нь мультимедиа хэрэглэгдэхүүн боловсруулан ашиглах

явц юм.

Мультимедиа технологи гэж юу вэ?

Текст , график дүрс, хөдөлгөөнт дүрс, видео, дуу, яриа зэрэг нь мультимедиа

элементүүд юм. Өөрөөр хэлбэл мультимедиа элементүүдээс аль нь ч хосолсон

байдлаар оролцсон байх боломжтой. Дэлгэцийг хэсэгчлэн хувааж зураг болон янз

бүрийн дүрсүүдийг нэгэн зэрэг үзүүлэх чанга яригч ашиглах, зураг хөдөлгөх зэрэг нь

мультимедиаг тоглуулж байгаа хэрэг билээ. Мөн түүнчлэн мультимедиа нь

уламжлалт кино, видео зэрэг хоѐр зүйлээр ялгаатай байдаг.

1. Мультимедиа нь харьцангуй бага зай эзэлдэг, хямд өртөгтэй бүтдэг

2. Интерактив буюу харилцан бие биетэйгээ ажиллах боломж бүхий материал

боловсруулдаг. Үүнийг интерактив мультимедиа гэж нэрлэнэ. Интерактив

харилцаанд хулганаар ажиллах, текст шивж оруулах зэрэн олон үйл ажилгааг

дурьдаж болно. Сүүлйин үед мультимедиа технологи нь вэб хуудас болон CD

агуулга бүтээхэд ихээр хэрэглэгдэж байгаа. Мультимедиа технологи нь

сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүнийг үр ашигтай боловсруулах нэг хэлбэр болох

нь нэгэнт тодорхой болсон.

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн

Өнөө үед Мэдээлэл Холбооны Технологийг (МХТ) багшлах үйл ажиллагаандаа

хэрэглэх, хичээлийн агуулгад интеграцчлах асуудал багш бүрийн өмнө тавигдаж

байна. Олон улс оронд МХТ-ийг сургалтын үйл ажиллагаанд хэрэглэснээр сургалт нь

үр дүнд хүрч байгаа тухай өгүүлсэн байдаг боловч МХТ-ийг хэрэглэх нь сургалтын

чанартай болгох цорын ганц арга зам биш юм. Мэдээлэл харилцаа холбооны

технологийг зөвхөн мэдээлэлзүйн багш нар сургалтандаа ашиглах бус бусад


мэргэжлийн багш нар мөн сургалтанд хэрэглэн шаардлага өнөөгийн нийгэмд бий

болоод байна. Иймээс сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах програм

хангамжуудыг судлах, хэрэглэх асуудал бүх мэргэжлийн багш нарын өмнө тулгараад

байгаа гол асуудлын нэг болж байгаа билээ.

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн гэж юу вэ?

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн гэдэг нь сургалтын дидактик шаардлагад нийцэхүйц

боловсруулагдсан, компьютер болон бусад технологийн тусламжтайгаар

суралцагчдад хүрч, сургалтад хэрэглэгддэг нэг төрлийн хэрэглэгдэхүүн юм. Технологи

ашигласан сургалт нь уламжлалт сургалттай харьцуулахад маш их бэлтгэл шаарддаг.

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх нь ихээхэн цаг, хүч, хөдөлмөр шаардсан

ажил байдаг ба цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах нь дараах 3 алхмаар хийгддэг.

Үүнд:

Хичээлийн материалд шинжилгээ хийж, цахим хэрэглэгдэхүүнийхээ төслийг

боловсруулах

Төслийн дагуу хэрэглэгдэхүүн боловсруулах

Боловсруулсан хэрэглэгдэхүүнээ туршин сайжруулах

Цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах үе шат

Энэ үе шат нь өмнөх шатанд боловсруулсан төслийн дагуу цахим хэрэглэгдэхүүнээ

компьютерт боловсруулах үе шат юм. Хэдийгээр хэрэглэгдэхүүнийг боловсруулах

төслийг өмнөх алхамд хийсэн боловч энэ алхамд дидактик шийдэл хийх шаардлага

байсаар байдаг. Тухайлбал, өнгөний зохицол, дэлгэцийн зохиомж гэх зэрэг асуудлыг

энэ алхам болон дараагийн алхамд шийдэж болдог.


Adobe Flash програмын тухай

Adobe Flash Professional бол Adobe Flash Platform-д зориулж веб application, тоглоом,

гар утас болон бусад төхөөрөмжүүдэд агуулга бэлдэх зориулалт бүхий мультмедиа

програм (authoring tool) юм. Flash програмын гол хэрэглээ нь animation буюу

хөдөлгөөнт зураглал бэлтгэхэд оршдог. Энэ програм нь интернэтэд болон вэбэд

суурилсан сургалтын агуулгыг хөгжүүлэхэд ихээр ашиглагдаж байга. Flash технологи

дээр боловсруулсан файлыг уншихад Flash Player шаардлагатай байдаг.

Flash програмын түүх

Flash програмын анхны хувилбарыг нь Jonathan Gay хөгжүүлсэн бөгөөд Jonathan Gay,

Charlie Jackson, and Michelle Welsh нар 1993 оны 1-р сард худалдаанд гаргаснаар

олны сонирхлыг татаж улмаар 1995 онд Macromedia корпораци худалдан авч өөрийн

багцдаа нэгтгэсэн бөгөөд тэд 1-8 р хувилбар хүртэл хөгжүүлж ирсэн.

Харин 2005 онд Adobe фирм тус компанийг худалдаж авсанаар Flash програм Adobe

creative suite багцанд орж улам хүчирхэг, шинэ олон олон боломжууд нээгдсээр

байгаагийн нэг нь сүүлийн хувилбар болох CS-5 буюу 10 дахь хувилбар нь 2010 оны

4 сарын 12-д гарсан. Одоо эдгээр хувилбартай илүү нарийн танилцъя

Хувилбар Он Тайлбар

FutureSplash

Animator 1995

Үндсэн засвар хийх хэрэгслүүд болон timeline-тай Flash-н анхны

хувилбар

Macromedia

Flash 1 1996

FutureSplash Animator-г Macromedia-н нэрээр гаргасан шинэ

хувилбар

Macromedia

Flash 2 1997

Flash Player 2-тай хамт гарсан, шинэ шинж нь: Object library

Macromedia

Flash 3 1998

Flash Player 3-тай хамт гарсан. Шинэ шинжүүд нь: movieclip

элемент, JavaScript plug-in integration, нэвт харагдах боломж болон

дангаараа байдаг flash player

Macromedia 1999

Flash Player 4-тай хамт гарсан. Шинэ шинжүүд нь: дотоод

хувьсагчууд, оролтын талбар, өргөтгөсөн ActionScript, MP3


Flash 4 streaming

Macromedia

Flash 5

2000

Flash Player 5-тай хамт гарсан. Шинэ шинжүүд нь: ActionScript 1.0

(ECMAScript дээр суурилсан, бичлэгийн дүрмийн хувьд JavaScript-

тай маш адилхан), XML-г дэмжих болсон, Smartclips (Flash дахь

component-үүдийн өмнөх хувилбар), динамик текстэд HTML

формат оруулах боломж

Macromedia

Flash MX 2002

Flash Player 6-тай хамт гарсан. Шинэ шинжүүд нь: видео кодек

(Sorenson Spark), Unicode, v1 UI Components буюу хэрэглэгчийн

интерфейсийн бүрдэл хэсгүүд хувилбар 1, ActionScript вектор

зурах API

Macromedia

Flash MX

2004

2003

Flash Player 7-тай хамт гарсан. Шинэ шинжүүд нь: ActionScript 2.0

(Flash-д объект хандлагат програмчлалын загварыг боломжтой

болгосон, гэсэн хэдий ч бусад хувилбаруудад байдаг Script assist

буюу бичиж байхад туслаж функцийг гүйцээж өгдөг үйлдэл нь

байхгүй болсон. Өөрөөр хэлбэл кодыг дан гараар бичнэ гэсэн үг),

өргөтгөлийн давхарга (JSAPI), timeline эффектүүд. Macromedia

Flash MX Professional 2004 нь Flash MX 2004-н бүх шинжүүдийг

агуулсан ба дээрээс нь: Дэлгэцүүд (Шугаман бус төлөвт байдаг

хөгжүүлэлтийг болон slide-уудын агуулгыг PowerPoint шиг шугаман

slide-н хэлбэрт оруулах формууд), web service буюу веб

үйлчилгээтэй нэгтгэх, видео импорт хийх хэрэгсэл, Өгөгдлийн

component-үүд (DataSet, XMLConnector, WebServices Connector,

XUpdateResolver гэх мэтчилэн) болон өгөгдөлтэй холбох API-ууд,

төслийн panel, v2 UI components болон Transition class сангууд

Macromedia

Flash 8

2005

Macromedia Flash Basic 8 нь ерөнхий зураг зурж, энимэшн хийж,

интерактив шинж чанар нэмэхэд ашиглах зорилготой шинэ

хэрэглэгчдэд зориулсан. Програмын шинжүүдийн хувьд бусдаас

бага Flash-н хувилбар. Flash Player 8-тай гарсан энэ хувилбар нь

видеоны хувьд бага үйлдэлтэй ба харин график, энимэшний хувьд

гүнзгий түвшнийх.


Macromedia Flash Professional 8 нь агуулгын илэрхийлэх чадвар,

чанар, видео болон гар утсанд агуулга бэлдэх чанарууд дээр их

анхаарсан. Шинэ шинжүүд нь: filter-үүд болон blend буюу холих

горимууд, энимэшнд зориулсан easing удирдлага, сайжруулсан

stroke буюу зураасын шинжүүд (caps болон joins), объект дээр

суурилсан зурах горим, ажиллах үеийн (run-time) bitmap caching,

On2 VP6 гүнзгийрсэн видео кодек, видео нэвтэрж харагддаг байх,

тусдаа видео encoder болон гүнзгий шатны видео импорт хийгч,

FLV файлууд дах CUE цэгүүдийг дэмжих, гүнзгий шатны видео

удирдах component, интерактив мобайл төхөөрөмж дууриагч

(emulator)

Adobe Flash

CS-3

Professional

2007

Flash CS-3 нь Adobe-н нэрэн доор гарсан Flash-н анхны хувилбар.

CS-3-н шинэ шинжүүд нь: ActionScript 3.0-г бүрэн дэмжих,

програмыг бүхлээр нь ActionScript-д хөрвүүлэх, Adobe-н Adobe

Photoshop, Adobe illustrator гэх мэт бусад бүтээгдэхүүндтэй

хамтарч ажиллахад хялбар болсон, вектор зурах чадвар нь

сайжирч Adobe Illustrator болон Adobe Fireworks-тай илүү төстэй

болсон.

Adobe Flash

CS-4

Professional 2008

Inverse KinematiCS- (биетийг хөдөлгөөнд оруулах), 3D объект

засварлах, объект дээр суурилсан энимэшн, text engine,

ActionScript 3.0-г илүү өргөтгөсөн. CS-4 нь өмнөх хувилбаруудад

байхгүй байсан шинэ шинж чанаруудаар бүтээх боломжийг

олгосон.

Adobe Flash

CS-5

Professional

2010

Flash CS-5 нь 2010 оны 4 сарын 12-д албан ѐсоор нээлтээ хийсэн

ба 2010 оны 4 сарын 10-д trial хувилбараар татахад болон бүтэн

хувилбараараа худалдаанд гарсан. Flash CS-5 Professional нь

iPhone application-ууд гаргах шинэ чадвартай гарсан. 2010 оны 4

сарын 8-д Apple энэ Flash-to-iPhone compiler-г хориглохын тулд

Хөгжүүлэгчийн Лицензээ өөрчилсөн. Үүний хариуд 2010 оны 4

сарын 20-д Adobe iPhone болон iPad-д хөгжүүлэлт хийхэд зориулж

Flash CS-5-д нэмэлт хөрөнгө оруулалт хийхгүй гэж зарласан.


Adobe Flash програмтай ажиллах

Flash програм ашиглан мэдээллийг кодчилох сэдвээр хэрэглэгдэхүүн бэлдлээ

Харагдах нүүр хэсэг нь ийм байдалтай байна харагдана.

Эхлэх товч дарах үед

on (release) { // GoTo Next Screen behavior

var screen = null;

var target = this;

while((screen == null) && (target != undefined) && (target != null))

{

if(target instanceof mx.screens.Screen)

{

screen = target;

}

else

{

target = target._parent;


}

}

if(screen instanceof mx.screens.Slide)

{

screen.rootSlide.currentSlide.gotoNextSlide();

}

// End GoTo Next Screen behavior

}

Дээхр үндсэн цэсүүдийг ашиглан зорилго, зорилт, онол, дасгал, өөрийгөө үнэлэх,

гэрийн даалгавар хэсгүүдрүү хандах боломжтой


Жишээ нь: Зорилго хэсэгрүү хандахад

Энээ хэсгийн мэдээлэлтэй танилцчихаад эргэн үндсэн цэс рүү буцах хэсэг дээр

дарахад

on (release) {

if((_root.presentation.slide2!= undefined) && (_root.presentation.slide2 != null))

{

var screen = null;

var target = this;


{


{

screen = target;

}

else

{

target = target._parent; } }



{

screen.gotoSlide(_root.presentation.slide2); } }

}

Код ажиллаж үндсэн хэсэгрүү буцна.

Гэх мэтчилэн хэрэгтэй хэсэгрүүгээ хандах боломжтой одоо онол хэсэгрүү хандахад

Энэ хэсэгрүү ороход үндсэн рүү буцах энэ button дээр дарахад үндсэн цэсрүү

шилжинэ. Харин үйлдэл буцах button дээр дарахад өмнөх хуудасруу шилжнэ

on (release) {

var screen = null;

var target = this;


{


{

screen = target;


}

else

{


}

}


{

screen.rootSlide.currentSlide.gotoPreviousSlide();} }

Харин цааш нь гэсэн button дээр дарах үед дараачийн хуудасруу шилжинэ

on (release) {

var screen = null;

var target = this;


{


{

screen = target;

}

else

{


}


}


{

screen.rootSlide.currentSlide.gotoNextSlide();

} }

Одоо энэ сэдвийн хүрээнд багш сурагчид хамтран дасгал хэсгийн ажиллах хэлбэрээр

оруулсан

Хариултын хэсэгт хариултаа бичих боломжтой мөн онол хэсэгтэй адил үндсэн цэс рүү

буцах, үйлдэл буцах, цааш нь гэсэн 3 button ашигласан байгаа.

Өөрийгөө үнэлэх хэсэгрүү орох үе


Дүгнэлт

Сургалтанд мультимедиа технологийг өргөн ашиглаж суралцагчдын сурах

сэдэл сонирхолыг төрүүлж тэднийг бие даан мэдлэг чадвараа дээшлүүлэхэд чухал

дөхөм болж байгаа. Манай орны хувьд техник хангамжийн хүрэлцээ муу, интернэт

сүлжээний тархалт бага учир вэбэд суурилсан цахим сургалтын хэлбэрийн сайн

ашиглах боломж бага байдаг. Иймээс багш нар хэрэглэгдэхүүн боловсруулан

ашиглах тохиромжтой. Үүнтэй уялдуулан Flash програм ашиглаж сураад сургалтын

хэрэглэгдэхүүн хийхийг зорилоо. Энэхүү зорилгынхоо хүрээнд Flash програмыг

судалж мэдээллийг кодчилох сэдвийн хүрээнд хэрэглэглэхүүн боловсрууллаа үүнийг

цааш нь өргөжлүүлэн мэдээлэл айн хүрээнд хийж гүйцэтгэх зорилготой.

Мэдээлэл харилцааны технологийн багш болон багш болохоор бэлтгэгдэж

байгаа оюутан бүр Flash програмыг ашиглаж суран сургалтын хэрэглэгдэхүүнээ

бэлдэж сурагчдынхаа мэдлэг чадварыг өргөжүүлэн ажиллахад нэн тохиромжтой

гэдгийг мэдэж эцэст нь Flash програм нь дэвшилтэд програм юм.


Ашигласан материалын жагсаалт

1. Adobe Flash програмын гарын авлага. УБ. 2011он

2. Чойжооваанчиг Л. Эрдэнэсайхан Л. Информатикийн бодлогын хураамж. УБ.

2010

Вэб сайт

1. http://www.google.mn

2. http://www.youtube.com


http://www.google.mn/

http://www.youtube.com/

32

Documents

Transcript of 32