3 Politika Tregtare
-
Upload
valmir-brahimaj -
Category
Documents
-
view
234 -
download
1
Transcript of 3 Politika Tregtare
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
1/22
1
Politika tregtare dhe einvestimeve
Prof. Dr. Besim Beqaj
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
2/22
2
Objektivat e t msuarit
T shohim se si politika tregtare dhe einvestimeve historikisht kan qenpjes e politikave t brendshme
T ekzaminohet se si po ndryshon sjellja(qasja) tradicionale ndaj politikavetregtare dhe t investimeve
T shohim efektet e lidhjeve globale ntregti dhe investime t vendimmarrsit.
T kuptojm q vendet duhet tbashkpunojn shum afr n tardhmen pr ruajtur qndrushmerin etregtis globale dhe mjedisit global
investiv.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
3/22
3
Arsyet dhe qllimet e Politiks
tregtare dhe t investimeve Politikat qeveritare jan t dizajnuara t rregullojn, drejtojn
dhe mbrojn aktivitetet nacionale (kombtare). Zbatimi i ktyrepolitikave sht rezultat i sovranitetit nacional, i cili i jepQeveris t drejtn t rregullon mjedisin e vendit dhe tqytetetarve t vet.
Politika tregtare n nivel t vendeve politika makroekonomikedefinon qasjen shtetrore ndaj importeve, eksporteve dhe ndajzhvillimeve tekniko teknologjike.
Veprimet n kuadr t politiks s brendshme t shumics sqeverive kan si qllim rritjen e standardit t jetess tqytetarve, prmirsimin e kualitetit t jets dhe t arrihetpunsimi i plot (t mos kt papunsi fare).
Kto politika kane ndikim indirekt n tregtin dheinvestimetndrkombtare.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
4/22
4
Arsyet dhe qllimet e Politikstregtare dhe Politiks investive -
vazhdim
N mnyra shum m direkte dhe n dobi t ndrrmarjeve tposaformuara, nj vend gjithashtu mund t nxis transferin eteknologjis nga jasht ose t prjashtoj industrit e huaja ngatregu i vendit.
Zyrtart qeveritar gjithashtu mund t miratojn rregullore mbiimportin t cilat i mbrojn qytetart.
Qllim kryesor i politiks t jashtme sht siguria kombtare.
Politika shtetrore ka pr qllim rregullimin, nxitjen, drejtimin dhe
mbrojtjen e veprimtarive kombtare. Veprimet politike: ruajtja e nivelit t standardit jetsor, punsimi,
ngritja e zhvillimeve ekonomike. Politika e zhvillimit synon transferin e teknologjis, ngritjen e
kapaciteteve vendore pr konkurim dhe nganjeher prkrahjen evendeve tjera pr prodhimin e produkteve t cilat do t importohen.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
5/22
5
Organizatatndrkombtare
GATT-i Marrveshja e Prgjithshme pr Tarifatdhe Tregtin : sht themeluar me 1947 GATT. NRaundin e Uruguajit n vitet 80-ta, prqendrohet nreduktimin e barierave t tregtis, mbrojtjen e pasurisintelektuale, dhe n tregtin e shrbimeve
World Trade Organization (WTO)/ OrganizataBotrore e Tregtis (OBT)
The International Monetary Fund (IMF)/ FondiMonetar Ndrkombtar (FMN)
The World Bank (WB)/ Banka Botrore (BB) EIB Banka Evropiane pr Investime EBRD Banka Evropiane pr Rindertim dhe Zhvillim
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
6/22
6
Organizata Botrore e Tregtis (OBT) dheFondi Monetar Ndrkombtar (FMN)
OBT sht organizat ndrkombtaree cila merret me rregullat e tregtisndrmjet shteteve.
N thelb t saj jan Marrveshjet e OBT-s, rregullat ligjore pr tregtinndrkombtare, pr politikn tregtaredhe pr investime.
FMN
u projketua pr t siguruarstabilitet t sistemit monetarndrkombtar dhe pr t mbajturkurse fikse kmbimi n mes vendve.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
7/22
7
Banka Botrore (BB)
Banka Botrore (BB) shtthemeluar me 1944 pr t ndimuar
vendet e shkatrruara nga lufta dhe mvon merr detyrn e ndihms szhvillimit botror. Kapitali i BB kryesisht
investohet pr reduktimin e varfris.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
8/22
8
Ndryshimet n mjedisin politik dhe
global Reduktimi i ndikimit t politikave kombtare
Zgjerimet e lidhjeve gloable n mes tkompanive, industrive dhe vendeve kan efekt
mbi politikant. Roli i institucioneve ndrkombtare
Rritje enorme e ndikimit t institucioneve ndrkombtare dhezvoglim i ndikimit t politikave nacionale n tregtinndrkombtare (globalizimi dhe integrimet rajonale)
Roli i institucioneve tradicionale Thellimi i konfliktit midis vendeve t
industrializuara dhe vendeve n zhvillim.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
9/22
9
Ndryshimet n mjedisin epolitiks globale
Tri ndryshime kryesore kan ndodhur n
mjedisin e politiks globale Reduktimi i influencs t politiks t
brendshme (vendore);
Dobsimi i institucioneve tradicionale;
Acarimi i konfliktit mes vendeve tindustrializuara dhe vendev n zhvillim.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
10/22
10
Reduktimi i influencs tpolitiks t brendshme
(vendore)
Interaksioni n mes rrjedhave
financiare globale dhe atyre vendore(lokale) e ka limituar n mas tkonsiderueshme influencn e qeverive.
Pr t kthyer influencn disa qeveri janmunduar t kufizojn tregtin botroreduke vendosur barriera, aplikuar tarifaapo duke implementuar rregullore mbiimportin.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
11/22
11
Dobsimi i institucioneve
ndrkombtare Lidhjet e forcuara mes vendeve dhe mjedisi i ri
ekonomik q rezulton nga lojtart e rinj ntreg dhe ndeshja e sistemeve t ndryshmeekonomike po e dobson OBT-n
Fondi Monetar Ndrkombtar nuk po ka fondet mjaftueshme pr t plotsuar nevojat e tgjitha vendeve q kan vshtirsi.
Banka Botrore ka qen e pasuksesshme nprkrahjen e qllimeve ekonomike t vendeven zhvillim. Disa ankohen q politikat e ksajbanke kan krijuar m shum varfri.
flik i d
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
12/22
12
Konflikti mes vendeve tindustrializuara dhe vendeve n
zhvillim
N t kaluarn sht shpresuar q hendeku nmes vendeve t industrializuara dhe vendeve nzhvillim do t mbyllet.
Mgjithse shum vende t pazhvilluara sot poshfaqen si vende t reja t industrializuara,shum vende tjera po ballafaqohen me nj tardhme ekonomike t zymt.
Rritja e shqetsimeve ambientaliste ka br q kykonflikt t tendoset edhe m shum.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
13/22
13
Kufizimet e importeve Shum vende duke prfshir Bashkimin Evropian dhe
SHBA-t kan miratuar ligjet antidumping, q jundihmojn industrive vendore duke kufizuar shitjen eprodukteve t huaja nn koston e prodhimit, ose mimeme t vogla se mimi i tyre n vendet prej nga vijn.
Importet kufizohen gjithashtu me barriera jotarifore, sijan kampanjat blej vendore. Mnjanimi i ktyrebarrierave sht shum i vshtir.
Importet mund t reduktohen edhe duke ngushtuarhyrjen e produkteve t huaja n treg prmesprocedurave t komplikuara dhe inspektimeve.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
14/22
14
Efektet e kufizimit t
importeve
Kontrolli i importeve mund t bj q t mosshfytzohen resurset m efiente gj q rezultonn produkte q nuk jan me t mirat dhe kostom t lart pr malltat (ofertn) e kufizuar.
Kontrolli i importit mund t rezultoj mendryshime negative n strukturen e importeve.
Pr shkak t joefiencs, kontrolli i importevemund t shkaktoj ngecje n avanciminteknologjik.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
15/22
15
Kufizimet e eksporteve Vendet vendosin kontroll mbi eksportet pr arsye t oferts t
pamjaftueshme, siguris kombtare dhe qllimeve t politiks tjashtme, apo dshirs pr t mbajtur kapitalin.
Kontrollet q lidhen me sigurin kombtare aplikohen prarm dhe eksportet e teknologjis t lart.
Megjithse kufizimi i eksportit sht nj mjet i vlefshm qprdoret n marrdhniet ndrkombtare, ky kufizim mund t`ijep ndrrmarjeve vendore reputacionin e nj ofertuesi tpasigurt dhe si rrjedhoj e ksaj porosit (krkesat) t bhen tofertues (ndrrmarje) t vendeve tjera.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
16/22
16
Promovimi i eksporit
Promovimi i eksportit sht i dizajnuar t`i ndihmoj ndrrmarjett hyjn n tregjet ndrkombtare ruajn dhe t ruajnpozicionin e tyre n kto tregje si dhe t shrbej sikunderveprim ndaj masave t ngjashme q aplikojn vendettjera.
Qasjet e ndryshme drejt promovimit t eksportit prfshijn: Transferin e dijes (njohurive) subvencionimin direkt apo indirekt t eksportit Reduktimin e burokracis qeveritare pr eksportuesit Financimi i eksportit Legjislacion i ndryshm tatimor pr qytetart q jetojn
jasht vendit
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
17/22
17
Promovimi i importit Masa pr promovimin e importit
prdorin vendet q ruajn nj bilanc
tregtar me suficit t madh.
The Japan External Trade Organization(JETRO)- Organizata japoneze e Tregtis tJashtme ka filluar t fokusohet npromovimin e importit n Japoni
SIPO Swiss Import Promotion Organisation
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
18/22
18
Ndikimi i Investimeve t Huaja
Direkte (IHD) n vendet nikoqire
Ndikimi pozitiv
Informimi kapital
Transferi i teknologjis dhe
aftsive menaxheriale Zhvillimi rajonal dhe sktorial
Konkurrenca e brendshmedhe ndrrmarrsia
Efektet pozitive n bilancin epagesave
Rritja e punsimit
Ndikimi Negativ
Dominimi industrial
Varsia n teknologji
rregullimi i planeveekonomike
Ndryshimi kulturor
Ndrhyrja qeveritare tkoroporata multinacionale
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
19/22
19
Kufizimet e Investimeve
Shum vende q kan mungesat rezervave devizore e kufizojneksportin e kapitalit, sepse ikja(lvizja) e kapitalit mund t jetproblem i madh.
N momentin q qeveria vendoskufizime n eksportin e fondeve
(kapitalit), rritet edhe dshira preksport t kapitalit jasht vendit.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
20/22
20
Promocimi i investimeve Incentivat (stimulimet) fiskale jan
masa tatimore specifike t dizajnuara prtrheqjen e investimeve t huaja
Incentivat (stimulimet) financiare
masa konkrete n prkrahje t investitorve,si jan: sigurimi i toks apo objektit, kreditdhe garancit pr kredi.
Incentivat (stimulimet) jofinanciaremund t jen blerjet e grantuara nga qeveria,mbrojtje e veant nga konkurenca dheinvestime n infrastruktur.
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
21/22
21
Fuqia negociues (pr t arriturmarrveshje) e Korporatave
multinacionale dhe vendi nikoqir
Fuqia negociuese
Koha
Politika e ofruar/krkuar
Stimulimet pr investime
Tretmani privelegjues i vazhdueshm
Krkesa diskriminuese
Fundi i relacioneve/
Deinvestimi
MNC
-
7/30/2019 3 Politika Tregtare
22/22
22
Perspektiva ndrkombtare prPolitikat tregtare dhe t
investimeve
Prej nj perspektive ndrkombtare,negociatat pr tregti dhe investimeduhet t vazhdojn.
Pr t br kt, Politika tregtare dhe einvestimeve mund t kt qasjebilaterale apo multilaterale