2550 ัมหาวิทยาลัิยศลปากร - Silpakorn University ·...

การศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย

โดย นายอานาจ ปกษาสข

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2550

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE STUDY OF THAI MONK NAMING

By Amnat Paksasuk

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree MASTER OF ARTS Department of Thai

Graduate School SILPAKORN UNIVERSITY

2007

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ การศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ” เสนอโดย นายอานาจ ปกษาสข เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ศรชย ชนะตงกร)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.สมชาย สาเนยงงาม คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารยจไรรตน ลกษณะศร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ราตร ธนวารชร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วลยา ชางขวญยน) (ผชวยศาสตราจารย ดร.สมชาย สาเนยงงาม) ............/......................../.............. ............/......................../..............

ง

48202206 : สาขาวชาภาษาไทย คาสาคญ : ชอ/การตงชอ/พระสงฆไทย อานาจ ปกษาสข : การศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผศ.ดร.สมชาย สาเนยงงาม. 156 หนา. งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ศกษาความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย และเปรยบเทยบกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย 4 ภาค โดยขอมลทใชในการวเคราะหคอนามฉายาทงสน 2,000 นามฉายาจากจงหวดเชยงใหม จงหวดมหาสารคาม จงหวดนครปฐม และจงหวดนครศรธรรมราช ซงเปนตวแทนของภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต ตามลาดบ ผลการศกษาพบวาเกณฑทใชในการตงนามฉายาม 4 ประการคอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล เกณฑดงกลาวนามาใชเปนกลวธในการตงนามฉายาไดเปน 2 กลวธใหญ ๆ คอ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว ซงไดแก การตงนามฉายาตามวนเกด การตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามชอ และการตงนามฉายาตามนามสกล และการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน ซงไดแก การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ การตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ การตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล และการตงนามฉายาตามชอกบนามสกล โดยการตงนามฉายาทพบมากทสดคอการตงนามฉายาตามวนเกด นอกจากนยงพบการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ อกดวย เมอเปรยบเทยบกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย 4 ภาคพบวาทกภาคนยมใชการตงนามฉายาตามวนเกดมากทสดเหมอนกน ดานความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยพบวามการเลอกใชความหมาย 8 กลมความหมาย ไดแก กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม ปญญา สรมงคลและความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม ความสข ความเพยร และความอดทน โดยกลมความหมายทพบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม เมอเปรยบเทยบความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคพบวาความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคม 8 กลมความหมาย และพบกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสดเหมอนกน ผลการศกษาดงกลาวสะทอนความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค และคานยมเกยวกบสงทพงปรารถนา ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2550 ลายมอชอนกศกษา........................................ ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

จ

48202206 : MAJOR : THAI

KEY WORD : NAME/NAMING/THAI MONK

AMNAT PAKSASUK : THE STUDY OF THAI MONK NAMING. THESIS ADVISOR :

ASST.PROF.SOMCHAI SUMNIENGNGAM, Ph.D. 156 pp.

The purposes of this research are to explore strategies used in Thai monk naming,

study meanings of Thai monk names, and compare strategies and meanings of Thai monk

names in four regions. Data used for analysis are 2,000 monk names collected from four

provinces: Chiang Mai, Maha Sarakham, Nakhon Pathom, and Nakhon Si Thammarat,

representing respectively the Northern, Northeastern, Central and Southern regions of

Thailand.

The results of the analysis show that there are four criteria in Thai monk naming: day

of birth, day of ordaining, name, and surname. The four criteria used in Thai monk naming are

classified into two strategies. First, Thai monk naming is based on only one of the four criteria: day of

birth, day of ordaining, name, and surname. Second, Thai monk naming is based on two of the four

criteria: day of birth and name, day of birth and surname, day of ordaining and name, day of

ordaining and surname, and name and surname. The most popular strategy found in this analysis is

Thai monk naming based on day of birth. However, there are some Thai monk names which are

based on none of the criteria. The comparison of Thai monk naming in the four regions of Thailand

shows that the most popular strategy of all four regions is based on the day of birth.

As for the meanings, Thai monk names’ meanings can be classified into eight groups:

Dharma, wisdom, auspiciousness and progress, honor and power, beauty, happiness,

perseverance, and patience. The most popular group of meaning is Dharma. The comparison of

Thai monk names’ meanings reveals that all of the four regions of Thailand belong to the eight

groups of meaning, and the most popular group of meaning is Dharma.

The above findings reflect belief about auspiciousness and inauspiciousness as stated

in “Tamra Taksa”, values about satisfactory characteristics, and values about satisfactory things.

Department of Thai Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2007

Student's signature ........................................

Thesis Advisor's signature ........................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาจากผชวยศาสตราจารย ดร.สมชาย สาเนยงงาม อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทสละเวลาใหคาปรกษา ใหคาแนะนา และตรวจแกวทยานพนธอยางละเอยดดวยความเอาใจใสและเมตตา ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ผวจยขอกราบขอบพระคณคณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธทกทาน ไดแก รองศาสตราจารยจไรรตน ลกษณะศร รองศาสตราจารย ดร.ราตร ธนวารชร และผชวยศาสตราจารย ดร.วลยา ชางขวญยน ทกรณาแนะนาและแกไขวทยานพนธ ทาใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณยงขน ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทานทประสทธประสาทวชาความรแกผวจย โดยเฉพาะอยางยงผชวยศาสตราจารยชมสาย สวรรณชมภ อาจารยวรช ศรวฒนะนาวน อาจารยวมลศร กลนบบผา อาจารยนนทวลย สนทรภาระสถตย และอาจารยปทมา ฑฆประเสรฐกล ทใหคาปรกษาและแสดงความหวงใยไถถามความคบหนาของวทยานพนธ และกระตนใหผวจยมแรงทาวทยานพนธจนสาเรจดวยความรวดเรว ขอขอบคณภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ทใหโอกาสผวจยไดเปนอาจารยพเศษของภาควชาฯ ทาใหผวจยไดประสบการณการสอนและมรายไดชวยแบงเบาภาระของครอบครว ขอกราบขอบพระคณพระคณเจาทกรปทใหความร เกยวกบการตงนามฉายาของพระสงฆและอนญาตใหนาขอมลนามฉายามาใชในการวเคราะหครงนตลอดจนขอขอบคณเจาหนาทของวดทกคนทเปนธระจดเตรยมขอมลใหผวจย ขอขอบคณคณเอกชย จงเสรเจรญ คณณฐพงศ วงษดาเนน คณนนทวทย ธารณธรรม อาจารยธระ รงธระ และคณกตตพฒน เพชรทองนะ ทใหความชวยเหลอและใหทพกเมอผวจยเดนทางไปเกบขอมลในจงหวดตาง ๆ ขอขอบคณคณสนสา นธตานนท และเพอน ๆ ทกคนทเปนกาลงใจและใหความชวยเหลอตลอดระยะเวลาททาวทยานพนธ ขอขอบคณญาต ๆ ทกคนทคอยไตถามทกขสขและความกาวหนาของวทยานพนธดวยความรกและความหวงใย สดทายนขอขอบคณคณพอ คณแม และพชาย ทเสยสละกาลงทรพยใหการสนบสนนการศกษาแกผวจย ตลอดจนใหความรก ความหวงใย และเปนกาลงใจทสาคญในยามทอ ทาใหผวจยมแรงทจะทาวทยานพนธจนสาเรจ ผวจยขอกราบขอบพระคณไว ณ ทน

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................ ญ บทท 1 บทนา............................................................................................................................. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย .................................................................................... 5 สมมตฐานของการวจย .......................................................................................... 6 ขอบเขตของการวจย ............................................................................................. 6 นยามศพทเฉพาะ................................................................................................... 6 วธดาเนนการวจย .................................................................................................. 7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................................... 14 2 ความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ การบวช และการตงชอตามตาราทกษา .............. 16 ความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ.................................................................... 16 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกญาต .......................... 18 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกส............................... 20 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกรส ............................ 21 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบนามสกล .............................. 22 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอ ........................................ 26 ความรเกยวกบการบวชในพระพทธศาสนา .......................................................... 32 ความเปนมาของการบวชในพระพทธศาสนา............................................ 33 คณสมบตของผบวช.................................................................................. 34 การเตรยมตวบวช ...................................................................................... 36 พธบวช...................................................................................................... 37 อานสงสของการบวช ................................................................................ 39 ความรเกยวกบการตงชอตามตาราทกษา ............................................................... 41 3 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ....................................................................... 49

ซ

บทท หนา กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ............................................................... 49 เกณฑทใชในการตงนามฉายา ................................................................... 49 กลวธการตงนามฉายา ............................................................................... 52 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ...................................... 66 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ ................................... 66 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ........... 70 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง .................................... 74 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต ........................................ 79 4 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย................................................................... 84 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย .......................................................... 85 กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม ..................................................... 85 กลมความหมายเกยวกบปญญา ................................................................. 86 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง........................... 86 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ ............................................ 87 กลมความหมายเกยวกบความงาม ............................................................. 87 กลมความหมายเกยวกบความสข .............................................................. 88 กลมความหมายเกยวกบความเพยร ........................................................... 88 กลมความหมายเกยวกบความอดทน ......................................................... 89 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ................................. 90 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ .............................. 90 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ...... 92 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง ............................... 94 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต ................................... 96 5 ความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทย ..................................... 102 ความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา .......................... 102 คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค ................................................................ 103 ความมศลธรรม ......................................................................................... 104 ความมปญญา ............................................................................................ 104 ความเพยร ................................................................................................. 106

ฌ

บทท หนา ความอดทน ............................................................................................... 107 คานยมเกยวกบสงทพงปรารถนา .......................................................................... 108 ความเจรญรงเรอง...................................................................................... 109 เกยรตยศและอานาจ .................................................................................. 109 ความงาม ................................................................................................... 110 ความสข .................................................................................................... 111 6 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ.............................................................. 114 สรปผลการวจย ..................................................................................................... 114 อภปรายผลการวจย ............................................................................................... 119 ขอเสนอแนะ ......................................................................................................... 125 บรรณานกรม............. ................................................................................................................ 126 ภาคผนวก................ .................................................................................................................. 135 ภาคผนวก รายชอและนามฉายาของพระสงฆทใชในการวเคราะห..................... 136 ประวตผวจย............ .................................................................................................................. 156

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดเชยงใหม .................................. 10 2 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดมหาสารคาม............................. 11 3 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดนครปฐม .................................. 11 4 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดนครศรธรรมราช ...................... 12 5 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากจงหวดเชยงใหม ................................ 13 6 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากจงหวดมหาสารคาม........................... 13 7 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากจงหวดนครปฐม ................................ 14 8 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากจงหวดนครศรธรรมราช .................... 14 9 การประกอบระเบยบกบอฐเคราะหของผทเกดวนตาง ๆ ตามตาราทกษา ......... 46 10 อกษรวรรคบรวารและอกษรวรรคกาลกณประจาวนเกดและวนบวชแตละวน.. 51 11 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย........... 65 12 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ภาคเหนอ ................................................................................................ 67 13 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ........................................................................ 70 14 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ภาคกลาง ................................................................................................ 74 15 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ภาคใต..................................................................................................... 79 16 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ทง 4 ภาค ................................................................................................ 81 17 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทย ................................................................................... 89 18 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทยภาคเหนอ.................................................................... 90 19 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอตามกลมความหมาย .................. 92 20 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ........................................... 93

ฎ

ตารางท หนา 21 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตามกลมความหมาย ............................................................................... 94 22 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทยภาคกลาง .................................................................... 95 23 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางตามกลมความหมาย................... 96 24 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทยภาคใต ........................................................................ 97 25 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตตามกลมความหมาย....................... 98 26 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายา ของพระสงฆไทยทง 4 ภาค .................................................................... 98

1

บทท 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ในสงคมไทยนนคนไทยใหความสาคญกบชอของบคคลเปนอยางมาก เนองจากชอเปนสงสาคญสาหรบใชในการเรยกขานและใชจาแนกบคคลเพอความสะดวกและความถกตองในการสอสาร อกทงคนในสงคมยงมความเชอวาชอมความสมพนธกบตวบคคลอกดวย โดยชอทดจะเปนสรมงคลชวยใหเจาของชอมชวตทด มความสข ในขณะเดยวกนชอทไมดเปนกาลกณกอาจทาใหเจาของชอมความทกขได1 ชอของคนในสงคมไทยมทงชอจรงและชอเลน โดยชอจรงจะมการตงดวยวธการตาง ๆ เพอใหไดชอทด มความเปนสรมงคล ทงนวธการตงชอทเปนทนยม คอ การตงชอตามตาราทกษา ดงทสภาพรรณ ณ บางชาง กลาวไววา “ลกษณะทนยมกนมากทสด คอเลอกใชภาษาในการตงชอใหถกตองตามคมภรนามทกษาปกรณ”2 สวนชอเลนนนเกดขนโดยมความสมพนธกบชอจรง กลาวคอเมอชอจรงมจานวนพยางคมากขน มขนาดยาวขน ทาใหใชเรยกไมสะดวก จงตงชอเลนขนเพอความสะดวกสาหรบใชในการเรยกขาน3

นอกจากชอจรงและชอเลนแลว สาหรบผชายไทยยงอาจมชออกประเภทหนงซงไดมาจากการบวช โดยสบเนองมาจากคนไทยนบถอศาสนาพทธ ทงนเมอผชายไทยมอายครบ 20 ปบรบรณกมกจะบวชเปนพระภกษตามประเพณ เพอสบทอดพระพทธศาสนา โดยในการนจะมการตงชอใหผบวชขนใหมโดยเฉพาะ เรยกวา “นามฉายา” “นามฉายา” เปนชอสาหรบพระสงฆทไดจากการบวช ตงขนเปนภาษาบาล โดยมพระอปชฌายเปนผตงให สาเหตทตองตงนามฉายาเปนภาษาบาลนน เปนเพราะวาในการประกอบพธ

1สมชาย สาเนยงงาม, “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและ

กาลกณในชอของคนไทย” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545), 1.

2สภาพรรณ ณ บางชาง, การใชภาษาในการตงชอของคนไทย (กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527), 107.

3วรช ศรวฒนะนาวน, “การศกษาการตงชอของคนไทย” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544), 168.

2

บวชพระกรรมวาจาจารยจะตองกลาวชอผบวชในการสวดกรรมวาจาซงกคอการสวดภาษาบาลเพอประกาศใหคณะสงฆทราบและลงมตใหผบวชเปนพระภกษโดยสมบรณ4 นามฉายาทพระอปชฌายต ง ให ผบวชนน จากการศกษา เอกสารประกอบการประชมสมมนาพระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ.ศ. 2541 พบวาการตงนามฉายานนตงขนอยางมหลกเกณฑ โดยไดกลาวถงหลกเกณฑการตงนามฉายาไว 4 ประการ5 ดงน 1. การตงนามฉายาตามชอ นยมใชในกรณทพระอปชฌายพจารณาเหนวาชอของผบวชเปนภาษาบาลอยแลว และสามารถนามาตงเปนนามฉายาได เชน

ชอผบวช นามฉายา กมล กมโล ภาสกร ภาสกโร อภชย อภชโย วรช วรโช คณต คณโต ธนากร ธนากโร มานส มานโส สมพร สมวโร วสฐ วสฏโฐ 2. การตงนามฉายาตามนามสกล นยมใชในกรณทพระอปชฌายพจารณาเหนวานามสกลของผบวชมรปศพทเปนภาษาบาล สามารถนามาตงเปนนามฉายาได เชน

นามสกลผบวช นามฉายา ชยมงคล ชยมงคโล เทวกล เทวกโล

บญมงคล ปญมงคโล เขมธร เขมธโร กสยพงศ กสยวโส

พลานกร พลานกโร

4ทว พลรตน, ชมพล อนกานนท และกณหา ชานอย, รวบรวม, เอกสารประกอบการประชมสมมนาพระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ.ศ.2541 (กรงเทพมหานคร : โรงพมพกรมการศาสนา, 2541), 115.

5เรองเดยวกน, 115-137.

3

นามสกลผบวช นามฉายา สาครนทร สาครนโท สขมานนท สขมานนโท

สรเวชกล สรเวชชกโล 3. การตงนามฉายาตามชอและนามสกลผสมกน นยมใชในกรณทพระอปชฌายไดพจารณาเหนวาชอและนามสกลของผบวชสมควรจะนามาผสมกนแลวตงเปนนามฉายา เชน ชอผบวช นามสกลผบวช นามฉายา วชย กลศร วชยกโล วระศกด อโนมะศร อโนมวโร

วจตร ชางสาร วจตตสาโร อนนต บญเจรญ อนนตปโญ นยม กรงวงศ นยมวโส อดล บญถนอม อตลปโญ ปต วฒนรตน ปตวฑฒโน กตศกด มงคลรบ กตตมงคโล วระ จตไพฑรย วรจตโต 4. การตงนามฉายาตามวนเกด นยมใชหลกเกณฑตามตาราทกษา โดยจะใชอกษรวรรคบรวารตามวนเกดของผบวชแตละคนมาขนตนนามฉายา แลวหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ยกเวนผทเกดวนจนทรทมอกษรวรรคกาลกณเปนสระ อะ อา อ อ อ อ เอ และโอ ทไมสามารถหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณได เนองจากการตงนามฉายานนจะตองมสระประกอบดวยเสมอ ดงนนจงยอมใหนามฉายาของผทเกดวนจนทรมอกษรกาลกณได เพยงแตหามนามาใชขนตนนามฉายา การตงนามฉายาตามวนเกด เชน 4.1 การตงนามฉายาคนเกดวนอาทตย ซงมอกษรวรรคบรวารเปนสระ 8 ตวคอ อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ ไดรบนามฉายาวา อภนนโท อกจโน อธมตโต อนามโย อนงคโณ อตตทโม อาภายตโต อาภานนโท อณมตโต อทธเตโช อทธญาโณ อตตโม อทคโค อทาโน เอกกคคจตโต โอทาโน เปนตน 4.2 การตงนามฉายาคนเกดวนจนทร ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ ไดรบนามฉายาวา กตนาโถ กมมสโภ กตกสโล กววโส กตตสขโม ขนตยาภรกโข ขนตมโน คเวสโก คณยตโต คเณสโน คตตสโล เปนตน

4

4.3 การตงนามฉายาคนเกดวนองคาร ซงมอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง ไดรบนามฉายาวา จรณธมโม จนทปโม เจตนาสโภ ฉฬภโญ ฉนนาลโย ชยานนโท ชนทตโต ฌานรโต ฌานาภรโต ญาณเมธ ญาณาโภ ญาโณภาโส เปนตน 4.4 การตงนามฉายาคนเกดวนพธกลางวน ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ ไดรบนามฉายาวา ฐานงกโร ฐานารโห ฐานโย ฐตขนต ฐตปสาโท ฐตสข ฐตวนโย ฐตสสาโห ณฏฐโก เปนตน 4.5 การตงนามฉายาคนเกดวนพธกลางคน ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ย ร ล ว มอกษรวรรคกาลกณเปน ป ผ พ ภ ม ไดรบนามฉายาวา ยสนโท ยตกโร ยสนธโร ยสวฑฒโก รตโก รกขตจตโต โรจนวฑฒ รณชโห โรจนสร รตนรส วสทธวรโย วตโรโค วชชาธโร วสทธหทโย เปนตน 4.6 การตงนามฉายาคนเกดวนพฤหสบด ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษรวรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น ไดรบนามฉายาวา ปภสสโร ปภากโร ปญาสร ปยภาณ ผาสกวหาโร ผลญาโณ ภรปโญ ภรวฑฒโก มหสสโร มหาปคโณ มหชฌาสโย มเหสกโข เปนตน 4.7 การตงนามฉายาคนเกดวนศกร ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ มอกษรวรรคกาลกณเปน ย ร ล ว ไดรบนามฉายาวา สมนตปาสาทโก โสภณคโณ สมตโถ สมจตโต สทสส สเขธโต สหชโช สทธสสาโห โสภณคโณ หาสธมโม หเตส เปนตน 4.8 การตงนามฉายาคนเกดวนเสาร ซงมอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ไดรบนามฉายาวา เตชธมโม ตปสมปนโน ตกขปรกกโม ตสสโร ถามวโร ถาวรสโข ถรสทโธ ทยาพหโล ทนนวโร เทวสร ธมมทสส ธรปโญ ธรงกโร นรสสโร เนปกโก นนโท เปนตน อยางไรกตาม จากการศกษาเอกสารอนและนามฉายาบางสวนผวจยพบการตงนามฉายาทอยนอกเหนอกฎเกณฑตาง ๆ ดงทไดกลาวมาขางตน อาท การตงนามฉายาทนาชอของผบวชกบนามฉายาของพระอปชฌายมาผสมกน เชน ผบวชชอ “ประสทธ” นามฉายาของพระอปชฌายคอ “กตตโสภโณ” นามฉายาทผบวชไดรบคอ “กตตสทโธ” ซงเปนการนาคาแรกของนามฉายาของพระอปชฌายมาผสมกบพยางคทายของชอผบวช6 หรอการตงนามฉายาทพจารณาจากวนเกดและความหมายทสมพนธกบชอผบวช เชน ผบวชชอ “อานาจ” เกดวนพธกลางวน ไดรบนามฉายาวา “ฐานวโส” ซงนามฉายาดงกลาวตรงกบหลกการตงนามฉายาคนเกดวนพธกลางวนทจะขนตนดวยอกษร ฏ ฐ ฑ ฒ หรอ ณ และเมอพจารณาความหมายของนามฉายาทหมายถง “ผมอานาจเปนทตง”

6ประสทธ กตตสทโธ, ทฤษฎการตงชอ (กรงเทพมหานคร : มหาจฬาบรรณาคาร, 2533), 51.

5

กจะพบวามความสมพนธกบชอของผบวชดวย จากขอคนพบดงกลาวทาใหผวจยสนใจวาในการตงนามฉายาจะมหลกเกณฑใดทอยนอกเหนอหลกเกณฑดงทกลาวขางตนอกหรอไม อนง ในประเทศไทยมวดและมผนบถอศาสนาพทธกระจายอยทวไปในทกภมภาค ซงแตละภมภาคจะตองมการตงนามฉายาใหแกผบวช ทงนจากการสมภาษณผมความรในการตงนามฉายาและจากการศกษานามฉายาเบองตนจากเอกสารทะเบยนประวตพระภกษพบวาในแตละภมภาคจะมกลวธการตงนามฉายาทงทตรงและไมตรงตามหลกเกณฑทกลาวไวในเอกสารประกอบการประชมสมมนาพระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ.ศ. 2541 กลาวคอ มการตงนามฉายาตามชอ ตงนามฉายาตามนามสกล รวมถงมการตงนามฉายาตามตาราทกษา โดยจะนาอกษรบรวารประจาวนเกดของผบวชมาขนตนนามฉายาตรงกบหลกเกณฑดงกลาว แตกมการตงนามฉายาทไมตรงตามหลกเกณฑดงกลาวดวย เชน ภาคเหนอปรากฏการตงนามฉายาโดยพจารณาจากวนเกดและตวอกษรตวแรกของชอ อาท ผบวชชอ “สมมาตร” เกดวนศกร ไดรบนามฉายาวา “สนตมโน” ซงตรงกบหลกการตงนามฉายาคนเกดวนศกรและตรงกบอกษรตวแรกของชอผบวชคอขนตนดวย “ส” ภาคตะวนออกเฉยงเหนอพบวามการตงนามฉายาทไมตรงตามหลกเกณฑใด ๆ อาท ผบวชชอ “รณชย จรงกรณพานช” เกดวนศกร ไดรบนามฉายาวา “ธมมสโร” มความหมายวา “ผระลกถงธรรม” ซงไมตรงกบหลกเกณฑใด ๆ สวนภาคกลางมการตงนามฉายาทสมพนธกบวนทประกอบพธบวช โดยจะนาอกษรบรวารประจาวนทประกอบพธบวชมาใชขนตนนามฉายา อาท ผบวชชอ “ฝน” อปสมบทวนอาทตยทมสระอะ อา อ อ อ อ เอ โอ เปนอกษรบรวาร จงไดรบนามฉายาวา “อนทโชโต” ในขณะทภาคใตมการนาอกษรตวแรกของชอมาใชขนตนนามฉายา อาท ผบวชชอ “ประเสรฐ” ไดรบนามฉายาวา “ปญาพโล” เปนตน

จากการศกษาเบองตนดงกลาวจะเหนไดวาในแตละภมภาคมการตงนามฉายาทงทเหมอนกนและแตกตางกน จงเปนทนาสนใจวาวดในแตละภมภาคนนมหลกเกณฑในการตงนามฉายาทเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร นอกจากนผวจยพบวายงไมมผใดศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆมากอน ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาเรองดงกลาว โดยจะศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆในแตละภมภาค ทงดานกลวธการตงและความหมายของนามฉายา เพอใหเขาใจกลวธและวฒนธรรมทางภาษาในการตงนามฉายาอยางละเอยดและชดเจนยงขน ความมงหมายของการวจย

1. เพอวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย 2. เพอวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย

6

3. เพอเปรยบเทยบกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภมภาค

สมมตฐานของการวจย

1. การตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญสมพนธกบตาราทกษา คอ ใชอกษรวรรคบรวารตามวนเกดขนตนนามฉายา

2. ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญเกยวกบเรองทางธรรม 3. กลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภมภาคม

ความแตกตางกน

ขอบเขตของการวจย 1. ศกษานามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภมภาคตามหลกการแบงเขตการปกครองของ

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ซ งแบ ง เป น 4 ภาค ได แก ภาค เหน อ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต โดยกาหนดใหหนงจงหวดทมความสาคญทางพระพทธศาสนาเปนตวแทนของแตละภมภาค เรยงตามลาดบดงน เชยงใหม มหาสารคาม นครปฐม และนครศรธรรมราช

2. ศกษานามฉายาทไดจากทะเบยนประวตพระภกษของวดทมพระอปชฌายและอยในเขตอาเภอเมองในจงหวดทเปนตวแทนของแตละภมภาค จงหวดละ 4 วด ดงนจงหวดเชยงใหม ไดแก วดอโมงค (สวนพทธธรรม) วดสวนดอก วดราเปง (ตโปทาราม) และวดพระสงหวรมหาวหาร จงหวดมหาสารคาม ไดแก วดอภสทธ วดปจฉมทศน วดศรสวสด และวดธญญาวาส จงหวดนครปฐม ไดแก วดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว และวดพะเนยงแตก และจงหวดนครศรธรรมราช ไดแก วดหนาพระบรมธาต วดหนาพระลาน วดวงตะวนออก และวดมมปอม

3. ศกษานามฉายาตงแตป 2541-2550 โดยสมตวอยางขอมลนามฉายาจากทะเบยนประวตพระภกษจงหวดละ 500 นามฉายา รวม 4 จงหวดเปนจานวนทงสน 2,000 นามฉายา นยามศพทเฉพาะ พระสงฆไทย หมายถง พระภกษผอปสมบทในพระพทธศาสนาและจาพรรษาอยในประเทศไทย โดยไมจากดกลมชาตพนธ เชอชาตและสญชาต

7

วธดาเนนการวจย 1. รวบรวมและศกษาเอกสารทเกยวของกบการวจย 2. รวบรวมขอมล โดยมรายละเอยดดงน

2.1 พจารณาพนททใชในการเกบขอมลตามหลกการแบงเขตการปกครองของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย คอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต จากนนผวจยกาหนดเลอกจงหวดหนงจงหวดทมความสาคญทางพระพทธศาสนาเปนตวแทนของแตละภมภาค ไดจงหวดทจะใชเปนพนทในการเกบขอมลรวม 4 จงหวด ไดแก เชยงใหม มหาสารคาม นครปฐม และนครศรธรรมราช ซงทง 4 จงหวดทกาหนดเลอกนนมความสาคญทางพระพทธศาสนา ดงน

จงหวดเชยงใหมเปนจงหวดทมประวตศาสตรอนยาวนานจงหวดหนงของภาคเหนอ กอตงขนโดยพญามงรายในปพทธศกราช 1893 เพอใชเปนราชธานของอาณาจกรลานนา จงหวดเชยงใหมมความสาคญทางพระพทธศาสนา กลาวคอในรชกาลของพญากอนา พระองคทรงแตงราชทตถอพระราชสาสนไปทลพระมหาธรรมราชาลไทแหงกรงสโขทยเพอขออาราธนาพระสมนเถระไปเผยแผพระพทธศาสนาถงสองครง ในการนพระพทธศาสนาลทธลงกาวงศทพระสมนเถระนามาเผยแผในนครเชยงใหมไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง ทาใหนครเชยงใหมกลายเปนศนยกลางของพระพทธศาสนาในอาณาจกรลานนา บรรดาหวเมองใกลเคยง อาท ลาพน ลาปาง เชยงราย เชยงแสน และเชยงของ กไดปรบเปลยนมานบถอพระพทธศาสนาแบบนครเชยงใหม เมอสนรชกาลพญากอนา กษตรยพระองคอน ๆ ไมวาจะเปนพญาตโลกราช พระยอดเชยงราย หรอพระเมองแกวกไดทรงทานบารงพระพทธศาสนาเรอยมา ทาใหพระพทธศาสนาในนครเชยงใหมมความเจรญรงเรองสบมาถงปจจบน7

จงหวดมหาสารคาม เปนจงหวดทเปนทตงของเมองนครจมปาศรซงเปนเมองทพระพทธศาสนามความเจรญรงเรอง โดยในสมยทพระศรชยวรมน (พระเจาศรชยพรหมเทพ) ครองเมองนครจมปาศร พระองคทรงสงเสรมพระพทธศาสนาดวยการสรางพระธาตเจดยและหลอผอบบรรจพระบรมสารรกธาตไว8 ทงนเมอวนท 8 มถนายน พ.ศ. 2522 กรมศลปากรไดขดพบพระบรมสารรกธาตมสณฐานดงเกลดแกว บรรจอยในผอบ 3 ชน ประดษฐานอยทพระสถปเจดยทตาบล นาดน อาเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม ทาใหเชอกนวาบรเวณดงกลาวเปนทตงของเมองนคร

7อดม รงเรองศร, “พทธศาสนาในลานนา,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคเหนอ โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 9 (2542) : 4715-4728.

8วรพงษ สงหบญชา และคณะ , รวบรวม , พระธาตนาดน พทธมณฑลอสาน , พมพคร งท 3 (มหาสารคาม : อภชาตการพมพ, 2539), 32-33.

8

จมปาศรทมความเจรญรงเรองมาแตครงอดต การขดพบพระบรมสารรกธาตครงนทาใหมการสรางพระสถปเจดยขนใหมใหมความมนคง ซงชาวจงหวดมหาสารคามและคนทวไปเรยกพระสถปเจดยนวา “พระธาตนาดน” นอกจากนยงไดจดสรางโครงการพทธมณฑลอสานขนเพอเปนศนยกลางของพระพทธศาสนาและศลปวฒนธรรมของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ9 โดยคณะรฐมนตรพจารณาเหนวาพระธาตนาดนตงอยบรเวณใจกลางของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและมแหลงโบราณคดตงอยจานวนมากจงมมตใหพระธาตนาดนเปนพทธมณฑลอสานเมอป พ.ศ. 253010

จงหวดนครปฐม เปนเมองโบราณทมความเจรญรงเรองและเปนศนยกลางทางพระพทธศาสนาขนาดใหญ ทงนในราวพทธศตวรรษท 3 พระเจาอโศกมหาราชไดทรงสงพระเถรานเถระออกประกาศพระพทธศาสนาไปยงดนแดนตาง ๆ นอกประเทศอนเดย โดยสายหนงไดสงพระโสณเถระและพระอตตรเถระกบพระภกษจานวนหนงมาเผยแผพระพทธศาสนายงดนแดนสวรรณภม11 อนงจากการขดคนพบโบราณสถานและโบราณวตถในจงหวดนครปฐม เชน ธรรมจกรกบกวางหมอบ แทนหนอนเปนอาสนะบชา สถป ศลาจารกพระธรรมภาษามคธ คาถาเยธมมา และองคพระปฐมเจดยซงเปนหลกฐานทแสดงวาพระพทธศาสนาไดเรมขนแลว ณ ดนแดนแหงน12 ทาใหนกประวตศาสตรและนกโบราณคดมความเหนวา ดนแดนสวรรณภมทพระเจาอโศกมหาราชไดทรงสงสมณทต คอ พระโสณเถระและพระอตตระเถระมาเผยแผพระพทธศาสนานนกคอบรเวณเมองนครปฐมนเอง13

จงหวดนครศรธรรมราชหรอแควนตามพรลงค เปนเมองเกาแกทมความสาคญทงทางประวตศาสตร โบราณคด ศาสนา และการคามาแตโบราณ โดยในพทธศตวรรษท 18-19 พระพทธศาสนาลทธหนยานแบบลงกาวงศไดแผขยายมาถงแควนตามพรลงค เปนเหตใหประชาชนหนมานบถอพระพทธศาสนาลทธหนยานมากขน ประกอบกบกษตรยผครองเมองกทรงเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนา มการทานบารงและสงเสรมพระพทธศาสนาใหแพรหลายจนไดรบการถวายพระราชอสรยยศวา “พระเจาศรธรรมาโศกราช” อนเปนเหตใหแควนตามพรลงคเปลยนชอมา

9ธวช ปณโณทก, รวบรวม, “นาดน, พระธาต : ศลปกรรม,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคอสาน โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 10 (2542) : 2039-2048.

10กรมวชาการ, ตกสลา มหาสารคาม สะดออสาน (กรงเทพมหานคร : กรมวชาการ, 2546), 67. 11จานงค ทองประเสรฐ, “ศาสนาพทธในภาคกลาง,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคกลาง โดยมลนธ

สารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 13 (2542) : 6295-6316. 12นาพวลย กจรกษกล, “นครปฐม, จงหวด,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคกลาง โดยมลนธสารานกรม

วฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 6 (2542) : 2876-2889. 13เรงศกด มหาวนจฉยมนตร, บรรณาธการ, แนะนาจงหวดนครปฐม (นครปฐม : โรงพมพเพชรเกษม

การพมพ, ม.ป.ป.), 4-12.

9

เปน “ศรธรรมราช” หรอ “นครศรธรรมราช” ตามพระนามของพระองค14 ความเจรญรงเรองของพระพทธศาสนาในนครศรธรรมราชนนปรากฏหลกฐานในศลาจารกหลกท 1 วาเมอครงพอขนรามคาแหงมหาราชมพระราชประสงคจะทรงทานบารงพระพทธศาสนาในกรงสโขทย พระองคกทรงอาราธนาพระเถระจากนครศรธรรมราชไปเผยแผพระพทธศาสนา ดงขอความวา “พอขนรามคาแหง กระทาโอยทานแกพระมหาเถรสงฆราชปราชญเรยนจบปฎกไตร หลวกกวาปครในเมองน ทกคนลกแตเมองศรธรรมราชมา...”15 ดวยเหตนจงกลาวไดวานครศรธรรมราชนนเปนศนยกลางของพระพทธศาสนาทยงใหญอกแหงหนงของไทย

2.2 เลอกวดทใชในการเกบขอมล โดยเลอกวดทอยในเขตอาเภอเมองของแตละจงหวดทกาหนดขางตนและเปนวดทมพระอปชฌายจาพรรษาอยในวดนน จงหวดละ 4 วด โดยการสมดวยวธการจบสลาก รวมทงสน16 วด ดงน จงหวดเชยงใหม ไดแก วดสวนดอก วดราเปง (ตโปทาราม) วดพระสงหวรมหาวหาร และวดศรโสดา จงหวดมหาสารคาม ไดแก วดอภสทธ วดปจฉมทศน วดธญญาวาส และวดนาควชย จงหวดนครปฐม ไดแก วดพระประโทณเจดย วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว และวดพะเนยงแตก และจงหวดนครศรธรรมราช ไดแก วดแจง วดหนาพระบรมธาต วดวงตะวนออก และวดเสมาเมอง

อยางไรกตาม เมอผวจยเดนทางไปเกบขอมลตามวดตาง ๆ ทไดจากการสมตวอยางดวยวธการจบสลากดงกลาวขางตน ผวจยพบวาวดบางวดไมไดจดเกบขอมลประวตพระภกษทบวชในแตละปไว ทาใหวดทใชในการเกบขอมลในแตละจงหวดไมครบ 4 วดตามทกาหนดไว ดวยเหตนผวจยจงสมเลอกวดในแตละจงหวดอกครงดวยวธการสมแบบบงเอญ กลาวคอผวจยจะเดนทางไปวดทมพระอปชฌายวดอน ๆ หากสอบถามแลวพบวาวดนน ๆ จดเกบขอมลประวตพระภกษไว ผวจยจะเลอกวดนนเปนวดทใชในการเกบขอมล ทงนผวจยทาเชนนจนไดวดทใชในการเกบขอมลครบจงหวดละ 4 วด ซงผลจากการสมทง 2 วธ ไดวดทใชในการเกบขอมลในแตละจงหวดดงนจงหวดเชยงใหม ไดแก วดอโมงค (สวนพทธธรรม) วดสวนดอก วดราเปง (ตโปทาราม) และวดพระสงหวรมหาวหาร จงหวดมหาสารคาม ไดแก วดอภสทธ วดปจฉมทศน วดศรสวสด และวดธญญาวาส จงหวดนครปฐม ไดแก วดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว และวดพะเนยงแตก และจงหวดนครศรธรรมราช ไดแก วดหนาพระบรมธาต วดหนาพระลาน วดวงตะวนออก และวดมมปอม

14ปรชา นมสข, “นครศรธรรมราช, จงหวด,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคใต โดยมลนธสารานกรม

วฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 8 (2542) : 3598-3616. 15อดศกด ทองบญ, “ศาสนาพทธในภาคใต,” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคใต โดยมลนธสารานกรม

วฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 15 (2542) : 7372-7393.

10

2.3 รวบรวมนามฉายาจากวดในแตละจงหวดทง 16 วดขางตน จากทะเบยนประวตพระภกษททางวดจดทาไวตงแตป 2541-2550 รวมเปนระยะเวลาทงสน 10 ป โดยนามฉายาทรวบรวมจากวดแตละวดนนจะไดจากการสมตวอยางแบบบงเอญ เนองจากแตละวดมทะเบยนประวตพระภกษจานวนมาก ผวจยจงขอใหเจาหนาทของแตละวดสมหยบขอมลทะเบยนประวตพระภกษบางสวนในแตละปทง 10 ปมาใหผวจย อยางไรกตาม มวดบางวดทมขอมลทะเบยนประวตพระภกษไมครบทง 10 ป ผวจยจงรวบรวมนามฉายาจากทะเบยนประวตพระภกษเฉพาะในปทแตละวดจดเกบไวเทานน ขอมลทผวจยรวบรวมไดจากวดทง 16 วด ในแตละจงหวดแสดงไดดงตารางตอไปดงน ตารางท 1 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดเชยงใหม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดอโมงค วดสวนดอก วดราเปง วดพระสงห

รวม

2550 75 42 56 34 207 2549 46 27 38 36 147 2548 32 27 33 29 121 2547 27 32 31 23 113 2546 44 34 46 22 146 2545 22 27 31 16 96 2544 33 28 25 24 110 2543 14 22 28 13 77 2542 17 11 23 9 60 2541 7 16 11 11 45 รวม 317 266 322 217 1,122

11

ตารางท 2 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดมหาสารคาม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดอภสทธ วดปจฉมทศน วดศรสวสด วดธญญาวาส

รวม

2550 46 72 34 36 188 2549 69 89 28 52 238 2548 54 67 42 55 218 2547 51 75 24 44 194 2546 32 45 - 35 112 2545 - 38 - 27 65 2544 - - - 32 32 2543 - - - 25 25 2542 - - - 17 17 รวม 252 386 128 323 1,089

ตารางท 3 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดนครปฐม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดพระปฐมฯ วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว วดพะเนยงแตก

รวม

2550 130 39 32 84 285 2549 69 26 30 60 185 2548 87 31 42 54 214 2547 92 36 22 49 199 2546 53 28 26 80 187 2545 47 - 21 62 130 2544 - - 16 28 44 2543 - - - 21 21 2542 - - - 19 19 รวม 478 160 189 457 1,284

12

ตารางท 4 ขอมลนามฉายาทรวบรวมไดจากวดในจงหวดนครศรธรรมราช

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดหนาพระบรมฯ วดหนาพระลาน วดวงตะวนออก วดมมปอม

รวม

2550 103 85 32 19 239 2549 124 107 44 28 303 2548 72 94 27 15 208 2547 75 62 38 21 196 2546 83 67 21 - 171 รวม 457 415 162 83 1,117

เมอไดนามฉายามาแลว ผวจยจะนานามฉายาทไดจากวดทง 4 วด ในแตละจงหวด

มาเรยงลาดบตามปพทธศกราชโดยเรมจากป 2550 แลวไลยอนไปจนถงป 2541 เชน จงหวดนครปฐม ผวจยจะนานามฉายาทไดจากทะเบยนประวตพระภกษป 2550 ของวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว และวดพะเนยงแตก มาเรยงตามลาดบวด รวมเปนนามฉายาของจงหวดนครปฐมป 2550 แลวดาเนนการเชนนไปจนถงป 2542 เพอใชเปนขอมลนามฉายาทงหมดของจงหวดนครปฐม เปนตน จากนนผวจยจงสมตวอยางนามฉายาจากนามฉายาทไดเรยงลาดบไวทงหมดดงกลาวของทกจงหวด โดยการสมตวอยางแบบมระบบ กลาวคอ สมเฉพาะนามฉายาทอยในลาดบค คอ 2, 4, 6, 8, ...โดยเรมจากป 2550 เปนตนไปจนกวาจะครบตามจานวนทตองการคอจงหวดละ 500 นามฉายา ดงนนผวจยจงไดนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดทง 16 วด ใน 4 จงหวดรวม ทงสน 2,000 นามฉายา ทงนจานวนนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดในแตละจงหวดแสดงไดดงตารางตอไปน

13

ตารางท 5 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดเชยงใหม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดอโมงค วดสวนดอก วดราเปง วดพระสงห

รวม

2550 37 21 28 17 103 2549 23 14 19 18 74 2548 16 13 17 14 60 2547 14 16 15 12 57 2546 22 17 23 11 73 2545 11 13 16 8 48 2544 16 14 13 12 55 2543 7 11 12 - 30 รวม 146 119 143 92 500

ตารางท 6 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดมหาสารคาม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดอภสทธ วดปจฉมทศน วดศรสวสด วดธญญาวาส

รวม

2550 23 36 17 18 94 2549 34 45 14 26 119 2548 27 33 21 28 109 2547 25 38 12 22 97 2546 16 22 - 18 56 2545 - 19 - 6 25 รวม 125 193 64 118 500

14

ตารางท 7 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดนครปฐม

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดพระปฐมฯ วดหวยจระเข วดใหมปนเกลยว วดพะเนยงแตก

รวม

2550 65 19 16 42 142 2549 35 13 15 30 93 2548 43 16 21 27 107 2547 46 18 11 24 99 2546 27 14 13 5 59 รวม 216 80 76 128 500

ตารางท 8 ขอมลนามฉายาทใชในการวเคราะหจากวดนครศรธรรมราช

จานวนนามฉายาในแตละวด ป วดหนาพระบรมฯ วดหนาพระลาน วดวงตะวนออก วดมมปอม

รวม

2550 51 43 16 9 119 2549 62 54 22 14 152 2548 36 47 13 8 104 2547 37 31 19 11 98 2546 27 - - - 27 รวม 213 175 70 42 500

3. สมภาษณผรหรอผเกยวของกบการตงนามฉายา เชน พระสงฆหรอพระอปชฌาย เปนตน 4. ศกษาวเคราะหกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาทไดจากการสม

ตวอยาง 5. เรยบเรยงและนาเสนอผลการวจยในรปแบบของวทยานพนธ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทาใหทราบกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย 2. ทาใหทราบความหมายทเปนทนยมใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทย

15

3. ทาใหเหนความเหมอนและความแตกตางของการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภมภาค

4. ทาใหทราบความคดและคานยมของคนไทยทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆ 5. เพอจะไดเปนแนวทางในการศกษาวเคราะห “ชอ” ในลกษณะอน ๆ ตอไป

16

บทท 2

ความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ การบวช และการตงชอตามตาราทกษา

วทยานพนธเรอง “การศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย” ในครงน ผวจยไดทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของไวเพอเปนแนวทางในการศกษา โดยแบงเนอหาออกเปน 3 สวน ไดแก ความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ ความรเกยวกบการบวชในพระพทธศาสนา และความรเกยวกบการตงชอตามตาราทกษา 2.1 ความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ อรรถศาสตรชาตพนธ (Ethnosemantics) เปนการศกษาภาษาโดยมวตถประสงคเพอเขาถงระบบความร ความคด คานยม ทศนคต ของกลมชนใดกลมชนหนง โดยมความเชอวาภาษาเปนสงสะทอนความรสกนกคดและการมองโลกของผพด ดงนนการวเคราะหโครงสรางของภาษาและความหมายของคาศพทในแตละหมวดของกลมชนใดกลมชนหนงจะทาใหเขาใจระบบความนกคด ความเชอ และคานยมของกลมชนนน ๆ ได อรรถศาสตรชาตพนธเปนศาสตรทเกดขนราวกลางทศวรรษ 1950 โดยความรเรมของนกมานษยวทยากลมหนงในประเทศสหรฐอเมรกา ซงมเปาหมายทจะวเคราะหวฒนธรรมของกลมชาตพนธตาง ๆ จากมมมองของคนในกลมชาตพนธนนเอง เพอใหเขาถงระบบความรสกนกคดของกลมชาตพนธนน ๆ ดวยการวเคราะหภาษาทเขาใช16 เฟรก17 เปนผหนงทสนใจศกษาระบบความคดและวฒนธรรมของกลมชนทจะศกษาโดยการวเคราะหผานทางภาษา เฟรกเสนอแนวความคดวา ภาษาหรอศพททใชอยในแตละวฒนธรรมเปนตวแทนของมโนทศนของกลมชนนน เพราะสงใดทมอยในมโนทศนและมความสาคญตอกลม

16อมรา ประสทธรฐสนธ, “อรรถศาสตรชาตพนธ : วธการศกษาภาษาเพอเขาถงระบบปรชานของ

มนษย,” ใน บทคดยอของบทความเสนอในการประชมประจาปทางมานษยวทยาครงท 2 เรองชาตและชาตพนธ - วถชวตและความหลากหลายทางชาตพนธในโลกปจจบน (กรงเทพมหานคร : ศนยมานษยวทยาสรนธร, 2546), 38.

17Charels O Frake, Language and Cultural Description Essays (Standford : Standford University Press, 1980), อางถงในสมชาย สาเนยงงาม “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย,” 9-10.

17

ชนนน สงนนจะมคาทใชเรยก ในทางกลบกนถาสงใดทไมมอยในมโนทศนของกลมชนนน สงนนกจะไมมคาทใชเรยก ดงนนคาทมใชอยในแตละวฒนธรรมจงสามารถบอกใหเขาใจวธการมองโลกของผทใชภาษานนได นอกจากน เฟรกยงเสนอวาการจาแนกประเภทสงตาง ๆ ของมนษยไมไดเปนสากลลกษณ หากแตขนอยกบลกษณะสาคญทางความรความคดของคนในแตละวฒนธรรม การมองเหนลกษณะทแตกตางหรอลกษณะรวมกนของสงของสองสงจนสามารถแบงประเภทตามลาดบชน (Taxonomy) ไดนน คนในแตละวฒนธรรมจะเขาใจกนเอง หากพยายามเขาใจโครงสรางของการจดลาดบชนของแตละวฒนธรรม กจะสามารถเขาใจระบบความคดของคนในสงคมนนได อนง อมรา ประสทธรฐสนธ18 สรปหลกการสาคญทใชในการวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธไว 5 ประการ ดงตอไปน 1. คาในภาษาเปนตวแทนของมโนทศน ดงนนการวเคราะหคาทาใหเหนและเขาใจ มโนทศน ซงนาไปสความเขาใจระบบความร ความคด และวฒนธรรมของเจาของภาษาได 2. ขอมลทใชตองไดมาอยางเปนธรรมชาตและวตถวสย 3. เนนการวเคราะหความหมายของคา 4. ผวเคราะหตองใชวธการทเปนวทยาศาสตรซงสามารถตรวจสอบได 5. เปาหมายของการวเคราะหคอการตแผระบบความรจากมมมองของชาวบาน ไมใชจากมมมองของผวเคราะห หลกการดงกลาวทาใหเกดวธการศกษาและวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธหลายวธ แตวธทสาคญและนยมใชกนมาก ไดแก การวเคราะหองคประกอบ (Componential Analysis) และการจดจาพวกแบบชาวบาน (Folk Taxonomy) การวเคราะหองคประกอบ (Componential Analysis) เปนการวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธโดยจดประเภทหรอจาแนกขอมลโดยการวเคราะหอรรถลกษณ (distinctive feature) ทงน อมรา ประสทธรฐสนธ19 กลาวถงวธการวเคราะหองคประกอบวาใชกนมากทสดกบคาเรยกญาต องคประกอบ (component) หรอ มต (dimension) จะเปนสวนทแยกความแตกตางของคาเรยกญาต

18อมรา ประสทธรฐสนธ, “อรรถศาสตรชาตพนธ : วธการศกษาภาษาเพอเขาถงระบบปรชานของ

มนษย,” บทความเสนอในการประชมประจาปทางมานษยวทยาครงท 2 เรอง ชาตและชาตพนธ - วถชวตและความหลากหลายทางชาตพนธในโลกปจจบน ณ ศนยมานษยวทยาสรนธร, 27 มนาคม 2546.

19อมรา ประสทธรฐสนธ, “ความสมพนธระหวางภาษาและวฒนธรรม,” ศาสตรแหงภาษา เอกสารวชาการ ฉบบท 6 ทศนาภาษา (มถนายน 2549) : 45.

18

เชน รนอาย (generation) แยก “พอ” กบ “แม” ใหตางกบ “ลก” เพศ (sex) แยก “พอ” ใหตางกบ “แม” เปนตน การวเคราะหองคประกอบของระบบคาเรยกญาตในภาษาตาง ๆ จะทาใหเหนคานยมทางวฒนธรรมทแตกตางกน เชน ในภาษาองกฤษ คาวา “brother” และ “sister” ไมตรงกบคาเรยกญาตคาใดในภาษาไทยเลย คาทงสองตางกนดวยองคประกอบ “เพศ” ในขณะทคาวา “พ” กบ “นอง” ในภาษาไทยตางกนดวย “อาย” แตเปนกลางในองคประกอบ “เพศ” การวเคราะหองคประกอบนแสดงใหเหนวา คนทพดภาษาองกฤษกบคนทพดภาษาไทยนนมองโลกตางกน การมองโลกทตางกนนนกเนองมาจากระบบหรอกฎเกณฑทสงคมสรางขนและสะทอนใหเหนผานภาษาทแตกตางกน การจดจาพวกแบบชาวบาน (Folk Taxonomy) เปนวธการศกษาทางอรรถศาสตรชาตพนธอกวธหนงทมกใชกบการวเคราะหคาเรยกส ชอโรค ชอสตว ชอพช เปนตน หลกสาคญของการจดจาพวกแบบชาวบานคอแนวคดเรองการเปรยบตาง (contrast) และการรวมเขาไวในพวก (inclusion) คาทเปรยบแลวตางกนจะอยในระดบเดยวกน สวนคาในระดบบนจะรวมคาทอยในระดบลางไว เชน คาวา “หมา” กบ “แมว” จดอยในระดบเดยวกน โดยมคาวา “สตว” เปนคาในระดบบนทรวมคาวา “หมา” กบ “แมว” ไวเปนพวก เปนตน20 ในปจจบนมผสนใจนาวธการวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธไปประยกตและใชในการวเคราะหภาษาของกลมชนตาง ๆ จานวนมาก โดยวงศพททนยมวเคราะห ไดแก คาเรยกญาต คาเรยกส คาเรยกรส คาเรยกอาหาร คาเรยกโรคภยไขเจบ ชอสตว ชอพช ชอสถานท ชอคน เปนตน ทงนผวจยจะกลาวถงงานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธซงไดมผศกษาไวดงตอไปน 2.1.1 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกญาต วภสรนทร ประพนธศร21 ทาวทยานพนธเรอง “คาเรยกญาตในภาษาคาเมอง การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” ซงมวตถประสงคเพอวเคราะหความหมายแกนของคาเรยกญาตพนฐานดวยวธวเคราะหองคประกอบ โดยขอมลทใชไดจากการสมภาษณผบอกภาษาทเปนตวแทนของผพดภาษาคาเมอง 4 จงหวด ไดแก เชยงใหม เชยงราย ลาพน และลาปาง จานวน 4 คน ผลการศกษาพบวาคาเรยกญาตในภาษาคาเมองจาแนกใหแตกตางกนดวย 4 หรอ 5 มต แหงความแตกตาง โดยในจงหวดเชยงรายและลาปาง คาเรยกญาตจะตางกนในเรอง รนอาย

20เรองเดยวกน, 45-46. 21วภสรนทร ประพนธศร, “คาเรยกญาตในภาษาคาเมอง การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ”

(วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535).

19

สายเลอด อาย และเพศ สวนในจงหวดเชยงใหมและลาพนจะมมตความแตกตางเพมขนอกหนงประการ คอ ฝายพอ/แม สาหรบการใชคาเรยกญาตเปนสรรพนามและคาเรยกขานในหมญาตและไมใชญาตพบวา คาเรยกญาตในรนอายสงกวาหรอมอายมากกวามการนาไปใชมากกวาคาเรยกญาตในรนอายตากวาหรอมอายนอยกวา เชน คาวา “พอ” และ “แม” จะใชเปนสรรพนามและคาเรยกขานบอยกวาคาวา “ลก” เปนตน ซงสงนสะทอนใหเหนลกษณะสาคญประการหนงในวฒนธรรมลานนา คอ “ระบบอาวโส” ศภมาส เองฉวน22 ทาวทยานพนธเรอง “คาเรยกญาตภาษาจนฮกเกยนในภาคใตของประเทศไทยและเกาะปนง” โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหคาเรยกญาตพนฐานและคาเรยกญาตทสมพนธโดยการแตงงานในภาษาจนฮกเกยน 5 ถนในประเทศไทยและเกาะปนง ประเทศมาเลเซยดวยวธวเคราะหองคประกอบ ผลการศกษาพบวาคาเรยกญาตในภาษาจนฮกเกยนมความแตกตางกนดวยมตแหงความแตกตาง 6 ประการ คอ รนอาย สายเลอด อาย ฝายพอ/แม เพศ และการแตงงาน เมอเปรยบเทยบการใชคาเรยกญาตและระบบคาเรยกญาตทง 5 ถน พบวามความคลายคลงกนและแตกตางกนเปนค ๆ กลาวคอ เมอพจารณาดโดยรวมทงคาเรยกญาตพนฐานและคาเรยกญาตทสมพนธกนโดยการแตงงานนน จงหวดตรงและจงหวดพงงามลกษณะทคลายคลงกน เมอพจารณาดเฉพาะคาเรยกญาตพนฐานพบวาจงหวดภเกตและเกาะปนงมลกษณะทคลายคลงกน แตแตกตางกนในเรองของคาเรยกญาตทสมพนธกนโดยการแตงงาน และถาพจารณาเฉพาะคาเรยกญาตทสมพนธกนโดยการแตงงานแลวพบวา จงหวดกระบและภเกตมลกษณะทคลายคลงกนแตแตกตางกนในเรองคาเรยกญาตพนฐาน อมรา ประสทธรฐสนธ23 ศกษาเรอง “A Componential Analysis of Kinship Terms in Thai” ซงเปนการวเคราะหคาเรยกญาตในภาษาไทยเพอสะทอนใหเหนระบบเครอญาตในวฒนธรรมไทยโดยใชวธวเคราะหองคประกอบ

22ศภมาส เองฉวน , “คาเรยกญาตภาษาจนฮกเกยนในภาคใตของประเทศไทยและเกาะปนง”

(วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2537).

23Amara Prasithrathsint, “A Componential Analysis of Kinship Terms in Thai,” in Essays in Tai Linguistics, edited by M.R. Kalaya Tingsabadh and Arthur Abramson (Bangkok : Chulalongkorn University Press, 2001), 261-275.

20

ผลการศกษาพบวาในภาษาไทยกรงเทพ ฯ มคาเรยกญาตพนฐาน 18 คา ไดแก คาวา “พอ แม ป ยา ตายาย ทวด เทยด ลก พ นอง ลง ปา นา อา หลาน เหลน โหลน” คาเรยกญาตพนฐานเหลานแตกตางกนดวยมตแหงความแตกตาง 5 ประการ คอ รนอาย สายเลอด อาย เพศ และฝายพอ สวนคาเรยกญาตไมพนฐานหรอคาเรยกญาตทสมพนธกนโดยการแตงงานม 32 คา ซงแตกตางกนดวยมตแหงความแตกตาง 8 ประการ คอ รนอาย สายเลอด อาย เพศ ฝายพอ เพศของผพด การใชวธพดแบบรนห และการแตงงานใหม 2.1.2 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกส ฮาโรลด ซ คอนคลน 24 ว เคราะหคาเรยกสในภาษาฮานนในบทความเรอง “Hanuno o Color Categories” โดยคอนคลนสมภาษณชาวฮานนเพอใหไดคาเรยกสโดยใชกระดาษสและผายอมสประกอบ ตลอนจนชไปทสรรพสงตาง ๆ ทมอยในทองถน ผลการศกษาพบวาคาเรยกสเฉพาะในภาษาฮานนมจานวนมาก สวนมากเรยกตามสรรพสงในวฒนธรรมหรอธรรมชาตทชาวฮานนพบเหนเปนประจา แตคาเรยกสเหลานไมใชคาเรยกสพนฐาน คอนคลนจดใหคาเพยง 4 คาเทานนเปนคาเรยกสพนฐานซงเปนตวแทนของประเภทส 4 ประเภทในภาษาน คาทง 4 คาจะขนตนดวยคาอปสรรค ma- ไดแก (ma) biru คอ กลมสมด สออกดา ๆ เชน สดา สมวง สนาเงน สเขยวเขม สเทาเขม (ma) lati คอกลมสสวาง สออกขาว ๆ เชน สขาว สครม สไขไก (ma) rara คอกลมสออกแดง เชน สแดงเขม สสม สนาตาลแดง และ (ma) latuy คอกลมสออกเขยว เชน สเขยว สเขยวออน สนาตาลออน ทงนสทง 4 ส แตกตางกนดวยมตแหงความแตกตาง 2 ประการ คอ มตเรองความมด-ความสวาง และมตของความสด-ความแหง โดยกลมสมดกบกลมสสวางแสดงใหเหนความคดของความแตกตางระหวางความมดกบความสวาง ในขณะทกลมสออกแดงกบกลมสออกเขยวแสดงใหเหนความคดของความแตกตางระหวางความแหงแลงกบความเขยวขจของธรรมชาต ธระพนธ ล.ทองคา25 ศกษาคาเรยกสในภาษาเยา (เมยน) โดยใชขอมลการสมภาษณผบอกภาษาเพศหญงทมอายระหวาง 20-30 ป จานวน 48 คน จาก 6 หมบานในเขตจงหวด เชยงราย พะเยา นาน และลาปาง

24Harold C. Conklin, “Hanuno o Color Categories,” in Language in Culture and Society (New York :

Harper & Row, 1964), 189-192. 25ธระพนธ ล.ทองคา, คาเรยกสในภาษาเยา (เมยน) (กรงเทพมหานคร : โครงการวจยภาษาและ

วฒนธรรม หนวยปฏบตการวจยทางภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535).

21

ผลการศกษาพบวาภาษาเยามคาเรยกสพนฐาน 6 คา แทนประเภทส ขาว ดา แดง เหลอง เขยว นาเงน สาหรบคาเรยกสไมพนฐานนนจะสรางจากการนาสพนฐานคาใดคาหนงใน 6 คา มาประสมกบคาขยาย คาขยายนอาจเปนคาเรยกสพนฐานอกคาหนง คานามทใชเรยกสงตาง ๆ ในธรรมชาต หรอคาคณศพทกได อมรา ประสทธรฐสนธ26 ศกษาคาเรยกสและการรบรสของชาวจวงและชาวไทย โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหความหมายและระบบของคาเรยกสพนฐานและคาเรยกสไมพนฐานในภาษาจวง 6 ถน คอ ฉงจวอ เตอเปา ซนเจยงหยงหนง อถางหยงหนง เถยนตง และหนานตาน และในภาษาไทย 4 ถน คอ ภาษาไทยกรงเทพ ฯ เชยงใหม โคราช และนครศรธรรมราช ผลการศกษาพบวาสพนฐานในภาษาจวงฉงจวอ ม 8 ส เตอเปา 9 ส ซนเจยงหยง หนง 7 ส เถยนตง 10 ส และหนานตาน 9 ส คาเรยกสในภาษาไทยกรงเทพ ฯ ม 12 ส เชยงใหม 12 ส โคราช 11 ส และนครศรธรรมราช 10 ส สวนสไมพนฐานในภาษาจวงและภาษาไทยนนพบวามกลวธการสรางอย 3 กลวธ คอ การผสมคาเรยกสพนฐานเขาดวยกน เชน “มวงแดง” การผสมคาเรยกสพนฐานเขากบคาขยาย เชน “เหลองออน” และการใชคาเรยกสวตถเฉพาะมาเปนคาเรยกส เชน “ฟานาทะเล” นอกจากนยงพบวาภาษาจวงกาลงอยในระยะเปลยนแปลง เหนไดจากมการแปรของการใชคาเรยกสมากและมการยมคาเรยกสจากภาษาจนเขามาใชมาก แตไมมคาเรยกสใดเลยทใชคารวมเชอสายกบไทยเพยงลาพง ทงนอาจเปนเพราะชาวจวงเปนผพดสองภาษาแตมการตดตอกบจนมากกวาไทย คาทรวมเชอสายกบไทยอาจคอย ๆ หมดไปจากคลงคาของชาวจวงในทสด 2.1.3 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบคาเรยกรส อญชลกา ผาสขกจ27 ทาวทยานพนธเรอง “คาเรยกรสในภาษไทยถนตามแนวอรรถศาสตรชาตพนธ” โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหคาเรยกรสในภาษาไทยถนกรงเทพ ฯ เชยงใหม อบลราชธาน และนครศรธรรมราช

26อมรา ประสทธรฐสนธ, คาเรยกสและการรบรสของชาวจวงและชาวไทย (กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538). 27อญชลกา ผาสขกจ, “คาเรยกรสในภาษไทยถนตามแนวอรรถศาสตรชาตพนธ” (วทยานพนธปรญญา

อกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543).

22

ผลการศกษาพบวาในภาษาไทย 4 ถน มคาเรยกรสพนฐานทแสดงประเภทรส 8 ประเภททเหมอนกน ไดแก เปรยว หวาน เคม ขม เผด จด ฝาด และมน ทงนภาษาไทยเชยงใหมมคาเรยกรสพนฐานเพมอก 2 รส คอ ขน และเฝอน ภาษาไทยถนอบลราชธานมคาเรยกรสพนฐานเพมอก 3 รส คอ ขน เฝอน และฮน คาเรยกรสพนฐานทงหมดมความหมายแตกตางกนดวยมตแหงความแตกตาง 8 มตดวยกน คอ ปมรบรสและพนทของปมรบรส ความเปนกรด รสทลน ความผะอด ผะอม ความชาลน ความแสบรอน การรบรทางจมก และความมน สาหรบกลวธการสรางคาเรยกรสไมพนฐานในภาษาไทย 4 ถน มทงหมด 6 กลวธ คอ การผสมคาเรยกรสพนฐานสองคาเขาดวยกน เชน ขมฝาด การผสมคาวา “ออก” กบคาเรยกรสพนฐานเพอระบความเขมขนนอยของรส เชน ออกเผด การผสมคาเรยกรสพนฐานกบคาขยายแสดงการรบรทางอน เชน เผดฉน การซาคาแบบเสยงวรรณยกตไมเปลยน เพอระบความไมเขมขนของรส เชน ขน ๆ การผสมคาเรยกรสกบคาขยายบอกปรมาณ เชน เคมป และการซาคาแบบเสยงวรรณยกตเปลยน เชน เฟอน-เฝอน เมอเปรยบเทยบรสเดนในภาษาไทย 4 ถน พบวา ในภาษาไทยกรงเทพ ฯ มคาเรยกรสเดนคอคาเรยกรสหวาน เชยงใหมและอบลราชธานมรสเดนคอคาเรยกรสเปรยว และนครศรธรรมราชมรสเดนคอคาเรยกรสเผด ทงนรสเดนในแตละถนเปนรสทมทมาจากอาหาร สมนไพร หรอพชผกทมอยมากในแตละทองถน ซงแสดงใหเหนวารสเดนเปนเรองของสภาพทางภมศาสตร กลาวคอกลมคนทมถนทอยซงมสภาพทางภมศาสตรตางกน แมวาอยในชาตเดยวกน สอสารกนเขาใจ ยอมมคาเรยกรสแตกตางกนไดเนองจากมทรพยากรอาหารและวฒนธรรมการกนทแตกตางกน 2.1.4 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบนามสกล วนดา เจรญศข28 ทาวทยานพนธเรอง “นามสกลคนไทยเชอสายจน : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” โดยมวตถประสงคเพอศกษาหลกเกณฑในการตงนามสกล ความหมายของนามสกล และคานยมทสะทอนจากนามสกลของคนไทยเชอสายจน ผลการศกษาพบวาคนไทยเชอสายจนมเกณฑการตงนามสกลอย 2 วธ คอ ตงนามสกลโดยรกษาเคาทางเสยงหรอความหมายของแซเดม ซงแสดงโดยหนวยศพททมกปรากฏอยในตาแหนงแรกของนามสกล กบตงนามสกลโดยไมมเคาของแซเดมเลย ในดานความหมายคนไทยเชอสายจนนาความหมายทงทางนามธรรมและรปธรรมทถอวาเปนมงคลมาตงเปนนามสกล 34

28วนดา เจรญศข, “นามสกลคนไทยเชอสายจน : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2532).

23

ความหมาย โดยความหมายเดนทพบคอ “ความเปนเลศ” “ความมงคงรารวย” และ “ความเจรญรงเรอง” ความหมายเหลานสะทอนใหเหนคานยมของคนกลมนหลายประการ เชน คนกลมนปรารถนาความเปนเลศ ความรารวย ความเจรญรงเรอง อานาจ ความสาเรจ เกยรตยศชอเสยง ความสข ความมนคง นยมยกยองผมความรความสามารถ นยมยกยองอาชพธรกจและการคา รวมถงเคารพยกยองเชอฟงผมอาวโส อาภรณ คประเสรฐวงศ29 ทาวทยานพนธเรอง “นามสกลคนไทยมสลมเชอสายมาเลย : กรณศกษาทตาบลทาอฐ อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร” โดยมวตถประสงคเพอศกษานามสกลคนไทยมสลมเชอสายมาเลยทางดานภาษา จานวนพยางค ความหมาย วธตงนามสกล และคานยมทสะทอนจากนามสกล ผลการศกษาดานความหมายพบวาคนไทยมสลมเชอสายมาเลยกลมนนาความหมายทงทเปนนามธรรมและรปธรรมซงไดจากสงแวดลอมใกลตวมาตงเปนนามสกล โดยความหมายทนยมมากทสดคอความหมายแสดงเครอญาตหรอเชอสาย รองลงมาคอความหมายทเปนสรมงคล ความสงบสข และความหมายทเปนชอของศาสดาหรอชอผเกยวของ สวนความหมายทนยมนอยทสดคอความหมายเกยวกบอาชพ และความหมายเกยวกบความเชอ ไดแก เทพ วญญาณ และความฝน ซงเปนความเชอทไมมในศาสนาอสลาม แตปรากฏนามสกลทสะทอนความเชอเหลานเนองจากคนไทยทนบถอศาสนาพทธมาแตงงานกบคนไทยมสลมเชอสายมาเลยแลวเปลยนมานบถอศาสนาอสลาม ความหมายของนามสกลดงกลาวสะทอนใหเหนคานยมทวา คนไทยมสลมเชอสายมาเลยกลมนมความผกพนกบศาสนาอสลามอยางลกซง เพราะศาสนาอสลามคอชวต และเปนรากฐานในการดาเนนชวตดวย นอกจากนยงแสดงใหเหนความสาคญเกยวกบการมสมมาคารวะ และความใกลชดผกพนกบธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว

29อาภรณ คประเสรฐวงศ, “นามสกลคนไทยมสลมเชอสายมาเลย : กรณศกษาทตาบลทาอฐ อาเภอปาก

เกรด จงหวดนนทบร” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544).

24

ปานทพย มหาไตรภพ 30 ทาวทยานพนธ เ รอง “นามสกลพระราชทานในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” โดยมวตถประสงคเพอศกษาเกณฑในการตงนามสกล รปแบบและโครงสรางของนามสกล ความหมายของนามสกล รวมถงคานยมและลกษณะของวฒนธรรมไทยทสะทอนจากนามสกลดงกลาว ทงนขอมลทใชในวเคราะหมจานวนทงสน 3000 นามสกล ซงอาศยขอมลจากอกขรานกรมนามสกลพระราชทานในพระบาทสมเดจพระรามาธบด ศรสนทรมหาวชราวธ พระมงกฎเกลาเจาอยหว ฉบบตพมพ พ.ศ. 2544 เปนหลก ผลการศกษาพบวานามสกลพระราชทานมเกณฑการตง 2 เกณฑ ไดแก การตงตามภมหลงของผขอพระราชทานซงเปนการตงตามชอและลกษณะทางสงคมของผขอพระราชทานและบรรพบรษ กบการตงโดยใชกลวธทางภาษาซงจะใชความหมายและเสยงของชอเดมเปนเกณฑ ในดานโครงสรางและรปแบบของนามสกลพบวา นามสกลประกอบดวยสวนประกอบ 2 สวน คอ [สวนหลก+(สวนเสรมทาย)] และ [ณ+ชอสถานท] โดยอาจปรากฏสวนเดยวหรอสองสวนกได ดงน [สวนหลก+(สวนเสรมทาย)] หรอ [ณ+ชอสถานท] หรอ [สวนหลก+(สวนเสรมทาย)] + [ณ+ชอสถานท] และยงพบวาสวนแรกของนามสกลมกจะเปนชอบรรพบรษ ดานความหมายของนามสกลนนพบวามการนาความหมายทดเปนสรมงคลมาตง ไดแก ความสข ความเจรญรงเรอง การสบเชอสาย คณสมบต และความมงคงรารวย ความหมายเหลานสะทอนใหเหนคานยมและลกษณะทางวฒนธรรมไทย 3 ประการคอ คนไทยปรารถนาในความสข ความเจรญ และความมงคง รวมทงความแตกตางของการประกอบอาชพระหวางชาวไทยทนยมอาชพรบราชการ สวนชาวจนนยมอาชพคาขาย วฒนธรรมการเนนฝายชายในการสบเชอสาย และความนยมยกยองบคคลทมคณสมบตด เชน ความเปนผมความร ความเมตตา ความเสยสละ เปนตน พรทพย ครามจนทก31 ทาวทยานพนธ เ รอง “นามสกลประชาชนจงหวดนครราชสมา : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” ซงมวตถประสงคเพอศกษาโครงสรางและ

30ปานทพย มหาไตรภพ, “นามสกลพระราชทานในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว : การ

วเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545).

31พรทพย ครามจนทก, “นามสกลประชาชนจงหวดนครราชสมา : การวเคราะหทางอรรถศาสตร ชาตพนธ” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2548).

25

วธการตงนามสกล ตลอดจนศกษาคานยมและความเชอทสะทอนจากนามสกลของประชาชนจงหวดนครราชสมา โดยศกษานามสกลจากทะเบยนราษฎรเดอนมกราคม-ธนวาคม ป 2547 ใน 26 อาเภอ 6 กงอาเภอของจงหวดนครราชสมา ทงนผวจยเลอกเกบขอมลจากสวนทายของนามสกลทซากนมากทสดในแตละอาเภอเพอนามาวเคราะหทงสน 18,936 นามสกล ผลการศกษาพบว าโครงสร างนามสกลประชาชนจงหวดนครราชสมาประกอบดวย 3 สวน คอ สวนแรก สวนกลาง และสวนทาย จากโครงสรางดงกลาวแบงไดเปน 2 โครงสรางยอย ไดแก สวนแรก+สวนทาย และสวนแรก+สวนกลาง+สวนทาย รปแบบนามสกลตามการปรากฏของจานวนพยางคแบงได 8 รปแบบ โดยจานวนพยางคของนามสกลมตงแต 2-5 พยางค เมอวเคราะหภาษาทใชตงนามสกลพบวาม 7 ภาษา เรยงตามลาดบทพบมากไปนอยไดดงน คอ ภาษาไทย คาทไมพบในพจนานกรม ภาษาถน ภาษาบาล ภาษาบาล-สนสกฤต ภาษาเขมร และภาษาสนสกฤต ดานวธการตงนามสกลพบวาจะตงสวนทายของนามสกลเปนลาดบแรก ตามประกาศของขาหลวงประจาจงหวดใหทกอาเภอตงนามสกลโดยมชออาเภอหรอทองถนเปนคาอยในนามสกลดวย เพอประโยชนทจะสบหาถนกาเนดไดงาย จากนนจงตงสวนแรกของนามสกล โดยกาหนดสวนแรกตามเกณฑของอาเภอซงอาจใชตวอกษรของชอตาบลเพอแทนชอตาบล ใชอกษร ก-ฮ เพอบอกระยะทางใกล-ไกลทวาการอาเภอ หรอการใชคาวา ขอ จง มง หวง และหมาย เพอกาหนดเปนสญลกษณของอาเภอ นอกจากนยงมการกาหนดสวนแรกตามบรรพบรษ คอ บรรพบรษเปนผตงสวนแรก อาจนาชอทเปนสรมงคลหรอชอบรรพบรษมาตงเปนสวนแรกของนามสกล สาหรบสวนกลางของนามสกลนนเจาของนามสกลเปนผกาหนดเอง โดยจะมหรอไมมกได ซงสวนใหญจะพบสวนกลางของนามสกลในนามสกลทมสวนทายวา “กลาง” ดานการวเคราะหความหมายพบวาสวนทายของนามสกลมความหมายเกยวกบสภาพทางภมศาสตร สภาพวฒนธรรม ซงเปนชอเมอง แขวง และดาน ในสมยการปกครองแบบมณฑลเทศาภบาล สวนการวเคราะหความหมายสวนแรกและสวนกลางของนามสกลนนสามารถจดกลมความหมายได 11 กลมความหมาย ไดแก อากปกรยา คณลกษณะ พชพนธ สงของ อารมณและความรสก สงแวดลอมและสถานท มนษยและสงคม สตว จานวนนบ ความเชอและความเปนสรมงคล และความสามารถโดยพบกลมความหมายอากปกรยามากทสด สาหรบความเชอและคานยมทสะทอนจากนามสกลพบวามอยดวยกน 8 ประการ คอ การเคารพชนชนปกครอง การเคารพนบถอบรรพบรษ การเคารพรกทองถน การแสดงความเปนปจเจกบคคล การยดถอการดาเนนชวตแบบเกษตรกรรม การใหความสาคญกบธรรมชาตและสภาพแวดลอม การยดถอความเปนสรมงคลและยดมนในประเพณ พธกรรม และการใหความสาคญแกผทมความรความสามารถ

26

2.1.5 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอ ผวจยทบทวนเอกสารและงานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอ โดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอสถานท และงานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอบคคล 2.1.5.1 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอสถานท ฟรานซ โบแอส32 ศกษาเรอง “On Geographical Names of the Kwakiutl Indian” ซงเปนการศกษาระบบการตงชอทางภมศาสตรของชาว Kwakiutl Indian ทอาศยอยใน British Columbia โดยศกษาความหมายและโครงสรางทางภาษาของชอสถานทตาง ๆ ทางภมศาสตร เชน ภเขา แมนา เกาะ และหมบานตาง ๆ ผลการศกษาพบวาลกษณะโครงสรางภาษาของชาว Kwakiutl Indian มผลในการกาหนดชอสถานททางภมศาสตร โดยจะพบคาเตมหนา (prefix) และคาเตมทาย (suffix) ซงแสดงความเชอมโยงหรอแสดงลกษณะของชอสถานทนน เชน แสดงตาแหนงของสถานท ขนาด ทศทาง หรอลกษณะเฉพาะของธรรมชาตบรเวณนน ๆ ดานความหมายพบวาชอเรยกสถานทของชาว Kwakiutl Indian นจะมความหมายเกยวของกบนา ทะเล และอนตรายจากทะเล ปราณ กลละวณชย33 ศกษาเรอง “ชอหมบานในมณฑลกวางสและภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย” โดยมวตถประสงคเพอศกษาชอหมบานจวงในเขตมณฑลกวางสและหมบานในจงหวดทางตอนเหนอของภาคตะวนออกเฉยงเหนอวามลกษณะการตงชออยางไร และชอหมบานเหลานนแสดงใหเหนภมประเทศ ชวตความเปนอยของคนในหมบานอยางไร ผลการศกษาพบวาวธการตงชอหมบานของคนทงสองกลมซงพดภาษาตระกลไทดวยกนมความเหมอนกน กลาวคอลกษณะโครงสรางภาษาจะใชชอทเปนคาสองคาเปนสวนใหญ มการใชคาหลงขยายความหมายของคาหนา ทาใหสามารถจาแนกกลมชอหมบานทมคาแรกเหมอนกนออกเปนกลมยอย ๆ ได และหากชอหมบานเปนคาสามคา คาทสามจะบอกทศทางเปนสาคญ นอกจากนคนทงสองกลมจะใชลกษณะการประกอบอาชพคอการทานาและลกษณะ

32France Boas, “On Geographical Names of the Kwakiutl Indian,” in Language in Culture and Society, 171-181.

33ปราณ กลละวณชย, ชอหมบานในมณฑลกวางสและภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย (กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535).

27

ภมประเทศในทองถนมาเรยกชอหมบานของตน ลกษณะดงกลาวจะปรากฏในคาแรกของชอหมบานเสมอ แตทงนชอหมบานของไทยแสดงการตงชอทเบยงเบนไปจากหลกการนมากขน นองนช มณอนทร34 ทาวทยานพนธเรอง “การปรบเปลยนของชอหมบานในจงหวดเชยงใหม” โดยมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะการปรบเปลยนของชอหมบานรวมทงลกษณะทางวฒนธรรมทสะทอนจากชอหมบานในจงหวดเชยงใหม ผลการศกษาพบวาการปรบเปลยนชอหมบานในจงหวดเชยงใหมนนมการปรบเปลยนโดยการแทนทดวยชออนมากทสด ทงนลกษณะการปรบเปลยนมทงการปรบเปลยนดานคาศพท ดานตวสะกด และดานโครงสราง โดยปจจยของการปรบเปลยน ไดแก ปจจยดานภาษา ปจจยดานภมประเทศ ปจจยดานสงคม และปจจยดานการเมองการปกครอง การปรบเปลยนดงกลาวแสดงใหเหนวฒนธรรมและคานยมทเปลยนแปลงไป เชน ภาษาถนเรมลดบทบาทลงและหนมาใชภาษามาตรฐานมากขน มการใหความสาคญของคาทนามาใชตงชอสถานท โดยมกใชคาทไพเราะและมความหมายเปนมงคลเพมขน นฤมล ตงคะโหตร35 ทาวทยานพนธเรอง “การตงชอวดในพทธศาสนาในกรงเทพมหานคร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาทมา ความหมาย และลกษณะภาษาทใชตงชอวดในกรงเทพมหานครจานวน 440 วด ทงนจะศกษาเอกสารดานประวตศาสตรควบคกบการสมภาษณบคคลในพนท ผลการศกษาพบวาชอวดแบงออกเปนชอพนบานและชอราชการ โดยชอพนบานนยมตงดวยภาษาไทยและใชชอทแสดงถงสภาพแวดลอมบรเวณวดหรอสงทมอยในวด ในขณะทการตงชอราชการนยมใชภาษาบาล สนสกฤตและใชความหมายทเกยวของกบบคคลในการสรางวด สาหรบการศกษาความสมพนธของชอพนบานพบวาชอพนบานเมอเปลยนเปนชอราชการนนจะมความหมายเกยวกบชอบคคลมากทสดซงสะทอนใหเหนความสาคญของบคคล โดยเปนการประกาศคณงามความดใหบคคลอนทราบ

34นองนช มณอนทร, “การปรบเปลยนของชอหมบานในจงหวดเชยงใหม” (วทยานพนธปรญญา

อกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543).

35นฤมล ตงคะโหตร, “การตงชอวดในพทธศาสนาในกรงเทพมหานคร” (วทยานพนธปรญญาศลป ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2547).

28

2.1.5.2 งานวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธทเกยวกบชอบคคล จรญศร มลสวสด36 ทาวทยานพนธเรอง “การใชภาษาในการตงชอของชาวลานนาในจงหวดเชยงราย” โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาษาทใชในการตงชอ ลกษณะโครงสรางของชอ และความหมายของชอ ทงนศกษาจากชอจรง ชอเรยก และชอสรอยของชาวลานนา โดยแยกเปน 4 กลมอาย เพอหาคานยม ความเชอ พรอมทงแนวทางการดาเนนชวตของชาวลานนาทสะทอนจากชอทง 3 ประเภท ผลการศกษาพบวาภาษาทชาวลานนาใชในการตงชอมการเปลยนแปลง กลาวคอเดมจะนยมใชภาษาไทยลานนาอยมาก ตอมาคอย ๆ รบเอาภาษาบาล สนสกฤต ภาษาเขมร และภาษาองกฤษเขามาใชในการตงชอดวย สาหรบเรองจานวนพยางคพบวาจานวนพยางคไดเพมขนจากหนงพยางค เปนสองพยางค สามพยางค ไปจนถงหาพยางค แสดงใหเหนวาชาวลานนามการปรบเปลยนวฒนธรรมทางดานภาษาในการตงชอ ในดานความหมายของชอไดสะทอนใหเหนคานยมของชาวลานนาเกยวกบความมงม ความผกพนกบธรรมชาตและสงแวดลอม ความสวยงาม และความเชอเกยวกบพทธศาสนา นอกจากนยงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางสงคมทมความรกใครปรองดองกน มการดาเนนชวตแบบเรยบงาย เออเฟอเผอแผตอกน และมกประกอบกจกรรมตาง ๆ รวมกนเสมอ วรางคณา สวางตระกล37 ทาวทยานพนธเรอง “การศกษาภาษาทใชในการตงชอจรงของคนไทยในกรงเทพมหานคร” มวตถประสงคเพอศกษาภาษาทใชในการตงชอจรงของคนไทยในกรงเทพมหานครในเรองจานวนพยางค การสรางคา ทมาของภาษาและความหมาย ตามตวแปรเพศและอาย โดยศกษาจากชอจรงของผมสญชาตไทยทเปนสามญชนทมชออยในฐานขอมลทะเบยนราษฎร 4 เขต ในกรงเทพมหานคร คอ เขตพระนคร เขตสมพนธวงศ เขตบางคอแหลม และเขตคลองสาน ซงจาแนกขอมลออกเปน 4 กลมยอย คอ ชอของเพศชายอายมาก ชอของเพศหญงอายมาก ชอของเพศชายอายนอย และชอของเพศหญงอายนอย ผลการศกษาพบวา ชอของเพศชายในทกกลมอายมจานวนพยางคนอยกวาชอของเพศหญง และชอของกลมอายมากทงในเพศชายและเพศหญงมจานวนพยางคนอยกวา

36จรญศร มลสวสด, “การใชภาษาในการตงชอของชาวลานนาในจงหวดเชยงราย” (วทยานพนธปรญญา

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2535). 37วรางคณา สวางตระกล, “การศกษาภาษาทใชในการตงชอจรงของคนไทยในกรงเทพมหานคร”

(วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2540).

29

ชอของกลมอายนอย ดานการสรางคาพบวา ชอของเพศชายในทกกลมอายมการสรางคาทซบซอนนอยกวาชอของเพศหญง โดยชอของเพศชายมการสรางคาทเปนคาโดดมากทสด ในสวนของภาษา ชอของเพศหญงและเพศชายในกลมอายมากเปนภาษาไทยมากทสด สาหรบชอของเพศชายและเพศหญงในกลมอายนอยจะมทมาจากภาษาบาล-สนสกฤตมากทสด ทางดานความหมายพบวา ชอของเพศชายมกจะมความหมายเกยวกบอานาจ ชยชนะ ความเปนเลศ ความกลาหาญ ในขณะทชอของเพศหญงจะมความหมายเกยวกบความงามและความบรสทธมากทสด ชมพนท โพธทองคา38 ทาวทยานพนธเรอง “การตงชอของกะเหรยงโป ตาบลสวนผง อาเภอสวนผง จงหวดราชบร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาษา วธการตงชอ และความหมายของชอของชาวกะเหรยงโป ทงนจะศกษาชอของชาวกะเหรยงโป 3 ชวงอาย ไดแก อายระหวาง 41-61 ป อายระหวาง 21-40 ป และอายระหวาง 1-20 ป ทงผชายและผหญง จานวน 5 หมบาน รวมทงสน 450 คน ผลการศกษาพบวาชาวกะเหรยงโปทตาบลสวนผงจะใชชอทงทเปนภาษากะเหรยงและภาษาไทย การตงชอในแตละกลมอายจะแตกตางกน โดยกลมอายระหวาง 41-60 ป และ 21-40 ป สวนใหญจะมทงชอภาษากะเหรยงและภาษาไทย สวนกลมอายระหวาง 1-20 ปจะมแตชอภาษาไทยเทานน ดานวธการตงชอภาษาไทยของชาวกะเหรยงโปมอย 4 วธดวยกน คอ ตงตามเสยงชอภาษากะเหรยง ตดเสยง เพมเสยง หรอเปลยนแปลงเสยงชอภาษากะเหรยง แปลความหมายชอภาษากะเหรยง และใชชอภาษาไทย สาหรบความหมายของชอพบวาชอจะมความแตกตางกนในแตละกลมอาย คอ กลมอายระหวาง 41-60 ป สวนใหญจะตงชอทหมายถงสงทเปนรปธรรม เชน ตนไม ดอกไม สงของเครองใช สงแวดลอมรอบตว เปนตน กลมอายระหวาง 21-40 ป เรมตงชอทมความหมายทางนามธรรม เชน ความด ความสาเรจ ความเจรญรงเรอง เปนตน แตยงคงมชอทมความหมายเปนรปธรรมอยดวย สวนกลมอายระหวาง 1-20 ป ทตงชอเปนภาษาไทย สวนใหญจะมความหมายเปนนามธรรม ไดแก อานาจ ชยชนะ ความสาเรจ และความเจรญรงเรอง

38ชมพนท โพธทองคา, “การตงชอของชาวกะเหรยงโป ตาบลสวนผง อาเภอสวนผง จงหวดราชบร”

(วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2541).

30

สมชาย สาเนยงงาม39 ทาวทยานพนธเรอง “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย” โดยวเคราะหรปคาและความหมายของชอคนไทยในกลมอายตางกน รวมทงเปรยบเทยบความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทยภาคตาง ๆ ผลการศกษาพบวา ชอของคนไทยสะทอนความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณโดยแสดงออกทงทางรปคาและความหมายของชอ ทางรปคานนพบวามการใชรปคาทเปนสรมงคลตามตาราทกษาซงเปนตาราโหราศาสตรทเปนทนยมใชเปนหลกในการตงชอ สวนทางความหมายพบวามการเลอกใชความหมายของคาทเปนสรมงคล 12 กลมความหมาย ทเดนมากทสด ไดแก ความดงามและความเจรญรงเรอง ความมงคง ความรความสามารถ และเกยรตยศและอานาจ สาหรบการเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย ทางดานรปคาพบวาชอคนกลมอาย 81 ปขนไปหรอชอคนสมยกอนสะทอนความเชอดงกลาวนอยกวาชอคนกลมอายอน และมแนวโนมวาชอของคนในกลมอายทลดลงจะสะทอนความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณมากขน ทางดานความหมายพบวาชอคนในสมยกอนสะทอนความเชอวากรยาอาการและคณสมบตของเจาของชอถอเปนสรมงคลมากทสด ในสมยตอมาถอวาความดงามและความเจรญรงเรองเปนสรมงคลมากทสด และในชอคนกลมอาย 1-20 ปหรอชอคนสมยปจจบนเปลยนมาเปนความรความสามารถทถอวาเปนสรมงคลมากทสด สวนการวเคราะหความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอคนไทยภาคตาง ๆ นน พบวา ชอคนกลมอาย 81 ปขนไปสะทอนความเชอดงกลาว โดยแสดงออกทางการตงชอใหสมพนธกบพอแม และการเลอกใชความหมายแตกตางกนตามภาค แตการเลยงอกษรกาลกณไมแตกตางกน คอ ทกภาคสะทอนความเชอในระดบนอยเทา ๆ กน สวนชอคนกลมอาย 1-20 ปพบวามการเลยงอกษรกาลกณ การใชชอมความสมพนธกบชอพอแม และเลอกใชความหมายของชอแตกตางกนตามภาค งานวจย ท เก ยวกบชอนนนอกจากจะมการศกษาโดยว ธการทางอรรถศาสตรชาตพนธแลว ยงมการศกษาในลกษณะอน ๆ อก อาท


กาลกณในชอของคนไทย” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545).

31

วรช ศรวฒนะนาวน40 ทาวทยานพนธเรอง “การศกษาการตงชอของคนไทย” โดยมวตถประสงคเพอศกษาการตงชอของคนไทยในแงมมตาง ๆ ผลการศกษาสรปไดวาคนไทยนยมตงชอตามความเชอ ทงความเชอเรองอานาจลกลบและความเชอทางพทธศาสนา โดยหลกโหราศาสตรทเปนทนยมในการตงชอ ไดแก “นามทกษาปกรณ” ซงแบงเปน 3 หลก คอ หลกการตงชอตามอกษรวนเกด หลกการตงชอตามนามเกด และหลกการตงชอตามนามปเกด ในสวนของผตงชอนนอาจไดแก บดามารดา พระภกษ ญาตผใหญ ผร และผทเกยวของกบการเกดของทารก โดยบดามารดาจะเปนผตงชอเปนสวนใหญ และมแนวโนมวาบดามารดาจะตงชอเองนอยลง แตจะเลอกชอจากหนงสอแนะนาการตงชอมากขน สวนเงอนไขในการตงชอพบวาม 9 เงอนไขดวยกน คอ เพศ หลกโหราศาสตร ความหมาย ความไพเราะ ความแปลกใหม ชอบคคลในครอบครว นามสกล การเลยนแบบ และเสยงทอาจเกดปญหา โดยกลมอายนอยมแนวโนมวาจะตงชอใหมความแปลกใหมมากขน สาหรบดานความสมพนธของชอบคคลในครอบครวเดยวกน พบวามความสมพนธ 4 ประเภท ไดแก ความสมพนธทางเสยง ความสมพนธทางพยางค ความสมพนธทางคา และความสมพนธทางความหมาย ไศลรตน อสระเสนย41 ทาวทยานพนธเรอง “ความสมพนธระหวางบคคลในครอบครวกบภาษาทใชในการตงชอจรง” มวตถประสงคเพอวเคราะหลกษณะทางเสยงและความหมายทใชในการตงชอจรงวาสามารถแสดงความสมพนธของบคคลในครอบครว ระหวางรนบดามารดากบบตร และระหวางรนบตรกบบตรหรอไม อยางไร โดยใชกลมตวอยางครอบครวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1-6 จากการเลอกสมโรงเรยนมธยมในจงหวดนครปฐมมาอาเภอละหนงโรงเรยน รวมทงสน 7 โรงเรยน ผลการศกษาพบวา ชอจรงของบดามารดากบบตร และบตรกบบตรมความสมพนธในเรองเสยงมากกวาความหมาย และชอจรงของบตรกบบตรแสดงความสมพนธสงกวาบดามารดากบบตรทงในเรองเสยงและความหมาย นอกจากนลกษณะภาษาทใชในการตงชอจรงจะแตกตางกนไปตามเพศอยางมนยสาคญ กลาวคอ ชอจรงของบดากบบตรชายมความสมพนธมากกวาบดากบบตรหญง และชอจรงของมารดากบบตรหญงมความสมพนธมากกวามารดากบ

40วรช ศรวฒนะนาวน, “การศกษาการตงชอของคนไทย” (วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544). 41ไศลรตน อสระเสนย, “ความสมพนธระหวางบคคลในครอบครวกบภาษาทใชในการตงชอจรง”


32

บตรชาย ในดานรปแบบทางเสยงพบวา ชอจรงของบดามารดากบบตรมความสมพนธประเภทเสยงพยญชนะตนเสยงเดยวกนมากทสด สวนบตรกบบตรมความสมพนธแบบพยางคเดยวกนมากทสด สาหรบดานความหมาย ชอจรงของบดามารดากบบตรมความสมพนธประเภทความงามมากทสด สวนบตรกบบตรแสดงความสมพนธประเภทความเจรญ ความเชอมากทสด นอกจากนรปแบบทางความหมายจะแตกตางกนไปตามเพศอยางมนยสาคญ กลาวคอ ชอจรงของบดากบบตรชายมความหมายประเภทอานาจ ชยชนะมากทสด ชอของมารดากบบตรหญงมความหมายประเภทความงามมากทสด จากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวกบการศกษาทางอรรถศาสตรชาตพนธ โดยเฉพาะอยางยงงานวจยทเกยวกบชอซงมอยเปนจานวนมากนน ผวจยพบวายงไมมงานวจยใดทศกษาเกยวกบนามฉายาซงเปนชออกประเภทหนงทไดมาจากการบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนาเลย ดวยเหตนผวจยจงสนใจศกษาเรองการตงนามฉายาของพระสงฆไทยดงกลาวโดยใชวธการทางอรรถศาสตรชาตพนธ เพอใหเขาใจความคดความเชอของคนไทยทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไดดยงขน 2.2 ความรเกยวกบการบวชในพระพทธศาสนา การบวชเปนพระภกษเปนประเพณสบเนองในพระพทธศาสนาทคนไทยถอปฏบตสบทอดกนมาเปนเวลานาน โดยพทธศาสนกชนไทยเชอวาการบวชนอกจากจะเปนการสบตออายพระพทธศาสนาใหยนยาวสบไปแลว ยงเปนการสรางอานสงสใหแกบดามารดา ตลอดจนเปนการปลกฝงใหผบวชไดเรยนรหลกของพระพทธศาสนาเพอจะไดนาไปประยกตใชในชวตประจาวนอกดวย ดงนนการบวชจงเปนเรองสาคญของชวตผชายไทยทกคน โดยเมอถงวยอนสมควรคอมอายครบ 20 ปบรบรณจะบวชเปนพระภกษประพฤตปฏบตตามพระธรรมวนย ทงนคาวา “บวช” มาจากภาษาบาลวา “ปพพชชา” ซงแปลวา เวนจากกจการของผครองเรอน ออกจากการครองเรอนไปบาเพญพรต42 แตคาวาบวชในภาษาไทยนนหมายถงทงการบวชเปนพระและการบวชเปนสามเณร ดงนนจงใชคาวา “อปสมบท” ซงมาจากภาษาบาลวา “อปสมปทา” หมายถงการบวชเปนพระภกษ เรยกการบวชเปนพระ และใชคาวา “บรรพชา” เรยกการบวชเปนสามเณร เพอระบความหมายใหเฉพาะเจาะจงลงไป

42ธรรมปราโมทย, รวบรวม, บวชจรง เรยนจรง ปฏบตจรง ไดผลจรง คมอสาหรบพระแท, พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร : ลเบอรตเพรส, 2535), 43.

33

2.2.1 ความเปนมาของการบวชในพระพทธศาสนา คนอนเดยในสมยพทธกาลพอใจสละทรพยสมบต ยศศกด และความสขสวนตว ออกบวชในลทธตาง ๆ เพราะเชอวาเปนการบาเพญกศลอยางหนงเพอใหเกดปญญาหรอสจธรรมจนสามารถสงสอนใหประชาชนปฏบตตามได เชนเดยวกบพระพทธเจาททรงสละความสขทางโลกเสดจออกบวชจนไดเปนพระบรมศาสดาของศาสนาพทธ กอนทพระพทธเจาจะเสดจออกบวช พระองคมความสขสมบรณ มพระราชอานาจอนยงใหญไพศาล และพรอมดวยขาทาสบรวาร หากแตพระองคไมทรงปรารถนาทจะเปนใหญในอาณาจกรแหงโลก พระองคทรงเบอหนายและหดหพระทยโดยเฉพาะเมอไดทอดพระเนตรเหนความแก ความเจบไข และความตาย ซงลวนแลวแตเปนสงทมนษยทกคนไมสามารถจะหลกเลยงได แมแตพระองคเอง จนกระทงพระองคทอดพระเนตรเหนสมณเพศผประกอบดวยอากปกรยาทสงบเสงยมเปนทนาศรทธาเลอมใสแกผพบเหน จงทาใหพระองคพอพระทยมากและทรงตดสนพระทยอยางแนวแนทจะเสดจออกบวช เพอแสวงหาโมกขธรรมคอธรรมอนเปนเครองหลดพนทงปวง ในเวลาเทยงคนของวนเพญเดอน 8 ขณะทพระพทธเจามพระชนมายได 29 พรรษา พระองคเสดจทรงมากณฐกะพรอมดวยนายฉนนะออกจากพระนครสฝงแมนาอโนมาเพอออกบวช ครนเสดจถงรมฝงแมนาอโนมา ทรงเปลองเครองทรงอยางกษตรยมอบใหนายฉนนะนากลบสพระนคร ทรงดารจะตดพระโมฬกมพระขรรคแกวตกลงมาจากอากาศ พระองคจงควาพระขรรคแกวดวยพระหตถขวา จบพระเกศโมฬดวยพระหตถซาย ทรงอธษฐานวา “ถาขาพเจาจกไดเปนพระสพพญ จงใหตดผมขาดพรอมกนใหเหลอเพยง 2 องคล แลวอยายาวอก” เมอทรงอธษฐานแลวกตดพระเกศโมฬซงกขาดออกดงทรงอธษฐาน หลงจากนนทรงอธษฐานอกวา “ถาขาพเจาจกไดเปนพระสพพญ จงอยาใหเสนผมตกลงมาจากอากาศ” แลวกโยนพระเกศขนไป พระอนทรกทรงรบไวดวยผอบแกวแลวอญเชญขนไปไวในพระจฬามณเจดยทดาวดงส ขณะนนฆฏการมหาพรหมผเปนอนาคามซงเคยเปนสหายของพระพทธเจาในครงศาสนาพระพทธกสสปะ กนาเอาทพยบรขารทง 8 อนเกดทตนกลปพฤกษในพรหมโลก คอ ไตรจวร บาตร มดตดเลบ กลองเขม ผารดเอว ผากรองนา ลงมาถวายทนท แลวรบเอาผานงหมของพระพทธเจาขนไปบรรจไวทพระเจดยในพรหมโลก43 การเสดจออกบวชของพระพทธเจ า เปนนมตหมายอนดของการเรมตนพระพทธศาสนา ทงนเมอพระองคตรสรแลวไดเสดจไปแสดงหลกธรรมแกพวกปญจวคคยเปนกลม

43สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส, หลกพทธประวต เลม 1 (พระนคร : โรงพมพ ส. ธรรมภกด, 2499), 111, อางถงใน ลาดวน สขพนธ, รวบรวม, ประเพณการบวช (พระนคร : กองวรรณคดและประวตศาสตร กรมศลปากร กระทรวงศกษาธการ, 2520), 3.

34

แรกเพราะเหนวาพวกปญจวคคยมอปการะแกพระองคมากในคราวททรงบาเพญเพยร โดยเฉพาะพระอญญาโกณฑญญะซงเปนหวหนาปญจวคคยปรารถนาจะฟงธรรมกอนใครทงสน พระองคไดทรงแสดงพระธรรมจกรกปปวตนสตรเปนพระธรรมเทศนากณฑแรกแกปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน เมองพาราณส จนพระอญญาโกณฑญญะสาเรจเปนพระอรหนตเปนองคแรก และไดขอบวชเปนพระสาวกในพระพทธศาสนา พระพทธเจาจงตรสวา “เอห ภกข เธอจงมาเปนภกษเถด เราไดแสดงธรรมดแลว จงประพฤตพรหมจรรยเพอทาใหสนทกขโดยชอบเถด” พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษองคแรกในพระพทธศาสนา พรอมดวยพระวปปะ พระภททยะ พระมหา นามะ และพระอสสช ตามลาดบ การบวชวธนเรยกวา “เอห ภกข อปสมปทา” ตอมาพระสาวกไดเดนทางไปประกาศพระศาสนาและเผยแผหลกพทธธรรมจนมผศรทธาเลอมใสขอบวชตอพระพทธเจาเปนจานวนมาก เปนเหตใหพระองคตองประทานอนญาตใหพระสาวกผเปนอรหนตเปนผบวชใหได โดยทผบวชเพยงแตปลงผมนงหมผากาสาวพสตร แลวเปลงวาจาแสดงตนเขาถงไตรสรณคมนตอหนาพระสาวกผเปนอาจารย ผนนกไดชอวาเปนภกษโดยสมบรณ การบวชดวยวธนเรยกวา “ตสรณคมนปสมปทา” เมอพระพทธศาสนาแพรหลายมากขน มผศรทธาเลอมใสปรารถนาทจะขอบวชเปนภกษจานวนมาก พระพทธเจาทรงดารวา การบวชดวยพระวาจากดหรอดวยการรบไตรสรณคมนกด ไมสามารถทจะยงกจแหงสงฆใหสาเรจลลวงไดโดยสะดวก และอกประการหนงพระองคมพระประสงคทจะใหพระพทธศาสนาแพรหลายหยงรากลกอยทวทกมมโลก พระองคจงทรงยกเลกการบวชดงกลาว และบญญตการบวชแบบใหมขน โดยการมอบหมายใหคณะสงฆเปนใหญในศาสนกจทงปวง สามารถบวชไดภายในสงฆมณฑลทมขอบเขตแนนอนเรยกวาสมา มพระอปชฌายทาหนาทเปนประธานพระสงฆกลาววาจาประกาศรบบคคลนน ๆ เขารวมคณะสงฆเพอปฏบตศาสนกจตอไป การบวชจะสมบรณไดกตอเมอไดรบความยนยอมจากทประชมสงฆ ณ ทนนดวย การบวชดวยวธนเรยกวา “ญตตจตตถกรรมอปสมปทา” ซงการบวชวธนยงถอปฏบตกนมาจนปจจบนน 2.2.2 คณสมบตของผบวช เพอใหผบวชสามารถปฏบตกจของสงฆไดอยางสมบรณและปองกนผไมประสงคดแฝงตวเขามาทาลายพระพทธศาสนา จงมการระบคณสมบตของผบวชไวดงน44 1. ตองเปนผชาย มอายครบ 20 ปบรบรณ

44พระธรรมวโรดม, คมอพระอปชฌาย, พมพครงท 7 (กรงเทพมหานคร : คณะกรรมการดาเนนการฝกซอมอบรมพระอปชฌายสวนกลาง, 2545), 86-92.

35

2. ตองไมใชอภพบคคล คอ บคคลตองหามทไมอนญาตใหบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนาโดยเดดขาด ทงนอภพบคคลมอย 3 จาพวก ไดแก 2.1 คนมเพศบกพรอง ม 2 จาพวก ไดแก บณเฑาะก คอเปนกะเทยและคนม 2 เพศ คอมทงเพศหญงและเพศชายในรางเดยวกน 2.2 คนประพฤตผดพระธรรมวนย ม 7 จาพวก ไดแก คนฆาพระอรหนต คนประทษรายภกษณ คนลกเพศ คอคนทตงใจปลอมเขามาอยในหมภกษโดยถอเพศภกษเอง ภกษผไปเขารตเดยรถย ภกษผตองอาบตปาราชก ภกษผทาสงฆเภท คอทาใหสงฆแตกแยกกน และคนททารายพระพทธเจาจนถงหอพระโลหต 2.3 คนประพฤตผดตอกาเนดของตน ม 2 จาพวก ไดแก คนฆามารดาและคนฆาบดา นอกจากอภพบคคลแลว ยงมบคคลทถกหามบวชอก 8 จาพวก ไดแก 1. คนมโรคตดตอรายแรง โรคไมจกหาย โรคเรอรง ไดแก โรคเรอน โรคฝ โรคกลาก โรคมองครอ โรคลมบาหม ทงนคนทเปนโรคเหลานหากรกษาใหหายเปนปกตแลวสามารถบวชได 2. คนมอวยวะบกพรอง ไดแก คนมอขาด คนเทาขาด คนทงมอและเทาขาด คนหขาด คนจมกขาด (จมกแหวง) คนทงหและจมกขาด คนนวมอนวเทาขาด คนงามมองามเทาขาด และคนเอนขาด 3. คนมอวยวะไมสมประกอบ ไดแก คนมมอเปนแผน คนคอม คนเตยกวาปกต คนคอพอก คนเทาปก คนแปลกเพอน เชน สงเกนไป ตาเกนไป ดาเกนไป ขาวเกนไป ผอมเกนไป อวนเกนไป เปนตน ทงนคนมอวยวะไมสมประกอบหากแกใหหายสามารถบวชได 4. คนพการ ไดแก คนบอดตาใส คนงอยคอมอหงก เทาหงก นวหงก คนกระจอก คอมเทาหรอขาพการเดนไมปกต คนตาบอดมด คนใบ คนหหนวก คนทงบอดทงใบ คนทงใบทงหหนวก คนทงบอดทงใบทงหหนวก 5. คนทรพล ไดแก คนแกงอนแงนทางานไมไหว คนมอรยาบถขาด คอคนเปลย เสนประสาทพการ 6. คนมเกยวของ ไดแก คนทมารดาบดาไมอนญาต คนเปนราชภฏ คอขาราชการทพระราชาเลยง คนมหนสน คนเปนทาส คนจาพวกนหากพนจากเกยวของ คอบตรไดรบอนญาตจากมารดาบดา ราชภฏไดรบอนญาตจากพระราชาหรอเจาหนาทเหนอตน คนมหนสนใชหนเสรจแลว และคนเปนทาสไดรบปลดเปนไทแลวสามารถบวชได

36

7. คนเคยถกอาชญาหลวง ไดแก คนถกเฆยนหลงลาย คอมรอยแผลเปนทหลง คนถกสกหมายโทษ 8. คนประทษรายความสงบ ไดแก โจรผรายทขนชอโดงดง คนโทษหนเรอนจา คนผถกเขยนไว คอมประกาศบอกวาถาพบเขาทใดใหฆาเสย นอกจากทกลาวมาทงหมดแลวยงมบคคลตองหามทไมใหบวชอก 3 จาพวก ไดแก 1. คนไมมอปชฌาย หรอมคนอนจากภกษเปนอปชฌายคอมคนทไมใชพระภกษเปนพระอปชฌาย หรอถอสงฆถอคณะเปนอปชฌาย 2. คนไมมบาตร ไมมจวร หรอไมมทงบาตรทงจวร 3. คนยมบาตร ยมจวร หรอยมทงบาตรทงจวร 2.2.3 การเตรยมตวบวช เมอบคคลใดมศรทธาพรอมจะบวช ผปกครองหรอบดามารดาจะตองพาบคคลนนไปหาเจาอาวาสเพอถวายตวใหเจาอาวาสจดการบวชให ทงนถาเจาอาวาสไดรบการแตงตงเปนอปชฌายแลวกจะพจารณารบบวชเอง แตหากเจาอาวาสยงไมไดรบการแตงตงเปนอปชฌายกจะแนะนาหรอพาไปหาพระอปชฌายในเขตนนเพอพจารณารบบวชให โดยการพจารณารบบวชนนจะมการตรวจสอบคณสมบตของบคคลนนซงถาเหนวามคณสมบตครบถวนและไมเปนบคคลตองหามตามทระบไวขางตนพระอปชฌายกจะรบบวชให หลงจากถวายตวกบเจาอาวาสหรอพระอปชฌายแลวจะเรยกบคคลนนวา “นาค” หรอ “เจานาค” ระยะเวลากอนบวชนาคจะตองฝกซอมกรยามารยาทของความเปนพระภกษ และหดทองคาขานนาค ทงคาขอบรรพชาอปสมบท คาขอศล คาขอนสย รวมถงทองจาบทสวดมนต ตาง ๆ ใหได ในขณะเดยวกนผปกครองตองเตรยมเครองบวชหรออฐบรขาร คอเครองบรขารทจาเปน 8 อยางของพระบวชใหม ไดแก บาตร อนตรวาสก (ผาสบงหรอผานง) อตราสงค (ผาจวรหรอผาหม) สงฆาฏ (ผาพาดบา) กายพนธนะ (ผาประคดเอวหรอผาคาดเอว) ปรสสาวนะ (ผากรองนาหรอกระบอกกรองนา) สจ (เขม) และ วาส (มดโกน) นอกจากนยงมเครองใชทจาเปนอน ๆ อก เชน เสอ หมอน มง รม รองเทา ถงยาม สบ ยาสฟน แปรงสฟน เปนตน กอนถงวนบวชนาคจะตองไปลาบวช โดยจดดอกไม ธป เทยนใสพานไปขอขมาญาตพนองและผใหญทนบถอ เพอขออโหสกรรมทตนกระทาลวงเกนไวไมวาจะเปนดวยกายกรรม วจกรรม หรอมโนกรรม ทงตอหนาและลบหลง ตามปกตมกนยมปลงผม คว หนวด เคราของนาคโดยใหบดา มารดา หรอพระภกษทเคารพขรบปลายผมใหกอนพอเปนพธ ตอจากนนใหผชานาญ

37

โกนผม คว หนวด เคราของนาคใหหมดจด อาบนาชาระรางกายใหสะอาด แลวนงขาวหมขาวกอนทจะไปลาบวช สาหรบพธทาขวญนาคนนเปนสงไมจาเปนและเปนการสนเปลองโดยเปลาประโยชน45 ซงอาจจะจดหรอไมจดกได ทงนจดประสงคของการทาขวญนาคนนคอตองการใหนาคหมดหวงใยในสงผกพนตาง ๆ ใหนาคมศรทธาและมกาลงใจในการปฏบตศาสนกจใหสาเรจลลวง ตลอดจนใหนาคไดทาความเขาใจเกยวกบผลานสงสของการบวชและวธปฏบตตวเมอบวชเปนพระภกษแลว46 2.2.4 พธบวช เมอถงวนบวชจะนานาคไปยงอโบสถ ทาประทกษณคอเวยนขวารอบอโบสถภายนอกเขตสมา 3 รอบ เพอแสดงความเคารพเขตแดนททาสงฆกรรมและแสดงความเคารพพระประธานทอยในอโบสถ จากนนนานาคมาวนทาสมาทอยดานหนาอโบสถ แลวใหนาคโปรยทานอนเปนการบรจาคทานกอนบวช เสรจแลวจงนาคเขาอโบสถโดยใหกาวขามธรณประต จากนนใหนาคเขาไปจดธป เทยน บชาพระรตนตรยกอนเรมทาพธบวช ผทาพธบวชในอโบสถประกอบดวยพระอปชฌายซงเปนประธานในการบวช พระคสวด 2 รป ไดแก พระกรรมวาจาจารยและพระอนสาวนาจารย ซงทาหนาทสมมตตนเพอสอนซอมผบวช สอบถามอนตรายกธรรม โดยอนตรายกธรรม คอ ธรรมอนตราย หมายถง เหตทขดขวางการอปสมบท เชน มอายไมครบ 20 ปบรบรณ หรอเปนโรคเรอน เปนตน และประกาศใหคณะสงฆทราบและลงมตใหผบวชเปนพระภกษโดยสมบรณ นอกจากนยงมพระอนดบคอคณะสงฆทเขารวมประชมในการประกอบพธบวชดวย โดยพธบวชนนจะเรมตามลาดบดงน 1. นาคนงคกเขากราบบดา มารดา 3 ครง แลวยนแขนรบผาไตรจวรจากบดา มารดา 2. นาคประคองผาไตรจวรเดนเขาไปหาพระอปชฌาย พอเขาใกลบรเวณทคณะสงฆนงนาคตองนงลงแลวเดนเขาเขาไปหาพระอปชฌาย ประเคนผาไตรจวร พรอมทงถวายเครองสกการะ เสรจแลวกราบ 3 ครง หลงจากนนพระอปชฌายจะมอบผาไตรจวรให นาคลกขนยนกมตวพองาม

45ไสว มาลาทอง และ อเนก ขาทอง , รวบรวม , ค มอบรรพชาอปสมบท ฉบบกรมการศาสนา

(กรงเทพมหานคร : กรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ, 2527), 18. 46ลาดวน สขพนธ, รวบรวม, ประเพณการบวช (พระนคร : กองวรรณคดและประวตศาสตร กรม

ศลปากร กระทรวงศกษาธการ, 2520), 20-21.

38

3. นาคกลาวคาขานนาคขอบรรพชา เมอกลาวคาขอบรรพชาจบ ถวายผาไตรจวรใหพระอปชฌาย จากนนกลาวคาขอผาตอจนจบ แลวกราบพระอปชฌาย 3 ครง หลงจากนนนงพบเพยบประนมมอฟงโอวาทจากพระอปชฌายเกยวกบการบรรพชาอปสมบท ตอจากนนพระอปชฌายจะสอนมลกมมฏฐาน เรยกวา “ตจปญจกกมมฏฐาน” คอ กรรมฐานมหนงเปนทหา หมายถง การพจารณาผม ขน เลบ ฟน หนง ใหเหนวาเปนของไมงาม ทาใหจตเกดความเบอหนาย เสรจแลวพระอปชฌายจะคลององสะสวมใหนาคและมอบผาไตรจวรใหเปนการแสดงวาพระอปชฌายยนดบรรพชาให จากนนนาคถอยหลงใหพนคณะสงฆ กอนจะลกขนเดนตามพระสงฆทจะไปชวยหมผาให หลงจากนนาคเปลยนสภาพเปนสามเณร 4. เมอครองจวรเสรจแลว สามเณรนาเครองสกการะไปถวายพระคสวดอนไดแกพระกรรมวาจาจารยและพระอนสาวนาจารย พรอมกราบ 3 ครง ลกขนยนแลวกลาวคาขอไตรสรณ-คมนและคาขอศล สามเณรรบไตรสรณคมนและรบศลจากพระคสวด โดยเมอสมาทานศล 10 จบลง แลวกราบ 3 ครง กถอวาเสรจพธบรรพชาเปนสามเณร 5. เมอเปนสามเณรแลว ใหรบประเคนบาตรและเครองสกการะจากบดา มารดา จากนนอมบาตรเดนเขาไปวางไวขางตวดานซาย ถวายเครองสกการะพระอปชฌายเพอขอนสยคอการขอทพกพงหรอขอทอาศย แลวกราบ 3 ครง ลกขนยนกลาวคาขอนสย จบแลวนงฟงพระอปชฌายใหโอวาท และแนะนานามฉายาภาษาบาลของพระอปชฌาย รวมถงตงนามฉายาเปนภาษาบาลให ซงนามฉายาทไดนเปนนามฉายาทใชในการศกษาครงน สาเหตทตองตงนามฉายาขนใหมเปนภาษาบาลนนเปนเพราะในการประกอบพธบวช พระคสวดคอพระกรรมวาจาจารยและพระอนสาวนาจารยจะตองสวดกรรมวาจาเปนภาษาบาล โดยตองมการกลาวชอผบวชเปนภาษาบาลดวยเพอประกาศใหคณะสงฆทราบและลงมตใหผบวชเปนพระภกษโดยสมบรณ นอกจากนการตงนามฉายายงตงขนเพอใหผบวชลมเรองทางโลกแลวหนมาระลกถงหนาททจะตองปฏบตในทางธรรมและวนย เพราะนามฉายาสวนใหญมกมความหมายไปในทางธรรม47 ทงนนามฉายาทไดรบถอเปนชอในทางพระพทธศาสนาทใชเมอตองการกลาวถงพระภกษอยางเปนทางการโดยจะใชควบคกบชอจรงของผบวช เชน กลาวถงพระทชอ “อานาจ” นามสกล “ปกษาสข” ซงไดรบนามฉายาวา “ฐานวโส” วา “พระอานาจ ฐานวโส” เปนตน เมอพระอปชฌายตงนามฉายาใหแลวจะสอนวาเมอพระคสวดสอบถามวา “กนนาโมส” ซงแปลวา “ทานชออะไร” ใหตอบวา “อะหง ภนเต + นามฉายาของตนเอง + นามะ” และเมอพระคสวดถามวา “โก นามะ เต อปชฌาโย” ซงแปลวา “อปชฌายของทานชออะไร” ใหตอบวา “อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา + นามฉายาของพระอปชฌาย + นามะ” ตอจากนนพระอปชฌายจะ

47ส. วฒนเศรษฐ, ปทานกรมการตงชอและนามสกล (พระนคร : เกษมบรรณกจ, 2510), 71.

39

บอกชอบรขารใหสามเณร สามเณรตองตอบวา “อามะ ภนเต” เมอครบ 5 ครงแลว พระอปชฌายจะคลองสายโยกบาตรให แลวสงใหสามเณรถอยหางออกจากทประชมสงฆ โดยใหสามเณรประนมมอเดนเขาถอยหลงออกมาใหพนคณะสงฆ ยนขนกลบหลงหน เดนไปทางหนาอโบสถ แลวกลบหลงหนเพอหนหนาตรงมาทางคณะสงฆ 6. พระคสวดสมมตตนเปนผสอนซอม โดยตองกลาวนามฉายาของสามเณรและพระอปชฌายเปนภาษาบาล แลวออกไปถามอนตรายกธรรมตอสามเณร ณ ททกาหนดไว หลงจากนนพระคสวดกลบมาบอกทประชมสงฆ 7. พระคสวดมารายงานตอทประชมสงฆ แลวเรยกสามเณรเขาสทประชมสงฆโดยใชคาวา “อาคจฉาห” สามเณรเดนประนมมอเขามาคกเขา กราบ 3 ครง แลวกลาวคาขออปสมบท พระอปชฌายกลาวคาอปโลกนเผดยงสงฆเพอประกาศทามกลางคณะสงฆใหทราบถงความตองการของสามเณร และขอความเหนจากคณะสงฆวาจะรบเปนสมาชกในหมสงฆหรอไม จากนนพระคสวดจะถามอนตรายกธรรมซาในทประชมสงฆ แลวพระคสวดจะสวดญตต คอ การยนขอเสนอและลงมตเพอยกสามเณรใหเปนพระภกษ เรยกวา ญตตจตตถกรรมมทงหมด 4 จบ ไดแก ขอเสนอทสามเณรขอบวช 1 จบ และสวดประกาศขอรบความเหนชอบจากทประชมสงฆอก 3 จบ เมอไมมสงฆคดคานเปนอนเสรจญตตจตตถกรรมอปสมบท เปนพระภกษโดยถกตองตามพระธรรมวนย 8. พระใหมถอดสายโยกบาตรออกจากตวแลววางบาตรไวทางซายมอ นงพบเพยบประนมมอฟงพระอปชฌายบอกอนศาสน 8 ประการ โดยบอกเปนภาษาไทยกอนแลวจงบอกเปนภาษาบาล เสรจแลวพระใหมรบวา “อามะ ภนเต” จากนนลกขนนงคกเขา ประนมมอกราบพระอปชฌาย 3 ครง หลงจากนนพระใหมรบประเคนเครองบรขารจากบดา มารดา และญาต พระสงฆอนโมทนา ใหพระใหมกรวดนา รบพร และกราบ 3 ครง เปนอนเสรจพธเปนพระภกษโดยสมบรณ 2.2.5 อานสงสของการบวช การบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนาถอเปนการทาบญทยงใหญ ซงสงผลใหผบวชและผทเกยวของไดรบอานสงสหรอผลจากการทาบญในครงนน ทงนอานสงสทไดจากการบวชนนสามารถจาแนกไดเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ดวยกน คอ อานสงสแกตวผบวช อานสงสแกผอน และอานสงสแกพระศาสนา48 ดงน

48พทธทาสภกข, บวชทาไม (กรงเทพมหานคร : สขภาพใจ, 2529), 74-79.

40

2.2.5.1 อานสงสแกตวผบวช เม อไดบวชเปนพระภกษแลว ผบวชจะได เ รยนรห ลกธรรมในพระพทธศาสนา ไดรจกฝกตนใหมความอดทน ฝกหดกรยามารยาททงทางกาย วาจา และจตใจใหมความสารวมและเรยบรอยดงาม ตลอดจนไดฝกปฏบตธรรมซงทาใหจตใจบรสทธ มสมาธ และมความสขมรอบคอบ นอกจากนยงทาใหผบวชเกดความฉลาดตามคาสงสอนทางพระพทธศาสนาอกดวย โดยความฉลาดทเกดขนนนเรยกวา “กศล” หรอ “โกศล” ซงมอยดวยกน 3 ประเภท ไดแก อายโกศล คอความฉลาดในทางเจรญ รวาสงใดคอความเจรญ อปายโกศล คอความฉลาดในทางเสอม รวาสงใดคอความเสอม และอปายโกศล คอความฉลาดในการดาเนนชวตใหหลกพนจากทางแหงความเสอม49 ทงนสงทกลาวมาทงหมดจะทาใหตวผบวชเกดความเจรญรงเรองและมความสขในการดาเนนชวต 2.2.5.2 อานสงสแกผอน การบวชนนถอเปนการทดแทนบญคณบดา มารดา และผมพระคณทางหนง ดงนนนอกจากตวผบวชจะไดรบอานสงสจากการบวชแลว ยงทาใหบดา มารดา และผมพระคณซงมสวนรวมในการบวชไดรบอานสงสดวย โดยเมอผบวชบวชเปนพระภกษ บดา มารดา และผมพระคณจะเกดความปลมปต มความสข และเกดศรทธามนคงในพระพทธศาสนา ตลอดจนทาใหบคคลเหลานนไดมโอกาสใกลชดพระพทธศาสนาโดยการทาบญ ประพฤตปฏบตธรรม ทาใหไดรบความร มความเขาใจเกยวกบหลกธรรมในพระพทธศาสนามากยงขน สงผลใหชวตมความสขและมความเจรญรงเรอง 2.2.5.3 อานสงสแกพระศาสนา อานสงสแกพระศาสนานนเกดขนเนองจากการบวชนนถอเปนการสบตออายพระศาสนา ทาใหพระศาสนาสามารถดารงอยไดตลอดไป โดยผบวชถอเปนศาสนทายาทททาหนาทเผยแผพระธรรมคาสงสอนของพระพทธเจา ซงสงผลใหพระพทธศาสนาเจรญกวางไกลยงขน จากทกลาวมาทงหมด ทาใหไดรบความรเกยวกบการบวชมากยงขน อกทงยงทาใหเหนถงความสาคญของนามฉายาหรอชอในทางพระพทธศาสนาอกดวยวาตงขนเพอใชในการประกอบพธบวชและเพอใหผบวชระลกถงหนาททตองปฏบตในทางพระธรรมวนย

49พระธรรมวโรดม, คมอพระอปชฌาย, 112.

41

2.3 ความรเกยวกบการตงชอตามตาราทกษา การตงชอบคคลเพอใหเปนสรมงคลนนมกฎเกณฑเปนตาราซงนบอยในวชาโหราศาสตร โดยหลกโหราศาสตรในการตงชอทคนไทยยดถอปฏบตมาตงแตสมยโบราณจนเปนทรจกอยางแพรหลายและเชอถอกนมากทสดคอการตงชอตามตาราทกษา อนงกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆทพระอปชฌายนยมใชมากกลวธหนงคอการตงนามฉายาตามวนเกดนน กใชหลกเกณฑการตงตามตาราทกษาดวยเชนกน ดงนนเพอใหเกดความรและความเขาใจเกยวกบการตงนามฉายาของพระสงฆมากยงขน ผเขยนวทยานพนธจงขอกลาวถงการตงชอตามตาราทกษาพอสงเขปดงน “ตาราทกษา” นนมผรกลาวถงโดยใชชอแตกตางกนออกไป บางเรยกวาคมภรทกษาพยากรณ คมภรทกษาปกรณ คมภรมหาทกษาพยากรณ หรอเรยกวานามทกษาปกรณ เปนตน อยางไรกตามเนอหาโดยรวมของคมภรเหลานยงคงเหมอนกนคอเปนตาราทางวชาโหราศาสตรทใชพยากรณความเปนไปตามอทธพลของดวงดาวทง 8 ดวง ทเรยกวาอฐเคราะห50 ทงนในวทยานพนธนผวจยจะเรยกวา “ตาราทกษา” ตาราทกษาเดมเปนภาษาบาลสนสกฤตทไมทราบวาผใดแตงขน แตงขนเมอไร อยางไร แตเปนคมภรทใหประโยชนทางวชาโหราศาสตรอยางกวางขวาง ชวยสนบสนนคมภรจกรทปนใหมความละเอยดครอบคลมมากขน อกทงยงเปนหลกใหแกคมภรอน ๆ อก อาท คมภรพชยสงครามทใชเปนคมอในการรบ และคมภรโสฬสปรา ทใชสาหรบเลอกทดนปลกสรางบานเรอน เปนตน51 แตพลหลวงกลาววาตาราทกษาเปนคมภรมาจากมอญซงมาชาระในสมยรตนโกสนทร52 สวนหนงของตาราทกษาไดกลาวถงการตงชอซงเปนโหราศาสตรขนพนฐานทคนไทยรจกและนยมปฏบตสบกนมา โดยมแบบทกษาทแบงออกเปน 8 ชองแสดงดวยหมายเลข 1-8 ซงหมายเลขดงกลาวแทนอฐเคราะหหรอพระเคราะหทง 8 โดยหมายเลข 1 หมายถงพระอาทตย ซงคมครองรกษาผทเกดวนอาทตย หมายเลข 2 หมายถงพระจนทร ซงคมครองรกษาผทเกดจนทร หมายเลข 3 หมายถงพระองคาร ซงคมครองรกษาผทเกดวนองคาร หมายเลข 4 หมายถงพระพธ ซงคมครองรกษาผทเกดวนพธกลางวน หมายเลข 5 หมายถงพระพฤหสบด ซงคมครองรกษาผทเกด


กาลกณในชอของคนไทย,” 36. 51ประพษ สทธบตร, คมภรทกษาเจาฟา (กรงเทพมหานคร : เกษมบรรณกจ, 2513), คานา, อางถงใน

สมชาย สาเนยงงาม, “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย,” 36.

52พลหลวง, 7 ความเชอของไทย (คตสยาม), พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร : เมองโบราณ, 2546), 21.

42

วนพฤหสบด หมายเลข 6 หมายถงพระศกร ซงคมครองรกษาผทเกดวนศกร หมายเลข 7 หมายถงพระเสาร ซงคมครองรกษาผทเกดวนเสาร และหมายเลข 8 หมายถงพระราห ซงคมครองรกษาผทเกดวนพธกลางคน อนง การนบวนทางโหราศาสตรนนจะแตกตางกบการนบวนตามหลกสากล โดยการนบวนตามหลกสากลจะเรมนบวนใหมหลงเวลา 24.00 น. แตการนบวนทางโหราศาสตรจะเรมนบวนใหมตงแตเวลา 6.00 น. เปนตนไป และถอเอาเวลาตงแตพระอาทตยขนถงเวลาพระอาทตยตกเปนเวลากลางวน เวลาพระอาทตยตกถงพระอาทตยขนใหมเปนเวลากลางคน ดงนนตามหลกนจงถอวาเวลาพระอาทตยขนเปนวนใหม และเวลากลางคนกอนรงสวางยงคงเปนสวนของวนกอน ยกเวนผทเกดวนพธซงมพระเคราะหครองเปน 2 ระยะ คอ พระพธครองชวงเวลากลางวนตงแตเวลา 6.00 น. ถง 18.00 น. สวนพระราหครองชวงกลางคนตงแตหลง 18.00 น. จนถง 6.00 น.53 เมอจดอฐเคราะหทง 8 เขากบแบบทกษาซงเรยงลาดบเปน 1 2 3 4 7 5 8 และ 6 อฐเคราะหทง 8 จงเรยงลาดบเปนอาทตย จนทร องคาร พธ เสาร พฤหสบด ราห และศกร ทงนอฐเคราะหทง 8 ในแบบทกษาจะโคจรเวยนขวาเขาครองครองทศทง 8 ตามลาดบ คอ อสาน บรพา อาคเนย ทกษณ หรด ประจม พายพ และอดร ดงแผนภมตอไปน แผนภมท 1 แบบทกษาและอฐเคราะหทง 8 ประกอบกบทศทง 8

1 อาทตย อสาน

2 จนทร บรพา

3 องคาร อาคเนย

6 ศกร อดร

4 พธ

ทกษณ 8

ราห (พธกลางคน) พายพ

5 พฤหสบด ประจม

7 เสาร หรด

53โสฬสเวท, มงคลนามและการตงชอ (กรงเทพมหานคร : แพรพทยา, 2525), 13-14.

43

เมอจดลาดบอฐเคราะหตามแบบทกษาแลวจงไดกาหนดนามอฐเคราะหทง 8 เปน 1. ครฑนาม 2. พยคฆนาม 3. สงหนาม (บางตาราเรยกวาสหนามหรอราชสนาม) 4. โสณนาม (บางตาราเรยกวาสนขนาม) 7. นาคนาม 5. มสกนาม 8. คชนาม และ 6. อชนาม ดงโคลงตอไปน อาทตยนามครฑทาว ปกษ จนทรนามพยคฆ เบยฑเนอ องคารกลาวนามม สงหราช พธสนขโดยเชอ ชาตนนเปนนาม พฤหสบดมสกน นามหน ศกรอชนามส แพะพ พระเสารอศรเอกง นามนาค อสรนทรทานช คชชางนามแถลง54 ทงนนามอฐเคราะหทง 8 สามารถนามาเขยนในแบบทกษาไดดงแผนภมตอไปน

แผนภมท 2 นามอฐเคราะหทง 8

อาทตย ครฑนาม

จนทร พยคฆนาม

องคาร สงหนาม

ศกร อชนาม พธ

โสณนาม

ราห คชนาม

พฤหสบด มสกนาม

เสาร นาคนาม

หลงจากกาหนดนามอฐเคราะหแลว โบราณาจารยกกาหนดอกษรตาง ๆ ประจานามอฐเคราะห โดยประพษ สทธบตร กลาวถงลลตทกษาพยากรณ ฉบบพระนพนธสมเดจ ฯ เจาฟากรม

54พระสารประเสรฐ, โลกธาต (กรงเทพมหานคร : สานกงานเสรมสรางเอกลกษณของชาต สานก

เลขาธการนายกรฐมนตร, 2538), 88.

44

หลวงพทกษมนตร ทไดทรงนพนธกาหนดอกษรภาษาบาล (ตามคมภรเดม) ประจานามอฐเคราะหทครองทศตาง ๆ ไวดงน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ เอา อ อ อาทตยนามอสาน ก ข ค ฆ ง จนทรวารนามบรพา จ ฉ ช ฌ ญ นามองคารอาคเนย ฏ ฐ ฑ ฒ ณ นามพเธทกษณะ ต ถ ท ธ น นามโสรหนหรด ป ผ พ ภ ม พฤหสบดนามปศจมา ย ร ล ว นามราหภมพายพ ส ห ฬ นามศกรหนอดร55 เนองจากตาราทกษาเดมเปนภาษาบาลซงมจานวนสระและอกษรนอยกวาภาษาไทย ดงนนเมอเขามาเผยแพรในประเทศไทย จงไดมการเพมตวอกษรประจาอฐเคราะหใหครบตามวรรคของอกษรไทย ดงน 1. ครฑนาม ไดแก อ และสระทงหมด 2. พยคฆนาม ไดแก ก ข ค ฆ ง 3. สงหนาม ไดแก จ ฉ ช ซ ฌ ญ 4. โสณนาม ไดแก ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ 7. นาคนาม ไดแก ด ต ถ ท ธ น 5. มสกนาม ไดแก บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม 8. คชนาม ไดแก ย ร ล ว และ 6 อชนาม ไดแก ศ ษ ส ห ฬ56 อยางไรกตาม การตงนามฉายาของพระสงฆนนจะตงโดยใชภาษาบาล ดงนนอกษรประจานามอฐเคราะหจงมแตภาษาบาลเทานน ซงสอดคลองกบอกษรภาษาบาลประจานามอฐเคราะหในลลตทกษาพยากรณ ฉบบพระนพนธสมเดจ ฯ เจาฟากรมหลวงพทกษมนตรทไดกลาวไปแลวขางตน ยกเวนอกษรประจาครฑนามทมความแตกตางกน โดยพระธรรมวโรดมกลาวถงอกษรประจาครฑนามไวเพยง 8 ตว ไดแก สระพนฐานในภาษาบาล คอ อะ อา อ อ อ อ เอ โอ57 เมอเปนเชนนจงสามารถเขยนแผนภมอกษรประจานามอฐเคราะหทง 8 ไดดงน

55ประพษ สทธบตร, คมภรทกษาเจาฟา, 75-76, อางถงใน สมชาย สาเนยงงาม, “ลกษณะภาษาทแสดง

ความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย,” 37. 56สารานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน (เลม 10 ฉนท-เชยงราย) (พระนคร : โรงพมพรงเรองธรรม,

2513), 6308. 57พระธรรมวโรดม,คมอพระอปชฌาย, 55.

45

แผนภมท 3 อกษรประจานามอฐเคราะหทง 8

อาทตย ครฑนาม

อะ อา อ อ อ อ เอ โอ

จนทร พยคฆนาม ก ข ค ฆ ง

องคาร สงหนาม จ ฉ ช ฌ ญ

ศกร อชนาม ส ห ฬ

พธ

โสณนาม ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ราห คชนาม ย ร ล ว

พฤหสบด มสกนาม ป ผ พ ภ ม

เสาร นาคนาม ต ถ ท ธ น

หลกสาคญของการตงชอตามตาราทกษาคอการจดอฐเคราะหทง 8 ควบคไปกบระเบยบ ไดแก บรวาร อาย เดช ศร มละ อตสาหะ มนตร และกาลกณ58 ทงนพระสารประเสรฐเรยก “ระเบยบ” วา “ทกษา” ดงทกลาววา “อฐเคราะหยอมประกอบกนเปนองคสมบตของผทเกดมา 8 ประการ คอ บรวาร อาย เดช ศร มล อตสาห มนตร กาลกรรณ เรยกวา ทกษา”59 สาหรบการจด อฐเคราะหทง 8 เขากบระเบยบนน ตองกาหนดอฐเคราะหประจาวนเกดใหตรงกบบรวารเสมอ กลาวคอ ผทเกดวนใดใหตงตนนบวนนนเปนบรวาร และอกษรประจาพระเคราะหนนถอเปนบรวารดวย จากนนนบเวยนขวาตามเขมนาฬกาไปเปน อาย เดช ศร มละ อตสาหะ มนตร และกาลกณ ตามลาดบ เชน ผวจยเกดวนพธกลางวน ดงนนจงนบพธและอกษร ฏ ฐ ฑ ฒ ณ เปนบรวาร เสารและอกษร ต ถ ท ธ น เปนอาย พฤหสบดและอกษร ป ผ พ ภ ม เปนเดช ราหและอกษร ย ร ล ว เปนศร ศกรและอกษร ส ห ฬ เปนมละ อาทตยและอกษร อ อา อ อ อ อ เอ โอ เปนอตสาหะ จนทรและอกษร ก ข ค ฆ ง เปนมนตร องคารและอกษร จ ฉ ช ฌ ญ เปนกาลกณ ดงแผนภมตอไปน

58ประสทธ กตตสทโธ, ทฤษฎการตงชอ, 34. 59พระสารประเสรฐ, โลกธาต, 100-101.

46

แผนภมท 4 การประกอบระเบยบกบอฐเคราะหประจาวนพธกลางวน

อตสาหะ อาทตย


มนตร จนทร

ก ข ค ฆ ง

กาลกณ องคาร

จ ฉ ช ฌ ญ มละ ศกร ส ห ฬ

บรวาร พธ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ศร ราห

ย ร ล ว

เดช พฤหสบด ป ผ พ ภ ม

อาย เสาร

ต ถ ท ธ น เมอจดอฐเคราะหของผทเกดวนตาง ๆ เขากบระเบยบตามหลกตาราทกษาแลวสามารถสรปไดดงตาราง

ตารางท 9 การประกอบระเบยบกบอฐเคราะหของผทเกดวนตาง ๆ ตามตาราทกษา

วนเกด ระเบยบ อาทตย จนทร องคาร พธ

กลางวน เสาร พฤหสบด พธกลางคน ศกร

บรวาร


ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม

ย ร ล ว ส ห ฬ

อาย

ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม

ย ร ล ว ส ห ฬ อะ อา อ อ อ อ เอ โอ

เดช

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม


ก ข ค ฆ ง

ศร

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม


ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

มละ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม


ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

อตสาหะ

ป ผ พ ภ ม


ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

มนตร ย ร ล ว ส ห ฬ อะ อา อ อ

อ อ เอ โอ ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม

กาลกณ ส ห ฬ อะ อา อ อ

อ อ เอ โอ ก ข ค ฆ ง

จ ฉ ช ฌ ญ

ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

ต ถ ท ธ น

ป ผ พ ภ ม

ย ร ล ว

47

ความหมายของระเบยบนนถอเปนหวใจสาคญของการตงชอตามตาราทกษา เพราะเชอกนวาการเลอกใชอกษรมาตงชอจะสงผลดแกเจาของชอตามความหมายของระเบยบทอกษรนนประจาอย ยกเวนกาลกณเพยงอยางเดยวทสงผลราย จากการศกษาการอธบายความหมายของระเบยบของผรตาง ๆ อนไดแก ส. วฒนเศรษฐ60 พษณเพทางค61 ประสทธ กตตสทโธ62 และเศก ดสต63 สามารถสรปความหมายของระเบยบไดดงน บรวาร หมายถง ตวเองและคนรอบขาง ซงไดแก บตร สาม ภรรยา มตร สหาย และผอยในปกครอง อาย หมายถง สขภาพรางกาย ความมอายมนขวญยน เดช หมายถง ความมอานาจ ชอเสยง เกยรตยศ ศร หมายถง ความดงาม ความมสงา ความมสรมงคล และความมทรพยสน มละ หมายถง รากฐานดงเดมของวงศตระกล ทรพยสนมรดก อตสาหะ หมายถง ความเพยร ความอดทน ความขยน ความพยายามใหเกดผลสาเรจ มนตร หมายถง ตาแหนงหนาทการงาน ผสนบสนน ผอปถมภ กาลกณ หมายถง ความอปมงคล ความโชคราย ความเสอมเสย ศตรและอปสรรคในการดาเนนชวต การตงชอตามตาราทกษานนนยมเลอกอกษรทเปนสรมงคลประจาวนเกดมาใชในการตงชอ โดยสวนใหญจะใชอกษรวรรคเดชขนตนชอผชาย และใชอกษรวรรคศรขนตนชอผหญง แตพษณเพทางคมความเหนวาชอผชายนนใหใชอกษรวรรคอตสาหะหรอมนตรขนตน จากนนตามดวยเดชและศรตามลาดบ64 ทงนหากจะไมถอเดชถอศร ใหใชอกษรใดสาหรบผเกดวนใดกได ยกเวนอกษรวรรคกาลกณเทานนทหามใชในการตงชอ65 เนองจากอกษรกาลกณนนไมเปนมงคลแกเจาของชอ

60ส. วฒนเศรษฐ, ปทานกรมการตงชอและนามสกล, 31-32. 61พษณเพทางค, ตาราพรหมชาตฉบบชาวบานและนรลกษณพยากรณ, พมพครงท 6 (กรงเทพมหานคร :

สานกงานหอสมดกลาง 09, 2527), 423-424. 62ประสทธ กตตสทโธ, ทฤษฎการตงชอ, 34-35. 63เศก ดสต, ชมนมทกษา (กรงเทพมหานคร : มตชน, 2548), 16-17. 64พษณเพทางค, ตาราพรหมชาตฉบบชาวบานและนรลกษณพยากรณ,424. 65เสฐยรพงษ วรรณปก, ศาสตรและศลปแหงการตงชอ, พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร : ซนตาการ

พมพ, 2546), 11.

48

อยางไรกตาม การตงพระนามเจานายและการตงนามฉายาของพระสงฆจะแตกตางกบการตงชอของสามญชน โดยการตงพระนามเจานายและการตงนามฉายาของพระสงฆนยมใชอกษรวรรคบรวารขนตน เนองจากเจานายนนมเดชมอานาจอยแลว สงทตองการคอบรวาร จงถอเอาอกษรในวนประสตวรรคบรวารมาตงพระนาม นอกจากนกคงใชเปนเครองเตอนความจาใหรดวยวาประสตวนอะไร66 สาหรบการตงนามฉายาของพระสงฆทพระอปชฌายนยมใชอกษรวรรคบรวารขนตนกเนองจากเหตผล 2 ประการ คอ ประการแรก ตองการใหรวาพระภกษรปนนเกดวนอะไร และประการท 2 เมอเปนพระภกษแลวไมตองการอานาจ เพราะละจากอานาจมาเปนพระภกษแลว แตตองการบรวารมาก ๆ เพอจะไดปฏบตธรรมตามกนเทานน67 นอกจากนการตงนามฉายาของพระสงฆยงมความแตกตางกบการตงชอสามญชนเกยวกบขอยกเวนในการใชอกษรกาลกณอกประการหนง กลาวคอ การตงนามฉายาแมวาจะหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณในการตงเชนเดยวกบชอสามญชน แตทงนตองยกเวนสาหรบคนเกดวนจนทร เพราะคนเกดวนจนทรมอกษรวรรคกาลกณไดแก อะ อา อ อ อ อ เอ โอ ซงการตงนามฉายาโดยไมมสระเขาไปประกอบยอมเปนไปไมได ดงนนการตงนามฉายาสาหรบคนเกดวนจนทรจงยอมใหมสระประกอบได เพยงแตหามใชขนตนนามฉายาเทานน68 จากการทบทวนวรรณกรรม ไดแก การทบทวนความรเกยวกบอรรถศาสตรชาตพนธ ทาใหผวจยเขาใจมโนทศนของทฤษฎอรรถศาสตรชาตพนธ ตลอดจนทาใหเหนภาพรวมของการศกษาวจยทางอรรถศาสตรชาตพนธ สาหรบการทบทวนความรเกยวกบการบวชนนทาใหเขาใจเกยวกบพธบวชมากยงขน อกทงยงทาใหเหนความสาคญของการตงนามฉายาเปนภาษาบาลดวย สาหรบการทบทวนความรเกยวกบการตงชอตามตาราทกษาทาใหเขาใจวธการตงชอทคนไทยนยม ซงในการตงนามฉายาของพระสงฆนนกไดนาหลกการตงชอตามตาราทกษามาใชดวยเชนกน ทงนการทบทวนวรรณกรรมทไดกลาวมาทงหมดจะเปนแนวทางและเปนประโยชนในการศกษาเรองการตงนามฉายาของพระสงฆไทยทมงศกษากลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆอนจะทาใหเขาใจสงคมและวฒนธรรมของคนไทยไดดยงขน

66ส. วฒนเศรษฐ, ปทานกรมการตงชอและนามสกล, 113. 67เรองเดยวกน, 72. 68พระธรรมวโรดม, คมอพระอปชฌาย, 72.

49

บทท 3

กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย

ในบทนผวจยจะแสดงใหเหนกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆในประเทศไทย โดยนาเสนอใน 2 ประเดนหลก ไดแก กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ซงไดจากการวเคราะหนามฉายาทสมตวอยางจากวดในจงหวดทเปนตวแทนของแตละภมภาค ทงหมด 2,000 นามฉายา และกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาค ดงจะไดกลาวถงรายละเอยดตอไปน 3.1 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ในการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ผวจยไดแบงการวเคราะหออกเปน 2 ประเดน คอ เกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา โดยจะกลาวถงเกณฑทใชในการตงนามฉายากอน เนองจากเกณฑทใชในการตงนามฉายานนเปนหลกทนามาใชเปนกลวธในการตงนามฉายาตอไป

3.1.1 เกณฑทใชในการตงนามฉายา เกณฑทใชในการตงนามฉายา คอ หลกทพระอปชฌายนามาพจารณากอนการตงนามฉายา จากการศกษาเอกสาร การสมภาษณพระอปชฌาย รวมถงการศกษานามฉายาทนามาวเคราะหพบวาเกณฑทใชในการตงนามฉายามอยดวยกน 4 ประการ ไดแก วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล ดงรายละเอยดตอไปน

3.1.1.1 วนเกด วนเกดถอเปนดวงชะตาประจาตวของแตละบคคลทอยภายใตอทธพลของพระเคราะหตามคตโหราศาสตร69 ดงนนวนเกดจงมความสาคญกบบคคลมาก ในการตงชอบคคลทวไปนนผตงชอมกจะคานงถงวนเกดของเจาของชอเปนสาคญ ทงนเพอเลอกอกษรทเปนสรมงคลประจาวนเกดตามความเชอตามตาราทกษามาใชในการตงชอ โดยสวนใหญจะใชอกษรวรรคเดชขนตนชอผชาย ใชอกษรวรรคศรขนตนชอผหญง รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณเพราะเชอวาอกษรวรรคกาลกณนนจะไมเปนมงคลแกเจาของชอ70 การตงนามฉายาของพระสงฆกอาจม

69ศกดเดช ถรบตร, เลข 7 ตว พยากรณชวต (กรงเทพมหานคร : กงหน, 2539), คานา. 70เสฐยรพงษ วรรณปก, ศาสตรและศลปแหงการตงชอ, 11.

50

ความเชอเชนเดยวกบการตงชอบคคลทวไป จงนาวนเกดมาเปนเกณฑในการพจารณาดวย โดยเลอกใชอกษรทเปนสรมงคลประจาวนเกดมาขนตนนามฉายา เพยงแตในการตงนามฉายานนนยมใชอกษรวรรคบรวารขนตน รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ

การนาอกษรวรรคบรวารมาใชขนตนนามฉายานนมสาเหต 2 ประการคอ เพอตองการใหรวาพระภกษรปนนเกดวนอะไร และเพอตองการใหมบรวารมาก ๆ เพอจะไดปฏบตธรรมตามกน71 ซงตางกบผชายทเปนฆราวาสทตองการอานาจจงใชอกษรวรรคเดชขนตนชอ ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนเกด เชน

ผบวชเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา โชตปโญ ซงหมายถง ผมปญญารงเรอง

ผบวชเกดวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ จงตงนามฉายาวา ฐานวโร ซงหมายถง ผมความกลาเปนทตง

ผบวชเกดวนพฤหสบด มอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษรวรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น จงตงนามฉายาวา ปโยโค ซงหมายถง ผมความเพยร เปนตน 3.1.1.2 วนบวช วนบวชถอเปนวนสาคญวนหนงเทยบไดกบวนเกด กลาวคอวนบวชเปนวนทผบวชจะเปลยนสถานภาพจากฆราวาสไปเปนพระภกษ หรอกลาวอกนยหนงวาวนบวชถอวาเปนวนทผบวชจะไดเกดเปนพระภกษเพอปฏบตศาสนกจในทางพระพทธศาสนา ดวยเหตนพระอปชฌายจงอาจถอเอาวนบวชมาใชเปนเกณฑในการตงนามฉายา โดยจะพจารณาควบคกบหลกเกณฑตามตาราทกษา กลาวคอนาอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชมาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ทงนพระอปชฌายจะพจารณาใชวนบวชเปนเกณฑในการตงนามฉายาใน 2 กรณ72 คอ 1. ผบวชจาวนเกดของตนไมได ดงนนพระอปชฌายจงถอเอาวนบวชมาใชเปนเกณฑในการตงนามฉายา โดยวนบวชนนมความสาคญเทยบเทาวนเกด คอเปนวนทผบวชไดเกดใหมในโลกของพระพทธศาสนา เปนพระภกษปฏบตตามพระธรรมวนย 2. เมอมการบวชหม การตงนามฉายาตามวนบวชนบวามความสะดวกเพราะมหลกเกณฑทเขาใจงายและไมตองพจารณาเปนรายบคคล

71ส. วฒนเศรษฐ, ปทานกรมการตงชอและนามสกล, 72.

72สมภาษณ พระศรสธรรมเวท, รองเจาอาวาสวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม, 12 มกราคม 2551.

51

ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนบวช เชน ผบวชบวชวนพฤหสบด มอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษร

วรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น จงตงนามฉายาวา ปภสสโร ซงหมายถง ผมความผองใส ผบวชบวชวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ มอกษรวรรคกาลกณ

เปน ย ร ล ว จงตงนามฉายาวา สทธธมโม ซงหมายถง ผมธรรมบรสทธ ผบวชบวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรค

กาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา นนโท ซงหมายถง ผมความเพลดเพลน เปนตน อกษรวรรคบรวารและอกษรวรรคกาลกณประจาวนเกดและวนบวชแตละวนสามารถสรปไดดงตาราง

ตารางท 10 อกษรวรรคบรวารและอกษรวรรคกาลกณประจาวนเกดและวนบวชแตละวน

วนเกด/วนบวช อกษรวรรคบรวาร อกษรวรรคกาลกณ

อาทตย อะ อา อ อ อ อ เอ โอ ส ห ฬ จนทร ก ข ค ฆ ง อะ อา อ อ อ อ เอ โอ องคาร จ ฉ ช ฌ ญ ก ข ค ฆ ง

พธกลางวน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จ ฉ ช ฌ ญ พธกลางคน ย ร ล ว ป ผ พ ภ ม พฤหสบด ป ผ พ ภ ม ต ถ ท ธ น ศกร ส ห ฬ ย ร ล ว เสาร ต ถ ท ธ น ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

3.1.1.3 ชอ

ชอบคคลนนเปนสงสาคญสาหรบใชในการเรยกขานและใชจาแนกบคคลเพอความสะดวกและความถกตองในการสอสาร นามฉายาของพระสงฆกจดเปนชอประเภทหนงทใชในทางพระพทธศาสนาทตงขนเพอใชเรยกแทนตวผบวชในการประกอบพธบวช การใชชอของผบวชมาเปนเกณฑในการตงนามฉายานน อาจมวตถประสงคเพอใหชอและนามฉายามความสมพนธกน เพอแสดงให เหนอยางชด เจนวาบคคลทม ชอนน ๆ ได เขามาบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนาแลว ทงนพระอปชฌายอาจนาชอหรอสวนของชอของผบวชทมรปศพทเปนภาษา

52

บาล-สนสกฤต73 อยแลว และสามารถตงเปนนามฉายาได74 มาตงเปนนามฉายา เชน ผบวชชอ โกวท จงตงนามฉายาวา โกวโท หมายถง ผฉลาด ผบวชชอ จรศกด จงตงนามฉายาวา จรธมโม หมายถง ผมธรรมยงยน นอกจากนยงรวมถงการนาศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอมาใชในนามฉายา เชน ผบวชชอ ทอง จงตงนามฉายาวา กาจนวณโณ ผบวชชอ รงเพชร จงตงนามฉายาวา วชรธมโม หมายถง ผมธรรมดจเพชร และการนาอกษรตวแรกของชอซงถอเปนตวแทนของชอผบวชมาใชเปนอกษรตวแรกของนามฉายาดวย เชน ผบวชชอ ตรอดม จงตงนามฉายาวา ตกขปโญ หมายถง ผมปญญากลา เปนตน

3.1.1.4 นามสกล นามสกลเปนสงสาคญททาใหทราบวาบคคลทถกกลาวถงเปนใคร มเชอสายใด หรอเผาพนธใด75 การนานามสกลของผบวชมาใชเปนเกณฑในการตงนามฉายานนอาจเพอระบวาบคคลทมเชอสายน อยในตระกลนมความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนาและไดเขามาบวชเปนพระภกษเรยบรอยแลว อนจะสงผลใหบคคลอน ๆ ในครอบครวไดรบอานสงสจากการบวชในครงนนดวย ทงนการใชเกณฑนามสกลพระอปชฌายจะนานามสกลหรอสวนของนามสกลทมรปศพทเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลว และสามารถตงเปนนามฉายาได มาตงเปนนามฉายา เชน ผบวชนามสกล จนทรปญญา จงตงนามฉายาวา จนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระจนทร ผบวชนามสกล อนทวงศ จงตงนามฉายาวา อนโท หมายถง ผเปนใหญ นอกจากนยงรวมถงการนาศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอสวนของนามสกลมาใชในนามฉายาอกดวย เชน ผบวชนามสกล ความเพยร จงตงนามฉายาวา มหาวรโย หมายถง ผมความเพยรมาก ผบวชนามสกล วงศโสภา จงตงนามฉายาวา โสภโณ หมายถง ผมความงาม เปนตน

3.1.2 กลวธการตงนามฉายา กลวธการตงนามฉายา คอ การนาเกณฑตาง ๆ ทใชในการตงนามฉายามาพจารณาและประกอบศพทขนเปนนามฉายา เชน ผบวชชอ “วรพล” พระอปชฌายตงนามฉายาวา “วรพโล”

73หากชอนนเปนภาษาสนสกฤตจะมการเปลยนแปลงรปคาใหเปนภาษาบาลเสยกอน แลวจงนามาใชตง

เปนนามฉายา เชน ศกด เปลยนเปน สกก วจตร เปลยนเปน วจตต เปนตน 74ตามปกตชอหรอสวนของชอของผบวชทมรปศพทเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวลวนมความหมายท

ดสามารถนามาใชตงเปนนามฉายาไดทงสน แตทงนขนอยกบพระอปชฌายวาจะพจารณานาชอหรอสวนของชอนนมาใชตงเปนนามฉายาหรอไม

75ปานทพย มหาไตรภพ, “นามสกลพระราชทานในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ,” 1.

53

โดยนาศพท “วร” กบ “พล” ซงเปนชอมาลงปจจย ดงนนนามฉายา “วรพโล” จงจดเปนนามฉายาทมกลวธการตงตามชอ เปนตน การวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆผวจยจะพจารณาจากเกณฑทใชในการตงเปนสาคญ ซงจากการวเคราะหนามฉายา 2,000 นามฉายาทใชในการศกษาครงนผวจยพบกลวธการตงนามฉายา 2 กลวธ คอ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน อยางไรกตามยงพบการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ ดวย ดงรายละเอยดตอไปน

3.1.2.1 การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว เปนการตงนามฉายาโดยพจารณาวนเกด วนบวช ชอ และนามสกลของผบวช อยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยว เพอใชเปนเกณฑในการตงนามฉายาใหผบวช ซงมรายละเอยดดงน 3.1.2.1.1 การตงนามฉายาตามวนเกด การตงนามฉายาตามวนเกด เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนเกดตามหลกเกณฑตามตาราทกษาซงเปนตาราทางโหราศาสตรทคนไทยยดถอปฏบตสบตอกนมา โดยพระอปชฌายจะนาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชมาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณประจาวนเกดมาประกอบนามฉายา เพราะเชอวาอกษรวรรคกาลกณจะไมเปนสรมงคลแกเจาของนามฉายา ยกเวนนามฉายาสาหรบผเกดวนจนทรทไมสามารถหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณได เนองจากผทเกดวนจนทรมอกษรวรรคกาลกณเปนสระ อะ อา อ อ อ อ เอ และโอ แตการตงนามฉายานนจะตองมสระประกอบดวยเสมอ ดงนนจงอนโลมใหนามฉายาของผทเกดวนจนทรมอกษรกาลกณได เพยงแตหามนามาใชขนตนนามฉายาเทานน อนงอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดนนสวนใหญใชขนตนนามฉายาไดทกตว แตจากการวเคราะหครงนพบวาอกษรวรรคบรวารบางตวไมมใชขนตนนามฉายา เนองจากไมมคาศพทในภาษาบาลทมความหมายดทขนตนดวยอกษรนน ๆ ตวอยางนามฉายาทตงตามวนเกด เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ76 มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อตพโล หมายถง ผมกาลงยง อคคธมโม หมายถง ผมธรรมยอดเยยม อาวธปโญ หมายถง ผมปญญาเปนอาวธ อาทโร หมายถง ผมความเออเฟอ อนทวโร หมายถง ผมความกลาดจพระอนทร อตตมธมโม หมายถง ผมธรรมอนอดม เอกคคจตโต หมายถง ผมจตแนวแน โอปกกโม หมายถง ผมความเพยร เปนตน

76อกษรวรรคบรวารทเปน อ และ อ ไมปรากฏวามการนามาใชขนตนนามฉายา

54

ผเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง77 มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ จงตงนามฉายาวา กลยาโณ หมายถง ผมความงาม กตตธโร หมายถง ผทรงเกยรต กสลจตโต หมายถง ผมจตเปนกศล ขนตโก หมายถง ผมความอดทน ครธมโม หมายถง ผมธรรมหนกแนน คมภรธมโม หมายถง ผมธรรมลกซง โฆสธมโม หมายถง ผมธรรมอนกกกอง เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จารวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง จตตสวโร หมายถง ผมความสารวมจต ฉววณโณ หมายถง ผมผวพรรณงาม ชาตเมธ หมายถง ผมปญญาอนเกดแลว ฌานวโร หมายถง ผประเสรฐดวยฌาน ญาณปปสโต หมายถง ผขวนขวายความร เปนตน ผเกดวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ78 มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ จงตงนามฉายาวา ฐานวโร หมายถง ผประเสรฐในฐานะ ฐานสสโร หมายถง ผเปนใหญในฐานะ ฐานธมโม หมายถง ผมธรรมเปนทตง ฐตปโญ หมายถง ผมปญญาตงมน ฐตคโณ หมายถง ผมความดตงมน ฐตวรโย หมายถง ผมความเพยรตงมน ณฏฐโก หมายถง ผมความร เปนตน ผเกดวนพธกลางคน มอกษรวรรคบรวารเปน ย ร ล ว มอกษรวรรคกาลกณเปน ป ผ พ ภ ม จงตงนามฉายาวา ยตโก หมายถง ผมความสารวม ยโสธโร หมายถง ผทรงยศ รตนวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจแกว โรจนญาโณ หมายถง ผมญาณดจแกว รตนโชโต หมายถง ผรงเรองดจแกว ลาภโก หมายถง ผมลาภ วสทธสโล หมายถง ผมศลบรสทธ วฑฒโน หมายถง ผมความเจรญ วรยธโร หมายถง ผทรงความเพยร เปนตน ผเกดวนพฤหสบด มอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษรวรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น จงตงนามฉายาวา ปญาวโร หมายถง ผประเสรฐดวยปญญา ปยวณโณ หมายถง ผมผวพรรณนารก ผาสโก หมายถง ผมความสาราญ พมพสร หมายถง ผงามดจพมพ ภมปโญ หมายถง ผมปญญาดจแผนดน มหายโส หมายถง ผมยศมาก เปนตน ผเกดวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ79 มอกษรวรรคกาลกณเปน ย ร ล ว จงตงนามฉายาวา สจตโต หมายถง ผมจตด สสณฐาโน หมายถง ผมทรวดทรงงาม สนตมโน หมายถง ผมจตใจสงบ หฏฐจตโต หมายถง ผมจตราเรง หาสธมโม หมายถง ผมธรรมอนราเรง เปนตน

77อกษรวรรคบรวารทเปน ง ไมปรากฏวามการนามาใชขนตนนามฉายา 78อกษรวรรคบรวารทเปน ฏ ฑ และ ฒ ไมปรากฏวามการนามาใชขนตนนามฉายา 79อกษรวรรคบรวารทเปน ฬ ไมปรากฏวามการนามาใชขนตนนามฉายา

55

ผเกดวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา เตชธมโม หมายถง ผมธรรมเปนอานาจ ตกขปโญ หมายถง ผมปญญากลา ถรวรโย หมายถง ผมความเพยรมนคง ถรธมโม หมายถง ผมธรรมมนคง ทปธมโม หมายถง ผมธรรมเปนทพง ธมมจาโร หมายถง ผประพฤตธรรม ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ นนโท หมายถง ผมความเพลดเพลน นรนโท หมายถง ผเปนใหญกวานรชน เปนตน อยางไรกตามจากการศกษาพบวามนามฉายาทตงตามวนเกดจานวนหนงทแมวาจะอาศยหลกเกณฑตามตาราทกษาทจะนาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดมาใชขนตนนามฉายา แตกมอกษรวรรคกาลกณประกอบอยในนามฉายานนดวย ทงนสบเนองมาจากการตงนามฉายาสาหรบผเกดวนจนทรทไมสามารถหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณไดดงทไดกลาวขางตน ทาใหพระอปชฌายบางรปตงนามฉายาสาหรบผทเกดวนอน ๆ โดยอนโลมใหมอกษรวรรคกาลกณประกอบอยในนามฉายา เพยงแตไมนาอกษรวรรคกาลกณนนมาใชขนตนนามฉายา ตวอยางนามฉายาทตงตามวนเกดโดยปรากฏอกษรกาลกณในนามฉายา เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อปสโม หมายถง ผมความสงบ อตสโย หมายถง ผประเสรฐยง เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา โชตโก หมายถง ผรงเรอง ชาคโร หมายถง ผตนจากกเลส เปนตน ผเกดวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ จงตงนามฉายาวา ฐตญาโณ หมายถง ผมญาณตงมน ฐตปโญ หมายถง ผมปญญาตงมน เปนตน ผเกดวนพธกลางคน มอกษรวรรคบรวารเปน ย ร ล ว มอกษรวรรคกาลกณเปน ป ผ พ ภ ม จงตงนามฉายาวา รมณยธมโม หมายถง ผมธรรมอนนารนรมย วสโภ หมายถง ผประเสรฐ เปนตน ผเกดวนพฤหสบด มอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษรวรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น จงตงนามฉายาวา ปภสสรจตโต หมายถง ผมจตผองใส มนาโป หมายถง ผนาชอบใจ เปนตน

56

ผเกดวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ มอกษรวรรคกาลกณเปน ย ร ล ว จงตงนามฉายาวา สรปโญ หมายถง ผมปญญากลา สทธสโล หมายถง ผมศลบรสทธ เปนตน ผเกดวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา ธมมฏโฐ หมายถง ผตงอยในธรรม ธมมวฑฒโน หมายถง ผเจรญในธรรม เปนตน จากตวอยางแมวานามฉายาทตงตามวนเกดตาง ๆ จะปรากฏอกษรวรรคกาลกณอยดวย แตกไมมนามฉายาใดเลยทนาอกษรวรรคกาลกณมาใชขนตนนามฉายา 3.1.2.1.2 การตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามวนบวช เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนบวชตามหลกเกณฑตามตาราทกษาเชนเดยวกบการตงนามฉายาตามวนเกด กลาวคอการตงนามฉายาตามวนบวชนนจะนาอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชของผบวชมาขนตนนามฉายา และหลกเลยงการนาอกษรวรรคกาลกณมาใชประกอบนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนบวช เชน ผทบวชวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อธจตโต หมายถง ผมจตสง อานนโท หมายถง ผมความเพลดเพลน อฏฐาโน หมายถง ผมความขยน เปนตน ผทบวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จนทวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจพระจนทร จตตสวโร หมายถง ผมความสารวมจต ชวโน หมายถง ผเฉยบแหลม เปนตน ผทบวชวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ จงตงนามฉายาวา ฐตวโร หมายถง ผมความกลาตงมน ฐตกลยาโณ หมายถง ผมความงามตงมน ฐตธมโม หมายถง ผมธรรมตงมน เปนตน ผทบวชวนพฤหสบด มอกษรวรรคบรวารเปน ป ผ พ ภ ม มอกษรวรรคกาลกณเปน ต ถ ท ธ น จงตงนามฉายาวา ปภสสโร หมายถง ผมความผองใส ปยสโล หมายถง ผมศลนารก ปญาพหโล หมายถง ผมากดวยปญญา มหาปโญ หมายถง ผมปญญามาก เปนตน

57

ผทบวชวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ มอกษรวรรคกาลกณเปน ย ร ล ว จงตงนามฉายาวา สทธปโญ หมายถง ผมปญญาบรสทธ สทธธมโม หมายถง ผมธรรมบรสทธ สเมธโส หมายถง ผมปญญาด เปนตน ผทบวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา ถรสโล หมายถง ผมศลมนคง ธมมสทโธ หมายถง ผบรสทธดวยธรรม ธมมปาโล หมายถง ผรกษาธรรม เปนตน 3.1.2.1.3 การตงนามฉายาตามชอ การตงนามฉายาตามชอ เปนการตงนามฉายาโดยนาชอหรอบางสวนของชอซงเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาตงเปนนามฉายา ทงนรวมถงการตงนามฉายาทนาศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอของผบวชมาใชในนามฉายา และการตงนามฉายาโดยนาอกษรตวแรกของชอผบวชมาใชขนตนนามฉายาดวย ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชทงชอ ไดแก ผบวชชอ โกวท จงตงนามฉายาวา โกวโท หมายถง ผฉลาด ผบวชชอ บณฑต จงตงนามฉายาวา ปณฑโต หมายถง ผมความร ผบวชชอ วจตร จงตงนามฉายาวา วจตโต หมายถง ผงดงาม เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชบางสวนของชอ ไดแก ผบวชชอ สรพนธ จงตงนามฉายาวา สรธมโม หมายถง ผมธรรมเปนสร ซงนาสวนของชอคอ “สร” มาใชในนามฉายา ผบวชชอ กตตคณ จงตงนามฉายาวา กตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต ซงนาสวนของชอคอ “กตต” มาใชในนามฉายา ผบวชชอ วรวธ จงตงนามฉายาวา วรปโญ หมายถง ผมปญญาอนประเสรฐ ซงนาสวนของชอคอ “วร” มาใชในนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชศพททมความหมายเหมอนกบชอหรอสวนของชอ ไดแก ผบวชชอ ใจ จงตงนามฉายาวา สมโน หมายถง ผมจตใจด โดย มโน มาจากศพท มน ซงหมายถง ใจ ผบวชชอ ทอง จงตงนามฉายาวา กาจนวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง โดยศพท กาจน หมายถง ทอง

58

ผบวชชอ รงเพชร จงตงนามฉายาวา วชรปโญ หมายถง ผมปญญาดจเพชร โดยศพท วชร หมายถง เพชร เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาโดยนาอกษรตวแรกของชอผบวชมาใชขนตนนามฉายา ไดแก ผบวชชอ ไกรสร จงตงนามฉายาวา กนตปโญ หมายถง ผมปญญานารก ผบวชชอ ตรอดม จงตงนามฉายาวา ต กขปโญ หมายถง ผมปญญากลา ผบวชชอ น รนดร จงตงนามฉายาวา นรนโท หมายถง ผเปนใหญกวานรชน ผบวชชอ พรพจน จงตงนามฉายาวา พลวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยกาลง ผบวชชอ มาธร จงตงนามฉายาวา มหาวรโย หมายถง ผมความเพยรมาก เปนตน 3.1.2.1.4 การตงนามฉายาตามนามสกล การตงนามฉายาตามนามสกล เปนการตงนามฉายาโดยนานามสกลหรอบางสวนของนามสกลซงเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาตงเปนนามฉายา โดยอาจใชเปนสวนหนงของนามฉายาดวยการนาไปประกอบกบศพทอนหรอใชเปนทงนามฉายากได ทงนรวมถงการตงนามฉายาทนาศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอบางสวนของนามสกลของผบวชมาใชในนามฉายาดวย ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชทงนามสกล ไดแก ผบวชนามสกล จนทร จงตงนามฉายาวา จนทโชโต หมายถง ผรงเรองดจพระจนทร โดยนานามสกลคอ “จนทร” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล วรยะ จงตงนามฉายาวา มหาวรโย หมายถง ผมความเพยรมาก โดยนานามสกลคอ “วรยะ” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล วรรณศร จงตงนามฉายาวา สรวณโณ หมายถง ผมผวพรรณงาม โดยนานามสกลคอ “วรรณศร” มาใชในนามฉายา เปนตน

59

ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชบางสวนของนามสกล ไดแก ผบวชนามสกล ศรสวรรณภทร จงตงนามฉายาวา สวณณภทโท หมายถง ผเจรญดจทอง ซงนาสวนของนามสกลคอ “สวรรณภทร” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล รตนสมบต จงต งนามฉายาวา รตนโชโต หมายถง ผรงเรองดจแกว ซงนาสวนของนามสกลคอ “รตน” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล เดชบารง จงตงนามฉายาวา เตชธมโม หมายถง ผมธรรมเปนอานาจ ซงนาสวนของนามสกลคอ “เดช” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาโดยใชศพททมความหมายเหมอนกบนามสกลหรอบางสวนของนามสกล ไดแก ผบวชนามสกล วงศโสภา จงตงนามฉายาวา โสภโณ หมายถง ผมความงาม โดย โสภโณ มาจากศพท โสภณ ซงมความหมายเชนเดยวกบ โสภา คอหมายถง งาม ผบวชนามสกล ชยเพชร จงตงนามฉายาวา วชรชโย หมายถง ผมชยดจเพชร โดย วชร หมายถง เพชร เปนตน

3.1.2.2 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน เปนการตงนามฉายาโดยพจารณาวนเกด วนบวช ชอ และนามสกลของผบวชเปนเกณฑในการตงนามฉายา ทงนพระอปชฌายจะนาเกณฑดงกลาว 2 เกณฑมารวมกนแลวนาไปตงนามฉายา จากการวเคราะหพบการตงนามฉายาทใช 2 เกณฑรวมกนดงรายละเอยดตอไปน 3.1.2.2.1 การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนเกดโดยอาศยหลกเกณฑตามตาราทกษา คอใชอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชมาขนตนนามฉายาและหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ประกอบกบมการนาชอ สวนของชอ ศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอมาใชในนามฉายา รวมถงการนาอกษรตวแรกของชอมาใชขนตนนามฉายานนดวย เชน ผบวชเกดวนอาทตย ชออทย จงตงนามฉายาวา อทโย หมายถง ผมความรงเรอง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และนาชอคอ “อทย” มาใชในนามฉายา

60

ผบวชเกดวนองคาร ชอชยชาญ จงตงนามฉายาวา ชยวฑโฒ หมายถง ผเจรญดวยชยชนะ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ช” และนาสวนของชอคอ “ชย” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนองคาร ชอฉตรชย จงตงนามฉายาวา ฉนทธมโม หมายถง ผมธรรมอนนาพอใจ โดยนาอกษรวรรคบรวารและอกษรตวแรกของชอคอ “ฉ” มาใชขนตนนามฉายา ผบวชเกดวนพธกลางคน ชอผาเพชร จงต งนามฉายาว า วชรญาโณ หมายถง ผมญาณดจเพชร โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ว” และ วชร หมายถง เพชร ผ บ วช เ ก ด ว นพฤห สบด ช อพยนต จ ง ต ง น ามฉ า ย า ว า พรหมปโญ หมายถง ผมปญญาดจพรหม โดยนาอกษรวรรคบรวารและอกษรตวแรกของชอคอ “พ” มาใชขนตนนามฉายา ผบวชเกดวนพฤหสบด ชอปยะวต จงตงนามฉายาวา ปยสโล หมายถง ผมศลนารก โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ป” และนาสวนของชอคอ “ปยะ” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนศกร ชอสจตร จงตงนามฉายาวา สจตโต หมายถง ผมจตด โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ส” และนาชอคอ “สจตโต” มาใชตงนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร ชอเดชอดม จงตงนามฉายาวา เตชธมโม หมายถง ผมธรรมเปนอานาจ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ต” และนาสวนของชอคอ “เดช” มาใชในนามฉายา 3.1.2.2.2 การตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล การตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนเกดโดยอาศยหลกเกณฑตามตาราทกษา คอใชอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชมาขนตนนามฉายาและหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ประกอบกบมการนานามสกล สวนของนามสกล รวมถงศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอสวนของนามสกลของผบวชมาใชในนามฉายานนดวย เชน ผบวชเกดวนองคาร นามสกลจนทรจานง จงตงนามฉายาวา จนทธมโม หมายถง ผมธรรมดจพระจนทร โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของนามสกลคอ “จนทร” มาใชในนามฉายา

61

ผบวชเกดวนพธกลางวน นามสกลมาสโสภา จงตงนามฉายาวา ฐตโสภโณ หมายถง ผมความงามตงมน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ฐ” และโสภโณ มาจากศพท โสภณ ซงมความหมายเชนเดยวกบ โสภา คอหมายถง งาม ผบวชเกดวนพธกลางคน นามสกลลมรตนพนธ จงตงนามฉายาวา รตนโชโต หมายถง ผรงเรองดจแกว โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ร” และนาสวนของนามสกลคอ “รตน” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนศกร นามสกลจตสงบ จงตงนามฉายาวา สนตจตโต หมายถง ผมจตสงบ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ส” และนามฉายาดงกลาวมความหมายตรงกบนามสกลของผบวช ผบวชเกดวนเสาร นามสกลภญโญธรรม จงตงนามฉายาวา ธมมภโญ หมายถง ผมธรรมยงขน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนานามสกลคอ “ภญโญธรรม” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร นามสกลสาวทรพย จงต งนามฉายาวา ธนปโญ หมายถง ผมปญญาเปนทรพย โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และ ธน หมายถง ทรพย 3.1.2.2.3 การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนบวชโดยอาศยหลกเกณฑตามตาราทกษา คอใชอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชของผบวชมาขนตนนามฉายาและหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ประกอบกบมการนาชอ สวนของชอ ศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอมาใชในนามฉายา รวมถงการนาอกษรตวแรกของชอผบวชมาใชขนตนนามฉายานนดวย เชน ผบวชบวชวนองคาร ชอกมลวฒน จงตงนามฉายาวา จรวฑฒโน หมายถง ผเจรญยงยน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของชอคอ “วฒน” มาใชในนามฉายา ผบวชบวชวนพฤหสบด ชอปญญา จงตงนามฉายาวา ปญวชโร หมายถง ผมสายฟาคอปญญา โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ป” และนาชอคอ “ปญญา” มาใชในนามฉายา

62

ผบวชบวชวนพฤหสบด ชอวรยะ จงตงนามฉายาวา ปญวรโย หมายถง ผมความเพยรเปนบญ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ป” และนาชอคอ “วรยะ” มาใชในนามฉายา ผ บวชบวชวนพฤหสบด ช อทองสข จ งต งนามฉายาว า ปญสวณโณ หมายถง ผมบญดจทอง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ป” และ สวณณ หมายถง ทอง ผบวชบวชวนเสาร ชอธรรมเลศ จงตงนามฉายาวา ถรธมโม หมายถง ผมธรรมมนคง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ถ” และนาสวนของชอคอ “ธรรม” มาใชในนามฉายา 3.1.2.2.4 การตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล การตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล เปนการตงนามฉายาทพจารณาวนบวชโดยอาศยหลกเกณฑตามตาราทกษา คอใชอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชของผบวชมาขนตนนามฉายาและหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ ประกอบกบมการนานามสกล สวนของนามสกล รวมถงศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอสวนของนามสกลของผบวชมาใชในนามฉายานนดวย เชน ผบวชบวชวนอาทตย นามสกลพลบว จงต งนามฉายาวา อปลวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจดอกบว โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และอปล หมายถง ดอกบว ผบวชบวชวนพฤหสบด นามสกลธนชย จงตงนามฉายาวา ภมชโย หมายถง ผมชยดจแผนดน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ภ” และนาสวนของนามสกลคอ “ชย” มาใชในนามฉายา ผบวชบวชวน เสาร นามสกลชทรพย จ งต งนามฉายาว า ธนปโญ หมายถง ผมปญญาเปนทรพย โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และศพท ธน หมายถง ทรพย 3.1.2.2.5 การตงนามฉายาตามชอกบนามสกล การตงนามฉายาตามชอกบนามสกล เปนการตงนามฉายาโดยการนาชอหรอสวนของชอของผบวชมาผสมกบนามสกลหรอสวนของนามสกลของผบวช แลวตงขนเปนนามฉายา เชน

63

ผบวชชอ วฒนา นามสกล มณสข จงตงนามฉายาวา สขวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยความสข ซงนาสวนของนามสกลคอ “สข” มาผสมกบชอคอ “วฒนา” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ ธรยทธ นามสกล ปญญาทรพย จงตงนามฉายาวา ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ ซงนาสวนของชอคอ “ธร” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “ปญญา” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ พระ นามสกล วงศสน จงตงนามฉายาวา วรวโส หมายถง ผอยในวงศแหงนกปราชญ ซงนาชอคอ “พระ” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “วงศ” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ คงเดช นามสกล ศรมาเทพ จงตงนามฉายาวา สรเตโช หมายถง ผมอานาจเปนสร ซงนาสวนของนามสกลคอ “ศร” โดยเปลยนรปคาเปนภาษาบาลคอ “สร” มาผสมกบสวนของชอคอ “เดช” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ กตตพงษ นามสกล ปญญาแกว จงตงนามฉายาวา กตตปโญ หมายถง ผมปญญาเปนเกยรต ซงนาสวนของชอคอ “กตต” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “ปญญา” แลวตงเปนนามฉายา จากตวอยางจะเหนไดวาการตงนามฉายาตามชอกบนามสกลนน บางครงใชชอหรอสวนของชอมาขนตนนามฉายา แตบางครงกใชนามสกลหรอสวนของนามสกลมาขนตนนามฉายา ซงจากการศกษาพบวาการตงนามฉายาดวยวธนไมมหลกเกณฑทแนนอน ทงนขนอยกบความหมายหลกทตองการเนนเปนสาคญ กลาวคอหากพระอปชฌายตองการเนนความหมายทศพททมาจากชอหรอสวนของชอ กจะใชศพทนนเปนศพทหลง โดยนานามสกลหรอสวนของนามสกลมาขนตนนามฉายา แตถาตองการเนนความหมายทศพททมาจากนามสกลหรอสวนของนามสกล กจะใชศพทนนเปนศพทหลง โดยนาชอหรอสวนของชอมาขนตนนามฉายา เนองจากความหมายหลกหรอความหมายทตองการเนนตามหลกของคาสมาสในภาษาบาลนน สวนมากมกจะอยทศพทหลงดงทไดกลาวมาแลวนนเอง

3.1.2.3 การตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ การตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ เปนการตงนามฉายาโดยทพระอปชฌายไมไดพจารณาวนเกด วนบวช ชอ และนามสกลของผบวชเพอใชเปนเกณฑในการตงนามฉายา เชน

64

ผบวชเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ บวชวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ ชอสยามรฐ นามสกลแพนสมบต ไดรบนามฉายาวา อกกปโญ หมายถง ผมปญญานาสรรเสรญ ผบวชเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ บวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น ชอชชรนทร นามสกลสมบตตรา ไดรบนามฉายาวา อปสโม หมายถง ผมความสงบ ผบวชเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ บวชวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ ชอเสถยร นามสกลพนธสารคาม ไดรบนามฉายาวา คณสมปนโน หมายถง ผถงพรอมดวยความด ผบวชเกดวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น บวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ ชอชยวชต นามสกลราศร ไดรบนามฉายาวา วสทสโล หมายถง ผมศลบรสทธ ผบวชเกดวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ บวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น ชอภาคภม นามสกลมแสง ไดรบนามฉายาวา สทธจตโต หมายถง ผมจตบรสทธ ผบวชเกดองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ บวชวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ ชอธเนศ นามสกลเกษโข ไดรบนามฉายาวา คมภรปโญ หมายถง ผมปญญาลกซง จากตวอยางจะเหนไดวานามฉายาทตงขนนนไมสมพนธกบหลกเกณฑ ใด ๆ เลย ซงแสดงใหเหนวาเปนการตงนามฉายาโดยไมมความเชอเกยวกบตาราทกษา แตอาจจะพจารณาความหมายของนามฉายาเพยงอยางเดยว ทงนผวจยสงเกตวานามฉายาทไมสมพนธกบหลกเกณฑใด ๆ นสวนใหญจะมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมคอเปนผมความสงบ มความบรสทธ และตงมนอยในความด นอกจากนยงมความหมายเกยวกบปญญาความรอบรอกดวย จากการศกษากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสามารถสรปไดดงตารางตอไปน

65

ตารางท 11 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว 1,656 82.80 1. ตงตามวนเกด 1,368 68.40 2. ตงตามวนบวช 62 3.10 3. ตงตามชอ 195 9.75 4. ตงตามนามสกล 31 1.55 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน 313 15.65 5. ตงตามวนเกดกบชอ 235 11.75 6. ตงตามวนเกดกบนามสกล 49 2.45 7. ตงตามวนบวชกบชอ 9 0.45 8. ตงตามวนบวชกบนามสกล 3 0.15 9. ตงตามชอกบนามสกล 17 0.85 การตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ 31 1.55

รวม 2,000 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาสวนใหญเปนการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว ซงพบมากถงรอยละ 82.80 รองลงมาคอการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนคอพบรอยละ 15.65 สวนการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ พบนอยทสด โดยพบเพยงรอยละ 1.55 เทานน ทงนสาเหตทพบการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวมากทสดนน ผวจยสนนษฐานวานาจะเปนเพราะการใชเกณฑเดยวนนเปนวธการตงนามฉายาทไมยงยากและไมซบซอน อกทงเมอเลอกใชเกณฑใดเกณฑหนงซงมความเกยวของสมพนธกบตวผบวชกสามารถเปนตวแทนของผบวชและนามาตงเปนนามฉายาเพอใชเปนชอในทางพระพทธศาสนาได เมอพจารณากลวธยอยทใชในการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบวากลวธการตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสดถงรอยละ 68.40 รองลงมาเปนการตงนามฉายาตามชอทพบรอยละ 9.75 การตงนามฉายาตามวนบวชทพบรอยละ 3.10 และการตงนามฉายาตามนามสกลทพบรอยละ 1.55 ตามลาดบ สวนกลวธยอยทใชในการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบวานยมใชการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสดโดยพบรอยละ 11.75 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกลทพบรอยละ 2.45 สวนกลวธทพบนอยทสด 3 ลาดบคอการ

66

ตงนามฉายาตามชอกบนามสกลทพบรอยละ 0.85 การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอทพบรอยละ 0.45 และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกลทพบรอยละ 0.15 ตามลาดบ ผลการศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวาทงกลวธการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวและกลวธการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนตางกนยมใชเกณฑวนเกดและชอมาใชในการตงนามฉายามาก อาจกลาวไดวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญนนมความสอดคลองกบตาราทกษา เหนไดจากการตงกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยทงทใชเกณฑเดยวและใช 2 เกณฑรวมกนทตางกพจารณาวนเกดตามหลกเกณฑตามตาราทกษา กลาวคอมการนาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชมาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ โดยการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบการตงนามฉายาตามวนเกดมากทสด สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล นอกจากนยงพบการตงนามฉายาทพจารณาอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชตามหลกเกณฑตามตาราทกษามาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณอกดวย โดยพบในการตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล 3.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาค โดยจะแสดงทงเกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา เพอใหเหนรายละเอยด รวมทงความเหมอนและความแตกตางของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ ดงรายละเอยดตอไปน 3.2.1 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ จากการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอจากนามฉายาจานวน 500 นามฉายา พบเกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา ดงน 3.2.1.1 เกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ ผลการว เคราะห เกณฑท ใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ พบเกณฑทใชในการตงนามฉายา 3 ประการคอ วนเกด ชอ และนามสกล อยางไรกตาม

67

จากการสมภาษณพระอมรเวท80 ทาใหทราบวาการตงนามฉายาของพระสงฆในภาคเหนอนนกมการนาเกณฑวนบวชมาพจารณาแลวใชตงนามฉายาดวยเพยงแตไดรบความนยมนอย โดยสวนใหญนยมใชเกณฑวนเกดมากกวา เนองจากเหนวาเกณฑวนเกดมความสอดคลองกบตาราทกษามากกวาเกณฑวนบวช 3.2.1.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ ผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอสามารถแสดงไดดงตาราง

ตารางท 12 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว 398 79.60 1. ตงตามวนเกด 347 69.40 2. ตงตามชอ 38 7.60 3. ตงตามนามสกล 13 2.60 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน 102 20.40 4. ตงตามวนเกดกบชอ 74 14.80 5. ตงตามวนเกดกบนามสกล 23 4.60 6. ตงตามชอกบนามสกล 5 1.00

รวม 500 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอสวนใหญเปนการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว โดยพบรอยละ 79.60 สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบรอยละ 20.40 เมอพจารณากลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบวา การตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสดโดยพบรอยละ 69.40 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามชอทพบรอยละ 7.60 และการตงนามฉายาตามนามสกลทพบรอยละ 2.60 ตามลาดบ สวนกลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ

80สมภาษณ พระอมรเวท, เจาอาวาสวนสวนดอก เจาคณะอาเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม, 18 พฤษภาคม 2550.

68

มากทสด โดยพบรอยละ 14.80 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกลทพบรอยละ 4.60 และการตงนามฉายาตามชอกบนามสกลทพบรอยละ 1.00 ตามลาดบ ตวอยางของกลวธการตงนามฉายาวธตาง ๆ นน ผวจยแสดงใหเหนพอสงเขปไดดงน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกด เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อรยเมธ หมายถง ผมปญญาอนประเสรฐ อกกโชโต หมายถง ผมความรงเรองนาสรรเสรญ อทธโชโต หมายถง ผรงเรองดวยอานาจ อนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระอนทร อตตมธมโม หมายถง ผมธรรมอนอดม อกกฏฐปโญ หมายถง ผมปญญาสงสด เปนตน ผเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ จงตงนามฉายาวา กตตสมปนโน หมายถง ผถงพรอมดวยเกยรต กนตธมโม หมายถง ผมธรรมนารก เขมาภรโต หมายถง ผยนดในความเบกบาน คมภรธมโม หมายถง ผมธรรมลกซง คณธโร หมายถง ผทรงความด โฆสปโญ หมายถง ผมปญญากกกอง เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จตตมโล หมายถง ผไมมมลทน จตตปโญ หมายถง ผมใจบญ ชาครธมโม หมายถง ผมธรรมเปนเครองตน ชตปโญ หมายถง ผมปญญารงเรอง ญาณธโร หมายถง นกปราชญผมญาณ เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามชอ เชน ผบวชชอ อนทร จงตงนามฉายาวา อนโท หมายถง ผเปนใหญ โดยนาชอคอ “อนทร” มาตงเปนนามฉายา ผบวชชอ วชราวธ จงตงนามฉายาวา วชรปโญ หมายถง ผมปญญาดจเพชร โดยนาสวนของชอคอ “วชร” มาใชในนามฉายา ผบวชชอ สจต จงตงนามฉายาวา สจตโต หมายถง ผมจตด โดยนาชอคอ “สจต” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามนามสกล เชน ผบวชนามสกล ไชยมงคล จงตงนามฉายาวา ชยมงคโล หมายถง ผมมงคลคอชยชนะ โดยนานามสกลคอ “ไชยมงคล” มาตงเปนนามฉายา

69

ผบวชนามสกล สธรรมา จงตงนามฉายาวา สธมโม หมายถง ผมธรรมด โดยนานามสกลคอ “สธรรมา” มาตงเปนนามฉายา ผบวชนามสกล ชยเพชร จงตงนามฉายาวา วชรชโย หมายถง ผมชยชนะดจเพชรโดย วชร หมายถง เพชร เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เชน ผบวชเกดวนอาทตย ชออตชาต จงตงนามฉายาวา อตพโล หมายถง ผมกาลงยง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อะ” และนาสวนของชอคอ “อต” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนองคาร ชอจรพงษ จงตงนามฉายาวา จรสโภ หมายถง ผงามยงยน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของชอคอ “จร” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร ชอธรภทร จงตงนามฉายาวา ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของชอคอ “ธร” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เชน ผบวชเกดวนองคาร นามสกลทองจนทร จงตงนามฉายาวา จนทโชโต หมายถง ผรงเรองดจพระจนทร ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของนามสกลคอ “จนทร” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนศกร นามสกลสนตกล จงตงนามฉายาวา สนตมโน หมายถง ผมใจสงบ ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ส” และนาสวนของนามสกลคอ “สนต” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร นามสกลคณธรรมกวน จงตงนามฉายาวา ธมมทนโน หมายถง ผใหธรรม ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของนามสกลคอ “ธรรม” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามชอกบนามสกล เชน ผบวชชอ ศรวฒน นามสกล วองชงชย จงตงนามฉายาวา ชยวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยชยชนะ ซงเปนการนาสวนของนามสกลคอ “ชย” มาผสมกบสวนของชอคอ “วฒน” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ พระ นามสกล วงศสน จงตงนามฉายาวา วรวโส หมายถง ผอยในวงศแหงความกลา ซงเปนการนาชอคอ “พระ” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “วงศ” แลวตงเปนนามฉายา

70

ผบวชชอ ธระศกด นามสกล วงศจนทร จงตงนามฉายาวา ธรวโส หมายถง ผอยในวงศแหงนกปราชญ ซงเปนการนาสวนของชอคอ “ธระ” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “วงศ” แลวตงเปนนามฉายา เปนตน 3.2.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จากการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอจากนามฉายาจานวน 500 นามฉายา พบเกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา ดงน 3.2.2.1 เกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผลการวเคราะหเกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบเกณฑทใชในการตงนามฉายา 4 ประการคอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล ซงเกณฑดงกลาวปรากฏเปนกลวธการตงนามฉายาดงแสดงในหวขอถดไป 3.2.2.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผลการว เคราะหกลว ธการต งนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอสามารถแสดงไดดงตาราง ตารางท 13 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว 377 75.40 1. ตงตามวนเกด 266 53.20 2. ตงตามวนบวช 29 5.80 3. ตงตามชอ 68 13.60 4. ตงตามนามสกล 14 2.80 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน 92 18.40 5. ตงตามวนเกดกบชอ 73 14.60 6. ตงตามวนเกดกบนามสกล 13 2.60

71

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ 7. ตงตามชอกบนามสกล 6 1.20 การตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ 31 6.20

รวม 500 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญเปนการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว โดยพบรอยละ 75.40 สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบรอยละ 18.40 นอกจากนยงพบการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ อกรอยละ 6.20 เมอพจารณากลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบวา การตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสดโดยพบรอยละ 53.20 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามชอทพบรอยละ 13.60 การตงนามฉายาตามวนบวชทพบรอยละ 5.80 และการตงนามฉายาตามนามสกลทพบรอยละ 2.80 ตามลาดบ สวนกลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด โดยพบรอยละ 14.60 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกลทพบรอยละ 2.60 และการตงนามฉายาตามชอกบนามสกลทพบรอยละ 1.20 ตามลาดบ ตวอยางของกลวธการตงนามฉายาวธตาง ๆ นน ผวจยแสดงใหเหนพอสงเขปไดดงน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกด เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อภนนโท หมายถง ผมความเพลดเพลนยง อมรธมโม หมายถง ผมธรรมอนไมตาย อาวธธมโม หมายถง ผมธรรมเปนอาวธ อนโท หมายถง ผเปนใหญ อกกฏฐวรโย หมายถง ผมความเพยรสงสด เปนตน ผเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ จงตงนามฉายาวา กตตโสภโณ หมายถง ผงามดวยเกยรต กตตปโญ หมายถง ผมปญญาเปนเกยรต เขมธมโม หมายถง ผมธรรมอนเบกบาน ขนตมโน หมายถง ผมใจอดทน ครธมโม หมายถง ผมธรรมหนกแนน คณวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยความด เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จตตสวโร หมายถง ผมความสารวมจต จารวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง จรธมโม หมายถง ผมธรรมยงยน จนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระจนทร ชวนปโญ หมายถง ผมปญญาเฉยบแหลม ชาตเมธ หมายถง ผมปญญาอนเกดแลว ญาณเมธ หมายถง นกปราชญผมญาณ เปนตน

72

ตวอยางการตงนามฉายาตามวนบวช เชน ผทบวชวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อคคปโญ หมายถง ผมปญญายอดเยยม อธปโญ หมายถง ผมปญญายง อตภทโท หมายถง ผเจรญยง เปนตน ผทบวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระจนทร ชวโน หมายถง ผเฉยบแหลม เปนตน ผทบวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา เตชธมโม หมายถง ผมธรรมเปนอานาจ ทปธมโม หมายถง ผมธรรมเปนทพง ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามชอ เชน ผบวชชอ วโรจน จงตงนามฉายาวา วโรจโน หมายถง ผรงโรจน ซงนาชอคอ “วโรจน” มาตงเปนนามฉายา ผบวชชอ สรศกด จงตงนามฉายาวา สรสกโก หมายถง ผมศกดกลา ซงนาชอคอ “สรศกด” มาตงเปนนามฉายา ผบวชชอ วทรย จงตงนามฉายาวา วทโร หมายถง ผฉลาด ซงนาชอคอ “วทรย” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามนามสกล เชน ผบวชนามสกล วรยะ จงตงนามฉายาวา มหาวรโย หมายถง ผมความเพยรมาก ซงนานามสกลคอ “วรยะ” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล เดชสร จงตงนามฉายาวา สรเตโช หมายถง ผมอานาจเปนสร ซงนานามสกลคอ “เดชสร” มาตงเปนนามฉายา ผบวชนามสกล วรรณวจตร จงตงนามฉายาวา วจตตวณโณ หมายถง ผมผวพรรณงดงาม ซงนานามสกลคอ “วรรณวจตร” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เชน ผบวชเกดวนอาทตย ชออภรกษ จงตงนามฉายาวา อภนนโท หมายถง ผมความเพลดเพลนยง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อะ” และนาสวนของชอคอ “อภ” มาใชในนามฉายา

73

ผบวชเกดวนศกร ชอสพจน จงตงนามฉายาวา สปโญ หมายถง ผมปญญาด โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ส” และนาสวนของชอคอ “ส” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร ชอโชตศกด จงตงนามฉายาวา ธมมโชโต หมายถง ผรงเรองดวยธรรม โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของชอคอ “โชต” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เชน ผบวชเกดวนอาทตย นามสกลอนทรวงษศ ร จ งต งนามฉายาว า อนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระอนทร โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และนาสวนของนามสกลคอ “อนทร” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนพธกลางวน นามสกลมาสโสภา จงต งนามฉายาวา ฐตโสภโณ หมายถง ผมความงามตงมน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ฐ” และโสภโณ มาจากศพท โสภณ ซงมความหมายเชนเดยวกบศพท โสภา คอหมายถง งาม ผบวชเกดวนเสาร นามสกลปญญาม จงตงนามฉายาวา ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของนามสกลคอ “ปญญา” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามชอกบนามสกล เชน ผบวชชอ สวฒน นามสกล มะปญญา จงตงนามฉายาวา สปโญ หมายถง ผมปญญาด ซงเปนการนาสวนของชอคอ “ส” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “ปญญา” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ พรเทพ นามสกล พจนววฒน จงตงนามฉายาวา วรวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยความประเสรฐ ซงเปนการนาสวนของชอคอ “พร” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “วฒน” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ ธรยทธ นามสกล ปญญาทพย จงตงนามฉายาวา ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ ซงเปนการนาสวนของชอคอ “ธร” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “ปญญา” แลวตงเปนนามฉายาเปนตน ตวอยางการตงนามฉายาทไมตรงกบหลกเกณฑใด ๆ เชน ผบวชเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง บวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น ชอพลศกด นามสกลวอนวฒนา ไดรบนามฉายาวา ฐตธมโม หมายถง ผมธรรมตงมน

74

ผบวชเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ บวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น ชออาวธ นามสกลศรสถตย ไดรบนามฉายาวา สเมโธ หมายถง ผมปญญาด ผบวชเกดวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ บวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ ชอเสถยร นามสกลคาทม ไดรบนามฉายาวา อปสนโต หมายถง ผสงบแลว 3.2.3 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง จากการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางจากนามฉายาจานวน 500 นามฉายา พบเกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา ดงน 3.2.3.1 เกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง ผลการวเคราะหเกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางพบเกณฑทใชในการตงนามฉายา 4 ประการคอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล ซงเกณฑดงกลาวปรากฏเปนกลวธการตงนามฉายาดงแสดงในหวขอถดไป 3.2.3.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง ผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางสามารถแสดงไดดงตาราง ตารางท 14 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว 445 89.00 1. ตงตามวนเกด 392 78.40 2. ตงตามวนบวช 33 6.60 3. ตงตามชอ 16 3.20 4. ตงตามนามสกล 4 0.80 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน 55 11.00 5. ตงตามวนเกดกบชอ 24 4.80 6. ตงตามวนเกดกบนามสกล 13 2.60

75

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ 7. ตงตามวนบวชกบชอ 9 1.80 8. ตงตามวนบวชกบนามสกล 3 0.60 9. ตงตามชอกบนามสกล 6 1.20

รวม 500 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางสวนใหญเปนการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว โดยพบรอยละ 89.00 สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบรอยละ 11.00 เมอพจารณากลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบวา การตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสดโดยพบรอยละ 78.40 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนบวชทพบรอยละ 6.60 การตงนามฉายาตามชอทพบรอยละ 3.20 และการตงนามฉายาตามนามสกลทพบรอยละ 0.80 ตามลาดบ สวนกลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด โดยพบรอยละ 4.80 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกลทพบรอยละ 2.60 การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอทพบรอยละ 1.80 การตงนามฉายาตามชอกบนามสกลทพบรอยละ 1.20 และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกลทพบรอยละ 0.60 ตามลาดบ ตวอยางของกลวธการตงนามฉายาวธตาง ๆ นน ผวจยแสดงใหเหนพอสงเขปไดดงน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกด เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อภปณโณ หมายถง ผบรบรณยง อชโต หมายถง ผไมมใครตอสได อธปโญ หมายถง ผมปญญายง อานนโท หมายถง ผมความเพลดเพลน อนทวโร หมายถง ผมความกลาดจพระอนทร เปนตน ผเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ จงตงนามฉายาวา กตตปาโล หมายถง ผรกษาเกยรต กตตโก หมายถง ผมเกยรต เขมจตโต หมายถง ผมจตเบกบาน ขนตสโภ หมายถง ผงามดวยขนต คณวโร หมายถง ผประเสรฐดวยความด เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จรวฑฒโน หมายถง ผเจรญยงยน จตตปโญ หมายถง ผมใจบญ

76

ชตนธโร หมายถง ผทรงความรงเรอง ชนาสโภ หมายถง ผเปนคนองอาจ ญาณธโร หมายถง ผทรงญาณ เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนบวช เชน ผทบวชวนพธกลางวน มอกษรวรรคบรวารเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ มอกษรวรรคกาลกณเปน จ ฉ ช ฌ ญ จงตงนามฉายาวา ฐตวโร หมายถง ผมความกลาหาญตงมน ฐตกลยาโณ หมายถง ผมความงามตงมน เปนตน ผทบวชวนศกร มอกษรวรรคบรวารเปน ส ห ฬ มอกษรวรรคกาลกณเปน ย ร ล ว จงตงนามฉายาวา สทธธมโม หมายถง ผมธรรมบรสทธ สทธปโญ หมายถง ผมปญญาบรสทธ เปนตน ผทบวชวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น มอกษรวรรคกาลกณเปน ฏ ฐ ฑ ฒ ณ จงตงนามฉายาวา ถรสโล หมายถง ผมศลมนคง ธมมสทโธ หมายถง ผบรสทธดวยธรรม ธมมปาโล หมายถง ผรกษาธรรม เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามชอ เชน ผบวชชอ สวฒน จงตงนามฉายาวา สวฑฒโน หมายถง ผเจรญด โดยนาชอคอ “สวฒน” มาตงเปนนามฉายา ผบวชชอ วสทธ จงตงนามฉายาวา วสทโธ หมายถง ผมความบรสทธ โดยนาชอคอ “วสทธ” มาตงเปนนามฉายา

ผบวชชอ บณฑต จงตงนามฉายาวา ปณฑโต หมายถง ผมความร โดยนาชอคอ “บณฑต” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามนามสกล เชน ผบวชนามสกล กอเกษมวงศ จงตงนามฉายาวา เขมวโส หมายถง ผอยในวงศแหงความเบกบาน ซงนาสวนของนามสกลคอ “เกษมวงศ” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล ศรสวรรณภทร จงตงนามฉายาวา สวณณภทโท หมายถง ผเจรญดจทอง ซงนาสวนของนามสกลคอ “สวรรณภทร” มาใชในนามฉายา ผบวชนามสกล สขสถาพร จงตงนามฉายาวา สขถาวโร หมายถง ผมความสขยงยน ซงนานามสกลคอ “สขสถาพร” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เชน ผบวชเกดวนพฤหสบด ชอยศพล จงตงนามฉายาวา มหายโส หมายถง ผมยศมาก โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ม” และนาสวนของชอคอ “ยศ” มาใชในนามฉายา

77

ผบวชเกดวนศกร ชอสจตร จงตงนามฉายาวา สจตโต หมายถง ผมจตด โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ส” และนาชอคอ “สจตร” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร ชอธรพนธ จงตงนามฉายาวา ธรวโร หมายถง ผประเสรฐดวยปญญา โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของชอคอ “ธร” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เชน ผบวชเกดวนอาทตย นามสกลอดมกาญนานนท จงตงนามฉายาวา อตตโม หมายถง ผยอดเยยม ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และนาสวนของนามสกลคอ “อดม” มาใชตงเปนนามฉายา ผบวชเกดวนจนทร นามสกลเอองกตตกล จงตงนามฉายาวา กตตกโล หมายถง ผอยในตระกลทมเกยรต ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ก” และนาสวนของนามสกลคอ “กตตกล” มาใชตงเปนนามฉายา ผบวชเกดวนองคาร นามสกลราพงจตต จงตงนามฉายาวา จตตโสภโณ หมายถง ผงามทจต ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของนามสกลคอ “จตต” มาใชในนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ เชน ผบวชบวชวนพฤหสบด ชอปญญา จงตงนามฉายาวา ภมปโญ หมายถง ผมปญญาดจแผนดน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ภ” และนาชอคอ “ปญญา” มาใชในนามฉายา ผบวชบวชวนพฤหสบด ชอวรยะ จงตงนามฉายาวา ปญวรโย หมายถง ผมความเพยรเปนบญ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ป” และนาชอคอ “วรยะ” มาใชในนามฉายา ผบวชบวชวนเสาร ธรพงษ จงตงนามฉายาวา ธรวโส หมายถง ผอยในวงศแหงนกปราชญ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาชอคอ “ธรพงษ” มาตงเปนนามฉายา ตวอยางการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล เชน ผบวชบวชวนอาทตย นามสกลพลบว จงตงนามฉายาวา อปลวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจดอกบว โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และ อปล หมายถง ดอกบว

78

ผบวชบวชวนพฤหสบด นามสกลธนชย จงตงนามฉายาวา ภมชโย หมายถง ผมชยดจแผนดน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ภ” และนาสวนของนามสกลคอ “ชย” มาใชในนามฉายา ผบวชบวชวนเสาร นามสกลชทรพย จงตงนามฉายาวา ธนปโญ หมายถง ผมปญญาเปนทรพย โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และศพท ธน หมายถง ทรพย ตวอยางการตงนามฉายาตามชอกบนามสกล เชน ผบวชชอ อทธพนธ นามสกล ศภธนพฒน จงตงนามฉายาวา อทธวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยอานาจ ซงเปนการนาสวนของชอคอ “อทธ” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “พฒน” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ วนววฒน นามสกล อวยชย จงตงนามฉายาวา ชยวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยชยชนะ ซงเปนการนาสวนของนามสกลคอ “ชย” มาผสมกบสวนของชอคอ “วฒน” แลวตงเปนนามฉายา ผบวชชอ จรพนธ นามสกล ธรรมาภมข จงตงนามฉายาวา จรธมโม หมายถง ผมธรรมยงยน ซงเปนการนาสวนของชอคอ “จร” มาผสมกบสวนของนามสกลคอ “ธรรม” แลวตงเปนนามฉายา เปนตน 3.2.4 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต จากการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตจากนามฉายาจานวน 500 นามฉายา พบเกณฑทใชในการตงนามฉายาและกลวธการตงนามฉายา ดงน 3.2.4.1 เกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต ผลการวเคราะหเกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต พบเกณฑทใชในการตงนามฉายา 2 ประการคอ วนเกดและชอ อยางไรกตามจากการสมภาษณพระครกาแกว81 ทาใหทราบวามการนาเกณฑวนบวชมาพจารณาแลวใชตงนามฉายาดวย หากแตไดรบความนยมนอย โดยสวนใหญนยมใชเกณฑวนเกดมากกวา เนองจากวนเกดนนถอวามความสาคญและนยมนามาใชในการตงชอตามตาราโหราศาสตรมากกวาวนบวช สวนเกณฑนามสกลกมนาใชในการตงนามฉายาบาง แตไมไดรบความนยมเชนกน เนองจากนยมใชเกณฑชอซงเปนสงท

81สมภาษณ พระครกาแกว, เจาอาวาสวดหนาพระลาน อาเภอเมองนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช, 4 พฤศจกายน 2550.

79

สามารถระบตวบคคลไดดกวานามสกล82 ดวยสาเหตทกลาวมาทาใหมการนาเกณฑวนบวชและเกณฑนามสกลมาใชในการตงนามฉายาในภาคใตนอย 3.2.4.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต ผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตสามารถแสดงไดดงตาราง

ตารางท 15 ความถและคาเฉลยรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต

กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว 436 87.20 1. ตงตามวนเกด 363 72.60 2. ตงตามชอ 73 14.60 การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน 64 12.80 3. ตงตามวนเกดกบชอ 64 12.80

รวม 500 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย

ภาคใตสวนใหญเปนการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว โดยพบรอยละ 79.60 สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบรอยละ 20.40 เมอพจารณากลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบวา การตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสดโดยพบรอยละ 69.40 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามชอทพบรอยละ 7.60 และการตงนามฉายาตามนามสกลทพบรอยละ 2.60 ตามลาดบ สวนกลวธยอยของการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด โดยพบรอยละ 14.80 รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกลทพบรอยละ 4.60 และการตงนามฉายาตามชอกบนามสกลทพบรอยละ 1.00 ตามลาดบ ตวอยางของกลวธการตงนามฉายาวธตาง ๆ นน ผวจยแสดงใหเหนพอสงเขปไดดงน

82สมภาษณ พระครกาชาด, เจาอาวาสวดหนาพระบรมธาต อาเภอเมองนครศรธรรมราช จงหวด

นครศรธรรมราช, 4 พฤศจกายน 2550.

80

ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกด เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อกกโชโต หมายถง ผมความรงเรองนาสรรเสรญ อทธโชโต หมายถง ผรงเรองดวยอานาจ อนทปโญ หมายถง ผมปญญาดจพระอนทร อตตมธมโม หมายถง ผมธรรมอนอดม อกกฏฐปโญ หมายถง ผมปญญาสงสด เปนตน ผเกดวนจนทร มอกษรวรรคบรวารเปน ก ข ค ฆ ง มอกษรวรรคกาลกณเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ จงตงนามฉายาวา กสลจตโต หมายถง ผมจตเปนกศล กาจนวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง ขนตโก หมายถง ผมความอดทน คณวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยความด คมภรปโญ หมายถง ผมปญญาลกซง เปนตน ผเกดวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จนทโชโต หมายถง ผรงเรองดจพระจนทร จตตสโภ หมายถง ผงามทจต ฉววณโณ หมายถง ผมผวพรรณงาม โชตธมโม หมายถง ผมธรรมรงเรอง ชวโน หมายถง ผเฉยบแหลม เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามชอ เชน ผบวชชอ สนทร จงตงนามฉายาวา สนทโร หมายถง ผมความงาม โดยนาชอคอ “สนทร” มาตงเปนนามฉายา ผบวชชอ กตตกร จงตงนามฉายาวา กตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต โดยนาสวนของชอคอ “กตต” มาใชในนามฉายา ผบวชชอ วชย จงตงนามฉายาวา วชโย หมายถง ผมชยชนะ โดยนาชอคอ “วชย” มาตงเปนนามฉายา เปนตน ตวอยางการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เชน ผบวชเกดวนอาทตย ชออภวฒน จงตงนามฉายาวา อภวฑฒโน หมายถง ผเจรญยง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อะ” และนาชอคอ “อภวฒน” มาตงเปนนามฉายา ผบวชเกดวนพฤหสบด ชอวรเดช จงตงนามฉายาวา มหาวโร หมายถง ผมความกลาหาญมาก โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ม” และนาสวนของชอคอ “วร” มาใชในนามฉายา ผบวชเกดวนเสาร ชอธนวทย จงตงนามฉายาวา ธนปโญ หมายถง ผมปญญาเปนทรพย โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาสวนของชอคอ “ธน” มาใชในนามฉายา

81

กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาค สามารถสรปไดดงตาราง

ตารางท 16 ความถและคาเฉลรอยละของกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาค

เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ กลาง ใต กลวธการตงนามฉายา ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ เกณฑเดยว 398 79.60 377 75.40 445 89.00 436 87.20 1. ตงตามวนเกด 347 69.40 266 53.20 392 78.40 363 72.60 2. ตงตามวนบวช - - 29 5.80 33 6.60 - - 3. ตงตามชอ 38 7.60 68 13.60 16 3.60 73 14.60 4. ตงตามนามสกล 13 2.60 14 2.80 4 0.80 - - 2 เกณฑรวมกน 102 20.40 92 18.40 55 11.00 64 12.80 5. ตงตามวนเกดกบชอ 74 14.80 73 14.60 24 4.80 64 12.80 6. ตงตามวนเกดกบนามสกล 23 4.60 13 2.60 13 2.60 - - 7. ตงตามวนบวชกบชอ - - - - 9 1.80 - - 8. ตงตามวนบวชกบนามสกล - - - - 3 0.60 - - 9. ตงตามชอกบนามสกล 5 1.00 6 1.20 6 1.20 - - ไมตรงกบเกณฑใด ๆ - - 31 6.20 - - - -

รวม 500 100 500 100 500 100 500 100 จากตารางขางตนแสดงใหเหนวาในแตละภาคนยมใชการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวมากทสด รองลงมาคอการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน สวนการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ นนพบทภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพยงภาคเดยวซงกพบความถเพยงเลกนอยเทานน เมอพจารณากลวธยอยทใชในการตงนามฉายาพบวาภาคทมกลวธยอยมากทสดคอภาคกลางม 9 วธ รองลงมาคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอม 7 วธ ภาคเหนอม 6 วธ และภาคใตม 3 วธ ตามลาดบ ทงนเปนผลมาจากเกณฑทใชในการตงนามฉายาทพบวาภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายาทง 4 เกณฑ คอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล จงปรากฏกลวธการตงนามฉายามากกวาภาคอน ในขณะทภาคเหนอปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายา 3 เกณฑ คอ วนเกด ชอ และนามสกล สวนภาคใตปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายาเพยง 2 เกณฑ คอ วนเกดและชอ จงทาใหปรากฏกลวธการตงนามฉายาลดหลนกนมา

82

ตามลาดบ อยางไรกตามแมวาภาคเหนอจะไมปรากฏเกณฑวนบวช และภาคใตไมปรากฏเกณฑวนบวชและนามสกล แตจากการสมภาษณทาใหทราบวาเกณฑดงกลาวมใชในแตละภาคดวยเพยงแตไดรบความนยมนอยมากจนทาใหไมปรากฏในขอมลทใชในการศกษาครงน

สวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคกลางทแมจะพบเกณฑวนบวชและเกณฑนามสกล แตเกณฑดงกลาวกไดรบความนยมนอย ดงจะเหนไดจากความถของกลวธการตงนามฉายาทพจารณาจากเกณฑดงกลาวมนอยเมอเทยบกบเกณฑวนเกดและชอ ซงจะไดรบความนยมมากกวาในทกภาค โดยปรากฏกลวธการตงนามฉายาตามวนเกดมากทสดทงสภาค รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ และการตงนามฉายาตามชอ ตามลาดบ ยกเวนภาคกลางทมการตงนามฉายาตามวนบวชมากกวาการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ และการตงนามฉายาตามชอตามลาดบ ทงนเปนเพราะในภาคกลางมการบวชหมบอยครง พระอปชฌายจงนยมตงนามฉายาโดยพจารณาวนบวชเนองจากมความสะดวกเพราะไมตองพจารณาตงนามฉายาเปนรายบคคล อนง ผลการศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆในทกภาคนน สวนใหญมความสอดคลองกบความเชอตามตาราทกษา กลาวคอในทกภาคมการตงนามฉายาตามวนเกดซงเปนการพจารณาเลอกอกษรทเปนสรมงคลประจาวนเกดตามตาราทกษามาใชขนตนนามฉายามากทสด อกทงยงมการนาวนเกดไปพจารณาควบคกบชอและนามสกล เปนการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ และการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล นอกจากนการตงนามฉายาโดยพจารณาวนบวชกมความสอดคลองกบความเชอตามตาราทกษา ทงนรวมถงการตงนามฉายาทพจารณาวนบวชควบคกบชอและนามสกล เปนการตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกลอกดวย กลาวโดยสรปในการตงนามฉายานนมเกณฑทใชในการตง 4 ประการ คอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล ของชอผบวช เกณฑดงกลาวนามาใชในการตงนามฉายา โดยแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ดวยกน คอ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว ประกอบดวยการตงนามฉายาตามวนเกด การตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามชอ การตงนามฉายาตามนามสกล และการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนซงประกอบดวย การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ การตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ การตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล และการตงนามฉายาตามชอกบนามสกล นอกจากนผวจยยงพบการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ อกประเภทหนง โดยเปนการตงนามฉายาทไมสมพนธกบทงวนเกด วนบวช ชอ และนามสกลของผบวชเลย ซงนามฉายาประเภทนสวนใหญจะมความหมายเกยวกบ

83

เรองทางธรรมและปญญาความรอบร ทงนการตงนามฉายาทพบมากทสดไดแกการตงนามฉายาตามวนเกด สวนการตงนามฉายาทพบนอยทสดคอการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล เมอพจารณากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาคพบวาในทกภาคมเกณฑการตงนามฉายาทง 4 ประการ แตทงนทในภาคเหนอไมปรากฏขอมลนามฉายาทตรงกบเกณฑวนบวช ภาคใตไมปรากฏขอมลทตรงกบเกณฑวนบวชและนามสกลนน เนองจากเกณฑดงกลาวไมไดรบความนยม สาหรบกลวธการตงนามฉายาพบวาทง 4 ภาคนยมใชการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวมากทสด โดยกลวธยอยทพบมากทสดในทง 4 ภาคคอการตงนามฉายาตามวนเกด สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนนนพบวาทกภาคนยมการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอเหมอนกน

84

บทท 4

ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย

ในบทนผวจยจะแสดงใหเหนความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย โดยนาเสนอใน 2 ประเดนคอ ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยซงไดจากการวเคราะหนามฉายาจากวดในจงหวดทเปนตวแทนของแตละภมภาคจานวนทงหมด 2,000 นามฉายา และความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ซงแสดงใหเหนความเหมอนและความแตกตางของความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาค ทงนในการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยผวจยวเคราะหความหมายรวมตามรปศพทของทงนามฉายาโดยยดความหมายตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 254283 พจนานกรมบาล-ไทย84 ระเบยบปฏบตการตงนามฉายา85 และการตงฉายา (ชอ) แกผอปสมบท86 เปนเกณฑ การวเคราะหความหมายรวมของทงนามฉายานนผวจยวเคราะหความหมายทไดจากการแปลนามฉายาตามหลกของคาสมาส ทงนเพราะการตงนามฉายาสวนใหญเกดจากการนาศพทภาษาบาล 2 ศพทมารวมกนเปนคาสมาส การแปลความหมายของคาสมาสมกจะแปลจากศพทหลงไปศพทหนา และความหมายสาคญของคาจะอยทศพทใดศพทหนงซงสวนใหญมกจะเปนศพทหลง87 เชน นามฉายาวา อธปโญ หมายถง ผมปญญายง มความหมายหลกอยทศพทหลง คอ ปญา ซงผวจยจดใหนามฉายานอยในกลมความหมายเกยวกบปญญา เปนตน

อยางไรกตาม มคาสมาสบางประเภททในการแปลนนศพทหลงตองพงพาศพทหนา88 จงจะทาใหเขาใจความหมายไดชดเจนยงขน เชน นามฉายาวา กตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต

83ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (กรงเทพมหานคร : นานมบค

พบลเคชนส, 2546). 84ชวนทร สระคา และ จาลอง สารพดนก, พจนานกรมบาล-ไทย, พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร :

ประยรวงศพรนตง, 2538). 85พระธรรมวโรดม, “ระเบยบปฏบตการตงนามฉายา,” ใน คมอพระอปชฌาย, 50-72. 86ส. วฒนเศรษฐ, “การตงฉายา (ชอ) แกผอปสมบท,” ใน ปทานกรมการตงชอและนามสกล, 71-112. 87สภาพร มากแจง, ภาษาบาล-สนสกฤตในภาษาไทย (กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, 2527), 56. 88มณปน พรหมสทธรกษ, “ภาษาบาลประยกต,” เอกสารประกอบวชา 411202 ภาษาบาลประยกต

ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2547. (อดสาเนา)

85

ความหมายหลกอยทศพทหนา คอ กตต เนองจากชวยอธบายศพทหลงใหชดเจนยงขน ผวจยจงจดใหนามฉายานอยในกลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ เปนตน 4.1 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาทงหมด 2,000 นามฉายา ผวจยสามารถจดกลมความหมายไดเปน 8 กลมความหมาย โดยแตละกลมความหมายพจารณาจากนามฉายาทมความหมายสอดคลองกนหรอมความหมายทานองเดยวกน เชน นามฉายากตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต สรเตโช หมายถง ผมอานาจกลา วชโย หมายถง ผมชยชนะ ฐานวโร หมายถง ผมความกลาเปนทตง นรนโท หมายถง ผเปนใหญกวานรชน จดใหอยในกลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ เปนตน ทงนกลมความหมายทง 8 กลมเรยงตามลาดบความถจากมากไปนอยมรายละเอยดดงตอไปน 4.1.1 กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผทมความประพฤตด มธรรมะ มศล มความสารวม มความบรสทธปราศจากกเลส รวมถงผทมจตใจบรสทธ ผองใสดวย ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย สจณโณ ผมความประพฤตด คณงกโร ผทาความด คณยตโต ผประกอบดวยความด ฐตธมโม ผมธรรมตงมน วสทธสโล ผมศลบรสทธ สวโร ผมความสารวม อปสนโต ผสงบแลว จตตมโล ผไมมมลทน ปภสสรจตโต ผมจตผองใส เปนตน

86

4.1.2 กลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบปญญา คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบนกปราชญ ผมความฉลาด ผมปญญา ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย ธรปโญ ผมปญญาดจนกปราชญ สเมโธ ผมปญญา วรปโญ ผมปญญาอนประเสรฐ ถรปโญ ผมปญญามนคง มหาปโญ ผมปญญามาก อคคปโญ ผมปญญายอดเยยม โกวโท ผฉลาด โกสโล ผฉลาด สปโญ ผมปญญาด เปนตน 4.1.3 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผมความเปนมงคล มความเจรญ มความรงเรอง และผประเสรฐ ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย ภททโก ผเจรญ

อตภทโท ผเจรญยง โชตโก ผรงเรอง วโรจโน ผมความรงโรจน จนทโชโต ผรงเรองดจพระจนทร จรวฑฒโน ผเจรญยงยน สมงคโล ผมมงคลด ปวโร ผประเสรฐ ปงคโว ผประเสรฐ เปนตน

87

4.1.4 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผมเกยรต ยศ อานาจ ชยชนะ ความกลาหาญ พลง และผเปนใหญ ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย กตตภทโท ผเจรญดวยเกยรต กตตโก ผมเกยรต มหายโส ผมยศมาก เตชวโร ผประเสรฐดวยอานาจ สรเตโช ผมอานาจกลา วชโย ผมชยชนะ อตพโล ผมกาลงยง มหาวโร ผมความกลาหาญมาก นรนโท ผเปนใหญกวานรชน เปนตน 4.1.5 กลมความหมายเกยวกบความงาม กลมความหมายเกยวกบความงาม คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผมความงาม ผมรปรางงาม ผมผวพรรณงาม ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย กลยาโณ ผมความงาม วจตโต ผงดงาม โสภโณ ผมความงาม สสณฐาโน ผมทรวดทรงงาม กาจนวณโณ ผมผวพรรณดจทอง จารวณโณ ผมผวพรรณดจทอง พมพสร ผงามดจพมพ กนตวณโณ ผมผวพรรณนารก วจตตวณโณ ผมผวพรรณงดงาม เปนตน

88

4.1.6 กลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความสข คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผมความราเรง เบกบาน มความสาราญ และความเพลนเพลน ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย หฏฐมโน ผมใจราเรง ปหฏโฐ ผรนเรงแลว เขมจาโร ผมความประพฤตอนเบกบาน เขมาภรโต ผยนดในความเบกบาน ผาสโก ผมความสาราญ นนโท ผมความเพลดเพลน สนนโท ผมความเพลดเพลนด อภนนโท ผมความเพลดเพลนยง อานนโท ผมความเพลดเพลน เปนตน 4.1.7 กลมความหมายเกยวกบความเพยร กลมความหมายเกยวกบความเพยร คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผทมความเพยร ความพยายาม และผมความขยน ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย ฐตปรกกโม ผมความพากเพยรตงมน ปโยโค ผมความเพยร โอปกกโม ผมความเพยร ตกขวรโย ผมความเพยรกลา มหาวรโย ผมความเพยรมาก วรยธโร ผทรงความเพยร วายาโม ผมความพยายาม มหาวายาโม ผมความพยายามมาก อฏฐาโน ผมความขยน เปนตน

89

4.1.8 กลมความหมายเกยวกบความอดทน กลมความหมายเกยวกบความอดทน คอ ความหมายรวมของนามฉายาทเกยวกบผมขนตคอความอดทน ตวอยางนามฉายาทอยในกลมความหมายน เชน นามฉายา ความหมาย ขนตโก ผมความอดทน ขนตธโร ผทรงความอดทน ฐตขนตโก ผมความอดทนตงมน ขนตจตโต ผมใจอดทน ขนตมโน ผมใจอดทน ขนตสมปนโน ผถงพรอมดวยความอดทน ขนตยตโต ผประกอบดวยความอดทน ขนตวโร ผประเสรฐดวยขนต

ขนตสโภ ผงามดวยขนต ขนตาภรกโข ผรกษาขนตอยางยง เปนตน ความหมายของนามฉายาทง 8 กลมดงกลาวขางตนสามารถสรปโดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงตาราง

ตารางท 17 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ 1. เรองทางธรรม 761 38.05 2. ปญญา 475 23.75 3. สรมงคลและความเจรญรงเรอง 269 13.45 4. เกยรตยศและอานาจ 238 11.90 5. ความงาม 99 4.95 6. ความสข 56 2.80 7. ความเพยร 52 2.60 8. ความอดทน 50 2.50

รวม 2,000 100

90

จากตารางแสดงใหเหนวาความหมายของนามฉายาทพบมากท สดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม ซงพบรอยละ 38.05 รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา พบรอยละ 23.75 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง พบรอยละ 13.45 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ พบรอยละ 11.90 กลมความหมายเกยวกบความงาม พบรอยละ 4.95 กลมความหมายเกยวกบความสข พบรอยละ 2.80 และกลมความหมายเกยวกบความเพยร พบรอยละ 2.60 ตามลาดบ สวนกลมความหมายความหมายเกยวกบความอดทนพบนอยทสด คอพบรอยละ 2.50 ผลการศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวาความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญจะเกยวกบเรองทางธรรม ซงสาเหตทเปนเชนนอาจเปนเพราะนามฉายาเปนชอทใชในทางพระพทธศาสนา ดงนนพระอปชฌายจงนยมตงนามฉายาทมความหมายไปในทางธรรม เพอใหผบวชไดระลกถงหนาททตนตองปฏบตในทางพระพทธศาสนาคอศกษาและปฏบตตามพระธรรมวนย ซงเปนจดมงหมายหลกของการบวช 4.2 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาคเพอใหเหนรายละเอยด รวมทงความเหมอนและความแตกตางของความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ ดงน 4.2.1 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอจานวน 500 นามฉายา พบกลมความหมายทงสน 8 กลม ซงสามารถแสดงโดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงตารางตอไปน

ตารางท 18 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ 1. เรองทางธรรม 189 37.80 2. ปญญา 138 27.60 3. สรมงคลและความเจรญรงเรอง 68 13.60

91

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ 4. เกยรตยศและอานาจ 61 12.20 5. ความงาม 17 3.40 6. ความเพยร 10 2.00 7. ความสข 9 1.80 8. ความอดทน 8 1.60

รวม 500 100

จากตารางแสดงใหเหนวากลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอทพบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม โดยพบรอยละ 37.80 รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา พบรอยละ 27.60กลม ความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง พบรอยละ 13.60 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ พบรอยละ 12.20 กลมความหมายเกยวกบความงามพบรอยละ 3.40 กลมความหมายเกยวกบความเพยรพบรอยละ 2.00 และกลมความหมายเกยวกบความสข พบรอยละ 1.80 ตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความอดทนพบนอยทสด โดยพบรอยละ 1.60

ลาดบของกลมความหมายดงกลาวแสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคเหนอใหความสาคญกบเรองของธรรมะ ศลธรรม และการทาความด โดยสะทอนผานนามฉายาของพระสงฆซงนยมตงโดยมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด สาเหตทเปนเชนนอาจเปนเพราะคนไทยภาคเหนอมชวตผกพนอยกบพระพทธศาสนา มประเพณการทาบญตาง ๆ อาท การทาบญออกพรรษา การตงธรรมหลวงเทศนมหาชาต การทานธรรม และการทาบญปอย เปนตน ทาใหคนไทยภาคเหนอเปนผรกสงบ มจตใจสง ตงอยในความด89 นอกจากนในสงคมของคนไทยลานนายงเชอวามนษยตองครองตนใหเปนคนดโดยยดหลกจรยศาสตร 3 ประการ ไดแก การไมกระทาความชว การประกอบคณความด และการทาจตใจใหบรสทธ90 ซงกคอหลกปรชญาในพระพทธศาสนานนเอง

ดวยวถชวตและความเชอของคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคเหนอดงกลาว ประกอบกบพระอปชฌายตองการใหผบวชระลกถงหนาทของตนในทางพระพทธศาสนา ทาให

89สงวน โชตสขรตน,รวบรวม, ประเพณไทยภาคเหนอ, พมพครงท 2 (พระนคร : โอเดยนสโตร, 2512),

4. 90สทธ บตรอนทร, โลกทศนชาวไทยลานนา (เชยงใหม : ศนยหนงสอเชยงใหม, 2523), 20.

92

กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมเปนทนยมและนามาใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอ ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอตามกลมความหมายแสดงไดดงตาราง

ตารางท 19 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคเหนอตามกลมความหมาย

กลมความหมาย ตวอยางนามฉายา

เรองทางธรรม ธมมโก คณธมโม

ธมมรโต ยตโก

ธมมราโม วจตตธมโม

ปญญา ปญาวฑฒโก สปปโญ

ญาณปปสโต อกกฏฐปโญ

ภททปโญ ฐตปโญ

สรมงคลและ ความเจรญรงเรอง

อตภทโท วโรจโน

จนทโชโต อกกโชโต

อภวฑฒโน สรมงคโล

เกยรตยศและอานาจ กตตธโร ฐตยโส

อตพโล กตตสมปนโน

ชนวโร อทธวโร

ความงาม สสณฐาโน สวณโณ

เหมวณโณ จนทวณโณ

ฉววณโณ สนทโร

ความเพยร ปโยโค ปรกกโม

วรยธโร อฏราย

ถรวรโย ตกขวรโย

ความสข เขมาภรโต นนทโย

อภนนโท ปหฏโฐ

นนโท เขมจาโร

ความอดทน ขนตาภรกโข ขนตสมปนโน

ขนตสาโร ขนตสโภ

ขนตโก ขนตมโน

4.2.2 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ ากก า ร ว เ ค ร า ะห ค ว ามหมายของน ามฉ า ย าขอ งพระสงฆ ไทยภ าคตะวนออกเฉยงเหนอจานวน 500 นามฉายา พบกลมความหมายทงสน 8 กลม ซงสามารถแสดงโดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงตารางตอไปน

93

ตารางท 20 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ

1. เรองทางธรรม 202 40.40 2. ปญญา 128 25.60 3. สรมงคลและความเจรญรงเรอง 63 12.60 4. เกยรตยศและอานาจ 53 10.60 5. ความงาม 21 4.20 6. ความสข 12 2.40 7. ความเพยร 11 2.20 8. ความอดทน 10 2.00

รวม 500 100

จากตารางแสดงใหเหนวากลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอทพบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม โดยพบรอยละ 40.40 รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา พบรอยละ 25.60 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง พบรอยละ 12.60 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ พบรอยละ 10.60 กลมความหมายเกยวกบความงามพบรอยละ 4.20 กลมความหมายเกยวกบความสขพบรอยละ 2.40 และกลมความหมายเกยวกบความเพยร พบรอยละ 2.20 ตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความอดทนพบนอยทสด โดยพบรอยละ 2.00

ลาดบของกลมความหมายดงกลาวแสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคตะวนออกเฉยงเหนอใหความสาคญกบเรองของธรรมะ การทาความด และการประพฤตปฏบตธรรมเชนกน โดยสะทอนผานนามฉายาของพระสงฆซงนยมตงโดยมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด สาเหตทเปนเชนนอาจเปนเพราะคนไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอนนยกยองนบถอบคคลทมความประพฤตด มคณธรรม รจกผด ชอบ ชว ด และบาป บญ คณ โทษ91 ประกอบกบพระอปชฌายตองการใหผบวชระลกถงหนาทของตนในทางพระพทธศาสนา ทาใหกลมความหมาย

91อภศกด โสมอนทร, โลกทศนอสาน (มหาสารคาม : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม,

2534), 20.

94

เกยวกบเรองทางธรรมเปนทนยมและนามาใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอตามกลมความหมายแสดงไดดงตาราง

ตารางท 21 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอตามกลมความหมาย


เรองทางธรรม วชรธมโม นาถธมโม

ธมมกาโม คณยตโต

รกขตธมโม ชาครโต

ปญญา วจกขโณ ธนปโญ

ปญาพหโล ปญาวฑฒโน

เอกวชโช โกวโท


โชตโก วรวฑฒโน

สวฑฒโน อธวโร

สวฑโฒ ภททโก

เกยรตยศและอานาจ มหายโส กตตชโย

ยสนธโร อาสโภ

สรสกโก ตขณพโล

ความงาม กลยาโณ จรสโภ

สรวฑฒโน สรวณโณ

วจตตวณโณ จารวณโณ

ความสข อภนนโท อานนโท

ปหฏโฐ นนโท

เขมจตโต

ความเพยร ฐตปรกกโม อกฏฏฐวรโย

มหาวรโย อฏฐาโน

มหาปรกกโม มหาวายาโม

ความอดทน ขนตพโล ขนตสโภ

ขนตมโน

ขนตโก

4.2.3 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางจานวน 500 นามฉายา พบกลมความหมายทงสน 8 กลม ซงสามารถแสดงโดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงตารางตอไปน

95

ตารางท 22 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ 1. เรองทางธรรม 190 38.00 2. ปญญา 95 19.00 3. สรมงคลและความเจรญรงเรอง 74 14.80 4. เกยรตยศและอานาจ 67 13.40 5. ความงาม 25 5.00 6. ความอดทน 18 3.60 7. ความสข 17 3.40 8. ความเพยร 14 2.80

รวม 500 100

จากตารางแสดงใหเหนวากลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางทพบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม โดยพบรอยละ 38.00 รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา พบรอยละ 19.00 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง พบรอยละ 14.80 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ พบรอยละ 13.40 กลมความหมายเกยวกบความงามพบรอยละ 5.00 กลมความหมายเกยวกบอดทน พบรอยละ 3.60 และกลมความหมายเกยวกบความสข พบรอยละ 3.40 ตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความเพยรพบนอยทสด โดยพบรอยละ 2.80

ลาดบของกลมความหมายดงกลาวแสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคกลางกใหความสาคญกบเรองของธรรมะ การทาความด และการประพฤตปฏบตตนอยในศลธรรมเชนเดยวกบคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยสะทอนผานนามฉายาของพระสงฆซงนยมตงโดยมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด สาเหตทเปนเชนนอาจเปนเพราะคนไทยภาคกลางนยมปฏบตธรรมและยดมนในหลกคาสอนของพระพทธศาสนาอยางมนคง มการฟงธรรมและทาบญในโอกาสตาง ๆ นอกจากนพระศรสธรรมเวท92 ยงกลาววาเพอใหผบวชมงปฏบตธรรมตามพระธรรมวนยและตงมนอยในความดงาม จงทา

92สมภาษณ พระศรสธรรมเวท, รองเจาอาวาสวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร อาเภอเมองนครปฐม

จงหวดนครปฐม, 12 มกราคม 2551.

96

ใหกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมเปนทนยมและนามาใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลาง ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางตามกลมความหมายแสดงไดดงตาราง

ตารางท 23 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคกลางตามกลมความหมาย


เรองทางธรรม ฉนทธมโม กตกสโล

ธมมวฑโฒ ธมมทโป

ธมมสกขโก สลธโร

ปญญา กนตปโญ ปญาวโธ

ชตปโญ ปณฑโต

สรปโญ คมภรปโญ


ปรปณโณ ชวลโต

ชตนธโร วรมงคโล

ฐตมงคโล วฑฒโน

เกยรตยศและอานาจ อชโต สหวโร

อทธโก ฐตสกโก

ชยวฑโฒ สกตตโก

ความงาม อฏวณโณ ฐตสโภ

รตนวณโณ อคควณโณ

อปลวณโณ ฐตกลยาโณ

ความอดทน ฐตขนตโก ขนตมโน

ขนตวโร ขนตสาโร

ขนตธโร ขนตโสภโณ

ความสข สนนโท เขมจาโร

เขมกาโร นนทสาโร

ฐตเขโม นนทโย

ความเพยร โอปกกโม ถรวรโย

พทธวรโย ฐตวายาโม

วายาโม อกกฏฐวรโย

4.2.4 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตจานวน 500 นามฉายา พบกลมความหมายทงสน 8 กลม ซงสามารถแสดงโดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงตารางตอไปน

97

ตารางท 24 ความถและคาเฉลยรอยละของกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต

กลมความหมาย ความถ คาเฉลยรอยละ 1. เรองทางธรรม 180 36.00 2. ปญญา 114 22.80 3. สรมงคลและความเจรญรงเรอง 64 12.80 4. เกยรตยศและอานาจ 57 11.40 5. ความงาม 36 7.20 6. ความสข 18 3.60 7. ความเพยร 17 3.40 8. ความอดทน 14 2.80

รวม 500 100 จากตารางแสดงใหเหนวากลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตท

พบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม โดยพบรอยละ 36.00 รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา พบรอยละ 22.80 กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง พบรอยละ 12.80 กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ พบรอยละ 11.40 กลมความหมายเกยวกบความงามพบรอยละ 7.20 กลมความหมายเกยวกบความสขพบรอยละ 3.60 และกลมความหมายเกยวกบความเพยร พบรอยละ 3.40 ตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความอดทนพบนอยทสด โดยพบรอยละ 2.80

ลาดบของกลมความหมายดงกลาวแสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคใตใหความสาคญกบเรองของธรรมะ การทาความด และการประพฤตปฏบตตนอยในศลธรรมเชนเดยวกบคนไทยทนบถอศาสนาพทธในภาคอน ๆ โดยสะทอนผานนามฉายาของพระสงฆซงนยมตงโดยมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด สาเหตทเปนเชนนนาจะเปนเพราะคนไทยภาคใตมความเชอตามหลกของศาสนาพทธทตองการใหคนกระทาแตความดและยกยองบคคลทประพฤตปฏบตด ประกอบกบการบวชในพระพทธศาสนามวตถประสงคเพอศกษาและเรยนรพระธรรมคาสงสอน ดงนนเพอใหผบวชตระหนกถงหนาทของคน จงทาใหกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมเปนทนยมและพระอปชฌายนามาใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใต ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตตามกลมความหมายแสดงไดดงตาราง

98

ตารางท 25 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆไทยภาคใตตามกลมความหมาย


เรองทางธรรม รจตธมโม ธมมปาโล

โสภณสโล ปยธมโม

ธมมจาโร อคคธมโม

ปญญา เมธโก อธปโญ

ชวนปโญ ณฏฐโก

พยตโต ปญาธโร


สภทโท มงคโล

ฐตาโภ อตสโย

อตตรภทโท โชตวโร

เกยรตยศและอานาจ มหพพโล อตวโร

วชโต พลวฑฒโน

เตชวโร กตตโสภโณ

ความงาม กนตวณโณ อภวณโณ

จนทสวณโณ กาจนวณโณ

พมพสร ฐตโสภโณ

ความสข เขมโก เขมจาโร

หฏฐมโน ผาสโก

นนทโก อภนนโท

ความเพยร โอปกกโม ตกขปรกกโม

โอปกกมโก ตกขวายาโม

ฐตสสาโห ปโยโค

ความอดทน ขนตยตโต ขนตสโภ

ขนตธโร ขนตโก

ขนตจตโต ขนตวโร

ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาค สามารถสรปไดดงตาราง

ตารางท 26 ความถและคาเฉลยรอยละของความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาค

เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ กลาง ใต กลมความหมาย ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

เรองทางธรรม 189 37.80 202 40.40 190 38.00 180 36.00 ปญญา 138 27.60 128 25.60 95 19.00 114 22.80 สรมงคลและความเจรญรงเรอง 68 13.60 63 12.60 74 14.80 64 12.80

เกยรตยศและอานาจ 61 12.20 53 10.60 67 13.40 57 11.40

99

เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ กลาง ใต กลมความหมาย ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

ความงาม 17 3.40 20 4.20 25 5.00 36 7.20 ความสข 9 1.80 12 2.40 17 3.40 18 3.60 ความเพยร 10 2.00 11 2.20 14 2.80 17 3.40 ความอดทน 8 1.60 10 2.00 18 3.60 14 2.80

รวม 500 100 500 100 500 100 500 100 จากตารางแสดงใหเหนวานามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคนนสามารถจดไดเปน 8 กลมความหมายเหมอนกน โดยทลาดบการปรากฏของแตละกลมความหมายนนมลกษณะเหมอนกนเปนสวนใหญ กลาวคอกลมความหมายของนามฉายาของพระสงฆทพบมากทสดทง 4 ภาคคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ และกลมความหมายเกยวกบความงาม ตามลาดบ สวนกลมความหมายทเหลอคอกลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทนนนปรากฏในลาดบทแตกตางกนในแตละภาค กลาวคอภาคเหนอพบกลมความหมายเกยวกบความเพยรมากกวากลมความหมายเกยวกบความสข และพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนนอยทสด ในขณะทภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใตพบกลมความหมายเกยวกบความสขมากกวากลมความหมายเกยวกบความเพยร และพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนนอยทสด สวนภาคกลางพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนมากกวากลมความหมายเกยวกบความสข และพบกลมความหมายเกยวกบความเพยรนอยทสด อยางไรกตามแมจะพบวากลมความหมายทง 3 กลมในแตละภาคปรากฏในลาดบทแตกตางกนในแตละภาค แตเมอพจารณาความถทปรากฏแลวพบวาความถของกลมความหมายทง 3 กลมนนมความแตกตางกนเพยงเลกนอยเทานน สาเหตทนามฉายาของพระสงฆทง 4 ภาคสวนมากมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมนน ผวจยสนนษฐานวาอาจเปนเพราะคนไทยทนบถอศาสนาพทธในทกภาคใหความสาคญกบเรองทางธรรม การทาความดอยในศลธรรม และยกยองบคคลทมลกษณะดงกลาว ประกอบกบการบวชเปนพระภกษในทง 4 ภาคนนมจดมงหมายหลกเปนอยางเดยวกนคอมงใหผบวชไดประพฤตปฏบตธรรมและปฏบตศาสนกจตามหลกพระพทธศาสนา ดงนนเพอใหผบวชตระหนกถงหนาททตองทาเมอเขามาบวชในพระพทธศาสนาแลว พระอปชฌายจงนยมตงนามฉายาซงเปนชอในทางพระพทธศาสนาโดยใหมความหมายมงไปในทางธรรมเหมอนกนทง 4 ภาค

100

สาหรบกลมความหมายเกยวกบปญญาทพบมากในลาดบรองลงมาในทกภาคนนผวจยสนนษฐานวานาจะเปนเพราะปญญาหรอความรเปนสงทคนไทยใหความสาคญ โดยผทมความร มสตปญญาหากนาไปใชในทางทถกจะไดรบการสรรเสรญยกยอง ประกอบกบในอดตจดประสงคของการบวชประการหนงนอกจากการปฏบตธรรมกคอการเขาไปเรยนหนงสอ เนองจากวดเปนสถานศกษาทสาคญ ทงนเมอผบวชไดบวชเขาไปแลวกจะไดรบการอบรมใหความรเพอใหเกดปญญาทงทางโลกและทางธรรม ทาใหมความฉลาดตามหลกพระพทธศาสนาคอรวาสงใดคอความเสอม สงใดคอความเจรญ จะไดหลกใหพนจากความเสอมแลวดาเนนชวตไปในทางแหงความเจรญซงตรงกบอานสงสของการบวชดงไดกลาวไปแลวในบทท 2 นอกจากนในทางพระพทธศาสนายงใหความสาคญกบเรองของความมปญญาและความร ดงจะเหนไดจากพทธ ศาสนสภาษตบททวา “นตถ ปญาสมา อาภา” ซงหมายถง “แสงสวางเสมอดวยปญญาไมม” และ “ปญา โลกสม ปชโชโต” ซงหมายถง “ปญญาเปนแสงสวางในโลก” ดวยเหตนพระอปชฌายในแตละภาคจงตงนามฉายาโดยใหมความเกยวกบปญญาดวยเชนกน ดานนามฉายาของพระสงฆทมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรองและความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจทพบมากเปนลาดบท 3 และลาดบท 4 ในทกภาคนน นาจะเปนเพราะเมอบวชเปนพระมาปฏบตธรรมในพระพทธศาสนาแลว ผบวชยอมหวงใหตนมความเจรญรงเรองในธรรม นอกจากนการบวชในปจจบนทมการปลกฝงใหผบวชไดเรยนรหลกธรรมทางพระพทธศาสนาและสงสอนใหเกดปญญานนกเพอขดเกลาความประพฤตของผบวชและใหผบวชนาไปประยกตใชในชวตประจาวนภายหลงจากลาสกออกไปเปนฆราวาสแลว ดงนนจงมความมงหวงหรอปรารถนาใหชวตในฐานะฆราวาสมความเจรญรงเรอง มเกยรตยศ และมอานาจอนจะทาใหชวตมความสข ซงเปนสงทคนไทยทวไปปรารถนาจะใหเกดขนกบชวตของตน ดงนนจงมการตงนามฉายาทมความหมายเกยวกบความเจรญรงเรองและความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ ทงนอาจครอบคลมไปถงความหมายเกยวกบความสขดวย เพอเปนการใหพรแกผบวชในการดาเนนชวตตอไปในอนาคต อนงเนองจากความหมายเกยวกบความเจรญรงเรองนนกนความกวางซงอาจครอบคลมความหมายเกยวกบความสขอยแลวจงทาใหพบความหมายเกยวกบความสขในความถนอยในทกภาค ดานกลมความหมายเกยวกบความงามนนอาจตความไดเปนความงาม ความผองใสเพอใหมความนาเลอมใสศรทธา เนองจากพระสงฆนนอยในสถานะอนบคคลพงยกยอง ดงนนนอกนอกจากจะตองประพฤตปฏบตใหเหมาะสมกบทบคคลยกยองแลว ยงตองมความงาม ความผองใสชวนใหนาเลอมใสศรทธาอกดวย ดวยเหตนจงปรากฏนามฉายาทมความหมายเกยวกบความงามเหมอนกนในทกภาค

101

สวนกลมความหมายเกยวกบความเพยรและกลมความหมายเกยวกบความอดทนทพบวาจะปรากฏในลาดบทแตกตางกนในแตละภาค แตความแตกตางนนกไมมความหมายใดเดนกวาอกความหมายหนงจนกลายเปนความหมายเดนของแตละภาค เนองจากกลมความหมายทงสองปรากฏความถนอยและแตละกลมความหมายกมความถตางกนเพยงเลกนอยเทานน กลาวโดยสรปความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทพบนนมทงหมด 8 กลม ไดแก กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม กลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ กลมความหมายเกยวกบความงาม กลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทน โดยกลมความหมายทพบมากทสดคอกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม กลมความหมายทพบนอยทสดคอกลมความหมายเกยวกบความอดทน เมอพจารณาความหมายของนามฉายาตามภาคพบวา ความหมายของนามฉายาในทกภาคมกลมความหมาย 8 กลมเชนเดยวกน ทงนกลมความหมายทง 8 กลมปรากฏความถในลาดบทเหมอนกนเปนสวนใหญในทกภาค กลาวคอนามฉายาของทง 4 ภาคมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ และกลมความหมายเกยวกบความงามตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทนนนปรากฏความถในลาดบทแตกตางกนในแตละภาค กลาวคอภาคเหนอพบกลมความหมายเกยวกบความเพยรมากกวากลมความหมายเกยวกบความสข และพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนนอยทสด ในขณะทภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใตพบกลมความหมายเกยวกบความสขมากกวากลมความหมายเกยวกบความเพยร และพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนนอยทสด สวนภาคกลางพบกลมความหมายเกยวกบความอดทนมากกวากลมความหมายเกยวกบความสข และพบกลมความหมายเกยวกบความเพยรนอยทสด

102

บทท 5

ความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทย

ภาษาเปนสงทสะทอนความรสกนกคดและการมองโลกของผใชภาษานน ๆ ดงนนเมอผวจยวเคราะหนามฉายาของพระสงฆไทยกจะทาใหเหนความคด ความเชอ และคานยมตาง ๆ ของคนไทยทนบถอศาสนาพทธดวยเชนกน ในบทนผวจยจงนาเสนอความเชอคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทย ซงพจารณาจากทงกลวธการตงนามฉายาและกลมความหมายของนามฉายา ทงนกลวธการตงนามฉายาและกลมความหมายของนามฉายาใดปรากฏในความถสงแสดงวามความเชอและคานยมเกยวกบสงนนมาก จากการวเคราะหนามฉายาของพระสงฆไทย ทงดานกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายา ผวจยพบความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค และคานยมเกยวกบสงทพงปรารถนา ดงรายละเอยดตอไปน 5.1 ความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา จากการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยพบวากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญมความสอดคลองกบตาราทกษา กลาวคอพระอปชฌายสวนใหญนยมตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนเกด ซงเปนการพจารณาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชตามหลกเกณฑตามตาราทกษามาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ โดยการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวพบการตงนามฉายาตามวนเกดมากทสด เชน ผบวชเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อตพโล หมายถง ผมกาลงยง สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด เชน ผบวชเกดวนอาทตย ชออทย จงตงนามฉายาวา อทโย หมายถง ผมความรงเรอง ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “อ” และนาชอคอ “อทย” มาตงเปนนามฉายา รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เชน ผบวชเกดวนเสาร นามสกลภญโญธรรม จงตงนามฉายาวา ธมมภโญ หมายถง ผมธรรมยงขน ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนานามสกลคอ “ภญโญธรรม” มาตงเปนนามฉายา เปนตน

นอกจากนยงพบการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนบวช ซงเปนการพจารณาอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชของผบวชตามหลกเกณฑตามตาราทกษามาใชขนตนนามฉายา รวมทง

103

หลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ โดยการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนบวชพบทงการตงนามฉายาตามวนบวช เชน ผทบวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ มอกษรวรรคกาลกณเปน ก ข ค ฆ ง จงตงนามฉายาวา จนทวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจพระจนทร การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ เชน ผบวชบวชวนเสาร ชอธรพงษ จงตงนามฉายาวา ธรวโส หมายถง ผอยในวงศแหงนกปราชญ ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ธ” และนาชอคอ “ธรพงษ” มาตงเปนนามฉายา และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล เชน ผบวชบวชวนพฤหสบด นามสกล ธนชย จงตงนามฉายาวา ภมชโย หมายถง ผมชยดจแผนดน ซงขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ภ” และนาสวนของนามสกลคอ “ชย” มาใชในนามฉายา เปนตน

ผลการวเคราะหดงกลาวแสดงใหเหนความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณในการตงชอตามตาราทกษา กลาวคอในการตงชอตามตาราทกษา ผตงชอนยมเลอกอกษรทเปนสรมงคลมาใชขนตนชอ เพอใหเจาของชอมชวตทด มความสข ซงอกษรทเปนสรมงคลจะเปนอกษรใดในวรรคบรวาร วรรคอาย วรรคเดช วรรคศร วรรคมละ วรรคอตสาหะ หรอวรรคมนตรกได แตสวนใหญจะใชอกษรวรรคเดชขนตนชอผชาย และใชอกษรวรรคศรขนตนชอผหญง โดยจะละเวนการใชอกษรวรรคกาลกณในชอเพราะเชอวาเปนอกษรวรรคกาลกณนนจะไมเปนมงคลทาใหเจาของชอมความทกขได ทงนการตงนามฉายาของพระสงฆกเลอกอกษรทเปนสรมงคลมาใช คอเลอกอกษรวรรคบรวารมาขนตนนามฉายาโดยมวตถประสงคเพอบอกใหรวาพระภกษรปนนเกดวนอะไร และเมอเปนพระภกษแลวกไมตองการอานาจ แตตองการบรวารมาก ๆ เพอจะไดปฏบตธรรมตามกน93 รวมทงนยมหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณทถอวาไมเปนสรมงคลแกตวผบวช ซงตรงตามหลกเกณฑตามตาราทกษาอนแสดงใหเหนวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยนนสะทอนความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษาอยางชดเจน 5.2 คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค คณสมบตทพงประสงค คอคณสมบตหรอคณลกษณะของบคคลทงทมสถานภาพเปนพระภกษและบคคลทวไปทเปนทยอมรบและเปนทตองการของคนในสงคม จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทาใหเหนคานยมเกยวกบคณสมบตของพระภกษและบคคลทวไปทเปนทพงประสงคของคนไทยทนบถอศาสนาพทธหลายประการ ทงความมศลธรรม ความมปญญา ความเพยร และความอดทน ดงน


104

5.2.1 ความมศลธรรม จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆทพบวาความหมายของนามฉายาทพระอปชฌายนยมนามาตงมากทสดในทกภาคคอความหมายเกยวกบเรองทางธรรม คอนามฉายาทหมายถงผทมความประพฤตด มธรรมะ มศล มความสารวม มความบรสทธปราศจากกเลส รวมถงนามฉายาทหมายถงผทมจตในบรสทธ ผองใส เชน นามฉายาวาถรธมโม หมายถง ผมธรรมมนคง ธมมโชโต หมายถง ผรงเรองดวยธรรม ธมมโก หมายถง ผประกอบดวยธรรม ปยสโล หมายถง ผมศลนารก วสทธสโล หมายถง ผมศลบรสทธ เปนตน สะทอนใหเหนคานยมเกยวกบการทาความด มศลธรรม และการประพฤตปฏบตธรรมไดเปนอยางด กลาวคอวถชวตของคนไทยนนผกพนอยกบพระพทธศาสนามาอยางยาวนาน ความเชอถอและหลกปฏบตทางธรรมในพระพทธศาสนาจงอยในความคด จตใจ และกจกรรมแทบทกดานของวถชวตของคนไทย เนองจากมพนฐานทางความคดทวา “ธรรมะเปนสมบตประดบใจใหงดงาม บารงใจใหวฒนะ (เจรญ) ทาใหคนเปนคนสมบรณ ใหเปนกลยาณชน (คนงาม) ใหเปนอารยชน (คนเจรญ คนประเสรฐ) และใหอยเปนสขสงบ”94 จงแสดงออกทางการกระทา ทงการทาบญคอการทาความด การรกษาศลคอรกษากายวาจาใหเปนปกต ฝกฝนอบรมจตใจใหงดงาม และประพฤตปฏบตธรรม รวมทงแสดงออกผานการใชภาษาโดยเฉพาะการตงนามฉายาของพระสงฆดงกลาว อนง การบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนานนมวตถประสงคหลกคอเพอเรยนรหลกธรรมทางพระพทธศาสนา อบรมจตใจใหเกดความรสกผด ชอบ ชว ด รจกบาป บญ คณ และโทษ และฝกปฏบตธรรมตามหลกพระธรรมวนย95 ดงนนบคคลทวไปยอมคาดหวงวาพระภกษตองมความสารวม ประพฤตปฏบตธรรม และตงมนอยในศลธรรม ทงนเพอใหสอดคลองกบความคาดหวงดงกลาวและใหพระภกษตระหนกและระลกถงหนาทของตนในทางพระพทธศาสนา พระอปชฌายจงนยมตงนามฉายาโดยมความหมายไปในทางธรรม นอกจากนความหมายของนามฉายาของพระสงฆทเกยวกบเรองทางธรรมดงกลาวยงสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบธรรมะทฝงรากลกอยในจตใจของชาวไทยทนบถอศาสนาพทธไดเปนอยางดอกดวย 5.2.2 ความมปญญา ปญญาหรอวชาความรเปนคานยมหนงทคนไทยใหความสาคญ ดงจะเหนไดจากสานวนความเปรยบทวา “ปญญาประดจดงอาวธ” หรอคากลอนในนตสารสาธกของพระยาศรสนทรโวหารทวา “มวชาเหมอนมทรพยอยนบแสน” โดยผทมวชาความร มสตปญญาหากนาไปใช

94พระสาสนโสภณ, หลกพระพทธศาสนา (กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2512), 10. 95พระธรรมวโรดม, คมอพระอปชฌาย, 111.

105

ในทางทถกตองกจะทาใหเกดประโยชน เกดความสข และไดรบการยกยองสรรเสรญจากบคคลทวไป

ในทางพระพทธศาสนากใหความสาคญกบปญญาเชนเดยวกน โดยเหนไดจากพทธศาสนสภาษตบทตาง ๆ ทมความหมายเกยวกบปญญาและความร เชน “นตถ ปญาสมา อาภา” ซงหมายถง “แสงสวางเสมอดวยปญญาไมม” “ปญา นราน รตน” ซงหมายถง “ปญญาเปนดวงแกวของคน “ปญา โลกสม ปชโชโต” ซงหมายถง “ปญญาเปนแสงสวางในโลก” และ “สวรฬเหถ เมธาว” ซงหมายถง “คนมปญญายอมเจรญกาวหนา” เปนตน ทงนในทางพระพทธศาสนาไดกลาวถงปญญาวามอย 4 ประการ ไดแก ภาวนามยปญญา คอ ปญญาทเกดจากการประพฤตปฏบตธรรม สชาตกปญญา คอ ปญญาทเกดจากกรรมทสะสมไวในชาตกอนแลวตดตวมาในชาตน สตมย-ปญญา คอ ปญญาทเกดจากการเรยนร และไดรบการอบรมสงสอน และจนตามยปญญา คอ ปญญาทเกดจากสตมยปญญารวมกบสชาตกปญญา ทาใหเกดการคนควา ดดแปลงสงตาง ๆ เพออานวยความสะดวกในการดาเนนชวต96 อนง การบวชในพระพทธศาสนามวตถประสงคประการหนงคอบวชเพอเรยน กลาวคอบวชเพอศกษาเลาเรยนใหเกดความร เกดปญญา และเปนพหสต ซงความเปนพหสตนนเปนมงคลประการท 7 ในมงคลชวต 38 ประการ หมายถง ผทมความรอบรหรอผฉลาดร รจกเลอกเรยนในสงทควรรอนเปนตนทางแหงปญญา สามารถชวยในการดาเนนชวตใหไปสทางแหงความเจรญได97 ทงนปญญาทเปนเครองชวยตนในการดาเนนชวตนน พระพทธเจาตรสเรยกวา “นปกปญญา” หมายถง ปญญาเปนเครองปกปกรกษาตน กลาวโดยทวไปคอความฉลาดทมลกษณะ 3 ประการ98 ไดแก 1. ความฉลาดรในทางเจรญ คอ รวาอะไรเปนเหตเปนผลในทางเจรญ เรยก อายโกศล 2. ความฉลาดรในทางเสอม คอ รวาอะไรเปนเหตเปนผลในทางเสอม เรยก อปายโกศล

96สร กรนชย, รวบรวม, บทไหวพระสวดมนต (กรงเทพมหานคร : หอรตนชยการพมพ, ม.ป.ป.), 56. 97พระสมชาย ฐานวฑโฒ, มงคลชวต ฉบบธรรมทายาท, พมพครงท 6 (กรงเทพมหานคร : ชมรมพทธ

ศาสตรสากล ในอปถมภสมเดจพระมหารชมงคลาจารย, 2541), 60. 98สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรนายก, หลกพระพทธศาสนา, พมพครงท

8 (กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ, 2535), 150.

106

3. ความฉลาดรในอบาย คอ รวธนาตนไปสทางเจรญ หลกหนจากทางเสอมเสย เรยกอปายโกศล ความฉลาดรทง 3 ประการขางตนมงใหรตามหลกอยางกวาง ๆ กลาวคอใหดาเนนไปในทางแหงความเจรญ แตหากกลาวถงหลกปญญาในทางพระพทธศาสนาทเฉพาะเจาะจงลงไปนนมงใหรจกบาป บญ คณ โทษ มงใหรคตหรอความดาเนนไปของโลก มงใหรจกความเปนจรงตามเหตผล และมงใหเหนชอบตามทานองคลองธรรมซงจะทาใหรทวและรอยางแทจรง99 ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบปญญาดงทกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความมปญญา เชน อกกฏฐปโญ หมายถง ผมปญญาสงสด ภรปโญ หมายถง ผมปญญาดจแผนดน อตตมปโญ หมายถง ผมปญญาอนอดม อธปโญ หมายถง ผมปญญายง โกสโล หมายถง ผฉลาด ชาตเมธ หมายถง ผมปญญาอนเกดแลว คมภรปโญ หมายถง ผมปญญาลกซง ปญาปโชโต หมายถง ผรงเรองดวยปญญา ปญาวฑฒโก หมายถง ผเจรญดวยปญญา เปนตน 5.2.3 ความเพยร ความเพยรเปนคณสมบตทพงประสงคประการหนงของคนไทยทนบถอศาสนาพทธ โดยพระพทธเจาเมอเปนพระโพธสตวพระนามวาพระมหาชนก ทรงเปยมดวยความพยายาม บาเพญวรยบารม อนเปนพระบารมประการหนงของพระองค ทงนในทางพระพทธศาสนาไดใหความสาคญกบความเพยรพยายาม ดงจะเหนไดจากพทธศาสนสภาษตบททวา “อชเชว กจจมาตปป” ซงหมายถง “ควรรบทาความเพยรตงแตวนน” และ “วรเยน ทกขมจเจต” ซงหมายถง “คนลวงทกขไดเพราะความเพยร” เปนตน ในทางพระพทธศาสนานนไดสอนใหมความเพยรในทางทด คอเพยรทจะละเวนความชวและทาความด ดงปรากฏวาความเพยรนนเปน 1 ในทางปฏบตใหถงความดบทกขหรอมรรค 8 ขอทวาดวย สมมาวายามะ ซงหมายถง ความเพยรชอบ คอ มความเพยรในการดแลจตใจของตน เปนการสงเสรม ปองกน รกษา และฟนฟจตใจไมใหมความทกข ตลอดจนพฒนาจตใจของตนใหมกศลเตมเปยม100 โดยความเพยรนม 4 ประการ101 ไดแก 1. สงวรปธาน หมายถง เพยรระวงบาปอกศลทยงไมเกด ไมใหเกดขน

99เรองเดยวกน, 151. 100เอกชย จละจารตต, แกนธรรม (อรยสจ 4) (กรงเทพมหานคร : หอรตนชยการพมพ, 2544), 165. 101วศน อนทสระ, หลกธรรมอนเปนหวใจพระพทธศาสนา (กรงเทพมหานคร : โครงการเผยแพรพระ

ธรรมของเครอซเมนตไทย, 2530), 18.

107

2. ปหานปธาน หมายถง เพยรละบาปอกศลทเกดขนแลว 3. ภาวนาปธาน หมายถง เพยรใหกศลทยงไมเกด ใหเกดขน 4. อนรกขปธาน หมายถง เพยรรกษากศลทเกดขนแลวไมใหเสอม และทากศลใหเจรญยงขน ความเพยรทง 4 ประการขางตนถอเปนหลกสาคญในการปฏบตธรรมเพอความกาวหนาในชวตทางธรรม อนจะทาใหเกดความเจรญและความสขในอนาคต ความเพยรนอกจากจะปรากฏเปนทางปฏบตใหถงความดบทกขหรอมรรค 8 แลว ในหลกอทธบาท 4 หรอธรรมทใหบรรลถงความสาเรจอนประกอบดวย ฉนทะคอความพอใจ วรยะคอความเพยรพยายาม จตตะคอความเอาใจใส และวมงสาคอความพจารณาใครครวญกปรากฏหลกแหงความเพยรดวยเชนกน ดงนนหากตองการความสาเรจในชวต บคคลผนนตองประกอบดวยความเพยรเปนพนฐานสาคญในการดาเนนชวต ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบความเพยรดงทกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความเพยร เชน ปโยโค หมายถง ผมความเพยร วรยธโร หมายถง ผทรงความเพยร ถรวรโย หมายถง ผมความเพยรมนคง ปรกกโม ผมความเพยร ตกขวรโย หมายถง ผมความเพยรกลา อกกฏฐวรโย หมายถง ผมความเพยรสงสด ฐตวรโย หมายถง ผมความเพยรตงมน มหาวายาโม หมายถง ผมความพยายามมาก เปนตน 5.2.4 ความอดทน ความอดทนเปนคานยมหนงทสะทอนใหเหนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย แสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธนนใหความสาคญกบความอดทน ยกยองนบถอผมความอดทน และถอวาความอดทนเปนคณสมบตทพงประสงคประการหนง พระพทธเจาตรสวา “ยกเวนปญญาแลว เราสรรเสรญวาขนตเปนคณธรรมอยางยง”102 ทงนขนตหรอความอดทนนนเปนมงคลประการท 27 ในมงคลชวต 38 ประการ โดยความอดทน หมายถง การรกษาปกตภาวะของตนไวได ไมวาจะถกกระทบกระทงดวยสงทพงปรารถนาหรอสงทไมพงปรารถนากตาม นอกจากนความสาเรจทางธรรมนนลวนเกดขนไดเพราะมความอดทนเปนพนฐาน กลาวคออดทนตอความทอถอย ทาใหเกดความขยนตามมา และมองเหนอปสรรคตาง ๆ จนสามารถฝาฟนอปสรรคนนใหลลวงไปจนได103

102พระสมชาย ฐานวฑโฒ, มงคลชวต ฉบบธรรมทายาท, 242. 103เรองเดยวกน, 242.

108

นอกจากนความอดทนในทางพระพทธศาสนายงถอเปนลกษณะสาคญของผทจะเขาใกลความเปนพระในพระพทธศาสนาอกดวย104 โดยผทจะประพฤตปฏบตธรรมใหมความบรสทธนนตองมความอดทนเปนพนฐานเชนกน คอตองอดทนตอสภาวะหรอความบบคนทางธรรมชาต และอดทดตอการบบคนของกเลสคอราคะนนเอง ความอดทนนอกจากจะเปนคณสมบตทสาคญในการประพฤตปฏบตธรรมแลว ในการดาเนนชวตของบคคลทวไปกตองอาศยความอดทนดวยเชนกน โดยความอดทนนนเปนหลกธรรมทางพระพทธศาสนาทปรากฏอยในหลกการครองชวตของคฤหสถหรอฆราวาสธรรม 4 ประกอบดวย สจจะ ทมะ ขนต และจาคะ ทงนขนตหรอความอดทนดงกลาวจะทาใหบคคลมความเขมแขง สามารถอดทนตอความยากลาบาก อดทนตอคาลวงเกนของผอน ซงจะนาไปสความสาเรจในชวตในทสด ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบความอดทนดงทไดกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความอดทน เชน ขนตมโน หมายถง ผมใจอดทน ขนตโก หมายถง ผมความอดทน ขนตสโภ หมายถง ผงามดวยขนต ขนตาภรกโข หมายถง ผรกษาขนตอยางยง ขนตสมปนโน หมายถง ผถงพรอมดวยความอดทน ขนตวโร หมายถง ผประเสรฐดวยขนต ฐตขนตโก หมายถง ผมความอดทนตงมน เปนตน คณสมบตทพงประสงคดงกลาวขางตนทงความมศลธรรม ความมปญญา ความเพยร และความอดทน เปนคณสมบตของบคคลทจะชวยจรรโลงพระพทธศาสนา โดยทาใหบคคลไดเขาใกลพระพทธศาสนาและทาใหพระพทธศาสนามความเจรญรงเรองยงขน ในขณะเดยวกนบคคลทมคณสมบตดงกลาวกจะมความสข ความเจรญรงเรอง และประสบความสาเรจในชวต 5.3 คานยมเกยวกบสงพงทปรารถนา สงทพงปรารถนา คอสงทบคคลอยากจะม อยากจะได และอยากจะใหเกดขนกบชวตของตนเอง ครอบครว และวงศตระกล จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย ทาใหเหนคานยมเกยวกบสงทปรารถนาของคนไทยทนบถอศาสนาพทธ ทงความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม และความสข ดงรายละเอยดตอไปน

104ธรรมปราโมทย, รวบรวม, บวชจรง เรยนจรง ปฏบตจรง ไดผลจรง คมอสาหรบพระแท, 58-59.

109

5.3.1 ความเจรญรงเรอง ความเจรญรงเรองเปนคานยมประการหนงทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆ ซงแสดงใหเหนวาคนไทยทนบถอศาสนาพทธนนปรารถนาทจะใหความเจรญรงเรองเกดขนกบตน ในทางพระพทธศาสนา ความเจรญรงเรองอาจหมายถงความเจรญรงเรองในทางธรรม โดยเมอผบวชไดบวชเปนพระในพระพทธศาสนาเขามาปฏบตธรรมตามหลกคาสอนของพระพทธเจาแลว จงปรารถนาทจะใหตนมความเจรญรงเรองในสงทกระทาอยซงไดแกมความเจรญรงเรองในทางธรรม คอรและเขาใจเรองทางธรรมอยางถองแท นอกจากนความเจรญรงเรองนนยงถอเปนผลทไดรบจากการประพฤตปฏบตธรรมอกดวย โดยสบเนองมาจากธรรมะหรอการปฏบตธรรมจะทาใหผปฏบตเปนคนโดยสมบรณ และเปนอารยชนคอเปนคนเจรญและคนประเสรฐ105 ดงทไดกลาวมาแลวนนเอง อนง การไดเขามาบวชในพระพทธศาสนานนเปนการทาใหผบวชไดอบรมเรยนรหลกธรรมเพอใหสามารถนาไปประยกตใชในการดาเนนชวตภายหลงจากลาสกขาออกไปเปนฆราวาสแลว ซงทกคนยอมหวงใหชวตหลงจากลาสกขามความเจรญรงเรองในทางโลก คอมความกาวหนาในชวตและมความรงเรองในหนาทการงาน อนเปนความปรารถนาของบคคลโดยทวไป ดวยเหตนพระอปชฌายจงตงนามฉายาโดยใหมความหมายเกยวกบความเจรญรงเรอง เพอเปนการอวยพรและเพอความเปนสรมงคลแกตวผบวช ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนเกยวกบความเจรญรงเรองดงทไดกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความเปนสรมงคลและความเจรญรงเรอง เชน ปวฑฒโน หมายถง ผเจรญทว อตภทโท หมายถง ผเจรญยง อภวฑฒโน หมายถง ผเจรญยง โชตโก หมายถง ผรงเรอง จรวฑฒโน หมายถง ผเจรญยงยน วโรจโน หมายถง ผรงโรจน สวฑฒโน หมายถง ผเจรญด ภททโก หมายถง ผเจรญ ชตนธโร หมายถง ผทรงความรงเรอง มหามงคโล หมายถง ผมมงคลมาก วฑฒโน หมายถง ผมความเจรญ อตตรภทโท หมายถง ผเจรญยง เปนตน 5.4.2 เกยรตยศและอานาจ นอกจากความเจรญรงเรองแลว เกยรตยศและอานาจเปนคานยมอกประการหนงทคนไทยทนบถอศาสนาพทธใหความสาคญและสะทอนออกมาใหเหนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย โดยคานยมเกยวกบเกยรตยศและอานาจนถอเปนคานยมทคนสวนใหญใหความสาคญและปรารถนาทจะใหเกดขนกบชวตของตน เนองจากเกยรตยศและอานาจเปนสงหนงท

105พระสาสนโสภณ, หลกพระพทธศาสนา, 10.

110

แสดงถงความเจรญรงเรอง เปนสงทจะชวยใหเกดทรพยสนเงนทอง เกดความสข เกดความสาเรจและความกาวหนา ตลอดจนเปนสงททาใหเปนทเคารพยกยองและไดรบการสรรเสรญจากบคคลอน อยางไรกตาม หากพจารณาตามหลกพระพทธศาสนา เกยรตยศและอานาจอาจเปนสงทไดรบจากการทาความดและประพฤตปฏบตธรรม โดยทเกยรตยศและอานาจดงกลาวไมใชเกยรตยศและอานาจทมาจากยศถาบรรดาศกดหรอจากตาแหนงหนาทการงาน หากแตเปนเกยรตยศและอานาจอนเนองดวยบารมธรรมทตนไดสะสมไวจนทาใหบคคลอนเกดความเคารพยาเกรง นอกจากน อานาจในทางพระพทธศาสนาอาจหมายถง เดชหรออานาจ 5 ประการของพระพทธเจาทขอใหเกดขนในตวบคคล อนไดแก จรณเดช หมายถง เดชคอศล คณเดช หมายถง เดชคอคณความด ปญญาเดช หมายถง เดชคอปญญา บญเดช หมายถง เดชคอบญกศลทงหลาย และธรรมเดช หมายถง เดชคอธรรม106 เดชหรออานาจทง 5 ประการดงกลาวจะทาใหบคคลเกดปญญา มความประพฤตเรยบรอย และปฏบตตนอยในศลธรรมอนดงาม ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบเกยรตยศและอานาจดงทไดกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ เชน เตชวโร หมายถง ผประเสรฐดวยอานาจ กตตโสภโณ หมายถง ผงามดวยเกยรต กตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต กตตโก หมายถง ผมเกยรต ฐตสกโก หมายถง ผมศกดตงมน สกตตโก หมายถง ผมเกยรตด ยโสธโร หมายถง ผทรงยศ กตตวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยเกยรต กตตสนทโร หมายถง ผงามดวยเกยรต มหายโส หมายถง ผมยศมาก เปนตน 5.4.3 ความงาม จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย ทาใหพบวาความงามเปนคานยมหนงทคนไทยทนบถอศาสนาพทธปรารถนาจะใหเกดขนกบตน ทงนตามความเปนจรงแลวความงามถอเปนความปรารถนาของมนษยทกคนเนองจากความงามหรอความสงางามจะเปนศรและสรมงคลแกตว ชวยใหบคคลรอบขางเกดความพงพอใจและรกใครเอนดตน อยางไรกตาม ความหมายเกยวกบความงามทปรากฏในนามฉายาของพระสงฆนนสามารถอธบายไดวาเปนความงามทางธรรม คอเปนผทประพฤตปฏบตธรรม และตงอยในความดงาม โดยการประพฤตปฏบตธรรมนนอกจากจะทาใหเกดความเจรญเปนอารยชนแลว ยงทาใหเปนกลยาณชนคอคนงาม107 อกดวย

106สร กรนชย, รวบรวม, บทไหวพระสวดมนต, 51-55. 107พระสาสนโสภณ, หลกพระพทธศาสนา, 10.

111

นอกจากนการทพระภกษดารงอยในฐานะอนบคคลพงยกยอง คอประชาชนใหความเคารพนบถอ ดงนนพระภกษจงตองทาตนใหสมกบทบคคลจะยกยองดงกลาว ดวยการประพฤตปฏบตตนใหบรสทธ ตงอยในศลธรรมอนดงาม อกทงยงตองทาตนใหงดงาม ซงความงดงามในทนคอความงามสะอาด และผดผอง เมอบคคลพบเหนจะไดเกดความเลอมใสศรทธา สมควรแกการเคารพยกยองและนากราบไหว ทงนในพระวนย 227 : พทธบญญตจากพระไตรปฎก108 ไดกลาวถงเสขยวตร 75 สกขาบท วาดวยความงดงามของพระภกษสรปไดวาพระภกษจะตองแตงกายงามคอแตงกายเรยบรอยเหมาะสมแกกาลเทศะ และมความประพฤตงามคอมความสารวมในเรองตาง ๆ ทงการรบบณฑบาต การฉนอาหาร การแสดงธรรม และการขบถาย ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบความงามดงทไดกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความงาม เชน กลยาโณ หมายถง ผมความงาม ฐตกลยาโณ หมายถง ผมความงามตงมน จรสโภ หมายถง ผงามยงยน วจตโต หมายถง ผงดงาม สรวณโณ หมายถง ผมผวพรรณงาม วจตตวณโณ หมายถง ผมผวพรรณงดงาม โสภโณ หมายถง ผมความงาม จารวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง ฉววณโณ หมายถง ผมผวพรรณงาม รตนวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจแกว เปนตน 5.4.4 ความสข ความสขเปนคานยมอกประการหนงทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย โดยความสขนนเปนสงททกคนปรารถนา ซงคนไทยทนบถอศาสนาพทธกปรารถนาความสข ทงความสขทางรางกายและความสขทางจตใจ คอปรารถนาทจะมความเกษมสาราญ มความราเรง เบกบานใจ ตามหลกพระพทธศาสนา เมอบคคลทาความดหรอทาบญแลว ผลทบคคลนนพงจะไดรบในเบองตนกคอความสข ความสบายใจ ทงนความสขนนมความสาคญอยางยงในการปฏบตธรรมทางพระพทธศาสนา กลาวคอความสขเปนปจจยสาคญททาใหเกดสมาธในการบาเพญเพยรทางจต ดงทพระพทธเจาตรสวา “ผมสข จตยอมตงมน (เปนสมาธ)”109 และเมอจตเปนสมาธแลวกจะบรรลฌานในลาดบตอ ๆ ไป จนถงจดหมายสงสดของพระพทธศาสนาไดแก “นพพาน” ทกถอวาเปนความสขเชนกน ความสขดงกลาวสอดคลองกบมงคลประการท 38 ในมงคลชวต 38

108ปญญา ใชบางยาง และคณะ, พระวนย 227 : พทธบญญตจากพระไตรปฎก, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร : ธรรมสภา, 2548), 447-525.

109พระราชวรมน [ประยทธ ปยตโต], พทธธรรม ฉบบปรบปรงและขยายความ (กรงเทพมหานคร : ธรรมสถาน จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2525), 527.

112

ประการ คอ จตเกษม หมายถง จตทมความสขอยางแทจรง คอหมดจากกเลสและพนจากการเวยนวายตายเกด ซงกคอนพพานตามหลกพระพทธศาสนานนเอง110 อยางไรกตาม การบวชและการปฏบตธรรมในปจจบน ไมไดมวตถประสงคเพอบรรลนพพานอนเปนความสขสงสดของศาสนาพทธ หากแต เปนการบวชเพอเรยนซงมวตถประสงคเพอใหชวตมความอยเยนเปนสข มความเพลดเพลน เบกบานใจ ซงเปนความสขทวไปทบคคลพงปรารถนา ตวอยางนามฉายาของพระสงฆทสะทอนคานยมเกยวกบความสขดงทไดกลาวมาคอนามฉายาทอยในกลมความหมายเกยวกบความสข เชน ผาสโก หมายถง ผมความสาราญ เขมโก หมายถง ผมความเบกบาน เขมจตโต หมายถง ผมจตเบกบาน ฐตเขโม หมายถง ผมความเบกบานตงมน เขมาภรโต หมายถง ผยนดในความเบกบาน หฏฐมโน หมายถง ผมใจราเรง เปนตน กลาวไดวาสงทพงปรารถนาดงกลาวขางตนทงความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม และความสข เปนสงทบคคลปรารถนาจะใหเกดขนกบตนทงในทางโลกและทางธรรม โดยในทางโลกนนความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม และความสข เปนความปรารถนาพนฐานทบคคลทวไปตองการจะใหเกดขนกบชวตของตน สวนในทางธรรมเมอเขามาบวชในพระพทธศาสนาทาความด ประพฤตปฏบตธรรมแลว ยอมปรารถนาทจะใหตนมความเจรญรงเรองในธรรม มเกยรตยศและอานาจจากบารมธรรมทาใหบคคลอนยกยอง มความงามทงทางกายและจตใจใหสมกบทมบคคลอนเคารพเลอมใส และมความสขสงบในชวต อนง ความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทยดงทกลาวมาขางตนสวนใหญมความคลายคลงกบความเชอและคานยมทสะทอนจากชอของคนไทย กลาวคอการตงชอของคนไทยนนแสดงใหเหนความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษาเชนเดยวกบการตงนามฉายาของพระสงฆ โดยการตงชอของคนไทยนนนยมใชอกษรทเปนสรมงคลตามตาราทกษาคอเลอกอกษรวรรคเดชหรออกษรวรรคศรนาหนาชอ และเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณในชอ111

นอกจากนความหมายของชอของคนไทยยงสะทอนคานยมเกยวกบสงทพงปรารถนาของชวตอนไดแก ความดงามและความเจรญรงเรอง ความรความสามารถ เกยรตยศ

110พระสมชาย ฐานวฑโฒ, มงคลชวต ฉบบธรรมทายาท, 352. 111สมชาย สาเนยงงาม, “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและ

กาลกณในชอของคนไทย,” 272.

113

ชอเสยงและอานาจ และความสขและความรก112 เชนเดยวกบคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทย อยางไรกตามชอของคนไทยนนนยมตงโดยใชคาทมความหมายเกยวกบทรพยสน เงนทอง และของมคา ซงสะทอนใหเหนคานยมเกยวกบความมงคงอนเปนสงทพงปรารถนาทสาคญอกประการหนงของคนไทย แตคานยมดงกลาวไมปรากฏจากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย ซงแสดงใหเหนวาความปรารถนาในทางโลกและทางธรรมนนมความแตกตางกน กลาวคอในทางธรรมนนปรารถนาแค ความเจรญรงเรองคอความเจรญรงเรองในธรรม มเกยรตยศและอานาจจากบารมธรรมทาใหบคคลอนยกยอง มความงามทงทางกายและจตใจสมกบทมบคคลอนเคารพเลอมใส กเพยงพอทจะทาใหชวตมความสงบสขได ในขณะทในทางโลกนอกจากจะปรารถนาสงดงกลาวแลวยงปรารถนาความมงคงรารวยและทรพยสนเงนทองซงจะทาใหดาเนนชวตไดอยางสขสบายและเปนทเคารพรกใครของบคคลทวไปอกประการหนงดวย กลาวโดยสรป การวเคราะหนามฉายาของพระสงฆไทย ทงดานกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาทาใหเหนคานยมของคนไทยทนบถอศาสนาพทธหลายประการ ทงคานยมเกยวกบการตงชอตามตาราทกษาซงเปนคานยมทสะทอนจากกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆทพบวาพระอปชฌายนยมตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนเกดคอพจารณาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชตามหลกเกณฑตามตาราทกษาแลวนามาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงอกษรวรรคกาลกณ นอกจากนยงมการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนบวชทพจารณาอกษรวรรคประจาวนบวชตามหลกเกณฑของตาราทกษา รวมทงหลกเลยงอกษรกาลกณดวยเชนกน คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงคซงพบวาคณสมบตทคนไทยทนบถอศาสนาพทธพงประสงคโดยสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไดแก ความมปญญา ความเพยร และความอดทน และคานยมเกยวกบสงทปรารถนาซงจากการศกษานามฉายาของพระสงฆพบวาเหนสงทชาวไทยทนบถอศาสนาพทธปรารถนาคอความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม และความสข

112เรองเดยวกน, 273.

114

บทท 6

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

งานวจยนมงศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆไทย โดยวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย รวมถงเปรยบเทยบกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ นอกจากนผวจยยงวเคราะหความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทยดวย ทงนผวจยมสมมตฐานวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญสมพนธกบตาราทกษา ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญเกยวกบเรองทางธรรม และกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาคมความแตกตางกน ผวจยเกบขอมลนามฉายาของพระสงฆไทยจากวดทมพระอปชฌายและอยในอาเภอเมองในจ งหวดท เปนต วแทนของแตละภาค คอ ภาค เหนอ ไดแก จ งหวด เช ยงใหม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก จงหวดมหาสารคาม ภาคกลาง ไดแก จงหวดนครปฐม และภาคใต ไดแก จงหวดนครศรธรรมราช จงหวดละ 4 วด รวมทงสน 16 วด โดยผวจยรวบรวมนามฉายาจากทะเบยนประวตพระภกษทแตละวดจดทาไวตงแตป 2541-2550 หลงจากนนนานามฉายาทรวบรวมไดในแตละจงหวดมาสมตวอยางแบบมระบบคอสมเฉพาะนามฉายาในลาดบค เรมตงแตป 2550 เปนตนไปจนครบจงหวดละ 500 นามฉายา รวมนามฉายาทใชในการวเคราะหทงสน 2,000 นามฉายา 6.1 สรปผลการวจย ผลการวเคราะหการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสามารถสรปเปนประเดนไดดงน 6.1.1 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทย ผวจยวเคราะหเกณฑทใชในการตงนามฉายา โดยจากการศกษาเอกสาร การสมภาษณพระอปชฌาย และการวเคราะหนามฉายา พบวาเกณฑทใชในการตงนามฉายาม 4 ประการ ไดแก วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล เกณฑทง 4 ประการดงกลาวพระอปชฌายจะนามาใชพจารณาและประกอบศพทขนเปนนามฉายา ซงแบงเปน 2 กลวธใหญ ๆ ดวยกน คอ การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว และการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน การตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยว แบงเปนประเภทยอยไดดงน

115

1. การตงนามฉายาตามวนเกด เปนการตงนามฉายาตามหลกของตาราทกษา คอนาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดของผบวชมาขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณ เชน ผเกดวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อตพโล หมายถง ผมกาลงยง อคคธมโม หมายถง ผมธรรมยอดเยยม 2. การตงนามฉายาตามวนบวช เปนการตงนามฉายาตามหลกของตาราทกษา คอนาอกษรวรรคบรวารประจาวนบวชของผบวชมาขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณ เชน ผทบวชวนอาทตย มอกษรวรรคบรวารเปน อะ อา อ อ อ อ เอ โอ มอกษรวรรคกาลกณเปน ส ห ฬ จงตงนามฉายาวา อธจตโต หมายถง ผมจตสง อานนโท หมายถง ผมความเพลดเพลน 3. การตงนามฉายาตามชอ เปนการตงนามฉายาโดยนาชอหรอบางสวนของชอซงเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาตงเปนนามฉายา เชน ผบวชชอ โกวท จงตงนามฉายาวา โกวโท หมายถง ผฉลาด ทงนรวมถงการตงนามฉายาทนาศพททมความหมายเชนเดยวกบชอของผบวชมาใชในนามฉายา เชน ผบวชชอใจ จงตงนามฉายาวา สมโน หมายถง ผมใจด และการตงนามฉายาโดยนาอกษรตวแรกของชอซงถอเปนตวแทนของชอผบวชมาใชขนตนนามฉายาดวย เชน ผบวชชอตรอดม จงตงนามฉายาวา ตกขปโญ หมายถง ผมปญญากลา 4. การตงนามฉายาตามนามสกล เปนการตงนามฉายาโดยนานามสกลหรอบางสวนของนามสกลซงเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาตงเปนนามฉายา โดยอาจใชเปนสวนหนงของนามฉายาดวยการนาไปประกอบกบศพทอนหรอใชเปนทงนามฉายากได เชน ผบวชนามสกล จนทร จงตงนามฉายาวา จนทโชโต หมายถง ผมความรงเรองดจพระจนทร ทงนรวมถงการตงนามฉายาทนาศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลของผบวชมาใชในนามฉายาดวย เชน ผบวชนามสกลวงศโสภา จงตงนามฉายาวา โสภโณ หมายถง ผมความงาม การตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกน แบงเปนประเภทยอยไดดงน 1. การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ เชน ผบวชเกดวนองคาร ชอชยชาญ จงตงนามฉายาวา ชยวฑโฒ หมายถง ผเจรญดวยชยชนะ โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ช” และนาสวนของชอคอ “ชย” มาใชในนามฉายา 2. การตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล เชน ผบวชเกดวนองคาร นามสกลจนทรจานง จงตงนามฉายาวา จนทธมโม หมายถง ผมธรรมดจพระจนทร โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “จ” และนาสวนของนามสกลคอ “จนทร” มาใชในนามฉายา

116

3. การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ เชน ผบวชบวชวนเสาร ชอธรรมเลศ จงตงนามฉายาวา ถรธมโม หมายถง ผมธรรมมนคง โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ถ” และนาสวนของชอคอ “ธรรม” มาใชในนามฉายา 4. การตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล เชน ผบวชบวชวนพฤหสบด นามสกลธนชย จงตงนามฉายาวา ภมชโย หมายถง ผมชยชนะดจแผนดน โดยขนตนดวยอกษรวรรคบรวารคอ “ภ” และนาสวนของชอคอ “ชย” มาใชในนามฉายา 5. การตงนามฉายาตามชอกบนามสกล เชน ผบวชชอวฒนา นามสกลมณสข จงตงนามฉายาวา สขวฑฒโน หมายถง ผเจรญดวยความสข โดยเปนการนาสวนของนามสกลคอ “สข” มาผสมกบชอคอ “วฒนา” แลวตงเปนนามฉายา นอกจากนยงพบการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ คอนามฉายาทไมสมพนธกบทงเกณฑวนเกด วนบวช ชอ และนามสกล เชน ผบวชเกดวนเสาร มอกษรวรรคบรวารเปน ต ถ ท ธ น บวชวนองคาร มอกษรวรรคบรวารเปน จ ฉ ช ฌ ญ ชอชยวชต นามสกลราศร ไดรบนามฉายาวา วสทสโล หมายถง ผมศลบรสทธ ทงนการตงนามฉายาตามวนเกดพบมากทสด รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ และการตงนามฉายาตามชอ ตามลาดบ 6.1.2 กลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ผวจยวเคราะหเกณฑทใชในการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ พบวาภาคเหนอปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายา 3 ประการคอ วนเกด ชอ และนามสกล ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคกลางปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายา 4 ประการคอ วนเกด วนบวช ชอ และนามสกล ภาคใตปรากฏเกณฑทใชในการตงนามฉายา 2 ประการคอ วนเกด และชอ อยางไรกตาม แมวาภาคเหนอจะไมปรากฏเกณฑวนบวช และภาคใตไมปรากฏเกณฑวนบวชและนามสกล แตจากการสมภาษณทาใหทราบวาเกณฑดงกลาวกมใชในแตละภาคดวย เพยงแตไดรบความนยมนอยมากจนไมปรากฏในขอมลทใชในการวเคราะห ดานกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ พบวา ทง 4 ภาคนยมตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวมากทสด โดยกลวธยอยทพบมากทสดคอการตงนามฉายาตามวนเกด สวนกลวธการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบวาทกภาคนยมตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด นอกจากนยงพบวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภาคเดยวทปรากฏการตงนามฉายาทไมตรงกบเกณฑใด ๆ

117

6.1.3 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจานวน 2,000 นามฉายา ผวจยสามารถจดกลมความหมายไดเปน 8 กลมความหมาย โดยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงน 1. กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม เชน ฐตธมโม หมายถง ผมธรรมตงมน อคคธมโม หมายถง ผมธรรมยอดเยยม 2. กลมความหมายเกยวกบปญญา เชน ธรปโญ หมายถง ผมปญญาดจนกปราชญ สปโญ หมายถง ผมปญญาด 3. กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง เชน สมงคโล หมายถง ผมมงคลด ภททโก หมายถง ผเจรญ 4. กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ เชน กตตภทโท หมายถง ผเจรญดวยเกยรต สรเตโช หมายถง ผมอานาจกลา 5. กลมความหมายเกยวกบความงาม เชน จรสโภ หมายถง ผงามยงยน จารวณโณ หมายถง ผมผวพรรณดจทอง 6. กลมความหมายเกยวกบความสข เชน สนนโท หมายถง ผมความเพลดเพลนด ผาสโก หมายถง ผมความสาราญ 7. กลมความหมายเกยวกบความเพยร เชน ตกขวรโย หมายถง ผมความเพยรกลา มหาวายาโม หมายถง ผมความพยายามมาก 8. กลมความหมายเกยวกบความอดทน เชน ขนตธโร หมายถง ผทรงความอดทน ขนตสมปนโน หมายถง ผถงพรอมดวยขนต 6.1.4 ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค จากการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยภาคตาง ๆ พบวา ความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคสามารถจดได 8 กลมความหมายเหมอนกน ไดแก กลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรม กลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ กลมความหมายเกยวกบความงาม กลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทน โดยทกภาคนนพบกลมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสด รองลงมาคอกลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ และกลมความหมายเกยวกบความงาม

118

ตามลาดบ สวนกลมความหมายเกยวกบความสข กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทนนนปรากฏในลาดบทแตกตางกนในแตละภาค แตกไมมความหมายใดเดนกวาความหมายอน เนองจากทง 3 กลมความหมายปรากฏความถนอยคอไมถงรอยละ 5 นอกจากนความถของแตละกลมความหมายยงตางกนเพยงเลกนอยเทานนอกดวย 6.1.5 ความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทย จากการวเคราะหนามฉายาของพระสงฆไทยทงดานกลวธการตงนามฉายาและความหมายของนามฉายา ผวจยพบความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค และคานยมเกยวกบสงทพงปรารถนาดงน ความเชอเกยวกบความเปนสรมงคลและกาลกณตามตาราทกษา เปนความเชอทสะทอนจากกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยทพบวาการตงนามฉายาของพระสงฆสวนใหญนยมใชเกณฑวนเกด ทงการตงนามฉายาตามวนเกด การตงนามฉายาตามวนเกดกบชอ และการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล อกทงยงมการตงนามฉายาโดยใชเกณฑวนบวช ทงการตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกล ทงนกลวธการตงนามฉายาดงทกลาวมานพระอปชฌายจะพจารณาเลอกอกษรทเปนสรมงคลตามความเชอตามตาราทกษาซงกคออกษรวรรคบรวารประจาวนเกดหรอวนบวชของผบวชมาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณซงเชอวาจะไมเปนสรมงคลและจะทาใหผบวชเกดความทกขได คานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงค เปนคานยมทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย โดยผวจยพบวาคณสมบตทพงประสงคของคนไทยทนบถอศาสนาพทธคอความมศลธรรม ความมปญญา ความเพยร และความอดทน ทงนคณสมบตทพงประสงคตาง ๆ เหลานสะทอนใหเหนจากกลมความหมายของนามฉายาทเกยวกบเรองทางธรรม กลมความหมายเกยวกบปญญา กลมความหมายเกยวกบความเพยร และกลมความหมายเกยวกบความอดทน ตามลาดบ คานยมเกยวกบสงทพงปรารถนา เปนคานยมทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทย โดยผวจยพบวาสงทคนไทยทนบถอศาสนาพทธปรารถนาจะใหเกดขนกบชวตของตน คอ ความเจรญรงเรอง เกยรตยศและอานาจ ความงาม และความสข ทงนสงทพงปรารถนาตาง ๆ เหลานสะทอนใหเหนจากกลมความหมายของนามฉายาทเกยวกบสรมงคลและความเจรญรงเรอง กลมความหมายเกยวกบเกยรตยศและอานาจ กลมความหมายเกยวกบความงาม และกลมความหมายเกยวกบความสข ตามลาดบ

119

6.2 อภปรายผลการวจย ผวจยขออภปรายผลการวจยและตงขอสงเกตทนาสนใจดงตอไปน

6.2.1 ผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยในบทท 3 พบวาทงการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวและการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนตางกนยมพจารณาเกณฑวนเกดมาใชในการตงนามฉายา เหนไดจากการตงนามฉายาโดยใชเกณฑเดยวทพบการตงนามฉายาตามวนเกดมากทสด สวนการตงนามฉายาโดยใช 2 เกณฑรวมกนพบการตงนามฉายาตามวนเกดกบชอมากทสด รองลงมาคอการตงนามฉายาตามวนเกดกบนามสกล นอกจากนยงพบการตงนามฉายาทพจารณาเกณฑวนบวช ทงการตงนามฉายาตามวนบวช การตงนามฉายาตามวนบวชกบชอ และการตงนามฉายาตามวนบวชกบนามสกลอกดวย การตงนามฉายาโดยพจารณาวนเกดหรอวนบวชนนเปนการพจารณาอกษรวรรคบรวารประจาวนเกดหรอวนบวชมาใชขนตนนามฉายา รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณในนามฉายาซงตรงกบหลกเกณฑของตาราทกษา จงกลาวไดวาการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญสมพนธกบตาราทกษา ซงตรงกบสมมตฐานขอ 1 ของวทยานพนธน

สาเหตทการตงนามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญมความสมพนธกบตาราทกษานน ผวจยสนนษฐานวานาจะเปนเพราะคนไทยมความเชอและผกพนกบตาราทกษาซงเปนหลกโหราศาสตรในการตงชอทนยมปฏบตสบตอกนมา โดยตาราทกษาเดมนนเปนภาษาบาล พระสงฆซงไดชอวาเปนผรคอมความรทางภาษาบาลจงมโอกาสไดศกษาและเรยนรหลกเกณฑการตงชอตามตาราทกษา ทงนนามฉายาของพระสงฆถอเปนชอประเภทหนงทใชสาหรบพระภกษในทางพระพทธศาสนา ดงนนเมอจะตงนามฉายาขนใช พระอปชฌายจงไดนาความรเกยวกบหลกเกณฑตามตาราทกษามาใชประกอบดวยนนเอง

อนง หลกเกณฑการตงชอตามตาราทกษานนจะพจารณาอกษรทเปนสรมงคลมาใชขนตนชอ เพอใหเจาของชอมชวตทด มความสขและความเจรญ รวมทงหลกเลยงการใชอกษรวรรคกาลกณ เพราะเชอวาไมเปนมงคลอาจทาใหเจาของชอเกดความทกขได ทงนหลกการตงชอดงกลาวนามาใชทงในการตงพระนามเจานาย การตงชอบคคลทวไป รวมถงการตงนามฉายาของพระสงฆไทยดวย โดยในการตงพระนามเจานายจะนาอกษรวรรคบรวารมาขนตนพระนาม เนองจาก “เจานายไมตองการมอานาจ เพราะเดชอานาจนนมอยแลวในตว สงทตองการกคอบรวาร จงถอเอาอกษรในวนประสตวรรคบรวารตงพระนาม นอกจากนกคงจะเปนเครองเตอนความจาใหรวาเกดวนอะไร”113 สาหรบการตงชอบคคลทวไปนนสวนใหญจะใชอกษรวรรคเดชขนตนชอผชาย เพราะ


120

ตองการใหมอานาจและความเขมแขง ใชอกษรวรรคศรขนตนชอผหญง เพราะตองการใหมความดและความสวยงาม114 สวนการตงนามฉายาของพระสงฆนนนยมใชอกษรวรรคบรวารขนตน เพอใหรวาพระรปนนเกดวนอะไร และเพอตองการใหมบรวารมาก ๆ จะไดปฏบตธรรมตามกน115 จากทกลาวมา แสดงใหเหนวาคนไทยมความเชอ มความผกพน และใหความสาคญกบการตงชอตามตาราทกษาเปนอยางมาก 6.2.2 ผลการวเคราะหกลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาคในบทท 3 นน สอดคลองกบสมมตฐานขอท 3 บางสวน กลาวคอ ผวจยตงสมมตฐานวากลวธการตงนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาคมความแตกตางกน ทงนผลการวเคราะหพบวาภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต มจานวนกลวธยอยทใชในการตงนามฉายาแตกตางกน อนเปนผลจากความนยมเกยวกบเกณฑทใชในการตงนามฉายาแตกตางกน โดยภาคเหนอไมนยมเกณฑวนบวช สวนภาคใตไมนยมเกณฑวนบวชและเกณฑนามสกล จนไมปรากฏกลวธการตงนามฉายาทเกยวกบเกณฑดงกลาว ทาใหทง 2 ภาคปรากฏกลวธการตงนามฉายานอยกวาภาคอน ๆ ซงผลการวเคราะหสวนนสอดคลองกบสมมตฐาน อยางไรกตาม แมจานวนกลวธการตงนามฉายาของแตละภาคแตกตางกน แตทง 4 ภาคกปรากฏกลวธการตงนามฉายาตามวนเกดซงเปนการตงนามฉายาตามหลกเกณฑของตาราทกษามากทสดเหมอนกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สาเหตทเปนเชนนนาจะเปนผลมาจากความเชอและความผกพนกบตาราทกษาซงเปนหลกโหราศาสตรทคนไทยเชอถอและนยมปฏบตสบตอกนมาดงทไดกลาวแลวขางตน โดยความเชอและความผกพนกบตาราทกษาดงกลาวไดแพรกระจายไปในทกภมภาคของประเทศไทย ประกอบกบพระอปชฌายทวประเทศจะไดรบการอบรมเกยวกบกฎเกณฑและหนาทของการเปนพระอปชฌายจากกรมการศาสนา ซงรวมถงระเบยบปฏบตการตงนามฉายาทใหความสาคญกบการตงนามฉายาวนเกดซงมความสมพนธกบตาราทกษา116 ดวยเหตนพระอปชฌายในทกภาคจงนยมตงนามฉายาโดยพจารณาเกณฑวนเกดตามหลกเกณฑของตาราทกษามากทสดเหมอนกน

114เสฐยรพงศ วรรณปก, ศาสตรและศลปแหงการตงชอ, 11. 115ส. วฒนเศรษฐ, ปทานกรมการตงชอและนามสกล, 72. 116สมภาษณ พระสงหวชย, รองเจาอาวาสวดพระสงหวรมหาวหาร รองเจาคณะอาเภอเมองเชยงใหม

จงหวดเชยงใหม, 18 พฤษภาคม 2550.

121

6.2.3 ผลการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในบทท 4 ทพบวานามฉายาของพระสงฆไทยสวนใหญมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมนน ตรงกบสมมตฐานขอท 2ของวทยานพนธน สาเหตทเปนเชนนนาจะเปนเพราะความคดทวาชอจะมผลตอชวตของบคคลทเปนเจาของชอ ดงนนจงตงชอบคคลตามคณลกษณะและความคาดหวงทจะใหเกดขนกบเจาของชอ นน ๆ เชน ผชายตองมความเปนผนา มความเขมแขง เกงกลาสามารถ และมความกลาหาญ จงตงชอผชายใหมความหมายเกยวกบความยงใหญ อานาจ ชยชนะ ความเขมแขงและความกลาหาญ สวนผหญงตองมความสภาพออนหวาน มรปรางสวยงาม มกรยามารยาทนารก นาทะนถนอม จงตงชอผหญงโดยใหมความหมายเกยวกบความสวยความงาม และความบรสทธออนหวาน ซงผลการศกษาของวรางคณา สวางตระกล117 และไศลรตน อสระเสนย118 กยนยนความคดเกยวกบการตงชอดงกลาว การตงนามฉายาของพระสงฆไทยอาจมความคดเชนเดยวกบการตงชอบคคลดงกลาวขางตน โดยการบวชเปนพระในพระพทธศาสนามวตถประสงคเพอศกษาและปฏบตตามพระธรรมวนย ดงนนบคคลทวไปยอมคาดหวงวาพระภกษตองมความสารวม มความบรสทธ และประพฤตปฏบตธรรม ตงมนอยในความด ประกอบกบคนไทยนยมยกยองผกระทาความด ตงอยในศลธรรม ซงเปนไปตามหลกปฏบตในพระพทธศาสนาทวาจะทาความด ละเวนการทาชว และทาจตใจใหผองใส ดวยเหตนพระอปชฌายจงตงนามฉายาของพระสงฆโดยใหมความหมายมงไปในทางธรรมเพอใหสอดคลองกบความคาดหวงเกยวกบคณลกษณะของพระภกษของคนในสงคมและหลกปฏบตของชาวพทธดงกลาว 6.2.4 จากผลการวเคราะหความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยจาแนกตามภาค ผวจยพบผลการวเคราะหทไมสอดคลองกบสมมตฐานขอท 3 ทวาความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยในแตละภาคมความแตกตางกน เนองจากผลการวเคราะหพบวานามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคมจานวนกลมความหมายเทากนและลาดบการปรากฏของแตละกลมความหมายเหมอนกนเปนสวนใหญ โดยนามฉายาของพระสงฆไทยทง 4 ภาคสวนมากมความหมายเกยวกบเรองทาง

117วรางคณา สวางตระกล, “การศกษาภาษาทใชในการตงชอของคนไทยในกรงเทพมหานคร”


118ไศลรตน อสระเสนย, “ความสมพนธระหวางบคคลในครอบครวกบภาษาทใชในการตงชอจรง” (วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2546).

122

ธรรม สาเหตทเปนเชนนนาจะเปนเพราะทกภาคมความคดเกยวกบการตงชอซงรวมถงการตงนามฉายาของพระสงฆตามคณลกษณะและความคาดหวงของคนในสงคมดงทกลาวไวใน 6.2.3 เหมอนกน รวมถงผทนบถอพระพทธศาสนาในทกภาคมหลกปรชญาอนเปนหวใจสาคญของพระพทธศาสนาคอ “การทาความด ละเวนการทาชว และทาจตใจใหผองใส” อกทงยงใหความสาคญกบการทาความด และนยมปฏบตตนอยในศลธรรมตามหลกพระพทธศาสนาเชนเดยวกน เนองจากเชอวาการประพฤตธรรมจะทาใหตนเปนคนเจรญ119 และทาใหตนมความสขดงทพทธศาสนสภาษตบททวา “ธมมปต สข เสต” ซงหมายถง “ผมความอมใจในธรรมยอมอยเปนสข” “ธมมจาร สข เสต” ซงหมายถง “ผประพฤตธรรมยอมอยเปนสข” หรอ “ธมโม สจณโณ สขมาวหาต” ซงหมายถง “ธรรมะทบคคลประพฤตดแลวยอมนาความสขมาให” เปนตน ประกอบกบจดมงหมายหลกของการบวชในพระพทธศาสนาของคนไทยทง 4 ภาคนนเปนอยางเดยวกนคอมงใหผบวชไดประพฤตปฏบตธรรมและปฏบตศาสนกจตามหลกพระธรรมวนย ดวยเหตนพระอปชฌายจงนยมตงนามฉายาโดยใหมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมเหมอนกนทง 4 ภาค จากทกลาวมาแสดงใหเหนความเปนปกแผนของพระพทธศาสนา กลาวคอทกภาคมความคดตามแนวพระพทธศาสนาเปนอยางเดยวกน ไมมการแบงแยกเปนภาค อกทงความคดดงกลาวยงมความเขมแขงพอทจะทาใหคนในทกภาคแสดงออกผานการตงนามฉายาโดยมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมมากทสดเหมอนกนอกดวย 6.2.5 จากการศกษาเอกสารเกยวกบการตงนามฉายาทงเอกสารประกอบการประชมสมมนาพระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ.ศ.2541120 และคมอพระอปชฌาย121 ผวจยพบวาเกณฑทใชในการตงนามฉายาม 3 ประการ คอ วนเกด ชอ และนามสกล แตจากการวเคราะหขอมลและสมภาษณพระอปชฌาย ผวจยพบเกณฑทใชในการตงนามฉายาเพมขนอกหนงประการคอวนบวช ซงพระอปชฌายจะนามาใชเมอผบวชจาวนเกดของตนไมได หรอใชเมอมการบวชหม โดยมความคดวาวนบวชเปนวนสาคญเทยบไดกบวนเกด กลาวคอเปนวนทผบวชจะไดเกดจากฆราวาสเปนพระภกษเพอปฏบตศาสนกจในทางพระพทธศาสนา

นอกจากนผวจยยงพบอกวาเกณฑชอและเกณฑนามสกลทไดจากการศกษาเอกสารมรายละเอยดแตกตางกบเกณฑชอและเกณฑนามสกลทไดจากการวเคราะหขอมลและสมภาษณพระ

119พระสาสนโสภณ, หลกพระพทธศาสนา, 10. 120ทว พลรตน, ชมพล อนกานนท และกณหา ชานอย, รวบรวม, เอกสารประกอบการประชมสมมนา

พระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ.ศ.2541, 115-138. 121พระธรรมวโรดม, คมอพระอปชฌาย, 50-72.

123

อปชฌายอกดวย กลาวคอเกณฑชอทไดจากการศกษาเอกสารเปนการนาชอของผบวชทเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาใชตงเปนนามฉายา แตเกณฑชอทไดจากการวเคราะหขอมลและสมภาษณพระอปชฌายจะรวมถงการนาบางสวนของชอ ศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอมาใชตงเปนนามฉายา และอกษรตวแรกของชอมาใชขนตนนามฉายาดวย เนองจากถอวาสวนของชอ ศพททมความหมายเชนเดยวกบชอหรอสวนของชอ และอกษรตวแรกของชอนนเปนตวแทนของชอผบวช สามารถใชระบตวบคคลไดเชนเดยวกบชอ เพอแสดงใหรวาบคคลนน ๆ มศรทธาเลอมใสและไดเขามาบวชในพระพทธศาสนาแลว

สวนเกณฑนามสกลทไดจากการศกษาเอกสารกเปนเพยงการนานามสกลของผบวชทเปนภาษาบาล-สนสกฤตอยแลวมาตงเปนนามฉายา แตเมอวเคราะหขอมลและสมภาษณพระอปชฌายแลว พบวาเกณฑนามสกลนนยงรวมถงการนาบางสวนของนามสกล และศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอสวนของนามสกลมาใชตงนามฉายาดวย โดยถอวาสวนของนามสกลและศพททมความหมายเชนเดยวกบนามสกลหรอสวนของนามสกลนนเปนตวแทนของนามสกลผบวช ซงสามารถระบเชอสายหรอวงศตระกลของผบวชไดเชนเดยวกบนามสกล

6.2.6 การตงนามฉายาของพระสงฆนนมวตถประสงคเพอใชในการประกอบพธบวช และ

เพอใหผบวชลมเรองทางโลกแลวหนมาระลกถงหนาททจะตองปฏบตในทางธรรม โดยสวนใหญมกจะใชนามฉายาทมความหมายไปในทางธรรม แตจากการวเคราะหนามฉายาของพระสงฆ ผวจยพบวามการนาชอจรงซงถอเปนชอทางโลกของผบวชมาใชในการตงนามฉายาดวย สาเหตทมการนาชอจรงของผบวชมาใชตงนามฉายานนนาจะเปนเพราะตองการใหชอและนามฉายามความสมพนธกน เพอแสดงให เหนอยางชด เจนวาบคคลทม ชอนน ๆ ได เขามาบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนาแลว

อยางไรกตาม ผวจยสงเกตวาการตงนามฉายาโดยใชเกณฑชอนนสวนใหญจะเปนการนาสวนของชอมาประกอบกบศพทอนทมความหมายไปในทางธรรม เชน ผบวชชอ กมลวฒน ตงนามฉายาวา ธมมวฑฒโน หรอผบวชชอสรเดช ตงนามฉายาวา เตชธมโม เปนตน การตงนามฉายาโดยใชบางสวนของชอประกอบกบศพททมความมความหมายในทางธรรมดงกลาว แสดงใหเหนวาแมจะนาชอทางโลกมาใชในการตงนามฉายาแตกยงคงมความหมายเกยวกบเรองทางธรรมทาใหผบวชระลกถงหนาทในทางพระพทธศาสนาอย 6.2.7 จากการวเคราะหความเชอและคานยมทสะทอนจากนามฉายาของพระสงฆไทยทาใหพบวาความหมายของนามฉายาสะทอนสงทพงปรารถนาในทางธรรมของคนไทยทนบถอศาสนา

124

พทธอนไดแก ความเจรญรงเรองในธรรม ความมเกยรตยศและอานาจจากบารมธรรมทาใหบคคลอนยกยอง ความมความงามความผดผองทงทางกายและจตใจสมกบทมบคคลเคารพเลอมใส และมความสขสงบในชวต ทงนสงทพงปรารถนาในทางธรรมของคนไทยทนบถอศาสนาพทธดงกลาวสอดคลองกบความปรารถนาสงทดงามในชวตทางโลกทสะทอนจากความหมายทเปนสรมงคลในชอของคนไทยอนไดแก ความดงามและความเจรญรงเรอง เกยรตยศชอเสยงและอานาจ และความสขและความรก ซงตรงกบหลกจตวทยาทวามนษยทกคนมความตองการ 5 ขน ไดแก ความตองการทางสรระ ความตองการความมนคงปลอดภย ความตองการความรกและการยอมรบ ความตองการการยกยองจากผอน และความตองการกระทาสงตาง ๆ ตามความสามารถของตนเอง และตรงกบหลกของพระพทธศาสนาทกลาวถงการดารงชวตใหบรรลจดหมายขนแรกหรอประโยชนปจจบนไววาคอ มสขภาพรางกายแขงแรง มเงน มอาชพสจรต พงตนเองไดทางเศรษฐกจ มสถานภาพด เปนทยอมรบนบถอ มครอบครวผาสก ทาวงศตระกลใหเปนทนบถอ ตามทสมชาย สาเนยงงาม122กลาวไวดวย อยางไรกตาม ชอของคนไทยยงสะทอนคานยมเกยวกบความมงคงอนเปนสงทคนไทยปรารถนาจะใหเกดขนกบชวตอกประการหนง เนองจากเชอวาความมงคงและทรพยสนเงนทองจะทาใหชวตเกดความสขสบายและเปนทเคารพรกของบคคลอน แตคานยมดงกลาวไมปรากฏจากการวเคราะหนามฉายาของพระสงฆไทย แสดงวาความมงคงและทรพยสนเงนทองนนไมถอวาเปนสงสาคญในทางธรรม

สวนคณสมบตทพงประสงคทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยทงความมศลธรรม ความมปญญา ความเพยร และความอดทน ตางกเปนคณสมบตของบคคลทจะชวยจรรโลงพระพทธศาสนา ทาใหบคคลไดเขาใกลพระพทธศาสนาและใกลชดพระธรรมคาสงสอนมากยงขน ในขณะเดยวกนคณสมบตดงกลาวก ถอเปนคณสมบตของคนดทบคคลพงม โดยบคคลทมคณสมบตเหลานจะสามารถพฒนาตนและพฒนาชวตใหมความเจรญรงเรองตอไปได

กลาวไดวาคานยมเกยวกบสงทพงปรารถนาและคานยมเกยวกบคณสมบตทพงประสงคทสะทอนจากความหมายของนามฉายาของพระสงฆไทยดงทกลาวมานน เปนคานยมทคนไทยทนบถอศาสนาพทธเชอวาจะทาใหชวตของตนมความเจรญและมความสขสงบทางธรรม แตในขณะเดยวกนคานยมตาง ๆ เหลานกทาใหบคคลเกดความรงเรอง มความกาวหนาและสขสบายในทางโลกไดเชนกน

122สมชาย สาเนยงงาม, “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย,” 275-276.

125

6.3 ขอเสนอแนะ ผวจยเหนวายงมประเดนอน ๆ ทนาสนใจและสามารถนามาศกษาไดในโอกาสตอไป ดงน 6.3.1 ศกษาการตงนามฉายาของพระสงฆในพนททเปนกลมชาตพนธตาง ๆ เพอดวาม

ลกษณะเฉพาะหรอไม อยางไร 6.3.2 ศกษาการตงราชทนนามของพระสงฆไทยโดยใชวธการทางอรรถศาสตรชาตพนธ 6.3.3 ศกษาการใชคาเรยกขานของพระสงฆ

126

บรรณานกรม

ภาษาไทย กรมการศาสนา. ประวตพระพทธศาสนาแหงกรงรตนโกสนทร 200 ป .กรงเทพมหานคร : กรมการ

ศาสนา กระทรวงศกษาธการ, 2525. กรมวชาการ. ตกสลา มหาสารคาม สะดออสาน. กรงเทพมหานคร : กรมวชาการ, 2546. กระทรวงมหาดไทย. สานกงานจงหวดนครปฐม. ประวตมหาดไทยสวนภมภาคจงหวดนครปฐม.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพอกษรสมย (คอมพวกราฟฟค), 2528. จรญศร มลสวสด. “การใชภาษาในการตงชอของชาวลานนาในจงหวดเชยงราย.” วทยานพนธ

ปรญญาศ ลปศาสตรมหาบณฑ ต สาขาว ช าภ าษาศ าสตร บณฑ ตว ทย าล ย มหาวทยาลยมหดล, 2535.

จ งหวดนครศรธรรมราช . ประวตมหาดไทยสวนภ มภาค จ งหวดนครศรธรรมราช . กรงเทพมหานคร : กรงสยามการพมพ, 2527.

จานงค ทองประเสรฐ. “ศาสนาพทธในภาคกลาง.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคกลาง โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 13 (2542) : 6295-6316.

จไรรตน อตมะ. จงหวดนครปฐม. นครปฐม : พระปฐมการพมพ, 2520. เจม ชมเกต. ภาษาบาลประยกต. นครปฐม : ภาควชาสงคมศาสตร คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลย

ศลปากร, 2530. เจอจนทน อมสาราญ. “วเคราะหการใชภาษาในการตงชอนกศกษาชาย มหาวทยาลยศลปากร วทยา

เขตพระราชวงสนามจนทร.” สารนพนธปรญญาอกษรศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2534.

ชมพนท โพธทองคา. “การตงชอของชาวกะเหรยงโป ตาบลสวนผง อาเภอสวนผง จงหวดราชบร.” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2541.

ชวนทร สระคา และ จาลอง สารพดนก. พจนานกรม บาล – ไทย. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : ประยรวงศพรนตง, 2538.

ชาเลอง วฒจนทร และคณะ, รวบรวม. คมอบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน. กรงเทพมหานคร : สานกงานสงเสรมเอกลกษณของชาต สานกนายกรฐมนตร, 2525.

ญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรนายก, สมเดจพระ. หลกพระพทธศาสนา. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ, 2535.

127

ญาดา อรณเวช. หลากหลายชอในชวต. กรงเทพมหานคร : เพอนด, 2542. ณฐกานต ลมสถาพร. เชยงใหมหวใจลานนา. กรงเทพมหานคร : ภคธรรศ, 2544. ทว พลรตน, ชมพล อนกานนท และกณหา ชานอย, รวบรวม. เอกสารประกอบการประชมสมมนา

พระอปชฌาย โครงการประชมสมมนาพระอปชฌาย พ .ศ.2541. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา, 2541.

เทพดรณานศษฏ, หลวง. บาลไวยากรณพเศษ เลม 7 สมาส. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : มหา มกฏราชวทยาลย, 2525.

ธ. ธรรมศร. คมอคสวดอปชฌาย. กรงเทพมหานคร : มหาจฬาบรรณาคาร, 2519. ธณทอร กลานพงษ. ตกตาไขนาม. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : เศรษฐกจชาวบาน, 2546. ธรรมดลก, พระ. พระใหม. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหามกฏราชวทยาลย, 2525. ธรรมปราโมทย, รวบรวม. บวชจรง เรยนจรง ปฏบตจรง ไดผลจรง คมอสาหรบพระแท. พมพครง

ท 3. กรงเทพมหานคร : ลเบอรตเพรส, 2535. ธรรมวโรดม, พระ. คมอพระอปชฌาย. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : คณะกรรมการดาเนนการ

ฝกซอมอบรมพระอปชฌายสวนกลาง, 2545. ธวช ปณโณทก, รวบรวม. “นาดน, พระธาต : ศลปกรรม.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคอสาน

โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 10 (2542) : 2039-2048. ธระพนธ ล.ทองคา. คาเรยกสในภาษาเยา (เมยน). กรงเทพมหานคร : โครงการวจยภาษาและ

วฒนธรรม หนวยปฏบตการวจยทางภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535.

ธรานนโท, รวบรวม. มงคลพธไทย. กรงเทพมหานคร : ดวงแกว, ม.ป.ป. นฤมล ตงคะโหตร. “การตงชอวดในพทธศาสนาในกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญา

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2547.

นองนช มณอนทร. “การปรบเปลยนของชอหมบานในจงหวดเชยงใหม.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543.

นนทนา รณเกยรต. “ลกษณะการตงชอเลนในภาษาไทย.” ภาษาและภาษาศาสตร 6, 2 (มกราคม-มถนายน 2531) : 50-61.

นนทะมน, พระราช. บวชอยางไร. กรงเทพมหานคร : สขภาพใจ, 2529.

128

นาพวลย กจรกษกล. “นครปฐม, จงหวด.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคกลาง โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 6 (2542) : 2876-2889.

ประดษฐ บณยะภกด. คมอเรยนภาษาบาลดวยตนเอง. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ณรงคสาสน, 2528.

ประวตมหาดไทยสวนภมภาค จงหวดเชยงใหม. เชยงใหม : ทพยเนตรการพมพ,2529. ประสทธ กตตสทโธ. ทฤษฎการตงชอ. กรงเทพมหานคร : มหาจฬาบรรณาคาร, 2533. ปราณ กลละวณชย. ชอหมบานในมณฑลกวางสและภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535. ปรชา นมสข. “นครศรธรรมราช, จงหวด.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคใต โดยมลนธ

สารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 8 (2542) : 3598-3616. ปญญา ใชบางยาง และคณะ. พระวนย 227 : พทธบญญตจากพระไตรปฎก. พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร : ธรรมสภา, 2548. ปานทพย มหาไตรภพ. “นามสกลพระราชทานในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว : การ

วเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

ปารชาต เรองวเศษ, บรรณาธการ. นครศรธรรมราช. กรงเทพมหานคร : สารคด, 2537. เผดจ ทตตชโว, พระ. เสขยวตร ตนบญญตของมารยาทไทย. กรงเทพมหานคร : ชมรมพทธศาสตร

และประเพณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2530. พ. สวรรณ. ตงชอดมความสข. กรงเทพมหานคร : สรอยทอง, 2538. พรทพย ครามจนทก. “นามสกลประชาชนจงหวดนครราชสมา : การวเคราะหทางอรรถศาสตร

ชาตพนธ.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. 2548.

พลหลวง. 7 ความเชอของไทย (คตสยาม). พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : เมองโบราณ, 2546. _________. วถแหงการพยากรณ. กรงเทพมหานคร : ขาวฟาง, 2535. พฒน เพงผลา. บาลสนสกฤตระดบกลาง. กรงเทพมหานคร : ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง, 2523. พทร มลวลย. หนงสอพระพทธศาสนาสาหรบประชาชนตอน 2. กรงเทพมหานคร : กรมการศาสนา

กระทรวงศกษาธการ, 2527.

129

พษณ เพทางค . ต าราพรหมชาตฉบบชาวบ านและนรลกษณพยากรณ . พมพค รงท 6 . กรงเทพมหานคร : สานกงานหอสมดกลาง 09, 2527.

พทธทาสภกข. จดมงหมายของการบวชทถกตอง. กรงเทพมหานคร : ธรรมบชา, 2526. _________. ธรรมะเปนคชวต. กรงเทพมหานคร : การพมพพระนคร, 2528. _________. บวชทาไม. กรงเทพมหานคร : สขภาพใจ, 2529. พนพสมย ดศกล, หมอมเจา. ประเพณไทย. กรงเทพมหานคร : คลงวทยา, 2518. มณปน พรหมสทธรกษ. “ภาษาบาลประยกต.” เอกสารประกอบวชา 411202 ภาษาบาลประยกต

ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2547. (อดสาเนา) รงส สทนต, รวบรวม. สภาษตจากพระไตรปฎกฉบบประชาชน. กรงเทพมหานคร : สขภาพใจ,

2537. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพมหานคร : นานมบค

พบลเคชนส, 2546. เรงศกด มหาวนจฉยมนตร, บรรณาธการ. แนะนาจงหวดนครปฐม. นครปฐม : โรงพมพเพชรเกษม

การพมพ, ม.ป.ป. ลกษณา มณโรจน “ว เคราะหการใชภาษาในการตงชอนกศกษาหญง คณะอกษรศาสตร

มหาวทยาลยศลปากร.” สารนพนธปรญญาอกษรศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2534.

ลาดวน สขพนธ, รวบรวม. ประเพณการบวช. พระนคร : กองวรรณคดและประวตศาสตร กรมศลปากร กระทรวงศกษาธการ, 2520.

วชรญาณวงศ, สมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวง. ความรเรองพระพทธศาสนาแตเบองตน. กรงเทพมหานคร : มหามกฏราชวทยาลย, 2514.

วชรญาณวโรรส, สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยา. การบวชในพระพทธศาสนา. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : มหามกฏราชวทยาลย, 2548.

_________. บาลไวยากรณ วจวภาค ภาคท 2 : สมาสและตทธต. พมพครงท 29. กรงเทพมหานคร : มหามกฏราชวทยาลย, 2515.

วนดา เจรญศข. “นามสกลคนไทยเชอสายจน : การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2532.

วรมน, พระราช [ประยทธ ปยตโต]. พทธธรรม ฉบบปรบปรงและขยายความ. กรงเทพมหานคร : ธรรมสถาน จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2525.

130

วรางคณา สวางตระกล. “การศกษาภาษาทใชในการตงชอจรงของคนไทยในกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2540.

วศน อนทสระ. หลกธรรมอนเปนหวใจพระพทธศาสนา. กรงเทพมหานคร : โครงการเผยแพรพระธรรมของเครอซเมนตไทย, 2530.

วดบวรนเวศวหาร. ทศบารม ทศพธราชธรรม. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ, 2531. วจตร สมบตสมบรณ. เบณจศล-เบญจธรรม. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ, 2528. วภสรนทร ประพนธศร. “คาเรยกญาตในภาษาคาเมอง การวเคราะหทางอรรถศาสตรชาตพนธ.”

วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535.

วรช ศรวฒนะนาวน. “การศกษาการตงชอของคนไทย.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544.

วรพงษ สงหบญชา และคณะ, รวบรวม. พระธาตนาดน พทธมณฑลอสาน. พมพครงท 3.มหาสารคาม : อภชาตการพมพ, 2539.

ศกดเดช ถรบตร. เลข 7 ตว พยากรณชวต. กรงเทพมหานคร : กงหน, 2539. ศภมาส เองฉวน. “คาเรยกญาตภาษาจนฮกเกยนในภาคใตของประเทศไทยและเกาะปนง.”

วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2537.

เศก ดสต. ชมนมทกษา. กรงเทพมหานคร : มตชน, 2548. ไศลรตน อสระเสนย. “ความสมพนธระหวางบคคลในครอบครวกบภาษาทใชในการตงชอจรง.”

วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2546.

ส. พลายนอย. สรมงคล. กรงเทพมหานคร : พมพคา, 2547. ส. วฒนเศรษฐ. ปทานกรมการตงชอและนามสกล. พระนคร : เกษมบรรณกจ, 2510. ส. ศวรกษ. โหราศาสตรกบการพฒนาประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : บรษทเคลดไทย, 2537. สงวน โชตสขรตน,รวบรวม. ประเพณไทยภาคเหนอ. พมพครงท 2 .พระนคร : โอเดยนสโตร,

2512. สมชาย ฐานวฑโฒ, พระ. มงคลชวต ฉบบธรรมทายาท, พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : ชมรม

พทธศาสตรสากล ในอปถมภสมเดจพระมหารชมงคลาจารย, 2541.

131

สมชาย สาเนยงงาม. “ลกษณะภาษาทแสดงความเปลยนแปลงของความเชอเกยวกบสรมงคลและกาลกณในชอของคนไทย.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

สมปอง มทโต , พระมหา . บาลไวยากรณ เบองตนสาหรบนกศกษาใหม . พมพค รงท 4 . กรงเทพมหานคร : โรงพมพธรรมสภา, 2543.

สมพงษ เกรยงไกรเพชร. ประเพณไทยโบราณ. พมพครงท 2. พระนคร : แพรพทยา, 2515. สญชย เมนกระโทก. “วเคราะหภาษาบาลสนสกฤตจากสมณศกดของพระภกษสงฆ.” สารนพนธ

ปรญญาอกษรศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2536.

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. ประเพณการบวชแนวประหยด. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา, 2538.

สาเนยง เลอมใส, พระมหา. เตรยมตวบวช. กรงเทพมหานคร : มหาจฬาบรรณาคาร, 2532. สารประเสรฐ, พระ. โลกธาต. กรงเทพมหานคร : สานกงานเสรมสรางเอกลกษณของชาต สานก

เลขาธการนายกรฐมนตร, 2538. สารานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน (เลม 10 ฉนท-เชยงราย). พระนคร : โรงพมพรงเรองธรรม,

2513. สาสนโสภณ, พระ. หลกพระพทธศาสนา. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2512. สทธ บตรอนทร. โลกทศนชาวไทยลานนา. เชยงใหม : ศนยหนงสอเชยงใหม, 2523. สร กรนชย, รวบรวม. บทไหวพระสวดมนต. กรงเทพมหานคร : หอรตนชยการพมพ, ม.ป.ป. สรวฒน คาวนสา. ประวตพระพทธศาสนาในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหา

จฬาลงกรณราชวทยาลย, 2534. สชโวภกข, รวบรวม. หลกพระพทธศาสนา. พมพครงท 15. กรงเทพมหานคร : สภาการศกษา

มหามกฏราชวทยาลย มหาวทยาลยพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย, 2523. สภาพร มากแจง. ภาษาบาล-สนสกฤตในภาษาไทย. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, 2527. สภาพรรณ ณ บางชาง. การใชภาษาไทยในการตงชอของคนไทย. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2527. _________. ไวยากรณบาล. กรงเทพมหานคร : มลนธมหามกฏราชวทยาลยในพระบรมราชปถมภ,

2533.

132

เสฐยรพงษ วรรณปก. ชอนนสาคญไฉน. กรงเทพมหานคร : ปยะสาสน, 2524. _________. ศาสตรและศลปแหงการตงชอ. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : ซนตาการพมพ,

2546. โสฬสเวท. มงคลนามและการตงชอ. กรงเทพมหานคร : แพรพทยา, 2525. ไสว มาลาทอง และ อเนก ขาทอง, รวบรวม. คมอบรรพชาอปสมบท ฉบบกรมการศาสนา.

กรงเทพมหานคร : กรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ, 2527. หองโหรศรมหาโพธ . ปฏทนโหราศาสตร 150 ป (2425-2575). กรงเทพมหานคร : อานวยสาสน,

2532. อมรา ประสทธรฐสนธ. “ความสมพนธระหวางภาษาและวฒนธรรม.” ศาสตรแหงภาษา เอกสาร

วชาการ ฉบบท 6 ทศนาภาษา (มถนายน 2549) : 40-54. _________. คาเรยกสและการรบรสของชาวจวงและชาวไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538. _________.“อรรถศาสตรชาตพนธ : วธการศกษาภาษาเพอเขาถงระบบปรชานของมนษย,”

บทความเสนอในการประชมประจาปทางมานษยวทยาครงท 2 เรอง ชาตและชาตพนธ - วถชวตและความหลากหลายทางชาตพนธในโลกปจจบน ณ ศนยมานษยวทยาสรนธร, 27 มนาคม 2546. (อดสาเนา)

_________. “อรรถศาสตรชาตพนธ : วธการศกษาภาษาเพอเขาถงระบบปรชานของมนษย.” ใน บทคดยอของบทความเสนอในการประชมประจาปทางมานษยวทยาครงท 2 เรองชาตและชาตพนธ - วถชวตและความหลากหลายทางชาตพนธในโลกปจจบน, 39-39. กรงเทพมหานคร : ศนยมานษยวทยาสรนธร, 2546.

อดศกด ทองบญ. “ศาสนาพทธในภาคใต.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคใต โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 15 (2542) : 7372-7393.

อภศกด โสมอนทร. โลกทศนอสาน. มหาสารคาม : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม, 2534.

อญชลกา ผาสกกจ. “คาเรยกรสในภาษไทยถนตามแนวอรรถศาสตรชาตพนธ.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543.

133

อาภรณ คประเสรฐวงศ. “นามสกลคนไทยมสลมเชอสายมาเลย : กรณศกษาทตาบลทาอฐ อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร.” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544.

_________. “วเคราะหการใชภาษาในการตงชอเลนของคนไทยในปจจบน.” สารนพนธปรญญาอกษรศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2528.

อดม รงเรองศร. “พทธศาสนาในลานนา.” สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคเหนอ โดยมลนธสารานกรมวฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณชย 9 (2542) : 4715-4728.

เอกชย จละจารตต. แกนธรรม (อรยสจ 4). กรงเทพมหานคร : หอรตนชยการพมพ, 2544. ภาษาองกฤษ Amara Prasithrathsint. “A Componential Analysis of Kinship Terms in Thai.” in Essays in Tai

Linguistics, 261-275. Edited by M.R. Kalaya Tingsabadh and Arthur Abramson. Bangkok : Chulalongkorn University Press, 2001.

Boas, France. “On Geographical Names of the Kwakiutl Indian,” in Language in Culture and Society, 171-181. New York : Harper & Row, 1964.

Conklin, Harold C. “Hanuno o Color Categories.” in Language in Culture and Society, 189-192. New York : Harper & Row, 1964.

สมภาษณ กาแกว, พระคร. เจาอาวาสวดหนาพระลาน อาเภอเมองนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช.

สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2550. กาชาด , พระคร . เจ าอาวาสวดหนาพระบรมธาต อา เภอเมองนครศรธรรมราช จงหวด

นครศรธรรมราช. สมภาษณ, 4 พฤศจกายน 2550. กตตบญวฒน, พระคร. เจาอาวาสวดธญญาวาส อาเภอเมองมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม.

สมภาษณ, 12 ตลาคม 2550. ประเสรฐพร ฐตสร, พระมหา. เลขานการเจาอาวาสวดปจฉมทศน อาเภอเมองมหาสารคาม จงหวด

มหาสารคาม. สมภาษณ, 12 ตลาคม 2550. ปราการลกษาภบาล, พระคร. เจาอาวาสวดใหมปนเกลยว อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม.

สมภาษณ, 12 มกราคม 2551.

134

พทกษโพธวฒน, พระคร. เจาอาวาสวดศรมหาโพธ อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม. สมภาษณ, 4 มกราคม 2550.

ศรสตากร, พระคร. เจาอาวาสวดกลางบางพระ อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม. สมภาษณ, 9 มกราคม 2550.

สารคามมน, พระราช. เจาอาวาสวดอภสทธ เจาคณะอาเภอเมองมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม. สมภาษณ, 12 ตลาคม 2550.

สธรรมเวท, พระศร. รองเจาอาวาสวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม. สมภาษณ 12 มกราคม 2551.

สงหวชย โสภโณ, พระ. รองเจาอาวาสวดพระสงหวรมหาวหาร รองเจาคณะอาเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม. สมภาษณ, 18 พฤษภาคม 2550.

สคนธศล, พระคร. เจาอาวาสวดอโมงค (สวนพทธธรรม) อาเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม. สมภาษณ, 17 พฤษภาคม 2550.

อมรเวท, พระ. เจาอาวาสวนสวนดอก เจาคณะอาเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม. สมภาษณ, 18 พฤษภาคม 2550.

ภาคผนวก

136

ภาคผนวก รายชอและนามฉายาของพระสงฆทใชในการวเคราะห

ภาคเหนอ กนก ธมมทนโน คณธรรมกวน123 กมล กตตปโญ ตาหอม กรกช สนตกาโย สงเสรม กรรชย ขนตโก มนนคา กฤตยา สจตโต โรจนฤดากร กฤษณะ ธมมฏโฐ อมวทยา กอเกยรต ครธมโม มนนคา กอบชย อตตมธมโม มขสมบต การณพนธ กนตวโร ปญญากาศ กาจด กตตธโร ประสมทรพย กาพล ชาตเมธ สขแกว กตตพงษ กตตปโญ ปญญาแกว กตตพงษ อกกโชโต เทพวงศ กตตภม ภรปโญ พบลยรตน กตตศกด สภทโท ใจโพธ กตธช โฆสธมโม บญโท กศล โกสโล ทนนชย เกชา สนตกาโย ยกยองประชาไพร เกรกเกยรต จตตมโล มณศกด เกรยงไกร สปโญ ตลบนาทวจตร เกยรตนนต ธมมวโร กองเอยด เกยรตพงศ กตตภทโท พพฒนเทยนชย เกยรตศกด จารธมโม บตรสมฤทธ เกยรตศกด นรนโท แซลม แกวพระจนทร สรจนโท ยศปญญา ไกรวชญ สตสมปนโน ผลบญด ไกรสรณ ยตโก จนตนาวจกษ ขจร วรปโญ คาแดง ขรรธชย สธมโม สธรรมา ขวญชย ภรญาโณ ปงลงกา เขง มหาธโร แซก เขม ปภสสโร ดอกแกว เขมรฐ จนทธมโม เตเฉลย คณจ ชตนธโร ปอกยะดา คเณศ อภนนโท ตอตน คธาวธ อกกฏฐปโญ ครธาโรจน คมกรช ฐตสโล เกงคมพล คมศกด ชตปโญ ดวงพระจนทร คา สเมโธ จนตะ คาปน สลสวโร ดวงแสง คาสงห สขวฑฒโน ชยมงคล ฆทาธป วรปโญ พระเพญ จตชย อาวธธมโม กกวน จตพจน จนทวณโณ ไกรทองสข จตพร รมณยธมโม โชตอนนต จตรงค อปสโม ยอดคาปา จรญ สจณโณ เปาปา จกกรช ปยธมโม โสภณ จกรกฤษณ กสลจตโต พรหมจารย จกรกฤษณ ถรจตโต พทธะ จกรพงษ ชวโน อนตายวง จกรพนธ สรปโญ ศรพนท จกรา ยโสธโร ยศธ จกรนทร กตตภทโท มาชวน จกรนทร ปญาทโป แกวอราม จกร สรมงคโล รตนสนต จทรคา คณธมโม ดขอ จาตรงค ปภสสรจตโต พงศกรไพศาล จาร กตตภทโท สาครมาล จารส สจตโต มหาวจน จรกตต อภวฑฒโน รงจรสกล จรพงษ จรสโภ จอมนา จรพนธ จรธมโม ศรเจรญสรกล จรยทธ อมโร คณาพร จตพงษ คณกโร บตรเขยว จมพฏ จตตโสภโณ สบจอน เจรญ อตภทโท ไชยกล เจรญลกษณ สจตโต แซวาง เจรญศกด โกวโท ชมสาย ณ อยธยา เจรยง ชยมงคโล ไชยมงคล ใจ สมโน คาแควน ใจคา สลโชโต เพชรพญาไม ฉตร อานนโท มานนท ฉตรชย ฉนทธมโม อตสาหปน ฉตรชย ยโสธโร ยศประสทธ ฉตรชย สมงคโล สมงคลบญ เฉลมรฐ สลสวโร เบงเครอ เฉลมสทธ รตนโชโต ศวอกษร ชนนทร ทนตจตโต ดลยไชย ชยสร สมปโญ สมบญมาก ชรนทร อธปโญ แกวคาแสน ชวลต อธปโญ เชอมหาวน ชวลลทย อชจาโร นามตวงศ ชยเฉลม วสทธจตโต สอนปาน

123ชอแรก คอ ชอจรง ชอกลาง คอ นามฉายา และชอทาย คอ นามสกล

137

ชยชาญ ชยวฑโฒ ทองสข ชยพร ธมมวโร เวยงงามทอง ชยภทร เตชธมโม เดชะบรณ ชยยนต ปภสสโร พาด ชยวฒน ชยวฑโฒ เลกสวรรณ ชยศร กนตธมโม จนทรเตม ชาญนรงค สทธสโล ชาวละหาง ชาญวทย เขมปโญ ขดด ชาตณรงค เตชส ชาตทาคอ ชาล ชยวโส จะก ชานาญ วสทธสโล ธนะวฒน ชงชย วฑฒนจตโต กลาพงศ ชนพงศ ธรวโส มณเกยง เชษฐา เขมจาโร กจนกล เชาว อคคธมโม ชาญเดช เชดศกด สเมธโส ทะแกว โชคชย โชตปโญ พรหมขนทด โชต ธมมโชโต ถนอมศกดศร ไชยสน ปญาวโร สรยา ไชยา ชยานนโท สมาเรณ ไชโย ธมมชโย วงศศกดศร ฌลาทต อทธโชโต อรยจารกล ญาณวทย อตธมโม โฉมงาม ณฐนน เขมธมโม ภกดเกษม ณรงค จตตมโล อรนแจ ณรงค จรวฑฒโน สมฤทธ ณรงค ฐตมโน ขนปาล ณรงค เมธโก โพตน ณรงคศกด ฐตธมโม อนทรหอม ณฐ ชยวฑโฒ ชยขน ณฐกจ กตตภทโท ทวศกด ณฐนนท อนทปโญ ทะสนทร ณฐพล จตตสวโร ประชณหะ ณฐสนต ฐานวฑโฒ พลาหาญ ดนชา ชาตเมธ อศรางกล ณ อยธยา ดลวฒน สทธจตโต งามภกด ดวงจนทร สรจนโท ขวญตาภรมยพร ดวงด หรมโก สายเกด ดาวนอย สเมโธ ดวงประเสรฐ ดารง ธรวโร ครองเมอง ดารงคเกยรต ตกขวรโย สขยง ดารงชย ชยเสฏโฐ ยงสมคร ดลยรกษ ธมมฏโฐ ทองศรนน เดนชย วฑฒโน ทองทาออน แดง ขนตยาภรกโข ถาคาตบ แดลเนยล นสโภ จสปาล ตาน จตตธมโม อนแสง ตบ อภวฑฒโน ลอแกว แตง อนตตโร ทะยศ ทนงศกด ปญาสาโร คราประยร ทรงภพ คมภธมโม ทองศรนน ทรงวฒ อคคธมโม อนรรฆพฤต ทรงศกด ธมมธโร งามด ทรงศกด ธมมธโร สมศรรน ทว โกวโท สมรกษ ทว ฐตธมโม แสนกย ทวชย ธมมนนโท แทงทอง ทวพงษ ฐตปโญ อนวงศหงาว ทววฒน ชนวโร ทพยปญญา ทวศกด ปญาธโร พนาพหาร ทองพน สตสมปนโน เสอเขยว ทองหลอ อตภทโท ปานทอง ทองอนทร ญาณปปสโต ขนลาง ทองอนทร อธปโญ สรนทร ทพยพนากรณ ชยาภนนโท เลาล ทวา ปญาธโร พวงตรง ทวากร ทปธมโม สงหกาล ทศาฤทธ อนโท อนทรวฒนา เทพรกษ โฆสปโญ บญประเสรฐ เทวฤทธ ทปธมโม เจรญตา เทวนทร อภวฑฒโน ถาวรธรรม เทยนชย ขนตสมปนโน พศจาร ธงชย กตคโณ จารธนานนท ธงชย ปภสสโร จนทรสข ธงชย อคควโร ยงยน ธนกร กนตสโล พบลยรตนกล ธนกร โอภาโส โอภาสสถาวร ธนกฤต วฑฒธมโม ชยคาหลา ธนบตร สสณฐาโน ทบทมทอง ธนภทร วรยนนโท สรยวรยะ ธนภม โฆสธมโม ฟองเลา ธนะชย ธมมาราโม แสนคา ธนนต กตตธโร วรรณวณชยกล ธนสถ อรยธโน ตงหงส ธนาวฒ ขนตธมโม เชยววงศ ธนก ธมมธโร วรรณปก ธนต ธมมโก ศรฉา ธรรมนญชย ธมมทโป แมขนรวมอาภา ธวช จตตปญโญ แกวประเสรฐ ธวชชย ธมมานนโท ดอกพทรา ธวชชย ธรปโญ ยาสาร ธญวรตม อปสโม สวางศร ธณยพงศ ขนตสโภ บญวงศ ธานนทร ฐตสโล มณศกดศร ธตพนธ ฐานธมโม รนวงษ ธวา ฐานวฑโฒ ถาวรวจตร ธรพงศ ธรวโส ตาใจ ธรภทร ธรปโญ สรภทรตระกล ธรยทธ อนทปโญ ศรประโคน ธรวฒ ธรวโส วนยโกศล ธระ ธรปโญ แผวบาง ธระวฒน ธรวโส ปนทะนะ

138

ธระศกด ธรปโญ ดวงศร ธระศกด ธรวโส วงศจนทร นพกร อธปโญ ทรพยราชน นพดล ธรปโญ อนทรปญญา นพดล ปสนนมโน คาคง นพนนท ธมมนนโท แดงสนน นพพร พลวฑฒโน โพธคามา นรนทร นรนโท โตเศรษฐ นฤนาถ จรธมโม ครชาชอง นนทไชย ชยานนโท บวเหลก นคม ปญาวโร มณกล นคม สลสาโร สมบตใหม นยม สเมธโส ความเพยร นรตต อคคเตโช สรานนท นรทธ โชตปโญ เทยรนกล นสทธ สภทโท ภรมย บดน สทธสโล ปรชาธรรมวงศ บรรเจด กตตสาโร วงศสโท บรรพต ภรปโญ ครเทยมเมฆ บรรลอ กตตสมปนโน สมพงษ บวร ปวโธ พงษชาต บณฑต ปณฑโต สาระแปง บญ ตกขวโร ชยศร บญชาย สลวฑฒโน ชมแสงหรญ บญช ธรปโญ ปญญาธรรมม บญตน จตตปโญ วงศรตน บญตน จตตสวโร วงศทอง บญไท ปภสสโร ดวงประเสรฐ บญเพง อนโท อนทวงศ บญม ธมมรโต สรศรสวสด บญม อคคปโญ ผาวน บญเรอง จรธมโม อนโยค บญเรอง มหาวโร อนตะมล บญฤทธ สปปโญ มณสอน ปฏญาณ ชตปโญ กาพยไชย ปณธาน ฐตสโล ชมทอง ประกาศต ถรวรโย คาวงษา ประชา นสโภ นามสฐาน ประชารฐ สขธมโม สขยอย ประดษฐ ฐตธมโม หวานแกว ประดษฐ ฐตธมโม นวลชย ประดจ มหทธโน เขอนเปก ประพฒน สรปโญ คาราชา ประพนธ ฐตสโล หนอตน ประพนธ ปภสสโร วงศทราย ประภทร ธมมภทโท พรรณราย ประภส ปภสสโร ปนตาอาย ประยร กตตคโณ อปรอด ประวทย ปภสสโร คานวล ประสบโชค ปวฑฒโน บวเนยม ประสทธ วรยธโร ชยปญญา ประสทธ วชโต พชตโชคพนา ประเสรฐ สจณโณ ปญญาดวง ปรชญา เขมธมโม เลกผกเสมา ปรารถนา ปโยโค เวสโกสทธ ปวณ อธปโญ ปญจบตร ปญญา เตชธมโม ศรเจรญ ปตพงศ ถรธมโม ลอชย ปตภม จตตทนโต สวรรณหลา ปยะ ปยสโล แสนคต โปะป สรวฑฒโน เกศประกาย ผล ปรกกโม เรองใส ผาเพชร วชรญาโณ ราศ พงศ ปภสสโร แซวาง พงศกร สธมโม สมทาน พงษฑรย ธมมภโญ ภญโญธรรม พงษพนธ สทธปโญ ทองเลศ พงษพสทธ ภททวโร ธนะแกว พงษภค สเมธโส แสนสภา พงษศกด สรจนโท พรมวงศ พนม จนทวณโณ สรวรรณภา พร ขนตมโน กงแกว พรชย วรชโย สทธอไร พะหนอล สมงคโล แมราพง พชรพงษ ฐตปโญ รตนวชชตานนท พฒน วฑฒนธมโม ใจมง พทกษ สมงคโล วนลอง พทกษชาต ธมมจาโร โชคนรมตร พพฒนพงษ ฐานสสโร ใจกวาง พษณพงษ ญาณธโร โพธสาร พสทธ วชรปโญ เอนด พรพล วรยนนโท ศภวรยกล พระ วรวโส วงศสน พระพงษ มหาวโร พยฆกาฬ พทธศกด ผาสโก การประเสรฐ พนศกด ปญาวโภ ดารงรกษธญญา พลไท ถรธมโม ลวากร ไพฑรย สเมธโส คดการ ไพฑลย ปรปณโณ สอนโต ไพบลย กตตคโณ แหงไธสง ไพรช ธนปโญ โพธแกว ไพรตน ภรปโญ โคสะพละกจ ไพศาล สรวโร ศรพร ไพศาล สมงคโล เอยมทอง ฟรงซว ธมมโก ชยลอย ภงศกร มหาปโญ ศรแกว ภทรพล สภทโท โนภระ ภาคน อารโย ยอดยง ภาคไนย ภททปโญ ภธร ภาณวฒน อตตมปโญ รงสรรค ภานมาศ ฐตสโล ศรชา ภานมาศ สมโน ไชยเมอง

139

ภานวฒน ปญาวธโร แสงทอง ภระ วรจตโต แสนแกว ภเมธ สเมโธ พนสวรรณ ภรพฒน ยตโก หอมแกว มงคล สมงคโล จนทรดลกล มนตร สนตมโน สนตกล มนตร สเมธโส กนทา มนส สทธจตโต วงษพทกษ มนสว สทธญาโณ สทธคนสนย มานพ จารธมโม ศรสตบตร มานต ชาครธมโม กนทา มานตย โชตปโญ แสงมา มาลา สตสมปนโน ชาครตนรนดร มตร สจตโต หลอวงศ มชย จนทโชโต โพชะราช ยนยง วรธมโม สกลนรสงห ยงยอด คมภรปโญ เสมอด ยทธศกด วรธมโม วฒชวย รณเชษฐ ปญาวฑฒโก ศรแกว ระทม สเมโธ จาเรญพนาไพร รตน รตนโชโต อนถน รศม ภรปโญ บตรสมฤทธ เรองชย อธปโญ ปตลา เลก ปยสโล แปนประมข เลศชาย อคคธมโม ใจปง วชระ ถรวรโย จรงสงเนน วชราวธ วชรปโญ วนแกน วรพล วรพโล ตนจนทน วรวทย ธมมวโร สวายพล วราวธ วรปโญ โกชวย วรนทร ขนตสาโร อนทรยพงษ วชระ โชตโก วงศาสธาฤทธ วชระ อตภทโท อปถมภ วชรากร ธรปโญ ปญญาแกว วนชาต ภรจตโต พรรณนาสกล วชย ปภสสโร พศจาร วชย วชโย หยวน วชย วชโย อนทะภาพ วชย สวโร มมะพนธ วชยวฒน รกขตธมโม หอมนาน วทยา กตตภทโท วงศพยคฆ วทยา พทธวโส พทธวงศ วทน ปญาปสโต กาญจนไกรสร วนย อสสโร ไตรเพม วภาส ภททปโญ อศวสรนมตร วภษต อสสรเมโธ จตตเทยง วรช วรโช สวรรณหงส วโรจน จรวฑฒนเมธ สายดวง วโรจน โชตโรจโน จมะโรง วโรจน วโรจโน ชยเจรญตระกล ววฒน อทาโน หงสแสน วศนกรณ อธปโญ แซวาง วษณ คณธโร ขาวชวย วสทธ ฐตยโส วงศใส วสทธ ฐานสสโร สขเกษมสนต วสทธชย วสทโธ ชยสทธ วรศกด มหาวโร ใจมา วระชย ธมมรกขโต เฮงสวสด วระศกด ธนปาโล โพธชาล วฒกร อคคธมโม อปคา วฒชย สทธจตโต สทธภรณ วฒชาต อตตมปโญ ทองคาเกด ศรชย ธมมวโร ทองกวาวพนา ศรนดร ผลลธมโม เครอนอย ศราวฒ ฐตมโน แสงสงา ศรธน ธนปาโล บวจนทร ศรสวรรค อคคธมโม การส ศกดชย เหมวณโณ ลงกาพนธ ศระวฒน ชยวฑฒโน วองชงชย ศภกจ กตตภทโท สดสาคร ศภกจ ปญาวโธ เทอดสวรรณ ศภเกยรต ยตยตโต สขด ศภชย ชยสโภ ครเขตสวรรณ ศภนชา นนทโย จตตหาญ ศภศกด ชวโน ศภวบลยผล สงกรานต คมภรปโญ พลธนะ สงกรานต ฐานสสโร ตน สถตย จตตสวโร วงศคา สมเกยรต ธนภทโท พรหมมาตร สมควร อคคธมโม ทะนะ สมคด ปญาวชโร สมย สมคด วจตตธมโม สวภาพพศทธ สมจรง โรจนธมโม กอร สมเจตน ธมมปาโล รงควรตนกล สมชย จรธมโม จราภาอมร สมชย ธรปโญ ไกษร สมชย อรยเมธ แซทาว สมชาต กตตธโร วงศเจรญ สมพร สมวโร วนาแพรวพรรณ สมมาตย ฐานวโร บตรสมฤทธ สมยงค อคคธมโม โสมอนทร สมฤทธ อคคจตโต ทรพยใส สมศกด ญาณธโร ศรจว สมาน ฐานวโร กมลมาลย สมานมตร สจตโต บญประดษฐ สยาม อธจตโต แสงสกล สรณ สทธจตโต ฟกโต สรศกด สเมโธ สตนาโค สวสด นสโก ขตครฑ สหวฒน ธรวโร เครอมล สหวฒน สนตจตโต เตมไตรพร สนต สนตกาโย ทองบวจนทร

140

สนต สนตจตโต ผองใสกระสนธ สมพนธ วรปโญ โสภา สาธต ธรปโญ โปธาเศษ สายณห สเมโธ เนตรทพย สาเรง จนทโชโต ทองจนทร สขสาคร คมภรธมโม แกวกาเนด สขม ชวโน อนทรทะ สจต สจตโต จนทเลศ สชน ปหฏโฐ เธยรธนโชต สชย ปยธมโม ทาแกง สชาต คณงกโร สตระเวร สชาต โชตปโญ ปนจกคา สชาต ถาวรสโล พนาอมรชย สชาต อคคปโญ กาธกาล สดใจ กตตภทโท คนทตย สทธรกษ อคคธมโม แกวศรวงศ สทศน อตตมญาโณ จนทรอวน สทน จนทธมโม บวจนทร สนทร สนทโร จนทมา สนทร สนทโร เลหแสน สบน สมนตปาสาทโก บญสอน สพจน โชตธมโม ฟกเลก สพจน หรธมโม ขนสยะ สพล สญโม อดกนทา สพล สมโน เครอมะโนรมย สพนธ สนตจตโต ศรพชญวศน สเภยน คมภรธมโม แกว สเมธ สเมโธ เฉลยภาพ สรชย เตชธมโม อานภาพธรรม สรชย ธนภทโท อนตาแกว สรเดช ฐานสสโร ชดถง สรเดช เตชธมโม ตามพระหตถ สรตน จตตสวโร ชอารมณ สราษฎร เขมาภรโต แกวกาญจนะ สรยน ปญาธโร ไชยชนะ สรยา ปญาพโล กจเฟองฟ สรยา ปภสสโร ไชยชนะ สรยาวฒ สเมโธ สายใจ สรย อตพโล พกษา สรย อตพโล คาใส สวรรณ สวณโณ ขนธรตน สวฒน สวฑฒโก อาฟ เสกสรร สเมธโส ทวสวรรณ เสนห ญาณธโร ปาเมองมล เสนห สทธปโญ แกวไหล หงสทอง สปปโญ โพธราช หย สรปโญ แซเจา หลา สเมธโส มลใจทราย องอาจ วรธมโม บตรสมฤทธ อดชย อคคธมโม ชนกบญ อดเรก ฉววณโณ โลหสวรรณ อดศกด มหาปโญ สทธนอย อตชาต อตพโล ผลสมบรณ อตศกด สมโน ศรอรณ อธป อคคปโญ จนทรเจรญ อธป อกกฏฐปโญ ชยสวสดอาร อธวฒน อธจตโต ประพาน อนพทย ธมมโชโต เอยมวสนต อนนต จตตทนโต ดคาปา อนนต ปญญมโน จลธง อนนต รตนปโญ ทพผดง อนนต อตตทนโต แซโพง อนนต อธวโร กนธวงศ อนนตธนา สรปโญ สทธวงษ อนกร อตตทนโต สรอยฟา อนชาต โสภโณ วงศโสภา อนสรณ ฐตสโข พรหมสข อภชาต อภปณโณ เขยวละออ อภเชษฐ อภปโญ เมฆกระจาย อภวฒน ถาวรจตโต คามล อภวฒน อภวฑฒโน บตรอดม อมรเทพ อคคธมโม อทรสมพนธ อรรถพล ขนตธมโม ปราโมทย อรนทร ปณฑโต เลศวไลพนาวงศ อครณฐ อคคธมโม กงสดาล อครมา ปภสสโร เลาหปญญา องเดร เมธโก เกรมาเดส อญชย กสลจตโต ประภากรเนตร อนดารกศร ธรปโญ ออนทา อศนย ปญาพโล ไวยานนท อษฎาวธ เอกคคจตโต โสภารตนาวน อากาศ ฐานวโร ศรวศาลภพ อาคม วรปโญ เพชรบรบรณด อาทตย ภรปโญ ขาวงษ อาทตย อธจตโต โหรเวช อานนท ปญาปโชโต ประทม อานนท อานนโท โตชวงศ อานภาพ วชรชโย ชยเพชร อายง สนทโร แซวาง อานาจ อธปโญ หลอสกล อทธ อทธวโร ตงสฟา อนตา นนโท จนตะ อนทร อนโท กาบแกว อดม สรภทโท อาย อดม สรวณโณ คะนาระตะ อดมศกด ชวโน ชมแสงหรญ อดมศกด สรปโญ ยนยาว อดร ชวนปโญ ชาวยอง อดร ปยธมโม พศจาร อทย อปวฑฒโก ใบงว อทศ ปภสสโร สนตยโชต อเทน สทธจตโต พรมส

141

เอกชย อฏราย ปญญารตน เอกรตน มหาปโญ สนสข เอกลกษณ ธมมวโร แกวคาปา เอกลกษณ สนตมโน อมรบตร เอกสทธ ภททปโญ คาแวน เอกอาทตย ภททธมโม คาอาย เออปอ ปญาพหโล แซโซง โอม อจลธมโม นลกาแหง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กมล เขมธมโม หมนใจ กมล ธมมโชโต ลมงาม กมล ปยสโล แกวเฮา กมลชย สจตโต แกวกลางเมอง กรช ตกขปโญ สนธศร กฤชดา ยโสธโร อมากร กฤตสรรพ ฐตวรโย มณภาพ กฤษฎา ขนตพโล นารอง กฤษณ กลยาโณ ภาประเวช กฤษณะ กตตภทโท อนบดศร กอบชย กนตวโร คาทาส กงวาล สรมงคโล ใหมคาม กนตพล กนตธมโม พลเหลา กาพล เขมจตโต นชกรรม กตต กตตธมโม พลสวสด กตต ฐตธมโม ชานาญกล กตตคณ กตตภทโท เบญจมาศ กตตชย กตตวฑโฒ โลหะจาร กตตพงษ กตตภทโท พนธพงษ กตตพงษ กตตวโส วชรากร กตพฒน กตตยโส ยะโส กสมา สนตกาโย บญหลา เกษมศานต เขมธมโม แวงวรรณ เกยรตศกด กตตภทโท การด เกยรตศกด โสภโณ จงเทพ โกวท โกวโท ศรเมอง โกวทย โกวโท ทองบวรวง ไกรวฒ ธมโมธโร สาพมาน ไกรสร กตตปโญ เหลาภา ขวญใจ ปญาสาโร สนส ขวญชย อชโก พรรณภกด คงเดช สรเตโช ศรมาเทพ คมกฤษณ สภทโท เจรญไชยศร คาปน วสทโธ สระอบล คณวฒ สรมงคโล พมพบตร เคน ยโสธโร โยธายศ เคน อภนนโท ชนเฮอง จตพธ ฐตพโล ชยเทพ จกรกรช เขมธมโม แกวเนตร จกรพนธ โชตปโญ หารวชา จกรเพชร จตตทนโต กาญจนศร จามร จรวฑฒโน ไชยศกด จาลอง วมโล เนตรรงษ จตตชย รตนปโญ หนกอง จรโชต จรธมโม จนทรคาม จรพนธ จรวฑฒโน นามรตนศร จรศกด จรธมโม หรญรตน จรศกด มหายโส สศร เจรญ ธมมวโร คานสนาม เจรญชย อตภทโท จนทกล เจรญชย อธจตโต ทศมานนท ฉลองกรง ขนตมโน ฮาตวงศ ฉตรมงคล วรปโญ ออนสฟน เฉลมเกยรต กตตธมโม วลาพล เฉลมชย อาวธธมโม ไวยสรสตย ชยานนท ธมมโชโต สงหสรศกด ชรนทร จรสโภ อตพงษ ชวน อานนโท ศรนนทพร ชชรนทร อปสโม สมบตตรา ชชวาลย ฐตคโณ จนทรเทพ ชยเฉลม ขนตพโล ศรคณแกว ชยณรงค ธมมโชโต ประการแกว ชยยงค กตตปโญแกวไตรรตน ชยยน กตตชโย ดวงทาทอน ชยวฒน สนตมโน ชมชน ชยวชต วสทธสโล ราศร ชาครต ชาครโต วนคา ชาญณรงค วรปโญ ประทมโม ชาญณรงค อมรธมโม แดงกนลน ชาญวทย จรธมโม มลพงษ ชาญศกด ฐตสโล ปองด ชานาญ จรวฑฒโน เทพศร ชานาญ ธมมธโร เนองไชยศ ชานาญ ธมโมวโร ลาบตร ชษณ ธรปโญ เผอกขวญด ชนชม ธมมวโร ไวยง ชศกด อนโท ปกเคทา โชตศกด ธมมโชโต สทธจนทร ไชยกล ปญาวโร กดราศร ไชยยศ สรจนโท ศรสจารย ฐตพงษ ฐตธมโม พมพลา ณรงค ปญาธโร สหกอง ณรงค สจตโต วนนนท ณรงค สภทโท บญรกษา ณรงคฤทธ อาวธปโญ ตะนยศร ณรงคศกด ฐานวโร วายทกข ณรงฤทธ ขนตธมโม โสเพง

142

ณวตน สวฑโฒ ศรปดถา ณฐการณ อคคปโญ เรยบรอยเจรญ ณฐพงศ ณฏฐวโส แดงบดดา ณฐพงศ ณฏฐโก เทยมเทศแกว ณฐพล กตตสนทโร โลหสวรรณ ณฐพล ปณฑโต สนธภม ณธชย อตภทโท ศรโทโคตร ดารง อคคธมโม จนโสดา ดสต สธมโม กาแหล เดชอดม เตชธมโม ปองเศษ เดนศกด ธมโมวโร คาหวาน ตะวน สวโร หาญสนธ เตโชพล เตชพโล ยศตา ถาวร อตตมธมโม อคา ทนงศกด ธมมโชโต เหลาภา ทรงเกยรต จตตทนโต ศรออนมาก ทรงเดช เตชสโล พรมมายรม ทรงพล ขนตพโล แสงแสน ทว สรจนโท วาจาลย ทว อคคธมโม แซอง ทวชย ทนตจตโต สามารถ ทวป อานนโท มาโชต ทวศกด มหาวรโย เสนาวน ทวศกด วสทโธ ขนขวา ทศพร กตตโสภโณ สบแสง ทศพล กตตปโญ อทาภกด ทองศร สทธจตโต อนฤทธ ทกษณ วรปโญ นารนนท ทชานนท สวโร ปกคา ทนกร จรธมโม ศรมลตร เทพชย อธวโร อทยบรมย เทอดศกด ธรปโญ ปญญาม ธงชย อธจตโต คารมหวาน ธนชย ชวโน เรองสมบต ธนดล ฐานสสโร ภรมย ธนพน ธนวฑฒโน สพฒนวรากร ธนท โชตปโญ มวงพล ธนาจร ฐตธมโม ภดนดาน ธนายทธ โรจนวโส คาด ธนต ธนปโญ ศรสถตย ธนศลป อตพโล ตางนจา ธเนศ คมภรปโญ เกษโข ธรรมนญ ธมมฏโฐ สงทอง ธวชชย สเมโธ แฝงลาดวน ธวชชย หาสธมโม คชนาม ธารงศกด ธมมสโร เอกสนเทยะ ธรยทธ ธรปโญ ชาวโยธา ธรยทธ ธรปโญ ปญญาทพย ธรวฒน ธรวฑฒโน ยมสาร ธรวฒ ธรวฑโฒ ปรสาย ธระ ธรปโญ บญศรชย ธระเวท ธรปโญ จนทรโสภณ นคร จนทโชโต จนทร นพคณ อคคปโญ พเคราะหกจ นพรตน นาถธมโม พลเทพ นพรตน สนทโร พฒนแกว นราวธ สจตโต สบเพง นรนทร นรนโท คาทอน นวานช ครธมโม มลพมพ นกรบ อตภทโท บญเสวงษ นนทชย ชยานนโท ภวภตานนท นนทวฒ วรธมโม แกวทาส นาวน วสทโธ แผนทอง นาวน อตภทโท ศรเกษ นกร ทปธมโม พนตาเอก นคม อธปปโญ ศรไตรเฮอง นพนธ สรวณโณ วรรณศร นยม ตกขปโญ ดานแกว นรนดร นรนโท ศรโยไว นวฒน นรนโท จนทรเปลง นวฒน ปภสสโร ศรเหลอง นเวศ กสลจตโต แขงเวร บดนทร ปภสสโร แววสอน บพตร สเมโธ บปผโชต บรรจง สรวฑฒโน โพธจกร บรรดษ สวฑฒโน วรโคตร บรรเลง อธปโญ หาญประชม บรบรณ ปงคโว บญใหญ บญชา ขนตพโล ปตตาพง บญ ปญาวฑฒโน ชมภ บญจตร กตปโญ มหาโคตร บญถม ขนตพโล ขานเกต บญทน ขนตโก ศรมงคณ บญเยยม โรจนธมโม พรกษ บญศร จตตมโล ศรใสย บญสวาท สภทโท กองศนย ปกรณ วสทโธ เจรญพนธ ปรมนทร เตชธมโม เหลาพเดช ปรเมทย จรสโภ ยางคา ปรเมศวร ธรปโญ ไสมาล ประจกษ ฐตธมโม คาไร ประจกษ มหาปโญ บญพน ประชด ปวโร คานล ประทด ปญาวโร ทองจนฮาด ประพนธ ปญาธโร ไชยแสน ประไพ ธรปโญ ไชยเทพา ประมวล ปวโร นาสงเนน ประมข ปยสโล สเมรราย ประยร โชตโก ผยขนธ ประรนยา อคคธมโม พรมรตน ประวทย รตนโชโต รตนสมบต ประวทย สมโน บญมาก

143

ประสบโชค ถรปโญ พลทา ประสาน ถรธมโม ศรไสย ประสาน อตสโย วชยวงษ ประสทธ วรวฑฒโน อารย ปรชญา อตภทโท วรวรรณ ปรชญา อกกฏฐวรโย สรอยประเสรฐ ปราโมทย ปญาธโร ดวงเพยราช ปราโมทย ปภสสโร ทองกอง ปราโมทย อนทปโญ อนทรวงษศร ปรญญา ปยสโล สาเกทอง ปรญญา มหาวายาโม รอดโพธทอง ปรทรรศ กนตธมโม สธาร ปรชา จนทธมโม จนทรจานงค ปรชา สมโน ลาจอย ปรดา สมโน มานารกษ ปญญา ปญธโร มลโคตร ปญญา รตนปโญ วรวรรณ ปญญา วรปโญ ลาวงศ ปานทอง ฐตสโล สพรม ปยพงษ ปยธมโม องคนนนท ปยะ ปยธมโม แกวอาจ ปยะ ปยสโล รตตสนธกล ปยะพงศ ปยธมโม บญสตร ปรยทธ รามธมโม นวลภมวน ผดงศกด ปภสสโร ขนทอง ฝาย อคคธมโม อคเทพ พงศธร ขนตสโภ ศรสวสด พงศพรรด สรชโย สรชยสกลชาต พงศเพชร วชรปโญ รอดทอง พงศกด เตชธมโม เดชบารง พงษศกด ฐตธมโม เปยจาปา พงษศกด เตชพโล พรสวรรณ พนมกรณ ธมมกาโน คาเหลา พนมยงค จนทโชโต จนทรปญญา พนส วรวฑฒโน สพลไทย พยนต พรหมปโญ ไกรลาสรตนศร พยงศกด ธมโชโต ภเขาลาด พรเทพ วรวฑฒโน พจนววฒน พรพทกษ โชตโก เสนา พชรชย ปญาธโร พลวน พฒนพงศ อคคธมโม ชาชอง พกล กนตวโร บระคา พชชา ญาณธโร นาคสมบรณ พชต วชรปโญ ศรสารคาม พเชษฐ สทธมโน รกษาพล พทกษ รกขตธมโม เพยงคาม พทกษ สจตโต สาราญพล พทกษ อานนโท นนทะคาจนทร พนด ภททมโน ทองคา พนตย โกวโท อทยแพน พภพ อภนนโท วรรตน พมล ยสนทโร ซายยศ พศาล เตชธมโม นรตานนท พษณ อธปโญ คณชน พระ มหาวโร วสยแกว พระวฒน มหาปรกกโม กจชยสกลฤทธ พลศกด ฐตธมโม วอนวฒนา ไพบลย จตตมโล บารง ไพโรจน สจตโต แสนศกด ไพศาล วรปโญ แกวอาจ ภวธน สรเตโช เดชศร ภทรพล กตตภทโท วสทธแพทย ภาคภม ปหฏโฐ อปจนโท ภาคภม สทธจตโต มแสง ภานพงษ สมงคโล อสสระไพบลย ภรมย เขมปโญ ปตตาทานง ภมนทร ฐตธมโม สหนาท ภวดล วรธมโม วงษโต มงคล ธมมวโร นะตะ มงคล สมงคโล ภเชตวน มณ เตชปโญ พาเทพ มนตชย ยโสธโร เนอง ณ สวรรณ มนตร โชตโก ลามนเทยน มนตร ธรปโญ กองสาล มนตร มหาวโร บนตาป มนตร อธปโญ เกตมาลา มนส ปภสสโร ชมพล มนญ ปญาวโธ ดาดน มนญ สทธจตโต สขรตน มนญชย มนโญ ชยคณ มงกร ธรปโญ วฒนมงคล มานพ โชตธมโม แสนหลวง มานพ ปญาวโร นรนยา มานพ สรจนโท ไชยศรจนทร มานะชย สเมโธ เหยยดรมย เมธ สเมโธ วงศภธร ยอดธง อฏฐาโน ระวโรจน ยงยง สจตโต กอนชาล ยกตชาต ปภสสโร มลพงษ ยตธรรม สมโน นารจนทร ยทธนา โสภณสโล นรนยา ยทธนากร ปภสสโร วงชยสง ยทธพล คณซฑฒโน วงศนคร รณรงค เตชวโร แสงมณ ระเดน ฐตวรโย พมพจนทา รงสรรค อคคธมโม ตาลจรส รฐศาสตร วจตตวณโณ วรรณวจตร รงเพชร วชรปโญ เตคาหน ลขต ธมมฏโฐ สงศร เลวด วรธมโม อนอน เลศ สภทโท สรกาญจน วชรพนธ วชรธมโม ภเทยนศร

144

วชระ วชรธมโม แกวสงห วชระ วชรธมโม ชตทรงสวสด วชระ วชรปโญ แกวคนตรง วรพจน ปญาธโร คระวรรณ วรรณชย อตสโย วมลคา วรรธนรรฆ วทโร ทองมล วรวทย อคควชโช ลครทพย วรวธ วรปโญ วมลเนตร วโรฌา มหาปโญ อดมด วสนต ธรปโญ คมภย วสนต สทธปโญ ขานเกต วชรนทร วชรปโญ เศวตศร วนชย กตปโญ สญจรโคกสง วจตร วจตโต วชราพล วชย วชโย จนทะวงศร วชย วชโย วมานนท วชย สนตกาโย สทธจนทร วชา อาสนนมโน รงอรณ วชาญ อปสนโต ภงามด วเชยร วชรธมโม ฉนทมาตร วทรย วทโร ภวนารถ วทยา จนทโชโต บารงเออ วทยา ฐตธมโม ภมวณชกจ วนย กลยาโณ สวรรณโคตร วนย โฆสธมโม อานนทสวรรณ วนย ภมปโญ พนตน วภก ปภสสโร นามภกด วมล อคคธมโม ใตศรโคตร วระชน สนทรธมโม ศรอบล วรยะ มหาวรโย สงหสรศกด วโรจน วโรจโน เมองนาง วโรจน วโรจโน อรรคแสง วศณ ปภสสโร สระแกว วศรต สเมธโส อนเนตร วษณ ปณฑโต พลเสนา วษน เตชธมโม คาเงน วสทธ วสทโธ เณรสวรรณ วรชาต วรชาโต ยางเครอ วรพงษ ตกขปโญ ขลลง วรพล วรพโล ทมวน วรพล วรพโล เทศพรม วฒกรณ วจตโต คเณรพรรณ วฒชย กตตโสภโณ เปาทอง ศรนย ปญนาโค ขานหย ศราวธ ปวโร ดวงชะรา ศราวธ อตภทโท พลราช ศกดา อาสโภ วจนามย ศกดชย จรสโภ ศกดกลาง ศกดดา ธมมธโร ดประเสรฐ ศกดดา ธมมวโร สงหคบอน ศกดนรนทร ธมมานนโท ดาหาญ ศกดประเสรฐ กตคโณ โพธศร ศกดวมล วมโล เตรยมการ ศกดสมทร จตตสวโร ศโร ศกรนทร ธมมวโร มลน ศาสตรา ชวนปโญ สศร ศภชย จรธมโม ขนแกว ศภชย ปญาวโร อทยปย ศภฤกษ ฐตธมโม ศรพรรณ ศภวฒน กตคโณ ชางทองคา สกาว สมโน นามแกว สดใส สเมโธ จนทพมพ สถตย ภรปโญ วงศทรพย สนด คณกโร วนทะไชย สมชาต วสทธสโล หอมขจร สมชาย สนตจตโต พระศร สมชาย อคคธมโม จตพาณชย สมบต ฐตสโล ศรสจารย สมบต ปญาพหโล รกจนทอง สมบต ภททธมโม รกษาภกด สมบต วโรจโน โกษา สมบรณ ตขณพโล ศรกจ สมปอง มหาปโญ คาศรเมอง สมพงศ รตนโชโต นาสรวงศ สมพงษ ขนตพโล เทยมมาลา สมพงษ จนทปโญ จนทรปญญา สมพงษ อตภทโท ศรเมองเฮา สมพศ โชตโก จอมคาสงห สมภพ นรนโท แสงฉายา สมภพ สจตโต รนระทก สมโภชน วรธมโม กองสาล สมยศ ยโสธโร สมลา สมร จนทปโญ มาลาหอม สมศกด จารวณโณ รนฤทธ สมศกด ธมมสโร บญใน สมศกด สนตมโน ไชยแสนการ สมศกด สมโน คาหาญ สมหมาย สธมโม ฤทธพนธ สมคร ชาตเมธ เจรญศร สมย สจตโต ประทมทา สมาน ญาณเมธ เนตนางรอง สมาน สนตจตโต เหลาเนตร สมารค ธมมปาโล ฮามคาไพ สมง ปยธมโม กากแกว สมทธ วสทธจตโต แกวแสนคา สยามรฐ อกกปโญ แพนสมบต สรพงษ อชจาโร สทธจนดา สรศกด ภรปโญ ศรหาอนทร สราวธ นมมโล แสนเยน สงวาร เขมธมโม เยนรง สงวน ถรธมโม วงศศรอาจ สญญา ฐตธมโม สยอย

145

สนตชย ธมโมธโร ฤทธภาพ สนต สนตจตโต ชมภพาน สนต สนตจตโต พลสวสด สนต สนตมโน อามาตยพล สนทด สจณโณ จตบรรจง สามารถ นปโณ เถาวด สารสนธ นนโท นนทโส สาโรช ปยธมโม เอกอ สาเนาว พลญาโณ อทยแพน สาราญ ภททโก พนตน สาเรจ เตชธมโม สถตยนา สงหา เตชธมโม ทมพลา สทธชย วจกขโณ วฒพนธ สทธชย สทธชโย ปฐภ สทธพร ปญาวชโร แกวโยธา สทธพล ญาณธโร ลอานวยเจรญ สทธพนธ จรสโภ ปรเลขา สรพนธ สรธมโม ทองใบ สรวชร มหาปโญ ปลดกอง สข กสลจตโต อนนอก สชาต สชาโต สโพงโฮง สชาต อคคปโญ ฝางมาลา สดเขต สมโน พราหมณกระโทก สทธนนท สทธปโญ โคตรทาน สทศน ถาวรธมโม นะตะสตย สทศน สนตจตโต ตางสมบต สทศน สนตมโน สเหมน สทศน สทธจตโต อนสา สธรรม สธมโม ละโคตร สปญ สปโญ มาตรา สพจน สปโญ เยอสงเนน สพฒน ธมมธโร มลวลย สพฒน วสทโธ อนพาพรม สภชย สนตจตโต เนองมจฉา สภาชย ปญาทโป แสนพนจ สเมธ สเมโธ นกลประยงค สเมธ สเมโธ อาษาภา สรเดช สรเตโช นาคะพงษ สรพงษ ปวโร เปาเงน สรศกด สรปโญ ไกรวน สรศกด สรสกโก แพงสองคอน สรสทธ ปยธมโม นนตร สรช ฐตโสภโณ มาสโสภา สรยา จารธมโม มะเสนา สรยา โชตปโญ ดาวะท สรยา ปสฏโฐ บรรดาศกด สรยา ปยสโล สกาลน สวรรณ คณยตโต ทมมาศ สวจน วมโล กงภเวช สวฒน สปโญ มะปญญา สวทย ปยสโล พาแกดา เสถยร คณสมปนโน พนธสารคาม เสถยร อปสนโต คาทม เสร ปญาธโร สวนสข เสาร ปญาวชโร หนกลาง โสมน ธมมปาโล กมาร หลา จนทโชโต จนทร หตถชย สทธจตโต ลาดหนองขน ใหม วสทโธ ศรแกว องอาจ อทธเตโช กองทอง อดศกด ภรปโญ พรหมโท อดศกด อตภทโท ศรวงศจกร อตพล อตพโล ฮราตะ อธป ภรปโญ บตรดา อนนต ญาณเมธ มาล อนนต สนทโร ศรก อนนต สวฑฒโน วรวรรณ อนจตต สจตโต ฉมงาม อนชาต วรยธโร หอมขจร อนชต อคคธมโม พลศร อนภทร คมภรธมโม เอยมใส อนวฒน มหาวรโย วรยะ อนวฒน สธโร พลบารง อภชย ชาตเมธ สวนดอกแกว อภชาต ตกขปโญ ภสฤทธ อภชาต ภรปโญ ทบทมพราย อภชาต อภนนโท แผงออน อภชต อภวฑฒโน ตกา อภเชษฐ จรธมโม จนโสดา อภนนท อภนนโท ผลภญโญ อภรกษ อคคธมโม ภดวงขวา อภรกษ อภนนโท ประโกสนดง อภรฐ สเมธโส ธรรมสา อมรเทพ อมรธมโม วงศศรสข อรรถณพ อคคปโญ โมในยกล อรรถพงษ อคคธมโม สวรรณเรอง อรนทร ฐตปรกกโม ทพเจรญ อรยพงษ อคคธมโม ไชยเดช อคเดช อคคธมโม จนทรเสน องคาร ธมมสโร วชาไชย องไพร วฑฒโน แตงออน อาคาร ปญาทโป ปองซาย อาจอนงค ฐตธมโม สตะนนท อาทตย ทปธมโม คงกลาง อานนท อานนโท คาสแกว อาวธ สเมโธ ศรสถตย อทธพล สวฑโฒ สมศลา อศเรศ ฐตธมโม สงหรณ อดร ธมโมโชโต มะเต อเทน อนทโชโต ลาวงศ เอกชย ธรปโญ วงษปญญา เอกรนทร อธปโญ สขยอย

146

เอกลกษณ สรจนโท จนทรจานงค เอกวทย เอกวชโช หนหวง เอนก อธปโญ เชอชาต เออพงศ วสทธปโญ ลมปพนาสทธ โอภาส มหาปโญ จานงพนธ ภาคกลาง กนษฐกนต สวณณภทโท ศรสวรรณภทร กมลวฒน จรวฑฒโน แทงพวงทอง กฤณ สทธจตโต เตยสวรรณ กฤตพล ธมมทโป อมรปยพงศ กฤษฎา วรธมโม อนทรจกร กฤษณะ มหทธโน โสธรประทาน กฤษดา ธมมจาโร ชนชม กอเกยรต ภมชโย ธนชย กอบกจ ปรปณณสโล เจรญสข กนตภณ ถรปโญ คตวศน กมพล มนาโป พวงงาม กตต ฐตธมโม ชมภนช กตตชย มหาปโญ มลคลา กตตชย สเมโธ เออเฟอ กตตพงศ ปญวโส บญมาแยม กตตพงษ กตตปโญ สงวนวงษ กตตพงษ สปโญ สนทรจกรพงษ กตตรตน โชตโก พลายงาม กตตวฒน กตตวฑฒโน ศรธนตเกยรต กตตศกด โสภณจตโต แสงสวรรณ กตนทธ อตภทโท ชาวไรนาค กตวฒน ฐตสโล ธชพนธ กรต ถรวรโย จาเนยรดารงการ กเกยรต ปภสสโร สนธเดชกล เกยรตชย สทธจตโต แซจว เกยรตศกด วรปโญ ยตธรรม ไกรฤทธ สทธปโญ เขอนคา ไกรสร ฐตวายาโม แกวพน ขวญชย คมภรธมโม เชอสมทร ขวญเมอง วสทธสโล กาเนดแกว ขนต สนตธมโม สเฟอง เขยวเพญพษณ มหาญาโณ เสมทบ คเชนทร สทธสโล วรวงษ คเชนทร อชโก ถนมาบแค คณน นรนโท แจมเลก คทาเทพ สเมโธ โบสทธพเชษฐ คมสนต วรธมโม รตนปญญา คารณ อชจาโร โพธด จตรงค อทธโก เจรญรตน จตรภทร อคคธมโม ผาตอภนนท จรญ กนตสโล พนธศร จกรกฤษณ เตชธมโม พรสดาชย จกรธร วรธมโม ใจบรสทธกล จกรพล ถรธมโม บญสวาง จกรพนธ กสลจตโต สนนท จกรช ชาคโร ชางทงใหญ จนดา ปยธมโม ตาทองศร จรภทร จรวฑฒโน วรรฐกฤตกร จรวฒน จรวฑฒโน สกลสม จรวฒน จรวฑฒโน เหลองวพฒน จราย อภปณโณ อนเพง จรพนธ จรธมโม ธรรมาภมข จระ สทธธมโม มากบญงาม จระศกด ชนาสโภ เขาทอง จมพล สธมโม พรมโต จมพล อตตโม อดมกาญจนานนท เจรญ ฐตคโณ เขยงออน เจษฎา อภวฑฒโน รจยากรสกล เจษฎาภรณ สธมโม ชนเจรญ ฉลอง ลาภสมปนโน ยงอย ฉตรชย ธมมสทโธ ศรอนด เฉลมพร อธปโญ สรภาพ เฉลมวฒน ชยวฑโฒ สงวนพานช ชนชนะ ชนวโส ตนวทยา ชนมวรรธน ถรปโญ เยอกเยน ชลนธ โรจนญาโณ ชาวนาปา ชลากร อชจาโร สคนธศร ชวลต ชวลโต คะสทอง ชวกร มหาปโญ วาทนกจ ชชชย อทธเตโช รงเรอง ชชวาล นนโท สขพฒน ชยชาญ อปลวณโณ พลบว ชยพร พรหมโชโต เกจน ชยรตน อคคปโญ อนทรเผอน ชยรตน อสสโร ทองมณโฑ ชยวฒน มหามงคโล ตมพลอย ชยศรนทร สขถาวโร สขสถาพร ชยอนนต กตตปาโล ศศะรมย ชาญชย รตนโชโต ลมรตนพนธ ชาญณรงค อคควณโณ พพะเนยด ชาตร อคคปโญ คามณ ชาน อชโต คงวดใหม ชาย อคคธมโม ปยะวรรณางกล ชานาญ อกกฏฐวรโย ใจเยอกเยน ชนธตถ ชยธมโม ไชยพนจสร ชเกยรต มหทธโน อยคงด เชฎวฒ มหาปโญ ขนสายทอง เชษฐพฒน เชฏฐสทโธ สทธวาทนฤพฒ เชาลต ธมมโชโต ชดา เชาวลต ฐตเขโม อนทไทร

147

เชญยศ ฐตวรโย ชาครยานโยค ไชยกจ ขนตสมปนโน ขาวประเสรฐ ฐาปกร สมงคโล วภากล ฐตศกด จนทโชโต จนทรประภากล ณพพร กลยาโณ วฒนอาภรณชย ณรงค สวณโณ ชางสอน ณฎฐพล อปสนโต สงขทอง ณฐ ปญาธโร โฉมด ณฐพงศ เขมปโญ โชตรศมศร ณฐพงศ โชตปโญ มลคลา ณฐพงศ สปโญ วศษฐกจการ ณฐพงษ กตตธโร ประภานชยการ ณฐพร กตตนนโท สอดสข ณฐวฒ ฐตธมโม วงษดอกไม ณฐวฒ ปญพโล ลพสถตย ดนย ฐตธมโม พทธนา ดนย ธมมจาโร สขพฒน ดนย อคคธมโม โฉมชน ดสสกร ฐตธมโม สขพฒน ดารงค ยโสธโร หมนขจร ดารงศกด วฑฒธโร กอเกษมพร ดารงศกด สทธจตโต แกวใส ตฤณกร กลยาโณ บรณสงห ตอเกยรต จตตโสภโณ ราพงจตต ทชากร อฎวณโณ มณฑาสวรรณ ทนงค ธมมโชโต ชนชม ทนต ปญวฑฒโน สายฉมโฉม ทยากร โชตปโญ ทองนอย ทรงวรรธน สธมโม สชาตอดมสาน ทรงวฒ ปญาธโร สายทอง ทวช ขนตมโน ชงคมานนท ทศพร เตชปโญ อนคลา ทศพล สตสมปนโน ชนชม ทองสข ปญสวณโณ พลทว ทพย ฐตกสโล เศรษฐสระ ทวา วจตโต ทลยอดพนธ ธนกฤษ โฆสปโญ ธเนศธนาธร ธนพล สธมโม ศรสวาท ธนภทร ยตตโยโค ภรงเรอง ธนวฒน ธนวฑฒโก ผลเจรญสข ธนากร เขมจตโต บญพระ ธนตย ญาณธโร เบยวปลม ธรรมนญ กตตธโร แซล ธรรมรตน ฐานวโร ทวนช ธรรมรตน สจณโณ ถอเยน ธรรมเลศ ถรธมโม กลจตตคงทว ธวชชย ชตมาโร กาวจนทร ธวชชย ปญภทโท คอมสงห ธชวตร อคคปโญ หรรษาภรมยโชค ธตกร ธรปโญ บญคม ธรเดช ธรเตโช ยงวรยะประพนธ ธรพงศ ธมมสาโร สวยงาม ธรพงศ ธรปโญ ไทยปรชา ธรพงษ ธรวโส เกดรวมบญ ธรพนธ ธรวโร ยงยน ธรยทธ สวโร ชราศร ธรวฒ ภมธโร ชลประยร ธระรฐ ธรปโญ ทองบญมา ธวานนท อตคโณ ศรยงพงศ นคร กตตปโญ แซล นคร สรภทโท ธรรมรตนชย นปกรณ ปญธโร บญสง นพดล เขมกาโร สงวนพนธ นพดล อธปโญ นาประดษฐ นพปพรรณ เขมจตโตสาธธรรม นพพล กตตกโล เอองกตตกล นรเทพ ปณฑโต ศรสวสด นรวฒน กตตภทโท อนพนธ นรนทร กตตสาโร พมดยง นรนทร จรสโภ เถอนไฮ นรนทร สทธมโน บษยา นรฒน กตตสาโร คนยงค นฤดล ขนตวโร คมไพร นฤนาท อคคธมโม จนทรลอยนภา นกรบ กตตภทโท ศรสนท นนทพล สนนโท กระโหทอง นาวน สนตจตโต จตสงบ นกล อคคปโญ แซลม นคม จตตปญโญ ทบยาง นตย ธมมปาโล สวางจตร นตธร สกโก ทาวลา นตศกด อตภทโท ชตสาจารย นธ ธมมวโร วระพฒน นธศ อชโก สขเกษม นรพล ธรวโร จวงสอน นวฒน ถรสโล อบมาล นสต วรมงคโล อณหเลขจตร นกล อชจาโร ตรยาวฒวาทย นธพงศ ฐตกลยาโณ เหลองทวทรพย นสรณ รตนโชโต ชางโต บรรชา โฆสนาโม ทองดอนโต บวร ปวโร อยญาตมาก บวร สจตโต สขโพธเพชร บวรชย วสทธสโล วงศพนธทอง บวรพจน โกวโท ชางเสนาะ บณฑต ปณฑโต นกคย บณฑต ปณฑโต รตนรกษ บญเกอ ลาภสมปนโน เกทอง บญเชด อชโต หวยหงษทอง บญโชต สทธจตโต เคยงสวรรณ บญม ธมมวโร มอบจน บญยน กตตปโญ จนทรละมล

148

บญเลศ เตชพโล สรงกระสนธ บญสง สทธสโล เคยงกตวรรณ บรณศ มหาปโญ ธนรกษ ปกปอง นปโก ศศโรจน ประกจ เขมาภรโต สงขกลนหอม ประจกษ สรธมโม ศรทบทม ประชม อภปณโณ ใจเยอกเยน ประณฐ กตตสาโร สวรรณเนตร ประทวน ธมมโชโต บญสน ประทป ธรวโส กอเกษมวงศ ประทป สญโม เปยแกว ประพนธ ขนตมโน ธนจนดานนท ประพนธ กตตธโร ฮวบบางยาง ประพนธ วรปญโญ รงแจง ประยร สวโร พลผล ประวทย สชโว ศกดบญญารตน ประสบชย สนตปาโล ยมกวาง ประสาท ปยธมโม ทมทอง ประสาร มหาลาโภ สสณกลธร ประสทธ ปญาวโธ อนทรบารง ประสทธชย สนตกาโย ปฐมวงศธนาวฒ ปรตถกร โฆสนาโม บญสง ปรญ ฐตธมโม อนกลธรรมโชต ปรชา ธนวฑฒโน จนตธนาวฒน ปรชา ลาภโก สามงามเอยม ปรชา สรปโญ มรกฎจนดา ปญญา ปญาวชโร ศรทรพย ปญญา ภมปโญ ทองแท ปตพงษ สทธจตโต ศรพนธ ปนะ ธมมทโป รจวพฒน ปยณฏฐ ปยสโล ศวปราชญ ปยะ ชตปโญ อมพะปา พงศธร ฐตสโล ฮวดเชยวชาญ พงศศษฎ มหาคโณ เตมเปยม พงษเทพ ธมมเทโว เจรญสข พงษศกด สนตกาโย จนทรคาฉาย พงษศร มหาคโณ เกตษา พนม กตตโก แตงจน พยงศกด โกสโล ตมภ พรเทพ วายาโม บชา พรหมนทร กตตปโญ กาเนดแกว พรากร อคคปโญ แกวพจตร พลธร ขนตธโร รกใคร พสษฐ สภทโท วรวฒนาชยนนท พลลภ รตนวณโณ ชนชม พาศน ฐตวาสโน ปทมเบญจกล พชย สวโร ชนชม พชต ญาณธโร ใจเยอกเยน พชต สรธมโม ชยมาลา พเชษฐ ฐตญาโณ โชคเกรยงไกร พทน ปยสโล ยนตรสงห พทยา มหาวรโย หวงโพลง พภพ ปญาโภ บญประเสรฐ พษณ เตชส เอกคณาลกษม พรดนย ธนปโญ สาวทรพย พรพงษ ฐานวโร พกยม พระพงษ ธมมธโร ธระภากร พระพงษ วรวโส วงษตาน พระพนธ คณวโร พกยม พทธชย พทธวรโย ศรวฒนานกล เพมศกด สนตจตโต มณโชต ไพฑรย โกสโล เทยนทอง ไพฑรย เขมวโร ใจเยอกเยน ไพฑรย อคคธมโม ขนวเศษ ไพบลย กตปโญ ทองตน ไพบลย ขนตโสภโณ ขวาพล ไพบลย ปโยโค ชาวนาปา ไพรสน ขนตวโร ทองวจตร ไพโรจน คณวฑฒโน วรวฒนานนท ไพโรจน วรธมโม รตนธต ภคพงษ ฐตคโณ พมฉตร ภทร กตตวฑฒโน ฉายเพมศกด ภาณ นปโณ ยงเดม ภาณ อนทวโร เอกปจจคมณ ภานวฒน อตภทโท เกดเจรญ ภาสกร ธมมรกขโต สขพฒน ภญโญ อตภทโท สวรรณนท ภมพฒน ฐตปโญ เจรญ ภมสทธ ชตปญโญ สขใสบลย ภม โชตปโญ เลาหภต มงคล โฆสธมโม ทองนอย มงคล จตตสวโร สมหรญ มงคลชย โชตปโญ เหลางาม มนตร ลาภสมปนโน อาจสาล มนส กนตสโล ฮวดเชยวชาญ มนส คมภรธมโม เพงเรอง มนส ปณณวฑโฒ แกวกลน มานนท ปโยโค สงกลนหอม มานพ จรวฑฒโน เกตบญเหลอ มานจ นนทโย สขสมกจ มานต สนตมโน ออนชอย มานตย รตนวณโณ แตงจน มาโนช ธมมทโป เกดหวยชน มาฬส ธมมธโร จนทร ยศไกร ยโสธโร ยอดแกว ยศพล ฐตขนตโก สนารณ ยศพล มหายโส เตบโต ยทธนา ฐตปโญ ตงมนอภธรรม ยทธนา ธมมธโร ยอดแกว ยทธนา ธมมธโร สะอาดแกว ยทธภม สรปโญ พณชยพบล ยทธวร โชตวโร นนทประสาท

149

ยทธศกด ฐตสโภ พรมโต รกษต ธรปโญ หงษสะอาด รงส ปญรสโก ควรชม รตนชย ธนปาโล แตงเทยง เรงชย อภปญโญ จนทวงศ ฤทธ สลธโร เภาจ วรกจ นนโท ใจด วรนาถ ฐตปโญ ลพสถตย วรนาท นราธโป เปยโสม วรพฒน ฐตคโณ ทรพยนทธมณ วราชย ชตนธโร ทองใหญ วลานนท เขมจาโร สขสมบต วสนต ถรจตโต ผลเจรญสข วส ขนตโก สงวนพนธ วชระ ตกขปโญ เชอโชต วชระ ธมมสาโร นมเปา วฒนา พลปโญ ผลทวชย วฒนา สขวฑฒโน มณสข วฒนา สจณโณ ยานะ วนววฒน ชยวฑฒโน อวยชย วลลภ ฉววณโณ ทองนอย วชย วสารโท ออนชอย วชย สปปโญ รนเกด วชย สจตโต นามโชต วชา อทธวโร ประเสรฐแชม วทยา กตตภทโท เพงกลด วทยา ปยธมโม อปสาร วทยา อตตโม สายใจ วนย ฐานสสโร ฐตตะมย วนย วจตโต จาคไพบลย วนจ สปปโญ ใจบญ วบลย เตชพโล ภมรนทร วบลย ธมมปณโณ ภพกภ วมล สรมงคโล อมแสง วรต อชโต สงวนพนธ วรยะ ปญวรโย มศรสข วโรจน โกวโท จนทรชม วโรจน จตตมโล ฉายทองคา วโรจน อาทโร งามพรง ววฒน ฐานตตโม เพงกลด วศรต ธมมธโร ปนคณาผล วษณ อานนโท แซจว วสทธ วสทโธ รจววฒน วสทธวทย ธมมธโร ลมวรรณด วสตร โชตปโญ ชสาย วรพจน ธมมวโร จตตเจนการ วรพล ฐตวโร ตะกอง วรพล วรพโล ศรชะอม วรพล สทธปโญ ศรบวทอง วรวฒน มหาวรโย ความเพยร วรวทย จตตทนโต กลาเจรญ วรศกด ปวโร เบยวทงนอย วระชย กตตสาโร หอมตลบ วระพงษ พลวฑฒโน เตชะวเศษ วระพล ธมมปาโล จาเรญ วฒชย ขนตสโภ ปลมมชย วฒชย ฐานวฑโฒ สวางจตร วฒนนท ธนปโญ ชทรพย เวชต นนโท เหลองสมานกล เวสารช มหาปโญ ตรโชต ศรนรนทร วจตโต คมขา ศรญ มหาวรโย เจรญโห ศรณย มหาปโญ ชนไพศาลศลป ศรายทธ มหาคโณ อนศร ศราวฒ ญาณวโร บญรอดเลศวงศ ศระ มหาวโร หวยหงษทอง ศร ฐตสกโก เชาวนศร ศลา เตชธมโม เหลองสมานกล ศภชย โอปกกโม เหลางาม ศภลาภ ปญาธโร ภาสรวณช สนธชย อตภทโท สงวนสตย สมเกยรต ขนตธโร แสงโต สมเกยรต ฐานกโร นามาบ สมคด ยสชาโต ทบทมทอง สมชาย ชตปโญ มหาเจรญ สมชาย ฐตมงคโล หอยสงข สมชาย ปยสโล พวงสมจตต สมชาย ปยสโล ลมสอย สมเดจ คมภรปโญ สงหคาราม สมพงษ ธมมปาโล อมรปยพงศ สมภพ คณวโร คงมา สมภพ อคควณโณ นลวร สมโภชน นนทสาโร เหลาทองด สมวสทธ อคคธมโม ศรรตนไพจตร สมหมาย สทธจตโต รกษวงศ สมาน ขนตสาโร วงษา สรณ อนตตโร แตงเทยง สรณ วรพโล มวงมงสข สราวฒ วสารโท มภครง สหชย อคคธมโม แกนสวาสด สนต จตตทนโต สารสวรรณ สนต ปญาวโธ ชนล สนต สนตกโร อนราด สนตภาพ มงคโล สอนพา สมพนธ คมภโร ชาวนาฝาย สาธต อจจาทโร บญสน สามารถ มหทโน กลพานช สายชล ธมมสกขโก บญผาย สายชล ปรปณโณ บญสวาง สายชล อตตโม มหาเจรญ สาโรจน ธมมโก สรมณวรรณ สาเรง ปวโร พสภา

150

สงหา สหวโร คงแถลง สทธชย จรสโภ สขพพฒน สทธชย มหาวโร ชนชม สทธเดช คณยตโต เอกจน สทธเดช ธมมโสภโณ แจงใจ สทธพงษ ฐานวฑโฒ ศวพรอนนต สปปนนท ฐตสโล สตบรษาวงศ สรชย ปญาคโม รมโพธธารทอง สรกษ อภมงคโล สายสดตา สกนตธ ฐตมโน พวงแกว สกตต สกตตโก จรสชยวรรณา สจตร สจตโต อนหลา สชน เขมวโส กอเกษมวงศ สชาต กตตธโร เกาลม สทธเกยรต ชตปโญ สทธพงษคณ สทธศกด สทธสโล ทองม สทน ปภสสโร ทองคา สเทพ อคควณโณ ปฐมชยอมพร สพศ ปญกาโม อมใจ สภาพ ถรธมโม ไหลสพรรณวงศ สภาพ ภรปโญ เณรนอย สเมธ สเมโธ มงคลโพธ สรชย ขนตพโล บญสวาง สรชย ปญาวโธ จารกร สรชาต สรชาโต ปยทศนานนท สรเชษฐ ฉนทธมโม สขพฒน สรเชษฐ มหาลาโภ นวลรตน สรเดช สรเตโช จระรตนพศาล สรพงษ ผาสโก เปยโสม สรศกด เตชพโล สมศร สรศกด ธมมกาโม ปนอนทร สรตน กตตคโณ เอมออน สรตน สธมโม พวงพรอม สวรรณ ขนตสาโร เปยโสม สวฒน สวฑฒโน พทกษไทรทอง สวฒนชย กตกสโล จตสงบ สวทย ฐตญาโร ทองเกด สวทย ฐตธมโม พฒนสวรรณา เสนห ขนตสโภ นมโพธทอง โสภณ โสภโณ จนทรกลน หยวก มหามงคโล แตงจน หรรษา ธมมโชโต ขวญโต หสดนทร สรปโญ ชงฆมานนท องอาจ สนตจตโต ศรสมทร อชรวทย ฐตสโล ปฐมลขตกาญจน อดเรก โชตโก สวนทอง อดเรก ฐตสโล พรอารกษสกล อดศร อตปโญ แยมเกษม อดศกด สรวฑฒโก เลศวลยรตน อดศกด สจตโต ชะขนเงน อตศกด สวโร ทรพยเพม อนนต สนทโร นวลปรง อนชย วรมงคโล นเวศนปฐมวฒน อนชา กตตปโญ จนทรสวาง อนชา ฐานสสโร กตตบญวฒน อนชา สรมงคโล พวงกลน อนชาต สทธสโล บญทองม อนพงศ จรวฑฒโน งามรงกจ อนรกษ ธมมวฑโฒ วทางจน อนรกษ มหานาโค เจยวลามเนตร อนรกษ มหาปโญ ภศร อนราช สจณโณ ชนชมใจ อนวฒน กนตปโญ โพธสดา อนวฒน ขนตจตโต เกาลม อนวฒน ฐตคโณ นลเปลยน อนวฒน สทธสโล เศวตวรชย อนสรณ วฑฒโน สงวนรกษา อภชาต กตคโณ สงแก อภนนท โชตปโญ นชเครอ อภรฐ รกขตธมโม สวยอารมณ อภรฐ วสทธสโล ประศาสตรอนทาร อภวทย ธมมวชโช ทลยอดพนธ อมรชย สรปโญ จตสงบ อมรพงศ มหาปโญ แผลงปาน อมรศกด สรปโญ วงจนแกว อรรณพ ลาภโก พนจนทรพร อรรณพ สมโน มาตะโก อรรถพล ธมมสาโร วองสวสดภกด อลงกรณ กนตธมโม จรสสรยา อครพงษ จตตสวโร วสารทพงศ อมพร สรวณโณ ทองนช อมพร สทธสโล ขนสะอาด อยการ ธมมปาโล ปานจอน อศนย ฐตสโล ถนมาบแค อาคม จนทโชโต ไมเหลอง อาคม สชโว ภผง อาณฐพงศ ธรโชโต เขยวเพญ อานนท สรจนโท บญสน อานส จตตมโล บญสงเจรญ อานวย ฐตมโน ปทมารกษ อานาจ จารวณโณ ศกนะสงห อทธชย ขนตสโภ แสงศรวฒ อทธพนธ อทธวฑฒโน ศภธนพฒน อทธสนธ สทธปโญ สบสนธ อทช ถรปโญ สรรคสรางเจรญ อรพงษ สจตโต จตตจรส เอก ขนตธโร บญเคลอบ เอกชย คณากโร คาพน เอกดนย สรสโข คาวงศปน เอกรตน กตตปาโล จนทรทงใหญ เอกลกษณ ธรปโญ ศรกกเจรญ เอกลกษณ ผาสโก สายทอง

151

เอกวฒน วรธมโม ออนสด เอนก กนตสโล ออนสด ภาคใต กมล ธมมธโร ศรมสกะ กรณย ปยสโล สวรรณคง กรฑา วสโภ แสวงการ กฤษณ กนตสโล ยางทอง กลยทธ ธมมวโร เลยมคง กองเกยรต ตกขวรโย สนทมสโร กานต โชตปโญ เกดมณ การณย ตกขวโร สาสธรรม กตต กตตโก แกวเจอ กตตกร กตตภทโท ไชยจตร กตตคณ กตตคโณ แกวมณ กตตเชษฐ สเมโธ เขยวจนทร กตตพงษ สภทโท ชนะสทธ กตตศกด สจตโต อนทพทธ กตตศกด อตภทโท อจฉรยวฒน กตพนธ ภททธมโม สญญากจ กตศกด ฐานวโร จตตระกล กตศกด สจณโณ มทอง เกรกกฤต ปรชาโน รจระยรรยง เกรยงไกร กตคโณ สกลแพทย เกรยงศกด วรวฑฒโน ศรงาม เกษม โกวโท หวานจตร เกยรตชย สเมธโส หนตะพงศ เกยรตศกด สรมงคโล ชายวงศ โกวท โกวโท ศรมสกะ โกศล โกสโล แปนเนยม ไกรสร กนตปโญ จตรกธรรม เขยว ภททโก นวลเจรญ คมสนต คณสมปนโน สขชาญ คมสนต อธจตโต จนทศร ครรชต โชตปโญ อนกล ครนทร สทธมโน แสงคา จงรก กตตโก ละเอยดแกว จรญ คมภรปโญ ทศสโร จรญ อปสโม พรมมะณ จรส ขนตโก ศรอกษร จรวตร ธนปโญ สรรตน จรญศกด คณงกโร สวรรณตรา จกพงศ สเมโธ อนทมาศ จกรกฤษ มหาปโญ ศรภกด จกรพงศ มหาปโญ ชวยทอง จกรพงษ อคคธมโม ดวงแกว จกรนทร อชโต ขนพวง จานนท ฐตธมโม ขาวศร จาเนยร อธปโญ กาญจนานล จรพงษ จรสโภ เซงเขม จรศกด จรสโภ ทองอน จระพงศ จรสโภ มสกศลป เจรญ อชจาโร จนทะภาโส เจศดา วฑฒโน งามขา เจอ ขนตพโล สวรรณรตน ฉลอง อธปโญ ภนชอภย ฉลาด โกสโล สขอนนต ฉตรชย กตตภทโท ทองสม ฉตรชย โชตโก ปญญาอจฉรากล ฉตรพล ปญาธโร แกวพล เฉลม ปรสตตโม คงเจรญ เฉลมเกยรต จตตทนโต แกวชะโน ชนก นาโค พลาภรณ ชนน เขมโก ทวทรพย ชวลต ชยธมโม พลขาว ชชวาล ฐตธมโม สรเสณ ชยชาญ ชวโน ทองถม ชยนเรศ วสทธสโล พลช ชยรตน อตพโล สภาพ ชยฤทธ ฐตคโณ เมตตา ชยวต สเมโธโส เหลกเพชร ชยสทธ ตกขปโญ นวลนม ชาตร ขนตธโร ขวญทอง ชานาญ กสลจตโต นมนวล ชด ชวนปโญ จนทบร ชตพล ฉววณโณ จรตน ชมพล ปญาวฑโฒ พทธพฤกษ ชชาต ตกขวายาโม คงศร โชคด อตภทโท เพชรคง ไชยา ชวนปโญ ชฎารตน ไชยา ปญาวโร รอดสวรรณนอย ฐนพงษ กนตวณโณ รตนนพงศ ฐตศกด สรจนโท ชมทอง ณฐดนย กตคโณ หนอไร ณรงค มงคโล เกลยงเกต ณรงคฤทธ เขมวโส จนทรแจมศร ณรงคฤทธ ธรปโญ เจอจย ณรงคศกด ยโสธโร สขขอด ณวฒน กตตภทโท ศาสนประดษฐ ณฐพงษ กตคโณ วชรบญญา ณฐพล เขมจาโร จลวรรณล ณฐวฒ ปญาวฑโฒ สมพรหม ดวงด ปญาโภ ชแกว ดเรก ปยยวณโณ กาญจนประดษฐ ดศานรตน คณงกโร รกนวล เดช โชตธมโม เลอนเพชร เดชดวง เตชธมโม สวรรณเภสช

152

เดชา เตชพโล ศรแสงแกว ตระกล โชตโก ชยโชค ตรภพ กลยาโณ แกวมณ ตรอดม ตกขปโญ บอวาร ไตรเทพ สรปโญ นงคนวล ทนงศกด จตตสโภ แซลม ทรงศกด ขนตจตโต แกวอนทร ทว ธมมธโร วงศสรยามาศ ทวรชต จรวฑฒโน มากรกษ ทอง กาญจนวณโณ ชเนยม ทะนงศกด สทธสโล แยมจตต ทปวต อคคธมโม ชาวสวน ธงชย กตตภทโท ฉมเออ ธงชย ฐานสสโร พงศาวดาร ธนพนธ ฐตธมโม จตวบลยเ ธนวทย ธนปโญ จตรกธรรม ธนา ธมมธโร อางแกว ธนากร กตตคโณ มสเกต ธนากร รจตธมโม สงขสวสด ธนต สจตโต แกวชชวย ธรรมนญ หฏฐจตโต ไขนม ธวชชย กตคโณ ศรทอง ธานนท กตตโสภโณ สกขะพนธ ธาน รตนปโญ มนตรวงศ ธารง จรวฑฒโน มสงข ธารงค ธมมโชโต สมศกด ธษณย ยสชาโต สงศร ธรเดช ธรปโญ บญยง ธรเดช ธรวโร จระมาศ ธรพงศ ธรปโญ เงนจนทร ธรยทธ ธรปโญ สขราษฎร ธรยทธ ธรภทโท กรบฉง ธรรกษ ธรปโญ เรองฤทธ ธระ ธรปโญ จนทรเมอง ธระ อชโก สรอยสวรรณ ธระศกด ธมมาวโธ มสยา ธระศกด ธรปโญ มาศตเวช ธระศกด ปญาธโร ทองเกต นคร กตคโณ ดาวเรอง นนท นนทโก หนปลอด นพดล ชาตเมโธ สวรรณจตต นพนนท โกสโล เจรญผล นพพล วฑฒโน แกวสลบนล นพรตน กตตฐาโน พทธบญชรกล นรเศรษฎร เตชธมโม แซโคว นรเศรษฐ ธรปโญ จนทรประมข นรานนท อานนโท สขโน นราวชญ ถรวรโย เพชรสด นเรศ อคคธมโม บสโร นฤเทพ เตชปโญ วงศนสทธ นฤเทพ พมพสร บญจงหน นฤพงษ ปยวณโณ วงศสวรรณชาตร นนทกมาร อตตมปโญ ทพยมณ นนทวฒน อตสโย เปดทอง นาถพงศ ฐานธมโม ชนะสทธ นาวน ปยธมโม นนวาร นาพล อตพโล ภนชอภย นกร ชาตเมธ ทองสง นคม โชตโก บวพรหม นคม สทธจตโต รงคทอง นคม สธมโม จานงครตน นคม เหมวณโณ สขสง นตย อาสนนมโน แกวแปน นตกรณ นนทโก ระวง นพนธ คณงกโร แกวนกล นพนธ ฐตสสาโห พรหมณเสนะ นพนธ สเมโธ จตณรงค นพนธ โสธโน อนทรตน นรนดร สสณฐาโน กลสวรรณ นรจน จตตมโล ราชรกษ นรต ขนตโก หนขจร นวฒน ฐานสโภ หวานสนท นกล อนตตโร หงสลกษณ บดนทรสทธ จนทสวณโณ ยงชม บรรจง คณวฑโฒ แยมแสง บรรเจด วสทโธ บญราศร บรพฒน สทธสโล ถาวร บญญต ปณฑโต หาญศกแกลง บณฑต ปณฑโต ไชยจนทร บารง จนทโชโต คงภกด บญมา เตชธมโม เกดศร บญรอด โชตวโร นวลแกว บญแรม ปญาวโร อกษรแปน บญสงค ธมมวโร สกลวงษ ปฏพทธ ขนตสโภ พรหมดวง ประกอบ สเมโธ หมวดคา ประคอง คณงกโร เดชทอง ประจวบ กสลจตโต ศรเลศ ประจวบ อตพโล เลกแกวเกอ ประทป ปญาวฑโฒ สะการญ ประไพ มหาวายาโม มาศประสทธ ประยทธ ถรจตโต สวรรณลวน ประวทย ขนตวโร วามณ ประวทย สภทโท ชวะสาโร ประสบโชค วรธมโม สงเจยม ประสทธ ปญาวโธ ณรงครตน ประสทธ ปรปณณสโล ประทมแสงหรญ ประเสรฐ ธมมวโร บญเดช ประเสรฐ ปโยโค ไตรสวรรณ ประเสรฐ สเมธโส พทธรตน ปราโมทย ปณฑโต บษบรรณ ปรญญา ฐตธมโม บวแกว

153

ปรญญา ปโยโค ธราพร ปรชา ฐตโสภโณ ปานเดโช ปรชา ปญาวโธ แกวกระจาง ปรชา สจตโต กลนจนทรหอม ปรชา สทธสโล จนทโร ปรชา สเมธโส แกวบตร ปรดา ภททธมโม หนนาค ปญญต ชวนปโญ พลแกว ปญญา ธรปโญ ไกรยะปกษ ปตพงษ มงคโล สวรรณชาตร ปตพงศ ฐานสสโร เกราะแกว ปยวทย ปยสโล บญคง ปยะ อตพโล หสวงกรด ปยะวต ปยสโล รตนะ ปรณทร สรปโญ พงเทยง เผดจ มหาปโญ กระบนอย พงศกร ปภสสโร สงทองกล พงศพนธ ภททโก นาคพนธ พงศศกด สจตโต รตนบษยาภรณ พนส อปสนโต โยมเนยม พยง พยตโต จนทรพรอย พยงค ฐานสสโร ศรนวลเอยด พรชย ฐตวายาโม เทพศร พรณรงค เขมจตโต แผเตม พรพจน พลวฑฒโน ณรงคราช พลพรสร วฑฒโน ทกษณาพนธ พชชย ฐตธมโม จลทอง พฒธการณ สรจนโท อนทสวรรณ พฒน ยตโก หอมแกว พลลภ ฐตปโญ พฒแกว พลลภ เตชปโญ ลมลกษณะวงศ พชาญ สมงคโล รอดบน พชต วชโต จราวฒน พบลยพนธ สจตโต กรณา พระพล ปญาพโล ธานรตน เพมศกด ฐตสโล คาช ไพศาล พมพสร ดวงสน ภกด ธมมวโร สขบวแกว ภาน จตตสวโร ณ ระนอง ภานมาศ อภวณโณ หนอเพชร ภานวฒน ฐตาโภ แสงสดา ภญโญ สทธสโล สกลด ภมชย ปรปณโณ สวรรณด ภวดล ฐตปโญ บญแกว ภวด ปวโร ชยพรหม ภษต ขนตธมโม สนจรญศกด ภษต ชวนปโญ ภษตตานนท มงคล สมงคโล แสงเงน มณทณฐ สธมโม พรหมคงบญ มนตร มหาวโร กลยาศร มนส ธมมสาโร เครอแกว มหรรณพ โอปกกโม ทวมพบลย มาธร มหาวรโย หมอกขวญ มานะศกด เมธโก ศรษะสมทร มาโนช ปญาวชโร ชยพรม มตร เมธโก ณสหโต เมง มหพพโล บญญฤทธ เมธ ปญาพโล รตนวรรณ ยทธชาต ปญาวโธ เชาวกล ยทธพงศ จนทโชโต รอดเศษ รงชนาถ ปภสสโร เมองแกว รณกร ธมมโชโต ภทรจตตธนา รณรงค ฐตธมโม ขนเพชร รงสรรค ตกขวายาโม ศรนฤมล รตนศกด จตตสวโร มณรกษ ราชน อธปโญ ไชยสวรรณ ราชนย วสทธสโล ไลชะพษ รงโรจน กสลจตโต ศรวโรจน รงฤทธ ธรปโญ สวรรณการ โรจนวฒ ยตโก นวลพรหม ฤทธ ฐตยโส ไชยวรรณ วรเชษฐ โชตธมโม ยมแกว วรพงษ เตชพโล ชมขวญ วรวฒ สทธสโล เปาะทองคา วรศกด วสทโธ พานสมฤทธ วรศกด อคคปโญ สขทอง วราวฒ วสทโธ แกวบตร วรนทร โอปกกมโก จนทอง วสนตชย อคคธมโม เมองมศร วชร วสทโธ ณ นคร วชรพงศ ถรธมโม เพชรกรรพม วชรา วจตโต หวงปยะวฒน วชรา หรธมโม สงสดา วชรนทร สจณโณ เพงจารส วนชย คณวโร ชสงค วนชย ฐตวรโย โกศร วจตร วจตโต ชมอนทร วชย ธมมสโร แกวเกลยง วชย วชโย ทบไทร วชย สเมโธ สาราญ วชยรตน โชตโก บญศร วเชษฏ อตพโล ลอขจร วทยา สวโร บญไกร วทวส จรสโภ แกวประดษฐ วทวส ธรปโญ ศรสวสด วนทย จรวฑฒโน เพชรหนเสด วนย ฐานสสโร นกแกว วนช วสโภ กวลวรรณ วรช วรโช ฤทธบรบรณ วรตน กตคโณ สวรรณคง วรตน กนตวโร พรหมจนทร วรจน วโรจโน แกวขนจตร

154

วโรจน ธมมสาโร คงทน วโรจน วรธมโม ดษฐแกว วศาล ณฏฐโก มธยม วสาร ฐตสโล สขสาราญ วหาร หรธมโม บญวรรณโณ วรชาต วรชาโต สงอปการ วรเดช มหาวโร โพธโสดา วรยทธ มหาวโร สายทอง วรวฒน วรวฑฒโน สงอปการ วรศกด มหาวโร ศวลย วระ มหาวโร จนทรพรอย วระพงศ ปรปณโณ เทพอบล วระวฒน มหาวโร ลละวฒน วฒชย ชตปโญ ฤทธระบอ ศรชย เมธโก บตรสด ศราวธ ธมมสาโร สวรรณภม ศกดชย ธมมจาโร เพชรชาต ศขรนทร โรจนธมโม ศรษะสงข ศรชย ฐตปโญ แกวรงเรอง ศวดล นาโค บณฑต ศกษา พยตโต ชายเกต ศภกร สภกโร วงศเมฆ ศภชย ปภสสโร มานะจตต ศภชย อภนนโท มะลวงศ ศภมร ขนตยตโต กาญจนประทม เศรษฐ ปญาธโร บญขวญ เศรษฐพงศ วชรปโญ สโมสร สงบ วรธมโม สายวาร สงา หฏฐมโน ธรรมสวรรณ สถาบน วรธมโม สวรรณการณ สถต ฐานวฑโฒ เตบารง สถตย อธจตโต ธรรมสโข สนน อกกปโญ ตรงชาต สมเกยรต ทนตจตโต เอยวประดษฐ สมเกยรต ธมมวโร ยกกะพนธ สมควร สทธจตโต บญกองแกว สมจตร มหาปโญ เองฉวน สมใจ คณงกโร แกวปนทอง สมใจ โรจนวโส แทนสวสด สมชาย ฐตคโณ ทองสราง สมทบ โกสโล เจตนา สมนก ขนตวโร ยมแกว สมนก ตกขปรกกโม อารมฤทธ สมนก สปโญ ชาญปราณต สมบต สมงคโล ชาละโต สมบรณ สรปโญ ขบวนพล สมพงศ ธมมธโร มทราช สมพงษ ภททธมโม ขนเพชร สมพงษ สจตโต หนเงน สมพร ฐตคโณ คณารกษ สมพร นนโท สกรมณ สมพร สทธจตโต ปาตงกะโร สมพร อตสโย ศลปะ สมพล มงคโล มณแนม สมพกตร อตตรภทโท ทองระดา สมภพ สนทโร บลลงคจกรวาล สมภาส สธมโม สมศร สมยศ ปสนนจตโต จงกลพช สมรกษ วสทธสโล กลศร สมรกษ อตภทโท เฉลมวรรณ สมศกด ขนตโก พลเกด สมศกด โชตธมโม จาภรมย สมศกด ธมมธโร ไหมแกว สมศกด สนตมโน ชายเกต สมศกด สรปโญ ถนนแกว สมศกด สมงคโล ศรมนญ สมหมาย กตตโก ลเตง สมหมาย ฐตธมโม ศรเทพ สรกจ สจตโต ศรสวรรณ สรพงษ สจณโณ เสนา สรวทย สธมโม จตรกษ สรญ ภมปโญ โสสะอาด สราวธ สจณโณ ศาลคปต สญญา กตตภทโท แสงวสทธ สนต สนตจตโต เพงแกว สนต โชตโก สทธพงศ สนต สนตจตโต อาศยบญ สนต สนตมโน ทองขจร สนตชย จนทโภ ใสสข สมพนธ วสทธสโล โลนะกล สมพนธ โสภณสโล มาถนอม สาคร จนทโชโต ศรเมอง สาคร ธมมวฑโฒ ทองอราม สาทพย อธปโญ สมมาตร สาธร ธมมปาโล แสงแกว สาธต เขมวโร ลมปยะประพนธ สาธต จารธมโม ทองอาพล สามารถ ชาคโร ดาเมง สามารถ สธโร หงษศภชย สายณห ผาสโก ขาเกด สายณห วฑฒนธมโม รกนย สาโรจ ธมมธโร ราชาแกลง สทธชย ธมมจาโร ทองหน สทธชย ปโยโค คงมาก สทธชย วทโร ผดงกจ สทธชย สนตมโน เกตแกว สทธพงศ สธมโม ปนทอง สรศกด โชตโก ทองเงน สขใจ สเมโธ อนชม สจณ สจณโณ ชางคด สเจต ขนตจตโต อโนมณ สชาต ปยสโล อนทมา

155

สชาต มหาวโร ศรสข สชาต สทธจตโต ศรเพชร สดแดน สธมโม แคลวทนงค สทธนนท โชตโก เสรรตน สทธพงษ สทธวโส เมฆาระ สทธศกด กสลจตโต ดวงมณ สทศน สนตจตโ เพชรวงศ สทาบ สนตจตโต พดมณ สเทพ ฐตคโณ ขาวทอง สธน ธนปโญ กมแกว สนทร จารวณโณ ตรยภม สนทร วรธมโม นาวประจล สนทร สนทโร คงกระพนธ สนทร สนทโร ปลอดฤทธ สพจน ฐานสสโร ธรรมสวรรณ สภาชนย วฑฒโน ทมขาว สภาพ ยตโก ปานกระดา สเมธ สเมโธ พะมณ สรเชษฐ ภรปโญ แสงสง สรเชษฐ สภทโท ศรรภพ สรเดช สรเตโช เพชรอาวธ สรศกด ธรปโญ สวรรณวงศ สรศกด สลเตโช เพชรแกว สรสทธ ฐตคโร บรรกษ สระพร โชตปโญ สโมสร สรตน ปภสสรจตโต นอยจาด สรยน สนตมโน คงแคลวภย สรยนต ขนตสมปนโน วงศเดช สรยนต จารวณโณ คณาชล สรยา กตตภทโท ประเสรฐสข สรยา สทธจตโต ชะรอยนช สวรรณ กตตธโร โภคะสน สวฒน สรธมโม ชารตน สวทย สรจนโท อไรรตน เสร โกวโท จนทรม เสร สนตจตโต สวนทอง โสภณ โสภโณ คงสม โสภณ โสภโณ บวแกว โสภาคส สนทโร เยยมเวช หรนทร ปญาธโร พลแกว หาญณรงค ปญวโธ ศรคงแกว องอาจ โชตโก อนกล อดศกด ถรวรโย เตชะศร อดศกด สเมโธ ทองศรจนทร อดศกด อตพโล คชศกด อดศกด อตพโล ผองผด อตเทพ วรวฑฒโน บลพตร อนนต สธโร สวรรณชาตร อนชา ปญาวโธ เถาถวล อนชา สมงคโล กระบน อนชาต ปวโร มนตร อนชต กตตภทโท สงหเหนยว อนชต อภธมโม พรอมมล อนดร ธมมวรโร ชสวรรณ อนมาศ ฐตธมโม รงเรอง อภชย ตกขวายาโม ชนใจ อภชาต ธมมโชโต รกงาม อภเชษฐ ธมมวโร ทองนอก อภเชษฐ เหมวณโณ ถนอมพนธ อภนนท อภนนโท วานช อภรกษ อภวณโณ มาศเมฆ อภวฒน อภวฑฒโน ดวงแกว อภสทธ จรวฑฒโน ลาภน อรรณพ ขนตสโภ สะหะกะโร อรรถพร เตชพโล แสงสวรรณ อรรถพล สทธจตโต หมวดแกว อรรถวทย อชโต พวงเพชร อรรถสทธ อตวโร สคนธ อรณ จตตมโล แกวงาม อวยพร เตชวโร แจงสวาง อฒพล กาญจนวณโณ นาคฤทธ อศนย จรวฑฒโน รกษจนทร อษฎาวธ เขมปโญ ไชยพนธ อาทร ปยธมโม ศรกาญจน อาทตย อคคปโญ สนทรรตน อาทตย อธจตโต อมรทต อานนท สเมธโส สงขชวย อานนท อานนโท ขนศรรกษา อานนท อานนโท จงภกด อานนท อานนโท ชมยวง อานนท อานนโท สวรรณะ อานนท อานนโท ผองสวรรณ อานวย ชวโน กลดประเสรฐ อานวยพร ถรจตโต พรหมา อาพน กตตโก บญรตน อดม ชวโน ไกรกราย อทย อทโย นมทม อเทน วสทโธ แกวประไพ เอกเจรญ ยตโก ภกขวาโย เอกฉตร จตตทนโต จวาท เอกชย จรสโภ เพชรแกว เอกชาต ภรปโญ ดวงชาย เอกณรนทร กตคโณ อกษรกาญจน เอกพล สรธมโม เจรญพร เอกภพ กลยาโณ ทองขาว เอกรฐ สรปโญ คมประสทธ เอกราช วสทธจตโต มงมาก เอกอนนต ธมมธโร จนทรมาก เอนก จารธมโม รตนพนธ เอมพงศ กตตโก เจยวกก เออน ชยวฑโฒ ไชยแกว

156

ประวตผวจย

ชอ-สกล นายอานาจ ปกษาสข ทอย 57/4 หม 4 ตาบลบางพระ อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม 73120 ประวตการศกษา ปการศกษา 2547 สาเรจการศกษาปรญญาอกษรศาสตรบณฑต เกยรตนยมอนดบ 2

วชาเอกภาษาไทย วชาโทภาษาองกฤษ จากคณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร

ปการศกษา 2548 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

2550 ัมหาวิทยาลัิยศลปากร - Silpakorn University ·...

Documents

Transcript of 2550 ัมหาวิทยาลัิยศลปากร - Silpakorn University ·...