Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

(BAP)

ÇOCUĞUN DURUMUNU

ANLATABİLME

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme

İletişim, sözel ve sözel

olmayan dili kullanarak

bilgi, düşünce, görüş ve

duygularımızı paylaşma sürecidir

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 3

Karşımızdaki kişi ya da kişilere görüş ve

duygularımızı anlatabilmek için

etkili iletişim becerilerine sahip olmak önemlidir.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 4

İletişimde olumsuz rollerSaldırgan: Karşıdaki kişinin sizi yargılamaya ve suçlamaya yönelik davranışlar sergilediği ya da kişiliğinize odaklandığı durumlar.

Engelleyici: Karşıdaki kişinin sizin fikirlerinizi reddettiği, kişisel olarak size saldırdığı durumlar.

Rekabetçi: Karşıdaki kişinin sizinle aynı fikirde olmamak için çaba harcadığı durumlar.

Kötümser: Karşıdaki kişinin sizin söylediğiniz ya da yaptığınız her şeyde olumsuz bir şeyler bulduğu durumlar.

Öfkeli: Karşıdaki kişinin sizin söylediklerinize karşı ani ve beklenmedik şekilde öfkeli ve saldırgan şekilde cevap verdiği durumlar.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 5

devam…Tereddütlü: Karşıdaki kişinin sizin söylediklerinize ve almaya çalıştığınız kararlara yönelik şüphelerini ya da çözümsüzlüğü tutarsızlıkla vurguladığı ve alınan kararlara yönelik verilen sorumlulukları yerine getirmediği durumlar.

Alaycı: Karşıdaki kişinin sizin iletişim sürecinizi bozmaya yönelik jest, mimik ve kültürel hareketleri kullandığı durumlar.

Bilgiç: Karşıdaki kişinin her şeyi bildiğini ve sizin ona yeni bir şey anlatamayacağınızı ya da öğretemeyeceğini düşünerek davrandığı durumlar.

İlgisiz: Karşıdaki kişinin sizin kurmaya çalıştığınız iletişim sürecine katılmadığı, ilgilenmediği ve sessizliğini koruduğu durumlar.

Baskın Konuşmacı: Karşıdaki kişinin sizinle kurduğu iletişim sürecinde sizin duygu ve düşüncelerinizi hiç önemsemediği ve sadece kendi durumundan devamlı ve ısrarla bahsettiği durumlar.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 6

Engelleyici davranışlar sergileyen insanlarla birebir iletişim içindeyseniz iletişimde yönlendirici olmalısınız.

Saldırgan davranışlar sergileyen insanlar ile iletişimi sürdürürken düşüncelerinizden vazgeçmeden devam etmeli

karşınızdaki kişinin de kendini ifade etmesine izin vermelisiniz.

İletişimde saldırgan davranışlar sergileyen insanların ne yapmak istediklerini anlamaya çalışmak uygun olacaktır.

Etkili iletişim kurmak öğrenilen bir beceridir.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 7

Rekabetçi tavır sergileyen kişilerin iletişim sırasında üzerinizde baskı kurmasına izin

vermemelisiniz.Rekabetçi tavır sergileyen kişiler

karşılarındaki görüşlerin iyi ve doğru görüşler olduğunu fark ettiklerinde rekabet

yerine işbirliğine girerler.İletişimde kötümser davranışlar sergileyen

bireylerle karşılaştığınızda var olan durumun olumlu ve olumsuz yönlerini

belirleyin.

Olumsuz yönlerin nasıl çözülebileceğini tartışın.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 8

Bir iletişimde kötümser davranışlar sergileyen kişileri

onaylamak sizin yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu

anlatmanızı kolaylaştırmaz.

Kötümser davranışlar sergileyen insanların sizi yönlendirmesi

diğer olumsuz rollerdeki insanlara göre daha kolaydır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 9

Öfkeli davranışlar sergileyen insanlarla olan iletişiminizde ilk yapmanız gereken şey gerginliğin azaltılmasını sağlamaktır.

Karşınızdaki kişinin neden öfkelendiğini anlamaya çalışmak çok önemlidir.

Öfkeli davranışlar sergileyen insanların bu davranışlarının nedeni korku ve

anlaşılmama düşüncesidir.

Gerilimi ve korkuları azaltmaya çalışmak önemlidir.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 10

Tereddütlü davranan kişilerle iletişimde karşınızdaki kişinin neden tereddüt

yaşadığını anlamak önemlidir.

Tereddütlü davranan kişi korktuğu, yapılacak işin sonuçlarına inanmadığı, durumun önemini kavramadığı ya da durumu tam olarak anlamadığı için

tereddüt içinde olabilirTereddütlü davranan kişinin karar almasına ve aldığı kararları takip etmesine yardımcı olmalı ve onu

cesaretlendirmelisiniz.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 11

Alaycı tavır sergileyen kişilerle karşılaştığınızda alaycı tavır ve davranışları görmezden gelmeniz, önemsememeniz son

derece etkili bir başlangıç olacaktır.

Alaycı tavır sergileyen kişilerin kullandığı iğneleme denilen söz oyunlarını siz de

kullanırsanız iletişim amacından uzaklaşmış olur ve yetersizliği olan çocuğunuzun

durumunu anlatamayabilirsiniz.

Alaycı tavır sergileyen kişi eğer siz yeteri kadar sabır gösterirseniz, sizinle etkili bir

iletişime girmek zorunda kalacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 12

Bilgiç davranışlar sergileyen kişilerle iletişim sırasında ilk olarak ileri sürdüğünüz

görüşlerin doğruluğundan emin olmanız önemlidir.

Yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu anlatırken güvenilir kaynaklardan elde

ettiğiniz bilgileri paylaşmanız ve iletişim sırasında bu kaynakları belirtmeniz etkili

olacaktır.

Bilgiç davranışlar sergileyen kişi ile iletişim sırasında ortaya çıkan fikir uyuşmazlıklarında kendi görüşünüzü ısrarla savunmak yerine o

kişiye fikir uyuşmazlıklarını vurgulayacak sorular yöneltmeniz daha doğru olacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 13

Karşılıklı iletişimde iletişim kurmaya çalıştığınız kişi sizinle duygu, düşünce ve

görüşlerini paylaşmıyorsa ve genellikle sessiz kalıyorsa ilgisiz tavır ve davranışlar sergiliyor

demektir.

Bu davranışları sergileyen kişiler ile iletişim sırasında söylediklerinizi ara ara özetlemeniz ve onun görüşlerini almaya yönelik sorularınız

bu kişiyle etkili iletişim kurmanıza olanak sağlayacaktır.

Karşınızdaki kişinin duygu, düşünce ve görüşlerine önem verdiğinizi vurgulamanız da

karşıdaki kişinin size kayıtsız kalmasını engelleyecektir.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 14

Baskın konuşmacı rolü üstlenen kişiler ile iletişim sırasında karşıdaki kişiyi

önemli bilgileri paylaşması için cesaretlendirmek gerekmektedir.

Baskın konuşmacı davranışları sergileyen kişilerin gereksiz ayrıntıya girmesini engellemek için ona etkili

sorular sorulabilir.Baskın davranışlar sergileyen kişileri

belirli bir yere kadar dinlemek ve uygun zamanda konuşmasına müdahale ederek iletişimi daha verimli hale yönlendirmek

uygun olacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 15

Çocuğunuzun durumunu başkalarına anlatmak

hem süreç olarak zordur hem de sizin için bir stres kaynağı haline

gelebilir.

Yaşanılan bu stresin nedeni ise çoğunlukla yetersizlik durumunu nasıl anlatacağınızı

bilememenizdir.

Yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu ailenin diğer bireylerine anlatmak diğer insanlara

anlatmaktan daha zor olabilir.

Aile bireylerine yetersizliği olan

çocuğunuzun durumunu anlatırken bu bireylerin aile içindeki statülerini

göz önünde bulundurmanız önemlidir.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 16

Aileyi oluşturan bireylerin yaşları, gelişim düzeyleri

ve aile içinde sahiplendikleri

rolleri göz önünde bulundurarak bu

durumu anlatmanız gerekmektedir.

Aile bireyinin aile içindeki rolü ne olursa olsun ilk

önce yetersizliğin doğası hakkında

onu bilgilendirmeniz

gereklidir.

Yetersizliğe ilişkin elde ettiğiniz bilgileri aile bireyleri ile doğrudan ve

hemen paylaşmanız aileyi

oluşturan bireylerin işbirliği

içinde hareket etmelerine

yardımcı olacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 17

Yetersizlik durumunu anlatırken aileyi oluşturan bireyler de yukarıda ifade ettiğimiz iletişimdeki olumsuz rollerden birini ya

da birkaçını sergileyebilirler.

Yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu kardeşlerine anlatırken kardeşlerin gelişim durumlarını göz önünde bulundurmanız ve

buna göre paylaşım gerçekleştirmeniz yerinde olacaktır.

Yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu anlatma sürecinde aileyi oluşturan bireylerin hepsinin etkin bir rol almasını sağlamanız

sizin işinizi kolaylaştıracaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 18

Gelecek ile ilgili konuşurken hem sizin hem de ailenin diğer bireylerinin olumsuz duygulara ve kaygılara kapılmasını

engelleyecek en önemli şey ise bu durumun üstesinden bir aile olarak geleceğinizin vurgulanmasıdır.

Aynı zamanda yetersizliği olan çocuğunuzun gelecek sorumluluğunu aile bireylerinden birinin sırtına tek başına yüklemek son derece riskli bir

durumdur.

Aile bireylerine yetersizlik durumunu anlatırken gelecekte bu durumun onları nasıl

etkileyebileceğini de konuşmanız yerinde olacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 19

Akrabalarınıza çocuğunuzun

durumunu anlatırken onların da ailenin yakın çevresinde

olmaları nedeniyle bu yetersizlik

durumundan etkileneceklerini

unutmayınız.

Akrabalarınızın ya da yakın

çevrenizin durum hakkında yeterli

bilgiye sahip olmamaları tepkilerinin

önyargılı olmasına neden olabilir.

Çocuğunuzun durumunu anlatırken

çocuğunuzu acındırmadan

onun yeterliliklerine de

değinmelisiniz.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 20

Komşularınız yetersizliği olan

çocuğunuzun durumundan

akrabalarınızdan daha yoğun bir şekilde etkilenebilirler.

Komşularınıza çocuğunuzun durumunu anlatırken

çocuğunuzun neyi, neden yaptığını ayrıntılı bir şekilde anlatmanız, komşularınızın

durumu daha açık bir şekilde anlamasını sağlayacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 21

Sosyal yaşam içinde tanıdığımız insanlar kadar tanımadığımız insanlarla da etkileşim içinde bulunmaktayız.

Tanımadığımız insanlarla iletişimde bulunurken iletişim süremiz çok kısa olabilir.

Kısa süreli iletişimde bulunduğumuz insanlara çocuğumuzun durumunu anlatmamız genellikle karşıdaki insanın çocuğumuza ya da bize karşı bir tepki vermesi sonucu oluşmaktadır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 22

Karşıdaki kişinin size ya da çocuğunuza karşı tepkisini

değerlendirirken ön yargılı

olmamaya özen gösteriniz.

Sizin bu durumda

iletişimdeki temel amacınız

karşıdaki kişinin ne yapmaya çalıştığını

anlamak ve ona göre olumlu bir

şekilde tepki vermektedir.

Eğer karşıdaki kişi yetersizliği olan çocuğunuzun bir

davranışından rahatsız olduğu için tepki veriyorsa

yetersizliğin tanısını söylemeniz ve hemen

ardından da bu davranışı neden yaptığını açıklamanız

yerinde olacaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 23

Tanımadığınız kişiler ile uzun süreli bir iletişime girme olanağınız varsa yetersizliği olan çocuğunuzun durumunu daha ayrıntılı anlatmak için zamanınız var demektir.

İletişime girdiğiniz kişiye yetersizliğin doğasının ne olduğunu ve çocuğunuzun bundan nasıl etkilendiğini açıklayabilirsiniz.

Karşıdaki kişiyi soru sormaya teşvik etmeniz, sorularına açık ve dostça cevap vermeniz çocuğunuzun durumunu anlatmanızı kolaylaştıracaktır.

2.3.2 Çocuğun Durumunu Anlatabilme 24