213$content.dardas.mn/uploads/files/1536236742.pdf · 18-íä àíõíû äóãààðàà...

ÌÎÍÃÎËÛÍ ìýäýý3,224.116...Õ¿í àì

¯ÑÕ-íû º÷èãäðèéí ìýäýýãýýð

E-mail: [email protected] Ðåêëàì, çàð ñóðòàë÷èëãààíû àëáà: 99042510, 99197866

2018.09.06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)

20 äàõü æèëäýý

- “Ìîíãîëûí ìýäýý” Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷íý -

Äóãààðûã ýðõýëñýí Áèçúÿàãèéí ÎÞÓÍÃÝÐÝË

www.dardas.mnfacebook.com/dardas.mntwitter.com/[email protected]

Óëààíáààòàðò: ªÍªªÄªÐ

• “Äýëõèéí ñîíèíû õîëáîî”-íû ãèø¿¿í

• 1999 îíû øèëäýã ÷ºëººò õýâëýë

• 2002 îíû øèëäýã õýâëýë

• 2013 îíû Ìîíãîë Óëñûí øèëäýã ñîíèí

• Best of Mongolia-2016 - Îíû øèëäýã ñîíèí

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèí 5000 äàõü äóãààðàà ºíººäºð óíøèã÷ òàíä õ¿ðãýæ áàéíà. Àíõ 1998 îíû 12-ð ñàðûí 18-íä àíõíû äóãààðàà ãàðãàæ, Ìîíãîëûí àíõíû ÷ºëººò õýâëýëýýð òîäîð÷ áàéñàí ìàíàé ñîíèí ýíý îíä 20 æèëèéíõýý îéã òýìäýãëýõ ãýæ áàéíà. ªäºð òóòìûí ñîíèíóóäûí ò¿¿õýíä 20 æèëèéí îéãîî òýìäýãëýæ, 5000 äóãààðûã óíøèã÷èääàà õ¿ðãýíý ãýäýã àñàð èõ öàã õóãàöàà, íºð èõ õºäºëìºð ç¿òãýëèéí ¿ð áèëýý. “Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíû ¿å ¿åèéí ñýòã¿¿ë÷äèéí ñýòãýë ç¿òãýë, àâüÿàñ ÷àäâàðàà çîðèóëàí áè÷ñýí íèéòëýë, ÿðèëöëàãà, ìýäýý ìýäýýëýë, íýðò ãýðýë çóðàã÷äûí ìààíü á¿òýýë¿¿ä ýíý 20 æèëèéí õóãàöààí äàõü 5000 äóãààðûí øàðëàñàí õóóäàñíàà ò¿¿õ áîëîí ¿ëäæýý.

Óðò õóãàöààíû òóðøèä òîãòâîðòîé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ, óíøèã÷èääàà ãàíö ÷ äóãààð àëãàñàëã¿é õ¿ð÷ áàéãàà “Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíû ò¿¿õ áîë Ìîíãîëûí ñýòã¿¿ëç¿éí ò¿¿õ áèëýý. Áèä óëñ ýõ îðîí, àðä èðãýäèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ, øóäàðãà ¿íýíèé äóó õîîëîé áîëæ, äºðºâ äýõ çàñàãëàëûíõàà ¿¿ðãèéã íýð òºðòýé áèåë¿¿ëæ èðñíèéã 20 æèëèéí òóðøëàãà, 5000 äóãààðûí ò¿¿õ ãýð÷ëýõ áèç ýý. Òåõíèê òåõíîëîãèéí õºãæëèéã äàãàæ äýëõèé íèéòýýð öàõèì ìýäýýëëèéí õýðýãñýë ð¿¿ õîøóóð÷ áàéãàà ÷ öààñàí ñîíèí áàéñààð áàéíà. Ñîíèí íýã ë äóãààð ãàðàõã¿é áîë óíøèã÷èä ãîìäîëëîäîã. Ýíý íü ñîíèí, ñîøèàë ìåäèà õî¸ðûí àëü íü ¿íýí áîäèòîé, õàðèóöëàãàòàé ìýäýýëëèéã îëîí íèéòýä õ¿ðãýäãèéã èëòãýæ áóé õýðýã.

Ìîíãîë Óëñàä ºäºð òóòìûí ñîíèíû ìýäýý ìýäýýëýë õàìãèéí áîäèòîé, ¿íý öýíòýé, ñàéí êîíòåíò áîëäîã ãýñýí ñóäàëãàà áèé. Óíøèæ áàéâàë ñýòãýæ áàéíà, ñýòãýæ áàéâàë îðøèí òîãòíîæ áàéíà ãýäýãòýé àäèëõàí õàðèóöëàãàòàé ñýòã¿¿ëç¿éä “Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèí ÿìàãò ìàíëàéëàã÷ íü áàéñàí, öààøèä ÷ áàéñààð áàéõ áîëíî.

Ñîíèíû ìààíü 5000 äóãààðòàé õàìò áàéñàí, ºãëºº á¿ðèéã õàìò óãòàëöñàí óíøèã÷, çàõèàëàã÷, õàìòðàí àæèëëàäàã áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿ì¿¿ñ, òóñ ñîíèíä àæèëëàæ áàéñàí ¿å ¿åèéí ñýòã¿¿ë÷, ñóðâàëæëàã÷, ýõ áýëòãýã÷, ãýðýë çóðàã÷èä, ìåíåæåð¿¿ä, ¿éë÷ëýã÷, æîëîî÷ íàðòàà áàÿðëàëàà. Òà á¿õýíäýý ýð¿¿ë ýíõèéã õ¿ñüå.

Åðºíõèé ýðõëýã÷

Á.ÎþóÍÃýðýË

ÅÐªíõèé ýÐõëýã×èéí çóÐâàñ

Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷èëöñýí

5000 äóãààð-Ö.Æ¿ãäýðíÿì 2013 îíîîñ õîéø íèéòäýý 7.5 ñàÿ àì.äîëëàðûí ìºíãèéã Ìîíãîë ðóó äýýðõ

íýð äóðüäñàí õ¿ì¿¿ñèéí äàíñàíä øèëæ¿¿ëñýí áàéñàí-

ÁàÐèÌÒ & ÒàéëÁàÐ

ÕªªðÕèé äªª, “óÁÒÇ”

213$

62$

Ìîíãîëûí àíõíû ýêî õîòûã áàðèõààð çîðèí àæèëëàæ áàéãàà “Ìàéäàð õîò” ÕÕÊ-èéí òºñëèéí

óäèðäàã÷, åðºíõèé ìåíåæåð Ë.Áàÿðòóóëûã ýíý óäààãèéí

“ßðèëöàõ òàíõèì” áóëàíäàà óðüæ ÿðèëöëàà.

-“Ìàéäàð” õîòûí òºñºë ÿðèãäààä áàãà õóãàöàà ºíãºðñºí. Òºð çàñãèéí øèéä âýð ãàð÷, òºñºë ãàöàà íààñ ãàðëàà. óäàõã¿é á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæèë äàà îðîõ óó ãýäãýýñ ÿðèëöëàãàà ýõëýõ ¿¿?

-“Ìàéäàð” õîòûí òºñëèéí õóâüä

àíõ 2012 îíû äºðºâ ä¿ãýýð ñàðä òºëºâ-ëºë òèéí àæëàà ýõë¿¿ë ñýí. Ãåðìàíû ýêî õîòûí òºëºâëºëòººð ìýðãýøñýí àðõèòåêòóðûã Ìîíãîëä óðüæ àâ÷èð÷ áàé ëàà. Ãàçðàà ¿ç¿¿ëýýä õîò áàðèõàä òîõèðîìæòîé ýñý õèéã àñóóñàí. Áèä õîò áàé ãóóëàëòûí æóðìûí äàãóó

íèéãýì, ýäèéí çàñàã, áàéãàëü îð÷íû ñóäàëãàà ãýõ ìýò á¿õ ç¿éëèéã íü ñóäàëæ, ýõýëñýí. Ñóäàëãàà õèéãýýä áîëîìæòîé ãýäýã õàðèóëò àâñàí þì.

¯ðãýëæëýë íü IV í¿¿ðò

-Õîé÷ ¿åèéíõýíä àõóé íü äóòàãä÷èõ âèé äýý ãýõ àëäààã äàâòàõã¿éí òóëä òºëºâëºëòºº ìàø ñàéí õèéñýí-

Ë.ÁàßðÒóóË: Ìàéäàð ÕîÒîä àßËàË æóóË×ËàË, àæ ¯éËäâýðèéã ñîíãîäîã óÒãààð íü Õªãæ¯¯Ëíý

ßÐèëÖàõ ÒàíõèÌ

¯ðãýëæëýë íü III í¿¿ðò

Á.Ï¯ÐÝÂÆÀÂ

[email protected]

“Ãàçàð äîîðõ áàÿëàã àðä ò¿ìíèé ºì÷, ò¿¿íèéã òºð õàìãààëíà”, “Òàìãàòàé äàðãà íàð, ìºíãº õÿòàäóóä íóòàã îðíû ìèíü ãàçàð øîðîîã äýýðýìäýõýý çîãñîî”, “Öèàíèò íàòðèàð õîðäìîîðã¿é áàéíà”, “Óóë óóðõàé, õóóëü áóñ òºìºð çàìûã ýñýðã¿¿öýæ áàéíà”. Èéì áè÷èã áàðèí æàãñàõ íóòàã íóòãèéí, ñóì ñóìûí

“ãèø¯¯í ÕóóËèàñ ãàäóóð ÒýÌö ãýñýí,

Í.ÏÓÍÖÀÃÁÎËÄ

[email protected]

èðãýäèéí òýìöýëèéã ºíãºðñºí õàâàð, çóí ãàçàð ñàéã¿é ºðíºëºº. Òýð ÷ áèòãèé õýë óóë óóðõàéí êîìïàíèóä ãàçàð íóòãàà óõóóëàõã¿é õýìýýí òýìöýæ áóé èðãýä ð¿¿ äàéð÷, õàìãààëàëòûí àëáàíûõàí íü ýìýãòýé õ¿íä õàëäàæ áàéãàà áè÷ëýã ÷ öàõèì ñ¿ëæýýíä ò¿ãñýí. Îäîîãîîð Áàÿíõîíãîð àéìãèéí Çàã, Äîðíîä àéìãèéí Áàÿíäóí, Ñ¿õáààòàð àéìãèéí Ýðäýíýöàãààí, Õºâñãºë àéìãèéí Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûí èðãýä èäýâõòýé òýìöýë ºðí¿¿ëæ áàéíà.

¯ðãýëæëýë íü X í¿¿ðò

Óóëûí áàÿæóóëàõ “Ýðäýíýò” ¿éëäâýð 2007 îíîîñ ýõëýí èðãýí, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä õàíäèâ òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ áîëæýý. Òóñ ¿éëäâýð 2007-2014 îíû õîîðîíä èðãýí àæ àõóé íýãæèä íèéòäýý õî¸ð òýðáóì òºãðºãèéí õàíäèâ òóñëàìæ ¿ç¿¿ëñýí áàéäàã áºãººä òýð èõ ìºíãèéã ÷óõàì õýíä, ÿìàð çîðèóëàëòààð, õýðõýí õàíäèâëàñàí íü òîäîðõîéã¿é áàéäàã þì. Õýíä, ÿìàð çîðèóëàëòààð îëãîñîí íü òîäîðõîéã¿é òýðõ¿¿ õî¸ð òýðáóì òºãðºãèéí õàíäèâ òóñëàìæèéí çàäàðãààíààñ íü ¿çâýë æèëä 1-5 áàéãóóëëàãàä ë õàíäèâ ºã÷ áàéñàí áºãººä ãóðâàí ñàÿàñ 478 ñàÿ òºãðºãèéí õàíäèâ ºãñºí áàéäàã þì.

¯ðãýëæëýë íü V í¿¿ðò

“Ýðäýíýò” ¿éëäâýð õóðäàí ìîðèíä

Ñ.ÁÓÄÐÀÃ×ÀÀ

[email protected]

ñàß òªÃÐªÃ çàÐöÓÓËæÝÝ160 Áèä ÕóóËèéí äàãóó ýñýðã¯¯öíý”


2 ØÓÓÐÕÀÉ ÌÝÄÝÝ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

Ðåäàêöèéí õàÿã: Óëààíáààòàð õîò. Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã. ×ºëººò õýâëýë ñàí /Õýâëýëèéí õ¿ðýýëýí/. 2 äàâõàð. 209, 210, 211 òîîò

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíû ðåäàêöèä ýõèéã áýëòãýæ,“×ºëººò õýâëýë ñàí”-ãèéí õýâëýõ ¿éëäâýðò õýâëýâ.

ÅðЄíõèé ýðõëýãЧ: Á.ÎÞÓÍÃÝÐÝË

УëС ТЄð, ýДèéí ЗАСАã, ãАДААД ìýДýýëëèéí АëБА:

Á.ПЇÐÝВЖАВ 99210031

íèéãýì, ýðýí СУðÂАëÆëАõ, ØУУðõАé ìýДýýëëèéí АëБА:

Ñ.ÁÓÄÐАÃ×АА 90005522

ÖАõèì ¯éëДÂýðëýë, САíõ¯¯ãèéí АëБА:

Ý.ÑАéÍçАßА 99197866

ìÅíÅÆÅð¯¯Д:

Ì.ÄАВААÄÓËАÌ 99042510

ОðëОãЧ ýðõëýãЧ:

Á.ªÍªÐÒÎÃÒÎÕ 88006842

õАðèУÖëАãАТАé íАðèéí БèЧãèéí ДАðãА:

Í.ПÓÍÖАÃÁÎËÄ 88096454

ÔýéñÁ¯¯ê: www.facebook.com/mmdardas/ ÒâèÒÒÅð: www.twitter.com/mmdardas

Óëñûí á¿ðòãýëèéí äóãààð: 907300528 Èíäåêñ: 100757

ÌýÄýý, ÌýÄýýëýë

ÌýÄýýëýë

íèéãýÌÄ Öªªí ÌªÐªªÐ

Èðýõ îíä õîòûí çàõèðãàà ßàðìàã

ðóó í¿¿íý

Ã.ÑÀÍÆÀÀÕÀÍÄ

Íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãà Ñ.Áàòáîëä º÷èãäºð íèéñëýë õîòîä ºðíºæ áóé á¿òýýí áàé-ãóó ëàëò, øèíýýð õèéãäýæ áàé-ãàà àæèë, Óëààíáààòàð õî òûí òºñºâ, ñàíõ¿¿, õºðºíãº îðóó ëàë-òûí áàéäëûí òàëààð ìýäýýëýë õèé ëýý. Òýðáýýð “Áè 100 îð÷èì òýð áóì òºãðºãèéí ºðòýé õîòûã õ¿ ëýýí àâ÷ áàéñàí. ¯¿íä àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãûí ºðººñ ýõëýýä íèéñëýë õîòòîé õîë-áîîòîé á¿õ òºðëèéí ºð áàãòàæ áàéñàí. ªðèéã 2018 îíä á¿ðýí òºëæ äóóñãàëàà. Õî¸ð æèëèéí õóãàöààíä Óëààíáààòàðûã ºðã¿é õîò áîëãîëîî. Ìºí Íèéñëýëèéí ñóð ãóóëü, öýöýðëýã, îðîí ñóóö, ãýð õîðîîëëûí äóíä ãà çàð îëãîîã¿éí çýðýãöýý çºð ÷èë á¿õèé 16.8 ãà ãàçðûã õó ðààí àâ÷ ñóðãóóëü öýöýðëýã, îð-øèí ñóóã÷äàä áóöààí îë ãî ñîí. ¯¿íýýñ ãàäíà, ÑªÕ-ä íèéò äýý 40.8 ãà ãàçðûã îë ãîæ, òîãëîîìûí òàëáàé, òîõè æèëò õèéõ áîëîìæèéã îë ãî ñîí. Ìºí ãýð õîðîîëëûã õºã æ¿¿ ëýõ ñàíãààñ 53 èðãýíä îðîí ñóóö îëãîæ, 3.2 ãà ãàçðûã Íèéñ ëý ëèéí ãàçðûí ñàíä øèëæ¿¿ëñýí. Îéðûí õóãàöààíä íèéñëýëýýñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà 55 ¿éë÷èëãýýã öàõèì-æóóëàõ ãýæ áàéíà. Ìºí íèéñëýë õîòûí çàõèðãààã ßàðìàã ðóó øèëæ¿¿ëýõ àæèë ýõýëæ, áàðèëãûí ñóóðèéã òàâüñàí. 2019 îíä Õîòûí çàõèðãàà ßàðìàã ðóó í¿¿æ Íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãûí Òàìãûí ãàçàð, Íèéñëýëèéí õàðüÿà 33 àãåíòëàã, Íèéñëýëèéí ºì÷èò ¿éëäâýðèéí ãàçðóóä øèë-æèí áàéðëàõ áîëîìæ á¿ð äý íý. Èíãýñíýýð 330 òºðëèéí àæèë, ¿éë÷èëãýý íèéñëýëýýñ àâà õààð õîòûí òºâä áººãíºðºë ¿¿ñ ãýäýã áàéäàë àðèëíà” ãýâ.

“Õ¿¿õäèéí åðòºíöºä ºíãº íýìüå” àÿí ºíäºðëºëºº

Í.ÏÓÍÖÀÃÁÎËÄ

“Çîð÷èã÷ òýýâðèéí íýãòãýë” ÎÍªÀÀÒ¯Ã-ûí Äîòîîä õÿíàëò øàëãàëòûí õýëòñýýñ ñàíàà÷ëàí çîõèîí áàéãóóëñàí “Õ¿¿õäèéí åðòºíöºä ºíãº íýìüå” àÿí ºíäºðëºâ. Õ¿¿õä¿¿äèéí ÷ºëººò öàãèéã çºâ áîëîâñîí ºíãº ð¿¿-ëýõ, ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõ, òàíèí ìýäýõ¿éí îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ çîðèëãîòîé òóñ àÿíä íýãòãýë I, II áààçûí çàõèðãàà, èíæåíåð òåõíèêèéí àæèë÷èä èäýâõòýé îðîëöîæ äóó, ¿ëãýð, áóääàã, çóðäàã íîì, òîãëîîì, ººðñäèéí õèéñýí ýñãèé óðëàëûí ¿ëãýðèéí öîìãîî öýöýðëýãèéí áÿöõàí õ¿¿õä¿¿äýä áýëýã áîëãîí ºãñºí áàéíà. Òóñ áýëãèéã Çîð÷èã÷ òýýâðèéí íýãòãýë” ÎÍªÀÀÒ¯Ã-ûí äýðãýäýõ “Á¿òýýë÷ áàãà÷óóä” öýöýðëýãèéí áàãø, õ¿¿õä¿¿äýä º÷èãäºð íýãòãýëèéí óäèðäëàãóóä ãàðäóóëàí ºã÷ýý. Ìºí ñàéí ¿éëñèéí àÿíä õàìò îëíîî ìàíëàéëàí èäýâõ ñàíàà÷èëãà òàé îðîëöñîí õýë òýñ, áàà çóóäàä “Òàëàðõàë” ãàð äóóë-ëàà. “Á¿òýýë÷ áàãà÷óóä” öýöýð-ëýãèéí ýðõëýã÷ Ð.Ìºíõöýöýã õàìò îëíûõîî ºìíººñ àÿíã ñà íàà ÷èëñàí ÄÕØÕ-èéí äàðãà Ä.Îòãîí ñ¿ðýí, õýëòñèéíõýí, õ¿¿õ äèéí òºëºº ñýòãýë ç¿ðõýý çî ðèóë ñàí íýãòãýëèéí àæèë÷äàä ÷èí ñýòãýëýýñýý áàÿðëàñíàà èëýðõèéëæýý.

• Ýíý ñàðûí 03-íû ºäºð Ýìýýëòèéí çàìä Hino ranger ìàðêèéí àâòîìàøèíû æîëîî÷ 20 øèðõýã òàðâàãàíû ìàõ òýýâýðëýæ ÿâñíûã Ñîíãèíîõàéðõàí ä¿¿ðãèéí öàãäààãèéí àëáà õààã÷èä èëð¿¿ëæýý.

• Îí ãàðñààð Õ¿¿õäèéí òóñëàìæèéí 108 óòñàíä öàõèì äàðàìòàä ºðòñºí 125, öàõèì äîíòîëòûí 35 äóóäëàãà á¿ðòãýãäæýý. Ìºí ÑÝÌ¯Ò-ä öàõèì äîíòîëòòîé 23 õ¿¿õýä õýâòýí ýì÷ë¿¿ëñýí áàéíà.

• Óóë óóðõàéí ñàëáàðûí ìýðãýæèëòýí, õºðºíãº îðóóëàã÷èä áîëîí áîäëîãî áîëîâñðóóëàã÷äûã íýã äîð öóãëóóëäàã “Discover Mongolia 2012” ÷óóëãà óóëçàëò ºíººäºð ýõýëíý.

ÌýÄýýëýë


Çàñãèéí ãàçðûí º÷èãäðèéí õóðàëäààíààð ñóðãóóëü, öýöýðëýãèéí ñóðãàëòûí îð÷èíä óõààëàã ãàð óòàñ àøèãëàõûã õîðèãëîëîî. Óã øèéäâýðèéã àðàâäóãààð ñàðûí 01-íýýñ ìºðäºõ þì áàéíà. Õàðèí õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿¿õäýä óõààëàã ãàð óòàñ õýðýãëýõ íü

íýýëòòýé áàéõ àæ. Òýäýíä ñóðãàëòòàé õîëáîîòîé òóñãàé øààðäëàãà ãàðäàã òºäèéã¿é ÿàðàëòàé ¿åä ýöýã ýõ÷¿¿ä ñóðãàëòûí ¿åýð õîëáîãäîõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëýõ çîðèëãîîð çºâøººð÷ýý. Õàðèí áóñàä õ¿¿õä¿¿äèéí õóâüä õè÷ýýë, öýöýðëýã òàðàõ ¿åä óõààëàã óòàñ, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ òºõººðºìæ àøèãëàõ ýðõ íýýëòòýé áîëîõ þì áàéíà. Ñóðãóóëèéí

îð÷èíä óõààëàã óòàñíû õýðýãëýýã õÿçãààðëàñíààð öàõèì õàëäëàãà, äîíòîëòûã õÿçãààðëàæ ñóðëàãûí òºâøèíä ýåðýã íºëºº ¿ç¿¿ëäýã íü Ëîíäîíãèéí èõ ñóðãóóëèéí ñóäàëãààãààð òîãòîîãäñîí òàëààð Çàñãèéí ãàçðûí ìýäýýëýëä äóðäæýý. Ìîíãîë÷óóä ôýéñá¿¿êèéã Àçè òèâèéí îðíóóäààñ 3.6 äàõèí èõ èäýâõòýé õýðýãëýäýã ãýñýí ñóäàëãàà ãàðñàí áàéíà.

Ôýéñá¿¿ê äýõ àþóëòàé ãðóïïóóäûã

óñòãàæ ýõýëëýý


Ìàíàé óëñàä ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä èíòåðíåò õýðýãëýý, õ¿ðòýýìæ òàñðààã¿é ºñºí íýìýãäýæ áàéãàà áèëýý. ¯¿íèéã äàãààä öàõèì ãýìò õýðýãòýé õîëáîîòîé çºð÷ëèéí òîî, èðãýí, àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãóóä ãàäààä óëñûí õàëäëàãàä ºðòºõ òîõèîëäîë èõñýæ áàéãàà àæ. Ìàíàé óëñûí õýìæýýíä 15-34 íàñíû çàëóóñ ôýéñá¿¿êèéã èäýâõòýé õýðýãëýäýã ãýõ ñóäàëãàà ãàðñàí áàéíà. ªíãºðñºí îíä óëñûí õýìæýýíä öàõèì îð÷èíä ¿éëäýãäñýí ãýìò õýðãèéí òîî 299 áàéñàí áîë 2018 îíû ýõíèé õàãàñ æèëèéí áàéäëààð 279 áîëòëîî ºñ÷ ºìíºõ îíîîñ òàâ äàõèí ºññºí áàéíà. Òóõàéëáàë, öàõèì îð÷èíä “Ñàíõ¿¿ ºãíº àâíà”, “Ñàéí àõòàé áîëú¸”, “Ýìî” íýðòýé ôýéñá¿¿ê ãðóïïóóä íýýãäýæ èõýâ÷ëýí íàñàíä õ¿ðýýã¿é çàëóóñûã ýëñ¿¿ëæ óëìààð àìèà õîðëîõ, áèåý ¿íýëýõ, ñàäàð ñàìóóíä óðóó òàòàõ çýðýã çºð÷ë¿¿ä èëýð÷ áàéãàà àæ. Èéìä öàãäààãèéí áàéãóóëëàãààñ ýäãýýð ãðóïï, õóóðàì÷ õàÿãèéã èëð¿¿ëýí óñòãàæ, óã ãðóïï õàÿãèéã íýýñýí õ¿ì¿¿ñò õóóëèéí äàãóó õàðèóöëàãà òîîöîí àæèëëàæ áàéãàà àæ. Õ¿¿õýä çàëóóñûã öàõèì ãýìò õýðãýýñ ñýðãèéëýõ, òýð äóíäàà èéì òºðëèéí ãýìò õýðãèéí õîõèðîã÷ áîëîõîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, ºñâºð íàñíû öàõèì õýðýãëýýíä àíõààðàë òàâèõ, ýöýã ýõ àñðàí õàìãààëàã÷ íàðûí õàðàà õÿíàëòûã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð ÖÅÃ-ààñ UN-FRIEND àÿíûã ñàðûí õóãàöààíä çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Óã àÿíû õ¿ðýýíä öàãäààãèéí áàéãóóëëàãààñ ìýäýý ñýðýìæë¿¿ëãèéã õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð õ¿ðãýõýýñ ãàäíà ÒÁÁ, îþóòàí çàëóóñòàé õàìòàð÷ îëîí àðãà õýìæýýã õèéõýýð òºëºâëººä áàéãàà àæ.

Ñóðãóóëü, öýöýðëýãèéí îð÷èíä óõààëàã ãàð óòàñ àøèãëàõûã õîðèãëîâ

PHOTO NEWS

MM-èéí ÒîÄÐóóëãà

ò.òªìªÐÁààòàÐ: ÃÎÎ ñàéõÍû Á¯òÝÝÃÄÝõ¯¯ÍÝÝñ ÁÎËæ èÐÃÝÄ ÎËÍÎÎÐ õÎõèÐ× ÁàéÍà

ÌÕÅÃ-ò “Èìïîðòûí ãîî ñàéõíû áàðààíû ýð¿¿ë àõóéí

õÿíàëò, àíõààðàõ àñóóäàë” ñýäýâò ñóðãàëò º÷èãäºð

áîëëîî. Ýíý ¿åýð ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà ãîî

ñàéõíû áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íä õýðõýí õÿíàëò òàâèí àæèë ëàæ áóé òàëààð

ÌÕÅÃ-ûí Óëñûí àõëàõ áàé-öààã÷ Ò.Òºìºðáààòàðààñ

òîäðóóëëàà.

-èìïîðòîîð îðæ èðæ áàéãàà ãîî ñàéõíû á¿òýýã-äýõ¿¿íä õýðõýí õÿíàëò òàâüäàã âý?

-Çàñãèéí ãàçðûí 2014 îíû 233 äóãààð òîãòîîëûí äàãóó èìïîðòîîð îðæ èðæ áàéãàà ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿íèé õÿíàëòûã ãààëèéí õÿíàëòààð õÿíàæ áàéñàí. Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿-äýä ãîî ñàéõíû á¿òýýã äý õ¿¿í áîëîí àõóéí õèìèéí á¿òýýã-äý õ¿¿í¿¿ä ÿíç á¿ðèéí õîðä-ëîãî, õàðøèë ºã÷ áàéíà ãý-ñýí ìýäýýëýë îëíîîð èðýõ áîë ñîí. Òèéìýýñ ìýð ãýæ ëèéí õÿíàë òûí áàéãóóë ëàãà ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ýðãýí õÿíàëòäàà àâñàí. Øàäàð ñàéäûí 2018 îíû 63 äóãààð òóøààëààð 14 íýð òºðëèéí ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í, àõóéí áàðààíä õÿíàëò òàâèí àæèëëàæ áàéíà. Ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿íèéã íýãä¿ãýýðò áàðèìò áè÷ãèéí õÿíàëò, õî¸ðäóãààðò áèåò ¿çëýãèéí õÿíàëò, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä õÿìðóóëíà ãýñýí


[email protected]

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíãèéí õàìò îëîí. /2001 îí/

òóøààë ãàðñàí. Ýíý õ¿ðýýíä ºíººäºð /º÷èãäºð/ ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í èìïîðòëîã÷ àæ àõóéí íýãæ, êîìïàíèóäûã öóãëóóëààä ìýäýýëýë õèéæ áàéíà. Öààøèä ãîî ñàéõíû á¿òýýã äýõ¿¿íèé õÿíàëòûã Ìýð-ãýæ ëèéí õÿíàëòûí áàéãóóë-ëàãààñ õýðõýí õÿíàõ, ìºí èìïîðòëîã÷ àæ àõóéí íýãæ ººðñäºº þó àíõààðàõ òàëààð õýëýë ö¿¿ëýã õèéæ, çºâëºãºº ºãíº.

-èðãýä ãîî ñàéõíû á¿òýýã-äýõ¿¿í ñîíãîõäîî þóã àíõààðàõ ¸ñòîé âý?

-Õàìãèéí ãîë íü á¿òýýã äý-õ¿¿íèé ãàðàë ¿¿ñýë, õàÿã øîøãûã ñàéí õàðæ áàéõ õýðýãòýé. ¯¿íýýñ ãàäíà ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãààñ îë-ãîæ áàéãàà áàòàëãààæèëòûí ä¿ãíýëòèéã ººðñäºº õýðýãëýíý ãýäýã óòãààðàà ìýäýæ, øàëãàæ áàéõ ¸ñòîé. Ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í áîë õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿íèé äàðààãààð îðäîã ýðñäýëò á¿òýýãäýõ¿¿íèé àíãèëàëä õàìààðäàã. Ñ¿¿ëèéí ¿åä ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿íýýñ ¿¿ñýë òýé õàðøèë áîëîí áóñàä ýð¿¿ë ìýíäèéí ñºðºã íºëºº îëíîîð ãàð÷ áàéãàà. ÀªÑ¯Ò-ººñ àâñàí ìýäýýëëýýð ãîî ñàéõíû áàðààíààñ 2017 îíä 178 õ¿í, 2018 îíû ýõíèé òàâàí ñàðûí áàéäëààð 73 õ¿í õàðøèëæ, àìáóëàòîðèîð áîëîí ýìíýëãýýð õýâòýæ ýì÷ë¿¿ëñýí áàéíà. Ýíý íü 2016 îíòîé õàðüöóóëàõàä 43 õ¿íýýð íýìýãäñýí áàéñàí.

-Ãîî ñàéõíû ÿìàð á¿òýýã-äýõ¿¿í õýðýãëýýä õàð øèëæ ýìíýëýãò õàíäñàí áàéäàã âý?

-Ýì÷ íàðûí àæèãëàñíààð õÿìä ¿íýòýé, ãàðàë ¿¿ñýë òîäîðõîéã¿é ¿ñíèé áóäàã, õ¿¿õäèéí æèâõ, íîéòîí ñàëôåòêà, õóìñíû ëàê, ãàð àðèóòãàã÷ çýðãýýñ øàëòãààëñàí

õ¿í, àæ àõóéí íýãæèä ÿìàð õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýäýã âý?

-Õàðèóöëàãûí çààëò íýëýýä ºíäºð áîëñîí. Çºð÷ëèéí òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó ÷àíàð àþóëã¿é áàéäëûí øààðäëàãà õàíãààã¿é áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í èìïîðòîëæ õóäàëäààëñàí, ãàðàë ¿¿ñëèéí áîëîí ýð¿¿ë àõóéí ÷àíàðûí ãýð÷èëãýýã¿é á¿òýýãäýõ¿¿í çàðæ áîðëóóëñàí, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà õàíãàñàí òýýâðèéí õýðýãñëýýð ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í òýýâýðëýýã¿é èðãýí, àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéã òîðãîäîã. ×àíàðûí øààðäëàãà õàíãàõã¿é áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íýýñ èðãýí õîõèð-ñîí áîë òóõàéí á¿òýýã äý õ¿¿ -íèéã çàðæ áîðëóóëñàí õóâü õ¿í õóóëèéí ýòãýýäýýñ ó÷ðóóë ñàí õîõèðîë, íºõºí òºëáºðèéã ãàð-ãóóëæ õóâü õ¿íèéã 300 ìÿí ãàí òºãðºãººð, õóóëèéí ýòãýý äèéã ãóðâàí ñàÿ òºãðºãººð òîðãîäîã.

-Öàõèì ñ¿ëæýýãýýð çàðæ áàéãàà òóðààõ öàé, ýì áýëäìýë ¿ð÷ëýý àðèëãàäàã ýì, òàðèà çýðýã ýìèéí á¿ðòãýëä îðîîã¿é á¿òýýãäýõ¿¿íä õýð-õýí õÿíàëò òàâüäàã âý?

-Öàõèì õóäàëäààíû òóõàé õóóëü îäîîõîíäîî ãàðààã¿é áàéíà. Ãýõäýý áèä ÝÌß-òàé õàìòðàí õÿíàëò òàâüæ áàéãàà. Èðãýä áîëîí àæ àõóéí íýãæýýñ ãîìäîë èõ èðäýã. Ýíý àñóóäëûí õ¿ðýýíä àíõààðàë òàâüæ õîëáîãäîõ àðãà õýìæýý àâ÷ áàéãàà. Ãýõäýý èðãýä öàõèì ñ¿ëæýýãýýð ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í çàðñàí õýâýýðýý áàéíà. Öàõèì ñ¿ëæýýãýýð áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íýý çàðæ áîëíî. Ãýõäýý ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãààñ áàòàëãààæñàí, ãàðàë ¿¿ñýë íü òîäîðõîé, ÷àíàðûí ãýð÷èëãýýòýé áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèéã çàðæ áîð-ëóóëàõ ¸ñòîé.

ãýæ áàéñàí.-Òà 14 òºðëèéí á¿òýýã-

äýõ¿¿íä õÿíàëò øàëãàëò õèéæ áàéãàà ãýñýí. Òýð íü ÿìàð ÿìàð á¿òýýãäýõ¿¿í áàéãàà âý?

-ªäºð òóòàì õýðýãëýãääýã ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í, óãààëãûí íóíòàã, àðèóí öýâðèéí öààñ, í¿¿ð, ãàðíû ñàâàí, øàìïóíü ãýõ ìýò ãîî ñàéõíû á¿õ á¿òýýãäýõ¿¿í îðäîã.

-×àíàðûí øààðäëàãà õàíãàõã¿é õóóðàì÷ á¿òýýã-äýõ¿¿í áîðëóóëñàí õóâü

...Õàðèóöëàãûí çààëò íýëýýä ºíäºð áîëñîí. Çºð÷ëèéí òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó ÷àíàð àþóëã¿é áàéäëûí øààðäëàãà õàíãààã¿é áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í èìïîðòîëæ õóäàëäààëñàí, ãàðàë ¿¿ñëèéí áîëîí ýð¿¿ë àõóéí ÷àíàðûí ãýð÷èëãýýã¿é á¿òýýãäýõ¿¿í çàðæ áîðëóóëñàí, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà õàíãàñàí òýýâðèéí õýðýãñëýýð ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í òýýâýðëýýã¿é èðãýí, àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéã òîðãîäîã...


3¯ÇÝË ÁÎÄÎË2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

Á.ªÍªÐÒÎÃÒÎÕ

[email protected]

ÀÒÃ Ä.Æèãæèäíÿìààã îíèëîõ øàëòãààí þó áàéâ

ªìíº áè÷ñýí÷ëýí, òºìºð ëîîì áîëîõ øàõñàí, àøèãëàëòûí õóãàöàà äóóññàí 1000 âàãîíû àñóóäëûã øàëãàõ íü íýãä¿ãýýð ¿íäýñëýë áàéæýý. Õî¸ðäóãààðò, ò¿¿íèéã îôôøîð á¿ñýä á¿ðòãýëòýé êîìïàíèàð äàìæóóëàí èõ õýìæýýíèé ìºíãº õóâüäàà çàâøñàí áàéæ ìàãàäã¿é ãýäýã ¿íäýñëýëýýð øàëãàæ áóé. “Îôôøîð” ãýõ ¿ã Ä.Æèãæèäíÿìàà äàðãûí îâîã øèã áîëòëîî õýâëýëýýð ÿðèãäëàà. Øîòëàíäûí îôôøîðò á¿ðòãýëòýé õî¸ð êîìïàíèàð äàìæóóëæ 1000 âàãîíû äóóëèàí äýãäýýëýý. Ãýòýë òºðñºí ä¿¿ áîëîõ Ö.Æ¿ãäýðíÿì íü Õîíêîíãèéí îôôøîð á¿ñýä “Glass trad-ing limited” LLC áàéãóóëæ, ò¿¿ãýýðýý äàìæóóëàí ìºíãº óãààñàí ãýõ áàðèìò õóóëèéíõíû ãàðò îðæýý. Õàìãèéí ñîíèðõîëòîé íü ò¿¿íèé äàíñíààñ íýð á¿õèé õ¿ì¿¿ñèéí äàíñ ðóó ã¿éëãýý õèéãäñýí ãýõ áàðèìò ÷ Ýð¿¿ãèéí öàãäààãèéí ãàçðûí Ýäèéí çàñãèéí ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ õýëòýñò î÷ñîí ó÷ðààñ ò¿¿íèé ìºðººð õóóëèéíõàí øàëãàæ ýõýëñýí ãýõ. Àëáàí áóñ ýõ ñóðâàëæèéí õýëæ áóéãààð Ö.Æ¿ãäýðíÿìûí õóâüä ýíýõ¿¿ êîìïàíèéã 2013 îíä áàéãóóëæýý. Ýíý õóãàöààíä ãàíö Ä.Æèãæèäíÿìàà ÷ áóñ íýð á¿õèé õýä õýäýí õ¿íèé äàíñ ðóó ìºíãºí ã¿éëãýý õèéæ áàéñàí àæ. Òóõàéëáàë, ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Á.Äýëãýðñàéõàíû òºðñºí ä¿¿ Á.Ó÷ðàëñàéõàíä 217 ìÿíãàí àì.äîëëàð, “Æîêîíäè” ÕÕÊ-èéí çàõèðàë Ý.Æîíîíáàÿðò 612 ìÿíãàí àì.äîëëàð, “ÓÁÒÇ”-ûí Áýýæèí äýõ òºëººëºã÷ Á.Ýíõáàÿðò 34 ìÿíãàí àì.äîëëàð, Ä.Æèãæèäíÿìààãèéí õó-âèéí äàíñàíä 200 ìÿíãàí àì.äîëëàð, ººðèéíõºº õóâèéí äàí ñàíä 213 ìÿíãàí àì.äîëëàð òóñ òóñ øèëæ¿¿ëñýí áîë Ä.Æèãæèäíÿìàà äàðãàòàé õàìòðàí áàéãóóëñàí “Ôðåéòêîììîäèòè êîí ñàë-òàíòñ” êîìïàíèéí äàíñàíä òàâàí ñàÿ ãàðóé àì.äîëëàðûã øèëæ¿¿ëñýí ãýõ ìýäýýëýë áàéíà. Íèéò çóðãààí õ¿íèé äàíñàíä îôôøîð á¿ñýä áàéðøèëòàé êîìïàíèàñ ìºíãº øèëæèæ èðñýí ãýõ ìýäýýëýë ÷ áàéíà. Õàðèí ýíýõ¿¿ êîìïàíèéã ºäãºº òàòàí áóóëãàæ, “Ðîêìîí áóèëäèíã”-èéí çóðãàäóãààð äàâõàðò àõ ä¿¿ õî¸ðûí “Ñêàé ïðîôåéøíë ëîæèñòèê” õóâüöààò êîìïàíè ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà þì. Ýíýõ¿¿ êîìïàíèéí áàéðàíä ýíý îíû õî¸ðäóãààð

-Ö.Æ¿ãäýðíÿì 2013 îíîîñ õîéø íèéòäýý 7.5 ñàÿ àì.äîëëàðûí ìºíãèéã Ìîíãîë ðóó äýýðõ íýð äóðüäñàí

õ¿ì¿¿ñèéí äàíñàíä øèëæ¿¿ëñýí áàéñàí-

ÕªªðÕèé äªª,

ñàðûí 28-íä öàãäààãèéí áàéãóóëëàãààñ íýãæëýã õèéæ áàéñíûã óíøèã÷ òà ñàíàæ áóé áèç. Ö.Æ¿ãäýðíÿìûí òóõàéä 2013 îíîîñ õîéø íèéòäýý 7.5 ñàÿ àì.äîëëàðûí ìºíãèéã Ìîíãîë ðóó äýýðõ íýð äóðüäñàí õ¿ì¿¿ñèéí äàíñàíä øèëæ¿¿ëñýí áàéñàí áºãººä õàìãèéí ñîíèðõîëòîé íü “Àé Ñè Àé Ñè” ãýõ øàòàõóóí îðóóëæ èðäýã êîìïàíèéí çàõèðàë Ý.Æîíîíáàÿð 2014 îíä Ä.Æèãæèäíÿìààãèéí ä¿¿ãèéí Õîíêîíãèéí êîìïàíè ðóó 500 ãàðóé ìÿíãàí àì.äîëëàðûí ã¿éëãýý õèéæ áàéæýý. Õàðèí óã êîìïàíè õóóðàì÷ øàòàõóóí îðóóëæ èðäýã õýìýýí ÿðèãäàæ áàéãàà. Òýä á¿ãä õîîðîíäîî êîìïàíèéí ò¿íø áîëîí àæèë õýðãèéí õîëáîîòîé áàéæ áîëîõ ä¿ð çóðàã õàðàãäàæ áàéíà.

“Glass trading limited” LLC ¿¿ñãýí áàéãóóëàã÷

Ö.Æ¯ÃäýðÍßÌ

ÓÁÒÇ-ûí äàðãà ä.ÆèÃÆèäÍßÌàà

ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Á.Äýëãýð -ñàéõàíû òºðñºí ä¿¿ Á.ó×ðàËñàéõàÍ

ÓÁÒÇ-ûí Áýýæèí äýõ òºëººëºã÷

Á.ýÍõÁàßð

?

“Òðàôèãóðà Ìîíãîëèÿ” êîìïàíèé çàõèðàë ý.ÆÎÍÎÍÁàßð

?

Èðãýí ä.ÃàÍçÎðèÃ

?Èðãýí

ä.ÒªÌªðÒÎÃÎÎ

?

127$ 34$

612$

384$

200$

“óÁÒÇ”


Íèéò âàãîíû 50 õóâü íü àëü õýäèéíý àøèãëàëòûí õóãàöàà äóóñ÷ýý

“ÓÁÒÇ” õóâü íèéë¿¿ëñýí íèéãýìëýã äýëõèéí õàìãèéí

õîöðîãäñîí òºìºð çàìûí áàéãóóëëàãà áîëæ õóâèð÷ýý. 1120 êì á¿õèé ãîë çàìûí 481 êì áóþó 43 õóâü íü ºíººäðèéã õ¿ðòýë ìîäîí äýðòýé, íàñæèëò ºíäºðòýé âàãîíóóäòàé, âàãîí çàñâàðëàõ äåïîíóóä íü õîöðîãäñîí.

Õàðüöàíãóé íàñæèëò

áàãàòàé ãýæ áîëîõ 0-27 æèë áîëñîí âàãîíû òîî íü åðäºº 35.4 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. ¯¿íýýñ áîëæ çîð÷èã÷èä ºâºë í¿¿ðñ ¿íýðòýæ, çóí õàëóóöàæ ÿâäàã íü õýâýýðýý ë áàéãàà þì. Íèéò 2777 à÷ààíû âàãîíû 1380 âàãîíû àøèãëàëòûí õóãàöàà àëü õýäèéíý äóóññàí. Äàøðàìä õýëýõýä, 2018 îíä ÎÕÓ-ààñ õýë àìòàé îðóóëæ èðñýí à÷ààíû àêòëàãäñàí 1000 âàãîí íü ýíý ¿ç¿¿ëýëòèéã óëàì äîðäóóëñàí áàéõ þì. Ýíý á¿õ òåõíèêèéí õîöðîãäëîîñ ãàäíà “ÓÁÒÇ” óäèðäëàãûí ã¿í õÿìðàëä îð÷èõñîí áîëîëòîé. Õàìãèéí ñ¿¿ëä ÎÕÓ-ûí èðãýí Â.Â.Ìàãäåé õàìòàðñàí íèéãýìëýãèéí äàðãûí àëáà õàøèæ áàéñíààñ õîéø 10 æèëèéí õóãàöààíä íèéòäýý çóðãààí ìîíãîë äàðãûí í¿¿ð ¿çëýý. Ìîíãîë äàðãà õýí áàéõ íü ìàíàé Çàñãèéí ãàçàð, ýðõ áàðèã÷ íàìòàé øóóä õîëáîîòîé. Çàñãèéí ãàçàð ñîëèãäîõ, ýýëæèò ïàðëàìåíòûí ñîíãóóëüòàé çýðýãöýí ìîíãîë äàðãà íàðûí õóâü òàâèëàí øèéäýãäýæ èðñýí. Èéì ÷ ó÷ðààñ øèíýýð òîìèëîãäñîí ìîíãîë äàðãà íü óðò õóãàöààíû õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæã¿é, õýçýý àæëààñàà ÷ºëººëºãäºõºº ìýäýõã¿é, “õîíîö”-ûí ñýòãýëãýýòýé àæèëäàà õàíääàã áàéäëûã çºâòãºõã¿é ãýõýä ÿäàæ îéëãîæ áîëîõ øàëòãààí þì. Ãýõäýý ºíººãèéí “ÓÁÒÇ”-ûã óäèðäàæ áàéãàà Ä.Æèãæèäíÿìàà íü ºìíº íü àæèëëàæ áàéñàí ìîíãîë äàðãà íàðààñàà èë¿¿ õýë àìàíä ºðòºæ, ø¿¿ìæëýëèéí áàé áîëæ áàéõ øèã. Ìîíãîëä çýâðýýä õýâòýæ áàéãàà, ÁÍÕÀÓ-ä ¿éëäâýðëýãäñýí çàì çàñâàðûí ìàøèíòàé èæèë ¿ç¿¿ëýëòòýé ìàøèíûã Øîòëàíäûí îôôøîðîîð äàìæóóëàí àâñàí íü Åðºíõèéëºã÷èéí ÷èõýíä õ¿ð÷ Àâëèãàòàé òýìöýõ ãàçàð, Ýð¿¿ãèéí öàãäààãèéí àëáàíû Ýäèéí çàñãèéí ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ ãàçðààð øàëãàãäàæ áàéíà. Îðîñ-Ìîíãîëûí õàìòàðñàí êîìïàíè ÎÕÓ-ä ¿éëäâýðëýñýí çàñâàðûí ìàøèíûã îôôøîð á¿ñýýð äàìæóóëàí àâñàí õà÷èðõàëòàé õýðýã òîõèîñîí. Ìºí äýýð äóðäñàí, ÎÕÓ-ä àêòëàãäñàí

1000 âàãîíû àñóóäàë ÷ äààðèí äýýð äàâñ íýìëýý.

ÎÕÓ-ûí òàë ÿàãààä ÷èìýýã¿é áàéíà âý

50/50 õóâèéí ýçýìøèëòýé õàìòàðñàí êîìïàíèä îíîëûí õóâüä çºâõºí ìîíãîë÷óóä áóðóó ¿éëäýæ õèéãýýä ÿâíà ãýæ áàéõã¿é. Íààä çàõ íü ãýõýä ñàíõ¿¿ãèéí áàðèìòóóä äýýð ñàíõ¿¿ ýðõýëñýí îðëîã÷ äàðãà Ñ.ß.Óñîëüöåâà ãàðûí ¿ñýã çóðäàã áàéõ ¸ñòîé. “ÓÁÒÇ”-ûí äàðãà Ä.Æèãæèäíÿìààãèéí õèéñýí àøèã ñîíèðõîëòîé ãýðýýí¿¿ä áîëîí òýð ìºíãºíèé øèëæ¿¿ëã¿¿äýä Îðîñûí òºëººëºë áàñ îðîëöñîí áàéõ ¸ñòîé. Æèøýý íü ÂÏÐÑ-03.2 ãýã÷ çàãâàðûí çàñâàðûí ìàøèíûã õóäàëäàæ àâàõ ãýðýýíä Îðîñûí òàëûí åðºíõèé èíæåíåð À.Ð.Ìåùåðÿêîâ, õóóëèéí àëáàíû äàðãà Å.Ð.ßêîâåíêî íàð ãýðýýíèé íºõöºë¿¿äèéã çºâøººðºí ãàðûí ¿ñã¿¿äýý çóðñàí áàéäàã. 1000 ïàóíäûí ä¿ðìèéí ñàíòàé “Lordwest Trade” ãýã÷ îôôøîð êîìïàíè ðóó óðüä÷èëãàà áîëñîí 700 ãàðóé ìÿíãàí äîëëàðûã ÿìàð ÷ áàòàëãààã¿é øèëæ¿¿ëñýí íü ñîíèðõîëòîé. Ýíý ¿éë ÿâäàëä ñàíõ¿¿ ýðõýëñýí îðëîã÷ äàðãà ¨.ß.Óñîëüöåâà íü ìýäýýã¿é, îðîëöîîã¿é ãýõýä èòãýõýä õýö¿¿. Ìîíãîëäîî àñóóäàëä îðñîí “÷èõ çººëºíòýé” ìîíãîë äàðãà îðîñóóäûí õóâüä õàìãèéí òîõèðîìæòîé õóâèëáàð áàéäàã áîëîëòîé. Èéìäýý ÷ 1949 îíû ãýðýýãýý çºð÷èí ñ¿¿ëèéí çóðãààí äàðãûã Ìîíãîë òàëààñ òîìèëæýý. Áèä “ÓÁÒÇ” ÕÍÍ-èéí 50 õóâü íü ÎÕÓ-ûí ºì÷ ãýäãèéã ìýäíý. Ãýõäýý ýíý 50 õóâü “Îðîñûí òºìºð çàìóóä” íýýëòòýé õóâüöààò íèéãýìëýãèéí Ìîíãîëûí àñóóäàë õàðèóöñàí õýäõýí ýðõìèéí “ìýäýë”-ä áàéäàã þì áîëîâ óó. ªíººäºð Ä.Æèãæèäíÿìààòàé õîëáîî-òîé îëîí õýðýã ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ÿâæ áàéíà.

¯ðãýëæëýë íü VIII í¿¿ðò

62$

213$


4 ÖÀÃ ¯Å2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

¯ðãýëæëýë.Ò¿ð¿¿÷ íü I í¿¿ðò

Îäîîãèéí áàéäëààð Ìîíãîë Óëñàä õîò áàðèõàä áàéðøëûí õóâüä äàâóó òàëòàé Òºâ àéìãèéí Ñýðãýëýí ñóìûã ñîíãîæ, òºëºâëºëòèéã õèéæ ýõýëñýí. Ò¿¿íýýñ õîéø çóðãààí æèë áîëñîí áàéíà. Ýíý õóãàöààíä áèä íèéò åðºíõèé áîëîí èíæåíåðèéí òºëºâëºãººã õèéæ äóóñãàëàà. Àæëûí çóðãàà çóðààä, á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæèëäàà îðîõîä áýëýí áîë÷èõñîí áàéíà. Á¿õ ÒÝÇ¯-èéã íü õèéãýýä äóóññàí ãýæ îéëãîæ áîëíî.

-Øèíý õîòûí ãîë îíöëîã íü ýêî ãýäãýýð áóñäààñ ÿëãààòàé. ýíý öàã ¿åä áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé, ýêî áàéäàë àãààð óñ ìýò õýðýãòýé áîëñîí ø¿¿ äýý. ¯¿íèéã òîîöîîëæ, äýëõèé-òýé çýðýãöýõ¿éö õýì æýý-íèé òºëºâëºëòèéã ýõë¿¿ëæ ÷àäñàí íü ãàéõìààð?

-Îð÷èí öàãèéí òºëºâëºë-òèéí äàãóó ýêî õîò áàðüÿ. Áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé õîò áàéãóóëúÿ ãýæ àíõ òºëºâëºñºí. Áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé ãýäýã íü îðîí íóòãèéí ò¿¿õèé ýäèéã àøèãëàíà ãýñýí ¿ã. Õîë òýýâýðëýëò õèéõã¿é. Áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé ãýõýýð ìîíãîë÷óóä ìîäîí áàéøèí, êàíàä õàóñààð òºñººëäºã. Ýíý áîë ºðººñãºë îéëãîëò. Êàíàä áàéøèí õýäèé ýð¿¿ë ìýíäýä ýýëòýé ÷ òýð õîëîîñ Ìîíãîëä òýýâýðëýæ èðýõ õ¿ðòýë áàéãàëü îð÷èíä àñàð èõ õîð õºíººë ó÷ðóóëæ áàéäàã. Òèéìýýñ áèä îðîí íóòãèéí ìàòåðèàëûã àøèãëàæ áàéãàà þì. Áàéãàëü îð÷èíä ýýëòýé ãýõýýð ýð÷èì õ¿÷ áîëîîä óñíû õýìíýëòòýé áàéæ áîëîõ óó ãýäãèéã òóñãàéëàí àâ÷ ¿çñýí. Òóõàéí õîòîä îðøèí ñóóæ áóé èðãýäýä àëü áîëîõ ýð¿¿ë, àþóëã¿é, òàâ òóõòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëæ áàéãààãààðàà ýêî õîò îíöëîãòîé. Àìüäàð÷ áàéãàà ãàçàð íü òàâ òóõòàé áàéâàë òîãòâîð ñóóðüøèëòàé áàéõ íºõöºë á¿ðäýíý. ¯¿íèéã ë á¿ðä¿¿ëýõèéí òóëä ºíãº, òºðõ, çàãâàð, äèçàéí, õèéö áîëîîä àøèãëàæ áàéãàà ìàòåðèàë íü õ¿ðòýë õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä ñºðºã íºëººã¿é áàéõ ¸ñòîé ãýæ ¿çñýí. Èíãýæ áàéæ ýêî õîòûí øèíæ á¿ðääýã þì.

-Òºâ àéìãèéí ñýðãýëýí ñóìûã ñîíãîñîí íü ÿìàð íýãýí ó÷èð áèé þó. ýñâýë ñóäàëãààãààð áîëîìæòîé ãýäýã õàðèó ãàðñàí ó÷ðààñ ñîíãîæ àâàâ óó. ýíý òàëààð ìýäýýëýë ºãºõã¿é þó?

-Õàìãèéí ò¿ð¿¿íä Åðºí-õèéëºã÷ Õ.Áàòòóëãà òóõàéí ¿åä ñàéä áàéõäàà Ãåðìàíû èíæåíåð¿¿äèéã óðüæ, àâ÷ðàà÷. “Èõ Ìàéäàð” áóðõíû õºøººã àÿëàë æóó÷ëàëûí õîò áîëãîõîîð òºëºâëºæ áàéãàà þì. ¯¿íèéã ýêî õîò áîëãîæ áîëîõ ýñýõ ñóäàëãààã õèéæ ºãºº÷ ãýñýí õ¿ñýëòýýð áèä Ãåðìàíààñ èíæåíåð¿¿äèéã



óðüæ àâ÷èðñàí. Òóõàéí ¿åä àëü õýçýýíèé “Èõ Ìàéäàð” áóðõíû õºøºº áàðèãäààä ýõýëñýí áàéñàí. ¯¿íèéã òîéðóóëààä õîò áàðèõ çîðèëãîîð ãåðìàí÷óóäûã óðüñàí þì. Èõ àæèë, á¿òýýí áàéãóóëàëò èíãýæ ýõýëñýí ò¿¿õòýé. Áóðõíàà ò¿øèãëýæ, àÿëàë æóóë÷ëàëûã õºãæ¿¿ëýõýýñ ãàäíà õîòûã áàéãóóëàõàä ýäèéí çàñãèéí õóâüä à÷ õîëáîãäîëòîé. Ìºí àðä ò¿ìýí àæëûí áàéðòàé áîëæ áàéæ õîò áàðèíà. Ò¿¿íýýñ îðøèí ñóóõ îðîí ñóóöíû õîðîîëîë õàà ñàéã¿é áàéíà ø¿¿ äýý. Àÿëàë æóóë÷ëàë áîëîîä àæ ¿éëäâýðèéã ñîíãîäîã óòãààð íü õºãæ¿¿ëýõèéí òóëä õîòûã àíõíààñ íü ç¿é çîõèñòîéãîîð òºëºâëºõ ¸ñòîé ãýæ ¿çñýí. Ýíý äàãóó àæèëëàæ èðëýý.

-õîò òºëºâëºëòèéã õý÷-íýýí õ¿í àìüäðàõààð õèéæ áàéãàà âý?

-“Èõ Ìàéäàð” òºñëèéã ýõë¿¿ëæ, ÿàãààä ýíý õîòûã áàðèõ ãýýä áàéãàà þì áý ãýõýýð àÿëàë æóóë÷ëàëûã õºãæ¿¿ëýõ ãýñýíäýý áèø. Ãîë íü 2002 îíîîñ ýõëýýä Ìîíãîë Óëñàä Óëààíáààòàðûí àãààðûí áîõèðäëûã áàéõã¿é áîëãîõ, òºâëºðëèéã ñààðóóëàõ ãýõ ìýò ÿíç ÿíçûí õóóëü òîãòîîìæóóä èõ ãàðëàà. Ýíý òàëààðõè ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûí çºâëºìæ õ¿ðòýë ãàðñíûã ñàíàæ áàéíà. ªíººã õ¿ðòýë äîðâèòîé àðãà õýìæýý àâ÷ áàéñàíã¿é. Íèéñëýëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº 2030 îí õ¿ðòýë íèéò 11 äàãóóë õîòòîé áîëíî ãýæ çààñàí. Ãýâ÷ ýäãýýð äàãóóë õîòîîñ àëü íü ÷ ñîíãîäîã óòãààðàà õýðýãæèæ ýõëýýã¿é. Åðºíõèéäºº Áàãàíóóð, Íàëàéõ, Çóóíìîä áîë Óëààíáààòàðûã äýìæèõ, òºâëºðëèéã ñààðóóëàõàä ë ÷èãëýæ áàéíà. Ò¿¿íýýñ øèíýýð õîò áàðüÿ ãýæ ºíººã õ¿ðòýë õýí ÷ õèéæ ýõëýýã¿é.

-Øèíý õîò ãýõýýñýý èë¿¿ áàéãàà ç¿éëýý çàñ÷, ÿíçëàõàä ë ãîë àíõààðëàà õàíäóóëñàí. õàðàìñàëòàé íü ¿ð ä¿í áàéñàíã¿é?

-Òèéì ýý. Õóó÷èí ç¿éëèéã çàñ÷, ñýëáýõ ìàø õýö¿¿. Óëààíáààòàð áîë á¿õ ç¿éëèéí òºâëºðºë áîë÷èõñîí áàéíà. Çàñàã çàõèðãàà, áîëîâñðîë, ýð¿¿ë ìýíä, ñî¸ë óðëàã, ¿éëäâýð, ¿éë÷èëãýýíèé á¿õ ãàçàð òºâëºðñºí ø¿¿ äýý. Õ¿ì¿¿ñ ýíý òºâëºðëººñ áîëîîä Óëààíáààòàðò àìüäðàõ ãýæ ç¿òãýýä áàéãàà þì. ¯¿íèéã çºâ áîäëîãîîð õîòîîñ ãàðãàõûí òóëä äàãóóë õîòóóäûí òºëºâëºëòèéã óÿæ ºãºõ øààðäëàãàòàé. Óëààíáààòàðûí à÷ààëëààñ æààõàí ÷ àòóãàé õºíãºëüå ãýñýí ¿¿äíýýñ äàãóóë àíõíû õîòûã áàðèõ áîëñîí þì. Õóó÷èí õîòóóä íü àðä èðãýäýä òàâ òóõòàé òààëàìæòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëæ, õýðýãöýý øààðäëàãûã íü õàíãàæ ÷àäàõã¿é áàéíà. Ìîíãîë÷óóäûí ñýòãýõ¿é, õýðýãëýý õî¸ð àëü õýçýýíèé XXI çóóíä õ¿ðñýí. Õàðèí

àõóé íü XVIII çóóíààðàà áàéíà. Õýðýãëýýã çºâ çîõèñòîé õèéõèéí òóëä øèíýýð õîò áàðüæ, æèøèã áîëãîæ, ÿàæ õºãæèõ ¸ñòîé âý ãýäýã ãîëäðèëûã çààæ ºãºõ áîëîâ óó ãýæ áîäîæ áàéãàà. Ìîíãîë÷óóä í¿¿äëèéí ñî¸ë èðãýíøèëòýé ó÷ðààñ õîò áàéãóóëàõ òàëààð òóðøëàãàòàé áèø. Ãåðìàí óëñûí õóâüä äýëõèéí íýã, õî¸ðäóãààð äàéíä õîòóóä íü áàëãàñ áîëæ, á¿õíèéã øèíýýð äàõèí áàðüñàí. Ýíý òàëààð õàìãèéí èõ òóðøëàãàòàé áºãººä Õÿòàä áîëîí Àðàáûí õîòóóäûí îëîíõèéã ãåðìàí õ¿ì¿¿ñ òºëºâëºæ áàéíà. Òèéìýýñ õîòûí òºëºâëºëòèéã òóðøëàãàòàé õ¿ì¿¿ñýýð õèéëãýñýí þì.

-äýä á¿òöèéí òºëºâëºëòºä óëààíáààòàðààñ áàãàã¿é æèøýý àâñàí áàéõ. ªíººäºð äààö íü õýòýð÷, à÷ààëëàà äààõã¿é òºâøèíä õ¿ðñýí?

-Áèä äýä á¿òöèéí õóâüä Óëààíáààòàðûã äýìæèõ ãýæ òºëºâëºæ áàéãàà. Ó÷èð íü Óëààíáààòàð àíõ 500 ìÿíãàí õ¿í îðøèí ñóóõààð òºëºâëºãäñºí. Õàìãèéí àíõíû

øàò äàðààëàëòàé áàðèíà. Ãàäíû ñàíõ¿¿æèëò, õºðºíãº îðóóëàëòûã òàòíà. Ìàíàé òºñëèéã ãàäíû õºðºíãº îðóóëàã÷èä ìàø èõ ñîíèðõîæ áàéãàà. Ó÷èð íü ýêî õîòûí òºëºâëºëò íü õºðºíãº îðóóëàã÷ íàðò áàòàëãàà áîëæ ºãäºã. Ìàíàéõ Ãåðìàíû áàðèëãàæèëòûí òîãòâîðòîé õºãæëèéí íèéãýìëýãýýñ äýëõèéä òºëºâëºëòººðºº æèíõýíý ýêî õîò ãýäýã õàìãèéí äýýä øàãíàëûã íü àâñàí. ¯¿íýýñ èë¿¿ áàòàëãàà ãýæ áàéõã¿é. Áàðóóí áîëîí Àðàá, Àçèéí îðíóóäûí õºðºíãº îðóóëàã÷ íàð àñàð èõ ñîíèðõîæ áàéíà. ªìíº íü äîòîîäûí õºðºíãº îðóóëàã÷ íàð õîò òºëºâëºëòèéí àæëûã ñàíõ¿¿æ¿¿ëæ èðñýí. Òºð çàñàã îðîëöîîä, ãàäíû õºðºíãº îðóóëàã÷ íàð îðæ èðýýä, õýðýãæ¿¿ëýýä ÿâàõ áàéõ ãýæ áîäîæ áàéíà. Ýõíèé ýýëæèíä õàìãèéí èõ õºðºíãº îðóóëàëò õèéõ ñàíàà÷èëãûã Øâåéöàðü, Èñïàíè, Ãåðìàíû õºðºíãº îðóóëàã÷ íàð ñàíàë òàâüæ áàéãàà.

-õºðºíãº îðóóëàëòûã òàòàõ ãîë ç¿éë áîë õîò òºëºâëºëò?

ßÐèëÖàõ ÒàíõèÌ

òºëºâëºëòèéã ÎÕÓ-òàé íèéëæ õèéñýí áàéäàã. Òóõàéí öàã ¿åä èíòåðíåò ñ¿ëæýý, óõààëàã óòàñ áàéñàíã¿é. Ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷, óõààëàã ìàøèí áàéñàíã¿é. Òèéìýýñ òóõàéí ¿åäýý çîðèóëæ, òààðñàí òºëºâëºëòèéã õèéñýí. ªíººäºð 500 ìÿíãàí õ¿í àìüäðàõ õîòîä àëáàí áóñ òîîãîîð 1.5 ñàÿ õ¿í àìüäàð÷ áàéíà. Áàðàã õî¸ð äàõèí èõ õ¿í àìüäàð÷ áàéíà ãýñýí ¿ã. Óëààíáààòàð õîò óñ áîëîîä áàéãàëü ýêîëîãèéí õóâüä ÷ äààö íü õýòýðñýí. ßàõ âý áàðèëãûã áàðèàä áàéæ áîëíî. Ãýâ÷ ýêîëîãè íü à÷ààëëàà äèéëýõã¿é. Îäîî ýíý àñóóäëûã ÿàðàëòàé øèéäýõ ¸ñòîé. Òîäîðõîé õýñãèéã íü Óëààíáààòàðààñ ãàðãàæ áàéæ ñóë îðîí çàéä íü äàõèí òºëºâëºëòèéã õèéõ õýðýãòýé. Øèã÷èõñýí áàéãàà

áóóðíà. Õºøãèéí õºíäèé, Çóóíìîä, Ìàéäàð õîòûã õîîðîíä íü õºíãºí ãàëò òýðãýýð õîëáîõ ãýõ ìýò äàðàà äàðààãèéí àëõìóóäûã øàò äàðààòàé õèéíý.

-ýõíèé ýýëæèíä Ìàéäàðò õý÷íýýí õ¿í àìüäðàõààð òºëºâëºñºí áý?

-300-400 ìÿíãàí õ¿í ñóóðüøèõ áîëîìæòîé. Ýíý õ¿ì¿¿ñ íýã ºäºð î÷îîä ñóóðüøèõã¿é. Áèä õîòûã äºðâºí ¿å øàòòàé áàðèíà. Òýãýõýýð ýõíèé ýýëæèä 80-100 ìÿíãàí îðøèí ñóóã÷òàé áàéíà. ¯¿íèéã 2020-2030 îí õ¿ðòýë áàðèõààð òºëºâëºæ áàéãàà þì. Õ¿í àì Ìàéäàð õîò ðóó òýì¿¿ëýýä, ñóóðüøèõ þì áîë áýëýí òºëºâëºãººíäºº ò¿øèãëýæ, äýä á¿òöýý ºðãºòãººä äàðààãèéíõàà ¿å øàòûã áàðèíà. Õýðâýý õ¿ì¿¿ñò òóõã¿é áàéíà

ãýâýë 80-100 ìÿíãàí îðøèí ñóóã÷òàé áàéõààð òîîöîæ áîëíî. Áèä èðýýä¿éí ¿ð õ¿¿õäýäýý çîðèóëæ ýíý õîòûã òºëºâëºñºí ãýäãèéã îéëãîõ íü ÷óõàë.

-àëèâàà òºñºë õºòºëáºð õºðºíãº îðóóëàëòã¿éãýýð ÿâàõã¿é. õºðºíãº îðóó-ëàëòàà õýðõýí øèéäýæ áàéãàà âý. Á¿õýë á¿òýí õîò áîñãîæ áàéãàà þì ÷èíü õºðºíãº ñàíõ¿¿ íýëýýä øààðäëàãàòàé. óëñ îðíû ýäèéí çàñàã èéì áàéãàà ¿åä äîòîîäîîñîî øèéäýõ áîëîìæã¿é ø¿¿ äýý?

-Ìàíàéõ Ìîíãîëûí òàâàí ìåãà òºñëèéí íýã íü. Õîò á¿ðýí õýìæýýãýýðýý áàðèãäòàë íýëýýä èõ õºðºíãº øààðäëàãàòàé. Ìîíãîë Óëñûí íººö áîëîëöîî ýíý èõ õºðºíãº ìºíãèéã ãàðãàõ áîëîìæã¿é áàéíà. Áèä õîòîî

ç¿éëä äàõèí òºëºâëºëò õèéõ áîëîëöîî ìóó. Àëü áîëîõ õ¿ì¿¿ñèéã õîòîîñ ãàðãàõ ¸ñòîé áèä. Óëààíáààòàðûí àëäààíààñ àñàð èõ ñóðàëöàæ, ñóäàëñàí. Óëààíáààòàðò ÿìàð àëäàà áàéñàí ãýõýýð ýíý á¿ñ íóòãèéí òîäîðõîé õýñýã öººí õ¿í àìä çîðèóëæ òºëºâëºñºí. Ýíý õîòûí ãýíýòèéí èõ òºâëºðëèéã òóõàéí ¿åä òîîöîîëîõ áîëîìæã¿é áàéñàí áàéõ. Ñîöèàëèçìûí íèéãýì áàéñàí ó÷èð õ¿í á¿ð àìüäðàõ ãàçðàà ñîíãîõ áîëîìæã¿é. Ýíý õîòûã ÿàæ õºãæ¿¿ëýõ âý ãýäýã á¿ðýí ã¿éöýä òºëºâëºãºº õèéëã¿éãýýð ãàçàð îëãîëò. Ìºí õîòûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé äàãóó äýä á¿òýö, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðèàã¿éãýýñ çàìáàðààã¿é áîë÷èõñîí. Ìàéäàðò ìàãàäã¿é 100 æèëèéí äàðàà 30 ñàÿ õ¿í àìüäàðâàë Óëààíáààòàð øèã àñóóäàë ¿¿ñýõ âèé äýý. Ýíý ¿åä áèäíèé èðýýä¿é ÿàæ àìüäðàõ ¸ñòîé þì áý. Ãàçàð íóòàãò õýð èõ áàðèëãà áàðèõ âý, ýêîëîãèéí äààö ÿìàð áàéõ áîë ãýýä á¿ãäèéã òîîöîîëñîí.

-ñóóðèí áàéãàà õ¿ì¿¿ñèéã øóóä ãàðãà÷èõ áîëîìæ áîëîëöîî áàñ ìóó áàéíà. àëáàäàí ãàðãàæ áîëîõã¿é ø¿¿ äýý?

-Òýãýëã¿é ÿàõ âý. Ñóóðüø-÷èõñàí õ¿ì¿¿ñèéã õàà áàé ñàí Õàðõîðèíä àâàà-÷èõ áîëîìæã¿é. Èõ, äýýä ñóðãóóëèéã í¿¿ëãýõ ¸ñ-òîé ãýíý. Ãàíö áèå õ¿íä àñóóäàëã¿é. Ãýâ÷ ãýð á¿ëòýé õ¿ì¿¿ñò èë¿¿ õ¿íäýýð òóñíà. Óäàõã¿é Óëààíáààòàðò îéðõîí 50 êì çàéòàé øèíýýð õîò áèé áîëíî. “Èõ Ìàéäàðò” î÷îîä àæèëëà÷èõààä Óëààíáààòàðò èðäýã áèø, ñóóðüøèõ íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëíý. Òýãæ áàéæ Óëààíáààòàðûí à÷ààëàë

-Áèä çóðãààí æèëèéí õóãàöààíä õîòûã á¿ðýí óòãààð íü òºëºâëºñºí. Õîò ¿ðãýëæ èðýýä¿éã õàðñàí òºëºâëºëòòýé áàéõ ¸ñòîé. Òóõàéëáàë, 30,40, 50 æèëèéí äàðàà áèäíèé àìüäðàë ÿìàð áàéõ âý ãýäýã òºñººëëèéã àæ ¿éëäâýðèéí òåõíîëîãè ¿éëäâýðëýã÷ íàðààñ ìýäýýëýë àâñàí. Õîòûí òºëºâëºëò 2012 îíä ýõýë÷èõñýí ÷ óõààëàã, æîëîî÷ã¿é àâòîìàøèíä çîðèóëààä àâòî çàì, ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷, óõààëàã ñ¿ëæýýíä çîðèóëààä õîò òºëºâëºñºí áàéõ æèøýýòýé. Õîé÷ ¿åèéíõýíä àõóé íü äóòàãä÷èõ âèé äýý ãýõ àëäààã äàâòàõã¿éí òóëä òºëºâëºëòºº ìàø ñàéí õèéñýí.

-Á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæèë õýçýýíýýñ ýõëýõ âý?

-Èðýõ æèëýýñ ýõýëíý. Òºð çàñãèéí øèéäâýðò õ¿ëýýëò ¿¿ññýí ó÷èð õºðºíãº îðóóëàã÷ íàðòàé óóëçàæ, àæëàà ýõë¿¿ëæ ÷àäàõã¿é áàéñàí. Îäîî áîë Çàñãèéí ãàçàð äýìæýýä ýõëýëèéã íü òàâèàä ºã÷èõñºí. Òèéìýýñ õºðºíãº îðóóëàëò ýð÷èìòýé îðæ èðýýä, á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæèë õóðäòàé ÿâàõ áàéõ.

-ýõíèé ýýëæèéí õºðºíãº îðóóëàëòàä õý÷íýýí òºãðºã øààðäëàãàòàé áàéãàà âý?

-Îéðûí òàâàí æèëä îéðîëöîîãîîð õî¸ð òýðáóì àì.äîëëàðûí á¿òýýí áàéãóó-ëàëò õèéíý ãýñýí òºëºâëºãºº áèé. ¯¿íèéã èðýõ òàâàí æèëäýý õóâààæ õèéíý.

...Áèä çóðãààí æèëèéí õóãàöààíä õîòûã á¿ðýí óòãààð íü òºëºâëºñºí. Õîò ¿ðãýëæ èðýýä¿éã õàðñàí òºëºâëºëòòýé áàéõ ¸ñòîé. Òóõàéëáàë, 30,40, 50 æèëèéí äàðàà áèäíèé àìüäðàë ÿìàð áàéõ âý ãýäýã òºñººëëèéã àæ ¿éëäâýðèéí òåõíîëîãè ¿éëäâýðëýã÷ íàðààñ ìýäýýëýë àâñàí...


5ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

ÝÐÝí ñÓÐâÀËæËÀÕ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)



íºõíº.-Òºð çàõèðãààíû áàéãóóë-

ëàãûã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ ¿¿?

-¯éë àæèëëàãàà áîëîí ãàçàð àøèãëàëòûí õóâààðèéí äàãóó õýä õýäýí õóâèëáàð áýëäñýí. Òóõàéëáàë, çàðèì òºð çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, íýãæ áîëîí äèïëîìàò òºëººëºã÷èéí ãàçðûã ñóóðüøóóëæ áîëíî. Ìºí Ýë÷èí ñàéäóóäûí ãàçàð áîëîîä ÿàìäûã í¿¿ëãýõ õóâèëáàð áàéãàà. Õýðâýý òýä î÷èõã¿é ãýâýë ñàíõ¿¿ãèéí òºâ áîëãîæ áîëíî.

-Òºâ àéìàã óëààíáààòàð-òàé îéðõîí õýðíýý áóñäûã áîäâîë õºãæëººðºº äîî-ãóóðò îðäîã. àéìãèéí õºãæëèéã èëòãýõ äàãóóë õîòòîé áîëîõ íü?

-Á¿òýýí áàéãóóëàëòààñ õàìãèéí èõ õîæèõ õ¿ì¿¿ñ áîë Òºâ àéìãèéí èðãýä. Äýëõèéí ñòàíäàðòàä íèéöñýí îéðõîí õîò áèé áîëëîî. Òºëºâëºëòèéã äàãààä äýëõèéí ñòàíäàðòûí ñóðãóóëü, ýìíýëýã èðæ ñóóðüøèõ õ¿ñýëòýý èëýðõèéëæ áàéãàà. Äýä á¿òýö áîëîîä àæëûí áàéð ãàðãàõàä õàìãèéí ò¿ð¿¿íä Òºâ àéìãèéí èðãýäýä äàâóó òàë áèé áîëíî.

-Áèä ýíý öàã ¿åä àìüäàð÷ áàéãàà àçòàé õ¿ì¿¿ñ þì. ßìàð ºäºð á¿ð õîò áàðèãäààä áàéõ áèø?

-Òèéì ø¿¿. Øèíý ç¿éëèéã àíõíààñ íü õèéæ, á¿òýýëöýæ, ãàð áèå îðîëöîæ áàéãààðàà áèä àçòàé. Õýäèéãýýð áèä õîòûã õºðñºí äýýð áàðüæ ýõëýýã¿é ÷ Ìàéäàð àëü õýçýýíèé äýëõèé íèéòýä òàíèãäñàí. Òýð äóíäàà Åâðîïò áîëæ áàéãàà áàðèëãà, á¿òýýí áàéãóóëàëòòàé õîëáîîòîé õóðàë, ÷óóëãàíä Ìàéäàð õîòûí òºëºâëºëòèéã æèøýý áîëãîæ ÿðüäàã. Í¿¿äýë÷èí ñî¸ë èðãýíøëýýñýý àâ÷ ¿ëäýõ áîëîìæòîé á¿õ äàâóó ç¿éëýý, îð÷èí öàãèéí òåõíîëîãèòîé óÿëäóóëæ, õîò òºëºâëºëòèéã áàðèíà. ¯¿ãýýð áèä äýëõèé íèéòèéí àíõààðëûã òàòàæ áàéíà. Í¿¿äýë÷èí àõóéãàà ¿ð õ¿¿õýääýý ÿàæ ºâë¿¿ëýõ âý ãýäãýý ÷ òóñãàæ ºãñºí. Õîòûíõîî ýðãýí òîéðîíä õºäºº àæ àõóéí á¿ñèéã òºëºâëºæ ºãñºí. Ìîðèí òîéðóóëãà, ãàçàð òàðèàëàíãèéí á¿ñèéã áèé áîëãîñîí.

-óñàí õàíãàìæèéí àñóóä ëûã õýðõýí øèéäýæ áàé íà âý. Ã¿íèé óñûã ãàìã¿é õýðýãëýñíýýð óñíû õîìñäîëä îðæ áîëçîøã¿é àþóë áèäíèé ºìíº áàéãàà?

-Õîò áàðèõ ãàçðûí ñîíãîëòîä ìàíàéõàí èõ ºðººñãºë îéëãîëòòîé. Óñ èõòýé, õºðñ ñàéòàé ãàçàð õîòûã áàðüäàã ãýæ áîäîîä áàéíà. Áóñàä îðíóóä øèì òýæýýëòýé õºðñºº õºäºº àæ àõóé áîëîí ãàçàð òàðèàëàíäàà àâ÷ ¿ëääýã. Õîò áàðèõààð òîäîðõîé õýìæýýíä áàéãàëü îð÷èíã õºíääºã. ¯ð øèìòýé ñàéõàí ãàçàð íóòãàà ñîíãîæ àâàõ øààðäëàãàã¿é. Áèä ã¿íèé óñààðàà á¿õ õýðýãëýýãýý õàíãààä áàéíà. Ã¿íèé óñ ÿìàð èõ ¿íý öýíòýéã õàðààõàí ¿íýëæ ñóðààã¿é áàéíà. Ã¿íèé óñàà íîéëäîî õýðýãëýýä áàéõ íü çîõèñã¿é. Ýíý áîë õÿçãààðëàãäìàë áàÿëãèéí íýã. Áèä àëü áîëîõ ã¿íèé óñàíä áàãà õàëäàæ, õóð òóíàäàñíû óñûã õóðèìòëóóëæ àâààä, äàõèí àøèãëàíà. Ñààðàë óñûã ò¿ëõ¿¿ àøèãëàõ þì.

-Á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæëàà àâòî çàì, öàõèëãààí ñòàíö, öýâýðëýõ áàéãóóëàìæààñ ýõëýõ ¿¿. óëààíáààòàðò õàìãèéí èõ òóëãàìääàã àñóóäàë áîëîõîîð èíãýæ àñóóìààð ñàíàãäëàà?

-Ìàíàéõ õîñîëñîí á¿òýýí áàéãóóëàëòòàé áàéíà. Áàðèëãà áàéãóóëàìæàà, äýä á¿òýöòýéãýý çýðýãö¿¿ëæ áàðèíà. Õ¿ì¿¿ñ îéëãîõäîî óðä õºðøèéí õîò áàðèëòûí æèøãýýð îéëãîîä áàéäàã. Õÿòàäóóä õºðºíãº ìºíãºòýé áîëîõîîð ò¿ð¿¿ëýýä äýä á¿òöýý òàâüäàã. Äàðàà íü áàéøèí, áàðèëãàà áàðüäàã. Õàðèí ìàíàéä èéì áîëîìæ áîëîëöîî íü àëãà. Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí õóâüä íàéäâàðòàé, òýâ÷ýýðòýé áàêòåðèéã òýýäýã ÎÕÓ-ûí òåõíîëîãèéí øèéäýë çºâ áàéíà. Ãýõäýý íàéäâàðòàé, àæèëëàäàã áàéõ ¸ñòîé.

-èõ á¿òýýí áàéãóóëàëòûí àæèë ºðíºõ íü òîäîðõîé. õý÷íýýí õ¿íä àæëûí áàéð ãàðàõ âý?

-Çºâõºí áàðèëãûí ñàëáàðò 15 ìÿíãàí õ¿íèé àæëûí áàéð ãàðíà. Øóóä áóñààð


“Ýðäýíýò” ¿éëäâýð 2015 îíîîñ õîéø õýíä, õýäýí òºãðºãèéí õàíäèâ ºãñºí ãýäãýý èë òîäîîð òàéëàãíàõ áîëæýý. Èë òîä áîëãîñîí õàíäèâ, òóñëàìæèéí äóíä ýðõã¿é àíõààðàë òàòàõóéö õýä õýäýí ç¿éë áàéâ.

Òóõàéëáàë, 2016 îíä “Ýðäýíýò” ¿éëäâýð Ìîíãîë äàõü ÎÕÓ-ûí Ýë÷èí ñàéäûí ÿàìíû õàøààã çàñàæ ñýëáýõýä 50,5 ñàÿ òºãðºã, “ÐÈÎ-2016” çóíû îëèìïûí íààäìûí øóóä äàìæóóëàëòûí òºëáºðò 500 ñàÿ òºãðºã õàíäèâëàæ áàéæýý.

¯¿ãýýð ÷ çîãñîõã¿é “Ýðäýíýò”-èéí îâîîëãûã àøèãëàæ, çýñèéí êàòîäîîñ àñàð èõ õýìæýýíèé àøèã îëæ áàéãàà “À÷èò Èõò” ÕÕÊ-ä 72,6 ñàÿ òºãðºãèéí õàíäèâ ºã÷ áàéæýý. Ò¿¿í÷ëýí Òðîéöêèé ãýã÷ ñ¿ìä 97,6 ñàÿ òºãðºã, Îðõîí àéìàã äàõü Îðîñûí êîíñóëûí ãàçàðò 1,1 ñàÿ òºãðºã, Ìîíãîëûí ýäèéí çàñãèéí ôîðóìä 80,0 ñàÿ òºãðºã ºã÷ áàéñàí àòëàà Ñîíñãîëûí áýðõøýýëòýé èðãýäèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ íèéãýìëýãò åðäºº 400 ìÿíãàí òºãðºã ºãñºí áàéäàã þì.

“Ýðäýíýò” ¿éëäâýðèéí èðãýí, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä ºãñºí íèéò õàíäèâ òóñëàìæèéí 28 õóâü áàÿð íààäàì, òýìöýýí óðàëäààí, îéí íààäàìä çàðöóóëàãäñàí áàéäàã àæ. Õàðèí àõìàä íàñòàí, õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýä, îðîí ãýðã¿é áîëñîí èðãýä, íèéãìèéí ýìçýã á¿ëãèéíõýíä ºãñºí õàíäèâûí õýìæýý íü íèéò õàíäèâûí åðäºº 0,07 õóâèéã ýçýëæ áàéâ.

îëîí ìÿíãàí õ¿íèé àæëûí áàéð ãàðàõ þì. Õîòîä äàí ãàíö îðîí ñóóöíû õîðîîëîë áàðèãäàõã¿é. Ñóðãóóëü, öýöýðëýã, ¿éë÷èëãýýíèé òºâ, ýìíýëýã, àæ ¿éëäâýð¿¿ä áàðèãäàíà.

-ýêî õîòûí ýð÷èì õ¿÷íèé õýðýãëýýã õýðõýí õàíãàõ âý. ñàëõè áîëîí íàðíû öàõèëãààí ñòàíöààð øèéäýõ ¿¿?

-Ìîíãîë îðíû ýðñ òýñ óóð àìüñãàëä çîõèöñîí òåõíèê òåõíîëîãè, áàðèëãûí ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàëûã ñîíãîíî. ¯¿íäýý çîõèöñîí øèéäëèéã õîò òºëºâëºëòäºº òóñãàæ ºãíº. Àëü áîëîõ ýð÷èì õ¿÷íèé õýìíýëòòýé àìüäàðíà. Ýð÷èì õ¿÷ áîëîîä äóëààíû õýðýãëýý Óëààíáààòàðòàé õàðüöóóëáàë 80 õóâèàð áàãà áàéíà. ¯ëäñýí 20 õóâèéí õýðýãëýýã ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷ýýð

“ýðäýíýÒ” ¯éËäâýð Õóðäàí Ìîðèíä

“Ýðäýíýò” ¿éëäâýðýýñ ¿ç¿¿ëñýí õàíäèâ òóñëàìæ

2017 ÎÍä

1. Îðõîí àéìãèéí Öàãäààãèéí ãàçðûí äàðãà Ä.Ýíõáàÿðûí ýì÷èëãýýíèé çàðäàëä 3.0 ñàÿ òºãðºã

2. ¯åðò ºðòñºí àéëóóäàä 10.725 ñàÿ òºãðºã3. Ì¯ÎÍÒÂ-èéí 50 æèëèéí îéã òîõèîëäóóëàí íýð á¿õèé

àæèëòíóóäàä 10.0 ñàÿ òºãðºã4. Òàìèð÷èí Ä.×óëóóíáààòàðò 3.554 ñàÿ òºãðºã5. Äàíøèã íààäàìä 40.0 ñàÿ òºãðºã6. Òºâèéí á¿ñèéí óðàëäààíä 20.0 ñàÿ òºãðºã7. Íàéðàìäëûí íèéãýìëýã¿¿äèéí ìîíãîë ýâëýëä 10.0 ñàÿ

òºãðºã8. Òºðèéí ºì÷èéí áîäëîãî çîõèöóóëàëûí ãàçàðò 25.0 ñàÿ òºãðºã9. Íàóðûçûí áàÿðò 2.0 ñàÿ òºãðºã10. Èðãýí Í.Íÿìñ¿ðýíä 11.070 ñàÿ òºãðºã11. “Õºõ-Àõ” ÒÁÁ-ò 5.0 ñàÿ òºãðºã12. “Ìîíãîëûí àðõèòåêòóð” ÒÁÁ-ä 2.498 ñàÿ òºãðºã13. “Ìîíãîë Îðîñûí íàéðàìäàë” àðãà õýìæýýíä 24.651 ñàÿ

òºãðºã14. Îðõîí àéìãèéí õ¿¿õýëäýéí òåàòðò 4.705 ñàÿ òºãðºã15. “Èòãýëèéí ìîä” ÒÁÁ-ò 8.0 ñàÿ òºãðºã16. “Òóóøèí” çî÷èä áóóäàëä 15.290 ñàÿ òºãðºã17. Ìîíãîëûí âîëåéáîëûí õîëáîîíä 15.0 ñàÿ òºãðºã18. Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿¿õä¿¿äèéí ýöýã ýõèéí õîëáîîíä 7.3

ñàÿ òºãðºã

2016 ÎÍä

1. Ñîâåòèéí 9,17 çààëòûí äàãóó Òðîéöêèé ñ¿ìä 97.662 ñàÿ òºãðºã

2. ¯éëäâýðèéí ãåîëîã÷äèéí õîëáîîíä 5.0 ñàÿ òºãðºã3. Ýðõ¿¿ õîòûí ÓÀÀÀÄÑ òºãñºã÷äèéí õîëáîîíä 1.6 ñàÿ òºãðºã4. Ìîíãîëûí ýäèéí çàñãèéí ôîðóìä 80.0 ñàÿ òºãðºã5. Îðõîí àéìãèéí çîõèîë÷äûí ýâëýë 40 æèëä 10.0 ñàÿ òºãðºã6. Ìîíãîë Îðîñûí äèïëîìàò õàðèëöàà 95 æèë êîíöåðòîä 6.5 ñàÿ7. Ìîíãîëä ñóóãàà Îðîñûí Ýë÷èí ñàéäûí ÿàìíû õàøàà çàñâàðò

50.501 ñàÿ òºãðºã8. Ñåðæ Êëàññèê Ìåöåíàò Ìîíãîëûí æ¿æèã÷äýä 5.0 ñàÿ òºãðºã9. Ìîíãîëûí áîêñûí õîëáîîíä 17.994 ñàÿ òºãðºã10. Ìîíãîëûí ìîðèí óÿà÷äûí ñïîðò õîëáîîíä 100.0 ñàÿ òºãðºã11. “ÐÈÎ -2016” îëèìïûí íààäìûã èâýýí òýòãýõýä 500.0 ñàÿ

òºãðºã12. Ãåðìàí äàõü Ìîíãîëûí Ýë÷èí ñàéäûí ÿàìàíä 13.750 ñàÿ

òºãðºã13. Îðõîí àéìàã äàõü ºìãººëºã÷äèéí çºâëºëèéí òýìöýýíä 1.5 ñàÿ

òºãðºã14. Áóðèàäûí Õèàãò äàõü äóíä ñóðãóóëüä 46.385 ñàÿ òºãðºã15. ÌÌÍÁÈ-èéí Îðõîí àéìàã äàõü ñàëáàð 20 æèëä 1.5 ñàÿ

òºãðºã16. Îðõîí àéìàã äàõü Îðîñûí êîíñóëûí ãàçàðò 1.154 ñàÿ òºãðºã17. “À÷èò Èõò” ÕÕÊ-ä 72.659 ñàÿ òºãðºã18. Ñîíñãîëûí áýðõøýýëòýé èðãýäèéí ýðõ àø ãèéã õàìãààëàõ

íèéãýìëýãò 0.4 ñàÿ òºãðºã19. Àìàðáàÿñãàëàíò õèéäýä 3.671 ñàÿ òºãðºã

2015 ÎÍä

1. Ñýëýíãý àéìãèéí Õèëèéí öýðãèéí 101-ð àíãèä 24.933 ñàÿ òºãðºã

2. “Ñýì¿¿í ñòóäè” ÕÕÊ-ä 51.500 ñàÿ òºãðºã3. “Àâüÿàñòàí” ÒÁÁ-ä 10.872 ñàÿ òºãðºã4. “Ìîíãîë óëñàä îðøèí ñóóäàã Îðîñ èðãýäèéí íèéãýìëýã” ÒÁÁ-ä

4.2 ñàÿ òºãðºã5. Ì¯ÎÍÐ-ä 15.0 ñàÿ òºãðºã6. “Îðîñûí ñàí” ÒÁÁ-ä 5.832 ñàÿ òºãðºã7. “Ìîíãîëûí ýäèéí çàñãèéí ôîðóì” ÒÁÁ-ä 65.0 ñàÿ òºãðºã8. Áóðèàäûí Õèàãò äóíä áîëîâñðîëûí ñóðãóóëüä 9.919 ñàÿ

òºãðºã9. Àõìàäûí õîëáîîíä 0.5 ñàÿ òºãðºã10. “Óóë óóðõàéí ìýðãýæëèéí õîëáîî” ÒÁÁ-ä 15.0 ñàÿ òºãðºã11. Áàÿí-ªíäºð ñóì áàéãóóëàãäñàíû 30 æèëèéí îéä 30.0 ñàÿ

òºãðºã12. Àðõèäàëò ìàíñóóðëûí ýñðýã àññîöèàöèéí Îðõîí àéìàã äàõü

ñàëáàðò 3.654 ñàÿ òºãðºã13. Ñýëýíãý àéìàã Õèëèéí öýðãèéí 101-ð àíãèä 27.263 ñàÿ

òºãðºã14. Èðãýäýä 1.118 ñàÿ òºãðºã15. “Ìîíãîëûí óðëàãèéí àæèëòíû õîëáîî” ÒÁÁ-ä 1.826 ñàÿ

òºãðºã16. Îðõîí àéìãèéí Íèéãìèéí äààòãà ëûí õýëòýñò 0.878 ñàÿ

òºãðºã17. Ìîíãîëûí àæ ¿éëäâýðèéí àæèë÷ äûí ÷óóëãàíä 40.0 ñàÿ

òºãðºã

Òóñ ¿éëäâýð Ìîíãîëûí ÅÁÑ-èéí íýã ÷ ñóðãóóëüä õàíäèâ òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ áàéãààã¿é àòëàà ÎÕÓ-ûí Áóðèàäûí Õèàãò äóíä ñóðãóóëüä 2015 îíä 9,9 ñàÿ òºãðºã, 2016 îíä 46,3 ñàÿ òºãðºãèéí õàíäèâûã òóñ òóñ ºã÷ýý.

“Ýðäýíýò” ¿éëäâýðèéí äàðãà íàð ìîðèíû õîðõîéòîí áàéñàí óó, ýñâýë Ìîíãîëûí ìîðèí ñïîðò óÿà÷äûí õîëáîîíûõîí “Ýðäýíýò” ¿éëäâýðèéí äàðãà íàðò íºëººëäºã áàéñàí óó á¿¿ ìýä. ßìàðòàé ÷ òóñ ¿éëäâýð õóðäàí ìîðèíû óðàëäààí, äàíøèã íààäìóóäàä ÷àìëàõààðã¿é õýìæýýíèé õàíäèâ òóñëàìæ ¿ç¿¿ëñýýð èðæýý. Òóõàéëáàë, 2017 îíä Äàíøèã íààäàìä 40,0 ñàÿ òºãðºã, Òºâèéí á¿ñèéí õóðäàí ìîðèíû óðàëäààíä 20,0 ñàÿ òºãðºã, 2016 îíä Ìîíãîëûí ìîðèí ñïîðò óÿà÷äûí õîëáîîíä 100 ñàÿ òºãðºã õàíäèâëàæ áàéæýý.

Íèéòèéí àëáàíä íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõëûã çîõèöóóëàõ, àøèã ñîíèðõëûí çºð÷ëººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëèéí 17 äóãààð ç¿éëä “Àëáàí òóøààëòàí, òºðèéí áîëîí íóòãèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, íóòãèéí ººðºº óäèðäàõ áàéãóóëëàãà íèéòèéí õýðýãöýýíä çîðèóëàí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýýñ áýëýã, áóñàä ñàíõ¿¿ãèéí òóñëàëöààã àâàõ, õ¿ñýõèéã õîðèãëîíî” ãýõ çààëò áàéäàã. Ãýâ÷ Îðõîí àéìãèéí Öàãäààãèéí ãàçðûí äàðãà Ä.Ýíõáàÿðûí ýì÷èëãýýíèé çàðäàëä 3,0 ñàÿ òºãðºã, Îðõîí àéìàã Íèéãìèéí äààòãàëûí õýëòýñò 0,878 ñàÿ òºãðºã, Òºðèéí ºì÷èéí áîäëîãî çîõèöóóëàëûí ãàçàð 25,0 ñàÿ òºãðºã, Îðõîí àéìãèéí Áàÿí-ªíäºð ñóì áàéãóóëàãäñàíû 30 æèëèéí îéä çàðöóóëíà õýìýýí 30,0 ñàÿ òºãðºãèéã òóñ òóñ “Ýðäýíýò” ¿éëäâýðýýñ õàíäèâ íýðýýð àâ÷ áàéæýý.

Òºðèéí ºì÷èéí áîäëîãî çîõèöóóëàëòûí ãàçàð íü “Ýðäýíýò” ¿éëäâýðèéí áàðèëãà, áàéãóóëàìæ, ýä õºðºíãèéí àøèãëàëò, çàõèðàí çàðöóóëàëòàä õÿíàëò òàâèõ, ºì÷ ýçýìøëèéí ãýðýýã áàòàëãààæóóëàõ ÷èã ¿¿ðýãòýé õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà àòëàà òóñ ¿éëäâýðýýñ 25,0 ñàÿ òºãðºãèéí õàíäèâ òóñëàìæ àâ÷ àøèã ñîíèðõëûí íîöòîé çºð÷èë ãàðãàñàí áàéâ.

Ìîíãîë Óëñûí òºñâèéí ãîë à÷ààã íóðóóíäàà ¿¿ð÷ ÿâàà “Ýðäýíýò” ¿éëäâýð 2016 îíû ÓÈÕ-ûí ñîíãóóëèéí ºìíºõºí 100 õóâü Ìîíãîëûí ºì÷ áîëñîí. Ýíý ìº÷ººñ ýõëýí òóñ ¿éëäâýð ÎÕÓ-ûí Ýë÷èí ñàéäûí ÿàì, Êîíñóëûí ãàçàð, Áóðèàä óëñûí ñóðãóóëüä ºãäºã õàíäèâ òóñëàìæàà çîãñîîñîí áàéäàã þì.

“Ýðäýíýò” ¿éëäâýð 2017 îíä çýñèéí áîðëóóëàëòààñ íèéò 1,788 èõ íàÿä òºãðºãèéí îðëîãî îëæ, óëñàä 147,8 òýðáóì òºãðºãèéí òàòâàð, 384,2 òýðáóì òºãðºãèéí òºëáºð, õóðààìæ òºëæ áàéæýý.

Òóñ ¿éëäâýð 2007-2017 îíûã õ¿ðòýëõ õóãàöààíä èðãýí, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä ºãñºí 3,539 òýðáóì òºãðºãèéí õàíäèâ òóñëàìæèéã çàäëàõàä èéì áàéíà.

...Òóñ ¿éëäâýð Ìîíãîëûí ÅÁñ-èéí íýã ÷ ñóðãóóëüä õàíäèâ òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ áàéãààã¿é àòëàà ÎÕÓ-ûí Áóðèàäûí Õèàãò äóíä ñóðãóóëüä 2015 îíä 9,9 ñàÿ òºãðºã, 2016 îíä 46,3 ñàÿ òºãðºãèéí õàíäèâûã òóñ òóñ ºã÷ýý...

160 ñàß Òªãðªã ÇàðöóóËæýý

6 ÌÎíÃÎËÛí ÌÝÄÝÝ-50002018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ


Á.ÎþÓÍÃÝÐÝË

Øèë àðõè 750.000 òºãðºã

2011 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 29. Ìÿãìàð ãàðàã.

Ìîíãîëäîî ë íîìåð íýã ãýãäýõ, ýëèò¿¿ä, äýýäñèéíõíèé îðäîã “Øàíãðèëà”-ãèéí 17 äóãààð äàâõàð äàõü “Sky lounge”-ä ¿äèéí öàéíû öàãààð îðëîî. Ñýòã¿¿ë÷ íàéç íàð ìààíü çàðèì íýã óëñòºð÷òýé óóëçàæ ÿðèëöëàãà àâúÿ ãýõýä “Sky lounge”-ä óóëçàÿ ãýäýã. Ãàíö àÿãà êîôå íü 25 ìÿíãàí òºãðºãèéí ¿íýòýé, àéìààð þì áèëýý ãýõèéã õýäýíòýý ñîíñ÷ áàéñàí áîëîõîîð ñîíèó÷ çàí õºäºëñºí õýðýã. Ýãýë æèðèéí èðãýäèéí õóâüä õîëîîñ ë áàðààã íü õàðààä ñ¿ðääýã ýíý øèëýí öàìõãèéí ÿã ýíý äàâõàðò “Sity club”, “Monet” ðåñòîðàí, “Sky lounge” çýðýã òàíñàã çýðýãëýëèéí ðåñòîðàí, êëóá áàéðëàäàã. ¯äèéí öàéíû öàã ãýõýä õ¿íèé õºë õºäºëãººí öººòýé, íýãýí ãàäààä ýð, ãóðâàí ìîíãîë ýìýãòýéòýé õàìò õîîëëîæ ñóóâ. Íýãýí á¿ñã¿é èðæ “Òà õóâöñàà ºëã¿¿ëýõ ¿¿” õýìýýí óðèàëãàõíààð õóâöñûã ìààíü àâààä ÿâ÷èõëàà. ¯éë÷ëýã÷ çàëóó õýä¿¿ëýý ÿâààã ìààíü àñóóæ, øèðýýíä ñóóõûã óðèëàà. Õîîëíû áîëîí óóõ ç¿éëèéí öýñýý ÷ ñóóõòàé çýðýãöýí øèðýýí äýýð òàâèâ. Õ¿í àìüòíû ÿðèàíààñ ñîíñ÷ áàéñíààñ öààøã¿é áîëîõîîð òýð èõ ¿íýòýé õîîëíûõ íü öýñèéã õàðààä áàðàã ë áîñîîä ÿâ÷èõ øàõàâ. Ìîíãîë õ¿íèé òýíýã íýðýëõ¿¿ çàí ÿã ýíý ¿åä õºäºëæ áàéíà ãýý÷. Õýòýâ÷èíä áàéãàà õýäýí áîð þì ìààíü ãàíö òàâàã õîîë àâ÷ õ¿ðýõã¿é “õàëààõ” áîëîâ óó ãýæ òýðõýí çóóð òýýíýãýëçñýíèéã ÿàíà. Õàìãèéí õÿìäõàí ¿íýòýé õîîëûã íü çàõèàëàõààð øèéäëýý. Õîîëíû öýñýí äýýðõ õàìãèéí õÿìäõàí ¿íýòýé õîîë íü 19900 òºãðºã, çóóø, ñàëàò 8900 òºãðºã, õî¸ðäóãààð õîîë 28900 òºãðºã ãýæ áàéíà. Ä¿¿ðñýí õýðýã. Òàâ õîíîã ºëõºí õîîëëî÷èõ ìºíãººðºº íýðëýæ ìýäýõýýð íü òàõèàíû ìàõòàé áàíøòàé íîãîîòîé øºë çàõèàëëàà. Ãýòýë çººã÷ òºä óäàëã¿é þó àâ÷èð÷ ºãñºí ãýæ áîäíî. “Ýíý ¸ñòîé õýíèéã äîðîìæëîîä áàéíà àà” ãýõ ãýäýí õºäºëæ, íîãîîòîé øºëºº õàðààä èäýõ õ¿ñýë òºðºõ áèø á¿ð äóðã¿é õ¿ð÷ îðõèâ. Øèðõýã íü 30 òºãðºãèéí ¿íýòýé æèæèã ãÿëãàð öààñòàé “mentos” áîõèíû äàéòàé çóðãààí øèðõýã äºðâºëæèí áàíø, íàðèéí õýð÷ñýí çóðãààí øèðõýã ëóóâàí, íýã øèðõýã áóóöàé, òýãýýä ë øºë. Òýð õîîëûã íü öàéíû øààçàíä õèéãýýä ÷ ä¿¿ðýõýýðã¿é òèéì æîîõîí. Ýíä åð íü õýí îðæ èðæ, èéìõýí “íóëèìñ” øèã õîîëûã 20 ìÿíãàí òºãðºãººð àâ÷ èääýã áàéíà àà. Áàéäàã áîëîîä ë èéì áàéäàã áàéõ ãýæ áîäîõîîð õýí íýãýíä ãîìäìîîð ÷ þì øèã. ßã öàäàæ õàðàãäàíà äàà. Õî¸ðäóãààð õîîë íýìýõýýð øèéäýæ, áàñ ë íýð ç¿ñèéã íü ñàéí ìýäýõ ãàõàéí ìàõàí îðîîìîã çàõèàëëàà. Õàìãèéí õÿìäûã íü áîäîæ ø¿¿. Ýíý õîîë 28900 òºãðºã ãýíý ëýý. Õî¸ðûí õî¸ð õîîë “ãºâø÷èõººð” ýíý ìóó áîð õîäîîä áîæèéäîã þì áàéãàà áèç äýý. Ãýòýë ¿ã¿é þì àà, áàñ ë õóðãàíû çàñàà øèã æèæèãõýí ìàõûã óóöíû öàð øèã òîì òàâàãíû ãîëä õýäýí íàâ÷èí äýýð õàÿ÷èõàæ. Ýíý á¿õýí ëàâ ìèíèé, áàñ áèäíèé èäýõ õîîë áèø ýý. Çýâ¿¿, äóðã¿é õî¸ð õ¿ð÷ øàðàíäàà “Bavaria” øàð àéðàã íýã, ëààçòàé “Coca-Ñola” íýìæ àâ÷ðóóëëàà. Ýðõáèø èäýæ óóñàí õ¿í ìºíãºº òºëºõã¿é ãýýä ÿàõàâ. Õýòýâ÷èíäýý 100000 òºãðºãòýé îðñîí õ¿í 20 ãàðóéõàí ìÿíãàí òºãðºãòýé ãàð÷ èðäýã áàéãàà. Ýíý ìºíãººð áè þó àâ÷, þó èäýæ áîëîõ áèëýý. Á¿òýí õîíü ÷ àâ÷ äèéëýõã¿é ø¿¿ äýý. Ãýòýë ìºíãºòýé, áàÿí õ¿íä áîë ¿äèéí õîîëíûõ íü,

ÿäðóóõàí õ¿íä áîë äºðâºí ñàðûí õ¿íèé õºãæèë ñàíãèéíõ íü ìºíãº. Òýíä îðîîä óäààã¿é ñóóòàë íýãýí õèæýýë ýð õ¿¿, îõèí õî¸ðòîéãîî áîëîëòîé ãóðâàí õ¿í îðæ èðñýí. Òýð ãóðâûí çàõèàëñàí õîîë ÿã ìèíèéõ øèã áèø ÷ òàë øèã òîì òàâãàí äýýð “òàíñàã” çýðýãëýëèéí ãàíö õî¸ðõîí ìàõ õàðàãäñàí. Òàíñàã çýðýãëýëèéí ãýäýã íü ó÷èðòàé. “Sky lounge”-èéíõàí Àâñòðàëèéí ¿õðèéí ìàõ, Íîðâåãèéí ÿðãàé çàãàñ, Øèíý Çåëàíäûí õóðãàíû ìàõààð õîîëîî õèéäýã ãýñýí. Ýíä õàìãèéí ¿íýòýé õîîë íü íàéìàí õ¿íä çîðèóëñàí àìòàëãààíû ìàÿãèéí ïîðö á¿õèé õîîëíû èæ á¿ðäýë íü 120 ìÿíãàí òºãðºã, òàâàí õ¿íèéõ íü 80 ìÿíãàí òºãðºãèéí ¿íýòýé ãýæ áàéãàà. Íýãýíò ýíä îðñíûõ þì þì ë ñîíèðõëîî. Àðõè, øàð àéðàã, óëààí, öàãààí äàðñ, îðãèëóóí äàðñ, âèñêè, òàìõèíû ¿íý íü “òýíãýðò õàäñàí” ãýäýã íü ë òýð áàéõ. Äýëã¿¿ðò 1000 òºãðºãººð çàðàãääàã ëààçòàé óíäààíóóä 6500 òºãðºã, 1800 òºãðºãèéí “Esse” òàìõè 6500 òºãðºã, “Ti-ger”, “Ñýíã¿ð” øàð àéðàã 7800 òºãðºã ãýæ áàéíà. Àðõèíû òóõàéä ÷ ºíäºð ¿íýòýé. Äîòîîäûí àðõè, øàð àéðàã, óíäààíóóä íü á¿ãä MCS-èéíõ þì áèëýý. Ìîíãîëûí àðõèíààñ “Grand khaan” áàéíà. Íýã øèë íü 80 ìÿíãàí òºãðºãèéí ¿íýòýé áàéâ. Îðãèëóóí äàðñ 150 ìÿíãà, óëààí öàãààí äàðñ 60-135 ìÿíãà, “Àáñîëþò” àðõè 98 ìÿíãàí òºãðºãèéí ¿íýòýé áîë âèñêè 300 ìÿíãààñ 750 ìÿíãàí òºãðºãèéí ¿íýòýé àæ. Òàìõèíû òóõàéä ìîíãîë÷óóäûí õàìãèéí èõ õýðýãëýäýã “Kent”, “Esse”, “Mild seven” ìýò íü 6500 òºãðºãèéí ¿íýòýé, õàðèí òýð á¿ð õýðýãëýýä áàéäàãã¿é, ¿çýæ õàðààã¿é íü 60 õ¿ðòýëõ ìÿíãàí òºãðºã áàéõ æèøýýòýé. ö“Sky lounge”-ä áààñàí, áÿìáà, íÿì ãàðàãò àìüä õºãæìèéí òîãëîëòóóä áîëäîã áºãººä òàêñã¿é ãýñýí. Áààñàí ãàðàãò òºãºëäºð õóóð÷òàé äóóðèéí äóó÷èí çàëóó èðñýí çî÷äûí õîîëîíä “õà÷èð íýìäýã” áîë áÿìáà ãàðàãò çàëóó äóó÷èí Õóëàí, íÿì ãàðàãò “Universe best songs” óðàëäààíä íýëýýä äýýã¿¿ð áàéðò îðæ áàéñàí õàìòëàãèéíõàí

èðæ äóóëäàã þì áèëýý. Áàñ ýäíèéõ íàä ìýòèéí “þì ¿çýýã¿é” õ¿ì¿¿ñò çîðèóëæ òàâ õîíîãèéí ºäðèéí õîîëíû “ìåíþ”-òàé àæ. Òóõàéëáàë, äàâààä òàõèàíû ìàõòàé òðèÿêè, ìÿãìàðò æèãíýñýí õîíèíû ìàõ, ëõàãâàä ¿õðèéí ìàõòàé áóðãåð, ï¿ðýâò òàõèàíû ìàõàí á¿ðìýë, áààñàíä ¿õðèéí æèãíýñýí ìàõ, õîíèíû áººðòýéã õèéæ ºãäºã ãýíý. Á¿õ õîîë íü àäèëõàí 9900 òºãðºãèéí ¿íýòýé. Ýíý õàìãèéí õÿìäõàí õîîë íü þì áàéíà ãýäãèéã ñ¿¿ëä ìýäñýí. “Sky lounge”-èéí “Monet” ðåñòîðàíû õîîëíû öýñ íü “Sky lounge”-èéíõòàé íýã þì áèëýý. Õ¿ëýýí àâàëò, öàéëëàãà ÷ öººíã¿é áîëäîã ãýõ þì áèëýý, ýíý ðåñòîðàíä. Õî¸ð õ¿íèé ãîëäóó øèðýý ñàíäàëòàé áºãººä çààëíû õî¸ð çàõàä îëóóëàà ñóóõóéö çººëºí ñàíäàë áóéäàí áàéðëóóëñàí íü èõýâ÷ëýí õîñóóäàä çîðèóëñàí áîëîëòîé. “Monet” ðåñòîðàí, “Sky lounge”-èéí ëàíãóóã àçè ãàðàëòàé, àíãëè õýëòýé õàðü ýð õàðèóöäàã áîëîëòîé. “Óëààíáààòàð” ðåñòîðàíû õóéöàà ÷ ñàëàõûí àðãàã¿é ø¿¿ ãýæ áèäíèé ¿åèéíõýí ÿðüäàã. Òóõàéí ¿åäýý ë õàìãèéí òàíñàã ðåñòîðàí íü, õàìãèéí ñàéõàí õîîë íü òýð áàéñàí þìäàã. Îþóòíóóä õààÿà íýã ñòèïåíäýý áóóõààð òèéøýý îðíî. Òýíä îðñíûãîî çààâàë ÿðèíà. Àìèíäàà òàíñàã ðåñòîðàíä ¿íýòýé õîîë èäñýíýý ãàéõóóëæ áàéãàà õýðýã. Õàðèí îäîî íºãºº òàíñàã ðåñòîðàíû ìààíü õàæóóä æèíõýíý òàíñàã õàðø áîñ÷èõîîä òàâàã õîîëîî äàë, íàÿí ìÿíãààð ¿íýë÷èõýýä áàéæ áàéäàã, ò¿¿ãýýð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä íü ÷ öººíã¿é áàéäàã, òýð á¿¿ õýë íýã ºäðèéí ¿äèéí öàéíäàà 100-ãààä ìÿíãàí òºãðºã çàðöóóëàõàà þìàí ÷èíýý òîîäîãã¿é þì áàéíà ãýýä áîäîõîîð áè ýíý íèéãìèéíõýý àëüõàí õýñýãò íü áàãòààä ÿâààãàà ÷ ìýäýõýý áàéõ íü. Èíãýýä íèéñëýëèéí ãýð õîðîîëëûíõíû îðæ, ãàðäàã öàéíû ãàçàð ÿìàð áàéäãèéã çýðýãö¿¿ëæ ¿çìýýð ñàíàãäààä ÿâ÷èõëàà. Ýðõýì äýýäñ¿¿äèéí ¿äèéí çîîãîî áàðüäàã òàíñàã çýðýãëýëèéí ðåñòîðàíä îðæ ÷àäàõã¿é ÷ ãýñýí ýãýë áîð÷óóä ìààíü ýíý òýìäýãëýëèéã

“øàíãðèËà”-ãèéí “Sky lounge” & øàðÕàäíû “ªËÇèé” öàéíû ãàÇàðÒ ¯äèéí ÕîîË èäñýí ÒýÌäýãËýË

1998 îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðûí 18-íä 001 áóþó àíõíû äóãààð ãàð÷ áàéëàà.

1000 äàõü äóãààðûí çî÷èíîîð Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèéëºã÷ Í.Áàãàáàíäè óðèãäàæ áàéæýý.

2006 îíû àðâàííýãä¿ãýýð ñàðûí 15-íä 2000 äàõü äóãààðàà óíøèã÷èääàà õ¿ðãýæ áàéëàà

Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèéëºã÷ Ö.Ýëáýãäîðæ 3000 äàõü äóãààðàà “ºëãèéäºí” àâñàí “Ìîíãîëûí ìýäýý” -èéí óíøèã÷äàä ìýíä÷èëãýý äýâø¿¿ëæýý.

Áèä 16 æèëèéí õóãàöààíä óíøèã÷ òàíòàé 4000 äóãààðààð óóëçàæ áàéæýý.

ÌÌ-èéí àÐõèâ-îíÖëîõ ñýÄýâ

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíû 20 æèëèéí ò¿¿õýýð “àÿëæ” áóé óíøèã÷ òàíä íýãýí ñîíèðõîëòîé ñóðâàëæèëãûã õ¿ðãýæ áàéíà. Ìîíãîëûí íèéãýìä ºíºº õýð àíõààðàë òàòñààð áàéãàà áàÿí, ÿäóóãèéí ÿëãàà, ýãýë èðãýäèéí íýã ñàðûí õîîëíû ìºíãººð íýãõýí ºäºð õýðõýí “òàíñàãëàæ” áóéã õàðüöóóëñàí ñóðâàëæèëãûã áèä

-80000 òºãðºãººð ¿ìõ ìàõ çàõèàë÷èõààä òàìøààëæ ñóóãàà ýðõýì, 800 òºãðºãººð õî¸ð õóóøóóð èä÷èõýýä áàÿðëàæ ñóóãàà õî¸ðûí õýí íü öàòãàëàí áý-


7ÌÎíÃÎËÛí ÌÝÄÝÝ-50002018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

óíøààä íýã óäàà ÷ áîëîâ îðîîä ãàðñàí þì øèã ñýòãýãäýë òºðâºë áîëæ áàéíà. Õàðèí ýãýë æèðèéí èðãýäèéíõ íü, ñîíãîã÷äûíõ íü õîîëëîæ, óíäàëäàã öàéíû ãàçàð, ãóàíçóóä ÿìàð áàéäàã áîë ãýæ èõýñ äýýäñ¿¿ä ñîíèðõîæ ìàãàä ø¿¿ äýý. Îðîîä ãàðñàí þì øèã ñàíàãäàæ þóíû ìàãàä. Áèåýðýý îðæ ¿çäýãã¿é þì àà ãýõýä ñýòãýëýýðýý õàðàõ õýðýãòýé äýý.

Øèðõýã ìàíòóóí áóóç 350 òºãðºã

2011 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30. Ëõàãâà ãàðàã.

ª÷èãäðèéí “øàòñàíàà” áîäîîä íèéñëýëèéí ãýð õîðîîëëûí àëü íýãýí öàéíû ãàçàðò î÷èæ ¿äèéí öàéãààð óóõààð 13.10 öàãò ðåäàêöèàñàà ãàðëàà. Çàìûí ò¿ãæðýë, ýëäýâ áàñ áóñ ñààäûã áîäîëöîí Øàð õàäíû ýöñèéí áóóäëûã çîðèâ. Õîòûí òºâèéí òàíñàã “lounge”-ä 80 ìÿíãàí òºãðºãººð õîîëëîîä ãýäýñ ãàð÷ ÷àäààã¿é, áàñ áàãàã¿é ìºíãºº ¿ðñýíäýý øàðàëõàæ, ýãýë æèðèéí èðãýäèéí îðæ, öàéëæ óíäàëäàã “ãóíçà”-ä îðîõîîð øèéäñýí ìààíü ýíý. Ýíý ÿìàð òýíýã àìüòàí áý ãýæ òà á¿¿ ãàéõààðàé, áàñ øîîëîîðîé. Òàâõàí êì-ûí íààä öààäàõ íèéñëýë÷¿¿äèéí àìüäðàëûí ÿëãàà ýí¿¿õýí º÷¿¿õýí ìýò áîëîâ÷ àñàð èõ ÿëãààòàé ç¿éëýýñ õàðàãäàíà ãýæ ìóíõàãëàñàí ìèíü ýíý ë äýý. Øàðõàäíû ýöñèéí àâòîáóñíû áóóäàëä 13.25 öàãò î÷ëîî. Õàìãèéí ò¿ð¿¿íä çîãñîîëä îéðõíûã íü áîäîæ çàìûí õàæóóãèéí æèæèãõýí öàéíû ãàçàð ðóó îðîõîîð äºõºâ. ¯¿äýíä íü ýð¿¿ë, õºë÷¿¿ çóðãààí çàëóó íýã íýãýíòýéãýý áàðèëäàõ, çîäîëäîõûí õîîðîíä ¿ã õàÿí øºðãººöºëäºæ áàéíà. Õàëüòàð÷ óíàõ øàõàí öàéíû ãàçðûí ¿¿äýýð îðâîë òîì æèæèã äºðâºí øèðýýíä 10 ãàðóé õ¿í õî¸ð ãóðâààðàà ñóóí õîîëëîæ áàéëàà. Íýð õàÿãã¿é öàéíû ãàçàð õààø õààøàà òàâàí ìåòð õýðòýé òýã äºðâºëæèí áàéõ àãààä æèæèãõýí õî¸ð öîíõíû íýãýýð íü áîõèð àÿãà òàâàãàà, íºãººãººð íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí õîîë öàéã ºãäºã àæýý. Õèð äàã

áîëñîí õóâöàñòàé íàìõàâòàð õ¿¿õýí öàéíû ãàçðûí ýçýí áîëîëòîé, íýãýí òóðàíõàé îõèíîîð õîîë öàéãàà çººëãºæ, ººðºº ìºíãèéã íü õóðààæ àâíà. Õàìãèéí õóðäàí ò¿ðãýí ãàðàõûã íü, áàñ “àþóëã¿é”-ã íü áîäîæ ãóëÿø, íýã àÿãà öàéòàé çàõèàëàâ. Õî¸ð ãóðâàí ìèíóò áîëîâ óó, ¿ã¿é þó òàðãàí ¿õðèéí ìàõààð õèéñýí õîîë, öàé ºìíº ìèíü èðëýý. Àìòòàé þì àà. Ìàõ íü áàñ çººëõºí áàéíà. Èéìýðõ¿¿ ãàçàð èéì àÿòàéõàí àìòòàé õîîë èäíý ãýæ áîäîîã¿éã ÷ õýëýõ ¿¿, íýã ìýäýõýä òàâàãòàé õîîë ìààíü áàðàãäæýý. Ýíý öàéíû ãàçðûí àðèóí öýâýð, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãûí òàëààð áîë ¸ñòîé àâàõ þì àëãà. ¯éë÷èëæ áàéãàà íü, ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéãàà íü ÷ àäèëõàí. Ýíä ýíý õ¿¿õýí ÿàõ ãýæ îðæ èðñýí þì áîë ãýñýí ìàÿãòàé õ¿ì¿¿ñ õîîëîî èäýíãýý áàéí áàéí ýðãýæ õàðàõ íü õýö¿¿. Àì ìåòð õ¿ðýõã¿é òàëáàé á¿õèé áóëàíä öàéíû ãàçðûí ýçíèé íºõºð áîëîëòîé õèæýýë ýð ãàäóóð õóâöàñ òàéãàà ñóó÷èõñàí ñàëüôåò-êà íóãàëæ, õàëáàãà ñýðýý ýìõ-ë¿¿ëæ ñóóíà. Çººã÷ îõèí ÷ òóí øóóð õàé þì. Ãàðààñ íü áàðàã öàé-íû õàëóóí ñàâ ñàëñàíã¿é. Îðæ èðýýä ñóóñàí õ¿í á¿ðò øóóäõàí õà ëóóí öàé àÿãàëíà. Õàæóóãèéí øè ðýý íèé õèð äàã áîëñîí õóâöàñ-òàé õî¸ð ýð íýãíýý öààøëóóëíà. “Îî ¸î ¸î, êîìèññûí êóðòêààð ãàíãàð÷èõàæ. Ìèíèé ìóó íàéç áàÿæ÷èõàà þó” ãýæ ÷àíãààð õýëýí èíýýõýä íºãººõ íü ìàð ìàð èíýýæ íºãººãèéíõºº ÷èõèéã ìóøãèìàð àÿäñàí íü õ¿ì¿¿ñýýñ è÷ñýí áîëîëòîé. Õààëãààð ºðººñºí õºëºº äààâóóãààð îðîî÷èõîîä íýã õºë äýýðýý äîãîíöñîí çàëóó äàí öàìöòàé îðæ èðýâ. Öàéíû ãàçðûí ýçýí ýìýãòýé “ªº, ÷è ÷èíü á¿ð ýäãý÷èõýý øèâ äýý. Õîîë öàéãàà çººëãºæ èääýã áàéñàí, áîñîîä ÿâæ áàéíà. Áîëîî ø äýý” ãýýä “Öàé õèéæ ºãººðýé” ãýæ çººã÷ îõèíäîî õýëýâ. Ýäíèéä Øàðõàäíû ÷èãëýëèéí àâòîáóñ, ìèêðîàâòîáóñíû æîëîî÷ êîíäóêòîðóóä èõýíõäýý îðæ èðäýã þì ãýñýí. Èíãýýä íýã òàâàã ãóëÿø, àÿãà ñ¿¿òýé öàéíû òºëáºðò 2650 òºãðºã òºëëºº. Ýíäýýñ ãàðààä ýöñèéí áóóäëûí áàðóóí

çàõàä áàéðëàõ “ªëçèé” íýðòýé öàéíû ãàçðûã ÷èãëýëýý. Õîîëîíäîî öàäààã¿éäýý áèø îðîîä ¿çüå ãýæ áîäëîî. ¯¿äýýð íü øóóäàéòàé í¿¿ðñèéã äàâõàðëàí ºðæ, õî¸ð õàëòàéñàí õóâöàñòàé, ¿ñ ç¿ñ ãýæ àâàõ þìã¿é õî¸ð íºõºð íýã íü øóóäàéòàé í¿¿ðñýí äýýð ñóóæ, íºãºº íü çîãñ÷ áàéíà. Õàæóóãààð íü ãàðàõ ãýòýë íýã íü ãàð äàëàéæ ¿çýæ áàéíà. Ñóãàí äîîãóóð íü øóðãàõ øàõóó õàð ã¿éõýýðýý “ªëçèé” ð¿¿ ÿâæ îðëîî. Ò¿ð¿¿÷èéíõèéã áîäâîë çàé òàëáàé íü òîì, áàñ àðàé ë öýâýðõýí þì. Íèéòäýý çóðãààí øèðýýíä õî¸ð õî¸ðîîðîî õ¿ì¿¿ñ ñóóæýý. Òýä ãîëäóó õóóøóóð, ìàíòóóí áóóç èäýæ áàéâ. Õàìãèéí õÿìäõàí õîîë íü òýð áîëîõîîð õóóøóóð, áóóç, ìàíòóóí áóóç ãóðàâ èõ ã¿éëãýýòýé áàéäàã àæýý. “ªëçèé”-ãèéí õàìãèéí ¿íýòýé õîîë íü àäóóíû ÷àíàñàí ìàõ áºãººä 3000 òºãðºãèéí ¿íýòýé. Íèéñëýë ñàëàò 800 òºãðºã, íàðèéí ìàõàí õóóðãà, öóéâàí, ãóëÿø, íîãîîòîé øºë, áàíøòàé öàé ìýòèéí ò¿ãýýìýë õîîë á¿ãä áàéíà. ̄ íý ÷ õàðüöàíãóé õÿìä àæ. Åðäºº ë 2000-2800 òºãðºãèéí ¿íýòýé. Çàëóóõàí ýð, ýì õî¸ðîîñ äýðãýä íü õ¿íòýé ýñýõèéã àñóóæ çýðýãöýí ñóóëàà. Ñààðàë íîîñîí öàìöòàé äóíä ýðãýì íàñíû ýðýãòýé “òåê”-íèé àðä çîãñ÷, õîîë àâáàë èðæ áè÷¿¿ëýõèéã ñàíóóëàâ. Îðæ ñóó÷èõààä ç¿ãýýð ãàðàëòàé áèø íýã õóóøóóð, íýã àÿãà öàé àâàõààð 550 òºãðºã òºëëºº. Ìóóã¿é ë àìòòàé þì, ãýõäýý òîñ íü õóðøæýý. Õàæóóä ñóóãàà õî¸ð çóðãààí õóóøóóð, íýã íèéñëýë ñàëàò, õî¸ð àÿãà öàé çàõèàëñàí àæ. Öàéíû ãàçðûí çóðãààí øèðýýíèé äóíä õî¸ð “×èëè” êåò÷óï òàâüñàí áºãººä õ¿ì¿¿ñ áîñîí ñóóí êåò÷óïàà äàìæóóëàí õóóøóóð, ìàíòóóí áóóçàà àìòàëíà. Áè ÷ áàñ òýãëýý. “Øèðýýíèé íàéçóóä” ãýð á¿ëèéí õî¸ð àæýý. Íºõºð íü “Õî¸óëàà æààõàí ìàõ àâààä øóóä õàðèõ óó” ãýíãýý òàâàãòàé íèéñëýë ñàëàòûí ¿ëäýãäëèéã àì òàâàã õî¸ðîî ñàëãàëã¿é ñýðýýãýýð íü ò¿ëõýíãýý òîëãîéãîîðîî ýõíýðýý ÿâúÿ ãýæ áóé áîëîëòîé õààëãà ðóó äîõèâ. ªºäººñ õàðñàí øèðýýí äýýð ñóóñàí ºíäºð çàëóó ãóðâàí ìàíòóóí áóóç àâ÷ðóóëàí èäýõ çóóðàà “Ñàëàò ÿà÷èõàâ àà” õýìýýí ýðãýæ õàðàõóéä çººã÷ “þóí ñ¿ðòýé þì áý, îäîîõîí ºãëºº ø äýý” ãýæ øèðýâ òàòàâ. Ýíý çóóð ãàë òîãîîíû ºðººíººñ ¿éë÷ëýã÷ îõèí ãàð÷ èðæ øèðýýí äýýã¿¿ðõ áîõèð àÿãà òàâãèéã õóðààæ øèðýýí¿¿äèéã àð÷èæ áàéíà. Øèðýýí äýýð àñãàðñàí ñàëàò, õóóøóóðûí ãóðèë ìýòõýíèéã øóóä ë ãàðààðàà ò¿¿í õ¿íèé èäýæ óóñàí àÿãà òàâàã ðóó øèäëýõ. Èíãýõ çóóðàà ýçýíã¿é ñàíäëóóäûã õºëººðºº ºøèãëºí òýãøëýõ íü ñóðàìãàé. “ªëçèé” öàéíû ãàçðûí çààëíû ãîëä íºãºº óòààã¿é çóóõ ãýý÷èéã íü òàâü÷èõàæ. Çóóõíû õàæóóä ñóóñàí 50 ýðãýì íàñíû ýðýãòýé, ýìýãòýé õî¸ð óòààã¿é çóóõûã ìóóëàõûã ÷ ¿ç¿¿ëæ ºã÷ áàéíà àà. “Ýíý ìóó ÷èíü äýëáýð÷èõäýã ãýý áèç äýý. Õàðâààñ ººäòýé ýä áèø áàéõ øèâ. Íýã ë àñààñàí áîë øàòàæ äóóñòàë íü í¿¿ðñ õèéæ áîëäîãã¿é þì ãýñýí. Äóóñàõààð íü ¿íñèéã íü ãàðãàæ áàéãààä äàõèàä àñààíà, àñíà, õàëíà ãýýä áàðàã ãóðâàí öàã áîëíî. Òýð õîîðîíä õºëäººæ àëäàã ãýñýí” ãýæ ýìýãòýé íü ¿ñòýéãýý çóóðàëäàí ÿðèõàä íºõºð íü “Òýãæ ë òààðíà. Ìóóñàéí þìíóóä õ¿í ë øóëæ áàéõã¿é þó. ªºäòýé þì ãàíöûã ÷ õèéõã¿é. ªºðñäºº áîëîõîîð ãàõàé øèã òàðãàëæ, ïààðòàé áàéøèíä òóõàë÷èõààä ÿäàðñàí áèäíèé çîâëîíã ìýäýõ ÷ ¿ã¿é. Íîâøíóóä” ãýæ óëñòºðæèâ. Òýð õî¸ðòîé çýðãýëäýý øèðýýíä çàëóóõàí õî¸ð îõèí õî¸ð õî¸ð õóóøóóð, íýã íýã MCS-èéí øèëòýé “êîëà” óóæ

“øàíãðèËà”-ãèéí “Sky lounge” & øàðÕàäíû “ªËÇèé” öàéíû ãàÇàðÒ ¯äèéí ÕîîË èäñýí ÒýÌäýãËýË

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíä àæèëëàæ áàéñàí íü áèéð, áýõ ò¿øèõ áîëñîí îí æèë¿¿äèéí ìèíü ìàðòàãäàøã¿é

äóðñãàëò ¿åèéí íýã áàéëàà. 2008 îíû õî¸ðäóãààð ñàðûí 3-íû ºäºð áàéñàí ñàíàãäàæ áàéíà. Ìàíàé ñîíèíû

2000 äàõü äóãààð õýâëýãäýæ áººí õººð áîëæ áèëýý. Òýð öàãààñ õîéø ñîíèí ìààíü ºíººäºð 5000 äàõü äóãààðàà

ºëãèéäºí àâ÷ áàéíà. Öàã ¿å, ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñàã, áîëîâñîí õ¿÷íèé áîäëîãî ãýýä îëîí ç¿éë íºëººëäºã ºäºð òóòìûí

ñîíèí íýã ÷ ºäºð ºíæèëã¿é òîãòìîë õýâëýãäýíý ãýäýã àìàðã¿é àæèë. Òýãâýë ìàíàé ñîíèí ºíººäºð 5000 äàõü äóãààðàà ºëãèéäºæ áóé íü ñýòãýë õºäºëãºñºí ¿éë ÿâäàë áîëæ áàéíà. Íàìàéã àæèëëàæ áàéõ õóãàöààíä ìàíàé

ñîíèíû ýðõëýã÷ýýð ¨.Ãýðýë÷óëóóí, îðëîã÷ ýðõëýã÷ýýð ÌÓÑÃÇ í.Äàøðýíöýí, Õàðèóöëàãàòàé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãààð Ä.Áàÿðìàà, Ý.Ñî¸ë-Ýðäýíý áîëîí îëîí ñàéõàí çàëóó ñýòã¿¿ë÷èä àæèëëàæ áàéëàà. Òýð îí æèë¿¿ä óëñ

òºðèéí õóâüä ÷ “ñàâàëãààòàé”–í äýýð ìîíãîë÷óóä áèäýíä Îëèìïûí àíõíû àëòàí ìåäàëü èðñýí äóðñãàëò ºäð¿¿äýýð ä¿¿ðýí, òýð á¿õýí ìàíàé ñîíèíû í¿¿ðèéã ÷èìæ áàéñàí

íü ìàðòàãäàøã¿é. Ãýðýë çóðàã÷èí Í.Àðèóíàà, Í.Íîìèí-Ýðäýíý, ñýòã¿¿ë÷ Ñ.Óóãàíáàÿð, Ñ.Áàÿðõ¿¿, Ã.Óÿíãà,

Ï.Ãóà-õàëèóí, í.Áàÿðìàà çýðýã çàëóó ñýòã¿¿ë÷èä, ñàíõ¿¿ ìåíåæìåíòèéí àëáàíû Ý.Ñàéíçàÿà, Î.Ëõàãâàìàà,

Ä.Öýðýíäóëàì, Ø.Öýöýãìàà çýðýã ÷àäâàðëàã çàëóóñòàé ãàð íèéëýí àæèëëàæ òýäíýýñ èõ ç¿éë ñóðàëöàæ áàéæýý. Ýíý á¿õíèéã ýðãýí äóðñàõàä òààòàé. Ýíý æèë ñîíèíû ìààíü 20 æèëèéí îé áîëíî. Çàëóóñ óëàì ë ýð÷ õ¿÷òýé

àæèëëàæ áàéíà. Îäîîãèéí ýðõëýã÷ Á.Îþóíãýðýë ìàíàé àëáàíû äàðãààð àæèëëàæ áàéñàí, òýðáýýð 1000, 3000

äàõü äóãààðûã óäèðäàí ãàðãàæ áàéñàí ñàíàãäàíà. Íàìòàð áàÿí ò¿¿õòýé ñîíèíû õîé÷ ¿åèéí çàëóóñ ìèíü

ñîíèíîî îí óäààí æèë ¿ðãýëæë¿¿ëýí óíøèã÷ îëîíäîî õ¿ðãýæ, ¿íýí çºâ ìýäýýëýë ò¿ãýýæ, óëàì ºíãºëãººð õ¿ðòýýí

ñàÿ äàõü äóãààðàà ãàðãàõ òýð ºäðèéã õ¿ñýí åðººå.

äóóñààä áîñ÷ áàéíà. “Èõ ãî¸ õóóøóóðòàé þì àà. Õàðèí ÷ ãî¸ õîîëëî÷èõëîî” õýìýýí õýíä ÷ þì, òàëàðõààä ãàðëàà. Õîîëíû çààë íü æèæèãõýí, õ¿ì¿¿ñ áàðàã íü íóðóó áººðººðºº íèéëæ ñóóñàí áîëæ õýäýí õóóøóóðàà èäýõ íü õýö¿¿. Àðäóóð óðäóóð íü ãàðàõ ãýæ ñàíäàë õÿõàð÷, ýãýýòýé ë øèðýýãýý íààø öààø ò¿ëõýõ íü õîëã¿é þì áîëíî. Àÿãàòàé öàéíóóä íü öàëãèæ àñãàðààä, øèðýý, øàë õî¸ð íü õîîëíû øàâõðóó, õèð äàã, øàâõàéä ºíãº íü ìýäýãäýõã¿é øàõàì áîëñîí áàéõ íü ìèíèé îðñîí õî¸ð öàéíû ãàçàðò ÿã àäèëõàí áàéëàà. Èíãýýä áè ýíý ºäðèéí ¿äèéí öàéíäàà 3200 òºãðºã “¿ðæ”, áàñ öàäàâ. “Sky lounge”-èéí 80 ìÿíãûí òàíñàã çýðýãëýëèéí õîîë, 3200 òºãðºãèéí õóóøóóð, ãóëÿø õî¸ðûí õîîðîíä ÿìàð èõ ÿëãààòàé áàéñàí ãýý÷. Ýíý áîë çºâõºí ìèíèé ë áîäîë. Øàðõàäíû ýöñèéí áóóäàë äýýð íýëýýä ýðòíèé íýãýí òàíèë ýã÷òýé òààðàëäàæ, òàâàí ìèíóò õýðòýé áóó õàëàâ. “Ýíý öàéíû ãàçðààð îðæ õóóøóóð èäýýä” õýìýýí ¿ãýý ÷ äóóñãààã¿é áàéòàë ìèíü “Õ¿¿å ÷è îäîî èéì ãàçàðò èðæ õîîëëîîä áàéõäàà ÿàäàã þì áý. ¯íýð òàíàð, ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéãàà õ¿ì¿¿ñ íü àéìààð áàéãàà áèç äýý. Áàëàé þì” ãýæ áàéíà. “Ç¿ãýýð ýý, àæëààð ÿâæ áàéãààä ºëñººä áàéõààð íü îð÷èõëîî” ãýæ íýðýëõýâ. “ªº ýíý õàâüä àðõè÷èä íàéã¿é èõ. Çàðèìäàà ÿâóóëàõã¿é ø äýý. Çîäîëäîíî, õàà äóðòàé ãàçðàà øýýíý, áààíà. ¨ñòîé àëíà ø äýý. Öàéíû ãàçàðò ãàíö íýãýýðýý îðîëòã¿é. Ýíý àðõè÷èä, òýíýìýë õ¿ì¿¿ñ îðæ èðýýä øèðýýí äýýðõ õîîëíîîñ ÷èíü ø¿¿ðíý, òàâàãòàé õîîë ðóó ÷èíü íóëèìíà, òýãýýä áîñîîä ÿâàõààð î÷èæ ñóóãààä èä÷èõíý. ¨ñòîé àéìààð” ãýæ äóðæèãíóóëàâ. “Ãàéã¿é ë áàéíà” ãýñõèéãýýä áèä õî¸ð ñàëëàà. Øàðõàäíû ýöñèéí áóóäàë äýýð “Àâòîáóñíû ýöñèéí çîãñîîë” ãýñýí ãýðëýí õàÿãòàé òîìîîñ òîì õî¸ð äàâõàð áàéøèí øèíýýð áàðèãäñàí ÷ äîòîð íü ÿìàð íýãýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâäàã øèíæ àëãà. Øàðõàäíû ýöñèéí áóóäëààñ õºäºëëºº. “Äà õ¿ðýý” çàõûí áàðóóíòàé “Ìîíãîë õîîë” õàÿãòàé æèæèã øàâàð àìáààðûí öîíõîîð á¿äýã áàäàã ãýðýë ñ¿¿ìèéæ äîòîð íü ãàäóóð õóâöàñòàé õ¿ì¿¿ñ ººä ººäººñºº õàðàí áºãòèéí ñóóãàà íü á¿¿ð ò¿¿ðõýí õàðàãäàâ. Ýíä áàñ ë ýãýë æèðèéí õ¿ì¿¿ñ ºäðèéíõºº õîîëûã èäýæ ñóóãàà íü òýð. Òýäýíä “Øàíãðèëà”, “Sky lounge” òºñººëºãäºõ ÷ ¿ã¿é áàéãàà ãýæ áîäîõîîð á¿ãäèéã íü äàãóóëààä “Øàíãðèëà”-ãèéí 17 äàâõàðò îðóóë÷èõìààð. Òýãýýä òºëáºðèéã íü ýíý ä¿¿ðãýýñ ñîíãîãäñîí òºðèéí ò¿øýý Ç.Àëòàé, Ö.Áàòáàÿð, ×.Ñàéõàíáèëýã, Ä.Ãàíõóÿã äºðâººð òºë¿¿ë÷èõìýýð ñàíàãäàâ. Íýã ̧ ñîíäîî øàë äóðã¿é õ¿ð÷ áàéãàà þì áàéëã¿é. ßìàð íü òèéì òàíñàã ðåñòîðàíä, ¿ìõ ìàõûã 30000 òºãðºãººð èäñýí èäýýã¿é õî¸ðûí õîîðîíä ñóóæ, ÿìàð íü 800-õàí òºãðºãººð õî¸ð õóóøóóð /ÿã ¿íýíäýý þóíû ìàõààð õèéñýí íü òîäîðõîéã¿é/ èä÷èõýýä õà÷èí ñàéõàí àìòòàéã íü ãàéõàæ áàéäàã áàéíà àà. ªäºð øºíº øèã ÿëãààòàé ãýõ õýëö ÷ ¿¿íä òîõèðîõã¿é ìýò. Ñàðòàé øºíº, óòààòàé ºäºð õî¸ð ÷ ºíºº öàãò íèéñëýëä ÿëãàðàõàà áîëüñîí ë äîî, óãààñàà. Ìèíèé î÷ñîí, çîðüñîí ãàçàð ë Øàðõàäíû ýöýñ áîëîõîîñ íèéñëýëèéí äºðâºí ç¿ã, íàéìàí çîâõèñò áàéãàà ãýð õîðîîëëûí öàéíû ãàçðóóäûí ä¿ð òºðõ á¿ãä àäèëõàí ÿã èéì. Áèä ýíýõ¿¿ ñóðâàëæëàãààðàà “Sky lounge”, “ªëçèé” öàéíû ãàçðóóäûí ¿éë àæèëëàãààã ººëæ ãîî÷ëîõ ãýñýíã¿é. Ìîíãîë÷óóäûí àìüäðàë, áàÿí õîîñíû ÿëãàà ¿äèéí öàé, õîîëîí äýýðýýñ õýðõýí õàðàãäàæ áàéãààã ë õàðóóëàõûã çîðèëîî.

ñàß äàÕü äóãààðàà ãàðãàÕ Òýð ªäðèéã Õ¯ñýí åðªªå

ÄóÐñàÌæ

ÌÌ-èéí àÐõèâ

2011 îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðûí 1-íèé äóãààðòàà õºíäºæ áàéæýý. ªäãºº ñîíèíû Åðºíõèé ýðõëýã÷ýýð àæèëëàæ áóé Á.Îþóíãýðýëèéí áè÷ñýí Øàíãðè-Ëàãèéí 17 äàâõðûí “Ñêàé ëîóíæ”, Øàð õàäíû “ªëçèé” öàéíû ãàçðààð îðæ õîîë èäñýí òýìäýãëýëèéã 5000 äàõü äóãààðûíõàà “Îíöëîõ ñýäýâ” áîëãîí òàíä õ¿ðãýå.

-80000 òºãðºãººð ¿ìõ ìàõ çàõèàë÷èõààä òàìøààëæ ñóóãàà ýðõýì, 800 òºãðºãººð õî¸ð õóóøóóð èä÷èõýýä áàÿðëàæ ñóóãàà õî¸ðûí õýí íü öàòãàëàí áý-

Õ¿¿õäèéí çîõèîë÷, Õýâëýë ìýäýýëëèéí òýðã¿¿íèé àæèëòàí Öýíä-àþóøèéí ýÍõÒ¯âØèÍ



8 íèéÃýì2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

Õ¿ì¿¿ñèéí õºë õºäºëãººí ýõëýõýýñ ºìíº Áýýæèíãèéí ãóäàìæíû õîãèéã ò¿¿í òîíãîëçîí ÿâàõ áóóðàë òýðã¿¿íòýé æèæèãõýí ýìýýã Òàéðî Êóêèÿ ãýäýã. Àëñ õîëûí ßïîíä òºðæ ºññºí òýðáýýð Ìîíãîëä àìüäðààä äîëîîí æèëèéã ¿äæýý. Õ¿íä õýö¿¿ äàéíû îí æèë¿¿äýä õ¿¿õýä íàñ íü ºíãºðñºí òýðáýýð ÿäàð÷, ç¿äðýõèéí çîâëîíã õàíàòëàà àìññàí àæ. Òèéìýýñ çîâñîí, ç¿äýðñýí èðãýäýä òóñ áîëæ, ñàéí ¿éëñ õèéõýä ýíý àìüäðàëàà çîðèóëæ ÿâàà ãýíý. Êóêèÿ ýìýý Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí íàéìäóãààð õîðîî áóþó áèäíèé íýðëýæ çàíøñàíààð 64 ä¿ãýýð äýëã¿¿ðèéí àðûí 36 äóãààð áàéðàíä àìüäàðäàã àæ. Ò¿¿íèéã Ìîíãîëä í¿¿æ èðñíýýñ õîéø 36 äóãààð áàéðíûõàí ºíãèéí öýöýã àëàãëàñàí áÿöõàí öýöýðëýãòýé áîëæýý. Îþóòíóóäûí õºë òàñàðäàãã¿é Áýýæèíãèéí ãóäàìæèéã öýìöèéòýë öýâýðëýæ äóóñàõòàé íü çýðýãöýí èõ õîò õºäºëãººíä îðæ, îþóòàí çàëóóñ õºâºð÷ ýõýëäýã ãýíý. Ýìýý öýâýðëýãýýíèé àæëàà äóóñìàãö, îéð õàâèéíõàà ç¿ëýã íîãîîã òîðäîõ àæèëäàà øàìäàí îðíî. Çàìûí õàæóóãèéí òàðèìàë ìîääûã òýãøëýõýýñ ýõëýýä ò¿¿íä õèéõ àæèë ìóíäàõã¿é. Àìüäàðäàã áàéðíûõàà ºìíºõ ººðèéí òàðüñàí áÿöõàí öýöýðëýãýý óñàëæ, õºðñèéã íü àð÷èëíà. Ýíý á¿õ àæëûã õèéæ äóóñààä ýðãýýä õàðàõàä ºãëººõºí öýìöèéëãýñýí òàëáàéä íü òàìõèíû èø, óíäààíû ñàâ, ÷èõðèéí öààñ õºãëºðñºí áàéäàã àæ. Òîðäîí óðãóóëñàí öýöýðëýãò íü ÷ºëººò öàãàà ºíãºðººæ, óóæ èäýæ, óóëçàæ ó÷èðñàí çàðèì çàëóóñ õººðõèé ýìýýãèéí ºãëººæèí öýâýðëýñýí òàëáàéä õîãîî õàÿ÷èõààä ÿâ÷èõäàã þì áàéíà. Ñî¸ëã¿é çàëóó÷óóäûí òàëààð òýðáýýð “Áè ò¿¿íý, õîãîî øóóä õàÿíà. Ìàø ìóó” ãýýä òîëãîé ñýãñðýí õàðàìñàõ àæ. Õîã öýâýðëýí áºãòãºíºõ áóóðàë ýìýýãèéí õàæóóãààð õîãîî õàÿ÷èõààä ñýýõýëçýí îäîõ çàëóóñ ÿìàð è÷ìýýð áàñ ºðºâäºëòýé þì áý ãýæ áîäîãäëîî. Òýãëýý ãýýä àëñ õîëûí ñàéõàí ñýòãýëò ýìýý ìîíãîë çàëóóñò ãîìäîõ íü ¿ã¿é. “Ìîíãîë õ¿ì¿¿ñ ñàéõàí ñýòãýëòýé áîëîâ÷ ò¿¿íèéãýý ìýääýãã¿é þì øèã ñàíàãääàã” õýìýýñýí ýìýýãèéí ¿ãèéã ñîíñîîä ÿìàð ÷ ç¿éëýýñ ñàéí ñàéõíûã ýðäýã õ¿í þì áàéíà äàà ãýñýí áîäîë òºðæ ñóóëàà. Êóêèÿ ýìýý ñýòãýëèéí ãýðýëòýé õ¿í àæ. Áàéðíûõàí íü ò¿¿íèéã àíäàõã¿é. 36 äóãààð áàéðíû

îðøèí ñóóã÷èä á¿ãä Êóêèÿ ýìýýã “Ìàíàé ýìýý” õýìýýí äîòíî÷ëîí ÿðèíà. Àìüäðàë ãýäýã õý÷íýýí ÷ ãàéõàì áàñ óÿðìààð ñàéõàí ç¿éëñýýð ä¿¿ðýí þì áý. Àëñ õîëûí îðíû ýãýë òàðèà÷èí ýìýý õàðèéí óëñàä èðæ, “ìàíàé ýìýý” áîëñîí áàéõ ãýæ.

“Ìàíàé ýìýý” òýðòýý 1947 îíû õàâàð ßïîí óëñûí Îêèíàâà ãýõ æèæèãõýí àðàëä òàðèà÷íû ãýð á¿ëä òºðæýý. Äàéíû ñ¿¿äýð àðèëààã¿é õ¿íä õýö¿¿ öàã áàéñàí òóë ÿäóó òàðèà÷íû îõèí Êóêèÿ áàãàã¿é çîâëîí ¿çñýí þì áàéæ. Òàâõàí íàñòàé æààõàí áàéõäàà òàðèàëàíãèéí òàëáàéä àæèëëàæ ýõýëæýý. Õ¿íä õýö¿¿ öàã ¿å áàéñàí ÷ ýýæ, ààâûãàà äàãàí òàðèàëàíãèéí òàëáàéä äýãäýæ ÿâñàí ¿åý òýðáýýð äóðñàí ÿðèõ òóéëûí äóðòàé. Ò¿¿íèéã 10 íàñòàé áàéõàä ààâ íü Îêèíàâàä áàéðëàõ Àìåðèêèéí öýðãèéí áààçàä àæèëä îðæýý. Òýð öàã ¿åýñ ë õ¿íèé ñàéõàí ñýòãýë, òóñ äýì ãýäãèéí èä øèäèéã ìýäðýõ áîëñîí þì äàà õýìýýí ÿðèâ. Öýðãèéí áààçàä áàéðëàõ àìåðèê öýðã¿¿ä òýäýíä òóñàëæ äýìæäýã áàéñíûã ýðãýí äóðñàõäàà áàÿðëàñàí ñýòãýëèéí ãàë íü îäîî ÷ áºõººã¿é ãýäýã íü öàðàéíû õóâèðëààñ èëýðõèé õàðàãäàíà. ßïîí÷óóäûí àìüäðàë äýýñýí äºðººí äýýð äýíæèãíýæ áàéñàí òýð öàã ¿åä Àìåðèêààñ ãàäíà îëîí îðîí òóñëàìæ, äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ áàéñàí íü ºíººãèéí õ¿÷èðõýã ßïîí îðîí á¿ðýëäýí òîãòîõûí ¿íäýñ ñóóðü áîëñîí ãýæ áîääîã õýìýýí ÿðèâ. Òºðæ ºññºí óíàãàí íóòãàà

îðõèîä õàðèéí îðîíä èðæ ãóäàìæíû õîã öýâýðëýí àìüäðàõààð øèéäñýí ãàéõàì øèéäâýð íü ¿¿íòýé õîëáîîòîé ãýíý. ßäàðñàí õ¿ì¿¿ñò òóñàëæ, ñàéí ¿éëñ õèéæ àìüäàðíà ãýäýã ñàéõàí ñýòãýëò õ¿ì¿¿ñèéí òóñ äýìýýð ýëýã á¿òýí ºñ÷ ºíäèéñºí ò¿¿íèé õàð áàãûí ìºðººäºë áàéæýý. Êóêèÿ ýìýý õî¸ð îõèí, íýã õ¿¿òýé. Õ¿¿õä¿¿ä íü Òîêèî õîòîä àæèëëàæ àìüäàðäàã áºãººä à÷ çýý íàð íü èõ ñóðãóóëüä ñóðàëöäàã ãýíý. Òýðáýýð íóòàã óñ, ¿ð õ¿¿õýä, à÷ çýýãýý ñàíàãàëçäàã ÷ àìüäðàëûíõàà ¿ëäñýí õóãàöààã ñàéí ¿éëñ á¿òýýõýä çîðèóëæ, Ìîíãîëä ºíãºð¿¿ëíý õýìýýí ýðãýëçýý òýýíýãýëçýýã¿é ÿðèõ àæ. Ò¿¿íèé ñàéí ¿éëñ çºâõºí ìàíàé óëñààð õÿçãààðëàãäàõã¿é þì áàéíà. Àÿëæ çóãààëàõ äóðòàé òýðáýýð äýëõèéí îëîí îðíîîð ÿâæ ÿäàðñàí õ¿ì¿¿ñò òóñàëæ áàéñàí òóõàéãàà ÿðèëàà. ªäãºº íàñ ñ¿¿äýð ºíäºð áîëñîí õýäèé ÷ Àâñòðàëèàð àÿëàõûã õ¿ñ÷ áàéãàà ãýâ. Àìüäðàëààñ ñàéõíûã ø¿¿ðäýæ òóóëíà ãýäýã àãóó ÷ þì äàà. Õ¿ññýí ç¿éëýý õèéæ, ñýòãýë òýí¿¿í ÿâíà ãýäýã ë àç æàðãàë áàéäàã ñàíæ. “Ìàíàé ýìýý” æàðãàëòàé, ãóíèãòàé 70 íàìðûã àðäàà ¿äñýí ÷ õ¿ñýë òýì¿¿ëëýýð ä¿¿ðýí 71 äýõ íàìðàà óãòàæ áàéãàà íýãýí þì. ªíäºð íàñàëëàà ãýýä ºâäãºº õó÷óóëààä õýâòýõèéí îðîíä õÿòàä õýë ñóðàõ àæèëä õàíöóé øàìëàí îðñîí ãýíý. Êóêèÿ ýìýýãèéí õºë ºâääºã ÷ òýðáýýð á¿ð ìóóäàõààñ íü ñýðãèéëæ áàéíãà äàñãàë õºäºëãººí õèéæ ÿâãàí àëõäàã áàéíà. Àñðàìæèéí ãàçðûí õºãø÷¿¿äýä äàñãàë õºäºëãººí çààæ áàéñàí òóõàéãàà ÷ ÿðèëàà. Ýðýýíòýé áàðààíòàé àìüäðàëûã òóóëàõäàà îëîí ÷ àæèë õèéæ ÿâæýý. Ò¿¿íèé õèéæ ÷àäàõã¿é þì ãýæ áàéõã¿é. Ìîíãîëä èðñíèéõýý äàðààõàí Ãà÷óóðòàä áàéðëàõ àñðàìæèéí ãàçàð àæèëëàæ, õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿¿õä¿¿äýä ñàíäàë õèéæ ºãäºã áàéæýý. ªäãºº ò¿¿íèé äýðãýä¿¿ð ÷èõðèéí öààñ øèä÷èõýýä ãóíõààä

ºíãºðºõ îõèäûí íàñàí äýýð ààâûíõàà àæèëëàäàã Àìåðèêèéí öýðãèéí áààçàä òîãîî÷îîð îðæ, òýíäýý òîãîî÷, öýöýðëýã÷ýýð 20 ãàðóé æèë àæèëëàñàí áàéíà. ¯ð õ¿¿õäýý ýðèéí öýýíä õ¿ðãýæ ýõèéí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëñýí òýðáýýð ¿ëäñýí àìüäðàëàà ç¿¿ä çýðýãëýý ìýò õîë ñàíàãäàæ àñàí áàãà çàëóóãèéíõàà ìºðººäëèéã áèåë¿¿ëýõýä çàðöóóëæ ÿâàà íü ýíý þì. Ýõ îðîíäîî õààÿàõàí î÷èæ, ¿ð õ¿¿õäýý ýðãýæ òîéð÷èõîîä, òºðæ ºññºí Îêèíàâàäàà õýä õîíîîä èðäýã ãýíý. Òýðáýýð ººðèéí áàéãóóëñàí öýöýðëýãòýý öýöýã íàâ÷íààñ ýõëýýä, õ¿íñíèé íàðèéí íîãîî õ¿ðòýë óðãóóëäàã àæ. Öàãààí ëóóâàí, óëààí ëîîëü çýðýã ìàø îëîí íîãîî òàðüæýý. Ýíý ìýò îëîí áóÿíòàé ¿éë õèéäýã õýäèé ÷ ò¿¿íèé õàìãèéí ãîë àæèë íü ñàâàí õèéõ þì. Êóêèÿ ýìýý õóóøóóð, áîîðöîã õàéðñàí òîñûã õ¿íñíèé ñîäà, õàëãàé, ñ¿¿òýé õîëüæ õî¸ð òºðëèéí ñàâàí õèéíý. Õàëãàéòàé ñàâàíãààð íü ¿ñýý óãààõàä ¿ñíèé óíàëò çîãñîîäîã àæ. Õèéñýí ñàâàíãàà ò¿¿íèéã çîðüæ î÷ñîí õ¿í á¿ðò áýëýãëýäýã. ªºðèéí ãàðààð õèéñýí ñàâàíãèéíõàà íýã á¿ðèéã íü 400 òºãðºãººð õóäàëäààëæ, îëñîí îðëîãîî àñðàìæèéí ãàçðûí õ¿¿õä¿¿äýä çîðèóëäàã áàéíà. Õàðàõàä ýíãèéí ë íýã æèæèãõýí òóðàíõàé ýíý õºãøíèé äîòîð ýõ äýëõèé õ¿í òºðºëõòºíòýéãºº, óðãàìàë óñòàéãàà áàãòàí, ò¿¿íèé õàëóóí õàéðàíä á¿ëýýöýí áàéíà. Ñàéí ¿éëñ ÿìàãò ñ¿¿í çàì òàòóóëàí áàéäãèéí æàìààð àðëûí ßïîíû æààõàí ýìýýãèéí õ¿ññýíýýð ìîíãîë óëñ öýâýð öýìöãýð èõ õîò áîëæ, õ¿í àðä íü òàéâàí æàðãàëòàé àìüäðàõ öàã ýí¿¿õýíä áèç ýý. Îëíû õºë áóæèãíàñàí îþóòíû ãóäàìæèíä ¿¿ð øºíººð áîñîí õîã ò¿¿í ÿâàõ áóóðàë ýìýýãèéí ä¿ð Ìîíãîë÷óóäûí ñýòãýëä ¿¿ðä õîíîãøèí ¿ëäýõ áèç ýý. Ìîíãîëûí õ¿¿õýä çàëóó÷óóäàä à÷ëàëàà ò¿ãýýæ, õîòûí ìèíü ºíãº ¿çýìæèä ãýðýë íýìæ ÿâàà à÷ëàë ò¿ãýýñýí áóÿíò ýìýý ìèíü óðò íàñëààðàé.

Áýýæèíãèéí ãóäàÌæíû ÊóÊèß ýÌýý

ýãýë àÌÜÄÐàë

Õ.ÁÎËÎÐ

[email protected]

ÝÕÝÌ¯Ò ñóâèëàõóéí òýíõèìòýé áîëëîî


Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü 1100 ýì÷ àæèëòàíòàé. ¯¿íýýñ 600 ãàðóé íü ñóâèëàã÷, ýõ áàðèã÷, ýìíýëãèéí òóñãàé ìýðãýæèëòýí áàéäàã. ªíãºðñºí æèë ñóâèëàõóéí àëáàíû äýðãýä “Ñóâèëàõóéí òýíõèì” áàéãóóëàãäàæ áàéñàí áîë º÷èãäºð ìîðèí öàãò øèíý áàéðíûõàà íýýëòèéã õèéëýý. Òóñ òýíõèìèéã íýýñíýýð ñóâèëàã÷ ìýðãýæëèéã äýýäëýõèéí çýðýãöýý õàìòðàí ç¿òãýã÷äýý ñóð÷ áîëîâñðîõ, ÷àäàâõàà íýìýãä¿¿ëýõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëñýí àíõíû ýìíýëýã áîëîõ àæ. Ìºí Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà äóíäààñ çàõèðãààíû îðîí òîîã áóóðóóëàí ýì÷, ñóâèëàã÷èéí õàðüöààã 1:2 áîëãîñîí àíõíû ýìíýëýã áîëæ áàéãàà þì áàéíà. ÝÕÝÌ¯Ò íü Ìîíãîë Óëñûí õýìæýýíä õàìãèéí îëîí ñóâèëàã÷, ýìíýëãèéí òóñãàé ìýðãýæèëòýíòýé ãóðàâ äàõü øàòëàëûí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà þì. Ñóâèëàõóéí òýíõèì íü òàñðàëòã¿é ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõààñ ãàäíà õîò õºäººãèéí ñóâèëàã÷, ýõ áàðèã÷ íàðò òºãñºëòèéí äàðààõ ìýðãýø¿¿ëýõ ñóðãàëòûã õàðèóöàí àæèëëàæ áàéãàà àæ. Ìºí ýðäýì øèíæèëãýýíèé ñóäàëãààíû ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð “Ñóâèëàõóéí ýðäìèéí çºâëºë” áàéãóóëàí àæèëëàæ áàéãàà íü äýëõèéí æèøèãò õ¿ðñýí ýìíýëç¿éí óð ÷àäâàðûã íóòàãøóóëàõ áîëîìæ á¿ðäýæ áàéíà.

ßäóóðëûã áóóðóóëàõ àæèëä óõðàëò ãàð÷ýý


Äýëõèéí óëñ îðíóóä “Äàÿí äýëõèéí òîãòâîðòîé õºãæëèéí õºòºëáºð 2030”-èéã 15 æèëèéí õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëæ äóóñãàõààð àæèëëàæ áàéãàà áèëýý. Ìîíãîë Óëñ òîãòâîðòîé õºãæëèéí çîðèëò õºòºëáºðèéíõºº ¿ð ä¿íã ñóäàëæ ¿çýõýä ºëñãºëºíã çîãñîîõ, ýð¿¿ë ìýíäèéã äýìæèõ, æåíäýðèéí òýãø áàéäëûã õàíãàõ, áàòàëãààò óíäíû óñ, ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷èéã íýâòð¿¿ëýõ çýðýãò äýâøèë ãàðñàí áàéæýý. Õàðèí óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëòèéí ¿ð íºëººã áàãàñãàõ, ýýëòýé õîò èðãýäèéí îðîëöîîã äýìæèõ çýðýã çîðèëòóóäàä àíõààðàõ ¸ñòîé ãýñýí ä¿ãíýëò ãàðñàí áàéíà. Àìèà õîðëîëò, ÄÍÁ-èé áîäèò ºñºëòèéã áèé áîëãîõ, öýâýð ò¿ëøíèé õýðýãëýýã äýìæèõ, îéí òàëáàéã íýìýõ çýðýãò èõýýõýí õ¿÷èí ÷àðìàéëò ãàðãàõ øààðäëàãàòàé áàéãàà àæ. Õàðèí òýãø áóñ áàéäëûã áóóðóóëàõ, ýíõòàéâàí øóäàðãà ¸ñûã òîãòîîõ, ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ, ÕÄÕÂ-ûí õàëäâàð, ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë, õ¿¿õäèéã ñóðãóóëèéí ºìíºõ áîëîâñðîëä õàìðóóëàõ, õ¿¿õäèéí õºäºëìºð ýðõëýëò, çàëóó÷óóäûí àæèëã¿éäëèéí ò¿âøèíã áóóðóóëàõ çýðýã àñóóäàëä õàìãèéí èõ óõðàëò ãàð÷ýý.

-Ö.Æ¿ãäýðíÿì 2013 îíîîñ õîéø íèéòäýý 7.5 ñàÿ àì.äîëëàðûí ìºíãèéã Ìîíãîë ðóó äýýðõ íýð äóðüäñàí õ¿ì¿¿ñèéí äàíñàíä øèëæ¿¿ëñýí áàéñàí-

õªªÐõèé Äªª, “ÓÁòç”


¯ðãýëæëýë.Ò¿ð¿¿÷ íü III í¿¿ðò

ÀÒÃ, öàãäàà ãýýä õ¿÷íèé áàéãóóëëàãóóä àëáàí òóøààëàà õýòð¿¿ëñýí, ìºíãº óãààñàí áàéæ áîëçîøã¿é ãýäýã ¿íäýñëýë¿¿äýýð øàëãàæ áàéãàà ãýñýí ìýäýýëýë áèé. Ãýòýë Ä.Æèãæèäíÿìààã ºíººã õ¿ðòýë õààöàéëæ ÿâàà íü çºâõºí Ìîíãîëûí òàëûíõàí áèø áîëîëòîé.

Ìîíãîëûí òðàíçèò vs Êàçàõñòàíû òðàíçèò

Ìîíãîëûí òðàíçèò íü õîéä òàëäàà ÎÕÓ-ûí òºìºð çàìûí ñ¿ëæýýòýé, óðä òàëäàà ÁÍÕÀÓ-ûí òºìºð çàìûí ñ¿ëæýýòýé õîëáîãääîã. Ýíý õî¸ð òºìºð çàìààð ìàíàé óëñ äýëõèéí òºìºð çàìûí ñ¿ëæýýíèé ñàëøã¿é íýã õýñýã áîëäîã. ªíººäºð “Òîðãîíû çàì”, “Íýã á¿ñ-íýã çàì” ãýñýí Àçè òèâèéã Åâðîïòîé òºìºð çàìààð õîëáîõ àìáèéöòàé õºòºëáºð¿¿ä õýðýãæèæ ýõýë ëýý. Ýíý íü ¿íäñýíäýý äýëõèéí õî¸ðäóãààð ýäèéí çàñàã áîëñîí ÁÍÕÀÓ-ä ¿éëäâýðëýãäñýí á¿òýýã äýõ¿¿íèéã Åâðîïûí õîë áîîíû óëñ ðóó òýýâýðëýõ ºðñºëäººí þì. Ýíýõ¿¿ òîì ãåî ýäèéí çàñãèéí “òîãëîîì”-ä áîäèò õî¸ð

çàìíàë áàéíà. Íýã íü Ìîíãîëîîð äàìæñàí, íºãººõ íü Êàçàõñòàí Óëñààð äàìæñàí òýýâýð þì. Ýíýõ¿¿ õî¸ð çàìíàëûí àëü íü ÎÕÓ-ä àøèãòàé âý. Ìýäýýæ ýíý íü Ìîíãîëûí òðàíçèò. Àñóóäàë íü Ìîíãîë òðàíçèòûí òàëûã Îðîñóóä ýçýìøäýãòýý áèø þì. Ìîíãîëîîð äàìæñàí à÷àà íü Êàçàõñòàíû òðàíçèòòàé õàðüöóóëáàë ÎÕÓ-ûí Òðàíññèáèðèéí ìàãèñòðàëèéã 4000 ãàðóé êèëîìåòð èë¿¿ àøèãëàäàã. Ýíý íü Òðàíññèáèðèéí òºìºð çàìûã ñàéæðóóëàõ, õºðºíãº îðóóëàõ ãýõ ìýò àñóóäëóóäûã øèéäýõ íýãýí ò¿ëõ¿¿ð áîëæ ºãíº. Ãýòýë ºíººã õ¿ðòýë “ÓÁÒÇ”-ûí àñóóäàëä ÎÕÓ ÿàãààä õîéðãî õàíäàæ áàéíà âý. “Îðîñûí òºìºð çàìóóä” íèéãýìëýãèéí åðºíõèé çàõèðëûí àëáàí òóøààëûã àâñíààñàà õîéø õî¸ð óäàà Ìîíãîëä àéë÷èëñàí Î.Áåëîç¸ðîâ þó áîäîæ ñóóäàã þì áîë. Àéë÷ëàë á¿ðäýý “Ìîíãîëûí òðàíçèòûã íýìýãä¿¿ëíý”, “ÓÁÒÇ-ûã õºãæ¿¿ëíý” ãýæ ìýäýãääýã. Ýíý àñóóäàë Åðºíõèéëºã÷ Õ.Áàòòóëãûí àíõààðëûí òºâä áàéäàã òîì ñýäýâ. Åðºíõèéëºã÷ áîëñíîîñîî õîéø ÎÕÓ-ûí Åðºíõèéëºã÷ Â.Ïóòèíòýé ãóðâàí ÷ óäàà óóëçàõäàà ýíý ë àñóóäëûã ÿðüñàí. Îðîñ-Ìîíãîë-Õÿòàä ãóðâàí óëñûí õàìòàðñàí “Ýäèéí çàñãèéí êîðèäîð” ãýæ òîìîîõîí õºòºëáºð áèé. ÎÕÓ-ûí Åðºíõèéëºã÷ Â.Ïóòèí Îðîñûí Çàñãèéí ãàçðûí 100 òýðáóì ðóáëèéí çýýëèéã “ÓÁÒÇ”-ûí øèíý÷ëýëä çîðèóëàõàà ìºí ìýäýãäñýí. Ýíý

õóãàöààíä Îðîñ-Ìîíãîëûí äàìæèí ºíãºðºõ òýýâðèéí øèíý÷ëýãäñýí ãýðýý çóðàãäñàí. Òýãñýí ÷ áîäèòîîð àæèë óðàãøëàõã¿é áàéíà. ßàãààä? “Îðîñûí òºìºð çàìóóä” íèéãýìëýãèéí åðºíõèé çàõèðëûí íýãä¿ãýýð îðëîã÷ À.Ñ.Ìèøàðèí “ÓÁÒÇ”-ûí Åðºíõèé õîðîîíû äàðãààð àæèëëàäàã. Ýíý ýðõýì íü Êàçàõñòàíû òðàíçèòûã õºãæ¿¿ëýõ ãýæ ¿íýõýýð õè÷ýýæ áàéãàà þì áàéíà. 2017 îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðä áîëñîí Êàçàõñòàí Óëñàä õºðºíãº îðóóëàëò òàòàõ àíõíû äóãóé øèðýýíèé óóëçàëòûí ¿åýð íî¸í À.Ñ.Ìèøàðèí “Êàçàõñòàíû Àëòûíêîëü ºðòººíººñ Áåëàðóñûí Áðåñò õ¿ðòýë 4300 êì õóðäàí ãàëò òýðýãíèé çàì áàðüæ ÁÍÕÀÓ-ûí áàðóóí õýñãèéã Ç¿¿í Åâðîïòîé õîëáîõ õýðýãòýé...” ãýæ ìýäýãäñýí. Ýíý áîë Àçè-Åâðîïûí òºìºð çàìûí õîëáîîñûã Êàçàõñòàíû ñ¿ëæýýãýýð õºãæ¿¿ëýõ òóõàé ìýäýãäýë ãýæ õýëæ áîëíî. “ÓÁÒÇ”-ûí Åðºíõèé õîðîîíû äàðãûí ¿¿ðýãò àæëûã ã¿éöýòãýýä, Êàçàõñòàíû òºìºð çàìòàé õàìòðàí àæèëëàõ òºëºâëºãººã äýìæèæ ÿâàà íýãýí ýðõýì èéíõ¿¿ ãàð÷ èðëýý. Ëîïå äý Âåãà ãýã÷ Èñïàíèéí àëäàðò çîõèîë÷èéí “öýöýðëýã÷èéí íîõîé” ãýäýã æ¿æèã áàéäàã. ªºðºº èäýõã¿é ìºðòëºº õ¿íä ºãäºãã¿é. ªºðñäºº ÷ õºãæ¿¿ëäýãã¿é, õ¿íä ÷ ºãäºãã¿é “ÓÁÒÇ” ãýäýã õººðõèéëºëòýé áàéãóóëëàãà Ìîíãîë Óëñàä áàéñààð ë áàéíà.


9ÓËñ ÒªÐ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ


“Àðäûí” Çàñãèéí ãàçàð

(2017.10.04-ººñ...)

-Íåôòü áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýðèéí øàâ òàâèâ.

-Óëààíáààòàð Äàðõàíû ÷èãëýëèéí çàì òàâèõààð áîëîâ.

-Òºâ öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéã çàñ÷, øèíý÷ëýõ àæëûã ýõë¿¿ëýâ.

-Òºðèéí àæëûí õàðèóöëàãà, ñàõèëãà, äýã æóðìûã ÷àíãàòãàõ çîðèëãîîð àëáàí äààëãàâàð ãàðãàâ.

- Õàëààëòûí áàãà îâðûí çóóõóóäûã áóóëãàæ, õýðýãëýã÷äèéã äóëààíû òºâëºðñºí ñèñòåìä õîëáîæ ýõëýâ.

-Òàâàí æèëèéí õóãàöààòàé “×èíãèñ áîíä”-ûí ºðèéã õóãàöààíä íü, òºñºâò õ¿íäðýë ó÷ðóóëàëã¿éãýýð òºëºâ.

-Çàðèì ñóðãóóëü, öýöýðëýãèéí àíãè òàíõèì, ýìíýëã¿¿äèéí õ¿¿õäèéí òàñãèéã àãààð ø¿¿ã÷ýýð õàíãàâ.

-ÖÅÃ áîëîí Íèéñëýëèéí öàãäààãèéí ãàçàðò Õ¿¿õäèéã ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õýëòýñ áàéãóóëàâ.

-Ø¿¿õ ýìíýëãèéí øèíæèëãýýíèé æóðàìä ººð÷ëºëò îðóóëñíààð íàñàíä õ¿ðýýã¿é èðãýíèéã ø¿¿õ ýìíýëãèéí ¿çëýã, øèíæèëãýýíä ¿íý òºëáºðã¿é õàìðóóëàõ, ÿàðàëòàé ¿çëýã øèíæèëãýý õèéõýä òîäîðõîéëîëò øààðäàõã¿é áîëãîâ.

-“Öàëèíòàé ýýæ” õºòºëáºð õýðýãæèæ ýõýëëýý. Ìºí ºðõ òîëãîéëñîí ýõ, ýöýãò òýòãýìæ îëãîæ ýõëýâ.

-Òýòãýâðèéí çýýëèéí õ¿¿ 18 õóâü áàéñíûã áóóðóóëæ, 12 õóâüä õ¿ðãýýä áàéíà.

-Åðºíõèé ñàéäûí ºãñºí ¿¿ðãèéí äàãóó óëñûí õýìæýýíä àâòîìàøèí ýçýìøèã÷äèéí òóñãàé äóóò áîëîí ãýðýë äîõèîíû çºâøººðëèéã 500 ãàðóéãààð öººëºâ.

-Ýðýãòýé 55, ýìýãòýé 50 íàñàíäàà òýòãýâýðò ãàðàõààð áîëîâ.

“øèíý×ËýË”-èéí çàñãààñ “àðäûí Çàñàã” õ¿ðòýë...Àðä÷èëñàí íàì 2012 îíä îëîíõè áîëæ Í.Àëòàíõóÿãààð òîëãîéëóóëñàí “Øèíý÷ëýë”-èéí

Çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëæ áàéñàí. Õàðèí á¿ðýí ýðõèéí õóãàöàà íü äóóñàõààñ ºìíº Øèíý÷ëýëèéí ãýõ òîäîòãîëòîé Çàñãèéí ãàçðûã îãöðóóëæ, ×.Ñàéõàíáèëýãýýð òýðã¿¿ë¿¿ëñýí “Øèéäýë”-èéí Çàñãèéí ãàçðûã áàéãóóëæ áàéñàí íü ñàÿõàí. ªíãºðñºí 2016 îíû ÓÈÕ-ûí ñîíãóóëèàð

ÌÀÍ îëîíõè áîëæ “Ìýðãýæèë”-èéí õýìýýõ òîäîòãîëòîé Çàñãèéí ãàçðûã Æ.Ýðäýíýáàòààð óäèðäóóëàí áàéãóóëñàí ÷ ìºí ë îãöðóóëñàí. Ò¿¿íèé äàðàà “Àðä”-ûí ãýõ “ãóíøèíòàé” äàðààãèéí

çàñãèéã Ó.Õ¿ðýëñ¿õýýð òîëãîéëóóëàí àæèëëàæ áàéíà. Ñ¿¿ëèéí äîëîîí æèëèéí õóãàöààíä òîìèëîãäñîí äºðâºí Åðºíõèé ñàéäûí õèéñýí òîìîîõîí àæëóóäûã “Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèí ýíý

óäààãèéí äóãààðòàà îíöîëæ áàéíà.

Á.ÁÓÍÄÕÎÐÎË

[email protected]

“Øèéäëèéí” Çàñãèéí ãàçàð

(2014.11.21 - 2016.07.08) -Îþóòîëãîéí òºñëèéã õºäºëãºâ.

Òîäðóóëáàë, Îþóòîëãîéí ã¿íèé óóðõàéí á¿òýýí áàéãóóëàëòûí ãýðýýã Äóáàéä î÷èæ áàéãóóëàâ.

-ßïîí óëñòàé àíõíû ÷ºëººò õóäàëäààíû ãýðýý áàéãóóëàâ.

-Èíæåíåðèéí õèéöòýé, èæ á¿ðýí òàâàí áåòîíîí ã¿¿ð àøèãëàëòàä îðóóëàâ.

-“×èíãèñ õààí” îëîí óëñûí íèñýõ áóóäàëä øèíýýð òðàíçèò òàíõèì íýýâ.

-ÍªÀÒ-ûí 20%-èà áóöààí àâäàã øèíý õóóëü áàòëóóëàâ.

-ÀÑÅÌ-èéí äýýä õýìæýýíèé 11 äýõ óäààãèéí óóëçàëòûã Ìîíãîë Óëñ àíõ óäàà çîõèîí áàéãóóëàõààð áîëîâ.

-Óëààíáààòàð õîòîä àíõíû õóðäíû çàì Õºøèãòèéí îëîí óëñûí íèñýõ áóóäëààñ íèéñëýë õ¿ðòýë áàðèõààð áîëîâ.

-6400 ºðõ, 2 ñóðãóóëü, 4 öýöýðëýã á¿õèé “Áóÿíò-Óõàà-2” õîðîîëëûí ýõíèé 1860 ºðõèéí îðîí ñóóöûã õ¿ëýýí àâ÷, àøèãëàëòàä îðóóëàâ.

“Øèíý÷ëýëèéí” Çàñãèéí ãàçàð

(2012.08.09 - 2014.11.05)

-Òºðèéí îðäíûã èðãýäýä íýýëòòýé áîëãîâ.

-Èðãýäýä ¿éë÷ëýõ 11-11 òºâèéã áèé áîëãîæ, èðãýäèéí ñàíàë õ¿ñýëò, ãîìäëûã øóóä àâäàã òîãòîëöîîã áèé áîëãîâ.

-8 õóâèéí õ¿¿òýé èïîòåêèéí çýýëèéã áèé áîëãîâ.

-×èíãèñ áîíäûí õºðºíãººð ¿éëäâýðëýã÷äèéã äýìæèõ “888 òºñºë õºòºëáºð” –ò ñàíõ¿¿æèëò îëãîâ.

-Ìîíãîë Óëñ àíõ óäàà ººðèéí ºì÷ëºëèéí “Áîèíã îíãîö”-òîé áîëîâ. Ìºí Õºøãòèéí õºíäèéä øèíý íèñýõ áóóäàë áàðèõààð àæèë ýõëýâ.

-Á¿õ ñóìä òºâèéí ýð÷èì õ¿÷èíä õîëáîãäîæ, 105 ñóìûí ýð÷èì õ¿÷íèé õýðýãëýýã øèéäâýðëýâ.

-Òºðèéí ¿éë÷èëãýýã øóóðõàé áîëãîõûí òóëä èðãýäýä ¿éë÷ëýõ Ò¯Ö ìàøèí áàéðøóóëàâ.

-Òºð ¿éë÷èëãýýíèé íýã öîíõíû ¿éë÷èëãýý áèé áîëãîâ.

-“Øèíý ñóì” òºñºë õýðýãæ¿¿ëýâ.-“Ãóäàìæ” òºñºë õýðýãæ¿¿ëæ,

íèéñëýëèéí 20 ãàðóé óóëçâàðûã çàñ÷ øèíý÷ëýâ.

-Õî¸ð æèëèéí õóãàöààíä 2500 ãàðóé êì çàñìàë çàì òàâüæ, 21 àéìãèéã àâòî çàìààð õîëáîâ.

-Ãýð õîðîîëëûí õýðýãëýã÷äýä í¿¿ðñèéã õÿìä ¿íýýð íèéë¿¿ëýõèéí òóëä “Í¿¿ðñ” õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýâ.

- Òàòâàðûí öààñàí òàéëàíã õàëæ, á¿ðýí öàõèìæóóëàâ.

-Ãàçàð ºì÷ëºõ ¿éë ÿâö èë òîä, øóóðõàé áîëãîõ ¿¿äíýýñ èðãýíèé ºì÷èéí ãàçðûí ìýäýýëëèéí íýãäñýí ñàíã àøèãëàëòàä îðóóëæ, Ìîíãîë Óëñûí èðãýí ãàçàð ºì÷èëæ àâàõ áè÷èã áàðèìòàà á¿ðä¿¿ëýõýä ó÷èðäàã ñààä áýðõøýýëèéã àðèëãàâ.

-Àëòàíáóëàã, Ãàøóóíñóõàéò-Ãàíö ìîä, Øèâýý õ¿ðýí-Ñýõý îëîí óëñûí áîîìò 24 öàãààð àæèëëàæ ýõëýâ.

-Îðîí íóòàã õºãæ¿¿ëýõ ñàíã áèé áîëãîæ, îðîí íóòàãò òºñâèéí ýðõèéã ºãºâ.

“Ìýðãýæèë” Çàñãèéí ãàçàð

(2016.07.08 - 2017.09.08)

-ÎÓÂÑ-ãèéí õºòºëáºðò õàìðàãäàâ.-Óíàëòàä îðîîä áàéñàí ýäèéí çàñàã

5,3 õóâèàð ºñºâ.-Òºñâèéí àëäàãäëûã 83,9 õóâèàð

áóóðóóëàâ.-Òºñâèéí îðëîãî á¿ðä¿¿ëýëò 500

ãàðóé òýðáóì òºãðºãººð äàâñàí.-Áèçíåñèéí ¿éë àæèëëàãàà ñýðãýæ,

õºðºíãèéí íèéò õóðèìòëàë 60 îð÷èì õóâèàð ºññºí.

-Àãààðûí áîõèðäëûã áóóðóóëàõûí òóëä Óëààíáààòàð õîòûí çàðèì õîðîîäûí øºíèéí öàõèëãààíû òàðèôûã òýãëýâ.

Á.Ï¯ÐÝÂÆÀÂ

ÌÀÕÍ-ààñ º÷èãäºð ñýòã¿¿ë÷äýä õàíäàí ìýäýýëýë õèéëýý. Ìýäýýëëèéã ÌÀÕÍ-ûí äàðãà Í.Ýíõáàÿð, Åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Á.Òóëãà íàð ºãñºí þì. Òýä ìýäýýëëèéí ýõýíä “ÌÀÕÍ-ûí Áàãà ÷óóëãàí õóðàëäàæ, ¯íäñýí õóóëèéí öýöèéí áóñàðìàã ¿éë àæèëëàãààíû òàëààð õýëýëöñýí. Ìºí "¯íäñýí õóóëèéí öýöýä õàíäñàí Ñ.Ìºíõöýöýã ãýã÷ íü 2016 îíä ÌÀÍ-ààñ íýð äýâøèæ, Õýíòèé àéìãèéí ÈÒÕ-ûí òºëººëºã÷ººð ñîíãîãäñîí.

Õýíòèéí àéìãèéí Çàñàã äàðãûí Òàìãûí ãàçðûí Áîëîâñðîë ñî¸ëûí ãàçðûí äàðãààð òîìèëîãäîí àæèëëàæ áàéñàí þì. Ýðõ áàðèã÷ ÌÀÍ-ûí äàðãà Ó.Õ¿ðýëñ¿õèéí æîëîî÷îîð îëîí æèë àæèëëàæ, îäîî áèå õàìãààëàã÷ààð íü àæèëëàæ áàéãàà Õ ãýã÷èéí õàäàì ýýæ. ÌÀÕÍ ¯íäñýí õóóëèéí öýöèéí øèéäâýð çàõèàëãàòàé ¿éë àæèëëàãàà ãýæ ¿çýõýä õ¿ðãýëýý. Àøèã ñîíèðõëûí çºð÷èëòýé èðãýí áóñäûí ñîíãîõ ýðõýíä õàëäàæ áàéãàà ¿éëäëèéã ¯íäñýí õóóëèéí öýö ººãø¿¿ëñýí” õýìýýí ìýäýãäëýý. Ò¿¿í÷ëýí ÌÀÕÍ-

ûí Í.Ýíõáàÿð “¯íäñýí õóóëèéí ñóóðü çàð÷ìûí çºð÷ëèéã ÿàðàëòàé àðèëãàõûí òóëä ÓÈÕ-ûí Ýýëæèò áóñ ÷óóëãàíûã õóðàëäóóëàõ ¸ñòîé. Íºõºí ñîíãóóëèéã àíõ òîâëîñîí 2018 îíû àðàâäóãààð ñàðûí 07-íû ºäºð ÿâóóëàõàä ñààä áîëæ áàéãàà çºð÷ëèéã àðèëãàõ òóõàé øèéäâýð ãàðãàõûã øààðäàæ áàéíà. Åðºíõèé ñàéä Ó.Õ¿ðýëñ¿õ ÓÈÕ-ûí á¿ðýí ýðõýä õàëäàæ, ¯íäñýí õóóëü çºð÷ñºí íîöòîé çºð÷èë ãàðãàñàí. Õýíòèéí àéìãèéí 17 ìÿíãàí èðãýíèé ñîíãîõ ýðõèéã ñýðãýýæ, ãàðûí ¿ñãèéã öóãëóóëíà” ãýâ.

Í.Ýíõáàÿð: Ó.Õ¿ðýëñ¿õ ¯íäñýí õóóëü çºð÷ñºí íîöòîé çºð÷èë ãàðãàñàí

Á.Ï¯ÐÝÂÆÀÂ

ßïîíû Îñàêà ìóæ, Êàíñàé á¿ñèéã äàéðñàí õ¿÷òýé õàð ñàëõèíû óðøãààð º÷èãäðèéí áàéäëààð 10 õ¿í íàñ áàðæ, 229 õ¿í áýðòýýä áàéíà. Ìºí “Æåáè” øóóðãàíû óëìààñ òóñ óëñûí áàðóóí ç¿ãèéí íóòãóóäààð õºðñíèé ãóëãàëò ¿¿ñ÷, õ¿÷òýé ààäàð áîðîî îðæ áàéãààãèéí çýðýãöýý ñàëõèíû õóðä 172 êì/öàãò õ¿ðñýí àæ. Èéìýýñ îíãîöíû íèñëýã, ãàëò òýðýã áîëîí çàðèì çàìûí õºäºëãººíèéã ò¿ð õààñàí áàéíà. ßïîí óëñàä ìàíàé óëñûí íèéò 7000 ãàðóé èðãýí, ¿¿íýýñ Êàíñàé á¿ñýä 300 îð÷èì èðãýí îðøèí ñóóäàã áºãººä ìîíãîë èðãýí øóóðãàíä ºðòñºí ãýõ ìýäýýëýë áàéõã¿éã Îñàêà äàõü Åðºíõèé êîíñóëûí ãàçðààñ ìýäýãäñýí þì.

ßïîíä ìîíãîë èðãýí øóóðãàíä ºðòººã¿é


10 ÓÓË ÓÓÐÕÀÉ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ


Èðãýä áóóòàé çàëóóñòàé î÷ú¸ ãýäýã

ñàíàë ãàðãàæýý

Áàÿíõîíãîð àéìãèéí Çàã ñóìûí íóòàã, “Èõ áóëàã” ãýäýã ãàçàð “Öåíòðàë Ýøèà Ìàéíèíã” ãýäýã êîìïàíè ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõààð äàéð÷ ýõýëñýí. Òóñ êîìïàíè àëü õýäèéíý àøèãëàëòûí ëèöåíç àâñàí àæ. Ýíýõ¿¿ êîìïàíè íü Àøèãò ìàëòìàë, ãàçðûí òîñíû ãàçðûí øèéäâýðýýð 411 ãà òàëáàéä àøèãò ìàëòìàëûí “MV-12197” òîîò òóñãàé çºâøººðºë àâñàí áàéäàã þì áàéíà. 2017 îíîîñ ýõëýí Çàãèéí ãîëûí èõ, îëîí áóëàã óðñäàã àì áîëîõ “Èõ áóëàã” ãýäýã ãàçàðò àëò îëáîðëîõîîð àæèëëàæ ýõýëñýí. Ò¿¿íòýé çýðýãöýýä Çàã ñóìûí Áàÿíáóëàã áàãèéí èðãýä àìü íàñàà ÷ ¿ë õàéðëàõã¿é òýìöýíý ãýäãýý ìýäýãäýæ, ºíººäðèéã õ¿ðòýë ýñýðã¿¿öñýýð áàéíà. Òýä “Çàãèéí ãîëîî àâàðúÿ” õºäºëãººí áàéãóóëæ, õóóëü æóðìûíõ íü äàãóó òýìöëýý ¿ðãýëæë¿¿ëæ áàéãàà þì. Ýíý îíû çóðãàäóãààð ñàðûí 29-íèé ºäºð “Öåíòðàë Ýøèà Ìàéíèíã” êîìïàíèéí òºëººëë¿¿ä Çàã ñóìûí Áàÿíáóëàã áàãèéí èðãýäýä ¿éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýë, òàéëàí òàíèëöóóëàõ õóðàë õèéñýí. Ýíý ¿åýð èðãýä ýñýðã¿¿öëèéí áè÷èã áàðüæ, æàãñ÷, ãàçàð íóòãàà óõóóëàõã¿é ãýäãýý èëýðõèéëñýí þì. Ò¿¿íýýñ õîéø ¿éë ÿâäàë õýðõýí ºðíºæ áàéãàà òàëààð “Çàãèéí ãîëîî àâàðúÿ” õºäºëãººíèé òýðã¿¿í Ë.Ýíõñàéõàíààñ òîäðóóëëàà. Òýðáýýð “Óã íü ¯íäñýí õóóëüä àðä ò¿ìýí ãàçàð íóòãàà ìýäýæ, òºð õàìãààëíà ãýäýã çààëò áàéäàã þì áèëýý. Ãýòýë ýíý êîìïàíè èðãýäèéí ¿ãèéã ñîíñîõã¿é áàéíà. Ñàÿ íàéìäóãààð ñàðä ºðºì òàâèõ ãýýä èðýõýä íü î÷ñîí. Áèäíèéã î÷èõ ¿åä õàìãààëàëòûí àëáàíû 30 îð÷èì õ¿íèéã àâàà÷ñàí áàéñàí. Áèä àéìàã ðóó ÿðüæ, õýëñýí. Áàÿíõîíãîð àéìãèéí õóóëü ç¿éí õýëòñèéí äàðãà öàãäààãèéíõàíòàé èðñýí. Òåõíèê õýðýãñëèéã íü óãñðóóëàëã¿é ãóðàâ õîíîã çîãñîîñîí. Ò¿¿íýýñ õîéø ºðìºº òàâèàä ýõýëñýí. ªðºì òàâèíà ãýäýã ÷èíü óõíà ë ãýñýí ¿ã. Ýíý êîìïàíèéíõàí àðä èðãýäèéã äóíä íü áóòàðãàäàã þì áàéíà. Ìàíàé óóðõàé àæèëëàæ ýõýëáýë ìàëûã ÷èíü ºíäºð ¿íýýð àâíà. Õ¿¿õäèéã ÷èíü àæèëä àâíà ãýäýã. Áèä èéì ë ç¿éëèéí ýñðýã òýìöýýä áàéíà. ¯ð ä¿íä õ¿ðýõ íü ¿¿, ¿ã¿é þó. Çàðèì õ¿í, ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í íü õ¿ðòýë “Á¿õ áè÷èã áàðèìò íü õóóëèéí äàãóó á¿ðä÷èõñýí þì áèëýý. Îäîî õóóëü áóñààð ë òýìöýõã¿é áîë áîëîõã¿é þì áàéíà ãýæ óóëçàëò õèéõäýý ÿðüñàí. Ìàíàé àðä èðãýä áîëîõîîð íàäàä õàíäààä áóóòàé çàëóóñûã æàãñààæ áàéãààä î÷ú¸. Áóóãààðàà òýíãýð ð¿¿ áóóäúÿ ãýæ ÿðèàä áàéãàà. Áè áîë “Áóó ãýäýã õàëóóí çýâñýã. Áóó áàðèâàë ãýìò õýðýãò îðíî ø¿¿. Õóóëü áèäýíä àìàðõàí ¿éë÷èëíý, íºãºº òàëä ¿éë÷ëýõã¿é ø¿¿” ãýæ õýëæ áàéãàà” õýìýýëýý. Õàðèí Áàÿíõîíãîð àéìãèéí ÈÒÕ-ûí äàðãà Ö.Îòãîíáàÿð “Èðãýä ýñýðã¿¿öýæ áàéãàà ë áîë áèä àðä ò¿ìíèéõýý ñàíàë, õ¿ñýëòèéã äýìæèíý. Óóë óóðõàéí êîìïàíè îðóóëàõã¿é. Óäàõã¿é áèä õîëáîãäîõ ÿàì, òàìãûí ãàçàðò íü àëáàí áè÷èã ÿâóóëàõ ãýýä áýëòãý÷èõñýí

áàéíà” õýìýýí õýëñýí þì.

Õºâñãºë àéìãèéí ñóìäûí óäèðäëàãà

ãàçàð íóòãàà óõóóëàõã¿é áàéõ øèéäâýð ãàðãàâ

Õºâñãºë àéìãèéí Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûí íóòàã Í¿¿ðñòýéí àì ãýäýã ãàçàð Àâñòðàëèéí 100 õóâèéí õºðºíãº îðóóëàëòòàé “Àñïàéð Ìàéíèíã” êîìïàíèéí õàðüÿà “Áëýê ðîê” êîìïàíè îëáîðëîëò õèéõýýð óëàéð÷ áàéãàà. Òóñ êîìïàíè “Í¿¿ðñòýéí àì”-íä “Òºìºðòýéí” àì íýðòýé òàëáàéä 13580Õ äóãààðòàé õàéãóóëûí, ÌÓ020941 äóãààðòàé àøèãëàëòûí ëèöåíç àâñàí áàéäàã àæ. Íèéòäýý 860 ãà ãàçàðò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ çºâøººðºë àâñàí áºãººä Ýð÷èìèéí íóðóóã òýð ÷èãò íóðààõààñ ãàäíà Äýëãýð ìºðíèé ñàâ ãàçðûã ñ¿éäëýõ õýìæýýíèé òîì òàëáàé ãýñýí ¿ã. Ãýõäýý ýäãýýð ëèöåíçèéã îëãîõäîî Àøèãò ìàãòìàëûí òóõàé õóóëèéí äàãóó ñóìûí ÈÒÕ-ààñ ñàíàë àâààã¿é, îéí ñàí á¿õèé ãàçàð íóòàãòàé äàâõöóóëæ îëãîñîí áàéíà. Ìºí ïàëåîíòîëîãè, àðõåîëîãè, óãñààòíû ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãààð óðüä÷èëàí õàéãóóë ñóäàëãàà õèéëãýæ, çºâøººðºë àâàõã¿éãýýð õàéãóóëûí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëñàí, óã òàëáàéä ñî¸ëûí ºâ áàéãàà íü òîãòîîãäñîí íü Àøèãò ìàãòìàëûí òóõàé õóóëèéí 56.1.7-ä çààñíû äàãóó ëèöåíç öóöëàõ ¿íäýñëýë á¿ðäñýí àæ. Òèéìýýñ 2018 çóðãàäóãààð ñàðûí 8-íä Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûí ÈÒÕ “Áëýê ðîê” êîìïàíèéí õàéãóóëûí áîëîí àøèãëàëòûí ëèöåíçèéã öóöëàõ òîãòîîë ãàðãàñàí áàéíà. Òóñ êîìïàíèéã àíõ “Òºìºðòýéí àì”-ûã óõàõààð î÷èõîä ë Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûí èðãýä ýñýðã¿¿öýí òýìöýæ, íóòãààñàà õººæ ÿâóóëñàí. Òýð òýìöýë îäîî ÷ ¿ðãýëæèëñýýð áàéãàà. Ýíý òàëààð “Óóë

óóðõàéã¿é Õºâñãºë” ÒÁÁ-ûí ÓÇ-èéí ãèø¿¿í Í.Ìÿãìàðààñ òîäðóóëñàí þì. Òýðáýýð “ªíãºðñºí õàâðûí ãóðàâäóãààð ñàðààñ àñóóäàë õóðöäàæ ýõýëñýí. Òºìºðòýéí àì áîë 200 ãàðóé áóëø áóíõàíòàé, îéí ñàí á¿õèé ãàçàð. Òèéì ãàçàðò íóòãèéí èðãýäèéí çºâøººðºëã¿éãýýð àøèãëàëòûí ëèöåíç ºã÷èõñºí áàéñàí. Òýðèéã íü ìýäýýä áèä æàãñààë õèéæ, õººæ ÿâóóëñàí þì. ªíãºðñºí õóãàöààíä ýíý êîìïàíè èðãýäèéã ººðñäèéí òàëä óðâóóëàõ ãýæ ÿíç á¿ðýýð îðîëäëîî. Ãýâ÷ Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûíõàí òºäèéã¿é Èðãýäèéí õóðàë íü “Áëýê ðîê” êîìïàíèéí àøèãëàëòûí ëèöåíçèéã öóöëàõ øèéäâýð ãàðãàñàí. Õàðèí “Áëýê ðîê” ãýäýã êîìïàíè Á¿ðýíòîãòîõ ñóìûí óäèðäëàãóóäûã Çàõèðãààíû õýðãèéí ø¿¿õýä ºãñºí. Ýíý ø¿¿õ õóðàëä îðîí íóòàã ÿëñàí. Íèéñëýëä äàâæ çààëäàõàä íü ÷ áàñ ÿëàëò áàéãóóë÷èõààä áàéãàà. Öààøëààä Àøèãò ìàëòìàëûí ãàçðààñ çºâøººðºë îëãîñîí ëèöåíçèéã íü öóöëóóëàõààð ø¿¿õýä õàíäñàí. Áè ºíãºðñºí õóãàöààíä á¿òýí ñàðûí òóðø Õºâñãºë àéìãèéí ñóìäààð ÿâæ, èðãýí õ¿íèé ìýäýõ ¸ñòîé õóóëèéã ñóðòàë÷èëæ, ÿâààä èðëýý. Á¿ðýíòîãòîõ, Öàãààí-Óóë, Öýöýðëýã, Òºìºðáóëàã, Èõ-Óóë, Òàðèàëàí, Ðàøààíò, Òîñîíöýíãýë ãýõ ìýò åñºí ñóìààð î÷ñîí. Ýäãýýð ñóìäûí áîëîí íèéòäýý 36 áàãèéí Èðãýäèéí õóðàë õóðàëäàæ, ãàçàð íóòãàà óõóóëàõã¿é, òºìºð çàì áàðèóëàõã¿é ãýäýã øèéäâýðèéã ãàðãà÷èõñàí. Áèä èéì ë íºëººëëèéí àæèë õèéæ, òýìöýæ áàéíà” õýìýýëýý.

Ýðäýíýöàãààí ñóìûí Çàñàã äàðãà Õÿòàäûí õºðºíãº îðóóëàëòòàé êîìïàíèéí ÒÓÇ-èéí

ãèø¿¿í áîëæýý

Ñ¿õáààòàð àéìãèéí Ýðäýíýöàãààí ñóìûí III

áàãèéí íóòàã òàõèëãàò Áàÿíöàãààí õàéðõíû àð õîðìîé áóþó “Õàìàð áóëàã” ãýäýã ãàçàð “ÀÄÀÝ” õýìýýõ Õÿòàäûí õºðºíãº îðóóëàëòòàé êîìïàíè ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõààð ç¿òãýæ áàéãàà. Òóñ êîìïàíè Ì¯-000307796 òîîò òóñãàé çºâøººðºëòýé æîíøíû îðäûí 631.0466 ãà òàëáàéã 30 æèë ýçýìøèõýýð àâñàí þì áàéíà. Òýä áàãèéí èðãýäýýñ çºâøººðºë àâàõààð îëîí óäàà ýíä òýíä õóðàë õèéæýý. Èíãýõäýý àëáàí ãàçðóóä, òýð äîòðîî äóíä ñóðãóóëèéí “Ôóðãîí” àâòîìàøèí, ìºí õóâü õ¿ì¿¿ñèéí óíààã äàé÷ëàí ººðñäèéí òàëä øèéäâýð ãàðãàõ õ¿ì¿¿ñèéã á¿ðä¿¿ëæ ãóðâàí óäàà õóðàë õèéëãýñíèé õî¸ðò íü ãàçàð øîðîîãîî óõóóëàõã¿é ãýñýí èðãýä îëîíõè áîëæ áàéñàí áàéíà. Õàìãèéí íîöòîé íü ýíý êîìïàíè Àðõàíãàé àéìãèéí ãàçðûí çóðàã òàâü÷èõààä íýðèéã íü Ýðäýíýöàãààí ãýæ áè÷ñýí çºâøººðºë ãýõ êàíîíäñîí öààñûã èðãýäýä ¿ç¿¿ëæ ÿâñàí ìýäýýëëèéã ãàçàð íóòãàà õàìãààëàí òýìöýæ áàéãàà õ¿ì¿¿ñ õýëñýí. Ñóìûí èðãýä ýñýðã¿¿öñýýð áàéòàë ÈÒÕ íü ºíãºðñºí íàéìäóãààð ñàðûí 27-íû ºäºð õóðàëäàõäàà õýëýëöýõ àñóóäëûí æàãñààëòàä áàéõã¿é “Õàìàð áóëàã” äàõü æîíøíû óóðõàéí çºâøººðëèéã áàòàëñàí áàéíà. Èíãýõäýý óã àñóóäëûã “Áóñàä” ãýñýí íóóöëàãäìàë òîìú¸îëëîîð îðóóëæ ÈÒÕ-ûí çàðèì òºëººëºã÷èéã áîëîí èðãýäýý õóóð÷ýý. Ìºí ÈÒÕ-

ûí 27 òºëººëºã÷ººñ íàéì íü îðîëöîõ áîëîìæã¿é àéìàã, õîò ðóó ÿâñàí àðààð ãýíýò õóðàë çàðëàñàí áàéãàà þì. Øèéäâýð ãàðãàõàä 19 òºëººëºã÷èéí íýãýýñ áóñàä íü äýìæñýíýýð Õàìàð áóëàã ãýäýã ãàçàðò 30 æèëèéí õóãàöààòàé æîíøíû ãýõ íýðòýé ÷ þó îëáîðëîõ íü ýðãýëçýý äàãóóëæ áóé òóñ óóðõàéí àæèëëàõ ýðõ íýýãäæýý. ¯¿íèéã ýñýðã¿¿öñýí òóñ ñóìûí III áàãèéíõàí íóòàã îðíîî ãýñýí ÷èí ñýòãýëòýé èðãýäèéí õàìò æàãñààë çîõèîí áàéãóóëààä áàéãàà þì. Ò¿¿íýýñ ãàäíà, “ÀÄÀÝ” êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààã ýñýðã¿¿öýæ, 126 õ¿íèé ãàðûí ¿ñýãòýé øààðäëàãà ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í ×.Óëààíä õ¿ðã¿¿ëñýí ÷ ººðñäºº øèéä ãýñýí õàðèó ºãñºí áàéíà. Îäîî ºðíºæ áàéãàà àñóóäëûí òàëààð Ñ¿õáààòàð àéìãèéí èðãýí Æ.Àëòàíõóÿãààñ òîäðóóëàõàä “ÀÄÀÝ” ãýäýã êîìïàíè æîíø îëáîðëîõ íýðýýð àëò óõàõ ãýýä áàéãàà þì. Áàãèéí èðãýäèéí íèéòèéí õóðàë íü õóðàëäààä çºâøººðëºº ºãºõ ¸ñòîé. Áàãèéí èðãýä íü ãàçàð íóòãàà óõóóëàõûã çºâøººðººã¿é. Ãýòýë áàãèéí èðãýäèéí õóðëûí òîãòîîëûã Èðãýäèéí õóðëûíõ íü äàðãà íü àâààä çóãòàà÷èõñàí. Èðãýä íü õóðëûí òîãòîîëîî àâúÿ ãýýä î÷èõîîð ºãäºãã¿é. Ýðäýíýöàãààí ñóìûí ÈÒÕ-ûíõàí íü óóë óóðõàéí êîìïàíèéã ýñýðã¿¿öýæ áàéãàà õ¿ì¿¿ñýý áàéõã¿é áàéõàä íü õóðàëäààä, “ÀÄÀÝ” êîìïàíèä çºâøººðºë ºã÷èõñºí. Ýíý êîìïàíèéã ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõûã çºâøººðºõã¿é ãýñýí áàéð ñóóðüòàé áàéãàà í.Àäúÿàñ¿ðýí ãýäýã òºëººëºã÷èéã õóðàëä îðîõ ¿åä íü VII áàãààñ ñîíãîãäñîí Ì.Öýöýãìàà, III áàãààñ ñîíãîãäñîí Ö.Íàíäèíöýöýã íàð óòñûã íü õóðàà ãýñýí áàéñàí. Ãýòýë ÈÒÕ-ûí äàðãà Ã.Ýðäýíý÷óëóóí òºëººëºã÷èéíõºº ãàð óòñûã áóëààæ àâñàí ãýñýí. Èðãýäèéí òýìöýë ¿ð ä¿íä õ¿ðýõã¿é áàéíà. Ñ¿õáààòàð àéìãààñ ñîíãîãäñîí ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í íü, ñóìûí óäèðäëàãóóä ÷ òîîõîî áîëüñîí. Ýðäýíýöàãààí ñóìûí Çàñàã äàðãà ª.Áàòñàéõàí ººðºº Õÿòàäûí õºðºíãº îðóóëàëòòàé êîìïàíèä ÒÓÇ-èéí ãèø¿¿í áîëñîí áàéãàà” ãýñýí þì.

“ãèø¯¯í ÕóóËèàñ ãàäóóð ÒýÌö ãýñýí, Áèä ÕóóËèéí äàãóó ýñýðã¯¯öíý”

àñóóÄëÛí ÌªÐªªÐ

Õºâñãºë àéìãèéí èðãýä “Áëýê ðîê” êîìïàíèéã ýñýðã¿¿öýí òýìöýæ áàéíà.

Áàÿíõîíãîð àéìãèéí Çàã ñóìûí èðãýä “Öåíòðàë Ýøèà ìàéíèíã” êîìïàíèéã ýñýðã¿¿öýí æàãñàâ

...“ÀÄÀÝ” ãýäýã êîìïàíè æîíø

îëáîðëîõ íýðýýð àëò óõàõ ãýýä

áàéãàà þì. Áàãèéí èðãýäèéí íèéòèéí õóðàë íü õóðàëäààä çºâøººðëºº ºãºõ

¸ñòîé. Áàãèéí èðãýä íü ãàçàð

íóòãàà óõóóëàõûã çºâøººðººã¿é. Ãýòýë áàãèéí

èðãýäèéí õóðëûí òîãòîîëûã

Èðãýäèéí õóðëûíõ íü äàðãà íü àâààä

çóãòàà÷èõñàí. Èðãýä íü õóðëûí

òîãòîîëîî àâúÿ ãýýä î÷èõîîð ºãäºãã¿é.

Ýðäýíýöàãààí ñóìûí ÈÒÕ-ûíõàí

íü óóë óóðõàéí êîìïàíèéã ýñýðã¿¿öýæ

áàéãàà õ¿ì¿¿ñýý áàéõã¿é áàéõàä íü õóðàëäààä,

“ÀÄÀÝ” êîìïàíèä çºâøººðºë ºã÷èõñºí...


ÒýÄ ÁèÄíèé Òóõàé

11ÄÝËÕÈÉ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

çàðëàñàí îãíîî: 2018 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 06Ãýðýýíèé äóãààð: Y1-C3-G-02

Ìîíãîë óëñûí õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ òºñºë íü ýðõ á¿õèé òåíäåðò îðîëöîã÷äîîñ Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ íýãæèéí ñàíõ¿¿ãèéí á¿ðòãýëèéí ïðîãðàì íèéë¿¿ëýõ, íýìýëò õºãæ¿¿ëýëòèéã õèéõ òóõàé ¿íèéí ñàíàë èð¿¿ëýõèéã óðüæ áàéíà.

Ñîíèðõñîí ýòãýýä Àíãëè õýë äýýðõ ¿íèéí ñàíàë èð¿¿ëýõ óðèëãà, òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä ìàòåðèàëûã äîîðõ õàÿãààð õ¿ñýëò èëãýýí àâ÷ áîëíî.

¯íèéí ñàíàëûã 2018 îíû 8 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäðèéí 15:00 öàãààñ ºìíº Óëààíáààòàð õîò, ×èíãýëòýé ä¿¿ðãèéí 4-ð õîðîî, Ìàêñ öàìõàã, 701 òîîò õàÿãààð èð¿¿ëíý.

Äîòîîäûí äàâóó ýðõ òîîöîõã¿é.

¯íèéí ñàíàË àâàÕ óðèËãà

Ìîíãîë óëñûí õºäºëìºð ýðõëýëòèéã äýìæèõ òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ íýãæ, 701 òîîò, Ìàêñ öàìõàã, 4-ð õîðîî, ×èíãýëòýé ä¿¿ðýã,

Óëààíáààòàð õîò-15170óòàñ: 77000784

èìåéë õàÿã: [email protected]

Mongolia has received a credit from the International Development Association (IDA) for the MONGOLIA EMPLOYMENT SUPPORT PROJECT (P159215). Under the Project, The Ministry of Labour and Social Protection is seeking to recruit a qualified Procurement Officer (National individual consultant) to carry out project procurement.

The Procurement Officer will be responsible for plan-ning and implementing project procurement activities (under the relevant parts of the project) and ensuring that all such procurement activities are carried out in ac-cordance with the Financing Agreement, the Procure-ment Guidelines, the Consultant Guidelines and the procurement plan agreed with the World Bank (WB).

Please request detailed Terms of Reference, Selec-tion Criteria and related other information for the posi-tion at below address.

The consultant will be selected in accordance with the World Bank Procurement Regulations for IPF Bor-rowers dated July 2016.

Interested candidates submit following documents no later than 3 p.m. in September 13, 2018.

1. Cover letter indicating why she/he considers her/himself suitable for the position,

2. Detailed CV highlighting relevant skills/experi-ence,

3. Copy of diplomas or certificates and, 4. 2 reference letters from previous last two employers

Incomplete applications would not be considered and ONLY short-listed candidates will be contacted. The submitted documents will not be returned to the applicants.

VACAnCy noTICe

Contact address:Project Implementation Unit of Mongolia Employment Support Project

Address: Ulaanbaatar-15170, Chingeltei District, 4th Khoroo, Attn: Project Coordinator Natsagdolgor Ts.

Tel: 976-77000784Email: [email protected]

Á.ÄÀÂÀÀÕ¯¯

[email protected]

“Îëîí íèéòèéí îðîëöîî, íèéãýì, òîãòâîðòîé áàéäàë” òºñëèéí Óëààíáààòàð äàõü òºëººëºã÷

Êðèñòîôåð äå Ãðóáåí ìàíàé óëñàä 13 æèë àìüäðàõäàà àíçààðñàí,

çºâõºí ìîíãîë÷óóäûí áóñàä óëñ îðíîîñ èëò äàâóóãààð øèéäýæ ÷àäñàí

ãóðâàí ç¿éëèéí òàëààð “Degruben.com” öàõèì õóóäàñò íèéòýëæýý. Óã íèéòëýëä “Òâèòòåð, ôýéñá¿¿ê çýðýã íèéãìèéí ñ¿ëæýýãýýð Ìîíãîëûí óëñ

òºð, àæ àìüäðàëûí òàëààð èðãýä áóõèìäàæ, äóðã¿éöëýý èëýðõèéëäýã.

Çàðèì õ¿ì¿¿ñ íü áàéíãà ë áóõèìäàíà. Õàðèí çºâòãºñºí íü õàðüöàíãóé áàãà.

Ýíý ìýäýýæ çºâõºí Ìîíãîëä áàéãàà õàíäëàãà áèø. Äýëõèé äàÿàð æèðèéí

àæèãëàã÷èä íýìýãäýõ õàíäëàãàòàé áàéãàà þì. Áè Ìîíãîëä àìüäðààä 13

æèë áîëæ áàéíà. Ýíý õóãàöààíä ìèíèé ìýäýæ áóéãààð äýëõèéí èõýíõ óëñààñ

Ìîíãîë Óëñ ë õàâü èë¿¿ øèéäýæ ÷àäñàí ãóðâàí øèéäëèéã òàíèëöóóëàõûã õ¿ñ÷

áàéíà”

ÍªÀÒ-ûí e-Barimt ñèñòåì

Äýëõèéí èõýíõ óëñóóäûí íýãýí àäèë Ìîíãîë ÷ ãýñýí òàòâàðûí ñàí á¿ðä¿¿ëýõýýð àæèëëàæ áóé. Ãýñýí ÷, “Çàñãèéí ãàçàð ÷àäâàðã¿é, òýä á¿ãä àâëèãàä èäýãäñýí, òýä ìèíèé òºëñºí òàòâàðûí ìºíãèéã ¿ð àøèãã¿é ç¿éëä ¿ðýí òàðàí õèéæ áàéíà, ººðèéí çîâæ îëñîí ìºíãºº ÿàõ ãýæ òàòâàðò òºëºõ ¸ñòîé ãýæ” ãýõ ìýò îëîí íèéòèéí äóíäàõ ò¿ãýýìýë îéëãîëòóóäòàé

òóëãàð÷ áàéíà. Àâëèãàä èäýãäñýí àëáàí òóøààëòíóóäûã ýñýðã¿¿öýõ ýíý õàíäëàãà íü òîìîîõîí õýìæýýíèé õóâààãäëûã áèé áîëãîæ, òàòâàðààñ çàéëñõèéõ íºõöºë áîëæ áàéãàà þì. Õàðèí 2015 îíä òàòâàðûí àëáàä ýðãýëò õèéñýí. 2015 îíû äîëäóãààð ñàðä ÍªÀÒ òºëºëòèéã ñàéæðóóëàõ, îðëîãîî ¿íýí çºâ ìýä¿¿ëýõ, òàòâàðûí îðëîãûã íýìýãä¿¿ëýõ çîðèëãîîð ÍªÀÒ-ûí õóóëèéã øèíý÷ëýí íàéðóóëñàí. Áóñàä òàòâàðààñ ÿëãààòàé íü ÍªÀÒ-ûã õýðýãëýã÷ òºëæ, áèçíåñ ýðõëýã÷èä Çàñãèéí ãàçðûí íýðèéí ºìíººñ öóãëóóëäàã þì. Ýíãèéíýýð õýëáýë, ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãà, áèçíåñ ýðõëýã÷èä á¿õ áîðëóóëàëòàà “Point of Sale” áóþó ÏÎÑ-ûí ìàøèíä á¿ðòã¿¿ëýõ áºãººä óã ìàøèí íü òàòâàðûí ñ¿ëæýýíä õîëáîãääîã. Õàðèí èðãýä ãàð óòàñ, öàõèìààð á¿ðòã¿¿ëñýí Å áàðèìò ïëàòôîðìä áàðèìòàà á¿ðòã¿¿ëæ, æèëä íýã óäàà áóöààí îëãîëò, ñàð á¿ð 300 õ¿ðòýëõ ñàÿ òºãðºãèéí øàãíàëûí ñàíòàé ñóãàëààíä îðîëöäîã þì. ÍªÀÒ-ûí õóóëü õýðýãæèæ ýõëýõýýñ ºìíº áóþó 2016 îíîîñ ºìíº óëñ äàÿàð 12 ìÿíãàí êàññûí ìàøèí áàéæýý. ¯¿íèé óëìààñ àæ àõóéí íýãæ¿¿ä îðëîãîî áóðóó òàéëàãíàõ ÿâäàë áàéñàí àæ. Õàðèí

ÍªÀÒ-ûí ñèñòåì àæèëëàæ ýõýëñíýýñ åðäºº õýäõýí ñàðûí äàðàà êàññûí ìàøèíû òîî 37400-ä õ¿ðñýí áîë ýä¿ãýý 65 ìÿíãàí QR êîä á¿õèé áàðèìò ãàðãàõ êàññûí ìàøèí àæèëëàæ áàéíà. Ýíý ñèñòåì Ìîíãîëûí æèæèã çàõ çýýë¿¿ä äýõ æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýë ýðõëýã÷èä, íàéìàà÷äàä òîõèðñîí øèéäýë. Ãýñýí ÷, Çàñãèéí ãàçàð ñèñòåìýý èë¿¿ õÿëáàð áîëãîõîîð àæèëëàæ áàéãàà þì. Íºãººòýéã¿¿ð, õýðýãëýã÷äèéí õóâüä ñèñòåìèéí ýðýëò íýìýãäñýíýýð æèæèã áèçíåñ ýðõëýã÷èä ÍªÀÒ-ûí õóóëèéã äàãàæ ìºðäºõã¿é ë áîë Òàòâàðûí àëáà ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéã íü öóöëàõ, ýñâýë àëäàãäàë õ¿ëýýõ íºõöºë áàéäàëòàé òóëãàð÷ áàéíà.

Íýã öýãèéí ¿éë÷èëãýý

Òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé õ¿íä ñóðòàë äýëõèé äàÿàðõ íèéòëýã ñýäâ¿¿äèéí íýã. Õàðèí óã òîãòîëöîîã ¿ã¿é õèéñýí òºðèéí ¿éë÷èëãýýã íýã ãàçàð äýýðýýñ õ¿ëýýí àâàõ áîëîìæèéã õàíãàñàí Íýã öýãèéí ¿éë÷èëãýýã íýâòð¿¿ëñýí þì. Ìýäýýæ ¿¿íèéã Ìîíãîë ë øèíýýð áèé áîëãîñîí þì áèø. Ãýõäýý øèíý òºâøèíä àâàà÷ñàí. Õîòûí õ¿í àì õàìãèéí èõòýé öýã¿¿äýä áàéðøñàí íýã öýãèéí ¿éë÷èëãýýíýýñ èðãýä øààðäëàãàòàé áàðèìò áè÷èã, òîäîðõîéëîëò, òàòâàðûí àñóóäëàà õÿëáàðõàí øèéääýã. Ìºí õîòûí ºíöºã áóëàí á¿ðò áàéðøñàí öàõèì ìàøèíààñ èðãýä ýíãèéí õýðýãëýýíèé òîäîðõîéëîëòóóäûã çºâõºí ººðèéí öàõèì ¿íýìëýõýý àøèãëàí, ÿìàð ÷ òºðèéí àëáàí õààã÷èéí òóñëàìæã¿éãýýð àâàõ áîëîìæòîé þì.

Íèéãýì äýõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí îðîëöîî

Ìîíãîëä ºíãºð¿¿ëñýí ýäãýýð æèë¿¿äýä íèéãýì äýõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí ¿¿ðýã ðîëü èõ áàéãàà íü íàäàä òààëàìæòàé ñàíàãääàã. ¯¿íèéã Ìîíãîëä èðæ áàéñàí õ¿ì¿¿ñ àæèãëàñàí ë áàéõ. Ìîíãîëûí èõ, äýýä ñóðãóóëü òºãñºã÷äèéí 60-80 õóâü íü ýìýãòýé÷¿¿ä áàéäàã. Òèéìýýñ îôôèñûí àæèë÷äûí èõýíõ íü ýìýãòýé÷¿¿ä áºãººä óëñ òºðä ÷ ýìýãòýé÷¿¿äèéí îðîëöîî áóñàä Àçèéí îðíóóäòàé õàðüöóóëàõàä ºíäºð. Ìýðãýæëèéí ºíäºð àëáàí òóøààë, àìæèëòòàé áèçíåñèéí àðä ýìýãòýé÷¿¿ä áàéäàã íü íóóö áèø áîëñîí áºãººä òºðèéí òóñãàé àãåíòëàãóóä, ýìíýëã¿¿ä ÷ ÿëãààã¿é áàéãàà þì. Óëààíáààòàð õîò äàõü ºíäºð çýðýãëýëèéí ðåñòîðàí, ¿éë÷èëãýýíèé ãàçðóóä ÷ á¿ãä ýäãýýð õ¿÷èðõýã ýìýãòýé÷¿¿äýä çîðèóëàí ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëäàã áîëæýý. Õà÷èðõàëòàé íü, ãýð á¿ë äýõ ýìýãòýé õ¿íèé äàâàìãàéëàë íü ýðýãòýé õ¿íèéã ýäèéí çàñàã áîëîîä ñýòãýë ç¿éí õàðààò áàéäàëä îðóóëæ, áóõèìäàë, ñýòãýë ãóòðàëä îðóóëàõ íü èõýññýí. ¯¿íýýñ ¿¿äýí ãýð á¿ëèéí õ¿÷èðõèéëýë, ýð÷¿¿äèéí äóíäàõ àðõèäàí ñîãòóóðàõ ÿâäàë ÷ íýìýãäýæ áàéãàà þì.

Ìîíãîëä ºíãºðººñºí îí æèë¿¿äýýñýý õàðàõàä ýìýãòýé÷¿¿äèéí òýãø áàéäàë ¿ðãýëæ õ¿÷òýé ÿðèãäàæ, á¿ñã¿é÷¿¿ä ÷ ººðèéí ýðõýý ÷àäâàðëàãààð õàìãààëæ, èðãýíèé ¿¿ðãýý îëîí ýð÷¿¿äýýñ èë¿¿ áèåë¿¿ëñýýð èðñýí þì. Õýäèéãýýð Ìîíãîëûí íèéãýì äýõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí ¿¿ðýã ðîëèéã íýìýãä¿¿ëýõ, æåíäåðèéí òýãø áàéäëûã õàíãàõàä öààøèä ÷ îëîí ç¿éë õèéõ øààðäëàãàòàé ÷, ìèíèé áîäëîîð îëîí óëñ îðîí Ìîíãîëûí æèøýýíýýñ ñóðàëöàõ õýðýãòýé.

degruben.Com: Ìîíãîëûí áóñäààñ äàâóó ãóðâàí øèéäýë

Ìîíãîë, Òóðêèéí õàðèëöàà ºíãºðºã÷ äîëäóãààð ñàðä Ìîíãîëûí òàë Ãóëåíèñò òåððîðèñò áàéãóóëëàãà áîëîõ “ÔÅÒÎ”-ãèéí ãèø¿¿íèéã Òóðêò øèëæ¿¿ëýí ºãºõººñ òàòãàëçñàíòàé õîëáîîòîéãîîð õóðöàäìàë áàéäàëòàé áîëñîí þì. Ýíý ÿâäëûí äàðàà Òóðê “ÔÅÒÎ” áàéãóóëëàãà ¿éë àæèëëàãààãàà Ìîíãîëä ÷ºëººòýé ÿâóóëàõûã çºâøººð÷ áóé íü Òóðê Ìîíãîëûí õàðèëöààíä ñºðãººð íºëººëæ áîëçîøã¿é ãýäãèéã

ìýäýãäñýí. Òóðêèéí ýë ìýäýãäëèéí äàðàà Ìîíãîë Óëñààñ Àíêàðàä ñóóõ Ýë÷èí ñàéä Ð.Áîëä “ÔÅÒÎ” áàéãóóëëàãàòàé õàìààðàëòàé òàâàí ñóðãóóëèéã Ìîíãîëûí Áîëîâñðîëûí ÿàìàíä øèëæ¿¿ëýõ áîëîìæòîé ãýäãèéã îíöëîí òýìäýãëýâ.

Ìºí “ÔÅÒÎ”-èéí ãèø¿¿äèéí áîëîâñðîë, õºäºëìºð ýðõëýëòèéí âèçèéí õóãàöààã ñóíãàõ áîëîìæã¿é òóë ýíý æèë Ìîíãîëûã îðõèíî ãýäãèéã

dailysabah.com: Ãóëèíû ÔÅòÎ, ì¿¿íèé øàøèí áîë íýã çîîñíû õî¸ð òàëíýìæ õýëñýí þì. 1994 îíîîñ õîéø Ìîíãîëä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áóé òàâàí ñóðãóóëüä ºíººãèéí áàéäëààð 1300 ãàðóé ñóðàã÷ ñóðàëöäàã áàéíà. “Ýìïàòè” êîìïàíèéí ýçýìøèëä áàéäàã òýäãýýð ñóðãóóëèéã “ÔÅÒÎ” áàéãóóëëàãàä ¿éë÷èëäýã Ãåðìàíû íýãýí êîìïàíèä çàðñàí áàéäàã. Õàðèí Ìîíãîëûí ÁÑØÓÑß òóñ êîìïàíèä ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ ëèöåíçèéã îëãîõ áîëîìæã¿é ãýæ ¿çñýí þì. Òýãâýë ýíý òàëààð Ýë÷èí ñàéä Ð.Áîëä “ÔÅÒÎ”-îîñ òýäãýýð ñóðãóóëèóäàä ÿâóóëàõ ¿éë ÿâöûí óëìààñ ñóðãóóëèóä ºäºð èðýõ òóñàì ñóðàëöàã÷äàà àëäàæ áóéã õýëëýý.

Ì¿¿íèé øàøèí áîëîí “ÔÅÒÎ” áàéãóóëëàãà ñóðãóóëü, êîìïàíèóäààð äàìæóóëàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã ãýäãýýðýý õîîðîíäîî èæèë òºñòýé. Òýð óòãààðàà ýíý õî¸óë Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäàëä ñºðãººð íºëººëíº ãýäýãò Ýë÷èí ñàéä Ð.Áîëä èòãýëòýé áàéãààãàà èëýðõèéëýâ. Òýðáýýð “Ì¿¿í, ÔÅÒÎ áîë íýã çîîñíû õî¸ð òàë. Ìîíãîëîîñ Òóðêò ñóóõ Ýë÷èí ñàéäûí õóâüä Òóðêèéí òàëûí

áàéð ñóóðèéã á¿ðýí ä¿¿ðýí îéëãîæ áàéíà. Áè Ìîíãîëûí óëñòºð÷äèéã ¿¿íä èòã¿¿ëýõýä ÷àäàõ á¿õíýý õèéõ áîëíî. ªíººäºð òåððîðèçì ãàíö óëñûí àñóóäàë áèø. Îëîí óëñûí àñóóäàë” ãýäãèéã ìºí íýìæ äóðäñàí áàéíà. Ì¿¿íèé øàøèí ãýãääýã ýâ íýãäëèéí ñ¿ì Ìîíãîëä ñóðàõ áè÷ãèéí àãóóëãûã ººð÷ëºõèéã îðîëäñîí ãýõ ¿íäýñëýëýýð èõýýõýí ìàðãààíòàé áàéäàã. Ò¿¿í÷ëýí 2016 îíä Áîëîâñðîëûí ÿàìíû òîìîîõîí àëáàí òóøààëòàí ñ¿ìèéí ¿éë àæèëëàãààíä íýãäýæ áàéñàí ãýäãýý õ¿ëýýæ, àëáàí òóøààëààñàà îãöîð÷ áàéñàí þì. Ñ¿ìèéí ãèø¿¿äèéã èõýâ÷ëýí Ì¿¿íèéõýí ãýæ íýðëýäýã áºãººä áîëîâñðîë, õóäàëäààíû ÷èãëýëýýð Ìîíãîëä èäýâõòýé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéæýý. Ýâ íýãäëèéí ñ¿ìèéã ÁÍÑÓ-ûí áèçíåñìýí Ñóí Ìþí Ì¿¿í 1954 îíä ¿¿ñãýí áàéãóóëæ áàéñàí áºãººä Ç¿¿í ºìíºä Àçèéí çàðèì óëñ, ÁÍÑÓ, ßïîí, Ìîíãîë çýðýã îðîíä èäýâõòýé ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëäàã áàéíà. Ì¿¿í 2005 îíû àðàâäóãààð ñàðä ýõíýð Õàê Æà Õàíû õàìò Ìîíãîëä àéë÷èëæ, ãýð

á¿ëèéí ñýäâýýð èëòãýë òàâüæ áàéæýý. ªíººäðèéí áàéäëààð ñ¿ì äýëõèéí 120 îðîíä äºðâºí ñàÿ ãèø¿¿íòýé. Çºâõºí ÀÍÓ-ä ãýõýä 100 ìÿíãà îð÷èì ãèø¿¿äòýé àæ.

Ýë÷èí ñàéä Ð.Áîëäûí õýëæ áóéãààð ãóðâàí æèëèéí ºìíº Ì¿¿íèé øàøíûõàí Ìîíãîëä ãóðâàí òýðáóì îð÷èì àì.äîëëàðûí õºðºíãº îðóóëàëò õèéñýí íü Ìîíãîëä ºðãºí òàðõàõàä íºëººëñºí áàéíà. Òèéìýýñ ÷ Ì¿¿íèé øàøèí áîëîí “ÔÅÒÎ”-èéí íºëºº èæèë ãýæ Ð.Áîëä õýëýâ. Òýðáýýð “Áè Ìîíãîëûí óëñòºð÷èäòýé ÿðèëöàæ, òýäýíä ýíãèéí æèøýý äóðäñàí. “ÔÅÒÎ” áîë Ì¿¿íèé õºäºëãººíòýé èæèë. Õýðýâ Ãóëèí áîëîí “ÔÅÒÎ”-ûí òàëààð îéëãîõã¿é áàéãàà áîë Ì¿¿íèéã àâààä ¿ç. Òýð Ìîíãîëä þó õèéñíèéã. Òýä õàðàãäàõ áàéäëààðàà ººð áîëîâ÷, çîðèëãî íü ÿã èæèë. Òýä íýã çîîñíû ë õî¸ð òàë” ãýæýý. Ìºí ÎÕÓ-ûí Çàñãèéí ãàçàð “ÔÅÒÎ” áàéãóóëëàãûí òàëààð Ìîíãîëä ñýðýìæë¿¿ëæ, òóñ õºäºëãººíòýé õîëáîî á¿õèé 50 ñóðãóóëèéã õààñàí ãýäãèéã äóðüäñàí áàéíà.


12 ÇÀâñÀÐËÀÃÀ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 06. Ï¿ðýâ. ¹150 (5000)ÌÎÍÃÎËÛÍ ÌÝÄÝÝ

Ìîíãîëûí Ìýäýý

óíøèã× Òàíäàà ÁàßðËàËàà

5000

213$content.dardas.mn/uploads/files/1536236742.pdf · 18-íä àíõíû äóãààðàà...

Documents

Transcript of 213$content.dardas.mn/uploads/files/1536236742.pdf · 18-íä àíõíû äóãààðàà...