2 genel cerrahi̇ akut-batin-sendromu

AKUT BATIN AKUT BATIN SENDROMUSENDROMU

Doç. Dr. Cemalettin CAMCIDoç. Dr. Cemalettin CAMCIGenel Cerrahi ADGenel Cerrahi AD

[email protected]@yahoo.com

Akut karın tablosu bir klinisyenin meslek Akut karın tablosu bir klinisyenin meslek hayatında en sık karşılaştığı ve hayatında en sık karşılaştığı ve

tanınmadığı takdirde hastanın hayatına tanınmadığı takdirde hastanın hayatına mâl olan bir tablodur.mâl olan bir tablodur.

AmaçAmaç

İster birinci basamak sağlık merkezi doktoru İster birinci basamak sağlık merkezi doktoru olsun isterse daha sonraki basamaklarda olsun isterse daha sonraki basamaklarda

görev yapan doktor olsun akut karınlı görev yapan doktor olsun akut karınlı hasta ile karşılaşan hekimin amacı; hasta ile karşılaşan hekimin amacı;

En kısa zamanda tanıyı doğru koyarak En kısa zamanda tanıyı doğru koyarak uygun tedavi planını uygulaması uygun tedavi planını uygulaması

OLMALIDIROLMALIDIR

Yapılması gerekenler:Yapılması gerekenler:

Dikkatli bir anamnezDikkatli bir anamnez İyi bir fizik muayeneİyi bir fizik muayene Tanıya yardımcı laboratuvar tetkiklerinin Tanıya yardımcı laboratuvar tetkiklerinin

istenmesiistenmesi• Bu esnada zaman dikkate alınmalıBu esnada zaman dikkate alınmalı• Gereksiz sadece “rutinde isteniyor” şeklinde Gereksiz sadece “rutinde isteniyor” şeklinde

tetkiklerden kaçınılmasıtetkiklerden kaçınılması

KLİNİK ÖZELLİKLERKLİNİK ÖZELLİKLER

AnamnezAnamnez• Ağrı Ağrı

İlk ortaya çıkar, 6 saatten fazladır devam İlk ortaya çıkar, 6 saatten fazladır devam edereder

• Lokalizasyon Lokalizasyon

AğrıAğrı• Ağrının başlangıcı ve gelişimiAğrının başlangıcı ve gelişimi• Ağrının yayılımıAğrının yayılımı


AğrıAğrı• Ağrının karakteriAğrının karakteri

İnflamasyon ağrısı (sürekli, azalmaz,kreşendo)İnflamasyon ağrısı (sürekli, azalmaz,kreşendo) Kolik tarzı ağrı (aralıklı, kıvrandırıcı) intermittent Kolik tarzı ağrı (aralıklı, kıvrandırıcı) intermittent

ağrı da denir, ağrılar arası normal dönem varağrı da denir, ağrılar arası normal dönem var İskemik ağrı (Lerische send, Mezenterovask.ok)İskemik ağrı (Lerische send, Mezenterovask.ok) Perforasyon ağrısı (önce spazm sonra şiddetli) iyi Perforasyon ağrısı (önce spazm sonra şiddetli) iyi

lokalize edilir. lokalize edilir. Birleşik ağrıBirleşik ağrı


Bulantı-KusmaBulantı-Kusma• Safrasızsa pilor obstr.Safrasızsa pilor obstr.• Fekaloidse intestinal tip obstruk.Fekaloidse intestinal tip obstruk.• Kolonik seviyedeki kusma geç ortaya Kolonik seviyedeki kusma geç ortaya

çıkarçıkar• Kusmadan sonra rahatlıyorsa duo. ülser Kusmadan sonra rahatlıyorsa duo. ülser

aktiv. veya pankreatit akla gelmeliaktiv. veya pankreatit akla gelmeli


KabızlıkKabızlık• Peritoneal reflekstirPeritoneal reflekstir• Obstrüksiyon belirtisi olabilirObstrüksiyon belirtisi olabilir• 24 saatlik periyottaki gaz gaita çıkarıp 24 saatlik periyottaki gaz gaita çıkarıp

çıkaramadığı sorulmalıçıkaramadığı sorulmalı


DiareDiare• Gastroenteritlerde görülebilirGastroenteritlerde görülebilir• Peritonit hallerinde açık sarı renkli Peritonit hallerinde açık sarı renkli

peritonit ishali dediğimiz tablo oluşabilirperitonit ishali dediğimiz tablo oluşabilir• Bir kişiye diaresi var demeden önce Bir kişiye diaresi var demeden önce

mutlaka mevcut tuvalet alışkanlığı mutlaka mevcut tuvalet alışkanlığı sorulmalıdırsorulmalıdır


YaşYaş İlaç Kullanımıİlaç Kullanımı

• Ağrı nedeniyle analjezik alınıp alınmadığıAğrı nedeniyle analjezik alınıp alınmadığı• NSAID veya steroid türü ilaç kullanımı içi NSAID veya steroid türü ilaç kullanımı içi

boş organ perforasyonunda değerlidirboş organ perforasyonunda değerlidir• Potasyum tabletleri de intestinal stenoz, Potasyum tabletleri de intestinal stenoz,

nekroz ve perforasyona sebep olabilirnekroz ve perforasyona sebep olabilir


Ağrı FizyopatolojisiAğrı Fizyopatolojisi

A Ğ R IA Ğ R I

Özofagus üst ve orta duysal n.vagusÖzofagus üst ve orta duysal n.vagusÖzofagus alt splanknik alan p.vert.Özofagus alt splanknik alan p.vert.İnce barsaklar “ “ “İnce barsaklar “ “ “Kalın barsaklar sakral sinirler yoluylaKalın barsaklar sakral sinirler yoluyla İ l e t i l i rİ l e t i l i r

Ana safra kanalı sistik kanal maj.spln.sin 7.-9. Arka kökAna safra kanalı sistik kanal maj.spln.sin 7.-9. Arka kökSafra kesesi KC kapsülüSafra kesesi KC kapsülüPankreas Başı sağ spln sinir çöliak ganglPankreas Başı sağ spln sinir çöliak ganglPankreas kuyr sol spln sinirPankreas kuyr sol spln sinirBöbrek proks ureter aortarenal vaskuler 10.Th-1.LBöbrek proks ureter aortarenal vaskuler 10.Th-1.L

pedikul ve çöliak gglpedikul ve çöliak gglMesane Mesane boynuMesane Mesane boynuProstat 2.3.4. Sakral sinirler para- 12.ThProstat 2.3.4. Sakral sinirler para- 12.ThUterus Sup.Hipogastrik plx. Vertebr 1.L Uterus Sup.Hipogastrik plx. Vertebr 1.L

preaortik sinirler ggl M.sp.segpreaortik sinirler ggl M.sp.seg

Servix 2.3.4. Sakral segmentler Servix 2.3.4. Sakral segmentler

A Ğ R IA Ğ R I

VİSSERAL AĞRIVİSSERAL AĞRI

Derin ağrıdırDerin ağrıdır Lokalize edilemezLokalize edilemez Bulantı terleme ve kan basıncında Bulantı terleme ve kan basıncında

düşme ile sıklıkla beraberdirdüşme ile sıklıkla beraberdir• ParasempatikParasempatik• SempatikSempatik• Karın ön duvarı somatik yolla Karın ön duvarı somatik yolla THALAMUSTHALAMUS a a

iletilir (o nedenle iletilir (o nedenle lokalize lokalize edilemezedilemez)) Visseral peritonun irritasyonu ile Visseral peritonun irritasyonu ile

oluşurlaroluşurlar

Ağrı parietal peritondan kaynaklanırAğrı parietal peritondan kaynaklanır Çevrel sinirlerle Santral sinir sistemine Çevrel sinirlerle Santral sinir sistemine

ulaştırılır ve sonlanım ulaştırılır ve sonlanım KORTEKSKORTEKS’tedir. O ’tedir. O nedenle nedenle iyi lokalize ediliriyi lokalize edilir..

Parietal periton anatomisi önemlidirParietal periton anatomisi önemlidir

PARİETAL AĞRIPARİETAL AĞRI

FİZİKFİZİK MUAYENEMUAYENE

FİZİK MUAYENEFİZİK MUAYENE Sistemik muayene yapılmalıSistemik muayene yapılmalı Genel görünüm:Genel görünüm:

• SoluklukSolukluk• TerlemeTerleme• Huzursuzluk Huzursuzluk • SomnolansSomnolans

İnspeksiyonİnspeksiyon OskültasyonOskültasyon PalpasyonPalpasyon PerküsyonPerküsyon

FİZİK MUAYENEFİZİK MUAYENE

İnspeksiyonİnspeksiyon• Solunumla hareketSolunumla hareket• Kayık karın (kurbağa karnı)Kayık karın (kurbağa karnı)• Barsak peristaltizminin görülmesiBarsak peristaltizminin görülmesi


OskültasyonOskültasyon• Hiperaktif barsak sesi varlığıHiperaktif barsak sesi varlığı• Metalik barsak sesi varlığıMetalik barsak sesi varlığı• Mezar sessizliğiMezar sessizliği


FİZİK MUAYENEDE AMAÇ PERİTON FİZİK MUAYENEDE AMAÇ PERİTON

İRRİTASYON BULGULARININ OLUP İRRİTASYON BULGULARININ OLUP

OLMAMASININ SAPTANMASIDIROLMAMASININ SAPTANMASIDIR


PalpasyonPalpasyon• Ağrılı bölgenin aksi tarafından palpasyona Ağrılı bölgenin aksi tarafından palpasyona

başlanırbaşlanır• Öncelikle yüzeyel palpasyon yapılarak Öncelikle yüzeyel palpasyon yapılarak

hassas bölge tesbit edilirhassas bölge tesbit edilir• Sonra derin palpasyona geçilirSonra derin palpasyona geçilir• Direkt hassasiyet Direkt hassasiyet • Rebound hassasiyet Rebound hassasiyet İNFLAMASYON İŞARETİDİRİNFLAMASYON İŞARETİDİR


Defans MuskulerDefans Muskuler• İstemliİstemli

Konuşularak ya da hastanın ilgisi başka Konuşularak ya da hastanın ilgisi başka tarafa çekilerek yenilebilirtarafa çekilerek yenilebilir

• İstemsiz İstemsiz Zona ZosterZona Zoster Kot kırığıKot kırığı Metal zehirlenmelerindeMetal zehirlenmelerinde


Her iki cinste de inguinal bölgeler Her iki cinste de inguinal bölgeler mutlaka kontrol edilmelidirmutlaka kontrol edilmelidir• Parsiyel obstruksiyona sebep olması Parsiyel obstruksiyona sebep olması

bakımından Richter fıtığı kontrol bakımından Richter fıtığı kontrol edilmelidiredilmelidir

Rektal muayene mutlaka yapılmalıdırRektal muayene mutlaka yapılmalıdır• Rektovesikal boşluk mutlaka Rektovesikal boşluk mutlaka

yorumlanmalıdır (hassasiyet, dolgunluk, yorumlanmalıdır (hassasiyet, dolgunluk, sıvı açısından)sıvı açısından)


FİZİK MUAYENEFİZİK MUAYENE Özellikle yaşlı hastalarda nabız Özellikle yaşlı hastalarda nabız

mutlaka kontrol edilmelidir. mutlaka kontrol edilmelidir. Nabızdaki düzensizlik, atrial Nabızdaki düzensizlik, atrial fibrilasyon sebebiyle olabileceğinden fibrilasyon sebebiyle olabileceğinden buna bağlı atriumda oluşan pıhtının buna bağlı atriumda oluşan pıhtının mezenterik vasküler yapıyı tıkayarak mezenterik vasküler yapıyı tıkayarak barsaklarda infarkta sebep olabilmesi barsaklarda infarkta sebep olabilmesi nedeniyle önemlidir. nedeniyle önemlidir.

KARIN AĞRISI İLE BAŞVURAN BİR KARIN AĞRISI İLE BAŞVURAN BİR HASTADA MUAYENE BULGUSU HASTADA MUAYENE BULGUSU

OLARAK REBOUND VE DEFANSIN OLARAK REBOUND VE DEFANSIN VARLIĞI HASTANIN CERRAHİ BİR VARLIĞI HASTANIN CERRAHİ BİR

MERKEZE GÖNDERİLMESİNİ MERKEZE GÖNDERİLMESİNİ GEREKLİ KILARGEREKLİ KILAR

BU ŞEKİLDE BAŞVURAN BİR BU ŞEKİLDE BAŞVURAN BİR HASTAYAHASTAYA

ANALJEZİK VERİLMESİ ANALJEZİK VERİLMESİ KONTRENDİKEDİRKONTRENDİKEDİR

VEVETIBBİ HATADIRTIBBİ HATADIR

15 dakika ARA15 dakika ARA

YARDIMCI TANI YÖNTEMLERİYARDIMCI TANI YÖNTEMLERİ

Kan TestleriKan Testleri

İdrar Analizleriİdrar Analizleri

Radyolojik incelemelerRadyolojik incelemeler

Kan TestleriKan Testleri Tam Kan SayımıTam Kan Sayımı Periferik YaymaPeriferik Yayma Kan biyokimyasıKan biyokimyası

• KŞKŞ• KCFTKCFT• BFTBFT• Amilaz (kan ve idrarda)Amilaz (kan ve idrarda)

Hiperamilazemi sebepleriHiperamilazemi sebepleri

StrangulasyonStrangulasyon Over kist torsiyonuOver kist torsiyonu Peptik ülser perforasyonuPeptik ülser perforasyonu Mezenterovasküler iskemiMezenterovasküler iskemi

İdrar Analizleriİdrar Analizleri İdrar sedimentinin incelenmesiİdrar sedimentinin incelenmesi

• Olayın renal kaynaklı olup olmadığı hakkında Olayın renal kaynaklı olup olmadığı hakkında bilgi verirbilgi verir

• Deneyimli bir biyolog gereksinimi vardırDeneyimli bir biyolog gereksinimi vardır• Ancak idrar analizi enf lehine dahi gelse hekim Ancak idrar analizi enf lehine dahi gelse hekim

muayenesine daha fazla güvenmelidir.muayenesine daha fazla güvenmelidir. İdrarda profobilinojen ve kanda fibrinojen İdrarda profobilinojen ve kanda fibrinojen

yüksekliği FMF lehinediryüksekliği FMF lehinedir Gebelik şüphesi olanlara Gebelik Testi Gebelik şüphesi olanlara Gebelik Testi

yapılmalıyapılmalı

Radyolojik İncelemelerRadyolojik İncelemeler PA AKC grafisiPA AKC grafisi

• Özellikle ayakta çekilmelidirÖzellikle ayakta çekilmelidir• Bazal lob pnömonisiBazal lob pnömonisi• Plevral efuzyonPlevral efuzyon• İçi boş organ perforasyonuİçi boş organ perforasyonu• Mutlaka diyafragmaların altı görülecek Mutlaka diyafragmaların altı görülecek

şekilde çeklimelidirşekilde çeklimelidir

Radyolojik İncelemelerRadyolojik İncelemeler

DİREKT GrafilerDİREKT Grafiler

• ADBGADBG

• Yatarak direkt batın grafisiYatarak direkt batın grafisi

• Sol dekubitus grafisiSol dekubitus grafisi

Radyolojik İncelemelerRadyolojik İncelemeler ULTRASONOGRAFİULTRASONOGRAFİ

• Akut kolesistitAkut kolesistit• Akut pankreatitAkut pankreatit• KC ve batın içi abseleriKC ve batın içi abseleri• Pelvik kitle varlığının gösterilmesiPelvik kitle varlığının gösterilmesiDezavantajı kullanıcıya bağlıdır. Apandisit Dezavantajı kullanıcıya bağlıdır. Apandisit

düşünülen hastada USG nin normal düşünülen hastada USG nin normal olması tanıyı ekarte ettirmez.olması tanıyı ekarte ettirmez.

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİBİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ• Özellikle pankreatik ve retroperitoneal Özellikle pankreatik ve retroperitoneal

hastalıkların varlığını ortaya koymada hastalıkların varlığını ortaya koymada durumu stabil hastada değerlidir. durumu stabil hastada değerlidir.

• Solid organ ya da karın içinde yer Solid organ ya da karın içinde yer kaplayan solid-kistik lezyonların kaplayan solid-kistik lezyonların gösterilmesinde etkilidir.gösterilmesinde etkilidir.


ANJİOGRAFİANJİOGRAFİ• Ekipmana ihtiyaç duyarEkipmana ihtiyaç duyar• İntestinal iskemi ve kanama düşünülen İntestinal iskemi ve kanama düşünülen

hastada faydalı olabilirhastada faydalı olabilir• Selektif arteriel embolizasyonda Selektif arteriel embolizasyonda

kullanılabilir.kullanılabilir.• Ancak acil şartlarda değeri tartışmalıdırAncak acil şartlarda değeri tartışmalıdır


DİAGNOSTİK ABDOMİNAL PARASENTEZDİAGNOSTİK ABDOMİNAL PARASENTEZ

Negatif olması bir anlam ifade etmez Negatif olması bir anlam ifade etmez Pozitifse anlamı büyüktür.Pozitifse anlamı büyüktür. İşlemden önce hasta 5 dakika kadar sol İşlemden önce hasta 5 dakika kadar sol

yanına yatırılır.yanına yatırılır. Sol tarafta negatifse sağdan yapılır.Sol tarafta negatifse sağdan yapılır.

Parasentez yapılırken iğnenin trasesine dikkat edilmelidir.Aksi halde inf. epigastrik damarlara girilerek yalancı pozitiflik elde edilebilir

DİAGNOSTİK PERİTONEAL LAVAJDİAGNOSTİK PERİTONEAL LAVAJ(DPL)(DPL)

Parasentez negatif olan hastalarda Parasentez negatif olan hastalarda karın bulgularını açıklamakta zorluk karın bulgularını açıklamakta zorluk çekiliyorsa yapılırçekiliyorsa yapılır

Kateterden bol miktarda Kateterden bol miktarda pıhtılaşmayan kan gelmesi halinde pıhtılaşmayan kan gelmesi halinde pozitifdirpozitifdir

Hastanın durumuna göre operasyona Hastanın durumuna göre operasyona karar verilirkarar verilir

DİĞER İNCELEMELERDİĞER İNCELEMELER Radyonuklid incelemelerRadyonuklid incelemeler Endoskopik İncelemelerEndoskopik İncelemeler LAPAROSKOPİLAPAROSKOPİ

• Künt karın travmalarında intraabdominal Künt karın travmalarında intraabdominal patolojilerin gösterilmesi ve patolojilerin gösterilmesi ve onarılmasında yüz güldürücüonarılmasında yüz güldürücü

• Retroperitoneal bölgede yararı sınırlıRetroperitoneal bölgede yararı sınırlı

YAŞLI YAŞLI VE VE ÇOCUKLARDAÇOCUKLARDA AKUT KARIN AKUT KARIN TANISI KOYMAK ZORDUR.TANISI KOYMAK ZORDUR.

ANERJİK HASTALARDA DA BEKLENEN ANERJİK HASTALARDA DA BEKLENEN PERİTON İRRİTASYON BULGULARI PERİTON İRRİTASYON BULGULARI

GÖZLENMEYEBİLİRGÖZLENMEYEBİLİRBU NEDENLE BU TÜR HASTALAR BU NEDENLE BU TÜR HASTALAR HASTANEYE KABUL EDİLİP TAKİP HASTANEYE KABUL EDİLİP TAKİP

EDİLMELİDİREDİLMELİDİR

KARIN AĞRISI İLE GELEN HASTADAKARIN AĞRISI İLE GELEN HASTADAALGORİTMALGORİTM

Karın AğrısıKarın Ağrısı

Anamnez Fizik MuayeneAnamnez Fizik Muayene

Tanı (+)Tanı (+) Tanı ?Tanı ?PID PID FMF FMF Operasyon Yardımcı YöntemlerOperasyon Yardımcı YöntemlerUriner pat.Uriner pat.

Cerrahi TedCerrahi TedMedikal tedMedikal ted Tanı ?Tanı ?

Tanı(+) Tanı(+) Düzeldi DüzelmediDüzeldi Düzelmedi DAPDAP

Tanıyı gözden geçirTanıyı gözden geçir DPLDPL

LAPAROSKOPİLAPAROSKOPİ

YAPILAN TÜM TETKİKLERE RAĞMEN YAPILAN TÜM TETKİKLERE RAĞMEN TANI KONULAMAYAN HASTALAR TANI KONULAMAYAN HASTALAR MUTLAKA HEKİM GÖZETİMİNDE MUTLAKA HEKİM GÖZETİMİNDE

HASTANEYE YATIRILARAK HASTANEYE YATIRILARAK EN AZ 24 SAAT, EN AZ 24 SAAT,

TERCİHEN AĞRISI GEÇENE KADARTERCİHEN AĞRISI GEÇENE KADARGÖZLENMELİDİRGÖZLENMELİDİR

AKUT BATIN SENDROMUNA YOL AKUT BATIN SENDROMUNA YOL AÇAN HASTALIKLARAÇAN HASTALIKLAR

ORGAN RÜPTÜRLERİORGAN RÜPTÜRLERİ GENERALİZE PERİTONİTLERGENERALİZE PERİTONİTLER LOKAL PERİTONİTLERLOKAL PERİTONİTLER KOLİK TARZI AĞRILARKOLİK TARZI AĞRILAR TIKANMALARTIKANMALAR MEDİKAL SEBEPLERMEDİKAL SEBEPLER

ORGAN RÜPTÜRLERİORGAN RÜPTÜRLERİ Dalak rüptürüDalak rüptürü

• TravmatikTravmatik• SpontanSpontan

Aorta rüptürleriAorta rüptürleri• AnevrizmaAnevrizma• TravmatikTravmatik

Dış gebelik rüptürüDış gebelik rüptürü

Generalize PeritonitlerGeneralize Peritonitler Peptik ülser perforasyonuPeptik ülser perforasyonu Divertiküler hastalıkDivertiküler hastalık Apendisit perforasyonuApendisit perforasyonu Barsak perforasyonlarıBarsak perforasyonları Safra kesesi perforasyonuSafra kesesi perforasyonu

Lokalize PeritonitLokalize Peritonit Akut DivertikülitAkut Divertikülit Akut KolesistitAkut Kolesistit Akut SalpenjitAkut Salpenjit Akut ApandisitAkut Apandisit

Kolik Tarzı Ağrı Yapan sebeplerKolik Tarzı Ağrı Yapan sebepler

Safra koliğiSafra koliği Barsak KoliğiBarsak Koliği Üreter koliğiÜreter koliği Uterus koliğiUterus koliği

ObstrüksiyonObstrüksiyon Mekanik Mekanik

obstrüksiyonlarobstrüksiyonlar• TümörTümör• StrangülasyonStrangülasyon• İnternal herniasyonİnternal herniasyon• BridBrid• Crohn HastCrohn Hast• Yabancı cisimYabancı cisim• VolvulusVolvulus• DivertikülitDivertikülit

Paralitik Paralitik obstrüksiyonlarobstrüksiyonlar• Renal kolikRenal kolik• Elektrolit Elektrolit

dengesizlikleridengesizlikleri

Medikal SebeplerMedikal Sebepler Miyokard İnfarktüsü (MI)Miyokard İnfarktüsü (MI) Diyafragmatik PlöritDiyafragmatik Plörit GastroenteritGastroenterit Diabetik ketoasidoz (özellikle Diabetik ketoasidoz (özellikle

çocuklarda)çocuklarda) Sickle cellSickle cell krizi krizi Akut HepatitlerAkut Hepatitler Crohn hastalığı ve Ülseratif kolit Crohn hastalığı ve Ülseratif kolit

2 genel cerrahi̇ akut-batin-sendromu

Health & Medicine

Transcript of 2 genel cerrahi̇ akut-batin-sendromu