11.bilimkoleji.com.tr/video/11felsefe.pdf27 28 lçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel...

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri

Genel Müdürlüğü

Kaza

nım Kavrama Testi1

11. SINIFFELSEFE

Felsefeyle Tanışma - 11. Bilimsel faaliyetlerin eski Yunan uygarlığında başla-

dığı kabul edilir. İnsanoğlu çağlar boyunca yağmurun yağması ve mevsimlerin oluşması gibi doğa olaylarını mitolojik hikayelerle açıklamıştır. Thales ve Antik Yunan düşünürleri, doğa üstü güçlere dayalı bu mitolojik açıkla-maları reddetmiş ve yerine, doğal olaylara dayalı duyu-sal verileri esas alan açıklamalar yapmışlardır.Buna göre bilimsel faaliyetlerin Antik Yunan uy-garlığında başladığı iddiası aşağıdaki seçenekler-den hangisine dayandırılabilir?

A) Doğal olayları birden çok nedene bağlamalarınaB) Araştırmalarında sonuçtan çok yönteme önem ver-

melerineC) Doğa olaylarını somut verilerden hareketle açıklama-

larınaD) Genelden özele giden akıl yürütmeler yapmış olma-

larınaE) Doğal olaylara ilişkin sistemli gözlemler yapmalarına

2. Şu an sizin için önemli olan nedir? Diye sorulsa açlığın sınırında olan bir kişi “yiyecek” der. Sıcaktan bunalan bir kişi “serinlik” der. Kendisini yalnız hisseden birisi, “başka insanlarla beraber olmak” der. Acaba tüm bu ihtiyaçlar karşılansa, yine de tüm insanları ilgilendiren başka şey-ler var mıdır? Evet, her şeyin ötesinde, insanların ihtiyaç duyduğu başka bir şey vardır: “İnsanlar, kim olduklarını ve neden yaşadıklarını bilmek” isterler. Bu isteklerini karşılamak için de felsefi bir tavıra ihtiyaç duyarlar.Bu parçaya göre felsefeyle ilgili çıkarılabilecek en doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Felsefe, sorduğu sorularla bilimin ufkunu açar.B) Felsefe, insanların yaşamını anlama ve hakikati gör-

me merakından doğar.C) Felsefe, yaşamın sınırlı alanlarında insanlığa ışık tu-

tan bir disiplindir.D) Felsefe, binlerce yıldan beri ortaya konan fikir ve dü-

şünceleri tanıma olanağı sağlar.E) Felsefe, pratik yaşamda akıl yürütebilmek için gerekli

temelleri oluşturur.

3. Felsefe karanlıkları delmek gibi bir şey, karanlıkların içinden ufacık bir gün ışığı bulup bu ışığı büyük bir ateş topuna dönüştürmek.Felsefe ile ilgili söylenen bu sözlerden, aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?

A) Felsefe bilinmeyene doğru sürüklenip gider.B) Felsefe olayları derinlemesine inceler.C) Felsefe küçük ipuçlarını değerlendirir.D) Felsefenin görevi karanlıkları aydınlığa çıkarmaktır.E) Felsefe cevapları henüz bulunmamış soruların üzerine

gider.

4. Felsefe ilk olarak M.Ö. 7.yy’da Antik Yunanda önemli bir ticaret merkezi ve liman kenti olan Milet'te ortaya çıkmıştır. İyonya düşünce sisteminin felsefe olarak nite-lendirilmesinin temel nedeni, düşünce sisteminin dini ve mitolojik açıklamalar içermeyip akla dayalı temellendir-meler olmasıydı.Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin do-ğuşunda etkili değildir?

A) Hoşgörü kültürüB) Özgür düşünme ortamıC) Dinsel otoriteye bağlı olmaD) Kültürler arası etkileşimE) Toplumun refah seviyesinin yüksek olması

5. Hikmet, bütün olup bitenlerin esasını bilmektir. Felsefe ise bilgi peşinde olan ve bilgiyi seven bir kişinin düşün-me etkinliğidir.Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Felsefe bilgiye ulaşma yolunda bir düşünme etkinliğidir.B) Felsefe hikmetten daha genel bir bilgidir.C) Felsefe bütün varlığı bilir.D) Hikmet sürekli yolda olmaktır.E) Felsefi bilgi olgulara dayanır.

6. Felsefe sınav kâğıtlarını okuyan bir felsefe öğretmeni “felsefe nedir?” Sorusuna verilen cevapları kontrol eder-ken;• Ali’nin “felsefe yolda olmaktır.”• Ayşe’nin “doğru düşünmektir.”• Sema’nın “inanılanı sorgulamaktır.”• Fatih’in “bilgelik sevgisidir.”• Mehmet’in “düşündüğünü düşünmektir.”

Cevaplarını yazdığını görmüştür.Yukarıda verilen hangi isim Yunanca philosophia (felsefe) sözcüğünün kelime anlamını yazmıştır?

A) FatihB) AliC) EylemD) AyşeE) Sema

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü


Kazanım Kavrama Testi

111. SINIFFELSEFE

Bu testin cevap anahtarına ulaşmak için yandaki karekodu okutunuz.

Felsefeyle Tanışma - 2

Felsefeyle Tanışma - 17. Platon’a göre “Felsefe doğruyu bulma yolunda düşünme

etkinliğidir.”Bu tanıma dayanarak aşağıdakilerden hangisi söy-lenebilir?

A) Felsefe, hakikati aramak için ortaya konulan zihinsel bir çabadır.

B) Felsefe, bilimsel olmayan önermelerden uzak durur.C) Felsefede, hiçbir konuda son söz söylenmemiştir.D) Felsefede cevaplardan çok sorular önemlidir.E) Felsefe, bütün olan bitenlerin esasını bilebilir.

8. Denilebilir ki felsefe, hiç kesintiye uğramayan bir düşün-me etkinliğidir. Felsefe ele aldığı soru ve sorunları akıl ve mantık ilkesi çerçevesinde tutarlı bir bilgi olarak ev-rensel düzeyde ortak insan aklına sunar. Felsefe verilen cevaplarla yetinmeyip yeni soru ve cevaplarla kendisini sürekli olarak yeniler.Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya uygun bir felsefe ta-nımıdır?

A) Felsefe, doğru düşünmektir.B) Felsefe, bilgelik peşinde koşmaktır. C) Felsefe, düşünceler serüvenidir.D) Felsefe, ilkeler ya da ilk nedenlerin peşindedir.E) Felsefe, insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini

bilmesidir.

9. Doğanın ardında gizlenen ve ona imkan veren varlığın bilgisi, mutlak bilgi, ussal bilgi, madde olmayanın bilgisi, son erek bilgi, varlık yasalarını bulmak için düşünen benliğin bilgisidir.Verilen parçada yapılan açıklamalar aşağıdaki alanlardan hangisine ait olabilir?

A) MetafizikB) FenomenC) AksiyolojiD) EpistemolojiE) Teleoloji

10. I. Bildiklerimizin sınırı var mıdır?II. Kaç tarz varlık vardır?III. Evrenin ana maddesi nedir?IV. İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?V. İnsanlar neden ve nasıl unutur?Verilenlerden hangileri felsefenin cevap aradığı so-rulardan değildir?

A) Yalnız I.B) Yalnız III.C) Yalnız V.D) I ve V.E) III ve V.

11. I. İnsan, eylemleri sırasında özgür müdür?II. İktadarın kaynağı nedir?III. Duyu organlarımız bizi yanıltır mı?IV. Evrende bir değişme var mıdır?Verilen sorular aşağıdaki felsefe alanları ile eşleşti-rildiğinde hangi seçenek açıkta kalır?

A) EpistemolojiB) EtikC) Siyaset felsefesiD) EstetikE) Ontoloji

12. Kant’a göre felsefenin nesneleri algılamaktan çok, bilme tarzımızla meşgul olması gerekir.Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi vurgulanmak istenmiştir?

A) Felsefede amacın kesin bilgiye ulaşmak olduğuB) Felsefenin olanı incelemesi gerektiğiC) Felsefenin açıklamalarında bitmişliğin olmadığıD) Felsefenin, bilimsel bilgi sonuçlarından yararlandığıE) Felsefenin, varlığa ait bilgilerimizi elde etme yönte-

miyle ilgilenmesi gerektiği

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE


2

1. I. Bildiklerimizin sınırı var mıdır?II. İnsanlar neden ve nasıl unutur?III. Evrenin ana maddesi nedir?IV. İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?Verilenlerden hangileri felsefenin cevap aradığı so-rulardan değildir?

A) Yalnız I.B) Yalnız II.C) Yalnız III.D) Yalnız IV.E) II ve III.

2. Filozof ele aldığı konuları farklı yollarla çözümleyerek açıklığa kavuşturur. Sonra da üzerinde düşünülüp çö-zümlenmiş ve aydınlığa kavuşturulmuş malzemeden hareketle konularını yeniden inşa eder ve onu bir bütün-lüğe kavuşturur.Verilen açıklamada felsefi düşüncenin aşağıdaki özelliklerinden hangisi vurgulanmaktadır?

A) Eleştirici ve sorgulayıcıdır.B) Cevaplardan çok sorular önemlidir.C) Çözümleyici ve kurucudur.D) O düşünceyi ileri süren filozofun özgün görüşüdür.E) Ortaya konan önermeler kendi içinde tutarlıdır.

3. Felsefede ileri sürülen önermeler bilimde olduğu gibi ol-gularla test edilerek doğrulanamaz. Önemli olan ortaya konan düşüncenin çelişkisiz olmasıdır.Verilen parçada felsefenin aşağıdaki hangi özelliği üzerinde durulmuştur?

A) Cevaplardan çok sorular önemlidir.B) Çağın koşullarından etkilenir.C) Eleştirici ve sorgulayıcıdır.D) Bitmişlik ve kesinlik yoktur.E) Mantıksal ve tutarlıdır.

4. Felsefede soruların tek bir doğru cevabı olmadığı için önemli olan önermelerin birbiriyle mantıksal olarak bira-radalığıdır.Verilen ifadede felsefenin aşağıdaki hangi özelliği vurgulanmaktadır?

A) Eleştirel bir tavır sonucu ortaya çıkmıştır.B) Kendi içinde tutarlıdır.C) Hiçbir konuda son sözü söylememiştir.D) Kapsamlı ve bütüncül bir bilgidir.E) Kişisel ve özgündür.

5. Felsefede söz konusu olan tek bir insanın değil, genel olarak insanın yaşantısıdır.Verilen ifadeden felsefi düşünceye ait çıkarılabilecek özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cevaplardan çok sorular önemlidir.B) Sorgulayıcıdır.C) Akla dayalıdır.D) Yığılarak ilerler.E) Evrenseldir.

6. Felsefede ileri sürülen bir görüş ya da sav için bir daya-nak göstermek gerekir.Buna göre felsefeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Varlığı bütün olarak ele alır.B) Eleştirici ve sorgulayıcıdır.C) Cevaplardan çok sorular önemlidir.D) Temellendirmeye dayalı bir düşüncedir.E) Çağın koşullarından etkilenir.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü


Kazanım Kavrama Testi 11. SINIFFELSEFE


Bilgi Felsefesi - 1


2

7. Felsefi düşünme sadece sorgulananı tek taraflı düşün-me değildir; aynı zamanda sorgulamanın kendisini veya sorgulama sonucunu da sorgulamaktır.Parçada felsefi düşüncenin aşağıdaki hangi özelliği üzerinde durulmuştur?

A) Çözümleyici ve kurucu bir düşüncedir.B) Cevaplardan çok sorular önemlidir.C) Merak ve hayretten doğar.D) Refleksif bir düşüncedir.E) Tutarlıdır.

8. “Felsefe, yolda olmaktır.”K. Jaspers’ın bu sözü, felsefenin aşağıdaki hangi özelliğini dile getirmektedir?

A) Dogmatik olmamasıB) Subjektif olmasıC) Bitmişlik ve kesinliğin olmamasıD) Çağın koşullarından etkilenmesiE) Merak sonucunda ortaya çıkması

9. Sokrates, insan için en zor an seçme anıdır, bize ha-yatın sunduğu bütün bu yolların ne kazandıracağını hesaplayarak her yerde ve her zaman mümkün olan en iyi hayatı seçebiliriz. Bütün bunları düşünür, ruhun aslını da göz önünde tutarsak hayatın iyisiyle kötüsünü ayırt edebiliriz.Bu parçada felsefenin aşağıdaki hangi işlevinden söz edilmektedir?

A) Hayatı anlamaB) Özgün fikirler elde etme C) Doğru bilgiye ulaşmaD) Yeni fikir akımları geliştirmeE) Bilme isteğini geliştirme

10. Hayatın her yerinde felsefe karşımıza çıkar. İleri sürdü-ğümüz bir fikrin doğru olduğunu iddia etmek için kanıtlar sunmaya başladığımızda, siyasi tutumlarımızla ilgili karar vermek durumunda kaldığımızda, insanlarla iliş-kilerimizde bazı değerlere sahip olmamız gerektiğinde felsefe yaparız.Bu parçada savunulan görüş aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Evrensel ahlak ilkeleri mümkündür.B) Sorgulama yapma felsefenin temelidir.C) Felsefi düşünceler birbirinden etkilenir.D) Felsefe insanın hayatında kaçınılmaz bir etkinliktir.E) Her felsefi düşünce içinde doğduğu toplumdan etkilenir.

11. Herakleitos “gerçeği söz haline getirmeden, başka deyişle dile dökmeden önce insanlar anlamadılar.” de-miştir.Herakleitos’un bu sözle anlatmak istediği aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) İnsan konuştuğu için düşünür.B) Düşünce varlığını dil ile gerçekleştirir.C) Gerçeklik düşünülemez yalnız sözle ifade edilir.D) Düşünme ve konuşma eylemleri birbirinden farklı

şeylerdir.E) Gerçeklik genel ve soyut olduğu için anlamak ve an-

latmak güçtür.

12. Felsefe birtakım önermeler kümesidir. Bu önermeler bir semboller sistemi olan dil ile ifade edildikleri için, felsefe ile dilin sıkı bir ilişkisi söz konusudur. Bir çiftçi için toprak neyse, bir müzisyen için nota neyse filozof içinde dil odur.Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan han-gisine ulaşılabilir?

A) Dil; insanla insan, insanla diğer var olan şeyler ara-sında birleştirici bir bağ kurar.

B) Felsefe yapmak için düşünmek; düşünmek için de dil gereklidir.

C) Dil, insanın anlatma ve anlama araçlarının en kulla-nışlı olanıdır.

D) Bir filozofu anlayabilmek için onun ana dilini bilmek gerekir.

E) Felsefe yapılabilen diller zengin diller arasında yer alır.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE

Bilgi Felsefesi - 1

3

1. Bilme edinimi, özne ile nesne arasında kurulan bağla ger-çekleşir. Bilginin konusunu; insanın, karşısında bulduğu veya zihinde ürettiği toplumsal, politik, ekonomik, psiko-lojik her tür olay ve olgu oluşturmaktadır. İnsan, hem dış dünyadaki nesne hakkında hüküm veren özne, hem de bir başkasının bilgisine konu olan nesne konumunda ola-bilir.

Bu parçaya göre bilginin ortaya çıkışı ile aşağıda ve-rilen yargılardan hangisi doğrudur?A) Bilginin oluşumunda hem özne hem nesne olmak

zorundadır.B) Bilginin konusu dış dünyadaki deneyimlerdir.C) Bilgi onu üreten öznenin algısına bağlıdır.D) Bilgi belli bir süreçte oluşur.E) Bilgi dış gerçekliktir.

2. “Bilme edimi, oldukça karmaşık bir süreçtir. Şu anda bu satırları okurken bile; belki bir “acaba” deyip merak etti-niz ve bu edimin nasıl gerçekleştiğini kendinize sormaya başladınız bile, kim bilebilir?

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aranmaktadır?A) Nasıl biliriz?B) Bilginin ölçütü nedir?C) Bilginin sınırı nedir?D) Bilginin kaynağı nedir?E) Bilginin değeri nedir?

3. “Suje ile obje arasında kurulan bağdan doğan üründür.”

Verilen tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?A) AktB) BilgiC) DoğrulukD) GerçeklikE) Temellendirme

4. “Senden evvel de pek çok insan aynı gökyüzünü paylaş-tı. Fakat bir kez olsun bakmayı düşünmediler masmavi gökyüzüne. Akıp giden zamanı, hissetmediler. Koşulsuz hayatın meşguliyetine duydukları sarsılmaz teslimiyet duygusuyla; ne olmak istedikleri konusunda en ufak te-reddüt duymadan geldiler, baktılar ve gerçeği görmeden, göçtüler bu dünyadan. Görmek isteyenlerin ise en büyük yardımcısı felsefeciler oldu.

Buna göre, felsefi bilginin insana ve insanlığa en önemli katkısı aşağıdakilerden hangisi olmuştur?A) Akıl yürütme becerisi kazandırmıştır.B) Bilginin temellendirilmesini sağlamıştır.C) Doğru bilgiyi mümkün kılmıştır.D) Aklı çelişkilerden kurtarmıştır.E) Gerçekliği sorgulamayı sağlamıştır.

5. Bir mağara duvarına avladığı bizonu çizen insan, kimi za-man Olympos’ta seyircilerin karşısında kahkaha atan bir adam olarak, kimi zaman da topluma yön vermek isteyen bir şair olarak çıkabilir. Sanat pek çok bilgi türü içinde; “insanı, insana, insanca”, farklı biçimlerde anlatabilmenin en iyi yoludur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, sanat bilgisinin özelliklerinden değildir?A) Somuttur.B) Duygudan ziyade düşünceye dayanır.C) Tiyatrodan, resime pek çok türü vardır.D) Temelinde insan yer almaktadır.E) Sujenin öznelliğini yansıtır.

6. • Deneyimlerimizin, hayat içinde işe yaraması ile gelişir. • Kişiye ve zamana göre değişmeyen, determinist bir

bilgidir. • Tartşmaya kapalı, olduğu gibi kabul edilen bilgidir. • Hayal gücü, sezgi ve yaratıcılığın dışa vurumudur.

Açıklaması verilmeyen bilgi türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanat Bilgisi B) Dini Bilgi

C) Bilimsel Bilgi D) Felsefi Bilgi

E) Gündelik Bilgi

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Bilgi Felsefesi - 2

Bilgi Felsefesi - 1

3

7. Her çağdaki sanatsal yaratımın özellikleri ve anlamı her zaman kendi ifadesi olduğu toplum tasarısıyla nedensel bir bağlantı içindedir.

Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ula-şılabilir?A) Sanat üretildiği toplumdan etkilenir.B) Sanat evrensel ürünler ortaya koyar.C) Sanatçı toplumdan bağımsızdır.D) Toplumun sanat üzerinde bir etkisi yoktur.E) Toplumun sanata etkisi sanatçıyı kısıtlar.

8. Jaspers’a göre; bizi felsefe yapma konusunda harekete geçiren sebeplerden biri şüphe ve emin olma halidir. Yüz-yıllardır, bilim adamları elde ettikleri sonuçlara bakıp, ha-kikati yakaladıklarını savunurken, felsefeciler ise hakikat konusunda temkinli davranmışlardır.

Buna göre bilimsel ve felsefi bilgi ile ilgili söylenen aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?A) Felsefi bilgi de şüphe araçken, bilimsel bilgi de

amaçtır.B) Bilimsel bilgide, felsefeden farklı olarak ilerleme

yoktur.C) Felsefi bilgide, bilimsel bilgiden farklı olarak

sorgulama yapmak bir araçtır.D) Bilimsel bilgi ile felsefi bilginin kullandığı yöntemler

ortaktır.E) Felsefi bilgi kesinlik barındırmazken, bilimsel bilgi

kesindir.

9. Felsefenin araştırma alanı çoğu kez somut olan ve sı-nırları açıkça çizilmiş bir nesne veya olgu olmadığından, ondan deneysel bir çalışma bekleyemiyoruz. Bu nedenle filozofun sorunlara çözüm ararken, inançları, görüşleri, yaşantısı ve çağın olaylarından kendini soyutlaması güç-tür.

Bu durum felsefi bilginin aşağıdaki özelliklerinden hangisi ile ilgilidir?A) Subjektif olmasıB) Rasyonel olmasıC) Var olan her şeyi konu edinmesiD) Kesin bir doğruluk değerine sahip olmasıE) Kendinden önceki düşünürlerden etkilenmesi

10. • Sıcak havalarda ince, soğuk havalarda kalın giysiler giyilmesi gerektiğinin bilinmesi

• Suyla dolu bir havuza taş gibi bir madde atıldığında taşın dibe batacağının bilinmesi

Verilen bilgilerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangi-sidir?A) Sezgisel olmalarıB) Deneyimlerle elde edilmesiC) Doğuştan, akıl yoluyla gelen bilgiler olmasıD) Temelinde inanç bağının bulunmasıE) Olgusal bağlantılarının bulunması

11. Evreni ve insanı açıklamaya çalışan dinin kaynağında Tanrı inancı vardır. Bu inanç dinde sezgi, vahiy ya da kut-sal kitap aracılığıyla temellendirilir. Dinde eleştiriye, temel iddiaların doğruluğundan kuşku duymaya hiçbir şekilde yer yoktur.

Bu parçada vurgulanan dini bilginin aşağıdaki özel-liklerinden hangisidir?A) Sorgulamaya kapalı olmasıB) Evrensel mesajlar vermesiC) Toplumsal yaşamı şekillendirmesiD) Ahlaki ögeler içermesiE) Toplumsal kontrol aracı olması

12. Her şeyi olduğu gibi kabul eden, merak etmeyen, eleş-tirmeyen insan için felsefi düşünme söz konusu olamaz. Felsefe bilgisi varlıklar ve olaylar karşısında merak duyan insanlarda ortaya çıkar.

Bu parçada felsefi bilginin aşağıdaki hangi özelliğine vurgu yapılmaktadır?A) SorgulayıcılıkB) BütünsellikC) ÖznellikD) KümülatiflikE) Tutarlılık

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE

Bilgi Felsefesi - 2

4

1. Doğruluk nedir? Bu soruyu kendi aklınıza dayanarak; “yanlış olmayan” şeklinde cevaplayabilirsiniz. Peki yanlış nedir? diye sorsak: aynı akıl, “Yanlış, gerçeklikle uyuş-mayandır.” şeklinde felsefi bir cevap verebilir. Bir sep-tik, “gerçeği” ulaşılabilen bir şey olarak görmediğinden, doğruluğu tartışmayı dahi kendi aklına aykırı bulacaktır. Klasik bilim anlayışı ise, bu soruya olgusal bir perspektif-le yaklaşarak; nesnelerin gerçekliğinin denetlenebilirliği üzerinden cevap üretecektir.

Parçadan “doğruluk” kavramı ile ilgili çıkarılabilecek temel düşünce aşağıdakilerden hangisi olabilir?A) Doğru bilgi, mümkün değildir.B) Doğru bilginin kaynağı akıldır.C) Doğru bilginin kaynağı konusunda farklı bakış açıla-

rı söz konusudur.D) Doğruluk ile ilgili ortak bir uzlaşı söz konusu değildir.E) Doğruluk topluma göre değişebilmektedir.

2. "Dünya yuvarlaktır." önermesi "Dünya" diye adlandırdığı-mız gezegenin yuvarlak olması halinde doğru, olmaması halinde ise yanlış değeri almaktadır. Buna karşılık "Dün-ya" kendi başına ne doğrudur ne yanlıştır; fakat o gerçek bir varlıktır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-maz?A) Doğruluk bir değerdir.B) Gerçeklik bir tür var olma durumudur.C) Doğruluk, düşünceye bağlıdır.D) Gerçeklik, insan algısından bağımsızdır.E) Doğruluk, bilginin nesnesine uygunluğudur.

3. Doğruluk; bilginin nesnesine uygunluğudur. Nesne so-yut yada somut olabilir. Uygunsa doğru, değilse yanlıştır. Gerçeklik ise bir tür var olma-olmama durumudur. “Kar beyazdır” önermesinin doğruluğu, yağan karın gerçekte beyaz olup olmadığına bakmaktan geçer.

Bu parçaya göre doğruluğu gerçeklikten ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir?A) Bilginin nesnesine uygun olup olmadığıB) Yöntemli olarak edinilmiş olmasıC) Dış dünyada gözlenebilir olmasıD) Farklı kaynaklardan edinilmesiE) Nesnel ve denetlenebilir olması

4. Epistemoloji’nin temel konularından olan; doğruluk ve gerçeklik ilişkisi hakkında filozoflar,bazı doğruluk ölçütleri geliştirmişlerdir. Bu ölçütlerden en önemlisi olan tutarlılık; bize sağlam bir zeminde hareket etme fırsatı vermekle birlikte süreç boyunca, artık güvenlik sigortamız olacaktır.

Parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisi-dir?A) Tutarlılık bilginin can yeleğidir.B) Gerçeklik, özneden bağımsızdır.C) Doğrunun ölçütü dış dünyada işe yaramasıdır.D) Felsefede doğru bilgiye ulaşmak imkansızdır.E) Bilginin sınırı dış dünyadaki gerçeklikten ibarettir.

5. Bir felsefi düşüncenin sistemli olabilmesi için, ortaya ko-nan bilgilerde uygunluk, kavramlar ve önermeler arasın-da tutarlılık, apaçıklık, pratik yarar ve tümel uzlaşım ölçüt-lerine uygun olması gerekir. Bunlar olmaksızın yola çıkan filozofun akıbeti, pusulasız yola çıkıp, fırtına içinde rotayı kaybeden kaptana benzer.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Felsefi sistemler, toplumsal gelişmelerin ürünüdür.

B) Bilgi,dış dünyadaki gerçeklik ile sınırlıdır.

C) Felsefi bilgi doğruluk ölçütlerine uygun olmalıdır.

D) Doğruluğun ölçütü, onu üreten özneye bağlıdır.

E) Sistem her filozofun varacağı nihai bir hedeftir.

6. Aşağıdaki kavramlardan hangisi bilginin doğruluk öl-çütlerinden biri değildir?A) ÖznellikB) TutarlılıkC) ApaçıklıkD) YararcılıkE) Uygunluk

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Bilgi Felsefesi - 3

Bilgi Felsefesi - 2

4

7. Bir yargı ya da önerme gerçeklikle uyuşuyorsa ya da ifa-de ettiği bilgi, gerçekliğe denk düşüyorsa o bilgi doğrudur. Örneğin; “‘Bu kapı demirdendir.” önermesi ancak ve an-cak o kapının demirden olması durumunda doğrudur.

Verilen açıklama aşağıdaki sorulardan hangisine ce-vap niteliğindedir?A) Doğru bilgi mümkün müdür?B) Doğru bilginin ölçütü nedir?C) Bilgilerimizin kaynağı nedir?D) Doğru bilginin sınırları var mıdır?E) Doğruluk ve gerçeklik arasındaki fark nedir?

8. ’’Titius’a göre felsefe, yaşama ve evrene karşı bir vaziyet alıştır. Parmak izlerimizin, göz retinalarımızın farklı olma-sı gibi; her insan da, gerek dış görünüşü, gerekse duygu ve düşünceleriyle birbirinden farklıdır. Ürettiği her argü-manla, aslında bir bakıma hakikat denizini doldurmakta-dır. Farklılığımızla üretilen bilgiler arttıkça ve paylaştıkça zenginleşti insanlık.”

Bu parçada, aşağıdaki ifadelerden hangisine değinil-memiştir?A) Her insanın bakış açıları birbirinden farklıdır.B) Bilgilerimiz, olaylar karşındaki bakışımızı belirler.C) Felsefi bilginin artması, bakış açısını zenginleştirir.D) Bilgilerin artması, hayatımızı daha anlamlı kılar.E) Belli bir filozofun düşüncesine uygun yaşamamızgerekir.

9. Wegener’e göre bütün kıtalar Pangea adlı büyük bir ana karanın parçalanmasıyla ortaya çıkmıştır. Önce irili ufaklı kara parçaları oluşmuş, sonra insanlar bunları keşfede-rek; Pangea’nın varlığına dair ipuçları elde etmiş, nihayet en sonunda zihinlerinde onun varlığını kesinleştirmişler-dir. Bu keşif tıpkı yapbozun parçalarını birleştirmek gibi-dir. Yapbozu yapıp tekrar bozarız, sonra tekrar yaparız. Bu işlem sonu olmaksızın devam edebilir.

Parçadan hareketle felsefenin bilgiye yaklaşımı ile il-gili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?A) Genelleyici bir bakışla yaklaşır.B) Objektif konulardan hareket eder.C) Sonuç olarak insanlığa yararlıdır.D) Sonu gelmeyen bir keşif sürecidir.E) Bilmek için bilme arzusuyla yapılır.

10. Öğretmenin, sınıfta uygulayacağı herhangi bir test için yetkin oluşu, onun bu konuyu tam manasıyla özümsemiş olduğu anlamına gelir. Çünkü sınayan, sınanandan daha yetkin olmalıdır. Bir röntgeni inceleyen doktorun hastalı-ğın nerede olduğunu görebilmesi gibi, öğretmende cevap kağıdına baktığı zaman öğrencinin yanıtından, o konuyu hangi ölçüde öğrendiğini veya nerelerde eksikliklerinin ol-duğunu çıkarsayabilir.

Paragrafta anlatılmak istenen düşünce aşağıdakiler-den hangisidir?A) Doğru bilgi üretmek için küçük detaylara bakmak

zaman kaybıdır.B) Belli bir alandaki yetkinlik, o alanın derinlemesine

kavranmış olmasına bağlıdır.C) Metafizik önermelerin doğruluğunu denetlemek,

uzmanların işidir.D) Doğru bilgi yoktur, olsa da bilinemez ve başkasına

aktarılamaz.E) Doğru bilginin ölçütü günlük yaşamda işimize

yaramasıdır.11. Bilgi felsefesi, bilgimizin temel özelliklerini, kaynağını ve

sınırlarını inceler. Bilen özne ile bilinen nesne arasındaki bilgi sürecini tamamıyla ele alır ve bu süreçteki tüm öge-leri inceler. Bilginin ne olduğunu, nasıl ve hangi yollardan elde edildiğini irdeler.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bilgi felsefesinin temel sorunlarından biri değildir?A) Bilgi nasıl oluşur?B) Bilginin değeri nedir?C) Doğru bilgi mümkün müdür?D) Bilginin kaynağı nedir?E) Evrensel ahlak yasası olanaklı mıdır?

12. Bilmenin imkanlılığı sorusu, zaman zaman karamsarlığa kapılmamıza neden olsa da; bu çarpışma, yolculuğun devamı için bir engel değildir; Gorgias’ın doğru yoktur! haykırışına şahit olurken, birdenbire Platon’un asıl ger-çekliği başka dünyadaki idealar alemine dayandırması-na, oradan Hegel’in, gerçek olanı aklileştirme serüvenine geçebiliriz felsefede. Düşünmenin derin dehlizlerinde , sonluluk olmadığını ve duvarın öbür tarafına geçmenin de mümkün olabildiğini görürüz.

Parçada felsefe ile ilgili açıklanmak istenen aşağıda-kilerden hangisidir?A) Bilginin kaynağı sorunuB) Bilginin sınırı problemiC) Bilginin değeri sorunuD) Bilginin doğruluk ölçütleriE) Bilgi felsefesinin temel problemleri

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE

Bilgi Felsefesi - 3

5

1. Hiçbir şey yoktur.

Bir şey olsa bile onu bilmezdik.

O şeyi bilsek bile, başkalarına aktarmazdık.

Gorgias bu sözleriyle aşağıdaki hangi soruya cevap vermiştir?A) Bilginin kaynağı nedir?B) Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?C) Bilginin sırrı nedir?D) Doğrunun ölçütü nedir?E) Fayda sağlayan bilgi doğru mudur?

2. Sofistlerle birlikte felsefenin yönünün değiştiğini söyleye-biliriz. Sofist filozoflar, doğa filozoflarının araştırdığı ark-he problemini felsefenin konusu olmaktan çıkarmış ve ilk defa "Doğru bilgi mümkün müdür?" sorusunu sormaya başlamışlardır. Bilgi insandan insana değişmektedir; çün-kü her insan farklı duyumlarla bilgiler elde etmektedir.

Buna göre Sofistlerle ilgili olarak aşağıdaki yargılar-dan hangisi yanlıştır?A) Sofistlerle birlikte bilgi, felsefenin konusu haline

gelmiştir.B) Sofistlere göre değişmez, genel geçer bir bilgi

yoktur.C) Sofistler varlığın mutlak bilgisinin elde edilebileceği

iddiasındadır.D) Sofistler doğa felsefesi ile ilgilenmemişlerdir.E) Sofistler epistemolojik problemlere yönelmiştir.

3. Sokrates’in annesi doğum yaptıran bir ebedir. Annesi hakkında: “Annem, nasıl var olan bir bebeğin dünyaya gelmesine yardımcı oluyorsa, bilgilerin ortaya çıkışı da buna benzer. Örneğin bir öğretmen öğrencisine yeni bir şey öğretmez, ancak onun aklında var olan bilgilerin açı-ğa çıkarılmasına yardımcı olur.” der.

Parçada bilginin ortaya çıkışı ile anlatılmak istenen temel düşünce, aşağıdakilerden hangisidir?A) Bilgiler doğuştandır ve sorgulatma yöntemiyle

ortaya çıkarılır.B) Bilgilerimizi deneyimle sonradan elde ederiz.C) Bilgilerimizin kaynağı beş duyu organımızdır.D) Bilgiyi, insan istemese de çevreden edinir.E) Yaşamın her anında bilgi üretimi devam eder.

4. Descartes, insanın şüphe etme sürecinden de şüphe duyması gerektiğini düşünür. Ona göre şüphe bir tür dü-şünme edimidir. Düşünen insan ise bu süreçte bir bilinç varlığı olarak, var olduğunu fark eder. Bu noktada Des-cartes, artık kendisinden şüphe duyulmayan, ilk kesin bil-giye ulaşır.’’Düşünüyorum o halde varım’’.

Descartes’ın, bilgiye ulaşma süreciyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?A) Şüphe, doğru bilgiye ulaşmak için bir amaçtır.B) İnsan varlığının bilgisine metodik şüphe ile ulaşır.C) Doğru bilgi ancak sezgi yoluyla elde edilir.D) Doğru bilgiden her zaman kuşku duyulur.E) Doğru bilgi imkansızdır.

5. John Locke’a göre insan zihni doğuştan boş bir levha(-Tabula rasA) gibidir. Sokrates’in iddiasının aksine, ona göre insan zihninde doğuştan gelen hiçbir bilgi yok-tur. Her türlü bilgi, gözlem ve duyular yoluyla sonradan kazanılmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sokrates’in bilgi hakkındaki görüşü olabilir?A) Bilginin kaynağı deneyimlerdir.B) Doğuştan getirilen bilgi yoktur.C) Deneye dayanan bilgi doğru bilgidir.D) Bilgilerimiz doğuştan akıl yoluyla getirilir.E) İnsanın bilgileri sonradan, yaşantı yoluyla şekillenir.

6. Filozoflar; mevcut kavramlardan önermeler üretmektedir. Ancak bu sürecin sonunda akıl yürütme gerçekleşebil-mektedir. Akıl yürütme sürecinde, ya yeni düşünce üretilir ya da başkalarının ürettiği düşünceler eleştirilir. Kavram-ların zihinsel analizi yapılır ve üretilen düşüncelerin birbir-leriyle tutarlılığına bakılır.

Verilen açıklama aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait olabilir?A) Pozitivizm-OlguculukB) Sensualizm-DuyumculukC) Emprizm-DeneycilikD) Rasyonalizm-AkılcılıkE) Entüisyonizm-Sezgicilik

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Varlık Felsefesi - 1

Bilgi Felsefesi - 3

5

7. Platon “Asıl gerçeklik idealardır.” derken aynı zamanda aşağıdakilerden hangisini ifade etmek istemiştir?A) Bilginin imkansız oluşunuB) Bilginin kaynağının duyular olduğunuC) Her şeyin, sürekli değiştiğiniD) Duyularımızın bizi yanılttığınıE) Bilginin kaynağının sezgi olduğunu

8. Kant’a göre bilgi, hem zihinden hem deneyden gelen ve-rilerin birleşmesi sonucu oluşur. Hegel, Kant’ın bilginin oluşumu ile ilgili öne sürdüğü dış dünyadan, yani deney-den gelen bilginin de zihnin bir ürünü olduğunu iddia eder. Hegel’e göre bilginin tüm ögeleri zihnin kendisine aittir.

Bu parçada Hegel aşağıdaki ifadelerden hangisine eleştiri yapmaktadır?A) Doğru bilginin kaynağı akıldır.B) Gerçek kavramı insan düşüncesinin bir

yansımasıdır.C) Doğru bilgi ancak duyu verileri ile elde edilir.D) Akla uygun olan herşey doğrudur.E) Doğru bilginin kaynağı akıl ile birlikte deneydir.

9. D. Hume duyumlarla algılanabilecek bir nedensellik ba-ğının olmadığını, onun sadece alışkanlıktan ileri geldiğini söylemiştir.

Hume’un nedensellik fikrine karşı çıkışı aynı zaman-da aşağıdaki felsefi akımlardan hangisine karşı bir eleştiri niteliğindedir?A) RasyonalizmB) KritisizmC) PragmatizmD) PozitivizmE) Entüisyonizm

10. Rasyonalistler, sadece düşünmenin, doğruluğu olan bir bilgi sağlayabileceğini ileri sürerler. Empristler ise, sa-dece duyuların bilginin doğruluğu için ölçüt olabileceğini söylerler. İlk kez Kant her iki görüşü de eleştirerek “Bilgile-rimiz deneyle başlar ama deneyden doğmaz”, der. Çünkü ona göre “Deneysiz kavramlar boş, kavramsız deneyler kördür”.

Bu parçada doğru bilgiye ulaşmak için aşağıdakiler-den hangisinin önemi üzerinde durulmaktadır?A) Düşünme ile duyular arasında bağ kurmak gerekir.B) Bilginin oluşum sürecinde duyu verilerinin ön

planda olması gerekir.C) Düşünme olmadan da doğru bilgiye ulaşılabilir.D) Doğru bilginin akılsal temellendirmedir.E) Sezgi yolu ile doğru bilgiye ulaşmak mümkündür.

11. • Öğrenme anımsamadan başka birşey değildir. • Öğrenme yoktur, yalnızca hatırlama vardır.

Bu iki ifade ile anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki-lerden hangisidir?A) Edindiğimiz tüm bilgilerden şüphe duyarız.B) Bilginin kaynağında hem akıl hem deney vardır.C) İnsan aklı doğuştan bilgilerle donatılmıştır.D) İnsanın bilgisi tecrübeden ibarettir.E) Bilgilerin sorgulanması gerekir.

12. Aristoteles Nikomakos'a Etik adlı eserinde şöyle der: "O halde erdem tercihlere ilişkin bir huy; akıl tarafından ve aklı başında bir insanın belirleyebileceği, bizle ilgili olarak ortak alanda bulunma huyudur. Bu bir aşırılık, öteki eksik-lik olan iki kötülüğün ortasıdır. Kötülük etkilenimlerde ve eylemlerde gerekenden aşırısı ya da eksikliğidir. Erdem ise ortayı bulmadır."

Buna göre Aristoteles için erdem aşağıdakilerden hangisidir?A) Deneyim kazanmaB) Hak peşinde koşmaC) Tutarlı olmaD) Ölçülü olmaE) Bencil olma

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE


6

1. Varlık felsefesinde “var olan” kavramıyla, zamanda ve mekanda var olan nesnelerin yanında, zihinde varlık bu-lan nesneler de kastedilmektedir.

Buna göre “var olan” hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?A) Sadece olgulardan ibarettir.B) Tüm “var olan” düşünen bir zihne bağlıdır.C) Zihnin dışında algılanan her şeydir.D) İnsan bilgisinin sınırlarını aşmaktadır.E) Soyut ve somut olma özelliğine bağlıdır.

2. Ontoloji’nin, hatta felsefenin ilk sorusu “arkhe” problemi-dir. İnsanoğlu temel ve esas olanı merak ederek, önce tüm var olanların başlangıcını(töz) anlamaya çalışmıştır. Bu nedenle İlk Çağ filozofları, felsefeyi daha çok doğayı anlama isteğiyle “Evrenin özü nedir?” sorusuyla başlat-mışlardır.

Bu düşünceden yola çıkarak aşağıdakilerden hangi-sine ulaşılamaz?A) Felsefenin ilk sorusu, varlık felsefesiyle ilgilidir.B) Töz, bir varlığı her ne ise o olmasını sağlayan

unsurdur.C) İlk Çağ filozofları, daha çok doğayı anlamaya

çalışmıştır.D) Varlığın ana maddesini oluş ve süregelen

değişimler oluşturur.E) Arkhe, var olanların ilk ana maddesi anlamında

kullanılmaktadır.

3. Aşağıdakilerden hangisi metafiziğin özelliklerinden değildir?A) Bilimsel verilerin sınırı içinde kalmasıB) Ruhun ölümsüzlüğünü sorgulamasıC) Duyulur evrenin ötesini araştırmasıD) İdeal varlıklarla ilgilenmesiE) Soyut kavramları ele alması

4. Felsefe; Evren nasıl var oldu?, Her türlü değişime rağ-men, değişmeyen nedir? Evrendeki düzeni sağlayan nedir? Görünenlerin arkasında bir gerçek var mıdır?... şeklinde uzayıp giden pek çok soruya cevap aramakta-dır. Sıradan insanlar da, filozof da aslında aynı soruları hayatı boyunca belki de defalarca kendisine sormuştur. Hiçbir insan olmamıştır ki, bu konular üzerinde kafa yor-masın. Ontoloji ile ilgilenen filozoflar bu sorulara mantık-sal temellendirmelerle cevap vermeye çalışmışlardır.

Parçaya göre filozofun ontolojik sorunlar karşısında-ki ayırt edici tutumu aşağıdakilerin hangisinde doğru ifade edilmiştir?A) Bilimin somut verileri yerine, ontolojide soyut ve

doğaüstü konular ele alınmaktadır.B) Filozof, sorulara akılcı ve tutarlı cevaplar vermeye

çalışır.C) Varlığın ne olduğuna dair, filozoflar henüz kesin bir

yanıt verebilmiş değildir.D) Görünenden hareketle, ideal varlığa ulaşmak

ontoloji üzerine fikir üreten filozofların temel hedefidir.

E) Sıradan insanlar, bu tür sorulara cevap vermekten çekinir.

5. I. Duyularla kavranılan şeyler dışındaki varlıkların bilgisi II. Görünen şeylerin arkasında gizlenen ve ona imkan

veren varlığın bilgisi III. Ruhun ölümsüzlüğünün bilgisi IV. Fiziksel olayların bilgisi V. Son erek bilgisi

Yukarıdakilerden hangisi metafiziğin konusu içerisin-de yer almaz?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Aşağıdakilerden hangisi bilim ve felsefenin varlığı ele alış tarzını yansıtmamaktadır?A) Bilime göre varlık olgusaldır.B) Felsefe varlığı bir bütün olarak ele alır.C) Felsefe sadece ideal varlığı inceler.D) Bilim, varlığa determinist açıdan bakar.E) Bilimler yöntemlerine göre varlığı parçalara ayırır.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü






6

7. Felsefe şeyleri, bize göründükleri halleriyle incelediği ka-dar, bunların arka planında neler olabileceğine dair genel açıklamalarla da ilgilenir. Bu anlamda felsefe; Sümerliler-den bu yana algıların tanzim edilerek, transandantal bir bütünlüğe ulaşılması sürecidir. Bilim ise gün geçtikçe uz-manlaşmakta, ayrıntılarda boğulmaya devam etmektedir.

Parçada anlatılan temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?A) Bilim varlığa eleştirel yaklaşırken, felsefe kesin

kabuller içermektedir.B) Bilim deney ve gözleme, felsefe akıl yürütmeye

dayanmaktadır.C) Felsefe pratik kaygılar için, bilim teorik amaçla

yapılmaktadır.D) Filozoflar elde ettiği sonuçları, bilim adamlarının

hizmetine sunmaktadır.E) Felsefe varlığı bütüncül incelerken, bilim

parçalayarak ele almaktadır.

8. I. Evrenin ana maddesi nedir? II. İnsan eylemlerinde özgür müdür? III. Mekan nedir? IV. Varlığın öz'ü nedir? V. Varlık kaç tarzdadır?

Yukarıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir fel-sefe disiplinine aittir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

9. Astronomi, uzayı; biyoloji, canlıları; psikoloji ise insan davranışlarını inceler. Bütün bunlarda ortak olan, var olan şeyler olmasıdır. Bu bizi varlık hakkındaki en temel soru-ya götürür.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde felsefenin var-lığı kendisine konu edinen disiplini ve bu disiplinin temel sorusu doğru olarak verilmiştir?A) Epistemoloji - Doğru bilgi mümkün müdür?B) Ontoloji - Varlık Nedir?C) Etik - Evrensel ahlaki ilkeler var mıdır?D) Epistemoloji - Değer Nedir?E) Estetik - Güzel Nedir?

10. • Evren, akıllı bir düzen içinde mi çalışmaktadır?

• Evren ve insan ilişkisinde zaman kavramının yeri nedir?

• Evrenin tözü nedir?

• Var olmanın koşulu nedir? Bu sorularla aşağıdaki cevapları eşleştirdiğimizde,

hangi sorunun cevabına ulaşılamaz?A) Bilginin kaynağı duyumdur.B) Evrende rastlantıya yer yoktur.C) Var olan her şeyin temeli maddedir.D) Varlık onu algılayan özneye bağlıdır.E) Bir ırmakta iki kez yıkanılmaz, her şey değişir.

11. • Varlığın niceliği nedir?

• Varlığın niteliği nedir?

• Varlık var mıdır?

• Gördüklerimiz gerçek midir? Verilen temel sorulara aşağıdaki seçeneklerden han-

gisi cevap niteliğinde değildir?A) Varlık, birbirine indirgenemez iki tözden oluşur.B) Varlık, ilk kez Aristoteles tarafından tanımlanmıştır.C) Varlık, dış dünyada gördüklerimizden ibarettir.D) Var olan her şeyin özü maddedir.E) Varlık, esasen yoktur.

12. “Hiçbir şey var değildir.

Var olsa da bilinemezdi

Bilinse de başkasına aktaramazdık” diyen Gorgias aşağıdaki akımlardan hangisini savu-

nuyor olabilir?

A) Materyalizm B) Entüisyonizm

C) Dogmatizm D) Nihilizm

E) Pozitivizm

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE


7

1. Demokritos ilk materyalist filozoflardan biridir Varlığın olu-şumunu en küçük madde anlamına gelen atomlarla açık-lar. O’na göre, her ne varsa atomların yapısal özellikle-rinin bir yansımasıdır. Demokritos’u atomcu düşünmeye iten gerekçeler arasında, içinde yaşadığı toplumun somut olanı önceleyen yaklaşımı gösterilebilir.

Parçaya göre Demokritos için aşağıdaki çıkarımlar-dan hangisi yapılamaz?A) Toplumsal bakış açısı düşüncelerini etkilemiştir.B) Atomcu yaklaşımıyla ontolojinin temellerini atmıştır.C) Farklılıkları atomların özelliği ile açıklar.D) Var olmayı atomlara dayandırır.E) Maddeci bir düşünürdür.

2. Herakleitos’a göre "Değişmedeki değişmezliği sağlayan şey logos’tur."

Buna göre Herakleitos’un varlık anlayışına uygun açıklama aşağıdakilerden hangisidir?A) Değişebilir nesneler olmasaydı değişim oluşmazdı.B) Değişim varlıklar arasında dinamik ilişki oluşturur.C) Var oluş süreçleri varlığın yapısına göre oluşur.D) Evrende görünenleri var kılan değişimdir.E) Evrendeki varoluş atomlara bağlıdır.

3. Platon, ünlü mağara öğretisinde dünyadaki varlıkları, ideaların yansıyan gölgeleri olarak tasarlar. O’na göre dünyanın maddi ve bireysel varlıkları eksik, yetersiz ve olumsuz özelliklere sahip oldukları için asıl varlık olamazlar.

Buna göre Platon’un idealar öğretisi ile ilgili aşağıda-ki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?A) Deney ve tecrübelerle fark edilirler.B) İlk varlık oldukları için değişmezler.C) Soyut yapıdadırlar.D) Zihinsel alanda yer alırlar.E) Asıl gerçek varlıklardır.

4. Hegel, varlığın kendisini ‘’Geist’’ (akıl/tin/ruh) olarak görür. O’na göre geist aşama aşama; evren, insan, toplum; son olarak da sanat, din ve felsefeye dönüşür. Tez, antitez, sentez diyalektiği içerisinde gerçekleşen bu değişim ve dönüşüm süreçleri; geist’ın yapısındaki, kendini bilmeye ve gerçekleştirmeye zorlayan çelişkiden kaynaklanır.

Hegel’in varlık anlayışına göre aşağıdaki çıkarımlar-dan hangisi yapılamaz?A) Varlık olmak ile akıl özdeştir.B) Tarihsel her süreç geist’ın açılımıdır.C) Bilimsellik, kendini bilmenin son aşamasıdır.D) Çatışmalar varlığın yapısından kaynaklanır.E) Her sentez aşaması kendi çelişkisini üretir.

5. Asıl varlığı kendi dışında arama çabasına yönelen insan, bir bakıma bu tavrı ile kendi gerçekliğine gözlerini kapa-mış olur. Oysa Fichte’nin ifadesi ile varlık olmanın değeri-ni oluşturacak tek kaynak, insanın kendi zihinsel algısıdır, denebilir.

Buna göre insan algısını varlığın kaynağı olarak gö-ren yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?A) DüalizmB) RealizmC) MateryalizmD) FenomenolojiE) İdealizm

6. “Var olan” denilince, yalnızca beş duyu organımızla algı-ladıklarımız akla gelmemelidir. Atomdan galaksilere, Tan-rı’dan Anka Kuşu’na dek pek çok nesne gerçekte yahut zihinde ayrı bir varlık alanına karşılık gelmektedir.

Metinde varlığa dair anlatılmak istenen temel düşün-ce aşağıdakilerden hangisidir?A) Olgusaldır.B) İdeadır.C) Maddedir.D) Fenomendir.E) Hem madde hem ideadır.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü






7

7. Hobbes’a göre, “var olan” şeyler üzerinde düşünen bir öznenin, olup biteni gerekçe göstererek, olması gereke-ne ulaştığını iddia etmesi hatalı bir akıl yürütme biçimidir. Olandan olması gereken çıkmaz. Çünkü olan iyi şeyler üzerinden, genel bir “iyi ideası”na ulaştığımızı iddia et-tiğimizde, bir başkası da çıkıp diyecektir ki “eee her şey de iyi ve güzel değil ki!” O yüzden biz ancak var olanlar üzerinde konuşup tartışabiliriz. Olması gereken üzerinde uzlaşı beklemek, belki iyi niyetli bir girişim olsa bile so-nuçta boşa heba edilmiş zamandan ibarettir.

Hobbes’un bu düşünceleri aşağıdakilerden hangisiy-le örtüşmektedir?A) Evrensel doğruya ulaşmanın tek yolu kişisel

tecrübelerimizdir.B) Var olan şeyler üzerinde konuşmak, boşa zaman

kaybıdır.C) Olması gereken üzerinden, var olan hakkında akıl

yürütmek doğru değildir.D) İyi ideası Hobbes’un ahlak görüşlerinin hedef

noktasında yer almaktadır.E) Varlık üzerinde düşünen öznenin ortaya koyduğu

yargılar evrenseldir.

8. Aristoteles’i, içinde bulunduğumuz bu dünyada, var olan şeyler arasındaki düzen fikri, “nedensellik” ilkesine itmiş-tir. Hume ise tam tersine “nedensellik” düşüncesini red-dedip, bunun bir alışkanlıktan kaynaklandığını, evrende düzensizliği de görebileceğimizi savunmaktadır.

Bu iki görüşten yola çıkılarak aşağıdakilerden hangi-sine ulaşılabilir?A) Evrende bir amaçsallık ve yönelim vardır.B) Evren tek bir şey tarafından oluşturulmuştur.C) Evrende amaçsallık söz konusu değildir.D) Her ikisi de varlığın varolma amacını sorgulamıştır.E) Her ikisinin de düzen ve nedensellik arasındaki

ilişkiye bakış açıları farklıdır.

9. Anaksimenes, nitelik bakımından değişmeyen, kendisiy-le aynı kalma özelliği gösteren, gevşeyip yoğunlaşabilen bir maddenin, varlığın özü olabileceğini iddia ederken, Empedokles ise birbiriyle karışıp daha sonra ayrılabilen, fakat kendisi değişmeyen ilk madde üzerinde karar kıl-mıştır. Demokritos’ta ise bu sorunun cevabı, maddenin temeli olan atom fikrine dönüşmüştür.

Parçada aşağıdaki görüşlerden hangisi açıklanmak-tadır?A) Evrenin ana maddesinin tek olmasıB) İlk Çağda idealar problemiyle ilgilenilmesiC) Filozofların düşüncelerinin, yaşadıkları çağda

genel- geçer olmasıD) Materyalistlerin varlığın özüne, farklı unsurları

temele alarak ulaşmalarıE) Empedokles ve Demokritos'un varlığın aynı nitelikte

olduğunu savunması

10. Felsefe tarihinde pek çok filozof, töz problemiyle ilgilen-miştir. Leibniz, cevherlerin sonsuz sayıda, her biri bölü-nemez bir “monad”; yani bir “birlik”ten oluştuğunu düşün-mektedir. Demokritos’un söylediğinin tersine, cevherin etkinliğini ve gücünü, maddî bir şey olarak değil, maddî olmayan bir şey olarak düşünmüştür. Descartes ise; var-lığın “ruh-beden” olmak üzere iki, Spinoza ise “Bir” cev-herden oluştuğunu ifade etmektedir.

Parçada anlatılan görüşlerin ortak problemi aşağıda-kilerden hangisidir?A) Varlığın özünde madde olup olmamasıB) Tözün nitelik ve niceliğinin farklı bakış açılarıyla

açıklanmasıC) Cevherin mahiyetinin anlaşılamamasıD) Varlığın somut yada soyut olmasıE) Cevherin niteliği ve sayısının değişmemesi

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE


8

1. Berkeley; görünüş ve gerçeklik ikilemi sorununu ele al-dığında, varlığı algı yoluyla temellendirmek istemiştir. Dış dünyanın gerçekliğini zihin tarafından algılamayla temellendiren Berkeley için; duyum ve deneyim dışında bir hakikatten söz edilemez. Ancak Berkeley’in aksini sa-vunan görüşün argümanına bakılırsa; “benim göremiyor olduğum şeylerin var olma ve olmama olasılığı, aslında aynı doğruluk değerine sahiptir." Bu durumda tek tip ba-kış açılarından kaçınmak gerekir.

Paragrafta Berkeley’e yapılan eleştiri aşağıdakilerden hangisidir?A) Tek gerçekliğin ideal varlıklar olmasıB) Gerçekliğin, salt algıya dayandırılarak açıklanmasıC) Görünen ve gerçeklik ikileminin zihinsel bir yanılgı

olmasıD) Dış dünyanın gerçekliğinin reddedilememesiE) Gerçeği algıya dayandıranların, metafiziği

reddetmemesi

2. I. Varlığın özü maddedir. – Materyalizm II. Gerçek varlık yoktur. – Nihilizm III. Varlık görünenlerdir. – Fenomenoloji IV. Varlık birbirine indirgenemez iki tözden oluşur.– Monizm V. Kesin varlık idealardır. – Septisizm

Yukarıda verilen eşleştirmelerden hangileri yanlıştır?A) I ve II. B) I ve V. C) III ve IV.

D) III ve V. E) IV ve V.

3. Aristoteles’e göre varlık yapısı gereği, madde ve formdan oluşmaktadır. Örneğin “şu” diye işaret edebildiğimiz kar-şımda duran insan dışında, ayrı bir insanlık kavramının gerçekliğinden söz edemeyiz. Platon’un aksine, gerçek-liği ayrı bir alemde aramak yerine; şu diye gösterebildiği-miz nesnelerin içindeki, formlarda aramamız gerektiğini savunmuştur. Buna göre, madde biçimlenmemiş bir yapı-da iken, formlar onun biçimsel temel ilkesini oluşturmak-tadır.

Buna göre Aristoteles’in varlık konusundaki düşüncele-rinin Platon’dan temel farkı aşağıdakilerden hangisidir?A) Varlığın özünü, salt maddesel ve denetlenebilir

olarak göstermesiB) Varlığı; idealar yerine, gerçek varlıkların formlarının

içinde görmesiC) Varlığı, sürekli bir değişim ve dönüşümden ibaret

göstermesiD) Varlığı, şu diye gösterebildiğimiz nesneler yerine

başka dünyada aramasıE) Varlığı, fenomen içinde bilinç yönelimiyle sezgisel

olarak bulması

4. • Bir yola ait bakış açımız yokuş aşağı inerken ve yokuş yukarı çıkarken aynı değildir.

Herakleitos’a ait olan bu ifadelere bakıldığında, anlatıl-mak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?A) Belli bir ölçü içerisinde ateş ile maddeler karşılıklı

olarak birbirlerine dönüşürler.B) Her şeyin temelinde; madde ve maddenin şekil

almış formları bulunur.C) Varlık, algılayan bilincin yönelimine göre farklı

doğruluk değeri alabilir.D) Varoluş süreci, düzen görünümünde olsa da

rastlantısallık taşır.E) Her şey değişir, değişim evrenin varoluş sürecini

yansıtmaktadır.

5. Pythagoras, varlığın ne olduğuna dair kendisinden önceki doğa filozoflarının arkhe açıklamaları yerine, soyut diye-bileceğimiz bir akıl yürütmeyle cevap vermek istemiştir. Sayıların içinde mükemmellik olduğunu iddia etmiş, “Bir”-den yola çıkarak varlığı açıklamıştır. Evrendeki düzeni, uyumu, oran ve ölçütü akıl yürütmeyle, sayılar üzerinden anlatmaya çalışmıştır.

Pythagoras’ın bu düşüncelerini aşağıdakilerden han-gisi doğru ifade eder?A) Evrenin temelindeki düzen kadar düzensizlik de

önemlidir.B) Soyut bir akıl yürütme yerine, günlük deneyimler

önemlidir.C) Değişim bir yanılgıdır.D) Doğal olanla ideal olanı birleştirmiş durumdadır.E) Arkhe’yi soyut bir bakışla; uyum, denge ve sayılar

üzerinden açıklar.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü





8

6. Elealı Zenon, felsefe tarihinde, paradokslar üzerine yaptı-ğı yorumlarla tanınmaktadır. Mekanın sonsuz sayıda bö-lünebilirliğine göre düşünürsek; bir ok, hiçbir zaman he-define ulaşamaz. Hiçbir zaman; bir tavşan, kaplumbağayı belli bir zaman aralığında geçemez. Gördüğümüzden emin olduğunuz algılar ve buna dayalı genellemelerimiz bizi yanıltmaktadır.

Buna göre Zenon’un temel düşüncesi aşağıdakiler-den hangisidir?A) Hareket ve mekan yoktur.B) Çokluk bir yanılgıdır, gerçeğe akılla ulaşılır.C) Her şey değişir, değişmeyen tek şey değişimdir.D) Varlık maddesel nitelikte atomdan oluşmaktadır.E) Varlık yoktur, olsa bilinemez, bilinse de aktarılamaz.

7. Farabi, iki tür varlıktan söz etmektedir. Birincisi belirlen-miş, varlığını başka bir varlığın iradesine borçlu olan, Mümkün’ül Vücud; diğeri ise her tür varlığın var olma se-bebi, mükemmellik ve sonsuzluğun yegane karşılığı olan Vacip’ül Vücud’tur. Vacip’ül Vücud, her tür eksiklikten arınmış olmakla birlikte, tamlığı ve birliği temsil etmekte-dir.

Buna göre aşağıdaki görüşlerden hangisi Farabi’nin varlık anlayışı ile bağdaşmamaktadır?A) Vacip’ül Vücud, mükemmel varlıktır.B) Maddi varlıklar, varoluşunu kendilerine borçlu

değildir.C) Evrende var olan her şey, doğal düzenin bir

sonucudur.D) Var olan her şeyin temel belirleyicisi Vacip’ül

Vücud'tur.E) Mümkün varlıkların var oluşu, Vacip’ül Vücud

iradesine bağlıdır.

8. “İnsanoğlu evrende olan biteni anlamak için; felsefe ön-cesi mitolojileri, İlk Çağda doğa olayları üzerinden bir öz bulma çabasını, Orta Çağ boyunca yüce bir gücün kudre-tini gerekçe göstererek açıklamaya çalışmıştır. Rönesans sonrası ise aklı temel alan açıklamalara yönelim göster-miştir. Artık gerek teolojik, gerekse metafizik dönemler bitmiş, bilimin aydınlığında pozitif bir döneme geçilmiştir. Bu nedenle felsefede metafizik unsurlar artık önemini yi-tirmiştir.” diyen akım ve filozof aşağıdakilerden hangi-sidir?A) Pragmatizm- John DeweyB) Rasyonalizm- AristotelesC) Fenomenoloji- Edmund HusserlD) Materyalizm- DemokritosE) Pozitivizm- Auguste Comte

9. Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir er-gin olmama durumundan kurtulmasıdır. İnsanoğlu, Orta Çağ boyunca akıl anahtarlarının tek sahibi konumundaki kilisenin, varlık anlayışını sorgulamaksızın kabul etmek yerine, artık aklının anahtarını eline alarak kullanma ce-saretini göstermiştir. Fakat aşırı mekanik ve aklı kutsayan yeni yaklaşımlar nedeniyle bu kez de, insanın duygu var-lığı olduğu gerçeği yadsınmaya başlamıştır. Romantizm bu nedenle 18. yüzyılda bilim ve aklın karşısına, duygu ve sanatı koyarak; yaratıcılıkta özgürlük ve coşkunluğu öne çıkarmıştır.

Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) Aydınlanma öncesi dönemde dini ve geleneksel

düşünceler ağır basmaktadır.B) Romantizm aklı kutsayan düşünceler yerine, insani

duyguları öne çıkarmıştır.C) Varlığa dair düşünceleri belirleyen kriterler, zaman

içinde değişim göstermiştir.D) Varlığa bakış ölçütleri zamanla değişse de dini ve

geleneksel düşünce her zaman hakim olmuştur.E) Aydınlanma, doğmatik düşünceler yerine, otorite

olarak akıl ve bilimi seçmiştir.

10. J. P. Sartre’a göre “insan ne ise, o değildir, aksine ne de-ğilse odur.” İnsanın var oluş sürecine başlamadan önce, belirlenmiş ve değişmez bir doğaya sahip olduğunu iddia etmek, onun özgür iradesine kota koymaktır. Varoluş sü-recindeki insan; kendi seçtiği olanaklar varlığı iken “ken-disi için varlık” konumundadır. Fakat bir kağıt parçası ise, onu tasarlayan iradenin dışında bir varlık alanı göstere-mediğinden, “kendinde varlık” olarak nitelenmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sartre’ın varlık konusundaki görüşlerine uygun bir ifadedir?A) Belirlenmiş ve değişmez bir doğa olduğu için, öz

varoluştan önce gelir.B) İnsan, dünyaya gelmeden önce belirlenmiş ve

değişmez bir kadere sahiptir.C) İnsan kendisini belirleyen irade dışında bir kader

belirleyemez.D) Kendinde varlık varoluş sürecinde kendine has bir

irade geliştirir.E) İnsan bir imkan ve olanaklar varlığı olarak,

özgürlüğe mahkumdur.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE9

Ahlak Felsefesi - 1

1. Günlük dilde “etik” sözcüğü sıklıkla “ahlak” sözcüğü yeri-ne kullanılmaktadır. Ancak etik ve ahlak birbirinden farklı kavramlardır.

Bunagöreaşağıdakiyargılardanhangisietiğeilişkinsöylenmişolamaz?

A) Evrensel olarak kabul gören ilkeler üzerinde durur.B) Ahlak üzerinde konuşur, sorgular, tartışır ve düşünür.C) Nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan standartlar belirler.D) Günlük hayatta kişilerin ilişkilerinin ve eylemlerinin bil-

gisini edinmeye çalışır.E) Ahlak ilkelerine ilişkin felsefi çalışma yapar.

2. Felsefe öğretmeni Adil Bey ahlak felsefesi dersinde sınıfa bir soru yöneltmiş ve Ahmet ile Kenan’dan aşağıdaki ce-vapları almıştır.

Ahmet: Ahlak insanın ortaya koyduğu bir ürün değildir. Doğaüstü bir güç tarafından belirlenmiştir.

Kenan: Bence ahlak insan zihninin bir ürünüdür. Bucevaplaragöreöğretmeninsorusununaşağıdaki-

lerdenhangisiolduğusöylenebilir?

A) Ahlakın kaynağı nedir?B) Ahlaki eylemlerin amacı nedir?C) Evrensel ahlak yasaları mümkün müdür?D) İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?E) Bütün insanlar için ortak bir iyi ve kötü var mıdır?

3. Ahlak ve etik, günlük dilde birbirlerine yakın anlamda kul-lanılmalarına rağmen, bunların ifade ettiği anlamlar fark-lıdır. Ahlak, olgusal davranış biçimini belirlerken, etik en genel anlamıyla kişilerin bir tür ilişkilerinin ve eylemlerinin bilgisini edinmeye çalışır.

Bunagöreaşağıdakilerdenhangisiahlakailişkinbiryargıolamaz?

A) Etiğin araştırma konusudur.B) Eylemin bilgisidir.C) Somut eylem talimatları ve kurallar ortaya koyar.D) Nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan standartlar belirler.E) İnsanlar arası ilişkilerde “iyi” ve “kötü” biçiminde nite-

lenen davranış ve eylemlerdir.

4. I. Akıl sağlığı yerinde olmak II. Eylemlerinde özgür olmak III. İyi - kötünün bilgisine sahip olmak IV. Statü sahibi olmak Verilenlerden hangileri sorumlu olmanın ön şartları

arasındagösterilebilir?

A) I ve II. B) I, II ve III. C) I, II ve IV. D) II, III ve IV. E) I, II, III ve IV.

5. Ahlak felsefesi, insan eylemlerini ve bu eylemlerin dayan-dığı ilkeleri konu alan felsefe dalıdır.

Bunagöreaşağıdakilerdenhangisiahlakfelsefesininsorularındanolamaz?

A) Ahlaki eylemin amacı nedir?B) Erdemli yaşam mümkün müdür?C) Her güzel iyi midir, her iyi güzel midir?D) İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?E) Evrensel ahlak yasalarına ulaşmak mümkün müdür?

6. Derse geç gelen öğrencinin öğretmene gerekçesini açık-larken doğruyu söylemesi - - - -, yalan söylemesi - - - - dir. Bu davranışlardan birini seçmesi - - - -, doğru söylemeyi seçmesi yani iyiye yönelmesi - - - - dir.

Parçadaki boşluklara aşağıda verilen kavramlar uy-gunşekildeyerleştirildiğindehangisiaçıktakalır?

A) erdem B) kötü C) iyiD) özgürlük E) sorumluluk

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü



Ahlak Felsefesi - 1

11. SINIFFELSEFE


9

7. Erdem, her zaman ve sürekli olarak iyi olma eğilimi, iyi ve doğru eylemlerde bulunmaya yatkın olma durumudur.

Bunagöreaşağıdakilerdenhangisierdemlidavranışaörnektir?

A) Çalışmadan zengin olmakB) Sadece kendisi için değil, tüm insanlar için doğru ola-

bilecek bir eylemde bulunmakC) Geçici ilişkiler kurmakD) Vicdanı kişilik meselesi yapmakE) Özveriden yoksun bir anlayışa sahip olmak

8. Ahlak insanın davranışları, yapıp ettikleri olarak tanımla-nırken etik, bu ahlaksal davranışların problematiğini irde-leyen bir disiplin olarak ifade edilir.

Bunagöreaşağıdakilerdenhangisietiğin ilgilendiğisorulardanbirideğildir?

A) Güzel olan karşısında evrensel bir beğeni sergilenebi-lir mi?

B) İnsan eylemlerinde özgür müdür?C) Sorumluluğun temel dayanağı nedir?D) Vicdan karşısında evrensel bir ahlak geliştirilebilir mi?E) İyi ve kötünün kaynağı nedir?

9. İbni Sina’ya göre iyi, varlığın kemali; kötü, kemalin yoklu-ğudur. Allah varlık alemine bir düzen vermiştir, onun zatı-na uygun olanlar iyilikten nasibini almış olur. Tümellerde kötülük bulunmaz. İnsanlık bir tümeldir. Ancak fertler kötü olabilir. Kötülük çoklukta ve değişiklikte ortaya çıkar. Kö-tülük Vacib’ül Vücuttan uzaklaştıkça artar. En yoğun hali-ni maddi alemde gösterir.

Parçadanyolaçıkılarakaşağıdakiyargılardanhangi-sine ulaşılamaz?

A) Kötülük en yoğun halini maddi alemde gösterir.B) İnsanlık tümel olduğu için kötülük bulunmaz.C) Kötülük yetkinlikten uzaklaşmakla ortaya çıkar.D) İyilik, kemalin olmadığı durumda ortaya çıkar.E) İnsanlar Vacib’ül Vücuda uygun davrandıkları ölçüde

iyi olabilirler.

10. Mağazadan bir eşyayı çalmak isteyen kişi ya bir koruma-nın gözetimi ya elektronik bir kontrol sistemi ya da ce-zalandırılmaktan, kınanmaktan korktuğu için çalmaktan vazgeçebilir. Bu ahlaki bir davranış değildir; bu bir hesap-tır, bu bir önlemdir. Ahlak, yalnızca kendi vicdanına yöne-liktir.

Bu görüş aşağıdaki yargılardan hangisini desteklerniteliktedir?

A) Ahlaklılık önlem almayı gerektirir.B) Toplumsal baskı suç oranını arttırır.C) Korkuyla yapılan iyilik, iyilik değildir.D) Korku çalmayı engelleyen en önemli duygudur.E) Cezalandırılmanın olmadığı yerde ahlaktan söz edile-

mez.

11. Ahlaki yargılar, yapılması isteneni, birey veya toplum için ideal olanı bildiren eylemlerdir. Bunlar yaşama yönelik ol-ması gerekeni belirten yargılardır.

Bunagöreahlakiyargılarlailgiliaşağıdakilerdenhan-gisi söylenemez?

A) Değişkendir.B) Bütün toplumlarda aynıdır.C) Değer içerdiğinden özneldir.D) Kural koyucu bir yapıya sahiptir.E) İyi ve kötü gibi yargılar ortaya koydukları için bilimsel

olandan ayrılırlar.

12. I. Normatif, yani kural koyucudur. II. Toplumdan topluma değişir. III. Yaptırım gücüne sahiptir. IV. İyi ve kötü değeri alır. Verilenlerden hangileri ahlaki yargıların özelliklerin-

dendir?

A) II ve IV. B)I, II ve III. C) I, III ve IV. D) II, III ve IV. E) I, II, III ve IV.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE10

Ahlak Felsefesi - 2

1. I. Zamana ve koşullara göre değişebilir. II. Eylem alanının bilgisidir. III. Olması gerekenle ilgili yargılardır. IV. Sonuçları kesindir. Verilenlerden hangileri ahlaki yargıların özelliklerin-

dendir?

A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV.D) III ve IV. E) I, II ve III.

2. Aşağıdakilerdenhangisiahlakiyargılarınözelliklerin-dendeğildir?

A) Zamanla koşulların değişmesiyle farklılaşırlar.B) İyi ve kötü olabilen yargılardır.C) Normatif bir yapıya sahiptir.D) Bir değer yargısı içerir.E) Duygu ve coşkulara dayanır.

3. Erdem içselleştirilmedikçe uygulanabilir bir meziyet değil-dir. Altıncı kattan düşmek üzere olan bir bebeği tutup tut-mamayı düşünen insan henüz erdemli sayılmaz. Duruma göre tutabilir ya da tutamaz o ayrı bir konu. Fakat erdemli insan tutsam ne çıkarım olur, tutmasam ne olur hesapları asla yapmaz. Erdemli olmayı içselleştirmiş ve erdemi te-mel bir yaşantı ilkesi haline getirmiş bir kişi doğru eylemin kararını hemen verebilir ve çocuğu tutar.

Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisineulaşılabilir?

A) Çıkarını düşünmeden yapılan eylemlerde erdem aranmaz.

B) İçselleştirilmeden uygulanabilecek en önemli meziyet erdemdir.

C) Yapılan davranışın sonucu olumlu olursa, kişi erdemi yaşantı ilkesi yapmış olur.

D) Erdemli olmak, yaptığın davranışın sonucunu düşü-nerek davranmaktır.

E) Doğru eylemde bulunmak için bir insanın erdemi özümsemiş olması gerekir.

4. I. Ne doğada bir belirlenmişlik vardır ne de insanın duy-gu, düşünce, istek ve eylemlerinde. Bu yüzden insan yaptıklarında özgürdür.

II. İnsanın istekleri ve davranışları içten ve dıştan gelen nedenlerle belirlenmiştir. Ne verilen kararlar özgürce-dir ne de gerçekleştirilen eylemler.

Verilenaçıklamalarsırasıylaaşağıdakiözgürlükanla-yışlarındanhangisineuygundur?

A) Determinizm – FatalizmB) Libertanyalizm – FatalizmC) İndeterminizm – DeterminizmD) İndeterminizm – OtodeterminizmE) Otodeterminizim – Libertanyalizm

5. İnsanın istenç ve eylemleri içten ve dıştan gelen neden-lerle belirlenmiştir. Kararlarımız, içinde yaşadığımız ko-şullara bağlıdır. İnsanın Tanrı, doğa veya toplum tarafın-dan belirlenmiş bir yazgısı vardır.

Bugörüşlerisavunanbirdüşünüregöreahlakieyle-mintemelniteliğiaşağıdakilerdenhangisiolabilir?

A) Ahlaki eylem irademizle gerçekleşir.B) Her ahlaki eylemin temel bir amacı vardır.C) Evrensel ahlakın amacı sorumlu davranışlar sergilen-

mesidir.D) İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür değildir. E) Bir davranış ödev ahlakına uygun değilse, ahlaki sa-

yılmaz.

6. Üniversite sınavına girecek olan Barış, doğaüstü bir gü-cün sınavda başarılı olup olamayacağını önceden belir-lediğini düşünmektedir. “Kaderimde ne yazıldıysa o olur. Çalışmama gerek yok.” der.

Barış’ınbusavunmasıaşağıdakigörüşlerdenhangi-sineuygundur?

A) Otodeterminizm B) İndeterminizmC) Fatalizm D) Determinizm

E) Libertanyalizm

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü



Ahlak Felsefesi - 2

11. SINIFFELSEFE


10

7. I. İnsanın varoluşunu ancak özgürce davranarak ger-çekleştirebileceğini savunur.

II. Özgürlük sınırsız olmayıp, sorumluluk ile belirlenmiş-tir. Özgürlük kişiye göre değiştiğinden evrensel ahlâk yasası yoktur.

Verilenilkeleriahlakfelsefesinintemelinekoyanyak-laşımaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Entüisyonizm B) UtilitarizmC) Egzistansiyalizm D) Hedonizm

E) Egoizm

8. Mutluluk, insanın yaptığı doğru eylem sonucunda duya-cağı iç huzurdur.

Sokrates’e göre iç huzura ulaşmanın temelinde yeralanölçütaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Ölçülü olmakB) Acıdan kaçınmakC) Sade bir hayat yaşamakD) Bilgelik erdemine sahip olmakE) Çağının değerlerini reddetmek

9. I. Her insan öncelikle kendi benliğini dikkate alır ve ey-lemlerini buna uygun olarak düzenler.

II. Ahlaki eylem, mümkün olan en çok sayıda insana en fazla mutluluğu getirmelidir.

Verilengörüşlersırasıylaaşağıdakiyaklaşımlardanhangisineuygundur?

I II

A) Nihilizm EgoizmB) Hedonizm FatalizmC) Egoizm UtilitarizmD) Entüisyonizm LiberteryanizmE) Determinizm Egzistansiyalizm

10. İnsanın doğasında acıdan kaçıp, hazza yaklaşmak iste-yen bir yapı vardır. Haz bize mutluluğu sağlarken, acı bu mutluluğa engel olur. Ancak buradaki haz, toplumun fay-dası ön planda tutularak seçildiğinde bizi mutluluğa ulaş-tırır ki bu, ahlaki eylemin temelinde yer alması gereken bir şeydir.

Buparçadakiifadeleraşağıdakigörüşlerdenhangisi-neuygundur?

A) Hobbes’un bencilliğineB) Epiküros’un hazcılığınaC) Bergson’un sezgiciliğineD) Nietzsche’nin nihilizmineE) Bentham’ın utilitarizmine

11. Kant şöyle diyordu: Yalnızca korkuyla iyi davranan bir in-

san, erdemli olamaz. Sadece bencil ve ihtiyatlı olur. Yal-nızca kendi kurtuluşu için iyilik yapan biri iyi değildir.

BunagöreKant’ınahlakgörüşühakkındaaşağıdaki-lerdenhangisisöylenirsedoğruolur?

A) Kendi sezgine uy ki, hem kendin hem de başkası için iyi olanı yapmış olasın.

B) İyi olan eylem, ödevi koşulsuz olarak gerçekleştiren eylemdir.

C) Bütün ahlaksal değerler bir takım soyutlamalar, hayal-ler ve saplantılardan ibarettir.

D) İnsan doğasına yaraşan; güçlü, korkusuz, acımasız olmaktır.

E) Her eylemde olabildiğince çok insanın, olabildiğince çok yararı göz önüne alınmalıdır.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE

Ahlak Felsefesi - 3

11

1. Tehlikelere gözü kara bir şekilde atılmak cesaret değildir. Varını yoğunu savurganca dağıtmakla da cömert olun-maz. Her şeyin bir ortası vardır. Erdemli insan orta yolu bulup ona göre davranan insandır.

Buparçayagörebirinsanıerdemliyapanaşağıdaki-lerdenhangisidir?

A) Ölçülü olmasıB) Vicdanlı olmasıC) Kendini tanımasıD) Kötülükten sakınmasıE) Duygularını bastırması

2. Aristoteles’e göre, her şeyin orta yolu insan için iyi ve er-demli olandır. Orta yol, herhangi bir şeyin ne fazlasını ne de azını istemektir.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi Aristoteles’in bugörüşüneuygundur?

A) Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.B) Kazma elin kuyusunu, kazarlar kuyunu.C) Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur.D) Damdan düşen, halden bilir.E) Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel

alır.

3. Aşağıdaki filozoflardan hangisi mutluluğu, acıdanuzaklaşmavehazzayaklaşmaolarakkabuletmiştir?

A) J.P. Sartre B) J.S. Mill C) SokratesD) Epiküros E) T. Hobbes

4. Öyle hareket et ki senin eylemlerinin ilkesi tüm insanlığın eylemlerinin ilkesi olsun. Bunun için koşulsuz buyruğa uy-malısın.

BunagöreI.Kantahlakieyleminölçütünüaşağıdakikavramlardanhangisiileaçıklamaktadır?

A) Ödev ahlakı B) Vicdani sorumlulukC) Erdemin evrenselliği D) Bilgelik

E) Sezgisel güç

5. H. Bergson’a göre bir insan boş zamanlarında insanlara yardım etmek gibi bir yol seçebileceği gibi başka bir ey-lemle de zamanını geçirebilir. Hangisinin daha iyi olduğu-na karar verecek olan onun sezgileridir.

BunagöreH.Bergsonahlakileilgiliaşağıdakiilkeler-denhangisinisavunmuşolabilir?

A) İnsan doğasına yaraşan güçlü, korkusuz ve acımasız olmaktır.

B) Kendi sezgine uy ki, hem kendin hem de başkası için iyi olanı yapmış olasın.

C) Her eylemde olabildiğince çok insanın, olabildiğince çok yararı göz önüne alınmalıdır.

D) Bütün ahlaksal değerler, bir takım soyutlamalar, ha-yaller ve saplantılardan ibarettir.

E) Öyle hareket et ki, hareketlerinin ilkesi, aynı zamanda diğer insanların hareketleri için de bir ilke olabilsin.

6. T. Hobbes’a göre, insan eylemlerinin biricik ve temel amacı hayatın korunması ve sürdürülmesidir. Kişinin ey-lemleri ne olursa olsun, ona iyi veya kötü diyen kişinin kendisidir. Herkes doğa tarafından eşit yaratılmıştır. Bu eşitlikte herkesin kendisi için iyi olanı ve haz vereni ara-ması gayet doğal bir durumdur. Kişi daima yararına olanı yapar.

T.Hobbes’ungörüşleriniyansıtanbuparçadanyolaçıkılarakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A) Bir kişinin, eylemleri her zaman kendi iyiliği içindir.B) Her eylemde en yüksek amaç kişisel menfaatleri ko-

rumaktır.C) Ahlaki değerler iyi, kötü bağlamında kişiden bağımsız

olamaz.D) İnsan kendini, başkalarının düşünceleri doğrultusun-

da gerçekleştirir.E) Mutlak iyi veya mutlak kötü diye bir şey söz konusu

değildir.

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü



Ahlak Felsefesi - 3

11. SINIFFELSEFE


11

7. Spinoza’ya göre var olan tek şey Tanrı’dır. Tanrı, kendi kendisi tarafından belirlenmiştir. O halde, Tanrı’da özgür-lük, zorunlulukla aynı şeydir. Böylece insan, evreni ta-nıyıp, evrenin içinde meydana gelen her olayın zorunlu olduğunu bilmek ve bu zorunluluğu kabul etmek suretiy-le mutlu olur. O’na göre, insan çoğu zaman tutkularının etkisi altındadır. Bu tutkular ruhun bulanık ve karmaşık yanını oluşturur. Ahlakın amacı, insanın tutkularını yen-mesine yardımcı olmaktır. Bu da, Tanrı’yı bilmek ve onun yasalarını kabul etmekle olur.

Spinoza’nıngörüşleriniyansıtanbuparçadanyolaçı-kılarakaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A) İnsan için en iyi şey, ne aşırıya kaçmak ne de azla yetinmektir, ahlaklı olmak ölçülü olmaktır.

B) İnsanın tutkularını yenmesi, Tanrı’nın yasalarını kabul etmekle olur.

C) Mutluluk, insanın kendisini Tanrı’nın yasalarına tam bir gönül rahatlılığıyla bırakmasıdır.

D) Tanrı’nın yasalarına uygun olan iyidir, uygun olmayan kötüdür.

E) Evrendeki her olayın zorunlu olduğunu bilmek ve bu zorunluluğu kabul etmek insanı mutlu eder.

8. Mevlana’ya göre öncesiz, sonrasız güzel, iyi ve mutlak doğru olan Tanrı, gücünü ve yüceliğini göstermek için bu evreni yaratmıştır. Tanrı, insanı diğer yarattıklarından ayrı tutarak, ona Tanrı’nın bilgisine ulaşma şerefi vermiştir. Ancak bedensel ve toplumsal zevkler Tanrı’ya ulaşmayı engeller. Bunun için insan bu zevklerden uzaklaşıp aşk yolu ile Tanrı’ya varmaya çalışmalıdır.

Parçadanyolaçıkılarakaşağıdakilerdenhangisisöy-lenemez?

A) Varlıklar içinde bir tek insan, Tanrı’nın özünü ve güzel-liğini bilebilir.

B) Ölüm, varlığın birliğine ve sonsuz hayata açılan bir penceredir.

C) Evren Tanrı’nın kendini gösterdiği görüntüler alanıdır.D) Evren Tanrı’nın gücünün bir göstergesidir.E) Tanrıya ancak aşkla ulaşılabilir.

9. İntihal, telif haklarının korunamaması, taklit, korsan bas-kı, haksız patent alımları, verilerin kasten yanlış yorum-lanması gibi konular üzerinde durur.

Parçadaanlatılanuygulamalıetikalanıaşağıdakiler-denhangisidir?

A) Eğitim EtiğiB) Bilimsel EtikC) Meslek EtiğiD) Siyaset EtiğiE) Enformasyon Etiği

10. I Doğanın savunulması, yaşam kalitesinin geliştirilmesi ve çevre koşullarının korunması üzerinde durur.

II. Embriyoların statüsü, hasta hakları, insanlar üzerin-deki tıbbi deneyler vb. problemleri konu edinen uygu-lamalı etik alanıdır.

Verilenaçıklamalarsırasıylaaşağıdakietikalanların-danhangisineuygundur?

I II A) Enformasyon Etiği Tıp EtiğiB) Çevre Etiği Tıp EtiğiC) Siyaset Etiği Eğitim EtiğiD) Enformasyon Etiği Eğitim EtiğiE) Bilimsel Etik Meslek Etiği

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü




Kaza

nım Kavrama Testi

11. SINIFFELSEFE12

SanatFelsefesi

1. Croce’ye göre, sanatçı için doğa sadece yol gösteren bir araçtır. Doğal güzel bu açıdan hiçbir zaman model olma-yıp, sadece ilham kaynağıdır. Kısacası doğa kendi başına ne güzeldir ne de çirkin.

Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulan-maktadır?

A) Doğadaki güzel ile sanattaki güzel birbiriyle aynıdır.B) Sanatçı, eserlerinde doğadaki gerçekliği taklit eder.C) Estetik açıdan güzellik, nesnel ölçülere göre değerlen-

dirilir.D) Sanat doğadan esinlenerek oluşan ve yaratıcı hayal gücüne dayanan bir etkinliktir.E) Sanat geleceğe ışık tutan bir penceredir.

2. Karlarla kaplı bir ağaç, izlediğimiz bir film niçin hoşumu-za gider? Niçin bizde sevinç duygusu uyandırır? Bunun cevabı kısaca “güzel” oldukları içindir. İşte güzel diye ad-landırılan ve bizde hoş bir duygu, zevkli bir heyecan uyan-dıran her şeyi irdeleyen felsefe disiplinine estetik denir.

Buparçadanyolaçıkılarakaşağıdakiyargılardanhan-gisine ulaşılamaz?

A) Güzel, insanda sevinç duyguları uyandırır.B) Güzellik kişiye göre değiştiği için estetiğin ilgisini çek-

miştir.C) Estetiğin konusu duyusal olandır.D) Estetik doğadaki veya çevremizdeki nesnelerin güzel

olup olmadığını sorgular.E) Estetik güzel üstüne düşünür.

3. Sanatçı için güzel, yapıtının sonucudur; izleyici için yapıt, güzelin kaynağıdır.

Bunagöreaşağıdakiyargılardanhangisineulaşılamaz?

A) İzleyici ve sanatçının güzele bakış açıları farklıdır.B) Sanatçı için güzel ortaya koyduğu ürünüdür.C) Sanatçı için güzel olan izleyici için de güzeldir.D) Güzellik hem sanatçı hem de izleyici için önemlidir.E) İzleyici için sanat eseri güzeldir.

4. Platon’a göre güzel, her şeyden önce düşünülür dünyada ya da aşkın dünyada var olan bir “kendinde şey”dir. Bu dünyadaki bütün göreli güzellikler kaynağını güzel idea-sından alır.

BunagörePlaton’ungüzelanlayışıileilgiliaşağıdaki-lerdenhangisisöylenemez?

A) Güzelliğin mutlak bir kavram olduğuB) Gerçek güzelin aşkın dünyada olduğuC) Duyusal dünyadaki varlıkların kaynağını düşünülür

dünyadan aldığıD) İçinde yaşadığımız dünyada güzelliğin sürekli değiştiğiE) Birbirine benzeyen her “kendinde şey”in güzel olduğu

5. Güzellik varlıkların yapısında var olan bir şey değildir, ru-humuzun bir eylemidir. Güzellik bir yanılsamadır. Mutlak güzellik yoktur. Fakat bizim kendine özgü ve kendi içinde uyumlu olarak düşündüğümüz şey, bize güzelmiş gibi gö-rünür.

Buparçadaaşağıdakilerdenhangisivurgulanmaktadır?

A) Güzelliğin nesneye değil, algılayana bağlı olduğuB) İnsan beğenisinin nesneye dayandığıC) Ortak estetik yargıların olabileceğiD) Güzelliğin nesneden bağımsız olmadığıE) Evrende uyumluluk içerisinde olan şeylerin güzel ol-

madığı

6. M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ressam Zeuxis, elinde üzüm tutan bir çocuğun resmini yapmış ve üzümler öylesine gerçek gibi duruyorlarmış ki kuşlar gelip yemeye kalkış-mışlar. Bundan dolayı övüldüğü zaman Zeuxis üzülerek, “Çocuğun resmini daha iyi yapsaydım kuşlar ondan çeki-nir, üzümleri yemeğe gelmezdi” demiş.

Buparçadaaşağıdakilerdenhangisivurgulanmaktadır?

A) Güzelliğin sadece sanatla sınırlı olduğuB) Sanat eserinin dış dünyayı güzelleştirdiğiC) Sanat eserinin doğayı yansıttığı ölçüde değerli olduğuD) İnsanlardaki beğeninin nedenlerinin farklı olduğuE) Sanatın, yaratıcı hayal gücüne dayanan bir etkinlik ol-

duğu

MEB

20

17 -

2018

Ölç

me,

Değ

erle

ndirm

e ve

Sın

av H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ğü



SanatFelsefesi

11. SINIFFELSEFE

Bu testin cevap anahtarına ulaşmak için yandaki ka

11.bilimkoleji.com.tr/video/11felsefe.pdf27 28 lçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel...

Documents

Transcript of 11.bilimkoleji.com.tr/video/11felsefe.pdf27 28 lçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel...