10. Bölüm TEKNİK KARILIKLAR - dt-audit.com Piyasası, Bankacılık, Sigortacılık Ve... ·...

10. Bölüm

TEKNİK

KARŞILIKLAR Yrd. Doç. Dr. Ekrem KARA

© Her hakkı Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezine aittir. Yazılı izin

olmadan kaynak olarak dahi gösterilip kullanılamaz. Bunu yapanlar hakkında yasal işlem başlatılır. 1

SİGORTA ŞİRKETLERİNDE TEKNİK KARŞIKLAR VE

MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

AMAÇLARIMIZ

Bu bölümü tamamladıktan sonra; aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz:

Sigorta şirketlerinde teknik karşılıkların neler olduğunu,

Sigorta şirketlerinde teknik karşılıkların nasıl hesaplanacağını,

ANAHTAR KAVRAMLAR

Teknik karşılıklar

Sigorta prim

Muallak Tazminat Karşılığı

İkramiye ve indirimler



İçindekiler

BÖLÜM10 ............................................................... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.

SİGORTA ŞİRKETLERİNDE TEKNİK KARŞIKLAR VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 1

Sigorta Teknik Karşılıkları ....................................................................................... 4

Kazanılmamış Primler Karşılığı........................................................................... 4

Devam Eden Riskler Karşılığı .............................................................................. 7

Muallak Tazminat Karşılığı .................................................................................. 8

Matematik Karşılığı ............................................................................................ 10

Dengeleme Karşılığı ........................................................................................... 12

İkramiye ve İndirimler Karşılığı ......................................................................... 13



SİGORTA TEKNİK KARŞILIKLARI

Sigorta teknik karşılıkları; Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmesinden kaynaklanan

yükümlüklerini gerekli olduğu durumda yerine getirebilmeleri için belirli kriterler esas

alarak sigorta primleri üzerinden ayırdıkları karşılıklardır.

Risklerin sigorta şirketince üstlenildiği ve bu risklerin gerçekleştiği durumda risklere

ilişkin teminatın sigorta şirketince yerine getirilebilmesi yani sigortalıya zararının

ödenebilmesi için bu risklerin gerçekleşme ihtimalleri dikkate alınarak ödenecek tutarlar

için sigorta şirketlerince karşılık ayrılması gereklidir. Bu riskler için altı karşılık

ayrılmaktadır. Bu karşılıklar aşağıdaki gibidir.

Kazanılmamış primler karşılığı,

Devam eden riskler karşılığı,

Muallak tazminat karşılığı,

Matematik karşılığı,

Dengeleme karşılığı,

İkramiye ve indirimler karşılığından oluşmaktadır.

Kazanılmamış Primler Karşılığı

Sigorta poliçeleri genellikle bir yıllıktır. Sigorta poliçelerin süresi yıl sonunda bitmeyebilir.

Bu durumda gelecek döneme bu poliçeler sarkar. Bir sonraki döneme sarkan poliçelerde

kazanılmamış prim karşılıkları hesaplanır.

Kazanılmamış primler karşılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk

etmiş primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak,

gün esasına göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluşur.

Yürürlükte bulunan yıllık hayat sigortaları ile süresi bir yılı aşan birikim priminin de

alındığı hayat sigortalarında ise yazılan brüt primlerden varsa birikime ayrılan kısım ve

birikim primlerine ait masraf payları düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır.

Sigorta şirketleri, matematik karşılığı ayrılan sigorta sözleşmeleri hariç diğer sözleşmeler

için kazanılmamış primler karşılığı ayırmak zorundadırlar. Bu hükümden matematik

karşılığı ayrılan sözleşmelerin matematik karşılığa konu teminatlarının primleri ve



primlere ait masraf payları dışında kalan kısım için kazanılmamış primler karşılığı

ayrılması şeklinde anlaşılmalıdır.

Sigorta şirketleri, deprem teminatı primleri, bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarının

primleri ile bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarının birikim primleri dışındaki primler

için kazanılmamış primler karşılığı ayırmak zorundadırlar.

Kazanılmamış Primler Karşılığının Hesaplanması: Sigorta teminatının başladığı gün ile

bitiş günü yarım gün olarak dikkate alınır ve buna göre hesaplama yapılır. Bu itibarla,

poliçelerde başlangıç saatine ilişkin bir hüküm bulunsa dahi, poliçelerin genel uygulamada

yer aldığı gibi öğleyin saat 12.00’de başlayıp yine öğleyin saat 12.00’de sona erdiği

varsayılacak ve tüm poliçeler düzenlendiği gün ile bitiş günü için yarım gün olarak dikkate

alınacaktır. Örneğin; 01.02.2013 tarihinde başlayan ve bir yıl süreli sigorta poliçesinin

başlangıcı 01.02.2013 tarihi 12:00, bitişi 31.01.2014 tarihi saat 12:00 olarak kabul

edilecektir.

Belirli Bir Bitiş Tarihi Olmayan Emtia Nakliyat Sigortası Sözleşmelerinde Primlerin

Hesaplanması: İstatistikî verilere göre tahmini bitiş tarihlerinin tespit edilmesi ve buna

göre kazanılmamış primler karşılığı ayrılması gerekmektedir. Bu hesabın yapılamaması

durumunda, son üç ayda tahakkuk etmiş primlerin % 50'si kazanılmamış primler karşılığı

olarak ayrılır.

Dövize Endeksli Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Kazanılmamış Primlerin

Hesaplanması: Dövize endeksli sigorta sözleşmelerine ilişkin kazanılmamış primler

karşılığının hesabı sırasında, sigorta sözleşmesinde ayrıca bir kur belirtilmemişse ilgili

primin tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmî Gazete’de ilan

ettiği döviz satış kurları dikkate alınır.

Kazanılmamış Primler Karşılığının Muhasebeleştirilmesi

Kazanılmamış primler karşılığının bilançoda net tutarı ile gösterilmektedir. Sigortacılık

Tek Düzen Hesap Planında "350 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI-NET"

hesabında takip edilmektedir. Bu hesabının alt hesabında Kazanılmamış Primler Karşılığı

brüt tutarı ile gösterilirken, aynı hesabın yine alt hesabında "Reasürör Payları" eksi olarak

yer alır.



Örnek 1: X sigorta şirketinde 01.02.2013 yılında, A işletmesine bir yıllık yangın sigorta

poliçesi düzenlemiş bir yıllık poliçenin brüt tutarı olarak 1.200 TL hesaplanmıştır.

X sigorta şirketi, 2013 yılına ait 11 aylık prim (1.200/12)x11=1.100 TL'dir. 2014 yılına ait

1 aylık prim ise (1.200/12)x1=100 TL'dir.

2013 yılının sonunda 2014 yılına ait prim tutarı 350 KAZANILMAMIŞ PRİMLER

KARŞILIĞI hesabının alacağında, 601 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞINDA

DEĞİŞİM hesabının borcuna yazılır. Muhasebe kaydı aşağıda verilmiştir.

601 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞ.DEĞİŞİM

- 601.01.1. Kazanılmamış Primler karşılığı

350 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI

100

100

2013 yılının başında 350 KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI hesabı, 601.01.2.

DEVREDEN KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI hesabına devredilir.



- 601.01.2 .Devreden Kazanılmamış Primler Karşılığı

100

100

Örnek 2: XYZ sigorta şirketinin sel basması dalında 31.12.2012 tarihinde yürürlükteki

poliçelerinin toplamı 36.000 TL'dir. Kazanılmamış primler için reasür şirketine ödenen

prim payı 6.000 TL'dir. bu primlerin %40 2013 yılına ait olduğu tespit edilmiştir.

2012 yılının sonunda yapılacak olan muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.


- 601.01.1. Kazanılmamış Primler karşılığı


- 350.02 Kazanılmamış primler karşılığı Reasür payı


-350.01 Kazanılmamış primler karşılığı brüt


- 601.02.1. Kazanılmamış Primler karşılığı reasür payı

14.400

2.400

14.400

2.400

2013 yılının başında "350.01 Kazanılmamış primler karşılığı brüt" hesabı, "601.01.2

.Devreden Kazanılmamış Primler Karşılığı" hesabına devredilir. ayrıca "350.02



Kazanılmamış primler karşılığı Reasür payı" hesabı, "601.02.02 Devreden Kazanılmamış

primler karşılığı reasürör payı" hesabına devredilir.

2013 yılının başında yapılacak muhasebe kaydı aşağıda verilmiştir.


- 601.02.02 Devreden Kazanılmamış primler karşılığı

reasürör payı


- -350.01 Kazanılmamış primler karşılığı brüt


-350.02 Kazanılmamış primler karşılığı Reasür payı


- 601.01.2 .Devreden Kazanılmamış Primler Karşılığı

2.400

14.400

2.400

14.400.

Devam Eden Riskler Karşılığı

Sigorta sözleşmesinin süresi boyunca üstlenilen risk düzeyi ile kazanılan primlerin zamana

bağlı dağılımının uyumlu olmadığı kabul edilen sigorta branşlarında, ayrıca kazanılmamış

primler karşılığının şirketin taşıdığı risk ve beklenen masraf düzeyine göre yetersiz kalması

halinde ayrılır.

Yeterlilik Testi: Şirketler devam eden riskler karşılığı ayırırken, yürürlükte bulunan ve

kazanılmamış primler karşılığı ayrılan sigorta sözleşmeleri dolayısıyla ortaya çıkabilecek

tazminatların ilgili sözleşmeler için ayrılmış kazanılmamış primler karşılığından fazla olma

ihtimaline karşı, her hesap dönemi itibarıyla, son 12 ayı kapsayacak şekilde yeterlilik testi

yapmak zorundadır

Bu test yapılırken, net kazanılmamış primler karşılığının beklenen net hasar prim oranı ile

çarpılması gerekir.

Net Gerçekleşen Hasar= [Gerçekleşmiş hasarlar (net muallak tazminatlar) + net ödenen

tazminatlar ] – [Net devreden muallak tazminatlar]

Net Kazanılmış Prim= [Kazanılmış primler(net yazılan primler)] + (Net devreden

kazanılmamış primler karşılığı)- (Net kazanılmamış primler karşılığı)

Beklenen Net Hasar Prim Oranı= Net gerçekleşen hasar/ net kazanılmış prim

Şirketler kendi tarifelerini hazırlama ve bu tarifeleri güncelleme aşamasında devam eden

riskler karşılığı tutarını dikkate almak zorundadır.



Devam Eden Risk Karşılığının Hesaplanması: devan eden risk karşılığını aşağıdaki şekilde

hesaplanabilir.

Devam Eden Riskler Karşılığının Muhasebeleştirilmesi: Sigorta şirketleri devam eden

risk karşılıklarını dönem sonunda hesapladıklarında "602.01.1.Devam Eden Risk Karşılığı"

hesabının borcuna, "351.01.Devam Eden Risk Karşılığı" hesabının alacağına yazılır.

İzleyen dönemde "351.01.Devam Eden Risk Karşılığı" hesabı, "602.01. 2 Devreden

Devam Eden Riskler Karşılığı" hesabına aktarılır.

Örnek: ABC sigorta şirketi 2012 yılı sonunda devam eden risk karşılığını 15.000 TL

olarak hesaplamıştır. 31.12.2012 tarihinde yapacağı muhasebe kaydı aşağıda gösterilmiştir.

602 DEVAM EDEN RİSKLER KARŞILIĞINDA

DEĞİŞİM

- 602.01.1.Devam Eden Risk Karşılığı

351 DEVAM EDEN RİSKLER KARŞILIĞI

-351.01.Devam Eden Risk Karşılığı

15.000

15.000

01.01.2013 tarihinde yapılacak muhasebe kaydı aşağıda verilmiştir.

351 DEVAM EDEN RİSKLER KARŞILIĞI

-351.01.Devam Eden Risk Karşılığı

602.01. 2 Devreden Devam Eden Riskler Karşılığı

15.000

15.000

Muallak Tazminat Karşılığı

Muallak hasar, meydana gelmiş ve sigorta şirketi tarafından bilinen bir hasara ilişkin

olarak, ileride ödenmesi muhtemel ancak henüz tasfiyesi yapılmamış yaklaşık hasar

miktarını ifade etmektedir. Sigorta şirketleri, her hesap döneminin sonunda muallak

hasarların toplamı üzerinden, belli yöntemlere göre belirlemiş oldukları bir karşılık

ayırmaktadır. Bu muhtemel ödeme için ayrılan miktara da muallak hasar karşılığı

denilmektedir.

Şirketler, tahakkuk etmiş ve hesabın tespit edilmiş ancak daha önceki hesap dönemlerinde

veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş tazminat bedelleri veya bu bedel

hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat

bedelleri için muallak tazminat karşılığı ayırmak zorundadır.

Tahakkuk etmiş ve hesabın tespit edilmiş muallak tazminat karşılığının hesaplanmasında

aşağıdaki giderler dahil edilir;



Hesaplanmış veya tahmin edilmiş eksper giderleri,

Bilirkişi giderleri,

Danışman giderleri,

Dava ve haberleşme giderleri

Tazminat dosyalarının tekemmülü için gerekli tüm gider payları dikkate alınır.

Şirketler ilk hasar ihbarı ile birlikte, muallak tazminat tutarları hesabın kesin olarak tespit

edilmemiş ise, branşlar itibariyle ayırmış oldukları muallak tazminat tutarlarının son beş

yıllık istatistiklere dayanan aktüeryal hesaplama sonuçları üzerinden muallak tazminat

tutarlarını tahakkuk ettirerek dosya açarlar ve elde edilen bilgilere bağlı olarak her hesap

dönemi sonu itibarıyla güncelleyerek yeterli miktarda karşılık ayrılmamış dosyalar için

ilave karşılık ayırır veya fazla ayrılan karşılıklar için indirim yaparlar.

Çek veya Senet İle Ödemede: Tazminat bedelinin çek veya senet ile ödendiği

durumlarda, çek veya senet tutarı ilgili banka tarafından sigortalıya ödeninceye kadar çek

veya senet tutarı muallak tazminatlardan indirilemez.

Dövize Endeksli Sigorta Sözleşmeleri: Dövize endeksli sigorta sözleşmelerine ilişkin

tazminatlar öncelikle sözleşmede yazılı olan kurdan değerlenir. Sözleşmede ayrıca bir kur

belirtilmemişse, tazminatlar finansal tabloların düzenlendiği tarih itibariyle Türkiye

Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmî Gazete’de ilan ettiği döviz satış kurlarına göre

değerlenir.

Dava Aşamasındaki Sigorta Sözleşmeleri: Kazanma ve kaybetme ihtimali

değerlendirilmeksizin, dava aşamasında olan hasarlar için muallak tazminat karşılık tutarı

olarak öncelikle dava değeri esas alınır. Sigortalı tarafından talep edilen gecikme faizi,

mahkeme masrafı ve avukatlık ücreti gibi masraf kalemleri haricindeki tazminatın sigorta

sözleşmesi teminat limitlerini aşması durumunda, şirketler aşan kısmı ve bu kısma tekabül

eden masraf ve faiz gibi bedelleri muallak tazminat tutarlarından indirilir.

Zaman Aşımına Uğramış Sigorta Sözleşmeleri: Tazminat ödemesine konu olmayan ve

tazminat alacaklıları tarafından da takip edilmeyen hasarlar, zamanaşımı süresinin

dolmasını takiben muallak tazminatlar arasından çıkarılarak gelir kaydedilmelidir.

Muallak Tazminat Karşılıklarının Muhasebeleştirilmesi:

Sigorta şirketleri dönem sonlarında hesaplamış oldukları muallak tazminat karşılıklarını

muhasebeleştirirken, İlgili gider hesaplarının borcuna yazarken, "353.01 Muallak Hasar ve

Tazminat Karşılığı" hesabının alacağına yazar.



Örnek: ABC sigorta şirketi 2012 yılı için 30.000 TL'lik yangın poliçeleri muallak karşılığı

hesaplamıştır. 31.12.2012 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır.

MUALLAK HASARLAR KARŞILIĞINDA DEĞİŞİM

353 MUALLAK HASAR VE TAZMİNAT KARŞ.

30.000

30.000

Muallak karşılıkları ödendiğinde aşağıdaki kayıt yapılacaktır.

353 MUALLAK HASAR VE TAZMİNAT KARŞ.

102 BANKALAR

30.000

30.000

Matematik Karşılığı

Hayat ve hayat dışı branşında faaliyet gösteren şirketler bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık

ve ferdi kaza sigorta sözleşmeleri için sigorta ettirenler ile lehdarlara olan

yükümlülüklerini karşılamak üzere aktüeryal esaslara göre yeterli düzeyde matematik

karşılık ayırır.

Bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarına ek olarak bir yıldan uzun süreli ferdi kaza, sağlık,

hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatının verildiği hallerde; hayat

sigortaları matematik karşılık tutarı ek teminatlara ilişkin aktüeryal esaslara göre

hesaplanan matematik karşılık tutarını da içerecek şekilde hesaplanır.

Aktüeryal Matematik Karşılıkları: Sigortacının ileride yerine getireceği

yükümlülüklerinin peşin değeri ile sigorta ettiren tarafından ileride ödenecek primlerin

bugünkü değeri arasındaki farkın bulunması şeklinde (prospektif yöntem) hesaplanır.

Aktüeryal matematik karşılığın negatif olarak hesaplandığı durumlarda bu değer sıfır

olarak kabul edilir.

Matematik karşılıkların hesaplanmasındaki genel ilkeler:

a) Ayrı hesaplama ilkesi: Matematik karşılıklar her bir sözleşmenin onaylı teknik

esaslarına göre sigorta sözleşmesi bazında hesaplanır. Matematik karşılıkların

hesaplanmasında gerektiğinde tahmin yöntemleri ve genelleştirmeler kullanılabilir. Ancak

bu şekilde bulunan karşılık miktarları sigorta sözleşmesi bazında hesaplanma halinde

bulunacak miktarlardan az olamaz.

b) İhtiyatlı hesaplama ilkesi: Matematik karşılıkların hesaplanmasında kullanılacak, ölüm

düzeyi, iskonto edilmiş ölüm düzeyi ve hastalık düzeyi tabloları ve diğer tablolar ile teknik

faiz oranı ve gider payları ihtiyatlı olarak seçilir.



c) Hesaplama yönteminin sözleşme süresince devamlılığı: Matematik karşılıkların

hesaplanmasında kullanılan yöntemler ve varsayımlar sözleşme süresince sigorta ettirenin

ve lehdarın aleyhine değiştirilemez.

ç) Hesaplanma dönemi: Birikim priminde alındığı hayat sigortalarında matematik

karşılıklar, her bir sözleşme için, primlerin sigorta şirketine intikal ettiği günü takip eden

ilk iş günü itibarıyla hesaplanır.

Matematik Karşılıklarının Muhasebeleştirilmesi:

Matematik karşılıklar bir yıldan uzun vadeli karşılıklar olduğu için ilk kayıtlarda 4'lü Uzun

vadeli yükümlükler sınıfında izlenmektedir. Ancak bir yıl içinde sona erecek veya

ödenmesi beklenen matematik karşılıkları uzun vadeli yükümlüklerden çıkarılarak, kısa

vadeli yükümlükler sınıfına aktarılmaktadır.

Örnek: XYZ sigorta şirketi 2012 yılı sonunda 40.000 TL'lik matematik karşılığı

hesaplamıştır. Ayrıca 2013 yılında ödenmesi beklenen matematik karşılığında 15.000 TL

olarak hesaplamıştır. 2013 yılında 15.000 TL'lik matematik karşılığı banka hesabından

ödenmiştir.

31.12.2012 tarihinde yapılacak olan muhasebe kaydı aşağıda verilmiştir.

633 HAYAT MATEMATİK KARŞ.DEĞİŞİM

- 633.01.01.Hayat Matematik Karşılığı

452 HAYAT MATEMATİK KARŞILIĞI

40.000

40.000



15.000

15.000

2013 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydı yapılacaktır.


102 BANKALAR

15.000

15.000



Dengeleme Karşılığı

Takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki

dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere ek teminatlar da dahil

olmak üzere tüm branşlarda verilen kredi ve deprem teminatları için ayrılan karşılıktır.

Dengeleme Karşılığının Hesaplanması: Bu karşılık her bir yıla tekabül eden deprem ve

kredi net primlerinin %12’si oranında hesaplanır.

Net primin hesaplanmasında, bölüşmesiz reasürans anlaşmaları için ödenen tutarlar

devredilen prim olarak telakki edilir. Birden fazla branşı kapsayan bölüşmesiz reasürans

anlaşmalarında devredilen prim tutarının deprem ve kredi branşlarına isabet eden kısmı,

şirket tarafından başka bir hesaplama yöntemi öngörülmemişse, bu branşların toplam prim

tutarı içerisindeki ağırlıkları dikkate alınarak belirlenir.

Dengeleme Karşılığının Tavanı: Karşılık ayrılmasına son beş finansal yılda yazılan net

primlerin en yüksek tutarının %150’sine ulaşılıncaya kadar devam edilir.

Depremin meydana gelmesi veya kredi branşında ilgili finansal yılda teknik zarar

gerçekleşmesi durumunda, kredi ve deprem teminatları için ayrılan karşılıklar tazminat

ödemelerinde kullanılabilir. Hasarın meydana gelmesi durumunda, reasüröre isabet eden

miktarlar ile sözleşmede belirtilen muafiyet limitinin altında kalan miktarlar dengeleme

karşılıklarından indirilemez.

Dengeleme Karşılığının Muhasebeleştirilmesi:

Sigorta şirketleri dönem sonunda hesaplamış oldukları dengeleme karşılıklarını; "635.01

Dengeleme Karşılığında Değişimler" hesabının borcunda, "459.01 Dengeleme Karşılığı"

hesabının alacağında takip ederler.

Örnek: XYZ sigorta şirketi 2012 yılı sonunda 25.000 TL'lik dengeleme karşılıkları

hesaplamışlardır.

31.12.2012 tarihinde yapılan muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

635.01 DENGELEME KARŞILIĞI DEĞİŞİMLER

- 635.01.01.Dengeleme karşılığı

459.01 DENGELEME KARŞILIĞI

25.000

25.000



İkramiye ve İndirimler Karşılığı

İkramiye ve indirimler karşılığı, cari dönemde yaşayan poliçelere ilişkin olarak sigortalıya

müteakip dönemlerde yenilemeye bağlı olmaksızın bir ikramiye veya indirim taahhüdünde

bulunulduğu takdirde ayrılması gereken karşılıktır. Sigorta şirketlerinin ikramiye ve

indirim uygulamasına gitmesi durumunda, cari yılın teknik sonuçlarına göre sigortalılar ve

lehdarlar için ayrılan ikramiye ve indirim tutarlarından oluşur.

İkramiyeler ve indirimler cari hesap dönemi içinde lehdar veya sigortalının lehine

tahakkuk etmiş ve ödenmiş ya da ödenecek tüm tutarları kapsar. Bu ödeme sigortalının

ilerideki primlerinden indirim yapılması veya matematik karşılıklarında artırım yapılması

şeklinde gerçekleştirilir. Şirketler, taahhütte bulundukları ikramiye ve indirim tutarlarını

sözleşmede belirtmek zorundadırlar.

İkramiyeler ve İndirimler Karşılığının Muhasebeleştirilmesi:

Sigorta şirketleri dönem sonunda hesaplamış oldukları ikramiyeler ve indirimler

karşılıklarını; "612 İkramiye ve İndirimler Karşılığı Değişim" hesabının borcunda, "354.01

İkramiye ve İndirimler Karşılığı" hesabının alacağında takip ederler.

Örnek: XYZ sigorta şirketi 2012 yılı sonunda 35.000 TL'lik ikramiye ve indirimler

karşılığı hesaplamışlardır.

31.12.2012 tarihinde yapılan muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

612 İKRAMİYE VE İNDİRİMLAR KARŞILIĞI

DEĞİŞİM

- 612.01 İkramiye ve İndirimler Karşılığı

354.01 İKRAMİYE VE İNDİRİMLER KARŞILIĞI

35.000

35.000



ÖZET

Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmesinden kaynaklanan yükümlüklerini gerekli olduğu

durumda yerine getirebilmeleri için belirli kriterler esas alarak sigorta primleri üzerinden

ayırdıkları karşılıklardır.

Bu riskler için altı karşılık ayrılmaktadır. Bunlar;

Kazanılmamış primler karşılığı,

Devam eden riskler karşılığı,

Muallak tazminat karşılığı,

Matematik karşılığı,

Dengeleme karşılığı,

İkramiye ve indirimler karşılığından oluşmaktadır.



ÇALIŞMA SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi teknik karşılıklar arasında yer almaz?

a. Matematik karşılığı

b. Devam eden riskler karşılığı

c. Muallak tazminat karşılığı

d. Dengeleme karşılığı

e. Maliyet gider karşılığı

2. Bir sonraki döneme sarkan poliçelere hangi teknik karşılığı ayrılır?

a. Dengeleme karşılığı

b. Muallak tazminat karşılığı

c. Devam eden riskler karşılığı

d. Kazanılmamış primler karşılığı

e. Matematik karşılığı

3. A sigorta şirketinde bir sonraki döneme sarkan poliçeleri bulunmaktadır. bu poliçelere

dönem sonunda muhasebeleştirdiğinde hangi hesabın alacağına yazar?

a. Kazanılmamış primler karşılığı hesabı

b. Kazanılmamış primler karşılığı değişim hesabı

c. Kazanılmamış primler karşılığı Reasür payı

d. Devreden Kazanılmamış primler karşılığı reasürör payı

e. Devreden Kazanılmamış Primler Karşılığı

4. Sigorta şirketleri kaç ayı kapsayacak şekilde yeterlilik testi yaparlar?

a. Son 12 ay

b. Son 10 ay

c. Son 8 ay

d. Son 6 ay

e. Son 4 ay

5. (Net gerçekleşen hasar / net kazanılmış prim) hangi oranı vermektedir.

a. Net yazılan primler

b. Net gerçekleşen hasar primleri

c. Beklenen net hasar primleri

d. Net kazanılmış primler

e. Devreden kazanılmış primler



6. Meydana gelmiş ve sigorta şirketi tarafından bilinen bir hasara ilişkin olarak, ileride

ödenmesi muhtemel ancak henüz tasfiyesi yapılmamış yaklaşık hasarlar için hangi teknik

karşılıklar hesaplanır.

a. Dengeleme karşılığı

b. Devam eden riskler karşılığı

c. İkramiye ve indirimler karşılığı

d. Muallak tazminat karşılığı

e. Kazanılmamış primler karşılığı

7. Muallak tazminat karşılığının hesaplanmasında aşağıdaki giderler hangisi dahil edilmez?

a. Eksper giderleri

b. Bilir kişi giderleri

c. Danışman giderleri

d. Dava giderleri

e. Komisyon giderleri

8. X sigorta şirketi dönem sonunda bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarına matematik

karşılığı hesapladığında bu karşılığı muhasebeleştirirken hangi hesabın alacağına kayıt

yapar?

a. Hayat matematik karşılığı değişim hesabı

b. Uzun dönemli hayat matematik karşılığı hesabı

c. Kısa dönemli hayat matematik karşılığı hesabı

d. Bankalar hesabı

e. Hayat matematik karşılığı gelir hesabı

9. Dengeleme karşılığında, karşılık ayrılmasına son beş finansal yılda yazılan net primlerin

en yüksek yüzde kaçına ulaşılıncaya kadar devam edilir?

a. 130

b. 140

c. 150

d. 160

e. 170

10. Matematik karşılığı hesaplama dönemi ne zaman başlar?

a. Primlerin sigorta şirketine intikal ettiği günü takip eden ilk iş günü

b. Primlerin sigorta şirketine intikal ettiği günü takip eden ikinci iş günü

c. Primlerin sigorta şirketine intikal ettiği günü takip eden üçüncü iş günü

d. Sigorta poliçesinde belirtilen gün

e. Dönemin son iş günü



Çalışma Soruları Yanıt Anahtarı

1. e Cevabınız yanlış ise sigorta teknik karşılıklar konusunu yeniden

gözden geçiriniz.

2. d Cevabınız yanlış ise kazanılmamış primler karşılığı konusunu

yeniden gözden geçiriniz.

3. a Cevabınız yanlış ise kazanılmamış primler karşılığı konusunu

yeniden gözden geçiriniz.

4. a Cevabınız yanlış ise devam eden riskler konusunu yeniden

gözden geçiriniz

5. c Cevabınız yanlış ise devam eden riskler konusunu yeniden

gözden geçiriniz

6. d Cevabınız yanlış ise muallak tazminatlar karşılığı konusunu

yeniden gözden geçiriniz

7. e Cevabınız yanlış ise muallak tazminatlar karşılığı konusunu

yeniden gözden geçiriniz

8. b Cevabınız yanlış ise matematik karşılığı konusunu yeniden

gözden geçiriniz

9. c Cevabınız yanlış ise dengeleme karşılığı konusunu yeniden

gözden geçiriniz

10. a Cevabınız yanlış ise matematik karşılığı konusunu yeniden

gözden geçiriniz



YARARLANILAN KAYNAKLAR

Başpınar Ahmet, Finansal Analiz Tekniklerinin Sigorta Şirketi Mali Tablolarına

Uygulanması, Maliye Dergisi, Sayı 149, 2005

ÇALDAĞ Yurdakul, Sigorta İşletmeleri ve Muhasebesinin İncelenmesi, Ankara İktisadi ve

Ticari İlimler Akademisi Yayını, Yayın No:125, Ankara, 1979

İdris Serdar, Sigorta Teknik Karşılıklar, 2012

Hazine Müsteşarlığı Teknik Karşılıklarla İlgili Mevzuatın Uygulanmasına İlişkin Sektör

Duyurusu (2009/9)

KAHYA Mehmet, Sigorta ve Reasürans Şirketlerinde Finansal Analiz, Sentez Reklam ve

Danışmanlık, İstanbul, Nisan 2001.

Milli Eğitim Bakanlığı Pazarlama ve Perakende Sigorta Muhasebesi, 2011, Ankara

M.Serdar ATAY, Türkiye Sigorta İşletmeleri Finansal Tabloları Hakkında Bir Eleştiri,

Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların

Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik

Sigortacılık Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkındaki Tebliğ

Sigorta ve Reasürans Şirketlerince Ayrılan Teknik Karşılıklar İstanbul Yeminli Mali

Müşavirler Odası 07/20-21-22-23 Raporu

Sigortacılık Kanunu

10. Bölüm TEKNİK KARILIKLAR - dt-audit.com Piyasası, Bankacılık, Sigortacılık Ve... ·...

Documents

Transcript of 10. Bölüm TEKNİK KARILIKLAR - dt-audit.com Piyasası, Bankacılık, Sigortacılık Ve... ·...