sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1....

29
1 ค่ายวิทยาศาสตร์เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม สถานีวิจัยสิ ่งแวดล้อมสะแกราช ๒ วัน ๑ คืน (มาถึงบ่าย) ค่ายวิทยาศาสตร์เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ณ สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช อ้าเภอวังน้าเขียว จังหวัดนครราชสีมา สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช(สสส.) สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย(วว.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (วท.)

Transcript of sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1....

Page 1: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

1

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช(สสส) สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วว)

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย(วท)

2

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

การเตรยมตวศกษาธรรมชาตในปาสะแกราช

การเตรยมตวใหพรอมกอนทจะเดนทางไปศกษาธรรมชาตในปานน ตองปฏบตดงตอน

1 สถานท ตองหาขอมลของสถานทนนใหมากทสด ทงนเพอจะไดจดหาอปกรณใหพรอม เพราะแตละสถานทมสงอ านวย ความสะดวกทแตกตางกน

2 การแตงกาย การแตงกายควรเปนชดทสบาย คลองตว และใชโทนสทกลมกลนกบธรรมชาต เชนสเขยว หรอน าตาล หมวก นบวามประโยชนในการเดนปา หมวกทเลอกใชจะเปนหมวกปกหรอหมวกแกปกได เสอและกางเกง ควรใสเสอแขนยาว เพราะปองกนแมลง หนามและแสงแดด เนอผาควรเปนชนดทซบน าไดด เพอจะไดดดซบเหงอ ชวยระบายความรอน กางเกง ควรเปนกางเกงขายาวทสวมใสสบาย เสอผาควรแบงออกเปน 2 ชด คอชด เดนปา 1 ชด และชดนอน 1 ชด นอกจากนนควรมเสอแจกเกตอก 1 ตว และถงเทา เพราะในเวลากลางคน ในปาจะมอากาศเยน ควรเคารพสถานทโดยไมควรใสสายเดยวหรอกางเกงสนในสถานทราชการ รองเทา เปนสงส าคญทสด ควรเปนรองเทาเดนปาหมสน รองเทาผาใบทแขงและสวมใสพอด

3 อปกรณเดนปา เปหลงควรเลอกชนดทเบามขนาดกะทดรดคลองตว ไฟฉาย เสอกนฝน (ฤดฝน) มดพก กระตกน า ชดยาสามญ เชอก สมดบนทก ปากกา ถงพลาสตก ฯลฯ

4 การเดนปา กอนออกเดนปาควรส ารวจความเรยบรอยของเครองแตงกายและอปกรณตางๆ ใหพรอม ดมน าใหอมและเตมกระตกน าใหเตม ศกษาจดเรมตนและจดหมายปลายทางใหเขาใจ

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตในการเดนศกษาปาสะแกราช

1 เตรยมอปกรณส าหรบการเดนปาใหครบ ไฟฉาย หมวก เปสะพาย หรอยาม เสอกนฝน (ฤดฝน) สมดบนทก ปากกาดนสอ ยารกษาโรคประจ าตว

2 เปนผสงเกตและผฟงทด 3 จดบนทกสงทพบอยางตงใจ 4 ถาจ าเปนจะตองสมผสสงมชวตใดๆ ควรท าดวยความระมดระวง และเมอศกษาเสรจแลวใหน ากลบไปไวทเดม 5 ลางมอใหสะอาดทนททกลบจากการเดนปา 6 เดนตามเสนทางทก าหนดไว 7 ขณะเดนควรระวงตนไมทมหนาม 8 ปฏบตตามระเบยบขอบงคบและเชอฟง 9 ตองเตรยมของใชสวนตวมาเอง เชน ผาเชดตว สบ ยาสฟน-แปรงสฟน

ขอหามในขณะเดนปา 1 หามหยอกลอเลนกนในขณะเดนปา 2 หามเดนน าหนาวทยากร 3 หามน าสงของใดๆ ออกจากปาเดดขาด เชน ลกไม ดอกไม เปลอกไม เปนตน 4 หามพดคยเสยงดง 5 หามมดเขาไปในโพรงไม ใตขอนไม หรอซอกหน 6 หามไล หรอใชสงของ ขวางปาสตวปา 7 หามท าลายตนไมดวยการขด เดด หก ตด หรอฉกสวนตางๆ ของตนไม 8 หามโหน ดง รง หรอปนตนไม และเถาวลย

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตและขอหามสาหรบผเขามาใชพนท

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช เปนพนทปาตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พศ 2507 และเปนพนทสงวนชวมณฑลทไดรบการรบรองจากองคการยเนสโก (UNESCO) ซงเปนปาทยงคงมความอดมสมบรณดานพรรณไมและทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงเรยนรวทยาศาสตรธรรมชาตของนกเรยนตางๆ รวมทงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศ ส าหรบนกทองเทยวเชงนเวศทแทจรง ดงนนจ าเปนทผใชพนททกคนจะตองมสวนรวมในการอนรกษอยางถกตอง เพอจะไดชวยกนรกษาปาไมใหคงความสมบรณตอไป จงมขอปฏบตรวมกนดงน

1 อาหารบฟเฟต (Buffet) ตกพอประมาณ รบประทานใหหมด Buffet style self service Please eat everything you take

2 รานคาเทาทน(Store)rdquo ซอเอง - จายเอง ฝกความซอสตยของตนเอง Honor system please pays in the receptacle

3 หองนาชาย (Man Bathroom) หามปสสาวะใสโถอจจาระ หามขนเหยยบโถอจจาระ Please aim carefully

4 หองนาหญง (Women Bathroom) หามทงผาอนามยลงในโถอจจาระ ใหทงใสถงหรอถงทจดให Please put feminine hygiene products in the sanitary bags then in the trash

5 บานพก (Lodging) และเตยงนอน รกษาความสะอาด และอยากระโดดขยมเตยงนอน Please keep the dormitories and surrounding areas neat

6 นา (Water) ใชน าอยางประหยดและปดกอกใหสนท Please conserve water

7 ไฟฟา (Electricity) ประหยดไฟฟา โดยการเปดใชเฉพาะหลอดทจ าเปน Please conserve electricity

8 เสยง (Sound) หามสงเสยงดงหลงเวลา 2230 น Please keep quiet after 2230

9 ขยะ (Trash) ทงขยะในทททางสถานเตรยมไวเทานน Please put trash in the cans provide

10 ระวงสตวอนตราย (Dangerous animals) ใหระวงสตวอนตรายใตกองใบไม ขอนไม และกองหนเปนททสตวมพษอาศยอย

Caution be careful with the dangerous animals

สถานทตดตอ ผอานวยการ โทร 089 813 4101 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 หม 9 ต าบลอดมทรพย อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา 30370 ธรการ โทร 044 009 556 มอถอ 086 125 3793 Website wwwtistrorthsakaerat E ndash mail sakaerattistrorth

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วนท 1 เวลา กจกรรม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารกลางวน 1300 - 1330 น กจกรรมนนทนาการ แบงกลม

1330 - 1600 น กจกรรมท 1 กจกรรม 6 ฐานเรยนร

อตนยมวทยา วดความสงตนไม

อฐบลอกประสาน การสมวดความหนาแนนเรอนยอด หองนทรรศการ จากธรรมชาตสเทคโนโลย

1600 - 1800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเยน 1800 - 1830 น เกบสมภาระเขาทพก 1830 ndash 1930 น รบประทานอาหารเยน 1930 ndash 2030 น นนทนาการ บรรยายใหความรดภาพสวย 2030 ndash 2200 น กจกรรมยามคาคน

- ศกษาชวตแมลงกลางคน - ปงขาวจ ขาวโปง (อาหารวางพนบานอสาน) - ดดาว

2200 น คนสนทรา วนท 2 เวลา กจกรรม 0600 ndash 0800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเชา 0800 ndash 0900 น รบประทานอาหารเชา

0900 ndash 1200 น กจกรรมเดนปาศกษาธรรมชาต ทองไพรปาดบแลง ปาเตงรง

- ชมไพรปาดบแลง ปาเตงรง - ดสมนไพรในปายาพนบาน ชมพชปา ผลไมปา - พชใหสยอมผาในพนา - ไมปาสวยกลนดอกหอมพรอมเชญชม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารเทยงกลางปา

- ผดหมโคราช ขาวเหนยว สมต าไทย สมต าลาว ไกยาง ผลไมตามฤดกาล 1300 ndash 1330 น เดนทางออกจากปา 1330 ndash 1430 น กจกรรมเรยนรภมปญญาพนบาน ทอดขนมดอกจอก ขนมนางเลด 1430 ndash 1500 น สรปกจกรรม

มอบเกยรตบตร

กาหนดการกจกรรมคายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 วน 1 คน (มาถงบาย) ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อวงนาเขยว จนครราชสมา

หมายเหต 1 รบประทานอาหารทกมอเปนแบบบปเฟต ฝกใหนกเรยนตกอาหารเอง แตตองรบประทานอาหารใหหมดจาน 2 กจกรรมอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม 3 ใบงาน ใบความรและใบเกยรตบตร ทางโรงเรยนจดทาเอง Download ไดท wwwtistrorthsakaerat

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 2: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

2

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

การเตรยมตวศกษาธรรมชาตในปาสะแกราช

การเตรยมตวใหพรอมกอนทจะเดนทางไปศกษาธรรมชาตในปานน ตองปฏบตดงตอน

1 สถานท ตองหาขอมลของสถานทนนใหมากทสด ทงนเพอจะไดจดหาอปกรณใหพรอม เพราะแตละสถานทมสงอ านวย ความสะดวกทแตกตางกน

2 การแตงกาย การแตงกายควรเปนชดทสบาย คลองตว และใชโทนสทกลมกลนกบธรรมชาต เชนสเขยว หรอน าตาล หมวก นบวามประโยชนในการเดนปา หมวกทเลอกใชจะเปนหมวกปกหรอหมวกแกปกได เสอและกางเกง ควรใสเสอแขนยาว เพราะปองกนแมลง หนามและแสงแดด เนอผาควรเปนชนดทซบน าไดด เพอจะไดดดซบเหงอ ชวยระบายความรอน กางเกง ควรเปนกางเกงขายาวทสวมใสสบาย เสอผาควรแบงออกเปน 2 ชด คอชด เดนปา 1 ชด และชดนอน 1 ชด นอกจากนนควรมเสอแจกเกตอก 1 ตว และถงเทา เพราะในเวลากลางคน ในปาจะมอากาศเยน ควรเคารพสถานทโดยไมควรใสสายเดยวหรอกางเกงสนในสถานทราชการ รองเทา เปนสงส าคญทสด ควรเปนรองเทาเดนปาหมสน รองเทาผาใบทแขงและสวมใสพอด

3 อปกรณเดนปา เปหลงควรเลอกชนดทเบามขนาดกะทดรดคลองตว ไฟฉาย เสอกนฝน (ฤดฝน) มดพก กระตกน า ชดยาสามญ เชอก สมดบนทก ปากกา ถงพลาสตก ฯลฯ

4 การเดนปา กอนออกเดนปาควรส ารวจความเรยบรอยของเครองแตงกายและอปกรณตางๆ ใหพรอม ดมน าใหอมและเตมกระตกน าใหเตม ศกษาจดเรมตนและจดหมายปลายทางใหเขาใจ

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตในการเดนศกษาปาสะแกราช

1 เตรยมอปกรณส าหรบการเดนปาใหครบ ไฟฉาย หมวก เปสะพาย หรอยาม เสอกนฝน (ฤดฝน) สมดบนทก ปากกาดนสอ ยารกษาโรคประจ าตว

2 เปนผสงเกตและผฟงทด 3 จดบนทกสงทพบอยางตงใจ 4 ถาจ าเปนจะตองสมผสสงมชวตใดๆ ควรท าดวยความระมดระวง และเมอศกษาเสรจแลวใหน ากลบไปไวทเดม 5 ลางมอใหสะอาดทนททกลบจากการเดนปา 6 เดนตามเสนทางทก าหนดไว 7 ขณะเดนควรระวงตนไมทมหนาม 8 ปฏบตตามระเบยบขอบงคบและเชอฟง 9 ตองเตรยมของใชสวนตวมาเอง เชน ผาเชดตว สบ ยาสฟน-แปรงสฟน

ขอหามในขณะเดนปา 1 หามหยอกลอเลนกนในขณะเดนปา 2 หามเดนน าหนาวทยากร 3 หามน าสงของใดๆ ออกจากปาเดดขาด เชน ลกไม ดอกไม เปลอกไม เปนตน 4 หามพดคยเสยงดง 5 หามมดเขาไปในโพรงไม ใตขอนไม หรอซอกหน 6 หามไล หรอใชสงของ ขวางปาสตวปา 7 หามท าลายตนไมดวยการขด เดด หก ตด หรอฉกสวนตางๆ ของตนไม 8 หามโหน ดง รง หรอปนตนไม และเถาวลย

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตและขอหามสาหรบผเขามาใชพนท

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช เปนพนทปาตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พศ 2507 และเปนพนทสงวนชวมณฑลทไดรบการรบรองจากองคการยเนสโก (UNESCO) ซงเปนปาทยงคงมความอดมสมบรณดานพรรณไมและทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงเรยนรวทยาศาสตรธรรมชาตของนกเรยนตางๆ รวมทงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศ ส าหรบนกทองเทยวเชงนเวศทแทจรง ดงนนจ าเปนทผใชพนททกคนจะตองมสวนรวมในการอนรกษอยางถกตอง เพอจะไดชวยกนรกษาปาไมใหคงความสมบรณตอไป จงมขอปฏบตรวมกนดงน

1 อาหารบฟเฟต (Buffet) ตกพอประมาณ รบประทานใหหมด Buffet style self service Please eat everything you take

2 รานคาเทาทน(Store)rdquo ซอเอง - จายเอง ฝกความซอสตยของตนเอง Honor system please pays in the receptacle

3 หองนาชาย (Man Bathroom) หามปสสาวะใสโถอจจาระ หามขนเหยยบโถอจจาระ Please aim carefully

4 หองนาหญง (Women Bathroom) หามทงผาอนามยลงในโถอจจาระ ใหทงใสถงหรอถงทจดให Please put feminine hygiene products in the sanitary bags then in the trash

5 บานพก (Lodging) และเตยงนอน รกษาความสะอาด และอยากระโดดขยมเตยงนอน Please keep the dormitories and surrounding areas neat

6 นา (Water) ใชน าอยางประหยดและปดกอกใหสนท Please conserve water

7 ไฟฟา (Electricity) ประหยดไฟฟา โดยการเปดใชเฉพาะหลอดทจ าเปน Please conserve electricity

8 เสยง (Sound) หามสงเสยงดงหลงเวลา 2230 น Please keep quiet after 2230

9 ขยะ (Trash) ทงขยะในทททางสถานเตรยมไวเทานน Please put trash in the cans provide

10 ระวงสตวอนตราย (Dangerous animals) ใหระวงสตวอนตรายใตกองใบไม ขอนไม และกองหนเปนททสตวมพษอาศยอย

Caution be careful with the dangerous animals

สถานทตดตอ ผอานวยการ โทร 089 813 4101 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 หม 9 ต าบลอดมทรพย อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา 30370 ธรการ โทร 044 009 556 มอถอ 086 125 3793 Website wwwtistrorthsakaerat E ndash mail sakaerattistrorth

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วนท 1 เวลา กจกรรม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารกลางวน 1300 - 1330 น กจกรรมนนทนาการ แบงกลม

1330 - 1600 น กจกรรมท 1 กจกรรม 6 ฐานเรยนร

อตนยมวทยา วดความสงตนไม

อฐบลอกประสาน การสมวดความหนาแนนเรอนยอด หองนทรรศการ จากธรรมชาตสเทคโนโลย

1600 - 1800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเยน 1800 - 1830 น เกบสมภาระเขาทพก 1830 ndash 1930 น รบประทานอาหารเยน 1930 ndash 2030 น นนทนาการ บรรยายใหความรดภาพสวย 2030 ndash 2200 น กจกรรมยามคาคน

- ศกษาชวตแมลงกลางคน - ปงขาวจ ขาวโปง (อาหารวางพนบานอสาน) - ดดาว

2200 น คนสนทรา วนท 2 เวลา กจกรรม 0600 ndash 0800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเชา 0800 ndash 0900 น รบประทานอาหารเชา

0900 ndash 1200 น กจกรรมเดนปาศกษาธรรมชาต ทองไพรปาดบแลง ปาเตงรง

- ชมไพรปาดบแลง ปาเตงรง - ดสมนไพรในปายาพนบาน ชมพชปา ผลไมปา - พชใหสยอมผาในพนา - ไมปาสวยกลนดอกหอมพรอมเชญชม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารเทยงกลางปา

- ผดหมโคราช ขาวเหนยว สมต าไทย สมต าลาว ไกยาง ผลไมตามฤดกาล 1300 ndash 1330 น เดนทางออกจากปา 1330 ndash 1430 น กจกรรมเรยนรภมปญญาพนบาน ทอดขนมดอกจอก ขนมนางเลด 1430 ndash 1500 น สรปกจกรรม

มอบเกยรตบตร

กาหนดการกจกรรมคายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 วน 1 คน (มาถงบาย) ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อวงนาเขยว จนครราชสมา

หมายเหต 1 รบประทานอาหารทกมอเปนแบบบปเฟต ฝกใหนกเรยนตกอาหารเอง แตตองรบประทานอาหารใหหมดจาน 2 กจกรรมอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม 3 ใบงาน ใบความรและใบเกยรตบตร ทางโรงเรยนจดทาเอง Download ไดท wwwtistrorthsakaerat

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 3: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตในการเดนศกษาปาสะแกราช

1 เตรยมอปกรณส าหรบการเดนปาใหครบ ไฟฉาย หมวก เปสะพาย หรอยาม เสอกนฝน (ฤดฝน) สมดบนทก ปากกาดนสอ ยารกษาโรคประจ าตว

2 เปนผสงเกตและผฟงทด 3 จดบนทกสงทพบอยางตงใจ 4 ถาจ าเปนจะตองสมผสสงมชวตใดๆ ควรท าดวยความระมดระวง และเมอศกษาเสรจแลวใหน ากลบไปไวทเดม 5 ลางมอใหสะอาดทนททกลบจากการเดนปา 6 เดนตามเสนทางทก าหนดไว 7 ขณะเดนควรระวงตนไมทมหนาม 8 ปฏบตตามระเบยบขอบงคบและเชอฟง 9 ตองเตรยมของใชสวนตวมาเอง เชน ผาเชดตว สบ ยาสฟน-แปรงสฟน

ขอหามในขณะเดนปา 1 หามหยอกลอเลนกนในขณะเดนปา 2 หามเดนน าหนาวทยากร 3 หามน าสงของใดๆ ออกจากปาเดดขาด เชน ลกไม ดอกไม เปลอกไม เปนตน 4 หามพดคยเสยงดง 5 หามมดเขาไปในโพรงไม ใตขอนไม หรอซอกหน 6 หามไล หรอใชสงของ ขวางปาสตวปา 7 หามท าลายตนไมดวยการขด เดด หก ตด หรอฉกสวนตางๆ ของตนไม 8 หามโหน ดง รง หรอปนตนไม และเถาวลย

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตและขอหามสาหรบผเขามาใชพนท

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช เปนพนทปาตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พศ 2507 และเปนพนทสงวนชวมณฑลทไดรบการรบรองจากองคการยเนสโก (UNESCO) ซงเปนปาทยงคงมความอดมสมบรณดานพรรณไมและทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงเรยนรวทยาศาสตรธรรมชาตของนกเรยนตางๆ รวมทงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศ ส าหรบนกทองเทยวเชงนเวศทแทจรง ดงนนจ าเปนทผใชพนททกคนจะตองมสวนรวมในการอนรกษอยางถกตอง เพอจะไดชวยกนรกษาปาไมใหคงความสมบรณตอไป จงมขอปฏบตรวมกนดงน

1 อาหารบฟเฟต (Buffet) ตกพอประมาณ รบประทานใหหมด Buffet style self service Please eat everything you take

2 รานคาเทาทน(Store)rdquo ซอเอง - จายเอง ฝกความซอสตยของตนเอง Honor system please pays in the receptacle

3 หองนาชาย (Man Bathroom) หามปสสาวะใสโถอจจาระ หามขนเหยยบโถอจจาระ Please aim carefully

4 หองนาหญง (Women Bathroom) หามทงผาอนามยลงในโถอจจาระ ใหทงใสถงหรอถงทจดให Please put feminine hygiene products in the sanitary bags then in the trash

5 บานพก (Lodging) และเตยงนอน รกษาความสะอาด และอยากระโดดขยมเตยงนอน Please keep the dormitories and surrounding areas neat

6 นา (Water) ใชน าอยางประหยดและปดกอกใหสนท Please conserve water

7 ไฟฟา (Electricity) ประหยดไฟฟา โดยการเปดใชเฉพาะหลอดทจ าเปน Please conserve electricity

8 เสยง (Sound) หามสงเสยงดงหลงเวลา 2230 น Please keep quiet after 2230

9 ขยะ (Trash) ทงขยะในทททางสถานเตรยมไวเทานน Please put trash in the cans provide

10 ระวงสตวอนตราย (Dangerous animals) ใหระวงสตวอนตรายใตกองใบไม ขอนไม และกองหนเปนททสตวมพษอาศยอย

Caution be careful with the dangerous animals

สถานทตดตอ ผอานวยการ โทร 089 813 4101 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 หม 9 ต าบลอดมทรพย อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา 30370 ธรการ โทร 044 009 556 มอถอ 086 125 3793 Website wwwtistrorthsakaerat E ndash mail sakaerattistrorth

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วนท 1 เวลา กจกรรม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารกลางวน 1300 - 1330 น กจกรรมนนทนาการ แบงกลม

1330 - 1600 น กจกรรมท 1 กจกรรม 6 ฐานเรยนร

อตนยมวทยา วดความสงตนไม

อฐบลอกประสาน การสมวดความหนาแนนเรอนยอด หองนทรรศการ จากธรรมชาตสเทคโนโลย

1600 - 1800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเยน 1800 - 1830 น เกบสมภาระเขาทพก 1830 ndash 1930 น รบประทานอาหารเยน 1930 ndash 2030 น นนทนาการ บรรยายใหความรดภาพสวย 2030 ndash 2200 น กจกรรมยามคาคน

- ศกษาชวตแมลงกลางคน - ปงขาวจ ขาวโปง (อาหารวางพนบานอสาน) - ดดาว

2200 น คนสนทรา วนท 2 เวลา กจกรรม 0600 ndash 0800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเชา 0800 ndash 0900 น รบประทานอาหารเชา

0900 ndash 1200 น กจกรรมเดนปาศกษาธรรมชาต ทองไพรปาดบแลง ปาเตงรง

- ชมไพรปาดบแลง ปาเตงรง - ดสมนไพรในปายาพนบาน ชมพชปา ผลไมปา - พชใหสยอมผาในพนา - ไมปาสวยกลนดอกหอมพรอมเชญชม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารเทยงกลางปา

- ผดหมโคราช ขาวเหนยว สมต าไทย สมต าลาว ไกยาง ผลไมตามฤดกาล 1300 ndash 1330 น เดนทางออกจากปา 1330 ndash 1430 น กจกรรมเรยนรภมปญญาพนบาน ทอดขนมดอกจอก ขนมนางเลด 1430 ndash 1500 น สรปกจกรรม

มอบเกยรตบตร

กาหนดการกจกรรมคายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 วน 1 คน (มาถงบาย) ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อวงนาเขยว จนครราชสมา

หมายเหต 1 รบประทานอาหารทกมอเปนแบบบปเฟต ฝกใหนกเรยนตกอาหารเอง แตตองรบประทานอาหารใหหมดจาน 2 กจกรรมอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม 3 ใบงาน ใบความรและใบเกยรตบตร ทางโรงเรยนจดทาเอง Download ไดท wwwtistrorthsakaerat

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 4: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ขอควรปฏบตและขอหามสาหรบผเขามาใชพนท

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช เปนพนทปาตามพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พศ 2507 และเปนพนทสงวนชวมณฑลทไดรบการรบรองจากองคการยเนสโก (UNESCO) ซงเปนปาทยงคงมความอดมสมบรณดานพรรณไมและทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงเรยนรวทยาศาสตรธรรมชาตของนกเรยนตางๆ รวมทงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศ ส าหรบนกทองเทยวเชงนเวศทแทจรง ดงนนจ าเปนทผใชพนททกคนจะตองมสวนรวมในการอนรกษอยางถกตอง เพอจะไดชวยกนรกษาปาไมใหคงความสมบรณตอไป จงมขอปฏบตรวมกนดงน

1 อาหารบฟเฟต (Buffet) ตกพอประมาณ รบประทานใหหมด Buffet style self service Please eat everything you take

2 รานคาเทาทน(Store)rdquo ซอเอง - จายเอง ฝกความซอสตยของตนเอง Honor system please pays in the receptacle

3 หองนาชาย (Man Bathroom) หามปสสาวะใสโถอจจาระ หามขนเหยยบโถอจจาระ Please aim carefully

4 หองนาหญง (Women Bathroom) หามทงผาอนามยลงในโถอจจาระ ใหทงใสถงหรอถงทจดให Please put feminine hygiene products in the sanitary bags then in the trash

5 บานพก (Lodging) และเตยงนอน รกษาความสะอาด และอยากระโดดขยมเตยงนอน Please keep the dormitories and surrounding areas neat

6 นา (Water) ใชน าอยางประหยดและปดกอกใหสนท Please conserve water

7 ไฟฟา (Electricity) ประหยดไฟฟา โดยการเปดใชเฉพาะหลอดทจ าเปน Please conserve electricity

8 เสยง (Sound) หามสงเสยงดงหลงเวลา 2230 น Please keep quiet after 2230

9 ขยะ (Trash) ทงขยะในทททางสถานเตรยมไวเทานน Please put trash in the cans provide

10 ระวงสตวอนตราย (Dangerous animals) ใหระวงสตวอนตรายใตกองใบไม ขอนไม และกองหนเปนททสตวมพษอาศยอย

Caution be careful with the dangerous animals

สถานทตดตอ ผอานวยการ โทร 089 813 4101 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 หม 9 ต าบลอดมทรพย อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา 30370 ธรการ โทร 044 009 556 มอถอ 086 125 3793 Website wwwtistrorthsakaerat E ndash mail sakaerattistrorth

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วนท 1 เวลา กจกรรม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารกลางวน 1300 - 1330 น กจกรรมนนทนาการ แบงกลม

1330 - 1600 น กจกรรมท 1 กจกรรม 6 ฐานเรยนร

อตนยมวทยา วดความสงตนไม

อฐบลอกประสาน การสมวดความหนาแนนเรอนยอด หองนทรรศการ จากธรรมชาตสเทคโนโลย

1600 - 1800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเยน 1800 - 1830 น เกบสมภาระเขาทพก 1830 ndash 1930 น รบประทานอาหารเยน 1930 ndash 2030 น นนทนาการ บรรยายใหความรดภาพสวย 2030 ndash 2200 น กจกรรมยามคาคน

- ศกษาชวตแมลงกลางคน - ปงขาวจ ขาวโปง (อาหารวางพนบานอสาน) - ดดาว

2200 น คนสนทรา วนท 2 เวลา กจกรรม 0600 ndash 0800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเชา 0800 ndash 0900 น รบประทานอาหารเชา

0900 ndash 1200 น กจกรรมเดนปาศกษาธรรมชาต ทองไพรปาดบแลง ปาเตงรง

- ชมไพรปาดบแลง ปาเตงรง - ดสมนไพรในปายาพนบาน ชมพชปา ผลไมปา - พชใหสยอมผาในพนา - ไมปาสวยกลนดอกหอมพรอมเชญชม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารเทยงกลางปา

- ผดหมโคราช ขาวเหนยว สมต าไทย สมต าลาว ไกยาง ผลไมตามฤดกาล 1300 ndash 1330 น เดนทางออกจากปา 1330 ndash 1430 น กจกรรมเรยนรภมปญญาพนบาน ทอดขนมดอกจอก ขนมนางเลด 1430 ndash 1500 น สรปกจกรรม

มอบเกยรตบตร

กาหนดการกจกรรมคายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 วน 1 คน (มาถงบาย) ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อวงนาเขยว จนครราชสมา

หมายเหต 1 รบประทานอาหารทกมอเปนแบบบปเฟต ฝกใหนกเรยนตกอาหารเอง แตตองรบประทานอาหารใหหมดจาน 2 กจกรรมอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม 3 ใบงาน ใบความรและใบเกยรตบตร ทางโรงเรยนจดทาเอง Download ไดท wwwtistrorthsakaerat

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 5: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วนท 1 เวลา กจกรรม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารกลางวน 1300 - 1330 น กจกรรมนนทนาการ แบงกลม

1330 - 1600 น กจกรรมท 1 กจกรรม 6 ฐานเรยนร

อตนยมวทยา วดความสงตนไม

อฐบลอกประสาน การสมวดความหนาแนนเรอนยอด หองนทรรศการ จากธรรมชาตสเทคโนโลย

1600 - 1800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเยน 1800 - 1830 น เกบสมภาระเขาทพก 1830 ndash 1930 น รบประทานอาหารเยน 1930 ndash 2030 น นนทนาการ บรรยายใหความรดภาพสวย 2030 ndash 2200 น กจกรรมยามคาคน

- ศกษาชวตแมลงกลางคน - ปงขาวจ ขาวโปง (อาหารวางพนบานอสาน) - ดดาว

2200 น คนสนทรา วนท 2 เวลา กจกรรม 0600 ndash 0800 น กจกรรมดนก และไกฟาพญาลอ ยามเชา 0800 ndash 0900 น รบประทานอาหารเชา

0900 ndash 1200 น กจกรรมเดนปาศกษาธรรมชาต ทองไพรปาดบแลง ปาเตงรง

- ชมไพรปาดบแลง ปาเตงรง - ดสมนไพรในปายาพนบาน ชมพชปา ผลไมปา - พชใหสยอมผาในพนา - ไมปาสวยกลนดอกหอมพรอมเชญชม

1200 ndash 1300 น รบประทานอาหารเทยงกลางปา

- ผดหมโคราช ขาวเหนยว สมต าไทย สมต าลาว ไกยาง ผลไมตามฤดกาล 1300 ndash 1330 น เดนทางออกจากปา 1330 ndash 1430 น กจกรรมเรยนรภมปญญาพนบาน ทอดขนมดอกจอก ขนมนางเลด 1430 ndash 1500 น สรปกจกรรม

มอบเกยรตบตร

กาหนดการกจกรรมคายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 วน 1 คน (มาถงบาย) ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อวงนาเขยว จนครราชสมา

หมายเหต 1 รบประทานอาหารทกมอเปนแบบบปเฟต ฝกใหนกเรยนตกอาหารเอง แตตองรบประทานอาหารใหหมดจาน 2 กจกรรมอาจเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม 3 ใบงาน ใบความรและใบเกยรตบตร ทางโรงเรยนจดทาเอง Download ไดท wwwtistrorthsakaerat

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 6: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

5

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา (Meteorological)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชวดและเกบขอมล และไดทดลองใชงานเครองมออตนยมวทยา เปรยบเทยบคาอณหภมในแตละระบบ 1 อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบองศาเซลเซยส (degC) 2 จากขอ 1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir degF) จากสตร degF = (9 x degC) + 32

3 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = degC + 273

4 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius degC) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer degR) วธท า จากสตร degR = degC x 08 5 บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า 6 ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) 7 ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type ) และน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ปรมาณน าฝน 8 ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 7: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว (TISTR Interlocking block)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1 ดนซเมนต(Soil cement) คออะไร 2 ดนทเหมาะสมส าหรบการท าดนซเมนตคอดนอะไร 3 นอกจากดนลกรง มวสดใดบางทใชทดแทนได 4 บลอกประสาน(Interlocking block)คออะไร 5 บลอกประสานม แบบ ไดแก 6 บลอกประสาน สามารถน าไปสรางหรอออกแบบอะไร ไดบาง 7 บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสานมา 5 ขอ 1 2 3 4 5

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 8: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดรจกชนดของนก ลกษณะ ความสมพนธระหวางนกชนดตางๆ กบสงมชวตในระบบนเวศ โดยสงเกตรปราง ลกษณะตางๆ ของนก โดยใชกลองสองทางไกล ซงนกจะเปนตวชวดความอดมสมบรณของระบบนเวศนนๆ 1 ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2 ใหบอกชอนก (Birds) ทพบเหนตามฤดกาล พรอมลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 นกทท าหนาทเปนสตวผลา(Predators) ไดแก 4 นกมประโยชนตอระบบนเวศ (Ecosystem) อยางไรบาง 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(rump)

(cheek)

(vent)

(belly) (tail)

(back)

(naphindneck) (crown) (eye ring)

ring)

(breast)

(chin)

(leg)

(eye) (forehead)

(scapular)

(crest)

(toe)

(billbeak) (throat)

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 9: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 4 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศ ประเภทของปาไมทโดดเดน สตวเฉพาะถน (Endemic) สตว

ประจ าถน (Resident) และความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ในบรเวณสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช 1 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ตารางกโลเมตร (ไร) 2 สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มปาไมทโดดเดนประเภท ไดแก (Deciduous Forest) ไดแก (Dry Dipterocarp Forest) (Evergreen Forest) ไดแก (Dry Evergreen Forest) 3 สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Miriamrsquos Legless Skink) และ (Angular-spotted Gecko) 4 งทมพษทางโลหต (Hemotoxin) มา 2 ชนด 1 2 5 งทมพษทางประสาท (Neurotoxin) มา 3 ชนด 1 2 3 6 งทไมมพษทพบในปาสะแกราช มา 5 ชนด 1 2 3 4 5 7 สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน (Resident) ทพบ ในปาสะแกราช ไดแก (Red-breasted Parakeed) และ (Coral-billed Ground-Cuckoo) 8 สตวเลยงลกดวยน านม (Mammals) จดเปนสตวปาสงวน (Reserved Animals) ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Southern Serow) 9 สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม (New Species) ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก (Korat Big-mouthed Frog) 10 สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก (Lesser Mouse-deer) 11 ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1 2 3 4 โทษ 1 2 3 4

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 10: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height)

วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตา ฝกการใชเครองมอฝกวเคราะหโดยการใชวธการทาง

คณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม อปกรณ 1 สามเหลยมมมฉาก มมประกอบฉาก 45deg 2 เครองมอวดคามมเงย หรอไคลโนมเตอร(Clinometer) 3 เทปวดระยะทาง 4 ตลบเมตร

เมอ

A คอ B คอ C คอ D คอ ดงนน การหาความสงของตนไม หาไดโดย

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

C

B A

D

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 11: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กลม ปา

ฐานการเรยนรท 6 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การเกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม อปกรณ 1 เดนซโอมเตอร (Densiometor) 2 สมดบนทก 3 ปากกาหรอดนสอ วธการ ใหนกเรยนวดความหนาแนนของเรอนยอดไม โดยใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ ndash ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ 1 เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

จดเรมตน (ม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ปาเตงรง ปาดบแลง

จดเรมตน (ม) 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 รวม ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม 1 2 3 4 5 6 ผลรวม เฉลย ปาเตงรง ปาดบแลง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม มผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 12: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 7 พนธไมนาร

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบ

แบบตางๆ 1พชแบงออกเปนกลมใหญๆ ตามการววฒนาการ ได กลม ไดแก (Non vascular plant) และ (Vascular plant) 2 ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

ประโยชนของตนไมตอสงมชวตในระบบนเวศ ใบเดยว (Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอลาตน 3 ใหบอกสวนประกอบของใบไม(Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา(Leaf) ทาหนาท สวนท 2 เรยกวา (Stem) ทาหนาท สวนท 3 เรยกวา (Root) ทาหนาท helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 เรยกวา (Stipule) 2 เรยกวา (Petiole) 3 เรยกวา (Leaf base) 4 เรยกวา (Laminablade) 5 เรยกวา (Midrib) 6 เรยกวา (Lateral vein) 7 เรยกวา (Leaf margin) 8 เรยกวา (Leaf apex)

3 1

2

4

5

6

7

8

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 13: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4 ใหบอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตางๆ Palmately compound leaf Pinnately compound leaf

1 2 3 (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate) Pinnately compound leaf

4 5 (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 5 บอกลกษณะการเรยงใบ (Leaf arrangement)

1 2 3 4 (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 14: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From natural to technology)

ในธรรมชาตพนธไมแตละชนดมการกระจายพนธทแตกตางกน ตนไมชนดทผลแบบมปกจะมประโยชนในดานการชวยพยงและตกลงสพนดนชา ท าใหถกลมพดไปไดไกลๆ มโอกาสขยายพนธไดไกลจากตนแม ชนดทไมมปกกอาศยปจจยอนเพอชวยใหเกดการกระจายพนธในลกษณะตางๆ ทเรยกวา การคดสรรทางธรรมชาต (Natural selection) บทปฏบตการในครงน เปนการเลยนแบบธรรมชาตของวตถทตกโดยมปจจยทเกยวของไดแก แรงโนมถวงของโลก (Gravity) แรงตานของอากาศ และอตราเรง วตถประสงค

เพอศกษาเปรยบเทยบการตกของผลทมปก กบผลไมมปกบางชนด และฝกการท างานเปนกลม วสดอปกรณ

1 ผลแบบมปกและผลแบบไมมปก 2 ดนน ามน 3 เทปใส 4 เทปวดระยะทาง 5 กระดาษ 6 กรรไกร 7 ดนสอ

วธการทดลอง 1 ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก ชนดตางๆ 2 ใหนกเรยนทดลองน าไปใสกลอง ทดลองปลอย สงเกตความแตกตางเปรยบเทยบการตกหลน 3 ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลองปลอยเปรยบเทยบ

1 เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน 2 ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร 3 เมลด (Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร 4 ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 15: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ศกษาแมลงกลางคน (Night insect)

วตถประสงค 1 เพอศกษาลกษณะและองคประกอบตางๆ ของแมลงแตละชนดทพบในปาสะแกราช 2 เพอศกษาประโยชนและโทษของแมลงแตละชนด 3 เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพของแมลงทพบในปาสะแกราช อปกรณ 1 ใบงานหรอใบความรเรองแมลง 2 ปากกาหรอดนสอ 3 แวนขยาย วธการศกษา ใหนกเรยนสงเกตลกษณะตางๆ ของแมลง ทดลองแบงกลมแมลง แลวบอกชอแมลงทพบเหนพรอมทงบอกถงความส าคญ และบทบาทหนาทของแมลง 1 เหตใดแมลง (Insect) จงเปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก 2 ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร 3 ความชกชมของแมลง (Insect abundance) หมายความวาอยางไร 4 แมลงมความส าคญและมบทบาทหนาทตอระบบนเวศอยางไร 5 แมงและแมลงมความแตกตางกนอยางไร

แมง แมลง

6 ผเสอกลางวน (Butterfly) และผเสอกลางคน (Moth) แตกตางกนอยางไร

ผเสอกลางวน (Butterfly) ผเสอกลางคน (Moth)

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 16: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

7 ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order)ชอ(Locusts) อนดบ(Order)ชอ (Mantis) อนดบ(Order)ชอ (Bugs) อนดบ(Order)ชอ (Dragonflies) อนดบ(Order)ชอ (Moths) อนดบ(Order)ชอ (Beetles) อนดบ(Order)ชอ (Flies)

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 17: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

กจกรรม ดดาว (Star Gazing)

หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปคศ 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ในดาว ทง 88 กลมนยงถกจดแบงออกไปตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 18: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน (มาถงบาย)

วตถประสงค 1 เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล 2 เพอเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน 3 เพอน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน

1 ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1 2 3 2 กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก และดวงดาวทสามารถบอกทศทาง ในยามค าคนไดแก (Polaris)

3 เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน

4 ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1 2 3 4 5 ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 19: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๑๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค 1 เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช 2 เพอศกษาพชสมนไพรทอยในปาสะแกราช 3 เพอศกษาประโยชนทไดรบจากปาไม และการน ามาใชประโยชนในชวตจรง อปกรณ 1 สมดบนทกหรอใบงาน 2 ปากกาหรอดนสอ 1 ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation)

การลาเหยอ(Predation) 2 พชทมทอล าเลยง (Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless) ไดแก (Platycerium holttumii) (Drynaria quercifolia) (Asplenium nidus L var nidus) 3 พชองอาศย (Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ดอกมลกษณะคลายดอกกลวยไม (Vanilla aphylla) 4 พชใหสยอม (Natural dyes) สวนทใช และสทได 1 (Terminalia triptera) สวนทใช ส 2 (Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ส 5 พชสมนไพร (Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1 (Croton poilanei) 2 (Cladogynos orientalis) 3 (Neuropeltis racemosa) 6 พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1 (Dialium cochinchinense) สวนทกนได 2 (Canarium subulatum) สวนทกนได 3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip(Aganonerion polymorphum) สวนทกนได 7 พชทใหกลนหอม และสวนทใช (Kaempferia marginata) สวนทใช 8 เถาวลย (Climbers) ทโดดเดน ในปาดบแลง ไดแก (Ancistrocladus tectorius) (Bauhinia scandens L var horsfieldii) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Bauhinia pulla)

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 20: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๐

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

9 ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) 10 ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก (Shorea henryana) (Hopea ferrea) 11 พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณ เปนยาแกไข (Harrisonia perforata) 12 พชตางถน(Alien species) ทพบ ไดแก (Dolonix regia) (Acacia auriculaeformis) (Eucalyptus camaldulensis) 13 ไลเคน(Lichen)คออะไร มประโยชนอยางไร 14 ไทร(Ficus sp) มความสมพนธตอระบบนเวศอยางไร 15 ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง ใชท าถานใหความรอนสง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปน อาหารของสตวปาบางชนด ไดแก (Irvingia malayana) 16 Ecotone คออะไร 17 ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก 18 ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant) ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก (Shorea obtusa) (Shorea siamensis) (Dipterocarpus intricatus ) (Shorea roxburghii) 19 ไมพนลาง(Ground cover)ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก (Vietnamosasa pusilla) และพชทมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) ไดแก (Cycas siamensis) 24 บอกความแตกตางระหวางปาดบแลง (Dry Evergreen Forest )และปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest)

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 21: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๑

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ปฏบตการ สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

วตถประสงค ใหนกเรยนไดเรยนรโดยการสมส ารวจ การเกบรวบรวมขอมล ทรพยากรปาไมเบองตนปาเตงรงในพนทของสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช และน ามาฝกการวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ อปกรณ 1 สมดบนทก ปากกา ดนสอ 2 เทปวดขนาดความยาว 1 เมตร 3 เชอกยาวประมาณ 50 เมตร 4 เทปวดระยะทางยาว 50 เมตร 5 เทอรโมมเตอร วธการศกษา 1 ใหนกเรยนเลอกพนททจะวางแปลงศกษาในปาเตงรง 1 แปลง 2 ใชเทปวดระยะทางใหไดแปลงขนาด 10 x10 เมตร แลวใชเชอกผกมดโดยรอบ 3 วดเสนรอบวงตนไมในแปลง 10 x10 เมตร ใหวดเสนรอบวงทความสง 130 เมตร และจดบนทก ขอมลเฉพาะไมใหญเทานน 4 ในแปลง 10 x10 เมตร ใหแบงแปลง 5 x 5 เมตร 1 แปลง นบจ านวนตนไมในแปลง 5 x 5 เมตร เพอจ าแนกและจดบนทกรายชอพนธไมทเปนลกไมเทานน 5 ในแปลง 5 x 5 เมตร ใหไดแปลง 1 x 1 เมตร 1 แปลง ทมมใดมมหนง จดบนทกขอมลพนธไมเฉพาะ กลาไมเทานน หมายเหต ไมใหญ (Tree) หมายถงตนไมทมความสงมากกวา 130 และมเสนรอบวงตงแต 30 เซนตเมตรขนไป

ลกไม (Sapling) หมายถงตนไมทมความสงตงแต 130 เมตร และมเสนรอบวงนอยกวา 30 เซนตเมตร กลาไม (Seedling) หมายถงตนไมทมความสงนอยกวา 130 เมตร วธการวดขนาดเสนรอบวงของตนไม ใหวดทระดบความสงจากพนดน130เมตร DBH (Diameter at breast height)

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 22: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๒

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

ตาราง สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม

พนท 10x10 ม ชอพนธไม

เสนรอบวง(ม) (DBH)

รศม(r) (2parar)

พนทหนาตด (pararsup2) (ตรม)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 10x10 ม ตารางเมตร

รวมพนทหนาตดทงหมด พนท 40x40 ม (ไร) ตารางเมตรตอไร

ไมใหญ ใน 10x10 ม จ านวน ตนชนด

ไมใหญ จ านวน ตนตอไร

ลกไม ใน 5x5 มจ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตน ลกไม จ านวน helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ตนตอไร

กลาไม ใน 1x1 ม จ านวน ตน กลาไม จ านวน ตนตอไร

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 23: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๓

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า

บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน

การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 24: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๔

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม หตถกรรมพนบานแสนสนก (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชองานหตถกรรมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า บอกประโยชนขอดของการท าหตถกรรมพนบาน การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 25: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๕

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ผามดยอม สธรรมชาตและสสงเคราะห

วตถประสงค 1 เพอใหนกเรยนไดทราบถงขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย 2 เพอใหนกเรยนเกดจนตนาการในการออกแบบลายผามดยอม 3 เพอใหนกเรยนรจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1 ผาขาว 2 สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3 สสงเคราะห 4 เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5 พกน แปรงทาส 6 เครองเปาลมรอน

วธการ เมอนกเรยนไดรบผาขาวส าหรบมดยอมแลว ใหนกเรยนท าการมดลายผากอนท าการยอมโดยลายทมดนน

มวธการมดไดแก การพบแลวมด คอ การพบผาเปนรปตางๆ แลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายทมลกษณะลายดานซายและลายดานขวาจะมความใกลเคยงกน การขยาแลวมด คอ การขย าผาอยางไมตงใจแลวมดดวยยางหรอเชอก จะไดลวดลายแบบอสระ และการหอแลวมด คอ การใชผาหอวตถตางๆ ไวแลวมดดวยยางหรอเชอก ลายทเกดขนจะเปนลายใหญหรอลายเลกขนอยกบวตถทน ามาใช และลกษณะของการมด เชน การน าผามาหอกอนหนรปทรงแปลกๆ แลวมดไขวไปมา โดยเวนจงหวะของการมดใหมพนทวางใหสซมเขาไปได ลายทเกดขนจะสวยงามแตกตางจากการมดลกษณะอนๆ ดวย

หลกส าคญในการท าการมดยอมคอ สวนทถกมดคอสวนทไมตองการใหสตด สวนทเหลอหรอสวนทไมตองการมดคอสวนทตองการใหตดส การมดเปนการกนสไมใหสตดนนเอง เมอมดเสรจแลวจงน าไปยอมดวยการแตมสโดยใชพกนและอยาใหผาเปยกมาก เมอยอมเสรจแลวจงน าไปเปาใหแหง

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 26: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๖

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

1 วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร 2 บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได

ชอพนธพช สวนทใช สทได

3 นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 4 บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต 1 1 2 2 3 3

สสงเคราะห

1 1 2 2 3 3

5 บอกประโยชนทไดรบจากการท าผามดยอม

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 27: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๗

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 2 3 4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 5 6 7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 28: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๘

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

กจกรรม ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2)

วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน วสด อปกรณทใช 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ขนตอน วธการท า helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip การประยกตใชในชวตประจ าวน

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)

Page 29: sakaeratsers.weebly.comsakaeratsers.weebly.com/uploads/2/4/0/4/24047359/004.pdf · 1. ให้เติมค าอธิบายลักษณะของนกให้สมบูรณ์

๒๙

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ๒ วน ๑ คน(มาถงบาย)

บนทก(Note)