1. 2 Ijambo stress rifite inkomoko mu rurimi rw’ icyongereza, kugeza ubu ntirirabonerwa ijambo...

download 1. 2 Ijambo stress rifite inkomoko mu rurimi rw’ icyongereza, kugeza ubu ntirirabonerwa ijambo ry’ ikinyarwanda ririsimbura nubwo benshi baryita guhangayika.

If you can't read please download the document

Transcript of 1. 2 Ijambo stress rifite inkomoko mu rurimi rw’ icyongereza, kugeza ubu ntirirabonerwa ijambo...

  • Slide 1
  • 1
  • Slide 2
  • 2
  • Slide 3
  • Ijambo stress rifite inkomoko mu rurimi rw icyongereza, kugeza ubu ntirirabonerwa ijambo ry ikinyarwanda ririsimbura nubwo benshi baryita guhangayika. 3
  • Slide 4
  • Stress ni iki? Stress ni uburyo umubiri n ubwonko byitwara mu bibazo umuntu ahura nabyo, no mu buryo abishakira ibisubizo. 4
  • Slide 5
  • Mu mwaka wa1936 uwitwa Hans Selye yasobanuye ko stress ari igisubizo kidahamye cy umubiri (body) ku bibazo wifuza kubonera ibisubizo. 5
  • Slide 6
  • Ntabwo Stress ari indwara nkuko benshi babitekereza ariko ishobora gutera uburwayi butandukanye mu gihe yarengeje urugero. 6
  • Slide 7
  • Ntabwo rero umuntu yirinda stress (kuko utayigira ntaba ari muzima), ahubwo umuntu ashobora kuyigabanya ku rugero runaka 7
  • Slide 8
  • Stress rero nta muntu utayigira keretse afite uburwayi bwihariye bwo mumutwe. Hariho rero stress nziza hakabaho na stress mbi (iyo yarengeje urugero). 8
  • Slide 9
  • IMPAMVU ZITERA STRESS IKABIJE I mpamvu zitera kugira stress mbi ni nyinshi cyane, ariko reka terebe zimwe muri zo: 9
  • Slide 10
  • MU KAZI: 1. Akazi kenshi Akazi kenshi si ukuvuga ko ari kabi, ariko uburyo umuntu akitwaramo bishobora kumwongerera stress, bikaba byamugiraho ingaruka mbi. 10
  • Slide 11
  • 2. Guhohoterwa cyangwa kwirukanwa ku kazi, 3. Ubushyamirane na bagenzi bawe mukorana, 4. Gukorera mu mwuka utari mwiza nibindi. 11
  • Slide 12
  • IMUHIRA: 12
  • Slide 13
  • 1) Kwita ku bana bato n abantu bakuru, 2) Kuba abagize umuryango hari ibyo batabasha kumvikanaho, 3) kutaboneka kenshi k umwe mu bashakanye, 4)Urusaku nintonganya hagati yabana, 13
  • Slide 14
  • MU MASHURI Kwiga igihe kirekire ntubone umwanya wo kuruhuka nabyo byongera stress. 14
  • Slide 15
  • -Gutsindwa, -Kugirana ibibazo n abarimu cyangwa n abayobozi b ishuli, -Kubura ubushobozi bwo kwishyura (ku biga birihira), -Gutinda kubona bourse (ku barihirwa), -nibindi 15
  • Slide 16
  • MU BUZIMA BWA BURI MUNSI -Ubutane, -gupfusha, -kwitegura ubukwe, -uburwayi bukomeye bwuwo mwashakanye, bwumwana cyangwa bwumubyeyi, 16
  • Slide 17
  • -kubyara, -imihangayiko yo mu buzima bwa buri munsi, -kuba mu bwigunge, -ibibazo byubuzima nibyamafaranga, -ibihe bikomeye nkintambara nibiza nibindi. 17
  • Slide 18
  • BIMWE MU BIMENYETSO BYA STRESS: 1. Acceleration of heart rate 2. Dilation of coronary arteries 3. Dilation of bronchial tubes 4. Increase in force of heart contractions 5. Increase in rate of metabolism 18
  • Slide 19
  • 6. Increase in anxiety 7. Increase in gastrointestinal motility 8. Increase in rate and depth of respiration 9. Decrease in feeling of tiredness 10. Decrease in Salvation (dry mouth) 11. Dilation of pupils 19
  • Slide 20
  • UBURWAYI BUSHOBORA GUTERWA NA STRESS IKABIJE 20
  • Slide 21
  • Diarrhea Nausea Indigestion Sphincter of Oddi spasms Spastic colon 21
  • Slide 22
  • Irritable bowel syndrome Heart disease Vaginal yeast infection Bladder infections Fiber myalgia Arthritis High blood pressure Constipation 22
  • Slide 23
  • Colds and sinus infections Depression Hyperventilation Asthma Anemia Headaches Migraines Diabete 23
  • Slide 24
  • IBYO WAKORA NGO UGABANYE STRESS 24
  • Slide 25
  • 1. Gukora imyitozo ngororamubiri igihe cyiminota 30 nibura 2 cyangwa 3 mu cyumweru. 25
  • Slide 26
  • 2. Kubahiriza gahunda yo kuryama : 26
  • Slide 27
  • Ni byiza kandi kuryama hashize nibura amasaha abiri umaze kurya. Kandi ukirinda kurya ibiryo bitinda mu nda ugiye kuryama. 27
  • Slide 28
  • 3. Kwitondera imicungire y umutungo: Ibi wabikora wirinda imyenda/amadeni yo mu rwego rwo hejuru cyangwa se imikino igusaba amafaranga. 28
  • Slide 29
  • 4. Kunanura umubiri (massage) : Ushobora kujya aho bakora massage bakagufasha 29
  • Slide 30
  • 5. Kubyuka kare: Iyo ubyutse kare bikurinda gukererwa haba mu kazi cyangwa se mu ishuri. Jya ugerageza kwiha igihe cyo kwitegura buri kimwe cyose ugiye gukora. Ibi kandi bigufasha gukoresha igihe cyawe uko bikwiye. 30
  • Slide 31
  • 6. Kudahunga ibibazo : Kwirinda guheranwa nibibazo ahubwo ukagerageza kubishakira igisubizo. 31
  • Slide 32
  • 7. Kugerageza gukora buri kintu mu mwanya wacyo: Ibi wabigerageza wirinda icyo ari cyo cyose cyakurangaza mu gihe uri mu kazi. Muri ibyo, harimo nko kwitaba telefoni, gusoma no kohereza ubutumwa bitajyanye n akazi kawe. 32
  • Slide 33
  • 8. Kugendera ku ngengabihe yawe ya buri munsi: Aha icyo usabwa ni ugutegura ibyo ugomba gukora uhereye ku byingenzi kurusha ibindi. Ikindi, ugomba no guteganya umwanya w akaruhuko hagati yigikorwa nikindi. 33
  • Slide 34
  • 9. Kunywa amazi mu gitondo ukibyuka nibura ibirahure bibiri ku muntu mukuru 34
  • Slide 35
  • 35
  • Slide 36
  • 36
  • Slide 37
  • 5:15. Nuko mwirinde cyane uko mugenda mutagenda nk abatagira ubwenge, ahubwo mugende nk abanyabwenge, 5:16. mucunguze uburyo umwete kuko iminsi ari mibi. 5:17. Nuko ntimukabe abapfu, ahubwo mumenye icyo Umwami wacu ashaka. _____________________ 37
  • Slide 38
  • 38