0‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODIn.ziyouz.com/books/kollej_va_otm_darsliklari/sanat/O'zbek... ·...

0 ‘ZBEKIST0N RESPUBLIKASI OLIY VA 0 ‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

0 ‘RTA MAXSUS KASB-HUNAR TA’LIMI MARKAZI

H.NURMATOV N.YO‘LDOSHEVA

0 ‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODI

Kasb-hunar kollejlari uchun o ‘quv qo‘llanma

G £afur G £ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Toshkent — 2007

www.ziyouz.com kutubxonasi

85.313 (5U) N 87

Oliy va o ‘rta maxsus, kasb-hunar ta ’limi ilmiy-metodik birlashmalari faoliyatini muvofiqlashtiruvchi Kengash tomonidan nashrga tavsiya etilgan

T a q r i z c h i :

D.Qodirov — Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat Pedagogika universiteti dotsenti

4905000000-29 N -Y m 352(04) -2007 1at’iy buyurtma 2007

© H.Nurmatov, N.Yo‘ldosheva, G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-

ISBN 978-9943-03-029-9 matbaa ijodiy uyi, 2007-y.


KIRISH

Xalq urf-odatlari va an’analari xalqimizning o£zi kabi umrboqiy, m ehridaryodir. Yurtim izning har b ir go£shasida o £ziga xos marosimlar, oilaviy-maishiy va mehnat bilan bog£liq an’analar, momolaming mehr bulog£idan qaynab chiqqan orombaxsh alla-yu olqishlar mavjud. Xalq marosimlari jo bo£lgan asriy qadriyatlar, m a’naviyat ko£zgusiga aylangan qanotli orzular, folklor ijrochilarining ko£p asrlar davomida yaratgan ijodiy faoliyati natijasida sayqallanib, barkam ollashib kelgan qadim iy u rf-odatlar va an’analarni o£rganish milliy qadriyatlarimiz mohiyatini yanada teranroq anglash, tushunish imkonini beradi.

Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan so£ng ajdodlarimiz tom onidan yaratilgan milliy qadriyatlarni tiklash, unutilgan an’analami keng ommalashtirish va ulami chuqur o£rganish uchun zarur sharoitlar yaratildi.

0 £zbek xalqining urf-odat, an’ana va marosimlariga alohida e’tibor berilishi m a’naviy tiklanish jarayoni jadal kechayotgan hozirgi kunda muhim ahamiyatga ega. Chunki yoshlami yangicha ruhda tarbiyalash, ulaming ongiga milliy mustaqillik g£oyalarini chuqurroq singdirish, ajdodlarimiz yaratgan qadriyatlar mohiyatini keng targ£ib qilishda an’ana va marosimlar mohiyatini anglash, ulami chuqurroq tushuntirish milliy istiqlol g£oyasini keng omma orasiga yoyishning ta ’sirchan vositalaridan biri hisoblanadi.

0 £zbek xalqi boy, o£ziga xos ko£p qatlam va seruslub musiqa merosiga ega. 0 £z tariximizni, milliy urf-odat va an’analarimizni, m a’naviy badiiy merosim izni atroflicha o £rganish va undan bahramand bo£lish har birimizning asosiy vazifalarimizdan biridir. Xalqimiz istiqlolga erishishi munosabati bilan azaliy qadriyat- larimizni tiklash, o£z tariximizni, milliy urf-odat va an’analarimizni atroflicha o£rganish imkoniyati vujudga keldi.

0 £zbek xalq musiqa ijodi fani o£zbek xalqining an’analarga boy va badiiy barkamol musiqa ijodi namunalarini o£rgatadi hamda yosh avlodda o£tkir did, yuqori badiiy saviya va nafis tuyg£ulami shakllantiradi. Xalq kuy va qo£shiqlarini o£rganish jarayoni, ko£p

3www.ziyouz.com kutubxonasi

asrlik qadriyatlarim izning qayta tiklanishi m uam m osi yillar davomida o£rganib kelinmoqda, shu bois ham « 0 £zbek xalq musiqa ijodi» muhim fanlar qatoridan joy olgan. Ushbu o£quv qo£llanma mazmun-mundarijasi o£zbek musiqasining xalq ijodiyoti va og£zaki an’anadagi professional musiqa namunalarini qamrab oladi. Bunda xalq tomonidan yaratilgan kuy va aytimlar, ulaming yaratilish tarixi, nisbatan murakkab janrlar, og£zaki an’anadagi professional musiqa tarixi va ko£p asrlar davomida rivojlanib kelayotgan o£zbek musiqa madaniyatiga muxtasar murojaat qilishga harakat qilindi.

0 £quvchilarda milliy kuylami idroklash, xalq musiqa janrlarining tuzilishi va ijro etilishi bilan birga nazariy va amaliy ko£nikma hosil etish maqsadida mashg£ulotlaming bir necha turlari: jumladan, faol va noan’anaviy shakllari tavsiya etiladi.

0 £quv jarayonida m a’ruza bilan birgalikda amaliy mashg£u- lotlardan foydalanish lozim bo£ladi. Ushbu qollanmaga kiritilgan barcha rna’lurnotlarni pedagogika kollejlarining ta’lim mazmuniga kiritilgan « 0 £zbek xalq musiqa ijodiyoti» fanida qo£llash tavsiya etiladi.

0 £quv qo£llanmaning ilova qismida yillar davomida yaratilgan kuy va qo£shiqlarning notalaridan amaliy foydalanish uchun namunalar keltirilgan.


XALQ MUSIQASINING UMUMNAZARIY MASALALARI

0 £zbek xalqi o£z ildizlari bilan qadim-qadim zamonlarga borib taqaladigan musiqa merosi, xilma-xil musiqa janrlari hamda boy tasvir vositalari bilan bizning davrimizgacha yetib kelgan. Bundan tarixiy manbalar, boy va betakror qadimiy obidalar xabar beradi. 0 £zbek xalq musiqasi yillar davomida o £rganilib kelinmoqda. Masalan, o£zbek musiqa merosini to £plash va nota vositasida nashr etilishida V .M .U spenskiy, Yunus Rajabiy, Ilyos Akbarov, M.Yusupovlaming mehnatlari beqiyosdir.

0 £zbek xalq musiqasini yozib olish va qayta ishlash, ilmiy- nazariy tadqiqot o £tkazishda mutaxassis olim lar, jum ladan, etnomusiqashunoslar — F.Karom atov, R.Abdullayev, S.Beg- matov, O.Matyoqubovlarning olib borgan etnografik ekspeditsiya xizmatlari katta.

0 £zbek musiqa madaniyati ikki qatlamga bo£linadi:1. Xalq musiqasi.2. Og£zaki an’anadagi professional musiqa.0 £zbek musiqa merosining ko£rsatib o£tilgan har ikkala qatlami

asrlar davomida og£zaki an’ana tarzida, ya’ni nota yozuvlarisiz, og£zaki ijod etish, og£zaki o£rganish va ijro etish orqali yetib keldi. Olimlar musiqa merosining ana shu tabiatini inobatga olgan holda xalq musiqasi folklorining bir turi1, aniqrog£i — xalq og£zaki ijodi sifatida ta’riflaydilar va unga nisbatan «musiqiy folklor»2 tushun- chasini qo£llaydilar. Folklor namunalari jonli ijro sharoitida yarati- ladi, rivojlanadi, tarqaladi.

Xalq musiqasida har qanday xalq ijodi kabi mehnatkashlaming fikri, orzu-umidlari, ulaming turmushi va axloqi gavdalanadi. 0 £zbek xalq musiqasi mavzu jihatdan serqirraligi, janrlarga boyligi va hayotda tutgan o£mining xilma-xilligi tufayli ikki guruhga bo£linadi:

1. Ma’lum vaqt yoki ma’lum sharoitdagina ijro etiladigan kuy— aytimlar: oilaviy marosim, mehnat qo£shiqlari, mavsumiy marosim kuy-qo£shiqlari, diniy navolar hamda turli tantana, tomosha kabi marosimlarda ijro etiladigan cholg£u kuylari.

'O. A. I b r o h i m o v . «0‘zbekxalqmusiqaijodi». Metodiktavsiyalar. Toshkent. 1994.3-b.

2 «Folklor» inglizcha so‘z bo‘lib, folk — xalqlar, donishmandlik, bilimdonlik ma’nolarini anglatadi. Folklor atamasi xalq og‘zaki ijodi o‘mida qo‘llaniladi.


2. Istalgan vaqtda va har qanday sharoitda, ya’ni barcha joyda ijro etiladigan kuy va qo‘shiqlar: o£zbek xalq musiqa janrlari: qo£shiq, ashula, yalla, lapar, qarsak (turli xil) va shunga o£xshash turli cholg£u kuylari. (Barcha ko£rinishdagi xalq janrlariga izoh beriladi.)

Xalq musiqasi tarkibiy sinkretik1 san’atdir. Bunda so£z, kuy va o£yin mujassamlashgan. Chunki musiqiy folklorda xalq xatti- h a ra k a ti, xususan , m eh n a t ja ra y o n i, u rf -o d a tla rg a boy marosimlami o£tkazish uchun ko£rsatib o£tilgan uch unsur (so£z, kuy, raqs) muntazam ravishda bir-biriga aloqadorligida ko£rinadi va bu holat sayil va boshqa oilaviy bayram tantanalarida ijro etiladi.

Demak, so£z, kuy va raqs mushtarak holatlarini bir so£z bilan bayon etish maqsadida olimlar «aytim» atamasidan foydalanganlar. «Aytim»2 — bu musiqiy folkloming hozir bo£lish shakllaridan biridir.

Xalq musiqasida «aytim» iborasi bilan birga unga ma’nodosh «kuylash» iborasi ham ko£p qo£llaniladi. Xalq aytimlari keng omma orasida mashhur bo£lib, bu turdagi ijro jamoa va yakka tartibdagi ijrochilar tomonidan aytiladi.

Xalq aytimlarining she’riy tarkibini asosan barmoq vaznli xalq she’riyati tashkil etadi. She’riy misralar odatda so£z bo£g£inlariga qurilgan b o £lib, barm oq bilan sanaladi. Aytib o £tish joizki, misralarda hijo (bo£g£in) va usul mushtarakligi namoyon bo£ladi. Masalan, she’r misralari 4,5,7, 8,9,10,11 vaboshqaturoqdabo£lishi mumkin:

a) To£rt bo£g£in — usulli misralar:1. Choriy, chan-bar.2. Biriy, an-bar.

4. ,| ,| ,| ,|

b) Besh bo£g£in — usulli misralar:1. 0 £rog£im olmos.2. 0 £rimdan qolmas.3. Sira ham tolmas.4. 0 £rm asam bo£lmas.•I -I .|).|) -I •I -I .|).|) -I

' © . A l b r o h i m o v . «0‘zbek xalq musiqa ijodi». Metodik tavsiyalar. T., 1994.10-b.2O . A I b r o h i m o v . «0‘zbek xalq musiqa ijodi». Metodik tavsiyalar. T., 1994.40-b.


d) Yetti bo£g£in — usulli misralar:1. Seni haydab boqaman.

•I).|) -I •l).|) -I4. .1.

Shu tariqa foMor musiqashunoslik sohasida «bo£g£in — usul» tushunchasi qo£llaniladi. Shu bilan birga aytimlarning she’riy asoslarida misralaming ma’lum tartibda qofiyalanishi katta ahamiyatga ega, chunki muntazam va izchil takrorlanuvchi bo£g£in — usulning to£g£ri tuzilishida, aytim namunalarini xotiraga keltirishda ko£makdosh vositadir. She’rm isra lariaaba , a b a b , a a b b tartibda qofiyalanib, ularga rna’lurn mazmun, uyg£unlik, ohangdoshlik bag£ishlaydi:

1. Tuma desam turimli — a2. Keng dalada qo£nimli — a3. Tumalar uchsa pastlab — b4. Rizqing kelar unumli — aAytimlaming she’riy tarkibini to£rtlik bo£lgan xalq ruboiylari

tashkil qiladi.Aytimlarning asosiy qismini kuy-ohang tashkil qiladi. Shuningdek,

musiqiy folklor namunalarini ijro etish uchun kasbiy ijrochilarga zarur bo£lgan va yillar davomida «usta-shogird maktabi»da o£rgatib kelingan ijro usullari va maxsus malakaga ega bo£lishi talab etilmaydi. Chunki xalq aytimlarining kuy tuzilishlari nisbatan tor ovoz ko£lamida (diapazon) asosan kvarta, kvinta va seksta intervali doirasida kuylashga mo£ljallangan. Kuy — ohanglari, rna’lurn iboralari ko£p marotaba takrorlanib hamda davomli usul uzunliklari bilan ajralib turadi.

Mehnat qo£shiqlari xalq og£zaki ijodining ibtidoiy shakllaridan biri hisoblanadi. Ulaming yuzaga kelishi uzoq o£tmishga borib taqaladi. Inson faoliyatining turli jabhalari — yer haydash, tegirmon yan- chish, ip yigirish va boshqa ish jarayonida mehnat bilan birgalikda ijod etilib, mehnatkash qalbiga ko£tarinki kayfiyat bag£ishlab kelgan qo£shiqlardir. Hozirgi kungacha mehnat qo£shiqlarining ayrimlari saqlanib kelingan va ular uch guruhga bo£linadi:

1. Chorvadorlik qo£shiqlari.2. Dehqonchilik qo£shiqlari.3. Hunarmandchilik qo£shiqlari.

MEHNAT QO‘SHIQLARI


Chorvadorlik qo£shiqlari aholining chorvachilik bilan bog£liq turmush tarzi va mehnat jarayoni bilan bog£liq. Ulaming bizgacha saqlanib yetib kelgan namunalari asosan sog£im qo£shiqlaridan iborat, ya’ni bu qo£shiqlar uy hayvonlari: sigir, biya, tuya, echkilami sog£ish jarayonida kuylanadi.

XO‘SH -XO ‘SH0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

i iXo‘sh, xo‘sh, xo‘sh, xo‘sh,

p p p p-ol bo- lang- ni, xo‘sh, xo‘sh,

P p P P pipa- qir to‘- lib sut ber- sin,

xo‘sh, jo- nim, xo‘sh, xo‘sh,

borgan ye- ring o‘t bo‘l- sin,

4,xo‘sh, xo‘sh, xo‘sh, xo‘sh,


—V tt—*“J*------ f---f* m m -i mr p--- P V g r iba- lo, qa- zo yo‘q bo‘l- sin,

xo‘sh, xo‘sh, xo‘sh, xo‘sh.

Dehqonchilik qo£shiqlari mehnat jarayonida salmoqli o ‘rinni tashkil etadi. Dehqonchilik qo£shiqlariga oid namunalar mehnat jarayonining turli jabhalarida ijod qilingan. Masalan, yer haydash paytida «Qo£sh haydash», xirmon o£rib olishda « 0 £rim qo£shig£i», xirm on yanchiganda «Xo£p mayda» yoki «M ayda-m ayda» qo£shiqlari aytilgan.

«Qo£sh haydash» qo£shig£i h o £kizga qo£shilgan om ochni boshqarib borayotgan dehqon tomonidan kuylanadi.

QO‘SH HAYDASH

Notaga oluvchi N.Toshtemi

h h h h

rov

&C o r j * -------* ------- — * ---------- * ------ * ------r ----*" Dar- yo- ning nar- yo- g‘i- da

r J * ^ _ h - ------ - N— <------------

-Jf-

f f ? M p d d — d • J - * —

qo‘sh hay- da- dim, qo‘sh hay- da- dim,

/ M 4 — V h , — s -------v O 4 * * * * * *

qu- loch yo‘- ling yo‘- qo- tib

J J ' 1

V

Ibo‘sh hay- da- dim.


Ushbu qo£shiq mazmun jihatdan vaziyatga aloqador bo£lib, dehqonning yer haydashi, m ehnat mashaqqatlari va hayvonga bo£lgan munosabati ko£rsatilgan.

Hunarmandchilik qo£shiqlari mehnat jarayoniga mansub bo£lib, asosan xotin-qizlar tomonidan ijro etiladi. Bu namunalar asosan charx yigirish, do£ppi tikish, gilam to £qish jarayonida ijro etiladi. Chorvadorlik va dehqonchilik qo£shiqlariga nisbatan hunarmandchilik qo£shiqlari keng tarqalgan bo£lib, lirik qo£shiqlarga mansubdir.

Xotin-qizlar m ehnat jarayonida, ya’ni gilam to £qish, charx yigirish, do£ppi tikish singari davomli mehnatni bajarish bilan birgalikda shaxsiy hayotlari bilan bog£liq ruhiy kechinma, dard va ichki tuyg£ularini qo£shiqlar orqali izhor qilganlar. Shu bois tuyg£ularga boy lirik hunarmandchilik qo£shiqlari paydo bo£lgan.

CHARX

Notaga oluvchi N.Toshtemirov

u L ^ 4 J l _ p _ P

Char- xim tanob tash- lay- di, o‘y- nang, yor,

o‘y- nang, bir ba- lo- ni bosh- lay- di,

p p ‘CI3 1 J 1_J Io‘y- nang, yor, o‘y- nang.

Mehnat qo£shiqlariga quyidagicha ta’rif berish mumkin:— M ehnat qo£shiqlarida musiqa asbobi jo £rsozlik vazifasini

bajarmaydi, ya’ni musiqa asbobi qo£llanilmaydi.— Kuy ohanglari tor ovoz doirasida kuylanadi.— Qo£shiqlar faqat yakkaxon tomonidan ijro etiladi.— Q o£shiqlarning she’riy tuzilmasi barmoq vaznida bo£lib,

bo£g£in — usul asosida ko£rsatiladi.


MAVSUMIY MAROSIM QO‘SHIQLARI

Xalq urf-odatlari va an’analari xalqimizning o£zi kabi umrboqiy va jonbaxshdir. Yurtim izning har bir go£shasida o £ziga xos marosimlar, an’analar mavjud. Xalq an’analari va marosimlari jo bo£lgan asriy qadriyatlar m a’naviyat ko£zgusiga aylangan qanotli orzular, folklor ijrochilarining ko£p asrlar davomidagi ijodiy faoliyati natijasida sayqallanib, barkamollashib kelgan.

Tarixiy manbalarga asoslanib yil fasllari va mehnat mavsumlari haqida folklorshunos olimlarimiz quyidagi ma’lumotlami berganlar:

1) Bahor faslida — Navro£z bayrami, Sust xotin, Shox moylar, Gul bayrami.

2) Yoz faslida — Choy momo.3) Kuz faslida — Hosil bayrami, Oblo baraka, Shamol chaqirish.4) Qish faslida — Yas-yusun, Gap-gashtak kabi qo£shiqlar

kuylangan.Mavsumiy marosim qo£shiqlarining eng ko£p namunalari bahor

fasli va undagi marosimlar bilan bog£liq.Bahor faslining asosiy mavsumiy marosimi Navro£z bayramidir.

Navro£z bayramining o £tkazilishi ko£p asrlar davomida qaror topib kelmoqda. Tarixiy manbalardan xabar berilishicha, uzoq o£tmish davomida Navro£z bayrami Sosoniylar (XI—VI asr) davrida keng nishonlangan.

Sharq mumtoz musiqa tizimining asoschisi Borbad Marvaziyning Navro£z bayramiga bag£ishlangan qo£shiqlari shular jumlasidandir.

Navro£z bayrami munosabati bilan o£tkazilgan marosimlarda bolalar ijodiyoti e ’tiborga loyiqdir. Bolalar kattalar qatori marosimlarda qatnashib kelganlar. Shubois «Boychechak», «Laylak keldi», «Oq terakmi — ko£k terak» kabi bolalar tabiatiga mos o£yin — qo£shiqlar ijod qilingan.

Bahor faslida Sust xotin, Shox moylar, Gul bayrami kabi bir necha m arosim lar o £tkazilgan. Shuni ham aytish joizki, bu marosimlar sahnaviy ko£rinishda bo£lib, jamoa tomonidan ijro etilgan. Yillar davomida bu marosimlar o£z mavqeini yo£qotgan bo£lsa-da, ammo ijtimoiy-badiiy tafakkur rivojida ma’lum ahamiyat kasb etib kelgan.


SUST XOTIN

£=5=\ j j' j i j s- jvi J' g g0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

Sust xotin, suz- ma xotin, ko‘- lan- ka- si

j r ?— Lr ' 1 1 k1 l\ h|1 - - 1

may- don xotin, yom- g‘ir yog‘- dir,

44p r

e- lu ja- honho‘l bo‘l- sin,

ko‘l bo‘l- sin, sust xotin, sust xotin.

Mavsumiy marosim qo£shiqlari bilan mehnat qo£shiqlari bir-biriga juda yaqinligini bahor fasli yerga ham al kirishi vaqti, ya’ni dehqonlaming mehnat jarayoni boshlanganligida ko£rish mumkin. Bu mehnatning boshlanishi Shox moylar marosimida ko£rsatilgan. Qishloq ahli yig£ilishib qishloqdagi eng yaxshi ho£kizlardan bir juftini omoch-u bo£yinturug£i bilan dalaga olib chiqishadi. Kelayotgan yil yaxshilik, serobchilik bo£lsin, deb ayollar turli pishiriqlar pishirib,ho£kiz shoxlarini pishirilgan pishiriqlaming yog£i bilan moylab,oyog£ing tekkan joyga baraka bersin, deb yaxshi niyat qilganlar.

SHOX MOYLAR0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

l ‘i $ £ |J> J> J IQo‘sh- ga il- dam yur- ma- sang,


Ji > | >u- chang- ga tur- tib qo‘- ya- man.

11 JM >Yax- shi yur- sang sho- xing- ga

moylar sur- tib qo‘- ya- man,

j f e J) l > -bShox- la- ring bor, sho- mi- yon,

ko‘z- la- ring bor oy- na- day...

Mavsumiy marosim kuylarining tuzilishi ko£rsatib o £tilgan mehnat qo£shiqlariga nisbatan murakkab:

— keng hajmli kuylar shakl topishi, ovoz doirasi oktava intervallari qadar ortib borgan;

— qo£shiqchilikning yakkaxon va jamoaviy aytish shakllari tarqalganbo£lib, doyra va boshqa urma musiqa asboblari jo £rsozligi keng qo£llanilgan.

OILAVIY MAROSIM QO‘SHIQLARI

Insonning hayot yo£li bilan bog£liq oilaviy marosim qo£shiqlari (tug£ilgan kun, to£ylar, motam marosimlari) o£ziga xos urf-odatlar yoki marosimlar bilan nomlanishi an’anaga aylangan.

Oilada farzand tug£ilishidan boshlab uning ulg£ayib katta bo£lguniga qadar turli urf-odatga boy oilaviy marosimlar o£tkaziladi. Masalan, beshik to£yi, sunnat to£yi, muchal to£yi, nikoh to£yi, kelin salom,


motam marosimlari va h.k. Ushbu marosimlar oila davrasida o£tkaziladi. Shuning uchun ular ommaviy xarakterga ega.

Oilaviy marosimlarda kuy va qo£shiqlar alohida ahamiyatga ega. Bunda, ayniqsa, cholg£u musiqasining vazifasini alohida ta ’kidlash lozim. Jumladan, to £y marosimi yoki oilada turli vaziyat bilan o£tkaziladigan tadbirlarda kamay, sumay, nog£ora va doyradan iborat cholg£u asboblari ushbu xonadonda yangrab, oilada o£tkazilayotgan marosimdan darak beradi, ya’ni mahallada qaysidir xonadonda to£y yoki xursandchilik bo£layotganligini bildiradi.

Shuni aytish lozimki, bunda qo£shiqlar alohida ijro etilmasdan, urf-odati bilan marosim o£tkazish jarayonida ijro etiladi. Ijro yakka va ommaviy tarzda bo£lib, qo£shiqlaming she’riy mazmunida shaxsiy tuyg£ular mujassamlashadi. Masalan, «Kelin salom» qo£shig£i nikoh to£yi marosimida an’anaviy ijro etib kelinadigan qo£shiqdir. Ushbu qo£shiqni aytish vaziyati kelinni kuyov xonadoniga kelishi bilan yuzaga kelib, kuyovning ota-onasi, qarindosh-urug£lari, qo£ni- qo£shnilariga kelin nomidan rna’lurn ohanglarda salom aytib turiladi. Ijrochi ijro jarayonida she’r mazmuniga o£zgartirish kiritadi, ya’ni ushbu xonadonga qarashli insonlarga murojaat etgan holda badiha (tayyorgarliksiz ijro etilgan kuy yoki qo£shiq) ijro etadi.

KELIN SALOM


— 1

-s—— —Tom-

---------

= ^ F =

ga ta- yo

h ^

J ) J i

q tash- la- gan,

" i

1 ■

p *

1-------- 4tig- la

J Jyi- ni

^ 1qash- la- gan,

s------- f = !V— Jsa-

------- d-lom

S-----

•sa-

*lom,

---S-------* --------------------kelin salom,

S------ k-------- k-------- 1----------1-i----4 -----* J> J . J---------aqay- no- ta- si- ga salom.


Oilaviy marosim aytimlarining yana bir turi — bu motam marosimi, ya’ni «yig£i» qo£shig£idir.

«Yig£i» turli vaziyatda yuzaga keladi, u janr sifatida asosan motam marosimi — azada to £liq namoyon bo£ladi. Yig£i motam marosimi qo£shig£i hisoblanib, yaqin kishisi, oila a ’zolarining vafot etishi bilan bildirilgan chuqur qayg£u, ichki kechinma va alamli dard kabi tuyg£ulaming insondagi mujassam ifodasidir. Motam marosimi bir yil davom etib, yil davomida shu qo£shiq urf-odatlami o£z ichiga olgan holda asosan xotin-qizlar tomonidan aytib turiladi. «Yig£i» qo£shig£ida shaxsiy hayot, vafot etgan insonning butun umri bo£yi olib borgan faoliyati zikr etilganligi sababli m a’lum she’riy qofiyaga ega emas, ko£proqbadiha tarzida ijro etiladi.

YIG‘I

Notaga oluvchi Ilyos Akbarov

t y Z p ' F p p v p p pBo‘y- lari o‘- ziga ya- rash-

-b--------------------- ,------------

J T ^gan,

Be- ma- hal ko‘-cha- la- ri- din

W' F ^ W m M M m

J J'—J-----a- dash- gan,

m J *■E J -1 ' H

Be- da-vo dard- lar- ga uch- ra- gan...

DINIY NAVOLAR

Xalqimizning musiqa merosida alohida o£ringa ega bo£lib kelgan diniy mazmundagi kuy va qo£shiqlar o£zbek xalqining islom dinini qabul qilishi bilan bog£liqdir. Diniy navolarda awalo muqaddas Qur’oni karim sura-oyatlari qiroat bilan ijro etiladi, zeroki kerakli bo£lgan uslublarda qiroat eta olishga madrasalarda maxsus tayyorgarlik ko£riladi (usta-shogird uslubi). Shu o£rinda aytib o£tish lozimki, qiroat yo£llarini nota vositalarida aks ettirib bo£lmaydi. Chunki ulaming serma’no va jozibali ijrosi faqat jonli «o£qish»da ko£rinadi.


B inobarin ijro uslublarini o £rgatishda maxsus m aktab va m adrasalarda ta ’lim ko£rgan shogird yillar davomida yuqori maqomni oladi.

0 £zbek musiqa merosida diniy navolar o£z o£miga ega. Aytim va navolami mazmuniga ko£ra ikki guruhga bo£lish mumkin:

1. Diniy marosim kuy-aytimlari.2. Diniy mavzuli kuy-aytimlar1.Birinchi guruhga diniy marosimlarda ijro etiladigan kuy va

qo£shiqlar kiradi. Jumladan, ramazon oyida kuylangan «Ramazon» qo£shig£i.

Ikkinchi guruhni diniy mavzudagi kuy va qo£shiqlar tashkil etadi. Navoiyxonlik, mashrabxonlik, munojot, yassaviyxonlik, ma’lum darajada maqom yo£llari va katta ashula shular jumlasidan.

RAMAZON


T i -T r r

U- ra- za- ni uch- ku- m- m

* **.>tu- tib kel-dik siz-ga, U- ra-za-ning za- ko- ti- ni

r — L L s— k *1 ---- M L-J m 1 J 1 — # — *]— -m

be- ring biz-ga, yo Ra-ma-zon aytib kel-dik

f c -N ^L i ' ''l - h -

s - 'v- S -

y * J J M M M M — J — * — d

e- shi- gin- giz- ga, Qo‘ch-qor-dek o‘-g‘il ber-sin

be- shi- gin- giz- ga. Sa-lom ay-ting Mu-ham-mad

' O A I b r o h i m o v . «0‘zbek xalq musiqa ijodi». Metodik tavsiyalar. T., 1994.40-b.


. j r j > 1 '- ^ = %— FMus- ta- fo- ga, Sa- lom ayting...

QO‘SHIQ

0 £zbek musiqa merosining ikkinchi qatlamini erkin mavzuli kuy va qo£shiqlar tashkil etadi.

«Qo£shiq» so£zi ikki m a’noda keladi: birinchisi, qo£shiq bu nisbatan kichik ovoz doirasiga ega bo£lib, she’riy tuzilishi barmoq vaznida kelib, qo£sh qofiyalikka ega. Ikkinchi m a’noda ovoz bilan kuylash, ya’ni so£z va kuyning birligi.

Bular o£zbek xalq musiqa janrlaridan bo£lib, mazmun xilma- xilligi, ommabop ijrosi bilan boshqa janrlardan farqlanadi.

Qo£shiqlarda she’rlar qo£sh qofiyada kelib (a ab a, a ab b, a b a b), to£rt misradan iborat ruboiylar ishlatiladi.

Kuy tuzilishi esa mazmunga bog£liq. Chunki qo£shiqlar turli xilma-xil ko£rinishga ega, jumladan, hajviy, tarixiylik bilan birga ko£proq lirik ko£rinishda keladi. Asosiy qo£shiqlaming ovoz doirasi nihoyat torligi (kvarta, kvinta, seksta) sababli ijro jarayonida qiyinlik tug£dirmaydi, qo£shiqlar ijrosida ko£proq doyra musiqa asbobi jo£rsozlik qiladi.

Bizning davrimizda sevilib kuylab kelinayotgan «Paranji», «Baland tog£ ustida», «Shamol eshik ochadi», «Daryo toshqin» va h.k. qo£shiqlar shular jumlasidandir.

YO‘L BO‘LSIN0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

J J 1J l-^JT ^

J~3 l j * I? P P PHTong ot- mas- dan


3 = £

uy- g‘o- nib- di qiz- bo- la,

J |J ~ ? oB TSo-chin ta-rar oy nu- rin to- la - to-

- — r

bosh e- ga- di gul- lo- la. Yo‘l bo‘l-

. l - V r * 3 |sm, yo‘l bo‘l- sin, qiz bo-

* d.la, Ek- kan pax-tang xalqi- miz- ga

i I iJ1,

gul bo‘l- sin, sin.


ASHULA

0 £zbek xalq janrlaridan birini ashula tashkil qiladi. Ashula qo£shiqdan farqli o£laroq, o£z rivojlanish diapazonining kengligi, usulning sezilarli darajada o£zgaruvchanligi bilan ajralib turadi.

Ashulaning she’riy asosini xalq she’rlarida barmoq vazni va mumtoz she’rlar tashkil qiladi. She’rlar mazmuni falsafiy m a’noga ega bo£lganligi sababli kuy ohanglari ham murakkablikni talab qiladi.

Ashulaning kuy va she’r tarkibini ko£proq ishqiy-lirik mazmundagi she’rlar tashkil qiladi.

Ashulaning eng rivojlangan namunasi kasbiy musiqada katta ashula yoki «Patnis ashula» nomi bilan atalgan.

ARZIMNI AYTAY0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

i m.Ar- zim- ni aytay

bo- di sabo- ga, e,

mbiz- dan salom deng, do- da,

ul be- va- fo- ga, e.

Ko‘z- lari cho‘l- pon,


i jfc

1zul- fi pa- ri- sho-

fTrT3r r ------

f- f----- *

h--------- 1----- -----

ne, ko‘z- lari cho‘l-

pon, zul- fi pa- ri- shon,

— ] T — 1 -----------*------

% r P— ------ J --- u----------£------

■i. *Rahm ay- la- may- san, do- da,

- W -men mub- ta- lo- ga, e.

Ashulaning rivojlangan nam unalari hozirgacha kuylanib kelinmoqda, bular: «Tanovar», «Yorginam», «Chaman ichra», «Yaxshilik qil», «Porloq hayotim», «Hayot qo£shig£i» va h.k.

Katta ashula o£z kuyining juda ham rivojlanganligi, diapazonining juda kengligi (ikki yarim, uch oktavaga yaqin), ohang rivojlanishi murakkabligi bilan o£zbek xalq janrlari ichida alohida o£rin tutadi. Katta ashulada doyra usuli murakkab bo£lib, erkin usul sifatida badiha tarzida kuylanadi. Katta ashulaning ijro etilishi ham o£ziga xos uslubda bo£lib, ikki yoki undan ko£p hamnafas, ya’ni doimo professional xonandalar tomonidan birga ijro etiladi.


LAPAR

0 £zbek xalq musiqasining ikkinchi qatlamini tashkil etuvchi lapar ikki kishi tomonidan ijro etiladigan aytimdir. Odatda turli ommaviy marosimlar va katta ommaviy tadbirlarda, ko£proq sayilgohlarda yigit bilan qiz o£rtasida lapar-aytishuv o£tkaziladi. Lapar orqali qiz bilan yigit bir-biriga muhabbat izhor etib, birga ichki tuyg£ulami ifoda etadilar.

Hozirgi kunda kuylanib kelinayotgan laparlaming aksariyati marosimlar bilan bog£liq bo£lmay, bevosita turli oilaviy yig£ilishlarda ijro etiladi. Laparlarda sevgi-muhabbat asosiy mavzuni tashkil qiladi. Ularda hazil-mutoyiba mazmunidagi she’rlar aks ettirilgan. Laparda she’r misralari orasida naqarotlar bo£lmaydi. Shu bois ikki kishi tomonidan aytilib, savol-javob asosiga qurilgan.

Lapar kuy-ohanglari nisbatan ixcham va barqaror tuzilmalarga tayangan holda qo£shiq bilan birgalikda raqs ham qo£shilib ketadi.

«Bilaguzuk», «Qoraqosh», «Nima-nima deysiz?» kabi laparlar xalq orasida mashhur bo£lib, kuylanib kelinayotgan laparlardir.

Nihoyatda mashhur bo£lgan «mahalliy laparlar» Xorazm vohasida ijro etiladi. Bu xildagi laparlar qo£shiq janriga yaqin bo£lib, raqsbopligi sababli o£zining asil holatini saqlab kelgan. «Galdim sana mehmon bo£lib», «Par devol» shular jumlasidan.

BILAGUZUK

Suv bo‘-yi- da tur- gan yigit,

qo- shu ko‘- zin- o suz-gan yigit.

YALLA

0 £zbek musiqa ijodi serqirraliligi, janrlarga boyligi va hayotda tutgan o£mining xilma-xilligi bilan farqlanadi. Musiqa va raqs — o£zbek milliy musiqa san’ati xalq hayoti va ijodi bilan chambarchas


bog£liq. Yalla janrida ham xalq hayoti va ijodi yaqqol ko£rinadi va o£zbek musiqa janrlari orasida alohida o£rin egallaydi. Yallada qo£shiq va raqs m ushtarakdir. Ana shu xususiyatlari, ya’ni raqsbopligi, raqsning ijro etilishi, ijroda ko£pchilikning ishtirok etishi kabi jihatlari laparga yaqin janr ekanligidan dalolat beradi.

Yalla so£zi o £ynab-kulish, kuylash, xursandchilik qilish m a’nolarini bildiradi. Yallada band-naqarot shakli barqarordir. Bu holat laparlarda ko£rinmaydi. Chunki laparda naqarot ishlatilmaydi. Yalla ko£proq yakka va jamoa ijrosida qo£llaniladi. Demak, band naqaro tn i yallachi1 va jam oa (naqarotchi) navbatm a-navbat kuylashadi. Yallada o£ynab-kuylash xususiyati uning she’riy matniga bog£liq. Yengil hazil-mutoyiba bilan barmoq vaznidagi she’rlar yallaga xush kayfiyat baxsh etadi. N aqarotni yanada o£ynab-kulishga chorlovchi «yallo», «yalli» so£zlariboshqaradi. Yallada barcha musiqa asboblari ishlatiladi, ijro jarayonida raqsboplikni barqaror ushlashi uchun doyra asosiy jo £rsoz musiqa asbobi hisoblanadi.

Bugungi kunda xalq orasida mashhur bo£lib sevilib kuylanib kelinayotgan «Yallama yorim», «Yallola», «Oho yalli» kabi yallalar bunga misol bo£la oladi.

OLMACHA ANORINGXalq kuyi

% *

$ 1 V----- 1 * ff ff r r — m m — 1

&

■— :

k & r i

* m * ■

f * * H

i— 1— ^ ^ ^

J n- - H -

l>~,

W f' 1 v p > t

g * ^ -

J u 11

*F= — * ■

' Y a l l a c h i — yallajanrida ijro etadiganxonanda. Xalqmusiqasidayallachilar so‘zi keng ishlatiladi.


TERMA

0 £zbek xalq musiqa janrlaridan yana birini terma tashkil qiladi. Terma — bu tanlangan, terib olingan, saylangan degan m a’noni bildiradi.

Xalq ijodiyotida ikki ko£rinishdagi termalar mavjud:1. Baxshi1, shoir, dostonchi tomonidan ijro etiladigan termalar.2. Xalq termalari.Xalq ommaviy yig£inlarida, marosimlarda, turli xarakterdagi

bayramlarda baxshilar chiqishlar qiladilar, ya’ni turli xil dostonlardan qissalar ijro etadilar. Ana shu dostonlami ijro etishda terma janridan foydalanadilar. Bunda baxshi she’riy to£rtliklar asosida bisotida bor dostonlardan namuna sifatida parchalar aytib o£tadi, bu bilan shina- vandaga «Qaysi dostonimni aytib beray?» degan savol bilan murojaat qiladi. Baxshilar 10—15 misradan iborat termalami aytib, shinavanda tanlangandan so£ng 300—400 misragacha bo£lgan dostonlami kuylab beradilar. Baxshilar orasida hozirgi kunda «Do£mbiram», «Nima aytay?», «Armonim qolmadi» kabi termalar mashhurdir.

Xalq orasida kuylab kelinayotgan term alar term achilar2 tomonidan ijro etiladi.

NAYLAYIN(«Avazxon» dostonidan)

Xalq kuyi1 — ^— *i— 1 , i

( O * P — ji— j— j

m m m m

1 0 ‘zbek xalq dostonlari — «Go‘ro‘g‘li», «Alpomish», «Oshiq G ‘arib va Shohsanam» kabi asarlami ijro etadigan xonanda va sozandalarga baxshi-dostonchi deb nom berilgan. Shu toifadagi xonandalar maxsus tomoqli ijro uslubiga ega.

2 O.Ibrohimovning « 0 ‘zbek xalq musiqa ijodi» metodik ko‘rsatmalarida «termachi» yoki «termakash» iborasi ishlatilgan. ( 0 ‘zbek xalq musiqa ijodi. O.Ibrohimov. T., 1994. 47-b.)


J J b* J rtJ J J

r U

( 3 ^ J J'1 J - 1 J J JT 1 J; J

| ¥ j F r j u j g

ifcfe

OG‘ZAKI AN’ANADAGI PROFESSIONAL MUSIQA

0 £zbek musiqa merosida ko£rsatilgan ikki qatlam — xalq musiqasi va og£zaki an’anadagi professional musiqa (kasbiy musiqa) ildizlari qadim zamonlarga borib taqaladi. 0 £zbek xalq musiqasi (musiqiy folklor) mehnatkashlaming orzu-umidlari, turmush tarzi, ichki tuyg£ularini turli vaziyat, marosim, mehnat jarayonida qo£shiq (aytim) orqali aks ettirgan.


0 £zbek musiqa merosining ikkinchi qatlami to £g£risida so£z yuritar ekanmiz, shuni aytib o£tish lozimki, og£zaki an’anadan professional musiqa yoki kasbiy (ustozona) musiqa xalq orasida ijod qilingan, keyinchalik ijrochilik maktabida tahsil olib, yillar davomida ustaning saboqlarini olgan shogirdning ijrochilik natijasidir.

Og£zaki an’anadagi professional musiqa deganda biz albatta maqomlar, murakkab holat rivojlangan qo£shiq va ashulalarni inobatga olamiz. Maqom san’ati ko£pchilik Sharq xalqlari musiqa namunalari kabi musiqa merosi hisoblanadi. Masalan, arablarda «nuba», ozarbayjon xalqlarida «mug£om», Afg£oniston xalqida «landay», qozoq, qirg£iz xalqida «kyuy», hind va Pokiston xalqlarida «rog» va Kashmir maqomlari, o£zbek va tojik xalqlarida maqomlar musiqiy meros bo£lib, asrlar davomida qaror topib kelgan.

Musiqashunos olim LRajabov maqomlaming nazariy va amaliy asoslarini tahlil qilib, katta ijodiy izlanishlar olib borib, quyidagi fikrlami bildirgan: «Maqomlar rna’lurn tartibda yaratilgan turkumli majmua bo£lib, bastakorlik ijodiyotining o£ziga xos sayqal berilgan turidir. Maqomlar keng m a’noda xalq musiqasining qomusidir1. Albatta maqomlarda2 musiqa va unga xos bo£lgan xususiyatlar, kuy, ohanglar, usul va she’r matni chambarchas bog£langan bo£lib, ijro uslubida bir qator qonun va qoidalar mujassamlashgan.

«G£iyos ul-lug£at» qomusining muallifi G £iyosiddin maqom iborasini quyidagicha ta’riflaydi: «Maqom deb, kuy va ashulalar pardasiga aytiladi»3. Tarixiy manbalardan bizga m a’lumki, IX—XV asrlarda yashab ijod qilgan al-Kindi, al-Forobiy, al-Xorazmiy, Ibn Sino, Urmaviy, Sheroziy, Husayniy kabi buyuk olimlar o£z risolalarida maqomlaming tarixiy-nazariy tomonlarini chuqur ilmiy asosda izohlab berganlar.

0 £tmishdagi musiqiy-nazariy risolalarda o£n ikki maqom haqida mulohaza yuritiladi.

Temuriylar4 davridan boshlab maqomlaming rivojlanib borishi adabiy, tarixiy va badiiy m anbalarda o £sha davrda sozanda- xonandalaming ijro mahorati va bastakorlaming yaratgan kuy va ashulalar nomlari bilan keltirilgan.

XVI — XVII asr musiqashunoslari — Najmiddin va Darvesh Ali C hangiy risolalarida ham o £n ikki m aqom to £g £risida

11. R aj ab o v. «Maqom asoslari». T., 1992. 6-b.2 Maqom atamasi arabcha so‘z bo‘lib, «joy, o‘rin, makon» ma’nolarini bildiradi.

Musiqada linayli parda tonallikda boshlanadigan kuy yoki ashula yo‘lidir.3I. R aj ab o v. «Maqom asoslari». T., 1992. 6-b.4I. R a j abov . «Maqomlarmasalasigadoir». T., 1963.


ma’lumotlar keltirilgan. Yillar davomida o£n ikki maqom namunalari to£g£risida musiqashunos olimlar ko£p tadqiqotlar o£tkazib kelganlar. Hozirgi kunda o£zbek musiqa merosida asosiy o£rinni egallagan Shashmaqomning dastlabki namunalari nota yozuvlari bo£lmaganligi uchun bizning davrimizgacha yetib kelmagan va albatta Shashmaqom asosida o£n ikki maqom borligidan ulaming bizgacha yetib kelgan nomlari dalolat beradi. 0 £n ikki maqomlaming quyidagi nomlari tarixiy manbalarda zikr etib kelingan: «Ushshoq», «Navo», «Bo£saliq», «Rost», «Husayniy», «Hijoziy», «Rohaviy», «Zangula», «Iroq», «Isfaxon», «Zirafkand», «Buzruk».

M aqom san’ati o£zbek musiqa merosining eng sermahsul, falsafiy-estetik hamda nazariy-amaliy qismlarga ega bo£lgan qatlamidir. Maqom san’atining asosiy qismini Shashmaqom tashkil qiladi.

Shashmaqom (olti maqom) Buxoro shahrida maqomdon sozanda va xonandalar ijodida shakllangan. Shashmaqom saroy sharoitida ijro etilgan, rivojlangan bo£lib, o£z ichiga quyidagi qismlami oladi:

1. Buzruk (katta, ulug£).2. Rost (to£g£ri, haqqoniy).3. Navo (ohang, kuy).4. Dugoh (ikki parda).5. Segoh (uch parda).6. Iroq (mamlakat nomi).Maqomlaming har biri yirik shakldagi turkum asar bo£lib, 20

dan 45 tagacha bo£lgan katta va kichik hajmdagi maqom yo£llarini o£z ichiga oladi.

Maqomlarning ijrochilik uslublari to£g£risida aytib o£tadigan bo£lsak, hozirgi kunda to£rtta asosiy mahalliy uslublar mavjud. Bu Farg£ona— Toshkent, Xorazm, Buxoro—Samarqand, Qashqadaryo va Surxondaryo. Ushbu mahalliy uslublar qadimdan etnik yaqin, lekin maqomlami ijro etish uslublari turlicha, jumladan, Buxoro, Samarqand vohasida Shashmaqom qismlari ko£proq ijro etiladi. Xorazmda esa Xorazm maqomlari, vodiy vohalarida Farg£ona—Toshkent maqomlaribarqarordir.

M aqom ijrochilari yillar davomida usta-shogird uslubida o£rganib, keyinchalik maqom maktabini tashkil qiladilar.

Mahalliy uslublar ham maqom maktablarida turlicha o£rgatiladi. Hozirgi kunda maqomchilar ijro yo£nalishi ijro jarayonida yaqqol ko£rinadi.

Maqomlarda asosiy musiqa asbobi tanbur hisoblanadi, doyra musiqa asbobi esa hamisha maqomlaming usulini ushlab turishga yordam beradi.


Biz aytib o£tgan Shashmaqomda tanbur yetakchi musiqa asbobi hisoblanadi.

Shashmaqom murakkab musiqa asari b o £lib, uning ichki tuzilmasi quyidagicha:

1. Cholg£u bo£limi (mushkilot).2. Ashulabo£limi (nasr).

SHASHMAQOMNING CHOLG‘U BO‘LIMI - «MUSHKILOT»

Shashmaqomda cholg£u bo£limi alohida o£ringa ega. Cholg£u b o£limi «mushkilot» deb nomlanadi. «Mushkilot» — «qiyin- chiliklar», «og£irlik» degan lug£aviy m a’noni anglatadi. Maqom- ning birinchi bolirnida shu maqomga mansub barcha cholg£u kuylari o£rin olgan. U lar qator yirik hajmli hamda nisbatan ixchamroq asarlardan tarkib topadi. Cholg£u bo£limi quyidagi qismlardan iborat:

Tasnif — «sinflashgan», «tabaqalashgan», «yaratilgan» ma’nolami bildiradi. Bu qism mushkilot bo£limida asosiy qismni tashkil qiladi. Tasnif qismida butun maqomning bosh cholg£u vazifasi yuklanadi.

Tarji’ — «qaytarish», «naqarot» m a’nolarini bildiradi. «Taiji» mushkilot bo£limining ikkinchi qismi hisoblanadi. Taijida doyra usuli joriy etilmagan, tasnifning doyra usulidan foydalaniladi.

Gardun — «osmon», «falak», «aylana» m a’nolarini bildiradi. Gardun mushkilotning uchinchi qismi hisoblanadi va alohida doyra usuliga ega.

Muxammas — «beshlik», «beshlangan» m a’nolarini bildiradi. Mushkilot bo£limida u to £rtinchi qismni tashkil qiladi. Muxammas o£ziga xos hajman katta doyra usuliga ega, shu bois, bu qism qolgan qismlarga qaraganda murakkab hisoblanadi.

Saqil — «og£ir», «qiyin» m a’nolarini bildiradi. Saqil cholg£u bo£limida yakunlovchi qism hisoblanib, hajm jihatidan murakkab doyra usuliga ega.

Cholg£u bo£limining har bir qismi maxsus shaklda tuzilgan. Bular «xona» va «bozgo£y» nomi bilan mashhur.

Xona — «uy-joy» ma’nosini bildiradi. Bu qism cholg£u bo£limida asosiy rivojlanuvchi qism hisoblanib, band vazifasini bajaradi.

Bozgo‘y — «qayta aytish» m a’nosini bildiradi. Bu cholg£u kuyining rivojlanish jarayonidagi m a’lum takroriy tuzilmasi hisoblanib, naqarot vazifasini bajaradi.


SHASHMAQOMNING ASHULA BO‘LIM I - «NASR»

Shashrnaqornning ashula bo‘1imi «nasr» deb nomlanadi. Nasr — «ko£m ak», «yordam », «zafar», «g£alaba», «sochm a asar» m a’nolarini bildiradi. Nasr ikki guruhga bo£linadi:

Cholg£u bo£limidan keyingi «nasr» deb ataladigan ashula bo£limi xilma-xil, katta va kichik, sodda va murakkab ashula namunalaridan tashkil topadi:

I. Ashula b o £limining birinchi guruh sho£balari quyidagi qismlardan iborat: 1. «Saraxbor» — bosh xabarlar («sar» — bosh, «axbor» — xabar) m a’nosini bildiradi. Bu qism ashula bo£limining bosh qismi hisoblanadi. 2. «Talqin» — «tushuntirmoq», «uqtirmoq» ma’nolarini bildiradi. 3.«Nasr» — «ko£mak», «yordam», «zafar», «g£alaba», «sochma asar» ma’nolarini bildiradi. Nasr atamasi nafaqat ashula bolirnini, balki rna’lurn bir qismini tashkil qiladi. 4. «Ufar» «harakatchan», «yengil» m a’nolarini bildiradi. Bu qism raqsbopligi bilan boshqa qismlardan ajralib turadi.

II. Ashula bo£limining ikkinchi guruh sho£balarini «Savt» va «Mo£g£ulcha» nomli qism tashkil qiladi. «Savt» va «Mo£g£ulcha» quyidagi qismlardan iborat: 1. «Talqincha». 2. «Qashqarcha».3. «Soqiynoma». 4. «Ufar».


TINGLASH VA KUYLASH UCHUN QO‘SHIQ VA KUY NAMUNALARI

Mehnat qo‘shiqlari

1. Xo£sh- xo£sh2. Chiray-chiray3. Turey-turey4. Qo£sh haydash5. Urchuq6. Xo£p mayda7. Charxim tanob tashlaydi8. Charxim gum-gum etadi

Mavsumiy marosim kuy-qo‘shiqlari

1. Sust xotin2. Choy momo3. Boychechak4. Sumalakjon-sumalak5. Ramazon, yo ramazon6. Binafsha7. Chittigul8. Navro£z keldi9. Arg£amchi10. Shox moylar11. Lola

Oilaviy marosim aytimlari

1. Alla (I, II)2. Yor-yor3. To£ylar muborak4. Kelin salom5. Yig£i

Qo‘shiq

1. Paranji2. Baland tog£ ustida3. Yoshlik chog£ida


4. Shamol eshik ochadi5. Daryodan oqib keladi6. Daryo toshqin7. Sen chamanni guli bo£lsang8. Yorim ketaman deydi9. Oshiq bo£ldim o£zingga10. Oshiq-ma’shiq11. Men ketaman bosh olib

Ashula

1. Tanovar2. Yorginam3. Chaman ichra4. Chilim aytadir5. Farg£ona6. Izlayman7. 0 £rgilay8. Yaxshilikqil9. Porloq hayotim10. Hayot qo£shig£i

Yalla

1. Yallola2. Olmacha anoringga balli3. Yallamayorim4. Oltin sandiq ochildi5. 0 £ynasin6. 0 £ynang, qizlar, o£ynang7. Hoy balli, balli8. Pistani qanday chaqarlar9. Qoshi qaro10. Yalli11. Bizni uyni orqasidan12. Taralli-lulli

Lapar

1. Qorasoch2. Qoraqosh


3. Lapar4. Nima-nima, deysiz?5. Oyijon (Bozorga boraymi, qizim)6. Pardevor7. Galdirn sana rnchrnon bolib8. Ololamiz, ololmaysiz9. Yor, nimalar dedim sizga?10. Paxtateradi

Terma

1. D o£mbiram2. Zebijon3. Naylay4. Oshiq bo£lsang5. Zar qadrin6. Baland tog£lar7. Baxmal kamzul8. Qay dostondin aytayin

Qarsak

1. Toshkent yo£li2. Akajon3. Besh qarsak4. Uch qarsak5. Qo£sh qarsak6. Yakka qarsak7. Mayda qarsak8. Havodor

0 ‘zbek xalq cholg‘ulari (cholg‘u kuy nomlari)

1. Qo£shtor (dutor)2. Chertman (dutor)3. Chorgoh (tanbur)4. Qo£shchinor (afg£on rubobi)5. Tasnifi dugoh (qashg£ar rubobi)6. Tasnifi Buzruk(g£ijjak)7. Mavrigi (ud)


8. D o£mbira kuy9. Navro£zi olam (sato)10. Farg£onacha tanovar ( ansambl)

Maqomlardan namunalar

1. Tasnifi Buzruk2. Taiji’ Buzruk3. Muxammasi Ushshoq ( Rost maqomi)4. Taiji’ Navo5. Muxammasi Bayot (Navo maqomi)6. Saraxbori Buzruk7. Talqini Uzzol8. Nasrulloi9. Ufori Uzzol10. Saraxbori Navo11. M o£g£ulchai Buzruk12. Talqinchai M o£g£ulchai Buzruk13. Soqinomai Savti Kalon14. Saraxbori Dugoh15. Navro£zi sabo (navo)16. M o£g£ulchai segoh (Nimcho£poniy)17. Saraxbori Iroq18. Cho£li Iroq

Xorazm maqomlari

1. Dugoh2. Chorgoh3. Tani maqom4. Talqin5. Suvora6. Talqini Navo

Farg‘ona—Toshkent maqom yo‘llari

1. Navro£zi olam2. Segoh3. Ushshoq


4. Bayot 15. Yowoyi Ushshoq6. Sumay navosi

Doston

1. Qaydin bo£lursan («Go£ro£g£li» dostonidan)2. Zuryod («Go£ro£g£li» dostonidan)3. Avazxonning keltirilishi («Avazxon» dostonidan)4. Bo£lurmi («Shohsanam» dostonidan)5. Bari gal («Tohir va Zuhra» dostonidan)6. Nasihat («Go£ro£g£li» dostonidan)

Katta ashula

1. Shitob aylab2. Ol xabar3. Chaman yalla4. Bir kelsun5. Ey, dilbari jononim6. Qora ko£z7. Istar ko£ngul8. Adashganman


± i t f fm r %

MotUTalo Jhirmn j :

ILOVALARTURNA KELDI

G ‘.Toshmatov notaga olgan

Ar-g‘am-chi, gi-lam-chi, Ar-g‘am-chi, gi-lam-chi. V jk k ^ n n :

Tur-na bo‘y-lik bo-la- jon, ko‘-ka-lam-ga Vu i i i ro tr f4 tnkt)a ^ hIIi dLrui i \

.W J J .M II J r ,, ETlpEr Iti-lam-chi, Tur-na de-sam tu-rum- li,

Keng da- la- ga qo‘-nim-li. Tur-na-lar uch-

I V . A P £j S=|= J> J J l JlMsa pastlab Riz-qing ke-lar u-num- li.

Tur-na o‘-zi ko‘-rim- li, Us-ti qo-ra,

bo‘y-ni oq, tur-na uch-sa baland- labY jkkii^on:

Yil ke- la- di qu-rum-soq.

34

Tur-na til- la


|¥ ? Q fr I Jy?ta- ro- zi, o- bu ha-vo- ga qo- zi.

f c t c i f f t f r i hg ^Tur-na qol-sa yur-ting-ga sal-qin ke- la-

I luimnu:

4 ¥ J J J jdi yo- zi. Ar- g‘am- chi,

j | $ J> J j -h J> ^gilam- chi, Ar-g‘am-chi, gilam- chi.

X O ‘P MAYDAG‘.Toshmatov notaga olgan

Bir kishi:

- ff ff J J —May-da de-sam x

J ? !. h -N J> J------ 1

o‘p de-ding,

=s h n

may-da-yo

i > > > 1 i

may-da. So-

J?i, _ _ k — —fe

mo- ni-ni

h h 1 i

, d d d d

ko‘p de-ding,

Nv9 p p — ¥ - — f- d '? p

may-da-yo may-da. May-da qil- sang


* # - h j h M l

ya-ra

- ^ - f r

^ p u s- shar,

P fmay-da-yo may-da,

-------------fe-( $ ■' * p p |^ ■■

Ba-ri jo-ni-vor

l = F

ja-ra-shar,

(* (* ft * "f

- f - H *may-da-yo

■ ' » 1

»— 1

•

_may-da. X

T i

P « .o‘p may-da, ma

> « ' » g «

y- c

F

a, may-da,

* f I* f V -]

T ■■may-

/ P k g i

da-yo,

M J i * e—

= p = « j - m

may- da,

g

xo‘

■ — - l ;

p mayda, maj

r > n r1

7 -

'

da, n

* Hir

' Ylay-da,

kishi:■ - > M

--------- i—tr

; r r

nay-da-yo------ “ T - J z z t :

may- da.

! g ' * £ J

So-mo- ni sen-

A I N

J k h h 1 i = t

1 F P F Q

ga foy-da,

ninin:

V l= * jB p 'p ■

may-da-yo

J ------ i

vr n ) —m -* -— * _ *

may-da. Sc

J-------—<

# w-mo- ni sen-

- f t j ' J > J

= * *

ga

Utrk

-P -F -L C

oy-da,

ishi:; f f f ff

£ = ■

,r

w r r £m 'm ■ ^--

may-da-yo may-da. Qa-yi-rib, qa-yi-rib


bos- gi-na, may-da-yo may- da,

Qol-mas-dan bo‘l-sin, jo-ni-vor, may-da-yo

may- da. 0 ‘-ra- lab o‘-ra- lab bos-gi-na,

jf i rT c V n flf *!— *

*■— 71--

— m} J

■* ■ r f ----f--- <----—

may-da-yo may-da, 0 ‘-ra- lar to‘l- sin,

jo-m-vor, may-da-yo may-da.

Se- ni e-nang u-yur-di,

(&*~P 9

may-da-yo

may- da, suv-dan bur-nin ji- yir-di,

may-da-yo may- da,

37

se-ni may-da-ga


qo‘sh-gin deb, may-da-yo may-da,

Bo-bo deh-qon bu-yur-di, may-da-yo

may-da, may-da-yo may-da,

r f —fmay- da- yo may- da.

DUGOH HUSAYNIY VII(«Dugoh» maqomidan ufor)

Nodira g£azali


t -*V i ._____* K T

eh- ti- yoj.

4g f >9 ' rGan-ji hus- ning- ni za-ko- tin

tber men-ga, sen, g a-my sen,

men-da bis-

iTTZE

yor eh- ti- yoj.

'U lIE

Ko‘z-la-rim ay-

lar yu-zing zu,

_________________ i g a b ifm ----

t g f = — --- ^___:___ — — f V

Kim, e-rur ko‘z-

gu-ya diy- dor eh- ti-yoj.


r z s - f P r ^ n- y f —f1— F— P— ------- ------- H

Mus-ta-mand et- ti r

- —(•

ne-ni muh-

— fl^

toj- lik,

3 l l

= ^

qi - di ho- jat-

k L/L 1 ' « w. J ^ . m n m----- 7—^ — f r — —

man- ding, ey yor,

P * ^ - F H h *■

----- p ^ ^ -----------eh- ti- yoj.

-----. . . T . ------; -----(9 ' # J J # * J '■

- p — r > r t ?

P P ? f :Gar ti-lar- san,

j - - .- J ~ 3 j ~ ~ iga f r a r ■' f f r_j-

ob- ro‘ ah-

0 -----

y f ^ *

bob a- ro,

Ay- la- ma zin-

/P I L j —i w — r— 4.

n---r '--^ '--^

hor izhor

R F T 1 =f^=^<!? w ^ * J '

eh- ti- yoj.

1 7 9 f T ' I

f

h

J J J J » J ^

F P * f * ■*

Qil ra- vo al- bat-ta o- shiq


ho- ja-tin,

i a f r i iry-Boq-ma-g‘il arz et- sa ag‘- yor

eh- ti- yoj. Bir ta- rah-hum

zo- hir et- sang net- gu-si,

Qil-di hus- mng- ga me-m zor

ifeshrgj*? Feh- ti- yoj

r it pf' l.- rg ? rri iYor vas- li- ni ti- lar- men No-di-ra,

o,


^ > =l=£

yo- rey.

Ay-la-di ko‘ng- lim-ni af- gor

^ [ _ f

eh- ti-yoj, Ey, o, yo

i r >' ?\uayo- rey,

4 -CL-1 JLLL JJ # II* ?jo- na- mo.

J» J /JAyo dil- ba- ri

fc

p J

la’- li no- bim

ime- nmg.

A- yo, dil- ba-ri la’- li no- bim me-

# 2mng o, To‘-kil-di qa-dah-


*

g*7~r~p~?Tfi7~ry

#G‘a-nim ich-ra yoq- ding ju-do- liq o‘-tin,

' ATlO, ki, o‘r- tan-di bag‘

- j h — \ u H 1 H . ^fL . b ■ L _ -m — -m J d J — I j ' P

---------- ------------ ^ -----------1 ^

—m 1* M

ri na-bo- bim me-nmg.

m jP_ m


BINAFSHA

N.Qulabdullayev notaga olgan

f A U tK rclto, MrM, * = IWt

J> . .

= M

p ^ =

J r r i

■ r k-------------------

= * ='I ■IIILI.HII

----- i ■ I h r

( = <

* ■

^ f i =

t i M -

=1= ^

------ 4 -

<-m—m—-m m _= H H

—N-F=F=hr

■ »

^ F =

^r p .

— ---- :V-rr) *

—7---^ |

jL-----

■ » »— (t_

—J— J -J

= ^ =

| r r r 'H H r r


S f i J ' r r r I f f r ^

£ ** * * m

l J . J J 3 | J ^ / T 3 1 J V j - |j

i i2=d=* /

i

*

<£n=J J>45


/ J V i* r=j - ^ m m - j ^* m - r—

n P - ^ T ■ j h r r 1 1 . H

*

■-=------------k

*V'

J - * - m m m m' J -* — i—f —‘i

J

= £ = \

r

*— m— *— ------ * 1*———w—*~/—

—f---------------------

iT V ij ^ l

=j4 =|* mfN = r

7 1 l ::_;

r f m * F

— !— t—

, I J . - J j l

= 1=

— h ... r r j -

* m »

/ 1 1

m m * :

= # =

■ i

— *h* ^ f

± = M # :

« ^ P #

P 1 .

- i s n- t e - '

rt

w m< r p l l

\ m m m m m \

- , #p i | , | h m i i .

J j J . . J J r J J J J r / J | |


TANAVORXalq kuyi

S.Sayfiddinov notaga olgan

&

g-f i p'r~T^n/


rj». | / r r n --^fa* L V r F i [

i j n

5-*—*-*■ P : v

T U LT

-J-S--pr--1-“ 1 J~]|

r i

----- v-

** J J

" ~1---FTtg- i ’:

i 11 “t---

* J

1 1 1T I J J

% :, 1 | .. b

---*--J—«P

'; m rj1 •-- —1

W - r. 1

«-■

«hJ---fV-

p LJ l ■/?f

t f hj

---------- 1

(■ # ■k- m r-— 1—*-__ 1

r r r i

f * H*mf

-fi-----r—«

ir l t

*—r—r—J£U----- tu


f c r C J r [*-■ 1

/ ■ 1 * II- r .

= - E ^ —

|*—p |P p

-V- r)_ -1

/j . —---k r— I----

w W * = Fp ■ j f -—

;■. 1 n r

' U U

, 1. “'

■ 4 4

tf? d------J * J ■■ """" H"' X-i--- _* J —J * J m m

J > , l k I ^ L ----- -\1T|1l J---J1 J---- fj----- 1

A M nl'| f *"fe-- •--■ m ^Y v. * ^ 'J J----e------


MUXAMMASI HUSAYNIY

H N e ’matov notaga olganl_VndiMitt. >1.M. J = Mt

% J— * * ?—e_ff_* »if 1 '"J

(h J* J—J_*—ff-ff-

- C—r r r - f

tr r r r * 1----------■---bd—

» m + — — m —

-M---—1---------

=aa=:f.-^=i1L & w

— J—*—*—J—

—r—r—r—r——^=t

^£=

p r

—

—i—

r 1 f ^r - P W W f* W

—P-T—T—1

r # f f r& r c_r r l

(■r 1* 1* i*

r ■ i r r

r f r =e=!

i r p r r

i p r r=^

- r p r— ;50


1 r ; r C j -

- 1

l i* /

| r f r r ir u~ i / r1 j . j > j i u

- / — 1# --- * — • — » ------ m * --m *f .

# /

j r ! r cj~ ir p r1 j . j j j j. ji j


:-\i]]l;Lr 9 f * » * ""— P- f ------i ------

mp

t ^ ---- „ ------ ?------ -------------n— 1

-------- F------

!-------1-------p— P - M ------- :-|----------V - .- i

— 7— F —— * — -»—-n*-- '

i j b J*■■

4 = >

r i

— r - r — !— r

mp

f—w—m— »—fP---4 |*

*/ — V— ^ -= k = J

- V — 1 ---- 1* — K K ----1 B 1 — p ----* ----/ J-- ^---- — r— "— # — If o* /

£ r p r r ir p r *52


—Q— p~l— * — 0 -r ~0 0~

*■■■

f.'

|r f r r iri

I j. jj ■ u

r r r ■

E

£

/

i

i>r~ p r u - ir„Eipg

A j. j j j u. j j ■


.ijl

-J h ? 1— r - r — f — 1 ^ ---------------y #

*/

r — F -

— -------- -------- —t—

* f l r

--------P ^ -------

p r i =\4 § - J ---------- K

r — *—f

r

—r r r

i-------------- J -------

t f f z t >^ t d

4 =

i —

L |* f* (*Ify----------------

J> „■ . f — *— f* f± S =*.■■

— * — T~

r * n 1

,r w +. > > r ri*

*■■■£—

^j

i

----W-----1— ■-----

*-■----------1-—

r r i r

C—

• p r !— i


i

i

-I#-1-------1*----pP-

/

| r p r r ir<&j . j* j r-trrr

/

— y — * --- *— m — — ----— --- ----- — ------ * --— ---------___ K ___ m m — « — * — ■=----m —tF3#-■

I r p r u h p r cg


QARI NAVOO ‘zbek xalq kuyi

ZNazarov notaga olgan

r~ : pa H l pa $ IIV ^ J *' f N - ; J * I J- J J * I J f = f

f ' F >

k \ . J U j j v j -M J j -n• ■■

i h / l t 1 ; r T T ^ c j T ^ ^

j J i . - - . . N J M J j u ^

j ^ j ~ 3 i j *—*T

4 “ J ~ 3 J ^ i n _i - i j ~ * j ~ : i j ~ ^

4* J~3J^u < i . r i f r i- r ^JDT/? 1 7


^ ; j i r ^ / i i J > i Jt.:

4 5 j ~ i J - i - i i - ^

V . , V

■ J 3 _ m

■ 4 *

- W 3 i^rj---•— J " — -— |— *■— #-■---- -f-:

j i j s i

*

j i [ j ,> m rvVJ--- --J " ----j— *— ----1—

" A 5 - -7 - r — s - 1 ~d— J-----1

r ^ p f ---1— 1--- 1--- 1

4 ? ■ r p - L « = * = d u

r r r i r * r i r ' r T T f f'J? U U 1--I— ;— r

J i * p # i J " 5 p ^

.z:----1 =

■ r p - i J * u

J j * + *» i_r

-----= -w.:

----- *— h----- v— 1_


TANAVORR. Tursunov notaga olgan

a . O xr(jKLha Kl/

f ~ P P

# r #-v— ri 'g r r r TTz r

------------------------------------------------9 r / 'T / * * *i H ^ ^ —

4; J

J L L J j L L L E J L E S

•' r ' p r i r u s J__L

i p -

4 3 L T v P v P v p 1 : F ^ p ' P ^58


■ ■ r T l ^ r - f a■ y — ;a *' ■» r T 7 p r i1—* / r / r

&>■, ( V f V 8 C_T-g------- 0 -

i i= .i1#—+“T“

ir?’ r ,'r'VLr'L0'Tj,'tm r y7 p 1 j v p l t rt :— ——r r

i 1 - ~T

i5 r v P * P C - T I C - 1 1 P C J " P


~r.--- --—T7"

- y - S n ■ * ■ # — i# — i # ------------------ 0 ----- i# — i * —------------ ■*— 1/■— ^—

i .i r -

•

J f # ------------ *

•f f t f r r c f T r r r T K r E r

V ■---- t— LJj— J—

N *i — — — — — m m m m _ _--- i1,- ------- „,._U._N.._j^_

/ f 1---E i T i Y

i m &


- 4 ------------------

> Z r r f =

0 -------■ 4. i

m- *- *- -

-- * ---

- 1 > — -

— f*— -p----

m. j*.

*.T

f= ^ = = - f . f r t f i

j

— n - p - *■ /

-*---- 0--0--i. "110 '

-J>-p-r— r-

; r

. n ---- 7

s r —

m-----H ---

«— 1— *

— p ----

r

"tm------ 1

; ? r r . .

t

f ft

fm ■

/

i»-r^ -

Y

------(*'■---- 1#-*■ 11

(L.

'VI

$T 1

>

■ ^

-*— --)—

s

-f* — p

C-!-

— =

---- £— C

^ = P

— i— X—

mA ^ =

N #iH |—

/ c----

1 .■= £

J

/["

i rffi)-----—t J

~7

>

—B----- *■ * V V 4.

4 ^ =-f _ i

u ' p r 1


p L T p i

r ^ n r r .

^ 4

' p v p r i

r .. r

/

-------* — T —— -----n -----------

..— « — j

-r^-

y 1

— ^— i— f f p

_L----- f_-----

■* ■* 4 ■ _

i

- f e — -tJ

C— ,

j1 V- 4

1 k u - p r 1

jj * _ ~- f e —

4 ^ *---- ^

7 P

v P

- y r i

> ‘ M


HO MAYDA, MAYDA, MAYDA

F.Karomatov notaga olgan

j f o j j j j u j j . i ; j i

-Ji-a---------- , -S---- --- =l=fw j > i j

$ J J i J

-afi-ii----<t----.-------.------ 1-

‘ J i J- 1—a-J------ p_* J J *

^ J j J. 1

/Pfi K . k r i

J ' J J > J 1J'-V - 1

, i

db±=

-----v

J J

--T--

#' #

—*T—----*—

--

'UJ J J * —Pi—J * ■ i*----« ---4 ---- '

I 1 j j j j u j j . i j j j j


y j j j - u

. . . ■

* 3 = &- >■ 1 ■

* J *<

.-------S[—\------3 —

Y * *

---- K-r----

J ' J J-

c— c— t

' d d d d

s— !---- [----^

^ . i

V— J — L

— r -

J J J J

A

— J J ---J ---

-fe--- -3 —* *

^ ------

V11

* J ---

-------1*-----

O J i J i

s— 1 t—

^ V |

h ;

---- -------1-----

' i

fi? » ' J• x — d i— S-- >-4J - J — J — L

4------- K— —

rs : \ m m— d d _ f

-----r---1---------*' ,•x

^ : = iH r - h— J — I—

J J J

s = 5=1 d — d--- d— »

«• 1

= h ^ ± = —


— — i - 'i k : a1

- P - ^ J . •

---------- f r--- 1------- 4 ---- 4>—«■----Lhj - j ---- • J * J y iJ _ f

------- 1= f i ? = s -

A ^

d mf- d

Q

' J J J

\R I NAVO

R .l

' J i J

pursunov notag;

J

i olgan

; - j , . ^- V f - J J , F ■ f i

* "ir ^ ~u

_^ _c __ i.

- u -

f M ^ j JV J t*■

- > - S s —

L J U

— *— h r — r~ ------,— +-

. J

|* J

t=

+ m m

T J 1

------------ *—

0 4. n

js I ? I

n»---- *■ m m m \

4 — k

—* --- * —d

1 H

►----1—

+ h—¥-----

*t r , ' \ _ L j

W—


Jf *. * r f r i« ^ « fT f T 1 ■

f

^ b z k ,

^= r* f * r r f

F--------- -

:- *—-f-J u '— —W'— —■

- J — - U—*—F- ^ ■ *

f*- *- 1.

L f LJ :W' m * *igJL.

7 % T *' f r r— 11 f F *f 1

“f- »- •' m—9i u llp m F * : ■

J u 11- P * *

- i-* > f 9—9—*—4 M -J U 11

1 r * |. rT r ■ i r > F -m— i—

■4^=i

J : 1 - fa

— i— _i—■ u ir# ,- - r- *-

—!— W —« i

:i- -

r-*-

p — i—

* —V > 1 * •

a m

L _ --------£ -------


*— ?------ m p * »

L f C /

= £ £

— £

-■— *— i fh=a

%

1* •*• # •-r-m-----*= r ^

^ E X f f f i l

—------ e-

(n ^ —f .:

-0-fcz— i* ^-----^ v bsJ».:

Jitih ,w f

Ezj=b=

T T f

i \ t \ I U [ U 3

f 1 f F #— 1-P -f-^-m -m -* *T T——-

f .:

* !

l U ;— I u L j- i—i—

E X m ^ l - r * — —


4 f t L :

P S,. w f f

H

FFf

-*—

p

^^—v—

|* f m

l T i-Cj r

*— —1» i» + m'§ -==g U —L=

, 1 * ^

- £=T C^Qq

<b p f **; 1

■

^ t h - i - l -= F

—p—

1 - £=r

w- * w r i m—.—<5 ? f *

^ r r

\jf :

-*-1-

H +

f' *

f r

w 9

U U

r' * P *

1; *

p *

H i •■ f r=p=F

Ui-

f-—# * ■ * p *

--- i--

-F—t—

Jr r r *

^=N

—*

U u u r * r 1,

J L

r *

ir * \

-■—a—<b i r L *■

r~fr> j—!li*

—1---

_ i

-?— #—68


j p f c * L r . L r r . r J L * r : r * r r i-------------------- h

1 , * » r - g t f

----------------- 1 - = — — i — '— i

t t r r i v r r r r r / i r » i*.:

c / 7 M ^ = i r - £ r r - f i * r = p = i

r t f r f r f4. W 1r \ r i \< o -----------t :

»— P--* --f—Ii»—■*—« —

__ i

i f * r

=-« _ ~

r r ^ n

[----- :------1— :

* ■■ f —< 0 vt . :

- r P m m r r r r

- : i

r f f i-i— f

= = f c =

r m W m m'< 5 f ■ - ] ■ * ^

, ----- *

s = ^

---- * —i*—r

J — ^

— ^ ^ —

n ^ m

___r *

T T

* m m f

- ^ F - !— “ I-

■m— - h--------- t - ----- 1»— m m * f- w —

* !

• :' ^ _ r h i

^ i r n


FARG ‘ ONACHAR.Tursunov notagaolgan

i S , f t j r i f f ! [ _ [■

i m m4

n T T

i - c r - G T - r t - r r

i

" X s — n— d

T f — i------------------------------------------” —1 1 ------------ d


-*— i*— J— ? - - *■

- - —*

p- J—M

i*— T-N = H■* > r>--0%— 4-

= M f =

— -*L * * 11 »-v?— l

■ & - - —1*

— -J— «

— . ■

—* ■ - :-- J- L- 1l^ - »-

# 7"

_ _ _ C_ ■

y J ^ I -= t = t

- ^ = . n i

&)- - — *- J— ■t r i

-t — J

- |0-

'— *— J-

■#— i#—

j * j

—0- F-

kK r ,"1 r = -f— p-

_ r

f P m- w — p j 0 * J- = ^ = N71


■ p —

j JJr rJ f \r J •

f* +-

U U

&‘J rrr r ic/irr rn.P g f ^L : rr

- £ £*»

Q g * I* * —w

6 U L f

#12


;-----w -----* -----w---- —P

3 *=7^1

= 4t----- * —p ----- w i „ W= t — '---

— iP

■ 4 = 1 ----------- —

- m J \

d ---------

# = i-'-----JW — r * i i

T ^ -

------------------* ------4P------ - * — J —

. m J ~

4 »

^ _

4 ± i

E_T LT l l:*------» — * — w------• —

r J m =y=i

- p -

= 4* j9

' U- » n ■

—

# i

-------¥ — * —9

• m -■ > j

* * i

f - 1173


TOSHKENT YO‘LI


TTi

i ms -

----= t * = ----^— = * F — b _ :—

— # ---J L^J — * — #' J

—* — *' ;

£ ? i—I—= ^ r

T s n —rt 1 \ p ■-- , m:r^l. - /V !r T *■ m 1 I 1 rm\ • _L _L _L


HAVODORF.Karomatov notaga olgan

!£

Ha-vo- dor, ha- vo- do- re, da- raxt- lari

~ m ~ w

| F = Pme- va- dor, tol- xim- cha-day bo‘- ying- ga- ye,

S i 'o J Q p «C>a- ka- la- ring xa- ri- dor.

Xo dam- la- ri te- gir- mon,

T “=z=£

bir qo- pi- ni top- may- dur.

i v

Kich- kin- gi- na be- cho- ra- ye

a- ka- si- dan o‘t-may-dur. Bo-la- jo-nim


O-shiq bo‘l-dim o‘-zing-ga, ham qo-shu, ham

£ 3 3Ay-tol-may-man yu-zing- ga- e,

® r -ko‘-zing-ga.

r r prin-sof ber-sin o‘-zing- ga. Ay-tol-may-man

& > * J J s - A------------------- r--- s -V / u T ^

ryu- zing- ga- e,

— r / rin-sof ber- sin o‘-zing- ga.

PARANJI0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

— *Pa- ran- ji u- zun e- kan,

ji- va- gi qi- zil e- kan.

k 4.{ M " f fVl? * ■ M

Pa- ran- ji u- zun e- kan,

£ji- va- gi qi- zil e- kan. Pa-ran- ji- ni


Jrtft -— --- v-h- s— i .fe M ^ J J — •tash-la-gan Va

rt *■ t.. r- ta- nim

h~0—qi- zi e-

— J-kan.

* - * J J ■ - 4 .

*,■ 1 ^Pa- ran- ji- ni

<fty» j j j> j i

tash-

'- w-

• ila- gan

- i .J

Va- ta- nim qi- zi e- kan.

BILAGUZUK0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

P 1 v. n S— S—■V — 1 —J ? * ------

Su

£ ' S . h

J j

v bo‘->

- v - f

j I Pi- da tur

m V i

- gan yi-

wt 0 \

p ■' ■'

git,

1 v V^ -----------------

qo-shu ko

fj 1

p i p = t‘- zin o suz-g£m yi- gii

/ ' '

t,

p : n 5" '----P—----.1-

—m—j: *■

—y — ■ ff r ff-V f— - * - *

bi- 1— r ra-gu-zu

c ^ i

- gim-—P—

ni ol-gan yi

, J T i

- gi-— Y—

to,

fFF=

1 r k rol-sang ber-

gin -o

- r f V

- Vbi-

-■=;— r m

a-gu-zu-

. . h

0 J

gim-n

i

i,- P - P - P - l)l-sang ber-

— W — jr -^ d - - J ----1----- \

gin-o bi- la- gu- zu- gim- ni.


NAYLAYF.Karomatov notaga olgan

* *

illn n n i

* F3T

l l


+ —*

& ■ . - n n* — « — m-

n n \

u J --------------- i — \ i :'

1-Q J 1

----------h -------------------1"—W> ^ -------- *— \

„ ri i

J J J

=P^=

—J—J-----'---

/f a - ./ j j j j jf /

J J j ,

* *

----m------L

-4—4—«—«--------


0 ‘YNANG QIZLARXalq kuyi

J t & z n n i r tjm m - J~T"l r ~± = a

= F = f

w #

i 0---J-— J-— J— 4 * • — * —

&< & * ? j j * -

J L & f - r

■

- P

f *

n

% j■

m m m m

! 1 J Z J 1

<£>/■ ~

— ______ K _ K _ J

n j - iu ,J___£_f ^ ff.-

1— 1 1

- - V - -

*:

— * — =— * —* ■ ■ *

Jf j 1' « T J J

s / — J — d J— i J— « —C -T J !


r ~ n -------- ';m ns f m m m m

n i i

j =—* — d —J—

' ? m

/P J7'

* J

fc > ' « * /

L ' J \ - ------- (P-

PL— J - d = s h = t * J J J

— 'J JA ■ — X J

-----J-

------- «

i 1 ^ ■!

t.J

J

LAYLAK KELDI0 ‘zbek xalq qo‘shig‘i

> i i h B h h - J ---- * — N— f l — f ^ V

Lay- lak keldi,

~ p J H V

»--------- 4-yoz bo‘l

- H -

—m--di,

----K ----- K ------------» h -----_ | -----------------^ -----

qa- no- ti qo-

h b r T > -Q J J ; j-

g‘oz bo‘l-di. Da- 1

J — v h s K----

m m'------------ 4

i, dasht-la

L

- ■F ---r

■ ' X r j ' iqulf u- rib,

h h

W .j l = i h w J J J J pdar- yo bo‘- yi yuz bo‘l- di. Lay- lak ke- la- dur


H j ^ 1 r > j > > 1 J - |Pv

toq- qa,

! nQu- loq- la- ri- da

i h s :S- |

m .■ i \—--------m-------hal- qa,

_h _h -h_h iT f ■ i ^ i ■■ v ---------------^

hal- qa- si tu-

> 1 K l

m m m t

shib qop-ti,

_h h h r

m m m' m' i--------------------- m—,o- pib ber-san-giz

1 U

*" ol- qar.

> h h

1 m m m i----------------------Men bi- bi ho-

i 1 h S i

m m m 1ji e- dim,

> j s > _ T ~ -• — * — m.--------------l*/ .qizlar- mng to- ji e- dim. (

• H * — 1v -

t m m m-----------------)iz- lar o‘- yin

1 L

§ j j mtush- gan- da

rJmer

=F=fF

^ = J = ino- g‘o- ra-

i n v■w ^ w 1

chi e- dim,

J i J i L<3 ' '

no- g‘o-

= f i = ^ =

•■- -r

ram bu- zul- di,

h> h N v—

' ' 'zan- jir- lari

h J r ^ s - , |% 9 P * 11

u- zil- di, n

s —

o- g‘o-

-s—

■ 3 r i--------m— —ra- chi o

T-------- C-----

J L T f )‘r- ni- da

-x------ 1----- r -------\J ----- -— * — J j ------m ' J 1 J J ‘ ' = «laylak bo‘- yim cho‘- zil- di.


DARYO TOSHQIN

Xalq kuyi

> . !/ K 1 1

= c e

n

j* j#— —^

t ~ ~ 5 3 i

3 ^

F ^ =fo3 ** J-

----- r -

d * ?—W

I I I

»— w ■*

js 1 ---[----- ?iE E

— ■v

& J ' '

r.r) m

—J----4=: ' U '

-— - — —— > * *€■

* *— — d-= J - —

- ^ -h = N = S = :V u r

4 % ^

l L j

■■' J

= £ =


'r? j---T---p-- f~— r- r r \ KP- «■ ^ . L 1 J ■>• ‘ ir h

$C> M i H i

l u r IIr r j n | J"~ p~-

-PrVnT' ri**' 1 - 1

l 1 h | |

■'—J J J’

---------k---J--— J----■

B l - n i

* ■■-. m -

i.

J U 1

-m—*—— ■— * _ _ * V - 9J "

$ p7 (■■ r * ■'■(■’ *

-------------*b------- L_

K _K S-

ir r i

f=^=^iCr [ j r i u =

jP . rv . 4

_y J J

h i— i—

* ^

j >j i

7 ^ —

j y j i-*-- P J J.

-------------------------------

/ : m U

m -CO j

■

h---- J— J— J

— — ---- fc—» J * *

— J------ J-----

— — ^ -------------— m

L— 1i.

Lt______t____ ,.


0 ‘R 0Q CH ILA R Q O ‘SH IG ‘I

G‘.Toshmatov notaga olgan

A » J ^ j i H j Z -

I h b t

: = £ =

- h - t

--------f

M MV

—M— ^ —f*

- t — i

>—m—

% = t = e p r

—B-----1* ----- h -

r —

> — ^ i*

^ - 4

— —

N = l 4=U

—

T ^ f ’-

- l ^ -

= $ =

P ^

f = t ^ = r i*

4 M -

* j r ^» * ■ M

n i i - * f —» —#- m —-m—^ ----

<£ r e p—0 —

i = £ = = = ? “- = y =

— ^ = : m d

= t

d m '


M + ---T —^ -------- p m r — h l h l |

* p y i * * +

- T + + -

m =

'P -----------

— J -

m---------m-------

m m m ' m

- — f l -------- w -----------

v p

> . j l j . - p - / * p |* |*

v r — 1

--------—< g P * > * - —

l . » , > i

: £ = —

m m

.

^ ---------r f -

t =

_ n j h jv ? y i V ♦ . : r

* ■

- i O —

- r — i = l

1

T_r _ L (l

« ' « r f ' «

l X U : j |

^ ^ ' *

j P h . 1 h E

P — L,<

^ = 4

' ' - F * ]

— 1

— * — * ---------------y :

g * p 1 = 1

p O J . = ^


QAYSI BOG‘DAN OLDINGIZ

Ojiza she’ri

\Xalq kuyi

d d a

41. Mensiz-dan ay-2. Mu- bo- rak ay-

la- ram bir yax- la- gay Va- tan-

}c

shi sa-vol,f. , ning bo-g‘in,

siz bu gul-ni siz bu gul-ni

qay-si bog‘-dan qay-si bog‘-dan

i .-T~

ol- din-giz. ol- din-giz.

To‘-ti-ga o‘x- shay-di shi-rin

iktil- la-

TTT

lari.

r".

Qad-di qo-mat- la- ri, no-zik bel- la- ri,

k j j. . v [v f i sj |v a j o j i r-- I I

me-ni hay-ron

t ~et-di nar-giz ko‘z- la-ri, siz bu gul-ni

: JS—

____

1

— J * '---« --* -- « 1


r r n , r

D j r . p

m

= ¥

■ ■3-■ “ » — —Lf w

T 1 ' ‘

2 j ' n

F W --^ ----V----

= = F = ^ i— iS ^ =

V

m m j

H —

* • 4

K-m—

■: ■ " • 4

w ' Y ' » .

' ■

= ( =

« n j JKo‘r-gan c

1 J J

—

)-dam

1.1

*-bo‘-lur a-

= B =

■

ningi c x r f

hay- rc

1 ,.. R |

r - V -

>- ni.

m. m------

-m— — *

■

—P ---; * * b .T ■■

J ^

W------4

m = 3 =

Biz-ga ta

1 1

-sir

1.^

qil- di a-4 —dab-

:■"? £ J * ■;ik- ro-

----- r~----- ------

5 - i -mi.

^ = F

_y ~~ •*- ~r_______

, n , .

T.--■ ■r ------d

s * mr-1------------- j j J p r

Bir-ga o‘l-tir-

— (* J-- m —

J—"T-fr_r j - f

■ V — *-gan

f

L-ning yc)‘q-dir ar- no---- r----- Mi

ni, iiz bu gul--1-----ni

¥ r n r e r cr pqay-si bog‘- dan ol- din- giz.


/ > > . . n r-e=l---------------------------

---- =— =— =-----( o j— 1— ■—* — J -

^ i . j .. n . .

m •

m W' * - • m r

J P *

J. ^ ^f m ^

i----------

-1- ..----

—B _

___ ______------fp->-----

n - - h h — h

(jon)

—]*— r*— p-----

0 , : .

. 1 P y' e!=O- ra- zi hus-

F1—#----p-^ ^

— ------ m-— _— ] -

“—plJ

P------ 1 g (? :? rIii-ning yo‘q-dir

m

ba-lo- si

r". „

s<— r r K |------rz-la-gan so‘z-

J J . .p r ^lari darc

<9” !

- H-ning

z*±= m-------

L~ "da- vo- si,

H: V A f ^ J 1J J J J 1Bil-mam, bor-mi u-ning meh-ri-


QILPILLAM A0 ‘zbek xalq q o ‘shg‘i

v-=s - V

h h h* J■ * •—j ■ ■r J J J JQo-shing o‘s-ma- dak-ki- na

^ M K

qil-pil-la-ma,

4 .~T

be-ling tas-ma- dak-ki-na, qil-pil-la-ma.

,T> JM J* J> JS 1 » »Men se-ni kam- pir de-sam, qil-pil-la-ma (yo-rey),

qi- li- g‘ing qiz- dak- ki- na, qil-pil-la-ma,

i #■ 1** * X

Men se- ni kam- pir de-sam, qil- pil- la-

Sf'7 ? p~ p «h i i 1 J j Pma (yo- rey), qi- li- g‘ing qiz- dak- ki- na,

i*j * ■* * *qil- pil- la- ma qil-pil- la-ma, jon- gi- nam,

i iqil- pil- la- ma. Sho- li sol-dim ke- li- ga,


i T “r

qil-pil-la-ma, te- gir-mon-ning do‘-li- ga,

iqil-pil-la-ma. Sho-xi qi- yiq ya- ra- shar,

*—

qil-pil-la-ma yo- rey, chol-gi-nam-ning be- li- ga,

qil-pil-la-ma, sho- hi qi- yiq ya-ra- shar,

S=fivv - ■ T '

qil-pil-la-ma yo- rey, chol-gi-nam-ning be- li- ga,

& Jnj>Jtj»J~3qil-pil- la- ma, qil- pil- la- ma, jon- gi-nam,

l l lt f - } J / J'qil- pil- la- ma.


E, VOYEXalq kuyi

h v , , , l ,= <T“ c—|—ItTj— K--*-

*■

± = & =

' l - 11— J—

--i—U-—4 ^—

i n >— •

= & * = s-f

— 4—*--- —

*■■— ■*- —J i— +—J—

M , i

— -i—i---J-0

I _h h, 1 ,

— d—d-*—

I ^t-

d d' d * : p

--- ■— ---V

4—f i

------- —43— ■t-

=£*=

1 = & =

L

~d-*--L-- d~

— --

A--d_^J-

i'v? *t.-

f * n

----#--d-

J ’J ’J '■ 1 1

— -- bzz---j--« d d

1 i

d J.


- j r i i___ s - __

" * 1

« ■ ■■■

J J 1

= F = $ =

-#—#---

4 9 ----f.-

k > 1 . . 1

' g * * r

i. t >.■ i

— #-----

t* 1 h 1

= ^ = \

= 1

A L 1 S = ' r - b - Y - ------------- S-

= t

\ fw

h J

J J

f - H

* * J

— ( - -

_V J'

H — 1»

— e-----

,..s,

11 %r

1. 11 1| f -*--- “-

+.f.'

^--------

------ h-

m ■ mH--------L

J-1----- J

k 1

J

4.

J S—■r - s — **-— 4-

" J 1 ' ' i

*■rF ■


BOG‘DA OLMA PISH IB D I


K\— \-------- -I - =F-|—m n

i ■m— # -

'L -r

ff'1/ 1. « F -

------------- F

i*..J 13f

l i l*..j

-----s b — 1— F—■-r-________ » » ____ K__l>—* ----• +■ * ■JL *


&& J . J ? | J * J J- N J ^ J

m

¥ ' ■ j H j . | J -i -s i u !

i 2 ? = 5 EE

f 0 0 m. 0 0 ^ -0 P P


' J♦

N=4— J — fa_;—

i . ---------S-t— h

— itr -- ^ f r d --------d —d —

----------- r~-----------fr> j

-JM * —

-j-------- *! J * *

------------T-----"

- J ----* ---- *-----

jfCo v J ♦

$ iA

— — J-

—

-------------- J

T=I=F

j ----------£ -----------

— *—

p r v J

# /

v------ ------------------ * ” —

t ' 1 s n j . 1

—|— ?s ,-----------1

«-■

f h g \

H------

t — i * ^

------------------ i ---------J 1'

------------------ k-----------M’

| * — J— J=— |

Cftr 7 4t.--‘

A , )

*-— t H =

i

F > =J - J — J J J

- h h — E - r -<£> 7 Jf/

- v ^ ----

---M—J—

— — —

1 J j j j 1

" i-.J- W J d


J 1 J J ' d- ^ = J 1 J

i l LT ^--- VK - S (■' P *■ i _h j j j |

—i-- ------ 1----1

fi> ? f r — p — —*./ 1 1

— * — ^ ^ ----1-------------- - ■ m -*-•— —

7 ^ — V — *=------r( h * J *

*.■

J J d J

— M — "*— * J.—

J J ' J J 1

- : ---- #=-----

.* ::

::* -i

*• p r p J

7 7


EY, DILBARIMXalq kuyi

*Tj)H |

+— — i— ■—

l * *

----- f5----N;

- «s

-J

1

- " ^

|f j J 1, 1

f r ? j— * ;

3i>=^b=— s — T r-------w " < *!

n

— *K—

— 4— J— - * ------40------- ,■ ! J\ 1 - — * ---------

i(f? * j *■

i j f c f c z j

— *■— V - W P J

- + ---------

i

»? f=M =

!zJ-■*■ ■» ■ J- ■ *— b -JL------J+4J

T .' --------* - I n ---------------

J J j ~ r j 'i i i i98


GALMADIXorazm xalq q o ‘shig‘i

£

Ge-cha-gun yo‘l- la- n- na qa- ray-

| j - J _ > l j J ^ J I J _ i J jman, gal- ma- di - gal- ma- di,

i U ine- chun gal- ma- di. Gal- ma- di - gal-

L L ( i J J i ' ii =

v r *ma- di, ne- chun gal- ma- di?

mYu- ra- gim e- zil, bag‘-rim di- lin-

y~ !V

di- gal- ma- di - gal- ma- di,

i i ^ iU - i* V —ne- chun gal- ma- di. Gal- ma- di - gal-

i $* * * ^ne- chun gal- ma- di.

99

ma- di,


<l> * I J- J [ J J* J5U- zi- gim qi- liq(m) va’- da- si

iyol- g‘on, mu- dom o- shiq- liq- ni

4 j j ' jhay- li- ga qol- g‘on mu- dom o- shiq-

| i ; ; < i J J i U-liq- ni hay- li- ga qol- g‘on,

£ £mva’- da- si yol- g‘on - din ko‘ng- li- miz

j iqol- g‘on, Gal- ma- di -gal- ma- di,

£ £* y

Gal- ma- di - gal-

£ne- chun gal- ma- di.

h I £i J J j i j

ma- di, ne- chun gal- ma- di.


QILPILLAM AF.Karomatov notaga olgan

£ & k 'j 2 —1“™|——i“™i— n m =PRtJjEL^J,-- [.

m J

—i---H=j-f3 r

r -

h _n

J—

i"■' P J <—=

—|—

-J-J-;

f = \ = ^

—J—

—

J J

-m—m-fcr ' i>—w> Tjft 1 ■■'r [>. ' r g

—£— » m m m r

1 M M .

21

r/ i?r ]— ? ~r+ th h h J t H - — m m m m


y? !^. . i n n 1 l ~ l n 1

V ' » L

* - f l =

m m M

^ *

J ? ^ r4> j,----------------

—J —*— » ■ * » d w 4

r r ^ i(£ ) ’ v i? -------------- :

jP *7 r ?, ■/— n m

J J J i

n r

J— J —

=h—i-- 1—

d m d d

n n i4.g> — ■<■'

-. 1 - f

j * j

? f * --*— *■

—i —i-

Jx ■

j j *

? p— -

P i>. !>.:, ,.

* ?*" ? z :— ^

C y ^ i>—

( ^ A V ■

1

^ --—* ---^

M

J-- ----

■ '

= *

■ i

j #


HOY UKA, NOZING HOYF.Karomatov notaga olgan

L-- ------k-- 4---- 1---- k-- 4---vTt 4 b

0 i

i—3 ‘ i i i i i ^

t : S r - 1 [ ^ r i - i ------- \— :----5l

^ f e =

h V - - * --- J J »

------ -----

* J. J J- J-

J * * * ^ J ^ ;

----- i— :— [------ --------:

W « T J -----------

c v r—•J 4 4

p—“

— J---J-*1 J J J- J

<

k ku"? —

= ite=

^ j— ■i '

+ i iJ i J — * h * J i 1


r - j -

J > h

r J-i - Q J i '

V i J i ^

.------------- . ____ i

^ — : — 1

J , , J J J i i '


D O ‘MBIRAF.Karomatov notaga olgan

# /

/ L b ----

J* >. . . . — J —

------- i

T ^ — i

— J — J — # * — > J C 3 J

— j — j — j —

U - I ------------

J -----------■ -----------J -----------W — J ----------

.

4 ^ —

# / *

^ p =

r J 3 C n Q •

J i \ r —

1 . 1 J ~ j

— H

M =

♦ - 0 [ J J J J J J 0 J ^ J , —


r i

n n n n

J ~ 3 / 1 1

% — i i i i

^— ----------•—^— i— n n n-^r---- J^ J J * J m m J

- J h .3 — -----------------

i j j j j j j * j i

i

Y J i i i. i * =>

4 * < H j n r r n y S


1 r n

A ' l- j - i

"J— ^ ^ ^ J ^ — "W — — 1

cg / U j

!---------- = T ^ — - t ^( n ? — — a--------a — 4 — * — 4 — 4*.J -#- *

------ F 1— P “

J J J « T J ^ J J

---- J J J\l- J J

4 ’ n ^ r .

« Q i j } j — ’

r j i i i i < 1


HO, YALLO


i i i J [ j ^ i U i iChir-man-da cha- lol- may- man, ho, la- lal-

£lo, qo‘-lim-ga o- lol- may-man, ho, la- lal-

± — — MK

— — H* * --- J — J '—m — » --------J M

i 'i * :ho, la- lal- lo O- nam- ni ko‘

4 y j i u . j u u . j

rol- may- man, ho, la- lal- lo.

f ’' . 1 J- J>3La- la, la- lay, yalli, la- lal-

*

lo Yal-lo-chi qiz kim? Yal- lo- ni bil-

i' i i J > i = ^t . ^

ma-gan o- dam dav-ra- dan chiq- sin...


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. O .A .Ibrohim ov. 0 £zbek xalq m usiqa ijodi (M etodik ko£rsatma). I qism. T. 1994. UM NHTM nashriyoti.

2. R.Yunusov. 0 £zbek xalq musiqa ijodi (Metodik tavsiyalar). II qism. T. 2000. UM NHTM nashriyoti.

3. P.C.A6flyjuiaeB. «OSpHflOBaH My3LiKa LteHTpanLHoii A3hh». T. 1994. «OaH».

4. Is’hoq Rajabov. «Maqom asoslari». T. 1992.5. R.Tursunov. «Xalq musiqa ijodiyoti va adabiyoti». T. 2002.6. P.K)HycoB. «M aKO M Li h M yraM Li». T. « O a H » . 1992.7. R .Tursunov. «Ashula va raqs ansam bli b ilan ishlash

uslubiyoti». G £.G £ulom nashriyoti. T. 2002.8. F.N.Karomatov. « 0 £zbek xalq musiqa merosi». II qism.

G £.G £ulom nashriyoti. T. 1985.9. Z.B.Nazarov. «An’anaviy ansambl». T. 2005. UMNHTM.10. R.Tursunov. «Xalq kuylarini notalashtirish». T. 2002.11. 0 £.Toshmatov. «Folklor qo£shiqlari». T. 2003.12. A.5Komhh. «TpaKTaT o My3LiKe». T. 1960.13. LRajabov. «Maqomlar masalasiga doir». T. 1963.


MUNDARIJA

Kirish...................................................................................................... 3Xalq musiqasining umumnazariy m asalalari....................................5Mehnat qo£shiqlari................................................................................7Mavsumiy marosim qo£shiqlari.........................................................11Oilaviy marosim qo£shiqlari............................................................... 13Diniynavolar........................................................................................15Qo£shiq ..................................................................................................17Ashula................................................................................................... 19Lapar.....................................................................................................21Yalla...................................................................................................... 21Term a................................................................................................... 23Og£zaki an’anadagi professional m usiqa..........................................24Shashmaqomning cholg£u b o £limi — «Mushkilot»......................... 27Shashmaqomning ashula bo£limi — «N asr»................................... 28Tinglash va kuylash uchun qo£shiq va kuy nam unalari.............. 29Ilovalar..................................................................................................34Foydalanilgan adabiyotlar................................................................. 109


O ‘quv qo ‘llanma

Hamidulla Nurmatov, Nasiba Yoidosheva (Yuldasheva)

0 ‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODI

Kasb-hunar kollejlari uchun o ‘quv qo‘llanma

Muharrir M.Yo‘ldosheva Musawir R.Zufarov

Badiiy muharrir A.Bobrov Texnik muharrir TSmimova

Musahhih D.To‘ychiyeva Kompyuterda tayyorlovchi B.Ashurov

IB JNq 4425

Bosishga 31.07.2007-y.da ruxsat etildi. Bichimi 60 x 90 V16. Tayms garniturasi. Ofset bosma. 7,0 shartli bosma taboq.

8,5 nashr tobog‘i. Jami 1930 nusxa raqamli buyurtma.29-2007 raqamli shartnoma. Bahosi shartnoma asosida.

0 ‘zbekiston matbuot va axborot agentligining G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi.

100129. Toshkent, Navoiy ko‘chasi, 30. 100128. Toshkent, Usmon Yusupov ko‘chasi, 86.

Bizning internet manzilimiz: www.iptdgulom.uz


http://www.iptdgulom.uz

Numiatov H.0 ‘zbek xalq musiqa ijodi. Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘l-

lanma./H.Nurmatov, N.Yo‘ldosheva; 0 ‘zR Oliy va o‘rta maxsus talim vazirligi, 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar talimi markazi. T.: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2007. 112 b.

I. Yo‘ldosheva N.

«0‘zbek xalq musiqa ijodi» o‘quv qo‘llanmasi nazariy va amaliy qismlardan iborat bo‘lib, unda o‘zbek xalqining uzoq o‘tmishidan saqlanib kelinayotgan urf-odatlar, marosimlar va ularda ijro etiladigan kuy va qo‘shiqlar bayon etilgan.

Ushbu qo‘llanma Respublika pedagogika kollejlarida tahsil olayotgan o‘quvchi va o‘qituvchilar uchun tavsiya etiladi.

BBK 85.313(5U)fl722


0‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODIn.ziyouz.com/books/kollej_va_otm_darsliklari/sanat/O'zbek... ·...

Documents

Transcript of 0‘ZBEK XALQ MUSIQA IJODIn.ziyouz.com/books/kollej_va_otm_darsliklari/sanat/O'zbek... ·...