Станаўленне і развіццё Рэспублікі

Беларусь

Абвяшчэнне незалежнасці: прычыны і перадумовы

Суверэнітэт – поўная незалежнасць ад замежных дзяржаў ва ўнутранай і знешняй палітыцы.

Перабудова

Рост нацыянальных рухаў у СССР

Ідэя дзяржаўнага суверэнітэту ў БССР

Абвяшчэнне незалежнасці: супярэчнасці

oПрыхільнікі незалежнасці Беларусі;

oПрыняцце Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце.

• Прыхільнікі захавання СССР.

Вынік1991 г. – распад СССР. Стварэнне СНД.Беларусь прызнана міжнароднай супольнасцю.

Палітычная сістэма• 1994 г. – прыняцце Канстытуцыі;• Прынцып падзелу ўладаў;• Усталяванне прэзідэнцкай рэспублікі.

Сацыяльна-эканамічнае развіццё

• Эканамічны крызіс пасля распаду СССР;

• Пошукі выйсця з крызісу;

• Пераход ад камандна-адміністрацыйнай да рынкавай эканомікі;

• Мадэль сацыяльнай рынкавай эканомікі.

Мадэль сацыяльнай рынкавай эканомікі

Сацыяльная рынкавая эканоміка

Таварна-грашовыя адносіны

Дзяржаўнае рэгуляванне

Усебеларускія народныя сходы1996, 2001, 2006, 2010 г. – Усебеларускія народныя сходы. Вызначэнне накірункаў сацыяльна-эканамічнага развіцця.

Знешняя палітыка і знешняя эканоміка• Інтэграцыя з Расіяй (з 1999 г. – Саюзная дзяржава);• Эканамічная інтэграцыя: Еўразійскі Эканамічны саюз (2001 – 2014

гг. – ЕўрАзЭС).

Станаўленне дзяржаўнага суверэнітэту

Статус савецкіх рэспублік у СССР

• Не ўлічвалася нацыянальнае пытанне;• Фармальна: раўнапраўе

рэспублік;• Рэальна: падначаленне саюзных

рэспублік Маскве.

Абвяшчэнне суверэнітэту1988 – 1991 гг. – парад суверэнітэтаў у СССР.27 ліпеня 1990 – Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР.

Артыкул 11Беларуская ССР самастойна ажыццяўляе правы на

дабраахвотныя саюзы з іншымі дзяржавамі і свабодны выхад з гэтых саюзаў.

Беларуская ССР прапануе неадкладна прыступіць да распрацоўкі Дагавора аб саюзе суверэнных сацыялістычных дзяржаў.

Ідэя захавання СССР

Сакавік 1991 г. – рэферэндум па пытанні захавання СССР.

Але!

Жнівеньскі путч →правал → паскарэнне працэсу распада СССР.

Насельніцтва СССР Насельніцтва БССР0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Вынікі рэферэндума

за супраць

Заканадаўчае афармленне незалежнасці

Дата Закон

25 жніўня 1991 г. Аб наданні статусу канстытуцыйнага закона Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце.

26 жніўня 1991 г. Аб забеспячэнні палітычнай і эканамічнай самастойнасці БССР.

19 верасня 1991 г. Аб назве Рэспубліка Беларусь і дзяржаўных сімвалах.

18 кастрычніка 1991 г. Аб грамадзянстве Рэспублікі Беларусь.

Распад СССР і стварэнне СНД8 снежня 1991 г. – Белавежскае пагадненне.Ад Беларусі – С. Шушкевіч. Стварэнне СНД. Сфера ўплыву СНД:• Каардынацыя знешняй палітыкі;• Супрацоўніцтва ў галіне

транспарта, мытах, экалогіі і г.д.

10 снежня – Вярхоўны Савет РБ ратыфікаваў пагадненне. Цэнтр СНД – Мінск.

Прыняцце Канстытуцыі

1992 – 1994 гг. – праца Канстытуцыйнай Камісіі.Галоўная супярэчнасць: прэзідэнцкая ці парламенцкая рэспубліка?

15.03.1994 – прыняцце Канстытуцыі.

Беларусь

Прававая

Сацыяльная

Унітарная

Дэмакратычная

Органы ўлады згодна з канстытуцыяй

СудоваяСуды розных узроўняў

ВыканаўчаяСавет Міністраў і Прэзідэнт РБ

Заканадаўчая Вярхоўны Савет РБ

Паўнамоцтвы прэзідэнта:• Ахова суверэнітэта;• Забеспячэнне стабільнасці;• Захаванне правоў і свабод грамадзян.

Прэзідэнцкія выбары

23.06.1994 г. – 1 тур выбараў. 6 кандыдатаў: Дубко А. — старшыня Саюза аграрнікаў;Кебіч В. — прэм'ер-міністр Рэспублікі Беларусь;Лукашэнка А. — дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь XII

склікання, дырэктар саўгаса «Гарадзец»;Новікаў В. — сакратар ЦК Партыі камуністаў Беларусі;Пазняк З. — старшыня Партыі Беларускі Народны Фронт;Шушкевіч С. – былы глава Вярхоўнага Савета.

10.07.1994 г. – 2 тур выбараў. 80,3% Лукашэнка, 14,5% Кебіч.

Рэферэндум 1995 г.

Рэферэндум 1995 г.14 мая 1995 г. – рэферэндум.1. Ці згодны Вы з наданнем рускай мове аднолькавага статусу з беларускай?

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1995 г.2. Ці падтрымліваеце Вы прапанову аб устанаўленні новых Дзяржаўнага сцяга і Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь?

Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1995 г.3. Ці падтрымліваеце Вы дзеянні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, скіраваныя на эканамічную інтэграцыю з Расейскай Федэрацыяй? Вынікі

да не несапраўдныя

Рэферэндум 1995 г.4. Ці згодны Вы з неабходнасцю ўнясення змяненняў у Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь, якія прадугледжваюць магчымасць датэрміновага спынення паўнамоцтваў Вярхоўнага Савета Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь у выпадках сістэматычнага ці грубага парушэння Канстытуцыі?

Вынікі

да не несапраўдныя

Вынікі рэферэндуму1. Умацаванне ўлады прэзідэнта.2. Інтэграцыя з Расіяй.3. Паступовая русіфікацыя адукацыі і справаводства.4. Прыняцце новых дзяржаўных сімвалаў.

Дзяржаўныя ўзнагароды1995 г. – Палажэнне аб званні “Герой Беларусі”, ордэнах Айчыны, Францыска Скарыны.Першы герой Беларусі – У. Карват.

Усяго 11 Герояў Беларусі. Сярод іх:• П. Пракаповіч;• М. Савіцкі;• Мітрапаліт Філарэт;• Д. Домрачава.