.0

การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผน าอดมสต ส าหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

เสถยร วงคคม

ดษฎนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย

สงหาคม 2562

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย)

การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผน าอดมสต ส าหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

เสถยร วงคคม

ดษฎนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย

สงหาคม 2562

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย)

THE STRUCTURAL RELATIONSHIP MODEL OF INDICATORS OF MINDFUL LEADERSHIP FOR PRIMARY SCHOOL PRINCIPALS

STHIAN WONGKOM

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS

FOR THE DOCTOR DEGREE DOCTOR OF EDUCATION

DEPARTMENT OF EDUCATIONAL ADMINISTRATION

FACULTY OF EDUCATION

MAHAMAKUT BUDDHIST UNIVERSITY

JUNE, B.E. 2562 (2019)

(COPYRIGHT OF MAHAMAKUT BUDDHIST UNIVERSITY)

หวขอดษฎนพนธ : การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

ชอนกศกษา : นายเสถยร วงคคม ชอปรญญา : ศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา : การบรหารการศกษา ปพทธศกราช : 2562 อาจารยทปรกษาหลก : รองศาสตราจารย ดร.วโรจน สารรตนะ อาจารยทปรกษารวม : ผชวยศาสตราจารย ดร. ประยทธ ชสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย อนมตใหนบวทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

คณบดบณฑตวทยาลย ........................................................

( ) คณะกรรมการสอบวทยานพนธ: ประธานกรรมการ ........................................................

( ) กรรมการ(อาจารยทปรกษาหลก) ........................................................

(รศ. ดร. วโรจน สารรตนะ)

กรรมการ/อาจารยทปรกษารวม ........................................................

(ผศ.ดร.ประยทธ ชสอน) กรรมการ ........................................................

(พระครสธจรยวฒน, ผศ.ดร.) กรรมการ ........................................................

(พระมหาศภชย สภกจโจ, ผศ.ดร.)

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย

Thematic Title : The Structural Relationship Model of Indicators of Mindful Leadership for Primary School Principals

Student’s Name : Sthian Wongkom Degree Sought : Doctor of Education Department : Educational Administration Anno Domini : 2019 Advisor : Assoc. Prof. Dr. Wirot Sanrattana Co-Advisor : Assist. Prof. Dr. Prayuth Chusorn Accepted by the Graduate School, Mahamakut Buddhist University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Doctor’s Degree.

Dean of Graduate School ........................................................

( ) Thematic committee: Chairman ........................................................

( ) Member (Advisor) ........................................................

(Assoc. Prof. Dr. Wirot Sanrattana) Member/Co-Advisor ........................................................

(Assist. Prof. Dr. Prayuth Chusorn) Member ........................................................

(Phrakrusutheejariyawat, Assist. Prof. Dr.) Member ........................................................

(Phramahasuphachai Subhakicco, Assist. Prof. Dr.) Copyright of the Graduate School, Mahamakut Buddhist University

ก

บทคดยอ

หวขอดษฎนพนธ : การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงช ภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

ชอนกศกษา : เสถยร วงคคม ชอปรญญา : ศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา : การบรหารการศกษา ปพทธศกราช : 2562 อาจารยทปรกษาหลก : รองศาสตราจารย ดร.วโรจน สารรตนะ อาจารยทปรกษารวม : ผชวยศาสตราจารย ดร. ประยทธ ชสอน

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรไวในโมเดล

2) ทดสอบความสอดคลองของโมเดลท พฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยกบขอมลเชงประจกษ

3) ตรวจสอบคานาหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ประชากรทใชใน

การวจยคอผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจานวน

27,718 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามแบบประมาณคาจากกลมตวอยาง ทไดมาโดยวธการสมแบบหลาย

ขนตอนจานวน 610 คน วเคราะหขอมลโดยโปรแกรมสาเรจรปมผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานการวจยท

กาหนดไว คอ 1) ตวบงชทใชในการวจย จานวน 60 ตวบงชมความเหมาะสมตามเกณฑทกาหนด

คอ มคาเฉลยเทากบหรอสงกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20% จงไดรบการ

คดสรรไวในโมเดลทกตว 2) โมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยมความสอดคลองกบขอมลเชง

ประจกษ โดยมคาไค-สแควรสมพทธ (CMIN/DF) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร

(RMSEA) คาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (AGFI) คาดชนความ

สอดคลองเชงเปรยบเทยบ (CFI) และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (NFI) เปนไปตามเกณฑทกาหนด

ทงในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงและอนดบสอง และ 3) คานาหนกองคประกอบหลกมคา

ระหวาง 0.84 – 1.70 ซงสงกวาเกณฑ 0.70 คานาหนกองคประกอบยอยมคาระหวาง 0.31 – 1.95 และ

คานาหนกตวบงชมคาระหวาง 0.30 – 8.26 ซงสงกวาเกณฑ 0.30

คาสาคญ: ตวบงช, ภาวะผนาอดมสต, ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

ข

Dissertation Topic : The Structural Relationship Model of Indicators of Mindful Leadership for Primary School Principals

Student’s Name : Sthian Wongkom Degree Sought : Doctor of Education Program : Educational Administration Anno Domini : 2019 Advisor : Assoc. Prof. Dr. Wirot Sanrattana Co-Advisor : Assist. Prof. Dr. Prayuth Chusorn

The objectives of this research were to 1) study the appropriateness of the indicators

for selection in the model, 2) test the fitness of the model developed from theory and

research with the empirical data, and 3) verify the factor loading value of the major

components, minor components and indicators. The research population was 27,718 primary

school administrators under the jurisdiction of the Office of the Basic Education Commission.

Data were collected by using a set of rating scale questionnaires from 610 randomly

selected multistage random sampling. Data analysis was done by statistical program. The

results of the research were based on the research hypotheses: 1) The 60 indicators used in

the study were suitable for the criteria as mean equal to or higher than 3.00 and distribution

coefficients equal to or less than 20%. All were selected in the model. 2) Models developed

from theory and research were fit with empirical data by the value of relative Chi-square

(CMIN/DF), root mean square error of approximation (RMSEA), goodness-of-fit index (GFI)

adjusted goodness - of - fit index (AGFI), comparative fit index (CFI), and normed fit index

(NFI) were in accordance with the criteria from both of the first order and the second order

of confirmative factor analysis, and 3) the major components had factor loading ranged from

0.84 to 1.70 , which is higher than the criterion as 0.70. The minor components had factor

loading between 0.31 to 1.95 and indicators had factor loading ranged from 0.30 to 8.26 ,

which are higher than the criterion as 0.30.

Keywords: Indicator, Mindful Leadership, Primary School Principal

ค

กตตกรรมประกาศ

ดษฎนพนธเลมน สาเรจลงไดเนองจากบคคลหลายฝายทไดชวยเหลอในครงน ผวจยใคร ขอขอบคณมหาวทยาลย ซงเปนสถาบนทประสทธประสาทความรทางการศกษาดานการบรหารการศกษา ระดบปรญญาเอก

ขอกราบขอบพระคณอธการบด และคณบดบณฑตวทยาลย ทไดอานวยความสะดวกในการศกษาตลอดหลกสตร ขอกราบขอบพระคณทานผชวยศาตราจารยดร.ไพศาล สวรรณนอย ทกรณาเปนประธานควบคมการสอบ ขอกราบขอบพระคณคณาจารยผสอน คณาจารยประจาโครงการปรญญาเอกสาขาการบรหารการศกษา ทกทานทไดอบรมสงสอนใหความร ตลอดจนทานผเชยวชาญทกทานทกรณาเสยสละเวลาอนมคายงเพอใหขอเสนอแนะในการตรวจสอบเครองมอวจยจนไดเครองมอทมคณภาพสาหรบการวจย

ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.วโรจน สารรตนะ และผชวยศาสตราจารย ดร.ประยทธ ชสอน ทใหความอนเคราะหรบเปนอาจารยทปรกษาหลกและอาจารยทปรกษารวม ทใหคาปรกษาและชแนวทางทเปนประโยชน สนบสนนสงเสรมจนงานวจยสาเรจเรยบรอยลลวงไปดวยด ซงผวจยมความซาบซงในความกรณาเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงยงไว ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ พระครสธจรยวฒน,ผศ.ดร. พระครธรรมาภสมย,ดร. และพระมหาศภชย สภกจโจ,ผศ.ดร. ทเปนแรงบนดาลใจจดประกายแนวคดในการศกษาจนประสบความสาเรจ พรอมทงทคอยใหกาลงใจ แนะนาผลกดนแมในยามทอแทใหฝาฝนอปสรรคทงปวง

ขอกราบขอบพระคณ คณพอบญถง – คณแมสมจตร วงคคม ทใหการสงสอน อบรมเลยงดเปนอยางด และขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยทองเพลน ธารงวฒ คณกญญาพรรณ วงคคม คณระพพร จนทรหาญ ขอขอบคณครอบครวและญาตมตรทกทาน ทคอยหวงใยใหการสนบสนนและเปนกาลงใจตงแตเรมเรยนจนถงจบการศกษา

ขอขอบคณเจาหนาทมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน และผบรหารโรงเรยน ระดบประถมศกษา ทกทานทไดใหความสะดวก ความรวมมอในการตอบแบบสอบถามดวยดเสมอมา ตลอดจน เพอนนกศกษาระดบปรญญาเอกทกทานทคอยเปนกาลงใจแกผวจยเสมอมา คณงามความดและประโยชนอนเกดจากดษฎนพนธเลมน ผวจยขอใชเปนเครองสกการบชาคณพระรตนตรย พระคณของมารดา บดา ครอาจารยทประสทธประสาทความรทมคณคายง และเปนประโยชนแกสาธารณชนทกทาน เสถยร วงคคม

ง

สารบญ

บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ช สารบญภาพ ญ บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 คาถามการวจย 6 1.3 วตถประสงคการวจย 6 1.4 สมมตฐานการวจย 6 1.5 ขอบเขตการวจย 7 1.6 นยามศพทเฉพาะ 8 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 10

บทท 2 เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ 12 2.1 หลกธรรมเพอการวจย 12 2.2 สตและสมาธ ตามวถพทธศาสนา 16 2.3 องคประกอบหลก “ภาวะผนาอดมสต” 26 2.4 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของตระหนกในตนเอง 35

2.4.1 องคประกอบของตระหนกในตนเอง 35 2.4.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความตระหนกดานอารมณ 40 2.4.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมการประเมนตนเอง 41 2.4.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของรขอจากดของตนเอง 42 2.5 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของมความมงมน 45 2.5.1 องคประกอบของมความมงมน 45 2.5.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมเปาหมาย 50 2.5.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมทศนคตเชงบวก 51 2.5.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความภกดตองาน 52 2.5.5 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความกระตอรอรน 53

จ

สารบญ (ตอ) 2.6 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของมความเหนอกเหนใจ 57 2.6.1 องคประกอบของมความเหนอกเหนใจ 57 2.6.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความมนาใจ 61 2.6.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความเอออาทร 63 2.6.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมเมตตา 63 2.6.5 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมสต 64 2.7 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของการตดสนใจทด 67 2.7.1 องคประกอบของการตดสนใจทด 67 2.7.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของระบเปาหมาย 72 2.7.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของจดระเบยบความคด 73 2.7.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของตระหนกถงอคต 74

2.8 โมเดลสมมตฐานภาวะผนาอดมสตเพอการวจย 76 บทท 3 วธด าเนนการวจย 81

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 82 3.2 เครองมอทใชในการวจย 85 3.3 การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 86 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 87 3.5 การวเคราะหขอมลและเกณฑการแปลความ 88 3.6 เกณฑทใชในการทดสอบความสอดคลองของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ 90 3.7 การตรวจสอบคานาหนกองคประกอบ 92

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 93 4.1 สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล 93 4.2 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม 95 4.3 ผลการวเคราะหเพอตอบวตถประสงคการวจย 96

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 138 5.1 สรปผลการวจย 139 5.2 อภปรายผล 146 5.3 ขอเสนอแนะ 151

บรรณานกรม 153

ฉ

สารบญ (ตอ) ภาคผนวก 168 ภาคผนวก ก แบบตรวจสอบการใชภาษาของขอคาถามและดชนความสอดคลองของขอ คาถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ

169

ภาคผนวก ข รายชอผเชยวชาญและหนงสอถงผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอท ใชในการวจย

177

ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหคา IOC 185 ภาคผนวก ง ผลการตรวจสอบสานวนภาษา 189 ภาคผนวก จ แบบสอบถามเพอใชในการวจย 196 ภาคผนวก ฉ ผลการวเคราะหหาคาสมประสทธความเชอมนจากการทดลองใช 203 ภาคผนวก ช หนงสอราชการของคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย เพอขอความอนเคราะหในการเกบขอมล

206

ภาคผนวก ฌ ผลการตรวจสอบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

208

ประวตผวจย 228

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 สงเคราะหองคประกอบหลกของภาวะผนาเชงอดมสต (Mindful Leadership) 31 2.2 สงเคราะหองคประกอบของ “ตระหนกในตนเอง” 38 2.3 องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบตระหนกใน

ตนเอง

44 2.4 สงเคราะหองคประกอบของ“มความมงมน” 47 2.5 องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบของมความ

มงมน

55 2.6 สงเคราะหองคประกอบของ “มความเหนอกเหนใจ” 59 2.7 องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบมความเหน

อกเหนใจ

66 2.8 สงเคราะหองคประกอบของ “การตดสนใจทด” 70 2.9 องคประกอบยอยนยามเชงปฏบตการและตวบงชขององคประกอบการตดสนใจทด 75 3.1 จงหวดในแตละสานกงานศกษาธการภาค 83 3.2 จานวนกลมตวอยางทไดมาโดยใชวธสมแบบหลายขนตอนตามจานวนสถานศกษา 84 3.3 แสดงความสมพนธระหวางองคประกอบหลก องคประกอบยอย จานวนตวบงช

และจานวนขอคาถามในแบบสอบถาม

85 3.4 ผลการวเคราะหคาสมประสทธแอลฟาของความเชอมนของแบบสอบถามโดยรวม

และจาแนกเปนรายองคประกอบหลก

87 3.5 คาสถตทใชเปนเกณฑในการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจาก

ทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ

92 4.1 องคประกอบหลกและองคประกอบยอย และอกษรยอแทน 93 4.2 สญลกษณและอกษรยอทใชแทนคาสถต 94 4.3 ความถและรอยละของขอมลแสดงสถานภาพของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม 95 4.4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธการกระจายแสดงความ

เหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธโครงสรางเปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20%

97

ซ

สารบญตาราง (ตอ) 4.5 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดของตระหนกใน

ตนเอง(SEA)

109 4.6 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดของมความ

มงมน (CMT)

110 4.7 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดของมความเหน

อกเหนใจ (CPS)

111 4.8 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดของการ

ตดสนใจทด (GDC)

112 4.9 คาสถต Baertlett และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไม

เยอร- ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) ของแตละโมเดลการวด

113 4.10 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของตระหนกในตนเอง

(SEA)

113 4.11 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบ

ตระหนกในตนเอง

114 4.12 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของม(CMT) 117 4.13 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบ ม

ความมงมน

118 4.14 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจ

(CPS)

120 4.15 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบม

ความเหนอกเหนใจ

121 4.16 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของตดสนใจทด (GDC) 123 4.17 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบของ

ตดสนใจทด

123 4.18 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนขององคประกอบยอย 14 ตว 127 4.19 คาสถต Baertlett และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไม

เยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) ของโมเดลตวบงชภาวะผนาเชงอดมสต

128

ฌ

สารบญตาราง (ตอ) 4.20 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองเพอพฒนาตวบงชภาวะผนาเชง

อดมสต

129 4.21 นาหนกองคประกอบ (factor loading) ขององคประกอบหลกองคประกอบยอย

และตวบงช

132 4.22 คาสถตจากผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงของโมเดลการวด

4โมเดลและผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของโมเดลการวดของภาวะผนาเชงอดมสตเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนด

135

ญ

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 โมเดลการวดภาวะผนาเชงอดมสต 34 2.2 โมเดลการวดองคประกอบของ “ตระหนกในตนเอง” 40 2.3 โมเดลการวดองคประกอบของ “มความมงมน” 49 2.4 โมเดลการวดองคประกอบของ “มความเหนอกเหนใจ” 61 2.5 โมเดลการวดองคประกอบของ “มการตดสนใจทด” 71 2.6 โมเดลสมมตฐานตวบงชภาวะผนาเชงอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา 78 4.1 โมเดลสาหรบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม 101 4.2 โมเดลการวดของ ตระหนกในตนเอง 104 4.3 โมเดลการวดของ มความมงมน 105 4.4 โมเดลการวดของ มความเหนอกเหนใจ 106 4.5 โมเดลการวดของ การตดสนใจทด 107 4.6 การสรางโมเดลการวดของ ตระหนกในตนเอง 115 4.7 การสรางโมเดลการวดของ มความมงมน 118 4.8 การสรางโมเดลการวดของ มความเหนอกเหนใจ 121 4.9 การสรางโมเดลการวดของ การตดสนใจทด 124 4.10 โมเดลเพอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง 126 4.11 โมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของตวบงชภาวะผนาเชงอดมสต 130 4.12 กรอบแนวคดเชงบรหารเพอการพฒนาหรอการตดตามประเมนผลการพฒนาภาวะ

ผนาเชงอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

137 5.1 โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาเชงอดมสตสาหรบผบรหาร

โรงเรยนประถมศกษา

145 5.2 กรอบแนวคดเชงบรหารเพอการพฒนาหรอการตดตามประเมนผลการพฒนาภาวะ

ผนาเชงอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

151

1

บทท1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา สภาวะจตของคนทวไป โดยปกตจะกลาวถงสภาวะของการหลบและการตนเทานน แตแททจรงแลว

ยงมสภาวะจตขนสงขนไปอก เปนสภาวะทรางกายยงตนอย ไมไดหลบ แตจตใจสงบ ผอนคลายมความสข โดยสภาวะนจะมคลนสมองทพเศษแตกตางจากชวงเวลาตน หลบและฝนอยางเหนไดชด ดวยสภาวะจตขนสงนไดรบการพสจนแลววาสามารถพฒนาไดโดยการพฒนา “สตและสมาธ” เมอบคคลไดรบการพฒนาสตและสมาธแลวจะสามารถดาเนนชวตและทางานไดอยางมความสข ปราศจากทกข บรรเทาโรคทางกายและโรคทางจต และสามารถแกไขปญหาตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และเมอสามารถนาสตและสมาธมาประยกตใชในชวตประจาวน ในการทางานในชวตครอบครวและในการสรางสมพนธภาพในสงคมแลวจะเปนประโยชนอยางมหาศาล (พระไพศาล วสาโล, 2557)

ในกรณของสต (Mindfulness) Kabat-Zinn (2003) ศาสตราจารยดานการแพทย มหาวทยาลยการแพทยของรฐแมสซาจเสทส ผเปนปรมาจารยดานสตในประเทศตะวนตก และเปนผรเรม Mindfulness-Based Stress Reduction Program ไดกลาววา สตหมายถงการคงไวซงการรตวทกชวขณะในความคด อารมณ ความรสก ความรสกทางกาย และสงแวดลอมทอยรอบตว สตยงรวมไปถงการยอมรบ ซงหมายถงการทบคคลตงใจอยกบความคดและความรสกทงหลายโดยไมไปตดสนผดถกในชวขณะนน เมอฝกสตแลวความคดของคนเราจะถกปรบใหอยกบความรสกทเกดขน ณ ปจจบน ไมตองหมกมนกบอดตหรอวตกกงวลถงอนาคต

สวนสมาธ (Meditation) The Free Dictionary (2014) ไดกลาววา สมาธเปนเรองของการฝกความตงใจใหจดจอกบเสยง วตถ ภาพในใจ ลมหายใจ การเคลอนไหวหรออยกบความตงใจของตวเอง เพอทจะเพมความรตวตอปจจบนขณะชวยลดความเครยด สงเสรมการผอนคลายและกอใหเกดความเจรญเตบโตของบคคลและจตวญญาณ เปนความตงมนแหงจต เพอใหจตพกโดยวางจากความคดทงปวง เพราะโดยทวไปจตจะมความคดอยเสมอ เมอสะสมความคดทไมถกใจกจะกลายเปนความวาวนอารมณและความเครยดในทสด นอกจากน ยงยทธ วงศภรมยศานต (2557) ไดกลาววา สมาธเปนทตงมนแหงจต การฝกปฏบตสมาธ คอ การทา ใจใหนงวางจากความคดทงปวง สรางสขดวยสตในองคกร โดยใหจตจดจอกบสงใดสงหนง เชน ลมหายใจ หากจตหยดนงไดแลวจะมพลงเหมอนการรวมโฟกสของแสงใหเปนจดเดยวกน ยอมมพลงทจะจดไฟใหตดไดการฝกสมาธนน ทางจตวทยานอกจากเปนการลดความวาวนและความเครยดของจตใจแลว จตทออกจากความสงบของสมาธยงเปนจตทมสตไดงายอกดวย แนวคดเกยวกบสต (Mindfulness) ตามทศนะของ Brown and Ryan (2003) และKabat-zinn (2003) มพนฐานแนวคดมาจากสตในทางพทธศาสนา มลกษณะเชนเดยวกบการศกษาในเรองเชาวปญญาหรอ

2

ความฉลาด (Intelligence) ตางๆของมนษย ตามทศนะของ Zohar, 2000 ; Emmons, 2000 ; Wolman, 2001 ; Amram, 2007 ; King, 2008 ทกลาววา เชาวนปญญาของมนษยมหลากหลาย เชน IQ (Intelligence Quotient) คอความฉลาดดานสตปญญา การรคด EQ (Emotional Quotient) คอ ความฉลาดทางดานอารมณ และ SQ (Spiritual Intelligence) คอ ความฉลาดทางดานจตวญญาณ ซงความฉลาดทางดานจตวญญาณนหมายถงความสามารถของบคคลทเกยวของกบการคด วเคราะหเกยวกบชวตและเหตการณตางๆทเขามาในชวตตนเอง ทาใหบคคลนนมความเขาใจตนเอง รและเขาใจความหมายทแทจรงของชวตตน สามารถรซงถงเหตผลไดวาตนเองเกดมาเพออะไรและอยเพออะไร รวมไปถงการเขาใจในความสมพนธระหวางตนเองและผอน เหนถงความเชอมโยงของส งตางๆทหลากหลายและเมอมปญหาหรอความทกขใดในชวต กสามารถปรบเจตคตและจดการกบความทกขทเขามาในชวตได

เมอพจารณาทศนะของความฉลาดทางจตวญญาณตามทกลาวมาแลว พบวา มความหมายทโนมเอยงเขาใกลปญญาในทางพทธศาสนามากกวาตวแปรความฉลาดทางจตวทยาแบบอน กลาวคอ ความฉลาดทางจตวญญาณเปนสวนหนงของปญญาทางพทธศาสนาในดานทรเกยวกบวถจตของตนเองอยางเปนเหตผล คอ รวาตนเองมจดดจดบกพรองหรอมกเลส อนเปนเครองเศราหมองในจตอยางไรบาง และสามารถจดการกเลสของตนไดในระดบหนงโดยอาศยพระธรรมคาสอนตามทตนไดเรยนรมาเปนตวชวยขดเกลาและสามารถจดการปรบเจตคตของตนและจดการกบความทกขทเขามาในชวตของตนไดระดบหนง เมอพจารณาทศนะของความฉลาดทางจตวญญาณเชอมโยงถงภาวะผนาอดมสต ( Mindful Leadership) ซงนกวชาการบางทาน เชน พระไพศาล วสาโล (2557) เรยกวา ภาวะการนาดวยการเจรญสต หมายถง การนาเอาการเจรญสตมาใชในชวตประจาวนและการทางานจนเปนการดาเนนชวตอยางมสต รตวอยกบปจจบน ทงในดานการกระทาภายนอกของตนเอง การมปฏสมพนธกบผอนและความรสกภายใน รปแบบของการเจรญสตทคนไทยคนเคยทสดคอ การนงสมาธ แตการเจรญสตสามารถทาไดในหลากหลายรปแบบไมวาจะเปนการตระหนกรตวเวลาทาสงตางๆ หรอการเหนและสามารถละวางความรสกตางๆ ทเกดขนได แมวาการเจรญสตจะเปนสงทคนไทยคนเคยด เนองจากเปนองคประกอบสาคญอยางหนงของพทธศาสนา แตแนวคดเรองภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) หรอภาวะผนาดวยการเจรญสต ถกพฒนาขนเปนสวนหนงของทฤษฎการจดการของตะวนตก โดยเชอวาหากผนามคณสมบตตางๆทเกดจากการฝกฝนการเจรญสต เชน มการคดทชดเจนขน รบรอารมณความรสกตนเองไดเรวขน มองการณไกลและแนวแนตอเปาหมายของตนเอง จะทาใหการบรหารงานราบรน เกดผลลพธทดตอองคกรและทาใหคนทางานมความสข เชน George (2010) นกวชาการดานภาวะผนาและอดตผบรหารของบรษทแหงหนงกลาววา การฝกเจรญสตนน จะชวยใหเรามความชดเจนวาอะไรเปนสงสาคญสาหรบเรา และทาเราเขาใจโลกรอบตวมากขน การเจรญสตจะชวยใหเราลดละการใหความสาคญตอสงเลกสงนอยและความวตกกงวลเกยวกบสงทไมสาคญ เสรมสรางพลงในการทางาน การมความเมตตากรณาตอผอนและมความสามารถในการเสรมพลงแกคนในองคกร ฉะนน ดเหมอนวาเปาหมายของภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) หรอภาวะผนาดวยการเจรญสตตามทศนะของนกวชาการตะวนตกจะแตกตางจากการเจรญสตในศาสนาพทธทมงเนนการเขาถงนพพานอยางทคนไทยคนเคยกน แตเปนการนามาใชเปนเครองมอเพอประโยชนในการจดการ การพฒนาศกยภาพบคคลและการนา

3

ในบรบทขององคกรมากกวา จงไมนาแปลกใจทการเจรญสตจะกลายเปนทกษะทมการเรยนการสอนอยางกวางขวางและมราคาแพง ทงในแงการพฒนาบคลากรหรอการพฒนาภาวะผนาหรอใชเปนเครองมอฝกทหารในกองทพสหรฐอเมรกา (Myers, 2015)

จากผลการศกษาของ พระไพศาล วสาโล (2557) พบวา การฝกสต กาลงไดรบความนยมอยางมากในสหรฐอเมรกา ซงครงหนงจากดวงอยในสานกปฏบตธรรมของชาวพทธกลมเลกๆ ปจจบนไดแพรหลายไปตามโรงเรยน โรงพยาบาล มหาวทยาลย องคกรธรกจ หนวยงานราชการ ไมเวนกระทงเรอนจา จนอาจกลาวไดวาการฝกสตไดเขาสกระแสหลกของสงคมอเมรกนไปแลว บรรษทชนนาของอเมรกาเปนอนมากไดจดหลกสตรเจรญสตใหแกผบรหารและพนกงานอยางจรงจง กเกล (google) มโครงการฝกสตชอ “แสวงหาดานในของคณ” (Search Inside Yourself) ปละ 4 ครงๆ ละ 7 สปดาหสาหรบเจาหนาทของตน ปรากฏวาไดรบความสนใจอยางลนหลาม ในสานกงานของกเกลยงมทางเดนจงกรมซงทาเปนรปเขาวงกต ขณะทอเบย (E-bay) จดหองสมาธทมบรรยากาศชวนนงเจรญสต สวนทวตเตอร (Twitter) และเฟซบค (Facebook) กไมยอมนอยหนา มการจดหลกสตรเจรญสตแกพนกงานเชนกน ผกอตงทวตเตอรคนหนง แมแยกตวมาตงบรษทใหม แตกยงจดใหมการฝกสตเปนประจา ลาสดทาน หลวงป ตช นท ฮนห (Thich Nhat Hanh) เปนพระภกษชาวเวยดนาม ผนาเสนอความคด พทธศาสนาตองเปนสวนหนงของชวตประจาวน และพทธธรรม เปนสงทสามารถประยกตใชใหเขากบวธชวตยคปจจบนได (Engage Buddhism) ทานเปนทรจกในฐานะ พระเถระชนผใหญ พระอาจารยเซน พระมหาเถระในพทธศาสนามหายานผสอนการฝกสมาธภาวนา เปนกว นกเขยน นกตอสเพอสนตภาพ ไดรบนมนตใหไปนาการเจรญสตทสานกงานของกเกล โดยมผบรหารของบรรษทชนนาดานเทคโนโลยมารวมปฏบตดวย และธนาคารโลกเปนเจาภาพอาราธนาทานไปบรรยายเรองพลงแหงสต ซงไดรบความสนใจจากพนกงานเปนอยางมาก กจกรรมหนงทดงดดใหผนาดานเทคโนโลยมรวมอยางคบคง คอ Wisdom 2.0 ซงเปนเสมอนมหกรรมประจาปดานการเจรญสต ปน (2557) มคนเขารวมกวา 2,000 คน (ปแรกทจดคอ 2552 มคนรวมเพยง 325 คน) มองคกรมากมายผดขนเพอรบจดหลกสตรฝกสตใหแกบรษทตางๆ โดยมรปแบบและจดเนนจดขายทหลากหลาย ไมเพยงแตเทานน อปกรณสงเสรมการเจรญสตกขายดมาก นอกจากเบาะรองนง เสอ ระฆง ธป แลว ปจจบนมแอปส (Apps) เกดขนมากมายทเกยวกบการฝกสตและทาสมาธ ยงหนงสอดวยแลว ไมยากเลยทจะหาหนงสอทมชอผกกบคาวา “สต” หรอ Mindfulness เชน การเลยงลกอยางมสต การกนอยางมสต การสอนอยางมสต การบาบดดวยสต การเรยนรอยางมสต การเมองแหงสต (Mindful Politics) สมองกบสต (The Mindful Brain) เปนตน ดวยเหตนจงไมแปลกทนตยสารไทมขนปกดวยภาพหญงสาวในชดขาวกาลงหลบตาทาสมาธอยางสงบ พรอมกบขอความวา “The Mindful Revolution” เพอชใหเหนถงความเปลยนแปลงครงใหญทกาลงเกดขนในอเมรกา อะไรทาใหการฝกสตไดรบความนยมอยางมากมายเชนน เหตผลสาคญกคอ ความเครยดทมากขน อนเนองจากชวตทเรงรบและขอมลททวมทน สวนหนงเปนผลจากการแขงขนทเขมขนขน อกสวนหนงเกดจากเทคโนโลยดานสารสนเทศททาใหผคนเชอมตอกบโลกแหงขอมลอนมากมายมหาศาล ทาใหผคนแทบไมมเวลาเปนของตนเอง ยงไมตองพดถงการงานทสามารถแทรกเขามาในชวงเวลาทควรจะเปนสวนตว เชน เวลาพกผอน อยกบครอบครว หรอเวลานอน ความเครยดเหลานผคนพบวาไมอาจบรรเทาไดดวยวธการทคนเคย

4

เชน กน เทยว เลน เพราะใหผลเพยงชวคราว อกทงยงมโทษตามมาโดยเฉพาะการเสพสงเสพตดหรออบายมข นอกจากนน พระไพศาล วสาโล ยงกลาวอกวา หลายปทผานมามงานวจยมากมายทชวา การเจรญสตนนชวยลดความเครยดได อกทงยงมผลดตอสขภาพ แถมยงชวยใหมสมาธดขนดวย ผลดทเปนรปธรรมเหลานเชอเชญใหผคนเขาหาการเจรญสต ขณะเดยวกนองคกรธรกจกเหนวามนเปนผลดตอหนวยงานของตนดวย เพราะชวยใหพนกงานทางานอยางมประสทธภาพมากขน ประการหลงนเปนจดเดนทดงดดใจผบรหารองคกรธรกจมากเพราะเชอวามนจะทาใหหนวยงานของตนม “ขอไดเปรยบในการแขงขน” จงเปนเหตผลประการหนงทมการนาการเจรญสตเขาไปในคณะธรกจของมหาวทยาลยฮารวารด (Harvard Business School)

จากทกลาวมา มประเดนทนาสนใจ คอ เปาหมายของภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) หรอภาวะผนาดวยการเจรญสต ตามทศนะของนกวชาการตะวนตกจะแตกตางจากการเจรญสตในศาสนาพทธ ในกรณของพทธศาสนามเปาหมายทมงเนนการเขาถงนพพานอยางทคนไทยคนเคยกน แตในทศนะของนกวชาการตะวนตก มเปาหมายเพอใชเปนเครองมอเพอประโยชนในการจดการ การพฒนาศกยภาพบคคล และการพฒนาองคการ ดงทศนะของ Myers (2015) ดงกลาวในตอนตน

ในงานวจยน มงการศกษาภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) ตามทศนะของนกวชาการตะวนตก ทมเปาหมายเพอใชเปนเครองมอเพอประโยชนในการจดการ การพฒนาศกยภาพบคคล และการพฒนาองคการ เพราะเหนวาจะเปนแนวคดทจะสามารถนามาใชพฒนาผบรหารสถานศกษาในสงคมยคปจจบนไดโดยมงหวงผลในแงของการพฒนาคณภาพของการจดการศกษา ซงจากผลการศกษา พบวา นกวชาการไดกลาวถงองคประกอบของความมภาวะผนาอดมสตทหลากหลาย ดงเชน Hawkins (2011) ผบกเบกการฝกอบรมความเปนผนาอดมสตการพฒนาและบรการใหคาปรกษาไดกลาวถงกระบวนการทผนาอดมสตยดถอ ดงน 1) ตระหนกในดานอารมณของตนเอง 2) เขาใจในสถานการณ 3) เขาใจเสยงรอบขาง 4) ใชกระบวนการแบบองครวมในการตรวจสอบ Inam (2012) ผใหการฝกอบรมผบรหารระดบสงไดกลาวถงวธทจะทาใหเกดสตของผนาอดม ดงน 1) รจกการลดความเครยด 2) รจกตวเอง 3) เอาใจใสตวเองมากขน 4) จดการหรอควบคมพลงในตนเอง 5) ผรจกการฟง 6) เหนดวยอยางยงทคนอนมสวนรวม 7) สรางระยะหางระหวางการคดกบการทา 8) สมผสดวยสญชาตญาณ 9) โอบกอดรบการเปลยนปลง 10) มจดเนนในความชดเจนมากขน Riddle (2012) ทปรกษาอาวโสศนยความเปนผนาดานการสรางสรรค รฐแซนดเอโกสหรฐอเมรกา ไดกลาวถงสามหลกสาคญของการฝกผนาเชงสต ดงน 1) เปนบคคลทมใจทวางเปลา 2) ไมใชการเกดปฏกรยา 3) ใหความสนใจและเอาใจใส Ataya (2013) ผบรหาร Western Leaf Electronics University of Phoenix ไดกลาวถง 9 วธในการปฏบตความเปนผนาอดมสต 1) เปนปจจบนอยกบปจจบน 2) มความระมดระวง 3) มความเงยบสงบ 4) มความมงเนน 5) มความชดเจนและมงมน 6) อเบกขา 7) มความขะมกเขมน 8) มความเหนอกเหนใจ 9) ไรทตไมมมลทน Lamos (2014) ผประกอบการ ผจดการดานการเปลยนแปลง กลาวถง 5 ลกษณะของความเปนผนาเชงสต ดงน 1) มความมงมนตงใจจรง 2) มการพฒนา 3) ตระหนกถงผลกระทบทตามมา 4) มความคดรเรมสรางสรรค 5) ยอมรบการเสยงในการตดสนใจ Oetting (2015) ผจดการอาวโส รฐแมสซาชเซตสสหรฐอเมรกา ไดกลาวถงหกทกษะในผนาอดมสต ดงน 1) รบผดชอบ 2) มความชดเจนไมรบเรงในการตดสนใจ 3) มการปรบตวทด 4) เรมตนดวยความรกความ

5

เมตตา 5) เปดใหมการเปลยนแปลงดานนวตกรรม 6) มการปองกนไมใหเกดความเบอหนายในทม อกรายหนงคอ Williams (2016) ประธานบรษทเรยวลเลยมสแอสโซซเอท ซงเปนบรษทใหบรการการฝกอบรมผบรหารและการพดอยางมออาชพ ไดกลาวถง 7 อปนสยของผนาอดมสต ดงน 1) รตวเองอยกบปจจบน 2) ครนคดความตระหนกในตนเอง 3) มการจดการบรหารพลง 4) ตอบสนองมากกวาการนงเฉย 5) แสดงใหเหนถงการยอมรบและความเหนอกเหนใจ 6) การเปดกวาง 7) ความผกพนไมใชสงทผกพน

นอกจากนน ยงมนกวชาการอกหลายทาน ทไดกลาวถงคณลกษณะของผนาเชงอดมสต ในลกษณะทเปนหลากหลายทศนะ ทงทมทศนะทตรงกนและทแตกตางกน ดงมผลการศกษาทผวจยไดนาเสนอไวในบทท 2 เปนหลากหลายทศนะทผวจยเหนวา หากมการนามาสงเคราะหดวยกระบวนวจย และตรวจสอบยนยนถงความตรงเชงโครงสรางของตวแปรทใชในการศกษา กจะทาใหไดองคความรใหมเกยวกบองคประกอบของภาวะผนาอดมสต ทสามารถจะนามาใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาผบรหารสถานศกษาในบรบทไทยไดอยางเปนระบบ ซงการสงเคราะหหลากหลายทศนะดวยกระบวนวจยและตรวจสอบยนยนถงความตรงเชงโครงสรางของตวแปรทใชในการศกษา ผวจยเหนวาการพฒนาและทดสอบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงช ดวยกระบวนการวจยโดยใชนยามเชงประจกษ (Empirical definition) จะชวยใหไดองคความรใหมทเปนผลจากการสงเคราะหทฤษฎหรอผลงานวจยทมอยอยางหลากหลายนน ดงนน ผวจยจงสนใจทจะวจยเพอพฒนาและทดสอบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยใชนยามเชงประจกษ (Empirical definition) ทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐาน แลวกาหนดนาหนกของตวแปรยอยโดยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ (นงลกษณ วรชชย , 2545) ซงจะทาใหผวจยไดศกษาทฤษฎหรอผลงานวจยอยางหนกแนนจากหลากหลายแหลง เพอการสงเคราะห ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงช นาไปสการสรางโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางทผวจยสามารถตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ โดยหากพบวาโมเดลทผวจยพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษตามเกณฑทกาหนด กแสดงวา ไดองคความรใหมทมความเหมาะสมสอดคลองกบบรบทสงคมไทย ทสามารถนาไปเปนแหลงอางองเพอการวจยตอเนองหรอเพอการพฒนาใหสมบรณใหดยงขนตอไปในอนาคต และสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการวางแผนหรอสรางเกณฑประเมนเพอการพฒนาผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไดอยางสอดคลองกบทฤษฎและผลงานวจย ซงจะชวยสงเสรมประสทธภาพการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาทจะสงผลตอการบรหารจดการศกษาและการพฒนาการศกษาทมคณภาพตอไป

6

1.2 ค าถามการวจย โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทผวจย

พฒนาขนจากทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม โดยมคาถามการวจยยอยดงตอไปน

1.2.1 ตวบงชภาวะผนาอดมสตทพฒนาขนมความเหมาะสมตามเกณฑทกาหนดหรอไม 1.2.2 ผลการทดสอบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตทพฒนาขนมความ

สอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม 1.2.3 คานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

ภาวะผนาอดมสตเปนไปตามเกณฑทกาหนดหรอไม

1.3 วตถประสงคการวจย เพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลความสมพนธ เชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน กบขอมลเชงประจกษ โดยมวตถประสงคยอย ดงน

1.3.1 เพอศกษาความเหมาะสมของตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา เพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสราง

1.3.2 เพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชทพฒนาขนจากทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานกบขอมลเชงประจกษ

1.3.3 เพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง จากคานาหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

1.4 สมมตฐานการวจย โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชทใชในการวจยนสรางและพฒนาขนโดยใชน ยามเชงประจกษ

(Empirical definition) ทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐาน แลวกาหนดนาหนกของตวแปรยอยโดยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ เปนวธทมผนยมใชกนมาก (นงลกษณ วรชชย, 2545) เพราะเปนการวจยทยดถอทฤษฎประจกษนยม (Empiricism) เปนวธวทยาศาสตร (Scientific approach) จงมความนาเชอถอกวาวธใชนยามเชงปฏบต (Pragmatic definition) และวธใชนยามเชงทฤษฎ (Theoretical definition) (วโรจน สารรตนะ, 2561) ซงผวจยไดศกษาทฤษฎและผลงานวจยอยางหนกแนนจากหลากหลายแหลงเพอการสงเคราะห ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงช ดงผลการศกษาวรรณกรรมทเกยวของ และมกระบวนการในการทาวจยทเครงครดตอหลกการพรอมไดตระหนกถงหลก Max-Min-Con ในระเบยบวธวจย ตามทศนะของ Kerlinger, and Lee (2000) ทงกรณการกาหนดขนาดกลมตวอยาง การสมกลมตวอยาง การสรางและพฒนาคณภาพเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล และการใชสถตทเหมาะสม ดงนน ในงานวจยน ผวจยจงกาหนดสมมตฐานการวจยเพอคาดคะเนคาตอบจากผลการวจย ดงน

7

1.4.1 ตวบงชทใชในการวจยมความเหมาะสมสาหรบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงช ภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาโดยมคาเฉลยเทากบหรอสงกวา 3.00 และมคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20%

1.4.2 โมเดลทพฒนาขนจากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากเกณฑ ดงน 1) คาไค-สแควรสมพทธ (Relative chi-square: CMIN/DF) มคาอยระหวาง 1–3 หรอนอยกวา 2) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) มคาตากวา 0.05 3) คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) มคาอยระหวาง 0.90 – 1.00 4) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness of fit index: AGFI) มคาอยระหวาง 0.90 – 1.00 5) คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) มคาอยระหวาง 0.90 – 1.00 และ 6) คาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) มคาอยระหวาง 0.90-1.00

1.4.3 โมเดลมความตรงเชงโครงสราง โดยมคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลก มคาเทากบหรอสงกวา 0.70 และคานาหนกองคประกอบขององคประกอบยอยและตวบงชมคาเทากบหรอสงกวา 0.30

1.5 ขอบเขตการวจย 1.5.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2561 1.5.2 องคประกอบของภาวะผนาอดมสต และองคประกอบยอยของแตละองคประกอบของภาวะผนาอดมสต ทเปนผลจากการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน และกาหนดเปนขอบเขตการวจยในครงนมดงน

1.5.2.1 องคประกอบของตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) ประกอบดวย 1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 2) มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 3) รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation)

1.5.2.2 องคประกอบมความมงมน (Commitment) ประกอบดวย 1) มเปาหมาย (Goal) 2) มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) 3) ความภกดตองาน (Loyalty to Work)

4) มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 1.5.2.3 องคประกอบมความเหนอกเหนใจ (Compassion) ประกอบดวย 1) ความมนาใจ (Kindness) 2) ความเอออาทร (Generosity)

8

3) มเมตตา (Merciful) 4) มสต (Conscious) 1.5.2.4 องคประกอบตดสนใจทด (Good Decision) ประกอบดวย 1) ระบเปาหมาย (Purpose) 2) จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 3) ตระหนกถงอคต (Aware of Biases)

1.6 นยามศพทเฉพาะ การวจยโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชโมเดลภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยน

ประถมศกษา ผศกษาไดกาหนดนยามเฉพาะไว ดงตอไปน 1.6.1 ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา หมายถง ผดารงตาแหนงผอานวยการโรงเรยน หรอผรกษา

ราชการแทนผอานวยการ ทปฏบตหนาทในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 1.6.2 ภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) หมายถง การแสดงออกทสงเกตไดจากพฤตกรรม 1) ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 2) มความมงมน (Commitment) 3) มความเหนอกเหนใจ (Compassion) 4) การตดสนใจทด (Good Decision) 1.6.3 ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงคณลกษณะในการทางาน โดยสงเกตไดจากองคประกอบ 1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 2) มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 3) รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation) ซงแตละองคประกอบมนยามศพทเฉพาะดงน

1.6.3.1 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) หมายถง ความสามารถของบคคลในการจดการและควบคมอารมณของตวเองและเขาใจอารมณตนเองตลอดจนผลกระทบของอารมณตวเองทมตอประสทธภาพการทางาน และสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางานและเปาหมายขององคกร

1.6.3.2 มการประเมนตนเอง (Self – Assessment) หมายถง ความสานก ซงเปนภาวะทางจตทเกยวกบความรสก ความคด และความปรารถนาตาง ๆเกดการรบรและการตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอนแลวมการประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง เขาใจ และยอมรบตนเอง อยางไมลาเอยง มสต รเทาทนในอารมณของตนเอง โดยพจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน หรอการสารวจดวยตนเอง มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

1.6.3.3 รขดจากดของตนเอง (Self - Limitation) หมายถง การเขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ โดยการสารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรงในสวนประกอบต างๆของชวตตนเอง สงททาใหเกดความแตกตาง หรอทาใหเกดความแตกตางกบคนอน รจกขดความสามารถของตวเอง

9

รขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรทเกนฝน มความใสใจตวเอง เพอทชวยใหตดสนใจทชาญฉลาดและชวยใหปรบแตงเปนความคดและความรสก สะทอนถงความพยายามในมมมองทแตกตางกนและเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

1.6.4 มความมงมน (Commitment) หมายถง พฤตกรรมทไดรวมมอกนพฒนางานใหบรรลเปาหมายทตองการรวมกนอยางมประสทธผลและสาเรจผลสมฤทธ สงเกตไดจาก1) มเปาหมาย (Goal) 2) มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) 3) ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 4) มความกระตอรอรน (Enthusiasm) แตละองคประกอบมนยามศพทเฉพาะดงน

1.6.4.1 มเปาหมาย (Goal) หมายถง ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด โดยยดเปาหมายเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเพอวดความกาวหนาของความสาเรจขององคกร เปนความทาทาย เปนแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต สามารถบรรลไดดวยกระบวนการจดการโดยมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

1.6.4.2 มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) หมายถง ความคดทจะชวยใหมองเหนและตระหนกถงโอกาส เปนความรสกทมอทธพลตอพฤตกรรมและการตดสนใจ สามารถสรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค และมความเชอมนในความสามารถของตนเองโดยสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด สามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

1.6.4.3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work) หมายถง การมบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย มความไววางใจตอองคกร มการปฏบตหนาทอยางดทสดและมความภาคภมใจในงานไมหยดเรยนรพรอมทจะกาวไปขางหนา มความซอสตยในงานททาและมความสมพนธกบเพอนรวมงานทดใหเกยรตและยกยองเพอนรวมงานและรวมแสดงความคดเหนกบเพอนรวมงานและยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

1.6.4.4 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) หมายถง ความคลองแคลววองไวในการทางาน ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย มความทมเทในการทางานสง ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน ตลอดจนมการสอสารทด 1.6.5 มความเหนอกเหนใจ (Compassion) หมายถง พฤตกรรมทใชกระบวนการคดทใชเหตใชผลพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบในการทางาน เพอใหงานนนบรรลวตถประสงคของงานทตงไว สงเกตไดจากองคประกอบท 1) ความมนาใจ (Kindness) 2) ความเอออาทร (Generosity) 3) มเมตตา (Merciful) 4) มสต (Conscious) ซงแตละองคประกอบมนยามศพทเฉพาะดงน 1.6.5.1 ความมนาใจ (Kindness) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทนเปนผมความเสยสละ ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผ อน เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม

10

1.6.5.2 ความเอออาทร (Generosity) หมายถง กระบวนการกระทาระหวางบคคลทใหการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคลใหดารงไวซงความเปนมนษย ประคบประคองและเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและมคณคา ซงเปนการแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม โดยคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม 1.6.5.3 มเมตตา (Merciful) หมายถง พฤตกรรมทแสดงใหเหนวามจตแหงความรกใคร ความหวงใย ความสงสาร ความปรารถนาด ความเปนมตร ความอนเคราะหโดยไมมเงอนไข เพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกขโดยไมคาดหวงวาจะไดอะไรตอบแทน คดหาทางชวยเหลอเทาทตนจะทาได กระทาดวยความปรารถนาด อยากใหเขามความสข 1.6.5.4 มสต (Conscious) หมายถง สภาวะทบคคลแสดงพฤตกรรมถงความตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเองและทสมพนธกบบคคลอนมความระมดระวงมการเตรยมตวและตนตว มความคลองแคลวกระฉบกระเฉง มวธพด วธการคด และการวางแผนทด ทาใหแกไขปญหาอยางถกตอง เหมาะสม รวมทงสตทาใหเรายอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

1.6.6 มการตดสนใจทด (Good Decision) หมายถง พฤตกรรมทประพฤตปฏบตอยางถกตองและเหมาะสมในการปฏบตหนาท เพอดารงอยในความถกตองและดงามตามหลกจรยธรรมและคณธรรม สงเกตไดจากองคประกอบท 1) ระบเปาหมาย (Purpose) 2) จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 3) ตระหนกถงอคต (Aware of Biases)

1.6.6.1 ระบเปาหมาย (Purpose) หมายถง ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน ซงสามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย และเพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

1.6.6.2 จดระเบยบความคด (Organize Ideas) หมายถง การนาความคดเหนมาจดเปนระบบ การจดลาดบการคด สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน โดยเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม เขาใจเหตการณ และเรองราวตางๆ อยางตอเนองกน มความสมพนธกน สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบโดยอาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

1.6.6.3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) หมายถง พฤตกรรมทบคคลมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง ความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง เปนผลนามาซงการสญเสยความคดทเปดกวาง ผทมความลาเอยงมกจะเชอในสงทตนศรทธาและปฏเสธทจะคานงถงความคดเหนของผอน

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.7.1 ประโยชนทคาดวาจะไดรบในเชงวชาการ

11

โมเดลความสมพนธโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

หากผลการทดสอบพบวามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จะมประโยชนในเชงวชาการ ดงน

1.7.1.1 ชวยใหไดองคความรใหมทมความเหมาะสมสอดคลองกบบรบทสงคมไทยทสามารถ

นาไปเปนแหลงอางองเพอการวจยตอเนองหรอพฒนาใหสมบรณใหดยงขนตอไปในอนาคต และสามารถ

นาไปใชเพอการวจยประเภทอนตอไปได เชน การสรางโมเดลสมการโครงสราง การวจยและพฒนา หรอการ

วจยเชงปฏบตการ เปนตน

1.7.1.2 ชวยใหเกดคณสมบตมความสามารถในการยอขอมล (data reduction) อยใน

รปแบบทงายตอการนาไปใชประโยชน ลดความซาซอนของขอมล เปนการจดขอมลอยางสรป ทาใหองคการ

สามารถนาไปใชตดตาม ทบทวน และตดสนใจตอการดาเนนงานขององคการได และมคณสมบตทสามารถ

นาไปใชไดกบทกระดบ ไมวาจะเปนองคการระดบประเทศ หรอในหนวยงานยอย

1.7.2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบในการประยกตใช

1.7.2.1 ผลจากการวจยในครงนจะทาใหไดโมเดลความสมพนธโครงสรางตวบงชภาวะผนา

อดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทไดรบการยนยนดวยกระบวนการวจย ทสามารถนาไปใชเปน

แนวทางในการวางแผนหรอสรางเกณฑประเมนภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา เพอ

กาหนดจดเดนจดดอยในการพฒนาไดอยางถกทศทาง อนจะชวยลดปญหาคณภาพของการจดการศกษาได

1.7.2.2 สถานศกษาในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขต

พนทการศกษา และสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอหนวยงานทเกยวของกบการพฒนา

ภาวะผนาของผบรหารสถานศกษา สามารถนาโมเดลความสมพนธโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบ

ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไปทดสอบเพอใชเปนประโยชนในดานการตดตามภารกจ (monitoring) เพอใช

ประกอบการตดสนใจ หรอในการประเมนผล (evaluation) การดาเนนงานวาบรรลวตถประสงคทตงไวมาก

นอยเพยงใด ตลอดจนใชเปนแนวทางการควบคมองคการ (controlling the organization) ซงเปน

กระบวนการวางระเบยบกฎเกณฑเพอใหการปฏบตงานเปนไปตามมาตรฐานหรอจดหมายขององคการท

กาหนดไว หรอเปนกระบวนการทบคคล กลมบคคล หรอองคการไดกาหนดถงสงทจะใหบคคล กลมบคคล

หรอองคการไดกระทา เพอใหบรรลจดหมายขององคการ เพอใหเกดความมนใจวาสมาชกในองคการได

ประพฤตปฏบตในทศทางทจะทาใหบรรลผลตามมาตรฐานหรอจดหมาย มงเนนใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค

ใหมากขน และลดพฤตกรรมทไมพงประสงคใหนอยลง

12

บทท 2 เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

การวจยนมจดมงหมายเพอสรางโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบ

ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยมวตถประสงคดงน 1) ศกษาความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรไวในโมเดล 2) ทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานกบขอมลเชงประจกษและ 3) ตรวจสอบคานาหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ผวจยไดศกษา เอกสาร งานวจยทเกยวของ เพอใหไดกรอบแนวคดในการวจย ตามลาดบดงน คอ

1. หลกธรรมเพอการวจย 2. สตและสมาธ ตามวถพทธศาสนา 3. องคประกอบหลกของภาวะผนาอดมสต 4. องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงช ของแตละองคประกอบหลกของภาวะผนาอดมสต 5. โมเดลสมมตฐานภาวะผนาอดมสตเพอการวจย

2.1 หลกธรรมเพอการวจย การดาเนนงานวจยโดยมหลกธรรมทางพระพทธศาสนาเปนกรอบแนวทางในการดาเนนการวจย ทา

ใหการวจยตงแตเรมการวจยจนถงสนสดการวจย โดยเชอวาหลกธรรมทางพระพทธศาสนาทจะกลาวถงนนชวยเสรมสรางใหการดาเนนงานวจยเปนไปอยางมคณภาพมากขน และชวยใหการวจยนสาเรจลลวง ทงยงประยกตหลกคด หลกการในการบรหารจดการกจการงานดานอนๆได ดงนนผวจยจงไดนอมนาหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาประกอบการวจย ดงน

หลกสปปรสธรรม 7 กนก แสนประเสรฐ (2559) รองผอานวยการสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต ไดกลาววา การยด

หลกการอยรวมกนและรเทาทนโลก หลกสปปรสธรรม 7 คอ 1. ธมมญตา (Knowing the Law, Knowing the Cause) ความเปนผรจกเหต คอรความจรง ร

หลกการ รกฎเกณฑ รกฎแหงธรรมได รกฎเกณฑแหงเหตผล และรจกหลกการทจะทาใหเกดผล 2. อตถญตา (Knowing the Meaning, Knowing the Purpose) ความเปนผรจกผล หรอความมง

หมาย คอรความหมาย รความมงหมาย รประโยชนทประสงค รจกผลทเกดขน 3. อตตญตา (Knowing Oneself) ความเปนผรจกตน คอ รจกเราวาเรานน โดยฐานะภาวะเพศ

ความรความสามารถ และคณธรรมเปนอยางไร และเทาใด แลวประพฤตใหเหมาะสม และรจกทจะปรบปรงตอไป

4. มตตญตา (Moderation, Knowing how to be temperate) ความผรจกประมาณ คอ ความพอดในการจายโภคทรพย ในทนหมายถงการบรหารการเงน

13

5. กาลญตา (Knowing the Propertime) ความเปนผรจกกาล คอ รกาลเวลา อนเหมาะสม และระยะเวลาในการประกอบกจ

6. ปรสญตา (Knowing the Assembly, Knowing the Society) ความเปนผรจก ชมชน คอ รกรยาทจะประพฤตตอชมชนนน

7. ปคคลญตา (Knowing the individual, Knowing the different individuals) ความเปนผรจกบคคล คอ รจกความแตกตางของบคคลวาโดยอธยาศย ความสามารถ และคณธรรม

หลกธรรมสปปรสธรรม 7 เปนหลกธรรมทเกยวของกบการทาวจยในเบองตน การทาวจยจะตองเรมจากการมเหตและผลทนาสนใจในการทาวจย โดยกาหนดกระบวนการทางานใหสอดคลองกบหลก หลกการ หลกเกณฑ ระเบยบการวจย ทฤษฎ เพอกาหนดขอบเขตในงานวจย เพอใหผลของงานวจยไดออกมาอยางมประสทธภาพ สามมารถเปนแนวทงในการพฒนางานดานอนๆ ตอไป ทงน ผทาวจยจะตองรสภาวะ กาลงความร ความสามารถ ความถนดในงานวจย และคณธรรม สามารถประเมนตนเองไดในหลกธรรม ดงน ศรทธา (ชอบ รกในงานอะไร) ศล (วนย) สตะ(ความร) จาคะ (ความเสยสละ) ปญญา (กระบวนการในการพฒนาความรทมอย) และรทจะแกไขปรบปรงตอไป รจกประมาณ ความพอด รจกประมาณในการใชจาย ประมาณภาระงาน มการวางแผนการปฏบตงานระยะยาว ระยะปานกลาง และระยะสน รกาลเวลาอนเหมาะสม และระยะเวลาทจะตองใชในการทางานวจย เชน แบงเวลา ทาใหถกจงหวะ ใหตรงเวลา ใหเปนเวลา ใหทนเวลา ใหพอเวลา ใหเหมาะเวลา เปนตน การรจกและเขาถงประชากรหรอกลมตวอยางในงานวจย เปนผรจกบคคล ความแตกตางแหงบคคล

พละ 4 พระมหาสมควร ศรสงคราม (2550) ไดกลาววา พละ 4 ประการ หมายถง พลงคณธรรม 4 ประการ

ทเกดจากการประพฤตปฏบตดในการดาเนนชวตหรอประกอบอาชพการงานทาใหเกดความมนใจในตนเองจนทจะกระทาในสงใดๆซงจะเกดประสทธผลแกตนเอง เพอนรวมงาน ผใตบงคบบญชา และคนรอบขาง (มกใชคกบ สปปรสธรรม 7 ประการ)

1. ปญญาพละ (กาลงความร) ปญญา 3 ประการ 1.1 ปญญาจากการศกษา เปนปญญาทไดจากการศกษาในตาราหรอบทเรยน อาท ปญญาหรอ

ความรทไดจาการเลาเรยนตงแตประถมจนถงปรญญาตร 1.2 ปญญาจากประสบการณ เปนปญญาทไดจากการปฏบตหรอการลงมอปฏบตจรง 1.3 ปญญาจากกระบวนการคดวเคราะห เปนปญญาทเกดขนภายในภายใตพนฐานของปญญาจาก

การศกษา และประสบการณ แลวนามาคดวเคราะหตอสถานการณตางๆจนเกดปญญาหรอความรใหมตามมา 2. วรยพละ (กาลงความเพยร) ความเพยร 5 ประการ

2.1 สงวรวรยะ คอ ความเพยรระวงไมใหประพฤตในอกศลกรรมทงปวง 2.2 ปหานวรยะ คอ ความเพยรในการละหรอลดอกศลกรรมทตนทาใหเกดขนแลวใหหมดไป 2.3 ภาวนาวรยะ คอ ความเพยรในการประพฤตใหเกดกศลกรรม 2.4 อนรกขนาวรยะ คอ ความเพยรรกษากศลกรรมคงอย และเจรญยงขน

14

3. อนวชชพละ (กาลงความสจรต) สจรต 3 ประการ 3.1 กายสจรต คอ ความประพฤตชอบทางกาย 3.2 วจสจรต คอ ความประพฤตชอบทางวาจา 3.3 มโนสจรต คอ ความประพฤตชอบทางใจ

4. สงคหพละ (กาลงการสงเคราะห) สงหควตถ 4 ประการ (การสงเคราะห) 4.1 ทาน คอ การใหหรอการบรจาค 4.2 ปยวาจา คอ การพดวาจาออนหวาน ไมพดคาหยาบ ไมพดนนทา ไมพดใหรายผอน 4.3 อตถจรยา คอ การประพฤตตนใหเปนประโยชนแกผอน และสวนรวมตามสภาพ และ

ความสามารถของตน 4.4 สมานตตตา คอ การประพฤตตนดวยความด และรจกชวยเหลอผอนอยางสมาเสมอ สงคหวตถ 4 ธตวฒ หมนม (ม.ป.ป.) ไดกลาววา กระบวนการทางานรวมกบผอนเพอใหเกดผลสมฤทธตาม

เปาหมายอยางมประสทธภาพ (Sergiovanni) ทกคนยอมมงมนตงใจทจะทางานใหสมฤทธผลเปนไปตามเปาหมายขององคกร มตวชวด และตองมหลกธรรมเขามาใชในการบรหาร หลกสงคหวตถ 4 คอ

1. ทาน คอ การให ไดแก การเสยสละ การเออเฟอเผอแผ 2. ปยวาจา ไดแก การพดคาสภาพ ออนหวาน 3. อตถจรยา หมายถง การบาเพญประโยชนชวยเหลอกนและกน 4. สมานตตตา คอ การวางตนเสมอตนเสมอปลาย หลกธรรมพละ 4 ประการ หรอ พลงคณธรรม 4 ประการ พนฐานการวจยจะตองมความรในงานวจย

นน ซงมผลมาจากการศกษา คนควา ขอมล ทฤษฎตางๆ ทงจากประสบการณ การทางาน การลงมอปฏบตจรง จากนนกระบวนการคดวเคราะหปจจยตาง จนเกดปญญาหรอองคความรใหม ซงการทาวจยจะตองประกอบไปดวยความเพยรพยายาม ความขยนชนะความเกลยดคราน ความมงมน การทางานทสจรต และการทาวจยไดรบความรวมมอในการทางานจากหลายฝาย หลายองคกร ซงกอใหเกนการประสานงานหลายๆ ดาน ผวจยจะตองมการแลกเปลยนความร มความประพฤตชอบทางกาย วาจา ใจ มปยวาจา สรางคณประโยชนใหแกผอน องคกร สงคม และแกตนเอง

หลกธรรม 4 ส. พระธรรมโกศาจารย (ม.ป.ป.) ไดกลาววา กระบวนการจดการศกษาในพระพทธศาสนายดหลก

ไตรสกขาคอศล สมาธ ปญญา ซงเปนการฝกอบรม (Training) ทเนนภาคปฏบตมากกวาจะเปนการเรยนการสอนใน ทางทฤษฎ (Teaching) เมอกลาวในเชงบรหารเราตองยอมรบวา พระพทธศาสนาใหความสาคญแกการจดการศกษาอบรมเพอพฒนาบคลากรเปนอยางยง ดวยเหตน พระพทธศาสนาจงชอวาเปนศาสนาแหงการศกษา คอความสามารถในการสอสารกบคนทวไป ในการสอสารเพอการบรหารแตละครงพระพทธเจาทรงใชหลก 4 ส. ซงคาอธบายเชงประยกตเขากบการบรหารดงตอไปน

15

1. สนทสสนา (แจมแจง) หมายถง อธบายขนตอนของการดาเนนงานไดอยางชดเจนแจมแจงชวยใหสมาชกปฏบตตามไดงาย 2. สมาทปทา (จงใจ) หมายถง อธบายใหเขาใจและเหนชอบกบวสยทศนจนเกดศรทธาและความรสกวาตองฝนใหไกลและไปใหถง 3. สมตเตชนา (แกลวกลา) หมายถงปลกใจใหเกดความเชอมนในตนเองและมความกระตอรอรนในการดาเนนการไปสเปาหมาย 4. สมปหงสนา (ราเรง) หมายถง สรางบรรยากาศในการทางานรวมกนแบบกลยาณมตรซงจะสงเสรมใหสมาชกมความสขในการงาน หลกธรรม 4 ส. กระบวนการทางานวจยสามารถทจะอธบายเปนขนตอนตางๆ ไดอยางชดเจน มเหตมผล เขาใจงาย มการนาเสนอทด นาเสนอไดหลากหลายรปแบบ แสดงใหเหนถ งคณประโยชนของงานวจย แสดงใหเหนถงวสยทศน เพอทจะเปนแนวทางแกงานอนๆ และสรางบรรยากาศในการทางานรวมกนแบบกลยาณมตรซงจะสงเสรมใหมความสขในการงาน

ฆราวาสธรรม 4 Moneyhub.in.th (2016) ไดกลาววา หลกธรรมทางพทธศาสนานนเปนทพสจนกนมาหลายยค

หลายสมยแลววาเปนสจธรรมทแทจรง ทงยงชวยผปฏบตมความสขความเจรญ โดยมหลกธรรม ดงน ฆราวาสธรรม 4 คอ หลกธรรมของฆราวาสอนประกอบไปดวยธรรม 4 ประการ ไดแก 1. สจจะ หมายถง ความซอสตยซอตรง การตงมนในความสตย 2. ทมะ หมายถง การขมจตขมใจ การรจกระงบอารมณเมอมความไมพอใจเกดขน 3. ขนต หมายถง ความอดทนอดกลน 4. จาคะ หมายถง ความเสยสละ อทธบาท 4 คอ หลกธรรมแหงความสาเรจอนประกอบไปดวยธรรม 4 ประการ ไดแก 1. ฉนทะ หมายถง ความฝกใฝ ตงมน และมกาลงใจในสงททาโดยไมทะเยอทะยานจนเกนเหต 2. วรยะ หมายถง ความขยนหมนเพยร เปนคณสมบตสาคญของผประสบความสาเรจ 3. จตตะ หมายถง สมาธ การมสมาธทาใหจตใจจดจออยกบสงททาหรอสงทคด 4. วมงสา หมายถง ความมปญญาและเหตผลธรรมขอนเปนหลกสาคญในการกระทาสงทงปวง

เพราะหากตงมนอยในสตปญญาและความมเหตมผลแลวกทาไมเกดความผดพลาด สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) (2559) ไดกลาววา ธรรมะทเหมาะสม

สาหรบผปฏบตงาน คอ "อทธบาท 4" ซงหมายถง ธรรมแหงความสาเรจ ประกอบดวย ฉนทะหรอ ความพอใจ หมายถง ผปฏบตงานตองชอบหรอศรทธางานททาอย และมความสขกบงานทไดรบมอบหมาย วรยะ หรอ ความพากเพยร ผปฏบตงานจะตองมความขยนหมนเพยรในการทางานทไดรบมอบหมาย รวมทงหมนฝกตนเองอยางตอเนอง เพอใหการทางานมประสทธภาพมากขน จตตะ หรอ ความเอาใจใส หมายถง ผปฏบตงานจะตองมจตใจหรอสมาธจดจอกบงานททา รวมถงมความรอบคอบและความรบผดชอบในงานททา

16

อยางเตมสตกาลง และ วมงสา หรอ ความหมนตรตรองพจารณาหาเหตผลในงานททา ทางานดวยปญญา ดวยสมองคด รวมถงเขาใจในงานอยางลกซง ทงในแงขนตอนและผลสาเรจหรอผลสมฤทธของงาน

หลกธรรมฆราวาสธรรม 4 การไดรบความไววางใจทงจากบคคลรอบขางในการทางาน ทงนตองเกดจากความซอสตยไมคดโกงนนยงชวยคมครองใหพนจากขอตคาครหาอนเปนเหตแหงความลมเหลวในหนาทการงานได เมอจาเปนตองอยรวมกบผอนหรอทางานเปนทม การระงบขมอารมณเกรยวกราดกาวราวนจะชวยไมเกดความขนของหมองใจตอกน ทาใหสามารถอยรวมกนหรอทางานรวมกนไดโดยราบรนและประสบความสาเรจได การศกษาเลาเรยน การศกษาคนควา หรอการประกอบกจประการใดกลวนจะตองพบเจอกบปญหาและความยากลาบาก การฝกตนใหเปนผมขนตจงชวยใหสามารถฝาฟนผานพนอปสรรคตาง ๆ และกาวสความสาเรจไดในทสด ความเสยสละ ความเสยสละนเปนธรรมขอสาคญในการทางาน โดยเฉพาะงานทจาเปนตองทารวมกบผอนหากผรวมงานทกคนตางปราศจากความเสยสละ ไมลงทนลงแรง การงานนนกยอมบกพรอง และคงประสบความสาเรจโดยสมบรณไมได

หลกธรรมอทธบาท 4 หลกธรรมแหงความสาเรจ ทาใหเปนผทมความกระตอรอรน มแรงกายแรงใจในการทาการงานอนจะนามาซงความสาเรจได หากตงมนอยในความขยนหมนเพยรดวยจตใจอนไมยอทอ แมจะมอปสรรคผานเขามาสามารถฝาฟนจนผานพนอปสรรคปญหาไปไดปญญา การจดจอในสงททายอมทาใหผลงานทเกดขนมคณภาพ เพราะเกดมาจากการพจารณาไตรตรองโดยถถวนอยางแทจรง การไมละทงตองานททา ซงกสามารถอธบายไดในความหมายทคลายคลงกบสมาธนนเอง ความมปญญาและเหตผลธรรมขอนเปนหลกสาคญในการกระทาสงทงปวง เพราะหากตงมนอยในสตปญญาและความมเหตมผลแลวกทาไมเกดความผดพลาด แมจะตองเผชญกบปญหา กสามารถแกไขไดดวยความสขม ตรงจด จนปญหานนบรรเทาเบาบางลง และสามารถมงเดนไปสเปาหมายไดโดยราบรน ตองชอบหรอศรทธางานททาอย และมความสขกบงานทไดรบมอบหมาย ดงนน หลกธรรมดงกลาวขางตน สามารถใชรวมกนไดและจะชวยใหมความถกตองในการคดมากขน ในขณะททาการวจยในทกขนตอน ผวจยไดนาหลกธรรมนมาใชตลอดเวลา เนองจากการวจยเปนการศกษาอยางเปนระบบโดยใชแนวคดของกระบวนการทางวทยาศาสตร บนหลกของเหตและผล ซงตรงกบหลกธรรมน ไมมการกลาวอางลอย ๆ คานงถงเหตผลและความนาเชอถอของขอมลทนามาใชในการศกษา และการเขยนรายงานเสมอ สาหรบการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ในการวจยน มจดมงหมายเพอกาหนดองคประกอบหลก องคประกอบยอยของแตละองคประกอบหลก นยามเชงปฏบตการของแตละองคประกอบยอยเพอเชอมโยงถงการกาหนดเปนตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดของแตละองคประกอบยอย เพอนาไปสการกาหนดเปน การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ซงเปนโมเดลสมมตฐานทจะนาไปทดสอบดวยขอมลเชงประจกษ ตามวตถประสงคของการวจยทกลาวถงตอไป

2.2 สตและสมาธตามวถพทธศาสนา ดงกลาวในบทนาของบทท 1 วา เปาหมายของภาวะผนาอดมสต (Mindful Leadership) หรอภาวะ

ผนาดวยการเจรญสตตามทศนะของนกวชาการตะวนตกจะแตกตางจากการเจรญสตในศาสนาพทธ ในกรณ

17

ของพทธศาสนามเปาหมายทมงเนนการเขาถงนพพานอยางทคนไทยคนเคยกน แตในทศนะของนกวชาการตะวนตกมเปาหมายเพอใชเปนเครองมอเพอประโยชนในการจดการ การพฒนาศกยภาพบคคล และการพฒนาองคการ นอกจากนน ในคาสอนทางพระพทธศาสนามกกลาวถง “สต” และ“สมาธ” ควบคกน ดงนน เพอทาความเขาใจความหมายของ “สต” ตามวถพทธศาสนา และความเหมอนกนและแตกตางกนระหวาง “สต” และ “สมาธ” ผวจยขอนาเสนอเนอหาเกยวกบ “สต” และ “สมาธ” โดยสงเขป ดงน

2.2.1 สตตามวถพระพทธศาสนา

หลวงปชา สภทโท (n.d.) ไดกลาววา ผใดมสตอยทกเวลา ผนนกจะไดฟงธรรมะของพระพทธเจาอยตลอดเวลา เพราะวาเมอตามองเหนรปกเปนธรรมะ หไดยนเสยงกเปนธรรมะ จมกไดกลนกเปนธรรมะ ลนไดรสกเปน ธรรมะ ธรรมารมณทเกดขนกบใจ นกขนไดเมอใดเปนธรรมะเมอนน ฉะนน ผมสตจงไดฟงธรรมะของพระพทธเจาอยตลอดเวลา ไมวาจะยน เดน นง นอน มนม อยทกเวลาเพราะอะไร เพราะเรามความรอย ในเวลาน เราจงเรยนอยกลางธรรมะ จะเดนไปขางหนากถกธรรมะ จะถอยไปขางหลงกถก ธรรมะ ทานจงใหมสตถามสตแลว มนจะเหนกาลงใจของตน เหนจตของตน ความรสกนกคด ของตวเองเปนอยางไรกตองร รถงทแลว กรแจงตลอดเมอมนรอบรอยเชนน การประพฤต ปฏบตมนกถกตองดงามเทานนแหละ เธอจงระวงความคดของเธอ เพราะความคดของเธอ จะกลายเปนความประพฤตของเธอ เธอจงระวงความประพฤตของเธอ เพราะความประพฤตของเธอ จะกลายเปนความเคยชนของเธอ เธอจงระวงความเคยชนของเธอ เพราะความเคยชนของเธอ จะกลายเปนอปนสยของเธอ เธอจงระวงอปนสยของเธอ เพราะอปนสยของเธอ จะกาหนดชะตากรรมของเธอชวชวต

พระพรหมมงคลาจารย (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สตเฉกเชนเดยวกบยามรกษาประต คาวาเปดประตโดยไมมยาม โยมอาจจะไมเขาใจวาคออะไร ประตทเปดกคอเปดตาไว เปดหไว เปดจมก ลน กายประสาทไว เปดใจไว สงตางๆกไหลเขามา รปกไหลเขาทางตา เสยงเขาทางประตห กลนกไหลเขาทางประตจมก รสเขาทางประตลน เครองสมผสเขาทางกายประสาท ใจไปทาหนาทรบรสงนน ไมมยามไปเฝาทประต ยามนนคออะไร ยามนนคอสตปญญานนเอง ตวสตน คอยามทเอาไปเฝาไว เราใชใหไปอนเสย เอาสตไปอนเสย ไมมาอยทหนาท คอการเฝาประต เมอไมมยามเฝาประต รปมนกเขาไป ใจกคดปรงแตงไป วาสวย วาไมสวย นารก ไมนารก ไมนาเอา เปนของก มนคดวนวายไป เพราะสตมนไมเฝาอยตรงนน นแหละเรยกวาไมมยามเฝา เปดประตทงไวไมมยามเฝาของหายบอยๆ เกดทกขบอยๆ จตใจเรากเชนเดยวกน เราจะตองมสตคอยคมมนไว อยาใหเกดอะไรๆยดยาวเปนการปรงแตง คอยเฝาไวพจารณาไว ตงปญหาสอบสวนตรงประตนนแหละ ถาไมมดแลวไมยอมใหเขาไปเลย

พระพรหมคณาภรณ (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สตเปนธรรมทเรารจกกนด แปลวาความระลกได ระลกอยางไร ทานบอกวา สตนนมลกษณะทเปนเครองดงจตใจไวกบสงนนๆ ซงภาษาธรรมเรยกวา “อารมณ” ดงจตหรอกมจตไวกบอารมณ

หลวงปชา สภทโท (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สต นมนเปนธรรมอนหนง แตวา "เรากพยายามใหมธรรมเหลาอนเกดขนมารวมกนหลาย ๆ อยาง" เชน "มสตแลวตอไปกมสมปชญญะรตว" พดงาย ๆ เรยกวา "สต

18

ความระลกได เมอมความระลกได ความรตวมนกพรอมกนมา" เมอมความรตวเกดขนมาเรากหาทพงทหลกเรยนหาทปฏบต "ตอไปกใหวจย ปญญากเกด" สงทงสามน มนจะตองพรอมเพรยงกนอยเสมอทเดยว

พระธรรมปฏก (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สต ตามความหมายในทางพทธศาสตรแปลวา ความระลกได, นกได, ความไมเผลอ, การคมใจไวกบกจ หรอกมจตไวกบสงทเกยวของหรอการปฏบตนนเอง สตเปนสงสาคญยงในการปฏบตในทางพทธศาสนา เชน สตในมรรค8 หรอสตในโพชฌงค7 สตในสตปฏฐาน4 เปนตนอนเปนเหตปจจยอนสาคญยงในการบรรลถงจดหมายในการดบทกข หรอความจางคลายหายจากทกข ในทนผเขยนจะกลาวจาเพาะเจาะจงลงไปในเรองเกยวกบการปฏบต โดยเฉพาะสตใหเหนเวทนาและจตเปนสาคญ (เวทนานปสสนา และจตตานปสสนา ในสตปฏฐาน 4) สตนนกคอ กรยาหรออาการหนงของจตนนเองททาหนาทระลกไดหรอสานกพรอม เปนหนงในเจตสก 52 (ขอท29) เปนสงขารขนธคอการกระทาทางใจหรอจตอยางหนง และเปนสงขารขนธทพระพทธองคทรงสรรเสรญยงวา "สต มประโยชนในททงปวง" จงเปนภาเวตพพธรรม สงทควรภาวนาคอทาใหเจรญขน

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก (2550) ไดกลาวา สตสาคญทสด มสตเพยงพอเสยอยางเดยว กยอมจะสามารถควบคมอะไรๆ ในจตใจตนของแตละคนใหดงามได ขาดสต เสยอยางเดยว กคอขาดการควบคมจตใจใหอยในขอบเขตของความถกตองดงามนาจะเขาใจกนดอยแลววาการ ขาดสตมากๆ จะมความวนวายในความคดชวตจตใจมากไปดวย จนถงเปนความคดชวตจตใจของคนบากยงได กยงมใหรใหเหนอยเสมอ และมากมายไมนอย คาวาคนเสยสต เปนคาทรจกกนดทวไปอย แลว จงนาจะเขาใจไดไมยากนก วาสตมความสาคญตอชวตจตใจของเราทานทกคน

ชยวฒน จนสรบญม (2556) ไดกลาววา สตเปนการระลกร เปนความรตวทบรสทธกอนทเราจะเรมคดหรอสรางกรอบทศนะใหกบสงใดสงหนง สตไมใชการเพงสงหนงและจาแนกแยกแยะ แตเปนการรบรความเปนจรงอยางออนโยน ธรรมชาตของสต สต คอการเฝาสงเกตสงทเกดขนตามทเปนจรง โดยไมมการวพากษวจารณหรอตดสนใหคาใดๆ มนจะรบรประสบการณ ความคด ความรสก ตามธรรมชาตทมนเปน โดยไมยดตด ไมอคต ลาเอยงเขาขางฝายใดฝายหนง ไมวาจะเปนสภาวะจตประเภทใด เปนความรตวโดยปราศจากความคดหรอทศนะใดๆ ในกระบวนการรบร สต เปนประสบการณตรงตอสงทเกดขนอยางไมมความคดวเคราะหเปรยบ เทยบโดยอาศยขอมลจากความทรงจา เปนความรตวในขณะปจจบนทนเด ยวน สต จะเหนปรากฏการณตางๆ โดยปราศจากตวตนเขาไปของเกยว สต คอความระลกรตอความเปลยนแปลงของประสบการณตางๆ มนเหนการเกดขน ตงอย และดบไปของทกปรากฏการณทเกดขนในจตใจ สต จะเฝาดปฏกรยาทเรามตอธรรมชาตของปรากฏการณทเกดขนและผลกระทบทสงนนมตอผอน สต จะเปนผเฝาดประสบการณภายในทเกดขนอยางตอเนองตลอดเวลา เปนการเฝาสงเกตแบบมสวนรวม หากเราเฝาดอารมณความรสก เราเองกเปนทงผเฝาดและรสกในขณะเดยวกน สต จะทาหนาทเตอนใหเราระลกร เมอ เราเผลอ เหมอลอย หรอขาดสต เมอเราสงเกตเหนวาเราไมมสต สตจะดงเรากลบไปสการระลกร สต จะ มองเหนสงตางๆ ตามความเปนจรงไมแตงเตมหรอลดทอนสงทรบร ไมบดเบอนสงใดเฉกเชนความคดทชอบปรงแตง เพยงแตสงเกตเหนวามอะไรเกดขนในจต สต ทาใหมองเหนธรรมชาตทแทจรงของสงทงหลายซงเปนคาสอนอนเปนสจธรรมของพระพทธศาสนา อนไดแก อนจจง ความไมเทยง ทกขง ความไมนาพงพอใจ และอนตตา

19

ความไมมตวตน สตจะมองเหนทกสงเปนกระบวนการอนมเหตปจจย สตจะมองเหนความเปลยนแปลงของสมผสรบร และสงทถกรบรนน เหนความทกข อนเนองมาจากการเขาไปยดในสงทมธรรมชาตตามเหตปจจยวาเปนตวตนของตน และมองเหนปรากฏการณทงหลายเปนสงทไมมตวตนหลวงพอปราโมทย ปาโมชโช (2557) ไดกลาววา สต คอ ความระลกได อยาไปแปลสตวากาหนด สตไมไดแปลวากาหนด คนรนหลงไปแปลสตวากาหนดแลวภาวนาเพยนไปหมดเลย เชน ความโกรธเกดขน สตระลกไดวาโกรธแลว ความโลภเกดขน สตระลกไดวาโลภแลว ใจลอยไป สตระลกรไดวาใจลอยไปแลว

จาลอง ดษยวณช และคณะ (2557) ไดกลาววาสตหมายถงความระลกไดหรอความตระหนกในอารมณ(สงทจตยดเหนยวหรอรบร) อยางแนบชดลมลก และทวถวน ในขณะทปจจบน ความจรงระหวางการเจรญสตองคธรรมคอ สตไมไดทางานตามลาพงแตจะทางานควบคไปกบสมปชญญะ (ความเขาใจอยางแจมชด) หรอปญญา(ความรอบรสงทงหลายตามความเปนจรง)

พระมหาสาระปญญา มหาปโญ (2558) ไดกลาวถงสตตามความหมายในทางพทธศาสนา แปลวา ความระลกได,นกได,ความไมเผลอ,การคมใจไวกบกจหรอกมจตไวกบสงทเกยวของหรอการปฏบตนนเองสตเปนสงสาคญในการปฏบตในทางพทธศาสนาเพอการบรรลถงจดหมายในการดบทกขคอ พระนพพาน จากการศกษาในพระวนยปฎก พระสตตนตปฎก และพระอภธรรมปฎก พบวาหลกสตทพระพทธองคทรงแสดงไวในหมวดธรรมตางๆ มเปนจานวนมาก แตจะกลาวถงในเรองเกยวกบการปฏบตเปนสวนใหญ และพบวา สต ยงมความสมพนธกบองคธรรมอน โดยการนาไปใชตความหมายเปรยบเทยบ หรอทาหนาทประกอบรวมกบองคธรรมอน การเจรญสตตามทศนะของทานพทธทาสภกข พบวา สต คอ การแลนไปมาแหงความคดทตองแลนไปพรอมกบความรซงเกดจากการศกษาคอ ปญญา ความจา ความระลกได สต ท ทานพทธทาสภกขกลาวถงนน เปนการตความหมายในการนาไปใชเปนหลกปฏบตเบองตน เพอเปนแนวทางในการดารงชวต คอใหมสตความระลกได เปนแนวการฝกสตเบองตน โดยการมสตกาหนดรใหเหนถงความเปนจรงตามธรรมชาตทเรยกวาอนจจง ความไมเทยงจนถงการดบไปแหงทกข คอเปาหมายสงสดในการนาไปสมรรคผลและนพพาน

หลวงพอเทยน จตตสโภ (2558) ไดกลาววา มสตคอรสกตว รสกทตวเราเอง ไมใชไปรสกทอนนอกตว อะไรเกยวกบตวเราทรสกหรอรบรไดโดยตรงทนท ไมตองใชความคด ลองทบทวนกนหนอย ยอ ๆ งาย ๆ กคอรางกายกบจตใจ หรอรปกบนามมแคสองอยางนเทานนทสาหรบสงทเรยกวา “เรา” ถาแจกแจงละเอยดลงไปอก กายกมลมหายใจ มอรยาบทยน เดน นงนอน เรยกวาอรยาบทใหญ อรยาบทยอยเชน ค เหยยด เปนตน นามกไดแกความคด นก รสก การรบรทางห ตา จมก ลน สมผส และการรบรทางใจ เมอเกดสตคอตวระลก สตไปจบกบอะไร ไประลกอะไร สงนนกปรากฏขนในการรบร เชนตอนนระลกทลมหายใจ ลมหายใจกปรากฏ เมอครไมรวามลมหายใจ

มลนธศกษาและเผยแพรพระพทธศาสนา (2558) ไดกลาววา “สต” หมายความถงสภาพธรรมทดงาม ทกอยางทพดหรอไดยน ขอใหเขาใจจรงๆ อยาผานไปงายๆ ภาษาไทยเรากใชสตผดอกเหมอนกน เวลาไปทโรงเรยน ครประจาชนกรายงาน คนนสตปญญาออน คนนสตปญญาปานกลาง คนนนสตปญญาดมาก นคอการใชภาษาบาล แตไมเขาใจวา “สต” ไมใช “ปญญา” และสตจรงๆ คออะไร แตสตในทางพระพทธศาสนาแลวตองหมายความถงสภาพทดงาม ถากาลงเดนไปตามถนน แลวสามารถขามถนนได

20

ปลอดภย อยาไปบอกวาเขามสต เพราะถาใชคาวา “สต” ตองหมายความวาเปนไปในกศลทงหมด คอ เปนไปในทานบาง เปนไปในศลบาง เปนไปในการฟงธรรม หรอวาการทจตใจสงบจากอกศล หรอจากการอบรมเจรญปญญา

เพราะฉะนนกอนอนทจะฟงธรรม ขอใหเขาใจแตละคาใหถกตอง สวนสมาธเปนอกลกษณะหนง สมาธ คอ ขณะทจตใจจดจองอยทสงหนงสงใด แนวแนมนคง อยางเวลาทตงใจทางานหรอเขยนหนงสอ หรอวาดรป หรอแมแตจะเดนไปตามถนนปลอดภย ขณะนนกไมใชสต แตเปนสมาธได หมายความวามความตงใจแนวแนทจะประคบประคองไมใหเปนอยางอน เพราะฉะนนธรรมเปนเรองละเอยด อยาเพงรวดเรวทจะไปทาอะไรขนมา แตใหเปนความเขาใจของเราเองวา เมอฟงแลวจะรวา ธรรมกบสงทเราเคยคดมากอน ความหมายตางกน และเราจะรสกวา ถาเราฟงแลวเขาใจคาทเราเคยใชใหถกตองขน นนคอเราเรมเขาใจธรรมทละเลกทละนอย และใจรอนใจเรวไมไดเลย แตละอยางจะตองเปนเรองทพจารณาจรงๆ และเขาใจในสงทเรากาลงพดจรงๆ และตองเปนไปตามขนดวย

กองบรรณาธการนตยสารเรยลพาเรนตง (2558) ไดกลาววา สตหมายถง การมจตใจทดงาม มศลธรรมประจาใจ เบกบาน ผองใส มความยบยงชงใจ ควบคมความอยากได อยากทาสงทไมดตอตวเอง หรอความสามารถในการควบคมอารมณตวเองได เปนผมวนย รวาอะไรทาไดและอะไรทาไมได ยอมรบในกฎ กตกา มารยาทและสามารถครองตนอยในสงคมอยางเปนพลเมองดทสงคมยกยองได

พระราชสเมธาจารย (2556) ไดกลาววา การมสตวาเปนการรเทาทนความคดและอยกบขณะปจจบน การพะวงกบตนเองและปจจยรอบตวมากทาใหขาดสตและไหลตามไปกบความคดวตกนน นามาซงความทกขไมสนสด โดยเฉพาะในโลกปจจบนททกคนตางพยายามไขวควาครอบครองในสงทตนไมม แตก ารเจรญสตคอการสรางความสขจากการปลอยวางในสงทตนม การเจรญสตจงชวยคลายความวตกนนลงได

เพทาย เยนจตโสมนส (2561) ไดกลาววา สต คอ ความระลกได หมายถง ความระลกได หรอความรบร หรอการเอาจตไปรบร ในสงทเกดขน หรอปรากฏขน ในปจจบนขณะ หรอความระลกรในปจจบนขณะ

สต คอ ความระลกรในปจจบนขณะน จะเกดขนกอน หรอเปนตวชกนา ใหเกดความรตว หรอสมปชญญะขนดวย หมายถง เมอทาใหเกดสตขน จะชกนาใหเกดความรตวเกดขนดวยเสมอ เพราะเหตน จงมกพดตดตอไปดวยกน หรอพดเปนคาเดยวกนวา “สตสมปชญญะ” คอ เมอมความระลกรในปจจบนขณะ จะเกดความรตวดวยเสมอ

พระราชวรมน (ประยร ธมมจตโต) (2561) ไดกลาววา สตกบสมปชญญะตองมาดวยกน สตคอความรทน สมปชญญะคอความรเทา ความรเทาหมายถงรเทาถงการณ เหนเหตแลวคาดวาผลลพธอะไรจะตามมา มอง ภาพกวาง มองหนามองหลง รเทาเอาไวปองกน รทนเอาไวแกไข พอเกดปญญาเฉพาะหนาขนมาไมวาจะเรองอะไร กตาม สตจะชวยทาใหทานระดมปญญามาแกปญหา เชน ขบรถบนทองถนน ถาเกด ยางแตกจะทาอยางไร บางคนตกใจเสยสตเหยยบเบรครถเลยพลกควา บางคน ขบรถบนทองถนนรถบรรทกสบลอพงสวนเขาใสทานจะทาอยางไร ถากดแตร เขายงไมหลบ บางคนบอกวารถบรรทกแลนในเลนเราตองวดใจกนหนอย ใครดใครอย สตเปนเครองกาหนดรวาเรากาลงทาอะไร บางคนไมรตวดวยซา พอโกรธขนมาแทบจะ ฆากนตาย พอรตวกวานเราถอมดทาไม เราบาอะไรขนมา สตจะเปนตวตรวจ ตรวจความ เปนไปของเรา

21

สมปชญญะจะเปนตวตดสนหรอกลนกรองวาอะไรควรไมควร เชน เราโกรธอยากจะไปดาเขา ถาเราไมมสตเรากไปดาเขา สตจะเตอนใหเรารตววากาลง จะดา สมปชญญะจะเปนตวเซนเซอรทพจารณาวาควรดาหรอไมควร

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหความหมายของคาวา “สต ตามวถพระพทธศาสนา” ดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวามความหมาย คอ ความระลกได หรอความรบร หรอการเอาจตไปรบร ในสงทเกดขน หรอปรากฏขน เปนความรตว ในปจจบนขณะ ใหเกดความรตวระลกรตอความเปลยนแปลงของประสบการณตางๆ มนเหนการเกดขน ตงอย และดบไปของทกปรากฏการณทเกดขนในจตใจ ความไมเผลอ การคมใจไวกบกจ หรอกมจตไวกบสงทเกยวของหรอการปฏบตนนเอง ชวยทาใหระดมปญญามาแกปญหา เพอเปนแนวทางในการดารงชวต ทาใหมจตใจทดงาม มศลธรรมประจาใจ เบกบาน ผองใส รสกตว รสกทตวเราเอง ไมใชไปรสกทอนนอกตว การประพฤต ปฏบตมนกถกตองดงาม อะไรเกยวกบตวเราทรสกหรอรบรไดโดยตรงทนท ไมตองใชความคด ลองทบทวนกนหนอย ความสามารถในการควบคมอารมณตวเองได เปนผมวนย รวาอะไรทาไดและอะไรทาไมได ยอมรบในกฎ กตกา มารยาทและสามารถครองตนอยในสงคมอยางเปนพลเมองดทสงคมยกยองได โดยการมสตกาหนดรใหเหนถงความเปนจรงตามธรรมชาตทเรยกวาอนจจง ความไมเทยงจนถงการดบไปแหงทกข คอเปาหมายสงสดในการนาไปสมรรคผลและนพพาน

สตกบสมปชญญะตองมาดวยกน สตคอความรทน สมปชญญะคอความรเทา ความรเทาหมายถงรเทาถงการณ สมปชญญะจะเปนตวตดสนหรอกลนกรองวาอะไรควรไมควร เรยกวา เมอมความระลกได ความรตวมนกพรอมกนมา เหนเหตแลวคาดวาผลลพธอะไรจะตามมา มอง ภาพกวาง มองหนามองหลง รเทาเอาไวปองกน รทนเอาไวแกไข

2.2.2 สมาธตามวถพระพทธศาสนา หลวงปชา สภทโท (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สมาธนมหนาททาใหสงบ สมาธนกมหนาทอยางหนง ศลน

กมหนาทอยางหนง ปญญานกมหนาทอยางหนง อาการทเรากาหนดในทนน มนจะเปนวงกลมอยางน ตามทปรากฏในใจของเรา มนจะมศลอยตรงนมสมาธตรงน จะมปญญาตรงน เมอจตเราสงบแลวมนจะมการสงวรสารวมเขาดวยปญญา ดวยกาลงสมาธเมอสารวมเขา ละเอยดเขา มนจะเปนกาลงมนจะไปทากาลงชวยศลใหบรสทธขนมามากๆ แลวมนกชวยสมาธใหเกดขนไดมาก ดขนมาก เมอสมาธเกดแลวจะชวยปญญา มนจะชวย กนอยางน เปนปจจยไวพจนนซงกนและกนตอไป เปนวงรอบอยางน จนกวาวามรรค คอศลสมาธปญญานรวมเปนขอเดยวกนแลวนะ ทางานสมาเสมอกน จะตองรกษากาลงอยางน อนนเปนกาลงทจะใหเกดวปสสนาคอปญญา ตอนนปญญามนเกดขนมาแลว ถงแมวามนจะสงบหรอไมสงบกจะมกาลงแลว เออมนไมสงบกอยาไปยดมนมนเลยเชนน เราจะไดปลอยภาระอนน ใจเรามนจะเบา จะไดอารมณทดกสบายใจอารมณทไมชอบใจกสบายใจ มความสงบอยอยางนน

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก (ม.ป.ป.) ไดกลาววา ในการทาจตใหตงเปนสมาธตองอาศยสต สาหรบระลกกาหนดอยในทตงขอใดขอหนง ตามทพระพทธเจาทรงสงสอน อานาปานสต คอความระลกกาหนดขอหนง อานาปานสตเปนสตกาหนดลมหายใจเขาลมหายใจออก นนกคอ ลมหายใจเขาลมหายใจออกเปนทตงของสต เปนทระลกกาหนด เมอจตตงกาหนดอยได ความทกาหนดนนก

22

เปนตวสต ความทตงอยไดนนกเปนตวสมาธ ดงนทเรยกวาจตตง ดงนนจตจะตงเปนสมาธไดจงตองมทงสมาธมทงสตประกอบกนอย สตเปนตวกาหนด สมาธเปนตวตง จะตงไดกตองกาหนดในทตง และจะกาหนดในทตงไดกตองมความตงจต สตและสมาธนจงตองอาศยกน ในการปฏบตใหมสตมสมาธตองมความเพยรพยายาม ตองไมละความเพยรพยายามและตองมความรคมตวเองอยเสมอ อนความรทคมตวเองนเรยกวาสมปชญญะ ซ งหมายถงความรในอรยาบถความเคลอนไหวทงของกาย และทงของใจ รอรยาบถของกายกคอยนกรวายน เดนกรวาเดน นงหรอนอนกรนงหรอนอน รอรยาบถของจต กคอจตคดไปอยางไรกร จตหยดคดเรองอะไรกร จตสงบกร จตไมสงบกร ในการทาจตใหตง ตองมสตมสมาธและมสมปชญญะพรอมดงน และตองคอยกาจดคอคอยสงบความยนดความยนรายๆ ตางๆ ทเขามาดงจตไมใหกาหนดอยในทตง เชนทลมหายใจเขาลมหายใจออก

หลวงปเทสก เทสรงส (ม.ป.ป.) ไดกลาววา สมาธ เมอผมาเพงพจารณาพระกรรมฐานบทใดบทหนงอย มกายเปนตนแลวจตนนยอมตงมน แนวแนอยเฉพาะหนาในอารมณอนเดยว แตไมถงกบเขาสภวงคทเรยกวาฌาน มสตสมปชญญะตงมนรตวอย จตหยาบกรวาหยาบ ละเอยดกรวาละเอยด รจรงเหนจรงตามสมควรแกภาวะของตน หากจะมธรรมารมณตางๆ เกดขนในขณะนน จตนนกมไดหวนไหวไปตามธรรมารมณนนๆ ยอมรอยวาอนนนเปนธรรมารมณ อนนนเปนจต อนนนเปนนมตดงนเปนตน เมอตองการดธรรมารมณนนกดได เมอตองการปลอยกปลอยได บางทยงมอบายพจารณาธรรมารมณนนใหไดปญญา เกดความรชดเหนจรงในธรรมารมณนนเสยอก อปมาเหมอนบคคลผนงอยทถนนสแยก ยอมมองเหนผคนทเดนไปมาจากทศทง 4 ไดถนด เมอตองการตดตอกบบคคลเหลานนกไดสมประสงค เมอไมตองการตดตอกทากจตามหนาทของตนเรอยไปฉะนน ดงนเรยกวาสมาธ

สมาธนทานจาแนกไวเปน 3 ชนคอ ขณกสมาธ สมาธทเพงพจารณาพระกรรมฐานอยนน จตรวมบาง ไมรวมบาง เปนครเปนขณะ

พระกรรมฐานทเพงพจารณาอยนนกชดบาง ไมชดบาง เปรยบเหมอนสายฟาแลบในเวลากลางคนฉะนน เรยกวา ขณกสมาธ

อปจารสมาธ นนจตคอยตงมนเขาไปหนอย ไมยอมปลอยไปตามอารมณจรงจง แตตงมนกไมถงกบแนวแนเปนอารมณอนเดยว ถงเทยวไปบางกอยในของเขตของจต อปมาเหมอนวอก เจาตวกลบกลอกถกโซผกไวทหลก หรอนกกระทาขงไวในกรงฉะนน เรยกวาอปจารสมาธ

อปปนาสมาธ นนจตตงมนจนเตมขด แมขณะจตนดหนอยกมไดปลอยใหหลงเพลนไปตามอารมณ เอกคคตารมณจมดงนงแนว ใจใสแจวเฉพาะอนเดยว มไดเกยวเกาะเสาะแสหาอตตาแลอนตตาอกตอไป สตสมาธภายในนน หากพอดสมสดสวน ไมตองระวง ไมตองตงสตรกษา ตวสตสมปชญญะสมาธ มนหากรกษาตวมนเอง อปปนาสมาธนละเอยดมาก เมอเขาถงทแลว ลมหายใจแทบจะไมปรากฏ ขณะมนจะลง ทแรกคลายกบวาจะเคลมไป แตวาไมถงกบเผลอสตเขาสภวงค ขณะสนธกนนทานเรยกวา โคตรภจต ถาลงถงอปปนาเตมทแลวมสตรอย เรยกวา อปปนาสมาธ ถาหาสตมได ใจนอมลงสภวงคเขาถงความสงบหนาเดยว หรอมสตอยบางแตเพงหรอยนดชมแตความสขอนเกดจากความสงบอนละเอยดอยเทานน เรยกวา อปปนาฌาน

23

อปปนาสมาธนมลกษณะคลายกบผทเขาอปปนาฌานชานาญแลว ยอมเขาหรอออกไดสมประสงค จะตงอยตรงไหน ชานานสกเทาไรกได ซงเรยกวาโลกตตรฌาน อนเปนวหารธรรมของพระอรยเจา อปปนาสมาธเมอมนจะเขาทแรก หากสตไมพอเผลอตวเขา กลายเปนอปปนาฌานไปเสย

พระธรรมโกศาจารย (ม.ป.ป.) ไดกลาววา ในการเจรญสมาธ กเปนอยางเดยวกนอก คอ สมาธเอาบญกได เอากศลกได สมาธเพอดนนดน ตดตอกบคนโนนคนนทโลกอน ตามทตนกระหาย จะทาใหเกงกวาคนอน หรอ สมาธเพอการไปเกดในภพนน ภพน อยางนเรยกวา สมาธเอาบญ หรอ ไดบญ เพราะทาใจใหฟ ใหพอง ตามความหมายของมนนนเอง ซงเปนของทปรากฏวา ทาอนตรายแกเจาของถงกบตองรบการรกษาเปนพเศษ หรอรกษาไมหายจนตลอดชวตกมอยไมนอย เพราะวาสมาธเชนน มตณหาและทฎฐเปนสมฎฐาน แมจะไดผลอยางดทสด กเพยงไดเกดในวฏสงสารตามทตนปรารถนาเทานน ไมเปนไปเพอนพพาน สวนสมาธทมความมงหมาย เพอการบงคบใจตวเองใหอยในอานาจ เพอกวาดลางกเลสอนกลมรมจตใหราบเตยน ขมขมจฉาทฎฐอนจรมาในปรมณฑลของจต ทาจตใหผองใส เปนทางเกดของวปสสนาปญญา อนดงไปยงนพพาน เชนนเรยกวา สมาธไดกศล ไมทาอนตรายใคร ไมตองหาหมอรกษา ไมหลงวนเวยน ในวฎสงสาร จงตรงกนขามจากสมาธเอาบญ

พระราชสทธญาณมงคล (ม.ป.ป.) ไดกลาวถงพจนานกรมใหคาอธบายวา สมาธหมายถงความตงมนแหงจต การสารวมใจ ความแนวแนของจต การตรตรองอยางเครงเครยดในสงใดสงหนง คาอธบายเหลานลวนแตแสดงลกษณะของสมาธ ใหเหนความหมายและความสาคญทมอยในสมาธนนทงสน เพยงแตความตงมนแหงจต ซงเปนคาอธบายทอนแรก กมความหมายลกซง และแสดงใหเหนวา สมาธนนเกยวกบจต เพราะวาความตงมนจะมไดตองตงอยทจต การทาจตใหมนคง ไมใหฟงซาน ไมใหกวดแกวง ใหตงอยในอารมณ ไมเกาะเกยวดวยสงอน ไมใหเปนไปตามกระแสของสงตาง ๆ ทไดประสบดวยตา หรอห หรอจมก ลน กาย ใจ

ประพนธ เศวตนนทน (ม.ป.ป.) ไดกลาวถงพจนานกรมพทธศาสนาไดใหความหมายของสมาธวาเปน ความตงมนแหงจต เปนภาวะทจตสงบนงอยกบอารมณเดยว ความหมายของสมาธตามพจนานกรมยงไมสมบรณ ถาเราไดศกษาธรรมะอยางละเอยด จะเหนวา พระพทธองคไดกาหนดให สตเปนหวใจของพระพทธศาสนา เปนหวหนาธรรมมะฝายกศลทกประเภท การมสตจะเปนไปไดกตอเมอเรามสมาธทตงมนอยในปจจบนเทานน ดงนนการปฏบตวปสสนากรรมฐานโดยการพจารณาความเปนจรงของชวตอยางถกตอง ทเรยกวา โยนโสมนสการ ในการเจรญปญญานน จะตองอยในปจจบนแตเพยงประการเดยว ไมมอดต ไมมอนาคต ปจจบนธรรมเทานนทเปนเงอนไขแหงการเดนทางสมรรคผลนพพานในพระพทธศาสนา

พระพรหมคณาภรณ (2540) ไดกลาววา จตตงมน หมายความวาจตเรยบสมาเสมอจบอยกบสงใดกมนคง อยกบสงนน แลวเดนเรยบ ไมวอกแวก ไมฟงซาน ไมกระสบกระสาย ไมกระวนกระวาย จตอยตว ลงตว แนวแน ถาจะพจารณาคดเรองอะไร กอยกบสงเดยว สงอนเขามาแทรกมากวนไมได อยางนเรยกวา “สมาธ” ถาพดภาษาชาวบาน สมาธกคอ การทจตของเราอยกบสงทตองการไดตามตองการ แคนกเปนสมาธแลว แตถาแปลตามภาษาแบบวชาการ กจะบอกอยางทกลาวมาวา ความมจตตงมน คอจตมอารมณหนงเดยว หมายความวา จะคดจะกาหนดจะจบอยกบเรองใด กอยกบเรองนน ไมฟงซานหลดลอยไปเรองอน ถาใจอยกบสงทตองการได อยางนเรยกวา เปนสมาธ

24

พระราชญาณวสทธโสภณ (2541) ไดกลาววา หลกใหญใหจตสงบไดนนแหละของด เพยงจตสงบเทานนกตดความกงวลวนวาย ซงเคยประจาจตเสยดแทงจตออกไดโดยลาดบลาดา จนถงกบเปนขนสบาย เพราะฉะนนผภาวนาเมอจตเปนสมาธแลว จงมกขเกยจในการพจารณาธรรมทงหลายดวยปญญา นอนจมอยกบสมาธนนเสยไมออกพนจพจารณา สดทายกเขาใจวาความรทแนวแนแหงความเปนสมาธของตนนนเปนมรรคผลนพพานไปเลย ในขอนผมเคยเปนแลว จงไดนามาอธบายใหทานทงหลายไดทราบ วาสมาธตองเปนสมาธ ปญญาตองเปนปญญา เปนคนละสดเปนคนละสวน เปนคนละอนจรงๆ ไมใชอนเดยวกน หากเปนอยในจตอนเดยวกนนนแล เปนแตเพยงไมเหมอนกนผทเปนสมาธ ถาไมออกพจารณาทางดานปญญา จะเปนสมาธอยางนนตลอดไป จนกระทงวนตาย กหาเปนนพพานไดไม หาเปนปญญาไดไม

พระราชสทธญาณมงคล (2542) ไดกลาววา การฝกสมาธทางพระพทธศาสนา ถอวา จตสงบ เปนกญแจสาคญในการเปดแสงสวางใหแกโลก เปนบอเกดพลงอนยงใหญแกชวต เปนบอเกดแหงปญญาของมวลมนษยชาตทงโลก และเปนความสขทมคาสงสดแกผปฏบต ดงพทธวจนะ นตถ สนต ปรมง สขง สขอนใดจะเทาใจหยดนงไมมอกแลว ความสขอนเกดจากจตสงบนน อาจกลาวไดวาเปนความสขทยงใหญทสดในชวตมนษย

Marcus Aurelius (2006) ซงเปนนกปรชญาตะวนตก ไดกลาวถง สมาธตามแนวพทธศาสนา (Buddhism) ในทางพทธศาสนา ไดแบงเปนสมาธและวปสสนา ซงจาเปนตอการตรสร ดงนน สมาธจงมสองแบบ คอ สมาธแบบธรรมชาต และสมาธทสรางขนดวยการตงใจหรอมงเนนไปทสงใดสงหนงเพอใหเกดสมาธ นอกจากนในทางเถรวาท จะเนนวปสนาสมาธ และอาณาปานสต นอกจากนในประเทศญปน มการผนวกการฝกสมาธตามหลก เทนได (Tendai concentration) เขาไปรวมกบศาสนาพทธแบบเชนของจน (Chinese Chan Buddhism) ซงเปนการรวมเอาลทธเซนแบบญปนและเกาหลเขาดวยกน (Japanese Zen and Korean Seon) สวนศาสนาพทธแบบธเบต จะเนนตนตระซงเปนอกชอหนงของพทธศาสนาแบบวชระญาณ โดยสมาธจะเปนการปฏบตทสงขนของนกบวช นอกจากนการฝกฝนของนกบวชกจะไมนยมฝกตามลาพง แตจะใชการสวดมนตหมใหเกดสมาธ

พระธรรมวสทธมงคล (2505) ไดกลาววา สมมาสมาธ จะปฏบตวธใดจงจะเปนไปเพอความถกตอง ขอนมผดแปลกกนอยบาง คอ เมอนงทาสมาธจตรวมลงพกอย จะเปนสมาธประเภทใดกตาม และจะพกอยไดนานหรอไมนาน ขอนขนอยกบสมาธประเภทนน ๆ ซงมกาลงมากนอยตางกน จงใหพกอยไดตามขนของสมาธนน ๆ โดยไมตองบงคบใหถอนขนมา ปลอยใหพกอยตามความตองการแลวถอนขนมาเอง แตเมอจตถอนขนมาจากสมาธแลว จงพยายามฝกคนดวยปญญา จะเปนปญญาทควรแกสมาธขนไหนกตองพจารณาไตรตรองดตามธาตขนธ จะเปนธาตขนธภายนอกหรอภายในไมเปนปญหา ขอแตพจารณาเพอรเหตผลเพอแกไขหรอถอดถอนตนเองเทานนชอวาถกตอง

พระราชสเมธาจารย (2556) ไดกลาววา ทาทจงถอเปนสงทมความสาคญมากทสด เมอจะปฏบตอานาปานสตภาวนา ใหผปฏบตเพยงแตใสใจอยกบลมหายใจเขา มสตระลกรจากตนลมไปจนถงปลายลม ชวระยะลมหายใจเขาครงเดยวเทานนกพอ จากนนกปฏบตแบบเดยวกนสาหรบลมหายใจออก แคนนกถอวาปฏบตอานาปานสตไดอยางสมบรณแลว การมสตระลกรใหไดเพยงเทานนละ คอ ผลของสมาธจตทอาศยวธ

25

กาหนดสตใหอยกบลมหายใจ โดยเรมจากชวงตนลมหายใจเขา ไปจนถงสดลมหายใจเขา เรมจากชวงตนลมหายใจออกไปจนสดลมหายใจออก ทาทของการปฏบตตองประกอบไปดวยความปลอยวางอยางเดยวอยตลอดระยะ ไมยดตดกบความคดเหน หรอความรสกทเกดจากความคดเหนอนนน เพอวาผปฏบตจะไดพรอม ทจะกาหนดรลมหายใจเขาครงตอไป หรอลมหายใจออกครงถดไป ไดอยางเตมทตามสภาวะทมนปรากฏ โดยทไมตองแบกถอสงใดไปดวย ดงนน การปฏบตอานาปานสตจงเปนวถแหงการสละออก และการปลอยวาง มากกวาจะเปนเรองของการบรรลถง หรอการประสบผลสาเรจ

มลนธศกษาและเผยแพรพระพทธศาสนา (2558) ไดกลาววา สมาธ คอ ขณะทจตใจจดจองอยทสงหนงสงใด แนวแนมนคง อยางเวลาทตงใจทางานหรอเขยนหนงสอ หรอวาดรป หรอแมแตจะเดนไปตามถนนปลอดภย ขณะนนกไมใชสต แตเปนสมาธได หมายความวามความตงใจแนวแนทจะประคบประคองไมใหเปนอยางอน เพราะฉะนนธรรมเปนเรองละเอยด อยาเพงรวดเรวทจะไปทาอะไรขนมา แตใหเปนความเขาใจของเราเองวา เมอฟงแลวจะรวา ธรรมกบสงทเราเคยคดมากอน ความหมายตางกน และเราจะรสกวา ถาเราฟงแลวเขาใจคาทเราเคยใชใหถกตองขน นนคอเราเรมเขาใจธรรมทละเลกทละนอย และใจรอนใจเรวไมไดเลย แตละอยางจะตองเปนเรองทพจารณาจรงๆ และเขาใจในสงทเรากาลงพดจรงๆ และตองเปนไปตามขนดวย

กองบรรณาธการนตยสารเรยลพาเรนตง (2558) ไดกลาววา สมาธ หมายถงการมจตทมความมนคง ไมหวนไหวไปกบสงเราตางๆ รอบตว มความสงบในจตใจเพอใหพรอมกบการเรยนรสงตางๆ รอบตว

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก (2560) ไดกลาววา สมาธ ไดแกความตงใจมนอยในเรองทตองการใหใจตงไวเพยงเรองเดยว ไมใหใจคดฟงซานออกไปนอกจากเรองทตองการจะใหใจตงนน ความตงใจดงนเปนความหมายของสมาธและกจะตองมในกจการทจะทาทกอยางไมวาจะเปนการเลาเรยนศกษา หรอวาการงานอยางใดอยางหนงในการเลาเรยนศกษา จะอานหนงสอกตองมสมาธในการอาน จะเขยนหนงสอกตองมสมาธในการเขยน จะฟงคาสอนคาบรรยายของครอาจารยกตองมสมาธในการฟง ดงทเรยกวาตงใจอาน ตงใจเขยน ตงใจฟง

หลวงพอปราโมทย ปาโมชโช (2560) ไดกลาววา สมาธเปนเครองขมกเลสไมใหมายอมจตได คราวนไมใชขมจตไมใหตามกเลส แตเปนเครองขมกเลสไมใหเขามายอมจต เวลาสมาธเกด กเลสมาไมได ไมมชองเขามา กเลสจะเกดขนไดกอาศยนวรณ สมาธไปตดรากเหงาของกเลส ไปทาลายนวรณ ขมนวรณลงไป เมอนวรณถกขมไปแลว กเลสหยาบๆ เกดไมได สมาธเกดขน เปนเครองมอระดบกลาง

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหความหมายของคาวา “สมาธ ตามวถพระพทธศาสนา” ดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวามความหมายสมาธนนเกยวกบจต จะมไดตองมความตงมนแหงจต ความสารวมจตใจ ความแนวแนของจต การตรกตรอง ไมใหฟงซาน ไมใหกวดแกวง ใหตงอยในอารมณ ไมเกาะเกยวดวยสงอน ไมใหเปนไปตามกระแสของสงตาง ๆ ทไดประสบดวยตา หรอห หรอจมก ลน กาย ใจ เปนเครองขมกเลสไมใหมายอมจตได เวลาสมาธเกด กเลสมาไมได ไมมชองเขามา กเลสจะเกดขนไดกอาศยนวรณ สมาธจงมหนาททาใหจตสงบ จะมการสงวรสารวมเขาดวยปญญา ดวยกาลงสมาธเมอสารวมเขา ละเอยดเขา เปนกาลงชวยศลใหบรสทธมากขน แลวมนกชวยสมาธใหเกดขนไดมากขน เมอสมาธเกดแลวจะชวยปญญา

26

สมาธนทานจาแนกไวเปน 3 ชน คอ 1) ขณกสมาธ สมาธทเพงพจารณาพระกรรมฐานอยนน จตรวมบาง ไมรวมบาง เปนครเปนขณะ เปรยบเหมอนสายฟาแลบในเวลากลางคน 2) อปจารสมาธ จตคอยตงมนเขาไปหนอย ไมยอมปลอยไปตามอารมณจรงจง แตตงมนกไมถงกบแนวแนเปนอารมณอนเดยว ถงเทยวไปบางกอยในของเขตของจต 3) อปปนาสมาธ นนจตตงมนจนเตมขด แมขณะจตนดหนอยกมไดปลอยใหหลงเพลนไปตามอารมณ เอกคคตารมณ มไดเกยวเกาะเสาะหาอตตา หรออนตตาอกตอไป เมอเขาถงทแลว ลมหายใจแทบจะไมปรากฏ ขณะสนธกนนทานเรยกวา โคตรภจต ถาหาสตมได ใจนอมลงสภวงคเขาถงความสงบหนาเดยว หรอมสตอยบางแตเพงหรอยนดชมแตความสขอนเกดจากความสงบอนละเอยดอยเทานน เรยกวา อปปนาฌาน มลกษณะคลายกบผทเขาอปปนาฌานชานาญแลว ยอมเขาหรอออกไดสมประสงค จะตงอยตรงไหน ชานานสกเทาไรกได ซงเรยกวา โลกตตรฌาน อนเปนวหารธรรมของพระอรยเจา อปปนาสมาธเมอมนจะเขาทแรก หากสตไมพอเผลอตวเขา กลายเปนอปปนาฌานไปเสย

การทาจตใหตงเปนสมาธได จะตองมทงสมาธมทงสตประกอบกนอย สตและสมาธนจงตองอาศยกน การปฏบตใหมสตมสมาธตองมความเพยรพยายาม รคมตวเองอยเสมอ ซงถอการปฏบตอานาปานสตภาวนา เปนการฝกใหผปฏบตเพยงแตใสใจอยกบลมหายใจเขา มสตระลกรจากตนลมไปจนถงปลายลม ชวระยะลมหายใจเขาครงเดยวเทานนกพอ จากนนกปฏบตแบบเดยวกนสาหรบลมหายใจออก ผลของสมาธจตทอาศยวธกาหนดสตใหอยกบลมหายใจ โดยเรมจากชวงตนลมหายใจเขา ไปจนถงสดลมหายใจเขา เรมจากชวงตนลมหายใจออกไปจนสดลมหายใจออก ทาทของการปฏบตตองประกอบไปดวยความปลอยวางอยางเดยวอยตลอดระยะ ไมยดตดกบความคดเหน หรอความรสกทเกดจากความคดเหนอนนน เพอวาผปฏบตจะไดพรอม ทจะกาหนดรลมหายใจเขาครงตอไป หรอลมหายใจออกครงถดไป ไดอยางเตมทตามสภาวะทมนปรากฏ โดยทไมตองแบกถอสงใดไปดวย ดงนน การปฏบตอานาปานสตจงเปนวถแหงการสละออก และการปลอยวาง มากกวาจะเปนเรองของการบรรลถง หรอการประสบผลสาเรจ

จากทกลาวมา เหนไดวา สตและสมาธมความหมายแตกตางกน มลกษณะของการเกดขนและดารงอยทแตกตางกน แตสตและสมาธตองอาศยกน ควบคกน หรอประกอบกน แตอยางไรกตามในการวจยครงน ผวจยจะศกษาเฉพาะในประเดนทเปนสตเทานน และเปนสตตามทศนะของนกวชาการตะวนตกดงกลาวไวในตอนตน

2.3 องคประกอบหลกของ “ภาวะผน าอดมสต” หวขอน ผวจยมงศกษาวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของจากทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของ

นกวชาการและหนวยงานจากแหลงตาง ๆ ในชวง ค.ศ. 2004-2016 เพอการสงเคราะหกาหนดเปนองคประกอบหลกของภาวะผนาอดมสต เพอนาไปสการศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานจากแหลงตาง ๆ เพอการสงเคราะหกาหนดเปนองคประกอบยอยของแตละองคประกอบหลก และนยามเชงปฏบตการของแตละองคประกอบยอย เพอเชอมโยงถงการกาหนดเปนตวบงชเพอใชในการวจยตอไป จานวน 14 แหลง ดงน

2.3.1 Hawkins (2011) ผบกเบกการฝกอบรมความเปนผนาอดมสต การพฒนาและบรการใหคาปรกษา ไดกลาวถงกระบวนการทผนาอดมสตยดถอ (The Process Used By Mindful Leaders) ดงน 1) ตระหนก

27

ในดานอารมณของตนเอง (Awareness Of Their Own Emotions) 2) เขาใจในสถานการณ (Understand The Situation) 3) เขาใจเสยงรอบขาง (Forges Understanding And Movement Out Of Many Voice) 4) ใชกระบวนการแบบองครวมในการตรวจสอบ (Uses A Holistic Process That Enables Others)

2.3.2 Inam (2012) ผใหการฝกอบรมผบรหารระดบสง นกเขยน ผบรรยาย รฐแอตแลนตา สหรฐอเมรกา ไดกลาวถงวธทจะทาใหเกดสตของผนาอดมสต 10 ประการ (Here Are Ten Ways A Mindful Leadership Practice) ดงน 1) รจกการลดความเครยด (Stress Reduction) 2) รจกตวเอง (Self-Awareness) 3) เอาใจใสตวเองมากขน (Greater Empathy For Self) 4) จดการหรอควบคมพลงในตนเอง (Manage Our Energy) 5) ผรจกการฟง (Become A Better Listener) 6) เหนดวยอยางยงทคนอนมสวนรวม (Strongly Engage Others) 7) สรางระยะหางระหวางการคดกบการทา (Creating Distance Between Thought And Action) 8) สมผสดวยสญชาตญาณ (Tap Into Intuition) 9) โอบกอดรบการเปลยนปลง (Embrace And Adapt To Change) 10) มจดเนนในความชดเจนมากขน (Greater Clarity And Focus)

2.3.3 Riddle (2012) ทปรกษาอาวโสศนยความเปนผนาดานการสรางสรรค Alliant International University รฐแซนดเอโก สหรฐอเมรกา ไดกลาวถงสามหลกสาคญของการฝกผนาเชงสต (Three Keys To Mindful Leadership Coaching) ดงน 1) เปนบคคลทมใจทวางเปลา (An Empty Mind) 2) ไมใชการเกดปฏกรยา (Non-Reactivity) 3) ใหความสนใจและเอาใจใส (Permissive Attention)

2.3.4 Ataya (2013) ผบรหาร Western Leaf Electronics University of Phoenix ไดกลาวถง 9 วธในการปฏบตความเปนผนาอดมสต (9 Ways To Practice Mindful leadership) 1) เปนปจจบนอยกบปจจบน (Present) 2) มความระมดระวง (Aware) 3) มความเงยบสงบ (Calm) 4) มความมงเนน (Focused) 5) มความชดเจนและมงมน (Clear And Committed) 6) อเบกขา (Equanimous) 7) มความขะมกเขมน (Positive) 8) มความเหนอกเหนใจ (Compassionate) 9) ไรทตไมมมลทน (Impeccable)

2.3.5 Levey (2011) ผกอตงเวบไซต WisdomAtWork.com และศนยวฒนธรรมองคกรและสขภาพองคกรท บรษท InnerWork Technologies รฐซแอตเตล สหรฐอเมรกา ไดกลาวถงสองคประกอบในการปฏบตของผนาเชงอดมสต (Our Unique Approach To The Practice Of Mindful Leadership Has Four Primary Elements) ดงน 1) มความสนใจและเรยนรในการฝกสต (Mindfulness And The Mastery Of Attention) 2) มความชดเจนทมงมนตงใจในชวตและการทางาน (Clarity Of Intention Living And Working “On Purpose”) 3) การเพมประสทธภาพของทศนคตตามหลกจรยธรรมและคณธรรม (Optimization Of Attitude, Ethical And Emotional Intelligence) 4) บรณาการของชวตประจาวนทกการทางานและความสมพนธทกครง (Integration Into Every Domain Of Daily Life, Work, And Relationships)

2.3.6 Garms (2013) ผเชยวชาญดานประสทธผลขององคกร ผบรรยาย ผแตง Working Smarts มหาวทยาลยมนนโซตา ไดกลาวถงหลกในการเปนผนาอดมสต (The Practice Of Mindful Leadership

28

Has Four Primary Elements) ดงน 1) มความสนใจในการเรยนร (Mastery Of Attention) 2) มความชดเจนของความมงมนตงใจ (Clarity Of Committed Intention) 3) มการเพมประสทธภาพของทศนคตทดและมความฉลาดทางอารมณ (Optimization Of Attitude And Emotional Intelligence) 4) บรณาการจะใชชวตประจาวนในการทางานอยางสมดลและสมพนธกน (Integration Into Every Domain Of Daily Life, Work, And Relationship)

2.3.7 Bahl (2013) ทางานดานบคลากร ผบรหาร Isenberg School รฐแมสซาชเซตส สหรฐอเมรกา ไดกลาวถงนยามใหมของผนาเชงอดมสต (Mindful Leadership: An Emerging Definition) มหาดานของความเปนผนาเชงสตในความหมายนคอ 1) มความสามารถในการปลกฝง (Cultivates The Ability)ความมสตของคนในองคกร 2) มความอยากรอยากเหนและมเมตตา (Focus, Clarity, Curiosity, And Compassion) 3) มกระบวนการในการตดสนใจ(Decisions And Processes) 4) มอทธพลตอสงคมและการระดมทรพยากร (Social Influence And Mobilizing Resources) 5) เปนบคคลทมความมงมนในเปาหมาย (Committed Goals)

2.3.8 Robinson (2013) ครสอนภาษาองกฤษ ผบรหารโรงเรยนเทคโนโลยการเรยนการสอน – คอมพวเตอร ไดกลาวถงเกาลกษณะของผนาเชงสตของโรงเรยนในยคศตวรรษท 21 (9 Characteristics Of 21st Century Mindful School Leadership) ดงน 1) มสตอยกบตวเองเปนผทครองสต (Present) 2) มความตระหนกรสกตวเปนคนทมความฉลาดทางอารมณ (Aware Of Emotional Intelligence) 3) เปนคนทสงบ (Calm) 4) มความมงมนตงใจ (Committed) 5) มความชดเจนในการตดสนใจ (Clear To Make The Best Decisions) 6) อยในความจรง (At Peace With Their Reality) 7) มพลงดานบวก (Positive) 8) ผมความเหนอกเหนใจคนอน (Compassionate) 9) ทาหนาทดวยความกลาหาญและซอสตยยดมนในความถกตองชอบธรรม (Act With Integrity, Honesty, And Courage)

2.3.9 Engberg (2014) ผประกาศขาว WTOP-TV WTOP-FM WTOP-AM ไดกลาวถง หาทกษะผนาเชงสต (5 Key Mindful Leadership Skills That Give Her Its Life Back) ดงน 1) มการรบผดชอบ (Taking Accountability) 2) แสดงถงความอดทน (Growing Patience) 3) รจกทจะฟง (Active Listening) 4) มใจยอมรบความลมเหลว (Accepting Failure) 5) มการจดการความเปลยนแปลงทด (Managing Change)

2.3.10 Lamos (2014) ผประกอบการ ผจดการดานการเปลยนแปลง Johannesburg Area ประเทศแอฟรกาใต ไดกลาวถง 5 ลกษณะของความเปนผนาเชงสต (5 Characteristics Of Mindful Leadership) ดงน 1) มความมงมนตงใจจรง (Authentic Leadership Committed And Genuine Intentions) 2) มการพฒนา (Actively Develop Mindfulness) 3) ตระหนกถงผลกระทบทตามมา (Aware Of Their Impact) 4) มความคดรเรมสรางสรรค (Being Mindful Improves Creativity, Innovative Thinking And A Sharp Assessment Of The Current Reality) 5) ยอมรบการเสยงในการตดสนใจ (Acceptance Of The Situation As It Is, Improves Sound Decision-Making)

29

2.3.11 Oetting (2015) ผจดการอาวโส Multimedia Content Strategy @ HubSpot รฐแมสซาชเซตส สหรฐอเมรกา ไดกลาวถง หกทกษะในผนาอดมสต (Zen And The Art Of Mindful Leadership: 6 Skills To Develop) ดงน 1) รบผดชอบ (Accountable) 2) มความชดเจนไมรบเรงในการตดสนใจ (Value Clarity, Not Speed, In Decision-Making) 3) มการปรบตวทด (Adaptive) 4) เรมตนดวยความรกความเมตตา (Start With Compassion) 5) เปดใหมการเปลยนแปลงดานนวตกรรม (Open To Change And Innovation) 6) มการปองกนไมใหเกดความเบอหนายในทม (Prevent Burnout -- In Themselves And Their Team)

2.3.12 George (2010) ผอานวยการโกลดแมนแซคสและเดอะเมโยคลนก ดารงตาแหนงคณะกรรมการบรหารของ ExxonMobil, Novartis, Target Corporation และ Minnesota's Destination Medical Center Corporation เปนผดแลของ World Economic Forum USA และดารงตาแหนงประธานคณะกรรมการระบบสขภาพ โรงพยาบาล Abbott-Northwestern United Way ไดกลาวถง ผนาสต: เมตตาฌานและการทาสมาธการพฒนาผนาทมประสทธภาพ (Mindful Leadership: Compassion, Contemplation And Meditation Develop Effective Leaders) ดงน 1) เปนผนารนใหมอยางแทจรง (A New Generation Of Authentic Leaders) 2) พฒนาสตอยางตอเนอง (Developing Mindfulness) 3) มแนวทางในการประคบประคองการเปนผนาทมประสทธผล (A New Way To Sustain Effective Leadership) 4) มความตระหนกในตนเองและแสดงออกถงความเหนอกเหนใจผอน(Gaining Self-Awareness And Self-Compassion)

2.3.13 Williams (2016) ประธานบรษทเรยวลเลยมสแอสโซซเอทซงเปนบรษททตงอยในเมองแวนคเวอร ใหบรการการฝกอบรมผบรหารและการพดอยางมออาชพ ไดกลาวถง 7 อปนสยของผนาอดมสต (The 7 Habits Of Highly Mindful Leaders) ดงน 1) รตวเองอยกบปจจบน (Consciously Focusing On The Present) 2) ครนคดความตระหนกในตนเอง (Introspective Self-Awareness) 3) มการจดการบรหารพลง (Energy Management) 4) ตอบสนองมากกวาการนงเฉย( Intentionally Responding, Rather Than Unconsciously Reacting) 5) แสดงใหเหนถงการยอมรบและความเหนอกเหนใจ (Demonstrating Acceptance And Compassion) 6) การเปดกวาง (Openness) 7) ความผกพนไมใชสงทผกพน ( Non-Attachment)

2.3.14 Kuechler and Stedham (n.d.) ศาสตราจารยดานระบบสารสนเทศและอดตประธานสาขาระเบยบระบบขอมลท University of Nevada และศาสตราจารยดานการจดการ University of Nevada ไดกลาวถงคณลกษณะของผนาเชงอดมสต (Attribute Of Mindful Leaders ) ดงน 1) มความเอาใจใส (Attentive) 2) มคณลกษณะทมงเนน (Focused) 3) ไมแสดงกรยาทหยาบคายปฏกรยา (Non-Reactive) 4) มความชดเจนในการตดสนใจ (Clear - Determine)

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหกาหนดองคประกอบหลกของ “ผนาเชงอดมสต” (Mindful Leaders) 14 แหลงดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวาองคประกอบบางตวมความหมายเดยวกน แตนกวชาการเรยกชอตางกน ดงนนเพอใหการ

30

นาเอาองคประกอบแสดงในตารางสงเคราะหมความเหมาะสม ผวจยจงกาหนดชอองคประกอบทมความหมายเหมอนกนแตเรยกชอแตกตางกนทเปนกลาง (Neutral) ทสะทอนใหเหนถงความหมายเดยวกนและครอบคลมองคประกอบอนทใชชอแตกตางกนนน หรอเลอกใชชอองคประกอบใดองคประกอบหนง ดงน

1. ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) ตระหนกในดานอารมณ 2) รจกตวเอง 3) ตระหนกรสกตว 4) ตระหนกถงผลกระทบทตามมา 5) ตระหนกในตนเอง 6) มใจทวางเปลา

2. มความมงมน (Commitment) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) มความชดเจนทมงมนตงใจในชวตและการทางาน 2) มความชดเจนและมงมน 3) มความชดเจนในความมงมนตงใจ 4) มเปาหมายทตงมน 5) มงมนตงใจจรง

3. มความเหนอกเหนใจ (Compassion) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) มความเหนอกเหนใจ 2) ความเหนอกเหนใจ 3) ความเหนอกเหนใจ 4) ความเหนอกเหนใจ 5) เอาใจใสตอคนอน

4. การตดสนใจทด (Good Decision) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) มกระบวนการในการตดสนใจ 2) ชดเจนในการตดสนใจ 3) ไมรบเรงในการตดสนใจ 4) มความชดเจนในการตดสนใจ 5) ยอมเสยงในการตดสนใจ

จากการกาหนดชอองคประกอบ 4 รายการขางตน และจากองคประกอบทเปนทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานแหลงตางๆ ทมความหมายเฉพาะอนๆ ผวจยไดนามาแสดงในตารางสงเคราะห 1 โดยองคประกอบเหลานถอวาเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) ทผวจยจะพจารณาใชเกณฑเพอกาหนดเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเพอการวจย (Conceptual Framework) ตอไป

ผวจยไดใชหมายเลขของแหลงอางอง 2.3.1 -2.3.14 แทนการระบชอของนกวชาการหรอแหลงอางอง

ตามลาดบทกลาวมาขางตน

31

ตารางท 2.1 สงเคราะหองคประกอบหลกของภาวะผนาเชงอดมสต (Mindful Leadership)

องคประกอบหลกของภาวะผน าอดมสต 2.3.1

2. 3.2

2.3.3

2.3.2

3.4

2.3.5

2.3.6

2.3.7

2.3.8

2.3.9

2.3.10

2.3.11

2.3.12

2.3.13

2.3.14

รวม

1. ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 6 2. มความมงมน (Commitment) 6 3. การตดสนใจทด (Good Decision) 6 4. มความเหนอกเหนใจ (Compassion) 5 5. พฒนาสตอยางตอเนอง (Continuing Consciousness) 4 6. มพลงดานบวก (Positive Force) 3 7. อยกบปจจบน (Stay with present) 3 8. มความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence) 2 9. บรนาการชวตอยางสมดลและสมพนธกน (Lifebuoy) 2 10. มความรกความเมตตา (Love mercy) 2 11. มความสงบเสงยม (Modesty) 2 12. มใจมงเนน (Mind focused) 2 13. รจกการฟง (Listening) 3 14. เอาใจใสตอตนเอง (Pay attention to yourself) 2 15. มความระมดระวง (Be careful) 2 16. เขาใจสถานการณ (Understand the situation) 2 17. มความรบผดชอบ (Have responsibility) 2

32

องคประกอบหลกของภาวะผน าอดมสต 2.3.1

2. 3.2

2.3.3

2.3.2

3.4

2.3.5

2.3.6

2.3.7

2.3.8

2.3.9

2.3.10

2.3.11

2.3.12

2.3.13

2.3.14

รวม

18. ปรบตวทด (Good adaptability) 2 19. มความคดสรางสรรค (Creativity) 2 20. มกระบวนการแบบองครวม (There is a holistic process.) 1 21. ตองลดความเคยด (Must reduce) 1 22. เหนดวยกบการมสวนรวม (Agree with the participation) 1 23. สรางระยะหางในการคดกบทา (Distance in thinking with doing) 1 24. ไมใชการเกดปฏกรยา (Do not use the reaction) 1 25. มความขะมกเขมน (Have a good time) 1 26. สรางการปลกฝง (Cultivate) 1 27. ไมมมลทน (Unclean) 1 28. มอทธพลตอสงคม (Influence on society) 1 29. มความกลาหาญ (Have courage) 1 30. มความอดทน (Have patience) 1 31. ยอมรบความลมเหลว (Accept failure) 1 32. มการพฒนา (The development) 1 33. เปลยนแปลงดานนวตกรรม (Innovation) 1 34. ปองกนไมใหเกดความเบอหนาย (Prevent boredom) 1 35. เปนผนารนใหม (New generation leader) 1

33

องคประกอบหลกของภาวะผน าอดมสต 2.3.1

2. 3.2

2.3.3

2.3.2

3.4

2.3.5

2.3.6

2.3.7

2.3.8

2.3.9

2.3.10

2.3.11

2.3.12

2.3.13

2.3.14

รวม

36. ตอบสนองมากกวาการนงเฉย (Respond more than silence) 1 37. ใจเปดกวาง (Open mind) 1 38. ไมหยาบคาย (Not vulgar) 1

รวม 4 7 3 8 4 4 5 8 9 5 6 4 6 4 77

34

จากตารางท 2.1 ผลการสงเคราะหองคประกอบหลกของ “ภาวะผนาอดมสต” พบวามองคประกอบเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) จานวน 38 องคประกอบ ในการวจยครงนผวจยใชหลกเกณฑพจารณาความถขององคประกอบทใชตงแต 5 ขนไป พบวา สามารถคดสรรองคประกอบของภาวะผ อดมสตทจะใชเปนกรอบแนวคดเพอการวจย (Conceptual Framework) ในการวจยครงนจานวน 4 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) องคประกอบท 2 มความมงมน (Commitment) องคประกอบท 3 มความเหนอกเหนใจ (Compassion) องคประกอบท 4 การตดสนใจทด (Good Decision) จากองคประกอบหลกขางตนสามารถสรางตวโมเดลการวดภาวะผนาอดมสตได ดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 โมเดลการวดองคประกอบภาวะผนาอดมสต

จากภาพท 2.1 แสดงโมเดลการวดองคประกอบภาวะผนาอดมสต ทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน ซงประกอบดวย 1) ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 2) มความมงมน (Commitment) 3) มความเหนอกเหนใจ (Compassion) 4) การตดสนใจทด (Good Decision) ในลาดบตอไปผวจยจะศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานเพอสงเคราะหหาองคประกอบยอยของแตละองคประกอบ ซงเมอกาหนดไดองคประกอบยอยแตละองคประกอบแลว ผวจยจะศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอสงเคราะหหานยามเชงปฏบตการและตวบงชแตละองคประกอบยอยของแตละองคประกอบตอไป

ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness)

ภาวะผนาอดมสต

(Mindful Leadership)

การตดสนใจทด (Good decision)

มความมงมน (Commitment)

มความเหนอกเหนใจ (Compassion)

35

2.4 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 2.4.1 องคประกอบของตระหนกในตนเอง (Self-Awareness)

จากผลการศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงาน 10 แหลง มดงน

2.4.1.1 Rochat (2003) ศาสตราจารยและทาวจยดานจตวทยาพฒนาการทมหาวทยาลยแมสซาชเซตส ไดกลาวถงหาระดบของความตระหนกในตนเอง (Five Levels Of Self-Awareness as They Unfold Early In) 1) ตระหนกในความแตกตางอยางหลากหลาย( Level 1: Differentiation) 2) ตระหนกในสถานการณ (Level 2: Situation) 3)ตระหนกในดานการแยกแยะ (Level 3: Identification) 4) ตระหนกในดานของความคงทน ( Level 4: Permanence) 5) ตระหนกในดานเมตา ( Level 5: Self-Consciousness Or ‘‘Meta’’ Self-Awareness)

2.4.1.2 Politelli (2013) ผชวยบรรณาธการ Newport Mercury มหาวทยาลยนวพอรตเมอรควร ไดกลาวถง 5 กลยทธการพฒนาทกษะการตระหนกในตนเอง (5 Strategies To Improve Self-Awareness Skills) 1) ตระหนกในดานของภาพลกษณ (Take Photographs) 2) ตระหนกในดานผลงานทออกไป (Work Out) 3) ตระหนกในดานรขด จากดของตนเอง (Know Your Limits) 4) ตระหนกในดานการปฏบตงานการประเมนตนเอง (Practice Self-Assessment) 5) ตระหนกในดานความผดพลาดซงตองไมใหอก (Don't Make The Same Mistake Twice)

2.4.1.3 Frisina (2014) ผเชยวชาญดานการเปนผนาและจรยธรรมในสถาบนการทหารของสหรฐอเมรกาท West Point, New York, Uniformed Services มหาวทยาลยวทยาศาสตรสขภาพและ School of Medicine, Bethesda, Maryland และกองทพสหรฐอเมรกา Academy of Health Sciences, ซานอนโตนโอ, เทกซส ไดกลาวถงความตระหนกในตนเอง: พนฐานสมรรถนะของผนาทมอทธพล (Self-Awareness: The Basic Competency Of The Influential Leader) 1) ความตระหนกในดานการควบคม (Self -awareness: Volitional) 2) ความตระหนกในดานทเกยวกบจตใจ (Self - Awareness : Mental) 3) ความตระหนกในดานอารมณ (Self - awareness: Emotional) 4) ความตระหนกในดานการรวมมอและความสมพนธ (Collaboration And Connection)

2.4.1.4 Ingram (2015) อาจารย The Darla Moore School of Business University of South Carolina-Columbia ไดกลาวถงการสรางความตระหนกในตนเอง: สามองคประกอบทจาเปนเพอชวตชวตใหเตมศกยภาพของคณ (Creating Self-Awareness: Three Essential Elements To Living Life To Your Full Potential) 1) เขาใจอารมณของตนเอง (Understand Your Emotion) 2) ไววางใจสญชาตญาณของตนเอง (Trust Your Intuition) 3) รจดแขงและจดออนของตนเอง (Know Your Strengths And Weaknesses)

2.4.1.5 Hassan, Robani & Bokhari (2015) ไดกลาวถงองคประกอบของความตระหนกในตนเองสะทอนใหเหนถงอารมณของคร (Elements Of Self-Awareness Reflecting Teachers’

36

Emotional) 1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 2) การประเมนตนเอง (Self-Assessment) 3) ความมนใจในตนเอง (Self-Confidence) 4) เจตจานง (Intent)

2.4.1.6 Gilst (2015) ไดกลาวถงลกษณะของผนาทตระหนกในตนเอง (Characteristics of Self-Aware Leaders) 1) ผนาทตระหนกในตนเองจะเขาใจผลกระทบทางอารมณของพวกเขากบคนอน ๆ (Understand Their Emotional Impact on Others) 2) ผนาทตระหนกในตนเองจะรบรจดออนของพวกเขา (Recognize Their Weaknesses) 3) ผนาทตระหนกในตนเองจะนาจดแขงของพวกเขา (Lead With Their Strengths) 4) ผนาทตระหนกในตนเองจะรบรถงขดจากด (Know Their Limits)

2.4.1.7 Shirey (2015) ผเชยวชาญระดบนานาชาตดานการเปนผนาดานการพยาบาลและการบรหารจดการ ไดกลาวถง การเพมความตระหนกของตนเองเพอทจะเปนผนาทแทจร ง (Enhance Your Self-Awareness To Be An Authentic Leader) ดงน 1) การเสรมสรางความตระหนกในตนเอง ( Enhancing Self-Awareness) 2) สารวจจดแขงสวนบคคลและขอบกพรองทรายแรง (Explore Personal Strengths And Fatal Flaws) 3) เขาใจขอ จากด ของตนเองและคนอน ๆ และตองชมเชยตนเองและทมงาน (Understand Your Limitations And Seek Others To Complement You And The Team) 4) ตรวจสอบความฉลาดทางอารมณ (Examine Emotional Intelligence) 5) สงเกตตวเองและหนสวนทมสวนรวม (Observe Yourself And Engage An Observational Partner) 6) สรางตารางเวลาสาหรบการสะทอนในชวตประจาวน (Create Down Time For Daily Reflection) 7) ขดลกเพอทาความเขาใจ (Dig Deep To Gain Insight) 8) เกบบนทก ( Keep A Reflective Journal)

2.4.1.8 Stine (2016) ทปรกษาอสระครและผเชยวชาญในการพฒนาผบรหารและโปรแกรมมอ อาชพระดบโลก ไดกลาวถง วธการตระหนกในการเปนผจดการทด (How Self-Awareness Makes You A Better Manager) 1) ศกษาจากกรณขนาดเลก (A Case Study In Miniature) 2) คนหาชวงเวลาแหงการเรยนร (Find The Learning Moments) 3) ปรบตวใหเขากบตวเอง (Be Attuned To Yourself) 4) จดแขงและจดออน (Strengths And Weaknesses)

2.4.1.9 Spitzley (2016) หวหนาฝายบรหารการเปลยนแปลง ภาคอเมรกา มหาวทยาลยแหงรฐ Amway Grand Valley รฐมชแกน สหรฐอเมรกา ไดกลาวถง 4 มตของความตระหนกในตนเอง (The 4 Dimensions Of Self-Awareness You Didn't Know About) 1) ความตระหนกในสงทคนอนพดและคดเกยวกบคณ (Awareness Of What Others Say And Think About You) 2) ความตระหนกในความคดและความรสกทคณมเกยวกบตวเอง (Awareness Of The Thoughts And Feelings You Have About Yourself) 3) ความตระหนกในการทเปนจรง (Awareness Of Who You Really Are) 4) ตระหนกการรบรของผทตองการทจะเปน (Awareness Of Who You Want To Become)

2.4.1.10 Cohen (n.d.) นกจตวทยาคลนก ไดกลาวถงลกษณะสาคญของการรบรดวยตนเอง (Key Aspects Of Self Awareness) 1) การรบรของตนเอง (Awareness Of Self) 2) การรบรของความหมาย (Awareness Of Meaning) 3) ความตระหนกของแรงจงใจ (Awareness Of Motives) 4) การรบรของวตถประสงค (Awareness Of Purpose) 5) การรบรของประวตศาสตร (Awareness Of History)

37

6) การรบรของวาทกรรม (Awareness Of Discourse) 7) ความตระหนกในคณคาและความเชอทสบทอดมา (Awareness Of Inherited Values And Beliefs) 8) การรบรของคนอน ๆ (Awareness Of Others) 9) ความตระหนกถงผลกระทบของผอนกบตนเอง (Awareness Of Others’ Impact On Me) 10) การใหความรของตวเองในความสมพนธกบโลกกวาง (Awareness Of Myself In Relation To The Wider World) 11) การรบรของภาษา (Awareness Of Language)

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหองคประกอบของ “ตระหนกในตนเอง” ดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวาองคประกอบบางตวมความหมายเดยวกน แตนกวชาการเรยกชอตางกน ดงนนเพอใหการนาเอาองคประกอบแสดงในตารางสงเคราะหมความเหมาะสม ผวจยจงกาหนดชอองคประกอบทมความหมายเหมอนกนแตเรยกชอแตกตางกนทเปนกลาง (Neutral) ทสะทอนใหเหนถงความหมายเดยวกนและครอบคลมองคประกอบอนทใชชอแตกตางกนนน หรอเลอกใชชอองคประกอบใดองคประกอบหนง ดงน

1. ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน1) ตระหนกในดานอารมณ 2) ตระหนกในดานอารมณ 3) ใหความรบรดานอารมณ 4) ตระหนกถงผลกระทบดานอารมณ 5) ตรวจสอบความลาดทางอารมณ

2. มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) รจดออนและจดแขงของตนเอง 2) สารวจจดออนและจดแขงของตนเอง 3) รจดออน 4) จดออนและจดแขง 5) ตระหนกในดานความผดพลาดทเกดขน

3. รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation) มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) รบรขดจากดของตนเอง 2) รบรขดจากด 3) รขดจากดของตนเอง 4) รบรตนเอง 5) ตระหนกในดานทเปนจรง

จากการกาหนดชอองคประกอบ 3 รายการขางตน และจากองคประกอบทเปนทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานแหลงตางๆ ทมความหมายเฉพาะอนๆ ผวจยไดนามาแสดงในตารางสงเคราะห 2 โดยองคประกอบเหลานถอวาเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) ทผวจยจะพจารณาใชเกณฑเพอกาหนดเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเพอการวจย (Conceptual Framework) ตอไป

ผวจยไดใชหมายเลขของแหลงอางอง 2.4.1.1 - 2.4.1.10 แทนการระบชอของนกวชาการหรอแหลงอางองตามลาดบทกลาวมาขางตน

38

ตารางท 2.2 สงเคราะหองคประกอบของ ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness)

องคประกอบของตระหนกในตนเอง

(Self-Awareness) 2.4.1.

1

2.4.1.

2

2.341

.3

2.4.1.

4

2.4.1.

5

2.4.1.

6

2.4.1.

7

2.4.1.

8

2.4.1.

9

2.4.1.

10

รวม

1.ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness)

5

2. มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 5 3. รขอจากดของตนเอง (Self – Limitation) 5 4. ตระหนกในดานผลกระทบ (Be aware of the impact)

3

5. ตระหนกดานความคด (Awareness of thought)

3

6. ความมนใจในตนเอง (self confidence) 2 7. ความแตกตางทหลากหลาย (Difference) 2 8. ตระหนกดานสถานการณ (Situational awareness)

2

9. ตระหนกดานจตใจ (Mental awareness) 2 10. ตระหนกดานผลกระทบทตามมา (Be aware of the consequences.)

2

11. การประเมนตนเอง (Self- evaluation) 2 12. ตระหนกดานการใหความรวมมอ (Be aware of the cooperation)

2

13. รบรประวตศาสตร (Perceive history) 1 14. แยกแยะ (digest) 1 15. ตระหนกดานความคงทน (Awareness of durability)

1

16. ดานเจตจานง (Intention) 1 17. สรางตารางเวลา (Create a schedule) 1 18. เจาะลกเพอความเขาใจ (Deep into understanding)

1

19. ตระหนกในการรบรทตองการจะเปน (Be aware of the perceived need)

1

39

องคประกอบของตระหนกในตนเอง

(Self-Awareness) 2.4.1.

1

2.4.1.

2

2.341

.3

2.4.1.

4

2.4.1.

5

2.4.1.

6

2.4.1.

7

2.4.1.

8

2.4.1.

9

2.4.1.

10

รวม

20. ตระหนกดานการจงใจ (Be aware of incentives.)

1

21. ตระหนกดานคณคาและความเชอ (Be aware of values and beliefs)

1

22. ตระหนกดานภาษา (Language awareness)

1

23. คนหาชวงเวลาแหงการเรยนร (Find the time to learn.)

1

24. ศกษาจากกรณขนาดเลก (Study of small cases)

1

25. เกบบนทก (Save the record) 1 รวม 5 5 4 3 4 3 8 4 5 8 46

จากตารางท 2.2 ผลการสงเคราะหองคประกอบของ “ตระหนกในตนเอง” พบวามองคประกอบเชง

ทฤษฎ (Theoretical Framework) จานวน 25 องคประกอบ แตในการวจยครงนผวจยใชหลกเกณฑพจารณาความถขององคประกอบทใชความถตงแต 5 ขนไป ไดองคประกอบทจะใชเปนกรอบแนวคดการวจย (Concept Framework) ในครงนจานวน 3 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) องคประกอบท 2 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) องคประกอบท 3 รขอจากดของตนเอง (Self – Limitation) จากองคประกอบขางตนสามารถสรางโมเดลการวดองคประกอบตระหนกในตนเอง ไดดงภาพท 2.2

40

ภาพท 2.2 โมเดลการวดองคประกอบตระหนกในตนเอง

จากภาพท 2.2 แสดงโมเดลการวดองคประกอบตระหนกในตนเอง ทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานซงประกอบดวย 1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 2) มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 3) รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation) ในลาดบตอไป ผวจยจะศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานเพอกาหนดเปนนยามเชงปฏบตการเพอเชอมโยงไปถงการกาหนดเปนตวบงชของแตละองคประกอบ ดงน

2.4.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) Hein (2004) ใหนยามความตระหนกทางอารมณ วาหมายถง การรบรในขณะทรสกตวซงรวมถง

ความสามารถในการรสกดวยคาพดทเฉพาะเจาะจง รวมถงความสามารถในการทานายความรสกของตนเองทจะเกดขนในอนาคตของตนเองได

Therapy (2016) ใหนยามความตระหนกทางอารมณ วาหมายถง ความสามารถในการรบรและใหความรสกไมเพยง แตอารมณของคณเทานน แตยงรวมไปถงความรสกของผอน

Radwan (2017) ใหนยามความตระหนกทางอารมณ วาหมายถง การตระหนกถงอารมณของตนเอง รวาทาไมรสกดหรอไมดหรอรสกถงอารมณอนรวาสงไหนทเราสามารถทาไดหรอไมไดบาง

Goleman (2017) ใหนยามความตระหนกทางอารมณ วาหมายถง ความสามารถในการทาความเขาใจอารมณและผลกระทบของตวเองตอประสทธภาพการทางาน รบรถงจดออนจดแขงของตนเองตลอดจนสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางานและเปาหมายขององคกร

Economictimes (2018) ใหนยามความตระหนกทางอารมณ วาหมายถง ความสามารถของบคคลในการจดการและควบคมอารมณของตวเองและมความสามารถในการควบคมอารมณของคนอนดวย กลาวอกนยหนงกจะมอทธพลตออารมณความรสกของคนอนดวย

จากนยามของความตระหนกทางอารมณ ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของ ความตระหนกทางอารมณ (Emotional awareness) เพอการวจยในครงนดงน

ความตระหนกทางอารมณ

(emotional awareness)

มการประเมนตนเอง

(self - assessment)

รขอจากดของตนเอง

(self - limitation)

ตระหนกในตนเอง

(Self-Awareness)

41

วา หมายถง ความสามารถของบคคลในการจดการและควบคมอารมณของตวเองและเขาใจอารมณตนเองตลอดจนผลกระทบของอารมณตวเองทมตอประสทธภาพการทางาน และสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางานและเปาหมายขององคกร ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวด ดงน 1) ความสามารถในการจดการและควบคมอารมณ 2) เขาใจอารมณตนเอง 3) รบรผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน 4) ปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางาน

2.4.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมการประเมนตนเอง (Self – Assessment) Warley (n.d) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง เรองเกยวกบการมงความสนใจไปท

ตวเอง เปนความสามารถในการสงเกตความรสกทางกายภาพและนสยพฤตกรรมและความคดของตนเองตลอดถงการตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน

อรนช ศรสะอาด (ม.ป.ป.) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง กระบวนการประเมนหรอการตดสนใจของผเรยนวาตนเองสามารถปฏบตไดตามเกณฑและมาตรฐานทกาหนดไวหรอไม เพอการปรบปรงและการพฒนาจดออนของตนเองใหดขน

Jansa (2010) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง การเขาใจความรสกของตนเอง และจดมงหมายของชวตทงระยะสนและระยะยาว ตลอดจน การรจกจดเดนจดดอยของตนเองอยางไมลาเอยงเขาขางตนเอง

Miss Consult.com (2015) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง การเขาใจตนเองในความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ

ยรพร ศทธรตน (2542) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง ความสามารถในการรบรเขาใจอารมณ ตลอดจนจดออน จดแขง และความตองการของตนเองอยางลกซง ผทรจกตนเองเปนอยางดจะมความซอสตยตอตนเองและผอน คนทรจกตนเองเปนอยางดยอมเขาใจถงผลกระทบของอารมณของตนเองทมตอผอน และตอการปฏบตงาน

เรยม ศรทอง (2542) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง การสารวจตรวจสอบพฤตกรรมการแสดงออกของตนเอง พจารณาผลทเกดขน อาจขอรบขอมลยอนกลบจากผอน หรอการสารวจดวยตนเอง

ศภรตน เอกอศวน (2544) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง การรขอด ขอดอย ความเปนตวเอง

มนส บญประกอบ และสาลกา เมธนาวน (2544) ใหนยามมการประเมนตนเอง วาหมายถง เปนทกษะภายในของตนเอง เปนการหยงรความเปนไปไดของตนเอง มองตนเองภายในได วเคราะหตนเอง เขาใจ และยอมรบตนเอง มสต รเทาทนในอารมณของตนเอง ในขณะนนได รวากาลงอยในอารมณใด และรสาเหตของการเกดอารมณนน รจดเดนจดดอยของตนเองมความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

42

จากนยามของการประเมนตนเอง ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของการประเมนตนเอง (Self – Assessment) เพอการวจยในครงนดงนวา หมายถง ความสานก ซงเปนภาวะทางจตทเกยวกบความรสก ความคด และความปรารถนาตาง ๆเกดการรบรและการตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอนแลวมการประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง เขาใจ และยอมรบตนเอง อยางไมลาเอยง โดยพจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน หรอการสารวจดวยตนเอง มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวด ดงน 1) ตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน 2) ประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง 3) พจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน 4) มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

2.4.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของรขอจ ากดของตนเอง (Self - Limitation) Somov (2011) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถงการกาหนดตวเองคอการจากดความ

เขาใจของคณเอง การกาหนดตวคณเองคอการใสตวเองลงในหมวดหมนหรอวา เพอกาหนดตวเองคอการจบความเขาใจของคณเอง การกาหนดตวเองคอการยตความอยากรของคณเกยวกบตวคณเอง

OKnation (2551) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การรจกขดความสามารถของตวเรา รขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรทเกนฝน การรจกตนทาใหเราเขาใจผอนไดมากขน เราจะพบวามบางเรองทเราคลายคนอน และมอกหลายเรองทแตกตางกน เชน เจตคต ความคด ความเชอ ประสบการณ ฯลฯ ซงสงเหลานเองทผลกดนใหเรามพฤตกรรมหรอการแสดงออกตางกน เมอเราไดเขาใจปจจยตาง ๆ เหลาน กจะทาใหเกดการยอมรบและเขาใจผอนในสงคมไดอยางมความสข

สนต สลยรตน (2559) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การพยายามหลกเลยงสถานการณทตองฝนใจหรอไมสะดวกใจ เชน การใหขอมลบางอยางทควรตองเกบเปนความลบ ทางานใหผอนทงทไมรสกอยากทา หรอมปฏสมพนธกบคนทมบคลกกาวราวหรอหยาบคายเปนตน

Furnham (2015) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การรบรความสามารถของตนเองถกกาหนดใหเปนการประเมนและความเขาใจทถกตองเกยวกบความสามารถและความชอบของคณและสงทเกยวของกบพฤตกรรมและผลกระทบของตนเองตอผอน

MissConsult.com (2015) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การเขาใจตนเองในความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ เรยกวา เปนเรองของการเรยนรตนเอง ทไมใชเพยง การรวาตนเองเปนใคร เกงอะไร แต หากหมายถง การพฒนาการของตนเอง ความเปนมาของตนเอง สงททาใหตนเองแตกตาง หรอ ไมเหมอน คนอน อยางไร

Warmerdam (2014) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การรบรทชดเจนของบคลกภาพของคณรวมทงจดแขงจดออนความคดความเชอแรงจงใจและอารมณ การรบรดวยตนเองชวยใหคณเขาใจคนอน ๆ วาพวกเขามองเหนทศนคตและคาตอบของคณตอพวกเขาในชวงเวลาใดการรบรดวยตนเองคอขนตอนแรกในการสรางสงทคณตองการและควบคมชวตของคณ ทคณมงเนนความสนใจของคณกาหนดอารมณ

43

ปฏกรยาบคลกภาพและพฤตกรรมของคณมการรบรดวยตนเองชวยใหคณสามารถดว าความคดและอารมณของคณ นอกจากนยงชวยใหคณสามารถควบคมอารมณพฤตกรรมและบคลกภาพเพอใหสามารถเปลยนแปลงไดตามตองการ จนกวาคณจะทราบในชวงเวลาของความคดอารมณคาพดและพฤตกรรมคณจะมปญหาในการเปลยนแปลงทศทางของชวตของคณ

Collins (2017) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง ความสามารถในการรบรถงความรสกพฤตกรรมและลกษณะของคณเองเพอทาความเขาใจกบองคความรทางกายภาพและทางอารมณ ในระดบพนฐานการเขาใจวาคณเปนองคกรทแยกจากผอน ในแงกวางคาถาม คอ ฉนเปนใครฉนตองการอะไรฉนคดอยางไรและฉนรสกอยางไร (ทางรางกายและอารมณ)

Goleman (2017) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง ความสามารถในการจดจาอารมณของคณและรถงจดแขงและขอจากดของคณ การรบรอารมณทคณไดรบเขาใจความรสกทเกยวของกบอารมณความรสกและทาความเขาใจกบสงทคณคดและทาเปนผล

Dell (2017) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง ความใสใจของตวเอง ทชวยใหตดสนใจทชาญฉลาดและชวยใหปรบแตงเปนความคดและความรสก สะทอนถงความพยายามในมมมองทแตกตางกนและเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

Campbell, Gautam, Mohapel & Olsen (2017) ใหนยามรขอจากดของตวเอง วาหมายถง การมความรสกทชดเจนในสงทสามารถทาไดและความสามารถในการจดการกบพฤตกรรมของตนเอง

จากนยามของรขอจากดในตวเอง ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของรขอจากดในตวเอง (Self - Limitation) เพอการวจยในครงนวา หมายถง การเขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ โดยการสารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรงในสวนประกอบตางๆของชวตตนเอง สงททาใหเกดความแตกตาง หรอทาใหเกดความแตกตางกบคนอน รจกขดความสามารถของตวเอง รขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรทเกนฝน มความใสใจตวเอง เพอทชวยใหตดสนใจทชาญฉลาดและชวยใหปรบแตงเปนความคดและความรสก สะทอนถงความพยายามในมมมองทแตกตางกนและเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) เขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ 2) ขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรททาไมได 3) สารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรง 4) รจกขดความสามารถของตวเอง 5) เรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

จากองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของตระหนกในตนเอง ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของตระหนกในตนเอง เพอการวจยในครงนดงแสดงในตารางท 2.3 ดงน

44

ตารางท 2.3 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบตระหนกในตนเอง

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช ความตระหนกทางอารมณ (Emotional awareness)

ความสามารถของบคคลในการจดการและควบคมอารมณของตวเองและเขาใจอารมณตนเองตลอดจนผลกระทบของอารมณตวเองทมตอประสทธภาพการทางาน และสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางานและเปาหมายขององคกร

1) ความสามารถในการจดการและควบคมอารมณ

2) เขาใจอารมณตนเอง 3) รบรผลกระทบของอารมณ

ตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน

4) ปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางาน

มการประเมนตนเอง (Self - Assessment)

ความสานก ซงเปนภาวะทางจตทเกยวกบความรสก ความคด และความปรารถนาตาง ๆเกดการรบรและการตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอนแลวมการประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง เขาใจ และยอมรบตนเอง อยางไมลาเอยง โดยพจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน หรอการสารวจดวยตนเอง มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

1) ตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน 2) ประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง 3) พจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน 4) มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

รขอจากดในตวเอง (Self - Limitation)

การเขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ โดยการสารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรงในสวนประกอบตางๆของชวตตนเอง สงททาใหเกดความแตกตาง หรอทาใหเกดความแตกตางกบคนอน รจกขดความสามารถของตวเอง รขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรทเกนฝน มความใสใจตวเอง เพอทชวยใหตดสนใจทชาญฉลาดและชวยใหปรบแตงเปนความคดและความรสก สะทอนถงความพยายามในมมมองทแตกตางกนและเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

1) เขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ

2) ขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรททาไมได

3) สารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรง

4) รจกขดความสามารถของตวเอง

5) เรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

45

2.5 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของมความมงมน (Commitment) 2.5.1 องคประกอบของมความมงมน (Commitment)

จากผลการศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงาน 10 แหลง มดงน

2.5.1.1 Brown (2001) ดารงตาแหนงทางดานจตวทยาองคกรจากมหาวทยาลยอลลนอยสชคาโกและปรญญาตรสาขาวทยาศาสตรสาขาจตวทยาจาก Loyola University รฐซคาโก สหรฐอเมรกา ไดกลาวถง 7 ลกษณะของคนทมงมน (Top 7 Characteristics Of Committed People) ดงน 1) สรางพนธะผกพน (Make Commitments) 2) เชอวาตวเองสามารถปฏบตพนธะผกพนนนสาเรจ(Believe They Can Fulfill Their Commitments) 3) พดในสงทเขาจะทาเพอเกดความมงมน (Say What They Are Committed To) 4) มการลงทนในพนธะผกพน (Invest In Their Commitments) 5) มงมนทาในสงทเปนจรง (Realistic About Their Commitments) 6) สรางสญญาผกมดในพนธะผกพน (Form A Bond With Their Commitments) 7) มความหลงใหลในพนธะของตนเอง (Passionate About Their Commitments)

2.5.1.2 Zwilling (2011) ผใหคาปรกษาใหความชวยเหลอดานการเงนและการพฒนาแผนธรกจ ไดกลาวถงเจดลกษณะผประกอบกจการทมความมงมน (The Seven Characteristics Of A Committed Entrepreneur) ดงน 1) มความกระตอรอรนและรบผดชอบ (Actively Seeks Leadership And Responsibility) 2) มความทะเยอทะยานและความมนใจ (Successful Entrepreneurs Are Generally Ambitious And Confident In Their Abilities) 3) จาเปนตองใชขอเสนอแนะในเชงบวก (Minimum Positive Feedback Required) 4) ไมคดวาชวตทางสงคมไมไดเปนความสาคญสงสด (Social Life Is Not The Highest Priority) 5) มความสบายในชวโมงการทางานทคาดเดาไมได (Comfortable With Unpredictable Working Hours) 6) ถอวาวนหยดคอวนชะงก (Vacation Is An Interruption) 7) ไมคดเรองเกษยณอาย (Hasn’t Even Thought About Retirement)

2.5.1.3 Rae (2012) ไดกลาวถงผนาทมความมงมนเปนกญแจสาคญแหงการเปลยนแปลง (A Committed Leader: The Key Ingredient In any Recipe For Change) ดงน 1) สรางความเชอมนและความไววางใจ (Establish Relationships Based On Confidence And Trust) 2) มความปรารถนาอยางตอเนองเพอสรางความแตกตางใหเกดขน (A Passion For Making A Difference) 3) มทศนคตทดกบการทางาน (A Good Attitude)

2.5.1.4 Porta (2012) ไดกลาวถง 3 ลกษณะของผนาทมงมน (3 Characteristics Of A Committed Leader) ดงน 1) รกและศรทธาในงานททา (Work Of Faith) 2) รกในงาน (Labour Of Love) 3) มความอดทนเพอความหวง (Patience Of Hope)

2.5.1.5 Folkman (2013) วทยากร ผจดประชม ทปรกษาใหกบองคกรทประสบความสาเรจและนกวจยไดรบการเผยแพรใน The Wall Street Journal ไดกลาวถงพฤตกรรมผนา 9 อนดบแรกทสรางแรงจงใจใหกบพนกงาน (Top 9 Leadership Behaviors That Drive Employee Commitment) ดงน

46

1) สรางแรงบนดาลใจเพอกระตนใหกบคนอนๆ (Inspire And Motivate Others) 2) เปนผผลกดนสผลลพธ (Driving For Result) 3) มความมงมนจะมมมมองเชงกลยทธ (Strategic Perspective) 4) สงเสรมความรวมมอ (Collaboration) 5) เดนพดคย (Walk The Talk) 6) สามารถทาใหเกดความไววางใจ (Trust) 7) พฒนาและสนบสนนดานอน ๆ (Develops And Supports Others) 8) สรางความสมพนธกบคนอน (Building Relationships) 9) มความกลาหาญ( Courage)

2.5.1.6 Godin (2014) นกเขยนในนตยสารFast Company ผกอตง Squidoo เวบไซตทชวยใหผใชสามารถสรางหนาเวบเฉพาะบคคลไดงาย ไดกลาวถงหาลกษณะผทมความมงมนอยางสง (Five Traits Of Highly Committed People) ดงน 1) ไมสนใจกบการโตแยง (Controversial) 2) มความซอสตยในตนเอง (Loyal) 3) มความฝนอยทเปาหมาย (Dreamers Of Goals) 4) ทางานทหนกและยากออกมาจากนสยและออกจากความจงรกภกด (Tough) 5) มความสขพรอมทจะกาวเดนไปขางหนา (Happy)

2.5.1.7 Herring (2015) ไดกลาวถง 7 ลกษณะของความมงมนทแทจรง (7 Characteristics Of An Unmistakable Commitment) ดงน 1) กาหนดการเดนทางอยางมชวตชวา (Determine To Walk In The Holy Spirit) 2) มความเฉยบขาด (Be Decisive) 3) มการพฒนาตนเองอยางตอเนอง (Constantly Tell Yourself) 4)กาหนดวสยทศนอยางชดเจน (Clearly Defined Vision) 5) มความยนหยดตงมน (Tenacity) 6) มการปรบตว (Be Adaptable) 7) มองวาการพายแพเปนเพยงสงทชวคราวเทานน (Temporary Setbacks Are Just That)

2.5.1.8 Guest (2015) ไดกลาวถง 5 ลกษณะของผปฏบตงานทมความมงมน (5 Characteristics Of A Committed Employee) ดงน 1) มความกระหายในความทาทาย (Appetite For New Challenges) 2) แกปญหาทางทศนคตของตนเอง (Problem-Solving Attitude) 3) มความเตมใจทจะมงไปขางหนาอยางมเปาหมาย (Willingness To Lead) 4) มความพงพอใจในอาชพ (Job And Career Satisfaction) 5) เพมประสทธภาพในการทางานมากขน (Greater Performance)

2.5.1.9 Startups (2015) ไดกลาวถงลกษณะของผประกอบการทมความมงมน (The Essential Characteristics Of Committed Entrepreneurs) ดงน 1) ลกษณะของผประกอบการทมความมงมนจะมการจดลาดบความสาคญของงาน (Committed Entrepreneurs Know Their Main Priorities) 2) จะมความรบผดชอบ (Committed Entrepreneurs Take Responsibility) 3) พรอมทจะรบความเสยง (Committed Entrepreneurs Take Risks) 4) มงเนนทจะบรรลยงเปาหมาย (Committed Entrepreneurs Achieve Their Goals) 5) เปนผมวสยทศน (Committed Entrepreneurs Have Vision)

2.5.1.10 Suttle (2016) ไดกลาวถงคณภาพของคนทมความมงมน (Qualities Of A Committed Employee) ดงน 1) ใหความรวมไมรวมมอ( Cooperative) 2) มจรรยาบรรณในการทางานทแขงแกรง (Strong Work Ethic) 3) มงเนนผลงาน (Results Oriented) 4) มลกษณะความเปนผนา (Leader)

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหกาหนดองคประกอบของ “มความมงมน” 10 แหลงดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวา

47

องคประกอบบางตวมความหมายเดยวกน แตนกวชาการเรยกชอตางกน ดงนน เพอใหการนาเอาองคประกอบแสดงในตารางสงเคราะหมความเหมาะสม ผวจยจงกาหนดชอองคประกอบทมความหมายเหม อนกนแตเรยกชอแตกตางกนทเปนกลาง (Neutral) ทสะทอนใหเหนถงความหมายเดยวกนและครอบคลมองคประกอบอนทใชชอแตกตางกนนน หรอเลอกใชชอองคประกอบใดองคประกอบหนง ดงน

1. มเปาหมาย (Goal) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) มงเนนไปยงเปาหมาย 2) มความฝนอยทเปาหมาย 3) ผลกดนไปสผลลพธ 4) มงไปขางหนาอยางมเปาหมาย 5) มงมนในสงทเปนจรง 6) มงเนนไปทผลลพธ 7) อดทนเพอไปยงเปาหมาย

2. มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) มทศนคตทดในการทางาน 2) มขอเสนอแนะในเชงบวก 3) สรางสมพนธในเชงบวก 4) มงมนทจะเพมประสทธภาพในการทางาน 5) กาหนดการทางานอยางมชวตชวา

3. มความภกดตองาน (Loyalty To Work) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน 1) ศรทธาในงานททา 2) หลงใหลและชนชอบในภาระผกพนของตนเอง 3) มความหลงใหลมความปรารถนาอยางตอเนอง 4) มความพงพอใจในอาชพ 5) มความภกดตองานททา

จากการกาหนดชอองคประกอบ 3 รายการขางตน และจากองคประกอบทเปนทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานแหลงตางๆ ทมความหมายเฉพาะอนๆ ผวจยไดนามาแสดงในตารางสงเคราะห 5 โดยองคประกอบเหลานถอวาเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) ทผวจยจะพจารณาใชเกณฑเพอกาหนดเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเพอการวจย (Conceptual Framework) ตอไป

ผวจยไดใชหมายเลขของแหลงอางอง 2.5.1.1 - 2.5.1.10 แทนการระบชอของนกวชาการหรอแหลงอางองตามลาดบทกลาวมาขางตน

ตารางท 2.4 สงเคราะหองคประกอบของ มความมงมน (Commitment)

องคประกอบของมความมงมน

2.5.1.

1

2.5.1.

2

2.5.1.

3

2.5.1.

4

2.5.1.

5

2.5.1.

6

2.5.1.

7

2.5.1.

8

2.5.1.

9

2.5.1.

10

รวม

1 มเปาหมาย (Goal) 6 2 มทศนคตเชงบวก (Positive attitude) 6 3 ความภกดตองาน (Loyalty To Work) 5 4 ความกระตอรอรน (Enthusiasm) 4 5 สรางพนธะผกพน (Bonding) 3 6 มจรรยาบรรณในการทางาน (Ethics) 2 7 พฒนาอยางตอเนอง (Continuous

development)

2

ท ำแถบสเทำออนชองน

48

องคประกอบของมความมงมน

2.5.1.

1

2.5.1.

2

2.5.1.

3

2.5.1.

4

2.5.1.

5

2.5.1.

6

2.5.1.

7

2.5.1.

8

2.5.1.

9

2.5.1.

10

รวม

8 มความกลาหาญ (Courage) 2 9 กาวไปขางหนา (Step forward) 2 10 สงเสรมการทางานรวมกน (Promote

collaboration)

2

11 มวสยทศนทชดเจน (Clear vision) 2 12 มลกษณะของผนา (Characteristics of Leaders) 1 13 การพายแพเปนสงทชวคราว (Defeat is

temporary.)

1

14 มการปรบตว (Adaptation) 1 15 มความเฉยบขาด (Be decisive) 1 16 จดลาดบความสาคญในการทางาน (Prioritize

work)

1

17 กระหายในความทาทาย (Thirst for challenge) 1 18 มความซอสตยในตนเอง (Self-esteem) 1 19 ไมสนใจการโตแยง (Ignore arguments) 1 20 วนหยดคอวนทขดขวาง (The holiday is a day

of hindrance)

1

21 ไมคดเรองเกษยณ (Do not think about retirement)

1

22 มงมนในการแกไขปญหา (Commitment to the problem)

1

23 สรางแรงบนดาลใจและกระตนใหคนอน (Inspire) 1 24 มมมมองเชงกลยทธ (Strategic perspective) 1 25 ทะเยอทะยานและมนใจ (Ambitious and

confident)

1

26 ชวตทางสงคมไมไดเปนความสาคญสงสด (Social life is not the highest priority)

1

27 มความสบายในชวโมงการทางาน(Comfortable working hours)

1

28 ลงทนในพนธะผกพน (Invest in bondage) 1

49

องคประกอบของมความมงมน

2.5.1.

1

2.5.1.

2

2.5.1.

3

2.5.1.

4

2.5.1.

5

2.5.1.

6

2.5.1.

7

2.5.1.

8

2.5.1.

9

2.5.1.

10

รวม

29 ปฏบตพนธะผกพนนนจนสาเรจ (Commitment to that commitment)

1

รวม 6 7 5 3 9 5 6 4 5 4 54 จากตารางท 2.4 ผลการสงเคราะหองคประกอบของ “มความมงมน” พบวามองคประกอบเชงทฤษฎ

(Theoretical Framework) จานวน 29 องคประกอบ แตในการวจยครงนผวจยใชหลกเกณฑพจารณาความถขององคประกอบทใชความถตงแต 5 ขนไป ไดองคประกอบทจะใชเปนกรอบแนวคดการวจย (Concept Framework ) ในครงนจานวน 4 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 มเปาหมาย (Goal) องคประกอบท 2 มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) องคประกอบท 3 ความภกดตองาน (Loyalty To Work) องคประกอบท 4 ความกระตอรอรน (Enthusiasm) จากองคประกอบขางตนสามารถสรางตวโมเดลการวดองคประกอบมความมงมน ได ดงภาพท 2.3

ภาพท 2.3 โมเดลการวดองคประกอบมความมงมน

จากภาพท 2.3 แสดงโมเดลการวดองคประกอบมความมงมน ทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและงานวจย

รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานทเกยวของซงประกอบดวย 1) มเปาหมาย (Goal) 2) มทศนคต

มเปาหมาย

(Goal)

มทศนคตเชงบวก

(Positive attitude)

ความภกดตองาน

(Loyalty to work)

มความมงมน

(Commitment)

มความกระตอรอรน (Enthusiasm)

50

เชงบวก (Positive attitude) 3) ความภกดตองาน (Loyalty To Work) 4) มความกระตอรอรน (Enthusiasm) ในลาดบตอไป ผวจยจะศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานเพอกาหนดเปนนยามเชงปฏบตการเพอเชอมโยงไปถงการกาหนดเปนตวบงชของแตละองคประกอบ ดงน

2.5.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมเปาหมาย (Goal) จรพฒน จนทะไพร (2012) ใหนยามมเปาหมายวาหมายถง ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงาน

ทคาดหวงทองคกรกาหนด โดยยดเปาหมายเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเพอวดความกาวหนาของความสาเรจขององคกร

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2552) ใหนยามมเปาหมายวาหมายถง การกาหนดสงทตองการในอนาคต ซงองคการจะตองพยายามใหเกดขน หรอหมายถง เปนการกาหนดภารกจของธรกจในรปของผลลพธสาคญทตองการ เปาหมายมความเฉพาะเจาะจงนอยกวาวตถประสงค (Objectives) วตถประสงคจะกาหนดขน หลงจากกาหนดเปาหมายแลว

Brecht (1996) กลาววา เปาหมาย มความหมายวาเตมไปดวยเปาประสงค ประสงค เพมพนคณภาพชวต ชวยใหคนไดรบความสาเรจในชวต ชวยใหคนอยากทาสงทดในชวต เปนความทาทาย เปนแผนเปนขนเปนตอนทจะนาไปสเปาหมายอนๆ

Hilger & Hans (1994) นยามเปาหมายไววา แผนการปฏบต เปนถอยแถลง หรอขอความท แสดงความปรารถนา ทเตมเตมความจาเปนทสาคญโดยการทางานตางๆ ใหสาเรจทเรยกวางานตาม เปาหมาย

นฤมล สนสวสด (2558) กลาววา การกาหนดเปาหมาย (Goal) เปนสงจาเปนสาหรบการดาเนนชวตและการทางาน เปนเครองชทศทาง เปนสาหลกบอกถงความสาเรจและความกาวหนาของชวตและการทางาน

สมชย ตงพรอมพนธ (2561) กลาววา เปาหมาย (GOAL) คอสงทเราตองการไปใหถงมาจากความตองการ ความหวง จนตนาการ ความใฝฝนทผบรหารสรางขน แตตองอยในกรอบทไมเพอฝน และสามารถบรรลไดดวยกระบวนการจดการ เปาหมายไมไดเปนตวบงบอกความสาเรจ หากแตการกระทาเพอมงสเปาหมายตางหาก จะมความหมายตอความสาเรจทคาดหวง หลายองคกรมเปาหมาย แมกระทงแผนดาเนนงานมากมายแตไมคอยบรรลเมอลงมอทาการ(Implement) เหตเพราะวาขาดการตดตามงาน ไปใหความสาคญของเปาหมายมากกวาการกระทา เมอถงปลายปทตองมาทบทวนเปาหมาย จงมกพบวาไปไดไมถงไหน เปนไดแคเปาทสวยหรในการตงเปาหมาย จะตองระบชดเจน(Specific) วดผลได (Measurable) นาไปปฏบตได (Achievable) เปนจรงได (Realistic) และกาหนดเวลาชดเจน (Time based)

จากนยามของมเปาหมาย (Goal) ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของมเปาหมาย (Goal) เพอการวจยในครงน ดงนวา หมายถง ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด โดยยดเปาหมายเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเพอวดความกาวหนาของความสาเรจขององคกร เปนความทาทาย เปนแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต สามารถบรรลงาน

51

ตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการโดยมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด 2) แผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต 3) สามารถบรรลงานตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการ 4) กาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

2.5.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) Sasson (2018) ใหนยามมทศนคตเชงบวก วาหมายถง สภาพจตใจทคาดวาจะไดรบผลทดและม

ความเตมใจทจะลองทาสงใหม ๆทศนคตทดชวยใหเหนความดในบคคลอนเปนทศนคตทางจตทเหนสงทดและความสาเรจในชวตมากกวาเชงลบและความลมเหลว ทศนคตทดคอความคดทจะชวยใหมองเหนและตระหนกถงโอกาส

Mueller (2017) ใหนยามมทศนคตเชงบวก วาหมายถงทศนคตทดเปนสภาวะจตใจทเกยวของกบความเชอและความรสกทมอทธพลตอพฤตกรรมและการตดสนใจ ทศนคตทดชวยใหผคนอยในสถานะทมองโลกในแงดไดมาก เปนความเชอมนในแงดวาสงทดจะเกดขนในชวตในอนาคต

Eikenberry (2011) ใหนยามมทศนคตเชงบวก วาหมายถง การคาดหวงกบสงทเกดขนในทางทด รวมถงการมองโลกในแงด ทศนคตของบคคลเปนสงทสาคญในการสรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค ฉะนนผนาทดจะตองสรางบรรยากาศเชงบวกในการทางาน และกระตนผ อนใหปฏบตงานเพอความเจรญกาวหนาขององคกร

Ventrella (2002) กลาววา ความคดเชงบวกเกดพรอมกบมนษยตงแต แรกเกด ประสบการณในชวตของมนษยทาใหความคดเชงบวกลดนอยลงหรอเกบซอนอยในตวบคคลและบคคล จะเกดความคดเชงบวกไดจากการยกระดบความคด ซงความคดเชงบวกประกอบดวยองคประกอบ 10 ประการ คอ ความเชอ ความยดมนในคณธรรม ความสารวมตงใจ การมองโลกในแงด ความกระตอรอรน ความมงมน ความกลาหาญ ความมนใจ ความอดทนและความสขม

Lopper (2011) ไดใหความหมายของทศนคตเชงบวกวา หมายถง การมองโลกในแงดในแงเปนประโยชนการมอารมณทดและมความมนคงทางจตใจมความพยายามทจะแกไขปญหาตาง ๆใหประสบผลสาเรจดวยการมความเชอมนในตนเองอกทงมความเชอวายงมสงด ๆทซอนอยในปญหาและอปสรรคตาง ๆเสมอ

Beattie (2008) ไดใหความหมายของทศนคตเชงบวกวาหมายถง การมองโลกในแงดการมองเหนสงทด ๆ ในชวตเสมอ การมความกลาโดยไมยอทอตอปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทงพยายามไปใหถงจดหมายทคาดหวงไว มความเชอมนในความสามารถของตนเองและสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด

เฉลมชย เลศทวพรกล (ม.ป.ป.) ไดกลาวไววาทศนะคตเชงบวกนนเปนยงกวาการมองโลกในแงด หากคณมความเขาใจมนไดอยางถองแทและนาไปประยกตใชไดอยางถกตองแลว คณจะพบวา หากจะใชการไดอยางสมฤทธผลนน มกระบวนการอย 4 ขนตอน ดงน 1) วธคดทซอตรงและสมผล 2) มสตรบรทสมบรณ 3) ปรชญาการดาเนนชวตทครอบคลมทกสง และ 4) สามารถตดตามผลไดดวยการกระทาและตอบสนองอยางถกตอง

52

Schuder (2015) กลาววา ทศนคตทดเปนสงสาคญเพอใหแนใจวาคณมชวตทสมหวงและสนก การสรางทศนคตทดจะชวยใหคณจดจาและสะทอนอารมณท ดขนการใชเวลากบตวเองและการปลกฝงความสมพนธเปนองคประกอบสาคญในการสรางทศนคตเชงบวก ดงน 1) เขาใจวาทศนคตทดจะชวยลดอารมณเชงลบ 2) ตระหนกถงความเชอมโยงระหวางอารมณบวกกบสขภาพกาย 3) เชอมโยงความคดสรางสรรคและความสนใจและ 4) ปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

จากนยามของมทศนคตเชงบวก ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของมทศนคตเชงบวกเพอการวจยในครงนวาม มทศนคตเชงบวก (Positive attitude) หมายถง ความคดทจะชวยใหมองเหนและตระหนกถงโอกาส เปนความรสกทมอทธพลตอพฤตกรรมและการตดสนใจ สามารถสรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค และมความเชอมนในความสามารถของตนเองโดยสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด สามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน นยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) มองเหนและตระหนกถงโอกาส 2) สรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค 3) มความเชอมนในความสามารถของตนเอง 4) สามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 5) ปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

2.5.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความภกดตองาน (Loyalty to Work) Hoek (2013) ใหนยามของความภกดตองาน วาหมายถง พฤตกรรมทพนกงานแสดงออกตอ

องคกรถงการมบทบาทสาคญในการปฏบตตามนโยบายโดยพนกงานจะมความรสกวาไดรบการปฏบตในการทางานอยางเปนธรรม และเทาเทยมกนพนกงานจะมความไววางใจตอองคกร โดยมองวาองคกรใสใจในเรองการทางานและใสใจในดานความเปนอยของครอบครวพนกงานสรางความสมดลระหวางชวตการทางานกบชวตสวนตว โดยคดวาความขดแยงระหวางทงสองมผลกระทบตอการปฏบตงาน

Haden (2012) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถงคณลกษณะทพนกงานมสมพนธทดกบองคกรใหความเคารพตอนายจางทงตอหนาและลบหลง และมการแลกเปลยนความคดเหนและมมมองทแตกตางกนอยางซอสตย สนบสนนการตดสนใจของคนสวนใหญในองคกร และมความเชอใจซงกนและกน

Patterson (2013) ไดกลาวถงลกษณะของพนกงานทมความจงรกภกดตองานททาซงจะมพฤตกรรมทแสดงออกดงนเขาจะทางานของเขาอยางดทสดและมความภาคภมใจในงานของเขาและไมหยดเรยนรพรอมทจะกาวไปขางหนาในภาระงานทหนก

Shah (2013) ไดกลาวถงลกษณะผทจงรกภกดตองานวาผทมความรกและภกดตองานจะมความซอสตยในงานททาและมความสมพนธกบเพอนรวมงานทดใหเกยรตและยกยองเพอนรวมงานและรวมแสดงความคดเหนกบเพอนรวมงานและยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชมเพอใหงานมความราบรนมความกระตอรอรนในการทางานทไดรบมอบหมาย

Robert A. Baron (1996) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถงความผกพนตอองคกร หรอเจตคตตอองคกรทจะสะทอนใหเหนถงระบบความเกยวของวาบคคลมความเชอมน ศรทธา รกและหวงแหน

53

ตอองคกรทตนเอนสมาชกอย ซงระดบความพงพอใจในระดบสงมสวนสมพนธกบการอยกบองคกรในปจจบน โดยประกอบดวย

1. การยอมรบอยางสงตอเปาหมายและคานยมขององคกร 2. การเตมใจทจะเขาไปกระทาการใด แทนได 3. ความปรารถนาอยางสงสงทจะคงอยกบองคกรนนตอไป March & Mannari (1977) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถง ความภกดตอองคกร เปน

ระดบความมากนอยของความรสกเปนเจาของ หรอความผกพนทมตอหนวยงานทตนทางานอย เปนการยอมรบเปาหมายหลกขององคกร รวมทงจะตองมการประเมนผลทางบวกตอองคกร

Gordon (1999) กลาววา ความจงรกภกดเปนสวนหนงในโครงสรางของความยดมนผกพนตอองคกร

Buchanan (1974) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถง ความรสกผกพนยดมนกบองคกร และปรารถนาจะเปนสมาชกขององคกรนนๆตอไป

Kanter (1971) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถง ความเตมใจของบคคลทจะดารงไวซงความเปนสงคม และมความผกพนตอระบบสงคมทเปนสมาชกอยซงเปนความสมพนธเชงแลกเปลยนระหวางบคคลกบสงคม

Hirschman (1970) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถง ความตองการทจะอยกบองคกรนนตอไป ถงแมผนนจะมความขดแยงกบสมาชกภายในองคกรกตาม

ศนกานต ศรศกดยศ (2548) ใหนยามของความภกดตองานวาหมายถง การทพนกงานในองคกรรสกตนมความสาคญ รสกวาตนพงพงได คาดหวงวาจะไดการตอบสนองจากองคกรโดยพนกงานมสวนรวมกบองคกร

จากนยามของ ความภกดตองาน ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของความภกดตองาน เพอการวจยในครงนวาม ความภกดตองาน (Loyalty to Work) หมายถง การมบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย มความไววางใจตอองคกร มการปฏบตหนาทอยางดทสดและมความภาคภมใจในงานไมหยดเรยนรพรอมทจะกาวไปขางหนา มความซอสตยในงานททา และยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) มบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย 2) มความไววางใจตอองคกร 3) ปฏบตหนาทอยางดทสด 4) มความภาคภมใจในงานไมหยดทจะเรยนร 5) มความซอสตยในงานททา 6) ยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

2.5.5 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความกระตอรอรน (Enthusiasm) Parker (2010) ไดใหนยามของความกระตอรอรน วาลกษณะของผทมความกระตอรอรนจะแสดง

พฤตกรรมดงนมความรกในสงททา เปนผมรอยยมและเปยมดวยความสข มความมนใจในตวเอง ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย มความ

54

ทมเทในการทางานสง มแผนการสาหรบอนาคต ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และคนทมความกระตอรอรนจะยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน ตลอดจนมการสอสารทด

Bursey (2011) ไดใหนยามของความกระตอรอรน วาผทมความกระตอรอรนจะเปนผทม แสดงความสามารถอยางเตมทในการทางาน แสดงความเชอมนในตวเองเสมอ และแสดงความเปนผนาทโดดเดน มความรกและปรารถนาในสงททา

Angelou (2012) ไดใหนยามของความกระตอรอรน วาหมายถงผทมลกษณะมพลงอานาจทสอถงคนอน มความอยากรอยากเหน และมความสนใจ เปนผทมจดเนนทด มอารมณขนในการทางาน และจะทาในสงทรกและหลงใหลมความปรารถนาทจะชวยเหลอผอนเพอตอบสนองวตถประสงค

Bettger (n.d.) ไดใหนยามของความกระตอรอรน วาหมายถง ความขมขมน ความทมใจฝกใฝเรงรอน เรงรบ หรอสรปงาย ๆ หมายถงบคคลทมความ Active มไฟหรอมพลงในการทางานอยในตวของเขา ตลอดเวลา

Hill (n.d.) กลาววา ความกระตอรอรน เปนภาวะหนงของจตใจทกระตนใหคนทถกกระตนเกดการปฏบต มนมบทบาทสาคญตอการกระทา คนทรวธกระตนความกระตอรอรนใหเกดแกตนเองและแกคนอน มกจะเปนผทประสบความสาเรจมากกวาคนทไมสามารถสรางหรอไมม “ความกระตอรอรนวธสรางความกระตอรอรนทผนาไหนๆกสามารถทามนขนมาแกลกทมไดวาตองประกอบดวยปจจยดงน1) ความเชออยางบรสทธใจของผนาในสงทจะพดเพอกระตนลกทม 2) สรางความเปนกนเองระหวางผนาและลกทมดวยความจรงใจ 3) ใสความรสกเรารอนของความเชอนนลงไปในการนาเสนออยางม “จงหวะ” และ “เหมาะสม”และ 4) หลงจากการ “พด” แลว การกระทาของผนาจะตองสอดคลองกบสงทพดอยางตอเนอง อยางซอสตยไมวาอยตอหนาหรอลบหลงลกทม

ศรลกษณ เบญจภมรน (2552) กลาววา ความกระตอรอรน หมายถง การมใจฝกใฝ เรงรอน เรงรบ ซงประโยชนของการมความกระตอรอรน คอ1) ทาใหเราเปนคนมความรบผดชอบ ทางานไดเสรจทนตามเวลาหรอตามทไดรบมอบหมาย 2) ชวตและหนาทการงานประสบความสาเรจและมความกาวหนา 3) เปนคนขยนขนแขง มความอดทน คลองแคลววองไวในการทางาน4) รจกใชเวลาอยางคมคา สรางประโยชนตอตนเองและผอน 5) สรางคณคาใหกบตวเอง มความสข ความราเรงเบกบานเปนทรกของคนอน 6) พยายามทจะเรยนรสงใหม ๆ อนเกดประโยชนสาหรบชวต และ 7) ฝกใหตวเองเปนคนมระเบยบวนย

สมต อาชวนจกล (2555) กลาววา คนทมความกระตอรอรน คอ คนทมความเพยรนนเอง เปนคนทมความรกกาวหนา และรจกรบผดชอบหนาทไดดทสดวธทจะสรางความกระตอรอรน ทางจตวทยาสอนวาใหคนมจดหมายปลายทาง ใหใฝสงในการทางานหรอใหทางานแขงขนกบคนอนหรอแขงกบเวลา การใฝสงในการทางาน เขาสอนวาใหดคนทเกงกวาเราหรอตาแหนงสงกวาเราขนหนง พยายามไลใหทนเขา การแขงขนยอมทาใหเรามมานะมากกวาปกตและพยายามทาใหดยง ๆ ขน

WorkVenture.com (2558) กลาววา ความกระตอรอรนนนมพลงทสามารถทาใหผคนรอบขางสามารถสมผสได สาหรบผทมความกระตอรอรนอยางแรงกลานน การหาผตดตาม หรอเพอนรวมทมงานนนทา

55

ไดโดยงาย แนวทางชวยใหเปนคนทมความกระตอรอรนอย เสมอประกอบดวย 1) รกในสงททา 2) รคณคาในสรรพสง 3) มองโลกในแงด 4) เปนผรเรม 5) เปนคนมเหตผลและ 6) มการพฒนาตวเอง

จากนยามของความกระตอรอรน ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของความกระตอรอรน เพอการวจยในครงนวามความกระตอรอรน (Enthusiasm) หมายถง ความคลองแคลววองไวในการทางาน ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย มความทมเทในการทางานสง ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน ตลอดจนมการสอสารทด นยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) ความคลองแคลววองไวในการทางาน 2) ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย 3) มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย 4) มความทมเทในการทางานสง 5) ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน

จากองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของมความมงมน (Commitment) ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของมความมงมน (Commitment) เพอการวจยในครงนดงแสดงในตารางท 2.5 ดงน

ตารางท 2.5 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบของมความมงมน

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช มเปาหมาย (Goal)

ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด โดยยดเปาหมายเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเพอวดความกาวหนาของความสาเรจขององคกร เปนความทาทาย เปนแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต สามารถบรรลงานตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการโดยมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

1) ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด

2) แผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต

3) สามารถบรรลงานตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการ

4) กาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

56

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude)

ความคดทจะชวยใหมองเหนและตระหนกถงโอกาส เปนความรสกทมอทธพลตอพฤตกรรมและการตดสนใจ สามารถสรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค และมความเชอมนในความสามารถของตนเองโดยสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด สามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

1) มองเหนและตระหนกถงโอกาส 2) สรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค 3) มความเชอมนในความสามารถของตนเอง 4) สามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 5) ปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

ความภกดตองาน (Loyalty to Work)

การมบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย มความไววางใจตอองคกร มการปฏบตหนาทอยางดทสดและมความภาคภมใจในงานไมหยดเรยนรพรอมทจะกาวไปขางหนา มความซอสตยในงานททา และยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

1) มบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย 2) มความไววางใจตอองคกร 3) ปฏบตหนาทอยางดทสด 4) มความภาคภมใจในงานไมหยดทจะเรยนร 5) มความซอสตยในงานททา 6) ยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

มความกระตอรอรน (Enthusiasm)

ความคลองแคลววองไวในการทางาน ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย มความทมเทในการทางานสง ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน ตลอดจนมการสอสารทด

1) ความคลองแคลววองไวในการทางาน 2) ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย 3) มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย 4) มความทมเทในการทางานสง 5) ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน

57

2.6 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของมความเหนอกเหนใจ 2.6.1 องคประกอบของมความเหนอกเหนใจ (Compassion)

จากผลการศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงาน 11 แหลง มดงน

2.6.1.1 Mayfield (2011) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (What Are Some Qualities Of Compassion) ม 10 ดาน ดงน 1) หวใจของคนรบใช (Heart Of A Servant) 2) เอออาทร (Thoughtfulness)3) จตวญญาณเสยสละ (A Sacrificial Spirit) 4) ออนโยน (Tenderness) 5) ความสามารถในการฟง (The Ability To Listen) 6) มความตงใจ (Intention) 7) การเอาใจใส (Empathy) 8) ความอดทน (Tolerance) 9) เมตตา (Mercy)

2.6.1.2 Hall (2012) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (The Three Components Of Self-Compassion) ม 3 ดาน ดงน 1) ความมนาใจของตวเอง (Self-Kindness) ความออนโยนและความเขาใจกบตวเอ 2) การรบรของมนษยชาตรวมกนของเรา (Recognition Of Our Common Humanity) การจดจาวามนษยทกคนมความไมสมบรณ 3) สต (Mindfulness) สมมาสตคอการยอมรบสงทเปนอย

2.6.1.3 Hannah (2014) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (The Three Components Of Self-Compassion, And How To Live Them) ม 3 ดาน ดงน 1) ความเมตตา (Offering Kindness) 2) มความรสกในความเปนมนษยทเหมอนกน (Feeling A Sense Of Common Humanity Versus Isolation Or Alienation From Others) 3) มสตและตระหนกถงความทกขสวนบคคล(Being Mindful And Staying Aware Of Your Personal Suffering Versus Over Identifying With Negative Feelings)

2.6.1.4 Pereira (2014) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (Compassionate Leadership: 7 Traits And Behaviors) ม 7ดาน ดงน 1) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ จะมงเนนไปทการเชอมตอและความรวมมอ (Focused On Connection And Collaboration) 2) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะมการปรบตวและมความยดหยน(Adaptable And Flexible) 3) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะมการดแลตวเองและมความสมดล (Self-Caring And Balanced) 4) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะเพมขดความสามารถ (Empowering, Enabling And Inclusive) 5) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะโปรงใสและเปดเผย (Transparent And Open) 6) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะมความจรงใจทแทจรง (Genuine And Authentic) 7) คณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจจะมความกลาหาญและความมงมน (Courageous And Committed)

2.6.1.5 Riley (2014) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (Two Components Of Compassion) ม 2 ดาน ดงน 1) รสกถงความทกขทรมานของคนอนไดอยางรวดเรว (A

58

Sensitivity To Suffering In Yourself And Others) 2) มงมนทจะพยายามทจะบรรเทาและปองกนไมใหความทกขทรมานน (A Commitment To Try To Alleviate And Prevent This Suffering)

2.6.1.6 Walker (2014) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (3d Compassion) ม 3 ดาน ดงน 1) ดแลคนอน ๆ (Caring For Others) 2) การดแลตวเอง (Caring For Self) 3) ดแลโลก(Caring For The Earth)

2.6.1.7 Holmes (2014) ไดกลาวถง 8 วธทจะบอกหากคณเปนคนทเหนอกเหนใจอยางแทจรง(8 Ways To Tell If You’re A Truly Compassionate Person) 1) คณจะพบ Commonalities กบคนอน ๆ (You Find Commonalities With Other People) 2) คณไมไดใหความสาคญกบเงน( You Don’t Put Emphasis On Money) 3) ทาหนาทในการเอาใจใส (You Act On Your Empathy) 4) เปนคนทใจด (You’re Kind To Yourself) 5) คณสอนคนอน ๆ (You Teach Others) 6) มสต ( You’re Mindful) 7) มความฉลาดทางอารมณสง (You Have High Emotional Intelligence) 8) แสดงความกตญ (You Express Gratitude)

2.6.1.8 Lifestyle (2014) ไดกลาวถงสญญาณทแสดงวากาลงเปนคนทเหนอกเหนใจอยางแทจรง (Signs That You’re Truly A Compassionate Person) ดงน 1) คนทเหนอกเหนใจจะมความซอตรง (Conscientiousness) 2) คนทเหนอกเหนใจดบรบทธรรมชาตของมนษย (Nonjudgmental Nature) 3) คนทเหนอกเหนใจจะเปนศนยกลางดานอารมณ ( Emotionally Centered) 4) คนทเหนอกเหนใจจะมความรสกของภาพใหญ ( A Sense Of The Bigger Picture)

2.6.1.9 Fremont (2015) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (Compassion: The Key To Full-Time Service) ม 3 ดาน ดงน 1) ชวยเหลอคนทไมสามารถชวยเหลอตวเองได (Helping People Who Can't Help Themselves) 2) สอนใหคนทจะชวยเหลอตวเองได (Teaching People To Help Themselves) 3) ชวยเหลอผคนตลอดไป (Helping People Eternally)

2.6.1.10 Pawlowski (2015) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (3 Components Of Self-Compassion) ม 3 ดาน ดงน 1) ความเมตตาตวเอง (Self-Kindness) 2) มความรสกถงการเปนมนษยชาตรวมกน (Common Humanity) 3 )สมมาสต (Mindfulness)

2.6.1.11 Admiral Farragut Academy (2016) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมมความเหนอกเหนใจ (Lower School Students Show Compassion During) ม 7 ดาน ดงน 1) แสดงออกถงคาพดและการกระทาของเรา(Our Words And Actions) 2) (Be Kind Even When Others Are Not) 3) ใหอภยคนอนงาย(Forgive Easily) 4) เปนมตรกบคนทตองการเพอน(Friendly To Someone Who Needs A Friend) 5) โอบกอดความแตกตางทางวฒนธรรม(Embrace Cultural Differences) 6) ชวยเหลอผอนทดอยโอกาส (Help Others Who Are Less Fortunate) 7) มองหาวธการทจะชวยผอน (Look For Ways To Help In Our)

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหองคประกอบของ “มความเหนอกเหนใจ” 11 แหลง ดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวา

59

องคประกอบบางตวมความหมายเดยวกน แตนกวชาการเรยกชอตางกน ดงนนเพอใหการนาเอาองคประกอบแสดงในตารางสงเคราะหมความเหมาะสม ผวจยจงกาหนดชอองคประกอบทมความหมายเหมอนกนแตเรยกชอแตกตางกนทเปนกลาง (Neutral) ทสะทอนใหเหนถงความหมายเดยวกนและครอบคลมองคประกอบอนทใชชอแตกตางกนนน หรอเลอกใชชอองคประกอบใดองคประกอบหนง ดงน

1. มเมตตา มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) มความเมตตา 2) ความเมตตา 3) มความเมตตา 4) รสกถงความทกขทรมานของคนอนไดอยางรวดเรว 5) ชวยเหลอผอนทไมสามารถชวยเหลอตวเองได

2. ความมนาใจ มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) ความมนาใจ 2) บรรเทาความทกขและปองกนทกขใหคนอน 3) ใจด 4) ชวยเหลอผอน 5) ดแลคนอนๆ 6) ชวยเหลอผอน

3. มความเอออาทร มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) มความเอออาทร 2) การรบรความเปนมนษยชาตเหมอนกน 3) ความเปนมนษย 4) ดบรบทและความเปนธรรมชาตของมนษย 5) มความรสกความเปนมนษยเหมอนกน

4. มสต มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) มสต 2) มสตและตระหนกถงความทกขสวนบคคล 3) มสต 4) มสมมาสต

จากการกาหนดชอองคประกอบ 4 รายการขางตน และจากองคประกอบทเปนทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงานแหลงตางๆ ทมความหมายเฉพาะอนๆ ผวจยไดนามาแสดงในตารางสงเคราะห 3 โดยองคประกอบเหลานถอวาเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) ทผวจยจะพจารณาใชเกณฑเพอกาหนดเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเพอการวจย(Conceptual Framework) ตอไป

ผวจยไดใชหมายเลขของแหลงอางอง 2.6.1.1 - 2.6.1.11 แทนการระบชอของนกวชาการหรอแหลงอางองตามลาดบทกลาวมาขางตน ตารางท 2.6 สงเคราะหองคประกอบของ มความเหนอกเหนใจ (Compassion)

องคประกอบของมความเหนอกเหนใจ

2.6.1.

1

2.6.1.

2

2.6.1.

3

2.6.1.

4

2.6.1.

5

2.6.1.

6

2.6.1.

7

2.6.1.

8

2.6.1.

9

2..61

.10

2.6.1.

11

รวม

1 ความมนาใจ (Kindness) 6 2 ความเอออาทร (Generosity) 5 3 มเมตตา (Merciful) 5 4 มสต (Conscious) 4 5 ปรบตวและมความยดหยน (Adjustable

and flexible)

2

60

องคประกอบของมความเหนอกเหนใจ

2.6.1.

1

2.6.1.

2

2.6.1.

3

2.6.1.

4

2.6.1.

5

2.6.1.

6

2.6.1.

7

2.6.1.

8

2.6.1.

9

2..61

.10

2.6.1.

11

รวม

6 ดแลอยางสมดลย (Balanced care) 2 7 สอนใหคนอนชวยตวเอง (Teach others

to help themselves)

2

8 มความจรงใจทแทจรง (Have true sincerity)

2

9 มองหาวธชวยเหลอคนอน (Looking for help)

2

10 มความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence)

2

11 ใหความรวมมอคนอน (Cooperate with others)

1

12 โปรงใสและเปดเผย (Transparent and open)

1

13 กลาหาญและมงมน (Brave and determined)

1

14 ไมไดใหความสาคญกบเงน (Do not focus on money)

1

15 มความกตญ (Have gratitude) 1 16 มองในภาพใหญ (Look in the big

picture)

1

17 ใหอภยคนอนงาย (Forgive others easily) 1 18 โอบกอดความแตกตาง (Embrace the

difference)

1

รวม 2 3 3 6 2 3 6 4 3 4 4 40 จากตารางท 2.6 ผลการสงเคราะหองคประกอบของ “มความเหนอกเหนใจ” พบวามองคประกอบเชง

ทฤษฎ (Theoretical Framework) จานวน 18 องคประกอบ แตในการวจยครงนผวจยใชหลกเกณฑพจารณาความถ ตงแต 4 ขนไป ไดองคประกอบทจะใชเปนกรอบแนวคดการวจย (Concept Framework )ในครงน 4 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 ความมนาใจ (Kindness)

61

องคประกอบท 2 ความเอออาทร (Generosity) องคประกอบท 3 มเมตตา (Merciful) องคประกอบท 4 มสต (Conscious) จากองคประกอบขางตนสามารถสรางตวโมเดลการวดองคประกอบมความเหนอกเหนใจ ไดดงภาพท 2.4

ภาพท 2.4 โมเดลการวดองคประกอบมความเหนอกเหนใจ

จากภาพท 2.4 แสดงโมเดลการวดองคประกอบมความเหนอกเหนใจ ทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและ

งานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน ซงประกอบดวย 1) ความมนาใจ (Kindness) 2) ความเอออาทร (Generosity) 3) มเมตตา (Merciful) 4) มสต (Conscious) ในลาดบตอไป ผวจยจะศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานเพอกาหนดเปนนยามเชงปฏบตการเพอเชอมโยงไปถงการกาหนดเปนตวบงชของแตละองคประกอบ ดงน

2.6.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความมน าใจ (Kindness) ประไพ ประดษฐสขถาวร (ม.ป.ป) ไดใหความหมายของความมนาใจ วาหมายถง ความจรงใจทไม

เหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจ เหนคณคาในเพอนมนษย มความเอออาทร เอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ผทมนาใจ คอ ผใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน

ความมนาใจ

(Kindness)

ความเอออาทร

(Generosity)

มเมตตา

(Merciful)

มความเหนอกเหนใจ

(Compassion)

มสต

(Conscious)

62

Madden (2015) ไดใหความหมายของความมนาใจ วาหมายถง ความมนาใจเปนคณลกษณะทเปนผนาซงจะสงผลตอบแทนทางการเงนและมนษยธรรมนอกเหนอจากจนตนาการ ชวยใหเราสรางสภาพแวดลอมการทางานทยดมนในความไววางใจและชวยใหผคนสามารถแสดงออกและสมผสกบความหมายและวตถประสงคในการทางานนคอ5 วธในการปลกฝงความมนาใจ คอ 1) พยายามทาความเขาใจกอนทาสมมตฐานหรอตดสนใจ 2) ใหประโยชนแกผคนในขอสงสย 3) เดนไปหาคนเมอพวกเขาลมเหลวไมไดไป 4) พดคยเกยวกบสงทอยในใจไมใชแคสงทอยในหวของคณและ 5) เรยนรทจะใจดกบตวคณเองกอน: คณจะรสกดตอคนอนไดงายขน

Taamkru.com (2558) ไดใหความหมายของความมนาใจ วาหมายถง ความมนาใจ คอ ความจรงใจทไมเหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจ เหนคณคาในเพอนมนษย มความเอออาทร เอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ผทมนาใจ คอ ผใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผ อน เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน

Glassman (2018) ไดกลาวถงลกษณะของความมนาใจ วามลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทนเปนผมความเสยสละ

Wittaya (2017) ไดกลาวถงลกษณะของความมนาใจ ความจรงใจทไมเหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจ เหนคณคาในเพอนมนษย มความเอออาทร เอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ผทมนาใจ คอ ผใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน

ถกลทพย แกวพหม (2545) ไดกลาวถงลกษณะของความมนาใจ วาคนมนาใจนนเมอเหนคนอนไดดกวา จะมมทตาแสดง ความยนดดวยอยางจรงใจ ผมนาใจจะนกถงผอน และจะพยายามชวยผอนทดอยโอกาสกวา ผมนาใจจงเปนทรกและตองการของคนทวไป และ เปนคนมคณคาตอสงคม จะเปนผทมประสบความสาเรจในการดาเนนชวต

จากนยามของความมนาใจ ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของความมนาใจ เพอการวจยในครงนวา ความมนาใจ (Kindness) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงเปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) เปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน 2) ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอน 3) พรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน

63

ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน 4) สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน 5) อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม

2.6.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของความเอออาทร (Generosity) ยสน ใจด (2540) ใหนยามของความเอออาทรวา หมายถง กระบวนการกระทาระหวางบคคลทให

การชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคลใหดารงไวซงความเปนมนษย การอยรอดชวต หรอเพอจดประสงคใดจดประสงคหนง เปนความรสกทมรวมกนระหวางผดแลและผรบการดแล เชน การดแลระหวางเพอน การดแลระหวางบคคลในครอบครว เปนตน

อาร ชวเกษมสข (2542) ใหนยามของความเอออาทรวา หมายถง การกระทาใดๆ ทชวยเหลอ ประคบประคองและเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและมคณคา

Watson (1985) ใหนยามของความเอออาทรวา หมายถง ความเอออาทรนนเปนลกษณะของการกระทาทมนษยพงใหตอมนษย ซงเปนการแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม โดยมความเมตตา ความสนใจ ความเอาใจใสเปนพนฐาน เนนความเปนมนษยโดยชใหเหนถงองครวมของมนษยทประกอบดวยกาย จต จตวญญาณ เปนแกนของตวตน

Watson (1988) ใหความหมายของความเอออาทรวา หมายถงศาสตรและศลปในการกระทาและแสดงความรสกอยางจรงใจระหวางบคคล ทตางกมศกยภาพและไดรบประโยชนรวมกนในขบวนการดแลเอออาทร

Halldorsdottir, S. (1990) ไดสรปแนวคดพฤตกรรมทบคคลแสดงออกถงความเอออาทรวามพฤตกรรมดงน 1) ความเอออาทรเปนการกระทาอยางชดเจน ตอ “คน” แบบองครวม 2) ความเอออาทรเปนองคประกอบสาคญของการปฏบตกจกรรมตาง ๆ 3) ความเอออาทรเปนการปฏบตทตองคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม ความเอออาทรเปนสงทตองกระทาดวยความร และสตปญญา

จากนยามของความเอออาทร ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของความเอออาทรเพอการวจยในครงนวา ความเอออาทร (Generosity) หมายถง กระบวนการกระทาระหวางบคคลทใหการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคลใหดารงไวซงความเปนมนษย ประคบประคองและเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและมคณคา ซงเปนการแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม โดยคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) การชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 2) เอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข 3) แสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม 4) คานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

2.6.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมเมตตา (Merciful) Thaihealthlife (2017) ใหนยามของความมเมตตา วาหมายถง การมจตแหงความรกใคร ความ

หวงใย ความสงสาร ความปรารถนาด ความเปนมตร ความอนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกขโดยไมคาดหวงวาจะไดอะไรตอบแทน

64

พระเทพดลก (ม.ป.ป.) ใหนยามของความมเมตตา วาหมายถง การมจตปรารถนาใหสรรพสตวเปนสขใหพนจากความทกขกนทวหนา ปญหาเรองความโหดรายรนแรง ทมการเขนฆาประทษรายกนตลอดถงการประกอบอาชญากรรมตางๆ ทเกดขนเกอบทกหวระแหง ขาวคราวตาง ๆในหนาหนงสอพมพเพราะจตใจของบคคลขาดฐานใจทมความสาคญคอเมตตาธรรม ไดแก ความรสกยอมรบนบถอสทธในชวต ในทรพยสน ในคครองของกนและกน

อภญวฒน โพธสาน (2017) ใหนยามของความมเมตตา วาหมายถง ความมไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสขบคคลทมนาใจ เมอตนไดรบความสขแลวกมใจคดอยากใหผอนไดรบความสขบาง คณธรรมขอนจะเปนสาเหต ทาใหบคคลคดเผอแผความปรารถนาด คดเกอกลแกกน ทาได 2 แบบ คอ แบบเจาะจงเฉพาะบคคล สตว เพศ วย เฉพาะหม พวก หรอคณะ และแบบไมเจาะจงไมมประมาณไมเลอกมตรหรอศตร การแผเมตตาเปนหนาทของมนษยทกคนทควรแสดงออก กรณา คอ ความสงสารคดชวยเหลอใหผอนพนทกขบคคลทมนาใจเมอเหนคนอน สตว ประสบทกขกพลอยหวนไหวไปดวยจงคดหาทางชวยเหลอเทาทตนจะทาได คณธรรมนจงเปนสาเหตใหบคคลคดชวยเหลอเกอกลแสดงออกซงนาใจอนงามตอคนอนหรอสตวอน

อรพมล จนดาเวช ซเตยรนท (ม.ป.ป.) กลาวไววา ความสมฤทธผลของความเมตตากรณา หรอผลทไดรบจากการเจรญเมตตากรณา ทถกตอง คอ ความปราศจากความแคนเคองไมพอใจ แตหากปฏบตผดพลาด ผลทอาจเกดคอ เกดเสนหา รกใคร ยดตด หรอผกพน ดงนนตองรจกการใชเมตตา

พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2546) ใหนยามของความมเมตตา วาหมายถง ความปรารถนาด อยากใหเขามความสข

จากนยามของมเมตตา ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของมเมตตา เพอการวจยในครงน ดงนวา มเมตตา (Merciful) หมายถง พฤตกรรมทแสดงใหเหนวามจตแหงความรกใคร ความหวงใย ความสงสาร ความปรารถนาด ความเปนมตร ความอนเคราะหโดยไมมเงอนไข เพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกขโดยไมคาดหวงวาจะไดอะไรตอบแทน คดหาทางชวยเหลอเทาทตนจะทาได กระทาดวยความปรารถนาด อยากใหเขามความสข ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) มไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข 2) ชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได 3) อนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข 4) กระทาดวยความปรารถนาด

2.6.5 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของมสต (Conscious) Young (1940) กลาววา สต (consciousness) ตอการกระทาและตอความคดของตนเองและท

สมพนธกบบคคลอน การทเนนเรองจตสานกนนหมายความวา ตราบใดทบคคลยงสานกรตวตนอย ตราบนนตวตนกยงจะอย ตวตนนนไมใชมโครงสรางหรอองคประกอบเดยว จะมหลายองคประกอบซงจะทาหนาทสมพนธกน ทาใหตวตนดารงอยได ตวตนจะมการพฒนาตามสภาพครอบครว สงคม และองคประกอบทางสงแวดลอม

Lie (2017) ใหนยามของมสตวาหมายถง ความตระหนกและการรบร (Awareness) สงมชวตทดารงอยในแตละมต จะปฏบตการอยางชดเจนงายดาย และอยางมแรงตานทานนอยทสด เมออยในระนาบ

65

หรอมตนน ๆ เพราะวาระดบความสนสะเทอนของจตสานกของสงมชวตเหลานน จะสอดคลองและเขากนไดพอดกบระดบความสนสะเทอนของมตนน ๆ นนเอง

จอมยทธ (2560) ใหนยามของมสตวาหมายถง สภาวะทมสต รตว รวากาลงทาอะไรอยหรอกาลงจะทาอะไรรจกตวเองวาเปนใคร ตองการอะไร ทาอะไรอยทไหน กาลงรสกอยางไรตอสงใด การแสดงอะไรออกไปทแสดงไปตามหลกเหตผลเปรยบไดกบสวนของกอนนาแขงทโผลผวนาขนมามจานวนนอยมาก

Manpowerthailand.com (2015) กลาววา สตเปนสงทจาเปน เพราะจะทาใหเรามวธการพด วธการคด และการวางแผนทด จะทาใหเราสามารถเลอกสถานท วน และเวลาในการแกไขปญหาอยางถกตอง เหมาะสม รวมทงสต ยงทาใหเรายอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ ผขาดสตในการแกไขปญหา มกจะนาพาอตตะ ความลาเอยง มารวม ทาใหการแกไขปญหาลมเหลวได

Merriam-Webster (2012) ใหนยามของมสตวาหมายถง สภาพหรอคณภาพของการรบรหรอจากการตระหนกถงสงภายนอกหรอสงทอยภายในตวเอง

Gulick (2004) ใหนยามของมสตวาหมายถง การไดรบการกาหนดไวอยางหลากหลายในแงของความรสกความรสกความเปนสวนตวความสามารถในการสมผสหรอความรสกความตนตวการมความรสกเปนตวตนหรอจตวญญาณความจรงทวามบางอยางท "เหมอน" เปน "ม" หรอ "เปน" มนและการควบคมระบบการทางานของจตใจ

จากนยามของ มสต ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของมสต เพอการวจยในครงน ดงนวา มสต (Conscious) หมายถง สภาวะทบคคลแสดงพฤตกรรมถงความตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเองและทสมพนธกบบคคลอน มวธพด วธการคด และการวางแผนทด ทาใหแกไขปญหาอยางถกตอง เหมาะสม รวมทงสตทาใหเรายอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเอง 2) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาของตนเองทสมพนธกบบคคลอน 3) มวธพด วธการคด และการวางแผนทด 4) ยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

จากองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของมความเหนอกเหนใจ (Compassion) ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของ มความเหนอกเหนใจ (Compassion) เพอการวจยในครงนดงแสดงในตารางท 2.7 ดงน

66

ตารางท 2.7 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบของมความเหนอกเหนใจ

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช ความมนาใจ (Kindness)

พฤตกรรมทแสดงออกถงเปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม

1) เปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน 2) ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอน 3) พรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน 4) สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน 5) อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม

ความเอออาทร (Generosity)

กระบวนการกระทาระหวางบคคลทใหการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคลใหดารงไวซงความเปนมนษย ประคบประคองและเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและมคณคา ซงเปนการแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม โดยคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

1) การชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 2) เอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข 3) แสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบ ค ค ลต า ม บท บ า ทห น า ท แ ล ะค ว า มรบผดชอบทางสงคม 4) ค าน งถ งความแตกต า งของบ คคล สถานการณและวฒนธรรม

มเมตตา (Merciful)

พฤตกรรมทแสดงใหเหนวามจตแหงความรกใคร ความหวงใย ความสงสาร ความปรารถนาด ความเปนมตร ความอนเคราะหโดยไมมเงอนไข เพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกขโดยไมคาดหวงวาจะไดอะไรตอบแทน คดหาทางชวยเหลอเทาทตนจะทาได กระทาดวยความปรารถนาด อยากใหเขามความสข

1) มไมตรจต คดปรารถนาใหผ อนมสข 2) ชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได 3) อนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข 4) กระทาดวยความปรารถนาด

67

2.7 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชของการตดสนใจทด 2.7.1 องคประกอบของการตดสนใจทด (Good Decision)

จากผลการศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงาน 10 แหลง มดงน

2.7.1.1 Larabee (2011) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (Good Decision Making: 10 Components of Great Decisions) ม 10 ดาน ดงน 1) พจารณาสถานการณอยางรอบคอบ(Carefully Consider The Circumstances) 2) กาหนดคาถาม(Define The Question) 3) กาหนดวตถประสงค(Define Your Objective) 4) ระดมสมอง(Brainstorm) 5) จดระเบยบความคด(Organize Ideas) 6) ขอความเหนและขอเสนอแนะ(Seek Opinions And Feedback) 7) ประเมนทางเลอกของคณ (Evaluate Your Options) 8) สรางทางเลอก (Make A Choice) 9) เรมปฏบต(Take Action) 10) ประเมนผลการตดสนใจ(Evaluate Your Decision)

2.7.1.2 Price (2011) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (7 Steps To Making Better Decisions) ม 7 ดาน ดงน 1) ระบเปาหมายของคณ(Identify Your Goal) 2) กาจดตวเลอกการตงคาตามมาตรฐาน(Eliminate Choices By Setting Standards) 3) ไมตองกงวลเกยวกบการหา "ดทสด” (Don't Worry About Finding The "Best) 4) ตองตระหนกถงอคต(Be Aware Of Biases) 5) พยายามทจะไมรบเรง (Try Not To Rush) 6) อยาคดเลกคดนอย (Don't Sweat The Small Stuff) 7) ทาวเคราะห (Do A Postgame Analysis)

2.7.1.3 Gallo (2012) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (10 Qualities Of Good Decision Making) ม 10 ดาน ดงน 1) มการกาหนดวตถประสงค (Purpose) 2) เหตผล (Rationality) 3) การเขาประเดน (Relevancy) 4) ความโปรงใสไมมอคต (Transparency) 5) ความ

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช มสต (Conscious)

สภาวะทบคคลแสดงพฤตกรรมถงความตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเองและทสมพนธกบบคคลอน มวธพด วธการคด และการวางแผนทด ทาใหแกไขปญหาอยางถกตอง เหมาะสม รวมทงสตทาใหเรายอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

1) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเอง 2) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาของตนเองทสมพนธกบบคคลอน 3) มวธพด วธการคด และการวางแผนทด 4) ยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณส วนตว เข ามาเกยวของ

68

ครอบคลม (Comprehensiveness) 6) ความจรง(Authenticity) 7) อยากรอยากเหน(Inquisitive) 8) คานงถงหลกเศรษฐศาสตร(Economy) 9) ตกลงใจ(Resolve) 10) เลอกสงทมคาทดทสด (Best Value)

2.7.1.4 Chopra (2013) ผกอตงมลนธ Chopra มหานครซานดเอโก ปจจบนมลนธ Chopra, เปนสถาบนวทยาศาสตรการแพทยของอนเดย ซงเขาไดกลาววาอาชพทประสบความสาเรจการตดสนใจจะตองทาบางอยางทจะพสจนความสาคญ การตดสนใจทดอยางหนงอาจมผลกระทบในเชงบวก เขาไดกลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (The Secret To Making Good Decisions) ม 4 ดาน ดงน 1) สอดคลองกบอารมณในเชงบวกมากทสดและหลกเลยงคนทเปนลบ (Fit In With Your Most Positive Emotions And Avoid Negative Ones) 2) การตดสนใจจะตองตรงกบตนเอง (Match Who You Are As A Person) 3) สอดคลองกบเปาหมายระยะยาว (Accord With Your Long-Term Goals) 4) เขากนไดกบสถานการณ(Compatible With The Situation You Find Yourself In)

2.7.1.5 Tasler (2013) เปนนกจตวทยาองคกร เขาไดกลาววา การตดสนใจทถกตองเหมาะสมจะมความรวดเรวอยางแมนยา และเขาไดกลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (Make Good Decisions Faster) ม 3 ดาน ดงน 1) ทราบวตถประสงคเชงกลยทธทดทสด (Know The Ultimate Strategic Objective) 2) คดอยางมเหตผลเกยวกบวธการเลอกในการจดจดมงหมาย (Think Rationally About How Your Options Align The Ultimate Objective) 3) ทาอะไรบางอยางทมความรและความคดเหลานน (Do Something With That Knowledge And Those Thoughts)

2.7.1.6 Boss (2015) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (The 9 Characteristics Of A Good Decision) ม 9 ดาน ดงน 1) สงผลบวกตอสวนอน ๆ (Positively Impact Others) 2) การจาลองแบบ (Replicable) 3) ชวยสรางโอกาส (Foster Opportunity) 4) คานงถงสภาพหลายๆดาน (Include Others) 5) สามารถปฏบตได (Executable) 6) เปนระบบ (Systematic) 7) มความรบผดชอบ (Accountable) 8) ตองมแนวทางในการปฏบต (Pragmatic) 9) เกยวของกบความตระหนกในตนเอง (Involve Self-Awareness)

2.7.1.7 Barker (2016) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (The Science Of Good Decision Making) ม 4 ดาน ดงน 1) จาเปนตองมขอมลทถกตอง (Need The Right Info) 2) ความรสกไมไดเปนศตร (Feelings Are Not The Enemy) 3) ผเชยวชาญ (If You're An Expert) 4) มความพอด (Always Good Enough)

2.7.1.8 Burke (2016) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (7 Tips For Good Decision Making) ม 7 ดาน ดงน 1) จดลาดบความสาคญ (Prioritize) 2) รจกตวเอง (Know Yourself) 3) สรางความมนใจ (Building Confidence) 4) การลงทนในตวเอง (Invest In Yourself) 5) เรมตนเลก ๆ (Start Small) 6) เขยนมนออกมา (Write It Out) 7) ตดความหยอนยานทเกดกบตวเอง (Cut Yourself Some Slack)

2.7.1.9 Clear (2017) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (5 Common Mental Errors That Sway You from Making Good Decisions) ม 5 ดาน ดงน 1) ตดอคต

69

(Survivorship Bias) 2) ความเกลยดชง (Loss Aversion) 3) พรอมใชงานในการแกไขปญหา (The Availability Heuristic) 4) ยดและปรบตว (Anchoring) 5) ยนยนอคต (Confirmation Bias)

2.7.1.10 Hereford (n.d.) กลาวถงคณลกษณะและพฤตกรรมการตดสนใจทด (Keys To Making A Good Decision) ม 7 ดาน ดงน 1) ระบเปาหมายการตดสนใจทจะทาเชนเดยวกบวตถประสงคหรอผลทตองการเพอใหบรรล (Identify The Decision To Be Made As Well As The Objectives Or Outcome You Want To Achieve) 2) รวบรวมขอเทจจรงเปนจานวนมากและขอมลมากเทาทคณสามารถทจะประเมนตวเลอก (Gather As Many Facts And As Much Information You Can To Assess Your Options) 3) ระดมความคดและมากบทางเลอกทเปนไปไดหลาย (Brainstorm And Come Up With Several Possible Choices) 4) ชงนาหนกความนาจะเปนไปไดหรอผลลพธ (Weigh The Probabilities Or Possible Outcomes) 5) ทาใหรายการของขอดและขอเสย (Make A List Of The Pros And Cons) 6) ขอความคดเหนและไดรบการตอบรบจากคนทคณไววางใจหรอมสถานการณทคลายกนในการตอส (Solicit Opinions And Obtain Feedback From Those You Trust Or Have Had A Similar Situation To Contend With ) 7) ทาใหการตดสนใจและตรวจสอบผลลพธ (Make The Decision And Monitor Your Results)

จากผลการศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอการสงเคราะหองคประกอบของ “การตดสนใจทด” 10 แหลง ดงกลาวมานน ผวจยพจารณาเหนวาองคประกอบบางตวมความหมายเดยวกน แตนกวชาการเรยกชอตางกน ดงนนเพอใหการนาเอาองคประกอบแสดงในตารางสงเคราะหมความเหมาะสม ผวจยจงกาหนดชอองคประกอบทมความหมายเหมอนกนแตเรยกชอแตกตางกนทเปนกลาง (Neutral) ทสะทอนใหเหนถงความหมายเดยวกนและครอบคลมองคประกอบอนทใชชอแตกตางกนนน หรอเลอกใชชอองคประกอบใดองคประกอบหนง ดงน

1. ระบเปาหมาย (Purpose) มองคประกอบทมความหมายเดยวกนดงน1) กาหนดวตถประสงค 2) ระบเปาหมาย 3) กาหนดวตถประสงค 4) สอดคลองกบเปาหมาย 5) ทราบวตถประสงค 6) ระบเปาหมายการตดสนใจ

2. จดระเบยบความคด (Organize ideas) มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) จดลาดบความสาคญ 2) คดทาอะไรบางอยาง 3) จดลาดบความสาคญ 4) หาแนวทางในการปฏบต 5) พยายามทาอยางไมรบเรง 6) ระดมความคด

3. ตระหนกถงอคต (Aware Of Biases) มองคประกอบทมความหมายเดยวกน ดงน 1) ตระหนกถงอคต 2) คานงถงผลบวกในสวนอนๆ 3) ความรสกไมไดเปนศตร 4) ตดอคต 5) มความโปรงใสไมมอคต

จากการกาหนดชอองคประกอบ 3 รายการขางตน และจากองคประกอบทเปนทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน แหลงตางๆ ทมความหมายเฉพาะอนๆ ผวจยไดนามาแสดงในตารางสงเคราะห 5 โดยองคประกอบเหลานถอวาเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเชงทฤษฎ

70

(Theoretical Framework) ทผวจยจะพจารณาใชเกณฑเพอกาหนดเปนองคประกอบตามกรอบแนวคดเพอการวจย(Conceptual Framework) ตอไป

ผวจยไดใชหมายเลขของแหลงอางอง 2.7.1.1 - 2.7.1.10 แทนการระบชอของนกวชาการหรอแหลงอางองตามลาดบทกลาวมาขางตน ตารางท 2.8 สงเคราะหองคประกอบของ การตดสนใจทด (Good Decision)

องคประกอบของมการตดสนใจทด 2.7.1.

1

2.7.1.

2

2.7.1.

3

2.7.1.

4

2.7.1.

5

2.7.1.

6

2.7.1.

7

2.7.1.

8

2.7.1.

9

2.7.1.

10

รวม

1 ระบเปาหมาย (Purpose) 6 2 จดระเบยบความคด (Organize ideas) 6 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 5 4 ประเมนผล (Evaluation) 3 5 ประเมนทางเลอก (Evaluate alternatives) 3 6 เรมปฏบต (take action) 3 7 สอดคลองกบอารมณเชงบวก (Consistent

with positive emotions)

3

8 ตระหนกในตนเอง (Self-awareness) 3 9 คานงถงหลกเศรษฐศาสตร (Take into

account economics)

2

10 การปรบตว (Adaptation) 2 11 มขอมลทถกตอง (The data is correct) 2 12 ตดความหยอนยาน (flabbiness) 2 13 ครอบคลม (comprehensive) 2 14 เขาประเดน (Enter the issue) 2 15 หาเหตผล (Find the reason) 2 16 ทาการวเคราะห (analysis) 2 17 อยาคดเลกคดนอย (Do not think) 2 18 ขอความคดเหน (Ask your comment) 2 19 สรางทางเลอก (Make choices) 2 20 พจารณาสถานการณอยางรอบคอบ

(Consider the situation carefully)

2

71

องคประกอบของมการตดสนใจทด 2.7.1.

1

2.7.1.

2

2.7.1.

3

2.7.1.

4

2.7.1.

5

2.7.1.

6

2.7.1.

7

2.7.1.

8

2.7.1.

9

2.7.1.

10

รวม

21 กาหนดคาถาม (Ask questions) 1 22 ระดมสมอง (Brainstorming) 1 23 ไมกงวลเกยวกบสงทดทสด (Do not worry

about the best)

1

24 มความจรง (There is truth) 1 25 อยากรอยากเหน (Curious) 1 26 มความรบผดชอบ (responsibility ) 1 27 มความพอด (adequacy) 1

รวม 10 7 10 4 3 8 4 6 5 6 63

จากตารางท 2.8 ผลการสงเคราะหองคประกอบของ “มการตดสนใจทด” พบวามองคประกอบเชง

ทฤษฎ (Theoretical Framework) จานวน 27 องคประกอบ แตในการวจยครงนผวจยใชหลกเกณฑพจารณาความถ ตงแต 5 ขนไป ไดองคประกอบทจะใชเปนกรอบแนวคดการวจย (Concept Framework ) ในครงน 3 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 ระบเปาหมาย (Purpose) องคประกอบท 2 จดระเบยบความคด (Organize Ideas) องคประกอบท 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) จากองคประกอบขางตนสามารถสรางตวโมเดลการวดองคประกอบมการตดสนใจทด ไดดงภาพท 2.5

ภาพท 2.5 โมเดลการวดองคประกอบมการตดสนใจทด

ระบเปาหมาย (Purpose)

จดระเบยบความคด (Organize Ideas)

ตระหนกถงอคต (Aware of Biases)

การตดสนใจทด

(Good Decision)

72

จากภาพท 2.5 แสดงโมเดลการวดองคประกอบมการตดสนใจทด ทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน ซงประกอบดวย 1) ระบเปาหมาย (Purpose) 2) จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 3) ตระหนกถงอคต (Aware Of Biases) ในลาดบตอไป ผวจยจะศกษาทฤษฎ และผลงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานเพอกาหนดเปนนยามเชงปฏบตการเพอเชอมโยงไปถงการกาหนดเปนตวบงชของแตละองคประกอบ ดงน

2.7.2 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของระบเปาหมาย (Purpose) JoomlArt.com. (2011) ไดใหนยามในการระบเปาหมายวาในการวางแผนการทางานจะตอง

กาหนดเปาหมายทตองการบรรลผลสาเรจอาจจะเปนเปาหมายระยะสน หรอเปาหมายระยะยาวกได แตเปาหมายทดจะตอง SMARTER ซงประกอบดวย 1.Specific - เฉพาะเจาะจง มความชดเจน 2. Measureable - สามารถวดและประเมนผลได 3. Acceptable – เปนทยอมรบไดของผปฏบต 4. Realistic - ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง 5. Time Frame – มกรอบเวลากาหนด 6. Extending – ทาทายและเพมศกยภาพของผปฏบต 7. Rewarding – คมคากบการปฏบต

พงศศรนย พลศรเลศ (2554) ไดใหนยามในการระบเปาหมายวาเปาหมายทด ควรมลกษณะ SMART ซงมาจากอกษรตนของคาวา SPECIFIC เปาหมายตองมลกษณะเฉพาะเจาะจง ไมควรระบใหกวางจนเกนไป และไมใชคาทตองตความ 1) MEASURABLE เปาหมายควรวดไดเปนตวเลข ประเมนคาเปรยบเทยบได และใชตดตามผลได 2) ACTION ORIENTED เปาหมายตองระบถงสงทจะกระทา และนาไปสการกาหนดกจกรรมรองรบไดชดเจน 3) REALISTIC เปาหมายตองเปนจรงได แตไมงายจนเกนไป เปาหมายทดตองมความทาทาย (Challenge) เพอนาไปสการคดคน รเรม วธการใหมๆ อยเสมอ 4) TIMELY ตองมกรอบของระยะเวลาทชดเจน แนนอน กาหนดไว ซงอาจจะเปน รายวน สปดาห เดอน ไตรมาส ครงป หรอ 1 ป ไมควรตงเปาหมายทยาวนานเกนกวา 1 ป สาหรบเปาหมายทบรรลในปนน กจะทาการตงเปาหมายทสงขน และทาทายยงขนในปถดไปได

วระ ศรหะรญ (ม.ป.ป) ไดใหนยามในการระบเปาหมายวาลกษณะเปาหมายทดคอสงทเราตองการจรงๆ 100% ตองมความชดเจนสามารถวดความสาเรจไดมทาทาย แต เปนไปไดและกาหนดเวลาเสรจจะตองแสดงสงทตองการจรงๆ คออะไรและเขยนดวยทงเหตผล อารมณ และ ความปลมปตในคณคา

กตต ตรรตน (2557) ไดใหนยามในการระบเปาหมายโดยไดสรป 4 ขนตอนในการระบเปาหมาย 1. Dream เรมตนจากความฝน 2. Uplifting กาหนดสงทยกระดบชวต 3. Method เลอกวธการทเหมาะสม 4. Behavior ฝกฝนนสยทด เพอรากฐานทมนคง

นฤมล สนสวสด (2558) ไดกลาวไววา เปาหมาย เปนสงทคนกาหนดขน เพอชวยใหสามารถนาความคดของตนสการกระทา บางคนมเปาหมายระยะสน จากสปดาหหนงไปสอกสปดาหหนง บางคนมเปาหมายระยะยาว ครอบคลมเวลาการดาเนนกจกรรมเปนป ๆ หรออาจจะตลอดชวตกได เปาหมายทต งขนนน บางครงครอบคลมหลาย ๆ ดาน

Aldag & Kazuhara (2001) นยามคาวา เปาหมาย หมายถง ผลตอนสดทายหลงทตองการ จากการทมเทพลงบางอยางไป

73

Wallace & Masters (2002) อธบายวา เปาหมาย เปนความฝนทมเสนตาย คอฝนวาตองการไดตองการเปนอะไร หรอทาอะไรแลว จงกาหนดวนสาเรจไวดวย เชน อานหนงสอสามกกจบภายใน 7 วน

Brecht (1996) กลาววา เปาหมาย มความหมายวาเตมไปดวยเปาประสงคประสงคเพมพนคณภาพชวต ชวยใหคนไดรบความสาเรจในชวต ชวยใหคนอยากทาสงทดในชวต เปนความทาทาย เปนแผนเปนขน เปนตอนทจะนาไปสเปาหมายอนๆ

Hilger & Hans (1994) นยามเปาหมายไววา แผนการปฏบต เปนถอยแถลง หรอขอความทแสดงความปรารถนาทเตมเตมความจาเปนทสาคญ โดยการทางานตางๆ ใหสาเรจ ทเรยกวางานตามเปาหมาย

จากนยามของ ระบเปาหมาย ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของระบเปาหมาย เพอการวจยในครงน ดงนวา ระบเปาหมาย (Purpose) หมายถง ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน ซงสามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย และเพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน สามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน 2) เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย 3) เพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

2.7.3 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของจดระเบยบความคด (Organize Ideas) Baanjomyut (n.d) ไดใหนยามการจดระเบยบความคดวาหมายถง การนาความคดเหนมาจดเปน

ระบบ การจดลาดบการคด เปนวธการทางออม โดยการจดลาดบการคดจะกระทาผานการจดลาดบของกจกรรม การสรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน การกาหนดความเกยวพนของประสบการณเพอสงเสรมการสรางความคดเหน การสรางสรรคปญหาและจดมงหมายทจะสนบสนน ความตอเนองและลาดบของการคดในการสรางความสาเรจของการคด

Cameron (2009) ไดกลาวถงวธการจดระเบยบความคดวา ในการจดระเบยบความคดควรคานงถงสงทสาคญและความเหนทแตกตางกนเกยวกบหวขอคออะไร ความคดโดยรวมหรอมมมองแบบใดทาอะไรไดบางหรอบางสวนหรอทงหมด และการสนบสนนขอมล

เกรยงกานต กาญจนะโภคน (2555) ไดกลาวถง Logical Thinking คอวธการคดทมระบบ ไมเกดความขดแยงในตวเอง และทาใหผตามรบรและเขาใจงาย รวมถงรวาตองปฏบตตามอยางไร แตการจดกระบวนความคดจากขอมลทมากมายมหาศาลเชนปจจบนไมใชเรองงาย ตองอาศยเทคนคเบองตน ดงน 1) ตองจบประเดนใหได 2) ตองรจกแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ โดยอาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรงนอกจากนนตองใชวชาความรทมวเคราะหขอเทจจรงเหลานน เพอหาคาตอบทตองการ 3) อยาคดเพยงมตเดยว ตองคดทกมม เพราะบางเรองมมตมากกวา 1 หรอ 2 วธการคด ตองมองภาพรวมเชงโครงสราง

แพง ชนพงศ (2015) การจดระเบยบความคด คอ ทกษะในการถายทอดความคดของตนใหผอนไดเขาใจและรบรไดอยางถกตอง โดยผานทางการสอสารในรปแบบของการพด (Speaking), การฟง(Listening),

74

การอาน(Reading), การเขยน(Writing)และการอธบาย(Explaining) เมอคนเราสามารถสอสารความคดใหแกกนและกนไดอยางถกตอง ไมวาจะมสงใดเกดขนกจะสามารถเรยนรและเขาใจถงสงทเกดขนนนได และสามารถคดหาแนวทางปรบปรง เปลยนแปลง แกไขใหทกอยางดาเนนไปไดดวยด

Sites.google.com (n.d) การจดระเบยบความคด คอ การจดลาดบความสาคญของความคด เปนหวใจสาคญของการเขยน แผนทความคด ผลงาน Mind Map ของแตละคนจะแตกตางกนออกไป อานเขาใจงาย สอสารไดตรงตามความตองการหรอไมกขนอยกบการจดลาดบความสาคญของความคด (BOIs) ดงนนพนฐานในเรองลาดบความสาคญ เราจงจาเปนตองเรยนรและทาความเขาใจใหลกซง สงแรกทตองทาความเขาใจกคอ การคดเชงกวาง (The Whole) - การคดเชงลก (The Parts) การคดทงสองมต จะทาใหเรามอง เรองราวตางๆ ไดครบถวนไมตกหลน หรอขาดๆ เกนๆ

จากนยามของจดระเบยบความคดตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของจดระเบยบความคด (Organize ideas) เพอการวจยในครงน วาหมายถง การนาความคดเหนมาจดเปนระบบ การจดลาดบการคด สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน โดยเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม เขาใจเหตการณ และเรองราวตาง ๆ อยางตอเนองกน มความสมพนธกน สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ โดยอาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) นาความคดเหนมาจดเปนระบบ 2) สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน 3) เรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม 4) สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ 5) อาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

2.7.4 นยามเชงปฏบตการและตวบงชของตระหนกถงอคต (Aware of Biases) Uddin, S. (2018) ไดกลาวถงองคประกอบของอคตวามองคประกอบทางกายและสงคมศาสตร

ซงเขาไดใหนยามของอคตวาในทางกายหมายถง ความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนงซงถอวาไมมยตธรรม สวนทางสงคมศาสตรคอความเอนเอยงเรองวฒนธรรมลทธ หรอทางสงคม

Love To Know Corp (2018) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง แนวโนมทจะพาดพงไปในทศทางใดทศทางหนงมกทาใหสญเสยความคดทเปดกวาง ผทมความลาเอยงมกจะเชอในสงทตนอยากจะศรทธาและปฏเสธทจะคานงถงความคดเหนของผอน ดงนนการลาเอยงหมายความวาขาดมมมองทเปนกลาง

Wikipedia (2018) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง นาหนกทไมสมดลในการสนบสนนหรอตอตานสงหนงสงใดอยางหนงเชนบคคลหรอกลมหนง เมอเทยบกบอกสงหนงโดยปกตแลวจะถอวาไมยตธรรมเชนในทางดานวฒนธรรม อาจจะความลาเอยงตอบคคลหรอกลมชาตพนธ อตลกษณทางเพศหรออตลกษณทางเพศชนชาตศาสนาชนชนทางสงคมพรรคการเมองกระบวนทศนเชงทฤษฎและอดมการณดานเดยวไมมมมมองทเปนกลางหรอไมมความคดทเปดเผย

Merriam-webster.com (n.d.) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง ความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง โดยเฉพาะอยางยง การตดสนสวนบคคลและในบางครงทเปนไปแบบไมมเหตผล

75

Kitichai Taechangamlert (2016) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง ทางทไมควรดาเนนไป ไมใชทางทจะเดนตอไป หรอไมควรประพฤตปฏบต.คาวา อคต ในภาษาไทยหมายถง ความลาเอยง ,ความไมเทยงธรรม, ความไมยตธรรม

JW.ORG (2019) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง ทศนะหรอความรสกในแงลบตอบคคลหนงเพยงเพราะวาเขาเปนคนในกลมใดกลมหนง.” สวนบางคนบอกวาอคตเกดจาก “การมขอมลไมเพยงพอ” ซงทาใหเรา “ตดสนผอนกอนจะรจกกน.” ไมวาจะตความอยางไร อคตอาจเกดขนไดเสมอเมอมความแตกตางดานเชอชาต สผว ศาสนา ภาษา เพศ นาหนกตว หรออนๆ.

MGR Online (2014) ไดใหนยามของอคตวาหมายถง สญชาตญาณทถกโนมนาวไปโดยไรความเทยงธรรม และความเอนเอยงแหงอารมณทผดขนจากความเหลอมลาตาสง และชองวางในสงคม

จากนยามของตระหนกถงอคต ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปเปนนยามเชงปฏบตการของตระหนกถงอคต เพอการวจยในครงน ดงนวาตระหนกถงอคต (Aware of Biases) หมายถง พฤตกรรมทบคคลมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง ความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง ซงจะเปนผลนามาซงการสญเสยความคดทเปดกวาง ผทมความลาเอยงมกจะเชอในสงทตนศรทธาและปฏเสธทจะคานงถงความคดเหนของผอน ซงนยามดงกลาวเชอมโยงถงตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดตวบงช คอ 1) มความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง 2) ตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง 3) มความคดทเปดกวาง 4) คานงถงความคดเหนของผอน

จากองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของการตดสนใจทด (Good decision) ตามทศนะของบคคลตางๆดงกลาวขางตน ผวจยสรปองคประกอบนยามเชงปฏบตการและตวบงชของ การตดสนใจทด (Good decision) เพอการวจยในครงนดงแสดงในตารางท 2.9 ดงน ตารางท 2.9 องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ และตวบงชขององคประกอบของการตดสนใจทด

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช ระบเปาหมาย ( Purpose )

ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน ซงสามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย และเพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

1) ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน สามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน 2) เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย 3) เพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

76

2.8 โมเดลสมมตฐานภาวะผน าอดมสตเพอการวจย จากผลการศกษาทฤษฎ และงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานจากหลากหลายแหลง

เพอการสงเคราะหทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงช แลวสรปเปนโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนา อดมสตทประกอบดวยองคประกอบหลก 4 องคประกอบ แสดงเปนโมเดลการวด (Measurement Model) ภาวะผนาอดมสตดงน

2.8.1 โมเดลการวดภาวะผน าเชงอดมสต (Mindful Leadership) ประกอบดวย 4 องคประกอบหลกดงน

2.8.1.1) องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 2.8.1.2) องคประกอบหลกมความมงมน (Commitment) 2.8.1.3) องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ (Compassion) 2.8.1.4) องคประกอบหลกการตดสนใจทด (Good Decision)

นอกจากนน แตละองคประกอบหลกมองคประกอบยอยทมความสมพนธกนในลกษณะเปนโมเดลการวด (Measurement Model) 4 โมเดล เปนโมเดลการวดเพอใชในการทดสอบความสอดคลองของโมเดล

องคประกอบ นยามเชงปฏบตการ ตวบงช จดระเบยบ ความคด (Organize ideas)

การนาความคดเหนมาจดเปนระบบ การจดลาดบการคด สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน โดยเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม เขาใจเหตการณ และเรองราวตาง ๆ อยางตอเนองกน มความสมพนธกน สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ โดยอาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

1) นาความคดเหนมาจดเปนระบบ 2) สรางสถานการณในการกระตนและชนา

ใหเกดความกระตอรอรน 3) เรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสก

รวม 4) สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจาก

ขอมลดบ 5) อาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลข

ตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

ตระหนกถงอคต (Aware of Biases)

พฤตกรรมทบคคลมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง ความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง ซงจะเปนผลนามาซงการสญเสยความคดทเปดกวาง ผทมความลาเอยงมกจะเชอในสงทตนศรทธาและปฏเสธทจะคานงถงความคดเหนของผอน

1) มความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง 2) ตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง 3) มความคดทเปดกวาง 4) คานงถงความคดเหนของผอน

77

ความสมพนธโครงสรางตวบงชภาวะผนาเชงอดมสตทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานกบขอมลเชงประจกษ ดงน

2.8.2 โมเดลการวดตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) ประกอบดวย 3 องคประกอบดงน 2.8.2.1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 2.8.2.2) มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 2.8.2.3) รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation)

2.8.3 โมเดลการวดการมความมงมน (Commitment) ประกอบดวย 4 องคประกอบดงน 2.8.3.1) มเปาหมาย (Goal) 2.8.3.2) มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) 2.8.3.3) ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 2.8.3.4) ความกระตอรอรน (Enthusiasm)

2.8.4 โมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ (Compassion) ประกอบดวย 4 องคประกอบดงน 2.8.4.1) ความมนาใจ (Kindness) 2.8.4.2) ความเอออาทร (Generosity) 2.8.4.3) มเมตตา (Merciful) 2.8.4.4) มสต (Conscious)

2.8.5 โมเดลการวดมการตดสนใจทด (Good Decision) ประกอบดวย 3 องคประกอบดงน 2.8.5.1) ระบเปาหมาย (Purpose) 2.8.5.2) จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 2.8.5.3) ตระหนกถงอคต (Aware Of Biases)

โมเดลการวดทง 5 โมเดลดงกลาวขางตน นามาสรางเปนโมเดลความสมพนธโครงสรางตวบงชภาวะผนาเชงอดมสตทจะใชเปนกรอบแนวคดเพอการวจย (Conceptual Framework) หรอเปนโมเดลสมมตฐานภาวะผนาเชงอดมสตเพอการวจยครงน ดงภาพท 2.6

78

ภาพท 2.6 โมเดลสมมตฐานภาวะผนาอดมสตเพอการวจย

ภาวะผนาอดมสต

(Mindful Leadership)

ความตระหนกทางอารมณ (Emotional awareness)

มการประเมนตนเอง (Self - assessment)

รขอจากดของตนเอง (Self - limitation)

มเปาหมาย (Goal)

มทศนคตเชงบวก (Positive attitude)

ความภกดตองาน (Loyalty to work)

ความมนาใจ (Kindness)

ความเอออาทร (Generosity)

มเมตตา (Merciful)

มสต (Conscious)

ระบเปาหมาย (Purpose)

จดระเบยบความคด (Organize Ideas)

ตระหนกถงอคต (Aware of biases)

ตระหนกในตนเอง

(Self-Awareness)

มความมงมน

(Commitment)

มความเหนอกเหนใจ

(Compassion)

การตดสนใจทด

(Good Decision)

ความกระตอรอรน (Enthusiasm)

79

นอกจากนน องคประกอบยอยของแตละองคประกอบหลก ยงประกอบดวยตวบงชอกดวยดงน 1) องคประกอบตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) ตวบงช ดงน

1.1) ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) มตวบงช ม 4 ตวบงช คอ 1) ความสามารถในการจดการและควบคมอารมณ 2) เขาใจอารมณตนเอง 3) รบรผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน 4) ปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางาน

1.2) มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) มตวบงช ม 5 ตวบงช คอ1) ตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน 2) ประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง 3) พจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน 4) มสต รเทาทนในอารมณของตนเอง 5) มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

1.3) รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation) มตวบงช ม 5 ตวบงช คอ1) เขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ 2) ขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรททาไมได 3) สารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรง 4) รจกขดความสามารถของตวเอง 5) เรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

2) องคประกอบมความมงมน (Commitment) มตวบงช ดงน 2.1) มเปาหมาย (Goal) ม 5 ตวบงช คอ 1) ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกร

กาหนด 2) เปนความทาทาย 3) แผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต 4) สามารถบรรลไดดวยกระบวนการจดการ 5) กาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

2.2) มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) ม 5 ตวบงช คอ 1) มองเหนและตระหนกถงโอกาส 2) สรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค 3) มความเชอมนในความสามารถของตนเอง 4) สามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 5) ปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

2.3) ความภกดตองาน (Loyalty to Work) ม 7 ตวบงช คอ 1) มบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย 2) มความไววางใจตอองคกร 3) ปฏบตหนาทอยางดทสดและมความภาคภมใจในงาน 4) ไมหยดทจะเรยนร 5) มความซอสตยในงานททา 6) มความสมพนธกบเพอนรวมงานทด 7) ยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

2.4) ความกระตอรอรน (Enthusiasm) ม 10 ตวบงช คอ 1) มความรกในสงททา 2) เปนผมรอยยมและเปยมดวยความสข 3) มความมนใจในตวเอง 4) ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย 5) มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย 6 ) มความทมเทในการทางานสง 7) มแผนการสาหรบอนาคต 8) ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน 9) มความปรารถนาทจะชวยเหลอผอนเพอตอบสนองวตถประสงค 10) คลองแคลววองไวในการทางาน

80

3) องคประกอบมความเหนอกเหนใจ (Compassion) มตวบงช ดงน 3.1) ความมนาใจ (Kindness) ม 8 ตวบงช คอ1) มลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน 2) มความ

เสยสละ 3) ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอน 4) ใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน 5) สละความสขสวนตน เพอทาประโยชนแกผอน 6) เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน 7) ชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา 8) ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงาม

3.2) ความเอออาทร (Generosity) ม 4 ตวบงช คอ1) กระบวนการกระทาระหวางบคคลทใหการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 2) เอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข 3) แสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม 4) คานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

3.3) มเมตตา (Merciful) ม 4 ตวบงช คอ 1) มไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข 2) ชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได 3) อนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข 4) กระทาดวยความปรารถนาด

3.4) มสต (Conscious) ม 6 ตวบงช คอ 1) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเอง 2) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาของตนเองทสมพนธกบบคคลอน 3) มความระมดระวง 4) มความคลองแคลวกระฉบกระเฉง 5) มวธพด วธการคด และการวางแผนทด 6) ยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

4) องคประกอบการตดสนใจทด (Good Decision) มตวบงช ดงน 4.1) ระบเปาหมาย (Purpose) ม 6 ตวบงช คอ1) ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน 2) สามารถวด

ไดและมระยะเวลาทแนนอน 3) เปนทยอมรบไดของผปฏบต 4) ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง 5) เพมศกยภาพของผปฏบต 6) คมคากบการปฏบต

4.2) จดระเบยบความคด (Organize Ideas) ม 5 ตวบงช คอ 1) นาความคดเหนมาจดเปนระบบ 2) สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน 3) เรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม 4) สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ 5) อาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

4.3) ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) ม 4 ตวบงช คอ 1) มความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง 2) ตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง 3) มความคดทเปดกวาง 4) คานงถงความคดเหนของผอน

81

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยเรองโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยน

ประถมศกษา (The Structural Relationship Model of Indicators of mindful leaders for Primary School Principals) น เปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) มวตถประสงคหลกเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการกบขอมลเชงประจกษ การกาหนดวธดาเนนการวจยในครงน ไดพจารณาจากวธการสรางและพฒนาตวบงชการศกษาตามทศนะของนงลกษณ วรชชย (2545) ทกลาวไว 3 วธ คอ

วธท 1 ใชนยามเชงปฏบต (Pragmatic Definition) อาศยการตดสนใจและประสบการณของนกวจยในการคดเลอกหรอกาหนดตวแปรยอย การกาหนดวธการรวมตวแปรยอย และการกาหนดนาหนกตวแปรยอยแตละตว วธนอาจทาใหมความลาเอยง เพราะไมมการอางองทฤษฎหรอตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปร ถอวาเปนวธทมจดออนมากทสดเมอเทยบกบวธแบบอนไมคอยมผนยมใช

วธท 2 ใชนยามเชงทฤษฎ (Theoretical Definition) ทอาจทาไดสองแบบ คอ 1) ใชทฤษฎและงานวจยเปนพนฐานสนบสนนทงหมด ตงแตการกาหนดตวแปรยอย การกาหนดวธการรวมตวแปรยอย และการกาหนดนาหนกตวแปรยอย แบบนใชในกรณทมผกาหนดโมเดลตวบงชการศกษาไวกอน 2) ใชทฤษฎและงานวจยเปนพนฐานสนบสนนในการคดเลอกตวแปรยอยและการกาหนดวธการรวมตวแปรยอย สวนการกาหนดนาหนกตวแปรยอยแตละตว ใชความคดเหนผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญประกอบการตดสนใจ แบบนใชในกรณทยงไมมผใดกาหนดโมเดลตวบงชการศกษาไวกอน

วธท 3 ใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) เปนนยามทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐาน แลวกาหนดนาหนกของตวแปรยอยโดยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ เปนวธทมผนยมใชกนมาก โดยการวเคราะหองคประกอบเชงสารวจ (Exploratory Factor Analysis) เมอนกวจยมทฤษฎและงานวจยรองรบโมเดลแบบหลวมๆ หรอโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) เมอนกวจยมทฤษฎและงานวจยรองรบโมเดลแบบหนกแนนเขมแขง

การสรางและพฒนาตวบงชการศกษา 3 วธดงกลาว ผวจยเหนวาวธท 3 คอ วธทใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) ซงเปนนยามทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐาน แลวกาหนดนาหนกของตวแปรยอยโดยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ เปนวธทมผนยมใชกนมากตามทศนะของนงลกษณ วรชชย (2545) เปนการวจยทยดถอทฤษฎประจกษนยม (Empiricism) เปนวธวทยาศาสตร (Scientific Approach) ทจะใหความนาเชอถอไดมากกวา ตามทศนะของวโรจน สารรตนะ (2561) ดงนน การวจยครงน ผวจยจงเลอกใชวธการสรางและพฒนาตวบงชวธทใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) และใชวธการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis)

82

เนองจากในการสรางและพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงช ผวจยไดศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานจากหลากหลายแหลงอยางหนกแนนเขมแขงทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงช โดยมขนตอนการวจยดงตอไปน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร (population) ทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2561 จานวน 27,718 คน (กลมงานสารสนเทศ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน) กาหนดขนาดกลมตวอยาง (sample size) โดยใชกฎอตราสวนระหวางหนวยตวอยางตอจานวนพารามเตอร 20:1 ตามทศนะของ Gold (1980) และใชวธการกาหนดคาพารามเตอรแบบ Free Parameter โดยพจารณาจากวธการกาหนดคาพารามเตอร 3 แบบจากทศนะของ Joreskog และ Sorbom (1989 อางถงใน นงลกษณ วรชชย, 2542) คอ 1) Fixed Parameter กรณทไมมเสนอทธพลระหวางตวแปรกาหนดใหพารามเตอรนนเปนศนย 2) Free Parameter กรณมเสนอทธพลระหวางตวแปร เพอใหคาพารามเตอรอสระ โดยไมมเงอนไขบงคบ 3) Constrained Parameter กรณมเสนอทธพลระหวางตวแปร แตนกวจยตองการกาหนดคาคงทใหกบพารามเตอรนน และมกใชในการปรบโมเดล โดยมเหตผลในการเลอกแบบ Free Parameter เพราะโมเดลในการวจยนเปนโมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis Model: CFA Model) ซงระหวางตวแปรมเสนอทธพล ซงจานวนพารามเตอรทนบไดจากการรวมตวแปรแฝงจานวน 5 ตว ตวแปรสงเกตจานวน 14 ตว และจานวนเสนอทธพล 18 เสน รวมทงหมด 37 พารามเตอร ทาใหไดกลมตวอยางทใชในการวจยจานวน 740 คน

ผวจยไดใชวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi –stage random sampling) เพอใหไดกลมตวอยางจานวน 740 คน จากประชากรจานวน 27,718 คน โดยใชหลกการทางสถต (Statistical sampling methods) โดยมการกาหนดกลมตวอยางโดยใชเกณฑการคานวณรอยละ 30 ของจานวนประชากรในกรณทจานวนประชากรไมเกนหลกรอย (Wiersma, 1995) ผวจยกาหนดขนาดกลมตวอยางรอยละ 30 ของจานวนจงหวดในสานกงานศกษาธการภาค สงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ตามบญชทรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการกาหนด จานวน 18 ภาค ซงไดกลมตวอยางทงส น 23 จงหวด จากทงหมด 77 จงหวด จากนนสมอยางงายแบบไมใสคน (Without replacement) ดวยวธจบสลากเพอใหไดจงหวดแตละภาคตามจานวนทกาหนดไว ซงจะไดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามาจงหวดละ 1 เขตจากนนทาการสมแบบแบงชนอยางเปนสดสวน (Proportional stratified random sampling) โดยใชโรงเรยนเปนหนวยของการสม แลวทาการสมอยางงายแบบไมใสคน ตามสดสวนของกลมตวอยาง เพอใหไดกลมตวอยางจานวนรวมทงสน 740 คน ดงแสดงในตารางท 3.1-3.2

83

ตารางท 3.1 จงหวดในแตละสานกงานศกษาธการภาค

ส านกงาน ศกษาธการภาค

จงหวด รอยละ 30 ของ

จงหวดแตละ ศธภ. จงหวด

1 นนทบร, ปทมธาน, สระบร, พระนครศรอยธยา

1 ปทมธาน

2 ชยนาท, ลพบร, สงหบร, อางทอง 1 อางทอง 3 ฉะเชงเทรา, นครนายก, ปราจนบร,

สมทรปราการ, สระแกว 2 ฉะเชงเทรา ,

สมทรปราการ 4 กาญจนบร, นครปฐม, สพรรณบร 1 นครปฐม 5 ประจวบครขนธ, เพชรบร, สมทรสงคราม,

สมทรสาคร 1

สมทรสงคราม

6 ชมพร, นครศรธรรมราช, พทลง,สราษฏรธาน 1 ชมพร 7 กระบ, ตรง, พงงา, ภเกต, ระนอง 2 ตรง , พงงา

8 นราธวาส, ปตตาน, ยะลา, สงขลา, สตล 2 ยะลา , สงขลา 9 จนทบร, ชลบร, ตราด, ระยอง 1 จนทบร

10 บงกาฬ, เลย, หนองคาย, อดรธาน, หนองบวลาภ

2 บงกาฬ , อดรธาน

11 นครพนม, มกดาหาร, สกลนคร 1 นครพนม 12 รอยเอด, ขอนแกน, มหาสารคาม, กาฬสนธ 1 รอยเอด 13 ยโสธร, ศรสะเกษ, อานาจเจรญ,

อบลราชธาน 1

ศรษะเกษ

14 ชยภม, นครราชสมา, บรรมย, สรนทร 1 บรรมย 15 เชยงใหม, ลาพน, แมฮองสอน,

ลาปาง 1

ลาพน

16 เชยงราย, นาน, พะเยา, แพร 1 พะเยา 17 ตาก, พษณโลก, เพชรบรณ, สโขทย,

อตรดตถ 2

ตาก , อตรดตถ

18 กาแพงเพชร, นครสวรรค, พจตร, อทยธาน 1 พจตร ได 23 จงหวด

จาก 77 จงหวด รวม 23

84

ตารางท 3.2 จานวนกลมตวอยางทไดมาโดยใชวธสมแบบหลายขนตอนตามจานวนสถานศกษา

ล าดบ ส านกงาน

ศกษาธการภาค จงหวด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

เขตท

จ านวนผบรหาร

ประชากร กลม

ตวอยาง 1 1 ปทมธาน 2 67 16 2 2 อางทอง 145 34 3 3 ฉะเชงเทรา 1 138 32 4 3 สมทรปราการ 1 72 17 5 4 นครปฐม 2 121 28 6 5 สมทรสงคราม 72 17 7 6 ชมพร 2 121 28 8 7 ตรง 1 136 32 9 7 พงงา 147 34 10 8 ยะลา 3 32 8 11 8 สงขลา 3 194 45 12 9 จนทบร 1 83 19 13 10 บงกาฬ 213 50 14 10 อดรธาน 3 203 47 15 11 นครพนม 2 185 43 16 12 รอยเอด 3 217 51 17 13 ศรษะเกษ 2 182 43 18 14 บรรมย 1 202 47 19 15 ลาพน 2 82 19 20 16 พะเยา 2 137 32 21 17 ตาก 2 121 28 22 17 อตรดตถ 1 173 40 23 18 พจตร 2 129 30 ได 23 จงหวด

จาก 77 จงหวด รวม 23 3,172 740

85

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนมลกษณะเปนแบบสอบถามแบงออกเปน 2 ตอนดงน

ตอนท1 แบบสอบถามสถานภาพของผตอบแบบสอบถามลกษณะเครองมอเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) ไดแก เพศ อาย ขนาดโรงเรยน วฒการศกษาและประสบการณในการทางาน

ตอนท 2 แบบสอบถามตวบงชภาวะผนาเชงอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยน มลกษณะเปนมาตรวดแบบประเมนคา (rating scale) 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จาแนกเนอหาตามองคประกอบหลก และองคประกอบยอย มขอคาถาม จานวน 60 ขอ ดงแสดงในตาราง 3.3

ตารางท 3.3 แสดงความสมพนธระหวางองคประกอบหลก องคประกอบยอย จานวนตวบงชและจานวนขอคาถามในแบบสอบถาม

องคประกอบหลก องคประกอบยอย จ านวนตว

บงช จ านวนขอค าถาม

ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness)

ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness)

4 4

มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 4 4 ขอจากดของตนเอง (Self - Limitation) 4 4

มความมงมน (Commitment)

มเปาหมาย (Goal) 4 4 มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) 5 5

ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 6 6

มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 5 5

มความเหนอกเหนใจ (Compassion)

ความมนาใจ (Kindness) 4 4 ความเอออาทร (Generosity) 4 4

มเมตตา (Merciful) 4 4

มสต (Conscious) 4 4

การตดสนใจทด (Good Decision)

ระบเปาหมาย (Purpose) 3 3 จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 5 5 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 4 4

รวม 60 60

86

3.3 การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ เนองจากการสรางและพฒนาตวบงชในการวจยครงนใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) ซง

เปนนยามทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐานตามทศนะของนงลกษณ วรชชย (2545) และโดยคานงถงขอแนะนาทวา “การตรวจสอบคณภาพของตวบงชภายใตกรอบแนวคดทางทฤษฎ ถอวามความสาคญมาก เพราะหากการพฒนาตวบงช เรมตนจากกรอบแนวคดเชงทฤษฎทขาดคณภาพแลวไมวาจะใชเทคนควธการทางสถตดอยางไร ผลทไดจากการพฒนากยอมดอยคณภาพไปดวย วธการทางสถตจงมความสาคญนอยกวา เพราะเปนเพยงการนาขอมลทไดมาสนบสนนคณภาพของตวบงชเทานน” (เจอจนทร จงสถตยอย และแสวง ปนมณ, 2529 อางถงใน วโรจน สารรตนะ, 2558) ดงนนการสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย จงเรมดาเนนการมาตงแตการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 ดงน

3.3.1 ศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอสงเคราะหแลวกาหนดเปนองคประกอบหลกทใชในการวจย

3.3.2 ศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอสงเคราะหแลวกาหนดเปนองคประกอบยอยของแตละองคประกอบหลกทใชในการวจย

3.3.3 ศกษาทฤษฎและงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน เพอสรปเปนนยามเชงปฏบตการทเชอมโยงถงการกาหนดเปนตวบงชหรอสาระหลกเพอการวดของแตละองคประกอบยอยทใชในการวจย เพอนาไปสการสรางขอคาถามจากตวบงช

3.3.4 สรางแบบตรวจสอบ “การใชภาษาของขอคาถามและดชนความสอดคลองของขอคาถามกบต วบงชและนยามเชงปฏบตการ” (ดแบบตรวจสอบในภาคผนวก ก) แลวนาแบบตรวจสอบการใชภาษาของขอคาถามและดชนความสอดคลองของขอคาถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการดงกลาว ใหผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพ (ดรายชอผเชยวชาญและหนงสอถงผเชยวชาญในภาคผนวก ข)

การตรวจสอบการใชภาษาของขอคาถามเปนการตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของสานวนภาษา สวนการตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ เปนการตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง (Construct Validity) โดยใหผทรงคณวฒพจารณาความสอดคลองของขอคาถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ (Index Of Congruence: IOC) โดยใหทาเครองหมาย ลงในชอง +1 หรอ 0 หรอ -1 โดย + 1 หมายถง ขอคาถามมความสอดคลอง 0 หมายถง ไมแนใจในความสอดคลอง และ -1 หมายถง ขอคาถามไมมความสอดคลอง ผลทไดรบจากการตรวจสอบของผทรงคณวฒ นามาวเคราะหหาคา

IOC จากสตรIOC =∑ R

N เมอ IOC แทนดชนความสอดคลอง ∑ R แทนผลรวมของคะแนนความคดเหนจาก

ผทรงคณวฒและ N แทนจานวนผทรงคณวฒ โดยกาหนดเกณฑคา IOC ทระดบเทากบหรอมากกวา 0.50 จงจะถอวาขอคาถามนนมความสอดคลองกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ ซงจากผลการวเคราะหขอมล พบวา ขอคาถามทกขอมคา IOC สงกวา 0.50 (ดผลการวเคราะหคา IOC ในภาคผนวก ค และผลการ

87

ตรวจสอบสานวนภาษาในภาคผนวก ง) จากนนนาผลทไดรบจากการตรวจสอบจากผทรงคณวฒ มาปรบปรงแกไข และสรางเปนแบบสอบถามเพอใชในการวจยฉบบสมบรณ (ดแบบสอบถามฉบบสมบรณในภาคผนวก จ)

3.1.1 นาแบบสอบถามฉบบสมบรณไปทดลองใช (Try-Out) กบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทไมใชกลมตวอยางจานวน 30 คน แลวนาขอมลทเกบรวบรวมไดไปวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟาของความเชอมน (Alpha Coefficient of Reliability) โดยใชวธของครอนบาค (Cronbach) โดยกาหนดเกณฑเทากบหรอสงกวา 0.70 (สชาต ประสทธรฐสนธ , 2546) ซงผลจากการทดลองใช (Try-Out) แบบสอบถามในงานวจยน พบคาสมประสทธแอลฟาของความเชอมนโดยรวมและจาแนกเปนรายองคประกอบหลก ดงตารางท 3.4 (ดผลการวเคราะหในภาคผนวก ฉ)

ตารางท 3.4 ผลการวเคราะหคาสมประสทธแอลฟาของความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบและจาแนกเปน

รายองคประกอบหลก

องคประกอบหลก คาสมประสทธแอลฟา

ของความเชอมน ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) .904 มความมงมน (Commitment) .956 มความเหนอกเหนใจ (Compassion) .944 การตดสนใจทด (Good Decision) .945

ทงฉบบ .976

3.4 การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยจะดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงน 3.4.1 สงหนงสอราชการของคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

(ภาคผนวก ช) ถง สานกงานเขตพนทการศกษาทเปนตนสงกดของโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง เพอขออนญาตในการเกบขอมลจากโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง และแจงใหโรงเรยนทเปนกลมตวอยางทราบและใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถาม

3.4.2 สงหนงสอราชการของคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน (ภาคผนวก ช) พรอมสงแบบสอบถามถงผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทเปนกลมตวอยางทางไปรษณยเพอตอบแบบสอบถาม และขอความอนเคราะหใหตอบกลบภายใน 4 สปดาหโดยทางไปรษณย หากพบวายงไมสงแบบสอบถามคนตามระยะเวลาทกาหนด ผวจยไดสงหนงสอขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามอกครง ผลจากการดาเนนงาน พบวา ไดรบคนมาจานวน 610 ฉบบ คดเปนรอยละ 82.43 ของแบบสอบถามทสงไปทงหมด 740 ฉบบ เมอตรวจสอบพบวามการตอบแบบสอบถามไดอยางถกตองและสมบรณทกฉบบ ซงจานวนของแบบสอบถามทไดรบคนจานวน 610 ฉบบ

88

เมอพจารณาคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร -ไมเยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) ของแตละโมเดลการวดขององคประกอบหลกทแสดงในบทท 4 พบวามคาอยระหวาง .904-.933 แสดงใหเหนวา จานวนแบบสอบถามหรอจานวนตวอยางทใชในการวเคราะหขอมลมความเพยงพอ

3.5 การวเคราะหขอมลและเกณฑการแปลความ การวจยครงนผวจยวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการจดกระทากบขอมล เพอหาคาสถตตางๆ ดงน

3.5.1 การวเคราะหขอมลหาคาความถ และคารอยละ เพอใหทราบสถานภาพของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย ขนาดโรงเรยน วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน

3.5.2 การวเคราะหขอมลหาคาเฉลยและคาสมประสทธการกระจาย เพอพจารณาความเหมาะสมของตวบงชเพอการคดสรรตวบงชไวในโมเดล โดยกาหนดเกณฑดงน คาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอนอยกวา 20% (สทธธช คนกาญจน, 2547)

3.5.3 การวเคราะหขอมลเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนทฤษฎ และงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานกบขอมลเชงประจกษ ซงจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในบทท 2 ทาใหไดโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตทเปนโมเดลเชงทฤษฎหรอโมเดลสมมตฐานทประกอบดวย 60 ตวบงชจาก 14 องคประกอบยอย และจาก 4 องคประกอบหลก โดยโมเดลนมลกษณะเปนโมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม (Third Order Confirmatory Factor Analysis) ซงเนองจากมขอจากดของโปรแกรมในการวเคราะห ซงยอมใหมการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองเทานน ดงนน ในการวเคราะหขอมลจงแยกการวเคราะหขอมลออกเปน 2 ขนตอนคอ ขนตอนแรกเปนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First Order Confirmatory Factor Analysis) เพอสรางสเกลองคประกอบ ขนตอนทสองเปนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) เพอพฒนาตวบงช โดยถอวาผลการวเคราะหทไดจะใกลเคยงกบผลจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม (Bartholomew, Knotts & Moustaki, 2011) โดยมรายละเอยดในการวเคราะหขอมลในแตละขนตอนดงน

3.5.3.1) วเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First Order Confirmatory Factor Analysis) กอนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงเพอสรางสเกลองคประกอบจากโมเดล

การวดขององคประกอบหลก 4 องคประกอบ ผวจยไดตรวจสอบความเหมาะสมของตวบงชในโมเดลการวดของแตละองคประกอบยอยกอน จากคาสถตตางๆ ดงน

(1) คาสมประสทธสหสมพนธทแสดงถงความสมพนธระหวางตวบงชในโมเดลการวดของแตละองคประกอบยอย เพอพจารณาวามคาแตกตางจากศนยหรอไม ถาไมมความสมพนธกน แสดงวาไมมองคประกอบรวม กไมมประโยชนทจะนาเมทรกซนนไปวเคราะห เกณฑทใชพจารณาคอ มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) (นงลกษณ วรชชย, 2539, West, Taylor, & Wu, 2012)

89

(2) คาสถตของ Bartlett ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานเมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรกบเมทรกซเอกลกษณ (identity matrix) โดยพจารณาทคา Bartlett’s test of Sphericityและคาความนาจะเปนวามความสมพนธเหมาะสมกนเพยงพอทจะนาไปวเคราะหองคประกอบตอไปหรอไม โดยพจารณาจากเเมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรแตกตางจากเมทรกซเอกลกษณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (นงลกษณ วรชชย, 2539, Tobias, & Carlson, (2010)

(3) คาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร -ไมเยอร-ออคน หรอคา KMO (Kaiser-Meyer- Olkin (KMO) Test for Sampling Adequate) เพอพจารณาขนาดตวอยางวามจานวนพอเพยงในการวเคราะหหรอไม โดยพจารณาจากคา KMO ซง Cerny& Kaiser (1977) ไดเสนอแนะไววา ถา KMO มคามากกวา .80 แสดงวาจานวนตวอยางมมากพอและเหมาะสมทจะวเคราะหในระดบดมาก ถามคานอยกวา .50 แสดงวามตวอยางจานวนนอยเกนไปไมเหมาะสมทจะใชในการวเคราะหองคประกอบ (Factor analysis)

หากผลการตรวจสอบพบวาตวบงชมความเหมาะสมตามเกณฑทกาหนด กทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First confirmatory factor analysis) ตอไป เพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนทฤษฎ และงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานกบขอมลเชงประจกษของโมเดลการวดของแตละองคประกอบหลก ซงหากผลการวเคราะหขอมลพบวามความสอดคลองตามเกณฑทกาหนด จะนาคาสมประสทธคะแนนองคประกอบทไดจากการวเคราะหไปใชในการสรางสเกลองคประกอบยอย เพอใหไดตวแปรใหมสาหรบนาไปสการองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) ตอไป โดยมคาสถตทเกยวของ ดงน คอ (1) เมทรกซนาหนกองคประกอบ (factor loading matrix) ประกอบดวย คานาหนกองคประกอบ (factor loading: ) คาคลาดเคลอนมาตรฐาน (standard error: SE) และคาท (t) (2) คาสมประสทธการพยากรณ (R2) (3) คาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (factor score coefficient: FS) (4) คาความคลาดเคลอนของตวบงช (error: e) (5) คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร (6) คาไค-สแควรสมพทธ (relative Chi-square: CMIN/DF.) (7) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (root mean square error of approximation: RMSEA) (8) คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) (9) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (adjusted goodness- of - fit index: AGFI) (10) ดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (comparative fit index: CFI) (11) ดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (normed fit index: NFI)

3.5.3.2) วเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) เพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลการวดของสเกลองคประกอบยอย ทไดจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First confirmatory factor analysis) ดงกลาวขางตน ซงหากผลการวเคราะหขอมล พบวา มความสอดคลองตามเกณฑทกาหนด จะนาไปสรางสเกลองคประกอบตอไป แตเนองจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง ไมรายงานคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ จะนาคานาหนกองคประกอบไปสรางสเกลองคประกอบแทนคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ ซงใหความหมายในทานองเดยวกนกบการใชคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (เพชรมณ วรยะสบพงศ,2545)

90

แตกอนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง ผวจยไดวเคราะหหาคาสมประสทธสหสมพนธ คาสถตของ Bartlett และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออคน หรอคา KMO (Kaiser-Meyer- Olkin (KMO) Test for Sampling Adequate) เพอตรวจสอบความเหมาะสมขององคประกอบยอย โดยพจารณาจากเกณฑเชนเดยวกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง

ในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) มคาสถตทเกยวของเชนเดยวกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง ดงน (1) เมทรกซนาหนกองคประกอบ ประกอบดวยคา, SE, และคา t (2) คาสมประสทธการพยากรณ (R2) (3) คาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (FS) (4) คาความคลาดเคลอนของตวบงช (e) (5) คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร (6) คาไค-สแควรสมพทธ (relative Chi-square: CMIN/DF.) (7) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (root mean square error of approximation: RMSEA) (8) คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) (9) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (adjusted goodness- of - fit index: AGFI) (10) ดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (comparative fit index: CFI) (11) ดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (normed fit index: NFI)

3.6 เกณฑทใชในการทดสอบความสอดคลองของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ จากการศกษาขอเขยนของ Hair, Black, Babin & Anderson (2010) เกยวกบเกณฑทใชในการทดสอบ

ความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎ และงานวจย รวมทงทศนะของนกวชาการและหนวยงานกบขอมลเชงประจกษ โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน พบวาม 3 กลม คอ กลมดชนความสอดคลองสมบรณ (absolute fit indices) กลมดชนความสอดคลองทเพมขน (Incremental Fit Indices) และกลมดชนความสอดคลองเชงประหยด (parsimony Fit Indices) ดงมรายละเอยดของคาสถตและเกณฑทใชดงน

3.6.1 กลมดชนความสอดคลองสมบรณ (absolute fit indices) มคาสถตทใชเปนคาดชนในการตรวจสอบความสอดคลอง ดงน

3.6.1.1) ไค-สแควร (chi-square) เกณฑทใชคอ คาไค-สแควรทไมมนยสาคญทางสถต หรอคา p-value มากกวา .05 แตเนองจากคาไค-สแควรจะแปรผนตามขนาดของกลมตวอยางและจานวนของตวแปร หากกลมตวอยางมขนาดใหญเกนไป หรอจานวนตวแปรมมากเกนไป อาจเปนผลใหไดคาไค -สแควร ทมนยสาคญทางสถต หรอคา p-value นอยกวา .05 ซงไมสามารถนามาอธบายหรอสนบสนนความสอดคลองของโมเดลได

3.6.1.2) ดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) ซงเปนอตราสวนของผลตางระหวางฟงกชนความกลมกลนจากโมเดลกอนและหลงปรบโมเดลกบฟงกชนความกลมกลนกอนปรบโมเดล เกณฑทใช คอ คา GFI ตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.1.3) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เปนคาทบงบอกถงความไมสอดคลองของโมเดลทสรางขนกบเมทรกซความ

91

แปรปรวนรวมของประชากร เกณฑทใช คอ คา RMSEA ตากวา 0.05 หรอ 0.08 โดยยงคาเขาใกล 0 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.1.4) ดชนทใชเปรยบเทยบความสอดคลอง (Normed chi-square หรอ Relative chi-square: CMIN/DF) เกณฑทใช คอ คา CMIN/DF อยระหวาง 1 – 3 หรอนอยกวา ใชกบกลมตวอยางทมขนาดมากกวา 750 หรออาจจะนอยกวาแลวแตกรณ และเหมาะสมกบการวเคราะหสาหรบโมเดลทมความซบซอนหรอมจานวนตวแปรในโมเดลมาก ๆ

3.6.2) กลมดชนความสอดคลองทเพมขน (Incremental Fit Indices) แตกตางจากดชนความสอดคลองกลมแรก ซงเปนอกทางเลอกในการใชวเคราะหความสอดคลองของโมเดลในความจาเพาะบางปจจยของโมเดล ซงอาจเกดจากการสรางตวแปรทางทฤษฎทหลากหลาย (Multi-item construct) มคาสถตทใชเปนคาดชนในการตรวจสอบความสอดคลอง ดงน

3.6.2.1) ดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เกณฑทใช คอ คา NFI ตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ซงนยมใชกบโมเดลทมความซบซอน

3.6.2.2) ดชนความสอดคลองของ Tucker and Lewis (Tucker Lewis Index: TLI) มคาตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.2.3) ดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เปนคาดชนทปรบปรงขนจากคาดชน NFI มคาตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.2.4) ดชนทไมเกยวกบศนยกลางสมพทธ (Relative non-centrality index: RNI) มคาตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.3 กลมดชนความสอดคลองเชงประหยด (Parsimony Fit Indices) ใชวเคราะหความสอดคลองของโมเดลทคานงถงขนาดขององศาอสระ (df) จานวนตวแปรและขนาดตวอยางในการวเคราะห มคาสถตทใชเปนคาดชนในการตรวจสอบความสอดคลอง ดงน

3.6.3.1) ดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) ซงนา GFI มาปรบแกโดยคานงถงขนาดของอสระ (df) ซงรวมทงจานวนตวแปรและขนาดกลมตวอยาง หากคา AGFI มคาตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.6.3.2) ดชนความประหยดของระดบความสอดคลอง (Parsimony normed fit index: PNFI) ซงนา NFI มาปรบแก มคาตงแต 0.90-1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

จากผลการศกษาทศนะของ Hair et al (2010) ดงกลาว และจากขอเสนอแนะของ Holmes-Smith (2006) ทเสนอแนะวา ควรใชคาสถตดชนความสอดคลองอยางนอย 1 ตวจากคาสถตดชนความสอดคลองของแตละกลม ผวจยไดพจารณาความเหมาะสมในการใชคาสถตเพอเปนเกณฑในการทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษในการวจยนดงตารางท 13

92

ตารางท 3.5 คาสถตทใชเปนเกณฑในการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ สถตทใชวดความ

สอดคลอง ระดบการยอมรบ

1.คา CMIN/DF มคาตงแต 1 -3 หรอนอยกวา แสดงวาโมเดลมความสอดคลอง 2. คา RMSEA มคาตากวา 0.05 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 3. คา GFI มคาตงแต 0.90 – 1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 4. คา AGFI มคาตงแต 0.90 – 1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 5. คา CFI มคาตงแต 0.90 – 1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 6. คา NFI มคาตงแต 0.90 – 1.00 แสดงวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.7 การตรวจสอบคาน าหนกองคประกอบ นาผลการวเคราะหตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลมาคดเลอกตวบงชทแสดงวามคานาหนก

องคประกอบ (Factor Loading) ตามเกณฑดงน 1) เทากบหรอมากกวา 0.70 สาหรบองคประกอบหลก (Farrell & Rudd, 2009) และ 2) เทากบหรอมากกวา 0.30 สาหรบองคประกอบยอยและตวบงช (Tacq, 1997)

93

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ผลการวเคราะหขอมลทนาเสนอในบทท 4 นผวจยกลาวถงสญลกษณและอกษรยอทใชแทนการ

วเคราะหขอมล และผลการวเคราะหขอมลสถานภาพของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถามกอนกลาวถงผลวเคราะหขอมลตามลาดบของวตถประสงคการวจยทกาหนดไวในบทท 1 คอ 1) ศกษาความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรไวในโมเดล 2) ทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยกบขอมลเชงประจกษและ 3) ตรวจสอบคานาหนกขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

4.1 สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการนาเสนอและการแปลความหมายของการวเคราะหขอมลผวจย

ไดกาหนดสญลกษณและอกษรยอในการวเคราะหขอมล ดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 องคประกอบหลกและองคประกอบยอยและอกษรยอแทน

ท องคประกอบหลกและองคประกอบยอย อกษรยอแทน 1 องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) SEA

1.1 องคประกอบยอยท 1 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) SEA1 1.2 องคประกอบยอยท 2 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) SEA2 1.3 องคประกอบยอยท 3 รขอจากดในตวเอง (Self - Limitation) SEA3

2 องคประกอบหลก มความมงมน (Commitment) CMT 2.1 องคประกอบยอยท 1 มเปาหมาย (Goal) CMT1 2.2 องคประกอบยอยท 2 มทศนคตเชงบวก (Positive attitude) CMT2 2.3 องคประกอบยอยท 3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work) CMT3 2.4 องคประกอบยอยท 4 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) CMT4

3 องคประกอบหลก มความเหนอกเหนใจ (Compassion) CPS 3.1 องคประกอบยอยท 1 ความมนาใจ (Kindness) CPS1 3.2 องคประกอบยอยท 2 ความเอออาทร (Generosity) CPS2 3.3 องคประกอบยอยท 3 มเมตตา (Merciful) CPS3 3.4 องคประกอบยอยท 4 มสต (Conscious) CPS4

4 องคประกอบหลกการตดสนใจทด (Good decision) GDC 4.1 องคประกอบยอยท 1 ระบเปาหมาย ( Purpose ) GDC1 4.2 องคประกอบยอยท 2 จดระเบยบความคด (Organize ideas) GDC2 4.3 องคประกอบยอยท 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) GDC3

94

ตารางท 4.2 สญลกษณและอกษรยอทใชแทนคาสถต

คาสถต

สญลกษณและอกษรยอทใช

แทน คาเฉลย (mean) X คาเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) S.D. คาสมประสทธการกระจาย (coefficient of variation) C.V. คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient)

r

คาสหสมพนธพหคณยกกาลงสอง (squared multiple correlation)

2R

คาไคลสแคว (Chi-square) 2 องศาอสระ (degree of freedom) df นาหนกองคประกอบ (factor loading) คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (standard error) SE คาสมประสทธคะแนนองคประกอบ FS คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (error) ของตวบงช E มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 (P<0.01) ** มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P<0.05) * คาไค-สแควรสมพทธ (relative chi-square) CMIN/DF ดชนวดระดบความความสอดคลองเหมาะสมทปรบแกแลว (adjusted goodness of fit index)

AGFI

ดชนวดระดบความสอดคลองเหมาะสม (goodness of fit index) GFI ดชนคาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (root mean square error of approximation)

RMSEA

ดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (comparative fit index) CFI ดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (normed fit index) NFI

95

4.2 ผลการวเคราะหขอมลสถานภาพของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม จากแบบสอบถามฉบบสมบรณทไดรบกลบคนมาจานวน 610 ฉบบ คดเปนรอยละ 82.43 ของ

แบบสอบถามจานวนทงหมดทสงไปจานวน 740 ฉบบผวจยไดนาขอมลมาวเคราะหแสดงสถานภาพของผบรหารสถานศกษา ทเปนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม เปนความถและคารอยละ ปรากฏผลการวเคราะหขอมล ในตารางท 4.3 ตารางท 4.3 ความถและรอยละของขอมลแสดงสถานภาพของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม

ขอมลสถานภาพ ความถ รอยละ 1. เพศ

ชาย หญง

506 104

82.95 17.05

2. อาย อายไมเกน 30 ป อาย 31 – 40 ป อาย 41 – 50 ป อาย 51 – 60 ป

54 233 307 16

8.85 38.20 50.33 2.62

3.วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

222 379 9

36.39 62.13 1.48

4.ประสบการณในการท างาน ไมเกน 5 ป 6– 10 ป 11– 20 ป

21 ปขนไป

69 115 252 174

11.31 18.85 41.31 28.53

ผลการวเคราะหขอมลตามตารางท 4.3 พบวา กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศชาย จานวน 506 คน

คดเปนรอยละ 82.95 และ เพศหญง จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 17.05 เมอจาแนกตามอายพบวาอาย 41– 50 ป มากทสด จานวน 307 คน คดเปนรอยละ 50.33

รองลงมา คอ อาย 31– 40 ป จานวน 233 คน คดเปนรอยละ 38.20 อายไมเกน 30 ป จานวน 54 คน คดเปนรอยละ 8.85 และ อาย 51– 60 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 2.62 ตามลาดบ

96

เมอจาแนกตามวฒการศกษา พบวา สวนใหญ ระดบการศกษาปรญญาโท มากทสด จานวน 379 คน คดเปนรอยละ 62.13 รองลงมา คอ มระดบการศกษาปรญญาตร จานวน 222 คน คดเปนรอยละ 36.39 และระดบการศกษาปรญญาเอก จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 1.48 ตามลาดบ

เมอจาแนกตามประสบการณการทางานพบวา สวนใหญ 11-20 ป มากทสด จานวน 252 คน คดเปนรอยละ 41.31 รองลงมา คอ มประสบการณ 6-10 ป จานวน 115 คน คดเปนรอยละ 18.85 และ มประสบการณ 21 ปขนไป จานวน 174 คน คดเปนรอยละ 28.53 ป และมประสบการณไมเกน 5 ป จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 11.31 ตามลาดบ

4.3 ผลการวเคราะหเพอตอบวตถประสงคการวจย การนาเสนอผลการวเคราะหแบงออกเปน 3 สวน ไดแก 1) ความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรร

กาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางโดยใชเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20% 2) ทดสอบโมเดลในระดบตวบงชของแตละองคประกอบยอยทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง และโมเดลในระดบองคประกอบหลกของภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) โดยพจารณาจากเกณฑ ดงน (1) คาไค-สแควรสมพทธ (relative chi-square: CMIN/DF) มคาอยระหวาง 1– 3 หรอนอยกวา (2) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (root mean square error of approximation: RMSEA) มคาตากวา 0.05 (3) คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) (4) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว adjusted goodness- of - fit index: AGFI (5) คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (comparative fit index: CFI) และ (6) คาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (normed fit index: NFI) มคาตงแต 0.90-1.00(Hair. et al. 2011) 3) การตรวจสอบคาความเทยงตรงเชงโครงสรางหรอคานาหนกองคประกอบ (factor loading) ขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงชตามเกณฑดงน (1) เทากบหรอมากกวา 0.7 สาหรบองคประกอบหลก และ (2) เทากบหรอมากกวา 0.30 สาหรบองคประกอบยอยและตวบงช ผลการวเคราะหในแตละสวนมดงน

4.3.1 ผลการวเคราะหความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรก าหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสราง

ผลการวเคราะหในสวนน เปนผลการวเคราะหเพอตอบวตถประสงคของการวจยและสมมตฐานการวจย ขอท1 โดยศกษาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและคาสมประสทธการกระจาย แสดงความเหมาะสมของตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา เปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20% เพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางเพอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนในลาดบตอไป ผลการวเคราะหแยกออกเปนแตละองคประกอบหลก และองคประกอบยอย แสดงในตารางท 4.4

97

ตารางท 4.4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธการกระจาย แสดงความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางเปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20 %

องคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

X =/> 3.00

S.D.

C.V. =/< 20%

1. องคประกอบหลก ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 1.1 องคประกอบยอยองคประกอบยอยท 1 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 1 สามารถจดการและควบคมอารมณของตนเองได 2 สามารถเขาใจอารมณตนเองในการปฏบตงาน 3 รบรถงผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน 4 สามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอใหบรรลความสาเรจตามวตถประสงคการทางาน 1.2 องคประกอบยอยองคประกอบยอยท 2 มการประเมนตนเอง (Self-Assessment) 5 ตระหนกถงความแตกตางระหวางตวทานกบบคคลอน 6 สามารถบอกขอดขอดอยของตนเองได 7 นาขอมลยอนกลบจากผอนมาใชในการปรบปรงพฒนา 8 มความมนใจในความสามารถของตนเอง 1.3 องคประกอบยอยองคประกอบยอยท 3 รขอจ ากดในตวเอง (Self - Limitation) 9 เขาใจอารมณ พฤตกรรม และความตองการของตนเอง 10 บอกขดความสามารถ และขอจากดของตวเองไดวาอะไรททาได อะไรททาไมได 11 ไดสารวจตรวจสอบตนเอง 12 มการเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

2. องคประกอบหลกมความมงมน (Commitment) 2.1 องคประกอบยอย 1 มเปาหมาย (Goal) 13 ปฏบตงานไดตามมาตรฐานผลการปฏบตงานทองคกรคาดหวงไวได 14 ปฏบตตามแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต 15 สามารถใชกระบวนการจดการเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว 16 มการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

4.30 4.37 4.61 4.38

4.59 4.07 4.24 4.17

4.58 4.72 4.29 4.56

4.11 4.18 4.36 4.27

0.46 0.60 0.49 0.59

0.60 0.74 0.65 0.65

0.60 0.53 0.55 0.50

0.58 0.64 0.54 0.74

10.68 13.69 10.61 13.46

13.08 18.26 15.28 15.56

13.03 12.34 12.85 11.06

14.18 15.23 12.48 17.35

98

ตารางท 4.4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธการกระจาย แสดงความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางเปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20 % (ตอ)

องคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

X =/> 3.00

S.D.

C.V. =/< 20%

2.2 องคประกอบยอยท 2 มทศนคตเชงบวก (Positive attitude) 17 มองเหนและตระหนกถงความสาคญของโอกาสทเขามาได 18 สรางแรงบนดาลใจในการทางานทสรางสรรคได 19 ความเชอมนในความสามารถของตนเอง 20 สามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 21 สามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน 2.3 องคประกอบยอย 3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 22 ไดแสดงบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย 23 มความไววางใจตอองคกร 24 สามารถปฏบตหนาทไดอยางดทสด 25 มความภาคภมใจในงานททา 26 มความซอสตยในงานททา 27 ยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม 2.4 องคประกอบยอยท 4 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 28 มความคลองแคลววองไวในการทางาน 29 กลาเผชญกบปญหาและไมเหนปญหานนเปนอปสรรคแตกลบเหนเปนความทาทาย 30 มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทางานทจะบรรลเปาหมาย 31 มความทมเทในการทางานอยางสง 32 ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดยงขน

3.องคประกอบหลกท3 มความเหนอกเหนใจ (Compassion) 3.1 องคประกอบยอยท1ความมน าใจ (Kindness) 33 มความเสยสละ และมลกษณะการเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน 34 ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขความสขของผอน 35 พรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน รจกแบงปน 36 อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามตอสงคม

4.37 4.36 4.39 4.17 4.01

4.13 4.21 4.31 4.64 4.49 4.51

4.29 4.29 4.35 4.50 4.31

4.58 4.39 4.51

4.50

0.58 0.65 0.60 0.56 0.58

0.67 0.64 0.48 0.48 0.64 0.50

0.55 0.51 0.68 0.55 0.74

0.54 0.68 0.58

0.62

13.24 14.95 13.60 13.45 14.42

16.12 15.20 11.08 10.34 14.22 11.08

12.87 11.85 15.61 12.24 11.69

11.69 15.59 12.86

13.73

99

ตารางท 4.4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธการกระจาย แสดงความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางเปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20 % (ตอ)

องคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

X =/> 3.00

S.D.

C.V. =/< 20%

3.2 องคประกอบยอยท 2 ความเอออาทร (Generosity) 37 มกระบวนการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 38 เอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข 39 ความสมพนธระหวางบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม 40 คานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม 3.3 องคประกอบยอยท 3 มเมตตา (Merciful) 41 มไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข 42 ชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได 43 อนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข 44 ปฏบตตอผรวมงานดวยความปรารถนาด 3.4 องคประกอบยอยท 4 มสต (Conscious) 45 มความตระหนกและรบรตอการกระทาและความคดของตนเอง 46 มความตระหนกและรบรการกระทาของตนเองทมตอผอน 47 มวธพด วธการคด และการวางแผนทด 48 ยอมฟงความคดเหนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

4. องคประกอบหลกท 4 การตดสนใจทด (Good Decision) 4.1 องคประกอบยอยท 1 ระบเปาหมาย (Purpose ) 49 สามารถระบผลลพธทองคกรตองการ ไดอยางชดเจน 50 สามารถกาหนดเปาหมายการทางานทเปนจรงได

51 สามารถเพมศกยภาพของผปฏบต 4.2 องคประกอบยอยท 2 จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 52 สามารถนาความคดเหนมาจดการอยางเปนระบบ 53 สามารถสรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน 54 ทานสามารถเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม 55 สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลความคดเหน

56 ใชวธการสารวจ วจย การทาสถต เพอหาขอมลทแทจรง

4.39 4.32 4.31 4.51

4.61 4.48 4.54 4.62

4.57 4.60 4.514.48

4.49 4.51 4.47

4.43 4.35 4.33 4.41 4.24

0.69 0.63 0.63 0.61

0.52 0.50 0.54 0.55

0.53 0.49 0.530.58

0.53 0.53 0.59

0.56 0.60 0.56 0.53 0.66

15.69 14.55 14.51 13.57

11.39 11.24 11.88 11.80

11.56 10.75 11.67 12.87

11.71 11.73 13.26

12.59 13.84 12.91 11.90 15.53

100

ตารางท 4.4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธการกระจาย แสดงความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางเปรยบเทยบกบเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20 % (ตอ)

องคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

X =/> 3.00

S.D.

C.V. =/< 20%

4.3 องคประกอบยอยท 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 57 มความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง 58 ตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง

59 มใจทเปดกวาง ในการรบฟงขอมลทหลากหลาย 60 คานงถงความคดเหนของผอนและผรวมงานทกฝาย

4.34 4.29 4.36 4.44

0.72 0.71 0.65 0.62

16.68 16.63 14.83 14.03

หมายเหต คาสวนเบยงเบนมาตรฐานมคาระหวาง 0.23 – 0.74 ซงแสดงวามการกระจายของขอมลนอย

จากตารางท 4.4 เหนไดวาตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา มคาเฉลย และคาสมประสทธการกระจายผานเกณฑทกาหนดทกตวบงชดงน

องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ ความตระหนกทางอารมณ มการประเมนตนเองและรขอจากดของตนเอง มตวบงชรวม 12 ตวบงช มคาเฉลยอยระหวาง 4.07 - 4.72 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.61 - 18.26

องคประกอบหลกมความมงมน ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 4 องคประกอบ คอ มเปาหมาย มทศนคตเชงบวก ความภกดตองานและมความกระตอรอรน มตวบงชรวม 20 ตวบงช มคาเฉลยอยระหวาง 4.01 - 4.64 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.34 - 17.35

องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 4 องคประกอบ คอ ความมนาใจ ความเอออาทร มเมตตาและมสต มตวบงชรวม 16 ตวบงชม คาเฉลยอยระหวาง 4.31 - 4.62 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.75 - 15.69

องคประกอบหลกตดสนใจทด ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ ระบเปาหมาย จดระเบยบความคด และตระหนกถงอคต มตวบงชรวม 12 ตวบงช มคาเฉลยอยระหวาง 4.24 - 4.51 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 11.71 - 16.68

4.3.2 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในบทท 2 ทาใหไดโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทเปนโมเดลเชงทฤษฎหรอโมเดลสมมตฐานทประกอบดวย 60 ตวบงชจาก 14 องคประกอบยอย และจาก 4 องคประกอบหลก โดยโมเดลนม

101

ลกษณะเปนโมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม (Third Order Confirmatory Factor Analysis) ดงแสดงในภาพท 4.1

102

SA1 SA2 SA3 SA4 SA5 SA6 SA7 SA8 SA9 SA10 SA11 SA12 CM13 CM14 CM15 CM16 CM17 CM18 CM19 CM20 CM21 CM22 CM23 CM24 CM25 CM26 CM27 CM28 CM29 CM30 CM31 CM32 CP33 CP34 CP35 CP36 CP37 CP38 CP39 CP40 CP41 CP42 CP43 CP44 CP45 CP46 CP47 CP48 GD49 GD50 GD51 GD52 GD53 GD54 GD55 GD56

GD57

GD58

GD59

GD60

SEA1

SEA2

SEA3

CMT1

CMT2

CMT3

CMT4

CPS1

CPS2

CPS3

CPS4

GDC1

GDC2

GDC3

SEA

CMT

CPS

GDC

MFD

ภาพท 4.1 โมเดลสาหรบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม

103

อยางไรกตาม การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสาม ไมสามารถใชโปรแกรมคอมพวเตอรวเคราะหในครงเดยวได เนองจากมขอจากดของโปรแกรมในการวเคราะหซงยอมใหมการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสองเทานน ดงนนผวจยจงแยกการวเคราะหและนาเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 2 ตอนคอ ตอนแรกเปนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First Order Confirmatory Factor Analysis) เพอสรางสเกลองคประกอบ ตอนทสองเปนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis)เพอพฒนาตวบงช ซงผลการวเคราะหทไดจะใกลเคยงกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสาม (Bartholomew, Knotts&Moustaki, 2011)

1) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงเพอสรางสเกลองคประกอบ

การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (First Order Confirmatory Factor Analysis) มจดมงหมายเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ เพอนามาสรางสเกลองคประกอบสาหรบนาไปวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis)ตอไป แตเนองจากโปรแกรมคอมพวเตอรมขอจากดทไมสามารถวเคราะหองคประกอบเชงยนยนจาก 14 องคประกอบยอยและ 60 ตวบงชไดในครงเดยว ดงนนผวจยจงแยกวเคราะหโมเดลยอยเปน 4 โมเดล ดงน

(1) องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) มองคประกอบยอย 3 องคประกอบ มตวบงช 12 ตวบงช

(2) องคประกอบหลกมความมงมน (Commitment) มองคประกอบยอย 4 องคประกอบ มตวบงช 20 ตวบงช

(3) องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ (Compassion) มองคประกอบยอย 4 องคประกอบ มตวบงช 16 ตวบงช

(4) องคประกอบหลกการตดสนใจทด (Good Decision) มองคประกอบยอย 3 องคประกอบ มตวบงช 12 ตวบงช

ลกษณะของโมเดลดงกลาวขางตนนแสดงในรปของโมเดลการวด (Measurement model) เพอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ปรากฏในภาพท 4.2 – 4.5 ดงตอไปน

104

SA1

SA2

SA3

SA4

SA5

SA6

SA7

SA8

SA9

SA10

SA11

SA12

ภาพท 4.2 โมเดลการวดตระหนกในตนเอง (Self-Awareness)

SEA1

SEA2

SEA3

105

CM15

ภาพท 4.3 โมเดลการวดของมความมงมน (Commitment)

CM14

CM13

CM16

CM18

CM17

CM20

CM19

CM21

CM23

CM22

CM25

CM24

CM26

CM28

CM27

CM30

CM29

CM31

CM32

CMT1

CMT2

CMT3

CMT4

106

CP33

CP34

CP35

CP36

CP37

CP38

CP39

CP40

CP41

CP42

CP43

CP44

CP45

CP46

ภาพท 4.4 โมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจ (Compassion)

CPS1

CPS2

CPS3

CP47

CP48

CPS4

107

GD49

GD50

GD51

GD52

GD53

GD54

GD55

GD56

GD57

GD58

GD59

GD60

ภาพท 4.5 โมเดลการวดการตดสนใจทด (Good Decision)

GDC1

GDC2

GDC3

108

กอนทาการวเคราะหองคประกอบ ผวจยไดศกษาความสมพนธระหวางตวบงชตางๆ เพอพจารณาความเหมาะสมของเมทรกซสหสมพนธทจะนาไปใชในการวเคราะหองคประกอบวามความเหมาะสมหรอไม หรอกลาวอกนยหนง กคอ เพอพจารณาตรวจสอบความสมพนธระหวางตวบงชทจะนาไปวเคราะหองคประกอบวา มคาสมประสทธสหสมพนธแตกตางจากศนยหรอไม ถาตวแปรไมมความสมพนธกน แสดงวาไมมองคประกอบรวม กไมมประโยชนทจะนาเมทรกซนนไปวเคราะห (นงลกษณ วรชชย, 2539, West, Taylor, & Wu, 2012)

นอกจากนน ไดวเคราะหหาคาสถตของ Bartlett ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวาเมทรกซสหสมพนธนนเปนเมทรกซเอกลกษณ (identity matrix) หรอไม โดยพจารณาทคา Bartlett’s test of Sphericityและคาความนาจะเปน(probability)วามความสมพนธเหมาะสมกนเพยงพอทจะนาไปวเคราะหองคประกอบตอไปโดยพจารณาทการมนยสาคญทางสถต (นงลกษณ วรชชย, 2539, Tobias, & Carlson, 2010) และวเคราะหหาคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล(Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) วามจานวนพอเพยงในการวเคราะหหรอไม โดยพจารณาตามเกณฑทCerny& Kaiser (1977) ไดเสนอแนะไววา ถา KMO มคามากกวา .80 แสดงวาจานวนตวอยางมมากพอและเหมาะสมทจะวเคราะหในระดบดมาก ถามคานอยกวา .50 แสดงวามตวอยางจานวนนอยเกนไปไมเหมาะสมทจะใชในการวเคราะหองคประกอบ (Factor analysis)

ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจาแนกเปนรายโมเดล ดงแสดงในตารางท 4.5 – 4.8

109

ตารางท 4.5 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดตระหนกในตนเอง (SEA)

หมายเหต ** หมายถง p<0.01, * หมายถง p<0.05

จากตารางท 4.5 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจานวน 12 ตวบงช ในโมเดลการวดตระหนกในตนเอง (SEA) พบวามความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยตวบงชทมความสมพนธกนสงทสด คอ มการเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง(SA12) และสามารถเขาใจอารมณตนเองในการปฏบตงาน (SA2) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.789 ตวบงชทมความสมพนธกนนอยทสด คอ การเขาใจอารมณ พฤตกรรม และความตองการของตนเอง (SA9) และการรบรถงผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน (SA3) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.006

Correlation Matrix

ตวบงช SA1 SA2 SA3 SA4 SA5 SA6 SA7 SA8 SA9 SA10 SA11 SA12

SA1 1.000

SA2 .507** 1.000

SA3 .253** .478** 1.000

SA4 .145** .317** .490** 1.000

SA5 .008** .061** .082** .164** 1.000

SA6 .239** .529** .257** .300** .095** 1.000

SA7 .258** .534** .304** .297** .106** .799** 1.000

SA8 .086** .091** .067** .160** .143** .476** .428** 1.000

SA9 .034** .069** .006** .047** .174** .357** .323** .632** 1.000

SA10 .091** .332** .113** .119** .241** .133** .112** .089** .171** 1.000

SA11 .390** .458** .295** .147** .082** .335** .344** .064** .029** .101** 1.000

SA12 .312** .789** .394** .312** .017** .591** .568** .109** .043** .297** .611** 1.000

110

หมายเหต ** หมายถง p<0.01, * หมายถง p<0.05

จากตารางท 4.6 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจานวน 20

ตวบงช ในโมเดลการวดมความเชอมน (CMT) พบวามความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 (p< .01) โดยตวบงชทมความสมพนธกนสงทสด คอ มความทมเทในการทางานอยางสง(CM31)

และมความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทางานทจะบรรลเปาหมาย (CM30) โดยมคาสมประสทธ

สหสมพนธเทากบ 0.866 ตวบงชทมความสมพนธกนนอยทสด คอ สามารถมองเหนและตระหนกถง

ความสาคญของโอกาสทเขามาได (CM17) และมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน (CM16)

โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.003

ตารางท 4.6 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดมความมงมน (CMT)

Correlation Matrix

ตวบงช CM13 CM14 CM15 CM16 CM17 CM18 CM19 CM20 CM21 CM22 CM23 CM24 CM25 CM26 CM27 CM28 CM29 CM30 CM31 CM32

CM13 1.000

CM14 .551** 1.000

CM15 .157** .177** 1.000

CM16 .119** .121** .679** 1.000

CM17 .015** .086** .032** .003** 1.000

CM18 .050** .007** .006** .042** .649** 1.000

CM19 .058** .092** .022** .046** .080** .019** 1.000

CM20 .194** .103** .009** .038** .114** .116** .845** 1.000

CM21 .029** .084** .064** .118** .022** .032** .312** .383** 1.000

CM22 .023** .026** .071** .120** .032** .012** .402** .368** .611** 1.000

CM23 .139** .031** .022** .072** .288** .252** .269** .417** .107** .032** 1.000

CM24 .101** .092** .017** .014** .027** .012** .376** .354** .219** .218** .048** 1.000

CM25 .185** .101** .036** .024** .094** .123** .368** .448** .257** .169** .230** .752** 1.000

CM26 .045** .030** .059** .058** .031** .097** .123** .141** .155** .093** .038** .389** .354** 1.000

CM27 .028** .011** .098** .079** .127** .102** .049** .026** .071** .091** .162** .355** .286** .625** 1.000

CM28 .129** .114** .034** .012** .211** .211** .224** .269** .141** .029** .225** .267** .367** .164** .141** 1.000

CM29 .248** .123** .086** .060** .052** .052** .148** .179** .011** .034** .063** .185** .224** .048** .023** .089** 1.000

CM30 .358** .251** .108** .075** .155** .171** .128** .277** .071** .013** .212** .116** .330** .011** .087** .217** .420** 1.000

CM31 .420** .263** .087** .080** .198** .216** .176** .354** .092** .004** .228** .125** .366** .060** .134** .256** .331** .866** 1.000

CM32 .312** .261** .092** .035** .030** .110** .033** .145** .052** .033** .170** .111** .202** .040** .025** .149** .240** .552** .444** 1.000

111

ตารางท 4.7 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ(CPS)

Correlation Matrix

ตวบงช CP33 CP34 CP35 CP36 CP37 CP38 CP39 CP40 CP41 CP42 CP43 CP44 CP45 CP46 CP47 CP48

CP33 1.000

CP34 .118** 1.000

CP35 .024** .681** 1.000

CP36 .228** .012** .043** 1.000

CP37 .166** .011** .040** .112** 1.000

CP38 .209** .058** .105** .211** .787** 1.000

CP39 .108** .031** .039** .107** .334** .412** 1.000

CP40 .071** .009** .048** .049** .404** .325** .534** 1.000

CP41 .079** .160** .117** .197** .246** .310** .009** .085** 1.000

CP42 .147** .051** .027** .058** .360** .365** .236** .269** .071** 1.000

CP43 .123** .026** .033** .126** .360** .473** .295** .234** .139** .774** 1.000

CP44 .040** .033** .076** .068** .075** .018** .133** .138** .067** .306** .313** 1.000

CP45 .110** .101** .049** .010** .087** .056** .154** .084** .054** .374** .402** .637** 1.000

CP46 .087** .051** .005** .061** .169** .177** .059** .080** .088** .112** .163** .024** .007** 1.000

CP47 .318** .055** .054** .215** .217** .380** .193** .041** .217** .126** .284** .068** .008** .423** 1.000

CP48 .303** .052** .085** .215** .225** .410** .170** .012** .235** .148** .340** .045** .025** .304** .871** 1.000

หมายเหต ** หมายถง p<0.01, * หมายถง p<0.05

จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจานวน 16 ตว

บงช ในโมเดลการวดความเหนอกเหนใจ (CPS) พบวา มความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01(p< .01) โดยตวบงชทมความสมพนธกนสงทสด คอ ยอมรบฟงความคดเหนของผอนอยางมเหนมผล

ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ (CP48) และมวธพด วธการคดและการวางแผนทด (CP47) โดยมคา

สมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.871 สวนตวบงชทมความสมพนธกนนอยทสด คอ มความตระหนกและรบรการ

กระทาของตนเองทมตอผอน (CP46) และพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ชวยเหลอสงคม

รจกแบงปน (CP35) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.005

112

ตารางท 4.8 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชในโมเดลการวดการตดสนใจทด(GDC)

Correlation Matrix

ตวบงช GD49 GD50 GD51 GD52 GD53 GD54 GD55 GD56 GD57 GD58 GD59 GD60

GD49 1.000

GD50 .530** 1.000

GD51 .126** .142** 1.000

GD52 .145** .140** .781** 1.000

GD53 .157** .037** .170** .229** 1.000

GD54 .073** .211** .128** .137** .754** 1.000

GD55 .153** .107** .068** .055** .316** .373** 1.000

GD56 .197** .068** .073** .063** .343** .336** .704** 1.000

GD57 .081** .014** .022** .098** .135** .181** .401** .494** 1.000

GD58 .110** .140** .118** .170** .221** .033** .123** .130** .157** 1.000

GD59 .120** .090** .133** .182** .119** .067** .113** .072** .157** .802** 1.000

GD60 .077** .035** .123** .109** .062** .094** .120** .041** .080** .090** .157** 1.000

หมายเหต ** หมายถง p<0.01, * หมายถง p<0.05

จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจานวน 12 ตวบงช ในโมเดลการวดการตดสนใจทด (GDC) พบวา มความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01(p< .01) โดยตวบงชทมความสมพนธกนสงทสด คอ มใจทเปดกวางในการรบฟงขอมลทหลากหลาย(GD59) และตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง (GD58) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.802 สวนตวบงชทมความสมพนธกนนอยทสด คอ ตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง (GD57) และสามารถกาหนดเปาหมายการทางานทเปนจรงได (GD50) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.014

โดยภาพรวม ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชจากตารางท 4.5 - 4.8 แสดงใหเหนวา ตวบงชในแตละโมเดลการวดมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) และ .05 (p< .05) ทกคา แสดงใหเหนวา ตวบงชทกตวมความเหมาะสมทจะนาไปวเคราะหองคประกอบได

สาหรบผลการวเคราะหคาสถตอนๆ ทใชในการพจารณาความเหมาะสม ไดแก คาสถตของ Baertlettและคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล(Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) จาแนกตามโมเดลยอย คอ โมเดลการวดตระหนกในตนเอง โมเดลการวดมความมงมน โมเดลการวดมความเหนอกเหนใจและโมเดลการวดการตดสนใจทด ปรากฏผลในตารางท 4.9

137

113

ตารางท 4.9 คาสถต Baertlett และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล(Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) ของแตละโมเดลการวด

โมเดล Baertlett test of Sphericity

P Kaiser-Mayer-Olkin(KMO)

Test for Sampling Adequacy ตระหนกในตนเอง 3373.665 .000 .904 มความมงมน 9816.632 .000 .942 มความเหนอกเหนใจ 6969.888 .000 .933 ตดสนใจทด 4789.530 .000 .933

จากตารางท 4.9 ผลการวเคราะหเพอพจารณาความเหมาะสมของเมทรกซสหสมพนธกอนนาไปวเคราะหองคประกอบเชงยนยน พบวา เมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรแตกตางจากเมทรกซเอกลกษณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยคา Baertlett test of Sphericity มคาเทากบ 3373.665, 9816.632, 6969.888, 4789.530 ตามลาดบ ซงมคาความนาจะเปนนอยกวา .01 (p< .01) ซงเปนไปตามเกณฑ สวนคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร -ไมเยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) มคาอยระหวาง .904 - .942 แสดงวาจานวนตวอยางทใชในการวจยมมากพอและเหมาะสมทจะวเคราะหองคประกอบเชงยนยนไดตอไป สาหรบผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนดวยโปรแกรม AMOS เพอสรางสเกลองคประกอบมาตรฐานจากตวบงช จานวน 60 ตวบงช ตามโมเดลยอยทง 4 โมเดล มรายละเอยดดงตอไปน

(1) โมเดลการวดตระหนกในตนเอง ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดตระหนกในตนเอง (SEA) แสดงใน

ตารางท 4.10 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบของตระหนกในตนเอง แสดงในตารางท 4.11 และการสรางโมเดลการวดตระหนกในตนเอง แสดงในภาพท 4.10

ตารางท 4.10 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของตระหนกในตนเอง (SEA)

องคประกอบยอย

ตวบงช S.E. t-value สมประสทธ

คะแนนองคประกอบ(FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e) SEA1 SA1

SA2 SA3 SA4

0.74 0.84 1.09 1.00

0.55 0.56 0.63

-

13.60** 15.13** 17.42**

-

0.05 0.11 0.15 0.23

0.33 0.42 0.55 0.60

0.23 0.21 0.21 0.14

SEA2 SA5 SA6 SA7 SA8

0.91 0.92 0.90 1.00

0.65 0.63 0.60

14.06** 14.71** 15.02**

-

0.21 0.17 0.11 0.25

0.53 0.53 0.48 0.56

0.17 0.20

- 0.17

114

องคประกอบยอย

ตวบงช S.E. t-value สมประสทธ

คะแนนองคประกอบ(FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e) SEA3 SA9

SA10 SA11 SA12

0.94 1.08 0.94 1.00

-0.56 0.68 0.06

-

16.78** 16.05** 13.86**

-

0.18 0.13 0.12 0.16

0.54 0.54 0.43 0.51

0.13 0.17 0.21 0.16

CMIN/DF =1.797, RMSEA = 0.036, GFI = 0.984, AGFI = 0.963, CFI = 0.992, NFI = 0.982

**P < .01

ตารางท 4.11 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบตระหนกในตนเอง

องคประกอบยอย SEA1 SEA2 SEA3 SEA1 SEA2 SEA3

1.000 .838** .824**

1.000

.833**

1.000

** P < .01

จากตารางท 4.10 – 4.11 สามารถสรางโมเดลการวดของตระหนกในตนเองไดดงภาพท 4.6

115

ภาพท 4.6 การสรางโมเดลการวดของ ตระหนกในตนเอง

จากตารางท 4.10, 4.11 และภาพท 4.6 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของตระหนกในตนเอง พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค -สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 1.797 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.036 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.984 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.963 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.992 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.982

116

เมอพจารณาในรายละเอยดของโมเดลการวดตามตารางท 4.10 และภาพท 4.6 พบวานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 12 ตวมคาเปนบวก มคาตงแต 0.75 - 1.10 ซงเกนเกณฑทกาหนด คอ 0.30 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา ซงแสดงใหเหนวาตวบงชเหลานเปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยทง 3 องคประกอบ คอ ตวบงช SA1-SA4 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยความตระหนกทางอารมณ (SEA1) ตวบงช SA5 - SA8 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมการประเมนตนเอง (SEA2) และตวบงช SA9 - SA12 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยรขอจากดในตนเอง (SEA3) นอกจากจะพจารณาคานาหนกองคประกอบแลว ยงสามารถพจารณาไดจากคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบยอย (R2) และคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (Factor Score Coefficient) ซงกใหความหมายในทานองเดยวกน

จากตารางท 4.11 พบวาแตละองคประกอบยอยในโมเดลการวดของตระหนกในตนเอง มความสมพนธกนทกตว ซงความสมพนธนเกดจากความสมพนธระหวางความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมขององคประกอบยอยทปรบใหเปนมาตรฐานแลว มคาความสมพนธตาสดถงสงสดตงแต 0.824 - 0.838 และตวบงชแตละตวจะมความคลาดเคลอนรวมอยดวย ซงเกดจากความสมพนธระหวางตวบงชกบตวบงชอนในโมเดล ซงในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนในครงนไดนาคาความคลาดเคลอนเขามาวเคราะหดวย

ผวจยไดนาคาสมประสทธคะแนนองคประกอบทไดจากการวเคราะหครงนไปใชในการสรางสเกลองคประกอบยอย เพอใหไดตวแปรใหมสาหรบนาไปวเคราะหเพอพฒนาตวบงชภาวะผ นาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สาหรบโมเดลการวดของตระหนกในตนเองไดสเกลองคประกอบ 3 ตว ดงสมการ

SEA1 = (SA1+SA2+SA3+SA4) = (0.05+0.11+0.15+0.23) = 0.54 SEA2 = (SA5+SA6+SA7+SA8) = (0.21-0.17+0.11+0.25) = 0.74 SEA3 = (SA9+SA10+SA11+SA12) = (0.18+0.13+0.12-0.16) = 0.59

(2) โมเดลการวดของมความมงมน ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดมความมงมน (CMT) แสดงในตารางท 4.12

ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 4 ตวแปรในองคประกอบของมความมงมน แสดงในตารางท 4.13 และการสรางโมเดลการวดตระหนกในตนเอง แสดงในภาพท 4.14

117

ตารางท 4.12 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดมความมงมน (CMT)

องคประกอบยอย

ตวบงช S.E. t-value

สมประสทธคะแนน

องคประกอบ (FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e)

CMT1 CM13 CM14 CM15 CM16

0.50 0.40 0.98 1.00

0.04 0.04 0.04

-

12.09** 9.62** 24.31**

-

0.01 0.01 0.10 0.10

0.22 0.16 0.67 0.63

0.23 0.23 0.12 0.15

CMT2 CM17 CM18 CM19 CM20 CM21

1.25 1.07 0.85 0.87 1.00

- 0.05 0.04 0.04

- 18.97** 21.03** 21.17**

-

0.05 0.06 0.05 0.05 0.05

0.63 0.69 0.52 0.50 0.59

0.17 0.12 0.15 0.17 0.15

CMT3 CM22 CM23 CM24 CM25 CM26 CM27

1.02 1.04 1.06 1.10 1.05 1.00

0.05 0.05 0.05 0.05 0.05

-

17.72** 18.12** 18.33** 18.42** 18.80**

-

0.24 0.09 0.04 0.03 0.05 0.10

0.66 0.63 0.60 0.60 0.61 0.55

0.14 0.17 0.20 0.21 0.19 0.22

CMT4 CM28 CM29 CM30 CM31 CM32

0.95 0.95 0.89 0.95 1.00

0.04 0.04 0.04 0.03

-

19.39** 21.39** 19.43** 24.66**

-

0.22 0.26 0.19 0.14 0.18

0.61 0.75 0.64 0.66 0.61

0.19 0.10 0.15 0.15 0.21

CMIN/DF =1.909, RMSEA = 0.039, GFI = 0.971, AGFI = 0.937, CFI = 0.991, NFI = 0.981

**P < .01

118

ตารางท 4.13 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 4 ตวแปรในองคประกอบมความมงมน (CMT)

องคประกอบยอย CMT1 CMT2 CMT3 CTM4 CMT1 CMT2 CMT3 CMT4

1.000 .860** .782** .761**

1.000

.901**

.882**

1.000 .886**

1.000

** P < .01

จากตารางท 4.12 – 4.13 สามารถสรางโมเดลการวดของมความมงมน (CMT) ไดดงภาพท 4.7

ภาพท 4.7 การสรางโมเดลการวดของ มความมงมน

119

จากตารางท 4.12, 4.13 และภาพท 4.7 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดมความมงมน (CMT) พบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 1.909 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.039 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.971 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.937 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.991 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.981

เมอพจารณาในรายละเอยดของโมเดลการวดตามตารางท 4.12 และภาพท 4.7 พบวานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 20 ตวมคาเปนบวก มคาตงแต 0.37 - 1.09 ซงเกนเกณฑทกาหนด คอ 0.30 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา ซงแสดงใหเหนวาตวบงชเหลานเปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยทง 4 องคประกอบ คอ ตวบงช CM13 – CM16 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมเปาหมาย (CMT1) ตวบงช CM17 – CM21 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมทศนคตเชงบวก (CMT2) และตวบงช CM22 – CM27 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยความภกดตองาน (CMT3) และ ตวบงช CM28 – CM32 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมความกระตอรอรน (CMT4) นอกจากจะพจารณาคานาหนกองคประกอบแลว ยงสามารถพจารณาไดจากคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบยอย (R2) และคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (Factor Score Coefficient) ซงกใหความหมายในทานองเดยวกน

จากตารางท 4.13 พบวาแตละองคประกอบยอยในโมเดลการวดของมความมงมน (CMT) มความสมพนธกนทกตว ซงความสมพนธนเกดจากความสมพนธระหวางความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมขององคประกอบยอยทปรบใหเปนมาตรฐานแลว มคาความสมพนธตาสดถงสงสดตงแต 0.761 - 0.886 และตวบงชแตละตวจะมความคลาดเคลอนรวมอยดวย ซงเกดจากความสมพนธระหวางตวบงชกบตวบงชอนในโมเดล ซงในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนในครงนไดนาคาความคลาดเคลอนเขามาวเคราะหดวย

ผวจยไดนาคาสมประสทธคะแนนองคประกอบทไดจากการวเคราะหครงนไปใชในการสรางสเกลองคประกอบยอย เพอใหไดตวแปรใหมสาหรบนาไปวเคราะหเพอพฒนาตวบงชภาวะผนา อดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สาหรบโมเดลการวดของมวสยทศน ไดสเกลองคประกอบ 4 ตว ดงสมการ

CMT1 = (CM13+CM14+CM15+CM16) = (0.01+0.01+0.10+0.10) = 0.22 CMT2 = (CM17+CM18+CM19+CM20+CM21) = (0.05-0.06+0.05+0.05+0.05) = 0.21 CMT3 = (CM22+CM23+CM24+CM25+CM26+CM27) = (0.24+0.09+0.04+0.03+0.15+0.10)=0.60 CMT4 = (CM28+CM29+CM30+CM31+CM32)= (0.22+0.26+0.19+0.14+0.18)= 0.89

(3) โมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ (CPS) แสดงในตาราง

ท 4.14 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 4 ตวแปรในองคประกอบของมความมงมน แสดงในตารางท 4.15 และการสรางโมเดลการวดความเหนอกเหนใจ แสดงในภาพท 4.8

120

ตารางท 4.14 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ (CPS)

องคประกอบยอย

ตวบงช S.E. t-value

สมประสทธคะแนน

องคประกอบ (FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e)

CPS1 CP33 CP34 CP35 CP36

1.27 0.10 0.32 1.00

0.77 0.18 0.19

-

4.58** 0.56** 1.71**

-

0.23 0.08 0.03 0.06

0.37 0.01 0.01 0.12

0.10 0.31 0.30 0.28

CPS2 CP37 CP38 CP39 CP40

2.81 4.01 1.24 1.00

0.46 0.71 0.19

-

6.09** 5.64** 6.54**

-

0.02 0.77 0.08 0.02

0.57 1.05 0.15 0.09

0.17 0.26 0.25 0.27

CPS3 CP41 CP42 CP43 CP44

0.48 3.05 4.99 1.00

0.15 0.40 0.74

-

3.07** 7.59** 6.67**

-

0.02 0.09 0.34 0.09

0.01 0.87 0.87 0.12

0.30 0.21 0.09 0.28

CPS4 CP45 CP46 CP47 CP48

0.10 0.16 0.79 1.00

0.03 0.02 0.38

-

- 20.85** 8.05** 3.09**

0.01 0.07 0.57 0.47

0.12 0.12 0.87 0.87

0.31 0.06 0.03 0.05

CMIN/DF =2.452, RMSEA = 0.049, GFI = 0.973, AGFI = 0.937, CFI = 0.979, NFI = 0.966

**P < .01

121

ตารางท 4.15 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 4 ตวแปรในองคประกอบมความเหนอกเหนใจ (CPS)

องคประกอบยอย CPS1 CPS2 CPS3 CPS4 CPS1 CPS2 CPS3 CPS4

1.000 .556** .389** .292**

1.000

.609**

.230**

1.000 .319**

1.000

** P < .01

จากตารางท 4.14 – 4.15 สรางโมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจ (CPS) ไดดงภาพท 4.8

ภาพท 4.8 การสรางโมเดลการวดของ มความเหนอกเหนใจ จากตารางท 4.14, 4.15 และภาพท 4.8 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของ

มความเหนอกเหนใจ พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 2.452 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.049 คาดชนวดระดบความกลมกลน

122

(Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.973 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.937 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.979 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.966

เมอพจารณาในรายละเอยดของโมเดลการวดตามตารางท 4.14 และภาพท 4.8 พบวานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 16 ตวมคาเปนบวก มคาตงแต 0.77 - 1.43 ซงเกนเกณฑทกาหนด คอ 0.30 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา ซงแสดงใหเหนวาตวบงชเหลานเปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยทง 4 องคประกอบ คอ ตวบงช CP33-CP36 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยความมนาใจ (CPS1) ตวบงช CP37- CP40 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยความเอออาทร (CPS2) ตวบงช CP41 – CP44 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมเมตตา (CPS3) และตวบงช CP45 – CP48 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยมสต (CPS4) นอกจากจะพจารณาคานาหนกองคประกอบแลว ยงสามารถพจารณาไดจากคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบยอย (R2) และคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (Factor Score Coefficient) ซงกใหความหมายในทานองเดยวกน

จากตารางท 4.15 พบวาแตละองคประกอบยอยในโมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจมความสมพนธกนทกตว ซงความสมพนธนเกดจากความสมพนธระหวางความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมขององคประกอบยอยทปรบใหเปนมาตรฐานแลว มคาความสมพนธตาสดถงสงสดตงแต 0.230- 0.609 และตวบงชแตละตวจะมความคลาดเคลอนรวมอยดวย ซงเกดจากความสมพนธระหวางตวบงชกบตวบงชอนในโมเดล ซงในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนในครงนไดนาคาความคลาดเคลอนเขามาวเคราะหดวย

ผวจยไดนาคาสมประสทธคะแนนองคประกอบทไดจากการวเคราะหครงนไปใชในการสรางสเกลองคประกอบยอย เพอใหไดตวแปรใหมสาหรบนาไปวเคราะหเพอพฒนาตวบงชภาวะผนา อดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สาหรบโมเดลการวดของมวสยทศนไดสเกลองคประกอบ 4 ตว ดงสมการ

CPS1 = (CP33+CP34+CP35+CP36) = (0.07+0.08+0.15+0.18) = 0.48 CPS2 = (CP37+CP38+CP39+CP40) = (0.22-0.02+0.15+0.20) = 0.55 CPS3 = (CP41+CP42+CP43+CP44) = (0.13+0.12+0.11-0.16+0.06) = 0.58

CPS4 = (CP45+CP46+CP47+CP48) = (0.13+0.12+0.11-0.16+0.06) = 0.58

(4) โมเดลการวดของการตดสนใจทด (Good Decision) ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดการตดสนใจทด (GDC) แสดงในตารางท

4.16 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบของการตดสนใจทด แสดงในตารางท 4.17 และการสรางโมเดลการวดการตดสนใจทด(Good decision) แสดงในภาพท 4.9

123

ตารางท 4.16 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดการตดสนใจทด (GDC)

องคประกอบยอย

ตวบงช S.E. t-value

สมประสทธคะแนน

องคประกอบ (FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e)

GDC1 GD49 GD50 GD51

8.26 6.79 1.00

4.81 4.65

-

1.71** 1.46**

-

0.06 0.02 0.09

0.05 0.41 0.66

0.07 0.14 0.43

GDC2 GD52 GD53 GD54 GD55 GD56

0.03 0.61 0.49 1.35 1.00

0.03 0.14 0.52 0.29

-

0.89** 4.27**

- - -

0.05 0.23 0.15 0.71 0.16

0.51 0.95 0.14 0.22 0.01

0.44 0.33 0.36 0.02 0.23

GDC3 GD57 GD58 GD59 GD60

1.00 4.26 4.41 0.98

0.54 2.03 1.84

-

- 2.31** 2.17** 1.80**

0.05 0.14 0.05 0.12

0.17 0.75 0.84 0.03

0.52 0.07 0.11 0.09

CMIN/DF =2.430, RMSEA = 0.048, GFI = 0.984, AGFI = 0.951, CFI = 0.987, NFI = 0.978

**P < .01

ตารางท 4.17 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางกนของตวแปร 3 ตวแปรในองคประกอบการตดสนใจทด(GDC)

องคประกอบยอย GDC1 GDC2 GDC3 GDC1 GDC2 GDC3

1.000 .124** .154**

1.000

.177**

1.000

** P < .01

จากตารางท 4.16 – 4.17 สามารถสรางโมเดลการวดของการตดสนใจทด (GDC) ไดดงภาพท 4.9

124

ภาพท 4.9 การสรางโมเดลการวดของ การตดสนใจทด

จากตารางท 4.16, 4.17 และภาพท 4.9 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดของ

การตดสนใจทด พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค -สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 2.430 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.048 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.984 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.951คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.987 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.978

เมอพจารณาในรายละเอยดของโมเดลการวดตามตารางท 4.16 และภาพท 4.9 พบวานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 12 ตวมคาเปนบวก มคาตงแต 0.23 - 4.46 ซงเกนเกณฑทกาหนด คอ 0.30 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา ซงแสดงใหเหนวาตวบงชเหลานเปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยทง 3 องคประกอบ คอ ตวบงช GD49 – GD51 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยระบเปาหมาย (GDC1) ตวบงช GD52 – GD56 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยจดระเบยบความคด (GDC2) และตว

125

บงช GD57 – GD60 เปนตวบงชทสาคญขององคประกอบยอยตระหนกถงอคต (GDC3) นอกจากจะพจารณาคานาหนกองคประกอบแลว ยงสามารถพจารณาไดจากคาความแปรปรวนรวมกบองคประกอบยอย (R2) และคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ (Factor Score Coefficient) ซงกใหความหมายในทานองเดยวกน

จากตารางท 4.17 พบวาแตละองคประกอบยอยในโมเดลการวดของการตดสนใจทดมความสมพนธกนทกตว ซงความสมพนธนเกดจากความสมพนธระหวางความแปรปรวนและความแปรปรวนรวมขององคประกอบยอยทปรบใหเปนมาตรฐานแลว มคาความสมพนธตาสดถงสงสดตงแต 0.124 - 0.177 และตวบงชแตละตวจะมความคลาดเคลอนรวมอยดวย ซงเกดจากความสมพนธระหวางตวบงชกบตวบงชอนในโมเดล ซงในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนในครงนไดนาคาความคลาดเคลอนเขามาวเคราะหดวย

ผวจยไดนาคาสมประสทธคะแนนองคประกอบทไดจากการวเคราะหครงนไปใชในการสรางสเกลองคประกอบยอย เพอใหไดตวแปรใหมสาหรบนาไปวเคราะหเพอพฒนาตวบงชภาวะผนา อดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สาหรบโมเดลการวดของมวสยทศนไดสเกลองคประกอบ 3 ตว ดงสมการ

GDC1 = (GD49+GD50+GD51) =(0.06+0.02+0.09) = 0.17 GDC2 = (GD52+GD53+GD54+GD55+GD56)=(0.05-0.23+0.15+0.71+0.16) = 1.82 GDC3 = (GD57+GD58+GD59+GD60) =(0.05+0.14+0.05-0.12)=1.79 โดยภาพรวม จากตารางท 4.10 – 4.17 และภาพท 4.6 –4.9 ซงไดแสดงผลการวเคราะห

องคประกอบเชงยนยนของโมเดลการวดทง 4 โมเดล พบวา ทกโมเดลเปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไว คอ มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ นอกจากน คานาหนกองคประกอบของตวบงชมนยสาคญทางสถตทกคา แสดงวาตวบงชทงหมดนเปนตวบงชทสาคญขององคประกอบภาวะผนาอดมสตและผลการวเคราะหสามารถสรางสเกลองคประกอบจานวน 14 ตว ไดดงสมการ

SEA1 = (SA1+SA2+SA3+SA4) = (0.05+0.11+0.15+0.23) = 0.54 SEA2 = (SA5+SA6+SA7+SA8) = (0.21-0.17+0.11+0.25) = 0.74 SEA3 = (SA9+SA10+SA11+SA12) = (0.18+0.13+0.12-0.16) = 0.59 CMT1 = (CM13+CM14+CM15+CM16) = (0.01+0.01+0.10+0.10) = 0.22 CMT2 = (CM17+CM18+CM19+CM20+CM21) =(0.05-0.06+0.05+0.05+0.05) = 0.21 CMT3=(CM22+CM23+CM24+CM25+CM26+CM27)=(0.24+0.09+0.04-0.03+0.15+0.10)=0.60 CMT4=(CM28+CM29+CM30+CM31+CM32)=(0.22+0.26+0.19+0.14+0.18)= 0.89 CPS1 = (CP33+CP34+CP35+CP36) =(0.07+0.08+0.15+0.18) = 0.48 CPS2 = (CP37+CP38+CP39+CP40)=(0.22-0.02+0.15+0.20) = 0.55 CPS3 = (CP41+CP42+CP43+CP44) =(0.13+0.12+0.11-0.16+0.06)=0.58 CPS4 = (CP45+CP46+CP47+CP48) =(0.13+0.12+0.11-0.16+0.06)=0.58 GDC1 = (GD49+GD50+GD51) =(0.06+0.02+0.09) = 0.17 GDC2 = (GD52+GD53+GD54+GD55+GD56)=(0.05-0.23+0.15+0.71+0.16) = 1.82 GDC3 = (GD57+GD58+GD59+GD60) =(0.05+0.14+0.05-0.12)=1.79

126

2) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง

การวเคราะหในขนตอนนเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second Order Confirmatory Factor Analysis) จากองคประกอบยอย 14 องคประกอบ ซงไดจากสเกลองคประกอบทสรางขน 14 ตวดงกลาวขางบน และองคประกอบหลก 4 องคประกอบ ไดแก ตระหนกในตนเอง (SEA) มความมงมน (CMT) มความเหนอกเหนใจ (CPS) และการตดสนใจทด (GDC) ดงแสดงโมเดลเพอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองในภาพท 4.10

ภาพท 4.10 โมเดลเพอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง

กอนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง ผวจยไดศกษาความสมพนธระหวางสเกลองคประกอบยอยทง 12 ตว เพอพจารณาความเหมาะสมของเมทรกซสหสมพนธทจะนาไปใชในการวเคราะหองคประกอบวามความเหมาะสมหรอไม กลาวอกนยหนงคอเพอพจารณาตรวจสอบความสมพนธระหวางองคประกอยยอยทจะนาไปวเคราะหองคประกอบวามคาสมประสทธสหสมพนธแตกตางจากศนยหรอไม ถาตว

SEA

CPS

GDC

SAE1

SAE2

SAE3

CMT3

CMT4

CPS1

CPS2

CPS3

CPS4

GDC1

GDC2

GDC3

MFD

CMT

CMT1

CMT2

127

แปรไมมความสมพนธกน แสดงวาไมมองคประกอบรวม และไมมประโยชนทจะนาเมทรกซนนไปวเคราะห (นงลกษณ วรชชย, 2539, West, Taylor, & Wu, 2012)

รวมถงการวเคราะหหาคาสถตของ Bartlett เพอพจารณาวาเมทรกซสหสมพนธนนเปนเมทรกซเอกลกษณ (identity matrix) หรอไม โดยพจารณาทคา Bartlett’s test of Sphericityและคาความนาจะเปนวามความสมพนธเหมาะสมกนเพยงพอทจะนาไปวเคราะหองคประกอบตอไปโดยพจารณาทการมนยสาคญทางสถต (นงลกษณ วรชชย, 2539, Tobias, &Carlson, 2010) และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy)เพอพจารณาขนาดตวอยางวามจานวนพอเพยงในการวเคราะหหรอไม โดยพจารณาตามเกณฑท Cerny& Kaiser (1977) ไดเสนอแนะไววา ถา KMO มคามากกวา .80 แสดงวาจานวนตวอยางมมากพอและเหมาะสมทจะวเคราะหในระดบดมาก ถามคานอยกวา .50 แสดงวามตวอยางจานวนนอยเกนไปไมเหมาะสมทจะใชในการวเคราะหองคประกอบ (Factor analysis)

ตารางท 4.18 คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนขององคประกอบยอย 14 ตว

Correlation Matrix

SEA1 SEA2 SEA3 CMT1 CMT2 CMT3 CMT4 CPS1 CPS2 CPS3 CPS4 GDC1 GDC2 GDC3

SEA1 1.000

SEA2 .435** 1.000

SEA3 .314** .574** 1.000

CMT1 .267** .321** .293** 1.000

CMT2 .147** .127** .079** .020** 1.000

CMT3 .024** .164** .149** .064** .385** 1.000

CMT4 .487** .350** .325** .290** .066** .007** 1.000

CPS1 .068** .034** .058** .144** .084** .071** .046** 1.000

CPS2 .239** .207** .176** .122** .168** .199** .253** .038** 1.000

CPS3 .090** .135** .129** .070** .157** .181** .160** .075** .335** 1.000

CPS4 .418** .365** .341** .208** .093** .135** .485** .023** .315** .325** 1.000

GDC1 .217** .203** .110** .103** .067** .089** .306** .032** .121** .035** .422** 1.000

GDC2 .116** .013** .024** .064** .021** .008** .154** .005** .050** .016** .144** .338** 1.000

GDC3 .217** .174** .174** .075** .013** .083** .270** .047** .241** .103** .287** .179** .276** 1.000

หมายเหต :** หมายถง p<0.01

128

จากตารางท 4.18 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน พบวาองคประกอบยอยทง 14 ตว มความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยองคประกอบยอยทมความสมพนธสงทสด คอ รขอจากดในตนเอง (SEA3) และมการประเมนตนเอง (SEA2) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .574 สวนองคประกอบยอยทมความสมพนธกนนอยทสดคอ จดระเบยบความคด(GDC2) และความมนาใจ (CPS1) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .005 นอกจากนผวจยไดพจารณาคาสถต Baertlett เพอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปร และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy)ผลการวเคราะห ดงแสดงในตารางท 4.19

ตารางท 4.19 คาสถต Baertlett และคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร - ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) ของโมเดลตวบงชภาวะผนาอดมสต ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

โมเดล Baertlett test of Sphericity

p Kaiser-Meyer-Olkin (KMO)

Test for Sampling Adequacy

ตวบงชภาวะผนาอดมสต 1652.855 .000 0.769

จากตารางท 4.19 ผลการวเคราะห พบวา เมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรแตกตางจากเมทรกซเอกลกษณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยคา Baertlett test of Sphericity มคาเทากบ 1652.855 ซงมคาความนาจะเปนนอยกวา .01 (p< .01) ซงเปนไปตามเกณฑสวนคาการทดสอบความเพยงพอของตวอยางของไกเซอร-ไมเยอร-ออลคล (Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Test for Sampling Adequacy) มคาเทากบ 0.769 แสดงวา จานวนตวอยางทใชในการวจยมมากพอและเหมาะสมทจะวเคราะหองคประกอบเชงยนยนไดตอไป

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสองดวยโปรแกรม AMOS เพอพฒนาตวบงชภาวะผนาอดมสตดงแสดงในตารางท 4.20 และภาพท 4.11

129

ตารางท 4.20 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองเพอพฒนาตวบงชภาวะผนาอดมสต

** P < .01

องคประกอบยอย S.E. t-value

สมประสทธคะแนน

องคประกอบ (FS)

สมประสทธการพยากรณ

(R2)

ความคลาดเคลอนของตว

บงช (e) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบแรก องคประกอบยอยตระหนกในตนเอง (SEA)

SEA1 1.00 - - 0.24 0.66 1.30 SEA2 1.01 0.04 23.04** 0.23 0.69 1.15 SEA3 0.96 0.04 23.07** 0.22 0.68 1.12

องคประกอบยอยมความมงมน (CMT) CMT1 1.00 - - 0.41 0.85 0.32 CMT2 2.13 0.60 33.04** 0.12 0.82 1.75 CMT3 2.02 0.10 20.89** 0.06 0.58 5.19 CMT4 0.95 0.40 19.39** 0.22 0.61 0.19

องคประกอบยอยมความเหนอกเหนใจ (CPS) CPS1 1.00 - - 0.35 0.68 2.33 CPS2 0.73 0.03 24.57** 0.24 0.69 1.21 CPS3 1.04 0.04 26.07** 0.46 0.77 1.62 CPS4 1.00 - 3.09** 0.47 0.87 0.05

องคประกอบยอยตดสนใจทด (GDC) GDC1 1.00 - - 0.33 0.72 1.02 GDC2 0.91 0.04 21.52** 0.20 0.67 1.05 GDC3 1.23 0.06 19.84** 0.18 0.66 1.67

การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง SEA 1.00 - 19.96** - 0.75 0.64 CMT 0.90 0.05 19.96** - 0.87 0.23 CPS 1.47 0.08 17.91** - 0.82 0.99 GDC 1.01 0.06 17.55** - 0.76 0.61

CMIN/DF =2.463, RMSEA = 0.049, GFI = 0.965, AGFI = 0.941, CFI = 0.942, NFI = 0.908

130

จากตารางท 4.20 สามารถสรางโมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของตวบงช

ภาวะผนาอดมสตไดดงภาพท 4.11

ภาพท 4.11 โมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของตวบงชภาวะผนาอดมสต

จากตารางท 4.20 และภาพท 4.11 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของตวบงชภาวะผนาอดมสตพบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค -สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 2.463 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ0.049 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.965 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness -

131

of - fit index: AGFI) เทากบ 0.941 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ(Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.942 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.908

สรปผลการวเคราะหเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ เปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไว

เมอพจารณาในรายละเอยดของโมเดลตามตารางท 4.20 และภาพท 4.11 พบวานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 4 องคประกอบหลกมคาเปนบวก มคาตงแต 0.84 –1.70 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอมความมงมน (CMT) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.70 มความเหนอกเหนใจ (CPS) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.59 ตดสนใจทด (GDC) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 และตระหนกในตนเอง (SEA) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.84 ซงแสดงใหเหนวาตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาเกดจากองคประกอบของเปนผทมความมงมน มความเหนอกเหนใจ ตดสนใจทด และตระหนกในตนเอง ตามลาดบ

เนองจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง จะไมรายงานคาสมประสทธคะแนนองคประกอบ ผวจยจงไดนาคานาหนกองคประกอบสาหรบตวบงชภาวะผนา อดมสตทง 4 องคประกอบ มาสรางสเกลองคประกอบตวบงชภาวะผนาอดมสต แทนคาสมประสทธคะแนนองคประกอบซงทงสองคานใหความหมายในทานองเดยวกน (เพชรมณ วรยะสบพงศ,2545) ดงสมการ

MFD = 1.70 (CMT) + 1.59 (CPS) + 1.00 (GDC) + 0.84 (SEA)

4.3 คาน าหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอยและตวบงช

ผลการวเคราะหขอมลในสวนนเปนการนาเสนอผลการวเคราะหเพอตอบวตถประสงคขอท 3 คอผลการตรวจสอบคาความเทยงตรงเชงโครงสรางหรอคา factor loading ตามเกณฑดงน 1) เทากบหรอมากกวา 0.7 สาหรบองคประกอบหลก (Farrell & Rudd, 2011) และ 2) เทากบหรอมากกวา 0.3 สาหรบองคประกอบยอยและตวบงช (Tacq,1997) รายละเอยดดงตารางท 4.21

132

ตารางท 4.21 นาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลก องคประกอบยอยและตวบงช

องคประกอบหลก องคประกอบยอย ตวบงช

ภาวะผนาอดมสต (FMD)

ตระหนกในตนเอง (SEA)

0.84

ความตระหนก ทางอารมณ (SEA1)

1.29

SA1 0.74 SA2 0.84 SA3 1.09 SA4 1.00

มการประเมนตนเอง (SEA2)

1.95

SA5 0.91 SA6 0.92 SA7 0.90 SA8 1.00

รขอจากดในตนเอง (SEA3) 1.00

SA9 0.94 SA10 1.08 SA11 0.90 SA12 1.00

มความมงมน (CMT) 1.70

มเปาหมาย(CMT1) 0.56

CM13 0.50 CM14 0.40 CM15 0.98 CM16 1.00

มทศนคตเชงบวก(CMT2) 0.31

CM17 1.25 CM18 1.07 CM19 0.85 CM20 0.87 CM21 1.00

ความภกดตองาน(CMT3) 0.40

CM22 1.02 CM23 1.04 CM24 1.06 CM25 1.10 CM26 1.05 CM27 1.00

133

ตารางท 4.21 นาหนกองคประกอบ(Factor Loading) ขององคประกอบหลก องคประกอบยอยและตวบงช (ตอ)

องคประกอบหลก องคประกอบยอย ตวบงช

มความมงมน (CMT) มความกระตอรอรน(CMT4) 1.00

CM28 0.95

CM29 0.95

CM30 0.89 CM31 0.95 CM32 1.00

ภาวะผนาอดมสต (MFD)

มความเหนอกเหนใจ(CPS)

1.59

ความมนาใจ(CPS1) 1.00

CP33 1.27 CP34 0.31 CP35 0.32 CP36 1.00

ความเอออาทร(CPS2) 0.63

CP37 2.81 CP38 4.01 CP39 1.24 CP40 1.00

มเมตตา (CPS3) 0.51

CP41 0.48 CP42 3.05 CP43 4.99 CP44 1.00

มสต (CPS4) 1.00

CP45 0.41

CP46 0.56 CP47 0.79 CP48 1.00

ตดสนใจทด (GDC) 1.00

ระบเปาหมาย(GDC1) 0.76 GD49 8.26 GD50 6.79 GD51 1.00

จดระเบยบความคด (GDC2)

0.66

GD52 0.30 GD53 0.61 GD54 0.49 GD55 1.35 GD56 1.00

134

ตารางท 4.21 นาหนกองคประกอบ(Factor Loading) ขององคประกอบหลก องคประกอบยอยและตวบงช (ตอ)

องคประกอบหลก องคประกอบยอย ตวบงช

ภาวะผนาอดมสต (MFD)

ตดสนใจทด (GDC) ตระหนกถงอคต(GDC3) 1.00

GD57 1.00 GD58 4.26 GD59 4.41 GD60 0.98

หมายเหต การวเคราะหองคประกอบไดใชขอมลดบ จงมคานาหนกองคประกอบเกน 1

จากตารางท 4.21 พบวาคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลกทง 4 องคประกอบหลกมคาเปนบวก มคาตงแต 0.84 – 1.70 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มความมงมน (CMT) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.70 มความเหนอกเหนใจ (CPS) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.59 ตดสนใจทด (GDC) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 และตระหนกในตนเอง (SEA) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.84 คานาหนกองคประกอบ (factor loading) ขององคประกอบยอยทง 4 องคประกอบยอยมคาเปนบวกและมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาโดยแยกแตละองคประกอบหลกดงน

1) องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง (SEA) ประกอบดวย 3 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 1.00 – 1.95 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มการประเมนตนเอง (SEA2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.95 ตระหนกทางดานอารมณ (SEA1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.29 และรขอจากดในตนเอง (SEA3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00

2) องคประกอบหลกมความมงมน (CMT) ประกอบดวย 4 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.31 – 1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ.01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มความกระตอรอรน (CMT4) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 มเปาหมาย (CMT1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.56 ความภกดตองาน (CMT3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.43 และมทศนคตเชงบวก มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.31

3) องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ (CPS) ประกอบดวย 4 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.51 – 1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ ความมนาใจ (CPS1)และมสต(CPS4) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 ความเอออาทร (CPS2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.63 และมเมตตา (CPS3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.51

4) องคประกอบหลกตดสนใจทด (GDC) ประกอบดวย 3 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.66 -1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนก

135

องคประกอบมากไปหานอยคอ ตระหนกถงอคต (GDC3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 ระบเปาหมาย (GDC1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.76 และ จดระเบยบความคด (GDC2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.66

จากตารางท 4.21 ยงพบวาคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ในระดบตวบงชของภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทง 60 ตวบงชมคาเปนบวกมคาตงแต 0.30 – 8.26 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา โดยตวบงชทมคานาหนกองคประกอบมากทสด คอ ทานสามารถระบผลลพธทองคกรตองการไดอยางชดเจน (GD49) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 8.26 ตวบงชทมคานาหนกองคประกอบนอยทสด คอ ทานสามารถนาความคดเหนมาจดการอยางเปนระบบ (GD52) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.30

โดยสรป

จากผลการวเคราะหขอมล ทงกรณการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงใน 4 โมเดลการวด และการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองในโมเดลการวดภาวะผนาอดมสต แสดงใหเหนวา โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาทพฒนาจากทฤษฎและงานวจยมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ เปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไวโดยมคาสถตทไดจากการวเคราะหขอมลเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว ดงแสดงในตารางท 4.22

ตารางท 4.22 คาสถตจากผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนงของโมเดลการวด 4 โมเดลและผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองของโมเดลการวดของภาวะผนาอดมสตเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนด

โมเดลการวด

CMIN เกณฑ 1-3 หรอ

นอยกวา

RMSA เกณฑต ากวา0.05

GFI เกณฑ 0.90-1.00

AGFI เกณฑ

0.90-1.00

CFI เกณฑ

0.90-1.00

NFI เกณฑ

0.90-1.00

ตระหนกในตนเอง 1.797 0.036 0.984 0.963 0.992 0.982 มความมนใจ 1.909 0.039 0.971 0.937 0.991 0.981 มความเหนอกเหนใจ 2.452 0.049 0.973 0.937 0.979 0.966 ตดสนใจทด 2.430 0.048 0.984 0.951 0.982 0.978 ภาวะผนาอดมสต 2.463 0.049 0.965 0.941 0.942 0.908

รวมทงผลจากการตรวจสอบคานาหนกองคประกอบ ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช พบวา มคานาหนกองคประกอบเปนไปตามเกณฑทกาหนดไวเชนกน

136

ผลการวเคราะหขอมลจงไดผลทเปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไว และแสดงใหเหนวาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ซงประกอบดวย 4 องคประกอบหลก 14 องคประกอบยอย และ 60 ตวบงช สามารถใชวดภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไดอยางมความตรงเชงโครงสราง (Construct validity) ทสามารถนาไปใชประโยชนไดอยางมผลการวจยรองรบไดในกรณตางๆ ได เชน (1) ชวยใหไดองคความรใหมทมความเหมาะสมสอดคลองกบบรบทสงคมไทย ทสามารถนาไปเปนแหลงอางองเพอการวจยตอเนองหรอพฒนาใหสมบรณใหดยงขนตอไปในอนาคต (2) สามารถนาไปใชเพอการวจยประเภทอนตอไปได เชน การสรางโมเดลสมการโครงสราง (Structural equation modeling) การวจยและพฒนา (Research and development) หรอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory action research) เปนตน (3) ชวยใหเกดคณสมบตมความสามารถในการยอขอมล (Data reduction) อยในรปแบบทงายตอการนาไปใชประโยชน ลดความซาซอนของขอมล เปนการจดขอมลอยางสรป ทาใหองคกรสามารถนาไปใชตดตาม ทบทวน และตดสนใจตอการดาเนนงานขององคกรไดและมคณสมบตทสามารถนาไปใชไดกบทกระดบ ไมวาจะเปนองคกร ระดบประเทศ หรอในหนวยงานยอย (4) ใชเปนแนวทางในการวางแผนหรอสรางเกณฑประเมนภาวะผนาเชงบนดาลใจสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาเพอกาหนดจดเดนจดดอยในการพฒนาบคลากรไดอยางสอดคลองกบปญหา (5) ใชเปนประโยชนในดานการตดตามภารกจ (Monitoring) เพอใชประกอบการตดสนใจ และการประเมนผล (Evaluation) การดาเนนงานวาบรรลวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด เปนตน

ในการนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนา อดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ซงประกอบดวย 4 องคประกอบหลก 14 องคประกอบยอย และ 60 ตวบงช ไปใชประโยชนในเชงบรหารเพอการพฒนาหรอการตดตามประเมนผลการพฒนาภาวะผนาอดมสตใหกบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา เพอใหมกรอบแนวคดทมความชดเจน งายตอการนาไปใช โดยการนาไปใชใหคานงถงคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) จากมากไปหานอย ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ในทนจะนาเสนอขอมลในระดบองคประกอบหลกและในระดบองคประกอบยอย ดงน

1. การนาไปใชในองคประกอบมความมงมน (Commitment) ประกอบดวย 1.1 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 1.2 มเปาหมาย (Goal) 1.3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 1.4 มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude)

2. การนาไปใชในองคประกอบมความเหนอกเหนใจ (Compassion) ประกอบดวย 2.1 ความมนาใจ (Kindness) 2.2 มสต (Conscious) 2.3 ความเอออาทร (Generosity) 2.4 มเมตตา (Merciful)

137

3. การนาไปใชในองคประกอบมการตดสนใจทด (Good Decision) ประกอบดวย 3.1 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 3.2 ระบเปาหมาย (Purpose) 3.3 จดระเบยบความคด (Organize Ideas)

4. การนาไปใชในองคประกอบของตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) ประกอบดวย 4.1 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 4.2 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 4.3 รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation)

ภาพท 4.12 กรอบแนวคดเชงบรหารเพอการพฒนาหรอการตดตามประเมนผลการพฒนาภาวะผนา

อดมสตใหกบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

138

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยนเปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive research) สรางและพฒนาโมเดลความสมพนธ

เชงโครงสรางตวบงชโดยใชนยามเชงประจกษ (Empirical definition) ซงเปนนยามทนกวจยกาหนดตวแปรยอยและวธการรวมตวแปรยอยโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐาน แตกาหนดนาหนกของตวแปรยอยโดยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ มวตถประสงคดงน 1) ศกษาความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรไวในโมเดล 2) ทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยกบขอมลเชงประจกษและ 3) ตรวจสอบคานาหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

ประชากร (Population) คอ ผบรหารสถานศกษา โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จานวน 30,719 คน (ศนยปฏบตการสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558) กาหนดขนาดกลมตวอยาง (Sample size) โดยใชกฎอตราสวนระหวางหนวยตวอยางตอจานวนพารามเตอร 20:1 ซงจานวนพารามเตอรทนบไดจากการรวมตวแปรแฝงจานวน 5 ตว ตวแปรสงเกตจานวน 14 ตว และจานวนเสนอทธพล 18 เสน รวมทงหมด 37 พารามเตอร ไดกลมตวอยางทใชในการวจยจานวน 610 คน

เครองมอทใชในการวจยมลกษณะเปนแบบสอบถาม แบงออกเปน 2 ตอน ตอนท 1 แบบสอบถามสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check list) ไดแก เพศ อาย ขนาดโรงเรยน วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน ตอนท 2 แบบสอบถามพฤตกรรมหรอการแสดงออกของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนประถมศกษา สงกดสถานศกษาขนพนฐาน มลกษณะเปนมาตรวดแบบประเมนคา (Rating scale) 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จาแนกเนอหาตามองคประกอบหลก และองคประกอบยอยของแตละองคประกอบหลก มขอคาถาม 60 ขอ

ใชโปรแกรมคอมพวเตอรวเคราะหหาคาสถตตางๆ ดงน คอ (1) คาความถและคารอยละเพอใหทราบสถานภาพของกลมตวอยาง (2) คาเฉลยและคาสมประสทธการกระจายเพอพจารณาความเหมาะสมของตวบงชเพอการคดสรรไวในโมเดลตามเกณฑทกาหนด (3) คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนเพอพจารณาระดบและทศทางความสมพนธ (4) คาสถตของ Bartlett เพอพจารณาความสมพนธขององคประกอบ และ (5) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (confirmatory factor analysis) เพอหาคาสถตทจะเปนเกณฑตรวจสอบโมเดล ดงน (1) คาไค-สแควรสมพทธ (relative chi-square: CMIN/DF) มคาอยระหวาง 1 – 3 (2) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (root mean square error of approximation: RMSEA) มคาตากวา 0.05 (3) คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) (4) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (adjusted goodness- of - fit index: AGFI) (5) คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (comparative fit index: CFI) และ (6) คาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (normed fit index: NFI) มคาตงแต 0.90-1.00

139

5.1 สรปผลการวจย ผลการวจยน เปนผลจากการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามทไดรบจากกลมตวอยางซงเปนผบรหาร

สถานศกษาโรงเรยนประถมศกษา จานวน 610 คน ซงมสถานภาพ ดงน กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศชาย จานวน 506 คน คดเปนรอยละ 82.95 และ เพศหญง จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 17.05

เมอจาแนกตามอายพบวาอาย 41 – 50 ปมากทสด จานวน 307 คน คดเปนรอยละ 50.33 รองลงมา คอ อาย 31 – 40 ป จานวน 233 คน คดเปนรอยละ 38.20 อาย ไมเกน 30 ป จานวน 54 คน คดเปนรอยละ 8.85 และ อาย 51-60 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 2.62 ตามลาดบ

เมอจาแนกตามวฒการศกษา พบวา สวนใหญ เมอจาแนกตามวฒการศกษา พบวา สวนใหญ ระดบการศกษาปรญญาโท มากทสด จานวน 379 คน คดเปนรอยละ 62.13 รองลงมา คอ มระดบการศกษาปรญญาตร จานวน 222 คน คดเปนรอยละ 36.39 และระดบการศกษาปรญญาเอก จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 1.48 ตามลาดบ

เมอจาแนกตามประสบการณการทางาน พบวา สวนใหญ 11 – 20 ป มากทสด จานวน 252 คน คดเปนรอยละ 41.31 รองลงมา คอ มประสบการณ 21 ปขนไป จานวน 174 คน คดเปนรอยละ 28.53 และ มประสบการณ 6-10 ป จานวน 115 คน คดเปนรอยละ 18.85 และมประสบการณไมเกน 5 ป จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 11.31 ตามลาดบ

5.1.1 ผลการวจยตามวตถประสงคการวจยขอท 1 วตถประสงคการวจยขอท 1 มจดมงหมายเพอศกษาความเหมาะสมของตวบงชจานวน 60 ตว

เพอคดสรรไวในโมเดล โดยพจารณาจากเกณฑคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20% มผลการวจย ดงน

องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ ความตระหนกทางอารมณ มการประเมนตนเองและรขอจากดของตนเอง มตวบงชรวม 12 ตวบงชมคาเฉลยอยระหวาง 4.07- 4.72 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.61 – 18.26

องคประกอบหลกมความมงมน ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 4 องคประกอบ คอ มเปาหมาย มทศนคตเชงบวก ความภกดตองานและมความกระตอรอรน มตวบงชรวม 20 ตวบงชมคาเฉลยอยระหวาง 4.01 – 4.64 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.34 - 17.35

องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 4 องคประกอบ คอ ความมนาใจ ความเอออาทร มเมตตาและมสต มตวบงชรวม 16 ตวบงช มคาเฉลยอยระหวาง 4.31 - 4.62 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.75 - 15.69

องคประกอบหลกตดสนใจทด ซงประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ ระบเปาหมาย จดระเบยบความคด และตระหนกถงอคต มตวบงชรวม 12 ตวบงชมคาเฉลยอยระหวาง 4.21 – 4.51 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 11.71 – 16.68

โดยสรป ความเหมาะสมของตวบงชรวมทงหมด 60 ตวบงช มคาเฉลยอยระหวาง 4.01 - 4.72 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.34 – 18.26 ซงแสดงใหวา เปนตวบงชทมความเหมาะสม

140

สามารถคดสรรไวในโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางทกตว เนองจากมคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และมคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20%

5.1.3 ผลการวจยตามวตถประสงคการวจยขอท 2 วตถประสงคการวจยขอท 2 มจดมงหมายเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลความสมพนธเชง

โครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทพฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยนกบขอมลเชงประจกษ ตามเกณฑดงน คอ (1) คาไค -สแควรสมพทธ (Relative chi-square: CMIN/DF) มคาอยระหวาง 1 – 3 (2) คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) มคาตากวา 0.05 (3) คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) (4) คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว Adjusted goodness- of - fit index: AGFI (5) คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) และ (6) คาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) มคาตงแต 0.90-1.00 ปรากฏผลการวจยตามลาดบของการวเคราะหขอมล ดงน

1. คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนเพอพจารณาระดบและทศทางความสมพนธจากผลการวเคราะหขอมล พบวา คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนในโมเดลการวดทใชในการวจย มดงน

- โมเดลการวดของตระหนกในตนเอง (SEA) พบวา ตวบงชมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง 0.006 – 0.789

- โมเดลการวดของมความมงมน(CMT) พบวา ตวบงชมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง 0.003 – 0.752

- โมเดลการวดของมความเหนอกเหนใจ (CPS) พบวา ตวบงชมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง 0.005 – 0.871

- โมเดลการวดของตดสนใจทด (GDC) พบวา ตวบงชมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง 0.014 – 0.802

โดยสรป คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนของตวบงชทกโมเดลการวดดงกลาวขางตนมความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) ทกคา

2. คาสถตของ Bartlett เพอพจารณาความสมพนธขององคประกอบ จากผลการวเคราะหคาสถตของ Baertlett และคาดชน Kaiser-Mayer-Olkin Measurers of Sampling Adequacy (MSA) พบวา เมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรแตกตางจากเมทรกซเอกลกษณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยคาBaertlett test of Sphericity มคาเทากบ 3373.665, 9816.632, 6969.888, 4789.530 ตามลาดบ ซงมคาความนาจะเปนนอยกวา .01 (p< .01)

3. คาสถต Kaiser-Mayer-OlkinMeasurers of Sampling Adequacy: KMO) เพอวดความเพยงพอของตวอยางจากผลการวเคราะหขอมลจากโมเดลการวดของ 4 องคประกอบหลก คอ ตระหนกใน

ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness)

141

ตนเอง (SEA) มความมงมน (CMT) มความเหนอกเหนใจ (CPS) ตดสนใจทด (GDC) พบวา มคาอยระหวาง .904 - .942 แสดงใหเหนวา จานวนตวอยางทใชมความเพยงพอตอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

4. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง (first order confirmatory factor analysis) เพอหาคาสถตทจะเปนเกณฑตรวจสอบโมเดลการวดของ 4 องคประกอบหลก คอ ตระหนกในตนเอง (SEA) มความมงมน (CMT) มความเหนอกเหนใจ (CPS) ตดสนใจทด (GDC) ปรากฏผลการวเคราะหขอมล ดงน

- โมเดลการวดตระหนกในตนเอง (SEA) โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 1.797 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.036 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.984 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.963 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.992 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.98 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดทกคา

- โมเดลการวดมความมงมน (CMT) โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ1.909 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.039 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.971 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.937 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.991และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.981 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดทกคา

- โมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ (CPS) โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ2.452 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.049 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.973 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.937 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.979 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.966 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดทกคา

- โมเดลการวดของการตดสนใจทด พบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจากคาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ2.430 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ 0.048คาดชนวดระดบความกลมกลน (goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.984 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness- of - fit index: AGFI) เทากบ 0.951คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.987 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.978 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดทกคา

142

ผลการวจยดงกลาว แสดงวา โมเดลการวดของแตละองคประกอบหลกทพฒนาขนจากทฤษฎและผลการวจยมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ แสดงวาองคประกอบหลกทง 4 องคประกอบ คอ ตระหนกในตนเอง (SEA) มความมงมน (CMT) มความเหนอกเหนใจ (CPS) ตดสนใจทด (GDC) เปนองคประกอบทสาคญของโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา และผลการวเคราะหสามารถนามาสรางสเกลองคประกอบไดจานวน 14 ตว ดงสมการ

SEA1 = (SA1+SA2+SA3+SA4) = (0.05+0.11+0.15+0.23) = 0.54 SEA2 = (SA5+(SA6+SA7+SA8) = (0.21-0.17+0.11+0.25) = 0.74 SEA3 = (SA9+SA10+SA11+SA12) = (0.18+0.13+0.12-0.16) = 0.59 CMT1 = (CM13+CM14+CM15+CM16) = (0.01+0.01+0.10+0.10) = 0.22 CMT2 = (CM17+CM18+CM19+CM20+CM21) =(0.05-0.06+0.05+0.05+0.05) = 0.21 CMT3=(CM22+CM23+CM24+CM25+CM26+CM27)=(0.24+0.09+0.04-0.03+0.15+0.10)=0.60 CMT4=(CM28+CM29+CM30+CM31+CM32)=(0.22+0.26+0.19+0.14+0.18)= 0.89 CPS1 = (CP33+CP34+CP35+CP36) =(0.07+0.08+0.15+0.18) = 0.48 CPS2 = (CP37+CP38+CP39+CP40)=(0.22-0.02+0.15+0.20) = 0.55 CPS3 = (CP41+CP42+CP43+CP44) =(0.13+0.12+0.11-0.16+0.06)=0.58 CPS4 = (CP45+CP46+CP47+CP48) =(0.13+0.12+0.11-0.16+0.06)=0.58 GDC1 = (GD49+GD50+GD51) =(0.06+0.02+0.09) = 0.17 GDC2 = (GD52+GD53+GD54+GD55+GD56)=(0.05-0.23+0.15+0.71+0.16) = 1.82 GDC3 = (GD57+GD58+GD59+GD60) =(0.05+0.14+0.05-0.12)=1.79

5. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (second order confirmatory factor analysis) เพอหาคาสถตทจะเปนเกณฑตรวจสอบโมเดลการวดภาวะผนา อดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา จากสเกลองคประกอบยอยทสรางขนใน 4 โมเดลการวด คอ โมเดลการวดตระหนกในตนเอง (SEA) ม 3 องคประกอบยอย โมเดลการการวดของมความมงมน (CMT) ม 4 องคประกอบยอย โมเดลการการวดมความเหนอกเหนใจ (CPS) ม 4 องคประกอบยอย และโมเดลการการวดตดสนใจทด (GDC) ม 3 องคประกอบยอย ผวจยไดกาหนดเปนโมเดลการวดของภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา เพอวเคราะหขอมลทดสอบความสอดคลองของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง ปรากฏผลการวเคราะหขอมล ดงน

ผลการวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบความเหมาะสมขององคประกอบยอยในแตละโมเดลการวดพบวา องคประกอบยอยทกตวมคาสถตทเหมาะสมสาหรบการวเคราะหเชงยนยนอนดบสองตอไป ดงน (1) คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน พบวา องคประกอบยอย 14 ตว มความสมพนธกนเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p< .01) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .005 - 574 (2) คาสถตของ Baertlett พบวา เมทรกซสหสมพนธระหวางตวแปรแตกตางจากเมทรกซเอกลกษณอยางมนยสาคญทาง

143

สถตทระดบ .01 โดยคา Baertlett test of Sphericity มคาเทากบ 1685.855 ซงมคาความนาจะเปนนอยกวา .01 (p< .01) และ (3) คา Kaiser-Mayer-Olkin Measurers of Sampling Adequacy: KMO) มคาเทากบ .769

ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดล พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ พจารณาจาก คาไค-สแควรสมพทธ (Relative Chi-square: CMIN/DF) เทากบ 2.167 คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (Root mean square error of approximation: RMSEA) เทากบ0.044 คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fit index: GFI) เทากบ 0.968 คาดชนวดความกลมกลนทปรบแลว (Adjusted goodness - of - fit index: AGFI) เทากบ 0.949 คาดชนความสอดคลองเชงเปรยบเทยบ(Comparative fit index: CFI) เทากบ 0.950 และคาดชนความสอดคลองเชงปทสถาน (Normed fit index: NFI) เทากบ 0.913 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดทกคาและจากการตรวจสอบ พบวา คานาหนกองคประกอบของตวบงชทง 4 องคประกอบหลก มคาเปนบวก มคาตงแต 0.84– 1.70 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา เมอนามาสรางสเกลองคประกอบตวบงชภาวะผนาทางการศกษาสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา แทนคาสมประสทธคะแนนองคประกอบซงใหความหมายในทานองเดยวกนได ดงสมการ

MFD = 1.58 (CMT)+ 1.45 (CPS) + 1.00 (GDC) + 0.77 (SEA)

5.1.3 ผลการวจยตามวตถประสงคการวจยขอท 3 วตถประสงคการวจยขอท 3 คอ เพอตรวจสอบคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ของ

องคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ตามเกณฑดงน 1) คานาหนกองคประกอบเทากบหรอมากกวา 0.7 สาหรบองคประกอบหลก และ 2) คานาหนกองคประกอบยอยเทากบหรอมากกวา 0.30 สาหรบองคประกอบยอยและตวบงชผลการวจยมดงน

5.1.3.1 องคประกอบหลกทงสองคประกอบของภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา นาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลกทง องคประกอบหลกมคาเปนบวก มคาตงแต 0.84 – 1.70 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มความมงมน (CMT) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.70 มความเหนอกเหนใจ (CPS) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.59 ตดสนใจทด (GDC) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 และตระหนกในตนเอง (SEA) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.84 คานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบยอยทง 4 องคประกอบยอยมคาเปนบวกและมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาโดยแยกแตละองคประกอบหลกดงน

5.1.3.2 องคประกอบหลกตระหนกในตนเอง (SEA) ประกอบดวย 3 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 1.00 – 2.09 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มการประเมนตนเอง (SEA2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 2.09

144

ตระหนกทางดานอารมณ (SEA1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.47 และรขอจากดในตนเอง (SEA3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 ตามลาดบ

5.1.3.3 องคประกอบหลกมความมงมน (CMT) ประกอบดวย 4 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.52 – 1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ.01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มความกระตอรอรน (CMT4) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 มเปาหมาย (CMT1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.54 ความภกดตองาน (CMT3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 และมทศนคตเชงบวก มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.52 ตามลาดบ

5.1.3.4 องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ (CPS) ประกอบดวย 4 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.40 – 1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ มสต (CPS4) มคานาหนกองคประกอบเทากบ1.00 ความเอออาทร (CPS2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.85 มนาใจ (CPS1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.50 และมเมตตา (CPS3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.40 ตามลาดบ

5.1.3.5 องคประกอบหลกตดสนใจทด (GDC) ประกอบดวย 3 องคประกอบยอยนาหนกองคประกอบยอยมคาเปนบวกมคาตงแต 0.61 -1.00 มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคาเรยงลาดบจากคานาหนกองคประกอบมากไปหานอยคอ ตระหนกถงอคต (GDC3) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 1.00 ระบเปาหมาย (GDC1) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.67 และจดระเบยบความคด (GDC2) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.64 ตามลาดบ

นอกจากนน ยงพบวาคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ของตวบงชทง ทง 60 ตวบงชมคาเปนบวกมคาตงแต 0.30 – 8.26 และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา โดยตวบงชทมคานาหนกองคประกอบมากทสด คอ สามารถระบผลลพธทองคกรตองการไดอยางชดเจน (GD49) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 8.26 ตวบงชทมคานาหนกองคประกอบนอยทสด คอ สามารถนาความคดเหนมาจดการอยางเปนระบบ (GD52) มคานาหนกองคประกอบเทากบ 0.30

โดยสรป คานาหนกองคประกอบขององคประกอบหลกองคประกอบยอย และตวบงช มคาเปนบวก มคาเปนไปตามเกณฑทกาหนด และมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกคา แสดงใหเหนวา โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ซงประกอบดวย 4 องคประกอบหลก 14 องคประกอบยอย และ 60 ตวบงช สามารถใชวดตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ไดอยางมความตรงเชงโครงสราง (Construct validity) ซงผลจากการวเคราะหขอมลดงกลาวขางตน นาเสนอโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนา อดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทปรบแกแลว (Adjusted Model) โดยแสดงตามคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) จากมากไปหานอย แสดงดงภาพท 5.1

145

ความตระหนกทาง

อารมณ

มการประเมนตนเอง

รขอจากดตวเอง

มเปาหมาย

มทศนคตเชงบวก

ความภกดตองาน

มความกระตอรอรน

ความมนาใจ

ความเอออาทร

มสต

ระบเปาหมาย

จดระเบยบความคด

ตระหนกถงอคต

ตดสนใจทด

0.84

1.70

1.59

1.00

0.08

0.49

0.09

1.34

0.56

0.82

0.66

0.68

0.90

0.75

0.74

0.82

0.85

0.86

0.69

0.55

0.47

0.62

มเมตตา

0.69

ตระหนกในตนเอง

มความมงมน

ภาวะผนาอดมสต

มความเหนอกเหนใจ

0.31

0.40

1.00

1.08

1.00

0.63

0.51

1.00

0.76

0.66

1.95

1.29

1.00

ภาพท 5.1 โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

146

5.2 อภปรายผลการวจย การวจยน มประเดนสาหรบการอภปรายผลใน 3 ประเดนหลก ตามวตถประสงคการวจยและสมมตฐาน

การวจย ดงน 5.2.1 ความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรก าหนดไวในโมเดล

จากผลการวจยทพบวาตวบงช 60 ตว มคาเฉลยอยระหวาง 4.01 – 4.72 และคาสมประสทธการกระจายอยระหวาง 10.34 - 18.26 เปนตวบงชทมความเหมาะสมสามารถคดสรรไวในโมเดลทกตว เนองจากมคาเฉลยเทากบหรอมากกวา 3.00 และมคาสมประสทธการกระจายเทากบหรอตากวา 20% นน อาจเนองจากระเบยบวธวจยทผวจยนามาใชเปนการสรางและพฒนาตวบงชในการวจยน เปนวธทใชนยามเชงประจกษ (Empirical definition) ทมการกาหนดโมเดลโดยมทฤษฎและงานวจยเปนพนฐานรองรบ ตามทศนะของนงลกษณ วรชชย (2545) ซงเปนวธทตองมการศกษาทฤษฎและงานวจยอยางหนกแนน ทาใหผวจยตองศกษาทฤษฏและผลงานวจยจากหลากหลายแหลงอยางเปนเหตผลตอกน มการสรปผลดวยวธการสงเคราะห เพอใหการกาหนดองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการและตวบงชมความถกตองตรงตามทฤษฎและผลงานวจยทนามาอางอง นอกจากนน ผวจยไดตระหนกถงขอแนะนาทวา การตรวจสอบคณภาพของตวบงชภายใตกรอบแนวคดทางทฤษฎ ถอวามความสาคญมาก เพราะหากการพฒนาตวบงช เรมตนจากกรอบแนวคดเชงทฤษฎทขาดคณภาพแลวไมวาจะใชเทคนควธการทางสถตด อยางไร ผลทไดจากการพฒนากยอมดอยคณภาพไปดวย (เจอจนทร จงสถตยอย และแสวง ปนมณ, 2529 อางถงใน วโรจน สารรตนะ, 2558) และขอแนะนาทวา การศกษาทฤษฎและงานวจยเพอกาหนดเปนองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงชจะตองคานงถงความตรง (validity) ของเนอหาเปนสาคญ (วโรจน สารรตนะ, 2558) นอกจากนน ในการวจยผวจยไดคานงถงความมคณภาพของการดาเนนการวจยตามหลกการ Max-Min-Con ตามทศนะของ Kerlinger and Lee (2000) ทงในการกาหนดขนาดกลมตวอยาง วธการสมกลมตวอยาง รวมถงการสรางและพฒนาคณภาพของเครองมอเพอใชในการวจยอยางถกตองตามหลกวชาการจงทาใหผลการตรวจสอบความเหมาะสมของตวบงชทง 60 ตวมคาเฉลยและคาสมประสทธการกระจายเปนไปตามเกณฑ และมความเหมาะสมสามารถคดสรรไวในโมเดลทกตวดงกลาว นอกจากนนในงานวจยน ผวจยยงไดอาศยหลกธรรมหลายประการทจะชวยเปนเครองเตอนใจ สอนใจ ใหคานงถงคณภาพของผลงานวจยทดดวยดงรายละเอยดทกลาวในบทท 1

ซงผลการวจยน สอดคลองกบผลการวจยเรอง ตวบงชภาวะผนาแบบโลกาภวตน สาหรบผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานของ เรองยศ แวดลอม (2559) และ เรอง ตวบงชทกษะภาวะผนาในศตวรรษท 21 สาหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐานของ กรรณกา เรดมอนด (2559) ซงใชระเบยบวธวจยแบบเดยวกน มหลกการและมแนวปฏบตในการสรางและพฒนาตวบงชแบบเดยวกน แลวพบวา ตวบงชทสรางและพฒนาขนมมคาเฉลยและคาสมประสทธการกระจายเปนไปตามเกณฑ และมความเหมาะสมสามารถคดสรรไวในโมเดลทกตวเชนเดยวกน

147

5.2.2 ความสอดคลองของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ จากผลการวจยทพบวาโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยมความสอดคลองกบขอมลเชง

ประจกษตามเกณฑทกาหนด ทงโมเดลทวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง คอ โมเดลการการวดของตระหนกในตนเอง (SEA) โมเดลการการวดมความมงมน (CMT) โมเดลการวดมความเหนอกเหนใจ (CPS) และโมเดลการการวดตดสนใจทด (GDC) โมเดลทวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบหนง คอ โมเดลการวดของภาวะผนาอดมสต (MFD) นน ผวจยมเหตผลทนามาอธบายใน 2 แงมม ดงน

ในแงมมทมองจากทฤษฏและงานวจยทนามาสรางโมเดล วาเปนทฤษฎและงานวจยทมความสอดคลองกบการแสดงออกหรอพฤตกรรมของกลมตวอยางทใชในการวจย อาจเนองจากความเปนสากล(universal) ของทฤษฏและงานวจย ทไมวาทฤษฎหรองานวจยนนจะเกดขนจากแหลงใดในโลก แตไดมการแผกระจายไปไดในทกประเทศ ตามกระแสความเปนโลกาภวตน (globalization) ตามทศนะของ ธานนทร เอออภธร (2561 ) ทกลาววา กระแสโลกาภวตน (Globalization) ทาใหเสนแบงระหวางประเทศบางลงอยางทไมเคยเปนมากอน คนสามารถเดนทางจากประเทศหนงไปยงอกประเทศไดอยางงายดายมากขน และทศนะของ Greedisgood. (2017) ทกลาววา โลกาภวตน (Globalization) คอการแพรกระจายทวโลก การทประชาคมโลกไมวาอย ณ จดใด สามารถรบรสมพนธหรอรบผลกระทบจากสงไดสงหนงทเกดขนไดอยางรวดเรวกวางขวางซางมาจากการพฒนาระบบสารสนเทศ เปนตน และตามทศนะของ Croucher (2004) กลาวถงความเปนโลกาภวตน (Globalization) วา เปนกระบวนการทประชากรของโลกถกหลอมรวมกลายเปนสงคมเดยว กระบวนการนเกดจากแรงของอทธพลรวมทางเศรษฐกจ เทคโนโลย สงคม -วฒนธรรม และการเมอง และทศนะของ พศาลเหลองมกล (2557) ทกลาววา โลกาภวตน เปนกระบวนการเปลยนแปลงทางสงคมระดบโลก โดยครอบคลมถงการเปลยนแปลงขนาดใหญทมผลกระทบตอวถการดารงชวตของ ประชาคมโลกทกดาน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครอง กฎหมาย เทคโนโลย และวฒนธรรม

จากแงมมแรกน แสดงใหเหนวา พฤตกรรมหรอการแสดงออกของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในยคปจจบนตางไดรบอทธพลจากบรบททางวฒนธรมและสงคมไทยโดยภาพรวมทตางกไดรบอทธพลจากกระแสการเปลยนแปลงอนเนองจากความเปนความเปนโลกใบเดยวกนหรอความเปนโลกาภวตนดงกลาว ซงอทธพลนไดรวมถงแนวคดและทฤษฎเกยวกบภาวะผนาอดมสตดวยเชนกน

ในแงมมยอนกลบไปทกลมตวอยางทใชในวจย ซงเปนผบรหารสถานศกษามการพฒนาตวเองตามกระแสของการเปลยนแปลงนน ทงจากการสานกในตนเอง และจากนโยบายหรอแนวปฏบตจากหนวยงานตนสงกด ทงนเนองจากผบรหารสถานศกษามหลายบทบาทขนอยกบภารกจและกจกรรมการบรหาร ซงการบรหารใหประสบความสาเรจตองอาศยหลายปจจยเขามาเกยวของ การบรหารงานการศกษาในยคปจจบนจะตองสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคมโลก โดยเฉพาะสงคมแหงการเรยนรในยคของเทคโนโลยในการเชอมโยงขอมลตางๆ ของทกภมภาคของโลกเขาดวยกน ผบรหารจะตองแสดงบทบาทอยางเตมทและใชกลยทธและเทคนคการบรหารระดบสงจงจะสามารถนาพาองคกรสความสาเรจ ดงทศนะของเสรมศกด วศาลาภรณ (2540) ทกลาววา ผบรหารสถานศกษาเปนผทไดรบแตงตงตามกฎหมายทาหนาทเปนผบงคบบญชาควบคมดแลในสถานศกษา เปนผทมความสามารถในการโนมนาวจตใจ

148

ของผรวมงาน ใหรวมมอรวมใจปฏบตงานจงเปนผบรหารทมภาวะผนาตรงขาม ถาผบรหารขาดภาวะผนาจะบรหารงาน โดยอาศยอานาจหนาทตามขอกาหนดกฎหมายเทานน ภาวะผนาเปนองคประกอบสาคญเปนตวบงชความสาเรจและความลมเหลวขององคกรผนาควรมบทบาทในการเปนผรบร ประสานงานสนบสนนอานวยความสะดวกเพอใหสมาชกในหนวยงานไดใชความสามารถของตนเองไดอยางมประสทธภาพผบรหารสถานศกษาเปนบคคลสาคญทจะชวดความสาเรจ และความลมเหลวของ องคการ ผบรหารจะตองเปนทงหว และหนาท หวคอมนสมอง สตปญญา ความสามารถ หนาทคอความมเสนหความสวยงามและบคลกภาพทด และทศนะของกตตพนธ รจรกล (2539) ทกลาวถง คณลกษณะสาคญทผนาควรจะทาใหมขนอยกบองคประกอบทสาคญ 4 ประการ คอ 1. การมสขภาพรางกายทด สมบรณแขงแรง มความอดทน 2. อารมณ ผนาทดควรมอารมณดดวย สามารถบงคบควบคมอารมณและจตใจตนเองได 3. สตปญญาและคณภาพทางสมองมไหวพรบ วนจฉยปญหาตาง ๆ ไดอยางถกตอง 4 . ภมหลงทางสงคม และประสบการณ ผนาทดควรมภมหลงทสะอาด และดงทศนะของ Sachs (1966) ทกลาวถงลกษณะของผนาทดวาควรมลกษณะ ดงน 1. จะตองมความเขาใจในตนเอง 2. ยอมรบฟงและเคารพในความคดเหนของคนอน 3. มความเขาใจในสถานภาพของผรวมงานเปนอยางด 4. มความคดรเรมสรางสรรค 5. สามารถนาความคดของผรวมงานไปใชใหเกดประโยชนแกหนวยงาน และดงทศนะของ Weigel (2012) ทใหทรรศนะวา ผบรหารโรงเรยนทมประสทธภาพจะตองมทกษะในการปฏบตงานและมความสามารถในการแกปญหาทซบซอน ถาผบรหารโรงเรยนขาดทกษะภาวะผนากจะไมสามารถแกไขปญหาของโรงเรยนไดซงทกษะภาวะผนาตองอยบนพนฐานของความเขาใจเกยวกบภาระงานและบคคลลากร ผบรหารโรงเรยนจงตองไดรบการสนบสนนใหไดรบการพฒนาทกษะ ความรและประสบการณในการปฏบตงานเพอเตรยมความพรอมสาหรบการแขงขนในบรบทของโลกยคใหม ซงสอดคลองกบ Lee (2008) ทศกษาวจย พบวา ทกษะภาวะผนาโรงเรยนทสงผลตอการสรางความสมพนธกบผอนในการปฏบตงานรวมกนใหประสบความสาเรจ ไดแก ทกษะการสรางทมงาน (Team building skill) ทกษะดานความรวมมอ (Collaboration skill) ทกษะดานการคดวเคราะหและสรางสรรค(Critical thinking and creativity skill) ทกษะดานการแกปญหา (problem solving skill) ทกษะดานการสอสาร (Communication skill) และทกษะดานนวตกรรมเพอการเรยนร (Learning innovation skill) และสอดคลองกบงานวจยของ Ejimofor (2007) ทพบวา การพฒนาทกษะภาวะผนาของผบรหารสถานศกษาทาใหเกดการเรยนรความเปนผนาทประสบความสาเรจ เกดความเขาใจและมพฤตกรรมการบรหารงานทสรางความประทบใจใหกบทมงาน โดยมกระบวนการพฒนาคอ การอบรมสมมนาและการประชมเชงปฏบตการแบบมสวนรวม และงานวจยของ National Association of secondary School Principals (NASSP) (2013) ทพบวา ทกษะภาวะผนาของผบรหารสถานศกษาในศตวรรษท 21 ทสาคญและสงผลดตอการบรหารโรงเรยนใหเกดผลสาเรจตามเปาหมาย ไดแก ทกษะการทางานเปนทม (Teamwork skill) ทกษะการแกปญหา (Problem solving skills) ทกษะดานการคดวเคราะหและสรางสรรค (Critical thinking and creativity skill) ทกษะดานการสอสาร (Communication skill) ทกษะดานนวตกรรมเพอการเรยนร (Learning innovation skill) ทกษะดานการใชดจตอล (Digital literacy skills) ทกษะการกาหนดทศทาง

149

องคกร (setting instructional direction skill)ทกษะการเรยนรไดเรว (Sensitivity skill) ทกษะการพจารณาตดสน (Adjustment skill) และ ทกษะมงผลสมฤทธ (Results orientation skill)

จากเหตผลทอธบายในแงมมทสอง วาการปฏบตจรงในบรบททางการศกษาไทยหรอสงคมไทยมความสอดคลองกบทฤษฎและงานวจยแสดงใหเหนวา การพฒนาภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ในระยะเวลาทผานมาและในปจจบน ไดยดทฤษฏเปนแนวทางตามหลกความสมพนธระหวาง การปฏบตกบทฤษฎ วาเปนดงสายธารทเออตอกนไมแยกจากกน การปฏบตตองคานงถงทฤษฎ ผลงานวจย และทศนะของนกวชาการเปนแนวทางดวย ตามทศนะของวโรจน สารรตนะ (2558) และตามทศนะของ ศรอร สนธและ เรณ พกบญม (2541) ทกลาววาการสรางงานวจยและการนาผลงานวจยไปใชเปนกระบวนการทมความเกยวพนซงกนและกน และมความสาคญอยางมากตอการพฒนาความแขงแกรงและความกาวหนาของวชาชพ

จากผลการวจยดงกลาวผวจยจงเหนวา โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผ นาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยน จะเปนโมเดลทมประโยชนตอการนาไปใชใหเกดประโยชนทงในเชงปฏบตและเชงวชาการ ทงในระดบตวบคคล ระดบสถานศกษา และระดบหนวยงานตนสงกดสงขนไป ในการทจะกาหนดกรอบแนวคดในการพฒนาตามโมเดลทไดจากการวจยน

5.2.3 คาน าหนกองคประกอบ จากผลการวจยทพบวาคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) ขององคประกอบหลก

องคประกอบยอย และตวบงช มคาเปนไปตามเกณฑทกาหนดอาจเนองจากเหตผลเดยวกบทอภปรายในเรองความเหมาะสมของตวบงชขางบนทวา องคประกอบหลก องคประกอบยอยและตวบงชทใชในการวจย ไดรบการศกษาจากทฤษฎและผลงานวจยทหลากหลายแหลง มการสงเคราะหเพอการคดสรรไวในโมเดลอยางคานงถงความตรง (Validity) ของเนอหาหรอของตวแปรทศกษาในทกขนตอนตามทศนะของวโรจน สารรตนะ (2558 ) ทกลาววา การศกษาทฤษฎและผลงานวจยเพอกาหนดเปนองคประกอบหลก องคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ และตวบงชหรอสาระหลกจะตองคานงถงความตรง (Validity) ของเนอหาเปนสาคญ ทงในขนตอนการกาหนดองคประกอบหลก องคประกอบยอย และนยามเชงปฏบตการเพอกาหนดเปนตวบงช

จากผลการวจย ทงในกรณการทดสอบความสอดคลองของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ และกรณคานาหนกองคประกอบ ทพบวาเปนไปตามเกณฑทกาหนด แสดงใหเหนวา โมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสต สาหรบโรงเรยนประถมศกษาทประกอบดวย 4 องคประกอบหลก 14 องคประกอบยอย และ 60 ตวบงช น สามารถนาไปใชประโยชนไดทงเชงวชาการและการนาไปประยกตใชไดอยางมความเชอมนในความตรงเชงโครงสรางและอยางมผลการวจยรองรบไดในกรณตางๆ ได เชน (1) ชวยใหไดองคความรใหมทมความเหมาะสมสอดคลองกบบรบทสงคมไทย ทสามารถนาไปเปนแหลงอางองเพอการวจยตอเนองหรอพฒนาใหสมบรณใหดยงขนตอไปในอนาคต (2) สามารถนาไปใชเพอการวจยประเภทอนตอไปได เชน การสรางโมเดลสมการโครงสราง (Structural equation modeling) การวจยและพฒนา (Research and development) หรอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory action research) เปนตน (3) ชวยใหเกดคณสมบตมความสามารถในการยอขอมล (Data reduction) อยในรปแบบทงายตอการนาไปใช

150

ประโยชน ลดความซาซอนของขอมล เปนการจดขอมลอยางสรป ทาใหองคการสามารถนาไปใชตดตาม ทบทวน และตดสนใจตอการดาเนนงานขององคการไดและมคณสมบตทสามารถนาไปใชไดกบทกระดบ ไมวาจะเปนองคการ ระดบประเทศ หรอในหนวยงานยอย (4) ใชเปนแนวทางในการวางแผนหรอสรางเกณฑประเมนภาวะผตามทมประสทธผลสาหรบครสงกดองคกรปกครองสวนถนเพอกาหนดจดเดนจดดอยในการพฒนาบคลากรไดอยางสอดคลองกบปญหา (5) ใชเปนประโยชนในดานการตดตามภารกจ (monitoring) เพอใชประกอบการตดสนใจ และการประเมนผล (Evaluation) การดาเนนงานวาบรรลวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด เปนตน

ในการนาไปใชในการบรหารการศกษา ผวจยขอกาหนดเปนกรอบแนวคดในการนาไปใชเพอการพฒนาภาวะผนาอดมสต สาหรบโรงเรยนประถมศกษาในเชงบรหาร (Administrative guidelines) เพอใหงายตอการนาไปใช โดยการนาไปใชใหคานงถงคานาหนกองคประกอบ (Factor Loading) จากมากไปหานอย ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ในทนจะนาเสนอขอมลในระดบองคประกอบหลกและในระดบองคประกอบยอย ดงน

1. การนาไปใชในองคประกอบมความมงมน (Commitment) ประกอบดวย 1.1 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 1.2 มเปาหมาย (Goal) 1.3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work) 1.4 มทศนคตเชงบวก (Positive Attitude)

2. การนาไปใชในองคประกอบมความเหนอกเหนใจ (Compassion) ประกอบดวย 2.1 ความมนาใจ (Kindness) 2.2 มสต (Conscious) 2.3 ความเอออาทร (Generosity) 2.4 มเมตตา (Merciful)

3. การนาไปใชในองคประกอบมการตดสนใจทด (Good Decision) ประกอบดวย 3.1 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 3.2 ระบเปาหมาย (Purpose) 3.3 จดระเบยบความคด (Organize Ideas)

4. การนาไปใชในองคประกอบของตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) ประกอบดวย 4.1 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 4.2 ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) 4.3 รขอจากดของตนเอง (Self - Limitation)

151

ภาพท 5.2 กรอบแนวคดเชงบรหารเพอการพฒนาภาวะผนาอดมสต สาหรบผบรหารโรงเรยน

ประถมศกษา

5.3 ขอเสนอแนะ จากผลการวจยดงกลาว มขอเสนอแนะหลก 3 ประการ คอ ขอเสนอแนะเกยวกบการนาผลการวจยไปใช

ประโยชน ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอเปนประโยชนในการกาหนดนโยบายหรอกรอบแนวทางในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของหนวยงานตนสงกด และขอเสนอแนะเกยวกบประเดนปญหาทควรศกษาวจยตอไปในอนาคตดงตอไปน

5.3.1 ขอเสนอแนะเกยวกบการนาผลการวจยไปใชประโยชนควรสงเสรมใหนาโมเดลทพฒนาขนจากงานวจยนไปใชเปนแนวทางในการวางแผนเพอการตดตาม การประเมนผลหรอการพฒนาภาวะผ นาใหเกดขนกบผบรหารสถานศกษาไดอยางมประสทธผล ทงในระดบองคประกอบหลก องคประกอบยอย และระดบตวบงช โดยการนาโมเดลไปใชเปนแนวทางการพฒนานน ควรคานงถงความสาคญขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช ทผลการวจยพบวา มคานาหนกองคประกอบจากมากไปหานอยดงน (1) ในระดบองคประกอบหลก ควรสงเสรมและพฒนาการตระหนกในตนเอง ใหความสาคญมการประเมนตนเอง และความตระหนกทางอารมณและรขอจากดตวเอง ตามลาดบ (2) องคประกอบหลกมความมงมน ควรใหความสาคญกบความกระตอรอรน มเปาหมาย ความภกดตองาน และมทศนคตเชงบวก ตามลาดบ (3) องคประกอบหลกมความเหนอกเหนใจ ควรใหความสาคญกบความมสต ความเอออาทร ความมนาใจ และมเมตตาตามลาดบ (4) องคประกอบหลกตดสนใจทด ควรใหความสาคญกบความตระหนกถงอคต การจดระเบยบความคด และการระบเปาหมาย ตามลาดบ

152

5.3.2 ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอเปนประโยชนในการกาหนดนโยบายหรอกรอบแนวทางในการพฒนาคณภาพในการจดการศกษาของหนวยงานตนสงกด ผวจยจงขอเสนอแนะใหผบรหารสถานศกษา ซงเปนเปาหมายในการวจยครงน นาตวบงชภาวะผนาอดมสตทไดจากการวจยน ไปใชในการกาหนดนโยบาย วตถประสงค เปาหมาย ของการพฒนาคณภาพในตวของผบรหารสถานศกษา หรอใชเปนแนวทางการจดอบรมเพอพฒนาภาวะผนาอดมสต หรอใชในการกาหนดตวบงชมาตรฐานสาหรบการพฒนาบคลากรทางการศกษาโดยเฉพาะสายผบรหาร หรอใชเปนกรอบในการกากบ ตดตาม ตรวจสอบประเมนผลการดาเนนงานการจดการศกษา

5.3.3 ขอเสนอแนะเกยวกบประเดนปญหาทควรศกษาวจยตอไปในอนาคตเพอประโยชนทางวชาการและทางการบรหารทใหไดองคความรและขอยนยนทกวางขวางชดเจนยงขน ผวจยจงเสนอแนะดงน

1) ควรทาวจยพฒนาโมเดลสมการโครงสราง (Structural equation modeling) เพอศกษาตอยอดจากงานวจยนในเชงวชาการ

2) ควรทาการศกษาวจยและพฒนา (Research and development) หรอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory action research) โดยใชโมเดลทไดรบการทดสอบจากงานวจยนเปนแนวทาง เพอใหไดโปรแกรมในการฝกอบรมพฒนาบคลากร

3) ควรศกษาหาองคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช โดยระเบยบวธวจยเชงคณภาพจากบรบทสงคมไทย เชน การวจยทฤษฎฐานราก (Grounded theory study) เพอใหไดโมเดลทเปนผลจากการวจยเชงคณภาพเปรยบเทยบกบโมเดลทเปนผลจากการวจยเชงปรมาณน

4) การวจยนไดศกษาทฤษฎ ผลงานวจย และทศนะของนกวชาการหรอหนวยงาน พบวา มองคประกอบทเปนกรอบแนวคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) จานวนมาก แตเนองจากขอจากดในการกาหนดองคประกอบเพอใชในการวจย จงใชคาความถสงเปนเกณฑในการคดสรร ทาใหองคประกอบเชงทฤษฎเหลานนไมไดถกกาหนดใชในงานวจยนดวย การวจยในครงตอไปจงควรใชหลกเหตผลอนมาเพอการคดสรรแทนการพจารณาจากคาความถสง เพอใหโอกาสกบองคประกอบทมคาความถตา แตอาจเปนองคประกอบทมความสาคญและทมการคนพบใหม ไดถกกาหนดใชในการวจยได

153

บรรณานกรม กนก แสนประเสรฐ. (2559) .หลกการบรหารงานสมยใหมกบหลกการบรหารงานเชงพทธศาสตร เพอความ

มนคงแหงพระพทธศาสนา . คนเมอวนท 23 มนาคม 2562 จาก https://bit.ly/2LED0qL กรรณกา เรดมอนด. (2559). ตวบงชทกษะภาวะผน าในศตวรรษท 21 ส าหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน.

ดษฎนพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย.

กรองกาญจน ทองสข. (2554). แรงจงใจในการปฏบตงานทสงผลตอความจงรกภกดของบคลากรในวทยาลยการอาชพรอยเอดจงหวดรอยเอด. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาเอกการจดการทวไป, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

กลมงานสารสนเทศ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2561) . ขอมลส านกงานเขตพนทการศกษาทวประเทศ . คนเมอวนท 24 กรกฎาคม 2561 จาก https://bit.ly/2Yt0rZS

กองบรรณาธการนตยสารเรยลพาเรนตง. (2558) . พฒนาลกใหถงทสดของศกยภาพดวย สมาธ สต ปญญา สรางสรรค และฝมอ. คนเมอวนท 4 กนยายน 2561. จาก https://bit.ly/2K3TbKG

กาชย จงจกรพนธ. (2016) . ความเอออาทร . คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2JqoiOt

กตต ตรรตน. (2557). เปาหมาย. คนเมอวนท 13 กรกฎาคม 2561 จาก https://bit.ly/2NLkjPG กตตพนธ รจรกล. (2539). ทฤษฎการบรหารองคการ. กรงเทพมหานคร: โอ เอส เฮาส. เกรยงกานต กาญจนะโภคน. (2555).จดระเบยบความคด. คนเมอวนท 13 กมภาพนธ 2561 จาก

https://bit.ly/2LahwkX จาลอง ดษยวณช และคณะ. (2557) . จตบ าบดเชงพลศาสตรทองสตเปนพนฐาน . วารสารสมาคมจตแพทย

แหงประเทศไทย 2557;59(3):179-194 จรพฒน จนทะไพร. (2012). เปาหมาย. คนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2561 จาก https://bit.ly/2NFumpD เฉลมชย เลศทวพรกล (ม.ป.ป.). Napoleon Hill’s Keys to Positive Thinking พลกชวตคดเชงบวก.

คนเมอวนท 21 ตลาคม 2560 จาก https://bit.ly/3168aen ชยวฒน จนสรบญม. (2556) . สตและธรรมชาตของสต . คนเมอวนท 31 สงหาคม 2561 จาก

https://bit.ly/2JQUY76 ไตรสรณคมน. (2550) . มเมตตา . คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2NnaYN0 ธานนทร เอออภธร. (2561). มนษยจะสรางทกษะ-การเรยนรใหม เพอรบมอ ‘ความเปลยนแปลง’ ในอนาคต

อยางไร? .คนเมอวนท 7 มกราคม 2562 จาก https://bit.ly/2LSI1Ju ธตวฒ หมนม (ม.ป.ป.) . หลกพทธธรรมกบการบรหารในยคโลกาภวตน . คนเมอวนท 23 มนาคม 2562

จาก https://www.gotoknow.org/posts/582135

154

นงลกษณ วรชชย. (2539). ความสมพนธโครงสรางเชงเสน (LISREL) สถตวเคราะหส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นงลกษณ วรชชย. (2542). การวเคราะหอภมาน. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นงลกษณ วรชชย. (2545). การพฒนาตวบงชส าหรบการประเมนคณภาพการบรหารและการจดการเขตพน

การศกษา. กรงเทพฯ: ธารอกษร. นฤมล สนสวสด (2558) . การตงเปาหมายของชวตและการท างาน Setting Goal of Life and Work

. คนเมอวนท 15 สงหาคม 2561 จาก https://bit.ly/2LxxcPz นวต จนทราช. (ม.ป.ป.). ความจงรกภกดของพนกงานส าคญตอองคกร อยางไร .คนเมอวนท 11 กรกฎาคม

2561 จาก https://bit.ly/2KMdlw6 บานธมมะ. (2558) . มสต . คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2NW4g1R ประคลภ ปณฑพลงกร. (2560). ความจงรกภกดของพนกงานตอองคกร มนหายไปจรงๆหรอ. คนเมอวนท 1

มถนายน 2560 จาก https://bit.ly/2zH7oM0 ประชาชาตธรกจ. (2553). ความภกดตองาน. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก

https://bit.ly/2zRo7we ประพนธ เศวตนนทน. (ม.ป.ป.). ความหมายของสมาธทางพระพทธศาสนา . คนเมอวนท 31 สงหาคม

2560 จาก https://bit.ly/2LF1Dn5 ประไพ ประดษฐสขถาวร. (ม.ป.ป.). คณธรรมพนฐานเรองมน าใจ (Kindness). คนเมอวนท 12 กรกฎาคม

2561 จาก https://bit.ly/2zxLZVs พงศศรนย พลศรเลศ. (2554). การก าหนดเปาหมายขององคกร (Goal Setting). คนเมอวนท 13 กรกฎาคม

2561 จาก https://bit.ly/2mbBSvI พระเทพดลก (ม.ป.ป.) . เมตตา และกรณา. คนเมอวนท 15 ธนวาคม 2561 จาก https://bit.ly/2Mj8WjF พระธรรมโกศาจารย. (ม.ป.ป.) . บญ กบ กศล . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก

http://nkgen.com/482.htm พระธรรมปฏก. (ม.ป.ป.) . สต . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก http://www.nkgen.com/sti.htm พระธรรมวสทธมงคล. (2505) . มจฉาสมาธ-สมมาสมาธ .คนเมอวนท 1 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2OfYqfM พระพรหมคณาภรณ. (2540) . สมาธแบบพทธ .คนเมอวนท 1 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2ZmWHGs พระพรหมคณาภรณ. (ม.ป.ป.) . โพชฌงค พทธวธเสรมสขภาพ .วดญาณเวศกวน อาเภอสามพราน จงหวด

นครปฐม. พระพรหมมงคลาจารย. (ม.ป.ป.) . งานคอชวต ชวตคองานบนดาลสข . สถาบนบนลอธรรม. พระไพศาล วสาโล. (2557) . “สต” ทถกมองขาม . คนเมอวนท 19 ธนวาคม 2561 จาก

https://bit.ly/31QZ8TH

155

พระมหาสมควร (2550) . พละ 4 ประการ . คนเมอวนท 23 มนาคม 2562 จาก https://bit.ly/32RKR9v พระมหาสาระปญญา มหาปโญ. (2558) . ศกษาเปรยบเทยบการเจรญสตตามทศนะของทานพทธทาสภกข

กบพระมหาสสยาดอ . วารสารบณฑตศกษาปรทรรศน มจร วทยาเขตแพร ปท 1 ฉบบท 2 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558).

พระราชญาณวสทธโสภณ. (2541) .หลกเกณฑการปฏบตสมาธ - ปญญา . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก http://nkgen.com/482.htm

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2). (2545) . ส านกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร.

พระราชวรมน (ประยร ธมมจตโต). (2561) . สตมาปญญาเกด . คนเมอวนท 18 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/2MiV1Kz

พระราชสทธญาณมงคล. (2542) . ธรรมบรรยายความส าคญของ “สมาธ” . คนเมอวนท 31 สงหาคม 2561 จาก https://bit.ly/2yeg5d2

พระราชสทธญาณมงคล. (ม.ป.ป.) . หลกการฝกสมาธเพอการศกษา . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/2Yvl3Rc

พระราชสเมธาจารย (2556) . หนงลมหายใจ only one breath . วดปานานาชาต ตาบลบงหวาย อาเภอวารนชาราบ จงหวดอบลราชธาน .

พระอครเดช ญาณเตโช. (ม.ป.ป.) .พทธวธการบรหาร . สบคนเมอ 23 มนาคม 2562 จาก https://bit.ly/2Yqc6bP

พล พระยาแล. (2009). ความมน าใจ . คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2zGrGFj พศาล เหลองมกล. (2557). กระบวนการโลกาภวฒน (Globalization) .คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560

จาก https://bit.ly/2QuF0zI เพชรมณ วรยะสบพงศ. (2545). การพฒนาตวบงชรวมคณภาพกระบวนการบรหารทรพยากรณมนษยของ

วทยาลยพยาบาล สงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข. ปรญญานพนธ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

เพทาย เยนจตโสมนส. (2561) . สตคออะไร . คนเมอวนท 17 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/30QlgMq

มนส บญประกอบ และสาลกา เมธนาวน (2544) . อคว : จากแนวคดสการปฏบต . กรงเทพฯ : DESKTOP. มลนธศกษาและเผยแพรพระพทธศาสนา. (2558) . ความหมายของสต . คนเมอวนท 15 กนยายน 2561

จาก https://bit.ly/2JSYRsr ยงยทธ วงศภรมยศานต. (2557) . สรางสขดวยสตในองคกร (Mindfulness in Organization: MIIO) . กรม

สขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. ยสน ใจด . (2540). ปฏบตการพยาบาลเปนการดแลในโรงพยาบาลรมมาธบด. วทยานพนธ

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลมารดาและทารก มหาวทยาลยมหดล.

156

ยรพร ศทธรตน . (2542) . ภาวะอารมณตอการเปนผน า . ดอกเบย .17 (218) : 116-117. เรยม ศรทอง. (2542). พฤตกรรมมนษยกบการพฒนาตน. กรงเทพฯ : เธรดเวฟ เอดดเคชน. เรองยศ แวดลอม. (2559). ตวบงชภาวะผน าแบบโลกาภวฒนส าหรบผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. ดษฎนพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย.

วดพชโสภาราม. (ม.ป.ป.) . ยศยอมเจรญแกผมความหมน มสต มการงานสะอาด. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2zMozvE

วจารณ พานช. (2558). แนวโนมการบรหารสถานศกษาในศตวรรษท 21 .สานกงานเลขานการคณะศกษาศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยหาดใหญ.

วภา จนทรหลา. (2559). ความจงรกภกดของพนกงานทมตอบรษทโตโยตา โกเซ เอเชย จ ากด จงหวดชลบร. หลกสตรการศกษามหาบณฑต. สาขาวชาการบรหารการศกษา. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

วโรจน สารรตนะ. (2558). ภาวะผน า: ทฤษฎและนานาทศนะรวมสมยปจจบน. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. วโรจน สารรตนะ. (2555). แนวคด ทฤษฎ และประเดนเพอการบรหารทางการศกษา. พมพครงท 8.

กรงเทพฯ : ทพยวสทธ. วโรจน สารรตนะ. (2556). กระบวนทศนใหมทางการศกษา กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท 21.

กรงเทพมหานคร: ทพยวสทธ. วโรจน สารรตนะ. (2558). การวจยทางการบรหารการศกษา: แนวคด แนวปฏบต และกรณศกษา. พมพครงท

4. ขอนแกน. วระ ศรหะรญ. (ม.ป.ป.).เปาหมายตองชดเจน. คนเมอวนท 13 กรกฎาคม 2561 จาก

https://bit.ly/2ujue79 ศนกานต ศรศกด. (2548) . ความจงรกภกดตอองคการ : ศกษาเฉพาะกรณพนกงานระดบปฏบตการ สาย

งานบรการลกคาบรษท ทเอ ออเรนจจ ากด. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต (พฒนาสงคม) คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ศรลกษณ เบญจภมรน (2552). ความกระตอรอรน . คนเมอวนท 12 พฤศจกายน 2560 จากhttps://bit.ly/2Zca8sP

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2552). การบรหารเชงกลยทธ. คนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2561 จาก https://bit.ly/2KOHRFJ

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2552) . การบรหารการตลาดยคใหม . กรงเทพฯ : เพชรจรสแสงธรกจ . ศรอร สนธ และ เรณ พกบญม . (2541) . การรบรอปสรรคและสงเอออ านวยตอการน าผลงานวจยไปใชใน

การปฏบตการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ.กรงเทพฯ : คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล. ศภรตน เอกอศวน. (2544). การน าเทคโนโลยการปองกนและชวยเหลอพฤตกรรมฆาตวตายลงใชในชมชน.

วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย, ปท 9 (กนยายน 2544) ฉบบท 3: 147-154.

157

สงคราม เชาวนศลป. (2535). จตวทยาทวไป. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม. สมชย ตงพรอมพนธ (2560) . การสรางเปาหมาย (Goal setting) . คนเมอวนท 29 สงหาคม 2561 จาก

https://bit.ly/2yd6aVe สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก. (2550) . สตส าคญทสด . คนเมอวนท 30

สงหาคม 2561 จาก https://bit.ly/2GuZIgz สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก. (2560) . หลกการท าสมาธเบองตน .คน

เมอวนท 1 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/30XuO8A สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก. (ม.ป.ป.) . การท าจตใหตงเปนสมาธ .คน

เมอวนท 1 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/2SIsGyz สมคร ทบทมนาค. (2558). ความมน าใจ. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2LcNzR1 สมต อาชวนจกล (2555). ความกระตอรอรน. คนเมอวนท 13 พฤศจกายน 2560 จาก

https://bit.ly/2SEWBaO สนต สลยรตน (2559) .อาการ “หมดแรงสงสาร”.คนเมอวนท 20 สงหาคม 2560 จาก

https://bit.ly/2KaaCt8 สารานกรมเสร. (2559). มสต. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2uowjif สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ . (2559) . อทธบาท 4 สงคหวตถ 4 สรางการท างานใหเปน

สข . คนเมอวนท 23 มนาคม 2562 จาก https://bit.ly/2Y4EgKr สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2557). บทวเคราะหการศกษาไทยในโลกศตวรรษท 21.

กระทรวงศกษาธการ. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). สมรรถนะการศกษาไทยในเวทสากล พ.ศ.2558 (IMD2015).

กระทรวงศกษาธการ. สชาต ประสทธรฐสนธ. (2546). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: สานกพมพเฟองฟาพรนตง

จากด. สชาต เผอกสกนธ. (2546). มเมตตา. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2L2xcY3 สทธธช คนกาญจน. (2547). การพฒนาตวบงชคณภาพของสถาบนอดมศกษาของรฐ. วทยานพนธปรญญา

การศกษาดษฏบณฑต สาขาวชาการทดสอบและวดผลการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สลลา สาระพงศ . (2555) . การบรหาร (Administration) . คนเมอวนท 25 กนยายน 2559 จาก https://bit.ly/2LgkcgI

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2540). ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารการศกษา. พมพครงท 2. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

หลวงปชา สภทโท. (ม.ป.ป.) . รวมธรรมบรรยายของ หลวงพอชา สภทโท สมาธภาวนา .คนเมอวนท 1 กนยายน 2561 จาก https://bit.ly/2ye2DFW

158

หลวงปชา สภทโท. (ม.ป.ป.) . ผมสต . คนเมอวนท 31 สงหาคม 2561 จาก https://bit.ly/2YuznJG หลวงปชา สภทโท. (ม.ป.ป.) . คนไมมสต คอคนประมาท คนเมอวนท 18 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2Yl0xD3 หลวงปเทสก เทสรงส. (ม.ป.ป.) . สองทางสมถวปสสนา . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2YkY5bA หลวงพอเทยน จตตสโภ. (2558) . ความรสกตว . คนเมอวนท 15 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2BipuEe หลวงพอปราโมทย ปาโมชโช (2560) . ศล สมาธ ปญญา . คนเมอวนท 19 กนยายน 2561 จาก

https://bit.ly/2OljLo7 หลวงพอปราโมทย ปาโมชโช. (2553). มสต. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560. จาก.

https://bit.ly/2zN3Nfi อรนช ศรสะอาด (ม.ป.ป.) . การประเมนตนเอง (Self-Assessment) .คนเมอวนท 29 กนยายน 2560 จาก

https://bit.ly/2OjOjGW อรพมล จนดาเวช ซเตยรนท (ม.ป.ป.) . เมตตา และกรณา. คนเมอวนท 15 ธนวาคม 2561 จาก

https://bit.ly/2Mj8WjF อาร ชวเกษมสข (2542). การน าทฤษฎการดแลมนษยของวตสนไปใชในการเรยนการสอนทางการพยาบาล.

วารสารพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 11(1), 6-19. Adisai. (2010) . มโนธรรม . คนเมอวนท 3 มนาคม 2560 จาก https://bit.ly/2IknutY Adler,P. A. & Adler,P. (1988). Intense loyalty in Organizations: A case study of college

Athleties. Administrative Science Quarterly, 33(3), 401-417. Admiral Farragut Academy (2016). Lower School students show compassion during

December. Retrieved August 14,2016 from https://bit.ly/2mmdsjt Aldag, R. J. & Kazuhara, L. W. (2001). Organizational behavior and management: an

integrated skills approach. Australia: South-Western. Alert (2016). Organize ideas. Retrieved August 14,2016, from https://bit.ly/2LetABC Allen, K. (2015). Communicating with Compassion. Retrieved August 14,2016 from

https://bit.ly/2Jujiby Amram, Y. (2007). What is Spiritual Intelligence? An Ecumenical, Grounded Theory. Retrieved

January 19, 2016 from https://bit.ly/2GyIaAc Angelou, M. (2012).Characteristics of Enthusiastic People. Retrieved January 15, 2017 from

https://bit.ly/2IBoASs Ataya, M. (2012). Mindfulness and Leadership . Retrieved January 18,2016, from

https://bit.ly/2LGZuaE

159

Baanjomyut (2000). Organize ideas. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/2mkIrMy Baanjomyut (n.d). Organize ideas. Retrieved July 13, 2018 from https://bit.ly/2ui9DAc Bahl, S. (2013) . Mindful Leadership: An Emerging Definition . Retrieved January 17,2016 from

http://www.mindfuluniverse.com/profile/shalinibahl Barker, E. (2016) . The Science Of Good Decision Making . Retrieved December 14, 2017

from https://theweek.com/articles/632920/science-good-decision-making Bartholomew, D., Knotts, M., &Moustaki, I. (2011). Latent variable models and factor

analysis: A unified approach. (3rd ed.). West Sussex, UK: John Wiley & Sons. Beattie, L. (2008). Optimism and the Power of Positive Thinking. Retrieved December 20,

2017 from http://babyfit.sparkpeople.com/articles.asp?id=771. Bettger, F. (n.d.) .คณลกษณะทชวยพนจากความลมเหลว. Retrieved September 29, 2017 from

https://bit.ly/2ycl8uq Boss, J. (2015) . The 9 Characteristics Of A Good Decision . Retrieved December 4, 2017

from https://www.entrepreneur.com/article/250175 Brecht, G. (1996) . Sorting out goals . Australia : South-Weatern. Brown, D. (2001).Top 7 Characteristics of Committed People. Retrieved February 4, 2017

from. https://bit.ly/2NmXsJv Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in

psychological well-being. Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/2Y8dosM Bursey, P. (2011). Top 5 Attributes Enthusiastic People Share. Retrieved January 15, 2017

from https://bit.ly/2qdR0uk Cameron, J. (2009). Prewriting Strategies for Organizing Ideas. Retrieved July 13, 2018 from

https://bit.ly/2L7FkWo Campbell, L. (2010). Fundamental elements of trust. Retrieved January 17, 2017 from

https://bit.ly/2GKd32C Cerny, C. A., & Kaiser, H. F. (1977). A study of a measure of sampling adequacy for factor-

analytic correlation matrices. Multivariate Behavioral Research, 12(1), 43-47. Chodron, B. (2013). Applications of Compassion. Retrieved August 15, 2016 from

https://bit.ly/2Lr1Gzj Chopra,D. (2013). The Secret to Making Good Decisions. Retrieved July 19, 2018 from

https://bit.ly/1MHsru6 Clear, J. (2017) .5 Common Mental Errors That Sway You from Making Good Decisions.

Retrieved December 25, 2017 from https://bit.ly/2SyE7rw

160

Cohen, M. (n.d.). Key aspects of self awareness. Retrieved. February 15, 2017 from https://bit.ly/2Lr29S5

Collins (2016) . Definition of open-minded. . Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/2tzi48U

Couros, G. (2010) The 21st Century Principal. Retrieved January 20, 2017 from https://bit.ly/32P878j

Croucher S.L. (2004). Globalization and belonging: The Politics of identity in a changing world. New York: Rowman & Littlefield.

Dhammanatural (2012). Awareness of prejudice. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/2JtlAYD

Economictimes. (2018). Definition of 'Emotional Intelligence'. Retrieved July 5, 2018 from https://bit.ly/2NraAOl

Eikenberry, K. (2011), . Three Reasons A Leader Must Have a Positive Attitude . Retrieved October 9, 2017 from https://bit.ly/2JQN1Pe

Ejimofor, F.O (2007). Principals’ transformational leadership skills and their teachers job satisfaction in Nigeria. Dissertation Ph.D. Thesis in Philosophy Cleveland State University: Nigeria.

Emmons, R. (2009). Is spirituality an intelligence? Motivation, cognition and the psychology of the ultimate concern. Retrieved February 4, 2016 from https://bit.ly/2LMdOhO

Engberg, E. (2014). 5 Key Mindful Leadership Skills That Give HR Its Life Back. Retrieved January 17,2016 from https://bit.ly/2LpWP1g

English-Thai: Nontri Dictionary (2003). Definition of loyalty to work. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/2JvDNVd

Farrell, A. M., & Rudd, J. M. (2009). Factor analysis and discriminant validity: a brief review of some practical issues. In D. Tojib (Ed.), ANZMAC 2009 conference proceedings ANZMAC.

Fletcher, GP. (1993). Harmony: An Essay on the Morals of Relationships. New York: Oxford University Press.

Folkman,J. (2013).Top 9 Leadership Behaviors that Drive Employee Commitment. Retrieved February 4, 2017 from https://bit.ly/2pV1oZI

Fremont, W. (2015). The Key to Full-Time Service. Retrieved August 11,2016 from https://bit.ly/2L1QLjm

161

Frisina,M.E. (2014). Self-awareness:the Basic Competency of the Influential Leader. Retrieved February 15 2017 from https://bit.ly/2vUegj3

Furnham, A. (2015) .Personality and Management Level: Traits That Differentiate Leadership Levels . https://bit.ly/2ZdosBn

Gallo, M. (2012) . 10 Qualities Of Good Decision Making . Retrieved December 4, 2017 from http://blog.valerisys.com/tlt/10-qualities-of-good-decision-making/

Garms, E. (2013). Practicing Mindful Leadership. Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2mkR8ql

George, B. (2010). Mindful Leadership: Compassion, contemplation and meditation develop effective leaders . Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/1hEE22h

Gilst, R. (2015). Characteristics of Self-Aware Leaders. Retrieved February 15 2017 from https://bit.ly/2NSC7IN

Glassman,C.F. (2018). 5 Principles of Genuine Kindness. Retrieved July 12, 2018 from https://bit.ly/2JeQ0h9

Godin, S. (2014) . Five traits of highly committed people . Retrieved July 15, 2017 from https://bit.ly/2JSC2Fi

Gold, R. (1980). Clinical Supervision (2nd ed.). New York: Holt Rinehart and Winston. Goleman, D. (2017). What is Emotional Self-Awareness. Retrieved July 5, 2018 from

https://bit.ly/2zoZlOX Gonzalez, M. (2013).The 21st Century Principal : 9 Characteristics of 21st Century Mindful

School Leadership. Retrieved January 18, 2016 from https://bit.ly/2uupETD Greedisgood. (2017). Globalization. Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2AxJuQW Guest . (2015) . 5 characteristics of a committed employee. Retrieved July 18, 2017 from

https://bit.ly/2NuNKpz Gulick V.R. (2004) . Higher-order global states (HOGS): an alternative higher-order model of

consciousness. In: Gennaro RJ (ed) Higher order theories of consciousness: an anthology. JohnBenjamins, Philadelphia, PA, pp 67–92

Haden, J. (2012). Six Qualities of Remarkably Loyal Employees. Retrieved July 18, 2018 from https://bit.ly/2wnR2pr

Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., and Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis. 7th Edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Hall, K. (2012). The Three Components of Self-Compassion. Psych Central. Retrieved August 13, 2016 from https://bit.ly/2uEb37m

162

Halldorsdottir, S. (1990). The essential of a caring and uncaring encounter with a teacher : The perspective of nursing student. New York : National league for nursing.

Hannah. (2014). The three components of self-compassion, and how to live them. Retrieved August 14, 2016 from https://bit.ly/2Jtbln1

Hassan, Robani & Bokhari (2015). Elements of Self-Awareness Reflecting Teachers’ Emotional. Retrieved February 15, 2017.from. https://bit.ly/2JqmepH

Hawkins, R.(2011). Feature Article: Mindfulness Matters. Retrieved June 18, 2011 from https://bit.ly/2MdE1p5

Hein, S. (2004). Emotional Awareness. Retrieved July 5, 2018 from https://bit.ly/2KP2E7Z Hendershot, C. (n.d.). How Mindfulness Helps Build Three Important Qualities of

Effective Leaders . Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2MlUfwD Hereford, Z. (n.d.) .Keys To Making A Good Decision . Retrieved December 20, 2017 from

https://www.essentiallifeskills.net/gooddecision.html Herring, B . (2015) . 7 Characteristics Of An Unmistakable Commitment . Retrieved July 18,

2017 from https://bit.ly/2U8BCNr Hilger M. & Hans R. (1994). Goal management at work. Burr Ridge : Irwin Professional. Hill, N. (n.d.) . THE NAPOLEAN HILL’S LAWS OF SUCCESS . Retrieved September 25,

2017 from http://www7.lh.co.th/QCWeb/story67.html Hoek,J. (2013). What is employee loyalty. Retrieved July 18, 2018 from

https://bit.ly/2LlDu4r Holmes,L.(2014). 8 Ways To Tell If You’re A Truly Compassionate Person. Retrieved February

16, 2017 from https://bit.ly/1iUamy2 Inam, H. (2012) . Breathe. Meditate. Lead. Ten Ways Mindfulness Practice Can Make Us

Better Leaders. Retrieved June 30, 2011 from https://bit.ly/2Y2x55t Ingram. (2015). Creating Self-Awareness: Three Essential Elements to Living Life to Your FULL

Potential!. Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/2JsXmh4 Jansa. (2010). Definition of self awareness. Retrieved July 6, 2018 from

https://bit.ly/2u4md5Q JoomlArt.com. (2011). Good goal. Retrieved July 13, 2018 from https://bit.ly/2mgPYfw JW.ORG. (2019) . อคต - ปญหาระดบโลก. คนเมอวนท 7 มนาคม 2562 จาก https://bit.ly/2HgnFti Kabat-Zinn, J. (2003) . Mindfulness-Based Interventions in Context: Past, Present, and Future.

Retrieved July 12,2017 from https://bit.ly/2VfvzYe

163

Kerlinger, F. N., & Lee, H. B. (2000). Foundations of behavioral research (4th ed.). Holt, NY: Harcourt College Publishers

King, D. B. (2008). Rethinking Claims of Spiritual Intelligence: A Definition, Model, and Measure. Unpublished Ph.D. Thesis, Trent University Peterborough, Ontario, Canada.

Korkki,P. (2011). The Shifting Definition of Worker Loyalty. Retrieved July 13, 2018 from https://nyti.ms/2uM1OC2

Kuechler B. and Stedham Y. (n.d.) . Mindful Leadership. Retrieved April 15, 2016 from https://bit.ly/2OjRBtO

Lamos, M. (2014). 5 Characteristics of Mindful Leadership. Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2LoyicX

Larabee, T. (2011). Good Decision Making: 10 Components of Great Decisions. Retrieved December 2, 2017 from https://bit.ly/2SP9LSV

Lee, D. (2008). Randomized experiments from non-random selection in U.S. House elections. Retrieved February 28,2018 from https://www.princeton.edu/~davidlee/wp/RDrand.pdf

Lee, D. M. (2008). Essential Skills for Potential School Administrators: A Case Study of One Saskatchewan Urban School Division. University of Saskatchewan : Saskatoon.

Levey , J. & M. (2011). Our unique approach to the practice of Mindful Leadership has four primary elements. Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2zGUXzu

Levey, J. & M. (2011) .MINDFUL LEADERSHIP & EXECUTIVE PRESENCE: Vital Strategies for Mind Fitness, Change Resilience, Innovation, and Wisdom at Work . Retrieved April 17, 2017 from https://bit.ly/2zGUXzu

Lie, S. (2017) . อะไรคอความตระหนกรแบบหลากมต What is Multidimensional Consciousness? . คนเมอวนท 16 มกราคม 2561 จาก https://bit.ly/2Y6z4W4

Lifestyle. (2014). Signs That You’re Truly a Compassionate Person. Retrieved February 16, 2017 from https://bit.ly/2urN9N1

Lint, I.V. (2016). Nine Characteristics of Enthusiastic People. Retrieved January 15, 2017 from https://bit.ly/2Eu6GPd

Lopper, J. (2011). The Power of Positive Attitude. Retrieved October 22, 2017 from https://bit.ly/2JQYI8x

Love To Know Corp (2018). Examples of Bias . Retrieved August 13,2016 from https://bit.ly/2NQKmVX

Madden, S. (2015). Kindness: The Surprising X Factor For Successful Leaders . Retrieved November 25, 2017 from https://bit.ly/2LO32If

164

Manpowerthailand.com (2015) . เทคนคการแกไขปญหาในการท างาน. คนเมอวนท 20 มกราคม 2561 จาก https://bit.ly/30XzJ9C

Marcus, A. (2006). Meditation . Retrieved September 1,2018, from https://bit.ly/2YiZX8P Mayfield, J. (2011). What are some qualities of compassion. Retrieved August 14,2016 from

https://bit.ly/2L3eDTJ Merriam-webster.com (2019). Definition of bias. Retrieved 11, January 2019 from

https://bit.ly/2lOzJqU Miss Consult.com. (2015). To know Self:Self-Awareness. Retrieved July 6, 2018 from

https://bit.ly/2u92AsK Moneyhub (2016). 3 หลกพทธธรรม น าไปสความส าเรจ . คนเมอวนท 23 มนาคม 2562 จาก

https://moneyhub.in.th/article/precept-of-buddhism/ Mueller,S. (2017). How to Develop a Positive Attitude. Retrieved July 11, 2018 from

https://bit.ly/2Jc5jXH Myers , M. (2015) . Improving Military Resilience through Mindfulness Training . Retrieved

March 15,2017 from https://bit.ly/2Nzm5CG National Association of Secondary School Principals (NASSP) (2019) . 2013 Digital Principals of

the Year . Retrieved March 15, 2019 from https://bit.ly/2Zd81VE Oetting, J. (2015). Zen and the Art of Mindful Leadership: 6 Skills to Develop . Retrieved

January 17,2016 from https://bit.ly/1GXQZKR Oknation. (2550). มโนธรรม . คนเมอวนท 9 มนาคม 2560 จาก https://bit.ly/2Mhis3G Papadopoulos, I. (2014). What is culturally competent compassion .Retrieved August

14,2016 from https://bit.ly/2zJpYTs Parachin, V. (2016). Six Ways to Lead with Compassion. Retrieved August 15,2016 from

https://bit.ly/2ut57il Parker, B.R. (2010). Characteristics of an Enthusiastic Person. Retrieved January 15, 2017

from https://bit.ly/2qg7nqf Parker,B.R. (2010) The Power of Enthusiasm - It Can Make a Real Difference. Retrieved

March 3, 2017 from https://bit.ly/2yC3qDG Patterson,K. (2013). Workplace Loyalty? Here’s the New Way It Can Work on the Job Today.

Retrieved July 5, 2018 from https://bit.ly/2msMQgI Pawlowski, V. (2015). 3 Components of Self-Compassion. Retrieved August 13,2016 from

https://bit.ly/2LlkHq4

165

Pereira, B. (2014). Compassionate Leadership: 7 Traits and Behaviors. Retrieved August 13,2016 from https://bit.ly/2uELGlY

Politelli, N. (2013). 5 Strategies to Improve Self-Awareness Skills. Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/1H8MrE0

Porta,T. (2012). 3 characteristics of a committed leader. Retrieved February 4, 2017 from https://bit.ly/2Li4gdZ

Price, K. (2001). Thinking positively about the future is good for you. Retrieved May 5, 2017 from https://bit.ly/2ICN7GG

Prince, E.S. (2012). Adaptability – a key skill we must develop in ourselves and in others. Retrieved August 19, 2016 from https://bit.ly/2ylFmSN

Radwan, M.F. (2017). Emotional awareness definition. Retrieved July 5, 2018 from https://bit.ly/2KIz3Am

Rae,D. (2012). A Committed Leader: The Key Ingredient in Any Recipe for Change. Retrieved February 4, 2017 from https://bit.ly/2Nn72Me

Reading Thailand (2555). ทกษะแหงอนาคตใหม : การเรยนรในศตวรรษท 21 คอ อยางไร . คนเมอวนท 20 มถนายน 2555 จาก https://bit.ly/1GvetHr

Register.utcc. (2553). Definition has a goal. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/2NZkNCa

Riddle, D. (2012).Three Keys to Mindful Leadership Coaching. Retrieved January 18,2016 from https://bit.ly/2Lomh7g

Riley, T. (2014).Two components of compassion. Retrieved August 15,2016, from https://bit.ly/2JyDlWe

Robinson. (2013). 9 Characteristics of 21st Century Mindful School Leadership. Retrieved January 18, 2016 from https://bit.ly/2uupETD

Rochat,P. (2003).Five levels of self-awareness as they unfold early in life. Retrieved. February, 15 2017 from https://bit.ly/2DCG1UE

Rosenberg and Hovland . (1960). Definitions have a good attitude. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/1PclHE4

Sachs, Benjamin M. (1966). Educational Administrator a Behavioral Approach. Boston Sanrattana, W. (2018). Research in educational administration: Concepts, guidelines, and

case studies. 4th Edition, Bangkok: Tipwisut. Sasson, R. (2018) What Is the Meaning of Positive Attitude – Definitions. Retrieved July 11,

2018, from https://bit.ly/2KKXMVr

166

Schuder, K. (2015) . Different ways of positive thinking, time management techniques essay. Retrieved September 20, 2017 from https://bit.ly/2K4esUU

Seppala, E. (2011). Self-Compassion Outweighs Self-Esteem for Resilience &Empowerment. Retrieved August 13,2016 from https://bit.ly/30VAcsQ

Shah, D. (2013). 7 Qualities Of A Truly Loyal Employee. Retrieved January 18, 2017 from https://bit.ly/1RiXjXi

Shirey, M.R. (2015) . Enhance your self-awareness to be an authentic leader. Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/2LkihV9

Somov, P. (2011). Self-Definition is Self-Limitation. Retrieved April 15, 2016 from https://bit.ly/2Mh0X74

Spitzley,K. (2016).The 4 Dimensions of Self-Awareness You Didn't Know About. Retrieved February 14 2017 from https://bit.ly/2moxERS

Startups (2015) .The Essential Characteristics Of Committed Entrepreneurs. Retrieved July 20, 2017 from https://bit.ly/2MdAKGg

Stine,J. (2016). How self-awareness makes you a Better Manager. Retrieved February 15, 2017 from https://bit.ly/2Lb4iV1

Suttle, R. (2016) . Qualities Of A Committed Employee . Retrieved July 25, 2017 from https://bit.ly/2Oi4Fjb

Taamkru.com (2017) . มน าใจ (Kindness). คนเมอวนท 26 พฤศจกายน 2560 จาก https://bit.ly/2EzFkck

Tacq, J. (1997). Multivariate Analysis Techniques In Social Science Research: From problem to analysis. London: SAGE Publications Ltd.

Tasler, N. (2013). Make Good Decisions Faster. . Retrieved July 18, 2018 from https://bit.ly/2a5nYFQ

Thaihealthlife.com (n.d). Meaning of having mercy. คนเมอวนท 19 กมภาพนธ 2560 จาก https://bit.ly/2Lkzzl7

Thaihealthlife.com (n.d).ใหความหมายของมเมตตา. คนเมอวนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://thaihealthlife.com

The Free Dictionary (2014). Meditation. Retrieved March 23, 2017 from https://bit.ly/2GteQLp

Therapy,H. (2016). Emotional Awareness – What It Is and Why You Need It. Retrieved July 5, 2018 from https://bit.ly/2NqUXGT

167

Uddin, S. (2018) . Element of bias in the physical and social sciences. Retrieved 17 July 2018 from https://bit.ly/2uGW78p

Ventrella, S. (2002). The Power of Positive Thinking in Business: Ten Traits for Maximum Results. New York: Free Press.

Walker ,L. (2014). 3D Compassion . Retrieved August 15, 2016 from https://bit.ly/2NU6zSM Wannee,S (2550). Benevolent. Retrieved February 19, 2017 from https://bit.ly/2NnaYN0 Warley, S. (n.d). What Is Self-Awareness. Retrieved July 6, 2018 from https://bit.ly/2KTD7uy Warmerdam, G. (2014) . MindWorks: A Practical Guide for Changing Thoughts, Beliefs, and

Emotional Reactions . Cairn Publishing. Watson J. (1985). Nursing : The Philosophy and science for caring. Colorado : Colorado

Associated university Press. Watson J. (1988). Nursing : Human science and human care. New York : National league for

nursing. Weigel, R. (2012) . School leadership skill development . Retrieved January 23, 2018 from

https://commons.emich.edu/theses/447/ Wiersma. (1995). Research Methods in Education : An Introduction. Boston : Allyn and

Bacon. Wikipedia (2018). Biases. Retrieved July 17, 2018 from https://bit.ly/20TReQE Williams (2016).The 7 Habits of Highly Mindful Leaders. Retrieved February 8, 2017 from

https://bit.ly/2NW4GW0 Wiratchai, N. (2002). Development of indicators for assessment of administration and

management of Educational Service Areas. Bangkok: Thanaksorn. Wolman, R. (2001). Thinking with your soul: spiritual intelligence and why it matter .

Retrieved January 15, 2016 from https://bit.ly/32VoEYa Wordpress.com (2014). Be conscious. Retrieved February 19, 2017 from

https://bit.ly/2BipuEe WorkVenture.com (2558) . ความกระตอรอรนเปนความทนสมยแบบใหม. คนเมอวนท 13 พฤศจกายน

2560 จาก https://bit.ly/2GKvlRA Young, K. (1940). การรจกตวเอง. คนเมอวนท 15 กนยายน 2560 จาก https://bit.ly/2JWGse8 Zohar, D. (2000). SQ: Spiritual Intelligence, the Ultimate Intelligence. Retrieved January 14,

2016 from https://bit.ly/2Y9xS4C Zwilling,M. (2011). The Seven Characteristics Of A Committed Entrepreneur. Retrieved

February 4, 2017 from https://read.bi/2Loxuoi

168

ภาคผนวก

169

ภาคผนวก ก

แบบตรวจสอบการใชภาษาของขอค าถาม

และดชนความสอดคลองของขอค าถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ

170

แบบตรวจสอบการใชภาษาของขอค าถาม และดชนความสอดคลองของขอค าถามกบตวบงชและนยามเชงปฏบตการ

ส าหรบผทรงคณวฒ

ดษฎนพนธเรอง การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา (A Structural Relationship Model of Indicator of Mindful Leadership for Primary School Principals)

ค าชแจง 1) ขอความกรณาทานใหคาแนะนาเกยวกบการใชภาษาของขอคาถามวาสามารถใชสอสารไดอยาง

ถกตอง ชดเจน 2) ขอความกรณาทานตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามในตาราง (คอลมนท 3) วามเนอหา

และใจความสอดคลองกบตวบงช (คอลมนท 2) และนยามเชงปฏบตการ (คอลมนท 1) หรอไม โดยทา

เครองหมาย ลงในชอง +1 หรอ 0 หรอ -1 โดยแตละชองมความหมายดงน + 1 หมายถง ขอคาถามมความสอดคลอง 0 หมายถง ไมแนใจในความสอดคลอง

- 1 หมายถง ขอคาถามไมมความสอดคลอง ขอกราบขอบพระคณเปนอยางยงทใหความอนเคราะหในครงน นายเสถยร วงคคม นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

171

ตารางแสดงความสมพนธระหวางองคประกอบยอย นยามเชงปฏบตการ ตวบงช และขอคาถาม ของแตละองคประกอบหลก

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

1.องคประกอบตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) 1.1. ความตระหนกทางอารมณ (Emotional Awareness) ความสามารถของบคคลในการจดการและควบคมอารมณของตวเองและเขาใจอารมณตนเองตลอดจนผลกระทบของอารมณตวเองทมตอประสทธภาพการทางาน และสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางานและเปาหมายขององคกร

1) ความสามารถในการจดการและควบคมอารมณ 1) ทานสามารถจดการและควบคมอารมณของตนเองได

2) เขาใจอารมณตนเอง 2) ทานสามารถเขาใจอารมณตนเองในการปฏบตงาน

3) รบรผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน

3) ทานรบรถงผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน

4) ปรบภาพลกษณของตนเองเพอวตถประสงคความสาเรจของการทางาน

4) ทานสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอใหบรรลความสาเรจตามวตถประสงคการทางาน

1.2. มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) ความสานก ซงเปนภาวะทางจตทเกยวกบความรสก ความคด และความปรารถนาตางๆ เกดการรบรและการตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน แลวมการประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง เขาใจ และยอมรบตนเอง อยางไมลาเอยง โดยพจารณาผลท เกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน หรอการส า รวจด วยตน เอง มคว ามม น ใจ ในคณคา และความสามารถของตนเอง

1) ตระหนกถงความแตกตางทกดานของตวเองกบคนอน

1) ทานไดตระหนกถงความแตกตางระหวางตวทานกบบคคลอน

2) ประเมนคา รขอด ขอดอยของตนเอง 2) ทานสามารถบอกขอดขอดวยของตนเองได

3) พจารณาผลทเกดขน จากขอมลยอนกลบจากผอน 3) ทานไดนาขอมลยอนกลบจากผอนมาใชในการปรบปรงพฒนา

4) มความมนใจในคณคา และความสามารถของตนเอง

4) ทานมความมนใจในความสามารถของตนเอง

1.3. รขอจ ากดในตวเอง (Self - Limitation) การเขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา

1) เขาใจตนเองในดานความตองการ ความปรารถนา พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ

1) ทานเขาใจอารมณ พฤตกรรม และความตองการของตนเอง

172

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

พฤตกรรม นสย อารมณ ความชอบ ความไมชอบ สงทกระตนทาให เกดการเปลยนแปลงทางนสย ความตองการ โดยการสารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรงในสวนประกอบตางๆของชวตตนเอง สงททาใหเกดความแตกตาง หรอทาใหเกดความแตกตางกบคนอน รจกขดความสามารถของตวเอง รขอจากดของตวเราเอง อะไรททาได อะไรทเกนฝน มความใสใจตวเอง เพอทจะชวย ใหตดสนใจทชาญฉลาดและชวยใหปรบแตงเปนความคดและความรสก สะทอนถงความพยายามในมมมองทแตกตางกนและเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

2) ขดความสามารถ และขอจากดของตวเองเรา อะไรททาได อะไรททาไมได

2) ทานบอกขดความสามารถ และขอจากดของตวเองไดวาอะไรททาได อะไรททาไมได

3) สารวจตรวจสอบตนเองอยางแทจรง 3) ทานไดสารวจตรวจสอบตนเอง

4) เรยนรจากความผดพลาดของตนเอง 4) ทานมการเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง

2.องคประกอบมความมงมน (Committed) 2.1. มเปาหมาย (Goal) ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด โดยยดเปาหมายเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเพอวดความกาวหนาของความสาเรจขององคกร เปนความทาทาย เปนแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต สามารถบรรลงานตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการโดยมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

1) ระดบหรอมาตรฐานผลการปฏบตงานทคาดหวงทองคกรกาหนด

1) ทานปฏบตงานไดตามมาตรฐานผลการปฏบตงานทองคกรคาดหวงไวได

2) แผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต 2) ทานปฏบตตามแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต

3) สามารถบรรลงานตามเปาหมายไดดวยกระบวนการจดการ

3) ทานสามารถใชกระบวนการจดการเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว

4) กาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน 4) ทานมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

2.2.มทศนคตเชงบวก (Positive attitude) ความคดทจะชวยใหมองเหนและตระหนกถงโอกาส เปน

1) มองเหนและตระหนกถงโอกาส 1) ทานสามารถมองเหนและตระหนกถงความสาคญของโอกาสทเขามาได

173

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

ความรสกทมอทธพลตอพฤตกรรมและการตดสนใจ สามารถสรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค และมความเชอมนในความสามารถของตนเองโดยสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด สามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

2) สรางแรงดงดดใจและเปนพลงขบเคลอนในการทางานทสรางสรรค

2) ทานสรางแรงบนดาลใจในการทางานทสรางสรรคได

3) มความเชอมนในความสามารถของตนเอง 3) ทานมความเชอมนในความสามารถของตนเอง

4) สามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 4) ทานสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด

5) ปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

5) ทานสามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

2.3. ความภกดตองาน (Loyalty to Work) การมบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย มความไววางใจตอองคกร มการปฏบตหนาทอยางดทสดและมความภาคภมใจในงานไมหยดเรยนรพรอมทจะกาวไปขางหนา มความซอสตยในงานททา และยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

1) มบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย 1) ทานไดแสดงบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย

2) มความไววางใจตอองคกร 2) ทานมความไววางใจตอองคกร

3) ปฏบตหนาทอยางดทสด 3) ทานสามารถปฏบตหนาทไดอยางดทสด

4) มความภาคภมใจในงานไมหยดทจะเรยนร 4) ทานมความภาคภมใจในงานททา

5) มความซอสตยในงานททา 5) ทานมความซอสตยในงานททา

6) ยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม 6) ทานยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม

2.4.มความกระตอรอรน (Enthusiasm) ความคลองแคลววองไวในการทางาน ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย มความทมเทในการทางานสง ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน ตลอดจนมการสอสารทด

1) ความคลองแคลววองไวในการทางาน 1) ทานมความคลองแคลววองไวในการทางาน

2) ไมเหนปญหาเปนอปสรรคแตจะเปนความทาทาย 2) ทานกลาเผชญกบปญหาและไมเหนปญหานนเปนอปสรรคแตกลบเหนเปนความทาทาย

3) มความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทจะบรรลเปาหมาย

3) ทานมความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทางานทจะบรรลเปาหมาย

4) มความทมเทในการทางานสง 4) ทานมความทมเทในการทางานอยางสง

174

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

5) ชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดขน

5) ทานชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดยงขน

3.องคประกอบมความเหนอกเหนใจ (Compassionate)

3.1. ความมน าใจ (Kindness) พฤตกรรมทแสดงออกถงเปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน สละ

1) เปนผมความเสยสละ การมลกษณะเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน

1) ทานเปนผมความเสยสละ และมลกษณะการเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน

2) ใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขสขของผอน

2) ทานใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขความสขของผอน

3) พรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน ชวยเหลอสงคมรจกแบงปน

3) ทานพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน

4) อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามตอสงคม

4) ทานอาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามตอสงคม

3.2.ความเอออาทร (Generosity) กระบวนการกระทาระหวางบคคลทใหการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคลใหดารงไวซงความเปนมนษย ประคบประคองและเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขและมคณคา ซงเปนการแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาท และความรบผดชอบทางสงคม โดยคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

1) การชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 1) ทานมกระบวนการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล

2) เอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

2) ทานเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

3) แสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม

3) ทานแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม

4) คานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

4) ทานคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

3.3.มเมตตา (Merciful) พฤตกรรมทแสดงใหเหนวามจตแหงความรกใคร ความ

1) มไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข 1) ทานมไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข

2) ชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได 2) ทานชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได

175

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

หวงใย ความสงสาร ความปรารถนาด ความเปนมตร ความอนเคราะหโดยไมมเงอนไข เพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกขโดยไมคาดหวงวาจะไดอะไรตอบแทน คดหาทางชวยเหลอเทาทตนจะทาได กระทาดวยความปรารถนาด อยากใหเขามความสข

3) อนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข

3) ทานอนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข

4) กระทาตอผอนดวยความปรารถนาด 4) ทานปฏบตตอผรวมงานดวยความปรารถนาด

3.4. มสต (Conscious) สภาวะทบคคลแสดงพฤตกรรมถงความตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเองและทสมพนธกบบคคลอน มวธพด วธการคด และการวางแผนทด ทาใหแกไขปญหาอยางถกตอง เหมาะสม รวมทงสตทาใหเรายอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณ

1) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาและตอความคดของตนเอง

1) ทานมความตระหนกและรบรตอการกระทาและความคดของตนเอง

2) ตระหนกและการรบร ตอการกระทาของตนเองทสมพนธกบบคคลอน

2) ทานมความตระหนกและรบรการกระทาของตนเองทมตอผอน

3) มวธพด วธการคด และการวางแผนทด 3) ทานมวธพด วธการคด และการวางแผนทด

4) ยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

4) ทานยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

4.1.ระบเปาหมาย ( Purpose ) ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน ซงสามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย และเพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

1) ผลลพธทองคกรตองการใหเกดขน สามารถวดไดและมระยะเวลาทแนนอน มความชดเจน

1) ทานสามารถระบผลลพธทองคกรตองการ ไดอยางชดเจน

2) เปนทยอมรบไดของผปฏบต ตงอยบนพนฐานของความเปนจรง มความทาทาย

2) ทานสามารถกาหนดเปาหมายการทางานทเปนจรงได

3) เพมศกยภาพของผปฏบต ตลอดจนมความคมคากบการปฏบต

3) ทานสามารถเพมศกยภาพของผปฏบต

4.2. จดระเบยบความคด (Organize ideas) การนาความคดเหนมาจดเปนระบบ การจดลาดบการคด

1) นาความคดเหนมาจดเปนระบบ 1) ทานสามารถนาความคดเหนมาจดการอยางเปนระบบ

176

องคประกอบยอย และ นยามเชงปฏบตการ (1) ตวบงช (2) ขอค าถาม (3) การใชภาษาของขอค าถาม *ความสอดคลอง

+1 0 -1

สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน โดยเรยบเรยงความคดใหผอ น เกดความรสกรวม เขาใจเหตการณ และเรองราวตาง ๆ อยางตอเนองกน มความสมพนธกน สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ โดยอาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

2) สรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน

2) ทานสามารถสรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน

3) เรยบเรยงความคดใหผอนเกด ความรสกรวม 3) ทานสามารถเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม

4) สามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลดบ 4) ทานสามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลความคดเหน

5) อาศยการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

5) ทานใชวธการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

4.3.ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) พฤตกรรมทบคคลมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง ความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง ซงจะเปนผลนามาซงการสญเสยความคดทเปดกวาง ผทมความลาเอยงมกจะเชอในสงทตนศรทธาและปฏเสธทจะคานงถงความคดเหนของผอน และผรวมงานทกฝาย

1) มความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง

1) ทานมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง

2) ตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง

2) ทานตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง

3) มความคดทเปดกวาง 3) ทานมใจทเปดกวาง ในการรบฟงขอมลทหลากหลาย

4) คานงถงความคดเหนของผอน และผรวมงานทกฝาย

4) ทานคานงถงความคดเหนของผอน และผรวมงานทกฝาย

177

ภาคผนวก ข.

รายชอผเชยวชาญและหนงสอถงผเชยวชาญ

ตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

178

รายชอผเชยวชาญ

1. ผศ.ดร.จตภม เขตจตรส

2. ดร.ศศธร วงษชาล

3. ดร.สายสมร อบลวตร

4. ดร.มงกฎ จานงคนต

5. ดร.เรองยศ แวดลอม

6. ดร.อาทตยา บรพนธ

179

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ผชวยศาสตราจารย ดร.จตภม เขตจตรส

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

180

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ดร.ศศธร วงษชาล

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

181

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ดร.เรองยศ แวดลอม

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

182

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ดร.อาทตยา บรพนธ

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

183

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ดร.สายสมร อบลวตร

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

184

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๑๒

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๗ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอความอนเคราะหผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพแบบสอบถาม เจรญพร ดร.มงกฎ จานงคนต

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศก ษา” ในการน

จาเปนตองมผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยใหไดรบขอมลทถกตองและ

เทยงตรงทสด

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอความอนเคราะหทานเปนผเชยวชาญเพอตรวจคณภาพ

แบบสอบถาม และพจารณาเนอหาของเครองมอการวจยของนกศกษาดงกลาว หวงเปนอยางยงวาจกไดรบ

ความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบด มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

185

ภาคผนวก ค

ผลการวเคราะหคา IOC

186

การหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Consistency : IOC) ของขอคาถามแตละขอ จากการประเมนของผเชยวชาญทางดานเนอหา จานวน 6 ทาน

ขอ ผลการใหคะแนนของผเชยวชาญ คาดชนความ ผลการ

1 2 3 4 5 6 สอดคลอง (IOC) ประเมน องคประกอบหลกท 1 ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) องคประกอบยอยท 1 ความตระหนกทางอารมณ(Emotional Awareness)

1 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 2 +1 +1 +1 0 +1 +1 0.83 ใชได 3 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 4 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 2 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 5 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 6 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 7 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 8 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 3 รขอจากดของตนเอง( Know the Limits) 9 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 10 +1 +1 0 +1 +1 0 0.67 ใชได 11 +1 +1 0 +1 +1 -1 0.50 ใชได 12 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบหลกท 2 มความมงมน (Committed) องคประกอบยอยท 1 มเปาหมาย (Goal)

13 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 14 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 15 +1 +1 0 +1 +1 +1 0.83 ใชได 16 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 2 ทศนคตเชงบวก (Positive Attitude) 17 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 18 +1 +1 +1 +1 0 +1 0.83 ใชได 19 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 20 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 21 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได

187

ขอ ผลการใหคะแนนของผเชยวชาญ คาดชนความ ผลการ

1 2 3 4 5 6 สอดคลอง (IOC) ประเมน องคประกอบยอยท 3 ความภกดตองาน (Loyalty To Work)

22 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 23 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 24 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 25 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 26 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 27 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 4 ความกระตอรอรน (Enthusiasm) 28 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 29 +1 +1 +1 0 +1 +1 0.83 ใชได 30 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 31 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 32 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบหลกท 3 มความเหนอกเหนใจ (Compassionate) องคประกอบยอยท 1 ความมนาใจ (Kindness)

33 +1 +1 +1 0 +1 +1 0.83 ใชได 34 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 35 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 36 +1 +1 -1 +1 +1 +1 0.67 ใชได

องคประกอบยอยท 2 ความเอออาทร (Generosity)

37 +1 +1 +1 0 +1 +1 0.83 ใชได 38 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 39 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 40 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 3 มเมตตา (Merciful) 41 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 42 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 43 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 44 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 4 มสต (Conscious)

188

ขอ ผลการใหคะแนนของผเชยวชาญ คาดชนความ ผลการ

1 2 3 4 5 6 สอดคลอง (IOC) ประเมน 45 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 46 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 47 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 48 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบหลกท 4 การตดสนใจทด (Good decision) องคประกอบยอยท 1 ระบเปาหมาย (Purpose)

49 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 50 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 51 0 +1 +1 +1 +1 +1 0.83 ใชได

องคประกอบยอยท 2 จดระเบยบความคด (Organize Ideas) 52 +1 +1 +1 0 +1 0 0.67 ใชได 53 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 54 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 55 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 56 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

องคประกอบยอยท 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 57 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 58 +1 +1 +1 +1 +1 0 0.83 ใชได 59 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได 60 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 ใชได

189

ภาคผนวก ง

ผลการตรวจสอบส านวนภาษา

190

แบบตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของส านวนภาษา และรปแบบของแบบสอบถามเพอพฒนาคณภาพของเครองมอทใชในการวจย

เรอง“การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผน าอดมสตส าหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา”

เรยน .................................................................................................... กระผม นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย วทยาเขตอสาน กาลงทาวทยานพนธเรอง “การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” โดยมคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ คอ รศ. ดร. วโรจน สารรตนะ และ ดร.ประยทธ ชสอน

วตถประสงคดงน การวจยครงนมจดมงหมายเพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา”ทพฒนาขนจากทฤษฎและงานวจยกบขอมลเชงประจกษ โดยมวตถประสงคยอย ดงน (1) เพอศกษาความเหมาะสมของตวบงชเพอคดสรรกาหนดไวในโมเดล (2) เพอทดสอบความสอดคลองของโมเดลทพฒนาขนจากทฤษฎและผลงานวจยกบขอมลเชงประจกษ (3) เพอตรวจสอบนาหนกองคประกอบขององคประกอบหลก องคประกอบยอย และตวบงช

เพอใหความถกตองของสานวนภาษาและรปแบบของแบบสอบถามเพอพฒนาคณภาพของเครองมอทใชในการวจยของแตละ “ขอคาถาม” จงใครขอความกรณาทานใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไขสานวนภาษาของขอคาถามในแตละขอ ขอความกรณาใหทานสงแบบตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของสานวนภาษากลบมายงผวจยตามทอยดานหลงตรวจสอบความสอดคลอง หากมขอสงสยประการใดกรณาตดตอ กระผม นายเสถยร วงคคม เบอรโทร 0636178546

ขอขอบพระคณเปนอยางยงทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของสานวนภาษาและใหคาแนะนาในครงน

นายเสถยร วงคคม ผวจย

191

ค าชแจง โปรดพจารณาความถกตองเหมาะสมของสานวนภาษาของแตละขอคาถาม และใหขอเสนอแนะในการปรบปรงสานวนภาษาตามแบบฟอรมตอไปน

แบบตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของส านวนภาษา และรปแบบของแบบสอบถามเพอพฒนาคณภาพของเครองมอทใชในการวจย

เรอง“การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผน าอดมสตส าหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา”

ขอท

ขอค าถาม ไมมการปรบปรงแกไข

การปรบปรงแกไข

1. ทานสามารถจดการและควบคมอารมณของตนเองได

2. ทานสามารถเขาใจอารมณตนเองในการปฏบตงาน

3. ทานรบรถงผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการทางาน

4. ทานสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอใหบรรลความสาเรจตามวตถประสงคการทางาน

5. ทานไดตระหนกถงความแตกตางระหวางตวทานกบบคคลอน

6. ทานสามารถบอกขอดขอดอยของตนเองได

7. ทานไดนาขอมลยอนกลบจากผอนมาใชในการปรบปรงพฒนา

8. ทานมความมนใจในความสามารถของตนเอง

9. ทานเขาใจอารมณ พฤตกรรม และความตองการของตนเอง

10. ทานบอกขดความสามารถ และขอจากดของตวเองไดวาอะไรททาได อะไรททาไมได

192

ขอท

ขอค าถาม ไมมการปรบปรงแกไข

การปรบปรงแกไข

11. ทานไดสารวจตรวจสอบตนเอง 12. ทานมการเรยนรจากความผดพลาด

ของตนเอง

13. ทานปฏบตงานไดตามมาตรฐานผลการปฏบตงานทองคกรคาดหวงไวได

14. ทานปฏบตตามแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต

15. ทานสามารถใชกระบวนการจดการเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว

16. ทานมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน

17. ทานสามารถมองเหนและตระหนกถงความสาคญของโอกาสทเขามาได

18. ทานสรางแรงบนดาลใจในการทางานทสรางสรรคได

19. ทานมความเชอมนในความสามารถของตนเอง

20. ทานสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด

21. ทานสามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหดขนไดเรวขน

22. ทานไดแสดงบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย

23. ทานมความไววางใจตอองคกร 24. ทานสามารถปฏบตหนาทไดอยางด

ทสด

25. ทานมความภาคภมใจในงานททา 26. ทานมความซอสตยในงานททา 27. ทานยอมรบความคดเหนและขอตกลง

ของทประชม

193

ขอท

ขอค าถาม ไมมการปรบปรงแกไข

การปรบปรงแกไข

28. ทานมความคลองแคลววองไวในการทางาน

29. ทานกลาเผชญกบปญหาและไมเหนปญหานนเปนอปสรรคแตกลบเหนเปนความทาทาย

30. ทานมความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทางานทจะบรรลเปาหมาย

31. ทานมความทมเทในการทางานอยางสง 32. ทานชอบทจะคนหาสงใหมๆ และ

ยอมรบสงททาเพอปรบปรงงานใหดยงขน

33. ทานเปนผมความเสยสละ และมลกษณะการเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน

34. ทานใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขความสขของผอน

35. ทานพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน

36. ทานอาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามตอสงคม

37. ทานมกระบวนการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล

38. ทานเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

39. ทานแสดงความสมพนธระหวางบคคล

194

ขอท

ขอค าถาม ไมมการปรบปรงแกไข

การปรบปรงแกไข

ตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม

40. ทานคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม

41. ทานมไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข

42. ทานชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได

43. ทานอนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข

44. ทานปฏบตตอผรวมงานดวยความปรารถนาด

45. ทานมความตระหนกและรบรตอการกระทาและความคดของตนเอง

46. ทานมความตระหนกและรบรการกระทาของตนเองทมตอผอน

47. ทานมวธพด วธการคด และการวางแผนทด

48. ทานยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจากอารมณสวนตวเขามาเกยวของ

49. ทานสามารถระบผลลพธทองคกรตองการ ไดอยางชดเจน

50. ทานสามารถกาหนดเปาหมายการทางานทเปนจรงได

51. ทานสามารถเพมศกยภาพของผปฏบต 52. ทานสามารถนาความคดเหนมาจดการ

อยางเปนระบบ

53. ทานสามารถสรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความ

195

ขอท

ขอค าถาม ไมมการปรบปรงแกไข

การปรบปรงแกไข

กระตอรอรน 54. ทานสามารถเรยบเรยงความคดใหผอน

เกดความรสกรวม

55. ทานสามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลความคดเหน

56. ทานใชวธการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลทแทจรง

57. ทานมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง

58. ทานตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง

59. ทานมใจทเปดกวาง ในการรบฟงขอมลทหลากหลาย

60. ทานคานงถงความคดเหนของผอนและผรวมงานทกฝาย

196

ภาคผนวก จ.

แบบสอบถามเพอใชในการวจย

197

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผน าอดมสตส าหรบผบรหารโรงเรยน

ประถมศกษา

กราบเรยน ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

เนองดวย ขาพเจา นายเสถยร วงคคม นกศกษาปรญญาเอก หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน กาลงทาวทยานพนธ เรอง “การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางตงบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” โดยมคณะกรรมการทปรกษา คอ 1) รศ.ดร. วโรจน สารรตนะ 2) ดร. ประยทธ ชสอน ซงการทาวทยานพนธดงกลาวมความจาเปนอยางยงทตองไดรบความกรณาขอมลจากทาน ดงนน ขาพเจา ใครขอความอนเคราะหทานในการตอบแบบสอบถามเพอการวจยในครงน

ค าชแจง แบบสอบถามเพอการวจย แบงออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ระดบปฏบต/พฤตกรรมทแสดงออก โปรดตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง และตรวจสอบความเรยบรอยกอน จดสงคน โดยไม

ตองระบชอของผตอบผวจยขอรบรองวาคาตอบของทานจะถกเกบเปนความลบ ซงไมมผลกระทบใดๆ ทงสนตอตวทานและหนวยงานของทาน ขอกราบขอบพระคณ/ขอบคณเปนอยางยงทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามในครงน

เสถยร วงคคม

นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

198

ตอนท 1 ขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจงโปรดทาเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความในชองวางทตรงกบความเปนจรง

1. เพศ ชาย หญง 2.อาย ไมเกน 30 ป 31 – 40 ป 41 – 50 ป 51 – 60 ป 3. วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 4.ประสบการณในการทางานตาแนงผบรหารสถานศกษา ไมเกน 5 ป 6 -10 ป 11-20 ป 21 ปขนไป

199

ตอนท 2 ระดบปฏบต/พฤตกรรมทแสดงออก

ค าชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบปฏบต/พฤตกรรมของทานในแตละขอวาทานมการปฏบต/พฤตกรรมอยในระดบใด โดยพจารณาจากเกณฑ ตอไปน 5 = มากทสด 4= มาก 3= ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

ขอ การปฏบต/พฤตกรรม ระดบการปฏบต/พฤตกรรม

มากทสด นอยทสด 5 4 3 2 1

องคประกอบหลกท 1 ตระหนกในตนเอง (Self-Awareness) องคประกอบยอยท 1 ความตระหนกทางอารมณ(Emotional Awareness) 1 ทานสามารถจดการและควบคมอารมณของตนเองได 2 ทานสามารถเขาใจอารมณตนเองในการปฏบตงาน 3 ทานรบรถงผลกระทบของอารมณตวเองทมประสทธภาพตอการ

ทางาน

4 ทานสามารถปรบภาพลกษณของตนเองเพอใหบรรลความสาเรจตามวตถประสงคการทางาน

องคประกอบยอยท 2 มการประเมนตนเอง (Self - Assessment) 5 ทานไดตระหนกถงความแตกตางระหวางตวทานกบบคคลอน 6 ทานสามารถบอกขอดขอดอยของตนเองได 7 ทานไดนาขอมลยอนกลบจากผอนมาใชในการปรบปรงพฒนา 8 ทานมความมนใจในความสามารถของตนเอง

องคประกอบยอยท 3 รขอจ ากดในตวเอง (Self - Limitation) 9 ทานเขาใจอารมณ พฤตกรรม และความตองการของตนเอง 10 ทานบอกขดความสามารถ และขอจากดของตวเองไดวาอะไรททา

ได อะไรททาไมได

11 ทานไดสารวจตรวจสอบตนเอง

12 ทานมการเรยนรจากความผดพลาดของตนเอง องคประกอบหลกท 2 มความมงมน (Committed) องคประกอบยอยท 1 มเปาหมาย (Goal) 13 ทานปฏบตงานไดตามมาตรฐานผลการปฏบตงานทองคกรคาดหวง

ไวได

14 ทานปฏบตตามแผนงานทจะนาไปสเปาหมายอนๆในอนาคต

200

ขอ การปฏบต/พฤตกรรม ระดบการปฏบต/พฤตกรรม

มากทสด นอยทสด 5 4 3 2 1

15 ทานสามารถใชกระบวนการจดการเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว

16 ทานมการกาหนดเวลาในการปฏบตภารกจอยางชดเจน องคประกอบยอยท 2 มทศนคตเชงบวก (Positive attitude)

17 ทานสามารถมองเหนและตระหนกถงความสาคญของโอกาสทเขามาได

18 ทานสรางแรงบนดาลใจในการทางานทสรางสรรคได 19 ทานมความเชอมนในความสามารถของตนเอง 20 ทานสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสทด 21 ทานสามารถปรบตวจากเหตการณหรอสถานการณในเชงลบใหด

ขนไดเรวขน

องคประกอบยอยท 3 ความภกดตองาน (Loyalty to Work)

22 ทานไดแสดงบทบาททสาคญในการปฏบตตามนโยบาย

23 ทานมความไววางใจตอองคกร

24 ทานสามารถปฏบตหนาทไดอยางดทสด

25 ทานมความภาคภมใจในงานททา 26 ทานมความซอสตยในงานททา 27 ทานยอมรบความคดเหนและขอตกลงของทประชม องคประกอบยอยท 4 มความกระตอรอรน (Enthusiasm) 28 ทานมความคลองแคลววองไวในการทางาน 29 ทานกลาเผชญกบปญหาและไมเหนปญหานนเปนอปสรรคแตกลบ

เหนเปนความทาทาย

30 ทานมความมนใจวาไมมอะไรทจะหยดยงในการทางานทจะบรรลเปาหมาย

31 ทานมความทมเทในการทางานอยางสง 32 ทานชอบทจะคนหาสงใหมๆ และยอมรบสงททาเพอปรบปรงงาน

ใหดยงขน

องคประกอบหลกท 3 มความเหนอกเหนใจ (Compassionate)

201

ขอ การปฏบต/พฤตกรรม ระดบการปฏบต/พฤตกรรม

มากทสด นอยทสด 5 4 3 2 1

องคประกอบยอยท 1 ความมน าใจ (Kindness)

33 ทานเปนผมความเสยสละ และมลกษณะการเปนผใหโดยไมหวงสงตอบแทน

34 ทานใหความสนใจในความตองการ ความจาเปน ความทกขความสขของผอน

35 ทานพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ชวยเหลอสงคม รจกแบงปน

36 ทานอาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการ เพอบรรเทาปญหาหรอรวมสรางสรรคสงดงามตอสงคม

องคประกอบยอยท 2 ความเอออาทร (Generosity) 37 ทานมกระบวนการชวยเหลอบคคลอนหรอกลมบคคล 38 ทานเอออานวยใหบคคลสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางม

ความสข

39 ทานแสดงความสมพนธระหวางบคคลตอบคคลตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทางสงคม

40 ทานคานงถงความแตกตางของบคคล สถานการณและวฒนธรรม องคประกอบยอยท 3 มเมตตา (Merciful)

41 ทานมไมตรจต คดปรารถนาใหผอนมสข

42 ทานชวยเหลอใหผอนพนทกขเทาทตนจะทาได

43 ทานอนเคราะหโดยไมมเงอนไขเพอใหผอนมความสขหรอใหพนจากทกข

44 ทานปฏบตตอผรวมงานดวยความปรารถนาด

องคประกอบยอยท 4 มสต (Conscious)

45 ทานมความตระหนกและรบรตอการกระทาและความคดของตนเอง

46 ทานมความตระหนกและรบรการกระทาของตนเองทมตอผอน

47 ทานมวธพด วธการคด และการวางแผนทด

48 ทานยอมฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตมผล ปราศจาก

202

ขอ การปฏบต/พฤตกรรม ระดบการปฏบต/พฤตกรรม

มากทสด นอยทสด 5 4 3 2 1

อารมณสวนตวเขามาเกยวของ องคประกอบหลกท 4 การตดสนใจทด (Good decision) องคประกอบยอยท 1 ระบเปาหมาย ( Purpose ) 49 ทานสามารถระบผลลพธทองคกรตองการ ไดอยางชดเจน 50 ทานสามารถกาหนดเปาหมายการทางานทเปนจรงได 51 ทานสามารถเพมศกยภาพของผปฏบต องคประกอบยอยท 2 จดระเบยบความคด (Organize ideas)

52 ทานสามารถนาความคดเหนมาจดการอยางเปนระบบ

53 ทานสามารถสรางสถานการณในการกระตนและชนาใหเกดความกระตอรอรน

54 ทานสามารถเรยบเรยงความคดใหผอนเกดความรสกรวม 55 ทานสามารถแยกแยะขอเทจจรงออกจากขอมลความคดเหน 56 ทานใชวธการสารวจ วจย การทาสถตตวเลขตางๆ เพอหาขอมลท

แทจรง

องคประกอบยอยท 3 ตระหนกถงอคต (Aware of Biases) 57 ทานมความตระหนกถงความโนมเอยงของอารมณหรอมมมอง 58 ทานตระหนกถงความเอนเอยงตอบคคลหนงหรอกลมหนง 59 ทานมใจทเปดกวาง ในการรบฟงขอมลทหลากหลาย 60 ทานคานงถงความคดเหนของผอนและผรวมงานทกฝาย

203

ภาคผนวก ฉ

ผลการวเคราะหคาสมประสทธความเชอมนจากการทดลองใชแบบสอบถาม

204

ผลการวเคราะหคาสมประสทธความเชอมน องคประกอบหลก ตระหนกในตนเอง

Case Processing Summary N %

Cases Valid 610 100.0

Excludeda 0 .0

Total 610 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics Cronbach's

Alpha N of Items

.904 12

ผลการวเคราะหคาสมประสทธความเชอมน องคประกอบหลก มความมงมน

Case Processing Summary N %

Cases Valid 610 100.0

Excludeda 0 .0

Total 610 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics Cronbach's

Alpha N of Items

.956 20

205

ผลการวเคราะหคาสมประสทธความเชอมน องคประกอบหลก มความเหนอกเหนใจ

Case Processing Summary N %

Cases Valid 608 99.7

Excludeda 2 .3

Total 610 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics Cronbach's

Alpha N of Items

.944 16

ผลการวเคราะหคาสมประสทธความเชอมน องคประกอบหลก ตดสนใจทด

Case Processing Summary N %

Cases Valid 610 100.0

Excludeda 0 .0

Total 610 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics Cronbach's

Alpha N of Items

.945 12

206

ภาคผนวก ช

หนงสอราชการของคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย

เพอขอความอนเคราะหในการเกบขอมล

207

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพองานวจย เจรญพร .........................................

ดวย นายเสถยร วงคคม นกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

การบรหารการศกษา เลขประจาตวนกศกษา ๕๘๓๐๔๔๐๔๓๒๐๑๔ ไดทาดษฎนพนธเรอง “การพฒนาโมเดล

ความสมพนธเชงโครงสรางตวบงชภาวะผนาอดมสตสาหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา” ในการน

จาเปนตองมแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลในการทาวจยใหไดรบขอมลทถกตอง

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน พจารณาเหนวาทานเปนผมความร

ความสามารถและมประสบการณเปนอยางด จงใครขอแจกแบบสอบถามเพอการวจยของนกศกษาดงกลาว

หวงเปนอยางยงวาจกไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด และอนโมทนามา ณ โอกาสน

จงเจรญพรมาเพอพจารณา

ขอเจรญพร

(พระครสธจรยวฒน, ดร.)

รองอธการบดมหาวทยาลย

มหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

ท ศธ ๖๐๑๒/ว๗๘๔

มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ๙/๓๗ หม ๑๒ ถนนราษฎรคนง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000

๑๒ ตลาคม ๒๕๖๑

208

ภาคผนวก ฌ

ผลการตรวจสอบโมเดลความสมพนธเชงโครงสรางภาวะผน าอดมสต

ส าหรบผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

209

1. โมเดลตระหนกในตนเอง

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

SA4 <--- SAE1 1.000

SA3 <--- SAE1 1.095 .063 17.426 *** par_1

SA2 <--- SAE1 .847 .056 15.135 *** par_2

SA1 <--- SAE1 .746 .055 13.605 *** par_3

SA8 <--- SEA2 1.000

SA7 <--- SEA2 .907 .060 15.028 *** par_4

SA6 <--- SEA2 .928 .063 14.714 *** par_5

SA5 <--- SEA2 .912 .065 14.068 *** par_6

SA12 <--- SEA3 1.000

SA11 <--- SEA3 .964 .070 13.867 *** par_7

SA10 <--- SEA3 1.087 .068 16.054 *** par_8

SA9 <--- SEA3 .942 .056 16.782 *** par_9

Variances: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

SAE1

.220 .021 10.510 *** par_31

SEA2

.233 .024 9.637 *** par_32

SEA3

.181 .019 9.471 *** par_33

e4

.145 .012 12.399 *** par_34

e3

.216 .016 13.551 *** par_35

e2

.210 .014 15.049 *** par_36

e1

.239 .015 15.799 *** par_37

210

Estimate S.E. C.R. P Label

e8

.176 .015 11.421 *** par_38

e7

.202 .014 14.758 *** par_39

e6

.176 .015 11.390 *** par_40

e5

.171 .014 12.043 *** par_41

e12

.169 .012 13.702 *** par_42

e11

.216 .015 14.802 *** par_43

e10

.176 .013 13.888 *** par_44

e9

.133 .009 14.184 *** par_45

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

SA9

.548

SA10

.549

SA11

.438

SA12

.517

SA5

.531

SA6

.533

SA7

.487

SA8

.569

SA1

.338

SA2

.429

SA3

.550

SA4

.602

211

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

SA4 <--- SAE1 .776

SA3 <--- SAE1 .741

SA2 <--- SAE1 .655

SA1 <--- SAE1 .582

SA8 <--- SEA2 .754

SA7 <--- SEA2 .698

SA6 <--- SEA2 .730

SA5 <--- SEA2 .729

SA12 <--- SEA3 .719

SA11 <--- SEA3 .662

SA10 <--- SEA3 .741

SA9 <--- SEA3 .740

Implied (for all variables) Correlations (Group number 1 - Default model)

SEA3 SEA2 SAE1 SA9 SA10 SA11 SA12 SA5 SA6 SA7 SA8 SA1 SA2 SA3 SA4

SEA

3

1.00

0

SEA

2 .838

1.00

0

SAE

1 .824 .833

1.00

0

SA9 .740 .620 .609 1.00

0

SA1

0 .741 .621 .610 .548

1.00

0

SA1 .662 .555 .545 .490 .491 1.00

212

SEA3 SEA2 SAE1 SA9 SA10 SA11 SA12 SA5 SA6 SA7 SA8 SA1 SA2 SA3 SA4

1 0

SA1

2 .719 .603 .592 .532 .533 .387

1.00

0

SA5 .611 .729 .607 .452 .453 .404 .439 1.00

0

SA6 .612 .730 .608 .353 .499 .405 .368 .614 1.00

0

SA7 .585 .698 .581 .433 .433 .387 .326 .509 .509 1.00

0

SA8 .632 .754 .628 .468 .468 .419 .455 .349 .422 .526 1.00

0

SA1 .479 .484 .582 .546 .355 .317 .278 .494 .354 .398 .365 1.00

0

SA2 .539 .545 .655 .494 .400 .357 .388 .397 .327 .380 .411 .562 1.00

0

SA3 .611 .617 .741 .452 .452 .404 .486 .450 .451 .431 .466 .431 .485 1.00

0

SA4 .639 .646 .776 .473 .422 .423 .460 .471 .472 .371 .488 .451 .508 .575 1.00

0

Factor Score Weights (Group number 1 - Default model)

SA9 SA10 SA11 SA12 SA5 SA6 SA7 SA8 SA1 SA2 SA3 SA4

SEA3 .180 .134 .122 .168 .037 .074 .058 .055 -.028 .018 .018 .075

SEA2 .085 .009 .023 .062 .212 .174 .117 .255 -.069 .054 .024 .066

SAE1 .010 .060 .038 .060 .033 .066 .066 .067 .056 .115 .153 .237

213

2. โมเดลมความมงมน

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

cm16 <--- cmt1 1.000

cm15 <--- cmt1 .996 .037 26.816 *** par_1

cm14 <--- cmt1 .386 .039 9.948 *** par_2

cm13 <--- cmt1 .509 .039 13.149 *** par_3

cm21 <--- cmt2 1.000

cm20 <--- cmt2 .852 .037 22.736 *** par_4

cm19 <--- cmt2 .849 .037 22.725 *** par_5

cm18 <--- cmt2 1.076 .047 23.008 *** par_6

cm17 <--- cmt2 1.124 .054 20.819 *** par_7

cm27 <--- cmt3 1.000

cm26 <--- cmt3 1.067 .052 20.695 *** par_8

cm25 <--- cmt3 1.101 .054 20.382 *** par_9

cm24 <--- cmt3 1.072 .053 20.090 *** par_10

cm23 <--- cmt3 1.042 .052 20.051 *** par_11

cm22 <--- cmt3 1.045 .054 19.529 *** par_12

cm32 <--- cmt4 1.000

cm31 <--- cmt4 .929 .035 26.577 *** par_13

cm30 <--- cmt4 .871 .041 21.076 *** par_14

cm29 <--- cmt4 .924 .040 23.334 *** par_15

cm28 <--- cmt4 .945 .044 21.423 *** par_16

214

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

cm16 <--- cmt1 .808

cm15 <--- cmt1 .837

cm14 <--- cmt1 .386

cm13 <--- cmt1 .483

cm21 <--- cmt2 .774

cm20 <--- cmt2 .699

cm19 <--- cmt2 .727

cm18 <--- cmt2 .845

cm17 <--- cmt2 .807

cm27 <--- cmt3 .749

cm26 <--- cmt3 .797

cm25 <--- cmt3 .790

cm24 <--- cmt3 .782

cm23 <--- cmt3 .805

cm22 <--- cmt3 .828

cm32 <--- cmt4 .796

cm31 <--- cmt4 .818

cm30 <--- cmt4 .800

cm29 <--- cmt4 .867

cm28 <--- cmt4 .794

215

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

cm28

.630

cm29

.751

cm30

.640

cm31

.670

cm32

.633

cm22

.686

cm23

.647

cm24

.612

cm25

.624

cm26

.636

cm27

.561

cm17

.651

cm18

.713

cm19

.529

cm20

.489

cm21

.599

cm13

.233

cm14

.149

cm15

.700

cm16

.653

216

Implied (for all variables) Correlations (Group number 1 - Default model) Correlation Matrix

CM13 CM14 CM15 CM16 CM17 CM18 CM19 CM20 CM21 CM22 CM23 CM24 CM25 CM26 CM27 CM28 CM29 CM30 CM31 CM32

CM13 1.000

CM14 .551** 1.000

CM15 .157** .177** 1.000

CM16 .119** .121** .679** 1.000

CM17 .015** .086** .032** .003** 1.000

CM18 .050** .007** .006** .042** .649** 1.000

CM19 .058** .092** .022** .046** .080** .019** 1.000

CM20 .194** .103** .009** .038** .114** .116** .845** 1.000

CM21 .029** .084** .064** .118** .022** .032** .312** .383** 1.000

CM22 .023** -.026** .071** .120** .032** .012** .402** .368** .611** 1.000

CM23 .139** -.031** .022** .072** .288** .252** .269** .417** .107** .032** 1.000

CM24 .101** .092** .017** .014** .027** .012** .376** .354** .219** .218** .048** 1.000

CM25 .185** .101** .036** .024** .094** .123** .368** .448** .257** .169** .230** .752** 1.000

CM26 .045** .030** .059** .058** .031** .097** .123** .141** .155** .093** .038** .389** .354** 1.000

CM27 .028** .011** .098** .079** .127** .102** .049** .026** .071** .091** .162** .355** .286** .625** 1.000

CM28 .129** .114** .034** .012** .211** .211** .224** .269** .141** .029** .225** .267** .367** .164** .141** 1.000

CM29 .248** .123** .086** .060** .052** .052** .148** .179** .011** .034** .063** .185** .224** .048** .023** .089** 1.000

CM30 .358** .251** .108** .075** .155** .171** .128** .277** .071** .013** .212** .116** .330** .011** .087** .217** .420** 1.000

CM31 .420** .263** .087** .080** .198** .216** .176** .354** .092** .004** .228** .125** .366** .060** .134** .256** .331** .866** 1.000

CM32 .312** .261** .092** .035** .030** .110** .033** .145** .052** .033** .170** .111 .202** .040** .025** .149** .240** .552** .444** 1.000

217

Factor Score Weights (Group number 1 - Default model)

cm28 cm29 cm30 cm31 cm32 cm22 cm23 cm24 cm25 cm26 cm27 cm17 cm18 cm19 cm20 cm21 cm13 cm14 cm15 cm16

cmt4 .241 .282 .195 .108 .158 .222 .001 .002 .013 .052 -.233 .009 -.067 .063 .008 -.195 -.007 .019 .111 .080

cmt3 .015 .036 .122 .041 -.056 .258 .090 .053 .028 .161 .099 .014 .051 .062 .013 -.103 -.008 .021 .052 .028

cmt2 .007 -.002 .057 -.033 .010 .050 .023 .021 .014 .042 .024 .051 .075 .054 .040 .062 .043 .032 .252 .131

cmt1 .019 .040 .053 -.019 .019 -.005 .034 -.004 .017 .036 .007 .200 .271 .098 .060 .134 -.005 .015 .109 -.078

218

3. โมเดลมความเหนอกเหนใจ

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

CP36 <--- CPS1 1.000

CP35 <--- CPS1 .329 .192 1.715 .086 par_1

CP34 <--- CPS1 .103 .183 .564 .573 par_2

CP33 <--- CPS1 -1.240 .270 -4.589 *** par_3

CP40 <--- CPS2 1.000

CP39 <--- CPS2 1.245 .190 6.543 *** par_4

CP38 <--- CPS2 4.011 .710 5.647 *** par_5

CP37 <--- CPS2 2.818 .462 6.099 *** par_6

CP44 <--- CPS3 1.000

CP43 <--- CPS3 4.994 .748 6.679 *** par_7

CP42 <--- CPS3 3.051 .402 7.593 *** par_8

CP41 <--- CPS3 -.480 .156 -3.072 .002 par_9

CP48 <--- CPS4 1.000

CP47 <--- CPS4 .794 .038 20.854 *** par_10

CP46 <--- CPS4 .160 .020 8.056 *** par_11

CP45 <--- CPS4 .102 .033 3.091 .002 par_12

Standardized Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate

CP36 <--- CPS1 .358

CP35 <--- CPS1 .122

219

Estimate

CP34 <--- CPS1 .038

CP33 <--- CPS1 -.612

CP40 <--- CPS2 .314

CP39 <--- CPS2 .391

CP38 <--- CPS2 1.028

CP37 <--- CPS2 .759

CP44 <--- CPS3 .268

CP43 <--- CPS3 1.099

CP42 <--- CPS3 .700

CP41 <--- CPS3 -.130

CP48 <--- CPS4 .936

CP47 <--- CPS4 .933

CP46 <--- CPS4 .347

CP45 <--- CPS4 .110

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

CP45

.012

CP46

.121

CP47

.870

CP48

.877

CP41

.017

CP42

.490

220

Estimate

CP43

1.209

CP44

.072

CP37

.576

CP38

1.057

CP39

.153

CP40

.099

CP33

.375

CP34

.001

CP35

.015

CP36

.128

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

CP45

.012

CP46

.121

CP47

.870

CP48

.877

CP41

.017

CP42

.490

CP43

1.209

CP44

.072

CP37

.576

CP38

1.057

221

Estimate

CP39

.153

CP40

.099

CP33

.375

CP34

.001

CP35

.015

CP36

.128

222

4. โมเดลตดสนใจทด

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

GD51 <--- GDC1 1.000

GD50 <--- GDC1 6.794 4.652 1.460 .144 par_1

GD49 <--- GDC1 8.269 4.812 1.719 .086 par_2

GD56 <--- GDC2 1.000

GD55 <--- GDC2 1.351 .298 4.528 *** par_3

Correlation Matrix

CP33 CP34 CP35 CP36 CP37 CP38 CP39 CP40 CP41 CP42 CP43 CP44 CP45 CP46 CP47 CP48

CP33 1.000

CP34 .118 1.000

CP35 .024 .681 1.000

CP36 .228 .012 .043 1.000

CP37 .166 .011 .040 .112 1.000

CP38 .209 .058 .105 .211 .787 1.000

CP39 .108 .031 .039 .107 .334 .412 1.000

CP40 .071 .009 .048 .049 .404 .325 .534 1.000

CP41 .079 .160 .117 .197 .246 .310 .009 .085 1.000

CP42 .147 .051 .027 .058 .360 .365 .236 .269 .071 1.000

CP43 .123 .026 .033 .126 .360 .473 .295 .234 .139 .774 1.000

CP44 .040 .033 .076 .068 .075 .018 .133 .138 .067 .306 .313 1.000

CP45 .110 .101 .049 .010 .087 .056 .154 .084 .054 .374 .402 .637 1.000

CP46 .087 .051 .005 .061 .169 .177 .059 .080 .088 .112 .163 .024 .007 1.000

CP47 .318 .055 .054 .215 .217 .380 .193 .041 .217 .126 .284 .068 .008 .423 1.000

CP48 .303 .052 .085 .215 .225 .410 .170 .012 .235 .148 .340 .045 .025 .304 .871 1.000

223

Estimate S.E. C.R. P Label

GD54 <--- GDC2 .494 .052 9.538 *** par_4

GD53 <--- GDC2 .614 .143 4.278 *** par_5

GD52 <--- GDC2 .030 .034 .895 .371 par_6

GD60 <--- GDC3 1.000

GD59 <--- GDC3 4.262 1.843 2.313 .021 par_7

GD58 <--- GDC3 4.418 2.031 2.175 .030 par_8

GD57 <--- GDC3 .980 .542 1.807 .071 par_9

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

GD57

.036

GD58

.849

GD59

.756

GD60

.173

GD52

.001

GD53

.221

GD54

.145

GD55

.957

GD56

.516

GD49

.664

GD50

.419

GD51

.005

224

Factor Score Weights (Group number 1 - Default model)

GD57 GD58 GD59 GD60 GD52 GD53 GD54 GD55 GD56 GD49 GD50 GD51

GDC3 .005 .144 .058 .129 -.044 .009 -.005 .010 -.018 .007 -.014 .034

GDC2 -.341 .014 .041 .010 -.055 .235 -.156 .719 .166 -.073 .013 .039

GDC1 .000 .001 .001 .003 -.007 -.004 .004 .007 -.006 .066 .027 .009

Correlation Matrix

GD49 GD50 GD51 GD52 GD53 GD54 GD55 GD56 GD57 GD58 GD59 GD60

GD49 1.000

GD50 .530** 1.000

GD51 .126** .142** 1.000

GD52 .145** .140** .781** 1.000

GD53 .157** .037** .170** .229** 1.000

GD54 .073** .211** .128** .137** .754** 1.000

GD55 .153** .107** .068** .055** .316** .373** 1.000

GD56 .197** .068** .073** .063** .343** .336** .704** 1.000

GD57 .081** .014** .022** .098** .135** .181** .401** .494** 1.000

GD58 .110** .140** .118** .170** .221** .033** .123** .130** .157** 1.000

GD59 .120** .090** .133** .182** .119** .067** .113** .072** .157** .802** 1.000

GD60 .077** .035** .123** .109** .062** .094** .120** .041** .080** .090** .157** 1.000

225

5. โมเดลภาวะผน าอดมสต

Regression Weights: (Group number 1 - Default model)

Estimate S.E. C.R. P Label

SEA <--- MFD .769 .108 7.117 *** par_11

CMT <--- MFD 1.577 .196 8.062 *** par_12

CPS <--- MFD 1.445 .180 8.041 *** par_13

GDC <--- MFD 1.000

SEA3 <--- SEA 1.000

SEA2 <--- SEA 2.086 .169 12.336 *** par_1

SEA1 <--- SEA 1.467 .146 10.071 *** par_2

CMT4 <--- CMT 1.000

CMT3 <--- CMT .524 .111 4.739 *** par_3

CMT2 <--- CMT .306 .091 3.376 *** par_4

CMT1 <--- CMT .545 .065 8.424 *** par_5

CPS4 <--- CPS 1.000

CPS3 <--- CPS .403 .078 5.202 *** par_6

CPS2 <--- CPS .853 .098 8.718 *** par_7

CPS1 <--- CPS .004 .062 .057 .955 par_8

GDC3 <--- GDC 1.000

GDC2 <--- GDC .605 .162 3.728 *** par_9

GDC1 <--- GDC .672 .109 6.179 *** par_10

226

Squared Multiple Correlations: (Group number 1 - Default model)

Estimate

GDC1

.134

GDC2

.027

GDC3

.140

CPS1

.000

CPS2

.167

CPS3

.052

CPS4

.431

CMT1

.154

CMT2

.024

CMT3

.060

CMT4

.489

SEA1

.454

SEA2

.328

SEA3

.241

Factor Score Weights (Group number 1 - Default model)

GDC1 GDC2 GDC3 CPS1 CPS2 CPS3 CPS4 CMT1 CMT2 CMT3 CMT4 SEA1 SEA2 SEA3

MFD .019 .002 .031 -.006 .033 -.006 .098 .042 -.007 .045 .136 .167 .047 .047

GDC .019 .002 .031 -.006 .033 -.006 .098 .042 -.007 .045 .136 .167 .047 .047

CPS .027 .002 .044 -.009 .047 -.009 .142 .061 -.011 .065 .196 .241 .068 .068

CMT .030 .003 .048 -.010 .052 -.010 .155 .066 -.012 .070 .214 .263 .074 .074

SEA .015 .001 .024 -.005 .025 -.005 .076 .032 -.006 .034 .105 .128 .036 .036

227

Correlation Matrix

SEA1 SEA2 SEA3 CMT1 CMT2 CMT3 CMT4 CPS1 CPS2 CPS3 CPS4 GDC1 GDC2 GDC3

SEA1 1.000

SEA2 .435** 1.000

SEA3 .314** .574** 1.000

CMT1 .267** .321** .293** 1.000

CMT2 .147** .127** .079** .020** 1.000

CMT3 .024** .164** .149** .064** .385** 1.000

CMT4 .487** .350** .325** .290** .066** .007** 1.000

CPS1 .068** .034** .058** .144** .084** .071** .046** 1.000

CPS2 .239** .207** .176** .122** .168** .199** .253** .038** 1.000

CPS3 .090** .135** .129** .070** .157** .181** .160** .075** .335** 1.000

CPS4 .418** .365** .341** .208** .093** .135** .485** .023** .315** .325** 1.000

GDC1 .217** .203** .110** .103** .067** .089** .306** .032** .121** .035** .422** 1.000

GDC2 .116** .013** .024** .064** .021** .008** .154** .005** .050** .016** .144** .338** 1.000

GDC3 .217** .174** .174** .075** .013** .083** .270** .047** .241** .103** .287** .179** .276** 1.000

228

ประวตผวจย

ชอ นายเสถยร วงคคม

เกด วนศกรท 15 ธนวาคม พ.ศ. 2521

ทอย 48 ม.14 ตาบลทาปลก อาเภอแมทา จงหวดลาพน 51140

ประวตการศกษา

พ.ศ.2539 สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาปท 6 จากโรงเรยนจกรคาคณาทร จ.ลาพน

พ.ศ.2544 สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร ศกษาศาสตรบณฑต (ศษ.บ.) สาขาพลศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

พ.ศ.2548 สาเรจการศกษาระดบปรญญาโท ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขาพลศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

ประวตการท างาน

พ.ศ.2545 เปนลกจางชวคราว เมอ วนท 19 กนยายน 2545 ตาแหนงอาจารย

สงกดกลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยขอนแกน ฝายมธยมศกษา (ศกษาศาสตร)

พ.ศ.2545 เปนพนกงานเงนรายได เมอ วนท 14 มนาคม 2551 ตาแหนงอาจารย

สงกดกลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยขอนแกน ฝายมธยมศกษา (ศกษาศาสตร)

พ.ศ.2561 ประกอบธรกจสวนตว ตาแหนงกรรมการผจดการ หางหนสวนจากดบานทาซเมนต