Ï ñ çþ çõ èèï YÕûç...

589�� (1-6)ok.indd 1 6/3/17 2:40:03 PM

การแนะแนวแบบมงอนาคต

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย กระทรวงศกษาธการ

589�� (1-6)ok.indd 2 6/3/17 2:40:05 PM

การแนะแนวแบบมงอนาคต

ปทพมพ พ.ศ.2559

จำนวนพมพ 32,000เลม

จดพมพโดย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกด

79ถนนงามวงศวานแขวงลาดยาวเขตจตจกรกรงเทพมหานคร10900

โทร.0−2561−4567โทรสาร0−2579−5101

นายโชคดออสวรรณผพมพผโฆษณา

589�� (1-6)ok.indd 3 6/3/17 2:40:06 PM

คำนำ

งานแนะแนวเปนงานหลกทสำคญและจำเปนอยางยงทตองดำเนนการควบคไปกบการเรยนการสอนจงจะสามารถจดการศกษาใหบรรลผลตามเปาหมายของหลกสตรได แตจากสภาพการณทปรากฏ พบวา มปจจยซงไมเออใหสถานศกษาดำเนนงานแนะแนวทเปนผลตอการจดการเรยนรและพฒนาผเรยนอยางจรงจง คอครและบคลากรทางการศกษาขาดความรความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกและมงมนจะสงเสรมใหคร บคลากรทางการศกษาไดเพมพนความร ความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนวมากขน สามารถนำความรสการปฏบตใหเกดผลเชงประจกษ ยงประโยชนตอผเรยนทวทกถนไทย ครจะศกษาไดดวยตนเองในเวลาไมนาน และนำไปปฏบตไดจรง โดยไดจดทำเอกสารชด“แนะแนวเพอเยาวชนไทย”ประกอบดวยเอกสาร9รายการดงน เลม1 การแนะแนวแบบมงอนาคต เลม2 มาตรฐานการแนะแนว เลม3 หลกการบรการแนะแนวและการปรกษาเชงจตวทยาเบองตน สำหรบคร และผบรหารการศกษา เลม4 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน เลม5 การออกแบบกจกรรมแนะแนวทเนนการพฒนาทกษะสำหรบผเรยน เลม6 บรการแนะแนวและเครองมอทางจตวทยา เลม7 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เลม8 การใหคำปรกษา เลม9 การจดการเรยนรกจกรรมแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานหวงเปนอยางยงวา เอกสารชดนจะชวยใหครและบคลากรทางการศกษาและผทเกยวของมความร ความเขาใจ และมนใจทจะนำไปปฏบตในการพฒนาเยาวชนไดเปนอยางด ขอขอบคณคณะผจดทำจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยททมเททงกำลงกาย ใจ เวลา กำลงสตปญญา ความสามารถ และทกทานทมสวนรวมดำเนนการจดทำเอกสารจนสำเรจลลวง รวมทงขอขอบคณเจาของตนฉบบ เอกสาร สอตาง ๆ ทใชประกอบการคนควาและเปนสวนเสรมสรางเนอหาสาระใหสมบรณยงขน (นายกมล รอดคลาย) เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(ก)

589�� (1-6)ok.indd 4 6/3/17 2:40:07 PM

มาตรฐานการแนะแนวฉบบน สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยไดจดทำขน เพอให

สถานศกษาและหนวยงานใชเปนกรอบในการสงเสรม กำกบดแล ตรวจสอบ และประเมนผล เพอ

การประกนคณภาพการแนะแนวใหทนตอสถานการณปจจบน และตอบนโยบายของรฐบาล

ในการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 - 2561) ในการพฒนาผเรยนแบบองครวม

ใหเปนมนษยทสมบรณและสมดลทกดาน ยดผเรยนเปนศนยกลางของการพฒนา และใหมสวนรวม

ในการดำเนนงานมงใหสถานศกษาทกสงกด ทกลำดบสามารถดำเนนงานแนะแนวไดอยางมประสทธภาพ

และมแนวทางในการพฒนาคณภาพการแนะแนวทชดเจนตามแผนยทธศาสตรการแนะแนวในชวง

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555 – 2559) ยทธศาสตรท 2 พฒนา

คณภาพการบรหารจดการแนะแนว กลยทธท 1 พฒนาการบรหารจดการแนะแนวทกระดบ และ

แนวทางการดำเนนงาน ขอ 6 ใหมการประเมนคณภาพการแนะแนวของสถานศกษาตามมาตรฐาน

การแนะแนวในการประกนคณภาพการศกษา

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยหวงเปนอยางยงวามาตรฐานการแนะแนวฉบบน

จะเปนประโยชนตอการปฏบตงานของสถานศกษาและเปนประโยชนตอการพฒนางานดานแนะแนว

ตอไป

ขอขอบคณคณะผจดทำและผเกยวของทกฝายทมสวนรวมในการจดทำเอกสารฉบบน

คณะกรรมการจดทำมาตรฐานการแนะแนว

30ตลาคม2556

589�� (1-6)ok.indd 5 6/3/17 2:40:09 PM

สารบญ

หนา

คำนำ (ก)

สารบญ (ข)

คำชแจง (ค)

บทนำ (ง)

บทท 1 การแนะแนวเพอพฒนาศกยภาพผเรยนสการเปนพลเมองโลกทมสขภาวะ 1

บทท 2 กระบวนทศนใหมของการแนะแนว:การแนะแนวทมงสมฤทธผลของผเรยน 5

บทท 3 การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการแนะแนว 9

บทท 4 การแนะแนวอาชพสอนาคต 15

บรรณานกรม 23

ภาคผนวก 25

คณะผจดทำ 38

(ข)

589�� (1-6)ok.indd 6 6/3/17 2:40:10 PM

589�� (1-6)ok.indd 7 6/3/17 2:40:11 PM

เอกสารชดแนะแนวเพ อเยาวชนไทยเก ดข นได ด วยความร วมมอของสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ดานงบประมาณ ป 2558 โดยศนยพฒนาการนเทศและเรงรด

คณภาพการศกษาขนพนฐานกบสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย จดโครงการพฒนาบคลากร

ผ รบผดชอบงานแนะแนวระดบเขตพ นท การศกษาในรปแบบกจกรรม 2 กจกรรม ดงน คอ

กจกรรมท 1 จดทำหลกสตรและประชมปฏบตการพฒนาศกษานเทศกผรบผดชอบงานแนะแนว

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทกเขตพนทการศกษา เขตละ 1 คน รวม 225 คน เพอให

ศกษานเทศกไดมความร ความเขาใจดานจตวทยาการแนะแนว มแนวทางในการชแนะ (Coaching)

ใหแกบคลากรในสถานศกษา เพอนำไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมท 2 จดทำเอกสาร

ชดแนะแนวเพอเยาวชนไทย เพอใหคร บคลากรทางการศกษา และผเกยวของนำไปศกษาเพมเตม

กระบวนการหลกการวธการแนะแนวเสรมสรางความมนใจประยกตใชเพอประโยชนในการพฒนา

เยาวชนใหบรรลตามเปาหมายของหลกสตร และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต โดยสมาคม

แนะแนวแหงประเทศไทยเปนผคดสรรจดทำเรยบเรยงทง9เลมดงกลาว

หวงวาเอกสารชดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองและพลโลก

ทมคณภาพตอไป

(นายภาสกร พงษสทธากร)

หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษาขนพนฐาน

คำชแจง

(ค)

589�� (1-6)ok.indd 8 6/3/17 2:40:13 PM

589�� (1-6)ok.indd 9 6/3/17 2:40:14 PM

บทนำ

(ง)

เอกสาร “การแนะแนวแบบมงอนาคต” เลมน คณะผเรยบเรยง ไดนำเสนอแนวทาง

ทครแนะแนวและครทเกยวของสามารถนำไปเปนแนวทางเพอปฏบตการแนะแนวเชงรกในสถานศกษา

ในการสรางเสรมผเรยนใหมความพรอมในการดำรงชวตไดอยางมคณภาพในโลกแหงการเปลยนแปลง

อยางรวดเรวโดยประกอบดวยหวขอ การแนะแนวเพอพฒนาศกยภาพผเรยนสการเปนพลเมองโลก

ท มสขภาวะ กระบวนทศนใหมของการแนะแนว : การแนะแนวท ม งสมฤทธผลของผ เรยน

การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการแนะแนว และการแนะแนวอาชพสอนาคต

อยางไรกตาม ผเรยนยงคงตองไดรบการบมเพาะใหงอกงามทางจตใจควบคกนไปดวย จงจะสามารถ

ดำเนนชวตไดอยางสรางสรรคและเปนสข

คณะผเรยบเรยง

589�� (1-6)ok.indd 10 6/3/17 2:40:14 PM

�การแนะแนวแบบมงอนาคต

บทท 1 การแนะแนวเพอพฒนาศกยภาพผเรยน

สการเปนพลเมองโลกทมสขภาวะ

การแนะแนวเพอพฒนาศกยภาพผเรยนสการเปนพลเมองโลกทมสขภาวะ มเปาหมาย

เพอมงสงเสรมใหเยาวชนไดเรยนรตนเอง ร จกสรางและรกษาสมพนธภาพกบคนอนๆ เรยนร

ความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม ดำเนนชวตอยางมสขภาวะและคณภาพชวตทด และ

สามารถคดวเคราะห เทาทน สามารถเผชญและจดการการดำเนนชวตอยางรบผดชอบตอตนเอง

และผอนรวมทงเปนสมาชกทมคณภาพของสงคม

ความเชอพนฐาน การแนะแนวเพอพฒนาศกยภาพผเรยนสการเปนพลเมองโลกทมสขภาวะอยบนพนฐาน

ความเชอในการเตรยมเยาวชนสโลกในศตวรรษท21ดงน

1. เยาวชนมความคดเหนและมความสามารถในการตดสนใจเลอกส งท เหมาะสม

กบตนเองได หากไดรบขอมลทเปนจรงอยางสมบรณ รวมทงมทศนะทเหมาะสม และมทกษะ

ในการจดการกบทางเลอกเหลานน

2. เยาวชนควรไดรบโอกาสทจะรบรขอมลอยางรอบดาน เพอรจกตวตนของตนเอง รจก

และเคารพคนอน รวมทงมโอกาสแลกเปลยนทศนะใหสามารถมองโลกไดอยางรจกคดวเคราะห

และไดรบการฝกฝนทกษะในการดำเนนชวตอยางมสขภาวะ

3.การเรยนรจากประสบการณ ทงประสบการณจรงและประสบการณจำลอง ถอเปน

การเรยนรทมประสทธภาพยงผจดการเรยนรจงควรมทกษะในการจดกจกรรมการเรยนรใหเยาวชน

4.ผจดกจกรรมการเรยนรตองวางใจและเชอมนในศกยภาพของเยาวชนและตระหนกถง

ความแตกตางของเยาวชนแตละคน

5.แตละบคคลลวนมคณคาและศกดศร จงไมสามารถแบงแยก กดกนดวยเพศ เชอชาต

ศาสนาวฒนธรรมหรอรสนยมทางเพศ

-589�� (1-41)ok.indd 1 6/3/17 2:46:56 PM

� การแนะแนวแบบมงอนาคต

6.การบงคบทงทางกาย วาจา และใจ ทงโดยการใชกำลงหรอการใชวาจาบบคน หรอ

การใชอำนาจจากบทบาททตนมอยใหผอนปฏบต คด หรอเชอตาม โดยขดเจตจำนงของบคคลนน

ถอวาเปนเรองทผดจรยธรรม

7.บคคลยอมตองรบผดชอบตอการกระทำและผลของการกระทำของตน

8.สมพนธภาพระหวางบคคลทด ยอมตองมการสอสารอยางเปดเผยและตรงไปตรงมา

เยาวชนควรไดรบการสงเสรมใหเปดเผยและสามารถบอกเลาหรอปรกษาความคบของใจในชวต

โดยปราศจากการตดสนคณคา

9. เยาวชนตองมทางเลอกในการเรยนร ตามความถนดของตนเอง เพ อพฒนาตนส

ความเปนเลศในสงทตนสนใจ

ทกษะสำคญสำหรบการบมเพาะพลเมองโลกในศตวรรษท 21 จากพนฐานความเชอดงกลาว การจดบรการและกจกรรมแนะแนวจงใหความสำคญ

กบการพฒนาทกษะและการเรยนรของผเรยนทจำเปนตอการดำเนนชวตในโลกศตวรรษท 21

ของเยาวชนซงจำแนกออกเปน4ดานดงน

1.ทกษะพนฐาน(CoreSkills)ไดแก

l การสอสาร

l การคำนวณ

l การใชICT

l การแกปญหา

l การทำงานกบผอน

2.ทกษะการเรยนรและพฒนาตน (Personal Learning&Development Skills)

ไดแก

l เหนคณคาและเชอมนในตนเอง

lตระหนกรในตนและรจกตนเอง

lทศนะเชงบวกตอการเรยนร

lจดการ/ควบคมตนเองได

lคดวเคราะหอยางมเหตผล

-589�� (1-41)ok.indd 2 6/3/17 2:46:57 PM


3.ทกษะพลเมอง/ความรบผดชอบตอสงคม(CitizenshipSkills)ไดแก

l มสวนรวมกบกจกรรมชมชน/สงคม

lเคารพความหลากหลาย

lเหนบทบาท/มสวนรวมในการสรางใหเกดความเทาเทยมความยตธรรมในสงคม

lศกษา/เหนปญหาสงคมและลงมอทำเพอนำไปสการเปลยนแปลง

l เขาใจวาสทธมาพรอมความรบผดชอบและปฏบตตามนน

lมขนตตอความหลากหลายและไมเลอกปฏบต

4.ทกษะการทำงาน(EmployabilitySkills)ไดแก

lวางแผนงาน/กจกรรมได lมทกษะการจดการตนเองและผอน

lตรงเวลามวนยทำงานดวยตนเองได

lจดลำดบความสำคญของงานและทำงานไดตามเวลา

lสามารถทำงานรวมกบคนอน

lตงใจเตรยมการลวงหนาและยดหยน

lมจรยธรรมในการทำงาน

การจดขอบขายเนอหาสาระ เพอการแนะแนวและพฒนาผเรยนสความเปนพลเมองโลก

ทมสขภาวะ ควรครอบคลมขอบขายทกษะทง 4 ดาน ดงกลาว โดยอาจพจารณามงสงเสรมในประเดน

ตางๆดงน

l การเรยนรตนเองในเรองเพศวถสมพนธภาพกบคนรอบขางและทกษะในการจดการชวต

l การเรยนรความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม

l การเรยนรทกษะในการใชชวตและทำงานรวมกบผอน และการจดการความขดแยง

อยางสนต

lการมสวนรวมในกจกรรมเพอชมชน/สงคม มบทบาทในการสรางประโยชน และ

รวมแกไขปญหาสงคมสวนรวม

lการบมเพาะความใฝร และมทกษะในการแสวงหาความร ใชประโยชนจาก

แหลงขอมลขาวสารแหลงเรยนรและแหลงสารประโยชนตางๆในชมชน/สงคม

lการสรางสรรคสงใหมๆเพอประโยชนตอตนเองสงคมและประเทศชาต

lการกลาเผชญความเสยง กลานำเสนอความคดทแตกตางตรงขามกบความคดเหน

ของผ อ น กลาตดสนใจดวยเหตผลในเร องท อาจเกดความผดพลาด หรอจดการกบปญหาทม

ความคลมเครอมคำตอบไมชดเจนไมมทางออกทเดนชดเพอใหผเรยนเกดการเรยนรเตบโตเขมแขง

และเกดสมฤทธผลในระยะยาว

-589�� (1-41)ok.indd 3 6/3/17 2:46:59 PM


l ความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ และประสทธผล

ในแนวทางทสรางสรรค รอบรดานทศนภาพ (ภาษาภาพ สญลกษณ สญรป) รจกตความ สรางสอ

ในการพฒนาการคด การตดสนใจ และการเรยนร สามารถประเมน แสวงหา สงเคราะห และ

ใชขอมลขาวสารอยางมประสทธผล

lสามารถใชเครองมอทงคอมพวเตอร โปรแกรมระบบสอสาร เครอขายและเครองมอ

อนๆทางดานเทคโนโลยสารสนเทศไดในโลกแหงความเปนจรงในปจจบน

lความสามารถในการปฏสมพนธกบผอนเขาใจความหมายอารมณแรงจงใจเกยวกบ

พฤตกรรมของตนเองและผอนในสถานการณตางๆ

lการสอสารเชงปฏสมพนธ สามารถสรางความหมาย และสอสาร แลกเปลยนขอมล

ความคดผานสอเครองมอและกระบวนการทใชอยในยคปจจบนไดอยางมประสทธผล

lความรความเขาใจดานเศรษฐกจ สามารถระบประเดนทางเศรษฐศาสตร วเคราะห

ผลกระทบของการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและนโยบายสาธารณะทมตอตนเอง ชมชน และสงคม

โดยรวม

lความเขาใจเรองกฎหมาย คณธรรม จรยธรรม ในการใชเทคโนโลย และสามารถ

ประยกตใชเทคโนโลยเพอใหเกดความสมดลระหวางความซอสตยและคณภาพชวต

lการจดการและควบคมการใชเทคโนโลย เพอสงเสรมใหเกดประโยชนตอสาธารณะ

และปกปองคมครองสงคมสงแวดลอมและอดมการณประชาธปไตย

-589�� (1-41)ok.indd 4 6/3/17 2:47:00 PM


ในสภาวะทมการเคลอนไหวเปลยนแปลงเพอการปฏรปการศกษาทวโลก บทบาทของ

งานแนะแนวในสถานศกษาไดเปลยนแปลงมาโดยตอเนอง หากแตอยในสภาพของการเพมภาระงาน

ทขนกบสถานการณและสภาวะวกฤตทเกดขนโดยทยงคงรปแบบการแนะแนวแบบเดมไว ในชวง

แรกเรมเปนการแนะแนวเพอแกปญหาเศรษฐกจและการวางงานจงมงเนนทการแนะแนวอาชพ

เพอการมงานทำ ตอมาไดหนมามงเนนการใหคำปรกษาดานจตวทยาอนเนองจากปญหาสขภาพจต

การปรบตวและบคลกภาพรวมถงการแนะแนวการศกษาตอและการสงเคราะหดานทนการศกษา

การเปลยนแปลงในระยะตนสงผลใหมการพฒนาครแนะแนวเพอการใหคำปรกษานกเรยน

เปนรายบคคลและกลมในทศวรรษท 1990 บทบาทและภาระของงานแนะแนวไดเพ มขน คอ

การใหความใสใจกบการปองกนแกไขปญหายาเสพตด การกลนแกลงรงแก การใชความรนแรง

ในสถานศกษาและปญหาการฆาตวตายฯลฯ

อยางไรกตาม ระบบการแนะแนวทเออตอการทศทางการศกษาทม งพฒนาสมรรถนะ

ของผเรยนใหสามารถดำรงตนเปนพลเมองโลกทมสขภาวะในศตวรรษท 21 จำเปนตองปรบเปลยน

วธคดและระบบบรการแนะแนว

จากการจดบรการทตอบสนองความตองการของผเรยนและกระแสสงคมในแตละยค

มงตามแกปญหาทเกดขนของผเรยนมาเปนการออกแบบการแนะแนวโดยมเปาประสงคทชดเจน

ในการมงพฒนาสมรรถนะสำคญเพอใหผเรยนทกคนประสบความสำเรจใน“การเรยนร”และเตบโต

เปนผใหญทมคณภาพ งานแนะแนวทมงสมฤทธผล (Result-Based Guidance) เปนแนวทาง

การพฒนางานแนะแนวทเนนวธการเชงระบบเพอพฒนานกเรยนอยางรอบดาน โดยถอวานกเรยน

คอผทตองไดรบการเอาใจใส ดแล ชวยเหลอเปนสำคญทสดในเบองตน ดงนนวธการดำเนนงาน

จงมงไปทตวนกเรยนมากกวาลกษณะ และประเภทบรการทจดให ประเดนสำคญคอการปรบเปลยน

แนวคดจากเดมทมองงานแนะแนวดวยการตงคำถามวา“ครแนะแนวทำอะไร?” ซงเปนการนำพา

เขาสวงจรทไมสนสดของบรการ โครงการและกจกรรมตางๆทหลากหลายรวมทงภาระงานทตางๆ

ทเพมขน มาสการตงคำถามใหมวา“นกเรยนมความเปลยนแปลงแตกตางกนอยางไรบาง อนเปน

สมฤทธผลทเกดจากงานแนะแนว?”โดยมแนวทางเสนอแนะเพอการเปลยนแปลงพฒนาระบบดงน

บทท 2 กระบวนทศนใหมของการแนะแนว :

การแนะแนวทมงสมฤทธผลของผเรยน

-589�� (1-41)ok.indd 5 6/3/17 2:47:01 PM


แนวทางการจดบรการแนะแนวทใหความสำคญกบสมฤทธผลของผเรยน ตองคำนงถง

ประเดนตอไปน

การมงเนนสมฤทธผลหรอผลสำเรจของผเรยน

เปนการปรบวธการจากเดมทมงเนนการตอบสนองความตองการของนกเรยนของแตละ

สถานศกษา โดยการมงเนนพฒนาสมรรถนะทเปนสมฤทธผลของนกเรยนโดยยดหลกการ และ

การระบความตองการจำเปนในการพฒนานกเรยนทหลากหลายรอบดาน ครแนะแนวตองคำนงถง

การพฒนาผ เรยนแบบองครวม โดยจดใหมการวางแผนจดบรการและกจกรรมแนะแนวอยาง

เปนระบบ โดยมการวเคราะหพฒนาการตามชวงวย ความตองการดานการศกษา การพฒนาอาชพ

การพฒนาตนเองทงดานอารมณ สงคมของผเรยน โดยมการกำหนดกจกรรมและตวชวดในแตละ

ระดบชนอยางเจาะจงเพอเปนแนวทางทชดเจนในการพฒนาสมรรถนะของผเรยนทกคน

ความรบผดชอบตอการเรยนรของผเรยน

เมอเปาหมายอยทการพฒนาสมรรถนะใหกบผเรยนทกคน จงเปนความรบผดชอบของ

ครแนะแนวทตองคำนงถงความแตกตางในการเรยนรของผเรยน เพอสามารถคดคนและจดกระบวนการ

เรยนรทสอดคลองกบผเรยนแตละคน ซงเปนการประกนคณภาพการแนะแนวโดยใชหลกการทำงาน

เชงวชาชพทใหความสำคญกบความแตกตางในการเรยนร และพฒนาการของนกเรยน โดยปรบ

กระบวนการแนะแนวและบรการใหหลากหลาย เหมาะสม เพยงพอทจะสรางความเชอมนไดวา

นกเรยนทกคนประสบผลสำเรจ

การทำงานเปนทม

นอกจากครแนะแนวแตละคนจะรวมกนทำงานเปนทมแลว โรงเรยนควรสงเสรมใหมการ

ประสานสรางคณะบคคลทมความรความสามารถและมสวนเกยวของกบการพฒนานกเรยน ทงน

รวมถงบคลากรทงภายในและภายนอกสถานศกษา และผปกครองของนกเรยนดวย อนจะสงผล

ใหทลายกำแพงของการแบงแยกงานกนทำในโรงเรยน ลดความซำซอนของการสอสารถายทอด

ทสำคญคอจะสงผลตอการขยายรปแบบการปฏบตงานเพอสงเสรมนกเรยนทกคนอยางทวถง

และรอบดาน

การพฒนาผเรยนแบบองครวม จำเปนตองอาศยทมทำงานสหวชาชพและความสามารถ

ทหลากหลายของบคลากรทงในสถานศกษาและภาคเครอขายทจะชวยเสรมสรางความเขมแขง

ในการจดกจกรรมการแนะแนวเพอพฒนาผเรยนใหครอบคลมผเรยนทกคน และลดความซำซอน

ของกจกรรม

-589�� (1-41)ok.indd 6 6/3/17 2:47:03 PM


การวางแผนอยางมระบบโดยใชขอมลเชงประจกษ

งานแนะแนวในสถานศกษาแบบเดม สวนมากวางแผนและออกแบบการใหบรการ

โดยการสอบถาม สำรวจความตองการจากนกเรยน คร ผ ปกครอง และสมาชกในชมชนวา

ควรใหบรการแนะแนวอะไรบาง ซงการสำรวจดงกลาวมกไดขอมลทเปนเพยงความคดเหน ความรสก

ความตองการ หรอขอเรยกรองของนกเรยน คร หรอผปกครอง ซงขอมลดงกลาวไมคอยไดชวย

ใหเปนพนฐานทแสดงขอเทจจรงเก ยวกบผลกระทบจากบรการแนะแนวของโรงเรยนทเกดข น

กบนกเรยน

ดงนนในการพฒนาระบบงานแนะแนวใหเกดสมฤทธผลควรใชขอมลเชงประจกษจากการ

ดำเนนการของโรงเรยน พฒนาการของผเรยน ผลการทดสอบ การประเมน รวมถงการศกษาวจย

จากความตองการจำเปนของนกเรยน เปนแหลงขอมลสำคญในการกำหนดเปาหมายการพฒนานกเรยน

ทงนเพอใชในการกำหนดสมรรถนะสำคญทตองเสรมสรางในตวผเรยน และเพอพฒนาบรการและ

กจกรรมการแนะแนวทกำหนดสมฤทธผลในตวผเรยนใหชดเจนรวมถงพฒนาแผนงานการดำเนนงาน

แนะแนวทเนนผลสำเรจของนกเรยนดวย

การประเมนผลการแนะแนว

แนวทางการประเมนผลกจกรรมและบรการแนะแนวทมงผลสำเรจในการพฒนาสมรรถนะ

ผเรยนจะพจารณาจากจำนวนนกเรยนทสามารถแสดงถงสมรรถนะดานตางๆทเปนผลจากการเรยนร

และพฒนาผานบรการและกจกรรมแนะแนว ไมใชจำนวนนกเรยนทไดรบบรการหรอจำนวนนกเรยน

ทไดรวมกจกรรม

ขอมลเชงประจกษด งกลาวจะชวยใหครแนะแนวและผ เก ยวของวเคราะหความ

กาวหนาและพฒนาการของผเรยน ยนยนพฒนาการของผเรยน และวเคราะหจดแขงจดออน

ของการจดบรการและกจกรรมแนะแนวทดำเนนการ เพอนำไปสการพฒนา ปรบปรงประสทธผล

ของการดำเนนงานและการจดกจกรรมการเรยนรทจดใหผเรยน รวมถงการพจารณาถงความจำเปน

ในการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ ซงจะนำไปสการประเมนผลการปฏบตงานของครแนะแนว

จากเดมท เนนการปฏบตกจกรรมตามภาระหนาท มาส การพจารณาผลงานท เปนสมฤทธผล

ซงเกดกบผเรยน

การประเมนผลงานครแนะแนว

ตวชวดความสำเรจของครแนะแนว ในระบบการแนะแนวซงมงสมฤทธผลการเรยนรของ

ผเรยนเปนสำคญจงอยทความสามารถในการคดคนสรางสรรคคดเลอกและจดกระบวนการบรการ

กจกรรมการเรยนรทสามารถพฒนาสมรรถนะของผเรยนทกคนอยางเหนผล ดงนนการเรยนรของ

ผเรยนจงเปนตววดความสำเรจของครแนะแนวในแนวทางน

-589�� (1-41)ok.indd 7 6/3/17 2:47:04 PM


การบรหารจดการและภาวะผนำ

ผบรหารสถานศกษาควรคาดหวงใหครแนะแนวไดแสดงภาวะผนำในการพฒนา ทบทวน

ปรบปรงแผนงานและระบบงานแนะแนวอยางสมำเสมอ เพอใหบรรลผลตามความจำเปนในการ

พฒนานกเรยน โดยลดบทบาทในการช นำ กำกบ กจกรรมการปฏบตงานของครแนะแนว

ขณะเดยวกนควรสงเสรมใหครแนะแนวมบทบาทในการบรหารจดการพฒนาระบบการแนะแนว

ของสถานศกษา แนวทางการจดบรการและดำเนนกจกรรมแนะแนวแบบน ครแนะแนวจะเปน

ผจดการระบบการแนะแนวและเปนผนำในการพฒนาปรบปรงบรการแผนงานโครงการและกจกรรม

แนะแนวเพอใหมประสทธภาพสงสดในการพฒนาสมรรถนะของผเรยน

การปฏบตงานเชงรกเปนระบบ

ระบบการแนะแนวทม งสมฤทธผลของผเรยนน เปนลกษณะการดำเนนงานแนะแนว

ในเชงรก การปฏบตงานมงเนนการสงเสรมและการปองกน ซงคาดการณเอาไวลวงหนาอยางเปนระบบ

ตามขนตอนและสภาพพฒนาการของนกเรยนโดยคำนงถงความตองการสถานการณปญหาทผเรยน

อาจตองเผชญในแตละชวงวย ตลอดจนบรบทและสภาวการณทางสงคมทมแนวโนมจะสงผลกระทบ

ตอพฤตกรรมของนกเรยนโดยไมรอใหผ เรยนมปญหาหรอตองการใชบรการ โดยมงพฒนาและ

เสรมสรางทกษะในการดำรงชวต การจดการ ปองกน แกปญหา และเผชญกบสถานการณชวต

ทผเรยนสามารถนำไปปรบใชไดจรง เชนการจดกจกรรมประสบการณการเรยนรการฝกฝนฝกทกษะ

ปฏบตการแกปญหาและทกษะการดำรงชวตทจำเปนอนๆใหกบนกเรยนทกคน

-589�� (1-41)ok.indd 8 6/3/17 2:47:06 PM


เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร(InformationandCommunicationTechnology

หรอICT)คอการผสานเทคโนโลยสารสนเทศเขากบระบบสอสารโทรคมนาคมทครอบคลมระบบสอสาร

อนไดแกวทยโทรทศนโทรสารโทรศพทเครองมอการสอสารอนๆกบระบบคอมพวเตอรซอฟตแวร

ฐานขอมล และบรการสารสนเทศ ตลอดจนระบบเครอขายโทรคมนาคมจำนวนมากทเช อมโยง

ตดตอกนและใชรวมกนได อนเทอรเนตเปนเครอขาย ICT ทเชอมโยงแผขยายครอบคลมทวโลก

และเปนทงส งแวดลอมและเคร องมอสำคญในการพฒนาผเรยนใหมศกยภาพเปนพลเมองโลก

นกเรยนจำเปนตองไดรบการสงเสรมใหมสมรรถนะดานขอมลขาวสาร มทกษะในการแสวงหาขอมล

และวเคราะหขอมลเพอประกอบการตดสนใจไดดวยตนเอง

นอกจากน ครแนะแนวสามารถใชอนเทอรเนตเพ อการตดตอส อสารกบกล มครหรอ

ผเชยวชาญในสาขาวชาการทเกยวกบงานในหนาท หรอตามความสนใจ ตลอดจนสมครเขารวมเปน

สมาชกขององคกรวชาชพหรอกลมสนใจใชอนเทอรเนตซงมใหบรการหลายเวบไซต รวมถงเครอขาย

สงคมออนไลน นอกจากนครแนะแนวสามารถใชอนเทอรเนตเปนเครองมอสบคน คนควา วจย เพอ

การแนะแนวและใหคำปรกษาเชงจตวทยาการจดหาสอนวตกรรมทางการแนะแนวและแหลงบรการ

สนเทศทางดานการศกษาอาชพตลอดจนการพฒนาทกษะการดำรงชวตดานตางๆ

การแนะแนวเพอเสรมสรางสมรรถนะดานขอมลขาวสาร อนเทอรเนตนบวาเปนแหลงขอมลขาวสารขนาดมหมาและหลากหลายมทงขอมลทมสาระ

และไรสาระทงทถกตองและผดพลาดการแนะแนวโดยใชICTเพอสงเสรมสมรรถนะดานขอมลขาวสาร

จงเปนกระบวนการสงเสรมใหนกเรยนสามารถแสวงหาขอมลความรหาคำตอบและสรางสรรคงาน

ไดดวยตนเองทกษะทสำคญในการสงเสรมสมรรถนะดานขอมลขาวสารม8ประการคอ

บทท 3 การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เพอการแนะแนว

-589�� (1-41)ok.indd 9 6/3/17 2:47:07 PM

�0 การแนะแนวแบบมงอนาคต

1. การสบคนขอมล(Searching)

2. การตงคำถาม(Questioning)

3. การวางแผน(Planning)

4. การรวบรวมจดระเบยบ(Gathering)

5. การเชอมโยงจดโครงสราง(Sorting)

6. การสงเคราะหสรางสรรค(Synthesizing)

7. การประเมน(Evaluation)

8. การนำเสนอรายงาน(Reporting)

1. การสบคนขอมล (Searching) จดมงหมายสำคญ คอ การใหนกเรยนสามารถคนควาขอมลทตองการใหพบ ทกษะยอย

ทจำเปนคอ

l เรยนรการใชเครองมอสบคน

l มประสบการณในการเปรยบเทยบการสบคนขอมลเร องเดยวกนดวยเคร องมอ

สบคนทตางกน

lรแหลงหรอขอบขายของขอมลทตองการคนควา

lเรยนรและฝกวธการสบเสาะสบสาวสบคนทหลากหลายและชาญฉลาด

2. การตงคำถาม (Questioning) การคนหาขอมลทตองการใหพบเปนเพยงจดเรมตนของการพฒนาสมรรถนะ ครจำเปน

ตองสงเสรมใหนกเรยนตอบสนองตอขอมลทไดมา รจกประเมนคาของเนอหาสาระ มใชเพยงแต

รบขอมลโดยไมไตรตรอง ครสามารถใชอนเทอรเนตยกระดบทกษะ การคดวเคราะห วจารณ

โดยใหนกเรยนร จกต งคำถามและประเมนท งเน อหาสาระแหลงขอมลท พบจากอนเทอรเนต

การฝกทกษะการตงคำถาม คอ การกระตนสงเสรมใหนกเรยนไดคดคนหาประเดน หรอปญหา

ทสงสยหรอตองการคำตอบดวยตนเองอยางอสระ

3. การวางแผน (Planning) การสงเสรมใหนกเรยนรจกวางแผน กำหนดเปาหมาย และขอมลทตองการไวลวงหนา

จะทำใหนกเรยนสามารถเลอกแหลงขอมลทมคณภาพนาเชอถอสงไดดวยตนเอง และมประสทธภาพ

ประหยดเวลา แทนทจะแวะเวยนจากแหลงหนงไปอกแหลงหนงเรอยๆ อยางไรจดหมาย โดยไมคำนงวา

แหลงขอมลใดทจะเปนประโยชน

-589�� (1-41)ok.indd 10 6/3/17 2:47:09 PM

��การแนะแนวแบบมงอนาคต

4. การรวบรวมจดระเบยบ (Gathering) เมอนกเรยนไดขอมลทมคณภาพตามทตองการจากแหลงตางๆ แลว ทกษะทจำเปน คอ

การรวบรวมสะสมขอมล และจดระเบยบ จดประเภทขอมลทสำคญๆ เอาไวเพอนำมาเรยกใช

ไดดวยตนเองแทนทจะปลอยขอมลปะปนกระจดกระจายและจดสาระสำคญไดยาก

5. การเชอมโยงจดโครงสราง (Sorting) เปนทกษะทตอเนองจากการจดระเบยบขอมล โดยการกำหนดเคาโครงหรอโครงสราง

ขอมลทสมพนธกนหรอเปนเรองราวสอดคลองเชอมโยงกนมาปะตดปะตอหรอจดเขาชดเดยวกน

ทงนเปนผลมาจากประเดนคำถามหรอเรองราวทตองการคนควาซงกำหนดไวเบองแรก

6. การสงเคราะหสรางสรรค (Synthesizing) เปนความสามารถในการแสดงมมมองความคด การตดสนใจ ตลอดจนสรางผลงาน

ทใชภาษา คำพด คำอธบาย หรอชนงานทเปนตวของตวเอง มใชนำขอมลหรอขอสรปของผอน

มาอางหรอบอกตอซงในกระบวนการนถอไดวาผเรยนไดสรางขอมลความรใหมขนมาเองไดแลว

7. การประเมน (Evaluation) นกเรยนจะตรวจสอบ ทบทวน ขอคนพบประเดนคำตอบ และตดสนใจเพอประเมนวา

ขอมลความรทคนพบนนเหมาะสม เปนประโยชนมากนอยเพยงใด การประเมนเปนวงจรทดำเนนไป

อยางตอเนอง ยงนกเรยนมประสทธภาพสงขนเวลาทใชในการจดเกบ รวบรวม และประมวลผลจะลดลง

และยงชวยใหนกเรยนไมรบรอนดวนสรป

ในการเสรมสรางทกษะดานขอมลขาวสารของนกเรยน ครแนะแนวจำเปนตองสงเสรม

ความสามารถในการวเคราะหและประเมนคณคาสาระของแหลงขอมลบนเวบไซตทเรยกคนจาก

อนเทอรเนตซงโดยทวไปแลวมตวชวดคณภาพของเวบไซตทสำคญๆคอ

l ความยากงายในการเรยกใช(Accessibility)ในแงความเรวและความสะดวก

l ความถกตองนาเชอถอ (Accuracy) ซงรวมทงเนอหาสาระ แหลงขอมล และผสราง

หรอเผยแพร

l ความเหมาะสม (Appropriateness) เปนการพจารณาความเหมาะสมของเนอหาสาระ

ในแงการรบรของผใชวายากงายเพยงใดตรงวตถประสงคทจะใชงานหรอไม

-589�� (1-41)ok.indd 11 6/3/17 2:47:10 PM

�� การแนะแนวแบบมงอนาคต

l ความนาสนใจในการนำเสนอ (Appeal) เปนการประเมนความสวยงามหรอ

คณลกษณะทางดานรปลกษณ สสน รปแบบการนำเสนอวากระตนใหเกดความสนใจ นาเพลดเพลน

หรอชวยใหเกดการเรยกใชงานหรอไมเพยงใดตามการรบรของผใช

ครอาจสงเสรมใหนกเรยนตรวจสอบและประเมนเวบไซตโดยผานกระบวนการเรยนร

ดวยตนเองซงมกจกรรมเสนอแนะดงน

- การเปรยบเทยบเวบไซตทมเนอหาสาระเดยวกน นกเรยนเปรยบเทยบความเหมอน

ความแตกตางและลกษณะเฉพาะของเวบไซตตามแนวทางแบบประเมนสำหรบนกเรยนแลวใหนกเรยน

จบคหรอจบกลมเลอกเวบไซตเพอเปรยบเทยบวาเวบไซตใดนาเชอถอมากนอยกวากน

- การเปรยบเทยบขอมลกบแหลงขอมลนอกอนเทอรเนต ครใหนกเรยนเปรยบเทยบขอมล

ทเรยกคนจากเวบไซตกบขอมลจากแหลงภายนอก โดยอาจใหไปสอบถามจากผรอนๆ ในโรงเรยน

หรอในชมชน เชน ครอนๆ ครบรรณารกษ ผรในชมชน หรออาจใหนกเรยนนำขอมลไปตรวจสอบ

กบเอกสารตำราวารสารวสดอางองในหองสมด

- คนควาเพมเตมเกยวกบเวบไซต ครกำหนดใหนกเรยนเรยนรเกยวกบเวบไซตทเรยกคน

เพมเตมซงอาจทำไดเชนสอบถามความคดเหนของครผปกครองหรอผรหรอสอบถามแหลงขอมล

ทสรางเวบไซต

- เปรยบเทยบแหลงขอมลสองแหลง ครอาจแนะใหนกเร ยนศกษาเปรยบเทยบ

ขอมลจากหนงสอพมพหรอวารสารออนไลน ซงนำเสนอขาวสารความคดเหนในเรองเดยวกน เชน

การเมองสงแวดลอม

- เปรยบเทยบสาระระหวางมออาชพกบมอสมครเลน เพอใหนกเรยนไดเขาใจวาการ

สบคนในหวขอเรองเดยวกน มกจะมเวบไซตทมเนอหาสาระทถกตอง ละเอยด ครอบคลมกวาอก

เวบไซตหนงเสมอ

8. การนำเสนอรายงาน (Reporting) การนำเสนอขอมล รายงานขอคนพบหรอแสดงผลงานทสรางสรรคข นมาดวยตนเอง

เปนเรองสำคญมาก ซงตางจากการนำผลงานหรอความคดของคนอนมาแสดง การนำเสนอผลงาน

ตอผฟงโดยเฉพาะอยางยงเพอนๆ นกเรยน หรอการทไดแสดงผลงานตอคนทวโลกบนเวบไซต

นอกจากจะเปนแรงจงใจทสำคญแลวยงชวยเพมความรบผดชอบรวมกน และยกระดบสมรรถนะของ

ผเรยนทกคน

-589�� (1-41)ok.indd 12 6/3/17 2:47:12 PM


การใชสอสงคมออนไลนเพอการแนะแนวและใหคำปรกษาเชงจตวทยา ในสงคมดจทลยคศตวรรษท 21 ทพฒนาการทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มบทบาทครอบคลมวถชวตของมนษยทวโลกอยางมาก ทงในดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม

ซ งรวมท งดานการศกษาเรยนร ยอมสงผลกระทบตอการดำเนนชวตและการศกษาของเดก

และเยาวชน เยาวชนสวนใหญจะใชเวลาไมนอยกบกจกรรมการใชเทคโนโลยผานอปกรณ

ประเภทโทรศพทมอถอ สมารทโฟน คอมพวเตอร แทบเลต ฯลฯ เพ อการส อสาร บนเทง

และแสวงหาความร

ปจจบนการสอสารบนเครอขายโทรศพทและอนเทอรเนตพฒนาถงขนการใชเครอขาย

สงคม (Social Networks) กนอยางกวางขวางทวโลก ดวยโปรแกรมสอสงคม (Social Media

Applications) เชน Facebook Twitter,WhatsApp, LINE เปนตน ซงนบไดวาเปนโอกาสอนด

ทครแนะแนวและผใหคำปรกษาจะใชประโยชนจากเครองมอเหลานในการใหตดตอสอสาร ใหขอมล

ใหคำปรกษานกเรยนและผเกยวของใหเกดประโยชนสงสด และพบวามขอดตรงทไมถกจำกดดวยเวลา

และสถานทและยงชวยใหนกเรยนบางคนกลาทจะเปดเผยขอมลความรสกสวนตวมากกวาในภาวะ

ทเผชญหนาตวตอตวกบคร หากแตการประยกตใชตองกระทำดวยความระมดระวง และคำนงถง

จรยธรรมทางวชาชพดวยเปนสำคญ

ผลการศกษาจากประสบการณของผใหคำปรกษาเชงจตวทยาระดบมธยมศกษาตอนปลาย

พบวาการใชสอออนไลน เชน เฟซบก เพอใหบรการเปนทพงพอใจของผใช โดยในระยะ 3 ปแรก

เปนการเปดกลมสมครใจเขารวมเปนสมาชก เพอพดคย แลกเปลยนขอมล ใหคำปรกษากลม

ดานการเรยนและการศกษาตอ กลมสนใจดงกลาวมนกเรยนตางโรงเรยนเขารวมดวยในภายหลง

ตอมาไดพฒนาเปนแฟนเพจทมเหตการณ เรองราว กจกรรม ความสมพนธทนาสนใจของนกเรยน

และผปกครอง ปรากฏวามผ ใหความสนใจเพมมากขน มการโพสตแลกเปลยนขอมล ความร

การทศนศกษาแหลงเรยนรสถานศกษาตอบนโลกออนไลนอยางกวางขวาง

นอกจากนยงมการใชประโยชนจากสอสงคมในการแนะแนว ปองกนแกไขปญหานกเรยน

ทมพฤตกรรมเบยงเบน หรออาจไดรบอนตรายจากเหตการณใชความรนแรง การกลนแกลงรงแก

การสงสญญาณทำรายตนเองหรอผอน การลวงละเมดหรอการคกคามทางเพศ ทงนครแนะแนว

อาจใชระบบรายงานในสออยางเฟซบกรายงานพฤตกรรมเสยงทพบในชมชน เพอปองกนปญหา

ทอาจกระทบตอความปลอดภยของเดกๆและสถานศกษาได

-589�� (1-41)ok.indd 13 6/3/17 2:47:13 PM


ขอเสนอแนะและประเดนทางจรยธรรมในการใชส อสงคมออนไลนท ครแนะแนวและ

ผใหคำปรกษาพงพจารณา

1.ครไมควรใชสอสงคม เชน เฟซบก สบสาว ตรวจสอบ ชวตความเปนอยสวนตวของ

นกเรยนและครอบครวของเดก ยกเวนจะไดรบอนญาตเสยกอน เพราะการกระทำดงกลาวอาจเขาขาย

ลวงละเมดสทธสวนตวของเดก

2.การส อสารผานส อสงคมของครผ ใหคำปรกษาควรม งเนนใหขอมลสารสนเทศ

ทเปนสาระ หรอรายละเอยดทสำคญและใชภาษาถอยคำทเหมาะสม ควรหลกเลยงถอยคำตลาด

หรอภาษาพดทเปนคำไมสภาพ

3. ในกรณทนกเรยน ผปกครอง หรอผมสวนไดสวนเสยกบการจดการเรยนการสอน

ในโรงเรยนตดตอหรอสมครขอเปน “เพอนออนไลน” ทมลกษณะเปนการสวนตว ครผใหคำปรกษา

ควรชแจง สอสาร ทำความเขาใจถงเสนแบงขอบขายและการตดตอสมพนธใหชดเจนวาบทบาท

ความสมพนธจะอยในฐานะของครผใหคำปรกษากบนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของรบผดชอบ

เทานน ทางทดครควรเปดบญชผใชทเปนทางการของวชาชพขนมาตางหาก แยกจากบญชผใช

ทเปนเฟซสวนตว เพอใชในการบรการใหคำปรกษา ขอเสนอแนะ ใหขอสนเทศดานการปรบตว

การศกษาตอหรอการประกอบอาชพ

4.ครผ ใหคำปรกษาควรตรวจสอบการโพสต แชร เฟซ หรอหนาขอมลของตนเอง

เปนระยะๆ เพอพจารณาวามนกเรยนผปกครองหรอบคคลอนๆ ใดบางทแสดงความคดเหนหรอ

นำขอมลทเราโพสตไวไปแชรหรออางถงในทอนๆ อยางไร ทงนเพอทราบขอมลปอนกลบ คำถาม

หรอปฏกรยาปอนกลบของประเดนทกลาวถง

-589�� (1-41)ok.indd 14 6/3/17 2:47:14 PM


การแนะแนวอาชพในระบบเศรษฐกจยคใหม การแนะแนวการศกษาและอาชพไมใชเรองใหม แตสภาวการณการเปลยนแปลง

ทางเศรษฐกจสงคมทสงผลกระทบตอการดำรงชวตของผ เรยนทงในปจจบนและอนาคต

เปนสงจำเปนทตองทบทวน กำหนดทาทและแนวทางสงเสรมผเรยนใหไดพฒนาตนเตมตาม

ศกยภาพ ในภาวะทขอมลขาวสารมปรมาณทบทวทวมโลก นกเรยนควรไดรบขอมลสนเทศ

ทเหมาะสม พอเพยง มคณภาพพอทจะชวยใหเหนแนวทางในการเลอกและตดสนใจวางแผน

การศกษาและอาชพทเหมาะกบตนเอง นอกเหนอจากการสงเสรมสนบสนนในดานการเรยน

ดานสงคมและสวนตว

การพฒนาเศรษฐกจโลกนบตงแตการปฏวตอตสาหกรรมในปลายศตวรรษท 18 ถง

ตนศตวรรษท 19 ทำใหการผลตของโลกขยายตวอยางรวดเรวเขาสยคเศรษฐกจอตสาหกรรม

(Industrial Economy) และตอมาความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศไดเปนปจจย

ขบเคลอนสำคญมาสเศรษฐกจขอมลขาวสาร (InformationEconomy)ทำใหเกดภาวะการเปลยนแปลง

อยางรวดเรวของบรบทการพฒนาเศรษฐกจและสงคมโลก ซงในเศรษฐกจยคปจจบนมการพฒนา

องคความรและนวตกรรมอยางกาวกระโดด ทเรยกวาเปนยคเศรษฐกจฐานความร (Knowledge-

Based Economy) ทขบเคลอนโดยกลมอตสาหกรรมทเกยวกบการวจยและพฒนากบอตสาหกรรม

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ปจจยทสงผลใหเกดการเปลยนแปลงสำคญของระบบเศรษฐกจยคใหมประการหนงคอ

อนเทอรเนต ซงเปรยบเสมอนกระแสไฟฟาของยคขอมลขาวสารททำใหเกดการรวมตวของนวตกรรม

องคกรทกประเภท

ลกษณะสำคญของเศรษฐกจยคใหมคอ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจขนอยกบ

ความรและนวตกรรมความสามารถในการเพมสมรรถนะในการสรางสรรคความรใหม ซงไดรบ

การเสรมหนนโดยตรงจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การแขงขนทางเศรษฐกจ

ดำเนนครอบคลมไปทวโลกพรอมๆกบระบบการพงพาอาศยทเกดขนในระดบโลกกำลงแรงงาน

สวนใหญอยในระดบทองถนแตทนเคลอนยายไปมาอยางกวางขวางรวดเรวในระดบโลก

บทท 4 การแนะแนวอาชพสอนาคต

-589�� (1-41)ok.indd 15 6/3/17 2:47:16 PM


อยางไรกตาม ในทศวรรษทผานมาไดเกดกระแสการพฒนารปแบบทางเศรษฐกจ

ทขบเคลอนการพฒนาโดยใชเศรษฐกจเชงความคดสรางสรรค กอใหเกดแนวคดวาดวย “เศรษฐกจ

สรางสรรค” (Creative Economy) ซงมความหมายโดยกวางวา “การสรางมลคาทเกดจาก

ความคดของมนษย”

กลาวโดยยอไดวาระบบเศรษฐกจยคใหม(NewEconomy)เปนพฒนาการทางเศรษฐกจ

ทเนนความรนวตกรรมและความสามารถในการสรางสรรคความร ซงมแนวคดทเปนกระแสหลก

อย 2 ประการ คอ เศรษฐกจฐานความร (Knowledge-Based Economy) ทเนนการวจย

และพฒนาองคความรนวตกรรมควบคกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกบแนวคด

เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) ทเนนการสรางผลงานจากการใชความร การศกษา

ความคดสรางสรรคทรพยสนทางวฒนธรรมภมปญญาของสงคมและเทคโนโลยนวตกรรมสมยใหม

แนวโนมลกษณะกลมงานอาชพในระบบเศรษฐกจยคใหม สำหรบผใชความรความคดของตนเองเปนทน

1. กลมงานทใชความรความสามารถทางคณตศาสตร

2. กลมงานทตองใชความสามารถในการสงเคราะห

3. กลมงานทตองใชความสามารถในการอธบายสอสารถายทอด

4. กลมงานทตองใชความสามารถในการหลอมรวมแนวปฏบตท เปนเลศ เพอเพม

ประสทธภาพหรอยกระดบคณภาพการดำเนนงาน

5. กลมงานทเกยวของกบการอนรกษพฒนาสงแวดลอมและพลงงาน

6. กลมงานทปรบประยกตใหเหมาะสมกบวฒนธรรมหรอแบบแผนการดำรงชวต

ในทองถนทงระดบภายในประเทศและระหวางประเทศ

7. กลมงานทใชความสามารถในการสรางสายสมพนธและความพงพอใจใหบคคล

ผรบบรการ

8. กลมงานทใชความสามารถในการจดการอำนวยความสะดวกประสานความรวมมอ

9. กลมงานทใชความเชยวชาญ ความสามารถพเศษเฉพาะทไมสามารถทดแทนไดงาย

ดวยเทคโนโลยดจทลหรอบคคลอน

10. กลมงานทผกพนกบวถชวตประจำวนของชมชนทองถน

11. กลมงานทตองอาศยความสามารถในการปรบตวอยางตอเนอง

12. กลมงานทสามารถใชทกษะหลายๆ ทกษะในการปฏบตโดยบคคลคนเดยว (Multi-

SkillsWorker)

-589�� (1-41)ok.indd 16 6/3/17 2:47:18 PM


เศรษฐกจสรางสรรคและงานอาชพในประเทศไทย โอกาสในการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค

สำนกงานพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดศกษา วเคราะหเงอนไขทเปนโอกาส และ

แรงผลกดนการขบเคลอนเศรษฐกจสรางสรรคไวดงน

1. แหลงทมาใหมของการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

เศรษฐกจไทยยงมโอกาสในการเตบโต โดยการพฒนาแหลงรายไดใหมของประเทศ

ทงทเปนรายไดจากการสงออกสนคาวฒนธรรมและรายไดภายในประเทศจากการใชจายภายใน

ประเทศ

การสราง/ขยายธรกจภายในประเทศในธรกจสรางสรรค โดยการสรางบรรยากาศ

แหงการเรยนร การใชความคดสรางสรรค การคา และการลงทน จะสรางผลไดทไมตกอยกบธรกจ

ขนาดใหญแตเพยงผเดยว แตจะมผรบประโยชนอกมากมายตงแตผมอาชพอสระ ชมชน ไปจนถง

วสาหกจขนาดยอม

2. ความรำรวยทางวฒนธรรม

ความไดเปรยบและความรำรวยทางวฒนธรรม ภมปญญา และความหลากหลาย

ทางชวภาพของไทยสามารถ เปนแรงบนดาลใจและเปนวตถดบทสามารถนำมาตอยอดดวยความคด

สรางสรรค ผนวกดวยองคความรและเทคโนโลยสมยใหมจะทำใหความรำรวยทางวฒนธรรม

ซงมความหลากหลายตามภมสงคมในประเทศไทย มความโดดเดนสามารถนำมาผลตสนคาและ

บรการทสรางสรรค และสรางสนทรยภาพได กลาวไดวาวฒนธรรม ภมปญญา และวถชวตไทย

ถอเปนขมทรพยของประเทศไทย

3. ศกยภาพในการผลต

ไทยมศกยภาพในการผลต เหนไดจากมลคาของเศรษฐกจสรางสรรคของไทยในรอบ

5-10 ป มอตราการขยายตวเปนบวกในทกป กลมสำคญทมมลคาสงในเศรษฐกจสรางสรรค 3 กลม

คอ งานออกแบบ งานฝมอและหตถกรรม และแฟชน เนองจากคนไทยมความเปนเลศในงานทใช

ทกษะมอหรอหตถศลป

งานอาชพในขอบเขตของเศรษฐกจสรางสรรค 1. ดานการสบทอดทางวฒนธรรม(Heritage)

-งานฝมอและหตถกรรมไดแกผลตภณฑงานจกสานถกทอเครองใชในการเดนทาง

จากหนง ผลตภณฑในครวเรอนจากไม ดอกไม ใบไมประดษฐ เซรามกทใชวธผลตดวยมอ

เครองประดบโลหะมคาเพชรพลอยเจยระไนหรอเพชรพลอยรวง

-589�� (1-41)ok.indd 17 6/3/17 2:47:19 PM


-การทองเทยวเชงวฒนธรรม (CulturalandHeritageTourism) ไดแก การทองเทยว

ทมงเรยนรจากวฒนธรรมและมรดกทางประวตศาสตรแหลงวฒนธรรมทคงเอกลกษณเฉพาะถน

-การแพทยแผนไทย (Thai Traditional Medicine) ไดแก ยาไทย ยาสมนไพร

นวดแผนไทย การผดงครรภ เครองมอทางการแพทยไทย โดยอาศยความรหรอตำราทไดถายทอด

และสบตอมา

-อาหารไทย (Thai Food) ไดแก อาหารทมการผสมผสานกบวฒนธรรมการดำรงชวต

ของคนไทยในแตละทองถนเชนอาหารพนเมองขนมไทยอาหารในงานเทศกาลเปนตน

2. ดานศลปะ(Arts)

-ศลปะการแสดง (Performing Arts) ไดแก การจดกจกรรม บรการทางศลปะ

การแสดงและบรการทางดานมหรสพเชนระบำคอนเสรตวงดนตรละครเวทตางๆ

-ทศนศลป (Visual Arts) ไดแก งานจตรกรรม ภาพพมพ ภาพถาย และงาน

ประตมากรรม

3. ดานสอ(Media)

-การพมพและสอการพมพ (Publishing) ไดแก การทำสำเนาสงพมพ สำเนาสอ

บนทกขอมล รวมถงการบรการทเกยวของกบการพมพอนๆ เชน การเรยงพมพ การแกะแมพมพ

และการเขาเลม การพมพหนงสอ หนงสอพมพ แผนพบ ใบปลว ปฏทน สอสงพมพตางๆ และ

การบรการทางการพมพอนๆ

-การกระจายเสยง (Broadcasting) ไดแก การกระจายเสยงทางโทรทศน

การกระจายเสยงทางวทย และการบรการทางการกระจายเสยงสถานวทยกระจายเสยงและโทรทศน

และหองสง ซงดำเนนกจการหลกเกยวกบการผลตรายการวทยและโทรทศนทกประเภท เชน

รายการบนเทง รายการเพอสงเสรมการศกษา รายการขาว กฬา พยากรณอากาศ สมภาษณบคคล ฯลฯ

โดยเปนรายการสดหรอบนทกลงแถบบนทกในสอตางๆ เพอเผยแพรและกระจายเสยง รวมถง

การขายใหเชาเกบรกษาเพอการกระจายเสยงหรอแพรภาพและการนำกลบมาแพรภาพซำ

-ภาพยนตรและวดทศน(FilmandVideo)ไดแกการบรการการผลตหรอจำหนาย

ภาพยนตรและแถบวดทศน รวมทงการจำหนายหรอใหเชาฟลมและแถบวดทศน สถานประกอบการ

ทดำเนนการหลกเกยวกบการขายหรอใหเชาภาพยนตร หรอแถบวดทศน แกอตสาหกรรมอน

ซงมใชเปนการจำหนายใหแกสาธารณชนทวไปรวมถงการดำเนนงานทเกยวของกน

-ดนตร(Music)ไดแกการบนทกเสยงการทำซำและเครองดนตร

-589�� (1-41)ok.indd 18 6/3/17 2:47:21 PM


4. ดานงานสรางสรรคแบงตามลกษณะของงาน(FunctionalCreations)

-งานออกแบบ (Design) ไดแก การผลตและขายเฟอรนเจอร การตกแตงภายใน

เครองครว เครองแกว ของเลนตางๆ การออกแบบกราฟก ออกแบบบรรจภณฑ รวมทงบรการ

ออกแบบตางๆ

-แฟชน (Fashion) ไดแก การผลตเครองแตงกาย การออกแบบ จดทำตวอยาง

จดเตรยมการผลต การขายเครองแตงกายสำเรจรป และการรบจางตดเสอใหลกคา ยกเวนการผลต

เสอผาจากผาถกทผลตขนเองและเครองสวมสำหรบกฬา

-งานโฆษณา (Advertising) ไดแก การดำเนนกจกรรมเกยวกบการโฆษณา ทงทาง

สอสงพมพ สอบนทก สอบนทกเสยงอนๆ และงานออกแบบงานโฆษณา งานบรการทางการโฆษณา

และการดำเนนงานทเกยวของ

-สถาปตยกรรม (Architecture) ไดแก การดำเนนงานเกยวกบการกอสรางทวไป

การกอสรางเฉพาะงาน และงานวศวกรรมโยธา การตอเตมดดแปลง การกอสรางลกษณะชวคราว

การซอมแซม งานวศวกรรมโยธา กจกรรมดานสถาปตยกรรมและวศวกรรม รวมถงการบรหาร

โครงการงานกอสราง ออกแบบกอสราง จดประเภทบรการทางสถาปตยกรรม วศวกรรม และ

การใหคำปรกษาทางเทคนคทเกยวของ

-ซอฟตแวร (Software) ไดแก ซอฟตแวรทใชในการจดเกบและประมวลผลขอมล

ทงการใชงานบนคอมพวเตอรหรออปกรณอนเชนโทรศพทมอถอและเครองใชไฟฟาตางๆ

พหปญญากบการแนะแนวอาชพ พหปญญากบเสนทางอาชพ

แนวคดเรองพหปญญามงอธบายวธการทมนษยจะใชศกยภาพแสดงออกซงผลงาน หรอ

การทำงานดวยปญญาดานตางๆอยางกวางขวางหลากหลายซงจะชวยใหเดกและเยาวชนเหนชองทาง

ในการประกอบอาชพทเหมาะสมกบปญญาความสามารถดานทตนม ซงในกระบวนการสงเสรม

แนะแนว ใหคำปรกษาดานอาชพของนกเรยน สามารถนำทฤษฎพหปญญาไปใชประโยชน โดยการ

สนบสนนใหนกเรยนสำรวจตรวจสอบโลกของงานอาชพ ควบคไปกบพหปญญาดานทตนเองพฒนา

ไดด โดยใชกจกรรมและวธการสอดแทรกบรณาการเขาสกระบวนการใชหลกสตรอยางเปนระบบ

เชน บรณาการลงในหนวยการเรยนร การสบคนขอมลอาชพจากทองถน แหลงประกอบการ และ

จากเครอขายอนเทอรเนต ตลอดจนจดกจกรรม โครงการสงเสรมการคนควา เรยนรดานอาชพ

บคคลทประสบความสำเรจตามลกษณะพหปญญาดานตางๆ

-589�� (1-41)ok.indd 19 6/3/17 2:47:22 PM


รายการตอไปนเปนตวอยางอาชพตางๆจำแนกตามลกษณะของพหปญญาแตละดาน

ปญญาดานดนตร

นกดนตร คตกว นกแตงทำนองเพลง นกรอง ครดนตร ผอำนวยการเพลง วศวกรเสยง

นกรองประสานเสยงผจดรายการเพลง(ดเจ)นกดนตรบำบดฯลฯ

ปญญาดานมตสมพนธ

วศวกรสถาปนกมณฑนากรจตรกรนกออกแบบศลปครศลปะนกถายภาพนกประดษฐ

นกบนนกแกะสลกนกวางผงเมองนกสำรวจฯลฯ

ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว

นกกฬาชางฝมอชางอญมณนกแสดงเกษตรกรชางเครองยนตชางกอสรางครพลศกษา

นกกายภาพบำบดศลปนสาขานาฏศลปเตนรำนกกายกรรมฯลฯ

ปญญาดานภาษา

นกเขยน นกประพนธ นกพด วทยากร นกหนงสอพมพ สอสารมวลชน (ผประกาศขาว

ผจดรายการ)นกกฎหมายเลขานการผพสจนอกษรบรรณารกษครสอนภาษาฯลฯ

ปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร

นกคณตศาสตร นกวทยาศาสตร นกเศรษฐศาสตร ผตรวจสอบบญช นกบญช นกสถต

นกวเคราะหคอมพวเตอรนกวจยเชงปรมาณฯลฯ

ปญญาดานการเขาใจตนเอง

นกจตวทยา นกบวช บาทหลวง นกจตบำบด นกแนะแนว ผสอนจตวทยา นกวางแผน

ผประกอบการฯลฯ

ปญญาดานมนษยสมพนธ

นกแนะแนว นกสงคมสงเคราะห นกสงคมวทยา นกจตวทยาสงคม นกมานษยวทยา

นกประชาสมพนธพยาบาลนกการเมองนกบรหารผจดการนกขายฯลฯ

ปญญาดานธรรมชาตแวดลอม

นกชววทยา นกนเวศวทยา นกอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นกปาไม

นกสมทรศาสตรนกประชากรศาสตรนกภมศาสตรฯลฯ

-589�� (1-41)ok.indd 20 6/3/17 2:47:24 PM


อยางไรกตาม ในกระบวนการจดการเรยนร และการแนะแนวใหคำปรกษาดานอาชพ

ครควรสรางความเขาใจใหแกนกเรยนวา การทำงานใดๆ กตาม ลวนตองใชความสามารถ

ดานอนๆ ประกอบดวย เพราะในการประกอบอาชพหนงๆ กตองเกยวของกบสงคม บคคลอน

อาชพอน ดงนนตองสอสารเปน และควรทำใหนกเรยนตระหนกดวยตนเองวา แมจะมความสามารถ

ทางปญญาทโดดเดนดานใดดานหนง แตกตองอาศยทกษะความรวธการทเก ยวของกบปญญา

ดานอนๆเพอการดำรงชวตดวย

เสนทางอาชพในอนาคต แนวโนมลกษณะงานอาชพในอนาคต ผเชยวชาญและนกอนาคตศกษาไดสำรวจและ

พยากรณแนวโนมลกษณะงานอาชพทโดดเดนในอนาคต ซงมพฒนาการตอยอดแตกแขนงจาก

กลมอาชพในปจจบนจนถงอาชพทยงไมเคยปรากฏมากอนโดยคาดการณในชวงปค.ศ.2020ขนไป

ตวอยางเชน

- วศวกรดานเทคโนโลยชวภาพและชวภาพบำบด

- ผเชยวชาญดานทรพยากรมนษย

- ทนตนามย

- วศวกรพลงงานนวเคลยรและแสงอาทตย

- ยนโปรแกรมเมอร(GeneProgrammer)

- วศวกรอาหาร

- ผควบคมอากาศ(WeatherController)

- นกอนรกษธรรมชาต

- นกเกษตรกรรมในเขตเมอง

- ผควบคมจราจรทาอวกาศยาน(SpaceportTrafficControl)

- นกพยากรณแผนดนไหว

- ฯลฯ

-589�� (1-41)ok.indd 21 6/3/17 2:47:25 PM


ขอคดเกยวกบการแนะแนวการศกษาและอาชพ วตถประสงคของการแนะแนวการศกษาและอาชพ เปนการจดประสบการณการเรยนร

เพอสงเสรมสนบสนนใหผเรยน

Ëมความเชอมนและตระหนกรในตนเองเกยวกบคานยม ทกษะ ความสนใจ และ

จดแขงของตนเอง

Ëมแรงจงใจใฝเรยนรอยางเขมขนแขงขน สรางเปาหมายทชดเจนเพอผลในการใช

ความเพยรพยายามอยางจรงจงในระหวางเปนนกเรยน

Ëเพมพนความสามารถในการตดสนใจอยางมประสทธผลในการเลอกทางศกษาตอ

และเลอกทางอาชพ

Ëพฒนาความพรอมในการเตรยมการประกอบอาชพในสงคมเศรษฐกจยคใหม

รวมถงการปรบตวและพงตนเพอความอยรอดอยางย งยนในโลกของงานอาชพ

ทเปลยนแปลงทาทาย

ดงนนหลกการสำคญในการแนะแนวอาชพระดบการศกษาขนพนฐานทควรพจารณาคอ

1. คำนงถงพฒนาการของผเรยนเกยวกบการรบร ความเขาใจ อารมณ สงคม คานยม

และเจตคตทมตอโลกอาชพ

2. พฒนาการทางการศกษาและอาชพเปนกระบวนการทดำเนนไปตลอด ชวงชวตของ

บคคลทมข นตอนในการทำความตระหนกรบร ดานอาชพ การสำรวจอาชพ และการวางแผน

ดานอาชพ

3. การพฒนาอตลกษณแหงตนของผเรยนเปนพนฐานสำคญในการสงเสรมพฒนาการ

ดานอาชพ ซงรวมถงการทำความกระจางในความสนใจและคานยม การทำความเขาใจจดแขง

การพฒนาขดความสามารถและการกำหนดบทบาททาทและแบบแผนการดำรงชวต

4. การแนะแนวในระดบมธยมศกษาตอนตน ควรมงเนนการสำรวจดานอาชพ เพอ

ใหเกดความเขาใจตนเองมากขน รวมทงเสนทางการศกษาและอาชพทเปนทางเลอกซงเหมาะ

กบตนเอง โดยการสำรวจโลกของงานอาชพ ความถนด ความสนใจ คานยมแหลงและแนวทาง

การศกษาตอ

5. การแนะแนวในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ควรมงเนนการวางแผนดานอาชพ เพอ

ชวยใหผเรยนสามารถสงเคราะหขอมลสารสนเทศจากแหลงตางๆ เพอการตดสนใจทางการศกษา

และอาชพ โดยการพฒนาทกษะดานขอมลขาวสาร การวเคราะห และสงเคราะหขอมล การรเรม

สรางสรรคและทกษะการตดสนใจ

-589�� (1-41)ok.indd 22 6/3/17 2:47:26 PM


บรรณานกรม

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2552). เศรษฐกจสรางสรรค

(TheCreativeEconomy).กรงเทพฯ:บรษทบ.ซ.เพรส(บญชน)จำกด.

สำนกงานบรหารการมธยมศกษาตอนปลาย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2553).

คมอการสรางเครอขายรวมพฒนาและการสงเสรมศกยภาพผเรยน.กรงเทพฯ:โรงพมพ

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกด.

.(2554).มธยมศกษายคใหมสมาตรฐานสากล2561.กรงเทพฯ:โรงพมพชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทยจำกด.

Castells,Manuel. (seconded.2010).TheRiseof theNetworkSociety,The Infor

mationAge:Economy,SocietyandCultureVol.I.Cambridge:Blackwell.

Friedman,ThomasL.(2006).TheWorldIsFlat:ABriefHistoryoftheTwenty-FirstCentury.

NewYork:Farrar,StrausandGiroux.

FuturistSpeakers.“55JobsoftheFuture”.RetrivedMay20,2016fromhttp://www.

futuristspeaker.com/business-trends/55-jobs-of-the-future/

MinistryofEducation,Singapore.(2011).EducationandCareerGuidance.Retrived

March15,2016fromhttp://www.moe.gov.sg/education/programmes/social-

emotional-Iearning/education-career-guidance/

-589�� (1-41)ok.indd 23 6/3/17 2:47:28 PM

�� การแนะแนวแบบมงอนาคต �� การแนะแนวแบบมงอนาคต

-589�� (1-41)ok.indd 24 6/3/17 2:47:30 PM


ภาคผนวก

-589�� (1-41)ok.indd 25 6/3/17 2:47:31 PM

�� การแนะแนวแบบมงอนาคต �� การแนะแนวแบบมงอนาคต

-589�� (1-41)ok.indd 26 6/3/17 2:47:33 PM


พหปญญาคออะไร พหปญญา (Multiple Intelligences) เปนทฤษฎทางสตปญญาทพฒนาโดย โฮวารด

การดเนอร(HowardGardner)ซงเสนอวามนษยมความแตกตางกนเพราะมความฉลาดแตกตางกน

และสตปญญาของมนษยไมไดมขอบเขตจำกดอย เพยงแคเชาวนปญญา (IQ) แตมหลายดาน

ซงการดเนอรไดคนพบในชวงแรกจำนวน 7 ดาน และไดศกษาวจยเพมเตม พบวาอาจมมากกวานน

และประกาศเพมอกหลายดานในทนขอนำเสนอรวม8ดาน

สตปญญาความฉลาดของบคคลจะแสดงออกซงความสามารถในการแกปญหาและ

สรางสรรคผลงาน

พนฐานของทฤษฎพหปญญา

1. ปญญามลกษณะเฉพาะดาน เน องจากความสามารถของสมองและความฉลาด

แตละดานจะอยตามสวนเฉพาะตางๆ ของสมอง ดงนนปญญาแตละดานจะอยแยกสวนกน เชน

นกเรยนทมความสามารถทางคณตศาสตรแตไมสามารถถายโยงไปยงการจดจำใบหนาคนได

2. เราจะทราบชนสงสดของปญญาแตละดานจากผลงานของผนนเพราะความงอกงาม

ของปญญาแตละดานมชวงพฒนาแตกตางกนเชนความสามารถทางดนตรมกปรากฏใหเหนในวยเดก

ปญญาดานคณตศาสตรอาจฉายแววออกมาในวยรนหรออายมากกวานน

3. ปญญาแตละดานมชดความสามารถและมระบบสญลกษณของตนเอง นอกจากน

ปญญาแตละดานจะแสดงออกซ งความสามารถหลายลกษณะ เชน คนมปญญาทางภาษา

อาจดอยความสามารถในการพดเลาเรองแตมความสามารถในการอานและเขยนไดด

4. แตละคนมปญญาครบทกดาน ทฤษฎพหปญญาระบวา แตละคนมปญญาครบทง 8 ดาน

แตจะมมากนอยไมเทากนและคนสวนใหญจะมปญญาในระดบสงเพยงหนงหรอสองดานสวนดานอน

อาจไมสงมาก

5. ปญญาดานตางๆ ทำงานปฏสมพนธกนปญญาหลายดานจะทำงานสมพนธรวมกน

และมลกษณะทซบซอน

6. ทกคนสามารถพฒนาความฉลาดแตละดานใหสงขนได

-589�� (1-41)ok.indd 27 6/3/17 2:47:35 PM


พหปญญามอะไรบาง ปญญาทง8ดานมชดความสามารถของแตละดานมองคประกอบหลกมพฒนาการแตกตางกนมสญลกษณเฉพาะและมตำแหนงทอยของระบบประสาทในสมองมสาระสำคญดงน 1. ปญญาดานดนตร(MusicalIntelligence) เปนความสามารถทเดนดานความไวในทำนอง เสยง จงหวะ เขาใจและสรางจงหวะทำนองไดด ซาบซงการแสดงออกทางดนตร รบรและคดเปนเสยงและจงหวะ ปญญาทางดนตรเปนปญญาทพฒนากอนดานอนๆ ผลงานสงสดปรากฏในนกดนตรคตกวผอำนวยเพลงนกแตงเพลงนกรองวศวกรเสยงฯลฯ ตำแหนงของระบบประสาทดานดนตรอยทขมบดานขวา 2. ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว(BodilykinestheticIntelligence) เปนความฉลาดดานกาย-สมผสซงแสดงออกซงความสามารถในการควบคมการเคลอนไหวของรางกายและความคลองในการใชกลามเนอมอกบวตถ ลกษณะพฒนาการขนอยกบปจจยทเปนองคประกอบ ความยดหยน ความแขงแรงและประเภทของการแสดงออกเชนการเตนบลเลตการเลนบาสเกตบอลยมนาสตกฯลฯ ผลงานสงสดปรากฏในผทเปนนกกฬานกเตนรำประตมากรชางฝมอนกแสดงฯลฯ

ตำแหนงความสามารถดานนอยทบรเวณเซราเบลลมและมอเตอรคอรเทกซของสมอง 3. ป ญญาด านตรรกะและคณตศาสตร (Logical and MathematicalIntelligence) เปนความฉลาดดานตวเลข มความไวในเร องจำนวน เหตผล การวนจฉย แบบแผนสามารถคดเชงนามธรรม วเคราะห คาดการณ จำแนกประเภท จดหมวดหม และสรปขอมลไดดลกษณะพฒนาการสตปญญาดานนจะสงสดตอนวยรนและผใหญตอนตน และจะเรมเสอมถอยเมออายราว40ปขนไป ผลงานสงสดปรากฏในนกคณตศาสตรนกวทยาศาสตรนกบญชนกเศรษฐศาสตรนกสถตนกวเคราะหโปรแกรมเมอร ความสามารถดานนอยบรเวณสมองดานหซาย 4. ปญญาดานภาษา(LinguisticIntelligence) เปนปญญาทแสดงความฉลาดในดานการใชภาษา ถนดคดเปนถอยคำ ภาษา ไวตอเสยงของคำ ความหมาย โครงสรางและหนาทของคำในภาษา พฒนาการดานนเรมงอกงามตงแตวยเดกและคงอยจนถงวยชรา ผลงานสงสดปรากฏในนกเขยน นกพด นกการเมอง นกหนงสอพมพ นกประพนธ กวนกกฎหมาย

ความสามารถดานภาษาปรากฏอยบรเวณโบรคาและเวมมด(ขมบดานซายและดานขวา)

-589�� (1-41)ok.indd 28 6/3/17 2:47:36 PM


5. ปญญาดานมตสมพนธ(SpatialIntelligence)

เปนความฉลาดในการมองเหนพนท ไวตอส เสน รปทรง เนอหา เหนความสมพนธของ

มตเหลาน ถนดคดเปนภาพหรอรปทรง สสน สามารถรบร ส งท มองเหนภายนอกและแปลง

เขาสการรบรภายในได พฒนาการดานศลปะเรมแตวยเดกจนถงวยชรา สวนความคดดานรปทรง

เรขาคณตเรมในวยตนๆสวนรปทรงสามมตจะเรมชวงอายประมาณ10ขวบ

ผลงานสงสดจะปรากฏในกลมจตรกร สถาปนก นกออกแบบ วศวกร มณฑนากร นกบน

นกวางผงเมอง

ตำแหนงปญญาดานมตอยในสมองบรเวณสวนหลงของสมองซกขวา

6. ปญญาดานมนษยสมพนธ(InterpersonalIntelligence)

เปนความฉลาดในการรบร อารมณ ความร สก ความคด เจตนาของผ อ น มความไว

ในการรบรตความนำเสยงสหนากรยาทาทางของผอนสามารถเขาถงโนมนาวชกจงและปฏบตตว

ไดเหมาะสมตออารมณและความตองการของผอนพฒนาการทสำคญจะอยในชวง3ปแรกของชวต

ผลงานสงสดปรากฏในกลมนกบรหาร นกการเมอง ผจดการ นกจตวทยา นกแนะแนว

นกประชาสมพนธนกขายเจาหนาทการทตนกเจรจาตอรองนกสงคมวทยานกมานษยวทยา

ความฉลาดดานมนษยสมพนธปรากฏอยบรเวณสมองดานหนา สมองซกขวา และระบบ

ลมบค

7. ปญญาดานการเขาใจตนเอง(IntrapersonalIntelligence)

เปนความสามารถทางปญญาดานการรจกและเขาใจตนเอง รเทาทนอารมณความรสก

ของตนเอง เขาใจตนเองตามความเปนจรงทงจดออนจดแขง ตงความปรารถนาอดมคต และจดการ

กบตนเองไดดพฒนาการสำคญอยในระยะ3ปแรกของชวต

8. ปญญาดานธรรมชาตแวดลอม(NaturalisticIntelligence)

เปนความฉลาดดานการเชอมโยงความสมพนธของปรากฏการณของสงมชวตในระบบ

นเวศธรรมชาตและสงแวดลอมสามารถคาดการณทำนาย อธบายปรากฏการณธรรมชาตทเกยวของ

สมพนธกนไดด

ผลงานสงสดปรากฏในนกชววทยา นกนเวศวทยา นกวทยาศาสตรธรรมชาต นกอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมฯลฯ

-589�� (1-41)ok.indd 29 6/3/17 2:47:38 PM


เราจะร ไดอยางไรวานกเรยนมปญญาดานใด การประเมนพหปญญาของนกเรยนตองคำนงถงสงตอไปน

1. นกเรยนทกคนมปญญาทกดานและสามารถพฒนาปญญาทกดานใหเตมศกยภาพขนสง

ของแตละคนได

2. ไมควรตดสนวานกเรยนคนใดมปญญาความฉลาดดานใดดานหนงเพยงดานเดยว

เพราะนกเรยนสวนมากมแนวโนมจะมความฉลาดสงหลายดาน

3. การประเมนพหปญญาของผเรยน เปนเพยงการคนหาศกยภาพของผเรยน วาม

“แววความฉลาด” ในดานใดบางเทานน ทงนเพอหาวธการสงเสรมพฒนาการใหเกดประโยชน

ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน

4. ขณะนยงไมมแบบทดสอบ(Test)เฉพาะสำหรบทดสอบปญญาทกดานถงแมแบบทดสอบ

มาตรฐานบางประเภทจะทดสอบปญญาบางดานได แตไมใชเจตนารมณของการประเมนพหปญญา

เพราะทฤษฎน เช อวาความฉลาดของคนจะ “ฉายแวว” ออกมาใหประจกษไดดวยพฤตกรรม

ความสนใจ และผลงานของผนน ดงนนการคนหาศกยภาพดานพหปญญาของผเรยนควรใชวธการ

ทหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงการสงเกตและการประเมนตามสภาพจรง

แนวทางการคนหา เพอประเมนศกยภาพดานพหปญญาของผเรยนมขอเสนอดงน

1. สงเกตและบนทก วธการประเมนพหปญญาทเหมาะสมทสด คอการสงเกตพฤตกรรม

วาเดกชอบประพฤตอยางไรเวลาวางชอบทำอะไรเชนเดกทฉลาดดานดนตรอาจชอบนงเคาะจงหวะ

หรอฟงเพลงเดกทถนดทางภาษาอาจชอบพดคยหรออานเขยนหนงสอ

การบนทก ครควรจดบนทกพฤตกรรมเดนๆ ของนกเรยนแตละคน โดยใชสมดบนทก

ทใชอยเปนประจำโดยบนทกสนๆเมอสงเกตแบบสะสมไวโดยอาจเรมจากเดกทครใหความสนใจกอน

2. เกบหลกฐานรองรอย นอกจากการบนทกพฤตกรรม ครอาจเกบหลกฐานขอมล

ดวยวธอ นๆ เชน ผลงานหรอภาพถายผลงานของนกเรยน ทงทเปนชนงานและแฟมสะสมงาน

เทปบนทกเสยงวดทศน

3. สมภาษณพดคยกบนกเรยน โดยอาจอธบายลกษณะของพหปญญา แลวสอบถามวา

นกเรยนชอบหรอถนดทางใด

-589�� (1-41)ok.indd 30 6/3/17 2:47:39 PM


4. จดกจกรรมใหนกเรยนมสทธเลอกหลากหลายในการศกษาคนควาแสดงออก

5. สนทนากบครคนอนๆ และผปกครอง เพ อใหไดขอมลความฉลาดของนกเรยน

จากครท สอนวชาตางกน และผท ใกลชดผเรยนทสดคอผปกครอง ซงจะเปนผใหขอมลทชวย

ทำความกระจางไดด

6. ศกษาผลการเรยนในระยะยาว เอกสารรายงานผลการเรยนและระเบยนสะสม

จะชวยใหครเหนแววความฉลาดของผ เร ยนวาเดกมพฒนาการเดนในกล มสาระหรอวชาใด

มความถนดและความสนใจในเรองใด

7. ใชแบบสำรวจ/บนทกการสงเกต ครอาจใชแบบสำรวจตอไปนชวยบนทกการสงเกต

เพอตรวจสอบและประเมนพหปญญาของนกเรยน

-589�� (1-41)ok.indd 31 6/3/17 2:47:40 PM


แบบบนทกการสงเกตเพอประเมนพหปญญา

ชอนกเรยน....................................................................................................ชน....................................

คำชแจง จงกาเครองหมาย¸หนาขอความทตรงกบลกษณะนกเรยน

ปญญาดานดนตร

ชอบเคาะจงหวะหรอฮมเพลงในระหวางเวลาเรยน/ทำงาน

รองเพลงไดไพเราะถกจงหวะทำนอง

ชอบฟงเพลงฟงดนตรหลากหลาย

บอกเสยงดนตรจงหวะหรอทำนองเพลงทผดได

สามารถจดจำและรองเพลงหรอทำจงหวะทำนองดนตรไดถกตอง เมอไดยนหรอฟงเพลง-

ทำนองดนตรเพยงแคครงสองครง

มความสามารถเลนเครองดนตร

มความสามารถเคาะจงหวะดนตรหรอเลนเครองตไดถกตอง

เขารวมกจกรรมหรอฝกปฏบตดานดนตร

รจกบทเพลงทำนองเพลงและเครองดนตรหลากหลาย

ชอบสรางทำนองเพลงเสยงดนตรโดยการผวปากปองปากหรอใชวสดใกลตวเชนใบไม

กระดาษ

พฤตกรรมหรอจดเดนอนๆทสงเกตพบ

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

-589�� (1-41)ok.indd 32 6/3/17 2:47:42 PM


ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว

ชอบเคลอนไหวนงเฉยๆอยไมไดนาน

เวลาพดคยชอบออกสหนาทาทางและใชมอประกอบ

ชอบแตะตองสมผสสงของ

มกใชเวลาวางอยกลางแจงวงกระโดดเลนกบเพอน

มความสามารถเลนกฬาไดด

สามารถแสดงทาทางเลยนแบบหรอลอเลยนบคคลอนการเคลอนไหวของสตวหรอสงของ

ชอบงานฝมองานประดษฐเชนงานประกอบชนสวนปนแกะสลกพบกระดาษถกทอ

ชอบเลนเกมทใชการบงคบของกลามเนอมอ

ชอบการแสดงหรอการเลนทมการเคลอนไหวรางกายเสยงภยตนเตน

เลอกรวมกจกรรมทเกยวกบการแสดงออกดานกฬากรฑาการแสดง


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร

คดคำนวณโจทยคณตศาสตรไดรวดเรว

ชอบเรยนคณตศาสตรหรอคดคำนวณ

ชอบตงคำถามตอเนองสบหาเหตผลทมาทไปขนตอนกระบวนการ

ชอบเกมทเกยวกบการคำนวณคาดคะเนแกปญหาเชงเหตผล

ชอบเกมทเกยวกบการคำนวณคาดคะเนแกปญหาเชงเหตผลตวเลข

มความสามารถในการจำแนกแยกแยะจดประเภทหมวดหม

มความสามารถคดหาเหตผลไดด

ชอบการพสจนทดลองขอสงสย

-589�� (1-41)ok.indd 33 6/3/17 2:47:43 PM


มความสามารถคดในเชงนามธรรมไดดเกนกลมเพอนทมอายเทาๆกน

สนใจเขารวมกจกรรมทเกยวกบการสาธตการทดลองทางวทยาศาสตร

ชอบใชเวลาวางเลนเกมเชนหมากรกเกมแกปญหาคณตศาสตร


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญญาดานภาษา

ชอบอานหนงสอ

ชอบฟงเรองเลานทานนยาย

มความจำเหตการณตางๆ ในรายละเอยดไดด เชนบคคลสถานท วน เวลาคณลกษณะ

อากปกรยาและถายทอดดวยถอยคำไดด

ชอบเลนเกมปรศนาอกษรไขวหรอเกมเลนคำภาษา

ระบคำศพทสำนวนคำพงเพยไดกวางขวาง

สามารถเขยนหนงสอโดยเรยบเรยงถอยคำและประโยคไดด

มความสามารถเกยวกบการใชคำคลองจองการเขยนโคลงฉนทกาพยกลอน

ชอบการเขยนบนทกประจำวนเรองสนนวนยายวารสารหนงสอพมพ

สามารถพดเลาเรองแสดงความเหนอภปรายโตวาทไดด

สนใจรวมกจกรรมเกยวกบการฟงการพดการอานการเขยน


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

-589�� (1-41)ok.indd 34 6/3/17 2:47:45 PM


ปญญาดานมตสมพนธ

ชอบขดเขยนรปภาพเสนตางๆตามสมดหนงสอเรยน

วาดภาพไดด

จำเสนทางทศทางทคนเคยไดด

ดรปภาพแผนภมแผนทแลวเขาใจอธบายไดดกวาใหอานหนงสอ

สนใจเลอกเขารวมกจกรรมเกยวกบศลปะการออกแบบ

ชอบดภาพยนตรภาพเคลอนไหวและสอทางสายตาอนๆ

ชอบเลนเกมทเกยวกบรปภาพรปทรงการตดตอตอภาพ

สนใจการออกแบบสรางงานทเปนสามมตเชนบลอกเลโก

มความสามารถในการจำแนกสใชสระบายส

มความจำและจนตนาการทเหนภาพไดชดเจน


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญญาดานมนษยสมพนธ

ชอบการพดคยกบเพอนอยไมสขระหวางเรยน

มกใชเวลาวางรวมกลมสงสรรคเลนรวมกลมกบเพอนๆ

ชอบแสดงตวเสนอตวหรออาสาใหบรการ

ชอบคบเพอนหลายๆคน

เปนทรจกมกคนของเพอนๆนกเรยนสวนใหญ

ชอบเลนเกมทเลนเปนกลมหรอทมมากกวาเลนคนเดยว

มความสามารถในการจงใจและเปนผนำในการปฏบตกจกรรมของกลม

เลอกปฏบตกจกรรมทเปนกลมหรอเกยวของกบบรการสงคมการนนทนาการ

-589�� (1-41)ok.indd 35 6/3/17 2:47:46 PM


มความสามารถเดนในการเกบจำตความสหนาทาทางนำเสยงอารมณความรสกของผอน

มความสามารถในการประสานงาน ประนประนอม และลดความขดแยงระหวางบคคล

และกลม


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญญาดานการเขาใจตนเอง

เลอกศกษาคนควาทำงานตามลำพงมากกวาทำงานรวมกบผอน

ชอบใชเวลาวางทำกจกรรมหรอทำงานอดเรกตามลำพง

สามารถบรรยายหรอสะทอนความรสกของตนเองไดชดเจน

มความเปนอสระเปนตวของตวเอง

สามารถระบจดเดนจดดอยของตนเองไดตรงตามความเปนจรงและความรสก

เมอมอบหมายใหทำงานตามลำพงจะทำไดดกวาทำรวมกบผอน

ชอบจดบนทกเหตการณสะทอนความรสกและใฝอดมคต

สนใจและมความสามารถในการวางแผนและจดการตนเอง

มความรสกภาคภมใจในตนเอง

มความสขมตระหนกในความสามารถและศกยภาพของตนเอง


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ปญญาดานธรรมชาตแวดลอม

ชอบสงเกตพฤตกรรมความเปลยนแปลงของสงมชวตเชนสตวพช

จดหมวดหมจำแนกประเภทของสตวพชไดด

บรรยาย/เปรยบเทยบลกษณะความแตกตางของพชและสตวชนดตางๆไดชดเจน

-589�� (1-41)ok.indd 36 6/3/17 2:47:47 PM


เรยนไดดในวชาหรอเรองเกยวกบชววทยาพชสตวธรรมชาตแวดลอม

สนใจเขารวมกจกรรมทเกยวกบการทศนศกษาธรรมชาตการอนรกษสงแวดลอมการปลกพช

เลยงสตว

เลอกปฏบตกจกรรมทำงานในทกลางแจงหรอสงแวดลอมธรรมชาตมากกวาในหองเรยน

หรอทผคนหนาแนน

ชอบงานอดเรกทเกยวกบการศกษาคนควาทดลองสะสมเกยวกบสตวพชวสดธรรมชาต

สามารถเชอมโยงความสมพนธของสงมชวตตางๆในสภาพแวดลอมทางธรรมชาต

เลยนเสยงและกรยาทาทางของสตวได

ระบผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมตอมนษยและสงมชวต

อนๆได


..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

-589�� (1-41)ok.indd 37 6/3/17 2:47:49 PM


ทปรกษา นายกมลรอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นายภาสกรพงษสทธากร หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพ

การศกษาขนพนฐาน

รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ ประธานพฒนาหลกสตรกลมแนะแนว

โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ

ตามแผนปฏบตการไทยเขมแขงของคณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลยและศนยเครอขาย

ทวประเทศพ.ศ.2553-2555

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย ดร.กมลรอดคลาย นายกสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยดร.เรยมศรทอง ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

ผชวยศาสตราจารยดร.นรนาทแสนสา อปนายกฝายวชาการ

ผชวยศาสตราจารยกรกฎานกคม อปนายกฝายกจกรรม

ดร.สมศกดสดากลฤทธ ประธานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

อาจารยวไลวรรณใจแกว กรรมการกลาง

อาจารยกาญจนาภวรวรรณ กรรมการกลาง

อาจารยธญสมรคเชนทรเดชา ผชวยนายทะเบยน

ผชวยศาสตราจารยเจษฎาบญมาโฮม กรรมการ

อาจารยปยพรรณพนทรพย เลขาธการ

อาจารยพชนพรสมานมตร สาราณยกร

คณะผจดทำ

-589�� (1-41)ok.indd 38 6/3/17 2:47:50 PM


คณะผเขยน/ผเรยบเรยง อาจารยรงสรรคเพงน ขาราชการบำนาญ

อาจารยมนทนาเพงน ขาราชการบำนาญ

บรรณาธการ รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ

อาจารยวไลวรรณใจแกว

อาจารยธญสมรคเชนทรเดชา

อาจารยพชนพรสมานมตร

-589�� (1-41)ok.indd 39 6/3/17 2:47:51 PM


-589�� (1-41)ok.indd 40 6/3/17 2:47:53 PM

Ï ñ çþ çõ èèï YÕûç...

Documents

Transcript of Ï ñ çþ çõ èèï YÕûç...