ДОЛНО ГРБНА БОЛКА

РАБОТИЛНИЦА ЗА РЕВМАТОЛОГИЈА ЦЕНТАР ЗА СЕМЕЈНА МЕДИЦИНА

ЦЕЛ И ЗАДАЧИ

Ажурирање на ставовите за водење на пациенти со

долно грбна болка;

На крајот од сесијата, учесниците ќе бидат во можност:

Да ги набројат причините и симптомите на долно грбна

болка (ДГБ), принципи на дијагноза и терапија;

Правилно да менаџираат пациенти со ДГБ на ниво на

ПЗЗ.

Епидемиологија на ДГБ

• ДГБ е петта причина по фреквенција, за посета на матичните

лекари, во САД;

• Во ПЗЗ 5-6% од вкупниот морбидитет се пациентит се ДГБ;

• Кај 80 % од овие пациенти, матичните лекари препишувале

најмалку по еден лек, кај 20 % два или повеќе лекови;

• Кај 85 % од овие пациенти, причина за ДГБ, била протрузија на

интервертебралниот диск.

Најчести причини за ДГБ

Миалгии

Повреди во предел на грбот

Остеопороза

Фрактура на пршлени

Ренална колика

Лумбална спондилоза

Протрузија на интервертебралните дискуси

Протрузија на интервертебрален диск

Најчесто на нивото:

Л4 – Л5 и

Л5 - С1

Како да се дијагностицира?

Анамнеза

Невролошки статус

Ртг

НМР на Л-С рбет

ЕМГ и ССЕП

Анамнеза

Кога и како настанала болката?

Точниот болен регион и ирадијација на болката?

Поранешни проблеми со рбетот?

Во каква позиција се смирува болката?

Колку време трае ДГБ (дали трае повеќе од 6 недели)?

Како реагира на аналгетска терапија?

Животни навики, физичка активност, пушење, алкохол и диета?

Други болести, трауми или други здравствени проблеми?

Користење на кортикостероиди или други лекови?

Преглед

Фокусиран преглед:

1. Знаци на компресија на коренот на нервот;

2. Евалуација на функционлниот статус на пациентот.

Инспекција и палпација

• Намалување на лордозата и сколиозта како резултат на

акутната болка;

• Принудна положба на телото - извитканост;

• Палпација на долниот дел на грбот (особено внимание на

унилатерална осетливост на глутеус и бутови, често

означува компресија на коренот на ишијадикус);

• Палапација на крвните садови (на стопалото) кај пациенти

над 50 години.

Испитување на мобилност на

рбетниот столб

Shober-ов тест

Движења со рбетот (напред, назад, странично)

Испитување на компресија на

коренот на нервот Груба моторна сила на долните екстремитети

Тонус и трофика

Испитување на одот

Флексија и екстензија на стопалото

Испитување на површниот сензибилитет по дерматоми

Знакот на Laseque

Мускулно тетивни рефлекси (пателарен и Ахил-ов рефлекс)

Патолошки рефлекси (Бабински)

Lasegue

Мускулно тетивни рефлекси

Патолошки рефлекси

Joseph

BABINSKI

Ртг на Л – С рбет

Првично, веднаш да се направи проценка на состојбата;

Анатомска анализа на коскените структури на пршленските

тела во оваа регија;

Исклучување на некои Ддг можности;

Да се започне со првична терапија и да се следи случајот 6

недели;

НМР Л-С рбет

Дилеми од нативна Ртг на Л-С рбет;

Да се видат: меките структури на рбетот, пршленските тела и

спиналниот канал;

После безуспешна 6 неделна конвенционална терапија за

интервертебрална протрузија;

Доколку на невролошки преглед се констатира невролошки

дефицит, атипичен за ДГБ;

Секогаш НМР има битна предност пред КТ, кога се работи за ДГБ.

Неврофизиолошки методи (ЕМГ и ССЕП)

Само кога имаме дијагностички дилеми;

Да се дефинира степенот на притисок на периферните

нерви;

При дилеми за синдромот на Cauda equina (уринарна

ретенција, анална инконтиненција, перианална

анестезија);

ТРЕТМАН НА ДГБ

① КОНЗЕРВАТИВНА (EBM)

② ХИРУРШКА (Sy cauda equina)

Конзервативен третман на ДГБ

Self-care education and self management;

Лежење во кревет само ако е неопходно, на цврста

подлога;

Препорачливо пациентите да лежат на грб (Psoas

позиција);

Да избегнуваат да седат;

Избегнување на физичка активност освен благо одење;

Терапија

Терапија (само МБД)

Парацетамол- НСАИД (индивидуално); EBM – efektivni. Da se zapo~ne so Paracetamol

Опиодни аналгетици (краток период, внимателно);

Антиконвулзиви (прегабалин и габапентин);

Миорелаксанти (диазепам); немаат значителен ефект

Нема силни докази дека носењето на корсет има бенефит кај ДГБ

Строго забранета физикална терапија кај акутната ДГБ

Антиконвулзиви

Габапентинот и топираматот имаат ефект кај

хроничната ДГБ;

Сите антиконвулзиви имаат одредени нус ефекти, затоа

треба да бидеме внимателни со дозите.

Клучни точки Одвоете доволно време за анамнеза и преглед кај

пациентите со ДГБ;

Рано препознавање на сериозна клиничка слика – компресија

на коренот на нервот;

Обезбедете соодветен третман на болката;

Избегнувајте препорака за лежење во кревет;

Охрабрувајте брзо враќање на секојдневните активности;

ДГБ која трае повеќе од 6 недели бара мултидисциплинарен

пристап.

РЕФЕРЕНЦИ

www.cochrane.org