ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Tui g XLI X N o. 1 2

H unyo 2 1 , 2 01 8

www. phi l i ppi nerevol uti on. i nfo

Wala’y patugsiling nga gingutaygutay ni Rodrigo Duterte ang kasug-tanan para tani liwat buksan sa Hunyo 28 ang pormal nga sugilanonpangkalinungan sa tunga sang Gubyerno sang Republika ng Pilipi-

nas (GRP) kag National Democratic Front of the Philippines (NDFP). Ginbasuraman niya ang ginpirmahan nga kasugtanan para sa "stand down" o temporaryonga pag-untat sang mga opensibang aksyon isa ka semana antes ang sugilanon.

Lunsay puro wakal lang ang gi-napaggwa ni Duterte nga "indi paako handa" kag nga kinahanglan pakuno nga "konsultahon ang publi-ko." Tuman ka nabaw nga himu-hi-mo nga rason! Labi pa subong ngagin-upangan ni Duterte ang sugila-non pangkalinungan sa pagpamilitniya nga hiwaton ang sugilanon saPilipinas, kabaliskaran sa gintalananga pagsulundan sang The HagueJoint Declaration. Kon ipilit ini niDuterte, wala ini sang liwan nga ka-hulugan kundi ang pagtapos sangsugiilanon pangkalinungan.

Ginbuyagyag ni Duterte ang iya

nga lubos nga kawawad-on sang in-teres nga seryoso nga makig-sugi-lanon sa NDFP para talakayon kaglubaron ang mga halambalanon ngayara sa ugat sang gerang sibil saPilipinas. Ginaligsa ni Duterte anghugot nga demanda sang pumulu-yong Pilipino para sa tunay nga re-porma sa duta kag pungsodnon ngaindustriyalisasyon, tunay nga de-mokrasya kag pagtapos sa kontrolkag pagpasilabot sang imperyalis-mong US sa pungsod kag gubyerno.

Sa baylo nga sugilanunon angNDFP, gusto ni Duterte nga paigti-ngon sang AFP ang gera batuk sa

Paslawon ang pasistangpadihot ni Duterte sa pag-kansela sang sugilanon

12 armas,

nakumpiskasang BHB

PITO KA ARMAS ANG nakumpis-ka sang Bagong Hukbong Bayan(BHB)-Bulacan sa ginlunsar sininga reyd batuk sa armadong mgagwardya sang Monte GrandeDevelopment Corporation(MGDC) sadtong Hunyo 13, alas-11 sang aga sa Barangay CiudadReal, San Jose Del Monte City,Bulacan. Kalakip sa mga nakum-piska ang lima ka matag-as ngakalibreng baril, duha ka .9mmpistola kag mga bala. Naglab-otsa isa ka oras ang reyd.

Ang MGDC ang ginapanag-i-yahan sang dalagku nga burgesyakumprador nga si Lucio Tan. No-toryus ang iya nga kumpanya sapagpang-agaw sang 77 ektar-yang ulumhan sa lugar. Gamitang mga armadong tinawo sangMGDC, ginapalayas ni Tan angmga mangunguma.

Suno kay Ka Jose del Pilar,

EDITORYAL

...sundan sa pahina 3

Edi syong H i l i gaynon

Hunyo 21 , 2018 ANG BAYAN2

sa atubang sang krisis kag pasismosang rehimeng Duterte. Panguna-hon nga ginatarget sang paniniktikkag pagpang-aresto ang masanganakbalhas, labi na ang mga ma-mumugon kag imol. Nagahana angmalaparan nga hugot nga paggamitni Duterte sang gahum awtokratikobilang paghanda sa pag-imponersang layi militar.

Dapat ubos-kusog nga batuanang pasismo, tiraniya kag mga pag-atake ni Duterte batuk sa pumuluyosa kasyudaran kag kaumhan.

Sa kaumhan, dapat atubangon,ubos-ikasarang nga batuan, kagpaslawon ang plano nga pagpa-singki sang mga opensibang militarsang AFP batuk sa BHB kag batuk samalapad nga masang nagahimakas.

Dapat isulong sang BHB angmalapnagon kag maigting nga pag-pakig-away gerilya base sa nagala-pad kag nagadalum nga baseng ma-sa. Dapat hugot nga tun-an, tumu-ron kag himuslan ang madamu ngakahuyangan sang mga naga-opera-syong tropa sang kaaway. Bulnera-bilidad sang AFP sa aspetong militarang lubos nga pagkahitad sangpwersa bangud sa paglagas nga du-lulungan nga pakatan ang tuman kalapad nga erya. Sa pulitika, bulne-rabilidad sang AFP ang lubos ngapagkahamulag sa masa kag pagka-ngil-ad sa ila bangud sa pasistangpagpang-abuso kag pagsalig sa pa-kugmat kag pagpamilit sa pagrekrutsang mga espiya, "pagpasurender"kag pagpasunod sa mga sibilyan.

Ang opensibang militar sang AFPsa kaumhan ang dapat sug-alawonsang mga taktikal nga opensiba sangBHB sa bug-os nga pungsod. Pala-nugon ang solido nga mga kadalag-an sang BHB sa nagkalain-lain ngabahin sang pungsod. Ikumbinar inisa malapnagon nga mga atritibongaksyong militar sang BHB para upa-ngan ang taktika sang pagdumogsang kaaway. Dapat uyatan sangnatungdan nga mga kumand sangBHB sa nagkalain-lain nga lebel anglapad kag kusog sang pwersa sangBHB sa iya nga sakop para sa koor-dinasyon kag buligan sang mga ini.

Madasig nga nagaayo ang pila

Ang Ang Bayan gi nabantal a duha ka beses kada bul an

sang Komi te Sentral sang Parti do Komuni sta ng Pi l i pi nas

NDFP, sa Partido kag Bagong Huk-bong Bayan kag gamiton ini para ha-tagan-rason ang pag-imponer sanglayi militar sa bug-os nga pungsodkag pagtukod sang gina-ambisyonniya nga pasistang diktadurya.

Sa pagkansela sang sugilanon,gusto ni Duterte nga kakason angtanan nga upang sa kampanya sangmga dalagkuan nga opensiba sangAFP sa idalum sang gerang OplanKapayapaan kag layi militar sa Min-danao. Maitom nga buko ni Dutertenga dugmukon o tung-on ang pwer-sa sang Bagong Hukbong Bayan(BHB) gamit ang bug-os nga kusogmilitar sang AFP antes matapos ang2018, sa kabuangan nga pagdum-dum nga mapwersa ang NDFP ngamakig-negosasyon para magsuren-der sa GRP.

Ginabubuan ni Duterte sangpondo ang AFP kag pulis para tuma-non subong nga tuig ang plano ngamagdugang sang 15,000 tropa ngagin-umpisahan sadtong 2017. Halosisa ka gatos ka batalyon ang gina-gamit subong ni Duterte para kug-maton ang malapad nga mga lugarsa kaumhan kag kabukiran, kalakipang mga erya sang Bangsamoro sa

Mindanao, likupon, dugmukon kagsakupon ang mga baryo nga gina-dudahan nga nagasuporta sa rebo-lusyonaryong kahublagan, pwersa-hon ang mga tawo nga "magsuren-der" bilang kuno mga katapu sangBHB, ihamulag ang BHB sa basengmasa sini kag maglunsar sangmaigting nga mga operasyongpangkombat sa kabukiran. Pokussang mga dalagku nga operasyonsang kaaway ang mga malagpad ngakadutaan nga ginatarget ni Dutertenga himuon nga plantasyon kag mgamina para kontrolon sang mga da-lagku nga kapitalista.

Sa madamu nga lugar, ginaga-mit sang AFP ang mga teroristangtaktikang ala-Marawi sang paghulogsang bomba kag pagpanganyon ba-tuk sa mga sibilyang komunidad pa-ra mangkugmat kag pasundon sakahadlok ang mga tawo. Mapintasang pagpaglupig sa pagbato sangpumuluyo. Wala’y patugsiling angmga estilong-Tokhang nga pagpa-matay nga nagatarget sa mga lidermangunguma kag lider tumandok.

Sa kasyudaran, labi nga naga-pintas ang pagpanglupig sa naga-baskog nga pagbato sang pumuluyo

Tui g XLI X N o. 1 2 | H unyo 2 1 , 2 01 8

Kaundan

Ang Ang Bayan gi nabantal a sa

l enggwahe nga Pi l i pi no, Bi saya, I l oko,

H i l i gaynon, Waray kag I ngl es.

N agabaton ang Ang Bayan sang mga

kontri busyon sa porma sang mga

arti kul o kag bal i ta. Gi nabuyok man ang

mga bumal asa nga magpaabot sang

mga saway kag rekomendasyon sa

i kauswag sang aton pahayagan.

ANG

instagram.com/sine.proletaryo

@prwc_info

fb.com/groups/cppinformationbureau

cppinformationbureau@gmail.com

Editoryal: Paslawon ang pasistang padihotni Duterte sa pagkansela sang sugilanon 1

12 armas, nakumpiska sang BHB 1

Sugilanon ginkansela ni Duterte 3

Pagkubkob kag pagsalakay sg militar 4

Ang pangayaw sa Talaingod 5

Pagragasa sang pasismo ni Duterte 6

2 piket ginbungkag 7

Protestang mamumugon, nagapadayon 8

Jalaur Megadam Project 8

Proyekto sa CGC, kontra-pumuluyo 9

Konstitusyon sg PKP kag PPDR 11

Pagpulong sang US-DPRK, ginhiwat 12

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 3

"12 armas...," halin sa pahina 1

Wala’y pugong naman ngaginpakamalaut sang Partido Ko-munista ng Pilipinas ang maka-isaka bahin nga pagkansela ni Duter-te sa sugilanon. Gintawag man niJose Maria Sison, punong konsul-tant sang NDFP nga katuntuhanang pagrason ni Duterte nga gustoniya konsultahon anay ang publikokaangut sa mga kasugtanan.

Suno sa PKP, ang liwat ngapagkansela sa pagpadayon sangsugilanon pangkalinungan amonga para maghatag-dalan sa mi-litar nga pasingkion ang mga ata-keng opensiba sa Bagong Huk-bong Bayan (BHB) sa mga pren-teng gerilya sa nagkalain-lain ngabahin sang pungsod.

Paathag sang PKP, planosang rehimeng Duterte nga hata-gan sang dugang nga panahonang AFP para kumpletuhon angkampanyang militar sini para sa

2018 paagi sang paglunsar sangmas masingki nga mga opensi-bang militar sa idalum sangOplan Kapayapaan, sa paglaumnga lubos na sini nga mapiangang BHB kag pilit nga mapasu-render ang mga rebolusyunar-yong pwersa sa sulod sang tatlotubtub anum ka bulan.

Patimaan sini ang pagpakig-pulong ni Duterte sa mga opisyalsang AFP para hibaluon ang es-tado sang Oplan Kapayapaan,suno sa PKP.

Sa pagkamatuod, nagaumpi-sa na ang AFP nga maglunsarsang mga dalagkuan nga opensi-ba sa bug-os nga pungsod, kagnagapalapad man sang kubaypaagi sang pagrekluta sang du-gang nga 5,000 suldado siningnagligad nga panahon kag targetnga pagdugang pa sang 10,000suldado antes matapos ang tuig.

Sugilanon, liwat nga ginkansela ni Duterte

Sa ikatatlo nga kahigayunan, liwat nga ginkansela ni Rodrigo Dutertesang GRP ang pormal nga sugilanon pangkalinungan sa tunga sini

kag sang National Democratic Front of the Philippines (NDFP) sadtongHunyo 14. Ini matapos ang apat ka serye sang impormal nga mga pag-pulong sa tunga sang mga panel sang magkatuhay nga bahin. Ini sa pi-hak man sang pagpirma sang duha ka panel sa tatlo ka kasugtanan nganagatuyo nga mapadasig sa negosasyon. Matapos ang kanselasyon, gin-sapubliko sang NDFP ang mga masunod nga kasugtanan: (1) pagsulun-dan kag mga tikang sa pagbalay sang temporaryo nga kasugtanan pang-kalinungan kag liwat nga pagbukas sang pormal nga sugilanon; (2) ka-sugtanan para sa stand down (pag-untat sang lupok); kag (3) iskedyulpara sa liwat nga pagbukas sang sugilanon pangkalinungan.

tagpamaba sang BHB-Bulacan, angreyd ang aksyong pagsilot sang BHBkay Tan bilang paghatag hustisya sapagpanghimulos sang MGDC sa mgamangunguma kag residente.

Negros Oriental. Madinalag-onnga ginreyd sang BHB-Negros Ori-ental ang balay ni Mike Jacosalemsadtong Hunyo 12, alas 4:30 sangaga sa Barangay Humay-humay,Guihulngan City. Isa ka notoryusnga druglord sa Negros Oriental kagCebu si Jacosalem.

Sang ulihi napatay sa ospital siJacosalem samtang isa ka tinawo

niya ang napatay sa inaway. Na-kumpiska sa nasambit nga reyd angapat ka kalibre .45 nga pistola, isaka Browning shotgun, walo kahandset radio, mga magasin kagbala.

Sang amo man nga adlawsang mga alas-7 sang gab-i, magkadungan nga gin-haras sang mga yunitsang BHB-Negros ang duha ka de-tatsment sang CAFGU sa BarangayImelda, Guihulngan kag BarangayGuba, Vallehermoso. Kadungan siniang tatlo pa ka magkahamulag nga

aksyong militar sang BHB sa Gui-hulngan, Magallon kag La Castella-na, Negros Occidental.

ka pilas sa lawas nga naagum sangBHB sining nagligad nga anum ka bu-lan kag napangibabawan ang pila kakahuyangan paagi sang pag-angkop saoperasyong pagdumog, malaparan nga"civil-military operations" kag iban panga mga taktika sang kaaway. Gina-gamit sang BHB ang mga taktika kagteknikang gerilya, madasig nga naga-hulag samtang ang kaaway ginapabilinnga bulag kag bungol, ginapatiyog-ti-yog sang mga yunit gerilya kag gina-pasumbag sa hangin.

Ang pagkasampaton sa pagpakig-away gerilya ang nakasandig sa dalumkag lapad sang suporta kag pagpasa-kop sang masa sa inaway banwa. Pa-dayon nga pukawon kag malaparan ngapahulagon ang masang mangungumakag mga minoryang pumuluyo sa pag-sulong sang ila nga mga paghimakasnga antipyudal kag para sa pagpanga-pin sang ila nga ansestral nga duta.

Sa kasyudaran, malig-on nga na-gasulong ang mga demokratikongpaghimakas sang masang anakbalhas,pamatan-on- istudyante kag nagkala-in-lain nga demokratikong sektor kagsahi. Dapat labi nga hugton ang pag-hiliusa sang pumuluyong Pilipino kagpalaparon kag pabaskugon ang naga-hiliugyon nga prente batuk sa pasismo,tiraniya kag iskemang diktadurya niDuterte. Dapat puspusan nga pukawonkag pahulagon ang tanan nga pwer-sang demokratiko sa bug-os ngapungsod para mapatalsik ang pasista,papet, garuk kag kriminal nga rehimenni Duterte.

Hunyo 21 , 2018 ANG BAYAN4

Sa inisyal nga datos sang AngBayan, walo ka batalyon sang AFPang nakadeploy sa Caraga, anumang nakapokus sa Marawi kag tatlosa tatlo man ka barangay sang Ta-laingod, Davao del Norte. Sa Magu-indanao, Cotabato, Lanao del Surkag kabilugan sang Autonomous Re-gion in Muslim Mindanao (ARMM),nagalab-ot sa 27 batalyon ang na-kapokus sa mga komunidad sangMoro.

Gwa sa Mindanao, okupado angmadamu nga barangay sa Quezon saSouthern Tagalog. Buhos ang mgapwersang militar kag pulis sa islasang Boracay matapos sarhan ini sapubliko para hatagan-dalan angkonstruksyon sang mga casino, ho-tel kag iban pa nga pangturistangimprastruktura sang mga ginapabo-ran nga dumuluong nga negosyanteni Duterte.

Sa kasyudaran, kalakasan manang sabat ni Duterte sa mga mamu-mugon nga nagawelga kag imol sasydad nga nagaduso sang ila nga ki-namatarung sa barato nga pabalay.

Atake sa TalaingodGinagamit subong sang AFP ang

estilong Marawi para pilit nga ma-palayas ang mga mangunguma kagLumad. Sa gamay nga banwa sangTalaingod, Davao del Norte, ngamay halos 30,000 ka populasyonlang, nagbuhos sang tatlo ka batal-yon sang AFP—56th IB, 72nd IBkag 88th IB kalakip pa ang mga pa-ramilitar nga Alamara. Gatos-gatosna ang biktima sang paglapas satawhanon nga kinamatarung, kala-kip ang pagkampo sa mga eskwela-hang Lumad kag pagpugong sa pag-bukas sang mga ini. Bangud sa pag-

kontrol sa hulag sang mga residen-te, lubos nga apektado ang pala-ngabuhian kag pagsinarayo sangmga komunidad.

Ginakugmat kag ginapahog manang mga lider kag residente kag pilitsila nga ginapasurender bilang mgamyembro sang BHB. Talalupangdondiri ang pilit nga pagpasurender salider Lumad nga si Datu GuibangApoga nga maluya na kag may ma-lala nga balatian. Tuso siya ngaginpa-atubang sa publiko parapaggwaon nga nagsurender na.

Hugot nga ginkundena sang mgadatu sang Salupungan Ta 'TanuIgkanugon ang natabo ngaasembliya nga ginpatawag sang mgasuldado sa Sityo Nasilaban, Bara-ngay Palma Gil. Suno sa ila, mismosa pahayag ni Apoga sa asembliya,nagpanawagan siya nga padayunonkag protektahan ang mga eskwela-hang Lumad. Nag-saway man siyasa iya nga limitasyon bilang lidersang ila nga tribu bangud sang iyanga balatian. Suno sa mga datu,wala sang anuman nga nasambit siApoga sa iya nga malip-ot nga pa-mulong-pulong nga iya na nga gina-buy-an ang ila nga paghimakas.

Paglikop kag pagsalakay sang militar sa mgasibilyang komunidad

Padayon nga nagasabwag sang teror ang mga armadong gaway ni Dutertesa bug-os nga pungsod. Gamit ang estilong dumog, binatalyong tropa

ang gindeploy sang Armed Forces of the Philippines sa mga target nga komu-nidad kag erya nga pagatukuran sang mga proyektong makidumuluong paralupigon ang pumuluyo kag palayason sila sa ila nga ulumhan kag ansestralnga duta. Pinakalapnagon ini sa Mindanao, kon sa diin 75% sang batalyongpangkombat sang Philippine Army ang nakadeploy.

Malaparan nga pagpamombasa Maguindanao

Matapos maaprubahan angBangsamoro Basic Law (BBL) saSenado kag Kongreso, naglunsarsang clearing operations paagi sangairstrike kag operasyong kombat samga banwa sang Maguindanao kagCotabato para palayason ang mgaresidente sa sulod kag palibot sangLiguasan Marsh.

Sadtong Hunyo 10, naglunsarsang opensiba ang AFP Joint TaskForce Central sa nabagatnan ngabahin sang Liguasan Marsh. Sakopsini ang mga banwa sang Pagalu-ngan, Gen. Salipada K. Pendatun,Datu Montawal kag Rajah Buayan,kag naglab-ot na tubtub sa pila kakomunidad sa Pikit, North Cotabato.Naglab-ot na sa 30,000 ang nag-bakwit. Natabo ang mga atake sapanahon sang Eid’l Fitr, ang pagta-pos sang Ramadan. Ginahawanansang mga opensiba nga ini ang dalanpara sa mga dumuluong nga kapita-lista kag lokal nga mga kasosyongburgesyang kumprador sang rehimenpara hilway nila nga dambungon angmanggad sang Liguasan Marsh.

Pilit nga pagpalayassa Lanao del Sur

Sa tabon sang paglagas sa na-bilin kuno nga mga katapu sanggrupong Maute, lubos kabangis nganagpaulan sang bala kag bomba angtropa sang Joint Task Force Ranao

Mga ginbomba nga komunidad

Ang Liguasan Marshnagatabuk sa mga banwa sg

North Cotabato tubtubMaguindanao

plantasyon sg oil palm

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 5

Ang pangayaw sa Talaingod

SADTONG 1993, nagtilipon ang 25 ka Lumad nga datu halin sa Talai-ngod para tukuron ang Salupungan Ta 'Tanu Igkanugon (Pagkakaisa saPagdepensa sa Lupang Ninuno) para batuan ang pagpang-agaw sangALSONS sa 19,000 ektarya nga kabahin sang ansestral nga duta ngamagapahalin sa 40 komunidad. Ginpili nila si Datu Guibang Apoga paramamuno sa Salupungan.

Nakuha nila ang suporta sang mga organisasyon nga nakig-isa sapaghimakas sang mga Lumad, kag naduso ang ALSONS nga magpirma saisa ka kasugtanan nga nagatalana sang dulunan sa operasyon sang kum-panya kag sang ansestral nga duta sang mga Ata-Manobo.

Wala ginsunod sang ALSONS ang kasugtanan kag sa baylo nagpasilabotsa ansestral nga duta, nagtukod sang armado nga gwardya kag nangsulsolsa iban nga Lumad nga batuan ang ila nga isigkapareho. Ginhiluan ang mgapananum, ginbuldos ang lulubngan sang mga komunidad kag gintampalasang pagkatawo sang mga Lumad. Kadungan sini nagpwesto ang AFP sangdugang nga mga detatsment sa sulod mismo sang ansestral nga duta.

Matapos ang tigl-alani sadtong Oktubre 1995 nagdeklarar sanday Da-tu Guibang sang pangayaw (tribal war) batuk sa ALSONS. Gamit ang mgatradisyunal nga armas, naglab-ot sa 400 bagani (mga hangaway nga Lu-mad) ang nagtunga sa tatlo ka grupo—sa Duryan, Nasilaban kag Tambu-ko—kag ginsalakay ang mga suldado kag gwardya sang ALSONS.

Sa gintalana nga mga lugar sang pangayaw, mahipos nga nagpa-ulansang mga pana kag bangkaw . Bangud sini, wala gilayon nakabato ang mgasuldado sang 64th IB kag mga gwardya sang ALSONS nga nag-agum sangpito ka patay kag apat ka pilason. Hilway nga nakaatras ang mga bagani.

Humalin sadto, na-untat ang operasyon sang ALSONS kag gin-atrassang 64th IB kag sang mga gwardya ang ila nga mga kampo halin sa an-sestral nga duta sang mga Ata-Manobo sa Talaingod.

sadtong Hunyo 14- 17 sa mga banwasang Tubaran, Pagayawan kag Bini-dayan sa Lanao del Sur. Nagdulot inisang malaparan nga pagbakwit sangmay 11,000 indibidwal. May pila kapamilya sa gihapon sa barangay Pa-das kag Diampaca sa banwa sangPagayawan ang naipit sa pagpa-momba bangud ginapunggan sangmilitar ang ila nga pagbakwit.

Ginapaggwa sang AFP nga nag-lab-ot na kuno ang grupong Maute-ISIS sa lindero sang Tubaran kagPagayawan kag kuno may natabonga engkwentro sa tunga nila. Pilitsini ginatabunan ang matuod nilanga katuyuan nga labi pang hugtonang kontrol sa Lake Lanao kag hi-muon nga mas hilway pa ang du-muluong nga negosyo nga burawonang manggad sang rehiyon.

Matapos ang paglikop sa Mara-wi, sunod nga gin-atake sang AFPang mga komunidad nga yara samay bahin sang nabagatnan sangLake Lanao. Ang lawa nga ini angpangunahon nga ginakuhaan sangkuryente sa Mindanao paagi sangAgus Hydro-Electric Power PlantComplex. Tuig 2017 gintanyag angmga plantang pang- enerhiya sadumuluong nga Chinese nga maga-hatag kuno sang P20.35 bilyon parasa “rehabilitasyon” sini.

Militarisasyon sa QuezonSa Barangay Umiray, General

Nakar kag mga baybay-dagat sini,maikit ang operasyong kombat sang80th IB umpisa pa sadtong Enero.Ginpakatan ang kada sityo sang tig-isa ka platun sang suldado. Ginatip-lang kag ginapahog ang mga resi-dente, pangunahon ang mga tu-mandok nga Dumagat kag Remon-tados. Isa sa mga sityo sang Umiray,ang Sityo Dadiangao, ang lubos nanga ginbiyaan sang mga residente.

Militarisado man ang 18 ka ba-rangay sa tatlo ka banwa sangSouth Quezon-Bondoc Peninsulapara punggan ang paghimakas ma-ngunguma para sa tunay nga re-porma sa duta kag batuk sa manubonga presyo sang kopras.

Target ang South Quezon sangmalaparan nga pagkambyo gamit

sang duta para ligwahan ang mgaplanta sa enerhiya, mega dam kagmga pantalan.Samtang may 475mamumugon sa uma sang HaciendaUy, San Andres, South Quezon angsubong nagaantus sang malala ngagutom sang dumilian sila sang aga-lon nga mayduta kag iya nga mgabayaran nga maton nga magtalaumasa sulod sang apat ka tuig. Planoman nga tukuron sa General Nakarang Pacific Coast City Project, pro-yektong reklamasyon nga magata-bok halin Marikina, Manila tubtubInfanta, Quezon kag ang New Cen-tennial Dam Project.

Pagpaniplang sa BoracaySa ngalan sang rehabilitasyon

sang isla sang Boracay, nagbuhos siDuterte sang indi magnubo sa 700elemento sang PNP kag AFP parakuno siguruhon ang seguridad sa is-la. Sadtong Abril 24, duha ka adlawantes ang nakatalana nga pagpasi-ra, naglunsar ang Joint Task Force

Boracay sang paghanas sa pag-a-tubang sa mga protesta, atakengterorista kag pagpanghostage. Ka-dungan sini, ginadumilian man ngamakasulod ang midya kag ginapa-ngitaan sang identipikasyon angmga naga-istar diri. Daw layi militarang ginapatuman subong sang re-himen sa Boracay.

Sa sulod sang anum ka bulansang pagsarado sang Boracay, indimagnubo sa 36,000 mamumugonang mawad-an sang trabaho kalakipna ang libu-libong residente nganagasalig sa turismo sang isla paramabuhi. Wala-tuo man ang demoli-syon sa kabalayan.

Ginapabugal naman ni Duterteang plano niya nga "ipanagtag" samga tumandok nga Ati ang ila ngaansestral nga duta, pero para langmakaangkon ini sang titulo kag ganimapadasig ang ligal nga pagpang-agaw diri sang mga dalagku nganegosyo. Ginalauman nga duha kacasino ang pagatukuron sa isla.

Hunyo 21 , 2018 ANG BAYAN6

Pagragasa sang pasismo ni Duterte

Malala nga atake ang ginbuy-an sang rehimen ni Rodrigo Duterte siningnagligad nga duha ka semana batuk sa mga aktibista kag ordinaryo nga

sibilyan. Matingkad sa mga ini ang pagpatay sa tatlo ka mangunguma sa su-lod sang isa ka adlaw, kalakasan sa mga mamumugon, militarisasyon kagpagpang-ipit sa mga komunidad. Masobra 30,000 residente ang napilitan ngabayaan ang ila nga mga komunidad tuga sang todo-gyera ni Duterte nga na-gabiktima sang mga sibilyan.

Pagpamatay. Tatlo ka mangu-nguma ang ginpatay sadtong Hunyo6 sa magkatuhay nga insidente.

Sa Compostela Valley, ginlut-hang kag ginpatay sang mga tinawosang 46th IB si Lando Perdicossamtang nagapahuway sa balkonsang ila nga balay sa Barangay Ca-buyo-an, Mabini. Suno sa asawasang biktima, yara siya sa sulodsang balay kaupod ang ila nga duhaka bata sang makabati sila sangasud-asod nga lupok. Patay na kagduguan si Perdicos sang kadtuansang iya nga asawa.

Myembro si Perdicos sang Hug-pong sa Mag-uuma sa Mabini-Kilu-sang Magbubukid ng Pilipinas (Hu-mabin-KMP). Aktibo siya sa mgapaghulag batuk sa militarisasyonkag pagsuporta sa mga kaparehonga mangunguma nga nagalunsarsang pagbawi sang duta nga gin-a-gaw sang Lapanday Foods Corpora-tion sa Tagum City.

Sang amo man nga adlaw, gin-report sang Humabin-KMP ang pag-patay sa isa pa sini ka myembro saMontevista. Ginkilala ang biktimanga si Jovie Jose.

Sa Agusan del Norte, ginluthangkag ginpatay naman si Jose Unahansang mga alas-otso sang gab-i saSityo Tagbakon, Barangay Culit,Nasipit. Si Unahan, isa ka Lumadnga Higaonon, ang aktibo ngamyembro sang Mag-uuma sa Agu-san del Norte-KMP. Kabahin siya sanagapangapin sang ila nga ansestralnga duta batuk sa pagpasulod sangmalaparan nga pagmina kag iban panga makahalalit nga industriya.

Sadto namang Hunyo 10, sangmga alas-5:20 sang hapon sa DavaoOriental, ginpatay sang mga ahentesang 67th IB si Nestor Dagatan

Sacote, 29, residente sang PurokSan Vicente Lambajon, Baganga.

Papuli sang Baganga si Sacotesakay sang iya nga motorsiklo sanggin-unahan kag ginbalabagan siyasang duha ka lalaki nga naka-mo-torsiklo. Nagpanaog ang isa sa mgasalarin kag ginluthang si Sacote ngagilayon niya nga ginkamatay. Aktibosiya nga myembro sang Alyansa samga Mag-uuma sa Sidlakang Davao.Antes ginpatay, maisog nga ginpa-kamalaut ni Sacote ang nagalalanga militarisasyon sa madamu ngakomunidad sang mga Lumad kagmangunguma sa ila nga lugar.

Sa North Cotabato, napatay angtatlo ka residente, kalakip ang isa kamenor de edad, samtang duha angpilason sang paarakan sang lupoksang mga naga-operasyon nga tropasang 34th IB ang mga kabalayan saSityo Makantal, Barangay Olandang,Midsayap, alas-3:40 sang kaagahon.Ginkilala ang mga biktima nga san-day Pinindiya Tumagantang, 68,migranteng mamumugon nga si AidaDatumama kag estudyanteng siNorman Zainal Mangakop. Mataposang insidente, kinawat sang mgasuldado ang hinuptan nga kwarta ani Datumama.

Sadtong Hunyo 16, napatay siNaano Mangintas, mabdos sang li-ma ka bulan, samtang yara sa iyanga ulumhan sa Lower Idtig, Gene-ral Salipada K. Pendatun, Maguin-danao bangud sang pagpamomba.Pilason man sa nasambit nga insi-dente ang isa ka bata nga kaupod niMangintas. (Lantawon ang kaangutnga artikulo sa pahina 4.)

Sa Nueva Ecija, ginluthang sangduha ka wala makilal-an nga lalaki siFr. Richmond Nilo, pari sang SaintVincent Ferrer Parish sa Zaragoza

sadtong Hunyo 10, sang mga alas-5sang hapon. Ginpatay si Fr. Nilo saatubang sang iya nga mga parok-yano samtang nagahanda paramagmisa. Nag-agum sang pagkun-dena halin sa nagkalain-lain ngagrupo ang iya nga pagkamatay, ka-lakip ang Catholic Bishops' Confe-rence of the Philippines, Holy AngelUniversity (HAU) sa Pampanga,Diocese of Cabanatuan, kag SanCarlos Seminary, kon sa diinnaggradweyt si Nilo.

Suno sa Karapatan, kalakip angpagpatay kay Nilo sa mga pamatu-od nga nagaluntad ang kawawad-onsang pagkawala’y salabton sapungsod, kon sa diin ginahimo nganormal mismo sang gubyerno angmga pagpatay, kag talagsa masen-tensyahan ang mga may sala. Si Fr.Nilo ang pursigido nga kritiko niDuterte, suno sa HAU.

Sadtong Hunyo 8, lima ka resi-dente ang ginmasaker sa BarangayNabongsoran, Aroroy, Masbate.Ginpangluthang sanday Ariel Mad-rilejos, John Paul Cristobal kag DijieCabarles, samtang napatay sangulihi sa ospital sanday Jeo Cabarleskag Ricky Alejo. Pilason man sa in-sidente ang tanod nga si Jury Ca-barles. Suspek sa pagpamatay angmga myembro sang CAFGU nga na-kadestino sa Barangay Cabangca-lan, Aroroy kag uyat sang 2nd IB.

Militarisasyon. Gin-okupa sangmga suldado sang 1st IB sakay sangtatlo ka trak sang militar ang kam-puhan sang mga mangunguma saSityo Balacbacan, Barangay LaiyaAplaya, San Juan, Batangas sad-tong tungang-gab-i sang Hunyo 4.Ginwasak sang militar ang kudalsang kampuhan kag ginpasulod angila nga mga trak sa duta nga gina-tamnan sang mga residente. Sad-tong Hunyo 9, mismo nga sa kaipingnga kusina sang kampuhan naghananga magtukod sang istruktura angmga suldado para sa ila ngahedkwarter. Nag-abot man ang mgaelemento sang PNP.

Madugay na nga ginapangapi-

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 7

nan sang mga residente sa lugar,nga nag-organisa sa idalum sangHabagat-Laiya, ang ila nga mgaulumhan nga ginaagaw ni FedericoCampos III.

Sa Hindang, Leyte, umpisa pasadtong Marso militarisado na manang Barangay Mahilom. Okupadosang may 80 suldado sang 78th IBsa pagpamuno ni Capt. Bard CaezarP. Mazo ang mga balay malapit sabarangay hall kag nagapang-ipit samga residente. Ginadumilian silanga magpaligad sang gab-i sa mgaulumhan bisan lima ka oras nga la-kat ang kalayuon sini, ginabantayanang hulag paagi sang pagpa-logbo-ok, nag-imponer sang curfew kagnagakontrol sa kadamuon sang bu-gas nga baklon. Ginapatu-patuanman nga tagasuporta sang BHB angsin-o man nga nagapamalabag sangila nga pagtiner sa baryo.

Sa Quezon, militarisado ang 18barangay sa South Quezon-BondocPeninsula umpisa ikaduha nga se-mana sang Hunyo. Tatlo ka bara-ngay ang okupado sang 85th IB kagiban pa nga tropa sang 2nd ID saGeneral Luna, anum sa Macalelonkag siyam sa Lopez.

Ginreport man sang mga resi-dente sang Km 9 Semowao, Diata-gon, Lianga, Surigao del Sur ngasadtong aga sang Hunyo 14, nabug-taw na lang sila nga nagalab-ot nasa isa ka gatos ka suldado ang na-ga-operasyon sa ila nga komunidad.

Sa Batangas, ginkumprontasang mga mangunguma sang Bara-ngay Coral ni Lopez, Calaca ang isaka yunit sang gintingub nga pwersasang PNP, Air Force kag Philippine

Army nga nagkamposa ila nga komu-

nidad umpisaHunyo 17.

Nagtuga ini sang kahadlok kag ka-kulba sa mga residente. Suno saila, pamahog sa ila ang pagpakatsang mga elemento sang pulis kagsuldado.

Pagpabakwit. Sa Kitcharao,Agusan del Norte, napilitan ngamagbakwit ang 72 pamilyang Lumadnga Mamanwa kag 50 pamilyangmangunguma sa Sityo Zapanta Val-ley, Barangay Bangayan. Nagalab-ot sa masobra 500 ang kabilugannga numero sang mga residente nganapalayas sa ila nga mga balay ba-ngud sang pag-okupa sang 29th IBsa ila nga komunidad. Padayon silanga ginabantayan sang mga sulda-do bisan nagapahimunong na sila sabarangay hall. Wala sang may gina-papalapit sa mga bakwit, kag walaginpasugtan sadtong Hunyo 14 angmga tawong simbahan nga magha-tag sang relief goods.

Sadtong Hunyo 17, ginhakotsang mga suldado ang mga bakwitpakadto sa Little Baguio, BarangaySan Roque sa rason nga pagahata-gan sila sang pagkaon. Pag-abot salugar, gindeklara sila sa publiko bi-lang mga nagsurender nga BHB. Bi-log nga adlaw sila nga ginhunongsang mga suldado.

Panggigipit. Sa Capiz, pito kamangunguma ang ginpahog kag gin-ipit sang mga suldado sang 61st IBnga ginapamunuan ni Lt. Col. Sise-nando Magbalot Jr. sadtong Hunyo9 sa Sityo Sap-ong Tigpaka Daku,Barangay San Antonio, Cuartero.

Pakadto sa iya nga payag siCarlito delos Santos kag apat pa ni-ya nga kasimaryo sang maabtan ngaginahalughog kag ginlapta na sangmga suldado ang iya nga mga kaga-mitan. Ginpatu-patuan siya sangmilitar nga nagatago sang mga bak-pak kag bomba sang BHB, kagginpwersa nga magsurender. Ginpi-lit nga updon sang mga suldado sidelos Santos apang ginpunggan sila

sang iya nga mga kasimaryo.Apat ka oras nga uyat sang

mga suldado sanday delosSantos. Mataposang insidente,duha pa ka resi-

dente nga sanday JC kag JR delosSantos ang ginkuga kag gintayaansang mga suldado kag ginpasibang-dan nga mga kahimbon kuno niCarlito.

Sa Bohol, sunud-sunod angpagpanglupig sang rehimen sa mgaorganisasyon sang mangunguma.Sadtong Hunyo 13, sang ala-1:40sang hapon, ginpaarakan sang lupoksang mga ahente sang estado angtraining center sang La Swerte Far-mers Association (LASFA) sa Bara-ngay La Swerte, Pilar. Yara sa sulodsang amo nga panahon ang presi-dente sang LASFA nga si Saniel Pi-legro kag iya nga duha ka menor deedad nga bata. Matapos ang pag-paarak ginhalughog sang mga ar-madong lalaki ang mga kagamitansa sulod. Pagkaaga sa banwa sangMabini, kadungan sang operasyonsang PNP Regional Mobile Group saBarangay San Jose, nagpalapta na-man ang mga pulis sang mga polye-to nga naga-unod sang maitom ngapropaganda batuk sa NagkahiusangMag-uuma sa San Jose kag Huma-bol-KMP.

Ginsugalaw man sang pagpang-ipit sang mga suldado sang 47th IBang fact- finding mission (FFM) ngaginapangunahan sang KarapatanCentral Visayas sadtong Hunyo 6 saBarangay Campagao, Bilar. Katu-yuan sang FFM nga isadokumentoang mga paglapas sa tawhanon ngakinamatarung sang mga residentematapos ang engkwentro sa tungasang BHB kag AFP sadtong Mayo15.

Pagsulod pa lang sa barangayginbalabagan na sang mga suldadokag pulis ang grupo. Ginapamilitsang mga suldado nga magdungansa paglibot sa kabalayan, kag sangwala nagpasugot ang grupo, gin-sundan sila sa pagpamalay-balay.Kaupod man sang mga suldado angmga tinawo sang pangprobinsya ngagubyerno.

Sadto naman nga Hunyo 12,samtang ginahiwat ang Hindipen-dence Day protest sa Cebu City,nagpalapta sang mga polyeto angmilitar nga naga-unod sang maitom

Hunyo 21 , 2018 ANG BAYAN8

Mga protestang mamumugon, nagapadayon

Padayon nga naga-igrab ang mga protestang mamumugon sa ila nga ko-lektibong pagdemanda para sa kasiguruhan sa trabaho, matarung nga

sweldo kag iban pa nga kinamatarung. Sining nagligad nga mga semana,naglunsar sang mga paghulag ang pila ka unyon kag asosasyon nga nag-agumsang suporta halin sa iban pa nga mga mamumugon.

Sa Muntinlupa, nagprotesta angmga mamumugon nga kontraktwalsa geyt sang pabrika sang Pepsi saTunasan, sadtong Hunyo 14, 2018.Ginpahalin sang Pepsi Cola Philippi-nes Products, Inc. (PCPPI) ang ma-sobra isa ka libo nga kontraktwalkag kaswal nga mamumugon mata-pos kuno nga ipasara sang gubyernoang anum ka bubon sang tubig sasulod sang ulubrahan sadtong Hun-yo 11.

Ginpangunahan sang Pepsi ColaWorkers Association, grupo sangmga kontraktwal nga mamumugon,kag Kilusang Mayo Uno-Metro Ma-nila ang nasambit nga protesta.Singgit nila nga gilayon nga ibalikang mga mamumugon nga ginpaha-lin.

Nagpahayag sang pagduda angDefend Jobs Philippines at Solidarityof Labor for Rights and Welfare(SOLAR) kaangut sa “deep-wellmess” nga gingamit sang PCPPI bi-lang rason para indi makatrabahoang mga mamumugon. Suno sa gru-po, tikang ini para hatagan dalanang bug-os nga pagpatuman sang“Project Genesis” o ang madugay nanga plano sang PCPPI nga isara angplanta sini sa Muntinlupa kag dula-on ang nagaluntad nga unyon sangmamumugon, ang Pepsi Cola Labor

Union (PCLU).Nagpiket-protesta naman ang

mga mamumugon sang Monde Nis-sin Corporation sadtong Hunyo 12para ibuyagyag kag batuan anglapnagon nga pagpatuman sangkumpanya sang kontraktwalisasyonsa pormang labor-only contracting.

Sa Laguna, naglunsar sang ak-syong protesta ang mga kontraktwalnga mamumugon sang Aichi ForgingCo. sadtong Hunyo 15. Ginduso nilanga ipatuman ang desisyon sangDOLE Region 4A nga himuon sila ngaregular. Pahayag sang mga mamu-mugon nga magpadayon ang ila ngamga aksyong protesta tubtub mag-lab-ot ini sa welga.

#Hindipendence Day. Masobraisa ka libo ang nagtambong sa hub-lag protesta sa adlaw sang paltiknga kahilwayan nga ginpangunahansang mga progresibong grupo sanagkalain-lain nga bahin sangpungsod. Pinakamatingkad diri angprotesta sa atubang sang embahadasang US, sa Chinese Consulate kagsa Bonifacio Shrine sa Manila.

Ginpangunahan sang BagongAlyansang Makabayan (BAYAN) angprotesta sa Chinese Consulate saMakati. Ginkundena nila ang pada-yon nga pagpasilabot sang China sa

teritoryo sang Pilipinas, pagpang-i-pit sang Chinese Coast guard samga mangingisdang Pilipino saScarborough Shoal kag ang kawa-wad-on sang aksyon diri sang ad-ministrasyong Duterte. Ginkundenaman nila ang pahayag ni HarryRoque, tagpamaba sang presidente,nga “maayo nga kabubut-on” angpaghatag sang noodles kag tubig saPilipino nga mga mangingisda ka-baylo sang ginkumpiskar nga mgaisda sang mga Chinese Coast guardnga nakapwesto sa dagat nga sakopsang teritoryo sang Pilipinas.

Matapos sini, nagpadulong angmga nagprotesta sa US Embassykag Bonifacio Shrine sa Manila.Ginpakamalaot nila ang pagpasila-bot sang militar sang US sa Pilipi-nas kag ang padayon nga pagtukodsang base militar sa pungsod. Gin-pakamalaot man nila ang indi-ala-langay nga mga kasugtanan parehosang Enhanced Defense Cooperati-on Agreement (EDCA) kag VisitingForces Agreement (VFA).

Naglunsar naman sang rali ngadasigay ang Bayan-Southern Taga-log sa Kawit, Cavite. "Hunyo a do-se, paltik nga kahilwayan," "Duter-te traidor," ini ang singgit nila sakatung-anan sang pamulong-pulongni Duterte sa Aguinaldo Shrine.Gindakop kag ginkasuhan si FrancisRafael, isa sa mga nagprotesta,sang interrupting public order.

May kaangay man nga mgaprotesta sa Zamboanga City, CebuCity kag Davao City.

nga propaganda batuk sa mga prog-resibong organisasyon. Ang mgamyembro sang Kabataan Partylistnga nagarali naman sa Magay Pub-lic Market sa Zamboanga City angpilit nga ginpahalin sang mga puliskag ginpahog nga pagaposasan konindi maghalin.

Sa Quezon, gin-ipit sang mgapulis ang mga mangunguma kag ilanga mga tagasuporta nga nagahimosang mobile propaganda sa Bara-ngay San Jose, Gen. Luna. Ginkuha-

an sang mga litrato kag bidyo angmga aktibista kag gin-agaw angcellphone sang isa sa ila.

Iligal nga pag-aresto. Ginpa-sakaan sang himu-himo nga kasongrebelyon si Maria Theresa Cabales,61, matapos siya iligal nga gin-a-resto sang mga ahente sa paniktiksang PNP kag AFP bangud kuno sapag-upod sa opensiba sang BHBsadtong 2017. Gin-aresto siya saMolo, Iloilo sadtong Hunyo 8. Si Ca-bales ang organisador kag istap

sang Alliance of ConcernedTeachers-Western Visayas. Gin-a-resto siya sa Tanza-Timawa Villagesa Iloilo City.

Sa Bohol, iligal nga gin-arestosining Hunyo 17 si Pedro Lumantas,54, isa ka dati nga bilanggo pulitikal,samtang nagapabulong sa RamiroMemorial Hospital sa TagbilaranCity, Bohol. Ginpasakaan siya sanghimu-himo nga kaso sang attemptedmurder kag bantay-sarado sang mgaelemento sang PNP-Bohol.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 9

Gin-umpisahan nga bungkagonsang mga pulis ang welga sang ala-una sang hapon. Gintilawan nga de-pensahan sang mga mamumugonang ila nga piketlayn paagi sangpaghapa, apang ginpangbakol kagginposasan sila sang mga pulis. Isasa ila ang gindala sa kilid, ginsapotekag tinayaan sang armas luthangsang mga pulis kag gwardya, kaggintayaan sang kutsilyo sa liog.

Lima ka mamumugon ang nag-agum sang malala nga igo sa ulo,maluwas pa sa pila ka pulo nga nai-go sang pagpamakol sang batuta,pagkuga kag pagpanapote. Gin-a-resto man ang 23 iban pa, kalakipang pila ka tagasuporta sang welga

kag ginkasuhan sang pagpanakit.Wala sila ginpasugtan nga mabisita.Ginpahog man ang mga estudyan-teng mamahayag nga nagdokumen-to sang kalakasan.

Sa Laguna, ginbungkag sangPNP Biñan sa pagpamuno sang isaka Col. Maclang kag mga gwardyasang Laguna Technopark sadtongHunyo 16 ang gintukod nga mgakubol sang Pinag-isang Lakas ngManggagawa (Piglas-Ind) saMiddleby Philippines Corporationnga masobra isa ka bulan na nganaka-sit-down strike. Ginbungkagsang mga pulis kag gwardya angginkadena nga geyt, kag ginkuryenteang mga mamumugon gamit ang ta-

2 piket sang mga mamumugon, ginbungkag

BAYOLENTE NGA GINBUNGKAG sang mga pulis ang gintukod nga piket sangmga mamumugon sa NutriAsia sa Marilao, Bulacan sadtong Hunyo 14. Alas-6pa lang sang aga, nag-umpisa na nga mag-abot ang ginpadala ni PNP BulacanProvincial Director Chito Bersaluna (anay hepe sang PNP Caloocan nga nau-lamid sa madamu nga kaso sang ala-tokhang nga pagpamatay, kalakip angkay Kian delos Santos) nga masobra 200 pulis halin sa Marilao kag Meycaua-yan, kalakip ang mga SWAT kag mga trak sang bumbero.

ser. Gin-aresto man sanday RodelMoruta, presidente sang Piglas, kagMia Antonio, ang sekretaryo sangasosasyon. Ang kalakasan sang PNPang sabat sa madinalag-on ngapagkakontrol sang mga mamumu-gon sa geyt sadtong Hunyo 14 paramabaton nila ang suportang pagka-on halin sa mga unyon kag asosa-syon sa mga kaiping nga pabrika.

Ginaratsada nga proyekto saCGC, kontra-pumuluyo

Ginaratsada subong sang rehimeng Duterte ang pagtukod sang mul-timilyon nga Philippine Olympic City sa sulod sang Clark

Special Economic Zone para sa pagahiwaton nga Southeast Asi-an Games sa pungsod sa 2019. Ang nasambit nga proyekto angpagatukuron sa gintigana nga 207- ektarya nga nakatalananga plastaran sang National Government Administrative Cen-ter (NGAC) sa idalum sang proyektong Clark Green City (CGC).Ang CGC nga dati nga nakapasulod sa programang Public-Private-Partnership sang rehimeng Aquino ang ginapadayon subong sangrehimeng Duterte sa idalum sang programang Build, Build, Build.

Pagtampalas sa kabuhi kag pa-ngabuhian sang mga mangunguma,tumandok kag residente ang dalasang Philippine Olympic City, su-bong man sang CGC, ang ginapabu-gal nga “proyektong pangkauswa-gan” nga magasakop sa halos10,000 ektaryang duta sa sulodsang dati nga base militar sang USsa Pampanga kag Tarlac. Palayasonsang proyekto nga ini sa ila nga an-

sestral nga duta ang indimagnubo sa 20,000 tuman-dok nga Aeta, subong manang halos 30,000 sa ila ngamga ulumhan. Kalakip sa mgapagasakupon sang CGC angmga barangay sang Maruglu,Aranguren, Bueno, O’Donnell,Sta. Lucia, Sta. Juliana, Lawy,kag Cutcut 2 sa Capas, kag Sto.Niño, San Vicente, San Nicolas,

Hunyo 21 , 2018 ANG BAYAN10

Anupul, kag ang Sacobia Area saBamban.

Madugay na nga ginakugmatsang estado ang mga mangungumakag tumandok para pilit sila nga ma-pahalin sa ila nga mga komunidad.Sadtong Nobyembre 2014, gindumi-lian sang 56th IB ang mga residentenga magbungkal sang ila nga ulum-han nga duta, magpanaog sang ilanga mga produkto nga pananum,kag magpasaka sang mga gamit parasa konstruksyon sang ila nga balay.Bangud diri, nagpalapit sa mgaprogresibong kongresista ang mgaresidente halin sa 13 sityo parapunggan ang sadto ginapasar ngahagna pa lang nga pagkambyu-gamitsang duta (land use conversion).

Sang amo man sadto nga tuig,naglunsar sang isa ka InternationalFact-Finding Mission (IFFM) sapagpanguna sang Alyansa ng mgaMagbubukid sa Sentral Luzon, Kilu-sang Magbubukid ng Pilipinas kagAsian Peasant Coalition para hiba-luon ang kahimtangan sang mga re-sidente sa nasambit nga mga bara-ngay. Ginpanginwala sang IFFM angpahayag sang Bases Conversion andDevelopment Authority (BCDA), angahensya nga nagadumala sa pag-kambyu-gamit sang mga duta ngasakop sang CGC, nga plano kunosang proyekto nga himuon nga punosang oportunidad ang mga dati ngaligwin nga bahin sang Clark Air Ba-se. Suno sa report, pagasakuponsang proyekto ang libu-libo ka ek-taryang ansestral nga duta kagulumhan nga ligal nga ginapanag-i-yahan na sang mga residente. Angmga tumandok nga Aeta kag mgamangunguma diri ang ginhataganmismo sang estado sang certificateof ancestral domain title (CADT)kag mga certificate of land ow-nership award (CLOA) sa idalumsang paltik nga programang repor-ma sa duta. Sa mga komunidad, wa-la sang ginahatag ang reaksyunar-yong gubyrno nga anuman nga su-porta sa pagtalauma kag kulang-ku-lang ang mga imprastraktura parasa mga basehan nga serbisyongpangkatilingban pareho sang mga

dalan, pangpubliko nga eskwelahan,klinika kag sistema sang transpor-tasyon.

Sa pihak sang pagpabaya sangestado, ginapabilin nga produktibosang mga residente ang mga kadu-taan nga ini. Pangunahonnga pangabuhian diri angpagtalauma sang palay,mais, tubo; mga prutas pa-reho sang mangga, saging,santol, bayabas, babana,abokado, niyog; kag mga ka-raruton pareho sang kamo-teng kahoy kag ube. Diri man naga-pangayam kag nagahimo sang ulingang mga residente.

Ginplastaran na ang mga ulum-han sang dalan para sa CGC—7 ki-lometrong MacArthur Access Roadkag 16 kilometrong Bamban-CapasAccess Road. Kalakip sa mga ginsa-kop sang mga dalan ang BarangayAranguren sa Capas. Sadtong 2015,ginsulod sang mga opisyal sangBCDA kag elemento sang CAFGUkag 70th IB ang nasambit nga bara-ngay, ginpahog ang mga residentenga palayason, kag pilit nga ginpa-pirma sang mga kontrata nga ma-gadula sang ila nga kinamatarungsa duta kabaylo sang kwarta. Gin-balibaran sang mga residente angtanyag kag hugot nga ginpamatu-kan ang mga tikang sang estado pa-ra agawon ang ila nga duta. Sa pi-hak sini, pilit gihapon nga ginpasu-lod kag ginbuldos sang Lead WayCompany sa mandu sang BCDA kagni Capas Mayor Gideon Salak angmasobra 1,000 metro-kwadradonga ulumhan sang palay sa nasam-bit nga barangay sadtong 2016.

Suno sa mga residente, ang na-gapadayon nga kalakasan kag pag-wasak sa mga pananum kag panga-buhian mga desperado nga tikangpara lupigon ang ila nga pagbato sakontra-pumuluyo nga proyekto ngaini.

Para gihapon sa dumuluongDeka-dekada na nga ginapa-

nginpuslan sang mga dumuluong,katimbang ang reaksyunaryong es-tado ang mga kadutaan nga ginaa-

gaw sang BCDA. Sadtong 1903,gintukod diri ang base militar sangUS kag nagapabilin ang ila nga mgatropa kag gamit sa sulod sang 88tuig. Sang ginsarado ang mga basemilitar sadtong 1991, gin-upod sa36,000-ektaryang ispesyal nga so-nang pang-ekonomiya para sa mgadumuluong nga kapitalista ang ilanga mga kadutaan. Subong namanpagagamiton ang ila nga mga dutapara sa imprastruktura sang esta-do, kalakip ang NGAC kon sa diinginatukod subong ang mga pasilidadnga pagagamiton para sa pagahi-waton nga Southeast Asian Gamessa 2019.

Suno pa sa Aeta TribalAssociation, ang pinakamalapad ngaalyansa sang mga tumandok saTarlac, “solo nga mga dumuluongnga korporasyon ang magabenepi-syo sa CGC kag indi ang mga pumu-luyo. Isa ini ka higante nga halimawnga magawasak sa pangabuhian,puluy-an kag kultura sang mga tu-madok.”

Para makapangganyat sang masmadamu nga kapital kag maratsadaang pagpatuman sang sa proyekto,ginpaidalum ang paggawad sang mgapangpubliko nga kontrata sa iske-mang joint venture kon sa diin gina-hatagan sang mas mataas nga sapi(o porsyento sang pagpanag-iya kagkontrol sa duta kag proyekto) angmga pribado nga kapitalista sangsagubyerno. Ginahatagan man sangnagkalain-lain nga insentibong piskalkag di- piskal ang mga negosyo ngapagatukuon diri, pareho sang pag-imponer sang mas manubo nga buhis

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 11

o mangin sang eksempsyon sapagbuhis, kag sang 100% ngapagpanag-iya sang mga dumulu-ong nga kumpanya. Bangud diri,nagalalaway kag naga-unahay angmga dumuluong nga kumpanya kagila nga mga lokal nga kasosyo sapagplastar sang tagsa nila ka mgaproyekto para sa CGC.

Ang kontrata para sa NGACang gingawad sang rehimen saMTD Capital Berhad, isa ka kum-panyang Malaysian, sa idalumsang iskemang joint venture ag-reement (JVA) nga may 90-10tungaay sa sapi pabor sa kapita-lista. Ginpirmahan man sadtongMayo 23 ang isa ka kontrata konsa diin nagkasugot nga garanti-yahan sang gubyerno ang pagpa-ngutang sang AlloyMTD Philippi-nes Inc, lokal sini nga subsidyar-yo, sang Php9.5 bilyon sa kabilu-gan nga P13 bilyong pondo ngakinahanglanon para iratsada angkonstruksyon sang NGAC.

Tatlo ka mga dalagku ngaproyektong pang-imprastrakturasa idalum sang Build, Build, Buildang ginaratsada sang rehimenpara magtimbang sa CGC—angpribatisasyon kag pagpalapadsang Clark International Airport,ang pagtukod sang PNR North 2(Malolos-Clark Airport- ClarkGreen City Rail) kag Subic- ClarkRailway Project nga pagapondo-han sang gatos-bilyon ka piso ngapautang halin sa Japan kag China.

Ginhatag naman sang rehi-meng Aquino sadtong 2016 ang288-ektaryang kadutaan sa CGCsa Filinvest Land, Inc. sa idalumsang isang JVA nga may 55-45tungaay sa sapi, pabor sa kapita-lista.

Pareho sang nagligad, gina-lauman nga pagagamiton ang CGCbilang lugar kalingawan sang mgaAmerikanong tropang militar ngamagatiner sa kaiping sini nga ClarkAir Base kag Crow Valley GunneryRange (Col. Ernesto Rabina AirBase) sa idalum sang nagapadayonnga Balikatan Exercises.

Sadtong Abril, nagpadala sangdelegasyon ang organisasyongTUMANDUK sa South Korea kagnakigsugilanon sa mga opisyal sangEXXIM kag Daewoo. Ang pag-untatsa proyektong mega dam ang ba-ngud wala pa man sang pinirmahannga kontrata kag wala pa sang na-hatag nga pondo ang EXXIM saatubang sang mga isyu sang pagka-wasak sang kapalibutan kag mabas-kog nga pagpamatuk sang mga tu-mandok partikular sa 16 barangaysang Calinog. Dugang pa sini, naba-litaan sang EXXIM kag Daewoo ngaginlapas sang National IrrigationAdministration (NIA) ang kinama-tarung sang Tumandok.

Bilang reaksyon, desperado angnangin mga tikang sang NIA kag lo-kal nga gubyerno sang Calinog.Nagpasar sang isa ka resolusyonang lokal nga gubyerno sadtongMayo 8 nga nagadeklarar sang“persona non grata” o indi makata-pak kag makatiner sa Calinog angtatlo ka delegado sang Jalaur Riverfor the People Movement (JRPM)kalakip si Remia Castor. SadtongMayo 10, isa ka opisyal sang NIAang nagkadto sa barangay kapitansang Alibunan nga may dala ngadokumento kag ginhambal nga indidapat magda-og si Castor bilangkagawad sang ila nga barangay.

Madumduman nga sustenidoang pagpamatuk sang pumuluyobatuk sa P11 bilyong proyektongJalaur River Megadam labi na sanggindumilian sang Department ofEnvironment and Natural Resources(DENR) kag lokal nga gubyerno angpagkaingin nga kon usisaon walanaman sila sang alternatiba. Sangulihi, napilitan nga i-atras sangDENR kag lokal nga gubyerno ang

ila nga polisiya.Pan-ay River Megadam. Sa pi-

hak nga bahin, samtang nagahug-yaw ang pumuluyo sang Calinog,nagaatubang naman subong sa po-sible nga pagkalumos sang ila ngamga baryo ang pumuluyo nga naga-istar malapit sa Pan-ay River saTapaz, Capiz bangud sang nagahannga konstruksyon sang isa ka megadam. Kabahin sa proyekto nga iniang panglalawigang gubyerno sangCapiz, NIA, National Commissionon Indigenous Peoples (NCIP) kagDENR.

Sining ulihi, gin-anunsyar niRegional Director Jose RobertoNuñez sang Office of Civil Defensenga ginhatagan na ang proyektosang Environment Compliance Cer-tificate (ECC). Gani, ang masunodsini amo ang pagdetalye sang gi-naplano nga proyekto. Subong man,ginkwestyon ini sang organisasyongTUMANDUK bangud wala pa sunosa ila natapos ang pagtuon kag angpagkuha sang pahanugot sang mgatumandok paagi sang free, priorand informed consent o FPIC-1 kagFPIC-2.

Nagakabalaka ang pumuluyosang Capiz sa mangin kahalitansang proyekto. Suno sa Bayan-Ca-piz, bangud sa megadam, manginmalala ang pagbaha pareho sangnagakatabo Metro-Manila kag sad-to sa Ormoc, Leyte. Ang plano nagmega dam kag eko-turismo sa subaamo ang magawasak kag magadis-lokar sa pangabuhian sang pumu-luyo.

Kabahin sang P22-25 bilyongprogramang Build, Build, Build niDuterte ang Panay River BasinIntegrated InterdevelopmentProject.

Kadalag-an batuk sa Jalaur Megadam Project

TEMPORARYO NGA NAPAUNTAT ang konstruksyon sang multi-bilyon ngaJalaur River Megadam Project sa Barangay Agcalaga, Calinog, Iloilo. Resultaang kadalag-an nga ini sang pumuluyong Tumandok kag sang mga abyan nilasang magdesisyon ang Korea Export-Import Bank (EXXIM) kag kontraktornga Daewoo Engineering and Construction nga wala sang konstruksyon sabulan sang Hunyo.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 12

Pagpulong sang US-DPRK,ginhiwat

Makasaysayan nga ginhiwat ang una nga pagtabuanay kag pagpu-long sang mga punong tiglawas sang US nga si Donald Trump kag

sang Democratic People’s Republic of Korea (DPRK) Chairman Kim Jong-un sadtong Hunyo 12 sa Singapore. Natabo ang pagpulong matapos angmalawig nga pagpangsutsot sang gera sang US batuk sa Korea kag sa ka-bilugan sang Asia.

Nagresulta ang pagpulongsang gintingob nga pahayag nganaga-unod sang pangako para sadenukleyarisasyon (pagwasaksang mga armas nukleyar) sa bug-os nga peninsula sang Korea ka-baylo sang mga pangakong pang-seguridad sang US. Naghilisugotang duha ka lider nga umpisahanang “bag-o nga halintang” sangrelasyong US-DPRK kag isunodang iban pa nga mga pagpulong.Sa mismong pagpulong, nangakosi Trump nga untaton ang dalag-kuan nga paghanas militar sa tu-nga sang US kag South Korea bi-lang pauna nga tikang.

Sang masunod nga mga ad-law, ginsuspinder ni Trump angUlchi Freedom Guardian, isa sapinakadaku nga paghanas militarsa tunga sang US kag South Ko-rea, nga nakatalana nga igalunsarsa katapusan sang Hulyo.

Napilitan nga makig-sugila-non si Trump sa DPRK sa atubangsang malig-on nga panindugansang pumuluyong Korean para saliwat nga pag-isa kag kalinungan

sa pihak sang padayon nga agre-syon kag pagpang-ipit sa ekono-miya. Antes sini, natabo ang ma-kasaysayan nga pakilitaay kagpagkasugot ni Kim Jong-un kagMoon Jae-in sang Republic of Ko-rea (ROK o South Korea) sa dulu-nan sang duha ka pungsod. Nag-resulta ini sa Deklarasyon sangPanmunjeom, nga naglatag saprograma sang denukleyarisasyonsang duha ka Korea.

Antes kag matapos sang pa-kigkita kay Trump, nakigpulongman si Kim Jong-un sa presidentesang China nga si Xi Jinping parasa pagpabaskog sang komersyokag relasyong baligyaanay sangduha ka pungsod.

Ginasulong sang DPRK anghandum sang pumuluyo sang Ko-rea para tapuson ang gera ngaginlunsar sang US batuk diri sad-tong 1951 nga nagpatay sa600,000 sibilyan kag 400,000suldado sang sakupon sini angDPRK.

Umpisa sadto, hugot nga gin-kontrol sang US ang armadong

Makasaysayang mga

dokumento ng PKP,

inilabas

GINPAGGWA SANG KOMITESENTRAL sang Partido Komunista ngPilipinas (PKP) ang mga dokumen-tong Konstitusyon ng Partido Komu-nista ng Pilipinas kag Programa parasa Pambansa Demokratikong Rebolu-syon (PPDR). Ginbun-ag ang duha kadokumento nga ini sang Ikaduha ngaKongreso sang PKP nga ginhiwatsadtong nagligad nga ikaduha ngakatung-anan sang 2016.

Natunga ang Konstitusyon sa 13ka bahin, kalakip ang Preambulo kagiban pa nga malahalon nga artikulo.Ginplastar sang PKP ang pinakama-lahalon nga katungdanan sini sangpagdapat sang Marxismo-Leninis-mo-Maoismo sa kongkreto nga ka-himtangan sang Pilipinas kag pag-aplikar sini sa kongkretong praktikasang rebolusyong Pilipino. Nagasaligang PKP nga madaog sini ang de-mokratikong rebolusyon sang banwabangud nagabaskog ang mga rebo-lusyonaryong pwersa samtang na-gapadayon kag indi malubad ang lo-kal nga krisis pangkatilingban, kagyara sa estratehikong pagluya na-man ang imperyalismong US.

Ginplastar naman sa PPDR angkatungdanan sang tagsa kag rebolu-syonaryo: Agumon ang Pungsodnonnga Kahilwayan kag Demokrasyakag Hawanan ang Banas pakadto saMasanag nga Sosyalistang Paalabu-ton. Pakadto diri, gintumod sangPPDR ang partikular nga mga ka-tungdanan sa mga patag sang puli-tika, ekonomiya, militar, kultura kagangtanay pangluwas. Ginsubay mansang dokumento ang mga kadalag-an sang PKP, ang angtanay sini saarmadong rebolusyon kag nagahili-ugyon nga prente, kag pagsalig sakaugalingon nga kusog kag pagba-ton sa internasyunal nga suporta.Nagplastar man ini sang malahalonnga kritiko sa malakolonyal kag ma-lapyudal nga katilingban.

Makuha ang mga dokumento sawww.philippinerevolution.info.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2018 13

hukbo sang South Korea samtangnagamantine sang dalagku nga nu-mero sang mga tropa sa lindero sangduha ka pungsod. Padayon ini nganagalunsar sang dalagkuan kag pa-nulsol nga mga paghanas militar.Sadtong 2017, ginlunsar ang UlchiFreedom Guardian nga ginpasakupansang 17,500 tropang Amerikano kag50,000 ka mga suldado nga Koreano.Ginlunsar man ang Foal Eagle andMax Thunder Drill. Sa kabilugan, ya-ra sa 28,500 tropang Amerikano angnakabase sa South Korea sa subong,magamay nga bahin sang yara sabug-os nga rehiyon sang Asia.

Sa atubang sang padayon ngapamahog sang agresyon, nagtugakag nagpa-uswag ang DPRK sangmga armas kag kagamitang nukle-yar para depensahan ang kaugali-ngon. Nahibal-an sang DPRK ngaang US ang may pinakadaku nga ar-

senal sang mga armas nukleyar sabug-os nga kalibutan. May yara inisang 9,200 armas nukleyar, malu-was pa sa 2,126 aktibong armasnukleyar na nakapwesto sa nagka-lain-lain nga bahin sang kalibutan.Ginagamit ini sang US para iwasi-was ang gahum militar sa bug-osnga kalibutan.

Ang pag-atubang ni US Presi-dent Trump kay Kim Jong-un, sa pi-hak sang dominasyong militar sinisa Asia, ang pamatuod sang indimalipod nga kusog kag kapag-onsang pumuluyo sang Korea para sapagpangapin sa soberanya, kag angpagbato sa agresyon kag pagpang-ipit sa ekonomiya.

Ang madinalag-on nga summitsa tunga sang DPRK kag EstadosUnidos ang nagabukas sang amat-amat nga paghupa sang gitgitnay saKorean Peninsula. Nagbukas man ini

sang padayon nga pagtapos sa blo-keyo sa ekonomiya nga ginpatumansang imperyalistang US sa DPRKumpisa pa sadtong 2008. Subongman, gindulot sini ang posibilidadsang pagbukas sang maayo nga re-lasyon sang Japan sa DPRK, sa liwatnga tuluntungan sa pagkilala sangsoberanya sang DPRK.

Ginasuportahan sang mga pu-muluyo kag sang rebolusyonaryongkahublagan sa Pilipinas ang pada-yon nga paghimakas sang pumulu-yong Korean para sa liwat nga pag-isa sang bug-os nga Korean Penin-sula kag pangmalawigan nga kali-nungan.

Kabahin ini sang amat-amat ngapagpaluya sa gaway sang imperya-listang US sa bug-os nga Asya-Pa-sipiko kag pag-agum sang pangma-lawigan nga kalinungan para sa pu-muluyo sang kalibutan.