ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو...

18
ب ر ر س ی ژ ئ و پ ل ی ت ی ك م ق ا و م ت ش ی ع ی ا ن د ر ب ح ر ی ن ب د ن ب ا ل ت ح و ت خ ا و ر م ی ا ن ه و ش م ا ل آ ف ر ی ق ا ع ز ت ا ع ز ت ی د ا ن ش ی ا ر ج غ ر ا ف ی ا ی س ی ا س ی، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی و ا ح د ل و م و ت ح ق ی ق ا ت ت ه ر ا ن د ل ش ا د خ ض ر ی1 د ا ن ش ج و ی د ک ت ر ی ج غ ر ا ف ی ا ی س ی ا س ی، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی و ا ح د ل و م و ت ح ق ی ق ا ت ت ه ر ا ن ع ل ی ر ح ی م ی د ا ن ش ج و ی د ک ت ر ی ج غ ر ا ف ی ا ی س ی ا س ی، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی و ا ح د ل و م و ت ح ق ی ق ا ت ت ه ر ا ن ت ا ر ی خ د ر ی ا ف ت م ق ا ل ه: 8 0 / 03 / 3 1 3 1 ت ا ر ی خ پ ذ ی ر ش م ق ا ل ه: 01 / 0 0 / 3 1 3 1 چ ک ی د ه ژ ئ و پ ل ی ت ی ک م ق ا و م م ی ب ا ن ح ا ل ط ب ق ا ت ت ط م س ل ط ه ر ا م ن ع ک س م ی ن م ا ی د ک ه م م ل و ا ی م ب ا ر ی ا ت ض د س ل ط ه گ ر ی و م ق ا و م م د ر ب ر ا ب ر ن ی ر و ی ج ب ا ر د و ل م ه ا د ر س ی ا س م ه ا ی د ا خ ل ی و خ ا ر ج ی آ ن ه ا م ی ب ا ش د. ژ ئ و پ ل ی ت ی ک م ق ا و م م ی ا ب ه ت ع ب ی ر پ ا و ل ر و ت ل ج ض د ژ ئ و پ ل ی ت ی ک ی ا ژ ئ و پ ل ی ت ی ک ا ی پ ا ی ی ن ب ه ن ی ر و ی ف ر ه ن گ ی س ی ا س ی و ا خ ق ی د ر د ر و ن ی ک ج ا م ع ه م د ن ی ک ه ع ق ی د ه ی ی ک س ا ن ن گ ر ی م ن ا ف ع م و ر د ن ظ ر ط ب ق ه ی س ی ا س ی م س ل د و ل ت ی ب ا م ن ا ف ع ع م و م م ر د م ر ا ب ه چ ا ل ش م ی ک ش د گ ف ت ه م ی ش و د. ک ه د ر م و ر د ا ع ت ر ا ض ا ت ش ی ع ی ا ن ب ط ر ی ن د ر م ق ا ب ل ط ب ق ه ی س ی ا س ی ح ا ک ا د ر ط و ل ت ا ر ی خ ا ی ظ ه و ر ا م پ ر ا ط و ر ی ا س م ی ت ا ت ط و ت ا خ ی ر ر ا د ر ب ر م ی گ ی ر د ن ی ز ص د ق م ی ک ن د. ک ش و ر ب ط ر ی ن ک و چ ک ت ر ی ن ک ش و ر م س ت ق ر د ر خ ل ی ج ف ا ر س م ی ب ا ش د ک ه ا ک ث ر ی م ج م ع ی م آ ن ر ا ش ی ع ی ا ن ت ش ک ی ل م ی د ه ن د. م د ت ه ا س م ت ن ش ه ا ی ن ه ف ت ه د ر م ی ا ن ت و د ه م ر د م ی ک ه ا ک ث ر ی م ش ی ع ه م ی ب ا ش ن د ب ا ط ب ق ه ح ا ک ا س ن ی و ج و د د ا ر د. ب ه د ن ب ا ل ت ط و ت خ ا و ر م ی ا ن ه و ش م ا ل آ ف ر ی ق ا ا ع ت ر ا ض ا ت ض د ح ک و م ت ی د ر ا و ا ی ل س ا ل2 2 0 1 گ ر ی ب ا ن گ ی ر ب ط ر ی ن ن ی ز ش د ک ه م ن ن ر ب ه ب ر خ و ر د ه ا ی خ ش و ن م آ م ی ز م ی ا ن م ع ت ر ض ا ن و ن ی ر و ه ا ی د و ل ت ی ش د ه ا س م و ه م چ ن ا ن ا ی ن ا ع ت ر ا ض ا ت د ر ح ا ل گ س ت ر ش م ی ب ا ش د. ا ی ن م ق ا ل ه د ر پ ی پ ا س خ ب ه ا ی ن س ؤ ا ل م ی ب ا ش د ک ه ژ ئ و پ ل ی ت ی ک م ق ا و م م ش ی ع ی ا ن ب ط ر ی ن د ر ا د و ا ر م خ ت ل ف ت ا ر ی خ ی خ ص و ص ا د ر ت ط و ت ا خ ی ر چ ه خ و ا س م و ا ه د ا ف ی ر ا د ن ب ا ل م ی ک ن د. ک ه ب ا ب ه ر ه گ ی ر ی ا ی م ف ا ه ی ا ژ ئ و پ ل ی ت ی ک م ق ا و م م و ا س ت ف ا د ه ا ی ر و ش ت و ص ی ف ی- ت ط ل ی ل ی ب ه ب ر ر س ی ا ی ن م و ض و ع خ و ا ه ی ا پ ر د ا خ م. و ا ژ گ ا ن ک ل ی د ی: ب ح ر ی ن، ژ ئ و پ ل ی ت ی ك م ق ا و م ت، ژ ئ و پ ل ی ت ی ك ش ی ع ه، ج ن ب ش ه ا ی م ر د م ی، ق د ر ت ه ا ی م ن ط ق ه ا ی1 - د ل ش ا د خ ض ر ی( ن و ی س ن د ه م س ئ و ل) 0 1 1 8 8 8 3 8 1 1 0

Transcript of ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو...

Page 1: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

اقیرفآ لامش و هنایمرواخ تالوحت لابندب نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ یسررب یتزع هللا تزع

نارهت تاقیقحت و مول دحاو یمالسا دازآ هاگشناد ،یسایس یایفارغج رایشناد

1یرضخ داشلد نارهت تاقیقحت و مول دحاو یمالسا دازآ هاگشناد ،یسایس یایفارغج یرتکد یوجشناد

یمیحر یلع نارهت تاقیقحت و مول دحاو یمالسا دازآ هاگشناد ،یسایس یایفارغج یرتکد یوجشناد

01/00/3131 :هلاقم شریذپ خیرات 80/03/3131 :هلاقم تفایرد خیرات

هدیکچ ربارب رد ممواقم و یرگ هطلس دض تایرابم یا ولمم هک دیامن یم سکعنم ار هطلس مطت تاقبط لاح نابی ممواقم کیتیلپوئژ ای کیتیلپوئژ دض جلتور لواپ ریبعت هب ای ممواقم کیتیلپوئژ .دشاب یم اهنآ یجراخ و یلخاد یاه مسایس رد اه ملود رابج یورین رظن دروم عفانم یرگن ناسکی ی هدیقع هک یندم هعماج کی نورد رد یقالخا و یسایس یگنهرف یورین هب نییاپ یا کیتیلپوئژ لباقم رد نیرطب نایعیش تاضارتعا دروم رد هک .دوش یم هتفگ دشک یم شلاچ هب ار مدرم مومع عفانم اب یتلود لسم یسایس ی هقبط نیرطب روشک .دنک یم قدص زین دریگ یم رب رد ار ریخا تالوطت ات یمالسا یروطارپما روهظ یا خیرات لوط رد اکاح یسایس ی هقبط رد هتفهن یاهشنت مساه تدم .دنهد یم لیکشت نایعیش ار نآ میعمج میرثکا هک دشاب یم سراف جیلخ رد رقتسم روشک نیرتکچوک تاضارتعا اقیرفآ لامش و هنایمرواخ تالوطت لابند هب .دراد دوجو ینس اکاح هقبط اب دنشاب یم هعیش میرثکا هک یمدرم هدوت نایم یتلود یاهورین و ناضرتعم نایم زیمآ منوشخ یاهدروخرب هب رننم هک دش زین نیرطب ریگنابیرگ 2201 لاس لیاوا رد یتموکح دض ممواقم کیتیلپوئژ هک دشاب یم لاؤس نیا هب خساپ یپ رد هلاقم نیا .دشاب یم شرتسگ لاحرد تاضارتعا نیا نانچمه و مسا هدش یا یریگ هرهب اب هک .دنک یم لابند ار یفادها و مساوخ هچ ریخا تالوطت رد ًااصوصخ یخیرات فلتخم راودا رد نیرطب نایعیش .مخادرپ ایهاوخ عوضوم نیا یسررب هب یلیلطت-یفیصوت شور یا هدافتسا و ممواقم کیتیلپوئژ ایهافم یا هقطنم یاه تردق ،یمدرم یاه شبنج ،هعیش كیتیلپوئژ ،تمواقم كیتیلپوئژ ،نیرحب :یدیلک ناگژاو

[email protected] 01188838110 (لوئسم هدنسیون) یرضخ داشلد -1

Page 2: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 14

همدقم -1 هئارا هب ار یا هقطنمارف و یا هقطنم نارگیزاب نونک ات یدالیم 0108 لاس رخاوا زا اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ تالوحت دیدج مظن میسرت یارب ناشنادحتم و دوخ نادها ققحت یپ رد مادکره هک یروط هب ؛تسا هدرک راداو شنک و هاگدید هژیو شقن اب یرحب یا هریزج روشک یب یا رد .دنشاب یم هنا صخ هاگ و فلتخم یاهدربهار اب یا هقطنم یوس زا .تسا هدوب یا هقطنمارف و یا هقطنم یاه تردق هجوت دروم هراو ه سراف جیلخ هقطنم رد دوخ کیژتارتساوئژ رما یا ؛دنشاب یم بهذم ینس تیلقا تی کاح تحت هک دنهد یم لییشت نایعیش ار یرحب تیع ج تیرثکا رگید هقطنم یییتیلپوئژ تالوحت هک یا هنوگب ،دنشاب روشک هرادا رد یرت گنر رپ شقن لابندب نایعیش ات هدش ث اب شیازفا ث اب و تسا هتشاذگ یاج رب یرایسب ریثات ،نایعیش هاگیاج و شقن رییغت رب اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ یارب ی ا تجا هنیمز ینچ ه ؛تسا هدش نانآ ی ا تجا یاوزنا شهاک و یسایس یاه ماظن ربارب رد نایعیش تمواقم رد رییغت هنوگره ور یا زا .تسا هدروآ دوجوب ار نایعیش طسوت یسایس شنک ینیرفآزاب و تاکرحت یزاس رثکادح نایعیش بوکرس خیرات لوط رد اذل ؛دنز یم مه رب ار هقطنم یاوق نزاوت ،نایعیش طسوت یرحب روشک یسایس راتخاس همادا نانچ ه و هدش هتفرگ رایب مایح طسوت ، یرحب روشک دوجوم طیارش ظفح و یسایس تابث یارب هطلس ریز .دراد شقن و عماوج طلسم ی هقبط و اهتلود یگنهرف و یداصتقا ،یسایس تیزم و تردق عضاوم ی هیاپ رب یتنس کیتیلپوئژ و اهتمویح رثؤم لرتنک و ی سر یهدنامرف و یداصتقا ،یسایس ،یماظن تردق هب و تسا هدش انب ناراد تسایس رثؤم راتفر و اهتلود ربارب رد تمواقم ریگرد هک یناسک دید زا ار خیرات ناوت یم هک یلاح رد .دشخب یم تلاصا ناراد تسایس اذل .(32 :0231،این ظفاح)دوش یم ریبعت تمواقم کیتیلپوئژ هب نآ زا هک دو ن ییبت زین دنا هدوب اهنآ یییتیلپوئژ تمواقم کیتیلپوئژ موهفم یریگ لیش یایوگ 1108 لاس تالوحت ًالاصوصخ ،فلتخم راودا رد یرحب تالوحت یارب ساسا ی ه رب .تسا هتفرگ لیش روشک یا مکاح تیلقا لباقم رد هعیش مدرم تیرثکا یوس زا هک دشاب یم تسا مزال تالوحت هنوگ یا ییایوپ و ندوب راد هشیر لیلد هب یییتیلپوئژ تالوحت و اه نارحب ،عیاقو زا حیحص کرد .تفای تسد رت عماج جیاتن و لیلحت هب ات دو ن ییبت ار تالوحت یریگ لیش یخیرات یشرگن اب ث اب یلماو هچ هک میهد خساپ تالاوس یا هب ات میتسه ددصرد شهوژپ یا رد ام ثحابم یا تفرگرظن رد اب یارب نآ یییتیلپوئژ یاهدمایپ و ؟تسا هدش یرحب رد یمدرم تاضارت ا و نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ یریگ لیش تالوحت لابندب ًالاصوصخ یخیرات فلتخم راودا رد یرحب نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ تیاهن رد و ؟دنمادک هقطنم ؟دشاب یم یفادها و تساوخ هچ هب ندیسر یپ رد اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ رد هتفرگ لیش روشک حیرشت اب سپس و هدرک حرطم ار قیقحت یرظن میهافم ادتبا هلاقم یا رد اه شسرپ یا هب ییوگ خساپ یارب دروم اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ تالوحت رب دیکات اب ینامز عطقم جنپ رد ار یرحب مدرم تمواقم کیتیلپوئژ ، یرحب .تسا هدش هتخادرپ یرحب ریخا تالوحت لیلحت و هیزجت هب نایاپ رد و هداد رارق یسررب

Page 3: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

04 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

قیقحت یرظن ینابم -2

هعیش کیتیلپوئژ -2-1 ینیرفآ شقن شیب و مک زین متسیب نرق رد .دوب ییایفارغج یاهزرم کییفت رد رثؤم لماو زا ییی بهذم ،هتشذگ رد تابث ،مه رضاح لاح رد .تسا هتشاد موادت نآ زا یشان یاه هدیدپ و یسایس یاه یریگ می صت رد یبهذم لماو هک یا هنوگ هب .تسا نابز ینچ ه و بهذم ییاضف عیزوت اب طابترا رد یدایز دح ات اهروشک زا یخرب یسایس ذوفن و تی ها .(201 :0231،رب یس)تسا هتشگ زاب کیتیلپوئژ هصر هب بهذم هتشذگ ههد ود رد هک تفگ ناوت یم رد بهذم تقیقح رد .(8 :2231،یدوریش)دوش یم هدید ناهج رسارس رد ارایشآ یبهذم یاهداهن و اه هشیدنا هدنیازف بهذم لما هییروطب .دوش یم بوسحم ینونک لقتسم یاهروشک رد رثؤم یاهورین یرت یوق زا ییی ،نابز رانک .(121 :0231،یرتناور و ندرج)تسا اهروشک زا یرایسب یاقب و دوجو زونه دعُمب .دراد تی ها یگنهرف و یداصتقا ،یماظن ،یسایس دید زا موهفم یا داعبا هژیو هب ،دراد یددعتم داعبا کیتیلپوئژ ی هم شقن هب هجوت اب ،دوش یم لماش ار بهذم هل ج زا یددعتم یاه هبنج دوخ هک رچلاکوئژ ای کیتیلپوئژ یگنهرف :1231،هدازدهتجم)دشاب یم حرطم کیتیلپوئژ مهم ثحابم زا ییی ناون هب ،دنک یم افیا مدرم یگدنز و تسایس رد هک شرتسگ هار زا رتشیب ،عیشت بهذم لد رد هتفهن یورین ،ناریا یمالسا بالقنا نداد خر اب هعیش کیتیلپوئژ .(031 یییتیلپوئژ یتیهام بهذم یا ات دش ببس و هدش افویش ،بهذم هعیش روشک یرت مهم ناون هب ناریا ذوفن هزوح یسایس یایفارغج دادتما موهفم هب هعیش کیتیلپوئژ هک تفگ ناوت یم یاربانب .(21 :1131،نارگید و ید حا)دنک ادیپ .(81 :1231،یلا ج)تسا ناریا «دنلتراه» اب هنایمرواخ فلتخم یاهروشک رد نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ -2-2 یاهرادرک و اه تلود ربارب رد تمواقم ریگرد هک یناسک هاگدید زا ار خیرات هک در شرب ناوت یم ار ناتساد نارازه فیراعت لاح ی رد و دنراد یم هگن هدنز ار مدرم تمواقم تارطاخ اه ناتساد یا .دنک یم تیاور دنا هدوب یییتیلپوئژ یا .دنتسین یگنهرف لرتنک و ی سر یهدنامرف ،تورث ،یماظن تردق هب بستنم هک دنهد یم هئارا تردق زا دیدج فیصوت ،دنک یم تیعبت (هطلس تحت ینعی) نودام زا هک ییاپ زا کیتیلپوئژ ناون هب ناوت یم ار تمواقم یاه ناتساد هب ار نآ طلسم تاقبط و تلود گنهرف ،تسایس ،شترا ی هطلس ،اه هعماج نورد زا هک ییاه تیعقوم هجیتن رد .درک .(200 :2231،نارگید و جلتور)دوش یم هدیمان ییاپ زا کیتیلپوئژ 1جلتور لواپ ریبعت هب دشک یم شلاچ اه یژتارتسا ات هتفرگ یضاران ناریفنشور داضتم یاهنا تفگ زا ،فلتخم لایشا رد تمواقم کیتیلپوئژ ای کیتیلپوئژدض ،ارگ پچ یییرچ یاه هورگ کیتیلپوئژ دض یلک روطب .دوش یم لماش ار ی ا تجا یاه شبنج یاه کیتکات و یاه شبنج و یطیحم تسیز یاه نامزاس ،یرشب قوقح یاههورگ ،یتلود ریغ یاه نامزاس ،ی ا تجا یاه تضهن یلمارف تاسسؤم و اه همانتقفاوم ربارب رد یلل لا یب و یلم یاه هیبش تروص هب یهاگ هک دریگ یم رب رد ار یموب مدرم یب یا هیبش ضتم هک ییاپ زا یزاس یناهج ی ون و هدو ن تمواقم یناهج داصتقا هب طوبرم یسایس نا تفگ و

1.Paul Routledge

Page 4: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 24

لیش ییاپ زا کیتیلپوئژ ای تمواقم کیتیلپوئژ بلاق رد ار تسا ی ا تجا یاه شبنج و اه نامزاس ،اه هورگ زا یلل لا .(32-02 :0231،این ظفاح)دنهد یم وکوف لشیم هاگدید زا تردق ربارب رد تمواقم -2-3 دناوت یم تردق هدارا تسا دقتعم هچین هک یروطب ،تسناد هچین زا رثأتم ناوت یم ار تردق و تمواقم زا وکوف فیرعت یگداتسیا شربارب رد هک تسا یزیچ نآ یوجتسج رد یاربانب ،دزاس رگ هولج اه تمواقم ربارب رد اهنت ار دوخ231،هچین)دنک تمواقم هک تسا دقتعم و دیوگ یم خس تسا شدرگ رد هک یزیچ ناون هب تردق زا وکوف .(000 :2 طاقن یا ،دشاب یم تمواقم طاقن ترثک هب ییتم هک تسا یا تردق طباور یگژیو .دشاب تردق زا لقتسم دناوت ی ن رد ییاج ره دنناوت یم تمواقم طاقن یا .دننک یم یزاب ار تردق تابسانم هب یبایتسد ای تیا ح ،نده ، شد شقن هیل رب هک تسا درخ تسایس حطس رد تمواقم زا نردم یموهفم دروآ ناغمرا هب وکوف هک یزیچ .دنشاب تردق هیبش نردماسپ یاه تسایس دندقتعم رنلک و تسب .(181-881 :2231،دار هداز یسح)دور یم راک هب هدش زکر تم تردق لیبق زا ،دروآ دوجو هب ار تمواقم عونتم لایشا و دنک دوبان ار هاوخ تیما ت یاهدربهار ات تسا شالت رد وکوف ,Allmendinger نآ عاونا یما ترد اه توافت شیازفا قیوشت و زاس تیمورحم یاه نا تفگ ،یتیوه یاه نادنز یدوبان

دننک یم میسقت راک متس و شخب ییاهر هتسد ود هب ار اه ماظن هک ارگ قلطم یاه هاگدید دنک یم شالت وکوف .((40 :2001 مان هب یزیچ هک تفگ دوشب منین ریف» دیوگ یم و دراذگ یم زاب تمواقم یارب ار هار هشی ه هجیتن رد ،دراذگب رانک ار یتمواقم هنوگره هار رس رب هک ماد ا و هجنیش هلأسم زا ادج .دراد دوجو متس ماظن مان هب یرگید و شخب ییاهر ماظن و ینامرفان ،تمواقم یارب یتانایما هشی ه ،دشاب زیگنا تشحو ماظن کی مه ردقچ ره ،دننک یم داجیا عنام .(201 :8231،وکوف)«دنام دهاوخ یقاب داضتم یاه یدنب هتسد قیقحت شور -3 کرادم و دانسا زا زاین دروم تا الطا و هدوب یلیلحت-یفیصوت نآ تیهام هب هجوت اب شهوژپ یا ماجنا شور .تسا هدش یروآ ع ج (تنرتنیا)یناهج هیبش تا الطا زا زین و (...و تالاقم ،یصصخت تالجم ،بتک) بوتیم قیقحت یاه هتفای -4

نیرحب -4-1 هزوح روشک یرت تعسو مک (111 :1231،روپ مظان و ییشوک) عبرم رتمولیک 221 تعسو اب یرحب روشک روشک لحاس یییدزن رد و سراف جیلخ یبونج لحاوس رد یا هریزج تروص هب هک ،تسا سراف جیلخ کیتیلپوئژ اب رتمولیک تشه اهنت قرش ت س زا یرحب .(13 :1231 ،حلسم یاهورین ییایفارغج نامزاس)تسا هدش عقاو ناتسبر یرتمولیک 08 هلصاف رد و تسا زرم مه یدوعس ناتسبر اب برغ ت س زا .دراد هلصاف ،رطق ،دوخ یرواخ هیاس ه یقتم)دراد دوخ یگیاس ه رد ار ناریا یدایز ًالاتبسن هلصاف اب زین لا ش رد و تسا هدش عقاو روشک نآ یقرش هنارک .(1-هشقن) (301 :0231 ،هداز

Page 5: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

34 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

(رجاهم یموب ریغ) ینیرحب ریغ و (یموب) رابت ینیرحب گ هان ی ا تجا هورگ ود زا لیشتم یرحب روشک تیع ج .دنک یم زیا تم رگیدیی زا ار اهنآ هک دشاب یم یداصتقا و ی ا تجا صاخ یاه یگژیو یاراد مادک ره هک دشاب یم هدوب رفن 1،038،120 رب غلاب 0108 لاس لیروآ 28 رد یمو یرا شرس یرخآ اب قباطم یرحب روشک تیع ج ریغ) ینیرحب ریغ رفن 821،111 و تیع ج لک دصرد 10 لداعم (یموب) ینیرحب 113،210 دادعت یا زا هک .تسا-Central Informatics Organization) .دنهد یم لییشت ار یرحب تیع ج لک دصرد 00 لداعم (یموب

Kingdom of Bahrain,2010). یلا ش یاییرمآ ،(رفن 020) یبونج یاییرمآ ،(رفن 018،1) هیسونایقا یاه تیموق لماش یرحب یموب ریغ دارفا جیلخ یرای ه یاروش بار ا ،(رفن 000،810) ییایسآ ،(رفن 200/11) ییاقیرفآ ،(رفن 312/11) ییاپورا ،(رفن 101،0) 2/13 رابت ینیرحب تیع ج لک زا ،ینس بیکرت رظن زا .دشاب یم (رفن 318،20) بار ا رگید و (رفن 011،2) سراف تیع ج لک زا ینچ ه .دنراد س لاس 01 یالاب زین دصرد 1/0 و لاس 01-01 یب دصرد 01 ،لاس 01 ریز دصرد 01 یالاب زین دصرد ·/0 و لاس 01-01 یب دصرد 1/12 ،لاس 01 ریز دصرد 01 ،روشک یا کاس یاه ینیرحب ریغ هک ،دصرد 23/2 ربارب 0108 ات 1008 یاهلاس هرود لوط رد یرحب تیع ج هنایلاس دشر طسوتم .دنراد س لاس دشر هب ار تیع ج دشر ناوت یم .تسا هدش مال ا دصرد 22/11 یاه ینیرحب ریغ و دصرد 82/3 اه ینیرحب یارب دصرد 81/30 تیع ج ییایفارغج عیزوت رظن زا .داد تبسن روشک یا رد راک یارب نارجاهم دورو و تیع ج یعیبط هب اه ینیرحب یارب زین تیع ج یتیسنج بیکرت .تسا هدش زکر تم روشک یزکرم ناتسا و تختیاپ رد یرحب تیع ج یایوگ هک دشاب یم کاس درم 018 ،نز 001 ره یازا هب کاس اه ینیرحب ریغ یارب و هب درم 801 ،نز 001 ره یازا هب تبسن یرحب روشک یتیع ج بیکرت رد نا لسم ریغ دصرد .تسا یرحب رد راک یارب رجاهم درم نارگراک بذج ریغ 213،321 و نا لسم 112،222 روشک یا تیع ج لک زا هک تروص یا هب ،تسا رتشیب هقطنم رگید یاهروشک .(Ibid)دهد یم لییشت روشک یا یاه یموب ریغ و نارجاهم ار نانا لسم ریغ رشیب هک .دنشاب یم نا لسم

.(www.infoplease.com:2012/1/22 :عبنم) سراف جیلخ ی هقطنم رد نیرحب هاگیاج 1-هشقن

Page 6: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 44

لباق دادعت .دنتسه بهذم هعیش نآ بر تیع ج تیرثکا هک دشاب یم سراف جیلخ هقطنم یبر روشک اهنت یرحب نانچ ه هک دنتسه ناریا یبونج قطانم زا لصا رد ،دنا کاس یرحب رد لاس اهدص یط هک یرحب نایعیش زا یهجوت دوجو اب نایعیش .تسا هتشاد دوجو مالسا زا شیپ یتح هک تسا یتیعضو یا .دنا هدرک ظفح ناریا اب ار دوخ طابترا ییی یا و دنوش ی ن هداد تکراشم یگنهرف و یداصتقا ،یسایس روما رد ،دنراد رایتخا رد یرحب رد ار تیرثکا هینیا .(10 :1231 ،حلسم یاهورین ییایفارغج نامزاس) دشاب یم یرحب رب مکاح تلود اب اهنآ مهم یاه شلاچ زا

نیرحب مدرم تمواقم کیتیلپوئژ -4-2 هجاوم یبهذم تالیشم اب ی ون هب نا لسم بلاغ تیع ج اب یاهروشک ی ه ه ًالابیرقت ییسنیژرب هدیق هب کیتیلپوئژ زورب زاس هنیمز خیرات لوط رد یبهذم تالیشم یا زین یرحب رد .(12 :1231،ییسنیژرب)دنشاب یم :دو ن میهاوخ ییبت ریز هرود جنپ رد ار نآ هک تسا هدوب هطلس ریز مدرم تمواقم یمالسا یروطارپما لیکشت زاغآ زا تمواقم کیتیلپوئژ -4-2-1 یاهدروخرب و یسایس یاهتکرح رد یتیزکرم زا ،هیما ینب رص رد هژیوب و یمالسا یروطارپما لییشت زاغآ زا یرحب یمان کیدفوبا یربهر هب جراوخ زا یهورگ یرجه 82 لاس رد .تسا هدوب رادروخرب سراف جیلخ هقطنم رد یتدیق ب دوعسم مان هب یدرف دنتخاس جراخ یوما یافلخ تیعبات زا ار یرحب و دندرک اپرب یوما تمویح هیل یگرزب مایق .تشاد لقتسم تمویح ریازج یا رب لاس تسیب کیدزن ،یوما یلاو جارخا اب یرجه 001 لاس رد یدب بنیز یبا و ناگدرب گرزب مایق ،دعب لاس دصیی دودح .درک مایق افلخ تمویح دض رب یرحب یلاو یرجه 101 لاس رد ،نآ لابند هب .داد رارق ریثأت تحت ار سراف جیلخ یما ت جنزلا بحاص هب بقلم یدرم یربهر هب هقطنم ناتسوپ هایس و دندرک مایق افلخ تمویح هیل (یا هوانگ ای) یبانج مارهب دیعسوبا هب موسوم یناریا یدرف یربهر هب رگید یهورگ ناد ح یناوریپ زا دیعسوبا) یطمرق ای یدیعس وبا مایق هک شبنج یا .دندرتسگ هقطنم رد ار یهاوخیدازآ شبنج کرحت یارب یبسانم نوناک ار اجنآ ، یرحب هب تفر اب دیعسوبا و دش زاغآ ناریا لحاوس زا ،تفرگ مان (دوب یطمرق .(311-011 :1231،هدازدهتجم) تفای زمره مایح هجوت دروم تشاد تراجت رد هک یزات م تیعقوم هب هجوت اب یرجه مهد نرق لیاوا رد یرحب ینچ ه دجن رجاهم لیابق زا هک ،روبج ونب روهظ ون یا هلیبق یورین یرجه مهد نرق لیاوا و مهن نرق رخاوا یط .تفرگ رارق رما ی ه و دنریگ تسد هب ار تردق یرحب رد دنتسناوت زمره رد تردق شی شک زا هدافتسا اب ،دنتفر یم را ش هب لاف یاسور یب ناهنپ یتباقر هک دیدرگ ،دنداد یم لییشت ار نآ تیع ج تیرثکا هک هقطنم یا نایعیش شنکاو بجوم هب و لاف یاسور یربهر تحت یرجه مهد نرق مود ه ین ات یرحب .تفرگ رد روبج ونب یاسور و یعیش تالیا ت اب .(011-011 :2231،داریلاک و یقوثو)تخادرپ یم شقن یافیا هب زمره کولم هب هتسباو زکارم زا ییی ناون سیلگنا رامعتسا نارود رد تمواقم کیتیلپوئژ -4-2-2 هک دوب سراف جیلخ بونج رد هقطنم اهنت یتدم یارب عقاو رد و یتسخن یرحب ،زین سیلگنا را عتسا نارود رد قوف یشیجلا قوس تی ها زا ایناتیرب یارب یرحب .(011 :1231،هدازدهتجم)دنتخادرپ را عتسا اب تفلاخم هب نآ مدرم

Page 7: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

54 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

رب هوال و تفر یم را ش هب نآ یاه هنارک زیخ تفن قطانم و زاجح هریزج هبش یطابترا لپ و دوب رادروخرب یا هداعلا مهم هاگتسیا کی ناون هب تسناوت یم و دش یم بوسحم ایناتیرب ییایرد یورین یتاکرادت مهم یاه هاگتسیا زا ییی نآ علخ اب 3811 لاس رد ایناتیرب ذوفن و تردق .(2 :0231،یقوثو)دریگ رارق سراف جیلخ رد ناتسلگنا ییاوه طوطخ یدنچ و دیدج مکاح یسیلگنا نزیار ناون هب 1ویرگلب زلاچ دورو اب و تفای شیازفا یرحب تمویح زا یسی خیش هب رهشوب زا سراف جیلخ رد ایناتیرب یسایس میقم لاقتنا و یرحب هب ودیعساب زا سیلگنا یایرد هاگیاپ لاقتنا اب دعب یاه تکرح زورب ،ویرگلب ندمآ هژیو هب و تالوحت یا .تفای یرت عیسو هنماد و تابث ،ذوفن تردق یا ، یرحب یوس زا شرورپ و شزومآ هرادا راتساوخ نویباصت ا .دیماجنا یمو باصت ا هب و دش بجوم مدرم رد ار یا هزات و نارگراگ جارخا و ایناتیرب یسایس هدنیا ن رییغت ،یرواد ناوید داجیا ،یفنص یاه نامزاس لییشت ،یلحم یاه نامزاس تنوشخ هب لسوت اب اذل .تشادن هقباس سیلگنا تار عتسم رد نامز نآ ات اه تساوخرد یا .دندش یجراخ نارجاهم و اه شبنج ،مود یناهج گنج زا سپ .دندش دیعبت و ریگتسد شبنج ناربهر و دنتسیش مه رد ار باصت ا اه یسیلگنا هک یلاح رد .تفای یصاخ باهتلا هتفر هتفر یرحب کچوک عا تجا و دش زاغآ ًالاددجم یسایس یاهدروخرب و بر نارگراک ترهاجم عیرس شیازفا زا هک یرحب نایعیش 3011 لاس رد .دندوب یرثؤم یلرتنک تامادقا ریف رد اب یرحب ینس و هعیش یاه هورگ .دنتشادرب شروش هب رس ،دندوب یضاران و نارگن یتیع ج راتخاس یعیبط ریغ رییغت ار ارجام یبهذم یاهدروخرب رظن زا یلم تدحو هتی ک لییشت اب اه هورگ ناربهر یدنچ زا سپ و دندش ریگرد مه .(011-011 :1231،هدازدهتجم)دنداد نایاپ نیرحب لالقتسا زا دعب تمواقم کیتیلپوئژ -4-2-3 یرحب رس رب دش رضاح یسوموبا و بنت ریازج دروم رد یتازایتما بسک لابق رد ناریا ،تصش ههد رخاوا رد هتبلا .دوش هعجارم یمو یارآ هب یمزرس یا رد دندرک تقفاوم ماجنارس هک .(003 :1231،این ظفاح)دنک هحلاصم و اههورگ زا یجنسرظن ی ون هب دحتم للم تئیه هیلب هدوبن مودنارفر ینعم هب یمو یارآ هک تسا رکذ نایاش لالقتسا ناهاوخ یرحب مدرم هک درک مال ا للم نامزاس یماز ا تئیه .دیزرو تردابم مدرم فلتخم تاقبط ظفاح)دش هتخانش تی سر هب 1211 لاس رد یرحب یسایس لالقتسا بیترت یدب .(111 :1231،هدازدهتجم)دنتسه زا ی سر روط هب یرحب و دنتفریذپ ار للم نامزاس قیقحت هورگ یأر زین ناریا سلجم ناگدنیا ن .(003 :1231،این .(13 :1231،یدادادخ و یمارهب)دش ادج ناریا مهبم تموصخ ،دوش ی ا تجا یاه جنر بجوم یمالسا یاهروشک فعض هک یطیارش رد ؛دراد داقت ا ییسنیژرب تاساسحا یا هب مه یا هقطنم یاه شی شک ای یلخاد یاه یتیاضران و دماجنا یم یاییرمآ دض تاساسحا هب یبهذم ور هبور یسایس یاهتیلاعف هلسلس کی اب 8211 لاس رد یرحب دیدج تلود .(1231:22،ییسنیژرب)دز دهاوخ ماد نایلاس زا اییرمآ ییایرد یمزر یاهورین .دوب یرحب رد هدحتم تالایا روضح هب ضارت ا اهنآ یلصا نده هک دش تیدوجوم و هقطنم زا ایناتیرب جورخ اب .دندرک یم هدافتسا اه یسیلگنا هب قلعتم ریفج هقطنم یهاگیاپ لیسهت زا ینالوط

1 . Belgreave

Page 8: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 64

دوجوم تانایما زا هدافتسا شرتسگ و تیبثت یارب ی سر یقفاوت دنمزاین ار دوخ اییرمآ تلود ، یرحب دیدج تلود لما هلئسم ی ه .دناسر یرحب دیدج تلود یاضما هب هنیمز یا رد یدادرارق 1211 ربماسد رد اذل .دید یم یرحب لیئارسا زا اییرمآ تیا ح .دش اهتسینو ک و نایضاران یوس زا هقطنم رد اییرمآ یماظن روضح هیل تاغیلبت شرتسگ یلم سلجم رد .دروآ دوجو هب هقطنم رد اییرمآ روضح همادا هیل تاضارت ا زا یدیدج جوم ،3211 ربتکا گنج رد .(111-211 :1231،هدازدهتجم)درک زورب دروم یا رد یدیدش یاهشنکاو ، یرحب تایرشن یضعب و نیرحب نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ رب نآ ریثأت و ناریا رد یمالسا بالقنا یزوریپ -4-2-4 اه تردقربا اب ضراعم و لقتسم روشک کی ناون هب ناریا روهظ و سراف جیلخ هقطنم رد یمالسا بالقنا یزوریپ دوب سراف جیلخ و هقطنم رد یمالسا یاه هشیدنا شخپ ،یمالسا بالقنا راثآ زا ییی ؛درک داجیا هقطنم رد ار یتالوحت رد اهروشک رب مکاح یاهتمویح اب هک) یهاوخ یمالسا یاه شبنج و هقطنم نانا لسم یرادیب بجوم نآ لابند هب هک روط هب ،داد خر ناهج یشن هعیش ور لق نوناک رد یمالسا بالقنا هک اجنآ زا .(80 :2231،این ظفاح)دش (دوب ضراعت یبای تیوه (1 :روحم هس رد دنیارف یا .تشاذگاج هب دوخ زا ینوماریپ یاهاضف رد ار یناوارف یاه یراذگ رثا یعیبط یسایس راتخاس رد نایعیش ینیرفآ شقن (3 ؛یسایس یاهلیشت و بازحا تیوقت ای یریگ لیش (8 ؛نایعیش یهاگآدوخ و رگید دننام زین یرحب ،ناریا یمالسا بالقنا یزوریپ اب .(11 :1231،ید حا)تسا هدهاشم لباق ناشیاهروشک231،ید حا و این ظفاح)دش کان یب بالقنا رودص زا هقطنم یاهروشک ث اب لوا هجرد رد بالقنا یا .(22 :2 .(188 :3231،یمورز روپ یلو)تشگ هقطنم رد ی ا تجا تاضارت ا زا یرایسب ندش لعفلاب :1231،این یلضاف) دش ماجنا نایعیش طسوت یرحب رب مکاح ماظن ینوگنرس یارب قفومان یاتدوک 0131 لاس رد اما ؛دش ناریا اب یرحب طباور ندش هریت ث اب مه و نایعیش رب مکاح میژر راشف شیازفا ث اب مه قافتا یا .(001 یدازآ یارب یمالسا ههبج» لییشت ،اهنآ ندش یسایس و یمالسا بالقنا زا یرحب نایعیش یریذپریثأت زراب دو ن یرحب نایعیش تارهاظت و اه تیلاعف شرتسگ هک یماگنه ؛ددرگ یم زاب 2031 لاس هب ههبج یا ی هقباس .دوب « یرحب زا سپ یسردم .دش نامز ه یولهپ میژر طسوت روشک یا هب یسردم یداه دیعبت اب ،ناریا مدرم تازرابم ریثأت تحت سیسأت ار « یرحب یدازآ یارب یمالسا ههبج» و دنک یهدنامزاس ار نایعیش یاه تیلاعف تسناوت یرحب هب دورو زا سرت .دنک جارخا روشک زا هلصافالب ار وا یرحب میژر دش ث اب یسردم یربهر هب ههبج یا یاه تیلاعف .دیا ن یرحب و ناتسبر تلود ود دش بجوم ینچ ه ،یعیش یاه هورگ ریاس و یمالسا ههبج یتمویح دض یاه تیلاعف تیعضو یرحب نایعیش تیرثکا هزورما .(388 :3231،ییارما)دننک دقعنم یکرتشم یتینما نا یپ 1211 ربماسد 08 رد هییت دوخ یدوعس ی هیاس ه رب یرحب تلود یگتفشآ یا راهم یارب .دنراد یا هتفشآ رایسب یبهذم و ی ا تجا سراف جیلخ هقطنم رد نایعیش شزیخ زا میب یرحب یبهذم یاه شنت رد اه یدوعس .(011-011 :2231،یتز )دنک یم .(www.sedayeshia.com:1389/12/17) دنراد ار

Page 9: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

74 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

برع ناهج تالوحت لابندب نیرحب نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ -4-2-5 هب رجنم و ،دش زین یرحب ریگنابیرگ 1108 لاس لیاوا رد هنایمرواخ رد روشک یدنچ یتلود دض تارهاظت ریخا یاهدادیور زا ماهلا اب ،ناضرتعم.تسا هدش سیلپ و یتلود یاهورین و ناضرتعم نایم زیمآ تنوشخ یاهدروخرب هدوت نایم رد هتفهن شنت هک تسا ینالوط نامز تدم .دندرکزاغآ هیروف 01رد ار دوخ تارهاظت ،سنوت و رصم رد یاه تیعقوم زا ار اهنآ هک دنتسه ضرتعم نایعیش .دراد دوجو ینس مکاح هقبط اب دنشاب یم هعیش تیرثکا هک یمدرم زور دنچ یارب و دندرک ینیشن بق هیروف21 رد هفیلخ لآ تلود یماظن یاهورین .دنراد یم زاب تلود و شترا رد الاب دوخ جوا هب هیروف 88 رد ناضرتعم تیع ج .دنتفای روضح (دیراورم) ؤلؤل نادیم رد ار ناضرتعم زا رفن نارازه هدنیآ هس تدم هب یسارکومد نارادفرط میظ تارهاظت .دندوب هدش ع ج نادیم رد ضرتعم رازهدصیی زا شیب و ،دیسر ، یرحب تساوخرد هب ،سرام 01 رد .دیسر نایاپ هب ناضرتعم رورس و یداش هک دیشین یلوط اما ،تشاد همادا هتفه .دندرک یرحب یهار تاضارت ا تسیش هب ک ک یارب زابرس رازهود ماز ا یبر هدحتم تاراما و یدوعس ناتسبر یرحب مکاح تلود .درک رت بهتلم ار یا هقرف یاه عازن ،هعیش تیرثکا اب روشک کی رد هیاس ه ینس یاهورین روضح ندرک نوریب یارب روز زا هدافتسا هل ج زا ،نویسیزوپا هیل هنارگبوکرس یاه کیتکات یارجا و یماظن تمویح مال ا مال ا .داد رارق دوخ راکروتسد رد هجنیش و یع ج هتسد یاه تشادزاب ،وجتسج میح ،دیراورم نادیم زا یضرتعم ناوت یم ار هفیلخ لآ نادناخ زیمآ ضیعبت یاه تسایس و هعماج و تلود هدنیازف نایش ،هداعلا قوف تلاح نایش یا .درک بوسحم یرحب مدرم ینونک یسایس تاضارت ا و تالوحت زورب لماو یرت یلصا دنراذگ یم ریثأت نآ رب یجراخ و یلخاد یتینما -یسایس یاهریغتم و دراد یخیرات یا هشیر(www.infoplease.com: 2012/1/22). رسارس رد ریگارف یبالقنا تارییغت جوم زا هتفرگ ماهلا اه یمارآ ان یرحب رد .(Hill & Nonnman,2011:9)دشاب یم هقطنم لیلحت و هیزجت -5 یرحب مدرم ناوارف یاه شبنج و تمواقم یایوگ یرحب خیرات هک تسا یا دیآ یم تسدب قیقحت یاه هتفای زا هچنآ نرش لاح رد اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ تالوحت هک) رضاح نامز ات یمالسا یروطارپما شیادیپ زا ددعتم نورق رد رد ار یرحب مکاح میژر هیل یمدرم یاه شبنج ندش ریگارف و بر ناهج ریخا تالوحت تی ها .دشاب یم (تسا :درک میهاوخ لیلحت و هیزجت ریز دروم راهچ تمواقم کیتیلپوئژ یریگ لکش و یمدرم تاضارتعا زاس هنیمز نیرحب یسایس میژر تیهام -1 -5 یاه لاس زا یبر ی هنایمرواخ یاهروشک .دوش یم بوسحم هعماج یمو یاهزاین هب یخساپ ی ا تجا یاه شنج یاه شبنج و مهبم یاه ضارت ا ،نارود یا زا .دنا هتشاد رارق یسایس ییارگرادتقا طیارش رد 0211 ی ههد ینایم ریخا یاه بالقنا .(081 :0131،داشر و یقتم)تفرگ لیش هقطنم یاهروشک یسایس یاضف رد ،رادیاپان ی ا تجا یسایس و ی ا تجا دمآراک یاهداهن نادقف طیارش رد یسایس تکراشم راجفنا هباثم هب دیاب ار هنایمرواخ یاه تلم .(011 :1131،ینا یلس)دو ن میسرت و فیرعت یبر یارگرادتقا یاه تمویح یاول تحت اه تکراشم بلج یارب

Page 10: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 84

رد هعماج و تلود صاخ طباور و یسایس راتخاس و طیارش هک دهد یم ناشن یرحب یسایس هتشذگ هب یهاگن روشک یا رد یمدرم تاضارت ا و لوحت هنوگره زاس هنیمز ،هفیلخ لآ نادناخ یسایس درییور هژیو هب و یرحب ،روشک یا یساسا نوناق اب قباطم .تسا هطورشم یهاشداپ ، یرحب یسایس میژر تیهام .(101 :1131،یمدآ)تسا یما ت ل رد اما ؛دنتسین رگیدیی تارایتخا و فیاظو رد ذوفن لا ا هب زاجم و دنتسه لقتسم هناگ هس یاوق ًالارهاظ قبط .دننک یم ینار یح روشک رب ریزو تسخن و دهعیلو اب هار ه هک دراد رارق یرحب ریما میقتسم رظن ریز ،هوق هس یوس زا لسن هب لسن ،یو روکذ دنزرف یرت گرزب و تسا روشک سیئر و مکاح یرحب ریما ، یرحب یساسا نوناق مهم نادها زا ییی کش یب .(831-121 :3231،ید حا و یوضرریم)دوش یم ییعت یشناج ناون هب ،تقو ریما ی ا تجا و یسایس یاه یدازآ و یندم تکراشم شیازفا روظنم هب یسایس راتخاس حالصا ،هنایمرواخ ریخا یاه شزیخ یا هک دنشاب یم مکاح میژر یارگرادتقا تیهام رییغت لابندب زین یرحب نایعیش .((Pillar,2011:19تسا روشک رد نا ه ار یمدرم تاضارت ا و شنکاو یا ناوت یم و دیا ن یم سیعنم ار هطلس تحت تاقبط لاح نابز ،هلئسم .دو ن فیرعت یرحب مدرم تمواقم کیتیلپوئژ نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ یریگ لکش و یتیاضران زاس هنیمز یتلادع یب و ضیعبت ساسحا -5-2 و ییارجا یاه تیلوئسم هب یبایتسد یارب اهنآ شالت و یرحب رد هعیش تیرثکا یهاگآدوخ ،ریخا یاه لاس رد شیا ن هک تسا هدرک لیدبت هعیش یایوپ یاه نوناک زا ییی هب ار یرحب ،فلتخم یاه تباقر نایرج رد ینا لراپ تیمورحم و یتلاد یب ،ضیعبت ساسحا .(01-11 :0131،ید حا)دبای یم شیازفا زور هب زور نآ رد یعیش یاهدا ن هورگ یا هیلب ،دوش ی ن دودحم تاباختنا قیرط زا یسایس تردق رد یعقاو تکراشم مد هب ، یرحب یعیش تیرثکا یا و دنا هجاوم هفیلخ لآ زیمآ ضیعبت یاه تسایس اب زین ی ا تجا و یداصتقا ،ییارجا ،یرادا فلتخم یاه هصر رد رشب قوقح زکرم 3008 لاس شرازگ ساسارب .تسا هتشاد یپ رد ار یرحب نایعیش تاضارت ا و یتیاضران موادت رما ریدم و ریزو دح رد یلا بصنم 20 زا و دصرد 21 ینعی بصنم101 اهنت ،یلا و یمو بصنم 820 زا ، یرحب بصانم راد هده دنناوت ی ن هجو چیه هب ماظن یا رد نایعیش .دراد قلعت نایعیش هب (دصرد 18) بصنم 01 طقف ،لک دراوم و اه یسررب هک هنوگ نا ه عو جم رد .دنوش روشک و یرتسگداد ،هجراخ ،عافد ترازو دننام یتمویح یلا زیمآ ضیعبت یاه تسایس هب هجوت اب هتشذگ یاه ههد لوط رد یرحب رد هعماج و تلود نایش ،دهد یم ناشن قوف میژر تی ورشم شلاچ لیدعت هب تسا هتسناوتن یرهاظ تاحالصا یخرب و هدش دیدشت رایسب هفیلخ لآ نادناخ و سنوت دننام ییاهروشک رد یتمویح دض یمدرم تاضارت ا و اه مایق عوقو اب هجیتن رد .دوش رجنم یرحب یسایس ،یمدآ) دندرک زاغآ ار هفیلخ لآ نادناخ هیل دوخ تاضارت ا زا یعیسو و دیدج هلحرم زین یرحب یعیش مدرم ،رصم لآ نادناخ تی کاح هب دیاب ار یرحب رد یمالسا تضهن یاه نده و اه هزیگنا یرت هم زا ییی سپ .(101 :1131 ات و تسا هدش یرحب مدرم نایم رد یتلاد یب و ضیعبت داجیا بجوم هک (02 :1131،تسرپ براقا)داد عاجرا هفیلخ و اه شبنج دراد زاب یرحب رد یواسم قوقح تشاد زا ار نایعیش و دشاب هتشاد همادا یبهذم تاضیعبت هک ینامز .تشاد دهاوخ همادا نانچ ه و درک دهاوخن شکورف یمدرم تاضارت ا

Page 11: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

94 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

هعیش کیتیلپوئژ ذوفن هزوح شرتسگ و نیرحب نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ یریگ لکش -5-3 یگدنکارپ هییروطب (10 :1231، یدباعلا یز)دشاب یم عیشت بهذم زا یشان ،ناریا یییتیلپوئژ تازیا ت زا ییی رما ی ه و دهد یم رارق یشن هعیش یاهور لق نوناک رد ار ناریا هک تسا یا هنوگ هب ناهج نایعیش ییایفارغج شرتسگ .(11 :1231،ید حا) دیا ن یم هیجوت نارطا یعیش عماوج تشونرس هب تبسن ار روشک یا تیساسح هدش ببس ار یتامادقا و هتخیگنارب ار ییاه شنکاو اهروشک رگید یوس زا ،بهذم ریغتم یانبم رب ناریا دوفن هزوح یمالسا بالقنا ریثأت تحت هک روشک یا شخب یدازآ شبنج یرحب رد .(221 :1231،این ظفاح و ید حا)تسا ،عقاو رد .دنک یم دیکأت یباختنا نا لراپ یریگ لیش رب ه ه زا رتشیب ،داد شرتسگ ار دوخ یاه تیلاعف و دش سیسأت هب ،دوش هتخانش تی سر هب هعیش تیع ج تیرثکا قوقح نآ رد هک هنالدا یساسا نوناق یودت و نا لراپ لییشت یاهراعش یسررب ینچ ه .(228 :0231،هینارف و رلوف)تسا هدش لیدبت روشک یا یساسا یاه نامرآ زا ییی یساب )دراد ار ناریا یمالسا بالقنا ریثأت تحت اهنآ ندوب یمالسا بلاغ هجو زا ناشن (1108) یرحب رد نویبالقنا .(231 :1131،یقلشا ناتسبر ًالاصوصخ ،روشک یا یاهزرم زا جراخ هب نآ ندش ریگارف و یرحب نایعیش تاضارت ا همادا و یریگیپ اب شقن هجیتن رد و هعیش کیتیلپوئژ ذوفن هزوح شرتسگ ث اب ،هقطنم یا رد یعیش یاه شبنج یرادیب و یدوعس .دوش یم تمواقم کیتیلپوئژ زا ماهلا اب یشن هعیش یاهروشک یسایس روما رد نایعیش رتشیب هچ ره ینیرفآ نیرحب رد نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ یریگ لکش دمایپ یا هقطنم یاه تردق تباقر -5-4 یبایتسد و هقطنم رد یداصتقا و یماظن روضح ییعت رد یا هد لما هنایمرواخ یایفارغج ،لاس نارازه هب بیرق یبر یاهروشک یخرب یسایس یماظن رد هک یتارییغت هنماد .(303 :3231،یواکراه و پ ک)تسا هدوب نآ عبانم هب ریاس ذوفن و هاگیاج و هدشن دودحم اهروشک یا یسایس یاهزرم لخاد هب ،تسا عوقو هناتسآ رد ای هداتفا قافتا یاه تردق تباقر .(22 :1131،امزآراک و یشن خیش ینابرق)دوب دهاوخ رثأتم تارییغت یا زا زین هقطنم یاهروشک یاه شلاچ یرت مهم زا ،یبر یاهروشک یزاس تلود دنیارف رد ناش یراذگریثأت و نابیقر نزو شهاک یارب یا هقطنم .(221 :1131،یزارف و یدابآزوریف یناقهد)تسا هنایمرواخ یور شیپ ندش رتدرس بجوم ناریا یمالسا یروه ج اب یدوعس ناتسبر یا هقطنم یاه تباقر و اه ینارگن ریخا یاه لاس رد .تسا هدیدرگ رت فیعض روشک ود نایم تاطابترا و کیتا لپید طباور و هدش هتشذگ هب تبسن روشک ود طباور لح اب دنک یم شالت و تسا هداد ماجنا یدایز تامادقا هقطنم رد ناریا یمالسا یروه ج ذوفن اب هلباقم یارب ناتسبر و اهداحتا بوچراچ رد و دشخبب دوبهب ناریا هب تبسن ار دوخ هاگیاج هقطنم دوجوم یاه نارحب و تالیشم لصف و .(033 :1231،بسن یردان)دهایب ناریا یا هقطنم ذوفن و تردق زا ناریا هیل یا هقطنمارف و یا هقطنم یاه نالتئا جراخ و هقطنم رد روشک ود شنک ی هوحن و هطیح هک تسا ینالک نادها رب ینتبم ناتسبر و ناریا یجراخ تسایس ات تسیاب یم ار ناتسبر و ناریا یب دیدش تاضراعت .(8 :1231،ناید حا و ییاقآ)دنک یم ییبت و ییعت ار نآ زا ینچ ه .تسناد هقطنم رد اییرمآ هدحتم تالایا هژیوب گرزب یاه تردق هدش لا ا یاه تسایس زا یشان یا هزادنا

Page 12: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 15

یمالسا بالقنا زا سپ تیوک و قار ،ناتسبر ، یرحب یاهروشک رد ناریا کیژولوئدیا و یتدیق -یسایس ذوفن .(12 :0231،انیمور و این ظفاح)تسا تیعقاو یا یایوگ یا یارب ار یا هقطنمارف و یا هقطنم یاه تردق هب یگتسباو ی ون و یسایس غولب تشادن هنیمز ، یرحب روشک ییاپون یرابخا)دوش یم نآ ینورد یرادیاپان و شنت ث اب از نارحب هاتوک یاه جوم ،لیلد ی ه هب ؛تسا هدروآ مهارف روشک ،هنبهد یحور)تسا هدش لیدبت ناتسبر و ناریا یب کیژتارتسا تباقر جنرطش هتخت هب یرحب .(011 :2231،یمان و یاهورین دورو ،یگتفشآ عقاوم رد هک یرحب هب یدوعس یمزرس زا یا هداج ثادحا اب یدوعس ناتسبر .(11 :1131 ناتسبر .تسا هداد رارق یدوعس ناتسبر هب ندش هتسباو ریسم رد ار یرحب ،دنک یم ناسآ رایسب ار یرحب هب یماظن یا هب صوصخب ،دننک تیا ح دننک یم داجیا روشک یا رد هعیش تیرثکا هک یئاه ی ظن یب زا درادن هقال یدوعس زین روشک یا یقرش ناتسا رد یدوعس ناتسبر رد دوخ یشن هعیش قطانم هب نآ یرست و شرتسگ نایما هک لیلد اب یدوعس ناتسبر یرحب رد یمدرم تاضارت ا زورب یپ رد هک یروطب .(031-031 :1231،رلوف)دراد دوجو .دندرک روشک یا یهار ناضرتعم بوکرس یارب ار دوخ یماظن یورین ،یبر هدحتم تاراما یاهورین یرای ه هار رد شالت .دنا ب لفاغ ،درذگ یم شفارطا رد هچنآ زا دناوت ی ن ،یرگید روشک ره دننا ه زین ناریا رگید نرط زا ی هزیگنا دیاب ،یلم عفانم و اه تساوخ ساسا رب اه ینوگرگد یا نداد لیش و یناهج یاه ینوگرگد اب ندش گنها ه تالوحت بلق رد روضح ،تیعقوم یا هب تفای تسد یارب و دشاب ناریا کیتیلپوئژ ییارگ ناهج رد یتی ها رپ مایق زا تیا ح رد هینایب ود رودص هب ناریا سلجم یلم تینما نویس ک .(013 :1231 ،هدازدهتجم) دشاب یم یرورض :1131،یفسوی یجاح)تسا هتخادرپ روشک یا زا یدوعس ناتسبر یماظن یاهورین جورخ موزل و یرحب مدرم رد تلاخد هب ار ناریا ،سراف جیلخ یرای ه یاروش ، یرحب رد یبر یاهروشک میقتسم تلاخد دوجو اب .(011 یاهروشک شنکاو .(011 :0131،یحلاص)دننک یم مهتم یراوج ه سح لوصا و یلل لا یب یناوق ضقن و هقطنم روما و ذوفن شیازفا هب هجوت اب و دوب هنالاعف و ی جاهت یشنکاو یرحب مدرم مایق لابق رد سراف جیلخ یرای ه یاروش هژیو هب اض ا یب یگنها ه و ییارگ ه ،ینونک عطقم رد سراف جیلخ یرای ه یاروش رد یدوعس ناتسبر طلست تیا ح اروش یا ، یرحب رد یمدرم تاضارت ا زاغآ اب ساسا یا رب .تسا هتفای شیازفا یرحب تالوحت دروم رد طخ ناون هب ار یرحب ،اه یدوعس صوصخب وض یاهروشک تاماقم و درک مال ا هفیلخ لآ میژر زا ار دوخ هناعطاق .(11-21 :0131،یدسا) دش دنهاوخ ل دراو موزل تروص رد هک دندرک نایب یمدرم یاه مایق شرتسگ یارب یزمرق هقطنم رد نایعیش شقن و ناریا تردق شیازفا تهج رد یلوحت سراف جیلخ هیشاح یاهروشک بر لود دید زا تیاده تحت دناوت یم هک هدش داجیا ناتسکاپ ات نانبل زا یعیش لاله کی اهنآ رظنم زا و هتفرگ لیش هنایمرواخ رد یعیش کولب کی داجیا اب دراد شالت ناریا نانآ هاگن زا .(28 :1231،یتز )دریگ رارق ناریا یمالسا یروه ج راک هب لیئارسا و اییرمآ یا هقطنم عفانم زین و بهذم ینس یاهروشک عفانم هیل ار نآ و دیازفیب دوخ تردق رب ،هقطنم یارب هدرتسگ یژتارتسا زا یشخب سراف جیلخ یاهروشک یب رتییدزن داحتا .(2 :2231،یلا ج و ید حاروپ) دریگ یماظن و یسایس ،یداصتقا یگچراپیی داجیا یارب اهروشک یا شالت ًالاریخا و تسا هقطنم رد ناریا ذوفن زا یریگولج

Page 13: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

05 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

رد .(101 :1131،نارگید و یمدآ)دشاب یم هقطنم رد ناریا ذوفن اب هلباقم یاتسار رد یگ ه ناتسبر هب یرحب قاحلا و یرحب رد هعیش نافلاخم زا تیا ح هب ناریا ندرک مهتم زا یشان ناریا و یبر یاهروشک یب ریخا یاه شنت تقیقح رد ناتسبر یماظن تلاخد هب ناریا ضارت ا ینچ ه و روشک یا تنس لها هطلس تحت تمویح ینوگنرس یارب یوزنم یارب یفلتخم یاهویرانس هار یا رد .(Roberts,2011:5)دشاب یم هعیش ناضرتعم بوکرس یارب یرحب یاه تباقر .دنهایب یرحب رد هدش داجیا تالوحت رد ناریا ینیرفآ شقن زا ات تسا هدش یحارط ناریا ندرک هب ندیسر یارب یراشفاپ هب ار مدرم هک دشاب یم روشک یا نایعیش یهاگآدوخ دمایپ یرحب رد یا هقطنم یاه تردق .تسا هتشاداو دوخ ی ا تجا و یدرف قوقح و تساوخ یریگ هجیتن -6 لییشت ار سراف جیلخ هقطنم یاهروشک ،یلخاد یاه تسایس کرحم لما یمدرم و یتمویح یاهورین یب ضراعت دنیارف زا یدنیآرب .دهد رارق ریثأت تحت طابترا یا رد ار گرزب یاه تردق یاه تسایس دناوت یم یتح و دهد یم هقطنم یاهروشک تالوحت رب دناوت یم یتنس یاهورین اب هدش یناهج رگید تراب هب و رییغت یاهورین نایم دروخرب هب ار روشک تازایتما هیلک مکاح یاه نادناخ رد هک یتاقبط و هدش یبطق عماوج هفاضا هب هدیدپ یا .دشاب راذگرثا قوقح زا هک نانز هلأسم ،هدرک لیصحت ناناوج نایم رد هژیو هب یراییب ،دشر هب ور تیع ج ،دنا هداد صاصتخا دوخ یتدیق تردق ،دنناوت یم یجراخ رگ هطلس یاهورین اب هار ه هناگیب نارجاهم و دنا هدش عنم دوخ ی ا تجا و یسایس اذل .(208 :1231،یماما)دنزاس ینوگرگد راچد و فیعضت ار سراف جیلخ یاهروشک یتنس و هناراک هظفاحم راتخاس و کیتیلپوئژ یریگ لیش لیالد یرت هم زا ناوت یم ار نایعیش یتلاد یب و ضیعبت ساسحا و یرحب یارگرادتقا میژر ذوفن هزوح شرتسگ نآ یییتیلپوئژ یاهدمایپ هک در شرب قیقحت یاه هتفای هب هجوت اب یرحب نایعیش تمواقم و ناریا یمالسا یروه ج هل ج زا یا هقطنم یاه تردق یاه تباقر زورب و سراف جیلخ هقطنم رد هعیش کیتیلپوئژ و تسا هتفرگ لیش یددعتم ینامز طیارش رد هچ رگا ، یرحب رد تمواقم کیتیلپوئژ .تسا هدش یدوعس ناتسبر یاراد شیب و مک اما ؛دراد ینالوط ًالاتبسن هچخیرات ،نارگرا عتسا یتح و یرحب نا کاح هیل رب یمدرم یاه شبنج تالوحت لابندب ، یرحب رد نایعیش تمواقم کیتیلپوئژ نادها ناوت یم هژیوب .دنا هدوب یناسیی یاه تساوخ و نادها :درک حیرشت ریز دعُمب هس رد ار اقیرفآ لا ش و هنایمرواخ یبر یاهروشک رد هتفرگ تروص سلجم یایحا و یساسا نوناق هب ل ،یسایس تاحالصا :یعامتجا -یسایس یاه تساوخ و فادها(فلا ،نوگانوگ تالجم و همانزور راشتنا هزاجا رودص و نایب یدازآ ،یسایس زاب یاضف داجیا و یسایس یدازآ ،یتاباختنا هب نداد نایاپ ،یسایس ناگدش تشادزاب و ناینادنز یدازآ ،یسایس و ی ا تجا فلتخم یاه هنحص رد نانز تکراشم ریغ یقیرط زا هک ییاهداهن و یناوق یاغلا ،رشب قوقح یلل لا یب یاه نا یپ و اه همانده یاضما و رشب قوقح ضقن عفر ،ناضرتعم اب وگتفگ و هرکاذم ،مدرم بوکرس زا یریگولج ،دنا هدمآ دوجو هب یلم سلجم و یساسا نوناق زا ؛یبهذم تاضیعبت

Page 14: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 25

،یلغش یاه تصرف داجیا و یراییب تالیشم لح ،یداصتقا تاحالصا داجیا :یداصتقا یاه تساوخ و فادها (ب ؛عافد و هجراخ ترازو دننام یتلود یاه نامزاس و اهداهن رد نایعیش مادختسا ،اه یمارآان ناگدید بیسآ زا تیا ح هب سراف جیلخ یرای ه یاروش یاض ا یاهروشک یماظن یاهورین جورخ :یماظن یاه تساوخ و فادها (ج بوکرس نایاپ ،هقطنم یاهروشک رگید هب یرحب یماظن -یسایس یگتسباو مد و لالقتسا ،یدوعس ناتسبر یربهر .نایعیش یماظن عبانم ،میی و تسیب لاس ،دربهار همانلصف ،ناریا یمالسا یروهمج یا هقطنم تینما و نیرحب نارحب ،(1131) یل ،یمدآ -1

.81هرا ش یساره ناریا هژورپ و یمالسا یرادیب ،یمالسا بالقنا ،(1131) یمار ،یبایلت یشخب ؛یدهمدیس ،یبیبح ؛یل ،یمدآ -8

.8هرا ش ،لوا لاس ،یمالسا بالقنا همانشهوژپ ،هقطنم یبرع یاه تلود

و نیداینب یاه شلاچ ؛یدوعس ناتسبرع و ناریا یمالسا یروهمج طباور ،(1231) یسح ،ناید حا و دواد دیس ،ییاقآ -3

.3 ۀرا ش ،00 هرود ،یسایس مول و قوقح هدیشناد ةلجم ،تسایس همانلصف ،ور ِششیپ تاناکما

،کیتیلپوئژ همانلصف ،ناریا و عیشت :یدروم هعلاطم ذوفن هزوح شرتسگ رد بهذم شقن ،(1231) ساب دیس ،ید حا -0 .لوا هرا ش ،مشش لاس

،رون نازاس هشیدنا تاعلاطم هسسؤم تاراشتنا ،هعیش کیتیلپوئژ و یمالسا بالقنا ،ناریا ،(0131) ساب دیس ،ید حا -0 .نارهت همانلصف ،ناهج رد هعیش تایح دیدجت هدنرادزاب یاه هویش و عناوم ،(1231) اضرد حم ،این ظفاح و ساب دیس ،ید حا -1

.03هرا ش ،متشه لاس ،یسانش هعیش هنایمرواخ رد ناریا هاگیاج یاقترا و هعیش کیتیلپوئژ ،(1131) دوعسم ،داژن مساج ؛دو حم ،قثاو ؛ساب دیس ،ید حا -2

.02ی هرا ش ،یناسنا یایفارغج شهوژپ ،یمالسا بالقنا زا سپ

ییایفارغج نامزاس تاراشتنا ،ناریا یاهزرم رب دیکات اب زرم یایفارغج ،(2231) سحد حم ،یمان و د حم ،یرابخا -2 .نارهت ،حلسم یاهورین ،مهدزاود لاس ،مالسا ناهج یدربهار تاعلاطم همانلصف ،نیرحب تالوحت نارگیزاب یسانشراتفر ،(0131) ربکا یل ،یدسا -1

.1 -18 صص ،00 هرا ش ،یراختفا رغصا رتکد :ی ل راتساریو ،یا هقطنم تالوحت و یمالسا یرادیب ،(1131) نارگید و اضرد حم ،تسرپ براقا -01

.نارهت ،قداص ماما هاگشناد تاراشتنا ،هجراخروما ترازو تاراشتنا ،مراهچ پاچ ،سراف جیلخ رد یجراخ راذگریثأت لماوع ،(1231) یل د حم ،یماما -11

.نارهت .نارهت ،یمالسا بالقنا دانسا زکرم ،رصاعم یاه شبنج و ناریا یمالسا بالقنا ،(3231) هز ح ،ییارما -81

.نارهت ،ین رشن ،یزورون یسح ریما ة جرت ،یربهر ای هطلس :باختنا ،(1231) وینگیبیز ،ییسنیژرب -31

Page 15: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

35 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

تاقیقحت هدیشهوژپ ،ناریا یداصتقا -یسایس یایفارغج ،(1231) لی ا سا د حم ،یدادادخ و هللا تردق ،یمارهب -01 .مق ،تیاده مزمز تاراشتنا ،یمالسا هرا ش ،یسانش هعیش همانلصف ،اهدمایپ و عناوم ،فادها :یعیش لاله حرط ،(2231) لا ج ،یلا ج و یسح ،ید حاروپ -01

18. ،ینا یلس د حم و ییالوت ی یس ه جرت ،یگنهرف یایفارغج رب یا همدقم ،(0231) رتسل ،یرتنوال و ج یرت ،ندرج -11

.نارهت ،تاطابترا و رنه و گنهرف هاگشهوژپ .08 هرا ش ،مجنپ لاس ،یسانش هعیش همانلصف ،اکیرمآ ینومژه و یعیش لاله ،(1231) لا ج ،یلا ج -21

تاعلاطم همانلصف ،تامادقا و اه تشادرب :هنایمرواخ 1112 یاه بالقنا و ناریا ،(1131) د حمریما ،یفسوی یجاح -21 .28هرا ش ،مهن لاس ،یمالسا بالقنا .نارهت ،ت س تاراشتنا ،ناریا یسایس یایفارغج ،(1231) اضرد حم ،این ظفاح -11

.دهشم ،یلپاپ تاراشتنا ،کیتیلپوئژ میهافم و لوصا ،(0231) اضرد حم ،این ظفاح -08

.نارهت ،ت س ،مجنپ پاچ ،زمره ةگنت کیژتارتسا شقن و سراف جیلخ ،(2231) اضرد حم ،این ظفاح -18

جیلخ کیتیلپوئژ رب نآ ریثأت و یدوعس ناتسبرع و ناریا طباور لوحت ،(0231) میهاربا ،انیمور و اضرد حم ،این ظفاح -88

.22 هرا ش ،ییایفارغج تاقیقحت همانلصف ،سراف

ندش یسایس رب یمالسا بالقنا یراذگرثا یکیتیلپوئژ نییبت ،(2231) ساب دیس ،ید حا و اضرد حم ،این ظفاح -38

.08هرا ش ،متفه لاس ،یسانش هعیش همانلصف ،ناهج نایعیش

هرا ش ،یسایس مول یصصخت همانلصف ،؟تسا ریذپ ناکما تردق ربارب رد تمواقم ایآ ،(2231) هواک ،دار هداز یسح -08 .جرک دحاو دازآ هاگشناد ،متشه همانلصف ،ناریا یمالسا یروهمج یلم تینما و یمالسا یرادیب ،(1131) یدهم ،یزارف و لالجدیس ،یدابآزوریف یناقهد -08

.28 هرا ش ،مهن لاس ،یمالسا بالقنا تاعلاطم .نارهت ،هجراخ روما ترازو تاراشتنا ،متسیب نرق رد کیتیلپوئژ یاه هشیدنا ،(2231) نارگید و لواپ ،جلتور -18

همانلصف ،سراف جیلخ یراکمه یاروش و ناریا ییارگاو للع زا هناراگنا هزاس ینییبت ،(1131) دیجم ،هنبهد یحور -28 .لوا هرا ش ،مراهچ لاس ،یجراخ طباور .11 هرا ش ،مجنپ لاس ،یسانش هعیش همانلصف ،عیشت نیون کیتیلپوئژ و ناریا یلم عفانم ،(1231) فسوی ، یدباعلا یز -28

نامزاس تاراشتنا ،نایعیش رب دیکات اب -سراف جیلخ هقطنم کیتیلپوئژ ،(1231) حلسم یاهورین ییایفارغج نامزاس -18 .نارهت ،حلسم یاهورین ییایفارغج

رد یمالسا یرادیب و ناریا یمالسا بالقنا لابق رد اکیرمآ تسایس هب کیروئت درکیور ،(1131) اضر ،ینا یلس -03

.8هرا ش ،لوا لاس ،یمالسا بالقنا همانشهوژپ ،هنایمرواخ

،مود لاس ،کیتیلپوئژ همانلصف ،تالوحت و اهدربهار ؛للملا نیب ماظن رد بهذم و کیتیلپوئژ ،(0231)اضر ،رب یس -13 .0 و 3 هرا ش

Page 16: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

1313 ناتسبات ،موس هرامش ،مشش لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 45

بالقنا تاعلاطم همانلصف ،(اه هنومن و یراذگریثأت)یمالسا یرادیب و یمالسا بالقنا ،(2231) یضترم ،یدوریش -83 .11هرا ش ،مجنپ لاس ،یمالسا ،یدربهار تاعلاطم همانلصف ،ناریا یمالسا یروهمج اب یبرع هدحتم تاراما یدربهار تابسانم ،(0131) دی ح ،یحلاص -33

.1هرا ش ،مراهچ لاس همانلصف ،هنایمرواخ رد ییارگ مالسا رب ناریا یمالسا بالقنا هنایارگانعم یاه باتزاب ،(1131) دیجم ،یقلشا یساب -03

.81 هرا ش ،18 لاس ،دربهار .نارهت ،شناد رف زربلا تاراشتنا ،لوا دلج ،ناریا یاهزرم تینما و هعیش کیتلپوئژ ،(2231) هللا تز ،یتز -03

.نارهت ،حلسم یاهورین ییایفارغج نامزاس تاراشتنا ،مود دلج ،ناریا کیژتارتسا یایفارغج ،(1231) ،هللا تز ،یتز -13

.مق ،یسانش هعیش هسسؤم ،یمالسا بالقنا زا برغ ینارگن و هعیش کیتیلپوئژ ،(1231) هسیفن ،این یلضاف -23

و ید حم کلم ا ین ه جرت ،گنیرود نو یاس ششوک هب ،یگنهرف تاعلاطم تالاقم هعومجم ،(8231) لشیم ،وکوف -23 .نارهت ،نوخلت رشن ،روپ یفقو رایرهش

هعیش ،یزیربت هجیدخ ه جرت ،هدش شومارف ناناملسم؛برع نایعیش ،(0231)میحر دنر ،هینارف و یا ماهارگ ،رلوف -13 .مق ،یسانش

.نارهت ،زکرم رشن ،مراهچ پاچ ،ربخم ساب ة جرت ،ناریا کیتیلپوئژ ملاع ةلبق ،(1231) ماهارگ ،رلوف -00

،اهدیدهت و اه تصرف ؛ناریا یساملپید هاگتسد و یمالسا یرادیب ،(1131) داوج ،امزآراک و نالسرا ، یشن خیش ینابرق -10 .28هرا ش ،مهن لاس ،یمالسا بالقنا تاعلاطم همانلصف ،مود دلج ، یتم ینیسح یدهم دیس ة جرت ،هنایمرواخ کیژتارتسا یایفارغج ،(3231) تربار ،یواکراه و یرفج ،پ ک -80

.نارهت ،یدربهار تاعلاطم هدیشهوژپ تاراشتنا دیکأت اب هنایمرواخ رد یسارکومد ینورد عناوم و اه شلاچ یسررب ،(1231) میرم ،روپ مظان و قداص د حم ،ییشوک -30

.اضرهش دحاو یمالسا دازآ هاگشناد یلل لا یب و یسایس تاقیقحت همانلصف ،نیرحب روشک رب

،ی افد دربهار همانلصف ،هنایمرواخ یمالسا یرادیب شرتسگ رد مرن تردق شقن ،(0131) هناسفا ،داشر و میهاربا ،یقتم -00 .33 هرا ش ،مهن لاس

.مق ،یسانش هعیش هسسؤم ،سراف جیلخ هقطنم نایعیش یسایس یایفارغج ،(0231) بنیز ،هداز یقتم -00

.نارهت ،ت س تاراشتنا ،مود پاچ ،ییایفارغج تسایس و یسایس یایفارغج ،(1231) زوریپ ،هدازدهتجم -10

کلم اضردی ح :میظنت و ه جرت ،سراف جیلخ کیتیلپوئژ هقطنم رد اهزرم و اهروشک ،(1231) زوریپ ،هدازدهتجم -20 .نارهت ،هجراخ روما ترازو تاراشتنا ،متفه پاچ ،یرون ید حم ،رصاعم راربا ،سراف جیلخ هزوح یاهروشک و هقطنم یامنهار ،(3231) دازهب ،یکروفل ید حا و هزوریف ،یوضرریم -20

.نارهت هلجم ،تسایس همانلصف ،هقطنم رد ناتسبرع و ناریا یمالسا یروهمج طباور یاه شلاچ ،(1231) زیورپ ،بسن یردان -10

.1ۀرا ش ،00 هرود ،یسایس مول و قوقح هدیشناد .نارهت ،یماج تاراشتنا ،فیرش د حم ه جرت ،تردق ةدارا ،(2231) شیردرف ،هچین -000

Page 17: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131

55 ...نیرحب رد نایعیش تمواقم كیتیلپوئژ يسررب

مول -رون کیپ ،(لوا یولهپ هرود)سراف جیلخ لئاسم رد ناتسلگنا و ناریا تافالتخا ،(0231) رقابد حم ،یقوثو -10 .لوا هرا ش ،موس لاس ،یناسنا مهد نرق رد سراف جیلخ یا هقطنم یاه تردق تاعزانم رد نیرحب هلئسم ،(2231) ،یل ،داریلاک و رقاب د حم ،یقوثو -80

.0 هرا ش ،(س)ارهزلا هاگشناد ناریا و مالسا خیرات همانلصف ،یدالیم مهدزناش/یرجه

تاعلاطم هدیشهوژپ تاراشتنا ،ناریا یمالسا یروهمجرد یلم تینما نامتفگ ،(3231) یسح دیس ،یمورز روپ یلو -30 .نارهت،یدربهار

54- Allmendinger, Philip (2001), Planning in Postmodern times, New York: Routledge. 55-Central Informatics Organization-Kingdom of Bahrain, 2010, Census Results 2010

bahrain, , http://www.census2010.gov.bh, Accessed at:2013/1/12. 56- Pillar, Paul R (2011), Alarmism on Islamism, the National Interest, Accessed at Des,4.

http://nationalinterest.org/blog/paul-pillar/alarmism-islamism-6217 57- Roberts, David (2011), Blame Iran: a Dangerous Response to the Bahraini Uprising,

The Guardian (August 20). 58- Hill, Ginny & Gerd Nonnman, Yemen (2011), Saudi Arabia and the Gulf States: Elite

Politics, Street Protests and Regional Diplomacy, Middle East and North Africa Programmed/ MENAP BP (2011/01).

59- http://www.infoplease.com, Accessed at: 2012/1/22. 60- http://www.sedayeshia.com, Accessed at:1389/12/17.

Page 18: ن دبنبلا حلاوتتخ اورمیانه و شملا آفریقای ك مقتاو شمیعینا ...journals.iau.ir/article_665189_61a4a951481126df5ad3ff470da9a38f.pdf3 131