ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا...

23
اثربخشی آموزشیی شکوفای بر هیجان های مثبت، روابط،اس احس معنی، پیشرفت و مجذوبیت پژوهشگران جوان وخبگان نخانی میرزا پرویز علییحمد رضای م علیدختیر امین بی اکب حمود نجفی م حیمیان بوگرسحاق ر ا چکیده هدف این پژوهشرسی بر اثربخشی آموزشیی شکوفای بر مؤلفه هایی شکوفای شامل هیجان های مثبت، روابط، معنا، مجذوبیت و پیشرفت پژوهشگران جوان وخبگان ن است. طرح پژو هش به صورت شبهشی آزمای است که باره بهری گی از طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترلنجام ا شده است. جامعهری را آماعضای ا باشگاه پژوهشگران جوان وخبگان ننشگاه دا آزادمی اس درحدهای وا شهر تهران در سال1939 - 1931 تشکیل داده اند. نمونه پژوهش را چهل نفر ازعضا ا ی باشگاه پژوهشگران جوان وخبگان که ن درمه ه مؤلفه هایی شکوفای نمره ایین پای تر ازگین میان کسب کردهند، تشکیل بود میهند د. این چهل نفر به صورت تصادفی به دو گروه ب یست نفره تقسیم شدند و با همین روشکی ی از گروه ها بهوان عن گروه آزمایش و گروه دیگر بهوان عن گروه ک نترل نظر در گرفته شد. پیش از شروع دوره آموزشی، هر دو گروه مقیاسی شکوفای با ت ل ر و کرن( 1111 ) را تکمیلند کرد وپس س پروتکل آموزشی ـ مداخلۀی، شکوفای به گروه آزمایش طی هشت جلسۀ دو ساعته در دو روز آموزش داده شد. به گروه گواه در این زمینه آموزشی داده نشد. در پایا ن دوره، هر دو گروه دوباره پرسشمه را نا تکمیلند کرد. داده ها با روشیل تحلریانسوا کو چند متغیره و تک متغیرهیل تحل شد. یافته هاشان ن داد برنامۀ مذکور به طور معنی داری مؤلفه هایی شکوفای گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل افزایش داده است. ای ن برنامه می توان د درهبود ب مؤلفه هایهیجان( ی شکوفای مثبت، مجذوبیت، روابط، معنا و) پیشرفت مؤثر واقع شود. جامعه ای می تواند به بالندگی وی خودکفای برسد که بایجاد ا شرایط ومکانات ازم، زمینهورش پر وی شکوفایمندی توان ها ودهای استعدا برتر را آماده کند؛ لذاستفاده ا از مداخلۀ شی کوفای با هدفرتقای ای شکوفایخبگان ن توصیه می شود. واژه هایدی کلی: ، هیجانی شکوفای مثبت، مجذوبیت، روابط، معنا، دستاورد و پرمان است.شگاه سمناتی دان تربی شناسیی رشته روانساله دکترفته از رین مقاله برگر ا دانشجوی دکتری، گروه روان شناسانشکدهتی، د تربی ی روان شناسن، ایران.شگاه سمناتی، دان علوم تربی ی و گروهستادیار ا روان شناستی، تربی یانشکده د روان شناس، پست)ویسنده مسئولن( .ن، ایران، سمناانشگاه سمنتی، دان علوم تربی ی وترونیک: الک[email protected] ن، ایران.، سمناانشگاه سمنت آموزشی، دان گروه مدیریستاد ا گروهستادیار ا روان شناسانشکدهنی، د بالی ی روان شناستی، دانشگ علوم تربی ی ون، ایران.، سمناان اه سمن گروهنشیار دا روان شناسانشکدهنی، د بالی ی روان شناسن، ایران.، سمناانشگاه سمنتی، دان علوم تربی ی و

Transcript of ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا...

Page 1: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

احساس روابط، مثبت، هایهیجان بر شکوفایی آموزشی اثربخشی

نخبگان و جوان پژوهشگران مجذوبیت و پیشرفت معنی، پرویز میرزاخانی

محمد رضاییعلی

اکبر امین بیدختیعلی

محمود نجفی

اسحاق رحیمیان بوگر

چکیده روابط، مثبت، هایهیجان شامل شکوفایی هایمؤلفه بر شکوفایی آموزشی اثربخشی بررسی این پژوهش هدف با که است آزمایشیشبه صورتبه هشپژو طرح .است نخبگان و جوان پژوهشگران پیشرفت و مجذوبیت معنا، باشگاه اعضای آماری را جامعه. است شده انجام کنترل گروه با آزمونپس آزمون،پیش طرح از گیریبهره

.اندداده تشکیل 1931 -1939 سال در تهران شهر واحدهای در اسالمی آزاد دانشگاه نخبگان و جوان پژوهشگران اینمره شکوفایی هایمؤلفه همه در نخبگان که و جوان پژوهشگران باشگاه یاعضا از نفر چهل را پژوهش نمونه نفرهیستب گروه دو به تصادفی صورتبه نفر چهل این. دهندمی بودند، تشکیل کرده کسب میانگین از ترپایین

در نظر نترلک گروه عنوانبه دیگر گروه و آزمایش گروه عنوانبه هاگروه از یکی روش همین با شدند و تقسیم و کردند تکمیل را (1111)و کرن رلتبا شکوفایی مقیاس گروه هر دو آموزشی، دوره شروع از پیش. شد گرفته داده آموزش روز دو در ساعتهدو جلسۀ هشت طی آزمایش گروه به شکوفایی، مداخلۀـآموزشی پروتکل سپس

. کردند تکمیل نامه راپرسش دوباره گروه دو هر دوره، نپایا در. نشد داده آموزشی زمینه این در گواه گروه به. شد طوربه مذکور برنامۀ داد نشان هایافته .شد تحلیل متغیرهتک و متغیره چند کوواریانس تحلیل روش ها باداده

د توانمی برنامه نای .است داده افزایش کنترل گروه با مقایسه در را آزمایش گروه شکوفایی هایمؤلفه داریمعنی ایجامعه. شود واقع مؤثر پیشرفت( و معنا روابط، مجذوبیت، مثبت، شکوفایی )هیجان هایمؤلفه بهبود در هاتوانمندی شکوفایی و پرورش زمینه الزم، امکانات و شرایط ایجاد با که برسد خودکفایی و بالندگی به تواندمی توصیه نخبگان شکوفایی ارتقای با هدف کوفاییش مداخلۀ از استفاده لذا کند؛ آماده را برتر استعدادهای و

.شودمی

و پرما دستاورد معنا، روابط، مجذوبیت، مثبت، شکوفایی، هیجان: کلیدی هایواژه

.این مقاله برگرفته از رساله دکتری رشته روان شناسی تربیتی دانشگاه سمنان است

،ی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، ایران. شناسروانی تربیتی، دانشکده شناسروان گروه دانشجوی دکتری

ی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. )نویسنده مسئول(، پست شناسرواندانشکده ی تربیتی،شناسرواناستادیار گروه

[email protected]الکترونیک:

.استاد گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

اه سمنان، سمنان، ایران. ی و علوم تربیتی، دانشگشناسروانی بالینی، دانشکده شناسرواناستادیار گروه

ی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.شناسروانی بالینی، دانشکده شناسرواندانشیار گروه

Page 2: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 191

مقدمه

شودمی دیده ارسطو فلسفی تفکرات در شکوفایی هاینشانه اولین پژوهشی، ادبیات در

،1هیل) است جامعه از آلایده حالتی جمعی شکوفایی بر آن تأکید اساس این بر که

از و فردی شکوفایی به جمعی شکوفایی از تمرکز شناسی،روان بخش در(. 1333

(. 1333، 1سلیگمن)است کرده تغییر تجربی شکوفایی به فلسفی شکوفایی مطالعه

روان سالمت هایدیدگاه شامل شکوفایی زمینه در شناختیروان تر رویکردهایبیش

احساس یا و شادکامی دیدگاه بر مبتنی گرامثبت شناسیروان هایدیدگاه و( 1111 کیز،)

سالمت درباره مفهومی تعریف نخستین. است( 1111 سلیگمن،)زندگی از رضایت

بالینی، و شخصیت هایتئوری مفاهیم بر اساس او. کرد مطرح( 1313)جاهودا را روان

خود، به فرد نگرش شامل که کرد شناسایی مثبت کارکرد را در اساسی مؤلفه شش

دیگر . است محیطی تسلط و واقعیت ادراک خودمختاری، یکپارچگی، خودشکوفایی،

دیگری هاییمؤلفه جاهودا، کار از تأثیرپذیری با رشد و بالینی شناسیروان پژوهشگران

بهزیستی برای مؤلفه شش( 1333) 9یفر مثال برای. کردند شناسایی مثبت کارکرد برای

مثبت، ارتباطات شخصی، رشد محیطی، تسلط خودمختاری،: کرد عرفیم شناختیروان

بست و به کار متفاوتی رویکرد (1339)آنتنوسکی . خود پذیرش و زندگی در هدف

نگرش مثابهبه را انسجام او حس. گرفت نظردر انسجام حس معادل را روانی بهزیستی

دار،معنی صورتبه ویبرای زندگی آن سبببه داند کهمی فرد پایدار و مداوم

از استفاده با( 1111) 4یدس و رایان. شودمی گرفته در نظر درکقابل و پذیرکنترل

سه ارضای از شناختیروان بهزیستی که رسیدند نتیجه بدین گری،تعیین خود، تئوری

با . شودمی ناشی ارتباطات و شایستگی خودمختاری و یعنی شناختیروان اساسی نیاز

گرفته در نظر بهینه روان سالمت از حالتی شکوفایی روان، سالمت هایتئوری بهتوجه

1. Hill

2. Sligman

3. Ryff

4. Rayan & Deci

Page 3: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

199 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

شکوفا افراد تعریف، این از استفاده با. متفاوت است روانی بیماری نبود با که شودمی

منظم طوربه هاآن کنند،می عمل هم خوب دارند خوبی احساس اینکه عالوه بر

صورتبه و اندبرجسته خود روزانه زندگی در کنند،می احساس را مثبتی هایهیجان

(.1111 کیز،)دارند مشارکت خود اطراف محیط با سازنده

موضوع نخستین که است داده نشان گرامثبت شناسیروان پژوهشی ادبیات

در شادکامی گیریاندازه از هدف. است بوده شادکامی گرامثبت شناسیروان

حاضر، حال در. است بوده زندگی از رضایت افزایش و بررسی گرامثبت شناسیروان

در بهزیستی گیریاندازه از هدف است. بهزیستی گرامثبت شناسیروان موضوع

سلیگمن،)است بوده آن افزایش هایراه و شکوفایی بررسی گرامثبت شناسیروان

هاییهازنظر شکوفایی مورد در گرامثبت شناسیهای رواندیدگاه تازگیبه(. 1111

تغییر کلی شکوفایی یا بهزیستی هایمدل به زندگی از رضایت احساس و ادکامیش

بهینۀ عملکرد از جامع هایمدل ارائه برای هادیدگاه این(. 1111 سلیگمن،)است یافته

اند کرده تأکید روانی سالمت بر هم و رضایت شناختیروان نیازهای بر هم فرد

شامل 1پرما مدل در شکوفایی اخیر هایبهجن شکوفایی، کتاب در(. 1111 سلیگمن،)

را جامع بهزیستی نظریه و است 9پیشرفت و 1معنا ،4روابط ،9مجذوبیت ،1مثبت هیجان

بهزیستی باالی سطح تجربه که اندداده نشان گوناگون هایپژوهش. است کرده ارائه

شیوه به طرواب برقراری و خالقیت وری،بهره خوب، اجتماعی رفتار مانند مثبتی نتایج

(.1111 همکاران، و دینار)خواهد داشت مطلوب

زندگی در عملکرد و هیجانی ازنظر دارند را شکوفایی از باالیی سطح که افرادی

هستند دور به نیز روانی بیماری هرگونه از و کنندمی عمل خوب اجتماعی و شخصی

1. AMREP

2. Positive Emotion

3. Engagement

4. Relationship

5. Meaning

6. Achievement

Page 4: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 191

و بهترشدن دکردن ورش آمادگی افراد این همچنین(. 1113 ،1نالکور و کیز میچالیک،)

صمیمانه روابط دیگران با که را دارند توانایی این و دارند را خود هایتوانایی گسترش

روابط از تربیش شکوفا افراد(. 1111 همکاران، و دینار) کنند برقرار اطمینانقابل و

کنند می تجربه خود روزانه فعالیت در را کمتری محدودیت و برندمی لذت اجتماعی

دارند شرکت هم اجتماع به مربوط هایفعالیت در و( 1111 کیز، ؛1113 پرت،ها)

و امید)های مثبت هیجان هم شکوفا افراد(. 1113 همکاران، و میچالک ،1113 هاپرت،)

تربیش و کنندمی تجربه را( رنج و ترس عصبانیت،)های منفی هیجان هم و( بینیخوش

گیرند می بهره انطباقی ایمقابله هایهارتم از دهند نشان ضعف خود از اینکه از

که است داده نشان های گوناگونپژوهش(. 1119 ،1استینهاردت و گلوریا فالیک،)

و (1111 کیز،)شناختی روان و هیجانی اجتماعی و بهزیستی با مثبت طوربه شکوفایی

ارتباط( 1111 ،9ریچاردسون فرد و کتالینو)آگاهی ذهن و مثبت هیجانی پذیریواکنش

هدفمندی دیگران، با مثبت ارتباطات برقراری بیشتر، محیطی کنترل با شکوفایی. دارد

این نیز هاپژوهش سایر در. دارد ارتباط نیز( 1111 ،4تلف)شخصی رشد زندگی، در

و دینر)تنهایی تجربه و خودمختاری خود، پذیرش با شکوفایی که آمد دستبه نتیجه

. دارد ارتباط نیز سطح ترینپایین در( 1111 کیز،)ردگی افس و( 1111 همکاران،

یشناخت یستیبهز یهاکننده بینییشپ با شکوفایی که کنندمی بیان نیز دیگر مطالعات

ها آن ارتقای برای سعی و زندگی گوناگون هایجنبه در خود استعدادهای کشف مانند

داشتن و( 1113 ،سو و هاپرت)زندگی درک ،(1111 ،1آتر و هیفرون گوکسن،)

مثبت همبستگی دارای( 1111 تلف، ؛1113 هاپرت،)زندگی در بهتر اهداف و انتظارات

.است

1. Michalec, Keyes, & Nalkur

2. Faulk, Gloria, & Steinhardt

3. Catalino, & Fred-Richardson

4. Telef

5. Gokcen, Hefferon, & Attree

Page 5: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

196 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

و باکر)شود می مثبت شغلی نتایج به منجر شکوفایی شغلی، زمینه در همچنین

و باکر) دهدمی بهبود را فرد عملکرد و خالقیت شکوفایی(. 1113 ،1اسچافیلی

که یافتند دست نتیجه این به( 1111) 9استو و مولر بارساد، یل،اماب(. 1111 ،1اورلمنس

همین و دهدمی کاهش را شناختی هایپردازش در تغییر های مثبت،هیجان تجربه

با شناختی هایفعالیت گسترش شناختی، پذیریانعطاف راه از را فرد خالقیت مؤلفه،

تجربه را های مثبتهیجان افراد کههنگامی. دهدمی بهبود مسئله حل و ایده خلق

جدید و خالقانه مسیرهای از و دارند هافعالیت تعقیب به عالقه و تمایل تربیش کنندمی

سبب های مثبتهیجان تجربه(. 1111 ،4فریدرکسون)کنند می استفاده اقدام و فکر در

تمایل دیگران با صحبت آغاز برای و شوند متمرکز خود توجه بر افراد که شودمی

(.1331 ،1گلدسمت و سالتزبرگ وود،)باشند داشته ترییشب

شکوفایی به او یابیدست در که شخص شغل به مربوط مهم هایمؤلفه از یکی

شکوفایی شغل، در یافتنمهارت. است شغل یا فعالیت آن در فرد مهارت است، مؤثر

مجدد احیطر منظوربه خود شغل در مهارت از افراد. بخشدمی افزایش را کارکنان

افراد همه(. 1111 ،9داتون و ورزنیوسکی)کنند می اقدام شخصی معنای بر اساس حرفه

وس،) باشندمی برخوردار خود اطراف جهان از معنا پیداکردن برای ذاتی تمایل یک از

داشته خود شغل و کار بر تریبیش کنترل فرد هرقدر(. 1111 ،1کیارکوو و بایمیستر

فرد اینکه مانند تری،بیش مثبت نتایج کند، پیدا آن در خود برای یتربیش معنای و باشد

(. 1111 ،3باکر و تایمز) داشت خواهد همراه به دارد، را کار آن انجام شایستگی

شدید عالقه و اشتیاق با را خود شغل افراد که شودمی باعث شغل در یافتنمهارت

1. Bakker, & Schaufeli

2. Bakkar, Oerlemans

3. Amabile, Barsade, Mueller, & Staw

4. Fredrickson

5. Wood, Saltzberg, & Goldsamt

6. Wrzesniewski, & Dutton

7. Vohs, Baumeister, & Ciarocco

8. Tims, & Bakker

Page 6: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 191

به و آورند دستبه خود شغل زا تریبیش معنای و لذت علت ینبه هم و کنند دنبال

عالقه و اشتیاق با هافعالیت انجام آن به دنبال و شغل در مهارت( 1111)سلیگمن نظر

.شد خواهد منجر بهزیستی افزایش به نیز فراوان

و المللیبین هایپژوهش در. دارد اشاره شکوفایی به بهزیستی باالی سطح تجربه

هستند، هامقیاس سنجیروان هایویژگی ریگیاندازه به دنبال که هاییپژوهش

که شودفرض پذیرفته می این اساس، این بر. برخوردار است باالیی اهمیت شکوفایی از

هایپژوهش ،(1119 ،1سو و هاپرت)گیرد می شکل بیماری و آسیب نبود در بهزیستی

هاپژوهش گسترش با اما بودند؛ متمرکز هاآسیب و هابیماری بر سنتی گیرشناسیهمه

سالمت و روانی بیماری که مسئله تأکید شد این بر و شد کشیده چالش به فرض این

در (. 1111 ؛1111 ،1کیز) باشندمی هم به مرتبط البته و مجزا کامالً موضوع دو روان

بنابراین، شود؛می افراد بررسی در روان سالمت هایمؤلفه و شیوع بیشتر هاپژوهش

لمرز،)کنند ای حمایتمداخله هایبرنامه اثربخشی از یشواهد که دارد اهمیت

در امروز تا که هاییپژوهش(. 1111 ،9کیز و کلوستر تن بوهلمیجر، وسترهوف،

مقیاس سنجیروان هایویژگی بررسی در پی اکثراً است انجام شده شکوفایی خصوص

آموزشی داخالتم اثربخشی زمینه در محدودی مطالعات. اندبوده مؤلفه این به مربوط

که داد نشان پژوهشی پیشینه بررسی. است شده انجام شکوفایی ارتقای به مربوط

دارد مثبت اثری شکوفایی ارتقای بر شکوفایی ارتقای آموزشی برنامۀ از استفاده

،1مانز و بگسبی باربر، ؛1119 ،4ایچ و چاسن هیریس موک، جویز، ویتمن، فیچت،)

1111.)

و جوان پژوهشگران باشگاه دارد، سروکار جوان قشر با که کشور نهادهای از یکی

برای مناسب بستر ایجاد نخبگان و جوان پژوهشگران باشگاه اهداف از. است نخبگان

1. Huppert, &So

2. Keyes

3. Lamers, Westerhof, Bohlmeijer, Ten Klooster, & Keyes

4. Feicht, Wittmann, Jose, Mock, Von Hirschhausen, & Esch

5. Barber, Bagsby, & Munz

Page 7: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

191 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

و درخشان استعداد دارای جوانان پژوهشی ـعلمی و فرهنگی آموزشی و هایفعالیت

فرصت ایجاد و اننخبگ از حمایت. است دانش تولید مشکالت و موانع رفع و نخبه

. است تربیت و تعلیم نهاد ویژهبه اجتماعی نهادهای وظایف ترینمهم از آنان برای رشد

حیات که آیندمی به شمار کشور سرمایه ترینباارزش و ترینبزرگ افراد از گروه این

تواند پیشرفتمی قشر این برای گذاریسرمایه. خوردمی گره آنان وجود به اجتماعی

آورد ارمغان به اقتصادی و تولیدی فرهنگی و فکری و هایعرصه در ریگیچشم

(.1913 نخبگان، و جوان پژوهشگران باشگاه نامۀاساس)

ایجاد با تا کوشدمی همواره که برسد خودکفایی و بالندگی تواند بهمی ایجامعه

را برتر استعدادهای و هاتوانمندی شکوفایی و پرورش زمینهالزم امکانات و شرایط

و هازیان برگزیدگان، از بخش این هایخواسته و نیازها از پوشیچشم. کند آماده

برطرف سادگیبه را آن تواننمی که گذاردمی جای بر انسانی جامعه بر هاییخسارت

توسعه در را اول نقش تیزهوش افراد پیشرفته، جوامع همه در اینکه بهبا توجه .کرد

و توسعه این است بهتر طرفی از و داشت خواهند و ارندد کشورشان جانبۀهمه

نیز انسانی و عاطفی اخالقی و ازنظر که دست آیدبه نخبه افراد دسته آن با پیشرفت

این از ترمهم و آنان استعدادهای شکوفاکردن نخبه، افراد شناخت اهمیت اند.سالم

تلقی قشر این به مربوط امور ازجمله شانشخصیتی وضعیت بررسی و شناسایی

شخصیتی از نخبه فرد که است آن مهم بلکه باشد نخبه فرد که نیست مهم .شودمی

کند مندبهره را جامعه افراد سایر خود هوشمندی پرتو در تا باشد برخوردار سالم

(.1931 دهکردی،)

کانون در را خود درخشان استعدادهای اندیشدمی پیشرفت و بقا به که یاهر جامعه

سمت به و شدهشروع جهانی حرکتی که هاستسال یطورکلبه. دهدمی قرار توجه

را خود که کشورهایی. است شده گیریجهت تیزهوشان و نخبگان مقابل در ویژه توجه

فاصلۀ کاروان این از بلکه نیستند، توقف حال در فقط کنندنمی همگام حرکت این با

به نکات با توجه لذا ؛(1934 فیروزآبادی، داتیسا از نقل 1939 ای،اژه)گیرند می زیادی

Page 8: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 193

آموزشی برنامۀ اثربخشی افراد این میان در شکوفایی مؤلفه اهمیت به دلیل و شدهگفته

.گیردمی قرار ارزیابی مورد هادر آن شکوفایی ارتقای

روش

آزمون،پیش طرح از گیریبهره با که است آزمایشیشبه صورتبه پژوهش طرح این

اعضای را حاضر آماری پژوهش جامعه. است شده انجام کنترل گروه با زمونآپس

در تهران شهر واحدهای در اسالمی آزاد دانشگاه نخبگان و جوان پژوهشگران باشگاه

311 تعداد این از و است نفر 1111ها آن تقریبی تعداد که اندداده تشکیل 1931 سال

نخبگان و جوان پژوهشگران باشگاه اعضای زا نفر چهل. هستند زن نفر 111 و مرد نفر

میانگین از ترپایین اینمره پرما فاکتورهای همه در که تهران واحدهای در آزاد دانشگاه

گروه در تصادفی صورتبه هاآن از نفر بیست سپس. شدند انتخاب بودند، کرده کسب

آموزشی، دوره وعشر از پیش. گرفتند قرار کنترل گروه در دیگر نفر بیست و آزمایش

پروتکل بعد، مرحله در. کردند تکمیل را( آزمونپیش) شکوفایی مقیاس گروه هردو

آموزشی هیچ کنترل گروه به و شد اجرا آزمایش گروه برای صرفاً شکوفایی شدۀ تدوین

و( آزمونپس)اجرا گروه هردو برای شکوفایی هاینامهپرسش بعد، گام در. نشد داده

.شد وتحلیلتجزیه آموزش اثربخشی بررسی منظوربه نتایج

حاضر از قرار زیر است: پژوهش ابزارهای

1111 سال در 1ر و کرنلتبا را شکوفایی مقیاس(: PERMA) ییشکوفا پرسشنامه

هیجان شکوفایی است: مؤلفه پنج دارای سؤال 19 نامه باپرسش این. است کرده تدوین

بندیدرجه مقیاس صورتبه نامهپرسش. پیشرفت و معنا روابط، مجذوبیت، مثبت،

بیانگر ده نمره و اصالً بیانگر صفر نمره که است سؤال هر ده برای تا صفر از لیکرت

پیشرفت، و معنا روابط، مجذوبیت، مثبت، هیجان مؤلفه، پنج عالوه بر. است اوقات اکثر

1. Bulter & Kern

Page 9: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

191 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

. کندیم گیریزهاندا نیز را 9کلی بهزیستی و 1فیزیکی سالمت 1منفی، هیجان هاییاسمق

ترجمه ترکی و هلندی یونانی، ژاپنی، ای،کره اسپانیایی، هایزبان به شکوفایی مقیاس

. است شده آن بررسی سنجیروان هایمتعددی ویژگی کشورهای در و است شده

به ترتیب شکوفایی هایمقیاس خرده برای کرونباخ آلفای از استفاده با درونی همسانی

،11/1 ،33/1 مثبت هیجان برای ترکیه، و هلند یونان، ژاپن، کره، ا،اسپانی کشورهای در

،93/1، 34/1 روابط ،11/1، 11/1، 11/1، 14/1 ،11/1، مجذوبیت 39/1 ،33/1 ،33/1

،31/1 ،31/1 ،13/1 پیشرفت ،19/1 ،33/1 ،33/1 ،31/1 ،31/1 معنا ،11/1 ،33/1 ،19/1

،99/1 ،11/1 منفی هیجان ،31/1 ،31/1 ،34/1 ،31/1 ،34/1 بهزیستی ،91/1 ،19/1

شده گزارش 39/1 ،31/1 ،39/1 ،31/1 ،31/1 فیزیکی سالمت ،11/1 ،14/1 ،19/1

روابط ،33/1 مجذوبیت ،31/1 مثبت هیجان برای کرونباخ آلفای مطالعه این در. است

فیزیکی سالمت و 33/1 منفی هیجان ،39/1 بهزیستی ،31/1 پیشرفت ،31/1 معنا ،33/1

.آمد دستبه 33/1

عنوان با شکوفایی آموزش برنامۀ: شکوفایی ایمداخله ر آموزشی پروتکل

در سنگاپور به دوروزهبه شکل کارگاه ییو شکوفا 1شخصیت قوت نقاط ،4آوریتاب

توجه و با سازیبومیترجمه، یه،ته یآموزش ۀبست ین(. ا1111 ،9شا) اجرا درآمده است

یآورمباحث تاب ،پژوهشاین به موضوع توجه د. بابه نقاط قوت و ضعف اصالح ش

و یباز ی،کارگاه یتفعال یحذف شد و تعداد یآموزش ۀاز بست یتو نقاط قوت شخص

یاصل حوزهموضوع پژوهش به آن اضافه شد. اصول مباحث در پنج برحسبکاربرگ

و سهجل هشتدر یشرفت، مثبت، روابط، مجذوبیت، معنا و پ هاییجانه یعنی ،مداخله

صورت جلسات به ضمن دربه اجرا درآمد. یربه شرح ز ساعت شانزده درمجموع

1. negative emotion

2. health

3. overall well-being

4. Resilience

5. Character Strengths

6. Sha

Page 10: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 198

اجرادر کالس یتپرسش و پاسخ و فعال ی،بحث گروه ی،سخنران شیوهو به یگروه

شد. جلسات محتوای جلسات عناوین

وزر

ول

ا

اول جلسۀ

معرفی و اولیه آشنایی

دوره کلی

دادن گوش بر تمرکز با یکدیگر با اعضا آشنایی و مدرس معرفی -

شناسیروان با افراد آشناسازی صمیمانه، فضای ایجاد و مؤثر

(گرامثبت) شکوفایی آموزش اهمیت و گرامثبت

دوم جلسۀ

پرما مدل با آشنایی

شکوفایی معرفی گرا ومثبت شناسیروان معرفی -

شکوفایی عناصر بر مروری -

دادن انجام بر اساس یادگیری LD مدل -

سوم جلسۀ

هیجان: پرما اول عنصر

مثبت

مثبت هایهیجان -

مثبت هیجانات مداخالت -

بودنمثبت درصد -

چهارم جلسۀ

:پرما دوم عنصر

مجذوبیت

مجذوبیت -

ور شدنغوطه -

بهزیستی و وریغوطه -

وریغوطه افزایش برای مداخالت و هابرنامه -وز

ر

ومد

پنجم جلسۀ

مرور

:پرما سوم عنصر

روابط

پاسخ و پرسش و قبل جلسات لبمطا بر مروری -

باال کیفیت با ارتباطات -

هاآن به مربوط فعالیت چهار و HQC به رسیدن شیوه چهار -

احترام بازی، مشترک، وظایف اعتماد، -

ششم جلسۀ

:پرما چهارم عنصر

معنا

بهزیستی و معنا معنا، -

زندگی مفهوم یافتن کارگاهی فعالیت -

معنویت و معنا -

زندگی مفهوم به یابیدست هایروش -

هفتم جلسۀ

:پرما پنجم عنصر

دستاورد/موفقیت

دستاورد و موفقیت -

کارگاهی فعالیت -

هدف تعیین تئوری -

امید تئوری -

Page 11: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

191 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

جلسات محتوای جلسات عناوین

هشتم جلسۀ

:پرما پنجم عنصر ادامه

روابط

آزمونپس

دستاورد و موفقیت در ریزیبرنامه و گذاریهدف نقش -

SMART مدل -

HARD مدل -

دهکنن درگیر و سخت اهداف نقش -

آزمونپس اجرای -

هایافته

باشگاه اعضاینفر از بیستو گواه یشآزما یهااز گروه یک پژوهش، در هر ینا در

و سنی میانگین. اندداشته شرکت اسالمی آزاد دانشگاه نخبگان و جوان پژوهشگران

معیار انحراف و سنی میانگین. است 99/13±11/9 با برابر آزمایش گروه معیار انحراف

یبرا هاداده یسازآماده منظوربه در آغاز .است 11/91±31/9 با برابر کنترل هگرو

یپرتۀ داد گونهچیه داد نشان جینتا. شد پرداخته پرت یهاداده یبررس به پردازش

.ندارد وجود

کنترل و آزمایش هایگروه شکوفایی هایمقیاس خرده معیار انحراف و میانگین .1 جدول

هایمؤلفه

شکوفایی

گواه گروه آزمایش گروه

آزمونپس آزمونپیش آزمونپس آزمونپیش

انحراف میانگین

معیار

انحراف میانگین

معیار

انحراف میانگین

معیار

انحراف میانگین

معیار

19/1 11/1 11/1 19/1 11/1 41/1 11/1 91/1 مثبت هیجان

19/1 11/1 14/1 11/9 41/1 41/1 41/1 11/9 مجذوبیت

91/1 91/4 11/1 11/4 11/1 93/1 11/1 11/4 روابط

13/1 19/9 41/1 19/9 49/1 31/1 11/1 99/9 معنا

19/1 19/1 43/1 13/9 11/1 91/1 31/1 11/9 پیشرفت

هایمؤلفه در را گواه و آزمایش هایگروه معیار انحراف و میانگین ،1 جدول

.دهدمی نشان شکوفایی آموزش تأثیرات از بعد و قبل شکوفایی

Page 12: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 111

)مانکووا( استفاده شده 1متغیره چند کوواریانس آزمون ها ازداده تحلیل منظوربه

بررسی الزم هایفرضپیش متغیری چند واریانس تحلیل از استفاده برای نخستاست.

ی( فرض برابرP، 11/93=M s'Box> 11/1) 1باکس. ام آزمون نتایج. شد

دهد. قرار می تأیید موردوابسته را اییرهشده متغمشاهده یانسکووار یهایسماتر

را متغیرها کافی میان همبستگی( P ،31/93=1x<11/1) 9بارتلت آزمون همچنین نتایج

همه F خطای سطح که داد نشان( P ،14/1=F>11/1) 4لون آزمون نتایج .داد نشان

پرما هایهمؤلف خطای هایواریانس بنابراین، بود؛ 11/1 از باالتر لون آزمون در هامؤلفه

کواریانس تحلیل از آمدهدستبه نتایج .نداشتند یدارمعنی تفاوت هاگروه بین در

بین داد نشان( =P، 993/19F<11/1) 1ویلکز المبدای مقیاس برحسب چندمتغیری

گروه دو پیشرفت و معنی روابط، مجذوبیت، مثبت، هیجان نمرات خطی میانگین

در تفاوت که موضوع این تعیین منظوربه ادامه، رد .شودمی مشاهده داریمعنی تفاوت

.شد استفاده آنکوا آزمون از دارد، وجود مذکور هایمؤلفه از یککدام

گواه و آزمایش گروه دو در پرما هایمؤلفه در آنکووا آزمون نتایج .2 جدول

منابع مجموع

مجذورات

درجه

آزادی

میانگین

مجذوراتF

سطح

یدارمعنی

گروه

111/1 13/99 11/43 1 11/43 مثبت هیجان

111/1 19/11 31/91 1 31/91 مجذوبیت

111/1 13/91 19/19 1 19/19 روابط

119/1 11/11 11/19 1 11/19 معنی

111/1 91/19 11/94 1 11/94 پیشرفت

خطا 93/1 99 11/41 مثبت هیجان

43/1 99 41/43 مجذوبیت

1. multivariate analysis of covariance (EPOCNAP)

2. E B's M

3. Bartlet

4. Levene's Test

5. Wilks's Lambda

Page 13: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

119 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

منابع مجموع

مجذورات

درجه

آزادی

میانگین

مجذوراتF

سطح

یدارمعنی

19/1 99 13/41 روابط

91/1 99 99/49 نیمع

13/1 99 13/41 پیشرفت

از پس گواه، و آزمایش گروه شکوفایی هایمؤلفه میان دهدمی نشان 1 جدول نتایج

گروه در حاضر افراد که صورتبدین است؛ دارمعنیتفاوت آزمون،پیش حذف تأثیرات

.اندکرده کسب پرما هایمؤلفه همه در باالتری نمرات مداخله، پایان از پس آزمایش

گیرینتیجهو بحث

در شکوفایی هایمؤلفه بر شکوفایی آموزشی اثربخشی بررسی حاضر پژوهش هدف

داد، نشان هایافته طور کههمان. بود آزاد دانشگاه درخشان استعدادهای و نخبگان میان

مثبت، هیجان)شکوفایی هایمؤلفه همه دارییطور معنبه شکوفایی آموزشی برنامۀ

نشان هاپژوهش. است داده افزایش را آزمایش گروه( پیشرفت و معنا روابط، ،مجذوبیت

این نتایج. است شکوفایی ارتقای بر مثبتی اثر دارای شکوفایی آموزشی برنامۀ که اندداده

1ایچ و چاسن هیریس موک، جویز، ویتمن، فیچت، هایپژوهش نتایج با پژوهش

.دارد همخوانی (1111) 1مانز و بگسبی باربر، و( 1119)

و خوب احساس از ترکیبی و دارد اشاره زندگی از خوب تجربه داشتن به شکوفایی

که بهینه روان سالمت و ذهنی بهزیستی از باالیی سطح با شکوفایی. است مؤثر عملکرد

به شکوفایی(. 1113 ،9هاپرت)است مترادف است، متفاوت روانی بیماری با فقدان

،4السادا و فریدریکسون)دارد اشاره نیز برجسته بودن و دنموفق ش رشد، ،خوب بودن

وقتی مردم(. 1111 ،1یونیکنس)شود می منجر خوب زندگی و شادکامی به و( 1111

1. Feicht, Wittmann, Jose, Mock, Von Hirschhausen, & Esch

2. Barber, Bagsby, & Munz

3. Huppert

4. Fredrichson, & Losada

5. Younkins

Page 14: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 111

خواهندمی و کنندمی تجربه را لذت کنند، استفاده خود واقعی ظرفیت و توان از بتوانند

ارتباط شادکامی با شکوفایی. دهند افزایش خود، ظرفیت و توان باال بردن با را لذت این

به و سازدمی شادکام و خوشحال را فرد زندگی، در موفقیت اینکه به دلیل دارد؛ باالیی

کارگیری با انسان در شکوفایی(. 1111 یونیکس،) شودمی منجر تربیش هایموفقیت

و شناختیروان فیزیکی و نیازهای دارای هاانسان همه. گیردمی شکل استعداد و ظرفیت

. در پی خواهد داشت شادکامی و شکوفایی نیازها این برآورده شدن. هستند ادراکی

هیجانی و روانی اجتماعی، بهزیستی وسیلهبه را روان سالمت از باالیی سطح شکوفایی

در گرامثبت شناسیهای رواندیدگاه تازگیبه(. 1119 ،1کار و استوبر) کندیم توصیف

هایمدل به زندگی از رضایت احساس و شادکامی هاییهازنظر شکوفایی مورد

برای هادیدگاه این(. 1111 سلیگمن،)است کرده پیدا تغییر کلی شکوفایی یا بهزیستی

بر هم و رضایت شناختیروان نیازهای بر هم بهینۀ فرد عملکرد از جامع هایمدل ارائه

مدل در شکوفایی جدید هایجنبه ،شکوفایی کتاب در. اندکرده تأکید روانی سالمت

بهزیستی نظریه و است پیشرفت و معنا روابط، مجذوبیت، مثبت، هیجان بر مشتمل پرما

(.1111 سلیگمن،)است نموده ارائه را جامع

گروه مثبت هیجان مؤلفه شکوفایی، آموزشی برنامۀ دادند نشان هایافته طور کههمان

فیزیکی، مزایای افراد برای های مثبتهیجان افزایش. است داده افزایش را آزمایش

و واگ تاگاد، فردریکسون،)کند می ایجاد فراوانی شناختیروان و اجتماعی هوشی،

های هیجان تأثیرات بساچه های مثبتهیجان(. 1119 لیسنیو، از نقل ؛1119 ،1الرکین

فرد آوریتاب و( 1119 لیسنیو، از نقل 1111 همکاران، و 9گارلند) کنند خنثی را منفی

ابتال از توانندمی های مثبتهیجان انواع(. 1114 فریدریکسون، و تاگاد)دهند افزایش را

از نقل 1119 ،4اسکونر و آلپر ترنر، ،دوئل کوهن، شلدون،)کنند پیشگیری بیماری به

1. Stoeber, & Corr

2. Fredrickson, Tugade, Waugh & Larkin

3. Garland

4. Sheldon, Cohen, Doyle, Turner, Alper & Skoner

Page 15: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

116 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

را قلبی هایبیماری و استرس از ناشی هایبیماری در بهبودی روند و( 1119 لیسنیو،

های هیجان(. 1119 لیسنیو، از نقل 1333 ،1لوینسون و فریدریکسون)ند ببخش سرعت

و اسنودان دانر،کنند ) بینیپیش افراد برای را ترطوالنی عمر تواند طولمی مثبت

از نقل 1111 ،4رابرتس و اکسیو ؛1111 ،9کسل و کانکل اسالد، لوی، ؛1111 ،1فریسن

کنندمی کمک و بخشندمی وسعت را ادافر شناخت های مثبت،هیجان(. 1119 لیسنیو،

افزایش(. 1119 لیسنیو، از نقل 1339 ،1لسن)بپذیرند را رفتارها وسیع تنوع افراد که

؛1119 ،9هارت و کاتن)دارد داریمعنی تأثیر افراد بهزیستی سطح بر های مثبتهیجان

(.1119 لیسنیو، از نقل 1111 ،1کاپر و کالبالرو هارت،

گروه مجذوبیت مؤلفه شکوفایی، آموزشی برنامۀ داد نشان هافتهیا طور کههمان

و ییشناسا با :دیگویم خود یشادکام نظریه در گمنیسل. است داده افزایش را آزمایش

تیمجذوب ای اقیاشت با یزندگ به توانیم یتیشخص برجسته یهایتوانمند کاربردنبه

توانیم را یزندگ اقیاشت و شوق ،یذات یهایتوانمند از بردنبهره با ،نیبنابرا ؛دیرس

ۀنیشیبی هاحالت، نیهمچن(. 1113 ،3نیآنتارام و آپلتون بونر،یه ،یرشل) داد شیافزا

کزنتیس و ناکامورا) دارد رابطه یافسردگ و اضطراب سطوح کاهش با تیمجذوب

.(1111 ی،هالیم

آزمایش گروه روابط مؤلفه شکوفایی، آموزشی برنامۀ داد نشان هایافته طور کههمان

افزایش موجب و است ضروری ما بهزیستی برای خوب روابط .است داده افزایش را

افراد از آگاهانه دارند قرار خوبی روابط در که افرادی. شوندمی ما بهتر کارکرد و شادی

( 1119)دیگران و داینر درواقع(. 1113 بیسواس، و داینر)کنند می مراقبت نیز دیگر

1. Fredrickson, Levenson

2. Danner, Snowdon & Friesen

3. Levy, Slade, Kunkel & Kasl

4. Xu & Roberts

5. Lsen

6. Cotton & Hart

7. Hart, Caballero & Cooper

8. Raschly, Huebner, Appleton & Antaramian

Page 16: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 111

کشورهای همه در را افراد ذهنی بهزیستی خوب اجتماعی روابط که دریافتند

روابط. است شخص بهزیستی منبع ترینمهم احتماالً و کرده بینیپیش موردمطالعه

.است زندگی از رضایت کنندۀبینیپیش بهترین همچنین خوب

را مایشآز گروه معنا مؤلفه شکوفایی، آموزشی برنامۀ داد نشان هایافته طور کههمان

از برخی. است متفاوت افراد برای زندگی در هدف و معنا داشتن. است داده افزایش

هاییبرخی دیگر گروه هستند، معنا وجویجست در خویش حرفۀ و شغل راه از افراد

دست معنا به راه این از و دهندمی تشکیل ورزشی و مذهبی سیاسی، هایگروه مثل

. یابندمی دست معنا به خانوادۀ خود برای زمان نکردصرف با هم برخی یابند،می

نشان مختلف هایپژوهش. دارد بستگی افراد شخصی هایارزش به معنا وجویجست

در تریبیش رضایتمندی و عمر طول از دارند، هدف خود زندگی در که افرادی اندداده

و کاشدان) .دشونمی دچار سالمتی و بهداشتی به مشکالت کمتر و برخوردارند زندگی

مجموعۀ یک از بخشی یا داشتنتعلق احساس(. 1119 لیسنیو، از نقل 1113 ،1نایت مک

شود می محسوب کارکنان درگیری یا مجذوبیت اصلی هایمؤلفه از بودن،بزرگ

اندداده نشان مختلف هایپژوهش(. 1119 لیسنیو، از نقل 1331 ،1لری و بایومیستر)

و جوزف)کنند می تجربه سختی با همراه را شخصی رشد هستند بینخوش که افرادی

و آسیب از پس رشد هاآن در معنا قوی حس و( 1119 لیسنیو، از نقل ؛1111 لینلی،

هایپژوهش(. 1119 لیسنیو، از نقل 1113 ،9ولبوینی)سازد می تسهیل را سانحه

در نظر را بتیمث پایان شان،آمدهدر مشکالت پیش که افرادی اندداده نشان مختلف

( 1119 لیسنیو، از نقل 1119 پالس،)کنند می تجربه را بهتری ذهنی بهزیستی گیرند،می

را توانایی این و کنندمی پیدا معنا خود برای نیز زندگی منفی رویدادهای از پس هاآن و

دل و کرال هیگس، کینگ،)یابند دست روزانه کارکردهای از مثبتی سطح به که دارند

1. Kashdan & McKnight

2. setsaeBuaB & Leary

3. Boniwell

Page 17: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

111 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

ازنظر اندیافته دست معنا به که ایدیدهداغ افراد(. 1119 لیسنیو، از نقل 1119 ،1گاسو

ندارند زندگی در معنا که ایدیدهافراد داغ با مقایسه در شوندمی سازگار بهتر روانی

(.1119 لیسنیو، از نقل 1111 ،1ویلوقبی و تورنیر)

گروه پیشرفت مؤلفه ی،شکوفای آموزشی برنامۀ داد نشان هایافته طور کههمان

شروع آنچه تنهانه پشتکارند و شهامت دارای که افرادی. است داده افزایش را آزمایش

زمان طی در بلندمدت هایهدف به رسیدن به خاطر بلکه رسانند،می پایان را به اندکرده

و هاسختی با شودمی باعث پشتکار داشتن. دهندمی نشان پشتکار و استقامت خود از

در اهداف به دستیابی که اندداده نشان مختلف هایپژوهش. شوند مواجهه هادشواری

(. 1119 لیسنیو، از نقل 1339 ،9استینبران)دهد می افزایش را افراد بهزیستی زمان طول

مقایسه در دارند، پشتکار و هدف و تعهد که افرادی اندداده نشان مختلف هایپژوهش

دهندمی نشان خود از کار در بهتر ندارند، عملکردی پشتکار و تعهد هدف، که افرادی با

کنند می رها را اهداف احتماالً هستند بدبین افرادی که(. 1331 ،4مونت و باریک)

و عالئق با اهداف افراد، در وقتی(. 1119 لیسنیو، از نقل 1339 ،1اسچلمن و سلیگمن)

یابند می دست اهداف به فرادا بسیاری احتمالبه شود، هماهنگ شخصی هایارزش

که درونی ـ اهداف به یابیدست(. 1119 لیسنیو، از نقل 1111 ،9هاسرـ مارکو و شلدون)

بهزیستی اندـمرتبط اقتصادی و اجتماعی پایگاه و پول از تربیش ارتباطات و رشد با

(.1119 لیسنیو، از نقل 1114 شلدون،) کندیم ایجاد افراد در را تریبیش

شکوفایی همان یا بهزیستی باالی سطح تجربه که اندداده نشان مختلف هایوهشپژ

شیوه به روابط برقراری و خالقیت وری،بهره خوب، اجتماعی رفتار مانند مثبتی نتایج به

شکوفایی که هاییمزیت به توجه با(. 1111 همکاران، و دینار)شود می منتهی مطلوب

1. King, Hicks, Krull & Del Gaiso

2. Tavernier & Willoughby

3. Brunstrin

4. Barrick & Mount

5. Seligman & Schulman

6. Sheldo & Houser - Marko

Page 18: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 113

برای شکوفایی آموزشی برنامۀ از شودمی توصیه ژوهشگرانپ به دارد، افراد زندگی برای

بر شکوفایی تأثیرات شاهد تربیش تا بگیرند بهره جامعه دیگر گروهای به آموزش

محدودیت از خالی پژوهشی هیچ آنجاکهاز. باشیم افراد گوناگون زندگی هایجنبه

و زمانی لمروق محدودیت به توانمی حاضر، مطالعه هایمحدودیت ازجمله نیست،

استعدادهای و نخبگان باشگاه اعضای در مورد مطالعه این چراکه کرد؛ اشاره مکانی

و افراد سایر به آن نتایج تعمیم در لذا است، انجام شده اسالمی آزاد دانشگاه درخشان

.تری کردبیش دقت شود و احتیاط رعایت جوانب باید هاگروه

بر مقاله نویسندگان. است سمنان دانشگاه دکتری رساله از برگرفته پژوهش این

و جوان پژوهشگران باشگاه محترم ریاست مساعدت و همکاری از دانندمی الزم خود

یاری را ما پژوهش این در که عزیزانی و باشگاه این قدرگران اعضای و نخبگان

.نمایند سپاسگزاری اندکرده

نابعم

امناییئته 1913 فروردین 11 مصوب ن،نخبگا و جوان پژوهشگران باشگاه نامۀاساس سازمان نخبگان، تهران: و جوان پژوهشگران باشگاه رشد کارنامۀ. اسالمی آزاد دانشگاه

.1 جلد ،(1931)اسالمی آزاد دانشگاه انتشارات و چاپ

در خصلتی /حالتی اضطراب با گراییرابطه کمال .(1934) سمیه فیروزآبادی، ساداتی

یادگیری در پژوهش پژوهشی و علمی فصلنامه .تیزهوش تانیدبیرس آموزاندانش

.33-111 ،(3)1 ،مجازی و آموزشگاهی

در وجود ابراز مهارت و اسناد هایسبک ایمقایسه بررسی .(1931) زهرا دهکردی، فروزنده

.شهرکرد شهرستان متوسطه مقطع اول سال دختر عادی و تیزهوش آموزان دانش

حضورینیمه دانشکدۀ پردیس عمومی شناسیروان رشتۀ دارش نامۀ کارشناسیپایان

.طباطبایی عالمه دانشگاه

Amabile, T.M., Barsade, S. G., Mueller, J. S., & Staw, B.M. (2005). Affect

and creativity at work. Administrative Science Quarterly, 50, 367–

403.

Page 19: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

111 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

Antonovsky, A. (1993). The structure and properties of the sense of

coherence scale. Social Science and Medicine, 36, 725–733.

Bakker, A.B., & Oerlemans, W. (2011). Subjective well-being in

organizations. In K.S. Cameron, & G.M. Spreitzer (Eds.), The Oxford

Handbook of Positive OrganizationalScholarship (pp. 178–189). New

York: Oxford University Press. Bakker, A.B., & Schaufeli, W.B. (2008). Positive organizational behavior:

Engaged employees in flourishing organizations. Journal of

Organizational Behavior, 29,147–154.

Barber, L., K. Bagsby, P., G. & Munz, D., C. (2010). Affect regulation

strategies for promoting (or preventing) flourishingemotional health.

Personality and Individual Difference, 49, 663-666.

Barber, L., K. Bagsby, P., G. & Munz, D., C. (2010). Affect regulation

strategies for promoting (or preventing) flourishingemotional health.

Personality and Individual Difference, 49, 663-666.

Butler,J.,&Kern,M.L. (2015). The PERMA-‐Profiler: A brief

multidimensional measure of flourishing International journal of

wellbeing, 6(3): 1-48.

Available from http://www.peggykern.org/questionnaires.html

Catalino, L.,I. & Fredrickson, B.L. (2011). A Tuesday in the life of

aflourisher: The role of positive emotional reactivity in optimalmental

health. Emotion, 11, 938-950.

Diener, E., D. Oishi, Sh. & Lucas, R., E. (2003). Personality, culture, and

subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life.

Annual review of psychology, 54(1), 403-425.

Diener, E., D.& Biswas‐Diener, R. (2008). Measuring Psychological

Wealth: Your Well‐Being Balance Sheet. Happiness: Unlocking the

Mysteries of Psychological Wealth, 234-243.

Diener, E., Helliwell, J. F., & Kahneman, D. (Eds.). (2010a). International

differences in well-being. NewYork: Oxford University Press.

Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D.W., Oishi, S.,

&Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Short scalesto

assess flourishing and positive and negative feelings. SocialIndicator

Research, 97, 143-156.

Dolan, P., Peasgood, T., & White, M. P. (2008). Do we really know what

makes us happy? A review of theeconomic literature on the factors

associated with subjective wellbeing. Journal of Economic

Psychology, 29, 94–122.

Faulk, K.E., Gloria, C.T., & Steinhardt, M.A. (2013). Coping

profilescharacterize individual flourishing, languishing, and

depression. Anxiety, Stress & Coping: An International Journal, 26,

378-390.

Page 20: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 118

Feicht, T. Wittmann, M. Jose, G. Mock, A. Von Hirschhausen, E. & Esch, T.

(2013). Evaluation of a Seven-Week Web-Based Happiness Training

to Improve Psychological Well-Being, Reduce Stress, and Enhance

Mindfulness and Flourishing: A Randomized Controlled Occupational

Health Study. Evidence-Based Complementary and Alternative

Medicine, 2013, 14.

Feicht, T. Wittmann, M. Jose, G. Mock, A. Von Hirschhausen, E. & Esch, T.

(2013). Evaluation of a Seven-Week Web-Based Happiness Training

to Improve Psychological Well-Being, Reduce Stress, and Enhance

Mindfulness and Flourishing: A Randomized Controlled Occupational

Health Study. Evidence-Based Complementary and Alternative

Medicine, 1-14. Fredrickson, B, L. Losada, M, F. (2005). Positive Affect and Complex

Dynamics of Human Flourishing. American Psychologist, 60, 7, 678-

686.

Fredrickson, B., L. (2001). The role of positive emotions in positive

psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions.

American Psychologist, 56, 218–226.

Fredrickson, B., L. Losada, M, F. (2005). Positive Affect and Complex

Dynamics of Human Flourishing. American Psychologist, 60, 7, 678-

686. Gokcen, N., Hefferon, K., & Attree, E. (2012). University

students’constructions of ‘flourishing’ in British higher education:

Aninductive content analysis. International Journal of Wellbeing, 2,1-

21. Hill T, E. (1999). Happiness and Human Flourishing in Kant's Ethics. Social

Philosophy and Policy, 16(01):143-757. Huppert, F. A. (2009a).A new approach to reducing disorder and improving

well-being. In E. Diener (Ed.) Perspectives on psychological science,

4, 108–111.

Huppert, F. A. (2009b). Psychological well-being: Evidence regarding its

causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well-

being, 1, 137–164.

Huppert, F. A., & So, T. C. (2013). Flourishing across Europe: Application

of a new conceptual framework for defining well-being. Social

Indicators Research, 110(3), 837-861.

Huppert, F.A. (2009). Psychological well-being: Evidence regardingits

causes and consequences. Applied Psychology: Health and

Wellbeing,1, 137-164. Jahoda, M. (1958). Current concepts of positive mental health. New York:

Basic Books.

Page 21: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

111 ... مثبت هاییجانبر ه ییشکوفا یآموزش یاثربخش

Keyes, C. L. M. (2002). The Mental Health Continuum: From languishing to

flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 43(2), 207-

222.

Keyes, C. L. M. (2005). Mental illness and/or mental health? Investigating

axioms of the complete state model of health [Research Support, Non-

U.S. Gov't]. Journal of Consulting and Clinical Psychology,73(3),

539-548.

Lamers, S. M. A., Westerhof, G. J., Bohlmeijer, E. T., ten Klooster, P. M., &

Keyes, C. L. M. (2011). Evaluating the psychometric properties of the

Mental Health Continuum—Short Form (MHC—SF). Journal of

Clinical Psychology, 67(1), 99-110.

Licinio, J. (2016). PERMA: Positive emotion, Engagement, Relationships,

Meaning and Accomplishment+Optimism, Physical Activity, Nutrition

and Sleep. Australia: South Australian Health & Medical Research

Institute(SAHMRI).

Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., & Schkade, D. (2005). Pursuing

happiness: The architecture of sustainablechange. Review of General

Psychology, 9, 111–131.

Michalec, B., Keyes, C.L.M., & Nalkur, S. (2009). Flourishing. In: Lopez,

S.J. (Ed.), The encyclopedia of positive psychology (Vol. I, pp.391-

394). Chichester, England: Wiley-Blackwell. Reschly, A.L., Huebner, E.S., Appleton, J.J., & Antaramian, S. (2008).

Engagement as flourishing: The role of positive emotions and coping

in student engagement at school and with learning. Psychology in the

Schools, 45(5), 419-431. doi: 10.1002/pits.20306

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A

review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual

Review of Psychology, 52, 141–166.

Ryff, C. D. (1989). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: New

directions in quest of successful aging. International Journal of

Behavioral Development, 12, 35–55.

Ryff, C. D. (1989). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: New

directions in quest of successful aging. International Journal of

Behavioral Development, 12, 35–55.

Seligman M, E. (1999). The president’s address. American Psychologist, 54.

559-562.

Seligman, M, E. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of

Happiness and Well-being. New York: free Press.

Seligman, M. E. (2011). Learned optimism: How to change your mind and

your life. New York: Vintage. Sha, E. Y. (2011). Resilience, Character Strengths and Flourishing: A

Positive Education Workshop for Singapore Teachers. University of

Page 22: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

9613 بهار/ 63ی آموزشی/ شماره هانظامر پژوهش د 161

Pennsylvania Scholarly Commons. Master of Applied Positive

Psychology (MAPP) Capstone Projects. Positive Psychology Center.

[email protected]. 8-1.

Stoeber, J. & Corr, P., J. (2016). A short empirical note on perfectionism and

flourishing. Personality and Individual Difference, 90, 50-53.

Telef, B.B. (2011). The validity and reliability of the Turkish versionof the

Psychological Well-being Scale. Paper presented at the11th National

Congress of Counseling and Guidance, Izmir,Turkey. Tims, M., & Bakker, A.B. (2010). Job crafting: Towards a new model of

individual job redesign. South African Journal of Industrial

Psychology, 36, 1–9.

Tugade, M. M. & Fredrickson, B. L. (2004). Resilient individuals use

positive emotionsto bounce back from negative emotional

experiences. Journal of Personality and SocialPsychology, 86, 320-

333. doi: 10.1037/0022-3514.86.2.320.

Vohs, K.D., Baumeister, R.F., & Ciarocco, N.J. (2005). Self-regulation and

self-presentation: Regulatory resource depletion impairs impression

management and effortfulself-presentation depletes regulatory

resources. Journal of Personality and Social Psychology, 88, 632–

657.

Wood, J.V., Saltzberg, J.A., & Goldsamt, L.A. (1990). Does affect induce

self-focused attention? Journal of Personality and Social Psychology,

58, 899–908.

Wrzesniewski, A., & Dutton, J.E. (2001). Crafting a job: revisioning

employees as active crafters of their own work. Academy of

Management Review, 26, 179–201.

Younkins, E, W. (2010). Human Nature, Flourishing, and

Happiness:Towards A Sunthesis Of Aristotelianism, Austrian

Economic, Positive Psychology, And Aynrand’s Objectivism.

Libertarian Papers, 2, 35.

Page 23: ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش یشزومآ یشخبرثا ... · ساسحا ،طباور ،تبثم یاهناجیه رب ییافوکش

Abstract in English 8

Examining the Effectiveness of Educating

Flourishing on Positive Emotions,

Relationships, Sense of meaning,

Achievement and Engagements

among Young Researchers and Elites

Parviz Mirzakhani

Ali Mohammad Rezaei

Ali Akbar Aminbeidokhti

Mahmoud Najafi

Ishagh Rahimian Bougar

Abstract

The aim of the present study was examining the effectiveness of

educating Flourishing on Positive Emotions, Relationships, Sense of

meaning, Achievement and Engagements among young researchers and

elites. Methodology: The present study was semi-experimental with

pre-test, post-test and control group. All members of Young

Researchers and Elite Club of Islamic Azad University in Tehran in

2016-2017, consisted the statistical population of the present study.

Sample of study consisted of 40 members of Young Researchers and

Elites Club who got scores lower than the mean score in all components

of Achievement. These 40 individuals were randomly assigned into

experimental and control groups with 20 individuals in each group.

Before starting the training course, individuals of both groups

completed Butler and Kern's PERMA (Flourishing) scale (2015) and

then individuals of experimental group received educational

intervention protocol of Achievement in form of eight 2-hour sessions

for two days. Individuals of control group received no training. At the

end of the course, participants of both groups completed the

questionnaire again. Data were analyzed using univariate and

multivariate covariance analysis. Findings: Findings showed that the

training significantly increased all components of Achievement in

individuals of experimental group compared to control group.

Keywords: Flourishing, Positive Emotions, Relationships, Sense of

meaning; Achievement, Engagement, PERMA