Χορεία Huntington :Νευροψυχολογική εκτίμηση

Λαζάρου Ιουλιέττα 1, Τσολάκη Μάγδα 2,3

1Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ2 3η Πανεπιστημιακή νευρολογική Κλινική «Γ.Ν.

Παπανικολάου, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ»3 Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και

συγγενών διαταραχών

ΕισαγωγήOι γνωστικές λειτουργίες εκπίπτουν στα τελευταίαστάδια των νευροεκφυλιστικών διαταραχώνΗD ανήκει στη κατηγορία των νευροεκφυλιστικώνδιαταραχώνΜέθοδοι Αξιολόγησης της γνωστικήςεξασθένησης στη νόσο Huntington (HD).Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι HD μπορεί νακαθοριστεί και να αξιολογηθεί με τη χρήσηνευροψυχολογικών δοκιμασίώνΠαρουσίαση μερικών συστοιχιών με υψηλή:

1. ευαισθησία2. Πρακτική-κλινική εφαρμογή3. αξιοπιστία

Χορεία Huntington (HD)

σημαντική διαταραχή για το χώρο τηςνευροψυχολογίας, είδος υποφλοιϊκής άνοιαςείναι κατά βάση κληρονομούμενη ασθένεια γι’ αυτό οπροσυμπτωματικός έλεγχος παρέχει πληροφορίες γιατο αν, αλλά όχι με ακρίβεια πότε, η διαταραχή θαεκδηλωθεί.Είναι ασθένεια που προκαλεί ατροφία στα Βασικάγάγγλια (επιλογή κίνησης)CAG επανάληψη στο χρωμόσωμα 4Λεκτική επεισοδιακή μνήμη επηρεάζεται σε ασθενείςμε HDΔυσκολία στη μάθηση και στην ανάκλησηπληροφοριών

Σκοπός ΜελέτηςΣωστή και τεκμηριωμένη διάγνωση τωνγνωστικών δυσλειτουργιών στη χορείαHuntington νωρίς θα μπορούσε να παρέχει,μεταξύ άλλων πληροφορίες για:

1. θεραπεία2. έρευνα3. φροντιστές4. Οικονομικές αποφάσεις και λειτουργικότητα

των ασθενών

ΝευροψυχολογικήΕκτίμηση

Montreal Γνωστική Εκτίμηση(MoCA)

γρήγορη αξιολόγηση της νοητικής λειτουργίας5 τομείς (προσοχή / εκτελεστική λειτουργία,οπτικοχωρικές ικανότητες, λόγο, μνήμη, καιπροσανατολισμό)Gluhm και συν. εξέτασαν συγκεκριμένες γνωστικέςπεριοχές χρησιμοποιώντας το MoCA και MMSE σεασθενείς με HD, διαπίστωσαν ότι:Ασθενείς με μέτρια και σοβαρή HD πιο χαμηλέςεπιδόσεις στο MoCA σε σύγκριση με τουςφυσιολογικούς, στο συνολικό σκόρ και χωριστά στους 5τομείς.Ήπια HD διαφορές στο συνολικό σκορ και στιςπεριοχές της προσοχής / εκτελεστικής λειτουργίας, τηςμνήμης και τον προσανατολισμό ξεχωριστά.

Montreal Γνωστική Εκτίμηση(MoCA)

Bezdicek και συν. (2013) 20 ασθενείς με ήπιαέως μέτρια HD χαμηλότερες βαθμολογίεςστο σύνολο MoCA και σε όλα τα γνωστικάπεδία σε σύγκριση με φυσιολογικούς.Mickes και συν. (2010) Όλα τα γνωστικάπεδία στο MoCA έντονες διαφορές σεδείγμα 39 ασθενών ήπιας έως μέτριας HD απότην ομάδα ελέγχου σε αντίθεση με το MMSEVidenovic και συν. (2010) 53 ασθενείς μεμέτρια και ήπια HD κατέληξαν στοσυμπέρασμα ότι το MoCA, σε σύγκριση με τοMMSE, μπορεί να είναι πιο ευαίσθητο όργανοελέγχου για τη γνωστική δυσλειτουργία σε HD

Ενιαία Κλίμακα εκτίμησης της ασθένειαςHuntington (UHDRS)

Συστοιχία περιλαμβάνει :1. Μνήμη Συμβολων-ψηφίων2. Τέστ του stroop3. Λεκτική ευχέρεια4. Εκτίμηση της κίνησης (15- ερωτήσεις εκτίμησης των κινησιολγικών

χαρακτηριστικών της HD) 0-4 υψηλό σκορ πρόβλημα5. UHDRS εκτίμηση κατάθλιψης 0 (απουσία κατάθλιψης) to 4 (κατάθλιψη)6. Ψυχιατρικά συμπτώματα 11 συμπτώματα 0-1767. Κλίμακα Ανεξαρτησίας και λειτουργικότητας (FIS) 0 to 100 25

ερωτήσεις8. Συνολική λειτουργική ικανότητα (TFC) scale 0 to 13 5 ερωτήσεις. Στάδιο 1, 11–13 Στάδιο 2, 7–10 Στάδιο 3, 3–6 Στάδιο 4, 1–2 Στάδιο 5, 0

Ενιαία Κλίμακα εκτίμησης της ασθένειαςHuntington (UHDRS)

Duff και συν. εξέτασαν 117 ασθενείς HD σε μιακλινική μελέτη που εξετάζε την κίνηση, τις γνωστικέςκαι ψυχιατρικές επιπτώσεις της νόσου του Huntington(HD).Τα αποτελέσματα στο Stroop τέστ σχετίζονταν με τιςεπιδόσεις σε άλλα γνωστικά τέστ (λεκτική ευχέρεια p<0,05,μνήμη συμβόλων-ψηφίων p <0,05).Ταχύτητα επεξεργασίαςΑργή γνωστική επεξεργασία σημαντικήπληροφορία για την εξέλιξης της νόσου.

Ενιαία Κλίμακα εκτίμησης της ασθένειαςHuntington (UHDRS)

Peavy και συν. 84 HD ασθενείςUnified Huntington's Disease Rating Scale(UHDRS) και τη Κλίμακα εκτίμησης της άνοιαςτου MattisΣυσχέτιση μεταξύ του Stroop τέστ και τηςΚλίμακας Λειτουργικότητας (FIS)της UHDRSήταν το πιο στατιστικά σημαντικό (r = .79; p<.001) Mattis Προσοχής (r=.39; p<.001)Αργή ταχύτητα επεξεργασίας σημαντική γιατην εξέλιξη της νόσου

Η ευρεία κλίμακα ικανοτήτων(WRAT)

Η υποδοκιμασία ανάγνωσης λέξηςτο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο τέστπρονοσηρής νοημοσύνηςΧρησιμοποιείται σε νευρολογικέςπαθήσεις, συμπεριλαμβανομένης τηςάνοιας57 λέξεις που καλείται το υποκείμενονα διαβάσει και αξιολογεί την ικανότητανα τονίσει σωστά τα γράμματα και ναπροφέρει σωστά τις λέξεις

Η ευρεία κλίμακα ικανοτήτων(WRAT)

Rourke et al. Εξέτασαν 93 ασθενείς με HD και τασυνέκριναν με την εξέλιξη της νόσου.Τα ευρήματά τους υποδηλώνουν ότι η επίδοση στο τέστανάγνωσης λέξεων σχετίζεται με την πρόοδο τηςεκδήλωσης της νόσου (δηλαδή, κινητική δυσλειτουργίακαι προβλήματα στη μνήμη).Διαφορές στη κλίμακα κίνησης και ανάγνωσης λέξεωνWRAT (p= .016)Χαμηλότερες επιδόσεις στο WRAT - Ανάγνωση λέξεωνσυσχετίστηκε με μεγαλύτερη κινητική δυσλειτουργία καιπροοδευτικό νευρωνικό εκφυλισμό.

Ανανεωμένη Κλίμακα ΛεκτικήςΜάθησης του Hopkins- Revised

(HVLT-R)

Η υποκλίμακα HVLT-R καθυστερημένηανάκληση :

1. Εξεταστής παρουσιάζει στουςσυμμετέχοντες μια λίστα 12 λέξεων 3φορές

2. Μετά από 25’ οι συμμετέχοντεςκαλούνται να τις θυμηθούν

Ανανεωμένη Κλίμακα Λεκτικής Μάθησηςτου Hopkins- Revised

(HVLT-R)Solomon et al

1. (HVLT-R)2. 479 ασθενείς (428 με HD CAG και 51 χωρίς)3. Σύγκριση επίδοσης σε σχέση με νευροβιολογικούς δείκτες για τον

προσδιορισμό της εξέλιξης της νόσου (MRI) όγκος του ραβδωτούσώματος, κλινική-νευρολογική εκτίμηση και κινητικά προβλήματαΧαμηλή επίδοση στην HVLT-R υψηλή συσχέτιση με κλινικήεικόνα και όγκο ραβδωτού σώματος (p < .0001)Η συσχέτιση βρέθηκε ακόμα και σε ομάδες, χωρίς νευρολογικάσημάδια της HDΣε ασθενείς με CAG

χειρότερες επιδόσεις HVLT-R από την ομάδα χωρίς νευρολογικήεικόνα της νόσου

Ακόμα χειρότερη επίδοση σε αυτούς που είχαν και νευρολογικήεικόνα της HDΛεκτική επεισοδιακή μνήμη επηρεάζεται στις αρχές της HD καιεκπίπτει καθώς μειώνεται ο όγκος του ραβδωτού σώματος

Ανανεωμένη Κλίμακα Λεκτικής Μάθησηςτου Hopkins- Revised

(HVLT-R)

Aretouli και συν. εξέτασαν1. 35 ασθενείς με AD2. 90 ασθενείς με HD3. 107 ασθενείς με PD

Η HVLT-R υψηλή ευαισθησία και ειδικότηταγια τη διάκριση των ασθενών με νόσο Alzheimerαπό ασθενείς με υποφλοιϊκή άνοια (ΗD, PD).Ωστόσο, είναι λιγότερο χρήσιμο σε διακρίσειςμεταξύ των ασθενών με συγκεκριμένεςυποφλοιϊκή άνοια (PD, HD).

Επαναλαμβανόμενη Συστοιχία για τηναξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών

(RBANS)12 υποκλίμακεςπροσοχή, λόγος, οπτικοχωρικές / κατασκευαστικές ικανότητες, μνήμη (άμεσηκαι καθυστερημένη ανάκληση)Beglinger και συν38 ασθενείς με HDRBANS, UHDRS16 μήνες μετά εκτίμησηΧειρότερη επίδοση στη κλίμακα UHDRS:

1. Συνολική λειτουργικότητα (p=.000)2. Σύμβολα ψηφίων (p=.001)3. Stroop χρώμα (p=.019)4. Stroop λέξη (p=.008)

Worse performance in RBANS:1. Αντιγραφή σχήματος (p=.03)2. Προσοχή (p=.02)3. Μνήμη Ψηφίων (p=.04)4. Κωδικοποίηση (p=.004)5. Αναγνώριση Λέξεων (p=.02)6. Ανάκληση σχήματος (p=.02)

Επαναλαμβανόμενη Συστοιχία για τηναξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών (RBANS)

Duff και συν.20 ασθενείς με HD αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας τιςRBANS, UHDRS και συγκρίθηκαν με τους ασθενείς με νόσοτου Alzheimer (AD) και υγιείςασθενείς με HD χειρότερες επιδόσεις στην προσοχή καιοπτικοχωρική / κατασκευαστική ικανότητα από ό,τι οιασθενείς με AD (p<0.001)και χειρότερα και στις 5λειτουργίες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.κλινικά χαρακτηριστικά της HD συσχετίζονται με τησυνολική βαθμολογία στη συστοιχία RBANS

1. Κίνηση (r = 0.47, p=.001)2. Συνολική Λειτουργική ικανότητα (r = 0.52, p<.001)3. 3 γνωστικά τεστ της UHDRS Λεκτική ευχέρεια (r = 0.74, p<.001) Μνήμη συμβόλων-ψηφίων (r = 0.77, p<.001) Stroop τεστ (r = 0.59, p<.001).

Επαναλαμβανόμενη Συστοιχία για τηναξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών (RBANS)

Σε σύγκριση με τους ασθενείς με νόσο Alzheimer, οισυμμετέχοντες με HD σημαντικά χαμηλότερεςεπιδόσεις:

1. Ασθενείς με AD χειρότερη επίδοση στην άμεσηανάκληση (p=0.02, d=0.39), Καθυστερημένηανάκληση (p<0.01, d=1.02), και στο Συνολικόαποτέλεσμα (p=0.04, d=0.34)

2. AD και HD: διαφορές σημειώθηκαν στις 9 από τις 12υποκλίμακες του RBANS, με τους HD ασθενείς ναυπερτερούν από τους AD στις 9 υποκλίμακες (ΛίσταΛέξεων, ανάκληση ιστορίας, αναγνώριση ονόματοςεικονιζόμενης, σημασιολογική μνήμη, κωδικοποίηση,αναγνώριση λέξεων, ανάκληση σχήματος)

3. Ωστόσο οι ασθενείς με PD είχαν καλύτερες επιδόσειςστη συστοιχία RBANS

ΣυζήτησηΕνώ υπάρχει η άποψη ότι οι ασθενείς HD υποφέρουν απόπροβλήματα μνήμης, ένας αριθμός από μελέτες δεν έχουνβρει ότι τα ελλείμματα της μνήμης αποτελούν διαγνωστικό καιπρογνωστικό σημάδι για την εξέλιξη της νόσου(Bamford1995).Η ταχύτητα επεξεργασία και η αναστολή αυτοματοποιημένηςδιαδικασίας αποτελούν ένδειξη της νόσου (μετωπιαίασυστήματα) αναστέλλουν τις υπόλοιπες γνωστικέςλειτουργίες(Snowden 2002).Ευρήματα από μια σειρά από μελέτες υποστηρίζουν τηνάποψη ότι η εξασθενημένη μνήμη σε ασθενείς με HDοφείλεται σε μεγάλο βαθμό από την αδυναμία ναπροσπαθήσει να ανακτήσει ο ασθενής τις αποθηκευμένεςπληροφορίες με επιτυχία (αδυναμία επεξεργασίας)

ΣυζήτησηΗ αργή γνωστική επεξεργασία έχει βρεθεί ναείναι μια σημαντική, συχνά πρώιμη εκδήλωσητης εξέλιξης της νόσουΟι νευροπαθολογικές αλλαγές στονπρομετωπιαίο φλοιό και σε υποφλοιώδεις δομές σχετίζονται με μείωση στην ταχύτηταεπεξεργασίας (Zimmerman et al 2006)Προτείνουμε UHDRS και RBANS ως τακαλύτερα εργαλεία για να καθορίσουν σεπρώιμα στάδια αν ο ασθενής είναι σε κίνδυνογια HD

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ