วชาการจดการโลจสตกสและซพพลายเชน

Logistics Management and Supply Chain

อาจารยทรงพล สงขรง ผจดท าเอกสาร อาจารยผสอน

อ.ธรวรา บวชชยภม อาจารยผสอน BSRU 0868332185สาขาวชาการจดการโลจสตกส

songpolsungroong@gmail.com นกวชาการช านาญการ 089-490-5234

คลงสนคาและการจดการสนคาคงคลงWarehouse and Inventory Management

การจดการคลงสนคา

คลงสนคา (Warehouse) ความหมายตามพจนานกรม สถานทเกบสนคา คลงสนคา โกดงสนคา โรงพสดคลงสนคา ยงรวมถงสถานทเกบสนคาประเภทตางๆ เชน คลงพสด (Depot) คลงสนคาประเภทแชเยน (Frozen Warehouse) คลงสนคาส าหรบกระจายสนคา (Distribution Warehouse) คลงพลาธการ คลงยทธปจจย แทงคเกบสนคาของเหลว (Liquid Tank) ฉางเกบสนคา (Silo) คลงสนคาทาเรอ (Wharf) คลงสนคาประเภท Cross-Dock Warehouse เปนตน

ความหมายของคลงสนคา

Warehouse ตามความหมายของโลจสตกส สถานทใชในการเกบรกษาสนคาใหอยในสภาพทด และคณสมบตทพรอมจะสงมอบใหกบ

บคคล องคกร หรอหนวยงานทเกยวของ โดยบรรลเปาหมายแบบ Right Time , Right Quality , Right Quantities , Right Place

ภาระกจทส าคญคลงสนคาจงท าหนาทเปน “ทพกและเกบสนคาหรอวตถดบหรอวสดสงของตางๆ โดยเปนสถานทซงใชในการพกสนคาชวคราวจนกวาจะมการเคลอนยายไปสผทมความตองการไมวาจะเพอการผลตหรอเพอจ าหนายจายแจก หรอขาย หรอสงมอบ”

ความหมายของคลงสนคา

• คลงสนคา หมายถง พนททไดวางแผนแลวเพอใหเกดประสทธภาพในการใชสอยและเคลอนยายสนคาและวตถดบ

• คลงสนคาจะท าหนาทในการเกบสนคาระหวางกระบวนการเคลอนยายเพอสนบสนนการผลตและการกระจายสนคา ซงสนคาทเกบในคลงสนคาสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1. วตถดบ (Raw Material) หรอชนสวน/สวนประกอบ (Parts / components)

2. สนคาส าเรจรป (Finished goods) รวมถง งานระหวางท า (Work in process) สนคาทตองการทง (Disposed) หรอวสดทสามารถน ากลบมาใชใหม (Recycle materials)

การจดการคลงสนคา

คลงสนคาทวไปเปนอาคารพาณชย ทสรางขนมาเพอเกบสนคา ทใชส าหรบผผลต ผสงออก ผน าเขาสนคา ผคาสง เปนตน เปนอาคารทสรางขนมาใหมขนาดทเหมาะสมกบธรกจทท าอย ซงในอาหารจะมอปกรณในการจดเกบ เคลอนยาย ยกขนสนคา ตามความเหมาะสม รวมทงยงมทาขนลงสนคา และมทจอดรถทจ าเปน ซงในบางครงคลงสนคาจะตดกบชานชาลารถไฟ สนามบน ทาเรอ คลงสนคาจะสนบสนนกจกรรม หรอระดบบรษท ตามวตถประสงคของแตละบรษท ซงสนบสนนงานจดซอ งานผลต และสนคาส าเรจรป เพอจดสงใหลกคา

การจดการคลงสนคา

คลงสนคา

Warehouse

บทน าศนยกระจายสนคา

ศนยกระจายสนคาเปนอาคารของคลงสนคาหลายหลงรวมกน หรอบางครงเปนอาคารหลงเดยวซงเปนอาคารพเศษพนทขนาดใหญ ซงในบางทจะเปนศนยสนคาธรรมดา หองปรบอากาศ หองแชเยน ศนยกระจายสนคานยมสรางเพอสนบสนนการกระจายสนคาสรานคาปลกหรอหางสรรพสนคา เชน ศนยกระจายสนคาโลตสทวงนอย จะรบค าสงซอจากศนยยอยทวประเทศ แลวท าการประมวลค าสงซอ และท าการเตมเตมสนคาในเวลาทก าหนด ซงใชอปสงคขบเคลอนการจดสง (Demand Driven) ศนยกระจายสนคาท าหนาทเพอสนบสนนการคาปลก ศนยเตมเตม (Fulfillment Center) ศนยสนคาผานคลง (Cross-Dock Facility) หรอท าหนาทในการรวบรวมสนคา จากหลายผขายแลวสงไปยงจดจ าหนายอกจดหนง รวมทงเปนศนยยอยสนคาขนาดใหญเปนขนาดเลก (Bulk Break Cente)

บทน าศนยกระจายสนคา

ดงนน ศนยกระจายสนคาจะสนบสนนกจกรรมทางการตลาดเปนหลก ซงจะมขนาดใหญกวาคลงสนคา เนองจากใหบรการผขายสนคาเปนจ านวนมาก

ศนยกระจายสนคา

Distribution Center

นใชคลงสนคาไหม

นใชคลงสนคาไหม

นใชคลงสนคาไหม

นใชคลงสนคาไหม

ท าไมตองมคลงสนคา

• เพอใหเกดการประหยดในการขนสงและการผลต (Economics)

• เพอตองการสวนลดจากการสงซอจ านวนมาก (Economics of scale and discount promotion)

• เพอเปนแหลงรวบรวมวตถดบ สวนประกอบ หรอชนสวน (Supply sources)

• เพอสนบสนนการใหบรการลกคา (Supporting to customer services)

ท าไมตองมคลงสนคา

• ชวยรองรบการเปลยนแปลงของสถานการณทางการตลาดได (Management of change)

• ชวยลดรอบเวลาในการด าเนนกจกรรมตางๆ (Lead time)

• ชวยสนบสนนกระบวนการผลตแบบ Just – in – time

• ท าใหสามารถขนสงสนคาไดหลากหลายประเภท

วตถประสงคของคลงสนคา

การรกษาระดบสตอก (Stock Piling) สนบสนนการผลต (Production Support) เปนทรวบรวมผลตภณฑทจดสงหลายชนด (Product mixing) เปนทรวบรวมสนคาใหเตมเทยวกอนจดสง (Consolidation) ศนยกระจายสนคา (Distribution Center) การใหบรการลกคา (Customer Service)

ประโยชนของการใชคลงสนคา

เพอใหเกดการประหยดในการขนสง เพอใหเกดการประหยดในการผลต เพอตองการสวนลดจากการสงซอจ านวนมากหรอจากการสงซอลวงหนา เพอเปนแหลงของวตถดบ สวนประกอบ และชนสวนทใชในการผลต เพอสนบสนนนโยบายการใหบรการลกคา เพอสามารถรองรบการเปลยนแปลงของสภาวะทางการตลาด เชน ความตองการสนคาทไมแนนอน ความตองการสนคาแบบฤดกาลหรอสภาวะการแขงขนสง เพอลดรอบเวลาของแตละกจกรรม (Lead Time)

ประเภทคลงสนคาแบงตามลกษณะทางกายภาพ (Physical)

1. คลงสนคาทมดชด มก าแพง เพดาน และประต ไดแก คลงสนคาทวไป ซงบางแหงมการควบคมอณหภม หรอตดตงเครองท าความเยน (Frozen Warehouse)

2. คลงสนคาทมแตหลงคา แตไมมผนง ใชเกบสนคาทไมเสยหายจากสภาวะอากาศ มกเปนสนคาขนาดใหญและมน าหนกมาก

3. คลงสนคากลางแจง พนเปนคอนกรต มการยกพน มระบบปองกนน าทวม ไมมหลงคา หรอสงกอสราง ไดแก ลานทใชในการเรยงกองตคอนเทนเนอร (Container) ตามทาเรอ สนามบน นอกจากน คลงสนคากลางแจงทใชเกบสนคาขนาดใหญ หรอสนคา เทกอง หรอพชไร ตางๆ

4. คลงสนคาทเปนถง (Tank) หรอสงกอสรางอนๆ ทสนคาน าเขาหรอเอาออก โดยวธดดผานทอ เชน คลงเกบน ามน เกบสารเคม Silo

5. คลงสนคาเคลอนทได ได ระวาง (Deck) ของเรอสนคาหรอเครองบนหรอโบกเกบสนคาของรถไฟ

ประเภทคลงสนคาแบงตามลกษณะทางกายภาพ (Physical)

6. คลงเกบขอมลอเลกทรอนกส (Data Bank) เชน Serve ทใชเกบขอมล ซงสามารถสงมอบใหผทตองการ โดยวธ Download ผานเครอขาย Network เชน Web Site เปนตน

การจดการคลงสนคา

การจดการคลงสนคา คอกระบวนการประสมประสานทรพยากรตางๆ เพอใหการด าเนนกจการคลงสนคาเปนไปอยาง

มประสทธผลและบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของคลงสนคาแตละประเภททก าหนดไว

กระบวนการ (Process)

กระบวนการ (Process)

การควบคม (Controlling)

การประสานงาน (Co-ordinating)

การสงการ (Directing)

การจดคนเขาท างาน (Staffing)

การจดองคกร (Organizing)

การวางแผน (Planning)

กระบวนการ (Process)

กระบวนการ (Process) เปนกจกรรม หรอหนาทในการจดการเปนขนตอนซงผบรหารจะตองท า1. การวางแผน (Planning) เปนการก าหนดวตถประสงค นโยบาย โครงการ และ

วธการด าเนนการ เพอใหบรรลวตถประสงค โดยใชทรพยากรใหสนเปลองนอยทสด การวางแผนเปนเรองของการทก าหนดขนมาวา จะท าอะไร จะท าเมอไร จะท าอยางไร และจะใหใครท า

2. การจดองคกร (Organizing) เปนการจดโครงสรางและบทบาทตางๆ โดยพจารณาก าหนดกจกรรมตางๆ ทจ าเปนส าหรบการบรรลเปาหมาย และจดผรบผดชอบ

3. การจดคนเขาท างาน (Staffing) เปนการจดสรรตวบคคลเขาท างาน ในต าแหนงทก าหนดไวในโครงสรางขององคกร

4. การสงการ (Director) เปนแนวทางการสงการ หมายถงการออกค าสงการปฏบตทถกตองเหมาะสม เพอใหการด าเนนการเปนไปตามแผนทวางไว

กระบวนการ (Process)

5. การประสานงาน (Co-ordinating) เปนการใชมาตรการทเหมาะสมส าหรบการท างานรวมกน เพอเกอกลกนสงเสรมซงกนและกน

6. การควบคม (Controlling) เปนการก าหนดวาท าอยางไรจงจะใหแผนทวางไว ไดน ามาปฏบตอยางมประสทธผล

กระบวนการ (Process)

การประสมประสาน (Integration)

วตถประสงค (Objective)

ประสทธผล (Effectiveness)

ทรพยากร (Resource)

ทรพยากรเวลา

ทรพยากรทน

ทรพยากรเครองมอ

ทรพยากรคน

ทรพยากรเนอท

กระบวนการ (Process)

การประสมประสาน (Integration) คอการสรางความสมดล และความสอดคลองตอเนองกนระหวางทรพยากรตางๆ

ทรพยากร (Resource) ทรพยากรในการจดการคลงสนคาไดแก1. ทรพยากรเนอท ทดนและอาคารทงปวงทใชในการเกบสนคา2. ทรพยากรคน จ านวนคนในหนวยงานตางๆ ของกจการคลงสนคา3. ทรพยากรเครองมอ เครองมอยกขน และวสดอปกรณทงปวงทจ าเปน4. ทรพยากรทน การหาทนและการใชจายเงนทน5. ทรพยากรเวลา เปนตวจ ากดการด าเนนงานประสทธภาพ (Effectiveness) ความสามารถขององคกรในการบรหารบรรล

วตถประสงคไดเปนอยางดวตถประสงค (Objective) ผลประโยชนสดทาย ทก าหนดไว

ประโยชนของการจดการคลงสนคา

1. คลงสนคาชวยสนบสนนการผลต (Manufacturing) โดยคลงสนคาท าหนาทในการรวบรวมวตถดบในการผลตชนสวนและสวนประกอบตางๆ จากผขายปจจยการผลต เพอปอนใหกบโรงงานเพอผลต

2. คลงสนคาเปนทผสมผลตภณฑ (Mixing Warehouse) ในกรณทมการผลตสนคาจากโรงงานหลายแหง โดยอยในรปของคลงสนคากลาง (Central Warehouse) จะท าหนาทรวบรวมสนคาส าเรจรปจากโรงงานตาง ๆ ไวในทเดยวกน (Mixing Warehouse) เพอสงใหลกคาตามทตองการ ขนอยกบลกคาแตละรายวาตองการสนคาจากโรงงานใดบาง

3.เปนทรวบรวมสนคา (Consolidation Warehouse) ในกรณทลกคาตองการซอสนคาจ านวนมากจากโรงงานหลายแหงคลงสนคาจะชวยรวบรวมสนคาจากหลายแหงเพอขนสงขนาดใหญหรอท าใหเตมเทยว เพอประหยดคาขนสง

ประโยชนของการจดการคลงสนคา

4. ใชในการแบงสนคาใหมขนาดเลกลง (Break Bulk Warehouse) ในกรณทการขนสงจากผผลตมหบหอหรอพาเลทขนาดใหญ คลง ฯ จะชวยแบงแยกสนคาใหมขนาดเลก เพอสงมอบใหลกคารายยอยตอไป

ความส าคญของคลงสนคา

ความส าคญของคลงสนคา

ตอการด าเนนนโยบายเศรษฐกจของรฐ

ตอวงการธรกจ

ตอกจการบรการ

ตอกจการตลาด

ตอกจการผลตสนคา

โดยทวไป

ความส าคญของคลงสนคา

1. ความส าคญโดยทวไป • ในชวงเวลาทผลผลตออกมาเกนความตองการในการบรโภค คลงสนคาจะถกใชเปนเครองมอ ในการสะสมปรมาณสวนทเกนความตองการนนไว• ถาความตองบรโภคสงขนเกนกวาปรมาณการผลต คลงสนคาจะท าหนาทระบายสนคาทสะสม ไวนนออกสตลาด• เมอการผลตเกดอปสรรคขดของตองหยดชะงกลงชวคราว สนคาทสะสมในคลงสนคา กจะถก น าออกมาสตลาดเปนการชดเชย

2. ความส าคญตอกจการผลตสนคา ในระบบนการผลตจ าเปนอยางมากทตองมวตถดบอยางเพยงพอ ทจะปอนเขาสกระบวนการผลตเพอไมใหการผลตขาดตอน คลงสนคาจะตองจดใหมการสะสมวตถดบไวอยางเพยงพอ เพอไมใหกระบวนการผลตหยดชะงก

ความส าคญของคลงสนคา

3. ความส าคญตอกจการตลาด คลงสนคาจะเปนเครองมอในการกระจายสนคาออกสตลาดจากผผลตผานไปสผบรโภค ดงนนผผลตสนคาจะใชคลงสนคาเกบรกษาสนคาส าเรจรปทเปนผลผลตของตน และใชส าหรบกระจายสนคาสผบรโภคอยางทวถงและตอเนองส าหรบผ ประกอบกจการจ าหนายสนคาเอง คลงสนคาเปนเครองมอในการเกบสะสมสนคาไวในปรมาณทเหมาะสม เพอสนบสนนกจการจ าหนายใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

4. ความส าคญตอกจการบรการ คลงสนคาจ าพวกเกบพสดมบทบาทส าคญในลกษณะเปนเครองมอของกจการบรการทกประเภท ท าหนาทเกบรกษาและสะสมพสด เพอสนบสนนการด าเนนงานใหเปนไปอยางตอเนอง

5. ความส าคญตอวงการธรกจ คลงสนคาสาธารณะเปนแหลงใหเครดตแกนกธรกจ โดยใหผฝากสนคาไวนนกยมเงน โดยใชสนคาทฝากไวจ าน าเปนประกน และไดดอกเบยเปนผลตอบแทน ลกษณะนจะกระท าไดเฉพาะสนคาทฝากไวกบคลงสนคาสาธารณะเทานน ไมวาจะเปนคลงสนคาสาธารณะของเอกชน ,องคกรรฐบาล หรอของสหกรณ

ความส าคญของคลงสนคา

6. ความส าคญตอการด าเนนนโยบายทางเศรษฐกจของรฐบาล โดยรฐบาลใชคลงสนคาเหลานในการสะสม เกบรกษาสนคาทรฐบาลเขาไปรบซอเพอแทรกแซงตลาด รกษาระดบราคาในขณะทสนคานนมปรมาณมาก

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

กลมคลงสนคาสาธารณะ (Public Warehouse) ม 3 ประเภท คอ.1 คลงสนคาสาธารณะของบรษทเอกชน กจการทด าเนนงานคอ - รบฝากสนคาโดยผประกอบกจการคลงสนคา และไดรบเงนคาตอบแทนหรอประโยชนอนใด - ใหผฝากกยมเงน โดยเอาสนคาฝากนนจ านวนไวเปนประกนแกผประกอบกจการคลงสนคา

โดยผประกอบกจการ ฯ ไดรบดอกเบย หรอประโยชนอนใดเปนการตอบแทน - ใหบรการดานความเยนในการเกบรกษาสนคา รบอบพชลดความชน และกรรมวธอน ๆ เพอ

ประโยชนของผฝาก - กระท าการใด ๆ ตามพธการศลกากร การน าเขา สงออก ขนสงสนคา

32

2. คลงสนคาสาธารณะขององคการรฐบาล

จดตงขนในรปของรฐวสาหกจหรอรฐพาณชยรปอน ๆ จดมงหมายเพอสนองนโยบายของรฐบาลในดานตาง ๆ เปนส าคญ เชน องคการคลงสนคา องคการอตสาหกรรมหองเยน องคการเหลานนอกจากจะมกจการคลง ฯ เปนกจกรรมหลกแลว ยงประกอบกจการเกยวกบการจ าหนายสนคาควบคไปดวย3. คลงสนคาสาธารณะของสหกรณ

จะประกอบกจการคลงสนคา ในลกษณะคลงสนคาสาธารณะ โดยรบท าการเกบรกษาสนคาของสมาชกและเปนสนคาเฉพาะอยางอนเปนผลผลตของสมาชกของสหกรณนน

33

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

ตามหลกสากล คลงสนคาสาธารณะ สามารถจ าแนกลกษณะการใชงานออกเปน 6 รปแบบ คอ1. คลงสนคาทวไป (General merchandise warehouse) ออกแบบส าหรบเกบรกษาสนคาชนดใดกไดของผผลต ผขายสงและผขายปลก คลง ฯ แบบนจะเปนแบบธรรมดาทสดส าหรบเกบรกษาสนคา ไมตองใชวธการเกบรกษาพเศษ2. คลงสนคาหองเยน (Refrigerated or cold-storage warehouse) คอ คลงทมอปกรณ ท าความเยน สามารถควบคมอณหภมใหอยในระดบทตองการได จะใชเกบของทเสยงาย เชน ผก เนอสตว ฯลฯ3. คลงสนคาทณฑบน (Bonded warehouse) คอ คลง ฯ ทตงขนส าหรบเกบรกษาสนคาบางชนด

ซงตองรอการด าเนนการตามระเบยบกรมศลกากร

34

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

4. คลงสนคาเฟอนเจอรและเครองใชในครวเรอน (Household-goods and furniture

warehouses) คอ คลง ฯ ทท าหนาทเกบรกษาทรพยสนสวนบคคลมากกวาเกบรกษาสนคา และมกจะเปนการเกบรกษาชวคราว5 คลงสนคาส าหรบพชผลเฉพาะอยาง (Special commodity warehouses) ใชส าหรบเกบรกษาผลตผลทางเกษตรกรรม เชนฝายและขนสตว 6. คลงสนคาส าหรบสนคาทมลกษณะเปนกองใหญ (Bulk storage warehouses) คอ คลงสนคาทท าการเกบรกษาสนคาทมจ านวนมากเปนกองใหญ

35

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

กลมคลงสนคาสวนบคคล จดประสงคเกบรกษาสนคาเพอสนบสนนวตถประสงคของกจการอนเปนธรกจหลกทเปนเจาของคลง ฯ นน แบงออกเปน 3 ประเภท คอ.-

1. คลงสนคาสวนบคคลของกจการผลตสนคา การจดการคลงสนคาประเภทน ไมเกยวกบการก าหนดปรมาณสะสมในการเกบรกษา แตมการวางแผนในการใชเนอทใหเปนไปอยางเหมาะสมและเพยงพอกบปรมาณสนคา ทเปลยนแปลงขนลงตามอทธพลของการผลต2. คลงสนคาสวนบคคลของกจการจ าหนายสนคา จะประกอบดวย 2 สวน คอ ฝายควบคมสนคา จะท าหนาทก าหนดความตองการจดหาสนคาและก าหนด ชนด ปรมาณ ทจะสะสมสนคาชนดใด ซงใชหลก “ปรมาณการสงซออยางประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) โดยมหลกอยวา สงซอมาสะสมเฉพาะรายการทจ าเปนในปรมาณจ ากด แตตองไมขาดแคลนดวยอตราความถของการสงซอทเหมาะสม 36

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

3. คลงสนคาสวนบคคลของกจการขนสงสนคา เปนการลงทนของเอกชน องคการรฐบาล หรอสหกรณทประกอบกจการรบบรการการขนสงสนคา หรอกจการทเกยวเนองกบการขนสงสนคาเปนธรกจหลกเพอการคา โดยกจการเหลานเปนเจาของคลง ฯแตสนคาทเกบรกษาในคลง ฯ เปนทรพยสนของผอน สนคาทเกบไว จะเปนสนคาทพกรอการบรรทกขนสงตอไป

37

การจ าแนกประเภทคลงสนคา

กลมคลงเกบพสด

ค าวา “พสด” หมายถง สงของทมไวเพอใชงาน หรอมความมงหมายทจะน าไปใชงาน

ค าวา “สนคา” หมายถง สงของทมไวขาย หรอมความมงหมายทจะน าไปเพอขายเปนการคาหาก าไรในทางธรกจ

ค าวา “การจดการพสด” หมายถง กระบวนการจดการพสดแกองคการตามความตองการ เพอใหสามารถด าเนนกจการไดส าเรจตามวตถประสงคขององคการนน

สนคาทเกบในคลงพสด ไมใชสนคาส าหรบขาย แตเปนพสดส าหรบสนองความตองการในการปฏบตงานภายในของกจการนน

38

• หลกการสะสมในการเกบรกษาพสด คอ ความพอเพยง ทนเวลาทตองการและประหยด โดยใชเทคนคการสะสมทเรยกวา “ปรมาณ-

การสงซออยางประหยด”คลงเกบพสด แบงได 4 ประเภท คอ.-1.คลงเกบวสดของกจการผลตสนคา2.คลงเกบวสดของกจการบรการ3.คลงเกบวสดทางธรการ4.คลงเกบวสดทางโลจสตกส

39

กลมคลงเกบพสด

40

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

- งานรบสนคา (Goods Receipt) - การตรวจพสจนทราบ (Identify goods) - การตรวจแยกประเภท (Sorting goods) - งานจดเกบสนคา (Put away) - งานดแลรกษาสนคา (Holding goods) - งานจดสงสนคา (Dispatch goods) - การน าออกจากทเกบ (Picking) - การจดสง (Shipping) - การสงสนคาผานคลง (Cross docking)

งานรบสนคา(Goods Receipt) งานรบสนคาเกยวกบเรองตางๆ ทจะตองปฏบตในขณะทสนคาไดสงเขามายง

คลงสนคาเพอการจดเกบรกษา การด าเนนกรรมวธในการแรกรบตอสนคาทถกสงเขามานนอยางทนททนใดและถกตองแนนอนยอมมความส าคญตอการด าเนนงานคลงสนคาทมประสทธผลและ การเกบรกษาเบองตน รายละเอยดของการปฏบตงานรบสนคายอมผดแปลกกนออกไป โดยขน อย กบแบบสนคา และแบบของสงอ านวยความสะดวกในการเกบรกษา สนคาอาจไดรบเขามาจาก แหลงตางกน การขนสงสนคามายงสนคาอาจกระท าดวยยานพาหนะทแตกตางกน ดวยภาชนะ บรรจหบหอทมลกษณะแตกตางกน สงเหลานยอมมผลท าใหรายละเอยดในการปฏบตงานรบสนคาแตกตาง กนออกไปดวย การจดท าเอกสารในการรบสนคา และการด าเนนกรรมวธแรกรบทรวดเรว

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

การตรวจพสจนทราบ (Identify goods) เพอรบรองความถกตองในเรองของ ชอ แบบ หมายเลข หรอขอมลอนๆ ซงเปน

ลกษณะเฉพาะของสนคา รายการนน ความจ าเปนในเรองเหลานอาจไมเหมอนกนกบคลงสนคาแตละประเภท ทงนยงรวมถงการตรวจสภาพ ซงหมายถงการตรวจสภาพ จ านวน และคณสมบตของสนคาทจะไดรบเขามานนวาถกตองตรงตามเอกสารการสงหรอไม การตรวจแยกประเภท (Sorting goods)

ในสนคาหรอวสดบางอยางอาจมความจ าเปนตองแยกประเภทเพอความสะดวกในการเกบรกษาเชน เปนของด ของช ารด ของเกา ของใหม ซงตองแยกออกจากกนในการเกบรกษาคลงสนคา

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

งานจดเกบสนคา (Put away) การขนยายสนคาจากพนทรบสนคาเขาไปยงต าแหนงเกบทไดไวก าหนดไวลวงหนา และจดวางสนคานนไวอยางเปนระเบยบรวมทงการบนทกเอกสารเกบรกษาทเกยวของเชน บตรต าแหนงเกบ ปายประจ ากอง และปจจบนมการใชระบบรหสแทงรวมถงระบบ RFID เปนตน กอนทจะจดวางสนคาลงไปในทเกบอาจจ าเปนตองจดแจงสนคานนใหเหมาะสม เพอใหสามารถจดเกบใหอยางมนคงเปนระเบยบ และประหยดเนอทเวลาแรงงาน และงายแกการดแลรกษาและ การน าออกเพอการจดสงออกในโอกาสตอไป เชน การบรรจหบหอใหมใหไดมาตรฐาน เปนตน ปญหาทส าคญอยางหนงคอการพจารณาตกลงใจซอเครองมอยกขนทเหมาะสมกบลกษณะของ สนคาและระยะทตองเคลอนยายสนคาเขาสต าแหนงเกบซงมหลกพจารณาวา รถยกขนส าหรบ การเคลอนยายสนคาไดหรอไม

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

งานดแลรกษาสนคา (Holding goods) หลงจากทไดจดเกบสนคาในพนทเกบรกษาของคลงสนคา จะตองเอามาตรการตางๆของการดแลรกษามาใช เพอปองกนไมใหสนคาทเกบรกษาอยในคลงสนคาเกดความเสยหายสญหายหรอเสอมคณภาพ อนเปนภาระรบผดชอบทส าคญของผเกบรกษา สนคานตองไดรบการปองกนจากการถกขโมย ปองกนจากสภาพอากาศ งานดแลรกษาสนคาอาจประกอบดวยงานยอยตางๆ (1) การตรวจสภาพ การตรวจอยางระเอยดตามระยะเวลา ตามลกษณะเฉพาะของสนคาแตละประเภท แตละชนด ซงมการเสอมสภาพตามเวลาในการเกบรกษาทแตกตางกน เปนสนคาเสยงายตองไดรบการตรวจบอยกวาสนคาทเสยยาก (2) การถนอม สนคาบางประเภทยอมตองการถนอมตามระยะเวลา (3) การตรวจสอบ หมายถงการตรวจตรานบสนคาในทเกบรกษาเพอสอบยอดกบบญชคลมในคลงสนคาไมนอยกวาปละ 2 ครง ซงตองแจงใหผฝากและเจาหนของผฝากคอผรบจ าน าสนคาไมทราบดวยเพอจะไดเขามารวมในการตรวจสอบหากเขาตองการ

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

งานจดสงสนคา (Dispatch goods)

การจดสงหรอการจายสนคาใหแกผรบหรอการคนสนคาใหแกผฝากหรอผมสทธในการรบสนคาคนส าหรบกรณคลงสนคาสาธารณะ ในระบบการบรหารพสดนนการเกบรกษาในคลงวสดมจดมงหมาย ในทสดคอการจายพสดใหแกผรบในสภาพทพรอมส าหรบกาน าไปใชในการจดสงเปนสงส าคญ เพราะขบวนการเกบรกษาทงปวงทไดกระท ามากเพอใหการจดสงสามารถใหกระท าไดอยางมประสทธภาพและความตองการของผใช ความลมเหลวในการบรหารของพสดนนจะยอมใหเกดขนไมได การจดสงใหแกผใชไมทนเวลาตามความตองการ

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

การน าออกจากทเกบ (Picking)

การน าสนคาออกจากทเกบเพอการจดสง เปนการเลอกเอาสนคาจากพนทตางๆ ในคลงเกบสนคามารวมกนไว ยงพนทจดสงเพอการตรวจสอบความถกตอง และพสจนใหแนนอนวาเปน ไปตามหลกฐานการสงจาย หรอตามความตองการของผรบ หรอตามละจดหมายปลายทางทจะสง

การเลอกหยบสนคา สามารถแบงเปนกลมใหญ 4 กลม ดงน - Discreet picking การเลอกหยบสนคาทละรายการแลวด าเนนการตงแตตนจนจบ

- Batch picking การเลอกหยบสนคาเปนชดหรอโหล- Zone picking การเลอกหยบของตามโซนทเลอกไวในคลงเกบ

- Wave picking การเลอกหยบตามชนดของการขนสง

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

การจดสง (Shipping) ประกอบดวยการตรวจสอบค าสงซอทจะสงไป การปรบปรงรายงานสนคาคงคลง การ

แยกประเภทสนคา และการจดบรรจภณฑตามค าสงซอ ซงสนคาจะถกจดเกบในกลอง หบหอ พาเลทหรอตคอนเทนเนอร และมการตดสลาก ระบบบารโคด การบนทกขอมลเพอเตรยมสงสนคาออกจากคลง เชน ตนทาง ปลายทาง ผสงผรบ และรายละเอยดสนคาทสง เปนตน ซงมกจกรรมยอยตางๆ ไดแก (1) การบรรจหบหอหรอบรรจภณฑ (2) การท าเครองหมาย (3) การบรรทกและสงมอบ

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

การสงสนคาผานคลง (Cross docking) เปนการสงสนคาผานระหวางจดทรบสนคาเขาและจดทสงสนคาออก โดยไมตองน า

สนคาเขาไปเกบในคลงสนคา การสงสนคาผานคลงใชกนอยางแพรหลายในกลมผคาปลก ซงเปนการรวบรวม

ผลตภณฑจากผคาสงหลายรายเขาดวยกนเพอจดสงใหกบรานคายอยตอไป โดยทวไปนยมใชใน การด าเนนงาน เนองจากผลกระทบตอตนทนและการใหบรการลกคา ตวอยางเชน ประมาณ 75% ของการกระจายสนคาประเภทอาหารจะใชการสงสนคาผานคลง โดยทเมอรบสนคาจากซพพลายเออรแลวจะเตรยมสงตอไปรานคาปลกทนท โดยไมตองมการน าสนคาเขาเกบในคลงแตอยางใด การสงผานคลงจะชวยลดเวลาและตนทนในการน าสนคาเขาเกบในคลง และท าใหระดบการให บรการลกคาสงขน

กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)

ในการเลอกประเภทของคลงสนคานน จะตองค านงถงปจจยทส าคญ 2 ประการ คอ

49

การใหบรการลกคา

คาใชจายทจะเกดขน

แมคลงสนคาจะแบงเปน 3 ประเภท แตกจการสวนมากจะใชบรการของคลง ฯ ทง 3 ประเภทผสมกน คอ

1. ใชคลงสนคาเอกชนส าหรบเกบรกษาสนคาในระดบทตองการใชในการด าเนนงานตามปกตของกจการ

2. ใชบรการคลง ฯ สาธารณะ เมอสนคาทจะเกบรกษาไมสามารถใชคลงสนคาของกจการเองได

50

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของคลงสาธารณะ

1.สงวนเงนทน (Conservation of capital) เชน การเชาคลง ฯ สาธารณะ ท าใหกจการไมตองลงทนในดานตาง ๆ เชน ทดน

2.สามารถเพมพนทคลงสนคาในชวงทมความตองการสง (The ability to increase warehouse space to cover peak Requirements)

3.ลดความเสยง (Reduced risk) หากคลง ฯ สาธารณะทเชาไวเดมไมเหมาะสมกบความตองการของตลาด ผผลตกสามารถเปลยนไปเชาคลง ฯ ทอนแทนได

4.เกดการประหยดตอขนาด (Economy of scale) ปกตคลง ฯ สาธารณะจะมขนาดใหญท าใหเกดการประหยดตอขนาดได

51

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของคลงสาธารณะ

5.ความยดหยน (Flexibility) คลง ฯ สาธารณะสวนใหญมกจะท าสญญาเชาระยะสน ชวยเพมความยดหยนแกผผลต เชน เมอตองการเปลยนแปลงพนทเกบสนคา และไมตองมปญหาในเรองการจางแรงงาน

6.มขอมลตนทนการจดเกบและล าเลยง (Specific knowledge of costs for storage and handling) ท าใหทราบตนทนทแนนอนไดจากใบเสรจรบเงนในแตละงวด

52

ขอเสยเปรยบ

1. ปญหาในการตดตอสอสาร (Communication problem) เกดจากโปรแกรมคอมพวเตอรทเกยวกบการจดสงทคลง ฯ สาธารณะใชอย ไมตรงกบความตองการของลกคา

2. ขาดการบรการพเศษ (Lack of Specialized Services) คลง ฯ สาธารณะบางแหงจะบรการกระจายสนคาเฉพาะภายในพนทใกลเคยงเทานน แตลกคาตองการใหกระจายสนคาทวประเทศ ทงภายในและภายนอกพนท ท าใหลกคาตองเชาคลง ฯ สาธารณะหลายแหง

3. ขาดแคลนพนท (Shortage of Space) เชน พนทไมเพยงพอในชวงความตองการสง

53

ขอไดเปรยบเสยเปรยบของคลงเอกชน

1.การควบคม (Control) สามารถควบคมการด าเนนงานไดดกวาคลง ฯ สาธารณะ2.ความยดหยน (Flexibility) สามารถปรบเขากบลกษณะสนคา และความตองการสนคาของ

ลกคาไดมากขน สามารถขยายหรอปรบปรงพนทใหเขากบความตองการสนคาทเปลยนแลปงไปได หรอตองการพนทเพมเตม กสามารถขยายพนทได

3.ตนทนต ากวาในระยะยาว (Less cost over the long term) คาใชจายในการด าเนนงานจะต ากวาคลง ฯ สาธารณะประมาณรอยละ 15-25 ดงนนควรใชพนทไมต ากวารอยละ 75

4.ใชประโยชนจากทรพยากรบคคลไดดกวา (Better use of human resource) 5.ผลประโยชนทางภาษ (Tax benefits) สามารถหกคาเสอมราคาของอาคารคลงสนคา และ

เครองมออปกรณทใชในคลง ฯ ได6.ผลประโยชนทไมตวตน (Intangible Benefits) เมอธรกจสงสนคาจากคลง ฯ ของธรกจเอง จะ

ท าใหลกคามความรสกถงความมนคงของธรกจนน 54

ขอเสยเปรยบ

55

1.ขาดความยดหยน (Lack of flexibility) ในกรณทไมมการจดการคลงสนคาอยางเหมาะสม การใชคลง ฯ เอกชนจะท าใหเกดตนทนในการด าเนนงานสง2.ขอจ ากดดานการเงน (Financial Constraints)

คลงขาวองคการคลงสนคา (อคส.)

56

คลงพกสนคาในทาเรอ LCL

57

คลงสนคา

58

พนทคลงสารธารณะ ใหเชา

59

คลงสนคา

60

คลงสนคาใหเชา

61

คลงเอกชน

62

คลงพสด

63

การจดเกบ- สง- พสด

64

คลงสนคาใหเชา

65

คลงสนคาสวนบคคล

66

Do you have

any questions?

??