บทท�� 8การควบค�มและการตรวจสอบฐานข้�อม�ล

ว�ตถุ�ประสงค�เพื่ �อให้�ผู้��เร�ยนสามารถุ

1.) อธิ�บายลั�กษณะทั่��วไปของฐานข�อมู�ลั ระบบจั�ดการฐานข�อมู�ลั ประเภทั่ของฐานข�อมู�ลั2.) อธิ�บายความูเสี่!�ยงทั่!�เก�ดก�บฐานข�อมู�ลัได�3.) อธิ�บายควบค"มูฐานข�อมู�ลัได�4.) อธิ�บายสี่#ารองข�อมู�ลัได�

ล�กษณะท��วไปข้องฐานข้�อม�ลข�อมู�ลัในฐานข�อมู�ลัแบ&งออกเป'น 2 ประเภทั่

1. Declarative ข�อมู�ลัทั่!�คงทั่!� (Static aspects) ซึ่)�งเป'นข�อมู�ลัเก!�ยวก�บสี่��งต่&างๆทั่!�เป'นจัร�งเช่&น ข�อมู�ลั การเง�นของพน�กงาน ในแต่&ลัะต่#าแหน&ง ในองค/กร

2. Procedural ข�อมู�ลัทั่!�เปลั!�ยนแปลัง (Dynamic aspects) ค0อสี่��งทั่!�เก!�ยวก�บสี่��งต่&างทั่!�เป'นจัร�ง เช่&น ฐานความูร� �ระด�บสี่�ง (Expert system) เช่&น หลั�กการทั่!�ใช่�ในการซึ่01อขายหลั�กทั่ร�พย/

ล�กษณะข้องฐานข้�อม�ลการจั�ดเก2บข�อมู�ลั มู!อย�& 2 ลั�กษณะ

1. การเก2บข�อมู�ลัในร�ปแบบแฟ้4มูข�อมู�ลั(ทั่!�ใช่�ในออด!ต่)2. การเก2บข�อมู�ลัในร�ปแบบฐานข�อมู�ลั(ทั่!�ใช่�ป5จัจั"บ�น)

การแบ&งแฟ้4มูข�อมู�ลัช่น�ดต่&างๆประกอบไปด�วย1.) แฟ้4มูข�อมู�ลัหลั�กหร0อแฟ้4มูข�อมู�ลัถาวร(Master

file)2.) แฟ้4มูข�อมู�ลัรานการเปลั!�ยนแปลัง (Trasaction

file)3.) แฟ้4มูต่ารางข�อมู�ลั (Look – up table file)4.) แฟ้4มูใช่�งาน (Work file)5.) แฟ้4มูห�องก�นหร0อแฟ้4มูร&องรอยการต่รวจัสี่อบ

(Protection หร0อ Aduit tail) 6.) แฟ้4มูประว�ต่� (Hitstory file)

สร�ปล�กษณะข้องฐานข้�อม�ลความูเป'นอ�สี่ระของข�อมู�ลัจัากโปรแกรมู

เป'นการแยกข�อมู�ลัให�เป'นอ�สี่ระจัากโปรแกรมูประย"กต่/ ทั่#าให�เปลั!�ยนแปลังข�อมู�ลัได�ง&าย เร2ว เสี่!ยค&าใช่�จั&ายน�อย

ความูสี่มู#�าเสี่มูอของข�อมู�ลั การก#าหนดน�ยามูมูาต่รฐาน ให�ไปในทั่�ศทั่างเด!ยวก�นเช่&น ราคา ขนาดของสี่�นค�า ช่0�อ ข�อมู�ลัจัะถ�กก#าหนดเพ!ยงทั่!�เด!ยว

การป4อนแลัะจั�ดเก2บข�อมู�ลักระทั่#าเพ!ยงคร��งเด!ยว

ข�อมู�ลัถ�กป4อมูแลัะจั�ดเก2บเพ!ยงคร�1งเด!ยว เพ0�อลัดป5ญหาต่&างๆ เช่&น ป4อนข�อมู�ลัซึ่#1า

(ต(อ)การผสี่มูผสี่านของข�อมู�ลั เป'นการเก2บข�อมู�ลัต่&างๆทั่!�

เก!�ยวข�องก�นไว�รวมูก�น ทั่#าให�บ#าร"งร�กษาได�ง&าย

ความูเป'นเจั�าของข�อมู�ลัร&วมูก�น

ค0อ แต่&ลัะคนสี่ามูารถเข�าถ)งข�อมู�ลัได�ต่ามูอ#านาจัในการปฏิ�บ�ต่�งานเทั่&าน�1น ไมู&สี่ามูารถเข�าได�ทั่� 1งหมูด

การรวมูข�อมู�ลัไว�สี่&วนกลัางของข�อมู�ลั

ค0อ การก#าหนดการเก2บข�อมู�ลัไว�ทั่!�เด!ยวก�นทั่#าให�มู!ความูมู��นใจัในความูปลัอดภ�ยของข�อมู�ลั

ระบบการจ�ดการฐานข้�อม�ลค0อ ซึ่อฟ้ต่/แวร/ทั่!�อน"ญาต่�ให�ผ��ใช่�สี่ามูารถสี่ร�าง เข�าถ)ง

แลัะจั�ดการฐานข�อมู�ลัได� เช่&น oracla SQL เป'นต่�นระบบจั�ดการฐานข�อมู�ลัต่�องมู!เคร0�องมู0อ เพ0�อจั�ดการหน�าทั่!� 3 ประการ1.) สี่ร�างฐานข�อมู�ลั

ค0อ ช่"ดค#าสี่��งทั่!�ใช่�ในการก#าหนดน�ยามูข�อมู�ลั (DDL Data definition language) ทั่!�ใช่�ในการสี่ร�างฐานข�อมู�ลั แลัะระบ"ข�อจั#าก�ดในการควบค"มูแลัะความูปลัอดภ�ยของ ฐานข�อมู�ลั2.) เปลั!�ยนแปลังฐานข�อมู�ลั

ค0อ ภาษาทั่!�ใช่�ในการจั�ดการข�อมู�ลั (DML Data manipulation language) เป'นภาษาทั่!�ใช่�ในการ เพ��มู ลับ ข�อมู�ลับางสี่&วน

(ต(อ)3.) สี่อบถามูฐานข�อมู�ลั

ภาษาทั่!�ใช่�ในการด)งข�อมู�ลัออกมูาด� จั�ดเร!ยงต่ามูค#าสี่��งของผ��ใช่�(DQL Data query languege)

โดยสี่&วนมูาน�ยมูใช่� โปแกรมู DBMS หร0อ SQL ในการจั�ดการก�บฐานข�อมู�ลั ในการ เพ��มู ลับ อ�พเดทั่ โดยใช่� SQL command ซึ่)�งประกอบด�วย Create, Insert, Delete, Update แลัะ Select แลัะย�งใช่� SQL command ค�นหารายาการต่ามูเง0�อยไขทั่!�ก#าหนดได�

ประเภทข้องฐานข้�อม�ลฐานข้�อม�ลเชิ,งล-าด�บชิ�.น (Hierarchical database)

เป'นการจั�ดวางข�อมู"ลัแบบต่�นไมู�กลั�บห�ว หร0อ ลัากต่�นไมู� โดยแต่&ลัะ Record ประกอบไปด�วย 1.)ราก หร0อ ฟ้<ลัด/(เร!ยกว&า key) เป'นต่�วก#าหนดลั#าด�บของ Record2.)ฟ้<ว อ0�นๆ จัะอย�&ใต่�ฟ้<วอ0�นได�เพ!ยงฟ้<วเด!ยวเทั่&าน�1น

ฐานข้�อม�ลแบบข้(ายงาน (Network database)มู!ลั�กษณะคลั�ายก�บข�อมู�ลัเช่�งลั#าด�บ แต่กต่&างก�นทั่!�มู!การ

เช่0�อมูโยงความูสี่�มูพ�นธิ/ของข�อมู�ลัย&อยเข�าด�วยก�น

(ต(อ)

ฐานข้�อม�ลเชิ,งส�มพื่�นธ์�(Relation database)เป'นการจั�ดวางข�อมู�ลัแบบต่าราง ค0อ แนวต่�ง แลัะแนวนอน ข�อมู�ลัในแนว

นอน ค0อ record(Tuple) ข�อมู�ลัในแนวต่�1งค0อ ฟ้<ลั (Attibute)ข�อมู�ลัประกอบต่ารางมูากกว&าหน)�งต่าราง

ฐานข้�อม�ลเชิ,งว�ตถุ� (Object – Orented database)เป'นการจั�ดเก2บข�อมู�ลัในว�ต่ถ" ค0อ การ อ&าน หร0อประมูวลัผลัข�อมู�ลั

ประกอบไปด�วย1.) ฐานข�อมู�ลัมู�ลัต่�มู!เด!ย(Multimedia database)2.) ฐานข�อมู�ลักร�ฟ้แวร/(Groupware database)3.) ฐานข�อมู�ลัคอมูพ�วเต่อร/ช่&วยในการออกแบบ(Computer –

aided design)4.) ฐานข�อมู�ลัความูค�ดทั่!�มู�ต่(Hypertext database)5.) ฐานข�อมู�ลัไฮเปอร/มู!เด!ย(Hypermedia database)6.) ฐานข�อมู�ลัเว2บ(Web database)

ความเส��ยงท��อาจเก,ดก�บฐานข้�อม�ลค0อ การขโมูยข�อมู�ลั ปร�บเปลั!�ยนข�อมู�ลั ลับข�อมู�ลั ในฐาน

ข�อมู�ลั ทั่#าให�เก�ดความูเสี่!ยหายในฐานข�อมู�ลัหร0อขโมูยข�อมู�ลัไปให�ค�&แข&ง

ป5ญหาทั่!�สี่ามูารถเก�ดก�บฐานข�อมู�ลัสี่ามูารถแบ&งออกเป'น 2 ป5ญหาหลั�กๆ

1.) ป5ญหาการเข�าถ)งข�อมู�ลัพร�อมูก�น(Concurent access)

2.) ป5ญหาทั่!�เก�ดจัากการอน"มูานหร0อการเดา (Inference)

การควบค�มฐานข้�อม�ล1.)การควบค�มความถุ�กต�องข้องข้�อม�ลในฐานข้�อม�ล

ว�ต่ถ"ประสี่งค/ของการควบค"มูค0อ เพ0�อให�แน&ใจัในความูสี่�มูบ�รณ/ แลัะความูเหมูาะสี่มูขอวอวค/ประกอบของข�อมู�ลัในฐานข�อมู�ลั เพ0�อไมู&ให�ให�เก�ด ความูซึ่#1าซึ่�อน แลัะข�อมู�ลัไมู&ต่รงก�น

ความูสี่มูบ�รณ/ของข�อมู�ลัสี่ามูาแบ&งได� 3 สี่&วนค0อ1. ควมูสี่มูบ�รณ/ของฐานข�อมู�ลัเช่��งศ�กยภาพ ค0อ การป4องก�น

ต่�วเองจัาก ไฟ้ด�บ แผ&นด�นไหว2.) ความูสี่มูบร�ณ/ของฐานข�อมู�ลัเช่�งต่รรกะ ค0อ ความูถ�กต่�อง

ของโครงสี่ร�างฐานข�อมู�ลัต่�องมู!ความูเหมูาะสี่มู แลัะไมู&สี่งผลักระทั่บให�ข�อมู�สี่&วนอ0�น

3.)ความูสี่มูบร�ณ/ทั่างด�านองค/ประกอบข�อมู�ลั ค0อความูถ�กต่�องของข�อมู�ลัย&อยในฐานข�อมู�ลั ซึ่)งเก�ดจัากการป4อนผ�ด ด�งน!1นจั)งมู! ระบบการควบค"มูอย�& 3 ว�ธิ!

(ต่&อ)

- ใช่�ว�ธิ!การต่รวจัสี่อบฟ้<ลัด/ เป'นการต่รงสี่อบข�อมู�ลัของค&าทั่!�ป4อนก&อนทั่!�จัะน#าไป เก2บ - ควบค"มูการเข�าถ)งข�อมู�ลัในฐานข�อมู�ลั ค0อการให�สี่�ทั่ธิ/เข�าถ)งเฉพาะผ��มู!สี่�ทั่ธิ� - ลังบ�นทั่)กการเปลั!�ยนแปลัง ค0อการทั่#าบ�นทั่"กก&อนหร0อหลั�งการเปลั!�ยนแปลังเสี่มูอ

การควบค�มด�านความสามารถุในการตรวจสอบ

ค0อ การจั�ดเก2บข�อมู�ลัในการเข�าถ)งทั่�1งหมูด ไมู&ว&าจัะเป'น การอ&าน การปร�บปร"ง หร0อ การกระทั่#าใดๆ ในฐานข�อมู�ลั จัะช่&วยให�แน&ใจัในความูสี่มูบ�รณ/ของข�อมู�ลั

การควบค�มการเข้�าถุ0งข้�อม�ลในฐานข้�อม�ลค0อการใมู&ให�บ"คลัทั่!�ไมู&ได�ร�บอน"ญาต่�เข�าถ)งข�อมู�ลัในฐานข�อมู�ลัได�การควบค"มูการเข�าถ)งข�อมู�ลัแบ&งได� 2 ประเภทั่

1. สี่�ทั่ธิ�ในการสี่ร�างแลัะเข�าถ)งข�อมู�ลั ค0อการก#าหนดสี่�ทั่ธิ�ให�เจั�าของข�อมู�ลัสี่ามูารถสี่ร�าง ลับ ปร�บปร"ว ภาพของ หร0อข�อมู�ลัของต่นเองได� เช่&นข�อมู�ลั รายงาน กราฟ้ แลัะ สี่�ทั่ธิ�ให�ผ��อ0�นเข�าไปแก�ไขได�โดยจั#าก�ดสี่�ทั่ธิ�การเข�าถ)งอย&างเหมูาะสี่มู

- การจั#าก�ดการเข�าถ)งโดยใช่�ช่0�อเป'นหลั�ก เช่&น เจั�าหน�าทั่!� คนทั่!� 1 เร!ยกด�ช่0�อเง�นเด0อน ต่#าแหน&ง แต่&ด�ได�แค& ช่0�อ สี่&วนคนทั่!� 2 ด�ได�ทั่�1ง หมูด เป'นต่�น

- การก#าหนดข�อมู�ลัโดยใช่�เน01อหาข�อมู�ลัเป'นหลั�ก เช่&นไมู&สี่ามูารถด�พน�กงานทั่!� มู!เง�นเด�นมูากกว&า 60,000 เป'นต่�น

- การก#าหนดการเข�าถ)งข�อมู�ลัโดยใช่�บร�บทั่หร0อสี่ถานะการณ/เป'นหลั�ก เช่&นไมู&สี่ามูารถด�พน�กงานทั่!� มู!เง�นเด�นมูากกว&า 60,000 ได�นอกจัากสี่อบถามูข�อมู�ลัทั่!�ใกลั&เค!ยง ค0อ เง�นเฉลั!�ย

(ต่&อ)

- การก#าหนดการเข�าถ)งข�อมู�ลัโดยใช่�ข�อมู�ลัในอด�ต่เป'นหลั�ก เช่&น เจั�าหน�าทั่!�ไมู&สี่ามูารถด�เง�นเด0อนของพน�กงานได� แต่&ด� ช่0�อ แลัะ ต่#าแหน&ง ได�แลั�วสี่ามูารถ ทั่ราบ เง�นได�ว&าเทั่&าไหร& จัากการเปร!ยนเทั่!ยบ ต่#าแหน&ง

การคบค�มผู้��บร,ห้ารข้�อม�ลและบร,ห้ารข้�อม�ล1.) ความูร� �ทั่� �วไปเก!�ยวก�บหน�าทั่!�งานแลัะความูร�บผ�ดช่อบของผ��บร�หารแลัะผ��บร�การฐานข�อมู�ลั มู!หลั�กการพ01นฐาน 2 ประการ ค0อ การจั�ดทั่#าระบบควบค"มู ทั่#าได�โดยก#าหนดหน�าทั่!�งานของผ��บร�หารข�อมู�ลั อ�นทั่!�สี่อง ค�ดเลั0อกการจั�ดการฐานข�อมู�ลัทั่!�มู!ประสี่�ทั่ธิ�ภาพ ภายใต่�ระบบควบค"มูทั่!�จั�ดทั่#าข)1น

ห้น�าท��งานและความร�บผู้,ดชิอบข้องผู้��บร,ห้ารฐานข้�อม�ล- ก#าหนดน�ยามูข�อมู�ลั- สี่ร�างฐานข�อมู�ลั- ปร�บปร"งน�ยามูแลัะโครงสี่ร�างข�อมู�ลั- ก#าหนดอาย"ฐานข�อมู�ลั- การทั่#าให�ใช่�งานฐานข�อมู�ลัได�- การแจั�งข&าวบร�การฐานข�อมู�ลั- ร�กษาความูน&าเช่0�อถ0อของข�อมู�ลั- ต่�ดต่ามูผลัการปฏิ�บ�ต่�งาน

2.) การควบค"มูการปฏิ�บ�ต่�งานของผ��บร�หารข�อมู�ลัแลัะผ��บร�หารฐานข�อมู�ลั ค0อสี่ามูารถใช่�อ#านาจัหลั!กเลั!�ยงการควบค"มูของระบบ เพ0�อปร�บปร"งข�อมู�ลั โดยไมู&ให�ผ��ใดทั่ราบ ด�งน�1นจั)งมู!ก�จัการควบค"มูการทั่#างานของผ��บร�หารแลัะผ��บร�หารฐานข�อมู�ลัด�งน!1

1. ก#าหนดอ#านาจัแลัะหน�าทั่!�ของผ��บร�หารในระด�บช่�1นต่&างๆ

2. แบ&งแยกหน�าทั่!�ด�านการจั�ดการฐานข�อมู�ลัอย&างเหมูาะสี่มู

3. จั�ดการฝึ@กอบรมูเจั�าหน�าทั่!�อย&างเหมูาะสี่มู4. จัดบ�นทั่)กการใช่�งานเคร0�องมู0อทั่!�ใช่�ในการก�บฐาน

ข�อมู�ลัของผ��บร�หารข�อมู�ลั5. ไมู&ควรมู!หน�าทั่!�ในการประมูวลัผลัโปรแกรมูประย"กต่/

ได�

การส-าลองข้�อม�ลการสี่#ารองข�อมู�ลัมู! 4 ประเภทั่ ค0อ1. การสี่#ารองข�อมู�ลัทั่�1งหมูด(full back)2. การสี่#ารองทั่!�แต่กต่าก (Differential backup)3. การสี่#ารองสี่&วนเพ��มู (Incremental backup)4. การค�ดลัอกสี่#ารองซึ่)�งเป'นการสี่#ารองบางสี่&วน(Copy backup)