სოციალური მედია სივრცის გამოყენება...

საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტისამართლისა და პოლიტიკის სკოლა

საერთაშორისო ურთიერთობების პროგრამა

თემის დასახელება:

„the new ways of spying”

სოციალური მედია (კიბერ) სივრცის გამოყენება სადაზვერვო სამსახურში

მაგისტრანტი: გეგა ზუბიაშვილი

ხელმძღვანელი: სრული პროფესორი თორნიკე შარაშენიძე

თბილისი

2013 წ.

სარჩევი

( ) სოციალური მედია კიბერ სივრცის გამოყენება სადაზვერვო სამსახურში

წინასიტყვაობა ............................................................................................................................. 3

შესავალი ..................................................................................................................................... 4

HUMINT......................................................................................................................................... 10

TECHINT ........................................................................................................................................ 12

ძველი გაკვეთილები და ახალი გამოწვევები ........................................................................ 15

სოციალური მედია (კიბერ) დაზვერვა: უსაფრთხოება და აუცილებლობა ..... 18

SOCMINT_ის შესაძლებლობები ............................................................................................... 20

აუცილებლობა ............................................................................................................................. 22

გავრცელება .................................................................................................................................. 25

ლეგიტიმურობა .......................................................................................................................... 27

რუსეთი 2011-12 (სოციალური ქსელები, მიტინგები, ФСБ) .............................. 33

შეფასება და მოსაზრებები ......................................................................................................... 37

ხელისუფლების რეაქცია ........................................................................................................... 42

[Type text]


შეჯამება ........................................................................................................................................ 55

დასკვნა ............................................................................................................. 63

გამოყენებული ლიტერატურა .......................................................................... 69

ვებ- გვერდები .................................................................................................. 71

წინასიტყვაობა

მოცემული თემა ეხება, სოციალური მედია საშუალებების გამოყენებას სადაზვერვო სამსახურში, რისი აუცილებლობაც გამომდინარეობს ახალი საუკუნის ახალი გამოწვევებიდან. თემა მიმოიხილავს იმ უპირატესობებს რასაც კიბერ სივრცის გამოყენება აძლევს დაზვერვას, ქვეყნის უსაფრთხოებისათვის და რაც მთავარია რომ ამ მხრივ მუშაობა და განვითარება აუცილებლობას წარმოადგენს. რასაკვირველია მას თავისი სუსტი მხარეებიც გააჩნია, რადგანაც ის სადაზვერვო ოჯახის ახალი წევრია და ბოლომდე ჩამოყალიბებული არ გახლავთ.

თემაში მიმოხილულია მაგალითები; social media intelligence (SOCMINT)_ი უკეთესად, რომ აღვიქვათ და ასევე პოსტ - ცივი ომის შემდგომი პერიოდი, ზოგადად უკეთ რომ გავიგოთ რას წარმოადგენს დაზვერვა და როგორ მუშოაბს ის თავისი მიზნის მისაღწევად.

კონკრეტული მაგალითის მხრივ მოყვანილი მაქვს რუსეთი 2011-12 წლებში. რაც კარგი მაგალითია იმის საჩვენებლად თუ როგორ შეიძლება მუშაობდეს დაზვერვა და კოკრეტულად, რუსეთმა როგორ გამოიყენა ახალი და ძველი მეთოდები. რაც ასევე განხილვის საკითხი ხდება იმ მხირვაც თუ რამდენად ახლოსაა რუსული სპეც - სამსახურების მუშოაბა, ზოგადი სადაზვერვო სამსახურის წარმოდგენასთან. კონკრეტული მაგალითებიდან (სტატიებიდან) ჩანს თუ როგორ იქცა ის საშიში იარაღად, რაშიც დიდი წვლილი სოციალურ მედია საშუალებებსაც მიუძღვით.

რაც კიდევ ერთხელ ამტკიცებს იმას, რომ ამ მიმართულებით ფიქრი და მისი შესწავლა კრიტიკული მნიშვნელობის მატარებელია.[Type text]


გეგა ზუბიაშვილი

შესავალი

“დაზვერვა არის ის პროცესი, რომლითაც სპეციფიური ტიპის ინფორმაცია არის მნიშვნელოვანი ნაციონალური უსაფრთხოებისათვის. ხდება მისი შეგროვება, გაანალიზება და ეგზავნება სათანადო უწყებებს; რის შემგომაც ეს უწყებები მიმართავენ სათანადო ზომებს: დაიცვან ამ ინფორმაციის უსაფრთხოება, რაზეც კონტრდაზვერვა მუშაობს ქვეყნის შიგნით; ის შემდგომ ახოციელებს სათანადო ოპერაციებს რომელიც მოთხოვნილია კანონიერი ხელისუფლების მიერ.’’

-National Intelligence Council officer Mark Lowenthal-

ასეთი იქნება დაზვერვის მოკლე დეფინიციაცია, მაგრამ მის გასაგებად და აღსაქმელად შევეცდები უფრო ფართოდ გავშალო ის, თუ რას წარმოადგენს დაზვერვა. საიდუმლო დაზვრვა უფრო ექკლუზიურია, რომელზეც ყველას არ გააჩნია ცოდნა და ის არ ისწავლება ისე, როგორც შეიძლება ასწავლონ ეკონომიკა. ზოგს შპიონაჟი წარმოუდგენია, როგორც ბნელი, შიშის მომგვრელი საქმიანობა რომელსაც ახორციელებენ ამ სფეროში მომუშავე პირები. და როცა ამ პირებს ვეხებით ანუ სადუმლო დაზვერვაზე მომუშავე აგენტებს, ჩვენ ვსაუბრობთ მაღალ დონეზე გაწვრთნილ პიროვნებებზე რომელთაც ექსკულზიური განათლება და ცოდნა გააჩნია. უფრო გასაგებად რომ ითქვას ყველა ექსპერტი არ არის აგენტი,

[Type text]


მაგრამ აგენტი უდაოდ არის ექსპერტი და რა თქმა უნდა ეს დამსახურეება იმ საქმიანობის, რასაც ისინი ასრულებენ.

ცივი ომის პერიოდში სადაზვერვო სამსახური ხედავდა თავის თავს, როგორც აკადემიურ ინსტიტუტს, რომელიც იკვლევს ნებისმიერი სახის ინფორმაციას რაც შეიძლება დასჭირვებოდათ სამხედრო მაღალ ჩინოსნებს ან პოლიტიკურ ფიგურებს გადაწყვეტილრების მისაღებად. საიდუმლო დაზვერვის ერთ - ერთი გავლენიანი თეორეტიკოსი Sherman Kent_ი გვინმარტავს დაზვერვას, და მასში სამ ბუნებას გამოყოფს 1) ინფორმაციის მოძიება და შეგროვება 2) ინტერპრეტაცია და გაანალიზება და 3) შეფასების გამოტანა. ეს პროცესი კი დიდ პასუხისმგებლობას მოითხოვს, მისი შედეგი კი გადამწყვეტი შეიძლება იყოს ქვეყნის უსაფრთხოებისთვის. შეიძლება კიდევაც რომ ცივი ომის პერიოდში დაზვერვას ქონდა აკადემირუ სახე, მაგრამ ეს მისი ნამდვილ ბუნებას არ წარმოადგენს.

დაზვერვა შიძლება ითქვას ერთ - ერთი უძველესი პროფესიაა, რომელზეც საუბარი ჯერ კიდე ქრისტეს შობამდე მეოთხე საუკუნეში - „Sun Tzu“ - სუნ ძიმ დაიწყო - ჩინელი სტრატეგოსი და ალბათ ომის და შპიონაჟის წარმოების დღეს დღეისობით ისევ შეუცველეი თეორიტიკოსი, ვინც ჯერ კიდე თავის დროში ლაპარაკობდა შპიონაჟის აუცილებლობაზე, და მის გამოყენებაზე ომის დროს: ‘Know the enemy and know thyself.’ დაზვერვა არის საჭირო ინფორმაციის შეგროვების ხელოვნება, შენს მოწინააღმდეგეზე რაც დაგეხმარება ბრძოლისათვის რომ მოემზადო, როგორც სუნ ძიმ თქვა: “ ასი ბრძოლის მოგება, ასერთი ბრძოლიდან არ არის ხელოვნების და ოსტატობის გამოვლინება, როცა იმორჩილებ მტერს ბრძოლის გარეშე აი ესაა ნამდვილი ოსტატობა.’’ იმ დროიდან მოყოლებული დაზვერვა იქცა აუცილებელ იარაღად, ბრძოლის საწარმოებლად; შპიონების გამოყენება საბრძოლო მოქმედებების რეგიონში, ინფორმაციის მიწოდება, ტაქტიკაზე, იარაღზე, მტრის გადაადგილებაზე - სადაზვერვო აგენტი მორალური მებრძოლია - სხვა სიტყვებით რომ ვთქვა დაზვერვა პირდაპირ კავშირშია ომსა და ძალადობასთან, მაგრამ საიდუმლო სამსახურის აგენტი თვითონ არ ერთვება ბრძოლაში ის ექსპერტია ბრძოლის და გამოაქვს თავისი დასკვენბი ის უნდა იცნობდეს თავის მტერს, რის მიხედვითაც განსაზღვრავს თუ როგორ უნდა იმოქმედოს სამომავლოდ. მტრის ცოდნა კი გულისხმობს გარკვეული

[Type text]


უნარების შეძენას, როგორიცაა იფორმაციის მოპოვება (ეს იფორმაციის მოპარვასაც გულისხმობს თუ საჭიროა) და სწრაფი გადაცემა, იფორმაციის მოძიება კი ისე უნდა მოხდეს რომ აგენტმა თავის თავი არ გამოამჟღამნოს. იფორმაციის ანალიზი და გადაცემა აგენტისგან ასევე პროფესიანულურ ცოდნას მოითხოვს გარკვეული საკითხის, მაგალითად სიტყვაზე აგენტმა უნდა მოიპოვოს ინფორმაცია ატომურ ბომბზე რაც კიდევ ცალკე განათლებას მოითხოვს ამ სფეროში კონკრეტულად ატომურ ფიზიკაში, რის გამოყენებითაც აგენტი საზღვრავს რამდენად ვალიდური შეიძლება იყოს მოძიებული ინფორმაცია. ასეთი ინფორმაციის მოძიება რა თქმა უნდა გულისხმობს მის მოპარვას, რაც აგენტის სხვა უნარის განვითარებას მოითხოვს - skills of dissimulation - ფსიქოლოგიური უნარი რომ მოატყუო და დააჯერო მოწინააღდმეგე და მანუპილირება მოახდინო მასზე. პიროვნებები რომელნიც საიდუმლო ინფორმაციას აგროვებენ უნდა მოქმედებდნენ ფარულად და მათ უნდა გააჩნდეს კარგი ინტუიცია, თუ მას საფრთე ემუქრება უნდა შეეძლოს როლის მორგება რომლითაც არ მიიქცევს ყურადღებას. Klaus Fuchs_ ი გერმანელი ფიზიკოსი რომელიც მუშაობდა ბირთვულ იარაღზე ლოს ალამოსის ბაზაზე პირველ ატომურ ბომბზე. მან მოიპარა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია თავის სამუშაოზე და გადასცემდა საბჭოთა კავშირს 1941 – 1944 წლებში. ის ორი კატეგორიის ექსპერტი იყო, პირველი ის მცოდნე იყო ფიზიკაში რაც მას საშუალებას აძლევდა სწორედ შეეფასებინა ინფორმაცია და მეორე კი შენიღბვის რითაც მან დიდი ხნის განმავლობაში ეჭვი არ გამოიწვია.

ასეთ ფსიქოლოგიურ დატვირთვას თავისი უკუეფექტებიც გააჩნია, დიდი ხნის მანძილძე უცხო როლის თამაშით რამაც შეიძლება პიროვნების გაორება გამოიწვიოს, და შენი საქმის შესრულებაში ხელი შეგიშალოს რითაც შენს თავსაც გამოამჟღავნებ, რაც დაემართა ბოლოს Klaus Fuchs_ს ის შიზოფრენიით დაავადდა. ასეთი პრობლემის გადაჭრა კი არც ისე ადვილია, როცა საჭირო ინფორმაციაზე მიწვდომა მხოლოდ ერთ აგენტს გააჩნია და მისი ჩანაცვლება სხვა აგენტით შეუძლებელი ხდება, რადგან შეიძლება არ ასრებობდეს მისი ცოდნის მქონე ერთი ან ორი სხვა პიროვნება, რომელთაც შეეძლებათ ფარულად მოქმედება ამავდორულად , ამიტომაც ეს პრობლემა გადაუჭრელად რჩება.

[Type text]


რა არი საჭირო რომ შეაღწიო და მოიპოვო საჭირო იფორმაცია? სიტყვაზე თუ ვითომ ჟურნალისტი სულ სასტუმროს ბარებში ზის ბეირუთში და ბევრს ლაპარაკობს, ნამდვილად ჟურნალისტია რომელსაც სახელი უნდა რომ გაითქვას და ფული იშოვოს თუ ჰეზბოლას აგენტია? საიდუმლო დაზვერვის აგენტი ხშირად დგება ასეთი სიტუაციების წინაშე და ხშირ შემთხევევაში ასეთი საკითხები შეიძლება გადაუჭრელი დარჩეს. 2002_ში გერმანული სადაზვერვო სამსახურის BND_ის აგენტმა დაამყარა კონტაქტი ერაყელ ინჟინერთან, რომელიც ითხოვდა პოლიტიკურ თავშესაფარს გერმანიაში, სანაცვლოდ კი ის მიაწვდიდა ინფორმაციას ლაბორატორიებზე სადაც ქიმური იარაღს ამზადებდა და რომლის შენობაც მან დააკონსტრუირა, სადამ ჰუსეინის ბრძანებით. კითხვა იმაში მდგომარეობდა მართლა იყო ეს ინჟინერი რომელსაც თავშესაფარის მოპოვება სურდა თუ ის მიგზავნილი იყო ჰუსეინის მიერ, რომ შეეგდო დეზინფორმაცია. გერმანულმა და ამერიკულმა დაზვერვამ გადაამოწმეს ამ ინჟინერის ინფორმაციის ვალიდურობა და ის ნამდვილად მართალი გამოდგა. საიდუმლო სამსახურმა მას კოდური სახელი მისცა ‘Curveball’ - და მისი გამომჟღავნება/გასაჯაროაბა მხოლოდ 2007_ში მოხდა რის მერეც საიდუმლო სამსახურმა ის შერაცხა, როგორც თვითმარქვია. მაგრამ სწორედ ამ თვითმარქვიის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საშუალებით გაუჩნდა ბუშის ადმინისტრაციას კანონიერი მიზეზი რის გამოც მან დაიწყო ომი ერაყის წინააღმდეგ. კიდევ ასევე შეიძლება ითქვას KGB_ს აგენტზე იური ნოსენკოზე რომელიც გადაბირებული იყო ა.შ.შ_ს მიერ 1964 და შემდგომ ამტკიცებდა რომ მას გააჩნდა მნიშვნელოვანი იფორმაცია ლიი ჰარვი ოსვოლდზე მაგრამ შეიძლება ის ორმაგი აგენტის როლს თამაშობდა სინამდვილეში კი უნდოდა ბზარი გაეჩინა ამერიკის საიდუმლო სამსახურში.

ჩვენთვის ყველაზე ცნობილ მაგალითს ისევ და ისევ რომ ვთაქვათ James Jesus Angleton_ი წარმოადგენს CIA_ის კონტრდაზვერვის უფროსი, რომელიც თვითონ დაავადდა პარანოიით უნდობლობით ყველაფრის და ყველას მიმართ და სულ შეთქმულებები ეჩვენებოდა რომელიც საბჭოთა კავშირმა გააჩინა CIA_ში. მან 1300 დღის, ოთხი წლის მანძილზე ჩაკეტა ნოსენკო SAFE HOUSE_ ში და მისი დაკითხვის მანძილზე მისი ერთი სიტყვაც არ დაიჯერა.

[Type text]


ასეთი მაგალითების შემგომ შეიძლება გაგვიჩნდეს კითხვა - როგორ უნდა შევაფასოთ დაზვერვის აგენტის მიერ მოძიებული იფორმაციის სიზუსტე? პასუხი ერთია, ამის გაკეთება მხოლოდ სხვა აგენტს შეუძლია. რა თქმა უნდა იმ მეთოდებით რომელსაც მხოლოდ სადუმლო სამსახურში ასწავლიან. როცა დაზვევა იღებს იფორმაციას სიტყავზე მოახლობეული ტერორისტული აქტის შესახებ, რომელიმე სკოლაში. დაზვერვამ ეგრევე კონრტ ტერორისტული მოქმედები უნდა გაატაროს? არა ჯერ უნდა მოხდეს ინფორმაციის გადამოწმება რამდენად რეალურია ის სხვა წყაროების გამოყენებით. აქვს თუ არა ამ ინფორმაციის მომწოდებელ აგენტს რაიმე ფარული მოტივი, თუ ის ორმაგი აგენტი გახდა, მაგრამ ასეთი დეტალური შესწავლა ამავდორულად სარისკოა _ თუ ინფორმაცია უტყუარია და ნამდვილად სწორია მაშინ ამდენი კითხვის დასმით შეიძლება ძვირფასი დრო დაიკარგოს, და შემდგომ კატასტროფა გარდაუვალი გახდება.

ასეთი დილემების წინაშე რომ არ დადგეს დაზვერვა, ამიტომაცაა რომ ის რთულად კონსტრუირებული სიტემაა და დაყოფილია სხვა და სხვა კატეგორიებად სადაც ყველას თავისი ფუნქცია და მოვალეობა აქვს. ინფორმაცია არასდროს ( ან ძალიან მკაცრად გაკონტროელბული გზებით) გავრცელდება ადმინისტაციაში, ხშირ შემთხვევაში კონკრეტულ საკითხს თავისი კონკრეტული ადმინისტრაციული ერთეული აგვარებს. ეს გულისხმობს მაგალითად; იმას რომ FBI – ცდილობს გავიდეს ტერორიზმში ეჭვმიტანილ პირებზე, და მათ კავშირზე ტერორიზმთან უტყუარი მტკიცებულებები არსებობს, რომელიც CIA_იმ უკვე დაადგინა და ამაზე დორის დაკარგვა საჭირო არ არი - როგორც მოხდა 9/11_ის დროს Zacarias Moussaoui_ის შემთხვევაში. თუ აკადემიურ გამოკვლევებში ხდება გადამოწმება და აზრთა ცვლილება და ამაზე მსჯელობა გარკვეული დროის მანძილზე, სადაზვერვო სამსახუში ასეთი რამ გამორიცხულია. დაზვერვაში არ არსებობს ისეთი მცნება რომ ვინმე შეეცადოს რაიმე მოსალოდნელობა/ალბათობა გააყალბოს, რადგან არ არსებობს მისი ზუსტი ანალოგი ან მსაგვსი, რამაც შეიძლება ჩაანაცვლოს ის. უფრო მარტივად რომ ითქვას საიდუმლო დაზვერვა ერთადერთია (თავისი მეთოდებით და ასე ვთქვათ ფორმულირებით და მეორე მსგავსი ფორმულირების გამოგონება შუეძლებელია). რასაც სამეცნიერო საზოგადოებაში paradigm shift_ ს უწოდებენ, დაზვერვასთან მიმართებაში ეს მცდარი იქნება.

[Type text]


დაზვერვის ფუნქციებს დაუბრუნდეთ, დაზვერვის სამსახურის მიერ მოგროვებული ინფორმაციის შეგროვება და ანალიზი დიდი რაოდენობით მონაცმების ქონას გულისხმობს. თუ ინფორმაცია შემოდის გარკვეული საფრთხის შესახებ, მაგალითად თუ უცხო პირისგან, ხდება ამ იფორმაციის გადამოწმება თუ ვინ მოაწოდა ის ვიზე და რა კავშირში არიან ისინი ერთმანეთთან, ხდება მსგავსი საქმეების ამოგდება ინფორმაციული ბაზებიდან და ამ პიროვნებების გადამოწმება თუ ისინი ფიგურირებენ იქ, რის მიხედვითაც საღვრავ რამდენად ვალიდურია ის და შემდგომ უკავშირდები სხვა და სხვა განყოფილებებს სამოქმედოთ, ხდება ინფორმაციის ცირკულაცია ამ სისტემას “stovepipes of knowledge’’_ ს უწოდებენ. ამ სისტემის გამოყენება აუცილებელი იყო ცივი ომის პერიოდში, როცა ყოველი მეორე შეიძლებოდა mole_ი ყოფილიყო. stovepipes of knowledge _ის დახმარებით სხვა განყოფიელბაში არსებულ mole_ს ვერასდროს ვერ მიუწვდებოდა ხელი ამ ინფორმაციაზე რომელსაც არ ქონდა მასთან შეხება. იერარქიული რანგირებაც ხელს უწყობს ამას სააგენტოში - ინფორმაციას მიიღეებს ის ვინც საჭიროა და არ მოხდება მისი ნახვა სხვა ვინმე პირის მიერ. ეს სისტემა ხელს უწყობს, რომ არ მოხდეს არევა და ასე ვთქვათ „პანიკა’’ სისტემაში. ინფორმაციის ფალსიფიცირება შიეძლება იმ კონკრეტული აგენტის მიერაც მოხდეს ვინც მიიღო ეს ინფორმაცია, ამიტომაც ხდება მისი ორმაგად გადამოწმება და ვალიდურობა. ეს აგენტი ექსპერტია თუ შემოგზავნილი? სადაზვერვო სამსახურის ყოველი აგენტის მოვალეობაა, რომ შეეძლოს შეაფასოს მეორე აგანტი და ამოიცნოს მისი განზრახვა. ამავდორულად უნდა ხდებოდეს მოწოდებული იფორმაცის სწორედ ინტერპრეტაცია - სადზვერვო სამსახურში ორი ტიპის აგენტები მუშაობენ - 1) ოპერატიული მუშაკები - HUMINT - რომელნიც შეჩვეულნი არიან სამოარ მოქმედებებს და მაღალ დონეზე გაწვრთნილნი არიან მათ მოვალეობაშიც შედის ასეცე დაამყარონ კონტაქტები, რომლისგანაც მიღებულ ინფორმაციას, აწვდიან 2) ანალიტკოსებს - TECHINT -რომელნიც აკადემიური მხრივ არიან დაკავებულები რომ გაანალიზონ და შეაფასონ ინფორმაციის ვალიდურობა. სადაზვერვო სამსახურის მიერ კი მოპოვებული ინფორმაცია ხშირ შემთხვევაში მითუმეტეს ჩვენს დროში ფარულ მოქმედებებთანაა (cover actions) დაკავშირებული რომელსაც ოპერატიული აგენტები ახორციელებენ.

[Type text]


Humint

როგორც ითქვა ძირითად დაზვერვის სახეობებს ადამიანური და ტექნიკური დაზვერვა წარმოადგენს, ორივეს გააჩნია თავისი ძლიერი და სუსტი მხარეები, რასაც თვითონ არსებული სიტუაცია აჩენს ხოლმე.

ადამიანური დაზვერვის უპირატესობას წარმოადგენს უნარი, რომ სადაზვერვო სამსახურის აგენტმა მოიპოვოს აუცილებელი იფორმაცია, შეაგროვოს ის და გაანალიზოს, აწარმოოს თვალყური გარკვეულ პიროვნებეზე. ასევე დაამყაროს საჭირო კონტაკტები უცხო სახელწიფოში ყოფნის მანძილზე რაც მისცემს მას საშუალებას, რომ უფრო ადვილად მოიძიოს იფომრაცია ამისათვის აგენტმა შეიძლება სხვადასხვა ხერხები გამოიყენოს, როგორსაც შეიძლება წარმოადგენდეს მოსყიდვა, გადმობირება სხვა და სხვა ხერხებით (ფულით, იდეოლოგიით, ადამიანის თავმოყვარეობაზე თამაშით ‘ეგო’’) თუ საჭირო იქნება შანტაჟითაც, რაც მას საშუალებას მისცემს უტყუარი ინფორმაცია შეაგროვოს და გადასცეს თავის სადაზვერვო სამსახურს. ფარული მოქმედებები აგენტისა ინფორმაციის მოძიებისთვის აუცილებელია რომ შეუმჩნეველი დარჩეს, ამისთვის კი საჭიროა გარკვეული როლის მორგება ანუ სხვა პიროვენბის როლი ითამაშოს თუ ოპერაცია ამას საჭიროებს, რასაც აგენტმა კარგად უნდა გაართვას თავი და რომ მისმა ლეგენდამ „legend” ეჭვი არ გამოიწვიოს და არ მოხდეს მისი გამომჟღავნება. თავისთავად მისმა აგენტურამ იზრუნა იმაზე რომ აგენტი კარგად გაეწვრთნათ რაშიც დიდი რესურსები იდება და მასზე გაწეული ხარჯები სამომავლო რეზულტატში უნდა აისახოს. მაგრამ ეს სფერო ყოველთვის რისკთან არის დაკავშირებული და დაზუსტებით ვერაფერში ვერ იქნები დარწმუნებული 100%_ით, მაგალითად იმაში რომ არ მოხდება შენს მიერ გაგზავნილი აგენტის გადმობირება ოპერაციის დროს, ეს იმ შემთხვევაში უფრო სარისკოა როცა დაზვერვა ცდილობს თავისი აგენტი დანერგოს სხვა სადაზვერვო სისტემაში. ადამინური დაზვერვის სუსტ მხარეს ისიც წარმაოდგენს რომ შეიძლება აგენტს პიროვნების გაორება დაემართოს როცა ის ცდილობს მოირგოს მოგონილი პიროვნება ეს უფრო სარისკოა მაშინ როცა აგენტი, რამოდენიმე ლეგენდით მოქმედებს, რამაც მისი

[Type text]


პიროვნების გასამაგება შეიძლება გამოიწვიოს. ეს რო არ მოხდეს საჭიროა აგენტის მუდმივი კონტროლი, ვგულისხმობ მის მოტივაციას რო არ დაკარგოს მიზანი თუ რისთვის აკეთებს ის ამას, ასევე ის ფინასურადაც უნდა იყოს უზრუნველყოფილი, სხვა შემთხვევაში აგენტმა შეიძლება დაკარგოს მოტივაცია და ყურადგება სხვა რამეზე გადაიტანოს თუ როგორ უზრუნველყოს და შეინახოს თავის თავი, რაც დაუშვებელია და გამორიცხულია. ფინანსური გზა ყველაზე ასე ვთქვათ გამართლებული და გამოცდილი გზაა თუ საქმე ადამიანის გადმობირებას ეხება, როცა მოწინააღმდეგე სახელმწიფოს ქვეყნის დაზვერვაში თუ კონტრდაზვერვაში შენი კაცი გყავს “mole”, მისგან მოწოდებული იფორმაცია კი ფასდაუდებელი შეიძლება აღმოჩნდეს. მაგალითად: ცივი ომის პერიოდში CIA_იმ გადმოიბირა საბჭოთა კავშირის აგენტი - ტოლკაჩევი - რომელიც აწვდიდა იფორმაციას საბჭოურ ავიაციაზე, სარაკეტო დანადგარებზე და სარადარო მოწყობილობებზე. მის მიერ მოწოდებული იფორმაცია იმდენად ფასდაუდებელი იყო რომ, როცა გამოითვალეს ამ ინფორმაციის არქონის შემთხვევაში ა.შ.შ_ს 5 წელი დაეკარგებოდა ამ ყველაფრის დადგენისათვის. საბჭოთა კავშირს კი მოუწია ზოგი გამომჟღავნებული ტექნოლოგიის ჩანაცვლება რამაც 10 წლით უკან დახია ისინი. პენტაგონმა კი ბილიონობით დოლარი დაზოგა იმის სანაცვლოდ რომ რამდენიმე მილიონი გადარიცხეს ტოლკაჩევის ანგარიშზე. ამის შემდგომ შეიძლება გაჩნდეს კითხვა თუ ადამიანურ დაზვერვაში მილიონები იხარჯება ტექნიკურში რამდენად მეტი უნდა დაიხარჯოს? ისეთ ქვეყნებში როგორიცაა ა.შ.შ რომელიც მოწინავეა თავისი ტექნოლოგიური შესაძლებლობებით მსოფლიოში?

Techint

პირველ რიგში უნდა გვახსოვდეს, რომ ჩვენ ვცხოვრობთ 21.ე საუკუნეში ტექნოლოგიის ხანაში. ინტერნეტის სოციალური ქსელების ეპოქაში, სადაც კიბერ უსაფრთხოება ისევე მნიშვნელოვანი გახდა როგორც დანარჩენი სხვა მაგალითად საუკეთესო სამხედრო ტექნოლოგიის ქონა, ან უახლესი თავდაცვითი დანადგარების შექმნა რაც უპირატესობას მოგცემს ბრძოლაში. ასევე [Type text]


მნიშვნელოვანია ტექნიკური უსაფრთხოებაც რასაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნან გარკვეულმა ჯგუფებმა ან შესაძლებელია სხვა სახელმწიფომაც. კიბერ შეტევის შემთხვევაში თუ ის წამრატებით განხორციელდა შეიძლება გადამწყვეტი იყოს განვითარებული ქვეყნისთვის, რომელშიც ტექნოლოგიურ ინფრასტრუქტურას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს. რის შემდგომაც მისი დამალვა და ხალხის უკმაყოფილების და კრიტიკის თავიდან არიდება შეუძლებელი გახდება, ასეთი სკანდალის და უსაფრთხოების დარღვევის გსაჯაროების შემდგომ, დაზვევრვას გაუჭირდება მისი გამოსწორება. შეიძლება ეს არ იყოს სიტყვაზე კიბერ შეტევა შეიძლება დაზვერვა ახორციელებდეს ტექნიკურ დაზვერვას რისი ჩავარდნაც და გასაჯარობაც დაუშვებელია, როგორც დაზვერვისთვის ასევე ხელისუფლებისთვის, მაგალითად : როცა ამერიკული EP-3E Aries II _ მზვერავი თვითმფრინავი ჩინეთის თავზე აღმოაჩინეს, რამაც ამერიკელები უხერხულ მდგომარეობაში ჩააგდო. ასევე ხდება ადამიანურ დაზვერვაში როცა წლების შემგომ აღმოაჩენ რომ შენს სადაზვერვო სამსახურში “mole”_ი გყავდა (Philby, Hannsen & Burgess).

ტექნიურ დაზვერვას ისეთი, ასე ვთქვათ ღირსებები გააჩნია რაც, humint _

დაზვერვას ვერ ექნება. ტექნიკურს არ გააჩნია ემოციური მსჯელობა, მას არ გაუჩნდება ეჭვები ანალიზის დროს პასუხის გამოსატანად. ის ყველაფერს მტკიცედ გამოითვლის, ისე რომ არც დაიღლება ადამიანისგან განსხვავებით. რა თქმა უნდა ასეთი ტექნიკის შექმნა იაფი ნამდვილად არ ჯდება და როგორც ავღნიშნე დიდ ფინანსებთანაა დაკავშირებული. რისი გასაჯაროება ხანდახან ხდება კიდევაც სახელმწიფოს მიერ მაგ: CORONA და KEYHOLE (ორივე ამერიკული კოსმოსურ - სივრცითი სისტემაა) რომელიც კოსმოსიდან აფიქსირებენ დედამიწის ზედაპირის ლანდშაფტს, ამ ორ სისტემას ამერიკელები თავიდან ცივი ომის პერიოდში იყენებდნენ. შემგომში მათ დიდი წვლილი შეიტანეს მომავალი თაობების განვითარებაში იმ მხრივ თუ როგორ გამოიყურება დედამიწის ზედაპირი კოსმოსიდან. დღესდღეისობით CORONA _ს ფართოდ იყენებენ მედია საშუალებებისთვის და აკადმეიური განშტოებებში. ტექნიკური დაზვერვა მის გამომყენებელს საშუალებას აძლევს უფრო ადვილად მოიძიოს ინფორმაცია, ფართოდ შეიმუშაოს სამომავლო, სადაზვერვო თავდაცვითი სქემა. თვალყური ადევნოს ადამიანებს რომლებიც შედიან იმ საიტებზე სადაც შეიძლება იარაღის ყიდვა, ან თვალყური ადევნოს ფულად გადარიცხვებს. [Type text]


ტექნიკური დაზვერვის ყველაზე მარტივად სათქმელი პლიუსი ისაა, რომ მას შუეძლია დიდი ინფორმაციის შენახვა ერთად (BIG DATA) რის საჭიროების შემთხვევაში ადვილად გამოიყენებ შემდგომ.

ტექნიკური დაზვერვის სუსტ მხარედ შეიძლება ისევ თავისივე უპირატესობები ჩაითვალოს, ის ფუნქციები რომელიც ადამიანს აძლევს მარტივად შეიასრულოს ყველაფერი, რაც შემგომ მასზე დამოკიდებულს ხდის, ამიტომაცაა რომ მილიარდობით თანხები იხარჯება ტექნიკურ უსაფრთხოებაში, როგორც მანამდე ვთქვი კიბერ სივრცის უსაფრთხოების დარღვევამ და მისმა გათიშვამ შეიძლება პანიკა გამოიწვიოს არა მარტო ხალხში არამედ თვითონ სადაზვერვო სამსახურშიც.

Covert actions

ფარული ქმედებები ხშირად ასოცირდება აქტიურ ღონისძიებებთან (active measures) გამოყენებული საბჭოთა და სხვა ვარშავის ხელშეკრულების ქვეყნების, მათი სადაზვერვო სამსახურების მიერ. CA_ი ხშირ შემთხვევაში გამოიყენება რომ იმოქმედოს პოლიტიკურ, სამხედრო ან ეკონომიურ ვითარებებზე სხვა ქვეყნებში იმის მიზნით რომ თან არ იქნება გამომჟღავნებული შენი ქვეყნის ინტერესები და ეს ყველაფერი ფარულად მოხდება. ასევე შეიძლება გამოიყენო პროპაგანდისტული გზები ან გარკვეული სამხედრო, პოლიტიკური მხარის მხარდაჭერით, ტექნიკური და ლოჯისტიკური მხარდაჭერით მთავრობისა რომ დაამყაროს წესრიგი თავის ქვეყანაში. ფარული ქმედებებით შეიძლება იმოქმედო შენსავე ქვეყანაში რომ არ მოხდეს მაგალითად ტერორისტული აქტი ან რაიმე დანაშაული. ასევე უნდა ითქვას რომ ფარული ქმედება შეიძლება იყოს სამხედრო, პატარა ოპერაციის სახით, როცა დიპლომატიას მარტო არ შეუძლია მოქმედება. CA_ი უნდა იყოს განხოციელებული სადაზვერვო სამსახურების მიერ როცა საქმე ეხება საშიშროებას სხვა ქვეყნებიდან. ფარული ქმედებები უნდა იყოს ინიცირებული მხოლოდ დემოკრატიული მყარი პრინციპებით , (ყოველშემთხვევეში დასავლურ დაზვერვაში ასეა ალბათ). დაზვერვის მიზანს წარმოადგენს, რომ მოახდინოს ხელისუფლების ინფორმირება „telling truth unto power’’ დაზვერვის მიზანია რომ დაეხმაროს ხელისუფალთ გადაწყვეტილების მიღებაში რომ 1) გამოირიცხოს მოულოდნელობის ეფექტი

[Type text]


მოწინააღდმეგის მხრიდან 2) უზრუნველყოს გრძელვადიანი ექპერტიზით 3) ხელი შეუწყოს მიღებული გადაწყვეტილების შესრულებას 4) რომელიც ფარულად იქნება შესრულებული მისი მოთხოვნილებებით, მეთოდებით და რესურსებით. CA_ის მთავარი პრინციპი ისაა, რომ ის არარსებობს, უარყოფილია -plausible deniability - მთავრობის მირე ისე იცემა ნებართვა ოპერაციის ჩატარებაზე და ოპერაცია ისე უნდა შესრულდეს, რომ მთავრობამ ვითომ და არაფერი არ იცის მასზე. ისიც უნდა იყოს გათვალისწინებული, რომ ფარულ ქმედებებს გააჩნია ადგილები სადაც ის ადვილად შეიძლება განხორციელდეს და შეიძლება არ იყოს იოლი. მაგალითად; გარკვეულ რეგიონში ფარულად მოქმედება, რაც შეიძლება დაკავშირებული იყოს ლადშაბტთან ტერიტორიის სადაც ადამიანური დაზვერვით ფარული მოქმედება რთულია მითუმეტეს თუ რთული პოლიტიკური რეგიონია და იქ მოქმედება ჭირს, მაგალითად ავღანეთი და ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნები. ამის კომპენსაცია ხდება ტეკნიკური -TECHINT - დაზვერვის ხარჯზე; განვითარებული ტექნოლოგიები და უახლესი სისტემები ასეთ პრობლემების მინიმუმამდე ამცირებს. ტექნიკური სახის ფარული მოქმედება კი შეიძლება გულისხმობდეს დაბომბვას ისიც ისე გამოიყურება თითქოსდა ეს სხვა ქვეყნის სამხედრო ძალებმა ჩაიდინეს, ასეთ ოპერაციას False-Flag Operation_ ეწოდება. და თუ ხალხის ყურადღება და კრიტიკა სხვა ქვეყნის (მტრის) მიმართულებით იქნება განხოციელებული შეიძლება ჩაითვალოს რომ ოპერაციამ წარმატებით ჩაიარა.

ამ დონის ოპერაციის ჩატარება შესაძლებებლია მითუმეტეს ჩვენს დროში, მაგრამ ამავდოულად დაზვერვა ახალ სირთულეებს ხვდება ახალ ეპოქასთან ერთად.

ძველი გაკვეთილები და ახალი გამოწვევები

21.ე საუკუნე ახალი მოულოდნელობებით არის აღსავსე. საიდუმლოებებით აღსავსე და არაპროგნოზირებადი სიტუაციებით, ვიდრე განვლილი ისტორიის მანძილეზე იყო. სახელწიფოებმა უნდა მოახდინონ ამის გაანალიზება, რომ შეძლონ სათანადო რეაგირება, პირველადი გადაწყვეტილებები ვეღარ შეიცვლება რასაც კრიტიკული მნიშვნელობა ექნება და ის დამოკიდებული არის თუ რამდენად ვალიდური იფორმაცია მოიპოვა დაზვერვამ და რამდენად სწრაფად ხდება მისი

[Type text]


გაანალიზება შემდგომ და შესრულება. რაც განსაზღვრავს დაზვერვის ეფეკტურობას რაზეც ვილაპრაკე მანამდე მაგრამ ახალ საუკუნეში მარტო სადაზვერვო სამსახურებს არ გააჩნიათ უახლეს ტექნოლოგიაზე მიწვომილობა და უახლესი ტექნოლოგიის გამოყნების საშუალება. იფორმაციის მიწვდომილობა ნებისმიერი პიროვნების მიერ, ერთ - ერთ პრობლემად იქცა, რაც ასევე ახალ საფრთხეეს და რისკებს მატებს ამ საქმიანობას.

ამისათვის სადაზვერვო სამსახურები მუდმივ მზადყოფნაში არიან სამოქმედოდ, რომ უახლოს დროში მოახდინონ საფრთხის აღმოჩენა და მისი გადაჭრაზე მუშაობა. ცივი ომის დასრულების შემდგომ სწრაფად მოხდა ეკონომიური, სამხედრო და პოლიტიკური ევოლუცია, რამაც დროთა მანძილზე გამოიწვია გლობალიზაცია და გლობალიზაციასთან ერთად დესტაბილიზაციაც მოხდა, რაც შეიძლება ყოფილიყო თავდაპირველი მიზეზი სადაზვერვო სამსახურრბის მიერ უსაფრთხოებათა გაზრდის, რითაც შეფასებების გაკეთება უფრო კომპლექსური გახდა. ტრანსნაციონალურ რისკების და გაბატონებული საფრთხეების გამო, უსაფრთხოება მნიშვნელოვნად დამოკიდებული გახდა რეგიონულ სტაბილურობაზე და მოკავშირე სახელწიფოების სოლიდარობაზე. იმის შემდგომ რაც გეოგრაფიულ მანძილს აღარ აქვს მნიშვნელობა და ვეღარ უზრუნველყოფს უსაფრთხოებას, სახელმწიფოები და მათი სადაზვერვო სამსახურები ორიენტირებულნი არიან კონფლიქტური სიტუაციების კონტროლით, კონფლიქტების აღკვეთით და კრიზისის მენეჯმენტით, რაც თანამშრომლობაზე და კუალიციურ მუშაობაზეა დამოკიდებული.

სადაზვერვო სმსახურებისათვის კი ოპერაციების შესრულება მეტად რთული გახდა, უფრო არასტაბილური ვიდრე ეს იყო ცივი ომის პერიოდში. მიზეზი რამაც გამოიწვია სადაზვერვო სამსახურების ცვლილება არის რისკების მრავალფეროვნება ; თუ ადრე მოწინაღმდეგე ქვეყანა ისაზღვრებოდა მისი განსხვავებული შეხედულებებით, იდეოლოგიით რაც ხდებოდა ცივი ომის პერიოდში. ახლა ეს შეიცვალა, სახელმწიოფოებით რომელთაც არასანდო პიროვნებები შეიძლება მართავდნენ, როცა ტერიტორიული სუვერენიტეტი საფრთხის ქვეშ დგას, რითაც იქცევა კარგ თავშესაფარად ტერორისტული ჯგუფებისათვის, კრიმინალური ჯგუფებისათვის, რადიკალისტებისათვის და ხანდახან ისეცაა რომ თვითონ სახელმწიფო არის ამ პოლიტიკის გამტარებელი,

[Type text]


რაც უფრო ზრდის რისკებს. ასეთ ქვეყნებში არსებული NGO_ები ან სხვა რაიმე დამოუკიდებელი ოგანიზაციები, მედია საშუალებები კითხვის ქვეშ დგებიან, თავისი ფინასებით და მიზნებით რომლებიც შეიძლება ტერორისტული ჯგუფების მიერ ფინასდებოდეს. რაც წარმოშობს ისეთ სადაზვერვო სამსახურებს რომელნიც პირად სექტორზე არიან ორიენტირებულნი და კონკრეტული პირების მითითებებით მოქმედებენ და არა მთავარი პრინციპით რასაც სახელმწიოფების უსაფრთხოება წარმოადგენს.

ყველა ეს მოთამაშეები და ის პირები ვინც მათ უკან შეიძლება იდგნენ, ჩართულნი არიან ჰაკერულ და ონფორმაციულ ომში, რამაც უფრო ართულებს რომ გამოიცნო მათი შემდგომი მოქმედება ან რა იქნება მიზანი. ამიტომაცაა რომ იფორმაციის მოგროვების მეთოდები დრამატულად შეიცვალა 20.ე საუკუნის დასრულებასთან ერთად; სატელიტიდან დაკვირვება და სოციალური ქსელში ინფორმაციული ანალიზი გახდა ახალი ხერხები თავდასაცავად, რაც ასევე ზრდის სადაზვერვო სამსახურების ეფექტურობას. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს რომ დიდი ხნის მანძილზე ნაცადი და გამოყეენებული ხერხები უვარგისი გახდა, როგორიცაა ადამიანური დაზვერვა, უბრალოდ მოხდა ისე რომ ძველ ნაცად ხერხებს დაემატა ახალი მეთოდები როგორიცაა ტექნიკური დაზვერვა რაც მხოლოდ ანალიტიკურ ანალიზს აღარ მოითხოვს. არამედ ტექნოლოგიურ ინოვაციას, რაც გაადვილებს მოქმედებას, რაც მისცემს სადაზვერვო სამსახურს საშუალებას შეძლებისდაგვარად ყველგან შეაღწიოს, სადაც ის მოქმედებას ვერ შეძლებს იქ ძველ ნაცად ხერხებს გამოიყენებს, რომელიც უფრო მობილური იქნება უფრო მრავალფეროვანი ანალიზში და მხოლოდ რაციონალურ ანალიზს არ გააკეთებს დასახული მიზნის.

თუ 20.ე საუკუნის დაზვერვა იყო აღსავსე საიდუმლოებებით. 21.ე საუკუნის დაზვერვა იქნება აწყობილი ინფორმაციულ ცოდნაზე და მის გამოყენებაზე.*

[Type text]


სოციალური მედია (კიბერ) დაზვერვა: უსაფრთხოება და აუცილებლობა

- წარმოგიდგენთ საიდუმლო დაზვერვის ბოლო და უახლეს წევრს - როგორც ადამიანური დაზვერვა (HUMINT) და ტექნიკური დაზვერვა (TECHINT) და სხვა ... ასევე არსებობს სოციალური მედია დაზვერვა (SOCMINT). სოციალური მედიის ხანაში როცა დიდი რაოდენობით ინფორმაცია მიწვდომადია საზოგადობის მიერ. SOCMINT _ის მოვალეობაა ეს გააკონტროლოს და დაიცვას სახელმწიფო და საზოგადოება ამ მხრივ, მოსალოდნელი საფრთხისგან. რაც დაფუძნებულია მეთოდოლოგიურ ქვაკუთხედზე; ინფომრაციის ანალიზი, ფაქტების მოპოვება, მისი გაგება და გამოყენება, რაც ასევე გულისხმობს ზნეობრივ რისკებს -

სოციალური მედია ცვლის საზოგადოებას, ჩვენ უფრო და უფრო გადაგვაქვს ჩვენი პირადი ცხოვრება სოციალურ ქსელში. და ასეთი ცვლილება ადამიანის პირად სივრცეს ზრდის, რაც დილემას ქმნის მთავრობისათვის. ერთი მხრივ სოციალური სივრცე მრავალ შესაძლებლობებს და ეფექტურობას იძლევა. სოციალური მედია დაზვერვას ანუ (SOCMINT) _ის შეუძლია შეუწყოს ხელი საზოგადოებრივ უსაფრთხოებას: კრიმინალური პირების იდენტიფიკაციით, წინასწარ გააფრთხილოს საზოგადოება მოახლოებულ უწესრიგობაზე ან საფრთხეზე. როგორც იცვლება საზოგადოება და ვითარდება ისე ვითარდება მასთან ერთად სამართალდამცავი სისეტემა და სადაზვერვო სამსახური. მეორეს მხრივ, ნაციონალური უსაფრთხოების მიზანს წარმოადგენს საზოგადოების გაგება, მისი მხარდაჭერა და დაცვა. რასაც დემოკრატიული ლეგიტიმურობა მოითხოვს სადაც [Type text]


სადაზვერვო სამსახური ახალ მეთოდებს იძენს და ვითარდება და თავისთავად მისი მეთოდები არ იქნება გასაჯაროებული და ყველასათვის მისაწვდომი, მაგრამ მან მაინც უნდა იმოქმედოს კანონიერების ფარგლებში. ინტერნეტი გახდა ახალი შესაძელებლობების გაჩენის წყარო ის ადგილი სადაც ადვილად ხდება ინფორმაციის მოძიება სახელწიფოს მიერ.

დემოკრატიულ სამყაროშიც არ იგრძნობა ადამიანთა პირადი სივრცის ლეგიტიმურობა. ზოგადად სოციალური მედია არ იძლევა იმის გარანტიებს და ვერ იქნები იმაში დარწმუნებული, რომ დაზვერვა მიიღებს თავდაცვით ზომებს რაც უზრუნველყოფს უსაფრთხოებას და კონფიდენციალობას სამართლებრივი ჩარჩოების ფარგლებში. ადამინები უფრო და უფრო მეტ ინფორაციას დებენ სოციალურ ქსელების და უკვე ძნელი ხდება გაარჩიო რომელია პირადული და რომელი საჯარო. ახალ ახალი ტექნოლოგიები კი საშუალებას იძლევა უფრო სწრაფად და უფრო ფარულად გაავრცელო ინფორმაცია და რისი შემცველია ეს იფორმაცია არავინ იცის, ამიტომაცაა როცა სახელმწიფო და საიდუმლო დაზვერვა ცდილობს ეს გაარკვიოს და აღკვეთოს სავარაუდო საფრთხე ამისთვის ის უფრო ღრმად იყენებს მის ქსელურ შესაძლებლობებს, რაც არაა გასაკვირი. ამიტომაც ჩნდება შეხედულება იმის შესახებ, რომ SOCMINT_ი მოქმედებს საზოგადოებრივი უსაფრთხოების ფარგლებში. ამაზე ფიქრი ჯერ კიდევ 2000 წელს დაიწყო, როცა სოაციალური მედია ასე აქტიურად არ გამოიყენებოდა ჯერ და რასაც სამომავლოდ შეეძლო საფრთხე შეექმნა, როგორც ფარული საშუალება, საშიში იდეების გავრცელების. და როგორ იმოქმედებდა საპასუხოდ SOCMINT_ ი არავინ იცის რადგან ის ბოლომდე ჩამოყალიბებული არაა, როგორც კონკრეტული ორგანო.

ჩვენ ვცხოვრობთ სოციალური მედიის საზოგადოებაში. Facebook, Twitter, Google +, LinkedIn - არიან მაგალითი თუ როგორ ხდება ადამიანის პირადი ცხოვრების ტრანსფერი, მათი ურთიერთქმედებები, იდენტურობა, არგუმენტები ახალ სირვრცეში. მხოლოდ Facebook_ი რომ ამვიღოთ დღეში 250 მილიონი ოდენობის სურათი იდება ყოველდღე. 200 ბილიონი ვიდეო იდება Youtube_ზე დღის განმავლობაში.

სოციალური მედიის „შიგთავსის’’ გაგება საშუალებას იძლევა უკეთ შეიცნო ადამიანის ფსიქოლიგია. მაგალითად ამერიკელ ფსიქოლოგებს სჯერათ რომ [Type text]


Facebook_ ის გამოკვლევა საშუალებას მისცემს, მათ გაიგონ ადამიანის ფსიქოლოგია, რასაც სოციალურ ქსელში გამოხატავენ ამის დასტურია ოჰაიოს შტატში მომხდარი სკოლის ინციდენტი. როცა სოციალური მედია ასევე უზრუნველყოფს უსაფრთხოებას, იმისა რომ დაიქირაონ ქილერი, როცა ალ - ქაიდას შვილობილი ტერორისტულ დაჯგუფებას ალ - შაბააბს აქვს საკუთარი გვერდი Twitter_ზე, 12300 სავარაუდო დამნაშავენი დაკავშირებულნი არიან Facebook _თან 2011 წლის მონაცემებით. მაშინ გამართლებულია რომ სახელმწიფოს თავდაცვითი უწყებები და დაზვერვა ეძებს და იყენებს ახალ ხერხებს რომ ებრძოლონ ამას.

SOCMINT_ის შესაძლებლობები

შეფასება და ანალიზი დაზვერვის ერთ - ერთი მთავარი ფუნქციაა, როცა ხდება ადამიანთა იდენტურობის, აზრების, მათი შეხდულებების დამოკიდებულების გადმოტანა სოციალ მედიაზე ის თავს იყრის ერთად BIG DATA _ში რის შემდგომაც ხდება მისი ანალიზი. Crowd-sourced information - რაც გულისხმობს ადამიანური და ტექნოლოგიურ დაზვერვების შეთანხმებულ ურთიერთობას, სახელმწიფო ამ სისტემას იყენებს რომ დაუკავშირდეს საზოგადოებას სოციალურ სივრცეში და მიაწოდოს უახლოესი ინფომრაცია. ( სახელმწიფო სტრუქტურების ვებ - გვერდების მეშვეობით) და ასევე პირიქით მიიღონ ინფორმაცია საზოგადოებისგან და გაიგონ გარკვეული ინფორმაცია მაგალითად საშიშ პიროვნებაზე რომლის დაკავებაც აუცილებელია, სოციალურ ქსელში კი უფრო ადვილია მოძებნო ადამიანები ვისაც შეუძლია ამოიცნოს ეს პიროვნება. ეს სისტემა უსაფრთხოების სამსახურების უფრო გახსნილ და ღია დამოკიდებულებას წარმოაჩენს. ასევე არის მეორე ნაწილი და ძირითადი BIG DATA_სი : Research and understanding - ეს კონკრეტულად სადაზვერვო სამსახურის ფუნქციაა რაც ანალიტიკურ მხარესთანაა დაკავშირებული რაც ახდენს მოპოვებული ინფორმაციის ან პირების ანალიზს, მაგალითად გამოაშკარაოს რაიმე ტერორისტული დაჯგუფება. სხვანაირად რომ ვთქვა სოაციალური მედია დაზვერვა ტექნიკური დაზვერვის ახალი ფუნქციას გულისხმობს (TECHINT).

[Type text]


ასეთი გამოყენება სოციალური მედიისა, საშუალებას აძლევს დაზვერვას რომ უფრო სწრაფად და კონკრეტულად იმოქმედოს, მოახდინოს ტრაგედიის აღკვეთა და ასევე მოახდინოს საზოგადოების ინფორმირება. რაშიც ასევე შედის OPEN SOURCE_ის გამოყენება. მისი უპირატესობა ისაა რომ ახალი იფორმაციის გაჩენისას მისი გავრცელება უახლოეს პერიოდში ხდება მთლიან ქსელში, რაც იძლევა საშუაებას ლოკაცისაა იმ ადგილის თუ სადაა საფრთხე და გარკვეული ფაქტის განხილვა იძლევა საშუალებას რომ მოიძიო უფრო ფართო ინფორმაცია, რაც მანადე არ იყო შენთვის ცნობილი. ეს უფრო დახვეწილი და უფრი სრაფი მეთოდია ვიდრე კლასიკური მოძიება ინფორმაციის. ასეთი კველვა იძლევა საშუალებას უფრო მალე შეაფასო მოქმეებები და განზრახვები გარკვეული ჯგუფების, დახვიდე კონკრეტულ პირებზე და ასევე გაიგო თუ როდის უნდა ელოდო საფრთხეს, სოციალური გვერდების საიტების აღმოჩენა რომელიც საფრთხის შემცველია. „Identification of criminal intent or criminal elements in the course of an enquiry both for the prevention and prosecution of crime.“. SOCMINT _ ის ასეთი პოტენციალი იძლევა საშუალებას, რომ უკეთ განავითაროს ზოგადად დაზვერვა, მაგრამ მას ასევე გარკვეული წინააღმდეგობები გააჩნია თავისთავად ახალი ტექნოლოგიების შექმნა და ახალი მეთოდები ყოველთვის დროს საჭიროებს, რომელიც ყოველ ჯერზე იხვეწება.

იდეაში, დემოკრატიულ სამყაროში უფრო, მთავარი პირობა ისაა რომ SOCMINT_ი კანონიერების ფარგლებში უნდა მოქმედებდეს მისი შესაძლებლობა, რომ გამოიყენოს მედია საშუალებები, როგორც open source_ი უნდა იყო ზომიერების ფარგლებში. მისი გამოყენების ფორმა არ უნდა სცილდებოდეს იმ მორალურ ნორმებს რის მიღებასაც ვერ შეძლებს შემდგომ საზოგადოება. ბრიტანეთის ნაციონალური უსაფრთხოების სტრატეგია (National Security Strategy) აღიარებს იმ მცნებას რომ, სადაზვერვო სამსახურის მუშაობა მარტო საზოგადოების თანხმობით არ უნდა ხდებოდეს არამედ მისი თანამონაწილეობით და კოორდინირებული ურთიერთმოქმედებით და ურთიერთგაგებით. თუ სახელმწიფოს სადაზვერვო სამსახური საზოგადოების უკმაყოფილებას და უნდობლობას იწვევს ეს დიდი საფრთხის მატარებელია.

[Type text]


საზოგადოების კმაყოფილება და ნდობა რომ დაიმსახურო ორ მოთხოვნილებას უნდა აკმაყოფილებდეს უსაფრთხოების სამსახური; პირველი. სადაზვერვო სამსახურებმა მოპოვებული ინფორმაციით უნდა უზრუნველყონ საზოგადოების კმაყოფილება და მათ ინტერესებში უნდა მოქედებდნენ და მეორე. სადაზვერვო სამსახურების მიერ მოპოვებული ინფორმაცია არ უნდა კვეთდეს ზღვარს რაშიც ადამიანთა პირად ცხოვრებაში ჩარევა იგულისხმება თუ ეს უმიზეზოა და ამის საბაბი არ აქვს, ყველაფერი კანონიერების ფარგლებში უნდა მოქმედებდეს. რაც გამოწვევას წარმოადგენს დაზვერვისთვის რომ იპოვოს ბალანსი აუცილებლობასა და კანონიერებას შორის.

აუცილებლობა

პირველი რაც SOCMINT_მა უნდა დაამტკიცოს რომ ის მოქმედია, თუ მას არ გააჩნია გონივრული პერსპექტივა, რომ უზრუნველყოფს საზოგადოების უსაფრთხოებას. მაშინ მორალურია, რომ მან მოიძიოს ინფორმაცია და გააკეთოს ანალიზი. თუ ასე არ ხდება გამოვა რომ SOCMINT_ი არაეფექტურია და მას შეუძლია დაადანაშაულოს ის ვინც შეიძლება უდანაშაულო იყოს სინამდვილეში, მიაყენოს ზარალი იმათ ვისი დაცვაც ევლაება. ნებისმიერი ასეთი მოქმედება დაზვერვის ტყუილად არსებობას გულისხმობს. დაზვერვის წამრატებულობა მდგომარეობს იმაში თუ რამდენად სწორედ აფასებს მის მიერ მოძიებულ იფორმაციას და რამდენად სწორ დასკვნას გააკეთებს, მხოლოდ მაშინ იქნება გამართლებული მისი ნებისიერი მოქმედება. შეფასებების გამოტანა კი მარტო სოციალური მედიის გამოყენბას არ გულისხმობს ის ასევე ძველი გამოცდილ მეთოდებსაც იყენებს, რაც ზემოთ არის მოხსენიებული როგორიცაა HUMINT_ დაზვერვა ან TECHINT _დაზვერვის აუცილებლობას გულისხმობს.

DATA ACCESS - ანუ მონაცემთა წვდომა SOCMINT_დაზვერვის ძირითად ფუნქციად რჩება რაც ამ ტიპის დაზვერვის ფარულ - cover - მოქმედებას გულისხმობს. რაც თავისთავად განსხვავდება ინფორმაციის მოძიების ტრადიციული მეთოდებისაგან. მაგალითად რომ ავიღოთ დიდი ბრიტანეთის 2011 წლის გამოსვლები. დაზვერვამ მოიძია და კონკრეტული პირების იდენტიფიცირება მოახდინა, რომელნიც

[Type text]


კონკრეტულად იყვნენ ჩართულნი ამ გამოსვლებში (რაშიც სოციალური ქსელიდან იფორმაციის მოძიება იგულისხმება) მაგრამ გამიჯნული იყო ერთი მეორისგან ისინი ვინც უბრალოდ ქუჩაში გამოვიდნენ პროტესტის გამოსახატად და ისინი ვინც ამასთან ერთად კანონდარღვევები ჩაიდინა, რაც ადვილად ამოსაცნობი იყო მათ მიერ დაპოსტილი სტატუსებიდან, ან სურათების იდენტიფიცირებით (ამ მოქმედების ხერხებზე აღარ ვილაპარკებ რადგან მისი მეთოდები აღნიშნული იყო უკვე) მეორეს მხრივ ეს BIG DATA_ს გამოყენებას გულისხმობს, რასაც თავისი სირთულეები გააჩნია იქიდან გამომდინარე რომ მისი მოცულობა ძალიან ფართოა და მისი გაანალიზები მთლიანად დიდი დროს წაიღებს ბუნებრივად „Research and understanding“. ამ პრობლემის დასაძლევად და გასამრტივებლად ანალიტიკოსებმა აიღეს წინა საუკუნეში გამოყენებული და გამოცდილი მეთოდი. რაშიც იფორმაციის შემთხვევითი ამორჩევა იგულისხმება - randomized sampling - საბოლო მიზნამდე მისასვლელად საკმარისია, ერთმა ადამიანმა იცოდეს ამ მეთოდის გამოყენება საკმარიასია, თან რო მოარგოს ის სოციალურ ქსელს.

პრობლემა ისაა რომ ჯერ არ არსებობოს ისეთი პროგამა იქნება თუ მეთოდი რომ მოახდინოს საჭირო იფორმაციის კონკრეტულად შეგროვება და არ იყოს საჭირო მთლიან BIG DATA_ში მისი ამორჩევის მეთოდით ძებნა. ამ მეთოდის გამოყენების 2011 წელში 2,5 მილიონი ადმიანი გამოავლინა Twitter_ის მომხმარებელი ვინც შეიძლება ყოფილიყო კანონდამრღვევ ქმედებებში ეჭვმიტანილი. მაგრამ აქედან რომელი იყო რეალური ეჭვიტანილი და რომელი არა უფრო სიღმისეულ ძიებას საჭიროებს, საქმეს ისიც ართულებს რომ ვინც რეალურად დამნაშავე იყო ამ მოქმედებებში ფარულ (პირად) მიმოწერას იყენებს რისი წაკითხვაც შეუძლებელი ხდება. ამორჩევით მეთოდს თითო ჯერზე მხოლოდ 150 მოთხვნის ჩვენება შეუძლია და თუ მოთხოვნა 22 000 აჭარბებს სისტემას უკვე BIG DATA_ში გადაყავხარ. დემოგრაფიული გამომსახველობა არის ამ პრობლემის გადაჭრის ერთ - ერთი მეთოდი, რის მიმართაა მიდრეკილი საზოგადოების უმრავლესობა - უფრო მეტი თავისუფლებისკენ, ფულისკენ, უფრო უკეთესი რომ იყოს სხვებზე. შეიძლება ითქვას რომ ერთი მხრივ ამ იფორმაციის ფსიქოლოგიურ ანალიზს საჭიროებს, რის შემდგომაც მოახდენ უფრო სპეციფიურ ფენაზე ან ჯგუფზე კონცენტრაციას თუ სად უნდა ეძებო და ვინ უნდა გამორიცხო იქიდან. 2010 წლის twitter_ის კვლევამ ეს

[Type text]


დაამტკიცა, რომ ასეთი სახის გენერალიზება კონკრეტული თემაზე მთლიანი აქტივობის 90% _იდან მხოლოდ 22,5 %_ი დატოვა.

ასეთი გენერალიზება და ანალიზი SOCMINT_ს ახალ გამოწვევებს უჩენს. ამ მეთოდის გამოყენების პროგრამა შექმნილია საზოგადოებრივ გამოყენებისათვის და კონკრეტულად დაზვერვაში მისი მოსახმარებელი მოდელი არ ასებობს. მარტივად რომ ითქვას ძალები არ ყოფნის. ამით ისევ თავდაპირევლ პრობლემას ვუბრუნდებით - BIG DATA_ს. კიდევ ერთ სირთულეს ისიც წარმოადგენს. რომ ადამაინებიც ვინც ამ სისტემას იყენებენ ანუ ანალიტიკოსები, ბუნებრივ პრობლემას ანუ ადამინურ პრობლემას აწყდებიან სისტემატიურად შეუჩერებლივ ამ პროცესის კეთება დამღლელია რაც ადამიანზე მოქმედებს შინაგანად, და ამ კუთხით ერთი ადამინის შეცვლა მეორეთი არც ისე ადვილი იქნება, რადგანაც ის შეილება მისნაირი კვალიფიციური და გამოცდილი არ იყოს. გამოსავლად შეიძლება ჩანდეს სისტემის შექმნა რომელიც ავტომატურად მიუთითებს საძიებელ თემას, მაგრამ ძიებაში ის შეიძლება ბევრად შორს წავიდეს და არასაჭირო იფორმაციებიც ამოყაროს, ანუ კომპიუტერს არ გააჩნია გარჩევითობადობის უნარი, ის ყველაფერს რაციონალურად თვლის და ის ემოციური მომენტებს თუ რა კონტექსტში იყო ესა თუ ის ფრაზა ნათქვმი ვერ გაარჩევს და ამოყრის არანაირი ინფორმაციის შემცველს - act of scraping - მილიონობით პოსტს Twitter_დან, Facebook _ დან. რაც იმაზე გვაბრუნებს და მიგვითითებს რომ ადამიანური ფაქტორი და მისი ანალიტიკური შესაძლებლობები გადამწყვეტ როლს თამაშობს.

ამ ორ ფენომენს თუ ავიღებთ, შეიძლება ახალი სოციალური ქსელის ახალი სუბ - კულტურული ხედვა გაგვიჩნდეს. რაც სოციალურ მოთხოვნილებებს ზრდის, ინტერნეტის ახალი ხერხებით გამოყენებისკენ გვიბიძგებს. რა თქმა უნდა ამ სირთულეების გადაჭრის გზები ადვილი არაა, მაგრამ რამოდენიმე ნაბიჯის გადადგმის საშუალება ნამდვილად შესაძლებელია. პირველ რიგში უნდა მოხერხდეს BIG DATA_ს ადამინურ დაძლევის ფარგლებში მოქცევა -‘human-sized’ - რაც ადამანიური ანალიზის ფარგლებში იქნება მოქცეული. მეორე სოციალური მედიის გაანალიზების შემდგომ უნდა ხდებოდეს მისი დახარისხება როგორი კულტურული თუ ქცევის შემცველი არის ის. ყველაზე მნიშვნელოვანს კი ის წარმოადგენს, ვინც იყენებს სოციალურ დაზვერვას თავიდანვე უნდა მიიღოს და

[Type text]


გაათვითცნობიეროს ის ლიმიტები რისი შემცველიც არის სოციალური ქსელის ანალიტიკა და მისი ინეტერპრერირება. დასკვნების უფრო მარტივად გამოტანა მოცემულ რესურსებზე დაყრდნობით.

გავრცელება

სადაზვერვო სამსახურის ეფექტური გამოყენება ინტერნეტის საშუალებით, გულისხმობს იმასაც რომ მიღებული იფორმაცია სწრაფად უნდა მივიდეს საჭირო პირებთან, დაცული უნდა იყოს ინფორმაციის უსაფრთხოება, იმ ფომრატში უნდა იყო დამუშავებული თემა რომ მისი სტრატეგიულად განხილვა მოხდეს, რის შემდგომ მოხდება გადაწყვეტილების მიღება.

SOCMINT_ ზე დაყრდნობით თუ გავიხსენებთ რა არის მისი მიზანი მაშინ ცოტა ჩაღრმავება მოგვიწევს და უნდა აღინიშნოს რამოდენიმე წინააღმდეგობა რომესლაც ის აწყდება. 1) SOCMINT_ის გავრცელება უნდა ასახავდეს იმ ძირითად წინააღდეგობებს , რაც SOCMINT_ის გამოყენებას გააჩნია: კომპლექსურობა, მაშტაბები და დინამიკა (ის პრობლემები რაც ზემოთ არის მოყვანილი). 2) SOCMINT_ის გავრცელება უნდა ჯდებოდეს იმ ზომებში, რაც გააჩნია დაზვერვას - პოლიცია, სასწრაფო რეაგირების უსაფრთხოების სამსახური, ტერორიზმთან ბრძოლის გაერთიანებული ცენტრი და ა.შ. 3) SOCMINT_ის გავრცელება და ინფორმციის შენახვა უნდა ხდებოდეს , უმაღლესი დონის იფორმაციის დაცვით ( არ მოხდეს იფორმაციის გადინება). ინფორმაციაზე წვდომის და გავრცელების საშუალება უნდა ქონდეს მხოლოდ მასზე დაშვებულ პირებს, სტატუსით, როგორც ქვეყნის შიგნის ისე ქვეყნის ფარგლებს გარეთ. SOCMINT_ის ინფორმაციის დაუცველობა რისკის ქვეშ აყენებს მთლიანად დაზვერვის უნარიანობას თავისი საქმის კეთებით. როცა ხდება ინფორმაციის დაკარგვა, იზრდება მტრულად განწყობილი დაჯგუფებების თვითდაჯერებულობა, საფრთხე იმისა რომ გავრცელებდება და იქნება კომპრომეტირებული. 4) განვითარებულ სადაზვერვო სამსახურს უნდა ქონდეს იმის შესაძლებლობა, რომ მოხდეს რამოდენიმე მაღალი დონის შემცველი იფორმაციის ვიზუალიაცია და ერთად შეკვრა, რომ მოხერხდეს

[Type text]


მისი ანალიზი. რაც უფრო დიდია SOCMINT_ის გამოყენების ტექნიკა მით უფრო მალე და უფრო ადვილად შევქნით მისი უსაფრთხოდ მართვის გზებს.

SOCMINT_ის ვალიდურობა იმით ისაცღვრება ასევე თუ რამდენად კარგად გამოიყენებს ოპერატიული აგენტი მიღებულ ინფორმაციას. შეიძლება არსებობდეს ბევრი მეთოდოლოგიური დაბრკოლება სანამ, ინფორმაცია იქნება სწორად ინტერპრირებული და შემდგომ მიწოდებული.

ერთ - ერთი რისკი რომელიც უნდა იყოს გათვალისწინებული SOCMINT- ის მონაცემებში არის საინჟინრო რისკი - ‘observation effect’- ადამინაების ტენდენციური ქცევა, ეჭვის გაჩენა იმაზე რომ მათ შეიძლება აკვირდებონენ; მათ მიერ ქსელში გაზიარებული ინფორმაცია გროვდება და აანალიზდება. ეს კი იმოქმედებდა ადმიანთა აზრის თავისუფლად გამოხატვაზე ზოგადად საზოგადოებაში არ მოხდებოდა ინფორმაციული ტრანზაქცია, ეს კი გააფრთხილებს იმათ ვინც რეალურად არღვევს კანონს და ვისი დაკავებაც აუცილებელია. ამ საკითხთან დაკავშირებული პრობლემა არის „GAMING” - მიზანმიმართული გამოყენება სოციალური ქსელის რომ შეცდომაში შეიყვანოს და დააბნიოს ანალიტიკოსი. ზოგადად რომ ვთქვათ დეზინფორმაცია არ არის ახალი პრობლემა სადაზვერვო სფეროში, რაც მეორე მსოფლიო ომის დროს და ასევე ცივი ომის დროსაც ხშირად ხდებოდა. დავუბრუნდეთ ისევ განხილვად თემას; SOCMINT_ის ფუნქციას და მისი გამოყენება ემყარება იმ არგუმენტს რომ მას ევალება BIG DATA _ში, აღმოაჩინოს ადამიანები გამოიკვლიოს და დააგინოს თუ რა არი მათი ქცევის გამომწვევი მიზეზი, რაც საფრთხეს ქმნის და არა მარტო ის რომ სტატისტიკურად შეაფასოს და აწონდაწონოს გარკვეულ თემაზე მათი აქტიურობა.

თუ მეთოდოლოგიურად მივყვებით ნაბიჯ - ნაბიჯ, სადაზვერვო სფეროში და კონკრეტულად ამ კუთხით მიმდინარე ცვლილებებს, მივხდებით თუ რა როლი უკავია და როგორ ხდება სოციალური მედიის გამოყენება. თუ SOCMINT_ი მოახერხებს იმ დონეზე ჩამოყალიბებას, რომ თავისუფლად შეძლებს გარჩევას საკითხების და სამომავლო კურსის არჩევას, ამ შემთხვევაში შეიძლება ის მივიჩნიოთ ცალკე დამოუიკიდებელი დისციპლინა სადაცვერვო სამსახურის, როგორც მეცნიერება სოციალურ მედიაზე ( social media science). სამომავლოდ ამ მხრივ განვითარება უფრო მიზანმიმართულს წარმოაჩენს გამოთვლითი, [Type text]


ტექნოლოგიური სფეროს და ჰუმანიტარულ ხედვების გაერთიენებას. მხოლოდ ასეთი შერწყმის მერე იქნება შესაძლებელი ადამიანური ქცევების გაგება “with data – led”. რაც სამომავლო ინვესტიციებს და მჭიდრო ურთიეთობას მოითხოვს შიგნით თვითონ სადაზვერვო სისტემაში და ასევე სხვა ინსტიტუებთან კავშირსაც, ტექნოლოგიური, მეთოდოლოგიური და წარმოსადგენი ეფექტის მოსახდენად.

ლეგიტიმურობა

კიდევ ერთ - ერთ მთავარი საკითხს SOCMINT_ისა წარმოადგენს ლეგიტიმურობა. ზოგადად რომ ავიღოთ სადაზვერვო სამსახურის ნებისმიერი სფეროს მუშაობა ემყარება დელიკატურ ბალანსს, საზოგადოებრივი კეთილდღეობის 3 თანრიგს შორის: 1) საზოგადოებრივი წესრიგის, უსაფრთხოების უზრუნველყოფა 2) ადამიანის უფლებების დაცვით კანონის ფარგლებში, პიროვნული თავისუფლებით და კოფიდენციალობით 3) და ეკონომიური და სოციალური კეთილდღეობით უზრუნველყოფა სახელმწიფოსი და მისი მოქალაქეების. ამ სამი პრინციპის დასაცავად SOCMINT_ს ესაჭიროება ლეგიტიმურობა, რომ იმოქმედოს უფრო თავისუფლად, გარკვეულ შემთხვევებში მისი მოქმედება შეიძლება რისკის შემცველი იყოს. ზოგადად რომ ითქვას ხანდახან რომ უზრუნველყო შენი საზოგადოების კეთილდღეობა გიწევს გადააბიჯო რაღაცეებს. ჯერ კიდე აქამდე იყო სოციალური მედია პოტენციური დარღვევის შემომტანი ფენომენი და ჩამოგითვლით იმ მიზეზებს, რის გამოც შეიძლება მისი გამოყენება სადაზვერვო კუთხით რომ დააკმაყოფილოს ეს სამი პრინციპი:

მრავალფეროვნება; SOCMINT_ს უნარი აქვს იყოს ერთზე მეტ კატეგორიაში ერთდროეულად. გაანალიზოს მთლიანად Twitter_ის ფუნქციონირება როგორც მასობრივი თავშეყრის ადგილი და შეადაროს კონკრეტული პირების გადააგილებას სათვალთავლო კამერების საშუალებით ქუჩაში - CCTV . შევიდეს კონკრეტული პირის BlackBerry_ში და წაიკითხოს მისი მიმოწერა.

გენერალიზება; როცა საჭიროა უსახელო პირების იდენტიფიკაცია და არ გააჩნია არავითარი მინიშნება ამის შესახებ. პირის ფსიქოლოგიური იდენტიფიკაცია და

[Type text]


სავარაუდო ადგილების ან სიტუაციების გამოვლენა, მაღალი ალბათობით, სადაც იქ შეიძლებოდა ყოფილიყო შემჩნეული.

მაშტაბურობა; ეს გულისხმობს ფართო საძიებელი არიალის, ამ შემთხვევაში სოციალური ბაზა იგულისხმება “DATA BASE’’ - უხვი ინფორმაციიდან კონკრეტულ საკითხზე დაყვანა, საძიებელი მაშტაბის შემცირება.

მოქნილობა; ეს უფრო ტექნიკურ მხარე გულისხმობს. სხვადასხვა არსებული ტექნოლოგიების რომელიც ცალ-ცალკე უუნაროა, ვთქვათ სიტყვაზე ოპერაციაში გამოსაყენებლად, მათი გაერთიანება და ფუნქციონირების შეცვლა, გამოსადეგად გადაქცევა იმ მომენტისთვის. რამაც შეიძლება ოპერატიული მისია ტაქტიკურად შეცვალოს და გაამარტივოს.

უხილავობა; როგორც სხვა სადაზვერვო მხარეები უნდა დარჩნენ უხილავი ასევე - SMA (SYSTEMS MULTI AGENTS) ტექნიკა უნდა დარჩეს უხილავნი. ვერ შეამჩნიონ სოციალური ქსელის გამომყენებლებმა მისი იქ ყოფნა.

ფართო საზოგადოებაში მისი აღქმა; SOCMINT_ი არ უნდა იყო მიღებული როგორც საშუალება, რომელიც უთვალთვალებს საზოგადოებას. მის ერთ - ერთ ფუნქციაშიც ესეც შედის და ალბათ ყველაზე პრიორიტეტულია, რომ ის საგოადაოებამ მიიღოს, როგორც მათი დამცველი (დაადგინოს საფრთხის წყარო, აღმოაჩინოს, გამოშკარაოს და მის დაჭერაში თავისი წვლილი შეიტანოს). საზოგადოებამ უნდა იცოდეს რომ მისი ფუნქცონირება გულისხმობს სადაზვერვო სამსახურისთვის ხელის შეწყობას ოპერაციებში და მხოლოდ ამ მიმართულებით იყენებს ის DATA BASE_ს. ამაში დარწმუნებაც მისი ერთ - ერთი ფუნქცია მოვალეობაა.

Hobbes_ის Leviathan_ იდან გამომდინარე, გასაგები შეიძლება იყოს რომ ხელისუფლების პირველი მოვალეობაა უზრუნველყოს სახელმწიფოს უსაფრთხოება. სახელმწიფოს უსაფრთხოება და საზოგადოებრივი კეთილდღეობა გულისხმობს; უზრუნველყოს ნაციონალური უსაფრთხოება და წესრიგი, მოქალაქეთა უფლება კანონის უზნაესობაზე და ეკონომიური და საზოგადოებრივი კეთილდღეობის უზრუნველყოფა. 2011 წელს თავის ლექციაში Dame Eliza Manningham-Buller_ მა MI5_ის ყოფილმა დირექტორმა ეს ღირებულებები და [Type text]


მისი ფასეულობა საერთაშორისო კონვენციის ფარგლებში მოაქცია (articles 2, 5 & 8) ადამიანის უფლებათა დაცვის შესახებ: უფლება არსებობაზე, უსაფრთხოებაზე და თავისუფლებაზე და პირად ცხოვრებაზე. ამის არგუმეტად კი იმას ვიტყვი, რომ ადამიანური საზოგადოების ფუნდამეტალური ცვლილება, ცვლის გაგებას თუ რა არი პირადული და რა არა, რასაც ქმნის საოცლაური მედია.

სოციალური მედია საშუალებების გამოყენება დიდი შესაძლებლობებს იძლევა. SOCMINT_ი უნდა იქცეს სრულუფლებიან წევრად საიდუმლო სამსახურის. რასაც აუცილებლობა და ლეგიტიმურობა საჭიროებს. პირველი გამოწვევა რაც ამ კუთხით დაზვერვას გააჩნია, არის ის რომ უნდა მოახერხოს ჩამოყალიბება როგორც კონკრეტული ორგანო. რაც საჭიროებს ახლებურ უფრო გახსნილ მიდგომებს საზოგადოებასთან და გარკვეული მხრივ უნდა იყო ღია მაგრამ ასევე უნდა გააჩნდეს ფარული მხარეც, რაც ასევე უდაოდ აუცლებლობას წარმოადგენს ამ სფეროში. მაგრამ რომ მოხდეს მისი გაგება საზოგადოებამ უნდა იცოდეს თუ რასთან უწევს SOCMINT_ს გამკლავება (რისი გამოჩენაც არ იქნება ზიანის მომტანი, სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის). ამისათვის კი ხელისუფლებამ უნდა დაიცვას ის კანონიერი უფლებები რომელიც ადამიანს აქვს და ასოცირებული პრინციპების ანგარიშვალდებულება; პროპორციულობა და აუცილებლობა.

* * *დამოკიდებულება კონფიდენციალობის შესახებ - მის პრინციპულობაზე, ხასიათზე, დამოკიდებულებაზე რთულია ობიექტურად შეაფასო, როცა ინფორმაციის ასეთი გავრცელება, ცვლის და აფართოებს საზღვრებს პირადულსა და არაპირადულს შორის და აჩენს კითხვას - რა არი სინამდვილეში საიდუმლო? და SOCMINT_ ის გმოყენება ხელიფულების მიერ არის შეჭრა კონფიდეციალობაში, არის მცდელობა რომ ნაბიჯი აუწყოს საზოგადოების ცვლილებას, გაიგოს როგორ შეიცვალა მისი აზროვნება და ჩვევები. სოციალური ქსელი კი ამის საშუალებას იძლევა და დაზვერვას ამავდორულად მრვალფეროვან საშუალებებს უხსნის სამოქმედოდ, მაგრამ თითოულ მეთოდსაც უნდა ქონდეს თავისი ლიმიტები წესით.

[Type text]


როცა სახელმწიფოს აქვს აღებული პასუხისმგებლობა საზოგადოებაზე ზედამხედველობის უფლება, ეს იმას არ გულისხმობს, რომ გამოიყენოს ‘’COVERT’’- საშუალებები ამისთვის. სახელმწიფომ ისე უნდა მოახერხოს ეს რომ თან ამავდროულად ქონდეს თანხმობა საზოგადოებისგან, რაც უფრო განხსნილი ურთიერთობას საჭიროებს. მაგრამ ამას ასე მარტივად და ზედაპირულად ვერ გადავფარავთ, რადგანაც ყოველი სახელმწიფო განსხვადება მეორისგან და მისი გამოხატულება და აღქმა რა არი პირადული და რა არა განსხვავდება და მისი გაგება სოციალური მედიის, როგორც სადაზვერვო საშუალებად გამოყენება შეიძლება ზიანის მომტანი იყოს თვითონ თავისი საზოგადოებისათვის. კონფიდენციალობა მუტირებას განიცდის და მისი ერთ ჩარჩოში მოქცევაც რთულია რაც უფრო ართულებს ამ პრობლემის გადაჭრის გზებს. უნდა იყოს დაცული ბალანსი სოციალური მედიის დაზვერვაში გამოყენების და სახელწიფო უნდა იღებდეს იმ პასუხისმგებლობას, რომ არ დაარღვევს ადამიანის პირად სივრცეს. მომხმარებელი დარწმუნებული უნდა იყოს იმაში რომ მისი ინფორმაცია დაცულია. ერთ - ერთ მიზეზად ინფორმაციის გასაჯაროების. თუ რამდენად დაუცველია ადამინის პირადი სივრცე შეიძლება იყოს ისიც რომ SOCMINT_ი იყენებს ადამინებს იმისთვის რომ აღკვეთოს ამის საფრთხე. მაგრამ ამის გაკეთება ხდება ადამინთა უფლებების დარღვევით. შეიძლება ითქვას რომ ეს დახურული წრეა, SOCMINT_ი ცდილობს აღკვეთოს დანაშაული და ამისთვის ძველებურ თუ ახლებურ მეთოდებს მიმართავს და საზოგადოება ცდილობს დაიცვას თავისი პირადულობა, როცა ხედავს რომ სახელმწიფო მას არღვევს და იყენებს სათავისოდ. გამოსავლად კი იქცევა კონპრომატზე წასვლა სახელმწიფოდან და საზოგადოებიდან, რომ იპოვონ ურთიერთ გაგება. Sir David Omand_მა თავის წიგნში „Securing the State“ ჩამოაყალიბა რამოდენიმე პრინციპი.

პრინციპი 1. უნდა არსებობდს საკმაო, ღირებული მიზეზი; პირველი პრინციპი მთლიანობაში წარმოგვიდგენს, რომ შეიძლება არსებობდეს საფრთხე, რომელიც SOCMINT_ მა უნდა გადაჭრას რისთვისაც მას შეუძლია გამოიყენოს ხერხები, რაც კანონის ფარგლებს ცდება და შეიძლება ისეთი ზომებიც რაც ხალხში შიშს გააჩენს.

[Type text]


მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს რომ რადგან შეუძლია გაკეთება მან უნდა გააკეთოს ეს. უნდა გააჩნდეს ზღვარი რის იქითაც გადასვლა არ შეიძლება.

ზოგადადაც მაშინ უნდა იყოს SOCMINT_ის გამოყენება დაშვებული, როცა აუცილებლობა მოითხოვს ისიც განსაზღვრულ ჩარჩოში. არ უნდა მოხდინოს თავისი შესაძლებლობების გასაჯარობა და ხშირად გამოყენება, რომ მისი სამომავლო მოხმარება ბანალური (banalization) არ გახდეს.

პრინციპი 2. უნდა არსებობდეს მოტივი; მეორე პრინციპიც პირველის გაგრძელებაა მაგრამ იმის დამატებით, რომ SOCMINT-ის გამოყენება უნდა იყოს გსაჯარობული და ნებართვა მის გამოყენებაზე უნდა გაიცეს სახელმწიფო ორგანოებიდან, მას შეიძლება სხვა ფარული მოტივი გააჩნდეს. ავტორი გულისხმობს, რომ დაზვერვა თავისი ბუნებით არ არის ბოლომდე ჩამოყალიბებული და ამისთვის მისი გაკონტროლება არის საჭირო. (თუ ის არ ემორჩილება თავისზე ზემდგომ ხელისუფლებას, მაშინ ის უმართავი გამოდის და მთლიანად მის არსებობის არსს, აზრი ეკარგება/ეცვლება, ზოგადად ეს დაზვერვა აღარ იქნება).

პრინციპი 3. მეთოდები უნდა იყოს პროპორციული და აუცილებელი; მისი მეთოდები უნდა იყოს საფრთხის პროპორციული. თუ საჭიროა მხოლოდ ფარული თვალთვალი და კონტროლი ეს დასაშვებია მაგრამ არა უმეტეს ამისა. ის რომ უფრო ღრმად არ მოხდეს ჩაძიება და პირადი მიმოწერის წაკითხვა ეს აუცილებობის ზღვარს ცდება და ადამინის პირად სივრცეს არღვევს, როცა ამის აუცილებობა არ არი.

პრინციპი 4. უნდა არსებობდეს ორგანო, რომელიც მეთვალყურობას გაუწევს; უნდა არსებობდეს აუდიტი, რომელიც გასცემს ნებართვას ოპერაციის ჩატარების შესახებ. და გადაწყვეტილებები უნდა მიიღებოდეს ამ ზემდგომი ორგანოს მიერ.

პრონციპი 5. სადაზვერვო სამსახურის გამოყენება უნდა იყო უკიდურესი ზღვარი, თუ აღარ არსებობს ღია გზები ამისთვის; ეს პრინციპი მთლიანად მორალურ მხარეზეა დაფუძნებული თუ იქნება საშუალება, ღია წყაროებით იყოს მოძიებული იფორმაცია ასეც უნდა მოხდეს, ამასთან ერთად იგულისხმება პირადი იფორმაციის გამოყენება თუ ნებაყოფლობით არის გაზიარებული. ფარული ქმედება კი ყველაზე უკიდურესი ზღვარი უნდა იყოს და ისიც მხოლოდ კანონის ფარგლებში.[Type text]


- მე არ ვამბობ რომ ვეთანხმები ამ პრინციპებს (განსაკუთრებით ბოლოს) მაგრამ არის რაღაცეები რაც უნდა იყოს გათვალისწინებული, მაგალითად ზღვარი დასაშვებს და დაუშვებელს შორის (და ისე რომ ვთქვა ეს პრიციპები ნამეტანი იდეალისტურია) უნდა შეიქმნას ბალანსი და მთავარი პრობლემა ისაა რომ ჯერ არ ჩანს ის ადგილი სადაც შესაძლებელი იქნება ამის დაჭერა.

ისევ და ისევ მთავარ მოთამაშედ მე სახელწიფოს მივიჩნევ მაინც (Waltz) და იმის ინტერესებიდან გამომდინარე უნდა მოქმედებეს სადაზვერვო სამსახური. ყველაზე დემოკრატიულ საზოგადოებებშიც არსებობს ფარული სამსახური, რომელიც იმაზე მუშაობს რომ შეინარჩუნოს სახელწიფოს ინტერესები ნებისმიერ ფასად და დაიცვას მისი მოქალაქეები. მაგრამ რა თქმა უნდა ეს არ უნდა იყოს დაფუძნებული პიროვნული შეხედულებებიდან გამომდინარე, თუ როგორ უნდა იმუშაოს ამისთვის დაზვერვამ (მართოს ის ვიღაცამ) და არის შემთხვევბი სადაც შეიძლება სადაზვერვო სამსახური ზღვარს გადადიოდეს -

რუსეთი 2011-12

(სოციალური ქსელები, მიტინგები, ФСБ)

ადრე გვეჩვენებოდა, რომ ინფორმაციული რევოლუცია მაშინ დასრულდა როცა 90_იან წლებში გამოჩნდა პერსონალური კომპიუტერები. სახლებში გაჩნდა მანქანები, რომლის მეშვეობით ინფორმაციის მოძიება სულ რამდენიმე საათში შეიძლება, რაზეც ადრე ალბათ წლები დაჭირდებოდა. უფრო დიდი რევულუცია მაშინ მოხდა, როცა 2000_იან წლების დასაწყისში გამოჩნდა ‘online’ _ რეალობა.

რათქმაუნდა რეალობა არ იყო დაკარგული მაგრამ სოციალურმა ქსელებმა სამუდამოდ შეცვალა ყოველდღიური ცხოვრება. ვინ იფიქრებდა რომ facebook_ ი არამარტო ჩაანაცვლებდა არამედ გახდებოდა კატალიზატორი აღოსავლური

[Type text]


რევოლუციების. მრავალ ქვეყანაში ადამინები ყოველდღე ზიან სოციალურ ქსელში, მაგრამ ყოველ აღებულ საზოგადოებაზე ის თავისებურად მოქმედებს. კრონენგერის უნივერსიტეტის მეცნიერები (ნიდერლანდები) აღიშნავენ თუ როგორ მოქმედებს ის - 1) როგორ ვიყენებთ ინტერენტს 2) რა სახის სოციაულური ურთიერთობები არსებობს 3) ადამიანის პიროვნება ვინც მას იყენებს.

როცა Twitter_ში ან Вконтакте _ში და სოციალურ ქსელლებში გამოხატავენ უკმაყოფლობას და პროტესტს მაშინ რეალური მიტინგზე გადასვლა არ არის ამისგან შორს.

Facebook, Twitter, YouTube და კიდევ სხვა მრავალი მასპინძელი სოციაური საშუალებები, მაღალი პროცენტულობით კონტროლირდება და მეთვალყურეობის ქვეშაა სადაზვერო სამსახურების, როგორც ფასდაუდებელი წყარო ინფორმაციის მიღების. Mediterranean Council for Intelligence Studies’ (MCIS) 2012 Intelligence Studies Yearbook - აღნიშნავს სოციალურ მედიას, როგორც ტექნიკური დაზვერვის ერთ - ერთ პრობლემების გდამჭრელ საშუალებებად ინფორმაციის მოძიებაში. მისი გამოყენება ძირითადად ხდება პროპაგანდის გასავრცელებლად ან ყალბი იდენტურობის შესაქმნელად, რომ ხელი შეუწყოს ფარულ ‘covert’ ოპერაციებს. მაგალითად როგორიც იყო ‘arab spring’ ( რამაც აიძულა დაეწყო ფიქრი იმაზე რომ შეექმნა რაიმე სახის სახელძღვანელო რომ ამ კუთხით დაზვერვა უფრო განავითაროს). შტატების მთავრობა აწარმოებს აქტივისტთა წვრთნებს ‘activist training’ სხვა ქვეყნის მოქალაქეებს შორის, რომ მოხდინონ დესტაბილიზაცია საკუთარ ქვეყანაში, რასაც გულისხმობს - „კიბერ დისიდენტობა„ რაც ფინანსედბა CIA_ისთან ახლო კავშირში მყოფ ორგანიზაციების მეშვეობით - Freedom house – რა თქმა უნდა, შეერთებული შტატების NGO_ების მიზანს კი წარმოადგენს მოახდინოს ამერიკის მიმართ მტრულად განწყობილი ადამიენბის დესტაბილიზაცია. კიბერ დისიდენტები ასევე იყვნენ გამოყენებულნი NATO_ს ოპერაციის დროს ლიბიაში 2011 წელს. (Operation UNIFIED PROTECTOR) დასავლური სადაზვერვო საშუალებები ინტენსიურად მუშაობდნენ რომ მოეპოვათ საჭირო ინფორმაცია სოციალური მედია საშუალებებიდან, როგორიცაა მაგალითად Twitter_ი რაც იყო მთავარი მიზანი თავდასხმებისთვის. შეიქმნა გამოგონილ აჯანყებულთა მთელი არმია, რომელიც მოითხოვდა

[Type text]


მომხდარიყო საჰაერო დარტყმები. ამ ომის პერიოდში დასავლური მედია საშუალებები მათ შორის კატარის - Jazeera - იყენებდნენ არ არსებულ / ყალბ tweets _ებს, რაც იყო ამ ოპერაციისთვის დეზინფორმაციის გავრცელების საშუალება. ასევე ცნობილი გახდა რომ შეერთებულმა შტატებმა ხელშეკრულება დადო HBGary - სთან რომელიც შექმნიდა პროგრამას, რის მეშვეობითაც შესაძლებელი იქნება შეიქმნას ყალბი profile_ები რის მეშვეობითან მოხდება, მანიპულირება და საზოგადოებრივი აზრისთვის მიმართულების მიცემა გარკვეულ საკითხებში თუ ის მნიშვნელოვანია, რაც ასევე პროპაგანდას გულისხმობს. რა თქმა უნდა ასეთი პროპაგანდა იქნება ადაპტირებული იმ ენაზე რა ენაზეც ის საჭირო იქნება. თუ ამას დაუმატებთ smartphone _ ებს და ისეთ სოციალურ ქსელებს როგორიცაა Facebook_ი და Google_ი რის იფომრაციებზე არიან დაყრდნობილნი რაც ინტერნეტში მოიპოვება.

ბრიტანეთის სადაზვერვო სამსახური ცდილობს (უფრო სწორედ ითხოვს კანონს) რის მერეც მას ექნება უფლება შეაგროვოს მონაცმემები პირადი იფორმაციიდან და წაშალოს. მთავრობას უნდა რო გააჩნდეს იფორმაცია პირად ზარებზე, მიმოწერაზე, რა ვებსაიტებს იყენებს მომხმარებელი, რისი გაკონტროლებაც Facebook_ით და Twitter_ით იქნება შესაძლებელი. ასევე იფორმაცია ბრიტანული მედია საშუალებებიდან. ამ ინიციატივას უწოდეს (Communications Capabilities Development Programme) - ამ გეგმის მომზადება კი მოხდა MI5_ის, MI6_ის და მთავრობის საკომუნიკაციო შტაბის (GCHQ) მეშვეობით, ეს ორგანო პასუხიმგებელია სადაზვერვო სიგნალებზე და ინფორმაციის უტყუარობაზე გაერთიანებული სამეფოსთვის და მისი სამხედრო ძალებისათვის. იდეაში ამ გეგმის წარდგენა უნდა მომხდარიყო 2012 წლის მაისის დედოფლის გამოსვლაში. ეს იმავე გეგმის ინტერპრეტაციას წარმოადგენს, რომელიც წარადგინა ლეიბორისტულმა პარტიამ 2009 წლეს მაგრამ საზოგადოების პროტესტმა ეს საკითხი გადადო გვერდზე. რასაც მოჰყვა ოპოზიციური კონსერვატიული პაარტიდან კრიტიკა მცდელობაში რომ მათ გამოეყენებინათ პირადი ინფორმაცია.

- ზემოთ მოყვანილი მაგალითები კარგად წარმოაჩენენ თუ როგორ მუშაობენ დასავლური სადაზვერვო სამსახურები ან რა პრობლემებს შეიძლება წააწყდნენ მუშაობის დროს და რა მოქმედებებზე მიდის იმისათვის რომ დაიცვას თავისი

[Type text]


ქვეყნის ინტერესები. ამ მაგალითებს შეგვიძლია ასევე (გარკვეულ კონტექსტში) მივაკუთნოთ ბოლო წლებში გავითარებული მოვლენები რომელიც, ჩვენს ჩრდილოეთ მეზობელ ქვეყანაში განვითარდა და მისი სცენარი ჩვენთვის უფრო საინტერესო იქნება შესადარებლად სხვა სადაზვერვო სამსახურებთან და როგორც SOCMINT_ ის ერთ -ერთი უახლესი შემთხვევა თუ როგორ იფუნქციონირა მან -

საპროტესტო გამოსვლები - რუსეთში 2011 წლეს დაიწყო და 2013 წლამდეც გასტანა. საპროტესტო გამოსვლების მიზეზად იქცა 2011 წლის 4 დეკებმერს ჩატარებული საპარლამენტო არჩევნები, რაც გაგრძელდა 2012 წლის 4 მარტის არჩევნებამდე, სადაც ვლადიმერ პუტინი კვლავ ქვყენის პრეზიდენტად იქნა არჩეული. აქციის მონაწილეები აცხადებდნენ, რომ არჩევნები იყო ფალსიფიცირებული და ხდებოდა ეს ყველაფერი დიდი დარღვევების ფონზე. ერთ -ერთ მთავარ ლოზუნგს წარმოადგენდა ‘’სამართლიანი არჩევნები’’ - За честные выборы! - გამომსვლელთა სიმბოლოს თეთრი ლენტა წარმოადგენა, რაც იყო გამოხატულება პრეზიდენტის და მთავრობის წინააღმდეგ.

4 დეკემბერს დაწყებულმა აქციებმა სათავე აიღეს მოსკოვიდან და სანკ - პეტერბურგიდან. 2011 წლის 10 დეკემბრისთვის აქციის მაშტაბურობამ 99 ქალაქი მოიცვა და 42 ქალაქი საზღვრებს გარეთ. მოსკოვის მიტინგი - Болотной площади - მოედანზე გახდა ბოლო ათწლეულების ყველაზე მრავალრიცხოვანი გამოსვლა რუსეთში ( 1990 წლები შემდგომ). 2012 წლის 4 თებერვალს კვლავ განმეორდა მასობრივი გამოსვლა რამაც მთლიანად მოიცვა მოსკოვის ქუჩები. 26 თებერვალს კი გაიმართა აქცია სახელწოდებით - Большой белый круг - მისი მონაწილეები გამოვიდნენ პლაკატების და ლოზუნგების გარეშე, (ხელში თეთრი ბუშტები ეჭირათ) და ხელის ჩაკიდებით გააკეთეს დიდი წრე, მედია საშუალებების განცხადებით მხოლოდ ამ აქციაში მონაწილეობდა 34 000 ადამიანი. საპრეზიდენტო არჩევნების შემდგომ 10 მარტს კვლავ დაიწყო გამოსვლები სადაც 10000_დან 30000_მდე გამომსვლელი იყო. 2011 – 2012 წლის მოვლენებს უწოდეს “Снежная революция’’ - ამის შემდგომ მოხდა გამომსვლელთა რაოდენობის სწრაფი ვარდა.

[Type text]


შეფასებები და მოსაზრებები

ერთ - ერთი პირველი ვინც გააპროტესტა არჩევნების გადაწყვეტილება იყო საბჭოთა კავშირის პირველი პრეზიდენტი მიხაილ გორბაჩოვი. თეთრი სახლის პრეს მდივანმა ჯეი კარნიმ დადებითად შეაფასა მიტინგები, როგორც დემოკრატიული ფასეულობების მხარდამჭერ ნიშნად.

აქციების შემდგომ შეფასებების გაკეთებისას ბევრმა დამკვირვებელმა განაცხადა, რომ ეს პროცესები იყო გამოხატულება იმისა თუ, როგორ დაიღალნენ ისინი პუტინის მართველობით და მისი მთავრობით. The Washington Post_მა გამოსვლები შეაფასა, როგორც იმ შეცდომების საბოლოო შედეგი რაც დაუშვა არჩევნებამდე პუტინმა და მისმა პარტიამ.

გერმანული გაზეთის - Süddeutsche Zeitung - შეფასებებით: საპრეზიდენტო არჩევვნების შემდგომ მომხდარი გამოსვლების შეფასება როგორც „რევოლუციად’’ არ შეიძლება, 10 000 იანი ადამინის დემონსტრაციაც შეიძლება დაიკარგოს ქალაქში, რომელიც ბევრად დიდია ლონდონზე, პარიჟზე და ბერლინზე. უფრო მცირე მაშტაბებში 200 000_მა ადამიანმა საქართველოში ვერ შეძლო პრეზიდენტის გადაყენება 2007 წლის მოვლენებში... აქედან გამომდინარე რუსეთი იმდენად არ დგას რეჟიმის ცვლილების გზაზე, როგორც დასაწყისზე ხანგრძლივი ცვლილებების პროცესებისა.

შონ უოლკერმა - The Independent -დაწერა: 10 დეკემბრის აქციებმა ყველაზე დიდი მაშტაბურობა მიიღო გამოსვლების მხრივ იმ პერიოდში, რა პერიოდშიც პუტინი არის სათავეში. მაგრამ მთავარ საკითხს წარმოადგენს, თუ რა იქნება შემდგომ? მართალია ყველა გამომსველი სტატუსკვოს მომხრეა, მაგრამ აქედან ძალიან ცოტა თუ უჭერს ოპოზიციის მარგინალურ ლიდერებს მხარს, როგორებიც არიან Борис Немцов და Алексея Навального ერთადერთი ადამიანი რომელსაც

[Type text]


არ გააჩნია არავითარი პოლიტიკური გამოცდილება, მაგრამ ხალხის დიდი მხარდაჭერა გააჩნია. ასეთი მრავალრიცხოვანი აქციის ჩატარება მოსკოვში გასაოგნებელია - ეს იმას ნიშნავს თუ რომ ბატონი პუტინი მზადაა, შეეგუოს პატარ - პატარა განსხვავებული აზრების გაჩენას საზოგადოებაში. თორე ისე მცდელობები აღეკვეთათ გამოსვლები მაგაზე ძალოვან ორგანოებს, მცდელობა არ დაუკლიათ იქნებოდა ეს მუქარები თუ სხვა რაიმე საშუალებები.

ენდრიუ ოსბორნი - The Daily Telegraph - ერთი კვირით ადრე ვერავინ წარმოიდგენდა რომ 10 დეკემბერს ასეთი რამ შეიძლება მომხდარიყო, ადრეც იყო გამოსვლები მაგრამ ამას არავინ არავითარ მნიშვნელობას არ ანიჭებდა, და არც მთავრობა წუხდებოდა ამით. მაგრამ ამჯერად ყველაფერი სხვანარად იყო 10 000_ობით ადამიანი, რომელსაც სულ არ აინტერესებდა პოლიტიკა ყველა გარეთ იყო გამოსული, პოლიციას მისი უნარიც არ ქონდა რაიმე რომ გაეკეთებინათ, უბრალოდ უნდა მდგარიყვნენ და ეყურებინათ ხალხისთვის.

დანიელ სენდფორდი - BBC News - საერთაშორისო ფონთან შედარებით 10 000_იანი მიტინგი არაფერია, მაგრამ მოსკოვის შემთხვევაში ეს ძალიან ბევრია. ვლადიმერ პუტინს აქამდე არასდროს არ ქონია საშუალება ასეთ რამეს დაპირისპირებოდა. იმ წლების მანძილზე რაც მთავრობაშია ის მიეჩვია, რომ რუსეთის ყველაზე ცნობილი და გავლენიანი პოლიტიკოსია. ამ სიტუაციის შეფასების მნიშვნელობა წარმოუდგენელია - შეიძლება ეს არ იყო ისეთი მოვლენა რითაც ბოლო მოეღებოდა ვლადიმერ პუტინს და მის მთავრობას, მაგრამ ეს ყველაზე საფრთხილო ნიშანია ბოლო 12 წლის მანძილზე რაც მომხდარა.

მარიამ ელდერ - The Guardian - თვლის რომ მთავრობა წავიდა დათმობებზე, რაც იმით გამოიხტება რომ უფლება მისცეს საპოტესტო აქციების ჩასატარებლად და ეს ყველაფერი ყველა სამაუწყებლო არხზე შუქდებოდა.

სოფია კიშნოვსკი - The New York Times - აღნიშნავს : მართმადიდებელი ეკლესია, რომელიც მხარს უჭერდა და ასე ვთქვათ საყრდენი იყო ვლადიმერ პუტინის და მისი პარტიის, მოულოდნელად ძალიან კრიტიკულად მიუდგა არჩევნების თემას. პატრიარქი კირილი მოუწოდებდა სიმშვიდისკენ, მაგრამ ამავდროულად აღნიშნავდა ადამიანთა უფლებას აზრის გამოთქმაში.

[Type text]


პოლიტოლოოგიის პროფესორი ლოს - ანჯელესის უნივერსიტეტიდან - დენიელ ტრეისმანი - აღნიშნავს ერთ ტენდენციას; როცა ავტორიტარული ლიდერები ატარებენ საინტერესო ეკონომიკურ პოლიტიკას და ეჯახებიან იმ საშუალო კლასს რომელზეც ისინი ზრუნავდნენ ამით ხდებიან საკუთარი წარმატების მსხვერპლნი. რუსეთში ათწლიანი სანავთობო ბუმის დროს (2000_დან 2008 წლებამდე) ხელფასების ზრდა ინფლაციის დონეს მოერგო, რომელიც საშუალოდ წელში 15 % _ით იზრდებოდა. მსოფლიო კრიზისის შემდგომ 2008 წელს, ზრდა 1.3 % _მდე ჩამოვიდა წელში. ამჟამად რუსეთის მესამედი მოსახლეობა ითვლება საშუალო კლასად, და იმის მიხედვით თუ როგორ იზრდება შემოსავლის რაოდენობა იმის ანალოგიურად იზრდება ხალხის უკმაყოფილება და გამოხატავენ თავიანთ უკმაყოფილებას პოლიტიკური სისტემის მიმართ. „ადამინები კარგი მანერებით, რომელთაც ნახეს სამყარო და უყურებდნენ ყველაფერს მოდური სათვალეებით ... მოკლედ რომ ითქვას ის ადამიანები რომელნიც სარგებელს ნახულობდნენ და თავისი წილი ქონდათ სახელმწიფოდან სანავთობო ბუმის შემგომ“ .

საბოლოოდ მრვალი დამკვირვებელი ამ პროცესებზე თანხმდება იმაზე, რომ ამ ყველაფერს უნდა უწოდოთ სხვა თუ არაფერი - бунтом сытых и кое-чем недовольных - უკმაყოფილო ადამიანები.

ამასთან ერთად არ არსებობდა, არ გააჩნდათ ერთი იდეა, რის გარშემო შეეძლოთ ამ ხალხს გაერთიანება, არ ქონდათ პროგრამა. ტომი ხელპინის - The Times - აზრით; დემონსტრანტები ერთიანნი იყვნენ იმ აზრში რომ არჩევნება არასამართლიანად ჩაიარა, თუმცა მათ არ გააჩნიათ ერთიანი აზრი თუ როგორ უნდა ყოფილიყო ამ მოძარაობის მიზანი.

თვითონ ქუჩის გამოსვლების ორგანიზატორებს — Немцов, Каспаров, Касьянов — მოქალაქეები არ ენდობიან. მათი რეიტინგი არ აღემატება სტატისტიკურ მინიმუმს და ღია უნდობლობას უცხადებს მოსახლეობის 59 % _ ი. Алексей Навальный - პოპულარულია ისიც მხოლოდ სოციალური ჯგუფების გარკვეულ ნაწილში. ასეთ დასკვნას აკეთებს - Российская газета - მათი გავლენა მიტინგებზე ნამდვილად გადაჭარბებულია და საპრეზიდენტო არჩევნებამდე მინიმუმადე დავა. ( ეს მინიმუმი კი როგორც ზემოთ იყო ნახსენები 10 – 30 ათასიან გამომსვლელთა რიცხვში მერყეობდა). ოპოზიციას არ გააჩნია ქარიზმატული [Type text]


ლიდერები და ამიტომაც ისინი ვერ ცდებიან დეკლარაციულ განცხადებებს. დამოუკიდებელი ფონდის ვიცე - პრეზიდენტის განცხადებით ‘’ Центр политических технологий „ Сергея Михеева - პროტესტული გამოსვლები გამოიყენება მხოლოდ პირადი ეგოისტური მიზნებისათვის.

New Yorker_ის განცხადებით საპროტესტო გამოსვლას უფრო საფესტივალო სახე ქონდა ვიდრე საპროტესტო. Time _ი Единой России _იადან წყაროებზე დაყრდნობით წერს; მთავრობას გააჩნია განზრახვა შექმნას მარიონეტული პარტიები, რომ მოახდინოს ოპოზიციის ყურადღების გადატანა. ამ პარტიებს კი უხელძღვანელებენ პირები რომლნიც პუტინის ერთგულნი არიან. ამ აზრს The Independent _იც ეთანხმება. Time _ი იმასაც აღნიშნავს რომ გამოსვლები ქუჩის გართობას უფრო გავს ვიდრე რევოლუციას.

საბოლოოდ ისე დამთავრდა რომ, გამომსვლეთა რაოდენობა უფრო და უფრო მცირდებოდა და დარჩნენ მხოლოდ რადიკალური მემარცხენეები. მასის უმრავლესობამ კი გაიაზრა რომ პუტინის კვლავჟამინდელი მოსვლა მთავრობაში გარადაუვალი იქნებოდა, ერთადერთი რაც მათ მოახერხეს იყო, რომ ამ გამოსვლებით ჩააფიქრეს კრემლი თუ რას უნდა ელოდნენ სამომავლოდ. მიზეზს იმისა რომ ადამიანთა ასეთი მაშტაბური გამოსვლები კრახით დასრულდა, ალბათ ისევ წარმოადგენს არაორგანიზებულობას და როგორც აღნიშნეს მსოფლიო მედია საშუალებებმა საერთო კურისის არ ქონას, რაც უნდობლობას იწვევდა. ეს ყველაფერი კი დაიწყო სოციაულ ქსელებიდან, ოდესღაც გასართობი საშუალება უცებ იქცა უკმაყოფილების და პროტესტის გამოხატვის საშუალებად. და ხელისუფლების სოციალური კრიტიკა „სატირა“ - 2010 წლიდან დაიწყო, სწორედ ეს სატირა იყო გამოსული ქუჩებში 2012 წელს და არა რაიმე პოლიტიკური ახალი იდეა, რაც ასევე იყო გამომსვლეთა ლოზუნგებში ასახული - Почему Ходорковский

сидит в тюрьме, а Медведев в Твиттере?, Путин, хватит чуровать - და ასე შემდეგ. თუ შევაფასებთ რეალურ იდეებს და იმ იდეებს რომლითაც ხალხი იყო გამოსული პროცენტულად შეიძლება ასე გამოიყურებოდეს 30/70. საბოლოოდ მაგიტომაც მიიღო ამ გამოსვლებმა ირონიული სახე რასაც აღნიშნავენ მსოფლიო მედია საშუალებები. [Type text]


სოციალური ქსელების ფუნქციას ამ ყველაფერში, წარმოადგენდა როგორც შეკრების ადგილს და ინფორმაციის გაგების საშუალება თუ რა დროს ტარდებოდა აქცია და თუ რამდენი ადამინი იყო აქციაზე. (იმასაც ავღნიშნავ რომ ასეთი მოვლენების დროს ყველა პოლიტიკურ ანალიტიკოსად იქცევა, რაც ინტერნეტის ასე ვიტყვი ერთ - ერთი ხიბლია). ამიტომაც სოაციალურ ქსელი არ წარმოადგენს მარტო საშუალებას სიტუაციის აღწერისა, არამედ მის ანალიზსაც. კითხვის საგნად რჩება მხოლოდ ის თუ რამდენად ობიექტურია გამოთქმული აზრი და რამდენად პროფესიულადაა ის განხილული.

უდაოა ის ფაქტი რომ ინტერნეტი ყველაზე კარგ საშუალებას წარმოადგენს ხალხის ინფორმირებისთვის თუ როდის იგეგმება აქცია ან რა მიმართულებით ჩაივლის ის ქუჩებში. ამისთვის ყოველ ჯერზე სოციალურ ქსელებში იქმნება ჯგუფები Facebook_ზე მაგალითად, რაც უფრო პრივატულ სახეს აძლევს მიმდინარე მოვლენების მიმოხილვას იდეაში. რეალურად ასეთი ორგანიზებულობა რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს ხელს უწყობს მთავრობას, ვის წინააღმდეგაც იგეგემება ეს ყველაფერი - იმ თემიდან გამომდინარე რაზეცაა საუბარი ანუ სოციალურ მედია დაზვერვაზე - მისი დახმარებით ადვილად დგინდება ზუსტი რაოდენობა გამომსვლელებისა, თუ რა მიმართულებით შეიძლება მათ იმოძრაონ ქუჩებში, რისი ანალიზი კი იძლევა საშუალებას ზუსატად გამოთვალო რა რაოდენობის ძალების მობილიზება დაგჭირდება ქუჩებში, რომ ხალხი გააკონტროლო. ძალოვანი უწყებების ასეთი მობილიზება კი მოქმედებს გამომსვლელებზე, გარკვეული ფსიქოლოგიური მომენტია, მათი ემოციური მუხტი მეორე პლანზე გადადის და მათი მოქმედება უფრო საფრთხილო ხდება, რაც აევე ხდებოდა რუსეთის აქციათა მაგალითში.

- კარგად ჩანს ის გარე სახე და ფაქტორები რამაც იმოქმედა რუსეთის აქციებზე, სოციალური ქსელები, როგორ გახდა ის კატალიზატორი ქუჩებში გამოსვლებისა, როგორ განვითარდა ის და როგორ დასრულდა. ჩნდება კითხვა თუ რა ზომები მიიღო ხელსუფლებამ ამის აღსაკვეთად, რაც ფარულ ქმედებებსაც გულისხმობს, რაც გვაბურნებს იმ თემასთან რაც არის ჩვენი განხილვის საკითხი –

[Type text]


ხელისუფლების რეაქცია

იმ დროინდელმა ჯერ კიდევ რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტმა დიმიტი მედვედევმა, განაცხადა, რომ დაიწყებდა საარჩევნო პროცესების გამოძიებას თუ რამდენად სამართლიანად და დარღვევების გარეშე ჩაიარა მან, ეს განცხადება საზოგადოებამ ცინინიკურად აღიქვფა და თავისი დამოკიდებულება პრეზიდენტის Facebook- გვერდზე გამოხატეს. 2011 წლის 22 დეკემბერს მან უწოდა წინ გადადგმული ნაბიჯი და რეფორმად მიიჩნევდა, რომ არჩევნების გზით მოხდა მისი პაარტიის თავიდან არჩევა .

პრემიერ მინისტრმა ვლადიმერ პუტინმა განაცხადა; ჩვენ ხალხს არ ჭირდება ისეთი არეულობები როგორიც მოხდა ყირგისტანში ან უკრაინაში . პუტინის წარმომადგენელმა დიმიტრი პესკოვმა განაცხადა, რომ თუ არჩევნების საქმეს წაიღებდნენ სასამართლოში ოპოზიციის წარმომადგენლები თავისი ფაქტებით და მტკიცებულებებით, ეს არჩევნების ხმების ალბათ მხოლოდ 0.5%_ს შეადგენს ჯამში ამიტომაც აზრი არ აქვს ამის გასაჩივრებას საბოლოოდ შედეგი მაინც იგივე იქნება. 2011 წლის 15 დეკემბრის სიტყვის თქმის დროს პუტინი ამტკიდებდა, რომ გამოსვლები მოწყობილი იყო ყოფილი რუსეთის მრჩევლის და ყოფილი უკრაინის პრეზიდენტის ვიქტორ უშენკოს მიერ, რომელსაც სურდა არანჟისფერი რევოლუციის რუსეთში გადმოტანა. ასევე პუტინი იმასაც არ გამორიცხავდა, რომ ამ ყველაფერთან გარკვეული ძალები არიან მიკუთნებული დასავლეთიდან. 2011 წლის 27 დეკემბერს მან თანამდეგობიდან გადააყენა ვლადიმირ სურკოვი, რომელსაც ევალებოდა რუსეთის მოდერნიზაცია და განვითარება. ის კვლავ რჩება როგორც ვიცე - პრემიერ მინისტრი, მაგრამ ქვეყნის სამომავლო განვითარების საკითხებში ვეღარ ჩაერევა. პუტინმა ასევე შესთავაზა, რომ დიალოგის დაწყება დემონსტრატორებთან ინტერნეტში შეიძლება პროდუქტიული იყოს, მაგრამ ასევე აღნიშნა რომ სანამ პროტესტანტები პროტესტს გამოხატავენ ამას აზრი არ აქვს რასაც - Brownian motion - უწოდა. (რაც მიკროსკოპიული წარმონაქმნების, ატომების მაგალითად გაურკვეველ მოქმედებას ნიშნავს, მყარ სხეულში გაჩენილ სიხთხისებრივ ან აირად წარმონაქმნს რომელიც სითმოზე რეაგირებს. ბრაუნინსკის მოძარაობა არასდროს არ ჩერდება და სულ მიმდინარეობს).

[Type text]


სამი ყოვეშემთხევაში დასავლური მაუწყებლის the BBC, CNN and Bloomberg _ის უფლებები გადაცემაზე ინფორმაციის, მოსკოვიდან შეჩერებული იქნა მთავარი პროვაიდერის აკადო ტელეკომის მიერ 2012 წლის 12 ივლის. მიუხედავად იმისა რომ ეს მოქმედება არ უკავშირდებოდა საპროტესო გამოსვლებს და უბრალოდ ლიცენზიის ვადის გასვლის სახე ქონდა, ალექსეი ნავალნიმ დაუკავშირა ეს სამი დღის წინ პუტინის მიერ გაკეთებულ განცხადებას, რომ „ რუსული პოლიტიკა ხშირად განიცდის იმ ფაქტს , რომ მას ცალმხრივად უყურებენ და მის ცალმხრივ სურათადად აღიქვამენ’’.

- საინტერესოა როგორია რუსლული პოლიტიკის მეორე მხარე -

ინფორმაციის თანახმად რომელიც Wall Street Journal_მა გამოაქვეყნა, რუსული უსაფრთხოების სამსახური (FSB) - მოითხოვდა სოციალური ქსელისგან - Vkontakte - რომ დაებლოკა ყველა ის ოპზიციური გვერდი რომელიც არსებობდა და ხელს უწყობდა აქციების მასობრივ ორგანიზებაში. რასაც ასევე ადასტურებს და ავრცელებს - Reuters_ი, მის სტატიაში ლაპარაკია; “ 45 000 მოსკოველზე რომელიც ჩართულნი არიან Facebook_სა და Vkontakte_ში რომ შეურთდნენ და მოძრაობაში მოიყვანონ საპროტესტო გამოსვლა, რომლნიც არჩვენბს გადაწყვეტილებას აპროტესტებენ. „ ვლადიმირ ციპლუჰინი საიტ Vkontakte_ს ადმინისტრატორი ადასტურებს რომ მან მიიღო მოთხოვნა ФСБ _ გან რომ დაეხურა გვერდები სადაც გამოიხატებოდა ანტისახელმწიფოებრივი განწყობა. რაზეც მათ უარი მიიღეს. ვლადიმირ ციპლუჰინს არგუმენტად მოყავს ის, რომ მათ არ შეუძლიათ ამის გეკეთა იმიტომ რომ ზოგიერთი ინდივიდუალური მომხმარებელი წერს და საუბრობს იმ ძალადობებზე, რაც მათზე ხორციელდება. მაგრამ მაინც ერთ -ერთი დამაარსებელი სოციალური საიტის Vkontakte - პაველ დუროვი აღმოჩნდა სპეც სამახურების დაქვემდებარებაში და აწვდიდა ინფორმაციას საპროტესტო მოძრაობებზე სოციალურ ქსელში, რის შემგომაც გარკვეულ ჯგუფებში და ბლოგები გახდნენ საიდუმლო კიბერშეტევების მსხვერპლნი. როცა Reuters_მა ამ კითხვით მიმართა სათანადო ორგანმოებს ФСБ_მ ის უპასუხოდ დატოვა.

Reuters_ი თავის სტატიაში აღნიშნავს რომ ბევრ ბლოგერს ეშინია, იმის რომ სახელწიფო შეეცდება დახუროს იფორმაციის გავრცელების საშუალებები, რაც შემდგომ დღეებში გამოჩნდა. „ ახლა დამოკიდებულება ჰაკერებსა და [Type text]


სახელწიფოს შორის უფრო ცხადი გახდა“ აცხადებს - ანდრეი სოდატოვი - რუსული დაზვერვის ექსპერთი, Agentura.ru _დან. „ ჩვენ ცხადად ვხედავთ პანიკას, მათ არ იციან თუ როგორ უნდა შეაჩერონ Facebook_ი.“ სოლდატოვი იმასაც ამბობს რომ, რუსული დაზვერვის მრავალი თანამშრომელი ხედავს სოციალურ მედია საშუალებებს, როგორც დასავლეთის იარაღს რომ შეცვალოს რეჟიმი. 2012 წლის დასაწყისში ასევე იყო ზარი Gmail, Hotmail და Skype_ის მიმართულებითაც. მაგრამ პუტინმა თავის განცხადებაში აჩვენა რომ მას არ აქვს რაიმე გეგმა რომ ბზარი გააჩინოს ინტერნეტში, 2012 წლის არჩევნებამდე.

რუსეთის კიბერ დანაშაულებებთან ბრძოლის სამსახურის უფროსი აცხადებს მაიორი ალექსეი მოშკოვი თავის განცხადებაში; „ჩვენ ვაცნობიერებთ რამდენად საშიშია ეს ყველაფერი, ჩვენ გვახსოვს რაც მოხდა გასულ წელს, რა ლოზუნგებით იყო გამოსული ხალხი ქუჩაში ამიტომაც მივმართავთ ზომებს რომ ავიცილოთ თავიდან შემდგომი უწესრიგობები“.

მაგალითები და განცხადებები მოყვნილია Reuters_ის სტატიიდან ავტორები; Amie Ferris-Rotman და Mark Trevelyan

- კიდევ ერთ მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ Роман Доброхотов_ის სტატია - В чем обвиняет ФСБ организатора facebook-группы простестных митингов?

სტატიის ავტორი ლაპარაკობს იმ პერიოდზე, როცა აქციები ჯერ კიდევ ახალი დაწყებული იყოს, მას დაუკავშირდა Илью Клишина – Facebook_ზე გვერდის შემქმნელი სადაც წევრთა რაოდენობა უკვე 20 000 აჭარბებდა. გვედრის შემქმნელის თქმით მას დაუკავშირდნენ ФСБ_ს თანამშრომლები და დაიწყეს მასზე ზეწოლა. შემდგომ კი როგორც გაირკვა ის დადანაშაულებული იყო ეთნიკური შუღლის პროვოცირებაში.

გვერდის შემქნელი ლაპრაკობს, რომ ზეწოლა ასევე ხორციელდებოდა მის მშობლებზე, მის დედას ჯერ დაუკავშირდნენ ФСБ_დან და მოთხოვეს თუ რატომ არ გამოცხადდა დაკითხვაზე, რომელის შესახებაც მან არ იცოდა, კლიშინმა აუხსნა

[Type text]


დედამის რომ წინასწარ დაბარების გარეშე მათ არ ქონდათ უფლება მისი დაბარების. მეორე დღეს დაუკავშირდნენ მის მამას და ასევე დაიბარეს ოღონდ ამჯერად შვილის საქმესთან დაკავშირებით, კლიშინის მამა გამოცხადდა დაკითვაზე და ნახევარი საათი გაატარა რაღაც უაზრო კითვების გაცემაზე.

სტატიის ავტორის კითხვაზე თუ რაში მგომარეობდა ბრალდება?

კლიშინმა უპასუხა; რომ საქმე სულაც არ ეხებოდა მის პოლიტიკურ აქტიურობას საქმე იმაში იყო რომ მან ეთნიკური შუღლი გააღვივა როცა 3 - 4 იანვარს იმყოფებოდა კაზანში იმ პერიოდში კი მას ორგანიზაცია За честные выборы _ წერვები დაუკავშირდნენ მაგრამ იმ პერიოდში ვერ მოხერხა შეხვედრა. ერთადერთი ძალოვანი შეხება ძალოვან უწყებებთან ქონდა იქ ყოფნის პერიოდში, როცა პოლიციელს გზა კითხა.

“ძალოვანი უწყებების ამაზე ბრალდება კი აბსურდულია იმიტომ, რომ თვითონ ვმონაწილეობდი ანტიფაშისტურ მიტინგში. ერთადერთი ლოგიკური ახსნა იმაში მდგომარობს რომ უნდოდათ ზეწოლის მოხდენა მშობლებზე, რითაც მაიძულებდნენ ჩემი სოციალური აქტიურობის შეწყვეტას. მამაჩემმა ისიც აღნიშნა რომ გამომძიებლებმა ისეთი დეტალებიც იცოდნენ რაც წესით წარმოუდგენელია, რომ ცოდნოდათ და საუბრიდან გამომდინარე მიანიშნეს რომ მათ საუბრებს უსმენდნენ.’’

ძირითად მიზანს ის წარმოადგენდა რომ კლიშინზე ზეწოლით ისინი შეაჩერებდნენ სოციალურ ქსელში აქტიურობას. კლიში გახლდათ Facebook_ის გვერდზე პირველი ჯგუფის შემქმნელი, შემდგომ მას დაუკავშირდნენ რუსული Facebook_დანაც და მათი შეთანხმებით მათ დაახმარეს კიდე რამოდენიმე მოდერატორი, რომ უფრო აქტიურად ემუშავა მის გვერდს. რაც იყო ძირითადი მიზეზი ამ ყველაფრისა, კლიშინის ჩამოშორებით ისინი მთელ მათ ქსელს მოშლიდნენ.

ისიც აღსანიშნავია, რომ გასული წლის 12 ნოემბერს რუსეთის ფედერაციის უმაღლესმა სასამართლომ დაამტკიცა სპეციალური სამსახურების უფლება, რომ მათ შეეძლებათ აწარმოონ მოსმენები იმ პირებზე ვინც მონაწილეობს საპროტესტო გამოსვლებში, ასეთი ერთ - ერთი გახდა დეპუტატი Максим Петлин - რომელმაც მიიღო მონაწილეობა სოლიდარობის აქციაში. უმაღლესი სასამართლოს მონაცმეცემების მიხედვით 2007 წლიდან სასამრთლოს მიერ იყო გაცემული 265 [Type text]


937 სანქცია მოსმენის საწარმოებლად. რაც ასევე ელეკტრონული მიმოწერის შემოწმებასაც გულისხმობს. 2011 წლის შემდგომ ასეთმა სანქციემბა იმატა და რაოდენობრივად შეადგინა 466 152, რაც 75 %_ით მეტია.

ამ იფორმაციის გამვრცელებლად Forbes _ სი მოგვევლინა. ავოტრები; Андрей Солдатов და Ирина Бороган

Forbes_სი ასევე აღნიშნავს, რომ ასეთი ოპერაციისათვის რუსული სპეცსამსახურები იყენებემ პროგრამას რომელსაც СОРМ_ს უწოდებენ. ასეთი ანალოგი დასავლეთშიც არსებობს, მაგრამ ამისთვის მათ LI _ ის გავლა მოუწევთ ანუ (Lawful Interception) - რაც იმას გულისხმობს, რომ დასავლური სპეც სამსახურები სასამართლოსგან მიღებულ ორდერს ელოდებიან, რომელიც მტკიცებულებებზე დაყრდნობითაა მოპოვებული, რასაც უგზავნის ოპერატორს რომელიც შემგომ აწვდის ინფორმაციას კონკრეტულ პიროვნებაზე. რუსეთში ФСБ_ს შემთხევაში ყველაფერი სხვანაირადაა, სპეც სამსახურებმა ასევე უნდა მიიღონ ორდერი, უბრალოდ ისინი მას თავისი უფროსის გარდა არავის აჩვენებენ და მათ ასევე გააჩნიათ პროგრამა - ПУ СОРМ - რომლითაც ოპერატორზე გვერდის ავლით აწარმოებენ მოსმენას.

განსხვავება იმაში მდგომაროებს როგორც დაინახეთ, დასავლური სპეცსამსახურების მოსმენას ოპერატორი აკონტორლებს, რომელიც საქმის ყურშია და მას აქვს უფლება შეაჩეროს ეს მოსმენა, ამის შემდგომ კი რომ დაჭირდეთ კიდე მოსმენის ჩატარება მათ მთელი იურიდიული პროცესები უნდა გაიარონ, რომ კვლავ მიიღონ სანქცია მოსმენაზე. СОРМ_ის შემთხვევაში კი მოსმენა ისე მიმდინარეობს, რომ ოპერატორმა არც კი იცის ეს, რაც ასე ვთქვათ ФСБ_ს ფარულ „ძალაუფლების’’ ერთ - ერთი მანიშნებელია. ამ ინფორმაციის სიზუსტეს ადასტურებს (Борис Гольдштейн, профессор Санкт-Петербургского института телекоммуникаций, ведущий российский специалист по техническим аспектам СОРМ). ამ იმფორმაციის გავრცელებამ ასევე გამოიწვია საპროტესტო გამოსვლები და აქციები 2010 წლიდან. 2010 წლამდე ასეთი მოწყობილობები მხოლოდ 16 იყო რომელიც აკავშირებდა ФСБ _ს რეგიონულ ცენტრებს მთავარ ცენტრთან, ხოლო 2012 წლიდან ამ მოწყობილობების რაოდენობა 20_მდე გაიზარდა. ამის მაგალითები 2011 წლის 11 დეკემბერს [Type text]


გამოჩნდა როცა lifenews.ru_მ, რომელიც ახლო კავშირშია კრემლთან გამოაქვეყნა 9 სატელეფონო ჩანაწერი ბორის ნემცოვის, ამაზე ნემცოვმა განაცხადა, რომ ამ ყველაფრის უკან - ФСБ - დგას. СОРМ _ის აპარატის გავცელება ასევე სხვა СНГ_ს წევრ ქვეყენბშიც დაიწყო, როგორიცაა ბელარუსია, უკარაინა , ყირგიზეთი და ეს ყველაფერი არაბული გაზაფხულის შემდგომ დაიწყო, რითაც რუსეთი ცდილობს თავისი ძალაუფლება გაზარდოს.

BBC_ი აქვეყნებს Независимая газета_ს სტატსიას; ეხმარება თუ არა facebook_ი ФСБ_ს? ამ სატატიას საფუძველი დაედო იქიდან, რომ რუსეთის პრემიერ მინისტრი დიმიტრი მედვედევი და სოციალური ქსელის დამაარსებელი მარკ ცუკემბერგი შეხვდნენ ერთმანეთს.

პრემიერის პრეს- სამსახურის უფროსის განცხადებით - Натальи Тимаковой - პრემიერი და ცუკემბერგი საუბრობდნენ სავარაუდო დამკვიდრებაზე facebook_ის რუსეთში, არამარტო როგორც უცხოური სოციალური ქსელი არამედ როგორც კომპანია, რომელიც ფუნქციონირებს უახსლესი ტექნოლოგიებით. სტატია ასევე აღნიშნავს რომ facebook _მა აქტიურად დაიწყო რუსული პროგრამისტების მოზიდვა სამუშაოდ და კარგი პირობების შეთავაზება. Независимая газета_ს განცხადებით სოციალური ქსელის აქტიური მხარდაჭერა ხელისუფლებისადმი ამ შეხვედრამდეც შეინიშნებოდა, რაც გამოიხატებოდა ანონიმური გვერდების შექმნით რითაც სადაზვერვო სამსახური გააძლიერებდა კონტროლს საზოგადოებაზე. რაც კაი საშუალებაა საზოგადოების პოლიტიკური აქტიურობის გაკონტროლების, სადაც თავისუფლად იდება ნებისმიერი ინფორმაცია.

- ტოტალური კონტროლი სოციალური სივრცის მხოლოდ დროის ამბავია, ბოლო მოვლენებმა აჩვენა, რომ სპეციალური ორგანოები ცდილობენ გააკოტროლონ სოციალური გვერდი იქნება ეს თუ ბლოგები თუ არ გააკონტროლონ მაშინ დაბლოკონ მაინც. ყველაზე მნიშნველოვან პოლიტიკურ მოვლენებს ყოველთვის მოსდევს კონტროლი აცხადებს - директор "Системы медиапоиска и анализа СМИ. Public.ru" Валерия Королева. -

[Type text]


მაგრამ ზოგიერთი ექსპერტი აცხადებს საპირისპიროს, რომ საქმე ეხება უბრალო პიარ - აქციას. начальник информационно-аналитического отдела "Лайф Капитал" Валерий Пивень. - აცხადებს რომ დასავლური მედია საშუალებების ასეთი გააქტიურება რუსულ ბაზარზე სრულებითაც არ ხიბლავს რუს ჩინოვნიკებს. მისი თქმით facebook_ის ასეთი შემოჭრა ბაზარზე განპირობებულია იმ ფაქტორით რომ ის არ წარმოადგენს წამყვან სოციალურ საშუალებას.

ამის არგუმენტად შეიძლება გამოდგეს სტატია, რომელშიც Ольги Романовой _ ჟურნალისტი აცხადებს, რომ 2012 წლის 25 ოქტომბერს მისი facebook - გვერდი სამუდამოდ დაიბლოკა „ შესვლის მცდელობისას გვერდი მეუბნება რომ გვერდი დროებით მიუწვდომელია“ რაც ჯურნალისტმა twitter_ში დაწერა და მისი აზრით საქმე ეხება მის სტატიას იმ სახელმწიფო ჩინოვნიკებზე, მოსამართლეებზე და პროკურორბზე რომელნიც ემსახურებოდნენ ამ რეჟიმს და ამჟამად გადაწყიტეს ხალხის მხარეს გადასვლა „кто изъявил готовность перейти на сторону народа“. დაბლოკვის გამო ჟურნალისტი ვერ ახდენს სამუშაოს განხილვას ოპოზიციურ საბჭოში.

12.05. 2012_ თარიღით grani.ru_ს სტატიაში ცნობილი გახდა, რომ გვერდი სოციალურ ქსელ facebook_ზე რუესეთის პატრიაქმა კირილმაც გაიკეთა. რაზეც ასევე Газета.Ру_ ც წერს მისი განცხადებით, ამის ინფორმაციის გავრცელება მოხდა РПЦ _ს (Русская православная церковь) ინფორმაციულ გვერდზე. გვერდის განახლება ყოველდღიურად მოხდება სადაც დაიდება პატრიაქის გამოსვლები, მისი სურათები და ზოგადად ერთგვარი საინფორმციო გვერდი იქნება РПЦ _ს შესახებ. გვერდის დანიშნულება ასევე იქნება, რომ პატრიარქმა ყურადღება ადევნოს ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებს და თავისი აზრი დააფიქსიროს ამასთან დაკავშირებით . პატრიარქმა ასევე მიმართა ეკლესიის წარმომადგენლებს და გააფრთხილა ( რის ორიგნიალსაც შემოგთავაზებთ) -

"Не дай Бог нам, людям церковным, соблазниться мнением о нас в блогах или даже в СМИ. Потому что, поступив так единожды, мы попадаем в ловушку и начинаем делать все, для того чтобы

[Type text]


поддерживать сложившийся рейтинг. И как легко перейти роковую черту и забыть о своей пастырской ответственности! Поэтому для нас руководящим началом является не общественное мнение, не положительные или отрицательные отзывы о нас, не количество "лайков" в тех или иных интернетовских постах, а то, что Бог открывает нам в молитве и в духовном опыте", – сказал тогда глава РПЦ.

პატრიარქმა ასევე დაამატა თავის სიტყვას რომ დღევნადელობაში ადამიანები ნამეტანი ენდობიან სოციალურ ქსელებში დაგროვილ ინფორმაციას და შეიძლება არასწორი შეხედულება შეექმნათ, მიმდინარე მოვლენებზე:

"Наивное доверие нынешнего человека к информации, выложенной в социальных сетях, вкупе с нравственной дезориентированностью и утратой базисных ценностей делают наших современников особенно уязвимыми для манипулирования их сознанием"

(განცხადება მიმიდნარე სახელმწიფო კურსის მხარდაჭერას უფრო გგავს, ვიდრე ქადაგებას).

- ვისთვისაც არაა ცნობილი პატრიარქი კირილი საბჭოთა კავშირის დროს КГБ _სთან ქონდა კავშირი, როგორც საიდუმლ აგენტის მისი მეტსახელს «Михаил» წარმოადგენდა. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ამონარიდი - Из отчетов 4 отдела 5 управления КГБ СССР: 1977 год, январь; В Чехословакию выехал агент 4 отдела 5 Управления "Кузнецов". В Индию в составе делегации, возглавляемой Патриархом Пименом, направлены агенты "Адамант", "Никольский", "Михаил". რაც პატარა ამონარიდს წარმოადგენს მრავალი სხვა კიდე მაგალითებიდან, რისი განხილვაც შორს წაგვიყვანს. მისი წინამორბედი Алексий II_ ე ასევე КГБ_ს აგენტი იყო კოდურისახელით “Дроздов”. -

კიდევ ერთი საინტერესო მაგალითი იქნება სადაც ФСБ_ ე ძველ КГБ_ს მეთოდებს იყენებს. ეს ინფორმაცია ჰოლანდიურმა გაზეთმა - NRC Handelsblad_მა

[Type text]


გამოაქყვენა, რაც ემყარება ნიდერლანდური პოლიციის მიერ დაკითხული ოპოზიციონერის - ალექსანდ დალმატოვას ნათქვამს.

მისი მონაყოლიდან პირველი მცდელობა ФСБ_ს მიერ რომ მომხდარიყო მისი „попытку завербовать“ ჯერ კიდევ 2008_ში ეცადნენ. ისინი მას დაუკაშირდნენ მისი სამსახურის მეშვეობით, დალმატოვი რაკეტსაშენ ქარხანაში მუშაობდა კონსტრუკორად, მაგრამ მან უარი განუცხადა, როგორც ის აღიარებდა დაკითხვისას. მეორე მცდელობა უკვე 2011 წელს მოხდა, როცა ის უკვე ჩართული იყო ოპოზიციურ მოძრაობა "Другая Россия"_ში. ის დააკავეს მიტინგის დროს. ჯერ შეეცადნენ მის დაშინებას, შემდგომ შესთავაზეს ევროპაში მუშაობა სპეციალური დავალებების შესასრულებლად, მაგრამ სანაცვლოდ მას რუსეთში უნდა ეთამაში მოღალატის როლი. მაგრამ მაინ ამაზეც უარი განაცხადა. ეს ინფორმაცია მან Lenta.Ru_საც განუცხადა, სადაც აღნიშნავდა რომ ერთ-ერთი დაკითხვაზე ასეთი წინადადებით აღფრთოვანებულიც კი იყო. როგორც აცხადებს გარდაცვლილის მეგობარი, უარის თქმის შემდგომ დოლმატოვი ჩავარდა დეპრესიაში, სანამ ის გაიქცეოდა ნიდერლანდებში. მისი საქმიანობით როგორც კონსტრუქტორის, რომელიც მუშაობდა ტაკტქიკური სარაკეტო შეარაღებაში. (разработчик многоцелевых ракет) - გააჩნდა სახელმწიფო ინფორმაციის ცოდნის მესამე დონე, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი დონეა. მისი ცოდნით დაინტერესდნენ ნიდერლანდის სახელმწიფოები თუ რა ცოდნა გააჩნდა მას რუსული შეიარაღების ცოდნაში. ოპოზიციური მხარე მის სიკვდილში რუსეთის ხელისუფლებას ადანაშაულებს, რომელმაც აიძულა ალექსანდ დოლმატოვას დაეტოვებინა ქვეყანა.

ოფიციალური ინფორმაციით მისი დაკავების მიზეზი იყო, დაუმორჩილებლობა აქციის დროს, ძალოვანი უწყებებისადმი. დოლმატოვი გათავისუფლების შემდგომ აცხადებდა, რომ მას უთვალთვალებდნენ, რის გამოც სახცოვრებელი ადგილიც შეიცვალა. შემდგომ მოხდა მისი კომპიუტერის წაღება ძალოვანი პირების მიერ, აქციაზე მომხდარი ინციდენტის გამო. სხვა აქციის მონაწილეთა განცხადებებით 2012 წლის 6 მაისის ინციდენტის დროს უხეშად იქნა დარღვეული კონვენციის მიხედვით, ადამნათა უფლებები. საბოლოოდ 2012 წლის იანვარში დოლმატოვამ თავი მოიკლა ჰოლანდიაში. რუსეთის მხარემ სასწრაფოდ მოითხოვა

[Type text]


ნიდერლანდური ძალოვანი უწყებებისგან, რომ მომხდარიყო გამოძიება. ევროპულმა ადამიანთა უფლებების დამცველმა ორგანიზაციამ UNITED_მა განაცხადა, რომ ნიდერლანდების ხელისუფლებამ უარი განუცხადა დოლმატოვს პოლიტიკურ თავშესაფარზე, რადგანაც თვლიდნენ რომ მას არანაირი საფრთხე არ ემუქრებოდა რუსეთში. ნიდერლანდების იუსტიციის და შინაგან საქმეთა სამინისტროების განცხადებებით ოპოზციონერის საქმის გამოძიების შემდგომ, განაცხადეს, რომ ყველაზე დიდი ოპოზიციონერის დანაშაული შეიძლება შემოფარგლულიყო 500 რუბლის ოდენობით.

2012 წლის 27 აგივსტოს _ რუსეთის ფედერაციის შიდა უსაფრთხოების სამსახური (СВР) მზადაა მთელი ძალებით დაიწყოს მუშაობა სოციალური ქსელების მიმართულებით. როგორც აცხადებს გაზეთი "Коммерсант"_ი ამ წლის დასაწყისში, მიხაილ ფრადკოვის დეპარტამენტმა (Михаил Фрадков - 4-й Директор СВР) გამოაცხადა სამი ტენდერი, რომელიც შეიმუშავებს ახალ მეთოდებს სოციალრ ქსელებში სამუშაოდ და ბლოგ სფეროებში.

კონკურსები სახელწოდებით "Диспут", "Монитор-3" და "Шторм-12" იყვნენ გამოჩენილნი 2012 წლის იანვარ - თებერვალში. მის დამკვეთად წარსდგა ფედერალურ სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სააგენტო - "Войсковая часть №54939" - რაც თუ დავეყრდნობით - Коммерсант_ის წყაროებს, СВР_ის დაქვემდებარებული ორგანოა.

ყველაზე ძვირადღირებულ ტენდერად "Шторм-12"_ი წარმოადგენს, მისი ღირებულება 22,8 მილიონი რუბლს შეადგენს. მის დანიშნულებას წარმოადგენს როგორც - "средств продвижения специальной информации в социальных сетях".- СВР _ი მზადაა 4,99 მილიონი რუბლი გადაიხადოს "Монитором-3"_ში რისი დანიშნულებაც იქნება კვლევის მეთოდების შემუშავება, რომ ფარულად გააკონტროლოს ინტერნეტი. ყველაზე იაფი დაჯდა "Диспут"_ი რომლის ღირებულებას სულ რაღაც 4,41 მილიონი რუბლი წარმოადგენს. შეისაწავლოს და გამოიკვლიოს დაზვერვის მეთოდები ინტერნეტ სივრცეში და სოციალური ქსელის რეგიონულ სეგმენტებში.

[Type text]


როგორც ჩანს სამივე კონტრაკტი - ერთი დიდი მთლიანი გეგმის ნაწილებია. რისი საბოლო შედეგს მისი ერთად კომპლექსში მუშაობას წარმოადგენს. პირველად სპეც - სამსახურებმა უნდა გამოიყენონ Диспут_ი რაზეც იქნება დაყრდნობილი თუ როგორ ფორმირდება და ნაწილდება თემები სოციალურ ქსელში და იმის განსაზღვრა თუ რა ფაქტები მოქმედებს ამ თემის პოპულარიზაციაში და გავრცელებაში. მიღებულ მასალას გაანალიზებს Монитор-3_ი, რის მოვალეობაში იქნება -მეთოდის შემუშავება, ვირტუალური ჯგუფების ორგანიზებისათვის და სამართვად ინტერნეტში, რომელსაც ექსპერტები ამოირჩევენ და მიუთითებენ დავალებას, რაც საჭიროებს ასევე სოციალურ მედიაში გაწეული სამუშაოს კონტროლს ექსპერტთა მიერ, რაც დაევალება პროგრამას.

Шторм-12_ი თავის მხრივ წარმოადგენს - სპეციალურ პროგრამულ კომპლექს, რომელიც ავტომატურად გაავრცელებს ინფორმაციას სოციალურ ქსელში და შეიმუშავებს სცენარს რისი მიხედვითაც ის იმოქმედებს სოციალურ მასობრივ აუდიტორიაზე. ზემოქმედების მეთოდები კი იქნება გამოყენებული ინდივიდუალური პირადი ინფორმაციიდან. ანუ ბოტების მეშვეობით.

სამივე ტენდერში გამარჯვებული გახდა კომპანია "Итеранет’’_ი. რომლის გენერალურ დირეკტორია იგორ მაცვიევიჩი, კრიფტოგრაფიის ინსტიტუტის უფროსის ყოფილი პირველი მოადგილეა ანუ ФСБ_ს ტელეკომუნიკაციის და კომპიუტერული მეცნიერებების აკადემია.

თუმცა СВР_ი პასუხსიმგებელია შიდა უსაფრთხოებაზე, Коммерсант_ის წყაროებზე დაყრდნობით, თუ პროგრამა გაამართლებს და ეფეკტური იქნება გამოყენებაში არ გამორიცხავენ მის რუნეტში (в Рунете). მოხმარებას, სადაც სოციალური ქსელების მუშაობაზე კვალვ პასუხის მგებელნი არიან ახალგაზრდული მოძრაობის აქტივისტები. "Диспут", "Монитор-3" და "Шторм-12"_ის ბედი დამოკიებულია იმაზე თუ რამდენად წარმატებით ჩაივლის მათი ტესტირებები.

რათქმაუნდა ასეთი ყურადღება ინტერნეტმა და სოციალურმა სივრცემ დაიმსახურა საპროტესტო გამოსვლების შემდგომ , რაზეც Forbes_ის რუსული გამომცემლობა წერს. ასევე ის თავის წყაროებზე დაყრდნობით ლაპრაკობს სპეციალურ ტერმინალზე "Призма", რომელიც გაუჩნდათ რუსული ხელისუფლების

[Type text]


ჩინოვნიკებს, რაც იძლევა იმის საშუალებას რეალურ დროში ადევნონ თვალი მიმიდნარე მოვლენებზე, ტენდენციემზე ინტერნეტში, ბლოგებში და სოციალურ ქსელებში. იმავე წყაროებზე დაყრდნობით Призма _მა შექმნილია კომპანია "Медиалогия"_ს მიერ. (რომელიც არის პირველი ავტომატური სისტემების შემქმენლი რუსეთში, ანალიზი და მონიტორინგი მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების (СМИ) - რეალური დროის რეჟიმში). წყაროებზე დაყრდნობით სისტემას შეუძლია 60 მილიონამდე წყაროს ანალიზი, რომელსაც შემდგომ ეკრანზე უჩვნებს რამოდენიმე წუთის შემდგომ. ასეთი მონიტორინგი ხდება ყველა პოპულარულ სოციალურ საშუალებებში, Facebook_ის გამოკლებით.

პირველი Призма_მა ჯერ კიდევ 2011 წელში იყო გამოყენებული საპარლამენტო არჩევნებამდე, ვიაჩესლავ პოლოდინის მიერ, რომელიც მაშინ რუსეთის სახალხო ფრონტის ვიცე პრემიერ მინისტრი და აპარატის უფროსი. ამჯამად კი პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის პირველ მოადგილედ გვევლინება. რაც გამოიყენებოდა ჩინოვნიკების მიერ იყო საცდელი ვარიანტი მათი დასრულებული ვარიანტების გამოყენება მომავალი წლიდან შევა ექსლოატაციაში, ჟურნალის მიხედვით. ანუ ამ წლიდან.

- ამ პროგრამაზე შიძლება ითქვას რომ პრაქტიკულია მაგრამ, მისი მოცულობა ინფორმაციის ჩვენების საკამოდ მაშატაბურია, რისი მოხმარებაც კონკრეტულ ინდივიდებს გაუჭირდებათ. რაზეც მქონდა საუბარი ზედა თავში თუ რა პრობლემებს შეიძლება წააწყდეს ადამიანი, როცა ცდილობს სოციალური მედია საშუალების გამოყენებას ფარული მოქმედებებისათვის -

თემას რომ დაუბრუნდეთ infowars.com_ის განცხადებით ამის მსაგვსი პროგრამა შეერთებული შტატების სამხედრო ძალებმაც შექმნეს. ეს საინტერესო იმით, რადგანაც ეს ცივი ომის გაგრძელებას გავს, ოღონდ ოცდამეერთე საუკუნეში განვითარებული ტექნოლოგიებით და უფრო ფარულად. იმავე წყაროს თქმით რუსული პროგრამების დასრულება მოხდებოდა 2012 წლის ბოლოს და 2013 წლის პირველ ნახევარში. და პირველი სატესტო მცდელობები ჩატარდება სავარაუდოდ აღმოსავლეთ ევროპაზე პოსტ - საბჭოთა სივრცეზე.

[Type text]


შეჯამება

ექსპერტების თქმით ეს სამი პროგრამა საკმაოდ ეფექტური შეიძლება გადმოდგეს, როცა საქმე მივა ადმინისტრატორის გამოსამჟღამებლად; მეილების გასაგზავნად ( სხვა პირის სახელით რო დაწერო წერილი) და ასევე ვირუსის შეგდებით კონკრეტულ კომპიუტერში. ამ შემთხვევაში საკითხი იმაზე არ დგას თუ რა კონკრეტული უწყებები შეასრულებენ და აამუშავებენ ამ პროგრამას, საქმე იმაშია თუ რამდენად უნდა იჯდეს ასეთი მოქმედებები სახელმწიფოს საქმიანობაში? ამ კითხვაზე პასუხი, რაც არ უნდა რთული წარმოსადგენი იყოს პასუხის გაცემა ძალიან მარტივია. თუ გავიაზრებთ იმ ფაქტს რომ ნებისმიერი სახელმწიფო (იქნება ეს დემოკრატიული, ავტორიტარული თუ ტოტალიტარული) საჭიროებს საკუთარ მეთოდებს თავდასაცავად, თუ ადრე ამას წარმოადგენდა ფარი და ხმალი ამჯერად ამას სოციალური ქსელი აკეთებს. ამ ეტაპზე სოციალური თავდასხმა და თავდაცვა უფრო დიდ როლს თამაშობს და მთავარი ისაა რომ სახელმწიფო უნდა იღებდეს აქედან სარგებელს.

ის მიმდინარე მოვლენები რაც მოხდა ჩრდიელეთ აფრიკასა და ახლო აღმოსავლეთში სადაც სოციალურმა ქსელებმა თავისი როლი ითამაშეს რევოლუციაში, შეიძლება გამხდარიყო მიზეზი რომ ФСБ_მ დაიწყო კონტრზომების მიღება, იმავე სცენარიც რომ არ განვითარებულიყო (რათქმაუნდა რუსულის სადაზვერვო სამსახური ამისთვის უკეთ აღჭურვილია ვიდრე ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნები, რაც შეიძლება კიდევ ერთ ფაქტორად მივიჩნიოთ თუ რატომ არ გათამაშდა არაბული გაზაფხულის სცენარი). მაგრამ ალბათ რუსეთში უფრო მეტად სხვა მიზეზები იყო რის გამოც ფარული სამსახურების ქმედებებს ხელი არ შეუწყო პროტესტის უფრო განვითარებას, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ .

2012 წლის ბოლო შეჯამებით გამოსვლაში, განცხადებაში როცა პუტინმა მიმართა ФСБ _ს ის კმაყოფილი იყო მათი გაწეული მუშაობით. სამომავლო მიზნებად პუტინმა საიდუმლო სამსახურს დაუსახა აქტიური მოქმედებები სოციალური ქსლელებში, ეკონომიკის განხრით და ტერორისტებთან სარბძოლველად. პრეზიდნეტი უფრო აკტიურ მოქმედებებს მოითხივდა ამ ინსტიტუტისგან და აღნიშნავდა კმაყოფილებას თუ როგორ გაიზარდა მათი ეფეკრტურობა ერთი -

[Type text]


ორად, როგორც ახალი რესურსების შემომატებით და გაფართოებით ასევე ტექნოლოგიური განხრითაც.

ალბათ ეს წარმატება 2013 წლის 23 თებერვალს დაგეგმილ აქციაშიც კარგად აისახა. ridus.ru_ს განცხადებით დაგეგემილ აქციეზე სახელწოდებით „Всенародный марш в защиту Отечества“ რომლის ორგანიზებაც მოხდა ВКонтакте_ში არავინ არ მივიდა. შეთანხმებით ამ აქციას 4500_ზე მეტი ადამიანი გამოეხმაურა და შეკრება უნდა მომხდარიყო 2 საათზე, მაგრამ გაურკვევლი მიზეზთა გამო არავინ არ მოვიდა აქციაზე, მაგრამ ძალოვანი სტრუქტურების მობილიზება მაინც მოხდა, ისიც არც ისე მრავლრიცხოვანი გამოდგა თითქოსდა წინასწარ იცოდნენ რომ არავინ მივიდოდა.

Human right watch _ის ს ტატიაში კარგად ჩანს ახალი რუსული პოლიტიკის გავლენა. წერს - Tanya Lokshina - თავის სტატიაში - რამოდენიმე კვირით ადრე სანამ კანონი ღალატის შესახებ შევიდოდა ძალაში, მან თავის დროზე ადრე დაიწყო მოქმედება. EU- აწყობდა აკადემიურ კონფერენციას ბრიუსელში. Human rights watch_ მა შეიტყო რომ პროფესორი რომელიც უნდა ჩასულიყო ამ კონფერენციაზე რუსეთის ერთ - ერთი რეგიონული უნივერსიტეტიდან აღარ ჩამოდიოდა. რამოდენიმე დღით ადრე მას დაურეკა თავისი უნივერსიტეტის რექტორმა და აუხსან რომ თუ ის უფრთხილდება თავის სამსახურს და თუ უნდა ოდესმე კიდევ წავიდეს საზღვარგარეთ მან უნდა გადადოს თავისი ვიზიტი ბრიუსელში. პროფესორის ინფორმაციით კიდევ სხვა უნივერსიტეტის წარმომადგენლები, რომელიც უნდა ჩასულიყვნენ ბრიუსელში, ასევე გადადეს თავის ვიზიტი.

ავტორის განცხადებით ასეთი ზეწოლა თვითონ მასზეც მოხდა როცა ის ჩასული იყო ფედერაციის რომელიღაც რეგიონში, რომ შეხვეროდა სამედიცინო და ჯამრთელობასთან დაკავშირებით სხვადასხვა ექიმებს. ორი დღის შემგომ მას გამოეცხადნენ სახელმწიფო პირები და დაუწყეს კითხევბის დასმა „რატო ჩამოხვედით?“ „რა არი თქვენი ვიზიტის მიზანი?“ „ვინ დაგპატიჟათ აქ?“ „სადაა თქვენი ორგანიზაციის სათაო ოფისი?“ „სადაა თქვენი საბუთები, რომ რუსეთში ლეგიტიმურად მუშაობთ?“ შემდგომ ისინი დაუკავშირდნენ იქაურ ორგანიზაციას, რომელსაც ქონდა კავშირი Human rights watch_ან და აუკრძალეს მათთან თანამშრომლობა. მოსკოვში დაბუნებისას ავტორმა აღმოაჩინა სოციალურ ქსელში [Type text]


ნახა წერილი სადაც რუსეთის იმ რეგიონიდან სადაც ავტორი იმყოფებოდა, მიმართავდნენ სახელმწიფო სტრუქტურებს, იტყობინებოდნენ რომ რეგიონში შეინიშნებოდა უცხოური და საეჭვო წარმოშობის ორგანიზაციების გააქტიურება. და თხოვდნენ ხელისუფლებას რომ მიეღოთ სათანადო ზომები რომ არ მომხდარიყო რაიმე სახის დესტაბილიზაცია. წერილის ქვეაზრი ის იყო, რომ ყველას დაენებებინათ თავი მათთან თამაშრომლობაზე.

ცოტა მოგვიანებით გასული წლის 21 ნოემბრის დათარიღებით, სახემწიფომ ახალი ინიციატივა წამოიწყო ვითომდა უცხო ქვეყნის აგენტების წინააღმდეგ. რომელთაც ფოტოსურათები ქუჩებზე კედლებზე იყო გაკრული, და ძირითადად ეს პირები მუშაობდნენ ადამინათა უფლებათა დაცვის ორგანიზაციებში, ძირითადად სურათები კი გაკრული იყო მოსკოვის ჰელსინკის ჯგუფის შენობაზე - Moscow Helsinki Group - რომელიც წარმოადგენს არასამთავრობო ადამიანთა დაცვის ორგანიზაციას, რომელიც საბჭოთა პერიოდში ჩამოყალიბდა 1976 წელს და დღესაც არსებობს და დიდი მიღწეწვების სიაა აქვს თავის არსებობაში ადამიანთა უფლეებების დაცვის კუთხით. ავტორი ამ ორგანიზაციაში მოხვდა თავისი ნაშორმის დახმარებით, რომელიც მან დაწერა Andrei Sakharov _ზე (ბირთვული ფიზიკის დისიდენტი და ადამიანთა უფლებების დამცველი) 1990_იან წლებში ბოსტონში სტუდენტობისას, რამაც იქონია გავლენა მის მოხვედრაზე ჰელსინკის ორგანიზაციაში. ავტორი გაოცებულია იმით თუ რაც ხდება დღეს, რაც საბჭოთა კავშირში დაბრუნებას აგონებს. რაც მისი Human rights watch_ის სტატიის დასათარუებაშიც გამოიხატება „Back to the (Soviet) Future“.

2012 წლის 6 ნოემბრის დასკვნაში - Freedom house_მა განაცხადა; დუმის მიერ მიღებულ ბოლო კანონებში, წარმოადგენს სეროზულ საფრთხეს ადამიანთა უფლებებისათვის და საზოგადოების განვითარებისათვის. NGO_ბის გამოცხადება, როგორც „ფარული აგნეტების“ და ამის გამეორებამ მედიასა და სოციალურ ქსელებში და მისი აღნიშვნა სისიხლის სამართლის კოდექსში სერიოზულ დარტყმას მიაყენებს სამოქალაქო საზოგადოების განვითარებას. ნაციონალურმა ფონდმა და Freedom house_მა მოიწვიეს რუსული საზოგადოების ექსპერტთა ჯგუფი, სამსჯელოდ თუ რა გავლენას იქონიებდა ახალი კანონები საზოგაოდებაზე და [Type text]


როგორ უნდა განვითარდეს სამომავლოდ. ამ განცხადების გაჟღერება მოხდება საერთაშორისო ღონისძიებაზე, რომ მოსთხოვონ რუსეთის ხელისუფლებას შეასრულოს თავისი მოვალეობები საერთაშორისო ხელშეკრულებების მიხედვით და გაითვალისწინოს ისინი თავის ახალ კანონმდებლობებში. დისკუსიაში მონაწილეობდნენ; Susan Corke, Freedom House. Tanya Lokshina, Human Rights Watch, Moscow. Alexander Verkhovsky, SOVA Center. Moderated by: Carl Gershman, President, National Endowment for Democracy

ФСБ_ს ფარული ხელი მარტო საერთაშორისო თუ არასამთავრობო ორგანიზაციებს არ შეხებიათ, პირველრიგში ის ოპოზიციონერების დაკავებით დაიწყო, როგორც წერს AP_ი ( Associated Press - American news agency organized as a New York not-for-profit corporation). სახელმწიფო სამსახურებმა პირველად დააკავეს ლეონიდ რაზოვიევი მემარცხენე ვინც სახლემწიფოს განცხადებით ერთი კვირის შემდგომ აღიარა ვითომდა რომ გეგმავდა მიტინგების და არეულობის მოწყობას, რაზეც ახლად მოსულმა პუტინმა კანონი შემოიღო. აქტივისტებმა რომლებმაც ის მოინახულეს ციხეში განაცხადეს, რომ ის სასტყიკად ნაწამები იყო და მისი აღიარება იძულებითი იყო. შემდგომ დაკავებულნი გახლდნენ ალექსეი ნავალნი, სერგეი ულდაცოვი და ილია იაშინი რომელთაც წაეყენათ ბრალდება არაკანონიერ საპროტესტო აქციაში, რაც ჯარიმის გადახდას გულისხმობდა და ამის შემდგომ ცოტა ხანში იყვნენ გათავისუფლებულნი.

არჩევნებამდე ასევე Brooklyn Nets_ის მფლობელმა და რუსეთის პრეზიდენტობის ყოფილმა კანდიდატმა მიხაილ პროკოროვმა განაცხადა, რომ ის დატოვებდა ბიზნეს და მის მთლიან ყურადღებას დაუთმობდა პოლიტიკაში დაბრუნებას იმ მიზნით რომ შეექმნა მესამე ძალა ქვეყანაში დამოუკიდებლად ოპოზიისგან და ხელისუფლებისგან და მათ გაუწევდა კონკურენციას. პროკოროვი რომლის, ქონებაც $13 ბილიონით განისაზღვრება მესამე ადგილი დაიკავა არჩევნების დროს მარტში. არის იმის ეჭვი რომ მისი მოქმედებები კრემლიდან იმართებოდა. რათქმაუნდა მან უარყო ეს, მაგრამ არჩევნების შემდგომ ის აღარ ჩანდა, არც ოპოზიციური მარშების დროს და არც მაშინ როცა ხელისუფლებამ ახალი კანონები მიიღო აქციების და განსხვავებული აზრის მქონები პირების წინააღმდეგ. ის [Type text]


რამოდენიმე თვის მერე გამოჩნდა და განაცხადა რომ თავის ფულს ჩადებდა ტრასტულ ფონდში და მისცემდა მის პარტიონრებს და თანამოაზრეებს საშუალებას გაეგრძელებინათ ბრძოლა. (თავისი როლი ითამაშა და გავიდა)

ალბათ უფრო საინტერესო იქნება Guardian_ის სტატია, რომელიც ლუკ ხარდინგმა დაწერა, სადაც ის ლაპარაკობს თუ როგორ იყენებენ ФСБ_ე ძველ КГБ_ს ტაქტიქებს, რომ დააშინოს ადამიანები. ასეთი მუქარები, ტელეფონის მოსმენები, თვალთავალი ძირითადად შეეხოთ უცხო ქვეყნის დიპლომატებს, კერძოდ ამერიკელებს და დიდ ბრიტანელებს, რაზეც ცნობილია თვითონ მათ მთავრობაშიც უბრალოდ არ ახმაურებენ, რადგან არ სურთ აჟიოტაჟის გამოწვევა ძლივს ცოტა დალაგებული ურთიერთოებების გამო ა.შ.შ_სა და რუსეთს შორის. ავტორის განცხადებით მისი ბრიტანული სადაზვერვო სამსახურის წყაროებიდან ასეთ ფაქტებზე უკვე „5 დიუიმის სისქის საქაღალდეები დაუგროვდათ, მაგრამ ამისგან დიდ პანიკას არ წევენ“ რაც ამტკიცებს ФСБ_ს აგენტების შეჭრას დიპლომატთა სახლებში. არამარტო ბირტანელების ასევე ამრიკელების სახლებშიც ავტორის თქმით შეერთებული შტატების ელჩმა რუსეთში ჯონ ბაიერლიმ არაერთხელ განაცხადა უკმაყოფილება აგრესიულ ქმედებებზე, რომელსაც რუსეთის სპეცსამსახურები აკეთებენ, რაზეც სტატია Wikileaks_ში გამოქვეყნდა.

ამ ყელაფერს ხარდინგი თავის წიგნში აღწერს სახელწოდებით - Мафиозное государство (Mafia State) - სადაც ავტორი ასევე წერს რომ ФСБ_ს თამანშრომლები არაოფიციალურად აღიარებენ - ალექსადრე ლიტვინენკოს - მკვლელობაში მონაწილეობას, უბრალოდ ნანობენ იმ მეთოდებზე, რაც მათ გამოიყენეს.

Guardian_ის ჟურნალისტი წარსდგა ჰელსინკის კომისიის წინაშე კონგრესში გასულ წელს მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით. დეტალებზე მის სამუშაოსთან დაკავშირებით მოსკოვში და როგორ გახდა „persona non grata“ რუსეთში. ჰელსინკის კომისიამ ამ სხდომას უწოდა; «Депеши из Москвы: завораживающий рассказ Люка Хардинга о преследованиях КГБ» თემა შეეხებოდა რუსული სპეც სამსახურების მოქმედებებს დაწყებული ЧК_დან დამთავრებული ФСБ_თი. რაც იყო ბრიტანელი ჟურნალისტის გამოსვლის ერთ _ ერთი მთავარი მოტივი. ჯურნალისტმა ისაუბრა, თუ როგორ შექმნეს რუსულმა სპეც [Type text]


სამსახურებმა მის გარშემო ისეთი გარემო სადაც ის თავს დაცულად ვერ გრდძნობდა, რაც მის ოჯახსაც ეხებოდა. ხარდინგმა მოიყვანა მაგალითად სამი თემა, რაც მისი აზრით ყველაზე არასასურველია რუსული ხელისუფლებისათვის, რომ გაჟღერებულიყო; პირველი. ეს არის კორუფცია - არა აბსტრაქტული არამედ რეალური რომელზეც შეიძლება ბევრი დაწერო და პაქტები მოიყვანო. რაზეც რუსეთის ელჩის მეორე მოადგილემ სერგეი კუზნეცოვმა პროტესტი გამოხატა და მოთხოვა ჯურნალისტს ერთი ფაქტი მაინც მოეყვანა კორუფციასთან დაკავშირებით. საპასუხოდ ხარდინგმა არგუმენტად თავისი წიგნი წამოაყენა - Mafia State -სადაც ყველაფერი დეტალურადაა აღწერილი და მოყვანილია ფაქტები.

მეორე . ეს არის დახურული თემა - რამზარ კადიროვი, ხარდინგის თქმით ერთ - ერთი ყველაზე ძლიერი მოკავშირე პუტინისა კავკასიის რეგიონში, მისი თქმით ვინც ცდილობს მასზე სიმართლე დაწეროს მაშინვე საფრთხის წინაშე აღმოჩნდება.

მესამე . და ყველაზე მნიშნველოვანი ალბათ რუსული სპეცსამსახურების მუშაობა, რაც გასაიდუმლოებულია და მასზე რაიმე ინფორმაციის მოპოვება თითქმის შეუძლებელია და მასზე რაიმე გამოძიების ჩატარება ან დაწერა მკაცრად ისჯება.

ხარდინგი დასკვნის სახით ამბობს და დარწმუნებულია, რომ პუტინის მიზანია რაც შეიძლება დიდხანს დარჩეს ხელისუფლების სათავეში, იმისდა მიუხედავად უნდათ მისი იქ ნახვა თუ არა არააქვს მნიშნველობა და ვინც მის წინაშე დადგება საფრთხის ქვეშაა.

ამ ყველაფრის დაჯერება უფრო იოლი ხდება, როცა გაიგებთ რომ 2013 წლის ივლისიდან, სამინისტროში შეიქმნება სპეციალური სისტემა, რომელშიც აღირიცხება ყველა მგზავრი აეროპორტის იქნება ეს თუ სადგურის რომელიც დატოვებს თავის რეგიონს. ეს ინფორმაცია კი გადაიგზავნება МВД_სა და ФСБ_ში. თუ რომელიმე გადამზიდი კომპანია არ მიაწვდის ამასთან დაკავშირებით იფორმაციას პასუხისმგებელი იქნება კანონის წინაშე.

1 ივლისიდან შეიქმნება სპეციალური საინფორმაციო ბაზა საიდანაც იქნება ხოლმე გადაგზავნილი სახელმწიფო ორგანოებში. რის შესახებაც ოფიციალური

[Type text]


სახელმწიფო ბრძანება გამოქვეყნებული იქნა რუსულ მედია საშუალებებში. რათქმაუნდა ეს იმიტომ ხდება, რომ МВД_სა და ФСБ_ს გაუადვილდეთ იმ პირების დაკავება, ვინც მათი ინტერესის სფეროში ხდება. ამ პროგრამის შექმნა სახელმწიფო ბიუჯეტს 2,8 მილიარდი რუბლი დაუჯდება. ოფიციალური პირების განცხადებით ამ პროგრამის მოქმედების შესაძლებლობები არ გაცდება კანონის ნორმებს და მისი შემქმნელების განცხადებით „ჩვენ ვიზრუნებთ იმაზე რომ სოციალური ქსელის მეშვეობით არ მოხდეს მგზავრთა პირადი ინფორმაციის გადინება რისი, შემთხვევებიც ყოფილა და მოხვედრილა Wikileaks_ზე რასაც ჩვენ არ დაუშვებთ“ რაც gazeta.ru _ს სტატიაშიც წერია. ასევე გადამზიდ კომპანიებს ევალებათ დაათარიღონ მიმდინარე ტრანსპორტირებები და ახლოს უნდა იყოს მიმდინარე დროსთან (ანუ მიწოდებული იქნას სისტემატიურად), რაზეც ასევე საუბარია ოფიციალურ ბრძანებაში. როგორც ითქვა თუ მოხდება ინფორმაციის მიწოდების დაგვიანება ის უნდა იყოს დასაბუთებული და არგუმენტირებული თუ რატომ მოხდა ეს. საწინააღმდეგო შემთხვევაში ეს შეიძლება პატიმრობითაც დასრულდეს - განაცხადა ვლადიმირ ჩერტკომ - (замглавы Ространснадзора).

აქედან გამომდინარე გამოდის, რომ ადამიანთა გადაადგილებას მშვიდობიანად МВД_ე და ФСБ_ე უზრუნველყოფენ. მიუხედევად რომ ამ პროგრამის გააქტიურება ივლისიდან იგეგემება, ის უკვე დაწყებულია რაც სატრანპორტო კომპანიებთან მოლაპრაკებების პროცესშია ჯერ - ჯერობით.

მიმდინარე წლების მოვლენებმა გვიჩვნა რომ რუსეთში, სიტუაცია უფრო დამძიმდა და თუ არჩევნებამდე პუტინი საკმაოდ მშვიდად უდგებოდა მის წინააღმდეგ პროტესტებს და როგორც ზოგმა საინფორმაციო საშუალებებში ეწერა, რომ ის აძლევდა აზრის გამოხატულების თავისუფლებას „ტყული“ გამოდგა უხეშად რომ ითქვას. 2013 წლის დასაწყისში ახლად არჩეულმა პრეზიდენტმა კარგად დაანახა თავისი დამოკიდებულება ოპოზიციურ მხარეს, კონკრეტული მოქმედებებით და რაც წლის ბოლოს უკეთ გამოჩნდება. როგორც КГБ_ს ყოფილმა აგენტმა პუტინმა შესანიშნავად იმოქმედა იქნებოდა ეს ფარული თუ არა ფარული ქმედებები.

აღსანიშნავია ის რომ (როგორც მე დავინახე ამ წყაროებზე დაყრდნობით) ФСБ_ე მეტად უფრო საშიში გახდა ვიდრე ოდესღაც იყო მისი წინაპარი. თუ მისი წინაპარი მხოლოდ ადამიანებს აკონტროლებდა, ამჟამად ის იყენებს როგორც ძველ [Type text]


მეთოდებს ასევე ახალს, 21_ე საუკუნის ინოვაციებსაც ირგებს შეძლებისდაგვარად, რაც ძალიან საშიშ მექანიზმად აქცევს, რაც საშუალებას აძლევს აკონტორლოს არა მარტო ორგანიზაციები არამედ მთლიანად საზოგადოების მასები, რომელიც ერთი ადამიანის დაქვემდებარიებაშია. არამტრო პუტინი ასევე სერგეი ივანოვი ვიცე პრემიერიც რუსეთის, ყოფილი КГБ_ს აგენტი გახლავთ, შეგვიძლია ვთქვათ პრეზიდენტმა სათავისო აზროვნების წრე შემოიკრა გარშემო რაც ლოგიკურია.

ამ თავის შესაჯამებლად მოკლედ რომ ითქვას; დაზვერვა ზოგადად ამ ინსტიტუტის ფუნქცია თუ ადრე იყო მხოლოდ ანალიზის გაკეთება და სპეციფიური ინფორმაციის, დავალებების შესრულება ან მიწოდება, ახლა ის თვითონ გახდა ხელისუფლება ვლადიმერ პუტინის ხელმძღვანელობით.

დასკვნა

„შპიონაჟი როგორც იყო აღწერილი შეიძლება ითქვას წარმოადგენს მსოფლიოში მეორე უძველეს პროფესიას“ - როგორც CIA_ის ერთ - ერთმა ყოფილმა აგენტმა თქვა - „ის ისეთივე საპატიოა, როგორც პირველი.“ შპიონაჟი ჩვენთან ერთადაა მოსეს დროიდან მოყოლებული, როცა მან გაუშვა ადამიანები ქანაანის მიწების დასაზვერვად. ფილისტინელებმა გაუშვეს დელილა (Delilah) , რომ შეეფასებინა სამსონის სიძლიერე. ასეთი შპიონები ჩვენს დროშიც არიან.

ახალი და ძველი შპიონაჟის სამყარეობი ერთმანეთს 9/11 _ის დროს დაეჯახნენ ერთმანეთს, როცა ტერორისტებმა დაარტყეს მსოფლიოს სავაჭრო ორგანიზაციის შენობებს, პენტაგონს. ტერორიზმი ძველი სამყაროს გადმონაშთია რომელიც ახალ სამყაროს მოერგო. ახალი სამყარო კი უფრო ფართო და მიუწვდომელია, რისი საშუალებაც სოციალურმა ქსელმა შექმნა.

ინფორმაციის საჯარობაა უნდა იყოს დაყენებული ყურადღების ცენტრში. თუ ადრე საიდუმლოებებს იღებდი სხვადასხვა მეთოდებით ადმიანებისაგან, ახალა ინფორმაციის დაცვა უფრო რთული გახდა. სადაზვერვო სამსახურების ამოცანა

[Type text]


უფრო ფართე გახდა; ინფორმაციის მოძიება და გაანალიზება ინფორმაციის ამოუწურვადი წყაროდან „ინტერნეტიდან“, რაც უკვე სხვა თამაშს და სხვა წესებს ქმნის.

საიდუმლო დაზვერვის პარადიგმამ ეს პროფესია არც ისე საიდუმლო გახადა, რამაც გამოიწვია შიდა უსაფრთხოების განსაზღვრელი ორგანოების თანამშრომლობა. როგორიც შეიძლება იყოს სამხედრო სამსახური ასევე კანონ დამცველი ორგანოები. ახალი მეთოდები, მიდგომები და ტექნიკა არის საჭირო იმისათვის, რომ მოხდეს ახალი ინფორამციის მოძიება ისე რომ ამას არ მოყვეს ხმაური. რის შედეგადაც შეიქმნა social media intelligence (SOCMINT) - რაც ასევე გულისხმობს ძველი მეთოდების შერწყმას ახალ მეთოდებთან. მოტყუება,თამაში, ფარული მოქმედებები, ხელს შეუწყობს კიბერ დაზვერვის განვითარებას, რაც ადამიანური დაზვერვის - (HUMINT) - გამოყენებასაც გულისმობს პირდაპირ. მხოლოდ ტრადიოციული და თანამედროვე მეთოდების კონბინირებით იქნება შესაძლებელი იმ გამოწვევების დაძლევა რაც საუდმლო სამსახურის გაუჩნდა 21.ე საუკუნეში.

SOCMINT_ი გვთავაზობს, როგორც პრობლემებს ასევე შესაძლებლობებს სპეციალური სამსახურებისთვის, თუ როგორ ხდება სოციალური მნიშვნელოვანი ფორმა ადამიანთა შორის ურთიერთობაში, რაც ეხმარება ამ ორგანოებს უკეთ გაიგონ ადამიანთა მოთხოვნები და უკეთესი სამსახური გაუწიონ საზოგადოებას - ამისდამიუხედავად ის მეთოდები, რითაც შეუძლია სახემწიფო უწყებებს შევიდეს, როგორც ღია ისე დახურულ ინფორმაციაზე მალე იცვლება ხოლმე - კონფიდენციალობის გარშემო არსებული საერთაშორისო ნორმები ასევე ტრანსფორმირდება და ვითარდება. SOCMINT_ისთვის, რომ იქცეს მნიშვნელოვან და საჭირო ნაწილად დაზვერვის, რომ შექმნას მაღალი დონის ინფორმაციის მიწოდება, რაც იქნება გამყარებული მყარი საფუძვლით რასაც საზოგადოება მიიღებს, ამისთვის უნდა არსებობს გარკვეული ლეგალური, ეთიკური, ინტერპრეტირებული და ანალიტიკური საშუალებები.

მსოფლიო წამყვანი სადაზვერვო სამსახურების პოზიციამ, უნდა გასაზღვროს ის ეთიკური, ეფეკტური და ლეგიტიმური საშუალებები რომლითაც შეაგროვებს და გაანალიზებს სოციალურ მედია ინფორმაციას (social media data). რაც მოითხოვს [Type text]


ახალ ურთიერთობებს წამყვან სამეცნიერო წრეებთან, ასევე დიდ ინვესტიციებს სამომავლოდ ხანგრძლივი პერიოდის მანძილზე, რომ შეიქმნას ტექნოლოგიური და მეთოდოლოგიური საშუალებები, რის რეალიზებაც შემგომ იქნება შესაძლებელი. SOCMINT_ი უნდა განიცადოს ევლოუცია, რომ იქცეს კონკრეტულ დისციპლინად: სოციალურ მედია დაზვერვად. სოაციალური მედია ანალიზიდან ტრანზიცია სოციალურ მედია მეცნიერებაში საჭიროებს უფრო დიდ და მნიშვნელოვან შერწყმას გამოთვლითი, ტექნოლოგიური და ჰუმანიტარული მიდგომების. მხოლოდ ასეთი შერწყმის მეშვეობით იქნება შესაძლებელი სათანადო ორგანოებმა, რომ გაიგონ ადამინთა ქცევა.

ტექნოლოგიური შესაძლებლობები მხოლოდ ნახევარია მთლიანი სურათისა. იდეაში სპეციალური სამსახურების მუშაობა უფრო ადვილი ხდება, როცა საზოგადოება ხვდება და იგებს თუ რატომ აკეთებს ის ამას. როცა იცის როდის და რა შეზღუდვებში მოქმედებს ან იმოქმედებს სპეციალური სამსახურები. და როცა ნათლად არ არის ჩამოყალიბებული ეს მიდგომები - როცა SOCMINT_ი ვერ ახდენს გენერირებას ადამიანთა უფლებებზე დაყრდნობით, ვერ ინარჩუნებს, ბალანსს მაშინ იქმნება უნდობლობა საზგადოებისა, რაც შემდგომ წარმოშობს უფრო დიდ პრობლემებს. ამით ხელისუფლება შეიძლება უხერხულ სიტუაციაშიც აღმოჩნდეს, როცა საქმე ეხება სტრუქტურის შექმნას, რომლითაც სპეცსამსახურები და საზოგადოება გაუგებენ ერთმანეთს. და იმისთავის რომ სპეცსამსახურებმა ეფექტურობა შეინარჩუნონ ამავდროულად ყველაფერი ისე უნდა გააკეთონ, რომ ის ყველაფერი რაც კონფიდენციალურია საიდუმლოდ დარჩეს. დიდი ბრიტანეთში გაჩნდა ახალი ინიციატივა რომელიც ჯერ კიდე დავის საკითხია, შეიქმნას ისეთი კომისია, რომელიც დაარეგულირებს სპეცსამსახურების მოქმედებებს იურიდიული კუთხით, ზოგი საკითხი იქნება გაჟღერებული ზოგი კიდე არა კონფიდენციალობის დონის გათვალისწინებით.

ამ ერთგვარი პრობლემის გადაჭრის მცდელობის თქმა უფრო ადვილია ვიდრე შესრულება, რაც ფანტაზიასთან უფრო ახლოსაა ჯერ ვიდრე რეალობასთან. ბედნიერი იქნება ვითომ სახემწიფოს წარმომადგენელი, ან უფროსი ოფიცერი დადგნენ და საჯაროდ ილაპარაკონ იმ ოპერაციებზე, რომლის ჩატარებაც აქვთ [Type text]


გამიზნული და ამისთვის საგოადოების თანხმობას დაელოდონ? (რაც შეიძლება ითქვას, რომ ბანალურიცაა).

მთლიანობაში რომ ითქვას სახელმწიფომ უნდა შექმნას დიდი სურათი იმისა თუ, როგორ იფუნქციონირებს SOCMINT_ი და არა მარტო ის არამედ ყველა უწყება, რომ საზოგადოებას ქონდეს წარმოდგენა, რას აკეთებს ის და ეს ისე უნდა იყოს ფორმულირებული რომ საზოგადოებაში არ იყოს გაჩენილი ეჭვები და უნდობლობა. იმის საბაბი უნდა არსებობდეს რის გამოც ენდობა საზოგადოება სპეც სამსახურებს და რის გამოცაა მათი ოპერაციები გასაიდუმლოებული. ასეთი ნდობა მაშინ გაჩნდება საზოგადოებაში, როცა ადამიანები დარწმუნებულები იქმნებიან თავიანთ პირად უსაფრთხოებაში და მათი პირადი ინფორმაციის უსაფრთხოებაში. სოციალური მედია დაზვერვა ახლად გადადგმული ნაბიჯია, რომელიც ქმნის ახალ შესაძლებლობებს რითაც შეძლებს ახალი ხერხებით საზოგადოების უსაფრთხოების დაცვას. მაგრამ მისი არასწორედ გამოყენებამ შეიძლება დიდი ხვრელი გააჩინოს ქვეყანაში, ეკონომიური და ასევე სოციალური პრობლემები. ყველაფერი კი დამოკიდებულია ისევ და ისევ სახელმწიფოზე. ინდივიდუალური მოთამაშეები რომელნიც განსაზღვრავენ ყველაფრის, საერთაშორისო დეცენტრალიზირებულ სისტემაში, როგორც ნეორეალიზმი გვეუბნება (Waltz) . ამის კარგი მაგალითი კი გამოდგა რუსეთი, და ბოლო წლებში შექმნილი ვითარებები. მე არ შევეხები იმას თუ თვითონ სახელმწომ როგორ უნდა იფუნქციონიროს და რა პრინციპებზე უნდა იმოქმედოს მან, ეს ხანგრძლივი და რთული თემაა, რაც განხილვის საკითხს სცილდება. უბრალოდ მარტივად ავღნიშნავ იმას, რომ სახელმწიფოთა წარსული და მისი განვითარება განსაზღვრავს თუ როგორი იქნება ის მომავალში. ამიტომაც იყო ალბათ ის, რომ ასე „თავისუფლად“ ხდებოდა სპეც სამსახურების მუშაობა , რაც დასავლურ სამყაროში უფრო დიდ აჟიოტაჟს გამოიწვევდა და უფრო დიდი უკმაყოფილებებს, რაც მათ პრინციპების საწინააღმდეგოდ იქნებოდა მიმართული. თუ დასავლური სახლემწიფოები ამ მხრივ მოქმედებენ ყველაფერი გაცილებით ჩუმად კეთდება, და კეთდება კიდეც. მათი გასაჯაროება ბევრად უფრო მტკივნეული იქნებოდა, რაც რიგ შემთხვევებში მომხდარა, კონკრეტულად WikiLeaks_ზე შეიძლება ვიგულისხმოთ.

[Type text]


ამ კონკრეტულ რუსულ მაგალითში უფრო მნიშვნელოვანს წარმოადგენს, დამოკიდებულება სპეცსამსახურებსა და ხელუსფლებას შორის, და როგორ იქცა ის საშიშ იარაღად კონკრეტული ადმიანების ხელში. ასეც უნდა იყოს, საიდუმლო დაზვერვა იქნება ეს თუ კონტრდაზვერვა სახელმწიფოს იარაღს უნდა წარმოადგენდეს, რომელიც უნდა იცავდეს თავისი ქვეყნის და მოსახლეობის ინეტერესებს, მაგრამ არ უნდა მოქმედებდეს მის საწინააღმდეგოდ. რასაც ალბათ ზემოთ აღნიშნულ თემასთან გვაბრუნებს, რომ მთავარ მოთაამაშეებს სახლემწიფოები უნდა წარმოადგენენ.

სოციალურმა მედიამ ითამაშა დიდი როლი იმ მოვლენებში, რაც ხდებოდა რუსეთში, როგორც კომუნიკაციის პირველმა საშუალებამ 21.ე საუკუნეში. - სოციალურმა მედია დაზვერვამ კი დაგვანახა ის შესაძლებლობები, რომელიც მას გააჩნია, როგორც 21.ე საუკუნის იარაღი. იფრმაციის შეგროვება კონკრეტულ პირებზე, მათი კავშირების ნახვა, არის ის მცირედი ჩამონათვალი იმ შესაძლებლობებიდან, რაც სოციალურ დაზვერვას გააჩნია და შემდგომ უფრო განავითარებს. რუსული დაზვერვა ამას, როგორც იყენებდა, ზოგადად ცდებოდა ალბათ იმ პრიორიტეტებს, რაც არსებობს და უნდა არსებობდეს დაზვერვაში. რაციონალურად რომ შევხედოთ ამ ყველაფერს, შეიძლება ითქვას მან მშვენივრად იმუშავა, გაანეიტრალა ყველა ის პირი ვინც მის წინააღმდეგ მიდიოდა სხვადასხვა მეთოდებით, ახალი იყო ეს თუ ძველი. საბოლოოდ ისეც გამოვიდა, რომ რუსულმა დაზვერვამ შეძლო ამხელა მასების დამორჩილება და დაიწყო სათანადო ზომების მიღება მეორეჯერ ასეთი რამ რო აღარ განმეორდეს. ასეთი მოქმედებები ალბათ დასავლეთში კატასტროფას გამოიწვევდა.

ამ ყველაფრის მერე დაახლოებით დავინახეთ SOCINT_ის უნარები, მაგრამ მას წინ ჯერ ბევრი სირთულის გადალახვა უწევს, რადგანაც ის გარკვეული პერიოდის შემდგომ მუდმივ განახლებას საჭიროებს. ამაზე უბრალო მიზეზი ასრსებობს ტექნოლოგიური ინოვაციები ყოველწლიურად იცვლება და ვითარდება ყველაფერი რაც ფასეული გახდა საზოგადოებაში და რაზეც დამოკიდებულნი ვართ და მას რო არ ჩამორჩეს SOCMINT_იც უნდა განვითარდეს და ალბათ უნდა გაუსწროს კიდევაც, რაც ასეც იქნება. ამაზე თუ როგორ და რითი ხდება ეს კონკრეტულად ვერ ილაპარაკებ, რადგან ამაზე ინფორმაციის მოპოვება არც ისე იოლი იქნება უფრო

[Type text]


შეუძლებელი, მაგრამ ფაქტი ისაა რომ მის გარეშე სახელმწიფო დაღუპვის წინაშე იდგება, რაზეც სახლემწიფოები მილიონბით თანხანს ხარჯავენ.

ჩემი აზრით ქვეყნის უსაფრთხოების შენარჩუნება კი შეიძლება იმ მორალურ საზღვრებს ცილდებოდეს, რაც ინდივიდუალურ მოქალაქეს გააჩნია, ამიტომაცაა რომ სადაზვერვო სამსახურის საქმიანობზე ცოდნა არაა საჭირო და არც შეიძლება ყველამ იცოდეს. საკმარისია იმის ცოდნა, რომ ეს ქვეყნის უსაფრთოებისთვისაა საჭირო და არაა აქვს იმაზე დავას აზრი, რამდენად სწორია ეს თუ არასწორი, უბრალოდ ასეა საჭირო. დავამატებ იმასაც, რომ ზღვარი ალბათ კონკრეტულ შემთხვევასთან ერთად იცვლება ხან უფრო მეტად ხან უფრო ნაკლებად, შემთხვევის მიხედვით. მაგრამ ეს მაშინაა გამართლებული თუ ეს ისევ და ისევ უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს. კონკრეტულად ამ ზღვარის დანახვა ალბათ შეუძლებელია თვითონ სადაზვერვო სამსახურის ფენომენიდან გამომდინარე. რაშიც რუსეთის მაგალითიც განსხვავებული გამოდგა სახელმწიფო თავისი ძალა იმაზე გამოიყენა ვიზეც არ უნდა გამოეყენბინა, რაც შორსაა იმ გაგებიდან რომ ის სახელმწიფოს უსაფრთხოებას იცავდა, უფრო კონკრეტული პირებს.

ისიც უნდა ვაღიაროთ, რომ ეს კარგად იყო შეფუთული სოციალური მედია საშუალებებით, რომ არ მოხმდარიყო საწინააღმდეგო აზრების შემდგომი გავრცელება, რაშიც რუსული დაზვერვა კარგია. მაგრამ სოციალურ მედიას მეორე მხარეც გააჩნია მისი მართვა არც ისე ადვილია, თუ ერთმა ადამიანმა იცის რაიმე ინფორმაცია, ჩავთვალოთ რომ უკვე ყველამ იცის, facebook_ი და twitter_ი ამის კაი მაგალითია. ასეთი რამ რომ არ მოხდეს ამისთვის დიდი თანხმები იხარჯება, როგორც ვთქვი უკვე, უბრალოდ ზოგი უფრო მეტს ხარჯავს ზოგი უფრო ნაკლებს რაც განსაზღვრავს უკეთ საინფორმაციო უსაფრთხოებას.

იმიზე ფიქრი, რომ რაღაც შეიძლება წარმოუდგენელია შენთვის და მიუღებელი, ამით უფრო ადვილი არ გახდება ყველაფრის გაგება. ეს უნდა მიიღო ისე როგორც კრიტიკული მომენტი ნაციონალური უსაფრთხოებისათვის.

როცა ვდგებით სადაზვერვო სამსახურის საფრთხებიის პირისპირ 21.ე საუკუნეში, ჩვენ ბევრ პრობლემას ვაწყდებით; ზოგი ახალია, ზოგი ძველი რომელიც ძლიერი [Type text]


კავშირებითაა დაკავშირებული ადამიანურ სისუსტეებთან, ზოგი კი ჯერ კიდევ უცნობია ჩვენთვის.

ამისთვის სამყაროს უნდა ვხედავდეთ ისეთს, როგორიცაა და არა ისეთს როგორსაც ჩვენ გვინდა ვხედავდეთ. ასე თუ უყურებს შენი ქვეყნის სპეც სამსახური ყველაფერს, მაშინ ეს უფრო შეგმატებს თავდაჯერებულობას იმაში, რომ ის შეასრულებს თავის მოვალეობებს, რაზეც ის უნდა ეყრდნობოდეს წარსულ გამოცდილებას, გამოიყენოს აწმყოს შესაძლებლობები და სამომავლო გამოწვევებს მზად შეხვდეს, რაც უფრო გაამაგრებს საიდუმლო სამსახურს, რაც სწორი პოლიტიკაა სახელმწიფოს უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1.Introducing Social Media Intelligence (SOCMINT)Sir David Omand, Jamie Bartlett & Carl MillerVersion of record first published: 28 Sep 2012.

2.“A balance between security and privacy online must be struck…”#INTELLIGENCESir David Omand, Jamie Bartlett, Carl Miller

3.Ethics and Intelligence; By W i l l iam M . N o l te

4.INTELLIGENCE NETWORKS –THE MODEL BASED METHODOLOGIES PROBLEMMIHAELA C. BERBEC

5.THE STUDY OF INTELLIGENCE IN THE EURO-ATLANTIC AREALector univ. dr. Tiberiu TANASENational Intelligence Academy

6.COVERT ACTION AND ITS NECESSITY IN 21ST CENTURY COUNTER-TERRORISMGUSTAVO DÍAZ UNISCI, KAVEH MORAVEJ

7.SECRET INTELLIGENCE AND COVERT ACTION: CONSENSUS IN AN OPEN SOCIETY (U)LIEUTENANT COLONEL JOHN C. GREEN

[Type text]


United States Army: USAWC CLASS OF 1993

8. A theoretical framework for building online communities of practice with social networking tools; Charlotte N. Gunawardena, Mary Beth Hermans, Carol Richmond

9.Пользователи социальных сетей; Вера Москвинаведущий специалист компании "МИК_ Гортис"[email protected]

10. Espionage and Intelligence Gathering ; Louise I. Gerdes, Book Editor Daniel Leone, President Bonnie Szumski, Publisher Scott Barbour, Managing Editor Helen Cothran, Senior Editor

© 2004 by Greenhaven Press. Greenhaven Press is an imprint of The Gale Group, Inc.,a division of Thomson Learning, Inc.Greenhaven® and Thomson Learning™ are trademarks used herein under license.

11.EXPERTS OR IMPOSTORS? BLINDNESS AND INSIGHT IN SECRET INTELLIGENCE*By EVA HORN

12. Mediterranean council for intelligence studies 2012editorial team – Prof. John M. Nomikos – MCIS CHAIRMAN . Dr. Stefania Ducci – MCIS DEPUTY CHAIRDr. Elisa Bertacin – MCIS ASSOCIATED MEMBER

13.SOCIAL MEDIA INTELLIGENCE: Taking monitoring to task A White Paper by Nexalogy Environics

14. INTELLIGENCE PRACTICE AND DEMOCRATIC OVERSIGHT – A PRACTITIONER'S VIEWDCAF Intelligence Working Group Geneva, July 2003

15.New Information and Intelligence Needs in the 21st Century Threat EnvironmentTHE HENRY L. STIMSON CENTERSEPTEMBER 2008REPORT NO. 70Copyright ©

16.Democracy, Human Rights, and Intelligence Sharing: by ELIZABETH SEPPER*

17. THEME: THE FUTURE FOR INTELLIGENCE Sir David Omand GCB, Visiting Professor, War Studies Department, King’s College London 1445 – 1530 Friday 21 September 2012

18.Cоциальные сети и технологии \ 2012 Подборка статей Сазанова В.М.

[Type text]

mailto:[email protected]


19. DATA SECURITY: PROTECTING PRIVATE DATA FROM PRYING EYES

BY A . C . E INSURING PROGRESS

გამოყენებული ვებ- გვერდები

1)Intelligence in the Internet Era

https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol47no3/article06.html

2) Intelligence and Covert Action

https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol6no1/html/v06i1a06p_0001.htm

3) Meeting 21st Century Transnational Challenges: Building a Global Intelligence Paradigm

https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol51no3/building-a-global-intelligence-paradigm.html

4) Governments are increasing cyber security on social media

http://securityaffairs.co/wordpress/7827/intelligence/governments-are-increasing-cyber-security-on-social-media.html

5) SOCIAL MEDIA "TACTICAL INTELLIGENCE COLLECTION"

http://saleil.blogspot.com/2012/02/social-media-tactical-intelligence.html

6) Social Media Intelligence ;Log In, Tune In, Don’t Drop Out

http by Andrew Marvin

://smallwarsjournal.com/jrnl/art/social-media-intelligence

7) When Information Becomes Intelligence Should it be Secret?

[Type text]

http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/social-media-intelligence

http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/social-media-intelligence

http://saleil.blogspot.com/2012/02/social-media-tactical-intelligence.html











http://blogs.unisys.com/index.php/2012/08/16/when-information-becomes-intelligence-should-it-be-secret/

8) Russia Orders System To Manipulate Mass Audiences Across Blogs, Social Networks

http://www.infowars.com/russia-orders-system-to-manipulate-mass-audiences-across-blogs-social-networks/

9) 2011–13 Russian protests: From Wikipedia, the free encyclopedia

http://en.wikipedia.org/wiki/2011–2013_Russian_protests

10) Все дороги ведут в ФСБ

http://www.gazeta.ru/social/2012/09/26/4788805.shtml

11) В соцсетях проведут внешнюю разведку

http://www.interfax.ru/world/txt.asp?id=262337

12) Россия пытается заблокировать оппозиционные группы в социальных сетях ("The Wall Street Journal", США)

http://inosmi.ru/politic/20111209/179839819.html

13) Служба внешней разведки России создает ботов для социальных сетей за 30 млн. рублей

http://habrahabr.ru/post/150269/

14) ФСБ просила "ВКонтакте" закрывать оппозиционные группы в соцсети

http://hitech.newsru.com/article/08dec2011/vkvsfsb

15) Intelligence in the 21st Century: Challenges and New Threats

http://dialogo-americas.com/en_GB/articles/rmisa/features/special_reports/2012/05/01/feature-ex-3095

16) Революция через социальные сети: Материал из Википедии — свободной энциклопедии

http://ru.wikipedia.org/wiki/Революция_через_социальные_сети

17) Рунет восстает против Путина ("La Tribune", Франция)

[Type text]

http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8



http://hitech.newsru.com/article/08dec2011/vkvsfsb

http://habrahabr.ru/post/150269/

http://inosmi.ru/politic/20111209/179839819.html

http://www.interfax.ru/world/txt.asp?id=262337

http://www.gazeta.ru/social/2012/09/26/4788805.shtml

http://en.wikipedia.org/wiki/2011%E2%80%932013_Russian_protests






http://www.inosmi.ru/politic/20120228/187098490.html

18) Год с начала протестов в России: стало только хуже?

http://www.bbc.co.uk/russian/mobile/russia/2012/12/121204_russia_opposition_reprisals.shtml

19) Использование Twitter и других соцсетей чиновниками в служебных целях должно быть каким-то образом регламентировано, заявил пресс-секретарь президента России Дмитрий Песков. При этом он не подтвердил и не опроверг сведения о том, что соответствующие подразделения администрации президента давали подобные рекомендации губернаторам.

http://rus.ruvr.ru/2012_11_07/Kreml-reglamentiruet-ispolzovanie-socialnih-setej-chinovnikami/

20) Колпак для оппозиции: как советская система прослушки возродилась в России

http://www.forbes.ru/tehno/tehnologii/231333-kolpak-dlya-oppozitsii-kak-sovetskaya-sistema-proslushki-vozrodilas-v-rossii

21) Пресса России: Facebook в помощь ФСБ?

http://www.bbc.co.uk/russian/russia/2012/10/121002_russ_press.shtml

22) Guardian: ФСБ использует методы КГБ для запугивания западных дипломатов, следит, вторгается в дома

http://www.gazeta.ru/news/lenta/2011/09/23/n_2022121.shtml

23) В чем обвиняет ФСБ организатора facebook-группы простестных митингов?

http://slon.ru/russia/ilya_klishin_fsb_i_tsentru_e_ne_udalos_zapugat_moikh_roditeley-732540.xhtml

24) Путин велел родному ФСБ поактивнее пресекать интернет-пропагандистов, но не мешать бизнесу

http://modus-agendi.org/news/1253

25) New Russian Legislation and its Impact on Civil Society

[Type text]

http://modus-agendi.org/news/1253



http://www.gazeta.ru/news/lenta/2011/09/23/n_2022121.shtml

http://www.bbc.co.uk/russian/russia/2012/10/121002_russ_press.shtml









Date and time:

Friday, November 16, 2012 - 9:00am to 10:30am

http://www.freedomhouse.org/event/new-russian-legislation-and-its-impact-civil-society

26) В Москве прошел большой митинг против фальсификации результатов выборов ("The Associated Press", США)


27) СМИ: ФСБ предлагала Долматову играть в России "роль предателя"

http://www.rosbalt.ru/main/2013/01/27/1086327.html

28) Путин поручил ФСБ создать госсистему по обнаружению кибератак

http://www.vz.ru/news/2013/1/21/616736.html

29) Facebook заблокировал страницу Ольги Романовой

http://newsland.com/news/detail/id/1063332/

30) Патриарх Кирилл завел страницу в Facebook

http://grani.ru/Internet/m.197741.html

31) Back to the (Soviet) Future

Author(s): Tanya Lokshina

Published in: Foreign Policy

http://www.hrw.org/news/2012/12/06/back-soviet-future

32) Russian opposition leaders detained in Moscow

http://bigstory.ap.org/article/russian-tycoon-ditch-business-politics

33) Project_ID: Who’s bugging the Russian opposition?

Andrei Soldatov and Irina Borogan 24 February 2012

http://www.opendemocracy.net/od-russia/andrei-soldatov-irina-borogan/project-id-who’s-bugging-russian-opposition

[Type text]

http://www.opendemocracy.net/od-russia/andrei-soldatov-irina-borogan/project-id-who's-bugging-russian-opposition

http://www.opendemocracy.net/od-russia/andrei-soldatov-irina-borogan/project-id-who's-bugging-russian-opposition

http://bigstory.ap.org/article/russian-tycoon-ditch-business-politics

http://www.hrw.org/news/2012/12/06/back-soviet-future

http://grani.ru/Internet/m.197741.html

http://newsland.com/news/detail/id/1063332/

http://www.vz.ru/news/2013/1/21/616736.html






34) СМИ: ФСБ еще опасней, чем КГБ


http://www.linkedin.com

http://www.movements.org/case-study/entry/using

გაგა

[Type text]

http://www.movements.org/case-study/entry/using

http://www.linkedin.com/


სოციალური მედია სივრცის გამოყენება...

Documents

Transcript of სოციალური მედია სივრცის გამოყენება...